DOCSLIB.ORG

PDF Osoa Deskargatu

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
PDF Osoa Deskargatu Euskaltzainak Bilduma Euskaltzainak izeneko bilduma berrian euskaltzain izan diren eta direnen obrak eta eurei buruzko Argitaratuak: JEAN-LOUIS azterketak argitaratuko dira, Akademiaren DAVANT JEAN-LOUIS DAVANT historiarako esanguratsu gertatu diren hainbat 1. Gratien Adema. Zaldubi 14. Gorka Aulestia egileren lanak ere alboratu gabe. Saindu batzuen biziaz. 2007 Escritores euskéricos contemporáneos. 2011 2. Pierre Charritton Pierre Broussain. 2007 15. Gratien Adema. Zaldubi Alegiak eta bertze neurtitzak. 2011 JEAN LOUIS DAVANT Jean Louis Davant Iratzabal 1935eko uztailaren 5ean jaio zen, 3. Pierre Lhande Zuberoako Urrustoi-Larrabile herrian. Laborantza ikasketak Yolanda eta beste euskarazko idazlanak. 2007 16. Gratien Adema. Zaldubi burutu zituen Frantziako Angers hirian: hemeretzi urte zituela Bertze prediku batzuk. 2011 ANTOINE D’ABBADIE, sartu zen eta hogeita birekin irten, ingeniari tituluarekin 4. Gratien Adema. Zaldubi (Ingenieur Agriculteur de l’Ecole Superieure d’Agriculture Artzain beltxaren neurtitzak. 2008 17. Junes Casenave-Harigile ABBADIAZ d’Angers). Xiberoko antzertia edo pastorala. 2011 1960an, Hazparneko Laborantza Ikastetxean hasi zen lanean. 5. Antonio Arrue Bertan ihardun zuen jubilatu arte. Idaztiak & Hitzaldiak. 2008 18. Txomin Peillen Karrikaburu Enbata mugimendu abertzalearen bultzatzaileetariko bat izan zen Jon Mirande, olerkaria. 2012 Davant. 6. Domingo Agirre 1965eko irailaren 24an euskaltzain urgazle izendatu zuten eta hamar urte beranduago, hots, 1975eko otsailaren 28an, euskaltzain oso. Gutun bilduma. 2008 19. Jean-Louis Davant 1957az geroztik egunkari eta aldizkari askotan argitaratu ditu Antoine D’Abbadie, Abbadiaz. 2012 Euskaltzaindia bere artikuluak, euskaraz zein frantsesez. Horietan jorratu dituen 7. Txomin Peillen Karrikaburu Real Academia de la Lengua Vasca gaiak honako hauexek dira: laborantza, ekonomia, egoera soziala, Biziaren Hiztegiak. 2009 politika, historia, kultura. Académie de la Langue Basque 1980an literaturan hasia dugu Davant, bereziki olerkian. Pastoral- 8. Gorka Aulestia antzerki ere ugari idatzi du. Estigmatizados por la guerra. 2009 Agerturiko liburuak: -euskaraz eleberri bat, hiru saio, sei olerki liburu, zazpi «trajeria» 9. Jean-Louis Davant (pastoral), hamar bat liburuxka, eta Idazlan hautatuak; Zuberoako literaturaz. 2009 -frantsesez, Histoire du peuple basque, eta Le « probléme basque » en 20 questions. 10. Gratien Adema. Zaldubi Kantikak. 2009 11. Santiago Ezkerra Beltza. Lizarrusti Bizitza eta lanak. 2009 EUSKALTZAINAK BILDUMA ANTOINE D’ABBADIE, ABBADIAZ 12. Gratien Adema. Zaldubi Laguntzaileak: EUSKALTZAINDIA Prediku Zenbait. 2009 13. Martin Maister Jesü Kristen imitazionea. 