Gebiedsplan Oostelijk Havengebied 2019
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Gebiedsplan 2019 Stadsdeel Oost, Oostelijk Havengebied Gebiedsplan 2019 Stadsdeel Oost, Oostelijk Havengebied In dit gebiedsplan leest u wat de belangrijkste onderwerpen zijn in Oostelijk Havengebied en wat de gemeente samen met bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in 2019 gaat doen. Inhoudsopgave Prioriteit 1 Versterken van het Oostelijk Havengebied als een inclusief woon- en werkgebied . 8 Doelstelling A. Bewoners van het Oostelijk Havengebied beschikken over een sterker buurtnetwerk . 9 Doelstelling B. Meer bewoners nemen deel aan activiteiten in het gebied . 10 Doelstelling C. Minder bewoners van het Oostelijk Havengebied zijn kwetsbaar . 11 Doelstelling D. Voorzieningen zijn voldoende bereikbaar voor de groter wordende groep ouderen, zodat zij langer zelfstandig kunnen blijven wonen . 12 Prioriteit 2 Balans vinden in de toenemende drukte van de stad . 13 Doelstelling A. De leefbaarheid blijft op peil in het drukker wordende Oostelijk Havengebied, met name rond de projecten op het gebied van stedelijke ontwikkeling . 14 Doelstelling B. De openbare ruimte is een plek om elkaar te ontmoeten, te bewegen en te recreëren . 18 Doelstelling C. Het gebied is beter toegerust op het groeiende aantal bezoekers en toeristen . 21 Prioriteit 3 De opgaven in de buurten van Cruquius verbinden . 22 Doelstelling A. Betere bereikbaarheid met openbaar vervoer of andere vormen van gedeeld vervoer . 23 Doelstelling B. Bewoners van de Architectenbuurt en buurtgenoten uit het ontwikkelgebied ontmoeten elkaar . 23 Doelstelling C. Samenwerking maakt meer maatschappelijke initiatieven mogelijk . 25 Prioriteit 4 Meer kansen en voorzieningen voor de jeugd . 26 Doelstelling A. Bewoners en ondernemers ontplooien meer initiatieven voor de jeugd . 27 Doelstelling B. Jongeren voelen zich meer betrokken bij hun buurt of de stad, en 2 / 38 ontwikkelen burgerschap . 27 Doelstelling C. Kinderen en jongeren bewegen meer en ontwikkelen meer interesses en talenten . 28 Prioriteit 5 Sterkere buurteconomie en meer maatschappelijk ondernemerschap . 31 Doelstelling A. Er is een betere balans tussen leefbaarheid en werkbaarheid op de Veemarkt . 32 Doelstelling B. Ondernemers zoeken verbinding met bewoners en bezoekers . 32 Doelstelling C. Winkelcentrum Brazilië sluit beter aan bij de behoefte van de omgeving . 32 Doelstelling D. Meer bedrijven en ondernemers vervullen een maatschappelijke rol . 33 Prioriteit 6 Meer initiatieven op het gebied van duurzaamheid, circulaire economie en groen . 34 Doelstelling A. Er is meer groen en biodiversiteit in het Oostelijk Havengebied . 35 Doelstelling B. Het vergroten van de bekendheid met en animo voor het onderwerp duurzaamheid bij jong en oud . 37 Doelstelling C. Meer bewoners en ondernemers ontplooien initiatieven en projecten op het gebied van duurzaamheid . 37 3 / 38 Inleiding Kenmerken en ontwikkelingen Het Oostelijk Havengebied ligt aan de zuidelijke IJ-oever en heeft zich ontwikkeld tot een beeldbepalend gebied in Amsterdam. Het gebied heeft een sterke eigen identiteit, een kwalitatief hoog stedelijk leefmilieu, een hoge bebouwingsdichtheid en een sterke functiemenging. Er wonen ca. 18.500 bewoners in het gebied, verdeeld over de buurten Java, KNSM, Oostelijke Handelskade, Sporenburg, Borneo en Cruquius. De bijzondere architectuur, met een mix van oude pakhuizen en cultureel erfgoed, trekt bewoners, bedrijven en toeristen van over de hele wereld. Vooral nieuwe stedelingen en Nederlanders met een westerse migratieachtergrond vinden het een aantrekkelijke plek om te wonen. De werkloosheid ligt hier duidelijk lager dan het stedelijk gemiddelde en dat van heel stadsdeel Oost, de inkomens zijn relatief hoog. In de buurt Oostelijke Handelskade zijn woningen gemengd met de cultureel-economische as: bedrijven met bijzondere winkels, horeca en cultuurgebouwen. Die as begint bij de Zouthaven met Muziekgebouw aan ’t IJ/Bimhuis en de Passengers Terminal Amsterdam (PTA) waar jaarlijks meer dan 300.000 passagiers aankomen. De gemeenteraad heeft besloten dat de PTA verplaatst zal worden en dat er een brug vanaf Java-eiland naar Noord zal worden aangelegd (‘Sprong over het IJ’). De buurten Borneo en Sporenburg zijn kinderrijk. Jongeren maken een groot deel van het inwonersaantal uit. Tegelijkertijd vergrijst het gebied in rap tempo, in 2025 zal het aantal 65-plussers ten op zichte van 2017 zijn verdubbeld. Waar het gebied eerst aan de rand van de stad lag, krijgt het nu door de stedelijke ontwikkeling een steeds centralere ligging. De ingrepen in de stad als geheel, en de ontwikkeling van de verbindingen voor langzaam verkeer naar de Sluisbuurt en Noord in het bijzonder, zullen het verkeer en aantal fietsers doen toenemen. Dat vergroot de druk op de leefomgeving