ايلیه کىفراوس بیه المللی آب، محیط زیست ي تًسعٍ پایدار گريٌ مهىدسی عمران، داوشکدٌ فىی، داوشگاٌ محقق اردبیلی، 6 تا 8 مهر 5931

شبیه ساسی عددی هیدرودینامیک و تغییزات شوری رودخانه کارون در محدوده مالثانی تا فارسیات

بُمه فکًری دکاَی1، جمال محمذيلی ساماوی2، مُذی مظاَری3، وسریه بذرزاد4ٌ

1- داًـدَی ًبسؿٌبػی اسؿذ گشٍُ هٌْذػی ػبصُّبی آثی داًـگبُ تشثیت هذسع )[email protected]( 2-3-4- ثِ تشتیت، اػتبد، اػتبدیبس ٍ داًـدَی ًبسؿٌبػی اسؿذ گشٍُ هٌْذػی ػبصُّبی آثی داًـگبُ تشثیت هذسع

چکیده سٍدخبًِّب ػالٍُ ثش اّویت صیؼت هحیطی، ًوؾ هْوی دس صًذگی هشدم هدبٍس خَد داسًذ. سٍدخبًِ ًبسٍى، پش آةتشیي سٍدخبًِ ایشاى، تبهیي ًٌٌذُ آة ثؼیبسی اص ؿْشّب ٍ سػٍتبّب، هضاسع ًـبٍسصی ٍ هشاًض صؼٌتی اػت. دس ػبلّبی اخیش ثِ دلیل ًبؾّ خشیبى سٍدخبًِ ٍ اكضایؾ ثبسگزاسی هٌبثغ آالیٌذُ ثِ سٍدخبًِ، ؿَسی آى اكضایؾ یبكتِ اػت. دس تحوین حبضش، ّیذسٍدیٌبهیي ٍ ؿَسی آة 105ًیلَهتش اص سٍدخبًِ ًبسٍى دس هحذٍدُ هالثبًی تب كبسػیبت ثب اػتلبدُ اص هذل ػذدی ؿ MIKE11جیِ ػبصی ؿذ. ثؼذ اص ٍاػٌدی هذل، ضشایت صثشی هبًیٌگ ٍ پشاًٌذگی ثب اػتلبدُ اص دادُّبی ػبل 2011 ثِ تشتیت هوبدیش 035/0 ٍ 31/103 تؼییي ؿذ. ًتبیح ٍاػٌدی ًـبى داد ًِ اص ثیي سٍاثط هختلق ثشای هحبػجِ 2 ضشیت پشاًٌذگی، ساثطِ ًبؿلیپَس- كبلًٌَش ثب RMSE ٍ R ثِ تشتیت 93/0 ٍ 14/32 ثْتش اص ثویِ سٍاثط اػت. ثشای اسصیبثی صحت ًتبیح ؿجیِ ػبصی، ػولٌشد هذل دس تشمّبی ػطح آة ٍ ؿَسی ثب دادُّبی ّـت هبُ )Feb - Sep( دس ػبل 2012 ثشسػی ؿذ. ًتبیح ؿجیِ ػبصی ػذدی ًـبى داد ًِ حذاًثش ٍ حذاهل تـییشات ؿَسی ثش اثش ثبسگزاسی هٌبثغ آالیٌذُ ًوطِای ثِ تشتیت دس هبُ Mar ٍ Aug اتلبم هیاكتذ ٍ پشٍكیل طَلی ؿَسی سٍدخبًِ ثش اثش ثبسگزاسی هٌبثغ آالیٌذُ ًوطِای ثِ صَست پلِای اكضایؾ هییبثذ. ًتبیح ًـبى داد، تـییشات ػشػت- ؿَسی دس طَل سٍدخبًِ داسای الگَیی هـبثِ اهب ثب داهٌِ ػًَبى هتلبٍت اػت.

کلمات کليذی: ريدخاوٍ کارين، مىابع آالیىذٌ، پريفيل شًری، َيذريدیىاميک، اوتقال ي اوتشار، MIKE11.

ايلیه کىفراوس بیه المللی آب، محیط زیست ي تًسعٍ پایدار گريٌ مهىدسی عمران، داوشکدٌ فىی، داوشگاٌ محقق اردبیلی، 6 تا 8 مهر 5931

