Beroemdheden in De Hofwijckstraat N De Haagse Tijden Viel Mijn Oog Op De Oproep Voor Lezers Om Hun Mooie of Bijzondere Herinneringen Aan Den Haag Te Delen

Dinsdag 29 september 2020 jaargang 2, nr. 20

Een van de productiefste illustratrices van Nederland TOTAALINSTALLATEUR Pag. 5 Oude documenten (0900)0105 in de vergetelheid (lokaal tarief) geraakt www.hennink.info

Pag. 8-9 De Haagse krant van alle tijden Beroemdheden in de Hofwijckstraat n De Haagse Tijden viel mijn oog op de oproep voor lezers om hun mooie of bijzondere herinneringen aan Den Haag te delen. Deze uit- I nodiging spoorde mij aan om bepaalde jeugdherinneringen, die later meer indruk op mij maakten dan toentertijd, te overdenken. Ik bracht mijn jonge jaren door tussen de Hofwijckstraat 17, die er nu niet meer is, en mijn school aan de Elboogstraat (die wij ‘elleboogstraat’ noemden), die nog wel bestaat. Zonder dat ik mij ervan bewust was, ontmoette ik toen voor ‘die tijd’ beroemdheden, die ik hieronder kort de revue laat passeren.

Sint-Nicolaas Huub Martron Willy Alfredo Zo reis ik in gedachten terug Dan de familie Martron, waar- Daartegenover woonde de naar de Hofwijckstraat, tussen van ik de samenstelling niet woordsneldichter Willy Alfredo, de Stationsweg en het Hofwijck- meer weet, maar ik herinner mij die u misschien wel kent van Persi�lage op woordsneldichter Willy Alfredo, door Adèle Bloemendaal, Frans Halsema en plein. Om te beginnen vierden in ieder geval de moeder. Ook “roept u maar!”. Willy liet dan Gerard Cox wij elk jaar Sinterklaas bij de zag ik daar altijd de zoon, Huub, over een bepaald onderwerp overburen, de familie Van Rij- die een vooraanstaand (klein-) een enorme woordenbrij los. ruiken auto’s niet meer zo. Ik menam (u wellicht wel bekend kunstenaar bleek te zijn op het Later kwam ik erachter dat hem, met Adèle Bloemendaal. vond het vooral prachtig als ik van de agenda’s). Zij lieten de niveau Rudi Carrell. Huub was veel van wat die woordenbrij (Opeen schitterendeYouTube te vinden persi�lage wanneer op mee mocht rijden met de kraan- goedheiligman zich verkleden entertainer/conferencier, zoals omvatte, hetzelfde was. Cynisch u intypt: ‘Roept u maar-Frans wagen, die mijn oudere broer achter een mat raam, waar ik dat toen heette, en pianist/zan- genoeg had hij een dochter die Halsema’). behendig door het verkeer van uitzicht op had. Mijn moeder ger. Op internet is er nog het een doofstom was. Je bedenkt het toen (jaren vijftig) loodste, moest alle zeilen bijzetten om en ander over hem te vinden. niet. Zij is, dacht ik, later bij een Coos Speenhoff maar ook in de de Torengarage mij te doen geloven dat hij zich Zo is er weleens een portret van brand om het leven gekomen. Dan betrekkelijk naast ons manoeuvreerde. daar opfriste omdat hij het zo hem verschenen in het pro- De heren Gerard Cox en wijlen woonde Coos Speenhoff, de warm had gekregen. gramma Andermans Veren. Frans Halsema hadden later zoon van de grote Koos Speen- Hans van Eijck hoff. Dichter, zanger en wat al Over beroemdheden gesproken: niet meer. Wat ik mij herinner, op de eerdergenoemde school was dat hij vaak licht beneveld aan de Elboogstraat heb ik een tijdje in de klas gezeten met mijn oudste broer - met wie Hans van Eijck, die ik kort na ikwas maar en ooit liefst de zestien motor�iets jaar invan mijn ‘emigratie’ naar Amster- leeftijd verschilde - omgooide, dam, terugzag als solo-gitarist waarna mijn broer op sokken van de Jumping Jewels, met naar buiten rende om Speen- Johnny Lion. Zij hadden in die hoff Jr. om te gooien en zijn tijd veel binnenlandse, maar ook motor veilig te stellen. Mijn buitenlandse successen. broer werkte bij de Riva in de Torengarage, waar ik af en toe Tot zover enkele willekeurige mee naartoe mocht. Wat een ge- gedachten aan beroemdheden weldig speelterrein was dat! Die vroeger bij ons in de straat. slingergang naar boven met al die auto’s. Ik weet nog goed hoe Michel Sanders Optreden van Johnny Lion en de Jumping Jewels, bestaande uit Hans van Eijck, Kees Kranenburg jr., Joop Oonk, Tjibbe Veeloo. Foto: Collectie Anefo Reportage, Nationaal Archief het daar rook. Tegenwoordig [email protected]

Wij helpen u ook in deze tijd graag op weg! Loosduinsekade 175 2571 BW 's-Gravenhage Heeft u vragen over o.a. zorg, geldzaken, Tel: 070-3603927 welzijn, mantelzorg of vrijwilligerswerk? [email protected] Wij bieden hulp en ondersteuning. www.glashandel-vandervlugt.nl www.servicepuntxl.nl pagina 2 Dinsdag 29 september 2020 De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden

De gratis rubriek ‘Oproepjes’ is een zeer populaire! Men kan daar kosteloos van alles in kwijt dat binnen het karakter van de krant past en waarvoor de hulp of reactie wordt Oproepjes verzocht van andere lezers. Schrijf aan [email protected]

Rectiﬁ catie Johannes Heinrich Zojuist las ik het artikel in de krant over Stadsherstel Den Haag, Louis Munt Haags Mopje Ik zou graag in contact komen Sta in de rij bij Slager Dungelmann en hoor de ene vriendin houder kan worden vanaf €920 jaarlijks te voldoen. Dit is onjuist. met mensen die iets weten te heel erg leuk! Echter staat er in het artikel dat men certi�icaat- tegen de andere zeggen: “Ik heb een zwangerschapstest Het betreft namelijk een eenmalige aankoop in plaats van een vertellen over Johannes gedaan.” Zegt de ander: “En… waren de vragen moeilijk?” Heinrich Louis Munt. Van 1942 tot 1945 was hij als Duits Suze de Graaf jaarlijkse betaling. Men kan certi�icaathouder worden vanaf 20 aankoop. Voor meer informatie kan men contact opnemen via We roepen alle Haagse humoristen op een mop te certi�icaten, wat gelijk staat aan €920. Dit is dus een eenmalige 070-2348535 of onderstaande mail. Vast dank voor uw reacties mailen naar [email protected], Claudia de Vries, [email protected] (viaof�icier onderstaande werkzaam inmail Den of Haag. zodat er tweewekelijks één geplaatst 06-12607067). kan worden onder de rubriek ‘Haags Motorzaak aan de in contact met de nog levende Astrid Brongers Mopje’ en we er met z’n allen weer Mauritskade dochter van Bertus van Oort. [email protected] even ouderwets hartelijk om kunnen lachen. Ik ben op zoek naar de familie Telefonisch vertelde zij wat zij van Frans Knijff die vroeger een nog wist uit die periode en ook Serie boeken aangeboden ook mijn herinneringen aan de geweest. Zo jong als ik was, motorzaak hadden aan de Mau- vertelde zij wie de hele groep Ik ben in het bezit van de com- Mussen. Ik woonde in de Fah- had ik al een bepaalde indruk ritskade 35 in Den Haag. Graag verraden had. Helaas kwam het plete serie Den Haag Zoals het renheitstraat en ging naar de van Meester de Bruin. Wat een zou ik meer willen weten over niet tot een tweede ontmoeting was, de geschiedenis van onze lagere school in de Boylestraat. geweldige man en als dan zo’n deze motorzaak. omdat ze vrij spoedig na dat te- eeuw. Deze bestaat uit negentien Daar leerde ik Hero de Bruin, potige jongeman daar met een André Vreeburg lefoongesprek is overleden. Mijn exemplaren en ik bied ze gratis een zoon van de familie de hamer begon te gooien, wist [email protected] vraag is nu: zijn er mensen die aan (op te halen in Zoetermeer). Bruin, kennen. Helaas is hij hij precies hoe hij dat moest meer over deze verzetsgroep U kunt contact met mij opne- jong overleden. Om de hoek van regelen. Ik was natuurlijk wel Verzetsgroep en genoemde personen weten men via het telefoonnummer de Boylestraat op de Valken- een beetje bang geworden. Ik Schilderswijk en mij daar meer over kunnen 06-30259402. boskade woonde de familie De ging ook wel eens mee naar Het Transvaalwijk vertellen? Dhr. Plazier Bruin. Iedereen was welkom Mussennest, het vakantiepark Mijn vader, Teunis Geleijnse, Bart Geleijnse en door Hero kwam ik daar op de Veluwe in Otterloo. Dat wonende in de Reitzstraat, [email protected] De Mussen dus ook. Erg gezellig. Ik ben was een mooie tijd. verzorgde tijdens de Tweede Met veel plezier las ik het ar- daardoor met hem verschil- Joop Amman. Wereldoorlog de distributie Krullevaar en tikel van Cor Netten. Ik heb zo lende keren naar de Mussen [email protected] van bonkaarten voor onder- ‘t Startblok duikers en Joden. Hij deed dat In De Haagse Tijden van 1 sep- en bloemstillevens. Het Museum zou graag in in de hoedanigheid van lid van tember 2020 staat een artikel Tentoonstelling contact komen met lezers die een dergelijk werk de verzetsgroep Schilderswijk over Juf Ellie. Hier heeft een bezitten of kennen, met de mogelijkheid het Transvaalwijk. Op 10 februari verwisseling van schoolnamen Leendert 1944 werd de hele verzetsgroep plaats gevonden. In het artikel in een te publiceren boekje over de schilder. Ook opgepakt en afgevoerd. Mijn is abusievelijk de naam De Krul- Scheltema verhalententoon te over stellen de schilder of als a�beelding zijn welkom. op te Graag nemen vader belandde eerst op het levaar genoemd, maar dit moet Van april tot september 2021 organiseert een reactie naar het Westlands Museum via politiebureau ‘Scheveningse ‘t Startblok zijn. Voor diegene het Westlands Museum te Honselersdijk een [email protected] (0174-621084) of Veer’ en werd na enige dagen die daadwerkelijk de naam De overzichtstentoonstelling van het werk van de naar ondergetekende, als samensteller van de afgevoerd naar kamp Vught. De Krullevaar heeft verzonnen, Wateringse kunstschilder Leendert Scheltema. expositie alsmede het boekje, waarvoor grote leider van de groep, Bertus van zou dit zeer sneu zijn. Juf Ellie In de loop der tijd is veel van zijn werk verspreid dank. Oort, kwam in het zogenaamde verzon wel de naam ‘t Startblok geraakt. Scheltema, leerling van Jan Toorop, Maarten van der Schaft Oranjehotel terecht en werd en was daar adjunct-directeur. schilderde vooral landschappen, portretten [email protected] uiteindelijk op 4 september Excuseer mij voor de gemaakte 1944 in de bunker van kamp fout! R.K.Basisschool ‘t Startblok Vught geëxecuteerd. Na de (destijds in de Oosterhesselen- oorlog hoorden wij als kinde- straat 6) is enige tijd later gaan ren weinig tot niets over zijn fuseren met R.K. Basisschool verhalen van zijn verzet en ook de Wegwijzer gelegen in de niet over zijn gevangenschap. Tinaarlostraat. Toen werd de Wel hoorden wij dat hij op 10 nieuwe naam De Krullevaar. Ook mei 1944 werd vrijgelaten uit daar heeft juf Ellie nog gewerkt het Oranjehotel. Echter nooit alvorens zij in Zoetermeer ging hebben wij namen gehoord van werken. medeverzetsstrijders. Door een Rob ten Hoopen Leendert Scheltema, ‘Winter in Wateringen’ ‘Huis aan de Zweth’ toeval kwamen wij kortgeleden [email protected]

