Scheemda in de lift
‘Een onderzoek naar het aantrekken van (jonge) gezinnen met betrekking tot de woningvoorraad in Scheemda’
Julianne Haan 6 JULI 2020
Scheemda in de lift ‘Een onderzoek naar het aantrekken van (jonge) gezinnen met betrekking tot de woningvoorraad in Scheemda’
6 juli 2020
Auteur: Julianne Haan - 358629 Student Vastgoed en Makelaardij Hanzehogeschool, Groningen
Opdrachtgever intern: Opdrachtgever extern: Mevrouw R. Shokoohi Meneer A. Oosterhoff Onderzoeker Leefomgeving in Transitie Voorzitter van het bestuur Kenniscentrum Noorderruimte, Dorpsbelangenvereniging Scheemda Hanzehogeschool Groningen
Coach en beoordelaar: Tweede beoordelaar: Meneer W. de Vries Mevrouw I. Mook Instituut voor Bedrijfskunde Instituut voor Bedrijfskunde Hanzehogeschool, Groningen Hanzehogeschool, Groningen
Het afstudeerproduct is geschreven onder verantwoordelijkheid van de Hanzehogeschool Groningen (HG). Het copyright berust bij de auteur. Zowel de HG als de auteur verklaren dat zij eventuele gegevens van derden als vertrouwelijk zijn aangemerkt, als zodanig behandelen.
1 Voorwoord
In januari 2020 werd de keuze voor de opdracht ‘Scheemda in de lift’ al snel gemaakt. Zelf kom ik van het platteland en ben ik echt een dorpsmeisje. Toen ik van de opdracht over Scheemda hoorde, wist ik gelijk dat dit mijn afstudeeropdracht werd. Scheemda is een interessant dorp, waar de komst van het Ommelander Ziekenhuis Groningen veel teweeg heeft gebracht. Ook voor mij betekende dit dat ik niet langer naar het ziekenhuis in Delfzijl kon gaan, maar dat ik voortaan naar het ziekenhuis in Scheemda moet. Een dorp waar ik anders (bijna) nooit zou komen.
Ik wil dit voorwoord gebruiken om een aantal personen te bedanken. Allereerst mijn interne- en externe opdrachtgevers. Ik wil Roya Shokoohi, mijn interne opdrachtgever vanuit het Kenniscentrum Noorderruimte, bedanken voor de begeleiding tijdens het onderzoek. Ook de mensen van het Kenniscentrum, waar wekelijks contact mee is geweest, wil ik bedanken voor alle begeleiding en hulp. Het omschakelen van wekelijks contact in de innovatiewerkplaats in Winschoten, naar online contact met de groep vanuit huis is vrij soepel verlopen.
Dorpsbelangenvereniging Scheemda is de externe opdrachtgever voor dit onderzoek. Ik wil Dorpsbelangen dan ook bedanken voor de opdracht.
Ook het contact met meneer de Vries, de coach vanuit de opleiding Vastgoed en Makelaardij, is goed verlopen. Contact op school was niet mogelijk in verband met de maatregelen omtrent het Coronavirus. Het overgaan op online meetings was even omschakelen, maar is vrij soepel verlopen. Ik wil meneer de Vries dan ook bedanken voor alle meetings, goede tips, adviezen, begeleiding en hulp.
Als laatste wil ik dit voorwoord gebruiken om iedereen te bedanken die heeft meegewerkt aan het onderzoek. Contact was in deze bijzondere tijd erg moeilijk. Bedankt aan alle mensen die tijd hebben vrij gemaakt om vragen te beantwoorden tijdens het onderzoek.
Groningen, 6 juli 2020
Julianne Haan
2 Samenvatting
De gemeente Oldambt ligt in het oosten van de provincie Groningen. Oost-Groningen is een krimpgebied, uit verschillende dorpen van de gemeente Oldambt vertrekken jaarlijks meer mensen dan dat er zich vestigen. Het dorp Scheemda daarentegen krimpt niet. De opdrachtgever, Dorpsbelangen, heeft aangegeven dat er in grote mate sprake is van vergrijzing. Zij vinden dat er te weinig (jonge) gezinnen met kinderen in het dorp wonen en denken dat de woningvoorraad hier de reden voor is. Dit was dan ook aanleiding voor het onderzoek. De centrale vraag voor het onderzoek luidt als volgt: ‘In welke mate kunnen geschikte woningen en de directe woonomgeving daarvan bijdragen aan het toenemen van (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda?’
Het concurrerend vermogen van de Blauwestad is besproken met meneer van der Broek van Gemeente Oldambt en met meneer Blanken van Dorpsbelangenvereniging Scheemda. Beiden waren het erover eens dat Blauwestad beslist geen concurrentie voor Scheemda is, de plaatsen zijn hier te verschillend voor. Scheemda biedt vele voorzieningen, terwijl Blauwestad daarentegen bijna geen voorzieningen te bieden heeft. De voorzieningen van Scheemda worden dan ook door veel mensen gezien als een groot pluspunt van het dorp. Daarnaast trekken de plaatsen twee hele verschillende doelgroepen aan, waardoor vergelijken niet mogelijk is.
De woningvoorraad van Scheemda is schaars. Om te achterhalen of de huidige woningvoorraad aansluit op de woonwensen en de woonbehoeften van de doelgroep, (jonge) gezinnen met kinderen van 4 tot en met 12 jaar oud, is er een online enquête uitgezet. Deze enquête is 66 keer ingevuld en bijna alle respondenten kwamen uit Scheemda zelf. Deze respondenten gaven aan op zoek te zijn naar een vrijstaande woning met 3 slaapkamers en een tuin, het liefst in een kindvriendelijke buurt. Er zijn wel woningen in Scheemda die voldoen aan de wensen van de respondenten, maar deze woningen zijn momenteel bijna allemaal bezet. Er staan immers maar een klein aantal woningen te koop. Volgens meneer Blanken is doorstroming hierdoor niet mogelijk.
Momenteel worden er drie bouwkavels aangeboden in Scheemda. Daarnaast is het niet mogelijk om te bouwen in het dorp, dit komt door het beleid van de gemeente Oldambt. De gemeente Oldambt heeft wel gronden in bezit in Scheemda waar zij, wanneer ze dit zouden willen, een woonbestemming aan kunnen geven. Op dit moment zou dit geen logische stap zijn voor de gemeente, omdat de gemeente Oldambt te maken heeft met een bevolkingsafname. De gemeente Oldambt krimpt, waardoor de woningvoorraad momenteel groter is dan nodig.
Er kan geen concreet antwoord worden gegeven op de centrale vraag. Dit komt doordat er sprake was van datavervuiling bij de antwoorden van een aantal enquêtevragen. Ook is er te weinig respons gekomen van mensen uit de omliggende dorpen van Scheemda. Aan Dorpsbelangen wordt dan ook aanbevolen om een vervolgonderzoek uit te voeren, op deze manier kan er wel een concreet antwoord gegeven worden op de centrale vraag. Naar verwachting zal er wel degelijk vraag zijn naar gezinswoningen in Scheemda. Daarnaast is het woningaanbod momenteel schaars en zijn er nog altijd woningzoekenden, ook in Scheemda. Naar aanleiding van het vervolgonderzoek kan er een rapport opgesteld worden, dat Dorpsbelangen kan presenteren aan de gemeente Oldambt. In dit rapport zullen concrete plannen uitgewerkt staan met betrekking tot de woningmarkt van Scheemda. Dit rapport zal Dorpsbelangen helpen bij het overtuigen van het college van B&W dat er meer aanbod in gezinswoningen moet komen, waardoor de doelgroep zal aantrekken.
3 Inhoudsopgave
1. Inleiding 5 2. Probleembeschrijving 6 2.1 Aanleiding probleem 6 2.2 Beschrijving probleem 6 2.3 Afbakening probleem 6 2.4 Beschrijving opdrachtgevers 7 2.5 Managementvraag Dorpsbelangen 7 3. Probleemanalyse 8 3.1 Doelstelling onderzoek 8 3.2 Centrale vraag en deelvragen 8 4. Theoretisch kader 10 4.1 Kernbegrippen definiëren 10 4.2 Modellen en theorieën 10 4.2.1 DESTEP-analyse 10 4.2.2 SWOT-analyse 11 4.2.3 Push- en pullfactoren 11 4.2.4 Piramide van Maslow 11 4.3 Bestaande onderzoeken 12 4.3.1 Woningmarktonderzoek Oldambt 12 4.3.2 Dorpsvisie Scheemda 12 5. Onderzoeksverantwoording 14 5.1 Kwalitatief en kwantitatief onderzoek 14 5.2 Woningmarktonderzoek Scheemda 14 5.3 Gebruikte onderzoeksmethoden 14 5.3.1 Deskresearch 14 5.3.2 Interview 15 5.3.3 Surveyonderzoek 15 5.4 Betrouwbaarheid en validiteit 16 6. Onderzoeksresultaten per deelvraag 17 6.1 Beantwoording deelvraag 1 17 6.1.1 DESTEP-analyse uitgewerkt 17 6.1.2 Woningvoorraad Scheemda 19 6.1.3 Onderzoeksmethode: Enquête 19 6.1.4 Vraag en aanbod 20 6.1.5 Concurrerend vermogen Blauwestad 21 6.2 Beantwoording deelvraag 2 22 6.2.1 Informatie over de doelgroep 22 6.2.2 Woonwensen en woonbehoeften doelgroep 23 6.2.3 Piramide van Maslow uitgewerkt 24 6.3 Beantwoording deelvraag 3 25 6.3.1 Directe woonomgeving 25 6.4 Huidige woningvoorraad VS. eisen doelgroep 25 6.4.1 Push- en pullfactoren 26 6.4.2 Beleid Gemeente Oldambt 27 6.4.3 SWOT-analyse uitgewerkt 27 7. Conclusie 30 8. Aanbeveling 31 9. Discussie 32 Literatuurlijst 33 Bijlagen 37 Bijlage 1 – Dataverzameling 37 Bijlage 2 – Inwoneraantal Scheemda 2019 38 Bijlage 3 – Interviewschema en interview Acantus 39 Bijlage 4 – Interviewschema en interview Gemeente Oldambt 41 Bijlage 5 – Interviewschema en interview Dorpsbelangen 44 Bijlage 6 – Enquête woonwensen en woonbehoeften (jonge) gezinnen 48 Bijlage 7 – Resultaten enquête 54 Bijlage 8 – Promotieberichten enquête 65
4 1. Inleiding
Tijdens het afstudeersemester van de opleiding Vastgoed en Makelaardij is er onderzoek gedaan naar de leefbaarheid van het dorp Scheemda. Deze opdracht, genaamd ‘Scheemda in de lift’, werd aangeboden door het Kenniscentrum Noorderruimte van de Hanzehogeschool, te Groningen. Tijdens het semester zijn verschillende studenten aan de slag gegaan met een onderzoek binnen de opdracht. Dit onderzoek is dus onderdeel van een groter onderzoekstraject (Kenniscentrum Noorderruimte, 2020).
Er zijn meerdere partijen betrokken geweest bij de opdracht. De gemeente Oldambt heeft dat er een plan opgesteld moet worden om het geld, afkomstig van het Nationaal Programma Groningen (NPG), op de juiste manier te besteden. De Ondernemersvereniging vindt dat de veiligheid verbeterd moet worden in het centrum. Het Ommelander Ziekenhuis Groningen richt zich vooral op de ouderen en zien de eenzaamheid onder deze mensen als een groot probleem. Er is sprake van vergrijzing binnen Scheemda en Dorpsbelangen ziet de verhouding tussen de leeftijden van de inwoners dan ook graag veranderen. Albert Oosterhoff, voorzitter van Dorpsbelangen, heeft in een gesprek aangegeven dat hij vindt dat er meer (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda moeten komen wonen.
Kort gezegd willen alle partijen de leefbaarheid van het dorp Scheemda verbeteren, kijkend naar verschillende factoren. De verhouding tussen de leeftijden van de inwoners is een klein onderdeel van de leefbaarheid van het dorp (Corporatiestrateeg, 2018).
Vanuit het oogpunt van een Vastgoed en Makelaardij student is er tijdens dit onderzoek gekeken naar de woongelegenheden voor (jonge) gezinnen binnen het dorp. Wat vinden (jonge) gezinnen belangrijk als het gaat om een woning in het dorp Scheemda? En wat kan ervoor zorgen dat zij naar het dorp toe zullen trekken?
In hoofdstuk 2 worden de aanleiding en de beschrijving van het probleem gegeven. De organisatie wordt beschreven en de managementvraag wordt opgesteld. Binnen de probleemanalyse in hoofdstuk 3 wordt er naar aanleiding van de managementvraag uit hoofdstuk 2 een doelstelling gegeven. Ook is er vanuit de managementvraag een onderzoeksvraag opgesteld, met daarbij behorende deelvragen. In hoofdstuk 4 ‘Theoretisch kader’ worden belangrijke begrippen gedefinieerd en wordt er ingegaan op verschillende theorieën en modellen die van belang zijn geweest tijdens het onderzoek. Hoofdstuk 5 geeft de onderzoeksverantwoording weer, waarbij er wordt ingegaan op de toegepaste onderzoeksmethoden en worden de begrippen ‘betrouwbaarheid’ en ‘validiteit’ uitgelicht. In hoofdstuk 6 zijn per deelvraag de resultaten weergeven met behulp van de onderzoeksmethoden uit de onderzoeksverantwoording. Aan de hand van de resultaten uit hoofdstuk 6, wordt er in hoofdstuk 7 een conclusie gegeven. Naar aanleiding van de conclusie geeft hoofdstuk 8 de aanbeveling weer. In hoofdstuk 9 volgt de discussie. Hierin worden punten benoemd waar tegenaan gelopen is tijdens het onderzoek. Tot slot volgen de literatuurlijst en bijlagen 1 tot en met 8.
5 2. Probleembeschrijving
De probleembeschrijving zorgt ervoor dat het probleem duidelijk in kaart wordt gebracht. Allereerst wordt de aanleiding van het probleem gegeven. Hierna volgen een beschrijving van het probleem en de afbakening van het probleem.
2.1 Aanleiding probleem De gemeente Oldambt ligt in het oosten van de provincie Groningen. Oost-Groningen is een krimpgebied. Uit verschillende dorpen van de gemeente Oldambt vertrekken jaarlijks meer mensen dan er zich vestigen. Mensen trekken weg uit de dorpen en verhuizen naar de grote steden (Gemeente Oldambt, z.j.). Het dorp Scheemda daarentegen, een dorp van ongeveer 5000 inwoners, krimpt niet. Ook voor het dorp Scheemda was de verwachting dat er sprake zou zijn van krimp. Toch is Scheemda gegroeid sinds de komst van het Ommelander Ziekenhuis Groningen (hierna: OZG) in 2018. De oorzaak hiervan is tot op heden nog onbekend (AlleCijfers, 2019).
Er is in grote mate sprake van vergrijzing in Oost- Groningen. Dit wil zeggen dat er een groot aantal 65-plussers zijn, naast een kleiner aantal werkenden. Jongeren trekken steeds vaker naar de grote steden om te studeren en door deze afname van jongeren verandert het aanbod aan voorzieningen in de dorpen. Zo ook in Scheemda. Basisscholen fuseren en er komen meer voorzieningen voor de ouderenzorg. Deze verandering heeft betrekking op de leefbaarheid van het dorp (CBS, 2016).
Figuur 2.1 Kaart ligging Scheemda (Google Maps, 2020).
2.2 Beschrijving probleem Sinds de komst van het OZG is het drukker geworden in Scheemda. Dit was dan ook de verwachting in 2018 (DvhN, 2018). Scheemda groeit, maar de jonge mensen blijven weg. De opdrachtgever, Dorpsbelangen, heeft aangegeven dat er in grote mate sprake is van vergrijzing. Zij vinden dat er te weinig (jonge) gezinnen met kinderen in het dorp wonen en denken dat de woningvoorraad hier de reden voor is (AlleCijfers, 2019). Er zijn volgens hen niet genoeg geschikte woningen voor (jonge) gezinnen beschikbaar in het dorp, waardoor deze doelgroep weg blijft (Dorpsvisie Scheemda, 2019). Vanuit dit probleem is voor Dorpsbelangen de noodzaak ontstaan voor een onderzoek.
2.3 Afbakening probleem Dorpsbelangen is de externe opdrachtgever voor dit onderzoek. Uit een gesprek met Albert Oosterhoff, voorzitter van Dorpsbelangen, is naar voren gekomen dat hij en de andere leden van mening zijn dat de woningvoorraad van Scheemda aanleiding kan zijn van de scheve verhouding tussen de leeftijden van inwoners (Stuip, 2020). Met deze scheve verhouding wordt bedoeld dat er meer oudere mensen in het dorp wonen dan jonge mensen (AlleCijfers, 2019). Naar verwachting willen (jonge) gezinnen wel in Scheemda wonen, maar is dit niet mogelijk door de beperkte woningvoorraad, aldus Dorpsbelangen.
Om erachter te komen of de woningvoorraad van Scheemda daadwerkelijk de aanleiding is van de scheve verhouding tussen de leeftijden van inwoners, is het belangrijk om te onderzoeken wat de doelgroep zoekt in een woning, zodat hier op ingespeeld kan worden.
Bij het onderzoek kan er onderscheidt gemaakt worden tussen de micro-omgeving en de meso- omgeving. Bij de micro-omgeving zal er gekeken worden naar de woonwensen en woonbehoeften van de doelgroep als het gaat om de woning zelf en bij de meso-omgeving zal de
6 focus liggen op de wensen en behoeften van de doelgroep als het gaat om de directe woonomgeving (Lynx, 2019).
2.4 Beschrijving opdrachtgevers Dorpsbelangen Scheemda bestaat sinds 2005 en heeft als doel het behartigen van de belangen van de inwoners van het dorp. Dit doen zij door de kansen en bedreigingen van het dorp in kaart te brengen en mee te denken met het verbeteren van de kwaliteit van de woon- en leefomgeving, oftewel de leefbaarheid van het dorp Scheemda. Ook zorgt Dorpsbelangenvereniging Scheemda ervoor dat de afstand tussen de inwoners van het dorp en de lokale overheid niet te groot wordt (Vereniging Dorpsbelangen Scheemda, 2011).
De opdracht wordt aangeboden vanuit het Kenniscentrum Noorderruimte van de Hanzehogeschool, te Groningen. Roya Shokoohi, werkzaam bij het Kenniscentrum, is dan ook de interne opdrachtgever. Kenniscentrum Noorderruimte doet praktijkgericht onderzoek naar de gebouwde omgeving in het noorden van Nederland. Aardbevingen, leefbaarheid, duurzaamheid en gezondheid & welzijn zijn vier thema’s die een rol spelen tijdens deze onderzoeken (Kenniscentrum Noorderruimte, 2020). Kenniscentrum Noorderruimte biedt ondersteuning en begeleid de studenten tijdens het onderzoek.
