Maendeleo Ya Kilimo Na Ushirika Kwa Kipindi Cha Miaka 50 Ya Uhuru Wa Tanzania Bara (1961 - 2011)

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Maendeleo Ya Kilimo Na Ushirika Kwa Kipindi Cha Miaka 50 Ya Uhuru Wa Tanzania Bara (1961 - 2011) MAENDELEO YA KLIMO NA USHIRIKA KWA KIPINDI CHA MIAKA 50 YA UHURU WA TANZANIA BARA (1961-2011) JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA WIZARA YA KILIMO CHAKULA NA USHIRIKA MAENDELEO YA KILIMO NA USHIRIKA KWA KIPINDI CHA MIAKA 50 YA UHURU WA TANZANIA BARA (1961 - 2011) KILIMO KWANZA “Tumethubutu, Tumeweza, Tunazidi Kusonga Mbele” a kkilimoilimo mmiakaiaka 550.indd0.indd a 111/16/111/16/11 110:34:230:34:23 AAMM TUMETHUBUTU, TUMEWEZA, TUNAZIDI KUSONGA MBELE b kkilimoilimo mmiakaiaka 550.indd0.indd b 111/16/111/16/11 110:34:230:34:23 AAMM MAENDELEO YA KLIMO NA USHIRIKA KWA KIPINDI CHA MIAKA 50 YA UHURU WA TANZANIA BARA (1961-2011) KAULI YA WAZIRI Kwanza kabisa napenda kumshukuru Mwenyenzi Mungu kwa kunipa uhai na kuniwezesha kuungana na Watanzania wenzangu katika maadhimisho haya ya Miaka 50 ya Uhuru wa Tanzania Bara. Katika kuadhimisha Miaka 50 ya Uhuru wa nchi yetu, hatuna budi kuwakumbuka waasisi na viongozi wa Taifa letu ambao wametoa mchango mkubwa katika maendeleo ya kilimo tunachojivunia leo. Tangu Uhuru wa Tanzania Bara upatikane nchi yetu imepitia awamu nne za uongozi. Awamu ya kwanza iliongozwa na Baba wa Taifa na Rais wa Kwanza Hayati Mwalimu Julius Kambarage Nyerere ambaye alikuwa mstari wa mbele na mhimili mkubwa wa kuwaongoza Watanzania katika kudai Uhuru na hatimaye kuupata hapo Desemba 9, 1961. Mara baada ya nchi yetu kupata Uhuru, Serikali ilitoa kipaumbele cha kwanza katika kuendeleza kilimo kama uti wa mgongo wa uchumi wetu. Kilimo kiliajiri zaidi ya asilimia 90 ya wananchi wote na mazao ya katani, kahawa na pamba yaliongoza kulipatia Taifa fedha za kigeni. Hivyo ilibidi kilimo kiendelezwe kwa kutumia mbinu mbalimbali za kisiasa, kijamii na kiuchumi. Kati ya miaka ya 1961 na 1980, zilibuniwa kaulimbiu na maazimio mbalimbali kama vile “Chakula ni Uhai”, “Siasa ni Kilimo”, “Kilimo cha Kufa na Kupona”, “Mvua za Kwanza ni za Kupandia” ili kuhamasisha maendeleo ya kilimo, pamoja na kuhamasisha kilimo cha ujamaa. Awamu ya Pili iliongozwa na Rais Ali Hassan Mwinyi ambapo tulishuhudia mageuzi ya kiuchumi ambayo yalikuwa kichocheo kikubwa katika maendeleo ya kilimo ikiwa ni pamoja na utekelezaji wa Sera ya Kilimo ya mwaka 1983. Awamu ya tatu ya uongozi ilikuwa chini ya Rais Benjamin William Mkapa ambapo katika awamu hiyo kilimo kilipata msukumo wa kipekee na kuwa chenye mafanikio. Katika awamu hiyo utekelezaji wa Sera ya Taifa ya Kilimo na Mifugo ya mwaka 1997 na uanzishwaji wa Mkakati wa Kuendeleza Sekta ya Kilimo ulishuhudia kilimo kikikua kutoka chini ya asilimia 3 hadi asilimia 6. Awamu ya nne ya uongozi ambayo ipo chini ya Rais Daktari Jakaya Mrisho Kikwete, kilimo kimeendelea kupewa kipaumbele kikubwa, ikiwa ni pamoja na utekelezaji wa Programu ya Kuendeleza Sekta ya Kilimo (ASDP) na Programu ya Mageuzi na Modenaizesheni ya Ushirika (CRMP) ambazo zimekuwa chachu ya kuleta mapinduzi ya kijani hapa nchini. Jambo kubwa la kujivunia kutokana na kilimo ni kuwa kwa sasa asilimia 95 ya mahitaji ya Taifa ya chakula kinazalishwa hapa hapa nchini. Aidha, Serikali imeweka mfumo wa kuhifadhi chakula kwa ajili ya matumizi wakati upungufu unapotokea. Akiba ya Taifa ya Chakula imekuwa ikiongezeka kila mwaka na uwezo wa Wakala wa Taifa wa Hifadhi ya Chakula unatarajia kufi kia tani 