2010 19 JEAN-LOUIS DAVANT ANTOINE D’ABBADIE, ABBADIAZ Argitalpen honen fitxa katalografikoa eskuragarri duzu Euskaltzain diaren Azkue Biblio - tekako katalogoan: www.euskaltzaindia.net/azkue La ficha catalográfica correspondiente a esta publicación está disponible en el catálogo de la biblioteca de la Real Academia de la Lengua Vasca: www.euskaltzaindia.net/azkue Les données bibliographiques correspondant à cette publication sont dispo nibles sur le site de la Bibliothèque Azkue de l’Académie de la langue basque: www.euskaltzaindia.net/azkue A catalog record for this publication is available from the Azkue Biblioteka, Royal Academy of the Basque Language: www.euskaltzaindia.net/azkue © Miquel Gros i Lladós, 2007 © Jean-Louis Davant © EUSKALTZAINDIA / R.A.L.V. / A.L.B. Eskubide guztiak jabedunak dira. Ez da zilegi liburuki hau osorik edo zatika kopiatzea, ez sistema informatikoekin beronen edukia biltzea, ez inongo sistema elektroniko edo mekanikoz, fotokimikoz, magnetikoz, elektrooptikoz, fotokopiaz, erregistratuz edo beste bitartekoz berau transmititzea, aipamenetarako izan ezik, argitaratzailearen edo copyrightaren jabearen aldez aurreko eta idatzizko baimenik gabe. Diseinua eta Inprimatzea Ikeder, S.L. ISBN: 978-84-95438-89-8 Lege-gordailua: BI-1802-2012 JEAN-LOUIS DAVANT ANTOINE D’ABBADIE, ABBADIAZ EUSKALTZAINDIA BILBO 2012 AURKIBIDEA TABLE DES MATIÈRES Aurkezpena . IX Argibide zenbait . 1 Sarrera hitzaldia (Euskaltzaindikoa) . 3 «Abbadia Ürrüstoi» pastorala . 15 Antoine d’Abbadieren bizitza . 65 Lore jokoak . 81 Abbadiaz artikulu zenbait . 107 Bibliografia laburra . 165 AURKEZPENA Asko dira eta aski ezagunak XIX. mendean Euskal Herria gogoan izan zuten atzerritarrak. Horietako batzuk, zer esanik ez, gogoz eta nahiez, berta- kotu egin ziren, euskaldunen izatea eta ezaugarriak eurenganatu arte. Exotismoa, liluragarritasuna … eta aldi berean, Paristik eta Madriletik hain hurrun eta hain hurbil egoteak ekarri zion Euskal Herriari halako kan- potarren jakinmina eta grina. Horien artean nabarmendu zen Antoine d Abbadie, Jean Louis Davant euskaltzain osoak liburu honen orrialdeetan gogoratzen digunez. Gogoratu ere, modu fin eta trebean gogoratzen dizkigu euskaltzain zuberotarrak haren bizitza zertzeladak, bidea emanez, dela xehetasun historikoei, dela –zergatik ez- Zuberoako pastoralaren bertso eta kantuei. Idoroko dugu bertan Zuberoako sustraiak dituen Abbadie bidaialaria, jakinmin handikoa, mendearen aurkikuntza zientifikoen jarraitzaile amorra- tua, Frantziako Académie des Sciences elkarte zientifiko sonatuaren kidea eta zahartzaroan , lehendakaria ere. Orobat, euskaltzale parrokatua, euskara bera, aldez eta moldez, sustengatu eta aitzina eraman zuena. Horiek horrela, aukera paregabea dugu liburu honen bidez jakiteko nor zen Abbadie eta zein haren eginak. Davant gidari segurua da bidaia horretan eta hona ekarri ditu haren inguruko osagarriak, ohargarri eta jakingarri, eus- karaz zein frantsesez. Beste behin ere, bete-betean asmatu duela esan daiteke, gerogarrenean ekarriko dituen beste emaitzen aitzindari. Berriro ere aberastua eta hornitua da Euskaltzainak bilduma emaitza hone- kin. Lenenik ere eginak ditu Davantek halakoak bilduma honetan eta beraz, segida batean ulertu behar da lan hau, idazle baten biografiaren harian. Jarrai- tu dezagun, beraz, Abbadieren lana gure artean bizi dadin ahaleginetan eta laguntzaile izan dezagun horretan Davant euskaltzain zuberotarrak esku- eskura jarri digun argitalpena. Andres Urrutia euskaltzainburua Jean-Louis Davant 1 ARGIBIDE ZENBAIT Antoine d’Abbadie jakintsuna (1810-1897) irlandar euskalduna zen, bai - na lehenik irlandarra : Dublinen jaio zen, hangoa zuen ama, eta berak