2.5 Managementvraag Dorpsbelangen Dorpsbelangen wil de vergrijzing van het dorp tegengegaan, door (jonge) gezinnen naar het dorp toe te trekken. Meer differentiatie in de leeftijden van inwoners kan volgens Dorpsbelangen bijdragen aan het verbeteren van de leefbaarheid van het dorp.
De noodzaak van dit onderzoek is erachter komen of het mogelijk is om meer (jonge) gezinnen naar het dorp toe te laten trekken. Uit deze noodzaak kan de volgende managementvraag worden opgesteld: ‘Is het mogelijk om (jonge) gezinnen naar het dorp Scheemda toe te laten trekken, om zo de vergrijzing van het dorp tegen te gaan?’
7 3. Probleemanalyse
Naar aanleiding van de probleembeschrijving wordt de probleemanalyse gegeven. Vanuit de managementvraag van de opdrachtgever volgt de doelstelling, de centrale vraag en de daarbij horende deelvragen.
3.1 Doelstelling onderzoek De doelstelling van het onderzoek sluit aan op de managementvraag van Dorpsbelangen. Volgens Dorpsbelangen zullen er meer (jonge) gezinnen naar het dorp trekken, wanneer er voldoende geschikte woningen voor hen beschikbaar zijn. Mensen gaan pas in een bepaalde plaats wonen, wanneer het ook aantrekkelijk is om je hier te vestigen. Een geschikte woning is hier dan ook een aspect van. Daarom is ervoor gekozen om de huidige woningmarkt van Scheemda in kaart te brengen en vervolgens de woonwensen en woonbehoeften van de doelgroep. Het doel van het onderzoek is erachter te komen in welke mate de huidige woningvoorraad van Scheemda aansluit op de wensen en behoeften van (jonge) gezinnen. Hieruit kan opgemerkt worden of vraag en aanbod op elkaar aansluiten en of de woningmarkt daadwerkelijk invloed heeft op het wegblijven van (jonge) gezinnen in Scheemda.
3.2 Centrale vraag en deelvragen De onderzoeksvraag, ook wel de hoofdvraag, voor dit onderzoek luidt als volgt: ‘In welke mate kunnen geschikte woningen en de directe woonomgeving daarvan bijdragen aan het toenemen van (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda?’ Deze onderzoeksvraag draagt bij aan het beantwoorden van de managementvraag van de opdrachtgever. Bij deze onderzoeksvraag zijn meerder deelvragen geformuleerd, die helpen bij het vinden van een antwoord op de onderzoeksvraag. De deelvragen bij deze onderzoeksvraag zijn:
Deelvraag 1: ‘Hoe ziet de woningmarkt van de plaats Scheemda er momenteel uit?’ Deze deelvraag maakt duidelijk hoe de verhouding van de woningen in Scheemda er momenteel uitziet. Dit is van belang om te weten hoe groot het aanbod aan woningen voor de doelgroep op dit moment is. Bij deze deelvraag worden de volgende onderzoeksvragen gesteld: - ‘Welk type woningen kent het dorp Scheemda?’ - ‘Hoe is de verhouding tussen de leeftijdscategorieën van de inwoners van Scheemda?’ - ‘Hoe is de verhouding van vraag en aanbod in het dorp Scheemda?’ - ‘Wie zijn de verschillende aanbieders van woningen in het dorp Scheemda?’ - ‘Wat is het concurrerend vermogen van Blauwe Stad tegenover Scheemda?’
Deelvraag 2: ‘Wat zijn de woonwensen en woonbehoeften van (jonge) gezinnen op de woningmarkt, als er gekeken wordt naar de woning zelf (micro-omgeving)?’ Bij deze deelvraag wordt er ingegaan op de micro omgeving en moet duidelijk worden naar welk type woning gezinnen op zoek zijn. Het is belangrijk om te weten of Scheemda dit type woningen aanbiedt en in welke mate. Hierbij wordt gekeken naar het antwoord op deelvraag 1. Door antwoord te hebben op deelvragen 1 en 2 wordt er gekeken in welke mate Scheemda al beschikt over ‘geschikte’ woningen voor de doelgroep. De onderzoeksvragen die bij deze deelvraag worden gesteld luiden als volgt: - ‘Wat verstaat de doelgroep onder een geschikte woning, als er gekeken wordt naar de woning zelf?’ - ‘Welk type woning voldoet aan de woonwensen en woonbehoeften van de doelgroep?’
Deelvraag 3: ‘Wat zijn de wensen en behoeften van (jonge) gezinnen, kijkend naar de directe omgeving van een woning (meso-omgeving)?’ Deze deelvraag maakt duidelijk wat de doelgroep belangrijk vindt in de directe woonomgeving, de meso-omgeving. Een (jong) gezin kan hierin hele andere wensen en behoeften hebben dan bijvoorbeeld een ouder echtpaar. Ook zegt de directe woonomgeving iets over een woning zelf en kan dit een belangrijke rol spelen bij de keuze voor een woning (deelvraag 2). Bij deze deelvraag worden de volgende onderzoeksvragen gesteld worden: - ‘Wat vind de doelgroep belangrijk in de directe woonomgeving wanneer zij kiezen voor een woning?’
8 - ‘In welke mate beschikken de huidige ‘geschikte’ woningen in het dorp Scheemda ook aan een ‘geschikte’ woonomgeving?
9 4. Theoretisch kader
4.1 Kernbegrippen definiëren De volgende kernbegrippen worden gedefinieerd:
Directe woonomgeving: Onder het begrip directe woonomgeving wordt verstaan: het gebied rondom de woning, de meso-omgeving. Vaak de wijk waarin de woning staat. In de context: in welke mate de directe woonomgeving geschikt is voor jonge kinderen en dus voldoet aan de wensen van de doelgroep in het onderzoek. Hierbij kan gedacht worden aan een woonerf, speeltuinen of een voetbalveldje (Leefbarometer, 2012).
Geschikte woning: Onder het begrip geschikte woning wordt verstaan: dit begrip zal per persoon anders beleefd worden. In dit onderzoek wordt met een geschikte woning bedoeld: een woning die voldoet aan de woonwensen en de woonbehoeften van de doelgroep. Dit kunnen verschillende typen woningen zijn (VHMmakelaars, z.j.).
(Jonge) gezinnen: Onder het begrip gezin wordt verstaan: een gehuwd of ongehuwd ouderpaar of een alleenstaande ouder met één of meer kinderen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is een gezin een huishouden waar een volwassene samenwoont met een kind of met meerdere kinderen. Er moet hier sprake zijn van een ouder-kind relatie. (Nederlands Jeugdinstituut, 2018).
In dit onderzoek wordt er onder het begrip (jonge) gezinnen verstaan: gezinnen met één of meerdere kinderen, die vallen binnen de leeftijdscategorie 4 tot en met 12 jaar. Er is voor deze leeftijdscategorie gekozen, omdat deze kinderen gebruik zullen maken van voorzieningen als de basisscholen of de sportverenigingen in Scheemda. Dit zijn voorbeelden van voorzieningen die bijdragen aan de leefbaarheid van het dorp (Kennis voor Krimp, 2017). De leeftijd van de volwassenen binnen het gezin spelen in dit onderzoek geen rol.
Woonbehoeften: Onder het begrip woonbehoeften wordt verstaan: wat mensen echt nodig hebben op het gebied van wonen (primair). Hierbij is te denken aan een stabiele woning (veiligheid), sanitaire voorzieningen en de betaalbaarheid van een woning. Kort gezegd, de basis van het wonen (Claessens, 2009). Deze basis is belangrijk voor iedereen, dus ook voor de doelgroep binnen het onderzoek.
Woonwensen: Onder het begrip woonwensen wordt verstaan: de wensen die mensen hebben wanneer zij kijken naar een woning. Ook de directe omgeving van de woning speelt hierbij een rol. Bij woonwensen wordt er gekeken naar de manier waarop iemand zelf graag zou willen wonen. Mensen zouden hun droomhuis kunnen omschrijven en zouden bijvoorbeeld een grote tuin met een zwembad, een grote badkamer en meerdere slaapkamers kunnen wensen (Claessens, 2009). De wensen van de doelgroep speelden een grote rol tijdens dit onderzoek en hielpen vraag en aanbod op de woningmarkt in Scheemda in kaart te brengen.
4.2 Modellen en theorieën Om meer informatie te winnen over de onderwerpen die van belang zijn geweest tijdens het onderzoek, is er op basis van literatuuronderzoek gebruik gemaakt van verschillende modellen en theorieën. Onderstaand zijn deze uitgelegd en in het hoofdstuk ‘Resultaten’ worden deze uitgebreid uitgewerkt.
4.2.1 DESTEP-analyse Het onderzoek vindt specifiek plaats voor het dorp Scheemda. Om de omgeving van het dorp Scheemda in kaart te brengen is er gebruik gemaakt van een DESTEP-analyse. Er is voor de DESTEP-analyse gekozen om verschillende factoren van het speelveld van het onderzoek in kaart te brengen (Tools Hero, z.j.). De volgende factoren worden onderscheiden bij deze analyse: • Demografisch: Door middel van demografische factoren wordt de bevolking van het dorp Scheemda in kaart gebracht. Voor dit onderzoek is het van belang om de verhouding van
10 de leeftijden van de inwoners in kaart te brengen. Op deze manier is te bepalen hoe groot de doelgroep momenteel is. • Economisch: Door middel van de economische factoren wordt de economie van het dorp in kaart gebracht. Er wordt hierbij ingegaan op de werkloosheid en het gemiddelde inkomen van de inwoners van het dorp Scheemda. In dit onderzoek is het gemiddelde inkomen van belang, omdat het inkomen een grote rol speelt bij het kopen of huren van een woning. Medewerkers van het OZG zullen over het algemeen hoger opgeleid zijn, een hoger salaris krijgen en dus een duurdere woning kunnen betalen. • Sociaal/ cultureel: Sociaal/ culturele factoren hebben invloed op de normen en waarden, religie en levensstijl van de inwoners van het dorp Scheemda. • Technologisch: Technologische factoren zullen bij dit onderzoek geen grote rol spelen. • Ecologisch: Bij de ecologische factoren wordt gedacht aan het aardbevingsprobleem. Dat Scheemda zich in een aardbevingsgebied bevindt, kan ervoor zorgen dat mensen ervoor kiezen om niet in Scheemda te gaan wonen. • Politiek/ juridisch: Bij deze factoren kan gedacht worden aan de NPG-gelden. Wat er met de NPG-gelden exact bedoeld wordt, zal duidelijk worden in paragraaf 6.1.1 van hoofdstuk 6. In deze paragraaf is de volledige DESTEP- analyse uitgewerkt en helpt de analyse antwoord te geven op deelvraag 1 (Marketingmodellen, 2017).
Figuur 4.1 DESTEP-analyse (Managementmodellensite, 2019).
4.2.2 SWOT-analyse Er is voor een SWOT-analyse gekozen om de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van Scheemda in kaart te brengen. Sterktes en zwaktes betreffen factoren van binnenuit. Scheemda kan invloed uitoefenen op deze factoren. Kansen en bedreigingen betreffen factoren van buitenaf en dus heeft Scheemda hier geen directe invloed op (Marketingmodellen, 2017).
Tijdens het onderzoek is de SWOT-analyse uitgevoerd, om te onderzoeken welke maatregelen Scheemda kan nemen om bepaalde situaties te veranderen en een antwoord te vinden op de centrale vraag en deelvragen (Marketingmodellen, 2017).
4.2.3 Push- en pullfactoren De theorie van de push- en pullfactoren kan vertaald worden als de theorie van afstoten en aantrekken. Het is van belang om de push- en pullfactoren in kaart te brengen, om erachter te komen welke factoren ervoor zorgen dat de doelgroep aangetrokken wordt tot het dorp Scheemda (pull) en welke factoren ervoor zullen zorgen dat de doelgroep afgestoten wordt van het dorp Scheemda, oftewel de redenen waarom (jonge) gezinnen niet in het dorp Scheemda willen wonen (push). Hierbij kan wederom gedacht worden aan de woningvoorraad van het dorp en de voorzieningen. Deze theorie is al eeuwenoud en helpt antwoord te vinden op de hoofdvraag en de deelvragen 1, 2 en 3. De theorie van de push- en pullfactoren is uitgewerkt in paragraaf 6.4.1 van hoofdstuk 6 (Pittie, 2011).
4.2.4 Piramide van Maslow In de Piramide van Maslow worden de behoeften van de mens schematisch weergegeven. De onderste laag van de piramide vervult de eerste basisbehoeften van de mens, ook wel de primaire basisbehoeften. Er wordt pas een stap naar boven gezet in de piramide als er volledig is voorzien in de huidige behoefte. Er worden vijf fasen weergegeven in de piramide:
11 - Primaire behoeften - Zelfrespect en waardering van anderen - Bestaanszekerheid - Zelfontplooiing - Sociale behoeften Tijdens het onderzoek heeft de Piramide van Maslow geholpen de woonwensen en woonbehoeften van (jonge) gezinnen in kaart te brengen. Ook hun directe omgeving speelde hierbij een rol (Bauwens, 2019). Dit model hielp tijdens het onderzoek met het beantwoorden van deelvraag 2.
Figuur 4.2 Piramide van Maslow (Bauwens, 2019).
4.3 Bestaande onderzoeken Er hebben al eerder onderzoeken plaatsgevonden in opdracht van de verschillende opdrachtgevers, zoals de Ondernemersvereniging, Dorpsbelangenvereniging en Gemeente Oldambt. De informatie uit deze onderzoeken kon gebruikt worden tijdens dit onderzoek.
4.3.1 Woningmarktonderzoek Oldambt In 2017 heeft de gemeente Oldambt een onderzoek laten uitvoeren door Companen. Companen geeft gemeenten advies als het gaat om de woningmarkt en de leefbaarheid. Er is een woningmarktonderzoek uitgevoerd in de regio Oost-Groningen. De huidige bevolkingssamenstelling is in kaart gebracht, de huidige samenstelling van de woningvoorraad en de woningbehoefte van speciale doelgroepen zijn onderzocht (Companen, 2017).
Het onderzoek geeft aan dat het aantal inwoners in de gemeente is afgenomen met ongeveer 1.375 personen, in de periode van 2006 tot en met 2016. Ook kent de gemeente Oldambt een negatief geboortesaldo. Er worden minder mensen geboren, dan dat er overlijden. In 2017 was er al sprake van vergrijzing. 29% van de inwoners van de gemeente Oldambt waren toen tussen de 55 en 74 jaar (Companen, 2017).
De woningvoorraad van de gemeente Oldambt bestond in 2017 uit ongeveer 18.400 woningen. Het grootste deel van de woningen was toen een koopwoning, namelijk 63%. Dit betekent dat het overige deel (27%) van de woningen een huurwoning was. Hiervan was het grootste deel (20%) van woningcorporatie Acantus (Companen, 2017).
Het woningmarktonderzoek geeft aan dat ouderen steeds vaker in een koopwoning wonen. Bij vorige generaties was hier minder sprake van. Het zorgstelsel veranderd en ouderen wonen steeds langer, zelfstandig in een koopwoning. Daarnaast zorgt de economische voorspoed ervoor dat meer mensen kiezen voor een koopwoning, ten opzichte van een huurwoning. Dit zorgt er weer voor dat koopwoningen schaars zijn in de gemeente Oldambt (Companen, 2017).
4.3.2 Dorpsvisie Scheemda De dorpsvisie van Scheemda is in 2018 opgesteld door een groep studenten van de opleiding Vastgoed en Makelaardij. Voor het uitschrijven van de dorpsvisie is er onderzoek gedaan naar verschillende factoren die bijdragen aan de leefbaarheid van het dorp: onderwijs, bedrijvigheid, wonen, cultuur, zorg en omgeving.
Uit dit onderzoek is gebleken dat de sociale cohesie in het dorp erg laag is. Het gevoel van ‘samen’ en ‘wij’ wordt hierdoor door veel mensen gemist in Scheemda. Daarnaast is er in grote mate sprake van achterstallig onderhoud als er wordt gekeken naar de groenvoorzieningen in het dorp. Er is een beperkt budget vanuit de gemeente Oldambt om de groenvoorzieningen te
12 onderhouden. Daarom geeft de gemeente aan dat de inwoners de voorzieningen zelf moeten bijhouden (Dorpsvisie, 2018).
Geïnterviewde inwoners zijn daarentegen wel te spreken over de verschillende voorzieningen binnen het dorp Scheemda. Hierbij is te denken aan basisscholen, sportverenigingen en supermarkten (Dorpsvisie, 2018).
Tot slot is er onderzoek gedaan naar starterswoningen en ouderenwoningen in Scheemda. Hieruit is naar voren gekomen dat er een tekort is aan starterswoningen op de markt, maar dat woningen voor ouderen voldoende aanwezig zijn (Dorpsvisie, 2018).
13 5. Onderzoeksverantwoording
5.1 Kwalitatief en kwantitatief onderzoek Er kan onderscheid gemaakt worden tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Bij kwantitatief onderzoek wordt er gekeken naar feiten en worden de resultaten in de meeste gevallen uitgedrukt in cijfers. Bij kwalitatief onderzoek is het onderzoek meer beschrijvend. Er wordt hier meer aandacht besteed aan ervaringen en verhalen. De resultaten worden bij kwalitatief onderzoek vaak uitgedrukt in woorden (Swaen, 2019). In bijlage 1 ‘Dataverzameling’ is een schematische samenvatting van deze paragraaf te vinden.
Tijdens het onderzoek is gebruik gemaakt van zowel kwalitatief als kwantitatief onderzoek. Bij deelvraag 1 - ‘Hoe ziet de woningmarkt van de plaats Scheemda er momenteel uit?’ is gebruik gemaakt van kwantitatief en kwalitatief onderzoek, omdat de eerste deelvraag de huidige situatie van de woningmarkt van Scheemda in kaart brengt. Het doel hiervan is om onder andere te weten te komen welk type woningen Scheemda te bieden heeft. En dus ook wat er eventueel nog mist. De huidige woningmarkt zal vertaald worden in cijfers en feiten die onderzocht zijn aan de hand van bronnenonderzoek, maar ook aan de hand van een vragenlijst ingevuld door een medewerker van woningcorporatie Acantus (Stuvia, 2019).
Bij deelvraag 2 - ‘Wat zijn de woonwensen en woonbehoeften van (jonge) gezinnen op de woningmarkt?’ is gebruik gemaakt van kwalitatief onderzoek. De woonwensen en woonbehoeften van mensen zijn persoonlijk en dus voor ieder persoon verschillend. Daarom is gezocht naar een antwoord op deze deelvraag door middel van meningen en ervaringen van de doelgroep (Stuvia, 2019).
Bij deelvraag 3 - ‘Wat zijn de wensen en behoeften van (jonge) gezinnen kijkend naar de directe omgeving van een woning?’ is ook gebruik gemaakt van kwalitatief onderzoek. Ook bij deze deelvraag is aan de hand van meningen en ervaringen van de doelgroep naar een antwoord gezocht.
