Mga Mensahe Sa Pangkalahatang Kumperensya

ANG SIMBAHAN NI JESUCRISTO NG MGA BANAL SA MGA HULING ARAW • MAYO 2011

Mga Mensahe sa Pangkalahatang Kumperensya Ika-75 Anibersaryo ng Programang Pangkapakanan ng Simbahan Tatlong Bagong Templo Ibinalita SA KAGANDAHANG-LOOB NG CHURCH HISTORY MUSEUM SA KAGANDAHANG-LOOB NG CHURCH HISTORY

Ang Nasa Akin, ang Siya Kong Ibibigay sa Iyo, ni Walter Rane

“Isang lalake na pilay buhat pa sa tiyan ng kanyang ina . . . siya’y inilalagay nila araw-araw sa pintuan ng templo . . . ; “Pagkakita kay Pedro at kay Juan na magsisipasok sa templo, ay namanhik upang tumanggap siya ng limos. . . . “Datapuwa’t sinabi ni Pedro, Pilak at ginto ay wala ako; datapuwa’t ang nasa akin, ay siya kong ibibigay sa iyo: Sa pangalan ni Jesucristong taga Nazaret, lumakad ka. “At kaniyang [Pedro] hinawakan siya [ang pilay na lalaki] sa kananag kamay, at siya’y itinindig: at pagkadaka’y nagsilakas ang kaniyang mga paa at mga bukong-bukong” (Ang Mga Gawa 3:2–3, 6–7). Mga Nilalaman Mayo 2011 Tomo 14 • Bilang 5

2 Buod para sa Ika-181 Taunang 55 Mga Sagradong Susi PANGKALAHATANG PULONG Pangkalahatang Kumperensya ng Aaronic Priesthood NG YOUNG WOMEN Larry M. Gibson 115 Naniniwala Ako sa Pagiging SESYON SA SABADO NG UMAGA 58 Ang Inyong Potensyal, ang Matapat at Tunay 4 Kumperensya na Naman Inyong Pribilehiyo Ann M. Dibb Pangulong Thomas S. Monson Pangulong Dieter F. Uchtdorf 118 “Kaya’t Tandaan: Ang Kabaitan 6 Ang Sabbath at ang Sakramento 62 Pagkatuto sa Priesthood sa ‘Kin Nagmumula” Elder L. Tom Perry Pangulong Henry B. Eyring Mary N. Cook 10 Maging Tulad sa Isang Maliit 66 Kapangyarihan ng Priesthood 121 Mga Tagapangalaga ng Kabanalan na Bata Pangulong Thomas S. Monson Elaine S. Dalton Jean A. Stevens 125 Isang Buhay na Patotoo 13 Mga Alagad ni Cristo SESYON SA LINGGO NG UMAGA Pangulong Henry B. Eyring Elder Walter F. González 70 Paghihintay sa Daan 72 Mga General Authority ng Ang 15 Sakop ng Pagbabayad-sala patungong Damasco Simbahan ni Jesucristo ng mga ang Lahat ng Nararamdaman Pangulong Dieter F. Uchtdorf Banal sa mga Huling Araw Nating Sakit 78 Higit pa sa mga Mapagtagumpay Elder Kent F. Richards sa Pamamagitan Niyaong sa 129 Indeks ng mga Kaganapan sa Kumperensya 18 Ang mga Babaeng LDS ay Atin ay Umiibig Kahanga-hanga! Elder Paul V. Johnson 130 Nagsalita Sila sa Atin: Gawing Elder Quentin L. Cook 81 Ang Nagpapabanal na Bahagi ng Ating Buhay ang Kumperensya 22 Mga Pagkakataong Gumawa Gawaing Pangkapakanan ng Mabuti Bishop H. David Burton 132 Mga General Auxiliary Presidency Pangulong Henry B. Eyring 84 Ang Kahulugan ng Pagiging Disipulo 132 Mga Turo para sa Ating Panahon Silvia H. Allred 133 Mga Balita sa Simbahan SESYON SA SABADO NG HAPON 87 Ang Diwa ng Paghahayag 26 Ang Pagsang-ayon sa mga Pinuno Elder David A. Bednar ng Simbahan 90 Ang Banal na Templo— Pangulong Dieter F. Uchtdorf Isang Tanglaw sa Mundo 28 Ulat ng Church Auditing Pangulong Thomas S. Monson Department, 2010 Robert W. Cantwell SESYON SA LINGGO NG HAPON 29 Ulat sa Estadistika, 2010 94 Ang mga Walang Hanggang Pag- Brook P. Hales papala ng Kasal o Pag-aasawa 30 Ginagabayan ng Banal na Espiritu Elder Richard G. Scott Pangulong Boyd K. Packer 97 “Ang Lahat Kong Iniibig, ay Aking 34 Harapin ang Kinabukasan Sinasaway at Pinarurusahan” nang may Pananampalataya Elder D. Todd Christofferson Elder Russell M. Nelson 101 Ang Pinakamahahalagang 37 Pagtatatag ng Isang Tahanang Pagpapala ng Panginoon Nakasentro Kay Cristo Elder Carl B. Pratt Elder Richard J. Maynes 103 Maging Anong Uri ng mga 40 Patotoo Tao Ba Nararapat Kayo? Elder Cecil O. Samuelson Jr. Elder Lynn G. Robbins 42 Hangarin 106 Tinawag na mga Banal Elder Dallin H. Oaks Elder Benjamín De Hoyos 46 Pagkakaroon ng Kagalakan sa 108 Ang Himala ng Mapagmahal na Paglilingkod Pagbabayad-sala Elder M. Russell Ballard Elder C. Scott Grow 111 Isang Sagisag sa mga SESYON SA PRIESTHOOD Bansa 49 Paghahanda sa Mundo para Elder Jeffrey R. Holland sa Ikalawang Pagparito 114 Sa Paghihiwa-hiwalay Elder Neil L. Andersen Pangulong Thomas S. 53 Pag-asa Monson Elder Steven E. Snow mula sa mga stake sa Salt Lake City area; Buod para sa Ika-181 Taunang Merrilee Webb, tagakumpas; Linda Margetts at Bonnie Goodliffe, mga organista: “Sa Tuktok Pangkalahatang Kumperensya ng Bundok,” Mga Himno, blg. 4; “Guardians of Virtue,” Strength of Youth Media 2011: We Believe, di-inilathala (cello: Jessica Hunt); “Bu- SABADO NG UMAGA, ABRIL 2, 2011, LINGGO NG UMAGA, ABRIL 3, 2011, hay ang Aking Manunubos,” Mga Himno, blg. PANGKALAHATANG SESYON PANGKALAHATANG SESYON 78, isinaayos ni Lyon, inilathala ng Jackman Namumuno: Pangulong Thomas S. Monson. Namumuno: Pangulong Thomas S. Monson. (arpa: Hannah Cope); “Saligang Kaytibay,” Nangangasiwa: Pangulong Dieter F. Uchtdorf. Nangangasiwa: Pangulong Henry B. Eyring. Mga Himno, blg. 47, isinaayos ni Wilberg, Pambungad na Panalangin: Elder Allan F. Pambungad na Panalangin: Elder Gary E. di-inilathala. Packer. Pangwakas na Panalangin: Elder Stevenson. Pangwakas na Panalangin: Elder Dale G. Renlund. Musikang handog ng Taber- Tad R. Callister. Musikang handog ng Ta- MAKUKUHANG MGA MENSAHE nacle Choir; Mack Wilberg at Ryan Murphy, bernacle Choir; Mack Wilberg, tagakumpas; SA KUMPERENSYA mga tagakumpas; Clay Christiansen, organista: Richard Elliott at Andrew Unsworth, mga or- Para ma-akses ang mga mensahe sa pang- “Panginoo’y Hari!” Mga Himno, blg. 33; “Lu- ganista: “Saligan ng Kaligtasan,” Mga Himno, kalahatang kumperensya sa maraming wika, walhati sa Ating Diyos,” Mga Himno, blg. 37; blg. 160; “Sabbath Day,” Hymns, blg. 148; “O, bumisita sa conference.lds .org . Pagkatapos “We Listen to a Prophet’s Voice,” Hymns, blg. Makinig Lahat ng Bansa!” Mga Himno, blg. ay pumili ng wika. Karaniwan sa loob ng 22, isinaayos ni Murphy, di-inilathala; “Buhay 165, isinaayos ni Wilberg, di-inilathala; “Mag- dalawang buwan kasunod ng kumperensya, ang Aking Manunubos,” Mga Himno, blg. 78; patuloy Tayo,” Mga Himno, blg. 148; “Ako mayroon nang mga audio recording sa mga “I Know That My Savior Loves Me,” Creamer/ Ba’y May Kabutihang Nagawa?” Mga Himno, distribution center. Bell, isinaayos ni Murphy, di-inilathala; “Sa blg. 135, isinaayos ni Zabriskie, inilathala ni Tuktok ng Bundok,” Mga Himno, blg. 5, isina- Plum; “Espiritu ng Diyos,” Mga Himno, blg. MGA MENSAHE SA HOME AT ayos ni Wilberg, di-inilathala. 2, isinaayos ni Wilberg, di-inilathala. VISITING TEACHING Para sa mga mensahe sa home at visiting SATURDAY NG HAPON, ABRIL 2, 2011, LINGGO NG HAPON, ABRIL 3, 2011, teaching, mangyaring pumili ng isang men- PANGKALAHATANG SESYON PANGKALAHATANG SESYON saheng pinakamainam na tutugon sa mga Namumuno: Pangulong Thomas S. Monson. Namumuno: Pangulong Thomas S. Monson. pangangailangan ng inyong mga binibisita. Nangangasiwa: Pangulong Dieter F. Uchtdorf. Nangangasiwa: Pangulong Henry B. Eyring. Pambungad na Panalangin: Elder Kevin W. Pambungad na Panalangin: Elder José A. SA PABALAT Pearson. Pangwakas na Panalangin: Elder Teixeira. Pangwakas na Panalangin: Elder Harap: Larawang kuha ni Weston Colton. Michael T. Ringwood. Musikang handog Kent D. Watson. Musikang handog ng Taber- Likod: Larawang kuha ni Les Nilsson. ng pinagsamang koro mula sa Brigham nacle Choir; Mack Wilberg at Ryan Murphy, Young University–Idaho; Eda Ashby at mga tagakumpas; Linda Margetts at Bonnie MGA LARAWANG KUHA SA KUMPERENSYA Randall Kempton, mga tagakumpas; Bonnie Goodliffe, mga organista: “I Saw a Mighty Ang mga larawan ng pangkalahatang kum- Goodliffe, organista: “Saligang Kaytibay,” Angel Fly,” Hymns, blg. 15, isinaayos ni Wil- perensya sa Salt Lake City ay kuha nina Mga Himno, blg. 47, isinaayos ni Ashby, di- berg, di-inilathala; “Sinisikap Kong Tularan si Craig Dimond, Welden C. Andersen, John inilathala; “Dakilang Karunungan at Pag-ibig,” Jesus,” Aklat ng mga Awit Pambata, 40–41, Luke, Matthew Reier, Christina Smith, Cody Mga Himno, blg. 116; “Magpunyagi, mga isinaayos ni Bradford, inilathala ng Nature Bell, Les Nilsson, Weston Colton, Sarah Banal,” Mga Himno, blg. 43; “Let Zion in Her Sings; “O mga Anak ng Diyos,” Mga Himno, Jensen, at Derek Israelsen; sa Argentina ni Beauty Rise,” Hymns, blg. 41, isinaayos ni blg. 30; “Kabanalang Lalo, Aking Kahilingan,” Marcelino Tossen; sa Brazil nina Laureni Kempton, di-inilathala. Mga Himno, blg. 80, isinaayos ni Staheli, Fochetto, Ana Claudia Souza de Oliveira, inilathala ng Jackman. at Veruska Oliveira; sa Ecuador ni Alex SABADO NG GABI, ABRIL 2, 2011, SESYON Romney; sa Germany ni Mirko Kube; sa SA PRIESTHOOD SABADO NG GABI, MARSO 26, 2011, Jamaica ni Alexia Pommells; sa Mexico ni Namumuno: Pangulong Thomas S. Monson. PANGKALAHATANG PULONG NG Ericka González Lage; sa Philippines ni Nangangasiwa: Pangulong Henry B. Eyring. YOUNG WOMEN Wilmore La Torre; sa Portugal ni Juliana Pambungad na Panalangin: Elder Rafael E. Namumuno: Pangulong Thomas S. Monson. Oliveira; sa Romania ni Matei Florin; sa Pino. Pangwakas na Panalangin: Elder Nangangasiwa: Elaine S. Dalton. Pambungad Slovenia ni Ivan Majc; sa South Africa ni Joseph W. Sitati. Musikang handog ng isang na panalangin: Emily Lewis. Pangwakas Kevin Cooney; sa Ukraine ni Marina Lukach; koro ng priesthood mula sa Ogden Utah at na Panalangin: Bethany Wright. Musikang sa Maryland, USA, ni Sasha Rose; at sa Logan Utah Institutes; Jerald F. Simon, J. Nyles handog ng isang koro ng Young Women Zambia ni Tawanda Maruza. Salmond, at Alan T. Saunders, mga tagakumpas; Andrew Unsworth, organista: “See the Mighty Priesthood Gathered,” Hymns, blg. 325; “Guide Me to Thee,” Hymns, blg. 101, isinaayos ni Unsworth, di-inilathala; “Manunu- bos ng Israel,” Mga Himno, blg. 5; “Sa Tatag N’yaring Kabundukan,” Mga Himno, blg. 25, isinaayos ni Durham, inilathala ng Jackman.

2 Liahona MAYO 2011 TOMO 14 BLG. 5 LIAHONA 09685 893 Opisyal na magasin ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw na inilimbag sa Tagalog Ang Unang Panguluhan: Thomas S. Monson, Henry B. Eyring, Dieter F. Uchtdorf Ang Korum ng Labindalawang Apostol: Boyd K. Packer, L. Tom Perry, Russell M. Nelson, Dallin H. Oaks, M. Russell Ballard, Richard G. Scott, Robert D. Hales, Jeffrey R. Holland, David A. Bednar, Quentin L. Cook, D. Todd Christofferson, Neil L. Andersen Patnugot: Paul B. Pieper Mga Tagapayo: Stanley G. Ellis, Christoffel Golden Jr., Yoshihiko Kikuchi Namamahalang Direktor: David L. Frischknecht Direktor sa Patnugutan: Vincent A. Vaughn Direktor sa Graphics: Allan R. Loyborg Namamahalang Patnugot: R. Val Johnson Assistant na Namamahalang mga Patnugot: Jenifer L. Greenwood, Adam C. Olson Associate na Patnugot: Ryan Carr Assistant na Patnugot: Susan Barrett Staff sa Patnugutan: David A. Edwards, Matthew D. Flitton, LaRene Porter Gaunt, Larry Hiller, Carrie Kasten, Jennifer Maddy, Melissa Merrill, Michael R. Morris, Sally J. Odekirk, Joshua J. Perkey, Chad E. Phares, Jan Pinborough, Richard M. Romney, Janet Thomas, Paul VanDenBerghe, Mellissa Zenteno Namamahalang Direktor sa Sining: J. Scott Knudsen Direktor sa Sining: Scott Van Kampen Tagapamahala sa Produksyon: Jane Ann Peters Mga Senior Designer: C. Kimball Bott, Thomas S. Child, Colleen Hinckley, Eric P. Johnsen, Scott M. Mooy Staff sa Produksyon: Collette Nebeker Aune, Howard G. Brown, Julie Burdett, Reginald J. Christensen, MGA TAGAPAGSALITA AYON INDEKS NG MGA PAKSA Paglilingkod, 22, 46, 55, 58, Gene Christiansen, Kim Fenstermaker, Kathleen Howard, SA ALPABETO Denise Kirby, Ginny J. Nilson, Ty Pilcher, Gayle Rafferty Aaronic Priesthood, 55 70, 81, 84, 118 Bago Ilimbag: Jeff L. Martin Allred, Silvia H., 84 Bagong Tipan, 6 Pagmamahal, 13, 22, 46, 62, Direktor sa Paglilimbag: Craig K. Sedgwick Andersen, Neil L., 49 Direktor sa Pamamahagi: Evan Larsen Banal, mga, 106 84, 94 Ballard, M. Russell, 46 Banal na Kasulatan, mga, 30 Pagpapakumbaba, 10, 15 Pagasasalin: Maria Paz San Juan Bednar, David A., 87 Ipadala ang mga suskrisyon at mga katanungan sa Manila Bata, mga, 10, 37, 103 Pagpapala, mga, 34, 78, 101 Distribution Center, at ang mga balita para sa Dateline Burton, H. David, 81 Diborsiyo, 66 Pagsamba, 6 Philippines sa Liahona sa Area News Editorial Committee, Christofferson, D. Todd, 97 Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Espiritu Santo, 30, 40, 58, Pagsisisi, 40, 97, 108 Araw, Temple Drive, Greenmeadows Subdivision, Quezon Cook, Mary N., 118 70, 87, 111 Pagsunod, 10, 34, 40, 87, City 1110, Metro Manila, Pilipinas o sa PO Box 1505, Cook, Quentin L., 18 Ortigas Center, Emerald Avenue, Pasig 1600, Metro Manila, Gawain, 84 97, 101, 103, 125 Pilipinas. Numero ng telepono 635-9183. Halaga ng Dalton, Elaine S., 121 Gawaing misyonero, 4, Pagtatama o pagwawasto, suskrisyon sa Pilipinas, P86.40 bawat taon; P4.00 bawat De Hoyos, Benjamín, 106 46, 49 97 sipi, maliban sa mga natatanging labas. Dibb, Ann M., 115 Ipadala ang mga manuskrito at tanong sa Liahona, Rm. Halimbawa, 10, 121, 125 Pagtustos sa Sariling Panga- 2420, 50 E. North Temple Street, Salt Lake City, UT 84150- Eyring, Henry B., 22, 62, Hangarin, mga, 42 ngailangan, 22, 81, 84 0024, USA; o mag-e-mail sa: [email protected] 125 Ikalawang Pagparito, 49 Pagtuturo, 37 Ang Liahona (salitang galing sa Aklat ni Mormon na ibig Gibson, Larry M., 55 sabihin ay “kompas” o “panuro ng direksyon”) ay inilalathala Ikapu, 10, 34, 101 Pamantayan, mga, 111 sa wikang Albanian, Armenian, Bislama, Bulgarian, González, Walter F., 13 Ilaw o Liwanag, 87 Pamilya, 10, 18, 37, 90, 94 Cambodian, Cebuano, Chinese, Croatian, Czech, Danish, Grow, C. Scott, 108 Dutch, Espanyol, Estonian, Fijian, Finnish, German, Griego, Jesucristo, 6, 13, 15, 30, 78, Pamumuno, 55, 62 Hapon, Hungarian, Icelandic, Indonesian, Ingles, Italyano, Holland, Jeffrey R., 111 103, 108, 114 Panalangin, 125 Kiribati, Koreano, Latvian, Lithuanian, Malagasy, Marshallese, Johnson, Paul V., 78 Mongolian, Norwegian, Polish, Portuges, Pranses, Romanian, Kababaihan, 18 Pananampalataya, 18, 34, Russian, Samoan, Slovenian, Swedish, Tagalog, Tahitian, Maynes, Richard J., 37 Kabaitan, 118 42, 53, 70, 78, 87, 101, Thai, Tongan, Ukrainian, Urdu, at Vietnamese. (Ang dalas ng Monson, Thomas S., 4, 66, Kabanalan, 115, 121 106, 125 paglalathala ay nagkakaiba ayon sa wika.) 90, 114 © 2011 ng Intellectual Reserve, Inc. Ang lahat ng karapatan Kagandahang-loob, 118 Pangkalahatang kumperen- ay nakalaan. Inilimbag sa Estados Unidos ng Amerika. Nelson, Russell M., 34 Kalayaan, 42 sya, 111, 114 Maaaring kopyahin ang teksto at mga larawan sa Liahona para Oaks, Dallin H., 42 Kapulungan, mga, 18 Pasensya, tiyaga, 15, 78 sa angkop, di pangkalakal na gamit sa simbahan o tahanan. Packer, Boyd K., 30 Hindi maaaring kopyahin kung mga larawan kung may Kasal o pag-aasawa, 42, Pasko ng Pagkabuhay, 114 nakasaad na mga pagbabawal sa credit line sa gawang-sining. Perry, L. Tom, 6 66, 94 Patotoo, 40, 66, 125 Dapat ipadala anag mga tanong sa Intellectual Property Office, Pratt, Carl B., 101 50 East North Temple Street, Salt Lake City, UT 84150, USA; Katapatan, 121 Pioneer, mga, 53 e-mail: [email protected]. Richards, Kent F., 15 Katotohanan, 40, 121 Prayoridad, mga, 42 For Readers in the United States and Canada: Robbins, Lynn G., 103 Pag-asa, 53 Priesthood, 30, 49, 58, 62, 66 May 2011 Vol. 14 No. 5. LIAHONA (USPS 311-480) Samuelson, Cecil O., Jr., 40 Tagalog (ISSN 1096-5165) is published monthly by The Pagbabayad-sala, 15, 40, Programang pangkapaka- Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, 50 East North Scott, Richard G., 94 53, 106, 108, 114 nan, 22, 81, 84 Temple, Salt Lake City, UT 84150. USA subscription price Snow, Steven E., 53 is $10.00 per year; Canada, $12.00 plus applicable taxes. Paghahanda, 49 Propeta, mga, 111 Periodicals Postage Paid at Salt Lake City, Utah. Sixty days‘ Stevens, Jean A., 10 Paghahayag, 30, 87 Relief Society, 84 notice required for change of address. Include address Uchtdorf, Dieter F., 26, label from a recent issue; old and new address must be Paghihirap, 15, 34, 78, 106 Sabbath, 6 included. Send USA and Canadian subscriptions to Salt Lake 58, 70 Pag-ibig sa kapwa, 46, Sakramento, 6 Distribution Center at address below. Subscription help line: 1-800-537-5971. Credit card orders (Visa, MasterCard, 53, 81 Sakripisyo, 90 American Express) may be taken by phone. (Canada Poste Pagiging disipulo, 13, 84, Templo, mga, 4, 90, 115 Information: Publication Agreement #40017431) 111 Tipan, mga, 13, 90, 94, 115 POSTMASTER: Send address changes to Salt Lake Distribution Center, Church Magazines, PO Box 26368, Pagiging ina, 18 Tulong-pantao, 4 Salt Lake City, UT 84126-0368. Pagiging magulang, 37, Tungkulin, 55, 62 94, 103

Mayo 2011 3 SESYON SA SABADO NG UMAGA | Abril 2, 2011

Ni Pangulong Thomas S. Monson Kumperensya na Naman Salamat sa inyong pananampalataya at katapatan sa ebanghelyo, sa pagmamahal at pangangalaga ninyo sa isa’t isa, at sa inyong paglilingkod.

ang planuhin ang gusaling ito, mga Banal sa mga Huling Araw. akala namin ay hinding-hindi Tila mabilis na nagdaan ang anim Nnatin ito mapupuno. Ngunit na buwan dahil naging abala ako tingnan lang ninyo ito ngayon. sa maraming responsibilidad. Isa sa Mahal kong mga kapatid, mabuti mga dakilang pagpapala sa pana- at nagkasama-sama tayong muli sa hong iyon ang muling paglalaan ng pagsisimula ng ika-isandaan at wa- magandang Laie Hawaii Temple, lumpu’t isang taunang kumperensya na halos dalawang taong sumasai- ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng lalim sa malawakang renobasyon.

Sinamahan ako noon nina Pangulo at Sister Henry B. Eyring, Elder at Sister Quentin L. Cook, at Elder at Sister William R. Walker. Noong gabi bago ang muling paglalaan, na naganap noong Nobyembre, pinanood namin ang 2,000 kabataan mula sa temple district nang punuin nila ang Cannon Activities Center sa BYU-Hawaii cam- pus at nagtanghal para sa amin. Ang kanilang produksyon ay pinamagatang “The Gathering Place [Ang Lugar

4 Liahona ng Pagtitipon]” at malikhain at buong templo. Pribilehiyo ko ngayong Nawa’y patuloy tayong maging tapat husay na muling isinalaysay ang ma- umaga na ibalita ang tatlong karag- sa pagsasagawa ng gayong mga orde- hahalagang pangyayari sa kasaysayan dagang templo na binibilhan na ng nansa, hindi lamang para sa ating sarili ng Simbahan sa lugar na iyon at ang lote at itatayo, sa darating na mga kundi para din sa ating mga mahal sa kasaysayan ng templo. Kayganda ng buwan at taon, sa sumusunod na mga buhay na yumao na hindi ito magawa gabing iyon! lugar: Fort Collins, Colorado; Meri- para sa kanilang sarili. Kinabukasan ay nagkaroon ng dian, Idaho; at Winnipeg, Manitoba, Ang Simbahan ay patuloy na espirituwal na piging nang muling Canada. Tiyak na magiging pagpapala nagbibigay ng humanitarian aid ilaan ang templo sa tatlong sesyon. ang mga ito sa ating mga miyembro sa sa panahon ng mga kalamidad at Damang-dama namin ang Espiritu mga lugar na iyon. sakuna. Kamakailan nagpaabot tayo ng Panginoon. Bawat taon milyun-milyong orde- ng ating pakikiramay at pagtulong sa Patuloy tayong nagtatayo ng mga nansa ang isinasagawa sa mga templo. Japan kasunod ng mapaminsalang

Mayo 2011 5 lindol at tsunami at sa banta ng nuclear meltdown na dulot ng mga ito. Namahagi tayo ng mahigit 70 tonelada ng mga suplay, kabilang na ang pagkain, tubig, mga ku- mot, higaan, hygiene items, damit, at panggatong. Nagboluntaryo ng kanilang panahon ang ating mga young single adult upang hanapin Ni Elder L. Tom Perry ang nawawalang mga miyembro Ng Korum ng Labindalawang Apostol gamit ang Internet, social media, at iba pang makabagong paraan ng komunikasyon. Naghahatid ng tulong ang mga miyembro gamit ang mga scooter na laan ng Simbahan sa mga Ang Sabbath at lugar na mahirap marating ng kotse. Ang mga proyektong paglilingkod na magbuo ng mga hygiene kit at ang Sakramento panlinis ay inorganisa sa maraming stake at ward sa Tokyo, Nagoya, at Osaka. Sa ngayon, mahigit 40,000 Maging puno ng pagmamahal ang inyong pamilya oras ng paglilingkod ang naibigay ng habang buong araw na iginagalang ninyo ang Sabbath mahigit 4,000 boluntaryo. Magpapa- at maranasan ninyo ang mga espirituwal na pagpapala tuloy ang pagtulong natin sa Japan nito sa buong linggo. at sa iba pang mga lugar kung saan ito kailangan. Mga kapatid, salamat sa inyong pananampalataya at katapatan sa ebanghelyo, sa pagmamahal at pa- ga kapatid ko, sa buong ng kasaysayan ng banal na kasulatan, ngangalagang ipinakikita ninyo sa mundo ngayong umaga na- katulad ng dapat ay Tagapagligtas isa’t isa, at sa paglilingkod ninyo sa Mparito tayo upang makinig sa mismo ang sentro ng ating buhay. inyong mga ward at branch at stake at tinig ng isang propeta. Pinatototoha- Dapat tayong mangako sa ating sarili district. Salamat din sa inyong kata- nan ko na ang tinig na ating narinig ay na pag-aralan at pahalagahan ito! patang magbayad ng inyong ikapu tinig ng buhay na propeta ng Diyos sa May matatagpuang walang-katum- at mga handog at sa bukas-palad na lupa ngayon, si Pangulong Thomas S. bas na karunungan sa pag-aaral natin pag-aambag sa iba pang mga pondo Monson. Kaypalad nating makamtan ng Bagong Tipan. Lagi akong natu- ng Simbahan. ang kanyang mga turo at halimbawa! tuwang basahin ang mga salaysay ni Sa pagtatapos ng taong 2010, may Sa taong ito may pagkakataon Pablo nang maglakbay siya at orga- 52,225 misyonerong naglilingkod sa tayong lahat na pag-aralan ang mga nisahin niya ang Simbahan ng Taga- 340 misyon sa buong daigdig. Gawa- salita ng mga propeta sa Bagong pagligtas, lalo na ang mga turo niya ing misyonero ang buhay ng kaharian. Tipan sa Sunday School. Kung ang kay Timoteo. Sa ikaapat na kabanata Iminumungkahi ko na kung kaya Lumang Tipan ay pag-aaral tungkol ng mga sulat ni Pablo kay Timoteo, ninyo, maaari ninyong isiping magsa mga propeta at sa isang lahi, ang mababasa natin: “Ang mga bagay na ambag sa General Missionary Fund Bagong Tipan naman ay nakatuon sa ito’y iyong iutos at ituro. . . . Ikaw ay ng Simbahan. buhay at impluwensya ng nag-iisang maging uliran ng mga nagsisisampa- Ngayon, mga kapatid, nasasabik Tao na nabuhay sa mundo na may lataya, sa pananalita, sa pamumuhay, na tayong makinig sa mga men- dalawang pagkamamamayan sa langit sa pagibig, sa pananampalataya, sa saheng ibibigay sa atin ngayon at at sa lupa—ang ating Tagapagligtas at kalinisan.” 1 Wala akong maisip na mas bukas. Ang mga magsasalita sa atin Manunubos na si Jesucristo. magandang paraan para tayo maka- ay humingi ng tulong at patnubay Ang mundo ngayon ay punung- pagsimula o patuloy tayong maging ng langit sa paghahanda ng kanilang puno ng mga doktrina ng tao kaya halimbawa ng mga nagsisisampalataya mensahe. Dalangin ko na mapuspos madaling malimutan ang at mawalan kaysa sa pagdiriwang natin ng araw tayo ng Espiritu ng Panginoon at ng pananampalataya sa napakahala- ng Sabbath. mapasigla at mabigyang-inspirasyon gang salaysay ng buhay at ministeryo Simula sa Paglikha ng mundo, habang nakikinig tayo at natututo. ng Tagapagligtas—ang Bagong Tipan. isang araw ang inilaan para rito. “At Sa pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ Ang sagradong aklat na ito ang sentro binasbasan ng Dios ang ikapitong

6 Liahona araw at kaniyang ipinangilin.” 2 Kahit ang Diyos ay nagpahinga mula sa Kanyang mga gawain sa araw na ito, at inaasahan Niyang gagawin din ito ng Kanyang mga anak. Sa mga anak ng Israel, ibinigay Niya ang utos: “Alalahanin mo ang araw ng sabbath upang ipangilin. “Anim na araw na gagawa ka at iyong gagawin ang lahat ng iyong gawain. “Nguni’t ang ikapitong araw ay sabbath sa Panginoon mong Dios. . . . “. . . Ano pa’t pinagpala ng Pa- nginoon ang araw ng sabbath, at pinakabanal.” 3 Dapat ay laging may kalakip na pagsamba ang huwaran ng pagdiriwang natin ng araw ng Sabbath. Matapos likhain sina Adan at Eva, inutusan silang “sambahin ang Panginoon nilang Diyos, at . . . ialay ang mga panganay ng kanilang mga kawan, bilang isang handog sa Panginoon . . . [na] kahalintulad ng sakripisyo ng Bugtong na Anak ng Ama.” 4 Ang pagsasakripisyo ng mga hayop ay nagpa- alala sa mga inapo ni Adan na balang araw ay isasakripisyo ng Kordero ng Diyos, si Jesucristo, ang sarili Niyang dakila at huling sakripisyo. Nang mag- kailangan upang pangasiwaan buhay para sa atin. pakita Siya sa kontinente ng Amerika ang sakramento sa mga miyembro Buong buhay Niya ay binanggit ng matapos ang Kanyang Pagkabuhay ng Simbahan ay naipanumbalik.8 Tagapagligtas ang sakripisyong iyon.5 na Mag-uli, ipinagkaloob Niya ang Ipinagkaloob ng Tagapagligtas sa Noong gabing bago Siya ipinako sa Kanyang Priesthood sa Kanyang mga Kanyang mga propeta at apostol at Krus, nagsimula nang matupad ang disipulo at pinasimulan ang sakra- mula sa kanila papunta sa atin, ang Kanyang mga sinabi. Tinipon Niya ang mento sa pagsasabing: awtoridad ng priesthood na iyon ay Kanyang mga disipulo sa silid sa itaas, “At ito ay lagi ninyong gagawin, . . . nagpapatuloy sa mundo ngayon. Ang malayo sa mga panggagambala ng maging katulad ng pagputul-putol ko mga kabataang may priesthood sa mundo. Pinasimulan Niya ang sakra- ng tinapay at binasbasan ito at ibinigay buong mundo ay ginagawang mara- mento ng Hapunan ng Panginoon. ito sa inyo.” pat ang kanilang sarili na gamitin ang “At samantalang sila’y nagsisikain, “. . . At ito ay magiging patotoo sa kapangyarihan ng priesthood sa ma- ay dumampot si Jesus ng tinapay, at Ama na lagi ninyo akong naaalaala. At sigasig nilang pagsunod sa mga utos pinagpala, at pinagputolputol; at ibi- kung lagi ninyo akong aalalahanin ang at pagsasabuhay ng mga pamantayan nigay sa mga alagad, at sinabi, Kunin aking Espiritu ay mapapasainyo.” 7 ng ebanghelyo. Kapag nanatiling ninyo, kanin ninyo; ito ang aking Kapansin-pansin na kahit sa mahi- espirituwal na malinis ang mga kamay katawan. hirap na panahon ng apostasiya, ang at dalisay ang mga puso ng mga “At dumampot siya ng isang saro, huwarang ito ng pagsamba sa araw ng kabataang lalaking ito, inihahanda at at nagpasalamat, at ibinigay sa kanila, Sabbath at ng sakramento ay nagpatu- binabasbasan nila ang sakramento sa na nagsasabi, Magsiinom kayong lahat loy sa maraming paraan. paraang itinuro ng Tagapagligtas— diyan; Nang ipanumbalik ang ebanghelyo, isang paraang ipinakita Niya kung “Sapagka’t ito ang aking dugo ng sina Pedro, Santiago, at Juan, ang tatlo paano gagawin mahigit na 2,000 taon bagong tipan, na nabubuhos dahil sa sa mga Apostol na unang tumanggap na ang nakararaan. marami, sa ikapagpapatawad ng mga ng sakramento mula sa Tagapagligtas, Pagtanggap ng Sakramento ang kasalanan.” 6 ay nagpakita kina Joseph Smith at sentro ng pagdiriwang natin ng araw Magmula noon, ang Pagbabayad- Oliver Cowdery. Sa kanilang pamama- ng Sabbath. Sa Doktrina at mga Tipan, sala ng Tagapagligtas ang naging hala, ang awtoridad ng priesthood na inutusan tayong lahat ng Panginoon:

Mayo 2011 7 tayong iwaksi ang mga makamundong alalahanin ng pangangalakal at paglili- bang sa araw ng Sabbath. Naniniwala ako na nais din Niya tayong manamit nang angkop. Maaaring isipin ng ating mga kabataan na hindi na uso ang lumang kasabihang “Sun- day best.” Gayunman, alam natin na kapag isinuot natin sa araw ng Linggo ang isinusuot natin sa karaniwang araw, naaapektuhan nito ang mga pag-uugali at pagkilos natin. Siyempre, hindi naman kailangang magsuot ng pormal na damit ang ating mga anak sa araw ng Linggo hanggang lumubog ang araw. Gayunman, sa pananamit na hinihikayat nating isuot nila at sa mga aktibidad na ipinaplano natin, tinutulungan natin silang maghanda para sa sakramento at matamasa ang mga pagpapala nito sa buong maghapon. Ano ang ibig sabihin ng ihandog ang ating mga sakramento sa Pa- nginoon? Inaamin natin na lahat tayo ay nagkakamali. Bawat isa sa atin ay kailangang ipagtapat at talikuran ang ating mga kasalanan at pagkakamali sa ating Ama sa Langit at sa ibang maaaring nasaktan natin. Ang Sabbath ay nagbibigay sa atin ng mahalagang pagkakataong ihandog ito—na ating mga sakramento—sa Panginoon. Sinabi Niya, “Tandaan na dito, sa araw ng Pa- nginoon, inyong iaalay ang inyong mga handog at ang inyong mga sakramento sa Kataas-taasan, ipinagtatapat ang inyong mga kasalanan sa inyong mga kapatid at sa harapan ng Panginoon.” 11 Mungkahi ni Elder Melvin J. Ballard, “Ibig naming makita ang bawat Banal sa mga Huling Araw na dumalo sa sa- “At upang lalo pa ninyong mapag- nating buhay, tila may tatlong bagay kramento dahil ito ang lugar para suriin ingatan ang inyong sariling walang na hinihingi ang Panginoon sa atin: ang ating sarili, lugar kung saan matu- bahid-dungis mula sa sanlibutan, kayo una, manatili tayong walang bahid- tutuhan nating itama ang ating landas at ay magtungo sa panalanginan at ihan- dungis mula sa mundo; pangalawa, ayusin ang ating mga buhay, itinutugma dog ang inyong sakramento sa aking magtungo sa bahay ng panalanginan ang ating mga sarili sa mga turo ng banal na araw; at ihandog ang ating mga sakramento; Simbahan at sa ating mga kapatid.” 12 “Sapagkat katotohanang ito ay araw at pangatlo, magpahinga mula sa ating Sa marapat nating pagtanggap ng na itinakda sa inyo upang magpahi- mga gawain. Sakramento, ipinakikita nating handa nga mula sa inyong mga gawain, at Napakasarap maging Kristiyano at tayong taglayin sa ating sarili ang pa- iukol ang inyong mga panalangin sa mamuhay bilang tunay na disipulo ngalan ng Tagapagligtas at sumunod Kataas-taasan. . . . ni Cristo. Sinabi Niya tungkol sa atin, sa Kanyang mga utos at lagi Siyang “At sa araw na ito wala kayong iba “Hindi sila taga sanglibutan, na gaya aalalahanin upang mapasaatin ang pang bagay na gagawin.” 9 ko naman na hindi taga sanglibutan.” 10 Kanyang Espiritu. Sa ganitong paraan Habang isinasaalang-alang natin Para manatili tayong walang bahid- ang tipan noong tayo’y binyagan ay ang Sabbath at Sakramento sa sarili dungis mula sa mundo, inaasahan Niya nasasariwa. Tiniyak ng Panginoon sa

8 Liahona Kanyang mga alagad, “Kasindalas na at binata na ako. Naalala ko pa ang kumperensyang ito, alalahanin natin gagawin ninyo ito, maaalaala ninyo unang araw nang mangasiwa ako sa ang mga pagpapala at oportunidad ang oras na ito na ako ay nasa piling sakramento bilang deacon at ang mali- na mapapasaatin sa pagdalo sa Sacra- ninyo.” 13 liit na babasaging cup na ipinasa ko sa ment meeting tuwing linggo sa ating Minsan iniisip natin na ang pag- mga miyembro ng aming ward. Ilang mga ward at branch. Maghanda at pa- papahinga sa mga gawain ay ang taon na ang nakakaraan isang gusali ngasiwaan natin ang ating mga sarili hindi lamang pagpasok sa trabaho at ng Simbahan sa bayan ko ang nasa Sabbath sa paraang mapapasaatin pagpaskil ng “Closed” na karatula sa remodeled. Isang kompartamento nito ang mga pagpapalang ipinangako sa tindahan. Subalit sa mundo ngayon, sa pulpito ang isinara noon pa. Nang atin at sa ating mga pamilya. Pina- kabilang sa trabaho ang araw-araw nabuksan iyon, mayroon pa rin doong tototohanan ko na ang pinakadaki- ting ginagawa sa ating buhay. Maaari ilang maliliit na babasaging cup na lang kagalakan na matatamo natin itong mga transaksyon sa negosyo na nanatiling nakatago sa loob ng mara- sa buhay na ito ay sa pagsunod sa ginagawa natin sa bahay, mga kompe- ming taon. Isa sa mga ito ay ibinigay Tagapagligtas. Nawa’y sundin natin tisyon sa isports at iba pang pinagka- sa akin bilang alaala. ang Kanyang mga utos sa pama- kaabalahan natin na makahahadlang Naaalala ko rin ang isang berdeng magitan ng pagpapabanal natin sa sa ating pagsamba sa Araw ng Sabbath baul na dala-dala namin sa Marine Kanyang sagradong araw, ang aking at sa paglilingkod natin sa iba. Corps. Sa loob noon ay isang tray na panalangin, sa pangalan ni Jesucristo, “Huwag lapastanganin ang mga gawa sa kahoy at isang pakete ng amen. ◼ bagay na banal,”14 paghahayag ng sacrament cup, upang pagpalain kami MGA TALA Panginoon sa unang mga Banal, na ng kapayapaan at pag-asa ng Hapu- 1. I Kay Timoteo 4:12. 2. Genesis 2:3 parang ipinapaalala sa atin ang sinabi nan ng Panginoon sa gitna ng labanan 3. Exodo 20:8–11 Niya sa Kanyang mga alagad, “Ginawa at kawalang pag-asa ng digmaan. 4. Moises 5:5. ang sabbath ng dahil sa tao, at di ang Sa pagbabalik-tanaw ko sa mga 5. Tingnan, halimbawa, ang Marcos 10:32–34; 15 Juan 2:19; 10:17; 12:32. tao ng dahil sa sabbath.” sacrament cup noong aking kabataan, 6. Mateo 26:26–28 Mga kapatid, sa mga huling araw isa sa lambak kung saan ako lumaki, 7. 3 Nephi 18:6–7 na ito, ang kalaban ay nagtatagumpay at ang isa ay sa milya-milyang layo sa 8. Tingnan sa Joseph Smith—Kasaysayan 1:68–69, 72; tingnan din sa Doktrina at kapag maluwag tayo sa ating mga Pasipiko, napupuspos ako ng pasasa- mga Tipan 27:12–13. pangako sa Tagapagligtas, binaba- lamat na ang Tagapagligtas ng Sanli- 9. Doktrina at mga Tipan 59:7, 21. lewala ang Kanyang mga turo sa butan ay handang uminom sa “mapait 10. Juan 17:3. 17 11. Doktrina at mga Tipan 123:12. Bagong Tipan at ibang mga banal na na saro” para sa kapakanan ko. At 12. Sa Bryant S. Hinckley, Sermons and kasulatan, at tumigil na sundin Siya. dahil ginawa Niya ito, masasabi ko rin Missionary Services ni Melvin Joseph Mga magulang, ngayon ang panahon tulad ng Mangaawit, “ang aking saro Ballard (1949), 150. 18 13. Tingnan sa Joseph Smith Translation, upang turuan ang ating mga anak na ay inaapawan” ng mga pagpapala ng Marcos 14:21, sa Bible appendix. maging uliran ng mga nagsisisampa- Kanyang walang katapusan at walang 14. Doktrina at mga Tipan 123:12. lataya sa pamamagitan ng pagdalo hanggang Pagbabayad-sala. 15. Marcos 2:27 16. Doktrina at mga Tipan 115:5. sa Sacrament meeting. Sa umaga ng Sa araw na ito bago ang Sab- 17. 3 Nephi 11:11. araw ng Linggo, papagpahingahin bath, sa pag-umpisa ng dakilang 18. Mga Awit 235. sila, maayos ang pananamit, at espirituwal na handang tumanggap ng Kyiv, Ukraine simbulo ng Sakramento at matanggap ang nagpapaliwanag, nagpapasigla, nagpapadakilang kapangyarihan ng Espiritu Santo. Maging puno ng pagmamahal ang inyong pamilya habang buong araw na iginagalang ninyo ang Sabbath at maranasan ninyo ang mga espirituwal na pagpapala nito sa buong linggo. Anyayahan ang inyong mga anak na “bumangon at magliwa- nag,” sa pamamagitan ng pagpapabanal sa Araw ng Sabbath, upang “[ang kanilang] liwanag ay maging sagisag sa mga bansa.” 16 Habang lumilipas ang mga taon, patuloy kong binabalikan ang mga panahon ng Sabbath noong bata pa

Mayo 2011 9 ng Kanyang mga disipulo kung sino ang pinakadakila sa kaharian ng langit. Sinagot ni Jesus ang kanilang tanong sa paggamit ng maliit ngunit matinding pakay-aralin. Pinalapit Niya ang isang maliit na bata at inilagay sa gitna nila at sinabing: “Malibang kayo’y magsipanumba- Ni Jean A. Stevens lik, at maging tulad sa maliliit na bata, Unang Tagapayo sa Primary General Presidency sa anomang paraan ay hindi kayo magsisipasok sa kaharian ng langit. “Sinoman ngang magpakababa na gaya ng maliit na batang ito, ay siyang pinakadakila sa kaharian ng langit” Maging Tulad sa (Mateo 18:3–4). Ano ang dapat nating matutuhan sa mga bata? Anong mga katangian ang Isang Maliit na Bata taglay nila at anong mga halimbawa ang ipinapakita nila na makakatulong sa sarili nating espirituwal na Kung tayo ay may pusong madaling turuan at handang pag-unlad? tularan ang halimbawa ng mga bata, ang kanilang Ang natatanging mga anak na ito mga banal na katangian ay maaaring maging susi na ng Diyos ay dumating sa atin na may magbubukas ng ating sariling espirituwal na pag-unlad. pusong nananalig. Sila ay puno ng pananampalataya at nakikinig sa pahiwatig ng Espiritu. Sila ay halimbawa ng pagpapakumbaba, pagsunod, at pagmamahal. Sila kadalasan ang unang pinadadala ng ating Ama sa Langit, miyembro ng ward at hinilingan silang nagmamahal at unang nagpapatawad. sa Kanyang dakilang karunungan at magbayad ng ikapu. Nang sumunod Magbabahagi ako ng ilang karana- Ipagmamahal, ang Kanyang mga espi- na Linggo nagpunta siya sa Primary. san kung paano makakatulong ang ritung anak sa mundo bilang mga sang- Itinuro niya sa mga bata ang batas mga bata sa ating buhay dahil sa ka- gol. Sila ay isinisilang sa mga pamilya ng ikapu ng Panginoon at nagtanong nilang walang-malay ngunit mabuting bilang natatanging kaloob na may kung handa silang magbayad ng ikapu halimbawa ng mga katangiang katulad banal na katangian at tadhana. Alam ng sa perang naipon nila. Sinabi ng mga ng kay Cristo. ating Ama sa Langit na ang mga anak bata na gagawin nila iyon. At ginawa Si Todd, isang batang lalaki na ay instrumentong makakatulong sa atin nga nila ito. dalawang taong gulang pa lamang, ay na maging katulad Niya. Napakarami Pagkatapos nagpunta ang bi- sumama sa kanyang ina kamakailan sa nating matututuhan sa mga bata. shop sa mga nakatatanda sa ward at isang art museum na nagtatanghal ng Ang mahalagang katotohanang ito ikinuwento sa kanila na sa nakalipas isang espesyal na eksibit ng magagan- ay nakita ilang taon na ang nakararaan na anim na buwan ay nagbayad ng dang ipinintang larawan ng Tagapag- nang papuntahin ang isang miyembro ikapu ang kanilang matatapat na anak. ligtas. Nang maraanan nila ang mga ng Pitumpu sa Hong Kong para sa Tinanong Niya sila kung handa silang sagradong larawang ito, narinig niya isang gawain. Bumisita siya sa isang tularan ang halimbawa ng mga batang na mapitagang binibigkas ng kanyang napakahirap na ward na hikahos sa ito at gawin din iyon. Labis na naantig anak ang pangalang “Jesus.” Tiningnan maraming bagay, at hindi matugunan ang mga tao sa sakripisyong ginawa niya ito at nakita niyang humalukipkip ang sariling pangangailangan. Habang ng mga bata kaya ginawa nila ang ka- ito at yumuko habang nakatingin sa inilalarawan ng bishop ang kanilang ilangan para makabayad ng kanilang mga larawan. May matututuhan ba sitwasyon, nadama ng General Autho- ikapu. At nabuksan ang mga dunga- tayo kay Todd tungkol sa pagpapa- rity na hilingin sa mga miyembro na wan ng langit. Dahil sa halimbawa ng kumbaba, pagpipitagan, at pagmama- magbayad ng ikapu. Ang bishop, na matatapat na batang ito, nag-ibayo ang hal sa Panginoon? alam ang kanilang kahirapan, ay nag- pagsunod at patotoo ng ward. Noong nakaraang taglagas, mi- alala kung paano niya maipatutupad Si Jesucristo Mismo ang nagturo sa nasdan ko ang halimbawa ng isang ang payong iyon. Pinag-isipan niya atin na gawing halimbawa ang ating 10-taong-gulang na batang lalaki sa ito at nagpasiyang kausapin ang ilan mga anak. Nakasaad sa Bagong Tipan Armenia. Habang hinihintay naming sa lubos na sumasampalatayang mga ang Kanyang sagot nang pagtalunan magsimula ang sacrament meeting,

10 Liahona kanyang Ama sa Langit, sumunod sa Kanyang mga utos, at mabuklod ang kanilang pamilya sa templo. Ang simpleng patotoo ng kanilang malambing na anak ay umantig nang husto sa puso ng kanyang mga magulang. Si Katie at kanyang pamilya ay tumanggap ng mga sagradong ordenansa sa templo na nagbuklod sa kanilang pamilya magpakailanman. Ang pusong nananalig at halimbawa ng pananampalataya ni Katie ay nakapaghatid ng mga walang hanggang pagpapala sa kanyang pamilya. Naakay ba tayo ng kanyang tapat na patotoo at hangaring sundin ang plano ng Panginoon na makita nang mas malinaw ang tunay na pinakamahalaga? May natutuhan ang aming pamilya sa isang malapit naming kamag-anak na si Liam, anim-na-taong-gulang. Nitong nakaraang taon nakibaka siya sa malalang kanser sa utak. Matapos ang dalawang maselang operasyon, ipinasiya na kakailanganin niya rin ng radiation. Sa pagpapasailalim sa radiation, kailangan ay mag-isa lang siya at nakahiga nang walang kakilos- kilos. Ayaw ni Liam na bigyan siya ng pampakalma dahil hindi niya gusto ang epekto nito sa kanya. Ipinasiya niya na kung maririnig lang niya ang boses ng kanyang ama sa intercom, panatag siyang makakahiga nang walang pampakalma. Sa nakababalisang mga sandaling ito, pinalakas ng kanyang ama ang loob niya at ipinadama ang pagmamahal sa kanya. “Liam, kahit hindi mo ako nakikita, narito lang ako. Alam kong kaya mo iyan. Mahal kita.” Tagumpay na natapos ni Liam ang 33 kailangang radiation habang nakahiga nang walang kakilos-kilos, isang napansin niya ang pagdating ng pina- Tinuruan tayo ni Katie, isang tagumpay na akala ng mga doktor ay kamatandang miyembro ng branch. batang Primary, nang makita natin imposibleng gawin sa isang napaka- Siya ang kaagad na lumapit dito, ina- ang impluwensya niya sa kanyang bata nang walang pampakalma. Sa lalayan ito sa bisig para mapatatag ang pamilya. Dumalo siya sa Primary at loob ng ilang buwang pagdaranas mabuway na paglakad nito. Pinaupo naakit sa mga turo ng ebanghelyo. ng sakit at hirap, ang nakakahawang niya ito sa harapang upuan ng kapilya Dahil lumakas ang pananampalataya positibong pananaw ni Liam ay naging kung saan ito makakarinig. Ang ginawa at patotoo, nag-iwan ng sulat si Katie malaking halimbawa ng pagharap ba niyang munting kabaitan ay nagtu- sa unan ng kanyang mga magulang. sa paghihirap nang may pag-asa at turo sa atin na ang mga pinakadakila Isinulat niya na ang mga katotohanan kaligayahan din. Ang kanyang mga sa kaharian ng Panginoon ay yaong ng ebanghelyo ay “napamahal na sa doktor, narses, at napakaraming iba pa naghahanap ng mga pagkakataong kanyang puso.” Ibinahagi niya ang ay nabigyang-inspirasyon ng kanyang maglingkod sa kapwa? kanyang pananabik na mapalapit sa katapangan.

Mayo 2011 11 lahat tayo ay sama-samang matututo at uunlad. Itinuturo ng isa sa magagandang awitin sa Primary ang katotohanang ito:

Diyos tayo’y binigyan Ng pamilya nang S’ya ay matularan— Ang pag-ibig N’ya’y taos, Dahil pamilya’y sa Diyos. (“Pamilya’y sa Diyos,” Liahona, Okt. 2008, K12–13.)

Dito sa ating pamilya, sa kapaligirang may pagmamahal, kung saan natin nakikita at napapahalagahan sa mas personal na paraan ang mga banal na katangian ng Kanyang mga espiritung anak. Dito sa ating pamilya mapalalambot ang ating puso at sa pagpapakumbaba ay nais nating magbago, maging higit na katulad ng isang bata. Ito ay isang proseso para tayo maging higit na katulad ni Cristo. Pinawi na ba ng ilang karanasan Lahat tayo ay natututo ng mahaha- pagmiministeryo sa mga bata. Sa masa buhay ang inyong pusong nana- lagang aral mula kay Liam—mga aral pagmahal na paraan ay kinuha Niya nalig at pananampalatayang katulad tungkol sa pagpiling sumampalataya ang bawat bata. sa isang bata na taglay ninyo noon? at magtiwala sa ating Ama sa Langit. “At kinuha ang kanilang maliliit Kung gayon, tingnan sa paligid ang Katulad ni Liam, hindi natin naki- na anak, isa-isa, at binasbasan sila, at mga bata sa inyong buhay. At pagkakita ang ating Ama sa Langit, ngunit nanalangin sa Ama para sa kanila. tapos ay muling tumingin. Maaaring maaari nating marinig ang Kanyang “At nang magawa na niya ito, siya sila ay mga bata sa inyong pamilya, tinig upang bigyan tayo ng lakas na ay . . . tumangis. . . . sa tapat ng bahay ninyo, o sa Primary kailangan natin upang matiis ang mga “At nangusap siya sa maraming tao, sa inyong ward. Kung tayo ay may pagsubok ng buhay. at sinabi sa kanila: Masdan ang inyong pusong madaling turuan at handang Ang halimbawa ba ni Liam ay mas mga musmos” (3 Nephi 17:21–23). tularan ang halimbawa ng mga bata, magpapaunawa sa atin ng mga salita Itinuro sa atin ni Elder M. Russell ang kanilang mga banal na katangian ni Haring Benjamin na maging tulad Ballard ang kahalagahan ng utos ng ay maaaring maging susi na magbu- sa isang bata—masunurin, maamo, Tagapagligtas na “masdan ang inyong bukas ng ating sariling espirituwal na mapakumbaba, mapagtiis, at puno ng mga musmos” nang sabihin niyang: pag-unlad. pag-ibig? (tingnan sa Mosias 3:19). “Pansinin na hindi Niya sinabing ‘sul- Lagi kong pasasalamatan ang mabi- Ang mga batang ito ay nagbibigay yapan sila’ o ‘tingnan lang sila’ o ‘tu- yayaan ng sarili kong mga anak. Ang ng mga halimbawa ng ilan sa mga mingin paminsan-minsan sa kanilang halimbawa ng bawat isa ay nagturo katangiang katulad sa isang bata na direksyon.’ Ang sabi Niya’y masdan sa akin ng mga aral na kailangan ko. kailangan nating taglayin o tuklasing sila. Para sa akin nangangahulugan Tinulungan nila ako na higit pang muli sa ating sarili upang makapasok iyan na dapat natin silang bantayan magpakabuti. tayo sa kaharian ng langit. Sila ay mga at mahalin; dapat natin silang ting- Iniiwan ko ang aking aba ngu- dalisay na espiritu na hindi nadu- nan at pahalagahan kung sino sila nit tiyak na patotoo na si Jesus ang ngisan ng mundo—madaling turuan talaga: mga espiritung anak ng ating Cristo. Siya ang nag-iisang perpektong at puno ng pananampalataya. Kaya Ama sa Langit, na may mga banal na Anak—masunurin, maamo, mapakum- pala may espesyal na pagmamahal at katangian” (“Behold Your Little Ones,” baba, mapagtiis, at puno ng pag-ibig. pagpapahalaga ang Tagapagligtas sa Tambuli, Okt. 1994, 40; idinagdag ang Nawa’y naisin ng bawat isa sa atin na maliliit na bata. pagbibigay-diin). sundan ang Kanyang halimbawa, na Kabilang sa mga di-pangkarani- Wala nang iba pang mas perpek- maging tulad sa isang maliit na bata, wang kaganapan sa pagdalaw ng Ta- tong lugar upang masdan ang ating at sa gayon ay makabalik tayo sa ating gapagligtas sa mga lupain ng Amerika, mga musmos kundi sa ating pamilya. tahanan sa langit, ang dalangin ko sa katangi-tangi ang Kanyang magiliw na Ang tahanan ay isang lugar kung saan pangalan ni Jesucristo, amen. ◼

12 Liahona Córdoba sa mga miyembro ng ating Simbahan. Sinusunod natin si Cristo dahil mahal natin Siya. Kapag sinusunod natin ang Manunubos dahil sa pagmamahal, tinutularan natin ang Kanyang halimbawa. Dahil sa pagmamahal sinunod ng Tagapagligtas ang kalooban ng Ama anuman ang sitwas- Ni Elder Walter F. González yon. Sumunod ang ating Tagapagligtas Ng Panguluhan ng Pitumpu kahit nangahulugan ito ng matinding sakit ng katawan at damdamin; na hampasin Siya ng latigo at kutyain; na pahirapan Siya ng Kanyang mga kaaway at talikuran Siya ng Kanyang Mga Alagad ni Cristo mga kaibigan. Ang nagbabayad-salang sakripisyo, na natatatangi sa misyon Ang mga alagad ni Cristo ay ginagawang huwaran sa buhay ng Tagapagligtas, ang pinakamagan- ang Tagapagligtas na lumakad sa liwanag. dang pagpapahayag ng pagmamahal sa lahat. “Ang parusa ng tungkol sa ating kapayapaan ay nasa kaniya; at sa pamamagitan ng kaniyang mga latay ay nagsigaling tayo.” 3 oong Oktubre, sinamahan na- Araw, tungkulin nating anyayahan Tulad ng pagsunod ni Cristo sa ming mag-asawa sina Elder at ang milyun-milyong tulad nila na Kanyang Ama anuman ang sitwasyon, NSister Neil L. Andersen para sa magpunta at tingnan kung ano ang dapat nating sundin ang Kanyang groundbreaking ng isang bagong tem- maidaragdag natin sa mabubuting ba- Anak. Kung gagawin natin ito, hindi plo sa Cordoba, Argentina. Tulad nang gay na mayroon na sila. Sinumang tao na mahalaga kung anong klaseng pag- kaugalian, sinundan ng isang press saanmang lupalop, klima, o kultura ay uusig, pagdurusa, dalamhati, o “tinik conference ang seremonya. Isang maaaring malaman sa kanyang sarili sa laman” 4 ang nararanasan natin. mamamahayag, na hindi miyembro ng na nakita ni Propetang Joseph Smith Hindi tayo nag-iisa. Tutulungan tayo ating simbahan, ang nagsabi na naob- ang Ama at Anak sa isang pangitain. ni Cristo. Palalakasin tayo ng Kan- serbahan niya kung gaano pinahalaga- Malalaman niya na ipinanumbalik ng yang magigiliw na awa anuman ang han ng mga lalaki ang kanilang asawa. mga sugo ng langit ang priesthood sitwasyon. 5 Pagkatapos ay hindi inaasahang itina- at ang Aklat ni Mormon ay isa pang Ang pagsunod kay Cristo ay maa- nong nito, “Totoo ba iyon o likhang- tipan ni Jesucristo. Sa mga salita ng aring mangahulugan ng pagtalikod sa isip lang?” Tiyak ko na may nakita at Panginoon kay Enoc, “Kabutihan [ang maraming bagay na itinatangi, tulad nadama siyang kakaiba sa ating mga ipinadala] mula sa langit; at katoto- ng ginawa ni Ruth na Moabita. Bilang miyembro. Naramdaman niya siguro hanan [ang ipinadala] sa lupa, upang bagong binyag, dahil sa pagmamahal ang pagnanais ng ating mga miyem- [patotohanan ang] Bugtong na Anak sa Diyos at kay Naomi, iniwan niya bro na sundin si Cristo. Ganyan ang [ng Ama].” 1 ang lahat para ipamuhay ang kanyang pagnanais ng mga miyembro sa iba’t Nangako ang Tagapagligtas, “Ang relihiyon. 6 ibang panig ng mundo. Kasabay nito, sumusunod sa akin ay hindi lalakad Maaari din itong mangahulugan ng nais din ng milyun-milyong kataong sa kadiliman, kundi magkakaroon ng pagtitiis ng paghihirap at paglaban sa hindi miyembro ng Simbahan na ilaw ng kabuhayan.” 2 Ang mga alagad tukso. Noong kabataan niya, ipinagbili sundin Siya. ni Cristo ay ginagawang huwaran sa si Jose para maging alipin. Inilayo siya Humanga kaming mag-asawa sa buhay ang Tagapagligtas na lumakad sa lahat ng mahal sa kanya. Kalaunan mga taong nakita namin sa Ghana sa liwanag. Dalawang katangian ang ay tinukso siyang magkasala. Nilaba- at Nigeria. Karamihan ay hindi mga makakatulong sa atin upang matukoy nan niya ang tukso at sinabi, “Paano miyembro ng ating simbahan. Masaya kung hanggang saan natin Siya su- ngang aking magagawa itong mala- kaming makita na nais nilang sundin sundin. Una, ang mga alagad ni Cristo king kasamaan, at kasalanan laban si Cristo sa mga pag-uusap nila sa ba- ay mapagmahal. Pangalawa, ang mga sa Dios?” 7 Ang pagmamahal niya sa hay, sa sasakyan, sa mga pader, at sa alagad ni Cristo ay gumagawa at tu- Diyos ay mas matindi kaysa anumang kanilang mga billboard. Hindi pa kami mutupad ng mga tipan. paghihirap o tukso. nakakita ng gayon karaming simba- Ang unang katangian, ang pagi- Mayroon tayo ngayong mga ma- hang Kristiyano na magkakatabi. ging mapagmahal, ay isang bagay na kabagong Ruth at Jose sa iba’t ibang Bilang mga Banal sa mga Huling napansin siguro ng mamamahayag sa dako ng mundo. Nang matanggap ni

Mayo 2011 13 kasalanan, upang kayo ay maging banal, na walang bahid-dungis.” 11 Itinuro ni Propetang Joseph Smith na bago pa man nilikha ang mundong ito, ginawa na ang mga tipan sa langit. 12 Ang mga sinaunang propeta at patriarch ay gumawa ng mga tipan. Ang Tagapagligtas Mismo ang nagpakita ng halimbawa. Bininyagan Siya ng isang may wastong awtoridad upang isakatuparan ang lahat ng katwiran. Sa pamamagitan ng Kanyang binyag, pinatunayan ng Tagapagligtas sa Ama na susundin Niya ang lahat ng utos ng Ama. 13 Tulad noong unang panahon, sinusunod din natin si Cristo at nakikipagtipan tayo sa pamamagitan ng mga ordenansa ng priesthood. Ang paggawa ng mga tipan ay isang bagay na maidaragdag ng milyun-milyong hindi miyembro ng ating simbahan sa mabubuting bagay na mayroon na sila. Ang paggawa ng mga tipan ay pagpapakita ng pagmamahal. Isang paraan iyon ng pagsasabi sa Kanya ng, “Opo, susundin ko Kayo dahil mahal ko Kayo.” Ang mga tipan ay may lakip na mga pangako, “maging ng buhay na walang hanggan.” 14 Lahat ng bagay ay Brother Jimmy Olvera ng Guayaquil, kumilos: “Sumunod ka sa akin.” 8 magtutulungan para sa ating ikabu- Ecuador, ang kanyang tawag sa mis- Ang pagmamahal ay isang mabisang buti kung aalalahanin natin ang ating sion, naghihirap ang kanyang pamilya. impluwensya sa ating puso sa pagsisi- mga tipan. 15 Dapat gawin at tuparin Sa araw na aalis na siya, sinabihan kap nating sumunod. Ang pagmamahal ang mga ito para lubos na matanggap siya na kung lalabas siya ng pintuan, sa ating Tagapagligtas ay nagbibigay- ang mga pangakong kalakip nito. itatakwil siya ng kanyang pamilya. Ma- inspirasyon sa atin na sundin ang Kan- Tutulungan tayo ng pagmamahal sa lungkot siyang lumabas ng pintuang yang mga utos. Ang pagmamahal sa Tagapagligtas at pag-alala sa ating iyon. Habang nasa misyon, sinabi ng isang ina, ama, o asawa ay magbibigay- mga tipan na matupad natin ang mga kanyang ina na magtagal pa siya sa inspirasyon din sa atin na sundin ang ito. Ang pagtanggap ng sacrament ay misyon dahil napakarami nilang biya- mga alituntunin ng ebanghelyo. Ang isang paraan ng pag-alala sa mga ito. 16 yang natatanggap. Si Brother Olvera pakikitungo natin sa iba ay nagpapa- Ang isa pang paraan ay pumunta sa ay isa na ngayong stake patriarch. kita kung gaano natin nasusunod ang templo nang madalas. Naaalala ko ang Ang tapat na pagmamahal kay Tagapagligtas sa pagmamahal natin sa isang bagong kasal sa South America Cristo ay naglalaan ng kailangang isa’t isa. 9 Ipinapakita natin ang ating na gusto nang maghiwalay dahil hindi katatagan upang sundin Siya. Ipina- pagmamahal sa Kanya kapag tumigil sila magkasundo. Pinayuhan sila ng kita ito ng Panginoon Mismo nang tayo para tulungan ang iba, kapag isang lider ng priesthood na pumunta tatlong beses Niyang itanong kay tayo ay “ganap na matatapat at matwid sa templo at pakinggang mabuti ang Pedro, “Iniibig mo baga ako?” Matapos sa lahat ng bagay” 10 at gumagawa at mga salita at pangako ng mga tipang sabihin nang malakas ni Pedro ang tumutupad tayo ng mga tipan. ginagawa roon. Ginawa nila iyon at pagmamahal niya sa Kanya, sinabi ng Ang pangalawang katangian ng naisalba ang pagsasama nila. Ang Panginoon kay Pedro ang darating na mga alagad ni Cristo ay ang paggawa kapangyarihan ng ating mga tipan ay mga paghihirap. Pagkatapos ay duma- at pagtupad ng mga tipan, tulad ng mas matindi kaysa anumang hamong ting ang payo: “Sumunod ka sa akin.” ginawa Niya. Itinuro ni Moroni na kinakaharap o kakaharapin natin. Maaari ding itanong sa atin ang tanong ang “pagbubuhos ng dugo ni Cristo Sa mga miyembrong hindi aktibo ng Tagapagligtas kay Pedro: “Iniibig mo . . . [ay] nasa tipan ng Ama tungo sa sa ebanghelyo, magbalik na sana baga ako?” na sinundan ng tawag na ikapagpapatawad ng inyong mga kayo. Damhin ang mga pagpapala ng

14 Liahona pag-alala at pagpapanibago ng mga tipan sa pamamagitan ng sacrament at pagpunta sa templo. Ang paggawa nito ay pagpapakita ng pagmamahal at kahandaang maging tunay na alagad ni Cristo. Gagawin kayo nitong karapat-dapat na matanggap ang lahat ng ipinangakong pagpapala. Sa mga hindi miyembro ng ating Ni Elder Kent F. Richards simbahan, inaanyayahan ko kayong Ng Pitumpu sumampalataya, magsisi, at maging karapat-dapat na tumanggap ng tipan sa binyag sa Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw. Sa paggawa nito, maipapakita ninyo na Sakop ng Pagbabayad- mahal ninyo ang ating Ama sa Langit at handa kayong sundin si Cristo. Pinatototohanan ko na mas mali- sala ang Lahat ng gaya tayo kapag sinusunod natin ang mga turo ng ebanghelyo ni Jesucristo. Kapag nagsikap tayong sundin Siya, darating sa atin ang mga pagpapala Nararamdaman ng langit. Alam ko na matutupad ang Kanyang mga pangako kapag gumawa at tumupad tayo ng mga nating Sakit tipan, at naging tunay na mga alagad ni Cristo. Pinatototohanan ko ang Ang ating malaking personal na hamon sa buhay Kanyang dakilang pagmamahal sa bawat isa sa atin, at sinasabi ko ito sa na ito ay ang maging “banal sa pamamagitan ng pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ pagbabayad-sala ni Cristo.”

