WE’LL BE THE CHAMPIONS, MY FRIENDS

Zijn de Verenigde Staten de gedoodverfde wereldkampioen voetbal van 2026? Jazeker, en wel hierom: negen redenen waarom de voetbalnatie in opkomst binnen afzienbare tijd zal gaan oogsten. ‘Amerika kan decennialang het beste team ter wereld worden.’ Tekst Koen van der Velden beeld shutterstock 116 amerikaans voetbal

YOUNG AND RESTLESS

Cruciale vraag: wordt al dat Amerikaan- se voetbalpotentieel efficiënt gekanali- seerd? Mwah, kan beter, vindt Amster- dammer Thomas Rongen, sinds 1979 STRENGHT IN actief in het Amerikaanse voetbal – eerst BIGGER IS NUMBERS als teamgenoot van Johan Cruijff bij Los BETTER Angeles Aztecs en Washington Dilplo- Stel je eens voor: een land met 320 mil- mats en later als coach werkzaam in vrij- De Major League Soccer floreert. Ver- joen inwoners verliest zich in het voet- wel alle verdiepingen van de Ameri- loor de Amerikaanse equivalent van de bal en trekt massaal de stoute kicksen kaanse voetbalpyramide. Het topje in de eerste vijf jaar na de op- aan, op weg naar absolute werelddomi- daarvan, bestaande uit drie profniveaus richting in 1996 nog zo’n 250 miljoen nantie. Goed, zo ver is het nog niet in - van hoog naar laag: de Major League dollar, inmiddels is de competitie winst- de Verenigde Staten, maar in de nabije Soccer (MLS), de North American Soc- gevend. Omvangrijker, ook dat. Het aan- toekomst is het geen ondenkbaar sce- cer League (NASL) en de United Soccer tal teams is in krap twintig jaar verdub- nario. De eerste contouren van een po- League (USL) – kan door getalenteerde beld van tien naar twintig, waarvan 17 tentiële wereldmacht op noppen wor- jongeren via academies of de betere in de VS en drie in Canada. Verdere uit- den steeds sterker zichtbaar: onder voetbaluniversiteiten worden bereikt. breiding wordt voorzien: Atlanta en Amerikaanse kinderen wordt alleen Rongen: “Maar onder dat niveau wordt Minnesota hopen voor 2018 aan te ha- basketbal meer beoefend dan het zoge- vaak nog niet kundig opgeleid. Een di- ken, basketballegende Earvin ‘Magic’ noemde ‘soccer’ – een goede tweede, ploma heb je hier in twee weken, dat Johnson en zijn voetbalcollega Mia nog voor traditionele favorieten als produceert slechte coaches. Jonge kin- Hamm beginnen in 2017 hun MLS- American football, honkbal en ijshoc- deren worden getraind door vaders met avontuur in Los Angeles en David Beck- key. Jaarlijks komen er rond de drie dikke buiken die nog nooit een bal ge- ham wacht nog altijd op de bouwver- miljoen geregistreerde spelertjes bij in trapt hebben.” Maar, er is hoop: “De gunning voor een stadion voor zijn het land dat voetbal nog niet zo lang bond is momenteel het curriculum aan gedroomde club in Miami. Nee, in de geleden beschouwde als een exoti- het herschrijven, waarbij wordt gekeken football- of honkbalstadions die aanvan- sche, Europese/Zuid-Amerikaanse naar de Nederlandse, Duitse en Portu- kelijk werden gebruikt wordt nauwelijks hobby. Een saaie bovendien. “Toen ik gese manier van opleiden. Een stap in de meer gespeeld. Voetbaltempels schoten hier in 2002 begon stond ik in mijn goede richting. Pas op, als er beter be- de laatste twee decennia als padden- eentje voor een groepje van zeven kin- geleid gaat worden, kan Amerika in de stoelen uit de Amerikaanse grond. Bo- deren,” zegt Jordi Meijer van Dutch To- toekomst decennialang het beste team vendien: ze zitten vol. In het voetbalgek- tal Soccer, een groep van 25 gediplo- ter wereld worden. Ik denk dat het ke Seattle kijken geregeld zo’n 60.000 meerde Nederlandese trainers die slechts een kwestie van tijd is.’ man naar de plaatselijke Sounders. kinderen uit de regio New York en New Jersey de fijne kneepjes van het spelle- tje bijbrengt. Inmiddels nemen duizen- den jongetjes en meisjes deel aan de voetballessen en –kampen die de Hol- landse zendelingen verzorgen. Meijer: Nederlanders in de VS “Het niveau scheelt niet veel meer met dat van Nederlandse jeugdspelertjes. In het huidige seizoen van de MLS, dat loopt van maart Technisch gezien zijn de Amerikaanse tot december, is er geen inbreng van Nederlandse kinderen goed, alleen tactisch is er nog spelers. Dat was ooit anders. , Guus een achterstand. Maar ook dat gaat de Hiddink, , , , komende vijf jaar veranderen. Er wordt en zelfs de grote Johan Cruijff; hier steeds meer Engels en Spaans allemaal speelden ze eind jaren zeventig, begin voetbal uitgezonden, daar leren die jaren tachtig in de North American Soccer kinderen van.” League, de voorloper van de MLS. In 1984 ging de competitie kopje onder, om in 2011 weer op te duiken als tweede divisie. 117 amerikaans voetbal