5.2 Woningmarktonderzoek Scheemda Een woningmarktonderzoek brengt de woonwensen en woonbehoeften van verschillende doelgroepen in kaart (Quelsa, 2020). In paragraaf 4.3 is een korte samenvatting gegeven van het woningmarktonderzoek in de gemeente Oldambt. Hierbij zijn de wensen en behoeften van bepaalde doelgroepen in kaart gebracht, maar niet van de doelgroep die van belang is tijdens het onderzoek. Daarnaast is er tijdens het voorgaande woningmarktonderzoek gekeken naar de woningen in de gehele gemeente Oldambt, terwijl we nu alleen moeten kijken naar de woningen in Scheemda. Daarom is ervoor gekozen om dit alles tijdens het onderzoek alsnog in kaart te brengen. Dit is gedaan door middel van deskresearch en een online vragenlijst/ enquête. Bij deze online vragenlijst zijn niet alleen gesloten, maar ook open vragen gesteld om achter de meningen van de doelgroep te komen. Er is ingegaan op de micro-omgeving en de meso-omgeving. De antwoorden van de geënquêteerden zijn verwerkt in cirkel- en staafdiagrammen. Deze zijn door de onderzoeker geanalyseerd en de uitkomsten zijn, beschreven in conclusies, verwerkt in de resultaten van de deelvragen in hoofdstuk 6. Het in kaart brengen van de wensen en behoeften van de doelgroep, zou een kleine aanvulling kunnen zijn op het woningmarktonderzoek van Oldambt.
5.3 Gebruikte onderzoeksmethoden Om tot concrete antwoorden te komen op de centrale vraag en deelvragen is gebruik gemaakt van verschillende onderzoeksmethoden. Om genoeg informatie te verzamelen over Scheemda en de spelende factoren, is gebruik gemaakt van deskresearch. Er zijn enquêtes afgenomen bij de doelgroep en verschillende stakeholders zijn geïnterviewd.
5.3.1 Deskresearch Bij deskresearch, ook wel bronnenonderzoek, worden bestaande gegevens verzameld. Dit worden ook wel secundaire gegevens genoemd. Er zijn gegevens verzameld van reguliere websites, maar er is ook gekeken naar wetenschappelijke bronnen (Krul, 2017). Deze informatie
14 is met elkaar vergeleken en leidde tot concrete resultaten. Ook is er gekeken naar onderzoeken die eerder zijn uitgevoerd, om extra informatie te verzamelen en de informatie te vergelijken met het huidige onderzoek. (Poortinga, z.j.).
Alle drie de deelvragen zijn (deels) beantwoord met behulp van deskresearch. Deelvraag 1 is volledig beantwoord aan de hand van bronnenonderzoek. Om erachter te komen hoe de woningmarkt van Scheemda er momenteel uitziet is veel online research gedaan. Hierbij is bijvoorbeeld gezocht op de website Funda.nl en op de verschillende sites van de aanbieders van woningen in Scheemda. Ook is er informatie gehaald uit bestaande documenten zoals de Dorpsvisie en het woningmarktonderzoek van Oldambt. Niet alle informatie over de woningmarkt was te vinden op het internet. Daarom heeft er een interview plaatsgevonden met Henriette Hutteman van Acantus en met meneer van der Broek van de gemeente Oldambt. Zij zijn gespecialiseerd in het onderwerp wonen in Scheemda en konden daarom meer vertellen over de huidige woningmarkt van het dorp.
5.3.2 Interview Voordat de interviews van start zijn gegaan, zijn er interviewschema’s opgesteld, om goed voorbereid de interviews te beginnen. Deze interviewschema’s zijn verdeeld in verschillende (sub)topics, met daaronder de deelvragen (Verhoeven, 2018). Er bestaan verschillende soorten interviews, maar tijdens het onderzoek is er gebruik gemaakt van een semigestructureerd interview. Dit wil zeggen dat er vooraf een vragenlijst is opgesteld en structuur is aangebracht, maar dat er tijdens het interview afgeweken kon worden van de bestaande vragen. Hier is voor gekozen, zodat er tijdens het interview doorgevraagd kon worden bij onderwerpen die iets meer aandacht vereisten. Ook zijn er open vragen gesteld om zoveel mogelijk input van de geïnterviewde te krijgen. De vragen zijn onderverdeeld in topics en gericht op de functie van de geïnterviewde (Baarda, 2017).
Er is voornamelijk bij de eerste deelvraag gebruik gemaakt van de antwoorden van de interviews om de deskresearch aan te vullen. Het is van belang om te weten hoe stakeholders tegen het probleem binnen het onderzoek aankijken en dus is ervoor gekozen om drie verschillende stakeholders te interviewen. Zo is er een interview afgenomen met één van de leden van Dorpsbelangen, een medewerker van woningcorporatie Acantus en een medewerker van Gemeente Oldambt.
De interviews zijn opgenomen en daarna getranscribeerd. Transcriberen betekend dat de audio opname wordt omgezet naar tekst. De interviews waren alle drie voorzien van verschillende vragen, waardoor de vragen en antwoorden dus niet met elkaar vergeleken konden worden. Vanaf bijlage 3 zijn de interviews en interviewschema’s te lezen. In de interviewschema’s worden ook de verschillende topics weergeven.
5.3.3 Surveyonderzoek Een surveyonderzoek is ook wel een enquête- of vragenlijstonderzoek. Dit onderzoeksinstrument wordt gebruikt om gegevens te verzamelen van meningen en kennis bij een grote groep mensen. Vaak is het niet mogelijk om alle mensen uit de doelgroep te benaderen, maar dit kan afhankelijk zijn van de grote van de doelgroep (Verhoeven, 2018).
Er zijn verschillende manieren om enquêtes af te nemen. Dit kan schriftelijk gedaan worden, via de telefoon of digitaal. In dit onderzoek is ervoor gekozen om de vragenlijst online af te nemen, om zo een zo groot mogelijk respons te behalen (Verhoeven 2018). Over het algemeen heeft de doelgroep het druk en zijn ze erg mobiel, waardoor ze online het beste te bereiken zijn. Face-to- face contact was immers niet mogelijk gedurende het onderzoek door de maatregelen van het Coronavirus. Deze maatregelen hebben ook invloed gehad op de respons van de enquête. Dit wordt besproken in hoofdstuk 9 ‘Discussie’.
De enquête is afgenomen bij mensen uit de doelgroep uit Scheemda zelf of uit de omgeving van Scheemda. Met de omgeving van Scheemda worden alle omliggende dorpen van Scheemda bedoeld, in Oost-Groningen. Hiervoor zijn verder geen exacte dorpen vastgesteld, omdat het niet uitmaakt waar mensen vandaan komen, wanneer zij kiezen voor het dorp Scheemda.
15 Aan de hand van de enquête zijn deelvraag 2 en 3 beantwoord en zijn de woonwensen en woonbehoeften van de doelgroep in kaart gebracht. Het gaat hierbij om meningen en ervaringen van deze groep. In paragraaf 5.2 van dit hoofdstuk is genoemd hoe antwoorden op de enquête verwerkt zijn en dat deze enquête valt onder het woningmarktonderzoek.
5.4 Betrouwbaarheid en validiteit Betrouwbaarheid is een zeer belangrijk begrip tijdens een onderzoek. De betrouwbaarheid van het onderzoek geeft aan in welke mate het onderzoek vrij is van fouten. Om de betrouwbaarheid van het onderzoek te verhogen is het van belang dat de steekproef van ruime omvang is. Hoe groter de respons, hoe sneller men uitspraken kan doen (Verhoeven, 2018).
Validiteit wordt ook wel de geldigheid van het onderzoek genoemd. Er wordt gekeken naar de echtheid van het onderzoek. De geldigheid van het meetinstrument speelt hierbij een belangrijke rol (Verhoeven, 2018).
Om betrouwbaarheid en validiteit te kunnen waarborgen tijdens dit onderzoek zijn de enquête - en interviewvragen eerst nagekeken door de interne coach. De interne coach Roya Shokoohi heeft veel ervaring met het doen van onderzoeken en kon dan ook goede feedback geven. Vragen die op een moeilijke manier gesteld werden konden zo vereenvoudigd worden. Ook hebben de overige studenten naar de enquête – en interviewvragen gekeken en feedback gegeven. De enquête is ter oefening ingevuld door deze overige studenten en zij ondervonden hier geen problemen.
De grootte van de steekproef geeft aan hoe betrouwbaar de resultaten van het onderzoek zijn (SurveyMonkey, 2020). Voor dit onderzoek kan er niet specifiek gegeven worden hoeveel respondenten er nodig zijn om het onderzoek betrouwbaar te maken. Dit komt doordat het onderzoeksveld breed is. De doelgroep is specifiek, mensen met kinderen van 4 tot en met 12 jaar oud, maar er kan niet gezegd worden hoeveel mensen er in Scheemda (en omgeving) wonen die tot deze doelgroep behoren. Dit in verband met de privacywet. De gemeente Oldambt kon bijvoorbeeld geen adressen vrijgeven van mensen die tot de doelgroep behoren, dit is privéinformatie.
16 6. Onderzoeksresultaten per deelvraag
In dit hoofdstuk worden per deelvraag de resultaten weergegeven met behulp van de verschillenden onderzoeksmethodes. De deelvragen geven samen een antwoord op de centrale vraag. Op basis van de resultaten is in hoofdstuk 7 een conclusie gegeven.
6.1 Beantwoording deelvraag 1 Er kan antwoord gegeven worden op deelvraag 1 ‘Hoe ziet de woningmarkt van de plaats Scheemda er momenteel uit?’ aan de hand van bronnenonderzoek en deels aan de hand van interviews met medewerkers van de drie stakeholders Gemeente Oldambt, woningcorporatie Acantus en Dorpsbelangen. Daarnaast kan de online vragenlijst antwoord geven op de onderzoeksvraag die gaat over vraag en aanbod.
6.1.1 DESTEP-analyse uitgewerkt Het onderzoek vindt specifiek plaats voor het dorp Scheemda. Om allereerst het dorp Scheemda in kaart te brengen is er gebruik gemaakt van een DESTEP-analyse.
Demografisch: Het dorp Scheemda is gelegen in de provincie Groningen en valt onder de gemeente Oldambt. Het dorp telt ongeveer 5000 inwoners (Dorpsbelangen Scheemda, 2011). Scheemda ligt in een krimpgebied, maar krimpt als één van de weinige dorpen niet. Ten opzichte van 2013 is het inwoneraantal met 12 personen gestegen tot 2019. De grootste groep inwoners heeft een leeftijd van 45 tot 65 jaar. In 2019 waren dit 1.580 inwoners. Hierna volgt de groep met een leeftijd van 65 jaar of ouder. Dit waren in 2019 1.303 inwoners. De groep inwoners met een leeftijd van 25 tot 45 jaar telde in 2019 919 inwoners, de groep van 0 tot 15 jaar telde 670 inwoners en de kleinste groep inwoners was de groep met een leeftijd van 15 tot 25 jaar (AlleCijfers, 2019).
Figuur 6.1 Inwoners Scheemda ingedeeld naar leeftijd (AlleCijfers, 2019).
Uit deze cijfers is op te merken dat er sprake is van vergrijzing in Scheemda. Ook de cijfers uit de Dorpsvisie van Scheemda laten zien dat het grootste deel van de inwoners in 2017 boven de 50 jaar waren. In bijlage 2 is duidelijk een stijgende lijn te zien die het aantal inwoners aangeeft vanaf 70 jaar, wat ook weer duit op vergrijzing van het dorp (Dorpsvisie, 2019). Hoeveel mensen in Scheemda woonachtig zijn met kinderen van 4 tot en met 12 jaar oud, zoals de doelgroep aangeeft, is niet bekend. Ook kan er geen leeftijd aan deze inwoners verbonden worden, omdat dit heel erg verschilt. Zo kan iemand van bijvoorbeeld 22 jaar een kind van 4 hebben, maar iemand van bijvoorbeeld 44 jaar kan ook een kind van 4 hebben. Er kan dus niet gezegd worden hoe groot de doelgroep momenteel is. Wel is het duidelijk dat er sprake is van vergrijzing in Scheemda en dat de doelgroep dus in de minderheid is in het dorp (AlleCijfers, 2019).
In figuur 6.2 wordt de provincie Groningen weergeven. Op de kaart is het aantal 65-plussers te zien in percentages per gemeente. In 2015 lag dit in de gemeente Oldambt (Scheemda) tussen de 15 en 20%. Ouderen blijven steeds langer thuis wonen, doordat verzorgingstehuizen sneller vol zitten (Sociaal Planbureau Groningen, 2016).
Figuur 6.2 Provincie Groningen: 65-plussers in 2015 (Sociaal Planbureau Groningen, 2016).
17
Economisch: Wanneer iemand op zoek gaat naar een nieuwe woning, speelt het inkomen van die persoon een grote rol. Bij een koophuis wordt op basis van het inkomen van de woningzoekende de maximale hypotheek berekend. Vaak wordt ook op basis van deze maximale hypotheek gezocht naar een woning (Viisi, 2020). Kijkend naar het inkomen van de inwoners van Scheemda, lag het gemiddelde inkomen in 2017 op 22.046 euro per inwoner. Als we dit gemiddelde inkomen vergelijken met een aantal omliggende dorpen, zien we dat het inkomen in Scheemda relatief hoog ligt. Zo is het gemiddelde inkomen in Winschoten 20.542 euro en het inkomen in Beerta 20.000 euro. Het gemiddelde inkomen van de gemeente Oldambt lag in 2017 op 21.800 euro.
In 2019 leefden 460 inwoners van Scheemda van een uitkering (Bijstand, AO of WW-uitkering). 1.220 personen leefden van een AOW-uitkering. Door de vergrijzing van het dorp zal dit getal naar verwachting nog hoger komen te liggen de komende jaren (AlleCijfers, 2019).
Sociaal/ cultureel: Uit de Dorpsvisie is op te merken dat de sociale cohesie in Scheemda erg laag is. Uit onderzoek, waaruit de Dorpsvisie is opgebouwd, is gebleken dat Scheemda een forensendorp is geworden en dat maar weinig inwoners originele Scheemdenaren zijn. Verder geeft dit onderzoek aan dat inwoners van mening zijn dat een bibliotheek mist, dat er genoeg sportvoorzieningen zijn, maar dat er in het weekend te weinig te doen is. Zo worden er weinig tot geen evenementen georganiseerd in het dorp (Dorpsvisie, 2019).
Technologisch: Technologische ontwikkelingen spelen geen grote rol in dorp Scheemda. Kijkend naar het onderwerp ‘de woningvoorraad’ kan er wel iets over technologie gezegd worden. Nieuwe woningen worden tegenwoordig veel al op het internet online aangeboden. Denk hierbij aan websites van makelaars, websites van woningcorporaties of Funda.nl. Ook de woningvoorraad van Scheemda wordt online aangeboden (Funda, 2020).
Ecologisch: Het dorp Scheemda ligt in het aardbevingsgebied in de provincie Groningen. Dit is te zien op de kaart in figuur 6.3. Veel inwoners hebben de afgelopen jaren te maken gekregen met aardbevingsschade aan hun woningen (De Monitor, 2019). Door de aardbevingsschade aan woningen, kan de waarde van deze woningen enorm dalen. Dit kan een hele belangrijke reden zijn, waarom mensen ervoor kiezen om geen woning te kopen in het aardbevingsgebied. Bepaalde dorpen kunnen compensatie aanvragen bij de NAM, maar het dorp Scheemda valt hier niet onder (NAM, 2017).
Figuur 6.3 Aardbevingsgebied Groningen (Nationaal Coördinator Groningen, 2017).
Politiek/ juridisch: Gemeente Oldambt neemt een aantal maatregelen om de dorpen in het aardbevingsgebied tegemoet te komen. Wanneer men een nieuwbouwwoning aardbevingsbestendig wil bouwen, kan de nieuwbouwregeling toegepast worden. Via deze regeling kan technische en financiële ondersteuning aangevraagd worden (Gemeente Oldambt, 2020).
Ook is er bijvoorbeeld een subsidieregeling voor woningeigenaren die hun woning energiezuinig willen maken, maar erkende aardbevingsschade hebben. Dit is de waardevermeerderingsregeling (Gemeente Oldambt, 2020).
Gemeente Oldambt heeft geld te besteden uit het Nationaal Programma Groningen (NPG- gelden). Dit betekent dat de gemeente 22 miljoen euro kan besteden om de welvaart van Oldambt te verbeteren. Voordat dit geld besteed wordt, moet er een lokaal plan opgesteld
18 worden. Inwoners mogen meedenken bij het vormen van dit plan en het plan moet toekomstbestendig zijn, de leefbaarheid verbeteren en de sociaaleconomische positie van de inwoners verbeteren (Gemeente Oldambt, 2020). Er zijn vier ambities geformuleerd binnen het Nationaal Programma Groningen die helpen de doelen van dit programma te bereiken: Natuur en Klimaat, Economie, Werken en Leren en Leefbaarheid (Nationaal Programma Groningen, 2019).
6.1.2 Woningvoorraad Scheemda In 2019 telde het dorp Scheemda 2.360 woningen. Van deze woningen was het grootste deel een koopwoning, 62%. 33% van de woningen was in beheer van een woningcorporatie en 5% van de woningen in het dorp werden verhuurd door particulieren (Companen, 2017). In 2019 was maar liefst 98% van de woningen bewoond. Dit betekent dat een kleine 2% van alle woningen in Scheemda leeg stonden. Opmerkelijk is dat een groot deel van alle woningen voor het jaar 2000 gebouwd is. Dit is maar liefst 91% van de woningen en dus is er een klein percentage nieuwbouw in het dorp. In omliggende dorpen als Beerta, Winschoten of Heiligerlee ligt dit percentage ongeveer gelijk. Ook het percentage ‘jongeren’ is hier hetzelfde en deze dorpen hebben ook te maken met vergrijzing. Er kan dus niet gezegd worden of een hoog percentage nieuwbouw, invloed heeft op het aantrekken van jongeren in de krimpregio (AlleCijfers, 2019).
Figuur 6.4 Kenmerken woningvoorraad Scheemda (AlleCijfers, 2019).
De gemiddelde WOZ-waarde van de woningen in de plaats Scheemda was in 2019 157.198 euro. Dit is relatief hoog als we deze WOZ-waarde vergelijken met omliggende plaatsen. Winschoten bijvoorbeeld, had in 2019 een WOZ-waarde van 139.680 euro. Heiligerlee had een WOZ-waarde van 151.430 euro. Beerta had een gemiddelde WOZ-waarde van 125.158 euro. Ook is gekeken naar de gemiddelde WOZ-waarde van de gemeente Oldambt. Deze kwam in 2019 uit op 145.000 euro. De gemiddelde WOZ-waarde van de woningen in Scheemda lag hier dus ver boven en dit betekent dat de woningen in Scheemda voor een hogere prijs verkocht zullen worden, dan de woningen in omliggende dorpen (AlleCijfers, 2019).