400,000 i kkilimoilimo mmiakaiaka 550.indd0.indd SSec2:iec2:i 111/16/111/16/11 110:34:240:34:24 AAMM TUMETHUBUTU, TUMEWEZA, TUNAZIDI KUSONGA MBELE ifi kapo mwaka 2015 kutoka uwezo wa kununua na kuhifadhi tani 150,000 mwaka 2009. Aidha, mikakati mbalimbali inaendelea kutekelezwa hususan kuongeza eneo la kilimo cha umwagiliaji, matumizi ya zana bora za kilimo na kuongeza upatikanaji wa pembejeo zinazohitajika katika kuongeza uzalishaji na tija. Katika Miaka 50 ya Uhuru wa nchi yetu, pamoja na kuwa na changamoto nyingi za kisiasa, kijamii na kiuchumi, kilimo chetu kimeendelea kuwa nguzo kuu na mhimili wa Uchumi wa Taifa letu. Hivyo, tunapoadhimisha Miaka 50 ya Uhuru tunayo sababu ya kwenda kifua mbele tukiwa na kaulimbiu yetu inayosema KILIMO KWANZA- “Tumethubutu, Tumeweza, Tunazidi Kusonga Mbele”. Kutokana na uzoefu tulioupata kwa miaka 50, napenda kuwahakikishia Watanzania kuwa tutasonga mbele kwa haraka, tujitosheleze kwa chakula na tuwe wazalishaji wakubwa wa mazao ya chakula na biashara, tutakaotegemewa na majirani zetu wa EAC, SADC na soko la kimataifa. Katika miaka 50 ijayo vizazi vyetu vitajivunia Taifa tajiri linalojitegemea kiuchumi, kijamii na lenye nguvu za kisiasa hapa duniani. Profesa Jumanne A. Maghembe (Mb.) WAZIRI WA KILIMO CHAKULA NA USHIRIKA ii kkilimoilimo mmiakaiaka 550.indd0.indd SSec2:iiec2:ii 111/16/111/16/11 110:34:250:34:25 AAMM MAENDELEO YA KLIMO NA USHIRIKA KWA KIPINDI CHA MIAKA 50 YA UHURU WA TANZANIA BARA (1961-2011) MUHTASARI Mwaka huu wa 2011, nchi yetu inaadhimisha Miaka 50 ya Uhuru wa Tanzania Bara uliopatikana tarehe 9 Desemba, 1961 kutoka kwa wakoloni wa Kiingereza. Katika kuadhimisha miaka hiyo 50 tangu Uhuru, juhudi mbalimbali zimefanyika na zinaendelea kufanyika ili kuendeleza sekta ya kilimo. Juhudi hizo ni pamoja na tafi ti mbalimbali za kilimo, huduma za ugani, mafunzo ya wataalam, mafunzo ya wakulima, ujenzi wa miundombimu ya umwagiliaji, mipango ya matumizi bora ya ardhi, matumizi ya zana bora na maendeleo ya ushirika. Muundo wa Wizara inayosimamia sekta ya kilimo umekuwa ukibadilika katika vipindi tofauti kukidhi mahitaji ya kipindi husika. Kiuongozi, kuanzia mwaka 1961 mpaka sasa (2011), Wizara imeongozwa na Mawaziri 16 na Naibu Mawaziri 8 (Jedwali Na. 1). Waziri wa kwanza aliyeongoza Wizara alikuwa Mheshimiwa Dereck Bryceson. Kwa sasa (2011) Wizara inaongozwa na Mheshimiwa Profesa Jumanne Maghembe na Naibu Waziri Mheshimiwa Injinia Christopher Chiza. Katibu Mkuu wa kwanza wa Wizara alikuwa Bwana Ibrahim Sapi Mkwawa. Tangu Uhuru hadi sasa (2011), Wizara inayosimamia kilimo imeongozwa na Makatibu Wakuu 22 na Naibu Makatibu Wakuu sita. Katibu Mkuu wa Wizara wa sasa (2011) ni Bwana Mohamed S. Muya akiwa na Naibu Makatibu Wakuu wawili ambao ni Bibi Sophia Kaduma na Injinia Mbogo Futakamba. Katika muundo wa sasa Wizara ina Idara 10 ambazo ni Utafi ti na Maendeleo; Mafunzo; Maendeleo ya Mazao; Matumizi Bora ya Ardhi; Zana za Kilimo; Umwagiliaji na Huduma za Ufundi; Sera na Mipango; Utawala na Rasilimali Watu; Usalama wa Chakula; na Maendeleo ya Ushirika. Pia, Wizara ina vitengo nane ambavyo ni Sheria; Fedha na Uhasibu; Teknolojia ya Habari na Mawasiliano (TEHAMA) , Ukaguzi wa Ndani; Usajili wa Haki Miliki za Wagunduzi wa Aina Mpya za Mbegu; Mawasiliano Serikalini; Mazingira; na Ugavi na Manunuzi. Vilevile, Wizara ina wakala, mamlaka na taasisi tisa na inasimamia bodi tisa za mazao. Wizara ya Kilimo Chakula na Ushirika ina majukumu ya kuhakikisha Taifa linajitosheleza kwa chakula na kwamba kilimo kinatoa