MGA TALA 1. Moises 7:62. 2. Juan 8:12. 3. Isaias 53:5. ilang surgeon, malaking bahagi pagtukoy sa mga maysakit. 4. II Mga Taga Corinto 12:7. ng oras ko sa aking propesyon ay Isinulat ni Elder Orson F. Whitney: 5. Tingnan sa 1 Nephi 1:20. nagugol sa paksa tungkol sa sakit. “Walang sakit na ating dinadanas, 6. Tingnan sa Ruth 1:16. B 7. Tingnan sa Genesis 39:7–9. Dahil kailangan, nakapagdulot ako walang pagsubok na ating narara- 8. Tingnan sa Juan 21:15–19. nito sa mga operasyon ko halos araw- nasan ang nasasayang. Tumutulong 9. Tingnan sa Juan 13:35. araw—malaking bahagi ng gawain ko ito sa ating edukasyon, sa pag-unlad 10. Alma 27:27. 11. Moroni 10:33. noon ay ginugol ko sa pagkontrol at ng mga katangiang gaya ng pagtitiis, 12. Tingnan sa Mga Turo ng mga Pangulo pagbawas ng sakit na nararamdaman pananampalataya, katatagan, at pag- ng Simbahan: Joseph Smith (2007), 42; ng mga tao. papakumbaba. . . . Sa dalamhati, pag- tingnan din sa Spencer W. Kimball, “Be Ye Therefore Perfect” (pananalita sa Pinag-isipan ko kung bakit dapat durusa, pagpakapagod, at pagsubok debosyonal, Salt Lake Institute of Religion, makaramdam ang tao ng sakit. Walang natin nakakamit ang edukasyon na Ene. 10, 1975): “Gumawa tayo ng mga sinuman sa atin ang hindi nakaka- dapat nating makamtan sa pagpunta sumpa, mga taimtim na sumpa, sa langit 1 bago tayo nabuhay sa mundong ito. . . . ranas ng sakit. Nakita ko na sa iba’t natin dito.” Nakipagtipan tayo. Ginawa natin ang ibang paraan ito dinaranas o tinitiis ng Gayundin, sinabi ni Elder Robert D. mga ito bago natin tinanggap ang ating mga tao. Ang ilan ay tinatalikuran ang Hales: katungkulan dito sa lupa.” 13. Tingnan sa 2 Nephi 31:5–7. Diyos dahil sa galit, habang ang iba “Dahil sa sakit na nadarama ninyo 14. Abraham 2:11. Tingnan din sa John A. naman ay hinahayaan ang pagdurusa magiging mapagpakumbaba kayo na Widtsoe, “Temple Worship” (lektyur, nila na maglalapit sa kanila sa Diyos. siyang naghihimok sa inyong maka- Assembly Hall, Salt Lake City, Okt. 12, 1920), 10: “Ang tipan ay nagbibigay-buhay Tulad ninyo, naranasan ko na ring pag-isip. Isang karanasan ito na nagsa katotohanan; at ginagawang posible masaktan. Ang sakit ay sukatan ng papasalamat akong napagtiisan ko. . . . ang mga pagpapalang ganti sa mga yaong paggaling. Kadalasan tinuturuan tayo Natutuhan ko na ang sakit na gumagamit ng kaalaman nang wasto.” 15. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 90:24. nito ng pasensya. Kaya siguro gina- nararamdaman ng katawan at ang 16. Tingnan, halimbawa, sa 3 Nephi 18:7–11. gamit natin ang salitang pasyente sa paggaling nito matapos ang maselang

Mayo 2011 15 operasyon ay kapansin-pansing ka- pamamagitan ng Anak, at para ito sa ay mapuspos ng awa, . . . upang tulad sa espirituwal na sakit at paghi- bawat isa sa atin na handang gawin malaman niya nang ayon sa laman lom ng kaluluwang nasa proseso ng ang lahat ng kailangan para magsisi. kung paano tutulungan ang kanyang pagsisisi.” 2 Sinabi ni Cristo, “Hindi pa ba kayo nga- mga tao alinsunod sa kanilang mga Marami sa mga pagdurusa natin yon magbabalik sa akin . . . at magba- kahinaan.” 12 ay hindi naman kasalanan natin. Ang lik-loob, upang mapagaling ko kayo?” 9 Isang hatinggabi habang nakahiga mga hindi inaasahang bagay, mga Itinuro ni Cristo: sa kama sa ospital, sa pagkakataong kalagayang salungat o di ayon sa ina- “At isinugo ako ng aking Ama ito bilang pasyente at hindi isang asahan natin, nakakaantalang sakit, at upang ako ay ipako sa krus; at mata- doktor, binasa ko ang mga talatang maging kamatayan ay nakapaligid sa pos na ako ay maipako sa krus, upang iyon nang paulit-ulit. Inisip ko: atin at nakakaapekto sa ating buhay. mahikayat ko ang lahat ng tao na “Paano ito ginawa? Para kanino? Ano Dagdag pa rito, dumaranas tayo ng lumapit sa akin. . . . ang kailangan upang maging mara- mga pasakit na dahil sa mga gawa “Kaya nga, alinsunod sa kapangya- pat ang isang tao? Katulad ba ito ng ng ibang tao. 3 Isinulat ni Lehi na si rihan ng Ama ay hihikayatin ko ang pagpapatawad ng kasalanan? Kaila- Jacob ay “nagdanas ng . . . maraming lahat ng tao sa akin.” 10 ngan bang maging karapat-dapat tayo kalungkutan, dahil sa kalupitan ng Marahil ang pinakamahalagang sa Kanyang pagmamahal at tulong?” [kanyang] mga kapatid.” 4 Ang oposis- gawain Niya ay nasa patuloy na Sa aking pag-iisip, naunawaan ko yon ay bahagi ng plano ng kaligaya- pagsisikap na isa-isa tayong pasigla- na noong nabubuhay pa si Cristo sa han ng Ama sa Langit. Sapat na ang hin, basbasan, palakasin, suportahan, lupa pinili Niyang danasin ang mga dinaranas nating lahat para madama gabayan, at patawarin. pasakit at paghihirap upang mau- ang pagmamahal ng ating Ama at ang Tulad ng nakita ni Nephi sa pangi- nawaan tayo. Marahil kailangan din pangangailangan natin sa tulong ng tain, halos buong pagmiministeryo nating danasin ang mga paghihirap Tagapagligtas. ni Cristo noong nabubuhay pa siya sa buhay na ito upang maunawaan Ang Tagapagligtas ay hindi tahimik sa mundo ay inilaan sa pagbabasbas Siya at ang ating walang hanggang na nagmamasid. Alam na alam Niya at pagpapagaling sa lahat ng uri ng mga layunin. 13 mismo ang lahat ng pasakit na ating sakit—pisikal, emosyonal, at espiritu- Itinuro ni Pangulong Henry B. dinaranas. wal. “At namasdan ko ang maraming Eyring: “Aaliwin tayo nito habang nag- “Kanyang titiisin ang sakit ng lahat tao na may karamdaman, at yaong mga aalalang naghihintay tayo sa panga- ng tao, oo, ang sakit ng bawat ni- naghihirap sa lahat ng uri ng sakit. . . . kong ginhawa ng Tagapagligtas na lalang, kapwa lalaki, babae, at mga At pinagaling sila sa pamamagitan ng alam Niya, mula sa karanasan, kung bata.” 5 kapangyarihan ng Kordero ng Diyos.” 11 paano tayo pagagalingin at tutulu- “Magsilapit nga tayong may pag- Ipinropesiya rin ni Alma na “siya ay ngan. . . . At ang pananampalataya sa kakatiwala sa luklukan ng biyaya, hahayo, magdaranas ng mga pasakit gayong kapangyarihan ang magbibi- upang tayo’y magsipagtamo ng awa, at hirap at lahat ng uri ng tukso; at gay sa atin ng tiyaga habang nagda- at mangakasumpong ng biyaya upang . . . dadalhin niya sa kanyang sarili rasal at gumawa at naghihintay tayo tumulong sa atin sa panahon ng ang mga pasakit at ang mga sakit ng ng tulong. Maaari Niyang malaman pangangailangan.” 6 kanyang mga tao. . . . kung paano tayo tulungan sa pama- Minsan sa gitna ng sakit na dina- “Upang ang kanyang sisidlan magitan ng paghahayag, ngunit pinili ranas natin, natutukso tayong mag- tanong, “Wala bagang balsamo sa Guayaquil, Ecuador Galaad; wala bagang manggagamot doon?” 7 Pinatototohanan ko na mayroon, may manggagamot. Sakop ng pagbabayad-sala ni Jesucristo ang lahat ng kundisyon at layuning ito ng buhay sa mundo. May isa pang uri ng sakit na tayo ang responsable. Ang espirituwal na sakit na nararamdaman natin ay nasa ating mga kaluluwa at waring hindi mapapawi minsan, at “ginigiyagis” tayo ng “masidhing takot,” ayon kay Alma. 8 Bunga ito ng ating mga pagkakasala at kawalan ng pagsisisi. Sa sakit na ito mayroon ding tiyak na lunas para sa lahat. Nagmula ito sa Ama, sa

16 Liahona Niyang matuto mula sa sarili Niyang karanasan.” 14 Naramdaman ko ang yakap ng kanyang pagmamahal nang gabing iyon. 15 Nabasa ng luha ang unan ko sa pasasalamat. Kalaunan, habang binabasa ko ang Mateo tungkol sa ministeryo ni Cristo sa lupa, may isa pa akong natuklasan: “At nang kinahapunan, ay dinala nila sa kaniya ang marami . . . at [kanyang] . . . pinagaling ang . . . at Lola Brown . . . ay narito rin. kaginhawahan sa at mula sa mga sakit lahat ng mga may sakit.” 16 Pinagaling At Itay, sino po ang nakatayo sa tabi na nararamdaman natin at sa mga ka- Niya ang lahat ng lumapit sa Kanya. ninyo? . . . Kahawig po ninyo siya, salanan natin kung lalapit lamang tayo Walang sinumang hindi ginamot. pero mas matangkad. . . . Sabi po niya, sa Kanya nang may pagpapakumbaba. Ayon sa turo ni Elder Dallin H. siya ang kapatid ninyong si Jimmy.” Ang Kanyang “biyaya ay sapat.” 25 Sa Oaks: “Ang mga basbas na nagpa- Namatay sa cystic fibrosis ang tiyo pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ pagaling na maaaring dumating sa ma- niyang si Jimmy sa edad na 13. raming paraan, bawat isa rito ay akma “Sa loob halos ng isang oras, inila- MGA TALA 1. Orson F. Whitney, sa Spencer W. Kimball, sa mga personal na pangangailangan rawan ni Sherrie ang . . . kanyang mga Faith Precedes the Miracle (1972), 98. natin, na batid Niya na lubos na nag- bisita, lahat ay yumaong miyembro ng 2. Robert D. Hales, “Healing Soul and Body,” mamahal sa atin. Kung minsan ang pamilya nila. Nang mapagod, nakatu- Ensign, Nob. 1998, 14. 3. Tingnan sa Alma 31:31, 33. isang ‘pagpapagaling’ ay gumagamot log na siya.” 4. 2 Nephi 2:1. sa ating karamdaman o nagpapagaan Kalaunan, sinabi niya sa tatay niya, 5. 2 Nephi 9:21. sa ating pasanin. Ngunit kung minsan “Itay, may mga anghel na tumutulong 6. Mga Hebreo 4:16. Itinuro sa atin ni Pablo na ituring nating halimbawa ay ‘gumagaling’ tayo dahil nabigyan sa lahat ng bata rito sa intensive care ang Tagapagligtas sa pakikitungo sa tayo ng lakas o pang-unawa o tiya- unit.” 20 “pagsasalansang ng mga kasalanan laban gang tiisin ang bigat ng mga pasaning Sa ating lahat sinabi ng sa [atin], upang [tayo] ay huwag magsihina 17 at, na mangalupaypay sa [ating] mga ipinabalikat sa atin.” Lahat ng lalapit Tagapagligtas: kaluluwa” (Mga Hebreo 12:3). ay maaaring “mayakap ng mga bisig ni “Masdan, kayo ay maliliit na bata 7. Jeremias 8:22. Jesus.” 18 Lahat ng kaluluwa ay mapa- at hindi ninyo makakaya ang lahat ng 8. Alma 36:14. 9. 3 Nephi 9:13. pagaling ng Kanyang kapangyarihan. bagay sa ngayon; kailangan kayong 10. 3 Nephi 27:14–15; idinagdag ang Lahat ng sakit ay mapapaginhawa. lumaki sa biyaya at sa kaalaman ng pagbibigay-diin. Sa Kanya, maaaring “masumpungan katotohanan. 11. 1 Nephi 11:31. 12. Alma 7:11–12; idinagdag ang [natin] ang kapahingahan sa [ating] “Huwag matakot, maliliit na bata, pagbibigay-diin. mga kaluluwa.” 19 Maaaring hindi sapagkat kayo ay akin. . . . 13. Tingnan sa John Taylor, The Mediation kaagad magbago ang ating sitwasyon “Samakatwid, ako ay nasa inyong and Atonement (1882), 97. Sumulat si 21 Pangulong Taylor tungkol sa isang “tipan” sa mundo, ngunit ang ating sakit na gitna, at ako ang mabuting pastol.” na pinasok ng Ama at ng Anak sa mga nararamdaman natin, pangamba, pag- Ang ating malaking personal na kapulungan sa langit para maisakatuparan durusa, at takot ay maaaring mapawi hamon sa buhay na ito ay ang maging ang nagbabayad-salang pagtubos sa sangkatauhan. Ang boluntaryong ng Kanyang kapayapaan at nagpapa- “banal sa pamamagitan ng pagbaba- pagdurusa ni Cristo sa buhay Niya sa galing na balsamo. yad-sala ni Cristo.” 22 Maaaring nasusu- mundo ay dagdag pa sa pagdurusa sa Napansin ko na madalas ay likas sa kat ang prosesong ito sa mga sakit na halamanan at sa krus (tingnan sa Mosias 3:5–8). mga bata na tanggapin ang mga sakit nararanasan natin. Sa kabilang banda, 14. Henry B. Eyring, “Paghihirap,” na nararamdaman nila at ang pag- maaari tayong maging tulad ng mga Liahona, Mayo 2009, 24; idinagdag ang durusa. Tahimik silang nagtitiis nang bata sa ating puso, magpakumbaba, at pagbibigay-diin. 15. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 6:20. may pagpapakumbaba at kaamuan. “manalangin, at magsikap at maghin- 16. Mateo 8:16; idinagdag ang pagbibigay-diin. Nadama ko na may isang maganda, tay” 23 na nagtitiis para mapagaling ang 17. Dallin H. Oaks, “Pinagpapahinga Niya ang magiliw na pakiramdam na nakapali- ating kaluluwa at katawan. Tulad ni Nangabibigatang Lubha,” Liahona, Nob. 2006, 7–8. bot sa mga batang ito. Job, matapos tayong mapadalisay ng 18. Mormon 5:11. Ang labintatlong-taong-gulang na ating mga pagsubok, tayo ay “lalabas 19. Mateo 11:29. si Sherrie ay sumailalim sa operasyon na parang ginto.” 24 20. Tingnan sa Michael R. Morris, “Sherrie’s Shield of Faith,” Ensign, Hunyo 1995, 46. sa loob ng labing-apat na oras para Pinatototohanan ko na Siya ang 21. Doktrina at mga Tipan 50:40–41, 44. sa tumor na nasa gulugod niya. Nang ating Manunubos, ating Kaibigan, 22. Mosias 3:19. magkamalay siya sa intensive care ating Tagapagtanggol, ang Daki- 23. Henry B. Eyring, Liahona, Mayo 2009, 24. 24. Job 23:10. unit, sinabi niya: “Itay, narito po si Tita lang Manggagamot. Sa Kanya tayo 25. II Mga Taga Corinto 12:9; tingnan din sa Cheryl, . . . at . . . sina Lolo Norman makasusumpong ng kapayapaan at Eter 12:26–27; Doktrina at mga Tipan 18:31.

Mayo 2011 17 pioneer na ito sa kanilang pagtawid sa kapatagan ay isang walang-katumbas na pamana sa Simbahan. Naantig ako sa salaysay ni Elizabeth Jackson, na ang asawang si Aaron ay namatay matapos ang huling pagtawid sa Platte River kasama ang Martin Handcart Company. Isinulat niya: Ni Elder Quentin L. Cook “Hindi ko tatangkaing ilarawan ang Ng Korum ng Labindalawang Apostol aking damdamin nang maiwan akong balo na may tatlong anak, sa gayon kahirap na kalagayan. . . . Naniniwala ako . . . na ang aking mga pagdurusa alang-alang sa ebanghelyo ay Ang mga Babaeng LDS magpapabanal sa akin para sa aking ikabubuti. . . . “[Nagsumamo] ako sa Panginoon, ay Kahanga-hanga! . . . Siya na nangakong maging katuwang ng mga balo, at ama ng mga ulila. Nagsumamo ako sa Kanya at Karamihan sa mga naisagawa natin sa Simbahan ay dahil tinulungan Niya ako.” 4 sa di-makasariling paglilingkod ng kababaihan. Sinabi ni Elizabeth na isinulat niya ang kasaysayang ito para sa mga taong nagdaan din sa gayong sitwasyon sa pag-asang magiging handa ang mga umulat ang awtor at mananalay- Ama sa Langit, na nagmamahal sa inapo na isakripisyo ang lahat para sa say na si Wallace Stegner tungkol kanila. Ang mga babae ay kapantay kaharian ng Diyos.5 Ssa pandarayuhan at pagtitipon ng kanilang mga asawa. Kailangan ng mga Mormon sa Salt Lake Valley. sa mag-asawa ang ganap na pagtu- Ang Kababaihan sa Simbahan Ngayon Hindi niya tinanggap ang ating relihi- tulungan para matugunan ang mga ay Matatag at Matapang yon at maraming paraan ay pinintasan pangangailangan ng pamilya.3 Naniniwala ako na ang kababaihan pa ito; magkagayunman, humanga Alam natin na maraming pagsu- ng Simbahan ngayon ay tumutugon sa siya sa debosyon at kagitingan ng mga bok ang kababaihan, pati na yaong hamong iyan at lubos silang matatag naunang miyembro ng ating Simba- mga nagsisikap na ipamuhay ang at tapat. Pinasasalamatan ng mga lider han, lalo na ng kababaihan. Sabi niya, ebanghelyo. ng priesthood ng Simbahang ito sa “Kahanga-hanga ang kanilang kababa- lahat ng antas ang paglilingkod, sakri- ihan.” 1 Inuulit ko ang damdaming iyan Pamana ng Kababaihang Pioneer pisyo, at kontribusyon ng kababaihan. ngayon. Kahanga-hanga ang ating ka- Ang namamayaning katangian sa Karamihan sa naisagawa natin sa babaihang Banal sa mga Huling Araw! buhay ng ating mga ninunong pioneer Simbahan ay dahil sa di-makasari- Pinagtaglay ng Diyos ang kababai- ay ang pananampalataya ng kababa- ling paglilingkod ng kababaihan. Sa han ng lakas, kabanalan, pagmamahal, ihan. Dahil sa likas na kabanalan ng Simbahan man o sa tahanan, napa- at kahandaang magsakripisyo para ma- kababaihan, mas dakila ang kaloob at kagandang tingnan ang mga priest- ngalaga sa mga darating na henerasyon mas malaki ang responsibilidad nila sa hood at Relief Society na lubos na ng Kanyang mga espiritung anak. tahanan at mga anak at sa panganga- nagkakasundo sa gawain. Ang gayong Iginiit ng isang pag-aaral sa Estados laga roon at sa iba pang lugar. Dahil pakikitungo sa isa't isa ay parang isang Unidos kamakailan na ang kababai- dito, ang pananampalataya ng kababa- orkestrang naitono nang husto, at ang han sa lahat ng relihiyon ay “mas ta- ihan sa kahandaang iwan ang kani- resultang tugtugin ay nagbibigay-inspi- imtim na naniniwala sa Diyos” at mas lang tahanan at tawirin ang kapatagan rasyon sa ating lahat. palasimba kaysa kalalakihan. “Sa halos patungo sa kung saan ay nagbibigay- Nang papuntahin ako kamakailan lahat ng bagay mas relihiyosa sila.” 2 inspirasyon. Kung tutukuyin ninuman sa isang kumperensya sa Mission Hindi ko ipinagtaka ang resultang ang pinakamahalaga nilang katangian, Viejo California Stake, naantig ako sa ito, lalo na habang pinagninilay ko ito ay ang kanilang matibay na pa- isang kuwento tungkol sa sayawan ng ang walang-kapantay na tungkulin nanampalataya sa ipinanumbalik na mga kabataan sa apat na stake noong ng pamilya at kababaihan sa ating ebanghelyo ng Panginoong Jesucristo. Bisperas ng Bagong Taon. Pagkatapos relihiyon. Malinaw ang ating doktrina: Ang salaysay ng kagitingan ng isina- ng sayawan, may natagpuang bag na Ang kababaihan ay mga anak ng ating kripisyo at isinagawa ng kababaihang walang palatandaan kung sino ang

18 Liahona may-ari. Ikukuwento ko sa inyo ang juice, at may kaunting pera sa bulsang ilarawan ang tungkulin ng kababaihan bahagi ng itinala ni Sister Monica Se- nakasiper. Bulalas nila, “Aha, malik- sa Simbahan. Ipinaliwanag na lahat dgwick, ang Young Women president hain siya at handa!” Para silang mga ng lider sa ating mga kongregasyon sa Laguna Niguel stake: “Ayaw naming batang musmos sa Pasko ng umaga. ay walang suweldo. Pinutol niya ang maghalungkat; personal na gamit kasi Lalo silang nagulat sa sumunod na na- usapan para sabihing nawalan na siya iyon ng iba! Kaya maingat naming kuha nila: isang resipe ng Black Forest ng interes. Sabi niya, “Hindi ako nani- binuksan ito at kinuha lang ang unang chocolate cake, at isang sulat na nag- niwala na kailangan pa ng mga babae bagay na nasa ibabaw—baka matu- sasabing gumawa siya ng cake para ng trabahong walang suweldo.” koy nito ang may-ari. Natukoy nga sa kaarawan ng isang kaibigan. Halos Ipinaliwanag namin na ang pinaka- nito, pero sa ibang paraan—iyon ay mapasigaw sila ng, “Siya’y MAGA- mahalagang organisasyon sa mundo ay isang polyetong Para sa Lakas ng mga LING SA PAMAMAHAY! Maalalahanin ang pamilya, kung saan ang “mga ama Kabataan. Uy! May nalaman kami rito at masilbi.” At, tama, nalaman na rin at ina ay . . . may pantay na pananagu- tungkol sa kanya. Pagkatapos dinukot namin kung sino siya. Sinabi ng mga tan.” 8 Walang sinuman sa kanila ang namin ang kasunod nito, isang mun- lider ng mga kabataan na labis silang binabayaran, ngunit walang kapantay ting kuwaderno. Tiyak na malalaman pinagpala na “mamasdan ang tahimik ang mga pagpapala. Siyempre sinabi na namin kung sino siya, pero hindi sa na halimbawa ng isang dalagitang ko sa kanya ang tungkol sa mga paraang inaasahan namin. Ang unang ipinamumuhay ang ebanghelyo.” 6 organisasyon ng Relief Society, Young pahina ay listahan ng mga paboritong Ang kuwentong ito ay naglala- Women, at Primary na ginagabayan ng banal na kasulatan. May lima pang rawan ng katapatan ng ating mga mga babaeng pangulo. Sinabi namin na pahina ng mga banal na kasulatan na dalagita sa mga pamantayan ng sa pagsisimula pa lang ng ating kasay- maingat na isinulat at mga personal na Simbahan.7 Isang halimbawa rin ito sayan kapwa kalalakihan at kababaihan tala.” ng mapagmahal, mapagmalasakit, at ay nagdarasal, nagtatanghal ng musika, Gustung-gusto nang makilala ng matatapat na lider ng Young Women nagbibigay ng mensahe, at umaawit sa kababaihan ang matapat na dalagi- sa iba’t ibang panig ng mundo. koro, kahit sa sacrament meeting, ang tang ito. Binalingan nilang muli ang Kahanga-hanga sila! pinakasagrado nating pulong. bag para makilala ang may-ari. May Mabigat ang tungkulin ng kababai- Ang aklat na American Grace na nakuha silang ilang breath mint, han sa Simbahan, sa pamilya, at bilang pinapurihan kamakailan ay tungkol sabon, lotion at suklay. Natuwa ako indibiduwal na mahalaga sa plano ng sa kababaihan sa iba’t ibang relihiyon. sa sinabi nila: “Uy, maganda ang Ama sa Langit. Marami sa mga respon- Isinaad doon na ang kababaihang lumalabas sa bibig niya; malinis at sibilidad na ito ang walang kapalit na Banal sa mga Huling Araw ay kaka- malambot ang mga kamay niya; at salapi ngunit nagbibigay-kasiyahan iba dahil kuntentong-kuntento sila sa maalaga siya sa sarili.” at walang hanggan ang kabuluhan. kanilang tungkulin sa pamumuno sa Sabik nilang tiningnan ang susu- Kamakailan isang nakakatuwa at Simbahan.9 Bukod pa riyan, mga Ba- nod na makukuha. May nakuha silang magaling na babae sa editorial board nal sa mga Huling Araw, kapwa lalaki maliit na pitakang yari sa karton ng ng isang pahayagan ang humiling na at babae, ang pinakatapat sa kanilang

Mayo 2011 19 pananampalataya sa lahat ng relihi- ng ebanghelyo,” 13 at pangangalaga sa na binata sa stake nila na lampas na sa yong pinag-aralan.10 mahihirap at nangangailangan.14 Tina- 20 at 30 ang edad na hindi nakapag- Hindi kahanga-hanga ang ating talakay ito unang-una sa pamamagitan misyon. Sabi niya alam ng marami sa kababaihan dahil sa nagagawa nilang ng ward council.15 kanila na binigo nila ang mga bishop iwasan ang mga hirap ng buhay—ka- Partikular na nilayon sa mga at lider ng priesthood na mahigpit na baligtaran pa nga. Kahanga-hanga sila bagong hanbuk na ang mga bi- humikayat sa kanilang magmisyon, at dahil sa paraan ng pagharap nila sa shop, na sensitibo sa umiiral na mga damdam nila ngayon ay parang hindi mga pagsubok sa buhay. Sa kabila ng pangangailangan, ay magtatalaga ng sila gaanong mahalaga sa Simbahan. mga hamon at pagsubok sa buhay— mas maraming responsibilidad sa Ipinaliwanag niya na ang mga bina- dahil sa asawa o kawalan ng asawa, iba. Kailangang maunawaan ng mga tang ito ay lampas na sa edad para sa mga desisyon ng mga anak, mahinang miyembro na ang bishop ay inutusang full-time mission. Ipinahayag niya ang kalusugan, kawalan ng oportunidad, magtalaga. Kailangan siyang tulungan kanyang pagmamahal at pag-aalala sa at marami pang iba—nananatili silang at suportahan ng mga miyembro sa kanila. Ipinaliwanag niya na maaari matatag at di-natitinag at tapat sa pagsunod niya sa payong ito. Tutulu- pa rin nilang matanggap ang lahat pananampalataya. Ang ating kababai- tan nito ang bishop na gumugol ng ng nakapagliligtas na ordenansa at han sa buong Simbahan ay patuloy na mas maraming panahon sa mga ka- dapat pagtuunan ang mga pag-oorden “tumutulong sa mahihina, itinataas ang bataan, young single adult, at sarili ni- sa priesthood at mga ordenansa sa mga kamay na nakababa, at pinalala- yang pamilya. Magtatalaga siya ng iba templo. Binanggit niya na bagama’t kas ang tuhod na mahihina.” 11 pang mahahalagang responsibilidad sa ilan sa kalalakihang ito ang binata pa, Sabi ng isang Relief Society presi- mga lider ng priesthood, pangulo ng marami sa kanila ang may mababait dent na nakauunawa sa pambihirang auxiliary, at kalalakihan at kababaihan. na asawa—ang ilan ay aktibo, ang ilan paglilingkod na ito, “Kahit nagliling- Sa Simbahan malaki ang paggalang ay di-gaanong aktibo, at ang ilan ay kod na ang kababaihan, iniisip pa rin sa papel ng kababaihan sa tahanan.16 hindi miyembro. nila, ‘Kung may magagawa pa sana Kapag ang ina ay tumanggap ng isang Matapos ang puspusang pagtalakay ako!’” Bagama’t hindi sila perpekto at tungkulin sa Simbahan na kailangan sa stake council, ipinasiya na kalalaki- lahat ay may kani-kanyang problema, ng maraming oras, kadalasan ay han ng priesthood at kababaihan ng ang pananampalataya nila sa isang bibigyan ang ama ng tungkuling di- Relief Society ang tutulong sa kalalaki- mapagmahal na Ama sa Langit at gaanong mabigat para maibalanse ang hang ito at sa kanilang asawa, saman- kapanatagan sa nagbabayad-salang sa- buhay ng pamilya. talang ang mga bishop ay gumugol ng kripisyo ng Tagapagligtas ay makikita Ilang taon na ang nakalilipas du- mas maraming oras sa mga kabataan sa kanilang buhay. malo ako sa isang stake conference sa sa kanilang ward. Ang mga kasangkot Tonga. Linggo ng umaga tatlong hilera sa gawaing ito ay magtutuon lalo na sa Tungkulin ng Kababaihan sa Simbahan ng upuan ng chapel sa harapan ang paghahanda sa kanila para sa priest- Sa nakalipas na tatlong taon, napuno ng kalalakihang ang edad ay hood, sa walang hanggang kasal, at sa humingi ng gabay, inspirasyon, at nasa pagitan ng 26 at 35. Ipinalagay nakapagliligtas na mga ordenansa sa paghahayag ang Unang Panguluhan at ko na isang koro sila ng kalalakihan. templo. Sa susunod na dalawang taon, ang Korum ng Labindalawang Apostol Ngunit nang simulan na ang layunin halos lahat ng 63 kalalakihang sinang- nang sumangguni kami sa mga lider ng kumperensya, bawat isa sa ka- ayunan sa Melchizedek Priesthood ng priesthood at auxiliary at gawin lalakihang ito, na 63 ang bilang, ay sa kumperensyang dinaluhan ko ay namin ang mga bagong Church Hand- nagsitayo nang tawagin ang kani- na-endow sa templo at nabuklod na book. Sa prosesong ito nakadama lang pangalan at sinang-ayunan para sa kanilang asawa. Ang salaysay na ito ako ng napakalaking pasasalamat sa ordenan sa Melchizedek Priesthood. ay isang halimbawa lamang ng lubos napakahalagang papel na ginagampa- Natuwa ako at nagulat. na kahalagahan ng ating kababaihan nan ng kababaihan, kapwa may asawa Pagkatapos ng sesyon tinanong sa gawain ng kaligtasan sa ating ward at wala, sa kasaysayan noon at ngayon ko si Pangulong Mateaki, ang stake at stake at kung paano nila pinada- kapwa sa pamilya at sa Simbahan. president, kung paano nangyari ang dali ang pagtanggap ng paghahayag, Lahat ng miyembro ng Simbahan himalang ito. Sinabi niya sa akin na sa lalo na sa pamilya at mga council sa ni Jesucristo ay “gumawa sa kanyang isang stake council meeting tinalakay Simbahan.17 ubasan para sa kaligtasan ng mga ang pagpapaaktibong-muli. Itina- kaluluwa ng tao.” 12 “[Ang] gawain nong ng kanyang stake Relief Society Tungkulin ng Kababaihan sa Pamilya ng kaligtasan ay kinabibilangan ng persident na si Sister Leinata Va’enuku Alam natin na may malaking gawaing misyonero ng mga miyem- kung maaari siyang magsalita tungkol puwersang inihanda laban sa kababa- bro, pagpapanatili sa mga miyembro, sa isang bagay. Habang nagsasalita ihan at mga pamilya. Nakita sa isang at pagpapaaktibo sa di-gaanong siya, pinagtibay ng espiritu sa pangulo pag-aaral kamakailan na nabawasan aktibong mga miyembro, gawain sa na tama ang iminumungkahi niya. Ipi- ang katapatan sa asawa, gayundin templo at family history, . . . pagtuturo naliwanag niya na maraming mababait ang bilang ng mga nasa edad na

20 Liahona Kyiv, Ukraine nag-aasawa.18 Para sa ilan, ang pag- niyang humingi ng paumanhin o di- mahal namin kayo at pinasasalamatan, aasawa at pagpapamilya ay nagiging gaanong mahalaga ang naiambag niya at tinitiyak namin sa inyo na walang isa sa “opsyonal na pagpipilian sa dahil pinagtutuunan niya ng pansin pagpapalang walang hanggan na halip na maging pangunahing alitun- ang pagpapalaki at pangangalaga ipagkakait sa inyo. tunin sa pag-oorganisa ng ating lipu- sa kanyang mga anak. Wala nang Isinulat ng kakaibang pioneer na si nan.” 19 Ang kababaihan ay nahaharap mas mahalaga kaysa riyan sa plano Emily H. Woodmansee ang mga titik sa maraming opsyon at kailangang ng ating Ama sa Langit. Pangalawa, ng himnong “Bilang mga Magkakapa- mapanalanging pag-isipan ang mga iwasan nating maghusga o ipalagay tid sa Sion.” Tama ang paggigiit niya pasiyang ginagawa nila at kung paano na di-gaanong tapat ang ating kababa- na ang “sa kababaihan ‘pinagkatiwala, nito maaapektuhan ang pamilya. ihan kung magpasiya silang magtra- dakilang gawain ng mga anghel.” 22 Noong nasa New Zealand ako baho sa labas ng bahay. Bihira nating Ito ay ipinaliwanag na “walang iba nitong nakaraang taon, nabasa ko nauunawaan o lubos na nalalaman kundi sundin ang tuwiran at agarang sa isang pahayagan sa Auckland ang ang mga sitwasyon ng mga tao. Dapat utos ng ating Ama sa Langit, at ‘ito ay tungkol sa kababaihang hindi natin mag-usap ang mag-asawa nang may isang kaloob na . . . inaangkin . . . ng miyembro, na nahihirapan sa mga panalangin, na nauunawaan na pa- kababaihan.’” 23 isyung ito. Sabi ng isang ina alam daw nanagutan nila sa Diyos ang kanilang Mga kapatid, mahal namin kayo niya na sa kaso niya, ang kanyang mga desisyon. at hinahangaan. Pinahahalagahan pasiya kung maghahanapbuhay o Kayong matatapat na kababaihan namin ang inyong paglilingkod sa hindi ay para lang makabili ng bagong na nag-iisang magulang sa anupamang kaharian ng Panginoon. Kahanga- carpet at lumang kotseng hindi niya dahilan, taos-puso namin kayong hanga kayo! Pinasasalamatan ko lalo talaga kailangan. Gayunman, sinabi ng pinasasalamatan. Nilinaw na ng mga na ang kababaihan sa aking buhay. isa pang babae na “ang pinakamatin- propeta na “maraming handang tumu- Pinatototohanan ko ang katotohanan ding kaaway ng masayang pamilya ay long sa inyo. Hindi kayo nalilimutan ng ng Pagbabayad-sala, ang kabanalan ng hindi ang magtrabaho para kumita— Panginoon. Kahit ang Kanyang Simba- Tagapagligtas, at ang Panunumbalik ito ay ang telebisyon.” Sinabi niya na han.” 21 Umaasa ako na mangunguna ng Kanyang Simbahan, sa pangalan ni ang mga pamilya ay maraming oras ang mga Banal sa mga Huling Araw Jesucristo, amen. ◼ para sa telebisyon at kakaunti ang sa paglikha ng kapaligiran sa kanilang oras para sa pamilya.20 pinagtatrabahuhan na mas katanggap- MGA TALA 1. Wallace Stegner, The Gathering of Zion: Lubhang madamdamin at personal tanggap at makakatulong kapwa sa The Story of the Mormon Trail (1971), 13. ang mga desisyong ito, ngunit may kababaihan at kalalakihan sa kanilang 2. Robert D. Putnam at David E. Campbell, dalawang alituntuning dapat nating la- mga responsibilidad bilang magulang. American Grace: How Religion Divides and Unites Us (2010), 233. ging isaisip. Una, hindi dapat madama Kayong matatapang at matatapat 3. Tingnan sa Handbook 2: Administering the ng sinumang babae na kailangan na dalaga, sana’y malaman ninyo na Church (2010), 1.3.1; tingnan din sa Moises

Mayo 2011 21 5:1, 4, 12, 27. 4. Sa Andrew D. Olsen, The Price We Paid: The Extraordinary Story of the Willie and Martin Handcart Pioneers (2006), 445. 5. Tingnan sa “Leaves from the Life of Elizabeth Horrocks Jackson Kingsford,” Utah State Historical Society, Manuscript A 719; sa “Remembering the Rescue,” Ensign, Ago. 1997, 47. 6. Pinagsama at pinaikli mula sa isang e-mail na isinulat ni Monica Sedgwick, stake Young Women president ng Laguna Niguel Ni President Henry B. Eyring California Stake, at isang pananalitang Unang Tagapayo sa Unang Panguluhan ibinahagi ni Leslie Mortensen, stake Young Women president ng Mission Viejo California Stake. 7. Isang artikulong pinamagatang “Why Do We Let Them Dress Like That?” (Wall Street Journal, Mar. 19–20, 2011, C3), isang maalalahaning inang Judio ang nagtaguyod Mga Pagkakataong ng mga pamantayan at kadisentehan sa pananamit at kinilala ang halimbawa ng kababaihang Mormon. 8. “Ang Mag-anak: Isang Pagpapahayag sa Gumawa ng Mabuti Mundo,” Liahona, Nob. 2010, 129. 9. Tingnan sa Putnam at Campbell, American Grace, 244–45. Ang paraan ng Panginoon sa pagtulong sa mga may 10. Tingnan sa Putnam at Campbell, American Grace, 504. temporal na pangangailangan ay nangangailangan ng mga 11. Doktrina at mga Tipan 81:5; tingnan din sa Mosias 4:26. tao na dahil sa pagmamahal ay inilaan ang sarili at kung 12. Doktrina at mga Tipan 138:56. ano ang mayroon sila sa Diyos at sa Kanyang gawain. 13. Handbook 2: Administering the Church (2010), page 22. 14. Tingnan sa Handbook 2, 6.1. 15. Tingnan sa Handbook 2, 4.5. 16. Tingnan sa Emily Matchar, “Why I Can’t Stop Reading Mormon Housewife Blogs,” ahal kong mga kapatid, ang tumulong. Ramdam ninyo ito kapag salon.com/life/feature/2011/01/15/ feminist_obsessed_with_mormon_blogs. layunin ng mensahe ko ay bumisita kayo sa isang balo at naki- Kinikilala ng taong ito na itinuring ang parangalan at ipagdiwang tang wala siyang makain. Ramdam sarili na isang peminista at ateista ang M ang mga nagawa at ginagawa ng ninyo ito kapag nakakita kayo ng mga paggalang na ito at sinabing nawiwili siya sa pagbabasa ng Mormon housewife blogs. Panginoon upang paglingkuran ang larawan ng umiiyak na mga bata sa 17. Mula sa mga pakikipag-usap sa Nuku’alofa mahihirap at nangangailangang mga gitna ng mga guho ng kanilang bahay Tonga Ha’akame Stake president na anak Niya sa lupa. Mahal Niya ang na sinira ng lindol o sunog. si Lehonitai Mateaki (na kalaunan ay naglingkod bilang pangulo ng Papua mga nangangailangan at yaong mga Dahil naririnig ng Panginoon ang New Guinea Port Moresby Mission) at sa gustong tumulong. At gumawa Siya ng kanilang pagtangis at ramdam ang stake Relief Society president na si Leinata mga paraan upang mapagpala kapwa habag ninyo sa kanila, sa simula pa Va’enuku. 18. Tingnan sa D’Vera Cohn at Richard Fry, yaong mga kailangan ng tulong at lamang ay naglaan na Siya ng mga “Women, Men, and the New Economics of yaong mga magbibigay nito. paraan para makatulong ang Kanyang Marriage,” Pew Research Center, Social and Pinakikinggan ng Ama sa Langit mga disipulo. Inanyayahan Niya ang Demographic Trends, pewsocialtrends.org. Ang bilang ng mga batang ipinapanganak ang mga panalangin ng Kanyang mga Kanyang mga anak na maglaan ng ay malaki rin ang ibinababa sa maraming anak sa buong mundo na humihingi panahon, kabuhayan, at kanilang sarili bansa. Tinawag itong demographic winter. ng pagkaing makakain, damit para upang tulungan Siyang maglingkod 19. “A Troubling Marriage Trend,” Deseret takpan ang kanilang katawan, at sa iba. News, Nob. 22, 2010, A14, hango sa isang ulat sa msnbc.com. dangal na magmumula sa kakayahang Ang paraan Niya ng pagtulong ay 20. Tingnan sa Simon Collins, “Put Family paglaanan ang kanilang sarili. Nakara- tinatawag kung minsan na pagsasabu- before Moneymaking Is Message from ting na ang mga pagsusumamong iyon hay ng batas ng lubos na paglalaan. Festival,” New Zealand Herald, Peb. 1, 2010, A2. sa Kanya mula pa noong ilagay niya Sa iba pang panahon tinawag ang 21. Gordon B. Hinckley, “Women of the ang mga lalaki at babae sa mundo. Kanyang paraan na nagkakaisang Church,” Ensign, Nob. 1996, 69; tingnan Nalalaman ninyo ang mga panga- orden. Sa ating panahon tinatawag din sa Spencer W. Kimball, “Our Sisters in the Church,” Ensign, Nob. 1979, 48–49. ngailangang iyon sa inyong lugar at sa itong programang pangkapakanan ng 22. “Bilang mga Magkakapatid sa Sion,” Mga buong mundo. Madalas maantig ang Simbahan. Himno, blg. 197. inyong puso dahil sa awa. Kapag may Ang mga pangalan at detalye ng 23. Karen Lynn Davidson, Our Latter-Day Hymns: The Stories and the Messages, nakilala kayong isang tao na nag- pagpapatakbo ay binago upang iakma binagong edisyon (2009), 338–39. hahanap ng trabaho, gusto ninyong sa mga pangangailangan at kalagayan

22 Liahona ng mga tao. Ngunit sa tuwina ang paraan ng Panginoon sa pagtulong sa mga may temporal na pangangailangan ay nangangailangan ng mga tao na dahil sa pagmamahal ay inilaan ang sarili at kung ano ang mayroon sila sa Diyos at sa Kanyang gawain. Inanyayahan at inutusan Niya tayong makilahok sa Kanyang gawaing tulungan ang mga nangangailangan. Nakikipagtipan tayong gawin iyon sa tubig ng binyag at sa mga banal na templo ng Diyos. Pinaninibago natin ang tipang iyon tuwing Linggo kapag tumatanggap tayo ng sacrament. Ang layunin ko ngayon ay ipaliwanag sa inyo ang ilan sa mga pagkakataong inilaan Niya sa atin para tulungan ang mga nangangailangan. Hindi ko mababanggit ang lahat dito sa maikling panahon ng ating pagsasama. Ang pag-asa ko ay mapanibago at mapalakas ninyo ang inyong pangakong kumilos. Naawa siguro ang isang anak sa isang sisidlan ng masarap na hapunan sa May isang himno tungkol sa paan- taong tila nalulungkot o natatakot sa tapat ng aming pintuan. Alam ng mga yaya ng Panginoon sa gawaing ito eskuwelahan. magulang nila na kailangan namin ng na kinanta ko noong bata pa ako. Lahat tayo ay nakadama na ng awa tulong, at isinali ang kanilang mga anak Noong bata pa ako mas pinansin ko sa iba na hindi man lang natin kaki- sa pagkakataong paglingkuran kami. ang masayang tunog kaysa sa ibig lala. Halimbawa, nang marinig ninyo Pinagpala ng mga magulang ang sabihin nito. Nawa’y madama ng puso ang ulat tungkol sa higanteng mga aming pamilya sa kanilang bukas- ninyo ang mga titik nito ngayon. Pa- alon sa Pasipiko matapos ang lindol palad na paglilingkod. Sa pasiya kinggan nating muli ang sinasabi: sa Japan, nag-alala kayo para sa mga nilang isali ang kanilang mga anak maaaring nasaktan. sa pagbibigay, naipaabot nila ang Ako ba’y may kabutihang nagawa? Nakadama ng awa ang libu-libo sa mga pagpapala sa kanilang magiging Ako ba’y nakatulong na? inyo na nakaalam tungkol sa pag- mga apo. Ang mga ngiti ng mga bata Nakapagpasaya, nakapagpasigla? baha sa Queensland, Australia. Ang nang lisanin nila ang bahay namin ay Kundi ay bigong talaga. mga ulat sa balita ay mga pagtantiya tumiyak sa akin na mangyayari iyon. May napapagaan bang pasanin lamang ng bilang ng mga nanganga- Ikukuwento nila sa kanilang mga anak ngayon ilangan. Ngunit nadama ng marami ang kagalakan nila sa mabuting pag- Dahil ako ay tumulong? sa inyo ang pasakit ng mga tao. Ang lilingkod para sa Panginoon. Naaalala Ang mga nanghihina nalunasan ba? pagpukaw sa damdamin ay tinugon ko ang payapang kasiyahan noong Nang kailangan ako’y naro’n ba? ng 1,500 o mahigit pang mga miyem- bata pa ako nang magbunot ako ng Kumilos at at h’wag mangarap bro ng Simbahan sa Australia na nag- damo para sa isang kapitbahay sa utos Ng biyayang naghihintay. boluntaryong tumulong at umaliw. ng aking ama. Tuwing papakiusapan Paggawa ng mabuti ay kaligayahan, Ang kanilang awa ay napalitan ng akong tumulong, naaalala at pinanini- Biyaya ng pagmamahal.1 desisyong kumilos ayon sa kanilang walaan ko ang mga titik n “O Kaylu- mga tipan. Nakita ko na ang mga god na Gawain, O Diyos.” 2 Laging pinupukaw ng Panginoon pagpapalang dumarating sa taong Alam ko na isinulat ang mga titik ang damdamin nating lahat. Kung nangangailangan na nakatanggap ng na iyon upang ilarawan ang galak na minsan bigla tayong naaawa sa isang tulong at sa taong sinunggaban ang nagmumula sa pagsamba sa Pa- taong nangangailangan. Nadama pagkakataong tumulong. nginoon sa araw ng Sabbath. Ngu- siguro ito ng isang ama nang makita Nakikita ng matatalinong magulang nit nadama ng mga batang iyon na niyang madapa at magalusan sa tuhod sa bawat pangangailangan ng iba ang nagdala ng pagkain sa aming pintuan ang isang anak. Nadama siguro ito ng isang paraan upang mapagpala ang isang araw ang galak sa paggawa isang ina nang marinig niya ang takot buhay ng kanilang mga anak. Tatlong ng gawain ng Panginoon. At nakita na hiyaw ng kanyang anak sa gabi. bata ang nagdala kamakailan ng mga ng kanilang mga magulang ang

Mayo 2011 23 ng korum, home teacher, at visiting teacher ang kanilang tahanan at trabaho para linisin ang mga binahang bahay ng iba. Umuwi ang isang mag-asawa sa Rexburg mula sa bakasyon pagkatapos lang ng baha. Hindi na nila tiningnan ang bahay nila. Sa halip, hinanap nila ang kanilang bishop para itanong kung saan sila makakatulong. Pinapunta sila sa isang pamilyang nangangailangan. Pagkaraan ng ilang araw tiningnan nila ang bahay nila. Wala na ito, tinangay ng baha. Bumalik lang sila sa bishop at nagtanong, “Ano naman po ang gusto ninyong gawin namin ngayon?” Saanman kayo nakatira, nasaksihan na ninyo ang himala ng awang napalitan ng di-makasariling pagkilos. Ma- aaring hindi iyon bunga ng matinding pinsalang dulot ng kalikasan. Nakita ko na iyon sa isang korum ng priesthood kung saan inilarawan ng isang brother ang mga pangangailangan ng isang lalaki o babaeng naghahanap ng trabaho para masuportahan ang sarili at ang kanyang pamilya. Ramdam ko ang awa sa buong silid, ngunit may ilang nagbigay ng mga pangalan ng pagkakataong gumawa ng mabuti at iyon, maaalala ng bata ang araw na mga taong maaaring maipasok ang ikalat ang galak sa susunod na mga iyon nang may kasiyahan. Masasabi taong iyon sa trabaho. henerasyon. ko sa ngiti at paghawak niya nang Ang nangyari sa korum ng priest- Ang paraan ng Diyos sa panga- mahigpit sa sobre na ramdam niya hood na iyon at sa mga binahang ngalaga sa mga nangangailangan ay ang malaking tiwala ng kanyang ama bahay sa Idaho ay pagpapakita ng naglalaan ng isa pang pagkakataon na dalhin ang handog ng pamilya sa paraan ng Panginoon sa pagtulong sa sa mga magulang na mapagpala ang mahihirap. Maalala niya ang araw na mga nangangailangan na matutong kanilang mga anak. Nakita ko iyon sa iyon kapag deacon na siya at marahil umasa sa sarili. Nahahabag tayo, at isang chapel isang araw ng Linggo. ay magpakailanman. alam natin kung paano tumulong Isang batang paslit ang nag-abot Nakita ko ang gayon ding saya sa ayon sa paraan ng Panginoon. ng donation envelope ng kanyang mukha ng mga taong tumulong para Ipinagdiriwang natin ang ika-75 pamilya sa bishop pagpasok nito sa sa Panginoon sa Idaho ilang taon na anibersaryo ng programang pangka- chapel bago ang sacrament meeting. ang nakararaan. Sumabog ang Teton pakanan ng Simbahan ngayong taon. Kilala ko ang pamilya at ang batang Dam nang Sabado, Hunyo 5, 1976. Itinatag ito upang tugunan ang mga lalaki. Kakaalam pa lang ng pamilya na Labing-isa ang namatay. Libu-libo ang pangangailangan ng mga nawalan ng may isang tao sa ward na nangangaila- kinailangang lisanin ang kanilang tira- trabaho, mga bukirin, at maging mga ngan. Ganito ang sabi ng ama sa bata han sa loob ng ilang oras. Ilang bahay bahay dahil sa tinatawag na Great De- nang maglagay ito ng mas malaking ang tinangay ng baha. At matitirhan pression [Matinding Kahirapan]. fast offering sa sobre kaysa rati: “Nag- lamang ang daan-daang bahay kung Ang malalaking temporal na panga- ayuno at nagdasal tayo ngayon para kukumpunihin at gagastusan ng iba ngailangan ng mga anak ng Ama sa sa mga nangangailangan. Pakibigay dahil hindi kaya ng mga may-ari. Langit ay nangyayaring muli sa ating ang sobreng ito sa bishop para sa atin. Yaong mga nakarinig sa trahedya panahon tulad noon at mangyayari pa Alam ko na ibibigay niya ito sa mga ay naawa, at minabuti ng ilan na sa darating na mga panahon. Ang mga mas nangangailangan kaysa sa atin.” tumulong. Iniwan ng mga kapitbahay, alituntunin sa pagtatatag ng progra- Sa halip na magutom sa Linggong bishop, Relief Society president, lider mang pangkapakanan ng Simbahan

24 Liahona ay hindi pangminsanan o sa isang ng Panginoon ang ating mga puso. lumahok sa isang araw na pagliling- lugar lamang. Ang mga ito ay para sa Ganito ang pagkasabi ni Pangulong kod. Hihiling ng paghahayag ang mga lahat ng panahon at lugar. J. Reuben Clark Jr. tungkol diyan: “Ang lider at miyembro habang ipinaplano Ang mga alituntuning iyon ay pagbibigay na iyon . . . ay nagdulot nila ang mga proyekto. espirituwal at walang hanggan. Dahil . . . ng damdamin ng kapatiran kapag May tatlong mungkahi ako sa diyan, ang pag-unawa at pagsasapuso nagtutulungan ang mga taong may pagpaplano ng inyong proyektong natin sa mga iyon ay gagawing posible iba’t ibang kasanayan at trabaho sa paglilingkod. na makakita at magkaroon tayo ng Welfare garden o iba pang proyekto.” 4 Una, espirituwal na ihanda ang mga pagkakataong tumulong kailan- Ang nag-ibayong damdamin inyong sarili at ang mga pinamumu- man at saanman tayo anyayahan ng ng kapatiran ay nangyayari kapwa nuan ninyo. Kung mapalambot ng Panginoon. sa tumatanggap at sa nagbibigay. Pagbabayad-sala ng Tagapagligtas ang Narito ang ilang alituntuning gu- Hanggang ngayon, magkaibigan pa inyong puso, at saka lamang ninyo mabay sa akin nang gustuhin kong rin kami ng lalaking nakatabi ko sa malilinawan ang mithiin ng proyekto tumulong sa paraan ng Panginoon at pagpapala ng putik sa kanyang bina- na pagpalain kapwa sa espirituwal at nang tulungan ako ng iba. hang bahay sa Rexburg. At nadarama sa temporal ang buhay ng mga anak Una, lahat ng tao ay mas masaya niya ang mas malaking personal na ng Ama sa Langit. at mas iginagalang ang sarili kapag dangal dahil nagawa niya ang lahat ng Ang ikalawang mungkahi ko ay napaglalaanan nila ang kanilang sarili kaya niya para sa kanyang sarili at sa piliin ang mga taong paglilingku- at kanilang pamilya at pagkatapos ay kanyang pamilya. Kung sinarili namin ran ninyo sa loob ng kaharian o sa tumutulong sa pangangalaga sa iba. ang gawain, kapwa kami nawalan ng komunidad na ang mga panganga- Nagpapasalamat ako sa mga taong espirituwal na pagpapala. ilangan ay aantig sa puso ng mga tumulong sa pangangailangan ko. At Hahantong iyan sa ikatlong alitun- taong maglilingkod. Madarama ng mas nagpapasalamat ako sa paglipas tunin ng pagkilos sa gawaing pang- mga taong pinaglilingkuran nila ang ng mga taon sa mga tumulong sa akin kapakanan para sa akin: Isama ang kanilang pagmamahal. Iyan ang higit na matutong umasa sa sarili. At labis inyong pamilya sa gawain para matuto na magpapagalak sa kanila, tulad ng akong nagpapasalamat sa mga taong silang alagaan ang bawat isa kapag pangako sa awitin, kaysa tugunan la- nagpakita sa akin kung paano gamitin inalagaan nila ang iba. Ang mga anak mang ninyo ang temporal nilang mga ang sobra kong pag-aari para tulu- ninyo na kasama ninyong tumulong pangangailangan. ngan ang iba. sa mga nangangailangan ay mas ma- Ang huling mungkahi ko ay pla- Natutuhan ko na para magkaroon lamang na magtutulungan kapag sila nuhing gamitin ang impluwensya ng ng sobra ay liitan ko ang paggastos ang nangailangan. bigkis ng mga pamilya, ng korum, ng kaysa aking kinikita. Sa sobrang iyon Ang ikaapat na mahalagang alitun- mga auxiliary, at ng mga taong kilala natutuhan ko na mas mabuting mag- tuning pangkapakanan ng Simbahan sa inyong komunidad. Pararamihin ng bigay kaysa tumanggap. Dahil kapag ay natutuhan ko noong bishop ako. damdamin ng pagkakaisa ang mabu- tumutulong tayo ayon sa paraan ng Natutuhan ko ito mula sa pagsunod buting epekto ng inyong paglilingkod. Panginoon, pinagpapala Niya tayo. sa utos sa banal na mga kasulatan na At ang damdamin ng pagkakaisa sa Sabi ni Pangulong Romney ukol sa hanapin ang mahihirap. Tungkulin ng mga pamilya, sa Simbahan, at sa mga gawaing pangkapakanan, “Hindi ka bishop na hanapin at tulungan ang komunidad ay lalago at magiging maghihirap sa ganitong gawain.” At mga nangangailangan pa rin ng tulong isang walang-katapusang pamana ka- pagkatapos ay binanggit niya ang si- matapos gawin ang lahat ng kaya nila hit matagal nang tapos ang proyekto. nabi ng kanyang mission president na at ng kanilang pamilya. Nalaman ko Ito na ang pagkakataon kong si Melvin J. Ballard nang ganito: “Ang na isinusugo ng Panginoon ang Espi- sabihin sa inyo kung gaano ko kayo isang tao ay hindi makapagbibigay ng ritu Santo upang mapangyari na “mag- pinahahalagahan. Sa mapagmahal na kaunting tinapay sa Panginoon nang hanap at kayo’y makakasumpong” 5 sa paglilingkod ninyo sa Panginoon, ako hindi nakatatanggap ng isang buo pangangalaga sa mahihirap tulad ng ang tumanggap ng pasasalamat ng mga bilang kapalit.” 3 Kanyang paghahanap sa katotohanan. taong natulungan ninyo nang makau- Nalaman kong totoo iyon sa aking At natutuhan ko ring isama ang Relief sap ko sila sa lahat ng panig ng mundo. buhay. Kapag bukas-palad ako sa mga Society president sa paghahanap na Nakahanap kayo ng paraan upang anak ng Ama sa Langit na nangangai- ito. Maaaring siya ang unang maka- higit silang mapasigla nang tumulong langan, bukas-palad din Siya sa akin. tanggap ng paghahayag bago kayo. kayo ayon sa paraan ng Panginoon. Ang ikalawang alituntunin ng Kakailanganin ng ilan sa inyo ang Kayo at ang mapakumbabang mga ebanghelyo na gumabay sa akin sa ga- inspirasyong iyon sa mga darating na disipulo ng Tagapagligtas na katulad waing pangkapakanan ay ang bisa at buwan. Sa pagdiriwang ng ika-75 ani- ninyo ay maluwag na naglingkod, at pagpapala ng pagkakaisa. Kapag nag- bersaryo ng programang pangkapa- ang mga taong tinulungan ninyo ay tulungan tayo sa paglilingkod sa mga kanan ng Simbahan, aanyayahan ang labis-labis ang pasasalamat sa akin taong nangangailangan, pinagkakaisa mga miyembro sa buong mundo na bilang kapalit.

Mayo 2011 25 Gayunding pasasalamat ang nata- SESYON SA SABADO NG HAPON | Abril 2, 2011 tanggap ko mula sa mga taong naka- trabaho ninyo. Naaalala ko pa noong minsang nakatabi ko si Pangulong Ezra Taft Benson. Nag-uusap kami noon tungkol sa gawaing pangkapakanan sa Simbahan ng Panginoon. Nagulat ako sa kanyang sigla na parang bata nang sabihin niya, habang pinipisil ang kanyang mga kamay, “Mahal ko ang gawaing ito, at tunay Inilahad ni Pangulong Dieter F. Uchtdorf na gawain ito.” Pangalawang Tagapayo sa Unang Panguluhan Para sa Panginoon pinasasalamatan ko ang inyong paglilingkod sa mga anak ng ating Ama sa Langit. Kilala Niya kayo, at nakikita Niya ang inyong pagsisikap, kasigasigan, at Ang Pagsang-ayon sakripisyo. Dalangin ko na pagpalain Niya kayong makita ang bunga ng inyong mga pagsisikap sa kasiyahan sa mga Pinuno ng ng mga yaong natulungan ninyo at ng mga nakatulong ninyo para sa Panginoon. Alam ko na ang Diyos Ama ay Simbahan buhay at pinakikingan ang ating mga dalangin. Alam ko na si Jesus ang Cristo. Kayo at ang mga pinag- minumungkahing sang-ayunan Panguluhan at ang Labindalawang lilingkuran ninyo ay mapapadalisay natin si Thomas Spencer Monson Apostol bilang mga propeta, tagakita, at mapapalakas sa paglilingkod sa Ibilang propeta, tagakita, at tagapag- at tagapaghayag. Kanya at pagsunod sa Kanyang mga hayag at Pangulo ng Ang Simbahan Lahat ng sang-ayon, mangyaring utos. Malalalaman ninyo tulad ko, sa ni Jesucristo ng mga Banal sa mga ipakita. pamamagitan ng Espiritu Santo, na si Huling Araw; si Henry Bennion Eyring Ang di sang-ayon, kung mayroon Joseph Smith ang propeta ng Diyos bilang Unang Tagapayo sa Unang Pa- man, ay ipakita rin. na nagpanumbalik sa totoo at buhay nguluhan; at si Dieter Friedrich Ucht- Iminumungkahing i-release natin na Simbahang ito, na siyang totoo. dorf bilang Pangalawang Tagapayo sa ang sumusunod bilang mga Area Se- Pinatototohanan ko na si Pangulong Unang Panguluhan. venty simula sa Mayo 1, 2011: José L. Thomas S. Monson ang buhay na Ang mga sang-ayon ay ipakita Alonso, Nelson L. Altamirano, John S. propeta ng Diyos. Isa siyang malamang. Anderson, Ian S. Ardern, Sergio E. gandang halimbawa ng ginawa ng Ang mga di sang-ayon, kung Avila, David R. Brown, D. Fraser Panginoon: naglilibot na gumagawa mayroon, ipakita lamang. Bullock, Donald J. Butler, Vladimiro J. ng mabuti. Dalangin ko na samanta- Iminumungkahing sang-ayunan Campero, Daniel M. Cañoles, Carl B. lahin natin ang mga pagkakataong natin si Boyd Kenneth Packer bilang Cook, I. Poloski Cordon, J. Devn “itaas ang mga kamay na nakababa, Pangulo ng Korum ng Labindalawang Cornish, Federico F. Costales, at palakasin ang tuhod na mahi- Apostol at ang sumusunod bilang mga LeGrand R. Curtis Jr., Heber O. Diaz, hina.” 6 Sa sagradong pangalan ni miyembro ng korum na iyon: Boyd K. Andrew M. Ford, Julio G. Gaviola, Jesucristo, amen. ◼ Packer, L. Tom Perry, Russell M. Manuel Gonzalez, Daniel M. Jones, Nelson, Dallin H. Oaks, M. Russell Donald J. Keyes, Domingos S. MGA TALA Ballard, Richard G. Scott, Robert D. Linhares, B. Renato Maldonado, 1. “Ako Ba’y May Kabutihang Nagawa?” Mga Himno, blg. 135. Hales, Jeffrey R. Holland, David A. Raymundo Morales, J. Michel Paya, 2. “O Kaylugod na Gawain,” Mga Himno, Bednar, Quentin L. Cook, D. Todd Stephen D. Posey, Juan M. Rodriguez, blg. 89. Christofferson, at Neil L. Andersen. Gerardo L. Rubio, Jay L. Sitterud, 3. Marion G. Romney, “Welfare Services: The Savior’s Program,” Ensign, Nob. 1980, 93. Ang mga sang-ayon, mangyaring Dirk Smibert, Eivind Sterri, Ysrael A. 4. J. Reuben Clark Jr., sa Conference Report, ipakita. Tolentino, W. Christopher Waddell, Okt. 1943, 13. Ang di sang-ayon, ipakita lang. at Gary W. Walker. 5. Tingnan sa Mateo 7:7–8; Lucas 11:9–10; 3 Nephi 14:7–8. Iminumungkahing sang-ayunan Ang mga nais makiisa sa amin 6. Doktrina at mga Tipan 81:5. natin ang mga tagapayo sa Unang sa pasasalamat sa mahusay nilang

26 Liahona paglilingkod, mangyaring ipakita. Ang mga di sang-ayon, ipakita rin. Jouttenus, Chang Ho Kim, Alfred Iminumungkahing sang-ayunan Iminumungkahing sang-ayunan Kyungu, Remegio E. Meim Jr., Ismael natin bilang mga bagong miyembro natin ang sumusunod bilang mga Mendoza, Cesar A. Morales, Rulon D. ng Unang Korum ng Pitumpu sina bagong Area Seventy: Kent J. Allen, Munns, Ramon C. Nobleza, Abenir V. Don R. Clarke, José L. Alonso, Ian S. Stephen B. Allen, Winsor Balderrama, Pajaro, Gary B. Porter, José L. Reina, Ardern, Carl B. Cook, LeGrand R. R. Randall Bluth, Hans T. Boom, Esteban G. Resek, George F. Rhodes Curtis Jr., W. Christopher Waddell, at Patrick M. Boutoille, Marcelo F. Jr., Lynn L. Summerhays, Craig B. Kazuhiko Yamashita; at bilang mga Chappe, Eleazer S. Collado, Jeffrey D. Terry, David J. Thomson, Ernesto R. bagong miyembro ng Pangalawang Cummings, Nicolas L. Di Giovanni, Toris, Arnulfo Valenzuela, Ricardo Korum ng Pitumpu sina Randall K. Jorge S. Dominguez, Gary B. Doxey, Valladares, Fabian I. Vallejo, Emer Bennett, J. Devn Cornish, O. Vincent David G. Fernandes, Hernán D. Villalobos, at Terry L. Wade. Haleck, at Larry Y. Wilson. Ferreira, Ricardo P. Giménez, Allen D. Lahat ng sang-ayon, ipakita lang. Lahat ng sang-ayon, mangyaring Haynie, Douglas F. Higham, Robert W. Ang di sang-ayon. ipakita. Hymas, Lester F. Johnson, Matti T. Iminumungkahing sang-ayunan natin ang iba pang mga General Authority, Area Seventy, at general auxiliary presidency na kasalukuyang bumubuo nito. Ang mga sang-ayon, mangyaring ipakita. Ang di sang-ayon, ipakita lamang. Pangulong Monson, ayon sa naobserbahan ko, nagkakaisa ang lahat ng nasa Conference Center sa pagsang-ayon sa mga iminungkahi. Salamat, mga kapatid, sa inyong pagsang-ayon at patuloy na pananampalataya, katapatan,at mga dalangin. ◼

Mayo 2011 27 Pinahintulutan ang Church Auditing Department na makita ang lahat ng Ulat ng Church rekord at sistemang kailangan upang masuri kung sapat ang kontrol sa mga pagtanggap ng pondo, paggas- Auditing Department, tos, at pangangalaga sa mga ari-arian ng Simbahan. Ang Church Auditing Department ay hiwalay sa lahat ng iba pang mga departamento at pagpa- 2010 patakbo ng Simbahan, at ang mga kawani ay binubuo ng mga certified Inilahad ni Robert W. Cantwell public accountant, certified internal Managing Director, Church Auditing Department auditor, certified information systems auditor, at iba pang mga lisensyadong propesyonal. Sa Unang Panguluhan ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng Batay sa mga isinagawang awdit, mga Banal sa mga Huling Araw ipinasiya ng Church Auditing De- partment na, sa lahat ng bagay na materyal, ang mga natanggap na kontribusyon, pondong ginugol, at mga ahal na mga Kapatid: Tulad ng Presiding Bishopric. Ang konse- ari-arian ng Simbahan sa taong 2010 ng nakasaad sa paghahayag hong ito ang nag-aapruba ng badyet ay naitala at napangasiwaan alinsunod Msa bahagi 120 ng Doktrina para sa mga departamento, pagpapa- sa angkop na mga gawain sa accoun- at mga Tipan, ang Council on the takbo, at kaugnay na mga alokasyon ting, inaprubahang badyet, at mga Disposition of the Tithes ang nagsa mga yunit ng Simbahan. Ginugugol patakaran at palakad ng Simbahan. papahintulot sa paggugol ng pondo ng mga departamento ng Simbahan Buong paggalang na isinumite, ng Simbahan. Ang konsehong ito ay ang mga pondo ayon sa inaprubahang Church Auditing Department binubuo ng Unang Panguluhan, ng mga badyet at sa mga patakaran at Robert W. Cantwell Korum ng Labindalawang Apostol, at pamamaraan ng Simbahan. Managing Director ◼

28 Liahona Ang Laie Hawaii Temple sa Estados Unidos ay muling inilaan noong 2010. Ulat sa Estadistika, Ang kabuuang bilang ng mga templong gumagana sa buong mundo 2010 ay 134. Mga Dating Pangkalahatang Pinuno ng Simbahan at Iba na Pumanaw simula Inilahad ni Brook P. Hales noong Pangkalahatang Kumperensya Kalihim sa Unang Panguluhan ng Abril Sina Elder W. Grant Bangerter, Adney Y. Komatsu, Hans B. Ringger, LeGrand R. Curtis, Richard P. Lindsay, pinalabas ng Unang Panguluhan ang missionary na naglilingkod sa pagtata- Donald L. Staheli, at Richard B. sumusunod na ulat sa estadistika ng pos ng taon ay 52,225. Wirthlin, mga dating miyembro ng ISimbahan para sa 2010. Nitong Dis- Ang bilang ng mga service mis- mga Korum ng Pitumpu; Barbara B. yembre 31, 2010, may 2,896 na stake, sionary ng Simbahan ay 20,813, Smith, dating Relief Society general 340 mission, 614 na district, at 28,660 at marami sa kanila ang nasa ka- president; Ruth H. Funk, dating ward at branch. nilang tahanan at tinawag upang Young Women general president; Ang kabuuang bilang ng mga mi- sumuporta sa iba’t ibang gawain ng Norma Jane B. Smith, dating tagapayo yembro ng Simbahan sa pagtatapos Simbahan. sa Young Women general presidency; ng 2010 ay 14,131,467. Apat na templo ang inilaan sa Helen Fyans, balo ni Elder J. Tho- Mayroong 120,528 na mga batang nakaraang taon: Vancouver British mas Fyans, isang emeritus General nadagdag sa talaan ng Simbahan, at Columbia Temple sa Canada; The Authority; Arnold D. Friberg, pintor 272,814 ang mga convert na nabinya- Gila Valley Arizona Temple sa Estados at tagalarawan; at J. Elliot Cameron, gan noong 2010. Unidos; Cebu City Philippines Temple; dating commissioner of education ng Ang bilang ng mga full-time at Kyiv Ukraine Temple. Simbahan. ◼

Mayo 2011 29 kinakailangang bumulung-bulong ang mga tao at magtalo dahil sa bagay na ito? “Hindi ba nila nabasa ang mga banal na kasulatan, na nagsasabing inyong taglayin ang pangalan ni Cristo . . . ? Sapagkat sa pangalang ito kayo tatawagin sa huling araw. . . . Ni President Boyd K. Packer “Kaya nga, anuman ang inyong Pangulo ng Korum ng Labindalawang Apostol gagawin, gawin ninyo ito sa aking pangalan; kaya nga tatawagin ninyo ang simbahan sa aking pangalan; at kayo ay mananawagan sa Ama sa aking pangalan upang kanyang pagpalain ang Ginagabayan ng simbahan alang-alang sa akin. “At paano ito magiging simbahan ko maliban kung ito ay tinatawag Banal na Espiritu sa aking pangalan? Sapagkat kung ang isang simbahan ay tinatawag sa pangalan ni Moises, kung gayon iyon Bawat isa sa atin ay magagabayan ng diwa ng paghahayag ay simbahan ni Moises; o kung iyon at ng kaloob na Espiritu Santo. ay tatawagin sa pangalan ng isang tao kung gayon iyon ay simbahan ng isang tao; ngunit kung ito ay tinatawag sa aking pangalan kung gayon ito ay pat na raang taon na ang naka- Yamang tinuruan ang mga batang aking simbahan, kung mangyayari lilipas mula nang ilathala ang Banal sa mga Huling Araw mula na ang mga ito ay nakatayo sa aking AKing James Bible, at malaking noong bata pa sila na pag-aralan ang ebanghelyo.” 3 bahagi nito ang isinalin ni William mga banal na kasulatan, kahit paano Dahil masunurin tayo sa paghaha- Tyndale, isang magiting na bayani natupad sa kanila ang propesiyang yag, tinatawag natin ang ating sarili para sa akin. sinambit ni Wiliam Tyndale apat na na Ang Simbahan ni Jesucristo ng Ayaw ipasalin ng mga ministro raang taon na ang nakararaan. mga Banal sa Huling Araw. Maaaring ang Biblia sa wikang Ingles. Tinu- Ang ating mga banal na kasulatan tawagin ng iba ang Simbahan bilang gis nila si Tyndale sa lahat ng dako. ngayon ay binubuo ng Biblia, Aklat ni Simbahan ni Mormon o tawagin tayo Sinabi niya sa kanila, “Kung ililigtas Mormon: Isa Pang Tipan ni Jesucristo, na mga Mormon; ibang usapan na ng Diyos ang buhay ko, bago lumi- Mahalagang Perlas, at Doktrina at mga kapag tayo mismo ang gagawa niyon. pas ang maraming taon titiyakin ko Tipan. Sinabi ng Unang Panguluhan: na mas marami pang alam ang isang Dahil sa Aklat ni Mormon, ma- “Ang paggamit ng inihayag na batang magsasaka sa Banal na Kasu- dalas tayong tawaging Simbahan ni pangalan, Ang Simbahan ni Jesucristo latan kaysa sa inyo.” 1 Mormon, isang katawagang hindi ng mga Banal sa mga Huling Araw Si Tyndale ay ipinagkanulo at natin inaayawan, ngunit sadyang (D at 115:4), ay lalong mahalaga sa ikinulong sa isang madilim at mala- hindi tumpak. responsibilidad nating ipahayag ang mig na piitan sa Brussels sa loob ng Sa Aklat ni Mormon, muling di- pangalan ng Tagapagligtas sa buong mahigit isang taon. Sira-sira na ang nalaw ng Panginoon ang mga Ne- mundo. Dahil dito, hinihiling namin kanyang damit. Nakiusap siya sa mga phita dahil nanalangin sila sa Ama na kapag tinukoy natin ang Simbahan nagbabantay sa kanya na ibigay ang sa Kanyang pangalan. At sinabi ng gamitin natin ang buong pangalan kanyang balabal at sumbrero at isang Panginoon: nito hangga’t maaari. . . . kandila, na sinasabing, “Nakakabagot “Ano ang nais ninyong ibigay ko “Kapag tinutukoy ang mga miyem- talagang maupong mag-isa sa dilim.” 2 sa inyo? bro ng Simbahan, iminumungkahi Ipinagkait ang mga ito sa kanya. “At kanilang sinabi sa kanya: Pa- namin ang ‘mga miyembro ng Ang Kalaunan, inilabas siya sa piitan at sa nginoon, nais naming sabihin ninyo sa Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal harap ng maraming tao ay ibinigti at amin ang pangalan kung paano namin sa mga huling Araw.’ Kung paiikliin, sinunog habang nakagapos sa tulos. tatawagin ang simbahang ito; sapagkat mas angkop ang tawag na “mga Banal Ngunit ang gawain at kamatayan ng may mga pagtatalo sa mga tao hinggil sa mga Huling Araw.” 4 martir na si William Tyndale ay hindi sa bagay na ito. “Nangungusap [ang mga Banal sa nawalan ng kabuluhan. “At sinabi ng Panginoon . . . , bakit mga Huling Araw] tungkol kay Cristo,

30 Liahona gaya ng sa isang humahagibis na ha- nging malakas, at pinuno ang buong bahay. . . . Mga dilang kawangis ng apoy . . . [ang] dumapo sa bawa’t isa sa kanila. At sila . . . ay nangapuspos ng Espiritu Santo.” 9 Nabigyan na ngayon ng kapangyarihan ang Kanyang mga Apostol. Naunawaan nila na ang awtoridad na bigay ng Tagapagligtas at ang kaloob na Espiritu Santo ay mahalaga at kailangan para maitatag ang Kanyang Simbahan. Inutusan silang magbinyag at igawad ang kaloob na Espiritu Santo.10 Dumating ang panahon na naglaho ang mga Apostol at ang priesthood na kanilang taglay. Ang awtoridad at kapangyarihang mangasiwa ay kinailangang maibalik. Sa maraming siglo umasam ang mga tao sa pagbabalik ng awtoridad at pagtatatag ng Simba- han ng Panginoon. Noong 1829 ipinanumbalik ang priesthood kina Joseph Smith at Oliver Cowdery ni Juan Bautista at ng mga Apostol na sina Pedro, Santiago, at Juan. Ngayon ang karapat-dapat na mga miyembro ng Simbahan ay ino- orden sa priesthood. Ang awtoridad na ito at ang kaakibat na kaloob na Espiritu Santo, na iginagawad sa lahat ng miyembro ng Simbahan matapos ang binyag, ang dahilan ng kaibhan natin sa iba pang mga simbahan. Isang sinaunang paghahayag ang nag-utos na “makapangusap ang bawat tao sa pangalan ng Diyos, ang Pa- nginoon, maging ang Tagapagligtas ng sanlibutan.” 11 Ang gawain sa Simba- nagagalak tayo kay Cristo, nanganga- ginagawa sa awtoridad at sa panga- han ngayon ay ginagampanan ng mga ral tayo tungkol kay Cristo, nagpo- lan ni Jesucristo.6 Mayroon tayong karaniwang lalaki at babae na tinawag propesiya tayo tungkol kay Cristo, organisasyon na katulad ng sinaunang at sinang-ayunan upang mangulo, at sumusulat tayo alinsunod sa ating Simbahan, na may mga apostol at magturo, at mangasiwa. Sa kapangya- mga propesiya, upang malaman ng propeta.7 rihan ng paghahayag at sa kaloob na ating mga anak kung kanino sila aasa Noong unang panahon tumawag at Espiritu Santo ginagabayan ang mga para sa kapatawaran ng kanilang mga nag-orden ng Labindalawang Apostol tinawag na yaon upang malaman ang kasalanan.” 5 ang Panginoon. Siya ay ipinagkanulo kalooban ng Panginoon. Maaaring Itatawag sa atin ng mundo ang at ipinako sa krus. Matapos ang Kan- hindi tanggapin ng iba ang mga bagay anumang gusto nitong itawag sa atin, yang Pagkabuhay na Mag-uli, tinuruan na tulad ng propesiya, paghahayag, at ngunit sa ating pananalita, laging ng Tagapagligtas ang kanyang mga kaloob na Espiritu Santo, ngunit kung tandaan na kabilang tayo sa Simbahan disipulo sa loob ng 40 araw at pagka- uunawain lang nila tayo, dapat nilang ni Jesucristo. tapos ay umakyat na sa langit.8 maunawaan na tinatanggap natin ang May nagsasabi na hindi tayo mga Ngunit may kulang. Pagkatapos ng mga bagay na iyon. Kristiyano. Hindi nila tayo kilala o ilang araw nagtipon ang Labindalawa Inihayag ng Panginoon kay Joseph kaya’y mali ang pagkaunawa nila. sa isang bahay, at “biglang dumating Smith ang isang batas ng kalusu- Sa Simbahan, bawat ordenansa ay mula sa langit ang isang ugong na gan, ang Word of Wisdom, bago pa

Mayo 2011 31 nalaman ng mundo ang mga panga- at kaya, nating labanan ang anumang siyang kumilos at hindi nagtagal ay nib nito. Lahat ay tinuruang umiwas uri ng tukso. naisilang ang sanggol at tila nalampa- sa tsaa, kape, alak, sigarilyo, at pati na “Ang dakilang plano ng kaligaya- san na ang panganib. Ngunit makali- sa iba’t ibang droga at nakalululong han” 15 ay nakasentro sa pamilya. Ang pas ang ilang araw, ikinamatay ng bata na bagay, na laging nasa harapan lalaki ang ulo ng tahanan at ang babae pang ina ang mismong impeksyong ng ating mga kabataan. Ang mga ang puso ng tahanan. At ang pagsa- ginagamot ng doktor sa ibang pas- sumusunod sa paghahayag na ito ay sama ng mag-asawa ay pantay na pag- yente nang gabing iyon. pinangakuang “tatanggap ng kalu- sasamahan. Ang lalaking Banal sa mga Nawasak ang mundo ng bata pang sugan sa kanilang pusod at kanilang Huling Araw ay isang lalaking respon- ama. Sa paglipas ng mga linggo, utak-sa-buto; sable sa pamilya, tapat sa ebanghelyo. lalong tumindi ang kanyang pagdada- “At makatatagpo ng karunungan Siya ay isang mapagmahal at debo- lamhati. Wala nang ibang laman ang at malaking kayamanan ng kaalaman, tong asawa at ama. Iginagalang niya kanyang isipan, at sa kanyang hina- maging mga natatagong kayamanan; ang pagkababae. Sinusuportahan ng nakit ay gusto niyang manakit. Kung “At tatakbo at hindi mapapagod, at babae ang kanyang asawa. Pinanga- ngayon nangyari iyon, walang dudang lalakad at hindi manghihina.” 12 ngalagaan ng kapwa magulang ang idedemanda niya ang doktor, na para Sa isa pang paghahayag, iniutos ng espirituwal na pag-unlad ng kanilang bang may magagawa ang pera. pamantayan ng Panginoon sa mora- mga anak. Isang gabi may kumatok sa kan- lidad na ang mga sagradong kapang- Ang mga Banal sa mga Huling yang pintuan. Isang batang babae yarihang lumikha ng buhay ay dapat Araw ay tinuturuang mahalin at tapat ang nagsabing, “Pinapapunta po kayo lamang gawin ng lalaki at babaeng na patawarin ang isa’t isa. ni Itay. Gusto raw po niya kayong mag-asawa.13 Ang maling paggamit sa Binago ng isang mabait na pa- makausap.” kapangyarihang ito ay napakabigat ka- triarch ang buhay ko. Pinakasalan Ang “Tatay” na ito ang stake pre- ya’t pumapangalawa ito sa kasalanan niya ang kanyang kasintahan. Mahal sident. Ang payo lang ng matalinong ng pagpapadanak ng dugo ng walang na mahal nila ang isa’t isa, at hindi lider na ito ay, “John, hayaan mo na. malay at pagtatakwil sa Espiritu naglaon ay ipinagbuntis ng babae ang Anuman ang gawin mo hindi na siya Santo.14 Kung ang isang tao ay luma- una nilang anak. babalik. Anuman ang gawin mo ay bag sa batas, itinuturo ng doktrina ng Nang gabing isilang ang sanggol, magpapalala lang sa sitwasyon. John, pagsisisi kung paano mawawala ang nagkaroon ng mga kumplikasyon. hayaan mo na.” epekto ng paglabag na ito. Ang tanging doktor ay nasa ibang Ito ang naging pagsubok ng aking Lahat ay susubukin. Maaring isipin lugar ng bayan at may ginagamot. kaibigan. Paano niya ito hahayaan? ng isang tao na hindi makatarungang Pagkaraan ng maraming oras ng pag- Napakalaking pagkakamali ang siya lang ang sumailalim sa isang daramdam ng babae sa pagsisilang ng nagawa. Pinilit niyang pigilin ang tukso, ngunit ito ang layunin ng buhay sanggol, pinanghinaan na ng loob ang kanyang sarili at sa huli ay nagpasiya sa mundo—ang masubukan. At gan- magiging ina. Sa wakas ay nakita rin siya na dapat niyang sundin ang payo yan din ang sagot para sa lahat: dapat, ang doktor. Sa emerhensiya, mabilis ng matalinong stake president na iyon. Hahayaan na lang niya ito. São Luís, Brazil Sabi niya, “Matanda na ako bago ko naunawaan at sa huli ay nakita ang sitwasyon ng isang kawawang doktor sa bayan—sobrang dami ng kanyang trabaho, kulang ang suweldo, pagod na sa paglilipat-lipat sa mga pasyente, kakaunti ang gamot, walang ospital, iilan ang gamit, nagsisikap magligtas ng buhay, at madalas ay nagpapagaling. Dumating siya sa sandali ng kagipitan, nang dalawang buhay ang nalagay sa panganib, at agad siyang kumilos. Naunawaan ko rin sa wakas!” Sabi niya, “Muntik ko nang masira ang buhay ko at ng iba.” Maraming beses siyang lumuhod at nagpasalamat sa Panginoon para sa matalinong lider na iyon ng priesthood na nagpayo lang na, “John, hayaan mo na.”

