Official Newsletter of the UEFA European Football Championship™

01 02/2010

Creating History Together™ contents

04 Welcome 30 The Logo

Logo 06 Organisation Логотип

Organizacja EURO Організація ЄВРО 34 UEFA EURO 2012™ Logo and Slogan Launch

08 Introducing Key Players Prezentacja logo i hasła UEFA EURO 2012™ Презентація логотипа та гасла УЄФА ЄВРО 2012™ Przedstawiamy najważniejsze osoby Представлення ключових гравців 36 Back to the Future

10 Interview Powrót do przyszłości Назад у майбутнє Wywiad Інтерв’ю 40 Meet the Ambassadors

12 8 in 8 Host Cities Poznaj Ambasadorów Знайомство з послами 8 stadionów w 8 miastach-gospodarzach 8 стадіонів у 8 приймаючих містах 42 What’s New?

24 50 Years of the Co nowego? Henri Delaunay Trophy Що нового?

50 lat pucharu Henri Delaunay’a 50 Років Кубку Анрі Делоне 44 Countdown to the Tournament

Odliczanie do turnieju 28 Pot Luck in Impressum Турнірний відлік Warszawskie koszyki This publication is produced by UEFA Route de Genève 46 – 1260 Nyon – Switzerland Варшавські кошики 46 City Illuminations Tel: +41 848 00 27 27 Fax: +41 848 01 27 27 Iluminacje w miastach .com Ілюмінація в містах In cooperation with Euro 2012-Polska Sp. z o.o. and LLC LOC Euro 2012 Ukraine

Editorial deadline: January 2010

2 3 “WELCOME” FOR THE FIRST TIME IN THE HISTORY OF PO RAZ PIERWSZY W HISTORII PIŁ- УПЕРШЕ В ІСТОРІЇ ЧЕМПІОНАТУ ЄВРО- THE UEFA EUROPEAN FOOTBALL CHAM- KARSKICH MISTRZOSTW EUROPY UEFA ПИ З ФУТБОЛУ УЄФА ФІНАЛЬНИЙ ПО- PIONSHIP, THE FINAL TOURNAMENT FINAŁOWY TURNIEJ ZOSTANIE ZORGA- ЄДИНОК ВІДБУДЕТЬСЯ У ЦЕНТРАЛЬНО- WILL BE PLAYED IN CENTRAL AND EAST- NIZOWANY W KRAJACH EUROPY ŚROD- СХІДНІЙ ЧАСТИНІ ЄВРОПЕЙСЬКОГО ERN . KOWO-WSCHODNIEJ. КОНТИНЕНТУ.

UEFA EURO 2012™ will offer a unique oppor- Turniej UEFA EURO 2012™ będzie dla Polski i УЄФА ЄВРО 2012™ надасть унікальну мож- tunity to Poland and Ukraine to develop and Ukrainy wyjątkową okazją do dalszego rozwoju ливість Польщі та Україні розвивати та по- promote football, contributing at the same time i udanej promocji piłkarstwa, przy jednocze- пуляризувати футбол, а також сприятиме to the upgrading of the general – and football snym unowocześnieniu infrastruktury. Będzie модернізації загальної та футбольної інфра- – infrastructure of their countries. It will be a to także wyjątkowa szansa dla obu krajów do структури цих країн. Це стане шансом для chance for the two host countries to present zaprezentowania się światu, do pokazania swo- двох приймаючих країн представити себе themselves to the world, to show their unique- jego wyjątkowego dorobku i własnej niepo- світові, продемонструвати свою унікальність ness and their own individual cultures. wtarzalnej kultury. та неповторну культуру.

UEFA and the two local organising commit- UEFA i komitety organizacyjne obu państw ści- УЄФА та два місцеві організаційні комітети tees are working together on this ambitious śle ze sobą współpracują, realizując to ambitne разом працюють над цим амбітним проектом project, for the benefit of football in Europe. przedsięwzięcie, które przyniesie wielkie ko- на користь футболу у Європі. Надзвичайно It is of utmost importance that the two coun- rzyści europejskiej piłce nożnej. Jest zatem важливо, щоб ці дві країни з допомогою своїх tries, through their governments, the host sprawą niezwykle ważną, aby oba kraje, po- урядів, приймаючих міст та футбольних асо- cities and the football associations, play an ac- przez odpowiednie działania swoich rządów, ціацій відігравали активну роль у підготовці tive role in the staging of this tournament. They wszystkich miast-gospodarzy oraz obu fede- до цього турніру. Всі вони здобудуть корис- will all gain useful experience which will serve racji piłkarskich, jeszcze aktywniej włączyły się ний досвід, який слугуватиме їм та футбо- them and football for the years to come. w organizację tego turnieju. Wszyscy zdobędą лу протягом багатьох наступних років. tym samym cenne doświadczenie, które w In June 2012, the world will witness three przyszłości okaże się niezwykle przydatne dla У червні 2012 року світ протягом трьох weeks of top-class national team football – rozwoju piłkarstwa w obu krajach. тижнів насолоджуватиметься футболом with all the emotions that such a competition високого ґатунку, який продемонструють brings with it. The stadiums in both countries W czerwcu 2012 roku świat przez trzy tygodnie національні збірні – з усіма емоціями, що will be state of the art and will be the perfect obejrzy emocjonujące zmagania najlepszych зазвичай дарують такі змагання. Стадіони stage for footballers to entertain spectators europejskich reprezentacji. Supernowoczesne в обох країнах відповідатимуть найвищим and fans all around the world. stadiony, powstające w obu krajach, będą sta- вимогам і стануть ідеальною сценою, на nowiły doskonałą oprawę dla meczów, podczas якій футболісти вражатимуть глядачів та There are many challenges associated with których najlepsi piłkarze oczarują kibiców na вболівальників з усього світу. the organisation of an event of the size of trybunach i miliony widzów na całym świecie. the UEFA European Football Championship, Існує багато складних аспектів організації and the joint staging of the tournament is not Z organizacją tak dużego turnieju wiąże się події масштабу чемпіонату Європи з футбо- without its additional hurdles to overcome, wiele wyzwań, jednak satysfakcja po zakoń- лу, і спільна підготовка до проведення цього but the satisfaction at the end will be even czeniu dobrze zorganizowanej imprezy będzie турніру також додає певних труднощів, які greater and the legacy for both countries will olbrzymia, a dorobek, który zyskają oba kra- необхідно подолати, але тим більшим буде be equally important. je trudny do przecenienia. задоволення наприкінці цього дійства, а спа- док для обох країн стане однаково цінним. In difficult economic times, it will also boost W trudnych ekonomicznie czasach dzięki orga- the economies of both countries with the crea- nizacji turnieju powstanie wiele tysięcy nowych У скрутні для економіки часи це також дасть tion of thousands of new jobs and, most im- miejsc pracy i – co najważniejsze – narody: можливість обом країнам створити тисячі portantly, the chance for Polish and Ukrainian polski i ukraiński zjednoczą się w dążeniu do нових робочих місць та, що найважливіше, citizens to unite behind a common goal. osiągnięcia wspólnego celu. об’єднає громадян Польщі та України задля досягнення спільної мети. I am convinced that Poland and Ukraine will Polska i Ukraina stają przed wyjątkową dzie- demonstrate to the world that they are more jową szansą. Jestem przekonany, iż oba kraje Я переконаний, Польща і Україна проде- than capable of hosting such an event and pokażą światu, że potrafią zorganizować turniej монструють світові, що вони більш, ніж will surprise many of the sceptics. tej rangi i tym samym przekonają wiele osób, здатні прийняти у себе подію такого рівня które dziś być może są nastawione sceptycznie. та здивують багатьох скептиків.

MICHEL PLATINI UEFA President 4 Prezydent UEFA 5 Президент УЄФА in the stadiums, sustainability programmes, proekologiczne, obsługa techniczna, nabór співпраця з приймаючими містами, безпека technical services, and volunteer recruitment, wolontariuszy itp. та правопорядок на стадіонах, програми to name just a few. сталого розвитку, технічне обслуговуван- EURO ORGANISATION Kluczowymi osobami po stronie polskiej są: ня та набір волонтерів тощо. The key figures on the Polish side are: Grze- , Prezes PZPN, oraz Adam Olko- gorz Lato, President of the PZPN – and Adam wicz, Dyrektor Turnieju w Polsce. Ключові фігури з польської сторони: Гже- Olkowicz, Tournament Director Poland. гож Лято – президент ПФС та Адам Олько- Kluczowymi osobami po stronie ukraińskiej są: вич – директор турніру в Польщі. ORGANIZACJA EURO The key figures on the Ukrainian side are: Grig- Hryhorij Surkis, Prezes FFU, oraz Markijan Łub- oriy Surkis, President of the FFU – and Marki- kiwski, Dyrektor Turnieju na Ukrainie. Ключові фігури з української сторони: Гри- yan Lubkivskyi, Tournament Director Ukraine. горій Суркіс – президент ФФУ та Маркіян ОРГАНІЗАЦІЯ ЄВРО Лубківський – директор турніру в Україні. Władze państwowe Governments i Miasta Gospodarze Уряди та приймаючі міста Teamwork and motivation – that is what it Współpraca i motywacja – oto, co jest potrzebne Для організації фінального турніру УЄФА and host cities Zarówno rządy Polski jak i Ukrainy ściśle współ- Обидві приймаючі країни, Україна та Поль- takes to organise UEFA EURO 2012™. The do przeprowadzenia turnieju finałowego UEFA ЄВРО 2012™ потрібна взаємодія та моти- Both host countries, Poland and Ukraine, are pracują z Miastami Gospodarzami Turnieju w ща, тісно співпрацюють з приймаючими міс- organisation of an event of this size requires EURO 2012™. Organizacja imprezy tej wielkości вація. Організація заходу такого масштабу working in close cooperation with the host zakresie przygotowania i rozbudowy wymaganej тами та несуть відповідальність за розбудову a concerted effort by a multitude of stake- wymaga skoordynowanych działań wszystkich вимагає узгоджених дій багатьох зацікав- cities and are responsible for developing the infrastruktury – czyli dróg, lotnisk, stadionów, необхідної інфраструктури, а саме аеропор- holders, the sharing of responsibilities and a zainteresowanych stron, wspólnej odpowie- лених сторін та чіткий розподіл відповідаль- necessary infrastructure such as airports, zaplecza hotelowego – wdrożenia koncepcji тів, доріг, стадіонів, готелів, реалізацію кон- clear distribution of tasks. dzialności i jasnego podziału obowiązków. ності й завдань. roads, stadiums and accommodation, imple- bezpieczeństwa publicznego oraz przygotowań цепції громадської безпеки та транспорту, menting the public security and transport do przyjęcia znacznej liczby gości i kibiców. організацію прийому численних відвідувачів. UEFA UEFA УЄФА concept, and hosting the numerous visitors expected. PL.2012 w Polsce oraz Biuro Koordynacyjne З метою координації та контролю підготовки UEFA is responsible for the organisation of UEFA odpowiada za organizację finałów Mi- УЄФА несе відповідальність за організацію ds. Przygotowania i Przeprowadzenia Finałów до турніру у Польщі та Україні, урядами при- the final tournament on behalf of its 53 strzostw Europy w imieniu swoich 53 federacji фінального турніру від імені 53 футбольних PL.2012 in Poland and the Coordination Bu- EURO 2012 na Ukrainie są podmiotami stwo- ймаючих країн створена спілка PL.2012 у member associations. Its main areas of ac- członkowskich. Główny zakres jej działań obej- асоціацій-членів. Основними напрямами ді- reau on Preparation and Holding of the EURO rzonymi przez władze Państw Gospodarzy, Польщі та Координаційне Бюро з питань tivity include the running of the 31 matches, muje m.in. organizację 31 meczy turniejowych, яльності Союзу є підготовка та проведення 2012 Finals in Ukraine are entities created by odpowiadającymi za koordynację i nadzór nad підготовки та проведення фінальної части- ticket sales, host broadcasting, accreditation sprzedaż biletów, produkcję sygnału TV, akre- 31 матчу, продаж квитків та комерційних the governments of the host countries to co- przygotowaniami do UEFA EURO 2012™. ни чемпіонату Європи 2012 року в Україні. matters and the sales of commercial rights. dytację oraz sprzedaż praw handlowych. прав, трансляція турніру, акредитація тощо. ordinate and oversee preparations for the competition in Poland and Ukraine. Spółka PL.2012 została powołana przez pol- Спілка PL.2012 створена Міністерством спор- Local organising Lokalne Komitety Місцеві skie Ministerstwo Sportu i Turystyki. Preze- ту та туризму республіки Польща. Головою committees Organizacyjne організаційнікомітети PL.2012 was created by the Polish ministry sem Zarządu PL.2012 jest Marcin Herra. правління спілки PL.2012 є Марцін Герра. of sport and tourism and the president of the The Polish and Ukrainian football associations Aby odpowiednio ukierunkować działania or- З метою належної підготовки та проведен- PL.2012 board is Marcin Herra. Biuro Koordynacyjne Euro 2012 na Ukrainie Координаційне Бюро з питань підготовки та have each created a local organising com- ganizacyjne związane z przygotowaniem UEFA ня УЄФА ЄВРО 2012™, Польською та Укра- utworzyła tamtejsza Rada Ministrów. Jego проведення фінальної частини чемпіонату mittee (LOC) as separate entities focused EURO 2012™, polska i ukraińska federacje pił- їнською футбольними асоціаціями створено The Euro 2012 Coordination Bureau in Ukraine Dyrektorem jest Illia Szewlak, były Wicemi- Європи 2012 року в Україні створено Кабіне- fully on the preparations for UEFA EURO karskie utworzyły specjalnie w tym celu odrębne дві самостійні структури, місцеві організа- was created by the Ukrainian cabinet of minis- nister Rodziny, Młodzieży i Sportu. том Міністрів України. Головою Координацій- 2012™: Euro 2012-Polska and Euro 2012 spółki – Lokalne Komitety Organizacyjne (LOC): ційні комітети – МОК “ЄВРО 2012 Польща” ters and the head of the bureau is Illia Shev- ного Бюро є Ілля Шевляк, колишній заступ- Ukraine. Euro 2012 Polska oraz Euro 2012 Ukraina. та МОК “ЄВРО 2012 Україна”. lyak, former deputy minister of family, youth Komitet Sterujący ник міністра у справах сім’ї, молоді та спорту. and sports. Both entities are responsible for fulfilling a Odpowiadają one za wykonanie szeregu zadań, Обидва комітети несуть відповідальність UEFA EURO 2012™ variety of tasks in the domains of airport obejmujących takie zagadnienia jak zarządza- за виконання різноманітних завдань серед Наглядова Рада Komitet Sterujący UEFA EURO 2012™ składa management, ceremonies, event transport, nie lotniskami, ceremonie, transport publiczny яких: управління аеропортами, організа- UEFA EURO 2012™ się z przedstawicieli wszystkich wyżej opisanych УЄФА ЄВРО 2012™ host city management, safety and security i podczas turnieju, bezpieczeństwo, programy ція церемоній, транспорт під час турніру, Steering Group podmiotów i instytucji. Nadzoruje on przygo- До складу Наглядової Ради УЄФА ЄВРО The UEFA EURO 2012™ Steering Group towania Polski i Ukrainy do organizacji Turnieju 2012™ входять представники вищезазна- comprises representatives of all the above- oraz kieruje pracą nad projektami związanymi чених організацій. Наглядова Рада УЄФА mentioned entities and supervises the prep- z Mistrzostwami na poziomie strategicznym. ЄВРО 2012™ контролює підготовку Поль- arations in Poland and Ukraine while providing щі та України до проведення турніру та strategic guidance on the implementation of надає стратегічні рекомендації щодо реа- the various aspects of the project. лізації різних аспектів проекту.

Standing: Marcin Herra (President of the Board of PL.2012), Jacques Lambert (UEFA EURO 2012™ Commissioner), Adam Olkowicz

© UEFA (Tournament Director Poland), David Taylor (CEO of UEFA Events SA), Martin Kallen (EURO Director), Markiyan Lubkivskyi (Tournament Director Ukraine), Illia Shevlyak (Head of Coordination Bureau EURO 2012). Seated: Adam Giersz (Minister of Sports and Tourism of Poland), Gianni Infantino (UEFA General Secretary), Grzegorz Lato (PZPN President), (UEFA President), Grigoriy Surkis (FFU President), Geoffrey Thompson (UEFA Vice-President), Ivan Vasyunyk (Vice Prime Minister of Ukraine).

Stoją: Marcin Herra (Prezes Zarządu PL.2012), Jacques Lambert (Komisarz UEFA EURO 2012™), Adam Olkowicz (Dyrektor Turnieju w Polsce), David Taylor (Dyrektor Zarządzający UEFA Events SA), Martin Kallen (Dyrektor EURO), Markijan Łubkiwski (Dyrektor Turnieju na Ukrainie), Ilja Szewlak (Dyrektor Biura Koordynacyjnego EURO 2012). Siedzą: Adam Giersz (Minister Sportu i Turystyki RP), Gianni Infantino (Sekretarz Generalny UEFA), Grzegorz Lato (Prezes PZPN), Michel Platini (Prezydent UEFA), Hryhorij Surkis (Prezes FFU), Geoffrey Thompson (Wiceprezydent UEFA), Iwan Wasiunyk (Wicepremier Ukrainy).