mchango mkubwa katika uchumi na katika kuondoa umaskini. Katika kuhakikisha kwamba hayo yanatekelezwa, Wizara inaongozwa na Dira pamoja na Dhamira ya kutoa huduma bora za kilimo na ushirika, kujenga uwezo wa Serikali za mitaa, na kuweka mazingira mazuri kwa wadau na sekta binafsi ili kuchangia ipasavyo katika uzalishaji wenye tija kwa maendeleo endelevu ya kilimo na ushirika. Ndani ya kipindi cha Miaka 50 ya Uhuru yamekuwepo mabadiliko ya sera na mikakati ambayo yamekuwa yakianzishwa ili kutekeleza azma ya Serikali ya kuinua uchumi wa nchi kupitia sekta ya kilimo. Mabadiliko makuu ya sera yalitokea baada ya kutangazwa kwa Azimio la Arusha la mwaka 1967 lililosisitiza Siasa ya Ujamaa na Kujitegemea ambalo katika utekelezaji wake kaulimbiu mbalimbali zilibuniwa. Kaulimbiu hizo ni pamoja na Azimio la Iringa la “Siasa ni Kilimo” la mwaka 1972 lililosisitiza uanzishwaji wa mashamba makubwa ya vijiji yatakayoendeshwa kwa iii kkilimoilimo mmiakaiaka 550.indd0.indd SSec2:iiiec2:iii 111/16/111/16/11 110:34:250:34:25 AAMM TUMETHUBUTU, TUMEWEZA, TUNAZIDI KUSONGA MBELE kutumia zana bora, wanyamakazi na kilimo cha umwagiliaji. Azimio hilo lilifuatiwa na Operesheni Vijiji ambayo ilikuwa na lengo la kuwaweka wananchi pamoja ili wapate huduma muhimu kama vile maji, elimu na afya. Operesheni Vijiji kwa upande wa sekta ya kilimo iliambatana na kuanzishwa kwa mashamba makubwa ya vijiji na mashamba ya bega kwa bega. Mwaka 1974 ilizinduliwa “Kampeni ya Kilimo cha Kufa na Kupona” ambayo ililenga kuongeza uzalishaji wa chakula katika ngazi ya Kaya. Mazingira mbalimbali ya kiuchumi na kijamii yaliyoipata nchi yetu mwishoni mwa miaka ya 70 yalichangia kutofi kiwa kwa baadhi ya malengo ya kuimarisha kilimo kama ilivyotarajiwa. Hivyo, mwaka 1982 Serikali iliagiza ufanyike uchambuzi wa kubaini upungufu wa kisera uliosababisha kutofi kiwa kwa malengo ya kujitosheleza kwa chakula. Uchambuzi huo uliwezesha upatikanaji wa sera ya kwanza ya kilimo ya mwaka 1983 ambayo ililenga katika kuhakikisha upatikanaji wa chakula katika ngazi ya kaya na kuboresha kiwango cha lishe na maisha ya Watanzania. Sera hiyo ilifanyiwa marekebisho na kuunganishwa na sera ya mifugo na kupatikana kwa Sera ya Kilimo na Mifugo ya mwaka 1997 ambayo pia imefanyiwa marekebisho na ikishapitishwa itajulikana kama Sera ya Taifa ya Kilimo ya mwaka 2009. Mkakati wa Kuendeleza Sekta ya Kilimo (ASDS) wa mwaka 2001, ambao unatekelezwa kupitia Programu ya Kuendeleza Sekta ya Kilimo (ASDP) kuanzia mwaka 2006, ikiwa na malengo makubwa mawili ambayo ni (i) Kuwawezesha wakulima na wafugaji kuongeza uzalishaji na tija (ii) Kujenga mazingira bora ya kisera na kisheria ili kuongeza uwekezaji wa sekta binafsi katika kilimo. Azimio la Kilimo Kwanza na Programu Kabambe ya Kuendeleza Kilimo Afrika (Comprehensive Africa Agriculture Development Program –CAADP) inalenga kuongeza rasilimali ili kuleta mapinduzi ya kilimo kwa kasi zaidi. Aidha, katika kuendeleza ushirika Sera ya kwanza ya Maendeleo ya Ushirika Tanzania ilipitishwa mwaka 1997 kwa ajili ya kutoa malengo ya jumla na mikakati muhimu kuhakikisha kwamba makundi ya watu maskini katika jamii yanakuwa na chombo cha kuaminika cha kuwezesha kufi kia malengo yake ya kiuchumi na kijamii. Sera ya Maendeleo ya Ushirika ya mwaka 2002 ilipitishwa, ili kuzingatia upungufu uliotokana na Sera ya Maendeleo ya Ushirika ya mwaka 1997. Sera hiyo inatekelezwa kupitia Programu Kabambe ya Mageuzi na Modenaizesheni ya Ushirika (CRMP) na Sheria ya Vyama vya Ushirika Na.20 ya mwaka 2003.