1. مقدمه

سٍدخبًِّب ػالٍُ ثش اّویت صیؼت هحیطی، ًوؾ هْوی دس صًذگی هشدم هدبٍس خَد داسًذ. ٍخَد هٌبثغ آالیٌذُ ؿْشی، صؼٌتی ٍ ًـبٍسصی دس حبؿیِ سٍدخبًِّب هَخت ثبسگزاسی آالیٌذُ ّب ثِ سٍدخبًِّب ؿذُ اػت. ٍسٍد آالیٌذُ ّب، ًیلیت آة سٍدخبًِّب سا تحت تبثیش هشاس ه یدّذ [ؿ .[1َسی یٌی اص پبساهتشّبی اٍلیِ اًذاصُگیشی ًیلیت آة سٍدخبًِّب اػت ًِ ؿلظت ًوي ّبی هحلَل دس آة سا ًـبى ه یدّذ [2]. ٍسٍد ؿَسی ثِ سٍدخبًِ هَخت تـییش دس ًیلیت آة پبییي دػت سٍدخبًِ ه یؿَد. ثِ ٍیظُ هشاسگیشی هٌبثغ هصشف دس پبییي دػت سٍدخبًِّب، اّویت تـییشات ًیلی آة سٍدخبًِ سا دٍ چٌذاى ه یًٌذ. ثِ طَسی ًِ ثب اكضایؿ ؾَسی اص 1000 هیل یگشم ثش لیتش، آة ثشای كؼبلی تّبی ؿشة اؼًبى ؿی شهلیذ خَاّذ ؿذ. ّوچٌیي ثب اكضایؾ ثیـتش اص 3000 هیل یگشم ثش لیتش، ثشای اؿلت كؼبلی تّبی ًـبٍسصی ًبهٌبػت اػت. آثیبسی ّوشاُ آة ؿَس هَخت ایدبد هـٌالت ثؼیبسی ثشای گیبّبى ه یؿَد. دس ػبلّبی اخیش تحویوبت صیبدی دس صهیٌِ ثشسػی ٍ هٌبثغ اكضایؿ ؾَسی سٍدخبًِّب صَست گشكتِ اػت. [3]، ثب اػتلبدُ اص دادُّبی ػبل 2002 تب 2011 ّیذسٍدیٌبهیي ٍ ؿَسی آة سٍدخبًِ ثشیضثي اػتشالیب سا ثب اػتلبدُ اص هذل ؿ MIKE11جیِ ػبصی ًشدًذ. ًتبیح آىّب ًـبى داد ًِ ٍسٍد خشیبى ؿَس دس ؿشایط خضس ٍ هذّبی ضؼیق ٍ هَی، ثِ تشتیت ؿَسی دس طَل سٍدخبًِ ثیي 45/0 تب 6/0 پی اع یَ ثش ػبػت اكضایؾ هییبثذ. [4]، ضوي ثشسػی ٍضؼیت ؿَسی ٍ هٌبثغ آالیٌذُ ٍسٍدی ثِ سٍدخبًِ اسدى، ثِ پیؾ ثیٌی تـییشات ؿَسی هتبثش اص خشیبًبت ػطحی ٍ صیشصهیٌی پشداختٌذ. ثشسػی آىّب ًـبى داد ًِ ؿَسی اٍلیِ دس سٍدخبًِ 2600 هیل یگشم ثش لیتش اػت. ًتبیح آىّب ًـبى داد ًِ دس ثخؿ ؾوبلی سٍدخبًِ ثب حزف پؼبة ٍسٍدی، ؿَسی دس پبییي دػت سٍدخبًِ ثِ هیضاى 4400 هیل یگشم ثش لیتش اكضایؾ ه ییبثذ؛ دس حبلی ًِ ثب حزف هٌبثغ چـوِ ّبی ؿَس ٍسٍدی دس هؼیش، ؿَسی سٍدخبًِ 450 هیل یگشم ثش لیتش ًبؾّ ه ییبثذ. ثب اػوبل ًبؾّ ٍسٍد 20 تب 80 دسصذی آة صیشصهیٌی ثِ سٍدخبًِ ثِ تشتیت ؿَسی سٍدخبًِ 2000 تب 2360 هیل یگشم ثش لیتش ًبؾّ ه ییبثذ. دس ثخؾ خٌَثی سٍدخبًِ حزف پؼبة ٍسٍدی ثبػث اكضایؿ ؾَسی 3500 هیل یگشم ثش لیتش ٍ حزف هٌبثغ ؿَس ثبػث ًبؾّ 665 هیل یگشم ثش لیتش ه یؿَد. [5]، ضوي ثشآٍسد هیضاى خشم ًوي ٍسٍدی ثِ سٍدخبًِ ًلشادٍ دس آهشیٌب، ؿَسی هبّبًِ صؾٌّّبی ًـبٍسصی سا اص طشین حدن پؼبة ثشگـتی هبّبًِ اص هضاسع، تؼییي ًشدًذ. سٍدخبًِ ًبسٍى دس خٌَة ؿشثی ًـَس ایشاى هشاس داؿتِ ٍ ثِ خلیح كبسع ه یسیضد )ؿٌل ؿ .)1َسی آة ایي سٍدخبًِ ثِ طَس هبثل تَخْی تحت تبثیش هٌبثغ هصشف ٍ آالیٌذُ ٍسٍدی ثِ آى هشاس گشكتِ اػت. ثِ طَسی ًِ دس ػبلّبی اخیش ػالهت اػًَیؼتن سٍدخبًِ ثب هٌبثغ ثشداؿت ٍ آالیٌذُ ٍسٍدی دس هؼشض تْذیذ هشاس گشكتِ اػت. یٌی اص هـٌالت ًیلی سٍدخبًِ ًبسٍى، اكضایؿ ؾَسی آى اػت، ثِ طَسی ًِ دس ػبل ّبی اخیش، ثشای چٌذ هبُ اص ػبل آة سٍدخبًِ ثشای ؿْش ّبی هدبٍس ؿی شهبثل اػتلبدُ اػت. ثِ دلیل خـؼٌبل یّبی اخیش ٍ ػذم ثبسؽ ًبكی دس ػطح حَضِ، ًشخ خشیبى ػبالًِ سٍدخبًِ ثِ طَس هبثل تَخْی ًبؾّ یبكتِ اػت[1]. ثؼیبسی اص هحووبى ػبهل اكضایؿ ؾَسی سٍدخبًِ سا ًبؾّ خشیبى ثش اثش خـؼٌبل یّبی اخیش ٍ ثشداؿتّبی ث یسٍیِ دس ثبالدػت، صؾٌّ ّبی ًـبٍسصی، پؼبةّبی صؼٌتی ٍ خبًگی ٍ ػبصًذ ّبی ث یًیلیت هؼیش سٍدخبًِ ه یداًٌذ. ثِ طَسی ًِ [6]، ثب ثشسػی تـییشات هٌبًی ٍ صهبًی ًیلیت آة سٍدخبًِ ًبسٍى دس كبصلِ گتًَذ تب اَّاص ثیبى ًشدًذ ًِ ػَاهل هتؼذدی اص خولِ خشیب ىّبی ػطحی ٍ صیشصهیٌی ًشاى چپ ٍ ساػت سٍدخبًِ )هتبثش اص ػبصًذّبی صهیي ؿٌبػی گچؼبساى، هیـبى ٍ آؿبسی(، پؼبة ثشگـتی ًـبٍسصی، ثبالثَدى ػطح ایؼتبثی دس پبییي دػت ٍ ... ثبػث تٌضل ًیلیت آة سٍدخبًِ ًبسٍى ؿذُ اػت. [7]، ثب اػتلبدُ اص دادُ ّبی ػ 50بل گزؿتِ سٍدخبًِ ًبسٍى، سًٍذ تٌضل ًیلیت ٍ اكضایؿ ؾَسی سٍدخبًِ سا هَسد اسصیبثی هشاس دادًذ. طجن ًتبیح آىّب ػَاهل اصلی هَثش ثش ًبؾّ ًیلیت سٍدخبًِ ًبسٍى دس ػبلّبی اخیش ؿبهل ًبؾّ آثذّی سٍدخبًِ ثش اثش خـؼٌبلی ٍ ثشداؿت صیبد دس ثبالدػت، اكضایؾ حدن آالیٌذُ ّبی ٍسٍدی، ػذم ّوبٌّگی دس طشحّبی تؼػَِ هٌبثغ آة، ثْشُثشداسی اص طشحّبی تؼػَِ ًـبٍسصی ٍ پیـشٍی آة خلیح كبسع ثِ داخل سٍدخبًِ ه یثبؿذ. [8]، ثبال ثَدى ؿَسی آة سٍدخبًِ ًبسٍى دس كصَل تشػبلی سا، ثِ دلیل سخٌوَى ػبصًذّبی ثی ًیلیت هؼیش سٍدخبًِ ؼًجت ه یدٌّذ. [9]، ًیلیت آة سٍدخبًِ ًبسٍى سا ثب لحبظ ٍسٍد پؼبةّبی صؼٌتی ٍ صُآة ًـبٍسصی اص ػبل 1387 تب 1390دس ای ؼتگبُّبی اًتخبثی هَسد ثشسػی هشاس دادًذ. ًتبیح آىّب ًـبى داد ًِ دس طَل ػبلّبی خـي ؼًجت ثِ دُ ػبل گزؿتِ ّذایت الٌتشیٌی آة سٍدخبًِ ًبسٍى اكضایؾ یبكتِ اػت . هحذٍدُ هَسد هطبلؼِ اص سٍدخبًِ ًبسٍى دس ایي تحوین، ثِ دلیل هشاسگیشی هٌبثغ هصشف هتؼذد ؿْشی ٍ سػٍتبیی هدبٍس ٍ ّوچٌیي آثگیشی ثشای صذ ّب ٌّتبس اص هضاسع ًـبٍسصی پبییي دػت اًتخبة ؿذ. تـییشات ؿَسی هحذٍدُ هطبلػ ِؼالٍُ ثش ٍسٍد ؿَسی اص ثبالدػت، هتبثش اص هٌبثغ ًوطِای ٍ ؿیش ًوطِای هتؼذدی دس هؼیش هحذٍدُ هَسد ًظش اػت. ثٌبثشایي ّذف اص اًدبم ایي تحوین ًِ تٌْب اكضایؾ داؾً دس صهیٌِ ّیذسٍدیٌبهیي ٍ پذیذُ اًتوبل ٍ اًتـبس ؿَسی دس سٍدخبًِ ّب اػت ثلٌِ ؿجیِ ػبصی ٍضؼیت تـییشات ؿَسی سٍدخبًِ ًبسٍى حذ كبصل هالثبًی تب كبسػیبت هتبثش اص ثبسگزاسی هتؼذد آالی ٌذُّبی ًوطِای هدبٍس سٍدخبًِ ثِ هٌظَس اًدبم یي هطبلػ ِؼذدی دس ؿشایط كؼلی اػت.

