Jaargang 44 • nr. 3 • maart 2008 • Nieuwsblad van de SP • € 1.75

Sterke arm verlamd door prestatie-eisen

1 jaar Balkenende IV Ooit zo’n slecht rapport gezien? Colofon

Uitgave van de Socialistische Partij (SP) verschijnt 11 maal per jaar

Abonnement € 5,00 per kwartaal (machtiging) of € 24,00 per jaar (acceptgiro). Losse nummers € 1,75. SP-leden ontvangen de Tribune gratis.

Redactie Rob Janssen, Daniël de Jongh

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE: Patrick Arink, Maja Haanskorf, Ronald Kennedy, Suzanne van de Kerk, Bas Stoffelsen, Karen Veldkamp, Anthonie Vermeer, Roel Visser, Rob Voss, Dineke de Zwaan

Vormgeving Robert de Klerk, Gonnie Sluijs, Ashraff Tashta NOTEER DEZE DATUM: Illustraties Gideon Borman, Arend van Dam, Wim Stevenhagen, Peter Welleman

SP algemeen T (010) 243 55 55 F (010) 243 55 66 E [email protected] I www.sp.nl

Leden- en abonnementenadministratie Vijverhofstraat 65 3032 SC Rotterdam T (010) 243 55 40 F (010) 243 55 67 E [email protected]

Redactie Tribune Vijverhofstraat 65 3032 SC Rotterdam T (010) 243 55 35 F (010) 243 55 65 E [email protected]

De Tribune in gesproken vorm Belangstellenden voor de Tribune op cd kunnen contact opnemen met de SP-administratie.

De Tribune op Internet www.sp.nl/nieuws/tribune

Cover Kijk op pagina 19! Gerhard van Roon / Hollandse Hoogte

2 TRIBUNE MAART 2008 in dit nummer: In de ban van de Ring Rechtsstaat Lang, heel lang geleden, in het 12 eerste jaar van de Vierde Era, zat de eenzame heerser van Lage Aarde moedeloos aan zijn brilletje te pulken. “Niet de zaak Joran van Ten einde raad was hij, maar vooral der Sloot, maar de verontrust. Want de Ring was kwijt. omgang met ‘gewonere De Ring die hem in zijn eerste drie zaken’ baart zorgen over Era’s nog buitengewone krachten had onze rechtstaat.” gegeven. Die magische Ring der Marktwerking was zoek, weg, foetsie. En nu wist de eenzame heerser niet meer wat hij moest doen om zijn onderdanen stil te houden. Laat staan tevreden. Zijn eigen schatkist- Thuiszorg bewaarder had wel al openlijk toegegeven, dat het geloof in 16 marktwerking in het verleden wat te groot was geweest. Maar ja, daar hou je 17 miljoen onderdanen niet Door een confronterend mee koest. Sterker nog: het volk tv-spotje van de SP laaide begon in de gaten te krijgen, dat er de discussie over de geen visie en ambitie meer in zijn thuiszorg opnieuw op. heerschappij zat. Maar er was nog iets véél ergers. Boze tongen beweerden namelijk, dat de Ring in verkeerde handen was gevallen. In handen van woeste krijgers, vissers, hoefsmeden, schapenhoeders en ook geleerden, adellieden en stadhouders. Ruim Afrika 50.000 man sterk zouden zij met de Ring der Marktwerking onderweg 23 zijn naar de Doemberg; de enige plaats waar de Ring voorgoed vernietigd kon worden. Vreselijk zou dat zijn. Want dan zou een golf van eerlijke lonen en solidariteit over Hoe de staat winst maakt Lage Aarde gaan. Afschúwelijk! met geld dat voor De grote graaiers zouden de wacht armoedebestrijding aangezegd krijgen, goede dienst­ was bedoeld. verlening voor de onderdanen zou voorop komen te staan. Afgríjselijk gewoon! De eenzame heerser pulkte nog maar eens aan zijn brilletje. Die dag ging hij vroeg naar bed. En verder... Maar hij kon niet slapen.

4 Fotoreportage: Ondiep, Utrecht 6 Verarmd uranium: geen vuiltje aan de lucht? 19 18 mei: SPELEN! 20 Geen verhaal: een jaar Balkenende IV 26 LinksVoor: Jennifer Stassen is Roda-fan

27 Gespot 29 Uitgelicht 28 Prikbord 30 Theo 31 Cryptogram Namens de redactie: Rob Janssen

3 TRIBUNE MAART 2008 Foto’s en tekst Roel Visser

4 TRIBUNE MAART 2008 Ondiep Vooral de jongeren uit het Utrechtse Ondiep zijn cameraschuw. Na de rellen van vorig jaar, die uitbraken nadat de politie een bewoner had doodgeschoten, zouden de media de wijk te negatief hebben afgeschilderd. “D’r is hier geen moer”, zegt een van hen. “Niet eens een Playstation in het buurthuis.” Nu wordt de wijk opgeknapt. Het moet een prachtwijk worden. Het gedeelte waar de rellen zich voornamelijk afspeelden, is zo goed als gesloopt. Veel bewoners, die tijdelijk een paar straten verder zijn onder­gebracht, willen terug. “Daar voelen we ons thuis, daar zijn we geboren en getogen.” Ondiep is een dorp in de stad. Voor zolang het duurt. De kleine middenstand is zo goed als vertrokken en vervangen door de supermarkt.

5 TRIBUNE MAART 2008 ACtueel

Verarmd uranium Sluipmoordenaar op Vlieland

Soldaten en burgers in gebieden waar munitie met verarmd uranium is gebruikt, kunnen te maken krijgen met ernstige gezondheidsklachten. Volgens een beperkt aantal landen, waaronder Nederland, is er geen vuiltje aan de lucht.

“VS dwarsbomen onderzoek”

Paul van Kester is een van de Nederlandse soldaten die zijn Het geval van de Nederlandse KFOR-veteraan Paul van Kester uitgezonden naar Bosnië-Hercegovina. Een tijdje na zijn terugkeer staat niet op zichzelf. Tussen 1996 en 2006 zijn 37 Italiaanse kreeg Van Kester gezondheidsklachten. De KFOR-veteraan had militairen overleden aan kanker nadat ze zijn blootgesteld aan blaaskanker, een aandoening die normaal gesproken alleen bij verarmd uranium in Bosnië en Kosovo, verklaarde de Italiaanse oudere mensen voorkomt. In totaal werden meer dan vijftig minister van Defensie Arturo Parisi tegenover een parlementaire tumoren verwijderd. onderzoekscommissie. Een verband met verarmd uranium wordt vermoed. Van Kester De Italiaanse regering heeft haar verantwoordelijkheid genomen was in Bosnië betrokken bij het opruimen van niet-ontplofte en heeft de familie van de overleden soldaten schadeloos gesteld. munitie. Waarschijnlijk heeft hij hierbij stofdeeltjes verarmd Veel andere landen vinden dat voorbarig, omdat er geen verband is uranium ingeademd. Verarmd uranium is een radioactief afval- aangetoond tussen verarmd uranium en kanker. product van de verrijking van uranium. Het wordt sinds 1991 “Het klopt dat er nooit voor 100 procent een verband is aange- gebruikt in antitankmunitie vanwege het hoge soortelijk gewicht en toond”, verzucht professor Keith Braverstock. “Maar dat komt de lage verbrandingstemperatuur. Bij gebruik dwarrelen de doordat er nog nooit een epidemiologisch onderzoek naar de uraniumdeeltjes vaak nog jaren rond in de omgeving. En het zijn gevolgen van inademing van stof met verarmd uranium is uitge- de stofdeeltjes die het probleem vormen. Tot op 400 meter van een voerd. Alleen op die manier kun je de schadelijke effecten van ontplofte uraniumgranaat kunnen die zeer kleine stofdeeltjes verarmd uranium voor 100 procent aantonen en andere factoren ingeademd worden. In een droge omgeving kunnen ze jarenlang uitsluiten. Zo’n onderzoek wordt al jarenlang tegengewerkt door opdwarrelen, meegevoerd worden door de wind en mensen landen zoals de Verenigde Staten en Groot-Brittannië.” ‘besmetten’. Een sluipmoordenaar na jaren. Met name de Verenigde Staten hebben enorme voorraden munitie waarin verarmd uranium is verwerkt. De VS hebben alleen al in de laatste Irak-oorlog ongeveer 2.200 ton aan verarmd uranium verbruikt. De Verenigde Staten hebben er dus baat bij om onder- zoek naar schadelijke effecten te dwarsbomen. 6 TRIBUNE MAART 2008 ACtueel Column In Keith Braverstock werkte eerder voor de Wereldgezondheidsorga- niatie (WHO) mee aan een rapport over de gezondheidsrisico’s van Europa verarmd uranium. Dat rapport staat vol voorbeelden uit Zuid-Irak. Daar is zowel in 1993 als in 2003 veel munitie met verarmd uranium afgeschoten. “Als er tegenwoordig in het zuiden van Irak een baby wordt geboren is de eerste vraag niet of het een jongetje of een meisje is, maar of het kind geen misvormingen heeft”, vertelt Braverstock. “Kankersoorten die nauwelijks bij kinderen voorkwa- men, zien we nu 300 keer vaker. Toen we dat ontdekten, wisten we wel meteen dat er wat aan de hand was. Maar een keihard verband Volgt u de serie van Geert Mak op de zondagavond? Of geeft u met verarmd uranium hebben we vrijwel nooit kunnen aantonen. de voorkeur aan Boer zoekt vrouw? Ik vind de VPRO- Daarvoor zijn er te veel andere factoren die mogelijk een rol documentaire in ieder geval erg de moeite waard. Zo’n zouden kunnen spelen, zoals bijvoorbeeld oliebronnen die in brand zondagavond begint met voetbal, dan Adriaan van Dis over zijn gestoken.” Zuidelijk Afrika – helaas is de serie ten einde – en dan In Europa. Aan de hand van een jaartal en een plek wandelt Mak, net als in zijn boek met dezelfde titel, door de geschiedenis van ”Defensie heeft jarenlang op de Vliehors Europa. Rondkijkend met de ogen van de verteller. Hij pakt uit geoefend met verarmd uranium” een bepaalde episode één aspect, vergroot het en belicht dat van alle kanten. Natuurlijk is hij niet volledig, dat streeft hij ook niet na. Hij stelt de vragen die ons allemaal bezig houden. In het boekje Waar historie huis houdt (Thomas Rap, 2005) stel Professor Braverstock was afgelopen maand op uitnodiging van de ik me de vraag ‘Schuilt er in ons een beul?’ Wie verantwoorde- SP aanwezig bij een hoorzitting over verarmd uranium in de lijk in het leven wil staan, moet zich die vraag minimaal ééns Tweede Kamer, georganiseerd door SP-kamerlid Krista van stellen. Naar mijn idee levert bestudering van de geschiedenis Velzen. Van Velzen: “Er zijn heel veel aanwijzingen dat gebruik ons niet de oplossingen voor de problemen van vandaag. De van verarmd uranium grote gezondheidsrisico’s met zich mee- geschiedenis herhaalt zich immers niet. Maar het kan wél brengt. Dus ik pleit voor een verbod op het gebruik van verarmd inzicht geven in de mechanismen die mensen vormen. Het kan uranium tot er onderzoek is gedaan. Wat je met alle aanwijzingen wijsheid opleveren die wél bruikbaar is bij het oplossen van de die er zijn in ieder geval niet moet doen is stug volhouden dat er hedendaagse problemen. “VS dwarsbomen onderzoek” niets aan de hand is, zoals de Nederlandse regering nu doet. Uit Maar terug naar de vraag over die beul. Mijn antwoord is ‘ja’. voorzorg is een onmiddellijk wettelijk verbod op basis van de Om verwording tot beul te voorkomen, moeten we slag huidige inzichten op zijn plaats.” leveren op twee fronten. Achterstelling moet voorkomen Van Velzen staat niet alleen in haar oproep tot een verbod op het worden, zeker langjarige, vergaande achterstelling. gebruik van verarmd uranium. Ook het Europees Parlement heeft Frustratie, één generatie lang, leidt tot een hart van steen. daartoe opgeroepen. België heeft vorig jaar als eerste land munitie Frustratie, twee generaties lang, leidt tot een hart van semtex. met verarmd uranium wettelijk verboden. Onrechtvaardigheden moeten we uitbannen. Hoop en een goede toekomstverwachting zijn voor elk mens, elk volk van Hoewel de Verenigde Staten officieel doen alsof ze niets weten over wezensbelang. schadelijke effecten van blootstelling aan verarmd uranium, is de En, we moeten alert zijn op ideeën die strijdig zijn met de praktijk anders. Een voormalig oefenterrein in de VS, waar menselijke waardigheid en de fundamentele gelijkwaardig- munitie met verarmd uranium werd getest, is kortgeleden volledig heid van mensen: ze tijdig onderkennen en ze vervolgens door gesaneerd. Kosten van die operatie: meer dan een miljard dollar. middel van overreding bestrijden, voor het te laat is. Een Voor Krista van Velzen is dat aanleiding om op te roepen om ook heersende cultuur van wegkijken kan catastrofale gevolgen in Nederland schoon schip te maken. “Defensie heeft jarenlang op hebben. ‘Opvoeden tot democraat’ is geen tegenstelling in de Vliehors geoefend. Daarbij is ook geoefend met verarmd zichzelf, zoals lang in linkse kring gedacht is. uranium. Ik wil dat Defensie onderzoek doet naar de aanwezigheid Wat kunnen we van de geschiedenis leren? Volgens mij, dat van verarmd uranium op Vlieland.” we ons de belangrijke vragen steeds zullen moeten blijven stellen, en dat argeloosheid en ongevoeligheid daar niet mee te verenigen zijn. In Europa liet en laat de verschrikkingen Tekst Patrick Arink zien waartoe de mens in staat is gebleken. Aan ons de dure Foto Geert van Kesteren/ Hollandse Hoogte plicht om te proberen inhoud te geven aan het na-oorlogse gezegde ‘Nooit meer oorlog, nooit meer Auschwitz’.

