~· 3

Pepe Carreira 1

Fraga e Ana B9tell-a animan ás .mulleres a levar a Bieito Ferná-ndez: b PP fai un ha purga. na asamblea de votar aos vellos e aos enfe~mos "Na miña vida asociacións veciñais para lograr o seu control ------5------ouvin moitas veces ------11------Educación reduce o horário e pon videos pa'ra isa de Denúncian a participación das grandes · ocultar as deficiéncias no comezo de curso . gallego de mierda 11 poténcias nas matanzas de Alxéria ------10~------9------17------

25DESETEMBR0•1997•ANOXX•IVXEIRA FUNDADO EN 1907 N2 797•200PTA

De_ixou pendentes as ~utovias, os resíduos, a cuota láctea, 'Oferrocarril. .. Un alto cargo do .pp faise pasar por O PP suspende neto de Castelao ~ Xosé Manuel Castelao Braga­ Despois do folleto "Galicia en feitos'', o PP, através das Consellerias e todos os organismos públicos, tenta amartelar no elei­ ña, actual vicepresidente do PP torado unha idea de xestión brilante que choca coa evidéncia dunha manchea de incumprimentos e fracasos políticos: inca­ na Arxentina, e reprepentante da Xunta no Patronato da Fun­ pacidade de deter o desmantelamento do agro, autovias sen rematar e con case unha década de retraso , plan de resíduos dación Galicia América, ade­ paralisado, política industrial inexistente, nulo peso en Europa, ... As eleicións do 19 de Outubro examinarán estas caréncias. mais doutros innúmeros car­ gos, faise pasar por neto de Castelao nunha reseña biográfi­ ca laudatória publicada na luxo­ sa revista Ibero News que vei­ culiza a publicidade da FEGA­ EX (Federación- de Aso­ ciacións de Empresarios Ga­ legas no Exterior). (Páx. 7)

Telefónica suprime a devolución de cartos no contrato galego dos mancontros

O contrato de prestación de ser­ vizo da telefonia móbil analóxica da Telefónica é discriminatória coa clientela galega, toda vez que o contrato en galega non in­ clue a devolución das cotas ante­ cipadas cando se resolva o con­ trato, algo que si contempla o contrato en castellano que asi­ nan o resto dos clientes do Esta­ do. Telefónica asegurou que se trata dun erro, pero tora alertada por intérpretes que tiñan que avalar a tradución. (Páx. 8)

¿E HABERÁ TIR9N DE OREUAS? Piqué recoñece - María Victoria Moreno - Carme Peris que Astano

Dous nomes senlleiros non ten traballo na literatura para ne9os e pQra 1998 na ilustración, unidos Almunia ·corrixe a Caballero nun libro qu-e ensina O ministro de lndústria Josep a amar a poesía. · Sempre é de lamentar que teña que vir alguén de fora a resolver ~s Piqué admitiu onte Mércores, problemas de incompeténcia dun galego. Pero non queda outro re­ dia 24, que Astano só dispón médio que felicitarse polas palabras de Joaquin Almunia cando di de carga de traballo pa~a os "aquí non se discute cal das forzas da oposición vai gañar, discútese primeiros meses do 98 e nen se Galiza vai ter un Govemo progresista ou non". sequera nese periodo para to­ do .o cadro de persoal que está Algo tan sinxelo e tan oportuno non fora .ainda di to polo candidato formado por 1.300 traballado­ socialista. Todo o contrário, Caballero pareceu até agora obsesiona­ res. O ministro fixo esta afirma­ ga do con lograr o segundo posta, a base de descalificar ao seu contrin­ ción en resposta a tinha per­ cante na oposición e mostrarse máis radical ca el, dando na práctica gu nta do deputado do BNG a Fraga por gañador. As palabras de Almunia seguen o rego marca­ Francisco Rodríguez. (Páx. 13) do xa h;ü un ano polo BNG: o fundamental é derrotar ao PP. • 2 ESTA SEMANA N2 797 - ANO XX ANOSATERRA 25 DE SETEMBRO DE. 1997

'· TTTTTTTTTTTT ANOSA TERRA Acampaña de propaganda dá XUnta prolóngase até o periodo eleitoral

Empres~ Xornalística Editora: Promocións Culturals Galegas S.A. O PP tenta maquilar _

Consello de Admi~istración:

PRESIDENTE: Cesáreo Sánchez lgles!_as.

VICEPRESllJ"ENTE: Xaquin Acosta.

CONSELLElRO DELEGADO: con publicidade o solpor político Xosé Fernández Puga.

VOGAIS: Alberte Ansede, Xosé M' Dobarro, Xesus Arrizado, Manuél Veiga, Xosé Castro Ratón, Manuel Portas e Xan Costa.

SECRETARIO: da 'Xestión de ,Fraga Xan Pifielro.

Director:

Alfonso Ei ré López * XAN CARBALLA Redacción:

, Gustavo Luca de Tena, Xan Carballa, Manuel Veiga, Horácio Vixande, Aguilloado polo "permiso" concedido polo Tribunal s'uperior e a Xunta Eleitoral, o Partido Popu­ Arantxa Estévez, Carme Vidal, Paula Castro. lar alonga a campaña iniciada co masivo envio do folleto Galicia en feítos, con novas promo­ f OTOGRARA: Anxo Iglesias cións publicitárias pagadas palas consellerias con glara finali,dade eleitoral. Un repaso ás gran­ EIJICIONS EsPECIAI S: Xosé Enrique Acuña. des áreas de governo amasan que no camiño qu~daron unha manchea de promesas sen cumprir. . . - . - ._ . .... D ESEÑO GRAFlCO: Xoselo Taboada.

Colaboradores:

P ESCA: Severlno Xestoso. ·

SANIDADE: Maria Alonso.

AGRO;­ Xoán C. !)'arrido.

DEl~lRTES: Rodolfo Dacuna.

MADRID: Manuel Seoane.

BARCEl.ONA; tria Varela.

P ORTUGAL: Gon<¡alo Nuno.

C ÚLTURA: Xoán M Estévez, Celso López Pazos, Manuel Vllar, Lupe Gómez, óscar Losada, Gonzalo Vilas, Xosé M. Eiré Val, Xosé M1 de Castro Erroteta, Xesus González Gómez.

LECER: lago Luca

Fotografia: Andrés Panaro. Xosé Marra, Voz Notícias.

Ilustración: Xosé Lois, Pepe Carreiro, Calros Silvar, Gonzalo Vilas.

Publicidade: Carlos Martínez Muñoz -

Xefa de Administración: Blanca Costas

Subscripcións: Lela Fernández Puga

Vendas: Xos.é M. Fdez. Abraldes

Referendo en V'daboa sobre a empacado~ que puxo de manifesto a antipati9 papular contra o plan SOGAMA. Reportaxe Gráfica: ANXO IGLESIAS Redacción e Administración: Rua do Príncipe 22, baixo. 36202 Vigo PP mimetiza a sua precantpaña parafernália de prensa, na que As eleicións do vindeiro 19 de seus aliados de EU-UG. O Apartado 13 71 . 36200 Vigo eleitoral coa avalancha de propa­ os ministros ·de viaxe por Galiza Outubro, aparecen até agora di­ BNG pretende que o debate se ganda que as consellerias lanzan dan palmad_as nas costas ao "pa­ fuminadas pola pelexa interna centre en problemas galegas e, Teléfonos: dia si, día tamén. Incapaces de trón" que xa nada representa, das listas no PP e os proble­ nomeadamente, os proxectos REDAOCION: , Lisar como gancho o rostro dun unha vez lograda polo PP a pre­ mas que a coalición que enca­ de desenvolvemento. PSOE e (966) 43 38 86 - 22 24 05 Fax (966) 22 31 01 home avellecido que non proxec­ sidéncía do governo en Madrid .. beza Abel Caballero ten cos PP veñen de apresentar os Correo Electrónico: ta esperanza de futuro, pretende seus programas, que no caso [email protected] facer un "Balance 1990-1997" na da formación conservadora se­ ADMlNlSTRACION. SURSCRIPCIONS E que todo é pintado de cór azul, gue conservando grandes tra­ PUBLICIDADE: ignorando que uha manchea de As eleicións do lixo . (986) 43 ~ 30· mos dos libros blancos de promesas do ano 1989, queda- 19.89, repetindo as mesmas Imprenta: . ron incumprídas. A ·vista dos progr~mas elei­ éspúreo do conflito de Teis promesas como proba de car­ E.C. C-3 1958 torais, o debate sobre o tra­ para -clescabalagar o tripatito go de que non se cumpriron. Depósito Legal: As carencias máís clamorosas tamento dos residuos sóli• municipal, de Vigo consegui­ C-963-1977 prodúcense na área de infraes­ dos pódese converter nun ron que as forzas de oposi­ O día 3 de Outubro comeza a ISSN: truturas, onde se leva mareando dos principais cabalos de ción, BNG e PSOE, ampara­ campaña eleitoral propriamen­ 0213-3105 sobre o prazo de finalización das batalla. Cuiña, Diz Guedes e dos nun movemento social te, que de tanto anunciarse autovias, e mesmo retrasando ou Palmou levan anos arras­ de contestación aposten con "suxa e dura" por parte do PP, Non se mantén adiantando prazos que se saben correspondéncla sobre trando un problema, que en-' f~rza por desmantelar o Plan pode converterse máis que en orlxlnals non sollcllados. ímposíbeis de cumprír.. A técnica callaron primeiro en Vigo e SOGAMA e propor unha al­ atención do debate de proble­ . Esta permitida areproduclón das grandes maratóns en Madrid agora en Vilaboa. As necesi- - ternativa moderna de recicla­ mas reais en confrontación sempre que se citar das primeiras semanas de Fra­ dades de facilitar un negócio xe e reutilización, apoiándo­ ideolóxica, coa aliada dos par­ procedéncla. ga, foron derivando cos anos eléctrico a SOGAMA (Feno­ se no programa piloto for­ tid os estatais posta en Ma­ ...... nuns mini-convénios con moíta sa ), e o uso po'liticamente mulado no Morrazo.+ drid.• 17 3 25 DE SETEMBRO' DE 1997 A NOSA TERRA ' Nº 797 - ANO XX

As mentiras piadosas Consigna de non para evitar a As autovias de desertización do inte"" da telefonia e producir no campo rior-do país están nunca acabar rematadas e electrificación rural Comezado xa cos governos de mantéñense pro~ecta­ Albor, o proceso crítico de Desque a finais da dé­ das con prazos de adaptación do agro á Unión Eu­ cada se comeza a falar finalización equívocos. Un dos grandes blufs da ropea, demostrou qwe a nego­ do proxecto das Polo contrário alguns xestión de Fraga ven referido ciación de entrada fíxose, como autovias, a promesa de dos tramos inaugura- ao que apresentou como "levar noutros sectores productivos, · finalizalas tense poster­ . dos -como o da Gudi­ centos de miles de teléfonos de costas á realidade do agro gado sucesivamente. no ña- amosan que a ao derradeiro recanto do país". galega. A imposición do siste­ calendário. Apresenta­ presa por ter a ponto As informacións levantadas ma de cuotas do leite leva ·de­ das como "conexión de as obras teñen costa­ por este seman.ário puxeron ao sencadeado a máis continuada Galiza coa meseta", as do unha manchea de descuberto que o sistema de série de mobilizacións do agro autovias son primeiro accidentes. Nos próxi• telefonía por radioenlace, galega, reclamando unha posi­ que nada unha comuni­ mos dias anúncianse implantado para superar un ción de forza do governo gale­ cación axeitada ao sé­ novas postas en serví• clarísimo atraso das zonas go ane Madrid e Bruxelas que culo XX entre as gran­ cio pero a data para rurais do país, supuxo non se teri producido. des areas territoriais de que as obras estexan realmente un grande negócio Galiza. Pero nen tan totalmente finalizadas para a Telefónica, que se No fondo do problema do leite sequer esas novas es­ pasaron do 1993 pro­ desfixo dun material está a reestruturación do agro, tradas Vigo-Ourense e metido inicialmente; a tecnolóxico que estaba a ao que lonxe de darlle unha sai­ A Coruña-Lugo, que máis alá do ano piques de caducar, pero non da productiva, agro-industrial e resultan primordiais 2000.+ permite unha utilización das comercializadora moderna, per­ posibilidades telefónicas no séguese coa sempiterna ladaiña rural en igualdade de . . de que non está adecuado á condicións co resto do país. As competividade esixida polo novo actuais prestacións das escenário económico. autoestradas da comunicación quedan neste senso limitadas, A inauguración precipitada polo que a operación A realidade é que o agro gale­ de tramos de autovia go, e especialmente o sector lei- que dispomos, pero é pravocou-accidentes mortais propagandística dos "teléfonos 1eiro, ten feito un enorme esfor­ responsabilidade do Es­ naGudiña. en todas as aldeas", que ia ser zo de modernización apesar das tado mellorar o sistema un dos cabalas de batalla difíceis circunstáncias (proble­ de vias. A velocidade depende eleitorais, ficou desmontada. mas de electrificación e telefo­ desas infraestruturas". O Arpón espetado nia rural, deficiente estrutura de Algo parecido sucede coa comunicacións por estrada, ... ) O pacto sobre o ferrocarril, lan­ Na sua viaxe a Arxentina, Fraga electrificación rural, co sendo plenamente competitivo. zado por Guiña como un envite pretendeu denostar aos candi­ engadido da reactivación de Pola contra a Xunta procurou di­ ao comezo da lexislatura, foi re­ datos do PSOE e o BNG como novas proxectos de encaros e vidir ás organizacións comuns collido pola oposición e levado a "incapaces para as relaciórís in­ minicentrais. A protesta de productores e empresários Madrid, pero sucesivamente co te rnaci onais". Sen embargo o popular dos c~ncellos (Mesa do Leite), usando perma­ PSOE e o PP en Madrid, a Xun­ barco que pescaba en augas in­ ribeireños do Umia é un dos ternacionais segue en mans ar­ A falta de electrificación rural contrasta nentemente a táctica de prome­ ta foi incapaz de que esas me­ en Men:a cun trazado de 400.000 vóltios principais obstáculos ter para desmobilizar e anun­ llaras se realizasen. A promesa xentinas: Carlos Menem abra­ que pasa par riba das casas para evitar eleitorai~ do PP na comarca, ciando agora, en plena campa­ de que modificando a variante zou a Fraga pero un has serna- . danar a mina.dun militante do PP. agravado polo amparo de Diz ña eleitoral, que está en condi­ do Guadarrama adiantaria en 2 nas despis deixou en mal lugar Guedes-Fraga ás cións de conseguir un aumento horas a chegada a Madrid foi ás autoridades. galegas e espa­ acción ilegais da de un millón de toneladas de desmentida ao anunciar Fomen­ ñolas ao non Q.cudir o seu país á empr.esa promotora produción, que non se ve por ­ to que non é unha obra prioritá­ conferéncia de ministros de pes­ (FENOSA), que' fai a ningures. Campañas de sanea­ ria, e pulicitando un orzamento ca con motivo da World Fishing. ocupación das mento, entrada de produtos fo­ para o 1996 de 4.000 millóns fincas ainda sen a ráneos como as patacas, pre­ que demoraria outras duas dé­ O suceso do Arpón pon en entre­ preceptiva

sións das grandes multina­ cadas a obra. Nada se volveu dito a loubada capa9idade de Fra­ preséncia dos 1 ¡; cionais ás empresas autócto• talar nen de Alta Velocidade nen ga para influir nos asuntos inter­ alcaldes. O Plan ' -: nas, son aproveitadas para con­ do subterfúxio de outrora de Ve­ nacionais, sendo como é a indús­ MEGA segue sen verter ao noso agro nunha re­ locidade Alta, pésie á presión de tria pesqueira galega punteira en _ ser completado, e serva forestal na que paseen al­ plataformas como a da Defensa Earopa. O éxito da última Feira nesta matéria non gu ns vellos e camiñen turistas do Ferrocarril. 1nternacional da Pesca contrasta h~i subterfúxio de mochila na percura da última coa escasa capacidade política posíbel. Ainda hoxe, . reserva europea.+ En toda a vedraia rede ferroviá­ para facr valer o peso histórico da -a piques de entrar ria a doble via segue ausente, e pesca galega. A maiores a xes­ nun novo século, o tramo máis rendábel do Esta­ tión destes anos onde o Governo lugares próximos á do (A Coruña-Vigo) segue sen g·alego é competente -augas inte­ Térmica das Pontes 50 anos de retraso no estar electrificado. As comunica­ riores, ... - amosou que é posíbel ou a grandes cións con Portugal están ainda unha política rnellor se se acadan encaros teñen camiño de ferro no tempo da dilixéncia: maqui­ maiores cotas de autogoverno e problema co nas obsoletas e máis de tres ho­ non se plega! aos intereses gale­ subministro ou a A posta en marcha dos novas ras para un percorrido de pouco gos a unha negociación global na intensidade trens da Rente no corredor máis de cen quilómetros (Vigo­ que o noso país non ten presén­ eléctrica, pésie ao atlántico, serviu para que a Porto) cia. No caso :da pesca, que a ni­ enésimp anúncio compañia ferroviária deixase á vel das rias 'pode considerarse oficial, realizado de luz o abandono no que se ato­ Ao igual que nas estradas a co- . que se deron avanzos significati­ que "xa non que~a pan as infraestruturas. A per­ municación por tren con Astu­ vos, é onde fliillor se nota que "o ningun lugar sen luz s guntas dos xornalistas os direc­ rias "leva décadas de retraso e problema de :Galiza non é econó• eléctrica2, ·realizado tivos sinalaron co dedo: "nós po- · non se produciron avances nes­ mico, senón; político", como afir­ por Fraga cada ) ñemos a mellar maquinária da tes últimos oito anos.+ ma Xosé Manuel Beiras a cotio.+ poucos meses.+

) Reto de liberdade

A cita do 19 de Outubro vai enfrontar proxectos para Fraga decrépito que ten que ser protexido polo fidel país alguns dos episódios de caciquismo eleitoral máis Galizá Por máis que se enmarañe a mercadotécnia escudeiio Pérez Varela, multiplicado no labor de intensos, amparados en décadas de'desedacación eleitoral e por máis que estexa presente a ·necesidade espionaxe (adeviña os vídeos dos contricantes) e política, e unha afagante presión in situ dos capataces dos partidos estatais de evitar o ascenso do que aplica unha expe ~ iéncia que arrinca da do voto. nacionalismo, estas eleicións de 1997 apreséntanse educación acruxolada no franquismo . . tan novidosas que o Partido Popular decidiu entregar á 1 Pero os anos pasan e apesar da omnipreséncia 3. propaganda o seu arsenal completo. Sen embargo a campJña propriamente dita vai mediátioa, a cultura política acrescéntase coa necesitar algo máis qJe propaganda. Pensar qué a experiéncia. Máis alá do debate ideolóxico, ao cabo Se toda campaña se abre cun bombardeo de monopolización exau~tiva dos meios públicos é . de oito anos quedan á vista os fogos de artificio cos inauguracións e realizacións _:_praticamente dabondo para gañar, ;i

PP e PSOE desvían aatención cara temas marxinais mentres óBNG utiliza os mítines para explicar o programa Madrid ~utela a campaña eleitoral

-O- A. EIRÉ realiza semanalmente lle dean posibilida'des 'de conservar a Temas mainiños están a cen­ maioria ~bsoluta, vai ir poñendo trar a precampaña eleitoral impedimentos para non celebrar ben como xeito de desviar a o debate. Será o xeito de facelo, .atención rexeitando a confron­ cori quen, en que médios, quen tación de ideas e proxectos, van ser os xornalistas, o tempo ben polo desembarco de polítí- ou día ou as reglas do debate ... , . cos· foráneos que esguellan o o faladoiro. Só se ollase des­ debate con problemáticas alte­ cender o seu número de depu­ as. Os vídeos non natos, a cri­ tados por debaixo dos 35 arris­ se de IU, mesmo o debate en­ caríase a aceitar unha confron­ tre os candidatos están a ser· tación cos demáis candidatos: as estrelas mediáticas xunto xa non teria máis que perder. coas inaguracións guverna­ mentais e o carro de Abel Ca­ As posíbeis alianzas ballero chiando de promesas. Outra das cuestións son as po­ Tr~s forzas políticas aparecen síbeis alianzas posteleitorais. no mesmo plano eleitoral na Un tema capital no que falta o percepción cidadá. Calquera PSOE por definirse. O PP rea­ dos tres candidatos poderá firma ante as suas bases que chegar a presidente da Xunta. só poderá governar se consi­ Este feito, novidoso nas cam­ gue maioría absoluta, na certe­ pañas eleitorais galegas, ten un za de que BNG e PSOE pacta­ compoñente básico: unha des­ rian un governo de coalición. O tas tres forzas, o BNG, é na­ BNG, desde un primeiro mo­ cionalista. Unha nova que abri­ mento, centrou a sua campaña ga a mudar os praneos que os na necesidade de desbancar a patidos estatais puxeron en Fraga e formar un governo de • marcha en anteriores campa­ coalición co PSOE . Pero os so­ ñas. O bipartidismo, procurado ciaiistas , pela sua banda, se­ e elevado a categoría política, guiron primeiramente a táctica quedou esfarelado polo ascen­ Con.vención de candidatos ¡:lo BNG ás autonómicas en ~ntiago o pasado 13 de Setembro. A. PANARO de centrar os ataques no BNG , so do nacionalismo. Un BNG, considerándoo o seu grande con 13 deputados e expectati­ IU. O pasado do Pf.OE, entre a·Abe·1 'Caballero semelláballe fea -e suxa", nun chamamento a inimigo a bater. A división parti­ vas claras de situarse como se­ · outras cousas, im edia esta · · que·nori -viña moita auga.ao seu que empreguen esas armas. O dária e os inquéritos realizados gunda forza política, non é o alianza polo que se t nta proce­ muiño e decidiu ir buscala fóra ex ministro, coñecido de.sde demostroulles que era unha mesmo que aquela forza con der á .voadura do c munismo, se queda--moer: liscou a Madrid sempr~ palas suas boutades, táctica errada. Caballero viuse tan só os 5 depu~ados que tiña criando un compañero a imaxe e. a Barcelona a .apresentar o rnesmo cos seus subordinados na obriga de frear a ~cometida hai catro anos. e semellanza. Galiz foi escolli­ seu programa e bailar no rodício fnon hai máis que lembrar hai contra o nacionalismo. da como ciefrag¡:inte e .Primeiro­ de políticos consagrados. .catro anos cando estaba a gra­ Esta situación impide a' bipolari­ teatro de operacións .1 · var unha entrevista eleitoral) A proposta de governo de Ca­ zación PP-PSOE que sempre -•Fraga;'f ola sua banda, sabedor p.cóchase en pretendidas desca­ ballero baséase en "governar en presidiu os debates eleitorais, Tenta apºresentarse ao PSOE­ de que o seu caudal vai en es­ lificacións dos outros candidatos solitário". Ninguén cree, nen se­ polo que precisan btJscar novas EU-EG-V, como a ú~ica esquer­ tiaxe, t mén beirea pola presa para coa sua persoa para rexei­ quer un candidato que se está a fórmulas que impidan un debate , da existente na Gali a. Rero es­ da polí ica estatal procurando tar o debate eleitoral. mostrar bastante torpe, que o de ideas centrado na Gáliza co­ ta mensaxe,· difundi a sobran­ que a c~apacuña de ~znar verta PSOE vai conseguir a maioria. mo ocurre erT _Euskadi e Cata­ ceiramente desde adrid, cho­ augas 'lª sua canle. E a xestión Convértese, deste xeito, a nece­ Polo tanto, sempre dependería lunya, onde o nacionalismo é ca .coa realidade: a xenuina de Aznar na que se apoia agora sidade do debate eleitoral entre do BNG . Se os nacionalistas, hexemónico. O xeito de socavar marca progresista do BNG, Fraga a son os seus compañei­ os candidatos neutro tema cen­ como afirman os inquéritos, esta eiva é desviano a atención campo no que non pode compe­ ros de tartido, ministros ou pre­ tral da precampaña. Retusia aventaxaran ao PSdG , es tes da cidadania cara temas colate­ tir esta coalición. Tahipouco no sidente autonómicos, os que que vai ser recorrente nos dias veríanse no dilema de permitir rais sen importáncia. ecoloxismo. O na~ionalismo teñen que avalar as suas reali­ que faltan até que chegue o San que Fraga siga a governar 1t ou nasceu cunha importante carga zacións galegas. Anúncia, unha Lucas e, xunto co viño novo, po­ coaligarse co BNG. Se fose ao Convértese así enestrela da de .reivindicación ecblóxica nas vez sí outra tamén, a cada damos degostar os resultados contrário e Caballero necesitase campaña un vídeo non nato do suas propostas, promovendo que se :reune ces seus militan­ eleitorais. Está claro que Fraga, os votos do BNG para irse a vi­ PSOE. Desde a dereita crítica• axiña .algunha das organiza­ tes, que vai ser "unha campaña mentres os inquéritos que o PP vir a f3,oxos , a posibilidade de se o seu retrato, · presumibel­ cións ecoloxistas de máis reno­ governar en solitário con 19 ou mente caricaturesco, mais, se­ me no país. 20 deputados que lle dan os in­ cadra, fidedino, antes de apare­ A. EIRÉ q uéritos máis optimistas, sería cer en público, encirrándose Mais pouco importa en Madrid. un suicídio político, pois terían o nunha discusión de rigueiro. O Cantantes que confunden o ga­ Governo, pero quen gove'rnaría conselleiro Pérez Varela, que lega co bable, artistas amado­ sería o BNG. nega ser espía, afirma ter o res do marisco; infelectuais pa­ A Exposición ben, e a pesca ? guión d~ propaganda sopialista, ra os que Galiza é ese ángulo Desde Madrid xa tomaron a de­ mentres Caballero responde escuro de España no que todo cisión de que é preciso un acor­ que "non vai haber cans". · é choiva e brétema na que se A Exposición Mundial da ·Pesca e a III Conferéncia de Ministros da de co BNG. Almúnia deixouno esconde un povo de dereitas, e Toxa seica remataron con total éxito. Perro de 60.000 visitantes méridianamente claro na sua re­ Desembarco esp~ñol . políticos que afirman, como An­ profisionais que deixaron ,en Vigo máis de 25.000 pesetas visitante~ ciente visita, ainda que o expre- guita na 'Última campaña eleito­ , día. Os expositores "recolleh benefícios", a xeito de c~mtactos, pro~ -sou sen tentar desautorizar moi­ Outro dos temas recorrentes é a ral, que tenias unha "cultura ·moción e, alguns, negócios. Vigo e Galiza déronse .a.coñecer eñ to~ to ao seu candidato. A dirección problemática de Izquierda Uni­ mediterránea''., subscreben ma­ do o mundo. A empresaWórll Fishing acadou rendas sustanciosas, federal do PSOE sabe que a re­ da. Semella que esta forza, tes­ nifest0s ·nos que nos indican -, _ mália a ser a única que non explicita os benefícios"' Deiea-uns an0s cuperación da Moncloa pasa timonial na Galiza desue hai aos galegos qu~ é o-que debe­ '· · ¡jode voltar a Vigo a ·facer ouxtra exposición. O problema é·se, para p,or sacarlle ,o poder ao PP na tempo, non só pola sua pouca mos facer e cal debe ser o ca­ · ' daquelas, Galiza seguirá a ser ainda unha poténcia pesqueira. No Galiza, situación que podería le­ preséncia eleitoral e incidéncia rreiro a seguir. sector mexilloeiro afirman que os paises asiáticos van comernos vará dereita a unh~ ruRtura par­ social, senón por carecer de grande parte do mercado, as grandes multinacionais deixarnn xa tidária. Pero tamén é consciente proxecto próprio ou definido, fo- Cotíanmente desemb'arcan os que pode necesitar do BNG' en claro na T oxa, por boca dos ministros, que o único que importa ho~ - se determinante no roteiro que políticos. estepários: presidentes Madrid, pois nos próximos comí• xe é a comercialización-, polo que van adaptar as pesquerías aos seus vaia tomar o país nos próximos de comunidades autonómicas, cios podería conseguir grupo tempos . A estratéxia da socia­ lideres partidários de formacións . intereses. A ministra Del Palácio chamounos "piratas", a comisária parlamentar próprio e ser tan democrácia-liberal europea de en discusión, dirixentes sindi­ Bonina tontos, por ter desmantelada xa máis frota que os demáis, determinanté como PNV. De patrimonializar a esquerda apro­ cais moi farrucos ante calquer Arxentina non fai caso e os traballadores da conserva e do Banco momento, Abel Caballero centra veitando a voadura dos paises inxeréncia poHtica, compañeiras Canário Sahariano protestaron ante as autoridades. Non sairon na ·a sua campaña naquelo que a do Leste, impoñendo o biparti­ de cárregos institucionais, e mi­ foto. A Exposición é unha espécie de festa patronal na que se tira a xente go9ta de ouvir: promesas dismo nos paises desenvolvi­ nistros, moitos ministros, na pro­ casa pola fi estra e se es9.uecen os problemas. Todo vai ben ... + á carta. E a máxima das campa­ dos, precisaba unha alianza con cura de cámaras e fotos. Pero, ñas americanas.+ A NOSA TERRA ~ Criase_a Mesa para traer aos pre$OS 25 DE SETEMBRO DE 1997 • 1 5 O pasado 18 de Setembro celebrouse a reunión constitutiva da Mesa para traer ao·s presos; na que participaron m*is de 70 persoas de distinto signo ideolóxico e profisional. Con­ formouse deste xeito o núcleo constitutivo que tentará inte­ grar a todos os meios políticos e sociais para que-o Estado, de acordo coa lexislación vixente, traslade á Galiza a todos os presos galegas que quelran voltan:>ara á Terra. Prox'ima­ m~nte celebrarán unha rolda de prensa na que darán a co­ ñecer un manifesto pedindo o apoio de máis colectivos, polí• ticos, sindicais e so~iais · asi como de.persoas · µarticulare~.• Os empresários propoñen ·a redución d~ prezo do diñeiro .n a Logo dunha reunión celebrada en Santiago o pasado Mér­ lo cores 24 a Confederación de Empresários de Galiza (CEG) :u manifeslou publicamente que considera fundamental a re­ J, visión dalguns capítulos fiscais antes da aprobación d~f i ­ ?n oitiva dos Presupostos Xerais do Estado do vindeiro ano. 10 Ainda que valora como positivas as propostas do governo destinadas a suavizar a presión fiscal das pequenas e me­ 3- dianas empresas, esta organización ere necesária a elimi­ j- .nación de impostes como o de Actividade Económica co s- obxecto de facilitar o desenvolvimento deste tipo de 1- _ empresas e·"facer real a política de austeridade preconiza- s: . da para todas as administracións polo Governo central". Asimesmo manfestáronse a prol dunhél reducíón do prezo do ~iñeir9 antes de que quede fixado o tipo de cámbió en­ O Presidente da Xunta afinnau no mitin que a esquerda tirou proveí~ do revolución das mulleres. ANDRÉS PANARO tre as moedas europeas.•

