Voetbaltalent GEEN TALENT MAG VERLOREN GAAN

Home , Adrie Poldervaart, Andries Ulderink, Art Langeler, Bert Konterman, Erwin van de Looi, Jaap Stam

Iedereen heeft Voetbaltalent GEEN TALENT MAG VERLOREN GAAN

nummer nummer 23

Twin Games

SBV Excelsior Marco van Lochem ‘Breed draagvlak’

PSV Tim Wolf ‘Eerlijker opleiden’

trainers.voetbal.nl De Voetbaltrainer 210 2015

55_coverknv-katern.indd 55 28-05-15 13:49

Voetbalontwikkeling Tekst: Gerjos Weelink

Marco van Lochem over de Twin Games bij SBV Excelsior Zorgen voor een breed draagvlak Foto’s: SBV Excelsior In dit KNVB-katern vestigen we de aandacht op Twin Games, waarmee

zowel de KNVB als diverse clubs een pilot hebben gedraaid in het seizoen kleinere groepen, terug laten komen. Op straat kwam je vaker aan de bal, 2014/2015. De Voetbaltrainer laat twee BVO’s aan het woord, die vertellen scoorde je meer en moest je constant beslissingen nemen en duels uitvech- over de plek die deze spelvorm heeft binnen hun opleiding. ten in kleinere ruimtes. Ook de regels bedacht je zelf. Een partijtje van de drie beste spelers tegen de vijf min- dere was geen uitzondering. In Neder- In dit eerste verhaal spreken we met krijgt Van Lochem ook de gelegenheid land worden we nu wakker geschud, Marco van Lochem, Hoofd Opleiding om in andere werelddelen trainingen omdat meer winnen en beter verde- bij SBV Excelsior, over de wijze waar- en lezingen te geven, waardoor hij digen ineens speerpunten zijn en we op zij het principe van Twin Games inzichten over het voetbalspel opdoet kinderen vooral betere keuzes moeten integreren in de jeugdopleiding. Of vanuit een andere cultuur dan de Ne- leren maken in kleine ruimtes. Het beter gezegd: al enkele jaren vooral derlandse. lijkt nu alsof een aantal grotere clubs in kleine partijvormen geïntegreerd de nieuwe spelvorm Twin Games be- hebben tijdens trainingen. Naast de Noodzakelijk dacht heeft, maar het principe bestaat vele voordelen die Twin Games nu al Marco van Lochem: “De noodzaak natuurlijk al veel langer. Denk aan het in het kader van opleiden biedt, kijkt Van Lochem vooruit: “Heel Nederland moet hier aan mee gaan ‘In Nederland worden we nu doen.” wakker geschud, omdat meer Marco van Lochem (in het bezit van TC I senior en winnen en beter verdedigen ineens jeugd) is al zestien jaar Hoofd Opleiding bij SBV Ex- speerpunten zijn’ celsior, de club waar hij ook vijftien jaar de A1 training voor een spelvorm als de Twin Games spelen in kleine partijen, in toernooi- heeft gegeven. De jeugd- zagen we bij Excelsior al een jaar of vormen of Futsal.” opleiding leverde in die vier geleden. We spelen al langere periode al meer dan negentig jeugd- tijd in toernooivormen met onze sa- spelers aan Feyenoord, vijfentwintig menwerkingspartners, waarbij we Maatschappelijk aan andere BVO’s en dertig spelers elementen van de situaties vroeger, Marco van Lochem: “Er vindt een aan het eerste team. Dankzij de club toen je gewoon op straat voetbalde in verschuiving plaats van het spelen in

www.devoetbal trainer.nl

56-57-58-59-60_twinexcelsior.indd 56 28-05-15 13:49 grote vormen naar het spelen in klei- Aantallen bijvoorbeeld een schijnbeweging ne vormen. In die verschuiving vind ik Marco van Lochem: “In Nederland aanleert. Dat hij op een later moment het essentieel dat we de amateurclubs wordt er steeds meer nagedacht over leert om te spelen in grotere ruimtes mee gaan nemen. De gedachte achter wat nu precies de beste manier van past dan veel beter.” Twin Games zal heel breed gedragen opleiden is. En ook in welke aantallen moeten worden en ook amateurclubs dat dan zou moeten. Wat Twin Games Stimuleren moeten de voordelen ervan gaan betreft spelen we 6:6 bij de Onder 9 en Marco van Lochem: “Stel ik ga uit van inzien. In de praktijk betekent Twin Onder 10. Bij de Onder 11 en Onder 12 zo’n acht topopleidingen in Neder- Games op de eerste plek dat veel meer spelen we 8:8 en daarná gaan we pas land. Bij die opleidingen is het vast kinderen aan het voetballen kunnen komen. In de huidige situatie speel je met de Onder 9 en Onder 10 wedstrij- ‘Door Twin Games kunnen meer den 7:7 op een half veld. Als je dat te- gelijkertijd zou doen spelen er dus 28 kinderen voetballen, dus is er meer voetballertjes op een heel speelveld. Maar bij Twin Games spelen we in talentontwikkeling mogelijk’ diezelfde leeftijdsgroepen 6:6, in vier kwarten van het veld. Dat betekent dat we in dezelfde tijd en op hetzelfde over naar het reguliere 11:11. Clubs mogelijk om in de Onder 12 al 11:11 veld maar liefst 48 voetballertjes kun- die geen Twin Games spelen, hante- te gaan spelen. Maar in het gros van nen laten spelen. Als je die stijging ren meestal 7:7 in de Onder 9/10, gaan de opleidingen in Nederland spelen doortrekt naar Nederland, dan praat je naar 9:9 in Onder 11/12 en uiteindelijk spelers, en dan praten we dus over dus over misschien wel 10.000 spelers naar 11:11. Ik denk dat dat niet te ver- zo’n 400.000 voetballertjes, die dat verdeeld over de meer dan 2500 clubs. kopen is. Met name in de Onder 9 en gewoon niet goed genoeg beheersen. Al die kinderen kunnen dan meer Onder 10 (E-pupillen) zijn de ruimtes Of gewoon te weinig de bal raken. Van voetballen dan dat nu het geval is. in 7:7 op een half veld gewoon veel de zeventig minuten dat een wedstrijd Meer kinderen laten voetballen bete- te groot. Om over 11:11 op een heel in de C-junioren duurt, raakt een kent automatisch dat de wachtlijsten veld nog maar te zwijgen. Ooit is dat speler misschien anderhalve minuut bij sommige clubs verdampen en er waarschijnlijk bedacht zodat spelers daadwerkelijk de bal. De overige 68 meer talent ontwikkeld wordt. Bo- ruimtelijk inzicht konden ontwikke- minuten rent hij achter een bal aan. vendien gaan kinderen dan meer be- len. Maar ik vind het, zeker gelet op Dat is vreemd. Hetzelfde trouwens wegen en daarmee raak je gelijk een het opleiden volgens een doorlopende geldt voor het principe 4:4. We willen maatschappelijke doelstelling.” leerlijn, bij de Onder 9 veel belangrij- aan de ene kant dat de keeper bij het ker dat een speler in de kleine ruimte voetbal betrokken wordt, maar gaan

56 57 De Voetbaltrainer 210 2015

56-57-58-59-60_twinexcelsior.indd 57 28-05-15 13:49

Voetbalontwikkeling

vervolgens wel 4:4 spelen zonder kee- lere beslissingen maken. Het scorend simpel, maar dat is het ook. Spelers pers. Dat is natuurlijk een vreemde vermogen moet je juist in de jongere vinden het daardoor leuker en de kans gedachte. Bij Twin Games speel je én leeftijdsgroepen al stimuleren en via is daardoor groter dat ze op latere in een kleine ruimte én met keepers. Twin Games gebeurt dat.” leeftijd ook nog lid blijven van de club. Je laat kinderen meer fysieke duels Dat levert weer extra inkomsten op.” aangaan en ze moeten meer en snel- Beïnvloeden Marco van Lochem: “SBV Excelsior Gedragsverandering heeft tien amateurclubs waar we mee Marco van Lochem:“Bij de spelers samenwerken. Met deze clubs hou- zelf merk ik bij Twin Games duide- Wat is Twin games den we een aantal keer per jaar een lijke verschillen ten opzichte van precies? toernooi waarin we volgens het Twin het reguliere 7:7 of 11:11. Doordat ze Games-principe spelen. Afgelopen jaar nu spelen in kleinere ruimtes is het In de lagere leeftijdsgroepen hebben we daar met KV Mechelen enthousiasme om te spelen een stuk wordt in plaats van het reguliere ook een internationale deelnemer aan groter. ‘Ik krijg nu veel vaker de bal’, 7:7 op een half veld, gekozen toegevoegd. We gaan het stadion in ‘Ik moet sneller de bal verplaatsen voor Twin Games. Het halve veld en maken dan vier veldjes. Door het omdat er eerder druk op me wordt wordt in twee veldjes verdeeld, spelen van dit soort toernooien probe- gezet’, ‘Mijn eerste aanname was niet waarop twee keer 6:6 wordt gespeeld. Vervolgens worden naast elkaar ‘Het speelveld voor E-pupillen bij twee wedstrijden gespeeld en de scores die beide partijen beha- 7:7 is veel te groot’ len, worden bij elkaar opgeteld. Bij pauzes kunnen twee van de vier subgroepen van speelveld ren we de clubs te beïnvloeden, zodat goed en daardoor ben ik nu de bal wisselen, zodat iedereen tegen ze zelf ook vaker Twin Games gaan kwijt’, et cetera. Maar wat je nu dus elkaar speelt. Na afloop worden spelen. Bij veel van die amateurclubs óók ziet is dat er langs de lijn een ge- de scores van beide Twin Games is het in Onder 9 of Onder 10 nu nog dragsverandering plaatsvindt. Ik hoor bij elkaar opgeteld en wordt de normaal om maar gewoon 8:8 te gaan geen onvertogen woord door ouders. einduitslag bepaald. Coaches mo- spelen. Of soms zelfs nog het achter- Dit komt doordat we enerzijds van gen onbeperkt wisselen tussen de haalde 7:7 op een half speelveld. Maar tevoren duidelijk gemaakt hebben (velden van de) Twin Games en er je kunt op datzelfde veld dus ook twee dat er geen scheidsrechter is en dat is geen scheidsrechter. keer 6:6 spelen. Dan spelen er 24 spe- het aan de spelers zelf is om situaties lers in plaats van 14 of 16. Het klinkt op te lossen. Degene met de grootste

www.devoetbal trainer.nl

56-57-58-59-60_twinexcelsior.indd 58 28-05-15 13:50 Overzicht leeftijdscategorieën Twin Games

BVO AANTALLEN SAMENSTELLING VELD (in meter) BAL DOEL (in meter) 08 6 tegen 6 5 spelers + 1 42 x 30 3 1,5 X 4 keeper 09 6 tegen 6 5 spelers + 1 42 x 30 4 1,5 X 4 keeper 010 6 tegen 6 5 spelers + 1 42 x 30 4 1,5 X 4 keeper 011 8 tegen 8 7 spelers + 1 56 x 38 5 1,75 X 5 keeper