han iga- ran zituen haurtzaroko, hots haur denborako lehen hamar urteak. Bizkitar- tean, herritar bezala ikusten dut oso naturalki : enetzat Ürrüstoiko da, eta ez ba karrik ürrüstoitar seme. Aita Abadiako premu eta jabea, hortik desterratu ba zen ere hamazortzi urteetan, erbestetik itzuli ondoren oporrez zetorren etxondora, 1799tik berea zuen etxera. Haren ondotik Abadiako jabe izango den Antoinek ere hola eginen du, bereziki gaztaroan, hor bizi den izeba Ma- ria-Maitena « egüzama » delakoaren peskizan. Gaztetik halako zorabio burgoi bat sortu dit Antoinek Arño anaia gaztea - re kin Etiopian dozena bat urtez bizi izan zuen epopeiak. Hori bederen egiaz- koa zen Abadiatarren istorioa bete duten ipuin, asmakizun eta kondaira jorien ar tean. Gisa batez Etxahun-Barkoxerena bezalaxe, holakoz kutsatua da. Leien - da horien sarean bahiturik egon naiz ni ere luzaz. Baina dela bakarka, dela bes te batzuekinbatera edo haien ondotik, horietarik askatzera lehiatu naiz eta be ti lehiatzen urrats eta pausoka : emeki bada emeki, zatika bederen argitzen ari da familia horren historia, bereziki Antoine jakintsunarena. Euskaltzaindiko nire sarrera hitzaldian, 1976an, fede onezko ipuinak fran ko ugari dira, eta guti eskas « Abadia Ürrüstoi » pastoralean ere : hau 1990eko udan antzeztu zidaten, baina 1985koan idatzia nuen. -Lehenbiziko lan hori liburu honetan agertzen dut osoki. -Halaber trajeriako testua, antzerkian parte hartu dutenen zerrendarekin. Gero bi lan gotor : -Antoine d’Abbadie (1810-1897) : Biografia bati buruz. -Antoine d’Abbadieren Lore Jokoak. Azkenik artikulu adierazgarri zenbait, bereziki segidan bi artikulu aski mardul eta lodiak, aldizkari batzuetan agertuak : -Lore Jokoen ingurumenaz : Bat aldizkaria, Donostia, 1997. -Abbadia eta euskara : Elhuyar aldizkaria, 73-74, 1993ko uztail-abuztua, « Antoine Abbadia, XIX. mendeko zientzilari eta euskaltzalea ». Argibide zenbait 2 -Bestalde Abbadiaren bizitzaz eta obraz idatzi ditudan laburpenak asko dira : horietarik bakar bat agertzen dut, eta nahikoa da, batetik bestera oina- rrizko ber berriak errepikatzen baitira orokorki eta nagusiki, ñabardurak eta euskalkia edo euskara maila edo estiloa gora-behera. -Argitaratzen ditudan beste idazki laburrak tematikoagoak dira, eta ho - rrez bakoitzak zerbait berezia dakarke. Jean-Louis Davant Jean-Louis Davant 3 SARRERA HITZALDIA Maule-Lextarreko udaletxe ohian, 1976-VIII-22an (Grafia gaurkotu diot, eta mintzaldirako puntuazioa idazkerari egokitu) Andereak eta jaunak, Mintzaldi hau ez nüke hasi nahi Eppherre anai apezak aipatü gabe. Altzü - rü kütar familia batetako seme, biak izan dira eüskaltzale argiak eta süharrak. Biek lan hanitx egin düe eüskaraz eta eüskararen alde. Gehiena, Guillaume, eüskaltzain osoa zen, ene aitzinekoa, ohore handia bei ta enetako horren ondoko izatea. Elizkizünetan erauntsi dü haboroenik, eta litürgia xiberotarrez ezarri deigü, behar ere, bestela frantses hütseala kon- denatürik baratzen beiginen sail hortan ere. Gazteagoa, Grégoire « Ddiddue », eüskaltzain lagüntzalea, Xiberoko be - rrie maile arraheina zen « Herria » kazetan, eta Mauleko ikastolaren zürkaitz haütüetarik. Biak düala bi urte joan zaizgü betiereko bortüalat, zonbait egün arte, ha - ni txez goizegi..
