ANG SIMBAHAN NI JESUCRISTO NG MGA BANAL SA MGA HULING ARAW • PEBRERO 2014

10 Paraan para Masunod ang Plano ng Panginoon sa Inyong Buhay, p. 14 Pagkakaisa sa mga Korum ng Pitumpu—Isang Huwarang Dapat Sundan, p. 38 Bakit Mahalaga ang Inyong mga Pagpili? p. 62 Si Paul at ang Desisyon Ko sa Pakikipagdeyt, p. 65 “Mapalad ang tao na tumitiwala sa Panginoon, at ang pagasa ay ang Panginoon.

“Sapagka’t siya’y magiging parang punong kahoy na itinanim sa tabi ng tubig, at naguugat sa tabi ng ilog, at . . . ang kaniyang dahon ay magiging sariwa.”

Jeremias 17:7–8 Liahona, Pebrero 2014

4

MGA MENSAHE 26 Mga Pioneer sa Bawat Lupain: MGA BAHAGI “Ang Napakalawak na 4 Mensahe ng Unang Imperyong Iyon”—Ang 8 Notebook ng Kumperensya Panguluhan: Paglingkuran Pag-unlad ng Simbahan sa ng Oktubre 2013 ang Panginoon nang May Pagmamahal 10 Mga Propeta sa Ni James A. Miller Lumang Tipan: Noe Ni Pangulong Thomas S. Monson Ang mga Banal sa mga Huling 7 Mensahe sa Visiting Teaching: Araw ay sumalig sa mga maka- 11 Pagtuturo ng Para sa Lakas ng Ang Banal na Misyon ni bagong propesiya para maitatag mga Kabataan: Paglilingkod Jesucristo: Mabuting Pastol ang Simbahan sa Russia. 12 Ating mga Tahanan, Ating 32 Pangangalaga sa mga Pamilya: Paghahanda na TAMPOK NA Ating Bagong Buhay Maging Walang-Hanggang Ni Eve Hart Pamilya MGA ARTIKULO Ibinabahagi ng mga miyembro sa Ni Marco Castro Castro Pamumuhay nang May iba’t ibang panig ng mundo kung 14 paano sila nagtanim ng binhi ng 44 Mga Tinig ng mga Banal Kapayapaan, Kagalakan, sa mga Huling Araw at Layunin pananampalataya at matibay na Ni Elder Richard G. Scott nakakapit sa ebanghelyo. 80 Hanggang sa Muli Nating Pagkikita: Mga Palatandaan Matutulungan kayo ng 10 pag- Pagkakaroon ng Espirituwal 38 Ni Jerry Peak pipiliang ito na magtakda ng na Kapangyarihan sa mga huwaran para sa tagumpay at Korum ng Priesthood kaligayahan sa buhay. Ni Elder Ronald A. Rasband SA PABALAT Tipang Abraham Ang pagkakaisa at pagmamaha- 22 lan sa mga Korum ng Pitumpu ay Harap: Paglalarawan ni Leslie Nilsson. Kabahagi ang bawat miyembro Panloob na pabalat sa harap: Larawang maaaring magsilbing huwaran kuha © Yann Arthus-Bertrand/Altitude. ng Simbahan sa tipang Abraham. sa lahat ng korum ng priesthood. Ipakikita sa inyo ng tsart na ito ang kasaysayan nito.

Pebrero 2014 1 MGA YOUNG ADULT MGA KABATAAN MGA BATA

52 Mga Pagpapala ng Templo Ni Elder Robert D. Hales 76 48 Ang paghahanda natin sa pagpasok sa templo ay isa sa mga pinakamahalagang karanasan sa buhay. 56 Mga Tanong at mga Sagot Napakalayo ng templo kaya hindi ako madalas pumunta roon. Paano magiging mas malaking bahagi ng buhay ko ngayon ang templo? 58 Para sa Lakas ng mga Kabataan: Tapat at Mapagmahal na Paglilingkod 66 Ang Pag-aani Ni Carol F. McConkie Ni Elder Koichi Aoyagi 48 Magsalita, Makinig, Kalahati pa lang ang naaaning at Magmahal 60 Pamamahagi ng mga palay. Sa ganitong sitwasyon, Ni Mark Ogletree Home-Return Kit hindi ako papayagang magsimba. Ang pagbalanse sa tatlong uri ng Ni Olivet Gasang pag-uusap ay maaaring human- Libu-libong tahanan ang 67 Mahal Kayo ng Ama sa Langit tong sa magandang relasyon. sinira ng mapaminsalang Ni Pangulong Thomas S. Monson bagyo. Ngayon ang pagkakataon kong maglingkod. 68 Pinakamabuting Pamilya Magpakailanman 61 Paano Punuin ang Inyong Ni Olivia Corey Aklat ng Buhay Ayaw isali ng ibang mga bata Ni Elder L. Tom Perry si Olivia. Hindi niya inisip Paano pupunuin ang inyong na makatutulong ang isang buhay ng mga aktibidad na baldeng pintura. “Natutuwa ako na ginawa ko.” 70 Natatanging Saksi: 62 Bakit Mahalaga ang Pagpili Bakit napakahalagang Tingnan kung Ni Mindy Raye Friedman maglingkod sa iba? Ni Elder M. Russell Ballard makikita 65 Makipagdeyt o ninyo ang Huwag Makipagdeyt 71 Ang Ating Pahina nakatagong Ni Savannah M. Smithson Gusto akong ideyt ni Paul, at 72 Pakikipagkaibigan sa Iba’t Liahona sa Ibang Panig ng Mundo: mabuti siyang kaibigan. Bakit isyung Ako si Arina mula sa Russia hindi ako puwedeng sumama? ito. Hint: Ni Amie Jane Leavitt Mahalaga ito. 74 Dalhin sa Tahanan ang Turo sa Primary: May Plano ang Ama sa Langit para sa Kanyang mga Anak 62 76 Para sa Maliliit na Bata 81 Larawan ng Propeta: Spencer W. Kimball

ano ang Isipin kung o sa buhay . . . nais niny

2 Liahona PEBRERO 2014 TOMO 17 BLG. 2 LIAHONA 10982 893 (ISSN 1096-5165) Internasyonal na magasin ng Ang Simbahan ni Mga Ideya para sa Family Home Evening Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw na Ang isyung ito ay naglalaman ng mga artikulo at aktibidad na magagamit sa family home inilimbag sa Tagalog Ang Unang Panguluhan: Thomas S. Monson, evening. Narito ang dalawang halimbawa. Henry B. Eyring, Dieter F. Uchtdorf Ang Korum ng Labindalawang Apostol: Boyd K. Packer, L. Tom Perry, Russell M. Nelson, Dallin H. Oaks, M. Russell Ballard, Richard G. Scott, Robert D. Hales, Jeffrey R. Holland, David A. Bednar, Quentin L. Cook, D. Todd Christofferson, Neil L. Andersen Patnugot: Craig A. Cardon Mga Tagapayo: Jose L. Alonzo, Mervyn B. Arnold, Shayne M. Bowen, Stanley G. Ellis, Christoffel Golden Namamahalang Direktor: David T. Warner Direktor ng Operations: Vincent A. Vaughn Direktor ng mga Magasin ng Simbahan: Allan R. Loyborg Namamahalang Patnugot: R. Val Johnson Assistant na Namamahalang Patnugot: Ryan Carr Writing and Editing Team: Susan Barrett, Brittany Beattie, David Dickson, David A. Edwards, Matthew D. Flitton, Mindy Raye Friedman, Lori Fuller, Garrett H. Garff, LaRene Porter Gaunt, Jennifer Grace Jones, Michael R. Morris, Sally Johnson Odekirk, Joshua J. Perkey, Jan Pinborough, Richard M. Romney, PAGLALARAWAN NI CRAIG DIMOND PAGLALARAWAN Paul VanDenBerghe, Marissa Widdison Namamahalang Direktor sa Sining: “Noe,” pahina 10: Isiping isalaysay ang “Pinakamabuting Pamilya Magpaka- J. Scott Knudsen Direktor sa Sining: Tadd R. Peterson kuwento ni Noe gamit ang mga shadow ilanman,” pahina 68: Isiping magdaos Disenyo: Jeanette Andrews, Fay P. Andrus, C. Kimball puppet. Sa isang madilim na silid, ilawan ng isang aktibidad na magpapatibay sa Bott, Tom Child, Nate Gines, Colleen Hinckley, Eric P. Johnsen, Susan Lofgren, Scott M. Mooy, Mark W. (ng flashlight o iba pang pang-ilaw) ang pagkakaibigan ng mga miyembro ng Robison, Brad Teare, K. Nicole Walkenhorst dingding. Magagamit ninyo ng inyong pamilya. Maaari kayong magpintura, tulad Intellectual Property Coordinator: Collette Nebeker Aune pamilya ang inyong mga braso at kamay ng ginawa nina Olivia at Jane, o gumawa Tagapamahala sa Produksyon: Jane Ann Peters upang gumawa ng mga anino sa dingding ng ibang proyekto. Pagkatapos, maaari nin- Production Team: Kevin C. Banks, Connie Bowthorpe Bridge, Julie Burdett, Bryan W. Gygi, Denise Kirby, Ginny J. para magkuwento tungkol sa bangka, mga yong talakayin kung paano harapin ang pa- Nilson, Gayle Tate Rafferty hayop, ulan, kalapati, at bahaghari. Isiping mimilit ng barkada at pag-isipan ang mga Bago Ilimbag: Jeff L. Martin tapusin ang aktibidad sa pamamagitan ng pagpapala ng pagkakaroon ng matibay na Direktor sa Paglilimbag: Craig K. Sedgwick Direktor sa Pamamahagi: Stephen R. Christiansen pagtalakay sa mga paraan na masusunod pagkakaibigan sa inyong pamilya. Maaari Pagsasalin: Maria Paz San Juan natin ang ating mga buhay na propeta ninyong pag-usapan ang mga tao mula Para sa suskrisyon ng magasin at pagpapanibago ng ngayon at sa pagkanta ng “Propeta’y Sun- sa mga banal na kasulatan na napalakas suskrisyon nito, bisitahin ang http://store.lds.org. Huwag kalimutang isaad ang iyong ward/branch bilang address din” (Aklat ng mga Awit Pambata, 58–59) ng pakikipagkaibigan sa mga kapamilya: na pagpapadalhan ng iyong suskrisyon. o isa pang awitin tungkol sa mga propeta. halimbawa, sina Maria at Elisabet, Nephi Kung mayroong mga tanong tungkol sa suskrisyon tawagan lamang ang Global Service Center (GSC) ng at Sam, at Joseph at Hyrum Smith. Simbahan sa bilang na 1800-8-680-3950 para sa mga PLDT at Smart subscriber o 1800-1-441-0687 para sa mga Globe subscriber. SA INYONG WIKA Ipadala ang mga manuskrito at tanong online sa liahona.lds.org; sa pamamagitan ng koreo sa Ang Liahona at iba pang mga materyal ng Simbahan ay makukuha sa maraming Liahona, Rm. 2420, 50 E. North Temple St., Salt Lake City, UT 84150-0024, USA; o mag-e-mail sa: wika sa languages.lds.org. [email protected] Ang Liahona (salitang galing sa Aklat ni Mormon na ibig sabihin ay “kompas” o “panuro ng direksyon”) MGA PAKSA SA ISYUNG ITO ay inilalathala sa wikang Albanian, Armenian, Bislama, Bulgarian, Cambodian, Cebuano, Chinese, Chinese Ang mga numero ay kumakatawan sa unang pahina ng artikulo. (pinasimple), Croatian, Czech, Danish, Dutch, Espanyol, Estonian, Fijian, Finnish, German, Griego, Hapon, Binyag, 71 Kautusan, mga, 62, 66 Pamilya, 12, 32, 68 Hungarian, Icelandic, Indonesian, Ingles, Italyano, Espiritu Santo, 45, 80 Kimball, Spencer W., 81 Pananampalataya, 14, 47 Kiribati, Koreano, Latvian, Lithuanian, Malagasy, Marshallese, Mongolian, Norwegian, Polish, Portuges, Gawaing misyonero, 26, Korum, mga, 38, 44 Pasasalamat, 60 Pranses, Romanian, Russian, Samoan, Slovenian, 32, 66, 71 Mithiin, mga, 62 Patotoo, 32 Swedish, Swahili, Tagalog, Tahitian, Thai, Tongan, Ukrainian, Urdu, at Vietnamese. (Ang dalas ng Gawain sa templo, 14, Noe, 10 Pioneer, mga, 26 paglalathala ay nagkakaiba ayon sa wika.) 26, 32, 52, 56 Pagbabalik-loob, 32, 46 Plano ng kaligtasan, 22, © 2014 ng Intellectual Reserve, Inc. Ang lahat ng Ilaw, liwanag, 45 Paglilingkod, 4, 11, 14, 61, 62, 74 karapatan ay nakalaan. Inilimbag sa Pilipinas. Maaaring kopyahin ang teksto at mga larawan sa Jesucristo, 7, 14, 47 32, 38, 44, 58, 60, 70 Priesthood, 22, 38 Liahona para sa angkop, di pangkalakal na gamit sa Kagalakan, 14 Pagmamahal, 4, 46, 48, 67 Russia, 26, 72 simbahan o tahanan. Hindi maaaring kopyahin ang Kalayaan, 61, 62 mga larawan kung may nakasaad na mga pagbabawal Pagsubok, mga, 32 Sabbath, 66 sa credit line sa gawang-sining. Dapat ipadala ang mga Kapayapaan, 14 Pakikipagdeyt, 65 Tipan, 22 tanong sa Intellectual Property Office, 50 East North Kasal, pag-aasawa, 12, Temple Street, Salt Lake City, UT 84150, USA; e-mail: Pamantayan, mga, 14, 65 Tungkulin, mga, 14, 32 [email protected]. 48, 52

Pebrero 2014 3 MENSAHE NG UNANG PANGULUHAN

PAGLINGKURAN Ni Pangulong Thomas S. Monson ANG PANGINOON PagmamahalNANG MAY

tinuro ng Panginoong Jesucristo, “Sinomang magibig magawa upang sumulong maliban na may gawin para sa iligtas ang kaniyang buhay, ay mawawalan nito: data- kanila ang mga tao dito sa lupa.” 2 Ipuwa’t sinomang mawalan ng kaniyang buhay dahil sa akin, ay maililigtas nito yaon” (Lucas 9:24). Tayo ang mga Kamay ng Panginoon “Naniniwala ako,” sabi ni Pangulong Thomas S. Monson, “Mga kapatid, napaliligiran tayo ng mga taong nanga- “na sinasabi sa atin ng Tagapagligtas na maliban na ka- ngailangan ng ating pansin, ating paghikayat, ating suporta, limutan natin ang ating sarili sa paglilingkod sa iba ay pag-alo, kabaitan—sila man ay mga kapamilya, kaibigan, [kakatiting] lamang ang layunin ng ating buhay. Ang mga kakilala o dayuhan. Tayo ang mga kamay ng Panginoon nabubuhay para sa sarili lamang nila ay nangunguluntoy dito sa lupa, na inutusang maglingkod at tulungan ang at nawawalan ng buhay, samantalang ang mga lumilimot Kanyang mga anak. Umaasa Siya sa bawat isa sa atin. . . . sa kanilang sarili sa paglilingkod sa iba ay umuunlad at “Ang paglilingkod kung saan tinawag tayong lahat ay nananagana—at tunay na naliligtas ang kanilang buhay.” 1 ang paglilingkod ng Panginoong Jesucristo.” 3 Sa sumusunod na mga halaw mula sa paglilingkod ni Pangulong Monson, ipinaalala niya sa mga Banal sa mga Paglilingkod na Katulad ng Tagapagligtas Huling Araw na sila ay mga kamay ng Panginoon at na “Sa Lupain ng Amerika, ipinahayag ng nabuhay-na-mag- naghihintay ang mga pagpapala ng kawalang-hanggan sa uling Panginoon, ‘Alam ninyo ang mga bagay na kinakaila- mga taong tapat na naglilingkod sa kapwa. ngan ninyong gawin sa aking simbahan; sapagkat ang mga gawang nakita ninyong ginawa ko ay siya rin ninyong ga- Paglilingkod sa Templo gawin; sapagkat yaong nakita ninyong ginawa ko ay gayon “Dakilang paglilingkod ang ibinibigay kapag nagsasa- din ang nararapat ninyong gawin’ [3 Nephi 27:21]. gawa tayo ng mga ordenansa para sa mga namatay na. “Pinagpapala natin ang iba kapag naglingkod tayo nang Maraming [pagkakataon] na hindi natin alam kung para katulad ni ‘Jesus na taga Nazaret . . . na naglilibot na gu- kanino natin ginagawa ito. Hindi tayo naghihintay na magawa ng mabuti’ [Mga Gawa 10:38]. Nawa’y pagpalain pasalamatan, ni wala tayong katiyakan na tatanggapin tayo ng Diyos na magalak tayo sa paglilingkod sa ating nila ang iniaalok natin. Gayunman, naglilingkod tayo, Ama sa Langit habang naglilingkod tayo sa Kanyang mga at sa prosesong iyan nakakamtan natin ang bagay na anak sa daigdig.” 4 di-makakamtan sa ibang paraan: tayo ay tunay na nagi- ging mga tagapagligtas sa Bundok ng Sion. Kung paanong Ang Pangangailangang Maglingkod ibinigay ng Tagapagligtas ang Kanyang buhay sa sakripis- “Kailangan [tayong] mabigyan ng pagkakataong yong ginawa para sa atin, kahit paano ginagawa rin natin maglingkod. Para sa mga miyembrong hindi aktibo o iyon kapag gumagawa tayo sa templo para sa mga walang nag-aatubili at ayaw magkompromiso, maaari tayong

4 Liahona Pagmamahal

mapanalanging maghanap ng ilang ninyong nailigtas kung ginawa ninyo MGA TALA paraan na matulungan sila. Ang paghi- ang inyong tungkulin’? [Mga Turo 1. “Ano ang Nagawa Ko Ngayon para sa Isang Tao?” Liahona, Nob. 2009, 85. ling sa kanila na maglingkod sa isang ng mga Pangulo ng Simbahan: John 2. “Hanggang sa Muli Nating Pagkikita,” tungkulin ay maaaring ang mismong Taylor (2001), 197]. May mga paa na Liahona, Mayo 2009, 113–14. 3. “Ano ang Nagawa Ko Ngayon para sa dahilan na kailangan nila upang dapat mapatatag, kamay na dapat Isang Tao?” 86, 87. maging lubos na aktibo. Ngunit yaong abutin, isipan na dapat mahikayat, 4. “Ang Panawagan ng Tagapagligtas na mga lider na maaaring tumulong sa puso na dapat mapasigla, at mga Maglingkod,” Liahona, Ago. 2012, 5. 5. “Tingnan ang Kapwa ayon sa Maaaring ganitong paraan ay nag-aatubili kung kaluluwa na dapat mailigtas. Ang Kahinatnan Nila,” Liahona, Nob. 2012, 68. minsan na gawin ito. Dapat nating pagpapala ng kawalang-hanggan ay 6. “Handa at Karapat-dapat na Maglingkod,” isaisip na maaaring magbago ang mga naghihintay sa inyo. Pribilehiyo ninyo Liahona, Mayo 2012, 69. 7. Pagtuturo, Walang Higit na Dakilang tao. Maaari nilang talikuran ang kani- na hindi maging tagapanood kundi Tungkulin: Mapagkukunang Gabay sa lang masasamang bisyo. Maaari silang maging kabahagi sa entablado ng Pagtuturo ng Ebanghelyo (2000), 14 magsisi sa kanilang mga kasalanan. paglilingkod.” 6 ◼ Maaari silang maging karapat-dapat na humawak ng priesthood. At maaari silang maglingkod sa Panginoon nang PAGTUTURO MULA SA MENSAHENG ITO buong sigasig.” 5 “Kung mayroon kayong pag-ibig na tulad ng kay Cristo, kayo ay mas nahahanda na ituro ang ebanghelyo. Kayo ay mabibigyang-inspirasyon na Ginagawa Ba Natin ang tulungan ang iba na makilala ang Tagapagligtas at tularan Siya.” 7 Isiping Lahat ng Nararapat? ipagdasal na maragdagan ang inyong pag-ibig sa kapwa para sa mga binibi- “Kailangan ng daigdig ang ating sita ninyo. Kapag nagkaroon kayo ng pag-ibig na tulad ng kay Cristo para sa tulong. Ginagawa ba natin ang lahat kanila, mas makapaglilingkod kayo sa makabuluhang mga paraan kapwa ng nararapat? Naaalala ba natin ang sa Panginoon at sa inyong mga tinuturuan. mga salita ni Pangulong John Taylor: ‘Kung hindi ninyo gagampanan ang inyong mga tungkulin, papanagutin

PAGLALARAWAN NI JERRY L. GARNS NI JERRY L. PAGLALARAWAN kayo ng Diyos sa mga maaari sana

Pebrero 2014 5 MGA KABATAAN MGA BATA

Paglilingkod sa Tag-init Dugtung-dugtong na Pagmamahal

Ni Elizabeth Blight sang tag-init nag-ukol ako ng panahon sa ibang bansa agpatulong sa isang adult sa paggupit ng Isa pagtulong sa mga batang may kapansanan. Nang una M28 maninipis na piraso ng papel, na bawat isa kong makilala ang mga bata, sobra ang kaba ko. Hindi ako ay mga 1 pulgada (2.5 sentimetro) ang lapad at mga marunong ng wika nila, pero nagtiwala ako na gagabayan 8 pulgada (20 sentimetro) ang haba. Bawat araw sa ako ng Espiritu sa pakikisalamuha ko sa kanila. Nang maki- buwang ito, maglingkod para ipakita ang pagmama- lala ko ang bawat bata, natanto ko na hindi hadlang ang wika sa pagmamahal. Naglaro, tumawa, at gumawa kami hal mo sa isang tao. Matutulungan mo ang iyong ng mga likhang-sining ng mga bata at hindi ko napigilang mga magulang na linisin ang bahay ninyo o abutan mahalin sila nang lubusan. Nadama ko ang pagmamahal ng maikling liham ang isang kapitbahay. ng Ama sa Langit para sa Kanyang mga anak, at hindi ko Isulat sa isa sa iyong mga piraso ng papel kung maipaliwanag ang galak sa puso ko. paano ka naglingkod bawat araw, at saka mo iteyp Tuwing naglilingkod ako sa iba, nakadarama ako ng o pagdikitin ang magkabilang dulo ng papel para pagmamahal hindi lamang para sa mga pinaglilingkuran ko kundi maging para sa Ama sa Langit. Talagang nalaman ko makagawa ng bilog. Pagdugtung-dugtungin ang na “kung kayo ay nasa paglilingkod ng inyong kapwa-tao, mga bilog mo sa pagsusulot ng isang dulo ng bagong kayo ay nasa paglilingkod lamang ng inyong Diyos” (Mosias papel sa binilog na papel na ginawa mo kahapon 2:17). Ang layunin ng aking paglilingkod, sa malalaking bago mo iteyp o pagdikitin ang magkabilang dulo proyektong pangserbisyo man o sa mumunting mga kabai- ng bagong papel. Masdan ang pagdami ng iyong tan, ay para luwalhatiin ang Diyos (tingnan sa Mateo 5:16). dugtung-dugtong na pagmamahal! Maaari mo pang Umaasa ako na habang naglilingkod ako sa iba, makikita ng dagdagan ang iyong kawing ng paglilingkod pagka- mga tao ang aking pagmamahal para sa Ama sa Langit at ang Liwanag ni Cristo na nag-aalab sa aking kalooban. raan ng Pebrero. Ang awtor ay naninirahan sa Virginia, USA. LARAWANG KUHA NI CHRISTINA SMITH LARAWANG

6 Liahona MENSAHE SA VISITING TEACHING

Mapanalanging pag-aralan ang materyal na ito at hangaring malaman kung ano ang iba- Pananampalataya, bahagi. Paano pag-iibayuhin ng pag-unawa sa buhay at misyon ng Tagapagligtas ang inyong Pamilya, pananampalataya sa Kanya at pagpapalain ang mga pinangangalagaan ninyo sa pamamagi- Kapanatagan tan ng visiting teaching? Para sa iba pang impormasyon, magpunta sa reliefsociety.lds.org. Ang Banal Mula sa Ating Kasaysayan Sinabi ni Elizabeth Ann na Misyon Whitney, na dumalo sa unang mi- ni Jesucristo: ting ng Relief Society, tungkol sa pagpapabinyag niya noong 1830: Mabuting Pastol “Pagkarinig ko sa Ebanghelyo na Ito ay bahagi ng isang serye ng Mga Mensahe ipinangaral ng mga Elder, alam sa Visiting Teaching tampok ang mga aspeto ko na iyon ang tinig ng Mabuting ng misyon ng Tagapagligtas. Pastol.” 2 Sinunod ni Elizabeth tinuro ni Jesucristo, ang Mabuting ang tinig ng Mabuting Pastol at Pastol: I nabinyagan at nakumpirma. “Aling tao sa inyo, na kung mayro- Maririnig din natin ang tinig ong isang daang tupa, at mawala ang isa sa mga yaon ay hindi iiwan ang ng Mabuting Pastol at maibaba- siyam na pu’t siyam sa ilang, at haha- hagi ang Kanyang mga turo sa napin ang nawala, hanggang sa ito’y iba. Sinabi ni Pangulong Monson, kaniyang masumpungan? . . . Sabi ni Pangulong Thomas S. “Tayo ang mga kamay ng Pa- “Sinasabi ko sa inyo, na . . . magka- Monson, “Responsibilidad nating pa- nginoon dito sa lupa, na inutu- katuwa sa langit dahil sa isang maka- ngalagaan ang kawan. . . . Bawat isa sang maglingkod at tulungan salanang nagsisisi” (Lucas 15:4, 7). nawa’y tumanggap ng tungkulin.” 1 3 Kapag naunawaan natin na si ang Kanyang mga anak.” Jesucristo ang Mabuting Pastol, mada- Mula sa mga Banal na Kasulatan Tulad ng paghahanap ng isang ragdagan ang ating hangaring tularan Mga Awit 23; Isaias 40:11; pastol sa isang tupang nawa- ang Kanyang halimbawa at pagling- Mosias 26:21 wala, maaaring hanapin ng mga kuran yaong mga nangangailangan. magulang ang isang anak na Sinabi ni Jesus: “Ako ang mabuting nalihis ng landas. Sabi ni Pangu- pastor; at nakikilala ko ang sariling MGA TALA 1. Thomas S. Monson, “Mga Tahanang Banal, long James E. Faust (1920–2007), akin, at ang sariling akin ay naki- mga Walang Hanggang Pamilya,” Liahona, kilala ako. . . . At ibinibigay ko ang Hunyo 2006, 70. Pangalawang Tagapayo sa Unang 2. Elizabeth Ann Whitney, sa Mga Anak na aking buhay dahil sa mga tupa” ( Juan Babae sa Aking Kaharian: Ang Kasaysayan Panguluhan: “Sa nagdurusang 10:14–15). Dahil sa Pagbabayad-sala at Gawain ng Relief Society (2011), 152. mga magulang na naging ma- 3. Thomas S. Monson, “Ano ang Nagawa ni Cristo, wala ni isa sa atin ang lub- Ko Ngayon para sa Isang Tao?” Liahona, buti, masikap, at madasalin sa Nob. 2009, 86. hang maliligaw ng landas na hindi pagtuturo sa kanilang suwail natin makikita ang ating daan pauwi 4. James E. Faust, “Ang mga Nawawalay Kanyang Hinahanap Din,” Liahona, na mga anak, sinasabi namin sa (tingnan sa Lucas 15). Mayo 2003, 68. inyo, binabantayan sila ng Mabu- ting Pastol. Batid at nauunawaan Ano ang Magagawa Ko? ng Diyos ang matindi ninyong hapis. May pag-asa.” 4 1. Paano naghahatid ng kapaya- 2. Paano ko matutulungan ang paan sa ating buhay ang kaala- mga magulang na ang mga anak man na ang Tagapagligtas ang ay nalihis mula sa pamumuhay Mabuting Pastol? ng ebanghelyo? NI SIMON DEWEY, SA KAGANDAHANG-LOOB NG ALTUS FINE ARTS SA KAGANDAHANG-LOOB NG ALTUS NI SIMON DEWEY, ANG AKING PASTOL, MULA SA ANG PANGINOON DETALYE

Pebrero 2014 7 NOTEBOOK NG KUMPERENSYA NG OKTUBRE 2013 “Kung ano ang sinabi ko, ang Panginoon, ay sinabi ko; . . . maging sa pamamagitan ng sarili kong tinig o sa tinig man ng aking mga tagapaglingkod, ito ay iisa” (D at T 1:38). Habang nirerepaso ninyo ang pangkalahatang kumperensya ng Oktubre 2013, magagamit ninyo ang mga pahinang ito (at ang mga Notebook ng Kumperensya sa susunod na mga isyu) para matulungan kayong pag-aralan at ipamuhay ang mga itinuro kamakailan ng mga buhay na propeta at apostol at ng iba pang mga pinuno ng Simbahan. Mga Sagot para sa Inyo Bawat kumperensya, nagbibigay ng inspiradong mga sagot ang mga lider ng Simbahan sa mga tanong ng mga miyembro ng Simbahan. Gamitin ang inyong isyu ng Nobyembre 2013 o bisitahin ang conference.lds.org para makita ang mga sagot sa mga tanong na ito:

• Bakit lubhang binibigyang-diin ng Diyos ang batas ng kalinisang- puri? Tingnan sa Dallin H. Oaks, “Walang Ibang mga Diyos.” • Paano tayo higit na mapapalapit sa Diyos? Tingnan sa Terence M. Vinson, “Pagiging Mas Malapit Mga Salita ng Propeta Tungkol sa sa Diyos.” • Paano natin maiiwasan ang mga Hamon sa Isipan at Damdamin malinlang? Tingnan sa Adrián Ochoa, “Tumingala.” “ aano kayo pinakamainam na buhay. Humingi ng payo sa mga may- Pmakatutugon kapag kayo o ang hawak ng susi para sa inyong espiritu- mga mahal ninyo sa buhay ay nakara- wal na kapakanan. Humingi ng mga ranas ng matinding depresyon? Higit basbas ng priesthood at pahalagahan sa lahat, huwag mawalan ng pana- ito. Makibahagi sa sakramento linggu- nampalataya sa inyong Ama sa Langit, linggo, at kumapit nang mahigpit sa na nagmamahal sa inyo nang higit nakasasakdal na mga pangako ng pa sa kaya ninyong maunawaan. . . . Pagbabayad-sala ni Jesucristo. Mani- maging matatag, na nagtitiwalang da- Huwag na huwag ninyo itong pagdu- wala sa mga himala. Nakita ko nang rating ang mas masasayang araw. . . . dahan, at huwag ninyong tigasan ang dumating ang marami sa mga ito “. . . Pinatototohanan ko ang araw puso ninyo. Tapat na ipagpatuloy ang nang ang lahat ay nagpapahiwatig na iyon kung saan ang ating mga mabubuting gawain na naghahatid na wala nang pag-asa. Ang pag-asa mahal sa buhay na alam nating may ng Espiritu ng Panginoon sa inyong ay hindi kailanman nawawala. Kung mga kapansanan sa mortalidad ay hindi man dumating kaagad o nang tatayo sa ating harapan na niluwalhati lubusan o hindi na talaga dumating at maringal, sakdal-ganda sa katawan Para mabasa, mapanood, o mapaking- ang mga himalang iyon, alalahanin at isipan.” gan ang mga mensahe sa pangkala- ang sariling halimbawa ng pagdurusa hatang kumperensya, bisitahin ang Elder Jeffrey R. Holland ng Korum ng Labinda- conference.lds.org. ng Tagapagligtas: kung hindi lumam- lawang Apostol, “Parang Basag na Sisidlan,” pas ang mapait na saro, inumin ito at Liahona, Nob. 2013, 40–41, 42.

8 Liahona MGA PAGHAHAMBING: PAGSISISI Ang ilan sa pinakamahahalagang paksa ay hindi lamang tinatalakay ng isang tagapagsalita sa pangkalahatang kumperensya. Narito ang sinabi ng tatlong tagapagsalita tungkol sa pagsisisi:

• “May mahalagang kaibhan sa pagitan ng kalungkutan dahil sa kasa- lanan na humahantong sa pagsisisi at ng kalungkutang humahantong sa kawalan ng pag-asa. Itinuro ni Apostol Pablo na ang “kalumbayang mula sa Dios ay gumagawa ng pagsisisi sa ikaliligtas . . . datapuwa’t AYON SA MGA BILANG * ang kalumbayang ayon sa sanglibutan ay [na]kamamatay [II Mga Taga 50 taon na simula nang maging 1 Corinto 7:10; idinagdag ang pagbibigay-diin].” —Pangulong Dieter F. Apostol si Pangulong Thomas S. Uchtdorf, Pangalawang Tagapayo sa Unang Panguluhan Monson • “Tandaan, ang pagsisisi ay hindi kaparusahan. Ito ang landas na 15 milyon ang mga miyembro 2 puno ng pag-asa tungo sa mas maluwalhating kinabukasan.” ng Simbahan —Elder Richard G. Scott ng Korum ng Labindalawang Apostol 197 bansa ang nakapanood o • “Ang nagbabayad-salang sakripisyo ng Tagapagligtas ay nagbibigay- nakapakinig sa kumperensya daan sa ating kaligtasan at kadakilaan sa pamamagitan ng alituntunin 80,333 ang mga full-time missionary ng pagsisisi. Kung tunay at taos-puso tayong magsisisi, matutulungan tayo ng Pagbabayad-sala na maging malinis, * Noong pangkalahatang kumperensya ng Oktubre 2013 baguhin ang ating ugali, at matagumpay na pagtiisan ang ating mga hamon.” 3 —Elder Richard J. Maynes ng Pitumpu

MGA TALA 1. Dieter F. Uchtdorf, “Magagawa Ninyo Iyan Ngayon!” Liahona, Nob. 2013, 56. 2. Richard G. Scott, “Sariling Lakas sa Pamamagitan ng Pagba- bayad-sala ni Jesucristo,” Liahona, Nob. 2013, 84. 3. Richard J. Maynes, “Lakas na Magtiis Hanggang Wakas,” Liahona, Nob. 2013, 79.

