BIBLIOGRAPHISCHE ABKÜRZUNGEN 771 Bibliographische Abkürzungen

ANRW Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, ed. H. Temporini/ W Haase. Berlin, NewYork 1972ff. AP Anthologia Palatina, ed. H. Beckby. 4 Bde. München 21965-67 BKV Bibliothek der Kirchenväter. 1869-88, 2. Auflage München 1911-3 1 CChrL Corpus Christianorum. Series Latina, Turnholt 1953 ff. CGF Comicorum Graecorum Fragmenta I, 1, ed. G. Kaibel, Berlin 1899 (Nd. 1958) CIL Corpus Inscriptionum Latinarum. Berlin 1862 ff. CMG Corpus Medicorum Graecorum, Leipzig, Berlin 1908 ff. CML Corpus Medicorum Latinorum, Leipzig, Berlin 1915 ff. CSEL Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Wien 1866ff. FC Fontes Christiani. Zweisprachige Neuausgaben christlicher Quel• lentexte aus Altertum und Mittelalter, ed. N. Brox u. a. Freiburg i.Br. FGrHist Die Fragmente der griechischen Historiker, ed. E Jacoby. 3 Teile in 15 Bänden. Berlin 1923-Leiden 1958 (wird nach Autorennummern zitiert) FPL Fragmenta Poetarum Latinorum Epicorum et Lyricorum, ed. W MorellK. Büchner/]. Blänsdorf. Stuttgart, Leipzig 1995 GCS Die griechischen christlichen Schriftsteller der ersten Jahrhunderte, Leipzig, Berlin 1897 ff. GRF Grammaticae Romanae Fragmenta, ed. H. Funaioli, Leipzig 1907 HLL Handbuch der lateinischen Literatur der Antike, ed. R. Herzog/ p.L. Schmidt. 8 Bde., München 1989ff. HLL 4: Die Literatur des Umbruchs. Von der römischen zur christlichen Literatur 117-283 n.Chr., ed. K. Sallmann. München 1997 HLL 5: Restauration und Erneuerung 284-374 n.Chr., ed. R. Herzog. München 1989 HRR Historicorum Romanorum Reliquiae, ed. H. Peter. Bd. I: Leipzig

2 1914; Bd. 2: 1906 (Nd. mit BibI. ed. ]. Kroymann, Stuttgart 1967) ILS Inscriptiones Latinae Selectae, ed. H. Dessau. 3 Bde. in 5 Teilen, Berlin 1892-1916 (Nd. 4 1974) Lenel Palingenesia iuris civilis, ed. O. Lenel. 2 Bde., Leipzig 1889 (Nd. Graz 1960) LThK Lexikon für Theologie und Kirche, ed. ]. Höfer/K. Rahner, 14

Bde., Freiburg 2 1957-86; ed. W Kasper u. a., Freiburg 3 1993 ff. Kirk/Raven/ G. S. Kirk/]. Raven/M. Schofield, The Presocratic Philosophers. Schofield Cambridge 21983 772 BIBLIOGRAPHISCHE ABKÜRZUNGEN

Kirk/Raven/ G. S. Kirk/]. Raven/M. Schofield, Die vorsokratischen Philoso• Schofield, dt. phen. Einfuhrung, Texte und Kommentare. Übers. von K. Hülser. Stuttgart, Weimar 1994 MGH Monumenta Germaniae Historica, Hannover (u. a. Orte) I827ff. MGHAA Monumenta Germaniae Historica: Auctores Antiquissimi. I-XV, Berlin 1877-1919 (Nd. Berlin 1961) ORF Oratorum Romanorum Fragmenta (Corpus scriptorum Latinorum Paravianum 56-58), ed. E. Malcovati, 3 Bde., Turin 1930, 4 1976-79 (mit Index) PCG Poetae Comici Graeci, ed. R. KassellC. Austin. Berlin 1983 ff. PL Patrologiae cursus completus. Series Latina, ed. ]. P. Migne. Paris 1844:-1974 RAC Reallexikon ftir Antike und Christentum. Sachwörterbuch zur Auseinandersetzung des Christentums mit der antiken Welt, ed. T. Klauser/E. Dassmann, Stuttgart I950ff. RE Pauly's Realencyclopadie der classischen Altertumswissenschaft, ed. G. Wissowa u. a., Stuttgart 1893-1980 SC Sources Chretiennes, Paris 1942-82 TGF Tragicorum Graecorum Fragmenta, ed. A. Nauck, Leipzig 21889 (Nd. Hildesheim 1964) TRE Theologische Realenzyklopädie, ed. G. Krause/G. Müller, Berlin I977ff. TRF Tragicorum Romanorum Fragmenta, ed. 0. Ribbeck, Leipzig 21871 (Nd. Hildesheim 1962) GLOSSAR DER FACHBEGRIFFE 773

Glossar der Fachbegriffe Es sind hier lediglich die am häufigsten im Lexikon verwandten Fachbegriffe definiert; rür weitere Information, insbesondere über theologische Begriffe, sei auf die einschlägigen Lexika verwiesen.

A capite ad calcem: von Kopfbis Fuß Aitiologie: Erklärung von Eigenarten bestimmter, v. a. lokaler, Phänomene durch ihre Zurückftihrung auf aitia wie Ursprungssagen, Gründungsmythen u. ä. Akrostichon: Wörter (z. B. der Autorname), die aus dem senkrechten Lesen der jeweils ersten Buchstaberi von Versen oder Strophenanfangen entstehen Apologie: Verteidigungsschrift oder -rede Archeget: Begründer, Stammvater Diatribe: populärphilosophische Moralpredigt zur Ermahnung und Belehrung eines grö• ßeren Publikums Distichon: aus zwei Teilen bestehende Versgruppe, zumeist das elegische Distichon: ein (sechsftißiger) Hexameter, gefolgt von einem (ftinffüßigen) Pentameter, gebräuchlich vor allem in der Elegie und im Epigramm Dithyrambos: enthusiastisch-ekstatisches Chorlied zu Ehren des Dionysos Doxographie: systematische oder chronologische Darstellung von Lehrmeinungen der Philosophen Editio princeps: nach Handschriften verfertigter Erstdruck, häufig der einzige verbliebene Textzeuge eines antiken Textes Ekphrasis: detaillierte, mit aufWendigen dichterischen oder rhetorischen Mitteln verfer• tigte Beschreibung eines Gegenstandes; Vorbild ist die Beschreibung des Schildes des AchilI in der Ilias Enkomion: Lob-, Preislied Epideixis, epideiktisch: Rede oder Gedicht aus einem bestimmten Anlaß heraus (»Gele• genheitsdichtung«) Epithalamion: Hochzeitslied Epitaphios: dichterische Grabinschrift (in der Regel ein Epigramm), auch Grabrede, Rede auf die Gefallenen Epitome: »Ausschnitt«, Auszug aus einem größeren Werk Epyllion: »Kleinepos«, oft mit betont nichtepiseher Thematik oder Themenbehandlung Exegese: Erklärung, Auslegung, Interpretation von meist kanonischen Schriftwerken (z. B. Homer oder die Heilige Schrift) Gnome: Erfahrungssatz, Sinn- und Denkspruch ethischen Inhalts Häresie: von der offiziellen Kirchenmeinung abweichende Lehre Homilie: Predigt über einen bestimmten Abschnitt der Heilgen Schrift Interpolation: einem Originaltext unterschobenes, d. h. nicht kenntlich gemachtes, einge• fügtes Textstück eines anderen Autors Invektive: Schmähschrift oder -rede Koine: »gemeinsame« Sprechweise, vereinheitlichte Form des Griechischen auf der Grundlage des attischen Dialekts seit der alexandrinischen Zeit Paian, Päan: chorisches Bitt-, Sühne-, Danklied, an Apoll (Beiname: Paian) gerichtet Praefatio: Vorwort Prooemium: Vorrede, Vorwort Paränese: Schrift oder Schriftteil mit ethisch mahnendem, ermunterndem Charakter Scholien: stichwortartige Erläuterungen sprachlich schwieriger oder historisch-faktische Kommentierung einzelner TextsteIlen, in der Regel nicht als Einzelschrift, sondern am Rand des kommentierten Textes hinzugefügt sind 774 MITARBEITERINNEN UND MITARBEITER Verzeichnis der Mitarbeiterinnen und Mitarbeiter