2

ايلیه کىفراوس بیه المللی آب، محیط زیست ي تًسعٍ پایدار گريٌ مهىدسی عمران، داوشکدٌ فىی، داوشگاٌ محقق اردبیلی، 6 تا 8 مهر 5931

2. مواد و روشها 1.2. محدوده مطالعاتی

سٍدخبًِ ًبسٍى پشآةتشیي سٍدخبًِ ًـَس ایشاى ثب طَلی ثبلؾ ثش 900 ًیلَهتش اػت. حَضِ آثشیض ایي سٍدخبًِ ثب هؼبحتی ثبلؾ ثش 67000 ًیلَهتش هشثغ دس خٌَة ؿشة ایشاى هشاس داسد )ؿٌلػ .))a(1ش چـوِ ػشؿبخِّبی آى اص ًَُ ّبی صاگشع اػت ًِ پغ اص گزس اص دؿت خَصػتبى ٍاسد خلیح كبسع ه یؿَد )ؿٌلb(1(( [10,11]. ایي سٍدخبًِ تبهیي ًٌٌذُ آة ؿشة چٌذیي ؿْش ٍ سػٍتب، هضاسع ًـبٍسصی ٍ صٌبیغ هتؼذدی ه یثبؿذ [12]. ٍسٍد پؼبةّبی ًـبٍسصی ٍ ؿْشی ٍ صؼٌتی هَخت اكضایؿ ؾَسی سٍدخبًِ ؿذُ اػت. ثبصُ هطبلؼبتی، 105 ًیلَهتش اص ایي سٍدخبًِ، حذكبصل ثیي ایؼتگبُ هالثبًی تب كبسػیبت اػت ًِ دس هدبٍست آى ؿْشّبی هْوی ًظیش هالثبًی، ٍیغ، ؿیجبى، اَّاص ٍ دس اًتْبی آى هحل ثشداؿت آة صذّب ٌّتبس صهیي ًـبٍسصی ٍ ًـت ٍ ص ؼٌتّبی ًیـٌش هشاس داسد )ؿٌلc(1((. هتػَط خشیبى دُ ػبلِ سٍدخبًِ ًبسٍى، طی 2005 تب 2014 دس ایؼتگبُ اَّاص ثِ 436 هتش هؼٌت ثش ثبًیِ ه یسػذ. دس ػبلّبی اخیش ػالٍُ ثش ًبؾّ خشیبى، ػی الةّبیی ػٌگیي دس سٍدخبًِ اتلبم اكتبدُ اػت؛ ثِ طَسی ًِ دس Feb، 2013 دس اثش ػیل سٍاًبثی ثبلؾ ثش 1100 هتش هؼٌت ثش ثبًیِ دس سٍدخبًِ خبسی ؿذ.

شکلa( – 1( مًقعيت ريدخاوٍ کارين، )b( ريدخاوٍ کارين ي محذيدٌ مطالعاتی، )c( طًل ريدخاوٍ )km( ي مًقعيت شُرَا

2.2. منابع آالینده دس هحذٍدُ هَسد هطبلؼِ، هٌبثغ آالیٌذُ صیبدی دس هدبٍست سٍدخبًِ هشاس داسد ٍ یٌی اص هتشاًنتشیي هحذٍدُ ّبی ثبسگزاسی هٌبثغ آالیٌذُ ثِ سٍدخبًِ اػت. ایي هٌبثغ هوبدیش صیبدی هَاد هحلَل ثِ صَست ًوطِای ٍ ؿی ش ًوطِای ٍاسد سٍدخبًِ ه یًٌذ. دس خذٍل )1( هـخصبت ًوی ٍ ًیلی، هْنتشیي هٌبثغ آالیٌذُ ًوطِای ًِ هَخت اكضایؿ ؾَسی دس هحذٍدُ هطبلِ ه یؿَد، آهذُ اػت. اطالػبت ّیذسٍهتشی ٍ ًیلی ػِ ایؼتگبُ هالثبًی، اَّاص ٍ كبسػیبت اص ػبصهبى آة ٍ ثشم ٍ دادُّبی دثی پؼبة ٍ ؿَسی خشٍخی هٌبثغ ًوطِ ای اص اداسُ هحیط صیؼت اػتبى خَصػتبى دسیبكت ؿذ )خذٍل 1(.