mond is de scheidsrechter, net zoals Verandering gepraat over opleiden en ook over ma- dat vroeger op straat het geval was. Marco van Lochem: “Omdat we bij nieren waarop het anders en beter zou Dan komt er ook een stukje bravoure SBV Excelsior al een tijd bezig zijn kunnen. Ik merk bij de KNVB zeker de om de hoek kijken. We houden nu ook met deze toernooivormen in kleinere afgelopen twee jaar dat de trein wat toernooien speciaal voor jongens die ruimtes, zien we daarin ook alweer dat betreft echt is gaan rijden. De daad geboren zijn in de periode juli-decem- zaken die verbeterd zouden kunnen wordt bij het woord gevoegd en dat is ber, zodat je ook op mentaal en fysiek worden. Wat je nu namelijk veel ziet, absoluut een compliment waard. Het vlak goed kunt vergelijken. We moe- digen amateurclubs aan om hetzelfde te doen en dan gebeuren er mooie ‘Ook langs de lijn vindt een dingen. Die clubs gaan teams anders indelen en spelers anders bekijken. gedragsverandering plaats’ Ineens staan er andere spelers op, die veel beter blijken te zijn dan dat in eerste instantie gedacht werd. Dat is dat er gelijk hoog druk wordt gezet is nu echter wel zaak dat we draag zijn zaken die we amateurclubs willen zodra er een doelpunt gevallen is. De vlak voor Twin Games in Nederland aanreiken. De volgende stap wordt dat keeper van de tegenpartij heeft amper zo hoog mogelijk laten zijn. We (de heel Nederland op één lijn komt.” tijd om de eerste bal op een verdedi- KNVB en BVO’s) zullen met name bij ger te spelen, omdat iedereen onder die amateurclubs het besef moeten druk staat. Als een ploeg dat slecht doen groeien dat je via het principe uitspeelt, staat het binnen de kortste van Twin Games meer en betere re- keren 4-0. Dus wat doet zo’n keeper? sultaten boekt. Om over het plezier Afwijkende regels Die gaat de ballen maar lang geven dat spelers eraan hebben nog maar te op de spitsen. De vraag is of je dat zwijgen.” • Niet ingooien, maar intrappen; moet willen. Een bijkomend nadeel dit ter bevordering van snelheid van dat hoge tempo in het drukzetten in het spel is dat de ploeg die zojuist gescoord • Terugspeelbal mag door kee- heeft dus niet leert wannéér er precies KNVB: ‘Samenwerkingsverbanden pers niet in de handen worden druk gezet moet worden. Ze doen het juichen wij toe’ gepakt; zij leren zo van jongs af namelijk de hele tijd. Ik zou daarom aan mee te voetballen wel willen pleiten voor een soort Remy Reijnierse: “Omdat de KNVB verantwoor- • Uitbal mag worden ingespeeld omschakelmoment, een regel dat je delijk is voor de competities denken wij mee met en ingedribbeld, maar niet direct na een doelpunt eerst achter een lijn clubs die Twin Games zijn gestart. De eerste stap- op goal worden geschoten moet komen/blijven, zodat de ploeg pen in dat meedenken hebben vooral betrekking • Herhaaldelijke overtredingen die zojuist een doelpunt tegen heeft gehad op de BVO’s. Met hen zijn we een traject door dezelfde speler betekent 5 gekregen de tijd krijgt om in elk geval ingegaan, we kijken nu wat er goed gaat en wat minuten naar de kant (het team de eerste bal op een verdediger te spe- er nog beter kan. Een volgende logische stap zou gaat verder met een man min- len. Bij 9:9 en D-pupillen die vanaf de zijn om ook de amateurclubs mee te nemen. En- der). Deze maatregel leert jonge zestienmeter de achterbal nemen zie kele BVO’s hebben al samenwerkingsverbanden spelers om vooral positioneel en je hetzelfde probleem ontstaan. Iedere met amateurclubs en wij juichen dat alleen maar op techniek te verdedigen trainer of club zou hier een standpunt toe. De KNVB is positief gestemd over de eerste over in moeten nemen.” ontwikkelingen omtrent de Twin Games. Buiten Marco van Lochem: “Ik vind dat het feit dat er binnen de lijnen meer gevoetbald bovenstaande regels altijd in sa- Besef wordt, zien we ook daarbuiten de voordelen. Clubs menspraak en ter beoordeling zijn Marco van Lochem: “Ik ben nu zestien zijn op een goede manier met elkaar in gesprek van de beide trainers.” jaar Hoofd Opleiding bij SBV Excelsior. over het opleiden van spelers in Nederland.” In al die jaren is er in Nederland veel

58 59 De Voetbaltrainer 210 2015

56-57-58-59-60_twinexcelsior.indd 59 28-05-15 13:50

VoeTbalonTWikkelinG

Trainingsvorm

Doel zij kunnen starten met opbouwen en het tweetal moet samenwerken om de bal te • in overtal- en ondertalsituaties komen veroveren. in het aanvallen en verdedigen. • Veld 2: De trainer kan de bal ook naar de twee aanvallers spelen, zodat zij moeten aanvallen tegen drie verdedigers. Organisatie • Veld 3: het uitspelen van 3:2 waarbij er ingedribbeld kan worden in het vak over • er wordt in 4 veldjes 6:6 gespeeld op de middenlijn. Daar ontstaat dan 3:3. Eventueel kun je hierbij een terugsprintende een heel speelveld spits laten spelen zodat er sneller gehandeld moet worden door de ploeg in • per veldje 4 pylonen om een veld mee balbezit. uit te zetten • Veld 4: na een doelpunt, achterbal of uitbal speelt de coach een bal in op het • per veldje 2 grote doelen tweetal, die dan 2:2 spelen in het andere vak. Er mag een spits van de tegenpartij • per veldje voldoende ballen rondom (zie looplijn) mee terugverdedigen, zodat er sneller gehandeld moet worden. het veld • per veldje 10 hesjes in 2 verschillende kleuren

Coaching gericht op aanvallen In deze vormen let je aanvallend gezien op het vrijlopen van spelers. Het groot maken van het veld, zowel in lengte als breedte en op het doorbewegen. Je let op het inspelen op het juiste been en de goede snelheid van de pass. Gedetailleerder let je op de eerste aanname. Kan de speler de bal gelijk goed leggen, zodat hij snel door kan Veld 1 Veld 2 spelen? Ten slotte ontstaan er veel duels 1:1, waarbij het belangrijk is dat deze op snelheid worden aangegaan.

Coaching gericht op Veld 4 verdedigen Veld 3 In deze vormen let je verdedigend gezien op het laag zitten door de knieën. Je coacht spelers dat ze proberen om zó te gaan staan dat de tegenstander gedwongen wordt over het sterke been heen te passeren. Het maken van schijnaanvallen op de bal is een aandachtspunt, net als het vooruit durven verdedigen. Zeker op de eigen helft moet je in duels willen komen. In het geval dat er in een ondertal verdedigd wordt, let je op het ophouden en het aan de binnenkant verdedigen.

Variaties per veldje • Veld 1: partijspelen 6:6 • Veld 2: het uitspelen van 3:2 in stroomvorm. De trainer kan de bal naar de drie verdedigers spelen, zodat

www.devoetbal trainer.nl

56-57-58-59-60_twinexcelsior.indd 60 28-05-15 13:50

Voetbalontwikkeling Tekst: Gerjos Weelink

Tim Wolf over de Twin Games bij PSV Beter en eerlijker opleiden

Dit KNVB-katern vestigen we de aandacht op Twin Games, waarmee zowel de KNVB als diverse clubs een pilot hebben gedraaid in het seizoen 2014/2015. De Voetbaltrai- ner laat twee BVO’s aan het woord, die vertellen over de plek die deze spelvorm heeft binnen hun opleiding. Foto’s: PSV

In dit tweede verhaal spreken we met interne discussie: Wanneer moeten kwaliteit. Om spelers zo goed mogelijk Tim Wolf, jeugdtrainer bij PSV, over we starten met het spelen op grotere te ontwikkelen moest de weerstand de wijze waarop zij het principe van speelvelden? Bij PSV vond deze over- omhoog, vandaar dat we besloten om Twin Games integreren in de jeugd- gang plaats bij de Onder 11. Dus van met de Onder 11 tegen een oudere opleiding. PSV is nauw betrokken bij spelers van 10/11 jaar oud verwacht- leeftijdscategorie te gaan spelen. Ge- het proces van de totstandkoming ten we dat zij hetzelfde veld (kun- volg van die beslissing was dus dat van Twin Games en ziet als geen an- nen) bespelen als de gelouterde en er op een groter veld gespeeld moest der verschillen en verbeteringen ten getrainde professionals in de Cham- worden. De voetbalweerstand was opzichte van het reguliere 7:7 of 8:8: pions League of op een EK/WK. De be- ook toen nog niet optimaal, maar “Ook de fysiek minder sterke spelers langrijkste reden waarom we destijds de fysieke weerstand compenseerde kunnen zich nu ontwikkelen.” overstapten op een groot veld was dat. Uiteindelijk bleek het verschil in de wedstrijdweerstand. In de jongste wedstrijdresultaat niet eens zo groot. Aanleiding leeftijden, dan praten we over Onder Maar een ideale situatie vonden we Tim Wolf: “De PSV-jeugdopleiding is 9 en Onder 10, werd er regionaal ge- het niet.” in het seizoen 2014/2015 gestart met speeld tegen de betere amateurclubs de Twin Games. De belangrijkste aan- of tegen BVO’s die redelijkerwijs qua Grote veld leiding voor het starten van de Twin afstand te bereiken waren. Het pro- Tim Wolf: “De vraag over wanneer Games was de jaarlijks terugkerende bleem was dan het grote verschil in te starten met het spelen op een

60 61 De Voetbaltrainer 210 2015

61-62-63-64-65_twinpsv.indd 61 28-05-15 13:53

Voetbalontwikkeling

groter speelveld bleef leven bij PSV. toch gewonnen worden?” wilde hierin meedenken, waardoor er Met daaronder vooral de vraag: hoe op nationaal niveau werd besloten dat kunnen we nu op basis van kwaliteit Basis er een nieuwe competitie opgericht van het voetbal toch stappen maken, Tim Wolf: “Op trainingen werd bedui- zou worden voor de jongste jeugd- waarbij de fysieke weerstand minder dend beter rekening gehouden met fy- teams op BVO-niveau. Een competitie bepalend is? Want spelers die sneller sieke verschillen. Maar ondanks dat er waarbij iedere BVO de Onder 9, 10 en volgroeid waren of die een duidelijke veel in kleine ruimtes werd getraind, 11 mocht inschrijven. Ergens is het fysieke voorsprong hadden ten op- werden de spelers op de wedstrijddag wel opvallend dat we deze stap nu pas zichte van de rest, bleken duidelijk weer geconfronteerd met de fysieke in Nederland gezet hebben. In België, in het voordeel. Er moesten immers weerstand en grote afstanden op het Duitsland en Spanje spelen ze al jaren grote afstanden tijdens de wedstrijden veld. Gelukkig waren er meerdere met de jongste leeftijdscategorieën in worden afgelegd. De kleinere spelers clubs met dezelfde gedachtegang over kleine aantallen (5:5, 6:6, 7:7, 8:8) op ontwikkelden zich beduidend minder, de jongste leeftijdscategorieën en de kleine (aangepaste) velden.” omdat zij erg veel moeite hadden problemen die daar ontstonden als je met het bespelen van dat grote veld. praat over opleiden. Deze clubs heb- Uitrusten Mede door de afstanden op het veld ben elkaar vervolgens opgezocht en Tim Wolf: “Met de nieuwe competitie kwamen deze spelers tot veel minder waren het dan ook snel met elkaar zou direct gestart worden in seizoen balcontacten tijdens de wedstrijden. eens. Wanneer we stappen willen 2014/2015. Bij Twin Games wordt er, Op de velden om ons heen zagen maken binnen de kwaliteit van voet- op een half veld, dus met twee teams we een tendens ontstaan. De spelers bal, moeten de speelvelden aangepast gespeeld in plaats van één. Het direct zichtbare resultaat is dat spelers veel meer balcontacten hebben, minder ‘De spelers die fysiek gezien wissel staan en het voetbalspel veel intensiever beleven. Een wissel is niet minder ontwikkeld waren, langer een teleurstelling, maar juist een periode om uit te rusten. De klei- werden steeds verder naar de nere aantallen op aangepaste kleine speelvelden leveren voor de mensen achtergrond geduwd’ die de wedstrijdjes bekijken ontzet- tend veel spektakel op. Uitslagen van 25-24 zijn geen uitzondering, hetgeen die fysiek gezien minder ontwikkeld worden. Spelers zijn tot hun twaalfde/ absoluut ten goede komt aan de spel- waren, werden steeds verder naar de dertiende levensjaar motorisch het vreugde van deze jonge spelers. Naast achtergrond geduwd, vaker gewisseld, best te ontwikkelen, waardoor ze in spelvreugde gaat ook de kwaliteit of mochten zelfs helemaal niet mee- deze leeftijdscategorieën juist zoveel van het voetbal omhoog. Spelers die spelen. Want de wedstrijden moesten mogelijk balcontacten moeten heb- op het grote veld minutenlang de bal ben. In die leeftijdscategorieën wordt niet aanraakten, worden tijdens Twin vervolgens de belangrijke technische Games continu geconfronteerd met basis gelegd voor het vervolg van de duels met directe tegenstanders. Door Tim Wolf liep tijdens voetbalcarrière van de speler.” de vele balcontacten worden spelers het CIOS stages bij vertrouwder en vaardiger aan de bal. UDI’19 en RKC Waal- Stap Ook het tempo van het spel is enorm wijk. Bij die laatste club Tim Wolf: “De ideeën die geopperd omhoog gegaan door aanpassingen in trainde hij zelf het elftal voor spelers onder 10 jaar. Bij PSV werkt hij ‘In België, Duitsland en Spanje vanaf 2009. De eerste drie jaar trainde en spelen ze al jaren met de jongste coachte hij er de Onder 10. Sinds 2012 is hij leeftijdscategorieën in kleine trainer-coach van PSV onder 11 en assisteert hij bij Onder 13 t/m Onder aantallen op kleine velden’ 17. Ook buiten het veld heeft Wolf diverse taken bij de Eindhovense club. Zo is hij Coördinator Video-analyse Jeugd en Coördinator Talentenplan. werden tijdens deze bijeenkomsten de spelregels. In plaats van een ingooi Zelf speelt Tim Wolf nog in het eerste elftal bij zorgden ervoor dat een aantal clubs dribbelt een speler in. Het spel golft op UDI’19 uit Uden. dicht bij elkaar kwam over een nieu- en neer en daardoor worden spelers we competitieopzet. Ook de KNVB in de omschakeling bevraagd. Dus ook