D­ S. As persoas nadas após do 1977 o OPP celebra un mitin-encontro só con público feminino a- poderán gal~uizar o seu nome 1e ¡i­ Don Manuel, Monolito e Ana BOtella convidan O Pleno do Congreso dos Deputados ven de aprobar por e­ unanimidade a toma en consideración dunha proposición a- de l~i · na que se estabelece que as persoas nadas após de 0 1977 poidan subsistuir, sen custe económico algun, o seu J - ás mulleres a ser 'pezas claves da familia' nome,próprio polo equivalente onomástico en calquera das línguas que se talan no Estado español. Esta iniciativa 'aª pretende a- reforma do texto legal dunha Lei do 1977 que je -e>- P. CASTRO - A. ESTÉVEZ ríos, as Mulleres Rurais receben limitaba ás persoas nadas antes da sua promulgación o di­ 0- máis da terc~ i ra parte. A falta A concepción da relación intrínse• reito a cambiaren o nome no R.existro Civil polo seu equi­ e­ Centos de mulleres proceden­ dunha liña a seguir na promoción ca· entre família e muller aponta valente en calquera das línguas oficiats. Durante o debate, ;a ..... tes das catro circunscripcións da muller por parte das Mulleres as distáncias cos programas do no que a proposición de lei foi defendida polo seu autor, o ..:1 , eleitorais asistiron o Martes Rurais exemplifícase na festa be­ PSOE e BNG, para os que a pro- deputado do BNG Francisco Rodríguez, a deputada de je 23 ao mitin convocado polo néfica organizada recentemente 'blemáiica da muller require unha CiU Carmen Laüra Gil anunciou que o seu grupo apresen­ ti­ PP no Pazo de Congresos e pola asociación de Moaña: o pra­ análise global e unha preséncia taria unha emenda para posibilitar que esta reforma da Lei )S Exposicións de Compostela. to forte foron os numeras de en todas as áreas. "O compromi- - do Rexistro- Civil permita a regulari?ación fonética e orto­ ia Un acto enmarcado na cai:npa­ strip-tease masculino. so é horizontal; se se toma unha gráfica dos apelidos,-é dicer, a sua substitución palas for­ se ña e dirixido exclusivamente medida que afecta á mufler ten m~s próprias de calquera das línguas ofrciais no Estado.+ ja ás mulleres coa fin de que se­ Se ben o número de deputadas que ser asumida no ámbeto labo­ xan elas, "fonte de intelixén­ populares no Parlamento galega -ral , no da vivenda, na sanidade, cia e de talento as pezas fun­ é superior ás do PSOE ou BNG, na política institucional. Unha das O tren máis moderno da Galiza a­ da me ntai s na família", tal e 7 frente a 4, tamén é certo a sua eivas desta consellaria de é non :m como as descrebeu Mª Xesus auséncia de iniciativas. A esta le­ ter implicado aos homes nos e­ Sainz, as encarregadas de "le­ xislatura corresponde a criación cámbios. Se non se abre unha , non pasa dos 90 por hora . a var a votar á xente que non da comisión parlamentária para a fenda no mundo masculino, non O novo Tren Rexional Diesel {TRD) que fará o traxecto en­ o hai cámbio social para as mulle­ ten meíos de transporte ou igualdade dos direitos das mulle­ tre A Coruña Vigo a partir do 28 de Setembro, non pode­ 1a. res", sinala Pilar García Negro. e que están impedidos", tal e res en 1994. A proposta partiu do rá funcionar a pleno rendimento. O deficitário estado da fa como asegurou Fraga. A es­ BNG para ser asumida polo resto s, redererroviária galega impede que o novo modelo desen­ trela do acto foí Ana Botella, das forzas políticas. Pala comi­ As teses de Manuel Fraga están volva ao máximo todas as suas posibilidades. A velocida­ s, que participaba en calidade sión pasaron asociacións de mu­ na outra beira. Como conserva- , es de ponta' do TRD é de 160 km/h, moi lonxe da do_AVE que de " esposa do presidente" . lleres, sindicalistas, feministas, la­ dar, evita talar de feminismo e pode chegar aos·300 km/h. Aínda asi, o TRD nen sequera 1tir bregas e empresárias. Segundo asegura que a "revolución pacífi• JU se achegará ao séu mellar rendimento. No novo tren, o tra­ Cincuenta e tres de cada cen ga­ Pilar Garcia .Negro, '1ivemos que ca das mulleres" foi aproveitada xecto A Coruña-Vigo realizarase a unha velocidade média legas son mulleres. A elas dirf­ aturar o desprezo absoluto do PP pala esquerda. O presidente da ·de 88 ou 90 km/h, segundo se explicou na presentación do seªº xense con propostas sobre igual­ por esta comisión pero desenvol­ Xunta sinala que as duas últimas vi­ TRD. lsto reducirá en média hora o tempo da viaxe, que dade as organizacións políticas veuse un traballo importante". lexislaturas foron determinantes quedará en duas horas e quince minutos. Fontes de REN­ de ainda que a iniciativa de encon­ nos avances na igualdage da mu­ ou FE manifestaron que non poden mellorar máis o servizó tros só con mulleres parte do PP. Defensa da familia ller. A oposición ere o contrário e mentres o Estado non invista na modernización dos cami­ jn­ As asistentes ao mitin popular en lembra a lexislatura dos concur­ 'fa ños de ferro. Son sete os modelos TRD adquiridos para Santiago abordaron a Manuel A necesidade das deputadas sos de misses financiados pola Galiza, aínda que nun principio-entrarán catro a fl:mcionar. 10 Fraga para poder roubarlle un bi­ conservadoras de distanciarse do Deputación de Lugo, da idea do 'Ía Estes novos trens prestarán servizo só no corredor A Co­ co e aplaudiron cando lles era re­ feminismo declarado das parla­ alcalde popular de Samas de im­ ruña-Vigo e non no resto da Galiza. RENFE prima así o ei­ querido pola organización. O pre­ mentárias da oposición fíxose portar mulleres latinoamericanas xo· de comuniéacións Atlán"tico en detrimento do resto do sidente da Xu nta e Ana Botella patente nó mitin de Compostela. para casalas cos mozos da vila, ·país . .Contocfo e-durante a primeira fase, os catro TRD só le­ protagonizaron o encentro xunto Todas as oradoras destacaron as do Congreso da Família, da com­ Jr­ cubrirán dezasefs dos trinta e oito servizos diários desta a conselleira Manuela López características da muller galega paración da muller coa vaca que liña. o resto das viaxes reali.zaranse nos trens actuais.• no Besteiro. Ali estaban as represen­ "a grande tra.balladora", segundo fixo o alcalde de Dozón, de igno­ re­ tantes da asociación de Amas de Mª Xesus Sainz; "a activa inte­ rar o acceso das labregas á Se­ re­ Casa e Consumido.res, das Mu- . grante dos movimentos aso­ guridade Social sen depender do oi­ lleres Empresárias, de Mulleres ciacionistas garante da socie_dade home ou da supresión do Centro Os reitores galegos inauguran o curso ón Rurais e de Mulleres Separadas, _máis comprometida coa demQ­ · Xove de Sexualidade e Anticon­ re­ ·Divorciadas e Viuvas de Galiza. crácia", segundo Dolores Seixas, cepción. Tanto PSOE como BNG reclamando orzamento · s a candidata por Ourense, ou peza propoñen unha rede de centros na Un dos pilares da política em­ clave da família "núcleo básico no informativos para mulleres. No Xosé Luis Meilán XiJ, reitor da Universidade da Coruña, abri- le­ prendida pola consellaria que di­ que nós mulleres, nais e pezas programa do PSOE vaise máis . rá o curso lendo un manifesto en ríome das tres universida­ ar­ _rixe Manuela López Besteiro du­ fundámentais desenvolvemos un alá e prométese o aborto gratuíto des galegas no que se reclamará o plano _de financiamento ite rante a última lexislatura foi afor­ labor educativo baseado na igual­ e vacacións pagadas para as mu­ plurianual. Os reiteres de todo o Estado español decidiron en tecer a rede de Mulleres Ruráis, dade", segundo Mª do Cari:ne lleres do agro sen r.ecursos. pedir, con motivo do comezo do curso, "unha política clara" ní• ás que o PP sinala. sen rubor co­ Garcia Campelo, candidata por por parte do mipistério de Educación .que dirixe Esperanza po mo importantes captadoras do Pontevedra. A própria Ana Bote­ Mentres, Ana Botella apela ao Aguirre; os galegas engaden a estas reclamacións "refe­ an voto. A Federación Galega de lla, .sen cargo político pero pre­ esforzo persoal para acadar ob­ réncias claras" á Xunta. Despois de rematar o plano de fi­ Je Mulleres Rurais canta con perta sente por estar casada con Az­ xectivos e Manuela López Bes­ nanciamento plurianual, a Consellaria de Educación pro­ tra de 19.000 asociadas é 100 aso­ nar, puxo os pontos sobre as ies teiro cuestiona o seu próprio tra­ pón negociar ano por ano os cartas destinados ás univer­ ~ a ciacións. Dos cartas destinados da política conservadora referín• ballo ao dicer ·que "non hai que sidades. Os reiteres rexeitan a proposta porque impede a ;as pola consellaria para actividades dose á Jabor da conselleira. "Ma­ talar das políticas da corsellaria, planificación e a implantación- de novas titulacións. De Ja- das a$OCiacións feminihas, pro­ nolita marca a política activa da senón das de don Manuel que é calquer xeito, Celso Currás non se deu por aludido ao en­ cedentes de fundos comu.nitá- defensa da família e da muller". quenas impulsa e arroupa".• tender que as críti~as van dirixidas a Esperanza Aguirre. • 6 /,.,.\ GALIZA N2 797 - ANO XX ANOSATERBA 25. DE SETEMBRO DE 1997

OP-tNIÓN

. O AUTORLEMBRA A RECENTE CELEBRACIÓN DA MOVIMENTO GÁLEGO DE RENOVACIÓN CRIS­ ._. AGORA, VIXÉSIMA .EDIC.IÓN 6A ROMAXE DE CRENTES . ~ TIÁ, E- ADEMAIS- DQ - ANIVERSÁRIO - ~OJNCIDif.\ , GALEGOS, CONVOCADA DESTA VOLTA NACO- DESTA VOLTA QUE FOI'A PRIMEIRA VEZ QUE A . RUÑA. 6 ENCONTRO É A PRINCIPAL CITA DO CELEBRACIÓN _SE FAI NUNHJ\ GRANDE CIDADE. ¡'i=RÉSIDENTE REXI.ON AL!· .

A.LIBERDADE FARAVOS VERDADEIROS G. CASTRO Chámame un emigrado, cun máis que rexo cabreo para me contar que ten reci­ VICTORINO PÉREZ PRIETO bido unha carta de Fraga pedfndolle o voto. O meu interlocutor é home sensa­ Dándolle vol ta a urihas coñecidas verbas · ás suas xentes por ter r~negado dos seus de­ desconfianzas dalguns galeguistas agnósti• to e moderado nas suas ideas, galeguista Xesús ("A verdade faravos libres" Xn 8,31), vanceiros, e invitalos a espertar do seu sono, cos con pedigrí, que non eren que se poida nada sospeitoso de radicalismos, polo cal as palabras que encabezaban este artigo para ser libres, enxebres e verdadeiros .. manter esa dobre fidelidade. . . fiquei surprendido polo seu alporizamen­ convocaron un ano máis a un grupo xa to. Asegun iamos falando fun descubrin­ constante de miles de cristiáns galegos que Pero Xé:más, "sabedor das angosturas que tal .. A QUENLLA, ESP1ÑA E AS MULLERES do que non lle faltaban razóns para se fixeron nesta ocasión a tradicional Romaxe ·. encomenda comportaba", quixo fuxir de tal DA CORUÑA.· A música e a canción de "A sentir indignado. de érentes Galegas até o parque de Santa encargo, e fixo alé_n mat, "onde disque é Quenlla", que acompañan ás Romaxes des­ Margarida na Coruña. máis doado ser indixe- de o comezo, foron un A carta redactada en castelán, por aqui, nista e liberador, e mes- complemento indis­ lo do "bilingüismo harmónico" remata­ Na procura dunha auténtic~ liberdade para mo- está rriellor mirado pensábel, tanto para"a ba: Manuel Fraga Presidente da rexión ga­ camiñar no Espírito da Verdade, máis de falar e tlefender as lín• celebración da mañá lega. El argumentaba que era sabedor de cinco mil romeiros participaron o pasado guas autóctonas, indf­ 'E. scolleuse. .como tema como para a festa da que Fraga nos últimos tempos non em­ 13 de Setembro na Romaxe !, ¡Boas.. p0!te~ 1! •.:. : ~, •.. , 1, . . GALIZA 7 25 DE SETEMBRO DE 1997 ANOSATERRA N2 797 - ANO XX

Oúnico fülo_do político nacionalista morreu, en 1928, aos 1.4 anos O PSOE de Cerceda concede a licéncia ·Ovicepresidente de> PP na ArXentina para a incineradora A Federación Ecoloxista Gafe-. ga (FEG) ven de denunciar que o alcalde Cerdeda (PSOE) continua a respaldar a faise pasar por neto de Castelao instalación no seu município da incineradora prevista no Plano de Xestión do Lixo da Xunta. Segundo denúncian os ecoloxistas, a recente canee- · * XAN CARBALLA Comisión de Cultura do Centro sión do permiso muflicipaí pa­ Galicia de Buenos Aires e pro­ ra a sua construción confirma xo·sé Manuel Castelao Braga­ tesoureiro da Comisión d Colé­ a vella alianza entre o governo ña, actual vicepresidente do xió Santiago Aposto!; presidiu municipal socialista e o PP na Arxentina, e represen­ durante cinco anos o Centro Executivo galega para a apli­ tante da Xunta no Patronato Cultural do Partido da Estrada, cación do "antiecolóxico e da Fundación Galicia Améri­ foi vicepresidente da' Asociación custóso" Plano de Sogama: ca, ademais doutros innúme­ Casa de Galicia e desempeñou Segundo a FEDG a atitude do ros cargos, faise pasar por cargos na Asociación Galega PSOE en Cercada contradi e neto de Castelao nunha rese­ de Empresarios, na. Federación resta credibilidade ªº progra­ ña biográfica laudatória publi­ de Sociedades Españolas e no ma de governo da coalición cada na luxosa revista Ibero Instituto Arxentino de Cultura. eleitoral encabezada por Abel News que veiculiza a publici­ Actualmente é presidente da Caballero, que promete un dade da FEGAE~ (Federación Agruapción Celta nas Asamble­ plano de xestión do lixo base­ de Asociacións de Empre­ as representantes do Centro ada na reciclaxe e na non inci- sarios Galegos no Exterior). Galega de Buenos Aires e vocal neración.+ da Asociación Hispano Arxenti­ A morte de Alfonsiño Castelao na de Profisionais. Pereira o 3 de Xaneiro de 1928 foi un durísimo golpe para os A carreira política de Bragaña Novo vertido de petróleo seus país, o esgrévio político está ligada enteiramente ao Par­ nacionalista Alfonso Rodríguez tido Popular onde exerceu du­ ·110 'porto da Coruña Castelao e a estradense Virxina rante vários anos como secretá­ Pereira. Agora un coñecidísimo rio eleitoral, senda actualrnente _O pasado Venres 20 de se:._. persoaxe do PP en Arxentina, vicepresidente do PP npquel pa­ tembro un novo acidente na tenta cubrir o seu currícolo co ís. Forma parte tamén do Con­ - ·termiryal de Repsol do P9rto manto de honra da máxima figu ­ s~llo Xeral da Emigración.+ Xosé Manuel ·castelao Bragaña fajse pasar par neto de Castelao. · . da Coruña provocou -o . t 4 ,• ~.: ...._. -- • ~.. • •

ra galega deste século. • 1 segupdo vertido de petróleo eÍi menos de tres meses na A reseña sen firma que publica · cidade. Estes incidentes, a revista producida pola editora AlfOnsiño, o·· único fillo de·Ca :stélao ·-- · que alén do seu impacto Iberoamericana de Comunica­ meioambiental lesionan a ciones S.L., con sede en Com­ Na biografia Castelao, na luz e da que non se conquerira para dose axiña por tod~ a cidade. imaxé e os intereses econó~ postela, non ten desperdício e na sombra que escribiu Vafentin rapaz o soño do fortalecimento micos. da cidade, poñen en xa desde o título anúncia "O ne­ Paz-Andrade, cóntase a breve físico, nengun síndrome de­ Na tarde do díff4 foi o enterro. evidénci~, segundo denún­ to do ilustre galeguista desem­ biografía do único filio de Virxi­ nunciara a inminencia da des­ Un serán ciará e fría, menos pa­ ciou o grupo municipal do peña unha intensa actividade nia Pereira e Daniel Castelao. gracia. Nen sequer no termó• ra envolver aos pais do morto na BNG na ~idade, a deficiente social e profisional en Buenos metro e no fonendoscópio do onda da solidariedade popular". • situación dos servizos e das Aires. A pegada de Castelao" "Alfonsiño R. Castelao Pereira pai, o médico que ben a· man medidas de prevención e (orixinalmente en español -La , cando o marte o levou (3 de había na casa. Ate aquí ' a reseña de Valentin seguridade que deberian huella de Castelao- e inglés · Xaneiro de 1928), era estudan­ Paz-Andrade. Anos despois, existir nas instalacións por­ -The footprint of Castelao-). te do Instituto, onde seu pai "A curva do agravamento foi Filgueira Valverde contaba tuárias. Denuncian que até o profesaba. Un mociño espiga­ cousa de días. Cecais non que cando Virxinia Pereira, re­ de agora ningunha das ad­ "Alfonso R. Castelao deixou un­ do, desperto, mais de fráxil es­ máis de duas semás. Rematou gresando do exílio, veu retirar ministracións competentes ha profunda huella en América, tofo corporal. E xa con her­ en peritonite no tempo imbatí• os restos de Alfonsiño para (Autoridade Portuária, Xunta · onde pas ou boa parte do seu dadas disposicións para o dibu­ bel. Lembramos as horas de traslados á Estrada, atopouse de Galiza'. ou Governo muni­ exílio e a súa estirpe segue viva xo, acusadas desde ben cedo. desconcerto e abatimento que que había outro carpo na se­ cipal} teña tomado as medi­ no Novo Continente mercé ao Castelao sofreu, cando presen- pultura, e que segundo o en­ das necesárias para a prote­ seu neto, Xosé Manuel Castelao "O proceso patolóxico que pre­ . tiu os pasos da morte rondan­ carregado do cemitério perten­ ción meioamberital do litoral Bragaña, no que se adiviñan cipitou a marte do tillo de Cas­ do o seu fogar. A mala nova cerian a un paseado (asesiña­ coruñés.+ máis de unha caracteristica de telao, foi cuase de súcato. Ain- non tardaría en cair, propagán- do despois do 1936). • ¡ cantas fixeron pasar á história l ao ilustre galeguista", asi abre a sua reportaxe Ibero News, unha Xornadas;do Movemento luxosa publicación-catálogo a s nostálxicos viven mativo con réplica da toda cór de case 300 páxinas e nun rem.ake per­ Xunta a un.ha notícia Estudiantil Universitário distribución restrinxida, que diri­ O 'ffianente. T eñen o · non. publicada. En xefa; xe Francisco J. Fernández-Cid. seu paraíso na TVG. A di­ turas de servício adxudi­ en Corcubión feréncia das películas ver­ cadas por libre designa­ Acumulación de cargos Do Xoves 25 ao Domingo 28 sionadas por Hollywood, ción. En postos vitalícios de Setembro no Auditório mu­ O presunto impostor, acumula que aproveitaba novos ac­ con pedigrí seudorevolu­ nicipal da vila de Corcubión o no seu currículo un interminábel tores e decora~os, aquí .son ·•·"' .~ . . , ,cionário: No palco para Movimento Estudiantil Univer­ ronsel de cargos, cuxa enumera­ os mesmos personaxes ··"- -~"· - · · .-: ~ - VIPs do deportivo. na sitário (MEU) ·celebrará·as ción constitue o groso da infor­ quen interpretan unh~ e . comit'iva .de exnas das suas xornadas abertas de re­ mación de Ibero News. Nacido outra, vez o sell ptóprio· pa- -•. _.i.., , · "' inauguradórts presiden­ flexión e debate. O programa ~lga EIDJ-941, Bragana teria pel. E a verdadeira Massi~l , N ,,,,. }x • --· ciais. No"s org.anismos inclue debates sobre o finan­ -emigracrc>aos 14 anos á Arxenti­ quen trinta anos máiuar- . osta .. lCOS_e ·:, mixt@s, Úipartítos ou ciamento universitário, co es­ na, onde reside, desempeñando de rapea un añorado éxito ------...... --...,.-----. paritários convertidos en tudante de Ciéncias Políticas, a súa .actividade profisional co­ inócuos refúxios de in­ Antón Iglesias, sobre normali­ mo avogado, notário e procura­ ~~,~:~,~~~~ ;.'~~~~~~¡~: apoloxisd.s ·" _. .., signes pre.-xubilados. Nas zación lingüística, co licencia­ dor, e sobretodo acumulando no reafirmase con Manolo Es-- · comisións de servizo que do en Filoloxia Galego-Portu­ .fardel todo tipo de cargos. Unha cobar, Tony Ronald, Ca- permitan escaquearse de guesa, Xosé Otero e sobre fe­ relevante figura da colectividade milo Sexto, Rocío Jurado e .. { " " ensi~arlle a tábóa de minismo, coa estudante de galega confirmou a esta redac­ o Duo 'Dinámico. Para maior des.frute nen entonan multiplic:ar -a.os r~paces ;dé .Casaio. Ciéncias Políticas, Marta Ló• ción o perfil acumulador, "efecti- . novos temas ne~ se preqcupan en'facer algo dife­ pez. Están programadas tamén as táboas redondas Un vamente está metido no chollo e rente. Q :ente' públi~o gosta de re.cor.dar un dia si e Están cont~ntos "~º que teñen e non precisan que anda en canta causa oficial se outro tamén áqueles tempos de ope·racións Plu.s LJl, nada varíe q .seu-.Status. Es tes dias teñen un proble­ proxecto transformador para a argalle. É dun españolismo feroz Universidade e Pasado, tra , cascarilla e aceite de rídno~ Iso si .terian o de- .. ma de intendénda. O presidente relicário xa non é e, como dicimos en Buenos Ai­ presente e futuro do MEU e a talle de poñelo todo en cor. Os subtítulos en galego o de hai vinte anos. Apesar dos esforzos do estilista - res, é desas persoas que é ·me­ conferéncia A experiéncia dun as várias capas de maquillaxe son insu­ llar perdela que atopala". quedan para cando faga falla unha arroutada de en- ·. Pérez Varela govemo nacionalista na xebrismo. Patético, ofensivo e anacrór;lico. _Pero ficientes ppra tapar todos os buratos. universidade en relación co Os cargos do netÓ bioloxica­ ollo, gozan dunha ·audiéncia que se mobiliza en ma­ movimento estudian.ti!, a cargo mente improbábel son intermi­ sa cando se trata de exercer o direito ao ·voto. Sempre hab,erá un remédio. Aos nostálxicos quéda ... do ex-reitor da Universidade nábeis: Delegado da Xunta ·de lles a colección en vídeo caseiro do NO-DO. Aos de Santiago de Compostela -e Galicia no Patronato da Funda­ Os apolo~istas habitan nas páxinas subvenciona­ apofoxistas bástalles con poñer algo de atención na profesor d~ História, Ramón ción Galicia-Amér-i·ca,. vocal" da ,; ' -.. das da prensa independente. Nun titular infor- campaña eleitoral. • Vi llares.~ · . r 8 ·· GALIZA. Nº 797 - ANO XX ANOSATERRA . 25 DE SETEMBRO DE 199( '

Telefónica Móviles di que é un grro, · dunha reforma da Cámara \}os Lores, o enfoque punitivo e pero intérpretes xurados aseguran que avisaran da d~scriminaci0n repre~ivo da lei de Crime e , Desorde :de Jack Straw (~ctual ministro de Interior). [... ]'.A O contrátó galego dos mancontros suprime medida máis significativa é ' dect~r a responsabilidade de determinar os tipOii de interese en mans do Banco de a devolución de cartos aos clientes Inglaterra, o que sinalou o ' · compromiso de Gordon Brown (actual ministro de Facenda) epa ortodoxia neoliberal. [... ] *H. VIXANDE Os primeiros orzamentos do O contrato de prestación de Estado de Gordon Brown [... ] servizo da telefonia móbil representan a primeira proba arialóxica da Telefónica é dis­ importante, tanto do novo eriminatória coa clientela ga­ govemo' com!¡l do movemeto lega, toda vez que o contrato obreiro. [... ] Dada a filosofia en galega non inclue a devo­ Defender debuxada polo New Labour lución das cotas antecipadas duran.te a campaña eleitoral cando se resolva o c·ontrato, . / . debemos preparamo para algo que si contempla o con"' resistir a sacudida e para trato en castellano que asinan a v1tor1a combatila pa o a pa o[ .. .].+ o resto dos clientes do Esta­ do. Telefónica asegurou que se trata dun erro·, pero fora A esquerda do Partido alertada por intérpretes que Laborista británico defe nde tiñan que avalar a tradución. como ua a vitcyia do partido Marterrestres de T ony Blair. A revista de ta No artigo 21 das condicións xe­ corrente, LABOUR LEFT O americano andan rais de prestación do servizo Mo­ BRIEFING, explica como debe xplorando o planeta víline que se distribue no Estado, pular a esquerda do Reino vermello e Fermín Acebal redactado en castellano, figura trato que a própria compañia re-. nar o erro. De la Hoz asegurou Unido polos seus direitos a advírtelles en PÁGINA que "o cliente poderá resolver en alizara. Despois de confrontar que "en todo caso a devolución través do novo gabinete. O ABIERTA: moito ollo con calquera momento este contrato, ambas versións -i:lalega e cas­ dos cartos recibe o mesmo trata- . artigo está recollido da empezar a contaminar Marte. comunicándo-o por escrito, remi­ tellana-:--, várias persoas alerta­ mento na Galiza e no resto do Es­ publicación VIENTO SUR. "A "Anda este verán un veículo tido por correo certificado, cunha ron a Telefónica Móviles de que tado, deste 'xeito o válido é como vitória esmagante dos todoterreo explorando Marte, antelación mínima de cinco dias no parágrafo vinteun suprimíase .figura no contrato en castellano e laboristas foi unha vitória para facendo fotos que tran mite respecto á data da extinción. Un­ unha parte decisiva do contido os programas inforll)áticos aplí• todo o movemento obreiro e sobre a marcha á T erra, a un ha vez resalto o contrato, o clien­ do contrato. As mesmas fontes canse en todos . os casos iguais". para todos aqueles que laboratório da NASA onde te terá direitb á devolución das indican que a empresa de tele­ loitaban contra Thatcher e unha equipa de científico cotas que, córrespondendo a da­ comunicacións tratou de buscar A atribución da ·supresión de par­ Major. A sua amplitude abre encárgase de estudar as tas posteriores á baixa, fosen an­ o aval de novas intérpretes para te do parágrafo vinteun a un erro instantáneas, ordenalas nun tecipadas polo mesmo, e no seu posibilidades emocionantes. eludfr introducir as correccións no fotolito que foi enviado á im­ Aumentf). as esperanzas, a álbum e bautizar as rocas e caso, a garantia que ao efecto lle indicadas polos tradutores. prenta contrásta coas afirmacións seguridade en si mesmos e as montañas retratadas con fora exixiqa, se procede a sua dos intérpretes xurados a respei­ expectativas dos/as nomes como de te(efilm · devolución". Nas condicións xe­ Finalmente, cando Telefónica to de que avisaron da elimir.iación rais escritas no anverso do con­ ·Móviles distribuiu o contrato en da p_arte do texto relativa á devo­ traballadores/as. As americano. [... ] Coñecer trato en galego, só figura que "o galega, na versión para a Galiza lución das cantidades adianta­ afirmacións de Blair de que "a significa poñer nomes ás <;::liente · poderá resolv~r en cal­ non se introduciu nengunha mo- • das. Neste sentido, o modelo en vitória se debe ao New Labour cousas e dasificalas dentro de quera mornento este contrato, co- dificación para incorporar a par­ galego distribuido por-Telefónica [Novo Labori.Smo]'', son falsas. ardes por regla xeral xa . municándo-o por escritó, remitido te do parágrafo vinteun que tora ~ Móviles é de Febreiro de 1997, O xiro á direita do Partido establecidas. [... ] Os expertos por correo certificado, cunha an­ suprimida . . como figura ao pé do mesmo. Laborista facilitou que uns da NASA inspíranse ·telacióí,1 mínima de cinco dias". ~ votantes coservadores da clase preferentemente nos debuxos Neste caso suprímese calquer re- Impreso en Febreiro, O feito de que o contrato fose média puideran expresar a sua animados da tele, non se sabe ,feréncia á devolución de cantida­ traducido en Mal".ZO imprimido un mes antes de que . protesta cun voto ao _ moi ben por que motivo. O des adiantadas pola clientela·. Telefónica Móviles solicitase o Laborismo, pero esto non foi resultado é desconcertante, O Director de Relacións lnstitucio­ ~val pos intérpretes xurados po­ fiáis cá guinda do pastel porque ao éxito da viaxe ao No pasa¡;jb mes de Marzo, a nais de Telefónica Móviles, Anto­ deri a indicar que a compañia eleitoral. [... ] Os votantes planeta vermello vai unido o compañia Telefónica, através nio de la Hoz, atribuiu a omisión a preferiu distribuir o contrato en estaban decididos a botar aos ridículo de percorrer 500 dunha axéncia de tradutores, un erro nós fotolitos entregados á galego 1T1ália ter constáncia de conservadores por calquera millóns de quilómetros polo procurou o aval dun intérprete· imprenta e asegurou que :nestes que a' versión ~al_ ega tiña parte mécÜo e converteron o 1 de espazo sideral para rematar xurado para a tradución do con- · moment0s trabál_lase para 'subsa- dun parágrafo suprimida.+ Maio nun referendum sobre "d. atopando ao «Üso Iogui» ou a filosofía e o balance tary. [... ] A «Scooby Doo». Semella e ma xente quere agora un cámbio se o firmamento perdera rigor - real cara a unha sociedade unha vef sabido que por all máis xusta e igualitaria, non bruxulea «Percebe Bill». [.. ] P 1R 1 E1 ·5. 1E1N1T1A·I_C 111Ó1 N simplesmente retórica ou un "cámbio d~ tono".[... ] Aquí Poñer nome é tamén un xeito EN agrama a principal de tomar posesión. [... ]A contradicción á que se extravagáncia.s dos OURENSE enfronta o novo govemo: responsábeis da sonda «Mars entre as aspiracións e. Pathfinder» cecais poidan DE confia~za que a sua vitória deberse ao desexo de facer da "318 CHISTE DE XOSÉ LOIS" creou e a direición xeografia de Marte unha neotatcherista á que está réplica do ambiente comprométido o seu núcieo doméstico amerticano. VENRES 26 DE SETEMBRO ÁS 20 HORAS interno. Dous días antes da Optando por eses nemes, a NA LJVRARIA TORGA votación, Blair fixo saber que NASA satisfai dous no~ haberia incremento obxectivos: dunha banda, ONDE INTERVIRÁ E ASINARÁ EXEMPLARES ningun no valor dos subsidios facer próprio o território; da XOSÉ LOIS para as persoas paradas, ai' outra, facilitar a comprensión

discapacitadas ou .¡3.S xubiladas. r E FARÁ A PRESENTACIÓN da fazaña ªº americano [. ;.] Pero daro, o cámbiO de médio. [... ] O menos , CESÁREO SÁNCHEZ govemo s.i implica _unha edificante da recente viaxe de diferéncia e xa se tomaron exploración a Marte é que os ~ Organiza medidas que xamais se terian restos da nave [... ]van quedar A. C. Alexandre Bóveda visto babeo dun govemo tary. abandonados sen que ninguén · [... ] Nembargantes, estes feitos os retire. [... ] É dun mal gosto. positivos non teñen o peso que próprio de colonizadores que a ten un número de iniciativas toma de posesión conleve a inquedantes que nalguns casos inaugudción dun vertedoiro son desastrosas como arquivar de gomas e refugallos, [. .. ] Asi as propostas dunha lei de que, moito ollo con empezar a liberdade de información e · contaminar Marte!"+ 7 ¡ GALIZA 9 25 DE SETEMBRO DE 1997 ANOSATERRA Nº 797 - ANO XX