Recommended publications
  • Ruaha Journal of Business, Economics and Management Sciences, Vol.1, Issue 1, 2018  Ms Hadija Matimbwa , Faculty of Business and Management Science, RUCU Iii
    RUAHA JOURNAL of Business, Economics and Management Sciences Faculty of Business and Management Sciences Vol 1, Issue 1, 2018 A. Editorial Board i. Executive Secretarial Members Chairman: Dr. Alex Juma Ochumbo, Dean Faculty of Business and Management Sciences, RUCU Chief Editor: Prof. Robert Mabele, Faculty of Business and Management Sciences, RUCU Managing Editor: Dr.Venance Ndalichako, Faculty of Business and Management Sciences, RUCU Business Manager: Dr. Alberto Gabriel Ndekwa, Faculty of Business and Management Science, RUCU Secretary to the Board: Ms. Hawa Jumanne,Faculty of Business and Management Science, RUCU ii. Members of the Editorial Board Dr. Dominicus Kasilo, Faculty of Business and Management Science, RUCU Bishop Dr. Edward Johnson Mwaikali,Bishop of Mbeya, Formerly with RUCU Dr. Theobard Kipilimba, Faculty of Business and Management Science, RUCU Dr. Esther Ikasu, Faculty of Business and Management Science, RUCU ii Ruaha Journal of Business, Economics and Management Sciences, Vol.1, Issue 1, 2018 Ms Hadija Matimbwa , Faculty of Business and Management Science, RUCU iii. Associate Editors Prof. Enock Wicketye Iringa University,Tanzania. Dr. Enery Challu University of Dar es Dr. Ernest Abayo Makerere University, Uganda. Dr. Vicent Leyaro University of Dar es Salaam Dr. Hawa Tundui Mzumbe University, Tanzania. B. Editorial Note Ruaha Journal of Business, Economics and Management Sciences would like to wish all our esteemed readers on this first appearance A HAPPY NEW YEAR. We shall be appearing twice a year January and July. We hope you will be able to help us fulfill this pledge by feeding us with journal articles, book reviews and other such journal writings and stand ready to read from cover to cover all our issues.
    [Show full text]
  • Issued by the Britain-Tanzania Society No 114 May - Aug 2016
    Tanzanian Affairs Issued by the Britain-Tanzania Society No 114 May - Aug 2016 Magufuli’s “Cleansing” Operation Zanzibar Election Re-run Nyerere Bridge Opens David Brewin: MAGUFULI’S “CLEANSING” OPERATION President Magufuli helps clean the street outside State House in Dec 2015 (photo State House) The seemingly tireless new President Magufuli of Tanzania has started his term of office with a number of spectacular measures most of which are not only proving extremely popular in Tanzania but also attracting interest in other East African countries and beyond. It could be described as a huge ‘cleansing’ operation in which the main features include: a drive to eliminate corruption (in response to widespread demands from the electorate during the November 2015 elections); a cutting out of elements of low priority in the expenditure of government funds; and a better work ethic amongst government employees. The President has changed so many policies and practices since tak- ing office in November 2015 that it is difficult for a small journal like ‘Tanzanian Affairs’ to cover them adequately. He is, of course, operat- ing through, and with the help of ministers, regional commissioners and cover photo: The new Nyerere Bridge in Dar es Salaam (see Transport) Magufuli’s “Cleansing” Operation 3 others, who have been either kept on or brought in as replacements for those removed in various purges of existing personnel. Changes under the new President The following is a list of some of the President’s changes. Some were not carried out by him directly but by subordinates. It is clear however where the inspiration for them came from.
    [Show full text]
  • TANZANIA GOVERNANCE REVIEW 2013: Who Will Benefit from the Gas Economy, If It Happens?
    TANZANIA GOVERNANCE REVIEW 2013: Who will benefit from the gas economy, if it happens? TANZANIA GOVERNANCE REVIEW 2013: Who will benefit from the gas economy, if it happens? TANZANIA GOVERNANCE REVIEW 2013 Who will benefit from the gas economy, if it happens? Supported by: 2 TANZANIA GOVERNANCE REVIEW 2013: Who will benefit from the gas economy, if it happens? ACKNOWLEDGEMENTS Policy Forum would like to thank the Foundation for Civil Society for the generous grant that financed Tanzania Governance Review 2013. The review was drafted by Tanzania Development Research Group and edited by Policy Forum. The cartoons were drawn by Adam Lutta (Adamu). Tanzania Governance Reviews for 2006-7, 2008-9, 2010-11, 2012 and 2013 can be downloaded from the Policy Forum website. The views expressed and conclusions drawn on the basis of data and analysis presented in this review do not necessarily reflect those of Policy Forum. TGRs review published and unpublished materials from official sources, civil society and academia, and from the media. Policy Forum has made every effort to verify the accuracy of the information contained in TGR2013, particularly with media sources. However, Policy Forum cannot guarantee the accuracy of all reported claims, statements, and statistics. Whereas any part of this review can be reproduced provided it is duly sourced, Policy Forum cannot accept responsibility for the consequences of its use for other purposes or in other contexts. ISBN:978-9987-708-19-2 For more information and to order copies of the report please contact: Policy Forum P.O. Box 38486 Dar es Salaam Tel +255 22 2780200 Website: www.policyforum.or.tz Email: [email protected] Suggested citation: Policy Forum 2015.
    [Show full text]
  • TANZANIA GOVERNANCE REVIEW 2012: Transparency with Impunity?