Alonso-Nlu1ez, Jose M. (Madrid): Avienus, Cassiodor, Demetrios von Phaleron, Dikaiarch, Ephoros, Floms, Kallisthenes, Kleitarchos, Nigidius Figulus, Orosius, Philochoros Asper, Markus (Konstanz): Kallimachos AufTarth, Christoph (Stuttgart): Telesilla Bachmaier, Helmut (Konstanz): Herodot Baier, Thomas (Freiburg): Titinius, Varro Reatinus Baumhauer, Otto A. (Bremen): Gorgias, , Prodikos, Bedrac, Josef (Leibnitz): Celsus (Med.) Beierwaltes, Werner (Grünwald): Proklos Diadochos Benz, Hubert (Ingelheim): Jamblich, Zenon von Kition Benz, Lore (Kiel): Laberius, Publilius Syms Bernard, Wolfgang (Brodersdorf): Alexander von Aphrodisias, Hermeias von Alexan• dria, Homer, Nikomachos von Gerasa, Syrian, Theon von Smyrna Berthold, Heinz (Halle): Ambrosius, Cassian, Clemens von Rom, Euagrios Pontikos, Firmicus Maternus, Hilarius von Poitiers, Ignatios von Antiochia, Justin, Ma• crobius, Mark Aurel, Synesios von Kyrene, Theodoret von Kyrrhos Bloch, Rene (Basel): Josephus Flavius Brandt, Hartwin (Chemnitz): Anon. de rebus bellicis, Herodian, Historia Augusta Brodersen, Kai (Mannheim): Alexander Polyhistor, Ampelius, Appian, Asinius Pollio, Coelius Antipater, Cornelius Sisenna, Dionysios Periegetes, Pomponius Mela, Thukydides Butterweck, Christel (Halle): Tertullian Christes, Johannes (Berlin): Lucilius Deitz, Luc (London): , Euklid, Kleanthes, Ptolemaios, Sextus Empiricus Drechsler, Martin (Kreuzlingen): Anaxarch, Chrysipp Drechsler, Martin und Leonhard Meissner (Kreuzlingen): Apollonios von Perge, Archimedes, Aristarch von Samos, Eratosthenes von Kyrene, Eudoxos von Knidos, Hipparch Drecoll, Volker (Münster): Antonius, Novatian, Theodor von Mopsuestia, Wulfila Dreyer, Boris (Göttingen): Androtion, Duris, Hellenika aus Oxyrrhynchos Dubielzig, Uwe (München): Namatian, Oppian (Halieutiker), Oppian (Kynege- tiker), Quintus von Smyrna, Stobaios, Triphiodor Dubischar, Markus (Greifswald): Andokides, Isaios, Lysias Dummer, Jürgen (Jena): Epiphanios von Salamis, Johannes (Apokalypse), Johannes (Evangel.), Itala, Lukas, Markus, Matthaeus, Neues Testament Eck, Werner (Köln): Frontinus Ehlers, Widu-Wolfgang (Berlin): Juvenal, Valerius Flaccus Engels, Johannes (Kreuzau): Apollodor (Rhetor), Hekataios von Milet, Hypereides, Polybios, Pompeius Trogus, Poseidonios, Strabon, Valerius Maximus Fakas, Christos (Berlin): Arat Fellmeth, Ulrich (Stuttgart): Cato, Palladius MITARBEITERINNEN UND MITARBEITER 775

Flieger, Manfred (München): Iuvencus Föllinger, Sabine (Mainz): Musonius Rufus Fornaro, Sotera (Heidelberg): Anyte, Aristarch von Samothrake, Orphische Dich- tung, Sappho, Stesichoros, Xenophon (Historiker) Friedrich, Claus (Berlin): Athenaios, Isokrates Fugmann, Joachim (Konstanz): Curtius Rufus Fuhrmann, Manfred (Überlingen): Seneca d.]. Gall, Dorothea (Weilerswist): Anthologia Graeca, Anthologia Latina, Catull, Erinna, Gallus, Meleager, Nossis, Priapea, Sulpicia, Theognis, Varro Atacinus Gast, Ekkehard (Berlin): Markion, Ps.-Xenophon George, Martin (Bern): Johannes Chrysostomos Gönner, Gerhard (Bietigheim-Bissingen): Heraklit Grebe, Sabine (Heidelberg): Martianus Capella, Solinus Habermehl, Peter (Berlin): , , Augustin, Boethius, Clemens von Alexandria, Empedokles, Hermas, Moiro, Origenes, , Petron, Perpetua, Phiion von Alexandria, Pythagoras, Xenophanes, Zenon von Elea Halfwassen, Jens (Bergisch Gladbach): Albinos, Damaskios, Marius Victorinus, Por- phyrios Hallof, Luise und Klaus (Berlin): Hesiod Hansen, Dirk U. (Greifswald): Didymos, Eustathios von Thessalonike, Photios, Stephanos von Byzanz, Suda Harich-Schwarzbauer, Henriette (Graz): Alexanderroman Harrauer, Christine (Wien): Dionysius Areopagita, Pseudopythagoreische Schriften, Sibyllinische Orakel, Zauberpapyri Harwardt, Sabine (Trier): Sulpicius Severus, Venantius Fortunatus Heck, Eberhard (Tübingen): Commodian, Laktanz, Minucius Felix Hidber, Thomas (Oxford): Dionysios von Halikarnassos Hijmans, Ben (Schiermonnikoog): Apuleius Hirsch-Luipold, Rainer (Heidelberg): Alkidamas, Paulus, Plutarch Holzberg, Niklas (München): Ovid Holzhausen, Jens (Berlin): Corpus hermeticum, Gnosis Horst, Thomas (Stuttgart): Aristipp, Hippolytos von Rom, Irenaeus Horster, Detlef (Hannover): Aristoteles, Sokrates Hose, Martin (Greifswald): Diogenes Laertios Hübner, Wolfgang (Münster): Manilius Hühn, Helmut (Berlin): Mimnermos Ihm, Sibylle (München): Asklepiades von Bithynien, Soran, Theodorus Priscianus Janz, Timothy (Paris): Septuaginta Jehne, Martin (Dresden): Caesar Jensen, Anne (Graz): Faltonia Betitia Proba Jung, Thomas (Frankfurt a. M.): Epiktet Kalivoda, Gregor (Kirchentellinsfurt): Donat Kinsky, Rüdiger (Bad Honnef): Cornelius Nepos Kißel, Walter (Erlangen): Persius 776 MIT ARBEITERINNEN UND MIT ARBEITER

Kledt, Annette (Konstanz): Antipater von Sidon, Asklepiades von Samos, Leonidas von Tarent, Trojaroman Klodt, Claudia (Hamburg): Statius Kortekaas, G. A. A. (Groningen): Historia Apollinii Regis Tyri Koster, Severin (Erlangen): Phaedrus Krapinger, Gernot (Graz): Polykarp, Sallust Krasser, Helmut (Tübingen): Gellius, Plinius d.]. Kraus, Manfred (Steinebach/Wörthsee): Anaximenes von Lampsakos, Aphthonios, Auctor ad Herennium, Hermogenes von Tarsos, Panaitios, Semonides von Amor• gos, Seneca d. Ä., Pyrrhon von Elis Krause, Christiane (Hamburg): Dio Chrysostomos Krause, Jens-Uwe (Heidelberg): Salvian von Marseille, Sidonius Apollinaris, Sym• machus Krischer, Tilman (Berlin): Libanios Kröner, Hans Otto (Trier): Appendix Tibulliana, Ausonius, Censorinus, , Coripp, Eutrop, Tibull, Vergil, Verrius Flaccus Kugelmeier, Christoph (Berlin): Alkman, Hipponax, Praxilla Lang, Peter Christian (Frankfurt a. M.): Plotin Lehmann-Brauns, Sicco (Berlin): Gregor der Große, Gregor von Tours Leidl, Christoph (Oxford): Alkiphron, Fabius Pictor, Fronto Lennartz, Klaus (Hamburg): Accius, Ennius, Livius Andronicus, Naevius, Pacuvius Leven, Karl-Heinz (Freiburg): Aetios von Amida, Alexander von Tralles, Asklepios Ley-Hutton, Christine (München): Kolluthos Löw, Andreas (Reutlingen): Athenagoras Martens, Ekkehard (Hamburg): Platon Martinez Diez, A. (Madrid): Diokles von Karystos, Dioskurides, Erasistratos, Orei- basios, Rufus von Ephesos Meissner, Leonhard (Kreuzlingen) : siehe Drechsler Müller, Brigitte (Rostock): Panegyrici Latini Müller, Friedhelm L. (Marburg): Aurelius Victor, Festus, Theopomp, Timaios Musäus, Immanuel (Greifswald): Musaios Najock, Dietmar (Berlin): Archytas, Aristides Quintilianus, Aristoxenos, Damon, Philolaos, Pseudo-Plutarch Nauta, Ruurd (Berlin): Martial Neblung, Dagmar (Berlin): Dioskorides, Hygin Nesselrath, Heinz-Günther (Bern): Arrian, Claudian, Dio Cassius, Euhemeros, Heliodor, Lukian Nothers, Thomas (Moers): Apicius, Asconius, Diodorus Siculus Nünlist, Rene (Basel): Alkaios, Archilochos, Ibykos Pollmann, Karla (St. Andrews): Anakreon, Arnobius von Sicca, Palladios, Paulinus von Nola, Pervigilium Veneris, Prudentius, Servius, Solon PressIer, Frank (Viersen): Antimachos von Kolophon, Apollonios Dyskolos, Aristo• phanes von Byzanz, Hesych, Nikander von Kolophon, Philetas von Kos Radicke, Jan (Göttingen): Aischines, Demosthenes, Harpokration MITARBEITERINNEN UND MITARBEITER 777