• Vostede chega como emi­ .de Carral, o asesiñato de Pardo grante a Buenos Aires e revé­ Foi presidente 9a organización arredista Ponda'- efundador da Auriense · de Cela, o Dia. de Galiza e. cola­ laselle Galiza. borábamos cos actos 'de cataláns e bascas. O noso traqallo consis­ A miña vida pública comezou no , tiu sempre en ir uns pasos por mes de Abril de 1926, cando de­ diante doutras f,orz¡:i~ , como os sembarco en Buenos Aires. Sai'­ galeguistas, e aguilloándoos. lso , ra de Gro'lJ (Lopios), con i 7 vese moi ben ·nos case sesenta BieitoJ ,Fernández • anos, e primeiro que nada traba­ númer6s que se e.ditaron 1do nqso llei de fregaplatos. Na esquina da · periódico '.'A Fbuce". E.ramos un.- · · casa onde1 paraba habi·a un ha avanzadilla que facia pensar l quiosque, vin a revista Céltiga e .'O naciona'lismo está antes que ser de direitas au· esquerdas:' aos que nofl $entían Galiza . compreina. Para min toi unha re­ . > . . .. velación porque nunca vira un ar­ Despois de voltar no 1935 tigo esqrito en galego. o úi:iico '* XAN CARBALLA exerce co.rno Garda Forestal · . que 'coflecia escrito na -miña lín• en Viveiro e máis adiante vol­ gua foran un.has c<)plas ni'oi co­ ve a Ourense. Nes~s anos chas, que mercara un viciño na AOS SEUS 89 ANOS BIEITO FERNÁNDEZ CONSERVA EN PLENITUDE As· SUAS CLARAS IDEAS SOBRE Ot mantén reunións con outros Feira de Cabaleiros. Mesmo un­ galeguistas? has mulleriñas que as tiñan fixé­ NACIONALISMO GALEGO, QUE ABRAZA COMO . CON_DUTA DE VIDA DESD'E QU~ SE ACHEGOU A EL NO . ranmas ler nun forno de viciños ANO 1926, CANDO MARCHO U COMO , EMIGRANTE Á ARXENTINA DESDE A SUA ALDEA DE GROU En Viveir.o tratei a Ramón Vilar que había daquela. Unha delas . Ponte, urlha persoa extraordiná­ díxolle a miña nai "le moi ben, (LÓBIOS) MÁIS ADIANTE CHEGOU A PRESIDIR A HISTÓRICA SOCIEDADE}IAZONALISTA PONDAL; E XA DE ria, que fdi quen atraeu ao seu ir­ pero non che lle dá a caída". No VOLTA Á GALIZA, NOS ANOS 60 É UN DOS MEMBROS FUNDADORES .DA AGRUPACIÓN CULTURAL AURIENSE. mán Antón ao nacionalismo. Co­ ano 1926 criárase a Sociedade ñecera ás xentes do galeguismo Nazonalista Pondal, que primeiro en Ourense cando voltei de Ar­ naceu como Sociedade de Arte xentina. D~spois da guerra cal­ Pondal. Souben. dela porque na quer cousa ou reunión que,.se fi­ revista talaban de que eles ven­ xese tiña que ser con moita. pre­ dían libros galegas, e ali merquei caución. Cando a recepción aca­ "Síntese xeográfica de Galicia" démica de Manuel Góm·az Ro~ de Otero Pedrayo, a "Teoría do mán, foramos unha série de per:­ Nacionalismo" de Risco e "Doc­ soas de Ourense a Vigo, e ao trina nacionalista" de Ramón Vi­ chegar ao salón dixéronnos que lar Ponte. Foi un descubrimento. tivésemos coidadO" porque había tantos policias como convidadós. Non víra estando ainda no pa­ Chegara unha arde de que todas ís o matrato do galego? as intervencións· en público tiíiian · que ser en castelán. Otero, que Estiven interno no convento de fixo a peza oratória, díxonos que Celanova, e habia un frade an­ tranquilos .e largou, en castelán , daluz, o Padre Anxel -o crego un.ha loubanza extraordinária de máis porco e desaseado que vin Castelao. Nos celebrábamos ás nunca-. Un día díxolle a un ra­ veces reunións na casa de Coru­ paz que hoxe é avogado e ainda xo de Paco del Riego, e en San­ vive, estando nunha clase de tiago na de García Sabell. lamos . francés: "A ver si te crees tu que de Ourénse uns poucos, 4 ou 6, porque sabes esa mierda de ga­ sobretodo cando viña algunha llego ... !". A min aquelo doeume, _persoa da Arxentina que nos po­ porque pensei que meus pais e dia traer notícias. Entre os que meus avós flaaban galego e cho­ r:ions xuntábamos estaba Don cábame que dixera eso de "mer­ Ramón Otero, do que hai un da de galego". Non me agradou concepto equivocado, como dicia pero tampouco o interpretei dou­ o outro dia Ferrin: preséntano co­ tra maneira. Xa estando en Bue­ mo conservador e en moitas nos Aires, traballando nun co­ causas é máis avanzado que mércio de asturianos, empecei a moitos socialistas e liberais. ouvir que se usaba moito a ex­ presión "Gallego de mierda". Un­ Que coñece vostede da polé­ ha vez diri xuse a min un compa­ . mi c-a entre as xentes gale­ ñeiro de traballo que me dixo: guistas do interior e as de "Oye, gallego de mierda, alcán­ América sobre como conducir zame eso'', pensei que ouvira a acción política? · m¡:tl e deixei pasar. Pero noutro momento volvinllo ouvir. Asi que A min chegábame pouoo. Ra­ e9perei a outra terceira ocasión . món Piñeiro tiña unha obsesi0ri na que es ~á bamos sós nunha co comunismo e un ha vez .tívose punta de local e en canto mo vol­ a notícia de que chegaba unha veu dicer, sen mediar máis pala­ persoa de Buenos Aires que bra mandeille un puñetazo á querja comprar Galaxia; e que mandíbula e guindeino contra as estar:ia- ligada ao PC. Non creo estanterías. Nunca máis mo vol­ que 'houbese problema con __ iso, veu chamar. O tipo correxiuse. porque.1 o capital estaba claro e non h9bia posibilidadE?: Pero coi­ Vostede chegou a ser presi­ do que foi uriha .obsesión e dente da Sociedade Nazona­ arranxouse nas ªaltas esferas". lista Pondal, en Buenos Aires, Nunca fun militante do Partido unha organización bandeira Galeguista porque a miña rela­ do arredismo galego antes da ción-máis intensa era coas Moci­ República. dades Galeguistas, especialm~n­

I te con Celso Em ílio Ferreiro-e Un i 7 d~ Decembro de i 928 fun Pepe Velo, un orador portentoso, ao acto de lembranza do asesi­ o máis importante que nunca ou­ ñato de- Pardo de Cela. Non lem­ vin. Coñecin tamén a Bóveda.; e bro os oradores pero foi algo im­ acompañeino nun mitin do E~ta·­ pr~sionante e ali repartían pro­ tuto que pronunciou en 'B?nC!e. paganda -da Pondal e en canto El dérame' clases de m9zo ~a puiden asocieime. Nunca chega­ Academia dos lrmáns Villar. O mos a pasar de pouco máis dun seu asesinpto máis que por na­ cento, pero con xente de grande cionalista foi pola sua enorme releváncia. Lem,bro os nomes do capacidade ·de organizador. musicólogo e-poeta. Manuel Prie~ A. IGLESIA'S to _Marcos; o pintor Clemente Anós a embaixada trataba de tor­ durante unha charla sua na Fede­ vez fixemos· unha donación de-li- · Para mio o' primeiro é ser na­ Góme.z Pasarán; Lino Pérez, pedeamos eri todas as nqsas ac­ ración de Sociedades Galegas e - bros galegos á Bibliotéca Na­ cionalista, denantes de ser de que era un alto empregado do tividades, porque non perdiamos el sóubonos cortar erguéndose a cional e grád:ias a iso abrimn unha esquerdas ou direitas. Daquela Banco. de Boston; _o: debuxante ocasión de bater a prol de Galiza. cantar o himno galego. Pero re­ sección galega que despois :xa fo­ hab.ia unha convivéncia grande Francisco Lamas e seu pai; V.i- Lembro que Joselin, o dos con­ matando o canto voltamos á car­ ron eles enchendo. entre nó$, independentemente cent~ Barros, un moi bon .orador tos, que fora ·alcalde de Baiona ga e a$i várias veces até que can­ · doutros matices ideolóxicos. No de masas, era un anarquista de con Primo de Rivera, empezou a sou e deixouno. Fixemos moitas· A Pondal facia traballo col.tu­ BNG vexo que iso respéitase e Moorente que contaba que dei­ facer ~ropaganda pola rádio e batallas. No teatro aos saineteiros rar pero abertamente político? con_viv~n desde un Rqdríguez . xara o a!llarqµi$mo~o dia que veu nos per~ódicos a favor do Hospital e.orno 8acare.zza, 'que. ridicu 1iza­ · Peña a un Bautista Alvarez. o ben <:lu·e se o.rgani21abah as . Espafí61 que ~staba enfrontado ban aos . pe:ts0>naxes galegos, ía• ,8as¡ica{nente pólílico; celebrando lf $a é a vantaxe nósa respeito formigas: para traballar. ao Centro Gal~go. Nós pateamos rnolos asutiiar e abouxar. Outra as <:Jatas patrióticas: os Mártires a butros.i+ ·10 GALIZA Nº 797 - ANO Xi ANOSATERBA 25 DE SETEMBRO DE 1997

ENSIN2

Polo de agora xa quedaron sen praza 387 interinos

A. conselléria reduce o hOrário. lectivo · . ' para ocultar a falla de -profesores

Xan X. Sánchez ~évalo -*PAULA BERGANTIÑOS Presidente da Confapa Quince dias despois da volta ás aulas dos máis novos, o 'Fraga simula un dia 29 tocaralle aos alunos de Educación Secundária iniciar enfrentamento co Estado o curso escolar. Frente á tei­ ma da consellaria de Educa­ pero sabe que non han vir ción de tentar calar as queixas cartas para o ensino' que chegan desde a comuni­ dade educativa nun início de curso que coincide co periodo Porque vai tan retrasada a preeleitoral, pais e profesores implantación da Loxse? seguen a por de manifesto os problemas derivados da falla O PP non ere na Loxse e de planificación por parte da · quer segregar o ensino aos Administración. Pese as de­ 14 anos, impedindo que a núncias dos sindicatos na obrigatoriedade chegue aos reunión da Mesa Sectorial de 16 anos. como estabelece a Educación que se celebrou o Lei Orgánica Xeral do Siste­ pasado Xoves .18, ,a consella­ ma Educativa. lsto vai afectar ria segue ~ falar de situación , ás capas máis humildes e na de normalidade no ioíciQ do Confederación de Federación novo curso académico e a ob­ de Pais de Alunas ternos de­ viar as deficiéncias infraestru­ nunciado esta situación. turais, mate_riais e humanas. Que sistema emprega a Xun­ O primeiro dos problemas que ta para retrasar a Loxse? puido con1statar o alunado de Educación Primária e do 1º ciclo O curso comezará na ESO coa falla de profesorado especi~lizado. A. IGLESIAS O procedimento máis eficaz é da ESO logo da sua incorpora­ non aportar cartas e simular ción ás aulas foi o da falta de xas por maternidade ou por asis­ formación de 100 horas para os este início de éurso vai a ser es­ un enfrentamento co Estado profesorado derivada do retraso' téncia do profesorado aos cursos do.centes en horário-non lectivo pecialmente traumático para o _sobre o diñeiro, pero sabendo na adxudicación de destinos de especialización en música, e a n(vel provincial. Segundo profesorado de Secudaria. Can­ que non van vir máis recursos. dunha parte deis docentes de pedagoxia terapeútica, educa­ sinala a ·CIG o malestar por oo ainda non se coñecen os Secundária. "A solución artella­ ción ~ísica e audición a linguaxe. .;- parte da comunidade educativa destinos dos opositores de sete Pero a Xunta ten pedido car­ da pola consellaria para suavi­ non se fixo esperar. "Existe un­ matérias, xa se confirma que tos para aplicar a reforma. zar o problema -explica Braulio As especialidades .ha reacción dentro do profeso­ 387 profesores interinos van Amaro responsábel da CIG-En­ da LOXSE rado de .rexeitamento á política quedar sen praza. "Segundo as En Xullo de 1996 o conselleiro sino- foi a de estabelecer duran­ de improvisación da Xunta_que nosas previsións -explica Brau­ de Educación pediu 130.000 te a última quincena do mes de Durante a reunión , os sindicatos se vai materializar na negativa lio Amaro- unha vez que se co­ millóns de pesetas para apli­ tarnén insistiron na imposibilida­ Setembro. un horário comprimi­ a realizar estes cursos'', explica ñezan os destinos destas outras car a Loxse. Fraga emendóu- de de que se impartan normal­ do no que se reduce de 30 a 20 Braulio Amaro. O Sábado 20 os sete matérias posibelmente to­ 11 e a plana e dixo que eses as horas lectivas semanais dos mente.as espécialidades que es­ · 9ocentes· afectados· na provín- dos os profesores non numera­ cartas ian chegar como o can­ .tabelece á LOXSE para a ESO, . cia de Pontevedra xa solicita­ alumnos da ESO". Nembargan­ rios de Galega, Francés, Espa­ to dos pans e os peixes e Segundo constataron os _pró• tes pesie a decretar este perio­ ron a comparecéncia do Direc­ ñol e Xeografia e História que agora anda pedindo 25.000 do excepcional, aJalta de pfani­ prios representantes da Admi­ tor Xeral de Planificación Edu­ estiveron facendo substitucións millóns en catro anos. Preten­ nistración, até o mes de Outubro ficación provocou, segundo si­ cativa para que dea unha solu­ o curso pasado quedarán tamén den criar unha empresa semi­ non' se· empezarán a acondicio­ nala este sindicato, qúe na ción ao conflito. sen praza''. pública só con 25.000 millóns maior parte dos centros· o carpo nar a a . dot~r de matérial as au­ para aplicar a Loxse, cando las de música e de tecnoloxia. de mestres tívera que facer fren­ A maioria dos profesores sobré Aos problemas de profesorado eses cartos non representan te á carga lectiva derivada da os que recae a responsabilidade seguen a sumarse os derivados nen o 20% do que se estimou falla de profesorado de Secun­ No caso da especialidad!3 de de dar esta máteria e que teñen do acondicionamento dos cen­ como necesário en 1996. dária, que se volver_$ a póñer de tecnoloxia ao problema infraes­ que incorporarse aos curso for­ tros. "Ainda que constatamos que manifesto o 29 de Setembro. trutural súmase o da inexistén­ mativos pertence ao corpo de quince coléxios tiveron que retra­ Óptase por algun modelo cia de docente·s especializados. mestres da área de ciéncia. Es­ sar o início do curso porque esta­ educativo? Segundo denunciou a CIG na "Coa fin de facilitar amáis axei- tos docentes atópanse co proble­ ban en obras -sinala Braulio Ama­ - tada implantación desta área" a reunión da Mesa Sectorial, a ma de que, segundo estabelece ro-, na .reunión do pasado Xoves Hai un ataque ao ensino públi­ consellaria de Educación infor­ consellaria ainda non cubriu as a LOXSE, no futuro non poderán os representantes da consellaria co ao tempo que se protexe ao mou nunha circular aos centros máis de 200 baixas que se van adscrit;>irse a esta especialidade. mantiveron que só tiñ'an coñece­ privado. Na Coruña por primei­ a mediados de Setembro que o producir por causas previstas m ento de problemas en dous ra vez o ensino privado supera dia 22 empezarían cursos de desde hai tempo. Trátase de bai- Pero segundo denunciou a CIG centros da comarca de Ferrol". + ao público. A escala privada concéntrase no ámbito urbano e o rural queda cun erisino pú­ Acompeténcia entre centros públicos valeira alguns institutos blico sen orzamentos. En que consiste o apoio ao ensino privado? -* M.V. centros . privados caso do Pos­ ria amparouse nos directores porque diminuiria as gañáncias sumus e dos xesuitas. p.ara dar as novas de redución ~as académias privadas. Desde 1990 a Xunta está fi­ A filosofía da empresa privada, aos afectados. nanciando á privada o tramo trasladada ao ensino pola Con­ A Conselleria renuhciou até Parte da redución-de alunado do non obrigatório do ensino, que sel l er i a de Educación, está a agora a reordenar o sector, am­ Fontes sindicais apontan que a centro vigués da Guia débése á vai dos catro aos seis anos. dar lugar a unha nova compe­ parándose na doctrina da libre Conselleria ve con bos ellos a sana recentemente adquirida de Nese tempo inv~stiron 25.000 téncia entre centros públicos, eleición dos país que en .m6itos competéncia entre centros públi­ instituto que alberga un alto nivel millóns en darllos á privada. lso con graves risc0s de desorde- · casos descoñecen que o institu­ cos, porque, entre outras razóns, de repetidores. Fontes deste é dar gratuitamente un pasto namento do sector. O Instituto to ao que deciden enviar aos ti­ provoca a división do profesora­ claustro argüen que o centro escolar ao privado, con iso ga­ vigués da Guia, por exemplo, o llos conta con máis de coarenta do. Unha saida ao problema con­ que canta cun ' edifício novo e ña mercado e consolidase; terceiro en ·antigüidade da cida­ alunas por aula, en canto outro sistiria en que os centros despo­ persoal cualificado vese perxudi­ de, sofre nos últimos tempos centro próximo non ten hláis d~ voados poidesen incluir no seu cado polos critérios de seleción Pode dar algun éxemplo de unha forte baixa de alunado, ab­ vinte. Os desequilíbrios poden horário lectivo as prácticas de la­ doutros lugares, pouco acordes abandono da pública? sorbido tanto por outros centros producir nun futuro inmediato boratório e recuperación, pero co espíritu por natureza non se­ públicos instalados ao seu -ca­ fortes tensións de profesorado, esta estratéxia non se ve favore­ lectivo da función pública, e que No 96 non se construiu nengun rón , os Rosais 1 e 11, como por ainda que até agora a Conselle- cida pala Xunta, aparentemente a Xunta se nega a reordenar.+ coléxio e no 97 está por ver.+ ) T GALIZA ti 25 DE SETtMBRO DE 1997 ANOSATERRA N9 797 - ANO XX

C~MARCAS

O.congreso acelebrar o27 en Redondela exclue aVigo .para impedir un cárnbio na direc-ción ~ Denún~ian o aumento da contaminación - O PP instrumentaliza a asemblea de Alúmina - Nove motras ambienta-is recollidas ante notário foron enviadas ao laboratório polos das Gsociacións viciñais nas vísperas das autonómicas viciños de Lago, no concello de Xove, -para tratar dé demostrar­ º aumento da contaminación A expulsión da Federación de de Viciños non ten constáncia compromiso polo que a Federa­ te xeito, Pral Guede mantiña o -fundamentalmente Asociac\óns de Viciños de Vigo da asamblea, que coincide coas ción desa cidade tiña direito a poder contando só co apoio de emanacións de fluor­ da Confederación de Asociación próximas eleicións autonómicas, 40 representantes na asamblea. Redondela e Compostela -A procedente da fáPrica de de Viciños de Galiza ante a cele­ e só o PP -o presidente ~raga Na reunión do pa-sado seis de Coruña, Ourense, Vigo e as no- . Alúmina Alumínio. Xa en 1981 bración da sua primeira asam­ estará en .Redondela- está invi­ Setembro en Coinpostelá, Prol vas cinco federacións agora in­ houbera denúncias viciñais e, blea desde 1985, pon de mani­ tado a participar. anunciou que Vigp só teria 30 tegradas na Conferación queren mália ao silenzo da empresa festo a tentativa do PP de tratar representantes. O presidente vi­ maior transparéncia e un- cám­ emisora, sábese que a de acalar a voz do movimento vi­ Cuns estatutos moi anticuados gués, Xosé Luis Gu-tiérrez Pais, bio de rumbo. contaminación vái en aumento ciñal nas vísperas das eleicións. e de- carácter fortemente presi­ ergueuse da mesa e marchoi.J. e que numerosas espécies dencialista, o presidente da Fe­ Acto seguido Prol considerou á Contodo, Gutiérrez Pais- manifes:. arbóreas non poden facer A convocatória da asamblea, a deración de Asociacións de Vici­ Federación viguesa como auto­ tou a sua intención de acudir a medrar os seus froitos. As celebrar o Domingo 27 de Se­ ños de Compostela, Ramón Prol expulsada. Redondela, mália que a Confe­ zonas máis afectadas están ao tembro en Redondela, aparece Guedes, mantén un férreo po­ deracrón contratou gardas de se­ - Suloeste da fábrica de inzada de sospeitas. A cita pro­ der que non quer soltar. A Prol Con esta manobra, Pral aborta­ guridade sob a excusa de que irá alumínio. Os viciños levarán ao dúcese despois de moitas insis­ Guedes acúsano de estar sosti­ ba a candi'datura apresentada Fraga. "De todos :xeitos, se se: xulgado dé Viveiro os téncias por parte dalgunhas das do por asociacións pantasmas e por Vigo máis duas federacións guen asi as cousas, nós e 01:1tras resultados das análises das federacións integrantes, princi­ de actuar de forma autoritária. O recén incorporadas á Confede­ federacións non podemos seguir probas enviadas ao integrados nesta Confederación", palmente da de Vigo, a Confe­ presidente da Confederación ración -Val Miñor e Salvaterra­ laboratório. • deración Estatal de Asociacións enfrentouse a Vigo ao rachar un para presidir o organismo. Des- matizou Gutiérrez Pais. • Séntase un precedente que poderia inzar o litoral de peiraos particulares As obras que profanaron tumbas na Gudiña Costas autoriza a construción eran ilegais As obras na igrexa de San Pedro, na Gudiña, que do primeiro pantalán privado en Pontevedra provocaron a exumación de vários cadavres, non contaban coas correspondentes licéncias A Dirección Xeral de Costas do Concello nen de do Ministério de Fomento Património. Os traballos concedeu ao empresário de realizábanse no adro da Rodman Polyships, Manuel igrexa para instalar a Rodríguez, a instalación dun calefacción. Pero no adro pantalán na praia do Lago, no habia un cemitério e os espazo protexido de Montefe- responsables das obras non rro, no concello de Nigrán. tiñan ticéncia de Sanidade ) Mália non incumprir a lei, o para operar nel. Por riba, de ) outorgamento constitue un efectuar traballos nun _ grave precedente xa que na camposanto hai que avisar provincia de Pontevedra non aos familiares dos ali s había nengun pantalán priva- enterrados con tres meses 1- do para uso particular, se- de antelación. lsto e gundo denúncian os viciños. tampouco se fixo e o viciño o Manuel González atopou os 1- No pasado mes de Maio, a Di- restos de seis familiares i- rección Xeral de Costas do Mi- seus exumados e tirados no s nistério de Fomento outorgaba a vertedoiro. O alcalde da o concesión dun pantalán na praia Gudiña, Guillerme Lago n Portecelo- Seixos Negros de (PP), non só non paralizou u Monteferro, coñecida polos vici- as obras, senón. que enviou ños como Praia do Lago. Era a unha excavadora da conclusión dun longo proceso Deputación de Ourense e á o comezado en Maio de 1995. Brigada Municipal de Obras a realizar o traballC?. • O proxecto era apresentado pala . Unha draga realiza traballos preparotóños para a instalación do pantalón· no chalet de Manuel Rodríguez. A. IGLESIAS li- muller de Manuel Rodríguez, Ma- LO ria dos Anxos Garcia Arroyo e na das praias por parte dos ·usuá­ Dificuldade de anulación deron a comprobar a correspon­ !i- memória inicial asegurábase que rios, e se ben o.pantalán non es­ déncia entre os planos apresen­ Vigo primeira sede ·a non habia bañistas nen fondeo de torba excesivamente, si poderia Os viciños da zona protestaron tados e o lugar. Cando estexa la embarcacións na mentada praia, facelo no momento de ter atraca­ pala futura instalación do panta­ instalado O peirao, -SÓ caberá dunha comisaria - 10 ainda que estes dados estaban da algunha embarcación. lán, pero faltos de costume de contra el un recurso de nulidade ú- errados. No verán, son numero- relación con institucións como o ou que cometa unha infración. da Policia Autonómica sos os viciños que acuder á pe- No . pronunciamento inicial con­ Servizo de Costas. non qpre; quena cala e hai várias lanchas trário (logo foi matizado e houbo sentaron alegación nen.gunha A nulidade da concesión é unha O tres de Dutubro abre a lO que deitan un morto na- enseada. alegacións da solicitante), o mentres durou a tramitación do yia difícil. Un técnico de Costas primeira comisaria da Policia Servizo de Costas de Ponteve­ expedente. D concello de Ni­ asegurou que só cabia a posibili­ Autonómica e faino na cidade Inicialmente o Servizo de Costas d ra empregou argumentos co­ grán non alegou nada porque a dade de argumentar que que o de Vigo, nos baixos dos fi- de Pontevedra informara negati- mo o impacto social e visual, zona estaba fóra de planeamen­ pantalán impede o uso público edifícios de Rivera Atienza. 10 vamente a concesión da instala- pero na Dirección Xeral d~ Cos­ to ao corresponder ao dc;>míhio da praia, ainda que esta só é a Terá unha dotación inicial de 25 Je ción do pantalán. O outorgamen- tas do Ministério de Fomento marítimo terrestre. De todos xei-' - opinión xurídica dun experto. A persoas: un inspector xefe, un 1S. to supuña un precedente inédito non atenderon esta argumenta­ tos, o concello podia ter feito al­ respeito da posibilidade de infra­ subinspector, tres óficiais e 20 )0 en toda a província, onde non hai ción e outorgaron a concesión ,gunha obxección, xa que Mon- ción polo incumprimento das es­ axentes. O local é de 522 so nengun pantalán privado de uso en base a motivos de segurida­ -teferro é unha zona de especial trictas condicións da concesión, metros cadrados e contará .to particu_lar. Si existen pantaláns de non aclarados e porque cum­ protección na que a penas hai a devandita infración provocaría cunha oficina de denúncias e 1a- privados pertencentes a clubes pria uns estrictos requisitos de edificacións. A Xunta tampouco a apertura dun expedente san­ un servizo de atención ao náuticos, pero teñen un uso so- instalación, como son qüe os formulou alegacións e a Capita­ cionador, a caducidade da con­ público con horário cial. A partir de agora numerosos seis primeiros metros da beira nia informou positivamente. cesión e a demolición da instala­ ininterrompido de 24 horas. A :te particulares poc;terian ·solicitar ins- do mar estexan libres ao tránsi­ ción. Desde Costas manifesta­ Policía Autonómica ten a sua talacións similares e o litoral co- to de persoas, que estexa bali­ Na actualidade unha draga está ron que esta posibilidade é re­ sede en Compostela e canta rreria o risco de anegarse de pe- zado, que no 1 : cause prexuízos a realizár traballos de limpeza mota, xa que- non é léxico que o cunha delegación en cada un quenos peiraos privados. A Lei ao domínio público e que non se dos fundos para instalar o pan­ empresário Manuel Rodríguez capital de proví ncia, pero .. . de Costas estabelece que non negue o seu uso no caso de talár.. En Xullo pasado técnicos poña en perigo unha concesión . nengunha destas dependéncias pode haber impedimento ªº~ uso emerxéncia. do Servizo de Costas proce- que ten un carácter tan atípico.• ten o carácter de comisaria. • 12 ECONOMIA N 2 797 - ANO XX ANOSATERRA 25 DE SETEMBRO DE 1997