    TANZANIA GOVERNANCE REVIEW 2012: Transparency with Impunity? TANZANIA GOVERNANCE REVIEW 2012: Transparency with Impunity? With Partial Support from a TANZANIA GOVERNANCE REVIEW 2012: Transparency with Impunity? ACKNOWLEDGEMENTS This review was compiled and edited by Tanzania Development Research Group (TADREG) under the supervision of the Steering Group of Policy Forum members, and has been financially supported in part by Water Aid in Tanzania and Policy Forum core funders. The cartoons were drawn by Adam Lutta Published 2013 For more information and to order copies of the review please contact: Policy Forum P.O Box 38486 Dar es Salaam Tel: +255 22 2780200 Website: www.policyforum.or.tz Email: [email protected] ISBN: 978-9987 -708-09-3 © Policy Forum The conclusions drawn and views expressed on the basis of the data and analysis presented in this review do not necessarily reflect those of Policy Forum. Every effort has been made to verify the accuracy of the information contained in this review, including allegations. Nevertheless, Policy Forum cannot guarantee the accuracy and completeness of the contents. Whereas any part of this review may be reproduced providing it is properly sourced, Policy Forum cannot accept responsibility for the consequences of its use for other purposes or in other contexts. Designed by: Jamana Printers b TANZANIA GOVERNANCE REVIEW 2012: Transparency with Impunity? TABLE OF CONTENTS POLICY FORUM’s OBJECTIVES .............................................................................................................
    [Show full text]
  • Bspeech 2008-09
    HOTUBA YA WAZIRI WA KILIMO CHAKULA NA USHIRIKA, MHESHIMIWA STEPHEN MASATO WASIRA (MB) KUHUSU MAKADIRIO YA MATUMIZI YA FEDHA YA WIZARA YA KILIMO CHAKULA NA USHIRIKA KWA MWAKA 2008/2009 UTANGULIZI 1. Mheshimiwa Spika, naomba kutoa hoja kwamba Bunge lako Tukufu baada ya kuzingatia taarifa iliyowasilishwa hapa Bungeni leo na Mwenyekiti wa Kamati ya Bunge ya Kilimo Mifugo na Maji inayohusu Wizara ya Kilimo Chakula na Ushirika, sasa lijadili na kukubali kupitisha makadirio ya Matumizi ya Kawaida na ya Maendeleo ya Wizara ya Kilimo Chakula na Ushirika kwa mwaka wa Fedha wa 2008/2009. 2. Mheshimiwa Spika, awali ya yote nitumie fursa hii kuungana na Watanzania wenzangu kumpongeza Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Mheshimiwa Jakaya Mrisho Kikwete kwa kuchaguliwa kwake kuwa Mwenyekiti wa Umoja wa Afrika. Kuchaguliwa kwake, na mchango wake alioutoa tangu kuchaguliwa kwake kuwa Mwenyekiti wa Umoja huo umelijengea Taifa letu heshima kubwa katika medani ya kimataifa. Aidha, uongozi wake na juhudi zake za kupambana na maovu katika jamii yetu, licha ya kusimamia utekelezaji wa Ilani ya Chama cha Mapinduzi kwa ajili ya Uchaguzi wa Mwaka 2005 ni kielelezo dhahiri kuwa ni kiongozi anayejali haki na maendeleo ya nchi yetu. Juhudi zake hizo zimedhihirisha uwezo wake mkubwa wa kuongoza na utumishi wake uliotukuka aliouonyesha katika nyadhifa mbali mbali alizowahi kushika katika Serikali na Chama cha Mapinduzi. Wananchi wanaendelea kuwa na imani na matumaini makubwa kwa uwezo wake katika kuliongoza Taifa letu. 1 3. Mheshimiwa Spika, nitumie fursa hii pia kumpongeza Mheshimiwa Mizengo Kayanza Peter Pinda (MB) kwa kuteuliwa kwake kuwa Waziri Mkuu wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania.
    [Show full text]
  • MAJADILIANO YA BUNGE MKUTANO WA KUMI NA NANE Kikao Cha
    Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA ______________ MAJADILIANO YA BUNGE _______________ MKUTANO WA KUMI NA NANE Kikao cha Nne - 29 Januari, 2010 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Naibu Spika (Mhe. Anne S. Makinda) Alisoma Dua MASWALI NA MAJIBU Na. 39 Watumishi Hewa Wizara ya Elimu na Wizara ya Afya MHE. MOHAMED H. MISSANGA aliuliza:- Kwa kuwa, mwaka 2006/2007 Serikali ilipofanya uchunguzi wa ajira za Watumishi katika Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi iligundua kuwepo kwa Watumishi hewa zaidi ya elfu moja (1,000) ambao walisababisha hasara ya mabilioni ya fedha za Serikali; na kwa kuwa, mwaka 2008/2009 uchunguzi huo huo ulifanywa katika Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii na kugundua kuwepo watumishi hewa zaidi ya elfu moja (1,000) pia; na kwa kuwa, ajira Serikalini hutawaliwa na kuongozwa na Sheria, Kanuni na taratibu mbalimbali za ajira:- (a) Je, ajira ya watumishi hewa inasababishwa na nini? (b) Je, katika kipindi cha miaka minne (mwaka 2006 hadi 2009) Serikali imepoteza fedha kiasi gani kwa kulipa watumishi hewa na ni kutoka Wizara na Taasisi zipi? WAZIRI WA NCHI, OFISI YA RAIS, MENEJIMENTI YA UTUMISHI WA UMMA alijibu:- 1 Mheshimiwa Naibu Spika, ninapenda kujibu swali la Mheshimiwa Mohamed Hamisi Misanga - Mbunge wa Singida Kusini, lenye sehemu (a) na (b) kwa pamoja kama ifuatavyo:- (a)Mheshimiwa Naibu Spika, katika utafiti uliofanyika ilionekana kuwa, watumishi hewa husababishwa na watumishi wameajiriwa na Serikali kihalali ambao utumishi wao umekoma kutokana na kustaafu kazi, kufariki, kuacha kazi, kufukuzwa kazi na hivyo kuendelea kulipwa mishahara isiyo halali kutokana na waajiri husika kutochukua hatua za kuwaondoa kwenye payroll na kusababisha kuwepo kwa malipo hewa ya mishahara.