جدول1- متوسط دتی و شوری ساالنه پساب مناتع آالینده نقطهای در محدوده مالثانی تا فاریسیات Name Point Chainage Q EC TDS Source (m) (m3/s) (psu) (mg/L) Molasani Station (0 km) Molasani City P1 120 0.12 2523. 2 1610.88 North East of Irrigation Network 1 P2 3800 1.2 2373.8 1516.16 North East of Ahvaz Irrigation Network 2 P3 6000 0.72 1726. 4 11.04 Ramin Thermal Power Plant P4 9500 0.75 4282 8 2743.68 City P5 11500 0.22 1826 1168 North East of Ahvaz Irrigation Network 3 P6 18700 2.40 2672.61 1709.44 North East of Ahvaz Irrigation Network 4 P7 34600 0.48 3286 8 2103.04 City Sheyban P8 37900 0.1 1726. 4 1109.76 Sugarcane Agro-industry Dehkhoda P9 42100 0.1 19206.2 12294.4

3

ايلیه کىفراوس بیه المللی آب، محیط زیست ي تًسعٍ پایدار گريٌ مهىدسی عمران، داوشکدٌ فىی، داوشگاٌ محقق اردبیلی، 6 تا 8 مهر 5931

Ahvaz Sugar Factory P10 47200 031 1560.4 1002.88 Zargan Thermal Power Plant P11 48600 0.1 3602.2 2307.84 Ahwaz Wastewater 1 P12 58100 1.13 2606.2 1671.68 Ahvaz Station (60 km) Ahwaz Wastewater 2 P13 64700 1.80 4233 2711.04 Ahwaz Wastewater 3 P14 68600 0.90 6175.2 3950.08 Ahwaz Wastewater 4 P15 72000 0.68 3270.2 2097.92 Ahwaz Wastewater Treatment P16 81000 0.69 4681.2 2993.92 Industrial Complex P17 83100 0.69 3867.8 2477.97 Local Agricultural Drainages P18 92000 5.04 2739 1754.24 Local Agricultural Drainages P19 97500 3.73 2739 1754.24 Farsiat Station (105 km)

3.2. مدل عددی 1.3.2. شزح و راه انداسی مدل

1 MIKE11، یي اثضاس یي ثؼذی ثشای هذلؼبصی ؿشایط سٍدخبًِّب، هصتّب، ًبًبل ّبی آثیبسی ٍ ... ًِ تػَط هؼػَِ ّیذسٍلیي داًوبسى )DHI( تؼػَِ یبكتِ اػت. دس ایي تحوین ثشای ثشسػی تـییشات ؿَسی دس طَل هحذٍدُ هطبلؼِ اص هذٍل ّیذسٍدیٌبهیي )HD( ّوشاُ هذٍل اًتوبل- اًتـبس )AD( اػتلبدُ ؿذُ اػت. خشٍخی هذٍل HD، دس صهبى ٍ هٌبى هبًٌذ دثی ٍ تشاص ػطح آّة خضء ٍسٍدیّبی هذٍل AD هحؼَة هی ؿًَذ. 2 هذٍل HD ثش اػبع هَج دیٌبهیٌی، هؼبدلِ پیػَتگی )هؼبدلِ 1( ٍ هوٌتَم )هؼبدل2ِ( سا ثِ صَست تلبضل هحذٍد ضوٌی حل هیًٌذ.

(1)

(2) ًِ Q خشیبى سٍدخبًِ، A هؼبحت ػطح هوطغ، q خشیبى خبًجی، h، ًـبى دٌّذُ ػطح آة، If ثیبى ًٌٌذُ تشم هوبٍهت، f ًیشٍی هوٌتَم، w چگبلی آة، ؿ gتبة ثول ٍ ضشیت تصحیح هوٌتَم اػت [13]. اػبع هذٍل AD، هؼبدلِ یي ثؼذی ثوبء خشم ثشای یي هبدُی هحلَل یب هؼلن ًظیش ؿَسی ٍ سػَة اػت. هؼبدلِ ثِ صَست صیش تؼشیق ؿذُ اػت؛

(3) ؿ Cلظت هبدُ، D ضشیت پشاًٌذگی طَلی، K ضشیت صٍال خطی، C2 ًـبى دٌّذُ ؿلظت هبدُ دس خشیبى خبًجی اػت. هؼبدلِ )3( ثب كشض اختالط ًبهل هبدُ آالیٌذُ دس ػطح هوطغ، ًـبى دٌّذُ دٍ هٌبًیؼن اػت: 1(. خبثدبیی اكوی هبدُ آالیٌذُ تػَط خشیبى ٍ 2(. پشاًٌذگی هبدُ آالیٌذُ تحت اثش گشادیبى ؿلظت [13]. ثشای ؿشایط هشصی دس ثبالدػت، دثی هتػَط سٍصاًِ ٍ ؿلظت ؿَسی هتػَط هبّبًِ ثِ صَست ؿشایط هشصی ثبص دس ػطح هوطغ صلش ًیلَهتش اػتلبدُ ؿذ ٍ ثشای ؿشایط هشصی دس پبییيدػت، هتػَط سٍصاًِ تشاص ػطح آة ثِ صَست ؿشایط ثبص ٍ ؿلظت ؿَسی ثِ صَست گشادیبى صلش3 دس ػطح هوطغ 105 ًیلَهتش ٍاسد هذل ؿذ. ّوچٌیي هٌبثغ آالیٌذُ ٍسٍدی دس هؼیش ثِ صَست هٌبثغ ًوطِای ٍ هتػَط هبّبًِ هؼشكی ؿذًذ. ثشای اطویٌبى اص پبیذاسی ؿجیِ ػبصی ػذدی، اص هؼبدلِ )4( اػتلبدُ ؿذ. دس ایي تحوین كَاصل هٌبًی ٍ گبم ّبی صهبًی ثِ تشتیت 350 هتش ٍ 20 ثبًیِ دس ًظش گشكتِ ؿذ. ثشای اكضایؾ دهت ؿجیِ ػبصی ػذدی ٍ سػیذى هذل ثِ یي حبلت دیٌبهیٌی پبیذاس، اثتذا هذل ثشای دٍسُ یي ػبلِ اخشا ؿذ تب اص صحت ًتبیح خشٍخی اطویٌبى حبصل گشدد.

(4) دس هؼبدلِ )ػ V ،)4شػت خشیبى، گبم صهبًی، كَاصل هٌبًی هیثبؿذ.

