ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU LOKALNEGO GMINY KIERNOZIA NA LATA 2007 - 2013

KIERNOZIA 2007 1 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Spis tre ści

I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI ZINTEGROWANEGO PROGRAMU ROZWOJU LOKALNEGO ...... 3

II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA GMINY ...... 3 1. POŁO ŻENIE, POWIERZCHNIA, LUDNO ŚĆ ...... 3 2. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ...... 5 3. TURYSTYKA I KULTURA...... 13 4. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE...... 16 4.1. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków...... 16 4.2. Gospodarka odpadami...... 17 4.3. Zaopatrzenie i pobór wody...... 17 4.4. Gospodarka energetyczna...... 19 4.5. System komunikacji ...... 21 4.6. Infrastruktura komunikacji telefonicznej...... 21 5. GOSPODARKA...... 22 6. SFERA SPOŁECZNA ...... 27 6.1. Sytuacja demograficzna...... 27 6.2. Poziom wykształcenia ludno ści...... 30 6.3. Poziom bezrobocia...... 31 6.4. Ochrona zdrowia i opieka społeczna ...... 32 6.5. Edukacja i sport...... 34 7. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW ...... 35

III. ZADANIA SŁU ŻĄ CE POPRAWIE WARUNKÓW ZAMIESZKANIA W GMINIE NA LATA 2007 – 2013 ...... 37

IV. REALIZACJA ZADA Ń I PROJEKTÓW ...... 47

V. ZADANIA INWESTYCYJNE PLANOWANE DO REALIZACJI W LATACH 2007 - 2013 48

VI. SYSTEM WDRA ŻANIA...... 88

VII. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ...... 89

2 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI ZINTEGROWANEGO PROGRAMU ROZWOJU LOKALNEGO

Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego b ędzie realizowany na obszarze wiejskim w gminie Kiernozia (powiat łowicki, województwo łódzkie).

Zadania okre ślone w programie b ędą wdra żane w latach 2007 – 2013. Wybór tego przedziału czasowego nie jest przypadkowy, gdy ż pokrywa si ę z okresem programowania finansowego przyj ętym przez Uni ę Europejsk ą.

II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA GMINY

1. POŁO ŻENIE, POWIERZCHNIA, LUDNO ŚĆ

Gmina Kiernozia jest usytuowana w centralnej Polsce (dorzecze rzeki Bzury). Zajmuje północno – wschodni ą cz ęść województwa łódzkiego. Po 1999 r. (reforma administracyjna) znalazła si ę na północy powiatu łowickiego, przy granicy województwa mazowieckiego. Kiernozia - dawniej miasto, obecnie wie ś, le ży nad rzek ą Nid ą - dopływem Bzury, przy skrzy żowaniu starych traktów z Łowicza do Płocka i z Kutna do Sochaczewa. Gmina s ąsiaduje od zachodu z gminami: Żychlin (województwo łódzkie, powiat kutnowski) i Pacyna (województwo mazowieckie, powiat gostyni ński), od północy z gmin ą Sanniki (województwo mazowieckie, powiat gostyni ński), od wschodu z gmin ą Iłów (województwo mazowieckie, powiat sochaczewski), od południa z gminami: Zduny, Ch ąś no, Kocierzew Południowy (województwo łódzkie, powiat łowicki).

Gmina zajmuje powierzchni ę 7 623 ha (76 km²) (dane GUS 2006 r.).

3 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Poni żej przedstawiono wykaz sołectw gminy Kiernozia: Lp. Sołectwo Miejscowo ści wchodz ące w skład sołectwa 1. Brodne - Józefów Brodne Józefów Brodne - 2. Brodne Towarzystwo Towarzystwo 3. Chru śle Chru śle, Ciechomin, Ciechominek, Osmoleniec, Wygoda 4. Czerniew Czerniew, Czerniew PGR 5. Jadzie ń Jadzie ń, Natolin Osi ński 6. Jerzewo Jerzewo, Zasino 7. Kiernozia Kiernozia, Kiernozia Parcel, Stanisławów 8. Lasocin Lasocin, Czerniew Kolonia Natolin Kiernoski, Kochanków, Polanka, Wioska 9. Natolin Kiernoski Kiernoska, Stanisławów 10. Niedzieliska Niedzieliska, Byki, Krzy żyk Chru śli ński 11. Osiny Osiny, Janino, Krzy żyk Osi ński, Ludwików, Piotrowo 12. Sokołów - Kolonia Sokołów Kolonia Sokołów - 13. Sokołów Towarzystwo, Towarzystwo 14. St ępów St ępów, Kolce St ępowskie, Marysin St ępowski, Długie 15. Teresew Teresew, Zofiów, Ró żanów 16. Tydówka Tydówka, Bargowie, Olszyny, Przecze 17. Wi śniewo Wi śniewo, Jabłoniewo 18. Witusza Witusza, Witusza Mała, Witusza Poprzeczka 19. Wola St ępowska Wola St ępowska 20. Zamiary Zamiary, Krzewinki, Podbrzezie, Polesie * Źródło: Dane Urz ędu Gminy Kiernozia

Wyszczególnienie Powierzchnia (ha) Użytki rolne (ogółem) 6 761 - grunty orne 6 042 - sady 218 - ł ąki 386 - pastwiska 115 Lasy i grunty le śne 279 Pozostałe grunty i nieu żytki 563 *Źródło: Dane GUS 2005 r.

4 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Liczba ludno ści wg stałego miejsca zameldowania Wyszczególnienie Liczba osób ogółem 3 665 kobiety 1 861 męż czy źni 1 804 *Źródło: Dane GUS stan na 31.XII.2006 r.

Gęsto ść zaludnienia wynosi 48 osób/km².

2. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE

RYS HISTORYCZNY

Pierwsza informacja o Kiernozi pochodzi z 1303 r. Wtedy to biskup poznański - Andrzej po świ ęcił ko ściół w osadzie Kiernozia. W 1567 r. osada uzyskała prawa miejskie.

O miejskim charakterze Kiernozi świadcz ą fragmenty murów i zarysy ulic. Po potopie szwedzkim (1655 r.) miasto zostało w znacznej mierze spalone i utraciło prawa miejskie. Prawdopodobnie pod koniec XVII w. Kiernozia ponownie uzyskała status miasta. Ostatecznie prawa miejskie utraciła na mocy carskiego ukazu w 1870 roku. W 1784 roku Maciej Ł ączy ński - starosta gostyni ński sprawił, i ż Kiernozia uzyskała przywilej na jarmarki, z których słynie do dzisiaj.

Kiernozia była od XV wieku miastem prywatnym Sierpskich, pó źniej Piwów, w XVIII w. Ł ączy ńskich (z których wywodziła si ę Maria Walewska, prawdopodobnie pochowana w krypcie kiernozkiego ko ścioła) oraz Lasockich.

Pomimo, i ż Kiernozia dwukrotnie była miastem nie odnaleziono żadnych odcisków piecz ęci z tego okresu.

W „Albumie Herbów Miast Królestwa Polskiego” z roku 1847 widnieje herb Kiernozi - czarny dzik na zielonej tarczy. Oskar Kolberg w „Dziełach Wszystkich” z roku 1885 podaje legend ę o powstaniu nazwy miejscowo ści. Głosi ona, że przed wiekami 5 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 poluj ąc w tutejszych kniejach jaki ś ksi ążę zabił ogromnego dzika zwanego kiernozem.

Sposób zabudowy gminy Kiernozia jest efektem przeprowadzonego w I połowie XIX wieku oczynszowania i nadania chłopom ziemi. Ziemi ę poszczególnych wsi zamkni ęto w prostok ątne bloki, dzielone zgodnie z trójpolowym systemem uprawy na trzy niwy i lokuj ące zabudow ę w środku wsi przy ulicy. W ten sposób powstawały ci ągn ące si ę setki metrów wsie ze znormalizowanymi, drewnianymi zabudowaniami w układzie rz ędowym. Chałupy 3, 4 lub 5-wn ętrzowe ustawiane były szczytem lub frontem do drogi.

Oprócz chałupy zagroda obejmowała równie ż: stodoł ę ustawian ą równolegle lub prostopadle do chałupy, oddalon ą od niej o około 20 m oraz obor ę i bróg. Po przeciwległej stronie dróg były umiejscowione piwnice lub piece do pieczenia chleba. To zagospodarowanie gminy uległo przeobra żeniom: zabudow ę drewnian ą zast ąpiła murowana. Ponadto zacz ęto stosowa ć obce lokalnej tradycji budowlanej formy obiektów. Pojawiły si ę we wszystkich wsiach miejskie typy domów jednorodzinnych oraz budynki wielorodzinne (tzw. bloki) w Kiernozi i Czerniewie.

Stanowiska archeologiczne, zlokalizowane w trakcie bada ń powierzchniowych przeprowadzonych w ramach akcji Archeologiczne Zdj ęcie Polski, wyst ępuj ą w rejonie wsi Czerniew, Wola St ępowska, Chru śle i Niedzieliska. S ą to głównie osady lub ślady osadnictwa pochodz ące z ró żnych epok historycznych.

W gminie przebywały osoby o sławnych nazwiskach np. król Władysław Jagiełło, Mikołaj Kopernik, cz ęstym go ściem starosty Ł ączy ńskiego był Tadeusz Ko ściuszko.

KRAJOBRAZ I POWIERZCHNIA ZIEMI

Pejza ż gminy Kiernozia tworz ą głównie obszary pól uprawnych poprzecinane k ępami zadrzewie ń śródpolnych. W dolinach rzek oraz obni żeniach terenowych wyst ępuj ą trwałe u żytki zielone. U żytki rolne zajmuj ą około 90% obszaru gminy. Wykorzystanie ziemi dla celów rolniczych jest mało zró żnicowane przestrzennie. Najwi ększe

6 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 powierzchnie ł ąk i pastwisk wyst ępuj ą w miejscowo ściach: St ępów, St ępów Długie i Chru śle. Najmniej u żytków zielonych jest we wsi Zamiary.

Lasy zajmuj ą stosunkowo niewielk ą powierzchni ę i wyst ępuj ą głównie w cz ęś ci centralnej i północno - zachodniej. Poza wi ększymi kompleksami le śnymi nale żą cymi do Nadle śnictwa Lasów Pa ństwowych, wyst ępuje szereg niewielkich prywatnych enklaw le śnych, skupionych przede wszystkim w rejonie miejscowo ści Sokołów Towarzystwo i Teodorów. Uzupełnieniem zieleni le śnej s ą grupy i ci ągi zadrzewie ń łęgowych (dolina Nidy) oraz zadrzewienia przydro żne. Ponadto cennym drzewostanem odznaczaj ą si ę zabytkowe parki podworskie we wsi Kiernozia i Wola St ępowska.

Wie ś Kiernozia jest usytuowana na obszarze płaskiej wysoczyzny, nieznacznie urozmaiconej w cz ęś ci wschodniej bocznymi dolinkami rzeki Nidy oraz zdenudowanymi wzgórzami moreny czołowej.

Na terenie gminy mo żna wydzieli ć dwa obszary: o najwy ższych oraz przeci ętnych walorach przyrodniczych.

1. Obszary o najwy ższych w skali gminy walorach przyrodniczych - maj ą kluczowe znaczenie dla utrzymania równowagi ekologicznej. Zaliczono do nich najcenniejsze, aktywne biologicznie ekosystemy ł ąkowe, bagienne i le śne. Gospodarcze eksploatowanie tych terenów musi by ć podporz ądkowane ich nadrz ędnej funkcji przyrodniczej. a) Ekosystemy le śne - pełni ą funkcje ekologiczne, ochronne, klimatotwórcze i krajobrazowe. Uwzgl ędniaj ąc niewielk ą powierzchni ę lasów na terenie gminy oraz szczególn ą rol ę w kształtowaniu środowiska przyrodniczego polegaj ącą na stymulacji funkcji innych ekosystemów, regulacji stosunków wodnych, termicznych i wietrznych - funkcje gospodarcze na terenach le śnych powinny by ć ograniczone do niezb ędnego minimum. Lasy, m.in. z uwagi na lokalnie podmokłe siedliska, w ograniczonym stopniu mog ą pełni ć funkcje rekreacyjne. Istniej ący kompleks lasów pa ństwowych obj ęty jest ochron ą ze wzgl ędu na znajduj ące si ę tam drzewostany nasienne.

7 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 b) Ekosystemy ł ąkowe i le śne - w obr ębie den dolin i obni żeń pełni ą wa żne funkcje ekologiczne, klimatotwórcze, hydrologiczne i krajobrazowe. Z tego powodu nale ży w cało ści pozostawi ć je w dotychczasowym zagospodarowaniu jako u żytki zielone. Na obszarach dolin rzecznych s ą niewskazane melioracje odwodnieniowe, poniewa ż powoduj ą degradacj ę aktywnych biologicznie ekosystemów. Wilgotne ł ąki oraz lokalne torfowiska stanowi ą cenne rezerwuary wody wywieraj ące korzystny wpływ na stosunki wodne otaczaj ących je obszarów wy żej poło żonych (wysoczyznowych). Ze wzgl ędu na bezpo średnie powi ązanie płytkich wód gruntowych z wodami płyn ącymi rzek winien obowi ązywa ć zakaz lokalizacji obiektów mog ących zanieczy ści ć środowisko (np. bez ściółkowe fermy hodowlane, wysypiska itp.). Wskazane jest równie ż ograniczone stosowanie środków c hemicznych w rolnictwie oraz unikanie poprzecznego przegradzania dolin (np. przez nasypy drogowe) utrudniaj ących grawitacyjny spływ powietrza atmosferycznego i uniemo żliwiaj ących migracj ę flory i fauny. c) Ekosystem bagienno - torfowy w dolinie Przysowy - zajmuje ponad 60 ha powierzchni, jest najbardziej zbli żony do stanu naturalnego. W obr ębie tego obszaru działalno ść człowieka zwi ązana była z eksploatacj ą torfów. Pozyskiwanie surowca przerwano wiele lat temu. Pozostało ści ą s ą obecnie stawy (w wyrobiskach poeksploatacyjnych). Na tych terenach żyje ptactwo wodno - błotne. Torfowiska s ą równie ż ostoj ą rzadkich gatunków ro ślin. Omawiany obszar planowany jest do obj ęcia ochron ą szczególn ą jako rezerwat przyrody. Nale ży tu bezwzgl ędnie unika ć przedsi ęwzi ęć mog ących zakłóci ć istniej ące stosunki wodne.

2. Obszary o przeci ętnych w skali gminy walorach przyrodniczych - s ą to rozległe tereny wysoczyzny u żytkowane głównie jako u żytki rolne. Obszary te przeznaczone są do pełnienia funkcji gospodarczych, a głównie do intensyfikacji rolnictwa jako funkcji wiod ącej dla całej gminy. Ze wzgl ędu na zró żnicowanie warto ści u żytkowej obszarów rolnych wydzielono: obszary o wysokich oraz słabych walorach użytkowych do produkcji rolnej. a) Obszary o wysokich walorach do produkcji rolnej - gmin ę Kiernozia cechuj ą bardzo korzystne warunki dla rozwoju produkcji rolnej. Obszary o wysokich klasach bonitacji gleb z dominacj ą klas III a i III b ze znacznym udziałem klasy II i w mniejszym stopniu klasy IV a i IV b rozci ągaj ą si ę zwartym kompleksem na

8 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 terenie całej gminy. Gleby te ze wzgl ędu na wysokie walory u żytkowe nadaj ą si ę do rozwoju ka żdej dziedziny produkcji rolnej. b) Obszary o słabych walorach u żytkowych do produkcji rolnej - do tej grupy zaliczono grunty orne i nieu żytki w klasach V i VI bonitacji gleb. Tereny te na wysoczy źnie tworz ą jedynie niewielkie enklawy w obr ębie terenów o wy ższej warto ści u żytkowej dla rozwoju rolnictwa. Omawiane grunty nie podlegaj ą ochronie przed przeznaczeniem na cele nierolne. Dlatego celowe jest ich planowe dolesienie i zalesienie dla ulepszenia warunków retencji lokalnej i zahamowania procesów stepowienia.

BUDOWA GEOLOGICZNA

Gmina Kiernozia le ży na równinie kutnowskiej. Jest to obszar usytuowany na północ od doliny Bzury. Ma on charakter płaskiej, wyrównanej powierzchni o wysoko ściach 90 – 110 m n.p.m., przeci ętej dolinami lewobrze żnych dopływów Bzury: Słudwi z Przysow ą i Nid ą. Teren jest prawie pozbawiony lasów i ma charakter typowo rolniczy. Mimo do ść wyrównanej powierzchni gleby północnej cz ęś ci powiatu łowickiego s ą zró żnicowane: miejscami na piaskach naglinowych i na cięż kich glinach morenowych wyst ępuj ą gleby brunatne, natomiast na podło żu pyłów powstały czarne ziemie.

Gmina Kiernozia, podobnie jak cały obszar powiatu łowickiego, jest usytuowana w dzielnicy rolniczo – klimatycznej środkowej. Le ży w strefie ścierania si ę morskiego klimatu zachodnio – europejskiego i kontynentalnego wschodnio – europejskiego, z ci ągłymi wahaniami pogody, mał ą ilo ści ą opadów zim ą, a du żą ilo ści ą wiosn ą i jesieni ą. Lokalny klimat jest cieplejszy ni ż klimat s ąsiaduj ących wysoczyzn.

