Inventaris Lopa
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
INVENTARIS van het archief van de gemeente LOPA gevormd onder het beheer van de gemeentesecretaris (1931)1943-1988(1995) ^LnriJ^ü m s^— W.R.C. ALKEMADE Woerden, 2011 INVENTARIS van het archief van de gemeente LOPA gevormd onder het beheer van de gemeentesecretaris (1931)1943-1988(1995) fcnjürual 7TJ-UWÙ JUKJTM *^- W.R.C. ALKEMADE Woerden, 2011 GEMEENTE LOPIK1943-1988 INHOUDSOPGAVE INLEIDING Korte schets van Lopik in de periode 1943-1988 7 Bestuur en organisatie van de gemeente in de periode 1943-1988 12 Het archief en de inventarisatie 15 INVENTARIS STUKKEN VAN ALGEMENE AARD NOTULEN EN BESLUITENLIJSTEN Vergaderingen van de gemeenteraad en raadscommissies 17 Vergaderingen van het College van Burgemeester en Wethouders 18 JAARVERSLAGEN 19 STUKKEN BETREFFENDE AFZONDERLIJKE ONDER WERPEN DE GEMEENTE: BESTUUR, ORGANISATIE EN MIDDELEN HERALDIEK VAN DE GEMEENTE 20 GEMEENTELIJKE HERINDELING EN GRENSWIJZIGINGEN 20 GRONDGEBIED, STRAATNAAMGEVING EN HUISNUMMERING 20 VERHOUDING TEN OPZICHTE VAN HOGERE BESTUURSORGANEN 20 EIGENDOMMEN Verkrijging door aankoop, erfpacht, onteigening of schenking 21 Vervreemding door verkoop, ruiling of schenking 21 Zakelijke rechten 22 FINANCIEN Algemeen 22 Gemeentebegroting 22 Gemeenterekening 23 Financieel beheer en toezicht 24 Geldleningen 24 INFORMATIEVOORZIENING EN -BEHEER Archieven 25 Communicatie en representatie 25 DIENSTGEBOUWEN EN -TERREINEN EN AMBTSWONINGEN Gemeentehuis 25 Burgemeesterswoning 26 Kantoor en terrein voor de technische dienst 26 Noodbestuurspost 26 BESTUURSORGANEN EN -FUNCTIONARISSEN Gemeenteraad 26 College van Burgemeester en Wethouders 27 Burgemeester 27 ORGANISATIE EN PERSONEEL Organisatie en personeelsformatie 28 Instructies 29 Rechtspositie 29 Salarissen en toelagen 30 Overige personeelsaangelegenheden 31 INSPRAAK VAN INWONERS OP HET GEMEENTELIJK BELEID 31 GEMEENTE LOPIK1943-1988 DE GEMEENTE: TAAKUITVOERING BELASTINGEN 32 RUIMTELIJKE ORDENING EN ONTWIKKELING Ruimtelijke ordening 33 Ruimtelijke ontwikkeling 36 BOUWEN EN WONEN Bouwverordening en andere regelingen met betrekking tot bouw en sloop van gebouwen 39 Planning van de woningbehoefte en woningbouw 40 Woningbouw- en exploitatie 40 Woonruimtevoorziening 43 POLITIE, OPENBARE ORDE EN ZEDELIJKHEID Rijkspolitie 43 Algemene Politieverordening en toezicht op de openbare orde 43 Toezicht op vuurwapens 44 Toezicht op woonwagens 44 Toezicht op horeca en drankverkoop 45 BEVOLKING, BURGERLIJKE STAND EN VERKIEZINGEN Bevolkingsoverzichten 45 Bevolkingsregister 46 Burgerlijke Stand 47 Verkiezingen 47 VOLKSGEZONDHEID Medische zaken 47 Toezicht op voedingsmiddelen 47 Drinkwatervoorziening 48 Begraven en begraafplaatsen 48 MILIEUHYGIENE Algemeen 49 Bodemverontreiniging 49 Geluidshinder 49 Verwijdering en verwerking van afval 50 RIOLERING Algemeen 51 Aanleg en reconstructie 51 Rioolwaterzuiveringsinstallaties en -gemalen 52 OPENBARE VEILIGHEID Algemeen 53 Brandweer 53 WATERSTAAT 55 WEGEN, VERKEER EN VERVOER Wegen 55 Bruggen 58 Verkeersveiligheid en verkeersregulering 58 Verkeersmaatregelen 58 Openbaar vervoer 59 ECONOMISCHE ZAKEN Algemeen 59 Distributie 59 Landbouw en visserij 60 Detailhandel 61 Nutsbedrijven 61 