CEMİL KOÇAK • Uzlaşma İletişim Yayınları 2284 • Araştırma-İnceleme Dizisi 377 ISBN-13: 978-975-05-1906-2 • ISBN-13: 978-975-05-0758-8 (Tk

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

CEMİL KOÇAK • Uzlaşma İletişim Yayınları 2284 • Araştırma-İnceleme Dizisi 377 ISBN-13: 978-975-05-1906-2 • ISBN-13: 978-975-05-0758-8 (Tk CEMİL KOÇAK • Uzlaşma İletişim Yayınları 2284 • Araştırma-İnceleme Dizisi 377 ISBN-13: 978-975-05-1906-2 • ISBN-13: 978-975-05-0758-8 (Tk. No.) © 2016 İletişim Yayıncılık A. Ş. 1. BASKI 2016, İstanbul EDİTÖR Kerem Ünüvar KAPAK Suat Aysu UYGULAMA Hüsnü Abbas DÜZELTİ Remzi Abbas DİZİN Ayla Duru Karadağ BASKI ve CİLT Ayhan Matbaası · SERTİFİKA NO. 22749 Mahmutbey Mahallesi, Devekaldırımı Caddesi, Gelincik Sokak, No: 6/3 Bağcılar, İstanbul Tel: 212.445 32 38 • Faks: 212.445 05 63 İletişim Yayınları · SERTİFİKA NO. 10721 Binbirdirek Meydanı Sokak, İletişim Han 3, Fatih 34122 İstanbul Tel: 212.516 22 60-61-62 • Faks: 212.516 12 58 e-mail: [email protected] • web: www.iletisim.com.tr CEMİL KOÇAK Uzlaşma Türkiye’de İki Partili Siyâsî Sistemin Kuruluş Yılları (1945-1950) CİLT 5 CEMİL KOÇAK 1956’da İzmir’de doğdu. Orta öğrenimini İzmir’de tamamladıktan sonra, 1978’de SBF Basın-Yayın Yüksek Okulu’ndan mezun oldu. SBF’de yüksek lisans ve doktora eğitimine devâm etti (1978-1980). Âfet İnan Târih Araştırmaları Ödülü’nü kazanan (1990) Türkiye’de Millî Şef Dönemi (1938-1945) yazarın doktora tezidir (1985). Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi doktorasından sonra, 1991 yılında Siyasal ve Sosyal Bilimler doçenti oldu. Abdülhamid’in Mirası (1990) ile Sedat Simavi Vakfı Sosyal Bilimler Ödülü’nü kazanan (1991) Türk-Alman İlişkileri (1923-1939) (1991) adlı araştırmaları yayımlandı. Makaleleri ve kitap tanıtım yazıları, başta Ta- rih ve Toplum ve Toplumsal Tarih olmak üzere, çeşitli dergilerde yayımlandı. Samet Ağaoğlu’nun Siyâsî Günlük; Demokrat Parti’nin Kuruluşu adını taşıyan günlüğünü (1992) ve Haldun Derin’in Çankaya Özel Kalemini Anımsarken (1933-1951) adlı anılarını (1995) yayına hazırladı. Sabancı Üniversitesi tarafından 1998 yılında ya- yımlanan Birinci Meclis adlı kitabın da editörlüğünü yaptı. 2003 yılında İletişim Ya- yınları tarafından Umûmî Müfettişlikler (1927-1952) adlı kitabı yayımlandı. Belgelerle Heyeti Mahsusalar kitabı da yine aynı yayınevinden 2005 yılında çıktı. Bunu Belge- lerle İktidar ve Serbest Cumhuriyet Fırkası kitabı (2006) izledi. Geçmişiniz İtinayla Temizlenir (2009) ve Tek Parti Döneminde Muhalif Sesler (2011) başlıklı kitaplarında çeşitli yazılarını bir araya topladı. Türkiye’de İki Partili Siyâsî Sistemin Kuruluş Yılları: İkinci Parti (cilt 1) adlı çalışması 2010’da, serinin ikinci cildi İktidar ve Demokratlar 2012’de, üçüncü cilt Rejim Krizi adıyla 2013’te, dördüncü cilt de Dönüşüm: Ordu, Din, Hukuk, Ekonomi ve Politika adıyla 2015’te yılında yayımlandı. 1984-1999 yılları arasında TÜBİTAK’ta çalışan ve 2007’de profesör olan yazar, halen Sabancı Üniver- sitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak, yakın dönem siyâsî târihimizle ilgili araştırmalarını sürdürmektedir. YAZARIN KAYNAKÇA NOTU: Okuyucuların tam bir kaynakça künyesi elde edebilmeleri için son cilde kadar sabretmeleri gerekecek. Gerçi her cildin dipnotlarında kaynakları olabildiğince açık bir şekilde belirtiyorum, fakat yine de tam künyelerine ancak son ciltte yer verebileceğim. Bununla bir- likte her cildin ayrı bir dizini bulunmaktadır. İÇİNDEKİLER GİRİŞ ........................................................................................................................................... 9 BİRİNCİ BÖLÜM UZLAŞMA: 12 TEMMUZ BEYANNÂMESİ ...................11 1. 12 TEMMUZ’A DOĞRU ...................................................................................12 Haziran Görüşmeleri ........................................................................................13 Temmuz Görüşmeleri ......................................................................................35 2. 