Woningcorporatie Acantus, Groninger Huis en Woonzorg Nederland zijn de woningcorporaties die actief zijn in Scheemda. Mevrouw Hutteman, werkzaam bij Acantus en wijkconsulent van de regio Oldambt, heeft haar antwoorden in het interviewschema ingevuld en per e-mail verstuurd. Deze zijn te vinden in bijlage 3 - Interviewschema en interview Acantus.
Volgens mevrouw Hutteman heeft Acantus ongeveer 550 woningen in Scheemda in bezit. 45 woningen hiervan zijn gelabeld als 55+ woningen en 47 woningen zijn gelabeld als starterswoningen, voor starters van 18 tot en met 23 jaar. De overige 448 woningen zijn voor mensen van alle leeftijden beschikbaar. Van deze 448 woningen zijn ongeveer 100 woningen voorzien van 2 slaapkamers en de overige woningen beschikken over 3 slaapkamers. Deze woningen zijn dus geschikt voor een gezin. Momenteel worden alle gezinswoningen verhuurd.
6.1.3 Onderzoeksmethode: Enquête Om meningen en ervaringen van de doelgroep te achterhalen is ervoor gekozen om een enquête (vragenlijst) op te stellen. De vragenlijst kon ingevuld worden door (jonge) gezinnen met kinderen van 4 tot en met 12 jaar oud, uit Scheemda zelf of uit de omgeving van Scheemda. Wat er wordt bedoeld met de omgeving van Scheemda is nader uitgelegd in paragraaf 5.3.3 van hoofdstuk 5. In figuur 6.5 is de omgeving van Scheemda te zien, met de omliggende dorpen.
19 Mensen uit Scheemda zijn ondervraagt om te weten te komen wat hun mening over Scheemda momenteel is. Ook zijn mensen uit de doelgroep ondervraagt die (nog) niet in Scheemda wonen, omdat het voor dit onderzoek van belang is om te weten te komen of de doelgroep inderdaad naar Scheemda zou willen verhuizen, wat hen dan precies trekt en wat hen op dit moment, eventueel, nog tegenhoudt. De antwoorden uit de enquête zijn bij alle deelvragen aan bod gekomen.
Figuur 6.5 Omliggende dorpen van Scheemda (GoogleMaps, 2020).
I.v.m. de maatregelen omtrent het Coronavirus is gekozen om de enquête online af te nemen. Op deze manier kon face-to-face contact vermeden worden. De online enquête is op een zelfontworpen website geplaatst om de doelgroep te bereiken. Deze website met de link: www.leefbaarheidscheemda.jouwweb.nl werd gedeeld met twee andere studenten van de opdracht ‘Scheemda in de lift’. Omdat contact zeer lastig was tijdens het onderzoek is de website, met daarop de enquête, zo veel mogelijk gepromoot. Allereerst is er een advertentie geplaats in de maandkrant ‘De Oldambster’. Ook is er een bericht geplaatst op de site van Gemeente Oldambt, op de persoonlijke Facebookpagina’s van de onderzoekers, op de Facebookpagina van familiebedrijf Bosker Meubelen en op de Facebookpagina van ‘Scheemda Helpt.’ Er is een Whatsapp-bericht opgesteld en rondgestuurd onder inwoners van Scheemda en mensen uit de omgeving zijn benaderd met de vraag of ze de enquête wilden invullen. Als laatste hulpmiddel is een poster gemaakt die is opgehangen in de meubelzaak Bosker Meubelen in Siddeburen, om mensen uit de omgeving te benaderen. Zie bijlage 8 voor een aantal promotieberichten.
Figuur 6.6 Banner promotiewebsite met eigen afbeeldingen (zelfontwerp, 2020).
Er is zoveel mogelijk reclame gemaakt voor de online enquête en toch zijn er maar 66 antwoorden binnengekomen. Er was van tevoren niet uitgerekend hoeveel respons er behaald moest worden voor een betrouwbaar onderzoek, omdat niet alleen inwoners van Scheemda konden reageren, maar ook van buitenaf. Hierdoor was niet goed te zeggen hoe groot de doelgroep precies is. Bijlage 6 geeft de enquête weer. De antwoorden van de enquête zijn in de komende paragrafen van dit hoofdstuk verwerkt tot conclusies.
6.1.4 Vraag en aanbod Door het aanbod aan woningen in Scheemda te vergelijken met de vraag van de doelgroep, kan er gekeken worden of Scheemda te bieden heeft wat de doelgroep zoekt in een woning. Daarom is vraag en aanbod in kaart gebracht.
Aanbod: Uit gesprekken met Albert Oosterhoff, voorzitter van Dorpsbelangen, is vernomen dat Dorpsbelangen denkt dat er wel jonge gezinnen in het dorp Scheemda willen wonen, maar dat hier geen geschikte woningen beschikbaar voor zijn. Daarom is het van belang om te weten wat het huidige woningaanbod is. Op het platform Funda.nl is te zien dat er momenteel 12 woningen in de verkoop staan en vier kavels. Eén van deze kavels heeft geen bouwbestemming en de
20 overige drie zijn in bezit van woningcorporatie Acantus. De verkoopprijzen van de aangeboden woningen variëren van 124.000 euro tot 590.000 euro. Van deze 12 woningen zijn er 8 met 3 of meer slaapkamers. Opvallend is dat de woningen die te koop worden aangeboden en gebouwd zijn na 2000, een stuk hoger uitvallen qua verkoopprijs, dan de overige woningen (Funda, 2020).
Op het platform van Groninger Huis worden momenteel geen huurwoningen aangeboden in Scheemda. Op het platform van Acantus wordt momenteel maar 1 woning aangeboden in het dorp Scheemda. Volgens Henriette Hutteman hebben woningzoekenden gemiddeld na 6 tot 9 maanden een woning gevonden (Groninger Huis, 2020).
Vraag: De online vragenlijst/ enquête heeft 66 antwoorden opgeleverd. Hiervan kwamen 55 respondenten uit Scheemda zelf. Deze mensen wonen dus al in Scheemda en konden geen antwoord geven op de vraag ‘Zou je in Scheemda willen wonen?’ Van alle 66 respondenten hebben 57 personen het cijfer 7 gegeven of hoger op de vraag of zij tevreden zijn met hun huidige woonsituatie. Mensen die al in Scheemda wonen, konden wel de vraag beantwoorden wat ervoor kan zorgen dat zij hier zullen blijven wonen. Deze antwoorden zijn verwerkt in de SWOT-analyse en de push- en pullfactoren.
Er kan dus gezegd worden dat meer dan de helft van de geënquêteerden tevreden zijn met hun huidige woonsituatie. Omdat de enquête niet door iedereen naar juistheid1 is ingevuld en maar 66 resultaten heeft opgeleverd, is het moeilijk om te zeggen of er veel vraag is naar woningen en hoe groot deze vraag precies is. Wel zijn er een aantal respondenten die dit specifiek hebben aangegeven. Zo zegt iemand binnen Scheemda wel iets vrijer te willen wonen en iemand geeft aan al een tijdje opzoek te zijn naar een koopwoning in Scheemda. Ook zegt iemand graag van een huurwoning naar een koopwoning te willen gaan. Roelof Blanken gaf tijdens het telefonische interview ook aan dat inwoners van Scheemda wel zouden willen verhuizen binnen het dorp, maar dat dit bijna niet mogelijk is. Ook deze vraag kan meegerekend worden als er gekeken wordt naar vraag en aanbod.
6.1.5 Concurrerend vermogen Blauwestad Blauwestad is een woongebied gelegen in de gemeente Oldambt en bestaat uit verschillende eilanden gelegen aan het Oldambtmeer. Eind 2005 zijn de eerste kavels de Blauwestad in de verkoop gegaan. Lang niet alle kavels zijn verkocht en daarom kan er ook nu nog gebouwd worden in Blauwestad. Blauwestad is voorzien van relatief grote kavels waar royale prefab woningen op gebouwd kunnen worden. Al deze woningen zijn aan te passen naar de wens van de bewoner. De prijzen van de kavels verschillen van rond de 102.000 euro tot 416.000 euro (Blauwestad, 2020).
Naast de kavels is er ruimte voor recreatie in Blauwestad. Zo zijn er stranden aan het Oldambtmeer aangelegd, wandel- en fietspaden, is er ruimte voor watersportfaciliteiten, is er een restaurant en zijn er kleine pop-up shops, waar ondernemers de ruimte krijgen zichzelf te laten zien. De paarse kleur op de kaart in figuur 6.7 geeft aan welke kavels nog beschikbaar zijn (Blauwestad, 2020).
Figuur 6.7 Interactieve kavelkaar Blauwe Stad (Blauwe Stad, 2020).
1 De enquête is niet naar juistheid ingevuld. Er is sprake van datavervuiling. Niet alle vragen uit de enquête moesten door iedereen beantwoord worden, dit is echter wel gebeurd. Zie hoofdstuk ‘Discussie’ voor verdere toelichting hierop.
21 Aan meneer van der Broek, werkzaam als beleidsadviseur wonen bij Gemeente Oldambt, is tijdens een telefonisch interview gevraagd of Blauwestad een concurrent van Scheemda kan zijn. In Blauwestad zijn immers wel kavels vrij en in Scheemda weinig tot geen. Meneer van der Broek gaf aan dat er absoluut geen sprake is van een concurrentiestrijd tussen Blauwestad en Scheemda. Dit komt vooral doordat er in Blauwestad boven een hoge prijsklasse wordt gebouwd, op relatief grote kavels. Op Funda.nl is te zien dat de prijs van vrijstaande koopwoningen hier verschillen van 400.000 tot 800.000 euro. Dit is in Scheemda heel anders (Funda, 2020). ‘Wonen in Blauwestad is eigenlijk ook niet te vergelijken met Scheemda’ verteld meneer van der Broek. In paragraaf 6.2.2 is te zien dat de doelgroep opzoek is naar woning ver onder deze vraagprijs. Blauwestad zal dus een andere doelgroep, met andere wensen, hebben dan Scheemda.
Anders dan in Scheemda, zijn er in Blauwestad weinig tot geen voorzieningen. In Scheemda zijn natuurlijk wel voorzieningen. Deze worden besproken in paragraaf 6.4.3 van dit hoofdstuk (paragraaf 6.1.4). Mensen kiezen voor Blauwestad vanwege de plek. De kavels zijn groot, er is veel natuur en veel rust. Volgens meneer van der Broek is er pas sprake van concurrentie als Scheemda en Blauwestad onderling vergelijkbaar zouden zijn. Hier is nu geen sprake van. In bijlage 4 is het interview met meneer van der Broek te lezen.
Ook aan meneer Blanken, 4 jaar lid van Dorpsbelangenvereniging Scheemda, is in een telefonisch interview gevraagd of Blauwestad gezien wordt als concurrent van Scheemda. Meneer Blanken woont zelf in Scheemda en was het met het antwoord van meneer van der Broek eens. Ook hij was van mening dat Scheemda en Blauwestad niet te vergelijken zijn. ‘Mensen die hier willen wonen, die willen ook echt hier wonen’ begon Blanken zijn antwoord. Voor hem is de Blauwestad een absolute no-go. In Blauwestad zijn geen voorzieningen. Wanneer je boodschappen wilt doen ben je eerst een kwartier met de auto onderweg om bij de dichtstbijzijnde supermarkt te komen. Volgens meneer Blanken is Blauwestad voor meer mensen uit zijn doelgroep een no-go. Hij spreekt veel mensen uit de doelgroep, doordat hij zeer betrokken is bij de scholen in Scheemda, en hoort hier dan ook veel hetzelfde geluid. Wel zouden mensen volgens hem nog wel eens door willen stromen naar een nieuw huis, maar in Scheemda zijn de mogelijkheden hier niet voor. In bijlage 5 is het interview met meneer Blanken te lezen.
6.2 Beantwoording deelvraag 2 Er kan antwoord gegeven worden op deelvraag 2 ‘Wat zijn de woonwensen en woonbehoeften van (jonge) gezinnen op de woningmarkt?’ aan de hand van bronnenonderzoek en een enquête, ook wel online vragenlijst.
6.2.1 Informatie over de doelgroep Dorpsbelangen is van mening dat er te weinig (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda wonen. Albert Oosterhoff gaf dit aan tijdens de kennismakingsgesprekken en ook Roelof Blanken, vier jaar lid van Dorpsbelangenvereniging Scheemda, kon dit beamen tijdens het telefonische interview dat heeft plaatsgevonden.
Paragraaf 4.1 van hoofdstuk 4 geeft weer wie er worden verstaan onder de doelgroep (jonge) gezinnen. In dit onderzoek worden hiermee ouders bedoeld, met kinderen van 4 tot en met 12 jaar oud. Deze doelgroep is de toekomst en zou de vergijzing van het dorp tegen kunnen gaan. Een groot percentage kinderen/ jongeren zou er bijvoorbeeld voor kunnen zorgen dat de basisscholen in Scheemda nog jaren open kunnen blijven, doordat de klassen gevuld zullen zijn. Ook zijn jongeren over het algemeen vaak lid van een sportvereniging. Op de sportvereniging ontmoeten ze elkaar en kunnen jongeren, en volwassenen, hun hobby’s uitoefenen. Dit kan onder andere ook bijdragen aan de leefbaarheid van een dorp (Deamen, 2013).
Persoonlijke informatie Van de 66 respondenten van de online enquête is 39,4% 45 jaar of ouder. 34,8% van de respondenten is tussen de 36 en 44 jaar. 24,2% is tussen de 24 en 35 jaar oud. De overige 1,5% is tussen de 18 en 23 jaar oud. Van de respondenten is meer dan de helft vrouw, namelijk 40 personen. De overige 26 respondenten is man.
22 Opleiding en werk Niemand van de respondenten is enkel naar de lagere school geweest. Iedereen heeft een vervolgopleiding genoten. 5 respondenten hebben een vmbo/ mavo-opleiding gevolgd. 2 respondenten hebben een havo/ vwo-opleiding gevolgd. De grootste groep van de respondenten, namelijk 31 personen, hebben een mbo-opleiding gevolgd en 27 personen een hbo-opleiding. 1 persoon is zeer hoogopgeleid. Het grootste deel van de respondenten werkt fulltime, namelijk 36 personen. Opvallend is dat 9 personen hebben aangegeven werkloos te zijn. 2 personen hiervan zijn werkloos, maar wel opzoek naar een baan.
Figuur 6.8 Wat is uw werksituatie? (eigen bewerking, 2020).
50% van de respondenten heeft aangegeven 1 kind met een leeftijd van 4 tot en met 12 jaar te hebben. 36,4% van de respondenten hebben 2 kinderen van deze leeftijd. De overige respondenten hebben meer kinderen met een leeftijd van 4 tot en met 12 jaar oud.
Figuur 6.9 Hoeveel kinderen zijn er binnen het gezin? (eigen bewerking, 2020).
6.2.2 Woonwensen en woonbehoeften doelgroep In paragraaf 4.1 van hoofdstuk 4 worden definities gegeven van de begrippen woonwensen, woonbehoeften en geschikte woning. Door middel van de enquête is onderzoek gedaan naar de woonwensen en woonbehoeften van de doelgroep (jonge) gezinnen. 46 respondenten kiezen voor een vrijstaande woning. Hierna volgen de woonboerderij en de twee-onder-een-kapwoning. Een rijtjeswoning en een appartement staan onderaan.
Vervolgens is de doelgroep gevraagd in welke prijscategorie zij zouden willen kopen, dan wel huren. 62 personen kiezen voor een koopwoning, maar wanneer er gekeken wordt naar antwoorden van de keuze voor een huurwoning, kiezen 21 respondenten voor een huurwoning. Er zijn dus 83 antwoorden op deze vraag, bij een respons van 66 antwoorden. Ook hier is wederom sprake van datavervuiling. Respondenten moesten kiezen tussen kopen of huren en hier een prijscategorie bij aanvinken. Naar verwachting hebben een aantal mensen bij de optie kopen een prijscategorie aangevinkt en bij de optie huren. Deze mensen hebben dus dubbel antwoord gegeven waardoor de respons op deze vraag hoger uitvalt dan het werkelijke aantal respondenten. Meer over datavervuiling in de discussie in hoofdstuk 9.
Bij deze vraag kiest de meerderheid voor een koopwoning met een prijs tussen de 200.000 en 250.000 euro. Opmerkelijk is dat 12 personen zouden kiezen voor een koopwoning boven de 300.000 euro. Dit zou verband kunnen hebben met het opleidingsniveau van de respondenten, aangezien dit gemiddeld vrij hoog lag. Bij een huurwoning ligt de voorkeur bij een woning met een huurprijs van 500 tot 750 euro.
De doelgroep is de vraag gesteld waar een geschikte woning volgens hen aan moet voldoen. Hierbij mochten meerdere antwoorden gegeven worden. De respondenten wensen over het algemeen een grote tuin en minstens 3 slaapkamers. Verder is de locatie van de woning erg belangrijk en ook voorzieningen zoals een supermarkt of sportvoorzieningen moeten in de buurt
23 zijn. Figuur 6.10 geeft de verschillende antwoorden van de respondenten weer.
Figuur 6.10 Waar moet een geschikte woning volgens u aan voldoen? (eigen bewerking, 2020).
Hieruit kan geconcludeerd worden dat een geschikte woning er voor iedereen anders uit ziet, maar dat er bij de respondenten wel een aantal dezelfde eisen uitspringen. Een geschikte woning is immers een woning die voldoet aan de woonwensen en woonbehoeften van de doelgroep (VHMmakelaars, z.j.).
Ook is gevraagd op welk termijn de doelgroep zou willen verhuizen, mochten ze hier plannen voor hebben. De helft van de respondenten zou pas na 5 jaar willen verhuizen, terwijl 24% graag al binnen 2 jaar zou willen verhuizen. 6% wil direct verhuizen en 20% binnen 5 jaar. Hieruit kunnen we opmerken dat de helft van de respondenten binnen 5 jaar zou willen verhuizen. Het gaat hierbij om 25 personen. Als deze personen daadwerkelijk binnen een half jaar willen verhuizen en de woningvoorraad beperkt blijft, betekent dit dat er iets moet veranderen in Scheemda, omdat er te weinig woningen worden aangeboden.
Figuur 6.11 Op welk termijn zou u het liefst willen verhuizen? (eigen bewerking, 2020).
6.2.3 Piramide van Maslow uitgewerkt Paragraaf 4.2.4 omschrijft de theorie van Maslow (Bauwens, 2019). Er worden vijf fasen weergegeven in de piramide. Aan deze vijf fasen wordt een invulling gegeven door de onderzoeker. De lagen van de piramide kunnen ingevuld worden door de woonwensen en behoeften van de doelgroep. Onderaan de behoeften en bovenaan de wensen.
Primaire behoeften: Kijkend naar de primaire behoeften kijken we naar de basis van het wonen. Hieronder vallen een veilig huis, met een dak boven het hoofd. Ook gas, water en licht zijn belangrijk in de basis. Over het algemeen is dit vanzelfsprekend voor de meeste mensen, maar dit is niet voor iedereen het geval (Van Gorkum, 2020). Omdat de basisbehoeften van het wonen voor veel mensen vanzelfsprekend zijn, is dit niet direct opgenomen in de enquête.