Uitgave: Instagram) die aan De Haagse Tijden ter Adverteren Fotogra�ie Uw krant is elke twee weken in beschikking staan. Hergebruik van de Wilt u ook adverteren in De Haagse De Haagse Tijden heeft de moeite een oplage van tenminste 65.000 artikelen en foto’s is aan de uitgever. Voor Tijden? Vraag naar de mogelijkheden genomen om de rechtmatige eigenaar exemplaren gratis af te halen op circa de vaste columnisten geldt een andere bij Daphne Brückel of Jolanda Kraanen van de gepubliceerde foto’s te vinden. 360 distributiepunten in Den Haag, regeling. U kunt uw verhaal insturen en bel 070-3607676 of mail naar Als u meent de publicatierechten te Zoetermeer, Westland, Delft, Midden- naar: [email protected] [email protected] hebben, kunt u contact opnemen met de uitgever. Rijswijk, Pijnacker-Nootdorp en Abonnementen Hoofdredacteur Wassenaar.Del�land, Leidschendam-Voorburg, Voor € 75,00 per jaar kunt u de krant Sanne Groeneboer Vormgeving in Nederland thuis ontvangen per post. [email protected] Brückel Reclame BV De Haagse Tijden Redactie: Buiten Nederland ontvangt u de krant Laan van Meerdervoort 174 De artikelen, verhalen en foto’s in onze voor € 95,00 per jaar. Een abonnement Vaste auteurs Lezersservice 2517 BH Den Haag krant worden aangeleverd door onze vraagt u aan via de klantenservice. John Vroom De lezersservice is te bereiken van www.facebook.com/dehaagsetijden lezers. De ingezonden artikelen zullen Het is het voordeligst om de krant na Marcello & Els maandag t/m vrijdag van 10 - 12 uur www.twitter.com/dehaagsetijden ook gebruikt worden op de website en verschijning gratis als PDF te downloaden Milja de Zwart op: 070 - 345 76 97 www.instagram.com/dehaagsetijden sociale media (Facebook, Twitter en via onze website www.dehaagsetijden.nl. Robert Mindé De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden Dinsdag 29 september 2020 pagina 3 ‘Ouwehoeren is ouwehoeren’ a 39 jaar stopten Frank en Maryam van der Valk in 2019 met hun Haagse koffi etent de N Prinsevink, gelegen aan de Scheveningse bosjes. Bouwvakkers, loodgieters, doodgravers maar ook de bewoners uit de chique Archipelbuurt wisten de koffi etent te vinden. Zo’n typisch Haags fenomeen, een koffi etent. Er zijn er al veel verdwe- nen of ze werden omgebouwd tot een luxe variant. Maar Frank heeft gelukkig nog veel herinneringen en verhalen. En die verhalen staan nu in zijn boek Zand erover, dat onlangs is uitgebracht. Haagse kof�ietent de Prinsevink Zand erover, een titel waar Frank gelegen aan de Scheveningse de hotelgasten; zijn kamertje lag toezicht op alles, mag er veel meter naar twintig en van twin- en Maryam eerst nogal gemeng- bosjes. Het werd een beslissing tussen de hotelkamers in en elke minder. Neem alcohol schen- tig naar dertig. Zo groot is het de gevoelens over hadden. Was voor de toekomst. morgen liep hij samen met de ken. Het was toen makkelijker. nu nog steeds. Alleen heet het het niet te somber? Maar een Niet iedereen was direct en- Vroeger waren er veel klanten nu John en June’s en zijn Alex andere titel was niet denkbaar. thousiast over zijn keuze. Frank drinken. Bij zijn vrouw Maryam die een uitkering hadden in de en Tessa de nieuwe eigenaren. Vanaf 1981 voorzagen zij alle vertelt: “Mijn schoonvader had wasgasten het naar niet benedenveel anders. om kof�ieAls te zaak. Je had ook families die Oude klanten vonden het maar uitvaarten bij de begraafplaat- zijn bedenkingen. Ik was nog dochter van de kruidenier wist allemaal hetzelfde werk deden. niets dat Frank de Prinsevink sen St. Petrus Banden en St. niet klaar met de opleiding en zij ook niet beter dan dat haar Was de vader loodgieter, dan verkocht. “Jullie hebben mijn werkte destijds in een kleding- ouders altijd samenwerkten. Zelf werd de zoon dat ook. Dat zie hele dag vertieft, nu verdwijnt broodjes. ‘Zand erover’ was ook zaak en had totaal geen erva- werkte zij ook in hun super- je nu niet meer. Vroeger waren alle gezelligheid, mij zien ze eenBarbara gevleugelde van kof�ie uitspraak en belegde als ring. Hij zei ook: “Moet je eerst markt. Tijdens haar huwelijk met hier niet meer.” niet even kijken of het wel wat Frank stopte zij daar om in de de werklui. De deftige mensen, tussen ‘de jongens’ onderling, voor je is?”. Ik begreep dat wel. zekerde kof�ietenten in deze buurt, er vooral wilden voor niet Toch hebben oude en nieuwe deer weervaste eensklanten een die akke�ietje dagelijks was Mijn ouders hadden een hotel vertelt dat hij eigenlijk plannen klanten de weg naar de mode Prinsevink bezochten. En waar mijn broer veel vaker hadkof�ietent om in tede helpen. autobranche Als Frank te ‘zand erover’: na 39 jaar de deur werkte dan ik, hij was er ook gaan werken, knipoogt Maryam: eendat werkluifunctie. bijHet hen is een kof�iedron- clubhuis den. En van de Prinsevink zijn van de Prinsevink nog één keer gewoon veel beter in. Nu had “Dat maakt toch niets uit, ouwe- waarken, dus je geen de kof�ietent lid van hoeft had teecht gelukkigderne kof�ietent de verhalen weer bewaard gevon- afsluiten. hoeren is ouwehoeren.” zijn, iedereen is welkom.” gebleven!

ik opeens een kof�ietent en een Voor de Prinsevink was een aantal dingen heel belangrijk. Frank

al op gemeentegrond staat en datlegt daaromuit dat een de prijzenkof�ietent ook meest- rede- lijk moeten zijn. “Voor iedereen betaalbaar. Onze slogan was ook altijd ‘een prima kwaliteit voor een redelijke prijs’. Kijk, als er elke dag mensen binnenkomen, dan kun je niet te duur zijn. Sommige klanten kwamen wel Links ben ik en rechts mijn broer. Onze moeder in het midden en rechts van haar onze vader. Vaste klanten bij de Prinsevink drie keer per dag, dat telt aardig In al die jaren hoorden zij regel- broodje bal maken was al een op. Als wij onze prijzen moesten Frank en Maryam blikken terug matig de opmerking: “Wat leuk, heel nieuwe ervaring. Praatjes verhogen dan waren we daar had ik wel, maar de rest… Toen ook heel lang mee bezig, dat blauw stond van de rook, de wel mooi om te doen.” Precies kwam Maryam erbij en in de vonden we echt lastig. Doen gokkastop vroeger. een Toen vaste de plek kof�ietent had en datzo’n dacht kof�ietentje, Frank van lijkt der mij Valk ook bijkomende werkzaamheden we een dubbeltje erbij of een waar vooral de mannen zij aan ook, na een korte loopbaan in de stuiver? En, dachten we ook, als zij aan tafel zaten. Maryam: schoenen- en kledingbranche. veel beter.” “Niet echt een plek waar je als van een kof�ietent is zij gewoon én het frisje gaan verhogen dan jonge moeder met je kindje iswe die én jongen het broodje een gulden én de kof�ieextra naar binnen ging. Maar toen ik “Wat leuk, zo’n kof�ietentje, lijkt mij kwijt per dag. Dat kon gewoon in de zaak kwam, werd die sfeer niet. Tegenwoordig is het heel ook anders. Een vrouw in een ook wel mooi om te doen.” anders. Mensen weten niet eens uitstraling.” Op 22-jarige leeftijd verruilde Ondernemersbloed maakt ze niet uit. Dat zegt toch kof�ietent geeft net een betere Maryam en Frank van der Valk hij zijn baan en vertrok bij de Het ondernemen zat er bij welwat wat.”een kopje kof�ie kost of het Ze zijn trots op hun Prinsevink. [email protected] deftige Haagse modewinkel Frank al vroeg in. Het plan was Op de unieke locatie en het Austin Reed Pelger in de Hoog- altijd al om iets voor zichzelf Een clubhuis waar je grappige contrast met de defti- Dit artikel is tot stand straat, waar hij elke dag van te beginnen, net zoals zijn hele geen lid van hoeft te zijn ge buurt Archipel. Altijd samen gekomen met de hulp van negen tot zes uur werkte zonder familie deed. Zijn vader had in de In het boek Zand erover staan werken, nooit ziek kunnen zijn, tekstschrijver Anja Verhaar. daglicht te zien. Daarvoor in zestiger jaren een horecawinkel veel oude verhalen. Frank: “Dat en weinig vakantie. Het was Voor nieuwsgierige lezers: de plaats kwamen langere en in de Wagenstraat en daarna heeft alles met de verandering ze nooit te veel. In al die jaren Zand erover is te bestellen via plezierige werkdagen in de begon hij een hotel in Rijswijk. van de maatschappij te maken. verbouwden ze de tent tot drie www.prinsevink.nl. Frank groeide letterlijk op tussen Tegenwoordig heb je veel meer keer toe, van zestien vierkante kof�ietent de Prinsevink. Mooi pagina 4 Dinsdag 29 september 2020 De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden Dinsdag 29 september 2020 pagina 5

www.BTRreizen.nl

BTR REIZEN  055 - 5059500 Een van de productiefste Boek nu uw All Inclusive autovakantie en Profiteer van de speciale Voordeel Midweken nu Kortingen tot wel € 70,- p.p. Hotel Op de Boud Valkenburg / Limburg Hotel Brauer / Moezel illustratrices van Nederland 5 dagen All Inclusive € 269,- p.p. 5 dagen All Inclusive € 263,00 p.p. Voordeel Midweken nu va. € 199,- p.p. Voordeel Midweken nu va. € 199,- p.p. et illustreren van boeken en zeker van kinderboeken wordt vaak als

Hotel Gaasterland Rijs / Friesland Landhotel Eifelblick / Vulkaaneifel een tweederangs kunstvorm gezien en dat is een misvatting. Omdat je 5 dagen All Inclusive € 269,00 p.p. 5 dagen All Inclusive € 279,00 p.p. H aan de tekst gebonden bent, is het des te moeilijker om toch illustraties Voordeel Midweken nu va. € 239,- p.p. Voordeel Midweken nu va. € 199,- p.p. van hoog niveau te maken. Je vrijheid wordt immers ingeperkt. Ik heb hier in zo-

Hotel ’t Holt Diepenheim / Twente Hotel Der Jägerhof / Teutoburgerwald verre ervaring mee, dat toen het kinderboek dat ik geschreven heb in gedrukte

5 dagen All Inclusive € 259,00 p.p. 5 dagen All Inclusive € 259,00 p.p. vorm voor mij lag, ik zag dat de illustraties het verhaal nog eens duidelijk onder-