Rebenich, Stefan (Mannheim): Eunap, Hieronymus, Jordanes, Julian Apostata, Noti• tia dignitatum, Quintus Tullius Cicero, Zosimos Reitz, Christiane (Ludwigshafen): Apollonios Rhodios, Pausanias, Silius Italicus, Zusatz Lukrez Reutter, Ursula (Jena): Egeria, Priscillian, Rufin Römer, Cornelia (Köln): Mani Römer, Franz (Wien): Scribonius Largus, Tacitus Rosen, Klaus (Meckenheim): Ammianus Marcellinus Rota, Simona (Alessandria, Italien): Ennodius Rothe, Susanne (Berlin): Philostrat Rüpke, Jörg (Potsdam): Annales und Fasti Rütten, Thomas (Wolfenbüttel): Aretaios von Kappadokien, Herophilos, Hippo• krates, Galen Savvidis, Kyriakos (Witten): Apokryphe Apostelakten, Athanasios, Basilius von Cae- sarea, Gregor von Nazianz, Gregor von Nyssa Schade, Gerson (Berlin): Lykophron Scheer, Tanja (München): Apollodor von Athen, Apollodori Bibliotheca Schlapbach, Karin (Basel): Cyprian, Hypatia Schmitzer, Ulrich (Nürnberg): Velleius Paterculus Schneider, Helmuth (Kassel): Columella, Vitruv Scholten, Clemens (Bonn): Johannes Philoponus Schürmann, Astrid (Mannheim): Aineas Taktikos, Heron von Alexandria, Phiion von Byzanz Schwind, Johannes (Trier): Arator Schwindt, Jürgen Paul (Bielefeld): Philodem, Volcacius Sedigitus Selzer, Christoph (Frankfurt/M.): Aristeas, Bardesanes, Calpurnius Siculus, Lykurg, Nemesian, Nonnos, Themistios Sherberg, Barbara (Marquard): Epicharm, Menander Sonnabend, Holger (Stuttgart): Livius, Sueton Smolak, Kurt (Wien): Maximian, Naucellius, Priscian, Prosper von Aquitanien Spengler, Hans-Dieter (München): Celsus, Corpus iuris civilis, Gaius, Julian, Labeo, Papinian, Paulus, Ulpian, Zwölftafelgesetz Stamm, Caroline (Berlin): Aelian Stanze!, Karl-Heinz (Tübingen): Bion von Smyrna, Bion von Borysthenes, Herodas, Karneades, Moschos, Theokrit Stepp er, Ruth (Potsdam): Hadrian StolI, Oliver (Mainz): Vegetius Syndikus, Hans Peter (Weilheim) : Horaz Thiel, Rainer (Marburg-Wehrda): Ammonios Hermeiu, Simplikios Tietz, Manfred (Bochum): Isidor von Sevilla Trampedach, Kai (Freiburg): Agathias, Johannes Malalas, Prokop Vinzent, Markus (Berlin): Aphrahat, Arius, Ephraem von Nisibis, Eusebios von Caesarea, Fulgentius von Ruspe, KyrilI von Alexandria, Kyrill von Jerusalem, MarkeIl von Ankyra, Papias von Hierapolis, Schenute Vogt-Spira, Gregor (Greifswald) : Theophrast 778 MITARBEITERINNEN UND MITARBEITER

Vöhler, Martin (Berlin): Homerische Hymnen, Longin, Pindar Walde, Christine (Basel): Artemidor, Lukan, Properz Wallraff, Martin (Bonn): Sokrates (Kirchenhistoriker), Sozomenos Weber, Brigitte (Berlin): Dracontius Weber, Ekkehard (Wien): Augustus, Claudius, Eugipp, Tabula Peutingeriana Weeber, Kad-Wilhelm (Witten): Philogelos Weglage, Matthias (Berlin): Aesop, Avian, Babrios, Romulus Weidmann, Clemens (Wien): Makkabäerbücher Winkler, Gerhard (Linz): Plinius d.Ä. Wißmann, Jessica (Hamburg): Aristides, Cornelia, Korinna, Tyrtaios Zacher, Klaus-Dieter: Demokrit, Epikur, Leukipp, Lukrez Zelzer, Klaus (Wien): Benedikt von Nursia, Caesarius von Ades Zelzer, Michaela (Wien): Leo der Große Zimmermann, Bernd (Allensbach): Achilleus Tatios, Agathon, Aischylos, Alexis, Anaximenes, Antiphon, Aristophanes, Bakchylides, Chariton, Diogenes von Si• nope, Eubulos, Eupolis, Euripides, Ion, Kratinos, Kritias, Longos, Parthenios, Pherekrates, Philemon, Philoxenos, Plautus, Pratinas, Simonides, Sophokles, Te• renz, Thales, Timotheos, Xenophon von Ephesos Zinsmaier, Thomas (Tübingen): Kelsos, Quintilian NAMENREGISTER 779

Namenregister

Accius If, 23 I, 416, 495, 755, 756 325, 369, 43 2, 435, 499, 579, 598, 67~ Achilleus Tatios 2, 461, 462 678 Acta der Scillitanischen Märtyrer s. Perpetua Amelios 349 5141 Ammianus Marcellinus 33-35,46, 130, 150, Aelian 3f, 28, 271, 276 253, 266, 33 I, 406, 686, 719 Aelios Dionysios 261 Ammonios 562 Aelios Theon 61 Ammonios Hermeiu 35f, 299, 359, 647 Aelius Stilo 737 Ammonios Sakkas 484, 560 Aelius Tubero 216 Ampelius 36 Aemilius Macer 475 Anakreon 37f, 86, 221 Aemilius Scaurus 618, 630 Anakreontika s. Anakreon Aesop 4-6, 133, 523, 613 Anatolios 349, 350 Aetios von Amida 6f, 19,483,615 Anaxagoras 38f, 227, 228, 506, 545, 649 Afranius s. Titinius 725-727 Anaxarch 39f, 605, 606 Agatharchides 53, 210 Anaximander 40-42, 212, 228, 244, 292, 297 Agathias 8f, 19, 49, 50, 647 Anaximenes von Lampsakos 421 Agathokles 197 Anaximenes von Milet 40, 41, 42, 212 Agathon 9 Andokides 43f, 29 1 Aidesios von Kappadokien 350 Andreas (NT) 63 Ailianos s. Aelian 31 Andronikos 98, 99, 102, 103, Aineas Taktikos 91 Androtion 45, 527 Ainesidemos 606 Annales und Fasti 45-47 Aischines 10-12, 201, 212, 216, 291, 535 Annikeris 9 I Aischylos 12-17, 28, 86, 221, 254, 257, 307, Anonymus de rebus bellicis 481 314, 362, 43 0, 494, 634, 646, 654, 655, Anonymus de sublimitate s. Longin 411-413 65 6 Anthologia Graeca 29, 49-51, 52, 59, 114, Aisopos s. Aesop 4-6 15 8, 220, 221, 245, 403, 44~ 453, 45~ Akakios von Caesarea 396 478, 576, 704 Alarich 125, 318, 768 Anthologia Latina 51f, 224, 266 Albinos s. Alkinoos 261 Anthologia Palatina s. Anthologia Graeca Albucius Silus 630 Antimachos von Kolophon 52f, 290, 393, Alcuin 223, 742 475, 665 Alexander d.Gr. 20, 21, 39, 40, 42f, 75, 96, Antiochos von Askalon 169, 38 8, 737 100,102,108,109,192,202,210,211, Antipater von Sidon 53f, 221, 454, 668 213,214,216,225,233,235,349,363, Antipater von Tarsos 464, 497, 498 373, 386, 392, 512, 569,606,681,682, Antipater von Thessalonike 49, 460 714,723,724 Antipater s. Coelius A. 1811 Alexander Polyhistor 17f, 600 Antiphon 44, 54f, 94, 291 Alexander von Aphrodisias 18f, ]25 Antisthenes 56f, 90, 214, 236, 767 Alexander von Tralles 6, 7, 19.[, 702 Antoninus Liberalis 476 Alexanderroman 20-22, 193, 497 Antoninus Pius 268, 272, 290, 332, 375, 378 Alexis 22, 247, 456, 525 Antonius 57f, II8, 150, 151,496,626 Alkaios 23-25, 86, 97, 204, 343, 344, 625, Antonius (Mönch aus Lerins) 2]2 706 Antonius Diogenes 424, 539 Alkidamas 25f, 280 Anyte 59f, 460 Alkinoos 261 Aphrahat 60, 284 Alkiphron 271 Aphthonios 601 Alkmaion von Kroton 483 Apicius 611 Alkman 17, 29f, 86 Apokalypse s. Johannes 3541 Altes Testament s. Septuaginta 636--638 Apokryphe Apostelakten 62-64 Ambrosius 21, 31-33, 123, 124, 2]2, 319, Apollinaris Sidonius s. Sidonius A. 6431 780 NAMENREGISTER