Okres wegetacyjny trwa ok. 210 – 220 dni. Średnia roczna temperatura waha si ę w granicach 7,6 - 8,0 °C. Opady atmosferyczne wynos z ą 500 - 550 mm.

Powiat łowicki pod wzgl ędem geologicznym le ży w strefie przej ściowej mi ędzy Nieck ą Warszawsk ą (brze żną) i Antyklinorium Kutnowskim. Osady czwartorz ędowe wyst ępuj ą na całej jego powierzchni. Ich mi ąż szo ść wynosi od kilku do kilkunastu metrów i zwi ększa si ę w północno - zachodniej cz ęś ci powiatu, gdzie w obni żeniach

9 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 podło ża podczwartorz ędowego dochodzi do 100 m. Wyró żnia si ę tu utwory zlodowacenia południowopolskiego, środkowopolskiego oraz przedzielaj ące je mady interglacjalne. Osady trzeciorz ędowe nie stanowi ą ci ągłej pokrywy mezozoiku. Ich mi ąż szo ść wynosi najcz ęś ciej kilkadziesi ąt metrów. Pod wzgl ędem litograficznym wykształcone s ą przewa żnie z frakcji ilasto – piaszczystej z dodatkiem pyłu węglowego. Pod poziomem utworów trzeciorz ędowych w kierunku północno – wschodnim pojawiaj ą si ę poziomy kredy, a gł ębiej osady jury.

KOPALINY

Na obszarze gminy Kiernozia nie udokumentowano znacz ących złó ż bogactw mineralnych.

WODY POWIERZCHNIOWE

Wody powierzchniowe gminy Kiernozia nale żą do zlewni Bzury – lewobrze żnego dopływu Wisły. Granice zlewni ze wzgl ędu na płaskie poło żenie terenu, szczególnie w uj ściowych odcinkach, s ą słabo ukształtowane.

W skład sieci rzecznej wchodzi Bzura z dopływami prawobrze żnymi: Mrog ą, Bobrówk ą, Uchank ą, Zwierzy ńcem i Skierniewk ą oraz lewobrze żnymi: Ochni ą, Słudwi ą, Przysow ą i Nid ą. Do zasobów wodnych nale żą te ż wody retencjonowane w zbiornikach, stawach i wyrobiskach. Pełni ą one funkcje hodowlane (stawy rybne), słu żą retencji wody, ubogacaj ą krajobraz.

Opady atmosferyczne deszczu i śniegu s ą retencjonowane przez pokryw ę glebowo - ro ślinn ą, cz ęść wody odparowuje, a najwi ększa ilo ść spływa wraz z ciekami. Warunki odpływu wód z obszaru powiatu s ą zró żnicowane, zale żnie od konfiguracji terenu i gł ęboko ści koryta rzeki. W dolinie Bzury płaskie nadrzeczne tereny u żytków zielonych, z lokalnymi, bezodpływowymi zagł ębieniami, hamują powierzchniowy odpływ wód.

Przy niskiej ilo ści opadów i wysokim nasłonecznieniu wyst ępuj ą deficyty wód powierzchniowych. Ze wzgl ędu na specyficzne uwarunkowania środowiska (rze źba

10 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 terenu, geologia i hydrologia, u żytkowanie rolnicze, nisk ą lesisto ść , cechy sieci wód powierzchniowych) obszar powiatu ma problemy w zakresie zasobów i stosunków wodnych - zagra żaj ą mu procesy stepowienia krajobrazu. Nadmierne przesuszenie gleb (tzw. melioracje) w dolinie Bzury doprowadziły do ich murszenia i decesji.

Gmina Kiernozia ma niskie zasoby wód płyn ących. Na jej obszarze brak jezior. Cechuje j ą deficyt wód opadowych.

Wody powierzchniowe pobierane s ą głównie do celów przemysłowych, rolniczych i rybackich.

WODY PODZIEMNE

Na obszarze powiatu łowickiego wody podziemne poziomów u żytkowych wyst ępuj ą w obr ębie osadów czwartorz ędowych i trzeciorz ędowych. Podstawowe znaczenie maj ą wody podziemne utworów czwartorz ędowych. Warstwy wodono śne wykazuj ą zró żnicowanie w układzie poziomym oraz pionowym. Ich miąż szość kształtuje si ę na poziomie kilku do kilkunastu metrów, a lokalnie nawet 20 – 40 metrów.

Wodono śne utwory trzeciorz ędowe nie tworz ą poziomu o charakterze ci ągłym. W północnej cz ęś ci powiatu ich strop wyst ępuje na gł ęboko ści 100 – 250 m. Mi ąż szo ść warstwy wodono śnej wynosi 10 – 40 m.

Wody podziemne z reguły maj ą form ę studni wierconych i kopanych.

SZATA RO ŚLINNA

W gminie Kiernozia (we wsi St ępów) wyst ępuje ekosystem bagienno - torfowy w dolinie rzeki Przysowy, rozci ągaj ący si ę na powierzchni 60 ha ze stawami po eksploatacji torfu. Jest to obszar chronionego krajobrazu z licznymi szuwarami, turzycami, stawem wodnym i ziołoro ślami oraz miejsce wyst ępowania 23 gatunków rzadkich ptaków wodno-błotnych, mi ędzy innymi batalionów, mew śmieszek, perkozów, cyranek i czajek podlegaj ących ścisłej ochronie.

11 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Ziele ń wysoka wyst ępuje w postaci zieleni urz ądzonej, towarzysz ącej niektórym obiektom, przyulicznej i le śnej. Reprezentuje j ą: starodrzew, kasztanowiec, lipa, brzoza, grochodrzew, topola.

W południowo – wschodniej cz ęś ci wsi Kiernozia mo żna podziwia ć kompleks le śny na siedlisku boru świe żego, mieszanego i olsu.

Dominuj ą gleby klas IIIa i IIIb oraz gleby klasy II.

Przy niskim wska źniku lesisto ści (ok. 3%) szczególn ą ochron ą nale ży otoczy ć zadrzewienia przydro żne i śródpolne. Zadrzewienia śródpolne to skupiska drzew rosn ących w śród pól a tak że wzdłu ż cieków wodnych i u żytków zielonych. Pełni ą one wa żną funkcj ę wodochronn ą polegaj ącą na stabilizacji brzegów cieków wodnych, ograniczaj ą powierzchniowe spływy wody. Chroni ą gleb ę, poniewa ż przeciwdziałaj ą erozji wietrznej i wodnej poprzez korzeniow ą stabilizacj ę gruntu. Poza tym zadrzewienia s ą naturalnym siedliskiem dziko żyj ących drobnych zwierz ąt, ptaków i owadów. Zadrzewienia oraz lasy pełni ą wa żną rol ę w ochronie środowiska naturalnego. Najwa żniejsze ich oddziaływania to: • absorpcja zanieczyszcze ń obszarowych; • zmniejszanie poziomu odpływu wody z gleby; • obni żenie pr ędko ści wiatrów; • powodowanie wzrostu wilgotno ści powietrza w warstwie przygruntowej; • ograniczenie erozji (wodnej i wietrznej); • pozytywny wpływ na jako ść krajobrazu wiejskiego; • tworzenie barier geochemicznych pomi ędzy poszczególnymi obszarami rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

W południowej cz ęś ci gminy wyst ępuj ą najbardziej zdegradowane fragmenty krajobrazu. Rozci ągaj ą si ę na polach wydmowych poło żonych pomi ędzy Sokołowem Towarzystwo a Teodorowem. Eksploatowano tu piaski wydmowe. Efektem tego s ą liczne nie zrekultywowane wyrobiska.

12 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

UWARUNKOWANIA OCHRONY ŚRODOWISKA

Na terenie gminy Kiernozia ustanowiono obszar chronionego krajobrazu obejmuj ący dolin ę Przysowy. Ochron ę krajobrazow ą ustanowiono uchwał ą nr 163/XXVI/88 z dnia 9 czerwca 1988 r. Wojewódzkiej Rady Narodowej w Płocku, a nast ępnie Rozporz ądzeniem nr 16/98 Wojewody Płockiego z dnia 27 kwietnia 1998 r. (Dz. Urz. Nr 4, poz.38 z 29.05.1998 r.).

Ochron ą konserwatorsk ą obj ęto jeden pomnik przyrody - d ąb szypułkowy w zabytkowym parku w Kiernozi. Zdiagnozowane prawne formy ochrony przyrody s ą niewystarczaj ące. Nie zapewniono zachowania ci ągło ści ekosystemów, głównie odbudowy osłony biologicznej cieków wodnych i zachowania u żytków zielonych w dolinach rzek.

3. TURYSTYKA I KULTURA

Gmina Kiernozia posiada znaczny potencjał turystyczny. Świadcz ą o tym wyst ępuj ące na jej terenie obiekty dziedzictwa historycznego, kulturowego i religijnego, doskonałe tereny łowieckie (organizowane polowania), aktywna działalno ść klubów sportowych, piel ęgnowanie tradycji kulturowej (zespoły folklorystyczne, r ękodzieło ludowe), organizowanie wielu masowych imprez kulturalno – rozrywkowo – sportowych, rekreacyjne mo żliwo ści wykorzystania zbiorników wody stoj ącej.

Ochron ą konserwatorsk ą zostały obj ęte: 1. Zespół sakralny w Kiernozi (ko ściół pod wezwaniem św. Małgorzaty – wpisany do rejestru zabytków na mocy decyzji nr 114/287 z 15.08.1967 r.; dzwonnica – wpisana do rejestru zabytków na mocy decyzji nr 115/387 z 17.08.1967 r.; w dzwonnicy znajduj ą si ę dwa dzwony. Jeden z nich pochodzi z 1522 r.). 2. Zespół pałacowo - parkowy w Kiernozi (wpisany do rejestru zabytków na mocy decyzji: pałac nr 115/288 z 17.08.1967 r., park – nr 566/384 z 17.08.1967 r.).

13 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

3. Dwór i zespół folwarczny w Czerniewie, Zespół dworsko - parkowy i folwarczny w Długich, cmentarz: parafialny, ewangelicki, wojskowy w Kiernozi oraz żydowski w Natolinie wpisane do ewidencji zabytków.

Najcenniejszym zabytkiem Kiernozi jest murowany, późnogotycki ko ściół parafialny pod wezwaniem Św. Małgorzaty, wzniesiony w XVI wieku, przebudowany w XIX i XX wieku. Wewn ątrz ko ścioła zachowały si ę fragmenty nagrobka Pawła z Kiernozi (zmarłego w 1546 r.) z tablic ą inskrypcyjn ą z br ązu i pozostało ściami renesansowego, kamiennego obramowania wn ęki. W świ ątyni na szczególn ą uwag ę zasługuj ą m.in.: portret trumienny Anny z Zaborowa Piwowej z około 1665 roku, liczne epitafia kamienne mo żnych z rodu Sierpeckich, Piwów, Ł ączy ńskich i Lasockich, ołtarz główny z około 1803 r., pó źnogotycka chrzcielnica z 1519 r.

Ko ściół Św. Małgorzaty w Kiernozi

Będąc w Kiernozi warto równie ż zwróci ć uwag ę na klasycystyczny pałac - miejsce urodzenia Marii Ł ączy ńskiej, pó źniejszej Pani Walewskiej. Pałac Ł ączy ńskich wraz z otaczaj ącym parkiem pochodzi z pierwszej połowy XIX w. W parku znajduje si ę kopiec usypany ku czci Tadeusza Ko ściuszki.

Atrakcj ą dla turystów oraz lokalnej społeczno ści s ą tak że cykliczne imprezy: 1. Noc Świ ętoja ńska – plenerowa impreza ludowa, kultywuj ąca tradycj ę puszczania wianków i palenia świ ętoja ńskich ognisk przy śpiewie i muzyce ludowej; organizowana w kompleksie pałacowo – parkowym w Kiernozi (23 czerwca).

14 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

2. Dzie ń Kiernozkiego Dzika – odnosi si ę do historii i herbu Gminy Kiernozia; uświetniaj ą go wyst ępy artystyczne, zabawy rekreacyjne, konkursy z nagrodami (13 lipca). 3. Gminny Dzie ń Seniora – wrzesie ń, pa ździernik.

Obok w/w uroczysto ści mo żna wskaza ć równie ż: Gminny Przegl ąd Dzieci ęcej i Młodzie żowej Twórczo ści Plastycznej; Powiatowy Konkurs Folklorystyczny „Sobótkowy wianek"; konkursy i wystawy plastyczne; imprezy sportowe (turnieje szachowe, warcabowe, tenisa stołowego); warsztaty: teatralne, plastyczne, wycinankarskie, bibułkarskie, rze źbiarskie. W gminie funkcjonuje Punkt Informacji Turystycznej.

Promocj ą miejscowej tradycji zajmuje si ę głównie Gminny O środek Kultury w Kiernozi utworzony w 1976 roku. Dysponuje on własn ą estrad ą plenerow ą z o świetleniem i nagło śnieniem, które zostały zakupione ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Operacyjnego „Rozwój infrastruktury i szkolnictwa artystycznego". Placówka organizuje liczne zaj ęcia i spotkania: kurs ta ńca, aerobik, próby Zespołu Pie śni Ludowej „Kiernozianie” i Kapeli Ludowej, spotkania w Kole Emerytowanych Nauczycieli, Dzieci ęco – Młodzie żowe Koło Plastyczne, lekcje j ęzyka angielskiego.

W remizach Ochotniczej Stra ży Po żarnej maj ą miejsce imprezy okoliczno ściowe: bale sylwestrowe, wesela (na terenie gminy istnieje 9 jednostek Ochotniczych Stra ży Po żarnych: Chruśle, Kiernozia, Niedzieliska, Osiny, Sokołów, St ępów, Teresew, Witusza, Zamiary).

Działalno ść artystyczn ą w gminie Kiernozia upowszechniaj ą: Zespół Pie śni Ludowej „Kiernozianie”, Kapela Ludowa, D ęta Orkiestra Stra żacka, Młodzie żowe Zespoły Muzyczne, Chór parafialny, ludowe poetki.

Czytelnictwo na obszarze omawianej jednostki samorządu terytorialnego promuje Gminna Biblioteka Publiczna. Jej zasoby tworz ą: lektury szkolne, nowo ści wydawnicze oraz bogaty ksi ęgozbiór podr ęczny. Placówka organizuje: lekcje biblioteczne dla młodzie ży, spotkania autorskie, wieczory poezji, konkursy literackie,

15 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 spotkania i dyskusje miło śników ksi ąż ki. Ponadto prowadzi punkt sprzeda ży ksi ąż ek oraz kawiarenk ę internetow ą.

4. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE

4.1. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków

Wska źnik skanalizowania gminy jest bardzo niski (obecnie gmina opracowuje projekt dla inwestycji polegaj ącej na budowie sieci kanalizacyjnej). W Kiernozi istnieje odcinkowa sie ć kanalizacji ogólnospławnej odbieraj ącej ścieki ze zbiorników trójkomorowych zapewniaj ących wst ępne oczyszczenie ścieków. Nast ępnie s ą one odprowadzane do rowu i rzeki Nidy. Sytuacja ta stwarza zagro żenie sanitarne i ekologiczne.

Gmina nie posiada oczyszczalni, a w szczególno ści zlewni dla ścieków ze zbiorników przydomowych. Grozi to ska żeniem gleb, wód płyn ących i podziemnych, zwłaszcza w terenach piaszczystych, nara żonych na przenikanie zanieczyszcze ń z powierzchni ziemi.

Na terenach o zabudowie rozproszonej warto rozwa żyć mo żliwo ść realizacji oczyszczalni przydomowych z wykorzystaniem nowoczesnych, proekologicznych technologii utylizacji ścieków.

W zakresie odprowadzenia wód deszczowych odwadniane s ą, sieciami kanalizacji ogólnospławnej, jedynie tereny utwardzonych ulic i placów w Kiernozi. Pozostała cz ęść terenów zabudowanych nie posiada kanalizacji deszczowej i odwadniana jest poprzez system rowów melioracyjnych.

W latach 2006 – 2013 władze samorz ądowe planuj ą budow ę oczyszczalni ścieków oraz sieci kanalizacji sanitarnej o długo ści 12 km ( źródło: Program Rozwoju Lokalnego Powiatu Łowickiego na lata 2007 – 2013).

16 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

4.2. Gospodarka odpadami

Odpady komunalne powstaj ą w zwi ązku z bytowaniem człowieka: w gospodarstwach domowych, obiektach u żyteczno ści publicznej, drobnego przemysłu i usług.

Na terenie powiatu łowickiego znajduj ą si ę dwa składowiska odpadów komunalnych: w Jastrz ębi (gmina Łowicz) i w Czatolinie (gmina Łyszkowice; składowisko nieeksploatowane od 2006 r., przewidziane do zamknięcia i rekultywacji). Cz ęść powstaj ących w powiecie odpadów jest wywo żona na składowiska poza jego terenem.

Odpady odbierane s ą przez dwie wyspecjalizowane firmy – na podstawie umów z mieszka ńcami. Gmina w cało ści jest obj ęta selektywn ą zbiórk ą odpadów. Nie działaj ą tu podmioty zajmuj ące si ę utylizacj ą odpadów i padliny. Zwłoki zwierz ęce s ą odbierane przez słu żby zakładu utylizacji w Olszówce (gmina Golub Dobrzy ń, województwo kujawsko – pomorskie).