www.devoetbal trainer.nl

61-62-63-64-65_twinpsv.indd 62 28-05-15 13:53 mentaal gezien kent Twin Games een gemaakt kunnen worden op basis creatief spelers situaties oplossen, voordeel. Spelers moeten veel meer van geboortemaand. Dan laat je de zonder dat dit vanaf de kant allemaal keuzes maken en sneller handelen. Ze vroegrijpers tegen elkaar laat spelen voorgezegd wordt door een leider of worden sterker bevraagd op het ver- op het ene kwart van het veld en de een trainer. Ook over de speelduur zinnen van oplossingen. In het begin laatbloeiers tegen elkaar op het an- zijn onderling goede afspraken te maken. Zo staat er in de reglementen dat er 4 x 15 minuten gespeeld wordt. Je ‘Een wissel is voor spelers een speelt twee keer een kwartier tegen het ene team van de tegenstander en moment om uit te rusten’ twee keer een kwartier tegen het andere team. Hierin kun je variëren. Stel dat je veel spelers bij je hebt of je ver gaf ik aan dat de fysiek sterke speler dere kwart. Afgelopen december vond hebt gereisd, dan kan er ook wat lan- op een groot veld duidelijk in het er een Twin Games-toernooi plaats ger gespeeld worden. We merken dat voordeel is. Bij Twin Games valt dat bij ons op De Herdgang, waarbij alle clubs en trainers flexibel zijn in deze fysieke voordeel, doordat er op een deelnemende clubs twee teams had- afspraken en het onderlinge contact kleiner veld gespeeld wordt, juist wat den geformeerd: één team met spelers is goed.” weg. Ook de fysiek minder ontwik- geboren van januari tot juni en een kelde speler kan zich nu gelijkwaardig team met spelers die geboren zijn van Evenredig ontwikkelen.” juli tot december.” Tim Wolf: “In de Twin Games-competitie worden geen ranglijsten en Maatwerk Afspraken standen bijgehouden. Hierdoor staat Tim Wolf: “De kracht van de nieuwe Tim Wolf: “Dat er bij Twin Games de ontwikkeling van het kind centraal competitieopzet is dat de regels ge- zonder scheidsrechters gespeeld in plaats van het winnen van een makkelijk aan te passen zijn naar de wordt, was in het begin met name wedstrijd. Een automatisch gevolg behoeften van de spelers. Zo wordt er voor de begeleiders nog erg wennen. daarvan is dat spelers nu wél even- in de competitieopzet met dezelfde De spelers regelen alles zelf binnen redig gewisseld worden en zelfs op leeftijden tegen elkaar gespeeld. Maar het veld, net zoals dat vroeger op de meerdere posities in het elftal mogen hierin zou door onderling contact straat ook gebeurde. Het is erg leuk spelen. Het begeleidingsteam hoeft tussen trainers een teamindeling en goed om te zien hoe sportief en zich nu minder zorgen te maken om

62 63 De Voetbaltrainer 210 2015

61-62-63-64-65_twinpsv.indd 63 28-05-15 13:53

Voetbalontwikkeling

Talentenplan PSV het resultaat, maar kan kiezen wat Binnen het talentenplan van PSV (Onder 9 t/m Onder 12) hebben we twee het beste is voor het kind. Tot nu duidelijke doelstellingen uitgesproken: toe zijn onze ervaringen erg positief. • We willen spelers technisch optimaal scholen, met de nadruk op tweebe- Voor jonge spelers is spelvreugde erg nigheid belangrijk en dat hebben ze bij het • We willen plezier in voetbal benadrukken en stimuleren

Tim Wolf: “Twin Games zijn een prima voorwaarde om te komen tot meer ‘Men kan nu kiezen wat kwaliteit binnen het voetbal. Maar nog steeds zijn de clubs en begeleidings- staf van de jongste groepen bepalend. Wat wordt er van spelers verwacht als het beste is voor het zij wedstrijden spelen? Wordt er gespeeld om snel resultaat te halen? Durft men geen risico’s te nemen en wordt de bal gewoon naar voren geschoten? kind’ Of wordt er gespeeld om spelers beter te maken, nieuwe dingen laten ervaren en proberen? Dit laatste is essentieel als het gaat om de kwaliteit binnen het voetbal te vergroten en het ontwikkelen van jonge jeugdspelers te verbe- spelen van Twin Games. Kinderen teren. Bij Twin Games is het, mits je het dus met de juiste intenties speelt, hebben een duidelijk actievere rol mogelijk om beide doelstellingen te halen. Enerzijds doordat spelers veel van tijdens wedstrijden, waardoor ze zich positie rouleren in kleine ruimtes, waardoor het gebruik van beide benen individueel sneller kunnen ontwik- wordt gestimuleerd. Door de vele balcontacten, het enorme tempo en het kelen. Mede door de positieve ervarin- maken van veel doelpunten wordt het plezier vergroot. De directe resultaten gen wordt er in 2015/2016 gestart met van Twin Games, wanneer je praat over opleiden, zijn nog niet zichtbaar. een 8:8 competitie Twin Games bij de Daar zijn we nog te kort voor bezig. In Spanje geniet men al een tijd van de Onder 12. Uiteraard doen wij daar aan kleinere technisch vaardige spelers als Xavi en Iniesta. We hopen dat Twin mee.” Games op den duur gaat zorgen voor meer technische en creatieve spelers in het Nederlandse voetbal.”

veld A

veld B

• Formatie 1:3:1:3 (A) of 1:2:2:3 (B) • Je kunt spelen met twee centrale verdedigers of met het door- • Formatie bij 6:6 is 1-2-1-2 (veel driehoeken) schuiven van een centrale verdediger naar het middenveld • De afmetingen van het veld zijn 42 meter bij 28 meter • De afmetingen van het veld zijn 56 meter bij 38 meter

www.devoetbal trainer.nl

61-62-63-64-65_twinpsv.indd 64 28-05-15 13:53 Trainingsvorm

I: Duel 1:1 of 2:2 met omschakelen

• Twee teams spelen 1:1 of 2:2 • Alle spelers staan in de rij klaar met een bal • Een aanvaller dribbelt in en een speler van de tegenpartij verdedigt het doel • Regel 1: zodra de bal over de zijlijn gaat, brengt het team dat recht heeft op de bal een nieuwe speler in het veld. De verdediger blijft staan • Regel 2: zodra de bal over de achterlijn gaat, komt er een speler van de tegenpartij in het veld

II: Scoren met omschakelen • Speler A dribbelt en schiet vanuit het vak • Speler A rent vervolgens achteruit om zijn doeltje te verdedigen • Speler B mag starten met indribbelen richting het vierkant, zodra er door speler A is geschoten • Speler B probeert nu te scoren in het doeltje van speler A • Speler A probeert de bal nu tegen te houden • Regel 1: na het schieten verdedig je éérst je eigen doel en sluit daarna pas achteraan in je groep

veld I veld II B

64 65 De Voetbaltrainer 110 2015

61-62-63-64-65_twinpsv.indd 65 28-05-15 13:53 Een selectie uit onze webshop Boeken Speelstijl en Trainingsvormen Serie Aanvallen Set 2 delen en Verdedigend + DVD Voetbal € 42,- Set 2 delen € 40,-

De Voetbal- methode - Henk Mariman.Set van 4 boeken € 85,- Voetbal- training - 180 praktische

‘De coach en zijn keeper’ is méér dan een Zone standaardboek over keepers en het trainen oefeningen van keepers. Maarten Arts geeft in dit boek ook de hoofdtrainer handvaten om gericht met zijn keepers aan de slag te gaan. Na het lezen van dit boek zullen trainers meer inzicht hebben in de belangrijkste aspecten van het keepersvak. De rol van de keeperstrainer binnen de € technische staf wordt tevens uitgebreid be- voetbal licht. De keeperstrainers kunnen hun voor- 19,50 deel doen met de praktijkgerichte informatie en de uitgebreide oefenstof die in dit boek is verzameld. Voor de keepers bevat dit boek een groot aantal praktische tips op het gebied van trai- € ning, wedstrijd en materiaal. Elke keeper, ongeacht zijn leeftijd of niveau, kan hier 22,50 zijn voordeel mee doen. In het hedendaagse voetbal zijn de spel- hervattingen vaak beslissend voor het wedstrijdresultaat. Aan de verdedigende aspecten hiervan wijdt de schrijver een compleet hoofdstuk. Ook de mentale aspecten van het keepen komen uitgebreid aan bod, evenals de rol die de trainers in dit proces spelen. Met behulp van een groot aantal inter- views met trainers, keepers en keeperstrainers worden bovendien andere denkbeelden en werkwijzenDe in dit boek gepresenteerd.coach en Alle gesprekspartners hebben hun sporen in de topsport ruimschoots verdiend en geven door hun bijdrage dit boek een extra dimen- sie. Het centrale thema van de werkwijze van Maarten Arzijnts is het ‘aanvallen vankeeper de bal’. Zijn methodiek is erop gericht om zo snel mogelijk in balbezit te komen. Door middel van een aantal ‘totaaltrainingen’, on- dersteund door illustraties en foto’s, toont Teambuilding hij hoe hij zijn succesvolle filosofie in de praktijk brengt. Maarten €Arts laat zien hoe hij zich als trainer heeft ontwikkeld sinds zijn vorige boek ‘Handboek keeperstraining’ 22,50 en geeft Eisma Businessmedia blijk van zijn grote liefde én passie voor het als route naar Leeuwarden mooiste vak ter wereld: het keepersvak! succes Rinus Michels € 27,50

DVD’s

Topcoaches @Work Deel 6/7 en deel 8 Topcoaches@work Keeperstraining Compleet per dvd € 19,50 deel 1 t/m 5 € 75,- Maarten Arts € 29,50

Trainersmaterialen

Trainers Coach- mappen boekjes vanaf vanaf € 18,- € 5,95

De Voetba l Trainer devoetbaltrainer.nl/winkel

TRAINERSCONGRES Tekst: Ruud Doevendans en Marco van der Heide

Phillip Cocu de beste trainer, oeuvreprijs bondscoach Hiddink Veelzijdige editie Trainerscongres

Jaarlijks organiseren de vereniging Coaches Betaald Voetbal en de Vakbond Voetbal Oefenmeesters Nederland, in een- drachtige samenwerking met de KNVB en dit vakblad, het Ne- derlands Trainerscongres. Op 15 mei vond de dertiende editie plaats in het IJssel Delta Stadion in Zwolle, sinds enkele jaren de locatie voor deze inspirerende dag waarop ook de prestigi- euze Rinus Michels Awards werden uitgereikt. Foto’s: Pro Shots Liefst veertienhonderd bezoekers be- verschillende competenties getraind volkten ditmaal de tribunes van het kunnen worden, waarbij innovatieve stadion van PEC Zwolle, in ieder geval technieken werd ingezet. Daarna, tij- in recente jaren een absoluut record. dens het grote partijspel, was Langeler Mede-organisator Gerard Marsman, met zijn mensen daarom in staat directeur van CBV, toonde zich na af- om spelers individueel, of in kleine loop dan ook een tevreden man: “Het groepjes gericht te coachen. Opval- was een prima dag. Na enkele edities lend in de aanpak van PSV was het waarbij best wat kanttekeningen ge- vrijwel ontbreken van de situatieve plaatst konden worden, hebben we stop tijdens de oefeningen. Langeler vorig jaar en ook dit jaar sterke con- daarover: “Dat doen we eigenlijk niet gressen neergezet.” meer. We vinden het niet passen in ons streven om een veilig sportkli- PSV onder 17 maat te creëren. Een speler die ‘en De dag begon met een demonstratie groupe’ aangesproken wordt, kan zich door de PSV-jeugdopleiding, die met in zijn hemd gezet voelen.” Het stond gebeuren. Mits je maar inhoudelijk haar Onder 17-groep naar Zwolle was in schril contract met de aanpak van blijft en nooit een speler afbrandt.” gekomen en waarbij de nadruk lag op Ajax-trainers Andries Ulderink en Jaap het coachen van verschillende linies. Stam later op de dag, die zich juist Feyenoord onder 13 Hoofd Opleiding Art Langeler had groot voorstander van deze methodiek Ook opvallend was de aanpak van daarom een heel bataljon aan trainer- toonden. Stam: “Sterker nog, ik vind de Feyenoord Academy, die onder coaches meegenomen, die de spelers het absolute noodzaak. Alles wat je meer voormalig international Gaston in eerste instantie in drie verschillen- tegen een speler zegt, heeft ook weer Taument had afgevaardigd met diens de vormen begeleidden. Hierin werd consequenties voor een andere speler. Onder 13-formatie. Feyenoord vaart zeer duidelijk op welke manieren de Daarom moet dit vaak groepsgewijs in tegen de algemeen toegepaste me-