Pangako ng Propeta

“Hindi natin mapipilit ang mga anak ang piliin nilang gawin o kahinatnan. natin ang kagalakang magkasama- ng Diyos na piliin ang landas tungo sa Tinubos ng Tagapagligtas ang lahat sama bilang miyembro ng mahal na pa- kaligayahan. Hindi iyan magagawa ng ng kasalanan, gaano man ito kabigat. milya ng ating Ama sa Langit. Sa tulong Diyos dahil sa kalayaang ibinigay Niya Kahit kailangang magkaroon ng kata- ng Diyos maaari nating madamang muli sa atin. rungan, ipinagkakaloob ang awa kung ang pag-asa at kagalakang iyan.” “Mahal ng Ama sa Langit at ng hindi nito maaagawan ang katarungan. Pangulong Henry B. Eyring, Unang Tagapayo Kanyang Pinakamamahal na Anak . . . Lagi tayong humuhugot ng lakas ng sa Unang Panguluhan, “Sa Aking mga Apo,”

KALIWA: PAGLALARAWAN NI ROBERT CASEY; KANAN: LARAWAN NI PANGULONG MONSON SA KAGANDAHANG-LOOB NG CHURCH HISTORY ARCHIVES; LARAWAN NG MGA MISYONERO SA MONTEVIDEO, URUGUAY, NA KUHA NI STACEY MARIE ARMSTRONG NA KUHA NI STACEY NG MGA MISYONERO SA MONTEVIDEO, URUGUAY, ARCHIVES; LARAWAN MONSON SA KAGANDAHANG-LOOB NG CHURCH HISTORY NI PANGULONG KANAN: LARAWAN NI ROBERT CASEY; PAGLALARAWAN KALIWA: ang lahat ng anak ng Diyos anuman loob sa katiyakan na minsan ay nadama Liahona, Nob. 2013, 71, 72.

Pebrero 2014 9 MGA PROPETA SA LUMANG TIPAN

NOE

“Kasunod [si Noe] ni Adan sa awtoridad sa Priesthood; tinawag siya ng Diyos sa katungkulang ito, at siya ang ama ng lahat ng nabubuhay sa kanyang panahon.” 1 —Propetang Joseph Smith

binigay sa akin ng aking ama ang Isang bahaghari ang lumitaw sa ka- MGA TALA pangalang Noe, na ibig sabihin ay langitan bilang sagisag ng Kanyang 1. Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: I Joseph Smith (2007), 121. “kapahingahan,” dahil naniniwala siya pangako. Iniutos Niyang magpaka- 2. Tingnan sa Genesis 6:11; Moises 8:9; na maghahatid ako ng kaaliwan sa rami ang aming pamilya at na patuloy Bible Dictionary, “Noah.” 3. Tingnan sa Genesis 6:14–22; Moises 8:17; aking pamilya. Nabuhay ako sa pana- naming ipamuhay ang ebanghelyo, at Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: hong puno ng kasamaan na laganap ako ang naging pangalawang ama ng Spencer W. Kimball (2006), 168–69. ang karahasan, poot, at iba pang mga sangkatauhan.6 4. Tingnan sa Moises 7:21, 27; 8:15–24. 2 5. Tingnan sa Genesis 7:11; 8:13–14. kasalanan. Pagkalipas ng daan-daang taon, bi- 6. Tingnan sa Genesis 9:1–17. Ang Diyos, na binalaan ako na lang anghel na si Gabriel,7 ipinahayag 7. Tingnan sa Gabay sa mga Banal na malilipol sa baha ang masasama, ay ko sa saserdoteng si Zacarias na siya Kasulatan, “Gabriel,” scriptures.lds.org. 8. Tingnan sa Lucas 1:11–20, 26–33. inutusan ako na gumawa ng barko ang magiging ama ni Juan Bautista, at 9. Tingnan sa Genesis 5:3–28. at magtipon ng pagkain at mga ha- nagpakita ako kay Maria at sinabi ko 10. Tingnan sa Genesis 9:29. yop. Sa tulong ng tatlong anak ko at sa kanya na siya ang magsisilang sa 11. Tingnan sa Daniel 8:15–19; 9:21–23. sa pamamagitan ng inspirasyon ng Tagapagligtas.8 Diyos, ginawa ko ang barko sa sumu- Makikita sa buhay ko, kahit sa KAHON NG nod na 120 taon. Ni walang pagba- mahihirap na sandali, na hindi kayo IMPORMASYON: NOE badya na uulan.3 mag-iisa kailanman kung susundin Nangaral din ako ng pagsisisi, sa ninyo ang Diyos. Kalaunan ay huhupa Mga pangalan: Noe, Gabriel Petsa ng kapanganakan: mga pag-asang ang ilan ay makikinig at ang mga baha sa buhay, at makikita 9 makakaligtas sa Baha. Mula sa pag- ninyo ang kagandahan ng ebanghelyo 1,056 taon pagkamatay ni Adan Edad nang mamatay: 950 taong dala kay Enoc sa langit hanggang sa sa inyong buhay, tulad ng bahaghari 10 Baha, maraming matatapat na tao sa kalangitan. ◼ gulang ang dinala sa langit nang hindi naka- Genealogy: anak ni Lamec, apo ni ranas ng kamatayan, ngunit ang iba Matusalem, ikasiyam na henerasyon ay ayaw magsisi.4 pagkatapos ni Adan Nang sa huli ay sumakay sa arka Mga tungkulin sa mortalidad: ma- ang aking pamilya, sinarhan namin ngangaral ng kabutihan bago nangyari ang pinto at hindi ito binuksang ang Baha; tagapagligtas ng pamilya at muli hanggang sa tumigil ang mga hayop mula sa Baha; pangala- ulan at matuyo ang lupa, wang ama ng sangkatauhan pagkaraan ng halos isang Tungkulin sa kabilang-buhay: taon.5 Paglabas namin bilang si Gabriel, nagpakita siya kay Daniel para turuan ito tungkol sa arka, nakipagtipan 11 ang Diyos na hindi sa Ikalawang Pagparito; kay na muling babahain Zacarias, ama ni Juan Bautista; ang mundo. at kay Maria, ina ni Jesus

10 Liahona ANG PANGAKO, NI JEHOVA ANDERSON; TINUPAD NI NOE, HARRY HINAMAK ANG PANGANGARAL MULA KALIWA: BACKGROUND MULA SA ISTOCKPHOTO/THINKSTOCK NG ANGHEL, NI JOHN SCOTT; ANG PAGBABALITA NI SAM LAWLOR; PAGTUTURO NG PARA SA LAKAS NG MGA KABATAAN

PAGLILINGKOD

a mga pahina 58–59 ng isyung ito paglilingkod sa tahanan. Anong Sipinaliwanag ni Carol F. McConkie, mga pagpapala ang dumarating MGA BANAL NA unang tagapayo sa Young Women ge- kapag pinaglingkuran ng mga KASULATAN TUNGKOL neral presidency, na paglilingkod ang miyembro ng pamilya ang isa’t SA PAKSANG ITO gawain ng ebanghelyo ni Jesucristo: isa? Magplano ng isang paraan Mateo 25:35–45 “Kapag naglilingkod tayo sa iba, tayo na makapagbibigay ng mas ma- ay gumagawa sa gawain ng kaligtasan. kabuluhang paglilingkod sa ta- Lucas 10:25–37 Tulad ng itinuro ni Haring Benjamin, hanan ang inyong mga kabataan. 2:14–17 ‘Kung kayo ay nasa paglilingkod • “Kadalasan ay naipapahayag ng inyong kapwa-tao, kayo ay nasa ang pinakamakabuluhang paglilingkod lamang ng inyong Diyos’ paglilingkod sa mga simple at (Mosias 2:17).” Ang mga mungkahi sa araw-araw na pagpapakita ng ibaba ay tutulong sa inyo na maituro kabaitan” (Para sa Lakas ng mga sa mga kabataan at bata ang tungkol Kabataan, 32). Anyayahan ang sa paglilingkod at ang tungkulin nito inyong kabataan na gumawa ng sa ebanghelyo ni Jesucristo. isang aktibidad sa paglilingkod Magpahanap sa mga miyem- na binubuo ng “araw-araw na bro ng pamilya ng mga paraan Mga Mungkahi sa Pagtuturo pagpapakita ng kabaitan.” Tala- na makapaglilingkod sila sa sa mga Kabataan kayin kung ano ang kaugnayan araw-araw nilang mga gawain, • Ibinabahagi ng Mormon Mes- ng paglilingkod sa mga tipang at saka kayo magtipon at mag- sages for Youth video “Extra­ ginagawa natin sa binyag (ting- usap tungkol sa inyong mga ordinary Gift” (online sa lds.org/ nan sa Mosias 18:8–10). karanasan. go/E24service) ang kuwento • Isiping gawin ang general con- • Magbahagi ng mga kuwento tungkol sa isang bulag na binata ference scavenger hunt sa fa- tungkol sa paglilingkod mula sa na ginamit ang kanyang mga mily home evening kung saan inyong family history, sa magasin talento para mapagpala ang gagamit ang mga miyembro ng ng Simbahan, o sa isang men- iba. Maaari ninyong panoorin pamilya ng mga clue para hana- sahe sa pangkalahatang kumpe- ng inyong pamilya ang video at pin ang mga pahayag tungkol sa rensya. Basahin ang Mosias 2:17 pag-usapan ninyo ang pambihi- paglilingkod mula sa pinakahu- at pag-usapan kung paano tayo rang mga kaloob na naibigay sa ling pangkalahatang kumperen- makapaglilingkod sa Ama sa bawat miyembro ng pamilya. Pa- sya. Ibahagi ang inyong nahanap Langit sa pamamagitan ng pagli- ano magagamit ang mga kaloob at talakayin kung paano ninyo lingkod sa kapwa. na ito sa paglilingkod sa kapwa? masusunod ang payo na ibinigay • Magpadrowing sa inyong mga • Sa Para sa Lakas ng mga Kaba- ng ating mga lider. anak ng mga larawang nagpa- taan, mababasa natin, “Ilan sa pakita kung paano sila nagli- pinakamahahalagang pagliling- Mga Mungkahi sa lingkod sa iba. Itanong sa kanila kod na maibibigay ninyo ay sa Pagtuturo sa mga Anak kung ano ang magagawa nila loob ng inyong sariling tahanan” • Ipaunawa sa inyong mga anak para mapaglingkuran ang ka- (32). Talakayin sa inyong mga na may mga pagkakataong nilang mga kapatid, kaibigan,

PAGLALARAWAN NI TAIA MORLEY NI TAIA PAGLALARAWAN kabataan ang kahalagahan ng maglingkod sa lahat ng dako. guro, o magulang. ◼

Pebrero 2014 11 ATING MGA TAHANAN, ATING MGA PAMILYA

PAGHAHANDA NA MAGING WALANG-HANGGANG PAMILYA Ni Marco Castro Castro

Walang magic recipe para magtagumpay nagsimulang bumuti ang aming buhay—kapwa kami natututong mag- ang pagsasama ng mag-asawa, ngunit pagsasama—nang paunti-unti at tulungan nang may pagmamahal at ang mga sangkap ay hindi nagbabago. sa Kanyang paraan at sa Kanyang pag-unawa bilang pantay na magkatu- sariling takdang panahon. wang—at sulit ang aming pagsisikap. Maraming taon na ang lumipas Walang magic recipe para magta- aobserbahan naming mag-asawa mula nang lumuhod kami sa altar ng gumpay ang pagsasama ng mag- Nnang may kalungkutan at pagta- Santiago Temple, at naharap asawa. Ang mga sangkap ay matatag- taka ang pagdaan ng ilan sa aming kami sa maraming hamon at pag- puan, tulad ng dati, sa ebanghelyo mga kaibigan sa proseso ng diborsyo. hihirap. Sa paggunita sa nakaraan, ni Jesucristo. Kaya, bilang pamilya, Ang unang nadama namin ay takot na masasabi namin na lahat ng napag- sumulat kami ng isang pagpapa- baka mangyari iyon sa amin kung ma- daanan namin ay naging para sa hayag na ginagamit namin kaaga- harap kami sa mahihirap na hamon aming kabutihan. Ang paghihirap pay ng pagpapahayag tungkol sa sa aming pagsasama. Nang dumating ay nagturo sa amin na maging mag-anak na inilabas ng Unang nga ang matinding problema sa aming mapagpakumbaba at mas nag- Panguluhan at ng Korum ng La- pagsasama, nagpasiya kaming bigyan palakas sa amin. Patuloy pa rin bindalawang Apostol.1 Ang aming ng huling pagkakataon ang aming kaming natututo kung paano pagpapahayag, na pinamagatang sarili—ngunit gagawin namin ito isaayos ang aming sa tamang paraan. Matagal-tagal din naming sinikap na lutasin ang aming mga problema sa pagsasaalang-alang sa mga kuru-kuro at damdamin ng isa’t isa. Pansamantalang umigi ang aming relasyon, ngunit pagkaraan ng kaunting panahon ay laging nagbaba- lik ang aming mga problema. Nagsimula lamang magbago ang aming relasyon nang matanto namin na kailangan namin ang tulong ng Panginoon sa aming pagsasama. Na- tanto namin na hinding-hindi namin malulunasan, ni malulutas, ang aming mga alitan nang kami-kami lang. Nang isantabi namin ang aming pagmama- taas, may ginawa kami na hindi pa namin nagagawa kailanman. Kinali- mutan namin ang aming mga opinyon at hiniling sa Panginoon kung ano ang nais Niyang gawin namin. Nang ibilang namin Siya noon lamang

12 Liahona NAKASALIG SA PUN- DASYON NG PANANAMPA- LATAYA “Ang mga matagumpay na buhay mag-asawa ay itinatag sa pananampalataya kay Jesucristo at sa Kanyang mga turo [tingnan sa “Ang Mag-anak: Isang Pag- papahayag sa Mundo,” Liahona, Nob. 2010, 129]. Naobserbahan ko na kaya naging napakahalaga sa mga mag-asawa ang kanilang pagsasama ay dahil ginagawa “Paghahandang Maging Walang- panalangin, pag-aaral ng banal na nila ang mga huwaran ng pa- Hanggang Pamilya,” ay nagsisimula sa kasulatan, lingguhang family home nanampalataya: dumadalo sila mga salitang ito: “Kami, ang pamilya evening, pagdalo sa mga miting tu- sa sacrament at iba pang mga Castro Martínez, ay nagpapatotoo wing Linggo, regular na pagpunta sa pulong linggu-linggo, nagpa- na ang kasal ay inorden ng Diyos at templo, pakikitungo sa isa’t isa nang family home evening, nagdarasal na ang mga ugnayan ng pamilya ay may pagmamahal at paggalang, at maaaring maging walang hanggan paglilingkod. Nauunawaan din namin at pinag-aaralan ang mga banal sa pamamagitan ng Pagbabayad- na ang mga alituntunin mismo ay na kasulatan nang indibiduwal at sala ni Jesucristo kung susundin na- walang anumang epekto—kailangan nang magkasama, at nagbabayad min ang mga batas at ordenansa ng naming ipamuhay ang mga ito. [ng] buong ikapu. Ang mithiin ebanghelyo.” Nang isantabi namin ang aming nilang dalawa ay maging masu- Kasunod nito ang 17 alituntunin na pagmamataas at sinunod namin ang nurin at mabuti.” sa aming palagay ay naglalaman ng Panginoon at ang Kanyang kalooban Elder L. Whitney Clayton ng Panguluhan ng mga pangunahing pinahahalagahan sa aming pagsasama, natuwid ang Pitumpu, “Pagsasama ng Mag-asawa: Mag- masid at Matuto”, Liahona, Mayo 2013, 83. sa ebanghelyo na magbibigay sa amin aming landas tungo sa pagiging wa- ng pinakamagandang pagkakataon lang-hanggang pamilya. ◼ para magtagumpay ang pagsasama Ang awtor ay naninirahan sa naming mag-asawa at ang aming Valparaíso, Chile. pamilya. Ang aming listahan ay hindi TALA na bago; kabilang dito ang mga bagay 1. Tingnan sa “Ang Mag-anak: Isang Pagpapa-

MGA PAGLALARAWAN NI J. BETH JEPSON MGA PAGLALARAWAN na tulad ng personal at pampamilyang hayag sa Mundo,” Liahona, Nob. 2010, 129.

Pebrero 2014 13 14 Liahona Ni Elder Richard G. Scott Ng Korum ng Labindalawang Apostol

PamumuhayNANG MAY KAPAYAPAAN, KAGALAKAN, AT LAYUNIN

Nawa’y palakasin ng Panginoon ang inyong determinasyon, ang inyong pananampalataya, at ang bumubuti ninyong pagkatao upang maaari kayong maging kasangkapan ng kabutihan na gusto Niyang kahinatnan ninyo.

ng mundong ito ay may mabigat na problema. Ang mga pangunahing pi- nahahalagahan ng Estados Unidos at iba pang mga bansa sa Kanluran ay A unti-unting humihina. Patuloy na nawawalan ng kabuluhan ang alituntunin, kabanalan, integridad, at pagpapahalaga sa relihiyon—ang mga pundasyon ng sibi- lisasyon at malinaw na mga sangkap ng kapayapaan at kaligayahan. Ibabahagi ko sa inyo nang simple at malinaw sa abot ng aking makakaya ang huwaran sa tagumpay at kaligayahan sa buhay sa kabila ng mga sitwasyong ito. Binigyan kayo ng Diyos ng kakayahang sumampalataya upang makamtan ninyo ang kapayapaan, kagalakan, at layunin sa buhay. Gayunman, upang magamit ang kapangyarihan nito, ang pananampalatayang iyon ay dapat na nakabatay sa isang tiyak na bagay. Wala nang mas matibay na pundasyon kaysa pagmamahal ng Ama sa Langit sa inyo, pananampalataya sa Kanyang plano ng kaligayahan, at pananam- palataya sa kahandaan at kapangyarihan ni Jesucristo na tuparin ang lahat ng Kanyang pangako. MGA PAGLALARAWAN NINA CRAIG DIMOND AT CODY BELL, MALIBAN KUNG IBA ANG NAKASAAD NINA CRAIG DIMOND AT MGA PAGLALARAWAN Kabilang sa ilan sa mga alituntuning pi- walang-hanggang plano. Ang patuloy nin- nagbabatayan ng pananampalataya ang: yong pagsampalataya ay magpapatatag sa • Pagtitiwala sa Diyos at sa Kanyang inyong pagkatao na magagamit ninyo sa mga hangaring tumulong kapag kailangan, panahon ng matinding pangangailangan. Ang gaano man kahirap ang sitwasyon. matatag na pagkatao ay hindi nahuhubog sa • Pagsunod sa Kanyang mga utos at isang mga sandali ng malaking hamon o tukso. Ito buhay na nagpapakita na mapagkakati- ay ginagamit sa sandaling iyon. walaan Niya kayo. Ang pundasyon ng pagkatao ay integridad. • [Madaling makaramdam] sa banayad na Ang mabuting pagkatao ay magpapaibayo mga pahiwatig ng Espiritu at pagsunod sa kakayahan ninyong makilala ang patnu- nang may determinasyon sa mga im- bay ng Espiritu at sundin ito. Ang matatag presyong bunga nito. na pagkatao ay mas mahalaga kaysa inyong • Pagtitiis at pag-unawa kapag hinayaan ari-arian, dunong, o anumang mithiing na- kayo ng Diyos na maghirap upang isagawa ninyo. Ang palagian ninyong pag- umunlad at kapag paisa-isang dumara- sampalataya ay nagpapatatag sa pagkatao. Sa ting ang mga sagot sa loob ng maha- kabilang dako, ang matatag na pagkatao ay bang panahon. nagpapalawak sa inyong kakayahang su- mampalataya, kaya nadaragdagan ang inyong Makatutulong sa inyo na maunawaan at kakayahan at tiwala na madaig ang mga gamitin ang kapangyarihan ng pagkakaugnay pagsubok sa buhay. Patuloy ang pagpapala- ng pananampalataya at pagkatao. Ginagamit kas na ito, sapagkat kapag mas matatag ang ng Diyos ang inyong pananampalataya para inyong pagkatao, mas kaya ninyong gamitin hubugin ang inyong pagkatao. Ang pagkatao ang kapangyarihan ng pananampalataya. ay unti-unting nahuhubog sa pamamagitan ng Saanman kayo nakatira, anuman ang doktrina, alituntunin, at pagsunod. Ang pag- inyong trabaho o pinagtutuunan sa buhay, katao ang magsasabi kung ano ang kahihinat- magiging bahagi kayo ng digmaan para sa nan ninyo. Ang inyong pagkatao ang panukat mga kaluluwa ng kalalakihan at kababaihan. na gagamitin ng Diyos upang malaman kung Maging magiting sa digmaang iyan. Malala- gaano kabuti ang inyong pamumuhay sa banan ito sa pamamagitan ng katatagan ng mundong ito. Ang matatag na moralidad ay inyong pagkatao. Ipinakita ni Satanas at ng bunga ng mga tamang pagpapasiya sa oras kanyang mga hukbo ang kanilang pagka- ng mga pagsubok sa buhay. Ang gayong mga tao sa tahasang pagsalungat sa kalooban ng pagpapasiya ay ginagawa nang may tiwala ating Ama at palagiang paglabag sa Kanyang sa mga bagay na pinaniniwalaan at, kapag mga utos. Ang inyong pagkatao ay nagiging isinagawa, ay mapapatunayang totoo. matatag sa palagiang pagpili ng tama. Buong buhay kayong gagantimpalaan sa mga pagsi- Ang Mabuting Pagkatao sikap ninyong piliin ang tama. Kapag hanggang doon na lang ang kaya Hindi kayang pahinain o wasakin ni Satanas ninyong maunawaan at dumating kayo sa o ng anumang iba pang kapangyarihan ang kawalang-katiyakan habang kayo ay nana- inyong tumatatag na pagkatao. Kayo lang nampalataya, masusumpungan ninyo ang ang makagagawa niyan sa pamamagitan ng mga solusyon sa mga hamon ng buhay na pagsuway. Iyan ang dahilan kaya nakatuong hindi ninyo makakamtan sa ibang paraan. mabuti si Satanas sa pagtukso sa inyong gu- Kahit napakalakas ng inyong pananampala- mawa ng mga desisyon na magpapahina sa taya, hindi kaagad ipagkakaloob sa inyo ng inyong pagkatao. Napakahusay ni Satanas Diyos sa tuwina ang inyong mga ninanais. Sa sa paggawa ng mga pagpiling mukhang halip, paunti-unti Siyang tutugon sa oras na kaakit-akit at makatwiran pa. Kaya maging pinakamainam para sa inyo ayon sa Kanyang maingat. Sa mahalagang panahong ito ng Panatilihing nag-aalab ang liwanag ng ebanghelyo sa inyong tahanan sa pamamagitan ng pag-aaral ng banal na kasulatan, panalangin, at iba pang bagay na alam ninyong gawin. Palaging basahin at pag-aralan ang mga inihayag na salita ng Diyos. Mahigpit na kumapit sa Kanyang salita. buhay, kayo ay mahaharap sa maraming pagpili. Ang mga ng taong maiimpluwensyahan ninyo. Magkakaroon kayo desisyong gagawin ninyo ay makakaapekto nang malaki ng makabuluhang buhay na may layunin, kapayapaan, at sa inyong buhay ngayon at sa kawalang-hanggan. Gawin kaligayahan. ito nang matalino at may panalangin. Walang garantiya na ang buhay ay magiging madali para sa sinuman. Umuunlad tayo at mas mabilis na natututo sa Paggawa ng mga Desisyon Batay sa mga pagharap at pagdaig sa mga hamon. Narito kayo para patu- Walang-Hanggang Katotohanan nayan ang inyong sarili, umunlad, at manaig. Magkakaroon May dalawang paraan sa paggawa ng mga desisyon sa palagi ng mga hamon upang makapag-isip kayo, maka- buhay: (1) mga desisyong batay sa kalagayan at (2) mga gawa ng mga wastong pagpapasiya, at makakilos nang desisyong batay sa walang-hanggang katotohanan. Si matwid. Uunlad kayo mula sa mga ito. Gayunman, may Satanas ay nang-uudyok na gawin ang mga pagpili ayon ilang hamon na hindi ninyo kailangang maranasan kailan- sa mga kalagayan: Ano ang ginagawa ng iba? Ano ang tila man. Ito yaong mga nauugnay sa mabibigat na kasalanan. katanggap-tanggap sa lipunan o pulitika? Ano ang magbi- Kapag patuloy ninyong iniwasan ang gayong trahedya, ang bigay ng pinakamabilis at pinakamagandang tugon? Ang inyong buhay ay magiging mas simple at masaya. Maki- paraang iyan ay nagbibigay kay Lucifer ng napakalaking kita ninyo ang iba sa paligid ninyo na hindi gumagawa ng pagkakataong tuksuhin ang isang tao na gumawa ng mga ganoong pasiya, na gumagawa ng mga bagay na mali at desisyon na makapipinsala at makasisira kahit tila kasiya- masama at nagdudulot ng kalungkutan. Magpasalamat sa siya ang mga ito noong gawin ang desisyon. inyong Ama sa Langit na iba ang takbo ng inyong buhay Sa paraaang ito walang pinagbabatayang mga pinahahala- at natulungan kayong gumawa ng mga pasiya sa paggabay gahan o pamantayan na palagiang gagabay sa mga desisyon. ng Espiritu Santo. Ang pahiwatig na iyan ang magpapanatili Bawat desisyon ay ginagawa batay sa kung ano ang tila pi- sa inyo sa tamang landas. nakamagandang piliin sa sandaling iyon. Hindi makaaasa sa Itinuturo sa atin ng ebanghelyo na gumawa ng mga tulong ng Panginoon ang isang taong pumipili sa landas na desisyon batay sa walang-hanggang katotohanan. Huwag ito kundi naiiwan siya sa kanyang sariling lakas at sa lakas sanang tulutan ang inyong sarili na gumawa ng eksepsyon ng iba na gustong tumulong. Nakalulungkot na karamihan sa huwaran ng buhay na iyon upang magtamo ng pansa- sa mga anak ng Diyos ay nagdedesisyon sa ganitong paraan. mantala at tila kaakit-akit na pagkakataon o makibahagi sa Iyan ang dahilan kung bakit magulo ang mundo. isang bagay na alam ninyong hindi karapat-dapat. Nakita Ang paraan ng Panginoon ay makagawa ang Kanyang ko ang maraming bata pang mag-asawa at mga indibidu- mga anak ng mga desisyon batay sa walang-hanggang ka- wal na nakakagawa ng malalaking pagkakamali sa buhay totohanan. Kailangan dito na patuloy na nakasentro ang dahil mali ang sinusunod nila. Sila ay nalalayo sa tunay inyong buhay sa mga utos ng Diyos. Kaya nga, ang mga na mga alituntunin dahil natukso silang magkompromiso desisyon ay ginagawa ayon sa hindi nagbabagong mga nang kaunti upang magkaroon ng impluwensya, katayuan, katotohanan sa tulong ng pagdarasal at patnubay ng Espi- o maging katanggap-tanggap. Binibigyan nila ng dahilan ritu Santo. Bukod pa sa sarili ninyong lakas at kakayahan, ang mga paglihis na iyon, at nangangatwiran na kalaunan matatamasa ninyo ang banal na inspirasyon at kapang- ay mas malaking kabutihan ang maisasakatuparan. Sa huli, yarihan kapag kailangan. Malinaw ninyong makikita ang ang gayong uri ng pamumuhay ang magdadala sa inyo sa inyong gagawin at pagpapalain nito ang buhay ng lahat lugar na talagang hindi ninyo gustong puntahan.

Pebrero 2014 17 Kailangan natin ang mga ama at ina na magpapanatili sa kasa- graduhan at kaligtasan ng tahanan at integridad ng pamilya kung saan itinuturo ang pananam- palataya sa Diyos at pag- sunod sa Kanyang mga utos bilang pundasyon ng makabuluhang buhay.

Ipagpatuloy ang Inyong Determinasyon mambabatas na may integridad, mga negosyanteng tapat Paano ninyo ipagpapatuloy ang inyong determinasyong at malinis ang moralidad, mga abugadong magtatanggol mamuhay nang karapat-dapat? Paano ninyo matitiyak na sa katarungan at sistema ng hustisya, at mga opisyal ng ang determinasyon sa puso ninyo ay hindi iguguho ng mga gobyerno na mangangalaga sa prinsipyo dahil ito ay tama. impluwensya sa paligid ninyo? Kung kayo ay pinalad na Higit sa lahat, kailangan natin ang mga ama at ina na mag- makapag-asawa, magalak sa pagsasama ninyo ng inyong papanatili sa kasagraduhan at kaligtasan ng tahanan at asawa at mga anak. Huwag na huwag kayong maglilihim integridad ng pamilya kung saan itinuturo ang pananam- sa isa’t isa. Iyan ang magbibigay-katiyakan sa patuloy na palataya sa Diyos at pagsunod sa Kanyang mga utos bilang kabutihan at kaligayahan. Magkasamang pagpasiyahan ang pundasyon ng makabuluhang buhay. mga bagay-bagay. Maaari kayong maging mahalagang bahagi ng maning- Panatilihing nag-aalab ang liwanag ng ebanghelyo sa ning na liwanag na iyon, ng mabuting impluwensyang iyon inyong tahanan sa pamamagitan ng pag-aaral ng banal na para mapataas ang moralidad ng inyong bansa at ng mga kasulatan, panalangin, at ng iba pang mga bagay na alam tahanan nito. Marami sa inyong mga kaibigan ang nabubu- ninyong gawin. Igalang at ipamuhay ang mga tipan sa tem- hay para sa pansamantalang kasiyahan lamang. Hindi nila plo kapag natanggap na ninyo ang mga ito. Laging basahin nauunawaan ang pangangailangan sa mga alituntunin, wa- at pag-aralan ang mga inihayag na salita ng Diyos. Mahigpit lang-hanggang batas, at katotohanan. Pinalaki sila sa isang na kumapit sa Kanyang salita. Panatilihing banal ang araw kapaligiran kung saan ang mga desisyon ay ibinatay sa ng Sabbath. Sa madaling salita, patuloy na gawin ang batid kalagayan ngayon o sa mga pagkakataon bukas para maki- ninyong nararapat gawin. Saanman kayo magtungo, ma- nabang. Ipakita sa kanila ang mas magandang buhay—ang natiling nakaugnay nang mahigpit sa Simbahan at laging mas mainam na paraan. May ilang bagay na mali dahil maglingkod dito. Habang wala pa kayong asawa, sundin ipinahayag ng Diyos na mali ang mga ito. Ang katotoha- ang mga alituntuning ito kapag naaangkop. nan ay hindi pinagpapasiyahan ayon sa iniisip ng mga tao, Bilang katangi-tanging anak ng Diyos, kayo ay gaano man kalaki ang impluwensya nila. Ang katotohanan kailangang-kailangan. May agarang pangangailangan sa ay pinagpasiyahan ng Makapangyarihang Diyos bago pa mas marami pang kalalakihan at kababaihang tulad ninyo ang Paglikha ng daigdig na ito. Ang katotohanan ay hindi na maninindigan sa mga alituntunin laban sa lumalaking magbabago magpakailanman. impluwensya na ikompromiso ang mga alituntuning iyon. Ah, maaaring may panandaliang kaligayahan dahil sa Kailangan ang kalalakihan at kababaihan na kikilos nang kapangyarihan, impluwensya, o materyal na kayamanan, marangal at buong tapang para sa sinabi ng Panginoon ngunit ang tunay at walang-hanggang kaligayahan, na na tama—hindi para sa kung ano ang tama sa pulitika o nadarama sa madaling-araw kapag kayo ay tunay na tapat tanggap ng lipunan. Kailangan natin ang mga tao na may sa inyong sarili, ay makakamtan lamang sa pamamagitan espirituwal at mabuting impluwensya na hihikayat sa iba ng pagsunod sa mga turo ng Diyos. Kailangang kayo ay na mamuhay nang marangal. Kailangan natin ng mga tapat, may integridad, malinis ang puri, banal, at handang