    [Show full text]
  • Hii Ni Nakala Ya Mtandao (Online Document)
    Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) MAJADILIANO YA BUNGE _____________ MKUTANO WA KUMI NA SITA ______________ Kikao cha Thelathini na Tisa – Tarehe 27 Julai, 2009) (Kikao Kilianza Saa Tatu Asubuhi) DUA Spika (Mhe. Samuel J. Sitta) Alisoma Dua MASWALI NA MAJIBU SPIKA: Waheshimiwa Wabunge, kabla sijamwita anayeuliza swali la kwanza, karibuni tena baada ya mapumziko ya weekend, nadhani mna nguvu ya kutosha kwa ajili ya shughuli za wiki hii ya mwisho ya Bunge hili la 16. Swali la kwanza linaelekezwa Ofisi ya Waziri Mkuu na linauliza na Mheshimiwa Shoka, kwa niaba yake Mheshimiwa Khalifa. Na.281 Kiwanja kwa Ajili ya Kujenga Ofisi ya Tume ya Kudhibiti UKIMWI MHE KHALIFA SULEIMAN KHALIFA (K.n.y. MHE. SHOKA KHAMIS JUMA) aliuliza:- Kwa kuwa Tume ya Taifa ya Kudhibiti UKIMWI inakabiliwa na changamoto ya ufinyu wa Ofisi; na kwa kuwa Tume hiyo imepata fedha kutoka DANIDA kwa ajili ya kujenga jengo la Ofisi lakini inakabiliwa na tatizo kubwa la upatikanaji wa kiwanja:- Je, Serikali itasaidia vipi Tume hiyo kupata kiwanja cha kujenga Ofisi? WAZIRI WA NCHI, OFISI YA WAZIRI MKUU – SERA, URATIBU NA BUNGE alijibu:- Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu, napenda kujibu swali la Mheshimiwa Shoka Khamis Juma, Mbunge wa Micheweni kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, tatizo la kiwanja cha kujenga Ofisi za TACAIDS limepatiwa ufumbuzi na ofisi yangu imewaonesha Maafisa wa DANIDA kiwanja hicho Ijumaa tarehe 17 Julai, 2009. Kiwanja hicho kipo Mtaa wa Luthuli Na. 73, Dar es Salaam ama kwa lugha nyingine Makutano ya Mtaa wa Samora na Luthuli. MHE. KHALIFA SULEIMAN KHALIFA: Mheshimiwa Spika, nakushukuru. Pamoja na majibu mazuri sana ya Mheshimiwa Waziri, naomba kumuuliza swali moja la nyongeza.
    [Show full text]
  • Hii Ni Nakala Ya Mtandao (Online Document)
    Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA ____________ MAJADILIANO YA BUNGE ___________ MKUTANO WA NNE Kikao cha Ishirini na Nne – Tarehe 18 Julai, 2006 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Spika (Mhe. Samuel J. Sitta) Alisoma Dua MASWALI NA MAJIBU SPIKA: Waheshimiwa Wabunge, kabla sijamwita muuliza swali la kwanza nina matangazo kuhusu wageni, kwanza wale vijana wanafunzi kutoka shule ya sekondari, naona tangazo halisomeki vizuri, naomba tu wanafunzi na walimu msimame ili Waheshimiwa Wabunge waweze kuwatambua. Tunafurahi sana walimu na wanafunzi wa shule zetu za hapa nchini Tanzania mnapokuja hapa Bungeni kujionea wenyewe demokrasia ya nchi yetu inavyofanya kazi. Karibuni sana. Wapo Makatibu 26 wa UWT, ambao wamekuja kwenye Semina ya Utetezi na Ushawishi kwa Harakati za Wanawake inayofanyika Dodoma CCT wale pale mkono wangu wakulia karibuni sana kina mama tunawatakia mema katika semina yenu, ili ilete mafanikio na ipige hatua mbele katika kumkomboa mwanamke wa Tanzania, ahsanteni sana. Hawa ni wageni ambao tumetaarifiwa na Mheshimiwa Shamsa Selengia Mwangunga, Naibu Waziri wa Maji. Wageni wengine nitawatamka kadri nitakavyopata taarifa, kwa sababu wamechelewa kuleta taarifa. Na. 223 Barabara Toka KIA – Mererani MHE. DORA H. MUSHI aliuliza:- Kwa kuwa, Mererani ni Controlled Area na ipo kwenye mpango wa Special Economic Zone na kwa kuwa Tanzanite ni madini pekee duniani yanayochimbwa huko Mererani na inajulikana kote ulimwenguni kutokana na madini hayo, lakini barabara inayotoka KIA kwenda Mererani ni mbaya sana