32 Liahona Sa ating paligid nakikita natin ang mga miyembro ng Simbahan na nasaktan ang kalooban. Ang ilan ay naghihinakit sa mga pangyayari sa kasaysayan ng Simbahan o sa mga pinuno nito at buong buhay na nagdurusa, hindi malimutan ang mga pagkakamali ng iba. Ayaw nilang hayaan ito. Hindi na sila aktibo sa Simbahan. Ang ganyang ugali ay maitutulad sa isang lalaking binambo. Dahil sa galit, binambo niya nang binambo ang ulo niya habang siya’y nabubuhay. Malaking kahangalan! Napakalungkot! Sa gayong paghihiganti ay sinasaktan niya ang kanyang sarili. Kung nasaktan man kayo, magpatawad, kalimutan ito, at hayaan na lang. Ibinigay ng Aklat ni Mormon ang babalang ito: “At ngayon, kung may mga pagkakamali ang mga yaon ay kamalian ng mga tao; dahil dito huwag ninyong hatulan ang mga bagay ng Diyos, nang kayo ay matagpuang walang bahid-dungis sa hukumang- luklukan ni Cristo.” 16 Ang Banal sa mga Huling Araw at lindol sa iba’t ibang dako,” 20 walang kaligayahan.” 23 Pinatototohanan ko ito ay isang ordinaryong nilalang. Mata- kapangyarihan o impluwensyang sa pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ tagpuan na tayo ngayon sa lahat ng makapipigil sa gawaing ito. Bawat isa MGA TALA dako ng mundo, tayong 14 na milyon. sa atin ay magagabayan ng diwa ng 1. Sa David Daniell, pambungad sa Tyndale’s New Testament (1989), viii. Simula pa lang ito. Tinuturuan tayong paghahayag at ng kaloob na Espiritu 2. Sa Daniell, pambungad sa Tyndale’s New mabuhay sa mundo ngunit huwag Santo. “Gayun din maaaring iunat ng Testament, ix. maging makamundo.17 Samakatwid, tao ang kanyang maliit na bisig upang 3. 3 Nephi 27:2–5, 7–8. 4. Liham ng Unang Panguluhan, Peb. 23, 2001. ordinaryo ang ating buhay sa mga pigilin ang ilog ng Missouri sa kan- 5. 2 Nephi 25:26. ordinaryong pamilyang nakahalo sa yang nakatalagang daan, o ibaling ang 6. Tingnan sa Moises 5:8; binyag: tingnan ibang mga tao. daloy nitong paitaas, upang hadlangan sa 2 Nephi 31:12; 3 Nephi 11:27; 18:16; pagbabasbas sa maysakit: tingnan sa Tinuturuan tayong huwag magsi- ang Pinakamakapangyarihan sa pag- Doktrina at mga Tipan 42:44; pagkakaloob nungaling o mandaya.18 Hindi tayo bubuhos ng kaalaman mula sa langit ng Espiritu Santo: tingnan sa Moroni nagsasalita ng masama o kalapasta- sa mga ulo ng mga Banal sa mga 2:2; ordinasyon sa priesthood: tingnan 21 sa Moroni 3:1–3; sakrament: tingnan sa nganan. Maganda ang ating pana- Huling Araw.” Moroni 4:1–3; mga himala: tingnan sa naw at tayo ay masaya at hindi takot Kung may mabigat kayong pasanin, Doktrina at mga Tipan 84:66–69. mabuhay. kalimutan ito, hayaan ito. Magpatawad 7. Tingnan sa Mga Saligan ng Pananampalataya 1:6. Tayo ay “nahahandang makidalam- nang marami at magsisi nang kaunti, 8. Tingnan sa Mga Gawa 1:3–11. hati sa mga yaong nagdadalamhati . . . at dadalawin kayo ng Diwa ng Espiritu 9. Mga Gawa 2:2–4. at aliwin yaong mga nangangailangan Santo at pagtitibayin ng patotoo na 10. Tingnan sa Mga Gawa 2:38. 11. Doktrina at mga Tipan 1:20. ng aliw, at tumayo bilang mga saksi ng hindi ninyo akalaing naroon. Baban- 12. Doktrina at mga Tipan 89:18–20. Diyos sa lahat ng panahon at sa lahat tayan kayo at pagpapalain—kayo at 13. Tingnan sa “Ang Mag-anak: Isang ng bagay, at sa lahat ng lugar.” 19 ang mga mahal ninyo sa buhay. Ito’y Pagpapahayag sa Mundo,” Liahona, november, 2010, 129. Kung ang hanap ng isang tao ay isang paanyaya na lumapit sa Kanya. 14. Tingnan sa Alma 39:4–6. ang simbahang kakaunti lang ang Ang simbahang ito—Ang Simbahan ni 15. Alma 42:8. ipinagagawa, hindi ito iyon. Hindi Jesucristo ng mga Banal sa mga Hu- 16. Pahina ng pamagat ng Aklat ni Mormon. 17. Tingnan sa Juan 17:14–19. madaling maging Banal sa mga Huling ling Araw, “ang tanging tunay at buhay 18. Tingnan sa Exodo 20:15–16. Araw, ngunit sa bandang huli ito lang na simbahan sa ibabaw ng buong 19. Mosias 18:9. ang tanging tamang landas. mundo,” 22 sa sarili Niyang pagpapa- 20. Mormon 8:30. 21. Doktrina at mga Tipan 121:33. Anuman ang pagsalungat o “mga hayag—ang lugar kung saan natin 22. Doktrina at mga Tipan 1:30. digmaan, at alingawngaw ng digmaan, matatagpuan ang “dakilang plano ng 23. Alma 42:8.

Mayo 2011 33 nag-aalala kami hindi lamang para sa aming mga anak at apo kundi sa inyo rin—at sa bawat anak ng Diyos. Kung ano ang naghihintay sa bawat banal na anak ng Diyos sa hinaharap ay mahuhubog sa kamay ng kanyang mga magulang, pamilya, kaibigan at guro. Kaya, ang ating pananampala- Ni Elder Russell M. Nelson taya ngayon ay nagiging bahagi ng Ng Korum ng Labindalawang Apostol pananampalataya nila kalaunan. Bawat tao ay mabubuhay sa pabagu-bagong mundo—isang mundo ng nagpapaligsahang mga ideolohiya. Ang mga puwersa ng kasamaan ay pa- Harapin ang tuloy na makikipaglaban sa puwersa ng kabutihan. Patuloy na sinisikap ni Satanas na impluwensyahan tayong sundin ang kanyang mga paraan at Kinabukasan nang 1 gawin tayong miserable, tulad niya. At ang normal na mga problema sa buhay, tulad ng karamdaman, pinsala, may Pananampalataya at aksidente, ay laging nariyan. Nabubuhay tayo sa panahon ng Ang katotohanan, mga tipan, at ordenansa ang kaguluhan. Ang mga lindol at tsunami nagbibigay-kakayahan sa atin na madaig ang takot at ay nangwawasak, bumabagsak ang mga gobyerno, lumalala ang mga harapin ang kinabukasan nang may pananampalataya! problema sa ekonomiya, nanganganib ang pamilya, at dumarami ang nagdidiborsyo. Malaki ang dahilan para tayo mag-alala. Ngunit hindi ka- inamahal kong mga kapa- halik ang bata sa nagsasalita sa TV. ilangang mapalitan ng takot ang ating tid, salamat sa impluwensya Gusto pa niyang lumapit. Kaya mabi- pananampalataya. Malalabanan natin Mng inyong pagsang-ayon, lis siyang kinarga ng kanyang ate sa ang mga pangambang iyon sa pama- hindi lamang sa pagtataas ng inyong balikat nito at inilapit pa siya. Narito magitan ng pagpapalakas ng ating kamay kundi maging sa pagsuporta ang retratong iyon. pananampalataya. ninyo sa tahanan, sa Simbahan, at Oo, ako ang nasa TV, at ang mga Simulan sa inyong mga anak. sa inyong mga komunidad. Masaya batang iyan ay mga apo namin. Ilang Pangunahing responsibilidad nin- kaming makasama kayo at makitang taon na lang at ang batang ito ay yong mga magulang na palakasin ang kasama ninyo ang inyong pamilya at magiging isang elder na, na-endow kanilang pananampalataya. Ipadama mga kaibigan. Saan man kayo nakatira, sa templo, at handa nang magmis- ninyo sa kanila ang inyong pana- minamasdan namin ang inyong mga yon. Kalaunan mabubuklod siya sa nampalataya, maging sa matitinding pagsisikap na pagandahin ang mundo. kanyang walang-hanggang kabiyak pagsubok na dumarating sa inyong Sinusuportahan namin kayo! Mahal nana pinili niya. Nakikinita ba ninyo siya buhay. Ituon ang inyong pananampa- min kayo! Habang ipinagdarasal ninyo bilang asawa at ama balang-araw, na lataya sa ating mapagmahal na Ama sa kami, ipinagdarasal din namin kayo! may sariling mga anak? At balang- Langit at sa Kanyang Pinakamamahal Nakikinita namin ang inyong mga araw mamamaalam siya sa kanyang na Anak na si Jesucristo. Ituro ang pamilyang nakapaligid sa telebisyon mga lolo, na may tiyak na kaalaman pananampalatayang iyon nang may o online upang panoorin sa bahay na ang kamatayan ay bahagi ng buhay. malalim na paniniwala. Ituro sa bawat ang mga kaganapan sa pangkala- Totoo ito. Nabubuhay tayo para batang lalaki o babae na siya ay anak hatang kumperensya. Isang listong mamatay, at mamamatay tayo para ng Diyos, nilikha sa Kanyang larawan ina at ama ang nagpadala sa akin mabuhay na muli. Sa walang-hang- o wangis, na may sagradong layunin ng kopya ng retratong kuha nila sa gang pananaw, ang tanging kamata- at potensyal. Bawat isa ay isinilang na conference. Inobserbahan nila ang yang tunay na wala sa panahon ay may mga hamon na dadaigin at pana- reaksyon ng 18-buwan nilang anak na ang pagkamatay ng isang hindi pa nampalatayang palalaguin. 2 lalaki, na nakilala ang hitsura at boses handang humarap sa Diyos. Ituro ang pananampalataya sa plano ng nagsasalita. Nagpalipad ng mga Bilang mga apostol at propeta, ng kaligtasan ng Diyos. Ituro na ang

34 Liahona buhay natin sa mundo ay panahon ng pagsubok, panahon na susubukan tayo kung gagawin natin ang anumang iutos ng Panginoon sa atin. 3 Ituro ang pananampalatayang sundin ang lahat ng utos ng Diyos, batid na ibinigay ang mga ito upang pagpalain ang Kanyang mga anak at dulutan sila ng kagalakan. 4 Balaan sila na may makakaharap silang mga tao na namimili kung aling mga utos ang susundin at binabalewala ang ibang mga utos na pinili nilang laba- gin. Ang tawag ko dito ay estilo ng turu-turo sa pagsunod. Hindi uubra ang ganitong pagpili. Hahantong ito sa kalungkutan. Sa paghahandang humarap sa Diyos, sinusunod ng isang tao ang lahat ng Kanyang utos. Kailangan ng pananampalataya para masunod ang mga ito, at ang pagsu- Propetang Joseph Smith noong kakila- Upang magkaroon ng mapagtiis na nod sa Kanyang mga utos ay magpa- kilabot na mga araw na nakakulong pananampalataya, mahalaga ang mapalakas sa pananampalatayang iyon. siya sa Liberty Jail. Tumugon ang pagtiis na katapatan sa pagbabayad ng Sa pagsunod ay patuloy na dadaloy Diyos at binago ang pananaw ng buong ikapu. Sa simula ay kailangan ang mga pagpapala ng Diyos. Bibiya- Propeta. Sabi Niya, “Alamin mo, aking ng pananampalataya na magbayad yaan Niya ang Kanyang masunuring anak, na ang lahat ng bagay na ito ay ng ikapu. Pagkatapos ay nadaragda- mga anak ng kalayaan mula sa pagka- magbibigay sa iyo ng karanasan, at gan ang pananampalataya ng taong alipin at kalungkutan. At bibiyayaan para sa iyong ikabubuti.” 7 nagbabayad ng ikapu hanggang sa Niya sila ng mas maraming kaliwa- Kung magdarasal tayo taglay ang maging mahalagang pribilehiyo na nagan. Halimbawa, sinusunod ng walang-hanggang pananaw, hindi ang pagbabayad ng ikapu. Ang ikapu isang tao ang Word of Wisdom batid natin kailangang isipin kung nariri- ay isang batas ng Diyos noon pa na ang pagsunod na iyon ay hindi la- nig ba ang ating taos-pusong mga man. 9 Nangako Siya sa Kanyang mga mang magpapalaya sa kanya mula sa pagsamo. Ang pangakong ito mula sa anak na bubuksan Niya ang “mga du- adiksyon, kundi magdaragdag rin ng Panginoon ay nakatala sa bahagi 98 ngawan sa langit, at ihuhulog . . . ang karunungan at yaman ng kaalaman. 5 ng Doktrina at mga Tipan: isang pagpapala, na walang sapat na Ituro ang pananampalatayang “Ang inyong mga panalangin ay na- silid na kalalagyan.” 10 Hindi lang iyan, malaman na ang pagsunod sa mga karating sa tainga ng Panginoon . . . at pananatilihin ng ikapu na kabilang utos ng Diyos ay magbibigay ng natatala sa tatak na ito at testamento— ang inyong pangalan sa mga tao ng pisikal at espirituwal na proteksyon. ang Panginoon ay sumumpa at nag- Diyos at poprotektahan kayo sa “araw At tandaan, ang mga anghel ng Diyos utos na ang mga ito ay ipagkakaloob. ng paghihiganti at pagsusunog.” 11 ay laging nariyan upang tulungan “Samakatwid, ibinigay niya ang Bakit natin kailangan ang gayon tayo. Sinabi ng Panginoon: “Ako ay pangakong ito sa inyo nang may hindi katatag na pananampalataya? Dahil magpapauna sa inyong harapan. Ako mababagong tipan na ang mga yaon darating ang mga araw ng paghihirap. ay papasainyong kanang kamay at sa ay matutupad; at lahat ng bagay na Bihirang maging madali o popular sa inyong kaliwa, at ang aking Espiritu ay kung saan kayo pinahirapan ay mag- hinaharap ang pagiging matapat na papasainyong mga puso, at ang aking kakalakip na gagawa para sa inyong Banal sa mga Huling Araw. Bawat isa mga anghel ay nasa paligid ninyo, ikabubuti, at para sa kaluwalhatian ng sa atin ay susubukan. Nagbabala si upang dalhin kayo.” 6 Napakagandang aking pangalan, wika ng Panginoon.” 8 Apostol Pablo na sa mga huling araw, pangako! Kapag tayo ay tapat, Siya at Pinili ng Panginoon ang matitinding ang mga taong masigasig sumunod sa ang Kanyang mga anghel ay tutulu- salita upang panatagin tayo! Tatak! Panginoon “ay mangagbabata ng pa- ngan tayo. Testamento! Sumumpa! Nag-utos! guusig.” 12 Maaari kayong durugin ng Ang walang-maliw na pananampa- Hindi mababagong tipan! Mga kapa- pag-uusig na iyon hanggang sa mang- lataya ay tumitibay sa pagdarasal. Ang tid, maniwala sa Kanya! Pakikinggan hina kayo o ganyakin kayong maging inyong taos-pusong mga pagsamo ay ng Diyos ang inyong taimtim at taos- mas mabuting halimbawa at matapang mahalaga sa Kanya. Isipin ang matindi pusong mga dalangin, at titibay ang sa araw-araw ninyong buhay. at madamdaming mga dalangin ni inyong pananampalataya. Kung paano ninyo hinaharap ang

Mayo 2011 35 kaalaman sa ebanghelyo at ating pagmamahal sa Ama sa Langit at sa ating Tagapagligtas ay aalo at magtataguyod sa atin at magdudulot ng kagalakan sa ating mga puso habang lumalakad tayo nang matuwid at sumusunod sa mga kautusan.” Pagpapatuloy pa ni Pangulong Monson: “Minamahal kong mga kapatid, huwag matakot. Magalak. Ang hinaharap ay kasingliwanag ng inyong pananampalataya.” 19 Sa makapangyarihang pahayag ni Pangulong Monson idinaragdag ko ang sa akin. Pinatototohanan ko na ang Diyos ay ating Ama. Si Jesus ang Cristo. Ang Kanyang Simbahan ay naipanumbalik sa lupa. Ang Kanyang katotohanan, mga tipan, at mga ordenansa ang nagbibigay-kakayahan sa atin na madaig ang takot at harapin ang kinabukasan nang may pananampalataya! mga pagsubok sa buhay ay bahagi ng pagpapalang iyon, ayon sa Kanyang Pinatototohanan ko ito sa sagradong paglago ng inyong pananampalataya. kalooban. 15 pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ Lumalakas kayo kapag naaalala ninyo Ang pinakadakila sa lahat ng na kayo ay may likas na kabanalan, pagpapala ng priesthood ay ipinag- MGA TALA isang pamanang walang-hanggan ang kakaloob sa mga banal na templo ng 1. Tingnan sa 2 Nephi 2:27. 2. Itinuro ni Pedro ang konseptong ito kahalagahan. Ipinaalala ng Panginoon Panginoon. Ang katapatan sa tipang nang asamin niya na “makabahagi sa inyo, sa inyong mga anak, at sa ginawa ay magpapagindapat sa inyo at kayo sa kabanalang mula sa Dios, inyong mga apo na kayo ay karapat- sa inyong pamilya sa mga pagpapala yamang nakatanan sa kabulukang nasa 16 sanglibutan” (II Pedro 1:4). dapat na mga tagapagmana, na inilaan ng buhay na walang-hanggan. 3. Tingnan sa Abraham 3:25. kayo sa langit para isilang sa tamang Ang inyong mga gantimpala ay 4. Tingnan sa 2 Nephi 2:25. panahon at lugar, upang lumago, at hindi lamang sa kabilang-buhay. Ma- 5. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 89:19; tingnan din sa Isaias 45:3. maging Kanyang tagadala ng watawat raming pagpapala ang mapapasainyo 6. Doktrina at mga Tipan 84:88. at pinagtipanang mga tao. Sa pagsa buhay na ito, kasama ang inyong 7. Doktrina at mga Tipan 122:7. Isa pang lakad ninyo sa landas ng kabutihan mga anak at apo. Kayong matatapat na halimbawa ng pagbabago ng pananaw ang nakatala sa Mga Awit: “Ingatan mo ng Panginoon, pagpapalain kayong Banal ay hindi kailangang mag-isang ang aking kaluluwa; . . . Dios ko, iligtas magpatuloy sa Kanyang kabutihan at makipaglaban sa buhay. Isipin ninyo mo ang iyong lingkod na tumitiwala sa magiging liwanag at tagapagligtas sa iyan! Sinabi ng Panginoon, “Ako’y ma- inyo. Maawa ka sa akin, Oh Panginoon, 13 sapagka’t sa iyo’y dumadaing ako buong Kanyang mga tao. kikipaglaban sa kaniya na nakikipagla- araw. . . . Pupurihin kita, Oh Panginoon Mapapasa bawat isa sa inyo, mga ban sa iyo, at aking ililigtas ang iyong kong Dios, ng aking buong puso; at kapatid, ang mga pagpapalang na- mga anak.” 17 Kalaunan ay ipinangako luluwalhatiin ko ang iyong pangalan magpakailan man” (Mga Awit 86:2–3, 12). tatamo sa pamamagitan ng kapang- Niya ito sa Kanyang matatapat na tao: 8. Doktrina at mga Tipan 98:2–3. yarihan ng banal na Melchizedek “Ako, ang Panginoon, ang lalaban sa 9. Nabanggit ang ikapu sa walong aklat ng Priesthood. Ang mga pagpapalang ito kanilang mga digmaan, at ng digmaan Lumang Tipan: Genesis, Levitico, Mga Bilang, II Mga Cronica, Nehemias, Amos, ang magpapabago sa sitwasyon ng ng kanilang mga anak, at anak ng kani- at Malakias. inyong buhay, sa mga bagay na tulad lang mga anak, . . . hanggang sa ikatlo 10. Malakias 3:10. ng kalusugan, paggabay ng Espiritu at ikaapat na salinlahi.” 18 11. Doktrina at mga Tipan 85:3. 12. II Kay Timoteo 3:12. Santo, mga personal na kaugnayan, Ibinigay ng ating pinakamamahal 13. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 86:8–11. at mga oportunidad sa hinaharap. na si Pangulong Thomas S. Monson 14. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 107:18. Ang kapangyarihan at awtoridad ng ang kanyang pagsaksi bilang propeta. 15. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 132:47, 59. priesthood na ito ang may susi sa Sabi niya: “Pinatototohanan ko sa inyo 16. Tingnan sa Abraham 2:11. lahat ng espirituwal na pagpapala ng na ang mga pangakong pagpapala 17. Isaias 49:25; tingnan din sa Doktrina at Simbahan. 14 At ang lubhang kamang- sa atin ay hindi kayang sukatin. Kahit mga Tipan 105:14. 18. Doktrina at mga Tipan 98:37. ha-mangha, sinabi ng Panginoon na magtipon ang mga ulap, kahit bumu- 19. Thomas S. Monson, “Magalak,” patuloy Niyang ibibigay ang mga hos sa atin ang mga ulan, ang ating Liahona, Mayo 2009, 92.

36 Liahona tayong pagkatao; . . . Sapagka’t tayo nama’y sa kaniyang lahi.” 1 Ang pagiging supling o anak ng isang mapagmahal na Ama sa Langit ay napakahalagang alituntunin ng ebanghelyo ni Jesucristo kaya kahit ang mga anak natin ay ipinahahayag ang katotohanan nito sa pagkanta nila Ni Elder Richard J. Maynes ng awitin sa Primary na “Ako ay Anak Ng Pitumpu ng Diyos.” Naaalala ba ninyo ang mga titik nito?

Ako ay anak ng Diyos, Pagtatatag ng Isang Dito’y isinilang, Handog sa ‘kin ay tahana’t Mabuting magulang.

Tahanang Nakasentro Akayin at patnubayan, Sa tamang daan. Turuan ng gagawin, Kay Cristo Nang S’ya’y makapiling.2 Nauunawaan at pinaniniwalaan natin ang Ang pagkaunawa na tayo ay may isang pamilya sa langit ay nagpapa- kawalang-hanggan ng pamilya. Ang pagkaunawa at unawa sa atin tungkol sa kawalang- paniniwalang ito ay dapat magbigay-inspirasyon sa atin na hanggan ng ating pamilya sa lupa. gawin ang lahat ng ating makakaya upang makapagtatag ng Itinuturo sa atin sa Doktrina at mga isang tahanang nakasentro kay Cristo. Tipan na ang pamilya ay mahalaga sa orden ng langit: “At yaon ding lipunan na umiral sa atin dito ang iiral sa atin doon, lamang ito ay may kakabit na walang hanggang kaluwalhatian.” 3 a pagsisimula ng aking pagliling- . . . at siya’y masumpungan, . . . Ang pag-unawa sa kawalang-hang- kod bilang binatang misyonero “Sapagka’t sa kaniya tayo’y nanga- gan ng pamilya ay mahalagang bahagi Ssa Uruguay at Paraguay, nalaman bubuhay, at nagsisikilos, at mayroon ng pag-unawa sa plano ng Ama sa ko na isa sa mga lubos na nakaakit sa mga naghangad na makaalam pa tungkol sa Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw ay ang interes nila sa ating doktrina tungkol sa pamilya. Katunayan, simula nang ipanumbalik ang Ebanghelyo ni Jesucristo, naakit na ang mga investi- gator na naghahangad ng katotohanan sa doktrina na ang mga pamilya ay magsasama nang walang-hanggan. Ang prinsipyo na walang-hanggan ang mga pamilya ay mahalagang bahagi ng dakilang plano ng Ama para sa Kanyang mga Anak. Mahalaga sa planong iyan ang maunawaan na tayo ay may isang pamilya sa langit at isa ring pamilya sa lupa. Itinuro sa atin ni Apostol Pablo na ang Ama sa Langit ang ama ng ating mga espiritu: “Upang kanilang hanapin ang Dios

Mayo 2011 37 Langit para sa Kanyang mga anak. Sa kabilang banda, gustong gawin ng kaaway ang lahat ng kanyang makakaya upang sirain ang plano ng Ama sa Langit. Sa pagtatangka niyang sirain ang plano ng Diyos, pinangunguna- han niya ang isang bagong pag-atake sa institusyon ng pamilya. Ang ilan sa mas matitinding sandatang ginagamit niya sa pag-atake ay kasakiman, pag- kaganid, at pornograpiya. Ang ating walang-hanggang kaligayahan ay hindi kabilang sa mga mithiin ni Satanas. Alam niya na ang susi upang maging kaaba-kaabang katulad niya ang kalalakihan at kababaihan ay pagkaitan sila ng mga kaugnayan sa pamilya na may walang-hanggang potensyal. Dahil nauunawaan ni Sa- tanas na ang tunay na kaligayahan sa buhay na ito at sa kawalang-hanggan ay matatagpuan sa pamilya, ginagawa niya ang lahat ng makakaya niya upang sirain ito. Tinawag ng sinaunang propetang si Alma na “dakilang plano ng kaligayahan” ang plano ng Diyos para sa Kanyang mga anak.4 Ibinigay sa atin ng Unang Panguluhan at ng Korum ng Labindalawang Apostol, na ating sinang-ayunang mga propeta, tagakita, at tagapaghayag, ang inspiradong payong ito tungkol sa kaligayahan at Maynes na ilang mahahalagang alitun- ngunit maaalala nila na nagbasa kami buhay-pamilya: “Ang pamilya ay inor- tunin nang simulan naming bumuo ng ng mga banal na kasulatan at nag- den ng Diyos. Ang kasal sa pagitan isang tahanang nakasentro kay Cristo dasal. Mga kapatid, may malaking ng isang lalaki at babae ay mahalaga noong bagong kasal pa lang kami. kapangyarihan at proteksyon para sa Kanyang walang hanggang plano. Nagsimula kami sa pagsunod sa payo sa atin at sa ating mga kabataan ang Ang mga anak ay may karapatang ng mga pinuno ng ating Simbahan. pagpapasimula ng mga sagradong isilang sa loob ng bigkis ng kasal at Tinipon namin ang aming mga anak tradisyon sa tahanan. palakihin ng isang ama at isang ina na at nagdaos kami ng lingguhang mga Ang pag-aaral, pagtuturo, at gumagalang nang buong katapatan sa family home evening at nanalangin pagsasabuhay ng mga alituntunin pangakong kanilang ginawa nang sila kami at nag-aral ng mga banal na kang ebanghelyo ni Jesucristo sa ating ay ikasal. Ang kaligayahan sa buhay sulatan araw-araw. Hindi laging madali, tahanan ay lumilikha ng kapaligirang ng mag-anak ay lalong higit na maka- kumbinyente, o tagumpay ito, ngu- matatahanan ng Espiritu. Sa pagpapa- kamit kapag isinalig sa mga turo ng nit sa paglipas ng panahon ang mga simula ng mga sagradong tradisyong Panginoong Jesucristo.” 5 simpleng aktibidad na ito ay naging iyon sa ating tahanan, madaraig natin Ang kaligayahang ito na binanggit mahahalagang tradisyon ng pamilya. ang mga maling tradisyon ng mundo ni Alma at nitong huli ay ng Unang Nalaman namin na maaaring hindi at matututo tayong unahin ang mga Panguluhan at Korum ng Labindala- maalala ng aming mga anak kalaunan pangangailangan at alalahanin ng iba. wang Apostol ay tiyak na matatag- ang lahat ng itinuro sa nakaraang Ang responsibilidad sa pagbuo puan sa tahanan kasama ang pamilya. family home evening, ngunit maaalala ng isang tahanang nakasentro kay Palagi itong madarama kung gagawin nila na idinaos namin ito. Nalaman Cristo ay nakasalalay kapwa sa mga natin ang lahat ng ating makakaya namin na sa araw ding iyon sa paara- magulang at mga anak. Responsibili- upang makapagtatag ng isang taha- lan ay malamang na hindi nila maalala dad ng mga magulang na turuan ang nang nakasentro kay Cristo. ang eksaktong mga salita sa mga kanilang mga anak sa pagmamahal May natutuhan kami ni Sister banal na kasulatan o sa panalangin, at kabutihan. Ang mga magulang ay

38 Liahona pananagutin sa harapan ng Panginoon ang papel na ginagampanan ng mga pamamagitan ng paglilinis ng kuwarto kung paano nila ginampanan ang anak sa pagbuo ng tahanang nakasen- ko at pagtulong nang masaya tuwing kanilang mga sagradong responsibi- tro kay Cristo. Ibabahagi ko sa inyo may oras ako. Dahil ako ang panganay lidad. Tinuturuan ng mga magulang ang maikling mensaheng ibinigay sa pamilya, alam kong mahalaga ang ang kanilang mga anak sa salita at sa kamakailan ni Will, ang aking walong- pagiging mabuting halimbawa. Ga- pamamagitan ng halimbawa. Inilala- taong-gulang na apo, na naglalarawan gawin ko ang makakaya ko para mapili rawan ng tulang ito ni C.C. Miller na sa alituntuning ito: ang tama at sundin ang mga utos. pinamagatang “The Echo” ang kaha- “Mahilig akong mangabayo at silu- “Alam ko na makakatulong ang lagahan at epekto ng mga magulang hin ang mga kabayo at baka kasama mga bata na mapatatag ang kanilang sa pag-impluwensya nila sa kanilang ang tatay ko. Ang lubid ay may iba’t pamilya na katulad ng isang matibay mga anak: ibang hibla na pinagsama-sama para na lubid. Kapag ginagawa ng lahat tumibay ito. Kung iisa lang ang hibla ang kanilang makakaya at nagtutulu- Tupa’t hindi batang kordero ng lubid, hindi nito maisasagawa ang ngan, nagiging masaya at matatag ang Ang naligaw sa talinghagang si Jesus gawain. Ngunit dahil mas maraming mga pamilya.” ang nagkuwento, hiblang nagtutulungan, nagagamit na- Kapag namuno ang mga magulang Isang matandang tupang napalayo tin ito sa maraming iba’t ibang paraan sa pamilya nang may pagmamahal Mula sa siyamnapu’t siyam sa grupo. at matibay ito. at kabutihan at itinuro nila sa kani- At bakit hahanapin pa ang tupa “Ang mga pamilya ay parang mga lang mga anak ang ebanghelyo ni At mananalangin at aasa? lubid. Kapag iisang tao lang ang nag- Jesucristo sa salita at sa pamamagitan Dahil mapanganib kapag naligaw sisikap at gumagawa ng tama, hindi ng halimbawa, at kapag mahal at sinu- ang tupa: magiging malakas ang pamilya na portahan ng mga anak ang mga ma- Pati mga kordero’y kasunod na katulad ng kapag nagsisikap ang lahat gulang sa pamamagitan ng pagkatuto nawawala. na magtulungan. at pagsasabuhay ng mga alituntuning Alam ninyong tupa’y susundan ng “Alam ko na kapag ginagawa ko itinuturo ng kanilang mga magulang, kordero, ang tama, tinutulungan ko ang aking ang bunga ay ang pagkakaroon ng Kahit saanman ito magtungo. pamilya. Kapag mabait ako sa kapatid isang tahanang nakasentro kay Cristo. Kapag mga tupa’y nagkamali, kong si Isabelle, pareho kaming natu- Mga kapatid, bilang mga miyembro Mga kordero’y gayon din sa malao’t tuwa at naging masaya ang nanay at ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga madali. tatay ko. Kapag may kailangang gawin Banal sa mga Huling Araw, nauuna- Kaya’t sa mga tupa kami’y sumasamo ang nanay ko, matutulungan ko siya waan at naniniwala tayo sa kawalang- Alang-alang sa ngayo’y mga batang sa pamamagitan ng pakikipaglaro sa hanggan ng pamilya. Ang pagkaunawa kordero, maliit kong kapatid na si Joey. Matu- at paniniwalang ito ay dapat magbigay- Dahil kapag mga tupa ay napalayo tulungan ko rin ang aking pamilya sa inspirasyon sa atin na gawin ang lahat Malaki ang magiging kawalan ng ating makakaya upang makabuo Mga batang kordero ang magiging Dortmund, Germany ng tahanang nakasentro kay Cristo. kabayaran.6 Pinatototohanan ko sa inyo na kapag sinikap nating gawin ito, mas lubos Ang mga bunga sa mga magulang nating maisasabuhay ang pagmamahal na umakay sa kanilang mga anak sa at paglilingkod na ipinakita sa buhay at maling landas ay binanggit sa atin Pagbabayad-sala ng ating Tagapagligtas ng Panginoon sa Doktrina at mga na si Jesucristo, at bunga nito, tunay Tipan: “At muli, yayamang ang mga na madarama natin na parang langit sa magulang ay may mga anak sa Sion lupa ang ating tahanan. Sa pangalan ni . . . na hindi nagtuturo sa kanila na Jesucristo, amen. ◼ maunawaan ang doktrina ng pagsisisi, MGA TALA pananampalataya kay Cristo ang Anak 1. Mga Gawa 17:27–28. ng buhay na Diyos, at ng pagbibinyag 2. “Ako ay Anak ng Diyos,” Mga Himno, at ang kaloob na Espiritu Santo sa blg. 189. 3. Doktrina at mga Tipan 130:2; tingnan din pamamagitan ng pagpapatong ng mga sa Robert D. Hales, “The Eternal Family,” kamay, . . . ang kasalanan ay nasa ulo Ensign, Nob. 1996, 64. ng mga magulang.” 7 4. Alma 42:8. 5. “Ang Mag-anak: Isang Pagpapahayag sa Mahirap magbanggit nang labis Mundo,” Liahona, Nob. 2010, 129. tungkol sa kahalagahan ng mga magu- 6. C. C. Miller, “The Echo,” sa Best-Loved lang sa pagtuturo ng mga sagradong Poems of the LDS People, inedit nina Jack M. Lyon at iba pa (1996), 312–13. tradisyon sa kanilang mga anak sa 7. Doktrina at mga Tipan 68:25; idinagdag salita at sa halimbawa. Mahalaga rin ang pagbibigay-diin.

Mayo 2011 39 sa ilang aspeto ng kanilang pananampalataya at paniniwala. Una, sino ang may karapatang magkaroon ng patotoo? Lahat ng handang gawin ang kinakailangan—ibig sabihin sundin ang mga utos—ay maaaring magkaroon ng patotoo. “Dahil dito ang tinig ng Panginoon ay hahanggan sa Ni Elder Cecil O. Samuelson Jr. mga dulo ng mundo, upang ang lahat Ng Pitumpu ng makaririnig ay makarinig” (D at T 1:11). Ang isang pangunahing dahilan para sa Pagpapanumbalik ng ebanghelyo ay para “makapangusap ang bawat tao sa pangalan ng Diyos, ang Patotoo Panginoon, maging ang Tagapagligtas ng sanlibutan; nang ang pananampa- Ang mga kailangan sa pagkakaroon at pagpapanatili ng lataya rin ay maragdagan sa mundo” (D at T 1:20–21). patotoo tungkol sa ebanghelyo ni Jesucristo ay tuwiran, Ikalawa, paano nakakamit ng isang malinaw, at makakaya ng bawat tao. tao ang kailangang paghahayag, at ano ang mga pangunahing hakbang para makamtan ito? Ang huwaran ay malinaw at hindi nagbabago sa sa sa malalaking pagpapala sa buhay angkop na isaalang-alang ang ating lahat ng henerasyon. Ang pangakong ko sa loob ng maraming taon ang patotoo. Sa ating mga Banal sa mga ibinigay sa pagkakaroon ng patotoo Ipagkakataong makahalubilo at ma- Huling Araw, ang ating patotoo ang tungkol sa Aklat ni Mormon ay para kasama sa gawain ang mga kabataan tiyak na pagsaksi sa katotohanan ng din sa lahat: ng Simbahan. Itinuturing ko itong isa ebanghelyo ni Jesucristo, na natatamo “At kapag inyong matanggap ang sa mga pinakamatamis at pinakamaha- sa pamamagitan ng paghahayag ng mga bagay na ito”—ibig sabihin ay lagang mga samahan at pagkakaibigan Espiritu Santo. inyong pinakinggan, binasa, pinag- sa buhay ko. Sila rin ang malaking Kahit simple at malinaw ang isang aralan, at pinag-isipang mabuti ang dahilan ng magandang pananaw ko sa patotoo sa pakahulugang ito, nagtanong—“itanong ninyo sa Diyos, ang kinabukasan ng Simbahan, lipunan, at mumula rito ang ilang potensyal na Amang Walang Hanggan, sa pangalan ng mundo. tanong, tulad ng: Sino ang may karani Cristo, kung ang mga bagay na ito Sa mga pakikisalamuhang ito patang magkaroon ng patotoo? Paano ay hindi totoo—ibig sabihin ay ipag- nagkaroon din ako ng pribilehiyong natatamo ng isang tao ang kailangang darasal ninyo nang may pagninilay, makausap ang ilang taong may iba’t paghahayag? Ano ang mga hakbang malinaw, at mapitagan na may mati- ibang alinlangan o hamon sa kanilang sa pagkakaroon ng patotoo? Ang bay na pangakong susundin ang sagot patotoo. Kahit iba-iba at kung minsan pagkakaroon ba ng patotoo ay isang sa inyong dalangin—“at kung kayo ay kakaiba ang mga detalye, marami pangyayari o ito’y patuloy na proseso? ay magtatanong nang may matapat sa mga tanong at dahilan ng kalituhan Bawat isa sa mga tanong na ito at iba na puso, na may tunay na layunin, na ang medyo magkakapareho. Gayun- pa ay may sari-sariling grupo, ngunit may pananampalataya kay Cristo, kan- din, ito ay mga isyu at problemang ang mga kailangan sa pagkakaroon at yang ipaaalam ang katotohanan nito hindi lamang nangyayari sa iisang lu- pagpapanatili ng patotoo tungkol sa sa inyo, sa pamamagitan ng kapangya- gar o edad. Maaari itong maging pro- ebanghelyo ni Jesucristo ay tuwiran, rihan ng Espiritu Santo. blema ng mga miyembro ng Simbahan malinaw, at makakaya ng bawat tao. “At sa kapangyarihan ng Espiritu sa iba’t ibang edad, ng mga bagong Hayaang sagutin ko nang maikli Santo malalaman ninyo ang katoto- miyembro ng Simbahan, at ng mga ang mga posibleng pag-aalinlangang hanan ng lahat ng bagay” (Moroni taong ngayon pa lamang nagiging pa- ito at pagkatapos ay tutukuyin ko ang 10:4–5). milyar sa Ang Simbahan ni Jesucristo ilang kuru-kurong naibahagi kama- Ikatlo, ang pagkakaroon ba ng pang mga Banal sa mga Huling Araw. kailan ng mapagkakatiwalaang mga totoo ay isang bukod na pangyayari o Ang kanilang mga tanong kadalasan kaibigan na young adult na nagkaroon ito’y patuloy na proseso? Ang patotoo ay resulta ng matapat na pagtatanong ng personal na karanasan sa pagkaka- ay katulad ng buhay na organismo na o pag-uusisa. Dahil napakahalaga at roon ng patotoo. Nagkaroon din sila lumalaki at lumalago kapag inala- seryoso ang mga implikasyon o kang mga pagkakataong maglingkod sa gaan nang wasto. Kailangan nito ang ugnayan nito sa bawat isa sa atin, tila iba na may mga hamon o nahihirapan palagiang pangangalaga, malasakit,

40 Liahona Khayelitsha, South Africa at proteksyon upang mabuhay at nangyayari, sa halip na biglaan o sa pag-aaral ng banal na kasulatan at umunlad. Gayundin, ang kapabayaan lahat ng dako, at bilang sagot sa par- ebanghelyo, pagdalo sa mga pulong o paglihis natin sa landas ng buhay tikular na mga tanong, karanasan, at sa Simbahan, pagsamba sa templo, na nililinaw ng isang patotoo ay problema gayundin sa ating pag-aaral pagganap sa visiting teaching, home maaaring humantong sa pagkawala o at panalangin. teaching, at iba pang mga tungkulin pagkabawas nito. Nagbabala ang mga Ikatlo, tandaan natin na ang pangu- ay pawang nagpapalakas sa ating banal na kasulatan na ang paglabag nahing layunin ng buhay ay masubu- pananampalataya at nag-aanyaya sa o pagsuway sa mga utos ng Diyos ay kan at makapagtiis, kaya nga dapat Espiritu sa ating buhay. Kapag ki- mauuwi sa pagkawala ng Espiritu at tayong matuto mula sa mga hamon na naligtaan natin ang anuman sa mga maging sa isang taong nagtatwa ng dumarating sa ating buhay at mag- pribilehiyong ito, inilalagay natin sa patotoo na dati niyang taglay (ting- pasalamat sa mga natutuhan natin panganib ang ating patotoo. nan sa D at T 42:23). na hindi natin makakamtan sa mas Ikawalo, hindi dapat mas taasan Ibabahagi ko ngayon ang 10 sa madaling paraan. ang pamantayan natin para sa iba mga puna at mungkahi ng aking Ikaapat, matuto tayong magtiwala kaysa sa ating sarili. Kadalasan ay hi- mahal at tapat na mga kaibigang sa mga bagay na pinaniniwalaan natin nahayaan nating maimpluwensyahan kabataan. Iisa ang iniisip at karanasan o alam nating susuporta sa atin sa ng mga kamalian o kabiguan ng iba, nila sa mga ideyang kanilang ibina- oras ng kawalang-katiyakan o sa mga lalo na ng mga pinuno o miyembro bahagi; kaya, malamang na hindi na isyung nagpapahirap sa atin. ng Simbahan, ang pakiramdam natin ito nakagugulat sa sinuman sa atin. Ikalima, tulad ng itinuro ni Alma, sa ating sarili o sa ating patotoo. Ang Sa kasamaang-palad at lalo na sa ang pagkakaroon ng patotoo ay mga paghihirap ng ibang tao ay hindi panahon ng sarili nating pakikibaka karaniwang pagsulong sa patuloy na katwiran para sa sarili nating mga at problema, maaaring pansamantala pag-asam, paniniwala, at sa huli ay pagkukulang. tayong makalimot o balewalain natin pagkaalam sa katotohanan ng isang Ikasiyam, makabubuting tandaan ang aplikasyon ng mga ito sa atin. partikular na alituntunin, doktrina, na ang paghihigpit sa inyong sarili Una, lahat ay mahalaga dahil lahat o ng ebanghelyo mismo (tingnan sa kapag nagkakamali kayo ay maaaring tayo ay anak ng Diyos. Kilala Niya Alma 32). maging negatibong katulad ng pagba- tayo, mahal Niya tayo, at nais Niyang Ikaanim, ang pagtuturo sa iba ng balewala ninyo kapag kailangan ang magtagumpay at makabalik tayo sa nalalaman natin ay nagpapalakas sa tunay na pagsisisi. Kanya. Matuto tayong magtiwala sa sarili nating patotoo habang pinalala- At ikasampu, dapat ay laging mali- Kanyang pagmamahal at sa Kanyang kas natin ang kanyang patotoo. Kapag naw sa atin na ang Pagbabayad-sala ni panahon sa halip na sa sarili nating binigyan mo ng pera o pagkain ang Cristo ay lubos at patuloy na may- walang-tiyaga at di-perpektong mga isang tao, mababawasan ang sa iyo. bisa para sa bawat isa sa atin kapag hangarin. Gayunman, kapag ibinahagi mo ang tinulutan natin ito. Sa gayon lahat ng Ikalawa, kahit lubos tayong nani- iyong patotoo, lumalakas at nag-iibayo iba pang bagay ay malalagay sa dapat niwala sa “malaking pagbabago ng ito kapwa para sa nagpatotoo at sa kalagyan nito kahit patuloy tayong puso” na inilarawan sa mga banal na nakikinig. nahihirapan sa ilang detalye, nakauga- kasulatan (tingnan sa Mosias 5:2; Alma Ikapito, regular nating gawin ang lian, o tila nawawalang mga bahagi ng 5:12–14, 26), dapat nating mauna- maliliit ngunit mahahalagang bagay kabuuan ng ating pananampalataya. waan na madalas ay paunti-unti itong sa araw-araw. Ang mga panalangin, Nagpapasalamat ako sa mga

Mayo 2011 41 kuru-kuro, kalakasan, at patotoo ng napakarami sa aking mga ulirang kaibigang kabataan at kasamahan. Kapag kasama ko sila, lumalakas ako, at kapag alam ko na kasama sila ng iba, nahihikayat ako ng kaalaman na mabuti ang kanilang ginagawa at naglilingkod sila alang-alang sa Panginoon na kanilang sinasamba at sinisikap na sundin. Ni Elder Dallin H. Oaks Gumagawa ng mabubuti at maha- Ng Korum ng Labindalawang Apostol halagang bagay ang mga tao dahil sila ay may patotoo. Kahit totoo ito, nagkakaroon din tayo ng patotoo dahil sa ginagawa natin. Sabi ni Jesus: “Ang turo ko ay hindi akin, kundi Hangarin doon sa nagsugo sa akin. “Kung ang sinomang tao ay nagi- Upang makamtan ang ating walang-hanggang tadhana, ibig gumawa ng kaniyang kalooban, ay makikilala niya ang turo, kung ito’y nanaisin at pagsisikapan nating taglayin ang mga sa Dios, o kung ako’y nagsasalita na katangiang kailangan upang maging walang-hanggang mula sa aking sarili” ( Juan 7:16–17). nilalang. “Kung ako’y inyong iniibig, ay tutuparin ninyo ang aking mga utos” ( Juan 14:15). Gaya nina Nephi at Mormon noong inili kong magsalita tungkol sa iyan ay maaaring isantabi para sa mas unang panahon, “Hindi ko nalalaman kahalagahan ng hangarin. Uma- matinding hangarin na mag-ayuno. ang ibig sabihin ng lahat ng bagay” Pasa ako na susuriin ng bawat isa Ikalawa, tirahan. Noong ako ay 12 (1 Nephi 11:17; tingnan din sa Mga Sa- sa atin ang nilalaman ng ating puso taong gulang pinaglabanan ko ang ka- lita ni Mormon 1:7), ngunit sasabihin upang malaman ang tunay nating gustuhan kong matulog sa bahay dahil ko sa inyo ang alam ko. hangarin at kung paano natin ipina- mas matindi ang hangarin kong gawin Alam ko na ang ating Diyos Ama prayoridad ang ating pinakamahahala- ang isang kinakailangan sa Boy Scout sa Langit ay buhay at mahal Niya gang hangarin. na matulog nang isang gabi sa kaka- tayo. Alam ko na ang kakaiba at na- Mga hangarin ang nagdidikta ng huyan. Isa ako sa ilang batang lalaking tatangi Niyang Anak na si Jesucristo, ating mga prayoridad, mga prayori- hindi natulog sa mga tolda at nakaha- ang ating Tagapagligtas at Manunu- dad ang humuhubog sa ating mga nap ng paraan para makapagtayo ng bos at pinuno ng Simbahan, na nagpasiya, at mga pasiya ang batayan ng kanlungan at gumawa ng tulugan mula tataglay ng Kanyang pangalan. Alam ating mga kilos. Ang mga hangarin na sa mga bagay na nakita namin. ko na naranasan ni Joseph Smith ang sinisikap nating kamtin ang batayan Ikatlo, pagtulog. Kahit ang pa- lahat ng iniulat at itinuro niya tungkol ng ating pagbabago, ating tagumpay, ngunahing hangaring ito ay pansa- sa Panunumbalik ng ebanghelyo sa at ating kahihinatnan. mantalang maisasantabi para sa mas ating panahon. Alam ko na tayo ay Una, babanggitin ko ang ilang ka- mahalagang hangarin. Noong sundalo pinamumunuan ng mga apostol at raniwang hangarin. Bilang mga mortal pa ako sa Utah National Guard, na- propeta ngayon at taglay ni Pangu- na nilalang mayroon tayong ilang tutuhan ko ang isang halimbawa nito long Thomas S. Monson ang lahat pangunahing pisikal na pangangai- mula sa isang beteranong opisyal sa ng susi ng priesthood na kailangan langan. Ang mga hangaring bigyang- digmaan. para basbasan ang ating buhay at kasiyahan ang mga pangangailangang Sa mga unang buwan ng Digmaan isulong ang gawain ng Panginoon. ito ang nag-uudyok sa ating mga pasa Korea, isang artillery tactical unit Alam ko na lahat tayo ay may kara- siya o pagpili at nagiging batayan ng ng Richfield Utah National Guard ang patan sa kaalamang ito, at kung kayo ating mga kilos. Ilalarawan ng tatlong tinawag sa aktibong serbisyo. Ang ay nahihirapan, makakaasa kayo halimbawa kung paano natin isinasan- tactical unit na ito, na pinamunuan sa katotohanan ng mga patotoong tabi kung minsan ang mga hangaring ni Captain Ray Cox, ay binuo ng mga naririnig ninyo mula sa pulpitong ito ito para sa iba pang mga hangarin na 40 kalalakihang Mormon. Matapos sa kumperensyang ito. Alam ko ang itinuturing nating mas mahalaga. ang karagdagang training at sundalo mga bagay na ito at pinatototoha- Una, pagkain. May pangunahing mula sa ibang lugar, ipinadala sila sa nan ko ito sa pangalan ni Jesucristo, pangangailangan tayong kumain, ngu- Korea, kung saan nila naranasan ang amen. ◼ nit may pagkakataong ang hangaring ilan sa pinakamatitinding labanan

42 Liahona pagsamo, sinabi ng Panginoon kay Enos na pinatawad na ang kanyang mga kasalanan. Siya ay “nagsimulang makadama ng pagnanais para sa kapakanan ng [kanyang] mga kapatid” (Enos 1:9). Isinulat niya, “At . . . matapos na ako ay manalangin at nagpagal nang buong pagsusumiga- sig, ang Panginoon ay nagsabi sa akin: Ipagkakaloob ko sa iyo ang alinsunod sa iyong mga naisin, dahil sa iyong pananampalataya” (talata 12). Pansi- nin ang tatlong mahalagang bagay na nagdulot ng ipinangakong pagpapala: hangarin o pagnanais, pagsusumiga- sig, at pananampalataya. Sa kanyang sermon tungkol sa pananampalataya, itinuro ni Alma na magsisimula ang pananampalataya kapag “wala kayong higit na nais kundi ang maniwala” kung ating “[ha]hayaan na ang pagnanais na ito ay umiral sa [atin]” (Alma 32:27). Ang isa pang magandang turo tungkol sa hangarin, lalo na tungkol sa dapat natin talagang hangarin, ay naranasan ng hari ng mga Lama- nita na tinuruan ng misyonerong si sa digmaang iyon. Sa isang labanan anak dahil sa anumang bagay na hindi Aaron. Nang maantig siya sa turo ni kinailangan nilang paurungin ang ko nagawa bilang pinuno nila.” 1 Aaron, nagtanong ang hari, “Ano ang tuwirang pagsalakay ng daan-daang Napakagandang halimbawa ng nararapat kong gawin upang isilang infantry ng kaaway, ang uri ng pagsa- epekto ng mas matinding hangarin sa Diyos” at “magkaroon ako nitong lakay na nakapinsala at nakawasak sa na unahin ang mahalaga at nararapat buhay na walang hanggan?” (Alma iba pang mga artillery tactical unit. gawin! Napakagandang halimbawa sa 22:15). Sumagot si Aaron, “Kung nina- Ano ang kaugnayan nito sa pagdaig ating lahat na may pananagutan sa kanais ninyo ang bagay na ito, . . . kung sa hangaring matulog? Isang kritikal na pakanan ng iba—mga magulang, mga magsisisi kayo sa lahat ng inyong mga gabi, nang dumagsa ang infantry ng pinuno ng Simbahan, at mga guro! kasalanan, at yuyukod sa harapan ng kaaway sa harap at likod ng kinaroro- Bilang pagtatapos sa paglalarawang Diyos, at mananawagan sa kanyang onan ng artillery, ipinakabit ng kapitan iyan, madaling-araw pa kasunod ng pangalan nang may pananampalataya, ang kawad ng telepono sa kanyang gabi na halos wala siyang tulog, pina- naniniwalang makatatanggap kayo, sa tolda at iniutos sa marami niyang ban- munuan ni Kapitan Cox ang kanyang gayon inyong matatanggap ang pag- tay sa paligid na personal siyang ta- mga tauhan sa pakikipaglaban sa asang ninanais ninyo” (talata 16). wagan oras-oras sa buong magdamag. infantry ng kaaway. Nakabihag sila ng Ginawa nga ito ng hari, at sa taim- Dahil dito nanatiling gising ang mga 800 sundalo at dalawa lamang ang na- tim na panalangin ay sinabing, “Tatali- bantay, ngunit nangahulugan din ito sugatan sa kanila. Pinarangalan si Cox kuran ko ang lahat ng aking kasalanan na maraming beses naabala ang tulog sa kanyang katapangan, at ang kan- upang makilala kayo . . . at maligtas sa ni Kapitan Cox. “Paano ninyo nagawa yang tactical unit ang tumanggap ng huling araw” (talata 18). Sa pangako at iyon?” tanong ko sa kanya. Ang sagot Presidential Unit Citation sa pambihira pahayag na iyan ng kanyang sukdu- niya ay nagpapakita ng epekto ng nilang kabayanihan. At, gaya ng mga lang hangarin, mahimalang sinagot matinding hangarin. kabataang mandirigma ni Helaman ang kanyang dalangin. “Alam ko na kung makauwi man (tingnan sa Alma 57:25–26), nakauwi Ang propetang si Alma ay may ako, makikilala ko ang mga magulang silang lahat.2 malaking pagnanais o hangarin na ng mga batang iyon sa kalye sa aming Maraming itinuturo ang Aklat ni manawagan sa lahat ng tao na magsisi, munting bayan, at hindi ko gustong Mormon tungkol sa kahalagahan ng ngunit naunawaan niya na hindi niya makaharap ang sinuman sa kanila hangarin. dapat ipilit ang kanyang naisin dahil, kung hindi makauwi ang kanilang Makaraan ang maraming oras ng sabi nga niya, ang “makatarungang

Mayo 2011 43 Diyos . . . [ay] ipinagkakaloob . . . naisin ang mga ito, ngunit hindi natin tila pangitain tungkol sa magiging anak sa mga tao ang naaayon sa kanilang dapat gawing pinakamataas na pri- niya at katiyakang mabubuhay pa siya, naisin, maging ito man ay sa kama- yoridad ang mga ito. naglakas-loob si Ralston na gumawa tayan o sa pagkabuhay” (Alma 29:4). Ang mga tao na ang pinaka- ng marahas na hakbang upang iligtas Gayundin, sa makabagong paghaha- hangarin ay magtamo ng kayamanan ang kanyang buhay bago siya maubu- yag sinabi ng Panginoon na Kanyang ay nabibitag ng materyalismo. Hindi san ng lakas. Binali niya ang dalawang “hahatulan ang lahat ng tao alinsunod nila pinakikinggan ang babalang buto ng nadaganang kanang braso at sa kanilang mga gawa, alinsunod sa “Huwag kang maghangad ng kaya- ginamit ang kutsilyo para putulin ang pagnanais ng kanilang mga puso” manan ni ng mga walang kabuluhang brasong iyon. Pagkatapos ay nag-ipon (D at T 137:9). bagay ng daigdig na ito” (Alma 39:14; siya ng lakas upang makalakad ng Talaga bang handa tayong ibigay sa tingnan din sa Jacob 2:18). limang milya (8 km) para humingi ng atin ng Walang Hanggang Hukom ang Dapat tularan ng mga taong nagha- tulong.4 Napakagandang halimbawa ng malaking kahalagahan ng tunay nating hangad ng katanyagan o kapangyari- epekto ng isang matinding pagnanais hangarin o naisin? han ang halimbawa ng magiting na si o hangarin! Kapag nagkaroon tayo ng Maraming talata sa banal na Kapitan Moroni, na ang paglilingkod pangitain ng maaari nating kahihinat- kasulatan ang nag-uugnay ng ating ay hindi para sa “kapangyarihan” o nan, nag-iibayo ang ating hangarin at hangarin sa ating hinahanap. “Siya “papuri ng sanlibutan” (Alma 60:36). lakas na kumilos. na naghahanap sa akin nang maaga Paano tayo nagkakaroon ng mga Karamihan sa atin ay hindi dara- ay matatagpuan ako, at hindi paba- pagnanais o hangarin? Iilang tao ang nas ng gayon katinding kagipitan, bayaan” (D at T 88:83). “Hanapin makararanas ng uri ng kagipitang ngunit lahat tayo ay nahaharap sa ang mga pinakamahusay na kaloob” humikayat kay Aron Ralston,3 ngunit mga potensyal na patibong na ma- (D at T 46:8). “Siya na naghahanap ang kanyang karanasan ay kapupu- kahahadlang sa pagsulong sa ating nang masigasig ay makasusumpong” lutan ng magandang aral tungkol sa walang-hanggang tadhana. Kung ma- (1 Nephi 10:19). “Magsilapit sa akin at pagkakaroon ng mga naisin o hanga- tindi ang ating mabubuting hangarin, ako ay lalapit sa inyo; masigasig akong rin. Habang nagha-hiking si Ralston ito ang hihikayat sa ating ihiwalay at hanapin at inyo akong matatagpuan; sa liblib na lugar sa katimugang Utah, palayain ang ating sarili sa mga adik- humingi, at kayo ay makatatanggap; isang malaking batong 800 libra (360 syon at iba pang mga kasalanan at kumatok, at kayo ay pagbubuksan” kg) ang timbang ang biglang bumag- prayoridad na humahadlang sa ating (D at T 88:63). sak at nadaganan ang kanyang kanang walang-hanggang pag-unlad. Hindi madaling baguhin ang ating braso. Sa loob ng limang malulungkot Alalahanin natin na ang mabu- mga pagnanais o hangarin upang big- na araw sinikap niyang makaalis sa buting hangarin ay hindi maaaring yan ng pinakamataas na prayoridad pagkakaipit. Nang susuko na sana siya maging paimbabaw, pabigla-bigla, o ang mga bagay na walang-hanggan. at tatanggapin nang mamamatay siya, pansamantala. Dapat ay taos-puso, Tayong lahat ay tinutuksong naisin nakinita niya ang isang tatlong-taong- matibay, at hindi pabagu-bago ang ang apat na makamundong bagay: gulang na batang lalaking patakbong mga ito. Kapag naganyak tayo nang ang kayamanan, kabantugan, kapala- lumapit sa kanya at hinila ang kanyang gayon, hahangarin natin ang kalaga- luan, at kapangyarihan. Maaari nating kaliwang braso. Nauunawaang ito ay yang inilarawan ni Propetang Joseph Smith, kung saan “[na]daig [natin] ang mga kasamaan sa [ating] buhay at [na] wala ang lahat ng hangaring magkasala.” 5 Napakapersonal na desisyon iyan. Sabi nga ni Elder Neal A. Maxwell: “Kapag ang mga tao ay inilarawang ‘wala nang hangaring magkasala,’ sila, at sila lamang, ang nagpasiyang iwaksi ang mga maling hangaring iyon sa pamamagitan ng kahandaang ‘talikuran ang lahat ng [kanilang] kasalanan’ upang makilala ang Diyos.” “Samakatwid, ang pilit nating ninanais, sa pagdaan ng panahon, ang siyang kahihinatnan natin kalaunan at tatanggapin natin sa kawalang-hanggan.” 6 Bagamat mahalagang iwaksi ang

44 Liahona lahat ng hangaring magkasala, higit pa riyan ang hinihingi para sa buhay na walang-hanggan. Upang makamtan ang ating walang-hanggang tadhana, nanaisin at pagsisikapan nating taglayin ang mga katangiang kailangan upang maging mga walang-hanggang nilalang. Halimbawa, pinatatawad ng mga walang-hanggang nilalang ang lahat ng nagkasala sa kanila. Inuuna nila ang kapakanan ng iba kaysa sarili nila. At mahal nila ang lahat ng anak ng Diyos. Kung tila napakahirap nito—at tiyak na hindi madali para sa sinuman sa atin—dapat nating simulang naisin ang gayong mga katangian, at manawagan sa ating mapagmahal na Ama sa Langit na baguhin ang ating damdamin. Itinuturo sa atin ng Aklat ni Mormon na dapat tayong “manalangin sa Ama nang buong lakas ng puso, nang [tayo] ay mapuspos ng ganitong pag-ibig, na kanyang ipinagkaloob sa lahat na tunay na mga tagasunod ng kanyang Anak, si Jesucristo” (Moroni 7:48). Magtatapos ako sa huling halimbawa ng isang pagnanais o hangarin na dapat maging pinakamahalaga para sa lahat ng kalalakihan at kaba- ang mga sagradong tipan sa bahay na kung kaninong pagmamahal, mga baihan—sa mga may-asawa at mga ng Panginoon.” Sa pagtatapos ay turo, at Pagbabayad-sala ay ginawang wala pang asawa. Dapat naisin at sinabi niya, “Maraming binatang LDS posible ang lahat. Dalangin ko na sikapin ng lahat na makasal para sa dito na mahilig lumabas at magsaya, higit sa lahat ay naisin nating maging walang-hanggan. Ang mga nakasal at makipagdeyt at makipagbarkada, katulad Niya upang balang-araw ay na sa templo ay dapat gawin ang ngunit wala talagang hangaring matali makabalik tayo sa Kanyang piling lahat para mapangalagaan ito. Dapat sa iisang babae.” 8 para matanggap ang kaganapan ng naisin ng mga wala pang asawa Natitiyak ko na gusto ng ilang bina- Kanyang kagalakan. Sa pangalan ni na makasal sa templo at gawing tang sabik na naghahanap na idagdag Jesucristo, amen. ◼ prayoridad na makamtan ito. Dapat ko na may ilang dalagang inuuna ang labanan ng mga kabataan at young kanilang propesyon o iba pang bagay MGA TALA 1. Ray Cox, interbyu ng awtor, Ago. 1, 1985, single adult ang itinuturing ng lipu- kaysa naising makasal nang karapat- Mount Pleasant, Utah, na nagpatibay sa nan na tama ngunit talagang maling dapat sa templo at magkaroon ng sinabi niya sa akin sa Provo, Utah, bandang konsepto na nagbabalewala sa kaha- mga anak. Kailangang parehong may 1953. 2. Tingnan sa Richard C. Roberts, Legacy: lagahan ng kasal at pagkakaroon ng mabubuting hangarin ang mga lalaki The History of the Utah National Guard mga anak.7 at babae na aakay sa kanila tungo sa (2003), 307–14; “Self-Propelled Task Force,” Mga binata, pag-isipan ninyong buhay na walang-hanggan. National Guardsman, Mayo 1971, pabalat sa likuran; Miracle at Kapyong: The Story mabuti ang hamon sa liham na ito na Alalahanin natin na mga hangarin of the 213th (pelikulang likha ng Southern isinulat ng isang dalaga. Nagsumamo ang nagdidikta sa ating mga prayori- Utah University, 2002). siya para sa “mabubuting anak na dad, mga prayoridad ang humuhubog 3. Tingnan sa Aron Ralston, Between a Rock and a Hard Place (2004). babae ng Diyos na taos na naghaha- sa ating mga pasiya, at mga pasiya 4. Ralston, Between a Rock and a Hard Place, nap ng karapat-dapat na katuwang, natin ang batayan ng ating mga kilos. 248. subalit tila nabubulag at lito ang Bukod pa rito, ang ating mga kilos at 5. Tingnan sa Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: Joseph Smith (2007), 244. kalalakihan kung responsibilidad ba hangarin ang siyang humuhubog sa 6. Neal A. Maxwell, “According to the Desire nila o hindi na hanapin ang kahanga- atin, kung tayo ay tunay na kaibigan, of [Our] Hearts,” Ensign, Nob. 1996, 22, 21. hanga at piling mga anak na ito ng mahusay na guro, o karapat-dapat sa 7. Tingnan sa Julie B. Beck, “Pagtuturo ng Doktrina tungkol sa Pamilya,” Liahona, ating Ama sa Langit at ligawan sila buhay na walang-hanggan. Mar. 2011, 32–37. at maging handang gawin at tuparin Pinatototohanan ko si Jesucristo, 8. Liham, Set. 14, 2006.