18 Liahona talikuran ang isang bagay na kaakit-akit— katungkulan kung saan higit kaming maka- kahit tila kanais-nais ito sa sandaling iyon— paglilingkod.” Nagsimula silang gumawa ng para sa higit na kabutihan sa hinaharap. Ang maliliit na eksepsyon sa mga pamantayan na tinutukoy ko ay ang ating kahandaang isakri- alam nilang dapat gumabay sa kanilang bu- pisyo ang lahat kung kinakailangan upang hay. Iilan nga lang ang nakakaalala sa kanila. sundin ang tunay na mga alituntunin. Natalo sila dahil gumawa sila ng mga eksep­ syon sa mga pamantayan. Huwag gawin ang Tagumpay sa Pagsunod sa Plano pagkakamaling iyan. Gusto kong imungkahi ang 10 partikular Maging tapat sa mga turong natanggap na bagay na tutulong sa inyo na magtagum- ninyo mula sa inyong mga magulang at lider pay sa planong nais ng Panginoon na sundin ng Simbahan. Ito ang mga bagay na pinaka- ninyo sa inyong buhay. mahalaga. Kung ihahalo ninyo ang inyong Una, bumuo ng isang set ng mga ali- pormal na edukasyon sa nalalaman ninyo tuntunin na gagabay sa lahat ng aspeto ng tungkol sa mga turo ng Panginoon at sa mga inyong buhay—sa inyong tahanan, sa in- halimbawa ng mga taong karapat-dapat na yong paglilingkod sa Simbahan, sa inyong mga huwaran ninyo, magkakaroon kayo ng propesyon, sa inyong komunidad. Sinisikap matibay na pundasyon. Marami kayong ma- ng maraming tao na paghiwa-hiwalayin ang gagawa at gagawin ninyo ang mga bagay na iba’t ibang aspeto ng kanilang buhay at mag- kapaki-pakinabang sa iba. karoon ng pamantayan para sa Simbahan at Ikatlo, maging tapat. Maging tapat sa ibang pamantayan para sa ginagawa nila sa inyong mga magulang at mahal sa buhay. negosyo at sa iba pang mga aspeto ng kani- Higit sa lahat, maging tapat kay Jesucristo, lang buhay. Pinapayuhan ko kayo na huwag na Tagapagligtas. Dumarating ang tagumpay ninyong gawin iyan. Talagang iisa lang ang kapag naaayon sa mga turo ng Panginoon set ng mga pamantayan na may kabuluhan. ang inyong mga ginagawa. Kapag naghanap Iyon ay ang mga turo ni Jesucristo, na nagsa- kayo ng trabaho, hanapin ang trabahong may sabi sa atin ng kahalagahan ng pananampala- hamon sa inyo, na maglalagay sa inyo sa mas taya, paglilingkod, pagsunod, at integridad. mataas na antas ng paggawa. Maaaring mas Ikalawa, huwag gumawa ng mga eksep­ mahirap, ngunit kayo ay uunlad, huhusay, syon sa inyong mga pamantayan. Huwag at mag-aambag ng higit na kabutihan. Tala- ikompromiso ang mga ito kailanman. Ang gang wala pa kayong ideya kung sino kayo isa sa mga paraan na pinoprotektahan tayo at kung ano ang magagawa ninyo sa buhay. ng Panginoon ay sa pagpatnubay sa ating Higit na malaki ang inyong potensyal kaysa buhay. Ang isa sa mga paraan na sinusubu- naiisip ninyo ngayon. kan tayong wasakin ni Satanas ay sa tusong Ikaapat, mamuhay sa paraan na maga- paglalayo sa atin mula sa alam nating napa- gabayan kayo ng Panginoon kung saan Niya kahalaga sa ating buhay. Matagal akong nani- kayo nais ilagay at maglingkod. Magagawa rahan sa Washington, D.C., at naaalala ko na Niya iyan kung ipamumuhay ninyo nang ma- paminsan-minsang nagpupunta sa lungsod rapat ang Kanyang mga utos at sisikapin ninyo na iyon ang mga taong nahalal [bilang] mga tuwina na sundin ang Kanyang mga turo. kinatawan ng pamahalaan na mga miyembro Ikalima, maglingkod sa iba. Ang pagbaba- ng Simbahan. Ginamit ng ilan sa kanila ang hagi ng nalalaman ninyo sa iba ay magpapali- mga turo ng Tagapagligtas sa buong propes- gaya sa inyo at magpapala sa kanilang buhay. yon nila at naging dakilang mga lingkod. Ang Ikaanim, ngumiti. Hindi ko sinasabi iba sa simula pa lang ng kanilang propesyon na kailangan kayong magbiro araw-araw, ay nagsimulang mangatwirang, “Kung mas ngunit ang paminsan-minsang magandang kakaibiganin namin ang iba at mas mau- biro ay pumapawi sa tensyon. Hindi na-

PAGLALARAWAN NI KEVIN CHRISTIANSEN, HINDI MAAARING KOPYAHIN PAGLALARAWAN unawaan nila tayo, tatanggap kami ng mga man masama ang buhay. Hindi magtatagal Isantabi ang inyong mga problema at ngumiti. Maging masayahin, gaya ng mga propeta.

templo para sa kanilang endowment. Ngunit halos lahat ay maaaring kumuha at magkaroon ng recommend. Pananatilihin nito ang inyong espirituwalidad, ipapaalala nito ang pinakamahahalagang bagay sa buhay, at hihikaya- tin kayo nitong magbigay ng malaking paglilingkod sa iba. Ikasampu, gawing halimbawa ang Tagapagligtas na si Jesucristo sa inyong buhay. Gamitin ang Kanyang mga turo bilang gabay ninyo sa buhay. Huwag gumawa ng mga eksepsyon sa mga ito. Mapanalangin ba ninyong pag-iisipan ang mga bagay na napag-usapan natin? Maraming handang sumunod sa malalaman ninyo na lahat ay may problema at walang inyong mabuting halimbawa. Dahil kayo ay naliwanagan, gustong makinig sa problema ninyo. Isantabi ang mga dapat lang na bigyan ninyo ng pinakamagandang halimba- bagay na iyon at ngumiti. Maging masayahin, gaya ng wang kaya ninyong ibigay ang mga taong sumusunod sa mga propeta. Sana’y masabi ko sa inyo ang ilan sa mga inyo. Hindi lamang sila pagpapalain, kundi pagyayamanin bagay na pinag-uusapan namin. Hindi mga bagay na din ang inyong buhay. Alamin ang malaking impluwensya walang kabuluhan, hindi mga bagay na hindi angkop— sa kabutihan na dumadaloy mula sa bawat gawaing bunga pampatawa lang. Sasabihin ko sa inyo ang isang sikreto ng budhi at prinsipyo na nakabatay sa katotohanan. Mag- kung paano gumising sa umaga nang may ngiti sa inyong pasiya na sa bawat sandali ng inyong buhay ay mabanaag mga labi anuman ang nadarama ninyo: matulog na may ang inyong determinasyon na mapagpakumbabang ma- hanger sa bibig ninyo. Tandaan, ang pagiging masayahin ging halimbawa ng kabutihan, integridad, at pananalig. Sa ay malaking tulong sa inyo. gayong buhay tiyak na magtatagumpay kayo sa layunin ng Ikapito, huwag magreklamo. Hindi laging patas ang pagparito ninyo sa lupa. buhay. Totoo iyan. Ngunit palagi itong puno ng magagan- dang pagkakataon kung alam ninyo kung paano hanapin Gawin ang Tama ang mga ito. Naaalala ko noong minsan na nagtrabaho ako Sinimulan ko ang mensaheng ito na isinasaad na na- nang husto sa abot ng makakaya ko. Nagkataon na nag- patunayan ko sa sarili kong buhay ang katotohanan ng tatrabaho ako noon para sa isang tao na kinuha ang lahat mga alituntuning ibinahagi. May mga pagkakataon na ang ng ideya at mungkahi at trabahong ginawa ko at ipinasa pasiya kong panindigan ang alituntunin laban sa malala- ang mga ito sa boss niya na parang kanya ang mga mung- kas na puwersa ay nagsaad na malaki ang mawawala sa kahing iyon. Matagal-tagal din akong nainis dahil doon. akin kapag ginawa ko ang gayong hakbang. Ngunit hindi Habang pinag-iisipan ko ito, may naisip ako, at ipinasiya iyon nakahadlang sa akin. Determinado akong gawin ang ko na magmula noon ay isusulat ko sa kanya ang lahat ng tama. Gayunman, ang inaasahan kong mawala ay hindi aking ginagawa o sinisikap gawin, at padadalhan ko ng dumating. Kahit paano, ang paggawa ng tama ay nagbukas kopya ang boss niya. Hindi niya nagustuhan iyon, pero ng mas malaki at mas makabuluhang mga oportunidad. maganda ang kinalabasan. Pinatototohanan ko na hindi kayo kailanman magkakamali Ikawalo, laging magkaroon ng tungkulin sa Simbahan. kapag nagtiwala kayo sa Panginoon at sa Kanyang mga Hindi ko sinasabi na dapat kayong humiling ng partikular pangako, gaano man kahirap ang pagsubok. na tungkulin, kundi saanman kayo mapunta sa mundo, Maaari ba akong magbahagi ng isang karanasan sa inyo? saanman kayo dalhin ng Panginoon, laging ialok ang Naglingkod ako sa US Navy kasama si Admiral Hyman G. inyong paglilingkod sa presiding authority. Hayaang ang Rickover, isang taong napakahigpit. Nang tawagin akong awtoridad na iyon ang magpasiya kung saan at paano kayo maging mission president, tinangka niyang pigilan ako sa maglilingkod. Alamin ang mga bagay ng Diyos at ang mga pag-alis. Nang sabihin ko na isang propeta ng Diyos ang paraan para makapaglingkod sa Kanya. tumawag sa akin, sabi niya, “Kung ganyan ang mga Mor- Ang pinakamahalaga ay ang huling dalawa. mon, ayaw ko nang magtrabaho ang sinuman sa kanila sa Ikasiyam, magpunta sa templo. Magdala ng current aking programa.” Alam ko na maraming pamilya sa Idaho, temple recommend. Maaaring may ilang tao na gusto pang USA, ang nakadepende sa trabaho sa programang iyon, at hintaying mabuklod sila sa asawa nila bago pumasok sa nag-alala ako tungkol dito.

20 Liahona Habang nagdarasal ako, pumasok sa isipan ko ang isang awitin: “Tama’y gawin, ang bunga’y makikita” (“Gawin ang Tama,” Mga Himno, blg. 144). Ginawa ko iyon. Hindi ko makita kung paano maaayos ang ilan sa mga hamong nakaharap namin sa paraan na inasahan kong gagawin ng taong papalit sa akin, gayunpaman “tama’y gawin, ang bunga’y makikita.” Naging maayos naman ang lahat. Nang malaman ni Admiral Rickover na aalis ako pa- puntang misyon, sinabi niyang ayaw na niya akong ma- kita at makausap na muli kailanman. Sa huling araw ng pagtatrabaho ko sa kanya, humingi ako ng appointment. Kinabahan ang secretary, na inaasahang may mangyayaring PARA MAGTAGUMPAY matinding pagtatalo. SA BUHAY Pumasok ako, at sabi niya, “Scott, maupo ka. May sasa- bihin ka ba sa akin? Ginawa ko na ang lahat para mabago 1. Magtakda ng mga alituntuning ang desisyon mo. Ano ba talaga ang sasabihin mo?” gagabay sa inyong buhay. Inabutan ko siya ng kopya ng Aklat ni Mormon at sina- bing, “Admiral, naniniwala ako sa Diyos. At naniniwala ako 2. Huwag gumawa ng mga na kapag ginawa natin ang lahat, tutulungan Niya tayo.” eksepsyon sa inyong mga Pagkatapos ay may sinabi si Admiral Rickover na hindi pamantayan. ko kailanman inasahang marinig. Sabi niya, “Kapag nata- pos mo ang misyon mo, gusto kong bumalik ka at magtra- 3. Maging tapat. baho sa akin.” “Tama’y gawin; ang bunga’y makikita.” 4. Mamuhay sa paraan na maga- Nawa’y palakasin ng Panginoon ang inyong determi- gabayan kayo ng Panginoon. nasyon, ang inyong pananampalataya, at ang bumubuti ninyong pagkatao upang maaari kayong maging kasang- 5. Maglingkod sa iba. kapan ng kabutihan na gusto Niyang kahinatnan ninyo. Pinatototohanan ko na Siya ay buhay. Kapag marapat 6. Ngumiti. ninyong hiningi ang Kanyang tulong, gagabayan Niya kayo 7. Huwag magreklamo. sa inyong buhay. Pinatototohanan ko iyan nang buo kong lakas. Si Jesucristo ay buhay. Ginagabayan Niya ang Kan- 8. Laging magkaroon ng yang gawain sa lupa. tungkulin sa Simbahan. Bilang mga Apostol ng Panginoong Jesucristo, may mga karanasan kami na napakasagrado na nagtutulot sa 9. Sumamba sa templo. amin na patotohanan ang Kanyang pangalan at Kanyang kapangyarihan. Ginagawa ko iyan nang may malalim na 10. [Tularan] ang halimbawa pananalig. Mahal kayo ni Jesucristo. Gagabayan Niya kayo ng Tagapagligtas. sa inyong buhay. Sa panahon ng malaking hamon, kapag naguguluhan kayo sa pagdedesisyon, lumuhod at humiling sa inyong Ama sa Langit na pagpalain kayo at hayaang ang inyong pananampalataya sa Tagapagligtas at sa Kanyang Pagbabayad-sala ang maging bato at pundasyon ng inyong matagumpay na buhay. ◼

Mula sa mensahe sa pagtatapos na ibinigay sa Brigham Young University noong Abril 21, 2011. Para sa buong teksto sa Ingles,

PAGLALARAWAN NI KEVIN CHRISTIANSEN, HINDI MAAARING KOPYAHIN PAGLALARAWAN magpunta sa speeches.byu.edu. ISANG SULYAP SA 1 Si Abraham ay 2 Si Abraham 3 Nagpakita si 4 Inutusan ni Jehova si MGA PANAHON isinilang sa Ur, sa ay nabinyagan; Jehova ( Jesucristo) kay Abraham na iwan ang Bahagi 1 ng 2 lupain ng mga natanggap niya ang Abraham, at iniligtas Ur, at nangako na sa Caldeo. Sumamba priesthood mula kay siya mula sa kamata- pamamagitan ng mi- Mula kay Abraham hanggang ang kanyang ama sa Melquisedec. yan bilang sakripisyo nisteryo ni Abraham ki- mga diyus-diyusan. Doktrina at mga sa diyus-diyusan. kilalanin ang Kanyang kay Jesucristo Abraham 1:1, 5–7, Tipan 84:14; Abraham 1:8–16 pangalan sa mundo (Ang Bahagi 2 ay ilalathala kalaunan 27 Abraham 1:2–4 magpakailanman. sa 2014) Abraham 1:16–19

i Abraham—ang dakilang patriarch Sng Lumang Tipan—ay nakaugnay sa lahat ng sumapi sa Ang Simbahan MGA DISPENSASYON Eastern Hemisphere ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw. Ang pag-unawa sa Western Hemisphere kanyang buhay at ang tipan ng Diyos sa kanya at sa kanyang mga inapo ay *2025 b.c. *2000 b.c. tutulong sa inyo na tingnan ang inyong buhay at mga tipang ginagawa ninyo sa Diyos bilang disipulo ni Jesucristo 1 2 3 4 5 sa mas kumpletong paraan (tingnan sa Gabay sa mga banal na Kasulatan, 3 “Tipang Abraham,” scriptures.lds.org). Mga 4,000 taon na ang nakararaan si Jehova, na pangalan ni Jesucristo bago Siya isinilang, ay nangako kay Abraham na ang kanyang mga inapo ay magiging isang pagpapala sa 2 lahat ng tao at na dahil sa tipang ito, may mga dakilang bagay na maga- ganap sa mga huling araw (tingnan sa Abraham 2:9–11). Pinagtibay muli ni Jesucristo ang tipang ito sa marami pang iba sa nagdaang mga siglo. Sa Sara makabagong panahon pinanibago ABRAHAM Niya ang tipang Abraham kay Prope- tang Joseph Smith (tingnan sa D at T ABRAHAM 124:58; 132:30–31). Sa pagpasok sa ipinanumbalik na tipang ito, kayo ay biniyayaan ng walang-hanggang ebanghelyo at, tulad nila noong sina- una, maaari ninyong matanggap ang lahat ng ordenansa ng banal na priest- hood, pati na ang kasal hanggang sa kawalang-hanggan (tingnan sa Gabay sa mga banal na Kasulatan, “Tipan,” PAGTITIPON PAGKALAT scriptures.lds.org). Kasama sa inyong patriarchal blessing ang binigyang- inspirasyong pahayag tungkol sa 12 PROPESIYA 13 Sa utos ng Diyos, 14 Nagpakita ang 15 Nagpakita si Ilan sa mga inapo ibinigay ni Sara ang isang anghel ng Jehova kay Abraham, angkan kung saan sa pamamagitan ni Abraham ang kanyang katulong na Diyos kay Agar. Ang at muling pinagtibay nito ay matatamo ninyo ang mga magiging “taga-ibang babae, si Agar, kay kanyang mga inapo ang Kanyang mga pagpapalang ito sa pamamagitan ng bayan [dayuhan]” sa Abraham para maging ay labis ding pagpa- pangako. Tinuli ni pananampalataya, pagsisisi, pagtang- Egipto. asawa. palain bilang mga Abraham ang lahat gap ng mga ordenansa ng priesthood, Genesis 15:13–14 Genesis 16:1–4; inapo ni Abraham. ng lalaki sa kanyang Isinilang si Ismael. sambahayan bilang at pagtitiis hanggang wakas sa pagtu- Doktrina at mga Tipan 132:28–35 Genesis 16:7–16 tanda ng tipan. pad sa inyong mga tipan. Genesis 17:1–27 Habang pinag-aaralan ninyo ang tsart na ito, mas malinaw ninyong makikita ang inyong bahagi sa plano ng kali-

gayahan ng Diyos. TIPANG

* Ang mga petsa ay tinantiya Pangyayari Propesiya 22 Liahona 5 Nanirahan sina 6 Pinagtibay ni 7 Nanirahan si Abra- 8 Sa pamamagitan 9 Sa Egipto, si 10 Bumalik si Abra- 11 Kinausap ni Abraham, Sara Jehova ang Kanyang ham at ang kanyang ng Urim at Tummim, Abraham ay naging ham at ang kanyang Jehova si Abraham (kanyang asawa), at tipan kay Abraham; pamilya sa lupain ng nakita ni Abraham dakilang mangangaral pamilya sa Canaan. sa isang pangitain, ang iba pang mga ang mga inapo ni Canaan. Ipinangako ang luklukan ng Diyos, ng ebanghelyo at Pinagtibay ni Jehova at nagpahayag si miyembro ng pamilya Abraham ay magiging ni Jehova ang lupain ang mundo bago umunlad. ang Kanyang walang- Abraham ng hanga- sa lupain ng Haran. pagpapala sa lahat sa kanyang mga tayo isinilang, at ang Isang Paksimile hanggang tipan kay ring magkaroon ng Abraham 2:1–5 ng pamilya sa mundo. inapo kapag sila ay paglikha ng mundo. mula sa Aklat ni Abraham. mga anak. Muling Abraham 2:6–11 mabubuti. Pagkatapos Abraham 3–5 Abraham, Blg. 3 Genesis 13:1–4, pinagtibay ng ay naglakbay sila 12–18 Panginoon ang patungong Egipto. Kanyang tipan. Abraham 2:6, 12–25 Genesis 15:1–21

Abraham

Kapatid ni Jared (mga Jaredita) *1950 b.c. *1900 b.c. *1825 b.c.

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

9 11 17 21

10 14 19

(asawa ni Isaac) Sara ISAAC Rebeca

Agar ISMAEL MGA ISMAELITA Cetura MGA MADIANITA

PAGKALAT PAGTITIPON

16 PROPESIYA 17 Isinilang si Isaac. 18 PROPESIYA 19 Pinagtibay ni 20 Sa utos ng Diyos, 21 Si Abraham ay 22 Nagpakita si Magkakaanak ng la- Sinabi ni Jehova kay Ang anak ni Agar na Jehova ang Kanyang pinakasalan ni Abra- pinagpala at binigyan Jehova kay Isaac, at laki si Sara na nagnga- Abraham na pagpa- si Ismael ang magi- tipan kay Abraham ham si Cetura. Ang ng mga kaloob ang pinagtibay ang tipang ngalang Isaac at sa palain Niya kapwa ging ama ng “isang matapos nitong anim na anak nilang lahat ng kanyang Abraham sa kanya, kanya pagtitibayin ang si Ismael at si Isaac. dakilang bansa.” Ang ipakita ang kanyang lalaki ay labis ding anak, at saka namatay sa kanyang asawang tipang Abraham. (Tingnan sa propesiya kanyang mga inapo kahandaang ialay pagpapalain. sa edad na 175. si Rebeca, at sa kani- Genesis 17:15–21 16.) ay naging 12 bansa ang kanyang anak Genesis 25:1–4; Genesis 25:5–10 lang mga inapo. Genesis 21:1–5, o lipi. na si Isaac bilang Doktrina at mga Genesis 26:2–5, 12–13 Genesis 21:17–20; sakripisyo. Tipan 132:28–35 24–25; Doktrina at 25:12–16 Genesis 22:1–19; mga Tipan 132:37 Jacob 4:5

Pebrero 2014 23 23 Nagpakita si 24 Sa utos ng Diyos, 25 Inutusan ni Jehova 26 Nagpakita si 27 Nagpakita si 28 Binasbasan ni 29 PROPESIYA Jehova kay Jacob, pinakasalan ni Jacob si Jacob na bumalik Jehova kay Jacob Jehova kay Israel at Israel ang kanyang Bilang bahagi ng na pinagtitibay ang si Lea, saka si Raquel, sa lupang pangakong (Israel) sa Betel, at pi- inutusan itong dalhin mga anak at apo na kanyang patriarchal tipang Abraham sa pati si Bilha, at si Canaan. Ginawang nanibago ang tipang ang kanyang pamilya sina Ephraim at Ma- blessing, pinangakuan kanya at sa kanyang Zilpa. Labindalawang Israel ang pangalan Abraham. sa Egipto. nases at ang kanilang si Jose na magkaka- mga inapo. anak na lalaki at isang ni Jacob. Genesis 35:1–13 Genesis 46:1–7 mga pamilya. Ipina- roon siya ng marami Genesis 28:10–22 anak na babae ang Genesis 31–32 ngako niya sa kanila at pinagpalang mga isinilang. na tutulungan sila ng inapo. Genesis 29–30; Diyos na makabalik Genesis 48:19; Doktrina at mga balang-araw sa lupain 49:22–26 Tipan 132:37 ng Canaan. Genesis 48:21

MGA DISPENSASYON Eastern Hemisphere Moises

Western Hemisphere Kapatid ni Jared (mga Jaredita) *1800 b.c. 1600 b.c. 1300 b.c.

23 24 25 26 27 28 30 31 34 35 36 37 38

29 32 33 36

ESAU Judit Basemat MGA EDUMEO

Lea RUBEN SIMEON 28 LEVI Moises, Aaron JUDA ISSACHAR 34 38 ZABULON JACOB Zilpa GAD ASER Bilha DAN NEPHTALI Raquel JOSE Ephraim at Manases BENJAMIN

MGA ISMAELITA MGA MADIANITA Jethro

PAGTITIPON PAGKALAT PAGTITIPON

37 Nagpakita si 38 Pagkaraan ng 39 Sa pamamagitan 40 PROPESIYA 41 PROPESIYA 42 PROPESIYA 43 PROPESIYA Jehova kay Josue, maraming taon sa ng propetang si Ang mga tao ng Ang Mesiyas (si Mababawi ng Papanatagin ng Pa- at pinanibago ang Canaan, hindi na Nathan, gumawa si Hilagang Kaharian (na Jesucristo) ay magdu- Panginoon ang labi nginoon ang Kanyang Kanyang tipan at inu- tinupad ng mga anak Jehova ng walang- tinutukoy na Israel) at rusa at magbaba- ng Kanyang mga tao mga tao, tutubusin ang tusan ang mga anak ni Israel ang tipan. hanggang tipan kay ang Timugang Kaha- yad-sala para sa at magtatakda Siya ng Jerusalem, at ipapakita ni Israel na pumasok Inusig sila ng kanilang Haring David at sa rian ( Juda) ay ikakalat mga kasalanan ng isang sagisag para sa ang Kanyang kapang- sa lupain ng Canaan mga kaaway. kanyang mga inapo. sa lahat ng bansa. sanlibutan. lahat ng bansa. yarihan sa lahat ng bilang isang mana. Mga Hukom 2–3 2 Samuel 7:1–17; Amos 9:5–10; Isaias 53 Isaias 11:11–12; bansa. Josue 1:1–9 Doktrina at mga Mikas 3:9–12 Amos 9:9 Isaias 40:1–2, 11; Tipan 132:38 41:10; 52:9–10

24 Liahona 30 Sa Egipto dumami 31 PROPESIYA 32 PROPESIYA 33 PROPESIYA 34 Nagpakita si 35 Sa Bundok ng 36 Dahil sinira ang mga inapo ni “Ibabangon” ng Diyos Ang mag-anak ni Israel Isang “piling tagakita” Jehova kay Moises, Sinai nangako ang ng mga anak ni Israel at nakilala bilang ang isang propeta (si ay makakalat, na ( Joseph Smith) ang na natanggap ang mga anak ni Israel Israel ang kanilang mga anak ni Israel Moises) para palayain ang isang “sanga” ay magpapanumbalik priesthood mula kay na tutuparin nila ang pangako, tumanggap (tinatawag ding sam- ang Israel mula sa maninirahan sa mga ng kaalaman tungkol Jethro. Nilisan ng mga tipang Abraham. sila ng mas maba- bahayan ni Israel). pagkaalipin sa Egipto. lupain ng Amerika. sa tipan ng Diyos kay anak ni Israel ang Exodo 19:3–9; 24:3 bang batas na mga (Tingnan sa propesiya Pagsasalin ni Joseph PJS, Genesis 50:25 Abraham. Egipto. (Tingnan sa kautusang ukol sa 12.) Smith (PJS), Genesis (sa Bible appendix); PJS, Genesis propesiya 31.) laman. Genesis 50 50:24, 34–36 (sa 2 Nephi 3:3–5, 16 50:25–33 (sa Bible Exodo 3:1–10; Exodo 32–34; Bible appendix); appendix); 2 Nephi 13:17–22; Doktrina Mga Taga Galacia 2 Nephi 3:10, 17 3:6–15 at mga Tipan 84:6 3:19–24; Doktrina at mga Tipan 84:19–26

Lehi 1000 b.c. 700 b.c. 400 b.c. 100 b.c.

39 40 41 42 45 46 47 48 49 50

43 44 39 45 47 49

50 Haring David Isaias ** Nehemias

PROPESIYA: ALEGORYA NI ZENOS (MGA 1800–400 B.C.) Ang sambahayan ni Israel ay tulad sa isang likas na punong olibo na nagsimu- lang mabulok, kaya inalagaan ito ng panginoon ng olibohan hanggang sa umus- bong ang mga bagong sanga. Inalis niya ang mga sangang ito at inihugpong sa ibang mga puno sa kanyang ubasan. Pinungos niya ang masasamang sanga mula sa likas na puno at sinunog ang mga ito, at saka niya inihugpong sa puno ang mga sangang ligaw ng punong olibo. Jacob 5:3–14 (itutuloy sa bahagi 2) 39

Lehi (mga Nephita at Lamanita)

Ilang tao ng Arabia

Hilagang Kaharian (tingnan sa I Mga Hari 12:2–20) Hilagang Kaharian PAGKALAT (nawalang mga lipi ni Israel)

Timugang Kaharian Timugang Kaharian PAGKALAT

44 PROPESIYA 45 Ang mga tao sa 46 PROPESIYA 47 Pinagtibay ni 48 Tinanggihan ng 49 Ang ilan sa mga 50 Itinatag ng mga Sa isang dakilang Hilagang Kaharian Ilang Judio (na Jehova ang tipang mga tao sa Timugang anak ni Israel na Hasmonean (Macca- milenyo ang mundo ay ay naikalat ng mga nalalabi) ang titipunin Abraham kay Lehi at Kaharian ang tipang tinatawag na “mga bees) ang isang mala- babaguhin, at lahat ng taga-Asiria dahil sa sa Jerusalem para sa kanyang pamilya. Abraham at ikinalat Judio” ay bumalik sa yang estado ng mga sakit at kalungkutan ay kanilang kasamaan. maglingkod sa Nilisan nila ang sila ng mga taga- Jerusalem, at muling Judio, na tinatawag na mapapawi. (Tingnan sa propesiya Panginoon. Jerusalem at naging Babilonia. (Tingnan itinayo ang templo. Judea, sa lupain Isaias 25:6–9; 40.) Jeremias 24:4–7 isang bansa sila sa propesiya 40.) Pinayuhan ni Ezra ng Canaan. 33:20–24; 35; II Mga Hari 17:5–18 sa mga lupain ng II Mga Hari 25:1–10 ang mga tao na tupa- 61:2–5 Amerika. (Tingnan rin ang kanilang tipan sa mga propesiya sa Diyos. (Tingnan 29, 32.) sa propesiya 46.) 1 Nephi 1–2; 18 Nehemias 8–10

** Angkan ayon sa tradisyonal na paniniwala Pebrero 2014 25

MGA PIONEER SA BAWAT LUPAIN “Ang Napakalawak na Imperyong Iyon” ANG PAG-UNLAD NG SIMBAHAN SA RUSSIA

Ang mga Banal sa mga Huling Araw na Russian ay sumalig sa pundasyon ng propesiya para maitatag ang Simbahan sa kanilang bansa.

Ni James A. Miller Propetang Joseph Smith sina Elder Orson Hyde ng Korum Church History Department ng Labindalawang Apostol at George J. Adams na magmis- yon sa Russia “para ipangaral ang kabuuan ng Ebanghelyo asaksihan ng mga Banal sa mga Huling Araw sa sa mga tao ng napakalawak na imperyong iyon, at kalakip Russia ang isang mahalagang pangyayari noong 2011 [nito] ang ilan sa pinakamahahalagang bagay hinggil sa nang inorganisa sa Moscow ang unang stake sa ka- pag-unlad at pagtatayo ng kaharian ng Diyos sa mga huling N 1 nilang bansa. Mahigit isang libong miyembro ng Simbahan, araw, na hindi maipapaliwanag sa panahong ito.” Gayun- missionary, at kaibigan ang tuwang-tuwang nagtipon upang man, ang Pagpaslang sa Propeta noong 1844 ay nakaantala sang-ayunan ang kanilang mga bagong lider at nagpasala- sa mga planong tapusin ang misyon, at ang mga plano ng mat na maibibilang ang kabisera ng kanilang bansa sa mga Propeta tungkol sa tadhana ng ebanghelyo sa “napakala- stake ng Sion na laganap sa iba’t ibang panig ng mundo. Tu- wak na imperyong iyon” ay hindi natupad.2 mindi ang pag-asam nang tawagin at sang-ayunan si Yakov Boyko bilang stake president kasama sina Vladimir Astashov Paghahanda at Viktor Kremenchuk bilang kanyang mga tagapayo. Gayunpaman, sa 168 taong pagitan ng unang tawag Labis na katuwaan ang nadama ng buong kongregas- sa misyon na iyon at ng paglikha ng unang stake sa Russia, yon nang ipakilala si Vyacheslav Protopopov bilang stake tumulong ang mga Banal sa mga Huling Araw na iba’t iba patriarch, ang unang katutubong Russian patriarch sa ang pinagmulan na maihanda ang daan upang maibahagi Russia. Nagtaasan ang mga kamay nang basahin ang kan- ang ebanghelyo sa mga taga-Russia. Noong 1895, duma- yang pangalan para sa boto ng pagsang-ayon, at muntik ting ang Swedish missionary na si August Höglund sa nang magpalakpakan ang ilan sa galak. Sa unang pagka- St. Petersburg­ para turuan si Johan Lindlöf, na sumulat sa kataon, tinanggap ng mga Russian priesthood leader ang Scandinavian mission at humingi ng mga missionary mata- mga susi at awtoridad na tinatamasa ng mga Banal sa mga pos malaman ang tungkol sa Simbahan sa kanyang bayang Huling Araw sa mga stake sa iba’t ibang panig ng mundo. tinubuan na Finland. Dalawang araw matapos makilala si Nagsimula ang isang bagong kabanata sa kasaysayan ng Elder Höglund at makausap ito hanggang gabi, hiniling ni Simbahan sa Russia nang ang mga Russian na mismo ang Johan at ng kanyang asawang si Alma na mabinyagan sila. namuno sa Simbahan sa Moscow. Noong Hunyo 11, 1895, sinamahan sila ni Elder Höglund sa pampang ng Neva River. Nang hindi sila makakita ng Propesiya tahimik at tagong lugar na pagbibinyagan, lumuhod at Ang landas tungo sa mahalagang araw na ito sa kasaysa- nagdasal ang grupo para humingi ng tulong sa Panginoon. yan ng Simbahan sa Russia ay mababakas pabalik sa mga Himalang nagsimulang lisanin ng mga bangka at mga tao

MGA PAGLALARAWAN NINA VLADIMIR EGOROV, BARBARA PRICE, MARINA KHARLAMOVA, AT MICHAEL VANROSEN, HINDI MAAARING KOPYAHIN; LARAWAN NG RED SQUARE MULA SA ISTOCKPHOTO/THINKSTOCK. LARAWAN HINDI MAAARING KOPYAHIN; MICHAEL VANROSEN, AT BARBARA PRICE, MARINA KHARLAMOVA, NINA VLADIMIR EGOROV, MGA PAGLALARAWAN unang araw ng Panunumbalik. Noong 1843 tinawag ni ang lugar. Pagkatapos ng binyag, sinabi ni Sister Lindlöf,