12 TEMMUZ BEYANNÂMESİ ......................................................................50 ARA EK I: 12 Temmuz Beyannâmesi (11 Temmuz 1947) ..................................51 İKİNCİ BÖLÜM İKTİDARDA ÇATLAMALAR .............................................................63 1. CHP’DE YOL AYRIMI .........................................................................................63 2. PARTİ İÇİ MUHALEFET: 35’LER .................................................................80 3. PEKER HÜKÛMETİ’NDE DEĞİŞİKLİK ....................................................93 4. PEKER HÜKÛMETİ’NİN İSTİFÂSI ..............................................................99 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MUHALEFETTE KIRILMALAR ..................................................109 1. DP’DE YOL AYRIMI .........................................................................................109 2. DP’DE AYRILIK SİNYALLERİ .....................................................................117 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BİRİNCİ HASAN SAKA HÜKÛMETİ ................................125 1. BİRİNCİ HASAN SAKA HÜKÛMETİ’NİN KURULUŞU ............125 2. BİRİNCİ HASAN SAKA HÜKÛMETİ’NİN PROGRAMI ............137 BEŞİNCİ BÖLÜM CHP YEDİNCİ BÜYÜK KURULTAYI ................................151 1. KURULTAY ÖNCESİNDE CHP’DE VE BASINDA TARTIŞMALAR ...............................................151 2. CHP YEDİNCİ BÜYÜK KURULTAYI’NIN AÇILIŞI .......................175 3. YENİ ZİHNİYETİN İLK TEZÂHÜRLERİ .................................................177 4. CHP GENEL BAŞKANI İSMET İNÖNÜ’NÜN KONUŞMASI .........................................................................................................183 5. YENİ ZİHNİYETİN TEZÂHÜRLERİ DEVÂM EDİYOR: KOMİSYONLARIN SEÇİMİ, AÇIK VE GİZLİ OYLAMA TARTIŞMALARI VE CHP UMÛMÎ İDÂRE HEYETİ’NİN FAALİYET RAPORU ..........................................................................................185 6. CHP GENEL SEKRETERİ HİLMİ URAN’IN “PARTİ İŞLERİNE DÂİR SÖYLEVİ” ........................................................188 7. “PARTİ İŞLERİNE DÂİR” GÖRÜŞLER, ELEŞTİRİLER VE TARTIŞMALAR ............................................................190 8. HALKEVLERİ KOMİSYONU RAPORU VE HALKEVLERİ ÜZERİNE GÖRÜŞLER, ELEŞTİRİLER VE TARTIŞMALAR ............................................................207 9. HALKEVLERİ VE SONRASI .........................................................................215 10. TÜZÜK KOMİSYONU RAPORU VE TÜZÜK TASARISI ÜZERİNDE GÖRÜŞLER, ELEŞTİRİLER VE TARTIŞMALAR ............................................................216 ARA EK II: CHP Tüzüğü (1947) ..................................................................................288 11. PROGRAM KOMİSYONU RAPORU VE PROGRAM ÜZERİNDEKİ GÖRÜŞLER, ELEŞTİRİLER VE TARTIŞMALAR ............................................................307 ARA EK III: CHP Programı (1947) ............................................................................317 12. SEÇİMLER .................................................................................................................329 13. RECEP PEKER’İN İSTİFÂSI VESİLESİYLE PARTİ İÇİNDE YAŞANAN TARTIŞMALARIN GÖRÜŞÜLMESİ ....................................................................................................339 14. KURULTAY SONRASINDA CHP TEŞKİLÂTI VE PARTİDE DEĞİŞİKLİKLER ....................................................................351 15. KURULTAY SONRASINDA PARTİ İÇİ AYRIŞMALAR: RECEP PEKER-NİHAT ERİM POLEMİĞİ .............................................360 ALTINCI BÖLÜM PARTİLER ARASINDA YAKINLAŞMA ...........................367 1. SIKIYÖNETİMİN KALDIRILMASI ...........................................................368 2. MİLLETVEKİLİ MAAŞLARINA ZAM: DP’DE AYRIŞMANIN BAŞLANGICI ......................................................369 3. 