Jan Marijnissen

7 TRIBUNE MAART 2008 NIEUWS

Met stip Tunnelvisie vernieuwers gen. SP-Kamerlid Ronald van gedownload Raak wil ervoor zorgen dat de agenten nu niet “met onzinnige bonnenschrijverij” een inhaalslag moeten maken. “Voorkomen moet worden dat de korpsleiding de inkomsten gaat aanvullen door bijvoor- beeld flitsmarathons of extra De verkoop van singles blijft fietslichtcontroles.” Het is geen kelderen, in 2007 met maar denkbeeldig scenario. liefst 37 procent. De opkomst Politiebond ACP stelde onlangs van mp3, iPod en downloads dat agenten hun werk niet meer heeft de muziekmarkt voorgoed goed kunnen doen, doordat zij veranderd. Televisiezender TMF gedwongen zijn om bonnen- gaat daarom een hitlijst quota te halen. samenstellen op basis van het Achterstandsleerlingen aantal keren dat een nummer digitaal is binnengehaald – als wisselgeld Loterijen wagen legaal én illegaal. “Zo krijgen we grote gok een beter beeld van wat Gedurende twintig jaar onderwijsvernieuwingen zijn achter- populair is”, verduidelijkt standsleerlingen als wisselgeld gebruikt. Dat is één van de moederbedrijf MTV. Arda conclusies uit het rapport ‘Tijd voor onderwijs’ van de commis- Gerkens vindt het geen slecht sie-Dijsselbloem. Het haalt ongenadig uit naar (oud)ministers en idee. “Het laat de diversiteit in experimenten als het studiehuis en het Nieuwe Leren die vooral muziekland zien.” Wel hoopt ze gestoeld lijken op tunnelvisie van fanatieke ‘vernieuwers’. De dat vooral naar legale down- commissie wil dat vernieuwingen voortaan wetenschappelijk loads wordt gekeken. getoetst worden. Bovendien moet de docent meer vrijheid De Sponsor Bingo Loterij lijkt “Misschien dat dan ook bands krijgen in ‘hoe’ wordt onderwezen, terwijl de overheid zich niet erg onder de indruk van die hun werk in eigen beheer beperkt tot ‘wat’. Ook wil de commissie een haalbare onderwijs- justitieminister Hirsch Ballin. uitbrengen meer kans krijgen tijd, in plaats van de 1040-urennorm. De kritiek en aanbevelingen Onlangs tikte hij het bedrijf op om gehoord en gezien te sluiten aan bij die van de SP, al mist Kamerlid Jasper van Dijk er de vingers vanwege agressieve worden.” Maar wat als er geen nog wat. Zo wil hij dat Nederland meer gaat uitgeven aan reclameacties. Kort na de clip voorhanden is? MTV in de onderwijs dan de huidige 5 procent van het BNP. “Daarmee vermaning stuurt de Loterij Volkskrant: “Misschien moeten bungelen we onderaan in Europa, het gemiddelde ligt op 6 alweer vier miljoen brieven rond we dan maar dansers inschake- procent. Dat scheelt 5 miljard euro per jaar. De dalende kwaliteit om mensen tot gokken aan te len, zoals AVRO’s Toppop dat en het lerarentekort rechtvaardigen dat Nederland meer gaat zetten. Ook de BankGiro Loterij vroeger deed met Penny investeren.” waagt een grote gok en de Jager.” verstuurde maar liefst 5,3 miljoen enveloppen. Voor Foto Bas Stoffelsen SP-Kamerlid Jan de Wit is de Foto Flickr.com maat nu vol. Hij wil dat Justitie nu echt gaat optreden tegen heeft een computermodel Flitsmarathons praktijken die botsen met het Beetje domme gemaakt dat zorgt dat verkeers- en fietslicht- kansspelbeleid en mensen verkeerslichten lichten ‘verder laat kijken dan controles aanzetten tot gokken. “Blijkbaar hun neus lang is’. Niet alleen de zijn aanbieders van loterijen Het verkeer is een klassieke situatie op het kruispunt zelf, Minister Ter Horst en de dusdanig hardleers dat hardere bron voor agressieve opwellin- ook opstoppingen in de politiebonden hebben een maatregelen nodig zijn om gen, maar dat kan binnenkort omgeving bepalen wanneer het principeakkoord gesloten over agressieve reclameacties tegen aanzienlijk afnemen. Voor licht op groen springt. Ook kijkt onder andere een salarisstijging te gaan. Mensen ergeren zich automobilisten tenminste. Als het programma hoeveel auto’s van 3,5 procent voor dit jaar. bovendien rot aan dit soort het aan de Delftse promoven- staan te wachten voor rood. Wat de leden daarvan vinden acties, waarbij steeds vaker en dus en TNO-medewerker Enkele gemeenten hebben al was tijdens het maken van deze indringender wordt opgeroepen Ronald van Katwijk ligt, staan belangstelling getoond voor de Tribune nog niet bekend. Wel om aan loterijen deel te nemen.” die straks minstens 15 procent software. Van Katwijk onder- zijn de politieacties na twee korter stil voor rood licht. Hij zoekt echter nog of en hoe maanden opgeschort. Foto Flickr.com fietsers en voetgangers door de Onderdeel daarvan was het ‘slimme’ verkeerslichten kunnen waarschuwen in plaats van worden gespot. bekeuren bij lichte overtredin- 8 TRIBUNE MAART 2008 NIEUWS

Seks in de leeuwen op het vernieuwde viriliteit en koningsgezindheid hoe dit komt.” De SP heeft al Gouden Koets rijkslogo zijn ‘niet mannelijk van de overheid beter uit te eerder aan de bel getrokken genoeg’, vindt de Hoge Raad doen komen. over de explosieve groei van De marechaussee, belast met van Adel, het adviesorgaan over uitgaven voor koninklijke Foto Flickr.com onder meer het begeleiden van wapens en vlaggen van het Rijk. paleizen. Die is in tien jaar uitgezette asielzoekers en het Tot overmaat van ramp is het verzevenvoudigd. De beveiligen van het koninklijk ontwerp ook weinig monarchis- Vorstelijke Rijksgebouwendienst zegt huis en Schiphol, heeft vorig tisch. Ontwerpbureau Studio prijsstijging Wim-Lex’ oude woning te gaan jaar 54 militaire politieagenten Dumbar heeft namelijk het logo gebruiken voor de beveiliging ontslagen wegens wangedrag. gestript van gouden randjes en In 1993 betaalde Prins van paleis Noordeinde. Jansen: “Het is een zootje ongeregeld”, bij de middelste leeuw het Willem-Alexander voor zijn “Ik vraag me werkelijk af of er kopt de Telegraaf op basis van kroontje weggelaten. Het zou woning naast Paleis geen goedkoper alternatief een uitgelekte kwartaalrappor- het wapen van de Republiek der Noordeinde een slordige gevonden had kunnen worden.” tage. Daarin staan verschillende Zeven Nederlanden kunnen zijn. 340.000 euro. Onlangs verkocht incidenten, uiteenlopend van Eerder is het peperdure hij het pand aan de Rijks- slapen onder werktijd tot bezit ontwerp al zwaar bekritiseerd gebouwendienst voor Meldpunt van drugs en kinderporno. ’s omdat het vrijwel identiek is aan 3,2 miljoen euro. Kamerlid Reïntegratie- Nachts schijnt er bovendien het logo van Algemene Zaken. Paulus Jansen wijst erop dat de bedrijven gefeest en gezwommen te zijn “De vorm is hetzelfde, de verkoopprijzen in de regio met in koninklijke zwembaden en kleuren zijn hetzelfde. Het enige 146 procent zijn gestegen sinds Ze kosten een half miljard per gesekst in de Gouden Koets. In verschil is 60.000 euro”, aldus 1993, maar dat het Rijk voor dit jaar, functioneren nauwelijks, de 2006 zijn ‘slechts’ 35 medewer- Ronald Van Raak. De premier pand kennelijk akkoord is medewerkers zijn bot, intimide- kers ontslagen wegens noemde het echter een gegaan met een prijsstijging rend en dreigen met korting op wangedrag. De stijging zou te “stilering van het Rijkswapen”. van 855 procent. “Dat is wel de uitkering. Eind 2004 waren verklaren zijn door fermer Hoe dan ook: Dumbar kan terug een erg groot verschil. Ik wil de bevindingen van het SP optreden nadat in 2006 bekend naar de tekentafel om de graag van de minister weten Meldpunt Reïntegratiebedrijven werd dat ongewenst gedrag, niet mals. De regering beloofde waaronder seksuele intimidatie beterschap. Is die belofte en discriminatie, in het leger Anger management nagekomen? Laat het ons vaker voorkomt dan elders. weten. Tweede Kamerlid Paul “Hier heerst nul tolerantie. Wie Lempens heeft het meldpunt zich misdraagt, sturen we de opnieuw geopend. laan uit”, aldus de korpsleiding. Op www.sp.nl/enquetes/ Daags na publicatie van het reintegratie kunt u uw ervarin- uitgelekte rapport meldden zich gen melden. echter verscheidene oud-mare- chaussees bij de Telegraaf, de uitgelekte misstanden lijken Kat met slechts het topje van de ijsberg. drie ogen GroenLinks vreest dat de misdragingen marechaussees Mr. Lee is de eerste kat die een chantabel maken en heeft een fotografieprijs heeft gewonnen. spoeddebat aangevraagd. Bewaar de vrede De kater van een in Amerika wonende Duitser loopt rond met moordneigingen met een camera in zijn Verwijfde halsband, die automatisch elke leeuwen Bewaar de vrede Weleens in gedachten een collega de keel minuut een foto maakt. Dat dichtgeknepen? Of gefantaseerd over een raketwerper op de levert opmerkelijke, inzichtelijke motorkap of fiets? Geen nood, het hebben van agressieve beelden op. Bijvoorbeeld fantasieën is heel normaal en zelfs vrij gezond. Dat stelt wanneer Lee onder een auto of promovendus Marleen Nagtegaal in haar proefschrift voor de op een trappenhuis blikken Erasmus Universiteit. Agressieve denkbeelden krampachtig wisselt met een andere kat. De proberen te onderdrukken leidt juist tot gewelddadig gedrag. schoonheid is de jury van de Ook jezelf straffen, knijpen of slaan voor het hebben van Kleine Hans (’s werelds grootste agressieve neigingen werkt volgens Nagtegaal averechts. kleine fotoprijs) niet ontgaan. De manen zijn te kort, de Beter is het om even iets anders te gaan doen, of erover te De ‘drie-oogkat’ Mr. Lee is tot tongen te klein en de klauwen te praten. Dat lucht op. prijswinnaar uitgeroepen. De veel gemanicuurd. Kortom: de Kleine Hans beloont fotowerk dat ‘zonder toeval, genade en Foto Flickr.com bescheidenheid niet tot stand 9 TRIBUNE MAART 2008 NIEUWS

zou zijn gekomen’. De jury Anfalmonument onderzoek komt naar de vervolgde Van Anraat wegens bestaat uit vijf vakmannen, allen voor Koerden gevolgen van de chemische oorlogsmisdrijven. Hans geheten. wapens. Van Bommel over de Saddam Husseins Al-Anfal- opmerkelijke samenwerking: campagne heeft eind jaren “Mensenrechten lenen zich niet “Europa voor Zwemmen in tachtig zeker honderdduizend, voor partijpolitiek. Ik verwacht beroepspolitici” Alphen vooral Koerdische, slachtoffers brede steun uit de Kamer.” geëist. Het is tijd voor een Teeven: “Politieke verschillen Het is zover, de Europese Een petitie in de vorm van een waardige gedenkplaats voor de verbleken bij de omvang van dit Grondwet (‘hervormingsver- (bekertje voor bekertje) gevuld duizenden Koerden in drama.” De genocide op de drag’) is erdoor. Ondanks het kinderbadje, het bijwonen van Nederland, vinden Tweede Koerden kreeg in Nederland duidelijke ‘nee’ van bijna een raadsvergadering met een Kamerleden Harry van Bommel veel aandacht door de tweederde van de Nederlandse badmuts en op de tribune (SP) en Fred Teeven (VVD). Zij berechting van de Nederlandse bevolking, een advies dat door publiek met zwembandjes om hebben daartoe gezamenlijk zakenman Van Anraat. Van het merendeel van de de arm. De boodschap: Alphen een voorstel ingediend, dat ook Bommel stelde de kwestie in de Europarlementariërs in de wind aan de Rijn wil meer zwem- is gericht op politieke erkenning Kamer aan de orde en Teeven, is geslagen. Erik Meijer, leider ruimte, het liefst door het van de genocide. Verder willen toen nog officier van justitie, van de SP-fractie in het afgebrande Thermen nieuw ze dat er een internationaal Europees Parlement: “De leven in te blazen. De lokale goedkeuring van de nauwelijks SP-afdeling heeft 15.000 gewijzigde grondwet geeft een folders verspreid en binnen de Sleetse ambities duidelijke boodschap: volk hou raad gestreden om aan de wens je erbuiten, dit Europa is alleen van de Alphenaren tegemoet te een zaak voor beroepspolitici.” komen. Met succes: oppositie, Ondertussen heeft Balkenende maar ook coalitiegenoten VVD alle EU-ambtenaren uit en CDA hebben voor herbouw Nederland opgeroepen om op van het zwembad gestemd. De 14 april gastlessen te geven op fractie vindt dat de democratie hun oude school. Als weer- heeft gezegevierd: “Alphen woord op deze onverholen heeft iets bereikt waar het trots Europropaganda worden alle op kan zijn.” De SP heeft ook SP-Kamerleden en –medewer- het initiatief genomen tot een kers opgeroepen die dag onafhankelijk comité, dat er hetzelfde te doen. onder meer voor moet zorgen dat recreatief zwemmen prioriteit krijgt bij Thermen II en Smurfen letten dat overlast wordt voorkomen. op de kleintjes Vogelaars ramkoers Welke pet past het best? Woningcorporaties en gemeentebesturen staan inmiddels in de startblokken, maar het lijkt erop dat minister Vogelaar zélf de Jacqueline Cramer lijkt moeite hakken in het zand zet. Volgens SP-Kamerlid Paulus Jansen wil te hebben om haar eigen visie de minister voor een dubbeltje op de eerste rang zitten: “Het In de vorige Tribune meldden te omarmen. Ze is minister van kabinet wil de show stelen met 40 PR-wijken, maar schuift de we al de aanstaande verjaardag Volkshuisvesting, Ruimtelijke rekening door naar de corporaties.” Vogelaar heeft een financie- van de smurfen. Ze zijn Ordening en Milieubeheer. ringsvoorstel van de corporaties afgewezen die, weliswaar sindsdien omarmd door de Soms botsen die beleidsterrei- tegen een lager bedrag dan de beloofde 750 miljoen, de klus bekende grootgrutter die op de nen dusdanig dat ze over één zouden klaren. Jansen: “Een jaar lang onderhandelen heeft kleintjes zegt te letten. De onderwerp met twee monden helemaal niets opgeleverd. Het lijkt wel alsof de minister zelf supermarktketen heeft 30 kan spreken. Als milieuminister geen ‘prachtwijken’ wil.” De SP’er vreest dat de extra heffing die miljoen speelgoedsmurfen juicht ze de komst van vier de minister wil invoeren om alsnog aan 750 miljoen te komen ingeslagen (pakweg twee per grote windmolens bij Woerden uiteindelijk zal worden opgebracht door de huurders. Bovendien Nederlander) als klantenlok- toe, als minister van Ruimtelijke zullen de plannen verschralen omdat de corporaties minder kers. Wie liever bij andere Ordening is ze tegen. investeringsruimte overhouden, denkt hij. Jansen: “Bij de winkels koopt, maar wél van ramkoers van Vogelaar is niemand gebaat, vooral de smurfjes houdt, kan terecht bij huurders niet.” Unicef. Daar worden smurfen verkocht die je zelf kunt beschilderen. De opbrengsten Foto Flickr.com