Pebrero 2014 27 sa batas ang mangaral ng anuman na salungat sa kinauga- lian sa Russia. Hindi nagtagal at nilisan ni Brother Markov ang sa utos ng mga lokal na opisyal.6 Kalaunan, ang mga tensyon sa lipunan at pulitika sa Russia, na lalo pang pinatindi ng Unang Digmaang Pandaigdig, ay humantong sa sunud-sunod na rebolusyon at isang digmaang sibil na naglumok sa Russia sa karahasan. Dahil sa pagkabuo ng Soviet Union at sa sumunod na Cold War, lalo pang naging imposibleng magpadala ng mga missionary sa Russia. Gayunman, kahit sa panahon ng Soviet, patuloy na nag- handa ang mga Banal sa mga Huling Araw para sa panga- ngaral ng ipinanumbalik na ebanghelyo sa Russia. Isa sa mga taong iyon si Andre Anastasion, isang dayuhan mula sa Odessa, , na nagsimulang isalin ang Aklat ni Mormon sa wikang Russian matapos mabinyagan noong 1918. Matapos bumisita sa Moscow noong 1970, isinulat ni Paglalarawan ng isang Russian artist ng panalangin Andre, “Dalawang beses noong gabi tumayo ako sa Red sa paglalaan ni Elder Francis M. Lyman noong 1903 Square at nagsumamo sa Panginoon na buksan ang daan sa Summer Garden sa St. Petersburg. para madala ang Ebanghelyo sa mga Russian, na nakita ko sa lahat ng dako na magkakasama, gusgusin, malung- kot, yuko ang mga ulo.” 7 Ang unang edisyon ng Aklat ni “Ang saya-saya ko! Alam kong pinatawad na ako ng Pa- Mormon sa wikang Russian, batay halos sa pagsasalin ni nginoon.” 3 Sa gayon sina Johan at Alma ang naging unang Andre, ay inilathala noong 1981. Darating ang panahon mga convert na nabinyagan sa Russia. na maraming Russian ang tatanggap sa mensahe ng Aklat Ilang taon pagkaraan, dahil nahikayat ng pagsapi ng ni Mormon, at magiging mga pioneer sa kanilang sariling mga Lindlöf at ng mga pagbabago sa lipunan na ipinlano lupain para tumulong na matupad ang mga inaasam at ng pamahalaan ng Russia, pinasimulan ni Elder Francis M. ipinagdarasal ng iba para sa kanila. Lyman (1840–1916) ng Korum ng Labindalawang Apostol ang mga planong magpadala ng mga missionary sa Russian Mga Pioneer Empire. Noong 1903, habang naglilingkod bilang pangulo Noong 1989, dumalaw sina Yuri at Liudmila Terebenin ng European Mission, naglakbay sa si ng St. Petersburg (na noon ay Leningrad) at ang anak Elder Lyman at inilaan ang lupain para sa pangangaral ng nilang si Anna, sa mga kaibigan nila sa Budapest, . ebanghelyo. Nag-alay siya ng mga panalangin sa St. Peters­ Inanyayahan sila ng isang kaibigan na Banal sa mga Huling burg at sa Moscow noong Agosto 6 at 9, na hinihiling sa Araw sa simbahan, kung saan nila nadama ang Espiritu at Panginoon na basbasan ang mga pinuno ng lupain at ang nagpasiya silang magpaturo sa mga missionary. Kalaunan maraming tao ng imperyo, “na kung kaninong mga ugat ay ay nabinyagan sila. Kahit ang mga Terebenin lamang ang masaganang nananalaytay ang dugo ni Israel.” 4 Ipinagdasal mga miyembro ng Simbahan sa St. Petersburg noong una, din niya na “nawa ang puso ng mabubuti at tapat ay mag- hindi sila nag-isa nang matagal. Ibinabahagi na noon ng hangad ng katotohanan, at magsumamo sa Panginoon na mga miyembro ng Simbahan mula sa Finland ang ebang- magsugo ng mga lingkod na puno ng karunungan at pana- helyo sa mga Russian, kabilang na si Anton Skripko, na nampalataya upang ipahayag ang Ebanghelyo sa Russian sa naging unang Russian na nabinyagan sa Russia. kanilang sariling wika.” 5 Noong panahong iyon, ang Russia ay dumaranas ng Ipinadala ni Elder Lyman ang missionary na si Mikhail pagbabago sa pulitika, at ang mga Amerikanong nakatira Markov sa Riga, —na noon ay bahagi ng Russian at nagtatrabaho sa Moscow ay nagsimulang tulungan ang Empire—at sumulat siya sa headquarters ng Simbahan na kanilang mga kaibigan at kakilalang Russian. Nakilala nagpapahayag ng kanyang pag-asam na tatawag kaagad ni Dohn Thornton si Galina Goncharova noong 1989, at ng mga missionary na ipadadala sa Russia. Gayunman, relihiyon ang naging paksa ng kanilang pag-uusap. Pag- nadama ng mga pinuno ng Simbahan sa Salt Lake City gunita ni Brother Thornton kalaunan, “Nang ibigay ko [kay na kailangan nilang pag-isipan ito nang mas mabuti bago Galina] ang Aklat ni Mormon at ang polyeto tungkol kay magpadala ng mga missionary sa Russia, kung saan labag Joseph Smith, di kapani-paniwala ang nangyari. [Parang]

28 Liahona MGA PROPESIYA HINGGIL SA SIMBA- HAN SA RUSSIA

lahat ng ilaw sa silid noong sandaling iyon ay naglingkod si Brother Efimov bilang unang 1930: nakatutok sa aklat. Pinuspos kami ng Espi- katutubong mission president sa Russia. “Pinato- ritu at nagsimula [siyang] umiyak.” 8 Sinabi totoha- sa kanya ni Galina na nadama niya na ang Pag-unlad nan ko aklat ay nagmula sa Diyos. Nagsimula siyang Pinamunuan ng mga lider na may “karunu- na may magsimba at nabinyagan siya noong Hunyo ngan at pananampalataya,” bilang katuparan libu- 1990, at naging unang kasaping nabinyagan ng mga panalangin sa paglalaan ni Elder libong sa Moscow. Lyman noong 1903, patuloy na lumago ang kadugo ni Israel sa Nang sumapi sa Simbahan ang mga Rus- Simbahan matapos pumasok ang mga mis- lupaing yaon [Russia], at sian mula sa St. Petersburg, Vyborg, Moscow, sionary sa Russia noong mga unang buwan ng inihahanda ng Diyos ang at iba pang lungsod, isang bagong kabanata 1990. Tinanggap ng matatapat na Russian ang daan para sa kanila.” ang nabuksan sa kasaysayan ng Simbahan responsibilidad na maglingkod sa kanilang —Elder Melvin J. Ballard sa Russia. Noong Abril 26, 1990, nag-alay mga kaibigan at kapitbahay. Habang itinatatag (1873–1939) ng Korum ng panalangin ng muling paglalaan si Elder ang mga district sa maraming lungsod, tinu- ng Labindalawang Russell M. Nelson ng Korum ng Labindalawa ruan, binigyang-inspirasyon, at sinuportahan Apostol 15 para sa Russia sa St. Petersburg, na muling ng mga lider na tulad ni Fidrus Khasbiulin ang pinagtitibay ang paglalaang ginawa ni Elder mga Banal. Si Brother Khasbiulin, na sumapi Lyman halos isang siglo na ang nakalipas at sa Simbahan noong 1994, ay naglingkod

1843: Tumawag ng 1903: Inilaan ni Elder mga missionary si Francis M. Lyman ng 1917: Ibinagsak ng mga Joseph Smith para Korum ng Labindala- Bolshevik ang Provisional 1922: Pormal dalhin ang ebang- wang Apostol ang Russian Government kasunod ng na inorganisa helyo sa Russia. Empire para sa panga- pagbitiw sa tungkulin ng ang Soviet Ang pagpaslang sa ngaral ng ebanghelyo. tsar, na nagpasiklab sa Union.

TIME LINE kanya noong 1844 1917–22 Russian Civil War. ay nakaantala sa mga planong ito.

1995: hinihiling sa Panginoon na iparating ang mga bilang unang branch president sa Rostov- “Nag- pagpapala ng ebanghelyo sa mga tao. na-Donu, mula 1995 hanggang 1997, nang Noon ding tagsibol ng 1990, dinala ni tawagin siyang pangulo ng Rostov Russia Dis- pupu- Tamara Efimova ng St. Petersburg ang mga trict. Noong district president siya, binigyang- long missionary sa bahay niya matapos silang ma- diin niya ang pagpapatatag sa mga pamilya at kayo kilala sa bahay ng isang kaibigan. Alinlangan tinutukan ang paglilingkod sa mga kabataan, ngayon ang kanyang amang si Vyacheslav Efimov, sa pagtulong sa kanila na maghandang mag- saan- noong una na makakaya siyang turuan ng misyon at makasal sa templo kalaunan.10 man maaari, ngunit mga binatang ito ng anumang bago tungkol maaabutan ninyo ang sa Diyos. Gayunman, humanga siya sa kani- Mga Templo pagkakaroon ng mga lang mensahe ng ebanghelyo. Isinulat niya: Hindi hinayaan ng mga Russian na Banal chapel at stake. Makaka- “[Ito] ay nagbigay sa akin ng pagkakataong sa mga Huling Araw na makahadlang sa kita kayo ng templo sa matanggap ang mga sagot sa aking sariling kanila ang kawalan ng templo sa sarili nilang takdang-panahon ng Pa- mga katanungan at, higit sa lahat, maunawaan bansa para makibahagi sa mga ordenansa nginoon.” —Pangulong na mahal ng Diyos ang bawat isa sa atin— sa bahay ng Panginoon. Sa loob ng mahigit Boyd K. Packer, Pangulo tayo ay kanyang mga anak at binigyan niya 15 taon, ang pinakamalalapit na templo ay ng Korum ng Labindala- tayo ng isang Tagapagligtas, ang kanyang ang Temple at ang Frei- wang Apostol 16 Anak na si Jesucristo, at bawat isa sa atin ay berg Temple, bagama’t patuloy na mabubuhay na mag-uli.” 9 Pagsapit ng Hunyo, dumadalo ang mga miyembro sa Russian nabinyagan sina Vyacheslav, Galina (kanyang Far East sa Seoul Korea Temple. Hindi sila

NI EMIN ZULFUGAROV, HINDI MAAARING KOPYAHIN; HINDI MAAARING KOPYAHIN; NI EMIN ZULFUGAROV, NG RUSSIA, MULA SA PAGLALAAN DETALYE MULA KALIWA: PETERSBURG, OKTUBRE ST. SA WINTER PALACE, BALLARD, NI LEE GREENE RICHARDS; ANG PAGSALAKAY MELVIN J. NA BOYD K. PACKER NI PANGULONG MULA SA PHOTOS.COM/THINKSTOCK; LARAWAN 1917, NI VLADIMIR SEROV, KUHA NI JED CLARK asawa), at Tamara. Mula 1995 hanggang 1998, makapunta nang madalas sa templo dahil

Pebrero 2014 29 mahirap kumuha ng visa, malayo, at mahal Sa huli, nagkaroon ng templong mas ang pamasahe. malapit sa Russia nang ilaan ni Pangulong Noong Disyembre 1991, ang pamilya nina Gordon B. Hinckley (1910–2008) ang Andrei at Marina Semionov ng Vyborg ang Helsinki Finland Temple noong 2006. Pag- naging unang pamilyang Russian na nabuk- katapos noong 2010, nagalak ang mga Banal lod sa templo. Sabi ni Brother Semionov, sa mga Huling Araw sa buong Russia nang “Natatanging kagalakan ang dumating sa inilaan ni Pangulong Thomas S. Monson buhay namin matapos kaming mabuklod ang , ang una sa dating hanggang sa kawalang-hanggan sa Stock- Soviet Union, at dahil dito naging mas madali holm Sweden Temple.” 11 Sa loob ng ilang para sa matatapat na Russian na Banal sa taon sinamahan niya ang bawat grupo mga Huling Araw na makatanggap ng mga mula sa Russia na pumupunta sa templo pagpapala ng templo. sa Sweden. Kalaunan, nagsimulang mag-organisa ng Isang Simbahang Russian mga grupo ang mga mission leader para Ang paglalaan ng templo sa Ukraine ay makapunta roon. Ang una sa grupong iyon nagpalakas sa pag-asa ng mga miyembrong mula sa Moscow ay nagbiyahe papuntang Russian na magiging matatag ang kina- Stockholm noong Setyembre 1993. Ang mga bukasan ng Simbahan sa kanilang bansa.

1991: Pumunta ang Mormon Tabernacle Choir sa Soviet 1991: Noong Disyembre 1981: Union. Matapos ang kanilang opisyal na binuwag ang Inilathala konsiyerto, ipinahayag ng Soviet Union, at naging ang Aklat mga awtoridad sa Russia na Russian Federation ang ni Mormon tumanggap ng pambansang Russian Republic. sa wikang pagkilala ang Simbahan no- Russian. ong Mayo 28.

pagpuntang ito sa templo ay naging tampok na bahagi ng katapatan ng mga miyembrong Russian sa iba’t ibang dako ng bansa. Unang pinuntahan ng pamilya Vershinin mula sa Nizhniy Novgorod ang noong 2000. Matapos mag- biyahe patungong St. Petersburg, sumama sina Sergey, Vera, at ang kanilang anak na si Irina sa isang grupo ng mga Russian na Banal sa mga Huling Araw mula sa iba’t ibang lungsod at nagbiyahe sakay ng bus at bangka para makarating sa templo. Sa templo, nakibahagi si Irina sa mga binyag para sa mga patay at nabuklod sa kanyang mga magulang. “Nagkaroon kami ng pa- totoo at maraming pagpapala sa biyahe na ito,” paggunita niya. “Mumunting patotoo ang mga ito na natanggap ng bawat isa Tumutulong ang mga Banal sa mga Huling Araw na sa amin. Ngunit lahat ng ito ay tumulong Russian, na nabuo bilang “Mormon Helping Hands,” at nagtulak sa amin na umunlad pa sa sa paglilinis ng bakuran ng isang paaralan at lawa espirituwal.” 12 malapit sa Moscow noong 2013.

30 Liahona PAGDAMI NG MGA MIYEMBRO ESTADISTIKA NG SIMBA- HAN PARA SA RUSSIA * Matapos ang paglalaan, sinabi ni Vladimir Kabanovy na taga-Moscow na “patuloy na lalago ang Simbahan— 1989: 20 Mga Stake: 2 1998: 9,179 nakikinita ko ang mga stake ng Sion dito [sa Russia].” 13 2008: 19,946 2013: 21,888 Mga District: 3 Wala pang isang taon kalaunan, nagkatotoo ang pangi- Mga Ward at taing iyon nang iorganisa ni Elder Russell M. Nelson ng Branch: 98 Korum ng Labindalawang Apostol ang Moscow Russia Mga Mission: 7 Stake. Nang sumunod na taon, noong Setyembre 2012, Pinakamalalapit inorganisa ni Elder Nelson ang pangalawang stake, sa na Templo: St. Petersburg. Kyiv Ukraine, Bagama’t ang mga sandaling ito ay kumakatawan sa Helsinki Fin- mga ibinunga ng 20 taong pagbubunsod ng paglilingkod land, at Seoul at pag-unlad ng mga Russian na Banal sa mga Huling Korea Araw, simula lamang ito ng isang bagong kabanata sa kasaysayan ng Simbahan sa kanilang bansa. Matapos bumisita noong Hunyo 2012 sa mga Banal sa East Area (na kinabibilangan ng Russia), nagpatotoo si Elder * Hanggang nitong D. Todd Christofferson ng Korum ng Labindalawang Apos- Hunyo 2013 tol na ginagabayan ng Panginoon ang Kanyang gawain

2002: Noong Setyem- 2011: Noong Hunyo 5, inorganisa bre, si Pangulong 2008: Tina- ang Moscow Russia Stake, ang 2012: Noong Gordon B. Hinckley wag si Anatoly unang stake sa Russia. Setyembre 9, ang unang Pangulo Reshetnikov inorganisa ang ng Simbahan na bilang unang St. Petersburg bumisita sa Russia. katutubong Russia Stake. Russian Area Seventy.

doon: “Naliligiran ng Kanyang Espiritu ang lugar na ito. 5. Joseph J. Cannon, “President Lyman’s Travels and Ministry: The Visit Makikita natin ang mga bagay na hindi natin inakala to Moscow, the City of Churches,” Millennial Star, Ago. 27, 1903, 548. 14 6. Tingnan sa William Hale Kehr, “Mischa Markow: Missionary to the kailanman.” Kapag ang mga pioneer na Banal sa mga Balkans,” Ensign, Hunyo 1980, 29. Huling Araw sa Russia ay patuloy na naglingkod, ipinamu- 7. Liham ni Andre Anastasion sa Kapulungan ng Labindalawang Apostol, hay at tinanggap ang ebanghelyo ni Jesucristo, at nagtuon Nob. 8, 1970, Church History Library, Salt Lake City. sa templo, maoorganisa ang iba pang mga stake at patuloy 8. Dohn Thornton, “The Beginnings of the Moscow Branch,” sa Papers and Photographs Relating to the Beginning of the Church in Moscow, na uunlad ang Simbahan sa kanilang bansa. Marahil ay Russia (1990–92), Church History Library, Salt Lake City. nakikita natin ang katuparan ng nakita ni Propetang 9. Vyacheslav Efimov, sa Gary L. Browning,Russia and the Restored Joseph Smith para sa kaharian ng Diyos sa mga huling Gospel (1997), 73. 10. Tingnan sa Allison Thorpe Pond, ipinasa-pasang kasaysayan ni Fidrus araw sa napakalawak na imperyong ito. ◼ Khabrakhmanovich Khasbiulin, Ago. 18, 2010, Church History Library, MGA TALA Salt Lake City. 1. Joseph Smith, sa History of the Church, 6:41. Hindi malinaw kung 11. Andrei Semionov, sa Gary Browning, “Pioneering in Russia,” Liahona, anong “mahahalagang bagay” ang tinutukoy ng Propeta “na hindi Abr. 1998, 36. maipapaliwanag sa panahong ito”; maaaring ang tinutukoy niya ay 12. Mula sa interbyu kay Irina Borodina, Mar. 6, 2013. ang Russia mismo, ang misyon, o mensahe ng mga missionary. 13. Vladimir Kabanovy, sa Jason Swenson, “Russia’s first stake a 2. Ipinasiya ni George J. Adams na hindi tanggapin ang pamumuno ni power­ful symbol of country’s growth,” Church News, Hulyo 9, Brigham Young bilang Pangulo ng Korum ng Labindalawang Apostol 2011, ldschurchnews.com. pagkamatay ni Joseph Smith at nilisan ang Simbahan. 14. D. Todd Christofferson, sa video sa “Spirit Attentive to Eastern Euro- 3. August Hoglund sa Scandinavian Mission President, Hulyo 9, 1895, pean Pioneers,” Prophets and Apostles Speak Today, lds.​org/​prophets​ Scandinavian Mission manuscript history, Church History Library, -and​-apostles/​unto​-all​-the​-world/​spirit​-attentive​-to​-eastern​-europe​ Salt Lake City, sinipi sa Kahlile Mehr, “Johan and Alma Lindlof: Early -pioneers. Saints in Russia,” Ensign, Hulyo 1981, 23. 15. Melvin J. Ballard, sa Conference Report, Abr. 1930, 157. 4. Joseph J. Cannon, “President Lyman’s Travels and Ministry: Praying in 16. Boyd K. Packer, ayon sa itinala ni Dennis B. Neuenschwander sa isang

MGA PAGLALARAWAN NINA MARINA KHARLAMOVA, NATHAN CAMPBELL, CRAIG DIMOND, VLADIMIR EGOROV, CAMPBELL, CRAIG DIMOND, VLADIMIR EGOROV, NATHAN NINA MARINA KHARLAMOVA, MGA PAGLALARAWAN MULA SA ISTOCKPHOTO/THINKSTOCK DOLL MATRYOSHKA NG SWENSEN; PAGLALARAWAN JASON AT STAHLE, SHAUN D. St. Petersburg for the Land of Russia,” Millennial Star, Ago. 20, 1903, 532. miting ng simbahan sa St. Petersburg, Nob. 18, 1995.

Pebrero 2014 31 Pangangalaga SA ATING BAGONG BUHAY Ni Eve Hart i Ryan Abraham ay nabinyagan sa Simbahan sa edad na 14 habang naninirahan sa bulu- Sbunduking lungsod malapit sa baybayin ng Cape Town, South Africa. “Ang pagsapi sa Simba- han ay malaking pagpapala—nakatulong ito sa akin bilang isang tinedyer na magplano sa mga taong

ANG BINHI NG PANANAMPALATAYA “Isa sa mga layunin ng Simbahan ang pangala- gaan at linangin ang binhi ng pananampalataya—ito man ay nasa lupa ng pagdududa at walang-ka- tiyakan. Ang pananampa- lataya ay pag-asa sa mga bagay na hindi nakikita ngunit totoo [tingnan sa Alma 32:21]. “Kung gayon, mahal kong mga kapatid—ma- hal kong mga kaibigan— mangyaring pagdudahan muna ang inyong pag- dududa bago ninyo pagdudahan ang inyong pananampalataya.” Pangulong Dieter F. Uchtdorf, Pangalawang Tagapayo sa Unang Panguluhan, “Halina, Sumama sa Amin,” Liahona, Nob. 2013, 21. 32 Liahona iyon,” paliwanag niya. “Ngunit nang sumapi ako sa Simbahan, nalaman ko na hindi mo lang binabago Pagsisikap na Magawa ang ang pinupuntahan mong simbahan; binabago mo Mahahalagang Bagay rin ang buhay mo.” Pangangalaga Ang paglalakbay ni Ryan ay parang paglalakbay Wala pa akong nagagawang anumang di-pangkaraniwan ng iba pang mga sumapi: naniwala siya sa katoto- para manatiling tapat sa Simbahan. Hindi pa ako hanan ng ebanghelyo ngunit naharap sa mahirap nakapaglakad nang 50 milya (80 km) para makarating na pagbabago ng kultura na may mga bagong ina- sa sacrament meeting o naitapon sa nagniningas na asahan. “Kung minsan nagtatanong ako, ‘Kaya ko hurno. Ngunit ang palagiang paggawa ng mga simpleng ba talagang gawin ito?’” sabi ni Ryan. “Pero kapag bagay—pagdalo sa mga miting ng Simbahan, pag-aaral ipinamuhay natin ang ating nalalaman, darating ng mga banal na kasulatan, pagdarasal, at pagtupad sa ang higit na kaalaman at kalakasan. Babaguhin ng mga tungkulin—ay nakatulong sa akin na mapalago Panginoon ang hindi natin kakayaning baguhin sa ang aking patotoo (tingnan sa Alma 37:6–7). ating sarili.” Alcenir de Souza, nabinyagan sa Brazil noong 1991 Ang artikulong ito ay tinipong mga patotoo at karanasan ng mga nabinyagan. Sana’y makita ninyo Nang una akong sumapi sa Simbahan sa edad na 19, sa pitong paksang ito ang panghihikayat na kaila- tuwang-tuwa ako tungkol sa ebanghelyo, at ang pag- ngan ninyo para manatiling aktibo sa Simbahan at babasa ng aking mga banal na kasulatan araw-araw ay mapangalagaan ang inyong bagong pananampala- isang nakamamanghang pakikipagsapalaran. taya hanggang sa ito ay “magkaugat, nang iyon ay Gayunman, pagkaraan ng ilang taon ng pagiging lumaki, at magbigay ng bunga” (Alma 32:37). miyembro sa Simbahan, napagod ako sa pisikal at espirituwal. Pinilit kong makapagsimba tuwing Linggo, na halos walang natututuhan sa mga miting at sabik na makauwi para makaidlip ako sa araw ng Linggo. Ang pakikipag-usap ko sa isang kaibigan ay nagbigay ng kaunting liwanag sa aking sitwasyon. Sinuri ko ang mga ginagawa ko na pang-espirituwal, at natanto ko na ang aking mga dalangin ay hindi na taos-puso, at ang pagbabasa ng mga banal na kasulatan tuwing umaga ay Pagdaig sa mga Pagsubok isang gawain na lang—hindi isang kasiyahan. Natanto ko Kapag ipinamuhay natin ang liwanag ng ipinanumbalik na na kailangan kong dagdagan ng kaunting espirituwal na ebanghelyo, matitiis natin ang kaguluhan sa ating buhay at pangangalaga at pamumuhay ang araw-araw kong buhay. muli nating makakapiling ang Diyos. Hinihintay ng ating Sinimulan kong magdasal tuwing umaga bago mag- Ama sa Langit na masabi sa atin, “Mabuting gawa, mabuti basa ng mga banal na kasulatan, na partikular na hinihi- at tapat na alipin” (Mateo 25:21). Iyan ang Kanyang pa- ling na gabayan at patnubayan ako sa aking pag-aaral. ngako, at talagang tutuparin Niya ito kung gagawin natin Nagtatrabaho ako nang part-time at may 15-minuto ang ating bahagi. akong pahinga sa umaga na ginamit ko sa pagbabasa Elson Carlos Ferreira, nabinyagan sa Brazil noong 1982 ng ilang pahina ng Ensign—ang pagkain ng aking espi- ritu sa tanghali. Sa gabi nagbabasa ako ng mga aklat na Tuwing madarama ninyo na parang kayo lang ang may nagbibigay-inspirasyon. Tuwing Linggo nagbabasa ako mga paghihirap, tumigil kayo sandali at pag-isipan kung ng manwal na Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan. ano ang ginawa ni Cristo para sa inyo at kung paano Siya Sa bawat gabi kapag nahiga na ako, payapa ako nagdusa para sa inyo. Lagi Siyang naririyan para tulungan dahil napawi ko ang aking espirituwal na kagutuman sa tayong malaman kung sino tayo at ano ang dapat nating buong maghapon. Dahil nagpasiya akong sundin ang kahinatnan. Mas kilala Niya tayo kaysa kilala natin ang isang espirituwal na pamumuhay araw-araw, naging ating sarili. mas mabuting tao ako at lumago ang aking patotoo. Mikiko O’Bannon, nabinyagan sa Japan noong 1993 Tess Hocking, nabinyagan sa California, USA, noong 1976 MGA PAGLALARAWAN NI ASHLEY TEARE MGA PAGLALARAWAN

Pebrero 2014 33 Pagpunta sa Templo Mula nang malaman ko ang tungkol sa templo, ginusto ko Ilang sandali pa, tumigil ang pagyanig at tiningnan ko talagang magpunta roon. Nalaman ko na ang templo ay ang paligid. Wala akong makita dahil maalikabok. Hindi ko isang lugar kung saan tayo maaaring magsagawa ng mga maalala kung paano ako nakalabas ng silid, pero kalaunan binyag para sa mga patay, mabuklod bilang pamilya, at gu- ay nakita kong nasa labas na ako. May luha sa aking mga mawa ng mas matataas na tipan sa Ama sa Langit. Inihanda mata, sinimulan kong isigaw ang pangalan ni JP. ko ang aking sarili at pinanatili kong karapat-dapat ang Di-nagtagal nakita ko ang kapatid na babae ni JP. “OK aking sarili para makapunta sa templo. lang siya!” sigaw niya. “Tinutulungan niya ang ilang estud- Yashinta Wulandari, nabinyagan sa Indonesia noong 2012 yanteng naipit sa ilalim ng mga guho.” Hindi ako mas espesyal kaysa ibang hindi nakalabas, Matapos akong mabinyagan, nagplano kami ng nobyo pero alam kong sinagot ng Ama sa Langit ang aking pana- kong si JP (na miyembro na ng Simbahan) na magpakasal, langin. Ikinasal kami ni JP sa templo noong Abril 6, 2010, ngunit ipinagpaliban namin ang araw ng aming kasal dahil mahigit isang taon lang matapos akong mabinyagan at gusto kong magkaroon ng malaking pagdiriwang. halos tatlong buwan pagkaraan ng lindol. Payapa at ma- Noong Martes, Enero 12, 2010, pumasok kaming magka- sayang araw iyon na hinding-hindi ko malilimutan. Wala sintahan sa eskuwela para dumalo sa klase namin. Habang kaming malaking party, pero iyon ang pinakamagandang nakaupo ako sa harap ng computer ko at naghihintay na bagay para sa akin. simulan ng propesor ang klase, nagsimulang yumanig ang Marie Marjorie Labbe, nabinyagan sa Haiti noong 2009 gusali. Hindi ko tinangkang tumakbo palabas dahil nakaka- takot ang pagyanig. Tumayo ako sa isang sulok at pumikit, at nagdasal nang taimtim sa Ama sa Langit: “Bigyan po Ninyo ako ng pagka- kataong makasal kay JP sa templo.”

34 Liahona Pagbabahagi ng Ebanghelyo Bilang bagong miyembro ng Simbahan, ebanghelyo nang sumunod na linggo, hindi ara malaman ang iba gustung-gusto ko ang gawaing misyonero. ko siya inanyayahang magsimba sa pagka- Ppang paraan kung Lahat ay maaaring maging missionary. kataong iyon. Isang himala ang nangyari paano ninyo maibaba- Tuwing ibabahagi ninyo ang ebanghelyo sa noong Sabado ng gabi: habang namamalan- isang tao, binabago nito ang kanyang buhay, tsa ako ng isusuot kong damit-pangsimba hagi ang ebanghelyo sa pero pinalalakas din nito ang inyong patotoo. kinabukasan, napansin ko na gayon din ang inyong mga kaibigan at Nakikita ng mga tao ang liwanag sa inyong ginagawa niya. pamilya, isiping basahin mga mata, at nanaisin nilang malaman kung “Ano ang ginagawa mo?” tanong ko. ang mga sumusunod: bakit napakasaya ninyo. Ang paggawa ng ga- Sagot niya, “Sasama ako sa iyong mag- Elder M. Russell Ballard, waing misyonero ay hindi lamang nagbibigay simba bukas.” ng pagkakataon sa mga tao na malaman ang “Hindi kita pinipilit na sumama,” sabi ko. “Magtiwala Kayo sa tungkol sa Simbahan kundi tumutulong din Pero sumagot siya, “Gusto kong sumama.” Panginoon,” Liahona, sa kanila na madama ang Espiritu at magka- Patuloy siyang nagsimba tuwing Linggo Nov. 2013, 43; Elder roon ng sariling espirituwal na karanasan. pagkaraan niyon. Neil L. Andersen, “Ito ay Nang makabalik na ako sa katimugang Elena Hunt, nabinyagan sa Arizona, USA, Isang Himala,” Liahona, noong 2008 France, kung saan ako nag-aaral, sinabi sa akin ng kapatid ko sa telepono na bibin- Mayo 2013, 77; Elder Gustung-gusto ko ang gawaing misyonero! yagan na siya. Sinabi ko sa kanya na gusto Dallin H. Oaks, “Pag- Tatlong buwan matapos akong mabinyagan, kong naroon ako sa kanyang binyag pero babahagi ng Ebang- nagpunta ako sa Martinique para makasama ang pinakamahalaga ay na aktibo pa rin siya helyo,” Liahona, Ene. ang aking pamilya sa bakasyon sa tag-init. sa Simbahan pagbalik ko sa Martinique. 2002, 7. Tingnan din sa Kinausap ko ang kapatid ko araw-araw tung- Isang taon pagkaraan, bumisita akong kol sa Aklat ni Mormon at sa ebanghelyo. muli. Sa sacrament meeting, matibay na pina- www.lds.org/training/ Inanyayahan ko siyang magsimba sa totohanan ng kapatid ko ang katotohanan ng wwlt/2013/hastening. unang Linggo, pero tumanggi siya. Sa ika- ebanghelyo. Napapaluha ako tuwing maiisip lawang Linggo, sinundan niya ako sa sim- ko na ang kapatid ko, na kabahagi ko sa bahan. Sa pagtatapos ng mga miting, halos pinakamagagandang sandali ng buhay ko, ay hindi siya kinakitaan ng interes, na para bang makakabahagi ko rin sa ebanghelyo ng ating wala siyang naranasang anumang espesyal sa Panginoon (tingnan sa Alma 26:11–16). tatlong oras na iyon. Ludovic Christophe Occolier, nabinyagan Kahit kinausap ko pa rin siya tungkol sa sa France noong 2004

Pebrero 2014 35 FAMILY HIS­TORIAN SA KAUNA- UNAHANG PAGKAKATAON? Paggawa ng Gawain sa Family History Maipaparating ninyo sa iba ang galak na Nang maturuan ako ng mga missionary, anak balang-araw. Hindi pa kami miyembro nadama ninyo sa ipinagdasal kong malaman kung totoo ang ng Simbahan noon. inyong binyag sa ebanghelyo. Nilapitan ako ng mahal kong Isang umaga ibinuhos ni Laura ang paggawa sa inyong lolo sa isang panaginip at pinatotohanan ang kanyang hinaing sa Ama sa Langit, na nag- family history at pagtulong sa inyong katotohanan nito. Sa puntong ito, nauna- susumamo, “Mahal na Ama, nais kong ma- mga ninuno na waan ko ang aking banal na obligasyon sa kasamang muli ang aking anak balang-araw, lumapit kay Cristo. aking mga ninuno. Ganito ang sabi ni Pa- pero hindi ko alam kung paano. Ipakita po Ang FamilySearch.org ngulong Henry B. Eyring, Unang Tagapayo Ninyo sa akin kung paano.” ay isang napaka- sa Unang Panguluhan: “Nang mabinyagan Sa sandaling iyon may kumatok sa pintuan gandang lugar para magsimula. Ma- kayo, umaasang tiningnan kayo ng inyong namin. Binuksan iyon ni Laura na tumutulo bubuo ninyo ang mga ninuno mula sa daigdig ng mga espiritu. pa rin ang luha sa kanyang mukha. Naroon inyong family tree sa Marahil matapos ang daan-daang taon, na- at nakatayo ang dalawang missionary. Sa huli, pagdaragdag ng mga galak silang makita ang isa sa kanilang mga kami ni Laura ay kapwa nagkaroon ng pa- miyembro ng pamilya inapo na nakipagtipang hahanapin sila at totoo sa katotohanan ng Aklat ni Mormon at na may mga petsa ng palalayain sila. . . . Nakabigkis ang kanilang nabinyagan. kanilang kapanga- nakan at kamatayan. mga puso sa inyo. Nasa mga kamay ninyo Gustong makatiyak ni Laura na nagkaroon Matutulungan kayo ang kanilang pag-asa.” 1 ng pagkakataon ang lahat ng kapamilya na- ng mga family history Steven E. Nabor, nabinyagan sa Utah, USA, min na tanggapin ang ebanghelyo. Sa unang consultant sa inyong noong 1979 15 taon matapos kaming mabinyagan, nag- ward o branch na handa si Laura ng mga pangalan para sa tem- hanapin ang inyong mga ninuno at ang Nalungkot kami ng asawa kong si Laura plo, at magkasama naming dinala ang mga ito impormasyon tung- nang mamatay ang aming panganay na sa templo. Pagkaraan ng kaunting panahon kol sa kanila, pati na anak, ang aming apat-na-buwang anak na lumala ang artritis ni Laura kaya dinala kong ang mga sensus at si Cynthia Marie, dahil sa mga kumplikas- mag-isa ang mga pangalan sa templo. sertipiko ng kasal. yon sa spina bifida. Ang trahedya ay naging Tatlong taon nang pumanaw si Laura Kapag nakakolekta kayo ng impormas- dahilan upang kami, na nagdadalamhati at matapos tiisin nang matagal ang artritis. Ang yon, maisasagawa bata pang mga magulang, ay maghanap ng paghahanap ng paraan para makapiling ninyo at ng iba ang paraan para makasamang muli ang aming ang aming anak ang nagpasimula sa aming mga ordenansa sa gawain sa templo para sa libu-libong mahal templo para sa in- naming mga ninuno. Dumanas kami ng ma- yong yumaong mga raming himala habang gumagawa ng pagsa- kamag-anak. saliksik sa family history at gawain sa templo (tingnan sa D at T 128:18, 22). Norman Pierce, nabinyagan kasama si Laura Pierce sa Louisiana, USA, noong 1965