1948 YILI BÜTÇE KÂNUNU TASARISI ÜZERİNDEKİ GÖRÜŞMELER VE TARTIŞMALAR ......................373 4. POLİS VAZİFE VE SALÂHİYET KÂNUNU’NUN 18. MADDESİNİN KALDIRILMASI ........................................................376 5. SEÇİM KÂNUNUNDA DEĞİŞİKLİK (I) ................................................383 YEDİNCİ BÖLÜM ÜÇÜNCÜ PARTİ ..............................................................................................399 1. DP’DE MUHALEFETİN İSYÂNI ................................................................400 2. “ÜÇÜNCÜ PARTİ”: MİLLET PARTİSİ’NİN KURULUŞU ..........465 Millet Partisi’nin Programı .......................................................................477 ARA EK IV: Millet Partisi Programı .........................................................................480 Millet Partisi’nin Tüzüğü ...........................................................................493 ARA EK V: Millet Partisi Tüzüğü ...............................................................................494 SEKİZİNCİ BÖLÜM DEMOKRAT PARTİ İKİNCİ BÜYÜK KONGRESİ ...........................................................507 1. KONGRE ÖNCESİNDEKİ ÇATLAMA VE PARÇALANMA ....509 Demokrat Parti Kurucuları Bu Dâvânın Adamı Değildirler .............................................................509 2. DP İKİNCİ BÜYÜK KONGRESİ .................................................................522 ARA EK VI: [Demokrat Parti] İkinci Büyük Kongre[si] Müzâkere Usûlleri .....................................................................................................522 ARA EK VII: Demokrat Parti Birinci Büyük Kongresi’nde Kabûl Edilen Ana Dâvâlar Komisyonu Raporu: Hürriyet Misâkı (Millî Teminat Andı) ..................................................................536 3. YENİ PARTİ PROGRAMI ...............................................................................538 4. YENİ PARTİ TÜZÜĞÜ ......................................................................................550 ARA EK IX: Demokrat Parti Tüzüğü (1949) ..........................................................555 5. DP’NİN YENİ YÖNETİM
Recommended publications
  • 1950-1960 Arası Türkiye'de Uygulanan Sosyo-Ekonomik Politikalar
    Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute Yıl/Year: 2012 Cilt/Volume: 9 Sayı/Issue: 19, s. 47-63 1950-1960 ARASI TÜRKİYE’DE UYGULANAN SOSYO-EKONOMİK POLİTİKALAR Arş. Gör. Osman Cenk KANCA Kafkas Üniversitesi İİBF, İktisat Bölümü, [email protected] Özet Demokrat Parti 1950 yılında 27 yıllık tek parti iktidarına seçimle son vermiştir. DP iktidarı döneminde siyaset, halkın tabanına yayılmış böylelikle Türk siyasal hayatına pozitif katkıda bulunurken baskıcı devletçi anlayıştan milli, liberal bir sosyo-ekonomik yapının doğmasını sağlamıştır. Tarım reformu, dış ticaretin serbestleştirilmesi, yatırım harcamalarının yükselişi, sanayileşmede özel sektöre öncülük verme, işçilere yönelik sosyal politika yasalarının çıkarılması dönemin en belirgin özellikleri arasında yer almaktadır. Bu bağlamda Türkiye’de katı politik yapı son bulmuş ve ülke tarihinin en önemli değişimine tanık olmuştur. Çalışmada DP dönemindeki sosyo-ekonomik politikalar incelenmiştir. Bu inceleme gerçekleştirilirken bazı makro ekonomik göstergelerden yararlanılmıştır. Çalışmanın bir durum tespit araştırması olmasından hareketle anılan dönemin ilk yarısında gerek sosyal gerekse ekonomik gidişatın iyi olduğu izlenmiştir. Ancak dönemin ikinci yarısı itibariyle üstteki gelişmelerin tam anlamıyla sağlanabildiğini söylemek güçtür. Anahtar Kelimeler: Demokrat Parti, Sosyo-Ekonomik Politikalar, Siyasal Tarih, Adnan Menderes. SOCIO-ECONOMIC POLICIES APPLIED IN TURKEY BETWEEN THE YEARS OF 1950-1960
    [Show full text]
  • Turkey's Islamists: from Power-Sharing to Political