4.3. Zaopatrzenie i pobór wody

Zaopatrzenie w wod ę dla celów bytowych i gospodarczych zapewnia przede wszystkim uj ęcie wód podziemnych w Chru ślach ze studni o gł ęboko ści 62,5 i 66 metrów oraz o wydajno ści maksymalnej 110 m³/godzin ę i 2057 m³/ dob ę.

We wsi Wo la St ępowska zlokalizowano uj ęcie wody ze stacj ą uzdatniania o wydajno ści 106 m³/godz. Uj ęcie to traktowane jest jako dodatkowe źródło zaopatrzenia w wod ę. Realizowane wodoci ągi s ą wyposa żone w hydranty przeciwpo żarowe.

Przewa żaj ą wodoci ągi o średnicach 110 mm.

17 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Struktura sieci wodoci ągowej przedstawia si ę nast ępuj ąco: Wyszczególnienie Warto ść Długo ść czynnej sieci rozdzielczej (km) 126 Poł ączenia prowadz ące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania 976 (szt.) Woda dostarczona gospodarstwom domowym (dam³) 182,2 Ludno ść korzystaj ąca z sieci wodoci ągowej (osoba) 3 650 Liczba istniej ących stacji wodoci ągowych 2 *Źródło: Dane GUS 2006 r.; Program Rozwoju Lokalnego Powiatu Łowickiego na lata 2007 – 2013, dane Urz ędu Gminy Kiernozia.

Wszystkie gminy powiatu łowickiego czerpi ą wod ę z czterech podstawowych poziomów wodono śnych: czwartorz ędowego, trzeciorz ędowego, kredowego i jurajskiego, z około 55 uj ęć , w skład których wchodzi około 210 studni głębinowych. Do najwi ększych uj ęć nale żą : 1) uj ęcia komunalne, które zaopatruj ą w wod ę miasto Łowicz: a) dolnokredowe - o zasobach eksploatacyjnych Q = 395,0 m 3/h, b) czwartorz ędowe - o zasobach eksploatacyjnych Q = 259,0 m 3/h, c) trzeciorz ędowe - o zasobach eksploatacyjnych Q = 122,0 m 3/h, 2) czwartorz ędowe uj ęcie wodoci ągu wiejskiego w Kocierzewie Południowym o zasobach eksploatacyjnych Q = 150,0 m 3/h, 3) czwartorz ędowe uj ęcie wodoci ągu wiejskiego w gminie Zduny w Zdunach Ko ścielnych o zasobach eksploatacyjnych Q = 105,0 m 3/h, 4) czwartorz ędowe uj ęcie wodoci ągu wiejskiego w gminie Kiernozia w Chru ślach o zasobach eksploatacyjnych Q = 110,0 m 3/h, 5) trzeciorz ędowe uj ęcie wodoci ągu wiejskiego w Kolonii Łyszkowice o zasobach eksploatacyjnych Q = 175,0 m 3/h, 6) uj ęcia wód podziemnych AGROS - NOVA Sp. z o.o. w Łowiczu: a) górnokredowe - o zasobach eksploatacyjnych Q = 60,0 m 3/h, b) dolnokredowe - o zasobach eksploatacyjnych Q = 300,0 m 3/h, c) trzeciorz ędowe - o zasobach eksploatacyjnych Q = 105,0 m 3/h.

18 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

4.4. Gospodarka energetyczna

CIEPŁOWNICTWO

Obiekty zlokalizowane na obszarze gminy przewa żnie s ą ogrzewane za po średnictwem indywidualnych źródeł ciepła w oparciu o paliwo stałe - w ęgiel. Powoduje t o okresowy wzrost emisji zanieczyszcze ń na terenach zabudowy w sezonie grzewczym, szczególnie w o środku gminnym. Dlatego w przyszło ści nale ży rozwa żyć konieczno ść zastosowania proekologicznych źródeł energii grzewczej, w szczególno ści gazu lub oleju opałowego.

ELEKTROENERGETYKA

Sie ć energetyczna jest dobrze rozwini ęta i stanowi jednolity system krajowy. Energia dostarczana jest za pomoc ą sieci elektroenergetycznych średniego napi ęcia poprzez linie napowietrzne. Sieci te wraz z istniej ącymi, modernizowanymi stacjami transformatorowymi zapewniaj ą zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą na potrzeby bytowe i gospodarcze.

Obecny system zaopatrywania mieszka ńców w energi ę elektryczn ą w pełni pokrywa istniej ące zapotrzebowanie, jednak że wymaga on stopniowej modernizacji polegaj ącej chocia żby na zast ępowaniu linii napowietrznych bardziej nowoczesnymi kablami podziemnymi. Ponadto nale ży zauwa żyć, że przebieg linii wysokiego napi ęcia skutkuje konieczno ści ą stosowania daleko id ących ograni cze ń w planowaniu przestrzennym z uwagi na towarzysz ące przebiegowi linii strefy ochronne.

GAZOWNICTWO

Mieszka ńcy wykorzystuj ą gaz gromadzony w butlach b ądź w zbiornikach przydomowych.

19 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

POPRAWA JAKO ŚCI POWIETRZA

Powietrze atmosferyczne, obok wód powierzchniowych, jest najbardziej wra żliwym na zanieczyszczenia komponentem środowiska, a jednocze śnie bezpo średnio decyduj ącym o warunkach życia człowieka, zwierz ąt i ro ślin.

Gmina Kiernozia ma charakter rolniczy. Poza niewielkimi oddziaływaniami zanieczyszcze ń przenoszonych spoza jej terenu wpływ na jako ść powietrza maj ą lokalne źródła emisji zanieczyszcze ń.

Są to przede wszystkim: • niskie emitory z kotłowni gospodarstw domowych opalanych przede wszystkim w ęglem; • emitory z zakładów przetwórczych i usługowych; • źródła mobilne (pojazdy samochodowe); • odory wynikaj ące z prowadzonej działalno ści rolniczej.

Stan higieny atmosfery na terenie gminy mo żna okre śli ć jako dobry. Utrzymanie wła ściwych warunków czysto ści atmosfery, przy wzro ście zagro żeń ze strony du żych źródeł zanieczyszcze ń o oddziaływaniu regionalnym i przy warunkach naturalnych sprzyjaj ących koncentracji zanieczyszcze ń, wymaga szeregu działa ń dotycz ących uporz ądkowania przede wszystkim gospodarki cieplnej, utrzymania istniej ących warunków przewietrzania, ograniczenia negatywnego oddziaływania obiektów uci ąż liwych. Po żą danym byłoby zast ępowanie lokalnych ciepłowni w ęglowych nowoczesnymi urz ądzeniami spalaj ącymi olej opałowy lub gaz. Na stan jako ści powietrza niekorzystny wpływ ma niska lesisto ść gminy.

20 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

4.5. System komunikacji

SIE Ć DROGOWA

Sie ć drogowa na terenie gminy Kiernozia jest średnio rozwini ęta.

• Drogi wojewódzkie: nr 584 Łowicz – Sanniki; • Drogi powiatowe: nr 2706 E, 2707 E, 2709 E, 2710 E, 2711 E, 2712 E.

Uzupełnieniem sieci w/w dróg s ą drogi gminne. Obecnie sie ć dróg gminnych stanowi 104 km, przy czym o nawierzchni mineralno - bitumicznej 58,56 km. Problemem pozostaje niezadowalaj ący stan techniczny tych obiektów. Dotyczy to nie tylko nawierzchni, ale równie ż szeroko ści pasa drogowego czy poboczy.

PRZEWOZY PASA ŻERÓW

Głównym środkiem transportu zbiorowego s ą autobusy, które przede wszystkim zapewniaj ą dojazd dzieci i młodzie ży do szkół oraz dorosłych do pracy. Na terenie gminy przystanki PKS s ą zlokalizowane w miejscowo ściach: Czerniew, Kiernozia, Wi śniewo, Osiny, Brodne Józefów, Brodne Towarzystwo, Wola St ępowska, St ępów, Witusza. Transport zbiorowy jest obsługiwany przez: PKS Skierniewice, Łód ź, Płock, Gostynin, Kutno.

Przewa żaj ą przejazdy w kierunku i z kierunku Łowicza oraz G ąbina.

4.6. Infrastruktura komunikacji telefonicznej

Sie ć telekomunikacyjna obejmuje swoim zasi ęgiem cały obszar gminy, tak wi ęc potrzeby mieszka ńców mog ą by ć w pełni zaspokojone. Jedynym ograniczeniem jest bariera kosztowa wyst ępuj ąca po stronie indywidualnych odbiorców. Ponadto gmina pozostaje w cało ści w zasi ęgu nast ępuj ących stacji telefonicznych: - Telekomunikacja Polska S.A. - PLUS GSM;

21 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

- ERA; - ORANGE.

5. GOSPODARKA

ROLNICTWO

W gminie Kiernozia dominuje gospodarka rolna. Sprzyjaj ą temu stosunkowo dobre gleby, w miar ę korzystne warunki klimatyczne (dobre nasłonecznienie, łagodny klimat) oraz ukształtowanie powierzchni (łagodna rze źba terenu).

Struktura agrarna gminy przedstawia si ę nast ępuj ąco:

Grupy obszarowe u żytków Liczba gospodarstw rolnych

Ogółem 717 do 1 ha 67 od 1 do 2 ha 43 od 2 do 5 ha 101 od 5 do 7 ha 94 od 7 do 10 ha 181 od 10 do 15 ha 143 od 15 do 20 ha 49 od 20 do 50 ha 37 od 50 do 100 ha 0 pow. 100 ha 0 * Źródło: Dane GUS – Powszechny Spis Rolny 2002 r.

Poni żej przedstawiono wykres graficzny dotycz ący struktury agrarnej w gminie Kiernozia (dane z Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r.)

22 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Struktura agrarna gospodarstw w gminie Kiernozia

7% 5% 9% 6% do 1 ha od 1 do 2 ha 20% 14% od 2 do 5 ha od 5 do 7 ha od 7 do 10 ha od 10 do 15 ha od 15 do 20 ha 13% 26% od 20 do 50 ha

PRODUKCJA RO ŚLINNA I ZWIERZ ĘCA

W strukturze zasiewów dominuj ą zbo ża. Na dalszych miejscach lokuj ą si ę warzywa i ro śliny okopowe. Wynika to z przydatno ści gleb, warunków klimatycznych (wska źnik opadów atmosferycznych), struktury hodowli zwierz ęcej oraz opłacalno ści produkcji.

Gospodarstwa rolne wg rodzaju upraw Rodzaj upraw Liczba gospodarstw pszenica ozima 236 pszenica jara 236 jęczmie ń ozimy 18 jęczmie ń jary 203 żyto 375 owies 143 pszen żyto ozime 306 pszen żyto jare 39 mieszanki zbo żowe ozime 12 mieszanki zbo żowe jare 522 gryka, proso i inne zbo żowe 0 kukurydza na ziarno 23

23 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

kukurydza na zielonkę 163 str ączkowe jadalne 7 ziemniaki 528 buraki cukrowe 183 rzepak ozimy 0 rzepak jary 0 okopowe pastewne 201 warzywa gruntowe 401 truskawki 269 * Źródło: Dane GUS Powszechny Spis Rolny 2002 r.

Hodowla obejmuje głównie trzod ę chlewn ą i bydło. Jest to konsekwencj ą struktury zasiewów (zbo ża) oraz udziału u żytków zielonych w ogólnej ilo ści u żytków rolnych. Mo żna tutaj zauwa żyć tendencj ę do specjalizacji w produkcji bydła mlecznego oraz trzody chlewnej. Bez zwierz ąt gospodarskich funkcjonowało 185 gospodarstw rolnych.

Zwierz ęta hodowlane Ilo ść gospodarstw bydło 462 krowy 448 trzoda chlewna 439 konie 23 owce 0 bez zwierz ąt gospodarskich 185 *Źródło: Dane GUS Powszechny Spis Rolny 2002 r.

Zasoby maszyn i urz ądze ń rolniczych Maszyny i urz ądzenia rolnicze Ilo ść (szt.) ci ągniki 721 samochody ci ęż arowe 141 kombajny zbo żowe 41 kombajny ziemniaczane 176 kombajny buraczane 12 *Źródło: Dane GUS Powszechny Spis Rolny 2002 r.

24 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

POZAROLNICZA DZIAŁALNO ŚĆ GOSPODARCZA

Na terenie gminy brak jest wi ększych podmiotów gospodarczych. Z uwagi na rolnicz ą funkcj ę gminy (przewa żaj ą gospodarstwa rodzinne od 5 do 10 ha) dominuj ą drobne zakłady produkcyjne i usługowe. Według danych GUS (2006 r.) w gminie Kiernozia zarejestrowanych było 187 podmiotów gospodarczych. W śród nich mo żna wymieni ć: - Przedsi ębiorstwo Handlowo – Usługowe „Pałac”; - Sklepy wielobran żowe; - Sklepy spo żywczo – przemysłowe; - Sklepy przemysłowo – chemiczne; - Sklepy odzie żowe; - Zakłady fryzjerskie; - Kwiaciarnie; - Punkt sprzeda ży materiałów budowlanych i opałowych; - Firma handlowa (sprzeda ż materiałów rolnych i przemysłowych, paliw płynnych oraz gazu; - P.H.U. Lider Spółka Cywilna (sprzeda ż w ęgla, nawozów, materiałów budowlanych i wyrobów hutniczych); - Piekarnia (obsługuje teren gminy Kiernozia oraz Żychlin, Łowicz, Bednary, Zielkowice, Brzozów, Zduny, Złaków, Sochaczew, Sanniki); - MIDEX LTD sp. z o.o. (stacja paliw nr 1 w Kiernozi); - Przedsi ębiorstwo ogrodnicze „Unipark” w Czerniewie sp. z o.o. - Zakład Betoniarski, - Szwalni ę, - Przedsi ębiorstwo UNICHUD, - stacj ę tankowania gazu.

Sie ć sklepów na terenie gminy Kiernozia jest dobrze rozwini ęta i dostosowana do potrzeb lokalnego rynku. Dominuj ą placówki oparte na samozatrudnieniu prowadz ących je osób i ich rodzin. Jak w całym kraju poddane s ą one presji ze strony du żych sieci handlowych.

Jednym z głównych wska źników przedstawiaj ących stan lokalnej gospodarki jest poziom aktywizacji gospodarczej, liczony jako ilo ść zarejestrowanych podmiotów

25 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 gospodarczych na 10 000 mieszka ńców. Wyra ża on skłonno ść danej populacji do podejmowania działalno ści gospodarczej.

Liczba podmiotów gospodarczych przypadaj ąca na 10 000 mieszka ńców według gmin wiejskich powiatu łowickiego Rok Nazwa gminy 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Kiernozia 467 499 541 501 508 510 Bielawy 378 411 446 408 418 413 Ch ąś no 481 524 538 393 408 392 Domaniewice 454 494 523 527 541 538 Kocierzew Południowy 368 394 412 324 318 323 Zduny 441 495 517 515 525 542 Łowicz 446 509 546 534 561 576 Nieborów 454 482 501 519 521 515 Łyszkowice 344 384 423 406 405 403

* Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS

Z powy ższego zestawienia wynika, i ż skłonno ść do podejmowania działalno ści gospodarczej przez mieszka ńców gminy Kiernozia jest niewielka, jednak nie odbiega znacz ąco od poziomu w pozostałych gminach wiejskich powiatu łowickiego.

Obok poziomu aktywizacji gospodarczej aktywno ść biznesow ą populacji obrazuje tzw. Indeks PEAI (Present Economic Activity Index – wska źnik aktualnej aktywno ści gospodarczej). Oblicza si ę go jako procentow ą zmian ę ilo ści firm na 10 000 mieszka ńców w ostatnich trzech latach. PEAI powy żej 9% oznacza pomy śln ą koniunktur ę, a powy żej 15% gwałtowny rozwój.

26 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Saldo ilo ści podmiotów gospodarczych w ostatnich trzech latach Przyrost procentowy Nazwa gminy PEAI Kiernozia 1,80% Bielawy 1,23% Ch ąś no -0,25% Domaniewice 2,09% Kocierzew Południowy -0,31% Zduny 5,24% Łowicz 7,87% Nieborów -0,77% Łyszkowice -0,74%

* Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS

Aktywno ść gospodarcza mieszka ńców gminy Kiernozia jest niska, cho ć liczba przedsi ębiorstw zasadniczo wzrasta. Wska źnik PEAI kształtuje si ę na poziomie dodatnim, jednak nie osi ąga pułapu 9% oznaczaj ącego pomy śln ą koniunktur ę.

Nale ży zaznaczy ć, i ż nie ma ścisłej korelacji miedzy poziomem aktywizacji gospodarczej a indeksem PEAI. Poziom aktywizacji to skumulowany przez wiele lat dorobek aktywno ści lokalnego sektora gospodarczego. Natomiast PEAI obrazuje aktualn ą dynamik ę. Przedstawione powy żej zestawienia uzasadniaj ą twierdzenie, i ż w gminie Kiernozia sektor gospodarczy wymaga rozbudowy.