На фото стоять: Марцін Герра (голова PL.2012), Жак Ламбер (комісар УЄФА ЄВРО 2012™), Адам Олькович (директор турніру в Польщі), Девід Тейлор (виконавчий директор UEFA Events SA), Мартін Каллен (директор ЄВРО), Маркіян Лубківський (директор турніру в Україні), Ілля Шевляк (голова Координаційного бюро). На фото сидять: Адам Герш (міністр спорту і туризму Польщі), Джанні Інфантіно (генеральний секретар УЄФА), Гжегож Лято (президент ПФС), Мішель Платіні (президент УЄФА), Григорій Суркіс (президент ФФУ), 6 Джефрі Томпсон (віце-президент УЄФА), Іван Васюник (віце-прем’єр-міністр України). 7 teams Stal , Olimpia Poznań, Amica Wronki and Widzew Łódź over a vice-presidency in 2006. On the political front, he was a mem- before branching into politics and, between 2001 and 2005, serving as ber of the Ukrainian parliament from 1998 until 2006 and is currently senator in the Polish parliament. the country’s ambassador to the Council of Europe for sport, toler- ance and fair play. Since October 2008 Grzegorz Lato has been the president of the Polish INTRODUCING Football Association (PZPN). He is concurrently a member of the UEFA Grigoriy Surkis has been involved in FIFA committees since the turn EURO 2012™ Steering Group and president of Euro 2012-Polska, the of the century and has been a member of UEFA’s Executive Com- local organising committee set up by the Polish FA. mittee since 2004. He has also been chairman of the Futsal and Beach Soccer Committee and deputy chairman of the and Security Committee. At present, he is deputy chairman of the Women’s Football Committee and chairs the Youth and Amateur KEY PLAYERS Football Committee. IN THE UEFA EURO 2012™ TEAM Grzegorz Lato Hryhorij Surkis

Grzegorz Lato, urodzony 8 kwietnia 1950 r. w Malborku, jest jedną Urodzony 4 września 1949 roku w Odessie, jest znaną osobistością z legend polskiego futbolu. Wystąpił w rekordowej liczbie 104 spo- europejskiego futbolu – nie tylko w związku z pełnieniem funkcji PRZEDSTAWIAMY NAJWAŻNIEJSZE OSOBY tkań w reprezentacji narodowej i strzelił dla niej 45 bramek, co daje Prezesa Ukraińskiej Federacji Piłkarskiej, ale również dzięki aktyw- W DRUŻYNIE UEFA EURO 2012™ mu pod tym względem drugie miejsce w historii polskiej piłki. Brał nemu udziałowi w komitetach UEFA. udział w trzech Mistrzostwach Świata FIFA, w 1974, 1978 i 1982 roku, zdobywając dwa brązowe medale, a także tytuł króla strzelców, Jest absolwentem Technologicznego Instytutu Przemysłu Spożyw- ПРЕДСТАВЛЕННЯ КЛЮЧОВИХ ГРАВЦІВ z dorobkiem siedmiu bramek, w 1974 roku. Wspólnie z reprezentacją czego w Kijowie. W 1993 roku został prezesem FC Dynamo Kijów, a był też złotym medalistą olimpijskim w 1972 roku i srebrnym cztery podczas trwania pięcioletniej kadencji, w 1996 roku stanął na czele У КОМАНДІ УЄФА ЄВРО 2012™ lata później. Większość kariery klubowej spędził grając w barwach Profesjonalnej Piłkarskiej Ligi Ukrainy. Trzykrotnie wybierany prezesem Stali Mielec (1962-1980), z którą dwa razy zdobywał mistrzostwo Pol- Federacji Piłkarskiej Ukrainy, po raz pierwszy w 2000 roku. Od 1998 ski. Następnie występował w KSK Lokeren (1980-1982), meksykań- roku jest też członkiem Narodowego Komitetu Olimpijskiego, którego skim Atlante (1982-1984) oraz amatorskiej drużynie Polonia Hamil- został wiceprezesem w 2006 roku. Jednocześnie działa na froncie po- ton (1984-1991). Doświadczenie trenerskie zdobywał z klubem North litycznym – był deputowanym do parlamentu Ukrainy w latach 1998- York Rockets Toronto (1988-1990), a odznakę trenera otrzymał w 1996 2006, obecnie natomiast jest Ambasadorem przy Radzie Europy ds. roku. Szkolił następnie drużyny polskie – Stal Mielec, Olimpię Poznań, sportu, tolerancji i fair play. Amicę Wronki oraz Widzew Łódź, po czym zaangażował się w polity- kę, zasiadając w latach 2001-2005 w Senacie. Od wielu lat zasiada w komitetach FIFA, a od 2004 r. w Komitecie Grzegorz Lato Grigoriy Surkis Wykonawczym UEFA. Był też przewodniczącym Komitetu ds. Futsalu i Od października 2008 roku jest prezesem Polskiego Związku Piłki Noż- Plażowej Piłki Nożnej i wiceprzewodniczącym Komitetu ds. Stadionów Born in Malbork on 8 April 1950, Grzegorz Lato is one of Polish foot- Born in Odessa on 4 September 1949, Grigoriy Surkis has become nej, jednocześnie jest też członkiem Komitetu Sterującego UEFA EURO i Bezpieczeństwa, a obecnie jest wiceprzewodniczącym Komitetu ds. ball’s all-time greats, with a record 104 appearances for the national a prominent figure in European football – not only as president of 2012™, oraz pełni funkcję prezesa EURO 2012 Polska Sp. z o.o. – Kobiecej Piłki Nożnej oraz przewodniczącym Komitetu ds. Młodzieżowej team and 45 goals which put him in second place in the Polish goal- the Football Federation of Ukraine (FFU) but also as an active mem- spółki powołanej przez PZPN do organizacji Turnieju w Polsce. i Amatorskiej Piłki Nożnej. scoring record book. He played in three FIFA World Cups, in 1974, 1978 ber of UEFA and FIFA committees. and 1982, winning two bronze medals and, in 1974, a golden boot for finishing as top scorer with seven goals. He also struck gold for A graduate of the Technological Institute of the Food Industry in Kiyv, Poland at the 1972 Olympics and silver four years later. Most of his he became president of FC Dynamo in 1993 and, during his club career was spent at Stal Mielec (1962-80), where he won the cham- five-year tenure at the helm of this famous club, was also selected Гжегож Лято Григорій Суркіс pionship twice. He then played for KSK Lokeren (1980-82), Atlante in to head the Ukrainian professional football league in 1996. He was Mexico (1982-84) and amateur team Polonia Hamilton (1984-91). He first elected president of the Ukrainian national association in 2000 Народився 8 квітня 1950 р. у м. Мальборк. Чемпіон Польщі 1973 Народився 4 вересня 1949 р. у м. Одеса. Григорій Суркіс став ви- earned his coaching badge in 1996, having earlier gained experience at and has been re-elected twice since then. He has also been a mem- та 1976 рр. У 1974 та 1977 рр. визнавався найкращим футболіс- значною фігурою в історії європейського футболу – не тільки як the North York Rockets in Toronto (1988-90). He went on to train Polish ber of his country’s national Olympic committee since 1998, taking том країни. За національну збірну Польщі у 1971 – 1983 рр. про- Президент Федерації футболу України, але також як активний член вів 104 матчі (рекорд країни), забивши 45 голів. Взяв участь у кількох комітетів УЄФА та ФІФА. трьох чемпіонатах світу ФІФА у 1974, 1978 і 1982 рр., двічі здо- бувши бронзові нагороди. Крім того, у 1974 він став найкращим Закінчив Київський технологічний інститут харчової промисло- бомбардиром мундіалю, забивши сім голів. Чемпіон (1972) та віце- вості. У 1993 р. став президентом ФК “Динамо Київ”. У період чемпіон (1976) Олімпійських ігор. Більшу частину своєї клубної п’ятирічного управління відомим клубом Григорія Суркіса було кар’єри Гжегож Лято провів у польському клубі “Сталь” Мелець обрано на посаду президента Професіональної футбольної ліги у (1962-1980), з яким двічі виграв чемпіонат Польщі. Потім грав за 1996 р. Вперше обраний президентом Федерації футболу України бельгійський “Локерен” (1980-1982), мексиканський “Атланте” у 2000 р. З 1998 р. – член Національного олімпійського комітету (1982-1984) та канадський аматорський клуб “Полонія Гамільтон” України, з 2006 р. – віце-президент НОК. З 1998 р. до 2006 р. – (1984-1991). Саме в Канаді він робив перші кроки на тренерській народний депутат України. Крім цього Григорій Суркіс – посол ниві, очоливши “Норс Йорк Рокетс” із Торонто (1988-1990), а у України у Раді Європи з питань спорту, толерантності та чесної гри. 1996 р. отримав диплом тренера. Працював з польськими коман- дами “Сталь” Мелець, “Олімпія” Познань, “Аміка” Вронкі та “Відзев” Григорій Суркіс входить до складу різних комітетів ФІФА від по- Лодзь. Потім зайнявся політичною діяльністю, обіймав посаду се- чатку цього століття, а також є членом Виконавчого комітету натора Польського сейму у 2001-2005 рр. УЄФА з 2004 року. Він також був головою комітетів УЄФА з фут- залу та пляжного футболу та заступником голови комітету з пи- З жовтня 2008 р. Гжегож Лято є президентом Польського фут- тань стадіонів і безпеки. Нині він є заступником голови комітету з больного союзу. Він також є членом Наглядової Ради УЄФА ЄВРО жіночого футболу та очолює комітет молодіжного та аматорсько- 2012™ та президентом МОК “ЄВРО 2012 Польща” – місцевого ор- го футболу. ганізаційного комітету, створеного ПФС.

8 9 © UEFA better life in every Ukrainian family. And thirdly, uzyskania niepodległości otrzymała historyczną Україна уперше за роки своєї незалежності I realised what a huge responsibility fell on me szansę pokazania się światu jako gospodarz отримала історичну нагоду заявити про себе and on all of us who had striven for this victory. prestiżowej imprezy. Po drugie, zrozumiałem, світові, як господиня престижного гумані- że UEFA EURO 2012™ daje nadzieję na lepsze тарного проекту. По-друге, я зрозумів, що What does it mean for Poland and Ukraine życie każdej ukraińskiej rodzinie. Po trzecie, дійство під назвою УЄФА ЄВРО 2012™ таки to host the final tournament of the UEFA zrozumiałem jak ogromna odpowiedzialność подарує надію на ліпше життя кожній укра- INTERVIEW European Football Championship? spada na mnie i wszystkich tych, którzy wspól- їнській родині. А по-третє, я збагнув, яка ко- nie dążyli do tego celu. лосальна відповідальність одночасно лягає Answering in one voice: Thanks to this foot- на мої плечі та на всіх нас, хто так прагнув WITH GRZEGORZ LATO AND GRIGORIY SURKIS ball project in Poland and Ukraine, not only our Co tak naprawdę oznacza dla Polski i цієї перемоги. sports infrastructure but the whole face of the Ukrainy organizacja Mistrzostw Europy social sector – roads, transport, communi- w piłce nożnej? Що означає для України та Польщі cations, hotels, and public services – will be проведення фіналу континентальної fundamentally changed. Using the powerful Wspólna odpowiedź: Ta impreza zmieni першості? WYWIAD catalyst of the UEFA EURO 2012™ project, nasze państwa nie tylko pod względem spor- Z GRZEGORZEM LATĄ I HRYHORIJEM SURKISEM our states are capable of implementing am- towym. Na rozwoju dróg, transportu, infra- Відповідають в один голос: Завдяки bitious plans in a short period of time that struktury komunikacyjnej, hoteli i służb pu- футбольному проекту в Україні докорінно would not have been possible to implement blicznych skorzysta całe społeczeństwo. Dzięki має змінитися не лише спортивна інфра- ІНТЕРВ’Ю in decades otherwise! However, it is neces- UEFA EURO 2012™ nasze rządy pokazały, że структура, але й загалом обличчя соціальної sary to remember that the quality and com- zdolne są realizować bardzo ambitne plany w сфери: дороги, транспорт, комунікації, го- З ГЖЕГОЖЕМ ЛЯТО ТА ГРИГОРІЄМ СУРКІСОМ petitiveness of Ukrainian and Polish football bardzo krótkim czasie. W innych okoliczno- телі, заклади побутового обслуговування і will also increase under the influence of UEFA ściach mogłoby to trwać latami. Należy też громадського харчування тощо. Використо- EURO 2012™. The organisation of such a tour- jednak pamiętać, że pod wpływem UEFA вуючи потужний каталізатор, яким фактично nament will lead to an incredible explosion of EURO 2012™ poprawi się przede wszystkim став проект УЄФА ЄВРО 2012™, наша дер- interest in the game among children and jakość oraz poziom polskiego i ukraińskiego жава за цей короткий проміжок часу здатна young people and will give a huge impulse to futbolu. Organizacja turnieju na pewno spo- реалізувати такий обсяг амбітних планів, які When and how did the idea to present Kiedy po raz pierwszy pomyślał Pan, że Коли і як виникла ідея подати від sport in our countries. woduje wybuch zainteresowania piłką nożną за інших умов не спромоглася б зробити і a joint Ukraine/Poland bid to host the przygotowanie Mistrzostw Europy w України та Польщі спільну заявку на wśród dzieci i młodzieży, dając potężny im- за кілька десятків років! При цьому треба UEFA European Football Championship piłce nożnej przez Polskę i Ukrainę to проведення фінальної частини чем- What is your prognosis for your national puls do rozwoju sportu w obu państwach. пам’ятати, що під впливом УЄФА ЄВРО 2012™ come to your mind? pomysł wart realizacji? піонату Європи з футболу? team in this final tournament? зросте також якість і конкурентоспромож- Jakie są Pana prognozy: jak wypadnie ність українського та польського футболу. G. Surkis: The idea to bid for UEFA EURO H. Surkis: Kwestię zgłoszenia kandydatury Г. Суркіс: Уперше ідею позмагатися за G. Surkis: In my view, it’s too early to talk podczas EURO 2012 reprezentacja pił- Проведення такого турніру викличе неймо- 2012™ was voiced by the former deputy prime na organizację UEFA EURO 2012™ po raz УЄФА ЄВРО 2012™ в розмові зі мною висло- about the sports component, as there are still karska pańskiego kraju? вірний сплеск інтересу до цієї гри серед minister of Ukraine, Dmytro Tabachnyk, in a pierwszy poruszył były wicepremier Ukrainy, вив у травні 2003-го колишній віце-прем’єр- two years to go before the tournament – a дітей та молоді, спорт №1 у наших країнах discussion with me in May 2003. Shortly after Dmytro Tabacznyk, podczas rozmowy ze mną міністр України Дмитро Табачник. А невдовзі long time for a football team. I consider that H. Surkis: Wg mnie za wcześnie jest na roz- отримає колосальний імпульс до розвитку. that, at the UEFA Champions League final w maju 2003 r. Niedługo potem, na meczu у Манчестері, під час фінального матчу Ліги in 2012 the Ukrainian national team will be mowy o elemencie sportowym imprezy – do between Milan and Juventus in Manchester, finałowym Ligi Mistrzów między Milanem a чемпіонів між “Міланом” та “Ювентусом”, я quite different. And I expect new stars to emu- rozpoczęcia zostały w końcu jeszcze dwa Ваш прогноз щодо виступу національ- I met Michal Listkiewicz, who was president of Juventusem rozgrywanym w Manchesterze, зустрівся з Міхалом Лісткевичем, на той час late the likes of Shevchenko, Rebrov, Tymosh- lata. Dla drużyny piłkarskiej to bardzo długo. ної збірної України в фінальному ра- the Polish Football Association at that time. spotkałem się z Michałem Listkiewiczem, ów- – президентом Польського футбольного со- chuk and Shovkovskiy and to shine in the Wydaje mi się, że w 2012 roku reprezentacja унді УЄФА ЄВРО 2012™? We discussed the idea at length, as well as czesnym prezesem PZPN. Dokładnie przedys- юзу. Ми предметно обговорили цю тему, а team... However, I must add that I’m opti- Ukrainy będzie zupełnie inna niż obecnie. the possible prospects of our countries in the kutowaliśmy sam pomysł oraz szanse jego також можливі перспективи участі наших mistic by nature. Last summer, all of us saw Spodziewam się nowych gwiazd, godnych na- Г. Суркіс: Про спортивну складову, на мій bidding process. As a result, in September powodzenia. Jeszcze we wrześniu tego samego країн у тендері. Як наслідок – у вересні того how Ukraine’s U19 national team sensation- stępców Szewczenki, Rebrowa, Tymoszczuka погляд, говорити зарано, адже до турніру ще that same year, a joint committee was estab- roku powstała wspólna, polsko-ukraińska ko- ж року було створено спільний комітет з ally and deservedly triumphed in the European czy Szowkowskiego. Zaznaczam jednak, że два роки – значний термін для футбольної lished to prepare the Ukrainian-Polish bid. misja, której zadaniem było przygotowanie підготовки українсько-польської заявки. А championship at home. Why shouldn’t the jestem z natury optymistą. Zeszłego lata wszy- команди. Гадаю, у 2012-му збірна України After three years of titanic efforts, we made naszego zgłoszenia. Po trzech latach i wyko- потім були понад три роки, без перебільшен- senior national team, which could include any scy widzieliśmy jak nasz zespół sensacyjnie, буде зовсім іншою. І сподіваюся, в ньому the final presentation on 18 April 2007 in naniu olbrzymiej pracy dokonaliśmy ostatniej ня, титанічної праці, остаточні результати one of the recent U19 champions, set itself ale w pełni zasłużenie wygrał Mistrzostwa засяють нові зірки – калібру Шевченка, and the members of the UEFA Execu- prezentacji w Cardiff 18 kwietnia 2007 r. I якої наша єдина команда винесла на суд the same goal? Europy U-19. Jego zawodnicy zapewne trafią Реброва, Тимощука, Шовковського... Тим не tive Committee decided in our favour, offering udało się – Komitet Wykonawczy UEFA zade- високого журі 18 квітня 2007 року. Члени do reprezentacji narodowej, dlaczego wiec менше, додам, що за своєю натурою я мак- Ukraine and Poland this great sporting, eco- cydował na naszą korzyść, dając Polsce i Ukra- Виконавчого комітету УЄФА, зробили свій G. Lato: I dream of us being European cham- nie mieliby powtórzyć swojego wyczynu? сималіст та оптиміст. Улітку цього року ми nomic, social and cultural opportunity. inie wielką sportową, ekonomiczną i społeczną вибір на нашу користь, подарувавши Укра- pions. But if we were to finish third, I would всі бачили, як українська збірна 19-річних szansę. їні та Польщі цей грандіозний спортивний, also be happy. As happy as I was twice as a G. Lato: Już teraz marzę o tym, żebyśmy zdo- сенсаційно – але при цьому повністю заслу- What were your first thoughts when the економічний, соціальний і культурний шанс. player, when I received bronze World Cup byli tytuł. Ale gdyby się miało skończyć na жено – тріумфувала на домашньому чемпіо- host countries for UEFA EURO 2012™ Jaka była Pańska pierwsza myśl, kiedy medals in 1974 and 1982. Why should I not trzecim miejscu, też byłbym szczęśliwy. Już наті Європи. Чому б і національній команді, were announced? w Cardiff podczas ogłaszania państw – Про що Ви подумали насамперед, коли repeat that as president? dwa razy tak szczęśliwy byłem, kiedy jako в лавах котрої цілком може опинитися дехто gospodarzy UEFA EURO 2012™ Michel на церемонії оголошення господарів piłkarza nagradzano mnie brązowymi meda- з нещодавніх 19-річних чемпіонів, не поста- G. Lato: Joy, joy and happiness you cannot Platini pokazał zgromadzonym kartkę УЄФА ЄВРО 2012™ із заповітного кон- lami mundiali – w 1974 i 1982 roku. Niby dla- вити перед собою таку ж мету? describe. I have been to many global events z napisem Polska – Ukraina? верта з’явився аркуш із написом “Поль- czego jako prezes miałbym być gorszy?! in my life – , football world ща та Україна”? Г. Лято: Я мрію щоб ми стали чемпіонами championships, other world championships, G. Lato: Radość, po prostu radość nie do Європи. Але якщо б ми посіли лише третє international tennis events, but they were all opisania. Byłem w swoim życiu na wielu glo- Г. Лято: Радість, радість і щастя, яке не місце, я би також був щасливим. Таким само somewhere far from Poland. UEFA EURO balnych imprezach – igrzyskach olimpijskich, можливо описати. Я був на багатьох між- щасливим, як я був, коли ще гравцем отри- 2012™ is in fact the first event of this mag- mundialach piłkarskich, mistrzostwach świa- народних подіях – Олімпійські ігри, чемпі- мав бронзові нагороди чемпіонату світу у nitude to be hosted in my homeland. This is ta w innych sportach, także na wielkich tur- онати світу з футболу, інші чемпіонати світу, 1974 і 1982 роках. Чому б не повторити a cause of deserved pride. niejach tenisowych. Tyle tylko, że to zawsze міжнародні тенісні турніри, але всі вони були цей успіх в якості президента? odbywało się gdzieś daleko od Polski. UEFA десь далеко від Польщі. УЄФА ЄВРО 2012™ G. Surkis: Firstly, I felt great joy and pride EURO 2012™ to w ogóle pierwsze tak poważne насправді є першим заходом такого масшта- as Ukraine got a historical chance to show przedsięwzięcie, powierzone mojej ojczyźnie. бу, яке буде організовано на моїй батьків- itself to the world as the host of a prestigious I to jest powód do zasłużonej dumy. щині. Це є предметом заслуженої гордості. humanitarian project for the first time since its independence. Secondly, I understood that H. Surkis: Po pierwsze poczułem wielką ra- Г. Суркіс: По-перше, мене переповнило UEFA EURO 2012™ would offer hope for a dość i dumę, że Ukraina po raz pierwszy od почуття величезної втіхи та гордості. Адже 10 11 Stadium name Home club EURO capacity Stadium type Scheduled for​