Voordeel Midweken nu va. € 199,- p.p. Voordeel Midweken nu va. € 199,- p.p. streepten. Wanneer kinderen een boek onder ogen krijgen, beginnen ze meestal met plaatjes kijken en dat zegt ook wel wat. Er zijn nog veel meer gastvrije All Inclusive hotels met Veel Voordeel

Comfortabel wonen met zorg bij Stichting Eykenburg  055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL Jenny Johanna Dalenoord woonden ze in de Agathastraat later de ANWB-prijs. In 1982 Jenny werd op 17 juni 1918 in op nummer 75. Het gaat hier om werd haar de Zilveren Penseel Stichting Eykenburg is een gastvrije zorgorganisatie met twee sfeervolle Cheribon op het eiland Java in de huidige Wilhelminastraat die toegekend. Jenny bleef tot 2007 locaties in Den Haag. In Huize Eykenburg en Het Zamen bieden wij een het toenmalige Nederlands-In- van 1942 tot 1945 op last van de op de Stationsweg wonen. In veelzijdig zorgaanbod passend bij uw persoonlijke situatie en wensen. dië geboren. Haar achternaam Duitsers een andere naam kreeg. dat jaar vertrok ze naar een ver- Zo kunt u zoveel mogelijk het leven leiden dat u gewend bent. was eigenlijk Dalenoort, maar Gelukkig waren ze niet thuis zorgingshuis in Soest zodat ze Uitgebreid woonzorgaanbod, waaronder: Totale zorgen dienstverlening: een ambtenaar spelde haar tijdens dit bombardement, maar vlak bij haar zoon Misja kwam Verpleeghuisappartementen Verpleeghuiszorg naam verkeerd en dat heeft al haar werk van vóór die tijd te wonen. Op 25 oktober 2013 Voor ouderen met dementie en/of Verzorgingshuiszorg Jenny kennelijk zo gelaten. Haar ging verloren. is ze hier overleden. lichamelijke klachten Aanleunwoningen vader heette dan ook Gerrit Kleine woongroepen met Dagverzorging Dalenoort. Hij was aanvankelijk gezamenlijke huiskamer Diagnostisch centrum Ruime eigen kamer met badkamer en tv Appartementen voor echtparen gevangenisdirecteur en later “Tekenen is een visuele manier Hospice directeur van een textielfabriek. Verzorgingshuisappartementen Thuiszorg Gerrit was getrouwd met Chris- van vertellen.” Zelfstandig wonen met diverse Huishoudelijke hulp professionele zorg Persoonsalarmering tina Wouters. Jenny had geen Ruim appartement met eigen Ontmoetingscentrum broertjes of zusjes en op jonge Herman en Jenny gingen tij- Haar werk badkamer en keuken Casemanagement dementie leeftijd begon ze al te tekenen. delijk bij kennissen in Dieren Naast het maken van boek- In 1929 verhuisde ze met haar wonen en na de oorlog keerden illustraties heeft Jenny nog veel Jenny in 1944, geschilderd door Agnes van den Brandeler Meer informatie: 070 - 750 700 | www.eykenburg.nl moeder naar Haarlem, waar ze terug naar Den Haag, waar ze meer gedaan. Zo heeft ze etsen Het illustreren van boeken kinderboeken en stripboeken ze bij familie gingen wonen en een grote bovenwoning op het gemaakt en daarnaast maakte Het vertellen van verhalen door geldt dit uiteraard niet. Toch hier ging ze naar de middelbare adres Stationsweg 50 betrok- middel van illustraties is al zeer was het niet zo dat de prestaties school. Tijdens een langdurige ken. Later is dit huisnummer aquarellen, postzegels en zelfs oud. De holbewoners deden van de auteur van een boek en ziekte van haar moeder werd gewijzigd in 140. Hier zijn hun keramiek.ze tekeningen, Toch cartoons, zal ze vooral gra�iek, dit al door tekeningen op de die van de illustrator gelijk- Jenny enkele jaren in een pleeg- twee kinderen Misja en Edith bekend blijven als de illustratri- rotswand aan te brengen en de waardig waren. De illustraties GEZOCHT gezin geplaatst. In 1937 verhuis- geboren. Edith is min of meer in ce van honderden boeken. Zelf monniken in de middeleeuwen werden voor een gering bedrag den Jenny en haar moeder naar de voetsporen van haar moeder heeft ze hierover gezegd: “Te- maakten prachtige letterversie- door de uitgever gekocht en die Vrijblijvende offerte? VRIJWILLIGE Den Haag, waar ze in de François getreden en ook kunstenares kenen is een visuele manier van ringen en tekeningen ter verdui- konden dan ook vaker gebruikt BEL: 070 - 306 16 96 Valentijnstraat kwamen te wo- geworden. In de jaren zeventig vertellen.” Ook ontwierp ze de delijking van de toen vaak nog worden, terwijl de auteur per CHAUFFEURS EN BEGELEIDERS nen op nummer 193, en later in heeft Jenny lesgegeven aan omslag van boeken en in enkele in het Latijn geschreven teksten. verkocht boek betaald werd. Dat Voorburg op het adres Laan van de Academie van Beeldende gevallen nam ze de hele lay-out Ook boeken voor volwassenen gaat nu anders, maar toch. Ik Een belangrijke sociale functie van het vervoer binnen de Nieuw Oosteinde 207. Kunsten in onze stad. Ze was voor haar rekening. De illustra- werden in de loop der eeuwen las ergens dat de auteur van een �� es�� Volharding Steun en Toeverlaat is om mensen van huis, van illustraties voorzien, al is VERHUIZEN vice versa, naar de dagbesteding te brengen. lid van het schilderkunstig ties werden zowel in zwart-wit boek dat voor 15 euro verkocht EN ONTRUIMEN In die tijd ging Jenny studeren genootschap Pulchri Studio. In uitgevoerd, als in kleur. De hier na de Tweede Wereldoor- werd, 3 euro per verkocht Senioren- Woning- Schilder- Spoed- verhuizing ontruiming en kluswerk oplevering S��i�� Voor vervoer naar de locatie Florence Hofzichtlaan, Mariahoeve aan de Koninklijke Academie van 1955 kreeg ze de Jacob Ma- verbetering van druktechnieken log wonderlijk genoeg de klad in boek ontving en de illustrator Volledig verzorgd! Huur- en Stofferen Binnen 7 Ne��l�n� en voor de locatie Florence Westho , Rijswijk werken wij in twee Beeldende Kunsten in Den Haag. speelde hierbij een rol. gekomen. Voor prentenboeken, 75 cent. Wanneer er voor een koopwoning en behangen dagen leeg dagdelen: in de ochtend van 8.30 uur tot 10.30 uur en in de middag Vanaf 1937 bestond hier de mo- bekroond boek in het verleden van 14.30 tot 17.00 uur. Natuurlijk houden wij rekening met de wensen gelijkheid om je te specialiseren risprijs voor gra�iek en vijf jaar een prijs werd vastgesteld, dan www.seniorenhulp.com van onze chau eurs/begeleiders. Geduld, behulpzaam, vriendelijkheid in boekillustraties en boekver- en ervaring met ouderen bevorderd de samenwerking. ging die naar de auteur. In 1973 sieringen, wat op dat moment werd voor het eerst de Gouden Jouw bereikbaarheid via mobiele telefoon, WhatsApp of email is uniek was in ons land. De docent Penseel als prijs voor de illustra- noodzakelijk om snel en makkelijk te kunnen communiceren. was W.J. Rozendaal die een grote tor uitgereikt. De Gouden Griffel, Wij vervoeren mensen met moderne personenbussen voor acht invloed heeft gehad op Jenny’s de prijs voor de schrijver van personen. Als chauffeur moet je wel rijbewijs B hebben. Ervaring met manier van werken. Dat geldt een jeugdboek, werd twee jaar rolstoelvervoer is een pré maar niet noodzakelijk. Als waardering geven wij onze vrijwilligers een vergoeding voor hun overigens ook voor Paul Citroen eerder voor het eerst uitgereikt, werkzaamheden van 4,50 euro per uur met een maximum van 141 euro van wie ze tekenles kreeg. Al dus dat verschil is gering. Wan- per maand en een maximum van 1700 per jaar, volledig belastingvrij. tijdens haar studie schreef en neer ik vroeger een boek kreeg Als u AOW heeft of een uitkering kunt u dit bedrag volledig houden tekende Jenny een prentenboek zonder plaatjes verdween dat al ZONDER gekort te worden. Dit is wettelijk bepaald! en bovendien debuteerde ze als snel in de boekenkast. Ik kan er illustrator met een door Jo Otten overigens niet voor instaan dat Informatie om chauffeur of begeleider te worden? geschreven gebonden kinder- ik bij een boek mét plaatjes de Bel tijdens kantooruren 070- 221 05 82 of rechtstreeks met onze boek, getiteld: De avonturen van tekst ook ging lezen. Ik ben dan coördinator vervoer Jan de Bruijn M. 06-278 76 400. Het opsturen van je CV via e-mail: [email protected] heeft de Jammerpoes. In 1944 trouwde ook al snel stripboeken gaan voorkeur. Wij nemen dan contact met je op. Jenny met de journalist Herman verzamelen. Janzen. Tijdens het bombar- DE VOLHARDING, SAMEN VOOR ELKAAR dement op een deel van het Carl Doeke Eisma Bezuidenhout op 3 maart 1945 [email protected] WWW.DEVOLHARDING.NL Bevrijdingsdag 1955 Wiplala, 1957 De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden Dinsdag 29 september 2020 pagina 5 Een van de productiefste illustratrices van Nederland et illustreren van boeken en zeker van kinderboeken wordt vaak als een tweederangs kunstvorm gezien en dat is een misvatting. Omdat je H aan de tekst gebonden bent, is het des te moeilijker om toch illustraties van hoog niveau te maken. Je vrijheid wordt immers ingeperkt. Ik heb hier in zo- verre ervaring mee, dat toen het kinderboek dat ik geschreven heb in gedrukte vorm voor mij lag, ik zag dat de illustraties het verhaal nog eens duidelijk onder- streepten. Wanneer kinderen een boek onder ogen krijgen, beginnen ze meestal met plaatjes kijken en dat zegt ook wel wat.