,, #. Sintel e Alvarez - O SINDICALISMO NACIONALISTA "E-o 72 - mobilízanse

HENRIQUE VIEITES Traballado'res de Sintel, empresa que pertencia a Telefónica, manifestáronse o pasado dia 23 en Vigo Non cabe dúbida de q~e facer unha anáÜ~e, coincidindo coa preséncia de por moi pequena que sexa, do que significou o 1 Manuel Fraga na cidade. A ano 72 para o movimento obreiro galego, en direción de Sintel presentou particular, e para a Galiza en xeral, non deixa un expedente de despid~ de desatar pasións e, evidentemente, pode in­ que afecta a 160 dos 200 troducir unha série de apreciacións subxetivas traballadores cos que canta que levarían a desvirtuar por completo as en Galiza. ·O comité exixiu constantes htstóricas e sociolóxi:cas que deben que a Xunta intervise en presidir o estudo sistemático e riguroso á hora contra dos despidos dado de interpretar os feitos que supuxeron un 'pon­ que a empresa ten traba)lo to de inflexi0n no desenvolvemento e na arti­ asegurado até final de 1998. culaéión social donoso país. Pola sua parte, o~ É máis, é necesário un estudo analítico e pro­ traballadores de Alvarez fundo

Pola contra!, tampouco debemos descontéxtua­ Médio millón de galegos lizar os feitós do 72, nen negar a parte de pro­ tagonisrpo que tiveron naquel tempo persoas e t~tivo. no comportamento dos galegas e ga­ os traballadores e traballadoras galegas cal foi teñen un salário inferior organizaciC:,ns, xa que a subxetividade non nos legas que-vai pérmitir posteriorméflte agromar Galicia Socialista, nacida dunha escisión nas aomm1moI t permitiria chegar ás conclusións precisa,.s e ne­ con forza, pero sobré todQ, dun xeifo organiza­ ·_....Comisións_Obreiras, e que foi afogada pola fa­ cesárias para explicar o desenvolyemento pos­ do e no eido laboral, de sindicatos galegas que lla' de cortciéncia, que.·non sentimento na­ Sesenta e cinco mil galegos terior de organizacións e movimentos cunha xa entran ;en contradicióri con CCOO, ac­ cional, e pola penetración da ideoloxía estatal reciben unha renda mensual forte implantación e incidéncia na vida¡ politi­ tuante en Sülitário naquda epoca, e que: aglu­ potenciada polas próprias CCOO. inferior ás vinte duas mil ca galega actual. tLnaba, na :práctica, a totalidade dos partidos pesetas e médio milrón politicos eJi':i~tentes daquddos eles lítica galega, nen a arti­ les e aquelas que, ben parte, a média das cun elemento común cal era o enfrontamento culación dooha organiza­ 'N . dunha bapda, ou da ou­ pensións contributivas é, _ on se pod~n pasar no noso país, un 10% co réxime feixista e a demanda das liberdades, ción obreira a nivel gale­ tra, posibilitaron unha inferior ao salário mínimo. tanto individuais como colectivas, confirmaron ga, xa que isto era dividir · por alto aquelas represión sen preceden­ o ascenso.da conflitividade na Galiza, q'ue pasa­ á clase tr.aballador.a e, tes, .descabezando un mo- As pensións asistenciais ba a ocupar un lugar destacado no mo'.'J'imento decisións que ademais, o proletariado . vimento socio-político e ascenden a 25 mil pesetas antitotalitário daquela época e desmitificaba a estaba "ocupado" criando posibilitaron unha deixando "aparcadas" a e concédense a case 10 mil "pasividade e tesignación" ~os . galegos e· galegas. o seu-próprio sindicato aquelas persoas que, cun persoas. O salário social unitário, combativo,. de­ · represión sen critério distinto, entrega­ da Risga é de 36 mil Os conflitos do 72 reswnen a condensan toda mocrático e clandestino ron o mellar da súa vida pesetas e afecta a 3. 700. • unha década de confrontación cun sistema afe­ :pára todo o Estado. precedentes, en función duns ideais de n:ollante, incapaz.. de satisfacer as demandas mí• descabezando liberdade, igualdade e so­ nimas dun povo e 'que tiña como resposta a vio­ e A actuación, dende o lidariedade. léncia e a represión .. Demostraron, tamén, a 64, das forzas políticas un movimento A lei do sector eléctrico madurez ~ a conciéncia social e política da clase nacionalistas galegas sócio ... político" Hoxe, baixo magníficas viola o marco autonómico traballadora galega, chamada a liderar, xa da­ (PSG e, sobre to_97 25 DE SETEMBRO DE 1997 ANOSATEUA N2 l97 - ANO XX

. o Terremoto nas listas je eleitorais u 1

MANUELCAO 3. A elaboración das listas eleitorais é sempre un momento confliti­ vo para todas as organizacións políticas. A loita polo voto cida­ dán é un xogo de rapaces comparado coas liortas por ir nos postos 8. . de saída. Iso é así e está descontado eleitoralmente, sendo case unha necesidade a existéncia de disputas - serñpre que o sangue non chegue ao río- para manter a tensión política, acaparar ti­ tulares mediáticos e informar á povoación dos colectivos e ideo­ loxías que teñen máis representación. Un paralelismo coa com, ' peténcia deportiva significa que a alineación presentada é un in­ dício das posibilidades que se teñen á hora de acádar bons resul­ tados. Como a competitividade é cada vez maior, polas grandes s posibilidades de negócio no ámbito da política, hanse de aprovei­ tar todos os tantós e tentar de minar nas fileiras dos adversários, Oministro de lndústria non dá garantia pois a competénci~ política sí que é un xogo de suma cero. O nacionalismo ga1ego fuxíu voluntariamente destas liortas ao respeito ádecisión da UE en Novembro sobre as FPSO postular con grande antelación aos seus candidatos. O tempo dirá se esta estratéxia foi oÜ non acertada máis, iso sí, non é habitual nos países democráticos do noso entorno. Revela a existéncia de paz organizativa interna, un alto grao de coesión e unha cultura Josep PiqUé admite que Astano política diferente. Doutra banda, as-pelexas de última hora dos co­ lectivos e persoas soen motivar máis ao grupo e contribuén a '(quentar motores" para a campaña eleitoral. O cidadán indeciso ou indiferente --o votante clave para gañar eleicións- modifica a súa preferéncia_en función do acorrido nos últimos momentos. >S non ten carga de traballo para -1998 Jal No referente ao partido hoxe maioritário producíronse cámbios moi significativos que indican até que punto este grupo leva a ini­ * M.V. pequeno taller complementar de asteleiros do Estado español, ciativa ¡Jolítica. En cerra ocasión, un estudio~o foráneo sulprendí• Puerto Real". A comisión técni­ caso de Puerto Real ou Sestao, ase das victorias do PP na crencia de que era un partido franquis­ O ministro de lndústria Josep ca que estuda o asunto das FP­ e inclusive o vigués de Barreras ta, esclerotizado e s_en a peri.as renovacfón. Escaso coñecemento Piqué admitiu onte Mércores, SO dará a coñecer os resulta­ contan con carga de traballo pa­ do país e dos axentes políticos cando, sen ir rnáis lomee, un ex-vi­ dia 24, que Astano só dispón dos dos seus traballos o vindei­ ra todo o ano que ven e mesmo cepresidente da Xunta foi cooptado por .un anúncio nun xomal. de carga de traballo para os ro mes de Novembro, após das até o ano 2.000, cun volume A renovación no PP foi desta vez clara e decidida sinal de que a primeiros meses de 1998 e eleicións galegas. conxunto de contratos que as­ clase política autóctona empeza a perder os complexos. Emerxe a nen sequera nese periodo pa­ cende aos 200 mil millóns de ra todo o cadro de persoal O asteleiro ferrolán está someti­ pesetas. A situación de Astano, figura de Xosé Cuiña impulsando a renovación, apoiado en Baltar que está formado por 1.300 do desde hai dez anos á proibi­ inducida polo Estado español e e Cacharro, nas provírtcias de Ourense, Lugo e Pontevedra. A traballadores. O ministro fixo ción da Comisión Europea de a UE, segundo fontes sindicais província coruñesa queda para o sector Romai unha vez fracasada ' esta afirmación en resposta a construir buques, pero a nova e políticas nacionalistas, avócao --a intentona de removelo en Ferrol e na própria cidade herculina. unha pergunta do deputado normativa que ameaza á facto­ ao peche ou á sua conversión - Políticamente, a província da Coruña é a máis importante e do- a do BNG Francisco Rodríguez. ría proibe tamén a construción nun taller de reparacións com­ mina en todos os partidos, pero a aposta de Guiña garantelle que, de FPSO, artefactos para a ex­ plementar de Puerto Real. gañe ou perda a maioría absoluta, terá unha posición .central e Josep Piqué admitiu ante o ple­ plotación de petróleo en forma chave para o futuro político da nosa terra. O PP de Madrid sabe no do congreso que hai merca­ de buques, dos que existe forte Os portavoces d9 Partido Po­ que sen estes votos non hai govemo na Xunta. ). do abando nas plataformas off demanda no mercado. O traba­ pular nos distintos níveis gu­ shore para Astano, pero non es­ llo de Astano quedaría restrinxi­ vernamentais esfórzanse des­ tá en condicións de garantir que do, de aprobarse esta normati­ de o mes de Abril en afirmar s a Comisión Europea vaia permi­ va, á construción de P.lataformas que "con Astano non pasará nil tir ao asteleiro ferrolán a cons­ de perforación, das que existen nada". A esta conyición chega­ trución das FPSO. poucos pedidos. · ra tamén, antes do verán, o sindicato CCOO, ainda que Para Francisco Rodríguez "as Un peche a prazo fixo nas últimas semanas estuda o declaracións do ministro sinalan · cámbio de táctica, podendo pa­ que hai unha decisión xa toma­ A finais de 1998 entra en prácti­ sar a solicitar mobilizacións, da, pola cal Astano non voltará ca a normativa europea que exi­ como xa veñen reivindicando a construir barcos e, no mellor xe a rentabilidade de todos os desde primeiros de ano os na­ co dos casos, ficará convertido nun asteleiros públicos. Os demais cionalistas.+.- AGeneralitat limita xa asua expansión JG Mobilización dos comerciantes·cataláns contra Yitorino Núñez e Manuel Fraga na·romeria do Monte Faro. TOM RIVIERA ta as grandes superficies 1a jer 'A renovación no PP f ~i desta -. vez O secretário xeral da Confedera­ Esta previsión supón case unha lanas non poderán instalarse do ción de pomércio de Catalunya, conxelación frente ao crecimen­ máis hipermercados, ao con?ide­ ·clara-e decidida sinal de que a clase Miguel Angel Fraile, pediulle á to do 7% das grandes superfJ­ rar que están saturadas. política _autóctona empeza a perder IU Generalitat que manteña durante cies nos últimos anos, Sen em­ os próximos· catro anos unha mo­ bargo, para os comerdantes, as O governo catalán ten sobr-~ a os c~mplexos" ito ratória de facto na concesión de medidas da Generalitat "quedan mesa desde hai meses peticións or licéncias para novas grandes su­ a médio camiñ0" e poden con­ para aprir cinco novos centros, :a pe rfí ci es. O governo catalán vertirse "non coladeiro" de no­ cornerciais. Segundo o director O PSOE, en troqu~s ·, parece camiñar temerario ~ara a deriva polí- · mantivo unha moratória de seis vas superfícies comerciais. xeral de Comércio tres das cinco tica e eleitoral, comandado por un Francisco V ázquez que non ti­ meses, que vence o día 25. peticións teñen o non seguro e vo dificultade en desautorizar cando e como quixo todas as pro­ A Generalitat lembra que as cinco as outras duas serán estudadas. postas dun candidato sen poder territorial, nen tirón mediático. A Está previsto que a Generalitat empresas máis grandes do sector En Cataluña hai 38 hipermerca­ intelixente .coalición con EU e os Ve.rdes está sendo abortada por free a instalación de grandes concentran no Estado español o dos, 42 centros comerciais, 538 Anguita e rematada pola laminación dos candidatos con arrastre centros comerciais, permitindo 37% da cuota de mercado. En supermercados e 140 mil tendas eleitoral, pero con ideas próprias. Quizáis, o virrei de María Pita, ;a que a superfície total destes au­ Catalunya os tres primeiros copan ao por menor. Para as mesmas estáse a preparar xa para futuras operacións postfranguianas. • mente nun máximo do 0,75% o 30%. A Generalitat ditaminará categorías hai en Gal iza 1O, 16, anual nos próximos catro anos. . que en 23 das 41 comarcas cata- 260 e 35.162 centros.+ 14 SOCIEDADE - N2 797 - ANO XX ANOSATERRA / 25 DE SETEMBRO- DE 1997

Tres rapazas de Valga loitan poJo seu di reito apraticar este deporte Cociña, chismes e belezo . . na canle 1em1nina _As mulleres galegas non poden xogar·ao futbol de Via Dixital Ella é o nome i::tunha das 35 canles que ofe-rta Via Dixital *M.L.C. no seu paquete básico. Segundo a publicidade desta O Fúria Athletic Club é a equi­ ·empresa auspiciada por Te- pa de futbol de Campaña, no . lefónica, TVE e TVG, entre ~oncello pontevedrés de Val­ outras, trátase dunha canle ga. Un clube cunha particula­ feminina. Para Vía Dixital á ridade: na sección de cadetes 'muller dos 90" interésalle a xogan tres rapazas, tres mu­ beleza, manter a liña, a coci­ lleres, Rosa, Rebeca e Diana. ña, a saúde e a vida dos fa­ As tres levan xogados os tres mosos. A oferta informativa encontros disputados no que limítase a un espazo de cin­ vai de tempada. De feito, Ro­ co minutos. O espácio Estar sa é titular. Agorá, a Federa­ al dia talará de espectáculos, ción Galega de Futbol proibiu sociedade e cultura. A ao Fúria que aliñe ás rapazas .. promoción de Ella afirma que os contidos da cadea intere­ Segundo a Federación, a proibi­ sarán "a toda a família". O re­ ción atense ao regulamento, xa sultado é unha imaxe de mu­ que as equipas mistas só se ller sacada da concepción permiten até os 13 anos. A par­ políticamente correcta do fe­ tir desa rdade, -as mulleres e os minismo: unha muller homes deben xogar por separa­ integrada no mundo do do. No Fúria non ven as cousas traballo en base á competiti­ de igual xeito. "O regulamento vidade, cun nível económico estabelece que na competición · que lle permita consumir e de cadetes federados poden Rosa, Diana.e ·Rebeca cos prepan;sdores da equipa. Diana acusa: uisto sucede só parque somos mulleres. Dise que todos somos iguais, alienada culturalmente.• participar os nenos de catorce e pero Cl'e9 que as persoas maiores, as que tomaron esta decisión, non están dando exemplo aos máis novos". F.BlANCO / E.C.G. quince anos. Elas cun:ipren este requisito". Asi se expresan Mar­ rán ao futbol. Federado, claro. zas. Así as cousas, Rebeca, Dia­ mente ás tres futbolistas. A so­ cos Jamardo e José Mourn, na e Rosa cantan con todo o lidariedade chega mesmo desde Califican de "senténcia adestradores das categorías in­ Por riba, desde o .Fúria dise que apoio do Fúri?, desde os directi­ _os árbitros e as equipas rivais. feriores do clube. E é que 'desde aínda que se organice unha liga vos aos compañeiros, pasando Certamente, nengun dos tres política" o suspenso o Fúria pretenden facer todo o feminina, no clube non dispoñen· polo corpo técnico. Tamén os vi- partidos disputados polo_Fúria foi a un reintegracionista posíbel para que as mozas po­ de cartos para manter-unha equi- _ -ciños ae Valga se sumaron á po­ impugnado polos clubes contrá­ dan seguir xogando. "Se desde pa de rapaces e óutra de rapa- lémica, apoiando incondicional• rios por causa das rapazas. Pero nunha proba de galego A Coruña nos devolvi3n as fi­ tamén é certo que o Fúria per- deu os tres encontros. "O proble­ chas das rapazas queremos O Movlmento Defesa da que nos digan por que. Estamos ma seria se gañasemos, pero , - como perdemos, non pasou na­ Lfngua califica de senténcia dispostos a ir até a Conselleria política o non apto outorga­ da", comentan desde o Fúria. da Muller, ao Valedor do Povo e do a Manuel Zebral Lopes aos organismos deportivos co­ Políticos e micrófonos na proba eliminatória de En tanto non se atopa unha_saída rrespondentes", afirmou o dele­ competéncia lingüística ao problema, as rapazas contraa­ gado do Fúria, Xenaro Barreiro. nas oposicións especiali­ tacan. Rebeca, de catorce anos, á O político pérdese pola vanidade. O secreto da relación coa prensa dade de Tecnoloxia ven dunha estirpe do balompé. O Non hai futbol é o mesmo que o da sedución. Trátase de engaiolar e non de per, Informática. Segundo sina­ seu avó xa xogaba no Fúria no -para mulleres der o cu. O meio non é a mensaxe: hai q1.,1e ter algo que dicer. Des, lan desde o MOL, dos sete ano 1928. Rosa, a titular de quin­ de o poder resulta sempre máis fácil, pero toda oposición conta coa participantes nesta proba, ce anos, di que "me parece moi En calquera caso, aínda que se­ sua chance. Unha opción é a de Felipe Alcaraz e Diego López Ga, Manuel Zebral era o único xa a Federación quen estexa no rrido discutindo os trapos suxos de IU.ante as cámaras de Tele 5, mal que non nos deixen xogar, sobretodo tendo en conta que os que talaba en galego, tendo certo, o problema de fundo é que en canto o presentador fuma un cigarro .. Pilar Rahola prestouse ao xa tres libros editados, e, non existe unha liga cadete femi­ compañeiros nos acollaron moi xogo das vanidades e acabou na fogueira. Beiras é dos que escollen en troques, foi o único sus­ nina. De feíto, non hai nengunha ben". Diana acusa: "isto sucede penso. "As pessoas decla­ o dia, a ·hora e a cámara, pero hai outros nacionalistas que sempre só porque somos mulleres. Dise liga feminina federada en nen­ radas aptas falam espanhol gunha categoría. A única posibili­ .... medirán a información por metro. que todos somos iguais, pero creo que as persoas maiores, as e, e seguiram a tala-lo logo dade para unha rapaza de xogar de ter passado a proba ao fútbol, federado é xogando cos Os que non son chamados que procuren ser interesantes -que lean que tomaron esta decisión, non liqros, por exemplo, alí encontrarán moitas- ideas- e se nen asi son están dando exemplo aos máis destas oposi9óes", din. O mozos. E dicer, se ás rapazas do feito de que o opositor fose requeridos, por calisquer outra ~azón, que se conformen. Mellor o novas". Lección de inxustiza aos concello pontevedrés de Valga reintegracionista pesou na .non poden xogar ao fútbol cos ra­ prosáico traballo social que ser zapatilla usada dunha tertúlia. • quince anos. Selección galega, xa! E fútbol feminino, tamén. • decisión de non aprobalo paces, simplesmente non xoga- cuestionando a sua compe­ téncia lingüística, segundo MOL.+ .f o habitantes, vívense estes días os marxinación era coñecida pola belmente a única membro a fa, DA efectos do suceso protagonizado equipa de govemo: Sen embar, mília consciente da situación Os hipermercados TERRA ­ por unha adolescente que se go, a asistente social, que de­ marxinal na que vivían. Vici, AstBALil.ADA suicidou o Xoves 18 de Setem, sen vol ve o seu traballo nos ños e viciñas alertaran dos pro, franceses únicos bro. A comunidade escolar de concellos desta comunidade, blemas da rapaza. N inguén quer Pontecarreira, núcleo máis im, non foi avisada da urxéncia do facer unha crónica morbosa: só beneficiados portante do concello, máis os caso desta família até despois denúnciar o papel dos servizos da liberalización do prezo viciños e viciñas ainda non se da morte da moza. sociais. Ao alcalde Xesus Mi, 1 recuperaron desta morte que guel Prado incluso se lle pedira pon .en cuestión aos servizos so­ Con quince anes, como filla axuda económica para que· a ra, dos libros de texto ciais. Ainda estaba recente o maior) tiña que facerse cárrego paza fose de excursión de fin de A liberalización do prezo dos curso; no coléxío os mestres o suicídio asasinato familiar que rematou dos irmáns e do pai que, despois libros de texto só beneficia -coa vida de Xesus Gómez o Pª' de pasar pola UCI, voltaba a tentaban botarlle unha man. ás grandes superfícies, de dunha sado 7 de Agosto e que, para a casa inválido. Despois de rema, Todos síntense responsábeis , nacionalidade francesa. Es­ viciñanza, estaba anunciado tar os estudos no coléxio de "pero é tarefa da equipa de go, tes hipermercados no seu pola difícil convivéncia dentro Pontecarreira o pasado Setem, veme intervir e axudar ás famí• país non poden facer estes adolescente en do fogar. · · · bro, a sua idea era continuar es, lias que o precisan, que non son descontos~ 9egundo afirmou tudando pero a sua única op, tantas nun concello pequeno. a ministra Esperanza Aguirre Frades·abre o En Frades, o suicídio desta ra, ción era a Formación Profesio, Os servfzos sociais non podén a liberalización serviría para paza de 15 anos removeu as nal no viciño concello de Cur, servir só para fins elei toralis, que s~ pudesen aplicar des­ consciéncias e trouxo a lem, tis xa que o transporte neste ca, tas", din. Viciños e viciñas non contos aos libros de texto e debate sobre os branza doutro rapai do conce, so é gratuíto mentres que para queren culpar a ninguén, só para que as famílias saian . . . llo, da mesma idade, que optou asistir ao instituto de Ordes hai. chamar a atención sobre a falla beneficiadas, pero hai outro serv1zos soc1a1s pola mesma decisión hai cinco que_pagar o autobus. A situa, de dotación e de o-rientáción ponto de vista. Os libreiros e anos, ante unha situación con­ ción familiar impediulle cal, dos servizos sociais do concello editores aseguran que só se fli ti va coa família. O caso de querq. das duas opcións. e lembrar que nesta família - poderán beneficiar aquelas No concello de Frades, cunha Cristina, con oifo irmáns, quedan oito rapaces sós, tres famílias que podan acudir a povoadón que pasa dos tres mil cunha·situación familiar de Na vila .sinala~ que era proba, deles con deficiéncias. + · unha grande superfície, o ' resto terán que pagar o pre­ zo da capa.+ ! ·, ~¿ i I . 1 ) ,.: ~) ~¡ .i ::i · 1 i; . :v e , · .¡ .. - ... ,.. ·" i . • • ~ / .... 1 ,, ' ,l J _.;,, 1 ~ , • 1 , . ------~- - ~-- ..... -·--- .... -·------::-_ J J H( '. :j_ iJ J· J, E [ > ~ r ., l i' \.; ¿ -. • :1 ~ :¡. • 1' , J ~ • j J • ' ., 1 • • .. - " ~ . • l. PENÍNSULA -_ · 15 25 .DE smMBRO DE 1997 ANOSATERRA NQ 797 - ANO XX

/ No~ po9e xustificar o ~poio ante as suas bases e_ afirma ·que o PP xa non€ o íl1esmo González e (juerra saen airosos despois . de declarar no xuízo ·O ~NV racha Opado de .goVel-nabilidC.de -. de Filesa

Despois de vários· anos de co Governo de Aznar tramitación no Tribunal­ Supremo do caso Fil~sa polo financiarJ1ento irregular do PSOE, nen PP (acusador I ' -O- B. LAXE popular) nen os seus aliados xudfciais foron quen de O PNV decidiu rachar o pacto con_querir a incriminación de de governabilidade que fir­ destacados líderes socialistas. mara co PP para a investidu­ Felipe González e Alfonso ra de Aznar. A razón funda­ Guerra prestaron declaración o mental esgrimida é a da ne­ 1:-uns 22 de Setembro e gativa do Governo estatal a aseguraron que nada sabian. concederlle ás Vascongadas Até o momento o PSOE non a cuota da formación do INEM. .sofreu desgaste político por CiU tamén está estudando re­ esta trama xa que tivo efecto o tirarlle o seu apoio ao PP logo · acordo entre o PP e o PSOE de aprobar os orzamentos. para que os escándalos.que As suas bases eleitorais cri­ afectan á ord.~ canstitucional tican a connivéncia do PNV non_tenan relevánda pública.+ e CiU coa direita española.