GDANSK Municipal Stadium FC Lechia 40,818 New December 2010 Gdansk 8 STADIUMS POZNAN Municipal Stadium KKS Lech Poznan 42,004 Renovated July 2010 Poznan National Stadium - 53,224 New June 2011 Warsaw WROCLAW Municipal Stadium WKS Slask Wroclaw 40,610 New Spring 2011 IN 8 HOST CITIES Wroclaw FC Shakhtar Donetsk 50,055 New August 2009 Metalist Stadium FC Metalist Kharkiv 38,500 Renovated December 2009 KYIV Olympic Stadium - 63,195 New June 2011 8 STADIONÓW W 8 MIASTACH-GOSPODARZACH New Lviv Stadium FC Karpaty Lviv 40,610 New Spring 2011 8 СТАДІОНІВ У 8 ПРИЙМАЮЧИХ МІСТАХ

Nazwa stadionu Drużyna Właściciel Pojemność na EURO Rodzaj stadionu Otwarcie​

GDAŃSK Stadion w Gdańsku FC Lechia 40 818 Nowy Grudzień 2010 POZNAŃ KKS Lech Poznań 42 004 Remontowany Lipiec 2010 w Poznaniu WARSZAWA - 53 224 Nowy Czerwiec 2011 w Warszawie WROCŁAW Stadion we WKS Śląsk Wrocław 40 610 Nowy Wiosna 2011 Wrocławiu DONIECK Donbass Arena FC Szachtar Donieck 50 055 Nowy Sierpień 2009 CHARKÓW Stadion Metalist FC Metalist Charków 38 500 Remontowany Grudzień 2009 KIJÓW Stadion Olimpijski - 63 195 Nowy Czerwiec 2011 LWÓW Nowy Stadion FC Karpaty Lwów 40 610 Nowy Wiosna 2011 we Lwowie

Назва стадіону Клуб-господар Місткість під Тип стадіону Відкриття час ЄВРО

ГДАНСЬК Міський стадіон ФК “Лехія” 40 818 Новий Грудень 2010 р. у Гданську ПОЗНАНЬ Міський стадіон СК “Лех” Познань 42 004 Реконструйований Липень 2010 р. у Познані ВАРШАВА Національний стадіон - 53 224 Новий Червень 2011 р. у Варшаві ВРОЦЛАВ Міський стадіон CK “Шльонск” 40 610 Новий Весна 2011 р. у Вроцлаві Вроцлав ДОНЕЦЬК “Донбас Арена” ФК “Шахтар” Донецьк 50 055 Новий Серпень 2009 р. ХАРКІВ Стадіон “Металіст” ФК “Металіст” Харків 38 500 Реконструйований Грудень 2009 р. КИЇВ НСК “Олімпійський” - 63 195 Новий Червень 2011 р. ЛЬВІВ Новий стадіон ФК “Карпати” Львів 40 610 Новий Весна 2011 р. у Львові

12 13 LVIV Lwów Львів

KHARKIV Charków COUNTRIES Харків KYIV Kijów Київ GDANSK Gdańsk Гданськ

POZNAN Poznań Познань

POLAND WARSAW Warszawa Варшава UKRAINE

WROCLAW DONETSK Wrocław Donieck Вроцлав Донецьк

14 15 GDANSK POZNAN GDAŃSK ГДАНСЬК POZNAŃ ПОЗНАНЬ

Population Ludność Населення Population Ludność Населення 456,000 456 000 456 000 557,000 557 000 557 000 © UEFA © UEFA Province Województwo Воєводство Province Województwo Воєводство Pomerania Pomorskie Поморське Wielkopolska Wielkopolskie Великопольське (Greater Poland)

Neptune Fountain. City Hall. Fontanna Neptuna. Ratusz. Фонтан Нептуна. Ратуша.

Napoleon rated Gdansk as “key to everything”, Napoleon mówił o Gdańsku, że jest on “kluczem Наполеон вважав Гданськ “ключем до всьо- Poznan was founded by the Slavis Polanians Początki Poznania sięgają IX w., kiedy to Познань заснувало давнє плем’я слов’ян- which helps to explain why it changed hands do wszystkiego”. To częściowo tłumaczy, dla- го”, чим пояснюється багаторазовий пере- as a ninth-century wooden fort on the Ostrów plemię Polan założyło na Ostrowie Tumskim полян у ІХ столітті. Це була фортеця на so many times. The maritime city known until czego tak często przechodził on z rąk do rąk. хід міста під контроль різних правителів. Tumski island in the Warta river. The city was drewniany gród warowny. Miasto było jednym Острові Тумському на ріці Варта. До 1039 р. 1945 as Danzig has been ruled by Poland, Nadbałtyckie miasto, noszące do 1945 roku Портове місто до 1945 р. відоме як Данціг, a royal seat until 1039, when constant attack z ośrodków stołecznych tworzącego się pań- місто було королівською резиденцією, яка the Teutonic Order, Prussia and . By nazwę Danzig, w różnych okresach swojej належало Польщі, Тевтонському Ордену, by the Holy Roman Empire took its toll. Even stwa polskiego, jednak zostało zniszczone w була захоплена внаслідок постійних навал 1939, when World War II started with the historii znajdowało się pod panowaniem pol- Прусії та Німеччині. До 1939 р., коли роз- though they moved to Krakow, the monarchs 1039 roku. Mimo przeniesienia stolicy do з боку Римської імперії. Незважаючи на те, invasion of Gdansk, it was a city state, with its skim, krzyżackim, pruskim i niemieckim. W почалася Друга світова війна та військові continued to be buried in a crypt in Poznan Krakowa, przez kolejne 250 lat w katedrze po- що резиденція переїхала до Кракова, мо- own constitution, anthem and currency. 1939 roku, kiedy wybuchła Druga Wojna вторгнення, Гданськ був містом-державою cathedral for another 250 years. The location znańskiej chowano królów i książąt. Położenie нархів продовжували ховати у склепі По- Światowa, Gdańsk miał status wolnego mia- з власною конституцією, гімном та грошо- midway between Berlin and Warsaw attracted miasta między Berlinem a Warszawą spowo- знанського собору протягом наступних 250 It originated as a settlement at the mouth of sta, z własną konstytucją, hymnem i walutą. вою одиницею. enough residents to outgrow the island’s ca- dowało jego rozwój i przesunięcie centrum років. Розташування міста між Берліном та the Motlawa river in the 17th century. Having pacity and, in 1253, prompt the town centre na lewy brzeg Warty w 1235 roku. Варшавою приваблювало нових мешканців, boomed under the Teutonic order, Danzig Miasto wyrosło z osady, założonej u ujścia Mo- Місто бере свій початок із селища, розташо- to be moved to the left bank of the Warta. що сприяло розростанню міста і у 1253 р. pledged allegiance to the Polish monarchy in tławy w VII w. Pod rządami krzyżackimi prze- ваного у гирлі ріки Мотлава у VII столітті. Po serii katastrof naturalnych oraz najazdów центр перекинувся на лівий берег ріки Варта. 1454. By the mid-16th century it was Poland’s żyło swój rozkwit, a w 1454 roku przeszło pod Після звільнення з-під влади Тевтонського Natural disasters, coupled with Swedish, Prus- wojsk szwedzkich, pruskich i rosyjskich, pod- largest city, but wars brought decline and in panowanie Korony polskiej. W połowie XVI w. ордену, у 1954 р. Данціг дав клятву вірності sian and Russian invasions led, in 1793, to its czas których miasto było wielokrotnie niszczo- Стихійні лиха, а також вторгнення шведів, 1793 Prussia annexed it. Apart from a spell as Gdańsk był największym miastem Polski, jed- польській монархії. До середини 16-го сто- annexation by Prussia and Poznan became ne, Poznań znalazł się w 1973 roku zaborze прусів та росіян призвели до того, що у 1793 a free city from 1807 to 1814, Gdansk remained nak podupadł w wyniku wojen, a w 1793 roku ліття Гданськ був найбільшим польським Posen. The city remained under Prussian and pruskim. Dopiero po zakończeniu Pierwszej р. місто ввійшло до складу Прусії, а Познань under Prussian and then German rule until znalazł się na terenie rozbioru pruskiego. Oprócz містом, але внаслідок постійних війн воно then German rule until 1918 when, following Wojny Światowej i Powstaniu Wielkopolskim, перейменовано на Позен. Місто перебувало 1918. The Treaty of Versailles restored free city okresu 1807 - 1814, kiedy cieszył się statusem занепало і у 1793 р. ввійшло до складу Прусії. World War I, the Wielkopolska Uprising broke miasto wróciło do Polski na mocy Traktatu під пруським та німецьким пануванням до status, which lasted until 1 September 1939, wolnego miasta, Gdańsk pozostawał pod rząda- За виключенням 1807-1814 рр., коли Гданськ out and escalated into civil war. The Treaty of Wersalskiego. 1918 р., коли після Першої світової війни when SMS Schleswig-Holstein fired on the mi pruskimi a następnie niemieckimi do 1918 r. мав статус вільного міста, до 1918 р. воно Versailles awarded Poznan and the rest of the вибунуло Великопольське повстання, яке military base at Westerplatte. Gdansk was Na mocy postanowień Traktatu Wersalskiego знаходилося під владою Прусії та Німеч- province to Poland. Najwspanialsze zabytki Poznania, znajdujące переросло у громадянську війну. За Версаль- granted to Poland at the end of the war. ponownie uzyskał status wolnego miasta, który чини. Вільний статус міста був відновлений się wokół Starego Rynku na starówce, są ським договором місто Познань та решта zachował do 1 września 1939 roku. Po wojnie за Версальським договором аж до 1 вересня Poznan, whose most charming attractions are świadectwem świetności miasta, które jest воєводства перейшли до складу Польщі. Trade has been a constant during centuries Gdańsk znalazł się na terytorium Polski. 1939 р., коли панцерник Шлезвіг-Гольштейн in the old town centred on the beautiful Stary ważnym ośrodkiem handlu od czasów śre- of tumult. Many monuments date from the обстріляв військову базу у Вестерплатте. Rynek, has been an important trade centre dniowiecza, a od XIX w. również centrum Познань, найчарівніші місця якого зосе- Hanseatic League era and, architecturally, Mimo wieloletnich wojen i niepokojów w mie- Наприкінці війни Гданськ увійшов до скла- since the middle ages and embraced indus- przemysłowym. Założone wtedy Zakłady Ce- реджені в центрі старого міста, на Старому Gdansk looks as much Flemish as Polish or ście zawsze kwitł handel. Wiele budowli pocho- ду Польщі. trialisation during the 19th century. The Ce- gielskiego – miejsce pierwszych masowych Ринку, був важливим торговим центром по- German. The shipyards made a big impact on dzi z czasów Ligi Hanzeatyckiej, a pod względem gielski metal works – where workers staged protestów robotniczych w bloku wschodnim чинаючи з середньовіччя, а у ХІХ столітті recent history as the birthplace of the Solidar- architektonicznym miasto jest mieszanką wpły- У неспокійні століття багаторічних воєн у the first mass protest in the Soviet bloc in – wciąż funkcjonują, a Targi Poznańskie kon- місто почало розвивати промисловість. За- ity trade union, whose opposition led to the wów polskich, niemieckich i flamandzkich. Gdań- місті постійно розвивалася торгівля. Багато 1956 – is still going strong in a city renowned tynuują tradycję handlową miasta, które pod вод металоконструкцій імені Цегельського, end of communist rule in 1989 and whose skie wywarły głęboki wpływ na najnowszą пам’яток датуються періодом Ганзейсько- for its vibrant trade fairs and rated, econom- względem ekonomicznym znajduje się na dru- де робітники організували перший у країнах leader, Lech Wałęsa, became Polish president historię – to tu powstała “Solidarność”, która го союзу. За архітектурою Гданськ нагадує ically, as second only to Warsaw. gim miejscu w Polsce. радянського блоку масовий протест у 1956 in 1990. ostatecznie doprowadziła do upadku komuni- фламандське або німецьке місто. Судно- р., досі має потужне виробництво. Місто zmu w 1989 r., a jej przywódca, Lech Wałęsa, будівні верфі значно вплинули на новітню також відоме своїми торгово-промисловими w 1990 roku został wybrany na prezydenta. історію країни, оскільки вони стали місцем ярмарками і за рівнем економічного роз- зародження профспілки “Солідарність”, ак- витку займає друге місце після Варшави. тивісти якої поклали край комуністичному правлінню у 1989 р. Її лідер Лех Валенса став президентом Польщі у 1990 р. 16 17 WARSAW WROCLAW WARSZAWA ВАРШАВА WROCŁAW ВРОЦЛАВ

Population Ludność Населення Population Ludność Населення 1,710,000 1 710 000 1 710 000 638,000 638 000 638 000 © UEFA Province Województwo Воєводство Province Województwo Воєводство Masovia Mazowieckie Мазовецьке Dolny Śląsk Dolnośląskie Нижньосілезьке

© City of Wroclaw © City (Lower Silesia)

Colomn of King Sigmund. Cathedral Island. Kolumna Zygmunta III Wazy. Ostrów Tumski. Колона короля Зигмунда ІІІ Вази. Острів Тумський.