GEMEENTE LOPIK1943-1988 WELZIJN EN SOCIALE ZORG Algemeen 64 Verenigingsgebouwen, dorps- en buurthuizen 65 Zorg voor jeugd en jongeren 66 Zorg voor ouderen 66 Zorg voor inkomenszekerheid 67 Zorg voor slachtoffers van rampen en oorlogsgeweld 68 Zorg voor andere groepen en personen 68 ONDERWIJS Algemeen 69 Openbaar kleuteronderwijs, lager onderwijs en basisonderwijs 70 Bijzonder kleuteronderwijs, lager onderwijs en basisonderwijs 73 Voortgezet onderwijs 74 CULTUUR EN NATUURSCHOON Kunst, cultuurhistorie en muziek 75 Openbare bibliotheek 75 Monumentenzorg 75 Natuurschoon 76 Herdenkingen en feestelijkheden 76 Onderscheidingen en medailles 77 SPORT Algemeen 77 Sportaccommodaties 78 RECREATIE EN TOERISME 79 JUSTITIE 80 MILITAIRE ZAKEN 80 INTERNATIONALE ZAKEN 81 BIJLAGE I: Index op dossiers inzake verwerving van onroerend goed 83 BIJLAGE II: Index op dossiers inzake vervreemding van onroerend goed 86 GEMEENTE LOPIK1943-1988 GEMEENTE LOPIK1943-1988 KORTE SCHETS VAN LOPIK IN DE PERIODE 1943-1988 Grondgebied De gemeente Lopik, die per 1 januari 1943 ontstond, was een samenvoeging van drie voormalige gemeentes: Lopik, Jaarsveld en Willige Langerak. De nieuwe gemeente werd ten westen begrensd door het Zuid-Hollandse Schoonhoven, ten noorden door de Utrechtse gemeenten Polsbroek en Benschop, ten oosten door de Utrechtse gemeente IJsselstein en ten zuiden door de rivier de Lek. Het grondgebied van deze nieuwe gemeente besloeg toen ruim 4640 ha; rond 1955 was dit door enkele kleine grenscorrecties en hermetingen aangegroeid tot 4680 ha. De hoofdkern van de in 1943 gevormde gemeente was Lopik; daarnaast waren er wat grotere kernen te Willige Langerak, Cabauw, Jaarsveld en Lopikerkapel. In 1970 verloor de gemeente een flink stuk, bijna 255 ha, van haar grondgebied: op 1 september van dat jaar ging het meest westelijke deel van de gemeente met de dorpskern van Willige Langerak over naar de gemeente Schoonhoven. Schoonhoven had dit gebied nodig voor de oostelijke uitbreiding van die gemeente. De samenvoeging van de gemeente per 1 januari 1989 met de buurgemeenten Benschop en Lopik tot een nieuwe gemeente Lopik markeert het einde van de in deze inventaris beschreven periode. Bevolking Het inwonertal van Lopik steeg tussen 1943 en 1988 van bijna 4300 naar ruim 7900. De grootste periode van groei lag in de periode 1965-1980, toen er in de kern Lopik een groot aantal nieuwbouwwoningen gerealiseerd werd. Het verlies per 1 september 1970 van circa 450 inwoners aan de gemeente Schoonhoven in verband met de overgang van de kern Willige Langerak naar Schoonhoven had nauwelijks invloed op de groei van de bevolking. De kern Lopik had vanouds al de meeste inwoners van alle kernen, bijna tweederde van alle ingezeten, een positie die na 1955 alleen maar sterker werd. Ook in de kern Willige Langerak woonde vóór de annexatie van 1970 een aanzienlijk aantal mensen; de kernen Jaarsveld, Lopikerkapel en Cabauw waren kleiner (400 tot 600 inwoners), terwijl het buurtschap Uitweg slechts 300 inwoners had. In het begin woonden ook veel Lopikers in het landelijk gebied in de boerderijen langs de polderkades en langs de Lekdijk. Aan het eind van de beschreven periode was dit nog maar een relatief klein deel van