Jenny Johanna Dalenoord woonden ze in de Agathastraat later de ANWB-prijs. In 1982 Jenny werd op 17 juni 1918 in op nummer 75. Het gaat hier om werd haar de Zilveren Penseel Cheribon op het eiland Java in de huidige Wilhelminastraat die toegekend. Jenny bleef tot 2007 het toenmalige Nederlands-In- van 1942 tot 1945 op last van de op de Stationsweg wonen. In dië geboren. Haar achternaam Duitsers een andere naam kreeg. dat jaar vertrok ze naar een ver- was eigenlijk Dalenoort, maar Gelukkig waren ze niet thuis zorgingshuis in Soest zodat ze een ambtenaar spelde haar tijdens dit bombardement, maar vlak bij haar zoon Misja kwam naam verkeerd en dat heeft al haar werk van vóór die tijd te wonen. Op 25 oktober 2013 Jenny kennelijk zo gelaten. Haar ging verloren. is ze hier overleden. vader heette dan ook Gerrit Dalenoort. Hij was aanvankelijk gevangenisdirecteur en later “Tekenen is een visuele manier directeur van een textielfabriek. Gerrit was getrouwd met Chris- van vertellen.” tina Wouters. Jenny had geen broertjes of zusjes en op jonge Herman en Jenny gingen tij- Haar werk leeftijd begon ze al te tekenen. delijk bij kennissen in Dieren Naast het maken van boek- In 1929 verhuisde ze met haar wonen en na de oorlog keerden illustraties heeft Jenny nog veel Jenny in 1944, geschilderd door Agnes van den Brandeler moeder naar Haarlem, waar ze terug naar Den Haag, waar ze meer gedaan. Zo heeft ze etsen Het illustreren van boeken kinderboeken en stripboeken ze bij familie gingen wonen en een grote bovenwoning op het gemaakt en daarnaast maakte Het vertellen van verhalen door geldt dit uiteraard niet. Toch hier ging ze naar de middelbare adres Stationsweg 50 betrok- middel van illustraties is al zeer was het niet zo dat de prestaties school. Tijdens een langdurige ken. Later is dit huisnummer aquarellen, postzegels en zelfs oud. De holbewoners deden van de auteur van een boek en ziekte van haar moeder werd gewijzigd in 140. Hier zijn hun keramiek.ze tekeningen, Toch cartoons, zal ze vooral gra�iek, dit al door tekeningen op de die van de illustrator gelijk- Jenny enkele jaren in een pleeg- twee kinderen Misja en Edith bekend blijven als de illustratri- rotswand aan te brengen en de waardig waren. De illustraties gezin geplaatst. In 1937 verhuis- geboren. Edith is min of meer in ce van honderden boeken. Zelf monniken in de middeleeuwen werden voor een gering bedrag den Jenny en haar moeder naar de voetsporen van haar moeder heeft ze hierover gezegd: “Te- maakten prachtige letterversie- door de uitgever gekocht en die Den Haag, waar ze in de François getreden en ook kunstenares kenen is een visuele manier van ringen en tekeningen ter verdui- konden dan ook vaker gebruikt Valentijnstraat kwamen te wo- geworden. In de jaren zeventig vertellen.” Ook ontwierp ze de delijking van de toen vaak nog worden, terwijl de auteur per nen op nummer 193, en later in heeft Jenny lesgegeven aan omslag van boeken en in enkele in het Latijn geschreven teksten. verkocht boek betaald werd. Dat Voorburg op het adres Laan van de Academie van Beeldende gevallen nam ze de hele lay-out Ook boeken voor volwassenen gaat nu anders, maar toch. Ik Nieuw Oosteinde 207. Kunsten in onze stad. Ze was voor haar rekening. De illustra- werden in de loop der eeuwen las ergens dat de auteur van een lid van het schilderkunstig ties werden zowel in zwart-wit van illustraties voorzien, al is boek dat voor 15 euro verkocht In die tijd ging Jenny studeren genootschap Pulchri Studio. In uitgevoerd, als in kleur. De hier na de Tweede Wereldoor- werd, 3 euro per verkocht aan de Koninklijke Academie van 1955 kreeg ze de Jacob Ma- verbetering van druktechnieken log wonderlijk genoeg de klad in boek ontving en de illustrator Beeldende Kunsten in Den Haag. speelde hierbij een rol. gekomen. Voor prentenboeken, 75 cent. Wanneer er voor een Vanaf 1937 bestond hier de mo- bekroond boek in het verleden gelijkheid om je te specialiseren risprijs voor gra�iek en vijf jaar een prijs werd vastgesteld, dan in boekillustraties en boekver- ging die naar de auteur. In 1973 sieringen, wat op dat moment werd voor het eerst de Gouden uniek was in ons land. De docent Penseel als prijs voor de illustra- was W.J. Rozendaal die een grote tor uitgereikt. De Gouden Griffel, invloed heeft gehad op Jenny’s de prijs voor de schrijver van manier van werken. Dat geldt een jeugdboek, werd twee jaar overigens ook voor Paul Citroen eerder voor het eerst uitgereikt, van wie ze tekenles kreeg. Al dus dat verschil is gering. Wan- tijdens haar studie schreef en neer ik vroeger een boek kreeg tekende Jenny een prentenboek zonder plaatjes verdween dat al en bovendien debuteerde ze als snel in de boekenkast. Ik kan er illustrator met een door Jo Otten overigens niet voor instaan dat geschreven gebonden kinder- ik bij een boek mét plaatjes de boek, getiteld: De avonturen van tekst ook ging lezen. Ik ben dan Jammerpoes. In 1944 trouwde ook al snel stripboeken gaan Jenny met de journalist Herman verzamelen. Janzen. Tijdens het bombardement op een deel van het Carl Doeke Eisma Bezuidenhout op 3 maart 1945 [email protected] Bevrijdingsdag 1955 Wiplala, 1957 pagina 6 Dinsdag 29 september 2020 De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden

Onze huurder Farber Zwaanswijk Advocaten heeft bewust voor een kantoorruimte Uw nieuwe BOSCH met een monumentaal interieur gekozen. Met name vanwege de huiselijke sfeer van inclusief de beste service het pand; ‘Iedereen voelt zich hier op zijn gemak, dat komt de vertrouwelijke band tussen advocaat en cliënt ten goede. Het Brediushuis voldoet aan dit voor ons belangrijke criterium‘.

TIM FARBER & GUIDO ZWAANSWIJK FARBER ZWAANSWIJK ADVOCATEN PRINSEGRACHT 6

per stuk € 69 9,- inclusief BOSCH Wasautomaat installatie BOSCH Warmtepompdroger TYPE: WAT28493nl TYPE: WTR85V81nl n energieklasse A+++ n energieklasse A+++ Bouw mee n uiterst stille werking n aangenaam stil aan Haags karakter! n aquastop n 7 kg trommel n 8 kg trommel n eenvoudig in onderhoud Word certificaathouder n 1400 toeren centrifuge n trommelverlichting n superkort programma n instelbare starttijd Stadsherstel Den Haag koopt, herstelt en beheert monumenten en beeldbepalende panden. Want het historisch karakter van Den Haag en omgeving moet behouden worden! Stadsherstel dankt een groot deel van haar vermogen aan certificaathouders. Zij steunen het gedachtegoed en werk van de organisatie door certificaten SINDS 1930 te kopen. Geïnteresseerd in certificaten van Stadsherstel? Kijk snel op www.stadshersteldenhaag.nl Emmastraat 10 - Rijswijk - T. 070 390 05 05 - [email protected] - www.devrieselektro.nl

de haagsche glashandel bv AVOND- NACHT- EN WEEKEND SERVICE Onze servicedienst is 24/7 bereikbaar voor het leveren en zetten van glas.

WEGASTRAAT 19 t/m 21 - DEN HAAG (DE BINCKHORST) www.haagglas.nl

Behandeling aan huis Een team van prothesespecialisten Wij komen gratis bij u thuis voor het maken van nieuwe protheses of het corrigeren en repareren van uw huidige protheses. Met onze kennis en vaardigheden kunnen wij u perfect van dienst zijn!

Enrico, Martijn, Jasper en John Jellema • Voor het maken van nieuwe kunstgebitten • Pasvormcorrecties en reparaties Tel: 070-3555790 • Gratis behandeling aan huis Service SanitairService VeSanitairrwarming WoningVerw aanpassingarming WoningVerbouwing aanpassing VerbouwingDak Dak [email protected] • 75% vergoeding vanuit uw basisverzekering, 25% eigen bijdrage Valkenboskade 466 • Rechtstreekse vergoeding door uw zorgverzekeraar 2563 JK Den Haag (Hoek Laan van Meerdervoort recht t.o. halte tram 3 en 12) www.novodent.nl De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden Dinsdag 29 september 2020 pagina 7 Marcello en Els (W)eten Wat Lekker Is Perfect Fine Dining, met een Bib Gourmand! In een heel markant pandje, hoek Anna Paulownaplein en Bazarstraat, zit restaurant Publique. Het hoekpand met de prachtige glas in lood ramen uit de Amsterdamse school ken je vast nog wel. Hier zat zo’n jaar of veertig lang een zogenaamd Chin Ind Rest met de veelgebruikte naam De Blauwe Lotus. Het enige dat nog rest van deze chinees zijn de twee betonnen leeuwen voor de voormalige afhaalingang in de Bazarstraat. Gelukkig maar... Restaurant Publique, waar alles, van het eten tot en met de inrichting, perfect is geregeld. Fine Dining noemen we dat en sinds een jaartje beloond met een Bib Gourmand!

Een goed begin onder Paco Jet onmisbare en vooral onbetaal- Een vat vol informatie Freddie Mercury Sjoerd is - terecht - trots op bare Paco Jet. De ruimte voor deze recensie is We worden enthousiast ontvan- de Bib Gourmand die ze sinds bij lange na niet genoeg om alle Alles is perfect op smaak gen door eigenaar Sjoerd en krij- kort hebben. Een Bib betekent Rock and Roll vooraf wetenswaardigheden over eten en prachtig opgemaakt. Het gen een tafel onder een prachtig onder meer een uitstekende en drinken te beschrijven die wijn-arrangement een aanrader. schilderij van Freddie Mercury, prijs-kwaliteit verhouding, ron van Chateau Miraval. Ooit ge- Sjoerd - een vat vol informatie - Bedankt, Team Publique! we zijn meteen nieuwsgierig naar authenticiteit en minimaal drie kochtBij de door�ilet drinken Brad Pitt we en een Angelina Lube- ons allemaal vertelt. De beschrij- de kunstenaar... We beginnen met gangen voor maximaal 39 euro. Jolie. Voor het wijn maken werd ving van de hoofdgerechten en Restaurant Publique een heerlijke Cremant de Loire Geen twijfel, wij kiezen voor het de familie Perrin ingeschakeld. Is desserts houden we dan ook Anna Paulownaplein 4, brut rosé van Baumard. Als amu- Bib Gourmand menu. Voor Els dat rock and roll? Natuurlijk niet. summier; kabeljauw met kombu, Den Haag 070 - 406 9363 se komt op tafel zuurdesembrood de noordzeekrab met een crum- Maar wel rock and roll is Studio dashi en doperwten voor Els. www.restaurantpublique.nl van Menno met luchtig geklopte ble van nori en roomijs van gil- Miraval achter het chateau. In Poulet noir met umeboshi, snij- [email protected] geitenboter met een uiencrumble, lardeau oester en voor Marcello deze opnamestudio werd muziek boon en kriekbier voor Marcello. Zondag gesloten cevenne ui, gerookte appel, een gemaakt door onder andere AC/ De desserts delen we. Braam crème van cashewnoot en een met picalilly en een sorbet van DC, UB40, Sting en Steve Win- met chiboust, verveine, cham- BIB Gourmand 3-gangen krokantje van sesam. Een goed kurkuma.de �ilet Americain Deze bijzondere van kalfsmuis ijsjes wood. Bovendien nam Pink Floyd pagne. Perzik met witte chocola- keuzemenu € 39,00 begin is het halve werk! worden gemaakt met een hier The Wall op! de en Licor 43. Wijn vanaf € 5,00