Despite lying 300km from the sea, Warsaw’s Mimo, że Warszawa położona jest 300 km od Незважаючи на те, що Варшава знаходиться Like Poznan, Poland’s fourth-largest city was Czwarte co do wielkości miasto Polski założono, Як і Познань, четверте найбільше місто Поль- symbol is a mermaid. Legend has it that two morza, jej symbolem jest syrenka. Wg jednej на відстані 300 км від моря, символом міста founded on an island, Ostrów Tumski (Cathe- podobnie jak Poznań, na wyspie. Wrocław щі було засноване на Тумському острові на of Triton’s daughters set out on a journey z licznych legend, dwie z córek Trytona wybra- є русалка. За легендою, дві доньки Тритону dral Island), on the Oder river. But, uniquely, jednak rozrósł się zajmując dalsze 11 wysp річці Одра. Але з того часу місто розкину- through the oceans. One decided to stay on ły się w podróż po oceanach. Jedna została u відправились у подорож океанами. Одна it has since spread to 11 more, all drawn to- odrzańskich, które łączy sieć 112 mostów i лося на 11 островів, з’єднанних 112 мостами. the coast of . The second headed up wybrzeży Danii, natomiast druga popłynęła w вирішила залишитись на узбережжі Данії. gether by a web of 112 bridges. They are each kładek. Każda z wysp ma swój niepowtarzalny Кожен з них унікальний, як унікальне саме the river, past Gdansk, before resting górę Wisły i zatrzymała się obok wsi Warszowa. Друга попливла рікою Вісла через Гданськ distinctive and, having absorbed Bohemian, charakter, tak jak samo miasto, dzięki wpływom місто, яке ввібрало в себе елементи боге- on a beach by the village of Warszowa. перед тим, як зупинитись на березі непо- Austrian and German influences over its tu- czeskim, austriackim i niemieckim. міської, австрійської та німецької культур, Nazwa miasta pochodzi najprawdopodobniej далік від села Варшова. multuous history, so is Wroclaw. під вплив яких Вроцлав потрапляв протя- Battles have razed and raised Warsaw, so it is od imienia Warsz. Miasto było stolicą Księstwa Wrocław rozwijał się na przecięciu dwóch tras гом своєї бурхливої історії. fitting it takes its name from a nobleman called Mazowieckiego od 1413 do 1526 roku, w któ- Нескінченні битви, руйнували Варшаву, а Wroclaw has been built and rebuilt ever since handlowych – Via Regia i Bursztynowego Szla- Wars. Capital of Masovia between 1413 and rym, po śmierci ostatniego władcy, została по одній з версій назва міста походить від it was established at the intersection of two ku. Przyjmuje się, że nazwa miasta pochodzi Вроцлав будували та перебудовували з мо- 1526, when the last duke died without an włączona do państwa polskiego. W 1569 sejm, імені дворянина Варша. Після смерті остан- trade routes, Via Regia and Amber Road. Its od czeskiego księcia Wratysława. Miasto na- менту його заснування на перехресті двох heir, it was incorporated by the Polish crown. na którym postanowiono o zawarciu unii lubel- нього герцога, що не мав спадкоємців, сто- name is thought to have derived from Duke leżało do Czech w latach 1135 to 1526. Pod торгових шляхів: Via Regia та Бурштиновий Three years later, after unification of Poland skiej zdecydował również, że stałą siedzibą лиця Мазовії в період між 1413-1526 роками Vratislaus I of Bohemia, to which Wroclaw panowaniem habsburskim i pruskim miasto шлях. Вважається, що його назва походить and Lithuania, parliament was installed in sejmów walnych będzie Warszawa; w 1596 перейшла під польську корону. Через три belonged from 1135 to 1526, though the city nosiło nazwę Breslau. від Дюка Вратислава І Богемського, оскільки Warsaw and by 1596 it was both capital and roku miasto było już faktyczną stolicą Polski. роки, після об’єднання Польщі та Литви, у was known as Breslau while, under Habsburg місто належало Королівству Богемському з home to the royal court. Then came Swedish, Niecałe dwieście lat później, po okresie cięż- Варшаві був заснований парламент, і з 1596 and Prussian rule, it grew into Germany’s Przekształcony w twierdzę pod koniec Drugiej 1153 по 1526 рр. Під час габсбурзького та Transylvanian and Brandenburgian forces, and kich wojen, Warszawa znalazła się w zaborze р. місто стало одночасно столицею і місцем sixth-biggest city. Wojny Światowej, Wrocław uległ znacznym пруського панування, Вроцлав носив назву the 1795 annexation by Prussia reduced War- pruskim, stając się miastem prowincjonalnym. королівського суду. Після вторгнення швед- zniszczeniom i stracił ponad 30% z przedwo- Бреслау і розрісся до шостого найбільшого saw’s status to that of a provincial capital. ських, трансільванських та бранденбурзь- Breslau became a fortified compound in the jennej populacji, liczącej 600 000 ludzi. Na німецького міста. W 1815 przeszła we władanie rosyjskie, które ких військ у 1795 р., місто було захоплене latter stages of World War II – at a huge price. mocy Konferencji Poczdamskiej miasto znalazło By 1815 it was under Russian rule, where it trwało do końca Pierwszej Wojny Światowej. Прусією і статус Варшави знизився до зви- Over half the city was razed and 30% of the się na terytorium Polski. Zasiedliła je w dużym Наприкінці другої світової війни Бреслау став remained until World War I. For 21 years W okresie międzywojennym Warszawa była чайного центру провінції. pre-war population of 600,000 perished. In- stopniu ludność z dawnych ziem wschodnich. містом-фортецею. Більше половини міста Warsaw was the capital of independent Po- stolicą niepodległej Polski i nastąpił jej szybki tegrated into Poland by the Potsdam Confer- було зруйновано, а 30% від довоєнного на- land, and had blossomed into a city of 1.3m rozwój. W 1939 roku, kiedy wybuchła Druga З 1815 р. аж до початку Першої світової ence, the city was resettled with people from селення міста у 600 000 осіб загинуло. Після when, on 1 September 1939, the first German Wojna Światowa, miasto liczyło prawie 1,3 mln. війни місто перебувало під російським па- Poland’s eastern regions and steadily rebuilt. Wrocławskie Stare Miasto znów jest fascynu- приєднання до Польщі, згідно рішення Пот- bombs rained down. Six years later, as Soviet mieszkańców. Po sześciu latach, wyzwolone нуванням. Протягом 21 року Варшава стала jącym labiryntem uliczek, a Rynek, drugi co do сдамської конференції, місто було заселено tanks liberated the city, they met desolation. przez sowieckie czołgi, zaczęło proces pod- столицею незалежної Польщі, і розрослася The old town is once again a fascinating rabbit wielkości w Polsce, którego budowa trwała жителями зі сходу Польщі та поступово від- Warsaw lay in ruins and 800,000 had died. Yet noszenia się z niemal całkowitych zniszczeń. до міста з населенням в 1.3 млн. жителів, warren and the Rynek, the second-largest ponad 200 lat, odzyskał dawną świetność. будовано. the “phoenix city” resumed its role as Polish Warszawa zachowała status miasta stołecz- коли 1 вересня 1939 р. на нього було скину- square in Poland which took 200 years to build, Jedną z głównych atrakcji i dumą Wrocławia capital and most of the historic buildings were nego i powstała z gruzów, a odbudowane za- то перші німецькі бомби. Шість років потому, is back to its magnificent best. Wroclaw’s pride jest Panorama Racławicka, obraz długości Старе місто зачаровує лабіринтом вуличок, reconstructed – now mingling with the sky- bytki sąsiadują dziś z wieżowcami, które czynią після звільнення міста радянськими війська- and joy is the Racławicka Panorama, a 114m- 114 m przedstawiający stoczoną w 1794 roku а Ринок – друга найбільша площа у Польщі, scrapers that make Warsaw, behind Paris, ją czwartym najwyższym miastem Europy – ми, воно було спустошене. Варшава була long rotunda housing a panoramic painting bitwę pod Racławicami. будівництво якої тривало 200 років – по- and London, the fourth-tallest city po Paryżu, Frankfurcie i Londynie. вщент зруйнована, загинуло 800 000 осіб. of the 1794 battle of Raclawice where Polish вернув собі свій найкращий вигляд. Гор- in Europe. Але “місто-фенікс” повернуло собі статус peasants defeated the Russian army. дість Вроцлава, Рацлавицька панорама – столиці Польщі і більшість історичних буді- це 114-метрова ротонда, в якій міститься вель були реконструйовані – зараз вони панорамне полотно, що зображує битву під межують з хмарочосами, які зробили Вар- Рацлавицями 1794 р., в якій польські селяни шаву четвертим найвищим містом Європи завдали поразки російській армії. після Парижа, Франкфурта та Лондона. 18 19 DONETSK KHARKIV DONIECK ДОНЕЦЬК CHARKÓW ХАРКІВ

Population Ludność Населення Population Ludność Населення 1,015,000 1 015 000 1 015 000 1,453,100 1 453 100 1 453 100 Province Województwo Область Province Województwo Область Donetsk Oblast Doniecki Донецька Kharkiv Oblast Charkowski Харківська © City of Kharkiv © City © City of Donetsk © City

City centre. Mirror Stream. Centrum miasta. Strumień Lustrzany. Центр міста. Дзеркальний Струмінь.

Donetsk was founded in 1869 by Welsh busi- Donieck został założony w 1869 r. przez wa- Донецьк був заснований у 1869 р. валлій- The territory of modern Kharkiv began to be Terytorium dzisiejszego Charkowa było za- Територія сучасного Харкова почала обжи- nessman John Hughes, who established coal lijskiego przedsiębiorcę Johna Hughesa, który ським комерсантом Джоном Юзом, який habitable by people in deep antiquity. In the mieszkane od pradawnych czasów. Już w VIII ватися людьми в глибоку давнину. Слов’яни industry in the region. He set up a steel mill rozwinął przemysł węglowy w regionie. Zbu- започаткував вугільну промисловість в ре- 8th century, Slavs created a settlement on the wieku Słowianie stworzyli na miejscu przyszłe- ще у VIII ст. створили на місці майбутнього and several coal mines. The workers’ village dował on zakład metalurgiczny i kilka kopalni гіоні. Він збудував металургійний завод та site of modern Kharkiv, which in the 10th cen- go Charkowa swoje osady, które w Х wieku Харкова своє поселення, яке в Х ст. виросло was named Uzivka after him, based on the węgla. Osiedla robotników, którzy pracowali w декілька вугільних шахт. Так поселення tury grew into the city called Donets, an im- przekształciły się w miasto Doniec, który był в місто Донець – важливий центр ремесел local pronunciation of Hughes. kopalniach były nazywane Juziwką, od miej- робітників, які працювали на шахтах, ста- portant centre of handicrafts and trade. In the ważnym centrum rzemiosła i handlu. W poło- та торгівлі. В середині ХІІІ ст. місто було scowej wymowy jego nazwiska. ли називати за його іменем Юзівкою. middle of the 13th century, the city was to- wie ХІІІ wieku miasto zniszczyli Mongołowie. зруйноване монголами. During the communist regime, Uzivka became tally destroyed by the Mongols. Stalino in 1921, and after the fall of the Stalin Za czasów reżimu komunistycznego Juziwka За комуністичного режиму Юзівка з 1921 р. Według legendy, dzisiejsze miasto Charków Тому традиційно вважається, що сучасне regime, the city was renamed Donetsk, after od 1921 r. nosiła nazwę Stalino, а po upadku називалося Сталіно, а після падіння режи- Traditionally, it is believed that the modern city zostało założone przez kozaków w połowie місто Харків було засноване українськими the Siverskyi Donets river, a tributary of the stalinizmu została przemianowana na Donieck, му Сталіна, місто було перейменовано в До- of Kharkiv was founded by Ukrainian Cossacks XVII wieku. Sama nazwa “Charków”, ma po- козаками в середині XVII ст. Сама назва Don. na cześć rzeki Siwerski Doniec, dopływu Donu. нецьк, на честь ріки Сіверський Донець, in the middle of the 17th century. The name chodzić od imienia kozaka Charko (Charytona) “Харків”, за легендою, походить від імені притоки Дону. Kharkiv, according to legend, comes from the – jednego z pierwszych osadników. козака Харко (Харитон) – одного з перших Donetsk today is a huge industrial and finan- Dziś Donieck to wielki ośrodek przemysłowy i Cossack Kharko (Khariton), one of the first переселенців. cial centre in eastern Ukraine, where almost finansowy na wschodzie Ukrainy. Zlokalizo- Донецьк сьогодні – це великий промисловий settlers. Charków to jedno z największych miast Ukra- all industries are represented, including, pre- wany jest tu głównie przemysł metalurgiczny, і фінансовий осередок на сході України, де iny. Został całkowicie zniszczony podczas II Харків – одне з найбільших міст України, dominantly, metallurgy, coal, chemicals and węglowy, chemiczny i maszynowy. W 1970 r. представлені майже всі галузі господарства, After being completely destroyed during World Wojny Światowej, ale po wojnie szybko go будучи повністю зруйнованим під час Дру- engineering. In 1970 the city was recognised UNESCO uznało Donieck najbardziej zielonym проте, переважає металургійна, вугільна, War II, Kharkiv, one of the largest cities in odbudowano i stał się centrum przemysłu i гої світової війни, воно швидко відновилося, by UNESCO as the greenest industrial city in miastem przemysłowym na świecie i rzeczy- хімічна промисловість та важке машино- Ukraine, quickly returned to being a centre nauki. Główne gałęzie przemysłu Charkowa to ставши центром промисловості та науки. the world, and it still adequately deserves the wiście – Donieck jest miastem bardzo komfor- будування. У 1970 р. місто було визнано of industry and science. Kharkiv is known for technologie jądrowe, budowa maszyn, obróbka Харків виділяється високим рівнем розвитку title, Donetsk being very pleasant, well-kept towym, dobrze utrzymanym i ekologicznym. ЮНЕСКО найбільш озелениним промисло- high-level nuclear technology, engineering and metalu, rozwój techniki wojskowej, produkcja ядерної технології, машинобудування і ме- and green. вим містом світу і воно й донині гідно ви- metalworking, specialising in the production turbin i samolotów. 13 uniwersytetów oraz талообробки, спеціалізуючись на виробни- Miasto często jest nazywane “kopalnianą sto- правдовує це звання – Донецьк дуже за- of military equipment, turbines and aircraft. wiele uczelni technicznych przyciąga corocz- цтві військової техніки, турбін та літаків. The city is often called the mining capital, but licą”, аle Donieck to nie tylko węgiel, to rów- тишний, доглянутий і зелений. Its 13 universities and numerous technical nie 10 000 zagranicznych studentów. Własnie 13 університетів, а також численні технічні Donetsk is not only coal; it is also a city of nież miasto piłki nożnej, ojczyzna drużyny institutions attract some 10,000 foreign stu- tu, w Charkowie, w latach 70. powstał ruch навчальні заклади приваблюють близько football, the home of Shakhtar Donetsk. It also “Szachtar” Donieck. Właśnie tu znajduje się Місто часто називають “шахтарською сто- dents each year. During the 1970s, a human obrony praw człowieka. 10 000 іноземних студентів щороку. Саме в has one of the best stadiums in Europe, the jeden z najpiękniejszych w Europie stadionów лицею”, але Донецьк – це не тільки вугілля, rights protection movement was established Харкові у 70-х роках ХХ ст. був заснований Donbass Arena. “Donbas Аrеnа”. це ще й місто футболу, батьківщина ко- there. рух на захист прав людини. манди “Шахтар” Донецьк. Саме тут знахо- диться один з найкращих в Європі стадіонів “Донбас Арена”.

20 21 KYIV LVIV KIJÓW КИЇВ LWÓW ЛЬВІВ

Population Ludność Населення Population Ludność Населення 2,820,000 2 820 000 2 820 000 735,000 735 000 735 000 Province Województwo Адміністративна Province Województwo Область © City of Lviv © City © City of Kyiv © City Kyiv City Miasto wydzielone одиниця Lviv Oblast Lwowski Львівська Municipality місто Київ

Kyiv-Pecherska Lavra. Rynok Square. Klasztor Ławra Pieczerska. Rynek. Києво-Печерська лавра. Площа Ринок.

On the right bank of the Dnipro river, a mon- Na prawym brzegu Dniepru znajduje się po- На правому березі Дніпра розташований Lviv is a charming city with typical west Eu- Lwów to urocze miasto z typową zachodnio- Львів – це чарівне місто з типовою західно- ument depicts a boat carrying the four Slavic mnik przedstawiający czółno, na którym pły- пам’ятник у формі човна, на якому зобра- ropean architecture. Looking down from Zam- europejską architekturą. Jeśli spojrzy się z Góry європейською архітектурою. Якщо подиви- siblings said to have founded Kyiv – the sister nie czwórka założycieli Kijowa – Кij, Szczek, жені четверо засновників Києва – Кий, Щек, kova hora (Castle Hill), the highest hill of Zamkowej, najwyższego wzgórza we Lwowie, тись із Замкової гори, найвищого львівського Lybid and her three brothers, Kyj, Schek and Choryw i ich siostra Łybidź. Własnie na cześć Хорив та їхня сестра Либідь. Саме на честь Lviv, to the historical centre of the city, a na historyczne centrum, wpisane na listę świa- пагорбу, на ансамбль історичного центру Khoryv. It is the eldest brother, Kyj, who gave starszego brata Kija zostało nazwane miasto, старшого брата Кия і було назване місто, яке UNESCO World Heritage Site, it is easy to towego dziedzictwa UNESCO, można się prze- Львова, внесеного до Світової спадщини his name to the city, which, since its founding które od V wieku, czyli od samego początku, з часів його заснування у V ст. стало най- understand why it is called the “Florence of konać, że nie bez przyczyny Lwów nazywany ЮНЕСКО, то можна цілком переконатися, in the 5th century, has been a very important stało się najważniejszym centrum handlu, kul- важливішим торговим, культурним, полі- the east”. jest “Florencją wschodu”. що недаремно Львів називають “східною commercial, cultural, political and religious tury, polityki i religii. тичним і релігійним центром. Флоренцією”. centre. Lviv was founded in 1256 by King Daniel of Lwów został założony w 1256 r. przez księcia Kijów opisywany przez średniowiecznych kro- Київ, був столицею Київської Русі – першої Galicia and named after his son Lev (Lion). Daniła Halickiego i otrzymał nazwę na cześć Львів був заснований 1256 р. князем Да- Kyiv was the capital of the eastern Slavs’ first nikarzy jako kolebka miast ruskich, był stolicą держави східно-слов’янської цивілізації в For a long time, Lviv was annexed by Poland, jego syna Lwa. Przez większość swojej historii нилом Галицьким і названий на честь його great civilisation, Kyivan Rus, between the Rusi Kijowskiej, pierwszego państwa cywilizacji період між Х та ХІІІ-м століттями. Найбіль- then the Austro-Hungarian Empire, and in Lwów należał do Polski i Cesarstwa Austro- сина Лева. Довгий час Львів входив до скла- 10th and 13th centuries. Kyiv knew its greatest wschodniosłowiańskiej, między Х a ХІІІ wie- шого розквіту Київ досягнув наприкінці Х ст. 1939 was captured by the . Lviv Węgierskiego, а w 1939 r. został wchłonięty ду Польської Держави та Австро-Угорської prosperity at the end of 10th century, during kiem. Największy rozkwit miasta datuje się na за правління Володимира Великого, який has always been the centre of the national przez ZSRR. Lwów zawsze był centrum walki імперії, а у 1939 р. був захоплений СРСР. the rule of Volodymyr the Great, who intro- koniec Х wieku za panowania Włodzimierza 988 р. запровадив християнство грецького liberation struggle of Ukrainian people against o wolnośc narodu ukraińskiego spod dykta- Львів завжди був центром національно- duced Orthodox Christianity in 988. Wielkiego, który w 988 r. wprowadził chrze- обряду. Communist dictatorship. tury komunistycznej. визвольної боротьби українського народу ścijaństwo obrządku greckiego. проти комуністичної диктатури. Over the centuries Kyiv has attracted numer- Напротязі століть Київ приваблював бага- Lviv has a special aura that cannot be expressed Lwów ma szczególny klimat, jakiego nie da się ous invaders. The city survived the destruc- Przez wieki Kijów był wielokrotnie napadany точисельних загарбників. Місто пережило in words – it can only be felt by walking opisać słowami – tu trzeba być... Pospacerować Львів має особливу ауру, яку не передати tion of the Mongols in 1240, was part of the przez wrogów. Miasto przeżyło niszczycielski знищення монголами 1240 р., у XIV ст. вхо- along the narrow streets, visiting the famous wąskimi uliczkami, odwiedzić słynną Operę словами – тут треба побувати... Поблукати Grand Duchy of Lithuania in the 14th century atak Mongołów w 1240 r. Od XIV w. Kijów дило до складу Литовської держави, а зго- Lviv opera house or enjoying flavoured cof- Lwowską, upajać się aromatem lwowskiej вузькими вуличками, відвідати знамениту and then of the Polish-Lithuanian Common- wchodził w skład Litwy, następnie Rzeczypo- дом до Речі Посполитої. З часом Київ був fee. Only here can you try live beer, brewed kawy. Tylko tu można spróbować niepastery- Львівську оперу, насолодитися запашною wealth. In time, Kyiv was occupied by , spolitej. Z czasem został podbity przez Rosję захоплений Росією, і до кінця ХХ ст., як і вся according to ancient recipes. zowanego piwa, warzonego według starodaw- львівською кавою. Тільки тут можна спро- and until the end of the 20th century, like all і do końca ХХ wieku wchodził w skład ZSRR. Україна, входив до складу СРСР. У 1991 р. nych receptur. бувати живого пива, звареного за старо- of Ukraine, was part of the USSR. In 1991 W 1991 r. Ukraina ogłosiła niepodległość. Україна відновила свою незалежність. давніми рецептами. Ukraine regained its independence. Współczesny Kijów to trzymilionowe miasto, Сучасний Київ – це тримільйонне місто, сто- Today Kyiv is a modern city with a population stolica Ukrainy. Znajduje się tu wiele zabytków лиця України. В місті багато архітектурних of 3 million, the capital of Ukraine. There are architektury, ponad 100 muzeów, 33 teatry, пам’яток, понад 100 музеїв, 33 театри, 141 many architectural monuments, more than 141 bibliotek. Są tu najlepsze uniwersytety, бібліотека. Тут зосереджені кращі універ- 100 museums, 33 theatres, 141 libraries. All wśród nich Akademia Кijowo-Моhylańska – ситети, серед яких Києво-Могилянська ака- the best universities are concentrated here, jedna z najstarszych uczelni w Europie. демія – один з найстаріших освітніх закладів including the Kiev-Mohyla Academy, one of Європи. the oldest educational institutions in Europe.