    TURKEY’S ISLAMISTS: FROM POWER-SHARING TO POLITICAL INCUMBENCY The complex relationship between political Islam and the Turkish state – from political exclusion in the early Republican era, to power-sharing in the post-World War II multi-party era, to political incumbency in the 2000s – was crowned by AKP’s landslide electoral victory in 2002. The author debunks two myths regarding this relationship: first, that Kemalism enjoyed a monopoly of political power for decades and second, that Islamists achieved victory in 2002 after being the regime’s sole opposition. According to the author, Turkey’s failed Middle East policy can be attributed to AKP’s misconception that its Islamic counterparts would achieve power after the Arab uprisings just as they had done in Turkey in 2002. Behlül Özkan* Spring 2015 * Dr. Behlül Özkan is an Associate Professor in the Department of Political Science and International Relations at Marmara University, Istanbul. 71 VOLUME 14 NUMBER 1 BEHLÜL ÖZKAN he 1995 elections in Turkey, in which the Islamist Welfare Party (Refah Partisi) won the most votes, garnered much attention both in Turkey and abroad. Welfare Party leader Necmettin Erbakan took office as T prime minister the following year, the first time in the country’s histo- ry that an Islamist had occupied an executive position. Erbakan was subsequently forced out of office in the “post-modern coup” of 28 February 1997, widely inter- preted as a sign that achieving power by democratic means was still impossible for Islamists. Prominent Islamists such as current President and former Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan have often declared themselves to be the victims of the February 28 coup, which they cite as an instance of the perpetual repression faced by Islamists and their political constituencies since the founding of the Republic.
    [Show full text]
  • 12 TEMMUZ BEYANNAMESİ'nin SİYASAL ETKİLERİ VE ÖNEMİ Siyasal Hayatımızda Çatışma Çözümüne Bir Başarı Örneğ
    Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü DergisiYıl: 2012/2, Sayı:16 Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social SciencesYear: 2012/2, Number:16 12 TEMMUZ BEYANNAMESİ’NİN SİYASAL ETKİLERİ VE ÖNEMİ Siyasal Hayatımızda Çatışma Çözümüne Bir Başarı Örneği Hüseyin ŞEYHANLIOĞLU ÖZET Türkiye, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan iki kutuplu dünya düzeninde Sovyetler Birliği’nden kaynaklanan tehdit, toplumsal değişim ihtiyacı, tek parti zihniyetinin sürdürülemezliği ve demokratik ülkeler safının ön şartı olarak altı ay içinde çok partili siyasal hayata geçmiştir. Ancak tek partinin otoriter politikacıları, kurumları ve bürokratları bir muhalefetin yaşamasını imkânsız hale getirmişti. Bu süreçte Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, iktidar ve muhalefet partileri arasına tarafsız olarak girmiş ve muhalefetin de iktidar kadar yasal olduğunu belirten, 12 Temmuz Beyannamesi’ni yayımlamıştır. Bu makalenin amacı siyasi tarihimizde iktidar muhalefet ilişkilerinin kilitlendiği durumlara bir başarı örneği olarak gösterilen, 12 Temmuz Beyannamesi’nin önemini ve siyasal etkilerini analiz etmektir. Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, 12 Temmuz Beyannamesi, İsmet İnönü. THE POLITICAL EFFECTS AND IMPORTANCE OF TWELVE JULY DECLARATION A Success Example of Conflict Resolutıon In Our Political Life ABSTRACT Following World War II, Turkey’s transition into multy-party political life occured within six months, which is a pre-condition of democratic countries. However, single-party regime’s institutions, bureaucrats and politicians made it impossible for a real opposition to come true in a short time. President İsmet İnönü, mediated impartially between the ruling and opposition parties, and pointed out that the opposition also was as legitimate as the ruling power. The subject of this article is to analyze national and international dimensions of the declaration of 12 July 1947, which is regarded as an examplary of success in the situations when the ruling power and opposition relations were in a stalemate in our political life.