Idee voor een Haagse kwestie? Mail naar Milja de Zwart: [email protected] Een kale Prinsjesdag Vanwege corona hebben we een onwezenlijke Prinsjesdag achter de rug. Geen oefeningen met paarden, vuurwerk en schreeuwende kinderen op het strand. Geen rijtoer, geen hoedjesparade, geen beelden vanuit de Ridderzaal, geen schoolkinderen met vlaggen, nauwelijks publiek. Maar wel met prachtig weer, de warmste Prinsjesdag ooit gemeten. Dat is meestal ook wel anders. Het zet me aan het denken over mocht hij niet naar vrouw en ders, die ons alvast vertelden keer gelukt om de belangrijkste steken. Je kreeg dan een aparte de manier waarop ik tot nu toe kind. Je hoeft maar Prinsjesdag te wat de insteek van hun partij zou cijfers een week voor Prinsjesdag band om je arm, zodat je ondanks Prinsjesdag heb beleefd. Als noemen, en deze herinneringen worden bij de Algemene Politieke te kunnen publiceren. Hoe? Daar dranghekken heen en weer kon Haags meisje was ik natuurlijk komen bij hem opborrelen. Wel Beschouwingen over de nog te zwijg ik natuurlijk over. Maar pendelen. altijd vrij op Prinsjesdag. Ik zal is er een positieve kant aan al die presenteren begroting. onthoud één ding: het enige schip ook vast wel eens met een vlagge- straf: de dagen dat hij niet naar dat van boven lekt, is het schip Dergelijke bijeenkomsten, spee- tje langs de route van de Gouden huis mocht, tellen mee voor zijn Embargo van Staat. Hoe dan ook krijgt de ches, het drukke Lange Voor- Koets hebben gestaan. Al is dat pensioen. Alles onder embargo tot Prins- pers sinds 2014 geen stukken hout waar alle ‘bewoners’ hun niet in mijn geheugen gegrift. jesdag, en wel het moment van meer onder embargo. Wat het entree ombouwen tot tribune Maar dat komt misschien omdat Later, in de jaren tachtig en het uitspreken van de Troonrede. journaille niet verhindert om voor vrienden, zakenrelaties wij er thuis niet zo van waren. negentig,, had ik het als politiek Voor de kranten betekende dat: nog steeds het meeste nieuws al en klanten die de stoet willen Niet zozeer van de Oranje- journalist altijd enorm druk in de het nieuws ophouden tot de voortijdig te publiceren. toezwaaien – dat was er allemaal gezinden en niet zozeer van het week voor Prinsjesdag. Ook in het woensdag na Prinsjesdag. Dit niet dit jaar. En alle gemeen- vertoon. Waarom eigenlijk niet? weekend. Elke zichzelf respecte- ging door tot de millennium- Dranghekken schappelijke activiteiten van mijn rende krant maakte een thema- wisseling. Toen begon iedereen Weer later, toen ik voor de ge- huidige werk, de borrels en de Luitenant nummer, waarin al het nieuws uit zich af te vragen of de lezers meente Den Haag werkte, moest toespraken waren vervangen Omdat mijn vader als dienst- de miljoenennota stond. Je kon het nog wel interessant vonden, ik op Prinsjesdag altijd van het door een online samenzijn met plichtig militair, om precies te de stukken op vrijdag halen, wel die bijagen, die steeds meer als stadhuis naar de Kloosterkerk de Troonrede als hoofdschotel en zijn luitenant, in de jaren vijftig een steekwagentje meenemen mosterd na de maaltijd kwamen. zien te komen, want daar moest een quiz toe. En, niet te vergeten, vaak straf kreeg wanneer hij met was het devies. Er waren pers- Ook omdat het meeste nieuws al ‘mijn’ wethouder speechen voor thuisbezorgde oranje tompoucen zijn compagnie te laat was met conferenties op departementen. ruim voor Prinsjesdag op straat ondernemers en was er aanslui- om daar voor de thuiswerkers het strijken of hijsen van de vlag We hielden interviews, met de lag. Dan had Frits Wester alle tend een bijeenkomst van de extra cachet aan te geven. of met het presenteren van het premier of met de minister van belangrijke stukken weer eens bestuurders van de vier grote geweer. Dan werd hij een dag of Financiën. Achtergrondgesprek- te pakken. Of een journalist van steden. Dat betekende dat je de Maar het blijft gek, zo’n kale wat in de kazerne opgesloten, het NRC. Het is mijzelf ook een route van de rijtoer moest over- Prinsjesdag.

ken met �inanciële woordvoer- pagina 8 Dinsdag 29 september 2020 De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden Dinsdag 29 september 2020 pagina 9 Oude documenten in de vergetelheid geraakt

1 HTM plaatsbewijzen nno 2020 lijken alle documenten op elkaar: ze zijn van plastic, formaat van een creditcard, geplastiﬁ ceerd, en bevinden zich meestal in de portefeuille van 8 Rijbewijs Eerst aandacht voor het openbaar vervoer in Den Haag, dat zolang het er de drager, die er een speciaal mapje voor heeft. AH bonuskaart, paspoort, rijbewijs, OV-chipkaart, klantenkaart, kenteken auto, betaalpas van de bank… Ze Ook het rijbewijs was vroeger een dun velletje verstevigd papier van drie is, al verzorgd wordt door de HTM. Dit vervoerbedrijf met zijn destijds A hebben allemaal hetzelfde formaat. In de vorige eeuw was dat anders. Het salaris werd aan het eind van de maand contant uitbetaald op de werkvloer, geld pagina’s, in een roze signaalkleur, vernuftig in elkaar gevouwen voor de geelgroene bussen en trams had een keur aan bus- en tramkaartjes voor al- opnemen deed je bij het postkantoor met een kascheque, betalen van grote uitgaven met betaalkaarten, en polissen had je in diverse formaten. Het lijkt allemaal binnenzak of portefeuille. Sinds oktober 2006 heeft men hier ook een lerlei vervoer: enkele reis, overstapjes, rittenkaarten en abonnementen. Je decennia geleden en in de vergetelheid geraakt. Ter herinnering voert dit artikel u terug naar de jaren zestig tot negentig, toen elke betaling nog via een ponskaart creditcard-model pas van gemaakt, zodat sinds medio 2016 niemand meer kon ze in de voorverkoop aanschaffen bij de vele HTM-agentschappen, zo- moest worden opgestuurd naar de bank in een gefrankeerde enveloppe. in bezit is van een papieren rijbewijs. als de talloze sigarenwinkels en HTM-verkooppunten. Maar ook aan boord waren de chauffeurs en bestuurders voorzien van een keur aan kaartjes, 9 De betaalkaart die wel voor een meerprijs werden verkocht. Deze kaartjes waren in een Afrekenen in de winkel kon ook met de in 1968 geïntroduceerde betaal- houder op het dashboard gemonteerd en het wisselgeld op de bus bevond 7 kaart, die een limiet had van honderd gulden. In de winkel werd het bedrag zich in een geldla en op de tram in een zogenaamde geldwisselaar, die de ingevuld en de handtekening gezet. Door het tonen van de betaalpas conducteur aan zijn broekriem had bevestigd. Aangezien de HTM ook het controleerde de winkelier de rekeninghouder en stuurde de betaalkaarten interlokale vervoer verzorgde naar Wassenaar, Leiden en Delft, was er een op aan de bank, waarna het geld op zijn rekening werd overgemaakt. Later keur aan vervoersbewijzen in omloop. konden de betaalkaarten ook worden gebruikt voor geldopname in het buitenland. De betaalkaart werd uiteindelijk afgeschaft in 2002. 2 Klantenkaart Konmar Den Haag Dan hebben we nog de winkelpassen. Tegenwoordig geeft elke zichzelf res- 10 De kascheque pecterende winkelketen een klantenpas af. De verkopers van het Kruidvat Dan het geldverkeer. Je zou het niet zeggen, maar betalen met een pinpas steken bij elke aankoop hetzelfde riedeltje af: ”Heeft u een klantenkaart? is pas mogelijk vanaf 1988. Daarvoor werd contant afgerekend. Bij grote Nee? Wilt u dan een klantenkaart?” Uit de vele passen die ik uit de inboe- bedragen, zoals de aanschaf van een tweedehands auto, werd eerst een del van mijn ouders overhield, hierbij nog die van de Konmar, destijds de bezoek gebracht aan het postkantoor waar met kascheques (per stuk maxi- favoriete supermarkt van mijn vader. Hij kreeg een zegeltje als hij het win- kelwagentje terugbracht en spaarde zo elke tien weken een appeltaartje bij die heimelijk werd opgeborgen in een diepe broekzak, werd vervolgens de elkaar. Veel klanten lieten het karretje slingeren op het parkeerterrein aan aankoopmaal vij�honderd gedaan. Deeuro) kascheque geld kon werd worden in 1994 opgenomen. afgeschaft. Met deze buidel geld, de Waldorpstraat en zo had mijn vader soms om de week een appeltaart. Verzendenveloppe voor acceptgiro’s 3 Avropas 1987 Voor het betalen van rekeningen vanaf thuis werd vroeger gebruikgemaakt In 1988 overleed mijn vader, helaas veel te jong. Zo lang ik mij kan herinne- 8 van de onhandige ponskaarten, die bedrijven aan particulieren zonden ren, waren mijn ouders lid van de Avro en ontvingen daartoe jaarlijks een om af te rekenen. De oude gebruikers herinneren zich vast nog wel dat je Avropas waar ze, voor zover ik weet, nooit iets mee gedaan hebben. De pas bij het zetten van de handtekening steevast in een ponsgaatje schoot. Dat was zijn tijd ver vooruit en was toen al in creditcardvorm. 1 werd al beter bij de komst van de gladde acceptgiro’s. Hoewel de bank voornemens was in 2019 te stoppen met dit betaalmiddel, wordt er nog 4 Betaalpassen dusdanig veel gebruik van gemaakt, dat besloten is er nog mee door te 9 gaan. neer?” “Die meneer toont zijn betaalpas en betaalt daarmee.”) werd promo- 2 4 tieMet gemaakt diverse voorreclame�ilmpjes de nieuwe betaalpas. (“Wat doet Nogal die meneer, hilarisch hoe zijn betaalt de STER-spots die me- Nota PTT met onder andere John Cleese, André van Duin en Van Kooten en De Bie. In de twintigste eeuw was de PTT verantwoordelijk voor alle telefoon- aansluitingen, wat nu niet meer is voor te stellen met alle aanbieders van 5 Reçu PTT aangetekend stuk 1982 Herinnert u zich het aangetekende stuk nog? Dat werd ingeleverd bij het voor het leveren van telefoondiensten in april 1968. postkantoor, waarna u van de postbeambte een reçu ontving met daarop mobiele netwerken. In bijgaande a�beelding een nota van de PTT uit 1968 de geadresseerde en de dagstempel van het postkantoor. Op 1 november 11 Spaarpunten Avia 1982 heb ik blijkbaar iets aangetekend naar Utrecht gestuurd en bevond En dan ten slotte nog een document dat met het verdwijnen van de be- mij toen in het postkantoor aan de Zuidlarenstraat, onderdeel van het zich kende Albert Heijnzegels snel tot de vergetelheid zal behoren: de zegel- daar bevindende sigarenmagazijn Tim op nummer 82. 3 kaart. Zegeltjes kon je sparen bij onder andere De Gruyter, Simon de Wit, de Coöp, Zuidlarenstraatzegels, benzinemerken, jampunten van de Betuwe, 6 Inschrij�bewijs arbeidsbureau Tot 2002 was het verplicht voor elke werkloze die een WW-uitkering aan- en de Spar. Je spaarde voor handdoeken, pannen, messen, servies, dagtoch- vroeg bij onder andere GAK, DETAM of SFB zich direct als werkzoekende 5 6 tenkof�iepunten en soms zelfs van DE,koelkasten Van Nelle, of straalkachelspremie van de (PMC-club). maandclub Maar van Albert ook soms Heijn in te schrijven bij het arbeidsbureau. Ik heb daar al eens een uitgebreid 10 baar geld. Dit artikel sluit dan ook af met een spaarkaart van Avia, met nog artikel aan gewijd in deze krant. Na inschrijving werd de ongelukkige een rits losse zegels. werkloze medewerker overstelpt met vacatures, al dan niet passend bij zijn opleiding of arbeidsverleden en kreeg hij een zogenaamd bewijs van Ik realiseer me dat ik ook met dit artikel weer niet volledig heb kunnen inschrijving, dat op gezette tijden moest worden verlengd om de uitkering zijn. Ik hoop de lezer echter een leuk beeld te hebben gegeven van het te behouden. In 2002 werd het arbeidsbureau overgenomen door CWI, tot- papierverkeer in de vorige eeuw en waardering voor het gemak hoe we nu dat deze organisatie in 2008 opging in het UWV, dit jaar ruim 41 jaar mijn een betaling kunnen verrichten met, bij wijze van spreken, een ‘tikkie’. werkgever. Hiernaast een voorbeeld van zo’n bewijs. Ruurd Berendes 7 Oud deel 3 van de voorruit van mijn Ford [email protected] Naast het kentekenbewijs deel 1 en 2 bestond tot 1 januari 2014 het ori- 11 gineel en kopie deel 3 van het kentekenbewijs, wat nodig was om de auto te kunnen doorverkopen. De kopie bewaarde men thuis en het origineel werd jaarlijks per post verstuurd aan de kentekenhouder en diende met het voertuig te worden bevestigd. Na 2014 zijn we van al dit gedoe af en hebben webijbehorende, nu een eendelig zel�klevende kenteken plastic in de hoesjevorm van zichtbaar een… ja op hoor, de voorruit creditcard. van het De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden Dinsdag 29 september 2020 pagina 9 Oude documenten in de vergetelheid geraakt nno 2020 lijken alle documenten op elkaar: ze zijn van plastic, formaat van een creditcard, geplastiﬁ ceerd, en bevinden zich meestal in de portefeuille van 8 Rijbewijs de drager, die er een speciaal mapje voor heeft. AH bonuskaart, paspoort, rijbewijs, OV-chipkaart, klantenkaart, kenteken auto, betaalpas van de bank… Ze Ook het rijbewijs was vroeger een dun velletje verstevigd papier van drie hebben allemaal hetzelfde formaat. In de vorige eeuw was dat anders. Het salaris werd aan het eind van de maand contant uitbetaald op de werkvloer, geld pagina’s, in een roze signaalkleur, vernuftig in elkaar gevouwen voor de opnemen deed je bij het postkantoor met een kascheque, betalen van grote uitgaven met betaalkaarten, en polissen had je in diverse formaten. Het lijkt allemaal binnenzak of portefeuille. Sinds oktober 2006 heeft men hier ook een decennia geleden en in de vergetelheid geraakt. Ter herinnering voert dit artikel u terug naar de jaren zestig tot negentig, toen elke betaling nog via een ponskaart creditcard-model pas van gemaakt, zodat sinds medio 2016 niemand meer moest worden opgestuurd naar de bank in een gefrankeerde enveloppe. in bezit is van een papieren rijbewijs.