36 Liahona Pakikibahagi sa mga Miting ng Simbahan Ang pagdarasal sa simbahan, pagbibigay ng opinyon sa sa pulpito, damang-dama ko ang Banal na Espiritu. Na- mga aralin, at pagsasalita sa sacrament meeting ay magpa- dama ko na mapalad akong maging miyembro ng totoong pala kapwa sa inyo at sa mga nakikinig. Kapag nagsalita Simbahan ni Cristo. Puspos ng kaligayahan at kapayapaan kayo sa pangalan ni Jesucristo, gumagawa ang Banal na ang puso ko. Ginawang magandang karanasan ng Ama sa Espiritu sa pamamagitan ninyo. Hindi lamang nangu- langit ang takot ko sa pagsasalita. ngusap ang Ama sa langit sa pamamagitan ng mga banal Nang sumunod na buwan nagkaroon ako ng pagkakata- na kasulatan at mga propeta at apostol kundi maging sa ong magsalita sa sacrament meeting. Muli akong nakadama pamamagitan ninyo para sagutin ang mga tanong ng isang ng takot—sino ako para turuan yaong mga mas maraming tao, palakasin ang isang tao sa kanyang mga kahinaan, o alam tungkol sa ebanghelyo? Ngunit ipinagdasal kong pawiin ang mga pagdududa ng isang tao. tulungan ako ng Banal na Espiritu na magsalita. Muli kong Nang hilingin ng bishop na magpatotoo ako sa sacra- nadama na inantig ako ng Espiritu, at ipinahiwatig sa akin ment meeting matapos akong mabinyagan, nakadama na nasiyahan ang Ama sa Langit na nagpabinyag ako at na ako ng takot at kakulangan. Hindi pa ako nakapagsalita pinatawad na ang aking mga kasalanan. sa harap ng isang kongregasyon. Alam ko mula sa aking mga karanasan na ako ay nata- “Talaga po bang kailangan ito?” tanong ko sa bishop. tanging anak ng Diyos at mahal Niya ako. Ang pagsasalita “Oo!” sabi niya. sa sacrament meeting ay mahalagang pagkakataon para Sa sacrament meeting, pinatotohanan ko kung paano mapaglingkuran ko ang Diyos sa pamamagitan ng pagpa- ako minamahal ng Ama sa Langit at paano Niya sinagot patotoo na naipanumbalik na ni Jesucristo ang Kanyang ang aking mga dalangin sa pagtulong sa akin na matag- Simbahan sa lupa. puan ang ipinanumbalik na ebanghelyo. Nang tumayo ako Pamella Sari, nabinyagan sa Indonesia noong 2012

Paglilingkod sa Simbahan Ang tungkulin sa Simbahan ay nakatutulong sa inyo na ma- ako. Ito ang una sa sunud-sunod na mga tungkuling tutuhan ang ebanghelyo at nagbibigay sa inyo ng responsi- natanggap ko. Sa bawat isa sa mga responsibilidad ko, bilidad na maghihikayat sa inyong magsimba at tutulungan nagalak ako at nasiyahan sa mga bagong hamon. Itinuro kayong maglingkod sa iba, kahit nahihirapan kayo. ni Pangulong Thomas S. Monson: “Alalahanin na sinumang Su’e Tervola, nabinyagan sa Hawaii, USA, noong 2008 tinawag ng Panginoon ay binibigyan Niya ng kakaya- han.” 3 Kinailangan kong magtiwala at maniwala nang may Ang visiting teaching at home teaching ay naglalaan ng pagpapakumbaba na magkakaroon ako ng kakayahan. At mga pagkakataong madama at makita ang tunay na pagka- wala pa akong anim na buwan na miyembro, nagkaroon habag na tulad ng kay Cristo. Naglalaan ito ng mga karana- na ako ng malaking pagkakataong maging pamilyar sa san sa pagpapakumbaba at pagmamahal na magpapabago mga programa sa Simbahan. sa inyo magpakailanman. Bilang mga anak ng Ama sa Germano Lopes, nabinyagan sa Brazil noong 2004 ◼ Langit, kailangan ang ating paglilingkod para mapalaganap ang kabaitan sa Kanyang buong ubasan.2 Cheryl Allen, nabinyagan sa Michigan, USA, noong 1980 MGA TALA 1. Henry B. Eyring, “Pusong Magkakabigkis,” Liahona, Mayo 2005, 80. Di-nagtagal matapos akong binyagan, tinawag ako ng 2. Tingnan sa Mga Anak na Babae sa Aking Kaharian: Ang branch president bilang Young Men president. Masayang Kasaysayan at Gawain ng Relief Society (2011), 121–145; Thomas S. Monson, “Home Teaching—a Divine Service,” Ensign, makasama ang mga kabataan at tulungan silang matuto Nob. 1997, 46. tungkol sa ebanghelyo. Habang nagtuturo ako, natututo 3. Thomas S. Monson, “Duty Calls,” Ensign, Mayo 1996, 44.

Pebrero 2014 37

Ni Elder Ronald A. Rasband Senior President ng Pitumpu

Pagkakaroon ng Espirituwal na Kapangyarihan sa

mga Korumng Priesthood

Biniyayaan tayo ng Panginoon ng mga korum ng priesthood para maturuan tayo nang “ang [ating] mga puso ay magkakasama sa pagkakaisa at sa pag-ibig sa isa’t isa.”

lang taon na ang nakalipas naglingkod si Elder Paul V. Johnson ng Pitumpu, kasama ang kanyang asawa, sa isang Area Presidency sa Chile. Isang araw ng IBiyernes kinailangan niyang magbiyahe nang 900 milya (1,450 km) mula sa bahay nila sa Santiago para muling iorganisa ang stake presidency. Pagdating niya sa kanyang paroroonan noong Biyernes ng gabi, may tumawag sa kanya na nagsabing nasa ospital ang kanyang asawa. Nang kausapin niya si Sister Johnson, ipinaliwanag nito na nahulog siya sa hagdan at nadurog ang buto sa kan- yang tuhod [kneecap]. Matapos tiyakin sa kanya ni Sister Johnson na pinangangala- gaan siya nang husto at sa Lunes o Martes pa siya ooperahan, hinikayat siya nitong tapusin ang kanyang tungkulin na muling iorganisa ang stake at mangulo sa stake conference. Napanatag sa sinabi ni Sister Johnson, agad nag-email si Elder Johnson sa kan- yang lider ng korum sa Salt Lake City para ireport ang sitwasyon. Pagkatapos ay nagplano siyang magpatuloy sa kanyang tungkulin. May aral na matututuhan sa ikinilos niya: una, inireport niya ang sitwasyon sa kanyang lider ng korum, at pag- katapos ay nagpatuloy siya sa kanyang tungkulin. Inorganisa ang mga Korum ng Pitumpu sa paraang bawat miyembro ay may par- tikular na paglilingkod na gagawin sa iba, pati na ang magiliw na pangangalaga sa emeritus na mga miyembro ng korum. Dahil sa mga tungkulin sa iba’t ibang panig ng mundo, karaniwan ay hindi maaaring bumisita nang personal ang mga miyem- bro ng korum; gayunman, nakikipag-ugnayan sila sa pamamagitan ng pagtawag sa telepono, email, text, at iba pang elektronikong paraan. Bawat miyembro ay hinihi- lingang agad ipaalam sa kanyang lider ng korum ang anumang mahahalagang pag- babago sa sitwasyon ng mga pamilya, na siyang ginawa mismo ni Elder Johnson. Sa kaso ni Elder Johnson, ang kanyang lider ng priesthood ay si Elder Claudio R. M. Costa, na noon ay naglilingkod bilang miyembro ng Panguluhan ng Pitumpu. Ti- nawagan ni Elder Costa si Elder Johnson kinabukasan habang kasalukuyang ini- interbyu ni Elder Johnson ang mga lokal na lider. Nadama ni Elder Costa na dapat umuwi si Elder Johnson ngunit pinakinggan niyang mabuti ang paliwanag ni Elder

MGA PAGLALARAWAN NINA WELDEN C. ANDERSEN, CODY BELL, AT LESLIE NILSSON, MALIBAN KUNG IBA ANG NAKASAAD NINA WELDEN C. ANDERSEN, CODY BELL, AT MGA PAGLALARAWAN Johnson kung bakit niya nadama na maayos ang lagay ng kanyang asawa at maaari

Pebrero 2014 39 “Napapangalagaan ako sa korum na ito,” sabi ni Elder Johnson, “at malaki ang pananampalataya at sigla sa likod ng pangangalagang iyon. Talagang nadarama ko na bahagi ako ng korum. Palagay ko kung matawag ako sa presi- dency ng elders quorum, magiging mas mahusay na presi- dent ako dahil sa karanasan ko sa korum na ito.” Totoo iyan. Ang pagkakaisa at pagmamahal na nakikita ko sa aking mga kapatid ay maaaring magsilbing huwaran para sa lahat ng korum ng priesthood. Kung ang huwarang iyan ay tutularan, labis na pagpapalain ang mga korum at mga miyembro sa buong Simbahan.

Ang Pinagmumulan ng Lakas ng Isang Korum Kapag isinali ang lahat ng miyembro May malaking kapangyarihan sa ng korum ng Aaronic o Melchizedek mga korum ng Aaronic at Melchize- Priesthood, magkakaroon ng lakas at diwa ng kapatiran. dek Priesthood—o talagang may- roon! Ang kapangyarihang ito ay natatamo sa awtoridad na bigay ng Diyos na kumilos sa Kanyang pangalan at nailalakip sa patotoo, lakas, at lubos na katapatan ng bawat miyembro. Ang resulta ay kamangha-mangha: ang mga miyembro ng korum at ang kanilang pamilya ay nagiging mas espi- rituwal, mas matatag, at mas epektibong mga disipulo ni Jesucristo. Nakita ko na ang pagtutulungang ito sa paghu- bog ng kahanga-hangang kapatiran na naiiba sa anumang makikita sa labas ng Simbahan ng Panginoon. Naaalala ko ang isang kaalaman na ibinahaging min- san ni Pangulong Henry B. Eyring, Unang Tagapayo sa Unang Panguluhan. Sabi niya: “Natutuhan ko sa paglipas niyang tapusin ang muling pag-oorganisa sa stake. Sinabi ng mga taon na wala sa dami ng maytaglay ng priesthood ni Elder Costa kay Elder Johnson na magpatuloy habang na naroon ang lakas ng korum. Ni hindi ito kusang nang- aalamin naman niya ang kalagayan ni Sister Johnson. gagaling sa edad at kahustuhan ng isip ng mga miyembro. Mga dalawang oras kalaunan tinawagan ni Elder Costa Sa halip, ang katatagan ng korum ay higit na nagmumula si Elder Johnson at sinabi rito na nakausap niya ang mga sa kung gaano ganap na nagkakaisa sa kabutihan ang mga lider ng korum tungkol sa sitwasyon at na nadama nila na miyembro nito.” 1 kailangan niyang puntahan si Sister Johnson. Ipinaalam kay Kapag nagkaisa sa kabutihan ang mga miyembro ng Elder Johnson na may tiket na siya sa airport at na parating korum, ang mga kapangyarihan ng langit ay tuluy-tuloy na na si Elder Carlos H. Amado para tapusin ang muling pag- dadaloy sa kanilang buhay at makikita sa paglilingkod na oorganisa sa stake presidency. ibinibigay nila sa isa’t isa, sa kanilang pamilya, sa Simba- Pagdating ni Elder Johnson sa ospital, nalaman niya na han, at sa mga komunidad kung saan sila nakatira. matindi ang sakit na nadarama ng kanyang asawa. Naka- Pitumpu’t anim na taon na ang nakararaan, binigyang- ragdag sa paghihirap nito ang katotohanan na hindi siya kahulugan ni Elder Stephen L Richards, na noon ay miyem- marunong ng wikang sinasalita ng mga doktor at nars na bro ng Korum ng Labindalawang Apostol, ang korum bilang nakapaligid sa kanya. Kailangan niya ang kanyang asawa. “una, isang klase; pangalawa, isang kapatiran; at pangatlo, Ang inspiradong pag-aalala ng kanyang mga lider ng korum isang pangkat na naglilingkod.” 2 Ang klasikong kahulugang ang naghatid kay Elder Johnson sa tabi ng kanyang asawa. iyan ay mabisang ipinapakita ng mga Korum ng Pitumpu.

40 Liahona Ang Korum Bilang Isang Klase ng korum ang isa’t isa at nagbahagi sila ng Bawat linggo nagkikita-kita ang mga iba’t ibang ideya. Maraming korum na may miyembro ng Pitumpu na naninirahan sa maraming guro, at isang magandang pama- Salt Lake City sa isang miting ng ko- maraan iyan. rum sa headquarters ng Simbahan. Doon Maaaring tularan ng mga lider ng korum ay naghahalinhinan sila sa pagtuturo sa isa’t sa buong Simbahan ang halimbawa ng Pi- isa tungkol sa doktrina ng Simbahan, mga tumpu. Para sa mga taong hindi makadadalo gawain, at patakaran alinsunod sa ika-88 sa mga miting ng korum, maghanap ng mga bahagi ng Doktrina at mga Tipan: “Magta- paraan na maisama sila. Isipin na lang kung laga sa inyo ng isang guro, at huwag maging ano ang epekto ng isang tawag sa telepono mga tagapagsalita ang lahat kaagad; sa halip sa isang high priest na hindi na makalabas magsalita nang isa-isa at makinig ang lahat ng bahay o nasa isang sa kanyang sinasabi, upang kapag ang lahat bahay-kalinga. Hindi ay nakapagsalita na ang lahat ay mapasigla ba niya pasasalamatan ng lahat” (D at T 88:122). ang tawag ng isang Para sa mga taong hindi Ang mga miting na ito ay mahahalagang brother sa kanyang makadadalo sa mga miting ng korum, maghanap ng mga karanasan na pinagkukunan ng inspirasyon korum na nagbaba- paraan na maisama sila. at nagpapatatag sa kapatiran. Puspos ng diwa hagi ng tinalakay sa ng pagkakaibigan at damdamin ng pagtutulu- miting ng kanilang ngan at pagmamahal ang mga miting na ito. korum? Madaling Dahil hindi lahat ng miyembro ng Pitumpu mapapabilis ng tekno- ay maaaring dumalo, inirerekord ang mga lohiya ang pagbabahaging iyan. miting at mapapanood sa internet ng mga miyembrong naglilingkod sa lugar na malayo Ang Korum Bilang Isang Kapatiran sa headquarters ng Simbahan. Ang mga miting ng korum ay maaari ding Inilarawan ng kapatid ko sa aking korum mapaganda ng mga adyenda na nakatuon sa na si Elder Don R. Clarke ang mga miting na mga bagay na talagang mahalaga. Napakada- ito bilang “mga espirituwal na piging tung- las nilang pag-ukulan ng panahon ang quo- kol sa doktrina at pagsasabuhay nito.” Nang rum business at mga pabatid [announcement] maglingkod siya sa isang international Area na mas maganda sanang iukol sa panganga- Presidency, sinabi niya, “Inaasam naming laga at pagpapatatag ng kapatiran. Ang isang mapanood [ang mga video] linggu-linggo sa epektibong adyenda ng korum ay maaaring aming Area Presidency meeting. May mga magtuon sa tatlong aspetong binanggit ni pagkakataon na ang paksang iyon mismo Elder Richards sa kanyang pakahulugan— ang kailangan naming pag-usapan.” pagtuturo sa klase, kapatiran, at paglilingkod. Salamat sa nakarekord na mga miting ng Sa aming korum ibinabahagi namin ang korum at sa pangangalagang nadarama ng mga katitikan [minutes] at pabatid sa pama- Pitumpu at ng kanilang pamilya mula sa magitan ng email. Sa aming mga presidency mga lider ng Simbahan at mga kapatid sa meeting ang una sa aming adyenda ay ang kanilang korum, “hindi namin nadama ka- kapakanan ng mga miyembro ng aming ilanman na napakalayo namin,” sabi ni Elder korum. Itinatanong namin kung sino ang Kevin R. Duncan. “Saanman kami nagliling- nangangailangan. Binabanggit namin sa pa- kod sa mundo, hindi namin nadarama na nalangin ang pangalan ng mga miyembro ng nag-iisa kami.” korum—sa kasalukuyan at na-release—kani- Kapag isinali ang lahat ng miyembro lang mga anak, at kanilang mga apo. Madalas ng isang korum ng Aaronic o Melchizedek naming baguhin ang aming adyenda para Priesthood, nagkakaroon ng lakas at diwa ng matalakay kung ano ang magagawa namin kapatiran kapag tinuruan ng mga miyembro para makatulong.

Pebrero 2014 41 Kailangang bigyang-pansin ang quorum Ang Korum Bilang Isang Pangkat business at mga tungkulin sa paglilingkod, na Naglilingkod pero ang matatalinong lider ng korum ay Sa maraming paraan ang kapatiran sa mga di-gaanong nag-uukol ng oras sa mga petsa korum ng priesthood ay nagpapalakas sa at pabatid (ipadala ang mga iyon sa email, o paglilingkod na ibinibigay ng mga korum. isulat ang mga ito sa isang handout) at mas Ang mga korum ng priesthood, na nagtutulu- nag-uukol ng oras sa doktrina, pagpapatatag ngan sa diwa ng kapatiran at pagmamahalan, ng kapatiran, at kung paano makatutulong ay makagagawa ng mga himala. ang korum sa iba. Muli kong naisip sina Elder Paul at Sister Bilang mga kapatiran, walang kapantay Jill Johnson. Nakaranas sila ng ilang mabibi- ang mga korum ng priesthood sa mundo. gat na pagsubok sa pamilya. May isang anak Ilang taon na ang silang babae at isang bata pang apong lalaki nakararaan ipinali- na nakipaglaban sa kanser. Nakagawa ng Ang matatalinong lider ng korum wanag ni Pangulong mahimalang kaibhan ang mga panalangin at ay mas nag-uukol ng oras sa dok- Boyd K. Packer, pag-aayuno ng mga miyembro ng korum ni trina, sa pagpapatatag ng kapati- Pangulo ng Korum Elder Johnson sa dalawang ito. ran, at kung paano makatutulong ng Labindalawang Ang Simbahan at mga komunidad kung ang korum sa iba. Apostol, na “noong saan may mga unit ng Simbahan ay pinag- unang panahon papala nang maraming beses ng tapat na kapag itinatalaga sa paglilingkod ng mga korum ng priesthood. isang piling organisasyon ang isang tao, ang Ang paglilingkod na iyon ay nagiging mabisa kanyang tungkulin, na laging nakasulat sa kapag nagkaisa ang lakas ng mga miyembro Latin, ay bumabalangkas sa responsibilidad ng korum sa matwid na pagmamahal na ng organisasyon, nililiwanag kung sino tulad ng kay Cristo. dapat ang maging mga miyembro, at wa- Madalas kong maobserbahan na duma- lang salang may mga salitang: quorum vos rating ang lakas at pagmamahal kapag may unum, na ibig sabihin ay ‘kalooban naming sakripisyo, at malaki ang bahagi rito ng mga magkaisa kayo.’” 3 asawa ng Pitumpu. Ilang taon na ang naka- Walang mas nakapagpapaisa sa mga puso lipas binisita ko sina Elder Claudio at Sister ng mga tao kaysa sa Espiritu ng Diyos. Sa Margareth Costa nang maglingkod sila sa ilalim ng impluwensya ng Espiritu, nahi- Bogotá, Colombia. Isang gabi pagkatapos kayat ng kabutihan ng mga miyembro ng ng hapunan nakipag-usap sa online video korum at ng pagmamalasakit sa isa’t isa, ang ang mga Costa sa ilan sa kanilang mga apo. mga korum ay maaaring pagkunan ng mala- Habang nagsasalin si Elder Costa para sa king espirituwal na kapangyarihan ng mga akin, nalaman ko na tinatawag ng mga apo si miyembro ng korum at ng kanilang mga Sister Costa na “Computer Grandma.” Sa pag- pamilya, at maging ng mga taong pinagli- tatapos ng pag-uusap, niyakap ng dalawang lingkuran nila. apo na edad dalawa at apat ang computer Bukod pa rito, mahalaga ang pakikipag- monitor, para yakapin si Sister Costa. Ipinaa- ugnayan at pakikisalamuha. Ang isang lam sa akin ni Sister Costa kalaunan na akala matatag na korum ay magtitipon paminsan- ng mga batang iyon ay nakatira sila ni Elder minsan sa mga aktibidad na nagbibigay ng Costa sa loob ng computer. mga oportunidad na makasalamuha ang Ang pagiging malayo sa mga anak at apo mga miyembro ng korum at ang kanilang sa mahahalagang okasyon ay mahirap lalo na pamilya sa panatag at masayang paraan. sa mga ina at lola. Gayunman, naglilingkod Ang pakikisalamuha ay mahalagang ba- sila dahil mahal nila ang Panginoon at nada- hagi ng pagpapatatag at pagpapanatili ng rama nila na talagang bahagi sila ng tungku- kapatiran. lin ng kanilang asawa.

42 Liahona “Ang ating mga asawa ay nakakatulong sa makabulu- Anak, at ang Espiritu Santo sa pagmamahal, espirituwal hang paraan,” pagpuna ni Elder Duncan. “Hindi lamang na kapangyarihan, at kaalaman kaya tinutukoy sa mga ba- nila sinusuportahan ang kanilang asawa sa mabibigat na nal na kasulatan na Sila ay iisa (tingnan sa Juan 17:21–23; pasanin nila, kundi nakikipag-ugnayan din sila sa mga 2 Nephi 31:21; 3 Nephi 11:27, 36). Biniyayaan tayo ng miyembro at lider sa iba’t ibang panig ng mundo sa Panginoon ng mga korum ng priesthood para maturuan nakapagbibigay-inspirasyong paraan. Ang ating mga asawa tayo sa uri ng pagkakaisa na magiliw na inilarawan sa ak- ay mga tunay na halimbawa ng masayang paglalaan.” lat ni Mosias: “na ang kanilang mga puso ay magkakasama Ang ganyang uri ng pagkakaisa ng Pitumpu at kanilang sa pagkakaisa at sa pag-ibig sa isa’t isa” (Mosias 18:21). mga asawa ay may malaking impluwensya. Naaalala ko na Dalangin ko na bawat lider ng korum at miyembro naatasan akong magpunta sa Japan at maglakbay sa mga ay tutulong sa bawat miyembrong lalaki at aalamin ang lungsod na kasama sina Elder Yoon Hwan at Sister Bon mga pangangailangan niya at ng kanyang pamilya. Ang Choi, na naglilingkod noon sa Asia North Area Presidency. pagtatalaga ng isang partikular na araw ng Linggo bawat Alam ko na may problema sa kanilang bansang Korea, at buwan para mapanalanging magdaos ng mga talakayan binanggit ko ito. Matapos ko siyang hikayatin nang kaunti, sa mga miting ng korum ay makatutulong sa pagsasagawa sinabi sa akin ni Sister Choi ang kabigatan ng problema. ng mahalagang gawaing ito. Kapag nalaman na ang mga Pagkatapos ay may mga iminungkahi siya na talagang pangangailangan, makakakita ng mga paraan ang mga mi- nakatulong nang malaki sa paghahanap ng solusyon. yembro ng korum para mapagpala ang mga buhay at mas Ipinaalala sa atin ni Pangulong Thomas S. Monson na, saganang makabahagi sa mga kapangyarihan ng langit, sa “Mga kapatid, kailangan ng daigdig ang inyong tulong. May gayon ay mag-iibayo ang espirituwal na kapangyarihan sa mga paa na dapat mapatatag, kamay na dapat abutin, isi- mga korum ng priesthood. ◼ pan na dapat mahikayat, puso na dapat mapasigla, at mga Para sa iba pang mga ideya tungkol sa pagpapalakas ng inyong kaluluwa na dapat mailigtas. Ang pagpapala ng kawalang- korum, tingnan sa Henry B. Eyring, “Talian ang Kanilang mga hanggan ay naghihintay sa inyo. Pribilehiyo ninyo na hindi Sugat,” Liahona, Nob. 2013, 58. maging tagapanood kundi maging kabahagi sa entablado MGA TALA 4 ng paglilingkod ng priesthood.” 1. Henry B. Eyring, “Korum ng Priesthood,” Liahona, Nob. 2006, 43. Talagang ang tunay na kapatiran ay sukatan ng kabana- 2. Stephen L Richards, sa Conference Report, Okt. 1938, 118. 3. Boyd K. Packer, “The Quorum,” sa A Royal Priesthood (Melchizedek lan. Kapag lalo tayong napapalapit sa huwarang iyan, lalo Priesthood personal study guide, 1975–76), 131.

NAGPAKITA SI JEHOVA KAY KAY SI JEHOVA NG STOCKBYTE/THINKSTOCK; KANAN: NAGPAKITA IBABA: PAGLALARAWAN KALIWA HARSTON SA PITUMPUNG ELDER, NI JERRY MOISES AT tayong nagiging banal. Lubos na nagkakaisa ang Ama, ang 4. Thomas S. Monson, “Sa Pagsaklolo,” Liahona, Hulyo 2001, 57.

ANG PITUMPU: ISANG PAMANA Tagapagligtas ay “naghalal ng pi- NG PAGLILINGKOD tongpu pa, at sila’y sinugong dala­ ng Pitumpu ay isang tungkulin dalawa, sa unahan ng kaniyang A sa priesthood na maging saksi ni mukha” (Lucas 10:1). Jesucristo at tulungan ang mga pro- Ngayon, ang Panginoon ay muling peta ng Panginoon. Nang mabigatan tumawag ng Pitumpu “na kikilos sa sa pamumuno si Moises, sinabi ng Panginoon sa kanya na ti- pangalan ng Panginoon, sa ilalim ng tagubilin ng Labinda- punin ang “pitong pung lalake sa mga matanda sa Israel, . . . lawa . . . , sa pagtatayo ng simbahan at pamamahala sa lahat at ako’y kukuha sa Espiritung sumasaiyo at aking isasalin sa ng gawain . . . sa lahat ng bansa” (D at T 107:34). Sila ay kanila; at kanilang dadalhin ang pasan ng bayan na kasama pinamumunuan ng pitong pangulo. Itinuro ng Panginoon na mo” (Mga Bilang 11:16–17). maaaring tumawag ng maraming Pitumpu ayon sa mga pa- Kalaunan, sa Kanyang mortal na ministeryo, ang ngangailangan ng Simbahan. (Tingnan sa D at T 107:93–96.)

Pebrero 2014 43 MGA TINIG NG MGA BANAL SA MGA HULING ARAW

ISA’T KALAHATING MINUTO SA GITNA NG ULAN

abang lumalaki, ako ang batang nahihirapan ang kalooban ko. Hindi sa luma at magarang kotse—hindi sa Hhindi mo na kailangang alalahanin ko nadama na bahagi ako ng grupo o isang binatilyo. pa. Aktibo ako sa Simbahan buong na gusto akong makasama ng ibang Nagbago ang lahat ng ito isang buhay ko. Naging pangulo ako ng mga binatilyo. Gustung-gusto kong maulang gabi pagkatapos ng Mut- mga priesthood quorum ko at ng madama na kabilang nila ako. wal. Dahil malakas ang ulan, inihatid mga klase ko sa seminary. Sumama Sa paglipas ng panahon, nagkaroon kaming lahat ni Brother Stay sa bahay ako sa lahat ng kumperensya ng mga ako ng mga tanong at pagdududa mula sa simbahan, at ako ang huli kabataan, temple trip, aktibidad sa kung gusto ko nga bang maging ba- niyang inihatid. Nang makita niya Scouting, at Mutwal. Mayroon din hagi ng korum. Ngunit nanatili akong ang aking asul na Mustang sa daa- akong patotoo sa ebanghelyo. Su- aktibo, tahimik na naninimdim at uma- nan, muli siyang nagtanong tungkol balit nang maging miyembro ako ng asam na maipadama sa akin ng isang dito. Niyaya ko siyang tingnan ang aking priests quorum, nahirapan ako, bagay o isang tao na tanggap nila ako. makinang kinumpuni ko nang mara- bagama’t walang nakaalam nito. Ako Katatapos lang naming kumpuni- ming oras. lang naman ang batang hindi mo na hin ni Itay ang unang kotse ko, isang Kaunti lang ang alam ni Brother kailangang alalahanin pa. magandang 1967 Ford Mustang. Stay tungkol sa mga kotse, at naghihin- Sa mga unang ilang linggo at bu- Paminsan-minsa’y nagtanong si tay na sa kanya ang kanyang asawa’t wang iyon sa korum ginawa ko ang Brother Stay, ang aking Young Men anak sa bahay nila. Pero naroon siya’t lagi kong ginagawa noon: nagsimba president, tungkol dito. Akala ko nakatayo sa dilim, sa gitna ng ulan, ako, nagpunta sa mga aktibidad sa nagtatanong siya dahil interesado siya nakatingin sa makina ng sasakyan na Mutwal, at Scouting. Gayunman, halos hindi na makita. Sa sandaling aunti lang ang alam ni Brother iyon natanto ko na hindi niya gina- KStay tungkol sa mga kotse, pero gawa iyon para makakita ng luma at naroon siya’t nakatayo sa dilim, sa magarang kotse—ginagawa niya iyon dahil nagmamalasakit siya sa akin. gitna ng ulan, nakatingin sa makina ng Dahil sa isa’t kalahating minutong sasakyan na halos hindi na makita. iyon ng pagtayo sa gitna ng ulan, natagpuan ko ang kailangan ko. Sa wakas ay nadama kong tanggap nila ako. Nasagot ang taimtim kong mga dalangin. Mula noon ay nakapasok na ako sa templo, nakapagmisyon, nakatapos sa kolehiyo, at nagsikap na tuparin ang aking mga tipan. Maaaring hindi na maalala ni Brother Stay ang sanda- ling iyon, pero hinding-hindi ko iyon malilimutan. May mga paghihirap tayong lahat, ngunit lahat tayo ay makapag-uukol ng isa’t kalahating minuto pa araw- araw para magpakita ng pagmamahal sa isa sa mga anak ng Diyos. Maaaring ito ang makagawa ng kaibhan— maging sa taong akala natin ay hindi na natin kailangang alalahanin pa. ◼

Jason Bosen, Utah, USA NI BRADLEY CLARK MGA PAGLALARAWAN ANG ATING LIWANAG SA KADILIMAN

ailan lang ay nasunog ang bahay mabait kong asawa. Ngunit tila walang ningning ng katiting na liwanag na Kng aming pamilya, at lahat ka- anuman sa aking paligid kundi pa- iyon ay sapat na upang pawiin ang ming walo ay tumira sa isang mobile wang kadiliman, at nakadama ako ng kadiliman. home na may tatlong silid sa harapan kahungkagan, katamlayan, at kawa- Iyon ang sagot sa akin! Ang mala- ng aming bakuran. Nagkaroon ng lang kakayahan na akayin sa kaligta- king kadilimang nakapalibot sa atin sa mga hamon at sigalutan ang aming san ang mga mahal ko sa buhay. mundo ay hindi talaga mahalaga. Ang pamilya. Isang hatinggabi habang inuugoy liwanag ay walang hanggan at mas Ang asawa ko ay hindi aktibo sa ko ang aming sanggol na anak sa ka- maningning kaysa kadiliman (tingnan Simbahan noon. Ang dalawang bina- tahimikan ng aming pansamantalang sa II Mga Taga Corinto 4:6; Mosias tilyo naming anak ay gumagawa ng tahanan, naisip ko ang mga taong 16:9; D at T 14:9). Kung mananatili mga pasiyang hahantong lamang sa kailangan ako na maging malakas. tayong karapat-dapat sa palagiang kalungkutan. Kasabay nito, nagliling- Nadama ko ang laganap na kadiliman patnubay ng Banal na Espiritu, ang kod ako noon bilang Young Women sa kanilang paligid. Sa aking dalam- ating mga kaluluwa ay mababanaagan president sa aming ward, at ang ilan hati nagdasal ako nang buong puso ng sapat na liwanag na papawi sa sa mga dalagita ay nahihirapang laba- na ipakita sa akin ng Ama sa Langit anumang kadiliman, at aakit sa iba sa nan ang matitinding tukso. Ang ilan sa ang paraan para matulungan sila sa liwanag na nasa atin. kanilang mga magulang ay may mga kabila ng aking mga kakulangan. Ito lamang ang kailangan kong problema rin kaya hindi nila natutu- Agad Siyang tumugon at ipinakita malaman. Pinalakas ako ng simpleng lungan ang mga anak nilang babae sa sa akin ang paraan. kaalamang ito sa nakalipas na 25 kritikal na panahong ito. Parang nakita ko ang sarili ko sa taon lakip ang kaalaman na sa pa- Alam kong kailangan ng mga malaking cultural hall ng aming ward, mamagitan ng tulong at patnubay ng dalagitang ito ang tulong ko upang na walang mga bintana. Hatinggabi na Panginoon, magagawa—at maisasaka- makayanan nila ang mga pagsubok sa iyon, at walang mabanaag ni katiting tuparan—natin ang lahat ng kailangan kanilang espirituwalidad. Alam kong na liwanag. Pagkatapos ay sinindihan Niyang ipagawa sa atin sa daigdig na kailangan ako ng anim na anak ko. ko ang isang maliit na birthday can- ito na puno ng kadiliman. ◼ Alam kong umasa sa lakas ko ang dle. Parang napakaliit nito, ngunit ang Susan Wyman, Georgia, USA

sang hatinggabi Ihabang inuugoy ko ang aming sanggol na anak sa katahimikan ng aming pansamantalang tahanan, naisip ko ang mga taong kailangan ako na maging malakas.