6. SFERA SPOŁECZNA

6.1. Sytuacja demograficzna

WIELKO ŚĆ POPULACJI

Demografia jest wa żnym czynnikiem wpływaj ącym na tempo rozwoju społeczno – gospodarczego. Najwa żniejsze cechy demograficzne, które maj ą wpływ na mo żliwo ści rozwojowe gminy to:

27 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

• poziom wykształcenia mieszka ńców; • utrzymanie si ę średniego wska źnika g ęsto ści zaludnienia; • dynamiczna struktura wieku ekonomicznego ludno ści z zaznaczaj ącym si ę spadkiem udziału ludno ści w wieku przedprodukcyjnym, spadaj ącym procentowym udziałem ludno ści w wieku produkcyjnym i wyst ępowanie wzrostowego trendu procentowego udziału ludno ści w wieku poprodukcyjnym; • zachowanie równowagi pomi ędzy płciami; • dodatni poziom przyrostu naturalnego; • odwrócenie niekorzystnych trendów migracyjnych.

Liczba ludno ści w gminie systematycznie spada. Przes ądza o tym ujemny przyrost naturalny oraz ujemne saldo migracji wewn ętrznych. Poni żej przedstawiono dane dotycz ące populacji gminy na przestrzeni ostatnich 12 lat. Wielko ść populacji i zmiany w czasie Rok Liczba ludno ści Urodzenia Zgony Przyrost naturalny Saldo migracji 1995 4 179 43 58 -15 -42 1996 4 135 47 60 -13 -31 1997 4 084 50 56 -6 -46 1998 4 060 29 57 -28 4 1999 3 888 39 51 -12 -23 2000 3 857 43 45 -2 -29 2001 3 809 33 60 -27 -22 2002 3 770 35 58 -23 -16 2003 3 731 21 52 -31 -8 2004 3 712 39 55 -16 -4 2005 3 680 41 57 -16 -16 2006 3 665 37 53 -16 1

*Źródło: Dane GUS

28 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Liczba ludno ści gminy Kiernozia w latach 1995 - 2006

4 400

ci 4 200 ś 4 000

3 800

3 600 Liczba ludno 3 400 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Lata

* Źródło: Dane GUS

STRUKTURA WIEKOWA

Poni ższa tabela przedstawia populacj ę gminy w rozbiciu na grupy wiekowe uwzgl ędniaj ąc płe ć.

Grupa wiekowa Ogółem Męż czy źni Kobiety 0-4 lata 166 89 77 5-9 lat 189 98 91 10-14 lat 248 125 123 15-19 lat 243 139 104 20-24 lata 289 130 159 25-29 lat 260 157 103 30-34 lata 216 112 104 35-39 lat 203 98 105 40-44 lata 205 106 99 45-49 lat 270 145 125 50-54 lata 278 147 131 55-59 lat 258 128 130 60-64 lata 135 66 69 29 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

65-69 lat 144 60 84 70 i wi ęcej 509 184 325 Razem 3 613 1 784 1 829 *Źródło: Dane GUS 2006 r.

Najliczniejsz ą grup ą w gminie s ą osoby pomi ędzy 20 i 24 rokiem życia. Struktura ludno ści według wieku maj ąca wpływ na kształtowanie si ę struktur społeczno – ekonomicznych przedstawia si ę nast ępuj ąco:

Grupa wiekowa Osoby % ogółu Wiek przedprodukcyjny: 751 20,79 Kobiety 354 9,80 Męż czy źni 397 10,99 Wiek produkcyjny: 2 140 59,23 Kobiety 997 27,59 Męż czy źni 1 143 31,64 Wiek poprodukcyjny: 722 19,98 Kobiety 478 13,23 Męż czy źni 244 6,75 Ogółem 3 613 100 *Źródło: Dane GUS 2006 r.

Obecnie najwi ększ ą grup ę stanowi ą osoby w wieku produkcyjnym. Jednak że w przyszło ści zwi ększa ć si ę b ędzie procentowy udział osób w wieku poprodukcyjnym.

6.2. Poziom wykształcenia ludno ści

W gminie dominuj ą osoby z wykształceniem podstawowym. Przedstawione dane dotycz ą wyników Narodowego Spisu Powszechnego 2002 r. Obserwowane trendy dąż enia du żych grup ludno ści do podwy ższania i uzupełniania wykształcenia pozwalaj ą s ądzi ć, że poziom edukacji z roku na rok b ędzie ulegał znacz ącej poprawie.

30 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Rodzaj wykształcenia Ogółem Kobiety Męż czy źni Wy ższe 107 71 36 Policealne 63 46 17 Średnie 520 298 222 Zasadnicze zawodowe 850 307 543 Podstawowe uko ńczone 1 332 725 607 Podstawowe nieuko ńczone i bez 327 169 158 wykształcenia * Źródło: Narodowy Spis Powszechny 2002 r.

6.3. Poziom bezrobocia

Wi ększo ść mieszka ńców gminy zatrudnionych jest w rolnictwie. Ten dział gospodarki generuje niewielk ą ilo ść miejsc pracy i charakteryzuje si ę wyst ępowaniem ukrytego bezrobocia. Poprawa sytuacji na rynku pracy byłaby mo żliwa w wypadku realizacji nowych inwestycji na terenie gminy (turystyka, agroturystyka, przetwórstwo płodów rolnych). Po średnictwem pracy zajmuje si ę Powiatowy Urz ąd Pracy w Łowiczu.

Poni żej przedstawiono poziom bezrobocia w gminie Kiernozia na tle innych gmin powiatu łowickiego (stan na dzie ń 30 czerwca 2007 r.).

z prawem zarejestrowani Bezrobotni w tym wiek 18- Gmina do powy żej 12 m- ogółem kobiety 44 zasiłku cy Łowicz (miasto) 1 457 754 184 837 689 Bielawy 279 120 18 204 164 Ch ąś no 94 37 6 78 54 Domaniewice 187 96 24 129 112 Kiernozia 134 66 13 101 76 Kocierzew 129 65 5 112 84 Południowy Łowicz 250 122 23 179 133 Łyszkowice 277 134 29 198 164 Nieborów 327 163 43 214 162 Zduny 213 101 17 153 120 RAZEM 3 347 1 658 362 2 205 1 758 * Źródło: Powiatowy Urz ąd Pracy w Łowiczu

31 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Struktura bezrobotnych według wieku (stan na 30 czerwca 2007 r.).

Gmina 15 - 17 18 - 24 25 - 34 35 - 44 45 - 54 55 - 60 powy żej 60 Łowicz (miasto) 0 178 367 292 460 137 23 Bielawy 0 79 76 49 60 13 2 Ch ąś no 0 39 33 6 10 4 2 Domaniewice 0 37 58 34 44 12 2 Kiernozia 0 38 46 17 22 9 2 Kocierzew Południowy 0 46 53 13 11 5 1 Łowicz 0 57 75 47 48 21 2 Łyszkowice 0 67 74 57 61 15 3 Nieborów 0 73 86 55 79 30 4 Zduny 0 55 58 40 41 14 5 RAZEM 0 669 926 610 836 260 46 *Źródło: Powiatowy Urz ąd Pracy w Łowiczu

Struktura bezrobotnych według wykształcenia (stan na 30 czerwca 2007 r.).

średnie gimnazjalne zasadnicze Gmina wy ższe i ogólnokształc ące i zawodowe policealne podstawowe Łowicz (miasto) 111 386 116 428 416 Bielawy 13 74 13 84 95 Ch ąś no 3 35 8 23 25 Domaniewice 9 36 6 72 64 Kiernozia 4 29 5 63 33 Kocierzew 3 39 8 47 32 Południowy Łowicz 15 61 16 93 65 Łyszkowice 10 40 21 99 107 Nieborów 12 79 24 108 104 Zduny 13 45 17 77 61 RAZEM 193 824 234 1094 1002 *Źródło: Powiatowy Urz ąd Pracy w Łowiczu

6.4. Ochrona zdrowia i opieka społeczna

Ochrona zdrowia na terenie gminy Kiernozia realizowana jest przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „MEDICUS” w Małszycach Filia w Kiernozi. Podstawow ą struktur ę organizacyjn ą placówki tworz ą: - gabinet rehabilitacyjny, - gabinet ginekologiczny, - gabinet zabiegowy.

32 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Ośrodek zatrudnia lekarza o specjalno ści anestezjologia i intensywna terapia, dwóch lekarzy medycyny ogólnej, lekarza medycyny rodzinnej i pediatrii. Ponadto jest realizatorem (obok Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łowiczu – poradnia kardiologiczna i NZOZ Przychodnia Zdrowia Jadwiga Krajewska w Zdunach) programu profilaktyki chorób układu kr ąż enia.

W Kiernozi s ą zlokalizowane dwie apteki i punkt apteczny. Usługi dentystyczne świadczy Gabinet Stomatologiczny Indywidualna Praktyka Lekarska Urszula Kapusta – Tymoshchuk.

Lecznictwo szpitalne realizuje Szpital Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łowiczu (świadczenia w oddziałach szpitalnych: chirurgicznym, chorób wewn ętrznych z pododdziałem kardiologicznym, anestezjologii i intensywnej terapii, pediatrycznym, neonatologicznym, poło żniczo – ginekologicznym, fizjoterapii i rehabilitacji z pododdziałem dziennej rehabilitacji oraz świadczenia w izbie przyj ęć ).

Zadania w zakresie pomocy społecznej wykonuje Gminny O środek Pomocy Społecznej. Bezpośrednie wsparcie socjalne udzielane jest najcz ęś ciej rodzinom wielodzietnym, znajduj ącym si ę w trudnej sytuacji życiowej, dotkni ętych bezrobociem oraz wła ścicielom gospodarstw rolnych o małej powierzchni i słabej klasie użytkowanych gruntów. Pomoc kierowana jest równie ż do rodzin patologicznych, osób nieporadnych życiowo, ludzi starych czy przewlekle chorych. Pomoc społeczna anga żuje znaczne środki pochodz ące z gminnego bud żetu. Uzupełnieniem działa ń gminy jest praca Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Łowiczu.

Wsparcia finansowego o charakterze strukturalnym (gospodarczym) wymagaj ą nast ępuj ące grupy społeczne: • osoby bezrobotne wyra żaj ące ch ęć podj ęcia działalno ści gospodarczej; • podmioty gospodarcze prowadz ące działalno ść usługow ą wymagaj ące dokapitalizowania maj ątku rzeczowego i wniesienia nowego know – how celem poprawy konkurencyjno ści; • osoby prowadz ące dotychczas produkcj ę rolnicz ą zmieniaj ące profil na rzecz nowych, zwi ązanych z rolnictwem cho ć nierolniczych typów produkcji i usług (agroturystyka, produkcja biomasy, itp.).

33 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Grupy te wymagaj ą szczególnej uwagi i zapewnienia im dost ępu do informacji oraz szkole ń w zakresie prawa i zagadnie ń ekonomicznych pozwalaj ących na skorzystanie ze środków strukturalnych Unii Europejskiej.

6.5. Edukacja i sport

SZKOLNICTWO

Na terenie gminy funkcjonuj ą ni żej wymienione placówki o światowe: 1) Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Ko ściuszki w Kiernozi, 2) Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Kiernozi, 3) Przedszkole Samorz ądowe w Kiernozi, 4) Specjalny O środek Szkolno - Wychowawczy w Kiernozi.

Liczba Liczba Liczba Rodzaj placówki oddziałów uczniów nauczycieli Sz. P. im. T. Ko ściuszki 11 245 25 Gimnazjum im. H. 6 157 18 Sienkiewicza Przedszkole samorz ądowe 3 68 6 *Źródło: Dane GUS 2006 r.; Urz ąd Gminy Kiernozia

Komputery Komputery Pracownie Rodzaj placówki podł ączone w szkole komputerowe do Internetu Szkoła 34 1 27 Podstawowa Gimnazjum 21 1 16 *Źródło: Dane GUS 2006 r.

Na terenie gminy nie ma szkół ponadgimnazjalnych. Młodzie ż najcz ęś ciej kontynuuje nauk ę w szkołach zlokalizowanych w Łowiczu, G ąbinie, Płocku i Gostyninie.

Starostwo Powiatowe w Łowiczu jest organem prowadz ącym O środek Szkolno – Wychowawczy dla dzieci z zaburzeniami zachowania i emocji w normie intelektualnej w Kiernozi. Placówka obejmuje szkoł ę podstawow ą (klasy IV – VI) oraz internat.

34 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

SPORT

Na obszarze gminy działa Ludowy Klub Sportowy „Kopernik” Kiernozia, który prowadzi sekcj ę piłki no żnej. Dru żyna seniorów wyst ępuje w lidze okr ęgowej OZPN Skierniewice. Rozgrywa swoje mecze na pełnowymiarowym boisku do piłki no żnej, które posiada szatni ę wyposa żon ą w media.

W najbli ższych latach władze gminy planuj ą modernizacj ę boiska, zgodnie z wymogami OZPN oraz utworzenie dru żyn młodzie żowych i juniorów.

BAZA SPORTOWA Kluby sportowe Obiekty sportowe LKS „Kopernik” sala gimnastyczna, boisko i siłownia Sz. P. w Kiernozi boisko LZS

* Źródło: Program Rozwoju Lokalnego Powiatu Łowickiego na lata 2007 - 2013

7. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW

Bariery rozwojowe gminy Kiernozia s ą typowe dla mało zurbanizowanych terenów rolniczych. Dziedziny gospodarki komunalnej, w których wyst ępuj ą niekorzystne zjawiska przenikaj ą si ę nawzajem nasilaj ąc negatywne oddziaływania, których skutkiem jest brak mo żliwo ści szybkiego wzrostu poziomu życia mieszka ńców. Najwa żniejsze problemy wyst ępuj ą w sferze infrastruktury technicznej, sferze gospodarczej, społecznej i turystyce.

1. Infrastruktura techniczna • Brak sieci kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków; • Niezadowalaj ący stan szlaków komunikacyjnych; • Braki w zakresie infrastruktury drogowej (chodniki, parkingi).

35 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

2. Sfera gospodarcza • Niska opłacalno ść produkcji rolnej; • Brak przemysłu; • Brak kopalin i bogactw naturalnych; • Niewielka ró żnorodno ść gospodarcza; • Nadmiar siły roboczej zaangażowanej w produkcj ę roln ą; • Niskie dochody ludno ści rolniczej skutkuj ące ograniczeniem lokalnego popytu; • Nierozwini ęta agroturystyka; • Niewielkie mo żliwo ści dywersyfikacji źródeł zarobkowania na terenie gminy.

3. Sfera społeczna • Niski poziom wykształcenia; • Niewielka ilo ść pozarolniczych miejsc pracy; • Niska mobilno ść ludno ści rolniczej na rynku pracy; • Brak siły roboczej.

4. Sfera turystyki • Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura turystyczna i sportowa (brak ście żek rowerowych, szlaków pieszych, boisk sportowych, hali widowiskowo - sportowej); • Niedostateczna promocja gminy. • Niewystarczaj ące wykorzystanie dóbr dziedzictwa kulturowego i walorów krajobrazowych; • Niewystarczaj ący poziom świadomo ści ekologicznej mieszka ńców gminy.

36 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

III. ZADANIA SŁU ŻĄ CE POPRAWIE WARUNKÓW ZAMIESZKANIA W GMINIE NA LATA 2007 – 2013

BUDOWA I MODERNIZACJA GMINNEJ INFRASTRUKTURY KANALIZACYJNO - ŚCIEKOWEJ

Lp. Działanie Termin realizacji Oczekiwane rezultaty - Lepszy stan środowiska przyrodniczego (wody, gleby). Budowa oczyszczalni - Podniesienie standardu 1. 2008 - 2009 życia mieszka ńców. ścieków - Redukcja ładunku zanieczyszcze ń w ściekach poddawanych oczyszczaniu. - Wzrost liczby gospodarstw domowych podł ączonych do kanalizacji. - Wzrost liczby osób korzystaj ących z sieci kanalizacyjnej. - Wyeliminowanie ryzyka wprowadzania do Budowa kanalizacji środowiska ścieków 2. i wymiana istniej ącego 2008 - 2013 nieoczyszczonych, zarówno ze wzgl ędu na wodoci ągu azbestowego nieszczelno ść zbiorników, jak i świadome działania użytkowników szamb. - Zwi ększenie atrakcyjno ści terenu. - Poprawa jako ści środowiska przyrodniczego. - Poprawa jako ści wody pitnej. - Wzrost ilo ści oczyszczonych ścieków. - Poprawa jako ści środowiska przyrodniczego. - Obni żenie kosztów Budowa przydomowych 3. 2008 - 2013 gospodarstw domowych oczyszczalni ścieków poprzez wyeliminowanie wywozu nieczysto ści płynnych. - Zbudowane przydomowe oczyszczalnie ścieków (300 szt.)