66 67 De Voetbaltrainer 210 2015

67-68-69_congres.indd 67 28-05-15 13:54

TRAINERSCONGRES

thode dat de ruimtes waarin spelers Athletic Skills Model Cocu werd door zijn collega’s in het worden opgeleid, steeds kleiner ge- Na de pauze was het veld ingeruimd betaalde voetbal verkozen tot beste maakt worden: “Als je telkens maar voor een interessant onderdeel, zo trainer. De prijs werd uitgereikt door in heel kleine ruimtes speelt, mis je op het oog ver weg van voetbal: het Guus Hiddink, de man die hem vo- naar onze mening enkele belangrijke Athletic Skills Model. Maar schijn rig seizoen nog ondersteunde in het aspecten van het voetbal waarmee je bedriegt. Initiatiefnemer René Worm- tumultueus verlopen jaar 2013/2014. jonge spelers dus niet bekend maakt. houdt, ook bekend van zijn werk Hiddink: “PSV kende vorig seizoen Denk daarbij aan de breedte en de als fysieke trainer bij Ajax en het een moeilijk jaar, maar desondanks diepte van het veld, die er vrijwel niet Nederlands elftal, legde uit op welke is Phillip de ingezette koers blijven is. Daardoor leren spelers de moge- wijze jonge spelers lichamelijk beter volgen. Hij heeft stabiliteit getoond en lijkheden niet kennen, die een groot getraind kunnen worden: “Het is een daarmee is hij de terechte winnaar. veld wel degelijk biedt. En dat ze door gegeven dat we spelers tegenwoordig Gezien ons gezamenlijke verleden, gebrek aan kracht de afstanden nog fysiek minder sterk binnen krijgen zowel als collega-trainers als in de rol niet goed kunnen overbruggen, maakt dan vroeger. De motoriek laat vaak te trainer/speler, gun ik hem dit van har- ze creatief: ze gaan andere mogelijk- wensen over. De redenen zijn duide- te. Ik heb de prijs zelf ook een tweetal heden zoeken.” lijk, de vrijetijdsbesteding is de afge- keren gewonnen en de erkenning van Feyenoord bracht zijn uitgangspun- lopen decennia drastisch gewijzigd. vakbroeders is een enorme eer.” ten tijdens de demonstratie terug tot Daarom is het belangrijk om jonge een serie startoefeningen, waarbij de spelers breed te ontwikkelen op dit Hiddink spoedde zich te zeggen dat eenvoud maar ook de doelmatigheid vlak.” Binnen het Athletic Skills Model hij niets af wilde doen aan de pres- van die aanpak opviel. Een aanpak die kiest Wormhoudt daarbij voor veel taties van andere trainers in het Ne- in ieder geval discussie opende over andere sporten: volleybal, badmin- derlandse betaalde voetbal: “Ook de een aantal innovatieve geluiden die ton, judo, zelfs frisbeeën. De spelers andere genomineerden hebben bewe- te horen zijn, maar ook aansloot bij van PEC Zwolle onder 17 moesten er zen hun team goed of zelfs uitstekend de mogelijkheden van bijvoorbeeld duidelijk even aan wennen, maar het te kunnen laten voetballen. En dan amateurclubs. Ook prettig, omdat het plezier leed er zeker niet onder. was er met onder meer Jurgen Strep- Trainerscongres dit jaar meer dan ooit pel, Erwin van de Looi en Marinus vooral door amateurtrainers bezocht Jong Ajax Dijkhuizen nog een aantal trainers werd. De boeiende dag werd besloten door niet genomineerd die een uitstekend Jong Ajax, dat een demonstratie gaf seizoen hebben gedraaid. Dat is een waarin de nadruk lag op het verove- luxeprobleem voor de vakjury. De trai- ren van de bal aan de zijkant van het ners zijn echter nog relatief jong en veld, en daarna snel omschakelen wie weet krijgen ze nog de kans zich naar de aanval. De trainers Andries op een hoger podium te bewijzen. De Ulderink en Jaap Stam worden met dit Rinus Michels Award is in mijn ogen team in de Jupiler League regelmatig ook geen prijs van één moment, maar geconfronteerd met de keerzijde van van een iets langere periode.” het gegeven dat Ajax-spelers in de jeugd vaak boven hun leeftijdsgenoten Leo Beenhakker, evenals Hiddink uitsteken: “Zelfs op Jupiler League- voormalig trainer van zowel Real Ma- niveau worden er opeens heel andere drid als het Nederlands elftal, dacht vaardigheden van onze spelers ver- daar iets anders over: “Voor mij is de wacht, kwaliteiten die ze zeker ook prijs een momentopname, geënt op nodig zullen hebben indien ze de stap het huidige seizoen. Het belangrijkste naar het eerste elftal maken. Je ziet criterium daarbij is dat je het maxi- dat ze hierin vaak nog scholing nodig male uit je spelersgroep haalt, en dat hebben.” heeft Cocu zeker gedaan. Maar ook bijvoorbeeld Ron Jans en Peter Bosz Rinus Michels Awards hebben hun ploeg dit seizoen verzorgd Het onderdeel dat publicitair vaak de en aansprekend laten voetballen.” meeste aandacht trekt op het Neder- lands Trainerscongres, is de uitreiking De prijs voor de beste jeugdopleiding van de Rinus Michels Awards. Zowel in het betaald voetbal ging dit jaar in het prof- als amateurvoetbal werd eens niet naar Feyenoord, dat de af- een onderscheiding uitgereikt voor gelopen vijf jaar won. AZ ging er met de beste trainer, alsmede een award de onderscheiding vandoor, onder voor de beste jeugdopleiding in het meer op basis van de volgende cri- betaalde voetbal en een stimulerings- teria: doorstroming van spelers naar prijs voor de jeugdopleiding. Phillip het eigen eerste elftal en de rest van

www.devoetbal trainer.nl

67-68-69_congres.indd 68 28-05-15 13:54 het betaalde voetbal, de stand in de De stimuleringsprijs voor jeugdop- competities, de levering aan nationale leidingen in het amateurvoetbal ging jeugdselecties, het aantal fulltimers naar DVS ’33. Het vlaggeschip van die dat in dienst is, de innovatieve ele- club promoveerde dit jaar met een menten die de club toepast en de sa- selectie die voor tweederde bestaat uit menwerking met amateurclubs. jeugdexponenten naar de Topklasse. Adrie Poldervaart, trainer van hoofd- Hoofd Jeugdopleiding Aloys Wijnker klasser vv Zwaluwen, werd verkozen toonde zich uitermate verheugd met tot beste amateurtrainer van het sei- de prijs: “Ik ben erg trots. We leve- zoen. Ook de andere vijf genomineer- ren al langere tijd goed werk in onze den waren werkzaam in verschillende jeugdopleiding, maar de laatste jaren hoofdklassen. Toeval, volgens Arnold wordt dat ook voor de buitenwereld Westen, voorzitter van de VVON: “Vo- zichtbaar omdat we veel spelers af- rig seizoen waren er drie trainers uit leveren aan het eerste elftal. Wij on- de Topklasse genomineerd en ook als derscheiden ons door de mens achter oefenmeester in bijvoorbeeld de Derde de speler en trainer te leren kennen Klasse kom je in aanmerking voor de en daarop in te spelen. Daarnaast prijs. Het is lastig om uit ruim 3.000 steken we erg veel energie in het ver- trainers van eerste elftallen de juiste beteren van de kwaliteit van trainers, trainers te nomineren. Uiteindelijk waarmee we op regelmatige basis heeft een vakjury een rangorde be- ontwikkelgesprekken voeren. Daarin paalt en heeft het aanwezige trainers- bespreken we wat ze als trainer willen gilde een stem uitgebracht.” bereiken, wat ze daarvoor gaan doen en hoe we ze daar als club bij kunnen Toen de uitreiking van de Rinus Mi- ondersteunen.” chels Awards tot een einde leek te komen, werd Hiddink terug het podium Gerry Hamstra, Hoofd Opleiding van op geroepen door presentator Kees Vitesse, noemde AZ de logische win- Jansma. Daar overhandigde Beenhak- naar. “Ik heb zelf op AZ gestemd. Ze ker hem de oeuvreprijs voor zijn ver- blijken in een regio met veel concur- diensten voor het Nederlandse voet- rentie in staat om kwaliteit te leveren. bal, waarmee Hiddink zich in het rijtje De jeugdopleiding zit beleidsmatig en Kees Rijvers, Piet de Visser, Wiel Coer- qua structuur goed in elkaar en AZ ver, Foppe de Haan, Leo Beenhakker levert veel spelers aan de nationale en Louis van Gaal nestelde. Hiddink: jeugdselecties. Alle jeugdteams spelen “De feitelijkheden zijn dat ik bepaalde op het hoogste niveau en er zijn dit kampioenschappen heb gewonnen en jaar wat spelers doorgestroomd naar op bepaalde wereldkampioenschap- het eerste elftal. Over de criteria voor pen heb geacteerd. Maar daarnaast de nominaties kun je discussiëren. is er ook een niet-feitelijk gedeelte: Ajax, Feyenoord en PSV hebben een de waardering van mensen die het relatief groot budget om mee te wer- voetbal een warm hart toedragen. Die ken, maar er zijn clubs met minder komt tot uiting in deze prachtige prijs middelen die misschien wel beter en ik moet zeggen dat ik daarvan zelfs werk leveren.” enigszins geëmotioneerd raak.”

68 69 De Voetbaltrainer 210 2015

67-68-69_congres.indd 69 28-05-15 13:56

TRAINERSCONGRES Tekst: Ruud Doevendans

Demonstratie Jong Ajax De fijne kneepjes van verdedigen en omschakelen

In voetbal probeer je de wedstrijd te winnen. Dat is zo helder als glas. Dan is het prettig wanneer je de sterk- ste ploeg hebt. Maar om spelers te ontwikkelen, blijkt dat niet altijd een voordeel. Neem nu de verdedigers van Ajax, die in hun jeugd vrijwel nooit onder maximale druk spelen. Wat doe je dan om die talenten alsnog met de juiste weerstand te confronteren? Aan het woord Jong Ajax-trainers Andries Ulderink en Jaap Stam, de laatste ervaringsdeskundige bij uitstek.

De wet van de remmende voorsprong, gen. Spelers, met name backs, willen vaak nog slechts de lange bal door dus. “Het is echt een probleem waar dan nog wel eens te weinig initiatief onze doelverdediger. we doorlopend mee geconfronteerd nemen en te terughoudend zijn in hun De spelers, met name de verdedigers worden”, zeggen Ulderink en Stam loopacties. We neigen ernaar vooral en middenvelders, moeten leren om tijdens het Trainerscongres in Zwolle, ‘in de bal’ te spelen in plaats van in de door middel van goed positie kiezen waar zij de afsluiting van het pro- diepte. De aanvallers lijken dan te vaak en de tegenstander op tijd los te laten, gramma verzorgden: “Bij Ajax, zoals toeschouwers, zij wachten op wat er op het juiste moment druk te zetten bij de andere topclubs in Nederland, achterin en op het middenveld gebeurt op de opbouw van de tegenstander. beschikken we doorgaans over de in plaats van dat ze zelf direct afspeel- Van daaruit willen we sneller in de beste jonge spelers die in de betref- mogelijkheden bieden.” aanval komen. fende leeftijdscategorieën te vinden zijn. Dus vallen we doorgaans aan, en Demonstratie Jong Ajax heeft, zoals bekend is, vaak hoeven we maar weinig te verdedigen. In Zwolle sloot het Ajax-duo de dag te maken met sterk wisselende om- Zijn we de bal kwijt, hebben we hem daarom af met een demonstratie van een standigheden. De vraag of je wél of vaak snel weer terug. Dit betekent dat training voor Jong Ajax die ‘verdedigen en niet gebruik kunt maken van de spe- we andere manieren moeten vinden omschakelen’ als thema had. De bedoeling lers uit het eerste elftal, heeft recht- om verdedigen door onze verdedigers was om de tegenstander in diens opbouw streekse consequenties voor de vraag goed te ontwikkelen. Het spelen van nadrukkelijk naar de zijkant te dwingen, hoe je de speelwijze kunt uitvoeren. zo veel mogelijk wedstrijden tegen daar de bal te veroveren en vervolgens En hoe lang je die kunt volhouden. sterke buitenlandse clubs is dan een direct naar voren te spelen. Mede daardoor hebben we ook kun- mogelijkheid.” Andries Ulderink: “De training die we nen zien dat we wedstrijden in de hier laten zien, is echt een praktijk- laatste fase hebben weggegeven: dan Een volgend aspect dat bij Jong Ajax geval. Wij komen dit in onze compe- waren we fysiek niet meer in staat aandacht verdient, is het omschakelen titiewedstrijden daadwerkelijk tegen. onze strategie goed uit te voeren en naar aanvallen: “Je ziet heel regelmatig Doordat we soms moeite hebben om komt de vaak oudere en fysieke ster- dat we de bal veroveren, maar dan na balverovering meteen vooruit te kere tegenstander bovendrijven.” verzuimen om snel gebruik te maken spelen, kan de tegenstander de druk van de ruimtes die er wel degelijk lig- bij ons erop houden. Ons resteert dan Ulderink en Stam kozen in de de-