22 23 50 YEARS OF THE HENRI DELAUNAY TROPHY FROM NETTO TO CASILLAS

50 LAT PUCHARU HENRI DELAUNAY’A OD NIETTO DO CASILLASA 50 РОКІВ КУБКУ АНРІ ДЕЛОНЕ ВІД НЕТТО ДО КАСІЛЬЯСА

The year 2010 marks the 50th anniversary W roku 2010 mija 50 lat odkąd Puchar Henri У 2010 році виповнюється 50 років з дня of the Henri Delaunay trophy’s first public Dealunay’a po raz pierwszy pokazano publicz- першої публічної презентації кубку Анрі appearance at the in Paris, nie. Został on wtedy wręczony kapitanowi Делоне на стадіоні “Парк де Пренс” у Пари- where it was presented to the USSR captain, reprezentacji ZSRR, Igorowi Netto w Parku жі, який був вручений капітану збірної СРСР . Sadly, the skipper of the first cham- Książąt w Paryżu. Niestety, pomocnik drużyny Ігорю Нетто. На жаль, 30 березня 1999 р. pions passed away on 30 March 1999 – but pierwszych mistrzów zmarł 30 1999 капітан команди перших чемпіонів пішов з he is not forgotten. “It isn’t by chance that roku, jednak pamięć po nim wciąż żyje. “To життя, але його пам’ятають. “Недаремно our national team’s greatest moments are tied nie przypadek, że najwspanialsze chwile na- найкращі моменти національної збірної to his name,” says , scorer szej reprezentacji kojarzą się z jego imieniem,” пов’язані з його ім’ям,” – каже Віктор По- of the winning goal in the first European mówi Wiktor Poniedielnik, zdobywca zwycię- нєдєльник, гравець, що забив переможний Championship final. “In everyday life he was skiej bramki w pierwszym finale Mistrzostw гол у фіналі першого чемпіонату Європи. a shy and modest man. But the captain of a Europy. “Na co dzień był nieśmiałym i skrom- “У повсякденному житті він завжди був national team needs to be someone special nym człowiekiem. Jednak kapitan drużyny musi сором’язливим та скромним чоловіком. Але – and he was. He helped the coach to create mieć wyjątkowe cechy charakteru. Nietto je капітан збірної повинен бути особливим. Та a collective unit and he was a leader capable miał. Pomógł trenerowi stworzyć zgrany ze- він ним і був. Він допоміг тренеру створити of inspiring everybody in the toughest mo- spół, a jako kapitan potrafił poderwać nas do команду та став лідером, спроможним на- ments of a game.” gry w najtrudniejszych chwilach meczu.” дихати кожного у важкі моменти гри”.

Igor Netto was the first to have his name Igor Nietto jako pierwszy wyrył swoje imię na Ігор Нетто був першим, чиє ім’я було ви- engraved on a roll of honour which reads like liście zasłużonych, stanowiącej obecnie nie- карбуване на дошці пошани, яка, неначе an encyclopaedia of leadership qualities. After malże encyklopedię wybitnych przywódców. енциклопедія, розповідає історію видатних hanging up their boots, almost all of the win- Po ukończeniu kariery zawodniczej, większość постатей. Після завершення футбольної ning captains embarked on careers as coach- kapitanów zwycięskich drużyn obejmowała кар’єри майже всі капітани переможних es and/or administrators within the game. Af- stanowiska trenerskie lub administracyjne. збірних стали тренерами та/або адміністра- ter wearing the captain’s armband during , noszący opaskę kapitana w торами футбольних клубів. Наприклад, 70 of his 94 appearances for and lifting 70 z 94 występów w reprezentacji Włoch, zdo- Джачінто Факетті, за збірну Італії зіграв the trophy in 1968, Giacinto Facchetti had bywca Pucharu Henri Delaunay’a w 1968 r., 94 матчі (70 з яких був капітаном команди) gone on to become president of his beloved został w 2004 r. prezydentem swojego ukocha- і, завоювавши Кубок чемпіонів у 1968 р., FC Internazionale Milano by the time he was nego FC Internazionale Milano. Zmarł jednak згодом обійняв посаду президента свого cruelly taken away from this world on 4 Sep- niestety dwa lata później, 4 września 2006 r. улюбленого ФК “Інтернаціонале”, який очо- tember 2006 at the age of 64. Theodoros Za- po przegranej walce z chorobą. Reprezentant лював аж до своєї смерті 4 вересня 2006 р. gorakis, who lifted the trophy in Lisbon in 2004 Grecji zdobył Puchar w Теодорос Загоракіс, рекордсмен по іграм за and then ended his career with a total of 120 2004 r. Po zakończeniu kariery, z dorobkiem національну збірну Греції (120) став чемпі- caps for Greece, assumed the presidency of 120 występów w drużynie narodowej został оном у Лісабоні у 2004 р. Після завершення

24 25 USSR captain Igor Netto financially troubled PAOK FC and put the club prezesem klubu PAOK FC, który wyprowadził кар’єри гравця, очолив футбольний клуб holds the Henri Delaunay trophy on the road to recovery. When, one after the z zapaści finansowej. W latach 70-tych mi- ПАОК, що тоді зазнавав фінансових труд- aloft, on 10 July 1960, in Paris. other, they became champions of Europe in strzami Europy jeden po drugim zostali Franz нощів, з яких він успішно його вивів. Коли the 1970s, and Anton On- Beckenbauer i Anton Andros. Żaden z nich чемпіонами Європи 70-х рр. стали спочатку Kapitan drużyny ZSRR Igor Netto drus could hardly have imagined that, three prawdopodobnie nie spodziewał się, że po trzy- Франц Бекенбауер, а згодом Антон Ондруш, trzyma Puchar Henri Delaunay’a, Images © Getty decades later, they would come together on dziestu latach spotkają się w Komisji ds. Piłki вони не могли уявити, що через тридцять 10 lipca 1960 roku, Paryż. UEFA’s Football Committee – the former as Nożnej UEFA, a tym bardziej, że będzie to za років вони працюватимуть разом у футболь- Капітан збірної СРСР Ігор Нетто chairman, the latter as a member – or that czasów prezydentury Michela Platiniego, ka- ному комітеті УЄФА – перший на посаді голо- підіймає трофей Анрі Делоне, © Equipe Press Sports Photo © Equipe Press they would do so under the presidency of pitana drużyny mistrzów z 1984 roku. ви комітету, другий – члена комітету. Так 10 липня 1960 року в Парижі. Michel Platini, captain and record-breaking само вони не уявляли собі, що працювати- top scorer of the 1984 champions. Obecny Prezydent UEFA poszedł w ślady Bec- муть під керівництвом президента Мішеля kenbauera – był kapitanem reprezentacji na- Платіні, чемпіона Європи 1984 р. та кращо- The current UEFA president followed the rodowej i następnie jej selekcjonerem. Po nich го бомбардиру цього фінального турніру. path trodden by Franz Beckenbauer to be- podobną drogą podążył Jürgen Klinsmann, come the second European champion to mistrz Europy z 1996 roku. Нинішній президент УЄФА наслідував при- captain and coach his national team. They клад Франца Беккенбауера, який також був were followed by Jürgen Klinsmann who, in Pozycje na boisku i osobowości kapitanów чемпіоном Європи, капітаном та згодом тре- 1996, became the first out-and-out attacker mogą się różnić, jednak ich wspólnym mia- нером своєї збірної. Продовжив цей список to lift the trophy. nownikiem przez ostatnie pół wieku było і Юрген Клінсман – переможець ЄВРО 96. The captain and goalkeeper of the Spanish team, , lifting the trophy after the final in Vienna on 29 June 2008. Kapitan i bramkarz reprezentacji Hiszpanii Iker Casillas podnosi Puchar po finale w Wiedniu 29 czerwca 2008 r. Капітан і воротар збірної Іспанії, Ікер Касільяс, підносить трофей після фіналу у Відні, 29 червня 2008 року.

YEAR CHAMPION CAPTAIN Rok Zwycięzca Kapitan Рік Чемпіон Капітан збірної Sadly, he died on 9 November 1955 and it Przed pierwszym turniejem finałowym, ma- проект. На жаль, 9 листопада 1955 р. Анрі was his son, Pierre, who took over the post jącym odbyć się we Francji, w założonej w 1803 Делоне помер, а посаду генсека обійняв 1960 USSR ZSRR СРСР Igor Netto Ігор Нетто and the project. roku paryskiej pracowni jubilerskiej Arthus- його син П’єр, який продовжив реалізацію Bertrand powstał puchar, nazwany na cześć задуму батька. 1964 Hiszpania Іспанія Fernando Olivella Фернандо Олівелья Prior to the first final tournament in , Henri Delaunay’a. Otrzymało go w kolejnych 1968 Italy Włochy Італія Giacinto Facchetti Джачінто Факетті a cup was designed by Paris jewellers and Mistrzostwach w sumie dwunastu kapitanów Напередодні першого фінального турніру 1972 FR Germany RFN ФРН Franz Beckenbauer Франц Беккенбауер engravers Arthus-Bertrand, whose workshop zwycięskich reprezentacji. Ostatnim z nich był кубок був вироблений паризькими ювеліра- 1976 Czechoslovakia Czechosłowacja Чехословаччина Anton Ondrus Антон Ондруш had been founded in 1803. It was a fitting Theodoros Zagorakis – który był również obec- ми та граверами “Артюс-Бертран”, майстер- 1980 FR Germany RFN ФРН Бернард Дітц tribute to name it the Henri Delaunay trophy ny na losowaniu rundy eliminacyjnej EURO ня яких була заснована у 1803 р. Назвати and that particular piece of silverware was 2008™ w Montreux 26 stycznia 2006 roku, w його на честь Анрі Делоне було виявом 1984 France Francja Франція Michel Platini Мішель Платіні the one presented to 12 winning captains, dniu, w którym odsłonięto nowy Puchar. найвищої пошани. Цей особливий виріб зі 1988 Holandia Нідерланди Руд Гулліт the last of them being Theodoros Zagorakis срібла був вручений дванадцятьом капіта- 1992 Denmark Dania Данія Ларс Ольсен – who was at the draw for the qualifying Na pierwszy rzut oka nie różni się on zbytnio нам збірних-преможців, останнім з яких був 1996 Germany Niemcy Німеччина Jürgen Klinsmann Юрген Клінсманн round of EURO 2008 in Montreux on 26 Jan- od poprzednika, ponieważ zachowano kształt Теодорос Загоракіс – згодом він брав участь 2000 France Francja Франція Дідьє Дешам uary 2006, when the new Henri Delaunay i stylistykę. Stanowi jednak większe wyzwanie у жеребкуванні відбіркового турніру ЄВРО trophy was unveiled. dla każdego, kto chciałby go podnieść – jego 2008™ у Монтре 26 січня 2006 р., коли був 2004 Greece Grecja Греція Theodoros Zagorakis Теодорос Загоракіс wysokość zwiększono, w porównaniu z ory- презентований новий кубок Анрі Делоне. 2008 Spain Hiszpania Іспанія Iker Casillas Ікер Касільяс Photographically, it does not look vastly differ- ginałem, z 48 do 60 cm. Wykonano go ze ent from its predecessor, as the style and the srebra próby 925 w londyńskiej pracowni Зовнішньо він значно не відрізняється від shape were preserved. But, whereas the Asprey, sięgającej swoją tradycją co najmniej свого попередника, оскільки стиль та форма original was 48cm tall, the new version is a XVIII w, a na jego tylnej ściance wygrawero- були збережені, але висота першого кубку more impressive prize for the winning cap- wano nazwy państw które do tej pory zdoby- була 48 см, тоді як новий трофей збільше- The playing roles and the personalities of the trofeum, które otrzymał każdy z nich: Puchar Капітани переможних збірних та їхня роль tain to lift, as its height has been increased ły Mistrzostwo Europy. Nowy Puchar z rąk ний до 60 см. Він виготовлений з чистого winning captains may be diverse, but the com- Henri Delaunay’a. у футбольному житті можуть бути різни- to 60cm. It was crafted in sterling silver by Michela Platiniego otrzymał jako pierwszy срібла у Лондоні, в майстерні “Еспрі», яка mon denominator during the last half-century ми. Але спільним для них протягом остан- Asprey in London – whose origins can be kapitan reprezentacji Hiszpanii, Iker Casillas, засована королівськими увелірами ще у 1735 has been the piece of silverware they have Henri Delaunay, sekretarz generalny francu- нього півстоліття є виріб зі срібла, який traced back to a workshop named as royal w dniu 29 czerwca 2008 roku w Wiedniu. Kto р. На трофеї викарбувані імена попередніх received: the Henri Delaunay trophy. skiego związku piłkarskiego, po raz pierwszy вони отримали – Кубок Анрі Делоне. jewellers in 1735; it is engraved with the będzie następny…? переможців, а його дебют на подіумі чем- zaproponował utworzenie Mistrzostw Europy names of all the previous winners; and its піонату Європи УЄФА відбувся у Відні 29 Henri Delaunay, as general secretary of the na spotkaniu FIFA w dniu 5 lutego 1927 roku. Анрі Делоне генеральний секретар Феде- debut on the UEFA European Championship червня 2008 р., коли Мішель Платіні особис- French Football Federation, first floated the Jednak dopiero po 27 latach, kiedy został рації футболу Франції, вперше запропону- podium was in Vienna on 29 June 2008, when то вручив приз Ікеру Касільясу. Іспанець idea of a European Championship at a FIFA sekretarzem generalnym nowopowstałej UEFA, вав ідею проведення Чемпіонату Європи 5 it was passed by Michel Platini into the safe став першим голкіпером, який отримав тро- meeting on 5 February 1927. But it wasn’t mógł przystąpić do realizacji swojego pomy- лютого 1927 р., на нараді ФІФА. Але втілена hands of Spain’s Iker Casillas – the first goal- фей Анрі Делоне. Цікаво, хто ж заволодіє until 27 years later, when he became general słu. Niestety zmarł 9 listopada 1955 roku, a вона була лише за 27 років, коли ставши ге- keeper to receive the Henri Delaunay trophy. ним у 2012 році? secretary of the newly born UEFA, that he stanowisko i pracę nad Mistrzostwami prze- неральним секретарем новоствореної УЄФА, Who will step up to receive it in 2012? could push his project further towards fruition. jął po nim jego syn, Pierre. він отримав можливість просувати свій