Mayo 2011 45 ng pag-asa at wala na ring pera, handa na siyang sumuko hanggang sa isang araw sinabi sa kanya ng isang matandang tagasuri na bihasa sa mamahaling bato, “Santambak na ang nakuha mong malalaking bato, iho.” Sagot ng binata, “Wala hong ginto dito. Uuwi na lang po ako.” Ni Elder M. Russell Ballard Nilapitan ng matandang tagasuri Ng Korum ng Labindalawang Apostol ang tambak ng mga bato, at sinabing, “Aba, may ginto nga. Dapat mo lang alamin kung saan ito makikita.” Dumampot siya ng dalawang bato at pinagsalpok ang mga ito. Isa sa mga Pagkakaroon ng bato ang nabiyak, at nalantad ang ilang butil ng ginto na kumikinang sa sikat ng araw. Kagalakan sa Nang mapansin ang maumbok na supot na nakatali sa baywang ng tagasuri, sabi ng binata, “Naghahanap ako ng mga tipak na gaya ng nasa supot Mapagmahal na ninyo, hindi lang maliliit na butil.” Iniabot ng matandang tagasuri ang kanyang supot sa binata, na tumingin Paglilingkod sa nilalaman nito, umaasang makakita ng ilang malalaking tipak ng ginto. Nawa’y ipakita natin ang ating pagmamahal at Nagulat siyang makita na puno ng libu-libong butil ng ginto ang supot. pagpapahalaga sa nagbabayad-salang sakripisyo ng Sabi ng matandang tagasuri, “Iho, Tagapagligtas sa pamamagitan ng ating simple at tila abalang-abala kang maghanap mahabaging paglilingkod. ng malalaking tipak kaya hindi mo mapuno ng mahahalagang butil ng ginto ang supot mo. Ang matiyagang pagtitipon ng maliliit na butil na ito ga kapatid, sana’y samantala- gawain sa mundo, at maging ang pait ang nagpayaman sa akin nang husto.” hin ninyong mga bumibisita at lungkot ng di-inaasahang karamda- Inilalarawan ng kuwentong ito ang Msa Salt Lake ang pagkaka- man at trahedya—ay maaaring magpa- espirituwal na katotohanang itinuro ni taong masiyahan sa makukulay at hina sa atin. Paano tayo makakaalpas Alma sa kanyang anak na si Helaman: mababango at magagandang bulaklak sa mga hamon ng buhay at kawalang- “Sa pamamagitan ng maliliit at mga ng tagsibol sa Temple Square. katiyakan upang magkaroon ng kapa- karaniwang bagay ay naisasakatupa- Ang tagsibol ay nagpapanibago ng yapaan ng isipan at kaligayahan? ran ang mga dakilang bagay. . . . liwanag at buhay—na nagpapaalala sa Kadalasan katulad tayo ng bata “. . . At sa pamamagitan ng napaka- atin, sa pag-ikot ng iba’t ibang pana- pang mangangalakal mula sa Boston, liit na pamamaraan ay . . . isinasakatu- hon, ng buhay, sakripisyo, at Pagkabu- na noong 1849, ayon sa kuwento, ay paran [ng Panginoon] ang kaligtasan hay na Mag-uli ng ating Panginoon at nakibahagi sa kainitan ng California ng maraming tao” (Alma 37:6–7). Manunubos na si Jesucristo; sapagkat gold rush. Ipinagbili niya ang lahat Mga kapatid, ang ebanghelyo ni “lahat ng bagay ay nagpapatotoo sa ng kanyang ari-arian upang hanapin Jesucristo ay simple, gaano man natin [Kanya]” (Moises 6:63). ang kanyang kapalaran sa mga ilog ng tangkaing gawin itong kumplikado. Sa likod ng magandang tanawing California, na sinabi sa kanya na puno Dapat nating sikaping panatilihing ito ng tagsibol at simbolo ng pag-asa, ng tipak-tipak na gintong napakalalaki simple ang ating buhay, walang im- may isang mundo ng kawalang-katiya- para buhatin ng isang tao. pluwensya mula sa labas, nakatuon sa kan, kaguluhan, at kalituhan. Ang mga Sa pagdaan ng mga araw, isinasalok mga bagay na pinakamahalaga. pangangailangan ng pang-araw-araw ng binatang ito ang kanyang sisidlan Ano ang mahahalaga at mga na buhay—pag-aaral, trabaho, pagsa ilog at wala namang nakukuha. Ang simpleng bagay ng ebanghelyo na papalaki ng mga anak, pamamahala tanging nakuha niya ay santambak na nagbibigay ng linaw at layunin sa sa Simbahan at mga tungkulin, mga malalaking bato. Dahil nawawalan na ating buhay? Ano ang mga butil ng

46 Liahona gintong ebanghelyo na sa matiyagang pagtitipon habang tayo ay nabubuhay ay gagantimpalaan tayo ng huling kayamanan—ang mahalagang kaloob na buhay na walang-hanggan? Naniniwala ako na may isang simple ngunit makabuluhan—at dalisay—na alituntuning sumasakop sa kabuuan ng ebanghelyo ni Jesucristo. Kung buong puso nating tatanggapin at pagtutuunan sa buhay ang alituntuning ito, padadalisayin at pababanalin tayo nito upang makabalik tayong muli sa piling ng Diyos. Binanggit ng Tagapagligtas ang alituntuning ito nang sagutin Niya ang isang Fariseo na nagtanong, “Guro, alin baga ang dakilang utos sa kautusan? “At sinabi [ni Jesus] sa kaniya, Iibi- ipinapakita. Hindi ito nakikita sa ma- para sa tsismis o masasakit na salita. gin mo ang Panginoon mong Dios ng lalaki at magigiting na gawa kundi sa Ang mga miyembro ng ward, buong puso mo, at ng buong kalu- mga simpleng pagpapakita ng kabai- kapwa matatanda at mga kabataan, luwa mo, at ng buong pagiisip mo. tan at paglilingkod. ay maaaring magkaisa sa makabu- “Ito ang dakila at pangunang utos. Napakaraming paraan at sitwas- luhang paglilingkod upang mapag- “At ang pangalawang katulad ay ito, yon na maaari nating paglingkuran at pala ang buhay ng iba. Dalawang Iibigin mo ang iyong kapuwa na gaya mahalin ang iba. Ilan lang ang aking linggo pa lamang ang nakararaan, ng iyong sarili” (Mateo 22:36–40). imumungkahi. iniulat ng pangulo ng South America Kapag minahal natin ang Diyos Una, ang pag-ibig sa kapwa ay Northwest Area, si Elder Marcus B. at si Cristo nang ating buong puso, nagsisimula sa tahanan. Ang kaisa- Nash ng Pitumpu, na sa pag-aatas kaluluwa, at isipan, saka lamang natin isang pinakamahalagang alituntuning sa “matitibay ang espiritu sa yaong maibabahagi ang pagmamahal na ito dapat mamayani sa bawat tahanan ay mahihina,” sinasagip nila ang daan-da- sa ating kapwa sa pamamagitan ng ang sundin ang Ginintuang Aral—ang ang di-gaanong aktibong matanda at pagpapakita ng kabaitan at pagliling- payo ng Panginoon na “lahat ng mga kabataan. Sa pamamagitan ng pagma- kod—ang paraan ng pagmamahal at bagay na ibig ninyong sa inyo’y gawin mahal at paglilingkod, “isa-isa” silang paglilingkod ng Tagapagligtas sa ating ng mga tao, gawin naman ninyo ang nagbabalik. Ang mga kabaitang ito ay lahat kung kasama natin Siya ngayon. gayon sa kanila” (Mateo 7:12). Sanda- lumilikha ng matibay at nagtatagal na Kapag itong dalisay na pag-ibig ni ling isipin ang mararamdaman ninyo bigkis sa pagitan ng lahat ng kasang- Cristo—o pag-ibig sa kapwa—ang lu- kung kayo ang tatanggap ng walang- kot—kapwa ang mga tumutulong at mukob sa atin, nag-iisip, nakadarama, pakundangang salita o gawa. Sa ating ang mga tinutulungan. Napakaraming at kumikilos tayo nang mas katulad ng halimbawa, turuan natin ang ating mahahalagang alaalang nakatuon sa Ama sa Langit at ni Jesus. Ang ating mga kapamilya na magmahalan. gayong paglilingkod. motibo at taos na hangarin ay katulad Ang isa pang lugar kung saan ma- Kapag ginugunita ko ang maraming ng sa Tagapagligtas. Ibinahagi Niya rami tayong pagkakataon na magling- taon ng pamamahala ko sa Simbahan, ang hangaring ito sa Kanyang mga kod ay sa Simbahan. Ang ating mga ilan sa pinakamakabuluhan kong mga Apostol isang araw bago Siya Ipinako ward at branch ay dapat maging mga alaala ay ang mga panahon na su- sa Krus. Sabi niya: lugar kung saan laging ginagabayan mama ako sa mga miyembro ng ward “Isang bagong utos ang sa inyo’y ng Ginintuang Aral ang ating panana- para tulungan ang isang tao. ibinibigay ko, na kayo’y mangagibigan lita at ginagawa sa isa’t isa. Sa pama- Halimbawa, naaalala ko noong bisa isa’t isa: na kung paanong iniibig magitan ng mabait na pakikitungo sa shop ako na nakatulong ko ang ilang ko kayo. . . . bawat isa, pagbibitaw ng mga salita aktibong miyembro ng aking ward “Sa ganito’y mangakikilala ng lahat ng pagsuporta at panghihikayat, at sa paglilinis ng balon ng pagkain ng ng mga tao na kayo ay aking mga ala- pagiging sensitibo sa mga pangangai- mga alagang hayop sa stake welfare gad, kung kayo’y may pagibig sa isa’t langan ng bawat isa, magkakaroon ng farm. Hindi kasiya-siyang gawain isa” ( Juan 13:34–35). pagmamahalan at pagkakaisa sa mga iyan! Isang di-gaanong aktibong lalaki Ang pag-ibig na inilarawan ng miyembro ng ward. Kapag naroon ang na maraming taon nang hindi naka- Tagapagligtas ay pagmamahal na pag-ibig sa kapwa, walang puwang simba ang pinasama sa amin. Dahil sa

Mayo 2011 47 (“Ang Kahalagahan ng Kabaitan,” Liahona, Mayo 2005, 26). Ang isa pang paraan na mapag- lilingkuran natin ang mga anak ng Ama sa Langit ay sa paglilingkod sa misyon—hindi lamang bilang mga full-time missionary kundi bilang mga kaibigan at kapitbahay rin. Ang paglago ng Simbahan sa hinaharap ay hindi mangyayari sa pagkatok lamang sa pintuan ng mga estranghero. Mang- yayari ito kapag ang mga miyembro, kasama ang ating mga misyonero, na puno ng pag-ibig sa Diyos at kay Cristo ay nahihiwatigan ang mga pangangailangan at tumutugon sa mga pangangailangang iyon sa diwa ng pagkakawanggawa. Kapag ginawa natin ito, mga kapatid, madarama ng may pusong tapat ang ating katapatan at pagmamahal. Maraming magnanais na higit tayong makilala. Sa oras na iyon lamang lalawak at pupunuin ng Simbahan ang daigdig. Hindi ito maisasagawa ng mga misyonero lamang kundi kailangan nito ang interes at paglilingkod ng bawat miyembro. Sa lahat ng ating paglilingkod, kailangan nating maging sensitibo sa mga paramdam ng Espiritu Santo. Ipa- pagmamahal at pakikisamang nadama at pagandahin ang inyong komunidad. paalam sa atin ng marahan at banayad niya sa amin habang nagtatrabaho at Kamakailan ay nagbigay ng maha- na tinig kung sino ang nangangaila- nag-uusap kami sa mabahong balon lagang paglilingkod ang mga young ngan ng ating tulong at paano natin na iyon, nagbalik siya sa simbahan single adult sa Sendai Japan Stake sa sila matutulungan. at kalaunan ay nabuklod sa templo paghahanap sa mga miyembro pag- Sabi ni Pangulong Spencer W. Kim- sa kanyang asawa at mga anak. Ang katapos ng mapangwasak na lindol at ball: “Lubhang mahalaga na pagling- pakikisama namin sa pamamagitan ng tsunami. Napakaraming paraan para kuran natin ang bawat isa sa kaharian. paglilingkod ay nagpala sa kanyang makapaglingkod. . . . Napakadalas na ang ating pagli- mga anak, apo, at ngayon ay sa mga Sa ating taos-pusong kabaitan at lingkod ay mga karaniwang panghi- apo-sa-tuhod. Marami sa kanila ang paglilingkod, maaari nating kaibiganin hikayat o pagbibigay ng . . . tulong nakapagmisyon, ikinasal sa templo, ang mga pinaglilingkuran natin. Sa sa mga karaniwang gawain, ngunit at bumubuo ng walang-hanggang pa- mga pagkakaibigang ito ay nagkaka- anong mga maluwalhating bunga ang milya—isang dakilang gawaing dulot roon ng mas mabuting pang-unawa nagmumula sa . . . maliliit ngunit mga ng simpleng pagkilos, isang maliit na sa ating katapatan sa ebanghelyo at kusang gawa!” (Mga Turo ng mga butil ng ginto. nagkakaroon ng hangaring alamin pa Pangulo ng Simbahan: Spencer W. Ang ikatlong lugar kung saan ang tungkol sa atin. Kimball [2006], 100). makapaglilingkod tayo ay sa ating Binanggit ng mabuti kong kaibigan At ipinayo ni Pangulong Thomas S. komunidad. Bilang dalisay na pag- na si Elder Joseph B. Wirthlin ang Monson: papakita ng ating pagmamahal at kapangyarihan ng alituntuning ito “Ang mga pangangailangan ng iba malasakit, matutulungan natin ang nang sabihin niyang, “Ang kabaitan ay laging nariyan, at may magagawa mga nangangailangan ng ating tulong. ang pinakadiwa ng kadakilaan. . . . [Ito ang bawat isa sa atin para tulungan Marami sa inyo ang nakapagsuot na ang] susi na nagbubukas ng pintuan at ang isang tao. ng mga vest na “helping hands” at lumilikha ng mga kaibigan. Nagpapa- “. . . Maliban kung kalimutan natin walang pagod na nagtrabaho upang lambot ito ng puso at humuhubog ng ang ating sarili sa paglilingkod sa iba, bigyang-ginhawa ang mga nagdurusa panghabambuhay na mga samahan” maliit ang layunin ng ating sariling

48 Liahona buhay” (“Ano ang Nagawa Ko para SESYON SA PRIESTHOOD | Abril 2, 2011 sa Isang Tao Ngayon?” Liahona, Nob. 2009, 85). Mga kapatid, muli kong binibigyang-diin na ang pinakamahalagang katangian ng Ama sa Langit at ng Kanyang Pinakamamahal na Anak na dapat nating naisin at hangaring taglayin sa ating buhay ay ang kaloob na pag-ibig sa kapwa, “ang dalisay na pag-ibig ni Cristo” (Moroni 7:47). Ni Elder Neil L. Andersen Mula sa kaloob na ito ay sumisibol Ng Korum ng Labindalawang Apostol ang kakayahan nating magmahal at maglingkod sa iba na tulad ng Tagapagligtas. Itinuro sa atin ng propetang si Mormon ang napakalaking kahalaga- Paghahanda sa han ng kaloob na ito at sinabi sa atin kung paano ito matatanggap: “Kaya nga, mga minamahal kong kapatid, Mundo para sa manalangin sa Ama nang buong lakas ng puso, nang kayo ay mapuspos ng ganitong pag-ibig, na kanyang ipinagkaloob sa lahat na tunay na Ikalawang Pagparito mga tagsunod ng kanyang Anak, si Jesucristo; upang kayo ay maging Ang misyon ninyo ay isang banal na pagkakataong maakay mga anak ng Diyos; na kung siya ay ang iba patungo kay Cristo at tumulong sa paghahanda para magpapakita, tayo ay magiging katulad niya, sapagkat makikita natin siya sa Ikalawang Pagparito ng Tagapagligtas. bilang siya; upang tayo ay magkaroon ng ganitong pag-asa; upang tayo ay mapadalisay maging katulad niya na dalisay” (Moroni 7:48). agsasalita ako ngayong ang namumuno sa Egipto o noong pa- Naisasagawa ang mga dakilang ba- gabi sa mga 12 hanggang nahon ng Ming dynasty. Isinilang kayo gay sa pamamagitan ng maliliit at mga M25 taong gulang na mayha- sa panahong ito, 20 siglo pagkatapos simpleng bagay. Gaya ng maliliit na wak ng priesthood ng Diyos. Iniisip ng unang pagparito ni Cristo. Ang butil ng ginto na natitipon sa paglipas namin kayo palagi at ipinagdarasal priesthood ng Diyos ay ipinanumbalik ng panahon para maging malaking namin kayo. Minsan ibinahagi ko ang sa lupa, at sinimulan nang ihanda ng kayamanan, ang ating maliliit at mga kuwento tungkol sa aming apat-na- kamay ng Panginoon ang mundo para simpleng kabaitan at paglilingkod taong-gulang na apo na itinulak nang sa Kanyang maluwalhating pagba- ay matitipon upang maging isang malakas ang kanyang nakababatang balik. Panahon ito ng magagandang buhay na puspos ng pagmamahal sa kapatid. Matapos mapatahan ang oportunidad at mahahalagang respon- Ama sa Langit, katapatan sa gawain umiiyak na bata, bumaling ang asawa sibilidad. Ang panahong ito ay sa inyo. ng Panginoong Jesucristo, at diwa kong si Kathy sa apat na taong gulang Sa inyong binyag, ipinakita ninyo ng kapayapaan at kagalakan tuwing at mahinahong nagtanong, “Bakit mo ang inyong pananampalataya kay nagtutulungan tayo. itinulak ang kapatid mo?” Tiningnan Jesucristo. Nang inorden kayo sa Habang papalapit ang Paskua, niya ang kanyang lola at sumagot, priesthood, ang mga talento at espiri- nawa’y ipakita natin ang ating pagma- “Lola, sori po. Nawala po ang sing- tuwal na kakayahan ninyo ay narag- mahal at pagpapahalaga sa nagbaba- sing kong CTR, at hindi ko po mapili dagan. Isa sa inyong mahahalagang yad-salang sakripisyo ng Tagapagligtas ang tama.” Alam namin na sinisikap responsibilidad ang tulungan ang sa pamamagitan ng ating simple at ninyong mabuti na palaging piliin ang mundong maghanda para sa Ikala- mahabaging paglilingkod sa ating mga tama. Mahal na mahal namin kayo. wang Pagparito ng Tagapagligtas. kapatid sa tahanan, sa simbahan, at sa Naisip na ba ninyo kung bakit kayo Nagtalaga ang Panginoon ng ating komunidad. Ito ang mapagpa- ipinadala sa mundo sa panahong ito? propeta, si Pangulong Thomas S. kumbaba kong dalangin sa pangalan Hindi kayo nabuhay noong panahon Monson, upang pamahalaan ang ni Jesucristo, amen. ◼ nina Eva at Adan o noong mga faraon gawain ng Kanyang priesthood. Sa

Mayo 2011 49 nabinyagan.6 Pagmimisyon sa halip na mapabilang sa New Zealand All Blacks team? Sagot ni Sid, “Ang pagpapalang [maakay ang iba] sa ebanghelyo ay mas mahalaga kaysa anumang isasakripisyo [mo].” 7 Siguro iniisip ninyo kung ano na ang nangyari kay Sid Going matapos ang kanyang misyon. Ang pinakamahalaga: ang walang hanggang kasal sa kanyang minamahal na si Colleen; limang mabubuting anak; at isang henerasyon ng mga apo. Namuhay siyang nagtitiwala sa kanyang Ama sa Langit, sumusunod sa mga kautusan, at naglilingkod sa iba. inyo ay sinabi ni Pangulong Monson: Para kay Sid, hindi ang iiwanan At ‘yung rugby? Pagkatapos ng kan- “Kailangan ng Panginoon ng mga niya ang baka hindi na dumating yang misyon si Sid Going ay naging misyonero.” 1 “Bawat karapat-dapat muli—kundi ang oportunidad at isa sa pinakamagaling na halfbacks sa at may kakayahang binata ay dapat responsibilidad na darating. May kasaysayan ng All Blacks, at naglaro sa maghandang magmisyon. Ang ga- tungkulin siya bilang mayhawak ng 11 season at maraming taon na naging waing misyonero ay isang tungkulin priesthood na ialay ang dalawang taon captain ng team.8 sa priesthood—isang obligasyon na ng kanyang buhay upang ipahayag Gaano kagaling si Sid Going? inaasahan ng Panginoon na gagawin na totoo ang Panginoong Jesucristo Napakagaling niya kung kaya’t ang [ninyo] na nabiyayaan ng lubos.” 2 at ang Kanyang ipinanumbalik na pagsasanay at mga iskedyul ng laro ay Ang gawaing misyonero ay nanga- ebanghelyo. Wala—kahit ang pag- binago dahil ayaw niyang maglaro sa ngailangan ng sakripisyo. Laging may kakataong maglaro sa national team, araw ng Linggo.9 Napakagaling niya bagay kayong iiwanan kapag tumu- kasama ang mga parangal na ibibigay kaya kinilala ng Queen of England gon kayo sa panawagan ng propeta nito—ang makapipigil sa kanya sa ang kontribusyon niya sa rugby.10 na maglingkod. tungkuling iyon.5 Napakagaling niya kaya’t ginawan siya Alam ng mga nanonood ng larong Tinawag siya ng propeta ng Diyos ng libro na pinamagatang Super Sid. rugby na ang New Zealand All Blacks, na maglingkod sa Western Canada Ano kaya kung ang mga iyon ay tawag sa grupo dahil sa kulay ng Mission. Apatnapu’t walong taon na hindi dumating kay Sid pagkatapos ng kanilang uniporme, ay ang pinakasi- ang nakararaan sa buwang ito, ang 19 kanyang misyon? Isa sa mga himala kat na rugby team.3 Ang mapili kang na taong gulang na si Elder Sid Going ng pagmimisyon sa Simbahang ito ay maglaro sa All Blacks sa New Zealand ay umalis sa New Zealand upang na si Sid Going at ang libu-libo pang ay kapareho ng paglalaro ng football maging misyonero ng Ang Simbahan katulad niya ay hindi nagtanong ng, sa Super Bowl team o sa World Cup ni Jesucristo ng mga Banal sa Huling “Ano ang mapapala ko sa pagmimis- soccer team. Araw. yon?” kundi sa halip ay, “Ano ang Noong 1961, sa edad na 18 at Ikinuwento sa akin ni Sid ang isang maibibigay ko?” mayhawak ng Aaronic Priesthood, si karanasan niya sa misyon. Gabi na Ang pagmimisyon ninyo ay isang Sidney Going ay nagsimulang sumikat noon, at siya at ang kanyang kompan- banal na pagkakataon upang maakay sa New Zealand rugby. Dahil sa pam- yon ay pabalik na sa kanilang apart- ang iba patungo kay Cristo at tumu- bihira niyang abilidad, marami ang ment. Nagdesisyon silang bisitahin ang long sa paghahanda para sa Ikala- nag-akalang mapipili siya sa susunod isa pang pamilya. Pinapasok sila ng wang Pagparito ng Tagapagligtas. na taon para sa national All Blacks ama ng tahanan. Nagpatotoo si Elder Napakatagal nang sinabi ng rugby team. Going at ang kanyang kompanyon Panginoon ang tungkol sa mahaha- Sa edad na 19, sa kritikal na pana- tungkol sa Tagapagligtas. Tinanggap lagang paghahanda para sa Kanyang hong ito ng pag-angat niya sa rugby, ng pamilya ang Aklat ni Mormon. Ikalawang Pagparito. Kay Enoc, sinabi sinabi ni Sid na iiwan niya ang rugby Magdamag na nagbasa ang ama. Nang Niyang, “Kabutihan ang aking ipada- para magmisyon. Tinawag siya ng ilan sumunod na isa’t kalahating linggo dala mula sa langit; at katotohanan na baliw. Ang sabi naman ng iba siya nabasa na niya ang buong Aklat ni ay aking ipadadala sa lupa, . . . at ay hangal.4 Tutol sila dahil baka ang Mormon, ang Doktrina at mga Tipan, kabutihan at katotohanan ay papa- pagkakataon niya sa rugby ay hindi na at ang Mahalagang Perlas. Makaraan pangyarihin kong umabot sa mundo muling dumating. ang ilang linggo ang pamilya ay gaya nang isang baha, upang tipunin

50 Liahona ang aking mga hinirang mula sa apat na sulok ng mundo.” 11 Ang propetang si Daniel ay nagpropesiya na sa mga huling araw ang ebanghelyo ay lalaganap sa buong mundo gaya ng “bato [na] tinibag [sa] bundok, hindi ng mga kamay.” 12 Sinabi ni Nephi na ang Simbahan sa mga huling araw ay kakaunti lang ngunit lalaganap sa buong mundo.13 Ipinahayag ng Panginoon sa dispensasyong ito, “Kayo ay tinawag upang isakatuparan ang pagtitipon ng aking mga hinirang.” 14 Mga bata kong kapatid, ang inyong misyon ay dakilang oportunitad at responsibilidad, na mahalaga sa ipinangakong pagtitipon na ito at may kaugnayan sa inyong walang hanggang tadhana. Mula sa mga unang araw ng Panu- ng Kanyang mga misyonero. Matapos magdasal at makipag-usap sa numbalik, naging napakaseryoso ng Ang paglilingkod sa misyon ay kanyang bishop, tinawag siyang mag- mga Kapatid tungkol sa utos sa kani- espirituwal na gawain. Ang pagiging lingkod sa New York City. Kung ang lang ipahayag ang ebanghelyo. Noong marapat at paghahanda ay napaka- problema ninyo ay edad, manalangin 1837, pitong taon pa lang matapos halaga. Sabi ni Pangulong Monson: at makipag-usap sa inyong bishop. maorganisa ang Simbahan, sa pana- “Mga kabataan, hinihikayat ko kayong Gagabayan niya kayo. hon ng kahirapan at pag-uusig, nagpa- maghandang maglingkod bilang mis- Limampung porsiyento ng lahat ng dala ng mga misyonero para ituro ang yonero. Manaliting malinis at walang misyonero ay naglilingkod sa sariling ebanghelyo sa England. Nang sumu- bahid-dungis at karapat-dapat na bayan. Tama lang iyon. Nangako ang nod na mga taon, ang mga misynero kumatawan sa Panginoon.” 18 Sa mga Panginoon na “bawat tao ay mariri- ay nangangaral na sa iba’t ibang lugar taon bago kayo magmisyon, alalaha- nig ang kabuuan ng ebanghelyo sa gaya ng Austria, French Polynesia, nin sana ang banal na tungkuling ito. kanyang sariling wika, at sa kanyang India, Barbados, Chile, at China.15 Ang mga kilos ninyo bago magmisyon sariling salita.” 20 Kayo ay tatawagin sa Pinagpala ng Panginoon ang gawa- ay lubhang makakaapekto sa kapang- pamamagitan ng propesiya at maging ito, at ang Simbahan ay itinatatag yarihan ng priesthood na dadalhin lilingkod kung saan kayo higit na na sa iba’t ibang dako ng mundo. Ang ninyo sa misyon. Maghanda kayong kailangan. pulong na ito ay isinasalin sa 92 wika. mabuti. Gustung-gusto kong makakita ng Nagpapasalamat kami sa 52,225 full- Tinukoy ni Pangulong Monson ang mga misyonero sa iba’t ibang dako time missionary na nagsisilbi sa mahi- “bawat karapat-dapat, may kakaya- ng mundo. Kamakailan habang nasa git 150 bansa.16 Laging nakasikat ang hang binata [na naghahandang] mag- Australia Sydney Mission ako, alam araw sa mabubuting misyonero na lingkod sa misyon.” 19 Minsan, dahil n’yo ba kung sino ang nakita ko? Si El- nagpapatotoo sa Tagapagligtas. Isipin sa kalusugan o iba pang kadahilanan, der Sidney Going—ang New Zealand ninyo ang espirituwal na kapangyari- ang isang tao ay maaaring hindi ma- rugby legend. Siya ay 67 na ngayon, han ng 52,000 misyonero, na pinagka- kapaglingkod. Malalaman ninyo kung misyonero muli, pero ngayon ang looban ng Espiritu ng Panginoon, at kaya ninyo sa pakikipag-usap ninyo kompanyon niya ay ang taong pinili matapang na ipinapahayag na “walang sa inyong mga magulang at bishop. niya: si Sister Colleen Going. Ikinu- ibang pangalang ibinigay, o anu- Sakaling ganito ang inyong kalagayan, wento niya sa akin ang pamilyang mang daan, o paraan kung saan ang huwag isipin na hindi kayo mahalaga kanilang naturuan. Ang mga magulang kaligtasan ay mapapasa sa mga anak sa gawaing haharapin ninyo. Ang ay miyembro ngunit naging di-gang tao, tanging kay at sa pamamagi- Panginoon ay labis na mapagbigay sa anong aktibo sa Simbahan sa loob ng tan lamang ng pangalan ni Cristo.” 17 mga nagmamahal sa Kanya, at gagawa maraming taon. Tinulungan nina Elder Nagpapasalamat kami sa libu-libong Siya ng paraan para sa inyo. at Sister Going ang pamilya na buma- returned missionary na nagbigay at Ang iba ay nag-iisip na matanda na lik muli sa pananampalataya. Sinabi patuloy na ibinibigay ang lahat ng sila para magsilbi. Natagpuan ng isang ni Elder Going na may nadama siyang makakaya nila. Ang mundo ay lubos kaibigan ko mula China ang Simbahan kapangyarihan habang nakatayo sa na inihahanda para sa Ikalawang sa Cambodia nang siya ay nasa kala- baptismal font katabi ang ama ng Pagparito ng Tagapagligtas dahil sa gitnaan ng kanyang 20s. Inisip niya pamilya, habang ang kanyang panga- gawain ng Panginoon sa pamamagitan kung maaari pa siyang magmisyon. nay na anak na lalaki, na mayhawak

Mayo 2011 51 na ng priesthood, ay binibinyagan ang kanyang kapatid na lalaki at babae. Napakasaya daw niya na makita ang pamilyang nagkakaisa sa pagsisikap na matamo ang buhay na walang hanggan nang sama-sama.21 Sa pagsasalita sa inyo, sinabi ng Unang Panguluhan: “Kayo’y piling [espiritu] na isinilang sa panahong ito kung kailan ang mga responsibilidad at oportunidad, maging ang mga tukso, ay napakatindi. . . . “Ipinagdarasal namin ang bawat isa sa inyo . . . [na] magawa ninyo ang dakilang gawain para sa inyong kinabukasan . . . na maging marapat [at handa] upang ipagpatuloy ang mga responsibilidad sa pagtatayo ng kaharian ng Diyos at sa paghahanda sa daigdig para sa Ikalawang Pagparito ng Tagapagligtas.” 22 Gusto ko ang ipininta ni Harry An- derson na Ikalawang Pagparito ng Ta- gapagligtas. Ipinapaalala nito sa akin na darating Siya na may kadakilaan at kapangyarihan. Kamangha-manghang kaganapan ang mangyayari sa langit at sa lupa.23 Ang mga naghihintay sa pagdating ng Tagapagligtas ay “hahanapin [Siya].” At ipinangako Niya, “Ako ay paparito!” man sa mundo o sa kabila, tayo ay 10. Ginawaran si Sid Going ng M.B.E. (Member Makikita Siya ng mabubuti “sa mga magsasaya sa Kanyang pagbabalik of the Order of the British Empire) noong 1978 para sa kanyang kontribusyon sa alapaap ng langit [kasama ang lahat at magpasalamat sa Panginoon na larong rugby (tingnan sa Howitt, Super Sid, ng banal na anghel], nadaramitan ng pinapunta tayo sa lupa sa panahong 265). kapangyarihan at dakilang kaluwalha- ito upang gampanan ang ating banal 11. Moises 7:62. 24 12. Daniel 2:45. tian.” “Isang anghel ang iihip ng kan- na tungkuling ihanda ang mundo para 13. Tingnan sa 1 Nephi 14:12–14. yang pakakak, at ang mga banal . . . sa Kanyang pagbabalik. Sa pangalan 14. Doktrina at mga Tipan 29:7. mula sa apat na sulok ng mundo” 25 ay ni Jesucristo, amen. ◼ 15. Tingnan sa Deseret News 2011 Church 26 Almanac (2011), 430, 432, 458, 463, “aangat upang salubungin siya.” Ang 487, 505. mga “nakatulog,” ibig sabihin ang mat- MGA TALA 16. Hanggang noong Disyembre 31, 2010. wid na mga Banal na nangamatay, “ay 1. Thomas S. Monson, “Kailangan ng 17. Mosias 3:17. Panginoon mg mga Misyonero,” Liahona 18. Thomas S. Monson, Liahona Ene. 2011, 4. magsisibangon [din] upang salubungin Ene. 2011, 4. 19. Thomas S. Monson, Liahona Nob. 2011, [Siya].” 27 2. Thomas S. Monson, “Hanggang sa Muli 5–6. Mababasa sa mga banal na kasu- Nating Pagkikita,” Liahona Nob. 2010, 5–6. 20. Doktrina at mga Tipan 90:11. 3. Tingnan sa stats.allblacks.com. 21. Pakikipag-usap sa telepono kay Elder latan, “Iyayapak ng Panginoon ang 4. Tingnan sa Bob Howitt, Super Sid: The Sidney Going, Mar. 2011. Kanyang paa sa bundok,” 28 at “[Siya] Story of a Great All Black (1978), 27. 22. “Mensahe mula sa Unang Panguluhan,” ay mangungusap sa kanyang tinig, at 5. Pakikipag-usap sa telepono kay President Para sa Lakas ng mga Kabataan: Maxwell Horsford, Kaikohe New Zealand Pagtupad ng Ating Tungkulin sa Diyos ang mga dulo ng mundo ay makariri- Stake, Mar. 2011. (buklet, 2001), 2–3. nig nito.” 29 6. Pakikipag-usap sa telepono kay Elder 23. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 43:18; Mga bata kong kapatid sa priest- Sidney Going, Mar. 2011. 45:40. 7. E-mail mula kay Elder Sidney Going, 24. Doktrina at mga Tipan 45:44. hood, pinatototohanan ko ang Mar. 2011. 25. Doktrina at mga Tipan 45:45, 46. kadakilaan, ngunit higit sa lahat, ang 8. Tingnan sa stats.allblacks.com/asp/profile. 26. Doktrina at mga Tipan 88:96. katiyakan ng dakilang kaganapang ito. asp? ABID=324. 27. Doktrina at mga Tipan 45:45; tingnan din 9. Pakikipag-usap sa telepono kay President sa Doktrina at mga Tipan 29:1388:96–97. Ang Tagapagligtas ay buhay. Paparito Maxwell Horsford, Kaikohe New Zealand 28. Doktrina at mga Tipan 45:48. Siyang muli sa mundo. At kung dito Stake, Mar. 2011. 29. Doktrina at mga Tipan 45:49.

52 Liahona makapaglaro sa nananalong team, maaaring humantong iyan sa regular na pagpapraktis, dedikasyon, teamwork, at tagumpay sa huli. Si Roger Bannister ay isang pre-med student sa England na may mataas na pangarap. Gusto niyang maging unang lalaking makatakbo nang isang milya Ni Elder Steven E. Snow (1.6 km) nang wala pang apat na mi- Ng Panguluhan ng Pitumpu nuto. Sa halos unang kalahati ng ika-20 siglo, sabik na hinintay ng mahihilig sa track and field ang araw na mahigitan ang rekord na apat na minutong pagtakbo nang isang milya. Sa nagdaang Pag-asa mga taon maraming magagaling sa tak- buhan ang muntik nang umabot, pero Ang pag-asa natin sa Pagbabayad-sala ay nagbibigay sa hindi pa nahigitan ang rekord. Inilaan ni Bannister ang sarili sa ambisyosong atin ng kapangyarihang magkaroon ng walang hanggang iskedyul sa pagsasanay sa pag-asang pananaw. magkatotoo ang kanyang mithiing ma- kagawa ng bagong world record. Ilan sa mga taong mahilig sa sports ang nagsimulang magduda kung mahihigitan nga umaki ang pamilya namin sa dis- nakapapanatag na impluwensya sa ang apat-na-minutong rekord. Inisip pa yertong lupain ng Southern Utah. ating buhay habang tiwala nating inaa- ng mga itinuturing na eksperto na hindi LBihirang umulan, at umaasa ang sam ang darating na mga kaganapan. kaya ng katawan ng tao na tumakbo marami na magkakaroon ng sapat Kung minsan ay inaasam natin ang nang gayon kabilis at ganoon kalayo. na ulan para sa parating na tag-init. mga bagay na halos wala tayong ka- Isang maulap na araw noong Mayo Noon, tulad ngayon, umaasa kaming kayahang makontrol. Inaasam nating 6, 1954, nagkatotoo ang pinakaaasam uulan, ipinagdarasal naming umulan, gumanda ang klima. Inaasam natin ni Roger Bannister! Tinawid niya ang at kapag desperado kami, nag-aayuno na maagang sumapit ang tagsibol. finish line sa loob ng 3:59.4, na nagtala kami para umulan. Inaasam nating manalo ang paborito ng bagong world record. Ang pag-asam May kuwento tungkol sa isang lolo nating sports team sa World Cup, niyang mahigitan ang rekord na apat na na ipinasyal ang kanyang limang- Super Bowl, o sa World Series. minutong pagtakbo nang isang milya ay taong-gulang na apong lalaki sa bayan. Ang gayong mga pag-asam ay naging pangarap na natupad sa pama- Sa huli, napunta sila sa isang maliit nagpapasaya sa ating buhay at madalas magitan ng pagsasanay, pagsisikap, at na tindahan sa Main Street kung saan humantong sa di-karaniwan, maging dedikasyon. sila tumigil para uminom ng malamig sa mapamahiing asal. Halimbawa, Ang pag-asam ay makahihikayat ng na soda pop. Pumarada ang isang napakahilig ng biyenan kong lalaki sa mga pangarap at itutulak tayo upang kotseng nagmula sa labas ng bayan sports, pero kumbinsido siya na kung makamit ang mga iyon. Gayunman, at nilapitan ng drayber ang matanda. hindi niya panonoorin ang paborito hindi tayo nagtatagumpay sa pag-asam Habang nakaturo sa munting ulap sa niyang basketball team sa telebisyon, lamang. Maraming magagandang pag- kalangitan, itinanong ng estranghero, malamang na manalo ang team na asang hindi natupad, na naglaho sa “Palagay ho ba ninyo uulan?” iyon. Noong 12 taong gulang ako, pi- batuhan ng mabubuting intensyon at “Sana nga,” sagot ng matanda, “kung nilit kong isuot ang isang pares ng ma- katamaran. hindi man para sa akin, para man lang ruming medyas sa bawat Little League Bilang mga magulang, ang sentro sa bata. Nakita ko nang umulan.” baseball game sa pag-asang manalo. ng mga pinakaaasam natin ay ang Ang pag-asa ay damdaming nag- Ipinatago iyon sa akin ng nanay ko sa ating mga anak. Inaasam natin ang papasigla sa ating pang-araw-araw balkon sa likuran. paglaki nila tungo sa responsable at na buhay. Ibig sabihin nito ay “dam- Sa ibang pagkakataon maaaring matwid na pamumuhay. Ang gayong damin na . . . magiging maaayos ang mauwi sa mga pangarap ang ating mga pag-asam ay madaling maglaho lahat.” Kapag umaasa tayo, tayo “ay mga pag-asam at hikayatin tayong kung hindi tayo magiging mabu- umaasam . . . nang may hangarin at kumilos. Kung inaasam nating maging ting halimbawa. Hindi magsisilaki makatuwirang pagtitiwala” (dictio- mas magaling sa paaralan, magka- nang matwid ang ating mga anak sa nary.reference.com/browse/hope). Sa katotoo iyan kung mag-aaral tayo at pag-asam lamang. Dapat natin silang gayon, ang pag-asa ay naghahatid ng magsasakripisyo. Kung inaasam nating pag-ukulan ng oras sa family home

Mayo 2011 53 katangiang ito ay magkakasalabid na parang mga hibla sa kable at maaaring hindi laging makita nang malinaw. Kapag pinagsama-sama, ito ang nag- uugnay sa atin sa kahariang selestiyal” (“A More Excellent Hope,” Ensign, Peb. 1997, 61). Nang magpropesiya si Nephi tungkol kay Jesucristo sa pagwawakas ng kanyang tala, isinulat niya, “Kaya nga, kinakailangan kayong magpatuloy sa paglakad nang may katatagan kay Cristo, na may ganap na kaliwanagan ng pag-asa, at pag-ibig sa Diyos at sa lahat ng tao” (2 Nephi 31:20). Ang “ganap na kaliwanagan ng evening at makabuluhang mga aktibi- mga kawalang-hanggan. Hindi tayo pag-asa” na binanggit ni Nephi ay ang dad sa pamilya. Dapat natin silang tu- kailangang mabitag sa makikitid at pag-asa sa Pagbabayad-sala, walang ruang magdasal. Dapat nating basahin pabagu-bagong inaasahan ng lipunan. hanggang kaligtasang ginawang ang mga banal na kasulatan kasama Malaya tayong asamin ang kaluwalha- posible ng pagsasakripisyo ng ating sila at ituro sa kanila ang mahahala- tiang selestiyal, na mabuklod sa ating Tagapagligtas. Ang pag-asang ito ang gang alituntunin ng ebanghelyo. Sa pamilya at mga mahal sa buhay. umakay sa mga lalaki’t babae sa nag- gayon lamang posibleng magkatotoo Sa ebanghelyo, ang pag-asa ay daang mga henerasyon na gumawa ang mga pinakaaasam natin. halos laging nauugnay sa pananam- ng mga pambihirang bagay. Nilibot ng Hindi natin dapat hayaang mapali- palataya at pag-ibig sa kapwa. Itinuro mga Apostol noong araw ang mundo tan ng kawalang-pag-asa ang pag-asa ni Pangulong Dieter F. Uchtdorf: “Ang at nagpatotoo tungkol sa Kanya at sa kailanman. Isinulat ni Apostol Pablo pag-asa ay isang paa ng silyang tatlo huli ay ibinuwis ang kanilang buhay na tayo ay “dapat magsaka sa pagasa” ang paa at kasama nito ang pananam- sa paglilingkod sa Kanya. (I Mga Taga Corinto 9:10). Ang pag- palataya at pag-ibig sa kapwa. Pina- Sa dispensasyong ito maraming asam ay nagpapasigla sa ating buhay tatatag ng tatlong ito ang ating buhay miyembro ng Simbahan noong araw at tinutulungan tayong umasam sa anuman ang problema o pagsubok na na iniwan ang kanilang mga tahanan, hinaharap. Nagsasaka man tayo sa mga ating kinakaharap” (Dieter F. Uchtdorf, na puspos ng pag-asa at pananampa- kabukiran upang magtanim o nagsasaka “Ang Walang Hanggang Bisa ng Pag- lataya sa kanilang puso nang tawirin sa habang buhay, kailangan nating mga asa,” Liahona, Nob. 2008, 21). nila ang Great Plains pakanluran patu- Banal sa mga Huling Araw na umasam. Isinulat ni Moroni sa huling kaba- ngong Salt Lake Valley. Sa ebanghelyo ni Jesucristo, ang nata ng Aklat ni Mormon: Noong 1851, si Mary Murray Mur- pag-asa ay ang hangarin ng Kan- “Kaya nga, kailangang magkaroon doch ay sumapi sa Simbahan sa Scot- yang mga tagasunod na magtamo ng pananampalataya; at kung may land bilang balo sa edad na 67. Isang ng walang hanggang kaligtasan sa pananampalataya ay kinakailangang maliit na babaeng apat na talampakan at pamamagitan ng Pagbabayad-sala ng may pag-asa rin; at kung may pag-asa pitong pulgada (1.2 m) ang taas at wala Tagapagligtas. ay kinakailangang may pag-ibig sa pang 90 libra (41 kg) ang timbang, nag- Talagang ito ang pag-asang narara- kapwa-tao rin. silang siya ng walong anak, at anim ang pat taglayin nating lahat. Inihihiwalay “At maliban kung mayroon kayong nabubuhay. Dahil sa kaliitan, magiliw tayo nito sa ibang mga tao sa mundo. pag-ibig sa kapwa-tao, kayo ay hindi siyang tinawag ng kanyang mga anak at Ipinayo ni Pedro sa mga tagasunod maaaring maligtas sa kaharian ng apo na “Munting Lola.” ni Cristo noong araw na “lagi kayong Diyos; ni kayo ay maliligtas sa kaha- Ang kanyang anak na si John Mur- handa ng pagsagot sa bawa’t tao na hu- rian ng Diyos kung kayo ay walang doch at asawa nito ay sumapi rin sa mihingi sa inyo ng katuwiran tungkol sa pananampalataya; ni kayo ay mali- Simbahan at nagpunta sa Utah noong pagasang nasa inyo” (I Ni Pedro 3:15). ligtas kung kayo ay walang pag-asa” 1852 kasama ang dalawang anak nilang Ang pag-asa natin sa Pagbaba- (Moroni 10:20–21). maliliit. Sa kabila ng mga paghihirap yad-sala ay nagbibigay sa atin ng Itinuro ni Elder Russell M. Nelson ng kanyang sariling pamilya, makalipas kapangyarihang magkaroon ng na ang “pananampalataya ay naka- ang apat na taon ay nagpadala si John walang hanggang pananaw. Sa batay kay Jesucristo. Ang pag-asa ay ng pera sa kanyang ina para maka- gayong pananaw, hindi lamang nakasentro sa Pagbabayad-sala. Ang piling nito ang pamilya sa Salt Lake natin iniisip ang buhay na ito nga- pag-ibig sa kapwa ay nakikita sa ‘dali- City. Dahil sa pag-asang mas malaki pa yon kundi maging ang pangako ng say na pag-ibig ni Cristo.’’ Ang tatlong kaysa sa kanya, sinimulan ni Mary ang

54 Liahona mahirap na paglalakbay pakanluran patungong Utah sa edad na 73. Matapos ligtas na matawid ang Atlantic, sa huli ay nakasama siya sa sinawing-palad na Martin handcart company. Noong Hulyo 28 nagsimulang maglakbay patungong kanluran ang mga handcart pioneer na ito. Ang pagdurusa ng grupong ito ay bantog Ni Larry M. Gibson na bantog. Sa 576 na mga miyembro Unang Tagapayo sa Young Men General Presidency ng grupo, halos sangkapat ang namatay bago sila nakarating sa Utah. Ma- rami pa sanang nasawi kung hindi sila nasagip ng grupong binuo ni Pangu- long Brigham Young, na nagpadala Mga Sagradong Susi ng mga bagon at suplay para hanapin ang mga Banal na nabalaho sa niyebe. Namatay si Mary Murdoch noong ng Aaronic Priesthood Oktubre 2, 1856, malapit sa Chim- ney Rock, Nebraska. Sumuko siya sa pagod, pagkalantad sa lamig, at mga Nais ng Panginoon na anyayahan ng bawat maytaglay ng kahirapan ng paglalakbay. Hindi naka- Aaronic Priesthood ang lahat na lumapit kay Cristo—simula yanan ng kanyang mahinang katawan sa kanilang sariling pamilya. ang pisikal na mga hirap na dinanas ng mga Banal. Sa bingit ng kamatayan ang nasa isip niya ay ang kanyang pamilya na nasa Utah. Ang mga huling sa sa mga anak kong lalaki, na 12 pag-set apart sa isang 13-anyos na salita ng tapat na pioneer na ito ay anyos, ang nagpasiyang mag-alaga binatilyo bilang pangulo ng deacons “Sabihin ninyo kay John na pumanaw Ing mga kuneho. Gumawa kami ng quorum. Kasunod niyon kinamayan akong nakaharap sa Sion.” (Tingnan sa mga kulungan at bumili ng dalawang siya ng bishop at tinawag siyang Kenneth W. Merrell, Scottish Shepherd: babaeng kuneho sa aming kapitbahay. “pangulo,” at ipinaliwanag sa mga The Life and Times of John Murray Wala akong ideya sa inumpisahan miyembro ng korum na “tinawag niya Murdoch, Utah Pioneer [2006], 34, 39, naming ito. Hindi nagtagal, napuno itong pangulo para bigyang-diin ang 54, 77, 94–97, 103, 112–13, 115.) na ng mga kuneho ang aming kubol. kabanalan ng kanyang tungkulin. Ang Si Mary Murray Murdoch ay halim- Ngayong malaki na ang anak ko, pangulo ng deacons quorum ay isa sa bawa ng pag-asa at pananampalataya masasabi kong hinangaan ko ang pag- apat lang na tao sa ward na nagta- ng napakarami sa mga sinaunang babantay niya sa mga ito—kahit na taglay ng mga susi ng panguluhan. pioneer na matapang na naglakbay paminsan-paminsan ay nakakapasok Taglay ang mga susing iyon, siya ka- pakanluran. Ang mga espirituwal na ang aso ng kapitbahay at kinakain ang sama ang kanyang mga tagapayo, ang paglalakbay ngayon ay nangangai- ilan sa mga kuneho. mamumuno sa korum sa patnubay ng langan ng pag-asa at pananampala- Ngunit napakasaya ko sa tuwing Panginoon.” Naunawaan ng bishop na tayang katulad ng sa mga naunang nakikita ko ang mga anak ko na bina- ito ang kapangyarihan ng panguluhan pioneer. Maaaring iba ang ating mga bantayan at pinoprotektahan ang mga na pinamumunuan ng isang pangulo hamon, ngunit gayon pa rin katindi kunehong iyon. At ngayon, bilang na nagtataglay at gumagamit ng mga ang mga paghihirap. mga asawa at ama, sila ay karapat- sagradong susi ng priesthood. (Ting- Dalangin ko na ang ating mga pag- dapat na maytaglay ng priesthood na nan sa D at T 124:142–43.) asam ay humantong sa katuparan ng nagmamahal, nagpapalakas, at nanga- Maya-maya ay tinanong ko ang ating mabubuting pangarap. Dalangin ngalaga ng kanilang sariling pamilya. binatilyong ito kung handa na siyang ko lalo na palakasin ng ating pag-asa Masaya ako na makita kayong mga pamunuan ang malaking korum na sa Pagbabayad-sala ang ating pana- kabataan ng Aaronic Priesthood na ito. Sagot niya’y: “Kinakabahan po nampalataya at pag-ibig sa kapwa binabantayan, tinutulungan, at pina- ako. Hindi ko po alam ang ginagawa at bigyan tayo ng walang hanggang lalakas ang mga nasa paligid ninyo, ng isang pangulo ng korum. Maaari pananaw sa ating hinaharap. Nawa’y kabilang na ang inyong pamilya, mga po ba ninyong sabihin sa akin?” mapasaating lahat ang ganap na kali- miyembro ng inyong korum, at ma- Sinabi ko sa kanya na tutulu- wanagan ng pag-asa, ang dalangin ko rami pang iba. Mahal ko kayo. ngan siya ng kanyang mabait na sa pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ Kamakailan nasaksihan ko ang bishopric at mga adviser na maging

Mayo 2011 55 ito ay napakagandang reperensya para sa espirituwal na pag-unlad. Hinihimok ko kayong palagi itong gamitin. 3. Gayon din ang mga deacon at teacher ay “magbababala, magpa- paliwanag, manghihikayat, at magtuturo, at mag-aanyaya sa lahat na lumapit kay Cristo” (D at T 20:59; tingnan sa mga talata 46 at 68 para sa mga priest). matagumpay at mabisang lider ng 1. Ang deacon ay itinalaga na maging Maraming binatilyo ang nag- priesthood. Alam ko na igagalang nila tagapangalaga at tumatayong ma- aakala na nagsisimula ang kanilang ang sagradong mga susi ng pangulu- ngangaral sa Simbahan (tingnan sa pagiging misyonero kapag 19-anyos han na taglay niya. D at T 84:111). na sila at papasok na sa Missionary Pagkatapos ay itinanong ko ito: Dahil ang pamilya ang pangu- Training Center. Natutuhan natin sa “Sa palagay mo ba tatawagin ka ng nahing yunit ng Simbahan, ang mga banal na kasulatan na nagsi- Panginoon sa mahalagang tungkuling pinakamahalagang lugar na mai- simula iyan nang mas maaaga pa. ito nang walang gabay?” sasagawa ng isang maytaglay ng Nais ng Panginoon na anyayahan Nag-isip siya at sumagot, “Saan ko Aaronic Priesthood ang tungkuling ng bawat maytaglay ng Aaronic po makikita ang gabay?” ito ay sa kanyang sariling tahanan. Priesthood ang lahat na lumapit kay Pagkaraan ng kaunti pang pag- Tumutulong siya bilang maytaglay Cristo—simula sa kanyang sariling uusap, nalaman niya na makikita niya ng priesthood sa kanyang ama at pamilya. ang gabay sa mga banal na kasulatan, ina habang pinamumunuan nila sa mga salita ng mga buhay na propeta, ang pamilya. Pinangangalagaan Kasunod niyan, para tulungang at sa mga sagot sa panalangin. Nagpa- din niya ang kanyang mga kapa- maunawaan ng batang pangulong siya kaming maghanap ng talata kung tid, ang mga kabataan sa kanyang ito na siya lamang ang namumuno saan magsisimula siyang maghanap korum, at ang iba pang miyembro sa korum, iminungkahi kong basahin upang malaman ang mga responsibili- ng ward. niya nang tatlong beses ang unang dad ng kanyang bagong tungkulin. 2. Tinutulungan ng deacon ang tungkulin na nasa Doktrina at mga Binuklat namin ang ika-107 bahagi teacher sa lahat ng kanyang mga Tipan 107:85. Binasa niya, “Mamuno ng Doktrina at mga Tipan, talata 85. tungkulin sa Simbahan kung hini- sa labindalawang [deacon].” Itinanong Sabi roon ang pangulo ng deacons hingi ng pagkakataon (tingnan sa ko, “Ano ang sinasabi mismo sa iyo ng quorum ay nauupo sa isang kapulu- D at T 20:57). Panginoon tungkol sa tungkulin mo ngan kasama ang mga miyembro ng Nagpasiya kami na kung tu- bilang pangulo?” kanyang korum at itinuturo sa kanila tulong ang isang deacon sa mga “Alam po ninyo,” sabi niya, “ang ang kanilang mga tungkulin. Nalaman tungkulin ng mga teacher, kaila- daming pumapasok sa isip ko habang namin na ang kanyang korum ay hindi ngang alam niya ang kanilang mga nag-uusap po tayo. Palagay ko gusto lamang isang klase kundi kapulungan tungkulin. Binuklat namin ang ng Ama sa Langit na maging pangulo ng mga kabataang lalaki, at dapat ni- mga banal na kasulatan at mabilis ako ng labindalawang deacon. Lima lang palakasin at patatagin ang isa’t isa naming natukoy ang mahigit isang lamang po kaming dumadalo, at kung ayon sa patnubay ng pangulo. Sinabi dosenang tungkulin ng katungku- minsan nga iisa lang. Kaya paano ko na naniniwala akong magiging lan ng teacher (tingnan sa D at T kami magiging labindalawa?” mahusay siyang pangulo na aasa sa 20:53–59; 84:111). Napakagandang Ngayon, hindi ko naisip kailan man inspirasyong mula sa Panginoon at karanasan para sa bawat kabataang gayong pakahulugan sa talatang gagampanan ang kanyang sagradong ang lalaki—at kanyang ama, mga ito na tulad ng ginawa niya, pero tungkulin habang itinuturo niya sa adviser, at sa ating lahat—na gawin gayunpaman, hawak niya ang mga kanyang kapwa mga deacon ang kani- mismo ang ginawa ng binatilyong sagradong susi na hindi ko hawak. lang mga tungkulin. ito: basahin ang mga banal na kasu- Tinuturuan ako ng isang 13-anyos na Pagkatapos ay itinanong ko, “Nga- latan at alamin mismo sa ating sarili pangulo ng deacons quorum tungkol yong alam mo na dapat mong ituro sa ang kanilang mga tungkulin. Pala- sa kapangyarihan ng paghahayag na mga deacon ang tungkulin nila, alam gay ko marami sa atin ang magugu- dumarating sa mga nagtataglay ng mo ba kung ano ang mga tungkuling lat—at matutuwa—sa matutuklasan sagradong mga susi ng panguluhan iyon?” natin. Ang Tungkulin sa Diyos anuman ang kanilang talino, katayuan, Binasa naming muli ang mga banal ay naglalaman ng buod ng mga o edad. na kasulatan at nalaman na: tungkulin ng Aaronic Priesthood at Ang sagot ko’y, “Hindi ko alam.

56 Liahona Ano sa palagay mo?” kahanga-hangang mga kabataan ng tungkulin. Inaanyayahan ko ang ba- At sabi niya, “Kailangan pong ma- Simbahan—isang talatang binanggit ni wat miyembro ng korum na suporta- laman namin kung paano sila mapa- Moroni kay Joseph Smith, na nagsa- han ang pangulo ng inyong korum at papunta. Alam ko na may dalawa pa sabing “hindi pa ito natutupad, ngunit hingan siya ng payo habang inyong na dapat dumadalo sa korum namin, malapit na” ( Joseph Smith—Kasay- pinag-aaralan at matwid na ginagam- pero hindi sila dumadalo, at hindi ko sayan 1:41)—“At mangyayari pag- panang lahat ang inyong tungkulin sila kilala. Siguro puwede ko po silang katapos, na ibubuhos ko ang aking sa priesthood. At inaanyayahan ko kaibiganin at iyong dalawang taga- Espiritu sa lahat ng laman; at ang ang bawat isa sa atin na tingnan ang payo ko naman ang sa iba pa. Kung inyong mga anak na lalake at babae kahanga-hangang mga kabataang ito darating sila lahat, magiging pito na ay manganghuhula, . . . ang inyong gaya ng pagtingin sa kanila ng Pa- kami, pero saan pa po namin hahana- mga binata ay mangakakakita ng mga nginoon—isang mabisang kasangka- pin iyong lima?” pangitain” ( Joel 2:28). pan sa pagtatayo at pagpapalakas ng “Hindi ko alam,” sagot ko, “pero Ang “pumasok sa isip” ng ba- Kanyang kaharian dito at ngayon. kung nais ng Ama sa Langit na du- tang pangulong ito ay ang pangitain Taglay ninyong mga kahanga- malo sila, alam Niya ang sagot.” tungkol sa nais ng Ama sa Langit na hanggang kabataan ang Aaronic “Kung ganoon po kailangang mangyari sa kanyang korum. Iyon Priesthood, na ipinanumbalik ni magdasal kami bilang panguluhan ang paghahayag na kailangan niya Juan Bautista kina Joseph Smith at at korum para malaman ang dapat para mapalakas ang mga aktibong Oliver Cowdery malapit sa Harmony, gawin.” Pagkatapos ay itinanong niya, miyembro ng kanyang korum, iligtas Pennsylvania. Hawak ng inyong “Responsibilidad ko po bang lahat ang mga nahihirapan, at anyaya- priesthood ang sagradong mga susi na ang mga batang nasa edad ng deacon han ang lahat na lumapit kay Cristo. nagbubukas ng oportunidad para sa sa ward natin, kahit hindi sila mga Dahil nabigyang-inspirasyon, pinlano lahat ng mga anak ng Ama sa Langit miyembro?” niyang isagawa ang kagustuhan ng upang makalapit sa Kanyang Anak, na Namamanghang sinabi ko, “Sa Panginoon. si Jesucristo, at Siya ay sundin. Ito ay pananaw ba ng Panginoon, responsi- Itinuro ng Panginoon sa batang ibinigay sa pamamagitan ng “ebang- bilidad lang ba ng bishop mo ang mga pangulong ito na ang ibig sabihin helyo ng pagsisisi, at ng pagbibinyag miyembro ng ward o ang lahat ng ng priesthood ay paglilingkod sa iba. sa pamamagitan ng paglulubog para nasasakupan nito?” Tulad ng paliwanag ng ating pinaka- sa kapatawaran ng mga kasalanan”; sa Naintindihan ito ng batang “manga- mamahal na propeta, si Pangulong linggu-linggong ordenansa ng sacra- ngaral” na ito. Naunawaan niya ang Thomas S. Monson: “Ang priesthood ment; at sa, “ paglilingkod ng mga tungkulin ng bawat deacon, teacher, ay higit pa sa isang kaloob, ito ay anghel” (D at T 13:1; Joseph Smith— at priest sa pangangalaga sa Simbahan isang matapat na pangakong magling- Kasaysayan 1:69). Kayo ay tunay na at pag-anyaya sa lahat na lumapit kay kod, isang pribilehiyo na makapagpa- mga mangangaral na dapat manatiling Cristo. sigla, at pagkakataon para pagpalain malinis at karapat-dapat at matatapat Pumasok sa isip ko ang isang ang buhay ng iba” (“Ang Banal na na kalalakihan ng priesthood sa lahat talata habang iniisip ko ang ating Priesthood na Ipinagkatiwala Niya sa ng panahon at sa lahat ng lugar. Atin,” Liahona, Mayo 2006, 57). Bakit? Pakinggan ang mga salita Paglilingkod ang pinakapundas- ng ating pinakamamahal na Unang yon ng priesthood—ang paglilingkod Panguluhan, na ibinigay sa bawat isa sa iba na ipinakita ng Tagapagligtas. sa inyo sa inyong Tungkulin sa Diyos: Nagpapatotoo ako na ito ang Kanyang “Ikaw ay may awtoridad na panga- priesthood, tayo ay nasa Kanyang siwaan ang mga ordenansa ng Aaronic paglilingkod, at ipinakita Niya sa Priesthood. . . . Pagpapalain mong lahat ng maytaglay ng priesthood ang mabuti ang buhay ng mga nakapaligid paraan ng matapat na paglilingkod ng sa iyo. . . . priesthood. “Malaki ang tiwala ng Ama sa Inaanyayahan ko ang bawat pa- Langit sa iyo at may mahalagang mis- nguluhan ng korum ng mga deacon, yong ipagagawa sa iyo” (Fulfilling My teacher, at priest na palagiang mag- Duty to God: For Aaronic Priesthood sanggunian, mag-aral, at manalagin Holders [2010], 5). para malaman ang nais mangyari Alam kong totoo ang mga salitang ng Panginoon sa inyong korum at ito, at dalangin kong mapasaatin din humayo at gawin ito. Gamitin ang ang patotoong iyan. At sinasabi ko Tungkulin sa Diyos para matulungan ang mga bagay na ito sa banal na kayong maituro sa mga miyembro pangalan Niya na ang priesthood ay ng korum ninyo ang kanilang mga taglay natin, si Jesucristo, amen. ◼

Mayo 2011 57 Itinuro ni Propetang Joseph na “ang Priesthood ay walang hanggang alituntunin, at umiral kasabay ng Diyos mula sa kawalang-hanggan . . . hanggang sa kawalang-hanggan, walang simula o katapusan ng mga panahon.” 1 Taglay nito “maging ang susi ng kaalaman tungkol sa Diyos.” 2 Ni Pangulong Dieter F. Uchtdorf Sa katunayan, sa pamamagitan ng Pangalawang Tagapayo sa Unang Panguluhan priesthood ang “kapangyarihan ng kabanalan ay makikita.” 3 Ang mga pagpapala ng priesthood ay hindi natin kayang maunawaan. Ang matatapat na maytaglay ng Ang Inyong Potensyal, Melchizedek Priesthood ay “magiging . . . hinirang ng Diyos.” 4 Sila ay “pababanalin sa pamamagitan ng Espiritu para sa pagpapanibago ng kanilang ang Inyong Pribilehiyo 5 mga katawan” at sa huli ay tatanggap ng “lahat ng mayroon [ang] Ama.” 6 Habang binabasa ninyo ang mga banal na kasulatan at Maaaring mahirap itong maunawaan, nakikinig sa mga salita ng mga propeta nang buong puso ngunit ito ay maganda, at pinatototo- at pag-iisip, sasabihin sa inyo ng Panginoon kung paano hanan ko na totoo ito. mamuhay ayon sa inyong mga pribilehiyo sa priesthood. Ang katotohanang ipagkakatiwala ng Ama ang kapangyarihan at responsibilidad na ito sa tao ay patunay ng Kanyang malaking pagmamahal sa atin at pagtukoy noon pa man sa ating insan may isang taong mata- ngunit sa maraming oras ng paglalak- potensyal bilang mga anak na lalaki gal na nangarap na makasa- bay, naroon lamang siya sa kanyang ng Diyos sa kabilang buhay. Mkay sa barko at maglayag sa cabin at kumakain ng kanyang sim- Gayunpaman, kadalasan ipinahihi- Mediterranean Sea. Nangarap siyang pleng pagkain. watig ng mga ginagawa natin na hindi makapaglakad sa mga kalsada ng Sa huling araw ng paglalayag ng tayo namumuhay ayon sa potensyal Roma, Athens, at Istanbul. Inipon niya barko, tinanong siya ng isang trina ito. Kapag tinanong tayo tungkol sa ang lahat ng perang maitatabi niya pulante kung aling farewell party priesthood, marami sa atin ang maka- hanggang sa magkaroon na siya ng ang dadaluhan niya. Noon lamang pagbibigay ng tamang kahulugan nito, sapat na pamasahe. Dahil kaunti lang nalaman ng lalaki na hindi lamang ngunit sa ating buhay sa araw-araw ang pera niya, bumili siya ng isa pang farewell party kundi lahat ng nasa bahagyang nakikita na hindi natin nau- maleta na pinaglagyan ng mga de- barko—ang pagkain, libangan, lahat unawaan ang tunay na kahulugan nito. latang beans, mga kahon ng biskuwit, ng aktibidad—ay kasama sa binayaran Mga kapatid, may pagpipilian at lemonada, at iyon ang kinain niya niyang tiket. Huli na, natanto ng lalaki tayo. Maaari tayong makuntento sa araw-araw. na hindi niya sinamantala ang mga di-gaanong mahalagang karanasan Gusto sana niyang makibahagi pribilehiyong ibinigay sa kanya. bilang mga maytaglay ng priesthood at sa maraming aktibidad sa barko— Ang tanong sa talinghagang ito hindi samantalahin ang ating mga pri- pag-eehersisyo sa gym, paglalaro ay, Tayo ba bilang mga mayhawak bilehiyo. O maaari tayong makibahagi ng miniature golf, at paglangoy sa ng priesthood ay hindi sinasamantala sa maraming espirituwal na oportuni- pool. Kinainggitan niya ang mga ang pribilehiyo na may kaugnayan sa dad at mga pagpapala ng priesthood nakapanood ng mga pelikula, pala- sagradong kapangyarihan, mga ka- sa buong mundo. bas, at pagtatanghal na pangkultura. loob, at pagpapala na oportunidad at At gustung-gusto niyang matikman karapatan natin bilang mga maytaglay Ano ang Magagawa Natin Upang ang mga pagkaing nakikita niya sa ng priesthood ng Diyos? Mamuhay nang Ayon sa Ating barko—lahat ay tila masasarap! Ga- Potensyal? yunman nagtitipid ang lalaki kaya’t Ang Kaluwalhatian at Kamarhalikaan Ang mga salitang nakasulat sa hindi siya nakibahagi sa alinman ng Priesthood mga banal na kasulatan at binang- dito. Nakita niya ang mga lungsod na Alam nating lahat na ang priest- git sa pangkalahatang kumperensya matagal na niyang gustong puntahan, hood ay higit pa sa pangalan o titulo. ay para sa atin upang “[ihalintulad]

58 Liahona ang mga ito sa ating sarili,” 7 hindi para basahin o pakinggan lamang.8 Kadalasan, dumadalo tayo sa mga miting at tumatangu-tango; nangingiti pa tayo at sumasang-ayon. Isinusulat natin ang gagawin natin, at sinasabi sa ating sarili, “Ito ang gagawin ko.” Ngunit sa pagitan ng pakikinig, paglilista ng gagawin sa ating smart phone, at sa aktuwal na paggawa, ang ating desisyong “gawin ito” kaagad ay “naipagpapaliban.” Mga kapatid, tiyaking “magagawa” natin “ngayon” ang desisyong iyan! Habang binabasa ninyo ang mga banal na kasulatan at nakikinig sa mga salita ng mga propeta nang buong puso at pag-iisip, sasabihin sa inyo ng Panginoon kung paano mamuhay ayon sa inyong mga pribilehiyo sa priesthood. Huwag hayaang lumipas ang isang araw nang hindi kumikilos sa mga paramdam ng Espiritu.

Una: Basahin ang Owner’s Manual Kung kayo ang may-ari ng pina- kabago at mamahaling computer sa mundo, gagamitin lang ba ninyo itong dekorasyon sa inyong mesa? Maaaring mukhang kahanga-hanga ang computer. Maaaring napakarami nitong magagawa. Ngunit sa pag-aaral lamang ng owner’s manual, matututuhan kung paano gamitin ang software, at magamit nang lubos ang kakayahan nito. Ang banal na priesthood ng Diyos ay mayroon ding owner’s manual. Mangako tayong basahin ang mga banal na kasulatan at hanbuk nang may mas tapat na layunin at pagtutuon ng pansin. Simulan nating basahing muli ang mga bahagi 20, 84, 107, at 121 ng Doktrina at mga Tipan. Kapag pinag- magtamo ng edukasyon at maging alituntunin at doktrina ng priesthood aralan nating mabuti ang layunin, ka- mahusay sa inyong trabaho. Inaanya- ay dakila at banal. Kapag pinag-aralan kayahan, at gamit ng priesthood, lalo yahan ko kayo na maging mahusay rin nating mabuti ang doktrina at poten- tayong mamamangha sa kapangyari- sa mga doktrina ng ebanghelyo—lalo siyal nito at isinabuhay ang layunin han nito, at tuturuan tayo ng Espiritu na sa doktrina ng priesthood. ng priesthood, ang ating kaluluwa ay kung paano taglayin at gamitin ang Nabubuhay tayo sa panahon na mas bubuti at lalawak ang ating pang- kapangyarihang iyan upang mapag- ang mga banal na kasulatan at salita unawa, at makikita natin ang inilalaan pala ang ating pamilya, komunidad, at ng mga makabagong apostol at ng Panginoon para sa atin. ang Simbahan. propeta ay mas madali nang makuha Likas sa ating mga tao na unahin kaysa alinmang panahon sa kasaysa- Pangalawa: Hangarin ang mga ang pag-aaral at pagtatamo ng kaala- yan ng mundo. Gayunman, pribilehiyo Paghahayag ng Espiritu man. Gusto natin at dapat mahusay natin at tungkulin, at responsibilidad Ang matibay na patotoo kay tayo sa ating pag-aaral at trabaho. Pi- nating kamtan at matutuhan ang Jesucristo at sa Kanyang ipinanumbalik nupuri ko kayo sa pagsisikap ninyong mga itinuturo ng mga ito. Ang mga na ebanghelyo ay nangangailangan

Mayo 2011 59 sa gayon ay matanggap at makilala natin ang banal na pagmiministeryo ng Banal na Espiritu sa bawat sitwasyon at sa mga pagsubok sa ating buhay at sa mga tungkulin sa priesthood.

Pangatlo: Magalak sa Paglilingkod Bilang Mayhawak ng Priesthood Noong nagtatrabaho ako bilang piloto, nagkaroon ako ng pagkakataong obserbahan at sanayin ang iba pang mga piloto. Bahagi ng trabaho ko ang sanayin at subukan ang matagal nang mga piloto upang matiyak na may kaalaman at kasanayan sila na kailangan sa ligtas at mahusay na pagpapalipad ng malalaking eroplano. Bucharest, Romania Natuklasan ko na may mga piloto na, bagama’t maraming taon na sila sa ng higit pa sa kaalaman—nangangai- maalala kung kailan natin nalaman na trabaho, ay naroon pa rin ang katu- langan ito ng pansariling paghahayag, totoo ang ebanghelyo. Ang Panginoon waan sa paglipad sa himpapawid, na pinagtibay sa pamamagitan ng tapat ay nagbibigay sa atin ng “taludtod “pumapaitaas mula sa Lupa at masa- at masigasig na pagsasabuhay ng mga sa taludtod, ng tuntunin sa tuntunin, yang binabagtas ang kalangitan.” 14 alituntunin ng ebanghelyo. Si Prope- kaunti rito at kaunti roon.” 10 Gustung-gusto nila ang tunog ng ihip tang Joseph Smith ay nagpaliwanag na Sa ibang paraan, ang ating patotoo ng hangin, ang ugong ng malala- ang priesthood ay “daluyan kung saan ay tulad ng snowball o bolang niyebe king makina, ang damdaming sila ay sinimulang ihayag ng Maykapal ang na mas lumalaki sa bawat paggulong “bahagi ng hangin at ng madilim na Kanyang kaluwalhatian sa pagsisimula nito. Nagsisimula tayo sa maliit na kalangitan at mga bituin sa dako pa ng paglikha sa mundong ito, at sa liwanag—kahit na ito ay pagnanais roon.” 15 Ang kanilang kasiglahan ay pamamagitan nito ay patuloy Niyang lamang na maniwala. Unti-unti, ang nakahahawa. inihahayag ang Kanyang Sarili sa mga “liwanag ay kumukunyapit sa liwa- May iilan rin na tila naging kara- anak ng tao hanggang sa ngayon.” 9 nag,” 11 at “siya na tumatanggap ng niwan na lang sa kanila ang pagpa- Kung hindi natin hinahangad na liwanag, at nagpapatuloy sa Diyos, palipad. Eksperto na sila sa sistema gamitin ang daluyang ito ng pagha- ay tumatanggap ng marami pang at pagpapalipad ng eroplano, ngunit hayag, hindi natin sinasamantala ang liwanag; at ang liwanag na yaon ay wala na sila nadaramang kasiyahan ibinigay sa ating mga pribilehiyo ng lumiliwanag nang lumiliwanag hang- sa paglipad sa himpapawid “na hindi priesthood. Halimbawa, nariyan ang gang sa ganap na araw,” 12 kapag “sa pa kailanman nalipad ng munting mga taong naniniwala ngunit hindi takdang panahon ay tumanggap [tayo] ibon, o kahit ng agila.” 16 Wala na ang nila alam na naniniwala sila. Matagal ng kanyang kaganapan.” 13 pagkamangha nila sa maningning na na silang nakatanggap ng maraming Isipin kung gaano kaganda ang araw, sa kagandahan ng mga likha ng sagot sa pamamagitan ng marahan mahigitan ang ating mortal na mga Diyos kapag tinatawid nila ang mga at banayad na tinig, ngunit dahil ang kakayahan, mabuksan ang mata ng karagatan at mga kontinente. Kung inspirasyong ito ay tila hindi halos ating pang-unawa at makatanggap ng nakatugon sila sa mga kinakailangan, maramdaman at di-gaanong maha- liwanag at kaalaman mula sa langit! ipinapasa ko sila, ngunit nalulungkot laga, hindi nila nalaman kung ano Pribilehiyo at oportunidad natin bilang din para sa kanila. talaga ito. Dahil dito, hinayaan nilang mga maytaglay ng priesthood na Maitatanong ninyo sa inyong sarili maging hadlang ang pag-aalinlangan hangarin ang pansariling paghahayag kung karaniwan na lamang ba sa inyo kaya’t hindi nila maabot ang kanilang at matutuhan kung paano malalaman ang mga ginagawa ninyo sa priest- potensyal bilang mga mayhawak ng ang katotohanan para sa ating sarili sa hood—ginagawa ang inaasahan sa priesthood. pamamagitan ng matibay na patotoo inyo ngunit walang nadaramang saya. Ang paghahayag at patotoo ay ng Banal na Espiritu. Ang pagtataglay ng priesthood ay nag- hindi palaging dumarating nang Masigasig nating hanapin ang bibigay sa atin ng maraming pagkaka- biglaan. Para sa marami, ang patotoo liwanag ng inspirasyon para sa ating taon upang madama ang kaligayahan ay dumarating nang dahan-dahan— sarili. Magsumamo tayo sa Panginoon kaya nga nasabi ni Ammon: “Hindi paisa-isa. Kung minsan dumarating na pagkalooban ang ating isipan at ba may malaking dahilan upang tayo ito nang paunti-unti kaya’t mahirap kaluluwa ng pananampalataya nang ay magsaya? . . . Tayo ay naging mga

60 Liahona kasangkapan sa mga kamay [ng Pa- nginoon] sa paggawa ng dakila at kagila-gilalas na gawaing ito. Kaya nga, tayo ay magpapuri . . . sa Panginoon; oo, magsasaya tayo.” 17 Mga kapatid, masaya sa ating relihiyon! Napakapalad natin dahil taglay natin ang priesthood ng Diyos! Sa aklat ng Mga Awit mababasa natin, “Mapalad ang bayan na nakakaalam ng masayang tunog: sila’y nagsisila- kad, Oh Panginoon, sa liwanag ng iyong mukha.” 18 Mararanasan natin ang malaking kagalakang iyan kung hahanapin natin ito. Kadalasan hindi natin nadarama ang kaligayahan na dulot ng paglilingkod sa araw-araw bilang mayhawak ng priesthood. Kung minsan, nadarama nating ang mga gawain ay tila mga pabigat. Mga kapatid, huwag tayong mabuhay na puno ng kapagu- ran, pag-aalala, at pagrereklamo. Hindi natin sinasamantala ang ating mga pribilehiyo sa buhay kung tinutulutan nating hadlangan tayo ng mundo na madama ang malaking kagalakang dulot ng katapatan at taos-pusong paglilingkod bilang mga mayhawak ng priesthood, lalo na sa ating sariling tahanan. Hindi natin sinasamantala ang ating mga pribilehiyo sa buhay kapag hindi tayo nakikibahagi sa ka- pupunuin ng Espiritu ng Diyos ang pamamagitan ni Cristo na] nagpapala- ligayahan, kapayapaan, at kagalakan inyong puso at isipan, at mababanaag kas sa [atin].” 19 Pinatototohanan ko ito na saganang ibinibigay ng Diyos sa ito sa inyong mga mata at mukha. bilang Apostol ng Panginoon at bina- matatapat na lingkod na mayhawak ng Bilang mga maytaglay ng priest- basbasan kayo sa sagradong pangalan priesthood. hood, huwag natin kailanman balewa- ni Jesucristo, amen. ◼ Mga kabataang lalaki, kung ang lain ang kahanga-hanga at sagradong pagpunta sa simbahan nang maaga ipinagkatiwala ng Panginoon sa atin. MGA TALA 1. Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: para tumulong sa paghahanda ng Joseph Smith (2007), 121. sakrament ay pahirap para sa inyo Katapusan 2. Doktrina at mga Tipan 84:19. sa halip na pagpapala, inaanyayahan Mahal kong mga kapatid, nawa’y 3. Doktrina at mga Tipan 84:20. 4. Doktrina at mga Tipan 84:34. ko kayo na pag-isipang mabuti ang masigasig nating hangaring matutuhan 5. Doktrina at mga Tipan 84:33. maaaring kahulugan ng sagradong ang doktrina ng banal na priesthood, 6. Doktrina at mga Tipan 84:38. ordenansang ito sa isang miyembro ng nawa’y palakasin natin ang ating 7. 1 Nephi 19:24. 8. Tingnan sa Santiago 1:22. ward na marahil ay nakaranas ng hi- patotoo nang taludtod sa taludtod sa 9. Mga Turo: Joseph Smith, 126. rap nang linggong iyon. Mga kapatid, pamamagitan ng pagtanggap ng mga 10. 2 Nephi 28:30. kung ang home teaching ninyo ay tila paghahayag ng Espiritu, at nawa’y 11. Doktrina at mga Tipan 88:40. 12. Doktrina at mga Tipan 50:24. hindi epektibo sa inyo, inaanyayahan makahanap tayo ng tunay na kaga- 13. Doktrina at mga Tipan 93:19. ko kayo na tingnan nang may pana- lakan sa araw-araw na paglilingkod 14. John Gillespie Magee Jr., “High Flight,” sa nampalataya kung ano ang nagagawa bilang mayhawak ng priesthood. Diane Ravitch, ed., The American Reader: Words That Moved a Nation (1990), 486. ng pagdalaw ng isang lingkod ng Pa- Kapag ginawa natin ang mga bagay 15. Richard Bach, Stranger to the Ground nginoon sa pamilyang may maraming na ito, magsisimula tayong mamuhay (1963), 9. problemang hindi nakikita. Kapag na- ayon sa ating potensyal at pribilehiyo 16. Magee, “High Flight,” 486. 17. Alma 26:13, 15–16. kamtan ninyo ang banal na potensyal bilang mga mayhawak ng priesthood, 18. Mga Awit 89:15. ng paglilingkod ninyo sa priesthood, at “lahat ng bagay ay magagawa [sa 19. Mga Taga Filipos 4:13.