Pebrero 2014 45 ANG MENSAHE SA AKIN NG AMA SA LANGIT

oong ako ay bagong-kasal at ba- ilang bagay tungkol sa sarili ko sa ko sa Relief Society meeting na iyon Ngong miyembro ng Simbahan, lu- susunod na weeknight Relief Society at matanto ko ang pagkakamali ko, mipat kaming mag-asawa sa England. meeting. Sumang-ayon akong ma­ ipinasiya ko na hindi na ako dapat Bagama’t natuto ako ng kaunting kibahagi, ngunit dahil limitado ang magsimba kahit kailan. Ginusto kong Ingles sa paaralan, mahirap intindihin Ingles ko, hindi ko naintindihan na maglaho, pero kailangan kong sabihin ang pagsasalita ko ng Ingles dahil magdadala pala ako ng ilang bagay sa lider ng Relief Society na hindi ako malakas ang punto ko sa Japanese, at na ididispley. handa. hirap akong intindihin ang puntong Pagdating ko sa miting, agad kong “Pasensya na po,” sabi ko. “Hindi British. natanto ang inaasahan nilang gawin ko naintindihan, at wala akong anu- Kaming mag-asawa ay mga mi- ko. Tatlong mesa ang naroon na may mang mailalagay sa mesa ko.” yembro ng Simbahan, ngunit hindi pa mga mantel at bulaklak sa ibabaw. Tiningnan niya ako nang napakagi- malakas ang aming pananalig nang Mababasa sa isang karatula ang, liw at sinabing, “Okey lang ‘yon— magpakasal kami. Lagi kaming umu- “Kilalanin ang mga Sister.” Ang isa sa natutuwa ako’t narito ka.” Pagkatapos uwi pagkatapos ng sacrament meeting mga mesa ay may nakasulat na “Sister ay niyakap niya ako. sa halip na manatili sa simbahan para Tuckett.” Ngunit wala akong dalang Napanatag ako, at sinabi sa akin sa iba pang mga miting. Ayaw naming mailalagay sa mesa ko. Sinikap kong ng Espiritu na ang sinabi niya ay isang tumanggap ng anumang tungkulin sa itago ang mga luhang namumuo sa mensahe mula sa Ama sa Langit— Simbahan. aking mga mata. na mahal Niya ako at natutuwa Siya Isang araw, para matulungan akong Malungkot na ako tuwing dadalo na naroon ako. Hindi ako gaanong higit na makibahagi sa mga aktibidad ako sa sacrament meeting dahil hindi makaunawa ng Ingles, ngunit ipinau- ng Simbahan, tinawagan ako at tina- ko lubos na naintindihan ang mga nawa sa akin ng Espiritu ang kanyang nong ng isang lider ng Relief Society sinasabi roon. Madalas kong maisip, mensahe. kung maaari akong magbahagi ng “Bakit ba ako narito?” Kaya pagdating Dahil sa damdaming ito, agad nagbago ang aking pasiya. Sinabi ko sa sarili ko, “Kung ganoon ako kama- hal ng Ama sa Langit at gusto Niyang ang yakapin ako magsimba ako, gagawin ko iyon, Nng Relief Society gaano man kahirap.” leader, napanatag ako. Mula noon, dumalo na kaming mag-asawa sa lahat ng miting ng Sim- bahan. Nagpasiya rin akong mag-aral ng Ingles. Unti-unti, mas naintindihan ko ang Ingles at natuto akong magsa- lita nito. Nagpapasalamat ako sa sister na iyon na naghatid ng mensahe mula sa Ama sa Langit sa mahalagang ba- haging iyon ng buhay ko. Ngayon, 15 taon pagkaraan, naglilingkod ako sa district Relief Society presidency sa isang English-speaking district sa Ja- pan at nakatanggap ako ng training sa Simbahan para maging interpreter. ◼ Terumi Tuckett (kasama si Jill Campbell), Japan IPINAGTANGGOL KO ANG AKING PANANAMPALATAYA

oong freshman ako sa kolehiyo, [at] nangangaral [kami] tungkol kay ng bus. Mula sa karanasang ito Nnamulat ang aking mga mata Cristo’” (2 Nephi 25:26), buong ti- hinikayat niya ang mga miyembro sa katotohanan na ang buhay ko wala kong sagot. “Kami ay tunay na na “maging matapang tayo at han- bilang estudyante ay hindi na protek- Kristiyano.” dang manindigan sa paniniwala na- tadong gaya ng dati. Ni hindi na rin Tumigil ang bulungan, ngunit dama tin.” 1 Habang iniisip ko ang kanyang tanggap ang mga bagay na pinahaha- ko na nakatitig ang lahat sa akin. mga salita, natanto ko na nagawa ko lagahan ko. Akala ko madarama ko na nag-iisa ang bagay na lubhang kinatatakutan Nalaman ko na lalo akong napan- ako. Sa halip, nadama ko na parang kong gawin. sin nang tumanggi akong sumama sa tinabihan ako ng Tagapagligtas sa Hindi ko alam kung binago ng mga mga aktibidad na alam kong makapi- upuan at hinawakan Niya ang kamay bagay na sinabi ko ang opinyon ng pinsala sa aking katawan o sa kaugna- ko. Hindi na mahalaga ang iba, dahil sinuman tungkol sa Simbahan, ngu- yan ko sa Ama sa Langit. Gayunman, napuspos ako ng kagalakang nag- nit hindi tayo kailangang matakot na natakot akong mapintasan sa pagiging palakas sa aking patotoo tungkol sa manindigan at magbahagi ng ebang- miyembro ng Simbahan kaya’t umi- Kanya. Naipagtanggol ko ang aking helyo—saanman tayo naroon. Kahit was akong pag-usapan ito. pananampalataya. hindi natin pinagpapala ang iba, lagi Isang araw sa isang klase ko sa Nagbahagi pa ako ng iba sa nating mapapalakas ang ating patotoo hapon, tinalakay ng propesor kung klase kung bakit Kristiyano ang at kaugnayan sa Ama sa Langit. ◼ paano lumalaki ang mga kabataan sa mga Banal sa mga Huling Araw. Karlina Peterson, Idaho, USA gitna ng namamayaning diskriminas- Pagkatapos ay naisip ko noong mag- TALA yon. Isang babae sa likuran ko ang bahagi ng ebanghelyo si Pangulong 1. Thomas S. Monson, “Tapang na Manindi- sumagot na naisip niya ang mga Mor- Thomas S. Monson habang sakay siya gang Mag-isa,” Liahona, Nob. 2011, 67. mon sa talakayang ito. Nabalisa ako dahil kapag pinag-uusapan ang Sim- bahan sa klase, karaniwan ay kasunod ago pa ako nakapagdalawang-isip, nito ang di-magagandang puna. Bnakataas na ang kamay ko sa Habang inihahanda ko ang sarili komportableng posisyon nito sa ko sa mga pang-iinsulto, nagtanong ibabaw ng mesa. Nakarinig ako ng ang propesor kung may mga Banal sa mga bulungan sa buong silid. mga Huling Araw sa klase. Nagulat sa tanong, nilibot ko ng tingin ang bu- ong silid at nakita kong gayon din ang ginagawa ng iba. Bago pa ako naka- pagdalawang-isip, nakataas na ang kamay ko sa komportableng posisyon nito sa ibabaw ng mesa. Nakarinig ako ng mga bulungan sa buong silid. “Isa,” sabi ng guro. Umalingaw- ngaw ang salitang iyon sa aking pandinig. Matapos ang mahabang katahimikan, hinilingan akong sagutin ang debate hinggil sa kung Kristiyano ba ang mga Banal sa mga Huling Araw. Pamilyar na sa akin ang tanong at handa akong sagutin ito. “‘Nangungusap [kami] tungkol kay Cristo, nagagalak [kami] kay Cristo,

47 Nag-uusap ba kayong mabuti ng inyong MAGSALITA , asawa? Ang pag-unawa sa tatlong uring ito ng pag-uusap ay matutulu- ngan kayong mapatibay MAKINIG, AT ang pagsasama ninyong MAGMAHAL mag-asawa.

48 Liahona MGA YOUNGMGA ADULT

Ni Mark Ogletree

ilang marriage and family coun- nasa lebel na ito kapag pinag-uugma Marahil ay narating na ninyo ang selor, madalas kong kausapin nila ang kanilang mga iskedyul, pinag- lebel na ito ng komunikasyon noong Bang mga mag-asawa upang uusapan ang klima, o nagkokomento nagdedeyt kayo. Ito ang lebel na tulungan silang ayusin o patatagin ang tungkol sa presyo ng gasolina. Baga- umiibig ang mga lalaki at babae sa kanilang pagsasama. Sa isang pagka- ma’t mahalaga ang ganitong uri ng ko- isa’t isa. Kapag patuloy kayong nag- kataon, nakausap ko ang isang babae munikasyon, hindi magiging malalim bahaginan ng mahalaga, madarama na ilang buwan pa lamang kasal sa ang ugnayan at pagsasama ng bawat ninyong mag-asawa na kapwa ninyo kanyang asawa, at sinabi niya sa akin isa kung iyon na lang palagi ang pag- pinahahalagahan, minamahal, at ka- na malaki ang problema nila sa ko- uusapan nila. ilangan ang isa’t isa. Kapag natutuhan munikasyon. Matapos kausapin ang Ang mababaw na komunikasyon ninyong pagtibayin ang ibinabahagi lalaki, napansin ko na mahusay na- ay maaaring mapalitan ng malalim at ng inyong asawa—na ipinapakita na man siyang makipag-usap—hindi nga makabuluhang mga pag-uusap. Kung mahalaga sa inyo ang sinasabi niya— lang sa kanyang asawa. iiwasan ng mag-asawa ang mas mabi- hahantong kayo sa susunod na lebel MAGMAHAL Natutuhan ko sa pagdaan ng mga bigat na isyung dapat talakayin, hindi ng komunikasyon. taon na ang masaya at makabuluhang sila kailanman matututong lumutas Nagpapatibay komunikasyon ay nakakaapekto ng problema o magkakaunawaan. Ang mag-asawa ay may sagradong kapwa sa puso at sa isipan. Kung ma- Nagkakalapit ang mag-asawa kapag responsibilidad na mangalaga at kikipag-usap tayo nang mas mabuti— pinag-usapan nila ang mga bagay na magpanatag sa isa’t isa.3 Isinulat ng ibig sabihin ay nang mas malinaw mahalaga—hindi ang mga bagay na mga marriage expert na sina Sandra at maikli ngunit makabuluhan— hindi mahalaga. Bilang therapist, ma- Blakeslee at Judith S. Wallerstein: “Ang magkakaroon tayo ng mas malalim na rami na akong nakitang mag-asawa na pagsasama ng mag-asawa na hindi ugnayan ng damdamin, malulutas ang nagsikap na ingatan ang kanilang pag- nangangalaga at nakapapanatag ay mga pagtatalo, at tatatag ang pagsa- sasama sa pamamagitan ng pananatili maaaring magwakas dahil sa kakula- sama ng mag-asawa. Narito ang ilang sa mababaw na lebel ng komunikas- ngan sa pangangalaga sa emosyon.” 4 paraan upang mapagbuti pa ng bawat yon. Sa pag-iwas sa “lalong maha- Ang komunikasyong nagpapatibay ay isa sa atin ang komunikasyon sa ating lagang bagay” (Mateo 23:23), nasira nagpapasigla, nagpapahilom, nanga- pagsasama. lang nila ang kanilang pagsasama. ngalaga, at pumupuri. Sa lebel na ito Personal na Pag-uusap ng komunikasyon, pinupuri at bina- Magkaroon ng Sa personal na komunikasyon, ibi- bati natin ang mga taong mahal natin. Makabuluhang Pag-uusap nabahagi ninyo ang inyong mga inte- Halos lahat ng relasyon ay tatagal Sumulat si Dr. Douglas E. Brinley, res, pangarap, pagnanais, paniniwala, kung patitibayin ito nang husto. isang miyembro ng Simbahan na mar- at mithiin. Nasasabi rin ninyo ang in- Ang pagpapatibay ay nagsisi- riage and parenting specialist, tungkol yong mga kinatatakutan at kakulangan. mula sa pagpansin sa sinasabi ng sa tatlong lebel ng komunikasyon sa Ang pagsasabi ng lahat ng isyung ito sa inyong asawa at kinabibilangan ng mga relasyon: mababaw, personal, paraan ni Cristo ay isang paraan para pagpapahayag ng mga ideya at ka- at nagpapatibay. Para magkaroon ng magkaunawaan ang mag-asawa at tu- isipang nagpapasigla at nagpapahi- malalim na ugnayan ang mag-asawa, matag ang kanilang pagsasama. Itinuro lom. Tingnan ang mabuti sa inyong kailangan ay balanse ang tatlong ito.1 ni Elder Marvin J. Ashton (1915–1994) asawa at sabihin ito sa kanya. Kung Mababaw na Pag-uusap ng Korum ng Labindalawang Apostol, hindi maganda ang araw ng inyong Ang komunikasyong sakop ng ma- “Ang komunikasyon ay higit pa sa pag- asawa, mapapatibay ninyo siya sa babaw na lebel ay nagpapabatid lang papalitan ng mga salita. Ito ay matali- pamamagitan ng pakikinig at pag-alo ng impormasyon at walang pagtatalo, nong pagpapalitan ng mga emosyon, sa kanya. Maaari ninyong sabihing, at walang gaanong diskusyon. Bawat damdamin, at alalahanin. Ito ay lubu- “Nalulungkot ako at hindi maganda 2 PAGLALARAWAN NI DAVID STOKER NI DAVID PAGLALARAWAN mag-asawa sa ilang pagkakataon ay sang pagbabahagi ng sarili.” ang araw mo; ikuwento mo naman sa

Pebrero 2014 49 akin ang nangyari” o “Ano ang ma- Kapag pinapayuhan gagawa ko para gumanda ang araw ko ang mga mag- mo?” Marahil maaari mong sabihing, asawa, nagdodro­ “Nauunawaan ko kung bakit hindi maganda ang araw mo, pero may wing ako ng bilog Di-Makabuluhang Komunikasyon tiwala ako sa iyong talino at ugali sa sa whiteboard at trabaho. Alam kong malulutas mo ang problemang iyan.” Ang ganitong pinagagawa ko sila mga pahayag ay nagpapakita na may ng pie chart batay sa simpatiya ka sa pagkabagabag ng iyong asawa at nagmamalasakit ka kung ilang oras sila sa kanya. Sa pagsasabing nauuna- nagkakaroon ng ma- waan ninyo ang mga damdamin, pangamba, alalahanin, o problema babaw, personal, at ng inyong asawa, nagpapatibay kayo nagpapatibay na ko- at nagpapahayag ng pagpapahalaga, 5 munikasyon. Karami- pagmamahal, at paggalang. han sa mag-asawang Pag-aralang Makinig may problema sa Ang pinakamagandang kasanayan sa komunikasyon ay ang maging pagsasama ay halos Makabuluhang Komunikasyon mabuting tagapakinig. Ang isa sa pi- 50 porsiyento ng nakamagandang pagpapakita ng pag- mamahal sa asawa ay ang talagang kanilang oras ang gi- magpako ng tingin sa inyong asawa nugugol sa mababaw at makinig sa kanya—talagang maki- nig—anuman ang nais nating sabihin. na komunikasyon at Ang mapakinggan ay katulad din wala pang 5 porsi- ng madama na kayo ay minamahal; yento ng kanilang katunayan, ang mapakinggan ay isa sa pinakamataas na uri ng paggalang oras sa komunikas- at pagpapatibay. Kapag nakinig tayo, yong nagpapatibay. para nating sinasabi sa ating asawa, “Mahalaga ka sa akin, mahal kita, at Ang magandang ba- mahalaga ang sinasabi mo.” lanse ay magkaroon Sa pagsasama ng mag-asawa ang mithiing makinig ay hindi dapat para ng 25 porsiyento SUSI Personal kumuha ng impormasyon kundi para ng komunikasyon Mababaw makaunawa. Para tunay na mauna- waan ang inyong asawa tingnan ang Nagpapatibay sa mababaw na isang isyu ayon sa pagkaunawa rito lebel, 50 porsiyento ng inyong asawa. Itinuro ni Elder Russell M. Nelson ng Korum ng La- sa personal na bindalawang Apostol na ang mga lebel, at 25 porsi- mag-asawa ay dapat “matutong ma- yento sa lebel na kinig, at makinig para matuto sa isa’t nagpapatibay.

50 Liahona MGA YOUNGMGA ADULT isa.” 6 Ang epektibong pakikinig ay ti- Makikita ba sa inyong mukha ang nagpapasigla at nagpapatatag sa mga nutulungan tayong isantabi ang ating interes at katapatan, o pagkainip at tao sa ating paligid. sariling kalooban at kahambugan at pagkainis? Ipinadarama ba ninyo ang Kapag kausap ko ang mga mag- makipag-ugnayan nang masinsinan inyong pagmamahal sa pamamagitan asawa, madalas kong hilingin sa sa ating asawa. ng inyong kilos at galaw? Kung min- kanila na suriin ang kanilang komu- Ipinayo ni Elder Joe J. Christensen, san ang isang yakap o ngiti ay mag- nikasyon at pagandahin ito. Nang dating miyembro ng Pitumpu: “Mag- papadama ng inyong pagmamahal sundin nila ang mga alituntunin ng laan ng oras na makinig sa inyong nang higit kaysa mga salita. Anuman makabuluhang pag-uusap sa ka- asawa; at gawin ito nang regular. ang pinag-uusapan—tungkol man nilang mga relasyon, nakita kong Kausapin ang isa’t isa at alamin kung ito sa pinakabagong mga balita o sa nagbago at gumanda ang kanilang mabuti kayong asawa.” 7 Ang paglalaan mga ambisyon ninyo sa buhay—ang pagsasama. Ang pag-unawa sa in- ng oras na makapag-usap nang walang positibong pahiwatig ng inyong kilos yong asawa, paglikha ng kapaligirang gambala ay makakatulong sa paglutas ay muling magpapatibay at magpapa- naghihikayat ng malayang komuni- ng mga problema. Tiyaking maging tatag sa inyong pagsasama. kasyon at pagpapahayag, at pagpa- positibo, kumilos na katulad ni Cristo, pakita ng giliw at paghanga ang mga at iwasang sumabad kapag kinakausap Tularan ang Komunikasyong susi sa mas matatag at mas masayang kayo ng inyong asawa. Gamit ng Tagapagligtas pagsasama ng mag-asawa. ◼ Kapag makabuluhan ang mga pag- Ang awtor ay naninirahan sa Utah, USA. Mga Pahiwatig ng mga Kilos uusap ninyong mag-asawa, gabayan Ang isa pang aspeto ng komuni- ang inyong mga kilos at pananalita sa MGA TALA 1. Tingnan sa Douglas E. Brinley at Mark D. kasyon na hindi natin napapansin pagsunod sa halimbawa ni Jesucristo. Ogletree, First Comes Love (2002), 123–26. kung minsan ay ang komunikasyong Ang Kanyang komunikasyon sa iba 2. Marvin J. Ashton, “Family Communications,” Ensign, Mayo 1976, 52. ipinahihiwatig ng inyong mga kilos. ay nagpakita ng pagmamahal, pag- 3. Tingnan sa “Ang Mag-anak: Isang Pagpapa- Ang sinasabi ninyo at kung paano mamalasakit, at pag-aalala. Nagsalita hayag sa Mundo,” Liahona, Nob. 2010, 129. ninyo ito sinasabi ay mahalaga, ngu- Siya nang mahinahon at nagmahal 4. Sandra Blakeslee at Judith S. Wallerstein, The Good Marriage: How and Why Love nit gayundin ang ipinahihiwatig ng nang dalisay. Nagpakita Siya ng ha- Lasts (1995), 240. inyong mga kilos. Nakatingin ba bag at nagpatawad. Nakinig Siyang 5. Douglas E. Brinley, Strengthening Your kayo sa mata ng inyong asawa kapag mabuti at nagpakita ng pagmamahal Marriage and Family (1994), 153–54. 6. Russell M. Nelson, “Listen to Learn,” Ensign, kinakausap niya kayo? Nakikita ba sa kapwa. Gayon din naman, kung Mayo 1991, 23. sa inyong mga mata na naiinis kayo gusto nating gumanda ang ating mga 7. Joe J. Christensen, “Marriage and the Great Plan of Happiness,” Ensign, Mayo 1995, 64. kapag ikinukuwento niya na hindi relasyon, kailangan tayong matutong 8. Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: maganda ang araw niya sa trabaho? magsalita sa mabuting paraan na Joseph F. Smith (1999), 27–28.

PAGPAPAGANDA NG INYONG RELASYON salitang paulit-ulit, na hindi pinag-iisipan o walang damda- SA AMA SA LANGIT min sa paggamit ng yaong mga salita.” 8 Inilalahad ba ninyo apag ipinamuhay ninyo ang mga alituntuning ito ng sa inyong Ama sa Langit ang mga paniniwala, damdamin, at Kkomunikasyon sa pagsasama ninyong mag-asawa, maaari hangaring nasa inyong kaibuturan? Ibinabahagi ba ninyo sa din ninyo itong gamitin sa relasyon ninyo sa Ama sa Langit. Kanya ang mga lihim na pangarap ng inyong puso? Mailu- Maraming tao na mababaw ang lebel ng komunikasyon sa luhog ba ninyo ang nilalaman ng inyong puso sa Kanya? At Diyos. Kung nagdarasal kayo dahil tungkulin ninyong gawin pinakikinggan ba ninyo ang Kanyang mga sagot? ito o paulit-ulit ang mga katagang ginagamit ninyo, mahihira- Ang mga salitang binibigkas nang taos-puso sa mapagpa- pan kayong makipag-ugnayan sa Ama sa Langit at madarama kumbabang panalangin ay magtutulot sa inyo na magkaroon ninyo na malayo Siya. Ang pakikipag-ugnayan sa Diyos ay iba ng mas malalim na pakikipag-ugnayan sa Ama sa Langit. Ang sa simpleng pakikipag-usap sa Kanya. Itinuro ni Pangulong pakikinig at pagsunod sa Kanyang payo ay pagyayamanin at Joseph F. Smith (1838–1918): “Hindi natin kailangang magsu- patatatagin ang relasyon ninyo. Kapag pinasalamatan ninyo mamo sa kanya nang may maraming salita. Hindi natin siya ang partikular na mga pagpapala, ipinamuhay ang ebang- dapat panghinawain ng ating mahahabang panalangin. . . . helyo, at naging higit na katulad kayo ni Jesucristo, maipapa- Hayaang magmula sa puso ang panalangin, hindi sa mga kita ninyo ang inyong pagmamahal sa Ama sa Langit.

Pebrero 2014 51 Ni Elder Robert D. Hales Ng Korum ng Labindalawang Apostol

MGA PAGPAPALA NG TEMPLO Ang mga nakapagliligtas na ordenansa sa templo ay mahalaga para sa—at sen- tro din ng—walang hanggang plano ng kaligayahan.

ng mga pagpapala ng endow- ment sa templo ay mahalaga sa Abawat isa sa atin tulad ng ating binyag. Dahil dito dapat nating ihanda ang ating sarili na maging malinis para makapasok sa templo ng Diyos. Ang gawain sa templo ay oportunidad na maisagawa ang sariling endowment at mga tipan para sa mga buhay at mai- sagawa rin ang gayong mga ordenansa para matubos ang mga patay. Ito ang dahilan kaya tayo tinagubilinan sa mga banal na kasulatan na magtayo ng mga templo at ihanda ang ating buhay upang maging karapat-dapat na maki- bahagi sa mga sagradong ordenansa at tipan sa templo. Itinuro sa atin ng mga banal na kasulatan na ang personal na pagka- marapat na hinihingi sa atin ng Pa- nginoon para makapasok sa templo at gumawa ng mga sagradong tipan doon ay isa sa mga pinakadakilang pagpapalang matatamasa natin sa buhay na ito. Sa gayon, matapos pumasok sa mga tipan sa templo, ang pagtupad natin araw-araw sa mga tipan ay nagpapakita ng ating

52 Liahona MGA KABATAAN MGA

pananampalataya, pagmamahal, de- banal na templo para sa kanilang mga kay Joseph Smith ang mga susing bosyon, at espirituwal na pangakong ordenansa at tipan, itinuro sa atin na hawak nila sa kani-kanyang dispen- susundin ang ating Ama sa Langit walang maruming bagay ang maka- sasyon. Ipinanumbalik ni Elijah ang

at Kanyang Anak na si Jesucristo, at kapasok sa templo. Ang pagpipitagan mga susi ng kanyang dispensasyon naghahanda sa atin upang makasama sa templo ay mahalaga sa pag-anyaya gaya ng pangako ni Malakias para Sila sa kawalang-hanggan. Ang mga sa Espiritu na manahan sa loob niyon matamasa natin ang mga pagpapala nakapagliligtas na ordenansa sa tem- oras-oras sa araw-araw. ng templo sa ating buhay. (Tingnan plo ay mahalaga para sa—at sentro Noong bata pa ako, isinama ako sa D at T 110.) din ng—walang hanggang plano ng ng tatay ko mula sa Long Island, New Ang Nauvoo Temple ang unang kaligayahan. York, para libutin ang bakuran ng templo kung saan isinagawa ang Salt Lake Temple, mahipo ang tem- mga endowment at pagbubuklod, na Ang Banal na Templo plo, at pag-usapan ang kahalagahan napatunayang lalong nagpatatag sa Kailangang magkaroon tayo ng ng templo sa buhay ko. Sa pagkaka- mga pioneer nang makayanan nila patotoo at pagpipitagan sa templo taong iyon nagpasiya ako na balang- ang hirap sa pagtawid sa kapatagan bilang bahay ng Panginoon. Ang tem- araw ay babalik ako para makapasok papuntang Sion sa Salt Lake Valley. plo ay tunay na isang lugar kung saan sa templo at tumanggap ng mga Nang ikulong si Joseph Smith sa kayo ay “nasa mundo ngunit hindi ordenansa roon. Carthage, naging malinaw kung ba- naiimpluwensyahan ng mga bagay na Ang templo ay isang sagradong kit napakahalaga sa kanya na mata- makamundo.” Kapag may problema gusali, isang banal na lugar kung pos ang templo. Alam niya kung ano at mahalagang desisyon kayong saan isinasagawa ang mahalaga at ang hihingin sa mga Banal at upang gagawin na bumabagabag sa inyong nakapagliligtas na mga seremonya at magkaroon ng lakas na pagtiisan ang isipan at kaluluwa, maaari ninyong ordenansang maghahanda sa atin para mangyayari sa kanila sa hinaharap idulog ang inyong mga alalahanin sa sa kadakilaan. Mahalagang magtamo kailangan nilang mapagkalooban ng templo at tatanggap kayo ng espiritu- tayo ng totoong kaalaman na ang wal na paggabay. ating paghahanda na makapasok sa Upang mapanatili ang kasagradu- banal na bahay at pakikibahagi sa han ng templo para mapanatili itong mga seremonya at tipang ito ay ilan dalisay at maanyayahan ang Espiritu sa pinakamahahalagang pangyayaring na pagpalain ang mga pumapasok sa mararanasan natin sa buhay.

Mga Pagpapala ng Templo sa Buong Kasaysayan Sa buong kasaysayan, sa bawat dispensasyon, iniutos ng Panginoon Ang paghahanda nating sa mga propeta na dapat magtayo makapasok sa banal na ng mga templo upang matanggap ng Kanyang mga tao ang mga ordenansa bahay at pakikibahagi sa sa templo. mga seremonya at tipang Ang Kirtland Temple ang unang ito ay ilan sa pinakamaha- templo sa mga huling araw na ito, at mahalaga ang ginagampanan nito sa halagang pangyayaring panunumbalik ng mga susi ng priest- mararanasan natin sa hood. Nagpakita ang Tagapagligtas sa ating mortal na buhay. kaluwalhatian at tinanggap ang Kirt- land Temple bilang Kanyang bahay. Sa pagkakataong iyon nagpakita sina

ANG PANGINOON AY NAGPAKITA SA KIRTLAND TEMPLE, NI DEL PARSON SA KIRTLAND NAGPAKITA AY NI CRAIG DIMOND; KANAN: ANG PANGINOON PAGLALARAWAN KALIWA: Moises, Elias, at Elijah upang ibigay

Pebrero 2014 53 kapangyarihan—ang kapangyarihan Pinagkalooban sila ng kapangyarihan Mga Ordenansa sa Templo—mga ng priesthood. sa banal na templo. Ang mag-asawa Endowment at Pagbubuklod Ang ating mga ninunong pioneer ay ibinuklod sa isa’t isa. Ang mga anak Ang mga templo ang pinakama- ay magkakasamang nabuklod bi- ay ibinuklod sa kanilang mga magu- gandang lugar sa pagkatuto sa lahat lang mga pamilya sa Nauvoo. Ang lang. Marami ang namatayan ng mga ng iba pang mga lugar na alam ng kanilang mga tipan sa Panginoon sa kapamilya habang naglalakbay, ngunit tao, nagbibigay sa atin ng kaalaman Nauvoo Temple ay naging protek- alam nila na hindi iyon ang wakas at karunungan tungkol sa Paglikha syon sa kanila sa paglalakbay nila nila. Sila ay ibinuklod sa templo para ng mundo. Ang mga paghuhugas pakanluran, gaya rin sa bawat isa sa buong kawalang-hanggan. at pagpapahid ng langis ang nagsa- sa atin ngayon at habang tayo ay sabi sa atin kung sino tayo. Ang mga nabubuhay. Ang mga ordenansa at tagubilin sa endowment ay nagbibigay tipan ng templo ay proteksyon para ng patnubay kung paano tayo dapat sa atin sa mga pagsubok at paghihi- mamuhay sa mundong ito (tingnan sa rap sa ating panahon at sa anumang D at T 97:13–14). mangyayari sa atin sa hinaharap. Ito Ang mga ordenansa sa tem- Ang pangunahing layunin ng tem- ay ating pamana. Ito ang nagsasabi plo ay gumagabay sa atin plo ay maglaan ng mga kailangang kung sino tayo. patungo sa ating Tagapag- ordenansa para sa ating kadakilaan Para sa mga Banal noong araw, ang sa kahariang selestiyal. Ang mga or- kanilang pakikibahagi sa mga orde- ligtas at pinagpapala tayo denansa sa templo ay gumagabay sa nansa ng templo ay naging mahalaga sa pamamagitan ng atin patungo sa ating Tagapagligtas sa kanilang patotoo nang maharap Pagbabayad-sala ni at pinagpapala tayo sa pamamagitan sila sa mga paghihirap, sa galit na ng Pagbabayad-sala ni Jesucristo. Ang mga mandurumog, nang paalisin Jesucristo. kahulugan ng katagang endowment ay sila sa kanilang komportableng mga “kaloob.” Ang ordenansa ay binubuo tahanan sa Nauvoo, at sa mahaba at ng magkakasunod na mga tagubilin mahirap na paglalakbay nila kalaunan. kung paano tayo dapat mamuhay at ng mga tipang ginagawa natin para ma- muhay nang matwid sa pamamagitan ng pagsunod sa ating Tagapagligtas. Ang isa pang mahalagang orde- nansa ay ang mabuklod nang walang hanggan sa selestiyal na kasal. Ang ti- pang ito ay nagtutulot sa mga anak na mabuklod sa kanilang mga magulang at sa mga anak na isinilang sa tipan upang maging bahagi ng isang walang hanggang pamilya. Itinuturo sa atin ng Doktrina at mga Tipan: “Anumang bagay na iyong ibuklod sa lupa ay bubuklurin sa langit; at anumang bagay na iyong itali sa lupa, sa aking pangalan at sa pamamagitan ng aking salita, wika ng Panginoon, ito ay nakataling walang hanggan sa mga kalangitan; at kanino mang mga kasalanan ang iyong pa-

tawarin sa lupa ay patatawarin [na]ng REIER NG LOOB KANSAS CITY MISSOURI TEMPLE NA KUHA NI MATTHEW LARAWAN SA NAUVOO, NI GLEN S. HOPKINSON, HINDI MAAARING KOPYAHIN; PAGLISAN

54 Liahona MGA KABATAAN MGA

walang hanggan sa mga kalangitan; at kanino mang kasalanan ang hindi mo patawarin sa lupa ay hindi patatawarin

sa langit” (D at T 132:46). Kapag nakaluhod sa altar ang isang mag-asawa, bilang tagapagbuklod alam kong gumaganap ako bilang kinatawan ng Panginoon. Alam ko na ang ibinuklod sa lupa ay talagang ibinuklod sa langit—hindi na mapag- hihiwalay kailanman kung ang mga ibinuklod ay mananatiling tapat at magtitiis hanggang wakas. Ang mga salamin sa magkabilang dingding sa silid-bukluran sa templo ay inanggulo upang maipakita ang walang-hanggang mga imahe. Ang pagtingin sa mga salaming ito sa isang panig ng silid ay kumakatawan sa mga kawalang-hanggan ng panahon na nilakbay natin upang pumarito sa mundo. Kapag tumingin tayo sa kabi- lang panig ng silid, nakatingin tayo sa tila walang-katapusang mga imahe na sumasagisag sa mga kawalang- hanggan kapag nilisan natin ang bu- hay na ito. Ang silid-bukluran mismo na sibat ng kaaway” (D at T 3:8) gamit ay kumakatawan sa ating mortal na ang ating espada ng Espiritu at kala- buhay dito sa lupa. Ang aral na da- sag ng pananampalataya (tingnan sa pat matutuhan sa karanasang ito sa D at T 27:15–18), magtiis hanggang templo ay na nakagawa tayo ng mga wakas, at maging karapat-dapat na Ang mga ordenansa at tipan tamang desisyon na pumarito sa lupa tumayo at mamuhay sa piling ng ng templo ay proteksyon at maranasan ang mortalidad at na Diyos Ama at ng Kanyang Anak na para sa atin sa mga pagsu- ang paraan ng pamumuhay natin sa si Jesucristo, sa buong kawalang- maikling panahong ito ang magpapa- hanggan—upang makamtan ang tina- bok at paghihirap sa ating siya kung paano tayo mamumuhay sa tawag na buhay na walang hanggan. panahon at sa anumang buong kawalang-hanggan na darating. Nagpapatotoo ako na ang Diyos mangyayari sa atin Kayo ay naghahandang humarap ay buhay; na si Jesus ang Cristo; at sa hinaharap. sa mga pagsubok sa mortal na buhay. na ipinanumbalik ni Joseph Smith, Boluntaryo tayong pumarito sa mun- ang Propeta ng ating dispensasyon, dong ito mula sa kinaroroonan ng ang mga pagpapala ng priesthood na Diyos Ama na may kalayaan, batid na magtutulot sa atin na makibahagi sa tayo ay makararanas ng “pagsalungat mga pagpapala ng templo. ◼ sa lahat ng bagay” (2 Nephi 2:11). Ang layunin natin (tingnan sa 1 Nephi Mula sa isang mensahe sa debosyonal, “Temple Blessings,” na ibinigay sa Brigham Young Univer- 15:14) ay isuot ang buong baluti ng sity noong Nobyembre 15, 2005. Para sa buong Diyos at paglabanan ang “nag-aapoy teksto sa Ingles, magpunta sa speeches.byu edu.