10 TRIBUNE MAART 2008 NIEUWS

gaan naar een goed doel dat Jaarlijks 900 slachtoffers Je wordt ouder, écht op de kleintjes let. papa

Foto Flickr.com Carrière maken, eerst van het leven genieten? Wat de reden ook is, de Nederlandse ouder Arbeidsvitaminen wordt steeds ouder. Met name de mannen worden steeds later Een fruitmandje naast het vader. In tien jaar tijd is het koffieapparaat. Dat is het aandeel mannen dat als droombeeld van het veertiger vader is geworden, Voedingscentrum voor de toegenomen van 9 naar werkplek. Eind januari is de 14 procent. Ook het aantal campagne Werkfruit, vrucht van papa’s van boven de vijftig alle plezier afgetrapt. Met name neemt toe, zegt het CBS. Bijna het midden- en kleinbedrijf Asbest op scholen eenderde van de baby’s had wordt gestimuleerd om een vader van tussen de 35 en werknemers gratis groente en Marius Coenraats is 30 jaar en ongeneeslijk ziek. Hij leeft al vier 40. In 1996 was dat nog een fruit te verschaffen, naast de jaar met buikvlieskanker, als gevolg van blootstelling aan kwart. De leeftijd van moeders gebruikelijke koppen koffie en asbest. Basisschool St. Michael in De Bilt, waar hij van 1983 tot is minder toegenomen en staat thee. Er zijn al proefprojecten 1990 leerling was, is vorig jaar gesloten wegens asbest. De gemiddeld op 31,1. Gemiddeld uitgevoerd bij enkele bedrijven. advocaat van Coenraats, oud SP-senator Bob Ruers, stelt het zijn mannen 34,2 jaar oud Bijna driekwart van de schoolbestuur aansprakelijk. “De school had in 1983 moeten wanneer ze papa worden. deelnemers geeft nu aan weten dat asbestplaten gevaarlijk waren en dat je bij blootstel- dagelijks meer fruit te eten. De ling aan deze platen kanker kon krijgen.” Veel Nederlandse campagne gaat zeker drie jaar scholen zijn nog steeds voorzien van asbestmateriaal. Tweede Opmerkelijke duren. Uit de proef blijkt verder Kamerlid Remi Poppe wil daarom dat VROM dit jaar een groot- onderzoeken dat werknemers vooral ’s schalige inventarisatie en sanering uitvoert in gebouwen die ochtends in de fruitmand vóór 1993 zijn gebouwd. “Er vallen 900 slachtoffers per jaar”, Het is weer een roerige maand graaien en er het liefst bananen, stelt Poppe. “In de loop van komende jaren zullen dat tussen de geweest in onderzoeksland. Zo appels, mandarijnen, kiwi’s en 15.000 en 20.000 asbestdoden zijn. De slachtoffers vallen niet hebben we kunnen leren dat tomaten uithalen. Het effect op alleen meer in de groep die met asbest hebben gewerkt, maar droevige mensen meer geld ziekteverzuim moet nog ook in groepen die thuis, op straat of op school blootgesteld zijn uitgeven (Harvard), kunstmatige onderzocht worden. aan asbest.” Het is voor het eerst dat een schoolbestuur zoetstoffen ook dikmakers zijn aansprakelijk wordt gesteld in een asbestzaak. (Purdue University), je gezicht na het dragen van een beugel Rampenplan Recent is het nieuwe SP-rapport Help asbest het dak af verschenen. nauwelijks mooier wordt Het rapport is te downloaden via www.sp.nl/service/ (Radboud), sexy videoclips Heeft u een zaklamp, voedsel- rapport/0802asbesthetdakaf.pdf meisjes onzeker maken voorraden, water, kaarsen en (Universiteit Utrecht), het dragen een draadloze radio in huis? van hoge hakken het liefdesle- Foto Flickr.com Dan behoort u tot de minder- ven bevordert (Verona), heid van Nederlanders die vitaminetekort beschavings- voldoende is voorbereid op een crisis is klein en overal rekening volgens het CBS 9.700 ziektes veroorzaakt (Berkeley) ramp, althans volgens de mee houden is onmogelijk.” asielverzoeken ingediend, dat is en mobiel bellen wel degelijk campagne Denk Vooruit. het laagste aantal sinds 1988. kankerverwekkend kan zijn Hoewel er 5,5 miljoen euro is SP-Kamerlid Jan de Wit ziet in (Universiteit van Tel Aviv). Uit gestoken in dit project, blijft het Geen stortvloed de cijfers het bewijs dat de Duits onderzoek blijkt verder aantal voorbereide Neder- ‘gelukszoekers’ rechtse paniek onterecht was. dat vruchtensappen net zulke landers onveranderd ten “Wij hebben altijd gezegd dat dikmakers zijn als frisdrank. opzichte van 2006 (plusminus Hoe vaak hebben we het niet dat niet gebeurt, als je het Desondanks vond de politie 45 procent). “Het blijkt moeilijk gehoord? ‘Het hek gaat van de pardon maar scherp afbakent.” Rotterdam een nuttige om gedrag te veranderen”, dam’, hier gaat een ‘aanzui- De meeste van de asielzoekers toepassing voor sinaasappels. verzucht een woordvoerder van gende werking’ van uit. Met het komen uit Irak (2.500) en Op het hoofdbureau ruikt het Binnenlandse Zaken in de generaal pardon voor ex-asiel- Somalië (2.000). sinds kort naar vers geperste Volkskrant. De 39-jarige Thea zoekers zou Nederland citrusvruchten. Met succes: uit Haaften verwoordt de stem overspoeld worden door arrestanten lijken er ‘gelukkiger van het volk: ”Voorbereiden op ‘gelukszoekers’, maar de en schoner’ dan elders in het zoiets kan niet. De kans op zo’n onheilsprofeten hebben ongelijk land. De proef wordt daarom gekregen. Afgelopen jaar zijn met een halfjaar verlengd. 11 TRIBUNE MAART 2008 INTERVIEW

Ybo Buruma “Dat hele Joran-gedoe maakt me eigenlijk niet zo veel uit” Hypes rondom de rechtspraak

In Nederland zitten verhoudingsgewijs meer mensen in de gevangenis dan in Saoedi-Arabië en China. Volgens professor Ybo Buruma (53), hoogleraar strafrecht aan de Nijmeegse universiteit, zit het prestatiedenken het ‘gewone’ politiewerk in de weg. “Als een vader zijn dochter een draai om de oren geeft, krijgt hij straf.”

Een willekeurige krantenkop me zorgen over maak: het idee dat we ons Spong, maar hij heeft wél gelijk. Dus wat van 6 februari: ‘Volkswoede om collectief gek laten maken. De vraag dat betreft is het eerder moeilijker voor Joran te voorzien’. Wat is uw waarom iedereen dit ineens zo interessant Peter R. de Vries dan voor de politie.” eerste reactie? vindt, vind ik heel fascinerend. Eigenlijk “Die volkswoede voorkomen had moeten snap ik het niet helemaal. Als je je al laat Toch dragen mensen als Peter worden. En meteen erachteraan: dat heb je meeslepen door sensationele moordzaken, R. de Vries en Maurice de Hond er nou van, als de media onderzoek doen in dan speelden er het afgelopen jaar wel bij aan het beeld van politie en plaats van de politie. Ik zeg dus niét dat het sensationelere dingen.” justitie in de beklaagdenbank. niet goed is dat Peter R. de Vries die Moet de bezem uit de kast? uitzending heeft gemaakt. Mijn eerste In de publieke opinie heerst het “Je kunt ook redeneren dat mensen als reactie is ook niet: wat is die Joran toch een beeld dat De Vries meer kan en De Vries en De Hond de politie scherp foute jongen. En ik zeg zelfs niet dat de mag dan politie en justitie. houden. Ook ik vind dat de politie zo nu en politie het allemaal had kunnen voor- Is dat niet schrijnend? dan steken laat vallen. Maar tegelijkertijd komen als ze beter had gehandeld.” “Als het zou kloppen wel, ja. Maar de vind ik dat ook best eens gezegd mag politie mag wel degelijk undercover- worden dat de politie ook goede dingen U geeft de voorkeur aan onder- operaties uitvoeren en daarbij opnames doet. Er begint een soort sfeer te ontstaan, zoek door de politie en toch maken. Oké, je moet toestemming vragen dat particulieren het beter doen dan de keurt u de tv-uitzending van aan de officier van justitie en mogelijk aan politie. Dat is gewoon niet waar. Peter R. de Vries goed? de rechter-commissaris. Maar het behoort Aan de andere kant: De Vries zegt dat hij “Ja. Ik sta achter zijn onderzoeksjournalis- zeker tot de mogelijkheden. Kijk, het kán meer moordzaken behandelt dan het tieke werk en ik vind het goed dat hij dat nou eenmaal gebeuren dat je als politie gemiddelde gespecialiseerde moordteam doet. Maar dat is iets héél anders dan de niemand hebt die je zo dicht in de buurt in Nederland. Volgens mij heeft hij daar hype die er vervolgens omheen is gebouwd. van de verdachte weet te manoeuvreren. gelijk in. Dan kun je je afvragen of dat ons Daar is hij zelf ook wel verantwoordelijk Het kán gebeuren dat een journalist op dat niet aan het denken moet zetten. Organi- voor, door de ankeilers die hij heeft gebe- moment een beter contact heeft dan de seren we dat type onderzoek wel goed zigd. Maar dan moeten we ook Pauw en politie. Maar dat heeft niet met iets heel genoeg? Maar dan moet ik er toch ook Witteman noemen. En alle anderen die ernstigs te maken waar de politiek zich weer bij zeggen dat ik juist op de moord- een graantje mee wilden pikken in dit druk over moet maken. Het is dus niet onderzoeken in Nederland in z’n alge- kennelijke mediasucces. Juist dat is waar ik waar dat Peter R. de Vries meer mag dan meenheid niet zo veel kritiek heb. Dat de politie. Sterker nog: advocaat Gerard soort onderzoeken gaat heel vaak wél Spong heeft erop gewezen dat juist goed. Laten we dat alsjeblieft De Vries’ manier van filmen eigenlijk niet vergeten.” verboden is. Vond ik een beetje flauw van 12 TRIBUNE MAART 2008 ”Er wordt tegenwoordig om flutdelicten opgetreden”

