CUỐI TUẦN CƠ QUAN CỦA ĐẢNG BỘ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TỈNH LÂM ĐỒNG - TIẾNG NÓI CỦA ĐẢNG BỘ, CHÍNH QUYỀN, NHÂN DÂN LÂM ĐỒNG SỐ 312 - THỨ BẢY, NGÀY 5/11/2016

3 Hợp tác xã tiên phong trong xóa đói, giảm nghèo, xây dựng Trăn trở bản sắc lễ hội nông thôn mới truyền thống TRANG 6 5 Vẫn người

xưa ấy Truyện ngắn: CHU BÁ NAM

7 Hành hương về ơv i hoa

TUẦN 1 CON SỐ Trong giai đoạn 2016-2020, trên địa bàn tỉnh, ngành chức năng sẽ hỗ trợ đăng ký bảo hộ 12 nhãn hiệu sở hữu cộng đồng (nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể) đăng ký xác lập quyền tại Cục Sở hữu trí tuệ. Nguồn: UBND tỉnh Truyền dạy cồng chiêng. Ảnh: Trường Thi

Vấn đề cuối tuần Đội xe Jeep đặc chủng dưới chân núi

Xây dựng, chỉnh đốn Đảng phải gắn chặt Lang Biang TRANG 8 với thực hiện Chỉ thị 05 iệc Trung ương ban hành Nghị quyết nhiệm vụ; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng Trung ương 4 khóa XII (NQTW4) cho chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn V thấy quyết tâm chính trị của Ban Chấp biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, đẩy mạnh đấu hành Trung ương đối với công tác xây dựng, chỉnh tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu. đốn Đảng, thể hiện rõ tính chiến đấu của Đảng ta. Để Ngày 30/10/2016, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng việc thực hiện đạt được mục tiêu Nghị quyết đề ra, đã ký ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TW “về tăng vấn đề cốt lõi nhất là phải gắn chặt với việc học tập và cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, Thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị 05-CT/TW về “Đẩy nội bộ”. Nghị quyết đã thẳng thắn chỉ rõ những hạn mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong chế, yếu kém, xác định cụ thể nguyên nhân của những cách Hồ Chí Minh”. Trong đó xác định: Đẩy mạnh việc hạn chế, yếu kém trong công tác xây dựng Đảng, nhất học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ là sau 5 năm triển khai thực hiện NQTW4 khóa XI; Chí Minh là một nội dung quan trọng của công tác xây đồng thời xác định hệ thống giải pháp nhằm đẩy mạnh dựng, chỉnh đốn Đảng; góp phần xây dựng Đảng trong và nâng cao chất lượng công tác xây dựng, chỉnh đốn sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và Đảng, mà trọng tâm là ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái đạo đức, xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống,... bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất, ngang tầm (XEM TIẾP TRANG 2) Du khách thích thú với loại hình du lịch lên đỉnh Lang Biang bằng xe Jeep. Ảnh: H.Yên

Tòa soạn: 38 QUANG TRUNG - ĐÀ LẠT ª ĐT: 3822472 - 3822473 ª Fax: 3827608 E-mail: [email protected] ª www.baolamdong.vn - www.dalatonline.vn 2 THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 CUỐI TUẦN TIN TỨC - SỰ KIỆN

Nhân rộng 235 mô hình “dân vận khéo” Làm ở quỹ tín dụng thu nhập 15 triệu đồng/tháng Sau hơn 3 năm thực hiện sự Di Linh đã xây dựng được 235 tự quản”… đang tiếp tục được Qua 21 năm xây dựng và phát vốn tự có và nguồn vốn hoạt động chỉ đạo của Tỉnh ủy và Kế hoạch mô hình “Dân vận khéo” trên nhân rộng, phát huy. triển với những nỗ lực không tăng từ 2,5 đến 2,6 lần; vốn huy của Ban Dân vận Tỉnh ủy về tổ hầu hết các lĩnh vực, góp phần Nhờ xây dựng và hoạt động ngừng, đến nay, Quỹ Tín dụng động cùng dư nợ cho vay tăng chức phong trào thi đua “Dân vận tích cực trong phong trào xây có hiệu quả nhiều mô hình “Dân nhân dân (QTDND) phường Lộc lần lượt từ 310 tỷ đồng lên 560 tỷ khéo” trong xây dựng nông thôn dựng NTM. Một số mô hình vận khéo”, góp phần đảm bảo Sơn, Bảo Lộc đã tạo việc làm đồng và từ 200 tỷ đồng tăng lên mới (NTM), Huyện ủy Di Linh tiêu biểu của các đoàn thể an ninh - trật tự, giữ gìn cảnh thường xuyên cho 30 thành viên 470 tỷ đồng; nộp ngân sách từ 800 đã lãnh đạo chính quyền, Mặt trận như: “Phụ nữ với bảo vệ môi quan môi trường, phát triển kinh với mức thu nhập 15 triệu đồng/ triệu đồng tăng lên 2,5 tỷ đồng… Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân trường”, “Con đường hoa”, và tế - xã hội, tăng cường khối đoàn người/tháng. Quỹ đã giải quyết phần lớn trong huyện đẩy mạnh các phong mô hình “Phân lý rác thải tại kết các dân tộc ở một địa bàn có Trong đó, tính riêng giai đoạn nguồn vốn cho vay hỗ trợ phát trào thi đua yêu nước gắn với hộ gia đình” ở xã Hòa Ninh. 28 dân tộc anh em sinh sống, tỷ năm 2011-2016, hoạt động của triển nông nghiệp, nông thôn ở địa phong trào “Dân vận khéo” trong “Cựu chiến binh giúp nhau xóa lệ người dân tộc thiểu số chiếm QTDND phường Lộc Sơn thể hiện phương, đặc biệt đã cho nhiều hộ xây dựng NTM rộng khắp. đói, giảm nghèo”, “Thắp sáng 40% dân số toàn huyện… những số liệu tăng vượt trội như: nông dân vay không lãi suất để tạo Đến nay, trên địa bàn huyện đường quê” và “Đoạn đường THANH DƯƠNG HỒNG thành viên từ 5.800 người phát thêm điều kiện thoát nghèo nhanh triển thành 9.600 người; nguồn và bền vững. VĂN VIỆT Đăng ký dự án Khu Du lịch hồ Prenn Dự án FHF khám, mổ mắt miễn phí cho bệnh nhân Công ty cổ phần Đầu tư phát Trong 6 phân khu chức năng ở trong những khu du lịch lớn của triển HTV Quốc tế (Việt Nam) và Khu Du lịch hồ Prenn do 2 công tỉnh Lâm Đồng. Công ty TNHH Gia Phú Quốc tế ty đề xuất đầu tư, UBND tỉnh Đồng thời, 2 công ty tiếp tục (Singapore) vừa được UBND tỉnh Lâm Đồng cơ bản thống nhất và khảo sát, cập nhật thông tin về Lâm Đồng ủng hộ hình thức liên đề nghị lập báo cáo chi tiết hơn về hiện trạng sử dụng đất trong khu doanh, liên kết đăng ký đầu tư dự các sản phẩm, quy mô, sức chứa vực dự án đăng ký đầu tư, làm án Khu Du lịch hồ Prenn, Đà Lạt, của từng hạng mục ở mỗi phân căn cứ đề xuất các phương án đền phù hợp quy hoạch trên diện tích khu. Đặc biệt, khuyến khích đầu bù, giải phóng mặt bằng, tái định tổng thể 833 ha đã phê duyệt, dự tư những sản phẩm vui chơi, giải cư, quản lý, bảo vệ rừng, giữ gìn kiến nhiều sản phẩm du lịch mới trí, du lịch cao cấp, nhằm đưa Khu nguồn nước và môi trường… lạ, hấp dẫn du khách. Du lịch hồ Prenn trở thành một MẠC KHẢI Tổng thu NSNN đạt 75% kế hoạch Tổng thu NSNN trên địa bàn thu đang có tỷ lệ thu đạt thấp thác khoáng sản (116%), thu xổ tỉnh Lâm Đồng đã đạt 4,613 tỷ nhất là thu bán nhà (45%), số kiến thiết (106%), thuế sử Các bác sĩ đang tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân. đồng, bằng 75% kế hoạch địa DNNN TW (50%) và thu phạt dụng đất phi nông nghiệp (102%), phương giao. Các khoản thu do ATGT (51%); tuy nhiên, đã có tiền sử dụng đất (100%), thuế bảo Từ ngày 31/10 - 3/11, tại Trung bằng 2 phương pháp: phaco và mổ thuế quản lý đạt 4,180 tỷ đồng, nhiều khoản thu đạt và vượt kế vệ môi trường (98%), DN có vốn tâm Phòng chống Bệnh xã hội ngoài bao. Toàn bộ chi phí khám, bằng 72% kế hoạch. Trong các hoạch là các nguồn do Hải quan đầu tư nước ngoài (93%)… Lâm Đồng, các bác sĩ Khoa Mắt phẫu thuật, nằm viện, ăn uống của khoản thu thành phần, 3 khoản thu (236%), thu cấp quyền khai PHẠM LÊ của Trung tâm phối hợp với các bệnh nhân đều được Dự án FHF bác sĩ của Bệnh viện Mắt Đà Nẵng tài trợ (Dự án Phát triển chăm ĐAM RÔNG: Trồng 15 ha khoai lang Nhật tổ chức đợt khám phẫu thuật mắt sóc mắt toàn diện tại Lâm Đồng). miễn phí cho người nghèo trong Riêng bệnh nhân được chỉ định Ông Nguyễn Văn Chính, đổi diện tích đất trồng ngô sang kinh tế cao, góp phần vào công toàn tỉnh. Các bệnh nhân đã qua mổ phaco tự chi trả tiền mua thủy Trưởng phòng Nông nghiệp trồng 15 ha khoai lang nhật tại tác xóa đói giảm nghèo tại địa đợt khám sàng lọc tại tuyến huyện tinh thể nhân tạo. và Phát triển nông thôn huyện hai xã Đạ M’Rông và Đạ Tông. phương. Hiện nay, năng suất đã được chương trình khám và Theo Trung tâm Phòng chống Đam Rông cho biết, thực hiện Được biết, khoai lang Nhật là khoai trung bình 14 tấn/ha. Dự phẫu thuật. Bệnh xã hội tỉnh cho biết: sẽ còn chủ trương từng bước chuyển một loại giống cây trồng ngắn kiến đến cuối năm 2016, huyện Đến ngày 1/11, chương trình đã 1 đợt mổ mắt miễn phí cho người đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, ngày, với chi phí thấp, nhiều sẽ tăng diện tích trồng khoai khám cho 55 trường hợp và mổ nghèo trong tháng 12 nhằm đạt chỉ vụ Đông Xuân này nông dân hộ nông dân nghèo vẫn có thể lang Nhật lên 50 ha. đục thủy tinh thể cho 30 ca. Theo tiêu dự án 300 ca mổ đục thủy tinh Đam Rông đã tiến hành chuyển trồng và đã đem lại thu nhập HOÀNG YÊN dự kiến chương trình sẽ mổ 50 ca thể trong năm 2016. AN NHIÊN

Xây dựng, chỉnh đốn Đảng... TIẾP TRANG 1

... những biểu hiện “tự diễn đạt được kết quả như mục tiêu chuyển sang giai đoạn mới, một phê bình; đó là nguyên tắc quan ĐV phải luôn đặt lợi ích của Đảng, biến”, “tự chuyển hóa” trong nội đề ra, thiết nghĩ chúng ta cần chú chặng đường mới và nhiệm vụ trọng của sinh hoạt Đảng, là quy của dân tộc lên trên hết, biết giải bộ. Đặc biệt, trong nghị quyết lần trọng một số điểm sau đây: mới, nhằm bảo đảm cho Đảng luật phát triển Đảng và là biện pháp quyết đúng đắn, hài hòa giữa lợi này, Trung ương đã thẳng thắn chỉ Trước hết, kết quả thực hiện phụ luôn trong sạch, vững mạnh, xứng cơ bản để xây dựng Đảng ta trong ích cá nhân với lợi ích của Đảng, rõ 9 biểu hiện suy thoái về tư tưởng thuộc rất lớn vào thái độ, trách đáng giữ vai trò lãnh đạo đất nước. sạch, vững mạnh. Người nhắc nhở: của dân tộc; phải luôn lấy dân làm chính trị và 9 biểu hiện về suy thoái nhiệm của từng cán bộ, đảng viên Muốn Đảng trong sạch, vững cán bộ càng cao, trách nhiệm càng gốc, giữ mối quan hệ mật thiết với đạo đức, lối sống. Đó là những căn (CB, ĐV), mà trước hết là người mạnh, phải loại bỏ mọi phần tử lớn, càng phải gương mẫu tự phê nhân dân, tôn trọng và phát huy cứ quan trọng để từng cấp ủy, tổ đứng đầu cấp ủy. Do vậy, cấp ủy cơ hội, thoái hóa; làm cho đội ngũ bình và phê bình một cách trung quyền làm chủ của nhân dân; phải chức đảng triển khai thực hiện một từng cấp, trực tiếp là bí thư cấp ủy CB, ĐV luôn giữ vững tư tưởng thực, chân thành. Người đặc biệt bằng việc làm cụ thể để dân tin, cách hiệu quả, có chất lượng. phải nắm vững những nội dung chính trị, đạo đức cách mạng và phê phán các biểu hiện che giấu dân phục, dân yêu... như Bác Hồ Như vậy, Chỉ thị 05 của Bộ trọng tâm, cốt yếu được xác định phong cách dân chủ, mẫu mực. khuyết điểm, sợ tự phê bình và đã dạy. Đồng thời, phải tăng cường Chính trị và NQTW4 khóa XII đều trong Nghị quyết, đặc biệt là 4 Bác nhấn mạnh: chỉnh đốn đảng không dám phê bình; thái độ nể phê phán, cảnh báo, đấu tranh nhằm mục đích xây dựng Đảng nhóm giải pháp: Công tác chính trị là công việc rất hệ trọng, liên quan nang, né tránh hoặc lợi dụng phê ngăn ngừa những việc làm sai trái, trong sạch, vững mạnh; xây dựng tư tưởng, tự phê bình và phê bình; đến toàn bộ xã hội. Vì vậy, phải bình để nói xấu, bôi nhọ, vùi dập, xử lý nghiêm những hành vi vi đội ngũ cán bộ đủ năng lực, phẩm cơ chế chính sách; kiểm tra, giám làm từng bước, phải có trọng tâm; đả kích người khác... phạm kỷ luật Đảng, pháp luật Nhà chất, ngang tầm nhiệm vụ; ngăn sát kỷ luật Đảng; phát huy vai trò chỉnh huấn về mặt tư tưởng phải Thứ ba, lấy việc tự giác học tập nước; kiên quyết đưa ra khỏi Đảng chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư của nhân dân và Mặt trận Tổ quốc, gắn với chỉnh đốn về tổ chức; và tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, những cán bộ, đảng viên suy thoái tưởng chính trị, đạo đức, lối sống các đoàn thể chính trị - xã hội. chỉnh huấn cán bộ cao cấp là mấu phong cách theo tư tưởng, tấm về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối và những biểu hiện “tự diễn biến”, Đây là cơ sở, điều kiện, căn cứ để chốt của chỉnh huấn đảng; Trung gương Hồ Chí Minh là biện pháp sống và những biểu hiện “tự diễn “tự chuyển hóa”. Do đó, việc triển cấp ủy các cấp tổ chức học tập, ương phải tập trung làm trước và quan trọng hàng đầu, là nhiệm vụ biến”, “tự chuyển hóa”, đặc biệt là khai thực hiện Nghị quyết phải gắn quán triệt, xây dựng chương trình trực tiếp chỉ đạo; chỉnh đốn đảng thường xuyên, liên tục, lâu dài những người lợi dụng chức quyền chặt với việc thực hiện Chỉ thị 05 hành động triển khai thực hiện phù không phải là “chỉnh” và “đốn”, và trở thành nền nếp. Mỗi người để mưu cầu lợi ích riêng, lợi ích của Bộ Chính trị về đẩy mạnh việc hợp với điều kiện thực tế ở từng mà làm cho mỗi CB, ĐV thực phấn đấu tự tu dưỡng, rèn luyện nhóm, quan liêu, tham nhũng… học tập và làm theo tư tưởng, đạo địa phương, đơn vị. Việc thực hiện hiện tốt hơn nhiệm vụ của mình. theo những chuẩn mực đạo đức đã Với trách nhiệm chính trị của đức, phong cách Hồ Chí Minh. phải trên cơ sở đánh giá đúng thực Nội dung xây dựng, chỉnh đốn được địa phương, tổ chức đảng, cơ mình, mỗi cán bộ, đảng viên, nhất Thực hiện tốt Chỉ thị 05 là góp tế, nhận diện và chỉ rõ những biểu Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh quan, đơn vị xây dựng. là cán bộ chủ chốt các cấp phải phần củng cố vững chắc nền tảng hiện cụ thể ở từng CB, ĐV để có là: học tập chủ nghĩa, dùi mài tư Thứ tư, khẩn trương đổi mới đem hết tài năng, trí tuệ gương mẫu tư tưởng của Đảng trong mỗi cán các giải pháp khắc phục hiệu quả. tưởng, nâng cao lý luận, chấn chỉnh công tác tổ chức, cán bộ; tăng đi đầu trong triển khai thực hiện có bộ, đảng viên, mỗi tổ chức Đảng và Thứ hai, phải quán triệt và thấm tổ chức; phải tuân thủ và vận dụng cường kiểm tra, giám sát việc tu hiệu quả NQTW4 khóa XII, góp trong toàn Đảng, tiền đề quan trọng nhuần sâu sắc tư tưởng Hồ Chí linh hoạt các nguyên tắc tổ chức dưỡng, rèn luyện của CB, ĐV; phần xây dựng Đảng ta thực sự để thực hiện Nghị quyết TW4. Minh về xây dựng, chỉnh đốn sinh hoạt đảng; xây dựng và rèn hoàn thiện các cơ chế, chính sách, trong sạch vững mạnh, như điều Để việc triển khai NQTW4 khóa Đảng là công việc thường xuyên, luyện đội ngũ CB, ĐV. Đảng phải nhất là chính sách đào tạo, bố trí, Bác Hồ căn dặn trước lúc đi xa. XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng đặc biệt vào thời điểm cách mạng đặc biệt coi trọng tự phê bình và sử dụng cán bộ cho phù hợp. CB, KHÁNH LINH KINH TẾ - XÃ HỘI CUỐI TUẦN THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 3