Pebrero 2014 55 MGA TANONG AT MGA SAGOT

Isipin Kung Paano Pinagpapala “Napakalayo ng templo kaya’t ng mga Templo ang Iyong Buhay Kung babalewalain natin hindi ako madalas makapunta ang mga templo, malayo ang mga ito sa ating roon. Paano magiging mas puso. Kailangan nating isipin ang mga pagpapa- malaking bahagi ng buhay ko lang maidudulot sa atin ng templo at pumunta roon kung ngayon ang templo?” kailan maaari. Kahit ilang beses sa isang taon ka lang makapunta, maga- ung gagawin mo ang lahat ng makakaya mo upang gawa mong mas makabuluhan ang makapunta nang madalas sa templo, masisiyahan ang mga ito sa pamamagitan ng pagdadala Panginoon sa iyong mga pagsisikap. Kapag hindi ka ng mga pangalan ng kapamilya o makapunta sa templo, maraming bagay kang magagawa pag-aayuno. Ang Diwa sa bahay ng Kpara maging mas malaking bahagi ng iyong buhay ang templo: Panginoon ay espesyal—nais mong maging makabuluhan ang pagpunta • Mamuhay nang karapat-dapat upang makapasok sa mo roon. templo. Ang ibig sabihin ng mamuhay ayon sa mga paman- Benjamin S., edad 18, Utah, USA tayang kailangan para makapasok sa bahay ng Panginoon ay lagi tayong handang makapiling Siya. Manatiling Dalisay at Karapat-dapat • Planuhing matanggap ang sarili mong endowment at Ang templo ay naghaha- makasal sa templo. Ang pagtatakda ng mithiing matanggap tid ng kaligayahan sa ang mahahalagang ordenansang ito ay pananatilihin kang buhay ko ngayon. Kapag nakatuon sa templo. pumupunta ako sa • Manamit nang disente. Tutulong itong maihanda ka sa pag- templo, marami pa akong nalalaman tung- tanggap ng sarili mong endowment. kol sa ating Ama sa Langit at kay • Pag-aralan ang mga talata sa banal na kasulatan tung- Jesucristo. Ang pagpunta ko sa templo kol sa templo (halimbawa, Exodo 26–29; Levitico 8; D at T ay nagpapalakas at nagpapadalisay sa 97; 109; 110; 124:25–42; Moises 2–5). Ang Liahona ng Oktu- aking espirituwalidad. Mas nauuna- bre 2010 ay tungkol din sa templo. waan ko ang layunin natin sa buhay. Ang templo ay nagbibigay sa akin ng • Alamin ang tungkol sa iyong mga ninuno (bisitahin ang tapang na makayanan ang mga pagsu- FamilySearch.org) at tiyakin na naisagawa ang mga ordenansa bok at malabanan ang mga tukso at sa templo para sa kanila. nagbibigay sa akin ng lakas na madaig • Tanungin ang iba kung ano ang kahulugan ng templo ang aking mga kahinaan. Ang templo sa kanila at ibahagi ang iyong patotoo na ang templo ay ang tanging lugar kung saan tayo mabubuklod nang sama-sama bilang totoong bahay ng Panginoon. walang-hanggang pamilya, kaya’t • Tumulong na maging tulad ng templo ang iyong ta- maghahanda ako para makapasok hanan: “Magtayo ng isang bahay, maging isang bahay ng ako sa templo at manatiling dalisay panalangin, isang bahay ng pag-aayuno, isang bahay ng pana- at karapat-dapat. nampalataya, isang bahay ng pag-aaral, isang bahay ng kalu- Mickaella B., edad 16, Pilipinas walhatian, isang bahay ng kaayusan, isang bahay ng Diyos” Panatilihin ang Diwa ng Templo (D at T 109:8). Pitong oras ang biyahe papuntang Mapanalangin kang pumili ng isa o dalawa sa mga ideyang ito , kaya dala- na susubukan mong gawin sa buwang ito. Tutulungan ka nitong wang beses lang kami nagpupunta ng madama ang Espiritu at matuto pa tungkol sa templo. aking pamilya sa isang taon at lumalagi

56 Liahona Ang mga sagot ay nilayong makatulong at magbigay ng pananaw, hindi bilang mga opisyal na pahayag ng doktrina ng Simbahan. MGA KABATAAN

MAGING MAGING KARAPAT- SA DAPAT TEMPLO lagi tayong “Nawa’y maging marapat na magkaroon ng Abr. 2013, 4. New Era, Abr. “. . . Kung lagi tayong karapat-dapat lagi tayong karapat-dapat “. . . Kung , sa pamamagitan ng e-mail sa , liahona.lds.org Elder L. Tom Perry ng Korum ng Perry ng Korum Elder L. Tom Labindalawang Apostol, “My First Temple Recommend,” sa sa iba pang impormasyon tungkol Para paksang ito, tingnan sa “Mga Pagpapala ng “Mga Pagpapala tingnan sa paksang ito, Hales sa isyung ito ni Elder Robert D. Templo” sa pahina 52. temple recommend. Nawa’y maging Nawa’y temple recommend. natin sa buhay, isa iyon sa mga layunin tayong maka- na palagian at regular at sa ating lider ng priesthood harap ang ating pagkamarapat ipahayag ito katibayang upang makamtan ang sa uri ng na sang-ayon ang Panginoon tayongating pamumuhay at matagpuan na pumasok sa Kanyang karapat-dapat banal na bahay. sa recommend na iyon at tapat nating masasagot ang mga tanong sa pagiging nasa landas na tayo patungo marapat, sa pinakadakilang kaloob na naibigay pagpalain Nawa’y sa atin ng Panginoon. na matatag nating tayo ng Panginoon na laging maging karapat-dapat ipasiya sa templo.” Ipadala ang iyong sagot at, kung nais mo, isang retrato isang retrato kung nais mo, Ipadala ang iyong sagot at, 2014, na high-resolution bago sumapit ang Marso 15, sa o sa pamamagitan ng koreo [email protected], (tingnan ang address sa pahina 3). paikliin Ang mga sagot ay maaaring i-edit para o linawin pa ito. Ang sumusunod na impormasyon at pahintulot ay dapat (2) kapa- pangalan, (1) buong isama sa iyong e-mail o liham: (5) naka- o district, (4) stake o branch, (3) ward nganakan, ang ka pang edad 18, kung wala at, sulat na pahintulot mo, nakasulat na pahintulot ng iyong mga magulang (tinatang- gap ang e-mail) na ilathala ang iyong sagot at larawan.

-

mawa ka ng family ka ng mawa parang naka- history, punta ka na rin sa tem- ka saplo kahit wala mo Maibibigay templo. Palagay ko kapag gu ko Palagay kamakailan. Paano Paano kamakailan. makakayanan ang ko kalungkutan?” mahal kong kaibigan mahal kong SUSUNOD NA TANONG “Pumanaw ang isang Katelyn B., edad 13, Utah, USA Katelyn B., Ol’ga Z., edad 18, Belarus Gumawa ng Family History Basahin sa JournalBasahin Mo ang Pagpuntamga Nakaraang sa journalIsulat mo pagpunta mo ang basahin ang mgasa templo at saka mo Tutulungan mo. pahinang ito pag-uwi nadama moka nitong maalala ang Lalong mahalaga na isulat ang roon. na paghahayag. natanggap na personal sinikap sa templo, Nang magpunta ako mabuti ang Espiritu pakinggang kong tumulongdahil lagi Siyang handang nakikinig ako, Tuwing na matuto tayo. bagong mga natutuklasan akong may at Jesucristo kay katotohanan tungkol sa Ama sa Langit at maging sa gawain sa mga Kapag nagtuon ako sa templo. habang nasa na espirituwal bagay itong pinahahalagahan ko lalo templo, at nagiging napakamakabuluhan ng ko. templo sa buhay Mo sa Templo ang mga pangalang nahanap mo sa para o sa ward ma- kapamilya iyong ka ng gagawa Kung dala sa templo. family history at pananatilihin mong magiging tahanan, banal ang inyong malapit ka sa templo kahit ilang milya mo rito. pa ang layo

nang dalawa o tatlong nang dalawa beses sa isang taon ay gina- basta’t mainam, ito nang may natin gawa na puso. tapat at dalisay Ang pagpunta sa templo Christian J., edad 13, Idaho, USA edad 13, Idaho, Christian J., Magdispley ng Larawan ang paboritoSubukang ikuwadro mga ng templo na may mong larawan rito balang- ako “Papasok salitang ito sa kuwarto mo para Ilagay araw!” Ilista ang makita mo ito araw-araw. mo at hindi mo na gagawin mga bagay paragagawin maging karapat-dapat ang Ilagay kang pumasok sa templo. listahan sa tabi ng larawan. Krista L., edad 16, Paraguay ng Templo Lise G., edad 17, France Lise G., Ihanda ang Iyong Sarili kami roon nang isang linggo tuwina. tuwina. nang isang linggo kami roon pang pagkaka- iba may Ngunit kapag ito ko sinasamantala taong makapunta, malaking na magiging ko dahil alam diwa ang Pinananatili ko ito. pagpapala ng pagba- ng templo sa pamamagitan banal na kasulatanbasa ng aking mga ang aking ko Ginagamit araw-araw. bilang bookmark. temple recommend recom- ang aking nakikita ko Tuwing sarili ang aking tinatanong ko mend, upang matiyak na karapat-dapatakong nito Pinalalakas ako dumalo sa templo. madama angat tinutulungan akong ang templo sa Kahit malayo Espiritu. pa mapagsisikapan ko namin, bahay na parang papasok ako ring mamuhay roon araw-araw. Mahihikayat natin ang ating mga lider Mahihikayat ng Simbahan na magplano ng mga maka- tayo Kapag hindi temple trip. nating ihanda ang ating sikapin sama, sarili para ng panahon, pagdating na labis nang may makapunta tayo sa ating buhay, Abala tayo kagalakan. ang mga propeta nangunit nangako - ng Pa sa bahay kung pupunta tayo pagpapalain tayo. nginoon, PARA SA LAKAS NG MGA KABATAAN

TAPAT AT MAPAGMAHAL NA PAGLILINGKOD

Ang paglilingkod na katulad ni Cristo ay nag-aanyaya ng Espiritu Santo at nangangako ng kapayapaan.

asaksihan ko ang kagalakan sa ng Tagapagligtas, “Kung mahal ninyo Nang malaman na daan-daang hand- dalisay at di-makasariling pag- ako kayo ay maglilingkod sa akin at cart pioneer ang hindi makaalis sa lilingkod na ipinakita sa mga susunod sa lahat ng aking kautusan” kapatagan dahil sa mahirap na sitwas-

N larawang ito ng isang batang lalaki na (D at T 42:29); “ibigin ninyo ang Pa- yon, nagturo siya nang may kapang- nagngangalang Elijah na ibinibigay nginoon ninyong Diyos nang buo yarihan sa simpleng sermong ito sa ang kanyang kamiseta sa isang ba- ninyong puso, nang buo ninyong pangkalahatang kumperensya noong gong kaibigang nakilala niya sa isang kapangyarihan, pag-iisip, at lakas; at Oktubre 1856: “Ibibigay ko na nga- liblib na nayon ng Africa. Nakita ni sa pangalan ni Jesucristo paglingkuran yon [sa] mga tao na ito [ang] paksa at Elijah ang agarang pangangailangan, ninyo siya” (D at T 59:5). Sa binyag mensahe para sa mga Elder na mag- at kumilos siya. Tulad ng batang si nakipagtipan tayong maglilingkod tayo sasalita. . . . Ang mensahe ay ito. . . . Elijah, may pagkakataon tayong pag- sa Diyos at susundin natin ang Kan- Marami sa ating mga lalaki at babae lingkuran ang iba sa maraming pa- yang mga kautusan (tingnan sa Mosias na may hila-hilang kariton ang nasa raan. Maaaring hindi natin kailangang 18:10). Bilang mga disipulo ni Cristo, mga kapatagan, at marahil marami ibigay sa iba ang mga kamisetang suot lagi tayong nagsisikap na makibahagi sa kanila ay mga 700 milya ang layo natin, ngunit kung nakikinig tayo sa sa Kanyang gawain, at kasama riyan mula sa lugar na ito, at dapat na sila’y mga panghihikayat ng Espiritu Santo, ang paglilingkod. madala rito, kailangang magpadala malalaman natin kung sino ang pag- tayo ng tulong sa kanila. Ang men- lilingkuran at paano tutulungan ang Paglilingkod: Pagkilos ayon sahe ay, ‘dalhin sila rito.’ . . . mga nangangailangan. sa Ebanghelyo “Iyan ang aking relihiyon; iyan “Ang paglilingkod ay kasingkahu- Ang paglilingkod ay pagkilos ayon ang pag-uudyok ng Espiritu Santo lugan ng pagsunod sa mga utos ng sa ebanghelyo ni Jesucristo, at kitang- na sumaakin. Iyan ay ang iligtas ang Diyos,” at kumakatawan ito sa ating kita ito sa isang kuwentong gustung- mga tao. . . . 1 CHRISTINA SMITH, AT WHITNEY TUTT; BACKGROUND NG ISTOCKPHOTO/THINKSTOCK WHITNEY TUTT; CHRISTINA SMITH, AT pagmamahal sa Panginoon. Itinuro gusto ko tungkol kay Brigham Young. “Tinatawagan ko ang mga Obispo NINA SIDNEY HATADA, KUHA NI REEVE A. NIELD; KANAN: MGA PAGLALARAWAN MGA LARAWANG KALIWA:

58 Liahona MGA KABATAAN MGA

Ni Carol F. McConkie Unang Tagapayo sa Young Women General Presidency

sa araw na ito. Hindi na ako maghi- mga kamay ng Panginoon dito sa lupa, hintay pa ng bukas, o ni sa susunod na inutusang maglingkod at tulungan na araw, para sa 60 malalakas na ang Kanyang mga anak. Umaasa Siya [buriko] at 12 o 15 bagon. Ayokong sa bawat isa sa atin.” 3 magpadala ng mga kapong baka. Kailangan tayo ng ating Ama sa Ang nais ko ay mahuhusay na kabayo Langit upang mapaginhawa ang iba at [buriko]. Mayroon tayo nito sa [T] sa kanilang espirituwal at temporal na eritoryong ito, at kailangang maka- pangangailangan (tingnan sa Mosias kuha tayo ng mga ito. Idagdag pa 4:26). “Ang pinakamalaking pagli- ninyo ang 12 tonelada ng harina at lingkod na magagawa natin sa iba sa 40 magagaling na tagapagpaandar ng buhay na ito . . . ay ang ilapit sila kay mga bagon, maliban pa sa mga yaong Cristo sa pamamagitan ng pananampa- magpapatakbo sa mga hayop. . . . lataya at pagsisisi.” 4 Nagpapakita tayo “Sasabihin ko sa inyo na ang lahat ng halimbawa ng pamumuhay ayon ng inyong pananampalataya, relihi- sa mga pamantayan ng ebanghelyo. yon, at pagpapahayag ng relihiyon, Ibinabahagi natin ang mensahe ng ay hindi kailanman makapagliligtas ebanghelyo ni Jesucristo. Gumagawa ng kahit isang kaluluwa sa inyo sa tayo ng family history at dinadala natin Kahariang Selestiyal ng ating Diyos, ang mga pangalan sa templo para maliban kung isasagawa ninyo ang ating mga ninuno. Kadalasan, maliit at gayong mga alituntunin tulad ng itinu- mahabaging mga paglilingkod na tulad turo ko ngayon sa inyo. Humayo kayo ng simpleng pagngiti, magiliw na pag- at dalhin ang mga taong iyon na nasa bati, mainit na yakap, o maikling liham mga kapatagan.” 2 ng pasasalamat ang tanging kailangan “Iligtas ang mga tao”—iyan ang para mapasigla ang puso at mapalakas utos. Kapag naglilingkod tayo sa iba, ang kaluluwa. Sa ibang mga pagkaka- abala tayo sa gawain ng kaligtasan. taon, maaaring kailanganin ang mala- Tulad ng itinuro ni Haring Benjamin, king sakripisyo ng panahon at lakas. “Kung kayo ay nasa paglilingkod ng Ngunit sa bawat pagkakataon, ang inyong kapwa-tao, kayo ay nasa pag- tapat at mapagmahal na paglilingkod lilingkod lamang ng inyong Diyos” na katulad ni Cristo ay nag-aanyaya (Mosias 2:17). ng patnubay ng Espiritu Santo at nangangako sa bawat isa sa atin ng Mga Pagkakataon sa “kapayapaan sa daigdig na ito, at bu- Buong Paligid hay na walang hanggan sa daigdig na Hindi na natin kailangang lumayo darating” (D at T 59:23). ◼ para makahanap ng mga pagkakataong MGA TALA maglingkod. Itinuro ng ating buhay 1. Bruce R. McConkie, Mormon Doctrine, na propetang si Pangulong Thomas S. 2nd ed. (1966), 706. 2. Brigham Young, “Remarks,” Deseret News, Monson: “Napaliligiran tayo ng mga Okt. 15, 1856, 252. taong nangangailangan ng ating pansin, 3. Thomas S. Monson, “Ano ang Nagawa ating paghikayat, ating suporta, pag-alo, Ko Ngayon para sa Isang Tao?” Liahona, Nob. 2009, 85–86. kabaitan—sila man ay mga kapamilya, 4. D. Todd Christofferson, “Pagtubos,” kaibigan, kakilala, o dayuhan. Tayo ang Liahona, Mayo 2013, 110.

Pebrero 2014 59 PAMAMAHAGI NG mga Home-Return Kit

Ni Olivet Gasang umuhos ang ulan nang umihip ring tao ang namatay. Naroon kami kailanman at lagi Nilang pagliliwana- ang malamig na hangin. Nakita para magbigay ng relief goods sa mga gin ang ating madidilim na panahon. Bkong nabunot ang mga puno at biktima. Alam ko na kung paglilingkuran at nawala ang lahat ng dahon nito. Na- Nang una kaming dumating, nakita mamahalin natin ang isa’t isa, magta- walan ng kuryente sa ilang lugar dahil ko ang lungkot sa mukha ng mga tao. tamo tayo ng walang-hanggang mga sa nasirang mga linya ng kuryente. Natanto ko kung gaano kami kapalad pagpapala at magmamana ng mga Ang tagpo sa aking harapan ay pa- na hindi nasira ang mga bahay namin. katangian ni Cristo. Ang mga pagpa- rang kinatatakutan na ngayon. Lahat Umuulan pa noon nang magsimula pala ng paglilingkod ay hindi laging ay natangay ng malakas na hangin. kaming mamigay ng mga relief pack dumarating kaagad, ngunit darating Gutom ang mga tao at naghahanap sa maputik at walang bubong na gym, ang mga ito kung patuloy tayong ng makakanlungan. ngunit hindi iyon mahalaga sa amin. maglilingkod sa iba nang taos-puso. Napuspos ng hangaring mag- Ang mga relief pack—mga set ng mga Alam ko na “kung kayo ay nasa pagli- lingkod ang puso ko. Nagpunta ang plastic tray, kaldero, pinggan, kutsara, lingkod ng inyong kapwa-tao, kayo ay pamilya ko at iba pang mga miyem- tinidor, baso, at inuminan—ay tinawag nasa paglilingkod lamang ng inyong bro ng Simbahan sa isang maralitang naming “mga home-return kit.” Nang Diyos” (Mosias 2:17). ◼ komunidad kung saan libu-libong iabot namin ng pamilya ko ang mga Ang awtor ay naninirahan sa Mindanao,

kabahayan ang nawasak at libu-libo relief pack sa mga tao, magiliw nila Pilipinas. SA KAGANDAHANG-LOOB NI OLIVET GASANG MGA LARAWAN NI JULIE YELLOW; PAGLALARAWAN kaming nginitian at pinasalamatan. Ang walang-katumbas na pasasa- lamat ng mga tao ay nagpasigla sa akin, at nadama ko ang impluwensya ng Espiritu. Nakita sa kanilang mga ngiti ang pag-asa at na hindi tayo iiwan ng Ama sa Langit at ni Jesucristo

ISANG KASANGKAPAN SA MGA KAMAY NG DIYOS “Karaniwang tinutugunan ng Ama sa Langit ang mga pangangai- langan ng iba sa pamamagitan ninyo. . . . Habang inilalaan ninyo ang inyong sarili sa paglilingkod sa iba, . . . makadarama kayo ng kaligayahan na nagmumula lamang sa paglilingkod. . . . Madaragdagan ang inyong mga kakayahan, at magiging kasang- kapan kayo sa mga kamay ng Diyos para pagpalain ang buhay ng Kanyang mga anak.” Para sa Lakas ng mga Kabataan (buklet, 2011), 32–33. 60 Liahona MGA KABATAAN MGA

natatanging pagkakataon? May maki- Maging tapat at magkaroon ng disi- kita ba kayong nakasulat na kawalan plina na maghangad ng magagandang ng malasakit sa pamilya, mga kaibi- karanasang hahantong sa kalayaan at gan, o maging sa mga hindi kakilala? buhay na walang hanggan. Pinatoto- May nakasulat ba roon tungkol sa tohanan ko sa inyo na ang Diyos ay Ni Elder

L. Tom Perry pagsisisi dahil sa nagawang kasamaan buhay. Sa pagsunod sa Kanyang batas, Ng Korum ng at pagsuway? masusumpungan natin ang tunay na Labindalawang Mabuti na lang, bawat araw ay may kaligayahan dito sa mundo at mga Apostol malinis at maputing pahina kung saan walang-hanggang pagkakataon sa ang mga isinulat na “Sana ginawa buhay na darating. ◼ ko iyon” ay magagawang “Natutuwa Mula sa Church Educational System fireside ako’t ginawa ko iyon” sa pamamagitan na ibinigay noong Nobyembre 1, 1992. ng pagkilala, taos-pusong pagsisisi, TALA PAANO at pagsasauli. Ang mga nadamang 1. Tingnan sa mga kuwento tungkol kina kalungkutan sa mga nagawa noon Nakababatang Alma (Mosias 27; Alma 29, 36), Adan at Eva (Moises 5:4–11), Samuel PUNUIN ANG o lumagpas na mga pagkakataon ay at Saul (I Samuel 15:9–11, 13–14, 20–24), mahihigitan ng mga alaalang puno ng at Nephi (1 Nephi 3–5). Tingnan din sa katuwaan, sigla, at kagalakan sa buhay. D at T 130:20–21. INYONG Kapag sinuri ninyo ang mga ala- alang isinulat ninyo sa inyong aklat AKLAT NG ng buhay, makikita ba ninyo ang mga bagay na ipinagbilin ng Panginoon sa pagiging masunurin sa Kanyang mga BUHAY batas? Mayroon kaya roong mga serti- piko ng binyag, ordinasyon sa Aaronic at Melchizedek Priesthood para sa arito ako upang magtanong sa mga kabataang lalaki at mga sertipiko inyo tungkol sa mga walang- ng Pagkilala sa Pagdadalaga para sa Nhanggang alaalang nililikha mga kabataang babae, at, mangyari ninyo sa inyong buhay. Sinusundan ba pa, isang liham ng marangal na re- ito ng mga salitang “Sana ginawa ko lease mula sa full-time mission? May- iyon,” o masasabi ba ninyong, “Natu- roon kaya roong mga current temple tuwa ako’t ginawa ko iyon”? recommend, resibo sa ikapu, sertipiko Sa paggunita sa nakaraan, kung ng kasal na isinagawa sa banal na makakapili tayo ng isang alituntu- templo, at pagtanggap sa mga tungku- nin na lalong makakaragdag sa mga lin sa priesthood at auxiliary? alaalang “Natutuwa ako’t ginawa ko Ang payo ko sa inyo ay punuin iyon,” ano kaya iyon? Iyon ay ang ang inyong alaala at inyong aklat ng alituntunin ng pagsunod.1 buhay ng pinakamaraming aktibidad Lahat tayo ay sumusulat araw-araw na “Natutuwa ako’t ginawa ko iyon” sa ating aklat ng buhay. Paminsan- na maisuisulat ninyo (tingnan sa minsan ay sinusuri natin ang isinusulat Mosias 2:41). natin doon. Anong uri ng mga alaala ang mag-uumapaw sa inyong isipan kapag sinuri ninyo ang mga isinulat ninyo? Ilang pahina ang maglalaman ng “Sana ginawa ko iyon”? May naka- sulat ba roon tungkol sa pagpapaliban

PAGLALARAWAN NI JOHN LUKE PAGLALARAWAN at kabiguang samantalahin ang mga

Pebrero 2014 61 ano ang kung Isipin a buhay . . . inyo s nais n

Bakit

MAHALAGAang Pagpili Ni Mindy Raye Friedman Mga Magasin ng Simbahan raw-araw ay may gagawin Ang sagot ay oo! Talagang mahalaga sa langit at pinagkaitan ng pagkaka- kayong mga pagpili. Ang ilan ang mga desisyon. taong umunlad sa pamamagitan ng Asa mga pagpiling iyon ay wa- pagparito sa mortalidad. Ang kala- lang gaanong kinalaman sa inyong Bakit Mahalaga ang mga Ito yaan ay napakahalaga sa plano ng walang-hanggang kaligtasan (“Anong Para maunawaan kung bakit Diyos kaya pinalayas sa langit ang kulay ng kamiseta ang isusuot ko?”), mahalaga ang inyong mga pagpili, mga naghangad na wasakin ito! at ang ilan sa mga ito ay napaka- balikan natin ang buhay bago tayo Ang plano ng Ama sa Langit ay halaga sa inyong walang-hanggang isinilang. Nang ilahad ng Ama sa nagbibigay sa atin ng pagkakataong kaligtasan (“Susuwayin ko ba ang Langit ang Kanyang plano ng kalig- pumili para sa ating sarili dahil iyan utos na ito?”). Kung minsan ay maiisip tasan, hindi lahat ay sumang-ayon. lamang ang paraan para tayo matuto, ninyo, “Talaga bang mahalaga ang Tumutol si Lucifer sa plano at “nag- umunlad, at maging higit na katulad aking mga pagpili?” O maaaring mai- hangad na wasakin ang kalayaan ng Niya. Ang isa sa mga layunin ng bu- sip pa ninyo, “Kung walang nakakaa- tao” (Moises 4:3). Dahil dito, siya ay hay ay ang matutong gamitin nang lam sa ginagawa ko, talaga bang may naging si Satanas at siya at yaong matalino ang ating kalayaan. Ngunit naaapektuhan sa mga desisyon ko?” mga sumunod sa kanya ay pinalayas hindi tayo binigyan ng kalayaan para

62 Liahona MGA KABATAAN MGA

MGA ARALING PANG-LINGGO Paksa sa Buwang Ito: lang gawin ang gusto natin. Itinuturo gusto ninyong gawin, wala kayong sa Para sa Lakas ng mga Kabataan, layang piliin ang mga resulta nito. Ang Plano ng “Habang narito sa lupa, sinusubukan Mabuti man o masama, kusang dara- Kaligtasan kayo upang makita kung gagamitin ting ang mga resulta ng mga pagpiling 2

ninyo ang inyong karapatang pumili ginagawa ninyo.” para ipakita ang pagmamahal ninyo sa Kaya ano ang mga bunga ng Diyos sa pamamagitan ng pagsunod sa pagpili ng mabuti? Marahil ay maka- Kanyang mga kautusan.” 1 Ang pagpi- kagawa kayo ng mahabang listahan ling sundin ang mga kautusan ay nag- ng mga pagpapalang nagmumula sa papakita sa Diyos na mahal natin Siya pagpili ng mabuti. Ang isang magan- SUMALI SA at handa tayong sumunod sa Kanya. dang lugar na mahahanapan ng mga USAPAN Ang mga pagpiling ginagawa natin— pagpapalang ito ay sa mga banal na pati na ang ating saloobin sa paggawa kasulatan at sa inyong buklet na Para ng mga desisyong iyon—ay malaking sa Lakas ng mga Kabataan. Halim- bahagi ng pagsubok sa mortalidad. bawa: “Kung susundin mo ang aking Mga Bagay na Pag-iisipan mga kautusan at magtitiis hanggang para sa Araw ng Linggo Pagpili ng Mabuti wakas ikaw ay magkakaroon ng bu- • Ano ang papel na ginagampa- Paulit-ulit kayong naturuan na ang hay na walang hanggan” (D at T 14:7); nan ng kalayaan sa plano ng pagpiling suwayin ang mga utos ng “Ang paggalang sa Sabbath ay lalong kaligtasan? Diyos ay may masamang ibinubunga. magpapalapit sa inyo sa Panginoon Ngunit naisip ba ninyo na totoo rin at sa inyong pamilya” 3; o “Kapag • Paano naaapektuhan ng inyong iyan sa pagpili ng mabuti? Itinuturo sinunod ninyo ang [Word of Wisdom], mabubuting pasiya ang inyong sa Para sa Lakas ng mga Kabataan: mananatili kayong ligtas sa mga na- buhay at ang buhay ng iba? “Bagama’t malaya kayong piliin ang kapipinsalang pagkalulong at mako- • Paano makakatulong sa inyo kontrol ninyo ang inyong buhay.” 4 Tila ang maliliit na desisyon para malalaking pagpapala ang mga iyon, at mas marami pa kayong makikita. makamtan ang inyong mas Sinabi ng Panginoon na tayo ay malalaking mithiin? “nararapat na maging sabik sa pag- gawa ng mabuting bagay, at gumawa Mga Bagay na ng maraming bagay sa [ating] sariling Maaari Ninyong Gawin kalooban,” at nangako Siya na maaari • Ilista ang mga mithiing gusto nating “isakatuparan ang maraming ninyong makamtan ngayon at kabutihan” kapag ginawa natin iyon MGA DESISYON ANG NAG- sa hinaharap. TATAKDA NG KAPALARAN (D at T 58:27). Kaya hindi lang natin dapat iwasan ang masasamang bagay • Tingnan ang inyong listahan ng “Responsibilidad ng bawat isa sa kundi aktibo rin nating hangaring mga mithiin kapag magpapa- atin ang pumili. Maitatanong ninyo, gawin ang mabubuting bagay. siya kayo. ‘Talaga bang mahalaga ang mga Kung minsan ay lubha tayong • Ibahagi ang inyong mga kara- desisyon?’ Sinasabi ko sa inyo na ang nag-aalala tungkol sa lahat ng bagay nasan sa simbahan, sa bahay, mga desisyon ang nagtatakda ng na hindi natin nararapat gawin kaya kapalaran. Hindi kayo makagagawa ng nalilimutan natin na ang pagsunod o online sa youth.lds.org. walang hanggang desisyon nang hindi ay kinabibilangan din ng paggawa ng ito nagkakaroon ng epekto sa walang mga bagay na nararapat nating gawin. hanggan.” Marahil ay nauunawaan ninyo na ang Pangulong Thomas S. Monson, “Mga Lan- pagpiling labagin ang mga kautusan ay das Tungo sa Pagiging Perpekto,” Liahona, may masamang epekto sa inyong bu- Hulyo 2002, 112.