Bestaanszekerheid: Een woning moet passen bij je inkomen. Op basis van het inkomen wordt de maximale hypotheek berekend of kan men zien wat er maximaal gehuurd kan worden. Wanneer de kosten van de woning niet bij het persoon passen kan dit problemen opleveren (Huurwoningen, 2020).
Sociale behoeften: Hierbij is te denken aan een fijne buurt om in te wonen. Goede sportvoorzieningen of leuke buren.
24
Zelfrespect en waardering van anderen: ‘Een goede buur, is beter dan een verre vriend’, luidt het spreekwoord.
Zelfontplooiing: Je prettig en vooral veilig voelen in je eigen huis is belangrijk. Kijkend naar iemand z’n wensen, spreken we niet meer over de basisbehoeften. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om iemand z’n dromen. Een groot zwembad in de tuin of een sauna. Deze wensen kunnen pas verwezenlijkt worden, wanneer er wordt voorzien in de andere factoren (Claessens, 2009).
6.3 Beantwoording deelvraag 3 Er kan antwoord gegeven worden op deelvraag 3 ‘Wat zijn de wensen en behoeften van (jonge) gezinnen kijkend naar de directe omgeving van een woning?’ aan de hand van bronnenonderzoek en een enquête, ook wel online vragenlijst.
6.3.1 Directe woonomgeving De doelgroep is gevraagd hoe een geschikte (directe) woonomgeving van hun woning eruitziet. Hierbij geeft meer dan de helft van de respondenten aan in een rustige buurt of straat te willen wonen. Ook de veiligheid speelt een belangrijke rol als er gekeken wordt naar de directe woonomgeving van de doelgroep. Respondenten gaven aan dat zij een speeltuin missen in de buurt van hun woning, waar de kinderen naartoe kunnen om te spelen. Dit kan samengevat worden als een kindvriendelijke buurt.
Figuur 6.12 Hoe ziet een geschikte woonomgeving er voor u uit? (eigen bewerking, 2020).
6.4 Huidige woningvoorraad vs. eisen doelgroep In paragraaf 6.2.3 van dit hoofdstuk zijn de woonwensen en woonbehoeften van de doelgroep in kaart gebracht. Kijkend naar de gewenste woning (micro-omgeving), kan deze voor de meeste respondenten omschreven worden als een vrijstaande woning, met een vraagprijs van 200.000 tot 250.000 euro, met minstens 3 slaapkamers en het aantal vierkante meters is voor veel respondenten belangrijk. Kijkend naar de gewenste directe omgeving van de woning (meso- omgeving), kan deze voor de respondenten omschreven worden als een rustige en veilige straat/ buurt. De respondenten uit de doelgroep wensen een speeltuintje in de buurt te hebben, waar de kinderen rustig kunnen spelen en een aantal mensen geven aan wel in een woonerf te willen wonen. De meso-omgeving kan omschreven worden als een kindvriendelijke buurt (Mens-en- samenleving, 2020). Bij deze omschrijvingen wordt er uitgegaan van de antwoorden van de geënquêteerden, die het vaakst voorkomen.
Op het platform Funda.nl is te zien dat er momenteel 12 koopwoningen worden aangeboden in het dorp Scheemda. Van deze 12 woningen zijn er 4 vrijstaand die beschikken over 3 slaapkamers, waarbij de vraagprijs ongeveer tussen de 200.000 en 250.000 euro ligt. Ook is te zien dat Acantus nog 3 kavels in de verkoop heeft. De koopsom van deze kavels variëren van 93.758 euro tot 136.991 euro. Hier moet de prijs van de woning nog overheen berekend worden, waardoor de totaalprijs hoger zal komen te liggen dan de gewenste vraagprijs van de doelgroep.
25 Roelof Blanken van Dorpsbelangen gaf in het interview aan dat deze kavels volgens hem niet courant zijn en daarom al +6 maanden op Funda.nl worden aangeboden. Meneer Blanken vertelde dat er, volgens hem, veel bomen op deze kavels staan die niet gekapt mogen worden en dat ook maar de helft van de kavels bebouwd mogen worden.
Onder de woningvoorraad van Scheemda behoren veel vrijstaande woningen. De site ‘Weetmeer’ geeft informatie over Scheemda en schrijft dat het meest voorkomende woningtype in het dorp, de vrijstaande woning is (Weetmeer, z.j.). Momenteel zijn al deze woningen bezet. Er staan immers maar een klein aantal woningen te koop. Volgens Albert Oosterhof van Dorpsbelangen komt dit doordat veel oudere inwoners al jaren in dezelfde vrijstaande woning wonen. Zo vertelde hij dat veel mensen in hun huidige woning willen blijven wonen, omdat ze hier bijvoorbeeld jarenlang hebben gewoond met hun overleden partner en dus niet weg willen. Bijna alle vrijstaande woningen zijn bezet en volgens meneer Blanken is doorstroming hierdoor ook niet mogelijk. De perfecte woning voor de doelgroep is er wel in Scheemda, maar is bezet.
Ook zegt de doelgroep in een kindvriendelijke straat te willen wonen. Een aantal respondenten, en ook Roelof Blanken, gaven aan dit nog heel erg te missen in Scheemda. Zo zeggen zij dat er maar weinig speeltuintjes zijn waar de kinderen heen kunnen en zegt een respondent het zelfs niet veilig te vinden om met de kinderen naar school te fietsen.
6.4.1 Push- en pullfactoren uitgewerkt Het is van belang om te weten welke factoren ervoor zorgen dat de doelgroep aangetrokken wordt tot het dorp Scheemda (pull) en welke factoren ervoor zorgen dat de doelgroep weg blijft (push) (Pittie, 2011).
Uit de resultaten van de enquête blijkt dat 11 van de 66 respondenten nog niet in Scheemda woont. Deze 11 personen komen onder andere uit Delfzijl, Farmsum, Siddeburen, Nieuwolda en Winschoten. Op de vraag in de enquete of Scheemda men wel of niet aanspreekt om te gaan wonen (wanneer men hier nog niet woont) zijn 28 antwoorden binnengekomen. Van deze 28 personen hebben 23 personen (82,1%) aangegeven dat Scheemda hen wel aanspreekt om te gaan wonen.
Figuur 6.13 Wanneer je nog niet in Scheemda woont, trekt dit dorp jou wel om hier te wonen? (eigen bewerking, 2020).
Ook deze vraag heeft te maken gekregen met datavervuiling. Er zijn immers 23 antwoorden, terwijl de vraag alleen ingevuld moest worden door de 11 respondenten die nog niet in Scheemda wonen. Meer over datavervuiling in hoofdstuk 9 ‘Discussie’.
Uit de open vraag waarom mensen wel of niet in Scheemda zouden willen wonen, wanneer zij hier nog niet wonen, kunnen de push- en pullfactoren gehaald worden. De meest voorkomende reden waarom mensen wel in Scheemda zouden willen wonen is de voorzieningen. Scheemda beschikt over alle basisvoorzieningen. De verschillende voorzieningen in Scheemda worden genoemd in paragraaf 6.4.3 van dit hoofdstuk. Dit is dan ook een hele belangrijke pullfactor. Een andere pullfactor is de ligging van het dorp. Mensen geven aan dat de ligging van het dorp zeer centraal is, doordat er een goede bereikbaarheid is met de stad Groningen. Hierbij gaat het niet alleen om goede bereikbaarheid met de auto, maar ook met het openbaar vervoer. Hierdoor geven mensen aan dat ze het wel zien zitten om in Scheemda te wonen. Naast de voorzieningen en de goede bereikbaarheid is een geschikte woning ook een pullfactor. Geënquêteerden geven aan dat zij naar Scheemda toe willen trekken, of willen verhuizen binnen Scheemda, wanneer hier een geschikte woning voor hen beschikbaar is.
26 Respondenten die nee hebben ingevuld op eerdergenoemde vraag, geven aan dat zij Scheemda niet goed genoeg kennen om te kunnen zeggen dat ze hier willen wonen. Respondenten uit Delfzijl geven aan dat zij het dorp te ver weg vinden liggen van hun huidige woonplaats. Zij kennen de mensen hier niet en hebben vrienden en familie in de buurt van Delfzijl wonen. Toch zijn inwoners uit Delfzijl, die vallen binnen de doelgroep, ook gevraagd om mee te werken aan het onderzoek. Dit omdat het ziekenhuis vanuit Delfzijl is ‘verplaatst’ naar Scheemda. De verwachting van de onderzoeker was dan ook dat mensen uit Delfzijl misschien toch weer in de buurt van een ziekenhuis zouden willen wonen, maar deze verwachting lijkt niet te kloppen. Kanttekening: 2 respondenten kwamen uit Delfzijl.
Respondenten die al in Scheemda woonden, en de vraag dus niet hoefden te beantwoorden, maar dit wel gedaan hebben, geven aan dat verpaupering een belangrijke pushfactor is. Verpaupering moet voorkomen worden. ‘Het dorp loopt achter’, zegt een inwoner uit Scheemda. De groenvoorzieningen worden niet goed onderhouden en dit kan invloed hebben op het vestigingsbesluit van de doelgroep. Goed onderhouden groenvoorzieningen zorgen voor een betere uitstraling van het dorp. Dit trekt kopers aan. Ook bevorderen groenvoorzieningen de leefbaarheid van het dorp, doordat het mensen in contact kan brengen. Kinderen en ouders ontmoeten elkaar bijvoorbeeld in de speeltuin en raken aan de praat. Dit zal de sociale cohesie van het dorp verbeteren (Meindersma, 2011).
6.4.2 Beleid Gemeente Oldambt Meneer van der Broek vertelde in het interview dat de gemeente Oldambt wel gronden in Scheemda heeft en dat zij daar, wanneer ze dit zouden willen, een woonbestemming aan kunnen geven. Op dit moment zou dit geen logische stap zijn voor de gemeente, omdat de gemeente Oldambt te maken heeft met een bevolkingsafname. De gemeente Oldambt krimpt, waardoor de woningvoorraad momenteel groter is dan nodig. Hierdoor voert de gemeente een beleid dat er weinig tot geen nieuwe woningen gebouwd worden. Wanneer dit wel gebeurt, wordt het overschot aan woningen alleen maar groter, aldus meneer van der Broek.
Ook zei hij in het interview dat een overschot aan woningen zal zorgen voor leegstand. Leegstand heeft een negatief effect op de omgeving, de dorpen. Het is noodzakelijk dat er zoveel mogelijk balans blijft tussen vraag en aanbod.
De gemeente is ervan overtuigd dat er geen tekort is aan (jonge) gezinnen/ jongeren in het dorp. Volgens hen is het prima zoals het is. Mevrouw Alie Dammer van de gemeente Oldambt gaf aan het probleem van Dorpsbelangen niet te erkennen en ook meneer van der Broek gaf in het interview aan dit probleem niet te zien. De gemeente Oldambt is hier verder niet op ingegaan.
6.4.3 SWOT-analyse uitgewerkt In de SWOT-analyse worden de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van het dorp Scheemda in kaart gebracht (Marketingmodellen, 2017). Deze factoren spelen een grote rol wanneer iemand opzoek is naar een vestigingsplaats. De SWOT-analyse is ingevuld aan de hand van de gegevens uit de resultaten van voorgaande paragrafen. Hier komen een aantal gegevens bijeen en zijn er gegevens toegevoegd waar nodig.
Sterktes: Scheemda is een dorp met ontzettend veel voorzieningen. Zo beschikt het dorp over 2 grote supermarkten, de Jumbo en de Aldi. In het centrum zijn meerdere bedrijven gevestigd, zoals een opticien, een lunchroom, een bakker en een fietsenwinkel. Scheemda is van 3 basisscholen, naar 2 basisscholen gegaan. Dit is een Christelijke basisschool en een openbare basisschool. Ouders hebben dus nog altijd de keus naar welke school ze hun kind laten gaan. Ook beschikt Scheemda over een leuke jachthaven (Dorpsbelangen Scheemda, 2011).
Scheemda is voorzien van veel sportgelegenheden. Er zijn meerdere sportverenigingen actief in Scheemda. Er is een drukbezette sporthal, voetbalvelden, tennisvelden en met mooi weer is openluchtzwembad ‘De Ringberg’ erg populair (Dorpsvisie Scheemda, 2019).
27 Naast bedrijvigheid en sportverenigingen is Erfgoedpark De Toekomst gevestigd in Scheemda. Hier worden onder andere beurzen, congressen, evenementen en festivals gehouden (Dorpsvisie Scheemda, 2019).
Scheemda heeft een goede ligging met betrekking tot de stad Groningen. Het dorp is gelegen aan de A7, waardoor je snel van en naar de stad Groningen kan rijden met de auto. Ook is er een goede treinverbinding met de stad Groningen. Binnen een half uur ben je vanuit Scheemda op het station in de stad. Deze goede verbinding wordt door veel inwoners als prettig ervaren, zo is gebleken uit de resultaten van de enquête.
Tot slot de komst van het Ommelander Ziekenhuis Groningen (OZG). De ziekenhuizen in Winschoten en Delfzijl zijn gesloten en Scheemda heeft hier een groot ziekenhuis voor terug gekregen. De komst van het ziekenhuis zorgt voor meer werkgelegenheid. Ook is het drukker geworden in het centrum van het dorp. Hier kan een aanname gedaan worden: er wordt meer geld uitgegeven in Scheemda, wat positief is voor de bedrijvigheid in het dorp. Voor de oudere inwoners van het dorp is er Zorgcentrum Nieuw Vredenhoven en het dorp beschikt over 3 huisartspraktijken (Dorpsvisie Scheemda, 2019).
Zwaktes: Op het gebied van wonen biedt Scheemda weinig tot geen mogelijkheden tot doorstroming. Momenteel staan er bijna geen woningen in de verkoop en bouwkavels zijn schaars. Het grootste deel van de bestaande gezinswoningen voldoen niet aan de wensen van de doelgroep van dit onderzoek. Zo liggen vraagprijzen momenteel erg hoog, wenst de meerderheid van de respondenten van de enquête een woning aan een rustige straat in verband met kleine kinderen en geven respondenten aan speeltuintjes dichtbij huis te missen. Deze antwoorden zijn weergeven in bijlage 7 ‘Resultaten Enquête’.
De sociale cohesie in het dorp Scheemda is erg laag (Dorpsvisie Scheemda, 2019). Dit kan ook een zwakte van het dorp zijn, omdat dit toch een bepaald beeld geeft bij mensen. Uit onderzoek is gebleken dat sociale cohesie bijdraagt aan de veiligheid van een plaats. Ook is het bevorderlijk voor de gezondheid van de inwoners. Wanneer er meer samenhang is, letten inwoners meer op elkaar en gaan ze beter met elkaar om (Verwey-Jonker Instituut, 2008).
Kansen: Als het gaat om kansen binnen de SWOT-analyse, worden vaak de kansen bedoeld van buitenaf. Uit resultaten van de enquête kunnen kansen gehaald worden die binnen het dorp Scheemda plaatsvinden. Zo is in bijlage 7 te zien dat mensen aangeven dat groenvoorzieningen niet goed bijgehouden worden. Ze zijn bang voor verpaupering van de sociale woningbouw. Ook is de verkeersdrukte in het dorp een negatieve invloed en is het niet meer aanwezig zijn van de bibliotheek een gemis.
Wanneer doorstroming mogelijk gemaakt kan worden, zullen mensen langer in Scheemda blijven wonen. Dit was de mening van meneer Blanken tijdens het interview. Er staan bijna geen woningen te koop in Scheemda en de kavels die er eventueel nog zijn, zijn niet courant. ‘Als er kavels zijn en ze zijn courant, dan denk ik dat je zo een aantal kavels verkoopt hier in Scheemda’, aldus meneer Blanken, lid van Dorpsbelangen.
Tot slot geeft de doelgroep in de enquête aan dat er meer speelvoorzieningen voor kinderen moeten komen, zoals speeltuintjes. Wanneer Gemeente Oldambt naar de inwoners van Scheemda zal luisteren, zullen de mensen meer tevreden zijn en langer in het dorp blijven wonen, zo is gebleken uit de enquête.
Bedreigingen: Omliggende dorpen kunnen een bedreiging vormen voor Scheemda. Wat Scheemda niet te bieden heeft, kunnen andere dorpen wel hebben. Denk hierbij aan Winschoten. Ook Winschoten heeft veel voorzieningen en heeft een goede ligging. Wanneer mensen geen woning in Scheemda kunnen vinden, zullen ze uitwijken naar bijvoorbeeld Winschoten. Winschoten heeft momenteel meer woningen te bieden dan Scheemda. Dit is te zien op het platform Funda.nl, waar rond de 20/ 25 woningen te koop worden aangeboden, die geschikt zouden kunnen zijn voor de doelgroep (jonge) gezinnen (Funda, 2020).
28 Ook vormt de gemeente Oldambt, het college van B&W, een bedreiging voor Scheemda. Zij willen immers niks veranderen aan het huidige woningaanbod en voeren dan ook een streng beleid. Zie paragraaf 6.4.2 van dit hoofdstuk. Wanneer het college van B&W dit beleid aanpast en meer woningen beschikbaar stelt, zullen deze woningen (naar verwachting) snel bewoond worden.
29 7. Conclusie
In dit hoofdstuk worden eerst de conclusies per deelvraag weergeven. Tot slot wordt de conclusie van de centrale vraag weergeven.
Deelvraag 1: ‘Hoe ziet de woningmarkt van de plaats Scheemda er momenteel uit?’ Momenteel telt het dorp Scheemda ongeveer 2.360 woningen. Woningcorporaties Acantus, Groninger Huis en Woonzorg Nederland zijn actief op het gebied van huurwoningen in Scheemda. Het aanbod aan woningen is op dit moment erg laag in Scheemda. Zo worden er 12 koopwoningen en 3 bouwkavels aangeboden op het platform Funda.nl en 1 huurwoning via Acantus. Het aanbod is dus laag, maar hoe groot de vraag is kan niet vastgesteld worden aan de hand van de uitgezette enquête. Wegens datavervuiling (dit wordt uitgelegd in het hoofdstuk ‘Discussie’) en een laag respons op de enquête kan er niet gezegd worden of er mensen zijn uit de doelgroep die naar Scheemda toe zouden willen verhuizen en hoeveel dit er zijn. De verhouding tussen vraag en aanbod op de woningmarkt in Scheemda kan niet bepaald worden aan de hand van dit onderzoek. Uit de interviews met Roelof Blanken van Dorpsbelangen en meneer van der Broek van de gemeente Oldambt, is gebleken dat Blauwe Stad geen invloed heeft op de woningmarkt van Scheemda, omdat deze 2 plaatsen niet met elkaar te vergelijken zijn.