Trò chuyện cuối tuần ĐỒNG CHÍ NGUYỄN VĂN YÊN - ỦY VIÊN BAN THƯỜNG VỤ TỈNH ỦY, PHÓ CHỦ TỊCH UBND TỈNH Hợp tác xã tiên phong trong xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới

Tại Hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012 và biểu dương HTX điển hình động thêm được nhiều nguồn tiên tiến tỉnh Lâm Đồng lần thứ V năm 2016, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Yên đánh giá cao lực, nhân lực, tiền vốn, khoa học thành tích của Lâm Đồng trong thực hiện Luật HTX năm 2012 và phát triển kinh tế tập thể (Báo Lâm công nghệ, tiêu thụ sản phẩm. Bản thân các HTX phải tự nỗ lực Đồng đã thông tin trong các số báo trước). Tuy nhiên, theo đồng chí, việc phát triển kinh tế tập thể phấn đấu vươn lên, không trông vẫn còn một số điểm yếu, hạn chế. Để khắc phục tình trạng này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nêu một số chờ ỷ lại, dựa dẫm vào sự hỗ trợ định hướng, giải pháp quan trọng. Báo Lâm Đồng đã có cuộc trò chuyện với Phó Chủ tịch UBND tỉnh của nhà nước, đổi mới tổ chức Đồng chí Nguyễn Văn Yên. Nguyễn Văn Yên về vấn đề này. hoạt động HTX, cả quan hệ sở Ảnh: P.Nhân hữu, quan hệ quản lý, quan hệ phân phối thích ứng với cơ chế LAN HỒ (Thực hiện) - UBND tỉnh đã thống nhất hình HTX, THT hoạt động gắn viên tín nhiệm, tạo được­­ mối quan thị trường, đáp ứng tốt nhu cầu mục tiêu, chỉ tiêu và 6 nhóm giải với các chuỗi giá trị nông sản hệ hài hòa giữa lợi ích cá nhân sản xuất và đời sống của xã viên, - Thưa đồng chí, những hạn chế, pháp mà Liên minh đã đề ra. Theo an toàn và có giá trị chất lượng và tập thể. Bên cạnh đó, tiếp tục thực hiện đúng nguyên tắc và bản yếu kém trong phát triển kinh tế tập tôi, sắp tới cần sớm nghiên cứu cao; mô hình liên kết sản xuất quán triệt Chỉ thị số 39-CT/TW chất HTX nhằm đem lại lợi ích thể của tỉnh Lâm Đồng biểu hiện hình thành mô hình HTX dịch vụ và tiêu thụ nông sản giữa doanh ngày 21/5/2004 của Bộ Chính trị cả về kinh tế và xã hội cho các như thế nào? mua chung - bán chung - sử dụng nghiệp với nông dân thông qua (khóa IX) về “Tiếp tục đổi mới, xã viên, tạo động lực thúc đẩy - Trước hết phải nhìn nhận chung; Hợp nhất các HTX nhỏ để HTX, THT; mô hình liên kết sản đẩy mạnh phong trào thi đua yêu HTX phát triển bền vững. Các thẳng thắn là: Một số sở, ban, hình thành nên HTX có quy mô xuất tiêu thụ hàng tiểu thủ công nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng HTX tích cực hưởng ứng và đẩy ngành, đoàn thể bao gồm cả cấp lớn, tổ hợp tác (THT) thành HTX, nghiệp, liên kết hoạt động du kết và nhân rộng điển hình tiên mạnh hơn nữa phong trào thi đua ủy, chính quyền địa phương chưa HTX lớn thành mô hình công ty. lịch dịch vụ gắn với làng nghề; tiến”. Tiếp tục tổ chức thực hiện yêu nước do tỉnh phát động. Làm thực sự quan tâm, chưa dành nhiều Gắn xây dựng phát triển HTX với mô hình liên kết kinh doanh vận tốt hai phong trào thi đua do Liên tốt công tác xây dựng và nhân thời gian để nghiên cứu phát triển, xây dựng nông thôn mới. Hình tải hàng hóa và hành khách… minh HTX Việt Nam phát động rộng các điển hình tiên tiến, để hầu như không phát triển được thành các mô hình liên kết mới Đối với Sở KH-ĐT, Liên minh “Đổi mới, phát triển và nâng cao có ngày càng nhiều các HTX, HTX. Số lượng HTX rất khiêm như: HTX liên kết với HTX, HTX HTX tỉnh là 2 cơ quan trực tiếp hiệu quả hoạt động của các HTX, làm ăn có hiệu quả, có uy tín, sức tốn (176 HTX, 2 LHHTX và 178 với doanh nghiệp, HTX với THT tham mưu cho UBND tỉnh trong liên hiệp HTX” và “HTX tiên cạnh tranh cao trong nền kinh tế THT). Quy mô HTX nhỏ, bình và người dân, HTX với nhà khoa việc phát triển kinh tế tập thể và phong trong xóa đói, giảm nghèo, thị trường. quân vốn 1 tỷ đồng/HTX. Chất học, nhà nông và nhà tiêu thụ. HTX: Phải đóng vai trò đầu tầu, xây dựng nông thôn mới”. Để kinh tế tập thể phát triển lượng hoạt động còn hạn chế: thu Để làm những việc trên, trước hướng dẫn, hỗ trợ các HTX trong - Đồng chí có ý kiến gì với các xứng tầm tiềm năng, thế mạnh của nhập người lao động từ 3-4 triệu hết, các sở, ngành, địa phương việc liên doanh, liên kết giữa HTX THT, HTX? Lâm Đồng, các cấp, ngành, địa đồng, xã viên 5 triệu đồng. Một và các cấp ủy, chính quyền, đoàn với HTX, giữa HTX với các THT, - Đối với các THTvà HTX, phương, các tổ chức kinh tế hợp số xã viên HTX vào HTX mang thể, Mặt trận Tổ quốc cần tiếp giữa HTX với nông dân và các theo tôi, phải bám sát nhiệm vụ tác, HTX tiếp tục khuyến khích và tính hình thức, xin phù hiệu đi tục tăng cường­ tuyên truyền sâu tổ chức kinh tế khác nhằm huy chính trị ở các địa phương nơi tạo điều kiện cho các HTX điển nơi khác đăng ký thuế, trốn thuế, rộng về chủ trương phát triển động thêm được nhiều nguồn lực, địa bàn hoạt động của mình, có hình tiên tiến và các cá nhân tiêu không đóng góp cho địa phương. kinh tế tập thể... Tích cực vận nhân lực, tiền vốn, khoa học công sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả biểu gặp gỡ, trao đổi những kinh Toàn tỉnh có 24 HTX ngưng hoạt động hướng dẫn, thành lập các nghệ… để xây dựng và phát triển nhiều hơn nữa với các cấp ủy nghiệm hay, cách làm hiệu quả động chưa giải thể được. Các HTX THT, các mô hình HTX kiểu bền vững. Tập trung nâng cao chất và chính quyền cơ sở để được nhằm nhân rộng mô hình; các kinh lúng túng trong hoạt động, phương mới; chú trọng phát triển HTX lượng nguồn nhân lực cho các hỗ trợ, giúp đỡ trong quá trình nghiệm hay, cách làm hiệu quả hướng liên kết xây dựng chuỗi giá gắn với duy trì và phát triển các HTX nhằm xây dựng đội ngũ cán hoạt động. Tăng cường liên phải được đúc kết, phổ biến rộng trị sản phẩm còn ít. làng nghề ở nông thôn. Mỗi xã bộ quản lý HTX năng động, nhạy doanh, liên kết giữa HTX với rãi cho nhiều người, nhiều nơi trên - Vậy phương hướng khắc phục phải phát triển 1 sản phẩm gắn bén, dám nghĩ, dám làm, dám chịu HTX, giữa HTX với các THT, địa bàn tỉnh. và những nhiệm vụ trọng tâm trong với làng nghề HTX. Đẩy mạnh trách nhiệm, nhiệt tình, tâm huyết, giữa HTX với nông dân và các - Xin cảm ơn Phó Chủ tịch thời gian tới? xây dựng và phát triển các mô gắn bó lâu dài với HTX, được­­ xã tổ chức kinh tế khác nhằm huy UBND tỉnh!

Không quyết tâm sẽ khó đạt mức tăng trưởng đặt ra Đó là nhận định của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Yên tại cuộc họp thường kỳ với các thành viên UBND tỉnh mới đây. Bởi, chỉ còn được 80% kế hoạch năm”. Và 2 tháng nữa sẽ kết thúc năm 2016, trong khi một số chỉ tiêu kinh tế cơ bản có khả năng không hoàn thành nếu các sở, ngành và địa trong 2 tháng còn lại, với các “tín hiệu” từ điều kiện sản xuất cũng phương không quyết tâm tập trung giải quyết. như việc mở rộng thị trường đang có dấu hiệu tích cực sẽ thúc đẩy XUÂN TRUNG nâng cao sản lượng một số lĩnh vực Một số mặt hàng xuất khẩu chủ sản xuất. yếu như: Alumin 497,1 nghìn tấn, trị ăm 2016, năm đầu Lâm Biểu hiện này ở chỗ, hiện tại các giá 117,8 triệu USD, tăng 27,3% về Đồng thực hiện Nghị quyết hồ thủy điện đã có nước về nên các lượng và giảm 5,1% về giá trị; hàng Đại hội Đảng bộ tỉnh, Hội nhà máy đang tận dụng vận hành các N rau quả 7.377,3 tấn, trị giá 16,6 triệu đồng nhân dân và kế hoạch của tổ máy chạy hết công suất và ngay USD, tăng 2% về lượng và giảm UBND tỉnh về phát triển kinh tế, xã trong tháng 10 đã tăng công suất lên 2,2% về giá trị; hạt điều 1.337,5 tấn, hội giai đoạn 2016 - 2020. Vì vậy, 7% so với cùng kỳ. Mặc khác, một trị giá 10,7 triệu USD, tăng 4,8% về đặt ra yêu cầu phải phấn đấu thực số sản phẩm đã tìm được thị trường, lượng và tăng 12,3% về giá trị; cà hiện đạt và vượt mức các chỉ tiêu nhất là thị trường nước ngoài thông phê 55 nghìn tấn, trị giá 98,3 triệu kinh tế ngay từ năm đầu tiên thực qua quá trình xúc tiến, quảng bá sản USD, tăng 13,6% về lượng và tăng hiện các nghị quyết, kế hoạch của phẩm, thương hiệu. Do đó, trong quý 3% về giá trị; chè chế biến 12,1 tỉnh nhằm tạo đà phát triển cho các 4 này, các hoạt động chế biến của nghìn tấn, trị giá 26,1 triệu USD, năm sau để thực hiện thắng lợi kế các nhà máy đã bắt đầu nâng cao sản tăng 6,5% về lượng và giảm 0,5% về hoạch 5 năm phát triển kinh tế, xã lượng, mức tiêu thụ. giá trị; hàng dệt may 1,5 triệu USD, hội của Lâm Đồng. Đơn cử như cà phê đã tăng giá giảm 9,46%; hàng hóa khác 59,2 Để đạt mức tăng trưởng kinh tế bán ra và gia tăng năng lực chế triệu USD, tăng 17,57%... từ 8 - 9% trong năm 2016 như kế biến, cùng với các sản phẩm chế hoạch đặt ra, các khu vực kinh tế Sản xuất nông nghiệp có dấu hiệu chững lại. Ảnh: D. Thương biến, xuất khẩu rau tăng mạnh và nông nghiệp, công nghiệp - xây 2 tháng cuối năm dự báo sẽ tăng dựng và thương mai, dịch vụ mặc dù chỉ số sản xuất ngành năm 2014 tăng 27,0% và lũy kế điện giảm trong thời gian qua. từ 10 - 15%. Các mặt hàng lụa tơ cần bảo đảm mức đóng góp tăng công nghiệp ước 10 tháng năm 10 tháng 2015 tăng 6,6%. Một số Tuy nhiên, theo ông Huỳnh tằm, lụa may mặc... cũng có chiều trưởng tương ứng từ nội bộ các 2016 tăng 4,4% so với cùng kỳ, nguyên nhân dẫn tới chỉ số sản Ngọc Hải - Giám đốc Sở Công hướng tăng xuất khẩu nhờ thị ngành như đã được giao. nhưng đây là mức tăng thấp nhất xuất công nghiệp giảm sút do lĩnh thương cho hay: “Đến thời điểm trường Trung Á... Theo báo cáo của UBND tỉnh, trong 2 năm qua. Cụ thể 10 tháng vực chế biến, khai khoáng, thủy này sản xuất công nghiệp đã đạt XEM TIẾP TRANG 11 4 THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 CUỐI TUẦN KINH TẾ - XÃ HỘI Người con hiếu thảo sợ “Mẹ đi mãi không về...”