    [Show full text]
  • Majadiliano Ya Bunge ______
    Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA _________________ MAJADILIANO YA BUNGE _________________ MKUTANO WA ISHIRINI Kikao cha Ishirini - Tarehe 30 Juni, 2010 (Mkutano ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Naibu Spika (Mhe. Anna S.Makinda) Alisoma Dua HATI ZILIZOWASILISHWA MEZANI: Hati ifuatayo iliwasilishwa Mezani na: NAIBU WAZIRI WA MAWASILIANO, SAYANSI NA TEKNOLOJIA : Hotuba ya Bajeti ya Waziri wa Mawasiliano, Sayansi na Teknolojia kwa Mwaka wa Fedha, 2010/2011. MHE. MOHAMED H. MISSANGA, MWENYEKITI WA KAMATI YA MIUNDOMBINU: Taarifa ya Kamati ya ya Miundombinu Kuhusu Utekelezaji wa Majukumu ya Wizara ya Mawasiliano, Sayansi na Teknolojia kwa Mwaka wa Fedha 2009/2010 pamoja na maoni ya Kamati Kuhusu Makadirio ya Matumizi ya Wizara hiyo kwa Mwaka wa Fedha 2010/2011. MHE. GRACE S. KIWELU, MSEMAJI MKUU WA KAMBI YA UPINZANI KUHUSU WIZARA YA MAWASILIANO, SAYANSI NA TEKNOLOJIA:- Taarifa ya Msemaji wa Mkuu wa Kambi ya Upinzani kuhusu Makadiro ya Matumizi ya Wizara ya Mawasiliano, Sayansi na Teknolojia kwa Mwaka wa Fedha 2010/2011. NAIBU WAZIRI WA VIWANDA,BIASHARA NA MASOKO: Randama za Makadiro ya Matumizi ya Wizara ya Biashara,Viwanda na Masoko kwa Mwaka wa Fedha 2010/2011. 1 MASWALI NA MAJIBU Na. 141 Barabara ya Nyakagomba- Katoro MHE.ESTHER K. NYAWAZWA (K.n.y. MHE. LOLESIA J. M. BUKWIMBA) aliuliza:- Barabara ya Nyakagomba – Katoro kupitia Inyala inahudumia Kata zilizo katika Tarafa ya Butundwe kusafirisha mazao na bidhaa za biashara, lakini barabara hii haipitiki katika majira yote na kuwafanya wananchi wa maeneo husika kushindwa kufanya shughuli za maendeleo, na kwa sababu Halmashauri husika imeshindwa kulitatua tatizo hilo kutokana na Bajeti finyu.
    [Show full text]
  • Jamhuri Ya Muungano Wa Tanzania
    JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA BUNGE LA TANZANIA MKUTANO WA KUMI NA SITA NA KUMI NA SABA YATOKANAYO NA KIKAO CHA SITA (DAILY SUMMARY RECORD OF PROCEEDINGS) 11 NOVEMBA, 2014 MKUTANO WA KUMI NA SITA NA KUMI NA SABA KIKAO CHA SITA – 11 NOVEMBA, 2014 I. DUA Saa 3.00 Asubuhi kikao kilianza kikiongozwa na Mhe. Naibu Spika (Mhe Job Y. Ndugai) na alisoma Dua. Makatibu Mezani 1. Ramadhani Abdallah Issa 2. Asia Minja 3. Hellen Mbeba II. MASWALI Maswali yafuatayo yaliulizwa na yalijibiwa:- 1. OFISI YA WAZIRI MKUU Swali . 67 – Mhe. Charles J.P. Mwijage Nyongeza (i) Mhe. Charles Mwijage (ii) Mhe. Joshua Nassari Swali. 68- Mhe. Hezekiah Chibulunje (K.n.y – Mhe. David Mallole) Nyongeza (i) Mhe. Hezekiah Chibulunje Swali. 69 – Mhe. Josephat Sinkamba Kandege Nyongeza (i) Mhe. Josephat Kandege 2. OFISI YA RAIS (UTAWALA BORA) Swali. 70 – Mhe. Amina Abdulla Amour 2 Nyongeza (i) Mhe. Amina Abdullah Amour 3. OFISI YA RAIS (MAHUSIANO NA URATIBU) Swali. 71 – Mhe. Leticia Mageni Nyerere Nyongeza i. Mhe. Leticia Nyerere ii. Mhe. Mohammed Habib Mnyaa 4. OFISI YA MAKAMU WA RIAS (MAZINGIRA) Swali. 72 – Mhe. Victor Kilasile Mwambalaswa Nyongeza i. Mhe. Victor Kilasile Mwambalaswa. 5. WIZARA YA VIWANDA NA BIASHARA Swali. 73 – Mhe. Diana Mkumbo Chilolo Nyongeza i. Mhe. Diana Mkumbo Chilolo 6. WIZARA YA ULINZI NA JESHI LA KUJENGA TAIFA Swali. 74 – Mhe. Sylvestry Francis Koka Nyongeza i. Mhe. Sylvestry Koka ii. Mhe. Salim Masoud 7. WIZARA YA UCHUKUZI Swali. 75 – Mhe. Prof. David Mwakyusa (k.n.y Mhe. Luckson Mwanjale). Nyongeza i. Mhe. Prof. David Mwakyusa. 3 Swali. 76 – Mhe.