    [Show full text]
  • Turkey's Troubled Experiment with Secularism
    Turkey’s Troubled Experiment with Secularism Lessons from Turkey’s Struggle to Balance Democracy and Laiklik APRIL 25, 2019 — MUSTAFA AKYOL The Century Foundation | tcf.org Turkey’s Troubled Experiment with Secularism Lessons from Turkey’s Struggle to Balance Democracy and Laiklik APRIL 25, 2019 — MUSTAFA AKYOL In the beginning, there was the Ottoman Empire—initially of law was unavoidable, and this process paved the a small state founded by a Muslim Turkish tribe, which way for the secularization of law in several Muslim gradually grew into a multiethnic, multireligious entity countries most systematically in Turkey.1 extending from Vienna to Yemen. Lasting for about six centuries, from the early fourteenth century to the end of In the nineteenth century, this legislative authority of World War I in the early twentieth, the empire left behind a the Ottoman state grew, with the empire’s decision to definitive legacy with which Turks have been struggling ever establish a European-style centralized bureaucracy and since, in complex ways. to import modern laws and institutions from Europe. The “Tanzimat,” or “Reform,” edict of 1839 was a key milestone The Ottoman Empire was a Sunni Islamic state. Sharia, or in this process, initiating an era of modernization that would Islamic law, constituted its fundamental legal system, while include establishing equal citizenship (ending the centuries- its sultans, after the conquest of Egypt in the early sixteenth old “millet” system of religious hierarchy), more rights and century, bore the Islamic title “caliph.” Meanwhile, as early as opportunities for women, and the annulment of some of the reign of Sultan Mehmed II (1451–81), the Sultans assumed the illiberal aspects of sharia, such as the death penalty for the authority to issue new laws, called “kanun,” which were apostasy.
    [Show full text]
  • Perceptionsjournal of International Affairs
    PERCEPTIONSJOURNAL OF INTERNATIONAL AFFAIRS PERCEPTIONS Winter 2014 Volume XIX Number 4 XIX Number 2014 Volume Winter PERCEPTIONS Locating Turkey as a ‘Rising Power’ in the Changing International Order: An Introduction Emel PARLAR DAL and Gonca OĞUZ GÖK Muslim Perceptions of Injustice as an International Relations Question Hasan KÖSEBALABAN Turkey’s Quest for a “New International Order”: The Discourse of Civilization and the Politics of Restoration Murat YEŞİLTAŞ Tracing the Shift in Turkey’s Normative Approach towards International Order through Debates in the UN Gonca OĞUZ GÖK On Turkey’s Trail as a “Rising Middle Power” in the Network of Global Governance: Preferences, Capabilities, and Strategies Emel PARLAR DAL Transformation Trajectory of the G20 and Turkey’s Presidency: Middle Powers in Global Governance Sadık ÜNAY Jordan and the Arab Spring: Challenges and Opportunities Nuri YEŞİLYURT Post-2014 Drawdown and Afghanistan’s Transition Challenges Saman ZULFQAR Tribute to Ali A. Mazrui M. Akif KAYAPINAR Winter 2014 Volume XIX - Number 4 ISSN 1300-8641 Style and Format PERCEPTIONS Articles submitted to the journal should be original contributions. If another version of the article is under consideration by another publication, or has been or will be published elsewhere, authors should clearly indicate this at the time of submission. Manuscripts should be submitted to: e-mail: [email protected] Editor in Chief The final decision on whether the manuscript is accepted for publication in the Journal or not is made by the Editorial Board depending on the anonymous referees’ review reports. Ali Resul Usul A standard length for PERCEPTIONS articles is 6,000 to 8,000 words including endnotes.
