Pieter Lodewijk) / Archief
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Nummer Toegang: KRAM Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief Het Nieuwe Instituut (c) 2000 This finding aid is written in Dutch. 2 Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief KRAM KRAM Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief 3 INHOUDSOPGAVE BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF......................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker.......................................................................6 Citeerinstructie............................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.........................................................................6 Archiefvorming.................................................................................................7 Geschiedenis van het archiefbeheer............................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer.............................................................7 Kramer, Pieter Lodewijk............................................................................7 Bronnen.........................................................................................................11 BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN........................................13 KRAM.110336139 I Tekeningen......................................................................13 KRAM.110326646 A. Bruggen met daarbij behorende openbare voorzieningen voor de dienst publieke werken te Amsterdam....................................................13 KRAM.110326787 B. Overige ontwerpen..............................................................24 KRAM.110326813 II Overige stukken.............................................................27 KRAM.110658829 Supplement 1...................................................................28 KRAM Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief 5 Beschrijving van het archief Beschrijving van het archief Naam archiefblok: Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief Periode: 1915-1954, (1881-1961) Archiefbloknummer: KRAM Omvang: 13,10 meter Archiefbewaarplaats: Het Nieuwe Instituut Archiefvormers: Kramer, Pieter Lodewijk 6 Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief KRAM Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal doen. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Het Nieuwe Instituut, Rotterdam, Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief, nummer toegang KRAM, inventarisnummer ... VERKORT: Het Nieuwe Instituut, Rotterdam, Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief (KRAM), inv.nr. ... Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Het archief is openbaar KRAM Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER Het archief werd in 1972 door de stichting Architectuur Museum (SAM) overgedragen aan de Staat en in beheer gegeven bij het Nederlands Documentatiecentrum voor de Bouwkunst (NDB).Een muziekkast, ontworpen door P. Kramer, werd in 1978 in bruikleen afgestaan aan de SAM door E. Swaan te Eindhoven. Zoals een blik in de inventaris duidelijk zal maken, bestaat het grootste gedeelte van het archief uit tekeningen van bruggen en viaducten en de daarmee samenhangende voorzieningen die Kramer in dienst van Publieke Werken in Amsterdam maakte.In 1972 werd, in het kader van een onderzoeksproject van de G.U. te Amsterdam een eerste summiere beschrijving van de tekeningen gemaakt door Klaas Kuipers. De tekeningen werden vervolgens per serie brugnummers geborgen in ladekasten.Doordat de afgelopen tijd het archief van Kramer veelvuldig geraadpleegd werd en er veel tekeningen van extra groot formaat aanwezig zijn, werd in het begin van dit jaar een begin gemaakt met het ompakken van de tekeningen in grote omslagen door de archivaris studiezaal Wijnand Bloemink. Bij deze werkzaamheden werd geconstateerd, dat veel van de oudere tekeningen in dusdanig slechte staat verkeren, dat ze niet meer geraadpleegd kunnen worden totdat ze gerestaureerd zijn. (Een aantekening in het studiezaalexemplaar van deze inventaris geeft aan welke inventarisnummers het gaat).In het begin van september werd een begin gemaakt met de herinventarisatie van het archief.De stukken zijn chronologisch gerangschikt binnen de in de inventaris gekozen hoofdstukken.Aan het einde van de inventaris is een bijlage opgenomen waarin brugnummers verwijzen naar inventarisnummers. Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER Kramer, Pieter Lodewijk KRAMER, PIETER LODEWIJK (verkorte versie Bonas Essay) Pieter Lodewijk Kramer werd op 1 juli 1881 in Amsterdam. De architect zelf vertelde dat hij op zijn zeventiende bij een timmerman in de leer ging. Hij volgde daarna, waarschijnlijk op zijn zeventiende of achttiende jaar, de avondopleiding tot bouwkundig tekenaar aan de Industrieschool te Amsterdam, waar hij, samen met M. de Klerk, zijn eerste vorming ontving. De opleiding duurde vier jaar en was op de praktijk gericht, maar de leerlingen kregen ook teken- en theoretischelessen en wekelijks twee avondlessen over bouwkunde. Kramer werkte als jongeman een half jaar bij een botenbouwer, de toenmalige voorzitter van de Industrieschool, C. van Heemstede Obelt. De periode 1900-1911 Eind 1900 kwam Kramer te werken bij het architectenbureau van Eduard Cuypers 2 te Amsterdam. Kramer leerde J.M. van der Mey kennen en later S. de 8 Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief KRAM Clercq. Bij datzelfde bureau werkten ook M. de Klerk, B.T. Boeyinga, J. Boterenbrood, G.F. la Croix, A. Eibink en J.A. Snellebrand. De leerschool bij Cuypers zou de latere stijl van Kramer sterk beïnvloeden. Kramer stopte 1906 zijn werkzaamheden bij Cuypers om tot 1911 tijdelijk te gaan werken bij verschillende architectenbureaus. In de periode 1901-1902 was hij voor een half jaar tekenaar bij het architectenbureau van De Bazel. Hier nam Kramer twee eigenschappen over: alles tot in de details zelf ontwerpen; en met behulp van een geometrisch en proportie een systeem schetsen uitwerken. Hij werkte ook ruim een jaar bij B.J. Ouëndag, waar hij tegelijk lessen in constructietekenen kreeg. In 1907 trouwde Kramer met Johanna van der Weide. Tot hun vriendenkring behoorden De Klerk, die Kramer zeer bewonderde, en H.Th. Wijdeveld. De drie gezinnen hadden samen een molen aan een plas in Aalsmeer-Oost, die een ontmoetingsplaats voor kunstenaars werd. Publieke Werken Door de industrialisatie ondervond de stad Amsterdam enorme sociale en economische veranderingen. Organisaties zoals Architectura et Amicitia en de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst protesteerden tegen de daarop volgende drastische verandering van het stadsbeeld. De Bond Heemschut, uitte ook zijn kritiek. A.W. Bos, sinds 1907 directeur bij de Dienst der Publieke Werken Amsterdam, reageerde op deze kritieken met de benoeming in mei 1911 van Van der Mey als esthetisch adviseur van de gemeente. Vanaf 15 oktober 1911 werd Kramer aangesteld als assistent van Van der Mey. In 1916 werd Kramer aangesteld als esthetisch adviseur van de afdeling Bruggen van Publieke Werken (waaronder Riolering, Waterverversing en Bestrating), waarvan ingenieur W.A. de Graaf hoofd was. De Graaf werd zijn leermeester bij de bruggenbouw tot 1926, toen De Graaf tot directeur van Publieke Werken werd benoemd. In Amsterdam werden vanwege de modernisering van het transport de goederen niet meer via water vervoerd, maar steeds meer over het land. Dit had als consequentie dat het stadsverkeer sterk toenam. Daarom werden de bestaande straten verbreed en vele grachten gedempt. Bovendien moesten met de komst van de elektrische tram de bestaande bruggen worden verlaagd en verbreed. De vormgeving van de bruggen veranderde ook door de nieuwe technieken en materialen, met name gietijzer en later beton. Kramer vervulde deze baan tot 1952, het jaar van zijn pensionering. Bij de afdeling Bruggen van Publieke Werken Kramer streefde naar een type brug dat aan de eisen van het moderne stadsverkeer zou beantwoorden en tegelijk het historische Amsterdamse KRAM Kramer, P.L. (Pieter Lodewijk) / Archief 9 stadsbeeld niet zou aantasten. Hij beperkte daarom de experimentele ontwerpen tot de nieuwe stadsdelen. In de eerste bruggen is vaak de hand van Van der Mey te zien. Eerste particuliere opdrachten 1911-1916 Toen Kramer aan Publieke Werken van Amsterdam was verbonden, werkte hij ook aan enkele particuliere opdrachten. Belangrijk voor Kramers loopbaan was zijn medewerking aan het Scheepvaarthuis in Amsterdam, waarvan Van der Mey coördinator was. H.L. Krop was assistent van H.A. van den Eijnde, die met het beeldhouwwerk was belast.Tussen 1912-1916 werkte Kramer, samen met De Klerk, aan dat project. Het eerste ontwerp van Kramer als particulier architect was het gebouw voor de Bond voor Minder Marine-Personeel in Den Helder (1912-1914). Het gebouw, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog is verwoest, toonde een opvallende doelmatigheid en eenvoud. De asymmetrische compositie toonde een goed evenwicht van verticale en horizontale lijnen. Het kleurrijke interieur en de meubels werden door Kramer zelf ontworpen. De vormgeving was eenvoudig. Het meubilair was gemaakt van solide, niet te duur materiaal. Interieurs en meubilair Kramer is altijd geïnteresseerd geweest in het ontwerpen van interieurs en meubilair.