THE PEOPLE’S STARS AND GAME STRIPES

Voetbal is geen Amerikaanse eendags- Het besef dat de moderne Amerikaanse vlieg. Sterker, het publiek in de VS lijkt sportindustrie wordt gedreven door het spelletje te hebben omarmd. Uit on- sterren, drong in 2007 door tot de be- derzoek van sportzender ESPN bleek leidsbepalers van de MLS. Het resultaat: dat er voor het eerst een voetballer de de Beckham rule, zoals de nieuwbakken top-10 van populairste sporters was dispensatieregeling al snel genoemd binnengedrongen. Inderdaad, Lionel werd. Elk MLS-team mocht vanaf dat Messi. Ook in Amerika is men bekend moment één speler – een zogenoemde met zijn werk en dat van zijn collega’s in Designated Player (DP) – aantrekken die Europa. Vooral de Premier League is door teameigenaren uit eigen porte- populair in Amerika: zo’n 626,000 kij- monnee betaald mocht worden, zonder kers nestelden zich afgelopen zomer de beperkingen van het door de bond voor de televisie voor de openingsdag gelimiteerde salarisbudget (dit seizoen van de Engelse competitie – let op: om 3,49 miljoen dollar per team). LA Galaxy zeven uur ’s ochtends. De WK-finale twijfelde geen moment: de club belde tussen Duitsland en Argentinië werd Real Madrid en contracteerde David vorig jaar door liefst 26,5 miljoen men- Beckham, een pionier op noppen met de sen bekeken, meer dan het gemiddeld looks van een Hollywoodster. Parttime aantal kijkers die de finalewedstrijden reclamezuil bovendien, en dus een vol- van de nationale basketbalcompetitie treffer voor de MLS. trokken. Steek die maar in je zak, soc- Acht jaar later zijn de regels verder ver- cer. Een onvermijdelijk gevolg van de soepeld. Het aantal geoorloofde DP’s is verhoogde blootstelling is een toename verhoogd naar drie en een nieuwe, dit in kennis bij het Amerikaanse publiek. seizoen ingevoerde regel maakt ruimte Rongen merkt het verschil met pakweg voor een vierde. Grootverdieners zijn tien jaar geleden. “Toen zat er nog wel spelers als Kaká (Orlando City SC, jaar- eens een analist in de tv-studio die al- lijks 7,1 miljoen dollar), Sebastian Gio- leen was ingehuurd om zijn uiterlijk”, vinco (Toronto FC, 7,1 miljoen), Steven zegt hij, “maar nu worden mannen als Gerrard (LA Galaxy, 6,3 miljoen), Frank er neergezet. Het gaat ook Lampard (NYC FC, 6 miljoen), David niet meer over welke onderbroek Beck- Villa (NYC FC, 5,6 miljoen) en Andrea ham draagt, maar of een elftal 4-4-2 of Pirlo, die voor een half seizoen 2,3 mil- 4-3-3 speelt.” joen ontvangt. (Saillant: zijn Ameri- kaanse teamgenoot Connor Brandt ver- dient een jaarsalaris van 50.000 dollar, het minimumloon dat in 2006 nog 11,700 bedroeg.) Een ding hebben de sterren gemeen: hun hoogtijdagen lig- gen in het verleden. Is de MLS dan een luxe verzorgingstehuis voor uitgeran- ‘Uit onderzoek van geerde raspaarden? “Nee,” zegt Ron- gen. “Kaká en Giovinco worden gewoon sportzender ESPN bleek nog geselecteerd voor het Braziliaanse en Italiaanse elftal. Sterren in hun prime dat er voor het eerst een komen soms niet naar de VS omdat ze bang zijn dat ze uit beeld raken in hun voetballer de top-10 van land, maar over vijf jaar zal dat anders zijn. Dan kunnen clubs hier ook betalen populairste sporters was wat Real Madrid en Barcelona nu beta- binnengedrongen’ len. En dan komt de lifestyle nog om de 118 amerikaans voetbal