www.devoetbal trainer.nl

70-71-72-73-74-75_congrestoptrainer.indd 70 28-05-15 13:57 Foto’s: Pro Shots

monstratietraining aanvankelijk voor De verdedigende formatie, door een Speelwijze een partijspel 5:5 plus twee keepers. headset voor alle aanwezigen hoor- Andries Ulderink: “In de opbouw De aanvallende partij, individueel baar gecoacht door Ulderink, hanteer- ontstaat voor de aanvallende partij gecoacht door Stam, speelde in een de een 1:4:1-systeem met één keeper, een 2:1. Twee middenvelders ope- 1:2:3-formatie, met één keeper, twee vier verdedigers en één verdedigende reren over de hele breedte van het middenvelders en drie aanvallers. middenvelder. (zie tekening 1) veld tegen één middenvelder van de tegenpartij (6). Zij moeten in beginsel in staat zijn relatief eenvoudig door deze linie te dringen. Daarom is het van belang dat onze 6 hen naar de zijkant dwingt. Hij kan dat doen door de middenvelder van de partij in balbezit schuin aan te lopen. Door deze van de binnenkant te benaderen, sluit je de weg naar de andere middenvelder af. Resteert dan nog slechts de mogelijkheid om de buitenspeler aan te spelen. Onze back moet zich zó opstellen, dat hij dit nét mogelijk maakt; dus niet zodanig ver ervanaf gaan staan, dat de buitenspeler eenvoudig een actie kan gaan maken, maar ook niet zó dicht bij hem dat hij niet aangespeeld kan worden. Wordt de bal naar de buitenspeler 6 8 gespeeld, dient de back er direct bo- 6 venop te zitten. Maar ook dit doet hij vanaf de binnenkant. Hij moet dus de 11 7 5 4 9 3 2 actie binnendoor te allen tijde voorkomen en de buitenspeler buitenom dwingen, als het ware de hoek in. Onze 6 sluit bij en maakt het uithalen naar de middenvelders onmogelijk. Immers, zou dit lukken, dan kan de tegenstander openen naar de andere zijde en levert ons dat gegarandeerd problemen op.” 1 Uitgangspositie in de startvorm 5:5 plus twee keepers.

70 71 De Voetbaltrainer 210 2015

70-71-72-73-74-75_congrestoptrainer.indd 71 28-05-15 13:57

TRAINERSCONGRES

de twee middenvelders onze 6 wél ler geeft, onderschept. In deze vorm uitspelen en een van hen komt door, ligt er extreem veel ruimte voor om- dan zal een centrale verdediger moe- schakeling aan de zijkanten. We heb- ten uitstappen. Ook hier is commu- ben hier dus bewust niet gekozen voor nicatie essentieel. Bovendien moeten buitenspelers, waardoor weer een heel de backs dan snel opnieuw positie andere situatie zou ontstaan. kiezen, want zij moeten dan nog meer Na balverovering willen we zien dat aan de binnenkant zitten om de ach- spelers direct, zowel mét als zónder terblijvende centrale verdediger te bal, op zoek zijn naar die ruimte. (te- kunnen ondersteunen. kening 2) Dit kan door in te dribbelen, Tot slot is er de doelverdediger. Hij maar ook loopacties zonder bal. In moet in zoverre rugdekking geven dat deze vorm verwachten we van onze hij in staat is steekballen zo veel mo- beide backs dat ze wegsprinten en gelijk te onderscheppen. Verder heeft hun tegenstander daardoor meene- hij van achteruit het beste overzicht men. Het liefst zien we dat ze direct en verwachten we van hem dus dat vrijkomen en aangespeeld worden. hij leiding geeft en zijn medespelers Lukt dit niet, zal in beginsel voor onze aanstuurt.” centrale verdedigers in de opbouw een 2:1 tegen hun spits resteren. Dan gaan Na balverovering we opbouwen. Wordt er vanuit het Andries Ulderink: “We gaan er nu van middenveld door de tegenstander toch uit dat we de bal veroveren aan de drukgezet met de 10, is er een rol voor zijkant van het veld, of doordat onze onze 6. De beide centrumverdedigers doelman de voorzet die de buitenspe- gaan dan nog breder staan, en de 6

Jaap Stam: “Er zijn niet alleen opdrachten voor de 6 en de backs. Ook voor de andere spelers houdt dit ogenblikkelijk een taak in. De centrale verdedigers moeten onderling afstem- men wie er rugdekking gaat geven, en wie de spits pakt. Het moge duidelijk zijn dat de rugdekking verzorgd zal worden door de centrale verdediger aan de zijde waar het spel zich afspeelt. De andere pakt de spits. Maar dit vergt veel communicatie. En dat is vaak een probleem. Dat heeft met twee aspecten te maken: allereerst moet je situaties in het veld herkennen. Pas daarna kun je een ander goed coachen. Ten tweede zie je dat spelers veel met zichzelf en hun eigen taken bezig zijn, maar nog niet het vermogen hebben om zich ook bewust 6 te zijn van de opdrachten van hun 8 teamgenoten. Dat is ook best moeilijk. 6 Bovendien, bij Ajax heb je in de jeugd vaak een sterker elftal dan de tegen- 11 9 stander, dus dan is het voor de vraag 3 ‘winnen we wel of niet’ meestal niet 7 5 4 2 doorslaggevend om je met de taak van het team bezig te houden.

De centrale verdedigers hebben nog 2 een ander aandachtspunt. Wanneer Na balverovering (hier door de keeper) gaan de backs direct diep lopen.

www.devoetbal trainer.nl

70-71-72-73-74-75_congrestoptrainer.indd 72 28-05-15 13:57 komt ertussen (of zelfs er iets achter) coachmomenten toe in zijn benadering van om er weer een overtalsituatie van te de spelers tijdens de oefening. Die keuze maken: 3:2. De 6 moet dan kijken of wordt door Stam en Ulderink bewust ge- hij met een snelle spelverplaatsing maakt. alsnog voor tempo in de aanval kan Andries Ulderink: “Het is volgens zorgen. ons belangrijk dat spelers goed gaan Aangezien je in het veld 5:5 staat, kan herkennen waarover je het hebt als het gebeuren dat niemand echt vrij coach. Dan is het moeilijk als je ach- staat. In dat geval is de keeper de ex- teraf moet zeggen ‘Herinner je je nog tra man, die dus het vermogen moet dat …’. Want meestal herinneren de hebben om voor een voetballend ver- spelers zich die situatie niet meer, of volg te zorgen. Hij stelt zich dusdanig in ieder geval niet tot in detail. Door op, dat hij aanspeelbaar wordt. Heeft het spel even stop te zetten, heb je de hij de bal na een voorzet onderschept, precieze wedstrijdsituatie en kun je kijkt hij direct diep en probeert met van daaruit spelers bijsturen. Soms een gerichte uitworp het spel naar vo- kan dat misschien bedreigend zijn, ren te verplaatsen.” maar dat heeft dan ook met de toon te maken waarop je dit doet. Door Om ervoor te zorgen dat de aanvallende een speler bijvoorbeeld te bevragen partij de bal niet ongelimiteerd kan blijven en hem zélf met oplossingen te laten rondspelen, is er een tijdslimiet ingesteld: komen, kun je dit voor een groot deel zij moeten binnen 45 seconden tot een omzeilen.” doelpoging komen. Andries Ulderink past een relatief groot aantal situatieve

Uitbreiding In het tweede gedeelte van de training breiden beide trainers de oefening uit door twee middenvelders aan de verdedigende partij toe te voegen, alsmede een middenvelder en een centrale verdediger aan de kant van de aanvallers. De formaties worden dan (aanvallend) 1:1:3:3 en (verdedigend) 1:4:3. (tekening 3) Jaap Stam: “Opbouwend zie je nu met 3:2 alweer een heel andere situatie ontstaan dan 2:1. Onze 4 krijgt 4 nu in eerste instantie de opdracht om centraal te blijven spelen en een aanspeelpunt te zijn. Later, als we het 10 6 8 8 spel wat meer laten lopen, mag hij 10 ook indribbelen. In ieder geval heeft hij als opdracht het spel zo snel moge- 6 lijk te verplaatsen. Bij balverlies, zeker wanneer de middenvelders doordek- 11 7 5 4 9 3 2 ken op de centrale verdedigers van de tegenpartij, krijgt hij de taak om aan te sturen en eventueel zelf door te dekken. De 6, 8 en 10 moeten diepte maken en hiermee de opbouw achterin mak- kelijker maken. Zij gaan niet naar de zijlijn om zich ter hoogte van de 4 aan te bieden. Wel hebben ze opdrachten 3 wanneer de bal voor het doel komt. Uitbreiding van de oefening naar 7:7 plus twee keepers. Zij komen dan voor het doel en zor-

72 73 De Voetbaltrainer 210 2015

70-71-72-73-74-75_congrestoptrainer.indd 73 28-05-15 13:57

TRAINERSCONGRES

gen voor de bezetting van de tweede op de 4 van de tegenpartij. In feite lijn. De 7 en 11 maken diepte, probe- staat het dan overal 1-op-1. Dat heeft ren in de 1:1 te komen, afwisselend voor de backs en de keeper dan weer buitenom en binnendoor te gaan. Bij de consequenties die we eerder in het een voorzet van rechts komt de links- partijspel 6:6 ook hebben gezien.” buiten voor het doel, en andersom. De taken van de 9 zijn: de centrale verde- Nabespreking digers binden, proberen aanspeelbaar In de nabespreking gaan Stam en Ulderink te zijn voor een steekpass en uiteraard nog eens nader in op de invulling van deze het positie kiezen en afwerken na training. Opvallend daarbij: de individuele voorzetten.” aandacht die naar speler uitgaat. Jaap Stam: “Bij Jong Ajax ben je erg Andries Ulderink: “Voor onze mid- afhankelijk van de spelers die je ter denvelders van de verdedigende partij beschikking hebt. Dit kan betekenen gaat hetgeen ze in de 6:6 al hebben dat spelers op een positie komen toegepast, nu echt nauw luisteren. te spelen die ze voorheen niet vaak Neemt de 6 of 8 van de tegenpartij de bezet hebben. Vandaag was dat bij- bal aan, zal onze middenvelder hem voorbeeld het geval met de rechtsback zó moeten aanlopen dat hij moeilijk van de verdedigende partij. Hij is daar terug kan naar de 4. Dus je loopt in niet erg ervaren en had moeite om een boog aan en komt als het ware op de juiste manier positie te kiezen, wat tussen de balbezitter en de 4 te zodat de buitenspeler dus wél aange- staan. Maar niet zodanig, dat je het speeld kon worden maar hij er daarna richting de balbezitter niet meer kunt meteen bovenop kon zitten. Dit zijn gewenste situatie, het dwingen van de aanlopen. De andere middenvelder voor ons wel mooie momenten om tegenpartij naar de zijkant, te kunnen beweegt richting de situatie en gaat zo’n speler even apart te nemen en realiseren. half staan om de 4, indien die tóch hem daarin te verbeteren. Wij doen Bovendien is het voor de aanval- wordt aangespeeld, snel onder druk te dat beiden. Veelal geeft een van ons lende partij, die immers een 2:1 in de opbouw heeft in plaats van 3:2 zoals later tijdens de training, wat eenvou- ‘Wil je een voetbalsituatie veel diger om de buitenspelers te vinden. Hetzij door combinatiespel, hetzij voor laten komen, begin dan iets door een snelle wisseling van kant. Daardoor komen ook de backs meer in minder complex’ de positie waarin we ze willen hebben en waarin we ze kunnen verbeteren. Wil je dat, is het vaak verstandig om kunnen zetten. Stapt de 4 echter verde grote lijn aan, de ander richt zich wat minder complex te beginnen.” der naar achteren uit, laat je dat gaan. op dat moment op die individuele Voor onze backs verandert er verde- coachmomenten.” In het vervolg hierop, namelijk het direct digend weinig, voor de centrale ver- diepte zoeken bij balverovering, zie je in dedigers wordt de samenwerking met Waarom de zo sterk vereenvoudigde vorm deze oefening bij diverse spelers grote de 6 nu nog belangrijker. Immers, de 6:6 aan het begin? verschillen. 10 van de tegenpartij zal nu door de Andries Ulderink: “Dat doen we met Andries Ulderink: “Zeker, ook hier zie aanwezigheid van twee middenvel- opzet, om een van de problemen in je dat de rechtsback hierin minder ders achter hem dieper kunnen spelen deze speelwijze nadrukkelijker in ervaring heeft dan de linksback. Dat en vaak tussen de linies proberen te beeld te krijgen. Wij hebben vaak te vertaalt zich erin dat die rechtsback komen. Dan is het essentieel of hij ge- maken met een speler op de 6-posi- bij balverovering naar de zijkant wan- volgd wordt door onze 6, of opgepakt tie die te snel doorstapt, waardoor delt, terwijl de linksback dan wel snel door een van de centrale verdedigers. de ruimtes te groot worden om goed de diepte opzoekt en daardoor ook Dekt een centrale verdediger door, zal collectief te kunnen verdedigen. Die veel vaker aanspeelbaar wordt.” onze 6 moeten worden aangecoacht momenten willen we graag een aantal Jaap Stam: “Het is ongelooflijk be- dat hij ook doordekt en dan kan een keren laten voorkomen. In de 6:6 vergt langrijk dat spelers dit goed gaan van onze andere middenvelders door het flink wat inzicht van die 6 om de zien. Tegenstanders hebben er ook

