Inhoudsopgave
Voorwoord 9
Deel I Staat en democratie 13
De bindingskracht van de democratische rechtsstaat 15 Kees Schuyt
‘De Staten-Generaal vertegenwoordigen het gehele Nederlandse volk’ – Enige gedachten over het parlementair stelsel en de burger 31 Johan Remkes & Meine Henk Klijnsma
De parlementarisering van de kabinetsformatie 47 Carla van Baalen
‘Het kiesrecht is geen rustig bezit’ 63 Jan Kees Wiebenga & Leontine Weesing-Loeber
Grondwetsherzieningsreferenda 77 Roel Schutgens & Joost Sillen
Constitutionele rechtsvorming: balanceren tussen continuïteit en verande- ring 95 Luc Verhey
Kerk en staat: de religieus en levensbeschouwelijk neutrale staat volgens het Europees Hof van de Rechten van de Mens 111 Sophie van Bijsterveld
Deel II Wetgeving en rechtsstaat 125
Wetgeving en de verhouding tussen publiek- en privaatrecht 127 Sylvia Wortmann
De zelfstandige AMvB en de zelfstandigheid van J.P.H. Donner 137 Tim Borman
5 Inhoudsopgave
De burger moet de wet ook ‘kunnen’: een realistisch perspectief op wetgeving 153 Mark Bovens & Anne-Greet Keizer
Open het deksel van de schatkist! – Bruikbare rechtsorde en de toekomst van het wetgevingsbeleid 165 Rianne Jacobs & Frank van Ommeren
De waarden van de wetgever 183 Peter van Lochem, Gerard Roes & Richard van Zwol
Deel III Bestuur en politiek 197
Aspecten van verantwoording 199 Rob Visser
Onafhankelijk onderzoek en openbaar bestuur 209 Henk Kummeling
Donner en het recept voor worstjes – De weigeringsgrond ter bescherming van intern beraad nader beschouwd 221 Eric Daalder
Hoe houdbaar is de reorganisatie van het OM? 231 Winnie Sorgdrager
Nieuwe bestuursvormen en interbestuurlijke verhoudingen 243 Jan Franssen & Arnold Weggeman
Het besturen van het Koninkrijk 259 Etienne Ys
Deel IV Rechtspraak en bestuur 273
Rechtseenheid en rechtsvorming als gezamenlijke verantwoordelijkheid van hoogste rechters 275 Maarten Feteris & Jos Silvis
Piet Hein Donner en de verhouding tussen bestuur en rechter 287 Jaap Polak
6 Inhoudsopgave
Moderne bestuursrechtspraak 301 Bart Jan van Ettekoven
Economie, omgevingsrecht en bestuursrechtspraak 313 Rosa Uylenburg
Bestuursrechtspraak door de ogen van een civilist 329 Conny van Altena
Deel V Advisering en toezicht 337
Le Conseil d’État de la France dans une perspective comparée 339 Jean-Marc Sauvé
Donner, de WRR, digitalisering en de rechtsstaat 351 Reijer Passchier & Corien Prins
Een bordje op de gevel – Over wijzigende perspectieven op bestuurlijke ver- houdingen in Nederland 369 Arno Visser
Raad van burgers – Over de betekenis van maatschappelijke polarisatie voor de wetgevingsadvisering door de Raad van State 381 Kim Putters
Een nieuwe Afdeling, een nieuw geluid? 399 Henk-Martijn Breunese & Hanneke Schipper-Spanninga
Begrotingstoezicht door de Raad van State in Europees perspectief 413 Age Bakker & Peter van den Berg
Deel VI Europa 427
De Europese Unie: van crisismanagement naar een duurzaam toekomstper- spectief 429 Jan Peter Balkenende
De verknochtheid tussen de rechtsstaat, de EU en haar lidstaten – Lex Rex i.p.v. Rex Lex 445 Ben Smulders
7 Inhoudsopgave
De rechtsvergelijkende methode in de jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie 467 Koen Lenaerts
Het samenspel tussen het EU Hof van Justitie en de nationale rechter 481 Hanna Sevenster & Corinna Wissels
Over Schengen, Dublin en de Europese asielcrisis 495 Pieter van Dijk & Ben Vermeulen
Europese veiligheid: meer dan best belangrijk 517 Jaap de Hoop Scheffer & Marja Kwast
Voorbij ’t moeras van dezen lagen tijd – Over nationale en Europese bewakers van de normaliteit 529 Rick Lawson
Epiloog 545
Piet Hein Donner: ambtenaar, wetenschapper, politicus en vice-presi- dent – Nooit zonder humor 547 Pieter-Bas Beekman, Emmy de Jager, Gert-Jan Klapwijk & Wendy van der Sluijs
Over de auteurs 563
8