"Este PP non é o de hai un ano. Catro laboratórios O Governo síntese máis conso­ lidado, máis .seguro", con estas farmacéuticos palabras explicaba lñaki Anasa­ gasti, portavoz ·do PNV no 'Con­ investigados._.en Ponugal greso dos Deputados, as dife­ réncias que xurdiron agora· co por sobornos .. Governo Aznar e que levou ao - ·., ___ , ·· · · seu partido a "sair do bloque de Os · l~-bÓratÓrios governo". A decisión oficial, feita .., farmacé1.1ticQs Bayer, Atraf:-.. : pública por Xabier Arza.lfus e ~- Cipan; · Boehringer.-lngelhein nunha entrevista en Euskal Te­ . e-Roche:están a ser -- .· lebista, sen-que o voceiro de : investigados por presuntos Aznar, Miguel Angel Rodríguez ·· sobornos a médjcos pj:tra o quixera recoñecer, ten unha que r:ec~ten as suas -. _. O portavoz do Grupo Parlamentar lasco no Congreso dos Deputados,·lñaki Ana_sagasti. ~ SANTOS CIRILO mediciñas. Un dos métodos explicación oficial: a negativa do ~ ' - :. -:"": . Governo Aznar a concederlle ás empregados .é invítar ~os Vascongadas ao cuota de for­ PNV, é boicoteada por Mayor co PP estaban poñendo nün sé-· que, deste xeito, no- PP lle de­ médicos a congresos _ mación do INEM. Oreja. A patritnonializ~ción da rio compromiso ao Governo de rán máis valor aos seus cinco celebrados no estranxeiro. loita antiterrorista, sobre todo Ajuria Enea, sostido. cos apoios votos. Até de agora sentían , co­ Tamén se produciron Segundo o PNV, cando asina­ despois da marte de Miguel An­ de EA e, sobm todo dun PSOE mo afirma anasagasti que o agasallos ou ..comisións . ron con Aznar o acordo de in­ gel Blanco, na que o PP mos­ que lle pide ao PNV definición. "ynico que lle preocupa ao PP é polas receitas médicas. Na vestidura en Abril de1976, que­ trou a sua verdadeira faciana contar co apoio de CiU". polémica _intervia o Coléxio dou claro que era preciso o de­ ante a sociedade, enfurruñou Por todas estas razóns, e al­ de Médicos de Port1,1gal, que senrolo total do Estatuto de Ger­ ainda máis aos dirixentes pe­ gunhas outras de máis difícil Ambos partidos nacionalistas nalgun caso formülou nika. Esta negativa do PP ·a neuvistas. Moitas das presións explicación por ser visións mes­ mantiveron neste último ano un denúncias contra os traspasar a cuota de formación, que uri sector do partido, o máis mo subxectivas dos líderes pe­ tira-puxa para lograr oon só laboratórios. O Sindicato . tal e como se contempla no es­ español e próximo aos postula­ neuvistas, decidiron retirarlle o - maiores trahsferéncias e éuotas lndependente de Médico·s tatuto basca, é interpretada co­ dos das grandes famílias do Ne­ seu apoio ao Governo Aznar. A de autogoverno, tentando equi­ propuxo o castigo severo a mo unha negativa por parte do guri, foron remitindo conforme táctica a seguir agora é nego­ para(_ reivindicacións, senón si­ médicos e corruptores. No Governo central a cumprir o se ia repartindo a tarta das pri­ ciar ponto por ponto, mesmo tuandb aos respectivos grupos Estado español en Xaneiro acordado, pésie a estar no mar­ vatizacións e se ian conforman- · nos orzamentos para asi conse­ económicos nacionais en millar 99 médicos sairon indemnes co constitucional e estatutário. do os núcleos económicos. Por guir as partidas orzamer:itárias posición no concerto estatal. dunha acusación $imilar. + outra parte, os pactos estatais necesárias. Cavilan no PNV Mantivo asi o PNV unha políca O PNV acordara servirse da de­ errática neste último ano, con bilidade do PP e das ganas de M. VEIGA apoios incomprendidos-ao PP, O Congreso a·dmite como na Lei do Fútbol e outros Aznar para chegar á Moncloa • • para desenvolver o Estatuto de similares, tanto palas suas ba- por pr1me1ra vez Guernika na sua totalidade, a . ses como por parte de alguns sua grande aposta actual como O linchamento de IU dirixentes. Agora tentan ende­ unha Iniciativa partido. Mais aquela debilidade reitar o camiño. do PP , un ano despois, mos­ Lexislativa Popular __ Do Padomelo para aló, está todo o mundo convencido de que EU Tampouco ten doacio o PP o trouse en arrogáncia en moitos contaba no último parlamento galego con vinte escanos cando me, temas, ninguneando o apoio do apoio de CiU. A"Pujol ·pódenlle o Congreso dos Deputados nos. A campaña mediática ao redor desta forza acadou xa dimensións pasar os ciumes de Euskadi, aprobou o pasado Martes 23 a PNV, non decisório matemática­ comparábeis ao espectáculo que rodeou a Miguel Angel Blanco 'ou a mente para conseguir a maioría pero a prepoténcia e o españo­ ·.toma en consideración, por Diana de Gales. O salto á fama de Anxel Guerreiro, con ~máis · prota, parlamentar. Anasagasti afirma lismo da dereita española, cada primaria vez·, qunha Iniciativa que o PP mudou de atitude. gonismo que os cabetas de lista das tres formacións que compiten o vez máis en aumento, non é o Lexistativa Popular apresentada 19 de Outubro, trascende o_cómico para resultar nesta altura grates, mellar aliadG) para apresentarse co aval de 832.000 sinaturas. A Tamén o PNV se deu conta que co. Cales son os seus méritos? As suas aportacións? Nen unha vez-, nos próximos comícios autonó-~ proposición de lei, que c9ntou o pacto co PP, se non podia nas horas de rádio e televisión ou nas múltiples páxinas da prensa de, micos. De momento o-que está co voto unánime da Cámara, foi vender axiña a culminación do dicadas á escisión de EU en Gahza, se mencionou o número de votos a vender, tanto no Estado como apreseritada polo Consello Estatuto, ia ser cada vez máis cos que conta a sua forza, nen o feíto de que a traxectória de Guerrei, en Europa, é a sua postura de Xeral de Coléxios de contestado palas suas bases. ro é un camiño de torpezas. Ignoran estes dados aqueles precisamente único "defensor convencido de Administradores de Fincas e As relacións políticas renxian que adoitan a convertir as fumas no único baremo democrático. Maastricht" apresentándose co­ tenta evitar a morósidade nas cada vez máis. Maior Oreja, me­ mo o grande estadista alonxado comunidades viciñais. A tido de cheo _na política de Eus-n Anguita non é inocente, pero conta coa maioria na sua formación. da política pedicheira coa que . ·iniciativa dá maior·axillaade aos kadi, pretende roubarlfe prota­ Certo que os seus métodos son a veces tan pouco democráticos como sempre caricaturizaron a CiU. trámites de cobro e no embargo gonismo ao PNV na loita antite­ os dos seus contrincantes, que o seu españolismo rampante está próxi, preventivo para as persoas que rrorista, impoñendo unha liña de mo ao dos ideólogos da caverna e que se trabucou dándolle a man a Joaquim Molíns, voceiro de CiU, se retrasen nos·pagos ·ainda confroatación coa que as bases Aznar en médio do acoso a González. Pero, en democrácia, nengunha. recoñece que a marcha do PNV que a débeda sexa menor de do bloque de governo non só peneuvistas e parte da sua di­ forza ll)erece unha intromisión tan desproporcionada hós seus proble, 50.000 ptas. Recolle tamén a debilita a este, principalmente criazón dunha certificación rección non están de acorde. mas internos. IU pinta pouco en Galiza, pero si bastante no resto do ao PP, que quedaría cunha sobre o estado de débedas da Estado -conta case con tres millóns de votos, ·non·tan lonxe das ·gran, Novo panorama maioria· moi axustada de 176 finca coa Comunidade que des formacións-. O PSOE cobiza ese espácio e alguns, como o grupo deputados contando co apoio seria expedida polo A intransixéncia e o españolis­ Prisa, son os encarregados do linchamento. Os titulares dan por feita a do 16 de CIU e dos 4 de Coali­ administrador e que.debería ir mo do PP, afírmase desde o defenestradón de Añguita, a sua derrota eleitoral.-Os eleitores acaba, ción Canária, senón que CiU obrigatoriamente unida á helkides, é cada vez máis ·pal­ rán por crelo. A comemos da transición o govemo mandaba un poli, · debería c:ie medir de aqui en escritura de propriedade para pábel. A política de achegamen­ c;ia ás reunións dos partidos. Cci.lquer dia será abrigada a preséncia ~dun diante moito máis as suas atitu~ que en calquer transmisión ou to dos presos, de negociación e · delegado do BBV e outro de Canal Satélite Digital.+ · des ao sentirse marcado. por-un - -· venda se constate que e~tá ao de reinserción pala qu~ pula o PNV libre de compromisos.+ corrente dos pagos. + 16 PENÍNSULA Nº 79·7 - ANO XX ANOSATERRA 25 DE SETEMBRO DE 1997

OSábado 21 celebrouse.un ha manifestación contra a profanación da ·tumba de Joan f uster Dous etarras mortos en tiroteO coa Garda Civil O PP proibe chamar catalán ao valenciá nos libros de texto Na noite do Martes 23 de Setembro para o Mércores 24, en Bilbao dous presuntos integrantes da organización · -O- TOMÁS CALLAU / ADAI independentista basca ET A A profanación do cadaleito de · resultaron mortos no decurso Joan Fuster o 13 de Setem­ dun enfrentamento con bro, un dos .escritores máis membros da Garda Civil. Un importantes do País Valenciá, dos axentes resultou ferido. non é un suceso illado. no . conflito entre a "direita rexio­ Un dos falecidos era nalista anticatalanista" e os Salvador Gaztelumendi Gil, defensores da unidade da lín• álias, Andoni. A identidade gua en Valéncia, Baleares e do outro está por confirmar . . Cataluña. O suceso acontecia Os feítos producíronse cando dous dias despois de que o a Garda Civil procedía á cantautor Raimon fose abou­ identificación dos dous xad o. -en Madrid. No último etarras, que descobertos ano, na comunidade de Valén­ iniciaron o enfrentamento. As cia, o PP de Castalia proibiu vítimas eran membros que o instituto da cidade leva­ liberados do comando se o nome de Enrie Valor, Biskaia da ETA, o mesmo considerado por eles catala­ que o pasado 6 de Setembro nista, e a concelleira en Beni­ asasinou ao Policia Nacional fa i ó polo Partit Nacionalista Daniel Vil lar.+ Valenciá f~i agredida. A última estratéxia dos popula­ Co PP o Governo central res na sua teima por diferenciar­ se retírese aos libros de texto: o ten máis altos cargos conselleiro e Cultura, Francisco Camps, reuniuse coas editaríais Desde que o PP acedeou para que nos seus materiais 1 ao Governo do Estado, non denominen,f ~talán á lfrigua incrementóuse en 440 o de Valéncia. PI denominación O escritor Joan Fuster, morto hai cinco anos. · RAFA GIL número de altos cargos da como catalán está recoñecida Administración central. E pala Constitución no ámbeto mentres que a povoación próxi• lismo, chámaselle País Valen­ O dia 20 manifestantes de dife­ mentres os funcionários de universitário e por unha sentén­ ma ao PP e · Unían Valénciá, ciá; desde a direita, Reino de rentes organizacións políticas alto nível son a cada máis, cia do Tribunal Constitucional. que governan xuntos, negan Valéncia. protestaron polo suceso da I redúcense as escalas este feito. A esquizofrénia che­ tumba onde ?Cace Fuster na vila inferiores. Oeste xeito, o Despois do ataque á tumba de ga ao límite de que un dos li­ Cando o PSOE governou Valén­ de Sueca. Manifestáronse ta­ PP incumpre a sua Fuster, morto hai cinco anos e bros texto revisado pola conse­ cia non foi quen de rematar con mén contra "o perigo dos inde­ promesa de redución de que xa padeceu dous atentados llaria de Cultura suxire que o estes enfrentamentos desde a pendentismos " que sostén o altos cargos e convirte á en vida, foi enmarcado dentro valenciá procede do território Generalitat. Agora PP e UV con­ PP e, ademais, contra as reac­ Administración central nun da "irracionalidade lingüística mozárabe. Outro ponto de dis­ solidan as suas teorías do "cata­ cións da direita aos abucheos órgao onde a porcentaxe na que vive Valéncia" por orga­ córdia foi a bandeira, que pasou lán enimigo". Outro paso foi po­ recebidos por Raimon na praza de altos cargos é moi nización s políticas como o de ter catro barras vermellas ñer á frente de Gana/ Nou, a te- das Ventas. Mentres a direc­ elevada. PSOE , IU e os Bloc de Progrés con fundo amarelo a ter unha 1e visión autonómica, -a Jesus ción do PP en Madrid calificá­ Jaume l. Nas tres últimas déca­ franxa azul, semellándose á de Sánchez Carrascosa, o home bao de "suceso anecdótico", o O ministro Mariano Raxoi das o conflito en canto ao idio­ Valéncia cidade pola presión de Consuelo Reyna, directora presidente dos populares de quer aumentar esta ma foi medrando: os lingüístas dos escritores da direita. O ne­ do diário anticatalanista Las Valéncia, Eduardo Zaplana, co­ proporción e deseñar unha non cuestionan que o valenciá me da comunidade tamén pa­ Provincias. A canle autonómica mentou o mesmo que o diário oferta de emprego pública sexa unha variante do catalán dece a dobre personalidade: · emite en castelán a maior parte Las Provincias: "Raimon irritou en 1998 orientada aos máis (o mesmo que Fuster ou Valor), desde a ~squerda e o naciona- da programación. a toda España".+ altos níveis profisionais. Nos próximos anos os altos cargos medrarán nun 10% mentres o resto só o farán nun 5%. +

O lignito galego excluido das subvencións da Mesa do Carbón

As centrais térmicas de Meirama e As Pontes van ficar excluidas das subvencióos da Mesa do Carbón e non entrarán no reparto dos 400.000 millóns de pesetas que o Protocolo Eléctrico destina para investimentos en infraestruturas e criazón de tecido produtivo alternativo nas caneas mineiras do Estado.

Na resposta a unha pergunta que sobre o tema apresentou _P o BNG no Congreso, o Governo español confirma que o Plano da Minería e do Carbón exclue explicitafnente os lignitos pardos das Pontes e Meirama e que polo tanto ficarán tora de toda axuda pública. O lignito pardo, vetado no Plano que so contemp·1a a hulla, a antracita · e o lignito. negro, representa a metade do que se produce no Estado español para a xerazón de eF1erxia eléctrica.+ MUNDO · 17 25 DE SETEMBRO DE 1997 ANOSATERRA N2 797 - ANO XX ·

/

Afalta de atractivo do referendo motivou un ha·abstención do 50°/o - O Banco Mundial enfermo de progresismo

O presidente do Banco Vitória da autonomia en Gales, pésie ás criticas Mundial, James Wolfensohn, e a institución que dirixe, o · Martes 23 de Setembro tiveron un aceso de dos nacionalistas ·pola escasez de competéncias progresismo ao afirmar que hai que pór freo á desigualdade e á pobreza, sob pena que estes * FRANCISCO BARCIA problemas rematen explotando como unha bomba Gales tamén gañou -o partido de reloxeria. Para o de rugby frente ao poder presidente do Banco Mundial, cent ralizado de Inglaterra, co sistema económico mais cun marcador moito imperante, as desigualdades máis apretado. Unha semana acrecentaranse nos vindeiros d,epois da aplastante vitória anós se .antes non hai un ha éscocesa (74% dos vot os a solución. Na actualidade prol do " si" ), os 2,2 millóns 3.000 millóns de persoas de galeses estaban convoca­ viven baixo o limiar da dos ás urnas para examina­ pobreza, en 30 anos ·serán ren unha Asemblea que final­ 5.000, dixo Wolferishon. + mente verá a luz grácias a un­ ha escasa diferéncia de pape­ letas a favor do "si" (6.721 ). A direita procatólica A Asemblea de Gale~ non será un Parlamento como o escocés e governará Polónia só terá poder lexislativo en cues­ tións secundárias. O obxectivo O laicismo de Polónia pode primordial do novo órgano autó• verse minguado tras a nomo será o de supervisar as fun­ vitória da direita nas ción s do ministério para Gales, eleicións do Domingo 21 de Setembro. O presidente · que canta cun orzamento anual de 1,6 billóns de pesetas (7.000 socialista, Aleksander millóns de libras) e 2.000 funcio­ Kwasnieski, verase abrigado a convivir cun nários. Ademais, estabelecerá un­ Unhas portidárias do si celebran a vitória no referendo pola autÓnomia de Gales. RUSSEL BOYCE executivo hostil. A Acción ha "axenda económica" para Ga­ Eleitoral de Solidariedade les afrontar a competéncia con estatal de Westminter) e 20 polo mofa. Tamén o Partido Conser­ as de gañar, mesmo en Cardiff, a outras zonas do Reino Unido e de (AWS), amalgama de . sistema proporcional (como os vador defendeu o "non", mais por capital galesa, que rexeit'ou a corenta partidos de direita, Europa. A sua capacidade para 129 do escocés). razóns ben distintas. Os tories Asambela co 56% dos votos. Así recadar impostas será nula. conseguiu o 34% dos votos, observáron con alegria os proble­ e todo, estes resultados conse­ frente o 27% obtido pola Este órgano foi o branca das crí­ mas que tivo o primeiro ministro, guidos "in extremis" mellaran os guvernamental Alianza da A Asamblea terá un campo de ti cas dos nacionalistas e du ñ Tony Blair, para sacar adiante do referéndum de 1979, cando o Esquerda Democrática actu ación limitada en ag ricu ltura, sector do Partido Laborista, en unha das suas promesas eleito­ "non" trunfou cunha diferéncia de (SLD). Pero quen se perfila govern o local, desenvolvimento concreto de seis deputados por rais. Despois de reiteraren .que o catro a un. económi co, ind ústria, planifica­ como futuro primeiro GaJes, algo que non acontecera proceso de autonomía de Esco­ ministro é o· líder da ción, vivencia, educación, saude, no caso escocés. A formación cia suporá o início do desmem­ Desde aquel ano, Gales foi ca­ médio am biente, transporte e centrista Unión pola nacionalista Plaid Cymru, a pe­ bramento do Reino Unido, os paz de sair do túnel da recon­ Liberdade, Leszek fo rmación . Tamén terá compe­ sar do claro apoio ao "si ", non conservadores preferiron empre­ versión industrial, sobre todo téncias en deporte, património Balzerowizc, que obtivo un escondeu o seu desencanto por gar o mesmo discurso con outros nos sectores do aceiro e car­ 13% dos votos. Balzerowizc, inmobiliario, arte, cultura e fo ­ unha Asemblea que non colma matices . .Neste caso, segundo os bón, e hoxe en dia é un dos chave do governo, aliarase mento do gaélico, unha língua nen sequera unha pequena parte tories, a autonomia de Gales será principais focos de atración- de con case total seguridade talada polo 35% da povoación . das suas aspiracións. O seu pre­ o comezo do "aillamento,,. desta investimento estranxeiro de toda coa AWS. Os planos dos O Estadn manterá o seu poder sidente, Mark Phillips, foi moi cla­ "província". Máis que a forza pos Europa. Tan só en 1996, captou conservadores son en defensa, política exterior, se­ ro sobre esta cuestión: "continua­ conservadores, a falta de atracti­ máis de médio billón de pesetas cristianizar a vida de guridade social , policia, asuntos remos a defender a idea dunha vo da consulta -na que partici- . procedente de .empresas forá­ Polónia, boicoteando legais e macroeconomía. autonomia galesa en Europa". pou o 50,1% dos eleitores- fixo neas, o que criou 18.400 empre­ mesmo a nova constitución que o "non" acadase 552.698 vo­ gos en sectores como a electró• laica que aínda non entrou As primeiras eleicións para a tos (49,7%), frente aos 559.419 nica e o automóbil. Gales, ade­ Os conservadores temen en vigor.+ nova Asamblea celebrarán-se o a división do Reino Unido "sies" (50 ,3%). Precisamente, a mais, é o território onde se con­ 6 de Maio de 1999. Esta cámara última circunscrición eleitoral, a centra o maior parque de· em­ recorrerá a un modelo mixto pa­ As organizacións nacionalistas de Carmarthenshire, foi decisiva presas de Xapón (50). En 1996, ra elixir os seus 60 deputados: máis radicais apoiaron aberta­ para decantar a aprobación da Galiza, por citarmos un exem­ ·Medra a pobreza 40 deles por maioria absoluta mente o "non" por consideraren autonomía. Durante horas e ho­ plo, abs9rbeu algo menos de (como os 659 do Parlamento que este referéndum era unha ras de escrutinio o "non" levaba 8.200 millóns de pes-etas.• nos-Estados· Unidos

Os salários dos traballadores 200 martas máis destapan unha pasíbel campaña para criminalizar a Islam estadounidenses cairon un 1°2% nos últimos 20 anos, mentres que a productividade aumentou nun 24%. Son Acusan a EEUU e Fráncia de participar nas matanzcls de·Alxéria · dados da principal central sindical dos Estados Unidos, a AFL-CIO, corroborados !'Ola A violéncia en Alxéria poderia estas operacións organizáronse médios. Traen de fóra xente ·que As declaracicS-ns do -dirixerite Oficina do Acordo Paralelo do estar organizada polo poder al­ co gallo do éxito da Frente Islá­ _non ten nengunha conexión coo dos musulmáns no Estado es­ Tratado de Libt:e Comércio e xeriano co obxectivo de luxar, mica de Salvación (FIS) nas elei­ aquel es aos que ·están matan­ pañol coinciden con outras opi­ pola Organización coa colaboración dos Estados cións alxerianas do 91. Os servi­ do", dixo Castiñeira '. Para o líder nións apárecidas anteriormente Internacional do Traballo; Unidos e da Franza, a imaxe do zos de intelixéncia alxerianos rellxioso, a comunidade interna­ .e eón manifestacións _da oposi- _ Mália a recuperación Islam perante o mundo. Asi opi­ decidiron entón actuar "para cional é c·ómplice destas matan­ ción alxeriana. A última masa­ económica e o aumento da na o presidente da Comunidade criar un estado de temor, de zas. "As poténcias, en concreto - cre en Alxéria tivo lugar na noite producción, o ingreso por Islámica no Estado español, Ab­ desprezo e de total rexeitamento Franza e Estados Unidos, saben. do 22 ao 23 de Setembro. família diminuiu e a pobreza e dulhasib Castiñeira. Segundo o a calquera cousa que tivera que o que se está a facer, pero non buascentas persoas, oitenta e a desigualdade aumen.taron. dirixente relixioso, que é alxeria­ ver co Islam. As xentes sinxelas lles importan as vid~s humanas cinco segµndo fontes oficiais, Mentres, as ganáncias das no, as matanzas_ no seu país de súpeto ven matanzas tan bru­ mentres manteñan o control dos mor-reron...nun ataque dun grupo empresas aumentáron nun "non son obra dun grupo terroris­ tais que din: isto non o quere­ recursos económicos ~de Alxéria; terrorista no bárrio de Bentalha, 64 % e o soldo dos executivos ta org<:lnizado", senón que son mos". Abdulhasib Castiñeira afir­ o gas e o petróleo". Castiñeira nas aforas c;ie Alxer, a capital do · subiu nun 360%. En 1993, "accións dirixidas polos servizos mou ter escoitado testemuños engadiu que a comunidade islá,­ país. Ao redor de douscentos case 40 millóns de de intelixéncia" do país magrebi. de exilados alxerian6s qüe so ~ mica condea estas matanzas. "E terroristas atacaron á povoación estadounidenses eran Estas matanzas teñen ., para breviviron a algunha das degola­ algo tan brutal que non cómpre civil con bombas, granadas e traballadores eventuais a Castiñeira, un "fin político claro", c.ións masivas. Segundo estes ser musulman nen representante coitelos. O FIS, ilegalizado tras tempo parcial e o 47% deles que é provocar que o Islam cau­ supervivintes, os asasinos non _ de nengunha outra organización o golpe militar do 92, condeou non tiñan direito a seguro se terror en Alxéria e que os mu­ . talaban en nengunha das tres para rexeitalo visceralmente e­ esta matanza e dixo que o ata­ médico. O direito de folga é sulmáns aparezan desprestixia­ línguas que se talan e Alxéria: o para denunciar que é unha in­ que ia dirixido contra os seus moi limitado, xa que os dos no resto do mundo. bereber, o árabe e o francés. xustiza tan grande que xa é tem­ vota11tes . O barrio de Bentalha folguistas poden ser "Trátase dunha causa orquesta­ ·po de que se saiba exactamente é moi pobre e votou masiva­ reemprazados por outros Ségundo o dirixente relixioso, . da con moito poder, con moitos o que está a pasar". · - · .mente polo FIS en 1991 . +- trabanadores. + 18 - 1 '%mvno.> un~~na Nº 797 -ANO XX ANOSATERRA 25 DE SETEMBRO DE 1997 2. 1 1 e :ca eJúi J~-du;UJ-~ 1 :JA A,o?/uv 1 Rectificación 1 da directora de 1 1 Feminino plurq,l 1 Ainda, a ris_co de ser lapidada As Mulleres pola miña condición de galega Rurais de Moaña hispano-talante, debo pontoali- _zar as inexatitudes vertidas so- remataron o seu bre a miña persoa no artículo referente ás televisións locais festival benéfico, de 21-8-97. O texto dicia asi:' o pasado Xoves 18, "Na televisión de Lugo, Nieves Villanueva, con tres números presidenta _de Provida, diri- de strip-tease, a xe "Feminino Ocolóquio non Plural" - 1 cargo dunha mulata 1 u íJ colóqui 0 en éen eastelán -- brasileira, un rapaz castélán no que desfilan_ salvo no que 1 chamado Eric as - muller~s respeita ásua 1 máis signifi- el Grieg_o e A monxa. cativas da di- directora. 1 reita local". 1 misteriosa 1 provista de látigo. A) Compren- - _ 1 do· que· interesa á línea argu-_ Mulleres Rutais está ~ mental· dos ·autores da ·rep_orta- 1 na niaioria xe que 'fose asi para avalar un 1 .supósto dirixismo, pero sento - 1 das localidades, diéerlles que· as i·nvitadas pro- . -ceden dEnodos os éstamentos 1 dirixida por-persOqS e prof.is-j"óns· á marxe de cal- 1 ·próximas .ao Opus quer ideoloxia. Cando o deba- 1 .,¡ te é político e se busca que to- 1 Dei; pero nón--é o do o espectro esté representa- - dubidaron- en deixar a sua vida do PP em Euskal-Herría, Miguel do, xustamente son as mulle- oraboa Escóc-ia, 1 caso de Moaña. N no estarzo de conqueriren o Es­ Angel Blanco, o que pudo pas­ res da direita as que non sa- tatuto de Galiza aprobado polo sar por um acontecimento que 1 Calquera dia saltan ?¡ ben/non · contestan/nor:i se _adiante Gales nosó-povo perante a guerra civil serve-se as vindeiras gerac;óes 1 atreven/non lles deixan. E un- española, andando o ano 36. como ligáo cívica perante a Eu­ 1 os enfrontamentos ha pena, porque o colóquio A ·vella Eu _ropa renxe por dentro ropa passou a história como un · gañaria en pluralidade e inte- das costuras na que a apreixa­ 1 internos, Estou a talar do noso povo que estor~ publicitario pro-espanho­ rese. Pero é sabido que o po- ron a forza -das armas dos_exér­ desde as fileiras galeguistas, lista semelhante a aqueles do 1 entre o cilício der -omnímodo encaixa mal a citos dos estados absolutistas ... contando famén coa anuéncia franquismo e tuda por uns sujei­ 1 crítica, inevitábel· en debate Grória aos Deuses, Europa vive! do republicanismo oficial, e do tos aparvados 1 católico e a fusta de- aberto; ademais tampouco as- partido comunista, abriron as que já fixerom piran a gañar adeptos e sim- O vello león inglés dos Windsor, _ 1 sex-shop. portas -do Estatuto -Histórico ga­ das suas mui- patizantes pola via da convi- ao final veuse na obriga de en­ rante hoxe do .Estatuto xurídico to tempo an­ 1 ción e as ideas, senon por ou- gu lir sil¡mdeiramente un pouco e político do noso país; a nin­ tes, quando o Atitudes 1 tros mecanismos coñecidos de do s_eu orgulo nas interioridades guén .máis se debe, e menos PP ganhou as próprias do toma ·e daca. do pazo de Buck"inghan, e nun 1 aos cacicastros fascistoides que elic;óes cel ~e­ aceno de recoñecimento, abreu desde a sua escura e cegada vi­ brando o fe1to nacionalismo 1 Os c·o·nse·rvadores B) O colóquio non é en caste- as portas a reestruturación da sión da história, neganlle o reco­ com esse s~­ espanholeiro lán salvo no que respeita á máis vella monarquia europea. "( 1 ñecimento ao noso Brave heart so que non só fichan sua directora, que o utiliza en E até onde chegaran nista an­ t~~­ mais atroz, a 1 Alexandre Boveda, e percuran hem da de~o- 1 a conceHeiros uso do set.i libre albedrio e di- dai na que escomenzan? Os de seguido enterrar a memória baseado na "I · reitos constítucionais. As con- mesmos in- do nunca ben querido e recoñe­ ~~c~~ b~r~~fn~ n 1 doutros grupos. tertulias fa'lan galega o espa- gleses son cido Daniel Castel-ao (Alfonso), rua-fronte a cultura da a ñol indistintamente potas mes- conscentes: p 1 Agora en Sanxe~xo como representante de milleiros sede do pa i- imposi~ 1 mas razóns. Sempre se lles ou federación Desde asua _de galegos asasinados na con­ s ··- 1 están a tentar invita a expresarse ao seu de nacións ou tenda española. ~~q~~ 1 ~i~~it ~ castelhanizante. n gasto, e de feito, algunha v~z e o n f e d e r a - escura ecegada rrería espa - o- p 1 ao actual alcalde son maioria as galega-talan- ción, c~estión _, visión da Son anos sofrindo a grande pa­ 1a " de "Puj ' 1, d 1 de Meaño que é tes. Se a proporción non é que de1xan ao . , . radoxa do noso país. O fascis­ enano ha la n 1 maior, que se miren o almário seu evoluir no h1stona, mo que enterrou á beira de caste·l lan ". e 1 do seu próprio os puristas que · acometeron tem.pq, ,quen neganlleo Franco os direitos do noso país, Aquele "ac o b unha normalización ben pouco ao fin e aoca- son os mesmos que desde a patrioteiro" f i um insulto náo só IE 1 partido. intelixente. bo halles dar recoñecimento instauración do actual Estatuto­ _aos catalá s, senáo também p a me~ida das ao noso Brave están sua fre_n'te, e non dubi­ ti á aos galegos e bascas que esta­ f¡ C) Quen-isto asina tampouco é causas. dan en traballar á sua contra mos a defe a dos nossos sinais presidente de Pro Vid_a, nen hearl Alexandre tentando rebaixalo, valeirándoo de identidade nacional. É increí­ u CANTINA exerce actividade algunha ne­ Máis o que Bóveda. de contido-. É que alguén pode vel que ain a haja, a finais do n sa asociación, ainda que, en non deixa de esquecer o curriculum vitae do século vinte individuos que náo V MEXICANA calquer caso, resulta bastante ser sorpresivo ministro de Montejurra? E ainda respeitem c nceitos elementais n pobre o uso da etiqueta como e que xunta­ a alguen lle quedan dúbidas de ·de condut , tais- como o de­ d ferramentá argumental. Non mente cos que atraves da burda imaxe de fender a lín ua das nac;óes his­ d ternos constáncia de _que os part'idos na- - . · vello ditirambo (tente en pé) Ma­ tóricas. Co essas atitudes pro­ señores Castro e Vixande, au- cionais escoceses, o laborismo nuel Fraga representa o mais pias do na ionalismo espanho­ " -tores do artigo en c.uestipn, inglés, co seu primeiro ministro reseso es-pañolismo, cadical ni­ .leiro mais at oz, baseado na cul­ pertenzan a CCOO, ao Celta Tóny Blair á fronte, loitaron polo migo dos direitos nacionais ga­ tura da imp sic;áo castelhanizan­ de Vigo, ao BNG ·ou á Adc;>ra~ direito da Escócia. _legos? + te, só todo o con­ ción Nouturna. Tampo_uco nos cons~guiram trario com cf> que sonharom as importa para. poder afirmar, Acadase un certo paralelismo CARLOS PIÑEIRO .anteriores drdas unionistas que I visto o que ha,i, que son pouco histórico; a landa céltiga camiña (MADRID) . desejavam 4ma "España Unida". rigurosos e bastante' manipula­ de seguido espertando ·o cora­ Oeste jeito, só conseguiram que ~ dores. zón das nacións que afundidas as culturas alheias a Castela sin­ (. , nas suas fisterras, madurecen e tam cada vez maior noxo de se u -Se toda a información da re­ deciden afrontar por ·si mesmas Sobre o concerto chamar espanholas. portaxe sobre televisións locais os seus· destiños. Mais cada p é tan fidedigna como a da nosa quen faino á sua maneira. ao Miguel Ángel ÍI modesta parcela, apañados es­ .Acho que é saudá~eí, para as E tamos os leitores de A Nasa Na Galiza o esforzo de confor­ Blanco nac;oes asovalhadas, náo esque­ Terra.+ maren país, non llo debemos a cer estes "carinhos" ao Servio nengunha forza política españo­ Ontem pola hoite no concerto dalguns membros "pacifistas" que e RUA MARTIN CODAX NIEVES VILLANUEVA la; só con enerxia podemos talar celebrado na capital da Espanha se dáo em chamar "luitadores s" VIGO (LUGO) dos nosos Brave heart que non em lembranc;a do exconcelhal contra ·os intolerantes" e que náo .il .! - : I ~

19 25 DE S&TEMBRO DE 1997 ANOSATERRA Nº 797 - ANO XX A cantora portuguesa !Dulce Pontes actua en - Luar e, coma Os barcos galegos son Culpibeis de ,_esquilmar a p~sca? noutras ocasións, esmérase encortar ·o castelán. Xa lle podian mandar un recado .