Apollinaris von Laodikea 259, 699 Arkesilaos 243, 387, 388, 606 Apollodor (Rhetor) 641 Arnobius von Sicca (der Ältere) 106f, 399, Apollodor von Athen 65f, 165, 245, 469 460 Apollodor von Karystos 690 Arrian 108f, 236, 292, 587 Apollodori Bibliotheca 66f, 313, 61 I Arruntius Stella 664 Apollonios Dyskolos 70-72 Artemidor 11 of Apollonios Molon 168 f. Artemidoros Kaption 323 Apollonios von Kition 323, 325 Artemidoros von Tarsos 98, 705 Apollonios von Perge 70, 320, 348 Asconius 112 Apollonios von Rhodos 37, 66, 67-69, 384, Asinius Pollio 113,177,527,629,630 392,53 1,536,707,73 1,735,746 Asklepiades von Bithynien 1141 Apollonios von Tyana 350,533,534 Asklepiades von Samos 53, 114, 221 Apostelakten, apokryphe s. Apokryphe A. Asklepios 35, 115f, 272, 3°1, 542 62-64 Asklepios von Tralles 476 Appendix Tibulliana 72f, 723 Asper 224 Appian 73f, 206, 266, 268, 616 Asterios 106, 117, 444 Apuleius 37, 74-76, 268, 45 I, 476, 590 Athanasios von Alexandria 32, 57, 58, 106, Arat 28, 77f, 133,248,314,320,347,438, 117-119,151,259,285,316,319,496,757 439, 475, 744, 746 Athenagoras von Athen 119f, 3°1, 443 Arator 78 Athenaion Politeia s. Pseudo-Xenophon, Archigenes 7, 84 Vom Staat der Athener 602 Archilochos 49, 79-81, 86, 98, 221, 327, 342, Athenaios von Naukratis 120f, 325, 433, 672, 384, 394, 454, 599, 624, 628, 629 714 Archimedes 70, 81f, 85, 252 Athenodotos 464 Archytas von Tarent 83f, 104 Atilius 755 Arellius Fuscus 629 Atta s. Titinius 725-727 Aretaios von Kappadokien 84 Atticus 167, 188, 470 Aristarch von Samos 851 Auctor ad Alexandrum s. Anaximenes von Aristarch von Samothrake 65, 86f, 97f, 314, Lampsakos 42-43 461 Auctor ad Herennium 1221 Aristeas von Prokonnesos 871 Aufidius Bassus 152 Aristeasbrief s. Septuaginta 636-638 Augustinus, Aurelius 27, 3 I, 33, 58, 76, Aristides 88f, 266, 298, 405 123-127, 140, 145, 149, 151, 153, 168, Aristides Quintilianus 89-90, 105, 197,451 171-173, 223 f, 2]2, 263, 268, 270, 300, Aristipp 90-92, 2 I 3, 606 325,358, 369-371, 374,440,446,486, Aristobulos von Kassandreia 109, 636 5°7,510,514,571,591 f, 621, 697, 702 Aristokles 606 Augustus (Octavian) 32,74,113, 128f, 130, Aristonikos 86 172, 174, 176f, 186,206,207,215,250, Aristophanes 4, 9, 13, 22, 80, 86, 92-97, I 15, 262, 264, 266, 274, 343, 345 f, 363, 408, 235,247,253,254,255,258,307,394, 410, 470f, 489, 490, 492, 522f, 569, 589, 457, 487, 488, 525, 537, 581, 582, 641, 629,638,642,654,673 f, 682, 684f, 733 f, 646, 649, 672, 693, 718 740,742,750,752f Aristophanes von Byzanz 86, 97f, 455, 457 Aurelius Victor 129-131, 33 I, 675 Aristoteles 9, 13, 18, 19,20,26, 35, 39, 40, Ausonius 131f, 159, 468, 5°7, 663 42f, 72, 84,98-104, 125, 131, 144, 204, Auxentius von Mailand 319,757 212, 228, 234, 238, 242, 243, 245, 249, Avian 133 254,273,276,280,281,299, 303, 312, Avienus 133f, 264 314,324,346,349,350,359,360,387, Avitus 52 4°4, 440, 45 6, 464, 488, 498, 544, 571, 581, 582, 584, 585, 593,602, 607,608, Babrios 133, 134f, 524 649, 680, 697, 698, 711-713, 719, 724, Bacchius 323 725, 758, 759, 762, 765, 766 Bakchylides 86, 135f, 352, 362, 539,646 Aristoxenos von Tarent 89, I04f, 197, 204, Bar Daisan s. Bardesanes 593, 600, 601 Bardesanes 1361 Arius I05f, II7, 241, 259, 319 Barnabas 64 NAMENREGISTER 78 I

Bartholomaeus 64 Chariton 1631 Basileios von Caesarea s. Basilius d.Gr. Chionides 234 Basilides 277 Chiron 739 Basilius d.Gr. 137-139, 140, 246, 282-285, Christodoros von Koptos 50 371, 61 3, 757 Chrysanthios 253 Bayle, P. 606, 624 Chrysippos 165f, 236, 242, 388, 391, 497f, Beda 263, 742 767 Benedikt von Nursia 138, 149,131)-141, 149 Cicero, Marcus Tullius I, 3 I, 33, 37, 65, 72, Bibliothek s. Apollodori Bibliotheca 66f; s. 82,107, 112, II3, 114, 122f, 129, 144, Photios 537-539 146, 154[,166--173, 174, 181, 185, 187, Bion von Borysthenes 141f, 212 188, 197,202,2°4,213,229, 23of, 250, Bion von Smyrna 1421 269,291, 3°3, 3°5, 325, 332, 347, 373, Boccaccio, G. 76, 570,663,687 388, 400f, 4°7, 412, 425, 428, 433, 459, Boethius 27, 143-145,152,153,453,476, 460, 470f, 474, 494[, 498f, 527, 55 1, 57 1 556-558, 572, 574, 60of, 610f, 615--620, Boileau, N. 412, 424 629f, 631, 634[, 644, 667, 675, 677, 684, Bracciolini, P. 61 I, 645 693, 719, 726, 734, 737[, 740, 762, 769 Brecht, B. 93, 659 Cicero, QuintusTullius 166f, 1741 Byron, G. N. G. Lord 38, 463 Cinna, Helvius 157, 506 Claudian 175f, 225, 33 I, 5°1, 596, 663 Caecilius 157,693,755 Claudianus Mamertus 153 Caelius Aurelianus 84, 661 Claudius 176--178, 2°7, 222, 410, 532, 570, Caesar 113,128,129,145-148,156,158, 627,631,632,673,674,685 167-173, 174, 192, 206, 2II, 262, 266, Clemens von Alexandria 63,179-181,277, 274,342,361 , 399,410,417[' 474, 522 , 325, 464, 4~ 487, 533 569,605,615--620,673,693,720, Clemens von Rom 63, 1781 735-738,743,752 Codex lustinianus s. Corpus iuris civilis Caesarius von Arles 149 188-192 1,177,364,532,631,632,673, Codex Salmasianus s. Anthologia Latina 511 674, 685 Codex Theodosianus s. Corpus iuris civilis Calpurnius Siculus 150, 469 188-192 Calvenus Taurus, L. 275 Coelius Antipater 181f, 291, 616 Calvus, C. Licinius Macer 157, 506, 723 Columella 161, 182f, 314, 495, 739 Caracalla 18, 330, 482, 502, 536 Commentariolum petitionis s. Cicero, Carmina Priapea s. Priapea Carmina 5761 Quintus Tullius 1741 Cassian 140, 149, 150-152, 247, 592 Commodian 1841 Cassiodor 76, 152f, 223, 250, 263, 324, 363 Commodus II9, 273, 367, 481 Cassius Dio s. Dio Cassius 128, 205-207 Constantius 34,118,130,138,319,377, Cassius Severus 630 396, 698 Catilina 170, 381, 617, 618 Constantius 11. 130, 376, 377 Cato Censorius 154-156,160,181, 182f, Coripp 1851 229f, 269, 291, 387, 470, 548, 619f, 739 Cornelia 187 Cato Uticensis 148, 172,418, 6I7f Cornelius Scipio Aemilianus Africanus mi• Catu1l49, 51,68, II3, 156--159, 342, 343, nor 171, 187,415,433,497, 565,689 384, 447, 469, 576, 590, 625, 628, 664, Cornelius Scipio Africanus maior 154, 171, 704, 723, 735 187,231,433,618 Celsus, Cornelius (Mediziner) 159-161, 182, Cornelius Sisenna 188, 392, 618, 619 21 4, 242, 309, 325, 739 Cornificius s. Auctor ad Herennium 1221 Celsus (Jurist) 162 Cornutus, L. Annaeus 5 I 5 Celsus (platonischer Philosoph) s. Kelsos Corpus Hermeticum s. Hermetik 300-302 3891 Corpus Hippocraticum s. Hippokrates Celtis, K. 68 I, 687 322-326 Censorinus 1621 Corpus iuris civilis 188-192 Cervantes de Saavedra, M. 266, 744 Corpus Tibullianum s. Appendix Tibulliana Cervidius Scaevola 5°2, 5 I I, 72f; Tibull 720-724 782 NAMENREGISTER

Crassus, L. Licinius (Redner) 167, 181 Dioskorides 220f, 575 Crassus, M. Licinius (Dives) 146, 170, 736 Dioskorides d. J. 323 Curtius Rufus 7, 192-194, 392 Dioskurides von Anazarba 222, 483 Cyprian 1941. 325, 460, 479, 480, 695 Diphilos 548 Domitian 33, 178,207, 208, 236, 266, 267, Damaskios 35, 1951. 299, 350, 487, 647 354, 363, 380,448, 449, 534, 557, 609, Damasus (Papst) 316, 326, 374, 579 644, 664, 673-675, 683-685 Damon von Athen 90, 1961. 599 Domitius Marsus 722 Daniel s. Septuaginta 636-638 Donat 2231. 315, 577, 639, 690, 693, 726, Dante Alighieri 35, 76, 4IO, 663, 666, 748 742 Dareios 13, 20, 192, 307 Dorotheus 190 Dares s. Trojaroman 728f Dracontius 224f Decius 194,479,484 Duns Scotus Eriugena 284, 45 I, 680 Deinarch 216, 291 Duris von Samos 225f Demetrios Chalkondylas 341, 672 Demetrios von Phaleron 1971. 456, 623, 712 Egeria (Silvia) 226f Demokrit 38, 39, 105, 1981. 238, 239, 242, Elagabal 3, 132,207,332, 5II, 675, 731 324, 385, 404 Empedokles 38, 144,227-229,280,281,503, Demosthenes IOf, 45, 64f, 88, 200-203, 208, 506, 601 21M, 291, 348f, 368, 372f, 406, 412 Ennius 46, 47, 157, 181, 185,229-231,251, Descartes, R. 503, 640 269, 29 1, 384, 407, 415, 418 , 465, 494, Dexippos 153, 253, 332 523, 590, 735, 755, 756 Didymos 86, 203, 291, 623 Ennodius 231f Didymos der Blinde 317, 496 Ephialtes 12, 13, 362, 395 Digesten s. Corpus iuris civilis 188-192 Ephoros 210, 226, 2321. 294, 527 Dikaiarch 204, 244, 498 Ephraem von Nisibis 233f Diktys s. Trojaroman 728f Epicharm 65, 234f Dio Cassius 205-207, 304, 332, 616, 63 I Epiktet I07, I09, 209, 235-237, 290, 463, Dio Chrysostomos (Dio von Prusa) 205, 647 207-209, 464, 667, 679, 762 Epikur 92, 212, 238-240, 243, 404, 425, 426, Diodorus Siculus 2°9-211,225, 232f, 251, 427, 456, 562, 606, 742 294, 392, 587 Epimenides von Kreta 87, 212 Diodor von Tarsos 98, 356, 699, 700 Epiphanios Scholastikos 153 Diodoros Kronos 767- Epiphanios von Konstanteia (Salamis) 119, Diogenes Laertios 40, 141, 142, 214, 2121. 2411. 259, 277, 316, 317,613,614 391, 527, 544, 593, 600, 648, 672, 71 I, Epiphanius von Pavia 23 I 717, 760, 762, 767 Erasistratos von 1ulis 115,2421. 309, 483, 615 Diogenes von Athen 65 Erasmus von Rotterdam 61, 71, 219, 424, Diogenes von Seleukeia 497 564 Diogenes von Sinope 42, 90, 208, 2131. 767 Eratosthenes von Kyrene 81 f, 97, 141, 204, Diogenian 49,314,315,538 243-245, 252, 320, 347, 671, 724 Diokles von Karystos 2141. 222, 325 Erinna 49, 245, 460 Diokles von Peparethos 263 Erotian 323, 325 Diokletian 399, 478, 768 Esra s. Septuaginta 636-638 Diomedes 223 Esther s. Septuaginta 636-638 Dionysios 477 Euagrios Pontikos 2461. 496, 613 Dionysios I. von Syrakus IO, 83, 537, 544, Eubulos 11, 45, 200,247 7°9,714 Eudemos 272, 488 Dionysios 11. 9 I, 544, 724 Eudocia 538 Dionysios Areopagita 218-220, 585,680 Eudoxos von Knidos 70, 77, 81, 83,2481. Dionysios Longinos s. Longin 411-413 252, 320, 53 I, 544 Dionysios Periegetes 133,2171. 261, 578 Eugippius 249-251 Dionysios von Alexandria 53 I Euhemeros von Messene 211, 231, 251, 400 Dionysios von Halikarnassos 215-217, 264, Euklid 70, 84,2521. 585 368,411,430, 667, 668, 719, 762 Eumenius 501 NAMENREGISTER 783