Load more

Recommended publications
  • Basque Literary History
    Center for Basque Studies Occasional Papers Series, No. 21 Basque Literary History Edited and with a preface by Mari Jose Olaziregi Introduction by Jesús María Lasagabaster Translated by Amaia Gabantxo Center for Basque Studies University of Nevada, Reno Reno, Nevada This book was published with generous financial support from the Basque government. Center for Basque Studies Occasional Papers Series, No. 21 Series Editor: Joseba Zulaika and Cameron J. Watson Center for Basque Studies University of Nevada, Reno Reno, Nevada 89557 http://basque.unr.edu Copyright © 2012 by the Center for Basque Studies All rights reserved. Printed in the United States of America. Cover and Series design © 2012 Jose Luis Agote. Cover Illustration: Juan Azpeitia Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Basque literary history / edited by Mari Jose Olaziregi ; translated by Amaia Gabantxo. p. cm. -- (Occasional papers series ; no. 21) Includes bibliographical references and index. Summary: “This book presents the history of Basque literature from its oral origins to present-day fiction, poetry, essay, and children’s literature”--Provided by publisher. ISBN 978-1-935709-19-0 (pbk.) 1. Basque literature--History and criticism. I. Olaziregi, Mari Jose. II. Gabantxo, Amaia. PH5281.B37 2012 899’.9209--dc23 2012030338 Contents Preface . 7 MARI JOSE OLAZIREGI Introduction: Basque Literary History . 13 JESÚS MARÍA LASAGABASTER Part 1 Oral Basque Literature 1. Basque Oral Literature . 25 IGONE ETXEBARRIA 2. The History of Bertsolaritza . 43 JOXERRA GARZIA Part 2 Classic Basque Literature of the Sixteenth to Nineteenth Centuries 3. The Sixteenth Century: The First Fruits of Basque Literature .
    [Show full text]
  • Agosti Chaho Eta Erromantizismoa Euskal Herrian Baiona, 2011-XII-16
    Agosti Chaho eta erromantizismoa Euskal Herrian Baiona, 2011-XII-16 Euskera. 2011, 56, 3. Bilbo ISSN 0210-1564 Euskera 2011_3.indd 657 19/11/12 08:24 Euskera 2011_3.indd 658 19/11/12 08:24 Sarrera KINTANA, Xabier Euskaltzaindiko idazkaria Euskera. 2011, 56, 3. 659-662. Bilbo ISSN 0210-1564 Euskera 2011_3.indd 659 19/11/12 08:24 660 KINTANA, X.: Sarrera Behin, orain dela berrogei urte inguru, Gabriel Arestirekin Baionako ka- rriketatik nenbilela, halako batean, Bilboko poeta etxe baten horman atxi- kirik zegoen plaka bati begira gelditu zen. Hura Agosti Xahoren omenez jarria zela ohartzean, honela esan zuen irriño batez: «Begira, Xabier: hemen- txe du Xahok bere kalea. Bere garaian idazle madarikatua izan zen bera ere, baina azkenean, haren izena ipini diote kale bati. Beraz, besteok ere ez dugu esperantza galdu behar!». Bai, hori zioen, nolabaiteko umore-harrotasunez, Gabriel Arestiri bere burua poeta madarikatutzat aurkeztea gustatzen zitzaiolako, sarritan egia desegokiak esaten –eta idazten– zituen eta. Hargatik, txalo eta laudorioen artean, batzuetan gaitzespen eta kritika latzak ere jasotzen zituen. Agosti Xahok bezala nonbait. Gabrielen kasuan behintzat, aitortu behar da haren iritziak aurkezteko maneran, maiz, bereziki zirikatzaile eta sumingarria iza- ten zela, horrela sorrarazten zuen eskandaluarekin, segur aski, oihartzun handiagoa lortzeko esperantzarekin. Agosti Xahoren izkribuetan, aldiz, ez da eskuarki irakurlearekiko probo- kaziorik nabaritzen, eta eskandalua, izatekotan, zerabiltzan gaietan zetzan, irudimenezko gauza berri eta harrigarriak agertzeko moduan, haien laikota- sun eta heterodoxian, garai hartan gure artean hura aski gauza ezohikoa baitzen. Izan ere, hemeretzigarren mendearen hasieran jaio zen Zuberoako idazle hau oso nabarmen agertu zen ezkertiar, iraultzaile eta errepublikar erradikal gisa.