NEVER GERMAN THE ALMIGHTY SAY DIE ENGENEERING DOLLAR

Sport een bijzaak? Niet in Amerika. Sinds de opkomst van het voetbal we- Een belangrijke wet in de sportwereld: Daar is het serious business. De beste melt het in Amerika van de Europese en groei genereert geld, en andersom. zijn, voor minder doen de yanks het niet. Zuid-Amerikaanse (jeugd)coaches Door de stijgende belangstelling van het Een eventueel gebrek aan kwaliteit (sommigen met louter dollartekens in Amerikaanse publiek is het voetbal een wordt zoveel mogelijk gecompenseerd de ogen – door het pay-for-play-principe interessante markt voor sponsoren ge- met een bijna angstaanjagende onver- dat de VS hanteren betalen ouders soms worden. Zo verbond Adidas zich voor zettelijkheid – zeker als er in naam van grof geld voor de sportopleiding van acht jaar en 200 miljoen dollar aan de volk en vaderland wordt gespeeld. “Als hun kind), maar één Europese immi- Amerikaanse bond, meldde Audi zich trainer krab je jezelf wel eens achter de grant maakte het grootste verschil: de als officiële sponsor en werd een lucra- oren,” weet Meijer. “Ze blijven maar huidige bondscoach, Jürgen Klins- tieve overeenkomst met Pepsi ingeruild gaan, rennen zich negentig minuten mann. “Veel veranderingen die de laat- voor een nóg lucratievere met concur- lang helemaal wild.” Opgeven? Nee, de ste jaren in de jeugdopleiding zijn door- rent Coca Cola. De nieuwe televisiedeal gemiddelde Amerikaan krijgt al een vies gevoerd komen uit zijn koker,” zegt met ESPN en FOX Sports levert de Ame- smaakje in zijn mond bij het horen van Meijer. “Hij zorgde er bijvoorbeeld voor rikaanse voetbalbond jaarlijks 90 mil- het woord. Natuurlijk, verliezen kan, dat jonge kinderen niet meer met elf te- joen op, waarvoor beide zenders rond de maar alleen als al het mogelijke kruit gen elf, maar met negen tegen negen of veertig wedstrijden per seizoen mogen verschoten is komt de witte vlag er zeven tegen zeven spelen. De afschei- uitzenden. Ter vergelijking: in 2006 be- schoorvoetend aan te pas. “En de vol- ding van leeftijdscategorieën werd op taalde ESPN, dat toen nog een vluchtig gende keer gooien ze weer net zo hard zijn aandringen aangepast van 1 augus- bijgeschoolde honkbalcommentator bij de beuk erin,” zegt Rongen. Vanwaar tus naar 1 januari, zoals het in de rest de voetbalwedstrijden plaatste, slechts die ijzeren wilskracht? “Dat krijgen de van de wereld is. Het zijn kleine dingen, acht miljoen voor een handjevol MLS- kinderen hier van jongs af aan mee. Ze maar hij heeft al veel betekend voor het partijen. Wat betekenen deze stijgende zien het op televisie. De atleet wordt op Amerikaanse voetbal.” Vanaf 2011 tim- inkomsten voor de sport? Hogere sala- een voetstuk geplaatst. Elk kind droomt mert de al jaren in Californië wonende rissen voor de hoofdrolspelers, bijvoor- van een bestaan als sporter, en daar wil Duitser aan zijn Amerikaanse bouw- men hard voor werken. Ik ben coach van werk, zoals hij in 2004 als beginnende, het U20-team van de VS geweest. Het idealistische bondscoach van Die enige dat ik voor wedstrijden hoefde te Mannschaft een aardverschuiving te- zeggen was: jullie worden niet serieus weegbracht in de Duitse voetbalcultuur. genomen in dit land. Nou, dan gingen ze Waar die toe leidde was vorige zomer te tekeer hoor.” zien in Rio de Janeiro. GIRLPOWER

Voor een blauwdruk voor succes hoeft het Amerikaanse nationale mannenelf- tal niet ver te zoeken. De vrouwelijke collega’s zijn al jaren daar waar de heren voetballers op termijn willen komen: het Welkom middelpunt van het mondiale speelveld. Op het WK in Canada werd Japan eerder aan boord dit jaar in de finale met 5-2 over de knie gelegd – Carly Loyd was met drie doel- De kans is klein, maar toch: neem je een binnenlandse vlucht in de punten (waarvan één vanaf de midden- Verenigde Staten, dan zou je een vliegtuig kunnen delen met Andrea lijn!) de charmante beul van dienst. De Pirlo, , Frank Lampard of een andere ster uit de MLS. wereldtitel was bepaald niet het eerste Commercieel vliegen is namelijk verplicht, van chartervluchten mogen succesje van de dames: tweemaal eer- teams slechts vier keer per seizoen gebruik maken. Dit om clubs met der was Team USA de beste van de we- rijke eigenaren geen oneerlijk voordeel te geven. Nee, reizen is geen reld, en liefst viermaal werd Olympisch pretje in de MLS, met clubs verspreid over het hele land. Wie hebben goud behaald. Kortom, deze vrouwen het het zwaarst getroffen? De San Jose Earthquakes, met dit seizoen in kennen het klappen van de zweep. He- totaal 38.000 kilometers kniekwelling. Arme jongens. 119