13 TRIBUNE MAART 2008 INTERVIEW

Waar richt uw kritiek ven. Hij kan niet zeggen: ‘Ik heb een weinig aan toe. Ik ontken ook niet dat het zich dan wel op? kwartier staan praten met die jongens, ze oplossen van een inbraak moeilijk is. Maar “Nou, een klein focusje als het gaat om de zijn weggegaan, hebben die oude mevrouw volgens mij deed de politie dat vroeger kwaliteit van opsporingen. De inbraken nog vriendelijk toegezwaaid en de gewoon beter. Dat kan ik met cijfers staven die niet worden opgelost. Daar baal ik vuilnisbak op zijn plaats teruggezet.’” en ik vind dat wel heel ernstig.” ontzettend van. Dan heb je het over een paar niveaus lager in de ernstspiraal en ik Dat past niet in de staatjes van De commissie-Posthumus 2 vind echt dat de prestaties daar flink het papierwerk? onderzoekt alleen zaken die zijn omhoog moeten. Da’s een heel ander type “Precies. En het vervelende is dat er een aangebracht door een weten- kritiek en daar gaat Peter R. de Vries ook jongere generatie agenten aan zit te komen schapper of een klokkenluider niet echt achteraan. Mijn kritiek spitst zich die zó is opgeleid met prestatie- en van bijvoorbeeld het Openbaar veel meer toe op de gewonere zaken. Het managementdenken dat het eigenlijke Ministerie of een forensisch middenwerk, zeg maar. Op dat terrein politiewerk waar je als politieman eer in instituut. Dat klinkt tamelijk mag van mij de bezem zeker uit de kast. kunt leggen, het probleemoplossende elitair. Waarom kan ik als burger Want ik denk dat er bij de politie een steeds aspect, uit het oog verloren wordt. Kijk, ik geen zaken bij uw commissie grotere neiging is ontstaan om – gedwon- ben echt niet soft, hoor. Je zult mij niet aanbrengen? gen van bovenaf – te zeggen: ‘Tja, wij horen piepen als een politieman een keer “De achtergrondgedachte is dat er niet té worden nou eenmaal afgerekend op een klap uitdeelt. Daar zit het ’m niet in. veel verzoeken moeten komen. We wilden prestaties, op aantallen processen-verbaal. Het zit ’m in het automatisme van niet dat er naast de rechtbank en het Hof Niet meer op de kwaliteit van zo’n onmiddellijk weer het bonnenboekje nog een soort derde rechter bij zou komen proces-verbaal en de kwaliteit van de trekken. En dan eigenlijk ook nog voor – een extra scheidsrechter in het veld. prestaties.’” dingen waarvan je kunt zeggen: wat is er Maar je vraag is terecht en ik heb er veel nou zo erg aan? Is het nou zo erg als je met over nagedacht. Aan de ene kant: moeten Geeft u eens een voorbeeld z’n zessen bij elkaar staat?” álle veroordeelden nou brieven gaan uit de praktijk? schrijven en onderzoek eisen? En aan de “Onlangs sprak de kantonrechter zeven U bent voorzitter van de com- andere kant: je moet ook weer niet zo jongens in het Utrechtse Kanaleneiland missie-Posthumus 2, die bekijkt elitair zijn dat je je ogen sluit voor de vrij van het overtreden van het samenscho- of afgesloten strafzaken moe- mogelijkheid dat er wellicht toch een fout lingsverbod in die wijk. Een heel interes- ten worden heropend. Onder in de rechtsgang is geslopen.” sante kwestie, want de rechter oordeelde meer in de zaak tegen Lucia de dat ze niet bedréigend hadden samen- B. en de Enschedese ontucht- Irriteert het u weleens dat geschoold. Iedereen boos. Dat kan ik me zaak bleek volgens die commis- tegenwoordig iedereen – de wel voorstellen, want ik sluit niet uit dat er sie nogal wat mis te zijn gegaan. media, burgers – zich zo inten- jongens in die groep zaten die inderdaad Dat betekent toch dat er buiten sief met de rechtsspraak niet deugen. Maar de rechter zei dat je niet dat ‘middenwerk’ ook het bemoeit? Denkt u nooit: dit is zomaar mensen kan veroordelen omdat ze nodige aan de hand is? míjn vakgebied en daar moeten met z’n vijven of zessen bij elkaar staan. “Je moet je realiseren dat we het in al die leken afblijven? Waarom noem ik nou dit voorbeeld? Posthumus 2 hebben over zaken die bij de “Nee, helemaal niet. Ik vind dat de hele Omdat het voor de politie veel makkelijker rechter al heel moeilijk waren. Het rechtstoestand ieders gebied is en dat is om een proces-verbaal te schrijven dan criterium is: zijn er manco’s in de opspo- iedereen daarover mee mag praten en gewoon tegen die jongens te zeggen: ‘Waar ring, waardoor de rechter op het verkeerde discussiëren. Als mensen een probleem zijn jullie nou mee bezig? Weten jullie wel been is gezet? Bij ons komen alleen zaken aanwijzen, dan heb je daar een antwoord dat die oude mevrouw daar doodsbang terecht waarbij je tijdens de behandeling al op te geven. Dat moet geen enkel probleem voor jullie is?’ Zoiets wordt steeds minder doorhebt dat ze heel ingewikkeld zijn. zijn, al betekent dat niet dat elke voor- gedaan. Ik luister veel naar ervaringen van Vergeet niet dat veruit de meeste zaken die gestelde oplossing ook moet worden jongelui en die zeggen: ‘Als ik met een de politie, de rechters en de officieren van overgenomen. Wat ik wél een probleem groepje jongeren bij elkaar sta, dan maakt justitie behandelen in zekere zin vrij vind met al die huidige aandacht voor de het ontzettend veel uit hoe oud een agent is gemakkelijk zijn. Mijn kritiek is van een juristerij, is dat ik het voor een deel een die naar ons toe komt, want jonge agenten heel andere orde, namelijk dat er juist zo bliksemafleider vind van de echte proble- beginnen gelijk te schrijven.’ Terwijl een veel van die makkelijker zaken niet meer men. Voor mij is bijvoorbeeld de hele oudere diender die naar ze toe komt hen goed worden opgelost. Dan heb ik het over terrorismediscussie een bliksemafleider aanspreekt met bijvoorbeeld: ‘Nou, met het niet goed oplossen van inbraken. Het van de achterstandssituaties waarin veel jou gaat het ook niet goed, hè? Nou sta je niet vinden van de daders. Het er niet allochtone mensen in Nederland verkeren. daar alweer!’ Dat laatste is in mijn ogen achteraan gaan, geen sporen opnemen. De hele ‘hyperigheid’, het idee dat we ons veel beter. En daarover gaat het óók, als je Het hele idee dat mensen te horen krijgen: allemaal geweldig druk maken over hoe het hebt over kwaliteit van politie- ‘Daar hebben we de capaciteit niet voor, het zit met het recht in Nederland, leidt af optreden. Daarover gaat het óók als je het meneer.’ In z’n totaliteit denk ik echt dat van een aantal veel belangrijkere thema’s over dat prestatiedenken hebt. Want die wat de politie ons als samenleving levert, en achtergronden. Dat hele Joran-gedoe oudere agent kan zijn actie niet opschrij- gewoon te weinig is. Politiemensen maakt me eigenlijk niet zo veel uit. Maar erkennen dat ook wel; ze komen daar te er wordt daar wel een relatief klein 14 TRIBUNE MAART 2008 INTERVIEW

”De terrorismediscussie is een bliksemafleider”

probleem enorm uitvergroot. Terwijl ik ook voor het Openbaar Ministerie en de Arabië en China. Oké, in zeg: kijk eens naar de problemen die politie, alhoewel ze zo nu en dan heel raar Engeland is het nog strenger en in mensen kunnen hebben door bijvoorbeeld in beeld komen. Maar wij hebben in Amerika al helemaal. Maar naar mijn huiselijk geweld. Kijk eens naar het Nederland geen corruptie en daar mogen smaak moeten we wel een beetje gaan gegeven dat aangiftes van allochtonen veel we heel blij mee zijn. Dat neemt niet weg oppassen in Nederland.” minder vaak doorkomen dan die van dat er dingen zijn die mij niet lekker zitten. autochtonen. Dát zijn pas problemen! Wat ik echt een probleem vind, is bijvoor- Nu klinkt u toch een Zulke zaken zijn in de kern veel erger dan beeld de omgang met mensen die een keer beetje als een softie. als er een keer een TBS’er ontsnapt. Maar de fout in zijn gegaan. Zij die een taakstraf “Maar dat ben ik zeker niet. Integendeel. dat laatste staat kanjergroot in de krant. hebben gehad, zij die in de gevangenis Vroeger was het misschien wel een beetje Natuurlijk is het verschrikkelijk als een hebben gezeten. Die mensen hebben erg aan de softe kant, naar die situatie wil ontsnapte TBS’er iemand afslacht. Maar daarna weinig feitelijke mogelijkheid tot ik wil zeker niet terug. Maar ik vind dat we voor ons dagelijks leven is de bescherming resocialisering en hulp om weer op gang te moeten gaan uitkijken dat het niet te veel van iemand die keer op keer slachtoffer komen. Op papier wel, maar de werkelijk- de andere kant uitslaat. Als een vader zijn wordt in een sigarenwinkel veel groter en heid is anders. Dat vind ik heel jammer. dochter op Hoog Catharijne een draai belangrijker dan die TBS’er. Dus voor de Vooral omdat er steeds meer ontwikke- om de oren geeft, krijgt hij straf. Voor gewone mensen zijn andere juridische lingen zijn die de kant op gaan dat mensen mishandeling. Dat is géén grapje. Er wordt problemen groter dan de dingen die het die kans ook niet meer krijgen. Dan zitten tegenwoordig echt om flutdelicten meest in de krant staan.” ze er voor altijd aan vast en dat vind ik niet opgetreden. Dat bevalt me niet.” goed. In de juridische wereld weten we Welk rapportcijfer geeft u aan allemaal dat Nederland de afgelopen tien En nu dat rapportcijfer. de rechtsgang in Nederland? jaar ongelooflijk snel veel strenger is “Ik ben geneigd om onze rechtsstaat nu “Oehh… wat een vraag…” geworden. Wij zitten nu aan de bovenkant nog een zeven te geven. Maar we zijn aan van Europa wat strengheid betreft. Dan het zakken.” Dan stel ik ’m anders: mogen praat ik over mensen die daadwerkelijk in we qua rechtsstaat blij zijn dat de gevangenis zitten. Een heel deel we in Nederland wonen? heeft niets te maken met veroordelingen. Tekst Rob Janssen “Ja, daar ben ik diep van overtuigd. De Nee, de meeste van hen zitten in voorlo- Foto’s Suzanne van de Kerk rechters hier zijn eerlijk, ook al vinden veel pige hechtenis en zijn dus nog niet eens mensen dat ze te laag straffen. Dat geldt veroordeeld. Of het zijn vreemdelingen die het land uitgezet worden. In Nederland zitten 123 op de 100.000 mensen in de gevangenis: dat is meer dan in Saoedi- 15 TRIBUNE MAART 2008 reportage Connie is te duur “Toch blijft thuiszorg mooi werk”

“De SP maakt alleen spótjes over de thuiszorg, ik probeer het probleem op te lossen”, zei staatssecretaris Bussemaker in het journaal. Pardon?! Het kabinet heeft eindelijk één stap in de goede richting gezet. Onder druk van langdurige acties op en rond de werkvloer.

Goed nieuws voor de mensen die opkomen verslechterd en de wachtlijsten zijn voor goede thuiszorg. Het kabinet heeft gegroeid. besloten dat mensen die zijn aangewezen op thuiszorg vanaf volgend jaar meer Thuishulp Annelies is zeven jaar in dienst keuzevrijheid krijgen. Ze mogen dan zelf van CCC (Care, Cosy and Comfort), een kiezen tussen een alfahulp waarvan ze zelf thuiszorgorganisatie die actief is in de werkgever zijn, of een ‘gewone’ thuishulp. Randstad en Noord-Brabant. Toeval inzien. Na lange tijd staat ze nu weer bijna Die is in loondienst bij een thuiszorgorga- bracht haar in deze baan. Annelies werkte dagelijks achter het fornuis. Het hoort er nisatie, die de administratieve rompslomp op kantoor, totdat haar werkgever ook bij: een oogje in het zeil houden, advies en risico’s bij bijvoorbeeld ziekte voor haar weigerde vrij te geven voor een trip naar geven, in de gaten houden wat mensen rekening neemt. Daarmee wordt één van Australië. Ze nam ontslag en vulde de verder nodig hebben. Ja, thuiszorg blijft vijf wetsvoorstellen opgepakt die zijn maand vóór haar reis met werk in de toch mooi werk.” opgesteld door SP-Kamerlid Agnes Kant. thuiszorg. Er ging een wereld voor haar “Ik hoop dat Bussemaker snel meer werk open: “Ik had me er nooit in verdiept, maakt van het repareren van de thuis- maar het pakte me meteen. De persoon- Help, de hulp valt zorg”, aldus Kant. “Ze kan de zaak niet lijke band en al die levensgeschiedenissen. van een kruk verder in de soep laten lopen.” Ik had mijn plek gevonden.” Die sociale functie, het oogje in het zeil Eén van de mensen bij wie Annelies over houden, maakt het werk zo mooi, bena- de vloer komt, is mevrouw Hugtenburg drukt Annelies. Maar juist die meerwaar- “Dankzij Annelies kook (85). Zij ziet nog maar één van haar drie de is onder de WMO uitgehold. De ik weer zelf” kinderen en sinds haar dementerende man versnippering van de hulp is versterkt, Al in 2004 voorspelden vakbonden, in een verpleeghuis woont, is het stil om waardoor mensen steeds meer verschil- zorginstellingen en de SP dat door de Wet haar heen. In 2001 werd ze cliënte van de lende gezichten zien. Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) thuishulp. “Mijn eerste hulp was Myra. Zij Per 1 januari 2007 is de huishoudelijke de thuiszorg in het slop zou raken. Onder ging op kantoor werken, maar ik heb nog zorg uit de Algemene Wet Bijzondere deze wet zijn de gemeenten verantwoorde- steeds contact met haar. Nu heb ik het fijn Ziektekosten (AWBZ) overgeheveld naar lijk voor de huishoudelijke zorg. Ruim een met Annelies. Ik kijk ernaar uit als ze de WMO. Gemeenten kregen gezamenlijk jaar na de invoering hebben de tegenstan- komt. Zelf stof ik een beetje mee. Maar als een miljard euro om thuiszorg in te kopen. ders hun vermoedens zien uitkomen. De Annelies er niet is, heb ik er geen puf voor Dat moest via ‘openbare aanbesteding’: er arbeidsvoorwaarden voor de thuiszorg- en gebeurt er niks in huis.” Annelies: moesten offertes worden aangevraagd en werkers zijn achteruitgegaan, het aantal “Tegenwoordig kookt mevrouw Hugten- aanbiedingen vergeleken. Thuiszorginstel- uren zorg is teruggelopen, de kwaliteit is burg weer zelf. Door er vaak over te praten lingen ontdekten al gauw dat er op heb ik het belang van goed eten laten kwaliteit amper valt te concurreren, maar 16 TRIBUNE MAART 2008 reportage

geopende Meldpunt Herindicatie van cliëntenverenigingen en ouderenorganisa- ties zijn binnen drie weken 200 klachten binnengekomen over de toewijzing van thuishulp. Bovendien hebben de gemeen- ten naar schatting 200 miljoen van het miljard euro zorggeld niet uitgegeven. Waar dat geld gebleven is, is vooralsnog een groot vraagteken.