    [Show full text]
  • Lema120:Mise En Page 1
    Jose Mari MUÑOA : “ j’ai souhaité voir disparaître la frontière de la Bidasoa ” Jose Mari MUÑOA, a été durant de longues années, « le diplomate » du Gouvernement basque, chargé des Relations Extérieures. Il s'est récemment retiré de la vie publique. Il nous relate son parcours. Dans quelles circonstances, votre poste a t-il été en Euskadi, Euskal-Herria, Basque Country ou tels que nous sommes et non tels que d’autres crée au sein du Gouvernement basque ? Baskeland. Mais si nous exigeons de l’Union nous peignaient. Finalement, la patience et la Européenne le respect de la diversité en son sincérité ont eu le dessus et nous avons réussi, Le peuple basque a toujours été très ouvert au sein, nous devons commencer par le faire entre tous, à créer un véritable climat de monde entier, par nécessité, les raisons étant nous-mêmes dans notre propre pays en assu- confiance et de loyauté. A partir de là tout a été multiples, économiques, politiques, exil, etc. mant que nos territoires se situent dans deux possible. C’est pour cela qu’EAJ-PNB d’une part et Etats différents. Si notre langue et notre culture De plus, nous avons souhaité que notre coopé- l’ensemble des institutions basques, en particu- sont pratiquement les mêmes, notre histoire ne ration soit efficace. Ce binôme de volonté lier, le Gouvernement Basque, d’autre part ont l’a pas été ainsi. politique et de recherche d’efficacité, basé sur toujours voulu être présents là où des Basques la confiance et la loyauté, nous a conduit avaient des intérêts à défendre.
    [Show full text]
  • Augustin Chaho
    ISBN 978 84 45731765 9 7 8 8 4 4 5 7 3 1 7 6 5 ISBN 978 84 45731765 9 7 8 8 4 4 5 7 3 1 7 6 5 Xabier Zabaltza Augustin Chaho Precursor incomprendido # Un précurseur incompris ################################## KULTURA SAILA DEPARTAMENTO DE CULTURA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza Viceconsejería de Política Lingüística Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco Vitoria-Gasteiz, 2011 Un registro bibliográfico de esta obra puede consultarse en el catálogo de la Biblioteca General del Gobierno Vasco: http://www.euskadi.net/ejgvbiblioteka Un registre bibliographique de cet ouvrage peut être consulté dans le catalogue de la Bibliothèque Générale du Gouvernement Basque: http://www.euskadi.net/ejgvbiblioteka Edición / Édition: 1ª, agosto 2011 / 1ère, ao uˆ t 2011 Tirada / Tirage: 1.200 ejemplares / 1.200 exemplaires © Administración de la Comunidad Autónoma del País Vasco Departamento de Cultura Administration de la Communauté Autonome du Pays Basque Département de Culture Edita / Éditeur: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco Donostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz Título original / Titre original: Agosti Xaho. Aitzindari bakartia (1811-1858) (Bidegileak bilduma) Autor / Auteur: Xabier Zabaltza Pérez-Nievas Traductor al castellano / Traducteur en castillan: Xabier Zabaltza Pérez-Nievas Traductora al francés / Traductrice en français: Edurne Alegria Aierdi Fotografía de la cubierta / Photo de la couverture: Colección del Museo Vasco y de la Historia de Bayona Collection du Musée Basque et de l’Histoire de Bayonne Tratamiento de las fotografías / Traitement des photos: Edorta Sanz Diseño y maquetación / Design et maquettage: Miren Unzurrunzaga Schmitz Impresión / Impression: ONA - Industrias Gráficas, S.
    [Show full text]
  • Euskera 56, 3
    2011 2011 56, 3 EUSKERA 56, 3 Euskaltzaindiaren lan eta agiriak Trabajos y actas de la Real Academia de la Lengua Vasca Travaux et actes de l’Académie de la Langue Basque Work and Proceedings of the Royal Academy of the Basque Language EUSKERA 15 € Euskera 2011, 56, 3, 509 - 932, Bilbo. ISSN 0210-1564 Portada_Euskera_2011_3.indd 1 16/11/12 13:52 EUSKERA 2011 56, 3 BILBO ISSN 0210-1564 Euskera 2011_3.indd 509 19/11/12 08:24 EUSKAL TZAINDIA EUSKERA AGERKARIA Plaza Barria, 15. 48005 Bilbo Telefonoa: 94 415 81 55 • Faxa: 94 415 81 44 e.posta: info@euskal tzaindia.net • web gunea: www.euskal tzaindia.net Aldizkari hau beste agerkariekin truka tzen da Esta revista admite el intercambio con otras publicaciones Ce tte revue s’échange avec d’autres publications This journal can be exchanged for others by agreement © EUSKAL TZAINDIA / R.A.L.V. / A.L.B. Eskubide guztiak jabedunak dira. Ez da zilegi liburuki hau osorik edo zatika kopia tzea, ez sistema informatikoe kin beronen edukia bil tzea, ez inongo sistema elektroniko edo mekanikoz, fotokimikoz, elektrooptikoz, fotokopiaz, erregistratuz edo beste bitartekoz berau transmiti tzea, aipamenetarako izan ezik, argitara tzailearen edo copyrightaren jabearen aldez aurreko eta ida tzizko baimenik gabe. ISSN 0210-1564 Lege Gordailua: BI-1244-58 Diseinua: www.ikeder.es Preinpresioa: Composiciones Rali, S.A. Particular de Costa, 8-10. 48010 Bilbo Inprimategia: Baster, Talleres Gráficos, S.L.L. Pol. A txukarrro, 2, 48480 Arrigorriaga (Bizkaia) Euskera 2011_3.indd 510 19/11/12 08:24 Euskera Euskaltzaindiaren agerkari ofiziala da, 1920. urtetik argitaratzen dena.