    [Show full text]
  • Yolsuzluk Ve Usulsüzlük Olaylarinin Türk Siyasetine Yansimalari (1923–1950)
    YOLSUZLUK VE USULSÜZLÜK OLAYLARININ TÜRK SİYASETİNE YANSIMALARI (1923–1950) Erkan AFŞAR Doktora Tezi Tarih Anabilim Dalı Prof. Dr. Selami KILIÇ 2013 Her Hakkı Saklıdır T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI Erkan AFŞAR YOLSUZLUK VE USULSÜZLÜK OLAYLARININ TÜRK SİYASETİNE YANSIMALARI (1923–1950) DOKTORA TEZİ TEZ YÖNETİCİSİ Prof. Dr. Selami KILIÇ ERZURUM–2013 I İÇİNDEKİLER ÖZET ............................................................................................................................... V ABSTRACT .................................................................................................................. VI ÖNSÖZ ......................................................................................................................... VII KISALTMALAR ........................................................................................................... X EKLER LİSTESİ ......................................................................................................... XI GİRİŞ ............................................................................................................................... 1 BİRİNCİ BÖLÜM TEK PARTİLİ DÖNEMDE YAPILAN YOLSUZLUK VE USULSÜZLÜKLER 1.1.BAHRİYE VEKİLİ İHSAN (ERYAVUZ) BEY DAVASI ( 1927–1928) ........ 23 1.1.1. İhsan Eryavuz’un Hayatı ............................................................................ 24 1.1.2. Bahriye Vekâletinin Kurulması .................................................................. 24 1.1.3. İsmet Paşa ile
    [Show full text]
  • THE ÜLKÜ VERSION of KEMALISM, 1933-1936 a Phd Dissertation B
    THE PECULIARITIES OF TURKISH REVOLUTIONARY IDEOLOGY IN THE 1930s: THE ÜLKÜ VERSION OF KEMALISM, 1933-1936 A PhD Dissertation by ERTAN AYDIN In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of DOCTOR OF PHILOSOPHY IN POLITICAL SCIENCE AND PUBLIC ADMINISTRATION in THE DEPARTMENT OF POLITICAL SCIENCE AND PUBLIC ADMINISTRATION BILKENT UNIVERSITY ANKARA, TURKEY September, 2003 I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope an in quality, as a thesis for the degree of Doctor of Philosophy in Political Science and Public Administration. ----------------------------------------------- Associate Prof. Dr. Ümit Cizre (Supervisor) I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope an in quality, as a thesis for the degree of Doctor of Philosophy in Political Science and Public Administration. ----------------------------------------------- Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu (Examining Committee Member) I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope an in quality, as a thesis for the degree of Doctor of Philosophy in Political Science and Public Administration. ----------------------------------------------- Assistant Prof. Dr. Nur Bilge-Criss (Examining Committee Member) I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope an in quality, as a thesis for the degree of Doctor of Philosophy in Political Science and Public Administration. ----------------------------------------------- Assist. Prof. Dr. Ömer Faruk Gençkaya (Examining Committee Member) I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope an in quality, as a thesis for the degree of Doctor of Philosophy in Political Science and Public Administration.
    [Show full text]
  • The Peace Conference of Lausanne (1922-1923)
    Bern 1923 - 2008 With the kind support of: Mrs Ionna Ertegiin Mrs Selma Goksel Tiirkiye I~ Bankasi Anadolu Ajans1 Thanks to: Onur Ozc;:eri (Research, text and layout) Agathon Aerni (research) Tuluy Tanc;: (editing) © Embassy of Turkey, Bern 85 years of representation of the Republic of Turkey in Switzerland (1923-2008) The Embassy of the Republic of Turkey, Bern ~u6tic offJ'urk,ey rrfie (Jlresufent It is no coincidence that the Republic of Turkey purchased its first Embassy premises abroad, in Switzerland's capital, Bern, to establish the seat of its diplomatic representation. The negotiation of a peace treaty and its successful outcome took the shape of the Treaty of Lausanne in 1923. The Treaty of Lausanne left an indelible mark in our memory. The aspiration of the Turkish nation to live as a free and independent people is thus anchored in Switzerland, a land that earned the reputation for fairness, equity and justice. The subsequent adoption in 1926 of a Civil Code based on the Swiss example, the Montreux Convention negotiated in 1936 in Switzerland giving full sovereignty on the Turkish Straits and other events have solidified this perception. I am therefore particularly pleased that the roots of the friendship bonds between Turkey and Switzerland and the main events associating Switzerland to Turkey have been compiled in a book. The book also illustrates the reciprocal attention and like minded approaches of both Turkey and Switzerland to further promote bilateral relations between two democracies and to facilitate the realization of aspirations of peace. I would like to express my thanks to the President of the Swiss Confederation, His Excellency Pascal Couchepin and to all who have contributed to the realization of this book.