Eunap 253, 483, 535,768 Gregor von Nyssa 120, 284-286 Euphorion 506 Gregor von Tours 2861. 741 Eupolis 30, 2531. 593 Grillparzer, E 463, 624 Euripides 9,13,16,93,96,97,204,231, 254-259, 430, 455, 487, 494, 593, 612, Hadrian 50, 53, lO7, II9, 162, 181 f, 190, 666, 691, 704, 718, 725 230,266,272,2901. 330, 332, 375, 381, Eusebia 377 512, 562,660,673,683,742 Eusebios von Caesarea 64, lO6, II 8, 259.f, Hagnon von Tarsos 387 316,349,353,365,370,442,444,484, Hannibal 73, 130, 181,408,522, 548 568, 613, 614, 653, 662, 694, 700 Harpokration 291,538 Eusebios von Nikomedeia lO6, 117, 125, Haterius, Q. 630 376, 757 Hedylos 114 Eustathios von Thessalonike 261, 666, 672 Hegel, G. W F. 103, 195,295,441, 561, 572, Eutrop 262], 264,331,363,486 585 Hegesianax von Alexandria 728 Fabius Pictor 263J Hegesias 91 Fannius, C 497, 619 Heideggcr, M. 98, 296 Favorin von Arelate 212, 275f Hekataios von Milet 40, 41, 244, 2911. 307 Festus, Rufius 264, 363 Hekaton 499 Festus, Sext. Pompeius 75 I Heliodor 35, 290, 2921. 329,415 Fichte, j. G. 572, 687 Hellanikos von Lesbos 487 Ficino, M. 219, 300 Hellenika aus Oxyrhynchos 294 Firmicus Maternus 265 Henoch 302 Flavius Josephus s. Josephus Flavius 364-366 Hephaistion 89, 575 Floms 266, 290, 363 Herakleides Pontikos 53, 85, 600 Fontenelle, B. de 150, 424 Herakleon 277 Frontin 2671. 739 Heraklit 56, 80, 165, 198, 236, 280, 295-298, Fronto 2681. 275, 276, 442 , 464 314, 42 I, 506, 641 Fulgentius von Ruspe 76, 269J Herder,JG. 341, 447, 458,543 Hermagoras von Temnos 303 Gaius (Jurist) 189-191,2701. 502, 731, 769 Hermas 29B.f Galen 7, 19,26, 114, 116, 214f, 222, 243, Hermeias von Alexandria 2991. 350, 647, 680 271-273, 323-325, 422, 483, 581, 61 4, Hermes Trismegistos s. Hermetik 628, 660 Hermesianax 53, 475, 526 Galilei, G 173,359 Hermetik 3°0-3°2 Gallus 2731. 506, 720 Hermogenes von Tarsos 61, 3021. 500, 680 Geiserich 127,4°2, 592 Hermotimos von Klazomenoi 87 Gelasius von Caesarea 6 I 4 Herodas 303J Gellius 46, 271, 275-277, 325, 433, 466, 475, Herodes Atticus 3, 275, 276,512,535 61 5,725,755 Herodian (Grammatiker) 70, 86, 315 Gennadius von Marseille 184, 676 Herodian (Historiker) 206, 3041. 331 f Giraudoux,j. 551, 659 Herodot 4,86,87, 109, 131, 164, 198,233, Glaukos von Rhegion 600 3°5-307,470, 487, 527, 587, 625, 672, Gnosis/Gnostizismus 123, 136, 277-279, 326, 688, 698, 714f, 718, 758, 762, 763 367,436,437, 444f, 696 Heron von Alexandria 3071. 53 I Goethe,JW 38, 269, 344, 414, 535, 543, Herondas s. Herodas 303J 564, 577, 59 1, 601, 663, 723 Herophilos 242, 3°9, 323, 661 Gorgias von Leontinoi 25, 44, 56, 94, Hesiod 25,40,66,77,86,97,204,228,238, 27lj-282, 321, 371, 395, 535, 581 , 765 295,310-314,321,351,352,475,481, Gratian 32,131,262,579,678,739 487, 5°3, 562,612,628,667,681,744, Gregor Barhebraeus 60 746 Gregor L, d.Gr. 31, 139f, 223, 269, 287-289 Hesych 314J Gregor Thaumaturgos 137 Hesychios von Milet 314, 538,760 Gregor von Nazianz 50, 137f, 246,282-284, Hierokles von Alexandria (Neuplatoniker) 28 5, 31 6, 325,435, 61 3,672 35° 784 NAMENREGISTER

Hierokles von Alexandria (Stoiker) 464 Jesus Sirach s. Septuaginta 636-638 Hierokles, Sossianus 534 Ignatios von Antiochia 352 f, 442 Hieron von Syrakus 12, 135, 234, 646, 704, Institutionen s. Corpus iuris civilis 188-192 761 Johannes Cassianus s. Cassian 150-152 Hieronymos von Rhodos 531 Johannes Chrysostomos 138, 151,356-359, Hieronymus 31, 33,122, 156, 168,223 f, 397, 405, 653, 699 241,263,315-318,325,331,366,369, Johannes Malalas 360-362, 729 370,374,382,416,460,486, 579, 6~ Johannes Philoponos 35, 299, 359f, 476, 647 632, 694, 735 Johannes Scotus Eriugena 2 I 9, 680 Hilarius von Poitiers 3 I, 318( Johannes von Jerusalem 3 I 8, 614 Hilderich 269, 427 Johannes Xiphilinos 206 Hilduin von St.-Denis 219, 680 Johannes Zonaras 206, 305, 672 Hiob s. Septuaginta 636-638 Johannes, der Evangelist 64, 278, 284, 355.(, Hipparch von Nicaea 70, 244, 320, 603 366, 474, 502, 533, 568 Hippias von Elis 245, 321f, 487, 581 , 593, Johannes, Verf. der Apokalypse 298, 354f, 72 4 473, 597 Hippokrates 19, 84, 160, 163,214,215,271, Ion 86,362 273, 279,322-]26, 476, 615, 661 Jordanes 153, 363f, 757 Hippolyt von Rom 277, ]26J Josephus Flavius 153, 204, 260,364-366,434 Hipponax 80, 303 f, 327.(, 628 f Irenaeus von Lyon 60, 277, 326, 355, 366f, Hirtius, Aulus 148 420, 501, 568, 638 Historia Apollonii Regis Tyri 328-330 Isaios 216, 291,368 Historia Augusta 266, 305,330-332 Isidor von Sevilla 195 f, 223, 260, 263, Hobbes, Th. 103, 719 368-371, 45 I, 486, 58 I Hölderlin, F 234, 295, 342, 543, 625 Isokrates 25 f, 45, 56, 196, 200, 202, 209, Homer 25, 53, 54, 59, 65, 67, 68, 72, 77, 80, 216f, 233, 280, 291, 294, 348, 368, 372f, 84,86,97, 107, 142, 164, 198,203,204, 386, 405, 499, 500, 714, 719, 761 208,218,245,261,295,305, 313, Isyllos 116 32 1,332-339,341, 35 1, 376, 382, 386, 392, Itala 374J 407, 412, 457, 462, 475, 487, 545, 575, Ithacius 579 57~ 588, 600, 612, 623, 628, 638, 667~ Itinerarium Egeriae s. Egeria 226f 671, 672, 681, 706, 741, 746, 748 Judas 64, 474 Homerische Hymnen 339-341 Judith s. Septuaginta 636-638 Horaz 23, 37, 49, 84, 113, 129, 133, 141, Julian (Jurist) 375J 156, 157,235,415,341-346,407, 416f, Julian Apostata (»der Abtrünnige«) 32, 34, 458,461,467,468,494, 507, 516f, 523, 118,130,150,233,253,283,350, 527, 542f, 576, 590, 64~ 664, 667, 675, 376-378, 405 f, 440, 483, 500, 653, 768 704, 726, 730, 738, 742, 744, 746 Julianus Pomerius 149 Hortensius Hortalus, Q. 169 Iulius Obsequens 410 Hrabanus Maurus 153, 739 Iulius Paris 734 Hygin 346f, 578f, 734 Iulius Valerius Polemius 21 Hypatia 348, 679f Iunius Gallio 629-63 I Hypereides 28, 202, 216, 291, 348f, 372 Justin (Historiker) 392, 486, 569 Hystaspes 302 Justin, der Märtyrer 106, 378f, 442 f, 445, 464 Jakobus (NT) 474 Justinian 8, 143, 186, 189, 190, 191, 195, Jamblich 65, 196,253,301,329,349-351, 271,288,360,361 , 363, 544, 586, 587, 476, 571, 60of, 647 615,647; s.a. Corpus iuris civilis 188-192 Jamblich der Syrer 539 Justus von T iberias 365 Iambulos 2 I I, 424 Juvenal 176,379-382, 578 Ianuarius Nepotianus 734 Iuvencus 382 Jason von Kyrene 434 Ibas von Edessa 699 Kallias 254,581, 593, 764 Ibykos 351J Kallikles 54, 94 Jeremia 365, 637 Kallimachos 49,53, 67f, 98,114,142, NAMENREGISTER 785