    [Show full text]
  • Allieres Berria.Indd
    B ASQUE CLASSICS SERIES This collection seeks to provide in English translation key texts and authors in the cultural development of the Basque Country. It will The Basques encompass anonymous works authored by the “community” to the BASQUE CLASSICS texts of Modern Age polemicists authored in the defense of Euskara SE RIES (the Basque language) and Basque political institutions. The Basque Classics Series will also publish anthologies and books of key near by Jacques Allières contemporary scholars of outstanding and enduring worth who have 11 made original and serious contributions to our understanding of Basque history, linguistics, and culture. With an Introduction by BEÑAT OYHARÇABAL Many modern French speakers have come to know about the Basques through Jacques Allières’s concise, reliable book, which we now publish in English for the first time. Published in the 1970s, before the post-Franco Spanish constitution and the creation of the autonomous communities on the South side of the border and written from the perspective of the north, The Basques this book provides and invaluable snapshot of a time and place in Basque history. The book is part of the Presses Universitaires de France’s well- known collection Que sais-je? (What do I know about?), one of which is Allières’s The Basques, about the Basque Country and its inhabitants. A linguist, Allières has much to say about the language, but he is well versed on many other subjects. Prehistory, history, geography, economy, and much more are presented in this slender little volume. As Allières states in his introduction, offering information about the Basques in such a limited format is almost impossible.
    [Show full text]
  • Aitor, Aguiar, Chaho, Charo, Coyos, Lara
    A PROPOS DE L’ORIGINE DE QUELQUES NOMS DU PAYS BASQUE TELS QUE AÏTOR , AGUIAR , CHAHO , CHARO , COYOS , LARA EUSKAL HERRIKO IZEN BATZUREN JATORRIARI BURUZ : AITOR , AGUIAR , CHAHO , CHARO , COYOS , LARA A propos de l’origine de quelques noms du Pays basque tels que Aïtor , Aguiar , Chaho , Charo , Coyos , Lara Cet article a pour but l’étude de plusieurs noms apparaissant tout particulièrement dans l’un des nombreux textes du célèbre écrivain souletin Joseph-Augustin Chaho ou ayant un rapport avec le territoire basque, à savoir l’extrait d’un ouvrage publié en 1847, l’ Histoire primitive des Euskariens-Basques, langue, poésie, mœurs et caractère de ce peuple : introduction à son histoire ancienne et moderne , chez Jaymebon, éditeur, Madrid, Calle de la Montera , n° 12, Bayonne, Rue Pont-Mayou , n° 21, M. DCCC. XLVII. Il s’agit d’un long chapitre intitulé « Aïtor. - Légende cantabre » (pp. 173-243) qui avait été publié antérieurement dans l’ Ariel , le fameux journal fondé en 1844 par Chaho. Le titre de ce journal évoque l’un des dix archanges de la kabbale hébraïque, Ariel étant considéré comme l’ange porteur de lumière après la chute de Lucifer ; le nom aurait signifié en hébreu « feu ou lion de Dieu » et au dire de Chaho : Jinkuaren indarra , « la force de Dieu » ( Ariel , 30 juin 1848). Notre texte y figurait déjà sous le même titre : « Aïtor - Légende cantabre » ( Ariel , 1845, n° 36, 8 juin, 1-2 ; n° 37, 15 juin, 1-2 ; n° 38, 22 juin, 1-2 ; n° 39, 29 juin, 1-2 ; suite et fin, n° 40, 6 juillet, 1-2).