www.devoetbal trainer.nl

70-71-72-73-74-75_congrestoptrainer.indd 74 28-05-15 13:57 Foto: Pro Shots

over nagedacht en zetten bij ons vaak Jaap Stam: “Van nature zijn wij ge- lers hebt, maar dat is natuurlijk niet extreem druk aan één kant van het neigd ons met name op balbezit te het geval. Individuele begeleiding van veld, daar waar wij de bal hebben. Pak richten. Praten we over verdedigen, spelers, zeker op verdedigend vlak, ‘In Nederland hebben we het te weinig over de “fijne kneepjes” van verdedigen: gebruik lichaam, even vasthouden, overtreding maken of niet’

je hem dan af, is het duidelijk dat de dan doen we dat vooral over positio- en zeker ook als het gaat om dit soort ruimte aan de andere kant ligt. Antici- nele oplossingen. Maar er is ook een details, moet integraal onderdeel zijn peren onze spelers aan die zijde daar andere wereld. Als wij scouten en van je coaching.” niet op, laten wij kansen in de om- kijken naar wat zich bijvoorbeeld in schakeling liggen. Het is ook goed dat Zuid-Amerika afspeelt, dan zie je dat de speler die de bal verovert, weet dat spelers daar al op de leeftijd van D- zijn ploeggenoot aan de andere zijde spelers die ‘fijne kneepjes’ bijgebracht In de mediatheek van De Voetbal- dit moment ook herkent. Dan kan krijgen: het gebruik van je lichaam, trainer kunnen abonnees op deze er sneller geopend worden. Dat kan even een tegenspeler slim vasthou- service de videobeelden van het eventueel ook via de keeper, temeer den, wanneer maak je een overtreding Trainerscongres vinden. omdat je vaak ziet dat de buitenspeler en wanneer niet. Je hebt het niet per aan de andere kant onze keeper onder se over agressiviteit, maar juist over druk zet wanneer die wordt aange- handigheid. Het maximale eruit ha- speeld. Het logische gevolg is dat onze len. In Nederland kennen we dat niet. back vrij komt.” Daar zou meer aandacht voor mogen zijn. Je moet je bezig houden met álle Hoe kunnen we verder, met name in- aspecten van het spel, niet alleen met dividueel, het verdedigen in Nederland de creativiteit. Dat is misschien vol- verbeteren? doende wanneer je altijd de beste spe-

74 75 De Voetbaltrainer 210 2015

70-71-72-73-74-75_congrestoptrainer.indd 75 28-05-15 13:58

TRAINERSCONGRES Tekst: Gerjos Weelink

René Wormhoudt over het Athletic Skills Model Anders denken over bewegen

Wie denkt dat je alleen een betere voetballer kunt worden door vooral veel te voetballen, komt bedrogen uit. Volgens Rene Wormhoudt, grondlegger van het Athletic Skills Model (ASM), word je ook door niet-voetbalspecifieke bewegingen te oefenen een betere speler. De Voetbaltrainer spreekt met Wormhoudt over ASM. We gaan daarbij op zoek naar het antwoord op de vraag: Waarom moeten we van spelers in de basis allround bewegers maken?

Tijdens het trainerscongres geeft René zij computers, mobiele telefoons en de Wormhoudt een demonstratie over de opkomst van andere digitale middelen Ontwikkelen mogelijkheden om de ASM-oefenstof is deze generatie kinderen minder René Wormhoudt: “Het ASM heeft op een voetbalveld toe te passen. gaan bewegen en is ook veel minder tot doel de jonge sporter te ont- Aan de hand van diverse spelvormen fit. Ze spelen minder vaak buiten en wikkelen tot een veelzijdige goede legt hij uit welke grondvormen van hebben op school vaak kwalitatief beweger, die vervolgens uitgroeit bewegen (Basic Movement Skills) en minder bewegingsonderwijs. Nu kun- tot een atleet. Deze atleet gaat welke vormen van coördinatie meer nen we wachten op de overheid om zich specialiseren in één sport en aandacht kunnen krijgen binnen de iets aan dit beweegprobleem te doen, tot slot zal de atleet zich binnen ontwikkeling van de voetballer. De maar beter is het om zelf het heft in de sport gaan ontwikkelen tot een achterliggende gedachte is hierbij be- handen te nemen.” absolute specialist.” langrijker dan de oefeningen zelf. Specialiseren Beweegarmoede René Wormhoudt: “Naast het feit dat René Wormhoudt: “Als je tegenwoor- kinderen minder bewegen dan vroe- Dus vroeg beginnen met voetballen is dig kijkt naar de fitheid van kinderen, ger, zetten we ook vraagtekens bij een prima, zeker voor de techniek, maar dan zie je in vergelijking met dertig te vroege specialisatie in bewegen. als je alléén maar voetbalt, is dat te jaar geleden een groot verschil. Dank- Kinderen die al op jonge leeftijd kie- beperkend voor de ontwikkeling van zen voor één sport, blijken na verloop het atletisch vermogen. Daarom is het van tijd minder goede bewegers te goed om jonge sporters te stimuleren Onderbouwd worden en meer kans te hebben op om meerdere sporten uit te proberen, René Wormhoudt: “Het ASM is wetenschappelijk onderbouwd en kan aantonen dat het veelzijdig ontwikkelen van het atletisch vermogen belang- ‘Alleen maar voetballen is een rijke voordelen heeft om een betere voetballer te worden. Dit doet het ASM door sterk te denken vorm van beweegarmoede’ vanuit verbanden. Het ASM biedt een kapstok om het atletisch vermogen op een veelzijdige, gestruc- tureerde en speelse wijze te ontwikkelen en daar- uitval. Beter is het om de eerste ja- zodat ze meer bewegingen oefenen mee bij te dragen aan het ontwikkelen van een ren meerdere sporten te beoefenen, op verschillende manieren en leren betere voetballer met minder blessures.” waardoor je verschillende manieren beslissingen te nemen binnen andere van bewegen en oplossingen aanleert. spelsituaties.”

www.devoetbal trainer.nl

76-77-78-79_congreswormhoudt.indd 76 28-05-15 13:58 Aanpassingsvermogen René Wormhoudt: “Binnen het Athle- tic Skills Model is aanpassingsvermogen een belangrijke pijler. In het veld moeten spelers zich constant aanpassen aan nieuwe omstandigheden, omdat geen enkele beweging hetzelfde is. Elk schot, elke pass of elke balaan- name vraagt weer nét om een andere beweging. Het is onze overtuiging dat het verschil tussen top en subtop terug te vinden is in de mate waarin spelers zich kunnen aanpassen aan de constant nieuwe omstandigheden. Denk hierbij ook aan het spelen op verschillende ondergronden, zoals een

nat of een droog veld. Of het spelen Foto’s: Pro Shots met een ander soort bal. Naast dit aanpassingsvermogen is ook de balans van een speler heel belangrijk. zou fantastisch zijn als kinderen daar hoe meer je in balans bent. Daarnaast Balans kennen we in het voetballen ook mee in aanraking komen. Denk is het belangrijk dat voetballers leren vooral door steunen (op één been) of aan skeeleren, skateboarden, skiën, vallen. Als je dát namelijk kunt, dan zweven (bij een sprong), maar er zijn windsurfen et cetera. Hoe groter je maak je andere keuzes om bepaalde nog meer vormen van balans en het arsenaal is aan mogelijke oplossingen, situaties op te lossen in het veld.” ‘Voetballers moeten zoveel ASM Adaptaball mogelijk beweegervaringen René Wormhoudt: “Door andere regels in te voeren, binnen of opdoen via andere sporten of buiten te spelen, op een andere ondergrond te gaan spelen of an- door intensief buiten spelen’ der materiaal te gebruiken, wordt er een groter beroep gedaan op het aanpassingsvermogen en op de oplossingsgerichtheid van Late specialisatie een speler. Hiermee kaarten we Is het verstandig om van jongs af aan (5-6 jaar) alleen maar één sport te ook een nadeel aan van het altijd beoefenen of is het beter eerst meerdere sporten te doen en pas op latere trainen en spelen op kunstgras. leeftijd te kiezen voor één of twee hoofdsporten? Als het gaat om talentont- Kunstgras is namelijk veel meer wikkeling blijkt het wel belangrijk om vroeg te starten met voetbal, om zo voorspelbaar dan natuurgras, de specifieke vaardigheden met de bal goed onder controle te krijgen. Doe je waar bijvoorbeeld altijd wel een dit pas op latere leeftijd, dan blijf je technisch altijd achter bij de kinderen hobbel of een kuiltje in zit. Kunst- die wel vroeg zijn begonnen. Maar vroeg beginnen met voetbal hoeft niet gras is, wanneer we praten over te betekenen dat je alleen maar voetbalt. Ook topsporters die de Olympisch het aanpassingsvermogen, dus Spelen halen, blijken vaak de weg van relatief late specialisatie bewandeld veel minder veeleisend. Het ASM te hebben. Zij hebben diverse sportervaringen opgedaan. Het ASM kiest dus heeft in samenwerking met de voor een vroege betrokkenheid bij de toekomstige hoofdsport(en) met daar- TU Delft een speciale voetbal ont- naast het opdoen van zoveel mogelijk beweegervaringen via andere sporten wikkeld waarmee nu onderzoek of door intensief buitenspelen. Zo is het bekend dat Zlatan Ibrahimovic in wordt verricht op de VU Amster- zijn jeugd naast voetbal ook aan taekwondo deed. En Marco van Basten heeft dam. Deze bal heeft op kunstgras in zijn jeugd onder andere aan schoonspringen en ijshockey gedaan. Door de dezelfde eigenschappen als een sport te analyseren werkt het ASM met gerichte aanvullingen van sport en normale bal op gewoon gras. Dit bewegen, door te werken met Multisporten en Donorsporten. Zo wordt het betekent dat spelers op kunstgras duidelijker waarom bijvoorbeeld turnen het atletisch vermogen onderbouwt meer geconcentreerd moeten zijn, van een voetballer. (Bron en meer informatie: http://www.athleticskillsmo- omdat de bal onvoorspelbaarder del.nl) is dan een normale bal.”

76 77 De Voetbaltrainer 210 2015

76-77-78-79_congreswormhoudt.indd 77 28-05-15 13:58

TRAINERSCONGRES

Frisbee Tijdens de demonstratie laat René Worm- houdt een vorm zien waarbij tien spelers een frisbeespel spelen (zie tekening 1). Een belangrijk aandachtspunt waaraan ge- werkt wordt is de oog-handcoördinatie. René Wormhoudt: “Bij dit frisbeespel mogen de spelers niet lopen met de frisbee in de hand en mogen ze de frisbee niet langer dan twee seconden vasthouden. Als de frisbee op de grond valt, gaat het bezit ervan over naar de tegenpartij. Beide teams proberen de frisbee te vangen in een A ‘end-zone’. Wanneer de frisbee in dit vak gevangen wordt, levert dat een die grondvormen van bewegen die de enorme beleving is de intensiteit punt op. Door het spelen van dit spel niet of gedeeltelijk terugkomen in altijd hoog.” leren de spelers op speelse wijze niet voetbal. Elementen die niet terugko- alleen maar gooien en vangen, maar men in voetbal zijn hier bijvoorbeeld: Tweetallen zonder dat ze het beseffen, werken slaan, gooien, vangen, vallen, rollen. Gedurende de demonstratie passeren ze aan behendigheid, voetenwerk, Grondvormen van bewegen die deels diverse oefeningen de revue die in ruimtelijke oriëntatie, koppelings- voorkomen in voetbal zijn hier bij- tweetallen gedaan worden. Bij deze vermogen, ritmisch vermogen en voorbeeld: draaien, wenden en keren, oefeningen komen de grondbewegin- natuurlijk spelstrategieën. Wat doe springen en landen. Door deze vor- gen klimmen, hangen, rollen, duwen je als je de frisbee niet in bezit hebt? men min of meer onbewust en met aan bod. Ook hier weer staan deze Aanvallen, verdedigen, omschakelen, plezier te trainen kunnen extra voor- bewegingen in relatie tot het vinden doordekken komt er allemaal in voor. delen in de motorische ontwikkeling van balans. Het is belangrijk dat je spelers andere worden bereikt. Op drie verschillende spelvormen en spelsporten laat doen, veldjes wordt badminton, volleybal en Oefening 1 want uit onderzoek blijkt dat ze dan speedminton gespeeld. Op twee ande- Tien spelers worden verdeeld in vijf creatiever worden in het bedenken re veldjes gooien spelers over met een tweetallen. Elke speler neemt een an- van oplossingen in het veld.” American Football en een rugbybal, dere speler op de rug en probeert na die via een stuit moeten worden ge- het fluitsignaal van de trainer zo snel Onbewust vangen voordat zij de tweede keer de mogelijk naar de andere kant van het Tijdens de demonstratie zet René Worm- grond raken. Met name voor keepers veld (van ongeveer tien meter lang) te houdt vijf veldjes uit (zie afbeelding A), is deze laatste vorm geschikt, omdat lopen. Bij de tweede keer moet de spe- waarin spelers diverse bewegingen uitvoe- ze snel moeten reageren, duiken, val- ler die op de rug klimt rechtop proberen en waarbij telkens een beroep wordt len, rollen en opstaan via een goede ren te gaan staan. Dit betekent dat de gedaan op zowel aanpassingsvermogen balans en voetenwerk. Tot slot spe- speler die loopt op een andere manier als het vinden van balans. len twee spelers padel tennis op een zijn balans moet zoeken. De speler die René Wormhoudt: “Op verschillende veldje. Via spelvormen worden met op de rug zit moet dus steunen om in veldjes worden diverse grondvormen plezier specifieke vaardigheden geoe- balans te blijven. van bewegen uitgevoerd in steeds fend. Spelers vinden het heerlijk om andere situaties. Het thema is hier: oefeningen in spelvorm te doen. Door