het totaal aantal inwoners van de gemeente geworden. Tot in de jaren '70 was de Lopikse bevolking grotendeels geboortig of getogen in de gemeente zelf danwei uit aangrenzende gemeentes. Sindsdien betrokken steeds meer niet-Lopikers de nieuwgebouwde woningen, op zoek naar de landelijke rust of een woonplaats in de nabijheid van de groeiende bedrijvigheid van Utrecht en Gouda. Inwonertallen van Lopik per 1 januari 1943 4295 1958 5108 1973 6511 1988 7939 1948 4785 1963 5468 1978 7390 1953 4899 1968 6078 1983 7894 Het aantal inwoners op 31 december 1988 bedroeg 7940. De kerkelijke indeling van de bevolking was tot ver in de jaren '70 redelijk stabiel. Ongeveer 60 % van de bevolking van Lopik was Nederlands Hervormd, 25 % behoorde tot de Rooms-Katholieke kerk, 15 % rekende zich tot de Gereformeerde Kerk en circa 5 % was onkerkelijk of behoorde tot een ander kerkgenootschap. Zowel in de kern Lopik als in de kernen Jaarsveld, Willige Langerak en Lopikerkapel waren Hervormde gemeenten met monumentale kerkgebouwen. Het aantal Hervormde Lopikers nam al vanaf de jaren '60 af tot circa 55 %, eerder dan de daling bij de andere kerkgenootschappen begon. De meeste Lopikse Rooms-Katholieken waren woonachtig in de kern Cabauw. Daar stond al in de 17e eeuw een schuilkerkje, later vervangen door een "echte kerk". Deze werd in 1928 vervangen door de huidige H. Jacobuskerk. Rondom deze kerk ontstond in de eerste helft van de 20e eeuw een Rooms- Katholiek complex met een pastorie, een school en een parochiehuis. GEMEENTE LOPIK1943-1988 De Gereformeerde inwoners van Lopik hielden hun kerkdiensten in de kerk aan de Lopikerweg Oost, daterend uit het eind van de 19e eeuw en in 1960 vervangen door een nieuw kerkgebouw. Net als in de rest van Nederland was er ook in Lopik vanaf de jaren '70 een toenemende ontkerkelijking te zien, mede onder invloed van de vestiging van veel 'nieuwe' Lopikers. Aan het eind van de jaren '80 was het percentage onkerkelijken al verdubbeld tot circa 10 %. Ruimtelijke ontwikkeling Al vrij snel na de Tweede Wereldoorlog nam het gemeentebestuur initiatieven om in de gegroeide woningbehoefte te voorzien. Schaarste aan bouwmaterialen en financiële middelen bij particulieren leidden ertoe, dat de woningbouw tot halverwege de jaren '50 grotendeels door de gemeente in de vorm van woningwetwoningen werd gerealiseerd. De toewijzing van de aantallen te bouwen woningen vanuit de Rijksoverheid was in de eerste jaren voor Lopik beperkt; die kleine aantallen moesten ook nog redelijk over de zes kernen worden verdeeld. Het leidde tot bouw van complexjes, in omvang verschillend van twee tot twaalf woningen op verschillende plaatsen in de gemeente. In 1954 werd het gemeentelijk Uitbreidingsplan in Hoofdzaak vastgesteld en goedgekeurd. Op basis van dit uitbreidingsplan is de ruimtelijke ontwikkeling begonnen en doorgezet. Behalve door de gemeente werden nu ook door particuliere bouwbedrijven en projectontwikkelaars woningen gebouwd. Verreweg het grootste gedeelte van die woningen kwam in de kern Lopik tot stand, pas begin jaren '80 ontstonden er kleinere nieuwbouwwijk]'es in Cabauw en Jaarsveld. Tot 1960 werd r^\ gebouwd ten westen van de Rolafweg Noord (Jan van Aemstelstraat e.o.),