Deze geluiden komen bovenop de ruim tweeduizend klachten die de SP sinds de invoering van de WMO via het Meldpunt Thuiszorg heeft verzameld. Van cliënten die verstoken blijven van adequate hulp of hun vertrouwde hulpkracht kwijtraakten. Van zorginstellingen die hun gezonde bedrijf naar de knoppen zien gaan. Van gemeenten die in een spagaat enerzijds al hun hulpbehoevende burgers willen helpen, maar anderzijds als marktpartij moeten opereren. Van thuiszorgkrachten die hun arbeidszekerheid zien verdwijnen. Wat kan een politieke partij daartegen doen, behalve het openen van een meldpunt, het ondersteunen van acties van thuiszorgmedewerkers en het publiceren van onderzoeksrapporten? Een hoorzit- ting aanvragen, een spoeddebat eisen of een wetsvoorstel doen. Agnes Kant deed het alledrie – ze schreef zelfs vijf wetsvoor- stellen. Eén daarvan betreft het stopzetten van de alfahulpconstructie, waaraan het des te meer op prijs. Om de zorg goedko- hulp ziek wordt of op vakantie gaat. Dan kabinet nu tegemoetkomt. per te kunnen leveren, werd een eigentijdse blijkt ineens dat er niet automatisch oplossing bedacht. Instellingen die in de vervanging komt en dat ze de hulp nog tot problemen kwamen, lieten hun personeel zes weken moeten doorbetalen. Als de “Thuiszorg is bijna de enige hun baan in loondienst inruilen voor een thuishulp tijdens het werk van een krukje instantie die goed en tijdig alfahulpcontract. Alfahulpen zijn in feite valt, kunnen de cliënten daarvoor nog kan signaleren” freelancers, zelfstandige ondernemers aansprakelijk worden gesteld ook. De Haarlemse SP-wethouder Hilde van zonder personeel. Ze werken net zo hard der Molen weet alles van de spagaat als hun collega’s met een vast contract, waarin de WMO de gemeenten dwingt. maar krijgen geen vakantiegeld en zijn zelf “Ik kan me net zo goed voor Wat te doen als je niet in de oppositie zit, verantwoordelijk voor zaken als pensioen- heel Nederland uitkleden” maar op de stoel van bestuurder? Dan kies opbouw en het afsluiten van (dure) Aan de hand van een brief die een cliënt je volgens Van der Molen allereerst voor verzekeringen tegen arbeidsongeschikt- aan de SP stuurde, is het uitkleden van de het belang van degenen die voor thuiszorg heid. Verder zijn hun verantwoordelijk- thuiszorg aan de kaak gesteld in het in aanmerking komen. In Haarlem zijn dat heden beperkter. Het signaleren en inmiddels welbekende tv-spotje. Vastbera- ruim 4.000 personen. “Bij de aanbesteding rapporteren van problemen bij cliënten den gaat actrice Mieke uit de kleren: “Al hebben we zorgaanbieders met klem behoort nadrukkelijk tot de functie van jaren word ik door Connie geholpen bij het gevraagd om personeel van elkaar over te thuiszorgmedewerkers; de taken van wassen. Maar Connie is te duur, zeggen nemen, zodat cliënten gewoon hun eigen alfahulpen zijn formeel beperkt tot ze. Nu komt er een vreemde. En daarna, hulpkracht behielden. Vier- à vijfhonderd huishoudelijke werkzaamheden. weer een vreemde. Ik kan me net zo goed werknemers zijn van werkgever veranderd voor heel Nederland uitkleden.” en bijna iedereen heeft bij de overgang van Een verslechtering voor hen, maar ook De spot veroorzaakte korte tijd veel ophef. de AWBZ naar de gemeente zijn of haar voor de mensen aan wie ze thuiszorg Misleidend en beledigend, oordeelde het vertrouwde hulp gehouden. Ook is hier verlenen – de cliënten. Die hebben vaak CDA. Overdreven, vonden VVD en geen sprake van een alfahulpconstructie amper in de gaten dat ze met een freelan- PvdA, die eensgezind de problemen in de waarbij cliënten werkgever zijn.” cende alfahulp van doen hebben, totdat de thuiszorg ontkenden. Maar de tegengelui- den stapelden zich op. Bij het in januari 17 TRIBUNE MAART 2008 reportage Bovendien zijn de maximum- en mini- mumbedragen die we zorgaanbieders zullen betalen gebaseerd op landelijk en regionaal onderzoek. Het staat vast dat zorginstellingen het er voor kunnen doen, terwijl we als gemeente binnen de begroting blijven.”

“Zonder Rosa zouden we vervuilen” In Schalkwijk is thuishulp Rosa aan de slag bij het echtpaar Rosa Tas. Hij (84) heeft een ongeneeslijke nekhernia. Zij (80) heeft longemfyseem. “We zijn beiden gehandicapt, zonder Rosa zouden we vervuilen”, zegt de heer des huizes. Rosa houdt van haar werk. “Mijn opa en oma wonen in Canada. Misschien ben ik daarom gek op ouderen, alsof ik zo toch een beetje bij grootouders kom.” Haar cliënten zijn niet gerust op de thuiszorg. Mevrouw Rosa Tas zegt: “Behalve Rosa komt ook Liesbeth eens per week langs, een ondersteunend begeleid- ster. Ze regelt onze administratieve zaakjes, praat met me als ik depressief ben en houdt mijn algemene gesteldheid in de gaten. Ze gaat per 1 april weg om te werken in een verpleeghuis. Tja, daar Of neem haar SP-collega in Heerlen, Peter verdientDit heeftze meer. ook We gevolgen moeten voor maar de omgang van Zutphen. Ook hij had staatssecretaris afwachtenmet herindicaties, of er iemand die anders in Heerlen komt.” per 1 juli Bussemaker niet nodig om niet met Het SP-spotje2008 van konden kracht worden.ze wel waarderen. Uiterlijk dit jaar alfahulpen in zee te gaan. En Van Zutphen Nu kunnenmoeten beiden gemeenten zich nog voor aan- elke en thuiszorgcli - gaat in de volgende bestedingsronde nog uitkleden,ënt afzonderlijk maar hoelang opnieuw nog? vaststellenMeneer welke een stapje verder. Alleen poetsen en lappen Rosazorg Tas: zij “Met of hij de behoeft. huishoudelijke De wethouder hulp is niet voldoende. Want, zegt hij: “We balenverwacht we al als datwe weerheel wateen zorgcliëntennieuwe krijgen. formeel willen thuiszorg een rol geven in de Steedszin weer slechts alles in uitleggen, aanmerking afwachten komen voorof bestrijding van armoede, eenzaamheid en ze hetminimale goed doet, zorg, kijken ‘poetsen of je haar en lappen’ kunt zoals eventuele aanvullende zorgbehoeften. Die vertrouwen.hij dat zelf Er gaatnoemt. best Maar tijd en doordat moeite ook aan zaken spelen zich af achter de voordeur, overheendie basishulp voor je aan in Heerleneen hulp hoogwaardige gewend dus is thuiszorg bijna de enige instantie die bent.signalering Hoe moet dat gekoppeld dan wel wordt, niet zijn heeft met Van dat goed en tijdig kan signaleren. Daarom aan- Zutphenen uitkleden?” er vertrouwen Rosa gaat in maar dat de weer cliënten willen we in Heerlen alleen een hoog eens eraan niet de opslag. achteruit Meneer zullen Rosa Tasgaan. zegt Daarnaast niveau thuiszorg inzetten. Dat kan niet glunderend:gaat Van “Ze Zutphen is ook heelbij de gezellig. volgende Dat met alfahulpen die als kleine zelfstandigen geeft aanbestedingop maandag tochuit van fijn minimum- wat aanspraak. en moeten werken. Zij zijn niet in loondienst Dan maximumprijzen.begint de week tenminste Zo wil hijvrolijk.” enerzijds de en kunnen daarom eventuele signalen niet kwaliteit waarborgen en anderzijds terugkoppelen naar een zorginstelling. voorkomen dat zorgaanbieders de Van de zorginstellingen verlangen we de Tekst gemeenteAnthonie Vermeer het vel over en Daniël de oren de trekken,Jongh waarborg dat signalen tot actie leiden en Illustratiesomdat Gideon er in zijnBorman regio / Immitzweinig aanbod is van dat mensen niet tussen wal en schip zorginstellingen. belanden. Zowel bij de eenvoudige als de Maar kan Bruin dat wel trekken? Van meer hoogwaardige hulp verlangen we die Zutphen: “Allereerst vind ik dat je als signaalfunctie - van goede zorginstellin- gemeente een sociale verantwoordelijkheid Surf voor nieuws, de televisiespot en gen, met mensen in loondienst die goed hebt, waardoor je zo nodig ook extra geld radiospotjes naar begeleid worden. Daarom moeten alfa’s de moet inzetten voor een goede thuiszorg. www.sp.nl. kans krijgen om over te stappen en een vast Heerlen heeft het geluk een zogenaamde contract te krijgen en mogen er in Heerlen voordeelgemeente te zijn. Op basis van het Informatie voor leden over lokale acties: geen nieuwe alfahulpen bijkomen. aantal vijfenzeventigplussers en nog een www.spnet.nl/dossiers/ aantal criteria krijgt de gemeente er in de wmo.php. herverdeling van middelen geld bij. 18 TRIBUNE MAART 2008 Zondag 18 mei ledendag • Walibi world Biddinghuizen

SP-dag 2008: SPELEN! Met de geslaagde ledendagen in Burgers Zoo (2006) en Het land van Ooit (2007) nog in het achterhoofd, gaat de SP nog een stap verder. We nodigen alle SP’ers, hun familie en bekenden uit om op 18 mei samen SPELEN 2008 mee te maken. Het wordt een onvergetelijke dag voor jong en oud. Fun en action, muziek, theater, politiek, en nog veel meer. Kortom: leef je uit!

Walibi World Nederlands populairste bands ook, met cabaretier Javier Guzman. In de meest spectaculaire achtbaan noemen. De Tilburgse band met Jan Marijnissen houdt een toespraak. van de Benelux met 85 kilometer per zangeres Jacqueline Govaert brak in En: ROOD gaat een poging doen om uur de lucht in gelanceerd worden, 2000 door met I would stay en gaf op het wereldrecord Twister te verbre- spotten met de zwaartekracht in een Pinkpop een uitstekende live-perfor- ken… en daarbij is jouw hulp zeker turbo-reuzenrad en een wildwater- mance weg. Nu gooit de band hoge nodig! baan die steeds wilder wordt, hache- ogen met het album Plug it in en de lijke avonturen beleven met je eigen single All my life. Topband Krezip Kaarten waterkanon; het kan allemaal in de geeft op 18 mei een exclusief concert. Kaarten kosten maar € 5 voor volwas- ruim 40 attracties in Walibi World. senen en tot 16 jaar betaal je € 2,50. …en nog veel meer! Het leukste is natuurlijk als je als hele Krezip Tijdens SPELEN kun je op een wel afdeling met de bus komt. Krezip timmert al ruim tien jaar aan de héél bijzondere manier speeddaten Dat is nog voordelig ook: maximaal weg en mag zich met recht één van met Kamerleden. Lachen doen we € 5 per persoon.

De voorverkoop is inmiddels Hans van Leeuwen, lid van de SPELEN- gestart. Kaarten bestel je op organisatie en Tweede Kamerlid de speciale SPELEN-site: “Heel veel leden hebben de afgelopen tijd bijgedragen aan het succes van de SP. Iedereen op zijn of haar eigen www.sp.nl/spelen manier, van tomeloze inzet bij campagnes tot een overtui- gend praatje met de buurman om NU voor de SP te of via je sp-afdeling kiezen. Dat moet gevierd worden. SPELEN wordt een bijzondere mix tussen spel en politiek. Zo kunnen we terugkijken op voorgaande succesvolle jaren, maar ook een beetje bijtanken voor de komende jaren. Het beste moet immers nog komen! En, tussen fun en actie door, een prima gelegenheid voor alle leden plus hun aanhang om elkaar en de partij (opnieuw) te ontmoeten. Komen dus! Vanaf 10.30 is iedereen welkom.”