    [Show full text]
  • Tarih Türkiye Cumhuriyeti Başlangiçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri
    T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ TARİH TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞLANGIÇTAN BUGÜNE TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETLERİ Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY 2009 ANKARA 6.8. Başlangıçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri Muvakkat İcra Encümeni (25 Nisan 1920-3 Mayıs 1920) İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa, TBMM Reisi Celalettin Arif Bey, Erzurum Cami Bey (Baykut), Aydın Bekir Sami Bey (Kunduh), Amasya Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver), Antalya Hakkı Behiç Bey (Bayiç), Denizli İsmet Bey (İnönü), Edirne I. İcra Vekilleri Heyeti “1. TBMM Hükümeti” (Mustafa Kemal Paşa) (3 Mayıs 1920-24 Ocak 1921) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa (Başbakan) Umuru Şeriye Vekili Mustafa Fehmi Efendi Bursa (Diyanet Bakanı) (Gerçeker) Cami Bey (Baykut) Aydın Dahiliye Umuru Vekili Hakkı Behiç Bey (Bayiç) Denizli (İçişleri Bakanı) Nazım Bey (Resmor) Tokat Refet Bey (Bele) İzmir Adliye Vekili Celalettin Arif Bey Erzurum 2 (Adalet Bakanı) Nafıa Vekili İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy) Yozgat (Bayındırlık Bakanı) Ömer Lütfü Bey (Argeşo) Amasya Hariciye Vekili Bekir Sami Bey (Kunduh) Amasya (Dışişleri Bakanı) Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili Adnan Bey (Adıvar) İstanbul (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı) İktisat Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu (Ekonomi Bakanı) Müdafaa-i Milliye Vekili Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Milli Savunma Bakanı) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili İsmet Bey (İnönü) Edirne (Genelkurmay Başkanı) Maliye Vekili Hakkı Behiç Bey
    [Show full text]
  • Cumhuriyet Döneminde Başbakanlar: Sosyo-Ekonomik Geçmişleri, Siyasal Düşünceleri Ve Performanslari
    T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI CUMHURİYET DÖNEMİNDE BAŞBAKANLAR: SOSYO-EKONOMİK GEÇMİŞLERİ, SİYASAL DÜŞÜNCELERİ VE PERFORMANSLARI Burcu SARAÇOĞLU YÜKSEK LİSANS TEZİ Danışman Doç. Dr. Mehmet Akif ÇUKURÇAYIR Konya 2009 İÇİNDEKİLER Sayfa No BİLİMSEL ETİK SAYFASI.......................................................................v TEZ KABUL FORMU……………………………………………………vi ÖZET...........................................................................................................vii ABSTRACT................................................................................................viii KISALTMALAR.........................................................................................ix GİRİŞ...........................................................................................................1 BİRİNCİ BÖLÜM CUMHURİYET DÖNEMİNDE SİYASAL SİSTEM ve BAŞBAKANLIK KURUMU 1.1. Cumhuriyet Döneminde Siyasal Sistem…................…..........…......…..3 1.1.1. 1924 Anayasası…...……………………........……..........………4 1.1.2. 1961 Anayasası…………………………………..................…...7 1.1.3. 1982 Anayasası………………………………......................…...9 1.2. Başbakan Kimdir ve Görevleri Nelerdir.................................................10 1.2.1. Başbakan Kimdir?........................................................................10 1.2.2. Başbakan’ın Görev ve Sorumlulukları………………….............11 ii İKİNCİ BÖLÜM CUMHURİYET DÖNEMİNDE BAŞBAKANLAR: SOSYO- EKONOMİK GEÇMİŞLERİ, SİYASAL DÜŞÜNCELERİ ve PERFORMANSLARI
    [Show full text]
  • Türkiye'de Çok Partilî Siyasi Hayatin Kurulmasinda Bir Dönüm Noktasi: 12 Temmuz (1947) Beyannamesi