    [Show full text]
  • 01 EUSKARA the BASQUE LANGUAGE Iván Igartua – Xabier
    EUSKARA 01 THE BASQUE LANGUAGE Iván Igartua – Xabier Zabaltza EUSKARA 01 THE BASQUE LANGUAGE Iván Igartua – Xabier Zabaltza BASQUE. 4 Etxepare Euskal Institutuak sortutako bilduma EUSKARA 1 Euskara honek hamabi kultura-adierazpide bildu THE BASQUE LANGUAGE The Basque Language ditu. Guztiak kate bakarraren katebegiak dira, hizkuntza berak, lurralde komunak 2 eta denbora-mugarri berberek zeharkatzen Iván Igartua – Xabier Zabaltza Literatura dituztelako. Kulturaren eskutik, euskararen Literature lurraldean tradizioa eta abangoardia nola 3 uztartu diren jasoko duzu. Kulturaren leihotik, Musika klasikoa bertakoaren eta kanpokoaren topalekua Classical Music erakutsiko dizugu. Kulturaren taupadatik, 4 nondik gatozen, non gauden eta nora goazen Euskal kantagintza: pop, rock, folk jakiteko aukera izango duzu. Liburu sorta hau Basque Songwriting: pop, rock, folk abiapuntu bat da, zugan jakin-mina eragin eta 08 Aitzinsolasa Introduction euskal kultura sakonago ezagutzeko gogoa 5 piztea du helburu. Artea 14 Hizkuntzaren egitura Structure of the Language Art This collection created by the Etxepare 6 Basque Institute brings together twelve 30 Hizkuntzaren bilakaera Evolution of the Language Zinema cultural disciplines, all of them intertwined as Cinema they share language, land and history. Hand in 36 Euskalkien aniztasuna Dialectal Diversity 7 hand with our culture, we invite you to witness Arkitektura eta diseinua the fusion of tradition and innovation, the Architecture and Design melding of local and foreign. In short, we invite 40 Hizkuntzaren jatorria eta ideiak Origins of Euskara and Theories about its you to learn where we come from, where we haren ahaideez Relation to Other Languages 8 Euskal dantza are now and where we’re heading. This set of Basque Dance books is a launchpad intended to spark your 48 Euskararen muga historikoak The Historical Limits of Euskara curiosity.
    [Show full text]
  • Patri Urkizu Sarasua
    9 Biografia, testuak, ilustrazioak 10 * Azaleko irudia: Sulpice Guillaume Chevalier, Paul Gavarni (1804-1866) pintorearen marrazkia: Chaho diban batean pipatzen Lepelletier kafean (1836 ?) 11 A. M. Augustin Chaho (De Navarre) Je vous dédie ce livre comme au penseur le plus profonde de ce siècle, à l´écrivain le plus énergique et le plus harmonieux … La comtesse Adélaïde Charlotte Woldemar, Nôtre –Dame d´el Pilar (1841) Musde Chaho Atharratze, adinez zirena gazte, Bena ezta zaharrik ere, dinik haboro, jakite, Ez jente talent handietan, dinik hainbeste berthute. Abil, eijer, ezpiritus dena da usin handius; Bena, zu, dohain haiegati, etzirade fantesius, Umil, afable zira eta, behar denian, koraius. Pierre Topet Etchahun, Mus de Chaho (1849) 12 13 AITZIN-SOLAS Joseph-Auguste Chaho Lagarde frantsesezko jaiotagirian agertzen zaigunaren eta Agosti Chaho euskaraz sinatzen zuenaren jaioturtearen bigarren mendeurrena betetzen delarik aurten, nahi izan dut zenbait lan burutu eta bildu atharraztar ospetsuaren omenetan. Mila bederatzirehun eta larogei ta hamaikan hasi nintzen ikertzen eta idazten Agosti Chahoren bizitza eta idazlanak (BBK, 1992). Saritua izan arren Euskaltzaindiko Mikel Zarate saio sariarekin, ez zuen liburutto hark merezi zuen bezalako ez ediziorik, ez zabalkunderik. Geroxeago, baina urte berean argitaratu nuen Klasikoak sailean Azti-begia eta beste izkribu zenbait , jendartean ipiniz garaian ia eskuraezin ziren testuak. Hamartea pasatu eta ehun eta hirurogei urteren isiltasun ia osoa pairatu ondoren, plazaratu genuen 2006an Susaren eskutik eta modu txukunago batean Agosti Chahoren kantutegia, zein internet-en aurki daitekeen dohan. Ez naiz ni, ordea, zuberotar sutsuak liluratu izan duen bakarra, eta hor dauzkagu askoren artean besteak beste, beha bibliografia, bai Fermin Arkotxa, bai Justo Garate, bai Jean Baptiste Orpustan, bai Joseph Zavaloren lanak, zeinek eman dizkiguten argitasun ugari Chahoren bizitzaz eta obraz.