19 TRIBUNE MAART 2008 OPINIE

Geen visie, geen ambitie, geen verhaal

Op 22 februari 2007 trad het kabinet Balkenende IV aan. dat. Mensen die langere tijd een inkomen Een jaar later blijkt het vertrouwen van de burger historisch op of rond het sociaal minimum hebben, laag. Welke plussen en minnen scoort Balkenende IV bij kunnen simpelweg niet rondkomen. Velen SP-Kamerleden? kampen met schulden. Ook dit vierde kabinet Balkenende weigert een verhoging van het sociaal minimum, in plaats daarvan blijft het pleisters plakken. De Sadet mensen krijgen dit jaar wéér geen zoet. wachtlijsten voor schuldhulpverlening Karabulut Vooral voor mensen met lage inkomens is groeien nog steeds. En wat doet dit “Wéér geen zoet” dat juist heel zuur. Zij krijgen er geen cent kabinet? Het beetje extra geld dat is “‘Na het zuur komt het bij in hun portemonnee, voor sommigen vrijgemaakt voor schuldhulpverlening en zoet’, zei Balkenende wordt die portemonnee juist dunner. Dan armoedebestrijding wordt in het algemeen steeds. Nou, heel veel wordt ook nog eens op de buitengewone gemeentefonds gestopt. Het blijft een uitgaven bezuinigd. Schandelijk vind ik raadsel waarom dat geld niet geoormerkt

20 TRIBUNE MAART 2008 OPINIE

naar nieuw personeel, blijft hij maar Hugo doorzeuren over hoe je mensen kunt Polderman ontslaan. Het kabinet beloofde 200 “Gezinsbedrijven duizend mensen aan werk te helpen. Ik heb enorm in de steek in een jaar nog niet één voorstel gezien gelaten” over hoe dat dan moet gebeuren. “Ik kan de toekomst­ Tegelijkertijd blijft Donner hameren op visie van landbouw­ langer doorwerken. Wereldvreemd! Als hij minister Verburg op op deze manier doorgaat met het verzieken veehouderijen op van de sociale verhoudingen, dan zal straks belangrijke punten onderschrijven. Maar het protest nóg groter zijn dan in 2004. vreemd genoeg blijft antwoord op de vraag Toen liep het Museum­plein vol met 300 hoe die visie dan verwezenlijkt moet duizend demonstranten tegen onder meer worden vooralsnog uit. Sterker nog: het de vut- en prepensioenvoorstellen en de plan van aanpak komt pas aan het einde afbraak van de WAO. Een écht pluspunt van deze kabinetsperiode! Dat betekent dus voor dit kabinet heb ik niet. Nou, mis- vier jaar stilstand en problemen voor je uit schien een half plusje dan: in het regeerak- schuiven als het gaat om toekomstperspec- koord van Balkenende IV is opgenomen, tief voor gezinsbedrijven, natuurbescher- dat de onredelijke herkeuringen van ming en duurzaamheid in de landbouw. oudere WAO’ers ongedaan wordt Tot die tijd moet de markt het spannings- gemaakt.” veld tussen grootschalige veehouderijen enerzijds en landschapskwaliteit anderzijds maar oplossen, vindt de minister. Waar dat Agnes Kant toe leidt, weten we: verdergaande industri- “Laatste mokerslag alisering van voedselproductie en meer voor de dierenleed. En, heel belangrijk, nóg meer solidariteit” gezinsbedrijven die het niet meer redden “Een pluspunt vind ik, en het loodje leggen. Zij worden enorm in wordt zodat het niet besteed kan worden dat er een plan van de steek gelaten door dit beleid van aan bouwprojecten. Tegelijkertijd blijven aanpak aan zit te Verburg.” de topinkomens weer ongemoeid en komen voor kleinscha- kunnen de grote graaiers in de top van het lige buurtverpleeghui- “Het is een bedrijfsleven hun gang blijven gaan. Dit zen, zodat met name ouderen zo lang prijsvechtersmarkt Geen visie, geen alles getuigt niet bepaald van een eerlijk mogelijk in hun wijk kunnen blijven als ze inkomensbeleid. Dit kabinet straalt geen zorg nodig hebben. Wij hebben daarvoor geworden” ambitie uit, is meer met zichzelf bezig dan gepleit, kregen een Kamermeerderheid met de problemen van mensen en laat mee en de staatssecretaris is ermee aan de Paulus Jansen kansen liggen voor een echt mooi, sociaal slag gegaan. Het is winst, dat die omslag in “Wil Vogelaar die ambitie, geen verhaal en beter Nederland.” denken gemaakt is ten opzichte van de prachtwijken zélf grootschalige verpleeghuizen. wel?” Verder is er bij Balkenende IV eigenlijk “Als het gaat om de “Als de minister zo weinig nieuws onder de zon. De marktwer- thema’s wonen, wijken doorgaat, zal het protest king in de zorg gaat gewoon door, terwijl en integratie is de toon nog groter worden dan in de PvdA ons anders had beloofd. Hetzelfde van minister Vogelaar 2004” geldt voor de bezuinigingen. Momenteel heel anders dan die wordt er bijvoorbeeld gepraat over de van haar voorgangers Dekker en Verdonk. Paul Ulenbelt verdere ontmanteling van de AWBZ. Dat Helaas is het beleid hetzelfde: oude wijn in “Donner is een is zo’n beetje de laatste mokerslag voor de nieuwe zakken. Zo claimt de minister ramp” solidariteit in ons zorgstelsel. Dus ondanks gematigde huurontwikkeling. Die wilden “Minister Donner van het feit dat we door onze acties en optreden wij ook. Alleen is in ruil daarvoor de Sociale Zaken en in de Kamer het nodige voor elkaar hypotheekrenteaftrek ongemoeid gelaten. Werkgelegenheid is een krijgen, zoals onlangs de broodnodige Het idee van ‘hoe hoger het inkomen, hoe ramp. Terwijl werkge- reparatie in de thuiszorg, is er absoluut groter het voordeel’ blijft overeind. Ook vers zich suf zoeken geen aanleiding om achterover te gaan zou de inburgering vlotgetrokken worden. leunen onder dit kabinet.” Maar door de invoering van marktwerking

21 TRIBUNE MAART 2008 OPINIE

op dit vlak is het tegenovergestelde Jan misschien kunnen we dat als pluspunt gebeurd. Het is een prijsvechtersmarkt Marijnissen noemen. Hoe banger ze voor de SP zijn, geworden, waar particuliere bureautjes “Er wordt geen hoe eerder ze domme plannen als de met de opdrachten zijn gaan lopen. Dat is enkel groot versoepeling van het ontslagrecht in de te merken aan de kwaliteit. En aan de probleem bij de ijskast zetten. Van de paarse PvdA-VVD- kwantiteit, want het aantal cursisten is nog hoorns gevat” kabinetten kan je zeggen wat je wil, maar steeds niet gestegen. Wat betreft de “Premier Balkenende die hadden tenminste nog een duidelijke wijkaanpak heeft Vogelaar in mijn ogen zei zelf na het verschij- agenda: hou het CDA buiten en laat vooral veel goodwill verspeeld. Met haar veertig nen van het regeerak- de markt ons regeren van de wieg tot het prachtwijken heeft ze veel ambitie aan de koord dat er geen graf; eigen verantwoordelijkheid! dag gelegd, maar geen extra geld vrijge- trendbreuk was, hooguit waren er Balkenende I was een kermis, had geen maakt. De rekening schuift ze door naar accentverschillen. Dat klopte, dat weten we agenda, dat was anarchie. Met Balkenende de woningcorporaties. Geen wonder dat nu zeker. Dit is Balkenende IV: niks meer, II en III kwam in feite het herstel van de die daarmee niet akkoord gaan. Het lijkt niks minder. Het taalgebruik is aangepast paarse orde, maar dan met het CDA in de wel of Vogelaar die prachtwijken zelf niet en er zijn accenten verschoven, maar niet rol van de PvdA. De VVD-ideologie bleef wil. Ik ben positief over de klimaatdoelstel- één van de slechte maatregelen van de dominant. De partijen die nu Balkenende lingen op lange termijn van dit kabinet. laatste jaren is teruggedraaid. Er zijn ook IV vormen, lijken in een collectieve Maar de korte termijnpraktijk is anders. geen nieuwe, ambitieuze projecten in gang identiteitscrisis te zijn beland. Men is meer Een geliberaliseerde energiemarkt is nou gezet waarbij mensen het gevoel hebben met zichzelf en elkaar bezig dan met het eenmaal heel moeilijk te sturen…” dat er eindelijk weer eens iets wordt land, en ondertussen blijft het kabinet op opgebouwd, in plaats van afgebroken. Het hoofdlijnen het bekende VVD-beleid grootste minpunt is dat dit kabinet geen uitvoeren. Er wordt geen enkel groot overtuigend verhaal heeft; geen idee dat probleem bij de hoorns gevat. Geen agent, hen en anderen kan inspireren. verpleger of leraar die denkt dat deze “Je zou het een pluspunt Pluspunten? Je zou als SP’er geneigd zijn te ministers hún medestanders zijn. kunnen noemen dat de zeggen: dat de VVD er niet in zit. Maar Bovendien lijkt dit kabinet er zelf niet echt VVD niet in deze regering dat blijkt minder uit te maken dan velen in te geloven en dat voelen mensen feilloos zit” hoopten. Veel commentatoren en analisten aan. Waarom zouden zij er dan nog wél in zeggen dat dit kabinet de hete adem van de geloven?” Harry van SP in de nek voelt, dat het zelfs bang is Tekst Rob Janssen Bommel voor de SP. Dat lijkt mij verstandig; Foto’s HH, archief SP, Govert de Roos “Tragisch dat een visie ontbreekt” “Het blokkeren van onderzoek naar de Irak-oorlog, langer blijven in Afghanistan en doorgaan met de Europese Grondwet die geen grondwet VERTROUWEN Nog nooit zo laag mag heten. Dat zijn drie absoluut ver- Volgens het Nationale Kiezersonderzoek (NKO) is een jaar na het aantreden van keerde keuzes van Balkenende IV. Qua Balkenende IV slechts 13 procent van de Nederlanders tevreden met het regerings- buitenlandbeleid vind ik het heel moeilijk beleid. Sinds de start van het NKO in 1971 is de tevredenheid nog nooit zo laag om positieve punten te noemen. Dat komt geweest. De voorgaande kabinetten Balkenende scoorden drie keer zo hoog. Kees omdat een visie ontbreekt. Tragisch is dat. Aarts, hoogleraar aan de Universiteit Twente en expert op het gebied van kiezers- Kijk, voorgaande kabinetten hadden altijd onderzoek, in EénVandaag: “En dat was al laag.” EénVandaag onderzocht tevens wel een bepaalde ambitie, maar opvallend het vertrouwen van de bevolking in de individuele ministers. Van Ella Vogelaar genoeg ontbreekt die bij dit kabinet. Of het (PvdA) wordt volgens die peiling het minste verwacht: 69 procent van de onder- zou moeten zijn dat het kabinet zegt dat het vraagden gaf aan geen of weinig vertrouwen in haar te hebben. Vogelaar wordt op mensenrechten centraal stelt in het de voet gevolgd door Wouter Bos (67,2 procent) en Jacqueline Cramer (66,6), beiden buitenlands beleid. Maar dan zeg ik: eerst PvdA. Het meeste vertrouwen genieten de ministers Hirsch Ballin (CDA, 41 zien, dan geloven. Tot nu toe heeft procent), Ronald Plasterk (PvdA, 37,3) en Camiel Eurlings (CDA, 36,5). Nederland altijd de handelsbelangen centraal gesteld als het ging om contacten met China en andere landen waar mensenrechten fors geschonden werden.”

22 TRIBUNE MAART 2008 achtergrond Nederland spekt eigen kas met geld voor Afrika riërs en een enkele Afrikaan. De Doelen ziet grijs van de mannen in pak, vrouwen Acht jaar nadat onder Herfkens de ‘ont-Pronking’ van het zijn ver in de minderheid. Of ook maar Nederlandse ontwikkelingsbeleid is ingezet, is het tijd om te een van de deelnemers het 600 pagina’s kijken wat het ‘nieuwe’ beleid Afrika heeft opgeleverd. tellende rapport Het Nederlandse Afrikabeleid 1998-2006, Evaluatie van de bilaterale samenwerking helemaal heeft gelezen, is de vraag. Pas het weekend Afrika is het continent waar Nederland het Ook in politiek Den Haag bestaat twijfel ervoor is de inhoud openbaar gemaakt. meeste geld in steekt: in de periode 1998 over de koers en resultaten van het tot 2006 is er een kleine zes miljard euro gevoerde beleid. De Tweede Kamer vroeg Bram van Ojik, directeur van de IOB, leidt heengegaan. Het is ook het continent dat daarom aan de Inspectie het debat in. Hij toont de kaart van het bij velen bekendstaat als het werelddeel Ontwikkelingssamenwerking en deel van Afrika dat ‘sub-Sahara’ heet. Een waar honger en armoede heersen. Waar Beleidsevaluatie (IOB) te onderzoeken wat immens gebied, waar het totale inkomen volken en stammen elkaar voortdurend er met het Nederlandse beleid in Afrika is (622 miljard euro) lager is dan in het naar het leven lijken te staan: zet het bereikt. Het gaat daarbij niet alleen om piepkleine Nederland (624 miljard euro). journaal aan en je ziet conflicten in Congo, pure ontwikkelingshulp, maar ook om de Steun lijkt niet overbodig. Des te schokken- in Tsjaad, in Sudan. Het roept bij menig- effecten van onze handelspolitiek en het der als Van Ojik laat zien dat eenderde een de vraag op of het wel helpt, al dat geld beleid voor vrede en veiligheid. Het deel van het budget, zo’n twee miljard richting Afrika. Is het geen bodemloze put? resultaat: een vuistdik rapport over het euro, in ieder geval niet bij de armsten van Wie profiteren er eigenlijk van al die hulp? Nederlandse Afrikabeleid. Op 13 februari Afrika is terechtgekomen. Van de overige Je kan je trouwens ook afvragen of hulp zin werd het gepresenteerd en bediscussieerd vier miljard is dat ook lang niet zeker. heeft, als tegelijkertijd lokale Afrikaanse in de Doelen in Rotterdam. “De focus op armoede is in deze periode economieën verzuipen omdat hun markten drastisch afgenomen”, stelt Van Ojik. overspoeld worden met goedkope westerse producten. Internationale handelsovereen- De Doelen ziet grijs van de komsten met rijke landen zijn steeds vaker mannen in pak Nederland verdient geld gestoeld op het neoliberale principe dat Het debat wordt bijgewoond door ruim aan armoedebestrijding arme landen hun markten nagenoeg vierhonderd ‘Afrikadeskundigen’: mede- In de top drie van het uitgavenlijstje staan volledig moeten opengooien – waarna de werkers van ministeries en ontwikkelings- kwijtschelding van schulden (1,1 miljard lokale producenten moeten opboksen tegen organisaties, wetenschappers, mensen uit euro) en algemene begrotingssteun grote, internationaal opererende bedrijven. het bedrijfsleven, een handvol parlementa- (798 miljoen euro). Van deze posten valt niet vast te stellen wat ze bijdragen aan

23 TRIBUNE MAART 2008 AaCcHhTERterGgRrOoNnDd

vermindering van de armoede. In de woorden van Van Ojik: “Over het effect van begrotingssteun op armoedeverminde- ring en economische groei is nog weinig bekend.”