•• 1 1 Acusan a Xavier 1 Alcalá de viaxar a : -Israel a -gastos pagos

Isabel Márian Pedro Fernando Manuel 1 (e de compesalo con Profesora Música Auxiliar operador Mariño mercante Empregado 1 textos racistas contra : os árabes). Outros Non seise todo o mundo Non teño coñecirnento de A verdade é que non es- Desde hai tempo, pésca- O pesqueiro é un tema colle peixe indiscrimina- que fan iso ou non. Pen- tou ao tanto do que suce- se sen control, péscase que descoñezo bastante, 1 escritores galegas

\ Pontevedra. A nota, N2 797-AN·oxx ANOSATEBBA 25 DE SETEMBRO DE 1997 redactada totalmente en castelán, inclue a multa de 800.000 dólares, s·exa Gonzalo mo vivido por persoas diferentes palabra "toro" de rebaixad.a a 300.000, non obs­ do mesmo bando. E se durante merluza, por rodaja. tante, o armador négase a pa­ -publieidade política- un bo pedazo vai gañar clara­ gala, porque sostén que o bu­ mente a segunda opción (a irra­ Na central que estaba pescando en . augas. cional, a sentimental, a feixista internacionais. · ' ' en definitiva, que fundamenta a nacionalista moralidade das relacións .inter­ deberiase impartir un Esta situación prexudica directa­ nacionais na afectividade inter­ mente aos tripulantes do buque persoal , concretamente consan­ curso de língua e ás suas famílias, que desde guínea, e a sua'. patética mistifi­ hai cinco meses non perceben o cación na Priméira Família ian­ cervantina para soldo, e teñen a incertidume do ki) sobar da primeira (a burocrá­ seu futuro laboral. tica, normativizada, legal), o évitar os conflito perma(lecerá eterna- _, galeguismos (tamén O BNG solidarizase cos traballa­ mente no aire,: sen solución, dores galegas, e considera que cando ambas op>cións sexan di­ coñecidos como este cónflito, soltas, por efecto dunha heroici­ debe ser solu- dad-e máis , na figura dun todo castrapo) entfe cionad o de poderoso presi :que salva a fa­ alguns dos seus imediato polos Desde hai cinco mília e salva o mundo, un per- Governos de Facendo iw&lll~ ~ . fecto aglutinan~e simbólico da 1 membros. A.rxentina e meses non mecánica mentalidade ianki que 1 España, e que perceben o fai deste memo b pai do Estado, 1 o Señor Presi­ de indiscutíbel lpoder simples- dente da. Xun­ soldo, eteñen a mente porque étbo''. 1 ta, desde hai ~ lnaugúrase o meses ocupa­ incertidume do Tampouco se a rotunda no mo­ auditório de do na camp.a- seu futuro · tivo do secuestr do avión , eixo ña el-eitoral, laboral. fundamental do ¡argumento que · PontevedJa con ten que enca- fica así claramente desnortado. bezar a loita Resulta que os activistas queren Teresa Berganza. De para que os obter a liberacióh do seu "líder", cidadáns gale- pero non o corisiguen porque oi,tocentas prazas, g os, os seus entre outras cou;sas este é asa­ setecentas foron - paisanos, mediante a liberación sinado. No filme tómanse os sín• do buque, volvan ao seu traballo. tomas (dirección! dun movimento repartidas en de disidéncia, que por outra ban­ O BNG, agradece profundamen­ da sempre é sybstituíbel) polo invitacións. A te a atitude solidaria da Central conxunto do problema (existén­ maioria dos de Trabal/adores Arxentinos cia dunha disidéncia no concerto (CTA), que de imediato se mobi­ internacional): eliminado o pri­ convidados son de lizou para que os compañeiros meiro (encadeamento e lago galegas, tripulantes do Arpón, marte de Radek) chas!, desapa­ Santiago, da podan regre~ar á Arxentina, re­ rece o segundo (para colmo, so­ estrutura embarcarse e asi, recuperar o ando a Internacional de fondo. .. seu traballo . Estraño himno, 'por certo, para institucional do un nacionalismo caricaturizado Tamén o BNG, se entrevistou de xenófobo, en que andaría Partido Popular. con diversas personalidades da pensando o guionista, que pre­ política arxentina, para· facerlles sumimos ben informado e de Moitos non asisten. coñecer o problema que afecta probada neutralidade!). Un claro Ao final a soprano a todas esas famílias galegas, ·e exemplo da "história do nariz de presten a sua colaboración, pa., · lientar aos _. ollos da sua abur:rida ción exclusivamente no "amorr a Cleopatra", a história de reis e canta co auditório a ra que eses traballadores Sl!pe­ . audiéncia facendo proliferar rno­ la madrre Rrussia". A ideoloxia de batallas e non de movimen­ médio encher. ren esta situación_ angustiante. • vim .ento~ histéricos e violentas contestatária que poidese portar tos sociais e intereses econó• explosións, ruido e eolorín. Pin, este tipo, queda así deformada micos. En definitiva, a ignoránci~ H. YEBRA .. FRANCISCO COLORES pon, pin, pon, toma, daca. Agora . pala caricatura dun ultranaciona­ institucionalizada. Así, o salva­ (BNG-:ARXENTINA) ; o bo, agora o mao. O único xei­ lis.rno simplón, amáis dunha con­ dor do mundo en realidade non to j' absolutamente artificial, de in­ ducta patolóxica. Pero resultaría soluciona nada, só salva a sua troducir algo de intríngulis. O ba­ demsasiado incríbel que todo o honorabilísima figura e a do seu 1 · O governo leiro de senso queda enmasca­ que dixera fose falso, de ai o exército guai de chicos guais en Air force One · rado con acións forzadas e esa­ "matáchedes 100.000 irakís para pelis guais co- español reparte xe radas. Uns cantos croios de baixar uns centavos o prezo da ma esta. E polo mundo un . Esta catetada, seguida da ex­ maniqueismo é o único que se gasolina", senténcia axiña eclip­ así, ao amo- presión El avión del presidente, pode facer ver nese mar gris de sada por un oportuno tiro na sen sar o golpe Nofilme vídeo sobre as é o título ca que apareceu du­ indiferente ba~a moral ina. a unha refén. dos activistas matanzas de ETA. rante estes dias, nun abraiante coma un fra- tómanse OS • número das nasas sás cinema­ A cousa, pois, es'comeza coas A antítese dq "terrorista" é o caso, non só síntomas Para que se coñeza tográficas, 0 último' exemplar 'da forzas armadas iank.is e rusas presi. Integro moralmente, xefe selles chama máis noxenta propaganda e au­ (unidas por fin! O final da histó• ecuánime, carácter equilibrado, sádicos, asa­ (dirección dun a alma dos tobombo ianki. Nun princípio re­ ria.; quizabes?), secuestr4ndo a meritório veterano do Viet ~ · sinos, mons­ movimento de su Ita paradóxica tan coidada un ~ 'líder rebelde" que se fip

de tempo por falta de asisténcia &u irmandade. Non de xeito forzado. Non de xeito artificioso ou capcioso. Non como un Critican que a SIPAC foi organizada con · critérios eleitorais experimento no vacío. Fraternidade como unión necesaria, como · estratexia cordial, como defensa Jntelixente frente ao adversario. - -e> PAULA CASTRO la Xunta de Galicia" enco, mendou ao profesor José Ma, O Salón Internacional do nuel Garcia Iglesias a realiza, So:undo da cultura galega, Patrirnónio Cultural (SI; ció11 "dun ambicioso proxec, .unha realidade complexa e plural, PAC) abriu as suas portas, o to cultural" que permitira unha boa ns de Gali,za no Tempo e quela os cornentários eran do ti, axuntarnos, libres e capaces, coas tinto humano, senón que corres, sabemos ben se para realizar.Bes - de ·Galiza Terra Unica entre óu, -po de "se o chegamos a saber ideas postas en Galiza e na súa pande Á administración tornar a algun traballo de restauración tras. Sen cuestionar a súa profe, aforrabamos os cartos de pasar cultura, o futuro tinxirá a nosa iniciativa neste terna". ou para realizar algunha opera, sionalidade, destaca a linguaxe unha noite máis e adiantaba, memoria de vergoña e seremos ción eles mesmos lago". de barolo recolfida no Boletín de mos o v:óo". Un desexo imposí, lembrados, se é que o somos, como Uso eleitoral Información de outono

Co lema Militar na Insubmissom, Caracterízanse- ·pola frescura das venda anticipada e 1.000 en bi­ lados postos de venda como o Loita, cun catálogo de músicas e a Asemblea de Obxección de suas cancións que, ao tempo que lleteira: Ademais, haberá insta- da ANOC ou o de Sons de camisetas.• Consciéncia en colaboración con denúncian as inxustizas a ritmo Sons de Loita organiza a festa mu~ de reggae, deixan un poso vita­ sical antimilitarista para o Sába­ lista. Políticos prometen, o pavo do 4 de Outubro. Catro grupos: · déixase durmir , tantos f a'lan de Cqlor Humano, que é a primeira · xustiza, un dia haberá que repartir , vez que veñen pola Galiza, riquezas do mundo. Os seus gastos .Chouteira, Skamio e Meninhos da musicais non se pechan: van Rua, daranlle ao concerto dife­ d esde á música trad-icionais á rentes ritmos: regga~, música po­ máis du~a. "Somos un grupo de pular galega, ska e hard core. O rock que se nutre da música lati­ lugar escollido pola ANOC, que na con tempos rápidos, intensos xa orgánizara un concerto ante­ e algo de melodía. Dámoslle riormente na vila de Cangas, é o máis violéncia ao son con guita­ local ·da asociación de viciños do rras saturadas. Tamén facemos bairro vigués de Lavadores. un reggae bastardo, á nosa ma­ neira", sinalan. Din que "se-es­ Color Humano formáronse en coitas a Camarón e non che gos­ Barcelona ainda que os seus ta é que tes os ouvidos tapados". membros proceden de·paises .e bandas diferentes, como a famo~ O cartel da ANOC conta con sa Mano Negra. Osear, 'Steff, ]o­ Chouteira, que apresentan o seu se, Anouk, Tomás, Pako Pekao, disco Ghuaue!, música tradicio­ Stefarmó, 'Lali, Joni e Nicobou­ nal na outra beira do estoupido dov son os integrantes do grupo do folk, Skarnio, de Vigo, que que xa leva dous -discos: Mosko­ comezan a sua andaina facendo wa Libre e Hambre de Vida. É es­ ska-ro<2k, e Meninhos da Rua, da te último o que veñen apresentar Estrada no que hai ex compo­ a Galiza despois de facelo en Ca­ ñentes de Xenreira. O prezo do tal unya, Valencia ou Euskadi. concerto é de 800 pesetas na ANOSA TERRA 25 DE. SETEMBRO DE 1997 • Nº 797 2 3

conta de libros

soldado", o primeiro, lense con Humidosas Unmedomoi· agrado, resultan interesantes po­ la focalización. O mesmo se po­ de "Enma Couceiro de dicer que familiar "O apareci- Enma Couceiro xa leva algun tempo do" e "A vin- inmersa na poesía, publicando versos en revistas ou participando en recitais Título: Co medo nas mans. ganza", mália Recórrese, pero tivo que gañar a última edición do Autor: Xosé Femández Ferreiro. 0 título mos- con excesiva prémio Espiral Maior para ver o seu Editorial: Edicións Xerais. trar xa o re­ primeíro libro. Hurnidosas mate. Os me­ frecµéncia, · significa, Nas linde iras do medo moveuse llares son, ao motivo segundo o autor sempre tanto prestíxio literário do limíar, Xosé sen dúbida, literário Mll-Álvarez como apeténcia das variantes te­ "O peregri­ Cáccamo, "a máticas posíbeis. Unha boa tra­ no" -dos tópico, e a inestabilidade, a xédia pode meter espanto, que é roáis coida­ innovación dar do tránSito (a unha sublimación do medo, e es­ dos- e "As ou orixina, dos osos que te era o xénero preferido polos medran), a fo.rm igas"' · lidade formal tensión das tratadistas gregos. Eles foron os emparentado procuras indecisas, que teorizaron a catarse do que co medo é mínima. a tristura polo hoxe chamamos "liberación de s icolóx Ceo mundo que a nena adrenalina" como algo beneficio­ que, hoxe por_ levaba entre os seus so para o corpo humano, cousa hoxe,_é o es- brazos antes do derrubamento daquela que, hoxe, parece ter ben demos­ casa onde as humídosas repartian . pácio temático o_nde mellares corazón entre as columnas". Enma . trada a práctica dos deportes de froítos se teñen colleitado. Couceiro, nascida en 1977, é unha das risco. Quizais por este efecto be­ novas voces fernininas da poesía do neficioso é polo que sempre fo¡ Se for intención do autor deixar­ país.• unha temática moi do agrado do nos unha colectánea de cantos leitor. Se é que discurso é bon, se - onde se puideran atopar os ele­ é malo convértese mesmo en xo­ mentos temátkos típicqs, logrou­ Unhanovela guete cómico, algo risíbel. lsto é Xosé Femández Ferreiro. se o empeño afalta de querer to­ inclusive aplicábel para unha li­ talizar os posíbeis motivos e co . case negra teratura non normalizada, como motivos temáticos atopámolos mauras, etc., todos extraídos da custe de unha u·niformizácion O narrador e protagonista de Biff, a galega, o que explica que deter­ nesta obra de Femández Ferrei­ máis pura tradición e contados - desmédida onde, moitas veces, as Bang, Powl, de Xavier López López, é minadas obras non obtivesen un­ ro, home que, desde a primeira tal e como se espera que se con­ personaxes e o tema semellan, do­ un rapaz galego que fuxe a Londres nos ha resposta do leitor acorde coa obra sua, puxo afán en ampliar e ten. De esta maneira, o discurso miar ao narrador e non este a anos 60 na percura de ua valia, estou pensando, por completar o sistema literário ga­ tórnase excesivamente. predicí• elas. Con todo, algunhas veces a experiéncias que. exemplo, nas ·rachen coa Tres historias para lega, e a ese empeño se deben bel e a leitura faise roáis pesada focalización do tema é atractiva, monotonía da sua ler á noit~, pero é que calquera sa­ obras importantes para a histó• por canto dificilmente irnos tal sucede en "A estraña história vila. Ali terá que· be que acollerse a esta temática ria da literaturn galega, pois seu achar un remate inagardado, sor­ de Dolóres" ou "A marte de Or­ subsistir para o que non é garantia de éxito editorial. é o mérito de iniciar espácios prendente, e obsérvese que a sor­ lando", eles son o máis orixinal non dubida en facet imaxinários antes inexistentes. presa é un elemento moi impor­ que irnos atapar; outros motivos de investigador Ainda en literatura de curso tan tante para que o impacto ·non como a catalépsia, a zoofilia ·ou os privado. Pasa polos baixos fundos, respira disforme e metamorfoseado por Pero, a vaca polo que vale, ·que perda forza. Mesmo 6 estilo frás­ fantasmas :xa se volven encadrar · o·ambiente do rock influxos externos ao próprio sis­ cada causa é cada cousa e non tiao se volta demasiadas veces dentro dos trazos sémicos que o londinense e tamén tema, ainda podemos falar de por levar lentes se ve mellor. En descoidado, pouco traballado, ou leitor agarda na palabra medo. coñece a emigrantes motivos temáticos, e de formas, Co medo nas mans, recórrese, se emprega ·lingua pouco adecua­ galegas. A novela, case ~ [ que xa consideramos clásicas. A con excesiva frecuéncia, ao mo­ da á camada social das persona­ Resumo: Po.uca orixinalidade, negra" segundo o autor, ninguén sorprende que o uni­ está incluída na colección tivo literário tópico, e a innova­ xes, o que constitue unha evi-. estilo descoidado, útil ·como Docexvimedous de Sotelo Blanco para verso temático galega contem­ ción ou orixinalidade formal é dente interferéncia da lingua do elenco do que Q medo significa xente nova. O autor, Xavier López, ple motivos como as meigas, a mínima. Entre os 16 contos de narrador na das personaxes. na Galiza. Medo que non mete tamén é rnoi novo, nasceu en 1974, e Santa Compaña, mauros ou que se compón, atopamos a San­ Mais non é Femández Ferreiro medo é pouco medoso. • este é o seu primeiro libro publicado. t ·aparecidos, ninguén pode negar ta Compaña, o lobishome, apa­ home que non faga algo atracti­ a sua enxebreza. Moitos de tes recidos, serpes, lobos, mauros e vo. Alguns, comezando por "O XOSÉ M. EIRÉ Biografia de Plácido Castro NARRATIVA Dentro da colección Galegas na Historia de Ir Indo aparece a biografía de Plácido Castro, ao que se descrebe como humanista, As armas delicadas, dez relatos sorprendentes, che0s de acción.e invadidos por unha liberal e símbolo da forte tensión emotiva, é unha viaxe ata un dos momentos máis sórdidos da historia universalídade actual, os primeiros anos .da postguerra. Con relatos de maquis e fuxidos como. pre­ do nacionalismo galega. Xulio testo, o autor amosa aquí ata onde pode chegar o ser humano en condicións adversas. Rios é o autor do libro no que se recolle a traxectória do que NA MESMA COLECCIÓN fora secretário de Relacíóns Intemacionais do Partido Galeguista e correspondente en Londres de vários xomais. Nascído en Corcubión, morreu hai ttinta anos en .Cambados. Ambas vilas adicáronlle este ano unha - homenaxe. t

Os dias mortos ·

T xabi e Manu Arnal son dous irrnáns . autores do libro Donde los dias nacen muertos, que .tardaron en escreber q tempo dasua ·condea por insubmisos, dous anos catro meses X ERAIS e un dia. O libro descrebe a cadea AS ARMAS DELICADAS OLUME POLAROID a través da vida ~~ dos presos que DE SANTO ANTÓN Estro Montaña coñeceron os ~~ Luis Manuel García Mañá Suso de Toro autores. Está publicado na editorial basca Iru. t 24 25"DE SETEMBRO DE 1997 • NQ797 ANOSA TERRA

" I ~~1~11 ~Leit~uras~llll----~

para as nosas mans , ranizan pois aínda que: Totalidade nin a cor da paisaxe foi a mesma Parece como se os días pasasen distintos, do carpo Os brazos acadán unha función cargados de matices diferentes motriz en A sotavento dunha e arrincándonos fragmentos singradura (1 99 5) como forzas de pel. Título: O tributo da tarde. vivas para a consecución dün No fondo somos nós Autor: Rafa Villar. futuro mellor os que amencemos Editorial: Toxosoutos. Noia, 1997. ·· na liberación con outros rostros da terra. Re, Con O tributo da tarde, Rafa Vi, mando xun, A constatación do paso do llar acada o número simbólico Patente tempo trae unha tranquilidade da totalidade -o cinco-, pois, tos nesa nave inclinación á resignada para este se~ que se se·quíntuple é a suma das partes que nos leva análise sente en harmonía co :entorno que compoñen o corpo humano por un mar sociolóxica e e vai chegando a esa sabiduría e a dos eixos que definen o uni, sonámbulo e escuro logra, lúcida que dan os anos. A caí, verso, tamén o é o conxunto da ~ultural que da da tarde demórase como os súa obra poética que· abrangue remos chegar á terra pro, contribúe a pasos do camiñante obre a xa (\inco volumes. Da primeira coñecer sección -corporal, a cabeza, na, metida onde area, co sosego da onda sua, cían as reflexións metaliterarias esquecer os mellor os ves e lentas, por mái que un . da obra primoxénita: Liques da anos de in, territorios vento encolerizado se empeñe vernía e pe, en perturbar sta pracidez co memoria ( 1992), onde se valo, adxacentes raba a· esencia da palabra poéti, dra na mor, recordo dos que xa non e tán. dedura vivi, ca' e as súas posibilidades. Son da literatura Mais, a lembranza do qu esas primeiras páxinas que afn, fican te da amamo acacia un valor de da aparecen nos versos de O tri, luz. Esta sin, aperta olidaria que itúa ó u buto da tarde: gradura dálle ·poético no centr dun fluxo d sentido ao exercicio da escrita, sentimentos po itivo facilitán, ós xestos mái pequenos de re, dolle o exercicio de auto,coñe, Xá case perdín beldía, como se conclúe neste cemento. Sen embargo, o tri, na retina momento da reflexión pois: buto a pagar pola introspección o reflexo da brancura é tan alto como a umir a pro, das priyneiras páxinas, En canto estendo os sañas pia finitude, prezo que o eu po, que emborranéhaba nesas singradurcis inacabadas, ético paga gozo o como forma con urxencia sei que alguén de pervivencia: ao que caía a noite. noutro lugar (se cadra distante) Agora que as xestas A poética de Rafa Villar aban, emprende o mesmo xesto (e o inverno) dona logo o centro intelectivo (acaso en van) . conseguironborrar para darlle prioridade aq cora, un anaco do tempo noso, zón. Nace así un ha temática O tributo da tarde vén comple, eu digo amorosa que ten o primeiro tar o corpo poético coas pernas que han pervivir froito en O devalo do mar dese camiñante. que avanza po, nos nosos corazóns (1994) e que se continúa, ere, la mariña no solpor, recordan, os camiños trazados , ando un tronco común, en No do os momentos decisivos da porque naqueles pasos mesmo espacio (199 5). N es tas súa vid~, as presencias trascen, soubemos aprender a vida obras comeza a construcción dentais nela. O camiñar conti, en toda a súa extensión, dun cosmos harmónico no que nuado e reflexivo

que que percórre as prazas da este método non espantan a au~ Telefesta: Galiza apresentado por Sup~rpi, diéncia toda xa non p derán fa; .ñeiro. A idea cer máis. sacárona de callos e g~ita Telecinco que De non querer entrar na loita xa trouxo Hal bos de audiéncias P.oderian oferecer Pratos combinados é o nome hai anos, o contidos de discusión, debate dunha modesta produción pró, · mesmo es, programas ou. documentación, porque de, pria que a TVG volta emitir pectáculo na TVG, bates hainos, e non son reposi, como grande novidade coa no, por aqui. pero a altas cións, senon en directo e a par, va tempada. No paso de Agosto horas e tir da unha da noite ou máis a Setembro todas as televisións Agora ven, tarde, os Ven res. Nunca os mudan programas e buscan no, den a pare,~ sempre cun anúncian porque ali falan vo, vos engados após o mes de máis lla, a comé, complemen.­ ceiros de centrais sindicais, es, baixa audiéncia. A TVG res, dia € o cara, to critores, exnpresários e outras ponde á competéncia repoñen, oque, como xentes do país. Informativos ta, do Pratos ás 8 do serán. O capí, As tardes na disuasório mén hai, e de produción pró, tu lo do pasado dia 1O era Tele, TVG. Non é xusto pria. callos, co cal se procura un programa, diante. equílibro a baixo nivel: "hoxe Ción de re, Reporteiros emitiu aí atrás un na T elegaita poderemos ·ver a cheo; trátase documento feíto sobre os saha, reposición de Telecallos". Os da oferta da . rauis dunha equipa da TVG episódios da série van precedí, televisióh pública galega nas que se trasladou aos campos de dos doTéquele-,téquele, un carao, horas máis rendábeis. Se con (Pasa á páxina seguipte) uieirQ 1,; ANOSA TERRA ·G CULTURAL 25 DE SETEMBRO DE 1997 • Nº 797 2 5

T e1~visión 111 111 --~~~111 ~Mú~sica ~111~ ~~- ' ,.. (Ven da páxina anterior) Milanés, hai unha corrente sin­ transportando ao público a suce­ jarano), conseguían manter un refuxiados do Tinduf. No mes­ Noite gular de simpatía cara el, que sivos estoupidos de emoción, grande nível pero quizais manda­ mo expoñíase unha reflexión nunca é defraudada nas actua­ sin gularmente en canciól}s co­ ban demasiado os instrumentos históri'ca, como non se fai. en cións en directo. mo "Y o pisaré las calles núeva­ sobre a impresionante voz do nengun informativo de TV, á de poesía mente'', "La vida no vale nada" cantor de Bayamo. Todo iso foí carón das declaracións dos en­ Con "Despertar", o seu último ou "Yolanda". correxido xa e agora o eguilíbrio cargad os saharauis de educa­ Concerto: Pablo Milanés. traballo embaixo do brazo, Mila­ é moito maior. A escolla de can­ ción e outros asuntos. Á Galiza Lugar: Pavi llón dos Deportes, Vigo. nés debullou as cancións vellas Hai uhs anos o grupo que duran­ cións, con fases instrumentais pe­ veñen todos os anos decenas de Data: 20 de Setembro. coas novas, e· a amalgama fun­ te anos acompañou _a Milanés ro sobre todo coa sua contínua parrulos do Tinduf, polo que o cionou perfeitamente para ir (con Eduard<; Ramos e Frank Be- preséncia, esgotou a Milanés que documental podía ter conqueri­ Unha muller que ia por primeira non pui_do dar nengun bis, nen . do boa-audiéncia. Paradoxica­ vez a escoitar a Pablo Milanés sequero abrigado de cortesía. comentaba, escéptica, ao seu Pablo Milan~s mente, a TVG presume de ter nunha das levado un prémio por un capí• home antes de comezar o con­ suas primeiras Apesar dese calice xusto de mú­ tulo de Reporteiros, pero sempre certo: "pois con esa batería re­ visitas a Galiza. sica, ainda houbo tempo a com­ o emiten ás dua da mañá. mendada e tan pouca parafemá­ probar que por riba de todos os lia, calquer orquestra nunha fes­ aplausos, vibraron as máis de Hai, cntón, bos programas na ta anúncia mellor resultado". "Ti 4.óOO persoas que enchían o afo­ TVG, pero a altas horas e sem­ espera,. .. " retrucoulle confiado ro utilizábel, cando Milanés con~ pre cun complemento disuasó• el. Hora e media despois a mu­ vidou a sait con el a Luis Emilio rio xu to

Po{a súa posición ~eo- gráfica, Cuba é un áesti­ no turístico por e~efen­ cia e ponte natura{ entre as Ylméricas e 'Europa. 'Brindar a posi6i{ü[ade áe tras{adarse a outros puntos de 2L~~ ·~. Caribe ,é~ u~

'" 7 Vó en Cubana de 7 Indue 6 noites no Hotel 7 Saída: 11 de Octubre ás Avi ·áción: Santiago de Vedado de La Habana en cuarto 12, 30 de Santiago de C. ~ cx:i Compostela - La Habana - doble e almorzo, e traslados ao Regreso: 17 De Octubre ~ 00 Santiago de Composte1a. aeroporto ~e La Habana desde La Habana. 7 Vó en Cubana de 7 Inclue 10 noites.no Hotel ao aeroporto de La Habana. .E o... Aviación: Santiago de Vedado de La Habana e 3 7 Saída: 11 de Octubre ás o ~ Compostelá - La Habana - noites no Hotel los Caneyes 12, 30 de Santiago de C. ~ Santiago de Compostela. de-Santa Clara en cuaito Regreso: 21 De Octubre áoble e almorzo, e traslados desde La Habana. .. ·~:$ '(. ' -::- ~ ,. ' r; -' 'f ' _'f \ 26 G~~O ANOSA TERRA

Víctor Fraiz e a sua dona, Placeres Castellano•

.t

;Víctor Fraiz:' . l ~ -= niestre. renoya<;lor, .l~der .dp J?~, fusilado en 19 3 7 O 3 de a UÓT a un dos· da Federación de Traballadores do Ensino Outubr~ ' . home~~xe~- . - - . fundador~s- :