Deelvraag 2: ‘Wat zijn de woonwensen en woonbehoeften van (jonge) gezinnen op de woningmarkt?’ Meer dan de helft van de respondenten van de enquête kiest voor een vrijstaande koopwoning, met een koopprijs tussen de 200.000 en 250.000 euro. De respondenten wensen over het algemeen een grote tuin en minstens 3 slaapkamers. Verder is de locatie van de woning erg belangrijk en ook voorzieningen zoals een supermarkt of sportvoorzieningen moeten in de buurt zijn.
Deelvraag 3: ‘Wat zijn de wensen en behoeften van (jonge) gezinnen kijkend naar de directe omgeving van een woning?’ De respondenten uit de doelgroep wensen een speeltuintje in de buurt te hebben, waar de kinderen rustig kunnen spelen en een aantal mensen geven aan wel in een woonerf te willen wonen. Ook veiligheid speelt een rol bij de respondenten als er gekeken wordt naar de meso- omgeving. Zo gaf een respondent aan niet veilig naar school te kunnen fietsen met de kinderen en dit wel graag wenst te doen. De meso-omgeving kan omschreven worden als een kindvriendelijke buurt.
Centrale vraag: ‘In welke mate kunnen geschikte woningen en de directe woonomgeving daarvan bijdragen aan het toenemen van (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda?’ De huidige woningvoorraad van Scheemda sluit goed aan op de woonwensen en woonbehoeften van de respondenten. De beschikbare woningen uit de voorraad zijn daarentegen schaars. Hoe groot de vraag naar woningen in Scheemda is, kan niet aangetoond worden met dit onderzoek. Of geschikte (beschikbare) woningen dan ook zullen bijdragen aan het toenemen van (jonge) gezinnen, kan niet gezegd worden. Dit komt doordat er te weinig respons is gekomen van mensen uit de omliggende dorpen van Scheemda.
De respondenten die uit Scheemda zelf komen hebben wel aangegeven wat ervoor kan zorgen dat zijn in Scheemda blijven wonen en wat hun woonwensen en woonbehoeften zijn. Het behouden van de (jonge) gezinnen die nu al in Scheemda wonen is ook belangrijk voor de leefbaarheid van het dorp. Zo wordt er onder andere aangegeven dat men bang is voor verpaupering van het dorp, dat de groenvoorzieningen slecht worden bijgehouden en dat er te weinig speeltuintjes voor jonge kinderen zijn. De voorzieningen van het dorp Scheemda zijn een groot pluspunt volgens vele respondenten. Scheemda heeft alles wat er voor de basis nodig is, behalve beschikbare woningen. Dit maakt doorstroming binnen het dorp bijna onmogelijk, terwijl bewoners best nog eens zouden willen verhuizen naar een woning die aan alle wensen voldoet.
30 8. Aanbevelingen
Vervolgonderzoek Uit de conclusie is gebleken dat de enquête door maar een klein aantal mensen is ingevuld, die uit een dorp in de omgeving van Scheemda komen. Hierdoor is vervolgonderzoek noodzakelijk en dit wordt dan ook aanbevolen. Bij een vervolgonderzoek moet de doelgroep van tevoren veel duidelijker in kaart worden gebracht. Tijdens dit onderzoek mocht iedereen uit de doelgroep, die woonachtig was in een dorp in de omgeving van Scheemda, de enquête invullen. Hierbij zijn geen dorpen vastgesteld, waardoor het begrip ‘omgeving’ onduidelijk bleef. Ook kan het onderzoek zo meer betrouwbaar gemaakt worden, doordat er vastgesteld kan worden hoeveel respondenten hiervoor nodig zijn.
Het grootste struikelblok tijdens dit onderzoek was de enquête. Deze is niet naar juistheid ingevuld en daarom is het van belang dat er tijdens het vervolgonderzoek een duidelijke enquête opgesteld zal worden, met inhoudelijk goede vragen
Dorpsbelangenvereniging en Gemeente Oldambt hebben momenteel beide een andere mening. Wanneer een enquête van een vervolgonderzoek duidelijke antwoorden naar voren brengt, kan er met zekerheid gezegd worden of er vraag is naar woningen in Scheemda van (jonge) gezinnen uit andere dorpen en hoe groot deze vraag precies is.
NPG-gelden Respondenten geven aan dat het dorp Scheemda goede voorzieningen heeft, maar dat ze bang zijn dat het centrum achteruit zal gaan. Daarom wordt Dorpsbelangenvereniging Scheemda aanbevolen om eens in gesprek te gaan met de Ondernemersvereniging, om samen naar de onderzoeken te kijken van de overige studenten, die gaan over het centrum van Scheemda. Leonie van Dam, medeonderzoeker binnen de opdracht Scheemda in de lift, heeft onderzoek gedaan naar een plan voor de NPG-gelden. De NPG-gelden zouden ingezet kunnen worden om het centrum van het dorp en de groenvoorzieningen aan te pakken en speeltuintjes te plaatsen op verschillende plekken in het dorp. Om dit te realiseren moeten de leden van Dorpsbelangenvereniging Scheemda in gesprek gaan met de gemeente Oldambt. Bewoners van Scheemda krijgen immers de kans om mee te helpen bij het maken van het plan voor de NPG- gelden.
Beleid aanpassen De gemeente Oldambt volgt momenteel een bepaald beleid in de gehele gemeente, wat is toegepast naar aanleiding van de krimp. Toch wordt er gezegd dat Scheemda het enige dorp is in de gemeente Oldambt dat niet krimpt. Wanneer er uit een vervolgonderzoek naar voren komt dat (jonge) gezinnen wel degelijk naar Scheemda toe zouden trekken als hier beschikbare, geschikte huizen voor hen zijn, dan wordt er aanbevolen om in gesprek te gaan met de gemeente Oldambt. Het college van B&W zal aan de hand van een opgesteld rapport met daarin concrete plannen overtuigt kunnen worden om het huidige beleid van de gemeente aan te passen.
31 9. Discussie
De samenwerking met Kenniscentrum Noorderruimte is, na enige aanloopproblematiek, soepel verlopen. Er zijn een aantal opmerkingen te plaatsen voor het Kenniscentrum. Zo waren er te veel studenten actief binnen dezelfde opdracht, waardoor er veel beperkingen werden opgelegd voor de afstudeerders. De afstudeerders/ onderzoekers mochten niet zelfstandig contact opnemen met de verschillende stakeholders. Hierdoor waren de onderzoekers continue afhankelijk van elkaar. Onderzoekers werden beperkt in het aantal vragen dat ze mochten stellen aan de stakeholders en de inwoners van Scheemda. Om te voorkomen dat inwoners en stakeholders te vaak benaderd werden, moesten enquêtes en interviews op elkaar afgestemd worden. Hierdoor was het niet mogelijk om alles te vragen, wat noodzakelijk was voor het onderzoek.
Ook de maatregelen omtrent het Coronavirus hebben de onderzoekers beperkt tijdens het onderzoek. Face-to-face contact was niet mogelijk, waardoor de doelgroep zeer moeilijk te bereiken was. Zo is het niet gelukt om 10 personen uit de doelgroep te interviewen en heeft de enquête 66 antwoorden opgeleverd. Dit maakt dat het onderzoek niet betrouwbaar en valide is. Ook kon er geen specifieke steekproefgrootte gegeven worden, doordat de doelgroep zich bevond in verschillende dorpen.
Enquêtes op papier in laten vullen, bij bijvoorbeeld een basisschool rond de middagpauzes, was niet mogelijk door de maatregelen omtrent het Coronavirus. Daarom is de website aangemaakt om de enquête online te kunnen promoten. Ook hebben er geen interviews plaats kunnen vinden met mensen uit de doelgroep. ‘Sooog’, de organisatie waar meerdere scholen in de gemeente Oldambt onder vallen, is gevraagd om een mail te verspreiden naar alle ouders van de scholen met daarin een link naar de enquête. Hier heeft de onderzoeker helaas geen antwoord van mogen ontvangen. Verder hadden de leden van Dorpsbelangen het druk, waardoor er geen contact meer is geweest met de voorzitter van de vereniging. Ook zijn alle ondernemers van het dorp Scheemda gevraagd om de enquête op hun eigen websites of social media platforms te plaatsen. Ook hier heeft de onderzoeker geen reactie van mogen ontvangen.
Tot slot is de enquête onjuist ingevuld en was er sprake van datavervuiling. Niet alle vragen hoefden door iedereen ingevuld te worden. Zo stonden er vragen in de enquête die alleen door inwoners van Scheemda ingevuld moesten worden en vragen die alleen door mensen uit de omgeving van Scheemda ingevuld moesten worden. De meeste vragen zijn hierdoor ingevuld door inwoners van Scheemda, terwijl deze ingevuld moesten worden door mensen uit de doelgroep die woonachtig zijn in een dorp in de omgeving van Scheemda. Ook zijn vragen hierdoor dubbel ingevuld, waardoor deze meer antwoorden hebben opgeleverd, dan er respondenten waren.
Naar verwachting heeft deze datavervuiling te maken met de overgangen tussen de vragen. In de overgangen werd extra informatie gegeven over de vraag en werd aangegeven wie de vraag moest invullen en wie deze vraag mocht overslaan. Over het algemeen zullen mensen snel door een vragenlijst heengaan. Tijdens de proef enquêtes werden de overgangen naar verwachting aandachtig gelezen, maar tijdens het onderzoek zullen niet alle respondenten deze overgangen gelezen hebben.
32 Literantuurlijst
AlleCijfers. (2019). Inwoners naar leeftijd in woonplaats Scheemda. Geraadpleegd op 24 maart 2019, via https://allecijfers.nl/woonplaats/scheemda/
AlleCijfers. (2019). Informatie woonplaats Scheemda. Geraadpleegd op 24 maart 2020, via https://allecijfers.nl/woonplaats/scheemda/
Baarda, B. (2017). Basisboek interviewen. Handleiding voor het voorbereiden en afnemen van interviews. Geraadpleegd op 24 maart 2020, via https://www.managementboek.nl/code/inkijkexemplaar/9789001877156/basisboek-interviewen- ben-baarda.pdf
Bauwens, N. (2019). De Piramide van Maslow en het vervullen van onze behoeften. Geraadpleegd op 11 maart 2020, via https://www.nataschabauwens.nl/de-piramide-van-maslow- uitleg/
Beishuizen, T. (2019). Winkeliers in Scheemda profiteren van nieuw ziekenhuis. Geraadpleegd op 7 maart 2020, via https://www.dvhn.nl/groningen/Winkeliers-in-Scheemda-profiteren-van- nieuw-ziekenhuis-24077948.html?harvest_referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.nl%2F
Blauwe Stad. (2020). Woongebieden. Geraadpleegd op 24 mei 2020, via https://www.blauwestad.nl/wonen/interactieve-kavelkaart/
CBS. (2016). Vergrijzing. Geraadpleegd op 1 juli 2020, via https://www.cbs.nl/nl- nl/visualisatie/2016/6/vergrijzing
Centraal Planbureau voor de Statistiek. (2012). Vergrijzing. Geraadpleegd op 9 maart 2020l via https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisatie/2016/6/vergrijzing
Claessens, B. (2009). Op zoek naar de betekenis van wonen. Geraadpleegd op 8 maart 2020, via https://steunpuntwonen.be/Documenten_2012- 2015/Publicaties_steunpunt_ruimte_en_wonen_2007-2011/2009/2009-01-op-zoek-naar-de- betekenis-van-wonen.pdf
Companen. (2017). Woningmarktonderzoek regio Oost-Groningen. Paragraaf 2.2. Geraadpleegd op 12 juni 2020
Corporatiestrateeg. (2018). Leefbaarheid. Geraadpleegd op 1 juli 2020, via https://corporatiestrateeg.nl/corporatiebeleid/sociaal-beheer/leefbaarheid/
Deamen, K. (2013). Krimp: basisschool een eis voor de leefbaarheid in kleine dorpen. Geraadpleegd op 12 juni 2020, via https://theses.ubn.ru.nl/bitstream/handle/123456789/2286/Daemen%2C_Kevin_1.pdf?sequence= 1
De Monitor. (2019). ‘Als er niets gebeurt dan liggen wij straks onder de stenen.’ Geraadpleegd op 14 mei 2020, via https://demonitor.kro-ncrv.nl/artikelen/als-er-niets-gebeurt-dan-liggen-wij-straks- onder-de-stenen
Dorpsbelangen Scheemda. (2011). Voorziene ontwikkelingen in Scheemda. Geraadpleegd op 24 mei 2020, via http://www.dorpsbelangenscheemda.nl/component/content/article/5/193.html
Dorpsvisie Scheemda. (2019). Dorpsvisie Scheemda: Onderzoek van Vastgoedstudenten. (M.de Jonge, K.Spoelstra en S. Schutte) Hanzehogeschool Groningen. Geraadpleegd op 24 maart 2020, via https://www.gemeente-oldambt.nl/sites/default/files/Dorpsvisie%20Scheemda.pdf
33 DvhN. (2018). Scheemda vreest OZG-verkeer, en sluipverkeer door dorpskern. Geraadpleegd op 24 maart 2020, via https://www.dvhn.nl/groningen/Scheemda-vreest-OZG-verkeer-en- sluipverkeer-door-dorpskern-23278179.html
Eemsbode. (2019). Gemeente Delfzijl ziet voormalig Delfzicht ziekenhuis graag gesloopt. Geraadpleegd op 12 juni 2020, via https://eemsbode.nl/artikel/1058874/gemeente-delfzijl-ziet- voormalig-delfzicht-ziekenhuis-graag-gesloopt.html
Funda. (2020). Koopwoningen Scheemda. Geraadpleegd op 14 mei 2020, via https://www.funda.nl/koop/scheemda/
Gemeente Oldambt. (z.j.) Wat is een bedreiging? Geraadpleegd op 7 maart 2020, via https://www.gemeente-oldambt.nl/wat-is-een-bedreiging
Gemeente Oldambt. (2020). Maatregelen voor het aardbevingsgebied. Geraadpleegd op 15 mei 2020, via https://www.gemeente-oldambt.nl/maatregelen-voor-het-aardbevingsgebied
Gemeente Oldambt. (2020). Oldambt gaat aan de slag met plannen voor NPG-geld. Geraadpleegd op 16 mei 2020, via https://www.gemeente-oldambt.nl/in-oldambt/news/oldambt- gaat-aan-de-slag-met-plannen-voor-npg-geld
Groninger Huis. (2020). Deze week te huur! Geraadpleegd op 12 juni 2020, via https://www.groningerhuis.nl/templates/wrv/projecten.aspx?PageID=11001
Huurwoningen. (2020). Inkomenseis. Geraadpleegd op 24 mei 2020, via https://www.huurwoningen.nl/info/inkomenseis/
Intermediair. (2019). Nationaal Salarisonderzoek. Geraadpleegd op 14 mei 2020, via https://www.intermediair.nl/acties/nationaal-salaris- onderzoek?utm_source=ad.nl&utm_medium=tekstlink&utm_campaign=ad_werkt&utm_content= Hoger%20opgeleide%20op%20alle%20fronten%20beter%20af%3A%20vaker%20vast%20contra ct%2C%20salaris%20hoger%20en%20loon%20stijgt%20harder
Jonker, C. (2017). Vertrouw mijn dorp! Geraadpleegd op 28 mei 2020, via https://www.binnenlandsbestuur.nl/ruimte-en-milieu/kennispartners/over-morgen/vertrouw-mijn- dorp!.9564638.lynkx
Kenniscentrum Noorderruimte. (2020). Uitgelichte projecten. Geraadpleegd op 20 februari 2020, via https://www.hanze.nl/nld/onderzoek/kenniscentra/kenniscentrum-noorderruimte
Kennis voor Krimp. (2017). Hoofdstuk 4: voorzieningen en leefbaarheid. Geraadpleegd op 8 maart 2020, via https://www.kennisvoorkrimp.nl/kennisagenda-2017/hoofdstuk-4-voorzieningen- en-leefbaarheid
Krul, A. (2017). Hoe doe je deskresearch? Geraadpleegd op 8 maart 2020, via https://www.scribbr.nl/scriptie-structuur/hoe-doe-je-deskresearch/
Leefbaarometer. (2012). Leefbaarheid in beeld. Geraadpleegd op 24 maart 2020, via https://doc.leefbaarometer.nl/resources/Leefbaarheid%20in%20beeld.pdf
Lelieveld. (2016). Vergrijzing tegengaan door meer sociale huurhuizen. Geraadpleegd op 28 mei 2020, via https://www.ad.nl/den-haag/vergrijzing-tegengaan-door-meer-sociale- huurhuizen~ae5db18a/?referrer=https://www.google.com/
Lynx. (2019). Macro, micro en meso analyse uitgelegd. Geraadpleegd op 24 maart 2020, via https://www.lynx.nl/kennis/artikelen/macro-micro-meso-analyse/
34 Managementmodellensite. (2019). DESTEP. Geraadpleegd op 9 maart 2020, via https://managementmodellensite.nl/destep/
Marketingmodellen. (2017). DESTEP-analyse. Geraadpleegd op 10 maart 2020, via https://www.marketingmodellen.com/destep-analyse/
Marketingmodellen. (2017). SWOT-analyse. Geraadpleegd op 11 maart 2020, via https://www.marketingmodellen.com/swot-analyse/
