Economische Beleidsambitie Ouder
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Beleidsambitie Economie Ouder-Amstel 2013 Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Ouder-Amstel Januari 2013 Inhoudsopgave Blz. Hoofdstuk 1 Context 1 1.1 Aanleiding 1 1.2 Aanpak en proces 1 1.3 Leeswijzer 3 Hoofdstuk 2 Economisch Profiel Ouder-Amstel 4 2.1 Inleiding 4 2.2 Ruimtelijk-economische positionering 5 2.3 Ouder-Amstel 2012: uitgangssituatie 6 2.4 SWOT Ouder-Amstel 8 Hoofdstuk 3 Ambities Economie 10 3.1 Introductie 10 3.2 Ambities 10 3.3 Ambities vertaald 12 Hoofdstuk 4 Programmalijnen en prioriteiten 18 4.1. Inleiding 18 4.2. Schaalniveaus 18 4.3 Van visie naar programma 19 4.4 Budget en capaciteit 22 4.5 Tot slot 23 Hoofdstuk 1 Context 1.1 Aanleiding De drie kernen Duivendrecht, Ouderkerk aan de Amstel en Waver vormen samen de ge- meente Ouder-Amstel. Ouder-Amstel is een bijzondere gemeente. Duivendrecht, dat gele- gen is aan de noordzijde, is vervlochten met het grootstedelijk gebied van Amsterdam en Diemen en kent een stedelijker karakter. Ouderkerk aan de Amstel ligt ingeklemd tussen Amstelveen en Amsterdam Zuidoost, maar heeft zijn dorpse karakter in de loop der jaren weten te behouden. En Waver, gelegen aan de zuidkant is een kleine gemeenschap in het groene landelijke gebied. De gemeente Ouder-Amstel is gelegen in de dynamische Metro- poolregio Amsterdam en vervult een werkgelegenheidsfunctie voor de regio vanwege de aanwezigheid van het bedrijventerrein Amstel Business Park (ABP), maar heeft daarnaast ook haar landelijke karakter weten te behouden. Om deze sterke structuur ook in de toekomst te behouden en te versterken heeft de ge- meente Ouder-Amstel een beleidsambitie economie laten opstellen. Deze beleidsambitie past binnen de kaders van het collegeprogramma 2010-2014, waarbij het verbeteren van het vestigingsklimaat en het stimuleren van de lokale economie en regionale initiatieven de speerpunten zijn. De ligging van Ouder-Amstel in de Metropoolregio Amsterdam is daarbij een belangrijk gegeven. De ambities van de gemeente kunnen niet los worden gezien van die positie in de ruimere Metropoolregio. Dit betekent dat deze economische beleidsambitie duidelijke richtlijnen moet bevatten over wat de gemeente zelf moet doen en wat door de gemeente ingebracht kan worden in de regionale samenwerkingsverbanden. 1.2 Aanpak en proces De economische beleidsambitie is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met lokale en regionale stakeholders, zoals bestuurders, vertegenwoordigers van het lokale bedrijfsle- ven en vertegenwoordigers van het Amstel Business Park. Buck Consultants International 1 Deze economische beleidsambitie is in vier stappen uitgewerkt. In de eerste stap is de ac- tuele economische situatie van de gemeente in beeld gebracht. Hierbij is gekeken naar de ontwikkeling van belangrijke economische indicatoren zoals werkgelegenheid, aantal be- drijven en werkloosheid. Daarnaast is gekeken naar het bestaande beleidskader op lokaal, regionaal en provinciaal niveau en de bestaande organisatiepatronen rond de lokale en regionale economie. De economische analyse is getoetst bij sleutelpersonen in de regio: vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en van de regionale partners. Tevens heeft er een discussie met de raadscommissie plaatsgevonden. Uit de analyse en de toetsronde is een voorkeursscenario gedestilleerd voor de toekomstige economische ontwikkeling van Ouder-Amstel. Dit scena- rio is vervolgens uitgewerkt in de economische ambitie voor de gemeente Ouder-Amstel. Om de economische ambitie handen en voeten te geven zijn zes programmalijnen gedefi- nieerd: 1. De versterking van het ABP; 2. De invulling en realisatie van de Nieuwe Kern; 3. Ondernemen in het buitengebied; 4. Uitbouwen van de toeristisch-recreatieve potenties; 5. Terugdringen van leegstand (met name in winkelkernen); 6. Dienstverlening en regionale samenwerking. Onderstaand schema geeft de aanpak schematisch weer. Figuur 1.1 Schematische weergave van de aanpak inhoud proces 1 Economische Analyse begeleidingsgroep 2 Interviews/discussieronde 3 Scenario’s beleidsambitie begeleidingsgroep 4 Programmalijnen begeleidingsgroep 5 Beleidsambitie Economie Ouder-Amstel Buck Consultants International 2 1.3 Leeswijzer Hoofdstuk 2 geeft een ‘foto’ van de huidige economische situatie van de gemeente Ouder- Amstel. De economische analyse wordt afgesloten met een SWOT-analyse. Voor de uitge- breide economische analyse met cijfermatige onderbouwing wordt verwezen naar een af- zonderlijke bijlage. De economische analyse is als basis gebruikt voor de uitwerking van de economische be- leidsambitie in hoofdstuk 3. In hoofdstuk 4 is de ambitie uitgewerkt in zes concrete pro- grammalijnen. Buck Consultants International 3 Hoofdstuk 2 Economisch Profiel Ouder- Amstel 2.1 Inleiding Alvorens de