156-159,202,251,304,328,341,343, 193,207,262,264,266,332,408-411, 352,383-386,392,428,462,475, 506, 486, 567,645,715,734 526, 590, 706, 727 Livius Andronicus 407j, 465, 494, 756 Kallisthenes von Olynth 20, 3861 Longin 349, 362, 411-413, 571, 623, 762 Kant, I. 27, 252, 391, 413, 648, 650 Longos 2, 28, 413-415 Karneades 387-389, 497 f, 606, 640 Lucilius 342, 384, 415-417, 494, 523, 634, Karpokrates 277 735,756 Kebes 649 Lukan 176, 182, 185,225,266,269, 369, Kelsos 277, 389j, 443, 485 410,417-420,475, 522 , 629, 645, 663, Kleanthes 85, 165,391,767 664 f Kleitarch 21, 193,392 Lukas 356, 420j, 45 1, 474 Kleitomachos 388, 4 I 5, 640 Lukian 28, 312, 325, 421-425, 536, 672 Klemens s. Clemens Lukillios s. Martial 447-450 Kleobuline 4 Lukrez 78, 107, 144, 156, 229f, 382, 4°1, Kleoneides 10 5 425-427,438, 518 , 745 Kleopatra 130, 147,746,749 Luther, M. 6, 21, 126, 162,219, 510, 524, Klonas 599 61 3 Klopstock, E G. 342, 382, 413, 543, Luxorius 52, 427 62 5 Lygdamus s. Appendix Tibulliana 721 Kolluthos 392 j, 462 Lykophron 4281 Konstantin d. Gr. 48, 106, I 17 f, 125, 130, Lykurg 291, 372, 4291 150,151,177,260,265,319,375,382, Lysias 44, 216f, 291, 368,430-432 400, 500, 700, 757, 768 Konstantinos Kephalas 50 Machiavelli, N. 103, 687, 719, 739 Korax 280 Machon 221 Korinna 17,3931 Macrobius 133, 173,325, 432j, 465, 57 1,639 Krates von Athen 141 Maecenas 129, 207, 343-346, 589, 629, 744, Krates von Mallos 17, 497 746 Krates von Theben 212, 236 Magnes 234 Kratinos 80, 253,394 Mago 182 Kratipp 294 Makarios 246 Kratylos von Athen 280, 295 Makkabäerbücher 171, 434-436 Kritias 55, 80, 395j, 543 Mani 436--438, 579 Ktesias 424, 538 Manilius 78, 438-440 Kyrill von Alexandria II 8, 300, 348, 378, Mann, Th. 234, 289 397j, 472, 627 Marcellinus Empiricus 628 Kyrill von Jerusalem 396 Marcus Antonius 113, 119, 167, 171 f, 174, 21 5, 408 , 522 , 738, 746, 749 Labenius, T. 630 Marinos 195, 583 Labeo 398, 511 Marius Maximus 332, 675 Laberius 398j, 604 f Marius Victorinus 223, 440j, 571 Laktanz 76, 106, 168, 184,251,266,300, Marius, C. 122, 167,425,615 399-401,460,634,642 Mark Aurel 18, 119, 206 f, 235, 268, 272 f, Lasos 105, 599 290,291, 3°2, 304f, 332, 375, 378, 389, Leges duodecim tabularum s. Zwälftafelge- 441-443,481 ,483 setz 7691 Markell von Ankyra 106, 117, 259f, 396, Leo 1., d.Gr. 151,4°21 443j, 757 Leonardo da Vinci 48, 754 Markion 136,277,367,444-446,473, 568, Leonidas von Tarent 49, 54,221,4°31 696 Leopardi, G. 266, 269, 590, 624 Markus 356, 420, 446j, 452, 474, 502 Lessing, G.E. 159,265,341,447,449,457, Martial SI f, 159, 182,427,447-450, 556, 524, 547, 577, 646 576 f, 644, 664, 676 Leukipp 38, 198,4041 Martialis, Q. Gargilius 495 Libanios 34,60, 137f, 262, 356, 4°5-4°7 Martianus Capella 450j, 654 Livius 46f, 129, 133, 152, 156, 168, 177, Martin von Tours 286, 319, 579, 676, 741 786 NAMENREGISTER

Märtyrerschriften s. Perpetua 5141 354,366,369,374,444,445,45 1,473.f, Marullus 629 509, 598, 638, 701 Matthaeus 64, 382, 420, 4511, 474, 502 Nicomachus Flavianus 432 Maximianus 4521 Nietzsche, F. 165, 258, 295 f, 344, 428, 620, Maximos Confessor 284, 680 648, 649, 762 Maximos Planudes 50, 578 Nigidius Figulus 347, 4741, 600, 601 Maximos von Ephesos 350, 376 Nikander von Kolophon 314, 4751 Maximos von Tyros 209 Nikephoros Kallistos Xanthopulos 293 Megasthenes 109 Nikolaos von Damaskos 210, 222, 233 Melanchthon, Ph. 61, 71, 242, 704 Nikolaus von Kues 173, 195,219,220, 585, Melania 496, 613 681 Meleager von Gadara 49[, 53, 220, 4°3, Nikomachos von Gerasa 244, 350, 4761 4531, 460 Nonius Marcellus I, 416, 466 Melissa 4 Nonnos von Panopolis 8, 393, 461, 462, Meliton von Sardes 443 4771, 626 Memnon 538 Nossis 460, 478 Menaichmos 70, 83 Notitia dignitatum 479 Menander 22, 28, 96, 97 f, 247, 454-457, Novatian 194, 326, 4791 525, 548, 690, 726 Novellen s. Corpus iuris civilis 188-192 Menandros von Laodikeia 500 Nymphodoros 623 Menipp von Gadara 423, 454, 738 Methodios I 19 f Olybrius 175 Milton, J. 382, 4 I 3 Olympiodor 35,768 Mimnermos 53,4571, 475, 526, 628, 654, Olympos 599 7°3 Onesikritos von Astipalaia 392 Minucius Felix 173, 194, 268, 4591 Onomakritos 487 Mithridates d.Gr. 73,114,130,167[,617, Oppian "der Halieutiker« 4811 619 Oppian ,)der Kynegetiker« 4821 Mnesarch 499 Oreibasios von Pergamon 6f, 222,483 Modestin 189, 502 Orlf, C. 159, 660 Moerbeke, Wilhe1m v. 35, 585.647,681 Origenes 106. 120, 137.241.246,260,277, Moiro von Byzanz 460 31M, 349, 382, 389, 464, 484.f, 533, 571, Moliere,J.B. 457, 549, 55 1,693 613 f Montaigne, M. de 564, 606 Orosius 230, 263, 363, 486, 579,621,687 Montanus 473 Orpheus 302, 321, 34I, 487, 488, 68I Moschos 142 f, 392, 4611 Orphische Dichtung 487-489 Mucius Scaevola Augur, Q. 167, 497, 499 Ovid 52, 53, 59,68,72, 176, 185, 22I, 225, Musaios (myth. Sänger) 302, 321, 462, 487f 230, 3I4, 347, 369, 382 , 385, 393, 399, Musaios 393, 4621 43 8, 45 2f, 461, 462, 467, 476, 489-494, Musonius 236, 463-465, 536 5°7, 526, 576, 589, 591, 596, 624, 629f, 631,645,663-665,720-723,735,741 Naevius 418, 465-467, 494, 578, 755 Namatian 176,4671 Pacatus 500 Naucellius 4681 Pachomios 149 f, 3 I7 Nausiphanes 238 Pacuvius 23 1,4941 Nazarius 500 Palladas 49 Nearchos 109, 392 Palladios von Helenopolis 2 I, 226, 246, 357, Nemesian 469 4961 Nepos 157, 187,469-471,734 Palladius 4951 Nero II2, 150, 182,222,236, 364, 381,417, Pamphilos 238, 260 420,463,483, 519, 522, 536, 553, 557, Pamprepios 477, 626 631--634, 644, 673 f, 685 f, 726, 729 Panaitios 172, 2°4, 497-499, 572 Nerva 33, 207f, 267, 448, 675, 685 Panegyrici Latini 499-501 Nestorios 151, 397f, 471-473, 700 Pankrates 600 Neues Testament 62, 124, 277, 278, 317, Pantainos 179 NAMENREGISTER 787