37 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

BUDOWA I MODERNIZACJA GMINNEJ INFRASTRUKTURY DROGOWEJ

Lp. Działanie Termin realizacji Oczekiwane rezultaty -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy. Przebudowa drogi 1. 2008 - 2013 -Zwi ększenie atrakcyjno ści w miejscowo ści Jerzewo inwestycyjnej terenów. -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści Przebudowa drogi mieszka ńców gminy. 2. w miejscowo ści Wola 2008 - 2013 -Zwi ększenie atrakcyjno ści inwestycyjnej terenów. St ępowska -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. Przebudowa drogi -Zmniejszenie liczby 3. Sokołów Towarzystwo – 2008 - 2013 wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein Teresew oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści 38 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

mieszka ńców gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści inwestycyjnej terenów. -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy. Przebudowa drogi 4. 2008 - 2013 -Zwi ększenie atrakcyjno ści w miejscowo ści Osiny inwestycyjnej terenów. -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy. Przebudowa drogi 5. 2008 - 2013 -Zwi ększenie atrakcyjno ści w miejscowo ści Chru śle inwestycyjnej terenów. -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa Przebudowa drogi 6. 2008 - 2013 ruchu kołowego. Tydówka – Chru śle -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń 39 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści inwestycyjnej terenów. -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy. Przebudowa drogi 7. 2008 - 2013 -Zwi ększenie atrakcyjno ści w miejscowo ści Lasocin inwestycyjnej terenów. -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści Przebudowa drogi mieszka ńców gminy. 8. Sokołów Towarzystwo – 2008 - 2013 -Zwi ększenie atrakcyjno ści inwestycyjnej terenów. Teresew -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. 40 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

-Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści Przebudowa drogi mieszka ńców gminy. 9. w miejscowo ści Sokołów 2008 - 2013 -Zwi ększenie atrakcyjno ści inwestycyjnej terenów. Kolonia -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy. Przebudowa drogi St ępów 10. 2008 - 2013 -Zwi ększenie atrakcyjno ści - Teresew inwestycyjnej terenów. -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu Przebudowa drogi 11. 2008 - 2013 i poprawa mobilno ści Wi śniewo – Osiny mieszka ńców gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści inwestycyjnej terenów. -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści 41 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy. Przebudowa drogi 12. 2008 - 2013 -Zwi ększenie atrakcyjno ści w miejscowo ści Witusza inwestycyjnej terenów. -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści Przebudowa drogi mieszka ńców gminy. 13. w miejscowo ści Brodne 2008 - 2013 -Zwi ększenie atrakcyjno ści inwestycyjnej terenów. Józefów -Ułatwienie transportu płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein Przebudowa drogi 14. 2008 - 2013 oraz ubytków w jezdni. w miejscowo ści Jadzie ń -Skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści inwestycyjnej terenów. -Ułatwienie transportu 42 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

płodów rolnych z terenów zlokalizowanych w pobli żu drogi. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Poprawa funkcjonalno ści ci ągów komunikacyjnych oraz zwi ększenie bezpiecze ństwa w ruchu drogowym. Budowa parkingu 15. 2009 - 2013 - Zmniejszenie liczby w Kiernozi wypadków. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów. -Zwi ększenie estetyki gminy. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu kołowego. -Zmniejszenie liczby wypadków i uszkodze ń pojazdów z powodu kolein Budowa obwodnicy oraz ubytków w jezdni. -Skrócenie czasu dojazdu miejscowo ści Kiernozia 16. 2009 - 2013 i poprawa mobilno ści (droga wojewódzka nr mieszka ńców gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści 584) inwestycyjnej terenów. -Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści i dost ępno ści gminy dla turystów.

STWORZENIE DOGODNYCH WARUNKÓW DLA ROZWOJU TURYSTYKI I SPORTU

Lp. Działanie Termin realizacji Oczekiwane rezultaty - Poprawa dost ępno ści mieszka ńców do bazy Budowa pełnowymiarowej sportowej. 1. 2010 - 2013 - Promocja zdrowego stylu hali sportowej życia. - Stworzenie centrum imprez sportowych. 43 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

- Zwi ększenie atrakcyjno ści spo rtowej i turystycznej gminy. - Wzrost liczby imprez kulturalno-sportowych organizowanych na obszarze gminy. - Promocja zdrowego trybu życia. Modernizacja boiska - Zapewnienie aktywnego 2. 2010 - 2013 wypoczynku mieszka ńcom w Kiernozi gminy oraz rozwoju lokalnych zespołów sportowych. - Zwi ększenie atrakcyjno ści sportowej i turystycznej gminy. - Promocja zdrowego trybu życia. - Zapewnienie aktywnego Budowa zespołu obiektów wypoczynku mieszka ńcom 3. sportowych (boisko do 2010 - 2013 gminy oraz rozwoju lokalnych zespołów koszykówki, kort tenisowy) sportowych. - Poprawa stanu wydolno ści i sprawno ści fizycznej mieszka ńców. - Urozmaicenie oferty zaj ęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzie ży. - Poprawa estetyki gminy. - Poprawa jako ści życia mieszka ńców. Rewitalizacja rynku 4. 2010 - 2013 - Zachowanie dziedzictwa w Kiernozi kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich. - Wzrost atrakcyjno ści turystycznej. - Poprawa jako ści życia na obszarach wiejskich. - Zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych Zagospodarowanie 5. 2010 - 2013 mieszka ńców wsi. stawów St ępkowskich - Promowanie obszarów wiejskich. - Wzrost atrakcyjno ści turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich.

44 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

BUDOWA I MODERNIZACJA GMINNEJ INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ

Lp. Działanie Termin realizacji Oczekiwane rezultaty - Poprawa estetyki obiektu. - Zwi ększenie dost ępno ści mieszka ńców do zasobów biblioteki. - Poprawa stanu technicznego budynku i modernizacja infrastruktury gminy. Rozbudowa i modernizacja 1. 2008 - 2010 - Obni żenie kosztów budynku biblioteki eksploatacji obiektu. - Przystosowanie obiektu do obowi ązuj ących norm i przepisów. - Poprawa standardu bazy kulturowej w gminie. - Zwi ększenie liczby osób korzystaj ących z zasobów biblioteki. - Zaspokojenie podstawowych potrzeb ludzi starszych, samotnych, chorych, zapobieganie ich alienacji Budowa domu pomocy 2. 2010 - 2013 (w tym zapewnienie stałej społecznej opieki lekarskiej, stworzenie godnych warunków życia). - Realizacja zada ń gminy w zakresie pomocy społecznej. - Stworzenie bezdomnym zwierz ętom odpowiednich warunków bytowania. Budowa schroniska dla 3. 2008 - 2013 - Poprawa estetyki gminy zwierz ąt i bezpiecze ństwa mieszka ńców. - Utworzenie nowych miejsc pracy.

45 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

USPRAWNIENIE PROCESU ZARZ ĄDZANIA W SAMORZ ĄDZIE

Lp. Działanie Termin realizacji Oczekiwane rezultaty - Stworzenie mieszka ńcom mo żliwo ści wykorzystania Internetu do kontaktu z administracj ą publiczn ą (uzyskanie informacji, ści ąganie formularzy, szybkie i wygodne załatwianie spraw, płatno ści). - Wzrost zainteresowania gmin ą ze strony inwestorów zewn ętrznych. - Stworzenie dogodnych warunków do rozwoju przedsi ębiorczo ści. - Wykorzystanie mo żliwo ści jakie stwarzaj ą 1. Wdro żenie e-urz ędu 2008 - 2010 multimedia. - Poprawa funkcjonowania urz ędu. - Przejrzysto ść procedur, dost ępno ść informacji o przetargach, zamówieniach, ogłoszeniach. - Pobudzenie aktywno ści mieszka ńców i zainteresowanie ich sprawami gminy. - Obni żenie kosztów funkcjonowania administracji. - Usprawnienie obsługi administracyjnej potencjalnych petentów.

46 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

IV. REALIZACJA ZADA Ń I PROJEKTÓW

Rozwój gospodarczy jest najlepszym sposobem eliminacji wi ększo ści problemów społecznych (np. bezrobocia, ubóstwa, patologii itp.), z jakimi borykaj ą si ę władze samorz ądowe. Rozwój gospodarczy na szczeblu lokalnym oznacza zwi ększenie mo żliwo ści wzrostu, które pozwalaj ą lokalnej władzy i mieszka ńcom lepiej zaspokaja ć coraz wi ększ ą liczb ę potrzeb na coraz wy ższym poziomie. Podkre ślenia przy tym wymaga fakt, że jedynie w warunkach optymalnego rozwoju gospodarczego mo żna zapewni ć udział zewn ętrznego (w tym prywatnego) kapitału w przedsi ęwzi ęciach istotnych dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców. Dzi ęki rozwojowi nast ępuje synergia działa ń ekonomicznych i społecznych.

Opis zada ń w Zintegrowanym Programie Rozwoju Lokalnego przedstawiono w zakładanej kolejno ści realizacji. Działania dotycz ą zaopatrzenia obszaru gminy w infrastruktur ę techniczn ą i społeczn ą. Czas realizacji to lata 2007-2013. Jest to zgodne z przyj ętym w Unii Europejskiej okresem programowania.

Struktura ka żdego z opisanych zada ń zawiera osiem elementów. S ą to: numer i nazwa działania, cel zadania (przedstawiaj ący, co ma by ć jego rezultatem), uzasadnienie zadania, powi ązanie projektowanych zada ń z dokumentami strategii na poziomie województwa, uczestnicy działania (za uczestników działania przyj ęto organizacje oraz instytucje, które b ędą realizowa ć dane projekty). Ponadto przy ka żdym zadaniu okre ślono miernik realizacji.

47 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

V. ZADANIA INWESTYCYJNE PLANOWANE DO REALIZACJI W LATACH 2007 - 2013

48 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

1. Numer i nazwa zadania 1. Budowa oczyszczalni ścieków

2. Cel zadania -Uporz ądkowanie gospodarki ściekowej, co przyczyni si ę do poprawy warunków życia mieszka ńców, ich zdrowotno ści i zwi ększy szanse rozwojowe gminy. -Poprawa stanu środowiska, które dzi ęki walorom krajobrazowym stanie si ę bardziej atrakcyjne dla odwiedzaj ących gmin ę turystów. -Poprawa jako ści wód powierzchniowych i podziemnych, zmniejszenie ryzyka przedostania si ę zanieczyszcze ń do sieci wodoci ągowych i zastosowania przerw w dostawach wody. -Stworzenie warunków dla rozwoju przedsi ębiorczo ści. -Rozwój funkcji turystyczno-rekreacyjnych, mieszkaniowych, produkcyjno-usługowych na terenie gminy. -Osi ągni ęcie polskich i europejskich standardów w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

3. Uzasadnienie zadania Realizacja inwestycji ma sprzyja ć osi ąganiu obowi ązuj ących standardów unijnych w zakresie ograniczania zanieczyszcze ń wód powierzchniowych i podziemnych oraz uzyskaniu wymaganych standardów jako ści ścieków odprowadzanych do środowiska wodnego. Powy ższe przedsi ęwzi ęcie ma wpłyn ąć na zapewnienie odpowiedniej jako ści zasobów wodnych na potrzeby ludno ści i gospodarki gminy. Ponadto pozwoli na zredukowanie ilo ści składowanych osadów ściekowych. Woda jest zasadniczym śro dkiem higienicznym i sanitarnym w gospodarstwach domowych i przemy śle. Unosi ze sob ą odchody, resztki żywno ści, toksyny pochodz ące z detergentów, odpady chemiczne. Bez prawidłowego oczyszczania ścieki posiadaj ą negatywny potencjał oddziaływania na systemy wodne, przez co w powa żny sposób mog ą naruszy ć jako ść zasobów wodnych. Ścieki mog ą doprowadzi ć do zniszczenia ekosystemów, co z kolei mo że doprowadzi ć do strat ekonomicznych, takich jak zmniejszenie ruchu turystycznego, zwi ększenie kosztów uzdatniania wody pitnej czy zaopatrzenia w wod ę. Dlatego te ż nale ży podejmowa ć wszelkie rozs ądne działania, aby powrót wykorzystanej wody do naturalnego obiegu oddziaływał na ekosystem w mo żliwie najmniejszy sposób. Monitoring i działania na szczeblu lokalnym posiadaj ą najwi ększy indywidualny wpływ na ochron ę lokalnych, regionalnych, krajowych i mi ędzynarodowych zasobów wodnych. Samorz ądy lokalne maj ą do swej dyspozycji szereg opcji prawnych w celu regulacji i kontroli gospodarki ściekowej. Obejmuj ą one wymogi i ograniczenia w dziedzinie obchodzenia si ę ze ściekami, opłaty, pozwolenia, podatki, wdra żanie publicznego lub prywatnego, scentralizowanego lub zdecentralizowanego oczyszczania ścieków oraz prawa stanowi ące, czy zakłady przemysłowe powinny posiadać, czy te ż nie, własne instalacje oczyszczaj ące. Systematyczny przyrost długo ści sieci wodoci ągowej i w zwi ązku z tym - wzrost ilo ści zu żywanej wody, nie idzie w parze z rozwojem infrastruktury słu żą cej do przesyłania i oczyszczania ścieków. Dlatego te ż uporz ądkowanie gospodarki wodno – ściekowej jest jednym z najwa żniejszych zada ń gminy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększenie dost ępno ści gospodarczej regionu”, „Tworzenie nowoczesnej, prorozwojowej i innowacyjnej bazy gospodarczej”, „Trwały i zrównowa żony rozwój obszarów wiejskich”. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA: cel główny „Stworzenie rzeczywistego regionu społeczno -ekonomicznego posiadaj ącego własn ą podmiotowo ść kulturow ą i gospodarcz ą”;

49 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 obszary priorytetowe: „Poprawa warunków życia mieszka ńców regionu poprzez popraw ę jako ści środowiska”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”. Priorytet rozwojowy V. „Ochrona zasobów naturalnych i wykorzystanie ich dla celów rozwoju społeczno-gospodarczego, z zachowaniem to żsamo ści regionu, dziedzictwa kulturowego i walorów środowiskowych”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2009

8. Miernik realizacji Wybudowana i funkcjonuj ąca oczyszczalnia ścieków.

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 2 500 000

1. Numer i nazwa zadania 2. Rozbudowa i modernizacja budynku biblioteki

2. Cel zadania -Poprawa estetyki obiektu i dostosowanie go do obowi ązuj ących przepisów. -Poprawa warunków pracy. -Zwi ększenie liczby osób korzystaj ących z zasobów biblioteki i tym samym wzrost zainteresowania czytelnictwem. -Tworzenie nowych miejsc pracy poprzez rozwój usług świadczonych przez bibliotek ę. -Nadanie bibliotece funkcji o środka życia kulturalnego oraz centrum samokształcenia mieszka ńców. -Rozwój usług kulturalnych w gminie. -Podniesienie atrakcyjno ści turystycznej gminy. -Dostosowanie biblioteki do potrzeb mieszka ńców. -Zapewnienie wysokich standardów świadczonych usług. -Urozmaicenie oferty w zakresie sp ędzania wolnego czasu.

3. Uzasadnienie zadania Bezpo średni kontakt z ksi ąż ką, ukształtowanie nawyku obcowania z literatur ą od najwcze śniejszych lat życia, jest podstawowym krokiem w kierunku aktywnego i świadomego uczestnictwa w kulturze. Podzielaj ąc to przekonanie władze gminy Kiernozia zdecydowały 50 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 si ę na wsparcie działa ń zwi ązanych z rozwojem tego sektora usług kulturalnych. Realizacja inwestycji wpłynie na zapewnienie dogodnych warunków do rozwoju zasobów ludzkich. Zostanie to osi ągni ęte poprzez udzielenie wsparcia na rzecz rozwoju kultury w zakresie podniesienia standardu infrastruktury oraz polepszenia dost ępno ści do oferowanych usług. Projekt b ędzie wspierał rozwój społeczno-gospodarczy gminy oraz wpływał na zwi ększenie poda ży usług kulturalnych. Ponadto promocja kultury wpłynie na budowanie i kształtowanie lokalnej to żsamo ści.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA SPOŁECZNA: cel główny: „Wzrost ogólnego poziomu cywilizacyjnego województwa”; obszary priorytetowe: „Podniesienie poziomu jako ści życia”. SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „ Tworzenie wizerunku regionu przyjaznego i atrakcyjnego dla podejmowania współpracy, inwestowania i życia mieszka ńców”. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA: cel główny: „Stworzenie rzeczywistego regionu społeczno-ekonomicznego posiadaj ącego własn ą podmiotowo ść kulturow ą i gospodarcz ą”; obszary priorytetowe: „ Umocnienie identyfikacji mieszka ńców z województwem”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy V. „Ochrona zasobów naturalnych i wykorzystanie ich dla celów rozwoju społeczno-gospodarczego, z zachowaniem to żsamo ści regionu, dziedzictwa kulturowego i walorów środowiskowych”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2010

8. Miernik realizacji Zmodernizowany budynek biblioteki; liczba osób korzystaj ących z biblioteki.

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 300 000

1. Numer i nazwa zadania 3. Wdro żenie e - urz ędu

2. Cel zadania -Sprawna i skuteczna obsługa obywateli. -Usprawnienie procesu zarz ądzania w samorz ądzie. -Stworzenie mieszka ńcom mo żliwo ści elektronicznego dost ępu do załatwiania spraw. 51 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

-Sprostanie wymogom prawa w zakresie dost ępu do informacji publicznej. -Mo żliwo ść monitorowania przez petentów sposobu i etapu, na jakim jest ich sprawa. -Poprawa wykorzystania nowoczesnych technologii informacyjnych przez mieszka ńców. -Budowanie społecze ństwa informacyjnego. -Stworzenie warunków dla rozwoju przedsi ębiorczo ści i zach ęcenie potencjalnych inwestorów do lokowania przedsi ęwzięć na obszarze gminy. -Usprawnienie działania komórek w Urz ędzie Gminy oraz komunikacji mi ędzy nimi.