Mens-en-samenleving. (2020). Kindvriendelijke leefomgeving. Geraadpleegd op 14 juni 2020, via https://mens-en-samenleving.infonu.nl/pedagogiek/36125-kindvriendelijke-leefomgeving.html
Meindersma, J. (2011). Groen is wel gunstig voor oude wijken. Geraadpleegd op 2 juli 2020, via https://www.socialevraagstukken.nl/groen-is-wel-gunstig-voor-oude-wijken/
Ministerie van Binnenlandse Zaken en koninkrijkrelaties. (2018). Wat is leefbaarheid? Geraadpleegd op 10 maart 2020, via https://www.leefbaarometer.nl/page/help#wat
NAM. (2017). Waarderegeling: compensatie bij verkoop. Geraadpleegd op 14 mei 2020, via https://www.nam.nl/nam-en-de-samenleving/groningen-gasveld-specifieke- regelingen/waarderegeling-compensatie-bij- verkoop.html#iframe=L2VtYmVkL2NvbXBvbmVudC8_aWQ9Q2hhcnRzL3dhYXJkZXJlZ2VsaW5n L2NvbXBlbnNhdGllLWJhc2lj
Nationaal Coördinator Groningen. (2017). Seismische Hazardkaart KNMI. Geraadpleegd op 15 mei 2020, via https://www.nationaalcoordinatorgroningen.nl/onderwerpen/knmi-seismische- hazardkaart
Nationaal Programma Groningen. (2019). Een goede toekomst voor elke Groninger. Geraadpleegd op 20 februari 2020, via https://www.nationaalprogrammagroningen.nl/over-ons/
Nederlands Jeugdinstituut. (2018). Cijfers over jeugd en opvoeding. Geraadpleegd op 6 maart 2020, via https://www.nji.nl/nl/Databank/Cijfers-over-Jeugd-en-Opvoeding/Cijfers-per- onderwerp/Cijfers-per-onderwerp-Gezinnen#ch313755
Pittie, M. (2011). Verschillende mensen, verschillende wensen. Universiteit Utrecht. Geraadpleegd op 11 maart 2020
Plaatsengids. (2020). Leefbaarheid kleine kernen. Geraadpleegd op 11 maart 2020, via https://www.plaatsengids.nl/kennisbank/leefbaarheid-kleine-kernen
Poortinga, E. (z.j.). Deskresearch en literatuuronderzoek: het verschil. Geraadpleegd op 11 maart 2020, via https://www.studiemeesters.nl/studietips/verschil-tussen-deskresearch- literatuuronderzoek-theorie/
Quelsa. (2020). Woningmarktonderzoek. Geraadpleegd op 2 juli 2020, via https://www.quelsa.nl/onderzoek/woningmarktonderzoek
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. (2015). Krimp kent meerdere dimensies. Geraadpleegd op 9 maart 2020, via https://www.vtv2018.nl/groei-en-krimp
Dorpsbelangen Scheemda. (2011). Scheemda in beeld. Geraadpleegd op 14 mei 2020, via https://www.dorpsbelangenscheemda.nl/index.php/scheemda
Sociaal en cultureel Planbureau. (2013). De dorpenmonitor. Den Haag. Geraadpleegd op 8 maart 2020
35 Sociaal Planbureau Groningen. (2016). Toename vergrijzing het sterkst rondom de stad Groningen. Geraadpleegd op 1 juli 2020, via https://sociaalplanbureaugroningen.nl/wordpress/wp-content/uploads/2017/12/Feitenblad- Toename-vergrijzing-sterkst-rondom-stad-Groningen-2016.pdf
Stuip, J. (2020). Op zoek naar een huurhuis voor je gezin? In Spijk krijgt een gezin voorrang. Geraadpleegd op 24 maart 2020, via https://www.gelderlander.nl/liemers/op-zoek-naar-een- huurhuis-voor-je-gezin-in-spijk-krijgt-een-gezin- voorrang~a41e2184/?referrer=https://www.google.com/
Stuvia. (2019). Wat is het verschil tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek? Geraadpleegd op 8 maart 2020, via https://www.stuvia.nl/knowledge-base/studeertips/wat-is-het-verschil-tussen- kwalitatief-en-kwantitatief-onderzoek
SurveyMonkey. (2020). Enquêtegegevens analyseren. Geraadpleegd op 26 maart 2020, via https://nl.surveymonkey.com/mp/how-to-analyze-survey-data/
Swaen, B. (2019). Wat is kwalitatief en kwantitatief onderzoek? Geraadpleegd op 11 maart 2020, via https://www.scribbr.nl/onderzoeksmethoden/kwalitatief-vs-kwantitatief-onderzoek/
Toolshero. (z.j.). DESTEP analyse. Geraadpleegd op 14 maart 2020, via https://www.toolshero.nl/marketing-modellen/destep-analyse/
Van Gorkum. (2020). Dak boven je hoofd is een fundamenteel recht. Geraadpleegd op 25 mei 2020, via https://www.bd.nl/opinie/dak-boven-je-hoofd-is-een-fundamenteel- recht~a532ff9c/?referrer=https://www.google.com/
Vereniging Dorpsbelangen Scheemda. (2011). Hoe willen we uw belangen behartigen? Geraadpleegd op 6 maart 2020, via http://www.dorpsbelangenscheemda.nl/index.php/over-de- vereniging/vereniging
Verhoeven, N. (2018). Wat is onderzoek? Den Haag: Boom Uitgevers. Geraadpleegd op 11 maart 2020
Verwey-Jonker Instituut. (2008). De invloed en effecten van sociale samenhang. Geraadpleegd op 24 mei 2020, via https://www.verwey- jonker.nl/doc/vitaliteit/De%20invloed%20en%20effecten%20van%20sociale%20samenhang_116 9.pdf
VHMmakelaars. (z.j.). Woning definities. Geraadpleegd op 24 maart 2020, via https://www.vhmmakelaars.nl/woning-definities
Viisi. (2020). Hoeveel hypotheek kan ik krijgen? Geraadpleegd op 14 mei 2020, via https://www.viisi.nl/hypotheekadvies/hoeveel-hypotheek-kan-ik- krijgen/?utm_medium=ppc&utm_campaign=DSA-DESK- TAB&utm_term=&utm_source=adwords&hsa_ver=3&hsa_tgt=dsa- 410989695290&hsa_grp=52061529752&hsa_kw=&hsa_src=g&hsa_mt=b&hsa_cam=105450207 6&hsa_ad=376387194214&hsa_acc=4581853897&hsa_net=adwords&gclid=CjwKCAjw5cL2BRA SEiwAENqAPrM_pfxU1BmJ5m1U_ZrLML5Cg2vrARg2Vk5HCusfKAfnHr3buw4WBBoCZ50QAvD _BwE
Weetmeer. (z.j.) Huizen in Scheemda. Geraadpleegd op 14 juni 2020, via http://www.weetmeer.nl/buurt/Oldambt/Scheemda/18950600
36 Bijlagen
Bijlage 1 - Dataverzameling
Deelvraag/ Onderzoeksvraag Kwalitatief/ kwantitatief Dataverzamelingsmethode ‘Hoe ziet de woningmarkt van Kwantitatief Deskresearch de plaats Scheemda er momenteel uit?’ ‘Welk type woningen kent het Kwantitatief Deskresearch dorp Scheemda?’ ‘Hoe is de verhouding van vraag Kwantitatief Deskresearch en aanbod in het dorp Scheemda?’ ‘Wie zijn de verschillende Kwantitatief Deskresearch aanbieders van woningen in het dorp Scheemda?’ ‘Wat is het concurrerend Kwalitatief Interviews vermogen van blauwe stad tegenover Scheemda?’ ‘Wat zijn de woonwensen en Kwalitatief Enquête woonbehoeften van (jonge) Interview gezinnen op de woningmarkt?’ ‘Wat wordt er verstaan onder Kwantitatief Deskresearch (jonge) gezinnen op de woningmarkt?’ ‘Hoe groot zijn de percentages Kwantitatief Deskresearch per leeftijdscategorie van de inwoners van Scheemda?’ ‘Wat wordt er verstaan onder de Kwantitatief Deskresearch begrippen ‘woonwensen’ en ‘woonbehoeften’?’ ‘Wat verstaat de doelgroep Kwalitatief Interviews onder een geschikte woning?’ Enquête ‘Wat zijn de wensen en Kwalitatief Interview behoeften van (jonge) gezinnen Enquête kijkend naar de directe omgeving van een woning?’ ‘Wat vindt de doelgroep Kwalitatief Interviews belangrijk in de directe Enquête woonomgeving wanneer zij kiezen voor een woning?’ ‘In welke mate beschikken de Kwalitatief/ kwantitatief Interviews huidige ‘geschikte’ woningen in Enquête het dorp Scheemda ook aan een ‘geschikte’ woonomgeving?
37 Bijlage 2 – Inwoneraantal Scheemda 2019
(Dorpsvisie Scheemda, 2019)
(Dorpsvisie Scheemda, 2019)
38 Bijlage 3 – Interviewschema en interview Acantus
Interview met : Henriette Hutteman, Woningcorporatie Acantus Interviewer : Julianne Haan (student onderzoeker) Datum : 19/05/2020 Geluidsopname : ja / nee / niet van toepassing
Geluidsopname voor eigen gebruik. Deze zal worden vernietigd nadat het interview is uitgewerkt op papier.
Inleiding Mijn naam is Julianne Haan en ik ben vierdejaars student van de opleiding Vastgoed en Makelaardij aan de Hanzehogeschool in Groningen. Momenteel doe ik onderzoek naar de woningvoorraad van het dorp Scheemda. Ik richt mij hierbij op de doelgroep (jonge) gezinnen. Aan de hand van een enquête ga ik kijken naar de woonwensen en woonbehoeften van deze doelgroep. De hoofdvraag bij het onderzoek luidt als volgt: ‘In welke mate kunnen geschikte woningen en de directe woonomgeving daarvan bijdragen aan het toenemen van (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda?’
Doel interview Het doel van het interview is erachter komen wat de mening van woningcorporatie Acantus is met het oog op het vraagstuk van Dorpsbelangen.
Het interview Een semigestructureerd interview. Er kan doorgevraagd worden, op de bestaande vragen.
‘Het interview zal maximaal 30 minuten in beslag nemen. Ik wil u alvast hartelijk bedanken voor uw tijd.’
Persoonlijke vragen: - U werkt voor woningcorporatie Acantus. Hoelang werkt u al voor deze woningcorporatie en wat is precies uw functie binnen Acantus? Ongeveer 8 jaar en ben Wijkconsulent van de regio Oldambt
Vraagstuk van Dorpsbelangen: Dorpsbelangen (mijn opdrachtgever) heeft aangegeven dat zij vinden dat er te weinig (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda wonen. Zij denken dat het tekort aan geschikte woningen voor deze doelgroep hier de aanleiding van is. - Hoe is de verhouding qua leeftijden van huurders in Scheemda? Zijn er in Scheemda bijvoorbeeld vooral ouderen die huren van Acantus of ook jongere mensen? Acantus heeft ongeveer 550 woningen in Scheemda. Waarvan er in totaal 45 woningen zijn gelabeld als 55+, 47 woning gelabeld als een jongere woning (18-23 jaar) en de rest (448) is voor alle leeftijden beschikbaar. Pin me niet exact op de cijfers vast, maar ik denk dat ongeveer 100 van deze woningen 2 slaapkamers hebben en de rest 3.
Qua leeftijd heb ik even voor je gekeken in het systeem. Ongeveer de helft van al onze woningen worden bewoond door een hoofdhuurder die ouder is 55. De andere helft is dus jonger.
Woningvoorraad Scheemda: - Bent u van mening dat er genoeg huurwoningen worden aangeboden voor de doelgroep (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda? JA
39 - Is er sprake van een wachtlijst voor de huurwoningen in Scheemda? En zo ja, wat is ongeveer de leeftijd van deze mensen? Wij werken niet met wachtlijsten maar met een lotingsysteem (welk trouwens volgend jaar aangepast wordt naar gedeeltelijk puntensysteem en lotingssysteem). Alle woningzoekenden hebben gemiddeld binnen 6-9 maanden een woning. - Door de komst van het Ommelander Ziekenhuis is het centrum van het dorp Scheemda een stuk drukker geworden. Merkt Acantus veranderingen sinds de komst van het Ommelander Ziekenhuis? Is er bijvoorbeeld meer vraag naar huurwoningen? Op het moment zijn alle reacties binnen de Gemeente Oldambt toegenomen, dus ook Scheemda. Waar dat precies aan ligt is moeilijk te zeggen, we zien wel steeds meer 1 - tot 2 persoonshuishoudens. Het ziekenhuis zal misschien daarbij ook een bijdrage leveren, maar dat kunnen wii niet direct uit de cijfers halen. - Mevrouw Alie Dammer van Gemeente Oldambt gaf aan dat er geen bouwkavels beschikbaar zijn in het dorp Scheemda. Staan er momenteel nog nieuwbouwplannen/ projecten op de planning van woningcorporatie Acantus voor Scheemda? Er zijn vanuit Acantus volgens mij nog 2 bouwkavels aan Molenlaan / Randstede, deze staan onder optie. Verder zijn wij bezig met nieuwbouwplannen achter de Jumbo, dat is nl grond van Acantus.
Afsluiting interview ‘Nogmaals hartelijk bedankt voor uw tijd en uw antwoorden. Met uw antwoorden heb ik een beter inzicht gekregen in het vraagstuk en hoop ik een goed advies te kunnen geven naar aanleiding van mijn onderzoek. Wanneer u op de hoogte wil blijven van mijn onderzoek kunt u kijken op de website: www.leefbaarheidscheemda.jouwweb.nl. Hier is ook de enquête te vinden die hoort bij mijn onderzoek.’
40 Bijlage 4 – Interviewschema en interview Gemeente Oldambt
Interview met : Koos van der Broek, Gemeente Oldambt Interviewer : Julianne Haan (student onderzoeker) Datum : 30/04/2020 Geluidsopname : ja
Geluidsopname voor eigen gebruik. Deze zal worden vernietigd nadat het interview is uitgewerkt op papier.
Inleiding Mijn naam is Julianne Haan en ik ben vierdejaars student van de opleiding Vastgoed en Makelaardij aan de Hanzehogeschool in Groningen. Momenteel doe ik onderzoek naar de woningvoorraad van het dorp Scheemda. Ik richt mij hierbij op de doelgroep (jonge) gezinnen met kinderen van 4 tot en met 12 jaar oud. Aan de hand van een enquête ga ik kijken naar de woonwensen en woonbehoeften van deze doelgroep. De hoofdvraag bij het onderzoek luidt als volgt: ‘In welke mate kunnen geschikte woningen en de directe woonomgeving daarvan bijdragen aan het toenemen van (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda?’
Doel interview Het doel van het interview is erachter komen wat de mening van de gemeente is met het oog op het vraagstuk van Dorpsbelangen.
Het interview Een semigestructureerd interview. Er kan doorgevraagd worden op de vragen uit het interviewschema.
‘Het interview zal maximaal 30 minuten in beslag nemen. Ik wil u alvast hartelijk bedanken voor uw tijd.’
Persoonlijke vragen: - U werkt voor de gemeente Oldambt, hoelang werkt u al voor deze gemeente? - Wat is precies uw functie binnen de gemeente Oldambt?
Vraagstuk van Dorpsbelangen: Dorpsbelangen heeft aangegeven dat zij vinden dat er te weinig (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda wonen. Zij denken dat het tekort aan geschikte woningen voor deze doelgroep hier de aanleiding van is. - Uw collega Alie Dammer van Gemeente Oldambt gaf aan het vraagstuk/ probleem van Dorpsbelangen niet te herkennen. Wat is uw mening hierover? - Is er volgens u ook sprake van vergrijzing? En zo ja, waar merkt u dit het meest aan? - Is deze verhouding altijd al zo geweest binnen het dorp? - Ook gaf Dorpsbelangen aan dat het veel drukker is geworden in het centrum van Scheemda door de komst van het Ommelander Ziekenhuis. Merkt u ook dat er meer (jonge) gezinnen in Scheemda zijn komen wonen door de komst van het ziekenhuis?
Woningvoorraad Scheemda: - Wat is (ongeveer) de gemiddelde prijs van een koopwoning in Scheemda? - Mevrouw Dammer vertelde ons dat er geen bouwkavels vrij zijn in Scheemda. Hoe kan het dat er geen enkel stukje bouwgrond beschikbaar is? - Stel er komt, naar aanleiding van de enquête, naar voren dat jonge gezinnen best in Scheemda zouden willen wonen, maar dat zij inderdaad geen geschikte woning kunnen vinden. Kan de gemeente dan echt geen bouwkavels beschikbaar stellen? - Een inwoonster van Scheemda gaf mij de tip eens te kijken naar de grote woningen aan de Stationsstraat. Volgens haar zijn deze grote woningen opgesplitst in twee aparte woningen. Voor een gezin is één losse woning te klein, maar zijn de twee woningen aan elkaar te prijzig. Wat is uw mening hierover?
41
Blauwe Stad: - Blauwe Stad heeft natuurlijk nog wel genoeg bouwkavels vrij. Is er sprake van een concurrentiestrijd tussen Scheemda en de Blauwe Stad? - Zo ja, hoe is dit te merken en is er iets veranderd in Scheemda met de komst van de Blauwe Stad?
Afsluiting interview ‘Nogmaals hartelijk bedankt voor uw tijd en uw antwoorden. Met uw antwoorden heb ik een beter inzicht gekregen in het vraagstuk en hoop ik een goed advies te kunnen geven naar aanleiding van mijn onderzoek.’
Transcriptie: Tijdens de uitwerking van dit interview is gewerkt met de letters GO. GO staat in deze uitwerking voor meneer van der Broek van de gemeente Oldambt. De letter J zal staan voor de onderzoeker Julianne Haan.