A B

1 B

www.devoetbal trainer.nl

76-77-78-79_congreswormhoudt.indd 78 28-05-15 13:59 Oefening 2 lende situaties (A, B, C en D) worden Twee spelers houden de rechtervoet steeds twee vierkanten uitgezet met op de bal en proberen elkaar vervol- elk acht pylonen (zie tekening 2). Per gens van de bal af te duwen. Zodra situatie staan twee spelers tegenover

een speler van de bal is afgeduwd, elkaar met een vak tussen hen in (het A B C D krijgt de ander een punt. Daarna hou- water). Per situatie is er één bal. De den ze hun linkervoet op de bal en spelers mogen de bal drie keer raken proberen elkaar opnieuw van de bal te en de bal mag één keer stuiteren. duwen. (afbeelding B) Maar niet in het water. Wanneer je merkt dat spelers dit lastig vinden, Oefening 3 maak je de veldjes groter. Als de bal 2 De spelers liggen in een opdrukhou- uit is, meer dan één keer stuitert of ding op de grond en koppen de bal toch in het water belandt, wordt er door de lucht en over de grond naar een punt gescoord elkaar toe. Kan ook kruipend met de In de mediatheek van De Voetbaltrainer bal via het hoofd naar de andere kant kunnen abonnees op deze service de videobeelden over tien meter. (afbeelding C) Athletic Skills Model, voor een van het Trainerscongres vinden. optimale talent- Oefening 4 ontwikkeling Een speler staat in kruiphouding en Auteurs: René heeft een bal onder zich liggen. Een Wormhoudt, andere speler moet zorgen dat de spe- Jan Willem Teu- ler die op handen en knieën staat de nissen & Geert bal raakt. Hij mag daarbij op die speler Savelsbergh gaan liggen of hem omlaag proberen ISBN 978-90- te duwen of te trekken. Er wordt ge- 5472-220-5 wisseld zodra dat gelukt is.

Oefening 5 Een speler staat rechtop en de ander ASM docentopleiding zit op zijn rug. Op een teken van de ASM heeft naast talentontwikkeling in de topsport een brug– en ondersteuningsfunctie naar trainer moeten de spelers die op de bestaande opleidingen in de georganiseerde sport, het bewegingsonderwijs en de sportreva- rug zitten zo snel mogelijk een rondje lidatie. De grote belangstelling voor het ASM in genoemde sectoren en de vraag naar clinics klimmen en draaien om de speler en workshops kan alleen worden beantwoord door het opleiden van vakmensen die geleerd heen die staat. Hierbij mogen ze de wordt het ASM toe te passen en te doceren aan gediplomeerd sportkader. Alleen op deze wijze grond echter niet raken. Snelheid en kan het ASM verantwoord breed worden geïntegreerd binnen het bewegingsonderwijs en de wendbaarheid worden hier gekoppeld sport. Het ASM Kernteam organiseert in het najaar van 2015 de ASM docentopleiding gericht aan houding en stabiliteit van de spe- op de voetbalsport. In deze opleiding wordt geleerd hoe je ASM-beweegprogramma’s kunt ler die rechtop staat. ontwerpen en uitvoeren. Daarnaast is er ruim aandacht voor de theoretische wetenschap- pelijke onderbouwing van het ASM. Docenten in deze opleiding zijn, naast René Wormhoudt In het laatste deel van de demonstra- zelf, onder andere Prof. Dr. G.J.P Savelsbergh (Vrije Universiteit Amsterdam) en Ronald Mijzen tie komen de meer voetbalspecifieke (AFC Ajax, docent LO). (Voor meer informatie: http://www.athleticskillsmodel.nl) vormen weer aan bod. In vier verschil-

René Wormhoudt is de grondlegger van het Athletic Skills Model (ASM) en van de Athletic Skills Track. Hij heeft 24 jaar ervaring met de jeugd, het tweede en het eerste team van Ajax. In 2005 introduceerde hij het Athletic Skills Model bij de jeugdacademie van de Am- sterdammers. Wormhoudt publiceerde in december 2012 een boek over dit programma en deed ervaringen op in diverse andere sporten waaronder basketbal, handbal, zwemmen en American Football. Wormhoudt is opgeleid als fysiotherapeut en is van 2003 tot juli 2012 conditie-, kracht- en hersteltrainer geweest van het eerste team van Ajax. Momenteel is hij conditie- en hersteltrainer van het Nederlands elftal. C

78 79 De Voetbaltrainer 210 2015

76-77-78-79_congreswormhoudt.indd 79 28-05-15 13:59 Colofon

Uitgave: Eisma Businessmedia bv Postbus 340 - 8901 BC Leeuwarden Bezoekadres: Celsiusweg 41 De Verlenging Telefoon: 088-2944800 | Fax: 088-2944810 E-mail: [email protected] Een groot deel van deze editie betreft een special over het thema ‘winnaarsmen- Directie: taliteit’. Vanuit diverse invalshoeken hebben we het onderwerp belicht, hetgeen Egbert van Hes, algemeen directeur volgens de redactie veel input moet kunnen geven aan discussies op de werk- Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur vloer in voetballend Nederland. Na het thema van de vorige special, verdedigen, kan komend seizoen dus ook het onderwerp van winnaarsmentaliteit op de Uitgever: Gerbert Tiecken agenda van het maandelijks trainersoverleg komen te staan. Hoofdredactie: In het kader van beter opleiden hebben we in het KNVB-katern kunnen lezen Paul Geerars (hoofdredacteur) Telefoon: 06-51904854 waarom men bij clubs als PSV en Excelsior gebruikmaakt van de zogenaamde E-mail: [email protected] Twin Games. Er vindt in opleidend Nederland een verschuiving plaats van het Tjeu Seeverens (adjunct-hoofdredacteur) spelen in grote vormen naar het spelen in kleine vormen. Niet alle (prof)clubs Telefoon: 06-23941973 E-mail: [email protected] doen hier echter aan mee, zo blijkt wel uit het relaas van Feyenoords jeugdtrainer Gaston Taument: “…Onze overtuiging is dat wanneer je spelers wilt oplei- Adviseur: Henny Kormelink den in 11:11, je hen ook snel in dat 11:11 moet zien te krijgen. Dit betekent dat Telefoon: 06-50686964 | E-mail: [email protected]

we ook met de jongere jeugdteams snel toe willen naar dat grote veld.” Redacteuren die aan deze editie meewerkten: Het is aan de KNVB om in overleg met de clubs te komen tot een voetballand- Ruud Doevendans, Marco van der Heide, Tjeu Seeverens, Gerjos Weelink schap dat enerzijds niets wegheeft van een anarchie (iedereen doet maar wat, Aan dit nummer werkten verder mee: er is over de volle breedte weinig lijn te ontdekken), maar ook weer niet te Paul Bahlmann, Willem den Besten, Tjerk Bogtstra, Theo ten Caat, Guido eenzijdig is ingericht (iedereen speelt altijd maar met dezelfde aantallen, in het- den Dikken, Jurgen Dirkx, Maartje Goderie, Ralf de Haas, Bart Heuvingh, Wim Keizer, Bert Konterman, Remco Koopmeiners, Art Langeler, Marco van zelfde systeem). Lochem, Jaap Stam, Joep Staps, Floris Steinhart, Gaston Taument, Andries Ulderink, Tim Wolf, René Wormhoudt, Rob Wuijster

Foto’s: Peter Diepstraten, SBV Excelsior, Peter de Groot, Peter Leijssen, Pacha Lux, Pics United, Pro Shots, Menno Ringnalda, PSV

Redactie-adres: De Voetbaltrainer, Postbus 340 - 8901 BC Leeuwarden

Lay-out en productiebegeleiding: ZeeDesign, Postbus 13 - 8748 ZL Witmarsum Telefoon: 0517-531672 | E-mail: [email protected]

Druk: Veldhuis Media, Raalte

Boekbestellingen: Jolanda Bloem Telefoon: 088-2944865 I E-mail: [email protected]

Abonnementen voor Nederland en België: Nieuwe opgaven, adreswijzigingen en correspondentie over abonnementen: Abonneeservice Eisma Businessmedia Postbus 2238 - 5600 CE Eindhoven Telefoon: +31 088-2266648 | E-mail: [email protected]

Abonnementsprijs: De Voetbaltrainer verschijnt 8 keer per jaar. De abonnementsprijs voor De VoetbalTrainer per 1 juli 2014 is vastgesteld op €105,- incl. 6% btw en is bij vooruitbetaling verschuldigd. Andere landen op aanvraag. Abonnementen kunnen ieder moment ingaan. Opzegging dient schriftelijk en minimaal een maand voor het einde van de Foto: Pro Shots abonnementsperiode te geschieden; u ontvangt een schriftelijke bevestiging van uw opzegging.

Marketing: Buiten de genoemde special om kwam in een ander kader ook voormalig top- Heleen Rodenhuis Telefoon: 088-2944863 | E-mail: [email protected] verdediger Jaap Stam aan het woord. Zijn palmares liegt er niet om: we heb- Advertentieverkoop: ben hier te maken met een winnaar, getuige de kampioenschappen, bekers en Binnendienst Accountmanager individuele prijzen die hij gewonnen heeft. De ongeveer 1400 trainers op het Nynke Miedema Eddy Hoornstra Telefoon: 088-2944852 Telefoon: 06-31768830 Trainerscongres in Zwolle hadden maar wat graag méér van zijn coaching wil- E-mail: [email protected] E-mail: [email protected]

len horen aan de spelers van Jong Ajax. Het artikel over de demonstratie door Traffic, ZeeDesign Andries Ulderink en Stam komt grotendeels tegemoet aan die wens. Met het Telefoon: 0517-531672 | Fax: 0517-531810 E-mail: [email protected] oog op de fijne kneepjes van het verdedigen als onderdeel om een wedstrijd te Bankrelatie: winnen, noteerden wij onder meer het volgende citaat van de trainer uit Kam- Rabobank Leeuwarden-Noordwest Friesland pen: “…Als wij scouten en kijken naar wat zich bijvoorbeeld in Zuid-Amerika IBAN: NL64RABO0335434991 BIC: RABONL2U afspeelt, dan zie je dat spelers daar al op de leeftijd van D-spelers die ‘fijne kneepjes’ bijgebracht krijgen: het gebruik van je lichaam, even een tegenspeler slim vasthouden, wanneer maak je een overtreding en wanneer niet. Je hebt het niet per se over agressiviteit, maar juist over handigheid. Het maximale eruit © 2015, Eisma Businessmedia bv, Leeuwarden halen. In Nederland kennen we dat niet. Daar zou meer aandacht voor mogen Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op zijn. Je moet je bezig houden met álle aspecten van het spel, niet alleen met de enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren creativiteit.” dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van Komend seizoen zal er op de Nederlandse velden evenveel gewonnen en verde informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of loren worden als dit seizoen. Ook al besteden we honderd keer meer aandacht beslissingen die gebaseeerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd aan winnaarsmentaliteit. Daarom sluiten we af met deze oneliner: ‘Winnaars te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Leveringsvoorwaarden: zie zijn ook de verliezers die niet opgeven’. www.eismamediagroep.nl

80 81 De Voetbaltrainer 210 2015

80_verlengingcolofon.indd 80 28-05-15 14:00 Handig! Als abonnee kun je alle online edities Handig! Als abonnee kun je alle online edities van van De Jeugdvoetbaltrainer gratis downloaden! Voetbaltalent (KNVB-katern) gratis downloaden.