Ký QUỲNH UYỂN mới gặp. Những lời động viên của chị làm các cụ phấn chấn; và ó câu chuyện cổ niềm hạnh phúc chị nhận được là tích về một đứa những bàn tay nắm chặt, những trẻ, mong muốn nụ cười móm mém niềm vui. mẹ sống lâu nên Những chiếc mũ len dày dặn chị trèoC đèo lội suối đi tìm thầy, tìm tranh thủ đan trong 3 tháng được thuốc về trị bệnh cho mẹ. Theo trao cho những cụ cao tuổi nhất lời Bụt, số ngày mẹ sống chỉ của trung tâm để tránh cái lạnh tính bằng cánh hoa trên bông Là hội viên Hội VHNT Đà Lạt khi mùa đông sắp tới… hoa trắng em hái được, cô bé đã Lâm Đồng, chị Ngoãn Không chỉ là người con hiếu thảo nhẹ nhàng xé những cánh hoa đã xuất bản 2 tập thơ, với cha mẹ mình, chị Ngoãn luôn nhỏ thành những sợi trắng tinh trong đó nhiều dành tình cảm yêu thương và cái mỏng mảnh để mẹ sống lâu bên bài thơ viết về nhìn trìu mến đầy độ lượng cho mình. Câu chuyện xúc động đã cha mẹ mình. những người cao tuổi sống quanh làm nên một loài hoa biểu tượng mình, có dịp là chị luôn đến bên của lòng hiếu thảo - Bông hoa họ dành sự quan tâm, sẻ chia, cúc trắng. Nhưng hôm nay có giúp đỡ. một người phụ nữ không còn Thế mà trong cuồng quay cuộc là cô bé, chị cũng không có vị sống, không ít những người trẻ thuốc thần tiên nào, mà dành tuổi luôn nghĩ rằng người cao hơn 20 năm để chăm sóc cả cha tuổi là những người “đã hết mẹ như viết nên một câu chuyện Những trang thơ cho cha mẹ. Ảnh: Q.Uyển thời”, những người đã “sống cổ tích trong đời sống hiện đủ”… Cuộc sống của con người đại đó là chị là Trần Thị Hồng gian khó, tiến lên phía trước và con/ Dẫu ngoài kia trời đang thế kỷ (1910 - 2010) đã về với tổ không bao giờ là đủ, trăm năm Ngoãn ngụ phường 7 - Đà Lạt. cống hiến như: “Đêm đông - ca mưa gió nổi/ Nơi quê nhà bão tiên, đến năm 2013, cụ bà cũng chỉ bấy nhiêu ngày, cuộc đời con Chị Ngoãn là con gái út nên ba/ Giấc ngủ chập chờn trong vừa ập tới/Thương cây lúa ngậm qua đời khi đã sống trọn một thế người đã tính bằng năm, bằng ở độ tuổi 45 - 50 các cụ mới tiếng máy”, hay “Bát mì nóng đòng xơ xác giữa trời mưa/ Lời kỷ (1913 - 2013). Tôi nhớ mãi, tháng; thì cũng có thể tính bằng sinh ra chị, sức vóc nhỏ bé, thể nhường nhau đêm ca ba/ Tiếng mẹ ru con từ thuở ấu thơ/ Cái trong tang lễ của cha mẹ mình, ngày, bằng giờ, bằng phút, bằng lực yếu hơn 4 anh chị em trước reo hò vang dậy/ Đêm lấp sông/ vạc… cái cò ven sông lặn lội/ ở tuổi trên 55, chị Ngoãn ngồi giây. Hữu hạn là vậy, có đến thì mình. Học hết phổ thông, chị Hai đứa mình ôm nhau cười Con lặng thầm nhẩm tiếp lời ru/ lặng lẽ, trống trải, sắc mặt thẫn có đi. Sóng trước đổ đâu, sóng Ngoãn không đi đại học, mà nước mắt bỗng rưng rưng/ Đâu Hát bài hát ngày xưa mẹ hát/ Ầu thờ như một đứa trẻ mất đi điều sau đổ đấy, chăm sóc phụng xung phong lên làm công nhân chỉ có mồ hôi/ Máu đã đổ trên ơ… Cái cò… cái vạc” (Lời ru gì đó lớn lao nhất của đời mình. dưỡng cha mẹ khi già yếu là trên công trường thủy điện công trường cho dòng điện ngàn cho mẹ). Những lời thơ giản dị 23 năm, chăm sóc cha mẹ già, chăm sóc cho tương lai của chính Sông Đà ngay từ những ngày năm sáng mãi”… Nếu thời ở của chị, lúc như tiếng reo vui của nâng giấc, quan tâm từ bữa ăn mình, con của mình sẽ nhìn vào đầu công trình mới khởi công Sông Đà, sức trẻ và tình yêu “đứa trẻ nhiều tuổi” vẫn được giấc ngủ như một lập trình, chị tấm gương của cha mẹ chúng mà xây dựng. lớn với sức mạnh chinh phục sống hạnh phúc trong vòng tay luôn cảm thấy mình là người làm theo. Làm bạn với chị, tôi Tuổi trẻ cùng những kỷ niệm thiên nhiên của con người đã cha mẹ, khi như lời ngậm ngùi hạnh phúc. Chị tâm sự: “Nếu chị học được ở chị rất nhiều điều, tôi đẹp đẽ hơn 10 năm chị gửi lại bật thành những cảm hứng thi vì biết rằng vòng tay ấy đang rất vào Yaly thì chỉ một công trình rất quý chị, quý ở đức hy sinh và Sông Đà, năm 1990, công trình ca thì giờ đây về bên cha mẹ, gần đến ngày phải rời xa: “Chiều nữa là chị sẽ có chế độ lương lòng hiếu thảo. Tôi “giấu” chị kể hoàn thành, trở về quê, lúc đó cảm xúc về tình yêu thương cha nay con đi chợ Tết/ Chọn mua hưu, tuổi già của mình sẽ an cho bạn đọc tấm gương về lòng bố đã ở tuổi 80, mẹ đã 77 tuổi, mẹ lại bật lên thành thơ từ hành cho mẹ bộ đồ/ Cớ sao chợt cay tâm, nhưng không gì có thể đánh hiếu thảo để cho tôi và tất cả 3 anh trai đã lấy vợ, công tác ở động rất thực: “Con chỉ là con, khóe mắt/ Nhớ về cái Tết ngày đổi được quãng thời gian chị những ai đang làm con cùng suy xa, chị gái lấy chồng; chị Ngoãn đứa con gái nhỏ/ Chén cơm ly xưa/ Chắt chiu mớ rau, con cá/ được sống bên cha mẹ, an ủi cha ngẫm và nhìn lại mình. không đành lòng nhìn cha mẹ nước hàng ngày/ Những khi cha Những đồng tiền lẻ hiếm hoi/ mẹ, đem lại niềm vui cho cha già hiu quạnh nên chị không đau/ mỗi chiều trở gió/ Con lặng Cuối năm mẹ đi chợ Tết/ Bâng mẹ lúc tuổi giả. Đó là niềm hạnh theo đơn vị, cùng các chàng thầm ủ ấm một đôi tay/ Con chỉ khuâng con bước theo người/ phúc lớn nhất mà không gì sánh trai cô gái tiếp tục đến Gia Lai là con/ đứa con gái buồn vui Tuổi thơ vô tư đến lạ/ Lon ton bằng, không gì đánh đổi được”. Theo dòng sự kiện làm thủy điện Yaly, mà ở lại một thuở/ Lớn lên trong lòng con bước theo người/ Xênh xang Gần đến tháng 10, chị Ngoãn quê nhà chăm sóc cha mẹ. Năm mẹ cha/ Chậu nước ấm ngày bộ quần áo mới/ Đi bên dáng gọi điện cho tôi: “Em ơi, chị 1992, chị cùng cha mẹ vào Đà xưa/ Mẹ lau mặt cho con mỗi mẹ hao gầy/ Mẹ giờ đâu nhìn rõ tranh thủ đan được mấy cái mũ Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2016 với nhiều điểm nhấn Lạt - nơi các anh đang công tác sớm/ Bây giờ lại đến lượt con…/ nữa/ Run tay sờ tấm lụa thơm/ len, em có rảnh không, chị em để gia đình quây quần đoàn tụ. Niềm vui giản đơn đâu dễ kiếm Rưng rưng con ngồi ngắm mẹ/ mình cùng đến thăm và tặng cho Liên hoan Phim quốc tế Hà Nội Cuộc sống những ngày đầu rất tìm/ Con hạnh phúc bên mẹ, cha Mùa xuân chậm chầm trước các cụ ở Trung tâm Bảo trợ xã lần thứ IV (LHP HANIFF 2016) khó khăn, chị vẫn dành sự quan hạnh phúc/Quả hạnh phúc giữa thềm”. Chị luôn nơm nớp lo sợ: hội tỉnh nhé”. Nghe điện thoại diễn ra tại nhiều địa điểm từ tâm chăm sóc đặc biệt cho cha cuộc đời rất thực/ Mùa xuân này “Con rất sợ có những chiều như của chị, tôi biết cứ đến tháng 10 mẹ mình, để các anh chị yên tâm con hái tặng song thân” (Nói thế/ Mẹ ra đi mãi mãi không về/ “bệnh” nhớ cha mẹ của chị đến ngày 1/11 đến 5/11/2016. Đây công tác. Hai cụ mỗi ngày một cùng cha). Chị coi việc chăm Giường bỏ không chăn nệm ngẩn dịp “tái phát”… Có kinh nghiệm là Liên hoan phim có sự đầu tư già yếu, ngày 3 bữa, vệ sinh cá sóc các cụ là niềm vui lớn, chị ngơ tìm/ Hơi ấm mẹ đọng trong chăm sóc cha mẹ già, chị thấu và những nét mới đáng chú ý. nhân, thay chăn, ga, gối đệm từ chối mọi cuộc vui chơi cùng từng sợi vải/ Khoảng lặng nào hiểu được nỗi cô đơn của người và giặt giũ, chị quan tâm đến bè bạn. Hiếm khi có việc phải đau buốt phía tim/ Con rất sợ mẹ cao tuổi. Chị nói với tôi, không ới khẩu hiệu “Điện cha mẹ từng li từng tí để các cụ ra khỏi nhà, chị cũng tranh thủ ơi có biết/ Khoảng trống mênh ai hiểu người già bằng chị, tâm ảnh - Hội nhập và Phát luôn sạch sẽ, giường chiếu thơm vào thời gian cha mẹ nghỉ ngơi, mông ai lấp cho đầy/ Để nghìn lý người già khác lắm em ạ. Đời V triển bền vững”, LHP tho. Chị lên lịch chăm sóc giờ xong việc lại vội về cho kịp giờ năm con còn gọi mẹ/ Để nghìn người có hai lần trẻ con, người quốc tế Hà Nội lần thứ IV, 2016 có ăn, giờ uống sữa, lên thực đơn chăm sóc cha, mẹ. Chỉ xa một năm/ Con khát một vòng tay”… cao tuổi khi sức khỏe đã suy số lượng phim lớn nhất tham dự từ để các cụ ăn uống ngon miệng, bước là lo lắng bồn chồn: Đêm (Điều con không muốn). Là hội giảm thì tinh thần cũng trở nên trước đến nay, với những điểm mới nghỉ ngơi đúng giờ giấc. Tối dài thao thức đầy vơi/ Nhớ về bố viên hội Hội Văn học nghệ thuật yếu đuối, rất cần điểm tựa, cần về nội dung và cách tổ chức. đến, sau khi cơm nước, dọn dẹp, mẹ sống nơi phố lành/ Vắng con Lâm Đồng, thơ của chị Ngoãn ai đó vỗ về. Người già rất dễ vệ sinh, chị lại dành thời gian có ngọt bát canh/ Bát cơm có mang đậm tình người, tình yêu bị tổn thương, chỉ một câu nói, Kỳ liên hoan phim ngồi bên cạnh kể chuyện, trò dẻo, áo lành có thơm/… Giờ này thiên nhiên, tình yêu quê hương một thái độ không đúng cũng “chịu chi” nhất truyện cùng bố mẹ, đọc báo cho bố mẹ ngủ trưa/ Rừng khuya con đất nước, tình cảm gia đình với làm các cụ buồn lòng. Chăm sóc LHP quốc tế Hà Nội lần 4 các cụ nghe, ngồi cạnh xem tivi cũng mới vừa ngả lưng/ Bồi hồi những người thân. Chị đã làm người cao tuổi chính là sự thấu có gần 1.000 khách mời trong cùng các cụ để tránh bị chứng lắng giữa mênh mông/ Lời ru hơn 200 bài thơ với nhiều cảm hiểu, tình yêu thương, lòng quý nước và 200 khách mời quốc tế, “lẫn” do tuổi tác. của mẹ ấm nồng giấc con (Đêm xúc gây cho người đọc rung cảm, trọng… Cùng chị Ngoãn đến ngoài ra, BTC đã dám chi số tiền Gần 100 tuổi, các cụ vẫn sống trong rừng). và đã cho in 2 tập thơ “Hoa của Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh, “khủng” bản quyền để đưa nhiều minh mẫn, bên nhau, bên con Xưa nay mẹ ru con, nhưng khi đất” và “Lời thương để ngỏ” với vừa đi những câu chuyện của chị phim chất lượng về trình chiếu. cháu hạnh phúc bằng sự chăm mẹ già, chị Ngoãn đã ru mẹ khi bút danh Mai Đình. Trong đó, nói với tôi chỉ xoay quanh người Đặc biệt, bộ phim chiếu khai sóc tận tình của cô con gái. bà 90 tuổi: Mẹ ơi/ Hãy ngả vào nhiều bài thơ chị viết dành riêng cao tuổi. Qua dãy nhà của các cụ, mạc LHP quốc tế Hà Nội 2016 Ngày xưa, trên công trình vai con/ Đôi tay nhỏ con làm cho người sinh thành ra mình. chị bước ngay vào một phòng, là “I, Daniel Blake” của đạo diễn thủy điện, vốn có năng khiếu điểm tựa/ Mẹ gắng ngủ thêm Rồi cái điều chị không muốn đến bên giường nơi có một cụ Anh Ken Loach đã đoạt giải sáng tác văn học, chị viết nhiều chút nữa thôi mẹ nhé/ Tuổi 90 cũng đến, các cụ lần lượt đi về già yếu không còn đi lại được. Cành cọ vàng 2016 tại Cannes. bài thơ, truyện ký có sức cổ vũ được mấy đêm mẹ trọn giấc ngủ cõi Phật như ngọn đèn cạn dầu. Chị cầm chén cháo đút cho cụ ăn Được biết, bộ phim mới ra mắt những người trẻ tuổi vượt qua ngon?/ Xin mẹ hãy tựa vào vai Năm 2010, cụ ông sống trọn một như những người thân lâu ngày tại Anh hôm 21/10, công chiếu VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT CUỐI TUẦN THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 5 Vẫn người xưa ấy Truyện ngắn: CHU BÁ NAM

ôi mắc một cái bệnh ăn không hết, tưới cho cây thay mãn tính là nghiện phân, thậm chí đổ cả ra đường. chương trình thời Có hình ảnh hẳn hoi, focus đặc tả sự trên VTV1. Xem dòng sữa trắng lấp lánh lấp lánh buổiT sáng, buổi trưa, buổi chiều chảy tràn ra mặt đường! và cả buổi tối nữa. Có vậy thôi Chết thật, ngày xưa, tôi ốm mà cứ nghe đi nghe lại, thường thập tử nhất sinh mới được bác là nằm nghe, không cần nhìn sỹ kê đơn cho một hộp sữa Ông màn hình. Vợ tôi đến phát bực, Thọ, những người bán máu hay là ông yêu mấy cái cô phát thường xuyên mới được cung thanh viên trẻ đẹp có giọng nói cấp mỗi tháng có năm hộp. Bác quyến rũ? Bọn trẻ hay lên mạng sỹ nói: “Sữa thay được tất cả, bảo theo dõi VTV1 khác gì đọc nhưng tất cả không thay thế báo Nhân Dân, phải xem tin được sữa”. Cũng chính vì bổ ngoài luồng kia ông ạ. mà sữa khó bảo quản, tôi sẽ về Thôi thì tôi cứ chung thủy Đơn Dương hướng dẫn những với VTV1. Ừ thì từ sáng đến người nuôi bò làm phomat dễ trưa chẳng ăn ai, chiều muộn bảo quản hơn, chủ động nguồn rồi, hoàng hôn sắp tắt ngấm hàng chứ cứ để bọn gian thương Minh họa: P.Nhân rồi nhưng vẫn muốn xem cái mặc sức ép giá dân thế này con tạo nó xoay vần ra sao. không chịu được! trắng loang lổ bê bết đất nằm tè là cả đàn thi nhau tè theo. khổng lồ ven đường. Bên trong Ngồi một chỗ, người ta đem cả Lại đặt chân lên mảnh đất trên nền bùn như giữa ruộng Rắc rối đây, không thể dùng là những luống ớt ngọt thẳng thế giới đến cho mình, không bazan mềm xốp tươi màu bã khoai sau thu hoạch. Thế này một vài cái xô mà hứng được, tắp có căng dây nilon, quả xanh sướng à. trầu mà những người lười nhác thì gom thế nào được nước tiểu. phải đầu tư thêm 20 cái nữa. quả đỏ bằng nắm tay người lớn Xem ra cái thế giới này chả không chịu bón phân cây trái Người ta bảo xí nghiệp dược Trời ạ, có 20 cái xô nhựa, lúc treo dọc thân từ dưới lên. Trồng ngày nào được yên, không chỗ vẫn cho thu hoạch. Mấy chục phải đầu tư cho mấy bao xi ấy sao mà nghèo, mà khổ thế. rau công nghệ cao đấy, người này thì chỗ kia, bất hòa, đụng năm trước sao mà khổ thế, măng tráng nền. Tất nhiên, để Với bao nhiêu hy vọng quay lái taxi giải thích và chỉ cho tôi độ, chiến tranh… dân chúng đường mòn lầy lội, tay xách đôi có mấy bao xi măng phải chạy lại vẫn không được giọt nước những sợi dây tưới nhỏ giọt vùi đến là khổ. Hóa ra ở ta lại ổn dép rọ đứt quai nhấc từng bước lên chạy xuống, đem giấy giới đái nào, những chiếc xô nhựa dưới mặt luống có phủ ni lông định hơn cả, người người lo chân. Tôi đến nông trường bò thiệu đến tận Ty Xây dựng xin không cánh mà bay, công nhân chống cỏ và giữ độ ẩm. Israen làm ăn, thỏa sức làm giàu, vui sữa lấy nước tiểu bò. xét duyệt, vậy mà nền tráng mượn rồi “quên” đem trả. Đơn đấy, anh ta nói. Không có người thật. Hiềm một nỗi biến đổi khí Sau chiến tranh cái gì cũng được mấy bữa đã bị móng bò giản chỉ có thế, “dự án nước đái trông thế này liệu có mất trộm hậu đã đến mức khôn lường: thiếu, để sản xuất thuốc ho cày xới thảm hại. Đành đem xô bò” không khả thi! không? Camera kia kìa, anh hạn hán, bão lũ, sạt lở đất, nước Benzo và chất chống mốc cho đến hứng nước tiểu từng con Giờ nghe đâu nông trường không nhìn thấy à? Mà nhà nào biển dâng, đất ngập mặn… magi xì dầu người ta phải dùng một. K’Brit là công nhân người giải thể, cổ phần hóa rồi bán chẳng có, lấy làm gì. Xe lướt Nhưng đấy là chuyện của trời, đến Natribenzoat mà chất tiền dân tộc K’Ho có sáng kiến rất cho tư nhân. Nông thôn mới có qua mấy vạt ngô non là một bất khả kháng, còn chuyện của sinh ra nó là axit hypuric có hay: Sáng sớm dội lên lưng bò khác, đường liên thôn, liên xã cánh đồng cỏ voi cao lút đầu. ta, do ta cơ. trong nước đái bò. Đến chuồng một gáo nước lạnh là lập tức nó bê tông hóa hết, xe máy, taxi Sắp đến gia đình người K’Ho Vào một buổi tối, VTV1 đưa tin trại thì thấy trống huếch trống đái. Thật nực cười mà rồi ngẫm phóng vù vù. Tôi bảo người lái nuôi bò sữa rồi đây... dân Đơn Dương, Lâm Đồng, sữa hoác, mấy chục con bò sữa đen ra người ta cũng vậy, một con xe dừng lại cho xem nhà kính XEM TIẾP TRANG 11

Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2016 với nhiều điểm nhấn

đương đại và Chùm phim ASEAN. những kỳ LHP trước, Trại sáng tác Cannes, LHP Berlin… Theo BTC, hạng mục phim tài năng trẻ Haniff 2016 do Cục Triển lãm “Bối cảnh Việt Nam truyện dài sẽ có 5 giám khảo, Điện ảnh phối hợp với Công ty trong một số phim nước ngoài” trong đó, đạo diễn lừng danh TNHH dịch vụ phim Cầu nối đỏ do Viện Phim Việt Nam thực Régis Wargnier sẽ giữ vai trò chủ (Redbridge) tổ chức diễn ra trong hiện là hoạt động nằm trong khảo. Régis Wargnier là đạo diễn suốt thời gian tổ chức LHP. Đây là khuôn khổ của LHP quốc tế Hà của bộ phim “Đông Dương” từng diễn đàn trao đổi học thuật và kinh Nội thứ IV. Tại đây, khán giả ra mắt và gây tiếng vang vào năm nghiệm làm phim, phát triển dự án được chiêm ngưỡng nhiều bối 1992. Phim từng giành giải Quả làm phim của các đạo diễn trẻ với cảnh tuyệt đẹp của Việt Nam Cầu Vàng và Oscar dành cho các chuyên gia điện ảnh hàng đầu hiện diện trong phim của các nhà phim nói tiếng nước ngoài hay khu vực và quốc tế. Các học viên làm phim quốc tế. nhất vào năm 1993. tham gia được các chuyên gia quốc Ngoài ra, còn có các hoạt động BTC cho biết những nghệ sĩ tế và Việt Nam hướng dẫn nghiên bên lề liên quan đến bộ phim do được mời ngồi vào vị trí Ban giám cứu, thảo luận và thực hành theo 3 Đại sứ quán Pháp phối hợp với Hình ảnh trailer của LHP HANIFF 2016. khảo lần này hầu hết là đạo diễn, chuyên ngành là quay phim, biên BTC LHP tổ chức. Trong khuôn diễn viên lừng danh từng được kịch và đạo diễn. Năm nay, trại khổ còn có buổi Hội thảo với chủ tại Mỹ từ 6/1/2017. Bộ phim Với 146 bộ phim dự thi đến các giải thưởng điện ảnh danh giá sáng tác có sự tham gia của nhiều đề: “Hợp tác sản xuất phim trong “I, Daniel Blake” (Tôi, Daniel nhất như: Oscar, Cesar, BAFTA… khách mời danh tiếng trong nước các nước ASEAN” và Tọa đàm: Blake) nằm trong chùm phim từ 43 quốc gia và vùng lãnh hay các giải thưởng điện ảnh và quốc tế như chuyên gia đến từ “Điện ảnh Ấn Độ” giới thiệu tới Toàn cảnh thế giới. thổ được trình chiếu và tham quốc gia. Phần lớn các vị giám Hàn Quốc, Đức và Mỹ. công chúng và các nhà làm phim Cùng với hạng mục Phim dự thi dự LHP quốc tế Hà Nội lần khảo đã từng ngồi vị trí chủ tịch Năm nay, Cục Điện ảnh phối nhiều nét văn hóa đặc sắc của Ấn (phim dài, phim ngắn) được tuyển thứ IV đánh dấu là LHP có số hoặc thành viên ban giám khảo hợp với Công ty TNHH BHD tổ Độ được thể hiện qua các bộ phim chọn từ các nền điện ảnh trên tại các LHP quốc tế hàng đầu như chức Chợ dự án làm phim. Chợ cũng như nỗ lực của điện ảnh Ấn thế giới còn có các chương trình lượng phim tham dự lớn nhất Cannes, Berlin, Matxcơva... dự án làm phim năm nay quy tụ Độ trong hành trình vươn ra thế phim đặc sắc như: Toàn cảnh điện từ trước đến nay. Để LHP đến gần hơn với công nhiều gương mặt mới trong lĩnh giới mà vẫn bảo tồn nét đặc sắc ảnh thế giới, Tiêu điểm điện ảnh chúng, điểm mới trong LHP lần vực sản xuất phim trong nước của riêng mình. Ngoài ra còn có Ấn Độ, Chương trình phim chọn ngắn (phim truyện ngắn, tài liệu, này là chiếu phim ngoài trời. và quốc tế. Dự án xuất sắc nhất một cuộc họp giữa các nhà lãnh lọc Italia, Chùm phim ASEAN, hoạt hình) dự thi; 17 bộ phim ở các trong Chợ dự án sẽ được lựa chọn đạo điện ảnh các nước ASEAN Chương trình phim Việt Nam thể loại được tuyển chọn để chiếu Cơ hội cho các nhà làm để tham dự những sự kiện điện (tổ chức Film ASEAN). đương đại. Điện ảnh Việt Nam có trong các chương trình Toàn cảnh phim trẻ ảnh quốc tế lớn như LHP quốc TS tổng hợp 2 phim dài (phim truyện), 10 phim điện ảnh thế giới, Phim Việt Nam Từng là điểm nhấn độc đáo trong tế Hồng Kông, Chợ dự án LHP (theo hanoimoi.com.vn) 6 THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 CUỐI TUẦN VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