9 De betaalkaart Afrekenen in de winkel kon ook met de in 1968 geïntroduceerde betaal- 7 kaart, die een limiet had van honderd gulden. In de winkel werd het bedrag ingevuld en de handtekening gezet. Door het tonen van de betaalpas controleerde de winkelier de rekeninghouder en stuurde de betaalkaarten op aan de bank, waarna het geld op zijn rekening werd overgemaakt. Later konden de betaalkaarten ook worden gebruikt voor geldopname in het buitenland. De betaalkaart werd uiteindelijk afgeschaft in 2002.

10 De kascheque Dan het geldverkeer. Je zou het niet zeggen, maar betalen met een pinpas is pas mogelijk vanaf 1988. Daarvoor werd contant afgerekend. Bij grote bedragen, zoals de aanschaf van een tweedehands auto, werd eerst een bezoek gebracht aan het postkantoor waar met kascheques (per stuk maxi-

die heimelijk werd opgeborgen in een diepe broekzak, werd vervolgens de aankoopmaal vij�honderd gedaan. Deeuro) kascheque geld kon werd worden in 1994 opgenomen. afgeschaft. Met deze buidel geld,

Verzendenveloppe voor acceptgiro’s Voor het betalen van rekeningen vanaf thuis werd vroeger gebruikgemaakt 8 van de onhandige ponskaarten, die bedrijven aan particulieren zonden om af te rekenen. De oude gebruikers herinneren zich vast nog wel dat je bij het zetten van de handtekening steevast in een ponsgaatje schoot. Dat werd al beter bij de komst van de gladde acceptgiro’s. Hoewel de bank voornemens was in 2019 te stoppen met dit betaalmiddel, wordt er nog dusdanig veel gebruik van gemaakt, dat besloten is er nog mee door te 9 gaan. Nota PTT In de twintigste eeuw was de PTT verantwoordelijk voor alle telefoon- aansluitingen, wat nu niet meer is voor te stellen met alle aanbieders van

voor het leveren van telefoondiensten in april 1968. mobiele netwerken. In bijgaande a�beelding een nota van de PTT uit 1968 11 Spaarpunten Avia En dan ten slotte nog een document dat met het verdwijnen van de bekende Albert Heijnzegels snel tot de vergetelheid zal behoren: de zegel- kaart. Zegeltjes kon je sparen bij onder andere De Gruyter, Simon de Wit, de Coöp, Zuidlarenstraatzegels, benzinemerken, jampunten van de Betuwe,

en de Spar. Je spaarde voor handdoeken, pannen, messen, servies, dagtoch- tenkof�iepunten en soms zelfs van DE,koelkasten Van Nelle, of straalkachelspremie van de (PMC-club). maandclub Maar van Albert ook soms Heijn 10 baar geld. Dit artikel sluit dan ook af met een spaarkaart van Avia, met nog een rits losse zegels.

Ik realiseer me dat ik ook met dit artikel weer niet volledig heb kunnen zijn. Ik hoop de lezer echter een leuk beeld te hebben gegeven van het papierverkeer in de vorige eeuw en waardering voor het gemak hoe we nu een betaling kunnen verrichten met, bij wijze van spreken, een ‘tikkie’.

Ruurd Berendes [email protected] 11 pagina 10 Dinsdag 29 september 2020 De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden

hij de eeuwenoude mozaïeken Molkenboers uitvoerig bestuderen. Zijn belangstelling voor de mozaïek- kunst is hier ontstaan en hij zag mozaïeken opeens grote mogelijkheden voor zichzelf. Antoon begon met ezers van De Haagse tijden hebben dit jaar het vervaardigen van kleine mo- al drie keer iets kunnen lezen over de Antho- zaïekjes en kreeg uiteindelijk in L nius Abtkerk in Scheveningen. Driemaal is 1924 op aandringen van archi- scheepsrecht? Niet als dit artikel ook wordt geplaatst! tect Jos Cuypers van pastoor van Ik ga van start. Wellicht ten overvloede nogmaals te der Ven de opdracht voor het vermelden dat het thema van dit immense mozaïek in maken van het mozaïek voor de deze tijd past, namelijk een epidemie. Of de corona- Anthonius Abt. Voor de belich- crisis ook dit keer met een wonderlijk gebed bestre- ting ontwierpen de architecten den kan worden betwijfel ik, want de wereld hoopt een raamconstructie die als een eerder op een effectief vaccin. Hoe dan ook voel ik mij Ontwerp Onze Lieve Vrouwe Kerk geroepen tevens een en ander uit de doeken te doen Behalve het glas-in-lood, wat hij Molkenboer ook van glaswerk Deze is van binnenuit nauwe- in verband met het mozaïek, en wel over de maker, de ook voor de Anthonius Abtkerk en mozaïek had voorzien, moest lijkshoe�ijzer te zien om en het dat mozaïek is wat het buigt. nog heer Antoon Molkenboer. maakte (zie De Haagse Tijden eveneens wijken voor de Atlan- eens extra bijzonder maakt. nummer 12), ontwierp Antoon tikwall. Tot slot moest hij zijn Antoon Molkenboer was een De in 1872 in Leeuwarden en maakte een doorstart naar ook het glas voor de Onze Lieve atelier aan de Lombardstraat praktisch zakenman. Hij had geboren Antonius Hendricus de Student Arts League in New Vrouwe van Goede Raad kerk in opgeven en na vele omzwer- altijd werk in voorraad en ging Johannes Molkenboer was de York. Daaruit voortvloeiend het Bezuidenhout. Deze werd in vingen vond hij uiteindelijk vaak met een mapje ontwerpen tweede zoon van een gezin van kreeg hij in 1908 de opdracht 1944 per ongeluk plat gebom- onderdak in Haarlem om zich langs potentiële klanten. “You veertien kinderen. De kiem van voor een interieurontwerp voor bardeerd als gevolg van een daar voorgoed te vestigen met must show the goods. Als je iets zijn kunstenaarschap begon het Majestic Theatre in Los mislukte aanval van de gealli- zijn gezin. Antoon trouwde in wilt bereiken moet je laten zien al op zijn twaalfde, toen hij Angeles. Dit theater werd helaas eerden op de Duitsers. Zelf werd 1903 met Geneviève d’Audissou wat je in huis hebt”, was zijn tekeningetjes zat te maken in in 1933 al gesloopt. hij ook slachtoffer als gevolg van die in een hoedenwinkel in motto. In Den Haag heeft hij nog het atelier van zijn oom Antoon een gedwongen huisuitzetting. Amsterdam werkte en die hij meerdere mozaïeken gemaakt, Derkinderen. Derkinderen was De bezetter besloot namelijk dat ontmoette bij een tramhalte. Het onder andere voor het Lloyd een Brabantse kunstschilder, zijn woonhuis in de Van Beu- echtpaar kreeg drie dochters. gebouw aan de Vijverberg en niningenstraat gesloopt moest Met Geneviève ontwierp hij kos- de Poolse Ambassade. Deze zijn was een studiegenoot van Jan worden voor de aanleg van de tuums voor de lustrumfeesten er helaas niet meer. Nog wel te Tooropgra�icus en en onder ontwerper. andere Hij bekend Atlantikwall, een verdedigings- van de universiteiten van Delft, bezichtigen zijn het timpaan van de glas-in-loodramen van linie tegen de geallieerden. Het Utrecht en Leiden. Voor een van boven de ingang van de kerk de Amsterdamse Beurs van moet een angstig en overhaast de feesten moest er een Byzan- aan het Kamperfoelieplein, Berlage. De jonge Antoon werd vertrek zijn geweest, want tijns decor ontworpen worden het gedenkmonument voor de gestimuleerd te blijven tekenen, volgens getuigen dwarrelden in imitatiemozaïek. Hij hield dichter Albert Vogel aan het blijkbaar zag zijn oom talent in overal tekeningen door de niet van half werk en omdat hij Frederik Hendrikplein en het hem, en zo kwam hij na de HBS straat. Overigens werden heel dat decor zo natuurgetrouw Zonnemozaïek in de hal van het op de richting Tekenen van de veel Hagenaars de dupe van de mogelijk wilde maken, wist hij Dalton Lyceum. Amsterdamse lerarenopleiding aanleg en moesten gedwongen via de lustrumorganisatie een terecht. Daarna vervolgde hij verhuizen. De Kerk van de Hei- studiereis te regelen naar het Eric Leeuwenberg Antoon Molkenboer poseert voor de schetsen zijn studie aan de Rijksacademie van het Anthonius Abt lige Martelaren van Gorcum, die Italiaanse Ravenna. Hier kon [email protected] Broederschool Paramaribostraat et veel belangstelling las ik het artikel van Jan Jehee over de school in de Paramaribostraat. Ik ben Kees, M die voor Jan (op de achterste rij helemaal rechts) op de groepsfoto staat. Onze achternaam Janssen hebben we in 1974 kunnen veranderen. Dat was voor mijn werk in het zieken- huis (longarts) handig, want er waren meestal drie artsen met die naam. Jan gaf een prachtige beschrijving van de school. Zelf heb ik mijn herinneringen die teruggaan naar mijn jeugd in Nederlands-Indië voor mijn nageslacht opgetekend. Hieronder een stukje over de broederschool.