Trainer Iedereen heeft JeugdVoetba l De www.devoetbaltrainer.nl Voetbaltalent

5e JAARGANG | JUNI 2015 | GEEN TALENT MAG VERLOREN GAAN nummer nummer nummer nummer 33 23

Feyenoord onder 13 Twin Games Opleiden op groot veld

PSV onder 17 SBV Excelsior Verantwoordelijkheid nemen Marco van Lochem ‘Breed draagvlak’ Mediatheek Veel oefenstof PSV Tim Wolf ‘Eerlijker opleiden’

Thema: Omschakelen na balverovering

A-jeugd Theo ten Caat

B-jeugd Ralf de Haas

C-jeugd Floris Steinhart

De Voetbaltrainer 210 2015 D-jeugd Guido den Dikken 27-05-15 08:26 trainers.voetbal.nl 27-05-15 08:26

31_coverjvt.indd 31 55_coverknv-katern.indd 55

Download via devoetbaltrainer.nl/jeugdvoetbaltrainer Download via www.devoetbaltrainer.nl/voetbaltalent

De Voetba l Trainer devoetbaltrainer.nl De Voetba l Trainer devoetbaltrainer.nl

INTERNATIONAL INSTITUTE FOR TRAINING I.I.T.VOF OUDE BAAN 19 5854 PJ NIEUW BERGEN (L) NEDERLAND TEL 0031-(0)485 34 34 26 INTERNATIONALE-MAIL [email protected] INSTITUTE HOMEPAGE www.toinevandegoolberg.nl FOR TRAINING I.I.T.VOF OUDE BAAN 19 5854 PJ NIEUW BERGEN (L) NEDERLAND TEL 0031-(0)485 34 34 26 E-MAIL [email protected] HOMEPAGE www.toinevandegoolberg.nl

ALLROUND SPECIALIST FYSIEKE TRAINER WORKSHOPS CONDITIE / HERSTELTRAINER VOETBAL: • Duur: 3 uur op locatie ALLROUND CURSUS WORKSHOPS• Datum, tijdstip en groepsgrootte in overleg CONDITIE• Accreditatie /NGS HERSTELTRAINER 35 studiepunten FYSIEKE• Accreditatie TRAINER KNVB 8VOETBAL studiepunten 2015• Duur: 3 uur op locatie •• Accreditatie Accreditatie NGS Atletiekunie 35 studiepunten 8 studiepunten • Accreditatie 2016 in KNVB aanvraag 8 studiepunten • Datum,Keuze tijdstip uit en de groepsgrootte thema’s: in overleg • Accreditatie KNGF voor RRS/KRS/ARS/HRS/FWS/RB® •• Accreditatie 12 avonden Atletiekunie van 19.00 8- studiepunten22.00 uur, • Accreditatie• Accreditatie Atletiekunie Atletiekunie 2 studiepunten 2 studiepunten • Rug Revalidatie Systeem (RRS) • 12ca. avonden 50% praktijk van 19.00 - 22.00 uur, • 4 dagdelen:• Locatie Van Ghentkazerne Rotterdam Keuze uit• Krachtde thema’s: Revalidatie Systeem (KRS) ca.- Locatie 50% praktijk NSC Papendal te Arnhem - Dag - 1Cursusdata 14.00 - 21.00 22 uur+ 23 augustus 2015 • Rug Revalidatie• Aeroob SysteemRevalidatie (RRS) Systeem (ARS) -- Locatie Cursusstart NSC Papendal woensdag te 23Arnhem september 2015 - Dag 2 09.00 2 dagen - 16.00 van uur 09.00 – 16.00 uur • Kracht• Revalidatie Heart Rate Systeem System (KRS)(HRS) / Polar App -- CursusstartCursusstart woensdag maandag 24 18 september januari 2016 2014 - Locatie• Locatie NSC NSC Papendal Papendal te Arnhem / Arnhem • Aeroob• Free-WeightRevalidatie Systeem System (ARS) (FWS) / FitroDyne • 6- dagenCursusstart van 10.00 woensdag - 16.00 7uur, september ca. 50% praktijk2016 - Cursusdata - Cursusdata 13 + 1429 junimei 2014 + 04 juni 2016 • Heart Rate• De SystemRehaboom (HRS)® / Polar Team2 System •- 6Locatie dagen Van van Ghentkazerne 10.00 - 16.00 te uur, Rotterdam ca. 50% praktijk - Cursusdata 2 dagen20 + 21 van juni 09.00 2014 – 16.00 uur • Free-Weight• Fysieke System Training (FWS) Senioren / FitroDyne (FTS) - -Cursusstart Locatie Van zaterdag Ghentkazerne 3 mei 2014 te Rotterdam VOL • 2 dagen - Cursusdata van 09.00 19- 16.00 + 26 uur juni 2016 • De Rehaboom• Onderwerp® naar keuze • Hoofdthema’s- Cursusstart zowelzaterdag voor 7 individuelemei 2016 (o.v.)sport - Locatie Van 2 dagen Ghentkazerne van 09.00 te Rotterdam– 16.00 uur • Onderwerp naar keuze als teamsport: - Cursusdata: 23 + 24 augustus 2014 Groepsprijs per workshop op aanvraag • Hoofdthema’s zowel voor individuele sport • Hoofdthema’s: Groepsprijs per workshop op aanvraag - als Revalidatie, teamsport: conditieopbouw, kracht-, • Hoofdthema’s:- Opbouw loopvermogen -snelheid- Revalidatie, en uithoudingsvermogen conditieopbouw, kracht-, volgens - Opbouw- Opbouw loopvermogen kracht De Rehaboom® en trainingsprogramma’s - Opbouw kracht DOCENTEN snelheid- en uithoudingsvermogen volgens - Transfer naar voetbal DOCENTEN schrijven - Transfer naar voetbal ® € • CursusprijsDe Rehaboom € 875,00 en trainingsprogramma’s • Cursusprijs• Cursusprijs € 375,00375,00 schrijven TOINETOINE VAN DEVAN GOOLBERG, DE GOOLBERG, • Cursusprijs € 875,00 • Fysieke• Fysieketrainer 1ste trainer team 1ste Feyenoord team Feyenoord MEDICAL PERSONAL TRAINER RotterdamRotterdam seizoen 2009-2013seizoen 2009-2013 • 6 dagen van 10.00-16.00 uur, U kuntU kunt voor voor aanvullende aanvullende • Hoofddocent• Hoofddocent Masteropleiding Masteropleiding ca.MEDICAL 70% praktijk PERSONAL TRAINER informatieinformatie ook contactook contact opnemen: opnemen: SportfysiotherapieSportfysiotherapie Avans+ te Avans+ Breda /te NPi Breda / NPi •• Cursus Accreditatie start 16 Atletiekunie augustus 2014 8 studiepunten • Kerndocent• Kerndocent Erasmus ErasmusUniversiteit Universiteit Rotterdam, Rotterdam, afd. Geneeskunde afd. Geneeskunde •• Voor6 dagen trainers van uit 10.00-16.00 de sport, uur, ca. 70% praktijk TelefoonTelefoon 0485-34 0485-34 34 26 34 26 fitnessbranche en revalidatiewereld • Cursusstart 12 september 2015 Fax Fax 0485-53 0485-53 09 54 09 54 EVERTEVERT VAN DEVAN GOOLBERG, DE GOOLBERG, •• Locatie Voor trainers Van Ghentkazerne uit de sport, te Rotterdam Mobiel 06-53 33 2678 • Cursusprijs € 975,00 Mobiel 06-53 33 2678 • Fysieke• Fysieketrainer, praktijkdocenttrainer, praktijkdocent fitnessbranche en revalidatiewereld E-mailE-mail [email protected] [email protected] • Locatie Van Ghentkazerne te Rotterdam InternetInternet www.toinevandegoolberg.nl www.toinevandegoolberg.nl • Cursusprijs € 975,00

(spier)

Voor, VERZORGING tijdens en na het sporten

PERSKINDOL Active producten uit de “gele lijn” van Perskindol zijn spieren gewrichtsverzorgende middelen op alcohol/waterbasis (Fluid/Spray), of op gelbasis met plantaardige/etherische stoffen die de doorbloeding stimuleren en vóór en na het sporten gebruikt kunnen worden. De producten koelen het lichaam eerst voor een aangename verzachting en verwarmen het hierna met een intensieve plaatselijke doorbloeding. Dit heeft een ontspanning van de spieren tot gevolg en bevordert het herstel. Verkrijgbaar bij drogisterij of uw sportgroothandel. Vemedia Informatielijn: 0900 233666 (€ 0,15 p/min.)

PERSKINDOL LAAT ALLES BEWEGEN

4793_PERSKINDOL-GEEL_A5_LIG.indd 1 20-03-14 09:47 Inspirerende eBooks van De Voetbaltrainer - Toptrainer serie

Louis van Gaal Oranje’s oefenstof Nieuwe versie

Dick Advocaat Bert van Marwijk Oranje’s Oefenstof Louis van Gaal € 5,- (32 pagina’s) € 5,- (58 pagina’s) € 10,- (30 pag. + video’s) € 5,- (60 pagina’s)

Foppe de Haan Gebroeders Koeman Frank de Boer Co Adriaanse € 5,- (34 pagina’s) € 5,- (34 pagina’s) € 5,- (30 pagina’s) € 5,- (28 pagina’s) Praktische eBooks - jeugd - doelgroepgericht

Meest gekozen

A-jeugd € 10,- B-jeugd € 10,- C-jeugd € 10,- D-jeugd € 6,- (150 pag.) (150 pag.) (150 pag.) (95 pag.) Uit serie Speelwijzetraining

Deel 1, ontwikkelen Deel 2, ontwikkelen Deel 3, Fundamentele Trainerscongres 2014 van voetbalvisie € 5,- van speelwijze € 5,- oefenvormen € 5,- € 3,- (30 pagina’s)

Voordelen van onze eBooks ✔ goedkoop, al vanaf € 2,50 ✔ altijd bij de hand op tablet of mobiel ✔ direct te downloaden (na online betaling) ✔ abonnees ontvangen 7,5% korting ✔ praktijk staat centraal ✔ online te bestellen via devoetbaltrainer.nl/winkel

DeDeVoetba l TrainerTrainer devoetbaltrainer.nl DeVoetbal Trainer Vakportaal voor trainers

Partners: COACHES BETAALD VOETBAL INTEGER DESKUNDIG PROFESSIONEEL

Coaches Betaald “ Winnen doe je Voetbal met z’ n allen.”

“Coaches Betaald Voetbal is de belan- kwaliteit van het voetbal en het verder Zij heeft aanzien en een groot draagvlak genvereniging van trainer/coaches in het ontwikkelen en professionaliseren van in het betaald voetbal. In het buitenland Betaald Voetbal. Het is een vereniging het vak van trainer/coach in het Betaald wordt de CBV gezien als hèt voorbeeld van met een duidelijke visie en missie. Ze Voetbal. Als centrale taak ziet ze de ont- een goed georganiseerde belangenvereni- maakt daarop gebaseerd heldere keuzes wikkeling van de trainer/coach en van het ging voor de professionele trainer/coach. in haar beleid. In deze visie is prioriteit vak van trainer/coach. Het is een gezamenlijke taak om deze sta- gegeven aan kwaliteit en professionali- tus te handhaven en daar waar mogelijk te teit in opleiden, ontwikkelen, gedrag en Doelstelling verbeteren. Het consequent naleven van presteren. Coaches Betaald Voetbal ziet De CBV is de belangenvereniging van de statuten, huishoudelijk reglement en van voor zichzelf een belangrijke maatschap- trainer/coach, werkzaam in het Betaald de afgesproken gedragscode en erecode pelijke rol en zal haar kennis en ervaring Voetbal en voor een club of voetbalbond in is daarbij van het grootste belang. ook gaan inzetten voor de samenleving.” Nederland of daarbuiten. Daarnaast staat de CBV voor Sportiviteit en Respect. Met in het achterhoofd de CBV – visie Wij willen: gedachte dat voetbal voor iedereen is en De CBV is een goed belangenbehartiger • de kwaliteit van het voetbal in zijn alge- van iedereen, wil de CBV een vereniging van en voor haar leden. Ze wil zich mani- meenheid verhogen, en van het betaald zijn met oog voor (mede-) mens en maat- festeren als een vaste en betrouwbare voetbal in het bijzonder schappij. Coaches Betaald Voetbal is Meer waarde in het Betaald Voetbal. Ze wil een • de belangen van al onze leden goed dan Voetbal. volwaardig gesprekspartner zijn van de behartigen KNVB en andere belangenorganisaties. Ze • het imago van het product voetbal en CBV biedt zich aan als adviesorgaan en kennis- van het vak trainer/coach naar een nog Postbus 1 8000 AA Zwolle centrum voor overheid, businesspartners hoger plan tillen Bezoekadres: en overig bedrijfsleven. Hogeland 10 8024 AZ Zwolle Coaches Betaald Voetbal als Telefoon: 088 850 8610 CBV – missie belangenvereniging Fax: 088 850 8613 De CBV vertegenwoordigt haar leden in De CBV is een stabiele en sterke organisa- E-mail: [email protected] diverse organisaties, ten behoeve van de tie en telt momenteel meer dan 500 leden. Website: www.coachesbv.nl

Onze partners