Trên kệ sách của bạn Một ngày là trăm năm

TRỊNH CHU

hời gian là căn nguyên của mọi sự dịch đổi. Do đó, chiếm lĩnh Tthời gian hoặc ghi vệt cá nhân vào dòng dịch đổi đó cũng đều là cách thức để thoát khỏi sự níu vướng của thời gian. Đại tá, nhà thơ Lê Anh Dũng chiếm lĩnh và lưu vết thời gian theo một cách rất riêng: nhặt, gói và gửi kỷ niệm đời mình vào những trang thơ. Một ngày là trăm năm lộ sáng cái nhìn về không - thời - gian kỷ niệm. Tất nhiên, cái không - thời - gian kia chưa hẳn đã là một ám ảnh thường trực trong thơ ông. Dẫu rằng tần số không - thời - gian ấy hiện diện ở hầu hết các bài thơ trong tập Một ngày là trăm năm. Đại tá, nhà thơ Lê Anh Dũng Kia ta bắt gặp không gian của Cổng quê ở Điện Bàn, Quảng Nam. trời Quản Bạ, của Một chiều Vũng Ông nguyên là phóng viên Rô. Nọ ta lại gặp không gian của Báo Quân đội Nhân dân và Truyền dạy cồng chiêng. Ảnh: Trường Thi Pù Luông thực ảo, của Một ngày Di Linh. Thời gian trong tập thơ này hiện nay là Trưởng đại diện cũng là một khoảng dài ngút bóng, NXB Quân đội Nhân dân, Phó dài suốt đời người: “Sông phù sa Chi hội trưởng Chi hội Nhà Trăn trở bản sắc lễ hội truyền thống đời phù hoa/ Chuông chùa Vạn văn Việt Nam tại Đà Nẵng, Hạnh la đà sắc không”. NDONG BRỪM dậy, làm sống lại không gian thiêng K’Ho Sre thường tổ chức nhiều lễ Cái vô vi, tinh diệu giữa sắc và Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Đà liêng và đưa con người trở về với hội truyền thống, như gieo sạ, rửa không, giữa thực và mộng không Nẵng. Trong 30 năm sáng ễ hội văn hóa truyền cội nguồn, nơi đó không chỉ tôn lên chân trâu, nhô wèr (cúng dưỡng chỉ được Lê Anh Dũng thấu triệt tác, Đại tá, nhà thơ Lê Anh thống của người K’Ho Sre những nét đẹp văn hóa truyền thống lúa) và mừng lúa mới… nhưng trong những chuyến ruổi rong Dũng đã xuất bản 4 trường không chỉ đơn thuần thực của dân tộc mà nó còn đề cao các ngày nay, các lễ hội này đều “vắng ngược xuôi mà đôi khi còn bừng hiện các nghi thức cúng giá trị nhân văn sâu sắc; khơi dậy bóng” và chỉ có lễ hội Nhô wèr còn ngộ cả trong tâm tư tự lắng nặng ca, 6 tập thơ, 1 tập ký và 1 Yàng,L mà nó còn là ngày hội lớn đạo lý “uống nước, nhớ nguồn”, được một số buôn duy trì tổ chức. tính u hoài: “Đêm nay trời mưa tập văn - thơ. của cộng đồng có sức hút đông đảo duy trì và phát huy tinh thần đại Là một trong những người có ai ạ/ Mà ai xứ hạn bỏ cày/ Bỗng bà con trong buôn tham gia. Nhưng đoàn kết của cộng đồng, niềm lạc tâm huyết với văn hóa K’Ho Sre, thèm nức mùi rơm rạ/ Đồng chiều Nhà thơ H.Man, Trưởng Văn hiện nay, do nhiều nguyên nhân quan và lòng tự hào của dân tộc” - già K’Krêng ở xã Bảo Thuận, trăn mắt khói cay cay”. Tuy nhiên, chất phòng đại diện NXB Văn học tại Đà khác nhau, nên các lễ hội truyền già K’Tiếuh, xã Đinh Lạc nói. trở: “Hằng năm, tôi đều duy trì tổ lính trận quá tỉnh táo và rạch ròi đã Nẵng - miền Trung - Tây Nguyên, thống và những nét đẹp văn hóa Nếu như trước đây, các buôn chức những lễ hội truyền thống không cho phép ông mộng mị ngay cho rằng: “Cái ý thức “sự như xuân của đồng bào K’Ho Sre dần bị phai làng K’Ho ở Di Linh đều duy trì thuộc phạm vi gia đình. Hiện nay, cả trong không gian oi nồng kỷ mộng liễu vô ngân” (chuyện đời nhạt, mai một, có nguy cơ biến mất. tổ chức các lễ hội truyền thống của vẫn biết việc tổ chức lễ hội truyền niệm mùi đồng đất rạ rơm như bốn ngắn ngủi như giấc mộng đêm xuân dân tộc thì ngày nay chỉ còn lại thống không còn bản sắc như trước câu được trích ở trên. Bởi vậy, sự sẻ trôi qua mất mà chẳng để lại dấu Nhạt nhòa bản sắc một số thôn còn duy trì và tổ chức kia; các giá trị văn hóa đã bị mai chia, ru rín qua thơ với độc giả khó vết nào - thơ Tô Đông Pha - PV) tự Trước đây, người K’Ho sống một số lễ hội, như lễ hội Nhô Wèr, một nhiều, thật khó để có thể gìn tính cũng theo đó mà ít nhiều bị sụt nhiên đã thành ám ảnh trùng trùng chủ yếu dựa vào thiên nhiên và nhưng việc tổ chức cũng không giữ, bảo tồn. Hơn nữa, hiện nay do giảm. Thơ ông gần với ký sự: trải trong thơ Lê Anh Dũng”. theo tín ngưỡng đa thần, sống hòa còn bài bản như trước kia. đời sống của bà con ngày càng nâng dài theo không - thời - gian và sự Theo nhà thơ H.Man, nỗi ám mình và biết ứng xử hài hòa với Nghệ nhân K’Brel ở thôn Kròt cao, việc canh tác lúa đều dùng máy kiện, thiếu đọng lắng, tự ngân. ảnh về “sự như xuân mộng liễu vô môi trường tự nhiên. Theo quan Dờng, xã Bảo Thuận cho biết: móc, không còn dùng sức kéo của niệm của người K’Ho Sre: Mỗi “Muốn duy trì tổ chức lễ hội đã con trâu nữa; những người già tâm ngọn núi, khu rừng cho đến từng khó, mà muốn thực hiện theo nghi huyết với văn hóa truyền thống nay con sông, thung lũng, đất, trời… thức, bản sắc truyền thống thì lại cũng không còn nhiều. Còn những  Hồ sơ tư liệu đều có các vị thần linh (Yàng) ngự càng khó hơn. Đây là trăn trở chung thế hệ trẻ bây giờ chỉ làm cho có và Nét độc đáo trong hôn nhân của người Chil, Lạch vùng cao nguyên Lang Biang trị. Vì vậy, người K’Ho Sre thường của các nghệ nhân nói riêng và không còn bài bản như trước kia”. tổ chức các lễ hội cúng Yàng với những người tâm huyết với văn hóa Trong hôn nhân người Cơho Chil, Lạch thể hiện rất rõ nét văn hóa của chế độ mẫu hệ. Trai gái được tự do mong muốn cầu thần linh che chở, truyền thống K’Ho Sre nói chung. Trăn trở công tác bảo vệ, cho mưa thuận gió hòa, cây Ngày nay, do nhiều nguyên nhân bảo tồn tìm hiểu nhau. Sau hôn lễ người con trai thường phải về nhà vợ nhưng nếu nhà trai hiếm muộn thì cô cối sinh sôi nảy nở, mùa màng tươi khác nhau, nên người K’Ho không Phải khẳng định rằng, các lễ hội dâu vẫn có thể cư trú bên nhà chồng. tốt, bội thu; cầu cho mọi nhà được thể duy trì tổ chức các lễ hội theo truyền thống có vị trí rất quan trọng no đủ và cuộc sống của cộng đồng nghi thức và bản sắc truyền thống, trong đời sống văn hóa của người ĐOÀN BÍCH NGỌ ý cho nhà gái “bắt chồng”. ngày càng sung túc hơn. như: Cuộc sống ngày càng phát K’Ho Sre nói riêng. Hiện nay, các Đối với người Cơho Lạch, Chil, Trong một năm, người K’Ho Sre triển, đổi mới; có sự tiếp nhận, giao lễ hội này đã và đang có nguy cơ rong đám cưới nhà trai có trong đám hỏi vai trò của người mai thường tổ chức nhiều lễ hội cúng thoa văn hóa ngoại lai; những người biến mất, một số lễ hội tuy còn duy quyền thách cưới và nhà gái mối rất quan trọng và quyết định sự Yàng, như: cầu mưa, cúng bến có tâm huyết, các bô lão ở các buôn trì nhưng việc tổ chức còn quá hời Tphải đáp ứng đầy đủ yêu cầu thành bại của hôn nhân. Người mai nước, cúng rừng núi… cho đến làng nay không còn nhiều như trước hợt, sơ sài, thiếu bản sắc và tính của nhà trai. Thông thường các lễ mối phải là người có uy tín giỏi ăn các lễ hội cầu mùa, như gieo sạ kia…, những người am hiểu sâu linh thiêng. Bên cạnh đó, nhiều bà vật là trâu, bò, heo, gà, chóe, chuỗi nói trong dòng tộc nhà gái. Đám hỏi lúa, cúng dưỡng lúa (Nhô wèr) và sắc về văn hóa K’Ho Sre nay chỉ con có vẻ thờ ơ, kém mặn mà với cườm, vòng chân, vòng tay… tất cả thường tổ chức vào ban đêm, đi hỏi Mừng lúa mới (Nhô lir bong hay đếm trên đầu ngón tay. Vì vậy, theo lễ hội văn hóa truyền thống; các số lễ vật này đôi khi cũng được quy cưới phải đi từ hai đến ba lần mới được còn gọi là Tết của người K’Ho Sre). từng năm, công tác tổ chức cũng thế hệ trẻ ngày nay cũng chưa thật ra số lượng trâu hay bò. Nếu nhà gái nhà trai đồng ý. Lễ vật để đi hỏi nhà Mỗi lễ hội tuy có tầm quan trọng khá hời hợt và sơ sài, thiếu bản sắc, sự hiểu biết sâu sắc về ý nghĩa của không có đủ thì có thể xin khất nợ trai của người Lạch cũng rất đơn giản, và qui mô khác nhau nhưng bà con kém phần trang nghiêm và tính linh các lễ hội văn hóa truyền thống của trả sau khi cưới. người làm mối chỉ cần đem theo sợi đều tổ chức một cách bài bản, trang thiêng của lễ hội”. dân tộc mình… Hôn lễ được tiến hành qua hai giai cườm và vòng đồng đeo tay. Nhưng nghiêm thể hiện tính linh thiêng. Qua tìm hiểu ngoài yếu tố khách Để bản sắc văn hóa lễ hội truyền đoạn là lễ hỏi và lễ cưới. Lễ hỏi được quan trọng là người làm mối phải trổ Nhìn chung, các lễ hội này tuy quan, như dưới sự tác động nhiều thống không bị mai một, trước tiên diễn ra ở nhà trai và thường tổ chức tài ăn nói, hát những bài hát đối đáp để chỉ mang tính chất nông nghiệp mặt của sự phát triển xã hội, hội việc triển khai tổ chức cần bàn bạc vào ban đêm. Bởi nhà gái giữ ý để thuyết phục nhà trai cho con về làm rể nhưng thông qua nó, các nét đẹp nhập giao thoa văn hóa, môi trường cụ thể, nghiêm túc; mỗi người dân, khỏi bị điều tiếng với bên ngoài nếu gia đình nhà gái. Từng bước một người văn hóa truyền thống có dịp được tự nhiên bị xâm hại, kinh phí tổ nhất là thế hệ đi trước cũng cần đi hỏi (bắt chồng) không thành. Nghi mối phải dùng những câu ví von, lời thể hiện và phô diễn, như: hội họa, chức khá cao… thì ý thức trong việc nâng cao ý thức truyền dạy, kể lại lễ này thường do ông cậu của nhà hát đối đáp với nội dung: Đầu tiên là dân ca dân vũ, nghệ thuật diễn tấu giữ gìn và bảo tồn văn hóa truyền những ý nghĩa, giá trị văn hóa của gái chủ trì. Lễ vật trong đám hỏi của thăm viếng nhà trai và ngỏ lời muốn cồng chiêng, hát kể sử thi… cho thống của dân tộc ít người của các các lễ hội cho thế hệ trẻ hiểu biết… người Chil gồm gạo nếp (đồ thành xôi kết nối tình cảm giữa hai bên và cuối đến ẩm thực. vị già làng, trưởng bản cho đến các Có như vậy, việc giữ gìn bản sắc lễ đựng trong trái bầu), 10 sợi cườm, 10 cùng là việc tìm một chàng rể về để lo “Thường thì lễ hội luôn có vị trí cấp chính quyền địa phương nơi sở hội văn hóa truyền thống của đồng vòng đồng… Tại đây đã diễn ra cuộc việc cho gia đình nhà gái. quan trọng trong đời sống văn hóa tại còn nhiều hạn chế. bào K’Ho Sre ở Di Linh mới được trò chuyện trao đổi và hát đối đáp rất tế Khi đến nhà trai, đầu tiên người mối của người K’Ho Sre, là nơi khơi Trước đây, trong một năm, người bảo tồn và phát huy. nhị giữa hai họ nhằm để nhà trai đồng thường hát những câu có nội dung tạm VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT CUỐI TUẦN THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 7