3. Uzasadnienie zadania Społecze ństwo informacyjne to takie, w którym towarem jest informacja, gdzie przewiduje si ę rozwój usług zwi ązanych z przesyłaniem, przetwarzaniem lub przechowywaniem informacji. Ponadto termin ten odnosi si ę do technicznych narz ędzi komunikacji, magazynowania i przekształcania informacji. Aby społecze ństwo informacyjne mogło si ę rozwija ć musi mie ć odpowiednie instrumenty do komunikacji zwane infrastruktur ą społecze ństwa informacyjnego. Wsparcie tworzenia społecze ństwa informacyjnego przez gmin ę Kiernozia nie mo że si ę zrealizowa ć bez informatyzacji jej samej. Tak wi ęc zadaniem planowanego przedsi ęwzi ęcia jest przekształcenie Urz ędu Gminy w podmiot przyjazny i wygodny dla petenta, umo żliwiaj ący zdaln ą obsług ę rozpatrywanych spraw. Realizacja inwestycji przyczyni si ę do rozwoju i rozbudowy infrastruktury społecze ństwa informacyjnego w gminie Kiernozia, a przez to w powiecie łowickim i województwie łódzkim.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Tworzenie nowoczesnej, prorozwojowej i innowacyjnej bazy gospodarczej”; „Budowa społecze ństwa informacyjnego”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy I. „Doskonalenie wykonywania zada ń publicznych z my ślą o dobru wspólnoty samorz ądowej i przy wykorzystaniu doskonalszych metod zarządzania prowadz ącego do osi ągni ęcia europejskich i światowych standardów w tej dziedzinie”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2010

8. Miernik realizacji Liczba petentów załatwiaj ących sprawy urz ędowe drog ą elektroniczn ą

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 201 000

52 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

1. Numer i nazwa zadania 4. Budowa kanalizacji i wymiana istniej ącego wodoci ągu azbestowego wraz z modernizacj ą nawierzchni jezdni

2. Cel zadania -Wybudowanie kanalizacji sanitarnej i osi ągni ęcie bezpo średniego efektu ekologicznego polegaj ącego na oczyszczaniu powstaj ących ścieków bytowych. -Wyeliminowanie ryzyka wprowadzenia do środowiska ścieków nieoczyszczonych, zarówno ze wzgl ędu na nieszczelno ść zbiorników, jak i świadome działania u żytkowników szamb. -Wzrost liczby osób korzystaj ących z kanalizacji. -Poprawa jako ści wody dostarczanej mieszka ńcom. -Zgodno ść jako ści uzdatnianej wody z obowi ązuj ącymi normami sanitarnymi i zminimalizowanie gro źby dostarczania wody o niewła ściwych parametrach. -Wyeliminowanie ryzyka zaistnienia awarii i przerwania ci ągło ści świadczenia usług.

3. Uzasadnienie zadania Woda jest zasadniczym środkiem higienicznym i sanitarnym w gospodarstwach domowych i przemy śle. Unosi ze sob ą odchody, resztki żywno ści, toksyny pochodz ące z detergentów, odpady chemiczne. Ró żnorodno ść zawarto ści tego strumienia odpadów ma ścisły zwi ązek ze zło żono ści ą procesu wymaganego w celu ich oczyszczania. Bez prawidłowego oczyszczania ścieki posiadaj ą negatywny potencjał oddziaływania na systemy wodne, przez co w powa żny sposób mog ą naruszy ć jako ść zasobów wodnych. Ścieki mog ą doprowadzi ć do zniszczenia ekosystemów, co z kolei mo że doprowadzi ć do strat ekonomicznych, takich jak zmniejszenie ruchu turystycznego, zwi ększenie kosztów uzdatniania wody pitnej czy zaopatrzenia w wod ę. Dlatego te ż nale ży podejmowa ć wszelkie rozs ądne działania, aby powrót wykorzystanej wody do naturalnego obiegu oddziaływał na ekosystem w mo żliwie najmniejszy sposób. Monitoring i działania na szczeblu lokalnym posiadaj ą najwi ększy indywidualny wpływ na ochron ę lokalnych, regionalnych, krajowych i mi ędzynarodowych zasobów wodnych. Samorz ądy lokalne maj ą do swej dyspozycji szereg opcji prawnych w celu regulacji i kontroli gospodarki ściekowej. Obejmuj ą one wymogi i ograniczenia w dziedzinie obchodzenia si ę ze ściekami, opłaty, pozwolenia, podatki, wdra żanie publicznego lub prywatnego, scentralizowanego lub zdecentralizowanego oczyszczania ścieków oraz prawa stanowi ące, czy zakłady przemysłowe powinny posiada ć, czy te ż nie, własne instalacje oczyszczaj ące. Zgodnie z art. 7, ust. 1, pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorz ądzie gminnym „ zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie m.in. wodoci ągów, zaopatrzenia w wod ę i kanalizacji nale ży do zada ń własnych gminy”. Systematyczny przyrost długo ści sieci wodoci ągowej i co za tym idzie wzrost ilo ści zu żywanej wody nie idzie w parze z rozwojem infrastruktury słu żą cej do przesyłania i oczyszczania ścieków. Dlatego te ż uporz ądkowanie gospodarki wodno – ściekowej jest jednym z najwa żniejszych zada ń gminy. Zapewnienie stałego i niezawodnego zaopatrzenia w wod ę pitn ą i do celów sanitarnych stanowi jedno z pierwszorz ędnych zada ń zarz ądzania zasobami wodnymi. Realizacja tego celu powinna słu żyć zapewnieniu dostaw i dost ępu do wody pitnej o wysokiej jako ści dla wszystkich mieszka ńców gminy, w ilo ściach zabezpieczaj ących bie żą ce potrzeby oraz rozwój poszczególnych jednostek osadniczych.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”; „Tworzenie nowoczesnej, prorozwojowej i innowacyjnej bazy gospodarczej”; „Trwały 53 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 i zrównowa żony rozwój obszarów wiejskich”. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA: cel główny: „Stworzenie rzeczywistego regionu społeczno-ekonomicznego posiadaj ącego własn ą podmiotowo ść kulturow ą i gospodarcz ą”; obszary priorytetowe: „Poprawa warunków życia mieszka ńców regionu poprzez popraw ę jako ści środowiska”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Prio rytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”. Priorytet rozwojowy V. „Ochrona zasobów naturalnych i wykorzystanie ich dla celów rozwoju społeczno-gospodarczego, z zachowaniem to żsamo ści regionu, dziedzictwa kulturowego i walorów środowiskowych”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Zmodernizowana sie ć wodoci ągowa

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 7 500 000

1. Numer i nazwa zadania 5. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków

2. Cel zadania -Poprawa jako ści środowiska.

3. Uzasadnienie zadania Ze wzgl ędu na zabudow ę rozproszoną nieekonomiczne jest budowanie oczyszczalni grupowej i kanalizacji. Bardziej opłacalne jest zbudowanie systemu oczyszczalni przydomowych. Po wybudowaniu systemu oczyszczalni poprawi si ę jako ść środowiska, głównie wód powierzchniowych, podziemnych i gruntu. Nast ąpi poprawa wizerunku gminy, co w przypadku jednostki turystycznej ma olbrzymie znaczenie.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „ Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”;

54 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

„Tworzenie nowoczesnej, prorozwojowej i innowacyjnej bazy gospodarczej”; Trwały i zrównowa żony rozwój obszarów wiejskich”. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA: cel główny: „Stworzenie rzeczywistego regionu społeczno-ekonomicznego posiadaj ącego własn ą podmiotowo ść kulturow ą i gospodarcz ą”; obszary priorytetowe: „Poprawa warunków życia mieszka ńców regionu poprzez popraw ę jako ści środowiska”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”. Priorytet rozwojowy V. „Ochrona zasobów naturalnych i wykorzystanie ich dla celów rozwoju społeczno-gospodarczego, z zachowaniem to żsamo ści regionu, dziedzictwa kulturowego i walorów środowiskowych”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Wybudowanie 300 przydomowych oczyszczalni ścieków, wzrost ilo ść oczyszczonych ścieków

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 3 000 000

1. Numer i nazwa zadania 6. Przebudowa drogi w miejscowo ści Jerzewo

2. Cel zadania -Poprawa dostępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści gminy dla inwestorów zewn ętrznych. -Stworzenie warunków dla rozwoju działalno ści gospodarczej. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu drogowego. -Skrócenie czasu dojazdu. -Poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju . Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. 55 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istni ej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 0,410 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 143 500

56 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

1. Numer i nazwa zadania 7. Przebudowa drogi w miejscowo ści Wola St ępowska

2. Cel zadania -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści gminy dla lokowania przedsi ęwzi ęć prorozwojowych. -Stworzenie warunków sprzyjaj ących rozwojowi działalno ści gospodarczej. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Skrócenie czasu dojazdu. -Poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjn ych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

57 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 0,825 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 288 750

1. Numer i nazwa zadania 8. Przebudowa drogi Sokołów Towarzystwo - Teresew

2. Cel zadania -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści gminy dla lokowania przedsi ęwzi ęć prorozwojowych. -Stworzenie warunków sprzyjaj ących rozwojowi działalno ści gospodarczej. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Skrócenie czasu dojazdu. -Poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy.

3. Uzasadnienie zadania Słabo rozwini ęta infrastruktura k omunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża poziom życia i gospodarowania, decyduje o niewielkiej przydatno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”. 58 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 0,909 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 318 150

1. Numer i nazwa zadania 9. Przebudowa drogi w miejscowo ści Osiny

2. Cel zadania -Mo żliwo ść szybszych i bezpieczniejszych poł ącze ń pomi ędzy obszarami województwa. -Zmniejszenie zatłoczenia na drogach. -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści gminy dla lokowania przedsi ęwzi ęć prorozwojowych. -Stworzenie warunków sprzyjaj ących rozwojowi działalno ści gospodarczej. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Skrócenie czasu dojazdu. -Poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno -gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniej sze 59 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 0,242 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 84 700

1. Numer i nazwa zadania 10. Przebudowa drogi w miejscowo ści Chru śle

2. Cel zadania -Umo żliwienie bezpiecznych i szybkich powi ąza ń komunikacyjnych pomi ędzy obszarami województwa. -Zmniejszenie zatłoczenia na drogach. -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Wzrost liczby przedsi ęwzięć prorozwojowych lokowanych na obszarze gminy. -Stworzenie warunków sprzyjaj ących rozwojowi działalno ści gospodarczej. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Skrócenie czasu dojazdu. -Zwi ększenie komfortu jazy.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów.

60 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 2,689 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 941 150

61 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

1. Numer i nazwa zadania 11. Przebudowa drogi Tydówka - Chru śle

2. Cel zadania -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej oraz atrakcyjno ści inwestycyjnej gminy Kiernozia. -Poprawa bezpiecze ństwa ruchu. -Wzrost komfortu jazdy. -Zmniejszenie kosztów eksploatacji pojazdów samochodowych oraz transportu.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

62 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 2,689 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 1 003 450

1. Numer i nazwa zadania 12. Przebudowa drogi w miejscowo ści Lasocin

2. Cel zadania -Możliwo ść szybszych i bezpieczniejszych powi ąza ń pomi ędzy obszarami województwa. -Zmniejszenie zatłoczenia na drogach. -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści gminy dla lokowania przedsi ęwzi ęć prorozwojowych. -Stworzenie warunków sprzyjaj ących rozwojowi działalno ści gospodarczej. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Skrócenie czasu dojazdu. -Poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

63 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 1,111 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 388 850

1. Numer i nazwa zadania 13. Przebudowa drogi Sokołów Towarzystwo - Teresew

2. Cel zadania -Poprawa parametrów drogi. -Usprawnienie ruchu. -Poprawa poziomu bezpiecze ństwa ruchu kołowego, zminimalizowanie liczby wypadków. -Poprawa stanu bezpiecze ństwa ruchu pieszego. -Stworzenie warunków sprzyjaj ących rozwojowi działalno ści gospodarczej. -Podniesienie konkurencyjno ści gminy Kiernozia. -Poprawa warunków zamieszkania w gminie. -Zmniejszenie kosztów eksploatacji pojazdów samochodowych oraz transportu.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standa rd życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących teren ów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści

64 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkc jonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 1,780 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 623 000

1. Numer i nazwa zadania 14. Przebudowa drogi w miejscowo ści Sokołów Kolonia

2. Cel zadania -Mo żliwo ść szybszych i bezpieczniejszych powi ąza ń pomi ędzy obszarami województwa. -Zmniejszenie zatłoczenia na drogach. -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści gminy dla lokowania przedsi ęwzi ęć prorozwojowych. -Stworzenie warunków sprzyjaj ących rozwojowi działalno ści gospodarczej. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Skrócenie czasu dojazdu.

65 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejsz ych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie now ych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozw ój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 1,792 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 627 200

66 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

1. Numer i nazwa zadania 15. Przebudowa drogi St ępów - Teresew

2. Cel zadania -Mo żliwo ść szybszych i bezpieczniejszych powi ąza ń pomi ędzy obszarami województwa. -Zmniejszenie zatłoczenia na drogach. -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści gminy dla lokowania przedsi ęwzi ęć prorozwojowych. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Skrócenie czasu dojazdu. -Stworzenie warunków dla rozwoju infrastruktury związanej z podnoszeniem jako ści zasobów ludzkich i rozwojem aktywno ści społecznej. -Poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy. -Poprawa wizerunku gminy Kiernozia. -Zmniejszenie kosztów eksploatacji pojazdów samochodowych oraz transportu.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barie r wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ęks zenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruk tury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia 67 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 1,256 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 439 600

1. Numer i nazwa zadania 16. Przebudowa drogi Wi śniewo - Osiny

2. Cel zadania -Podniesienie atrakcyjno ści inwestycyjnej gminy. -Aktywizacja środowiska gospodarczego. -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Zwi ększenie atrakcyjno ści gminy dla lokowania przedsi ęwzi ęć prorozwojowych. -Doskonalenie infrastruktury komunalnej. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Skrócenie czasu dojazdu. -Wspieranie rozwoju infrastruktury turystycznej i bazy turystyczno-rekreacyjnej. -Kreowanie gminy jako przyjaznej mieszka ńcom.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mob ilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

68 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 1,966 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 688 100

1. Numer i nazwa zadania 17. Przebudowa drogi w miejscowo ści Witusza

2. Cel zadania -Poprawa zaspokajania zbiorowych potrzeb mieszka ńców w zakresie drogownictwa. -Odnowa i poprawa estetyki przestrzeni publicznej. -Wzrost aktywno ści gospodarczej mieszka ńców. -Zwi ększenie atrakcyjno ści gminy dla lokowania przedsi ęwzi ęć prorozwojowych. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych 69 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 1,070 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 374 500

1. Numer i nazwa zadania 18. Przebudowa drogi w miejscowo ści Brodne Józefów

2. Cel zadania -Wzrost jako ści życia mieszka ńców wskutek poprawy stanu i funkcjonowania infrastruktury technicznej. -Wzrost ró żnych form aktywno ści gospodarczej i społecznej. -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Osi ągni ęcie korzystnego klimatu inwestycyjnego jako czynnika wspieraj ącego rozwój społeczno-gospodarczy. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy. 70 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzki ch i polityki społecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 0,091 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 31 850

71 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

1. Numer i nazwa zadania 19. Przebudowa drogi w miejscowo ści Jadzie ń

2. Cel zadania -Mo żliwo ść szybszych i bezpieczniejszych powi ąza ń pomi ędzy obszarami województwa. -Zmniejszenie zatłoczenia na drogach. -Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej gminy. -Stworzenie warunków sprzyjaj ących rozwojowi działalno ści gospodarczej. -Zmniejszenie liczby wypadków w transporcie drogowym. -Poprawa mobilno ści mieszka ńców gminy.