1 -Danish Hydraulic Institute (DHI) 2- Implicit Finite Difference 3- Zero Gradient

4

ايلیه کىفراوس بیه المللی آب، محیط زیست ي تًسعٍ پایدار گريٌ مهىدسی عمران، داوشکدٌ فىی، داوشگاٌ محقق اردبیلی، 6 تا 8 مهر 5931

2.3.2. واسنجی و صحت سنجی مدل

دس هذٍل HD هوبٍهت ثؼتش، پبساهتشی حیبتی اػت ًِ تب حذ صیبدی سكتبس خشیبى سٍدخبًِ سا تؼییي هیًٌذ. دس ایي تحوین، ضشیت صثشی هبًیٌگ n ثشای هوبٍهت ثؼتش ثِ صَست یٌٌَاخت دس اهتذاد طَلی سٍدخبًِ اػتلبدُ ؿذ. ثش اػبع تحویبت گزؿتِ ثشای سٍدخبًِ ًبسٍى ایي ضشیت هوذاسی اص 025/0تب 05/0 هـبّذُ ؿذ [14,15,16,17]. ثٌبثشایي هوذاس ضشیت n هبًیٌگ اص 025/0تب 05/0ثب گبم 005/0 ثِ طَس هدضا ثشای اسصیبثی ػولٌشد هذٍل HD هَسد آصهَى هشاس گشكت. ػالٍُ ثشایي، دس هذٍل AD، ضشیت پشاًٌذگی تب حذ صیبدی گشادیبى ؿلظت هبدُ آالیٌذُ هشتجط هیؿَد، دس هذل MIKE11 ثِ صَست هؼبدلِ )5( تؼشیق هیؿَد.

(5) ًِ ػ Vشػت هتػَط خشیبى ثِ صَست هتش ثش ثبًیِ، b ٍ a ثِ تشتیت ػبهل ٍ تَاى پشاًٌذگی1 اػت [13]. اثتذا ضشیت پشاًٌذگی اص چْبس ساثطِ تدشثی كیـش ٍ ّوٌبساى [ػ ،[18ئَ ٍ چٌگ [19]، دًگ ٍ ّوٌبساى [20] ٍ ًبؿلیپَس ٍ كبلًٌَش [21] هدضا هحبػجِ گشدیذ )خذٍل ػ .)2پغ دس هذل دس دٍ حبلت b ثشاثش ثب صلش ٍ یي، ثشای ّشیي اص سٍاثط ٍاػٌدی ؿذ. دس خذٍل )2( ضشیت پشاًٌذگی اص سٍاثط تدشثی ثشای سٍدخبًِ ًبسٍى هحبػجِ ؿذُ اػت. دس ایي سٍاثط، ػ ،Hون خشیبى؛ ػ ،Wشض خشیبى؛ ػ ،Uشػت خشیبى، *ػ ،Uشػت ثشؿی ًِ دس آى ؿ Sیت خط اًشطی؛ D ضشیت پشاًٌذگی طَلی دس سٍدخبًِ اػت. جدول 2- ترآورد ضریة پراکندگی از رواتط تجرتی Reference Equation H W U D (m/s) (m2/s) (m) (m) (m/s) Fischer et al 301.19 (1979)

Seo and Cheong 263.72 (1998)

5.11 270.96 0.37 0.07 Deng et al 276.83

(2001)

Kashefipour and Falconer 103.31 (2002)

3. نتایج و بحث 1.3. نتایج واسنجی و صحت سنجی

ًتبیح ًـبى داد ًِ هذل ّوشاُ ضشیت صثشی هبًیٌگ 035/0 دس هوبیؼِ ثب ػبیش ضشایت ًتبیح ثْتشی اسائِ هیدّذ. ثٌبثشایي ًتبیح ؿجیِ ػبصی ثب اػتلبدُ اص ضشیت صثشی هبًیٌگ 035/0 ثذػت آهذ. هتػَط سٍصاًِ تشاص ػطح آة ؿجیِ ػبصی ؿذُ ٍ اًذاصُ گیشی ؿذُ ثشای ػبل 2011 دس ًیلَهتش 60 )ایؼتگبُ اَّاص( ٍ ًیلَهتش 105 )ایؼتگبُ كبسػیبت( هوبیؿ ِؼذ )ؿٌل 2 ٍ 3(. ثِ طَس ًلی تشاص ػطح آة ؿجیِ ػبصی ؿذُ ثب تشاص ػطح آة اًذاصُ گیشی 4 3 2 2 ؿذُ ثب ضشیت تجییي ) R( 91/0 تطجین داؿت. سیـِ هیبًگیي هشثؼبت خطب )RMSE( ٍ سیـِ هیبًگیي هشثؼبت خطب ًشهبل ؿذُ )NRMSE( ثیي تشاص ػطح آة ؿجیِ ػبصی ؿذُ ٍ تشاص ػطح آة اًذاصُ گیشی ؿذُ ثِ تشتیت ثشاثش 17/0 هتش ٍ 13/4 % اػت.

1- Dispersion factor and exponent 2-Coefficient of Determination (R2) 3- Root mean Square Error 4- Normalized Root Mean Square Error

5

ايلیه کىفراوس بیه المللی آب، محیط زیست ي تًسعٍ پایدار گريٌ مهىدسی عمران، داوشکدٌ فىی، داوشگاٌ محقق اردبیلی، 6 تا 8 مهر 5931

شکل 2- مقایسٍ متًسط ريزاوٍ تراز سطح آب شبيٍ سازی شذٌ با اوذازٌ گيری شذٌ در ایستگاٌ اًَاز

شکل 3- مقایسٍ متًسط ريزاوٍ تراز سطح آب شبيٍ سازی شذٌ با اوذازٌ گيری شذٌ در ایستگاٌ فارسيات

دس ؿٌل 4، هوبیؼِ هتػَط خشیبى سٍصاًِ اًذاصُگیشی ٍ ؿجیِ ػبصی ایؼتگبُ اَّاص آهذُ اػت. هتػَط سٍصاًِ خشیبى ؿجیِ ػبصی ؿذُ ثب هتػَط 2 سٍصاًِ خشیبى اًذاصُ گیشی ؿذُ ثب R 91/0 تطجین داؿت. ّوچٌیي NRMSE ٍ RMSE، ثِ تشتیت ثشاثش ثب 9/22 هتش هؼٌت ثش ثبًیِ ٍ 64.7% ثذػت آهذ.