NGUYỄN THÁNH NGÃ Một ngày là trăm năm Thương xót miền Trung ngân” ấy hiện hữu trong mỗi con Mẹ sinh con, đất miền Trung Thế là vợ đã mất chồng người. Mà dấu vết rõ nét nhất của Mùa thu cơn bão về rung đất trời Con thơ mất mẹ ngóng trông thẫn thờ nó là từ những đời thơ. Thế nên, ai Quanh năm nắng gió tơi bời nói đến phôi pha mà không nghĩ Lại thêm lũ lụt cuốn trôi cửa nhà Giúp nhau trong cảnh bơ vơ đến trường tồn? Nắm níu, trân quí Gói mì, tấm áo đợi chờ nước lui những kỷ niệm ta có dù chỉ một lần Em thơ đói lạnh khóc òa Đêm ngày mưa gió dập vùi trong đời, một ngày trong đời để Nóc cao dỡ ngói, mẹ già lom khom Cánh tay đưa xuống, ngậm ngùi đưa lên rồi hồn nhiên khẽ bảo Một ngày là Ngàn người thiếu áo, thiếu cơm trăm năm cũng là một cách thế nhìn Bao người lũ cuốn rạ rơm, bọt bèo... Phương xa lòng vẫn không quên về kiếp người và cuộc đời. Ta càng Quê nhà “máu chảy ruột mềm” tang thương thức nhận về lẽ đời, càng thấy thân Xót thương con trẻ gieo neo Xé lòng tiếng gọi cố hương Minh họa: P.Nhân phận con người quá ư mong manh. Người cha liều chết chống chèo vượt sông Sẻ chia bao cảnh vô thường đớn đau... “Thời gian trong tập thơ Một ngày là trăm năm giăng mắc, đan chiếu nhiều chiều. Trong tình yêu, ý niệm về thời gian của tác giả là sự thao thức sở đắc: “Nửa đời mình chờ nhau/ Tiền kiếp xưa ngoái lại/ Một Hành hương về với hoa ngày là mãi mãi/ Tình đại ngàn xưa sau” và hẳn nhiên cũng run rẩy, đủ NGUYỄN VĨNH NGUYÊN đương. Va cung biêt bao trân say tra lơi, chi lăng lẽ tha vao không gian ba châm bi trăng li ti. Vây ma sao la đầy mọi sắc thái: niềm vui đan xen vât vơ chât ngât cung ơ đoan đương môt thông điêp ngot ngao, không kỳ, cung đu rot vao không gian ca nỗi buồn, hạnh phúc xen lẫn đau ai ba bân chuyên chô, tôi mơi hoang lanh tăm tôi, con dôc ngơm hăn đê diu xoa nhưng băn khoăn va môt suôi hương trong treo trong buôi khổ, mong đợi giăng níu giận hờn”, tim đươc môt nơi ưng y ơ day ngơp hiu quanh đo ma lam nên vô cung không hăn nhân chim ke băt sang mua đông tinh văng. Tôi nâng nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm, Chủ Vphong tro nhin vê măt sau sô vân thơ u hoai đên ngât ngương, đâu biêt ưu tư vao trong tân cung u niu nhưng bông nho li ti va thâm ta tịch Hội Nhà văn Đà Nẵng chia sẻ. vươn hoa thanh phô. Ông chu nha tro vô sô lơi ca rat buôt trên môi. Đoa uân. Trong đêm, nhưng bong la chơn ơn chung đa nhăc nhơ vê sư hiên Trước thành Cửa Bắc xa xưa, nơi cung la ngươi chăm cây canh trong tương vi trong ca tư cua Trinh Công vơn như mua điêu luân vu trên môt hưu cua môt khu vươn, môt cõi thiên Tổng đốc Hoàng Diệu cùng binh lính vư ơn hoa thơi kỳ đo, nên cac loai hoa, Sơn cung đô vê tư nhưng con thac thân cây khăng khiu cô đôc. ha hoa trong ky ưc chong phai. sống chết theo thành, Lê Anh Dũng trươc khi ra nơi công công cho thiên gio cua cõi miên u hoai như thê Mui hương toa ra trong điêu mua Co biêt bao điêu lăng lẽ như thê, bật lên những cảm xúc và nhận định ha ngăm nghia xuyt xoa thi đêu co thê chăng? Môt đêm bươc chân vê gac tan ta giưa đêm gia lanh vơi tôi, như ma toa hương trên thanh phô nay, bùi ngùi về một thời đã ngút chìm đt a ưng ghe qua khoảng vươn ươm nho/ Chợt nhơ đoa hoa tương vi... môt thư ân ngư cuôc đơi, bay bông đê gơi nhơ nhưng điêu tôt đep tưng trong lịch sử: “Hai viên đạn đại bác nho phia trươc day phong nơi chang Lai quay vê chôn tro, vê nhưng ma khăc khô, khăc ky ma lông lây hiên hưu ngay hôm qua. Co biêt giặc Tây/ Bắn vào thành Cửa Bắc/ sinh viên ngheo lưu tru. ngay thang hoa dô ngươi quên đoi, vô cung. bao ân ngư nơi con ngươi, côt cach, Bắn vào u mê, hèn yếu triều đình/ Co cam giac trăm săc hoa trong quên lanh, quên thiêu thôn. Bây giơ thi tôi đa hiêu, điêu gi không gian, ky vât, cưa nha… thơ Bắn vào khiếp nhược kẻ mũ mão cân thanh phô tu hôi vê đây. Cuôc ghe Tôi nhơ nhưng đêm trăng mua lam nên sư sâu thăm tân cung cua ra mui hương hoang kim xưa cu, đai/ Xoáy vào lòng dân ta yêu nước chân cua nhưng nhan săc ây bao giơ đông se săt gio, cây thiêt môc lan môt mui hương. như thê chông lai thơi gian, chông thương nòi/ Xoáy vào ngực Tổng đốc cung ngăn ngui nhưng thât an lanh. trươc nha thơ vao trơi môt vung Nhưng đâu chi thiêt môc lan nhăc lai nhưng mât mat va nhưng điêu vô Hoàng Diệu/ Dải lụa giữ thành ngời La phong lan, đia lan, hông môn, hương thơm mê mai. Tôi đưng đâu tôi vê nôi cô đơn băng hinh anh tâm vui dâp. Suôi hương trong lanh khí tiết nghĩa trung”. thuy tiên, câm tu câu, hoa bi, hoa dôc, thõng tay av o tui ao khoac va thân cây khăng khiu đưng môt minh ây cơ hô chay qua hôn ta, nhưng lư Khi đến Vũng Rô, nơi đoàn Tàu tra my… Đi vê đây tay cung cham nhin trăng trôi trong mây suông, nghi trong đêm. Chinh nhưng bông hoa bi khach, nhưng cư dân, nhưng ngươi Không số bí mật vào ra của một thời vao hoa. Đa vây, chi cân bươc chân vê nhưng con đương ngay mai, nghi be li ti cung tưng chum như keo ca biêt ngoai lai đê rôi hinh dung đu khói lửa, tác giả trải lòng trong trạng ra khoi con ngõ al đa thây đôi Cu vê ban be va ngươi tinh. Co ai trong môt cõi thiên ha xuông manh vươn đây hơn, sông tron ven hơn, tri hanh thái thanh thản tận hiểu thế nào là vơi môt hang rao tương vi nơ hông cuôc găp gơ hôm nay cung ta đi đên nho cung noi vơi tôi vê điêu ây. Đo sâu xa hơn vao trong hương mau non nước thanh bình: “Trong bao quanh năm. Con dôc đô xuông bơ suôt cuôc đơi? Hay moi thư chi la sư la môt lân, khi chu vươn đa căt canh cua đô thi. chiều thương nhớ/ Có một chiều hô khi đo văng ve, khi mua đông hơp rôi chia như biêt bao cuôc hanh don sach ca khu vươn, tôi tinh cơ Tôi cung như bao nhiêu lư khach Vũng Rô/ Nghe mặn mòi khơi mở/ vê, da quỳ ơn vang rưc. Đêm đên, la ngô tuyêt vơi ma tôi, đưa tre lơn lên nhân ra vân con môt mui hương phương xa, rôi sẽ chôn rôn lăm thay Những bóng thuyền nhấp nhô”. môt khoang văng ly tương cho hen trong môt gia đinh qua nhiêu biên cô, vương vit. Như thê, tôi đi tim. Va khi nghi đên nhưng ngay năng vang Từ đó, khơi mở ý thức bảo vệ, xây ho. Biêt bao cuôc tinh đa đi qua nơi xê dich đa tưng trai nghiêm? tôi đa găp. Trên rao giâu, môt canh như rot mât va gio thôi săt se... dựng và gìn giữ non sông Việt”. đo, chi môt chôn hen, chi môt đoan Mui hương thiêt môc lan không xanh le loi không la, chi con lai vai XEM TIẾP TRANG 12

Nét độc đáo trong hôn nhân của người Chil, Lạch vùng cao nguyên Lang Biang Trong hôn nhân người Cơho Chil, Lạch thể hiện rất rõ nét văn hóa của chế độ mẫu hệ. Trai gái được tự do “Mẹ bồng bế thì mới tồn tại làng đứng ra tổ chức. Khách mời là Cha nuôi nấng mới thành người những người bà con dòng họ hai bên, tìm hiểu nhau. Sau hôn lễ người con trai thường phải về nhà vợ nhưng nếu nhà trai hiếm muộn thì cô Bầu có trồng thì mới ra trái bạn bè gần xa, tùy điều kiện kinh tế dâu vẫn có thể cư trú bên nhà chồng. Ăn chuối nhớ gốc, ăn trâu nhớ và mối quan hệ của gia đình với bên cây nêu ngoài có thể mời dự tiệc nhiều hay ít dịch như sau: Trả nợ nhớ làng buôn khách. Thường đám cưới phải làm từ “Tôi đi ngắm ngọn Lang Bian be bé Được anh được em, được lòng cả một đến hai con heo 60-70 kg và gà Tôi đi ngắm ngọn Lang Bian nho cha con” vịt cùng vài ba chục chóe rượu cần nhỏ Sau đó đại diện nhà gái mới hỏi nhà để đãi khách. Mọi người vừa ăn uống Tôi đi ngắm ngọn Lang Bian trai trai có yêu cầu gì về đồ cưới, lúc này vừa hát đối đáp và nhảy múa với nhau. tơ” nhà trai sẽ thách cưới bằng một số lễ Những lời hát đối đáp lúc này chủ yếu Và tiếp theo là: vật. Tùy vào hoàn cảnh và mối quan xoay quanh chủ đề đố về các con vật, “Nước tràn trề tôi muốn rủ nhau hệ giữa hai bên mà nhà trai đề nghị đồ vật và sự vật, vũ trụ. đi bắt cá tôm xin một con trâu vì công sinh thành Ngày nay, người Cơho vẫn giữ tục Nước đầy vơi tôi muốn rủ nhau đi cùng với hai đến ba bộ khăn (ùi) cho “Bắt chồng” cho con gái nhưng các đơm bắt cua mẹ đẻ và chị em gái chàng rể cùng thủ tục trong cưới hỏi đã giản lược Nước vừa tầm tôi muốn rủ nhau đi một bộ quần áo cho đàn ông (cho đi nhiều, không còn quá khó khăn đơm bắt ốc” bố đẻ). Đây là những lễ vật thông và rườm rà như xưa. Những lời hát “Tôi đi tìm cây để chà cái lưng Thiếu nữ Cơho dệt vải bên nhà sàn. Ảnh: B.Ngọ thường nếu người Lạch lấy người đối đáp ý nhị trước đây cũng gần Tôi tìm lõi cây để chà cái ngà Lạch với nhau. như đã vắng bóng cùng với sự ra đi Tôi tìm tre nứa để đan cái niêu, cái cái, chưa thể làm rể được: Đừng chia lìa nồi đun với cháo” Lễ cưới được định ngày và diễn ra của thế hệ người già, thay vào đó là đơm cá” “Tuy tay dài mà không giỏi bắt cá Hoặc đừng né tránh nhau: sau đó. Lúc này, nhà gái phải mang những bài hát, bản nhạc mới phù hợp Vừa hát người mối vừa làm thủ tục Tuy già đầu mà chẳng biết câu ca cổ “Đừng xa lánh như gà bới trấu của hồi môn tới nhà trai và đón rể. với sở thích của giới trẻ. Thiết nghĩ lấy dây cườm choàng vào cổ và đeo Có vợ chăng chắc chẳng biết nuôi Đừng xa lánh như gà dẫn con trốn Thông thường thì nhà trai cũng cho lại trong thời gian tới chúng ta cần tiếp vòng tay cho chàng trai. con” Đừng xa lánh như gà ấp dấu trứng” đôi vợ chồng trẻ một số đồ vật có giá tục sưu tầm để bảo tồn và khai thác Gia đình nhà trai bước đầu cũng từ Người mai mối nhà gái lại phải tiếp Khi người mối đã thuyết phục được trị. Nhưng điều này không bắt buộc những giá trị văn hóa này trong phát chối khéo để giữ giá cho con trai mình tục kiên nhẫn thuyết phục, lấy lòng nhà trai ưng thuận cho con về làm rể mà phụ thuộc vào điều kiện của nhà triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa với những lời ví von cho rằng con nhà trai và xin nhà trai đừng gây cản nhà gái thì đại diện nhà trai có thể là trai. Lễ cưới thường kéo dài trong 1 phương. Bởi đây cũng là một trong mình còn non dại chưa đủ sức gánh trở như: người cậu hoặc chú sẽ dặn dò nhắc ngày 1 đêm tại nhà gái, do ông cậu lớn những tiềm năng để phát triển du lịch vác, chăm lo cuộc sống gia đình, con “Đừng chia lìa nồi đất với cơm niêu nhở chàng trai: nhất trong gia đình nhà gái hoặc già văn hóa của tỉnh nhà. 8 THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 CUỐI TUẦN DU LỊCH

Đường lên Lang Biang. Ảnh: Internet Đội xe Jeep đặc chủng dưới chân núi Lang Biang Ban đầu chỉ vỏn vẹn vài chiếc xe cũ phục vụ khách du lịch, trải qua hơn 18 năm xây dựng và phát triển, đến nay, Hợp tác xã Dịch vụ Vận tải Lạc Dương đã đầu tư trên 50 phương tiện vận tải, chủ yếu là xe Jeep đặc chủng, hoạt động kinh doanh hiệu quả và trở thành điểm nhấn khi du khách đến tham quan Lạc Dương.

HOÀNG YÊN Jeep, U-oát đang hoạt động, các xe này đều là loại xe đời mới, đủ à một trong những đỉnh tiêu chuẩn để kinh doanh và đã núi cao nhất Đà Lạt, núi được đăng kiểm 6 tháng/lần. Và Lang Biang được xem là tour tham quan đỉnh Lang Biang khu du lịch đặc thù với bằng xe Jeep là một trong những loạiL hình du lịch dã ngoại, khám tour để lại rất nhiều ấn tượng phá thiên nhiên, tìm hiểu nét văn trong lòng du khách. hóa của người dân nơi đây. Anh Nguyễn Thế Hùng (du khách Hà Nội) chia sẻ: “Tới Xe Jeep làm điểm nhấn chân núi Lang Biang, leo lên xe du lịch Jeep, phóng lên đỉnh nhìn ngắm Ông Lý Mạnh Hùng, Giám đất trời, là cách mà tôi chọn để đốc Hợp tác xã Dịch vụ Vận tải chinh phục đỉnh Radar trên núi (HTX DVVT) Lạc Dương cho Lang Biang. Ngồi trên xe Jeep Du khách thích thú với loại hình du lịch lên đỉnh Lang Biang bằng xe Jeep. Ảnh: H.Yên biết: “HTX DVVT Lạc Dương tôi nhận thấy, đường lên đỉnh hoạt động trong các lĩnh vực Lang Biang khá là ngoằn ngoèo Ghi nhận những thành tích lái xe, quán triệt các quy định hành nghiêm các quy định của vận chuyển khách hợp đồng, và dốc, cảm giác mát lạnh khi đạt được, đơn vị đã được của pháp luật về giao thông pháp luật về giao thông vận tải vận chuyển hàng hóa, chủ lực được đi xuyên lên những cánh đường bộ, nên hoạt động kinh trong hoạt động vận tải du lịch, của đơn vị là vận chuyển khách rừng thông già để lên đến đỉnh các cấp, các ngành tặng doanh vận tải du lịch bằng xe thực hiện văn hóa giao thông, du lịch lên núi Lang Biang, một núi nhìn ngắm đất trời thật thú nhiều bằng khen, giấy Jeep tuy mật độ rất cao nhưng thái độ ứng xử văn minh, lịch trong những khu du lịch được vị. Đây là tour hấp dẫn tôi chọn khen. Đặc biệt, năm 2014, không xảy ra vụ tai nạn nào. Bên sự khi tham gia giao thông phục công nhận là Danh thắng Quốc khi đến với Đà Lạt”. HTX DVVT Lạc Dương vinh cạnh, hoạt động kinh doanh, đơn vụ khách du lịch trong nước và gia. Đến đầu năm 2014, HTX đã Không chỉ vậy, xe Jeep còn vị luôn luôn chú trọng đến công khách quốc tế khi vào tham quan đăng ký chuyển đổi và tổ chức phục vụ đưa rước cô dâu hay hộ dự được UBND tỉnh tặng Cờ tác phát triển cộng đồng. Theo tại Khu Du lịch Lang Biang”. hoạt động theo luật HTX năm tống những sự kiện quan trọng thi đua. Tổng kết trong quá đó, trong những năm vừa qua Ông Thân Xuân Quý, Chánh 2012. Sau khi tổ chức thành tổ chức tại thành phố ngàn hoa. trình hoạt động thi đua, đơn vị đã điều hàng trăm lượt Văn phòng UBND huyện Lạc công Đại hội Thành viên nhiệm Ngoài vận chuyển khách du lịch đơn vị được Liên minh HTX xe tham gia mít tinh, phát động Dương cho biết: “Với cơ chế kỳ IV, sắp xếp lại nhân lực, HTX lên đỉnh Lang Biang, để quảng Năm An toàn giao thông, kỷ quản lý tập thể, thời gian qua, DVVT Lạc Dương đã đáp ứng bá hình ảnh cũng như nâng cao Lâm Đồng đánh giá là một niệm các ngày lễ lớn… việc huy động vốn cổ phần xã tốt hơn nhu cầu vận chuyển chất lượng dịch vụ, HTX DVVT trong những HTX DVVT Thời gian qua, HTX DVVT Lạc viên tại HTX còn gặp nhiều khó khách du lịch. Lạc Dương còn phát triển thêm dẫn đầu trong khối. Dương còn quan tâm tạo điều kiện khăn, song Ban quản trị đã năng Vì sự độc đáo nên xe Jeep, các sản phẩm du lịch mới như thuận lợi nhất cho con em người động, tranh thủ các nguồn vốn U-oát vẫn được du khách gần xa liên kết với các HTX hoạt động đồng bào dân tộc địa phương trở và tập trung khai thác mạnh vào ưa thích để chinh phục “nóc nhà” trong lĩnh vực vận chuyển khách 8,552 tỷ đồng, thì đến năm 2015 thành thành viên vào làm việc lĩnh vực vận chuyển khách du của Đà Lạt, đây cũng là một du lịch nước ngoài (điển hình là đạt hơn 24,8 tỷ đồng; riêng trong trong đơn vị. Anh Kră Jăn Nik lịch lên đỉnh Lang Biang theo trong những hoạt động chính của HTX mô tô - ô tô Đà Lạt, HTX 6 tháng đầu năm 2016, đơn vị đã (31 tuổi) xã viên của HTX DVVT định hướng phát triển của ngành du lịch Lang Biang. Quả thực, Voi huyện Lăk, tỉnh Đăk Lăk). đạt được tổng doanh thu: 15,8 tỷ Lạc Dương chia sẻ: “Trước đây, và địa phương. HTX DVVT khi những chiếc xe mui trần, gọn đồng, nộp thuế cho nhà nước 1,58 tôi lái xe ở ngoài, công việc bấp không những đóng góp rất lớn gàng, sắc trầm mạnh mẽ chạy Hoạt động hiệu quả tỷ đồng. bênh lại xa nhà, từ khi Ban Quản cho ngân sách, mà còn giải quyết trên đồi dốc quanh co, có lẽ hầu Kết quả hoạt động sản xuất, Ngoài việc nộp thuế đầy đủ, trị tạo điều kiện để tôi tham gia việc làm cho nhiều người dân tại hết du khách đều cảm thấy thích kinh doanh của HTX DTVT Lạc kịp thời theo quy định của các đội xe Jeep chở khách lên đỉnh địa phương. Đội ngũ xe Jeep đã thú và ao ước một điều lãng Dương trong những năm qua luật thuế hiện hành, hàng tháng, Lang Biang, công việc và thu góp phần làm điểm nhấn cho du mạn nào đó. Khu vực chân Lang không ngừng phát triển: Nếu như HTX còn chỉ đạo cho các tổ, đội nhập ổn định hơn, lại được gần lịch Lang Biang, tạo ấn tượng tốt Biang hiện có hơn 52 chiếc xe tổng doanh thu năm 2013 đạt tổ chức họp chủ phương tiện và nhà. Tham gia HTX, tôi luôn chấp trong lòng du khách… GIA ĐÌNH - ĐỜI SỐNG CUỐI TUẦN THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 9

