T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ASYA ARMUT (Pyrus Pyrifolia) ÇEŞİTLERİNİN UŞAK
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ASYA ARMUT (Pyrus pyrifolia) ÇEŞİTLERİNİN UŞAK KOŞULLARINDA MORFOLOJİK, FENOLOJİK, POMOLOJİK VE BAZI BİYOKİMYASAL ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ İlker EKİCİ Danışman Doç. Dr. Adnan N. YILDIRIM YÜKSEK LİSANS TEZİ BAHÇE BİTKİLERİ ANABİLİM DALI ISPARTA - 2016 © 2016 [İlker EKİCİ] İÇİNDEKİLER Sayfa İÇİNDEKİLER ................................................................................................... i ÖZET................................................................................................................... iii ABSTRACT ........................................................................................................ iv TEŞEKKÜR ........................................................................................................ v ŞEKİLLER DİZİNİ ............................................................................................. vi ÇİZELGELER DİZİNİ ....................................................................................... vii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ....................................................... viii 1. GİRİŞ .............................................................................................................. 1 2. KAYNAK ÖZETLERİ ................................................................................... 8 3. MATERYAL VE YÖNTEM .......................................................................... 18 3.1. Materyal ................................................................................................... 18 3.1.1. Deneme yeri ..................................................................................... 18 3.1.2. İklim özellikleri ............................................................................... 20 3.1.3. Toprak özellikleri............................................................................. 21 3.1.4. Kültürel uygulamalar ....................................................................... 21 3.1.5. Bitkisel materyal .............................................................................. 22 3.1.5.1. Anaç materyali ..................................................................... 22 3.1.5.2. Çeşit materyali ..................................................................... 22 3.2. Yöntem .................................................................................................... 25 3.2.1. Vegetatif özellikler .......................................................................... 25 3.2.1.1. Habitüs ................................................................................. 25 3.2.1.2. Ağaç yüksekliği ................................................................... 25 3.2.1.3. Sürgün uzunluğu .................................................................. 25 3.2.1.4. Gövde çapı .......................................................................... 25 3.2.1.5. Gövde kesit alanı ve gövde gelişme düzeyi ......................... 25 3.2.1.6. Taç haCmi ve taç gelişme düzeyi ......................................... 25 3.2.2. Generatif özellikler .......................................................................... 26 3.2.2.1. Fenolojik gözlemler ............................................................. 26 3.2.2.2. Ağaç başına verim ............................................................... 27 3.2.2.3. Meyve fiziksel ve kimyasal özellikleri ................................ 27 3.2.2.3.1. Meyve kabuk üst rengi......................................... 27 3.2.2.3.2. Meyve eni ............................................................ 27 3.2.2.3.3. Meyve boyu ......................................................... 27 3.2.2.3.4. Meyve ağırlığı ...................................................... 28 3.2.2.3.5. Meyve eti sertliği ................................................. 28 3.2.2.3.6. Çekirdek eni ........................................................ 28 3.2.2.3.7. Çekirdek boyu ...................................................... 28 3.2.2.3.8. pH ........................................................................ 28 3.2.2.3.9. Titre edilebilir asitlik ............................................ 28 3.2.2.3.10. Suda çözünür kuru madde miktarı ..................... 29 3.2.2.4. Biyokimyasal özellikler ....................................................... 29 3.2.2.3.1. Toplam antioksidan kapasitesi ............................. 29 3.2.2.3.2. Organik asitler ..................................................... 29 3.2.3. Deneme deseni ................................................................................. 30 4. BULGULAR ................................................................................................... 