daadwerkelijke ambitie van Ouder-Amstel te beschrijven is het van belang te weten hoe de gemeente er (economisch gezien) voor staat. In dit hoofdstuk wordt op basis van deskresearch van databronnen en een analyse van relevante bestaande documenten een beeld geschetst van de economische positionering. In de laatste paragraaf wordt deze analyse afgesloten met een SWOT-analyse van de economie van Ouder-Amstel. Het analysekader is weergegeven in figuur 2.1 INTERACTIE EN POSITIONERING • Buurgemeenten • Regio • (Inter)nationaal Structuur en Aanbod performance arbeidsmarkt bedrijfsleven & onderwijs Duurzaam LOKALE ECONOMIE Maatschappelijk verantwoord Bedrijfs- Woon- & omgeving leefklimaat ORGANISATIE VAN DE ECONOMIE • Gemeentelijke dienstverlening • Organisatie bedrijfsleven • Regionale samenwerking De lokale economie is beschreven aan de hand van de volgende vier pijlers: structuur en resultaten (performance) van het bedrijfsleven; bedrijfsomgeving (werklocaties, bereikbaarheid, etc.); arbeidspotentieel (beroepsbevolking, onderwijs, werkzoekenden); Buck Consultants International 4 woon- en leefklimaat (woningmarkt, voorzieningen, natuur, cultuur, etc.). Deze pijlers staan niet los van elkaar, maar kennen tal van dwarsverbanden. Ook worden ontwikkelingen in Ouder-Amstel sterk bepaald door ontwikkelingen in de omgeving, zowel de nabije omgeving (buurgemeenten en grotere regio), als verder weg (nationaal en inter- nationaal). De invloed van de gemeente op economische ontwikkelingen is beperkt, maar daarmee niet onbelangrijk. Deze bestaat enerzijds uit dienstverlening aan bedrijfsleven en werkzoekenden (zoals bijv. uitvoering van wet- en regelgeving en overleg en communicatie met ondernemers/organisaties) en anderzijds uit profilering, lobbying en strategische sa- menwerking met partijen in de regio en grotere verbanden. Belangrijke randvoorwaarden voor een toekomstbestendige economie zijn duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit in de gemeente Ouder-Amstel. 2.2 Ruimtelijk-economische positionering De gemeente Ouder-Amstel is onderdeel van de Stadsregio Amsterdam, maakt onderdeel uit van de metropoolregio Amsterdam en ligt onder de rook van Amsterdam. Ouder-Amstel vervult een eigen positie binnen het groter geheel door het landelijke en groene karakter. De gemeente vormt, samen met enkele omliggende gemeenten een groene buffer voor het grootstedelijk gebied van Amsterdam. Naast het groene karakter vervult de gemeente ook een werkgelegenheidsfunctie, onder meer vanwege de aanwezigheid van Amstel Business Park. Dit grootschalige bedrijventerrein heeft een belangrijke regionale werkgelegenheids- functie. Binnen de metropoolregio Amsterdam (MRA) zijn diverse overlegstructuren en samenwer- kingsverbanden van lokale en regionale overheden actief op het gebied van planning van woningbouw, bedrijventerreinen en kantoren, de prioritaire investeringen in bereikbaarheid en infrastructuur, innovatie in het bedrijfsleven en het stimuleren van toerisme. Partners maken daarbinnen afspraken op het gebied van onder andere verkeer, economie en ruimte- lijke ontwikkeling (met aandacht voor de verhouding stad en landschap). Het doel van de MRA hierbij is het versterken van de concurrentiepositie, nationaal en internationaal. Ouder- Amstel is met ruim 13.000 inwoners een relatief kleine speler binnen dit grotere geheel, maar dat neemt niet weg dat de regionale thema’s van belang zijn voor de gemeente. Buck Consultants International 5 2.3 Ouder-Amstel 2012: uitgangssituatie Voor een gemeente met een landelijk karakter en ruim 13.000 inwoners kent Ouder-Amstel een omvangrijke werkgelegenheid: 12.778 banen1. Daarmee komt de werkgelegenheids- functie uit op circa 1,5 (banen/beroepsbevolking), wat een zeer hoog cijfer is in vergelijking met gemeenten van gelijke omvang. Deze hoge werkgelegenheidsfunctie wordt voor een groot deel veroorzaakt door de banen op het Amstel Business Park (ABP). Economische structuur De grootste sectoren in Ouder-Amstel zijn de zakelijke dienstverlening en handel, zowel wat betreft het aantal bedrijven als in de werkgelegenheid (bron: Lisa) In de afgelopen tien jaar zien we wel een verschuiving. In het jaar 2000 was de handel de grootste sector in Ouder- Amstel, in 2010 is dat de zakelijke dienstverlening. Het aantal banen in Ouder-Amstel is in de periode 2000-2010 gegroeid met 13% van circa 11.300 naar circa bijna 13.000. In de rest van Nederland groeide de werkgelegenheid met 9,5%. Kanttekening bij de groei is dat deze, net als in de rest van het land, vooral in de periode tot 2008 plaatsvond: de werkgele- genheid in Ouder-Amstel was toen het hoogst met bijna 13.900 banen2. Daarna is de werk- gelegenheid enkele jaren gedaald. 2011 laat voor het eerst weer een groei zien, naar totaal van bijna 13.400 banen. Ook de groei van het aantal vestigingen was voor de periode 2000- 2010 in