شکل 4- مقایسٍ متًسط ريزاوٍ جریان شبيٍ سازی شذٌ با اوذازٌ گيری شذٌ در ایستگاٌ اًَاز

ثؼذ اص هحبػجِ ضشیت پشاًٌذگی اص سٍاثط اسائِ ؿذُ )خذٍل 2(، ضشایت b ٍ a ّش ساثطِ ًبلیجشُ ؿذ. هوبیؼِ ًتبیح ثشاػبع ؿلظت ؿَسی ؿجیِ 1 ػبصی ثب هوذاس اًذاصُ گیشی ؿذُ دس ػبل 2011 دس ایؼتگبُ كبسػیبت اًدبم ؿذ. ًتبیح ًـبى داد ًِ ساثطِ ًبؿلیپَس – كبلًٌَش دس حبلت a=179.22 2 ٍ b=1 ثب NRMSE ٍ RMSE ثِ تشتیت ؿ 8.93 % ٍ 32.14 μs/cmجیِ ػبصی ثْتشی اًدبم هیدّذ. )خذٍل 3(. ّوچٌیي هوذاس R ثشای ثشای تطجین هتػَط ؿَسی ؿجیِ ػبصی ؿذُ ثب اًذاصُ گیشی ؿذُ، 93/0 ثذػت آهذ. جدول 3- واسنجی ضریة پراکندگی در رودخانه کارون تا رواتط تجرتی 2 Ru Equation a and b R RMSE NRMSE n (μs/cm) (%) #1 Fischer et al 301.19 a=301.19 b=0 0.52 76.44 28.06 #2 a=814.03 b=1 0.61 69.37 23.59 #3 Seo and 263.72 a=263.72 b=0 0.68 54.23 14.67 #4 Cheong a=712.76 b=1 0.73 44.16 10.20 #5 276.83 a=276.83 b=0 0.84 61.31 19.77 Deng et al #6 a=748.19 b=1 0.89 52.25 15.94 #7 Kashefipour 103.31 a=103.31 b=0 0.85 48.20 12.75 #8 and Falconer a=179.22 b=1 0.93 32.14 8.93

ثشای اسصیبثی صحت ًتبیح ؿجیِ ػبصی، ػولٌشد هذل دس تشم ّبی ػطح آة ٍ ؿَسی ثب دادُ ّبی ّـت هبُ )Feb - Sep( اص ػبل 2012 دس ایؼتگبُ كبسػیبت ثشسػی ؿذ. ثِ طَس ًلی ػولٌشد هذل ثب ضشایت ًبلیجشُ ؿذُ دس تشمّبی ػطح آة ٍ ؿَسی هَسد تبییذ اػت )ؿٌل 5(. ثٌبثشایي هذل ثب دهت ثبالیی ٍیظگیّبی خشیبى ٍ ؿَسی آة سٍدخبًِ سا دس هحذٍدُ هطبلؼبتی تؼییي هیًٌذ. ّوبىطَس ًِ دس ؿٌل a(5( ًـبى دادُ ؿذُ اػت، دس ٌّگبم اكضایؾ تشاص ػطح آة هوبدیش ؿجیِ ػبصی ثشآٍسد ًوتشی سا ًـبى هیدّذ. ایي ثشآٍسد ًن هوٌي اػت ثِ ػلت صشف ًظش ًشدى اص اثشات ثبد ٍ ػذم دس ًظشگیشی ثشداؿت ّبی دس هؼیش سٍدخبًِ دس ؿجیِ ػبصی ثبؿذ[22].

1 Kashefipour and Falconer

6

ايلیه کىفراوس بیه المللی آب، محیط زیست ي تًسعٍ پایدار گريٌ مهىدسی عمران، داوشکدٌ فىی، داوشگاٌ محقق اردبیلی، 6 تا 8 مهر 5931

شکل 5- مقایسٍ شبيٍ سازی ي اوذازٌ گيری شذٌ )a( تراز سطح آب ي )b( متًسط شًری در ایستگاٌ فارسيات

2.3. تغییزات شوری رودخانه در اثز بارگذاری منابع آالینده

ٍسٍد هٌبثغ آالیٌذُ ؿْشی، ًـبٍسصی ٍ صؼٌتی ثبػث اكضایؿ ؾَسی دس سٍدخبًِ ًبسٍى ؿذُ اػت. ثب اػتلبدُ اص هذل ػذدی MIKE11 اثش تـییشات خشیبى ٍ هٌبثغ آالیٌذُ ًوطِای ثش ؿَسی سٍدخبًِ ًبسٍى اص هالثبًی تب كبسػیبت ؿجیِ ػبصی ؿذ. تـییش سطین خشیبى سٍدخبًِ ٍ هوذاس ثبسگزاسی هٌبثغ آالیٌذُ دس كصَل هختلق، ؿَسی سٍدخبًِ ًبسٍى سا تحت تبثیش هشاس هیدّذ. ًتبیح ؿجیِ ػبصی ًـبى داد ًِ حذاًثش ؿَسی هحذٍدُ هطبلؼبتی دس هبُ Aug ثِ دلیل ًبؾّ خشیبى سٍدخبًِ اص ثبالدػت ٍ اكضایؾ ثبسگزاسی هٌبثغ آالیٌذُ ثِ ٍیظُ صُآة ّبی ًـبٍسصی ٍ پؼبة ؿْشّب، اتلبم هیاكتذ. دس هوبثل حذاهل ؿَسی هحذٍدُ هطبلؼبتی دس هبُ Mar ثِ دلیل اكضایؾ خشیبى اص ثبالدػت ٍ ًبؾّ ثبسگزاسی صُآة ًـبٍسصی، هیثبؿذ. ؿٌل6، پشٍكیل طَلی ؿَسی سٍدخبًِ سا دس هبُّبی ػ Aug ٍ Marبل 2013 ًـبى هیدّذ. دس اثش ثبسگزاسی هٌبثغ آالیٌذُ ًوطِای، پشٍكیل طَلی ؿَسی سٍدخبًِ ثِ صَست پلِای اكضایؾ یبكتِ اػت. ایي ٍضؼیت دس ػشتبػش هحذٍدُ هَسد هطبلؼِ دس هٌبىّبی ٍسٍد هٌبثغ آالیٌذُ دس حبل تٌشاس اػت. اثش هٌبثغ آالیٌذُ ًوطِای دس ّش هٌبى ثِ دلیل تلبٍت دس هوذاس دثی ٍ ؿَسی ثبسگزاسی پؼبة، هتلبٍت اػت.