31 4.1. Vegetatif Özellikler ................................................................................. 31 4.1.1.Habitüs ............................................................................................. 31 i 4.1.2. Ağaç yüksekliği, gövde çapı, sürgün uzunluğu ve taç genişliği ... 31 4.1.3. Gövde kesit alanı ve gövde gelişme düzeyi .................................. 33 4.1.4. Taç haCmi ve taç gelişme düzeyi ................................................... 33 4.2. Generatif Özellikler ................................................................................. 34 4.2.1. Fenolojik Gözlemler ....................................................................... 34 4.2.2. Ağaç başına düşen verim ................................................................ 36 4.3. Meyve fiziksel, kimyasal ve biyokimyasal özellikleri ............................ 37 4.3.1. Meyve fiziksel ve kimyasal özellikleri ........................................... 37 4.3.1.1. Meyve eni, meyve boyu ve meyve ağırlığı .......................... 37 4.3.1.2. Çekirdek eni, çekirdek boyu ve çekirdek ağırlığı ................ 38 4.3.1.3. Meyve eti sertliği, SÇKM, pH ve titre adilebilir asitlik ...... 39 4.3.1.4. Meyve kabuk üst rengi......................................................... 40 4.3.2. Biyokimyasal özellikler .................................................................. 40 4.3.2.1. Toplam antioksidan kapasitesi ............................................. 40 4.3.2.2. Organik asitler ..................................................................... 41 5. TARTIŞMA VE SONUÇ ............................................................................... 44 KAYNAKLAR ................................................................................................... 51 EKLER ................................................................................................................ 57 EK A. Fotoğraflar ........................................................................................... 57 ÖZGEÇMİŞ ........................................................................................................ 64 ii ÖZET Yüksek Lisans Tezi ASYA ARMUT (Pyrus pyrifolia Nakai) ÇEŞİTLERİNİN UŞAK KOŞULLARINDA MORFOLOJİK, FENELOJİK, POMOLOJİK VE BAZI BİYOKİMYASAL ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ İlker EKİCİ Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Danışman: Doç. Dr. Adnan Nurhan YILDIRIM Bu çalışma, 4 yaşlı Pyrus betulaefolia anaCı üzerine aşılı Atago, Chojuro, Hosui ve Kosui Asya armut çeşitlerinin(Pyrus pyrifolia Nakai.) gelişme, verim ve meyve kalite özelliklerini belirlemek amaCı ile 2013 ve 2014 gelişme döneminde Uşak / Ulubey yöresinde yürütülmüştür. Çeşitlerin gövde gelişme düzeyleri 11.73 Cm2 (Hosui) – 24.03 Cm2 (Kosui); taç gelişme düzeyleri ise 1.13 m3 (Hosui) – 25.60 m3 (Kosui) arasında belirlenmiştir. En erken çiçeklenme Kosui’de (30 Mart) en geç ise Atago’da (02 Nisan) gerçekleşmiştir. Çeşitlerin hasatları 22 Ağustos (Hosui) - 21 Eylül (Chojuro) tarihleri arasında yapılmıştır. ABV bakımından en yüksek değer Atago çeşidinden (37.39 kg/ağaç) elde edilmiştir. Çeşitlerin meyve ağırlıkları 113.44 g (Hosui) – 326.40 g (Chojuro); meyve sertlikleri 13.97 lb (Hosui) - 16.91 lb (Chojuro); SÇKM içerikleri %11.60 (Atago) - %14.20 (Hosui) ve titre edilebilir asitlik değerleri 0.10 g/100ml (Hosui) – 0.26 g/100ml (Atago) arasında saptanmıştır. Hosui (L* 67.53) en parlak, Kosui (L* 56.73) en mat meyveleri; Chojuro (a* 13.65) en kırmızı, Atago (a* -7.11) en yeşil meyveleri; Hosui (b* 38.91) en koyu sarı, Kosui (b* 31.14) en açık sarı meyveleri oluşturmuştur. Toplam antioksidan kapasitesi 0.663 (Kosui) – 1.086 (Chojuro) µmol/g arasında olduğu tespit edilmiştir. Oksalik asit, süksinik asit ve malik asit diğer organik asitlere göre en yüksek değerleri vermiştir. Anahtar Kelimeler: Armut, Asya, Gelişme, Fenoloji, Verim, Kalite, Antioksidan, Organik Asit 2016, 64 Sayfa iii ABSTRACT M.Sc. Thesis DETERMINATION OF (Pyrus pyrifolia) MORPHOLOGICAL, PHENOLOGICAL, POMOLOGICAL AND SOME BIOCHEMICAL PROPERTIES OF ASİA PEAR CULTİVARS IN UŞAK ECOLOGICAL CONDITIONS İlker EKİCİ Süleyman Demirel University Graduate School of Applied and Natural Sciences Department of Horticulture Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Adnan Nurhan YILDIRIM In this study, between 2013 and 2014 Atago, Chojuro, Hosui and Kosui pear Cultivars were grafted onto Pyrus betulafolia were examined aCCording to development, yield and fruit quality CharaCteristiCs in pear orChards in Uşak/Ulubey region. The trunk growth levels were determined between 11.73 Cm2 (Hosui)and 24.03 Cm2 (Kosui) and Canopy growth levels were determined between 1.13 m3 (Hosui) and 25.60 m3 (Kosui). The earliest flowering time was reCorded for Kosui (30 DeCember) and the latest was reCorded for Atago (2 April). The