THỊ TRƯỜNG TPP: Hàng rào thuế quan với nông sản Việt

ác nước cam kết sẽ xóa mặt hàng: thịt gà, trứng và bơ sữa, cam kết mức thuế 0% vào năm có hiệu lực. Malaysia: Xóa bỏ ngay đối với bỏ thuế nhập khẩu dành sản phẩm bơ sữa. thứ 3 hoặc năm thứ 5 kể từ khi Gạo: Xóa bỏ thuế vào năm 84,7% số dòng thuế khi Hiệp định cho hàng hóa của Việt Nhật Bản cam kết sẽ xóa bỏ Hiệp định có hiệu lực. thứ 11. có hiệu lực và xóa bỏ dần có lộ Nam ngay khi Hiệp định ngay thuế nhập khẩu đối với Mặt hàng mật ong: Xóa bỏ thuế Cam kết của Peru: Xóa bỏ trình đối với các dòng thuế còn lại. cóC hiệu lực từ 78 - 95% số dòng 86% số dòng thuế (chiếm 93,6% vào năm thứ 8. 80,7% số dòng thuế ngay khi Vào năm thứ 11, tổng số thuế và xóa bỏ hoàn toàn từ 97 - kim ngạch xuất khẩu của Việt Cam kết của Mexico: Tại thời Hiệp định có hiệu lực, tương dòng hàng cam kết xóa bỏ thuế 100% dòng thuế. Nam sang Nhật Bản (tương điểm bắt đầu thực thi cam kết, đương 62,1% kim ngạch nhập nhập khẩu của Malaysia lên tới Hầu hết các nước có biểu thuế đương 10,5 tỷ USD) và vào năm tổng số 77,2% số dòng thuế sẽ khẩu từ Việt Nam (15,6 triệu 99,9%. Malaysia áp dụng hạn áp dụng chung cho tất cả các nước thứ 11 xóa bỏ đối với khoảng được xóa bỏ thuế ngay (chiếm USD) và sẽ xóa bỏ thuế quan đối ngạch thuế đối với 15 dòng thuế còn lại, trừ Mỹ áp dụng riêng lộ 95,6% số dòng thuế. 36,5% kim ngạch xuất khẩu của với 99,4% tổng số dòng thuế vào trứng gia cầm, thịt gà, thịt lợn và trình giảm thuế với hàng hóa của Tuy nhiên, đối với nông sản từ Việt Nam sang Mexico, tương ứng năm thứ 17. thịt bò. từng thành viên TPP. Việt Nam, Nhật Bản không cam với 282 triệu USD). Peru duy trì thuế theo biến động Chile kết xóa bỏ đối với Mỹ sẽ xóa bỏ ngay 55,4% số kết mặt hàng gạo và áp dụng hạn Vào năm thứ 10, 98% số dòng giá đối với 47 dòng thuế gồm sữa, 95,1% số dòng thuế ngay khi dòng thuế nông nghiệp (tương ngạch thuế quan hoặc cắt giảm thuế sẽ được xóa bỏ thuế nhập ngô, gạo, đường. Hiệp định có hiệu lực, tương đương 97,7% kim ngạch nhập một phần hoặc cam kết kèm theo khẩu, tương ứng với 440 triệu Các mặt hàng nông sản có thế đương 60,2% kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam, đạt 0,95 tỷ các biện pháp phòng vệ thương USD. Mexico không cam kết mạnh xuất khẩu của Việt Nam như khẩu của Việt Nam sang Chile USD) ngay khi Hiệp định có mại đối với một số mặt hàng nhạy xóa bỏ thuế đối với mặt hàng điều, chè, tiêu, rau quả, một số loại (76 triệu USD). hiệu lực. Các mặt hàng xuất cảm như thịt trâu bò, thịt lợn, sữa, đường và áp dụng hạn ngạch cà phê đều được xóa bỏ thuế quan Các mặt hàng nông sản, thủy khẩu chủ lực của Việt Nam như sản phẩm sữa, lúa mỳ, lúa gạo và thuế đối với sữa kem và dầu cọ... ngay khi Hiệp định có hiệu lực. sản có thế mạnh xuất khẩu của gạo, mật ong, cà phê, chè, hạt các chế phẩm của chúng. Thủy sản: Cá tra, basa, xóa bỏ Cam kết của Australia Việt Nam đều được xóa bỏ thuế tiêu, điều, rau quả đều được xóa Nhiều mặt hàng ưu tiên của thuế vào năm thứ 3 kể từ khi Hiệp Tổng số 93% số dòng thuế của ngay khi Hiệp định có hiệu lực. bỏ thuế ngay. Việt Nam được rút ngắn đáng kể định có hiệu lực, tôm đông lạnh Australia, tương đương 95,8% Brunei: Ngay tại thời điểm bắt Vào năm thứ 10, tổng số dòng lộ trình so với cam kết tại Hiệp xóa bỏ vào năm thứ 13, tôm chế kim ngạch xuất khẩu của Việt đầu thực hiện Hiệp định, Brunei thuế nông nghiệp được xóa bỏ là định FTA Việt Nam - Nhật Bản biến xóa bỏ vào năm thứ 12. Cá Nam sang thị trường này (2,9 tỷ sẽ xóa bỏ 92% số dòng thuế đối 97,4%. Mỹ áp dụng hạn ngạch như đa số mặt hàng thủy sản có ngừ chế biến xóa bỏ thuế vào năm USD) sẽ được xóa bỏ thuế ngay với hàng hóa nhập khẩu từ Việt thuế quan đối với 35 dòng thuế thế mạnh của Việt Nam được thứ 16, trong đó giữ nguyên mức khi thực hiện Hiệp định. Các sản Nam (tương đương 7.639 dòng) đường và sản phẩm chứa đường. hưởng thuế suất 0% ngay sau khi thuế cơ sở trong 5 năm đầu tiên rồi phẩm còn lại sẽ được xóa bỏ thuế và sẽ xóa bỏ tới 99,9% vào năm Canada cam kết xóa bỏ ngay Hiệp định có hiệu lực như các giảm dần về 0%. với lộ trình cắt giảm cuối cùng tối thứ 7 và sẽ xóa bỏ hoàn toàn 94,9% số dòng thuế, tương mặt hàng cá ngừ vây vàng, cá Gạo: Thóc, gạo lứt và gạo tấm đa vào năm thứ 4. thuế nhập khẩu vào năm thứ 11. đương 77,9% kim ngạch nhập ngừ sọc dưa, cá kiếm, một số loài xóa bỏ thuê ngay khi Hiệp định New Zealand: Xóa bỏ 94,6% Riêng cam kết về thuế nhập khẩu từ Việt Nam (0,88 tỷ USD) cá tuyết, surimi, tôm, cua ghẹ... có hiệu lực; các mặt hàng gạo số dòng thuế cho Việt Nam ngay khẩu của Việt Nam dành cho các ngay khi Hiệp định có hiệu lực Toàn bộ các dòng hàng thủy xay xát sẽ giảm về 0% vào năm khi Hiệp định có hiệu lực, tương nước, Việt Nam sẽ cam kết xóa bỏ và tổng số dòng thuế được xóa sản không cam kết xóa bỏ thuế thứ 10. đương 69% kim ngạch xuất khẩu gần 100% số dòng thuế trong Hiệp bỏ lên tới 96,3% số dòng thuế, trong FTA Việt Nam - Nhật Bản Cà phê: Xóa bỏ thuế cà phê hạt của Việt Nam sang thị trường này định TPP và lộ trình. Các mặt tương đương với 93,4% kim sẽ được xóa bỏ trong TPP với lộ Robusta vào năm thứ 16, cà phê (101 triệu USD). hàng còn lại cam kêt xóa bỏ thuế ngạch nhập khẩu từ Việt Nam trình xóa bỏ vào năm thứ 6, năm hạt Arabica và cà phê chế biến Singapore: Singapore sẽ xóa bỏ nhập khẩu với lộ trình xóa bỏ thuế vào năm thứ 4. thứ 11 hoặc năm thứ 16 kể từ khi giảm mức thuế suất 50% so với hoàn toàn thuế quan đối với tất cả tối đa vào năm thứ 16 hoăc theo Canada duy trì hạn ngạch thuế Hiệp định có hiệu lực. mức thuế hiện hành vào năm thứ 5 các mặt hàng ngay khi thực hiện han ngach thuê quan. đối với 96 dòng thuế của 3 nhóm Mặt hàng rau quả, Nhật Bản và năm thứ 10 kể từ khi Hiệp định Hiệp định. D.Q (theo WTO)

Chuyên mục Thanh niên ([email protected]) Thanh niên hợp tác chăn nuôi bò

PHONG VÂN chăn nuôi bò thịt của gia đình cũng bò yếu, bị bệnh như trước đây nữa. ngày càng tăng. Nhờ vậy, kinh tế Qua hơn nửa năm xây dựng, ận dụng lợi thế về phát triển gia đình tôi và mấy anh em trong THT chăn nuôi bò của thanh niên chăn nuôi, Đoàn xã Phúc tổ ai cũng khá lên. Có thêm vốn xã Phúc Thọ đã thu hút 8 thành TThọ (huyện Lâm Hà) đã tập từ lợi nhuận, trong năm nay, tôi sẽ viên tham gia với tổng đàn bò là hợp thanh niên để thành lập Tổ tăng thêm số lượng đàn bò. Ngoài 45 con, tăng gần gấp đôi so với hợp tác (THT) chăn nuôi bò thịt. việc bán bò thịt, thành viên trong khi mới thành lập. THT đang từng Dù mới chỉ triển khai trong thời tổ cũng tận dụng nguồn phân bò bước giúp cho thanh niên có hoàn gian ngắn nhưng THT đã từng để chăm bón cho cà phê của gia cảnh kinh tế khó khăn có điều kiện bước khẳng định hướng đi đúng đình, giảm được thêm một khoản tăng thêm nguồn thu nhập, ổn định và tạo đà phát triển kinh tế cho các chi phí về phân bón” - anh Tú cho cuộc sống và vươn lên thoát nghèo thành viên trong tổ. biết thêm. Tương tự, anh Nguyễn bền vững. Theo ông Phạm Minh Tháng 3/2016, THT Thanh niên Khắc Thịnh (thôn Phúc Thanh) Liệu, Phó Chủ tịch UBND xã Phúc chăn nuôi bò xã Phúc Thọ ra đời. cũng cho rằng, chăn nuôi hợp tác Thọ, UBND xã đánh giá cao về Các thành viên trong tổ đã cùng hiệu quả hơn nhiều vì nếu bán số hiệu quả của mô hình THT chăn nhau góp vốn xây dựng chuồng lượng ít, thương lái thường ép giá nuôi bò của thanh niên xã trong trại, mua máy móc, thiết bị, con hoặc không mua. Còn khi đã chăn việc phát triển kinh tế cũng như giống… Anh Đàm Văn Tuyên, Bí Nhờ tham gia tổ hợp tác, anh Nguyễn Tấn Phúc đã học hỏi được nhiều kinh nghiệm nuôi quy mô hợp tác, số lượng xuất giải quyết việc làm cho thanh niên. thư Đoàn xã Phúc Thọ (người khởi và ngày càng phát triển đàn bò của gia đình. Ảnh: H.Yên bán mỗi lần hàng chục con nên Đây là một trong những mô hình xướng thành lập THT thanh niên cũng thuận lợi hơn trong việc tiêu được huyện chọn để phát triển đàn chăn nuôi bò) cho biết: “Trước quy mô lớn đã gây bất ngờ với kinh tế không cao và không ổn thụ. Ngay cả khi mua bò giống, bò thịt. UBND xã cũng đã phối đây, tôi và các bạn từng nuôi bò nhiều người. Tham gia THT, các định. Từ khi tham gia THT, được vì mua số lượng nhiều nên giá cả hợp với các ngành chuyên môn tư thịt nhưng chỉ vài con nên hiệu quả thành viên hỗ trợ lẫn nhau về kỹ anh em hướng dẫn kỹ thuật, anh cũng thấp hơn. Theo anh Thịnh, vấn, hỗ trợ về kỹ thuật chăn nuôi kinh tế thấp. Đầu năm 2016, khi thuật chăn nuôi, chăm sóc bò bệnh, Tú đã mạnh dạn mở rộng quy mô thực tế chăn nuôi bò cho thấy, mỗi cho các thành viên trong Tổ; đồng được Huyện Đoàn Lâm Hà hướng cách chọn bò giống, bổ sung dinh chăn nuôi. Đến nay, đàn bò của anh thành viên có điểm hay dở khác thời, tìm cách ổn định nguồn tiêu dẫn thành lập THT, tôi đã vận động dưỡng để bò tăng trọng…”. trên 10 con. “Nhờ tham gia THT, nhau. Do đó, khi ngồi lại cùng chia thụ bò thịt, giúp anh em yên tâm anh em cùng chăn nuôi bò trên địa Theo anh Nguyễn Tấn Tú (thôn tôi được đi học hỏi kinh nghiệm ở sẻ thì những ưu điểm sẽ được phát trong chăn nuôi. Đây không chỉ bàn xã tham gia lập tổ nuôi bò thịt. Phúc Hưng, tổ viên của THT chăn nhiều nơi, được hỗ trợ vốn và chỉ huy, những khuyết điểm sẽ được là mô hình kinh tế cho thanh niên THT đã mở ra một hướng làm ăn nuôi bò thịt), khi nuôi tự phát với dẫn kỹ thuật nên đàn bò của tôi hạn chế. Đến nay, các thành viên mà còn là sợi dây gắn kết, tập hợp mới cho thanh niên trong vùng. quy mô nhỏ lẻ, do không nắm rõ được chăm sóc và phát triển hơn trong tổ đã không còn bị sai sót khi thanh niên vào tổ chức, sinh hoạt Việc thành lập tổ hợp tác nuôi bò kỹ thuật chăn nuôi nên hiệu quả trước rất nhiều. Lợi nhuận từ việc đi mua bò giống, không chọn nhầm Đoàn ở tuyến cơ sở. 10 THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 CUỐI TUẦN TÒA SOẠN - BẠN ĐỌC