شکل 6- پريفيل طًلی شًری ريدخاوٍ در ماٌَای مختلف سال 2113

دس ًل ؿَسی اص اثتذا تب اًتْب هحذٍدُ هَسد هطبلؼِ ثِ طَس پیػَتِ دس حبل اكضایؾ هیثبؿذ ٍ ؿَسی حذاًثش دس اًتْبی ثبصُ سخ هیدّذ. ایي اكضایؾ ًبؿی اص ٍسٍد ؿَسی اص هشص ثبالدػت ٍ ثبسگزاسی هٌبثغ آالیٌذُ دس هحذٍدُ هَسد هطبلؼِ اػت. الصم ثِ رًش اػت ًِ ؿَسی اص آالیٌذ ُّبی صٍال ًبپزیش )k=0( هیثبؿذ [24]. ثٌبثشایي ثبسگزاسی خشم ؿَسی ًبؿی اص هٌبثغ آالیٌذُ ثِ سٍدخبًِ، ثذٍى ًبؾّ خشم ثب كشآیٌذ خبثدبیی ثِ پبییي دػت هٌتول هیگشدد ٍ ثش اثش كشآیٌذّبی اًتـبس ؿلظت آى ًبؾّ هییبثذ. دس ؿٌل b( ٍ )a( 7(، ثِ تشتیت ؿَسی ثشای كصل تش ٍ خـي اسائِ ؿذُ اػت. دس اًتْبی هحذٍدُ )ایؼتگبُ كبسػیبت( هتػَط هبّبًِ ؿَسی ثِ تشتیت دس دٍ كصل تش ٍ خـي توشیجب ثشاثش 2147.12 ٍ 2891.9 هیٌشٍصیوٌغ ثش ػبًتیهتش هیسػذ.

7

ايلیه کىفراوس بیه المللی آب، محیط زیست ي تًسعٍ پایدار گريٌ مهىدسی عمران، داوشکدٌ فىی، داوشگاٌ محقق اردبیلی، 6 تا 8 مهر 5931

شکل 7- متًسط ماَاوٍ شًری در طی )a( فصل تر ي )b( فصل خشک

3.3. الگوی شوری – سزعت

ػشػت یٌی اص هـخصبت ّیذسٍدیٌبهیٌی خشیبى سٍدخبًِ اػت، ًِ ثش ًحَُ پخؾ ٍ اًتوبل آالیٌذُ اثش هیگزاسد. ػشػت خشیبى دس هحذٍدُ هطبلؼِ ثؼتِ ثِ ؿشایط خشیبى ٍ ٌّذػِ سٍدخبًِ دائوب دس حبل تـییش اػت. ثِ طَسی ًِ دس ثبالدػت هحذٍدُ هطبلؼِ )ًیلَهتش10(، هتػَط ػشػت خشیبى صیبد ٍ دس ثخؾ هیبًی )ًیلَهتش50(، ًبؾّ یبكتِ ٍ دٍثبسُ دس پبییي دػت )ًیلَهتش100(، اكضایؾ هییبثذ ٍ ثِ تشتیت ثشاثش 0.51، 0.33 ٍ 0.37 هتش ثش ثبًیِ اػت. ؿٌلc( ٍ )b( ،)a( 8(، تـییشات ؿَسی دس هوبثل ػًَبًبت ػشػت خشیبى سا ًـبى هیدّذ. دس توبم هوبطغ تـییشات ؿَسی ٍ ػشػت خشیبى، الگَی هـبثِ ّن داسًذ. ثِ طَسی ًِ ثب اكضایػ ؾشػت خشیبى، ؿَسی آة سٍدخبًِ ًبؾّ یبكتِ اػت. اگشچِ الگَی هـبّذُ ؿذُ ثیي تـییشات ؿَسی ٍ ػشػت خشیبى دس ّش ػِ هوطغ هـبثِ اػت، اهب داهٌِ ػًَبًبت ؿَسی هتلبٍت اػت )ؿٌل 8(. ثیـتشیي تـییشات ؿَسی دس هوطغ 100 ًیلَهتش ّوشاُ ثب تـییشاتی ثیي 1916.7 ٍ 3255.3 هیٌشٍصیوٌغ ثش ػبًتیهتش هـبّذُ ؿذ.

شکل 8 – تغييرات سری زماوی سرعت در مقابل شًری شبيٍ سازی شذٌ در مقاطع مختلف ريدخاوٍ

4. نتیجه گیزی دس ایي تحوین، یي هطبلؼِ خبهغ ثشای ؿجیِ ػبصی تـییشات صهبًی ٍ هٌبًی ؿَسی دس سٍدخبًِ ًبسٍى )هالثبًی تب كبسػیبت( دس یي دٍسُ دُ ػبلِ اًدبم ؿذ. ًتبیح ؿجیِ ػبصی ػذدی ًـبى داد ًِ ثش اثش ثبسگزاسی هٌبثغ آالیٌذُ، پشٍكیل طَلی ؿَسی ثِ صَست پلِای اكضایؾ یبكتِ اػت ٍ حذاًثش ٍ حذاهل تـییشات ؿَسی ثش اثش ٍسٍد هٌبثغ آالیٌذُ ًوطِای ثِ تشتیت دس هبُ Mar ٍ Aug اػت. ًتبیح ًـبى داد ًِ تـییشات ػشػت- ؿَسی دس طَل سٍدخبًِ داسای الگَیی هـبثِ اهب ثب داهٌِ ػًَبى هتلبٍت اػت.

12. مزاجع 1. Ghadiri, H. (2016). “Salinization of River in by Shallow Groundwater and Seawater Encroachment”. Advances in Hydro-Science and - Engineering, 4:1-9.

8

ايلیه کىفراوس بیه المللی آب، محیط زیست ي تًسعٍ پایدار گريٌ مهىدسی عمران، داوشکدٌ فىی، داوشگاٌ محقق اردبیلی، 6 تا 8 مهر 5931

2. Quinn, N.W.T. (2011). “Adaptive implementation of information technology for real-time, basin- scale salinity management in the San Joaquin Basin, USA and Hunter River Basin, Australia”. J. Agricultural Water Management 98 : 930 940. 3. Yu, Y., Zhang, H., Lemckert, C., (2014). “Salinity and turbidity distributions in the Brisbane River estuary, Australia”. J. Journal of Hydrology. 519, 3338–3352. 4. Farber, E., Vengosh, A., Gavrieli, I., Marie, A., Bullen, T., Mayer, B., Holtzman, R., Segal, M. and Shavit, U., (2005). “Management scenarios for the Jordan River salinity crisis”. Journal of Applied Geochemistry, 20: 2138–2153. 5. Prairie, J.R., Rajagopalan, B., Fulp, T.J., and Zagona, E.A. (2005), “Statistical nonparametric model for natural salt estimation”: Journal of Environmental Engineering. 131(1): 130–138. 6. اًجشی، ا.، ًالًتشی، ى.، سحیوی، م. ٍ سًگضى، ى. )1385(. "ثشسػی تـییشات هٌبًی ٍ صهبًی ًیلیت آة سٍدخبًِ ًبسٍى دس ثبصُ گتًَذ- اَّاص". ّلتویي ػویٌبس ثیي الوللی هٌْذػی سٍدخبًِ، داًـگبُ ؿْیذ چوشاى اَّاص.