3. Uzasadnienie zadania Zasadniczym problemem w funkcjonowaniu gospodarki gminy Kiernozia jest jej dost ępno ść . Niedostatecznie rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna obszarów wiejskich stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju. Obni ża standard życia i gospodarowania, decyduje o słabej atrakcyjno ści terenu dla potencjalnych inwestorów. Bariery kapitałowe oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe samorz ądów lokalnych utrudniaj ą rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. Ten stan rzeczy hamuje wymian ę handlow ą, wpływa negatywnie na zainteresowanie lokalizowaniem nowych inwestycji na obszarze gminy. Stanowi tak że istotn ą barier ę zwi ększania mobilno ści mieszka ńców, co utrudnia proces aktywizacji i restrukturyzacji obszarów zmarginalizowanych. Działania gminy w tym zakresie s ą skierowane na rozbudow ę i modernizacj ę sieci transportowych koniecznych do: rozwoju gospodarczego, społecznego poprzez m.in.: udost ępnienie nowych i zwi ększenie atrakcyjno ści istniej ących terenów inwestycyjnych, wzmocnienie w zakresie rozwoju zasobów ludzkich i polityki s połecznej poprzez popraw ę mobilno ści i warunków podró żowania oraz stworzenie nowych mo żliwo ści w zakresie zatrudnienia, popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Istniej ąca sie ć dróg, cho ć poprawna pod wzgl ędem układu przestrzennego, wymaga modernizacji nawierzchni i dostosowania ich do standardów Wspólnoty Europejskiej. Realizacja projektu przyczyni si ę do poprawy stanu istniej ącej infrastruktury transportowej, rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Jej efektem b ędą szybsze i bezpieczniejsze poł ączenia komunikacyjne. Wszystko to stworzy podstawy do rozkwitu rynku pracy.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

72 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

8. Miernik realizacji Przebudowany odcinek drogi o długo ści 1,620 km

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 567 000

1. Numer i nazwa zadania 20. Budowa schroniska dla zwierz ąt

2. Cel zadania -Poprawa stanu czysto ści gminy. -Zapewnienie bezpiecze ństwa mieszka ńcom gminy.

3. Uzasadnienie zadania Jedynym rozwi ązaniem problemu bezdomnych zwierz ąt jest budowa schroniska. Gmina Kiernozia nie ma praktycznie mo żliwo ści wyłapywania bezpa ńskich psów i zapewnienia bezpiecze ństwa mieszka ńcom bez schroniska. Ponadto przedsi ęwzi ęcie, zarówno w trakcie realizacji jak i po jej zako ńczeniu, b ędzie generowa ć nowe miejsca pracy, co przyczyni si ę do redukcji bezrobocia.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA SPOŁECZNA: cel główny: „Wzrost ogólnego poziomu cywilizacyjnego województwa”; obszary priorytetowe: „Podniesienie poziomu jako ści życia”. SFERA EKONOMICZNA: cel główny „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „ Podniesienie ogólnego poziomu zatrudnialno ści i mobilno ści zawodowej mieszka ńców województwa”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy III. „Poprawa bezpiecze ństwa publicznego, socjalnego i stanu zdrowia mieszka ńców powiatu, a tak że sytuacji osób niepełnosprawnych w zakresie ich integracji ze społeczno ści ą lokaln ą i funkcjonalno ści we wszystkich dziedzinach życia”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2008 - 2013

8. Miernik realizacji Wybudowane schronisko dla zwierz ąt; liczba zwierz ąt w schronisku

73 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 500 000

1. Numer i nazwa zadania 21. Budowa parkingu w Kiernozi

2. Cel zadania -Zapewnienie miejsc parkingowych przy wzrastaj ącej liczbie pojazdów oraz wzrastaj ącym nat ęż eniu ruchu samochodowego. -Poprawa jako ści życia mieszka ńców. -Stworzenie korzystnych warunków dla obsługi ruchu turystycznego. -Poprawa układu komunikacyjnego gminy. -Ułatwienie mieszka ńcom dost ępu do instytucji publicznych. -Wzrost atrakcyjno ści terenu pod wzgl ędem inwestycyjnym. -Wzrost bezpiecze ństwa w ruchu komunikacyjnym. -Ograniczenie barier w zakresie wykorzystania gospodarczego potencjału lokalnego. -Stworzenie infrastruktury technicznej zwi ązanej z popraw ą warunków komunikacji gminy Kiernozia.

3. Uzasadnienie zadania Jednym z podstawowych warunków rozwoju gminy Kiernozia jest istnienie efektywnego, bezpiecznego oraz dobrze utrzymanego systemu transportowego. Wyst ępuj ące na obszarze gminy obiekty infrastruktury drogowej maj ą słu żyć nie tylko mieszka ńcom i działaj ącym tu podmiotom gospodarczym, ale równie ż s ą wa żnym kryterium przy wyborze lokalizacji inwestycji. Z tych wzgl ędów stanowi ą istotny element infrastruktury technicznej – ich wysoka jako ść zwi ększa dost ępno ść komunikacyjn ą gminy. Układ komunikacyjny miejscowo ści Kiernozia nie odpowiada obecnej skali nat ęż enia ruchu drogowego. Dlatego niezb ędne s ą inwestycje, które pozwol ą na lepsze zorganizowanie ruchu oraz zapewni ą odpowiedni ą liczb ę miejsc parkingowych, a przede wszystkim przyczyni ą si ę do poprawy bezpiecze ństwa na drogach. W zwi ązku z niewystarczaj ącą liczb ą parkingów na terenie gminy, przeznaczonych dla mieszka ńców, jak równie ż dla turystów odwiedzaj ących okolic ę, nale ży podj ąć działania zmierzaj ące do zagospodarowania terenów na miejsca parkingowe. Ich niedobór jest szczególnie widoczny w dni handlowe, kiedy zaparkowanie w Kiernozi stwarza du że trudno ści.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Prio rytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia 74 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

7. Termin realizacji 2009 - 2013

8. Miernik realizacji Zbudowany i prawidłowo funkcjonuj ący parking, liczba osób korzystaj ących z obiektów infrastruktury drogowej.

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 500 000

1. Numer i nazwa zadania 22. Budowa obwodnicy miejscowo ści Kiernozia (droga wojewódzka nr 584)

2. Cel zadania -Ograniczenie uci ąż liwego dla mieszka ńców ruchu samochodowego w miejscowo ści Kiernozia. -Kształtowanie bezkolizyjnego systemu drogowego. -Poprawa jako ści dróg gminnych.

3. Uzasadnienie zadania Ruch tranzytowy przebiegaj ący przez gmin ę wywołuje du że zagro żenie. Kieruj ący samochodami osobowymi i ci ęż arowymi lekcewa żą ograniczenia pr ędko ści obowi ązuj ące na obszarze zabudowanym, stwarzaj ąc tym samum zagro żenie dla przechodniów i ruchu lokalnego. Ponadto przyczyniaj ą si ę do znacznego nat ęż enia hałasu komunikacyjnego. Dlatego istotne znaczenie ma przeniesienie ruchu tranzytowego poza miejscowo ść Kiernozia. Budowa obwodnicy ma ten problem rozwi ąza ć.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy IV. „Rozwój infrastruktury, podniesienie stopnia jej funkcjonalno ści i korzy ści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2009 - 2013

75 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

8. Miernik realizacji Ograniczenie hałasu komunikacyjnego, zmniejszenie nat ęż enia ruchu.

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 15 000 000

1. Numer i nazwa zadania 23. Budowa pełnowymiarowej hali sportowej

2. Cel zadania -Poprawa dost ępno ści mieszka ńców do bazy sportowej. -Poprawa stanu wydolno ści i sprawno ści fizycznej mieszka ńców. -Promocja zdrowego trybu życia. -Organizacja imprez sportowych, kulturalnych i innych.

3. Uzasadnienie zadania Zapewnienie dogodnych warunków do rozwoju zasobów ludzkich zostanie osi ągni ęte m.in. poprzez realizacj ę inwestycji na rzecz rozwoju sportu oraz polepszenia dost ępno ści do oferowanych usług. Przedsi ęwzi ęcie b ędzie wspierało rozwój społeczno-gospodarczy gminy oraz wpływało na zwi ększenie poda ży usług kulturalnych i sportowych. Rozwój gminy w tym obszarze podniesie jej atrakcyjno ść i umocni wizerunek jako dobrego miejsca do lokowania inwestycji. Wi ąż e si ę z tym tak że powstanie szerokiej oferty sp ędzania wolnego czasu i rekreacji. Inwestycja jest nakierowana bezpo średnio na udost ępnianie ogółowi mieszka ńców oferty sportowej na wysokim poziomie oraz wprowadzanie nowych usług w tym zakresie. Przyczyni si ę do powstania dodatkowych miejsc pracy, głównie w sektorze sportu, ale tak że w wyniku tworzenia nowych inwestycji przez przedsi ębiorców.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA SPOŁECZNA: cel główny: „Wzrost ogólnego poziomu cywilizacyjnego województwa”; obszary priorytetowe: „Podniesienie poziomu jako ści życia”. SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Tworzenie nowoczesnej, prorozwojowej i innowacyjnej bazy gospodarczej”; „Trwały i zrównowa żony rozwój obszarów wiejskich”; „Podniesienie ogólnego poziomu zatrudnialno ści i mobilno ści zawodowej mieszka ńców województwa”. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA : cel główny: „Stworzenie rzeczywistego regionu społeczno-ekonomicznego posiadaj ącego własn ą podmiotowo ść kulturow ą i gospodarcz ą”; obszary priorytetowe: „Umocnienie identyfikacji mi eszka ńców z województwem”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy III. „Poprawa bezpiecze ństwa publicznego, socjalnego i stanu zdrowia mieszka ńców powiatu, a tak że sytuacji osób niepełnosprawnych w zakresie ich integracji ze społeczno ści ą lokaln ą i funkcjonalno ści we wszystkich dziedzinach życia”.

76 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2010 - 2013

8. Miernik realizacji Wybudowana i funkcjonuj ąca pełnowymiarowa hala sportowa

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 3 000 000

1. Numer i nazwa zadania 24. Modernizacja boiska w Kiernozi

2. Cel zadania -Poprawa dost ępno ści mieszka ńców do bazy sportowej. -Poprawa stanu wydolno ści i sprawno ści fizycznej mieszka ńców. -Promocja zdrowego trybu życia. -Organizacja imprez sportowych, kulturalnych i innych.

3. Uzasadnienie zadania Zapewnienie dogodnych warunków do rozwoju zasobów ludzkich zostanie osi ągni ęte m.in. poprzez realizacj ę inwestycji na rzecz rozwoju sportu oraz polepszenia dost ępno ści do oferowanych usług. Przedsi ęwzi ęcie b ędzie wspierało rozwój społeczno-gospodarczy gminy oraz wpływało na zwi ększenie poda ży usług kulturalnych i sportowych. Rozwój gminy w tym obszarze podniesie jej atrakcyjno ść i umocni wizerunek jako dobrego miejsca do lokowania inwestycji. Wi ąż e si ę z tym tak że powstanie szerokiej oferty sp ędzania wolnego czasu i rekreacji. Inwestycja jest nakierowana bezpo średnio na udost ępnianie ogółowi mieszka ńców oferty sportowej na wysokim poziomie oraz wprowadzanie nowych usług w tym zakresie. Sport to niew ątpliwie środek profilaktyki zdrowotnej i społecznej, czynnik kulturotwórczy wpływaj ący na ogólny rozwój i sprawno ść fizyczn ą człowieka, wa żny element wychowania młodego pokolenia, warunek jako ści życia i racjonalnego wypoczynku oraz czynnik pełnego przygotowania do pracy zawodowej. Infrastruktura sportowa pozostawia jednak wiele do życzenia. Ogromnie uci ąż liwy jest brak boisk, które we wła ściwy sposób zapewni ć powinny rozwój fizyczny i b ędą bezpieczne pod wzgl ędem konstrukcyjnym dla korzystaj ących. Gmina czyni wiele wysiłków by zmieni ć ten niekorzystny stan rzeczy. Jednym z przedsi ęwzi ęć jest modernizacja boiska sportowego w Kiernozi.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA SPOŁECZNA: cel główny: „Wzrost ogólnego poziomu cywilizacyjnego województwa”; obszary priorytetowe: „Podniesienie poziomu jako ści życia”. SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurenc yjnej gospodarki

77 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 województwa”; obszary priorytetowe: „Tworzenie nowoczesnej, prorozwojowej i innowacyjnej bazy gospodarczej”; „Trwały i zrównowa żony rozwój obszarów wiejskich”; „Podniesienie ogólnego poziomu zatrudnialno ści i mobilno ści zawodowej mieszka ńców województwa”. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA : cel główny: „Stworzenie rzeczywistego regionu społeczno-ekonomicznego posiadaj ącego własn ą podmiotowo ść kulturow ą i gospodarcz ą”; obszary priorytetowe: „Umocnienie identyfikacji mi eszka ńców z województwem”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy III. „Poprawa bezpiecze ństwa publicznego, socjalnego i stanu zdrowia mieszka ńców powiatu, a tak że sytuacji osób niepełnosprawnych w zakresie ich integracji ze społeczno ści ą lokaln ą i funkcjonalno ści we wszystkich dziedzinach życia”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2010 - 2013

8. Miernik realizacji Wybudowane i funkcjonuj ące boisko

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 100 000

1. Numer i nazwa zadania 25. Rewitalizacja rynku w Kiernozi

2. Cel zadania -Renowacja tkanki mieszkaniowej i rewitalizacja obszarów problemowych. -Przygotowanie terenów na obszarach obj ętych rewitalizacj ą pod realizacj ę nowych inwestycji gospodarczych. -Przywrócenie ładu architektonicznego i przestrzennego. -Poprawa jako ści życia mieszka ńców. -Zwi ększenie atrakcyjno ści obszarów wiejskich dla inwestorów lokalnych i zewn ętrznych. -Poprawa estetyki miejscowo ści Kiernozia. -Wsparcie rozwoju turystyki.

3. Uzasadnienie zadania Rewitalizacja oznacza podj ęcie odpowiednich działa ń, które doprowadz ą do przemian ekonomicznych, społecznych i przestrzennych na zdegradowanym obszarze, przyczyniaj ąc si ę przede wszystkim do o żywienia gospodarczego i społecznego, przywrócenia ładu architektonicznego i przestrzennego oraz poprawy jako ści życia mieszka ńców i odbudowy 78 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 wi ęzi społecznych. Pozwoli to równie ż na zwi ększenie atrakcyjno ści obszarów wiejskich, czyli wzrost zainteresowania inwestorów lokalizacj ą swoich przedsi ęwzi ęć na tym terenie. Jednym z działa ń zmierzaj ących do spełnienia tego celu jest przygotowanie rewitalizowanych terenów pod realizacj ę nowych inwestycji gospodarczych (w tym uzbrojenie terenu pod przyszłe inwestycje, wyburzanie obiektów, przygotowanie obiektów do potrzeb działalno ści gospodarczej).

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA SPOŁECZNA: cel główny: „Wzrost ogólnego poziomu cywilizacyjnego województwa”; obszary priorytetowe: „Podniesienie poziomu jako ści życia”. SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Tworzenie nowoczesnej, prorozwojowej i innowacyjnej bazy gospodarczej”; „Trwały i zrównowa żony rozwój obszarów wiejskich”; „Podniesienie ogólnego poziomu zatrudnialno ści i mobilno ści zawodowej mieszka ńców województwa”. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA : cel główny: „Stworzenie rzeczywistego regionu społeczno-ekonomicznego posiadaj ącego własn ą podmi otowo ść kulturow ą i gospodarcz ą”; obszary priorytetowe: „Umocnienie identyfikacji mieszka ńców z województwem”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy V. „Ochrona zasobów naturalnych i wykorzystanie ich dla celów rozwoju społeczno-gospodarczego, z zachowaniem to żsamo ści regionu, dziedzictwa kulturowego i walorów środowiskowych”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2010 - 2013

8. Miernik realizacji Liczba odnowionych budynków, liczba nowych miejsc pracy

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 500 000

79 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

1. Numer i nazwa zadania 26. Zagospodarowanie stawów St ępkowskich

2. Cel zadania -Wzrost atrakcyjno ści turystycznej gminy. -Stworzenie nowych mo żliwo ści sp ędzania wolnego czasu. -Kształtowanie obszaru przestrzeni publicznej. -Tworzenie infrastruktury zwi ązanej z rozwojem funkcji turystycznych, społeczno- kulturalnych. -Umocnienie wi ęzi społecznych poprzez stworzenie warunków do wspólnego sp ędzania wolnego czasu. -Racjonalne wykorzystanie i zagospodarowanie zasobów przyrodniczych gminy Kiernozia.

3. Uzasadnienie zadania Realizacja inwestycji stworzy warunki dla rozwoju społeczno-ekonomicznego obszarów wiejskich i aktywizacji ludno ści wiejskiej. Wpłynie na popraw ę jako ści życia przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszka ńców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Umo żliwi rozwój to żsamo ści społeczno ści wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost atrakcyjno ści turystycznej i inwestycyjnej.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA SPOŁECZNA: cel główny: „Wzrost ogólnego poziomu cywilizacyjnego województwa”; obszary priorytetowe: „Podniesienie poziomu jako ści życia”. SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Trwały i zrównowa żony rozwój obszarów wiejskich”. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA : cel główny: „Stworzenie rzeczywistego regionu społeczno-ekonomicznego posiadaj ącego własn ą podmiotowo ść kulturow ą i gospodarcz ą”; obszary priorytetowe: „Umocnienie identyfikacji mieszka ńców z województwem”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy V. „Ochrona zasobów naturalnych i wykorzystanie ich dla celów rozwoju społeczno-gospodarczego, z zachowaniem to żsamo ści regionu, dziedzictwa kulturowego i walorów środowiskowych”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2010 - 2013

8. Miernik realizacji Liczba turystów, liczba nowych miejsc pracy

80 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 500 000

1. Numer i nazwa zadania 27. Budowa domu pomocy społecznej

2. Cel zadania -Prowadzenie aktywnej polityki społecznej przez władze gminy Kiernozia. -Kompleksowa pomoc osobom starszym, chorym, niepełnosprawnym, samotnym. -Stworzenie warunków do poprawy sytuacji życiowej tych osób. -Zmniejszenie rozmiarów ubóstwa. -Podniesienie efektywno ści i współpracy słu żb działaj ących w obszarze polityki społecznej. -Integracja społeczna osób zagro żonych wykluczeniem.

