Konsolidacja Państwa W Republice Mołdawii Konsolidacja Państwa W Republice Mołdawii
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Bartłomiej Zdaniuk Bartłomiej Zdaniuk Konsolidacja państwa w Republice Mołdawii Konsolidacja państwa w Republice Mołdawii 9 788365 497079 Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego Konsolidacja państwa w Republice Mołdawii Żonie Alexandrze Uniwersytet Warszawski Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Instytut Nauk Politycznych Bartłomiej Zdaniuk Konsolidacja państwa w Republice Mołdawii Warszawa 2016 Recenzja dr hab. Anna Sroka (UW) doc. Natalia Minienkowa (Narodowy Uniwersytet Doniecki, z tymczasową siedzibą w Winnicy) dr Piotr Oleksy (UAM) Redaktor prowadzący Jarosław Szczepański Projekt okładki Paulina Popławska © Copyright by Bartłomiej Zdaniuk, Warszawa 2016 © Copyright by Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2016 Wszelkie prawa zastrzeżone. Każda reprodukcja lub adaptacja całości bądź części niniejszej publikacji, niezależnie od zastosowanej techniki reprodukcji (drukarskiej, fotograficznej, komputerowej i in.), wymaga pisemnej zgody Autora i Wydawcy. ISBN: 978-83-65497-07-9 Arkuszy wydawniczych: 14 Wydawca: Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytet Warszawski ul. Krakowskie Przedmieście 3 00–927 Warszawa tel./fax +48 22 55 22 952 www.wydawnictwo.wdinp.uw.edu.pl Skład i łamanie, druk i oprawa: Zakład Graficzny UW. Zam. 309/2016 SPIS TREŚCI ZAGADNIENIA WSTĘPNE ................................... 17 Założenia i hipotezy badawcze ............................. 19 Stan badań ............................................... 23 Metody i techniki badawcze ............................... 30 1. POJĘCIE KONSOLIDACJI W NAUKACH O POLITYCE A KONSOLIDACJA PAŃSTWA ............................. 37 1.1. Przesłanki historyczne ................................ 37 1.2. Wymiary konsolidacji ................................. 46 1.3. Uwarunkowania konsolidacji .......................... 52 1.4. Kierunki konsolidacji ................................. 58 1.5. Czas konsolidacji ..................................... 62 1.6. Pomiar konsolidacji ................................... 73 1.7. Konsolidacja państwa ................................. 83 1.8. Konsolidacja państwa jako proces ...................... 86 1.9. Wymiary konsolidacji państwa ......................... 89 2. KONSOLIDACJA TERYTORIUM REPUBLIKI MOŁDAWII . 93 2.1. Kształtowanie się granic przyszłej Republiki Mołdawii . 94 2.2. Specyfika terytorium Republiki Mołdawii . 100 2.3. Konsolidacja granic Republiki Mołdawii – aspekt rumuński ............................................ 102 6 Spis treści 2.4. Aspekt separatyzmów wewnętrznych ................... 105 2.5. Aspekt ukraiński ..................................... 115 3. KONSOLIDACJA LUDNOŚCI REPUBLIKI MOŁDAWII . 127 3.1. Wyzwania konsolidacji wspólnoty etnopolitycznej . 128 3.2. Dylematy tożsamości narodowej ....................... 131 3.3. Konsolidacja narodu państwowego ..................... 146 3.4. Między państwem etnizującym się a zagranicznymi ojczyznami ........................................... 151 3.5. Konsolidacja obywatelskiej kultury politycznej . 158 4. KONSOLIDACJA WŁADZY REPUBLIKI MOŁDAWII . 171 4.1. Nieskonsolidowane i nie konsolidujące tradycje ustrojowe 173 4.2. Konsolidacja państwa prawa ........................... 175 4.3. Konsolidacja władzy w wymiarze międzynarodowym . 182 4.4. Konsolidacja państwa a modele elit władzy politycznej . 186 4.5. Wyzwania konsolidacji elit Republiki Mołdawii . 191 4.6. Perspektywy konsolidacji ustroju politycznego Republiki Mołdawii ................................... 216 ZAKOŃCZENIE: WYZWANIA KONSOLIDACJI BYTU PAŃSTWOWEGO REPUBLIKI MOŁDAWII . 223 Aneks ........................................................ 233 Bibliografia ................................................... 245 Streszczenie w języku rumuńskim .............................. 275 Streszczenie w języku rosyjskim ................................ 277 Streszczenie w języku angielskim ............................... 279 Streszczenie w języku francuskim .............................. 281 CUPRINS CHESTIUNI PRELIMINARE .................................. 17 Premise și ipoteze de cercetare ............................. 19 Starea cercetării .......................................... 23 Metode și tehnici de cercetare ............................. 30 1. NOȚIUNEA DE CONSOLIDARE ÎN ȘTIINȚELE POLITICE ȘI CONSOLIDAREA STATULUI ............................ 37 1.1. Premise istorice ...................................... 37 1.2. Dimensiuni ale consolidării ............................ 46 1.3. Factori determinanți ai consolidării .................... 52 1.4. Direcții ale consolidării ............................... 58 1.5. Timpul consolidării ................................... 62 1.6. Măsurarea consolidării ................................ 