7. حؼ یٌیصاسع، ى. ٍ ؼػبدتی، ى. )1380(. "اثشات خـؼٌبلی ثش ًیلیت هٌبثغ آة سٍدخبًِّبی ًبسٍى ٍ دص دس اػتبى خَصػتبى". اٍلیي ًٌلشاًغ هلی ثشسػی ساًُبسّبی هوبثلِ ثب ثحشاى آة.

8. آخًَذػلی، ع.، داهؽَ، ى. ٍ صاسػی، ح. )1389(. "ثشسػی تبثیش ػبصًذ گچؼبساى ثش ًیلیت آة سٍدخبًِ ًبسٍى دس اػتبى خَصػتبى ٍ هوبیؼِ آى ثب سٍدخبًِ دص". ًخؼتیي ًٌلشاًغ پظؾٍّّبی ًبسثشدی هٌبثغ آة ایشاى، داًـگبُ صؼٌتی ًشهبًـبُ.

9. حؼٌیبى، ع.، حؼًَیصادُ، ُ. ٍ حؼیٌیصاسع، ى. )1391(. "ثشسػی هیضاى ؿَسی سٍدخبًِ ًبسٍى ًبؿی اص ٍسٍد پؼبةّبی ًـبٍسصی ٍ صؼٌتی دس اػتبى خَصػتبى دس چٌذ ػبل اخیش". ًْویي ػویٌبس ثیي الوللی هٌْذػی سٍدخبًِ. داًـگبُ ؿْیذ چوشاى. 10. Karamouz, M. Mahjouri, N. and Kerachian, R. 2004. “River Water Quality Zoning: A Case Study of Karoon and Dez River System”. Iranian J Env Health Sci Eng. 1(2), 16-27. 11. K. Naddafi, H. Honari, M. Ahmadi. (2007). “Water quality trend analysis for the Karoon River in Iran”. Environmental Monitoring and Assessment 134: 305–312. 12. Afkhami, M. Shariat, M. Jaafarzadeh, N. Ghadiri, H. and Nabizadeh, R. (2007). “Developing a water quality management model for Karun and Dez rivers”. Environ Health Sci Eng, 4(2), 99-106. 13. DHI Water and Environment, (2012). “MIKE11, a modeling system for rivers and channels”, Reference Manual. 14. Roshanfekr, A., Kashefipour. S. M. and Jafarzadeh N. (2008). “Numerical modelling of heavy metals for riverine systems using a new approach to the source term in the ADE”. Journal of Hydroinformatics , 10(3): 245-255. 15. هحوذی، ع. ٍ ًبؿلیپَس، ع، م. )1391(. "هذلؼبصی ػذدی خشیبى ثِ ًوي ضشیت صثشی دیٌبهیي )هطبلؼِ هَسدی: سٍدخبًِ ًبسٍى". كصلٌبهِ ػلوی پظٍّـی هٌْذػی آثیبسی ٍ آة، 3)9(: -110 99. 16. Delphi M. (2012). “Application of characteristics method for flood routing (Case study: Karun River)”. Journal of Geology and Mining Research, 4(1): 8-12. 17. دّبًضادُ، ة. ٍ ظْیشی، ع. )1394(. "ثشآٍسد ظشكیت اًتوبل سػَة سٍدخبًِ ّب ثب اػتلبدُ اص هذل سیبضی ؿجِ دٍثؼذی". ًـشیِ پظؾٍّ ّبی حلبظت آة ٍ خبى، 22)2(: -158 143. 18. Fischer, H.B., List, E.J. Koh, R.C.J. Imberger J. and Brooks, N.H. (1979). “Mixing in Inland and Coastal Waters”. Academic Press Inc. San Diego, pp: 483. 19. Seo, I.W. and Cheong, T.S.(1998). “Predicting longitudinal dispersion coefficient in natural streams”. Journal of Hydraulic Engineering, ASCE, 124: 25-32. 20. Deng, Z.Q., Singh, V.P. and Bengstsson, L. (2001). “Longitudinal dispersion coefficient in straight rivers”. Journal of Hydraulic Engineering, ASCE, 127(11), 919-927. 21. Kashefipour S.M. and Falconer, R.A. (2002). “Longitudinal dispersion coefficient in natural channels”. Journal of Water Res. 36: 1596-1608. 22. Hughes, M.G., Harris, P.T., Hubble, T.C.T. (1998). “Dynamics of the turbidity maximum zone in a micro-tidal estuary: Hawkesbury River, Australia”. Sedimentology 45: 397–410. 23. ًبصشی هلٌی، م ٍ ًبؿلیپَس ع. م. )ؿ ".)1392جیِ ػبصی ّیذسٍدیٌبهیي خشیبى ٍ پبساهتشّبی ًیلی دس ػیؼتن سٍدخبًِ ًشخِ ثب اػتلبدُ اص هذل FASTER ". هدلِ پظؾٍّ آة ایشاى. 7)13(، -121 129

9

1th International Conference on Water, Environment and Sustainable Development, 27-29 September, 2015 University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

Numerical simulation of Karun River hydrodynamics and water salinity variation within Mollasani to Farsiat

B. Fakouri Dekahi1, J.M.V. Samani2, M. Mazaheri3 and N. Badrzadeh4

1-MSc. Student of Water Structures Engineering, University of Tarbiat Modares ([email protected]) 2- Assistant Prof., Department of Water Structures Engineering, University of Tarbiat Modares 3- Prof., Department of Water Structures Engineering, University of Tarbiat Modares 4-MSc. Student of Water Structures Engineering, University of Tarbiat Modares

Abstract Rivers despite their environmental importance play a critical role in life of neighboring people. Karun River, Iran’s most watery river, is water supplier of many towns and villages, farmlands and industrial centers. In recent years, due to declining river flow and increasing the loading of pollutant sources into the river, its salinity has been increased. In current research, Karun River hydrodynamics and water salinity in the range of 105 km from Mollasani to Farsiat was simulated using numerical models MIKE11. After model calibration, roughness and dispersion coefficients were achieved respectively 0.035 and 103.31 using 2011 year data. Calibration results showed that among different relations for calculating the dispersion, Kashefipour-Falconer relation performs better than the rest with R2 and RMSE of 0.93 and 32/14, respectively. To verify the simulation results, model performance was inspected in terms of water levels and salinity data of eight months (Feb - Sep) in 2012. Numerical simulation results demonstrated that the maximum and minimum salinity variations due to loading point sources of pollutants take place in the Aug and Mar months, in order. Additionally, its longitudinal salinity profiles have been increased as step mode. Velocity-salinity variation along the river has a similar pattern but with different amplitude.

Keywords: Karun River, pollutant sources, salinity profiles, hydrodynamics, dispersion and advection, MIKE11.