Học sinh tìm hiểu tác hại của ma túy Bảo Lộc ùn ứ rác sinh hoạt Công an TP Bảo Lộc phối hợp với Trường THCS Lộc Nga đã tổ chức lớp Vài ngày gần đây, rác thải sinh hoạt đang bị ùn ứ khắp TP Bảo Lộc. Tại các điểm tập kết rác và tại nhà dân, rác thải không được học ngoại khóa tìm hiểu tác hại của thuốc thu gom đã gây nên tình trạng ô nhiễm và gây mất mỹ quan đô thị. lá, ma túy và các chất gây nghiện cho 500 học sinh đang theo học tại trường. nói chi các em học sinh phải học hành cả Theo đó, các em phải trải qua 3 phần ngày gần bãi tập kết rác này. Điều chúng tôi thi: tiểu phẩm, kiến thức và thuyết trình. lo ngại nhất là vấn đề vệ sinh môi trường, Nội dung là những vấn đề liên quan đến rác tích tụ lâu ngày chảy nước nặng mùi thì tác hại của ma túy, thuốc lá và các chất đầy vi trùng, vi khuẩn sẽ ảnh hưởng đến sức gây nghiện khác. Ngoài ra, tại đây, các em khỏe của các cháu”. Được biết, các trường học sinh còn tham gia trả lời các câu hỏi học đã nhiều lần kiến nghị phía công ty vệ về các biện pháp ngăn chặn tệ nạn ma túy, sinh môi trường không tập kết rác trước cách nhận biết người mới nghiện ma túy cổng trường. Các trường cũng đã cắm bảng và các biện pháp ngăn chặn tệ nạn ma túy “van nài”: “Vì học sinh thân yêu, xin đừng vào học đường... đổ rác” nhưng tình trạng vẫn không được cải Theo Ban Tổ chức, lớp học ngoại khóa là thiện. dịp để các em học sinh nâng cao hiểu biết về Trong khi rác ùn ứ khắp TP Bảo Lộc tác hại của ma túy; qua đó, tự nâng cao cảnh thì vào sáng 1/1, tất cả các xe chở rác của giác và tránh xa hiểm họa ma túy. Công ty CP Công trình Đô thị Bảo Lộc lại THÀNH ĐỒNG nằm im tại bãi xe của Công ty. Trao đổi về vấn đề này, lãnh đạo Công ty CP Công trình Đô thị Bảo Lộc cho biết: Hiện tại, mỗi ngày Bảo Lộc có khoảng 65 tấn rác Hơn 340 xe khách và xe tải Rác chất cao trước Chùa Phước Huệ (trên đường Trần Phú, phường B’Lao). sinh hoạt được thu gom và vận chuyển về hết niên hạn sử dụng Ảnh: Đông Anh khu vực bãi rác mới tại xã Đại Lào. Do gặp trục trặc về công tác vận chuyển rác Thống kê của Trung tâm Đăng kiểm ĐÔNG ANH rác đúng giờ như thường lệ. Nhà nào cũng nên đã xảy ra tình trạng trên. Tuy nhiên, xe cơ giới Lâm Đồng cho biết, đến ngày bỏ rác ra trước vỉa hè nhưng không được theo tìm hiểu, lý do lượng rác bị ùn ứ là do 31/12/2016, trên địa bàn 12 huyện, thành hạy dọc tuyến đường Trần Phú thu gom nên trông rất nhếch nhác và bốc người dân tại thôn 2 (xã Đại Lào, nơi đang sẽ có 341 chiếc xe đăng ký biển số kiểm (Quốc lộ 20) từ xã Lộc Châu, mùi khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và tiến hành xây dựng bãi rác mới) không soát tỉnh Lâm Đồng đến ngày hết niên hạn phường Lộc Tiến ra đến Ngã ba buôn bán”. đồng ý cho xe vận chuyển và chôn lấp sử dụng, trong đó gồm 316 xe tải (niên hạn Thanh Xá (xã Lộc Nga) rồi về Không chỉ khu vực trung tâm, tại một số rác tại đây vì vấn đề ô nhiễm môi trường. sử dụng 25 năm) và 25 xe khách (niên hạn Clại đường Lê Lợi (xã Lộc Thanh), Nguyễn tuyến đường ven TP Bảo Lộc, rác cũng bị Từ ngày 28/10, người dân bắt đầu chặn sử dụng 20 năm). Trước đó, tính đến ngày Văn Cừ (phường Lộc Phát) và Đào Duy chất đống. Trước các đường nhánh rẻ dẫn ra không cho xe vận chuyển rác vào đây. 31/12/2015, Trung tâm đã lên danh sách xe Từ, Nguyễn Công Trứ (phường I), rác thải đường Lê Lợi (xã Lộc Thanh) rác cũng tích Theo người dân, xe vận chuyển rác gây ô hết niên hạn trong toàn tỉnh Lâm Đồng gồm chất thành đống hiện diện khắp nơi. Ngay tụ nhiều ngày nay thành đống cao. Ngay nhiễm trong quá trình vận chuyển và bãi 582 xe tải và 16 xe khách. khu trung tâm TP Bảo Lộc, các điểm tập trước Trường THPT Lộc Thanh (đối diện rác chôn lấp không đảm bảo. Do đó, người Trong thời điểm đăng kiểm cuối cùng kết rác quen thuộc trước đây như: khu vực trụ sở UBND xã Lộc Thanh), một đống rác dân yêu cầu đến khi nào nhà máy đốt rác của từng chiếc xe, Trung tâm cấp tem kiểm Trạm bơm nước đường Lê Văn Tám, góc lớn cũng được hình thành từ nhiều ngày nay. xây dựng xong thì mới cho vận chuyển định có in chồng lên trên một đường gạch Đài Khí tượng Thủy văn đường Nguyễn Tương tự, dọc tuyến đường Nguyễn Văn Cừ rác vào. Theo ông Phạm Công Hương, đỏ đậm, giúp các đơn vị chức năng thực Công Trứ, khu vực Chợ cũ Bảo Lộc…, (phường Lộc Phát), rác cũng chất đống tại Phó Chủ tịch UBND xã Đại Lào, rác đã hiện quyền kiểm tra, kiểm soát, nhắc nhở các xe rác đều nằm “án binh bất động” với các đầu hẻm và đầy các túi lớn, nhỏ trước được đưa về bãi rác này gần 1 năm nay. chủ phương tiện lưu ý đến ngày tham gia lượng rác chất đầy ắp trên xe và vương nhà dân. Chị Ân (người dân sống tại hẻm Hiện, người dân không đồng ý cho tiếp tục giao thông cuối cùng. vãi xung quanh. Tại khu vực hồ Đồng Nai 409 Nguyễn Văn Cừ) cho biết: “Thường thì đưa rác vào vì lo sợ ô nhiễm. UBND xã, Toàn bộ danh sách xe hết hạn đăng kiểm nhìn ra Quốc lộ 20, rác sinh hoạt cùng rác bỏ ngày nào là công nhân vệ sinh môi UBND TP Bảo Lộc và Công ty CP Công đều đăng trên trang thông tin điện tử của với cây lá được gom thành đống lớn, vừa trường lấy ngày đó. Nhưng, 2 - 3 ngày nay trình Đô thị Bảo Lộc tiến hành họp dân để Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới Lâm nằm trong xe rác vừa tràn ra cả đường. rác không được lấy nên đã chất thành đống vận động nhưng đến nay người dân vẫn Đồng và Cục Đăng kiểm Việt Nam. Cách đó không xa, trước Chùa Phước cao án ngữ giữa đường dẫn vào hẻm. Điều chưa đồng ý. VĂN VIỆT Huệ, một lượng rác khá lớn cũng được này vừa gây mất vệ sinh vừa gây cản trở Được biết, rác thải sinh hoạt của TP Bảo tập kết tại đây dù Chùa đã có gắn bảng giao thông”. Nghiêm trọng hơn, tại trước Lộc được đưa về thôn 2, xã Đại Lào chôn yêu cầu: “Không được đậu xe rác và đổ cổng rất nhiều trường học, rác được tập lấp từ khoảng tháng 11/2015 từ khi người rác trước Chùa”. Cũng tuyến đường Trần kết nhưng không được vận chuyển đã gây dân tại bãi rác thôn 14, xã Đam Bri yêu cầu BẢO LÂM: Sẽ bán đấu giá tảng Phú, hàng trăm hộ dân không được thu nên tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Anh đóng cửa bãi rác này vì ô nhiễm và quá tải. đá “quý” nặng 20 tấn gom rác đã khiến nhiều túi rác nằm la liệt Cường, phụ huynh học sinh Trường TH Trong khi đó, lò đốt xử lý rác quy mô 200 dọc hai bên đường. Chị Hiền, một người Đinh Tiên Hoàng (đối diện trụ sở UBND tấn/ngày vẫn đang được Công ty TNHH Sáng 1/11, tin từ UBND huyện Bảo Lâm dân kinh doanh ăn uống trên đường Trần phường Lộc Phát) bức xúc: “Trường toàn Môi trường Xanh Cao Nguyên Đà Lạt xây cho biết: Sau khi có kết quả kiểm nghiệm, Phú, cho biết: “Không biết vì lý do gì mà trẻ nhỏ nhưng rác lại chất cao như núi ngay dựng và lắp đặt tại bãi rác Đại Lào. Dự kiến, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN - MT) từ chiều qua (ngày 31/1) rác không được trước cổng trường. Phụ huynh đưa đón con đến quý I năm 2017, lò đốt này mới đưa vào vừa có đề xuất gửi UBND tỉnh Lâm Đồng thu gom như mọi khi dù người dân vẫn bỏ chỉ một lúc đã chịu không nổi mùi hôi thối hoạt động. giao UBND huyện Bảo Lâm tổ chức bán đấu giá tảng đá “quý” nặng 20 tấn được phát hiện tại xã Lộc Tân. Ông Huỳnh Thiên Tính, Trưởng Phòng Ý kiến Khoáng sản (thuộc Sở TN - MT) cho biết: Thông qua kết quả kiểm nghiệm tảng đá thì cơ quan chức năng kết luận đây là tảng đá canxedon (loại bán quý). Trên Chuyện rải tiền, vàng mã khi đưa tang cơ sở này, Sở TN - MT đang làm đề xuất Tình trạng rải tiền, vàng mã khi đưa tang mọi người xem đây là một việc hết sức bình đang vận động bỏ dần và đi đến chấm gửi UBND tỉnh để giao tảng đá này cho diễn ra khá phổ biến, làm ảnh hưởng đến thường. Tuy nhiên, trên suốt đường đi, nếu dứt, nhất là từ khi triển khai Chương trình UBND huyện Bảo Lâm tổ chức bán đấu cảnh quan, môi trường và gây mất vệ sinh ai đó để tâm chú ý thì không khỏi đau đáu mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn giá. Sau khi bán được tảng đá này, tất cả đường làng, ngõ xóm. Trong thời gian vừa nỗi niềm khi nhìn thấy xen lẫn với tiền, mới. Bởi lẽ, làm việc đó sẽ gây ảnh hưởng số tiền sẽ sung công quỹ Nhà nước theo qua, Hội Người cao tuổi ở huyện Đạ Huoai vàng mã là những tờ tiền giấy thật (tiền Việt đến cảnh quan và môi trường. Tuy nhiên, quy định. và một số nơi ở huyện Đạ Tẻh… đã xây Nam) có mệnh giá 1.000 đồng, 2.000 đồng việc rải tiền thật thì không được phép, vì Trước đó, như Báo Lâm Đồng đã thông dựng mô hình “Nói không với rải tiền, vàng và thi thoảng mới thấy một, hai tờ tiền giấy Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã ban tin, trong lúc đi làm vườn, một người dân tại mã khi đưa tang”. Tuy nhiên, mô hình này 500 đồng hoặc 5.000 đồng. “Chà! Lãng hành Thông tư số 04, ngày 21/1/2011, về xã Lộc Tân đã phát hiện tảng đá lớn có chiều vẫn chưa được nhân rộng tại 2 huyện này phí thật, nếu chịu khó đi nhặt thì cũng có “Thực hiện nếp sống văn minh trong việc dài 4m, rộng 2m, nặng khoảng 20 tấn và và chưa “lan tỏa” đến các huyện, thành phố được kha khá tiền đấy nhỉ!”. “Ồ! Không cưới, việc tang và lễ, hội” quy định: “Cấm màu sắc sặc sỡ. Sau khi cơ quan chức năng khác trong tỉnh. dám đâu ông ơi, ai mà dám đi nhặt, xui… rải tiền Việt Nam và các loại tiền của nước lập biên bản tạm giữ, ông Chính đã làm đơn Mới đây, tôi đến dự và đưa tiễn anh bạn chết đấy!”... Đó là những lời trò chuyện dọc ngoài trên đường đưa tang”. Như vậy, tôi đề nghị được đóng thuế để đưa đá về nhưng đến Nghĩa trang huyện Di Linh. Cũng như đường đưa tang thoảng qua tai tôi. thiết nghĩ, các cấp, các ngành và đoàn thể không được. Đến ngày 30/9, Sở TN&MT nhiều đám tang khác, từ nhà đến nghĩa Ngẫm lại, việc rải tiền, vàng mã khi đưa cần quan tâm đến việc tuyên truyền, vận tỉnh Lâm Đồng đã lấy mẫu gửi đi TP.HCM trang, bộ phận phục vụ lễ tang cắt cử một tang thì không cấm và cũng chẳng khuyến động người dân thực hiện nếp sống văn kiểm nghiệm. người lo rải tiền, vàng mã trên suốt đường khích, vì hiện chưa có văn bản nào quy minh trong việc tang, lễ. HẢI ĐƯỜNG đi. Vì theo phong tục, tập quán lâu đời, định, mà chỉ có một số ngành, địa phương XL CUỐI TUẦN THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 11

Dọc đường đất nước Cà phê - từ bít tất đến tự mình... VĂN CÔNG HÙNG nơi nuôi dưỡng đốc thúc tế bào ung nước trong môi trường chân không thư phát triển mới lạ, không khiến đã giữ nguyên hương vị cà phê. Cà ôi giờ là người nghiện dân Việt kiệt cùng nòi giống mới lạ... phê pha drip là nó sẽ không đặc lắm cà phê, mỗi ngày phải Theo các chuyên gia, chỉ chừng và vị hương cũng rất nhẹ. Muốn thế một cữ sau khi ăn 35% cafein vào được cốc, còn lại phải dùng máy xay thô chứ không sáng, nếu lỡ vì lý do nó nằm ở bã cà phê nếu pha kiểu cà mịn như syphon. Dùng một miếng gì Tđấy mà vắng cữ ấy là chân tay cứ phê phin thông dụng Việt Nam. Giờ giấy lọc cà phê, nước nóng được bần thần, đầu óc cứ trống rỗng, chả phần đa các quán cà phê ở Pleiku đổ lên cà phê, và nước cà phê theo làm được gì. pha trực tiếp, pha máy hoặc pha kiểu trọng lực sẽ chảy xuống. Toàn bộ quá Thực ra thì phải sau năm 75 thì syphon, drip, biallenti... hạt cà phê bị trình pha kiểu này hết chừng 6 phút. tôi mới biết thế nào là cà phê. Ly cà ép đến tận cùng để ra hết chất cafein. Đây là kiểu người Pháp ưa thích. Cà phê đầu đời tôi uống là ở bến xe An Mới nhất, tôi vào một quán cà phê pha bình Bialleti thì xuất phát Hòa, Huế vào một đêm chờ xe. Kết phê mới mở ở Pleiku. Ban đầu chả từ Italia. Phía dưới là một bình nhỏ quả suốt đêm ấy, trong cái giường ưng tẹo nào vì wifi thì yếu, người chứa nước như cái nồi hơi, giữa là một ở nhà trọ bến xe cực đông đúc thì đông, thuốc lá mù mịt, lại chỉ có bộ lọc và là chỗ nén cà phê và trên nhộn nhạo hồi ấy, tôi đã trắng đêm... một loại đường duy nhất, không có cùng là chứa thành phẩm. Vặn chặt Phải nói luôn, cà phê là sản phẩm đường kiêng, định bỏ về thì, cô chủ và đun. Nước sôi hơi nước sẽ bốc lên của... Tây. Bên ấy họ uống khác, xuất hiện... gặp bột cà phê ngưng tụ thành nước cà phê nguyên chất kia, nó nhẹ và Cô giới thiệu công nghệ cà phê sôi, nước lại ngưng tụ và hòa tan cà thơm. Nhưng chả hiểu sao khi vào sạch, nguyên chất, mới (ở ta) và cũ (ở phê và được đẩy lên đọng lại ở bình Việt Nam thì dân Việt hào phóng và tây). Đó là khách tự ngồi tỉ mẩn xay trên cùng, đây chính là thành phẩm... tinh quái lại sáng tạo ra một kiểu cà cà phê, xong rồi tỉ mẩn tự pha bằng Ở Pleiku, một trong những thủ phủ phê của riêng mình, ấy là trộn thêm một bộ pha cà phê như đồ uống... cà phê, thì trước khi có phong trào cà phụ gia. Cũng có thể hồi ấy cà phê thuốc phiện, tưởng là cách thủy phê nguyên chất như hiện nay, nhiều còn hiếm (như thời bao cấp, tráng nhưng lại là... trầm thủy. Bình nước quán cà phê có tiếng như Kim Liên, quả trứng đãi khách độn thêm thì được đun sôi bằng ngọn lửa gas gắn Thu Hà, Hoàng Lan... vẫn tự rang bột mì), cũng có thể người Việt thích Quán cà phê cóc tác giả hay ngồi. Ảnh: V.C.Hùng ngay trong máy pha, xong đổ cà phê xay cà phê để pha bán cho khách, có cái cảm giác phải đến tận cùng. Đen vừa xay đang giãy đành đạch vào. điều, vì phục vụ và chiều gu, nên khi tận cùng, đắng tận cùng, đậm tận từ... cao su, thì cà phê bình dân cũng hạnh phúc thì tôi lại... thương họ. Chờ nó sôi tắt lửa thì cái chỗ nước rang họ vẫn cho một ít phụ gia để cùng, nồng tận cùng... thế là nghĩ nhập cuộc làm giả. Bởi nếu đến uống cà phê mà cũng trộn cà phê ấy lại từ từ rơi xuống, tăng độ béo, độ thơm, độ đậm, như cách làm cho cà phê phải thật đen, Tức là cà phê hóa chất ra đời. còn ngồi với nhau thì giời ạ, bao cứ thế bị ép đến giọt cuối cùng. Chủ mỡ gà, bơ, thậm chí chút nước mắm thật đắng, thật gắt, thật... cà phê Tôi, thú thực, biết rất rành về các nhiêu chuyện trên trời dưới biển bạn quán khuyên nên uống không đường nhĩ... Nhưng quyết không có hương theo gu của mình. Ngay từ khi rang loại cà phê, nhưng rồi, thi thoảng, bè tích tụ được kia, rồi cả mình cũng để cảm nhận hết thế nào là cà phê... liệu nhỏ giọt tạo bọt, tạo sánh, tạo người ta đã cho thêm mỡ gà, bơ, nếu không muốn nói là thường tranh thủ kiếm được kia, kể cho ai. Và quả là nó... phê thật. Không đen như một số “hãng” cà phê không nước mắm... rồi trộn thêm bột bắp, xuyên, vẫn xơi cà phê bẩn, tức cà Rồi thì son phấn váy vủng, rồi thì xe sánh nhé, không đen nhé, không gay tên tuổi, rang xay trong bí mật rồi đi hạt cau, đậu nành vân vân các loại phê vỉa hè. Bởi, té ra, uống cà phê mới giày thửa... khoe với ai. gắt hương nhé. Nó dịu dịu một nỗi bỏ cho các quán cà phê vỉa hè, nơi để thành một thứ cà phê của người nó không chỉ là cà phê, mà còn là Chính sự bao biện như thế đã hương thoảng như bồ kết lá chanh đa số người Việt nghiện cà phê hay Việt hay uống, tạo thành gu cà phê cái không khí cà phê. Bởi thế, rất khiến cà phê bẩn có đất sống. Đấy nửa khuya trên tóc dài mới gội, ngồi, kể cả người đang viết bài này, Việt. Thậm chí khi đã pha xong cà ít các gã đàn ông chịu uống cà phê là loại cà phê nhân danh cái gu của nhưng lại dai dẳng như cuối xuân coi đấy là cái thú tao nhã, coi đấy là phê rồi, người ta còn thả thêm vào vợ pha ở nhà, dù các bà vợ, những người Việt, họ đã làm ra loại cà phê gặp hoa xoan, nó không vến lại đặc sành cà phê. đấy một giọt bơ, hoặc trứng, rồi người cập nhật rất nhanh tình hình mà không có... cafein. Đấy là loại cà mà như màu... nước mắm nhĩ, nó Và, thề luôn, viết xong bài này, đánh cho sủi bọt... thế mới đã, thế thực phẩm bẩn, đã rất chịu khó tìm phê hóa chất, làm từ bột đậu nành ngọt hậu trong cổ và vấn vít trên tôi sẽ... bỏ cà phê vỉa hè, hay chính mới sành điệu. mua cà phê nguyên chất, về tự rang và ngô xay mịn, rồi xịt các loại hóa môi, nó khiến mình lắc lư và bồng xác là cà phê không rõ nguồn Khi phong trào thực phẩm bẩn xay, rồi mỗi sáng dậy lọ mọ pha hầu chất tạo mùi, tạo màu, tạo độ sánh, bềnh như đang... lên chốn Bồng Lai. gốc, chỉ uống cà phê nguyên chất, phát triển, cái gì cũng có thể giả, các ông chồng. Thi thoảng thấy trên tạo đắng, tạo bọt... 5 loại hóa chất Cà phê syphon là dùng ngọn lửa đắt hơn chút, không hợp gu chút cũng có thể độn vào, để thịt lợn nái “phây” ảnh các bà vợ chụp ngồi ấy trong một ly cà phê ngày này qua gas gắn ngay trong máy làm nước (nhưng thực ra gu là tự mình mà, thành thịt bò tươi, giá (đỗ) làm một uống cà phê sáng với chồng ở nhà ngày khác, không tiêu diệt lục phủ sôi và bốc hơi lên syphon, trên ấy ai lại đẻ ra thứ gu quái đản tự hại đêm nghều ngào dài, mực khô làm rồi bạn bè vào “còm” rối rít khen họ ngũ tạng con người mới lạ, không là đã có bột cà phê xay rất mịn. Hơi mình là uống cà phê bẩn kia chứ?).