Mayo 2011 61 mga ito. Kung gagawin ninyo ito, ang inyong paglilingkod ay mas mapapa- husay. At kung tinutupad ninyo ito, ang inyong paglilingkod bilang mayhawak ng priesthood ay tutulong sa mga anak ng Ama sa Langit nang higit pa sa inaakala ninyo ngayon. Natuklasan ko ang una noong ako Ni Pangulong Henry B. Eyring ay malugod na tanggapin sa priests Unang Tagapayo sa Unang Panguluhan quorum kasama ang bishop bilang aming pangulo. Maaaring sa tingin ninyo ay maliit na bagay lang ito ngunit ipinadama nito sa akin ang kapangyarihan sa priesthood na nagpabago sa Pagkatuto sa aking paglilingkod sa priesthood mula noon. Nagsimula ito ayon sa paraan ng pamumuno niya sa amin. Priesthood Sa tingin ko, itinuring niya ang mga opinyon naming mga kabataang priest na parang kami ang pinakamatali- Kung kayo ay magiging masigasig at masunurin sa nong tao sa mundo. Hinintay niyang priesthood, mga kayamanan ng espirituwal na kaalaman makapagsalita ang lahat ng gustong ang ibubuhos sa inyo. magsalita. Nakinig siya. At kapag nagdesisyon siya ng dapat gawin, para sa akin ay tila pinagtibay ng Espiritu ang mga desisyon sa amin at sa kanya. agpapasalamat ako na makasa kapulungan kasama ang mga Naunawaan ko na ngayon ang ibig sama kayo sa pulong na ito ng miyembro ng kanyang korum. Ang sabihin ng mga banal na kasulatan Npriesthood ng Diyos. Tayo’y pangalawa ay ang malaking pananam- nang sabihin nitong ang pangulo ay nasa iba’t ibang lugar ngayong gabi palataya kay Jesucristo na nagdulot ng mauupo sa kapulungan kasama ang at nasa maraming yugto ng ating malaking pagmamahal na narinig na mga miyembro ng kanyang korum. 1 paglilingkod bilang mayhawak ng natin—ang pagmamahal sa isa’t isa. At At makaraan ang maraming taon no- priesthood. Subalit, sa lahat ng pag- ang pangatlo ay ang iisang katiyakan ong ako ay bishop kasama ang aking kakaiba-iba ng ating kalagayan may na ang pinakamalawak na layunin ng priests quorum, kami ay naturuan iisa tayong pangangailangan. Iyon ay priesthood ay gumawa para sa kaligta- ng natutuhan ko noong ako ay bata ang matutuhan ang ating mga tung- san ng tao. pang priest. kulin sa priesthood at pag-ibayuhin Hindi ang organisadong ward ang Makaraan ang dalawampung taon ang ating kakayahan upang maisa- nakagagawa ng kaibhan. Ang naroon bilang bishop, nagkaroon ako ng gawa ang mga ito. sa ward na iyon ay maaaring nasa pagkakataong makita ang epekto ng Noong deacon ako damang-dama ibang lugar din, sa anumang yunit ng council, hindi lamang sa meeting- ko ang pangangailangang iyan. Simbahan na inyong kinabibilangan. house, kundi maging sa kabundukan. Nakatira ako sa lugar na sakop ng Ang tatlong bagay na ito ay maa- Sa isang aktibidad sa araw ng Sabado, isang maliit na branch ng Simbahan sa aring naranasan na ninyo sa inyong isang miyembro ng korum ang mag- New Jersey, sa silangang baybayin ng priesthood quorum kaya’t hindi na damag na naligaw sa kagubatan. Sa Estados Unidos. Ako lang ang deacon ninyo ito napapansin. Para sa iba nalalaman namin, siya ay mag-isa at sa branch—hindi dahil sa ako lang maaaring hindi ninyo damang kawalang pangginaw, pagkain, o masi- ang dumadalo kundi dahil sa ako lang ilangan pa ng pag-unlad, kaya’t ang silungan. Hinanap namin siya ngunit talaga ang mag-isa na nasa rekord. mga tulong na ito ay tila hindi ninyo hindi namin siya nakita. Ang kuya kong si Ted, ang nag-iisang kailangan. Alinman dito, dalangin Natatandaan ko na sama-sama teacher. Narito siya ngayong gabi. kong tulungan ako ng Espiritu na kaming nagdasal, ang priests quo- Deacon pa ako nang lumipat ang malinaw na maipaliwanag ang mga ito rum at ako, at pagkatapos ay hiniling pamilya namin sa Utah. Doon ay na- at mahikayat kayo. kong magsalita ang bawat isa. Naki- tagpuan ko ang tatlong magagandang Ang layunin ko sa pagsasalita nig akong mabuti, at sa tingin ko ay bagay na magpapabilis sa pag-unlad tungkol sa tatlong tulong na ito sa ganoon din ang ginawa nila. Pagkata- ko sa priesthood. Ang una ay ang pa- pagkatuto sa priesthood ay hikayatin pos ng ilang sandali, nakadama kami ngulo na alam kung paano mamuno kayo na pahalagahan at gamitin ang ng kapanatagan. Nadama ko na ang

62 Liahona paglikha ng lugar sa pagkatuto ng priesthood at ano ang katangian nito para sa mga taong mag-aaral dito: “Isaayos ang inyong sarili; . . . magtayo ng isang bahay . . . ng pagkaka- tuto, . . . isang bahay ng kaayusan. . . . “Magtalaga sa inyo ng isang guro, at huwag maging mga tagapagsalita ang lahat kaagad; sa halip magsalita nang isa-isa at makinig ang lahat sa kanyang sinasabi, upang kapag ang lahat ay nakapagsalita na ang lahat ay mapasigla ng lahat, at upang ang bawat tao ay magkaroon ng pantay na pribilehiyo.” 2 Inilalarawan ng Panginoon ang nakita na natin na lakas ng priesthood council o ng isang klase na magha- tid ng paghahayag sa pamamagitan ng Espiritu. Paghahayag ang tanging paraan na malalaman natin na si Jesus ang Cristo. Ang pananampalatayang iyan ang unang hakbang na ginagawa natin upang matutuhan ang mga alituntunin ng ebanghelyo. Sa bahagi 88 ng Doktrina at mga Tipan, sa mga talata 123 at 124, binigyang-diin ng Panginoon na mahalin ang isa’t isa at tumigil sa paghahanap ng mali ng bawat isa. Bawat isa ay tinanggap sa paaralan ng priesthood na itinatag ng Panginoon sa pamamagitan ng paggawa ng tipan na ipinakita sa pagtataas ng kamay na maging “kaibigan at kapatid . . . sa mga bigkis ng pagmamahal.” 3 Ngayon, hindi na natin sinusunod ang paggawa ng tipan kasabay ng nawawalang miyembro ng korum ay ang isa’t isa na nagmumula sa mala- pagtataas ng kamay, ngunit kapag ligtas sa isang lugar. king pananampalataya. Hindi ko tiyak nakakakita ako ng kahanga-hangang Naging malinaw sa akin kung ano kung alin ang nauuna, ngunit ang pagkatuto sa priesthood, naroon ang ang dapat gawin at di-dapat gawin dalawang ito ay kapwa naroon kapag mga bigkis ng pagmamahal. Muli, ng korum. Nang ilarawan ng mga may malaki at mabilis na pagkatuto nakita ko ang pagmamahal na ito bi- taong nakakita sa kanya ang lugar sa priesthood. Itinuro iyan ni Joseph lang dahilan at epekto ng pag-aaral na kinaroroonan niya sa kakahuyan Smith sa atin sa pamamagitan ng ng mga katotohanan ng ebanghelyo. dama kong alam ko ang lugar na iyon. halimbawa. Ang pagmamahal ay nag-aanyaya sa Ang himala para sa akin ay ang makita Noong nagsisimula pa lang ang Espiritu Santo upang pagtibayin ang na nagdulot ng paghahayag sa taong Simbahan sa dispensasyong ito, siya katotohanan. At ang kagalakan sa mayhawak ng mga susi ng priesthood ay tumanggap ng utos mula sa Diyos pag-aaral ng mga banal na katoto- ang pananampalataya kay Jesucristo na palakasin ang priesthood. Inutu- hanan ay lumilikha ng pagmamahal ng nagkakaisang priesthood council. sang siyang magtatag ng mga paaralan sa puso ng tao na nagbabahagi ng Nadagdagan ang kaalaman naming para sa mga mayhawak ng priesthood. natututuhan. lahat sa araw na iyon tungkol sa ka- Iniutos ng Panginoon na dapat may Ang kabaligtaran nito ay totoo rin. pangyarihan ng priesthood. pagmamahal sa bawat isa ang mga Ang pagtatalu-talo o inggit ay naka- Ang pangalawang susi upang ma- nagtuturo at tinuturuan. Narito ang hahadlang sa kakayahan ng Espiritu dagdagan ang kaalaman ay mahalin mga salita ng Panginoon tungkol sa Santo na turuan tayo at matanggap

Mayo 2011 63 Panginoon upang gumawa sa kanyang ubasan para sa kaligtasan ng mga kaluluwa ng tao.” 5 Sa priesthood kabahagi tayo sa sagradong tungkulin na gumawa para sa mga kaluluwa ng tao. Pagbutihin pa natin ang paggawa hindi lamang matutuhang ito ang ating tungkulin. Dapat itong madama sa kaibuturan ng ating puso na kahit na ang maraming gawain sa ating kabataan o pagdating ng mga pagsubok ay hindi makahahadlang sa atin sa layuning iyan. Hindi pa natatagalan binisita ko ang isang high priest sa kanyang tahanan. Hindi na siya nakadadalo sa mga pulong namin sa korum. Namumuhay siyang mag-isa. Puma- naw na ang kanyang magandang asawa at nakatira malayo sa kanya ang kanyang mga anak. Ang katan- ang liwanag at katotohanan. At ang ng Panginoon para masang-ayu- daan at karamdaman ay naglimita sa kasunod na pagkabigo ay bunga ng nan Niya ang ating mga desisyon: kanyang kakayahang maglingkod. mas malaking pagtatalo at paghaha- “At bawat pagpapasiyang gagawin Patuloy pa rin siyang nag-eehersisyo nap ng mali sa mga umaasang matu- ng alinman sa mga korum na ito upang mapanatili kahit paano ang tuto na hindi naman nangyari. ay kinakailangang sa pamamagitan lakas na taglay niya noon. Ang mga mayhawak ng priesthood ng nagkakaisang tinig ng naturan; Nang pumasok ako sa kanyang na sama-samang natututong mabuti na, bawat kasapi sa bawat korum tahanan, tumayo siya gamit ang ay mga tagapamayapa sa tuwina. ay kinakailangang sumang-ayon sa kanyang walker upang batiin ako. Nakikita ninyo ito sa mga klase sa mga pasiya nito, upang magawa ang Pinaupo niya ako sa silyang malapit sa priesthood at sa mga council. Ito kanilang pagpapasiya sa gayon ding kanya. Pinag-usapan namin ang masa- ay kaloob na tumutulong sa tao na kapangyarihan o bisa sa isa’t isa.” 4 sayang samahan namin sa priesthood. makita ang pagkakatulad nila kapag Ang pangatlong tulong sa pag- Pagkatapos mariin niyang sinabi nakikita nila ang pagkakaiba-iba nila. katuto sa priesthood ay dumarating sa akin, “Bakit buhay pa ako? Bakit Ito ay kaloob na tumutulong sa tao na sa iisang katiyakan tungkol sa dahi- narito pa ako? Wala akong anumang makita na ang sinabi ng isang tao ay lan kung bakit tayo pinagpapala ng nagagawa.” makatutulong sa halip na isiping sila Panginoon at pinagkakatiwalaan na Sinabi ko sa kanya na may naga- ay iniwawasto. magtaglay at gamitin ang Kanyag gawa siya para sa akin. Pinasisigla Kapag sapat ang dalisay na pag- priesthood. Iyon ay ang gumawa para niya ako sa pamamagitan ng kanyang ibig ni Cristo at hangaring maging sa kaligtasan ng mga tao. Ang iisang pananampalataya at pagmamahal. mga tagapamayapa, makakamtan ang katiyakang ito ay nagdudulot ng pag- Kahit sa maikli naming pag-uusap, pagkakaisa sa council at sa mga klase. kakaisa sa mga korum. Masisimulan nadama kong nais ko pang mag- Kailangan ng pasensya at kababaang- nating malaman ang tungkol dito mula pakabuti ako. Ang ipinakita niyang loob, ngunit nakita kong nangyayari sa banal na kasulatan kung paano determinasyon na gawin ang isang ito kahit may mabibigat na isyung tayong mga espiritung anak na lalaki bagay na mahalaga ay nagbigay ng pinag-uusapan at magkakaiba ang pi- ay inihanda bago isinilang para sa inspirasyon sa akin na mas magsikap nagmulan ng mga tao sa mga council pambihirang karangalang magtaglay pa na paglingkuran ang iba at ang o klase. ng priesthood. Panginoon. Maisasagawa ang mataas na Sa pagsasalita tungkol sa mga pi- Ngunit sa malungkot niyang tinig at pamantayan na itinakda ng Pa- nagkatiwalaan ng priesthood sa buhay tingin, nahiwatigan ko na hindi ko na- nginoon para sa mga mayhawak na ito, sinabi ng Panginoon, “Maging sagot ang kanyang mga tanong. Iniisip ng priesthood sa paggawa ng mga bago pa man sila isilang, sila, kasama pa rin niya kung bakit hinayaan siyang desisyon sa mga korum. Mangyayari ng marami pang iba, ay tumanggap ng mabuhay ng Diyos sa gayong kala- ito kung may malaking pananam- kanilang mga unang aral sa daigdig gayan na humahadlang sa kanyang palataya at pagmamahal at walang ng mga espiritu at inihanda upang kakayahang maglingkod. pagtatalu-talo. Narito ang hinihingi bumangon sa takdang panahon ng Magiliw niya akong pinasalamatan

64 Liahona sa pagdalaw sa kanya. Nang tumayo kanyang sariling sumpa at tipan sa sa malaking pag-aari ng isang lalaking ako upang umalis na, pumasok na ang priesthood. Tinutupad pa rin niya ito apat na beses naging punong ministro nars na nagpupunta sa kanyang bahay hanggang ngayon. ng Inglatera upang ituro sa kanya ang at nananatili ng ilang oras araw-araw Siya ay saksi at misyonero para sa ebanghelyo ni Jesucristo. roon. Sa aming sarilinang pag-uusap, Tagapagligtas sa lahat ng sitwasyon. Pinatuloy siya ng mayamang lalaki may kaunti siyang ikinuwento tungkol Nasa puso na niya ito. Ang hangarin sa mansiyon nito. Siya ay nagtapos sa sa nars. Sinabi niyang kahanga-hanga ng kanyang puso ay mapagbago ang Eton College at sa Oxford University. ang nars. Siya ay namumuhay kasama puso ng nars sa pamamagitan ng Pag- Tinalakay ng misyonero ang pinagmu- ng mga Banal sa mga Huling Araw babayad-sala ni Jesucristo at pagtupad lan ng tao, ang mahalagang ginagam- nang halos buong buhay niya pero sa mga tipan. panan ni Jesucristo sa kasaysayan ng hindi pa rin siya miyembro. Ang kanyang panahon sa paara- mundo, at maging ang kahihinatnan Sinamahan niya ako palabas ng lan ng priesthood sa buhay na ito ng mga bansa. pinto. Itinuro niya ang nars at naka- ay maikli kumpara sa kawalang- Sa katapusan ng kanilang pag- ngiting sinabi, “Kita mo na, wala talaga hanggan. Ngunit kahit sa maikling uusap, tumanggi ang lalaki na magpa- akong nagagawa. Sinikap kong ma- panahong iyon ay naging eksperto binyag. Ngunit sa paghihiwalay nila, pabinyagan siya sa Simbahan ngunit siya sa mga walang hanggang aralin. ang lider ng isa sa makapangyarihang walang nangyari.” Ngumiti ang nars sa Dadalhin niya, saanman siya tawagin mga imperyo ng mundo ay nagtanong amin. Lumabas na ako at pauwi na sa ng Panginoon, ang mga aralin sa sa abang misyonero, “Saan ka nag- aking tahanan. priesthood na walang hanggan ang aral?” Ang sagot niya: “Sa priesthood Natanto ko na ang mga sagot sa kahalagahan. ng Diyos.” kanyang mga tanong ay matagal nang Hindi lamang dapat sabik kayong Minsan marahil ay iniisip ninyo na nakatanim sa kanyang puso. Sinisikap matutuhan ang inyong mga aralin sa mas gaganda sana ang buhay ninyo ng magiting na high priest na iyon priesthood sa buhay na ito, kundi da- kung nakapag-aral kayo sa isang na gawin ang kanyang tungkulin, na pat ding maganda ang pananaw ninyo mahusay na paaralan. Dalangin ko itinuro sa kanya sa marami niyang sa mga bagay na posible. Ilan sa atin na makita ninyo ang kadakilaan ng taon sa priesthood. ang maaaring limitahan ang ating isi- pagmamahal ng Diyos para sa inyo at Alam niya na ang tanging paraan pan sa mga posibilidad na matutuhan sa pagkakataong Kanyang ibinigay sa upang matamo ng nars na iyon ng ang mga ibinigay sa atin ng Panginoon inyo na makapasok sa Kanyang paara- pagpapala ng kaligtasan sa pamamagi- sa paglilingkod sa Kanya. lan ng priesthood. tan ng ebanghelyo ni Jesucristo ay sa Isang kabataang lalaki ang umalis Kung kayo ay magiging masigasig paggawa ng tipan at pagpapabinyag. sa kanyang nayon sa Welsh, nakinig at masunurin sa priesthood, mga ka- Siya ay tinuruan ayon sa mga tipan ng sa mga Apostol ng Diyos, at sumapi sa yamanan ng espirituwal na kaalaman bawat pangulo ng bawat korum mula kaharian ng Diyos sa lupa. Naglayag ang ibubuhos sa inyo. Lalakas ang ka- deacon hanggang sa high priest. siyang kasama ng mga Banal patu- kayahan ninyong daigin ang masama Naalala niya at nadama ang ngong Amerika at sumakay sa bagon at maipahahayag ang katotohanan patawid sa kapatagan patungong na umaakay patungo sa kaligtasan. kanluran. Kasama siya ng kasunod na Matatagpuan ninyo ang kagalakan grupo matapos makarating si Brigham sa kaligayahan ng mga taong naakay Young sa lambak na ito. Kabilang sa ninyo patungo sa kadakilaan. Ang kanyang paglilingkod bilang priest- inyong tahanan ay magiging lugar ng hood ang paghahanda at pag-aararo pagkatuto. ng lupa. Pinatototohanan ko na ang mga Ipinagbili niya ang bukid sa susi ng priesthood ay naipanumbalik murang halaga para magpunta sa na. Si Pangulong Thomas S. Monson misyon para sa Panginoon sa disyerto ang mayhawak at gumagamit ng na tinatawag ngayong Nevada para mga susing iyon. Buhay ang Diyos alagaan ang mga tupa. Tinawag siya at kilalang-kilala kayo. Si Jesucristo mula roon sa isang misyon sa kabilang ay buhay. Kayo ay pinili para sa ibayo sa mismong nayong nilisan niya karangalang taglayin ang sagra- sa kanyang kahirapan upang sumu- dong priesthood. Sa pangalan ni nod sa Panginoon. Jesucristo, amen. ◼ Sa lahat ng ito, nakahanap siya ng MGA TALA paraan na matuto kasama ang mga 1. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 107:87. kapatid sa priesthood. Dahil siya ay 2. Doktrina at mga Tipan 88:119, 122. 3. Doktrina at mga Tipan 88:133. isang matapang na misyonero, luma- 4. Doktrina at mga Tipan 107:27. kad siya sa kalsada ng Wales patungo 5. Doktrina at mga Tipan 138:56.

Mayo 2011 sa kapangyarihan ng taong iyon.” 1 Mga kapatid, iyan ang makapangyarihang salita ng Panginoon tungkol sa Kanyang banal na awtoridad. Hindi natin mapagdududahan ang obligas- yong ibinigay nito sa bawat isa sa atin na maytaglay ng priesthood ng Diyos. Naparito tayo sa mundo sa panahong puno ng kaguluhan. Ang mga Ni Pangulong Thomas S. Monson pamantayan ng moralidad ng masa ay unti-unting nagiging “halos kahit ano na lang.” Sapat na ang haba ng buhay ko para masaksihan ang maraming Kapangyarihan pagbabago sa moralidad ng lipunan. Noon halos lahat ng pamantayan ng Simbahan at ng lipunan ay mag- ng Priesthood katugma, ngayo’y may malawak na puwang sa ating pagitan, at lumalawak pa ito. Nawa’y maging marapat tayong tumanggap ng banal na Maraming pelikula at palabas sa kapangyarihan ng priesthood na ating taglay. Nawa’y telebisyon ang nagpapakita ng pag- pagpalain nito ang ating buhay at nawa’y gamitin natin ito uugaling tuwirang sumasalungat sa upang pagpalain ang buhay ng iba. mga batas ng Diyos. Huwag mag- pailalim sa pahiwatig at malinaw na kalaswaang napakadalas matagpuan doon. Ang mga titik ng karamihan sa tugtugin ngayon ay nasa gayong kate- atagal kong ipinagdasal at paraan, may kaugnayan itong lahat sa gorya rin. Ang kahalayang laganap sa pinag-aralan ang sasabihin ko pagkamarapat ng sarili na kailangan ating paligid ngayon ay hinding-hindi Msa gabing ito. Hindi ko ibig para matanggap at magamit ang sagra- palalagpasin noon. Nakalulungkot na saktan ang damdamin ng sinuman. dong kapangyarihan ng priesthood na ang pangalan ng Panginoon ay paulit- Naisip ko, “Ano ba ang mga hamon ating taglay. ulit na ginagamit sa walang kabulu- na kinakaharap natin? Ano ba ang Magsisimula ako sa pagbasa sa inyo han. Gunitain natin ang utos—isa sa nakakaharap ko sa bawat araw na mula sa bahagi 121 ng Doktrina at sampu—na inihayag ng Panginoon dahilan para umiyak ako kung minsan mga Tipan: kay Moises sa Bundok ng Sinai: “Hu- sa hatinggabi?” Naisip kong sisikapin “Ang mga karapatan ng pagkasa- wag mong babanggitin ang pangalan kong banggitin ang tungkol sa ilan sa serdote ay may di mapaghihiwalay na ng Panginoon mong Dios sa walang mga hamong ito ngayong gabi. Ang kaugnayan sa mga kapangyarihan ng kabuluhan; sapagka’t hindi aariin ng ilan ay aakma sa mga kabataang lalaki. langit, at . . . ang kapangyarihan ng la- Panginoong walang sala ang bumang- Ang iba ay aakma sa mga nasa ka- ngit ay hindi mapamamahalaan ni ma- git ng kaniyang pangalan sa walang tanghalian ang edad. Ang iba naman hahawakan tanging alinsunod lamang kabuluhan.” 2 Nalulungkot ako na may- ay aakma sa mga medyo matanda na. sa mga alituntunin ng kabutihan. roon sa atin na lantad sa mahahalay Hindi natin pag-uusapan ang tungkol “Na ito ay maaaring igawad sa na pananalita, at nakikiusap ako na sa matatanda na. atin, ito ay totoo; subalit kung huwag ninyo itong gamitin. Isinasamo Kaya’t gusto kong simulan sa pag- ating tatangkaing pagtakpan ang ko na huwag kayong magsalita o gu- sasabing, napakainam na magkaka- ating mga kasalanan, o bigyang- mawa ng anumang ikahihiya ninyo. sama tayo sa gabing ito. Narinig natin kasiyahan ang ating kapalaluan, ang Tuluyan nang lumayo sa pornogra- ang magaganda at napapanahong ating walang kabuluhang adhikain, piya. Huwag na ninyo itong tingnan, mensahe tungkol sa priesthood ng o gumamit ng lakas o kapangyarihan kahit kailan. Napatunayang ito ay Diyos. Ako, kasama ninyo, ay napa- o pamimilit sa mga kaluluwa ng mga isang adiksyon na mas mahirap daigin. sigla at nabigyang-inspirasyon. anak ng tao, sa alinmang antas ng Iwasan ang alak at tabako o anumang Sa gabing ito nais kong talakayin kasamaan, masdan, ang kalangitan droga, gayundin ang mga adiksyon na ang mga bagay na nasa isip ko nitong ay lalayo; ang Espiritu ng Panginoon mahihirapan kayong itigil. mga nakaraang araw at nahikayat ay magdadalamhati; at kapag ito ay Ano ang poprotekta sa inyo mula akong ibahagi ito sa inyo. Sa anumang lumayo, Amen sa pagkasaserdote o sa kasalanan at kasamaan sa inyong

66 Liahona paligid? Naniniwala ako na ang matibay na patotoo sa ating Taga- pagligtas at sa Kanyang ebanghelyo ang magliligtas sa inyo. Kung hindi pa ninyo nababasa ang Aklat ni Mormon, basahin ito. Hindi ko na hihilinging magtaas kayo ng kamay. Kung gagawin ninyo ito nang may panalangin at tapat na hangaring malaman ang katotohanan, ipakikita ng Espiritu Santo ang katotohanan nito sa inyo. Kung ito ay totoo—at totoo nga—ibig sabihin si Joseph Smith ay isang propetang nakita ang Diyos Ama at Kanyang Anak na si Jesucristo. Ang Simbahan ay totoo. Kung wala pa kayong patotoo sa mga bagay na ito, gawin ninyo ang kailangan para matamo ito. Maha- lagang magkaroon kayo ng sariling patotoo, dahil hindi kayo lubos na masusuportahan ng patotoo ng ibang tao. Kapag nagkaroon na kayo ng patotoo, kailangan itong manatiling masigla at buhay sa pamamagitan ng pagsunod sa mga utos ng Diyos at regular na panalangin at pag-aaral ng mga banal na kasulatan. na gustong mag-asawa at magkaroon para makapag-asawa. Kung inaalala Magsimba. Kayong mga kabataang ng pamilya, pero limitado ang pagka- ninyo ang paglalaan ng kabuhayan sa lalaki, dumalo sa seminary o institute kataong gawin iyon dahil napakara- isang asawa at pamilya, tinitiyak ko sa kung mayroon nito sa inyong lugar. ming binatang ayaw pang mag-asawa. inyo na hindi nakakahiyang magtipid Kung may mali sa inyong buhay, Hindi na bago ang sitwasyong ito. at mag-ipon ang isang mag-asawa. may paraan para maitama ninyo ito. Marami nang nasabi ang mga naka- Karaniwan ay sa mga panahong ito ng Itigil ang anumang kasamaan. Kausa- raang Pangulo ng Simbahan tungkol pagsubok kayo higit na nagkakalapit pin ang inyong bishop. Anuman ang dito. Ibabahagi ko sa inyo ang isa o habang natututo kayong magsakri- problema, malulutas ito sa pamama- dalawang halimbawa ng kanilang pisyo at gumawa ng mahihirap na gitan ng wastong pagsisisi. Maaari pangaral. desisyon. Marahil ay natatakot kayong kayong maging malinis muli. Sabi ng Sabi ni Pangulong Harold B. Lee, magkamali sa pagpili. Ang masasabi Panginoon, tungkol sa mga nagsisisi, “Hindi natin ginagawa ang ating tung- ko rito ay kailangan ninyong sumam- “Bagaman ang inyong mga kasalanan kulin bilang maytaglay ng priesthood palataya. Humanap ng isang taong ay maging tila mapula, ay magiging kapag lumagpas tayo sa edad ng pag- makakasundo ninyo. Dapat ninyong mapuputi na parang niebe,” 3 “at ako, aasawa at ipinagkait sa ating sarili ang malaman na hindi ninyo malalaman ang Panginoon, ay hindi na naaalaala marangal na pagpapakasal sa magaang bawat hamon na darating, ngunit ang mga ito.” 4 gandang dalagang ito.” 6 tinitiyak ko na halos lahat ay malulutas Inilarawan ng Tagapagligtas ng Ganito ang sabi ni Pangulong Gor- kung masigasig kayong humahanap sangkatauhan ang Kanyang sarili don B. Hinckley: “Naaawa ako sa . . . ng kalutasan at nais ninyong magta- bilang nasa mundo ngunit hindi ma- ating mga dalaga, na nasasabik maka- gumpay ang inyong pagsasama bilang kamundo.5 Tayo man ay magiging ga- pag-asawa at tila wala namang makita. mag-asawa. yon kung tatanggihan natin ang mga . . . Wala akong gaanong simpatiya sa Marahil ay masyado kayong nasisi- maling konsepto at turo at mananatili mga binata, na ayon sa kaugalian ng yahan sa pagiging binata, nagbabakas- tayong tapat sa ipinag-uutos ng Diyos. ating lipunan ay siyang may tanging yon-grande, bumibili ng mamahaling Ngayon, nitong mga nakalipas na karapatang manguna sa mga bagay na kotse at laruan, at natutuwa lang sa araw ay naiisip ko kayong mga bina- ito ngunit sa maraming pagkakataon masayang buhay kasama ang inyong tang nasa edad na para mag-asawa ay ayaw kumilos.” 7 mga kaibigan. Nakakita na ako ng pero hindi pa naiisip na mag-asawa. Alam ko na maraming dahilan kaya mga grupo ninyo na magkakasama Nakikita ko ang magagandang dalaga kayo atubiling gumawa ng hakbang kahit saan, at inaamin ko na nagtaka

Mayo 2011 67 magdadalamhati, at wakas na ito ng kapangyarihan ng [priesthood] ng taong iyon.” 8 Ganito ang sinabi ni Pangulong Howard W. Hunter tungkol sa pag- aasawa: “Ang maligaya at matagumpay na pag-aasawa ay karaniwang hindi tungkol sa pagpapakasal sa tamang tao kundi ikaw dapat ang tamang tao.” Gusto ko iyan. “Ang kusang pagsisikap na gampanang mabuti ang inyong bahagi ang makatutulong nang malaki sa pagtatagumpay.” 9 Maraming taon na ang nakalilipas sa ward na pinamunuan ko bilang bishop, may isang mag-asawa na madalas magkaroon ng napakatindi ako kung bakit hindi mga dalaga ang pag-ibig. Maaaring bunga iyon ng at mainitang pag-aaway. Mga totoha- kasama ninyo. mga problema sa pera, kakulangan ng nang pag-aaway. Iginigiit ng bawat isa Mga kapatid, may panahon para komunikasyon, hindi mapigil na galit, sa kanila ang kani-kanyang katwiran. pag-isipang mabuti ang pag-aasawa at pakikialam ng mga biyenan, pagkaka- Walang gustong magpatalo. Kapag humanap ng isang katuwang na nais sala. Maraming posibleng dahilan. Sa hindi sila nagtatalo, naroon pa rin sa ninyong makapiling magpasawalang- maraming pagkakataon hindi kaila- kanila ang tinatawag kong nakababali- hanggan. Kung matalino ang inyong ngang humantong iyon sa diborsyo. sang katahimikan. pagpili at desididong magtagumpay sa Karamihan sa mga kahilingan ng Minsan, alas-2 n.u ay tumawag inyong pagsasama, wala nang ibang pagkansela ng kasal sa templo ay sa akin ang mag-asawa. Gusto nila higit na magpapaligaya sa inyo sa mula sa mga babaeng lubhang nagsi- akong kausapin, at gusto nilang noon buhay na ito. kap upang magtagumpay ang pagsa- din mismo. Pinilit kong bumangon, Kapag magpapakasal na kayo, mga sama ngunit, sa bandang huli, hindi nagbihis, at nagpunta ako sa kanilang kapatid, nanaisin ninyong makasal nakayanan ang mga problema. tahanan. Nakaupo sila sa magkabilang sa bahay ng Panginoon. Para sa inyo Piliing mabuti at nang may pana- panig ng silid nang hindi nagkikibuan na maytaglay ng priesthood, dapat ay langin ang inyong mapapangasawa; sa isa’t isa. Sa akin sinasabi ng babae wala nang ibang pagpipilian. Mag- at kapag kasal na kayo, maging lubos ang gusto niyang sabihin sa lalaki. ingat dahil baka masira ang pagiging na tapat sa isa’t isa. Napakahalaga ng Sa akin naman sinasabi ng lalaki ang karapat-dapat ninyong makasal sa payo na nakita ko minsan sa isang masagot niya sa babae. Naisip ko, “Paano gayong paraan. Mapananatili ninyo liit na plakeng nakakuwadro sa bahay kaya namin mapagkakasundo ang sa angkop na hangganan ang inyong ng tiyo at tiya ko. Sabi roon, “Piliin ang mag-asawang ito?” pagliligawan habang masaya pa rin iyong iibigin; ibigin ang iyong pinili.” Nagdasal ako para sa inspirasyon, kayong magkasama. Napakatalinong payo mula sa ilang at naisip kong tanungin sila. Sabi ko, Ngayon, mga kapatid, tatalakayin salitang iyon. Ang katapatan sa asawa “Gaano katagal na ba kayo huling ko ang isa pang paksa na nadama ay lubhang mahalaga. nagpunta sa templo at nakasaksi ng kong sabihin sa inyo. Sa loob ng tat- Ang inyong maybahay ay kapan- kasal sa templo?” Inamin nila na na- long taon mula nang sang-ayunan ako tay ninyo. Sa mag-asawa walang pakatagal na. Karapat-dapat naman si- bilang Pangulo ng Simbahan, nanini- sinumang mas mataas o mas mababa lang mga tao na mayhawak na temple wala ako na ang pinakamalungkot at kaysa sa isa. Lumalakad kayong recommend at nagpupunta noon sa nakapanlulumong responsibilidad ko magkatabi bilang mga anak ng Diyos. templo at nagsasagawa ng ordenansa sa bawat linggo ay ang pagkansela Hindi siya dapat hamakin o insultu- para sa iba. ng mga kasal na ibinuklod sa templo. hin kundi dapat siyang respetuhin Sabi ko sa kanila, “Maaari ba Bawat isa ay nagsimula sa masayang at mahalin. Sabi ni Pangulong Gor- kayong sumama sa akin sa templo sa kasal sa bahay ng Panginoon, kung don B. Hinckley: “Sinumang lalaki Miyerkules ng alas-8:00 ng umaga? saan ang nag-iibigan ay nagsimula sa Simbahang ito na . . . di-matwid Sasaksihan natin ang isang pagbubuk- ng bagong buhay na magkasama at ang pakikitungo sa [kanyang asawa] lod doon.” umasam na makasama ang bawat isa ay hindi karapat-dapat na magtaglay Sabay silang nagtanong, “Kanino magpakailanman. At pagkatapos sa ng priesthood. Bagama’t maaaring ho iyon?” paglipas ng mga buwan at taon, at naordenan siya, ang kalangitan ay Sagot ko, “Hindi ko alam. Para sa kung anong dahilan, naglaho ang lalayo, ang Espiritu ng Panginoon ay iyon sa sinumang ikakasal sa

68 Liahona umagang iyon.” Pagsapit ng Miyerkules sa takdang oras nagkita-kita kami sa Salt Lake Temple. Pumasok kaming tatlo sa isa sa magagandang silid-bukluran, na walang kilala ni isang tao sa silid maliban kay Elder ElRay L. Christian- sen, na noon ay Assistant sa Korum ng Labindalawa, isang katungkulan ng General Authority noon. Si Elder Christiansen ang nakatakdang magsagawa ng pagbubuklod para sa isang magkasintahan sa silid na iyon sa umagang iyon. Tiyak kong naisip ng babae at ng kanyang pamilya, “Mga kaibigan siguro ito ng lalaki” at naisip naman ng pamilya ng lalaki, “Mga kaibigan siguro ito ng babae.” Ang mag-asawang kasama ko ay nakaupo sa maliit na bangko na mga dalawang talampakan (0.6 m) ang pagitan nila. Kung may sinuman sa inyo na pagpalain din ang iba. Ang awtoridad Nagsimulang magpayo si Elder nahihirapan sa inyong pagsasama, nito ay hanggang sa kabilang buhay, Christiansen sa magkasintahang iki- hinihikayat ko kayong gawin ang hanggang sa mga kawalang-hanggan. nakasal, at maganda ang sinabi niya. lahat para maisaayos ang kailangang Wala itong katulad sa buong mundo. Binanggit niya kung paano dapat maisaayos, nang kayo ay lumigayang ka- Ingatan ito, pangalagaan ito, maging halin ng lalaki ang kanyang asawa, pa- tulad noong bagong kasal kayo. Tayo marapat para dito.10 ano niya ito dapat tratuhin nang may na ikinasal sa bahay ng Panginoon ay Mahal kong mga kapatid, nawa’y respeto at paggalang, na iginagalang ginagawa ito para sa buhay na ito at gabayan tayo ng kabutihan sa bawat siya bilang puso ng tahanan. Pagkata- para sa buong kawalang-hanggan, at hakbang sa paglalakbay natin sa bu- pos ay kinausap niya ang babae kung pagkatapos ay dapat nating sikaping hay. Ngayon at tuwina, nawa’y maging paano niya dapat igalang ang kanyang mangyari ito. Alam ko na may mga marapat tayong tumanggap ng banal asawa bilang ulo ng tahanan at supor- sitwasyong hindi na maisasalba ang na kapangyarihan ng priesthood na tahan ito sa lahat ng paraan. pagsasama, ngunit malakas ang paki- taglay natin. Nawa’y basbasan nito ang Napuna ko na nang kausapin ni ramdam ko na kadalasan ay maaari pa ating buhay at nawa’y magamit natin Elder Christiansen ang magkasintahan, at dapat itong isalba. Huwag hayaang ito upang basbasan ang buhay ng medyo naglapit ang mag-asawang umabot ang pagsasama ninyo sa pun- iba, tulad ng ginawa Niya na nabu- kasama ko. Hindi naglaon magkatabi tong manganib na ito. hay at namatay para sa atin—maging na sila sa upuan. Ang ikinatuwa ko Itinuro ni Pangulong Hinckley na si Jesucristo, na ating Panginoon at ay halos magkasabay silang umusog. nakasalalay sa bawat isa sa atin na Tagapagligtas. Ito ang dalangin ko sa Pagkatapos ng seremonya, magkatabi may priesthood ng Diyos ang pagdidi- Kanyang sagrado, Kanyang banal na na ang mag-asawang kasama ko na siplina sa ating sarili para makapamu- pangalan, amen. ◼ para bang sila ang mga bagong kasal. hay tayo ayon sa mga pamantayang MGA TALA Nakangiti sila pareho. mas mataas kaysa sa mundo. Maha- 1. Doktrina at mga Tipan 121:36–37. Nilisan namin ang templo noong lagang maging kagalang-galang at 2. Exodo 20:7. araw na iyon, at walang nakaalam disente tayo. Hindi dapat mapintasan 3. Isaias 1:18. 4. Doktrina at mga Tipan 58:42. kung sino kami o bakit kami naroon, ang ating mga kilos. 5. Tingnan sa Juan 17:14; Doktrina at mga ngunit magkahawak-kamay ang mga Ang ating mga sinasabi, pagtrato sa Tipan 49:5. kaibigan ko paglabas nila sa pintuan iba, at paraan ng pamumuhay ay may 6. “President Harold B. Lee’s General Priesthood Address,” Ensign, Ene. 1974, ng templo sa harapan. Naisantabi na epektong lahat sa impluwensya natin 100. ang hindi nila pagkakaunawaan. Hindi bilang mga lalaking mayhawak ng 7. Gordon B. Hinckley, “What God Hath ko na kinailangang magsalita. Nakita priesthood. Joined Together,” Ensign, Mayo 1991, 71. 8. Gordon B. Hinckley, “Personal Worthiness ninyo, naalala nila ang araw ng kasal Ang kaloob na priesthood ay to Exercise the Priesthood,” Liahona, nila at ang mga tipang ginawa nila sa walang katumbas. Taglay nito ang Hulyo 2002, 60. bahay ng Diyos. Nangako silang mag- awtoridad na kumilos bilang mga 9. The Teachings of Howard W. Hunter, ed. Clyde J. Williams (1997), 130. simulang muli at higit na magsikap sa lingkod ng Diyos, mangasiwa sa may- 10. Tingnan sa Gordon B. Hinckley, Liahona, pagkakataong ito. sakit, magbasbas sa ating pamilya, at Hulyo 2002, 58–61.

Mayo 2011 69 SESYON SA LINGGO NG UMAGA | Abril 3, 2011 anak na babae matapos magkasakit, at naroon pa rin ang pighati na dulot ng trahedyang ito. Nagdadalamhati siyang nagtanong na karaniwang nararanasan sa ganitong pangyayari. Tuwiran niyang inamin na ang kanyang patotoo ay hindi na tulad ng dati. Inisip niya na maliban kung magpakita ang Diyos sa kanya, hinding-hindi na siya muling maniniwala. Ni Pangulong Dieter F. Uchtdorf Kaya naghintay siya. Pangalawang Tagapayo sa Unang Panguluhan Napakarami pang iba, sa iba’t ibang kadahilanan, na naghihintay sa daan patungong Damasco. Ipinagpapaliban nila ang pagiging ganap na mga disipulo. Inaasam nilang matanggap ang Paghihintay sa Daan priesthood ngunit atubili silang mamuhay nang marapat para sa pribilehiyong iyan. Gusto nilang makapasok sa patungong Damasco templo ngunit ayaw pa ring kumilos para maging marapat. Hinihintay pa rin nilang ipadala sa kanila si Cristo Ang mga masigasig na naghahangad na matuto tungkol tulad ng magandang larawang ipininta kay Cristo ay makikilala Siya kalaunan. ni Carl Bloch—para maalis nang tuluyan ang lahat ng kanilang alinlangan at takot. Ang totoo, ang mga masigasig sa sa mga pinakamagandang ka- na muling nabuksan ang kalangitan na naghahangad na matuto tungkol ganapan sa kasaysayan ng mundo at muling nangusap ang Diyos sa kay Cristo ay makikilala Siya kala- Iay nangyari sa daan patungong Kanyang mga propeta at apostol. Pina- unan. Personal nilang matatanggap Damasco. Alam na alam ninyo ang ku- kikinggan at sinasagot ng Diyos ang ang banal na larawan ng Panginoon, wento tungkol kay Saulo, isang binata mga dalangin ng Kanyang mga anak. bagama’t ito kadalasan ay darating na na “pinuksa ang iglesia, na pinapasok Magkagayunman, may ilang nag- parang isang puzzle—paisa-isa. Bawat ang bahay-bahay . . . ipinapasok [ang iisip na maliban kung maranasan nila piraso ay hindi madaling makilala ka- mga Banal] sa bilangguan.” 1 Napaka- ang katulad ng kay Saulo o kay Joseph pag nag-iisa; maaaring hindi malinaw bagsik ni Saulo kaya’t maraming mi- Smith, hindi sila maniniwala. Nakatayo kung paano ito nauugnay sa buong yembro sa Simbahan noon ang umalis sila sa gilid ng tubig ng binyag ngunit larawan. Bawat piraso ay tumutulong ng Jerusalem sa pag-asang matakasan hindi lumulusong. Naghihintay sila na sa atin na mas malinaw na makita ang ang kanyang galit. magkaroon ng patotoo ngunit hindi malaking larawan. Kalaunan, kapag Tinugis sila ni Saulo. Ngunit nang nila matanggap ang katotohanan. sapat na ang mga pirasong napag- siya ay “malapit sa Damasco . . . pag- Sa halip na gumawa ng maliliit na dugtung-dugtong, makikita natin ang daka’y nagliwanag sa palibot niya ang hakbang ng pananampalataya sa daan buong kagandahan nito. Pagkata- isang ilaw mula sa langit: patungo sa pagiging disipulo, gusto pos, kapag ginunita natin ang ating “At siya’y nasubasob sa lupa, at nila ng madulang kaganapan para karanasan, makikita natin na talagang nakarinig ng isang tinig na sa kaniya’y mapilitan silang maniwala. nakapiling natin ang Tagapagligtas— nagsasabi, Saulo, Saulo, bakit mo ako Ginugugol nila ang kanilang mga hindi biglaan kundi marahan, bana- pinaguusig?” 2 araw sa paghihintay sa daan patu- yad, halos hindi mapansin. Ang sandaling ito ay nagpabago ngong Damasco. Mararanasan natin ito kung susu- kay Saulo magpakailanman. Katuna- long tayo nang may pananampalataya yan, binago nito ang mundo. Dumarating ang Pananampalataya nang at hindi maghihintay nang napakatagal Alam natin na nangyayari ang mga Paunti-unti sa daan patungong Damasco. pagpapakitang tulad nito. Katuna- Isang butihing babae ang naging yan, nagpapatotoo tayo na nangyari matapat na miyembro ng Simbahan Makinig at Sumunod din ang gayong banal na karanasan sa buong buhay niya. Ngunit may Pinatototohanan ko sa inyo na noong 1820 sa batang si Joseph Smith. nadarama siyang kalungkutan. Ilang mahal ng ating Ama sa Langit ang Malinaw at tiyak ang patotoo natin taon bago iyon, namatay ang kanyang Kanyang mga anak. Mahal Niya tayo.

70 Liahona

Mga General Authority ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw

ANG UNANG PANGULUHAN Abril 2011

Henry B. Eyring Thomas S. Monson Dieter F. Uchtdorf Unang Tagapayo Pangulo Pangalawang Tagapayo

ANG KORUM NG LABINDALAWANG APOSTOL

Boyd K. Packer L. Tom Perry Russell M. Nelson Dallin H. Oaks M. Russell Ballard Richard G. Scott

Robert D. Hales Jeffrey R. Holland David A. Bednar Quentin L. Cook D. Todd Christofferson Neil L. Andersen

ANG PANGULUHAN NG PITUMPU

Ronald A. Rasband Claudio R. M. Costa Steven E. Snow Walter F. González L. Whitney Clayton Jay E. Jensen Donald L. Hallstrom ANG UNANG KORUM NG PITUMPU ANG PANGALAWANG KORUM NG PITUMPU (pagkakasunud-sunod ayon sa alpabeto) (pagkakasunud-sunod ayon sa alpabeto)

Marcos A. Aidukaitis José L. Alonso Carlos H. Amado Ian S. Ardern Mervyn B. Arnold David S. Baxter Shayne M. Bowen Gérald Caussé Yoon Hwan Choi Craig C. Christensen Wilford W. Andersen Koichi Aoyagi Randall K. Bennett Tad R. Callister

Don R. Clarke Gary J. Coleman Carl B. Cook Lawrence E. Corbridge LeGrand R. Curtis Jr. Benjamín De Hoyos John B. Dickson Kevin R. Duncan David F. Evans Enrique R. Falabella Craig A. Cardon Bruce A. Carlson J. Devn Cornish Keith R. Edwards

Eduardo Gavarret Carlos A. Godoy Christoffel Golden Jr. Gerrit W. Gong C. Scott Grow James J. Hamula Keith K. Hilbig Richard G. Hinckley Marlin K. Jensen Daniel L. Johnson Stanley G. Ellis Bradley D. Foster Larry W. Gibbons O. Vincent Haleck

Paul V. Johnson Patrick Kearon Yoshihiko Kikuchi Paul E. Koelliker Erich W. Kopischke Richard J. Maynes Marcus B. Nash Brent H. Nielson Allan F. Packer Kevin W. Pearson Won Yong Ko Larry R. Lawrence Per G. Malm James B. Martino

Anthony D. Perkins Paul B. Pieper Rafael E. Pino Bruce D. Porter Carl B. Pratt Dale G. Renlund Michael T. Ringwood Lynn G. Robbins Cecil O. Samuelson Jr. Joseph W. Sitati Jairo Mazzagardi Kent F. Richards Gregory A. Schwitzer Lowell M. Snow

ANG PRESIDING BISHOPRIC

Ulisses Soares Gary E. Stevenson Michael John U. Teh José A. Teixeira Octaviano Tenorio Juan A. Uceda Francisco J. Viñas Paul K. Sybrowsky Kent D. Watson Larry Y. Wilson

Richard C. Edgley H. David Burton Keith B. McMullin Unang Tagapayo Presiding Bishop Pangalawang Tagapayo

W. Christopher Waddell William R. Walker F. Michael Watson Kazuhiko Yamashita Jorge F. Zeballos Claudio D. Zivic W. Craig Zwick Nagtipun-tipon ang “mga kababayan na kasama ng mga banal” (Mga Taga Efeso 2:19) sa iba’t ibang bahagi ng mundo para sa Ika-180 Taunang Pangkalahatang Kumperensya ng Simbahan. Nasa larawan sa itaas mula sa kanan ang mga Banal sa mga Huling Araw sa Lusaka, Zambia; Kyiv, Ukraine; St. Catherine, Jamaica; São Pa- ulo, Brazil; Odenton, Maryland, USA; Dortmund, Germany; at Coimbra, Portugal. Mahal Niya kayo. Kapag kailangan bubuhatin pa kayo ng Panginoon upang malampasan ninyo ang mga balakid kapag hinangad ninyo ang Kanyang kapayapaan nang may bagbag na puso at nagsisising espiritu. Kadalasan ay kinakausap Niya tayo na puso lamang natin ang makaririnig. Upang higit na marinig ang Kanyang tinig, makabubuting limitahan ang impluwensya ng mundo sa ating buhay. Kung binabalewala o hindi natin pinakikinggan ang mga panghihikayat ng Espiritu sa anupamang dahilan, hindi natin ito gaanong napapansin hanggang sa hindi na natin ito marinig. Matuto tayong makinig sa mga panghihikayat ng Espiritu at maging sabik na sundin ito. Ang ating pinakamamahal na propeta, si Thomas S. Monson, ang halimbawa natin dito. Napakaraming kuwento tungkol sa pakikinig niya sa mga bulong ng Espiritu. Nagkuwento si Elder Jeffrey R. Holland ng isang halimbawa: inayos ang kanyang iskedyul. Maaga sa atin bilang sagot sa ating mga Minsan habang si Pangulong pa kinabukasan, iniwan ni Pangulong dalangin. Monson ay nasa isang gawain sa Monson ang siyamnapu’t siyam at Inaasahan ng Ama sa Langit na Louisiana, tinanong siya ng isang stake naglakbay nang malayo para mapun- pag-aralan muna natin ito at saka president kung may oras siyang bisita- tahan ang isang nangangailangan. ipagdasal na patnubayan tayo sa pag- hin ang 10-taong-gulang na si Christal, Pagdating doon, “tiningnan niya hahangad na masagot ang mga tanong na malubha na ang kanser. Matagal ang batang napakalubha ng sakit para at alalahanin natin sa buhay. Tiniyak nang ipinagdarasal ng pamilya ni bumangon, napakahina para magsa atin ng ating Ama sa Langit na pa- Christal na dumating si Pangulong salita. Nabulag na siya dahil sa sakit kikinggan at sasagutin Niya ang ating Monson. Ngunit napakalayo ng bahay niya. Lubhang naantig sa tagpo at ng mga dalangin. Ang sagot ay maaaring nila, at napakahigpit ng iskedyul kaya Espiritu ng Panginoon . . . , hinawakan dumating sa pamamagitan ng tinig at wala nang oras. Kaya sa halip, hiniling ni Brother Monson ang malamyang karunungan ng pinagkakatiwalaang ni Pangulong Monson sa mga nag-alay kamay ng bata. ‘Christal,’ bulong niya, mga kaibigan at kapamilya, mga banal ng panalangin sa stake conference na ‘Narito na ako.’ na kasulatan, at mga salita ng mga isama si Christal sa kanilang panala- “Nahihirapang sumagot ito nang propeta. ngin. Siguradong mauunawaan ito ng pabulong, ‘Brother Monson, alam Naranasan ko na ilan sa mga Panginoon at ng pamilya. kong darating kayo.’” 5 pinakamatinding panghihikayat na na- Sa sesyon ng kumperensya sa araw Mahal kong mga kapatid, sikapin tatanggap natin ay hindi lamang para ng Sabado, pagtayo ni Pangulong nating makasama ang mga yaong sa sarili nating kapakanan kundi pati Monson para magsalita, bumulong maaasahan ng Panginoon na makinig na rin sa iba. Kung sarili lamang natin ang Espiritu, “Pabayaan ninyong sa Kanyang mga bulong at tumugon, ang ating iniisip, maaaring hindi natin magsilapit sa akin ang maliliit na bata; tulad ni Saulo sa kanyang daan patu- makamtan ang ilang pinakamatinding huwag ninyo silang pagbawalan: ngong Damasco, “Panginoon, ano ang espirituwal na karanasan at mahahala- sapagka’t sa mga ganito nauukol ang nais ninyong gawin ko?” 6 gang paghahayag sa ating buhay. kaharian ng Dios.” 3 Itinuro ni Pangulong Kimball ang “Lumabo ang binabasa niya. Maglingkod konseptong ito nang sabihin niyang: Tinangka niyang ituloy ang tema ng Ang isa pang dahilan kaya hindi “Tunay na napapansin tayo ng Diyos, pulong ayon sa outline, pero hindi natin nakikilala ang tinig ng Pa- at binabantayan niya tayo. Ngunit ka- mawala sa isip niya ang pangalan at nginoon sa ating buhay kung minsan raniwan na sa pamamagitan ng ibang larawan [ng bata].” 4 ay dahil ang mga paghahayag ng tao niya ibinibigay ang ating mga pa- Nakinig siya sa Espiritu at muling Espiritu ay hindi tuwirang dumarating ngangailangan. Samakatuwid, lubhang

Mayo 2011 75 bibig sa lahat ng panahon, nagpapahayag ng [Kanyang] ebanghelyo nang may tunog ng kagalakan.” 8 Hindi laging madali ito. Mas gusto pa ng ilan na magtulak ng kariton patawid sa kaparangan kaysa magku- wento tungkol sa pananampalataya at relihiyon sa kanilang mga kaibigan at katrabaho. Nag-aalala sila sa iisipin sa kanila ng iba o na baka makasira ito sa kanilang relasyon. Hindi ito kailangang magkagayon dahil may masayang mensahe tayong ibabahagi, at nasa atin ang mensahe ng kagalakan. Ilang taon na ang nakararaan tumira at nagtrabaho ang aming pamilya kasama ang mga taong halos sa lahat ng aspeto ay hindi kabilang sa ating relihiyon. Nang kumustahin nila ang Sabado’t Linggo namin, sinikap naming laktawan ang mga karaniwang paksa—tulad ng isports, pelikula, o klima—at sinikap naming ibahagi ang ilang karanasang espirituwal ng aming pamilya—halimbawa, ano ang sinabi ng kabataang nagsalita tungkol sa mga pamantayan mula sa Para sa Lakas ng mga Kabataan o paano kami naantig sa mga salita ng binatang papunta sa misyon o paano kami tinulungan ng ebanghelyo at ng Simbahan bilang pamilya na makayanan ang isang pagsubok. Sinikap naming huwag mangaral o magyabang. Ang asawa kong si Harriet ay laging napakahusay sa paghahanap ng isang maibabahagi na nagbibigay-inspirasyon, nagpapasigla, o nakakatawa. Kadalasan ay humahantong ito sa mas malalalim na mahalaga na paglingkuran natin ang dungawan ng langit. Sa pagiging sagot talakayan. Ang nakakatuwa, tuwing bawat isa.” 7 Mga kapatid, lahat tayo sa dalangin ng iba, kadalasan ay nasa- kausap namin ang mga kaibigan tung- ay may responsibilidad sa tipan na sagot ang sarili nating dalangin. kol sa pagharap sa mga hamon ng maging sensitibo sa mga pangangai- buhay, kadalasan ay naririnig namin langan ng iba at maglingkod tulad ng Magbahagi ang komentong “Madali para sa iyo; ginawa ng Tagapagligtas—tumulong, May mga pagkakataon na ini- nariyan ang simbahan mo.” magbasbas, at magpasigla sa mga nasa hahayag sa atin ng Panginoon ang Sa napakaraming magagamit na paligid natin. mga bagay na para lamang sa atin. media at gadget na humigit-kumulang Kadalasan, ang sagot sa ating Magkagayunman, sa napakaraming ay kapaki-pakinabang sa atin, mas dalangin ay hindi dumarating habang pagkakataon ipinagkakatiwala Niya madaling ibahagi ang mabubuting nagdarasal tayo kundi habang nagli- ang patotoo sa katotohanan sa mga balita ng ebanghelyo at mas mala- lingkod tayo sa Panginoon at sa mga taong magbabahagi nito sa iba. Ganito wak ang mga epekto nito kaysa rati. nasa paligid natin. Ang di-makasariling ang nangyari sa bawat propeta mula Katunayan, kinakabahan nga ako paglilingkod at lubos na paglalaan pa noong panahon ni Adan. Bukod pa na baka nakapag-text na ang ilang ay nagpapadalisay sa ating espiritu, rito, lubos na inaasahan ng Panginoon nakikinig na kagaya ng “10 minuto na nag-aalis ng tabing sa ating espirituwal ang mga miyembro ng Kanyang Sim- siyang nagsasalita, pero wala pa ring na mga mata, at nagbubukas ng mga bahan na “buksan ang [kanilang mga] kuwento tungkol sa pagiging piloto!”

76 Liahona Mga kaibigan kong kabataan, marahil Ang pinakaepektibong paraan napakatagal sa daan patungong ang paghihikayat ng Panginoon na para maipangaral ang ebanghelyo Damasco. “buksan ang [inyong mga] bibig” 9 ay ay sa pamamagitan ng halimbawa. maaaring samahan ngayon ng “pagga- Kung mamumuhay tayo ayon sa Ang Ating Daan patungong Damasco mit ng inyong mga kamay” para i-blog ating mga paniniwala, mapapansin Pinatototohanan ko na nangungu- at i-text ang ebanghelyo sa buong ito ng mga tao. Kung mababanaag sap ang Panginoon sa Kanyang mga mundo! Ngunit tandaan sana ninyo, ang larawan ni Jesucristo sa ating propeta at apostol sa ating panahon. gawin itong lahat sa tamang lugar at buhay,10 kung tayo ay masaya at Nangungusap din Siya sa lahat ng panahon. payapa sa mundo, nanaising mala- lumalapit sa Kanya nang taos-puso at Mga kapatid, sa tulong ng maka- man ng mga tao ang dahilan. Ang may tunay na layunin.12 bagong teknolohiya, maipapahayag isa sa pinakamagagandang sermon Huwag mag-alinlangan. Tandaan, natin ang pasasalamat at kagalakan sa na ipinahayag tungkol sa gawaing “Mapapalad yaong hindi nangakakita, dakilang plano ng Diyos para sa Kan- misyonero ay ang simpleng ideyang at gayon ma’y nagsisampalataya.” 13 yang mga anak sa paraang maririnig ito ni St. Francis of Assisi: “Ipangaral Mahal kayo ng Diyos. Nakikinig Siya hindi lamang sa ating lugar kundi sa ang ebanghelyo sa lahat ng oras at sa inyong mga dalangin. Nangungu- buong mundo. Kung minsan mapapa- kung kailangan, magsalita kayo.” 11 sap Siya sa Kanyang mga anak at kilos ng iisang parirala ng patotoo ang Nasa paligid natin ang mga pag- naghahandog ng kapanatagan, kapa- mga kaganapang umaapekto sa buhay kakataong gawin ito. Huwag itong yapaan, at pag-unawa sa mga yaong ng isang tao sa kawalang-hanggan. palagpasin dahil sa paghihintay nang naghahanap sa Kanya at pinararangalan Siya sa pamamagitan ng pagtahak São Paulo, Brazil sa Kanyang landas. Ibinabahagi ko ang aking sagradong patotoo na Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw ay nasa tamang landas. Tayo ay may buhay na propeta. Ang simbahang ito ay pinamumunuan Niya na ang pangalan ay taglay natin, maging ang Tagapagligtas na si Jesucristo. Mga kapatid, mga mahal na kaibigan, huwag tayong maghintay nang napakatagal sa ating daan patungong Damasco. Sa halip, matapang tayong magpatuloy sa pananampalataya, pag- asa, at pag-ibig sa kapwa, at bibiyayaan tayo ng liwanag na hinahanap nating lahat sa landas patungo sa pagiging tunay na disipulo. Ito ang aking dalangin at binabasbasan ko kayo sa sagradong pangalan ni Jesucristo, amen. ◼

MGA TALA 1. Mga Gawa 8:3. 2. Mga Gawa 9:3–4. 3. Marcos 10:14. 4. Tingnan sa Jeffrey R. Holland, “President Thomas S. Monson: Always ‘on the Lord’s Errand,’” Tambuli, Okt.–Nob. 1986, 20. 5. Jeffrey R. Holland, Tambuli, Okt.–Nob. 1986, 20. 6. Mga Gawa 9:6. 7. Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: Spencer W. Kimball (2006), 100. 8. Doktrina at mga Tipan 28:16. 9. Doktrina at mga Tipan 60:2. 10. Tingnan sa Alma 5:14. 11. Sa William Fay at Linda Evans Shepherd, Share Jesus without Fear (1999), 22. 12. Tingnan sa Moroni 10:3–5. 13. Juan 20:29.

Mayo 2011 77 “Tinatanong ako ng mga tao, ‘Ganito pa rin ba ako pagkatapos ng lahat ng ito?’ Ang isinasagot ko, ‘Hindi ka na katulad ng dati. Magiging mas malakas ka. Magiging kamangha-mangha ka!’” Kung minsan tila kung saan pang aspeto ng buhay natin tayo mahina at hirap tayong kayanin, doon pa tayo Ni Elder Paul V. Johnson sinusubok. Yamang layon ng mga ha- Ng Pitumpu mong ito na paunlarin tayo, hindi tayo dapat magtaka kung napakapersonal ng mga pagsubok—halos sadya nitong puntiryahin ang ating mga pangangailangan o kahinaan. At lahat ay kasama, Higit Pa sa mga lalo na ang mga Banal na nagsisikap gawin ang tama. Maaaring itanong ng ilang masunuring Banal, “Bakit ako? Si- Mapagtagumpay sa nisikap ko namang magpakabuti! Bakit hinahayaan ng Panginoon na mangyari ito?” Ang hurno ng pagdadalamhati ay pinadadalisay maging ang pinakama- Pamamagitan Niyaong bubuting banal dahil inaalis nito ang dumi sa kanilang buhay at iniiwan silang parang lantay na ginto.6 Kahit ang sa Atin ay Umiibig mamahaling bato ay kailangan ding padalisayin. Hindi sapat ang mabuti Ang mga pagsubok ay hindi lamang ibinigay para subukan lang. Nais nating maging katulad ng Tagapagligtas, na natuto nang Siya ay tayo. Napakahalaga nito sa proseso ng pagtataglay ng magdusa ng “mga pasakit at hirap at kabanalang mula sa Diyos. lahat ng uri ng tukso.” 7 Ang Crimson Trail sa Logan Canyon ay isa sa mga paborito kong akyatin. Ang pinakasentro ng bulaos ay asama sa buhay sa mundo ang mga dalamhating ito, makakabuti ang gumagapang pataas ng matatarik na mga pagsubok at dusa, at ilan sa mga ito para sa atin.4 talampas at tanaw roon ang maga- Kmga pagsubok natin sa buhay Sabi ni Elder Orson F. Whitney, gandang tanawin ng lambak sa ibaba. ay napakasakit. Ito man ay karamda- “Walang sakit at pagsubok na ating pi- Gayunman, hindi madaling akyatin man, pagtataksil, mga tukso, pagpa- nagdaraanan ang nasasayang. . . . La- ang tuktok ng talampas. Pataas nang naw ng mahal sa buhay, kalamidad, hat ng ating pagdurusa at pagtitiis, lalo pataas ang daanan papunta roon, at o iba pang pagsubok, ang dalamhati na’t tinitiis ito nang may pagtitiyaga, ay bago marating ang ituktok, dadaanan ay bahagi ng ating buhay sa mundo. humuhubog sa ating pagkatao, nagpa- ng nagsisiakyat ang pinakamatarik na Maraming nagtataka kung bakit kaila- padalisay sa ating puso, nagpapabuti bahagi ng bulaos, at tanawin ng ta- ngan nating dumanas ng mahihirap sa ating kalooban, at ginagawa tayong lampas ay nakatago na sa mga bangin. na hamon. Alam natin na ang isang mas mabait at matulungin. . . . Sa Sulit naman ang pag-akyat sa kahuli- dahilan ay para masubok ang ating kalungkutan at pagdurusa, sa pagpa- hulihang sandali dahil makikita sa tuk- pananampalataya at tingnan kung pakasakit at hirap, natatamo natin ang tok ang makapigil-hiningang tanawin. gagawin natin ang lahat ng utos ng pagkatutong layon natin sa mundo.” 5 Ang tanging paraan para makita ang Panginoon.1 Sa kabutihang-palad ang Kamakailan isang siyam-na-taong mga tanawin ay umakyat. buhay sa lupa ang pinakatamang lugar gulang na batang lalaki ang nasuring Makikita sa mga tala sa banal na para harapin—at malagpasan—ang may pambihirang kanser sa buto. kasulatan at sa buhay na kadalasan mga pagsubok na ito.2 Ipinaliwanag ng doktor ang nasuring ang pinakamadilim at pinakamapa- Ngunit ang mga pagsubok na ito ay sakit at ang panggagamot, kabilang nganib na pagsubok ay kaagad sinu- hindi lamang para subukan tayo. Na- na ang ilang buwang chemotherapy sundan ng kakaibang mga kaganapan pakahalaga nito sa proseso ng pagta- at maselang operasyon. Sinabi niya at malaking pag-unlad. “Pagkatapos taglay ng kabanalang mula sa Diyos.3 na magiging napakahirap nito sa bata ng maraming kapighatian darating Kung matatag nating haharapin ang at sa pamilya ngunit idinagdag na, ang mga pagpapala.” 8 Nasukol ang

78 Liahona matitinding pagsubok. Noong mga 19 taong gulang ang lola ko, nagkasakit siya nang malubha. Kalaunan ay sinabi niya, “Hindi ako makalakad. Tuluyang naiba ang korte ng kaliwa kong paa dahil sa maraming buwang pagkakahiga. Ang mga buto ay singlambot ng espongha, at nang itapak ko sa sahig ang paa ko, para akong nakuryente.” 12 Habang naka- ratay siya sa kama at labis na naghihirap, kinuha niya at pinag-aralan ang mga polyetong nagmula sa Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw. Naniwala siya at nabinyagan kalaunan. Maraming beses tayong naihahanda ng isang partikular na pagsubok para sa isang bagay na napakahalaga. Sa gitna ng mga problema, halos imposibleng makita na ang paparating na biyaya ay mas higit sa pasakit, pag- hamak, o pasakit na maaaring nadarama natin sa oras na iyon. “Lahat ng parusa sa ngayon ay tila man din hindi ikaliligaya kundi ikalulungkot; gayon ma’y pagkatapos ay namumunga ng bungang mapayapa ng katuwiran sa mga nagsipagsanay sa pamamagitan nito.” 13 Itinuro ni Apostol Pablo, “Sa- pagka’t ang aming magaang kapighatian, na sa isang sangdali lamang, ay siyang gumagawa sa amin ng lalo’t lalong bigat ng kaluwalhatiang walang hanggan.” 14 Mapapansing ginamit ni Pablo ang salitang “magaang kapighatian.” Ito ay mula sa isang taong binugbog, binato, nasira ang barkong sinasakyan, ibinilanggo, at dumanas ng maraming iba pang pagsubok.15 Palagay ko marami sa atin ang hindi ituturing na magaang ang ating mga kapighatian. Subalit kumpara sa mga pagpapala at pag-unlad na tatanggapin natin sa bandang huli, kapwa sa buhay na ito at sa kawalang-hanggan, mga anak ni Israel sa Dagat na Pula sa pagtawag sa Diyos, at sa mismong tunay ngang magaang ang ating mga bago ito hinawi.9 Si Nephi ay naharap sandaling iyon ay nagpakita sa kanya kapighatian. sa panganib, sa galit ng kanyang mga ang Ama at ang Anak.11 Ang mga in- Hindi natin hinahanap ang mga kapatid, at sa maraming kabiguan vestigator kadalasan ay nahaharap sa pagsubok at hirap. Ang ating pagla- bago niya nakuha ang mga laminang oposisyon at hirap kapag malapit na lakbay sa buhay ay magbibigay ng tanso.10 Si Joseph Smith ay dinaig ng silang binyagan. Alam ng mga ina na pagsubok na sasapat sa ating mga puwersa ng kasamaan na napakalakas kasunod ng masakit na paghilab ang pangangailangan. Maraming pagsubok kaya tila nakatakda siyang masawi. himala ng panganganak. Paminsan- ang bahagi na talaga ng ating buhay, Noong halos mawalan na siya ng pag- minsan nakikita natin ang kamangha- ngunit napakahalaga ng kanilang asa, inubos niya ang kanyang lakas manghang pagpapala kasunod ng papel sa ating pag-unlad.