26 27 The competition really bursts into life with Emocje związane z Turniejem zaczną się już Власне змагання розпочинаються жеребку- the draw for the qualifying round in Warsaw 7 lutego, kiedy to w warszawskim Pałacu ванням відбірного етапу у Варшаві 7 люто- on Sunday, 7 February. With the host nations Kultury i Nauki odbędzie się losowanie grup го. За виключенням збірних приймаючих assured of places in the final tournament, rundy eliminacyjnej. Ponieważ reprezentacje країн, що забезпечені місцями у фінальній 51 teams will go into the hat and, at the gospodarzy mają zagwarantowane miejsce w частині, 51 інша команда розподілена по Palace of Culture and Science, will be drawn rozgrywkach finałowych, w koszykach znajdzie кошиках. Учасники утворять шість груп по POT LUCK into six groups of six and three groups of się 51 drużyn, które zostaną rozlosowane do шість і три групи по п’ять збірних. Дев’ять five. The nine group winners and the best sześciu grup po sześć drużyn i trzech grup переможців груп та найкращий другий ко- runners-up will qualify automatically for the pięciozespołowych. Udział w finale zapewni лектив потраплять до фінальної частини final tournament and the other eight runners- sobie dziewięć najlepszych reprezentacji w автоматично. Інші вісім команд, які завер- up will contest the home-and-away play-off swoich grupach oraz jedna z drugiego miejsca шать груповий турнір на другому місці, у ties which will provide the climax of a quali- z najlepszym dorobkiem punktowym. Pozostałe поєдинках плей-офф визначать ще чотирьох fying campaign that runs from September drużyny z drugich miejsc spotkają się w bara- учасників фінального турніру. Загалом від- 2010 until November 2011. żach, które zakończą rundę eliminacyjną trwa- бірний етап триватиме з вересня 2010 р. IN POLAND jącą od września 2010 roku do listopada 2011. по листопад 2011 р. For the purposes of the draw, the 51 con- testants are split into six pots according to Na potrzeby losowania, 51 zespołów podzie- При жеребкуванні 51 учасник буде розпо- the new UEFA national team ranking system lono na 6 koszyków zgodnie z nowym syste- ділений по шести кошиках відповідно до но- WARSZAWSKIE KOSZYKI based on results and goalscoring perform- mem rankingowym UEFA. Uwzględnia on вого рейтингу національних збірних УЄФА, ances during the 2006 FIFA World Cup qual- wyniki spotkań i strzelone bramki w elimina- що базується на результатах та кількості ifiers and finals the EURO 2008 qualifiers cjach i finałach Mistrzostw Świata FIFA 2006, голів, забитих під час відбірних та фіналь- ВАРШАВСЬКІ КОШИКИ and finals and the qualifying competition for eliminacjach i finałach UEFA EURO 2008™ них матчів чемпіонату світу ФІФА 2006 року, the 2010 FIFA World Cup. Pots 1 to 5 contain oraz eliminacjach Mistrzostw Świata FIFA ЄВРО 2008 та чемпіонату світу ФІФА 2010 nine teams, while there are only six in Pot 6. 2010. W koszykach 1 do 5 znajduje się dzie- року. У перших п’яти кошиках буде по więć drużyn, natomiast w koszyku 6 – sześć. дев’ять команд, а у шостому – 6 команд. The draw starts with the teams in Pot 6 being drawn into the sixth berth in Groups A to F. Jako pierwsze rozlosowane zostaną do grup Жеребкування розпочнеться зі збірних, які Allocation of teams Podział reprezentacji Розподіл команд Then the nine teams in Pot 5 will be drawn A-F drużyny z koszyka 6. Następnie koszyk 5 опинилися у 6-му кошику – вони потра- into Groups A to I and the suspense will zostanie rozlosowany do grup A-I, po czym плять до груп А-F. Потім 9 команд з 5-го to pots na koszyki по кошиках steadily build up until the groups are com- koszyk 4, 3, 2 i na końcu 1, składający się z кошика будуть розподілені у групи від А pleted with the heavyweights from Pot 1. najmocniejszych drużyn. до І. Напруга поступово наростатиме, до- The pot allocation provided below is based on Podział na koszyki przedstawiony poniżej opie- Розподіл команд по кошиках відбувається поки до складу учасників груп не будуть the UEFA national team coefficient rankings. ra się na rankingu wskaźników reprezentacji згідно рейтингу УЄФА для національних включені найсильніші збірні з кошика №1. narodowych UEFA. збірних.

SPAIN ISRAEL MONTENEGRO GERMANY BULGARIA ALBANIA NETHERLANDS ESTONIA ITALY NORWAY GEORGIA ENGLAND GREECE REPUBLIC OF IRELAND SLOVENIA MOLDOVA AZERBAIJAN CROATIA CZECH REPUBLIC SCOTLAND LATVIA ICELAND LUXEMBOURG PORTUGAL NORTHERN IRELAND HUNGARY ARMENIA MALTA FRANCE SWITZERLAND AUSTRIA LITHUANIA KAZAKHSTAN FAROE ISLANDS RUSSIA SERBIA BOSNIA-HERZEGOVINA BELARUS LIECHTENSTEIN ANDORRA TURKEY BELGIUM SAN MARINO DENMARK SLOVAKIA FYR MACEDONIA CYPRUS

28 29 THE LOGO

LOGO ЛОГОТИП

Poland, Ukraine, football, UEFA, the European Polska, Ukraina, piłka, UEFA, Mistrzostwa Eu- Польща, Україна, футбол, УЄФА, чемпіонат Football Championship, the passion, the rival- ropy, emocje, przyjacielska rywalizacja, wy- Європи, пристрасть, суперництво в рамках ries within European unity, the excellence, jątkowość, święto, marzenia zawodników, європейської єдності, передового досвіду, the festivity, the dreams of players, fans and kibiców i całych narodów... Jak te wszystkie урочистості, мрії гравців, фанів і цілих на- entire nations… How do you translate all elementy połączyć w logo i tożsamość wizual- родів... Як передати всі ці компоненти у those components into a logo and a visual ną? Jest to sztuka, dosłownie i w przenośni. логотипі та візуальному стилі? Це – в пря- identity? It is, literally and figuratively, an Wynik procesu twórczego uroczyście odsło- мому та переносному сенсі – мистецтво. art. And the results of the creative process nięto w połowie grudnia na Placu Michajłow- Результат творчого процесу був презенто- were unveiled to the public during a spec- skim w Kijowie. ваний публіці під час видовищної церемонії tacular ceremony at the Mykhailivska Square на Михайлівській площі в Києві в середині in Kyiv in mid-December. Jednym ze źródeł inspiracji były tradycyjne грудня 2009 р. wycinanki, powszechnie wykonywane przez One of the sources of inspiration was the Wy- ludność wiejską Polski i Ukrainy. Pełniły nie Одним з джерел натхнення стала витинанка cinanka, an art form based on paper cutting to tylko funkcje czysto ozdobne, przypisywano im – різновид мистецтва на основі вирізання з produce decorative strips and panels which, również właściwości magiczne – miały przy- паперу декоративних узорів та панелей, які historically, have been used in rural areas of ciągać pomyślność i urodzaj. Jednym z ich історично використовувались для оздоблен- both Poland and Ukraine to celebrate growth, podstawowych elementów były motywy zwie- ня в сільських районах Польщі та України, prosperity and the fertility of nature. One of rzęce i roślinne. Tożsamość wizualna UEFA символізуючи зростання, розквіт і родючість the core elements of the Wycinanka is the use EURO 2012™ zaczerpnęła z nich naturalną природи. Одним з основних елементів ви- of local flora and fauna as sources of inspira- paletę barw – leśną zieleń, ciepłą żółć, błękit тинанки є використання місцевої флори і tion for the works of art. The visual identity nieba, kolory wody i jagód. фауни як джерела натхнення для витворів for UEFA EURO 2012™ has picked up on this мистецтва. Візуальний стиль УЄФА ЄВРО – and the dominant colours in the natural Projektanci uznali też, że logo powinno odzwier- 2012™ розроблений на основі цих елемен- palette are woodland green, aqua blue, black- ciedlać ciągły rozwój i rozkwit Mistrzostw Eu- тів – домінуючими кольорами в палітрі є berry, sun yellow and sky blue. ropy i europejskiej piłki. Powstała koncepcja зелень лісу, блакить води, свіжість ожини, podstawowej struktury łodygi kwiatu, wyobra- сяйво сонця та синь неба. The designers also felt that the logo should be żającej UEFA, z której wyrastają kolejne ele- a colourful reflection of the continuous growth menty znaku. Podstawowym składnikiem piłki Дизайнери також відчували, що логотип мав and blossoming of the European Champion- nożnej jest oczywiście sama piłka, dlatego też відображати безперервність розвитку та ship and of European football. The idea was znalazła się na środkowym miejscu, natomiast розквіту європейського чемпіонату, а також to build up composite design elements by kolorowe kwiaty symbolizują piękno i rozwój усього континентального футболу. Ідея по- adding branches to the main stem of a flower państw gospodarzy, które, jak to ujęli pro- лягала у створенні складових елементів or tree representing UEFA. The ball, of course, jektanci “rozkwitają na oczach całego świata дизайну і додаванні гілок до стебла квітки is the very core of football and occupies the jak rośliny na wiosnę”. або дерева, що символізує УЄФА. М’яч, зви- prime position, while the colourful flowers чайно ж, є суттю футболу, займаючи голо- represent the beauty and the growth of two Łodygi, gałązki i kwiaty dają nieograniczone вну позицію, барвисті ж квіти уособлюють host countries who, as the designers graphi- możliwości łączenia ich z podstawowymi ele- красу та зростання обох приймаючих країн, cally put it, “are revealing themselves to the mentami graficznymi turnieju, takimi jak sta- котрі, як графічно висловилися дизайнери, world like flowers in spring”. diony, miasta gospodarze, flagi narodowe i “відкривають себе світові, як квіти навесні”. puchar. Wyrażają to, co najważniejsze w UEFA The stems, branches and flowers offer un- EURO 2012™ – wyjątkowe i barwne przesłanie Стебла, гілки та квіти дозволяють без будь- limited possibilities to incorporate images of jedności, współzawodnictwa, osiągnięć spor- яких обмежень додавати до зображення ло- basic elements of the tournament, such as towych i wielkiego święta. готипа основні елементи турніру – зокрема, the host cities, the stadiums, flags of the приймаючі міста, стадіони, прапори країн- participating nations and the trophy, and to учасниць, почесний трофей, та наповнюва- add to the spirit of a UEFA EURO 2012™ which ти його духом ЄВРО, що перетворилося в has grown into a unique and richly coloured унікальний і багатобарвний вираз єдності, expression of unity, rivalry, sporting excellence суперництва, спортивної майстерності та and festivity. відчуття свята. 30 31 32 33 UEFA EURO 2012™ Images © Getty LOGO AND SLOGAN LAUNCH

PREZENTACJA LOGO I HASŁA UEFA EURO 2012™ ПРЕЗЕНТАЦІЯ ЛОГОТИПА ТА ГАСЛА УЄФА ЄВРО 2012™

The Ukrainian capital Kyiv was the setting for Pierwsza oficjalna uroczystość związana z UEFA 14 грудня 2009 р. українська столиця ста- the first official UEFA EURO 2012™ event on EURO 2012™ odbyła się 14 grudnia 2009 r. w ла місцем проведення першого офіційного 14 December 2009. stolicy Ukrainy, Kijowie. заходу в рамках УЄФА ЄВРО 2012™.

Under a clear blue winter sky, dignitaries W piękny zimowy dzień, liczni znamienici go- Під ясним зимовим небом на Михайлівській from the worlds of sport and politics includ- ście ze świata sportu i polityki, w tym Prezy- площі в Києві з нагоди урочистої презен- ing the Ukrainian President Yuschenko and dent Ukrainy Wiktor Juszczenko i Premier тації логотипа, візуального стилю та гасла the Prime Minister, Yulia Tymoshenko, gathered Julia Tymoszenko, zebrali się na Placu Mi- турніру зібралися високопосадовці зі світу on Mykhailivska Square for a spectacular un- chajłowskim, aby uczestniczyć w widowisko- спорту та політики, серед яких – Прези- veiling of the official visual identity and slogan. wym odsłonięciu logo i hasła nadchodzących дент України Віктор Ющенко та Прем’єр- Mistrzostw Europy. міністр Юлія Тимошенко. The giant version of the competition logo, a striking, modern triple-headed flower bearing Ponad siedmiometrowej wysokości model logo Гігантська версія логотипа турніру – вража- the colours of Poland and Ukraine and meas- – nowoczesny, potrójny kwiat w barwach Pol- юча квітка з елементами кольорів прапорів Dignitaries from the two host countries present uring 7.4 metres in height, provided a spec- ski i Ukrainy – w spektakularny sposób wyróż- Польщі та України і 7,4 метрів заввишки – the official competition slogan to the public at a tacular contrast with the Mykhailivskyi cathe- niał się na tle znajdującego się obok Monaste- чудово контрастувала з Михайлівським Зо- special ceremony on Mykhailivska Square in Kyiv dral. Meanwhile, the slogan “Creating History ru św. Michała Archanioła. Natomiast hasło лотоверхим собором. Гасло турніру “Тво- on 14 December 2009. Together”, epitomises the spirit of unity and “Razem tworzymy przyszłość” podkreśliło ideę римо історію разом” виражає дух єдності та Osobistości z obu Państw Gospodarzy publicznie common purpose behind the first championship jedności i wspólnego celu przyświecającą спільності цілей задля проведення першого prezentują oficjalne hasło Turnieju podczas specjalnej to be held in Central and Eastern Europe. pierwszym mistrzostwom organizowanym w континентального чемпіонату у Центрально- ceremonii na placu Michajłowskim w Kijowie, © Chernichkin krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Східній Європі. 14 grudnia 2009. The unveiling ceremony was followed by a Почесні особи з двох приймаючих країн, brand presentation and press conference at Po ceremonii odsłonięcia w pobliskim hotelu Після представлення логотипа, у готелі представляють громадськості офіційний слоган the Intercontinental Hotel, involving the UEFA Intercontinental odbyła się prezentacja cało- “Інтерконтиненталь” відбулася презента- турніру під час спеціальної церемонії на Михайлівській president Michel Platini; the president of the ści koncepcji wizualnej oraz konferencja pra- ція бренда та прес-конференція за участі площі в Києві, 14 грудня 2009 року. Polish Football Association Grzegorz Lato, the sowa z udziałem Prezydenta UEFA Michela президента УЄФА Мішеля Платіні, прези- president of the Football Federation of Ukraine Platiniego, Prezesa PZPN Grzegorza Laty, Pre- дента Польського футбольного союзу Гже- Grigoriy Surkis and the creator of the logo, zesa FFU Hryhorija Surkisa oraz twórcy logo, гожа Лято, президента Федерації футболу Portuguese brand designer Hélder Pombinho. portugalskiego projektanta Héldera Pombinho. України Григорія Суркіса та автора лого- типа, португальського дизайнера Ельдера Помбіньо. Grigoriy Surkis, Michel Platini and Grzegorz Lato at the brand presentation. Grzegorz Lato, Michel Platini and Hryhorij Surkis, Michel Platini i Grigoriy Surkis jointly press the Grzegorz Lato podczas prezentacji Marki. button to lift the cover off the Григорій Суркіс, Мішель Платіні та gigantic UEFA EURO 2012™ logo. Гжегож Лято під час презентації бренду.

© Getty Images © Getty Grzegorz Lato, Michel Platini i Hryhorij Images © Getty Surkis wspólnie naciskają przycisk, który uruchomi mechanizm, który odsłoni wielkie logo UEFA EURO 2012™. Гжегож Лято, Мішель Платіні і Григорій The UEFA EURO 2012™ logo Суркіс разом натискають на кнопку, makes its first appearance. яка має підняти накидку з гігантського Logo UEFA EURO 2012™ логотипа УЄФА ЄВРО 2012™. pojawia się po raz pierwszy. Логотип УЄФА ЄВРО 2012™ вперше представлений світові.

34 35 BACK TO THE FUTURE

POWRÓT DO PRZYSZŁOŚCI НАЗАД У МАЙБУТНЄ

1960

The history of the UEFA European Football Championship reveals that at FC Dynamo Kyiv, went on to coach ten Ukrainian clubs and was in Poland’s debut at a final tournament did not happen until 2008 and that the USSR line-up that, in 1960, won the first-ever European Nations’ the Ukrainians have yet to make an appearance. Or have they? It is true Cup, as it was known when the competition was launched. that, as an independent nation, Ukraine will be enjoying a premiere at UEFA EURO 2012™. But the team that takes the field will not be the The USSR made history by playing the first game in the competition first Ukrainian players to make a mark on the competition. Fans will on 28 September 1958, beating Hungary 3-1 in front of 100,572 in immediately think back to the impressive Ukrainian contribution to the . A 4-1 aggregate victory won a place in the four-team final silver-medal side of 1988. But the trail of medallists goes much further tournament played in Paris and Marseille. A 3-0 win against Czecho- back than that – all the way to Yuriy Voynov, a who, although slovakia gave the USSR access to a final where their opponents were born in Russia, spent 50 years of his life in Ukraine, played nine seasons a Yugoslav team which had surprisingly beaten the hosts 5-4.