73 1.7. Consolidarea statului .................................. 83 1.8. Consolidarea statului ca proces ........................ 86 1.9. Dimensiuni ale consolidării statului . 89 2. CONSOLIDAREA TERITORIULUI REPUBLICII MOLDOVA 93 2.1. Conturarea frontierelor viitoarei Republici Moldova . 94 2.2. Specificitatea teritoriului Republicii Moldova ........... 100 2.3. Consolidarea frontierelor Republicii Moldova. Aspectul românesc ............................................ 102 8 Spis treści 2.4. Aspectul separatismelor interne ........................ 105 2.5. Aspectul ucrainean ................................... 115 3. CONSOLIDAREA POPULAȚIEI REPUBLICII MOLDOVA . 127 3.1. Provocările consolidării comunității etnopolitice . 128 3.2. Dilemele identității naționale .......................... 131 3.3. Consolidarea națiunii de stat ........................... 146 3.4. Între statul naționalizant și căminele naționale externe . 151 3.5. Consolidarea culturii politice civice ..................... 158 4. CONSOLIDAREA PUTERII REPUBLICII MOLDOVA . 171 4.1. Tradițiile constituționale neconsolidate și care nu consolidează ......................................... 173 4.2. Consolidarea statului de drept ......................... 175 4.3. Consolidarea puterii în dimensiunea internațională . 182 4.4. Consolidarea statului și modelele elitelor puterii politice . 186 4.5. Provocările consolidării elitelor Republicii Moldova . 191 4.6. Perspectivele consolidării sistemului politic al Republicii Moldova ............................................. 216 CONCLUZIE: PROVOCĂRILE CONSOLIDĂRII EXISTENȚEI STATALE A REPUBLICII MOLDOVA ......................... 223 Anexă ........................................................ 233 Bibliografie ................................................... 245 Rezumat în limba română ..................................... 275 Rezumat în limba rusă ........................................ 277 Rezumat în limba engleză ..................................... 279 Rezumat în limba franceză ..................................... 281 СОДЕРЖАНИЕ ВВЕДЕНИЕ .................................................. 17 Предположения и исследовательские гипотезы . 19 Состояние изучения проблемы .......................... 23 Методы и техники исследования ......................... 30 1. ПОНЯТИЕ КОНСОЛИДАЦИИ В ПОЛИТИЧЕСКИХ НАУКАХ И КОНСОЛИДАЦИЯ ГОСУДАРСТВА . 37 1.1. Исторические факторы .............................. 37 1.2. Измерения консолидации ........................... 46 1.3. Обусловленность консолидации ..................... 52 1.4. Направления консолидации ......................... 58 1.5. Время консолидации ................................ 62 1.6. Средства измерения консолидации . 73 1.7. Консолидация государства .......................... 83 1.8. Консолидация государства как процесс . 86 1.9. Измерения консолидации государства . 89 2. КОНСОЛИДАЦИЯ ТЕРРИТОРИИ РЕСПУБЛИКИ МОЛДОВА ................................................ 93 2.1. Формирование границ будущей Республики Молдова 94 2.2. Специфика территории Республики Молдова . 100 10 Spis treści 2.3. Консолидация границ Республики Молдова. Румынский аспект ................................... 102 2.4. Аспект внутренних сепаратизмов .................... 105 2.5. Украинский аспект .................................. 115 3. КОНСОЛИДАЦИЯ НАСЕЛЕНИЯ РЕСПУБЛИКИ МОЛДОВА ................................................ 127 3.1. Вызовы консолидации этнополитического 128 сообщества ......................................... 3.2. Дилеммы национальной идентичности . 131 3.3. Консолидация государственной нации . 136 3.4. Между национализирующимся государством и ино- странными родинами ............................... 151 3.5. Консолидация гражданской политической культуры . 158 4. КОНСОЛИДАЦИЯ ВЛАСТИ РЕСПУБЛИКИ МОЛДОВА . 171 4.1. Не консолидированные и не консолидирующие системные традиции ................................ 173 4.2. Консолидация прававого государства ................ 175 4.3. Консолидация власти в международном измерении . 182 4.4. Консолидация государства и модели политических элит ................................................ 186 4.5. Вызовы консолидации элит Республики Молдова . 191 4.6. Перспективы консолидации политической системы Республики Молдова ................................ 216 ЗАКЛЮЧЕНИЕ: ВЫЗОВЫ КОНСОЛИДАЦИИ ГОСУДАРСТВЕННОГО СУЩЕСТВОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ МОЛДОВА .................................. 223 Приложение ................................................. 233 Библиография ............................................... 245 Резюме на румынском языке ................................. 275 Резюме на русском языке .................................... 277 Резюме на английском языкеc................................ 279 Резюме на французском языке ..............................