MGA PAGLALARAWAN NI ALLEN GARNS MGA PAGLALARAWAN hay, ngunit nauunawaan din ba ninyo

Pebrero 2014 63 na ang pagpiling gumawa ng mabubu- mabuklod sa templo? Gusto ba nin- mission. At tuwing umaga mapipili ting bagay ay may mabuting epekto sa yong maglingkod sa full-time mission? ninyong gumising nang maaga para inyong buhay at sa buhay ng iba? Gusto ba ninyong magtapos sa ko- sa early-morning seminary o matulog lehiyo at magkaroon ng magandang nang isang oras pa. Alin sa mga pag- Mamuhay nang May Layunin trabaho? Kung gayon, paano ninyo ito pipiliang iyon ang tutulong sa inyo na Kaya paano ninyo matitiyak na matatamo? Tulad ng mga tagapagtayo maabot ang inyong mithiin? O siguro mabuti ang pinipili ninyo? Una, isipin na kailangan ng isang plano para ma- mithiin ninyong mabasa ang buong kung ano ang gusto ninyo sa inyong kagawa ng skycraper, kailangan ninyo Aklat ni Mormon bago matapos ang buhay. Gusto ba ninyo ng buhay na ng isang plano para maging matwid school year. Pagkatapos, kapag naka- walang hanggan? Gusto ba ninyong ang inyong pamumuhay. uwi na kayo mula sa paaralan o bago Isulat ang ilan sa inyong mga mit- matulog, mapipili ninyo kung magba- hiin at kung paano ninyo planong ma- basa kayo ng mga banal na kasulatan MAGDESISYON kamtan ito. Ilagay ang listahang iyan o gagawa ng ibang aktibidad, tulad NANG MAAGA kung saan ninyo ito makikita nang ng panonood ng paborito ninyong “Noong dalagita pa madalas. Pagkatapos kapag kailangan palabas sa TV. Ano ang pipiliin ninyo? ako, nalaman ko na ninyo talagang pumili, maaari ninyong Ang mga pagpiling gaya nito ay nasa isipin ang inyong listahan para ma- harapan ninyo araw-araw. Ang pag- may mga desisyon tiyak na hindi ninyo ipagpapalit ang sasaisip sa inyong mga mithiin ay na isang beses lang pinakagusto ninyo sa isang bagay na tutulong sa inyo na gumawa ng mga gagawin. Gumawa gusto ninyo ngayon. Ang pagtatakda desisyong aakay sa inyo sa mga bagay ako ng listahan ng mga bagay na lagi ng mga mithiin ay ginagawa ring na talagang gusto ninyo. ◼ kong gagawin at mga bagay na hindi sadya at kusa ang inyong mga pagpili kailanman gagawin sa maliit na kuwa- MGA TALA sa halip na pabigla-bigla, kaagad- 1. Para sa Lakas ng mga Kabataan derno. Kabilang dito ang susundin ang agad, o batay sa mga sitwasyon. (buklet, 2011), 2. Word of Wisdom, magdarasal araw-araw, Paano talaga ito naisasagawa? 2. Para sa Lakas ng mga Kabataan, 2; magbabayad ng aking ikapu, at palaging idinagdag ang pagbibigay-diin. Sabihin natin na isa sa inyong mga 3. Para sa Lakas ng mga Kabataan, 31. magsisimba. Ginawa ko na noon ang mithiin ang maglingkod sa full-time 4. Para sa Lakas ng mga Kabataan, 25. mga desisyong ito, kaya’t nang dumating ang oras na kailangan kong magdesis- yon, alam ko na ang gagawin ko dahil nakapagdesisyon na ako noon pa man. Nang sabihin ng mga kaibigan ko sa MGA M high school, ‘Hindi masamang uminom KONG ITHIIN ANG P NAL kung isang beses lang,’ natawa ako at ERSO sinabi kong, ‘nagdesisyon ako noong 12 anyos ako na hindi ko gagawin iyan.’ Ang maagang pagdedesisyon ay tutulong sa inyo na maging tagapangalaga ng kaba- nalan. Umaasa ako na maglilista kayo ng mga bagay na lagi ninyong gagawin at mga bagay na hindi kailanman ninyo ga- gawin. Pagkatapos ay sundin ang inyong listahan.” LARAWANG KUHA NG BUSATH PHOTOGRAPHY KUHA NG BUSATH LARAWANG Elaine S. Dalton, dating Young Women general president, “Mga Tagapangalaga ng Kabanalan,” Liahona, Mayo 2011, 123.

64 Liahona MGA KABATAAN MGA

mabuti, makipagkaibigan, magkaroon ng makabuluhang kasayahan, at sa

huli ay makahanap ng makakasama sa kawalang-hanggan.” 2 Kinabukasan ipinakita ko kay Paul ang buklet na Para sa Lakas ng mga Kabataan. Nakita ng ibang mga tao na binabasa ito ni Paul, at tinulungan ako ng mga kaibigan kong LDS na sa- gutin ang mga tanong ng mga kaklase ko. Masaya ako na may naisagot ako sa tanong ni Paul. Sinasabi sa Para sa Lakas ng Kaba- taan na ang pakikipagdeyt bago su- mapit sa edad na 16 at ang seryosong pakikipagrelasyon nang napakabata pa ay maaaring humantong sa imora- lidad at maglilimita sa bilang ng mga taong makikilala natin. Sinasabi rin sa akin ng nanay ko na hindi tayo dapat makipagdeyt nang wala pang 16 na taong gulang dahil hadlang ito sa pag- MAKIPAGDEYT O aaral at mga pagkakataon na maaaring mahalaga sa tagumpay sa hinaharap. HUWAG MAKIPAGDEYT Nakita kong nalungkot ang mga kai- bigan ko nang makipaghiwalay sila sa kanilang kasintahan sa edad na 13. Ni Savannah M. Smithson Natutuwa akong malaman sa sarili a eskuwelahan namin marami sa Nang gabing iyon umuwi ako at ko kung bakit hindi tayo dapat maki- mga estudyante ang may kasin- pinag-isipan ko ang tanong ni Paul. pagdeyt bago sumapit sa edad na 16 Stahan na. Sa unang araw ko sa Nagsaliksik ako sa LDS.org at nag- at masagot ang tanong ni Paul nang eskuwelahan bilang eighth grader, basa ng mga banal na kasulatan. May hindi sinasaktan ang kanyang dam- nakilala ko ang isang tao na Paul ang nakita akong pahayag ni Pangulong damin. Nagkaroon ako ng mabuting pangalan. Magkasundo kami. Mabait Gordon B. Hinckley (1910–2008): kaibigan, at umaasa ako na matagal na kaibigan si Paul. “Ginawa tayong kaakit-akit ng Pa- kaming magiging magkaibigan. Nag- Kinabukasan pagkatapos ng klase nginoon sa isa’t isa dahil sa dakilang papasalamat ako na binigyan tayo niyaya niya akong magdeyt. Sinabi layunin. Ngunit ang pagkaakit na ito ng Panginoon ng mga kaibigan at kong hindi ako puwede, at itinanong mismo ang nagiging mitsa maliban na ng pagkakataong makipagdeyt sa niya kung bakit. Sinabi ko sa kanya ito’y makontrol. . . . Ito ang dahilan tamang edad upang balang araw ay na miyembro ako ng Ang Simbahan kung bakit ipinapayo ng Simbahan makahanap tayo ng tapat na kabiyak ni Jesucristo ng mga Banal sa mga na huwag [makipagdeyt] sa murang sa kawalang-hanggan. ◼ Huling Araw at hindi kami dapat gulang.” 1 Ang awtor ay naninirahan sa Nevada, USA. makipagdeyt hangga’t wala pa kaming Binasa ko rin ang Para sa Lakas MGA TALA 16 na taong gulang. Itinanong ni Paul ng mga Kabataan. Sinasabi rito na 1. “Payo at Panalangin ng Isang Propeta para sa Kabataan,” Liahona, Abr. 2001, 38. kung bakit, at nalaman ko na hindi ko ang pakikipagdeyt ay “matutulungan 2. Para sa Lakas ng mga Kabataan (buklet,

PAGLALARAWAN NI BEN SIMONSEN PAGLALARAWAN talaga alam ang dahilan. kayo . . . na matutong makihalubilong 2011), 4.

Pebrero 2014 65 Ang Pag-aani Ni Elder Koichi Aoyagi Ng Pitumpu

sa aking isipan. Puwede kong si- kaping tapusin ang pag-aani bago ko ito naunawaan noon, pero sumapit ang Linggo. Gigising ako Espiritu pala ang nadama ko. nang maaga at magtatrabaho tuwing “Ang Espiritu Santo . . . ang Hindi nagtagal ay ginusto kong umaga bago pumasok sa eskuwela. magbibigay-alam sa inyo ng magpabinyag. At tuwing hapon paglabas ng esku- lahat ng bagay na nararapat Ayaw ng mga magulang ko na wela ay magtatrabaho ako hanggang ninyong gawin” (2 Nephi 32:5). magpabinyag ako sa isang simba- dumilim. oong bata pa ako sa Japan, hang iba sa kanila. Pero pumunta sa Pero pagsapit ng Sabado ng gabi Nginusto kong matuto ng English. bahay namin ang mga missionary at kalahati pa lang ang naaani. Natu- Pero mahal magpaturo ng English, magiliw na kinausap ang mga ma- log akong dismayado dahil hindi ko at wala akong sapat na pambayad. gulang ko. Inantig ng Espiritu ang nakamtan ang mithiin ko. Linggo ng Isang araw nakakita ako ng puso ng aking mga magulang, at umaga gumising ako nang maaga dalawang kabataang lalaki na pinayagan nila akong mabinyagan. para pumunta sa palayan. Pumunta namimigay ng mga flyer para sa Isang araw ng Linggo sa buwan sa kuwarto ko ang aking ama at, ha- libreng pag-aaral ng English. Mga ng Oktubre, inatasan akong magbi- bang magiliw na nakangiti, tinanong missionary sila ng Ang Simbahan gay ng mahalagang bahagi sa isang ako kung bakit hindi ako magsi- ni Jesucristo ng mga Banal sa mga programa sa simbahan. Pero noong simba. Puspos ng galak ang puso ko. Huling Araw. Agad akong nagpalista Oktubre kinailangang magpakasipag Makakasimba ako at mapapanatili sa English class nila. ng buong pamilya ko para maani kong banal ang araw ng Sabbath! May nadama akong kakaiba sa ang palay sa palayan ng aking ama. Nagpapasalamat akong malaman mga missionary. Masayahin sila at Kasama na roon ang pagtatrabaho na kapag nakinig tayo sa tinig ng maganda ang pananaw. Tinanong sa araw ng Sabbath. Panginoon at sumunod sa Kanya, ko sila tungkol sa kanilang simba- Nagdasal ako sa Ama sa Langit, at lagi Niya tayong pagpapalain at

han, at naantig ang puso ko. Hindi may ipinasok na ideya ang Espiritu gagabayan. ◼ MALAN NI DAVID PAGLALARAWAN

66 Liahona Mahal BATA MGA KAYO

ng Ama sa Langit Ni Pangulong Thomas S. Monson

Mahal kayo ng Ama sa Langit—bawat isa sa inyo. Ang pagmamahal na iyan ay hindi nagbabago.

Nariyan ito para sa inyo kapag kayo ay malungkot o masaya, pinanghihinaan ng loob o umaasa.

Hindi ito naiimpluwensyahan ng inyong hitsura o mga ari-arian.

Hindi ito nababago ng inyong mga talento at kakayahan. Basta nariyan lang ito.

Ang pag-ibig ng Diyos ay nariyan para sa inyo marapat man kayong mahalin o hindi. Basta nariyan lang ito palagi. ◼ PAGLALARAWAN NI JIM MADSEN PAGLALARAWAN

Mula sa “Hindi Tayo Pebrero 2014 67 Kailanman Nag-iisa,” Liahona, Nob. 2013, 124. Pinakamabuting Pamilya Magpakailanman

Hindi na isinasali ng ibang mga batang babae si Olivia sa usapan. Makakatulong ba ang isang balde ng pintura?

Ni Olivia Corey Batay sa tunay na buhay “Dito ako’y may mag-anak. Kami’y nagmamahalan” (“Mag-Anak ay Magsasamang walang Hanggan,” Aklat ng mga Awit Pambata, 98). umuko si Olivia habang nakikinig Y sa tuwang-tuwang mga bulungan ng mga batang babae na naka- upo sa likuran niya sa bus. “Ang saya ko kasi sabi ng nanay mo pu- wede kang pumunta sa amin! Dala mo ba ang mga lalaruin natin?” “Dala ko. Pinagdala rin ako ni Inay ng isang supot ng popcorn!” Napasimangot si Olivia habang nag- babasa ng aklat. Hindi ba nila alam na naririnig ko sila? Ayaw niya talagang marinig na nag- paplano ng anuman ang dalawang kaibigan niya nang hindi siya kasama. Sina Stephanie, Rebecca at Olivia

ay matagal nang magkakaibigan. NI ROGER MOTZKUS PAGLALARAWAN

68 Liahona MGA BATA MGA

“Nagtatatag tayo Dati-rati ay magkakasama sila sa pero naaalala pa niya na kasama ng malalim at lahat ng aktibidad. Pero nang mag- niya ang kanyang mga magulang mapagmahal na ugnayan ng pamilya pasukan ulit sa eskuwela, nala- at Ate Jane sa magandang sealing sa pamamagitan ng paggawa ng mga man nina Stephanie at Rebecca na room. simpleng bagay [nang sama-sama].” pareho sila ng guro, samantalang “Alam mo ba kung bakit tayo Pangulong Dieter F. Uchtdorf, Pangala- nasa ibang klase naman si Olivia! nagsikap nang husto na makapag- wang Tagapayo sa Unang Panguluhan, “Sa mga Bagay na Pinakamahalaga, Naalala ni Olivia ang lungkot na handang magpunta sa templo?” Liahona, Nob. 2010, 21. nadama niya habang tuwang- “Dahil gusto po nating maging tuwang pinag-uusapan ng dalawa isang pamilya magpakailanman?” na magtatabi sila ng usupan sa sagot ni Olivia. klase at sabay na kakain sa tangha- “Mismo. Kahit hindi na kayo ang gumagawa ng gayong mga lian. Nadama rin niya ang lungkot matalik na magkakaibigan nina proyekto. na iyon ngayon. Rebecca at Stephanie magpakailan- “Oo,” sabi ni Inay. “Gusto ko Huminto ang bus sa harap ng ba- man, kaibigan mo pa rin ang pa- pinturado na ang pinto sa likuran hay ni Rebecca. Malungkot na sinilip milya mo magpakailanman.” bago maghapunan.” Pagkatapos ni Olivia sa bintana ang pagbaba ng “Opo nga,” sabi ni Olivia. ay tumalikod na ito at pumasok bus ng mga bata at pagtakbo nila sa “Pero iba po iyon.” sa bahay. papunta sa bakuran sa harapan. “Alam kong nasasaktan ka,” Nagkatinginan nang matagal ang Nang makarating ang bus sa sabi ni Inay, “pero masaya ako mga batang babae at saka ngumisi. bababaan ni Olivia, halos hindi niya at nakauwi ka na. May ipapa- Masaya ito. Isinawsaw nila ang ka- mapigilang lumuha. Nagmamadali gawa ako sa inyo ni Jane.” nilang brotsa sa makinis at berdeng siyang pumasok sa bahay. Hindi makapaniwala si Olivia sa pintura at nagtrabaho na. Nagustu- “Kumusta sa eskuwela?” tanong narinig. Sa halip na paglubagin ang han ni Olivia ang trabahong ito ni Inay. loob niya, binigyan pa siya ni Inay —parang hindi man lang sila nag- Nagsimulang umiyak si Olivia. ng gagawin! trabaho. Ipinakita sa kanya ni Jane “Hindi po masaya! Hindi na po ako “Magsuot ka ng lumang damit kung paano magpintura nang di- gaanong kinakausap nina Rebecca at puntahan mo ako sa beranda sa retso at pantay. Hindi nagtagal ay at Stephanie, samantalang dapat likod. Papuntahin mo rin si Jane.” nagtatawanan at nagkukuwentuhan ay matalik kaming magkakaibigan Umakyat si Olivia na mas mala- na ang dalawa. Naalala ni Olivia kailanman!” paghibik niya. kas ang dabog kaysa rati, at nagsuot ang lahat ng masasayang sandaling “Nakakalungkot nga iyan, Olivia. ng damit-pantrabaho. pinagsamahan nila ni Jane. Masaya Mahirap talaga kapag nagsimulang Nang nakabihis at nakalabas na siya na laging nariyan ang kapatid magbago ang pagkakaibigan,” sabi ang mga bata, nakita nila si Inay niya bilang kaibigan. ni Inay. Tumigil siya sandali. “Na- na naglalakad mula sa kamalig. Makalipas ang ilang oras puno aalala mo ba nang pumunta tayo May dala itong isang berdeng na sila ng mga tilamsik ng berdeng sa templo para mabuklod?” tanong balde, ilang brotsa, at nakabalum- pintura at kapwa malaki ang ngiti. niya, habang nakaturo sa larawang bon na plastik. Pagdating nito sa Maingat na binuksan ni Olivia nakasabit sa dingding. Tumingin beranda, inilatag nito ang plastik ang makintab at berdeng pinto si Olivia at nakita ang kan- at binigyan ng tig-isang brotsa ang at isinungaw ang kanyang ulo yang pamilya na naka- dalawang bata. sa loob. “Inay, tapos na po kami ngiti sa harapan “May papipinturahan po kayo sa pinto,” malakas niyang sabi. ng templo. Mas sa amin?” nag-aalinlangang ta- “Tingnan po ninyo kung gaano bata pa siya noon, nong ni Olivia. Karaniwa’y si Itay kaganda!” ◼

Pebrero 2014 69 NATATANGING SAKSI Bakit napakahalagang maglingkod

Ni Elder M. Russell Ballard sa iba? Ng Korum ng Labindalawang Apostol Ang mga miyembro ng Sa maraming pagkakataon ay Korum ng Labindala- sinasagot ng Ama sa Langit wang Apostol ay mga ang mga panalangin ng ibang natatanging saksi ni tao sa pamamagitan natin—sa Jesucristo. pamamagitan ko at ninyo.

Itinuro ni Jesucristo na dapat nating mahalin ang Diyos at mahalin at pangalagaan ang ating kapwa.

Kung ginagawa nating lahat ang simple at araw-araw na paglilingkod, mapapabuti at mapangangalagaan natin ang mundo sa pamamagitan ng pag-asa at pag-ibig.

Manalangin sa Ama sa Langit tuwing umaga para matukoy ang mga pagkakataong maglingkod. Saka humayo sa buong maghapon at maghanap ng matutulungan.

Mula sa “Maging Sabik sa Paggawa,” Liahona, Nob. 2012, 29–31. NI ADAM KOFORD PAGLALARAWAN

70 Liahona MGA BATA MGA ANG ATING PAHINA

Mithiin kong magpunta sa templo upang Si Jonas ay isang Propeta, mabuklod at magkaroon ng walang- ni Brigham C., edad 5, Mexico Ang Panalangin ni Joseph Smith sa hanggang pamilya. Gusto ko ring magmisyon. Kagubatan, ni Carolina M., edad 7, Brazil Sa 1 Nephi 6:5, sinabi ni Nephi na isinusulat niya ang mga bagay na nakasisiya sa Diyos at hindi sa sanlibutan. Gusto ko ring gawin ang mga bagay na kasiya-siya sa Diyos at hindi sa mundo. Alam ko na tinutulungan tayo ng Diyos, at alam Niya ang kailangan natin. Lis D., edad 11, Argentina

Arka ni Noe, ni Ivanhoe C., edad 9, Mexico

Ang Punungkahoy ng Buhay, ni Raquel C., edad 7, Bolivia

Sa wakas ay dumating din ang araw na pinakahi- hintay ko. Ako ang huling nabinyagan sa pamilya ko dahil ako ang pinakabata. Bininyagan ako ng tatay ko dahil taglay niya ang priesthood; siya rin ang bishop. Ngayon ay miyem- Ang tiyo ko ay full-time missionary sa bro na ako ng Simbahan ni Guatemala, at talagang nangungulila ako Jesucristo. sa kanya. Pero nalaman ko na naglilingkod Jonathan L., edad 8, siya sa Ama sa Langit, at paglaki ko, gusto Ecuador kong magmisyon katulad niya. Kaya nga gusto ko ang awitin sa Primary na “Sana Ako’y Makapagmisyon.” Manuel L., edad 5, El Salvador

Pebrero 2014 71 PAKIKIPAGKAIBIGAN SA IBA’T IBANG PANIG NG MUNDO

Privet, drooks! * Ako si Arina mula sa Russia

Mula sa interbyu ni Amie Jane Leavitt usto ba nin- yong magpa- Gtotoo sa iba? Siguro nagpapatotoo kayo sa simbahan. O siguro nagpapatotoo kayo sa inyong pa- milya, kaibigan, at guro sa pagmamagitan ng pagpapakita ng mabu- Bago ako matulog, nagba­ basa kami ng nanay ko ng ting halimbawa. Ito si mga banal na kasulatan. Ang Arina mula sa Kazan, paborito kong kuwento ay sa 1 Nephi noong umalis si Lehi Russia, at siya ay pitong sa Jerusalem kasama ang kan- taong gulang. Gusto yang pamilya. Ang pagbabasa niyang magpakilala pa ng mga banal na kasulatan, pagdarasal, at pagpapatotoo sa inyo nang kaunti at ay tinutulungan akong mag- ipaalam sa inyo ang handa na mabinyagan. maraming paraan kung paano niya nalaman na totoo ang Simbahan. ◼ * “Hi, mga kaibigan!” sa wikang Russian. MGA BATA MGA

TEMPLO’Y IBIG MAKITA

Kahit minsan sa isang taon, nag- bibiyahe kami ng nanay ko papuntang Kyiv Ukraine temple. Sumasakay kami ng tren para makara- Mahilig akong magtang- ting doon, at hal sa entablado. Siguro karaniwan ay namana ko ito sa nanay dalawang araw kaming nagbibiyahe. ko, dahil isa siyang Natutuwa kaming tingnan ang mara- propesyonal na opera ming lungsod at bukiring dinaraanan singer. Mahilig akong namin. Gustung-gusto kong pumunta sa templo. MGA LARAWAN SA KAGANDAHANG-LOOB NG PAMILYA NI ARINA; BACKGROUND SA KAGANDAHANG-LOOB NG PAMILYA MGA LARAWAN CHADWICK BAGLEY NI VAL NG ISTOCKPHOTO/THINKSTOCK; PAGLALARAWAN kumanta at tumugtog ng biyolin.

Marami akong pagkakataong kausapin ang iba tungkol sa ebanghelyo. Niyayaya ko ang mga kaibi- Ang watawat ng Russia gan ko na sumama sa akin sa Primary. Kanina lang, itinuro ko sa aking lola-sa-tuhod kung paano namin binabasbasan ang pagkain. Ngayon ay sama-sama HANDA NA SIYANG na kaming nagbabasbas sa pagkain. UMALIS! Ang bag ni Arina ay punung-puno ng ilan sa mga paborito niyang bagay. Alin sa mga bagay na ito ang ilalagay ninyo sa inyong bag?

Masaya ang buhay ko sa Russia. Kapag mainit sa labas, lumalangoy kami ni Inay sa Volga River at naglalakad- lakad sa parke malapit sa bahay na- min. Kapag malamig ang panahon, gusto naming mag-ice skate. Gusto rin naming panoorin ang pagta- tanghal ng mga hayop sa circus at ang mga puppet sa doll theater.

Pebrero 2014 73 DALHIN SA TAHANAN ANG TURO SA PRIMARY Alamin ang iba pa tungkol sa tema ng Primary sa buwang ito! May Plano ang Ama sa Langit para sa Kanyang mga Anak

aaamoy ni Oliver ang brow- “Kayo po,” sabi ni Oliver. ang kanyang pamilya na para bang N nies na hinuhurno ni Lola Umalis si Lolo sa kusina. Sumu- matagal siyang nawalay sa kanila. sa oven, at may pagpipitagan sa nod na umalis si Lola. Pagkatapos Patakbo niyang niyakap ang bahay nina Lolo’t Lola. Buong ay isa-isang sumama sa kanila sa kanyang mga kapatid at Inay at araw na inabangan ni Oliver ang kuwarto ang bawat miyembro ng Itay. Naunawaan na niya ngayon espesyal na family home evening pamilya ni Oliver. kung bakit tinawag ito ni Lolo na na ito. “Ang kuwartong ito ang kakata- plano ng kaligayahan ng Ama sa “Ang lesson natin ay tungkol sa wan sa mundo,” sabi ni Lolo. “Ano Langit. ◼ plano ng kaligayahan na ginawa ang ilan sa mga bagay na magagawa ng Ama sa Langit para sa ating natin dito na tutulong sa atin na lahat,” sabi ni Lolo. “Ngayong gabi makabalik sa Ama sa Langit?” tanong ang kusina ang kakatawan sa la- niya. ngit, kung saan tayo nanahan sa “Magpabinyag,” sabi ni Oliver. piling ng Ama sa Langit bago tayo “Magpunta sa templo,” sabi ni Awit at Banal pumarito para manirahan sa lupa,” Inay. na Kasulatan wika niya. “Piliin ang tama,” sabi Archie. • “Susundin Ko ang Plano ng “Naroon po ba ako noon, Lolo?” Tumango si Lola at ngumiti. Pag- Diyos” (Aklat ng mga Awit tanong ni Archie. Inilibot ni Oliver katapos ay sinabi niya na kailangan Pambata, 86–87) ang kanyang tingin sa buong silid sa nang lisanin ang lupa at bumalik sa kanyang Lolo at Lola, Inay at Itay, at Ama sa Langit. • Moises 1:39 nakababatang mga kapatid na sina “Ako muna,” sabi ni Lolo. Archie at Ethan. “Naku Lolo, huwag po kayong Mga Ideya na “Oo,” sabi ni Lolo. “Naroon ta- umalis!” sabi ni Ethan. Pag-uusapan ng yong lahat. At nang ilahad sa atin ng “Huwag kang mag-alala,” sabi Ama sa Langit ang Kanyang plano ni Lolo. “Ang pag-alis sa lupa ay Pamilya na lumikha ng isang daigdig at mag- bahagi ng plano ng kaligayahan Maaari kayong maghalinhinan sa sugo ng Tagapagligtas para sa atin, ng Ama sa Langit. Hindi magtata- pagbanggit ng ilan sa mahahalagang napakasaya natin kaya naghiyawan gal at magkakasama-sama tayong bagay na nagawa na ng mga miyembro tayo sa galak.” muli.” ng inyong pamilya upang sundin ang Nagtawanan at nagtatalon sina Isa-isang nagbalikan sa kusina plano ng Ama sa Langit—tulad ng pag- Archie at Ethan. ang lahat. “Nakabalik na tayo sa darasal, pagpapabinyag, pagtanggap “Sino sa pamilya natin ang unang langit!” sabi ni Itay nang yumakap ng priesthood, pagpunta sa templo, at lumisan sa langit at pumarito sa sa kanya sina Archie at Ethan. pagpili ng tama. Maaari ninyong bigyan lupa?” tanong ni Lolo. Natuwa rin si Oliver na makita ng pagkakataon ang mga miyembro ng pamilya na ipahayag ang kaligayahang nadama nila sa mga espesyal na sanda- ling iyon. Pagkatapos ay maaari kayong bumanggit ng ilang mahahalagang bagay na gagawin sa hinaharap ng

inyong pamilya at magpatotoo tungkol NI BRAD TEARE PAGLALARAWAN sa kaligayahang madarama kapag patuloy ninyong susundin ang kahanga- 74 Liahona hangang plano ng Ama sa Langit. MGA BATA MGA

Susundin Ko ang 3 Nephi 17:20 Plano ng Diyos 2 Nephi 32:9 Gupitin ang mga scripture slip at ilagay nang Doktrina at mga Tipan 124:34 pabaligtad sa ibabaw ng mesa. Maghalinhi-

2 Nephi 32:5 nan sa pagdukot ng isang slip at paghanap Doktrina at mga Tipan 1:32 sa banal na kasulatan. Pagkatapos ay idikit ito sa tabi ng salitang nasa hagdanan na Doktrina at mga Tipan 33:11 tumutulong sa atin na makabalik sa Ama Doktrina at mga Tipan 59:9 sa Langit. Juan 5:39 Doktrina at mga Tipan 110:7, 9 PAGBALIK SA AMA SA LANGIT

Templo

Priesthood

Sakramento

Espiritu Santo

Binyag

Pagsisisi

Pananampalataya

Mga Banal na Kasulatan

Panalangin

ANG BUHAY BAGO TAYO ISINILANG

Pebrero 2014 75 PARA SA MALILIIT NA BATA Palaging Sasamahan Ka

Kung ang lakad mo ay kaiba, sa ‘yo’y umiiwas sila.

Ngunit ‘di ako! MGA PAGLALARAWAN NI ELISE BLACK MGA PAGLALARAWAN

76 Liahona MGA BATA MGA

Kung kakaiba’ng pagbigkas mo, mayro’ng natatawa sa ‘yo.

Ngunit ‘di ako! Palaging sasamahan ka. Ipapakitang mahal ka.

Pebrero 2014 77 ‘Di namili si Jesus. Lahat minahal nang lubos.

Gayon din ako! ◼

78 Liahona Mula sa “Palaging Sasamahan Ka,” Aklat ng mga Awit Pambata, 78–79. Tulungan si Ellie na Hanapin si Jacob BATA MGA Gustong sumunod ni Ellie kay Jesus sa pamamagitan ng pagmamahal sa lahat ng tao. Ngayon gusto niyang makipaglaro sa kaibigan niyang si Jacob. Tulungan si Ellie na makahanap ng mga laruan sa daan na mapaglalaruan nila ni Jacob.

Pebrero 2014 79 HANGGANG SA MULI NATING PAGKIKITA

MGA PALATANDAAN Ni Jerry Peak

araniwan ay sa highway ako dumadaan pa- Pagkatapos ay may isa pa akong naisip: Kpuntang trabaho. Iyon ang pinakamabilis kung hindi ko papansinin ang babala, ilala- at pinakamadaling paraan para makarating gay ko ba ang sarili ko sa panganib? Bina- doon. Sinisikap kong makaalis nang maaga balewala ko ba ang babala dahil lang sa para hindi ako abutan ng pagsikip ng daloy ng ayaw kong maabala ang iskedyul ko? Malinaw trapiko, kung kailan bumabagal ang takbo Inisip ko kung na gusto kong balewalain ang mga babala sa ng mga sasakyan at posibleng magkaroon ng ilang beses ko pisikal na kaligtasan ko; gaano kadalas ko ba mga aksidente. isinantabi ang mga pahiwatig para sa espiritu- Gayunman, isang umaga ay nahuli ako ng isinantabi ang wal na kaligtasan ko? alis ng bahay at naabutan ako ng pagsikip ng aking espiri- Habang pinag-iisipan ko kung paano maki- trapiko. Nang makalabas ako sa highway, nai- nig nang mas mabuti sa Espiritu, natanto ko na sip ko ang pag-aaral ko ng banal na kasulatan tuwal na ka- marahil ay nagpapadala ng maraming mensahe nang umagang iyon. Naramdaman ko na mas- ligtasan dahil sa akin ang Ama sa Langit sa buong magha- yado akong nakatuon sa mga makamundong nakatuon ako pon. Inisip ko kung ilang beses ko napalampas bagay at hindi sapat ang pagtuon ko sa mga ang Kanyang mga mensahe dahil hindi ako espirituwal na bagay. Habang nagmamaneho sa mga ma- nakinig sa mga espirituwal na pahiwatig. ako papasok sa trabaho, inisip ko kung paano kamundong Nangako ako na mas gawin ang nararapat. ako mas makapagtutuon sa mga espirituwal na Tiningnan ko ang daloy ng trapiko, lumipat bagay sa buong maghapon. bagay. ako ng lane, at lumabas ako sa sumunod na Pagkatapos ay napansin ko ang isang men- exit. Sa pagdaan sa tabing kalsada para ma- sahe sa isa sa malalaking electronic sign sa hig- karating sa trabaho, naiwasan ko ang lahat ng hway na nagbababala sa mga drayber tungkol peligro at panganib ng pananatili sa highway sa mga aksidente o kundisyon ng daan. Nang habang nililinis ang pinangyarihan ng aksidente. malapit na ako, nabasa ko, “Banggaan sa Mesa Alam kong sapat ang pagmamahal sa akin Drive—hinarangan ang center lane.” Ayaw ko ng Panginoon para padalhan ako ng Kanyang nang mahirapan pang umalis sa highway, kaya mga mensahe. Kailangan ko lang maging inisip ko kung gaano katagal ako maaaring sensitibo sa mga espirituwal na pahiwatig manatili sa highway bago ko kailanganing na ipinadarama Niya sa akin. ◼ lumabas. Ang awtor ay naninirahan sa Arizona, USA.

80 Liahona PAGLALARAWAN NI ROBERT T. BARRETT NI ROBERT T. PAGLALARAWAN SPENCER W. Minahal ni Spencer W. Kimball ang mga inapo ng mga Lamanita. Ang basket at ang background pattern ay kumakatawan sa pagmamahal niya sa kanilang kultura. Nang KIMBALL maglingkod siya bilang Pangulo ng Simbahan, naglimbag ang Simbahan ng mga ba- gong edisyon ng mga mga banal na kasulatan. Tumanggap din siya ng paghahayag na lahat ng karapat-dapat na lalaki ay maaaring magtaglay ng priesthood. Mahigit dalawampung templo ang inilaan o muling inilaan noong siya ang pangulo, kabilang na ang Jordan River Utah Temple. Kabilang Din sa Isyung Ito PARA SA MGA YOUNG ADULT

p. 48 MAGSALITA, MAKINIG AT MAGMAHAL Nag-uusap ba kayong mabuti ng inyong asawa? Ang pag-unawa sa tatlong uring ito ng pag-uusap ay matutu- lungan kayong patatagin ang inyong relasyon.

PARA SA MGA KABATAAN

Kapag may problema at mahalagang desisyon p. 52 MGA PAGPAPALA kayong gagawin na NG TEMPLO bumabagabag sa inyong isipan at kaluluwa, mai- dudulog ninyo ang inyong mga alalahanin sa templo at tatanggap kayo ng espirituwal na paggabay.

PARA SA MGA BATA

Ang Pag-aani Isang ideya ang ipinasok ng Espiritu p. 66 sa aking isipan: Pwede kong sikaping tapusin ang pag-ani bago mag-Linggo.