Papias von Hierapolis 355, 446, 451, 50.2 Phokylides 628 Papinian 189, 5G2I. 511, 731 Photin 443 Papirius Fabianus 630 Photios 7, 60, 67, 76, 109, I 19, 209, Pappos 252 537-539, 672, 70 I Parmenides 38, 100, 144, 227, 280, 404, Phrynichos 13 50.3-50.6, 546, 584, 594, 764, 765 Pindar 86, 97, 1l6, 135f, 261, 343, 352, 362, Parthenios 274, 50.6 393, 412, 458, 487, 539-543, 562, 646, Paulinus von Mailand 33 704,706 Paulinus von Nola 5G7I. 676 Platon 9, 18, 26f, 28, 35, 39, 49, 53, 56, 72, Paulinus von Perigueux 741 75, 80, 83 f, 89, 90, 91, 94, 98-101, 104f, Paulos von Aigina 6, 84, 483 124, 126, 141, 144, 171, 195, 196f, 204, Paulus Ourist) 189,398, 5°2,511 208 f, 212, 214, 216, 219, 238, 244, 248 f, Paulus (NT) 63,119,218,278,298,355, 252,254,273,278, 28of, 295, 299, 3°3, 420f, 445f, 473, 50.8-5 11 ,533, 629, 631f, 32 1,324, 349f, 372, 395,4°0,43°,43 1, 680 433, 440, 460, 464, 487f, 498, 505 f, 529, Paulus Diaconus 263, 742, 751 53 2, 542,543-547, 559, 562, 564, 571, Paulus von Theben 3 16 581,583-585, 593f, 599f, 601, 617, 623, Pausanias 3,59, II5, 261,310,456,511-513 641,647,649,667,680,681,697,698, Pelagius 126, 15 I, 359 7°3,710,711,719,759,760,762,763, Periander 2 I 2 764 f Perikles 38, 92, 196, 394, 396, 593, 656, 717, Platonios 253 7 19, 764 Plautus 22, 96, 235, 258, 269, 456f, 465f, Perpetua 514f 525,547-552, 690-693, 726f, 73 8, 755 Persaios 767 Plinius d.Ä. 17, 114, 154f, 161, 173, 182, Persius 515-518 245,325,451,469,552-555, 570, 654, Pervigiliul11 Veneris 518f 735,755 Petrarca, F. 150, 159,266,415,570, 61l, 663 Plinius d.]. 33, II9, 208, 410, 448 f, 464, Petron 52, 519-522, 605 500, 508, 552,555-559, 609,634,643, Petrus (Apostel) 63, 78,178,317,446,474, 644, 673, 678, 705 5°2, 510 Plotin 27, 106, 125, 195, 279, 349, 350, 440, Phaedrus 5, 230,522-524, 613 476,484,532,559-.561,571,647 Phaidros von Athen 168 Plutarch 4, II3, 156, 196,204,209,225, Pherekrates 525, 725 233,251,266,271,276,307,3 14,325, Philemon 446, 525, 548 392, 433, 455, 45 6-458, 471, 53 6, Philetas von Kos 53,526 561-565, 616, 646, 656, 674f, 764 Philinos 263 Plutarch von Athen 350, 583, 680 Philipp Il. 10, 11,20,42,200,201,210,225, Polel110n 767 233,373,387,429,569,714,715 Pollio s. Asinius Pollio 113 Philipp V 230, 548, 715 Polos 280 Philipp von Sides I 19 Polyaenus 233 Philippos (von Thessalonike) 49f Polybios 171, 197,210,217,226,232,233, Philippus 64 264, 279, 497, 499, 565-567, 573, 670f, Philistion 2 I 5 715,724,762,768 Philochoros von Athen 45, 526f Polykarp 353, 366,442,502, 568j; s.a. Per• Philodem 21 4, 527f petua 514f Philogelos 528f Polykleitos von Larisa 392 Philolaos 105, 529.r. 607 POl11peius Magnus, Cn. 146f, 156, 158, Philon von Alexandria 124, 169, 179 f, 484, 167-172,174,188,192,415, 417f, 420, 531-533, 638 474, 569, 572-574, 73 6f Philon von Athen 767 PompeiusTrogus 193,210,233,392, 569f Philon von Byzanz 530f Pomponius 271, 769 Philon von Larisa 168 Pomponius Mela 57G,r. 654 Philostorgios 253 POl11ponius Rufus 734 Philostrat 3, 28, 209, 253, 533-536 Ponticus 59 I, 665 Philoxenos 105, 136, 525, 537, 709 Pontius 195 788 NAMENREGISTER

Porcius Licinus s. Volcacius Sedigitus 7551 523, 526, 542,609-611,630,632,635, Poros 20 667f, 723, 725, 738, 741, 762 Porphyrios 35, 52, 65, 136,350,389, 440f, Quintus von Smyrna 393, 475, 6111 559 f, 571J, 647 Qumrantexte s. Septuaginta 636-638 Poseidippos 49, 53, Il4 Poseidonios von Apameia 204, 210, 499, Racine,]. 258, 266, 682 531,567,572-574,617(,633,670f Ranke, L. von 287, 719 Pound, E. 159, 591 Rhetorica ad Alexandrum s. Anaximenes Pratinas 575 von Lampsakos 42-43 Praxeas 696 Rhetorica ad Herrenium s. Auctor Praxilla 5751 ad Herennium 1221 Priapea Carmina 5761 Rhinthon 478 Priscian 34, 7of, 122,223,5771 Romulus 613 Priscillian 578J, 676 Ronsard, P. de 150, 159, 542 Priskos 153 Roscius, Sext. 168 Proba 382, 579-581 Rufin 122, 3 I 8, 6131 Prodikos von Keos 197, 321,581-583, 593 Rufus von Ephesos 6141 Prohairesios 253 Rutilius Namatianus s. Namatian 4671 Proklos Diadochos 35, 195 f, 219, 252, 299, 314,341,359,476,488,583-586,647, Sallust 130, 134, 155, 168, 181, 188,266, 68of 269,291,332,408,471,615-620,676, Prokop 8, 586-588 686, 719 Prokopios von Gaza 462 Salvian von Marseille 620-622 Properz 52, 53, 129, 159, 344, 393,458, Sappho 23, 25, 28, 37, 54, 59, 157,221,478, 490-492, 526, 589-591, 720-723, 735 489, 576, 622-626, 654, 706 Prosper von Aquitanien 152, 591-592 Saturnil 277 Protagoras 39, 94, 105, 199, 279, 32 1, 395, Satyros 202 545, 58 I, 592-595 Schelling, F. W]. 195,441, 572 Prudentius 176, 596-599, 677 Schenute von Atripe 477, 6261 Psalmen Salomos s. Septuaginta 636-638 Schiller, F. 332, 352,413,463, 564 Pseudo-Dionysios Areopagita s. Dionysios A. Schlegel. F. 622, 667 f, 762 Pseudo-Kallisthenes s. Alexanderroman Scipio s. Cornelius Scipio 20-22 Scribonius Largus 325, 6271 Pseudo-Longinos s. Longin 411-413 Semonides von Amargos 6281 Pseudo-Plutarch, Über die Musik 430, 5991 Seneca d. Ä. 168, 266, 269, 417, 489, Pseudopythagoreische Schriften 600-602 629-631 Pseudo-Xenophon, Vom Staat der Athener Seneca d.]. I, 33, 37, 52,61, 145, 168, 182, 602, 760 192,203,235,255,258, 325,401,416, Ptolemaios I. Soter 192f, 197, 3°9, 392, 526, 419,433,460,463, 508, 517, 520, 523, 714 547, 556,629,631-635,645,665,726 Ptolemaios 11. Philadelphos 68, 197, 3°9, Septimius Severus 179, 205 f, 484, 502, 5 I I, 383, 526, 636, 704f 534 Ptolemaios Pindarion 86 Septuaginta 62, 124, 136, 180, 278, 302, 317, Ptolemaios Chennos 538 365f, 369, 371, 374, 420, 434(, 444f, 473, Ptolemaios, Klaudios 70, 320, 348, 603J, 671, 484, 532, 571, 598,621,636-638,676 710 Servius 223,274,432,475,494,6381 Publilius Syrus 398, 399, 6041 Seth 278 Pyrrhon von Elis 39, 212, 605J, 724 Severinus (Hl.) 249f Pythagoras 38, 83, 104f, 204, 212, 295, 350, Severus Alexander 206 f, 330, 332, 5 I I, 73 I 474, 53 2, 534, 600, 607-609, 75 8, 763 Sextius, Q. 63 I Pythokleides 197 Sextus Aelius 769 Sextus Empiricus 86, 212, 280, 325, 387, Querolus s. Plautus 547-552 388, 606, 639-641 Quintilian 1,43,53, 122f, 131, 159, 160, Shakespeare, W 457, 493, 543, 547, 55 1, 168, 171, 182,203,303, 325, 456f, 489, 563, 564 NAMENREGISTER 789