en veroorzaakt beweging in buurten, zoals op de Piet Heinkade en Sporenburg. Op een aantal plekken in het gebied missen de bewoners groen. Dit leidt tot meerdere verzoeken en eigen initiatieven om op allerlei manieren groen toe te voegen. Op buurtniveau wijkt Cruquius af van de gemiddeld goede cijfers van het Oostelijk Havengebied: deze wijk kent de nodige problemen. In het ontwikkelgebied van Cruquius worden veel woningen gebouwd. Aangezien de nieuwe wijk verrijst naast de enigszins verouderde Architectenbuurt, is het zaak om een scherpe tegenstelling tussen deze twee buurten, zowel in sociaal opzicht als qua uitstraling, te voorkomen. De bestaande bewonersnetwerken groeien en we zien steeds meer nieuwe netwerken ontstaan. Zij zorgen voor meer verbinding, samenredzaamheid en saamhorigheid in de buurt. Ook op het gebied van duurzaamheid zijn er steeds meer bewoners(netwerk)initiatieven. Het gebied beschikt niet over specifieke voorzieningen voor kinderen en jongeren. Er zijn wel tijdelijke initiatieven van ondernemers en bewoners, die ook aanslaan. 4 / 38 Totstandkoming van het gebiedsplan Gebiedsgericht werken is samenwerken. Het gebiedsteam is het hele jaar aanwezig in het Oostelijk Havengebied: er is door het hele jaar heen contact geweest met bewoners, ondernemers en bezoekers in de verschillende buurten. Op verschillende momenten en gelegenheden heeft het team gesprekken gevoerd, bijvoorbeeld over initiatieven, projecten, het wonen en werken in het Oostelijk Havengebied. Tijdens die contacten hebben bewoners aangegeven wat zij belangrijk vinden. Hun vragen en zorgen leidden vaak tot nieuwe ideeën voor hun leefomgeving. In de afgelopen periode vonden er diverse bijeenkomsten met bewoners plaats vanwege (op handen zijnde) projecten en initiatieven van de gemeente of van derden. Uit deze bijeenkomsten zijn specifieke thema’s naar voren gekomen, die aanleiding zijn om projecten te faciliteren. Bijvoorbeeld de bijeenkomsten en de initiatieven van ontwikkelaars, ondernemers, gemeente en bewoners in het kader van de transformatie van het Cruquiusgebied naar woon-werkgebied hebben informatie opgeleverd die mede van invloed is geweest op het gebiedsplan. Daarnaast hebben ook verschillende projecten die gevolgen hebben voor de Piet Heinkade in de afgelopen periode bewoners op de been gebracht die invloed op het gebiedsplan hebben gehad. Verder zijn van belang geweest: de OIS-enquêtes, zoals het onderzoek 'Bewoners over hun buurt', de sociale media (vooral Facebook), de Buurtbalie OHG en reacties op gebiedsplannen op Gebiedonline. Ook de verschillende buurtgesprekken die naar aanleiding van specifieke problematiek zijn georganiseerd, zoals in de Bogortuin, hebben veel informatie opgeleverd. Op 18 oktober hield stadsdeel Oost open huis en konden initiatiefnemers hun voorstellen pitchen. We hebben een aantal bijeenkomsten georganiseerd met de Buurtcoöperatie OHG, vanwege hun project OHG 2025 dat erop gericht is een visie te ontwikkelen voor dit gebied. Op de website onsgebied.nl kon iedereen die zich verbonden voelt met de buurt een projectvoorstel indienen of een reactie geven op initiatieven van bewoners, ondernemers, partners en gemeente. Dit online platform wordt steeds intensiever gebruikt. Het aantal ingediende initiatieven in het Oostelijke Havengebied is met ca. 40 procent toegenomen. En meer dan de helft van de projecten in het gebiedsplan is ingediend door bewoners en organisaties. Dat laat zien dat het gebiedsplan steeds meer een gezamenlijk product is. Met de vier leden van de gebiedscommissie is bekeken welke kansen, knelpunten en ambities konden worden opgenomen in het gebiedsplan 2019. Het plan is gerelateerd aan de gebiedsopgaven die staan beschreven in de gebiedsagenda Oostelijk Havengebied 2019-2022. Financiën Het gebiedsbudget voor de uitvoering van het gebiedsplan stelt het gebied in de gelegenheid om snel in te spelen op maatschappelijke initiatieven die gerelateerd zijn aan de specifieke gebiedsopgaven. Daarnaast wordt dit budget aangewend om acute problemen aan te pakken als de standaardaanpak (nog) onvoldoende werkt. Omdat het incidentele middelen betreft is er altijd aanleiding om vervolgens aan een (meer) structurele oplossing te werken. In de praktijk is er vaak sprake van cofinanciering en/of genereert het budget maatschappelijke inzet. 5 / 38 Met het gebiedsbudget worden externe financiering en samenwerking, zowel binnen de gemeente als met partners, gestimuleerd. Het gebiedsplan bevat een overzicht van de extra inspanningen die de gemeente verricht in samenwerking met bewoners, ondernemers en partners. De reguliere werkzaamheden van de gemeente, zoals afval ophalen, staan er niet in. Vanuit de thematische programma’s van de stad worden aparte uitvoeringsplannen opgesteld. Dat betekent dat er naast de gebiedsplannen ook uitvoeringsplannen