Mayo 2011 79 ng karagdagan pang paghihirap. Tila ang kahapisan, o ang paguusig, o ang hindi nakatulong ang mga pagsusu- kagutuman, o ang kahubaran, o ang mamong iyon dahil nilinaw sa akin panganib, o ang tabak? . . . na ang nagpapadalisay na prosesong “Hindi, kundi sa lahat ng mga ito ng pagsubok ay dapat tiisin sa bagay na ito tayo’y higit pa sa mga panahon ng Panginoon at sa pama- mapagtagumpay sa pamamagitan maraan ng Panginoon. . . . Natutuhan niyaong sa atin ay umibig.” 20 ko . . . na hindi ako iiwang nag-iisa sa Alam ko na ang Diyos at ang pagharap sa mga pagsubok at paghi- Kanyang Anak na si Jesucristo ay hirap na ito, kundi may mga anghel na buhay. Alam ko rin na sa tulong magbabantay at tutulong sa akin. May Nila tayo ay magiging “higit pa sa ilan na halos mistulang mga anghel sa mga mapagtagumpay” sa mga hirap katauhan ng mga doktor, nars, at higit natin sa buhay na ito. Maaari tayong sa lahat ng aking magiliw na asawang maging katulad Nila. Sa pangalan ni si Mary. At minsan-minsan, kapag Jesucristo, amen. ◼ ninais ng Panginoon, ako ay inaaliw MGA TALA ng mga pagdalaw ng mga hukbo 1. Tingnan sa I Pedro 1:6–8; Abraham 3:25. ng langit na nagbigay ng ginhawa at 2. Tingnan sa I Pedro 2:20. walang hanggang pag-alo sa oras ng 3. Tingnan sa II Pedro 1:4. 17 4. Tingnan sa 2 Nephi 2:2. Nang matapos na ang ministeryo aking pangangailangan.” 5. Orson F. Whitney, sa Spencer W. Kimball, ng Tagapagligtas sa lupa, dinanas Niya Mahal tayo ng ating Ama sa Langit, Faith Precedes the Miracle (1972), 98. ang pinakamatinding pagsubok sa at “nalalaman [natin] na sino man ang 6. Tingnan sa Isaias 48:10; 1 Nephi 20:10. 7. Tingnan sa Alma 7:11–12. lahat—ang di-maarok na pagdurusa magbibigay ng kanyang tiwala sa 8. Doktrina at mga Tipan 58:4. sa Getsemani at sa Golgota. Sinundan Diyos ay tutulungan sa kanilang mga 9. Tingnan sa Exodo 14:5–30. ito ng maluwalhating Pagkabuhay na pagsubok, at kanilang mga suliranin, 10. Tingnan sa 1 Nephi 3–4. 11. Tingnan sa Joseph Smith—Kasaysayan mag-uli at ng pangako na lahat ng at kanilang mga paghihirap, at dada- 1:15–17. ating pagdurusa ay papawiin balang kilain sa huling araw.” 18 Balang-araw 12. Amalie Hollenweger Amacher, araw. Kailangan Niyang magdusa kapag nasa kabilang buhay na tayo, di-inilathalang kasaysayang nasa pag-iingat ng may-akda. para magbangon sa umaga ng Paskua hindi natin gustong sabihin lang sa 13. Mga Hebreo 12:11. at para sa ating kawalang-kamata- atin, “Tapos ka na.” Sa halip, gusto na- 14. II Mga Taga Corinto 4:17. yan at buhay na walang hanggan sa ting sabihin ng Panginoon na, “Mabu- 15. Tingnan sa II Mga Taga Corinto 11:23–28. 19 16. Tingnan sa Mga Taga Filipos 4:13. hinaharap. ting gawa, mabuti at tapat na alipin.” 17. Robert D. Hales, “Ang Tipan ng Kung minsan gusto nating lu- Gustung-gusto ko ang mga salitang Pagbibinyag: Ang Maging nasa Kaharian at mago nang walang mga pagsubok at ito ni Pablo: para sa Kaharian,” Liahona, Ene. 2001, 6. 18. Alma 36:3. lumakas nang walang kahirap-hirap. “Sino ang maghihiwalay sa atin sa 19. Mateo 25:21. Ngunit hindi tayo lalago sa madaling pagibig ni Cristo? ang kapighatian, o 20. Mga Taga Roma 8:35, 37. paraan. Alam na alam natin na ang isang atletang ayaw magsanay nang Bucharest, Romania lubos ay hindi kailanman huhusay. Ingatan nating huwag magdamdam sa mismong mga bagay na tutulong sa atin na maging banal. Walang isa man sa mga pagsubok natin ang lampas sa ating kakayahan, dahil makahihingi tayo ng tulong sa Panginoon. Lahat ng bagay ay magagawa natin sa pamamagitan ni Cristo, na nagpapalakas sa atin.16 Matapos gumaling sa isang malalang karamdaman, ibinahagi ni Elder Robert D. Hales ang sumusunod sa pangkalahatang kumperensya: “Sa ilang pagkakataon, sinabi ko sa Panginoon na matututuhan ko ang mga araling itinuturo at hindi na kinakailangan pang magdanas ako

80 Liahona [pangkapakanan] ay bunga ng paghahayag ng Espiritu Santo kay Pangu- long Grant, kaya nagpatuloy ito mula noon sa pamamagitan ng katulad na mga paghahayag na dumating sa mga kapatid na naging responsable rito.” 2 Ang katapatan ng mga pinuno ng Simbahan na pagaanin ang pagdurusa Ni Bishop H. David Burton ng tao ay tiyak at hindi mababago. Presiding Bishop Gusto ni Pangulong Grant ang “isang sistemang . . . tutulong at manganga- laga sa mga tao anuman ang kapalit nito.” Sinabi niya na maaari pa niyang “ipasara ang mga seminary, pahin- Ang Nagpapabanal tuin ang gawaing misyonero nang kaunting panahon, o ipasara ang mga templo, ngunit hindi nila hahayaang na Gawaing magutom ang mga tao.” 3 Katabi ako ni Pangulong Gordon B. Hinckley sa Managua, Nicaragua, nang magsalita siya sa 1,300 miyembro ng Pangkapakanan Simbahan na nakaligtas sa mapangwasak na bagyong kumitil sa buhay ng Ang gawaing pangalagaan ang isa’t isa at maging “mabait mahigit 11,000 katao. “Basta’t may masa mga maralita” ay isang nagpapabanal na gawain, na pagkukunan ang Simbahan,” sabi niya sa kanila, “hindi namin kayo hahayaang iniutos ng Ama. magutom o walang maisuot, o walang masilungan. Gagawin namin ang lahat para makatulong sa paraang itinalaga ng Panginoon na nararapat gawin.” 4 agandang umaga, mga ka- [babaeng] iyon, na may . . . pagda- Isa sa mga natatanging katangian ng patid. Noong 1897, nakatayo ramdam sa [kanyang] puso sa tao at inspiradong gawaing ito na nakasentro Mang binatang si David O. sa Diyos, [ay] wala sa sitwasyon para sa ebanghelyo ay ang pagbibigay-diin McKay sa harap ng isang pintuan ha- tumanggap ng mensahe ng ebang- nito sa personal na responsibilidad at wak ang polyeto ng Simbahan. Bilang helyo. Kailangan [niya] ng temporal pag-asa sa sarili. Ipinaliwanag ni Pa- misyonero sa Stirling, Scotland, ilang na tulong, at walang organisasyon sa ngulong Marion G. Romney, “Maraming beses na niyang nagawa ito noon. Stirling, sa pagkaalam ko, na maka- programang ginawa ang mga taong Ngunit sa araw na iyon, isang pagod pagbigay nito sa [kanya].” 1 mabuti ang layunin para tulungan ang na babae ang nagbukas ng pinto at Ilang dekada kalaunan nagdusa mga nangangailangan. Gayunman, humarap sa kanya. Hindi maayos ang ang mundo sa mga epekto ng Great marami sa mga programang ito ang damit nito at humpak ang pisngi at Depression [Matinding Kahirapan]. Sa nilikha na may limitadong layunin na magulo ang buhok. panahong ito, noong Abril 6, 1936, ‘tulungan ang mga tao,’ kumpara sa Kinuha nito ang polyetong inia- ibinalita ni Pangulong Heber J. Grant ‘tulungan ang mga tao na tulungan ang bot ni Elder McKay at sumambit ng at ng kanyang mga tagapayo, sina J. kanilang sarili.’” 5 anim na katagang hinding-hindi niya Reuben Clark at David O. McKay, ang Ang pag-asa sa sarili ay pro- malilimutan: “Maibibili ba ako nito ng kalaunan ay makikilala bilang progra- dukto ng masinop na pamumuhay tinapay?” mang pangkapakanan ng Simbahan. at disiplina sa sarili sa paggastos. Sa Ang paghaharap na ito ay nakin- Dalawang linggo kalaunan, hinirang simula pa lang, itinuro na ng Simba- tal sa isipan ng binatang misyonero. si Elder Melvin J. Ballard bilang unang han na ang mga pamilya—hangga’t Kalaunan ay isinulat niya, “Mula sa chairman nito at si Harold B. Lee ang kaya nila—ang kailangang umako sa sandaling iyon naging mas malalim unang namamahalang direktor nito. responsibilidad para sa sarili nilang ang pagkaunawa ko na ang Simbahan Hindi ito ordinaryong gawain. Kahit temporal na kapakanan. Bawat hene- ni Cristo ay dapat maging, at talagang, tumawag ng mga pambihirang tao ang rasyon ay kailangang matutuhang muli interesado sa temporal na kaligtasan Panginoon para pangasiwaan ito, nili- ang mga pangunahing alituntunin ng ng tao. Lumakad ako palayo mula sa wanag ni Pangulong J. Reuben Clark pag-asa sa sarili: huwag mangutang, pintuang iyon na nadarama na ang na “ang pagkatatag ng programang magtipid, paghandaan ang panahon

Mayo 2011 81 Pinroblema ng isang lider ng priesthood sa South America ang gutom at kasalatan ng mga miyembro ng kanyang maliit na stake. Ayaw tulutang magutom ang mga bata, nakakita siya ng bakanteng lote at inorganisa ang priesthood upang linangin ito at taniman. Nakakuha sila ng matandang kabayo at itinali rito ang isang lumang araro at sinimulang linangin ang lupa. Ngunit bago sila nakatapos, nagkaroon ng trahedya at namatay ang matandang kabayo. Sa halip na tulutang magutom ang kanilang mga kapatid, itinali ng kalalakihan ng priesthood ang lumang araro sa kanilang sariling likod at hinila ito sa tigang na lupa. Literal nilang pinasan ang pamatok ng pagdurusa at mga pasanin ng kanilang mga kapatid.11 ng pagdurusa, pakinggan at sundin matwid at mabubuting lipunan kung Isang insidente sa kasaysayan ng ang mga salita ng mga buhay na saan tinatalikuran ang kasamaan at sarili kong pamilya ang halimbawa propeta, magkaroon ng disiplina para nananaig ang mabuti at tama. Ilan ng pangakong pangalagaan ang malaman ang kaibhan ng mga pa- mang templo ang itayo natin, gaano mga nangangailangan. Marami nang ngangailangan sa gusto, at mamuhay man karami ang mga miyembro, nakarinig tungkol sa grupo ng Willie alinsunod dito. gaano man kaganda ang tingin sa atin at Martin handcart at kung paano Ang layunin, mga pangako, at mga ng mga tao—kapag nabigo tayo rito nagdusa at namatay ang matatapat alituntuning nagpapatibay sa ating sa dakilang utos na “tulungan ang na pioneer na ito nang tiisin nila ang pangangalaga sa maralita at nanganga- mahihina, itaas ang mga kamay na lamig at nakapanlulumong kundisyon ilangan ay higit pa sa hangganan ng nakababa, at palakasin ang tuhod na sa kanilang paglalakbay pakanluran. mortalidad. Ang sagradong gawaing mahihina,” 8 o ibaling ang ating puso Si Robert Taylor Burton, isa sa mga ito ay hindi lamang para makinabang sa mga nagdurusa at nagdadalamhati, kalolo-lolohan ko, ay isa sa mga inu- at mapagpala ang mga nagdurusa o tayo ay parurusahan at hindi malulu- tusan ni Brigham Young na humayo nangangailangan. Bilang mga anak ng god sa atin ang Panginoon9 at malayo Diyos, hindi natin mamanahin ang ka- nating makamtan ang masayang inaa- St. Catherine, Jamaica ganapan ng buhay na walang hanggan sam ng ating puso. kung hindi natin lubos na pangangala- Sa buong mundo, halos 28,000 gaan ang isa’t isa habang narito tayo sa bishop ang naghahanap sa mga ma- mundo. Natututo tayo ng mga selestiyal ralita para tumulong sa kanilang mga na alituntunin ng pagsasakripisyo at pangangailangan. Bawat bishop ay paglalaan kapag nagsakripisyo tayo at tinutulungan ng isang ward council na naglingkod sa iba.6 binubuo ng mga lider ng priesthood at Itinuro ng dakilang si Haring auxiliary, kabilang na ang isang tapat Benjamin na isa sa mga dahilan kaya na Relief Society president. Maaari natin ibinabahagi ang ating kabuhayan nilang “[matugunan] ang pangangaila- sa maralita at pinagiginhawa sila ay ngan ng mga dayuhan; . . . [buhusan] para mapanatili natin ang pagkatubos ng langis at alak ang sugatang puso sa ating mga kasalanan sa araw-araw ng naghihinagpis; . . . [at pahirin] ang at makalakad tayo nang walang-sala mga luha ng mga ulila at [pasayahin] sa harapan ng Diyos.7 ang puso ng balo.” 10 Simula nang likhain ang mundo, Ang puso ng mga miyembro at ang pag-ibig sa kapwa ay lagi nang pinuno ng Simbahan sa buong mundo mahalagang bahagi ng mga matwid na ay naiimpluwensyahan nang maganda lipunan. Nasasabik tayo sa payapang at nagagabayan ng mga doktrina at ng mundo at masaganang komunidad. banal na pagmamahal at panganga- Ipinagdarasal natin na magkaroon ng laga sa kanilang kapwa.

82 Liahona at sagipin ang mahal at kaawa-awang mga Banal na iyon. Sa panahong iyon, isinulat ni Lolo sa kanyang journal: “Makapal ang niyebe at napakalamig. . . . Napaka- lamig kaya hindi [kami] makakilos. . . . Negative 11 degrees [-24°C] ang temperatura . . . ; napakalamig kung kaya’t hindi makapaglakbay ang mga tao.” 12 Ipinamahagi ang mga suplay na magliligtas ng buhay sa nabalahong mga Banal, ngunit “sa kabila ng lahat ng nagawa [ng mga sumaklolo] maraming namatay at inilibing sa tabing-daan.” 13 Nang maparaan ang nasagip na mga Banal sa isang bahagi ng daan papasok sa Echo Canyon, ilang bagon ang huminto upang tumulong sa pagsilang ng isang sanggol na babae. Napansin ni Robert na walang sapat na damit ang bata pang ina para hindi Ito ang sagradong gawaing inaasa- Pinatototohanan ko ito sa pangalan ni ginawin ang bagong silang niyang han ng Tagapagligtas sa Kanyang mga Jesucristo, amen. ◼ sanggol. Sa kabila ng napakalamig na disipulo. Ito ang gawaing minahal MGA TALA temperatura, kanyang “hinubad ang Niya noong narito Siya sa lupa. Ito ang 1. Cherished Experiences from the Writings sarili niyang gawang-bahay na kami- gawain na alam kong makikita nating of President David O. McKay, comp. Clare Middlemiss (1955), 189. seta at ibinigay ito sa ina para [ibalot] ginagawa Niya kung kasama natin 2. J. Reuben Clark Jr., “Testimony of Divine sa sanggol.” 14 Ang bata ay pinanga- Siya ngayon.16 Origin of Welfare Plan,” Church News, Ago. lanang Echo—Echo Squires—bilang Pitumpu’t limang taon na ang na- 8, 1951, 15; tingnan din sa Glen L. Rudd, Pure Religion (1995), 47. pag-alaala sa lugar at sitwasyon ng kararaan, isang sistemang nakalaan sa 3. Glen L. Rudd, Pure Religion, 34. kanyang pagsilang. espirituwal at temporal na kaligtasan 4. Sa “President Hinckley Visits Hurricane Ilang taon pagkaraan niyon natang sangkatauhan ang sumibol mula Mitch Victims and Mid-Atlantic United States,” Ensign, Peb. 1999, 74. wag si Robert sa Presiding Bishopric sa simpleng simula. Mula noon pina- 5. Marion G. Romney, “Mga Katangiang ng Simbahan, kung saan mahigit sigla at pinagpala na nito ang buhay Selestiyal ng Pag-asa sa Sarili,” Liahona, tatlong dekada siyang naglingkod. ng milyun-milyong katao sa buong Mar. 2009, 15. 6. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 104:15– Sa edad na 86, nagkasakit si Robert mundo. Ang planong pangkapakanan 18; tingnan din sa Doktrina at mga Tipan Taylor Burton. Tinipon niya sa tabi ng na ipinahayag ng propeta ay hindi 105:2–3. kanyang kama ang kanyang pamilya lamang isang kasiya-siyang kuwento 7. Tingnan sa Mosias 4:26–27. 8. Doktrina at mga Tipan 81:5; tingnan din sa para bigyan sila ng huling basbas. sa kasaysayan ng Simbahan. Ang Mateo 22:36–40. Kasama sa kanyang huling sinabi ang mga alituntuning pinagbatayan nito 9. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 104:18. simple ngunit malalim na pangaral na ay nagpapakilala sa atin bilang 10. Joseph Smith, sa History of the Church, 15 4:567–68. ito: “Maging mabait sa mga maralita.” isang grupo. Ito ang pinakadiwa 11. Interbyu kay Harold C. Brown, dating Mga kapatid, pinararangalan natin ng pagiging mga disipulo ng ating Welfare Services Department managing ang mahuhusay na taong iyon na Tagapagligtas at Halimbawa na si director. 12. Journal ni Robert T. Burton, Church tinawag ng Panginoon upang isaayos Cristo Jesus. History Library, Salt Lake City, Nob. 2–6, at pangasiwaan ang mga programa Ang gawaing pangalagaan ang isa’t 1856. ng paglilingkod sa mga nangangaila- isa at maging “mabait sa mga maralita” 13. Robert Taylor Burton, sa Janet Burton Seegmiller, “Be Kind to the Poor”: The Life ngang miyembro ng Kanyang Simba- ay isang nagpapabanal na gawain, na Story of Robert Taylor Burton (1988), 164. han. Pinararangalan natin ang mga tao iniutos ng Ama, at nilayon ng langit 14. Lenore Gunderson, sa Jolene S. Allphin, na sa ating panahon ay naglilingkod upang basbasan, dalisayin, at dakilain Tell My Story, Too, tellmystorytoo.com/ art_imagepages/image43.html. sa di-mabilang at kadalasan ay tahimik ang Kanyang mga anak. Nawa’y sun- 15. Robert Taylor Burton, sa Seegmiller, Be na paraan para “maging mabait sa din natin ang payo ng Tagapagligtas Kind to the Poor, 416. mga maralita,” pakainin ang gutom, sa isang manananggol sa talinghaga 16. Tingnan sa Dieter F. Uchtdorf, “Kayo ang Aking mga Kamay,” Liahona, Mayo 2010, damitan ang hubad, basbasan ang ng mabuting Samaritano: “Humayo 68–70, 75. maysakit, at bisitahin ang bilanggo. ka, at gayon din ang gawin mo.” 17 17. Lucas 10:37.

Mayo 2011 83 ng langis at alak ang sugatang puso ng naghihinagpis; papahirin nila ang mga luha ng mga ulila at pasasayahin ang puso ng balo.” 5 Sinabi rin niya na ang society ay “maaaring [maghikayat] sa kalalakihan na gumawa ng mabuti sa paglingap sa mahihirap—na naghahanap ng mga Ni Silvia H. Allred pagkakataong mapakitaan ng pag-ibig Unang Tagapayo sa Relief Society General Presidency ang kapwa, at maibigay ang kanilang pangangailangan—upang umalalay sa pamamagitan ng pagwawasto ng mga pag-uugali at pagpapaibayo ng mabubuting katangian ng komunidad.” 6 Ang Kahulugan ng Ang kalalakihan at kababaihan ng Simbahan ay magkasama ngayong nagbibigay-ginhawa sa mga nanga- Pagiging Disipulo ngailangan. Ang mga mayhawak ng priesthood ay naglalaan ng kinakailangang suporta para sa mga nanganga- Kapag pagmamahal ang naging gabay na alituntunin ilangan ng espirituwal na patnubay at natin sa pangangalaga sa ating kapwa, ang paglilingkod tulong. Ang mga home teacher na na- natin sa kanila ay nagiging halimbawa ng pamumuhay sa bigyang-inspirasyon ay nagbabasbas ebanghelyo. ng mga buhay at naglalaan ng mga pagpapala ng ebanghelyo sa bawat pamilya. Bukod pa rito, ibinabahagi nila ang kanilang lakas at mga talento sa iba pang kaparaanan, tulad ng ula pa sa simula, itinuro na ng ang mga maralita at nangangaila- pagtulong sa pamilya sa pagkukum- Panginoon na upang maging ngan, at maglingkod. Inorganisa ng puni ng bahay, paglilipat ng bahay, o Kanyang mga tao, kailangan Simbahan ang mga mapagkukunan pagtulong sa isang miyembrong lalaki M 1 ay may isang puso at isang isipan tayo. nito upang tulungan ang mga miyem- na makahanap ng trabaho. Ipinaliwanag din ng Tagapagligtas na bro na makapaglaan para sa pisikal, Ang mga Relief Society president ang dalawang dakilang kautusan sa espirituwal, sosyal, at emosyonal na ay bumibisita sa mga tahanan para batas ay, “Iibigin mo ang Panginoon kapakanan ng kanilang sarili, kani- alamin ang mga pangangailangang mong Dios ng buong puso mo, at lang pamilya, at ang iba. Kabilang sa iuulat sa bishop. Ang mga visiting ng buong kaluluwa mo, at ng buong tungkulin ng bishop ang pangalagaan teacher na nabigyang-inspirasyon pagiisip mo” at “iibigin mo ang iyong ang mga maralita at nangangailangan ay nangangalaga at nagmamalasakit kapuwa na gaya ng iyong sarili.” 2 At at pangasiwaan ang mga mapagkuku- sa kababaihan at mga pamilya. Sila ang huli, matapos maorganisa ang nang iyon para sa mga miyembro ng kadalasan ang unang tumutugon sa Simbahan, iniutos ng Panginoon sa kanyang ward. Siya ay tinutulungan oras ng kagipitan. Ang kababaihan ng mga banal na “dalawin ninyo ang mga sa kanyang gawain ng mga korum ng Relief Society ay naglalaan ng pagkain, maralita at ang mga nangangailangan priesthood, Relief Society, lalo na, ng naglilingkod nang may pagkahabag, at magbigay sa kanila ng tulong.” 3 mga home at visiting teacher. at laging sumusuporta sa panahon ng Ano ang temang karaniwan sa lahat Ang Relief Society ay mahalagang pagsubok. ng kautusang ito? Iyon ay ang maha- bahagi ng gawaing pangkapakanan. Ang mga miyembro ng Simbahan lin at paglingkuran natin ang isa’t isa. Nang iorganisa ni Propetang Joseph sa buong mundo ay nagalak noong Katunayan, ito ang kahulugan ng pagi- Smith ang Relief Society noong 1842, araw at dapat magalak ngayon sa mga ging disipulo sa totoong Simbahan ni sinabi niya sa mga kababaihan, “Ito pagkakataon nating makapaglingkod Jesucristo. ang simula ng mas magagandang sa iba. Ang ating pinagsamang mga Habang ipinagdiriwang natin ang araw sa mga maralita at nangangaila- pagsisikap ay nagpapaginhawa sa mga ika-75 taon ng programang pangka- ngan.” 4 Sinabi niya sa kababaihan na maralita, nagugutom, nagdurusa, o pakanan ng Simbahan, naaalala natin ang layunin ng samahan ay “bigyang- naliligalig, sa gayon ay nagliligtas tayo ang mga layunin ng gawaing ito, ginhawa ang mga maralita, dukha, ng mga kaluluwa. na tulungan ang mga miyembro na balo at ulila, at gawin ang lahat ng ma- Magagamit ng lahat ng bishop ang umasa sa kanilang sarili, pangalagaan bubuting layunin. . . . Bubuhusan nila kamalig ng Panginoon, na itinayo

84 Liahona yamang “nagbibigay ang matatapat mga pangangailangang espirituwal at “gumagawa ng mabuti” 8 sa gayon na miyembro sa bishop ng kanilang temporal ng sarili at pamilya. kahihirap na sitwasyon. Isinabuhay panahon, mga talento, kasanayan, Kapag pinag-ibayo natin ang ating nila ang banal na kasulatan sa Mga habag, materyal, at kabuhayan para pag-asa sa sarili, nag-iibayo ang ating Kawikaan 31:20: “Iginagawad niya ang sa pangangalaga sa mga maralita at kakayahang tulungan at paglingkuran kaniyang kamay sa dukha; oo inia- sa pagtatayo ng kaharian ng Diyos sa ang iba ayon sa paraan ng Tagapaglig- abot niya ang kaniyang mga kamay sa lupa.” 7 Lahat tayo ay nagbibigay sa tas. Sinusundan natin ang halimbawa mapagkailangan.” kamalig ng Panginoon kapag nag- ng Tagapagligtas kapag naglilingkod Ang kababaihang hikahos din babayad tayo ng handog-ayuno at tayo sa mga nangangailangan, maysa- ang pamilya ay tinulungan sa tuwina ipinapagamit sa bishop ang lahat ng kit, at nagdurusa. Kapag pagmamahal ang mga taong inakala nilang mas ating mapagkukunan upang tulungan ang naging gabay na alituntunin natin nangangailangan. Doon ko mas ma- ang mga nangangailangan. sa pangangalaga sa iba, ang pagli- linaw na naunawaan ang nakita ng Sa kabila ng mabilis na pagbabago lingkod natin sa kanila ay nagiging Tagapagligtas nang ipahayag niya sa ng mundo, ang mga alituntunin ng halimbawa ng pamumuhay sa ebang- Lucas 21:3–4: gawaing pangkapakanan ay hindi helyo. Ito ay matwid na pamumu- “Sa katotohana’y sinasabi ko sa nagbago sa paglipas ng panahon dahil hay sa ebanghelyo. Ito ay dalisay na inyo, ang dukhang babaing baong ito ang mga ito ay binigyang-inspirasyon relihiyon. ay naghulog ng higit kay sa kanilang at inihayag na katotohanan ng langit. Sa iba’t iba kong tungkulin sa lahat: Kapag ginagawa ng mga miyembro ng Simbahan, napakumbaba ako ng pag- “Sapagka’t ang lahat ng mga yaon Simbahan at ng kanilang pamilya ang mamahal at malasakit ng mga bishop ay nangahulog sa mga alay ng sa ka- lahat para matustusan ang kanilang at lider ng Relief Society sa kanilang nila’y labis [sa Diyos]: datapuwa’t siya, sarili at hindi pa rin matugunan ang nasasakupan. Habang naglilingkod sa kaniyang kasalatan ay inihulog ang mga pangunahing pangangailangan, ako bilang stake Relief Society presi- buong kaniyang ikabubuhay na nasa handang tumulong ang Simbahan. dent sa Chile noong mga unang taon kaniya.” Ang mga panandaliang pangangaila- ng 1980s, bagsak ang ekonomiya ng Ilang taon ang lumipas nasaksihan ngan ay agad natutugunan, at naisa- bansa at 30 porsiyento ang walang ko rin ang gayong pangyayari bilang sagawa ang planong tulungan ang trabaho. Nasaksihan ko ang kabaya- stake Relief Society president sa Argen- tao na umasa sa sarili. Ang pag-asa nihan ng mga Relief Society president tina nang dumanas ng labis na pagtaas sa sarili ay kakayahang mailaan ang at matatapat na visiting teacher na ng presyo ng bilihin ang bansa at ang

Mayo 2011 85 hinahangad natin ang tulong Niya sa araw-araw sa pamamagitan ng panalangin, karaniwan na sa pamamagitan ng ibang tao Niya ibinibigay ang ating mga pangangailangan. 9 Sabi ng Panginoon, “Sa ganito’y mangakikilala ng lahat ng mga tao na kayo ay aking mga alagad, kung kayo’y may pagibig sa isa’t isa.” 10 Ipinapakita natin ang dalisay na pag-ibig ni Cristo kapag nagbigay tayo ng di-makasariling paglilingkod. Ang pagtulong sa isa’t isa ay isang nagpapabanal na karanasang nagpapadakila sa tumatanggap at nagpapakumbaba sa nagbibigay. Tinutulungan tayo nito na maging tunay na mga disipulo ni Cristo. Ang planong pangkapakanan noon pa man ay pagsasabuhay ng walang sumunod na pagbagsak ng ekono- Society, nagsimula akong makadama hanggang mga alituntunin ng ebang- miya ay nakaapekto sa marami nating ng pagkabalisa. Paano ko magaga- helyo. Ito ay tunay na pagtulong ayon matatapat na miyembro. Muli ko itong wang tulungang pangalagaan ang sa paraan ng Panginoon. Panibaguhin nasaksihan sa pagbisita ko kamakailan kababaihan sa aming ward gayong natin ang ating pagnanais na maging sa Kinshasa sa Democratic Republic of nahihirapan akong gampanan ang bahagi ng kamalig ng Panginoon sa Congo; Antananarivo sa Madagascar; aking tungkulin bilang asawa at ina pagtulong sa iba. at Bulawayo sa Zimbabwe. Ang mga ng napakaaktibong dalawang-taong- Dalangin ko na biyayaan ng Pa- miyembro ng ward sa lahat ng dako, gulang at isang bagong silang na nginoon ang bawat isa sa atin ng mas at lalo na ang kababaihan ng Relief sanggol? Noong pinag-iisipan ko ang ibayong awa, pag-ibig sa kapwa, at Society, ay patuloy na pinatatatag ang mga bagay na ito, nagkasakit ang habag. Sumasamo ako na dagdagan pananampalataya, pinalalakas ang ba- dalawang-taong-gulang kong anak. pa nating ang ating pagnanais at kaka- wat isa at mga pamilya, at tinutulungan Hindi ko talaga alam ang gagawin yahang tulungan ang mga di-gaanong ang mga nangangailangan. ko sa kanya maliban pa sa kailangan mapalad, naliligalig, at nagdurusa, Kahanga-hangang isipin na ang kong alagaan ang aking sanggol. Sa upang matugunan ang kanilang mga isang mapakumbabang miyembrong gayong sitwasyon, si Sister Wasden, pangangailangan, mapalakas ang kamay tungkulin sa Simbahan ay puna isa sa aking mga visiting teacher, nilang pananampalataya, at mapuspos punta sa isang tahanan kung saan may ang di-inaasahang dumating. Da- ng pasasalamat at pagmamahal ang kahirapan, kalungkutan, sakit, o kali- hil malalaki na ang kanyang mga kanilang puso. galigan at makapaghatid ng kapaya- anak, alam niya kung paano ako Nawa’y pagpalain ng Panginoon paan, ginhawa, at kaligayahan. Hindi tutulungan. Sinabi niya sa akin ang ang bawat isa sa atin sa pagsunod mahalaga kung saan naroon ang ward kailangan kong gawin at nagpunta natin sa Kanyang mga utos, Kanyang o branch o gaano kalaki o kaliit ang siya sa botika para bumili ng ilang ebanghelyo, at Kanyang liwanag. Sa grupo, lahat ng miyembro sa buong suplay. Kalaunan pinasundo niya [sa pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ mundo ay may ganitong pagkakataon. iba] ang asawa ko sa istasyon ng tren Nangyayari ito araw-araw, at nangya- para makauwi ito kaagad at matulu- MGA TALA 1. Tingnan sa Moises 7:18. yari ito saanman sa sandaling ito. ngan ako. Ang kanyang pagtulong 2. Tingnan sa Mateo 22:36–40. Si Karla ay bata pang ina na na pinaniniwalaan kong inspirasyon 3. Doktrina at mga Tipan 44:6. may dalawang anak. Ang kanyang mula sa Espiritu Santo pati na ang 4. Joseph Smith, sa History of the Church, 4:607. asawang si Brent ay nagtatrabaho kanyang kahandaang paglingkuran 5. Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: nang mahabang oras at isang oras ako ang tanging katiyakang kailangan Joseph Smith (2007), 529–30. ang biyahe papasok sa trabaho. ko mula sa Panginoon na tutulungan 6. Mga Turo: Joseph Smith, 529. 7. Providing in the Lord’s Way: A Leader’s Makaraang isilang niya ang kanyang Niya ako na magampanan ang aking Guide to Welfare (1990), 11. pangalawang anak na babae, ikinu- bagong tungkulin.” 8. Mga Gawa 10:38; Mga Saligan ng wento niya ang sumusunod: “Noong Mahal tayo ng Ama sa Langit at Pananampalataya 1:13. 9. Tingnan sa Mga Turo ng mga Pangulo ng araw na tawagin akong maglingkod alam Niya ang ating iba’t ibang sit- Simbahan: Spencer W. Kimball (2006), 100. bilang tagapayo sa aming ward Relief wasyon at mga kakayahan. Bagama’t 10. Juan 13:35.

86 Liahona pangunahing paraan na natatanggap ang paghahayag.

Ang Diwa ng Paghahayag Ang paghahayag ay pakikipag- ugnayan ng Diyos sa Kanyang mga anak sa lupa at isa sa pinakama- lalaking pagpapalang kaugnay ng Ni Elder David A. Bednar pagtanggap at palagiang pagsama ng Ng Korum ng Labindalawang Apostol Espiritu Santo. Itinuro ni Propetang Joseph Smith, “Ang Espiritu Santo ay isang tagapaghayag,” at “walang taong makatatanggap ng Espiritu Santo nang hindi tumatanggap ng mga paghaha- Ang Diwa ng yag” (Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: Joseph Smith [2007], 153). Ang diwa ng paghahayag ay maibi- Paghahayag bigay sa bawat taong tumanggap mula sa tamang awtoridad ng priesthood ng mga nakapagliligtas na ordenansa Ang diwa ng paghahayag ay totoo—at maaaring magamit ng pagbibinyag sa pamamagitan ng at ginagamit sa ating buhay at sa Simbahan. paglulubog para sa kapatawaran ng mga kasalanan at ng pagpagpapatong ng mga kamay para sa kaloob na Espiritu Santo—at gumaganap nang agpapasalamat ako sa inspi- Ngunit ang pagbubukang-liwayway ay may pananampalataya na isagawa ang radong pagkapili sa himnong mapapansin na ilang oras pa bago ga- atas ng priesthood na “tanggapin ang Npakikinggan natin pagkatapos nap na sumikat ang araw sa kalangi- Espiritu Santo.” Ang pagpapalang ito kong magsalita, ang “Ako Ba’y May tan. Naranasan natin dito ang marahan ay hindi lang para sa mga nangungu- Kabutihang Nagawa?” (Mga Himno, at unti-unting pagliwanag. long awtoridad ng Simbahan; sa halip, blg. 135). Nagkaroon ako ng ideya. Mula sa dalawang pangkaraniwang ito ay tinataglay at dapat na ginagamit Inaanyayahan ko kayong pag-isi- karanasang iyon sa liwanag, mang bawat lalaki, babae, at bata na nasa pan ang dalawang karanasan ng halos rami tayong matututuhan tungkol sa hustong gulang na upang managot at lahat sa atin sa liwanag. diwa ng paghahayag. Dalangin kong gumagawa ng sagradong mga tipan. Ang unang karanasan ay nang pu- bigyang-inspirasyon at turuan tayo ng Ang tapat na hangarin at pagkamara- masok tayo sa madilim na silid at bi- Espiritu Santo sa pagtalakay natin nga- pat ay nag-aanyaya ng diwa ng pagha- nuksan natin ang ilaw. Tandaan ninyo yon sa diwa ng paghahayag at sa mga hayag sa ating buhay. na sa isang iglap lang ay napuno ng liwanag ang silid at naglaho ang dilim. Ang dating hindi makita at malabo ay nakita at malinaw na. Naranasan natin dito ang kaagad at kapansin-pansing pagliliwanag. Ang pangalawang naranasan natin ay nang masdan natin ang pagbubukang-liwayway. Naaalala ba ninyo ang dahan-dahan at halos di-mapansing unti-unting pagliliwanag sa kalangitan? Kabaligtaran ng pagbubukas ng ilaw sa madilim na silid, ang liwanag mula sa pasikat na araw ay hindi kaagad sumilay. Bagkus, unti-unti at patuloy na lumatag ang liwanag, at ang kadiliman ng gabi ay napalitan ng ningning ng umaga. Maya-maya pa, tuluyan nang naghari ang araw sa kalangitan.

Mayo 2011 87 Sina Joseph Smith at Oliver pakikipag-usap sa mga sugo ng langit, pamamaraan nararapat [niyang] gawin Cowdery ay may mahalagang karana- at inspirasyon. Ang ilang paghahayag ang mga kahoy ng sasakyang-dagat” san sa diwa ng paghahayag nang isalin ay natatanggap kaagad at matindi; ang (1 Nephi 18:1). nila ang Aklat ni Mormon. Natutuhan ilan ay natutukoy nang unti-unti at Ang kasaysayan ng Simbahan at ng mga kapatid na ito na makata- marahan. Ang dalawang karanasan sa ang ating personal na buhay ay kapwa tanggap sila ng anumang kaalamang liwanag na inilarawan ko ay maka- puno ng mga halimbawa ng paraan kailangan upang matapos ang kanilang katulong sa atin na mas maunawaan ng Panginoon sa pagtanggap natin ng gawain kung hihiling sila nang may ang dalawang paraan ng pagdating ng paghahayag nang “taludtod sa talud- pananampalataya, nang may tapat na paghahayag. tod, tuntunin sa tuntunin.” Halimbawa, puso, naniniwalang sila ay tatanggap. Ang ilaw na binuksan sa isang ang mahahalagang katotohanan ng At sa paglipas ng panahon higit nilang madilim na silid ay parang pagtanggap ipinanumbalik na ebanghelyo ay hindi naunawaan ang diwa ng paghahayag ng mensahe mula sa Diyos nang mabi- ipinaalam nang biglaan kay Propetang na karaniwang dumarating sa ating lis, lubusan, at biglaan. Marami sa atin Joseph Smith sa Sagradong Kakahu- isipan at puso sa pamamagitan ng ka- ang nakararanas ng ganitong paraan yan. Ang walang katumbas na yamang pangyarihan ng Espiritu Santo. (Ting- ng paghahayag kapag sinasagot ang ito ay inihayag sa tamang mga pagka- nan sa D at T 8:1–2; 100:5–8.) Tulad ng ating tapat na panalangin o pinapat- kataon at panahon. bilin sa kanila ng Panginoon, “Ngayon, nubayan o pinoprotektahan tayo, ayon Ipinaliwanag ni Pangulong masdan, ito ang diwa ng paghahayag; sa nais at panahong itinakda ng Diyos. Joseph F. Smith kung paano naganap masdan, ito ang diwa kung paano na- Ang paglalarawan ng gayong kagyat at sa kanyang buhay ang paraang ito ng dala ni Moises ang mga anak ni Israel matitinding pagpapamalas ay makikita paghahayag: “Noong ako ay bata pa patawid sa Dagat na Pula patungo sa sa mga banal na kasulatan, muling iki- . . . madalas kong . . . hilingan ang tuyong lupa. Samakatwid ito ang iyong nuwento sa kasaysayan ng Simbahan, Panginoon na ipakita sa akin ang ilang kaloob; gamitin ito” (D at T 8:3–4). at makikita sa sarili nating buhay. Tu- kagila-gilalas na bagay, nang sa gayon Bibigyang-diin ko ang mga salitang nay ngang nagaganap ang malalaking ay makatanggap ako ng patotoo. Su- “gamitin ito” patungkol sa diwa ng himalang ito. Gayunman, mas bihira balit ipinagkait ng Panginoon ang mga paghahayag. Sa mga banal na kasu- kaysa madalas ang ganitong paraan ng kagila-gilalas na bagay sa akin, at ipi- latan, ang impluwensya ng Espiritu paghahayag. nakita sa akin ang katotohanan [nang] Santo ay madalas ilarawan bilang Ang unti-unting pagliliwanag na taludtod sa taludtod . . . , hanggang sa “marahan at banayad na tinig” (I Mga nagmumula sa papasikat na araw ay maipaalam niya sa akin ang katoto- Hari 19:12; 1 Nephi 17:45; tingnan din parang pagtanggap ng mensahe mula hanan mula sa aking ulo hanggang sa 3 Nephi 11:3) at isang “tahimik na sa Diyos nang “taludtod sa taludtod, sa aking talampakan, at hanggang sa tinig nang ganap na kahinahunan” tuntunin sa tuntunin” (2 Nephi 28:30). tuluyang maglaho sa akin ang alinla- (Helaman 5:30). Dahil ang Espiritu ay Kadalasan, ang paghahayag ay duma- ngan at takot. Hindi niya kailangang bumubulong sa atin nang marahan rating nang paunti-unti at ibinibigay magpadala ng anghel mula sa kalangi- at banayad, madaling maunawaan ayon sa ating hangarin, pagkamarapat, tan upang gawin ito, ni hindi rin niya kung bakit dapat nating iwasan ang at paghahanda. Ang gayong pakikipag- kinailangang makapangusap nang di-angkop na media, pornograpiya, ugnayan mula sa ating Ama sa Langit may pakakak ng arkanghel. Sa pama- at nakapipinsala at nakalululong na ay dahan-dahan at marahang “mag- magitan ng mga pagbulong ng ma- mga bagay at pag-uugali. Ang mga papadalisay sa [ating mga] kaluluwa rahan at banayad na tinig ng Espiritu kasangkapang ito ng kaaway ay ma- gaya ng hamog mula sa langit” (D at T ng buhay na Diyos, ipinagkaloob niya kapipinsala at lubusang sisira sa ating 121:45). Mas karaniwan kaysa bihira ang patotoo na aking tinataglay. At sa kakayahang kumilala at tumugon ang ganitong paraan ng paghahayag pamamagitan ng ganitong alituntunin sa mga mensahe mula sa Diyos na at nakikita sa mga karanasan ni Nephi at kapangyarihan ay ipinagkakaloob inihatid sa pamamagitan ng kapang- nang subukan niya ang ilang iba’t niya sa lahat ng anak ng tao ang kaa- yarihan ng Kanyang Espiritu. Dapat ibang pamamaraan bago tuluyang laman ng katotohanan na mananatili isiping mabuti at ipagdasal ng bawat nakuha ang mga laminang tanso mula sa kanila, at magagawa nitong ipaalam isa sa atin kung paano labanan ang kay Laban (tingnan sa 1 Nephi 3–4). sa kanila ang katotohanan, tulad ng mga panunukso ng diyablo at matwid Sa huli, pinatnubayan siya ng Espiritu kung paano ito nalalaman ng Diyos, na “gamitin ito,” maging ang diwa patungong Jerusalem “nang sa simula at gawin ang kalooban ng Ama tulad ng paghahayag, sa ating personal na ay hindi pa nalalaman ang mga bagay ng kung paano ito ginagawa ni Cristo. buhay at sa pamilya. na nararapat [niyang] gawin” (1 Nephi At walang anumang kagila-gilalas na 4:6). At hindi niya natutuhan nang big- paghahayag ang kailanma’y makaga- Mga Paraan ng Paghahayag laan ang paggawa ng sasakyang-dagat gawa nito” (sa Conference Report, Abr. Ang mga paghahayag ay inihahatid na kakaiba ang kayarian; bagkus, 1900, 40–41). sa iba’t ibang paraan, pati na, halim- ipinakita ng Panginoon kay Nephi Tayong mga miyembro ng Simba- bawa, sa mga panaginip, pangitain, “sa pana-panahon kung sa anong han ay lubhang binibigyang-diin ang

88 Liahona makulimlim, mas mahirap mabanaag ang liwanag, at imposibleng matukoy kung anong oras talaga sisikat ang araw sa kalangitan. Ngunit kahit gayon ang umaga sapat pa rin ang liwanag para makita natin ang panibagong araw at simulan ang ating gawain. Sa gayunding paraan, maraming pagkakataon na tumatanggap tayo ng paghahayag nang hindi alam kung paano o kailan natin ito natatanggap. Isang mahalagang bahagi sa kasaysayan ng Simbahan ang naglalarawan ng alituntuning ito. Noong tagsibol ng 1829, si Oliver Cowdery ay isang guro sa Palmyra, New York. Nang malaman niya ang tungkol kay Joseph Smith at ang pagsasalin ng Aklat ni Mormon, naisip ni Oliver na mag-alok ng tulong sa binatang propeta. Dahil dito, nagpunta siya sa Harmony, Pennsylvania, at naging tagasulat ni Joseph. Ang oras ng kanyang pagdating at tulong na ibinigay ay napakahalaga sa paglabas ng Aklat ni Mormon. Kasunod niyon inihayag ng Taga- kagila-gilalas at madamdaming mga nagkaroon na rin kayo ng gayong pagligtas kay Oliver na sa madalas ni- espirituwal na pagpapakita kaya hindi mga ideya o pag-aalinlangan, isipin yang paghingi ng gabay, nakatanggap natin napapahalagahan at maaaring sana ninyo na karaniwang nangyayari din siya ng patnubay mula sa Espiritu hindi pa natin mapansin ang karani- ito. Magpatuloy lang sa pagsunod at ng Panginoon. “Kung hindi magka- wang paraan ng pagsasakatuparan ng pagsampalataya sa Tagapagligtas. Sa gayon,” sabi ng Panginoon, “ikaw ay Espiritu Santo ng Kanyang gawain. paggawa nito, kayo ay “hindi maaaring hindi makararating sa lugar na kinaro- Ang mismong “kagaanan ng paraan” malihis” (D at T 80:3). roonan mo sa ngayon. Masdan, iyong (1 Nephi 17:41) ng pagtanggap ng Ipinayo ni Pangulong Joseph F. nalalaman na ikaw ay nagtanong sa maliliit at unti-unting espirituwal na Smith: “Magpakita ka sa akin ng mga akin at aking nilinaw ang iyong pag- pahiwatig na sa paglipas ng panahon Banal sa mga Huling Araw na kaila- iisip; at ngayon ipinaaalam ko sa iyo at sa kabuuan ay nagbibigay ng hina- ngang umasa sa mga himala, tanda at ang mga bagay na ito upang iyong hangad na sagot o patnubay na ka- mga pangitain upang manatiling mata- malaman na ikaw ay naliwanagan sa ilangan natin ay maaring mag-udyok tag sa Simbahan, at magpapakita ako pamamagitan ng Espiritu ng katotoha- sa atin na tumingin “nang lampas sa sa iyo ng mga miyembro . . . na hindi nan” (D at T 6:14–15). tanda” ( Jacob 4:14). karapat-dapat sa harapan ng Diyos, Sa gayon, tumanggap ng pagha- Nakausap ko ang maraming tao na at mabuway ang pananampalataya. hayag si Oliver sa pamamagitan ni nag-aalinlangan sa lakas ng kanilang Hindi sa kagila-gilalas na paghahayag Propetang Joseph Smith na nagpaba- sariling patotoo at minamaliit ang ka- sa atin ang magpapatatag sa atin sa tid sa kanya na siya ay nakatatanggap nilang espirituwal na kakayahan dahil katotohanan, kundi sa kapakumba- ng paghahayag. Malinaw na hindi na- hindi sila nakatatanggap ng madalas, baan at tapat na pagsunod sa mga tukoy ni Oliver kung paano at kailan mahimala, o matinding pahiwatig. utos at batas ng Diyos” (sa Conference siya nakatanggap ng patnubay mula Marahil kung iisipin natin ang mga Report, Abril 1900, 40). sa Diyos at kinailangan ang tagubiling karanasan ni Joseph sa Sagradong Ka- Isa pang karaniwang karanasan ito upang maragdagan ang kanyang kahuyan, ni Pablo sa daan patungong sa liwanag ang nagtuturo sa atin ng pag-unawa tungkol sa diwa ng pagha- Damasco, at ni Nakababatang Alma, karagdagang katotohanan tungkol hayag. Masasabi natin na si Oliver ay maniniwala tayo na may mali o kulang sa “taludtod sa taludtod, tuntunin sa naglalakad sa liwanag habang sumisi- sa atin kung hindi natin maranasan tuntunin” na paraan ng paghahayag. kat ang araw sa umagang maulap. ang ganitong kahanga-hanga at ka- Kung minsan sumisikat ang araw sa Sa maraming kawalang-katiyakan gila-gilalas na mga halimbawa. Kung umagang maulap o mahamog. Dahil at pagsubok natin sa buhay, inuutusan

Mayo 2011 89 tayo ng Diyos na gawin ang lahat ng ating makakaya, kumilos tayo at huwag tayong pakilusin ng iba (tingnan sa 2 Nephi 2:26), at magtiwala sa Kanya. Maaaring hindi tayo makakita ng mga anghel, makarinig ng mga tinig mula sa langit, o makadama ng kagila-gilalas na mga espirituwal na karanasan. Maaaring patuloy tayong sumusulong na umaasa at nagdara- Ni Pangulong Thomas S. Monson sal—ngunit walang ganap na katiyakan—na tayo ay kumikilos ayon sa nais ng Diyos. Ngunit kung igagalang natin ang ating mga tipan at susundin ang mga utos, habang nagsisi- Ang Banal na kap pa tayong gumawa ng mabuti at maging mas mabuti, mabubuhay tayo nang may tiwala na gagabayan Templo—Isang ng Diyos ang ating mga hakbang. At makapagsasalita tayo nang may katiyakan na bibigyang-inspirasyon ng Diyos ang ating sasabihin. Ito sa Tanglaw sa Mundo isang paraan ang kahulugan ng banal na kasulatang nagpapahayag na, Ang pinakamahalaga at pinakamataas na pagpapala ng “Sa gayon ang iyong pagtitiwala ay pagiging miyembro ng Simbahan ay ang mga pagpapalang lalakas sa harapan ng Diyos” (D at T 121:45). natatanggap natin sa mga templo ng Diyos. Sa inyong angkop na paghahangad at paggamit ng diwa ng paghahayag, nangangako ako na kayo ay “[mag- sisilakad] sa liwanag ng Panginoon” ahal kong mga kapatid, ipina- loob ng mga hangganan ng kanyang (Isaias 2:5; 2 Nephi 12:5). Kung aabot ko ang aking pagma- ward. Gayon ang pribilehiyo ko no- minsan ay dumarating ang diwa ng Mmahal at pagbati sa inyong ong ako ang nangulo bilang napa- paghahayag nang mabilis at matindi, lahat at dalangin ko na gabayan ng kabatang bishop sa Salt Lake City sa kung minsan naman ay di-kapansin- ating Ama sa Langit ang aking isipan isang ward na may 1,080 miyembro, pansin at dahan-dahan, at kadalasan at bigyang-inspirasyon ang aking mga kabilang na ang 84 na balo. Marami ay napakabanayad kaya hindi man sasabihin sa inyo ngayon. ang nangangailangan ng tulong noon. lang ninyo ito mapapansin. Ngunit Magsisimula ako sa pagbibigay ng Kaylaki ng pasasalamat ko sa gawa- anuman ang paraan ng pagtanggap sa isa o dalawang puna tungkol sa ma- ing pangkapakanan ng Simbahan at pagpapalang ito, ang liwanag na laan gagandang mensaheng narinig natin sa tulong ng Relief Society at ng mga nito ay magliliwanag at palalakihin ngayong umaga mula kina Sister All- korum ng priesthood. ang inyong kaluluwa, liliwanagin ang red at Bishop Burton at iba pa hinggil Ipinapahayag ko na ang gawaing inyong pang-unawa (tingnan sa Alma sa gawaing pangkapanan ng Simba- pangkapakanan ng Ang Simbahan ni 5:7; Alma 32:28), at papatnubayan at han. Gaya ng nabanggit, sa taong ito Jesucristo ng mga Banal sa mga Hu- poprotektahan kayo at ang inyong ipinagdiriwang ang ika-75 anibersaryo ling Araw ay binigyang inspirasyon ng pamilya. ng inspiradong programang ito, na Diyos na Maykapal. Ipinahahayag ko ang aking patotoo nagpala sa buhay ng marami. Pribi- Ngayon, mga kapatid, ang kum- bilang apostol na ang Ama at ang lehiyo kong makilala nang personal perensyang ito ang ikatlong taon Anak ay buhay. Ang diwa ng pagha- ang ilan sa mga nanguna sa dakilang mula nang sang-ayunan ako bilang hayag ay totoo—at maaaring magamit gawaing ito—mga taong mahabagin at Pangulo ng Simbahan. Mangyari pa at ginagamit sa ating buhay at sa Ang naiisip ang mangyayari. napakaabala ng mga taong nagdaan, Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal Tulad ng binanggit nina Bishop puno ng maraming hamon ngunit sa mga Huling Araw. Pinatototoha- Burton at Sister Allred at iba pa, ang di-mabilang ding mga pagpapala. Ang nan ko ang mga katotohanang ito sa bishop ng ward ay binibigyan ng pagkakataon kong ilaan at muling sagradong pangalan ng Panginoong responsibilidad na pangalagaaan ang ilaan ang mga templo ay nakabilang Jesucristo, amen. ◼ mga nangangailangan na nakatira sa sa mga pinakamasaya at sagradong

90 Liahona mga pagpapalang ito, at tungkol sa templo ang nais kong talakayin sa inyo ngayon. Sa pangkalahatang kumperensya noong Oktubre 1902, ipinahayag ng Pangulo ng Simbahan na si Joseph F. Smith sa kanyang pambungad na mensahe ang pag-asam niya na balang- araw ay “makapagtatayo tayo ng mga templo sa iba’t ibang dako ng [mundo] saanman kailangan ang mga ito para sa kaginhawahan ng mga tao.” 1 Sa unang 150 taon matapos itatag ang Simbahan, mula 1830 hanggang 1980, 21 templo ang itinayo, kabilang na ang mga templo sa Kirtland, Ohio, at Nauvoo, Illinois. Ikumpara iyan sa nakalipas na 30 taon mula noong 1980, kung kailan 115 templo ang itinayo at inilaan. Sa ibinalita kahapon na 3 bagong templo, may karagdagang 26 na templo na kasalukuyang itinatayo o itatayo pa lamang. Ang bilang na ito ay patuloy na madaragdagan. Ang mithiin ni Pangulong Joseph F. Smith noong 1902 ay nakakatotoo. laman ang kanilang mga pitaka, sila Noon, ang pinakamalapit na Hangad nating mailapit ang templo sa mismo ay puspos ng diwa ng templo templo sa pamilya Mou Tham ay ang ating mga miyembro hangga’t maaari. at ng pasasalamat sa mga pagpapalang Hamilton New Zealand Temple, na Ang isa sa mga templong kasaluku- natanggap nila. 2 Ngayon, makalipas mahigit 2,500 milya (4,000 km) sa yang itinatayo ay nasa Manaus, Brazil. ang maraming taon, ang mga miyem- timog-kanluran, at mararating lamang Maraming taon na ang nakalilipas bro natin sa Manaus ay nagagalak sa pamamagitan ng eroplano. Ang ma- nabasa ko ang tungkol sa isang grupo habang minamasdan ang sarili nilang laking pamilya ng Mou Tham, na ang ng mahigit isandaang miyembro na templong itinatayo sa pampang ng Rio kabuhayan ay nagmumula sa isang umalis sa Manaus, na nasa pusod ng Negro. Ang mga templo ay naghahatid maliit na taniman, ay walang pama- kagubatan ng Amazon, para mag- ng galak sa ating matatapat na miyem- sahe sa eroplano, ni walang makitang punta sa noon ay pinakamalapit na bro saanman ito itayo. trabaho sa kanilang pulo sa Pasipiko. templo, na nasa Sao Paulo, Brazil— Ang mga ulat ng mga sakripisyong Kaya gumawa ng mahirap na desisyon halos 2,500 milya (4,000 km) ang layo ginawa upang matanggap ang mga si Brother Mou Tham at ang kanyang mula sa Manaus. Ang matatapat na pagpapalang matatagpuan lamang anak na si Gérard na maglakbay nang Banal na iyon ay sumakay ng barko sa sa mga templo ng Diyos ay lagi nang 3,000 milya (4,800 km) upang mag- loob ng apat na araw sa Amazon River umaantig sa aking puso at nagdudulot trabaho sa New Caledonia, kung saan at mga sangang-ilog nito. Pagkata- sa akin ng panibagong diwa ng pasa- nagtatrabaho na ang isa pa niyang pos ng paglalakbay na ito sa tubig, salamat para sa mga templo. anak na lalaki. sumakay sila ng bus sa loob ng tatlo Ibabahagi ko sa inyo ang kuwento Ang tatlong lalaki sa pamilya Mou pang araw—sa mga baku-bakong tungkol kina Tihi at Tararaina Mou Tham ay nagtrabaho nang apat na lansangan, na kakaunti ang pagkain, Tham at sa 10 anak nila. Sumapi ang taon. Minsan lang umuwing mag-isa at walang komportableng matulugan. buong pamilya sa Simbahan maliban noon si Brother Mou Tham, para sa Makalipas ang pitong araw at gabi, sa isang anak na babae noong mga kasal ng isang anak na babae. nakarating sila sa templo sa Sao Paulo, unang taon ng 1960s, nang dumating Pagkaraan ng apat na taon ng kung saan isinagawa ang mga orde- ang mga misyonero sa kanilang pulo, pagpapagod sa trabaho, nakapag- nansa ng kawalang-hanggan. Mang- na mga 100 milya (160 km) sa timog ipon ng sapat na pera si Brother Mou yari pa ang paglalakbay nila pauwi ng Tahiti. Hindi nagtagal hinangad Tham at ang kanyang mga anak para ay gayundin kahirap. Gayon man, nila ang mga pagpapala ng pagbubuk- dalhin ang pamilya sa New Zealand natanggap nila ang mga ordenansa at lod ng walang hanggang pamilya sa Temple. Lahat ng miyembro sa kanila pagpapala ng templo, at kahit walang templo. ay nagpunta maliban sa isang anak

Mayo 2011 91 sakripisyong napakalaki, walang kapalit na napakabigat, walang pagsisikap na napakahirap upang matanggap ang mga pagpapalang iyon. Walang paglalakbay na napakalayo, walang maraming balakid na hindi malalag- pasan, o napakaraming hirap na hindi mapagtitiisan. Nauunawaan nila na ang nakapagliligtas na mga ordenansang natanggap sa templo na nagtutu- lot sa atin na makabalik balang araw sa ating Ama sa Langit sa ugnayan ng pamilyang walang hanggan at ma- pagkalooban ng mga pagpapala at kapangyarihan mula sa itaas ay sulit sa lahat ng sakripisyo at pagsisikap. Ngayon karamihan sa atin ay hindi na kailangang dumanas ng matitinding hirap upang makapunta sa templo. Walumpu’t limang porsiyento ng mga miyembro ng Simbahan ngayon ang na babae, na malapit nang manga- maisagawa ito.” 4 At, pagkatapos ng nakatira sa sakop na 200 miles (320 nak. Sila ay ibinuklod sa buhay na lahat ng hirap, napilitang lisanin ng km) ng templo, at marami sa atin ang ito at sa kawalang-hanggan, isang mga Banal ang Ohio at ang pinakama- nakatira nang mas malapit pa rito. di-mailarawan at napakasayang mahal nilang templo. Sa huli ay naka- Kung nakapunta na kayo sa templo karanasan. hanap sila ng kanlungan—bagama’t para sa inyong sarili, at kung malapit Mula sa templo ay bumalik kaagad pansamantala lamang ito—sa pam- lang ang tirahan ninyo sa templo, ang si Brother Mou Tham sa New Cale- pang ng Mississippi River sa estado ng sakripisyong magagawa ninyo ay mag- donia, kung saan dalawang taon pa Illinois. Tinawag nila itong Nauvoo, laan ng oras mula sa abala ninyong siyang nagtrabaho para sa pamasahe at handang muling ibigay ang lahat at buhay upang regular na makapunta papunta sa anak na babaeng hindi buo ang pananampalataya, nagtayo sa templo. Maraming kailangang nila nakasama sa templo—na may- sila ng isa pang templo sa kanilang gawin sa ating mga templo para sa roon nang asawa at anak. Diyos. Gayunman, sila ay inusig at mga yumaong naghihintay sa kabilang Nang tumanda na sila, hinangad hindi pa tapos ang Nauvoo Temple, buhay. Sa paggawa natin ng gawain nina Brother at Sister Mou Tham pinalayas silang muli sa kanilang mga para sa kanila, malalaman natin na na maglingkod sa templo. Noong tahanan, at naghanap sila ng kanlu- nagawa natin para sa kanila ang hindi panahong iyon naitayo at nailaan na ngan sa disyerto. nila magagawa para sa kanilang sarili. ang Papeete Tahiti Temple, at apat na Ang pakikibaka at sakripisyo ay Sinabi ni Pangulong Joseph F. Smith, beses sila nagmisyon doon. 3 muling nagsimula nang magpagal sila sa matatag na pahayag, na, “Sa pama- Mga kapatid, ang mga templo ay nang 40 taon upang itayo ang Salt magitan ng ating mga pagsisikap para higit pa sa bato at semento. Ang mga Lake Temple, na maringal na nakatayo sa kanila ay makakalag ang gapos ng ito ay puno ng pananampalataya at sa bloke sa timog natin na naririto kanilang pagkakaalipin, at maglalaho pag-aayuno. Ang mga ito ay binubuo ngayon sa Conference Center. ang kadiliman na bumabalot sa kanila, ng mga pagsubok at patotoo. Ang Ang kaunting sakripisyo ay lagi upang [tumanglaw] ang liwanag sa mga ito ay pinabanal ng sakripisyo at nang kaakibat ng pagtatayo ng templo kanila at maririnig nila sa daigdig ng paglilingkod. at pagdalo sa templo. Hindi mabilang mga espiritu ang gawain na isinagawa Ang unang templong itatayo sa ang mga nagpagal at nagsikap upang para sa kanila ng kanilang mga anak dispensasyong ito ay ang templo sa makamtan nila at ng kanilang pamilya dito sa lupa, at magagalak na kasama Kirtland, Ohio. Ang mga Banal noon ang mga pagpapalang matatagpuan sa ninyo sa pagsasagawa ninyo ng mga ay hikahos sa buhay, subalit iniutos mga templo ng Diyos. tungkuling ito.” 5 Mahal kong mga ng Panginoon na magtayo ng templo, Bakit napakaraming handang kapatid, tayo ang gagawa nito. kaya’t itinayo nila ito. Sumulat si Elder magbigay nang napakalaki upang Sa sarili kong pamilya, ang ilan sa Heber C. Kimball tungkol sa karana- matanggap ang mga pagpapala ng mga pinakasagrado at mahalagang sang ito, “Tanging ang Panginoon ang templo? Alam ng mga nakauunawa sa karanasan namin ay nangyari nang nakaaalam sa kahirapan, pagdurusa, walang hanggang mga pagpapalang magkakasama kami sa loob ng templo at kaligaligang dinanas namin upang nagmumula sa templo na walang upang magsagawa ng mga ordenansa

92 Liahona ng pagbubuklod para sa aming pumanaw na mga ninuno. Kung hindi pa kayo nakapunta sa templo, o kung nakapunta na kayo ngunit sa ngayon ay hindi kayo karapat-dapat humawak ng recommend, wala nang ibang mas mahalagang mithiing dapat ninyong pagsikapan kundi maging karapat- dapat na makapunta sa templo. Ang inyong sakripisyo ay maaaring ang isaayos ang inyong buhay upang makatanggap ng recommend, marahil ay sa pagtalikod sa masasamang gawi na naging hadlang sa inyo. Maaaring ito ay pagkakaroon ng pananampalataya at disiplinang magbayad ng inyong ikapu. Anuman ito, maging marapat na pumasok sa templo ng Diyos. Ku- muha ng temple recommend at ituring itong napakahalagang pag-aari, dahil gayon nga ito. [ang kanilang mga anak], mula sa [pa- itinatayo ang mga bagong templo Hangga’t hindi kayo nakakapa- giging] sanggol [nila], ay matitingnan sa iba’t ibang panig ng mundo, may sok sa bahay ng Panginoon upang ang larawan araw-araw [hanggang] itatayo sa isang lungsod na naitatag matanggap ninyo ang lahat ng pagsa maging bahagi ito ng buhay [nila]. mahigit 2,500 taon na ang nakalilipas. papalang naghihintay sa inyo roon, Pag-abot [nila] sa edad na kailangan Ang tinutukoy ko ay ang templong hindi pa rin ninyo natatamo ang lahat [nilang] gawin [ang] napakahalagang itinatayo ngayon sa Rome, Italy. ng inihahandog ng Simbahan. Ang desisyon [tungkol sa pagpunta sa Bawat templo ay bahay ng Diyos, pinakamahalaga at pinakamataas na templo], ay nagawa na ang desisyong na iisa ang gamit at pare-pareho ang pagpapala ng pagiging miyembro ng ito noon pa.” 6 dulot na mga pagpapala at ordenansa. Simbahan ay ang mga pagpapalang Kinakanta ng mga anak natin sa Ang Rome Italy Temple, kaiba sa natatanggap natin sa mga templo Primary: lahat, ay itinatayo sa isa sa pinakama- ng Diyos. kasaysayang mga lugar sa mundo, sa Ngayon, mga kaibigan kong ka- Templo’y ibig makita, lungsod kung saan ipinangaral nina bataan na mga tinedyer na ngayon, Doon ay papasok. Apostol Pedro at Pablo noong araw laging ituon ang inyong tingin sa Sa Diyos ay mangangako, ang ebanghelyo ni Cristo at kung saan templo. Huwag gumawa ng anumang Sa kanya’y susunod. 7 kapwa sila pinaslang. hahadlang sa pagpasok ninyo sa Noong Oktubre, habang nakatipon mga pintuan nito at sa pagtanggap Isinasamo ko sa inyo na ituro sa kami sa isang magandang pastulan sa ng sagrado at walang hanggang mga inyong mga anak ang kahalagahan ng hilagang-silangan ng Rome, nagka- pagpapala roon. Pinupuri ko kayo na templo. roon ako ng pagkakataong ialay ang regular na pumapasok sa templo para Ang mundo ay puno ng hamon panalangin ng paglalaan habang magsagawa ng mga binyag para sa at lugar na mahirap tirhan. Madalas naghahanda kami sa groundbreaking. mga patay, na gumigising nang maaga tayong mapalibutan ng bagay na Nadama ko na dapat kong tawagin upang makabahagi kayo sa gayong hahatak sa atin pababa. Sa pagpasok ang Italyanong senador na si Lucio mga binyag bago magsimula ang klase natin sa mga banal na bahay ng Diyos, Malan at vice mayor ng Rome na si sa eskuwela. Wala akong maisip na sa pag-alala natin sa mga tipang Giuseppe Ciardi na makasama sa mga mas mabuting paraan para simulan ginawa natin doon, mas makakaya unang papala ng lupa. Bawat isa sa ang araw ninyo. nating tiisin ang bawat pagsubok at kanila ay naging bahagi ng desisyon Sa inyong mga magulang ng daigin ang bawat tukso. Sa sagradong na payagan tayong magtayo ng templo mga bata, ibabahagi ko sa inyo ang santuwaryong ito magkakaroon tayo sa kanilang lungsod. ilang matalinong payo ni Pangulong ng kapayapaan; mapapanibago ang Makulimlim ang araw na iyon pero Spencer W. Kimball. Sabi niya: “Ma- ating lakas at titibay. mainit, at kahit nagbabanta ang ulan, buti kung . . . ang mga magulang ay Ngayon, mga kapatid, may babang- isa o dalawang patak lang ang tumulo. maglalagay sa bawat silid ng kanilang gitin pa akong isang templo bago ako Habang kinakanta ng mahusay na bahay ng larawan ng templo upang magtapos. Hindi magtatagal, habang koro sa wikang Italian ang magandang

Mayo 2011 93 himig ng “Espiritu ng Diyos,” nadama SESYON SA LINGGO NG HAPON | Abril 3, 2011 ng lahat na parang nagsama ang langit at lupa sa maluwalhating pagkanta ng papuri at pasasalamat sa Makapang- yarihang Diyos. Hindi napigilan ang pagluha. Sa darating na mga araw, ang matatapat sa Walang Hanggang Lungsod na ito ay tatanggap ng walang hanggang mga ordenansa sa banal na bahay ng Diyos. Ni Elder Richard G. Scott Ipinaaabot ko ang walang hang- Ng Korum ng Labindalawang Apostol gan kong pasasalamat sa aking Ama sa Langit para sa templong itinatayo na ngayon sa Rome at sa lahat ng templo natin, saanmang dako. Bawat isa ay nagsisilbing tanglaw sa mundo, Ang mga nagpapahayag ng ating patotoo na ang Diyos, na ating Amang Walang Hanggan, ay buhay, na nais Niya Walang-Hanggang tayong pagpalain at tunay na pagpalain ang Kanyang mga anak sa lahat ng henerasyon. Bawat isa sa ating mga templo ay pagpapahayag ng ating pa- Pagpapala ng Kasal totoo na ang kabilang buhay ay totoo at kasingtiyak ng buhay natin dito sa lupa. Pinatototohanan ko ito. o Pag-aasawa Mahal kong mga kapatid, nawa’y gawin natin ang anumang sakripis- Mas lumalalim ang kahulugan ng sealing o pagbubuklod sa yong kailangan upang makadalo sa templo at maisapuso at mapasa templo habang lumilipas ang panahon. Tutulungan kayo tahanan natin ang diwa ng templo. nito na mas maging malapit sa isa’t isa at makatagpo ng mas Nawa’y sundan natin ang mga yapak malaking kagalakan at tagumpay sa buhay. ng ating Panginoon at Tagapagligtas na si Jesucristo, na nagsagawa ng sukdulang sakripisyo para sa atin, nang magkaroon tayo ng buhay na walang ng magandang mensahe ng iyon na isinagawa ng wastong hanggan at kadakilaan sa kaharian kahanga-hangang korong ito ay awtoridad ng priesthood sa bahay ng ng ating Ama sa Langit. Ito ang aking Anaglalarawan, sa palagay ko, sa Panginoon. taos na dalangin, at iniaalay ko ito sa huwaran ng buhay para sa marami sa Ibinigkis sa amin ang aming pitong pangalan ng ating Tagapagligtas at atin: “pagsisikap na maging katulad anak sa mga sagradong ordenansa sa Panginoong Jesucristo, amen. ◼ ni Jesus.” templo. Ang mahal kong asawang si MGA TALA Noong Hulyo 16, 1953, lumuhod Jeanene at dalawa sa aming mga anak 1. Joseph F. Smith, sa Conference Report, kami ng mahal kong si Jeanene para ay sumakabilang-buhay na. Sila ang Okt. 1902, 3. ikasal sa isang altar sa Manti Utah malakas na panghikayat sa nalalabing 2. Tingnan sa Vilson Felipe Santiago and Linda Ritchie Archibald, “From Amazon Temple. Ginamit ni President Lewis R. mga miyembro ng aming pamilya na Basin to Temple,” Church News, Mar. 13, Anderson ang awtoridad ng pag- mamuhay nang matwid upang sama- 1993, 6. bubuklod at ipinahayag na kami ay sama naming matanggap ang lahat ng 3. Tingnan sa C. Jay Larson, “Temple Moments: Impossible Desire,” Church mag-asawa na, ngayon at magpasawa- walang-hanggang mga pagpapalang News, Mar. 16, 1996, 16. lang-hanggan. Hindi ko maipaliwanag ipinangako sa loob ng templo. 4. Heber C. Kimball, sa Orson F. Whitney, Life ang kapayapaan at katiwasayang hatid Dalawa sa pinakamahahalagang of Heber C. Kimball (1945), 67. 5. Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: ng katiyakan na kapag patuloy akong haligi na sumusuporta sa plano ng Joseph F. Smith (1998), 297. namuhay nang karapat-dapat, maka- kaligayahan ng Ama sa Langit ang 6. The Teachings of Spencer W. Kimball, ed. kasama ko ang mahal kong si Jeanene pag-aasawa at pamilya. Ang napakala- Edward L. Kimball (1982), 301. 7. Janice Kapp Perry, “Templo’y Ibig Makita,” at ang aming mga anak magpakailan- king kahalagahan nito ay binibigyang- Aklat ng mga Awit Pambata, 99. man dahil sa sagradong ordenansang diin ng walang-humpay na pagsisikap