Met lijn 1 vanaf het Prins Mauritsplein, met Ton Swarttouw en Godfried van der den dan Stratego of gingen voetballen. Zo verhuisde Tettero op een gegeven of als ik die gemist had de halte aan de Lugt. Toen die verhuisden naar respec- Broeder Marius stond soms in het doel moment helemaal naar Spekholzerheide, Statenlaan, reed ik als achtjarige naar tievelijk Huis ter Heide en Amsterdam en hield de bal dan tegen met zijn ha- diep in Limburg. Dat maakte indruk. de stad. Uitstappen bij het Alexander- bijt. De school had een heel goede naam. plein en verder lopen via de Javastraat om bij hun te logeren. Van Godfried was Bekende mensen als minister-president Op school kregen we muziek van Bulletje en de Surinamestraat naar de Parama- de�ietste anekdote ik er als dat elf- hij of bankdirecteur twaal�jarige heenwilde Jan de Quay hebben erop gezeten. Mijn- Bierbuik. Vanaf de vijfde klas ook Frans. ribostraat. In de derde klas bij broeder worden, net als zijn vader. Dat hij niet heer Vredenbrecht, van de vierde klas, In het laatste jaar bij broeder Benedic- Marius zaten jongetjes van rijke ouders zo goed kon rekenen was volgens hem was een rasverteller. We hingen aan zijn tus, in voorbereiding op de middelbare uit Scheveningen en kinderen uit de geen probleem als hij de directeur was. lippen. Als je de klasfoto’s ziet, zaten er school kregen we ook algebra. Kennelijk Malle Molen bij elkaar. Piet Fokke had Wel won hij alles met Monopoly. Later meestal rond de veertig leerlingen in de was het wel een goede klas. daar een speciale status, want zijn werd hij de topman van de ING. We klas. Iedereen werd bij zijn achternaam vader was koetsier. Vriendjes werd ik bleven tussen de middag over en speel- genoemd. Kees Jansveld, [email protected] De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden Dinsdag 29 september 2020 pagina 11

In elke editie van De Haagse Tijden stapt autojournalist John Vroom weer even in een auto die vroeger door Den Haag reed. Alfa Romeo Giulietta k ben altijd blij verrast als ik onderweg een klassieker tegenkom. En ja hoor, daar I stond hij, een zandkleurige Alfa Romeo Giulietta 1.6, geparkeerd aan de Paul Krugerlaan. Tegelijkertijd moest ik ook denken aan Kiki, een kortstondige jeugdliefde uit begin jaren zeventig die daar woonde. Haar ouders hadden een ban- ketbakkerij. Zeer verleidelijk, zowel Kiki als die gebakjes, maar dat terzijde. Terug naar de Alfa Giulietta.

In 1977 werd de Giulietta lietta toch ook heel apart als een geïntroduceerd als opvolger Sedan. Het interieur was ook erg van de succesvolle Giulia, na eigenzinnig. Het leek wel of alles zo’n vijftien jaar. Technisch moedwillig anders dan anders gezien was deze Giulietta heel moest. Neem het stuur bijvoor- bijzonder door zijn complexe beeld. Dat is eigenlijk niet uit te transaxle-techniek en een leggen zonder foto, maar geloof de versnellingspook die niet zodat de olie en alle metalen hij wat comfortabeler was afge- motor van lichtmetaal met twee mij, heel apart. En dat gold ook van hout was, maar van plastic, de juiste temperatuur hadden. veerd. Opvallend was natuurlijk bovenliggende nokkenassen voor de klokken, waarbij de waarbij op den duur de bruine En dat gold ook voor de motor, de wigvorm van de carrosserie en een remsysteem met aan de toerenteller tegen de klok in lak afsleet en er wit kunststof want koud wegscheuren was uit en het korte kofferdeksel met binnenkant geplaatste rem- draaide. Een designgrapje dat zichtbaar werd. Het meubilair den boze bij deze Giulietta. Maar de geïntegreerde spoiler. Dat schijven. Uniek destijds in de nu, zo’n 43 jaar later, door BMW zag er prima uit en zat ook als hij dan op de goede tempera- maakte deze auto in 1977 een middenklasse, maar het design in al zijn modellen weer wordt lekker. Zwak punt voor veel tuur was, dan bood de motor su- zeer moderne en eigenzinnige toegepast, met de nodige kritiek perveel Alfa rijgenot. Het geluid verschijning en dus geen alle- de smaak, vergeleken met zijn overigens. Het handschoenen- lingsbak. De lange versnellings- en het vermogen was imposant mans vriend. En dat was maar voorganger.viel niet bij de Hoekigheid echte Al�isten was in kastje was uitgevoerd als een pookniet-lie�hebbers was gekoppeld was deaan versnel- een en maar weinig andere merken goed ook, want het was een Alfa die tijd mode en dat zag je terug wat hakerige versnellingsbak. Je boden in die tijd zo veel rij- Romeo. Ik houd nog steeds van in het hele design. Mooi of niet zou je zeggen. Kwalitatief was voelde dat er een lang stangen- plezier en Alfa was dan ook dit merk! mooi, hij had wel een eigen ka- dezeschui�la. Giulietta Kunst toch voor wat de kunst,minder stelsel tussen zat. Het vereiste uniek wat betreft de rijeigen- rakter met zijn hoge, korte kont. uitgevoerd dan zijn voorganger veel liefde en begrip, want ook schappen en het motorkarakter. John Vroom Zelf reed ik in die jaren een Alfa en dat zag je aan de knopjes en de versnellingsbak was gebaat Het rijden was iets minder spor- [email protected] Sud Sprint, maar vond deze Giu- bijvoorbeeld aan de knop van bij een goede opwarmfase, tief dan zijn voorganger omdat

Beauties of the Sixties (34) John Vroom (autojournalist)

Angéla werd het zat steeds te moeten aanhoren van haar In de jaren ’60 vriend wat er ONDER waren vrouwen de motorkap van en auto’s nog zijn Opel Manta aan onlosmakelijk vermogen lag en zij met elkaar vond het tijd worden verbonden in dat hij meer aandacht promotie- en zou besteden aan wat reclame-uitingen er OP de motorkap lag. en geven nu een Vandaar dus! nostalgische blik

op het tijdsbeeld van toen. pagina 12 Dinsdag 29 september 2020 De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden Dinsdag 29 september 2020 pagina 13

In 50 jaar uitgegroeid tot Deze agenda bevat allerlei activiteiten die voor lezers van De Haagse Tijden interessant kunnen zijn – tentoonstellingen, lezingen, informatie, cursussen, muziek, theater, enz. Heeft u activiteiten te NIEUW GELUID OP Eropuit! melden? Stuur uw gegevens op via e-mail naar [email protected] of bel: 070 - 360 76 76 Haags familiebedrijf met