Bovendien is de keuze van de landen die deze vorm van hulp krijgen onduidelijk. Zo zitten er landen bij die notoir corrupt zijn of waar een dictatoriaal regime is. Nog merkwaardiger is dat het kwijtschelden van schulden betaald wordt uit het overheids- budget voor ontwikkelingssamenwerking. Dat is tegen internationale afspraken. Bovendien betreft 90 procent van de kwijtschelding schulden op exportkredie- ten. Omdat deze kredieten door de bedrijven kostendekkend verzekerd zijn, kost het niets om de schulden kwijt te schelden. Toch krijgt het ministerie van spullen nauwelijks meer ondersteund. Zo is ‘halvering van de armoede vóór 2015’. In Financiën, en dus de schatkist, ze voor 100 de steun aan de landbouw, een van de het rapport wordt een verband gelegd met procent vergoed uit de pot van ontwikke- belangrijkste bronnen van inkomsten, de veranderingen die midden jaren lingssamenwerking. De bedrijven krijgen teruggelopen van 30 tot 5 procent.” Bram negentig in het regeringsbeleid hebben daarvan vervolgens 90 à 95 procent, de van Ojik noemt de verwaarlozing van de plaatsgevonden. Met de zogenaamde rest vloeit klaarblijkelijk terug in de landbouw onnodig en ongewenst. “Het ‘herijking’ wilde men schotten tussen de schatkist. De staat maakt zo winst met geld kind is met het badwater weggegooid”, ministeries weghalen en een gezamenlijk dat voor armoedebestrijding was bedoeld. meent hij. (geïntegreerd) beleid gaan voeren. Afhankelijk van het thema werken diverse Hoewel het rapport opvallend kritisch is, ministeries samen. Zo werkt het ministerie “Het kind is met het had het van Elzinga nog wel een tandje van Ontwikkelingssamenwerking op het badwater weggegooid” meer gemogen. Zo is hij niet gelukkig met terrein van humanitaire hulp samen met Tuur Elzinga, Eerste Kamerlid voor de SP, de keus van de IOB om de effecten van het het ministerie van Defensie en bij schuld- vindt dit onverteerbaar. “Ondanks de handelsbeleid af te meten aan de ontwik- kwijtschelding speelt het ministerie van kritiek heeft minister Koenders van kelingen in de snijbloemen- en katoenex- Financiën een rol. Een andere verandering Ontwikkelingssamenwerking vandaag port. “Het is jammer dat er alleen naar de was dat steun niet langer naar doelgroepen gezegd met deze manier van schuldkwijt- markttoegang van snijbloemen en katoen en projecten ging, maar vooral naar schelding door te zullen gaan. Reden is gekeken. Twee sectoren die voor ons land sectoren. De bedoeling daarvan was om genoeg voor de Tweede Kamer om dat onschadelijk zijn. Katoen raakt ons niet en versnippering tegen te gaan en hulp beter punt opnieuw op de agenda te zetten”, snijbloemen worden in Aalsmeer verhan- op elkaar af te stemmen. Van Ojik: “Dat meent hij. Er is meer wat hem dwarszit in deld. Daar hebben wij dus belang bij. Het was ook internationaal de trend. Net als de betogen van de ministers Maxime was interessanter geweest de zuivel- en veel andere landen koos Nederland vooral Verhagen van Buitenlandse Zaken en Bert vleessector te onderzoeken. Nu blijft de voor sociale sectoren, zoals onderwijs en Koenders van Onwikkelings­ hamvraag onbeantwoord: wie heeft gezondheidszorg. De productieve sectoren, samenwerking. Zonder blikken of blozen uiteindelijk het meest geprofiteerd van het zoals de landbouw, raakten uit beeld.” noemen de beide ministers het beleid voor Nederlandse handelsbeleid. Heeft het handel en coherentie (samenhang) een geleid tot ontwikkeling in Afrika of was het Voor de bijdragen aan onderwijs, de succes. Doelstelling van dit beleid is de meer in ons eigen belang?” bestrijding van hiv en aids en de verster- verschillende beleidsterreinen zodanig op king van de rechtsstaat geeft het rapport elkaar af te stemmen dat ontwikkelingslan- onze regering dan ook een pluim. Zo zijn den op een gelijkwaardige manier kunnen Veel mooie aantallen, te er een groot aantal basisscholen gebouwd deelnemen aan het internationale handels- weinig kwaliteit en gaan veel meer kinderen naar school. systeem. Elzinga: “Het rapport is juist heel Het is wrang dat, zoals Van Ojik stelt, de Met name in Rwanda is gezorgd voor de kritisch over het gevoerde handelsbeleid! ‘focus op armoede’ in het Nederlandse bouw van gevangenissen en rechtbanken. Er is, overigens zonder aantoonbaar Afrikabeleid zo op de achtergrond is Tegelijk constateert het rapport dat de succes, wel geprobeerd om ervoor te geraakt. Officieel heeft de regering het kwaliteit van het onderwijs erg laag is en zorgen dat Afrikaanse producten internati- bereiken van de millenniumdoelen immers dat op het platteland nauwelijks leerkrach- onaal verhandeld kunnen worden. Maar hoog in het vaandel staan. Vooral het doel ten zijn. Ondanks de rechtbanken is er van tegelijkertijd wordt de productie van die

24 TRIBUNE MAART 2008 AaCcHhTERterGgRrOoNnDd

een eerlijke rechtsgang geen sprake. waarmee het land het eigen beleid voor het beleid is nu niet bepaald consequent te Kortom: veel mooie aantallen. Die doen ontwikkeling en armoedebestrijding kan noemen.” het goed bij ons, de belastingbetalers, want uitbouwen. Landen worden zo ‘eigenaar’ we willen graag snel resultaat zien. Ze van hun eigen beleid en zijn zelf verant- geven Nederland ook een goed imago in de woordelijk voor het welslagen ervan. Verbeteren van het race om de millenniumdoelen. Ook ondernemersklimaat is daarvoor is het handig als je snelle en Riekje Camara, medewerker van de niet de oplossing makkelijk meetbare resultaten kunt laten SP-fractie in de Tweede Kamer, is op zich Intussen is ook van ‘rechts’ de kritiek op zien. Bram van Ojik onderkent dat er voorstander van dit eigenaarschap. het Afrikabeleid losgebarsten. Met het sprake is van het inzoomen op aantallen. “Maar wel bij landen met een goed evaluatierapport in de hand belooft “Ook hier is de armoedefocus zoek. Het genoeg bestuur, als corruptie hoogtij viert Arend-Jan Boekestijn, kamerlid voor de platteland profiteert minder.” Toch ziet werkt het niet. Ook moeten overheden VVD, een motie in te zullen dienen om Van Ojik niets in een terugkeer naar hun plannen wel laten goedkeuren in een minder begrotingssteun te geven. “Want projectsteun. “In al die losse projecten zit parlement en samenwerken met maat- die is volstrekt willekeurig toegekend”, zegt te weinig samenhang. Ik pleit voor een mix schappelijke bewegingen en de Verenigde hij. “Omdat er te veel geld was, zijn er van sectorale steun, ook aan productieve Naties. Inclusief de Wereldbank en het lukraak extra miljoenen aan overheden sectoren, met ruimte voor projecten en Internationaal Monetair Fonds. Door toegekend. Vaak tegen de zin van de lokale vooral met aandacht voor de effecten op zo’n benadering met drie partijen ambassades, die hun langetermijnbeleid armoede.” voorkom je dat een autoritair bestuur te doorkruist zagen worden.” Volgens hem is veel ruime krijgt. Tegelijk zorg je ervoor het onzin vast te houden aan de norm die dat de Wereldbank en het IMF niet te veel stelt dat 0,8 procent van het Bruto “Het beleid is niet bepaald hun prioriteiten doorzetten, zoals het in Nationaal Product besteed moet worden consequent te noemen” sneltreinvaart liberaliseren en privatise- aan ontwikkelingshulp. Inderdaad maakt Een ander beleidsspeerpunt komt er in het ren van de economie.” Een gemis is het rapport melding van het gevaar van rapport eveneens bekaaid af. Het zo luid volgens Camara dat het onduidelijk blijft onderbesteding. Want geen ministerie wil beleden principe van ‘eigenaarschap’ of de regering wel de juiste landen steunt geld overhouden. Voor je het weet kan het blijft een wassen neus. Nederland bepaalt, in Afrika. “Nederland moet zich gaan kabinet dan op je begroting korten. als donor, nog immer waaraan een richten op de minst ontwikkelde landen Afrikaans land, als ontvanger, het geld om daar mensen uit de armoedeval te Voor de SP is het echter maar de vraag of moet uitgeven. Ook aan begrotingssteun trekken. Nu lijkt het erop dat hulp het verbeteren van het ondernemerskli- worden eisen gesteld. Terwijl juist dit voornamelijk op grond van politieke en maat en het streven naar een open instrument zou moeten dienen om historische redenen plaatsvindt en niet in wereldhandelssysteem, zoals Boekestijn regeringen hun eigen keuzes te laten de eerste plaats gerelateerd is aan voorstaat, wel de weg is naar vermindering maken. Begrotingssteun komt erop neer armoede. Ook het criterium van goed van armoede. Het gevaar is te groot dat dat niet allerlei specifieke projecten bestuur wordt nogal willekeurig gebruikt. daarvan vooral de rijke landen, de grote worden ondersteund, maar dat de De SP vindt niet dat alleen landen met internationale bedrijven en de bovenlaag ontvangende overheid geld krijgt goed bestuur hulp mogen krijgen, maar van de Afrikaanse samenlevingen profiteren; terwijl de arme bevolkingsgroe- pen weer het nakijken hebben. “Het is van groot belang dat juist de bevolking en het maatschappelijk middenveld bij het beleid betrokken worden”, benadrukt Camara, “zoals we dat ook hebben uiteengezet in de SP-nota Een betere wereld begint nu.” Een Afrikaanse deelnemer aan het debat in de Doelen verwoordt het eenvoudiger. “Nederlanders kunnen niet weten wat Afrika nodig heeft. Ze zijn hypocriet, want hier zien ze Afrikaanse migranten niet staan. Als ik in de eersteklascoupé zit, zeggen ze: ‘U zit verkeerd.’ Dan zeg ik voor de grap: ‘Vandaag is er een Surinaamse conducteur, dus het komt wel goed.’” Zolang hem niet wordt gevraagd mee te werken aan een beter Afrika, gelooft hij niets van een Nederlands Afrikabeleid, of het nu rechtsom of linksom is.

Tekst Maja Haanskorf Foto’s Rob Voss

25 TRIBUNE MAART 2008 LINKSvoor

Foto Karen Veldkamp

“Elke twee weken zit ik in het stadion”

Jennifer Stassen (20) uit Heerlen is fan van Roda JC. Ze studeert Cultuurwetenschappen in Maastricht, met als specialisatie politieke cultuur. Dat die studie in de toekomst nog weleens van pas kan komen, sluit ze niet uit.

Hoe lang ben je al lid van de SP? zelf flink te gaan kopen. Maar ik beperk me tot twee keer per jaar: “Sinds 2006” een paar voor de zomer en een paar voor de winter.”

Heb je hobby’s? Heb je nog politieke ambities? “Ik ben supporter van Roda JC. Ik heb een seizoenskaart en elke “Ik wil eerst mijn studie afmaken. Qua politiek heb ik voorlopig twee weken zit ik in het stadion. Soms bezoek ik ook nog uit- m’n handen vol aan ROOD en de organisatie van SPraakwater, wedstrijden. Laatst wonnen we thuis tegen Ajax. Dan is het feest het politiek café van Heerlen. Maar niettemin, de lokale politiek natuurlijk.” trekt me wel.”

Wat is je favoriete plek op de wereld? Dan heb je in ieder geval een boeiende “Ik voel me erg thuis in de tomaatrode stad die Heerlen heet.” studie gekozen. “Zeker. Ik hou me bijvoorbeeld bezig met de vraag hoe de huidige Wat brengt de kapitalist in je naar boven? angstcultuur in Nederland heeft kunnen ontstaan. Hoe ontwikkelt “Ik werk in een schoenenwinkel en de verleiding is soms groot om die zich en hoe zou je daar iets met een positieve insteek tegenover kunnen zetten? Zulke vraagstukken vind ik boeiend én nuttig.”