"Víctor Fraiz. Maestro nacional *A. ESTÉVEZ tres irmáns: Víctor, Vicente e Ramón. Todos "dos seus mártires" que a sua nai, J de Coia, líder do PC, secretário padeceron - a~ cons~cuéncias do 36. A sua histó• Placeres, morreu en Vigo en fundador dos traballadores do Cada 14 de Setembro unha esquela. publicada no ria, reconstruída grácias ás pescudas e aos seus 1971 despois de 27 anos de exí, ensiI¡io e afiliado á UGT. Fusila, Faro de Vigo lembi~a a Víctor fraiz, fu_silado hai descendentes, am~sa a crueldade do conflito e a lio. Segundo conta Carmen do no monte do Castro o 14 de , 60 anos, e á sua farm1ia. Todos os anos Salustia- sua pegada: Víctor ·Fraiz será homenaxeado o, 3 Vieites "a muller de Víctor Fraiz Setembro de 1937 á idade de so· no, filio de Víctor, lembra aos seus mártires: ao de Outubro en Vigo pola UGT, da que foi mem- non tivo moito tempo de cho, anos". Asi o lembra o seu filio . seu pai, á sua nai, Placeres Castellano e aos seus · . bro e un dos fundadores da Federación de Ensino. tar". Placeres Castellano estaba Salustiano na e.squela. Víctor en Madrid cando os acontecí, Fraiz Villanueva nasceu en 1887 Ramón, Manuel, Salustiano, pasou a P~rtugal. M~ntres, en 1 manéistas nas aul~ cos rapaces. mentos que remataron cos dous eh ·Bandeira, Silledá. Os seus Milagros e Chelo. represália, apreixaron ao seu fi, O 14 de Setembro de 19:37, can, Víctor, pai e filio. Ali prestou os p~is eran mestres ao igual que o llo, do mesmonome, que con 19 do-a sua fil la Chelo foi ·ao cárcere seus servizos no Socorro Rojo até seu tio Vicente Fraiz Andión, Fraiz Villanueva tamén exerceu anos traballaba como funcioná, a levarlle a comida, anunciáron, que a cidade caiu nas mans dos que exerceu unha grande in, de mestre en Gon'domar e· Coia, rio en Madrid. Jn, lle que xa o saca, militares. Despoi pasou por Ya, fl~éncia sobre el. Víctor Fraiz fí, bairro de Vigo. Os seus esforzos gresou no lazareto ran. Correu ao léncia co mesmo cometido ainda xose mestre en Santiago e o seti dirixianse a asociar aos mestres,· de San Simón on, monte do Castro que tivo que fuxir a Franza. Ao primeiro destino foi Póntecalde, · a levar adiante a revista Escuela de foi acosado po, e xa o atopou chegar ao campo de concentra, las. Ne.sta vila coñeceu a Place, Vivida e a organizar a federación los falanx1stas até · Víctor Fraiz morto. Un mes ción, uns; amigos polacos propor, res Castellano, éoa que casou. do ensino dentro da UGT. Mili, Novembro. Nesa antes escrebera cionáronlle un nome falso e un, T amén ali fundaria El Heraldo tou no PSOE ainda: que se pasa, data, puideron pa, decidiu duas cartas: unha ha acreditación como xomalista. de Puentecaldelas e promoveu a ria ao PC. O 18 de Xullo de sealo. Salustiano erttregarse para á "compa, asociación de mestres. Placeres 1936, sabendo que ian a -por el, describe o cadaver ñeira da sua vida" Cando estoupou a Guerra tivo nove fillos ainda que so, agachouse na casa dunha família como "masacrado no consulado Placeres e outra Mundial, Placeres vai formar breviviron sete: Víctor, Vicente, amiga en Gond9m'.1r desde onde e irrecoñecíbel na para o seu irmán parte da resisténcia francesa Concheira en Re, do Uruguai. CelSo. Nelas non contra os nazis. No maquis de dondela". Os se, en Vigo amasaba rencor, Le Croissette chega a sarxento. guinÍ:es en ser de, só sinalaba ter si, Nos escritos que deixou sinala tidos foron Vicen, :·para salvar do amado por uns o soa qu'e estaba. Ao cativo te.. e .Ramón. Foi áos seus fillos. e odiado por ou, :\vfanuel pasanllo a pé polos Pi, ·enton cando.Víc, ~ - tras.· Coa home, rineos e, nun princípio, non se Oferécese. tor Fraiz dec~diu naxe do vindeiro recoñecen. Anos máis tarde, xa entregarse no 3, na que pai:tki, nos 50, Celso Fraiz, irmán de Hixieni·sta consulado de Uru..: pa o seu neto Xo, Víctor, reclama a sua cuñadá e -o~... ~ gúaí en Vigo para sé Ramón Caldas ao seu sobriño desde a Arxenti, DentaJ Titulodo ''er· 1 ~ru.::on . salYalos. Vicente morreria na Fraiz, UGT lembra o legado pe, na. Ali vivirá Placeres até a sua de. las .L:tr6dsn. . Frente do Ebro e~ .1938; Ra, dagóxito de Fraiz. "Moitas das volta á Galiza. Na sua morte, _món, que foi á guer_ra con 15 súas ideas referidas ás experién, en 1971, deixou proibido que A COMISIÓN: anos, faleceu a consecuéncia das -dll$ nq. escala ou ªº ensino desde nengun neno dos Fraiz se cha, Litera.tura. a:ale.ga., -Portuguesa. febres palúdicas; Sa1ustiano seria os cero anoss omo unha necesi, mara :Víctor. · levado á · forza á guerra a bordo dade, ainda .están vixentes", sina, e 5&pa:f1ola. ' do Canarias e ao negarse a bom, la Carmen Vieites, responsábel O 3 de Outubro, a UGT lembra a Música Celta., Portuguesa., bardear un barco de republica, de comunicación de FETE e un, educación ria República, persoali, nos, pasou por vários cárceres, e has das per5oas que máis indagou zada en Víctor Fraiz, cunha ofe, 1 - :arasileira e l'iew .A.ge Os interesados poden Manuel, que era un cativo, vive no pasad9 dos Fraiz. - renda floral no cemitério de Pe, actualmente na Arxentina. reiró de Vigo na mañá e cunha chamar ao teléfono O exílio mesa redonda na Escola de Enxe, (986) 41 89 22 A Víctor Fraiz montáronlle dous , ñeria Técnica pola tarde. T amén de 21 a 23 horas·. consellos de guerra para condea, de Placeres Castellano os prémios de anovación pedagó, lo a morte. Acusárono de rebe, xica que outórga a FETJ! anual, lión militar e da cantar himnos Salustiano lembra na esquela mente levarán o seu nome. • A NOSA :TERRA 25 DE SETEMBRO DE 1997 • NQ 7-97 27 A figura de A. Iglesia Alvariño preside o T Congreso da Poesia ~ r - - - , Rafa Villar gaña o prémio '5ܺ Aniversário de CómarosYerdes'

*A. ESTÉVEZ ~rais, Miguel Anxo Fernán Ve- 110, responsábel de Espiral Maior e 2 O 50 . aniversário da publica­ Carlos Lema, de Sotelo Blanco. A ción de Cómaros Verdes de ernigradóri-e o exilio son o pon­ Aquilino Iglesia Alvariño coin­ tos clave's _doutra mesa na que cide, non por casualidade, coa modera Alonso Montero e na celebración do I Congreso de que participan Marivel Freire, Poesia Galega durante os dias Carlos Penelas, Neira Vilas, Ma­ 25, 26 e' 27 dé Setembro. O con­ nuel Maria.e Xabier Carro. cello de Vilagarcia, que preside. Xavier Gago, e as tres universi­ O Sábado 27, Camiño Noia, Va­ dades ~a lega s apresen~an un lentin Arias, Andrés Pociña, Ra- congreso no que se presume de­ . món Baltyar e López Pereira coa bate pola cantidade e variedade arbitraxe de Anton Santamarina, de mesqs redondas e temas que director do Instituto da Língua, neles se tratan. A apresentación debaten sobre a traducción e a por par~e de Gago e do reitor poesia galega. Pecha o congreso a tompostelán Dario Villanueva mesa redonda "A poesia para ne­ da reedición facsimilar da obra nas" na que actua de moderadora de Iglesia Alvariño foi o ponto Helena Villar e na que participan de partida deste encentro de es­ Gloria Sanchez, escritora de libros critores. O dia 20 coñeceuse o para cativos, António García T ei­ gañador do prémio que leva o xeiro, último prémio Merlín, Da­ seu nome: o poeta Rafa Villar. niel Buján e Manuel Maria.

Cómaros verdes rachou co siléncio Todas as xornadas rematan cun literario na Galiza e ofereceu un­ . recital poético que o Sábado con­ ha nova visión, rica e multidi­ ao autor de Cámaros verdes na sua de Fermin Bouza Brey. Será Gon­ Xabier S~ane, Emilio Ínsua e Io­ sistirá nunha viaxe pala ria co re­ mensional, do rural do país. En xeración e no panorama literario zalo Bouza Brey quen modere a landa Castaño, que representa a cital "Os püetas do Mar de Arou­ Vilagarcia, Aquilino Iglesia Al­ dos anos 40 aos 60 na Galiza. partí.cipación de Bemardino Gra­ unha novísima xeración de poe­ sa". Antes clausúrase este congre­ variño dirixiu desde 1935 até Modera esta mesa Xosé Ramón ña, Salvador García Bodaño, Xo­ tas nascidos nos anos 70 con moí• so coa entrega do prémio ·"SOº 1949 o coléxio León XIII. Coa Fandiño Veiga e participan Fran­ sé Luis Ménd~ Ferrin, Xesu5 Rá­ tos nomes de rnuller. Na tarde do aniversário de Cámaros Verdes" a sua lembranza abrirase o 1 Con­ cisco Fernández del Riego, Uxio bade Paredes e Luz Pozo. dia 26 tratarase a relación da poe­ Rafa Villar. O autor, nascido en greso da Poesía ás dez e media da Novoneira, Manuel Maria, Xesus sia co mundo editorial nun deba­ Cee en 1968, gañou xa en 1992 o mañá coa intervención de Rai­ Alonso Montero e Maria do Car­ Na seguinte xornada, -a do Ven, te que modera Xosé Castro Ra­ I Prémio de Poesía Fermin Bouza mundo García "Borobó" sobre me Rios. O segundo rexurdimen, res, farase unha análise da poesía tón, seé:retário da Fundación Ale­ Brey co libro Liques na men1oria e Aquilino lglesia Alvariño, o señor to cultural da poesía da Galiza desde os anos oitenta: participan - xandre-Bóveda, e no que .partici­ é un aos promotores do Batallón das palabras. Seguidamente unha centra a segunda mesa na que é Ramón Caride, Xosé Mari.a pan Fran Alonso, responsábel da· Literário da Costa da Marte ou da mesa redonda trata de encadrar inevitábel a referénda ao legado Álvarez Cáccamo, Ramiro Ponte, colección Ablativo Absoluto de editorial LetTas da Cal.•· 1 OPtNIÓN A VOLTAS CO IDIOMA (I) CUESTIÓNS SEMÁNTICAS OU O AVANZO DA CACOLOXIA

Cando mi tu ramo a ignorancia coa pedantaria, BOTEMOS MAN DALGUNS EXEMPLOS: 0 ver­ me da voz ou procurar unha dicción máis clara; o re ultado ad ita r repelente a máis non dar. MARIA PILAR bo "crer", no canto de "pensar" ou "coidar" "escoitar" non é sinónimo de "ouvir" ou de "sentir", implica audición voluntária, onde estes T m -l e c itado e !ido moitas veces, en todo GARClA NEGRO (ou calquer outro do mesmo campo semánti­ tipo de reunión , tamén na tribuna do Parla­ co) galopa a cada paso máis airoso e seguro. dous se referen a audición física. ment Galeg : "i son cuesrións semánticas ... " "Botades todo o dia "crendo", dixome rniña (querend indic r que n cue tión de redac­ nai hai moitos anos; "en galego, "crer" é outra -O galego actual padece de forma aguda a ción ou de estilo); "iso non é máis que unha dis­ cousa" ... Efectivamente, "eu creo" é início de coloniaxe depredadora do español, sobredeter­ cu ión emántica" ( ¡aí lle doi!: e é unha discu­ frase extendidísimo para expresar pensarnen­ minada, por veces, pola que este idioma rece­ sión "semántica'', é que se trata da discusión tos, xuízos, opinións, valoracións, posicións ... , be do inglés. A que vén "o dia despois" ("el central, a que atinxe ao significado -non inter­ mais non crenzas. "Pensar", "coidar", ·"enten­ día después", tomado de "the after day") can­ ue 11 cambiábel sen consecuéncias-, ao contido, por­ der", "xulgar", "enxergar ... , con cadanseu di­ do o normal é dicer "o dia seguinte" ou "o ou­ tante, do que se discute) ... Ben é certo que se­ 'Qteñen e ferencial semántico e contextual, son os ver­ tro dia"? mellante confusión está moi apoiada acade, semanticamente bos que deberíamos utilizar para este sentido. -A desemantización provocada pola galeguiza­ rnicamente. No seu excelente estudo sobre o di­ galegas Como cada vez lemes menos, xa non lembra­ minutivo, o profesor X. R. Freixeiro recorda a mos o ben que diferenciaba o Cibr~n d' A es­ ción formal. Que teñen de sernanticamente ga­ aseveración de Greimas (a semántica foi sempre expresións morga, de Eduardo Blanco Amor, entre o legas expresións corno: "Non me so_a nada", o parente pobre da lingüfstica), e nós engadirfa­ como: "currou "pensar" e ·o "pensamento"' mais xa me decato "non me pega nada", "controla moito sobre ese mos que a sua proscrición dos estudos universi­ de que isto son luxos sibaríticos ... (por cerro, · terna", "currou todo o dia" ... ? Nada máis que tários, o seu esquecimento propositado, ten todo o día" ... ? o hábito é superior ªº texto: nunha entrevista transposición mecánica da coloquialidadé espa- rnoito a ver cunha concepción do idioma que, Nada máis que publicada neste mesmo semanário, eu aparezo ·ñola, que vai máis aló dos arquirrepetidos "bue­ no caso do galega, favorece moi pouco a sua ex, reiteradamente dicendo "creo", cando o que no" e "o sea" e penetra nunha capa máis pro­ pansión, a sua normalización. Privilexiou-se a transposición dixen fo¡ "penso" ou "coido" ... ). fundá do idioma~ fixación do significante (como se o significado mecánica da non fose tamén "gramatical"), a penalización coloquialidade -"Ata o r~p~", ouvin_unh;:t vez distraidamente Larnentabamos ao princípio a ·escasa ou nula léxica (cando ao galega lle convén coñecimen­ nun filme da Televisión Galega. E por que te­ atención que nos estudos académicos se tiña de­ to de toda a va,riedade interna ~ non fixación rí• española, que rán que "atar" o rapaz?, perguntei-me inxenua­ dicado á semántica e, por aqui, a perda grande xida), a teima obsesiva pola forma ortográfica ... penetra cunha ·mente. Mais non había qúe atar rapaz nengun, que supón para a correcta fixación:e/ou.adquisi­ Corno o saber si ocupa lugar, neste esforzo, s{ig­ corno aentoación daba a entender; "ata" (se ción da língua galega. Celebramos, por isto, ter no de mellar causa, naufraga calquer pretensión capa profunda · empregasen ~'até" non se produciria o equívoco) xa nas mans o segundo volurne da Gramática­ de situar a correcta semántica do galega e todos do idioma" era a preposición usada con valor ponderativo: Histórica do Galega, do profesor Manuel Ferrei­ os fenómenos internos á língua que constfruen "incluso o rapaz", "mesmo o rapaz"··: ro, dedicado predsamente-á Lexicoloxía, que vai mesm:amente o seu diferencial. A necesidade do .ser decerto un magnífico auxiliar no coñeci­ seu estudo fai-se máis urxente ainda se conside­ -"¡Berra máis, que non se te escoita!", frase mento e na mellora do uso do idioma. ramos que a degradación contim~ada que o es- habitual en moitas reunións ou asembleas (nal­ . pañol obra sobre o galega non é unidireccional gunha ocasión, unha servidora botou un berro A semana próxima, co permiso d' A nosa T erra e ou limitada a un aspecto: é invasiva e atacante, de verdade ... ). Na realidade, o que se quer pedir de vostés, leitoras e leitores, continuarem?s· • simultaneamente, de todos os seus elementos, é: . "Fala roáis alto, que non se te oove non se de todos os subsistemas. sente desde ,aqui". ~'Berrar" non é elevar o volu- M' Pilar Garcia Negro é sociolingüista e deputada do BNG uieirO-·· - ... ·. · 2 8 25 DE SETEMBRO DE. 1997 • Nº 797 GCULTIJRAL . ANOSA TERRA N./1Cº8 BOROBÓ

As' ' . indulxencias de Do·n. Fernando.

Acabo de a.Sis~ir enteiraménte á e en Compostela, anos despois non volvía a pegar ollo, quedan- ' poñendo, ao pé das esquelas,· as primeira xomada do III Congreso _da marte de Carlomagno. do baldado para- o día seguinte, indubcencias outorgadas polo Bis­ Internacional de Estwlos Xacobe­ ns; que t:an~o tiña que traxinar. po de Madrid-Alcalá e Patriarca os, Santiago, Xerusalén, Roma, ~is Alsi-rrá tiña que fala·t das Indias, Dr. Eijo -Garay, e as celebrado en Compostela. · das indulxencias e eu, por oi o rho~t~ -. que unha mañán concedidas polos bispos de Lugo, Mcerebración inconscente, mandara-a D. Camilo, tan Mondoñedo, Ourense e Tui. unha intervención que me lembreirne d0 seu eminentísimo .f amahl~; 1ariza1 e .elegante, cun -¿N ingunha máis? -insistín. soupo a pouco, esco1te1 tra­ tocaio, o cardenal Quiroga Pa- importante - ~ec~do para min. -E ademais as do Bispo de Pa- Ntar das indulxencias a Fer­ - lacios, don Femando, Arcebis­ Chegou-o M.I. Sr. Gil Atrio lencia, ó noso benquerido Dr. A. PANARO nando López Alsina, o minucio­ po de Santiago, _quen delegou (pois xa ~ra coengo de Santiago) So~to Vl.zosp,' tan apreciado po­ so e paciente investigador que en min, no· rneu tempo de di­ cando estaba eu rematando de es­ los santiagueses no tempo que está poñendo en daro a historia rector de -El Correo gallego e La cribir na platina do xomal a·ana­ foi aqui hispo auxiliar. medievaf de Sah.tiago, tras a pre­ Noche, a faculdade de conceder co daquel d~a, e díxome algo así: Esteva Creus cisa consulta de dez mil docu­ indulxencias parciais ·para os di­ esde aquela noite non foi mentos que el topou e analisou funtos de cerro. q1libre. -D. Ferne;tndo, que o quere necesario despertar ao en vinte arquivos da máxima ci­ tanto, e confia na súa discreción Deminentísimo Príncipe 'Non existe unha dade. E coma sempre nos revela A miña delegación tonsta nurt e bo sentido,· desexa recomen­ da Iglesia. Cando traían unha algo aos indocumentados, esta volum'e, - ti~ulado Los españoks y -darlle unl}~ delicada tarea. Vos­ esquela eu outorgáballe as in­ ruptura coa poesía vez contentounos con informar­ _la Nqto_, :de Víctor Márquez R~­ tede sabe" que apenas hai" noite dulxéncias, pois collían ben na­ nos da superchería do Cabildo viriego, ·no que este actual e que os fieles cristiáns que veñen queles tamaños. Si a esquela era dos 80; o que hai é compostelán do século XV, ao atrabiliario tertuliano radiofóni• a poñer esq4elas no Correo Ga­ de dúas columnas, dependía da introducir nunha bula atribuida co recolle as opinióRS de .cen ilego, nqn pasen ademais polo extensión do texto. maior variedad e' a Alexandro III, o Papa Borgia, a compatriotas, máis·ou menos fa­ Palacio Arcebispal para pregar ínvención da Gran Perdonanza mosos, acerca da incorporación as indulxencias. Tanta que a sa­ O vello caixista Oubiña ( quen Xacobea no século XII, moito de España á _OTAN. . úde da S1fa. Eminencia resíntese sabía de memória todos os ver­ tempo antes de que encetaran os_ . ·ao non poder durmir unha noite sos burlescos de D. Narciso Co­ Estou lendo Nós nus de Olga No­ anos santos en Roma. Podería transcribi.r o que se narra seguida. E por iso rógalle a vos­ rreal Freira de Andrade) pre­ vo, unha das poetas novas que es, nese libro prenatal, p~ro ao hon tede, D. Raimundo, que sin ne­ guntábame: tán saindo con forza. T amén esto u Foi unha pena que López Alsina t(!lo a· man, hei de coñt~o en ga­ cesídade - c;l_~ que veñan a desper­ lendo un libro de poesia en caste­ non seguise instruindo aos con­ lega doutro xeito. A causa sute, · tarnos, mande poñer as índul• - ¡Borobó! ¿Métolle as indnl­ lánEl adios del lugar de Xosé Anxel gresista~ nacionais e estranxei­ deu porque uns: parentes dos. re­ xencias n~ esquela$ dos mortos xencias? Valente, que foi Píémio Nacional ros, perdidos nos seus contínuo~:. 1 cén finados -cornpbsteláris nunca -que vostede· ~aiba que foron per­ - ¿Caben nas dúas columnas? en 1993 e en narrativa unha obra recorridos polos lugares comúns: '· deixaban durmir en paz, no seu soas decentes e bos católicos. -consultáballe. de relatos A Trama celeste de Bioy do Camiño de Santiago, dos seus ~ Palacio, ao A_rcebispo, nin ao seu -Apretándoas un pouco, si. Casares. · traballos históricos que tanto es; maiordomo e segredario de cá­ - ¿As indulxencias do Eminen, -Pois métallas Oubiña, que Lle crarecen os feítos milagrosos da: mara, D. Camilo Gil A trio. A tísimo e Reverendísimo Cardeal valerán dabondo ao difunto. Que libros recomenda ler? .. . lenda apostólica. Eu, menttas fa,,~ . quen casi cada noite despertaban Arcebispo de Santiago, nada laba, acordábame moito da mis- : para pedidles as indulxencias pa- máis? -preguntei a D. Camilo, Si a esquela era de unha columna Desde os clásicos de sempre como teriosa Epístola do seudo papa Le~ ; .ra os seus difuntiños. E o cardeal xa que sempre ian acompañadas só, o probiño quedaba sin indul­ Carvalho Calero, Rosalia de Cas, ón, e tamén do bispo Quindulfo, -C'.2uiroga llas concedía de bon das dos outros prelados galegas. xencias, xa que nunca cabía nela. tro, Álvarez Cáccamo, Blanco --;.;:¡ - predecesor dé T eodomiro, quen gl-ado, anque había noites, repe­ . -Tamén di D. Femando que, E nin Oubiña, nin Borobó tiñan Amor ou Ferrín, entre outros, até _j pontificaba aínda en Iría Flavia, tidamente necrolóxicas, nas que . ·coma é costume, pódense seguir a menor culpa... Que eu saiba. • os libros máis novos. O que rea}, mente recomendo e ir as librarlas e 0 0 · investigar. Coller un libro, botarlle QnÑ VEܺ C9NG ~T™ NoVtc unha ollada e arriscarse a mercalo. '\ Ainda que non coñezas nada do FRANCISCO A. VIDAL autor pod s ~topar surpresas moi \~' agradabeis. E interesante ler as causas que se están sacando en di­ A letra miuda ferentes publicacións como a cole­ ción Letras de Cal, as carpetas de Edicións do Dragón ou o que publi­ Como exemplo da preocupación an, e as bágoas esbaraban sobre a ca o colectivo Santa Compaña. dun pai irla educaci.ón dos seus . pizarra borrando o xa feito; e co­ fillos, está o mesmísimo don Ma­ mo non o pracer infinito dunha Pensa que existe unha ruptura nuel Murg_uía, que no ~o 1859, "B" posta polo profesor ao lado entre a poesia que se fixo até o recén n_acicla a súa primoxélflita dunha división por catro cifras. 80 e a xente nova que está empe­ Alexandra, publicou "La Pririe- " zando a publicar?' ra Luz" coa idea de que fose-libro ueles _ h~me~ que tiveron de lectura nas escalas galegas de orno pnme1ro mestre o Non creo que se poida falar dunha primeiras letras; e que con el os Afundo da emigración, que ruptura. A xente nova está publi­ rapaces (a súa tamén), apr~nde­ lle daban máis importancia á letra cando causas moi difetente e se­ sen a ler sobre aquelas historias e miúda das escalas que aos grandes guindo fórmulas moi variadas. Hai paisaxes de Galicia que el reco­ rótulos das fábricas, tiñan moi llía. ¿E no caso dos· nasos emi­ poetas moi rupturistas e outros que claro que o futuro do seu pobo vi­ están influenciados pola tradición. grantes, cal é a ra~ón pola que, ría _polo camiño_da aprendizaxe Hai artigas publicados que falan de en actos de marabillosa filantro­ dos cativos. E nese afán, algúns pía, mandaban erguer escolc¡.s que os novas renegan da poesía dos daqueles filántropos, que non det- . óitenta. Non é certo. Eu cbñezo a nos seus pQbos? xabarl de ser pais arreciados dos . :xente que gosta de ler esos traballos. seus fillos, escol1ían aos mestres. inguép. pode asegurar a de­ ·0 que existe é unha maior varieda­ ou cedían a xerencia do local ao -de, máis onde escoller, onde elexir. rradeira idea que os levou ·a poder sentar, loitábase contra ;l ~-o ~ pais non puideron,; 01.f para Deleg?do dé. Educación de turnó. · ·Apórtase frescura•ao · pano~arr¡.a. , Nempregar parte dos seus afo­ vella idea de ir á escala ata "qüe que soubesen dar noticias -de si E tahtas ve~es, os rexentes tfo,. rres en construír aqueles centros saibas poñer o teu nome", Aque­ . cando andasen por outras _t~rras? caron aquel ideal emigrante qo Vosted.e reivindica a figura do rurais, con ·preferenciá a montar l es ilustrados de andar mundo. .que queria c0rtar a sangría de car­ · poeta Alexandre Cribeiro. industrias das que tan escasos es, querían que os seus fillos e de­ ue si é certo é que milla - ne humana; porque se a pouca es­ tabamos e seguimos estando. E mais rapaces da vetincfode, acle-· seo la· é' para' algo máis cala é nefasta, ·a escala mal enten­ É unha persoa que coñecin hai seguro que non foi para evp.dir mais de ler e escribir unha carta Q que aprender a poñer o dida é a calclei~ na que .se coce o pouco a través· da revista Dorna e impostas, que daquela a cultura mi facer as carro regras, soubesen nome; por iso aquelas, xeralmen- · caciquismo. COmo aquel cativo 1 que nie fascinou. Un os seus poe- aínda estaba máis desprotexida· falar sen medo e entender o que te de