RADIO WEST Munten, postzegels, bankbiljetten en ansichtkaarten ENFF Kick-Off: short takes on Corona Times meer dan 80 medewerkers Ergens slingeren nog de postzegelalbums van opa op zolder. Waar zijn de munten van Het Film Festival voor Oost- en Zuid- Elektricien Jacques van Ginderen liep waar de familie trots op is. Ook werd pa eigenlijk gebleven? En zijn die ansichtkaarten bestemd voor het oud papier? U bent oost Europese cinema vindt dit jaar Vanaf maandag 5 oktober klinkt op de werkdagen een nieuw geluid op 14 september 1970 de Kamer van Jacques van Ginderen een aantal jaren niet de enige met vragen over een verzameling munten, postzegels, papiergeld, ansicht- plaats in november. Als warming-up met nieuwe programma’s op Radio West. Al vanaf 6.00 uur ‘s morgens Koophandel in, om zich in te schrijven. later zelf geridderd. Mede door zijn inzet kaarten of penningen. Daarom houdt de Munten- en Postzegel Organisatie (MPO) elke is er tot eind september een online hoor je het nieuws in ‘West Wordt Wakker’, gepresenteerd door Tjeerd Vanuit de kelderbox in zijn ouderlijk huis met het sponsoren van zoveel sportver- woensdag een open inloopdag. Wie zijn of haar verzameling deskundig en gratis wil voorprogramma te volgen. Jonge laten beoordelen, kan tussen 10.00 en 16.00 uur terecht bij de MPO, Energieweg 7, IJs- regisseurs uit de Balkan stellen Spoor en Jorinda Teeuwen. Zij gaan door tot 10.00 uur, dus dat zijn op de Aaltje Noorderwierstraat, moest enigingen. Er is vrijwel geen sportveld in twee extra uren nieuws ten opzichte van de oude programmering! selstein, nabij Utrecht. Aansluitend is er desgewenst advies met betrekking tot verkoop Den Haag in die tijd overal het ouderwetse de regio waar het gele bord niet staat. Na of verzekering. Informatie: 030-6063944 of kijk op www.mpo.nl. katoendraad van het elektrische net ver- vijftig jaar Van Ginderen in het straat- eenmalig hun korte �ilms beschik- Elke werkdag ziet er vanaf 5 oktober als volgt uit: bekijken via de online kanalen van vangen door vinyldraad. Binnen een jaar beeld, is de eenmanszaak uitgegroeid Goud, zilver, kunst, curiosa en militaria baar. Lie�hebbers kunnen deze gratis 06.00-10.00 uur West Wordt Wakker, met Tjeerd Spoor en Jorinda Teeuwen ging dit zo goed dat het bedrijf verhuisde tot een Haags familiebedrijf met meer teerd op het nieuwe normaal zoals die wordt ervaren in Oost- en Zuidoost Europa. 10.00-12.00 uur Aan de Bak, met Patrick van Houten het ENFF. In de �ilms wordt gere�lec- naar de Laan van Meerdervoort. Dochter dan tachtig medewerkers en meer dan In de la ligt nog die gouden ketting van oma. Ergens ligt nog een potje met oude siera- Wat heeft de coronacrisis ons geleerd? Met humor en charme delen de Oost-Europese 12.00-14.00 uur Muijs in de Middag, met Bas Muijs den. Dat oude beeldje of die zilveren miniatuurtjes in de kast, zijn die nog wat waard? Irene de Lange-Van Ginderen: “Mijn oma zestig gele auto’s. De gele auto’s zorgen, in 14.00-16.00 uur Muziek aan Zee, mer Marjolein Visser En hebben die oude onderscheidingen en militaire spulletjes nog waarde? Allemaal heid en de nieuwe realiteit als gevolg van COVID-19. 16.00-19.00 uur West komt Thuis met Justin Verkijk deed de telefoon en de zaak bloeide in combinatie met sponsoring van heel veel vragen met betrekking tot goud, zilver, kunst en curiosa of militaria. Bezoek eens onze �ilmmakers hun overdenkingen en perspectieven op het isolement, de afstandelijk- korte tijd op. Mijn vader groeide letterlijk sportverenigingen en de commercials op open inloopdag, elke donderdag van 10.00 tot 16.00 uur. U bent dan welkom bij MPO/ Het voorprogramma van het festival is t/m wo 30 sept te zien via www.enff.nl “We gaan je ècht vertellen wat er allemaal gebeurt” de kelderbox uit!” Later ontmoette hij zijn lokale zenders, voor grote herkenbaarheid Heritage op de Energieweg 7 te IJsselstein, vlakbij Utrecht, voor een gratis en vrijblij- vrouw Rita, met wie hij de zaak verder van de onderneming in de regio Haag- vende taxatie. Aansluitend krijgt u desgewenst advies met betrekking tot verkoop of De zon waarnemen op Hofwijck In ‘West Wordt Wakker’ staat het nieuws uit de buurt, maar ook de hoofd- heeft uitgebreid. “In eerste instantie zat landen. Van Ginderen is dan ook een echt verzekering. Voor meer informatie: 030-6063944. Op zaterdag 3 oktober 2020 organiseert lijnen van het nieuws in Nederland en de rest van de wereld centraal. Om bij het bedrijf onder ons woonhuis. Wij zijn Haags bedrijf. Irene van Ginderen: “Wij te blijven hoef je dus alleen nog maar naar Radio West te luisteren. Stichting Sterrenwacht Rijswijk samen echt opgegroeid met het bedrijf.” Na twin- zijn gericht op de regio Haaglanden, onze Omniversum viert wereldpremière BBC Earth’s Antarctica met Huygens’ Hofwijck een zonnekijkdag. In ‘West Wordt Wakker’ is weerman Huub Mizee natuurlijk ook iedere tig jaar op de Laan van Meerdervoort ver- medewerkers komen hier vandaan en wij Hofwijck was de buitenplaats van Constan- dag te horen, alsmede de ANWB met de laatste verkeersinformatie. huisde het installatiebedrijf in 1991 naar willen dichtbij de mensen blijven, zodat Omniversum is trots dat het tijn Huygens en later de woning van zijn Presentator Tjeerd Spoor legt uit: “We willen je met een goed gevoel aan de wereldpremière heeft beroemde zoon Christiaan Huygens, Neder- de dag laten beginnen en je helemaal bijpraten over wat er die dag speelt. de Zichtenburglaan. Irene van Ginderen: we er snel kunnen zijn als mensen ons “De buren op de Laan van Meerdervoort nodig hebben.” van BBC Earth’s Antarctica. lands grootste wetenschapper ooit. Chris- Van een grote brand in je stad en aftredende wethouders, tot aan de Ameri- tiaan keek graag naar de sterren en was waren daar alleen maar blij mee, de gele kaanse presidentsverkiezingen. Maar wel op een manier die fijn is om naar over de wonderlijke wezens enorm goed in het schatten van afmetingen te luisteren, met nog betere muziek”. autootjes namen de wijk over!” Sindsdien opDe enprachtige rond het grootbeeld�ilm mysteri- en afstanden tot de zon. Het is daarom een huist het bedrijf op het industrieterrein euze continent draait vanaf unieke kans om op deze dag in zijn schoe- Elke dag hoor je Martin Bruin over ADO Den Haag en Angelique Werner van het ZKD. “Het grappige is dat heel veel 8 oktober minimaal een nen te kunnen staan. Op het voorplein van is onze uitgaansexpert. “En natuurlijk ga ik het samen presenteren met Hofwijck zullen een aantal telescopen en Jorinda Teeuwen, dat is ook heel leuk! Zij produceert al jaren mijn pro- Hagenaars altijd even naar rechts kijken bij het stoplicht, voor de tijd theater. Omniversum viert instrumenten staan opgesteld, waarmee u gramma en langzaam maar zeker is ze steeds vaker te horen in de uit- dehal�jaar wereldpremière in het Haagse met �ilm- een naar de zon, de dichtstbijstaande ster, kan en de temperatuur.” In 1995 ontving zending. Iets dat mij en de luisteraar goed beviel, juist daarom gaat ze feestelijk weekend op 10 en kijken. Eén van de instrumenten is een zo- nu in ‘West Wordt Wakker’ een veel grotere rol spelen.” Het zal wel Van Ginderen de Zilveren Ooievaar genaamde ‘protuberansen kijker’, waarmee even wennen worden voor Tjeerd om zo vroeg op te staan, omdat hij voor haar inspanningen. Een prijs en oud. Antarctica is een mysterieus continent met talrijke wonderlijke wezens. Met de u op een veilige manier naar de atmosfeer juist gewend is pas later op de dag te presenteren. “Klopt, maar ik heb nieuwste11 oktober. technieken De �ilm draait dook dan BBC doorlopend Earth onder en het er tweezijn tal meter van leukedikke activiteitenijs om er dansende voor jong van de zon kan kijken. In deze atmosfeer, de ‘Corona’ genoemd, komen grote vlammen in het verleden al acht jaar een ochtendprogramma gepresenteerd bij voor, die door dit instrument zijn waar te nemen. De amateur-astronomen van de Stads Radio Den Haag en later bij Den Haag FM, dus dat komt goed, ik alles op Antarctica en de omliggende eilanden; zware zeeolifanten verdedigen hun Sterrenwacht Rijswijk staan klaar om al uw vragen over de zon en de instrumenten te weet hoe het is.” harems,kwallen, koddigeduizenden pinguïns zeesterren zoeken en tussen�lamboyante miljoenen naaktslakken soortgenoten te �ilmen. hun jong Er gebeurt en zeelui- van beantwoorden. U dient zich vooraf aan te melden via [email protected] o.v.v. MIJMERINGEN paarden laten hun indrukwekkende jachttechnieken zien. “Zonnekijkdag Hofwijck”. Naast de vaste gasten is er ook elke dag een verslaggever op pad. “Die verslaggever is waar het nieuws op dat moment is. Dat kan bij een John Vroom • [email protected] Wanneer & waar: za 10 & zo 11 okt, 10.00–19.00u, Omniversum, President Kennedylaan 5 Wanneer & waar: za 3 okt, 12.00 – 17.00u, demonstratie zijn of bij een grote brand. We gaan je vertellen wat er Meer informatie via www.omniversum.nl Buitenplaats Hofwijck, Westeinde 2A (Voorburg) op dat moment in je omgeving speelt. Maar dat gaat ook verder: in Studio De Stad legt het loodje en zo staat er dan weer Meer informatie via www.hofwijck.nl Haagsche Bluf hebben we gedurende de corona-crisis een netwerk Als kind ben ik opgegroeid met het een winkel leeg in het winkelcentrum. Muziek, gedichten en verhalen over dieren opgebouwd van oud-regionoten die in het buitenland wonen. Die gaan begrip: ‘We gaan naar de stad’. Dat bete- Internet heeft met vallen en opstaan Hondenuitje naar Fotomuseum op dierendag we als correspondenten inzetten. Nu de verkiezingen in Amerika spelen, kende óf naar de halte van bus 4 op het Op 4 oktober, Dieren- kan die oud-Hagenaar die in de VS woont zeker een telefoontje van ons veel winkelfuncties overgenomen. En ik Eerensplein óf de halte van tramlijn 6 op moet zeggen dat wij heel goede erva- dag, biedt de Haagse De tentoonstelling Being Human van Wil- verwachten. Jorinda en ik hebben er zin in!” Kunstkring een spran- liam Wegman krijgt veel belangstelling. het Kleine Loo óf met de auto parkeren ringen hebben met internetaankopen. kelend programma Het nieuwe ‘West Wordt Wakker’ en de andere nieuwe programma’s op het Plein. En daar werden alle zaken Vaak gun je lokale ondernemers nog met muziek, zang en de portretten die Wegman al ruim veertig zijn vanaf 5 oktober te horen op Radio West, via 89.3 FM, DAB+ en gekocht bij de Bijenkorf, V&D, Hema of de handel, maar wij hebben al een paar voordracht, waarin jaarNiet vanalleen zijn kunstlie�hebbers Weimaraners maakt. waarderen Hon- online via de Omroep West app en de website Omroepwest.nl. bij speciaalzaken die in de buurt niet maal meegemaakt dat het product dat dieren prominent de deneigenaren herkennen de opperste te koop waren. Ik herinner mij Pander, wij wilden hebben niet via hen kon wor- hoofdrol spelen: een concentratie die er nodig is bij fotograaf Meddens, Pelger, de Bonneterie, ja den geleverd, maar wel rechtstreeks via keuze uit de 11 dier- én model om de ingenieuze en vaak kundige dichtoefenin- humoristische poses vast te leggen. Voor noem alle bekende namen maar op. In internet bij de producent. Dus dat helpt gen van Trijntje Fop de Amerikaan William Wegman vervullen de buurt had je de slager, de bakker, de die ondernemers ook niet. Je vraagt je van Johannes Röntgen; de Weimarse staande honden die bij hem melkboer, de slijter, de sigarenboer. Alle- soms af: wat kopen we nog eigenlijk in dierenpreludes van thuis leven de rol van muze. De inspiratie maal heel helder en duidelijk. Voorzich- het winkelcentrum? Ja, boodschappen Bernard Sigtenhorst begint in 1970 wanneer de Weimaraner bij Albert Heijn, Jumbo en Lidl, Kruitvat Meyer; komische dierenliedjes op tekst van Willem Wilmink gecomponeerd door Rixt met de naam Man Ray, genoemd naar op het Eerensplein en daarmee begon en Etos of Hema en voor lekker vlees van der Kooij; Dierenriemvariaties van Peter Visser. Er zijn fabels, korte verhalen, Wegmans favoriete kunstenaar, uit zich- gedichten en korte versjes te horen van Jean de la Fontaine, Toon Tellegen, Brigitte Spie- zelf voor Wegmans camera gaat zitten. In detig nieuwezag ik de ontwikkeling eerste zel�bedieningswinkel op consumen- naar de Keurslager, maar dat is het dan. geler en Kees Stip. Met medewerking van Albert Brussee, Franciska Dukel, Rixt van der plaats van zijn trouwe metgezel naar zijn tengebied. Het gedrag van de consument De rest gaat via internet. De vraag is dus Kooij, Piet van der Pas, Anita Poolman, Rob Scholten, Brigitte Spiegeler, Gerrit Vennema mand te sturen, besluit Wegman gebruik begon te veranderen. En wie had toen hoe het winkellandschap eruit zal zien en Peter Visser. Vanwege de huidige maatregelen is er plaats voor een beperkt aantal te maken van het moment. William Wegman was op dat moment al een bekend kunnen bedenken dat het er vijftig jaar over een jaar of twintig. Ik heb eerlijk toeschouwers. De voorstelling wordt ook gestreamd, zodat u vanuit huis mee kunt conceptueel kunstenaar, maar het zijn de talloze haast menselijke portretten van zijn later zo uit zou kunnen zien als momen- gezegd geen idee, maar betwijfel ernstig kijken. Ook hiervoor moet u reserveren. immer groeiende roedel honden die hem wereldwijde faam opleverden. Voor één teel het geval is. Nu lees je niet anders of de detailhandel in de huidige vorm keer kunnen bezoekers samen met hun trouwe viervoeter van deze bijzondere foto’s Reserveren: 070-3647585 (woensdag t/m vrijdag 12.00-17.00 uur; zaterdag en zon- genieten. Speciaal op dierendag heeft Fotomuseum Den Haag een bezoekuur voor dan dat warenhuizen een achterhaald nog wel zal bestaan. Dan hebben we dag 13.00-17.00 uur. Toegang: vrijwillige bijdrage. honden en hun baasjes ingesteld. fenomeen zijn en de een na de ander alleen nog herinneringen aan de groen- Download de gratis Omroep West app. gaat failliet. De detailhandel is naar teboer, de Blokker en de markt waar je Wanneer & waar: zo 4 okt, 15u, Haagse Kunstkring, Denneweg 64 Wanneer & waar: zo 4 okt, 9.30 – 10.30u, Fotomuseum Den Haag, Stadhouderslaan 43 elkaar blijven kijken en op hun handen gulden nog een daalder waard was. En Meer informatie via www.haagsekunstkring.nl Meer informatie via www.fotomuseumdenhaag.nl blijven zitten en de een na de ander dat zijn mooie herinneringen, toch? pagina 12 Dinsdag 29 september 2020 De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden De Haagse Tijden - De Haagse krant van alle tijden Dinsdag 29 september 2020 pagina 13