    [Show full text]
  • Lake Victoria
    HABARI INFORMATION OM TANZANIA 38 årg Nr 1 2006 Ur innehållet: Lake Victoria projekt, ny president och regering, kyrkoprojekt och skolutbyte TIDNINGEN HABARI SVETAN ORDFÖRANDENS utges av www.svetan.org SPALT SVENSK-TANZANISKA Torka. Tanzania BOX 22003 och östra Afrika FÖRENINGEN 104 22 STOCKHOLM står kanske in- SVETAN e-post: [email protected] för den värs- REDAKTION e-post: [email protected] ta torkan i mannaminne. Lars Asker, redaktör tel 08-38 48 55 (hem), 08-685 57 30 (arb) *** Matpriserna har mobil 0705 85 23 10 skjutit i höjden i Friherregatan 133, 165 58 Hässelby STYRELSE Tanzania och reservlagren fylls på Oloph Hansson tel 08-88 36 64 (hem) e-post: [email protected] inför en hotande hungersnöd. Tantogatan 67, 118 42 Stockholm Fredrik Gladh, ordförande Kikwete får en tuff start på sin Eva Löfgren tel 08-36 48 88 (hem), mobil 0702 11 98 68 tel 08-768 36 77 (hem) period. Den nya presidenten Sten Löfgren tel 08-36 48 88 (hem), mobil 0708 90 59 59 mobil 0705 81 34 53 ville in i det sista undvika fax 08-760 50 59 Carina Sundqvist, sekreterare Enköpingsvägen 14, 175 79 Järfälla elransonering, men den blir till Ann Lorentz - Baarman, kassör slut oundviklig. Osäkerhet på Ingela Månsson tel 08-580 120 53 Lars Asker, ledamot matmarknaden gör att bönder Idungatan 7, 113 45 Stockholm Katarina Beck - Friis, ledamot antingen säljer snabbt eller Jennifer Palmgren tel 08-605 50 58 Marie Bergström, ledamot sparar det lilla de har. Situationen Folkkungagatan 63, 116 22 Stockholm Sten Löfgren, ledamot gör att folk blir missnöjda med Folke Strömberg tel 08-91 73 27 (hem), 08-5082 9489 (arb) Berit Rylander, ledamot utvecklingen.
    [Show full text]
  • 1 BUNGE LA TANZANIA ___MAJADILIANO YA BUNGE ___MKUTANO WA KUMI NA SABA Kikao Cha Nne – Tarehe 8 Novemba, 20
    NAKALA MTANDAO(ONLINE DOCUMENT) BUNGE LA TANZANIA ____________ MAJADILIANO YA BUNGE ___________ MKUTANO WA KUMI NA SABA Kikao cha Nne – Tarehe 8 Novemba, 2019 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Mwenyekiti (Mhe. Andrew J. Chenge) Alisoma Dua MWENYEKITI: Waheshimiwa Wabunge tukae. Katibu. NDG. NEEMA MSANGI – KATIBU MEZANI: HATI ZILIZOWASILISHWA MEZANI Hati zifuatazo ziliwasilishwa mezani na:- NAIBU WAZIRI, OFISI YA MAKAMU WA RAIS (MUUNGANO NA MAZINGIRA): Taarifa ya Tatu ya Hali ya Mazingira Nchini (State of the Environment Report, 3). NAIBU WAZIRI WA FEDHA NA MIPANGO: Taarifa ya Mwaka ya Tathmini ya Utendaji wa Mamlaka ya Udhibiti wa Ununuzi wa Umma kwa mwaka wa fedha 2018/2019 (The Annual Performance Evaluation Report on Public Procurement Regulatory Authority for the Financial Year 2018/2019). 1 NAKALA MTANDAO(ONLINE DOCUMENT) MWENYEKITI: Ahsante sana. Katibu. NDG. NEEMA MSANGI – KATIBU MEZANI: MASWALI NA MAJIBU MWENYEKITI: Swali letu la kwanza linaelekezwa Ofisi ya Rais – TAMISEMI. Linaulizwa na Mheshimiwa Justin Joseph Monko, Mbunge wa Singida Kaskazini. Na. 40 Kuwa na Uchaguzi Mdogo wa Serikali za Mitaa MHE. JUSTIN J. MONKO aliuliza:- Inapotokea Mwenyekiti wa Serikali ya Mtaa/Kijiji amefariki au kupoteza sifa ya kuwa Mwenyekiti wa Mtaa au Kijiji husika huongozwa na Kaimu Mwenyekiti:- Je, kwa nini Serikali haioni umuhimu wa kuwepo uchaguzi mdogo kama ilivyo kwa Madiwani na Wabunge? MWENYEKITI: Ahsante. Majibu kwa swali hilo, Mheshimiwa Naibu Waziri, Ofisi ya Rais, TAMISEMI, Mheshimiwa Waitara. NAIBU WAZIRI, OFISI YA RAIS, TAWALA
    [Show full text]