3. Uzasadnienie zadania Prowadzenie działa ń w zakresie polityki społecznej opiera si ę głównie na działalno ści jednostek administracji rz ądowej i samorz ądowej, współpracuj ących z organizacjami społecznymi i pozarz ądowymi, ko ściołami, zwi ązkami wyznaniowymi oraz osobami prawnymi i fizycznymi. Podmioty dzia łaj ące na polu pomocy społecznej udzielaj ą pomocy osobom i rodzinom głównie z powodu: ubóstwa, sieroctwa, bezdomno ści, bezrobocia, niepełnosprawno ści, długotrwałej lub ci ęż kiej choroby, przemocy w rodzinie, bezradno ści w sprawach opieku ńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego itd. Szczególn ą grup ę odbiorców działa ń w zakresie prowadzenia aktywnej polityki społecznej stanowi ą osoby starsze, niepełnosprawne, chore, pozostaj ące bez opieki i przez to zagro żone wykluczeniem społecznym. Zwi ększenie szans godnego życia oraz kompleksowa aktywizacja i wsparcie tych grup ludzi jest nierozerwalnie zwi ązane z osi ąganiem zwi ększania ładu społecznego i zmniejszeniem rozmiarów patologii społecznych.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA SPOŁECZNA: cel główny: „Wzrost ogólnego poziomu cywilizacyjnego województwa”; obszary priorytetowe: „ Zmniejszenie zjawisk wykluczenia społecznego i modernizacja systemów pomocy społecznej”.

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy III. „Poprawa bezpiecze ństwa publicznego, socjalnego i stanu zdrowia mieszka ńców powiatu, a tak że sytuacji osób niepełnosprawnych w zakresie ich integracji ze społeczno ści ą lokaln ą i funkcjonalno ści we wszystkich dziedzinach życia”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2010 - 2013

81 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

8. Miernik realizacji Wybudowany i funkcjonuj ący dom pomocy społecznej, liczba osób przebywaj ących w domu pomocy społecznej

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 2 000 000

1. Numer i nazwa zadania 28. Budowa zespołu obiektów sportowych i rekreacyjnych (boisko do koszykówki, kort tenisowy oraz plac zabaw dla dzieci)

2. Cel zadania -Rozbudowa bazy sportowej istniej ącej na terenie gminy Kiernozia. -Stworzenie warunków do aktywnego sp ędzania wolnego czasu i tym samym poprawa zdrowotno ści mieszka ńców gminy. -Promowanie zdrowego stylu życia. -Stworzenie mo żliwo ści organizowania na obszarze gminy imprez sportowych. -Urozmaicenie oferty turystycznej gminy.

3. Uzasadnienie zadania Inwestycje na rzecz rozwoju sportu maj ą du że znaczenie z punktu widzenia społeczno- gospodarczego rozwoju gminy. Zwi ększaj ą zainteresowanie usługami kulturalnymi i sportowymi, poprawiaj ą wydolno ść fizyczn ą mieszka ńców. Rozwój gminy w tym obszarze podniesie jej atrakcyjno ść i umocni wizerunek jako dobrego miejsca do lokowania inwestycji. Ponadto gmina b ędzie mogła zaoferowa ć mieszka ńcom i turystom szerok ą ofert ę sp ędzania wolnego czasu. Inwestycja jest ukierunkowana na zapewnienie ogółowi mieszka ńców oferty sportowej na wysokim poziomie oraz wprowadzanie nowych usług w tym zakresie. Ponadto sport to środek profilaktyki zdrowotnej i społecznej, czynnik kulturotwórczy wpływaj ący na ogólny rozwój i sprawno ść fizyczn ą człowieka, wa żny element wychowania młodego pokolenia, warunek jako ści życia i racjonalnego wypoczynku. Jednak na terenie gminy Kiernozia zasoby infrastruktury sportowej nie s ą wystarczaj ące. Uci ąż liwy jest brak boisk, zapewniaj ących rozwój fizyczny i bezpiecze ństwo pod wzgl ędem konstrukcyjnym dla korzystaj ących. Gmina czyni wiele wysiłków by zmieni ć ten niekorzystny stan rzeczy. W śród nich mo żna wymieni ć przedsi ęwzi ęcie polegaj ące na budowie zespołu obiektów sportowych.

4. Powi ązanie zadania ze strategi ą województwa SFERA SPOŁECZNA: cel główny: „Wzrost ogólnego poziomu cywilizacyjnego województwa”; obszary priorytetowe: „Podniesienie poziomu jako ści życia”. SFERA EKONOMICZNA: cel główny: „Poprawa pozycji konkurencyjnej gospodarki województwa”; obszary priorytetowe: „Tworzenie nowoczesnej, prorozwojowej i innowacyjnej bazy gospodarczej”; „Trwały i zrównowa żony rozwój obszarów wiejskich”; „Podniesienie ogólnego poziomu zatrudnialno ści i mobilno ści zawodowej mieszka ńców województwa”. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA : cel główny: „Stworzenie rzeczywistego regionu społeczno-ekonomicznego posiadaj ącego własn ą podmiotowo ść kulturow ą i gospodarcz ą”; obszary priorytetowe: „Umocnienie identy fikacji mieszka ńców z województwem”. 82 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

5. Powi ązanie zadania ze strategi ą powiatu Priorytet rozwojowy III. „Poprawa bezpiecze ństwa publicznego, socjalnego i stanu zdrowia mieszka ńców powiatu, a tak że sytuacji osób niepełnosprawnych w zakresie ich integracji ze społeczno ści ą lokaln ą i funkcjonalno ści we wszystkich dziedzinach życia”.

6. Instytucje i podmioty uczestnicz ące we wdra żaniu Gmina Kiernozia

7. Termin realizacji 2010 - 2013

8. Miernik realizacji Wybudowane i funkcjonuj ące boiska sportowe.

9. Przewidywane nakłady do poniesienia (PLN) 300 000

83 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

PLAN FINANSOWY NA LATA 2007 - 2013

Nakłady do poniesienia

Lp. Nazwa zadania (w zł.) Źródło finansowania Środki Ogółem Gmina zewn ętrzne Urz ąd Gminy Kiernozia 1. Budowa oczyszczalni ścieków 2 500 000 375 000 2 125 000 Fundusze Unijne Środki krajowe

Rozbudowa i modernizacja Urz ąd Gminy Kiernozia 2. 300 000 45 000 255 000 Fundusze Unijne budynku biblioteki Środki krajowe Urz ąd Gminy Kiernozia 3. Wdro żenie e-urz ędu 201 000 20 000 181 000 Fundusze Unijne Środki krajowe Budowa kanalizacji i wymiana istniej ącego wodoci ągu Urz ąd Gminy Kiernozia 4. azbestowego wraz 7 500 000 1 125 000 6 375 000 Fundusze Unijne Środki krajowe z modernizacj ą nawierzchni jezdni

Budowa przydomowych Urz ąd Gminy Kiernozia 5. 3 000 000 450 000 2 550 000 Fundusze Unijne oczyszczalni ścieków Środki krajowe

Przebudowa drogi Urz ąd Gminy Kiernozia 6. 143 500 21 525 121 975 Fundusze Unijne w miejscowo ści Jerzewo Środki krajowe

84 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Przebudowa drogi Urz ąd Gminy Kiernozia 7. w miejscowo ści Wola 288 750 43 312 245 438 Fundusze Unijne Środki krajowe St ępowska

Przebudowa drogi Sokołów Urz ąd Gminy Kiernozia 8. 318 150 47 722 270 428 Fundusze Unijne Towarzystwo - Teresew Środki krajowe

Przebudowa drogi Urz ąd Gminy Kiernozia 9. 84 700 12 705 71 995 Fundusze Unijne w miejscowo ści Osiny Środki krajowe

Przebudowa drogi Urz ąd Gminy Kiernozia 10. 941 150 141 172 799 978 Fundusze Unijne w miejscowo ści Chru śle Środki krajowe

Przebudowa drogi Tydówka - Urz ąd Gminy Kiernozia 11. 1 003 450 150 517 852 933 Fundusze Unijne Chru śle Środki krajowe

Przebudowa drogi Urz ąd Gminy Kiernozia 12. 388 850 58 327 330 523 Fundusze Unijne w miejscowo ści Lasocin Środki krajowe

Przebudowa drogi Sokołów Urz ąd Gminy Kiernozia 13. 623 000 93 450 529 550 Fundusze Unijne Towarzystwo –Teresew Środki krajowe Przebudowa drogi Urz ąd Gminy Kiernozia 14. w miejscowo ści Sokołów 627 200 94 080 533 120 Fundusze Unijne Środki krajowe Kolonia

Przebudowa drogi Stępów – Urz ąd Gminy Kiernozia 15. 439 600 65 940 373 660 Fundusze Unijne Teresew Środki krajowe

16. Przebudowa drogi Wi śniewo – 688 100 103 215 584 885 Urz ąd Gminy Kiernozia 85 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Osiny Fundusze Unijne Środki krajowe

Przebudowa drogi Urz ąd Gminy Kiernozia 17. 374 500 56 175 318 325 Fundusze Unijne w miejscowo ści Witusza Środki krajowe Przebudowa drogi Urz ąd Gminy Kiernozia 18. w miejscowo ści Brodne 31 850 4 777 27 073 Fundusze Unijne Środki krajowe Józefów

Przebudowa drogi Urz ąd Gminy Kiernozia 19. 567 000 85 050 481 950 Fundusze Unijne w miejscowo ści Jadzie ń Środki krajowe

Budowa schroniska dla Urz ąd Gminy Kiernozia 20. 500 000 75 000 425 000 Fundusze Unijne zwierz ąt Środki krajowe Urz ąd Gminy Kiernozia 21. Budowa parkingu w Kiernozi 500 000 75 000 425 000 Fundusze Unijne Środki krajowe

Budowa obwodnicy Urz ąd Gminy Kiernozia 22. 15 000 000 - 15 000 000 Fundusze Unijne miejscowo ści Kiernozia Środki krajowe

Budowa pełnowymiarowej hali Urz ąd Gminy Kiernozia 23. 3 000 000 450 000 2 550 000 Fundusze Unijne sportowej Środki krajowe

Modernizacja boiska Urz ąd Gminy Kiernozia 24. 100 000 15 000 85 000 Fundusze Unijne w Kiernozi Środki krajowe Urz ąd Gminy Kiernozia 25. Rewitalizacja rynku w Kiernozi 500 000 75 000 425 000 Fundusze Unijne Środki krajowe

86 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

Zagospodarowanie stawów Urz ąd Gminy Kiernozia 26. 500 000 75 000 425 000 Fundusze Unijne St ępowskich Środki krajowe

Budowa domu pomocy Urz ąd Gminy Kiernozia 27. 2 000 000 300 000 1 700 000 Fundusze Unijne społecznej Środki krajowe Budowa zespołu obiektów sportowych i rekreacyjnych Urz ąd Gminy Kiernozia 28. (boisko do koszykówki, kort 300 000 45 000 255 000 Fundusze Unijne tenisowy oraz plac zabaw dla Środki krajowe dzieci)

87 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

VI. SYSTEM WDRA ŻANIA

W celu opiniowania, a nast ępnie wprowadzenia w życie i monitorowania Zintegrowanego Programu Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia, Wójt Gminy powoła zespół zadaniowy ds. realizacji w/w dokumentu.

Do zada ń zespołu nale żeć b ędzie: 1) Przygotowanie Zintegrowanego Programu Rozwoju Lokalnego dla gminy Kiernozia. 2) Zapewnienie jednolito ści i zgodno ści pomi ędzy Zintegrowanym Programem Rozwoju Lokalnego a polityk ą przestrzenn ą (Plan Zagospodarowania Przestrzennego) i polityk ą finansow ą (bud żet gminy). 3) Koordynacja działa ń zmierzaj ących do realizacji planu rozwoju. 4) Kontrola na koniec ka żdego kwartału terminów i stanu realizacji planu rozwoju. 5) Nadzór nad wyznaczonymi dla konkretnych projektów osobami. 6) Weryfikowanie i modyfikacja działa ń zmierzaj ących do realizacji celów strategicznych.

Ponadto w celu realizacji planu rozwoju, wszyscy pracownicy urz ędu gminy i osoby współpracuj ące zostali zobowi ązani do: 1) Zapoznania si ę z programem rozwoju. 2) Wykonywania zada ń wynikaj ących z programem rozwoju. 3) Zaanga żowania niezb ędnych sił i środków w ramach posiadanych kompetencji. 4) Przestrzegania terminów okre ślonych w programie rozwoju. 5) Współpracy z zespołem ds. realizacji programu rozwoju.

Jednocze śnie dla ka żdego realizowanego projektu (zadania) zostanie wyznaczona osoba pełni ąca rol ę Lidera Projektu, której zadaniem b ędzie: 1) Koordynacja działa ń w ramach projektu. 2) Bie żą ca kontrola post ępu prac. 3) Kontrola wykorzystania zasobów. 4) Eliminowanie skutków zakłóce ń wywołuj ących odchylenia pomi ędzy zaplanowanym a rzeczywistym przebiegiem projektu.

88 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013

5) Przygotowanie kwartalnych sprawozda ń i raportów z przebiegu realizacji projektu. 6) Przygotowanie raportu ko ńcowego.

Liderzy Projektów współpracuj ą bezpo średnio z Przewodnicz ącym Zespołu Zadaniowego ds. Rozwoju Lokalnego.

VII. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

System monitorowania Zintegrowanego Programu Rozwoju Lokalnego

Wdra żanie ka żdego planu rozwoju wymaga prowadzenia ci ągłego monitoringu osi ągni ęcia postawionych celów. Zaniechanie kontroli realizacji planu mo że skutkowa ć spadkiem skuteczno ści i efektywno ści procesu wdra żania. Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia b ędzie monitorowany przez powołany do tego celu przez Wójta Zespół Zadaniowy ds. Rozwoju Lokalnego.

Sposoby oceny Zintegrowanego Programu Rozwoju Lokalnego

Ocena Planu b ędzie odbywa ć si ę systematycznie na posiedzeniach zespołu ds. Rozwoju Lokalnego, który b ędzie przedstawia ć informacje Radzie Gminy. Podstaw ą oceny b ędą terminy i mierniki zawarte przy ka żdym z zada ń. Zestaw mierników pozwala na zweryfikowanie, czy dane zadanie zostało wykonane w zało żonym terminie. Osi ągni ęcie w zało żonym terminie przyj ętych mierników oznacza ć b ędzie osi ągni ęcie wyznaczonych zada ń, a te z kolei oznacza ć będą osi ągni ęcie przyj ętych działa ń i celów.

Sposoby inicjowania współprac y pomi ędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarz ądowymi

Warunkami, jakie musi spełni ć Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego, aby mógł sprawnie funkcjonowa ć, jest stworzenie mo żliwo ści udziału wszystkich partnerów społecznych w jego realizacji. Wi ąż e si ę to ści śle z: wykorzystaniem potencjału 89 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 organizacji i społeczno ści lokalnej poprzez skoordynowanie działa ń w ramach jednego, spójnego projektu akceptowanego i wspieranego przez wszystkich uczestników; optymalne wykor zystanie kompetencji i zasobów b ędących w dyspozycji gminy, organizacji pozarz ądowych oraz przedsi ębiorstw; innowacyjno ść proponowanych rozwi ąza ń, wyra żaj ącą si ę zastosowaniem nowych podej ść do problemów zwi ązanych z rozwojem lokalnym; istnieniem grupy lokalnych liderów.

Punktem wyj ścia opracowania systemu wł ączenia partnerów społecznych na rzecz realizacji Zintegrowanego Programu Rozwoju Lokalnego Gminy było powołanie grupy roboczej, która miała za zadanie przygotowanie dokumentu ko ńcowego. Grupa ta powołana została przez Rad ę Gminy. Do jej zada ń nale ży: czuwanie nad przestrzeganiem spójno ści ka żdego projektu w odniesieniu do kierunków strategicznych i przyj ętego planu działa ń; śledzenie realizacji i ocenianie ka żdego etapu wdra żania przyj ętego planu działa ń; proponowanie rocznych programów działa ń; wnioskowanie o zmiany w bie żą cym funkcjonowaniu Planu; udzielanie aprobaty dla nowych działa ń podejmowanych w ramach rozwoju lokalnego; przedstawianie Radzie Gminy zmian w działaniach podejmowanych w ramach Planu oraz przedkładanie planów nowych działa ń.

Public Relations Programu Rozwoju Lokalnego

Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia posiada du że znaczenie dla mieszka ńców i władz gminy. Dlatego te ż proces wdra żania powinien mie ć charakter publiczny. Szeroka akcja informacyjna władz gminy jest jednym z podstawowych gwarantów jego skutecznego wdra żania. Public Relations (PR) okre śla si ę jako planowane i ci ągłe wysiłki maj ące na celu stanowienie i utrzymanie wzajemnego zrozumienia mi ędzy dan ą organizacj ą a społecze ństwem. Zadania PR dla Zintegrowanego Programu Rozwoju Lokalnego s ą ró żne w zale żno ści od grup, do których s ą skierowane. Polegaj ą one na: 1. w stosunku do pracowników Urz ędu Gminy : kreowaniu postaw zadowolenia z pracy, gminy i realizowanych zada ń; 2. w stosunku do mieszka ńców : upowszechnianiu informacji o perspektywach działania gminy, zmianach w zarz ądzaniu, koniecznych nakładach finansowych;

90 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013 informowaniu o celach i perspektywach gminy, o jej akcjach na rzecz najbli ższego otoczenia.

91 Zintegrowany Program Rozwoju Lokalnego Gminy Kiernozia na lata 2007 - 2013