Festas da vendíma X !'-. -X 0- 0~ z UJ H istoricamente Vendima. En Betanzos,

' \

···········································································11 , . 1 Bue Outubro no Quiosco Afonso. Rivas, José Luis Álvarez, i José Manuel u A exposición dívidese en Xurxo Lobato, José Ma· i Novia, tres apartados A arte, o artis­ nuel Navia e Daniel ¡ do que •MÚSICA • EXPOSICIÓNS - podemos ver ta e o outro que artellou Mi­ Gluckmann. Son tomas da 1 guel Yon Hafe Pérez, con vida cotiá en Indochina, O .Cofradía COLOR HUMANO 100% N IÑODAGUIA fundos da colección da Cai­ Cáucaso e África, amosan de San xa Geral de Depósitos . Reco­ esperanza e sofrimento. Po- Sebostión, Reagge e ritmos africanos, O Cenl.'ro de Artesanía e De­ Chichicaste­ lle obra portuguesa dos últi­ . den visitarse até o 30 de o Domingo 5 de Outubro ás seño expón até o 30 de Se­ nango mos dous decénios de Rui Setembro na Casa Xu­ 9 da noite no bar Aturuxo. tembro· unha colección de da (1992), é Sanches, Joaquim Bravo ventude dentro das " II [ oleiria tradicional de Ni­ un dos (1935-1990), Pires Vieira, Xomadas contra o Racis­ ñodáguia. participantes_ Angelo de Sousa, Joaquim mo e a Xenofobia". na mostra Burela Rodrigo (1912-1997), He­ SOROLLA, Olatexo do lena Almeida, Gaetan, DE PAPEL mundo de • EXPOSICIÓNS PEQUENO FORMA TO Alvaro Lapa, Jorge Molder, OURENSE Mário Cesarini e António O título fai referéncia ao O CASTRO O Museu Provincial acolle Dacosta, ademais de outros. material empregado, sen­ DE VILAOONGA unha mostra de apontes, do grande parte das obras debuxos e cadriños, que lMAXE DA MORTE debuxos, ben bocetos de Até o 30 de Setembro na van da abstracción ao figu­ obras orixinais ou princi­ Sala Municipal. Xunta do· rativo, roáis da carpeta Primeira exposición de pro­ pio e fin da própria obra. cumentación da olosal ci­ persoal, que para a venda, duc ió n própria do Museu Doce artistas, 5 deles gaJe­ tánia sobre a beira do Miño do pintor realista valencia­ de Belas Artes que quer dar gos, na galeria Marisa Ma­ a 20 Km. de Lugo, e que o no loaquin Sorolla. Até o unha visión da imaxe da rimón durante os meses de Muscu do Castro de Vila­ 12 de Outubro. morte nos inicios da Euro­ Setembro e Outubro. donga, escuda desde hai pa Moderna. Articulada en máis de un cuarto de século. lL LUNGO CAMMINO seis seccións: Iconografía; •TEATRO DELL'ARTE Fe, razón e morte; Vanitas; Emblemática; As exéquias 0 BUFÓN DE EL-REI A galería Sargadelos expón A Coruña reais; e Santos penitentes 19 láminas que pintaron tre­ abranxe desde finais do sé­ ' O Centro Dramático Galega •CINEMA ce artistas da Nuova Accade­ culo XV até finais do XVll. estreará no Teatro Princi­ mia di Belle ATti de Milano. Pintura, escultura, libros pal o 10 de Outubro, Unha As estampas atenden ás pre­ ilustrados, e gravados pro· nova montaxe: O Bufón de zadas cerámicas de Sargade­ cedentes de distintos mu­ · El-Rei, un drama con coro seus entre os que destacan los, motivo central da mos­ en catro actos de Vicente obras de Durero, António tra colectiva que dirixiu o Risco. O arquitecto lago mestre Angelo Colella. dónLingiiística convoca unha de Pereda e José Ribera. Seara responsábel da ce- xuntanza aberta o vindeiro Ourense e Até finais de Novembro. · nografia, a coreografía vai Sábado 2 7 ás 12 h. na Aca­ • CONVOCATÓRIAS • EXPOSICIÓNS da man da bailarina Móni• d.émia Frnwn (rua Menorca RICHARD TERRÉ ca Runde, nas luces traba­ NORMALIZACIÓN 11 banco telf. 2115 08). Esta Ü LATEXO 00 MUNOO lla Francisco Veiga e Da­ LINGÜÍSTICA reunión quet ser ponto de Fotografías, áté o 10 de mián Villalaín fixo o eStu­ partida para as actividades A través da obra dos fotó• Ourubro na Casa da Cultu­ do ciítico. Após a estrea Undimonche ANIVERSÁRIO 00 pala Normaliza- da sección xuvenil da Mesa. grafos profisionais B~goña · ra Salvador de Maradiaga. A Mocidade ainda estarán durante 10 ala FESTIY AL DE CANNES campogne, dias no. Principal - de Tabemier, GALIZA HOXE, O Centro Galega de Artes 1990-1997 éunhadas da lmaxe oferece até finais Carteleira. fitas que se de mes este ciclo de cinema Pontevedra Esculturas e pinturas ga­ poderá ollar francés en versión orixinal, con motivo legas, até 75, desta década con lendas en castelán. lff¡f'_ POR AMOR A ROSANA. No,~ mericano.o-FiLme de , fác;tura .,. c~me~c~al · • EXPOSICIÓNS do na Fundación Barrié até o cemitério da yila xa non quedan que ensina sos~itat dos deili?i~ , .: . ... Ainda van pasar Le Dossier a aniversário primeiro de Outubro. Ex­ 51 (1978) de Michel Devi­ prazas. Un home que ten á muller en.fer- . · · , :. .. •. · . R ECORDOS do Festival poñen Menchu Lamas, lle, Un dimanche a la cam· ma de marte procura que ni_nguén falezca ~ O , CO~DON: . ASASINO. ·Un DUN ·coNVERSO de Cannes Antón Patiño, Leiro, Paco (1984) de Tavernier, antes para que non lle colla o sítio. Filme polida h9mosexu'al investÍga lliiha noCGAI da pagne Pestana ou Manuel Mol, Thére e (1986) de Alain ambientado en Itália, repleto de humor e epidémiá de castradóns en Nova lork. A galería de arte Anexo CORUÑA des, entre outros. CaV'.alier, e Cyrano de Ber· amor. Case unha obra mestra. Ocasión cando d~éobre que se trata de corid6ns (Alféreces Provisionales, gerac (1990) de Jean Paul para desintosicarse de Hollywood. Ideal asasinos, unha espécie criada nuri labora· 14), expón por vez prime i­ Rappeneau. pases son ás para convidar a calquera a vela. Excelente tóri.o con apari.éncia de profiláctico: e . ra no estado a série Recor­ 20, 15 h. d Martes a Yen­ Ferrol o protagonista, Jean Reno. apetito voraz. Basada no ·libro. de bapda dos dun converso do pintor r , e á 18,30 os ábados. deseñada do mesmo título do alemán pontevedrés afincado en • EXPOSICIÓNS ~ CONTACT. Unha astrónoma RalfKonig~ Madrid, Xosé Freixanes. • EXPOSICIÓNS anda á percura de sinais de.civili· - Os cadros, que reproducen A VOZ 00 SILÉNCIO zacións alleas á T erra. Topa con elas e ~AUSTIN POWER. Un espía bri- persoas silenciadas de dis­ ARTE PORTUGUESA descifra a mensaxe: unha invitación_ tári,Lco a· meio camíño entre T0.m · · tintas culturas, foron apre­ ONTEMPORÁNEA Série da pintora do Porto para unha visita através dunha máquina Jo~es, o Superaxente 86 e Bénriy ~Bill . sentados na Feira de Arte Margarida Leiio na galería •da que se subministran planos. Feíta a ,;:volveen 1997, tras trinta anos hivema_9o, de Chicago (1995). Até o A mostra parella ao Foro Sargadelos até o 2 7 de Se­ viaxe volve á Terr¡:¡ sen ptobas. "56 a fe';' pa a enfretitarse ao seu inimigo·ae sem- · 3 de Outubro de 19 a 21 h. Atlántico Contemporáneo, tembro, en horário dde 11 a .permite crer nunha .cultura tuteladora, · pr' : o Doutor Maligno. Comédia kitch. de Luns a Venres. enigmática e superior, case como deus. 1 · ' · · · que pechou o 24 de Setem­ 14 e de 17 a 22 h. Domingos bro, segue aberta até o 6 de de 12,30 a 14,30 h. Cinema norte-americano por derrotei:· • ros ultra-reaccionáúos. Sada • EXPOSICIÓNS

HOMENAXEA CARLOS GURMÉNDEZ

Duas son as mostras que configuran esta homenaxe ao filósofo Carlos Gurmén­ dez. Paixón entre imaxes é o título da de artes plasticas e na que participan case unha vintena de artistas; e · Vida, paixón e ensañas , fo. tobiografia, unha escolma Álvaro Lapa, de fotografías de Chus Ma.rtínez. lnaugurád

' _, ·30

X f'.. -xo. ANOSATERRA o 9:: Zw - - <( o ...... ~o R: ~ obra de 20 pintores e de­ 01 :E z~ buxantes contemporáneos w Convocatórias (/) do Estado. A mostra res­ w ponde a unha produción o res da nada ( 1995 )'. Máis información, ao xornalista ]ohán Carballeira que ra sócios e de 1.8~0 para os non só• Ll') própria que xunta ·70 ca­ PRÉMIO ÁLVARO CUNQUEIRO N dros, de Isabel Quintani­ DE NARRATIVA no teléfo~o (986) 81 01 OO. 1 convoca o Concello de Bueu, oferece cios. Para calque consulta pódese lla, Carmen Laffón, Félix 125.000 pta. ao traballo escollido. Os chamar ao teléfo o (981) 24 43 55, de lá Concha, José He­ Os Concellos de Vigo e Mondoñedo INICIACIÓN Á CULTURA E poemas teñen que superar os 400 ver­ de 17 a 21 h. nández, Maria Quetglás, prémian desde 1991 con 2.000.000 LÍNGUA PORTUGUESA sos, e vir apresentados baixo plica e le­ Alfonso Galván, Xavier pta. novelas, relatos ou contos, de ma antes do 15 de Novembro, á Casa CONCURSO POP~ROCK E DESE­ ·valls, ou Marcelo Fuentes extensión e tema libre. Cada autor _O Centro Portugués de Vigo ~nceta o do Concello: Eduardo Vicenti, 8. ÑO GRÁFICO V1

SJLVÉRIO RIVAS do artista multiusos do pop­ vigo, do 17 ao 30 de !Se­ Vig:__o ___ an norteamericano, até o tembro. 12 de Outubro na Casa das Esculturas en pedra, ferro e •CINEMA madeira, traballo dos últi­ Artes . REAL FÁBRICA DE mos 20 anos de Silvério Ri­ CRISTAIS DA GRAN!JA ANIVERSÁRIO DO MEMÓRIA VIVA vas. Na Casa da Parra até FESTIVAL DE CANNES . Novembro. Caixavigo mostra unha Sa­ Ou tamén titulada 25 anos la Temárica no edificio ue Até o 2 de Outubro ás EMÍLIA ÜUIMERÁNS de impulso democrático, so­ ocupou a sua terceira ede 20,30 h. no centro Caixa­ cial e nacional. A visión da (Policarpo Sanz). A ri­ vigo, a Alianza Francesa restauración democrática meira mostra da sala c m­ Expón esculturas en peque­ segue co seu ciclo en ver­ no formato de cerámica. no Estado a través do tra­ prende máis de 100 p as, sión orixinal subtitulada ballo da Unión Comarcal desde xerras a luminá ias, Abre até o 30 de Setembro en castelán de cinema na Galería Sargadelos, en de CC.00. Pódese ollar dos séculos XVIII e IX, francés. Até o Venres 26, até o dia 5 de Outubro na feitas pola Real Fábrica. horário de 10,30 a 14 e de e desde o Xoves 18 pasan 16,30 a 20,30 h. Casa das Artes . por esta orde: Van Gogh. A ÜALIZA EXTERIOR (1991) de Maurice Pialat, A VIAXE ETAPAS DE ÓLEO La Bataille du Rail Duas mostras mono cas Xesus de (1946) de René Clément, Antonia Abad, Jesus Ca~ de dous pintores gale os Surrealismo e dadaísmo de Les vacances de M. Hu­ Santiago Xesus Carballido a través Iabuig e Victoria F. No­ fundamentais. Unha de participa na lot (1953) de Jacques Ta­ voa, comparten o espazo Laxeiro no centro Ca a­ de debuxos, collages, pin­ ti, Les 400 coups (1954) rnostra da Nueva Sala Caixavigo vigo, e outra de Grane colectiva da turas, construcións e ou­ de Francois Truffaut, Un tros .recurso.s. A Viaxe ¡1ara amosar os seus óleos Casa das Artes. Até o Salo de Arte homme et une femme de bodegóns e paisaxes. de Outubro Caixavigo. xunta elementos de cultu­ (1966) de Claude Le­ ras da Íl}dia, O Nepal, louch, e Les choses de la Brasil e Africa. Até o 24 vie (1970) de Claude de Outubro na Fundación - Sautet. Eugénio Granell (Pazo de Beridaña). ASALTAR ios CIELOS

ARTE ÉTNICA (España 1996. 90 min) Do xomalista e · guionista Ja­ Tamén a Fundación Euge­ vier López . Rioyo, é un nio Granel! expón unhc.t documental sobre a famí• mostra de obxectos dos l ia do asasino de Leon seus armacéns referidos a Trotsky, Ramón Merca­ vellas artes populares do lego Jorge .Barbi (até o 5 pre-coloniais da América. der, con declaracións da mundo. Pechan o próximo de Outubro) na sala Do- Na lgrexa de San Domin­ nai, Caridad del Rio, exi­ . bre Espazo¡ e as fotogra­ 20 de Febreiro. Até entón gos de Bonaval até o 30 liada a causa da Guerra ci­ fías, deseños e produción · pódese visitar de Mércores de-Novembro. vil española. O p;ograma filmográfica que fixo o' a Luns de 11 a 21 h, e de de Outubro, comeza o Xo­ norteamericano Dan' Gra­ 11 a 14 Domingos e feira- •MÚSICA ves 2, con A segunda vez dos. · ham (até o 2 de Novem­ {ltália 1996) de Mimmo bro) desde os anos 60. FILHARMONIA Calopresh. O Cine clube CENTRO DE ARTE Abre de Martes a Sábado DEÜALICIA Lumiere orga,niza os pases CONTEMPORÁNEA de 11 a 20 h. e Domingo no Cine Ronsel e cobra a de 11 a 14 h. Até o 5 de Após a actuación deste entrada para cada sesión a Expón permanentemente Outubro. Xoves 25 de Set:embro, 400 pta. ou o abono men­ a sua mostra de arte ·gale­ CATRO VISIÓNS •TEATRO volta actuar o Xoves 2 de sa! a 1.200 pta. · ga con obras de 1980 até AMÉRICA Outubro ás 9 da noite no .. . hoxe. Tamén ten aberra a PRE-HISPÁNICA Auditório da Galiza baixo a É o título da exposición LONDON MUSICAL Colección da Fundación dirección de MaxÍmino • EXPOSICIÓNS colectiva de Severino Ar- THEATRE ARCO; a moritaxe do ga- Art~ e cultura dos t~mpos Zumalave e xunto ao . güelles, Carmen Lamas, violoncelo de Plamen Ve­ ANDYWARHOL Guillermo Lourido e Xe­ Interpretan The Richqrd lev. No programa levan sus de San.tiago, compar­ O'Briend 's Rocky Horror obra de Rossini, Rodrigo, Unha mostra monográfica ten a Sala de Arte Caixa- Show, o próximo Xoyes Gaos e Haydn. O prezo en .o escudo. da Galiza taquilla é de 1.400 pta. En SÁRRIA •TEATRO pódese olla!' deseñado por ·Castelao a exposición BAZAR de gravados en insígnia ou cljay,, iro de 28 Os dias 25 e 26 de Setem­ ilustradores Chaveiro:· galegos < . bro no Teatro Principal, - Prezo 500 pta + l 60 pta entre os que i l¡ Saturnino García prota­ de gastos de envio está Xaquin goniza Bazar, unha comé­ Marin. dia sobre o desarraigo cul­ tural·. lnsígnia: · · Pr.ezo 200 pta Pagamento a meio de selos de Sárria correos ou ingºreso na conta de Caixa Galicia • EXPOSICIÓNS 2091 0501 683040001024 As CORES DO VENTO Solicito a cantidade que desexes ao . O local da Sociedade A Apdo. 1371, Unión acolle unha mostra 36200 de Vigo. de gravados de 28 ilustra­ dores ga legos, entre eles Miguelanxo Prado, Tókio ou Xaquin Marin.

.1 ANOSATERRA •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Anúncios de balde Enerucillada XOAN COSTA ,, •Por traslado traspasa-se perruque­ de acordeón, guitarra e harmónica. tamos con vós. ~ ~r;;a J 4 5 ria semi-esquina na Rua Barcelona da Pedidos a Decidións Musicais Ban­ ~ / 1 · Coruña. Teléfono (981) 26 54 22. ' ños: rua Xoan XXIII 13, 7º Dta. - • COPYRIGHT (leía-se "sopirrait"), re­ 6 ~ 32003 'ourense. Telf. (988) 21 05 85 vista- electrónica de pensamerito, críti• lm• o 1 • Afeizoados e cóleccionistas, vendo ca e cria~o que aposta plenamente lU . .. 11 selós de puro e os seus derivados. • Empresa adicada á fabricación por urna cultura galego-portuguesa, G!l• Interesados escreber ao apartado 43. · de casas de madeira, Las cinco jo­ Ghega ao seu número 45 com textos 11<: IJ 08840 Viladecans. Catalunya-:- tas de Galicia SL, necesita carpin­ recentes sobre economía política ("Oli­ [!!] En] tei ros autónomos para a coloca­ garquías e subdesenvolvimento", de • Terceiro núme·ro de manesquerda, ción en obra. Interesados chamar ao Jorge Durán, Galiza) .. comunicagáo 14 10 10 1 f ii revista da Esquerda Nacionalista-Mo- te lefone (986) 25 15 18, ou pasar po­ ("Linguagem e voz", de José Bra­ lm.. liiJil . cidade, cos seguintes contidos: A es­ las instalación en : Camino Chan do gan~ de Miranda, Portugal) e linguís• U1 .....-.i . querda ante a libertazón gai, Marco . Labrador,· n2 56 a.50 m. do Vigozoo, tica ("O Brasil fata a língua galega'.', de lm.r; H~ ;~·il~ constitucional e direito de autode­ .Júlia C. Barreto Rocha, Brasil), e na _Madroa. Perguntar por Xavier. ~u ¿] ¡¿¿ ~J . ~4 terminazón, Entrevista a Siareiros com dous monólogos poéticas ·de Ana ru; Galegos, Cultura ·galega, "cultura Silva Fernandes {Portugál). <;OPY­ m • • Terra Livre é o portavoz da As­ galeguista" e mocidade, Música - 25 • Esquerda Nacionalista-Mocidade te- <;OPYRIGHT está no enderego da Re­ - "4 · ra turismo. Teléfono (981) 57 82 59. ~.). m os á venda pins co debuxo da de http://www.udc.es/dep/lx/cac/so­ EiJ r Perguntar por Tito. Bandeira da Pátria co lem¡,¡ lndepen­ pirrait, onde encontrará informagáo déncia, Socialismo, Democracia. Se • Vende-se ático na rua Camélias para o envio de colaboragóes. che interesa escreve ao apartado 384, de Vigo. Perguntar por Mercedes ou _ ·Horizontais: 15780 de Santiago de Compostela, ad­ Concha no {986) 47 28 05 ou no 23 • Venda -de números da revista xuntando xustificante de pago na conta 42 92. "Música y pueblo de Valencia". Pe~ "t ..Palabra que _ s e, u ~ a · para manifestar asombro, pena ou 2091 /0300/ 41 /3040130397 de Caixa didos a Evéncio Baños , Rua Xoán a legr~ a 3. Deficiencia física 6 . Terreo no que hai semen­ Galicia. O prezo do pin é de 300 máis • Vende-se vlnho Condado, bran­ XXIII, 13-7º D. 32003 Ourense. Telé­ tado rrigo ou outro ce'real 8. Parte do chapeu ou do tella­ fono (988) 21 05 -85: 50 de gastos de envio. co e tinto, de Arbo, das terras min­ do ) O. Entrégasme U. Quizá, tal vez 12. D a súa propie­ hotas vicinhas de Portugal. Garrafas dade 13. Resto do t?lo ·que queda na_terra despois de • Véndese fax de segunda man ca­ de 3/4. 100% natural, feito com • Alugo casa de aldea na Montaña se novo. 30.000 pta. Información nos Sul de Lugo. Quinéena ou semana. .cortar unha planta 1.4 '.:' J:>elo da ovella e dourros animais uvas autóctonas: albarinho, treixa­ · 15. Resonancia 17. V ar Cante de eira 19. Raíz ou vocábu­ teléfonos {981) 58 14 55 e 55 89 51. dura, mencia, ca inho ... Teléfono Teléfono {981) 22 ~- 4 á4. Chamar de 2 a 4 da tarde ou a partir (986) 26 34 82. lo de que procede ~nha ·palabra 20. Conxunción que une das 1O da noite . • Vende-se gata. Cruce persa-an­ palabras, frasés-ou oracións e ten valor negativo 22. Ex­ • Grande oferta de discos e fitas. gola. 3.000 pta. ·T-eléfonos {986) 20 presa con palab! as :23. Rio que desemboca na R ía de • Cursos de idioma ruso e xadrez .Pedidos a Evéncio Baños Rodríguez. 18 25 e 20 16 65.'>-- Arousa 25 . No plura:l;.ábismo, sima, precipicio -28. En na Asociación Máximo Gorki Xoán XXIII, 13-7 20. 32003 Ourensa •:,__ - · nt!meros r~orQanos ; _cm éi:ie nta e un 2_9. Época ou avance (Vigo). A vários níveis e para todas Teléfono {988) 21 05 85. • Véndense ci!~ . ;fémias e un ma- .. · d · l · · d h b d as idade, a partir do 1 de Outubro. cho, Siberian~~Hu~,ky e }tlaskan IVI~ ~ . -, no esenyo vemen ~o- ·. µn a. o ra ou acción 30. Pata e lamutte, por ~nóp -poder atendelós. :: · dianté dó po} co_s algada'\~ curada 32. Ensino Secundario Para máis inform ación chamade de 5 • Busco casiña con horta -en alu­ a 8, ao teléfono {986) 22 44 57. guer perta dé Santiago e comunica­ Prezo a cor;ivt:r. ·Excelentes reprodu~ .;Obrigatfuib J'.3::·: Be~ras-~bandas 34. Letra 35. Ao revés, do por autobuses frecuentes. Luz: tores. (981 f 65- 06 44-e 90.9 47 53 ·0_2. : _· que non ter: _c (:nnpaii fa ~ . • Mestre en paro desexa incorpo­ 907 14 92 78. Tardes e noites. rar-se ao sistema capitalista como • A Asembleia da Áfócidade Indepen­ Y erticais: traballador. Vale-lle cualquer •Transportista fai todo tipo de por­ dentista distribue bandeiras da GaliZa oficio. Manuel {98 1) 69 56 82. tes. Teléfono: (986) 27 14 83. coma estrela lmp~~ (110x90 cm), l. Escóitase 2. Ptín¿ipe a~ Dinamarca 3. Vocais de mesa se queredes recebe-la ,na vossa·mora- ;- · 4 . .Vacía 'falta de comido 5. Pertencente ou relativo ao • Nativa, licenciada en Filoloxia, • A mocidade da Mesa pola Nor­ da 1ngresade 1. 500 pta {+300 .. Qe gas- _ b .i ' ' t: d , - b con experiéncla, oferece aulas de tos de envio) naconta:;da Caixa da: Gali: ·_ a aE1e,)í aoa esa ou á - ~ adía 6. ConcelJo próximo á Coro- malización Lingüística precisa da za 2091/0500/10/3000Q87782 e_en\iia- .ña en que se ubica unha importante fábrica de cerámica 7. Francés e de Bretón, asi como tra­ axuda dos galegos e das galegas de o resguardo bancárioa caixa dos co- Nota rriusie.al 9.,Letras de éras 11. Contracción de amáis o duclóns (inglés, galego, castelán). para facer un estudo sobre o uso Telf. (981) 57 35 84. Santiago. E­ do galego e o respeito a toponimia rreios 561 c:P. 3608Cl .d ~ Ponte . Vedr~, ,. ü :· Bffi1da deseñadccl4. Acción de botar a Tecle á.auga pa­ mail: [email protected]. nas empresas de transporte inte­ -ra pescar 16. O mesmo que sidra 18. Nome de persoa, en rurbano do país. Mandac!e o voso • Esquerda NacionaJisfafiiqcidade te-. ·francés 19·. Recipiente ou vaso en que se conservan ou • Nativa dá ciases de francés. Inte­ nome e enderezo ao .apartado postal mos a venda camisolas en fondo, mmsposrt-an as COUsas 2 L Barco que se usa para facer via­ branco co debul(o da Bantleira' da· resados chamar ao 22 80 33 da Co­ 5361 -36200 de Vigo a recibiredes a xes de diversión 23. Que non é novo 24. Forma contracta ru fia e perguntar por Loida. relación dos transportes interurbanos Pátria tendo como lema lndepen­ déncia. Hai tallas M, L, XL e XXL. Se do pronome p~rsoal 26. Pór unlía cousa contra outra para da vosa comarca para poder levar impeqi.r a súa realización 27 ~ Remuíí}o que fan as ·ondas adiante o traballo. Con- che interesa escreve ao apartado 384. • Cursos a distáncia 31. Parte superior da camisa do traxe galego das- mulleres Pasa a vista sobre un t:exto. +

dia 2 de Outubro no Cen­ ver no ce n tro Caixavigo, primeiro ano con duas ac­ Paulo Rodríguez e Glória tro Caixavigo. os dias 3 e 4 de Ourubro. tuacións con motivo do Rico. Os mesmo dias ta­ Caldo de letras 112º an iversário da Fun­ mén representa en Lisboa ZEPPEL!N Nº7 ÜCANTANTEE dación Cultural Guilhermo o Clube T ea tral Elsinor V e EM z A T z s y Q R AS MULLERES Cossoul. Serán os dias 26 coa obra Vnha noite en A obra de Matarile Teatro, e 27 de Setembro no local Elsinor baseada en textos F G Ñ~ B H X B u y A F Zeppelin nª7 que escrebeu e Polo grupo de teatro Miga­ da Fundación coa peza d e Álvaro C unqueiro, p dirixiu A na Vallés. Pódes ll.as, o Venres 26 ás 18,45 Cachorros sen domesti­ Shak esp ear e e H einer Q NV .E B NM E NT E h. n LB. Santo T omé de car, escrita e dirixida por Müller, e dirixida por Ma­ Freixeiro. Xavier Picallo, que ta­ nuel Lourenzo, que t a­ ÑA z L E A F K H E H X mén actu a x unto con mén su be ás táboas xunto s K A R X H V OH Publicacións a Paulo Rodríguez. + ou I Lisboa p X Ñ K o B D o NA p R LUA •TEATRO M D A Ñ H A L u G T I K Revista Galega de Cultura e Pensamento O cantante e as mulleres será representada polo grupo que edita a Fundación Lua de Barce lo­ C OMPAÑIAS GALEGAS "Migallas" en Santo Tomé.de freixeiro de VIGO. u s I L RN Ñ E X I T e na, chega ao seu número 2 correspon­ 'L G dente ao segundo trimestre fll;l/\_ a Pere Esteve e Angel Colom, e ·so : sr 3mI3 3 ~ A

1- : i

ANOSATE,· ' ¡ . . . . ¡ ~ Drnl!croR: Alfonso Eiré López ~RESA XoRNAusT1cA Eon-oRA: Promocións Culturais Galegas S.A. PRESmENTil: Cesáreo Sánchez Ig lesias ~: - . ·Auga. Príncipe, 22, planta baixa (36202) Vigo. Tell. : Administración. Subscricións e Publicidade (986) 43 38 30'. Redacción (986) 43 38 86 - 22 24 05. Fax (986) 22 31 01 . ¡ - . l . • 25 DE SETEMBRO • 1997 • N" 797 • ANO XX • IV XEIRA • XosÉ A: GACIÑO

O·22 de Novembro celebran un ·festival en Vigo nq que dan a cqñecer omaterial recollido ·pederico Mayor Zaragoza, · .. o voluntarioso director xeral da Unesco, saña coa posibilidade de levar auga OFiadeirq, _á percura do folclore que desaparece do norde de Europa ao Ma­ greb, da mesma maneira que o gas natural magrebi viaxa por Europa adiante. Na inau­ No festival participan as persoas que ensinan guración en Madrid dun con­ as melodias e os bailes. Na foto greso internacional de distri­ un mom~nto do festival do ano pasado. buidores de auga, Mayor Zara­ goza chegaba a recordar o acueductos romanos e as acé­ quias árabes eri Al-Andalus como modelos de di tribución dun recurso tan básico, mode­ lo que non tiveron .unha pro­ gre ión tecnpl 'xica axcitada ás grande nec sidade plan­ texada actualmente n am­ pla zona do plan ta. ,

Nada parecid á m raña d . oleoductos, ga oducto des buque p troleir qu le­ van petr 'leo ou ga por todo m11ndo. (Recordo, por cerro, aquel interesante proxecto dún técnico galega, do que e infotmou ne te periódico, para tran portar auga de Galiza, n grand buque -ci-rema, a paí• se de érrico : parece que n n­ gun p

*PAULA BERGANTIÑOS son as pezas de baile -comenta-. Segundo ela as pezas non se Supoño que o verdadeiro pro­ "Un grupo para a recuperación de bailes, músicas e cantares A xente que as conserva ten moi­ transmiten de xeración en xera-­ blema é que non on o e·ta­ tradicionais". Así se dan a coñecer os compoñentes de O tos anos e é moi dificil convence­ ción espontaneamente e o único dos poderoso os que padecen Fiadeiro, unha formación que desde o seu nascemento en l~s para que bailen". lazo de continuidade que exite a falta de auga. En realidaJe, 1991 no Sul da província de Pontevedra marcouse como ob­ agora mesmo son os grupos de ese oleoducto , ga oducto , - recollida. O gaiterjo de Poso, xectivo cubrir o oaleiro existente no referente ao ensino da Elena denúncia que a nivel ins­ petroleiros ou metaneir , na tituCiorial non existan- iniciativas · Flora e Xúlia do Val do Dubra, etnografía e do folclore tradicional. Alén de actuacións pun­ ua maior parte, teñen o eu para a recuperación deste ·lega­ as pandereiteiras de Liñares ou tuais, O Fiadeiro apresenta o seu traballo nun festival que punto de de tino no gran c. organiza anualmente en Vig.o e no que participan os homes do. Laméntase da inexisténcia os gaiteiros de Fonsagrada hai dun arquivo audiovisual no que tempo que se teñen convertido paí e con umidore -e derro­ e as mulleres que accederon a ensinarlles as· melodías e os chadores- d'l maior parte da bailes que só se conservan na memória das vellas xeració·ns. conservar o material e da falta en lugar de investigación abriga­ de intercámbio ~ntre os grupos: do para calquer agrupación que enerxia que e produce no "Batámonos a camiñar palas te­ mentas ou vestimentas tradicio­ ''.Nos o único que fªcemos é sa­ se adique a recuperación. mundo, moita dela en ¡ ai ·e rr as de Galiza n·a percura n ai s que só a conversa cos car a información dun arcón e que apena a di frutan. e fo­ dunha parte do noso folclore máis vellos permite recuperar. metela noutro -sinala -. En/ Gali­ Desde o verán de 1995 O Fia­ s n e e grande· de pi lfarra­ que se perde a pasos axiganta­ za hai numerosas agrupacións deiro organiza un festival que dore de rccur o· qu n - dos. Tentamos recuperar o le­ "Cada semana miramos o mapa adicadas a recollida, pero 'este ten como finalidade apresentar ce ita en auga, xa circuhri, n gado cultural dun tempo onde · e escollemos un lugar -canta Ele­ traballo non implica un acceso o traballo realizado ao longo do buqu "augad iro ·" oñentes do popular á cultura. En paises co­ ano e no que participa¡;¡ cantan­ centa mil toneladas unha salto e agarrado". Desde a sua grupo- Desprazámonos até alí e mo Finlándia ou Suecia toda a do, bailando e tocando as per­ e tratéxica red

VOLVER AO REGO itula La Voz de Galicia, a · toda portada, que Ma- .T nuel Fraga pide priorida- de para Ó tunel do Guadarra­ ma. Que pensará un foráneo que nos visite? Quizá que Fraga é o presidente da comunidade de Castilla y León e que La Voz de Galicia é o Heraldo de Castilla. Se se trata de ·benefi­ ciar a Galiza tamén cabe felici­ tarse de que se arranxe a auto­ estrada P'orto-Lisboa e de que ~ se rebachee a autoestrada a Burdeos ao seu paso palas Lan­ MINHO EXPRESSO das. Asi 1 un galega que queira VIAGENS ir a Bn.peelas, chega antes. Dá . "'SAIDAS DO PORTO gosto ver como o presidente da ~ · Xunta encabeza as reivindica­ TELF. (07 ~ 3515 ~) 82 01 300 - FAX 82 01 309 VALENc;:A DO MINHO cións .... doutros países.• 1 - . ' l -