26 TRIBUNE MAART 2008 lezen horen lezen

Van miljonair tot Coco Keith Bakker krantenjongen De carrière van de snoezige Amerikaanse Het levensverhaal van een Amerikaanse Een ondernemer met een miljoenenomzet zangeres Colbie Caillat begon op de verslaafde in Amsterdam, die in de Here die dakloos wordt. Een Libanonveteraan die profielensite MySpace, waar haar liedjes gaat en afkickt: erg origineel klinkt het niet. de gruwelen van de oorlog niet uit zijn hoofd miljoenen keren werden beluisterd. Dat De half Engelstalige titel en de onsympa- krijgt en door drank en drugs aan lager wal wekte de interesse van een aantal platen- thieke foto op de kaft maken het er niet raakt. Een talentvolle wielrenner, die in de maatschappijen en niet veel later lag aantrekkelijker op. Maar, don’t judge a book war raakt en sindsdien een zwerversbe- Colbie’s debuutalbum Coco – met daarop by its cover: oordeel niet te snel. Niet Keith staan leidt. In dit nieuwe boek van Sander de inmiddels succesvolle single Bubbly – in Bakker zelf, maar Leon Verdonschot de Kramer vertellen mensen die ooit louter de winkels. De liedjes zijn origineel, frivool tekende zijn verslavingsherinneringen op. de wind mee hadden en succesvol waren, en aangenaam. Lichte instrumentatie onder Een gouden greep, typerend voor Bakker. hoe het noodlot toesloeg en hoe ze op leuke melodietjes, gezongen met een Wat hij doet, doet hij goed. Zelfs junk zijn. straat terechtkwamen. ‘Wie dit boek heeft aangenaam stemgeluid. Maar helemaal uit De vaart en bravoure in Verdonschots gelezen zal nooit meer zeggen: “Dat zal míj de lucht vallen komt Caillat’s succes nou beschrijving van de zwarte én avontuurlijke niet overkomen”’, meldt de cover. Alleen al ook weer niet: vader Ken was onder meer kanten van een leven aan de zelfkant doen dát inzicht maakt het de moeite waard om producer bij Fleetwood Mac. Maar mis- denken aan Kerouacs On the road. DdJ deze verhalenbundel ter hand te nemen. RJ schien deed Colbies stem u toch al een beetje aan Stevie Nicks denken. RJ Pushing the limits: Het leven van Keith Bakker

Van miljonair tot krantenjongen – Leon Verdonschot Uitgeverij Cargo Bizarre levensverhalen van de straat Coco Sander de Kramer Colbie Caillat Uitgeverij. House of knowledge Universal Republic Zien

verstrikt in een gevaarlijk web van It’s a criminelen. Loach belicht de wantoe- standen die arbeidsmigratie kunnen Free World kenmerken vanuit tegenovergestelde perspectieven. Daardoor kan de kijker - Dineke de Zwaan zich niet onttrekken aan lastige gewetensvragen. Bewust koos hij voor In It’ s A Free World analyseert regisseur een personage waar het publiek zich Ken Loach, een meester in het genre van makkelijk mee kan identificeren. Dat de Britse arbeidersfilm, op indringende maakt het des te lastiger wanneer haar wijze de keiharde praktijken van malafide omgeving haar met haar gedrag uitzendbureaus en hun arbeidsethiek. confronteert. Loach beperkt zich Intercedente Angie, een aantrekkelijke wijselijk niet tot het vellen van een dertiger die voor een Brits bedrijf in moreel oordeel over Angie, maar stelt Polen arbeiders werft, is het spuugzat krachten op poten te zetten. het maatschappelijke verschijnsel van wanneer ze na het zoveelste slecht Aanvankelijk imponeert hun doorzet- arbeidsmigratie en uitbuiting als betalende baantje aan de kant wordt tingsvermogen. Angie bezoekt fabrieken zodanig in Europa aan de kaak. gezet. Energiek en verbeten motiveert ze en vindt een onooglijke plek waar de Hoofdrolspeelster Angie (Kierstone haar huisgenote Rose, die is afgestu- losse arbeiders zich kunnen verzamelen Wareing) is een ijzersterke keuze en deerd en ook geen passend werk kan om voor werk te worden geselecteerd. ook de bijrollen zijn uitstekend bezet. vinden, om samen een uitzendbureau Maar langzamerhand verliest Angie de voor goedkope Oost-Europese arbeids- controle over de zaak en raakt ze

27 TRIBUNE MAART 2008 prikbord

meesterdirigent weleens arrogant kon zijn. praktisch alle verantwoordelijkheid voor OV-chipkaart Maar van een linkse krant mag ook de verkeersveiligheid bij de automobilist neer te vermelding van een ander ‘minpuntje’ leggen. Iedere deelnemer aan het verkeer Betreffende uw artikel over de ov-chipkaart verwacht worden: Von Karajan was sinds de heeft zijn verantwoordelijkheid om ervoor te (Tribune februari) de volgende aanvulling. machtsovername door Hitler tot aan het zorgen dat hijzelf en zijn medeweggebruiker Blinden en slechtzienden zitten met een einde van de Tweede Wereldoorlog lid van veilig kunnen deelnemen aan het verkeer. angstig gevoel over het invoeren van de de Nazi-partij. Hij schroomde niet een Iekje Pietersma ov-chipkaart. Men probeert aanpassingen concert te laten beginnen met het Horst te realiseren die visueel gehandicapten de Wessellied. Het kwam hem na de oorlog op gelegenheid moeten bieden de chipkaart­ een tijdelijk werkverbod te staan. apparatuur zelfstandig te kunnen bedienen. Thuiszorgspotje2 Marcel Wichgers, Zuidwolde Gr. Het is allemaal vandalismegevoelig en peperduur. En de vraag is: zal het functio­ Ter herinnering: in januari besteedde U behoort zich diep te schamen voor uw neren? Laten ze het openbaar vervoer voor de Tribune aandacht aan de muziek van tv-spot met uw hoogbejaarde dame! blinden maar gratis maken, dat scheelt een Michael Jackson. Dat deze artiest meer- Het minste wat u kunt doen is deze spot hoop kosten. Of anders een betaalde maals in verband is gebracht met onder nooit meer uitzenden en onmiddellijk van gebruikerspas, dat zou ook nog kunnen. meer kindermisbruik, vermeldden wij in uw site verwijderen! Wat een schande! die recensie evenmin. - red Echt respectloos!! Jos Wichmann, Nijmegen

J.W. van der Heul, Bleiswijk Thuiszorgspotje 1 Jaren-zeventigidee? Wat er ook allemaal gezegd wordt van de Thuiszorgspotje 3 SP-wethouder Hilde van der Molen uit spot met de oudere dame, die zich uitkleedt Haarlem zegt dat zij “sterk inzet op het om wat uit te leggen aan Nederland, ik vind Bij dezen wil ik u feliciteren met het roem- toeleiden van mensen naar werk” (Tribune het helemaal geweldig. Het kan niet con- ruchte spotje over de thuiszorg. Een mooie februari). Het recht op een uitkering noemt fronterend genoeg. Ik vind het ook lef hebben integere film met een mooie en dappere ze een jaren-zeventigidee. Inderdaad, werk van die actrice. En ik voel me niet beledigd actrice. Goed gefilmd en mooi gemonteerd, zorgt voor sociale contacten en biedt – als als thuiszorgmedewerkster, ik voel me raakt de spot de kern van het probleem het goed is – perspectief in iemands leven. gesteund. De SP pakt de graaicultuur aan en zonder dat het personage (en de actrice, Maar ik zou het recht op een uitkering niet niet de mensen die in de zorg en huishouding want dat is niet hetzelfde) zich slachtoffer bij het oud vuil willen zetten. Mensen worden werken. Laat de politiek en Nederland maar laat maken. De ophef over dit spotje vind ik vaak niet toegeleid naar een structurele zien wat de thuiszorg doet. Zo begrijpen de hypocriet en ergerlijk. Bij Standpunt NL baan met een mooi loon. Integendeel, ze mensen wat er aan de hand is. hoorde ik veel heren zich opwinden over moeten ‘werken met behoud van uitkering’. deze naakte waarheid; heren die ik nog nooit A.W. Ariëns Niks perspectief en kansen, niks ‘werk moet heb gehoord over al die tienermeisjes die lonen’. Bijstandsgerechtigden worden hun benen spreiden voor de camera louter werkende armen. Wie om wat voor reden om mediabazen en omroepbonzen te dan ook ‘weigert’, wordt flink gekort op zijn of Fietsers en veiligheid verrijken. Met dit spotje heeft u zowel haar uitkering. Een maatregel die op inhoudelijk en maatschappelijk als artistiek gespannen voet staat met de sociale rechten Na het lezen van de ingezonden brief over een goede zet gedaan. van mensen, met name ook kinderen. Iedere autoverlichting overdag (Prikbord, Tribune . Martijn Nieuwerf, acteur gemeente geeft zelf vorm aan de uitvoering februari) gingen mij de haren recht overeind van de wet. Ik ben benieuwd hoe dit staan. Als automobilist heb ik al sinds jaar menselijk en sociaal kan, bijvoorbeeld in en dag mijn verlichting overdag aan om goed Prik mee: Haarlem. Misschien zou de Tribune hieraan zichtbaar te zijn. Ik ben mij er terdege van [email protected] eens aandacht kunnen besteden. bewust in wat voor vervoermiddel ik Ondertussen hoop ik dat we als SP deelneem aan het verkeer en neem mijn Thuiszorgspotje 4 vasthouden aan het idee dat een uitkering verantwoordelijkheid. Maar het gros van de een basisrecht is. fietsers in Nederland neemt met niet-deug- Ik kan er met mijn hoofd niet bij dat er delijke fietsen deel aan het verkeer. Zonder gediscussieerd wordt over de thuiszorgspot. Paul Mepschen, Rotterdam verlichting. Zonder fietsbel. Het merendeel Ik ben blij dat de Reclame Code Commissie vertikt het een hand uit te steken om richting nu ook heeft gezegd dat de spot zeer zeker aan te geven; of wil er ‘nog even snel’ toelaatbaar is. En ook dat met de spot de Karajan-jaar tussendoor glippen. Laat dhr. Van Erp zijn mensen die dit werk doen niet worden beklag doen bij de Fietsersbond en eisen dat bekritiseerd. De mensen die daar klachten Een lovend artikeltje in de Tribune van er ook voor fietsers een periodieke keuring hebben ingediend weten niet hoe de situatie februari over Herbert von Karajan. komt voor hun voertuig. Automobilisten zijn op veel plekken in de thuiszorg is. Ga zo Weliswaar vermeldt de Tribune dat de immers ook verplicht om hun voertuig in orde d o o r, SP. te hebben om de verkeersveiligheid te J. Arends, Arnhem handhaven. Ik vind het niet kloppen om 28 TRIBUNE MAART 2008

uitgelicht Een man en zijn machine. Het twee­ wielertje maakt wat herrie, maar je gunt zo’n joch toch zijn pleziertje? Maar de Fietsersbond en de IRAS, dat als tak van de Universiteit Utrecht gezondheids­ risico’s door milieuvervuiling onderzoekt, hebben brommers en scooters ontmaskerd als grootvervuilers. De gemotoriseerde rijwielen stoten per seconde meer ultrafijnstof uit dan een vrachtwagen en zijn tweemaal zo vervuilend als auto’s. Staat een brommer of scooter voor een stoplicht dan kan de concentratie ultrafijnstof, dat diep doordringt in de longen, vertienvoudigen.

Foto: Camera Press / Hollandse Hoogte

29 TRIBUNE MAART 2008 30 TRIBUNE MAART 2008 CRYPTOGRAM SP/TRIBUNE – DIAGRAM. Maart 2008

Henry & Lucas, © FLW 2008

Horizontaal 1 2 3. Publiekelijk de baby aan de wereld onthullen (9) - 3 4 5 6. Is in de koude maanden de correcte kleding (10) - 10. Zo’n goed is volkomen juist (4) - 12. Gesprek over verzorging (9) - 15. Nudistenkoppels exposeren hun 6 7 8 naaktheid (12) - 16. Klap in de strijd (4) - 17. Stroom met pit (11) - 18. Over de grens is ‘of’ een rivier (4) - 9 20. Verhaal van een trendy journalist (11) - 21. Platvis 10 11 12 imiteert ijsschots (5) - 23. Geen rijbewijs voor nodig, baby! (11). 13 14 15 16 Verticaal 1. Het kanaal is op snelheid (5) - 2. Is volgens traditie overmatig toegewijd (15) - 4. (Geen) korte 17 18 staking van verpleegkundigen (9) - 5. Met drank houd je het niet droog (3) - 7. Erfstuk (4) - 8. Zeefauna laat 19 hun huis op het strand achter (12) - 9. Onderdaan om 20 op te vreten (6) - 11. Het is een rommeltje in de keuken: 21 22 knaagdier als dessert (8) 13. Conservatief, maar met reserve (10) - 14. Orkestlid klust bij als bokser (10) - 19. Frans jachtvliegtuig is slechts een fantoombeeld (6) - 23 22. Slordige scholierenorganisatie? (4, ook afk.)

CITATENRAADSEL SP/TRIBUNE – DIAGRAM. ©Henry en Lucas, FLW Mrt 2008 citMaartatenr 2008 aadsel maart 2008

Opdracht: vul de achternamen in van de mensen (allen filmregisseurs) van wie een citaat is weergegeven. Het citaat kan vertaald zijn. De rode verticale balk omhelst een (Engelstalige) titel van een documentaire over een beroemde regisseur.

1 Met goed acteren kun je een hoop slecht regisseren verdoezelen. 2 Cukor is een van mijn favoriete regisseurs: hij was een meester in het regisseren van vrouwen. 3 Net als acteurs, worden ook regisseurs ge’typecast’. 4 Regisseurs hebben nooit een tekort aan vriendinnen. 5 De Amerikaanse cinema is internationaal, zoals sprookjes internationaal waren. 6 Ik begon ooit met het nemen van vrijheden; nu is het standaard voor de meeste regisseurs regels te negeren. 7 Een andere taal is een andere kijk op het leven. 8 Ik zou graag meer vrouwen als regisseur of producer zien werken. 9 Als het kan worden geschreven, of bedacht, kan het worden verfilmd. 10 Ik ben een goed acteur, wat dat betreft, voor regisseurs, want ik doe altijd wat ze zeggen. 11 Zorg er altijd voor dat het publiek zo veel mogelijk lijdt. 12 Filmregisseurs, of misschien moet ik zeggen creatieve mensen, zijn erg hebberig en nooit tevreden… 13 Ik hoop dat ik nooit zo oud word dat ik religieus word. 14 Elk groots werk is het jezelf voorbereiden op het ongeluk wat gaat gebeuren. 15 …, iemand aan de hele wereld relateren, dat is de bedoeling van cinema.

© 2008 Henry en Lucas, FLW

OPLOSSINGEN februari 2008

CRYPTOGRAM SPIRAALTJE Horizontaal 4. Halvezool - 7. Dieren - 11. Museumwinkel - 13. Topatleet De volgorde van de gezochte woorden in het ‘SPiraaltje’ is: - 14. Bes - 16. Zonet - 17. Spilziek Pilaartjes, Slaapkamer, Rookverbod, Deurknop, Pleister, Ruiter, Raakte, Ezel, Look, OK. Verticaal 1. Ka - 2. Pet - 3. Kooi - 4. Hit - 5. Lui - 6. Tegenbezoek - 8. Ernstmissie - 9. Autohotel - 10. Muntstuk - 12. Weerstand - 15. Sleutel - 19. Reve

Stuur uw oplossing, uitsluitend per brief(kaart), vóór 25 maart naar de Puzzelredactie van de Tribune, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam. Winnaar cryptogram februari: R. de Vries van Leijen, Obdam Onder de inzenders van een goede oplossing wordt een gesigneerd boek verloot uit de SP-boekenstal.

31 TRIBUNE MAART 2008 32 TRIBUNE MAART 2008