94 Liahona ni Satanas na sirain ang pamilya at balewalain ang kahalagahan ng mga ordenansa sa templo, na nagbibigkis sa pamilya magpasawalang-hanggan. Mas lumalalim ang kahulugan ng sealing o pagbubuklod sa templo habang lumilipas ang panahon. Tutulungan kayo nito na mas maging malapit sa isa’t isa at makatagpo ng mas malaking kagalakan at tagumpay sa buhay. Minsan ay may natutuhan akong mahalagang aral mula sa aking kabiyak. Malayo ang nalalakbay ko dahil sa aking propesyon. Halos dalawang linggo akong nawala at umuwi ako isang Sabado ng umaga. May apat na oras pa bago ako dumalo sa isa pang miting. Napansin kong sira ang maliit na washing machine namin at kinaka- Kung binata ka na nasa hustong ba kayo at sumusuporta sa inyong may ng asawa ko ang paglalaba. Sini- edad at wala pang asawa, huwag kang asawa’t mga anak? mulan kong kumpunihin ang washing magsayang ng oras sa mga walang- Mga kapatid, namumuno ba kayo machine. kabuluhang gawain. Magpatuloy sa mga aktibidad ng pamilya tulad ng Napadaan si Jeanene at sinabing, sa buhay at magtuon ng pansin sa pag-aaral ng mga banal na kasula- “Rich, ano’ng ginagawa mo?” pag-aasawa. Huwag basta palipasin tan, panalangin ng pamilya, at family Sabi ko, “Kinukumpuni ko ang ang panahong ito sa inyong buhay. home evening, o ang asawa ninyo washing machine para hindi mo na Mga binata, maglingkod nang mara- ang nagpupuno sa kakulangan ninyo kamayin ang paglalaba.” pat sa misyon. Pagkatapos ay bigyan ng atensyon sa tahanan? Madalas ba Sabi niya, “Huwag. Makipaglaro ka ninyo ng pinakamataas na prayoridad ninyong sabihin sa inyong asawa na lang sa mga bata.” ang paghahanap ng karapat-dapat kung gaano ninyo siya kamahal? Sabi ko, “Puwede akong makipag- na makakasama sa walang-hanggan. Lubos itong magpapaligaya sa kanya. laro sa mga bata kahit kailan. Gusto Kapag nagkakaroon kayo ng inte- May narinig na akong mga lalaki na kitang tulungan.” res sa isang dalaga, ipakita sa kanya nagsabi ng ganito, “Ah, alam naman At sinabi niyang, “Richard, makina isa kang pambihirang tao para niya.” Kailangan ninyong sabihin sa paglaro ka na lang sabi sa mga bata.” maging interesado siyang kilalanin kanya. Umuunlad ang isang babae at Nang ganoon na katigas ang kan- ka pa nang mas mabuti. Dalhin siya lubhang pinagpapala ng katiyakang yang pananalita, sumunod na ako. sa magagandang lugar. Magpakitang- ito. Pasalamatan ang ginagawa ng Masaya kaming naglaro ng mga gilas. Kung gusto ninyong magkaroon inyong kabiyak para sa inyo. Ipaha- anak namin. Naghabulan kami sa ng mabuting asawa, kailangan siyang yag nang madalas ang pagmamahal paligid at nagpagulung-gulong sa mga maakit sa inyo bilang mabuting tao at at pasasalamat na iyan. Gagawin dahong lagas. Kalaunan dumalo ako mapapangasawa. nitong mas sagana at mas masaya sa aking miting. Siguro nalimutan ko Kung may natagpuan na kayo, at makabuluhan ang buhay. Huwag na ang karanasang iyon, kung hindi makapagsisimula kayo ng pambihira itago ang mga likas na pagpapakitang dahil sa aral na gusto niyang matutu- at magandang pagliligawan at pag- iyon ng pagmamahal. At mas mabisa han ko. aasawa at magiging walang-hanggan iyan kung yakap ninyo siya habang Kinaumagahan mga bandang alas- ang inyong kaligayahan kung ma- sinasabi ito sa kanya. 4:00 n.u., nagising ako sa yakap ng nanatili kayo o hindi kayo lalampas Natutuhan ko sa asawa ko ang dalawang munting bisig sa leeg ko, sa hangganan ng pagkamarapat na kahalagahan ng pagpapakita ng pag- isang halik sa pisngi, at sa pabulong itinakda ng Panginoon. mamahal. Noong bagong kasal kami, na mga katagang ito, na hinding-hindi Kung may asawa na kayo, tapat madalas kong buksan ang mga banal ko malilimutan: “Dad, mahal kita. ba kayo sa inyong asawa sa isipan na kasulatan ko para magbigay ng Ikaw ang best friend ko.” at katawan? Tapat ba kayo sa inyong mensahe sa isang miting, at nakaka- Kung nararanasan ninyo ito sa mga tipan sa kasal sa pamamagitan kita ako ng magiliw at nakasisiglang inyong pamilya, nararanasan ninyo ng hindi pakikipag-usap kailan- maikling sulat mula kay Jeanene ang isa sa pinakamasasayang sandali man sa ibang tao na ayaw ninyong na nakasingit sa mga pahina. Kung sa buhay. marinig ng inyong asawa? Mabait minsan napakagiliw nito kaya halos

Mayo 2011 95 mapagtiwalang isip at puso ng isang bata? Bilang isang ina biniyayaan kayo ng banal na damdaming malaman ang mga espesyal na talento at kakaibang kakayahan ng inyong anak. Kasama ang inyong asawa, maaaruga, mapapalakas, at mapapausbong ninyo ang mga ugaling iyon. Napakainam na magkaroon ng asawa. Napakasarap mag-asawa. Darating ang panahon na pareho na kayo ng iniisip at mga ideya at opinyon. May mga panahon na napakasaya ninyo, mga panahon ng hirap at pagsubok, ngunit ginagabayan kayo ng Panginoon sa lahat ng karanasang iyon sa inyong pagsasama. Isang gabi nagising ang musmos naming anak na si Richard, na may sakit sa puso. Pareho naming narinig hindi ako makapagsalita. Ang maha- sulat ko sa kanya, kundi nilagyan pa iyon. Karaniwan ay asawa ko ang halagang sulat na iyon mula sa isang niya iyon ng plastic cover na para laging tumatayo para aluin ang batang mapagmahal na asawa ay walang bang mamahalin iyon. Iisa lang ang umiiyak, ngunit sa pagkakataong ito kapantay na aliw at inspirasyon noon hindi niya isinama sa iba. Nasa likod sabi ko, “Ako na ang mag-aasikaso at ngayon. pa iyon ng salamin ng orasan namin sa kanya.” Ginawa ko rin iyon sa kanya, na sa kusina. Sabi doon, “Jeanene, oras Dahil sa sakit niya, kapag nagsisi- hindi natatanto kung gaano talaga ito na para sabihin ko sa iyo na mahal mula na siyang umiyak, bumibilis ang kahalaga sa kanya. Naaalala ko na kita.” Naroon pa rin iyon at ipinaa- pintig ng munting puso niya. Nagsu- may isang taon na wala kaming pera alala niyon sa akin ang pambihirang suka siya at narurumihan ang kobre- para mabigyan ko siya ng regalo sa anak na iyon ng Ama sa Langit. kama. Nang gabing iyon niyakap ko valentine, kaya’y nagpasiya akong Sa paggunita ko sa aming pagsa- siya nang mahigpit para kumalma ang magpinta gamit ang watercolor sa sama, natanto ko kung gaano kami pintig ng kanyang puso at tumahan harap ng refrigerator. Ginawa ko ang kapalad. Hindi kami nagtalo sa bahay siya sa pag-iyak habang pinapalitan makakaya ko, kaya lang may isang o nagbitaw ng masasakit na salita ko ang damit niya at kobrekama. mali akong nagawa. Enamel paint ang sa isa’t isa. Alam ko na ngayon na Yakap ko siya hanggang sa makatu- nagamit ko at hindi watercolor. Hindi dumating ang pagpapalang iyon dahil log siya. Hindi ko alam noon na ilang niya pinabura sa akin ang permanent sa kanya. Bunga iyon ng kahandaan buwan na lang ay papanaw na siya. paint na iyon kahit kailan. niyang magbigay, magbahagi, at hindi Lagi kong maaalala ang pagyakap ko Naaalala ko na isang araw, kinuha isipin ang kanyang sarili kailanman. Sa sa kanya noong hatinggabing iyon. ko ang ilang maliliit na bilog na papel aming pagtanda, sinikap kong tularan Tandang-tanda ko pa ang araw mula sa pinagbutas-butas na papel at ang kanyang halimbawa. Iminumung- nang pumanaw siya. Habang sakay sinulatan ko ang mga iyon ng num- kahi ko na bilang mag-asawa ay gaya- kami ng kotse ni Jeanene mula sa os- ber 1 hanggang 100. Ibinaligtad ko hin ninyo ito sa inyong tahanan. pital, pumarada kami sa tabing-daan. ang bawat isa, sinulatan ko siya ng Ang dalisay na pag-ibig ay walang- Niyakap ko siya. Pareho kaming nai- mensahe, isang salita sa bawat bilog. katulad at mabisang puwersa para yak nang kaunti, ngunit natanto namin Pagkatapos ay dinampot ko ang mga sa kabutihan. Matuwid na pag-ibig na mapapasaamin siya sa kabilang- ito at inilagay sa isang sobre. Akala ko ang pundasyon ng matagumpay na buhay dahil sa mga tipang ginawa matatawa siya nang husto. pagsasama ng mag-asawa. Ito ang namin sa templo. Mas madali naming Pagpanaw niya, nakita ko sa mga pangunahing dahilan ng kontento at natanggap ang kanyang pagpanaw personal niyang gamit kung gaano wastong paglaki ng mga anak. Sino dahil doon. niya pinahalagahan ang mga sim- ang makakasukat sa mabuting im- Napakarami kong natutuhang pleng mensaheng ibinahagi namin pluwensya ng pagmamahal ng isang mahahalagang bagay sa kabaitan ni sa isa’t isa. Napuna ko na maingat ina? Ano ang tumatagal na mga bunga Jeanene. Napakabata ng isip ko, at niyang idinikit sa isang papel ang mula sa mga butil ng katotohanan na siya naman ay napaka-disiplinado, at bawat isa sa mga bilog na papel na maingat at mapagmahal na pinauun- napaka-espirituwal. Ang pag-aasawa iyon. Hindi lang niya itinago ang mga lad ng isang ina sa matabang lupa ng ay magandang pagkakataon para

96 Liahona madaig ang anumang hilig na maging sakim o makasarili. Palagay ko isa sa mga dahilan kaya tayo pinapayuhang mag-asawa nang maaga ay para hindi magkaroon ng di-angkop na pag- uugaling mahirap baguhin. Naaawa ako sa sinumang lalaking hindi pa nakakapagpasiyang humanap ng makakasama sa walang-hanggan Ni Elder D. Todd Christofferson at naiiyak ako para sa mga dalagang Ng Korum ng Labindalawang Apostol hindi pa nakapag-aasawa. Maaaring nadarama ng ilan sa inyo na nalulungkot kayo at hindi kayo pinahahalagahan at hindi ninyo makita kung paano kayo makapag-aasawa at magka- “Ang Lahat Kong karoon ng mga anak o ng sariling pamilya. Lahat ng bagay ay posible sa Panginoon, at tinutupad Niya ang mga Iniibig, ay Aking pangakong nais Niyang ipahayag ng Kanyang mga propeta. Napakatagal ng walang-hanggan. Sumampalataya sa mga pangakong iyon at mamuhay Sinasaway at nang marapat para dito upang sa Kanyang panahon ay tuparin ito ng Panginoon sa inyong buhay. Tiyak na Pinarurusahan” matatanggap ninyo ang bawat ipinangakong pagpapalang nararapat na Ang mismong pagtitiis sa kaparusahan ay nakapagpapadalisay mapasainyo. Ipagpaumanhin ninyo ang pagsa atin at inihahanda tayo para sa mas dakilang espirituwal banggit ko sa mahal kong asawang na pribilehiyo. si Jeanene, ngunit kami ay walang- hanggang pamilya. Lagi siyang masaya noon, at karaniwan ay dahil iyon sa paglilingkod niya sa iba. Kahit noong ng ating Ama sa Langit ay isang makasama Siya nang walang-hanggan, malala na ang sakit niya, sa pagda- Diyos na mataas ang inaasahan at maging tulad Niya. Ilang taon na rasal niya sa umaga hinihiling niya Asa atin. Ang inaasahan Niya sa ang nakararaan ipinaliwanag ni Elder sa kanyang Ama sa Langit na akayin atin ay ipinahayag ng Kanyang Anak, Dallin H. Oaks: “Ang Huling Paghu- siya sa isang taong matutulungan na si Jesucristo, sa mga salitang ito: hukom ay hindi lamang pagsusuri niya. Ang taos na pagsamong iyon ay “Anupa’t nais ko na kayo ay maging ng lahat-lahat ng mabubuti at masa- sinagot nang paulit-ulit. Gumaan ang ganap na katulad ko, o ng inyong samang gawa—na ginawa natin. Ito mga pasanin ng marami; naliwanagan Ama na nasa Langit ay ganap”(3 Ne- ay pagkilala sa huling epekto ng mga ang kanilang buhay. Patuloy siyang phi 12:48). Ipinlano Niyang pabanalin pag-iisip at gawa natin—ang kung ano pinagpala sa pagiging kasangkapan na tayo nang sa gayon tayo ay “makatitigil ang kahihinatnan natin. Hindi sapat pinatnubayan ng Panginoon. sa isang kaluwalhatiang selestiyal” para sa sinuman na basta gumawa Alam ko ang kahulugan ng mahalin (D at T 88:22) at “makatatahan sa lang. Ang mga kautusan, ordenansa, at ang isang anak na babae ng Ama sa kanyang kinaroroonan” (Moises 6:57). tipan ng ebanghelyo ay hindi parang Langit na sa kabutihan ng loob at ka- Alam Niya kung ano ang kailangan, listahan ng mga depositong kailangang tapatan ay namuhay sa ganap na kari- kaya, upang makapagbago tayo, ibini- ilagak sa bangko upang magkamit ng lagan bilang mabuting babae. Tiwala gay Niya ang Kanyang mga kautusan gantimpala sa huli. Ang ebanghelyo ni ako na, sa hinaharap, kapag nagkita at tipan, ang kaloob na Espiritu Santo, Jesucristo ay isang plano na nagpapa- kaming muli sa kabilang-buhay, ma- at ang pinakamahalaga, ang Pagbaba- kita kung paano tayo magiging tulad lalaman namin na lalo pang lumalim yad-sala at Pagkabuhay na Mag-uli ng ng ninanais ng ating Ama sa Langit na ang aming pag-iibigan. Mas pahaha- Kanyang Pinakamamahal na Anak. kahinatnan natin.” 1 lagahan namin ang isa’t isa, ngayong Sa lahat ng ito, layunin ng Diyos Nakakalungkot na hindi kiniki- pinaghiwalay kami ng tabing. Sa na tayo, na Kanyang mga anak, ay lala ng marami sa mga makabagong pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ maranasan ang sukdulang kagalakan, Kristiyano na ang Diyos ay tunay

Mayo 2011 97 na nag-uutos sa mga naniniwala sa Kanya, sa halip, itinuturing lamang Siyang isang utusan na “tutugon sa kanilang mga pangangailangan kapag tinawag” o isang therapist na ang tungkulin ay tulungan ang mga tao na “bumuti ang pakiramdam nila sa sarili.” 2 Ito ay pananaw sa relihiyon na “hindi nagpapahalaga sa pagbabago ng buhay.” 3 “Kabaligtaran nito,” tulad ng ipinahayag ng isang awtor, “ang Diyos na inilalarawan kapwa sa mga Banal na Kasulatan ng Heb- reo at Kristiyano ay hinihingi, hindi lamang ang ating pagsunod, kundi ang mismong buhay natin. Ang Diyos ng Biblia ay nagpapahalaga sa buhay hanggang sa kanilang matutuhan ang kanila, maging ang kaluwalhatian ng at kamatayan, hindi nangungunsinti, pagsunod, kung kinakailangan, sa pa- Sion; at siya na hindi makapagbabata kundi nananawagan ng pagsasakri- mamagitan ng mga bagay na kanilang ng pagpaparusa ay hindi karapat- pisyo na may pagmamahal, at hindi dinaranas” (D at T 105:6; tingnan din dapat sa aking kaharian” (D at T nagsasawalang-kibo.” 4 sa D at T 1:27). Sa paghahayag sa mga 136:31). Sa iba pang kabanata sinabi Gusto kong magsalita tungkol sa huling araw, inutusan ng Panginoon Niya, “Sapagkat lahat ng yaong hindi isang partikular na ugali at gawi na ang apat na matataas na lider ng Sim- makatitiis ng pagpaparusa, sa halip kailangan nating taglayin kung gusto bahan na magsisi (na maaaring iutos itinatatwa ako, ay hindi mapababa- nating maabot ang mataas na inaasa- din Niya sa marami sa atin) dahil hindi nal” (D at T 101:5; tingnan din sa Sa han sa atin ng ating Ama sa Langit. nila lubos na tinuruan ang kanilang Mga Hebreo 12:10). Tulad ng sinabi Ito ay ang: kahandaang tumanggap mga anak “alinsunod sa mga kautu- ni Elder Paul V. Johnson ngayong ng pagtutuwid at hangarin ito. Ang san” at dahil sa hindi pagiging “higit umaga, huwag nating ipagdamdam pagtutuwid ay mahalaga kung iaakma na masigasig at mapagmalasakit sa ta- ang mga bagay na tutulong sa ating natin ang buhay “hanggang sa lubos hanan” (D at T 93:41–50). Ang kapatid maging banal. na paglaki ng tao, [ibig sabihin] hang- ni Jared sa Aklat ni Mormon ay nagsisi Itinatag ng mga tagasunod ni Alma gang sa sukat ng pangangatawan ng nang tumayo ang Panginoon sa ulap ang komunidad ng Sion sa Helam kapuspusan ni Cristo”(Mga Taga Efeso at nakipag-usap sa kanya “sa loob ng ngunit sila ay nabihag. Hindi sila dapat 4:13). Sinabi ni Pablo tungkol sa banal tatlong oras . . . at siya ay pinagsabi- magdusa—kabaligtaran ng dapat na pagtutuwid o pagpaparusa, “Sa- han dahil sa hindi niya naalaalang ma- mangyari—ngunit sinasabi sa tala: pagka’t pinarurusahan ng Panginoon nawagan sa pangalan ng Panginoon” “Gayon pa man, minarapat ng ang kaniyang iniibig” (Sa Mga Hebreo (Eter 2:14). Dahil handang-handa si- Panginoon na pahirapan ang kan- 12:6). Kahit madalas mahirap tiisin, yang tumugon sa matinding pagsaway yang mga tao; oo, sinusubukan dapat tayong magalak na pinagtutu- na ito, ang kapatid ni Jared ay binig- niya ang kanilang tiyaga at kanilang unan tayo ng panahon ng Diyos at yan kalaunan ng pribilehiyong makita pananampalataya. itinutuwid tayo. at maturuan ng Manunubos na hindi “Gayon pa man—sinuman ang Ang banal na pagpaparusa ay may pa isinilang noong panahong iyon magbibigay ng kanyang tiwala sa tatlong layunin: (1) hikayatin tayong (tingnan sa Eter 3:6–20). Ang bunga kanya, siya rin ay dadakilain sa huling magsisi, (2) dalisayin at pabanalin ng pagpaparusa ng Diyos ay pagsisisi araw. Oo, at gayon din sa mga taong tayo, at (3) kung minsan, upang itama tungo sa kabutihan o pagkamatwid ito” (Mosias 23:21–22). ang direksyon ng buhay natin sa alam (tingnan sa Sa Mga Hebreo 12:11). Pinalakas sila ng Panginoon at ng Diyos na mas mabuting landas. Bukod sa pagpukaw sa atin na pinagaan ang kanilang mga pasanin Una sa lahat tingnan natin ang magsisi, ang mismong pagtitiis ng hanggang sa puntong hindi na nila na- pagsisisi, ang kinakailangang kondis- kaparusahan ay nagpapadalisay sa ramdaman ang bigat nito at sa tamang yon para sa kapatawaran at paglili- atin at inihahanda tayo para sa mas panahon ay pinalaya sila (tingnan sa nis. Sinabi ng Panginoon, “Ang lahat dakilang mga espirituwal na pribile- Mosias 24:8–22). Ang pananampa- kong iniibig, ay aking sinasaway at hiyo. Sinabi ng Panginoon,”Ang aking lataya nila ay lubos na napalakas ng pinarurusahan: ikaw nga’y magsikap, mga tao ay kinakailangang masu- kanilang karanasan, at matapos iyon at magsisi” (Apocalipsis 3:19). Muli, bukan sa lahat ng bagay, nang sila ay natamasa nila ang espesyal na ug- sinabi Niya, “At ang aking mga tao ay ay maging handa sa pagtanggap ng nayan sa Panginoon. talagang kinakailangang parusahan kaluwalhatiang mayroon ako para sa Ang Diyos ay gumagamit ng isa

98 Liahona pang uri ng pagpaparusa o pagtutuwid upang gabayan tayo sa hinaharap na hindi pa natin nakikinita ngayon ngunit alam Niyang mas makabubuti sa atin. Si Pangulong Hugh B. Brown, dating miyembro ng Labindalawa at tagapayo sa Unang Panguluhan, ay nagkuwento ng sariling karanasan. Sinabi niya na bumili siya ng isang nakatiwangwang na bukirin sa Canada maraming taon na ang nakalilipas. Ha- bang nililinis at inaayos ang bukirin, nakita niya ang isang palumpong na lumaki na nang mahigit sa anim na talampakan (1.8 m) at walang bunga, kaya pinutol niya ito at maliliit na tuod lang ang itinira. Pagkatapos nakakita siya ng patak na parang luha sa ibabaw ng bawat maliliit na tuod na ito, na parang umiiyak, at sa wari niya’y narinig niya itong nagsasabing: “Paano mo nagawa ito sa akin? Napakaganda na ng pagtubo ko . . . At ngayon ay pinutol mo ako. Pagtatawa- nan ako ng bawat halaman sa hardin . . . Paano mo nagawa ito sa akin? Akala ko ikaw ang hardinero rito.” Sumagot si Elder Brown, “Tingnan mo, munting palumpong, ako ang har- pagpapatuloy ng kanyang kuwento Ginoong Hardinero, sa pagputol ninyo dinero rito, at alam ko kung ano ang naalala ni Elder Brown: sa akin, sa pagmamahal ninyo sa akin gusto ko para sa iyo. Hindi ko gustong “Sumakay ako ng tren pabalik . . . upang ituwid ako.’” 5 lumaki kang tulad ng punongkahoy. na nagdadalamhati ang puso, at may Alam ng Diyos kung ano ang Gusto kong maging palumpong ka, pait sa aking kaluluwa. . . . Nang ako mararating ni Hugh B. Brown at ano at balang-araw, munting palumpong, ay nasa tolda na, . . . Inihagis ko ang ang kailangan upang mangyari iyon, kapag namunga ka na, sasabihin mo sumbrero ko sa higaan. Ikinuyom ko at iniba Niya ang landas na tinatahak sa akin, ‘Salamat, Mamang Hardinero, ang mga kamay ko at iwinagayway nito upang maihanda ito sa pagiging sa pagmamahal mo kaya pinutulan pataas sa langit. Sabi ko, ‘Paano po apostol. mo ako.’” ninyo nagawa ito sa akin, o Diyos? Kung taos-pusong hinahangad at Makalipas ang maraming taon, Ginawa ko po ang lahat upang ma- sinisikap nating abutin ang mataas na naging opisyal si Pangulong Brown sa abot ang pinakamataas. Wala akong inaasahan ng ating Ama sa Langit, ti- Canadian Army na nadestino sa Ing- gawain—na dapat kong gawin—na tiyakin Niyang matatanggap natin ang latera. Nang mamatay sa labanan ang hindi ko ginawa. Paano po ninyo lahat ng tulong na kailangan natin, ito isang mas mataas na opisyal, si Elder nagawa ito sa akin?’ Napakatindi ng man ay nagpapanatag, nagpapalakas, Brown ay nakalinya para maitaas sa hinanakit ko. o nagtutuwid. Kung handa tayong ranggong heneral, at ipinatawag siya “At pagkatapos nakarinig ako ng tanggapin ito, ang kinakailangang at pinapunta sa London. Ngunit kahit tinig, at nakilala ang tinig na iyon. pagtutuwid ay darating sa maraming na karapat-dapat siya sa promosyong Tinig ko iyon, at ang sabi nito, ‘Ako anyo at maraming pagmumulan. Maa- iyon, ipinagkait ito sa kanya dahil siya ang hardinero dito. Alam ko kung ari itong dumating sa ating pagdarasal ay isang Mormon. Ganito ang sinabi ano gusto ko para sa iyo.’ Napawi ang dahil ang Diyos ay nangungusap sa ng namumunong heneral, “Karapat- pagdaramdam sa aking kaluluwa, at ating mga isip at puso sa pamamagi- dapat ka sa pagtatalaga sa iyo, pero napaluhod ako sa tabi ng kama upang tan ng Espiritu Santo (tingnan sa D at hindi ko ito maibibigay sa iyo.” Ang 10 humingi ng tawad sa aking kawalang T 8:2). Maaaring dumating ito sa mga taong inasam, ipinagdasal, at pinag- utang-na-loob. . . . panalangin na sinagot ng hindi o iba handaan ni Elder Brown ay biglang “. . . At ngayon, mahigit 50 taon sa ating inaasahan. Ang pagtutuwid ay naglaho sa kanyang mga kamay na ang nakalilipas, tumingala ako maaaring dumating kapag nagbabasa dahil sa lantarang diskriminasyon. Sa sa [Diyos] at nagsabing, ‘Salamat po, tayo ng mga banal na kasulatan, at

Mayo 2011 99 maging isang dalisay at mapagpakumbabang disipulo, ay kanyang sinusuri ang nagawa niya sa bawat gawain at tungkulin. Sa kanyang hangaring mapasaya ang Panginoon, nagpasiya siyang alamin kung ano ang mas mainam pa niyang magagawa, at pagkatapos masigasig niyang isinabuhay ang bawat natutuhan. Lahat tayo ay makakayang maabot ang mataas na inaasahan ng Diyos sa atin, gaano man kalaki o kaliit ang ating kakayahan at talento. Pinagtibay ni Moroni, “Kung inyong pagkakaitan ang sarili ng lahat ng napapaalalahanan sa ating mga pag- na iyon at naging mas epektibo siya kasamaan, at iibigin ang Diyos nang kukulang, pagsuway, o pagpapabaya sa pagbibigay ng payo at pakikipag- buo ninyong kakayahan, pag-iisip at sa mga simpleng bagay. ugnayan sa mga tao. Bilang isa sa mga lakas, kung magkagayon ang biyaya Ang pagtutuwid ay maaaring full-time na misyonero sa ilalim ng ng [Diyos] ay sapat sa inyo, upang magmula sa ibang tao, lalo na sa pamamahala ng noon ay si Pangulong sa pamamagitan ng kanyang biyaya mga nabigyang-inspirasyon ng Diyos Scott, mapatutunayan ko na tumitingin kayo ay maging ganap kay Cristo” upang magkaroon tayo ng kaliga- siya nang diretso sa mata ng tao kapag (Moroni 10:32). Ang ating masigasig yahan. Ang mga apostol, propeta, nakikipag-usap siya. Masasabi ko rin at tapat na pagsisikap ang magdu- patriarch, bishop, at iba pa ay itinalaga na kapag may itinutuwid siya, ang dulot nitong nakapagpapalakas at sa Simbahan ngayon, tulad noong tinging iyon ay tumatagos sa kaluluwa. nakapagpapabanal na awa, pagsisi- unang panahon, “sa ikasasakdal ng Maaari at kailangang ituwid, at kap na tiyak na kasama ang pagpa- mga banal, sa gawaing paglilingkod sa parusahan din ng mga magulang, pasailalim sa pagtutuwid ng Diyos, ikatitibay ng katawan ni Cristo” (Mga ang kanilang mga anak upang hindi at taos-puso at lubos na pagsisisi. Taga Efeso 4:12). Marahil ilan sa mga mapasailalim sa kalupitan ng kaaway Hilingin natin ang Kanyang mapag- bagay na sinabi sa kumperensyang at ng mga kampon nito. Napansin ni mahal na pagtutuwid. ito ay nakapukaw sa inyong magsisi o Pangulong Boyd K. Packer na kapag Nawa’y tulungan kayo ng Diyos magbago, na kung gagawin ay iaangat ang taong nasa posisyong magtuwid sa inyong pagsisikap na maabot ang kayo sa mas mataas na kalagayan. sa iba ay hindi nagagawa ito ay sarili mataas Niyang inaasahan sa atin at Matutulungan natin ang isa’t isa bilang lamang niya ang kanyang iniisip. biyayaan ng ganap na kaligayahan at mga miyembro ng Simbahan; ito ay Tandaan na pagsabihan sa tamang kapayapaan na likas na nangyayari isa sa pangunahing dahilan kung pagkakataon nang may kataliman o matapos magawa ang lahat. Alam ko bakit nagtatag ang Tagapagligtas ng kalinawan, “kapag pinakikilos ng Espi- na kayo at ako ay maaaring maging simbahan. Bagama’t nakatatanggap ritu Santo, at pagkatapos ay magpakita kaisa ng Diyos at ni Cristo. Ang ating tayo ng masasakit na puna mula sa ng ibayong pagmamahal sa kanya na Ama sa Langit at Kanyang Pinakama- mga taong walang pagsaalang-alang iyong pinagsabihan, at baka ka niya mahal na Anak at ang kasiya-siyang o pagmamahal sa atin, makatutulong ituring na kaaway” (D at T 121:43). potensyal na mayroon tayo dahil sa ang magpakumbaba upang timbangin Tandaan na kapag hindi natin Kanila ay mapagpakumbaba at buong ito at kunin ang anumang maitutulong tinanggap ang pagtutuwid, hindi na pagtitiwala kong pinatototohanan sa nito sa atin. tayo itutuwid pa ng iba, kahit mahal pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ Ang pagtutuwid , na sana ay manila tayo. Kapag paulit-ulit tayong MGA TALA hinahon, ay maaaring manggaling sa hindi tumugon sa pagtutuwid ng 1. Dallin H. Oaks, “Ang Paghamon na asawa. Si Elder Richard G. Scott, na isang mapagmahal na Diyos, titigil din Magkaroon ng Kahihinatnan,” Liahona, katatapos lang magsalita sa atin, ay na- Siya. Sinabi Niya, “Ang aking Espiritu Ene. 2001, 40. 2. Kenda Creasy Dean, Almost Christian: alala na noong bagong kasal sila, ang ay hindi laging kasama ng tao” (Eter What the Faith of Our Teenagers Is Telling kanyang asawang si Jeanene, ay pina- 2:15). Sa huli, karamihan sa pagtutu- the American Church (2010), 17. yuhan siyang tumingin nang diretso wid sa atin ay kailangang manggaling 3. Dean, Almost Christian, 30; tingnan din sa Christian Smith and Melinda Lundquist sa tao kapag nakikipag-usap sa kanila. sa kalooban natin—kailangang tayo Denton, Soul Searching: The Religious “Huwag kang tumingin sa sahig, sa ang magtuwid sa ating sarili. Isa sa and Spiritual Lives of American Teenagers kisame, sa bintana, kahit saan kundi mga paraang ginawa ng ating na- (2005), 118–71. 4. Dean, Almost Christian, 37. sa mga mata nila,” sabi niya. Tinang- mayapa nang mahal na kapatid na 5. Hugh B. Brown, “*The Currant Bush,” gap niya ang mahinahong pagtutuwid si Elder Joseph B. Wirthlin upang Liahona, Mar. 2002, 22, 24.

100 Liahona malaki ang maitutulong ng pera sa pag-aaral ng mga bata, ngunit kaagad siyang sumang-ayon na kailangan nilang magbayad ng ikapu. Dinala niya ang mabigat na supot ng pera sa tanggapan ng ikapu at ibinigay ito sa bishop. Hindi pa nagtatagal, nabalitaan Ni Elder Carl B. Pratt niya na isang mayamang negosyante Ng Pitumpu mula sa Estados Unidos, na ang pangalan ay Mr. Hord, ang darating sa susunod na linggo kasama ang ilang kalalakihan para mangaso at mangisda nang ilang araw. Ang Sinalubong ni Lolo John ang grupo ng kalalakihan sa istasyon ng tren malapit sa Colonia Juárez. May dala Pinakamahahalagang siyang mga kabayo at iba pang hayop na magdadala ng mga bagahe at ka- gamitan sa pagkakamping paakyat sa kabundukan. Ang sumunod ng linggo Pagpapala ng ay ginugol sa pagtuturo sa kalalakihan ng gagawin at pagbabantay sa kampo at mga hayop. Panginoon Nang matapos na ang isang linggo, bumalik na sa istasyon ng tren ang Pinatototohanan ko na kapag tayo ay tapat na grupo para bumalik na sa Estados Unidos. Binayaran si John nang araw nagbabayad ng ikapu, bubuksan ng Panginoon ang mga na iyon para sa kanyang trabaho at dungawan sa langit at ibubuhos sa atin ang Kanyang binigyan ng isang supot na pisong pi- pinakamahahalagang pagpapala. lak para sa iba pang gastusin. Matapos mabayaran si John at ang kanyang mga tauhan, ibinalik ni John ang sukli kay Mr. Hord, na nagulat, dahil hindi agpapasalamat ako sa mabu- Isang araw noong papatapos na niya inakala na may natira pang sukli. buting ninuno na nagturo ng ang tag-init, umuwi si Lolo John na Tinanong niya si John para siguruhing Nebanghelyo sa kanilang mga may 100 pisong baryang pilak bilang nabayaran na ang lahat ng bayarin, at anak sa tahanan bago pa man pormal komisyon sa dalawang bakang ipinag- sinabi ni John na nabayaran na ngang na nagkaroon ng mga family home palit niya. Ibinigay niya ang pera kay lahat at iyon ang natirang sukli. evening. Ang aking lola’t lolo sa ina ay [lola] Ida at ibinilin na gagamitin ito sa Bumusina ang tren. Tumalikod na sina Ida Jesperson at John A. Whet- mga gastusin ng mga bata pagpasok si Mr. Hord para umalis, pagkatapos ten. Tumira sila sa maliit na bayan sa sa eskwela. ay humarap at inihagis ang mabigat na Colonia Juárez, Chihuahua, Mexico. Nagpasalamat si Ida para sa salapi supot ng barya kay John. “O, ipasa- Ang mga anak sa pamilya Whetten ay ngunit pinaalalahanan si John na wala lubong mo iyan sa mga anak mo,” tinuruan ng mga tuntunin at pagma- pa silang naibabayad sa ikapu sa bu- sabi niya. Sinalo ni John ang supot at masid sa halimbawa ng kanilang mga ong tag-init. Wala silang kinitang pera, bumalik na sa Colonia Juárez. magulang. pero ipinaalala ni Lola Ida na may Nang gabing iyon habang nakati- Noong unang mga taon ng 1920s, nakuha silang karne, itlog, at gatas pon ang pamilya matapos ang hapu- mahirap ang buhay sa Mexico. Kata- sa mga alaga nilang hayop. Marami nan para pakinggan ang mga nangyari tapos lamang ng marahas na himag- silang inaning mga prutas at gulay sa sa paglalakbay, naalala ni John ang sikan. Kakaunti lang ang salaping kanilang halamanan, at marami pa supot at inilagay ito sa ibabaw ng nagagamit, at karamihan ay mga bar- silang ipinagpalit na kalakal nang wa- mesa. Sinabi ni John na hindi niya yang pilak. Ang karaniwang sistema lang ginagamit na pera. Iminungkahi alam kung magkano ang nasa loob ng ng pagnenegosyo ng mga tao ay sa ni Lola Ida na dapat nilang ibigay ang bag o supot, kaya bilang katuwaan ibi- pamamagitan ng pagpapalitan ng mga pera sa bishop para sa kanilang ikapu. nuhos ang laman ng bag sa mesa—at kalakal o serbisyo. Bahagyang nalungkot si John dahil nang mabilang na ito, eksaktong 100

Mayo 2011 101 Batay sa aking sariling karanasan ang pinakasiguradong paraan ng matapat na pagbabayad ng ikapu ay ang bayaran ito pagkatanggap ng anumang kinita ko. Sa katunayan, natuklasan kong iyon lang ang tanging paraan. Natutuhan natin mula sa aking lolo’t lola Whetten na ang ikapu ay hindi naman talaga tungkol sa pera; kundi tungkol ito sa pananampalataya—pananampalataya sa Panginoon. Nangangako Siya ng mga pagpapala kung susundin natin ang Kanyang mga utos. Malinaw na sina John at Ida Whetten ay nagpakita ng malaking pananampalataya sa pagbabayad ng kanilang ikapu. Ipakita natin ang ating pananampalataya sa Panginoon sa pamamagitan ng pagbabayad ng ating ikapu. Ito ang una nating bayaran; pisong pilak ito. Siyempre itinuring ang Dios? Gayon ma’y ninanakaw[an] at bayaran ito nang tapat. Turuan na malaking biyaya ang pasiya ni Mr. ninyo ako.” Itinanong ng mga tao, “Sa ang ating mga anak na magbayad Hord na pumunta doon. Maganda ano ka namin ninakawan?” At mariing ng ikapu mula sa kanilang baon o ang kinita ni John at ng kanyang mga sumagot ang Panginoon, “Sa mga ika- iba pang kinita, at isama natin sila sa tauhan, ngunit ang 100 pisong sukli sangpung bahagi at sa mga handog” tithing settlement upang malaman nila ay paalaala na gayundin ang halagang (Malakias 3:8). Oo, mga kapatid, tulad ang ating halimbawa at pagmamahal ibinayad sa ikapu isang linggo bago ng napagtanto nina John at Ida Whet- sa Panginoon. iyon. Para sa ilan, maaaring tila nagka- ten maraming tag-init na ang lumipas, May posibilidad na maging mali taon lamang iyon, ngunit sa pamilya tayong lahat ay may pagkakautang sa ang pagkaunawa sa kuwentong ito Whetten, malinaw na isa itong aral Panginoon. Huwag nating hayaang ng aking lolo’t lola. Maaari nating mula sa Panginoon na tinutupad Niya maakusahan tayong nagnanakaw sa isipin na dahil pera ang gamit natin ang Kanyang mga pangako sa matata- Diyos. Maging tapat tayo at magbayad sa pagbabayad ng ikapu, lagi tayong pat na nagbabayad ng kanilang ikapu. ng ating utang sa Panginoon. Ang ta- bibiyayaan ng Panginoon ng pera. Noong bata pa ako gusto ko ang nging hinihingi niya ay 10 porsiyento. Iyan din ang inisip ko noong bata kuwentong iyon dahil tungkol ito sa Integridad sa pagbabayad ng ating ako. Natutuhan ko na hindi palaging pagsakay sa kabayo paakyat sa bundok mga utang sa Panginoon ang makatu- sa ganoong paraan ito nangyayari. para mangaso at mangisda. At gustung- tulong sa atin upang maging tapat sa Nangangako ang Panginoon na gusto ko ito dahil itinuturo nito na ka- ating kapwa. bibiyayaan ang mga nagbabayad pag sinusunod natin ang mga kautusan Ang isa pang napansin ko sa ng kanilang ikapu. Nangako Siya tayo ay pagpapalain. May ilan pang kuwentong iyon ay nagbayad ng na “bubuksan . . . ang mga dunga- bagay na matututuhan tayo tungkol sa ikapu ang aking lolo’t lola kahit salat wan sa langit, at ihuhulog . . . ang ikapu sa kuwentong ito. sila sa pera. Alam nila ang utos ng isang pagpapala, na walang sapat na Una, mapapansin ninyo na ang Panginoon; inihalintulad nila sa kani- silid na kalalagyan” (Malakias 3:10). pagbabayad ng ikapu sa pagkakata- lang sarili ang mga banal na kasula- Nagpapatotoo ako na tinutupad ong ito ay walang kinalaman sa halaga tan (tingnan sa 1 Nephi 19:23–24) at Niya ang Kanyang mga pangako, at ng perang kinita. Nagpasiya ang mga sinunod ang batas. Ito ang inaasahan kung tapat tayong magbabayad ng Whetten na ipambayad ng ikapu ang ng Panginoon sa lahat ng Kanyang ikapu matutustusan natin ang mga unang perang kinita nila dahil na- mga tao. Umaasa Siyang magbabayad pangangailangan natin sa buhay, tustusan nang maayos ang kanilang tayo ng ikapu hindi mula kasaganaan ngunit hindi Siya nangangako ng pangangailangan mula sa inani nilang ni mula sa “mga natira” sa badyet ng kayamanan. Hindi ang salapi at pera prutas at gulay. Malinaw na nadama pamilya, kundi ayon sa iniutos Niya sa bangko ang Kanyang pinaka- nilang may utang sila sa Panginoon noon pa man, mula sa ating “hindi pa mahalagang mga pagpapala. Bi- dahil nabiyayaan sila. nababawasang” kita, maliit man ito o nibiyayaan Niya tayo ng talino na Ipinaalala sa atin niyon ang ipina- malaki. Iniutos ng Panginoon, “Huwag pamahalaan nang maayos ang ating hiwatig ng Panginoon nang Kanyang kang magmamakupad ng paghahan- kaunting kabuhayan, talino na mag- itanong: “Nanakawan baga ng tao dog ng iyong mga ani” (Exodo 22:29). tuturo sa ating mamuhay ayon sa 90

102 Liahona porsiyento at hindi sa 100 porsiyento ng ating kinikita. Sa gayon, nauunawaan ng matatapat na nagbabayad ng ikapu ang masinop na pamumuhay at nakakaugaliang tustusan ang sariling pangangailangan. Naunawaan ko na ang pinakamahahalagang pagpapala ng Panginoon ay espirituwal, at kadalasang may Ni Elder Lynn G. Robbins kinalaman ang mga ito sa pamilya, Ng Pitumpu kaibigan, at sa ebanghelyo. Kadalasan pinagpapala Niya tayo upang madali nating mahiwatigan ang impluwensya at gabay ng Espiritu Santo, lalo na sa pagsasama bilang mag-asawa Maging Anong Uri at sa pagpapalaki ng mga anak. Ang gayong espirituwal na pahiwatig ay makatutulong sa atin upang magka- ng mga Tao Ba roon ng pagkakasundo at kapayapaan sa tahanan. Iminungkahi ni Pangulong James E. Faust na ang pagbabayad ng ikapu ay “magandang panlaban sa Nararapat Kayo? diborsyo” (tingnan sa “Pagpapayabong ng Inyong Pagsasama,” Liahona, Abr. Nawa ang inyong mga pagsisikap na magkaroon ng mga 2007, 3–6). katangiang tulad ng kay Cristo ay magtagumpay upang ang Ang pagbabayad ng ikapu ay tumutulong sa atin na magkaroon ng Kanyang larawan ay makita sa inyong mukha at ang Kanyang masunurin at mapagpakumbabang mga katangian ay makita sa inyong kilos o pag-uugali. puso at mapagpasalamat na puso na “kumikilala sa kanyang ginawa sa lahat ng bagay” (D at T 59:21). Ang pagbabayad ng ikapu ay naghihikayat ng “maging o hindi maging” mapaghihiwalay. Bilang magkaugnay sa ating magtaglay ng mapagbigay at ay totoong napakagandang ta- na mga doktrina pinalalakas at itina- mapagpatawad na puso, at mapagka- Anong. 1 Itinanong ito ng Tagapag- taguyod nila ang isa’t isa. Halimbawa, wanggawang puso na puno ng dalisay ligtas sa mas malalim na paraan, kaya’t pananampalataya ang humihikayat na pag-ibig ni Cristo. Lalo nating naging mahalagang tanong ito ng sa tao na manalangin, at panalangin nanaising paglingkuran at tulungan doktrina para sa atin: “Maging anong naman ang nagpapalakas sa pananam- ang iba taglay ang pusong masunurin uri ng mga tao ba nararapat kayo? Ka- palataya ng isang tao. sa kalooban ng Panginoon. Ang mga totohanang sinasabi ko sa inyo, maging Madalas tuligsain ng Tagapaglig- regular na nagbabayad ng ikapu ay lu- katulad ko” 3 Nephi 27:27; idinagdag tas ang mga taong gumawa nang malakas ang pananampalataya sa Pa- ang pagbibigay-diin). Ang unang pana- hindi naging —at tinawag silang nginoong Jesucristo, at nagkakaroon uhang pangkasalukuyan ng pandiwang mapagpaimbabaw: “Ang bayang ito’y sila ng matatag na patotoo sa Kanyang maging ay Ako. Inaanyayahan Niya iginagalang ako ng kanilang mga ebanghelyo at sa Kanyang Simbahan. tayong taglayin ang Kanyang pangalan labi, datapuwa’t ang kanilang puso Wala sa mga pagpapalang ito ang at Kanyang katangian. ay malayo sa akin” (Marcos 7:6)). Ang may kinalaman sa pera o materyal na Upang maging katulad Niya kaila- paggawa nang hindi naging ay pagpa- bagay, ngunit tiyak na ang mga ito ngan din nating gawin ang mga bagay paimbabaw, o pagkukunwari ng isang ang pinakamahalagang pagpapala ng na Kanyang ginawa: “Katotohanan, katao—isang nagpapanggap. Panginoon. totohanan, sinasabi ko sa inyo, ito ang Sa kabaligtaran, ang maging nang Pinatototohanan ko na kapag tayo aking ebanghelyo; at alam ninyo ang walang paggawa ay walang bisa, gaya ay tapat na nagbabayad ng ikapu, mga bagay na kinakailangan ninyong ng “pananampalataya na walang mga bubuksan ng Panginoon ang mga du- gawin sa aking simbahan; sapagkat gawa, ay patay, sa kaniyang sarili” ngawan sa langit at ibubuhos sa atin ang mga gawang nakita ninyong gi- (Santiago 2:17; idinagdag ang diin). ang Kanyang pinakamahahalagang nawa ko ay siya rin ninyong gagawin” Maging nang walang paggawa ay pagpapala. Sa pangalan ni Jesucristo, (3 Nephi 27:21; idinagdag ang diin). talagang hindi pagiging —pandaraya amen. ◼ Ang maging at gawin ay hindi ito sa sarili, paniniwalang mabuti ang

Mayo 2011 103 sarili dahil lamang sa ang intensiyon kayo makatatanggap ng checkmark sa Paano itinuturo ng mga magulang ng isang tao ay mabuti. mga maging. Maaari kong ilabas ang ang mga katangiang ito sa kanilang Ang gawa nang walang ma- asawa ko sa isang gabi ng Biyernes, mga anak? Hindi tayo magkakaroon ging —na pagpapaimbabaw— ay na isang bagay na gagawin. Ngunit kailanman ng mas magandang pag- nagpapakita ng maling imahe sa iba, ang pagiging mabuting asawa ay hindi kakataon na ituro at ipakita ang mga samantalang ang maging nang walang isang pangyayari; kailangan itong ma- katangian ni Cristo sa ating mga anak gawa ay nagpapakita ng maling imahe ging bahagi ng pagkatao ko—ng ugali kundi sa paraan ng pagdisiplina natin sa sarili mismo. ko o kung sino ako. sa kanila. Ang disiplina ay nagmula rin Pinagsabihan ng Tagapagligtas ang O bilang magulang, kailan ko sa salitang-ugat ng disipulo at nagpa- mga eskriba at Fariseo sa kanilang malalagyan ng tsek ang anak ko sa pahiwatig ng tiyaga at pagtuturo natin. pagpapaimbabaw: “Sa aba ninyo, mga listahan at sabihing nagawa na? Hindi Hindi ito dapat gawin nang pagalit. eskriba at mga Fariseo, mga mapag- tayo kailanman natatapos sa pagiging Maaari at dapat tayong magdisiplina sa paimbabaw! sapagka’t nangagbibigay mabubuting magulang. At para maparaan na itinuturo sa atin sa Doktrina kayo ng sa ikapu”—isang bagay na ging mabubuting magulang, ang isa at mga Tipan 121: sa pamamagitan ng kanilang ginawa—“ng yerbabuena at sa pinakamahalagang maituturo natin “paghihikayat, ng mahabang pagtitiis, ng anis at ng komino, at inyong pi- sa ating mga anak ay kung paano mas ng kahinahunan at kaamuan, at hindi nababayaang di ginagawa ang lalong maging tulad ng Tagapagligtas. pakunwaring pag-ibig; sa . . . kabaitan mahahalagang bagay ng kautusan, . . . Ang mga bagay para maging tulad at dalisay na kaalaman” (mga talata katarungan, at ang pagkahabag, at ang ni Cristo ay hindi nakikita, ngunit ito 41–42). Lahat ng ito’y pagiging tulad pananampalataya” (Mateo 23:23). Sa ang puwersang nagtutulak sa atin ni Cristo na dapat maging bahagi ng madaling salita, nabigo silang maging na maging tulad Niya na maaaring kung sino tayo, bilang mga magulang tulad ng dapat sana silang naging. makita. Kapag tinutulungan ng isang at disipulo ni Cristo. Bagama’t kinilala Niya na mahalaga magulang ang anak na lumakad, ha- Sa pamamagitan ng disiplina natu- ang gumawa, sinabi ng Tagapagligtas limbawa, nakikita natin ang magulang tutuhan ng bata ang ibubunga nito. Sa na ang maging ay “lalong mahalagang na ginagawa ang mga bagay tulad ganitong mga sandali makabubuting bagay.” Ang higit na kahalagahan ng ng pag-alalay at pagpuri sa kanilang gawing positibo ang negatibo. Kung pagiging ay inilalarawan sa kasunod anak. Ipinakikita ng mga ginagawang ipinagtapat ng bata ang isang pagka- na mga halimbawa: ito ang hindi nakikitang pagmamahal kamali, purihin ang pagkakaroon niya sa kanilang puso, at ang hindi nang lakas ng loob na magtapat. Itanong • Ang paglusong sa tubig ng binyag kikitang pananampalataya at pagsa bata kung ano ang natutuhan niya ay isang bagay na ginagawa natin. asa sa potensiyal ng kanilang anak. sa kamalian, na nagbigay sa inyo, at Ang maging na dapat mauna Araw-araw silang patuloy na nagsisi- higit sa lahat, sa Espiritu ng pagka- rito ay ang pananampalataya kay kap—katibayan ng hindi nakikitang kataong antigin at turuan ang bata. Jesucristo at malaking pagbabago pagiging matiyaga at masikap. Kapag tinuturuan natin sila ng dok- ng puso. Dahil nahihikayat ng maging ang trina sa pamamagitan ng Espiritu, may • Ang pakikibahagi ng sakrament paggawa at siyang naging sanhi ng kapangyarihan ang doktrinang iyon ay isang bagay na ating ginagawa. paggawa, ang pagtuturo ng maging na baguhin ang kanilang pagkatao— Ang pagiging karapat-dapat na ay mas makapagpapabuti ng pag- maging —sa paglipas ng panahon. makibahagi ng sakrament ay mas uugali kaysa magpokus sa epekto ng Natuklasan ni Alma ang prinsipyo matimbang at higit na mahalaga. paggawa sa pag-uugali. ring ito, na “ang pangangaral ng salita • Ang ordenasyon sa priesthood ay Kapag magugulo ang mga bata, ha- ay may lakas na umakay sa mga tao pagkilos, o gawa. Ang mas matim- limbawa kapag nag-aaway-away sila, na gawin yaong matwid—oo, may hi- bang, gayon man, ay ang kapang- madalas tayong magkamali sa pagdi- git itong malakas na bisa sa isipan ng yarihan ng priesthood na nakabatay siplina sa ginawa, o sa pag-aaway na mga tao kaysa sa espada Alma 31:5; sa “mga alituntunin ng kabutihan” nakita natin. Ngunit ang paggawa—na idinagdag ang pagbibigay-diin). Bakit? D at T 121:36), o maging. kanilang pag-uugali—ay palatandaan Dahil ang espada ay nakatuon lamang lamang ng hindi nakikitang hangarin sa pagpaparusa sa ugali—o pag- Marami sa atin ang gumagawa ng na nasa kanilang puso. Maaari nating gawa— samantalang ang pangangaral listahan ng mga gagawin para ipaalala itanong sa ating sarili, “Anong mga ng salita ay nagpapabago sa likas na sa atin ang mga bagay na gusto nating katangian, kung mauunawaan ng bata, ugali ng tao—sa kung sino sila noon o matapos. Ngunit bihira sa mga tao ang ang magwawasto sa pag-uugaling ito ano sila magiging. may listahan ng gustong maging. Bakit? sa hinaharap? Pagiging mapagpasen- Ang malambing at masunuring Ang mga gagawin ay mga aktibidad o sya at mapagpatawad kapag naiinis? bata ay magtuturo ng simpleng kurso kaganapan at maaaring burahin sa lista- Pagiging mapagmahal at tagapama- lamang sa pagiging magulang o Pa- han kapag nagawa na. Ang maging, yapa? Pag-ako ng responsibilidad sa renting 101. Kung nabiyayaan kayo ng gayunman, ay hindi natatapos. Hindi ginawa ng tao at hindi pagsisi sa iba?” anak na susubok sa inyong pasensya

104 Liahona nang sukdulan para kayong kumuha Sa oras ng pag-aaral ng banal na ng graduate course sa pagiging ma- kasulatan ng pamilya, hanapin at gulang o Parenting 505. Sa halip na talakayin ang mga halimbawa ng isipin kung ano ang maaaring maling katangiang natuklasan sa inyong nagawa ninyo sa buhay bago kayo pagbabasa sa araw na iyon. Dahil ang isinilang para danasin ito, isipin na mga katangiang tulad ng kay Cristo ay ang ganitong anak ay pagpapala at mga kaloob mula sa Diyos at hindi ito oportunidad upang kayo’y maging hi- mapauunlad kung wala ang Kanyang git na katulad ng Diyos. Sa aling anak tulong, 3 sa mga pampamilya at perso- malamang na masubukan, mapaunlad, nal na panalangin, ipagdasal ang mga at mapadalisay ang inyong pagtitiyaga, kaloob na iyon. pagtitiis, at iba pang katangiang tulad Sa hapag-kainan, pag-usapan ng kay Cristo? Hindi kaya posibleng paminsan-minsan ang mga katangian, kailangan ninyo ang anak na ito gaya lalo na ang natuklasan ninyo sa mga ng kailangan niya kayo? banal na kasulatan sa umagang iyon. Narinig nating lahat ang payo na “Sa paanong paraan kayo naging isumpa ang kasalanan ngunit hindi mabuting kaibigan ngayon? Sa anong ang nagkasala. Gayundin na kapag paraan kayo nagpakita ng awa? Paano gumawa ng masama ang ating mga kayo natulungan ng pananampala- anak kailangang mag-ingat tayo na taya na malampasan ang mga hamon huwag magsabi ng bagay para mani- ngayon? Sa paanong paraan kayo wala sila na ang ginawa nilang mali propesyon o ari-arian ay hindi dapat naasahan? tapat? bukas-palad? mapag- ay siyang pagkatao nila. “Huwag ha- pagbatayan ng identidad o halaga ng pakumbaba?” May ilang mga kata- yaan ang kabiguan o pagkakamali na isang tao. Ang Tagapagligtas ay isang ngian sa mga banal na kasulatan na maging tatak na gaya ng “mangmang,” abang karpintero, ngunit hindi iyon kailangang ituro at matutuhan. “mabagal,” “tamad,” o “lampa.” 2 Ang ang batayan ng Kanyang buhay. Ang pinakamahalagang paraan sa ating mga anak ay mga anak ng Diyos. Sa pagtulong sa mga bata na tukla- pagtuturo na maging ay maging uri Iyan ang kanilang tunay na pagkatao sin kung sino sila at lalong pahalaga- ng mga magulang na nais ng ating at potensiyal. Ang Kanya mismong han ang kanilang sarili, dapat nating Ama sa Langit para sa ating mga anak. plano ay tulungan ang Kanyang mga purihin ang nagawa o asal nila—ang Siya ang perpektong magulang, at anak na daigin ang mga pagkakamali nagawa. Ngunit mas matalinong ituon ibinahagi Niya sa atin ang Kanyang at sumulong upang maging katulad ang ating mahalagang papuri sa kani- manwal sa pagiging magulang—ang Niya. Ang hindi kasiya-siyang pag- lang pag-uugali at paniniwala—kung mga banal na kasulatan. uugali, kung gayon, ay dapat ituring sino sila. Ang mensahe ko ngayon ay patung- na pansamantala lamang—hindi Sa isang palaro, ang matalinong pa- kol sa mga magulang, ngunit ang mga permanente, isang bagay na nagawa raan ng pagpuri sa naitanghal ng ating alituntunin ay angkop sa lahat. Nawa at hindi identidad o pagkatao. mga anak—nagawa—ay sa pamamagi- ang inyong mga pagsisikap na magka- Kailangan nating maging maingat, tan ng pananaw na maging —gaya ng roon ng mga katangiang tulad ng kay kung gayon, na gumamit palagi ng kanilang lakas, pagsisikap, pagharap sa Cristo ay magtagumpay, upang ang mga salitang “Lagi kang ganyan . . .” o kagipitan, atbp.—sa gayon ay napupuri Kanyang larawan ay makita sa inyong “Kahit kailan hindi ka . . .” kapag nag- kapwa ang naging at nagawa. mukha at ang Kanyang mga katangian didisiplina. Ingatang sabihin ang mga Kapag hinilingan natin ang mga ay makita sa inyong pag-uugali. At, ka- salitang tulad ng “Wala kang pakialam bata na gawin ang gawaing-bahay, pag nadama ng inyong mga anak o ng sa nararamdaman namin” o “Bakit lagi maaari din tayong maghanap ng iba ang inyong pagmamahal at nakita mo na lang kaming pinaghihintay?” paraan para purihin sila sa pagiging, ang inyong pag-uugali, ipaaalala nito Ang mga ganitong salita ay nagiging gaya ng, “Maligaya ako kapag gina- sa kanila ang Tagapagligtas ang siyang parang pagkatao na niya at makaa- gawa mo ito nang bukal sa puso mo.” dalangin ko at patotoo sa pangalan ni apekto nang masama sa pagtingin at Kapag nakatanggap ang mga anak Jesucristo, amen. ◼ pagpapahalaga ng bata sa sarili. ng report card mula sa paaralan, maa- Ang kalituhan din sa pagkatao ay ari nating purihin ang maganda nilang MGA TALA maaaring mangyari kapag tinanong marka o grado, ngunit mas kapaki- 1. William Shakespeare, Hamlet, Prince of Denmark, yugto 3, tagpo 1, linya 56. natin ang isang bata kung ano ang pakinabang na purihin ang kanilang 2. Carol Dweck, sinipi sa Joe Kita, “Bounce nais nilang maging kapag malaki na pagtitiyaga: “Ipinasa mo ang lahat Back Chronicles,” Reader’s Digest, Mayo sila, na para bang ang ginagawa ng ng asaynment. Alam mo kung paano 2009, 95. 3. Tingnan sa Mangaral ng Aking tao sa paghahanap-buhay ay nag- harapin at tapusin ang mahihirap na Ebanghelyo: Gabay sa Paglilingkod ng papakita ng kanyang pagkatao. Ang bagay. Ipinagmamalaki kita.” Misyonero(2004), 131.

Mayo 2011 105 ng pangalan ng Simbahan ninyo? Bakit hindi kayo gumamit nang mas maikli o mas madaling tandaan na pangalan?” Ngumiti kami ng kompanyon ko sa makabuluhang tanong na iyon at ipinaliwanag na ang pangalan ng Sim- bahan ay hindi pinili ng tao. Ibinigay Ni Elder Benjamín De Hoyos ito ng Tagapagligtas sa pamamagitan Ng Pitumpu ng propeta sa mga huling araw na ito: “Sapagkat sa ganito tatawagin ang aking simbahan sa mga huling araw, maging Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw” Tinawag na mga Banal (D at T 115:4). Kaagad at magalang na tumugon ang direktor ng programa, Napakapalad nating mapabilang sa kapatirang ito ng mga “Kung gayon ay malugod naming uuliting sabihin ito.” Hindi ko na Banal sa mga Huling Araw! matandaan kung ilang beses niyang inulit ang mahalagang pangalan ng Simbahan, ngunit naaalala ko pa ang magiliw na diwang nadama roon inamahal kong mga kapatid, Mexico, inanyayahan kaming lumahok nang ipaliwanag namin hindi lang ang dalangin ko na tulungan ako sa isang programa sa radyo. Layon pangalan ng Simbahan, kundi kung Mng Espiritu Santo sa paghaha- ng programa na ilarawan at pag- paano ito nauugnay sa mga miyembro tid ko ng aking mensahe. usapan ang iba’t ibang relihiyon sa ng Simbahan—ang mga Banal sa mga Sa mga pagdalo ko sa mga kumpe- mundo. Dalawa sa amin ang inata- Huling Araw. rensya sa mga stake, ward, at branch, sang maging kinatawan ng Simbahan Mababasa natin sa Bagong Tipan ikinagagalak kong lagi na makausap upang sumagot sa maaaring itanong na ang mga miyembro ng Simba- ang mga miyembro ng Simbahan, na sa ganitong uri ng programa. Mata- han ni Jesucristo ay tinawag na mga tinatawag ngayon at kahit noong ka- pos ang ilang commercial o pata- Kristiyano sa unang pagkakataon lagitnaan ng panahon na mga Banal. lastas, ika nga sa terminolohiya nila sa Antioquia (tingnan sa Mga Gawa Ang diwa ng kapayapaan at pagma- sa radio, nagsalita ang direktor ng 11:26.), ngunit tinatawag nila ang isa’t mahal na lagi kong nadarama kapag programa: “Kasama natin ngayong isa na mga Banal. Tiyak na naantig sila kasama sila ay nagpapabatid sa akin gabi ang dalawang elder mula sa Ang nang marinig nila si Apostol Pablo na na ako ay bahagi ng Sion. Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal tinawag silang “kababayan na kasama Bagama’t marami sa kanila ang sa mga Huling Araw.” Huminto siya ng mga banal, at sangbahayan ng mula sa mga pamilyang matagal sandali at nagtanong, “Bakit ang haba Dios” (Mga Taga Efeso 2:19) at sinabi nang miyembro ng Simbahan, marami rin ang kabibinyag lamang. Sa Ushuaia, Argentina kanila ay inuulit natin ang malugod na pagtanggap ni Apostol Pablo sa mga taga Efeso: “Kaya nga hindi na kayo mga taga ibang lupa at mga manglalakbay, kundi kayo’y mga kababayan na kasama ng mga banal, at sangbahayan ng Dios; “Na mga itinatayo sa ibabaw ng kinasasaligan ng mga apostol at ng mga propeta, na si Cristo Jesus din ang pangulong bato sa panulok” (Mga Taga Efeso 2:19–20). Ilang taon na ang nakalilipas habang naglilingkod pa ako sa tanggapan ng Public Affairs ng Simbahan sa

106 Liahona rin na sila’y “tinawag na mga banal ” (Mga Taga Roma:1:7; idinagdag ang pagbibigay-diin). Ang mga miyembro ng Simbahan ay mapababanal nang unti-unti at maaaring hindi mapapansin, batay sa kung gaano nila kabuting naipamu- muhay ang ebanghelyo at nasusunod ang payo ng mga propeta. Ang mapagpakumbabang mga miyembro ng Simbahan na nagdarasal bilang pamilya at nag-aaral ng mga banal na kasulatan araw-araw, nakikibahagi sa gawain ng family history at madalas na sumasamba sa templo, ay nagiging mga banal. Sila ang mga taong tapat na bumubuo ng walang-hanggang pamilya. Sila rin ang naglalaan ng oras magpatuloy sila nang may tiyaga. Sa Tagapagligtas na si Jesucristo, ay nadaig sa kabila ng marami nilang gawain lahat ng ito babanggitin nating muli ang mga dusa at paghihirap nang may para tulungan ang mga nawalay sa ang nakapapanatag na salita ni prope- tapang at pagpupunyagi, kaya’t sila ay Simbahan at hikayatin ang mga ito tang Jacob mula sa Aklat ni Mormon: matatag at nagpapatuloy sa tuwid at na bumalik at makibahagi sa hapag “O kung gayon, mga minamahal makipot na landas na nakapagpapa- ng Panginoon. Sila ang mga elder at kong kapatid, lumapit sa Panginoon, banal. Hindi ko lubusang mailarawan sister, at mga may edad na mag-asawa sa yaong Banal. Pakatandaan na ang sa mga salita ang aking pasasalamat na tumugon sa tawag na maglingkod kanyang mga landas ay mabuti. Mas- at paghanga sa lahat ng matatapat na bilang misyonero ng Panginoon. Oo, dan, ang daan para sa tao ay makipot, Banal na nakahalubilo ko! mga kapatid, sila ay nagiging mga ba- ngunit ito’y nasa isang tuwid na dara- Kahit na ang pang-unawa natin sa nal sa puntong nadarama na nila ang anan sa harapan niya, at ang Banal ng ebanghelyo ay hindi kasinglalim ng masigla at napakagandang damda- Israel ang tanod sa pasukan; at wala ating patotoo sa katotohanan nito, ming iyon na tinatawag na pag-ibig sa siyang inuupahang tagapaglingkod kung magtitiwala tayo sa Panginoon, kapwa-tao, o ang dalisay na pag-ibig doon; at walang ibang daan maliban palalakasin tayo sa lahat ng ating suli- ni Cristo (tingnan sa Moroni 7:42–48). sa pasukan; sapagkat Panginoong ranin, pagsubok, at paghihirap (ting- Ang mga banal, o mga miyembro Diyos ang kanyang pangalan. nan sa Alma 36:3). Ang pangakong ito ng Simbahan, ay nakilala rin ang “At ang sinumang kakatok, siya mula sa Panginoon sa Kanyang mga ating Tagapagligtas sa pamamagitan ay kanyang pagbubuksan” (2 Nephi Banal ay hindi nagpapahiwatig na ng paghihirap at pagsubok. Huwag 9:41–42). tayo ay hindi na daranas ng pagdurusa nating kalimutan na maging Siya Hindi mahalaga kung anuman ang o pagsubok, kundi tayo ay palalakasin man ay pinagdusahan ang lahat ng kalagayan, pagsubok, o mga hamon upang makayanan ang mga ito at ma- bagay. “At dadalhin niya sa kanyang na nakapalibot sa atin; ang pag-unawa laman na ang Panginoon ang nagpa- sarili ang kamatayan, upang makalag sa doktrina ni Cristo at Kanyang palakas sa atin. niya ang mga gapos ng kamatayan Pagbabayad-sala ang mapagkukunan Minamahal kong mga kapatid, nana gumagapos sa kanyang mga tao; natin ng lakas at kapayapaan—oo, pakapalad nating mapabilang sa kapa- at dadalhin niya ang kanilang mga mga kapatid, ang kapayapaang iyon tirang ito ng mga Banal sa mga Huling kahinaan, upang ang kanyang sisidlan na nagmumula sa Espiritu at ibinibigay Araw! Napakapalad nating magkaroon ay mapuspos ng awa, ayon sa laman, ng Panginoon sa Kanyang tapat na ng patotoo tungkol sa Tagapagligtas upang malaman niya nang ayon sa mga Banal. Inaaliw Niya tayo, nagsa- na patooo rin ng mga propeta noon at laman kung paano tutulungan ang sabing: “Ang kapayapaan ay iniiwan ngayon! kanyang mga tao alisunod sa kanilang ko sa inyo. . . . Huwag magulumi- Pinatototohanan ko na ang ating mga kahinaan” (Alma 7:12). hanan ang inyong puso, ni matakot Panginoon, ang Banal ng Israel, ay bu- Sa nakalipas na ilang taon, nasaksi- man” ( Juan 14:27). hay at pinamamahalaan ang Kanyang han ko ang paghihirap ng maraming Sa loob ng maraming taon nasaksi- Simbahan, maging Ang Simbahan tao, kabilang na ang marami sa ating han ko ang katapatan ng mga miyem- ni Jesucristo ng mga Banal sa mga mga Banal. Patuloy natin silang ipi- bro ng Simbahan, mga Banal sa mga Huling Araw, sa pamamagitan ng ating nagdarasal, sumasamo na mamagitan huling araw na, taglay ang pananam- pinakamamahal na propetang si Tho- ang Panginoon upang hindi manghina palataya sa plano ng ating Ama sa mas S. Monson. Sa pangalan ng ating ang kanilang pananampalataya at Langit at sa Pagbabayad-sala ng ating Panginoong Jesucristo, amen. ◼

Mayo 2011 107 siya noong gabing iyon, na hindi na muling gigising sa buhay na ito—ngunit magbabangong muli sa pagkabuhay na mag-uli ng mabubuti. Nagpapasalamat ako sa himala ng Pagbabayad-sala sa buhay ng aking kapatid. Ang Pagbabayad-sala ng Tagapagligtas ay para sa bawat isa sa Ni Elder C. Scott Grow atin—sa tuwina. Ng Pitumpu Nagkakaroon ng bisa ang Pagba- bayad-sala sa atin sa pamamagitan ng pagsisisi. Kapag nagsisi tayo, tinutulutan tayo ng Panginoon na kalimutan ang ating mga pagkakamali. Ang Himala ng “Masdan, siya na nagsisi ng kanyang mga kasalanan, ay siya ring patatawarin, at ako, ang Panginoon, ay Pagbabayad-sala hindi na naaalaala ang mga ito. “Sa pamamagitan nito inyong malalaman kung ang isang tao ay nagsisi Walang kasalanan o paglabag, pasakit o kalungkutan, ng kanyang mga kasalanan—masdan, na hindi mapagagaling ng kapangyarihan ng Kanyang kanyang aaminin ang mga yaon at Pagbabayad-sala. tatalikdan ang mga yaon.” 2 Bawat isa sa atin ay may kilalang isang tao na nagkaroon ng matitinding hamon sa buhay—mga taong nalihis abang inihahanda ko ang aking tinalikuran ng Tagapagligtas. Sa huli ng landas o nag-alinlangan. Ang taong mensahe para sa kumperen- dahil sa kawalang-pag-asa siya ay iyon ay maaaring isang kaibigan o Hsyang ito, nakatanggap ako ng nagpakumbaba. Nagsimulang mapawi kamag-anak, isang magulang o anak, nakabibiglang tawag sa telepono mula ang kanyang galit, paghihimagsik, at isang asawa. Maaari pa ngang ang sa aking ama. Sinabi niyang namatay tapang. Tulad ng alibughang anak, taong iyon ay kayo. ang nakababata kong kapatid na lalaki “[siya’y nakapag-isip].” 1 Hinanap niya Nangungusap ako sa lahat, maging nang umagang iyon sa kanyang pag- ang Tagapagligtas at bumalik sa piling sa inyo. Magsasalita ako tungkol sa tulog. Lungkot na lungkot ako. Siya ay ng matatapat na magulang na hindi himala ng Pagbabayad-sala. 51 taong gulang lang. Habang iniisip lumimot sa kanya. Naparito ang Mesiyas para tubu- ko siya, nadama kong magbahagi ng Tinahak niya ang landas ng pag- sin ang mga tao mula sa Pagkahulog ilang pangyayari sa buhay niya. Ga- sisisi. Hindi iyon madali. Matapos ni Adan.3 Lahat sa ebanghelyo ni gawin ko ito nang may pahintulot. mapalayo sa Simbahan nang 12 taon, Jesucristo ay nakatuon sa nagbaba- Noong kabataan niya, makisig ang muli siyang nabinyagan at natanggap yad-salang sakripisyo ng Mesiyas, ang kapatid ko, mabait at palakaibigan— na muli ang kaloob na Espiritu Santo. Anak ng Diyos.4 lubos na tapat sa ebanghelyo. Matapos Naibalik ang kanyang priesthood at Ang plano ng kaligtasan ay hindi maglingkod nang marangal sa mis- mga pagpapala ng templo kalaunan. maisasakatuparan kung walang pag- yon, pinakasalan niya ang kanyang Pinalad siyang makatagpo ng isang babayad-sala. “Kaya nga, ang Diyos na kasintahan sa templo. Biniyayaan sila babaeng handang balewalain ang mga rin ang magbabayad-sala para sa mga ng isang anak na lalaki at isang anak naging epekto sa kanyang kalusugan kasalanan ng sanlibutan, upang mai- na babae. Maganda ang kinabukasang ng dati niyang pamumuhay, at nabuk- sakatuparan ang plano ng awa, upang naghihintay sa kanya. lod sila sa templo. Nagkaroon sila ng tugunin ang hinihingi ng kataru- Ngunit napatangay siya sa isang ka- dalawang anak. Matapat siyang nag- ngan, at nang sa gayon, ang Diyos ay hinaan. Pinili niyang magpakasaya sa lingkod nang ilang taon sa bishopric. maging isang ganap, makatarungang buhay, na naging kapalit ng kanyang Namatay ang kapatid ko noong Diyos, at isa ring maawaing Diyos.” 5 kalusugan, asawa, at pagiging miyem- Lunes ng umaga, ika-7 ng Marso. Bi- Ang nagbabayad-salang sakripisyo bro sa Simbahan. yernes ng gabi bago iyon, nagpunta si- ay kinailangang isagawa ng walang- Nagpakalayu-layo siya sa kanyang lang mag-asawa sa templo. Linggo ng salang Anak ng Diyos, dahil ang pamilya. Patuloy niyang sinira ang umaga, ang araw bago siya namatay, taong nagkasala ay hindi maaaring kanyang buhay nang mahigit sampung nagturo siya ng aralin sa priesthood sa magbayad-sala para sa sarili niyang taon, ngunit hindi siya kinalimutan ni kanyang high priests group. Natulog mga kasalanan.6 Ang Pagbabayad-sala

108 Liahona ay kinailangang maging walang-katapusan at walang hanggan—upang masakop ang lahat ng tao sa buong kawalang-hanggan.7 Sa pamamagitan ng Kanyang pagdurusa at kamatayan, nagbayad- sala ang Tagapagligtas para sa mga kasalanan ng lahat ng tao.8 Ang Kan- yang Pagbabayad-sala ay nagsimula sa Getsemani at nagpatuloy sa krus at nagwakas sa Pagkabuhay na Mag-uli. “Oo, . . . siya ay dadalhin, ipapako sa krus, at papatayin, ang laman ay mapasasakop, maging sa kamatayan, ang kalooban ng Anak ay mapasasakop sa kalooban ng Ama.” 9 Sa pamamagitan ng Kanyang nagbabayad-salang sakripisyo, ginawa Niyang “pinakahandog ang Kanyang kaluluwa para sa kasalanan.” 10 Bilang Bugtong na Anak ng Diyos, namana Niya ang kapangyarihang daigin ang pisikal na kamatayan. Kaya Siya nanatiling buhay nang Siya ay magdusa “nang higit sa matitiis ng tao, maliban na yaon ay sa kamatayan; sapagkat masdan, ang dugo ay lumalabas sa bawat butas ng kanyang balat, napakasidhi ng kanyang [naging] Pagbabayad-sala at pinatawad ang ito para sa lahat, upang hindi sila mag- pagdurusa dahil sa kasamaan at mga nagkasala, sila man ay mapagagaling. dusa kung sila ay magsisisi; karumal-dumal na gawain ng kanyang May mga pagkakataon na “kaila- “Subalit kung hindi sila magsisisi mga tao.” 11 ngang maalis [ng bawat isa sa atin] ang sila ay kinakailangang magdusa na Hindi lamang Niya pinagbayaran damdamin ng pagkaligalig na dulot ng katulad ko; ang halaga ng mga kasalanan ng lahat mga kamalian at kasalanan.” 14 Kapag “Kung aling pagdurusa ay dahilan ng tao, dinala pa Niya “ang mga pasa- nagsisisi tayo, inaalis ng Tagapagligtas upang ang aking sarili, maging ang kit at ang mga sakit ng kanyang mga ang pagkaligalig sa ating kaluluwa. Diyos, ang pinakamakapangyarihan sa tao.” At “dadalhin niya ang kanilang Dahil sa Kanyang nagbabayad-sa- lahat, na manginig dahil sa sakit, at la- mga kahinaan, upang ang kanyang lang sakripisyo, pinatatawad ang ating basan ng dugo sa bawat pinakamaliit sisidlan ay mapuspos ng awa, . . . mga kasalanan. Maliban lang sa mga na butas ng balat, at magdusa kapwa upang malaman niya nang ayon sa anak ng kapahamakan, ang Pagbaba- sa katawan at sa espiritu.” 16 laman kung paano tutulungan ang yad-sala ay para sa lahat sa lahat ng Ang Tagapagligtas ay nag-aalok kanyang mga tao alinsunod sa kani- oras, gaano man kalaki o kaliit ang ng pagpapagaling sa mga nagdurusa lang mga kahinaan.” 12 kasalanan, “kung sila ay magsisisi.” 15 dahil sa kasalanan. “Hindi pa ba Nadama ng Tagapagligtas ang bigat Dahil sa Kanyang walang katapu- kayo ngayon magbabalik sa akin, at ng dalamhati ng buong sangkatauhan- sang pagmamahal, inaanyayahan tayo magsisisi sa inyong mga kasalanan, -ang dalamhati ng kasalanan, at ng ni Jesucristo na magsisi para hindi na at magbalik-loob, upang mapagaling kalungkutan. “Tunay na kanyang pina- natin pagdusahan ang buong bigat ng ko kayo?” 17 san ang ating mga dalamhati, at dinala sarili nating mga kasalanan: Si Jesucristo ang Dakilang Mang- ang ating mga kalungkutan.” 13 “Magsisi—magsisi, upang . . . ang gagamot ng ating kaluluwa. Maliban Sa pamamagitan ng Kanyang Pag- iyong mga pagdurusa ay [hindi] maging lang sa mga kasalanang ginawa ng babayad-sala, pinagagaling Niya hindi masakit—kung gaano kasakit ay hindi mga anak ng kapahamakan, walang lamang ang lumabag, pinagagaling mo nalalaman, kung gaano kasidhi ay kasalanan o paglabag, pasakit o din Niya ang walang-sala na nagdu- hindi mo nalalaman, oo, kung gaano kalungkutan, na hindi mapapaga- rusa dahil sa mga paglabag na iyon. kahirap dalhin ay hindi mo nalalaman. ling ng kapangyarihan ng Kanyang Kapag sumampalataya ang walang- “Sapagkat masdan, ako, ang Diyos, Pagbabayad-sala. sala sa Tagapagligtas at sa Kanyang ay pinagdusahan ang mga bagay na Kapag nagkakasala tayo, sinasabi

Mayo 2011 109 Bawat isa sa atin ay nabigyan ng kaloob na kalayaang moral. “Ang tao ay . . . malayang makapipili ng kalayaan at buhay na walang hanggan, sa pamamagitan ng dakilang Tagapa- magitan ng lahat ng tao, o piliin ang pagkabihag at kamatayan, alinsunod sa . . . kapangyarihan ng diyablo.” 20 Ilang taon na ang nakalilipas ginamit ng kapatid ko ang kanyang kalayaan nang piliin niyang mamuhay sa paraang ang naging kapalit ay ang kanyang kalusugan, pamilya at pagiging miyembro sa Simbahan. Pagka- raan ng ilang taon, ginamit niya ang kalayaan ding iyon nang piliin niyang magsisi, iayon ang kanyang buhay sa mga turo ng Tagapagligtas, at literal na isilang na muli sa kapangyarihan ng Pagbabayad-sala. sa atin ni Satanas na naliligaw tayo. akin kayong gawing malinis.” 18 Pinatototohanan ko ang himala ng Sa kabilang banda, ang ating Manu- Kapag tayo ay nalinis ng ka- Pagbabayad-sala. Nakita ko na ang nubos ay naghahandog ng pagtubos pangyarihan ng Kanyang Pagbaba- nagpapagaling na kapangyarihan nito sa lahat—anuman ang nagawa nating yad-sala, nagiging tagapamagitan sa buhay ng aking kapatid, at nadama mali—maging sa inyo at sa akin. natin ang Tagapagligtas sa Ama, na ito sa sarili kong buhay. Ang nagpa- Kapag inisip ninyo ang sarili nagsusumamong: pagaling at nakatutubos na kapangya- ninyong buhay, mayroon ba kayong “Ama, masdan ang mga pagdurusa rihan ng Pagbabayad-sala ay para sa kailangang baguhin? Nakagawa ba at ang kamatayan niya na walang bawat isa sa atin—sa tuwina. kayo ng mga pagkakamaling kaila- ginawang kasalanan, na inyong lubos Pinatototohanan ko na si Jesus ang ngan pang itama? na kinalulugdan; masdan ang dugo ng Cristo—ang Manggagamot ng ating Kung nakakaramdam kayo ng inyong Anak na nabuhos, ang dugo kaluluwa. Dalangin ko na bawat isa sa panunurot ng budhi o pagsisisi, niya na inyong ibinigay upang ang atin ay pipiliing tumugon sa paanyaya kapaitan o galit, o kawalan ng pana- inyong sarili ay luwalhatiin; ng Tagapagligtas na, “Hindi pa ba nampalataya, inaanyayahan ko kayong “Kaya nga, Ama, iligtas ang mga ka- kayo ngayon magbabalik sa akin, at hanapin ang kapanatagan. Magsisi patid kong ito na naniniwala sa aking magsisisi sa inyong mga kasalanan, at talikuran ang inyong mga kasala- pangalan, upang sila ay makaparito at magbalik-loob, upang mapagaling nan. Pagkatapos, humingi ng tawad sa akin at magkaroon ng buhay na ko kayo?” 21 Sa pangalan ni Jesucristo, sa Diyos sa panalangin. Humingi ng walang hanggan.” 19 amen. ◼ tawad mula sa mga nagawan ninyo MGA TALA ng pagkakasala. Patawarin ang mga 1. Lucas 15:17. nagkasala sa inyo. Patawarin ang 2. Doktrina at mga Tipan 58:42–43. inyong sarili. 3. Tingnan sa 2 Nephi 2:25–26. 4. Tingnan sa Alma 34:14. Magpunta sa bishop kung ka- 5. Alma 42:15. ilangan. Siya ang sugo ng awa ng 6. Tingnan sa Alma 34:11. Panginoon. Tutulungan niya kayo 7. Tingnan sa Alma 34:10. 8. Tingnan sa Alma 22:14. habang nagsisikap kayong maging 9. Mosias 15:7. malinis sa pamamagitan ng pagsisisi. 10. Mosias 14:10. Isubsob ang inyong sarili sa pag- 11. Mosias 3:7. 12. Alma 7:11–12. darasal at pag-aaral ng mga banal na 13. Mosias 14:4. kasulatan. Kapag ginawa ninyo ito, 14. Mangaral ng Aking Ebanghelyo: Gabay madarama ninyo ang nagpapabanal sa Paglilingkod ng Misyonero (2004), 2. 15. Doktrina at mga Tipan 18:12. na impluwensya ng Espiritu. Sinabi 16. Doktrina at mga Tipan 19:15–18. ng Tagapagligtas, “Pabanalin ang in- 17. 3 Nephi 9:13. yong sarili; oo, dalisayin ang inyong 18. Doktrina at mga Tipan 88:74. 19. Doktrina at mga Tipan 45:4–5. mga puso, at linisin ang inyong mga 20. 2 Nephi 2:27. kamay . . . sa harapan ko, upang 21. 3 Nephi 9:13.