1960

Śledząc historię Mistrzostw Europy w piłce nożnej zauważymy, że Polska drużyn i grał w reprezentacji ZSRR która w 1960 roku wygrała pierwszy zadebiutowała w turnieju finałowym niedawno, w 2008 roku, natomiast w historii Puchar Europy Narodów (jak wówczas nazywał się Turniej). Ukrainy jeszcze w nim nie było… Czy jednak aby na pewno? To prawda, że jako niepodległe państwo rozpocznie swoją przygodę z EURO w 2012 ZSRR zapisała nową kartę historii, pokonując Węgry w pierwszym roku, jednak zawodnicy, którzy wyjdą wtedy na boisko nie będą pierwszy- spotkaniu Turnieju, rozegranym 28 września 1958 roku, 3 do 1 przed mi Ukraińcami występującymi w Turnieju. Kibice pamiętają imponujący tłumem 100 572 kibiców. Łączne zwycięstwo 4:1 nad Węgrami wy- wkład graczy ukraińskich w srebro w 1988 roku. Jednak poczet medali- starczyło do zapewnienia miejsca w finale rozgrywanym w Paryżu i 1960 stów jest dużo dłuższy – otwiera go Jurij Wojnow, pomocnik, który mimo, Marsylii. Zwycięstwo 3:0 nad Czechosłowacją utorowało ZSRR drogę

© Keystone USSR: the first winners of że urodził się w Rosji, spędził 50 lat swojego życia na Ukrainie. W tym do finału, w którym miał się zmierzyć z drużyną jugosłowiańską, któ- the European Championship. czasie rozegrał dziewięć sezonów w FC Dynamo Kijów, trenował dziesięć ra niespodziewanie pokonała gospodarzy 5:4. 1960 ZSRR: pierwszy zwycięzca Mistrzostw Europy. 1960 Збірна СРСР: перші переможці Чемпіонату Європи. 1960

Історія чемпіонату Європи з футболу свідчить, що дебют Польщі футбольного клубу “Динамо” (Київ), працював тренером у декіль- у фінальних турнірах відбувся лише в 2008 році, а в України все кох місцевих клубах. У 1960 році у складі збірної Радянського Союзу ще попереду. Та чи це дійсно так? Справді, Україна як незалеж- Юрій Войнов виграв перший Кубок націй, як тоді називався чем- на держава вперше стане учасником європейської футбольної піонат Європи. першості на УЄФА ЄВРО 2012™. Але вболівальники зі стажем від- разу згадають про вражаючий внесок українців у завоювання збір- Трохи раніше збірна СРСР увійшла в історію, зігравши першу гру ною СРСР срібних медалей континентальної першості 1988 року. турніру: 28 вересня 1958-го вона у Москві здолала Угорщину з Втім, першим українцем, який зійшов на європейський п’єдестал рахунком 3:1 на очах 100 572 вболівальників. Перемога у тому ще задовго до того, став півзахисник Юрій Войнов. Уродженець протистоянні за сумою двох матчів із рахунком 4:1 дозволила ра- Росії, він прожив в Україні 50 років, провів дев’ять сезонів у складі дянським футболістам разом із трьома іншим збірними вийти до

36 37 1964

The Yugoslavs made a lively start on a wet surface at the Parc des Princes Only seven minutes remained when Viktor Ponedelnik emerged as Ponedelnik was, alongside Yashin and attacker Valentin Ivanov, one he recalls, “so I hit the ball with so much force that the follow-through and took the lead just before half-time, when a cross-shot by Drazen the USSR’s goalscoring hero. “There are goals which are really special of only three players to also play the second final in 1964. The USSR made me fall over backwards.” Jerkovic was deflected past the legendary by Milan Galic. and represent a climax to a player’s whole sporting life,” he com- consolidated its status by beating Italy 3-1 and Sweden 4-2 on aggre- mented afterwards. “That goal in the 113th minute was the most gate to reach the final tournament played in and , Within two minutes, Galimzyan Khusainov hit a free kick past José Angel Yashin’s fine goalkeeping provided the lifeline which allowed the Soviet important in my career. The moment in my life. And for that, I where a 3-0 win earned them a trip to Madrid to meet the hosts, who Iríbar to make it 1-1. The well-organised USSR defence, with Alexei team to climb back on board. When the Yugoslav goalkeeper Blagoje have to give credit to a superb cross by our left-winger, Mikhail had needed extra time to beat Hungary 2-1. Korneev as an extra holding midfielder, stifled Spain’s nimble attackers Vidinic failed to catch a long shot by Valentin Bubukhin, Meshki from Georgia.” – until seven minutes from time, when Suárez found Pereda on the struck an equaliser early in the second half and, as no more goals This time, the Soviet team had to cope with a partisan crowd officially right and his cross was brilliantly met by Marcelino, whose diving header were forthcoming, the final played on 10 July 1960 became the first numbered at 79,115 at the Estadio Bernabéu. The hosts struck defeated Yashin for the second time and converted Spain into the of five to go to extra time. after only six minutes, when Luís Suárez’s cross from the right pro- second “kings of Europe”. Although the USSR bounced back to reach voked a collision between defenders Eduard Mudrik and Albert Shes- two more finals, few of the Spanish fans who celebrated deep into ternev. Spanish attacker ‘Chus’ Pereda, dwarfed by his opponents, the Madrid night could have foreseen that their country would have had not even bothered to jump, but suddenly found the ball at his to wait 44 years to celebrate for a second time. feet. “I remembered that Lev Yashin was between me and the net,”

Jugosłowianie, mimo mokrej murawy na stadionie Parc des Princes, od Bubukina. Ponieważ nie padło więcej bramek, finał rozegrany 10 lip- pierwszego gwizdka ruszyli do ataku. Na kilka minut przed końcem pierw- ca 1960 roku stał się pierwszym z pięciu rozstrzyganych w dogrywce. szej połowy zdobyli prowadzenie, kiedy to piłkę po dośrodkowaniu Draze- 1964 na Jerkowica do bramki legendarnego Lwa Jaszyna skierował Milan Galic. Na siedem minut przed końcem gry bohaterem piłkarskim ZSRR zo- stał Wiktor Poniedielnik. “W życiu każdego piłkarza są bramki wyjąt- Poniedielnik, wraz z Jaszynem i napastnikiem Walentinem Iwanowem, Nie minęły jednak dwie minuty, a Galimzian Chusainow umieścił piłkę Doskonała postawa Jaszyna w dalszej części meczu umożliwiła jego kowe. Taka była właśnie ta, w 113 minucie – najważniejsza w mojej brał udział w kolejnych finałach, w 1964 roku. Piłkarze radzieccy udo- z rzutu wolnego w bramce José Angela Iríbara, doprowadzając do drużynie dalszą walkę o zwycięstwo. Slawa Metreweli zdobył wyrów- karierze, dzięki której przeżyłem chwile sławy. Olbrzymia w tym za- wodnili swoją skuteczność pokonując Włochy łącznie 3:1 oraz Szwecję remisu. Doskonale zorganizowana radziecka obrona, wzmocniona do- nującego gola na początku pierwszej połowy, kiedy Blaguja Widynicz, sługa wspaniałego dośrodkowania, które dostałem wtedy od lewego 4:2, co dało im miejsce w finale. Zwycięstwo 3:0 zapewniło drużynie datkowym środkowym pomocnikiem, Aleksandrem Korniejewem, sku- bramkarz Jugosławii, nie złapał piłki po dalekim strzale Walentina skrzydłowego, Gruzina Micheila Meschiego.” wyjazd do Madrytu na spotkanie z gospodarzami, którzy potrzebowali tecznie powstrzymywała zwinnych napastników hiszpańskich – do 84 dogrywki do pokonania Węgrów 2:1. minuty meczu. Wtedy to Suárez znalazł na prawym skrzydle Peredę, którego dośrodkowanie zamienił na fantastyczny strzał głową Marce- Na Estadio Santiago Bernabéu reprezentacja ZSRR musiała stawić lino, pokonując Jaszyna po raz drugi i dając Hiszpanii tytuł “królów czoła widowni liczącej oficjalnie 79 115 osób. Gospodarze zaatakowali Europy”. ZSRR wystąpił jeszcze w dwóch finałach, jednak niewielu już po sześciu minutach, gdy po dośrodkowaniu Suáreza zderzyli się kibiców hiszpańskich, hucznie świętujących zwycięstwo, spodziewało dwaj środkowi obrońcy, Eduard Mudrik i Albert Szesterniow. Hiszpański się, że następną taką okazję będą mieli dopiero z 44 lata. napastnik, “Chus” Pereda, o wiele niższy od przeciwników, nawet nie фінальної стадії, що проходила у Парижі та Марселі. Завдяки ви- Видиничу не вдалося втримати м’яч після удару Валентина Бубу- próbował skakać do piłki. Nagle jednak znalazła się pod jego stopami. грашу в Чехословаччини (3:0) команда СРСР потрапила до фіналу, кіна з далекої дистанції, Слава Метревелі по перерві відновив рів- “Pamiętałem, że między mną a siatką był Lew Jaszyn,” wspomina, де їй протистояли югослави, які несподівано виграли у господарів новагу. І оскільки в основний час більше голів не було, фінальний “więc uderzyłem piłkę z taką siłą, że aż się przewróciłem.” турніру – 5:4. матч 10 липня 1960 року став першим з п’яти, в якому було при- значено два екстра-тайми. Збірна СФРЮ чудово почала вирішальний поєдинок на мокрому газоні стадіону “Парк де Пренс”, і за кілька хвилин до кінця першого Лише за сім хвилин до закінчення зустрічі Віктор Понедєльник провів тайму відкрила рахунок, коли після прострілу Дражена Єрковича вирішальний м’яч. “Бувають голи, які є насправді особливі та визна- Милан Галич проштовхнув м’яча повз Лева Яшина. чальні для всієї спортивної кар’єри гравця, – коментував форвард 1964 після матчу. – Той золотий гол на 113-й хвилині був найважливішим Завдяки чудовій грі воротаря радянської збірної вдалося виплу- у моїй кар’єрі. Зоряний час мого життя! І тому я повинен віддати на- Понедєльник, разом з Яшиним та нападником Валентином Івано- у нападника господарів Переди, який навіть і не намагався стри- татись з важкої ситуації. Коли югославському стражу воріт Благоє лежне і чудовій передачі нашого лівого вінгера Михайла Месхі з Грузії”. вим, є одним із трьох гравців, що взяли участь і в другому фіналі бати. “Пам’ятаю, що Лев Яшин був між мною та воротами, – згадує в 1964 році. Радянський Союз довів свою міць підсумковими пе- він. – Тож я вдарив з такою силою, що аж впав горілиць”. ремогами над Італією (3:1) та Швецією (4:2), які забезпечили йому путівку до фінального турніру, котрий приймала Іспанія. Виграш Уже через дві хвилини капітан іспанців Фернандо Олівелья збив Га- з рахунком 3:0 у Данії вивів команду СРСР до фіналу, куди також лімзяна Хусаїнова, який самотужки ударом зі штрафного відновив 1964 кваліфікувалися п господарі, які в свою чергу у додатковий час рівновагу. Добре організована оборона збірної СРСР, якій активно Spain: the second здолали угорців з рахунком 2:1. допомагав півзахисник Олексій Корнєєв, перекривала шляхи до во- “kings of Europe”. ріт спритним та вправним іспанським футболістам аж до 84-ї хви- На радянську збірну чекав виступ перед несамовитою армією інчас. лини. Нарешті Суарес чудовим пасом знайшов на правому фланзі 1964 За офіційними даними, фінал на мадридському “Сантьяго Бернабеу” Переду, той далі переадресував м’яча на Марселіно, з чиїм ударом Hiszpania: drugi відвідали 79115 осіб. головою не зміг впоратися Яшин. Отже, іспанські футболісти стали “król Europy”. “другими королями Європи”. Згодом збірна СРСР ще двічі брала 1964 Господарі нанесли удар уже на шостій хвилині, коли Суаресу вдався участь у фінальних поєдинках чемпіонату Європи (1972 та 1988 рр.), Збірна Іспанії: другі небезпечний простріл з правого флангу, на який пішли одразу два тоді як мало хто з іспанців, котрі святкували перемогу своєї збірної “Королі Європи”. високі центральні захисники – Едуард Мудрик та Альберт Шес- тієї ночі в Мадриді, могли передбачити, що їхній країні доведеться терньов. Втім, вони зіштовхнулись один з одним, і м’яч опинився чекати другого континентального тріумфу аж 44 роки.

38 39 MEET THE AMBASSADORS

POZNAJ AMBASADORÓW ЗНАЙОМСТВО З ПОСЛАМИ

Four living legends of Polish and Ukraini- Propozycję zostania Ambasadorami Turnieju Четверо зірок футболу, живі легенди укра- , born in 1950 Andrzej Szarmach, urodzony w Анджей Шармах, уродженець an football have enthusiastically accepted UEFA EURO 2012™ z entuzjazmem przyjęło їнського та польського спорту – Олег Блохін, in Gdansk, earned international renown at a 1950 r. w Gdańsku. Zdobył światową sławę Гданська, став всесвітньо відомим завдяки invitations to play the roles of tournament czterech bohaterów polskiego i ukraińskiego Андрій Шевченко, Збігнев Бонек і Анджей FIFA World Cup, scoring five goals at the 1974 strzelając pięć bramek podczas finałów -Mi блискучому виступу у фінальній частині чем- ambassadors for UEFA EURO 2012™. The futbolu. Oto oni: legendarni polscy napastnicy Шармах – з радістю висловили бажання finals in Germany before helping Poland to strzostw Świata rozegranych w 1974 w Niem- піонату світу 1974 року, протягом якого він Polish duo is formed by Zbigniew Boniek and Zbigniew Boniek i Andrzej Szarmach, oraz ukra- виконувати роль послів турніру УЄФА ЄВРО- take the silver medal at the 1976 Olympics in czech. W 1976 roku zdobył wraz z reprezenta- п’ять разів вражав ворота суперників. Заво- Andrzej Szarmach, while the Ukrainian am- iński napastnik i trener Ołeh Błochin i obecna 2012™. Montreal. He struck 32 goals in 61 games for cją srebrny medal na Igrzyskach Olimpijskich ював срібну медаль Олімпійських ігор-1976, bassadors are Oleg Blokhin and the current gwiazda Dynama Kijów Andrij Szewczenko. Poland and, after 150 in 281 club matches in w Montrealu. Strzelił w barwach drużyny na- що відбувалися в Монреалі. Забив 32 голи FC Dynamo Kyiv star Andriy Shevchenko. his native country he won further fame by rodowej 32 gole w 61 meczach, 150 w 281 у 61 матчах за збірну Польщі та 150 голів maintaining his striking rate in France with meczach klubowych w Polsce i kolejne 147 w у 281-му матчі на внутрішній арені. Також Zbigniew Boniek starred in Poland’s Zbigniew Boniek grał w reprezen- Збігнев Бонек завоював бронзову 147 in 244 matches – including 94 goals in 244 spotkaniach ligi francuskiej, w tym 94 w в його активі 147 забитих м’ячів у 244 по- bronze-medal team at the 1982 FIFA World tacji Polski, która w 1982 roku wywalczyła медаль, виступаючи за збірну Польщі у фі- 148 games for AJ Auxerre. 148 meczach dla AJ Auxerre. єдинках чемпіонату Франції, включаючи 94 Cup finals in Spain and, having moved from brązowy medal finału Mistrzostw Świata w нальній частині чемпіонату світу 1982 р., що голи та 184 гри за “Осер”. Widzew Łódź to Juventus, won the UEFA Cup Hiszpanii. Po przejściu z Widzewa Łódź do проходив в Іспанії. Після переходу з клубу Winners’ Cup and the UEFA Super Cup in 1984, Juventusu zdobył z nim Puchar Zdobywców “Відзев” (Лодзь) до “Ювентусу” у складі іта- Oleg Blokhin was the legendary Ołeh Błochin to legendarny numer Олег Блохін, рекордсмен радян- followed by another double of Champion Clubs’ Pucharów UEFA oraz Superpuchar UEFA w лійського клубу виграв у 1984 р. Кубок воло- No. 11 elected Europe’s footballer of the year 11, wybrany Europejskim Piłkarzem Roku w ського футболу, лідер атак київського “Ди- Cup and European/South American Cup titles 1984 r., a rok później Puchar Mistrzów. Karierę дарів кубків та Суперкубок УЄФА. Ще за рік in 1975, when he helped FC Dynamo Kyiv to 1975 r., kiedy to poprowadził Dynamo Kijów намо”, яке двічі перемагало в Кубку володарів a year later. He hung up his boots at AS Roma piłkarską zakończył w 1988 w AS Roma, z Бонек став володарем Кубка європейських win the UEFA Super Cup and the first of the do zwycięstwa w Superpucharze UEFA i pierw- кубків (1975, 1986) та володіло Суперкубком in 1988, having totalled 50 goals in 172 games dorobkiem 50 bramek strzelonych w 172 me- чемпіонів та Міжконтинентального кубка. Ukrainian team’s two victories in the UEFA Cup szym z dwóch w historii drużyny w Pucharze УЄФА-1975. Найкращий футболіст Європи in Poland and 30 in 158 in Italy, to add to 24 czach w klubach polskich, 30 bramek w 158 Протягом своєї футбольної кар’єри, яка за- Winners’ Cup. In 18 years at the club, he also Zdobywców Pucharów. Podczas osiemnasto- 1975 року. Протягом 18-річної кар’єри сім in 80 for the Polish national team. we włoskich i 24 bramek w 80 spotkaniach вершилася у 1988 році в “Ромі”, Бонек у amassed 7 USSR league titles, topped the letniej kariery w klubie sięgnął z nim po 7 ty- разів ставав чемпіоном СРСР, п’ять разів reprezentacji narodowej. чемпіонаті Польщі провів 172 матчі і забив scoring charts 6 times, received 5 footballer tułów ligowych ZSRR, 6 razy znalazł się na вигравав Кубок СРСР, тричі визнавався най- 52 голи, в Серії А його показники – 158 та of the year awards and became the only player pierwszym miejscu rankingów bramkowych, кращим гравцем Радянського Союзу. Забив 30 відповідно. В його активі також 80 поє- to hit more than 200 goals in the USSR league był pięciokrotnie wybierany Piłkarzem Roku, понад 200 голів у чемпіонатах СРСР та понад динків і 24 голи за збірну Польщі. and more than 300 for club and country. Af- oraz został jedynym zawodnikiem, który zdo- 300 – у всіх змаганнях за клуб та збірні. Брав ter playing and coaching in Austria, Cyprus był ponad 200 bramek w rozgrywkach ligo- участь у світових першостях 1982 та 1986 Zbigniew and Greece, he returned home to coach the wych ZSRR i ponad 300 bramek łącznie (w рр. Закінчивши активні виступи, працював Bo ni nko Ukrainian national team. rozgrywkach klubowych i dla reprezentacji). тренером у Греції. У 2003-му очолив наці- ek che ev Grał w Austrii i na Cyprze, następnie trenował ональну збірну України, з якою дійшов до Szarmach Sh rzej y nd ri drużyny greckie, po czym wrócił na Ukrainę чвертьфіналу чемпіонату світу 2006 р. A d n gdzie objął stanowisko selekcjonera repre- A zentacji.