J : ‘Goedemiddag, allereerst wil ik u bedanken voor uw tijd.’ GO : ‘Hallo, ja hoor graag gedaan.’ J : ‘U bent werkzaam bij de gemeente Oldambt, hoe lang werkt u al voor deze gemeente?’ GO : ‘Ik werk sowieso vanaf 2010 bij de gemeente Oldambt, maar daarvoor werkte ik al vanaf het jaar 2000 bij de gemeente Winschoten.’ J : ‘Ok. En wat is dan precies uw functie binnen de gemeente Oldambt?’ GO : ‘Ik ben sinds 2017 beleidsadviseur wonen bij de gemeente Oldambt. Daarvoor heb ik openbare orde en veiligheid gedaan en dat was een hele andere tak van sport. Dit is een heel breed pakket maar het gaat eigenlijk om het op peil brengen en op peil houden van de woningvoorraad in de gemeente. Het gaat om de particuliere voorraad en de sociale huurvoorraad. En voor de sociale huur heb ik contacten met woningcorporaties in de gemeente en huurdersorganisaties.’ J : ‘Ok. En die woningcorporaties zijn dat dan Acantus en Groninger Huis?’ GO : ‘Ja en Woonzorg Nederland is hier ook nog bij.’ J : ‘Ok. Mijn opdrachtgever is Dorpsbelangen en zij geven dan ook aan dat er te weinig jonge gezinnen in Scheemda wonen en zij denken dat dit komt door de beperkte woningvoorraad. Toch vertelde uw collega Alie Dammer mij dat zij dit probleem niet ziet. Wat is uw mening hierover? GO : ‘Eens of oneens, kennelijk is er een beeld dat er te weinig geschikte woningen zijn voor jonge gezinnen. Dat beeld herken ik niet echt. Maar het is natuurlijk ook de vraag wat is nu exact de opvatting van een geschikte woning. Heeft Dorpsbelangen een beeld dat er qua aantal te weinig woningen zijn of prijsklassen of op locaties waar ze dat graag zouden willen. Ik herken het niet.’ J : ‘Dorpsbelangen heeft het ook over vergrijzing. Merkt u hier wel iets van binnen het dorp?’ GO : ‘Tja wat is merken. Kijk dat we met elkaar vergrijzen is een gegeven, maar dat zie je niet alleen in Oost-Groningen, dat zie je ook in meer delen van Nederland en ook hier in de provincie. Dat heeft gewoon te maken met de leeftijdsopbouw. En als je dan zegt valt het nou op dat het in Scheemda extreem is, nee dat kan ik nou niet zeggen.’ J : ‘Ok. En door de komst van het OZG, heeft u hier qua inwoners en woningen een verandering gezien?’ GO : ‘Als we naar de gemeente Oldambt kijken is Scheemda wel één van de plaatsen die behoorlijk in trek is, naast de plaats Winschoten en dat heeft voornamelijk gewoon te maken met de voorzieningen die er zijn. Mensen vinden de aanwezigheid van voorzieningen erg belangrijk om zich daar te vestigen en als je het hebt over jonge gezinnen dan is het natuurlijk belangrijk dat er scholen zijn, dat er een kinderopvang is en dat er mogelijkheden zijn voor sport en recreatie. Voor ouderen zijn gezondheidsvoorzieningen zeer belangrijk, daarom hebben wij ook de inschatting gemaakt dat door de komst van het OZG Scheemda wellicht wat meer oudere mensen aan zal trekken. Die het belangrijk vinden om dicht in de buurt van zo’n voorziening te
42 zijn. Maar het is nog te vroeg om daar al van te zeggen dat we duidelijk effecten kunnen merken. Op termijn verwachten wij wel dat er een effect gaat zijn.’ J : ‘Uw collega Alie Dammer gaf aan dat er geen enkel stukje bouwgrond beschikbaar is in Scheemda. Klopt dit?’ GO : ‘Het maakt uit of er gronden beschikbaar zijn of bouwgronden. Als gemeente hebben wij geen bouwlocaties in Scheemda. Misschien dat particulieren nog over bouwgrond beschikken, dat zou kunnen. Als gemeente hebben we wel gronden in Scheemda en daar zou bij wijze van spreken als we zouden willen een woonbestemming aan kunnen geven. Dit doen we pas op het moment dat dit ook een logische stap is om dit als bouwgrond te gaan ontwikkelen. Waar wij nu in de gemeente mee te maken hebben is een bevolkingsafname. Wij krimpen. En onze woningmarktvoorraad is groter dan dat we eigenlijk nodig hebben. Daarom is het onder die omstandigheden niet logisch dat je bouwgrond gaat ontwikkelen.’ J : ‘Dat snap ik. Dan krijg je dus eigenlijk over een aantal jaar een overschot aan woningen.’ GO : ‘Nou ja, wij hebben nu al een overschot aan woningen. Waar het om gaat is dat als je meer woningen gaat bouwen dan dat je nodig hebt, dan gaat er ergens anders leegstand ontstaan en leegstand heeft een hele negatieve uitstraling op de omgeving. Dat willen we zo veel mogelijk zien te voorkomen. Dus we zorgen dat er zoveel mogelijk balans is tussen vraag en aanbod.’ J : ‘Ok, dat begrijp ik. Nu gaf een inwoonster van Scheemda mij de tip om eens te kijken naar de grote woningen aan de Stationsstraat. Hier staan grote woningen die inmiddels opgesplitst zijn in 2 woonhuizen. Voor sommige gezinnen is één deel van de woning eigenlijk te klein, maar de complete woning kopen is vaak te duur. Hoe kijkt u hier tegenaan?’ GO : ‘Wij zien liever een beweging waarin 2 woningen veranderd worden in 1 woning. Dit betekent dan dat wij in onze administratie gewoon 1 woning minder hebben en dat komt tegemoet aan wat ik net zei dat we eigenlijk een overschot hebben op dit moment. En we krijgen wel eens de vraag om een wat grotere woning te gaan splitsen, maar daar werken wij bij voorkeur niet aan mee, omdat dat juist ingaat tegen ons beleid. Andersom staan wij wel positief tegenover.’ J : ‘Ok. Dat is goed om te weten. Ook heb ik nog een aantal vragen over de Blauwe Stad. Wordt de Blauwe Stad gezien als een concurrent van de woonplaats Scheemda?’ GO : ‘Als gemeente hebben wij absoluut niet het beeld dat Blauwe Stad een concurrent is van Scheemda. Kijk in Blauwe Stad worden woningen boven een bepaalde prijsklasse gebouwd, op relatief grote kavels. Dat is per definitie een hele andere situatie dan Scheemda. Nu zijn er wel woningen in een andere prijsklasse gebouwd in het dorp, maar als gemeente zien wij absoluut niet dat er sprake is van concurrentie. Uiteindelijk gaat het natuurlijk ook om de voorkeuren van mensen. Wonen in Blauwe Stad is eigenlijk ook niet te vergelijken met Scheemda. Mensen kiezen voor Blauwe Stad vanwege de plek, maar anders dan in Scheemda, heb je natuurlijk in de Blauwe Stad weinig tot geen voorzieningen. In de plaats Scheemda is dit wel het geval. Er zou pas sprake zijn van concurrentie als ze onderling vergelijkbaar zouden zijn. Hier is nu geen sprake van.’ J : ‘Ok. Heel begrijpelijk. Ik denk dat dit mijn vragen wel waren. Ik wil u heel erg bedanken voor uw antwoorden en uiteraard uw tijd.’ GO : ‘Ok. Prima. Als je nog meer vragen hebt kan je mij altijd bereiken. Ik ben heel benieuwd, want ik herken het probleem zo niet. Heel veel succes met het onderzoek.’ J : ‘Bedankt en als ik vragen heb dan hoort u van mij. Fijne dag verder.’ GO : ‘Insgelijks.’
43 Bijlage 5 – Interviewschema en interview Dorpsbelangen
Interview met : Roelof Blanken, Dorpsbelangen Scheemda Interviewer : Julianne Haan (student onderzoeker) Datum : 30/04/2020 Geluidsopname : ja
Geluidsopname voor eigen gebruik. Deze zal vernietigd worden nadat het interview is uitgewerkt op papier.
Inleiding Mijn naam is Julianne Haan en ik ben vierdejaars student van de opleiding Vastgoed en Makelaardij aan de Hanzehogeschool in Groningen. Momenteel doe ik onderzoek naar de woningvoorraad van het dorp Scheemda. Ik richt mij hierbij op de doelgroep (jonge) gezinnen. Aan de hand van een enquête ga ik kijken naar de woonwensen en woonbehoeften van deze doelgroep. De hoofdvraag bij het onderzoek luidt als volgt: ‘In welke mate kunnen geschikte woningen en de directe woonomgeving daarvan bijdragen aan het toenemen van (jonge) gezinnen in het dorp Scheemda?’
Doel interview Het doel van het interview is het vraagstuk van u, de opdrachtgever, in kaart brengen.
Het interview Een semigestructureerd interview. Er kan doorgevraagd worden, op de bestaande vragen.
‘Het interview zal maximaal 30 minuten in beslag nemen. Ik wil u alvast hartelijk bedanken voor uw tijd.’
Persoonlijke vragen: - U bent lid van de Dorpsbelangenvereniging van Scheemda. Hoelang bent u al actief lid bij deze vereniging? - Wat is de reden dat u lid bent geworden van de Dorpsbelangenvereniging?
Bewoners van Scheemda: - Hoe merken jullie momenteel dat er sprake is van vergrijzing? - Waarom is het zo belangrijk voor het dorp dat er meer jonge mensen in Scheemda komen wonen?
Woningvoorraad Scheemda: Uit een eerder gesprek met Albert Oosterhof van Dorpsbelangen heb ik vernomen dat er te weinig (jonge) gezinnen in het dorp wonen. Volgens Dorpsbelangen is de beperkte woningvoorraad hier de oorzaak van. - Waarom gaat Dorpsbelangen ervan uit dat de woningvoorraad van Scheemda de aanleiding is van het feit dat er te weinig (jonge) gezinnen in het dorp wonen? - Zijn er momenteel bepaalde buurten/ straten in Scheemda waar veel (jonge) gezinnen wonen? - Zo ja, welke buurten/ straten zijn dit? - Zijn de buurten/ straten waar momenteel (jonge) gezinnen wonen kindvriendelijk naar uw mening? Hierbij is te denken aan bijvoorbeeld voetbalveldjes of speeltuinen.
Contact met Gemeente Oldambt: Uit eerdere gesprekken met Alie Dammer van gemeente Oldambt heb ik vernomen dat de gemeente het vraagstuk van Dorpsbelangen helemaal niet als een probleem ziet. Volgens de gemeente wonen er genoeg (jonge) gezinnen in het dorp en zijn er dan ook voldoende woningen beschikbaar voor deze doelgroep. - Heeft Dorpsbelangen contact gehad met de gemeente over dit vraagstuk?
44 - Ik onderzoek het vraagstuk op welke manier het dorp Scheemda aantrekkelijker gemaakt kan worden voor (jonge) gezinnen, met het oog op de woningvoorraad. Heeft Dorpsbelangen zelf al eens nagedacht over een oplossing voor dit vraagstuk? En zo ja, welke oplossingen zijn hieruit naar voren gekomen?
Afsluiting interview ‘Nogmaals hartelijk bedankt voor uw tijd en uw antwoorden. Met uw antwoorden heb ik een beter inzicht gekregen in het vraagstuk en hoop ik een goed advies te kunnen geven naar aanleiding van mijn onderzoek. Wanneer u op de hoogte wil blijven van mijn onderzoek kunt u kijken op de website: www.leefbaarheidscheemda.jouwweb.nl. Hier is ook de enquête te vinden die hoort bij mijn onderzoek.’
Transcriptie: Tijdens de uitwerking van dit interview is gewerkt met de letter D. D staat in deze uitwerking voor meneer Roelof Blanken van Dorpsbelangen Scheemda. De letter J zal staan voor de onderzoeker Julianne Haan.
J : ‘Goedemiddag, allereerst wil ik u bedanken dat u tijd vrij wil maken. Het is in deze tijd erg lastig om mensen te vinden die bereid zijn om te helpen.’ D : ‘Ik ben elke dag thuis he..’ J : ‘Komt u zelf uit het dorp Scheemda, of komt u uit de omgeving?’ D : ‘Ik ben in Haren geboren, bij Groningen. Ik ben opgegroeid in Midwolda en de laatste 10 jaar woon ik nu in Scheemda.’ J : ‘Ok, ook alweer een aantal jaren dus. En u bent lid van Dorpsbelangenvereniging van Scheemda?’ D : ‘Ja, klopt. Ik zit in het bestuur, als algemeen bestuurslid.’ J : ‘Ok, en bent u daar al lang lid van?’ D : ‘Al een jaar of 4.’ J : ‘Ok, en wat is precies de reden dat u lid bent geworden van de Dorpsbelangenvereniging van Scheemda?’ D : ‘Omdat ik het belangrijk vind dat een dorpje als Scheemda met ongeveer 5.000 inwoners, dat dat een beetje leefbaar is en leefbaar blijft. En daarom ben ik best wel bereid om daar wat tijd in te investeren en om me daarvoor in te zetten.’ J : ‘Ik heb contact gehad met Albert Oosterhoff van Dorpsbelangen, de voorzitter, en hij heeft mij ook verteld dat Dorpsbelangen vindt dat er te weinig jonge gezinnen in Scheemda wonen. En dat dit dus met name kan liggen aan de woningvoorraad en dat er heel veel sprake is van vergrijzing. In hoeverre merken jullie iets van deze vergrijzing binnen het dorp?’ D : ‘Ik zit ook in het bestuur van onze school, in de overkoepelende VCO. Dat is een organisatie waaronder meerdere scholen in Oost-Groningen vallen. Ook ben ik nog voorzitter bij de oudercommissie, dus op zich zie ik wel dat het leerlingenaantal daalt, dus in die zin kan ik niet anders dan concluderen dat er minder jongeren zijn in het dorp. Terwijl als je kijkt naar het aantal inwoners, blijft dit min of meer wel gelijk, maar het aantal jongeren neemt af. Dus dat moet wel vergrijzing zijn. J : ‘Dat denk ik ook inderdaad. En waarom is het dan zo belangrijk voor het dorp dat er meer jonge mensen in Scheemda komen wonen?’ D : ‘Die houden de boel natuurlijk een beetje levend.’ J : ‘Ja, precies. En klopt het dat er in het dorp nu 4 basisscholen zijn?’ D : ‘Nee, dit zijn er 3. Er zijn 2 openbare scholen en 1 christelijke school en die openbare scholen gaan fuseren. Deze is klaar om straks opgeleverd te worden. En dan blijven er straks dus 1 christelijke school en 1 openbare school over. De ene zal rond de 300 leerlingen hebben straks en de andere bijna 100 denk ik.’ J : ‘Ok. En denk je dat dat ook weer te maken heeft met de vergrijzing? Dat de scholen gaan fuseren?’ D : ‘Door de Gemeente wordt dit natuurlijk heel erg aangespoord, maar ik snap dit wel, want naar de toekomst toe zijn de verwachtingen dat er toch veel sprake gaat zijn van krimp in het noorden. Mensen gaan op één of andere manier toch een beetje geconcentreerder wonen.’
45 J : ‘Albert Oosterhoff had het er ook over dat Dorpsbelangen denkt dat de woningvoorraad een reden kan zijn waarom er niet veel jonge gezinnen in Scheemda wonen. Ik heb vanmiddag een gesprek gehad met de gemeente en die zeggen dat dit niet het geval is. Wat is dan precies dat woningtekort volgens Dorpsbelangen? Ligt dat aan het aantal woningen of de kwaliteit van de woningen?’ D : ‘Het ligt aan de kwaliteit van de woningen en de doorstroommogelijkheid van woningen. Een jaar of 12/ 13 jaar geleden zijn hier huisjes gesloopt en zijn er bouwkavels uitgegeven, daar heb ik in die tijd één van gekocht en dit huis staat er nu 11 jaar bijna, maar dit zijn zo ongeveer de nieuwste huizen van Scheemda. Daarna is hier geen bouwgrond meer uitgegeven. Ja, een de andere kant nog een beetje, maar dat is nu ook zo goed als vol. Er liggen nog 3 kavels, maar ik zeg op mijn beurt, die zijn gewoon niet courant en daarom verkopen ze niet. Dan kan er wel gezegd worden er zijn kavels, dus je kan bouwen, maar als je een kavel koopt van 1.100 m2 en waarbij er 600 bebouwt mag worden en de rest bestaat uit bomen die je niet mag kappen en sloten. Dan snap ik dat je geen kavel wil kopen. Dus als er kavels zijn en ze zijn courant, dan denk ik dat je zo een aantal kavels verkoopt hier in Scheemda. J : ‘Nee precies, dat snap ik dan inderdaad heel goed.’ D : ‘Het ligt dus echt aan de doorstroom. Huurwoningen zijn er genoeg, maar als je de stap wil maken naar koop, dan gaat dat niet. Kijk maar op Funda hoeveel huizen er te koop zijn in Scheemda. Ik denk dat er nog geen 13 huizen te koop staan, die echt als een goed woonhuis doorgaan. En als starter wordt het heel lastig om zo’n huis te kopen.’ J : ‘Jij bent natuurlijk wel bekend in Scheemda, zijn er bepaalde buurten of straten waarbij je echt kan zien dat hier voornamelijk jonge gezinnen wonen?’ D : ‘Ja, dat zie je vooral op de plekken die het meest recent bebouwd zijn. Zo zie ik hier dat er wel een stuk of 20 kinderen wonen, met dezelfde leeftijd als mijn kinderen. En op de Randstede zal dit ongeveer net zo zijn. Je ziet toch dat in de nieuwere wijken, de meeste kinderen wonen, maar dit droogt dus op.’ J : ‘Ok, en zijn dit wel kindvriendelijke wijken naar uw mening?’ D : ‘Nou eerder als er een nieuwe wijk gebouwd werd, kwam daar standaard een speeltuintje bij, maar dat is allemaal niet meer zo, want dat kost geld. Maar sommige dingen zijn niet in geld uit te drukken. Dat moet gewoon gerealiseerd worden.’ J : ‘Ik heb de woonvisie gelezen, maar wat wordt er precies met de woonvisie gedaan. Want zo staat er in de woonvisie dat iedereen het oneens is met de stelling of er genoeg woningen voor jongeren zijn. Is dit nu ook iets waar de gemeente mee aan de slag gaat?’ D : ‘De gemeente niet, maar een corporatie als Acantus misschien wel. Ik hoop er zelf een beetje op dat zij woningen die niet gemoderniseerd kunnen worden, slopen en hier nieuwe woningen voor terugbouwen. Dat zou fijn zijn.’ J : ‘U valt natuurlijk ook onder doelgroep. Merkt u onder de doelgroep ook dat er mensen zijn die ervoor kiezen om naar Blauwe Stad te verhuizen? Zie je Blauwe Stad als een concurrent?’ D : ‘Nee, dat zie ik niet. Want mensen die hier willen wonen, die willen ook echt hier wonen. De Blauwe Stad moet je echt liggen, het moet je trekken. Je bent een kwartier met de auto onderweg voor de supermarkt, dus voor mij is het een absolute no-go en ik denk dat dat voor heel veel mensen zo is. Ik spreek natuurlijk veel mensen uit de doelgroep via school en ik hoor toch wel veel hetzelfde geluid. Er zullen best wel mensen zijn die nog een keer weer door willen stromen naar een nieuw huis, maar in Scheemda zijn de mogelijkheden er gewoon niet.’ J : ‘Is hier vanuit Dorpsbelangen wel eens met de gemeente over gepraat?’ D : ‘Ja tuurlijk, maar hier komt niks uit. Kijk maar op Funda. Of het is een huis van niks of de prijs is veel te hoog bij wijze van spreken. J : ‘De kinderen die op de basisscholen van Scheemda zitten, komen die voornamelijk uit het dorp zelf of ook uit omliggende dorpen?’ D : ‘Ik denk dat meer dan 90% wel uit het dorp Scheemda zelf komt. Een paar komen uit Midwolda en een deel van de kinderen komt ook uit Nieuw-Scheemda, want daar is geen basisschool meer.’ J : ‘Zijn er binnen Dorpsbelangen zelf gesprekken geweest over de probleemstelling?’ D : ‘Ja hier is uiteraard over gepraat, maar wij merken dat de politiek ver van de burger afstaat. Acantus ziet het wel. De woningvoorraad is opzich voldoende voor hun doelgroep. Acantus verhuurt woningen onder de huurgrens en daar is genoeg vraag naar. Huren wil altijd wel, maar kopen is toch een ander verhaal.’
46 J : ‘Daar heb je zeker gelijk in. Ik denk dat dit wel mijn vragen waren en ik wil je dan ook heel erg bedanken voor dit interview. Zou het mogelijk zijn dat je mijn enquête invult en deze doorstuurt naar andere mensen uit de doelgroep?’ D : ‘Ja hoor, dat is geen probleem ik zet hem anders wel even op mijn Facebookpagina en dan vraag ik of mensen hem in willen vullen. J : ‘Dat zou heel fijn zijn. Heel erg bedankt voor de antwoorden en uw tijd.’ D : ‘Geen probleem, succes verder!’ J : ‘Bedankt!’
47 Bijlage 6 - Enquête woonwensen en woonbehoeften (jonge) gezinnen
48
49
50
51
52
53 Bijlage 7 - Resultaten enquête
54
55
56
Sommige antwoorden waren niet van toepassing of verkeerd ingevuld. Hier is op gefilterd en de meest interessante antwoorden zijn hier weergeven.
57
58
59
60
61
62
63
64 Bijlage 8 – Promotieberichten enquête
De enquête is op veel verschillende manieren gepromote om meer respons te behalen. In deze bijlage zijn een aantal manieren weergeven waarop er promotie is gemaakt voor de online vragenlijst.
Website:
65 De Oldambster:
Poster:
66 Website Gemeente Oldambt:
67