    [Show full text]
  • Euskararen Historia Laburra
    Euskal Euskal Herria Basque Pays Basque Country Euskal Kultura Saila Kultura Euskal 1 Iván Igartua - Xabier Zabaltza Euskal Kultura Saila Euskararen historia laburra Collection Culture Basque / Basque Culture Series Brève histoire de la langue basque A Brief History of the Basque Language A Brief History of the Basque Language KULTURA SAILA DEPARTAMENTO DE CULTURA Brève histoire Brève de la langue basque KULTURA SAILA DEPARTAMENTO DE CULTURA Euskararen historia laburra Iván Igartua - Xabier Zabaltza Euskararen historia laburra Brève histoire de la langue basque A Brief History of the Basque Language EUSKAL HERRIA PAYS BASQUE BASQUE COUNTRY Euskal Kultura Saila Collection Culture Basque / Basque Culture Series 1 Euskararen historia laburra / Brève histoire de la langue basque / A Brief History of the Basque Language 2 XX. mendeko euskal literatura / La littérature basque du XXe siècle / Basque Literature in the Twentieth Century 3 Euskal musika klasikoa / La musique classique basque / Basque Classical Music 4 Euskal kantagintza: pop, rock, folk / La chanson basque: pop, rock, folk / Basque Songwriting: Pop, Rock, Folk 5 Estanpa bilduma / Collection d’estampes / A Collection of Prints 6 Euskal zinema / Le cinéma basque / Basque Cinema 7 Arkitektura eta diseinua / Architecture et design / Architecture and Design 8 Euskal dantza / La danse basque / Basque Dance 9 Bertsolaritza / L’improvisation / Bertsolaritza 10 Tradizioak / Les traditions / Traditions 11 Euskal sukaldaritzaz / La cuisine basque / On Basque Cuisine 12 Euskal antzerkia /
    [Show full text]
  • LIVRES Basques & Béarnais
    LIVRES BASQUES & BÉARNAIS SAMEDI 6 AVRIL 2019 VENTE AUX ENCHÈRES PUBLIQUES Provenance : Bibliothèque de Monsieur G. (1ère vente) Très bel ensemble de livres basques et béarnais (la plupart reliés par les ateliers Laurenchet). Samedi 6 avril 2019 à 10h30 1ère session (lots 500 à 620) à 14h30 2ème session Hôtel des ventes Bordeaux Sainte - Croix Détail lot 425 1 HÔTEL DES VENTES BORDEAUX SAINTE - CROIX 12-14, rue Peyronnet - 33800 Bordeaux S.A.S. BRISCADIEU BORDEAUX (Agrément 2002 304) EXPERT DE LA VENTE M. Michel CONVERT 06 30 36 96 13 CONTACT PHOTOS SUPPLÉMENTAIRES [email protected] T : 33 (0)5 56 31 32 33 www.briscadieu-bordeaux.com Nous remercions Mr Bernard LEGLEU pour son aimable F : 33 (0)5 56 31 32 00 www.interencheres.com assistance éclairée, sa disponibilité et sa gentillesse. M : [email protected] www.auction.fr RENSEIGNEMENTS PARTICIPER À LA VENTE EN LIVE Antoine Briscadieu www.interencheres-live.com Thomas Nicolet ORDRES D'ACHAT ET TÉLÉPHONES EXPOSITIONS DE LA VENTE Anne Courtois Briscadieu Jeudi 4 avril 2019 : de 14h30 à 19h00 © Michel Convert - Tous droits d'utilisation et reproduction réservés - 2019 [email protected] Samedi 6 avril 2019 : de 9h00 à 10h00 Détail lot 226 2 3 Exemplaire de Bascle de Lagrèze. Agriculture - Cidre 1 - ABBADIE (François) 5 - AGUIRRE MIRAMON (Severo) L'île des Faisans et la Paix des Pyrénées. Dax, imp. Justère, Fabricación de la sidra en las provincias vascongadas y su 1880. mejoramiento. San Sebastian, se (Hijos de I.R. Baroja), In-8 : 2f., 71pp. E.a.s. à Émile Taillebois.
    [Show full text]