    TÜRKİYE'DE ÇOK PARTİLÎ SİYASİ HAYATIN KURULMASINDA BİR DÖNÜM NOKTASI: 12 TEMMUZ (1947) BEYANNAMESİ Doç. Dr. Cezmi ERASLAN* Çok partili siyasi hayatı yaşama geçirmek, "bila kayd ü şart hakimi- yet-i milliye" düsturu ile yola çıkan, demokratik bir cumhuriyet idealini ortaya koyan Türkiye Cumhuriyeti için dönüm noktalarından biridir. Ata- türk'ün hedeflediği çağdaş medeniyet seviyesine ulaşmadaki en önemli adımlardan biri olan çok partili parlamenter hayata geçiş ancak ikinci dünya savaşı sonunda gerçekleştirilebilmiştir. Atatürk'ün çok istemesine rağmen çeşitli sebeplerle hayata geçiremediği çok partili demokratik ha- yatın kurucusu ve uygulayıcısı olmak hizmeti ise ismet İnönü'ye aittir. Bu süreci çeşitli yönleri ile değerlendirmek bir makale hacmine sığmaya- cağından biz burada İsmet İnönü'nün demokrasi hakkındaki görüşlerine kısaca işaret ettikten sonra başanya giden yoldaki en önemli dönüm nok- talanndan biri olarak gördüğümüz 12 Temmuz Beyannamesini, Beyanna- meye hakim olan anlayışı ve etkilerini değerlendirmeye gayret edeceğiz. İsmet İnönü Ve Demokrasi İsmet İnönü'nün milli hakimiyet anlayışının en açık ve öz anlatımı onun Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışında yaptığı konuşmada gö- rülür. Çok partili sürecin henüz başlangıcında yaptığı değerlendirme Cumhuriyetin ilanından o güne değin bu başlık altında toplayabileceği- miz düşüncelerinin özeti mahiyetindedir. Kişi ve aile hakimiyetinin belir- leyici olduğu altı asırlık bir devlet anlayışı ve geleneğinden yepyeni bir döneme geçiş aşamasında yaşananları bir zaruret olarak niteleyen İnönü, devletin temel karakterine dikkat çekmekteydi "Devletin karakterinin bu kadar büyük değişiklikleri meydana getirebilmek için devrimci olması za- ruridir. Bunun yanında temel olarak Cumhuriyetin bir halk idaresi olarak kuruluşu, yani demokratik karakteri esas tutulmuştur"1. * istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi. 1. ismet inönü'nün 1 Kasım 1945 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışında yaptığı konuşma, inönü'nün Söylev ve Demeçleri, Ankara 1946, s.400.
    [Show full text]
  • 12 Temmuz Beyannamesi Süreci Ve Beyannamenin Türk Siyasal Hayatına Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme
    Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 12, Sayı 23 Bartın University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 2021, Volume 12, Issue 23 E-ISSN: 2148-2497 http://iibfdergi.bartin.edu.tr/ https://dergipark.org.tr/tr/pub/bartiniibf Araştırma Makalesi, Gönderim Tarihi: 19.12.2021; Kabul Tarihi: 22.05.2021 12 Temmuz Beyannamesi Süreci ve Beyannamenin Türk Siyasal Hayatına Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme Doç. Dr. Hüseyin ÇAVUŞOĞLU Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, [email protected], Orcid ID: 0000-0001-7132-3833. Öz Bu çalışmada, 12 Temmuz beyannamesi süreci ve beyannamenin Türk siyasal yaşamına etkisi ele alınmıştır. Türkiye’de çok partili hayata geçildikten sonra, iktidar ile muhalefet arasındaki ilişki oldukça gerginleşti ve bu ortamda, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, iktidar ve muhalefet liderleriyle yaptığı görüşmeler sonucunda, “12 Temmuz Beyannamesini” yayımlamıştır. Beyanname ile DP, kurumsal bir kimlik kazanırken, iktidar ile muhalefet arasında karşılıklı bir güven ortamı yakalanmıştır. Beyannamenin hem CHP hem DP açısından önemli sonuçları olmuştur. CHP’de Başbakan Recep Peker istifa ederken; DP’de ise yaşanan ihraçlar ve istifalar sonunda Millet Partisi kurulmuştur. Beyanname, çok partili demokratik düzenin tesisi için gerekli olan bir önlem olarak, Türk siyasal hayatındaki yerini almıştır. Ayrıca Türkiye’nin çok partili hayattan yana olduğu mesajı, batılı ülkelere verilmiştir. Anahtar Kelimeler: İsmet İnönü, iktidar, muhalefet, Recep Peker. JEL Sınıflandırması: Z0 An Evaluation on the Process of the 12th July Declaration and its Effect on Turkish Political Life Abstract In this study, the process of the July 12 declaration and its effect on Turkish political life are discussed. After the transition to multi-party life in Turkey, relations between the government and the opposition were quite tense, and in this environment, President Ismet Inonu, as a result of his talks with government and opposition leaders, "July 12, Declaration on" was published.
    [Show full text]