©

G

e t Andriy Shevchenko was named Andrij Szewczenko, grając w Dy- Андрій Шевченко, володар t

y

I Europe’s footballer of the year in 2004. By namie Kijów zdobył w latach 1994-1999 5 ty- “Золотого м’яча” 2004 р. На той час він грав

m a

g that time, he had moved to AC Milan after tułów ligowych i 3 pucharów. W 2004 r., gdy у “Мілані”, а до переходу в цей італійський e

s winning five leagues titles and three cups występował w AC Milan, został wybrany Eu- клуб у складі “Динамо” виграв в Україні 5 with FC Dynamo Kyiv between 1994 and 1999. ropejskim Piłkarzem Roku. Do 2006 roku, w чемпіонських титулів та три національні g Blokhin Ole When he left Italy for Chelsea in 2006, 173 którym przeszedł do Chelsea, strzelił dla Mi- кубки. До переходу у ФК “Челсі” в 2006 р.,

N goals had made him the club’s second-highest lanu 173 bramki, co dało mu drugie miejsce забив за “Мілан” 173 голи – другий показ-

P

Z

P scorer of all time and he had converted the w historii klubu, oraz wykorzystał decydują- ник в історії клубу. Здобув з “россо-нері”

© winning penalty in the 2003 UEFA Champions cego karnego w finale Ligi Mistrzów UEFA w перемогу в Лізі чемпіонів УЄФА, реалізу- League final. Since the beginning of the current 2003 r. W obecnym sezonie znów występuje w вавши у фіналі вирішальний післяматчевий season, he has been back at FC Dynamo Kyiv Dynamie Kijów, zbliża się też do wyniku 100 пенальті. На початку поточного сезону Ан- and is fast approaching the milestone of 100 spotkań rozegranych w barwach narodowych. дрій Шевченко повернувся до ФК “Динамо

A games for the Ukrainian national team. Київ”. Він швидко наближається до позна-

F

E

U чки у 100 зіграних матчів у складі україн-

© ської національної збірної, з якою у 2006 р. брав участь у чемпіонаті світу.

40 41 Commercial Sprawy handlowe Комерційні аспекти

Two and a half years before the start of Chociaż do rozpoczęcia turnieju pozosta- За два з половиною роки до початку the tournament, the European broadcast ło jeszcze dwa i pół roku, jego europej- турніру європейська платформа мов- platform is already quite extensive, with ska platforma nadawcza obejmuje już 39 лення вже достатньо велика, з гаран- WHAT’S NEW? coverage guaranteed in 39 European ter- państw Starego Kontynentu. UEFA zawar- тованим охопленням 39 європейських ritories. UEFA has concluded agreements ła umowy z telewizjami publicznymi w територій. УЄФА уклав угоди в обох in both host countries with major free-to- obydwu Państwach Gospodarzach (TVP приймаючих країнах з головними за- air channels (TVP in Poland and NTU in w Polsce i NTU na Ukrainie), co zapewni гальнонаціональними каналами (TVP в CO NOWEGO? Ukraine), ensuring early and wide promo- turniejowi odpowiednio wczesną i szeroką Польщі і НТКУ в Україні) задля забез- tion for the competition. In addition, UEFA promocję. Oprócz tego podpisano poro- печення ранньої та широкої популя- has entered into an agreement with the zumienie z Europejską Unią Nadawców ризації турніру. Крім того, УЄФА уклав ЩО НОВОГО? European Broadcasting Union (EBU), cov- (EBU), tym samym gwarantując transmi- угоду з Європейським мовним союзом ering 36 countries and delivering strong sje z UEFA EURO 2012 w 36 krajach człon- (EBU), який охоплює 36 країн і забезпе- coverage of UEFA EURO 2012™ on the re- kowskich EBU. Zawarta została też umo- чить активне висвітлення ЄВРО-2012 spective EBU members’ channels. Further- wa z konsorcjum publicznych i płatnych на каналах членів EBU. Щодо інших more, an agreement has been signed with kanałów telewizyjnych w Szwecji, trwają країн, то вже підписано угоду з консор- a consortium of free and pay broadcasters również rozmowy dotyczące praw nadaw- ціумом безкоштовних та платних теле- in Sweden, and further discussions are czych w innych państwach. компаній Швеції, і надалі переговори currently ongoing in other markets. ведуться щодо інших ринків. Poza Europą, prawa transmisji UEFA EURO Outside Europe, Al-Jazeera was awarded 2012™ do krajów Bliskiego Wschodu i Офіційним володарем телевізійних прав UEFA EURO 2012™ broadcasting rights for Afryki Północnej przyznano telewizji Al- на показ УЄФА ЄВРО 2012™ на Близько- the Middle East and North Africa, and Jazeera oraz podpisano umowę z brazy- му Сході і у Північній Африці стала теле- UEFA also entered into an agreement with lijską stacją TV Globo. компанія “Аль-Джазіра”. УЄФА також TV Globo in Brazil. досяг угоди з бразильською TV Globo. adidas jest pierwszym oficjalnym spon- Competition Regulamin Правила adidas is the first official sponsor of UEFA sorem UEFA EURO 2012™ i firma ta wy- adidas є першим офіційним спонсором EURO 2012™ and will create the official produkuje oficjalną piłkę na mistrzostwa. УЄФА ЄВРО 2012™ і створить офіційний regulations Turnieju змагань matchball for the competition. м’яч чемпіонату. Castrol i Coca-Cola są również potwierdzo- The main changes to the regulations for the Poniżej przedstawiamy skrótowy opis głównych Основні зміни в регламенті чемпіонату Євро- Castrol and Coca-Cola are also confirmed nymi oficjalnymi sponsorami UEFA EURO Castrol і Coca-Cola, також підтверджені UEFA European Football Championship 2010- zmian, jakie zaszły w przepisach Mistrzostw пи з футболу 2010-12 рр. у порівнянні з по- as official sponsors for UEFA EURO 2012™ 2012™ a ogłoszenie kolejnych sponsorów як офіційні спонсори УЄФА ЄВРО 2012™. 12 compared with the previous edition are Europy w Piłce Nożnej UEFA 2010 – 2012 передніми розіграшами наводяться нижче: and further announcements are expected oczekiwane jest już wkrótce. Подальше оголошення спонсорів очіку- explained below: względem poprzedniej edycji. imminently. ється найближчим часом. Для того щоб дозволити гравцям наці- In order to allow players on national team Aby umożliwić zawodnikom powołanym do ональної команди раніше повернутися duty an earlier return to their clubs after reprezentacji wcześniejszy powrót do klu- в свої клуби, другий матч між одними an official match of their national team, bów, drugie mecze kolejki w fazie elimi- командами під час відбіркового етапу the second match of double-headers dur- nacyjnej odbywały się będą we wtorki буде зіграно у вівторок замість середи. ing the qualifying phase will be played zamiast, jak poprzednio, w środy. Pierw- Перший матч, як і раніше заплановано on a Tuesday instead of a Wednesday. sze mecze będą rozgrywane w soboty, jed- на суботу, – але можливе його прове- uefa.com uefa.com Сайт uefa.com As far as the first match is concerned, nak z możliwością przesunięcia na piątek. дення у п’ятницю. the host association can decide if it is goes Polish po polsku польською played on Friday or on Saturday. Reprezentacje grające przeciwko sobie Команди, які грають між собою у групо- w fazie grupowej turnieju finałowego вому етапі фінального турніру не зустрі- and Ukrainian i ukraińsku та українською Teams playing each other in the group będą mogły ponownie się spotkać dopie- нуться знову аж до фіналу. В цьому phase of the final tournament will not ro w finale. Inaczej było w 2008 roku, відмінність від чемпіонату 2008 р., коли, uefa.com, UEFA’s official website, will relaunch W lutym uruchomiona zostanie oficjalna strona uefa.com, офіційний сайт УЄФА, буде пе- meet again before the final. This is dif- kiedy to np. Hiszpania i Rosja spotkały наприклад, Іспанія та Росія зустрілися in February. The millions of regular visitors UEFA, uefa.com, w nowej, ulepszonej wersji. резапущений в лютому. Мільйони постій- ferent from the 2008 edition, when for się w grupie, a następnie w półfinale. на груповому етапі, а потім у півфіналі. from around the globe will be treated to nu- Dla milionów odwiedzających z całego świa- них відвідувачів з усього світу матимуть instance, Spain and Russia met in the Zmiana ta otwiera także możliwość me- Ця зміна також відкриває можливості merous new features, a new design and im- ta oznacza to liczne nową funkcjonalność, можливість насолодитися численними но- group phase and again in the semi-final. czu finałowego pomiędzy reprezentacja- для потенційного фіналу між двома proved navigation. zmieniony układ graficzny oraz poprawioną вими функціями, новим дизайном і покра- mi państw gospodarzy. приймаючими країнами. nawigację. щеною навігацією. The length of the final tournament in- In addition, the relaunch will see the addition creases in 2012 from 23 to 24 days to Długość turnieju finałowego w 2012 roku Тривалість фінальної частини турніру в of Polish and Ukrainian as new languages. Dodatkowo, pojawią się dwie nowe wersje Крім того, у відновленій версії з’являться ensure a minimum of three rest days for wzrośnie z 23 do 24 dni. Dzięki temu za- 2012 році збільшиться з 23 до 24 днів, All major UEFA competitions such as UEFA językowe – polska i ukraińska. Będą w nich дві нові мови – польська і українська. Всі teams before their quarter-final matches. wodnicy będą mieli co najmniej 3 dni od- що забезпечить принаймні три дні від- EURO 2012™, the UEFA Champions League opisywane wszystkie ważniejsze turnieje or- основні змаганнях під егідою УЄФА такі як A rest day has therefore been added after poczynku przed meczami ćwierćfinałowymi. починку для футболістів напередодні and the UEFA Europa League will be covered ganizowane przez UEFA – np. UEFA EURO ЄВРО 2012, Ліга чемпіонів УЄФА, Ліга Єв- the group phase and the final tourna- чвертьфінальних матчів. Пауза між гру- in these new languages. 2012™, Liga Mistrzów czy Liga Europy. ропи УЄФА будуть висвітлюватися цими ment will start on a Friday instead of a Podobnie jak w turnieju finałowym, w повим етапом та чвертьфінальною стаді- двома мовами. Saturday. fazie eliminacyjnej numery piłkarzy mu- єю збільшиться на один день, при цьому uefa.com does not only strive to promote foot- Oprócz promocji piłki nożnej w imieniu UEFA szą się mieścić w zakresie 1-23. старт фінального турніру буде перене- ball on behalf of UEFA and provide complete oraz bezstronnego i pełnego relacjonowania uefa.com не тільки прагне популяризувати Similarly to what happens in the final tour- сено з суботи на п’ятницю. and unbiased coverage of all UEFA competi- wszystkich turniejów UEFA, strona uefa.com футбол від імені УЄФА і забезпечує повне і nament, shirt numbers must be from 1 Liczba medali wręczana każdej z repre- tions; it will also be the official communication stanie się też oficjalnym kanałem informa- об’єктивне висвітлення всіх змаганнях під to 23 also in the qualifying phase. zentacji w finałach wzrośnie z 34 do 40. Аналогічно тому, як це відбувається у tool of the two local organising committees, cyjnym polskiego i ukraińskiego Lokalnych егідою УЄФА, сайт також стане офіційним фінальному турнірі, номер гравця має helping them promote UEFA EURO 2012™ Komitetów Organizacyjnych. Dzięki temu będą засобом зв’язку двох місцевих оргкомітетів, For the 2012 final, the number of medals бути від 1 до 23 і у відбірковому етапі. towards the local communities. one miały znacznie ułatwioną komunikację z надаючи їм сприяння в промоції турніру УЄФА presented to each team will increase odbiorcami krajowymi. ЄВРО 2012™ серед місцевого населення. from 34 to 40. У фіналі 2012 кількість медалей, яки- ми нагороджують команди буде збіль- 42 шено з 34 до 40. 43 COUNTDOWN TO THE TOURNAMENT

ODLICZANIE DO TURNIEJU ТУРНІРНИЙ ВІДЛІК

future events przyszłe wydarzenia майбутні події

08.06.2010 08.06.2010 08.06.2010 Two years to go 2 lata do Turnieju Два роки до старту 03/04.09.2010 03/04.09.2010 03/04.09.2010 key dates kluczowe daty ключові дати Start of the qualifying competition Rozpoczęcie fazy eliminacyjnej Початок відбіркового етапу чемпіонату 25.01.2011 25.01.2011 25.01.2011 17.12.2004 17.12.2004 17.12.2004 500 days to go 500 dni do Turnieju 500 днів до старту Start of UEFA EURO 2012™ bidding Otwarcie procesu zgłaszania kandydatur Початок процесу подачі заявок Spring 2011 Wiosna 2011 Весна 2011 process na organizację UEFA EURO 2012™ на організацію УЄФА ЄВРО 2012™ Ticket sales launch Rozpoczęcie sprzedaży biletów Початок продажу квитків для 01.02.2005 01.02.2005 01.02.2005 широкого загалу Eight bids received by UEFA UEFA otrzymuje osiem zgłoszeń УЄФА відібрав вісім кандидатур Spring 2011 Wiosna 2011 Весна 2011 08.11.2005 08.11.2005 08.11.2005 Corporate hospitality sales launch Rozpoczęcie sprzedaży pakietów Початок продажу квитків для Malta: UEFA Executive Committee Malta:- zgłoszenia Chrowacji i Węgier, Мальта: кандидатури Хорватії/ korporacyjnych корпоративних клієнтів shortlists bids of Croatia/Hungary, Włoch oraz Polski i Ukrainy przechodzą Угорщини, Італії та Польщі/України 08.06.2011 08.06.2011 08.06.2011 Italy and Poland/Ukraine do kolejnego etapu пройшли до наступного відбірково етапу One year to go Rok do Turnieju Рік до старту 18.04.2007 18.04.2007 18.04.2007 Summer 2011 Lato 2011 Весна 2011 Cardiff: UEFA Executive Committee Cardiff: Polska i Ukraina wybrane Кардіфф: Польща / Україна обрана Volunteer recruitment campaign launch Rozpoczęcie kampanii naboru wolontariuszy Початок кампанії залучення волонтерів selects Poland/Ukraine to host UEFA na Gospodarzy UEFA EURO 2012™ для проведення УЄФА ЄВРО 2012™ EURO 2012™ 11.10.2011 11.10.2011 11.10.2011 End of the qualifying matches Zakończenie rozgrywek eliminacyjnych Завершення відбіркових матчів 13.05.2009 13.05.2009 13.05.2009 UEFA Executive Committee confirms Komitet Wykonawczy UEFA potwierdza Виконавчий комітет УЄФА підтвердив 11/12 & 15.11.2011 11/12 & 15.11.2011 11/12, 15.11.2011 Gdansk, Poznan, Warsaw, Wroclaw prawo do organizacji UEFA EURO 2012™ Гданськ, Познань, Варшаву, Вроцлав Play-off matches Baraże Матчі плей-офф and Kyiv as host cities for UEFA dla Gdańska, Poznania, Warszawy, і Київ приймаючими містами УЄФА Dec. 2011 Grudzień 2011 Грудень 2011 EURO 2012™: Wrocławia i Kijowa. ЄВРО 2012™ UEFA EURO 2012™ final draw in Kyiv Losowanie Fazy Finałowej w Kijowie Фінальне жеребкування в Києві 11.12.2009 11.12.2009 11.12.2009 29.02.2012 01.03.2012 29.02.2012 Madeira: UEFA Executive Committee Madera: Komitet Wykonawczy Мадейра: Виконавчий комітет УЄФА 100 days to go 100 dni do Turnieju 100 днів до старту confirms Donetsk, Lviv and Kharkiv UEFA potwierdza prawo do organizacji затвердив Донецьк, Львів та Харків as UEFA EURO 2012™ host cities UEFA EURO 2012™ w Doniecku, Lwowie приймаючими містами УЄФА ЄВРО 2012™ May 2012 Maj 2012 Травень 2012 i Charkowie Stadium handover to UEFA Przekazanie stadionów UEFA Передача стадіонів УЄФА 14.12.2009 14.12.2009 14.12.2009 08.06.2012 08.06.2012 08.06.2012 Logo and slogan unveiled in Kyiv Prezentacja Logo i hasła Turnieju w Kijowie Логотип та гасло УЄФА ЄВРО 2012™ Warsaw: UEFA EURO 2012™ opening Warszawa: mecz otwarcia Варшава: матч-відкриття УЄФА представлені в Києві match at the National Stadium UEFA EURO 2012™ na ЄВРО 2012™, що відбудеться на Stadionie Narodowym Національному стадіоні 07.02.2010 07.02.2010 07.02.2010 UEFA EURO 2012™ qualifying draw Losowanie Grup Eliminacyjnych w Жеребкування відбіркового етапу 01.07.2012 01.07.2012 01.07.2012 at the Palace of Culture and Science Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie в Варшаві, Палац культури і науки Kyiv: UEFA EURO 2012™ final match Kijów: mecz finałowy UEFA EURO 2012™ Київ: фінальний матч УЄФА ЄВРО 2012™, in Warsaw at the Olympic Stadium na Stadionie Olimpijskim що відбудеться на НСК “Олімпійський”

44 45 CITY ILLUMINATIONS

ILUMINACJE W MIASTACH ІЛЮМІНАЦІЯ В МІСТАХ

Just after the unveiling of the UEFA EURO 2012™ Tuż po prezentacji logo i hasła turnieju UEFA Відразу після презентації логотипа та гасла logo and slogan on Mykhailivska Square in EURO 2012™, która odbyła się na placu Michaj- УЄФА ЄВРО-2012™ на Михайлівській площі Kyiv, the Polish and Ukrainian citizens were łowskim w Kijowie, Polacy i Ukraińcy mieli moż- в Києві, польські та українські вболіваль- able to get a first glimpse of the EURO expe- liwość po raz pierwszy poczuć atmosferę EURO, ники змогли отримати перші позитивні вра- rience with the illumination of landmark build- dzięki dwudniowym iluminacjom ważnych bu- ження від ЄВРО під час ілюмінації будівель ings in each of the eight host cities for two dynków w każdym z Miast Gospodarzy. Z tej в кожному з восьми приймаючих міст. З цієї nights. For the occasion, the cities organised a okazji miasta urządziły różnorodne imprezy, нагоди, міста організували святкову програ- programme of events, including concerts, fire- takie jak koncerty, pokazy sztucznych ogni, му, що включала концерти, феєрверки, ху- works, artistic displays and press conferences. występy artystyczne i konferencje prasowe. дожні вистави і прес-конференції. © City of Gdansk © City © City of Kharkiv © City

Green Gate, Gdansk. Nadra Bank, Kharkiv. Zielona Brama, Gdańsk. Bank Nadra, Charków. Зелена Брама, Гданськ. Банк Надра, Харків. © City of Lviv © City © City of Warsaw © City

Krushelnytska Opera, Lviv. Palace of Culture and Science, Warsaw. Opera Lwowska, Lwów. Pałac Kultury i Nauki, Warszawa. Опера ім. Крушельницької, Львів. Палац культури і науки, Варшава. 46 47