Không quyết tâm... TIẾP TRANG 3 Vẫn người xưa ấy... TIẾP TRANG 5 ... Đáng chú ý là hiện Công ty trưởng ngành nông nghiệp mà chỉ ... Một lão nông quắc thước, nghiệm phát hiện ra từ chối không - Cả xi măng nữa chứ. Mang gô Alumin Tân Rai đang chạy hết công tiêu đặt ra từ 6 - 6,5% thì chỉ có khả đen như tượng đồng nắm chặt tay nhập hàng đổ đi thôi. Giờ hợp đồng cơm đi ăn trưa, về đong đầy xi măng suất nhằm đảm bảo đạt sản lượng từ năng chỉ đạt 4,1% trong năm nay. tôi, nhìn thẳng vào mắt tôi thật lâu rồi, làm gì có chuyện đó. xây cái chuồng heo ở nhà. 56 - 57 ngàn tấn theo kế hoạch do mở Từ các mặt hoạt động của các khu khiến tôi bối rối. Rời khỏi cái máy thái cỏ, ông - Thảo nào… rộng thị trường xuất khẩu sang Nhật, vực kinh tế, ông Nguyễn Tấn Châu - Ông “Nước đái bò”! - Ông ta chỉ vào đống thùng nồi inox sáng - Chậc! Dân mà anh! - Lại cười. đồng thời giá bán cũng tăng lên 280 - Giám đốc Cục Thống kê tỉnh nhận reo lên. choang: Hai lần thất bại chẳng lần nào USD/tấn so với giá bình quân năm định, với tình hình sản xuất, kinh Tôi cười ôm lấy ông: - Giờ vắt sữa bằng máy hết. giống lần nào. Vẫn con người ấy, trước là 250 USD/tấn. doanh từ đầu năm đến nay, ước mức - Bao nhiêu mùa rẫy rồi? - Ông có làm phomat không, tôi vẫn là K’Brit thôi, vô trách nhiệm Song điều đáng lo ngại nhất là tăng trưởng kinh tế trong năm 2016 - Nhiều, nhiều lắm không đếm sẵn sàng dậy miễn phí. làm hỏng việc nước. Giờ đây ông lại tình hình xuất khẩu khó đạt chỉ tiêu đạt khoảng 7,08%. Nghĩa là thấp hơn được đâu. - Không được không được! quá nghiêm khắc trong cái việc của kế hoạch đặt ra. Bởi, mặc dù kim gần 1 đến 2 điểm so với mức tăng Ông chính là K’Brit, người mà tôi - Sao? mình, cấm tôi dính vào cái chuỗi sản ngạch xuất khẩu tháng 10 đạt 38,5 trưởng mà tỉnh đặt ra là từ 8 - 9%. nhờ hứng nước đái bò năm xưa. - Hợp đồng rồi, phải bảo đảm đúng phẩm sạch của ông. triệu USD, tăng tới 49,75% nhưng Nguyên nhân mức tăng trưởng kinh tế K’Brit bây giờ đại gia rồi, gần trăm số lượng, chất lượng sữa. Nằm trong Ai không muốn sống thật, ngay lũy kế 10 tháng đầu năm mới chỉ đạt có khả năng không đạt mức kỳ vọng con bò sữa, trồng rau hoa công nghệ chuỗi sản xuất cung ứng nông sản kẻ lưu manh trộm cướp cũng bắt 356,3 triệu USD, tăng 0,56% so với được xác định chủ yếu từ hai lĩnh vực: cao, năm thu hoạch tiền tỷ. Chuồng thực phẩm sạch, tay tôi nuôi bò mà con học hành, dậy con phải ngoan cùng kỳ và khó đạt chỉ tiêu đề ra vì Tiến độ sản xuất nông nghiệp còn bò lát loại gạch đặc biệt chịu lực có đâu có được chạm vào sữa. ngoãn thật thà. Nói đi cũng phải từ đầu năm đến nay bị ảnh hưởng chậm so với kế hoạch; Sản xuất công rãnh thoát nước tiểu. Thấy tôi để ý Lúc K’Brit lắp bốn cái máy hút sữa nói lại. Cùng hoàn cảnh có người bởi giá và thị trường xuất khẩu nghiệp tuy tăng nhưng tốc độ tăng đến nền nhà anh mủm mỉm cười. vào bốn đầu vú vừa mới được tiệt xấu kẻ không, song cơ chế môi Bên cạnh sản xuất công nghiệp, chậm so với cùng kỳ và tăng thấp nhất - Còn có cả sân chơi cho bò nữa trùng có ống dẫn vào thùng inox tôi trường cũng góp phần vào đấy. ngành nông nghiệp cũng có dấu so với những năm gần đây. kia kìa. mới vỡ lẽ, chẳng những không được “Con người là tổng hòa của quan hiệu chững lại. Vì muốn ngành nông Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Yên - Sân chơi cho bò? chạm tay mà đến nhìn cũng không hệ xã hội” mà. nghiệp tăng trưởng đạt mức kỳ vọng đánh giá: Tốc độ phát triển chung còn - Chứ sao? Thoải mái nó mới cho được nữa. Và cái dự án làm phomat Lại nói sức khỏe, một đợt gió mùa cần phải đẩy mạnh việc đầu tư sản chậm, nếu không cố gắng sẽ không nhiều sữa. của tôi thất bại nốt. đông bắc tràn về, trẻ thì ho viêm phế xuất, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi đạt được mức tăng trưởng mà tỉnh đề Đúng là… đến sân chơi cho trẻ Tôi nhắc lại chuyện làm ăn với quản, già kêu đau xương nhức khớp, tăng năng suất và giá bán sản phẩm. ra. Do đó, các ngành, địa phương cần con bây giờ nhiều nơi kiếm không ra. nông trường bò sữa xưa kia, K’Brit nắng ấm lên thế là hết. Thuốc chữa Trong khi đó, đối tượng góp phần xác định rõ nhiệm vụ trong tâm các Tôi kể chuyện xem tivi thấy bà con cười tặc lưỡi: bệnh cho từng người, khí hậu, thời vào tăng trưởng ngành nông nghiệp tháng còn lại, tập trung giải quyết, cố ta thiếu đầu ra, sữa phải đổ đi, ông - Nhà nước mà anh! - Chúng tôi tiết chữa cho cả cộng đồng. Làm thế là nông dân khó tiếp cận nguồn vốn gắng phấn đấu, thấp nhất cũng phải phá lên cười: đổi cách xưng hô. nào để có sinh thái tốt không phải lưu nên không mở rộng đầu tư sản xuất. đạt số đầu của mức tăng trưởng 8 - Có đâu, mấy người pha phách - Nhưng nếu các anh không lấy xô manh vẫn có thể tồn tại và sống được Theo dự báo, nếu như mức tăng - 9% GRDP. tùm lum đem bán người ta kiểm nhựa thì đâu đến nỗi. bằng lương thiện, thật thà. 12 THỨ BẢY 5 - 11 - 2016 CUỐI TUẦN

Thể thao Để võ thuật đóng góp nhiều hơn cho thể thao Lâm Đồng VIẾT TRỌNG Hầu hết các môn võ đang phát triển trong nước đến nay ít nhiều đã có mặt tại Lâm Đồng; võ thuật cao trình độ để bắt kịp sự phát triển lâu nay góp phần không nhỏ đưa phong trào TDTT Lâm Đồng phát triển. của võ thuật hiện đại. Đưa võ đến vùng sâu Cùng đó, các liên đoàn, các hội Hiện Lâm Đồng có 9 liên đoàn chuyên môn do phải tự túc trong mọi và hội võ thuật gồm Liên đoàn huyện dù Lâm Đồng đang có một hoạt động của mình nên cũng khó có Võ thuật cổ truyền, Liên đoàn đội ngũ võ sư, HLV rất trình độ và điều kiện về tài chính cũng như cơ sở Karatedo, Liên đoàn Taekwondo, nhiều kinh nghiệm. Những năm gần vật chất để nâng cao trình độ chuyên Liên đoàn Vovianam, các Hội đây, Judo trẻ Lâm Đồng cũng giành môn cho các VĐV bộ môn mình Judo, Aikido, Pencak Silak, nhiều huy chương từ các giải trẻ được chọn vào đội tuyển tỉnh thi đấu Boxing và Kickboxing, gần đây có trong nước. giải quốc gia. Để đạt huy chương từ thêm bộ môn Muoay Thái nhưng Đáng tiếc nhất là bộ môn các giải quốc gia hiện nay không hề chưa thành lập hội. Vovinam, Lâm Đồng đã từng có dễ dàng chút nào khi rất nhiều tỉnh, Nổi bật nhất hiện nay là Liên đoàn một đội tuyển Vovinam rất mạnh thành trong nước đang đầu tư rất Võ cổ truyền Lâm Đồng với 50 võ nằm trong tốp dẫn đầu cả nước. mạnh cho đội tuyển của họ. đường trong tỉnh, trên 50 võ sư cùng Nhưng suốt một thời gian dài Liên Chính vì vậy, vai trò hỗ trợ của khoảng 100 huấn luyện viên (HLV), đoàn này hầu như hoạt động cầm ngành Thể thao tỉnh, theo Võ sư Bảo (mỗi võ đường thường có 1 - 2 HLV chừng, đến nay dù cố khôi phục lại là rất quan trọng. Bên cạnh tổ chức phụ tá) đang hoạt động, khoảng phong trào nhưng rất khó trở lại vị các lớp tập huấn nâng cao trình độ 2.500 môn sinh tập luyện hằng ngày. thế như trước. chuyên môn cho HLV, tổ chức các Hiện các võ đường của Võ cổ truyền giải cấp tỉnh cho các bộ môn, ngành đã có mặt ở 12/12 huyện, thành Một lớp võ trong vùng sâu Đam Rông. Ảnh: V. Trọng Để võ thuật phát triển Thể thao tỉnh cũng cần giúp đỡ, tạo trong tỉnh, kể cả ở vùng sâu, vùng mạnh hơn điều kiện cho các liên đoàn, hội võ đồng bào dân tộc thiểu số. hết VĐV các môn này thi đấu trong nâng từ hội lên liên đoàn, hoạt Khó nhất hiện nay trong võ thuật thuật hoạt động, mở rộng và phát Không chỉ có phong trào tốt, Võ đội tuyển tỉnh của các bộ môn này động bộ môn này đã ngày càng chính là việc nâng cao chất lượng triển phong trào trong tỉnh. “Phong cổ truyền còn có một đội tuyển cấp đều xuất thân từ Võ cổ truyền. quy củ và bài bản hơn, Liên đoàn phong trào và trình độ chuyên môn trào phát triển càng rộng, càng đông tỉnh thi đấu rất tốt tại các giải quốc Hai liên đoàn khác cũng có hoạt Taekwondo hằng năm thường cho HLV lẫn VĐV trong các đội võ sinh thì giải cấp tỉnh càng nhiều gia hằng năm. Thực chất, môn võ động khá mạnh trong tỉnh hiện xuyên tổ chức các lớp tập huấn tuyển tỉnh. VĐV thi đấu, tỉnh có điều kiện tuyển này đang mang về rất nhiều huy nay là Liên đoàn Karatedo và Liên chuyên môn cho HLV bộ môn Theo Võ sư Trương Văn Bảo - được VĐV giỏi vào đội tuyển tỉnh chương từ các giải khu vực và đoàn Taekwondo. Cũng giống mình, tổ chức thi nâng đẳng cho nguyên Phó Chủ tịch Liên đoàn thi đấu giải quốc gia hằng năm. Bộ trong nước về cho Lâm Đồng và như Võ cổ truyền, 2 liên đoàn môn sinh, phối hợp tỉnh tổ chức Võ thuật Lâm Đồng, hiện là Phó môn nào cũng cần các tuyến, có lực đang nằm trong nhóm 5 đội dẫn này có phong trào rất mạnh trong giải cấp tỉnh hằng năm. Đội tuyển Tổng thư ký Liên đoàn Võ thuật lượng kế thừa để phát triển bộ môn đầu trong nước vài năm gần đây. trường học, phát triển đến tận các Taekwondo trẻ của Lâm Đồng thi cổ truyền Việt Nam, hầu hết các võ về lâu về dài” - ông nói. Điều đáng nói, từ Võ cổ truyền, huyện vùng sâu. Karatedo hiện đấu rất tốt tại giải khu vực và quốc sư HLV hiện nay đều là người dạy Còn theo Võ sư Nguyễn rất nhiều môn võ khác cũng có cơ có khoảng hơn nghìn môn sinh; gia hàng năm những năm gần đây. võ theo kiểu “bán chuyên nghiệp”, Đăng Dũng, Chủ tịch Liên đoàn hội phát triển. Hay nói cách khác, Taekwondo nhiều hơn với khoảng Trong khi đó, các môn còn lại có người là nông dân ngày ngày Taekwondo Lâm Đồng, tỉnh bên các võ sinh của Võ cổ truyền cũng 1.200 môn sinh tập luyện tại 26 như Judo, Aikido... phát triển không lo chuyện rẫy vườn mưu sinh, có cạnh việc tạo cơ chế để các liên có thể thi đấu cho các bộ môn có CLB ở 11 huyện, thành trong tỉnh mạnh lắm, chủ yếu ở Đà Lạt. Với bộ người là công chức, viên chức bận đoàn phát triển, cần hỗ trợ giúp chút ít liên quan gần với mình như (trừ huyện Cát Tiên chưa có). môn Judo (Nhu đạo), do đặc thù cần rộn công việc cơ quan cả ngày, ít đỡ các liên đoàn, hội võ thuật phát Boxing, Kickboxing, Pencak Silat Theo Liên đoàn Taekwondo, có một nhà tập với thảm đấu nên thời gian dành cho võ thuật, ít có triển trong học đường đặc biệt là và cả Muay Thái. Trong thực tế, hầu trong gần 1 năm nay từ khi được môn này khó phát triển rộng đến các điều kiện giao lưu, tập huấn nâng các trường học vùng sâu, vùng xa.

Hanh hương về ơv i hoa... TIẾP TRANG 7 Góc ảnh đẹp ... trên nhưng con đương da quy Không mong câu gi. Kê ca môt cai vang rưc rơ, nhưng con ngõ đây nhin hay sư xuyt xoa. Vây thi tôi, môt hoa trang nguyên vao mua đông du khach bươc qua trong ngay sương hay nhưng hang rao nho nhẹ hông tich mich, nao co nghia ly gi đê hoa nhoi lên vai đoa tương vi… nhưng phai nơ hay tan. sư rôn rang đên vơi hoa rôi như cơn Hoa nơ hay tan la vi hoa la hoa. say chong qua. Điêu đo không khiên Vây thôi. long tri tôi may may thoa man. Cung Tôi vân quy ơ đo đơi năng lên, như ke ôm mang ca khu vươn vê nhưng tia sang chiêu xuyên qua tan nha, cung vây thôi, đâu co thê cao thông cô thu, chiêu xuyên qua bui ngao bao răng minh đa hiêu hêt môt lum va chiêu xuyên qua tôi, xuyên lan hương thât tha hay lông lây? qua nhưng canh hoa tim run rây, Tôi bươc lên đôi sang mu sương, lam khô nhưng giot sương va môt chân giâm lên tham co va la thông ngay nưa se đa băt đâu. Ke hanh âm ươt bơi sương đêm. Tôi quy hương vê thanh đia cua hoa bông xuông trươc môt đoa hoa mua dai cui xuông sat măt đât va xin năm nơ tim, đẹp trong treo như cai nhin lai ơ đây, bên côi hoa dai đê như nhung nhơ cua ngươi yêu trong lân hoa, đươc ngươc măt nhin trơi, cho ho hẹn âđ u tiên, khi trai tim vưa biêt mây bay tây sach nhưng toan tinh rung đông. Tôi găp trong nhan săc va vong đông nhân sinh. dung di môc mac kia cai nhin cua Đê măc buôi trưa qua, chiêu qua, môt thanh phô. La tâm thưc lăng le, đêm xuông. Tôi năm đây nghe mua xuyên xao, la ân ngư cua thơi gian va mang mât ngu tim môt mui hương an tinh. La sư vô tư đên trong đât trơi hoang dai ma nang Sâu Huê ân mât rôi đi. Nhan săc ây, không chơ đơi gi. kia đa hiên tron cho canh rưng gia.

Thông báo mời thầu Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lâm Đồng cần trang bị 50 máy tính để Trên đồi cỏ hồng. Ảnh: Võ Trang bàn và một số thiết bị văn phòng khác. Đề nghị các đơn vị doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng tham gia chào hàng. Thời gian nhận hồ sơ đến hết ngày 10/11/2016 tại Hội LHPN tỉnh Lâm Đồng, số 61 Quang Trung, phường 9, TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

ª TOÅNG BIEÂN TAÄP: NGUYEÃN VAÊN HÖÔNG ª GIAÁY PHEÙP XUAÁT BAÛN SOÁ 16/GP - BTTTT NGAØY 4/1/2012 (BOÄ TTTT) GIAÙ ñ ª SAÉP CHÖÕ ÑIEÄN TÖÛ TAÏI BAÙO LAÂM ÑOÀNG ª IN TAÏI XÍ NGHIEÄP BAÛN ÑOÀ ÑAØ LAÏT 3.500