Sibyllinische Orakel 641-643 Sulla, L. Cornelius 17, 122, 146, 167f, 188, Sidonius Apollinaris 558, 596, 643,{, 663 425, 573,617-61 9 Silius Italicus 410, 556, 558, 644f Sulpicia 73, 675f Silvia s. Egeria 226f Sulpicius Severus 5°7, 578, 676f, 741 Simias 50 Symmachus (Papst) 149, 23 I f. Si mon Magus 63 f, 277f Symmachus, Q. Aurelius 32, 123, 176, 232, Simonides 30, 49, 135,352,539,628,646, 406, 410, 432, 468, 677f 667, 761 Symmachus, Q. Aurelius Memmius 143, Simplician 440 33 1,363 Simplikios 35, 195f, 299, 360, 647 Symphosius 52 Siro 743 f Synagoge s. Photios 537-539; s. Suda 671f Sisenna, L. Cornelius s. Cornelius S. 188 Synesios von Kyrene 2°9, 348, 679f Sokrates 6, 38, 9of, 95 f, 98, 100, 104, 133, Syrian 43,299,35°, 583, 680f 145, 197, 199,208, 212f, 214, 236, 258, 281, 295, 372, 395, 430, 463 f, 498, Tabula Peutingeriana 681f 543-546, 559, 581 f, 605, 632, 641, Tacitus 33, 35, 46,113,128,130,168,177, 648-652, 697, 718, 760-762, 764 f 206f, 305, 332,408,463,489,519, 553f, Sokrates (Kirchenhistoriker) 292, 348, 358, 557,609, 6II, 630, 675, 682-688, 719, 741 653, 662, 700 Tarasius 538 f Sokrates Scholastikos s. Sokrates (Kirchen- Teisias 280, 371, 430 historiker) 653 Teles 141 Sokrates von Argos 688 Telesilla 688f Solinus 45 I, 654 Terenz 22, 96, 224, 258, 457, 524, 578, Solon 4, 45, 163, 212, 342, 423, 458, 628, 68g-693, 72M, 755 f 654,{, 703 Terpander 599 Sophokles 12 f, 86, 93, 97, 136, 2°4, 221, Tertullian 63, 106, 107, 194f, 3°1, 3°9, 325, 254, 307, 362, 412, 430, 494, 575, 612, 327,444, 459f, 480, 568,661,686, 634, 655-660, 672 694-697 Sophron 65, 303 Testamentum antiquum s. Septuaginta Soran 7, 324, 614, 660f 636-638 Sositheos 22 I Testamentum novum s. Neues Testament Soterichos 478 473f Sotion 63 I Teukros von Babylon 439 Sozomenos 253, 662, 700 Thaddaeus 64 Spenser, E. 159,744 Thales von Milet 4, 4of, 42, 43, 212, 697f, Speusippos 100 71 1 Spintharos 104 Thekla 63 Sprüche Salomos s. Septuaginta 636-638 Themison II 5 Statius 185, 225, 645, 663-666 Themistios 209, 377, 406, 669, 698f Stephanos von Byzanz 17, 212, 666 Theoderich d.Gr. 78, 143f, 149, 152,232, Stesichoros 30, 257, 35 I f, 625, 667f, 707 363 Stesimbrotos von Thasos 53 Theodoret von Kyrrhos 325,376,699, 700f Stilpon 767 Theodoros von Mopsuestia 472, 699f Stobaios 141, 300, 3°3, 461, 463, 669f Theodoros Atheos 91, 141 Strabon von Amaseia 2°4, 210, 233, 244, Theodoros von Asine 571 251,392,513,526,567,623,670f Theodorus Priscianus 661, 702 Straton (Komiker) 526 Theodosius d.Gr. 32, 130, 175, 189,292, Straton von Lampsakos 85, 242 486, 500, 678, 698, 739, 757, 768 Straton von Sardes 50 Theodosius II. 189,472,486,496 Suda 2, 17, 71, 203, 526, 668, 671f, 727, Theodot 277 762 Theognis von Megara 703f Sueton 47, II3, 128, 176f, 224, 262, 317, Theokrit 28,59, 114, 142, 150,304,461, 33 1f, 417, 433, 47 1, 553 f, 63 1, 654, 469, 519, 526, 704-709, 742 672-675, 690, 723, 726, 742, 756 Theon von Alexandria 348, 710 Suidas s. Suda 671f Theon von Smyrna 244, 710 790 NAMENREGISTER

Theophilus 190 Varro Reatinus 107, 155, 160, 163, 182, 188, Theophrast von Eresos 104, 141, 197, 204, 204,224,45 1,470,475,495,499,520, 222, 226, 242, 280, 387, 456, 498, 698, 551,572,615,654,693,734,735-738,751 711-713 Vegetius 739f Theopomp von Chios 42, 226, 294, 527, Velleius Paterculus 740f 714f Venantius Fortunatus 74If Thomas von Aquin 18, 126, 572, 585, 680 Vergil 31,52,59, 68f, 72, 78, 113, 129, 150, Thrasamund 224, 225,427 181, 182f, 184, 185f, 224, 225, 229f, 266, Thukydides 44, 54, 164, 206, 210, 257, 294, 274,291,314,318,332,343,369,382, 305, 307, 340, 410, 412, 527, 587, 616, 401,415, 418f, 432, 460, 465, 469, 476, 672, 715-719, 761 f 490, 495, 506, 507, 527, 576, 578, 590, 160, 187,207,489,523,531,627, 5~ 612, 639, 642, 644, 663, 675, 705, 673-675,685,687, 733f, 740f 708, 720, 723, 733, 73 6, 742-750 Tibull 72f, 129, 159,344,490-492,589, Verrius Flaccus 750f 675 f, 720-724 Verus, L. 268, 272 f, 290 Timagenes 193, 210 Vespasian 192, 365, 463, 534, 552 f, 562, 609, Timaios von Tauromenion 233,263, 566, 673 f, 684, 73 I 72 4f Vetus Latina s. Itala 374f Timon von Phleius 606 Victorinus s. Marius Victorinus 440f Timotheos 105, 136, 446, 525, 537, 599, 725 Vindician 309, 702 Timotheus 64, 473 Vitruv 752-755 Titinius 725-727 Volcacius Sedigitus und Porcius Licinus 755f Titus 364f, 448, 473, 532, 534, 553, 673, Voltaire 38, 341, 424 683 f Vom Staat der Athener s. Pseudo-Xenophon Tobit s. Septuaginta 636-638 602 Togata s. Titinius 725-727 Vulgata s. Hieronymus 315-318; s. Itala 374f Trajan 84, 109, II9, 208, 266, 267, 272, 290, 352,379,448, 500, 556f, 562, 61 4, 644, Weisheit Salomos s. Septuaginta 636-638 660,673, 68 3,685 Wieland, Chr. M. 9[, 341, 424 Tremelius Scrofa 182 Wulfila 319, 757f Tribonian s. Corpus iuris civilis 188-192 Triphiodor 393, 462, 72 7f Xeniades 280 Trogus s. Pompeius Trogus 569f Xenokrates 27, 141, 498 Trojaroman 728f Xenophanes 38, 475, 503, 607, 758f Tyrtaios 703, 729f Xenophilos 104 Xenophon 44, 56, 109, 182, 208, 212, 294, Über das Erhabene s. Longin 411-413 321,362,395,470,58[,587,602,649, Über die Musik s. Pseudo-Plutarch 599f 714,717,760-762 Ulpian 189, 502, 5 I I, 731 Xenophon von Ephesos 164, 762f Xerxes 13, 306, 307, 725 Valens 33 f, 138, 262, 264, 283, 483, 698 Valentin 277, 367 Zarathustra 302 Valentinian 34 Zauberpapyri 763f Valentinian II. 262, 677 Zenodotos 86, 526 Valerius Flaccus 154, 185,731-733 Zenon von Elea 38, 212, 280, 404, 764-766 Valerius Maximus 733-735 Zenon von Kition 56, 165,212,236,243, Valerius Pollio 291 39 1,498, 767f Valla, L. 194,219,719 Zoilos von Amphipolis 42 Varius Rufus 23°,343, 527 Zosimos 253, 301, 768 Varro Atacinus 68, 735 Zwölftafelgesetz 271, 769f BILD QUELLEN 791

Bildquellen Nicht in allen Fällen war es möglich, die Rechtsinhaber geschützter Bilder zu ermitteln. Selbstverständlich wird der Verlag berechtigte Ansprüche auch nach Erscheinen des Buches erfüllen.

Accademia delle Belle Arti, Ravenna 387 Antikenmuseum Basel 387 Archäologisches Museum Heraklion, Kreta 295 Archiv für Kunst und Geschichte, Berlin 92, 128, 165, 166, 3°5, 322, 441, 543, 603 Archiv Gerstenberg, Wietze 123, 143, 539 BibliotecaApostolicaVaticana, Vatikan 10, 391, 393,454,497,5°8,547,711 Bildarchiv Preußischer Kulturbesitz, Berlin 4, 12, 145,213,238,290,430, 561, 607, 63 1,648, 697, 760, 767 The British Museum, London 655 Collection of the J. Paul Getty Museum, Malibu 622 Deutsches Archaeologisches Institut, Rom 56, 559 Glyptothek München (Foto Museum) 332 Holkham Hall, Wells-Next-The-Sea (GB) 715 Interfoto, München 530 Kunsthistorisches Museum, Wien 98 MAK (Österreichisches Museum für an gewandte Kunst), Wien 117, 397 Musee du Louvre, Paris/Foto: M. Chuzeville 23 Musei Capitolini, Rom 310, 710 Museo Archeologico Nazionale, Neapel 254, 465, 572 Museo Torlonia, Rom 348 Ny Carlsberg Glyptothek, Kopenhagen 37, 200, 229 Öffentliche Bibliothek der Universität Basel 282 Rheinisches Bildarchiv Köln 315 Villa Albani, Rom 77, 372