110 Liahona Sa pagtatapos ng ating kumperensya, hinihiling ko sa inyo na pag-isipan sa darating na mga araw, hindi lamang ang mga mensaheng narinig ninyo kundi maging ang natatanging diwang hatid ng pangkalahatang kumperensya—kung ano ang inaasahan nating mga Banal sa mga Huling Araw Ni Elder Jeffrey R. Holland na dapat mangyari sa gayong mga Ng Korum ng Labindalawang Apostol kumperensya at kung ano ang nais nating iparinig at ipakita sa mundo. Pinatototohanan natin sa bawat bansa, lahi, wika, at tao na sa ating panahon ang Diyos ay hindi lamang buhay Isang Sagisag kundi Siya ay nangungusap din, na sa ating panahon ang payong inyong naririnig, sa patnubay ng Banal na Es- sa mga Bansa piritu Santo, ay ang “kalooban ng Pa- nginoon, . . . salita ng Panginoon, . . . tinig ng Panginoon, at ang kapangyari- Kung nagtuturo kami sa pamamagitan ng Espiritu at han ng Diyos tungo sa kaligtasan.” 3 nakikinig kayo sa pamamagitan ng Espiritu, may isa sa amin Marahil ay alam na ninyo (ngunit na magsasalita ng may kaugnayan sa kalagayan ninyo. kung hindi pa ay dapat ninyong malaman) na maliban sa iilan, na hindi ina- atasan ng paksa ang sinumang lalaki o babaeng nagsasalita dito. Bawat isa ay ubha akong naantig sa bawat Nang matanto na ang kanilang gi- kailangang mag-ayuno at manalangin, himig ng musika at bawat salitang nawa ay bahagyang katuparan ng pro- mag-aral at maghanap, isulat muli’t Lbinigkas kaya’t dalangin ko na sana pesiyang iyon, ninais ng mga Kapatid muli ang kanyang mensahe hanggang makapagsalita ako. na magtaas ng bandila upang gawing sa tiwala na siya na para sa kumperen- Bago lisanin ang Nauvoo noong literal ang ideyang “pinakawatawat sa syang ito, sa oras na ito, ang paksang taglamig ng 1846, nanaginip si Pangu- mga bansa.” Naglabas si Elder Heber C. napili niya ang gustong ipalahad sa long Brigham Young na nakita niya Kimball ng dilaw na bandana. Itinali kanya ng Panginoon kahit may iba ang isang anghel na nakatayo sa isang ito ni Brother Brigham sa tungkod siyang gusto. Bawat lalaki o babaeng burol na korteng-apa sa isang lugar sa na dala ni Elder Willard Richards, at narinig ninyo sa nakaraang 10 oras Kanluran na nakaturo sa isang lambak itinusok sa lupa ang pansamantalang ng pangkalahatang kumperensya ay sa ibaba. Pagpasok niya sa Salt Lake bandila, at ipinahayag na ang lambak sinikap na sundin ang pahiwatig na Valley pagkaraan ng mga 18 buwan, ng Great Salt Lake at ang kabundukan iyan. Bawat isa ay umiyak, nag-alala, nakita niya sa itaas lamang ng lugar sa paligid nito ang ipinropesiyang at taos na humiling ng patnubay sa kung saan tayo ngayon nagtitipon, lugar kung saan ipahahayag ang salita Panginoon na gabayan ang kanyang ang burol na iyon na nakita niya sa ng Panginoon sa mga huling araw. isipan at pagpapahayag. At tulad ni pangitain. Mga kapatid, ang pangkalahatang Brigham Young na nakita ang isang Tulad ng madalas banggitin sa kumperensyang ito at ang iba pang anghel na nakatayo sa ibabaw ng lu- pulpitong ito, pinamunuan ni Brother tulad nito ay karugtong ng unang pag- gar na ito, ako man ay may nakikitang Brigham ang ilang pinuno sa tuktok papahayag na iyon sa mundo. Pinato- mga anghel na nakatayo sa ibabaw ng burol na iyon at tinawag itong totohanan ko na ang mga kaganapan nito. Ang aking mga kapatid na mga Ensign Peak, isang pangalang puno ng nakaraang dalawang araw ay isa pangkalahatang pinuno ng Simbahan ng banal na kahulugan para sa mga pang katibayan na, sabi nga sa ating ay hindi komportableng matawag na makabagong Israelitang ito. Dalawam- himno, “Ating masdan ang bandila mga anghel, ngunit iyan ang naki- pu’t limang daang taon bago iyon ng Sion [ay iwinagayway na]” 2—at kita ko—mga mortal na sugong may ipinahayag ni propetang Isaias na sa ang dalawang kahulugan ng salitang mensahe ng mga anghel, mga lalaki mga huling araw, “ang bundok ng bandila ay sinadya. Hindi pagkaka- at babaeng pawang may problema sa bahay ng Panginoon ay matatatag sa taon lamang na ang paglalathala ng kalusugan at kabuhayan at pamilya taluktok ng mga bundok . . . at siya’y ating pangkalahatang kumperensya sa gaya natin, ngunit may pananampala- maglalagay [doon] ng pinakawatawat Ingles ay nasa isang magasing pinama- tayang inilaan ang kanilang buhay sa sa mga bansa.” 1 gatan lamang na Ensign [Ang Sagisag]. mga katungkulang dumating sa kanila,

Mayo 2011 111 makamtan ng bawat isa sa atin—mga pagpapalang ipinangako sa mga bagbag ang espiritu, sa dalisay ang puso, mga tagapamayapa, at mababa ang kalooban.10 Nakasisigla ang mga Lu- bos na Pagpapalang iyon at nakapapanatag sa kaluluwa. Totoo ang mga ito. Ngunit sa sermon ding iyon nagpatuloy ang Tagapagligtas, na nagpapakita kung gaano dapat ang pagtuwid ng landas ng tagapamayapa at ang kadalisayan ng puso ng tao. “Narinig ninyo na sinabi sa mga tao sa una, Huwag kang papatay,” pagpuna Niya. “Da- tapuwa’t sinasabi ko sa inyo, na ang bawat mapoot sa kaniyang kapatid . . . ay [nanga]nganib sa kahatulan.” 11 Gayundin, “Narinig ninyong sinabi, huwag kang mangangalunya,” “Datapuwa’t sinasabi ko sa inyo, na ang bawa’t tumingin sa isang babae na taglay ang masamang hangad ay nagkakasala na ng pangangalunya sa at sa tungkuling ipangaral ang salita sa krus 5 kahit nagsasalita kami nang kaniyang puso.” 12 ng Diyos, at hindi ang sa kanila. tuwiran tungkol sa napapanahong Kitang-kita na kapag tayo ay Isipin ang iba’t ibang mensaheng isyu ng moralidad. Iniutos sa atin sa nagiging mas mabubuting disipulo, naririnig ninyo—na lalo pang ma- mga banal na kasulatan na “huwag mas malaki ang inaasahan sa atin himala dahil walang pag-uugnayan mangaral ng anuman kundi pagsisisi hanggang sa marating natin ang maliban sa patnubay ng langit. Ngunit sa salinlahing ito,” 6 kundi mangaral pinakamatinding hinihingi sa atin na bakit hindi magkakaiba ang mga ito? tayo ng “mabubuting balita sa mga tinukoy sa mensaheng kababanggit Halos buong kongregasyon natin, maamo . . . [at] magpagaling ng mga lamang ni Elder Christofferson: “Kayo dito man o sa ibang lugar, ay binu- bagbag na puso.” Anuman ang mga nga’y mangagpakasakdal, na gaya ng buo ng mga miyembro ng Simbahan. paksa, ang mga mensahe sa kumpe- inyong Ama sa kalangitan na sak- Gayunman, sa kamangha-manghang rensya ay “[nagpapahayag] ng kala- dal.” 13 Madali ang maging disipulo mga bagong pamamaraan ng ko- yaan sa mga bihag” 7 at nagpapahayag kapag nagsisimula pa lamang tayong munikasyon, dumarami pa ang mga ng “mga di malirip na mga kayamanan matuto sa ebanghelyo ngunit luma- nakikinig sa ating mga kumperensya ni Cristo.” 8 Sa iba’t ibang mensaheng laki ang pagsubok kapag narating na na hindi miyembro ng Simbahan—sa ibinigay naroon ang paniniwalang natin ang antas ng pagiging tunay na ngayon. Kaya dapat tayong magsa- may isa roon na sadyang nauukol disipulo. Malinaw na ang sinumang lita sa mga taong kilalang-kilala tayo sa bawat isa. Tungkol dito, palagay nag-iisip na hindi itinuro ni Jesus na at sa mga taong walang alam tung- ko angkop na angkop ang sinabi ni pananagutan ng tao ang kanyang kol sa atin. Kung sa ating Simbahan Pangulong Harold B. Lee ilang taon na kasalanan ay hindi nabasa ang mga lamang dapat tayong magsalita sa ang nakararaan nang sabihin niya na banal na kasulatan! Hindi, ang pagi- mga bata, kabataan at young adult, ang ebanghelyo ay “para paginhawa- ging disipulo sa Simbahan ay hindi sa nasa katanghalian na ng buhay, at hin ang nagdurusa at pagdusahin ang tulad ng tindahan ng pagkain; hindi sa matatanda. Dapat tayong magsalita [maginhawa].” 9 puwedeng palaging “ang gusto natin sa mga pamilya at magulang at anak Gusto natin palagi na ang itinuturo ang nasusunod.” Balang-araw bawat sa tahanan at maging sa mga walang natin sa pangkalahatang kumperensya tuhod ay luluhod at bawat dila ay asawa, walang anak, at marahil ay ay bukas at para sa lahat gaya ng pag- magpapahayag na si Jesus ang Cristo napakalayo sa tahanan. Habang idina- tuturo noon ni Cristo, na tinatandaan at ang kaligtasan ay darating lamang raos ang pangkalahatang kumperen- na kailangan ng disiplina ng taong sa Kanyang paraan.14 sya, lagi naming binibigyang-diin ang nakikinig sa Kanyang mga mensahe. Kahit gusto naming ituro ang mga walang-hanggang alituntunin ng Sa pinakabantog na sermon na ibini- mahigpit at nakapapanatag na kato- pananampalataya, pag-asa, pag-ibig gay, nagsimula si Jesus sa pagbanggit tohanan ng ebanghelyo sa pangka- sa kapwa,4 at ang pagpako kay Cristo sa matatamis na pagpapalang gustong lahatang kumperensya, makatitiyak

112 Liahona kayo na kapag nagsasalita kami tungkol sa mahihirap na paksa ay nauunawaan namin na hindi lahat ay nanonood ng pornograpiya, o ipinagwawalang-bahala ang kasal, o sangkot sa seksuwal na pakikipag- relasyon. Alam naming hindi lahat ay lumalabag sa araw ng Sabbath o nambibintang o nang-aabuso ng asawa. Alam namin na karamihan sa aming mga tagapakinig ay hindi ginagawa iyon, ngunit kami ay inutusang magbabala sa mga taong gumagawa nito—saanman sila naroon sa mundo. Kaya kung sinisikap ninyong gawin ang lahat ng inyong makakaya—kung palagi ninyong sinisikap na magdaos Bucharest, Romania ng family home evening sa kabila ng kaguluhan sa bahay na puno ng nang may pagmamahal at pagbabala ninyo ay halimbawa sa aming lahat. maliliit na bata—bigyan ninyo ng sa mga huling araw. Salamat sa inyong pamumuno. Ang mataas na marka ang sarili ninyo Ngayon, sa loob ng ilang sandali labing-apat na iba pa na may hawak kapag nabanggit ang paksang iyan at si Pangulong Thomas S. Monson ay ng katungkulan ng apostol, kasama pakinggan ang iba pang paksa at ala- lalapit sa pulpito para tapusin ang ang iba pang narito sa harapan, ang min kung alin pa ang dapat ninyong kumperensyang ito. Hayaan ninyong mga nakaupo sa kongregasyon, at ang pag-igihin. Kung nagtuturo kami sa magbanggit ako tungkol sa pinaka- napakaraming nakatipon sa iba’t ibang pamamagitan ng Espiritu at nakikinig mamahal na taong ito, ang senior panig ng mundo ay nagmamahal sa kayo sa pamamagitan ng Espiritu, na Apostol at ang propeta sa ating inyo, sinasang-ayunan namin kayo, at may isa sa amin na magsasalita ng panahon. Taglay ang mga responsi- kabalikat ninyo kami sa gawaing ito. may kaugnayan sa kalagayan ninyo, bilidad na nabanggit ko at lahat ng Pagagaangin namin ang inyong pasa- maghahatid ng mensahe na talagang inyong narinig sa kumperensyang ito, nin sa abot ng aming makakaya. Isa para sa inyo. kitang-kita na ang buhay ng mga pro- kayo sa mga sugong anghel na tina- Mga kapatid, sa pangkalahatang peta ay hindi madali, at ang buhay ni wag bago pa itatag ang mundo upang kumperensya ay ibinabahagi namin Pangulong Monson ay hindi madali. iwagayway ang bantayog ng ebang- ang aming patotoo kasama ang iba Partikular niyang tinukoy iyan kagabi helyo ni Jesucristo sa buong mundo. pang patotoo, dahil sa anumang sa miting ng priesthood. Tinawag na Kahanga-hanga po ang nagagawa paraan ay iparirinig ng Diyos ang Kan- maging apostol sa edad na 36, ang ninyo. Sa pagpapahayag ng ebanghel- yang tinig. “Isinugo ko kayo upang kanyang mga anak noon ay edad 12, yong iyan, sa kaligtasang hatid nito, at magpatotoo at balaan ang mga tao,” 9, at 4 na taon. Si Sister Monson at sa Kanya na naglaan nito, ay nagpapa- sabi ng Panginoon sa Kanyang mga ang mga batang iyon ay ibinigay ang totoo ako sa dakila at maluwalhating propeta.15 kanyang asawa at kanilang ama sa pangalan ng Panginoong Jesucristo, “[At] pagkaraan ng inyong patotoo Simbahan at sa mga tungkulin nito sa amen. ◼ ay sasapit ang patotoo ng mga paglin- loob ng mahigit 50 taon na ngayon. MGA TALA dol . . . ng mga kulog, . . . mga kidlat, Nagtiis sila ng mga karamdaman at 1. Isaias 2:2; 11:12. at . . . mga unos, at ang tinig ng mga kagipitan, dumanas ng mga pagsu- 2. “Umaga Na,” Mga Himno, blg. 1. alon sa dagat na iaalon nito ang sarili bok na kinakaharap ng lahat ngayon, 3. Doktrina at mga Tipan 68:4. 4. Tingnan sa I Mga Taga Corinto 13:13. na lagpas sa mga hangganan nito. . . . ilan dito ay tiyak na daranasin pa nila 5. Tingnan sa I Mga Taga Corinto 1:23. “At ang mga anghel ay . . . [sisigaw] sa hinaharap. Gayunman si Pangu- 6. Doktrina at mga Tipan 6:9; 11:9. sa malakas na tinig, pinatutunog ang long Monson ay nanatiling masaya- 7. Isaias 61:1. 16 8. Mga Taga Efeso 3:8. pakakak ng Diyos.” hin sa kabila ng lahat ng ito. Walang 9. Tingnan sa Harold B. Lee, sa “The Ngayon, ang mga mortal na makapagpabagsak sa kanya. Kakaiba Message,” New Era, Ene. 1971, 6. anghel na ito sa pulpito ay “pina- ang kanyang pananampalataya at 10. Tingnan sa Mateo 5:3–12. 11. Mateo 5:21–22; tingnan din sa 3 Nephi tutunog ang pakakak ng Diyos” sa lakas ng katawan. 12:22. sarili nilang paraan.” Bawat sermon President, sa buong kongregasyong 12. Mateo 5:27–28. na ibinibigay ay palaging patotoo ito, dito man o sa ibang lugar, nais 13. Mateo 5:48. 14. Tingnan sa Mga Taga 14:11; Mosias 27:31. ng pagmamahal at babala, gaya ng kong sabihing minamahal at igina- 15. Doktrina at mga Tipan 88:81. pagpapatotoo mismo ng kalikasan galang namin kayo. Ang katapatan 16. Doktrina at mga Tipan 88:89–90, 92.

Mayo 2011 113 sa ngalan ng lahat ng mga General Authority ng Simbahan. Taos-puso kaming nagpapasalamat sa inyo at sa lahat ng ginagawa ninyo para isulong ang gawain ng Panginoon. Sa inyong pag-uwi sa inyong mga tahanan, nawa’y maging ligtas kayo. Nawa’y mapasainyo ang mga pagpapala ng langit. Ni Pangulong Thomas S. Monson Ngayon, bago tayo umalis, hayaang ibahagi ko ang pagmamahal ko sa Tagapagligtas at sa Kanyang dakilang sakripisyo ng pagbabayad-sala para sa atin. Makalipas ang tatlong linggo ang Sa Paghihiwa-hiwalay lahat ng Kristiyano ay ipagdiriwang ang Linggo ng Pagkabuhay. Nanini- Hindi kayang maunawaan ng sinuman sa atin ang buong wala akong hindi maiisip ng sinuman ang buong kahalagahan ng ginawa kahalagahan ng ginawa ni Cristo para sa atin sa Getsemani, ni Cristo para sa atin sa Getsemani, ngunit nagpapasalamat ako araw-araw sa Kanyang ngunit nagpapasalamat ako araw-araw nagbabayad-salang sakripisyo para sa atin. sa Kanyang nagbabayad-salang sakripisyo para sa atin. Sa huling sandali, maaari pa sana Siyang umatras. Ngunit hindi Niya inamahal kong mga kapatid, Eyring at Pangulong Dieter F. Ucht- ginawa. Nagpailalim Siya sa lahat ng ang puso ko ay punung-puno dorf. Sila’y mga lalaking puno ng kaa- bagay upang mailigtas Niya ang lahat Msa pagtatapos nitong kumpe- laman at pang-unawa. Napakahalaga ng bagay. Sa gayong paraan, binigyan rensya. Ang Espiritu ng Panginoon ay ng kanilang paglilingkod. Minamahal Niya tayo ng buhay nang lampas sa damang-dama natin. Nagpapasalamat at sinusuportahan ko ang aking mga buhay na ito. Sinagip Niya tayo mula ako at ang mga miyembro ng Sim- kapatid sa Korum ng Labindalawang sa Pagkahulog ni Adan. bahan sa lahat ng dako sa bawat isa Apostol. Sila’y naglilingkod nang Sa kaibuturan ng aking kaluluwa, na nakilahok, kabilang na ang mga epektibo, at sila’y lubos na matatapat nagpapasalamat ako sa Kanya. Itinuro nag-alay ng mga panalangin. Nawa’y sa gawain. Ipinaaabot ko rin ang aking Niya sa atin kung paano mabuhay. Iti- maalaala natin tuwina ang mga men- pagmamahal sa mga miyembro ng nuro Niya sa atin kung paano mama- saheng narinig natin. Sa pagtanggap Pitumpu at Presiding Bishopric. tay. Tiniyak Niya ang ating kaligtasan. natin ng mga isyu ng mga magasing Marami tayong kinakaharap na ha- Sa aking pagtatapos, hayaang Ensign at Liahona na maglalaman ng mon sa mundo ngayon, ngunit tiniti- ibahagi ko ang nakaaantig na mga mga mensaheng ito nang nakasulat, yak ko sa inyo na iniisip tayo ng ating salitang isinulat ni Emily Harris na nawa’y basahin at pag-aralan natin Ama sa Langit. Mahal Niya ang bawat naglalarawang mabuti sa nadarama ang mga ito. isa at pagpapalain tayo kapag hinanap ko sa pagsapit ng Paskua o Linggo ng Minsan pa ang musika sa lahat ng natin Siya sa panalangin at sinikap na Pagkabuhay: mga sesyon ay napakagaganda. Per- sundin ang Kanyang mga kautusan. sonal akong nagpapasalamat sa mga Tayo ay pandaigdigang simbahan. Ang linong minsang nakabalot sa handang ibahagi sa atin ang kanilang Ang ating mga miyembro ay matatag- Kanya’y walang laman. mga talento, na umaantig at nagbibi- puan sa lahat ng dako ng mundo. Na- Doon iyo’y naiwan, gay-inspirasyon sa atin. wa’y maging mabubuting mamamayan Buong kaputian at kalinisan. Sinang-ayunan natin, sa pagtatayo ng mga bansang ating tinitirhan at Ang pintua’y nabuksan. taas ng kamay, ang mga kapatid na mabubuting kapwa sa ating komuni- Ang bato’y iginulong sa kung saan, tinawag sa mga bagong katungkulan dad, na tumutulong sa mga miyembro At halos marinig ko ang pagsa kumperensyang ito. Gusto naming ng ibang pananampatalaya at sa mga awit ng mga anghel at Siya’y malaman nila na inaasam naming kamiyembro rin natin. Nawa’y maging pinapupurihan. makatuwang sila sa layunin ng mga halimbawa tayo ng katapatan at Lino’y hindi na Siya kayang balutan. Panginoon. integridad saanman tayo magpunta at Bato’y hindi na Siya kayang Ipinaaabot ko ang aking pagmama- anuman ang ating ginagawa. hadlangan. hal at pasasalamat sa aking matatapat Salamat sa inyong mga panalangin Ang mga salita’y naririnig sa libi- na tagapayo, sina Pangulong Henry B. alang-alang sa akin, mga kapatid, at ngang walang-laman,

114 Liahona “Siya’y wala rito.” PANGKALAHATANG PULONG NG YOUNG WOMEN | Marso 26, 2011 Ang linong minsang nakabalot sa Kanya’y wala nang laman. Doon iyo’y naiwan, Buong kaputian at kalinisan At oh, aleluya, ito’y walang laman.1

Pagpalain kayo, aking mga kapatid. Sa pangalan ni Jesucristo, na ating Tagapagligtas, amen. ◼ Ni Ann M. Dibb Pangalawang Tagapayo sa Young Women General TALA 1. Emily Harris, “Empty Linen,” New Era, Abr. Presidency 2011, 49. Naniniwala Ako sa Pagiging Matapat at Tunay Ang pagiging tunay o matapat sa ating paniniwala—hindi man ito tanggap ng iba, hindi madali, o masaya—ay ligtas na aakay sa atin sa buhay na walang-hanggan sa piling ng ating Ama sa Langit.

ahal kong mga kabataang pananampalataya ay higit pa riyan. babae, malaking pribilehiyo Ang ikalabintatlong saligan ng Mat pagkakataon para sa akin pananampalataya ay gabay sa matwid ang tumayo sa inyong harapan sa ga- na pamumuhay bilang Kristiyano. bing ito. Napakaganda at napakasaya Isipin ninyo kung ano ang mangyayari ninyong masdan. sa mundo kung pipiliin ng lahat na Ang ikalabintatlong saligan ng mamuhay ayon sa mga turong mata- pananampalataya ang tema sa Mutual tagpuan sa ikalabintatlong saligan ng ngayong 2011. Sa pagdalo ko sa mga pananampalataya: “Naniniwala kami pagtitipon ng kabataan at mga miting sa pagiging matapat, tunay, malinis, ng sakrament sa taong ito, narinig mapagkawanggawa, marangal at sa kong ibinahagi ng mga kabataan ang paggawa ng mabuti sa lahat ng tao; sa ibig sabihin sa kanila ng ikalabintat- katotohanan, maaari naming sabi- long saligan ng pananampalataya at hing sinusunod namin ang payo ni paano ito naaakma sa buhay nila. Pablo—Naniniwala kami sa lahat ng Marami ang nakaaalam na ito ang bagay, umaasa kami sa lahat ng bagay, huling saligan ng pananampalataya, nakapagtiis kami ng maraming bagay, ang pinakamahaba, pinakamahirap at umaasang makapagtitiis sa lahat ng isaulo, at ang saligan ng pananampa- bagay. Kung may anumang bagay na lataya na umaasa silang hindi ipabibig- marangal, kaaya-aya, o magandang kas sa kanila ng bishop. Gayunman, balita, o maipagkakapuri, hinahangad marami sa inyo ang nakauunawa namin ang mga bagay na ito.” rin na ang ikalabintatlong saligan ng Sa unang mensaheng ibinigay ni

Mayo 2011 115 sa aking pangako na maging tapat sa lahat ng bagay: “Isang gabi isang lalaki ang nagpunta sa bukid para magnakaw ng mais. Isinama niya ang kanyang maliit na anak, pinaupo at pinagbantay sa bakod para sabihan siya kung may darating man. Tumalon ang lalaki sa bakod na may dalang malaking supot, at bago niya simulan ang pagkuha ng mais, lumingun-lingon siya sa paligid, at nang walang makitang sinuman, humanda na siya para punuin ang kanyang supot. . . . [Noon sumigaw ang bata]: “‘Itay, may isa pa kayong hindi natitingnan! . . . Nakalimutan ninyong Montalban, Philippines tumingala.’” 6 Kapag natutukso tayong maging Pangulong Thomas S. Monson sa Hunter na dapat ay handa tayong ma- hindi tapat, at dumarating ang tuk- umaga ng Linggo ng pangkalaha- ging tunay na matapat. Sabi niya: song ito sa ating lahat, inaakala natin tang kumprensya bilang propeta, “Ilang taon na ang nakararaan may na walang makaaalam. Ipinaaalala binanggit niya ang payo ni Pablo na mga poster sa mga pasukan ng mga sa atin ng kuwentong ito na alam ng makikita sa Mga Taga Filipos 4:8, chapel natin na may pamagat na, Ama sa Langit ang lahat, at mananagot na pinagbatayan ng marami sa mga ‘Maging Matapat sa Sarili.’’ Karamihan tayo sa Kanya sa bandang huli. Ang alituntunin na nasa ikalabintatlong sa mga ito ay tungkol sa maliliit at sim- kaalamang ito ang tumulong sa akin saligan ng pananampalataya. Inamin pleng bagay sa buhay. Dito nalilinang na laging magsikap na tuparin ang ni Pangulong Monson na maraming ang alituntunin ng katapatan. pangakong ito: “Naniniwala [ako] sa pagsubok sa ating panahon at pina- “May ilang nagsasabi na masama pagiging matapat.” lakas niya ang ating loob. Sabi niya, ang hindi tapat sa malalaking bagay Ang pangalawang alituntuning “Dito sa kung minsan ay mapanga- pero naniniwala na palalampasin ito itinuturo sa ikalabintatlong saligan nib na paglalakbay sa mortalidad, kung hindi naman gaanong mahalaga ng pananampalataya ay, “Naniniwala maaari . . . nating sundin ang payo ang bagay na iyon. May kaibhan ba [ako] sa pagiging tunay.” Ang kahulu- mula kay Apostol Pablo na makatu- kung hindi ka tapat kapag isang li- gan ng salitang tunay sa diksyonaryo tulong upang manatili tayong ligtas bong dolyar na ang pinag-uusapan sa ay pagiging “matatag,” “tapat,” “tum- at nasa tamang landas.” 1 hindi ka tapat kung ang pinag-uusa- pak,” o “walang paglihis.” 7 Sa gabing ito gusto kong pagtuu- pan ay sampung sentimo lang? . . . Isa sa mga paborito kong aklat nan ang dalawang magkaugnay na Talaga bang nasusukat ang antas ng alituntunin sa ikalabintatlong saligan katapatan batay sa laki o liit ng bagay ng pananampalataya na talagang na pinag-uusapan?” tutulong upang “manatili tayong ligtas Pagpapatuloy ni Pangulong Hunter: at nasa tamang landas.” Matatag ang “Kung nais nating makasama ang aking patotoo at katapatan sa ma- Panginoon at ang Espiritu Santo, dapat hahalagang alituntunin ng pagiging tayong maging tapat sa ating sarili, sa matapat at totoo. Diyos, at sa ating kapwa. Magbubunga Una, “Naniniwala [ako] sa pagiging ito ng tunay na galak.” 5 matapat.” Ano ang ibig sabihin ng Kapag tayo ay tapat sa lahat ng ba- maging matapat? Itinuturo ng buklet gay, malaki man o maliit, napapanatag na Tapat sa Pananampalataya na, ang isip natin at budhi. Bumubuti ang “Ang ibig sabihin ng maging matapat ating pagsasamahan dahil naroon ang ay maging taos, makatotohanan, at pagtitiwala. At ang pinakamalaking walang panlilinlang sa lahat ng oras.” 2 pagpapalang nagmumula sa pagiging Kautusan mula sa Diyos ang maging tapat ay ang makasama natin ang matapat,3 at “ang lubos na katapatan Espiritu Santo. ay kailangan sa ating kaligtasan.” 4 Magbabahagi ako ng isang Itinuro ni Pangulong Howard W. simpleng kuwento na nagpatibay

116 Liahona ay ang klasiko sa Britain na Jane Eyre, na isinulat ni Charlotte Bronte at inilathala noong 1847. Ang bida o pangunahing tauhan, si Jane Eyre, ay dukha, ulilang tinedyer na nagpapakita ng kahulugan ng pagiging totoo o tunay. Sa kathang-isip na kuwentong ito, isang lalaki, si Mr. Rochester, ang nagmamahal kay Miss Eyre pero hindi niya ito maaaring pakasalan. Sa halip, isinamo niya kay Miss Eyre na magsama sila kahit hindi sila kasal. Mahal din ni Miss Eyre si Mr. Roches- ter, at sandali rin siyang natukso, at tinanong ang sarili, “Sino ba naman ang nagmamalasakit sa iyo? o sino ba ang masasaktan sa gagawin mo?” Mabilis na sumagot ang konsyen- sya ni Jane: “Ako ang nagmamalasakit sa sarili ko. Kung mas madalas akong nag-iisa, mas kaunti ang kaibigan, mas kaunti ang tumutus- idinrowing na ito ng isang dalagita kulang pa rin. Isang gabi lumuhod tos, lalo kong igagalang ang sarili ko. para maalala niya na gusto niyang ako at nagsumamong ipaalam sa Susundin ko ang batas na ibinigay madama ang galak na makasama ang akin ang gagawin. Nang gabing iyon, ng Diyos. . . . Ang mga batas at prin- Ama sa Langit magpakailanman. napanaginipan kita, Kristi. Hindi na sipyo ay hindi sa mga pagkakataong Sa pagiging tapat ay nagbibigay din kita nakita mula noong nagtapos tayo walang tukso: ang mga ito ay para tayo ng mabuting impluwensya sa bu- ng high school. Inisip kong kakatwa sa mga pagkakataong tulad nito. . . . hay ng ibang tao. Kamakailan narinig ang panaginip ko, pero hindi ko iyon Kung dahil lang sa sarili kong kagin- ko ang magandang kuwento tungkol binigyan ng kahulugan. Napanagini- hawahan ay lalabagin ko ang mga ito, sa isang dalagita na, dahil tapat siya pan kitang muli sa tatlong sunud-su- ano ang magiging kabuluhan nito? sa kanyang paniniwala ay naimplu- nod na gabi. Pinag-isipan ko na kung May kabuluhan ang mga ito—kaya wensiyahan niyang mabuti ang isang ano ang kahulugan ng mga panaginip noon pa man ay pinaniniwalaan ko dalagita. ko. Naaalala ko na isa kang Mormon. na ito. . . . Ang aking paniniwala, at Maraming taon na ang nakararaan Tiningnan ko ang Mormon website. napagpasiyahan noon pa man, ang sina Kristi at Jenn ay magkasamang Ang una kong nakita ay tungkol sa tanging nasa akin sa sandaling ito: nag-aaral sa high school choir sa Word of Wisdom. Namatay ang nanay na siyang paninindigan ko.” 8 Hurst, Texas. Kahit hindi sila gaanong ko sa kanser sa baga dalawang taon Sa matinding sandali ng tukso, magkakilala, narinig minsan ni Jenn bago iyon. Naninigarilyo siya noong tunay na tapat si Jane Eyre sa kanyang si Kristi na kausap ang kanyang mga buhay pa kaya naantig ako nang pinaniniwalaan, nagtiwala siya sa ba- kaibigan tungkol sa relihiyon, mga mabasa ko ang tungkol sa Word of tas na ibinigay ng Diyos, at nanindigan paniniwala nila, mga paboritong ku- Wisdom. Kalaunan bumisita ako sa siyang lalabanan ang tukso. wento sa Biblia. Nang makausap muli bahay ng aking tatay. Habang naka- Ang pagiging tunay o matapat sa ni Jenn si Kristi kamakailan, ito ang upo sa sala, sinimulan kong magdasal. ating paniniwala—hindi man ito tang- sinabi niya: Tinanong ko kung saan ako pupunta gap ng iba, hindi madali o masaya— “Nalungkot ako na wala akong at ano ang gagawin ko. Nang sanda- ang ligtas na aakay sa atin sa buhay alam sa pinag-uusapan ninyo ng mga ling iyon ipinakita sa telebisyon ang na walang-hanggan sa piling ng ating kaibigan mo, kaya ang hiningi kong isang patalastas ng Simbahan. Isinulat Ama sa Langit. Gustung-gusto ko ang pamasko sa mga magulang ko ay ko ang numero at tumawag ako nang Biblia. Natanggap ko ang Biblia at gabi ring iyon. Tinawagan ako ng sinimulang basahin ito. Dito nagsi- mga misyonero pagkaraan ng tatlong mula ang interes ko sa relihiyon at araw, at itinanong kung puwede paghahanap sa totoong Simbahan. silang magdala ng Aklat ni Mormon . . . Lumipas ang labindalawang taon. sa aking tahanan. Ang sabi ko’y ‘Oo.’ Noong panahong iyon nagpunta ako Nabinyagan ako pagkaraan ng tatlo’t sa iba’t ibang simbahan at regular kalahating buwan. Pagkalipas ng dala- na nagsimba ngunit dama kong may wang taon nakilala ko sa simbahan

Mayo 2011 117 ang napangasawa ko. Ikinasal kami sa Dallas Temple. Ngayon mayroon na kaming dalawang magagandang anak. “Gusto kitang pasalamatan, Kristi. Nagpakita ka ng mabuting halimbawa noong high school. Mabait ka at marangal. Tinuruan ako ng mga misyonero at inanyayahang magpabinyag, pero ikaw ang pangatlo kong misyonero. Ni Mary N. Cook Nagtanim ka ng binhi sa pamamagitan Unang Tagapayo sa Young Women General Presidency ng mga kilos mo, at totoong pinabuti mo ang buhay ko. Walang-hanggan na ang pamilya ko. Magsisilaki ang mga anak ko na nalalaman ang kabuuan ng ebanghelyo. Ito ang pinakamala- “Kaya’t Tandaan: king biyaya na maibibigay sa sinuman sa atin. Tinulungan mo akong makamit iyon.” Ang Kabaitan sa Nang makausap ko si Kristi, sabi niya: “Kung minsan iniisip ko na naririnig natin ang mga katangiang nasa ikalabintatlong saligan ng ‘Kin Nagmumula” pananampalataya, at parang hindi natin kayang taglayin. Pero alam ko Makikita ninyo na ang kagandahang-loob ay maghahatid na kapag ipinamumuhay natin ang ng galak at pagkakaisa sa inyong tahanan, klase, ward, mga pamantayang ito at sinikap na tularan ang halimbawa ni Cristo, ma- at paaralan. kagagawa tayo ng kaibhan. . . . Para akong si Ammon sa Alma 26:3 nang sabihin niyang, ‘At ito ang pagpapalang ipinagkaloob sa atin, na tayo lang linggo na ang nakalilipas may may mga pagsubok na pinagdadaa- ay gawing mga kasangkapan sa mga natutuhan akong mahalagang aral nan, kaya’t nagtataka ako kung paano kamay ng Diyos upang maisagawa Imula sa isang Laurel na nagsalita sa siya nananatiling masaya, at mabait. ang dakilang gawaing ito.’” aking ward. Naantig ako nang buong Nang magpatotoo ang dalagitang ito Dalangin ko na hindi lamang natin tiwala siyang nagturo at nagpatotoo na, “Nakasentro ang buhay ko kay sasabihin ang “Naniniwala ako sa tungkol kay Jesucristo. Tinapos niya Jesucristo,” alam ko na ang sagot. pagiging matapat at tunay” kundi ma- ang kanyang mensahe sa pagsasabing: “Naniniwala kami sa pagiging matapat ding tutuparin ang pangakong “Kapag si Jesucristo ang sentro ng tapat, tunay, malinis, mapagkawang- iyan araw-araw. Dalangin ko na sa buhay ko, mas maganda ang araw ko, gawa, marangal, at sa paggawa ng paggawa ninyo nito, tutulungan kayo mas mabait ako sa mga mahal ko sa mabuti sa lahat ng tao.” Ang magan- ng lakas, pagmamahal, at pagpapala buhay, at maligayang-maligaya ako.” dang listahang ito ng mga katangiang ng Ama sa Langit sa gawaing nais Palagi kong napagmamasdan ang taglay ni Cristo, na matatagpuan sa Niyang ipagawa sa inyo. Sinasabi ko dalagitang ito sa nakaraang ilang ikalabintatlong Saligan ng Pananam- ang mga bagay na ito sa pangalan ni buwan. Binabati niya ang lahat nang palataya, ang maghahanda sa atin sa Jesucristo, amen. ◼ may ningning sa kanyang mga mata mga pagpapala ng templo at buhay na MGA TALA at palaging nakangiti. Nakita ko walang-hanggan. 1. Thomas S. Monson, “Paglingon at siyang nagalak sa tagumpay ng iba Gusto kong bigyan ng pansin ang Pagsulong,” Liahona, Mayo 2008, 90. pang kabataan. Kamakailan ay may isa lang sa mga salitang ito—mapag- 2. Tapat sa Pananampalataya (2006), 71. 3. Tingnan sa Exodo 20:15–16. sinabi sa akin ang dalawang Mia Maid kawanggawa. Ang mapagkawang- 4. Mga Alituntunin ng Ebanghelyo(2009), tungkol sa desisyon ng dalagitang ito gawa ay magandang salita na bihira Kabanata 22. na hindi na lang gamitin ang kanyang nating marinig. Ang salitang-ugat nito 5. Howard W. Hunter, “Basic Concepts of Honesty,” New Era, Peb. 1978, 4, 5. tiket sa isang palabas sa sine nang ay Latin, at ibig sabihin ay “hangarin 6. William J. Scott, “Forgot to Look Up,” Scott’s malaman niyang hindi iyon “marangal ang kabutihan ng iba.” 2 Ang pagkaka- Monthly Magazine, Dis. 1867, 953. at kaaya-aya.” 1 Siya’y mapagmahal, wanggawa ay kabaitan, magandang 7. Tingnan sa Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary, 11th ed. (2003), “true.” mabait, at masunurin. Mula siya sa hangarin, at pagmamahal sa kapwa. 8. Charlotte Brontë, Jane Eyre (2003), 356. tahanang isa lang ang magulang, at Nalaman ng marami sa inyo ang ideya

118 Liahona “Datapuwa’t ang isang Samaritano, sa kaniyang paglalakbay, ay dumating sa kinaroroonan niya: at nang siya’y makita niya, ay nagdalang habag, “At lumapit sa kaniya, at tinalian ang kaniyang mga sugat, na binuhusan ng langis at alak, at siya’y isinakay sa kaniyang sariling hayop, at dinala siya sa bahay-tuluyan, at siya’y inalagaan. “At nang kinabukasa’y dumukot siya ng dalawang denario, at ibinigay sa katiwala ng bahay-tuluyan, at sinabi, Alagaan mo siya; at ang anomang magugol mong higit, ay aking pagbabayaran sa iyo pagbabalik ko.” 5 Hindi tulad ng saserdoteng Judio at ng Levita na dumaan lamang sa sugatang lalaki, na kababayan nila, ang Samaritano ay mabait sa kabila ng pagkakaiba nila. Ipinakita niya ang mapagkawanggang katangian ni Cristo. Itinuro sa atin ni Jesus sa kuwentong ito na lahat ay ating kapwa. Isang tagapayo sa bishopric ang nagbahagi kamakailan ng karanasan na nagtuturo kung gaano kahalaga ang bawat kapwa. Habang nakatingin sa kongregasyon, nakita niya ang isang batang may malaking kahon ng mga krayola na puno ng iba’t ibang ng pagkakawanggawa noong nasa Pri- Ang sagot: “Iibigin mo ang Pa- kulay. Habang nakatingin sa mara- mary kayo at isinaulo ang kantang ito: nginoon mong Dios ng buong puso ming miyembro ng kanyang ward, mo, at ng buong kaluluwa mo, at ng naalala niya na tulad ng mga krayola, Maging mabait ang nais ko, buong lakas mo, at ng buong pagiisip sila ay magkakatulad ngunit bawat tao ‘Pagka’t ‘yan ang tama. mo; at ang iyong kapuwa na gaya ng ay kakaiba rin. Kaya’t tandaan: “Ang kabaitan: iyong sarili.” Sabi niya: “Ang kulay na hatid sa ‘kin nagmumula.” 3 At nagtanong ang abugado, “Sino nila sa ward at sa daigdig ay sariling ang aking kapuwa tao?” Nakakatu- kanila. . . . Bawat isa ay may mga Itinuro sa atin ng Tagapagligtas ang wang tanong iyan ng isang abugado, kalakasan at kahinaan, mga sariling tungkol dito at namuhay sa pagkaka- dahil may kapitbahay ang mga Judio hangarin, at pangarap. Ngunit lahat ng wanggawa. Minahal ni Jesus ang lahat sa hilaga, ang mga Samaritano, na ito ay magkakatugma sa color wheel at naglingkod Siya sa lahat. Ang pag- hindi nila gusto kaya’t kapag nagla- ng espirituwal na pagkakaisa. . . . sentro ng ating buhay kay Jesucristo lakbay sila mula Jerusalem papuntang “Ang pagkakaisa ay espirituwal na ay makatutulong upang maging Galilea, ay dumaraan sila sa mas ma- katangian. Ito ang matamis na dam- mapagkawanggawa tayo. Para taglayin habang daan sa Lambak ng Jordan sa damin ng kapayapaan at layunin ng natin ang mga katangiang ito ni Cristo, halip na dumaan sa Samaria. pagiging kabilang sa isang pamilya. dapat nating malaman ang tungkol sa Sinagot ni Jesus ang tanong ng abu- . . . Ito’y paghahangad ng pinakamai- Tagapagligtas at “sundan ang Kanyang gado sa pagkukuwento ng talinghaga nam para sa iba gaya ng nais mo para landas.” 4 ng mabuting Samaritano. Batay sa sa iyong sarili. . . . Ito’y ang kaalaman Sa talinghaga ng Mabuting Samari- talinghaga: na walang gustong manakit sa iyo. tano ay natutuhan nating dapat maha- “Isang tao’y bumaba sa Jerico na [Ibig sabihin, hindi ka kailanman lin ang lahat. Nagsimula ang kuwento mula sa Jerusalem, at siya’y nahulog sa malulungkot.]” 6 sa Lucas kabanata 10, nang itanong kamay ng mga tulisan, na sa kaniya’y Binubuo natin ang pagkakaisang ng abugado sa Tagapagligtas, “Anong sumamsam at sa kaniya’y humampas, iyon at ibinibigay ang sarili nating aking gagawin upang magmana ng at nagsialis na siya’y iniwang halos kulay sa kagandahang-loob: sa bawat walang hanggang buhay?” patay na. . . . gawa ng kabaitan.

Mayo 2011 119 pamilya. Ang matatag na pamilya ay kailangang pagsikapan. “Maging masa- yahin, matulungin, at makonsiderasyon sa iba. Maraming problema sa tahanan ang lumilitaw dahil sa pananalita at kilos ng mga kapamilya na makasarili o hindi magiliw. Isipin ninyo ang mga pangangailangan ng iba pang miyembro ng pamilya. Maging tagapamayapa sa halip na manukso, makipaglaban, at mang-away.” 9 “Kaya’t Tandaan: ang kabaitan sa ‘kin nagmumula.” Minahal ni Jesus ang mga bata, kinarga Niya sila, at binasbasan sila.10 Gaya ng Tagapagligtas, mapagpapala ng inyong kabaitan ang lahat ng bata, hindi lamang ang mga nasa inyong tahanan. Maaaring hindi ninyo alam ang epekto ng inyong buhay at halimbawa Naging malungkot ka na ba? Napa- Makikita ninyo na ang kaganda- sa isang batang musmos. May natang- pansin mo ba ang mga nalulungkot, hang-loob ay maghahatid ng galak at gap ako kamakailan na mensahe mula ang mga taong hindi maligaya sa bu- pagkakaisa sa inyong tahanan, klase, sa isang kaibigan na nag-aasikaso hay? Mga kabataan, namasdan ko ang ward, at paaralan. “Kaya’t Tandaan: sa daycare center sa isang lokal na pagbibigay ninyo ng kakaibang kulay ang kabaitan sa ‘kin nagmumula.” hayskul. Nag-aaral sa hayskul na iyon sa buhay ng ibang tao sa inyong mga Hindi lamang minahal ng Tagapag- ang ilang kabataang lalaki at babae na ngiti, mabait na pananalita, o mensahe ligtas ang lahat; pinaglingkuran Niya mga miyembro ng Simbahan. Ikinu- ng panghihikayat. ang lahat. Magpakita ng kabaitan sa wento niya sa akin ang karanasang Itinuro ni Pangulong Thomas S. marami. Bata’t matanda ay mapagpa- ito: “Habang naglalakad ako sa mga Monson kung paano makitungo sa pala ng inyong mabait na pagliling- pasilyo kasama ang maliliit na bata ating mga kaibigan at sa lahat ng naki- kod. Si Pangulong Monson, mula pa nakakatuwang makita ang mga locker kilala natin nang sabihin niya sa mga noong kanyang pagkabata, ay may na may mga larawan ni Jesus o ng dalagita ng Simbahan, “Mahal kong puwang na sa puso ang matatanda. mga templo na nakadikit sa loob ng mga batang kapatid, nakikiusap ako Alam niyang mahalaga ang sandaling mga pinto nito. Nakita ng isa sa mga na magkaroon kayo ng lakas ng loob pagbisita, agad na pagngiti, o pagpisil bata ang larawan ni Jesus sa loob ng na iwasang husgahan at batikusin ang sa kulubot nang kamay. Ang simpleng nakabukas na pinto ng locker ng isang mga nakapaligid sa inyo, at magka- pagpapakita ng pag-ibig sa kapwa [dalagita] at sinabing, “Tingnan n’yo, roon din ng lakas ng loob na tiyaking ay naghahatid ng kulay sa buhay na nasa paaralan natin si Jesus!’ Naiyak lahat ay kabilang at damang mahal sila kung minsa’y malungkot. Aanyaya- ang estudyante nang yumuko siya at at pinahahalagahan.” 7 han ko kayong alalahanin ang inyong yakapin ang bata. Pinasalamatan ko Masusundan natin ang halimbawa mga lolo’t lola at ang matatanda. ang dalagita sa mabuting halimbawa ng mabuting Samaritano at “baguhin Lumingun-lingon sa simbahan bukas niya sa mga nakapaligid sa kanya. ang mundo” ng isang tao sa pagka- at hanapin ang mga taong nanganga- Nakakatuwang malaman na marami karoon ng magandang kalooban.8 ilangan ng inyong kulay sa kanilang sa mga kabataan ang nagsisikap na Nais kong anyayahan kayong gawin buhay. Simple lang ang gagawin: manindigan sa katotohanan at kabu- ang ginawa ng Samaritano sa darating batiin sila’t banggitin ang pangalan tihan at gawin ang kanilang bahagi na linggo. Maaaring kailangan nin- nila, kausapin sila sandali, alalayan sa pag-anyaya sa Espiritu sa kanilang yong tumulong kahit sa hindi ninyo sila. Maaari ba ninyo silang pagbuksan buhay, kahit mahirap kung minsan kaibigan o kaya’y alisin ang inyong ng pinto o kaya’y tulungan sa kanilang dahil sa ingay at kalupitan sa kanilang pagkamahiyain. Maaaring lakas-loob tahanan o halamanan? Ang simpleng paligid. Kahanga-hanga ang ilang ninyong piliing paglingkuran ang gawain sa murang edad ninyo ay kabataan natin sa Simbahan.” taong masungit sa inyo. Nangangako napakalaking proyekto na sa isang Wala na akong masasabi pa! Mga ako na kung gagawin ninyo ang nakatatanda. “Kaya’t Tandaan: ang kabataan, binabago ninyo ang mundo hindi madaling gawin, sasaya ang kabaitan sa ‘kin nagmumula.” sa pagsesentro ng inyong buhay kay pakiramdam ninyo at ang kabaitan ay Kung minsan ang kagandahang- Jesucristo at kayo’y “nagiging tulad ng magiging bahagi na ng inyong buhay. loob ay napakahirap gawin sa sariling nais Niya kayong maging.” 11

120 Liahona Salamat sa inyong kagandahang- loob; sa pagsasali sa mga taong maaaring kaiba; sa kabaitan ninyo sa mga kaibigan, matatanda, pamilya, at maliliit na bata; sa pakikipagkapwa sa mga nalulungkot at mga taong maraming hamon sa buhay at nagdadalamhati. Sa inyong kagandahang-loob, “itinuturo ninyo [sa iba] ang liwanag ng Ni Elaine S. Dalton Tagapagligtas.” 12 Salamat sa pag-alaala Young Women General President na “ang kabaitan sa ‘kin nagmumula.” Alam kong si Pangulong Thomas S. Monson ay propeta ng Diyos na ang buhay ay huwaran ng kagandahang- loob na maaari nating tularan. Sundin Mga Tagapangalaga ang ating propeta. Matuto sa kanyang halimbawa at pakinggan ang kanyang mga salita. Naniniwala ako sa ebang- ng Kabanalan helyo ni Jesucristo, at alam kong sa pamamagitan ni Joseph Smith ang priesthood ay naipanumbalik sa lupa. Maghanda ngayon upang karapat-dapat ninyong matanggap Alam kong buhay ang ating Ta- ang lahat ng pagpapalang naghihintay sa inyo sa banal na gapagligtas at mahal Niya ang bawat mga templo ng Panginoon. isa sa atin. Inialay Niya ang Kanyang buhay para sa lahat. Dalangin ko na isentro natin ang ating buhay kay Jesucristo at “sundan ang Kanyang ay mga pagkakataong hindi ang mga ordenansa ng templo bilang landas” sa pamamagitan ng pagma- kayang ilarawan ng mga salita paghahanda sa mga pagpapala ng mahal at paglilingkod sa isa’t isa.13 Sa Mang nadarama natin. Dalangin kadakilaan. paggawa nito, alam kong magiging kong ipadama ng Espiritu sa inyong Sa pagluhod ng magkasintahang mas mabuting lugar ang mundo, puso ang inyong banal na pagkatao ito sa sagradong altar, nakatanggap dahil, “naniniwala [tayo] sa pagiging at walang-hanggang responsibilidad. sila ng mga pangakong hindi kayang . . . mapagkawangga.” 14 Pinatototoha- Kayo ang pag-asa ng Israel. Kayo ay maunawaan ng tao na magpapala, nan ko ito sa pangalan ni Jesucristo, mga pinili at mariringal na anak ng magpapalakas, at tutulong sa kanila amen. ◼ ating mapagmahal na Ama sa Langit. habang sila’y nabubuhay. Isa iyon sa Noong nakaraang buwan nagka- mga sandali na parang tumigil ang MGA TALA 1. Tingnan sa Mga Saligan ng roon ako ng pagkakataong dumalo pag-inog ng mundo at nagalak ang Pananampalataya 1:13. sa kasal sa templo ng isang dalagang buong kalangitan. Nang tumingin ang 2. Tingnan sa Oxford English Dictionary kilala ko na mula pa noong ipanganak bagong kasal sa malalaking salamin Online, 2nd ed. (1989), “benevolent,” oed. com. siya. Habang nakaupo ako sa sealing sa silid, tinanong ang lalaki kung ano 3. “Kabaitan sa ‘Kin Nagmumula,” Aklat ng room, nakatingin sa magandang ang nakita niya. Sabi niya, “Lahat ng mga Awit Pambata, 83. chandelier na kumikislap sa ilaw ng mga ninuno kong namayapa na.” Pag- 4. “Guardians of Virtue,” Strength of Youth Media 2011: We Believe (DVD, 2010); templo, naalala ko ang araw noong katapos ay tumingin ang mag-asawa makukuha rin sa lds.org/youth/video/ una ko siyang kargahin. Binihisan sa salamin sa likuran nila at sinabi ng youth-theme-2011-we-believe. siya ng kanyang ina ng puting damit, babae nang may luha sa mga mata, 5. Lucas 10:25, 27, 29, 30, 33–35. 6. Jerry Earl Johnston, “The Unity in a Ward’s at para sa akin isa siya sa pinaka- “Nakikita ko ang mga susunod sa Uniqueness,” Mormon Times, Peb. 9, 2011, magagandang sanggol na nakita amin.” Nakita niya ang kanyang magi- M1, M12. ko. Pagkatapos ay pumasok na ang ging pamilya—ang kanyang angkan o 7. Thomas S. Monson, “Nawa Magkaroon Kayo ng Lakas ng Loob,” Liahona, Mayo dalagang ito sa pinto, na nakasuot inapo. Alam ko na naunawaan niyang 2009, 125. muli ng puting damit. Masigla siya at muli sa sandaling iyon kung gaano 8. “Guardians of Virtue.” masaya. Habang papasok siya sa silid, kahalaga ang maging dalisay ang puri 9. Para sa Lakas ng mga Kabataan (buklet, 2002), 10–11. inasam ko sa aking puso na nawa’y at banal. Wala nang mas gaganda pa 10. Tingnan sa Marcos 10:16. makinita ng bawat kabataang babae kaysa sa makita ang lalaki at babaeng 11. “Guardians of Virtue.” ang sandaling iyon at laging sikaping naihanda nang tama at magkasamang 12. “Guardians of Virtue.” 13. “Guardians of Virtue.” maging karapat-dapat at sundin ang nakaluhod sa altar ng templo. 14. Mga Saligan ng Pananampalataya 1:13. mga sagradong tipan at tanggapin Ang mga taon ninyo sa Young

Mayo 2011 121 upang manatiling karapat-dapat na makapasok sa templo. Nagsanay sila linggu-linggo sa Mutual, at habang naglalakad ibinabahagi nila ang kanilang natututuhan at nadarama tungkol sa mga templo. Sinimulan nila ang maagang pagpunta sa templo nang may panalangin. Habang naglalakad sila, humanga ako sa kanilang pananalig. Naghanda silang mabuti, at alam nilang sila ay handa. Nakatuon sila Women ang maghahanda sa inyo sa Pansariling Pag-unlad at ang mga pasa kanilang mithiin. Bawat hakbang templo. Doon ay tatanggap kayo ng mantayang makikita sa Para sa Lakas nila ay sumasagisag sa bawat isa sa mga pagpapala bilang mga minamahal ng mga Kabataan ay mahalaga. Ang inyo dahil kayo man ay naghahanda na anak na babae ng Diyos. Mahal pamumuhay ng mga alituntuning maki- ngayon na makapasok sa templo. kayo ng inyong Ama sa Langit at gusto kita sa bawat buklet ay magpapalakas Ang inyong pagsasanay ay nagsimula kayong maging maligaya. Ang paraan sa inyo at tutulungan kayong maging sa araw-araw ninyong pananalangin, para magawa ito ay “[lumakad] sa “mas karapat-dapat sa kaharian.” 5 pagbabasa ng Aklat ni Mormon, at landas ng kabanalan” 1 at “tuparin ang Noong nakaraang tag-init isang paggawa sa Pansariling Pag-unlad. mga tipan na [inyong] ginawa.” 2 grupo ng mga kabataang babae mula Habang patuloy sa paglakad ang Mga kabataang babae, sa mundo sa Alpine, Utah, ang nagpasiya na mga dalagitang ito, may mga sagabal sa na patuloy na nagiging imoral, na- sila’y magiging “mas karapat-dapat daan, ngunit nanatili silang nakatuon sa ngungunsinti sa kasamaan, nanana- sa kaharian.” Nagpasiya silang ituon kanilang mithiin. Ang ilan sa kanila ay mantala sa kababaihan, at binabago ang pansin sa templo sa pamamagitan nagsimulang mamaltos ang mga paa, ang mga papel na ginagampanan, ng paglalakad mula sa Draper Utah at ang iba ay nakadama ng pangingi- kailangang bantayan ninyo ang in- Temple hanggang sa Salt Lake Temple, nig ng mga tuhod, pero nagpatuloy yong sarili, inyong pamilya, at lahat na may layong 22 milya (35 kilometro), pa rin sila. Ang bawat isa sa inyo ay ng nakakasama ninyo. Dapat kayong tulad ng ginawa ng isa sa mga pioneer maraming sagabal, sakit, at hadlang maging tagapangalaga ng kabanalan. na si John Roe Moyle. Si Brother Moyle sa pagpunta ninyo sa templo, ngunit Ano ang kabanalan at ano ang ay isang kantero na tinawag ni Prope- determinado rin kayong magpatuloy. tagapangalaga? “Ang kabanalan ay tang Brigham Young na magtrabaho Ang rutang dinaanan ng mga kabata- huwaran ng pag-isip at pag-uugali na sa Salt Lake Temple. Linggu-linggo ay ang ito ay pinagplanuhan ng kanilang nakabatay sa matataas na pamantayan nilalakad niya ang layong 22 milya o mga lider, na nakapaglakad na doon at ng moralidad. Kabilang dito ang kalini- 35 kilometro mula sa kanyang tahanan naglagay ng mga tanda para matiyak sang-puri at kadalisayan.” 3 At ano ang papunta sa templo. Isa sa kanyang ang pinakaligtas at pinakadiretsong tagapangalaga? Ang tagapangalaga ay mga trabaho ang iukit ang mga salitang daan. Muli, may tanda rin ang inyong isang taong nagpoprotekta, kumakan- “Kabanalan sa Panginoon” sa silangang daraanan, at makatitiyak kayo na hindi long, at nagtatanggol.4 Kaya’t, bilang bahagi ng Salt Lake Temple. Hindi iyon lamang nalakaran ng Tagapagligtas ang tagapangalaga ng kabanalan, poprotek- madali at maraming balakid na dapat daan kundi lalakad na muli kasama tahan, kakanlungan, at ipagtatanggol niyang lampasan. Minsan, sinipa siya ninyo—sa bawat hakbang. ninyo ang kalinisang-puri sapagkat ang sa binti ng isa sa kanyang mga baka. Sa paglalakbay na ito patungong kapangyarihang lumikha ng buhay ay Dahil ayaw gumaling ang sugat, kinai- templo may mga ama, ina, miyembro sagrado at dinakilang kapangyarihan langang putulin ang binting ito. Ngunit ng pamilya, at lider ng priesthood na at kailangang maingatan hanggang sa hindi iyan naging hadlang sa kanyang nagsilbing mga tagapangalaga. Tung- kayo ay ikasal. Kailangan ang kaba- pangako sa propeta at sa pagtatrabaho kulin nilang siguruhin na ligtas ang nalan upang makasama ang Espiritu sa templo. Umukit siya ng kahoy na lahat at malayo sa panganib. Sinisi- Santo at magabayan nito. Kakailanga- binti, at pagkaraan ng maraming linggo guro nila na bawat dalagita ay hindi nin ninyo ang gabay na iyan upang ay nilakad niyang muli ang 22 milya o kinukulang sa tubig at may sapat na makapamuhay nang mabuti sa daigdig 35-kilometro papunta sa templo para pagkain para manatiling malakas. May na inyong ginagalawan. Kailangan ng tuparin ang kanyang ipinangako.6 mga istasyong inilaan ang mga lider ng kabanalan para makapasok sa tem- Nagpasiya ang mga dalagita sa priesthood para mapagpahingahan at plo. At kailangan din ito para maging Cedar Hills Sixth Ward na lakarin mapag-inuman ng tubig. Mga kabata- karapat-dapat na tumayo sa harapan ang gayunding distansya para sa ang babae, ang inyong ama, inyong ng Tagapagligtas. Naghahanda na kayo isang ninuno at para sa isang ta- ina, inyong bishop, at marami pang ngayon para sa sandaling iyon. Ang ong nagsisisilbing inspirasyon nila iba ang magiging tagapangalaga ninyo

122 Liahona sa pagtahak ninyo sa daan patungo sa templo. Magbibigay sila ng mga babala at gagabayan kayo, at kung sakaling kayo ay masugatan o masaktan o mali- gaw, tutulungan nila kayo. Natuwa ako na noong malapit na silang matapos sa kanilang paglalakbay ay dumating ang kanilang mga kapatid na lalaki, ang iba pang mga kabataang lalaki, at mga kaibigan upang suportahan ang mga determi- nadong dalagitang ito at pasayahin sila. Isang lalaki ang binuhat ang kanyang kapatid, na may malaking paltos sa paa, at pinasan niya ang kapatid hanggang sa makarating sa templo. Nang marating ng kahanga-hangang mga dalagitang ito ang kanilang mithiin, naiyak sila nang hawakan nila ang templo at nangako na mana- natiling karapat-dapat sa tuwina na paglakad papuntang templo at ligtas maging tagapangalaga ng kabanalan. makapasok doon. silang iniuwi. Umaasa ako na maglilista kayo ng Ang paglakad papuntang tem- Para manatili sa landas na patungo mga bagay na lagi ninyong gagawin at plo ay parang paglalakbay ninyo sa sa templo, dapat ninyong pangalagaan mga bagay na hindi kailanman ninyo buhay. Ang mga magulang at lider ng ang inyong karangalan at ang kara- gagawin. Pagkatapos ay sundin ang priesthood ang nagbantay sa daraa- ngalan ng ibang nakakasama ninyo. inyong listahan. nan. Nagbigay sila ng tulong. Pinanga- Bakit? Itinuro ni Mormon sa Aklat ni Ang maging tagapangalaga ng kaba- lagaan at hinikayat ng mga kabataang Mormon na ang karangalan at puri nalan ay nangangahulugang hindi lang babae ang isa’t isa. Hinangaan ng ang “pinakamahal at pinakamahalaga kayo mahinhin sa pananamit kundi mga binatilyo ang lakas, katapatan, at sa lahat ng bagay.” 7 maging sa inyong pananalita, inyong kakayahang magtiis ng mga dalagita. Ano ang magagawa ninyo upang kilos, at inyong paggamit ng media. Binuhat ng mga lalaki ang mga kapa- maging tagapangalaga ng kabanalan? Ibig sabihin nito ay hindi kayo kailan- tid nilang nasaktan. Nagalak ang mga Nagsisimula ito sa paniniwalang may man magpapadala ng text o larawan pamilya kasama ang kanilang mga magagawa kayong kaibhan. Nagsi- sa mga binatilyo na maaaring maging anak na babae nang matapos nila ang simula ito sa matibay na pangako. dahilan para mawala sa kanila ang Noong dalagita pa ako, nalaman ko na Espiritu, mawala ang kanilang kapang- may mga desisyon na isang beses lang yarihan ng priesthood, o mawala ang gagawin. Gumawa ako ng listahan kanilang kabanalan. Ibig sabihin nito ng mga bagay na lagi kong gagawin ay nauunawaan ninyo ang kahalagahan at mga bagay na hindi kailanman ng kalinisang-puri dahil nauunawaan gagawin sa maliit na kuwaderno. din ninyo na ang inyong katawan ay Kabilang dito ang susundin ang Word templo at ang sagradong kapangyari- of Wisdom, magdarasal araw-araw, hang lumikha ay hindi dapat dungisan magbabayad ng aking ikapu, at pala- bago ang kasal. Nauunawaan ninyo na ging magsisimba. Ginawa ko na noon nagtataglay kayo ng sagradong kapang- ang mga desisyong ito, kaya’t nang yarihan na may banal na responsibili- dumating ang oras na kailangan kong dad na isilang sa mundo ang iba pang magdesisyon, alam ko na ang gagawin mga espiritu upang tumanggap ng ko dahil nakapagdesisyon na ako katawan na pananahanan ng kanilang noon pa man. Nang sabihin ng mga walang-hanggang espiritu. Kasama sa kaibigan ko sa high school na, “Hindi kapangyarihang ito ang isa pang banal masamang uminom kung isang beses na kaluluwa. Kayo ay tagapangalaga ng lang,” natawa ako at sinabi kong, “nag- isang bagay na “mas mahalaga nga kay desisyon ako noong 12 anyos ako na sa mga rubi.” 8 Maging matapat. Maging hindi ko gagawin iyan.” Ang maagang masunurin. Maghanda ngayon upang pagdedesisyon ay tutulong sa inyo na karapat-dapat ninyong matanggap

Mayo 2011 123 ang lahat ng pagpapalang naghihintay Pinatototohanan ko na buhay ang sa inyo sa banal na mga templo ng Diyos at na ang Kanyang Pinakama- Panginoon. mahal na Anak, ang ating Manunu- Para sa mga ina na nakikinig bos, si Jesucristo, ay buhay at dahil ngayong gabi, kayo ang pinakama- sa nakatutubos na kapangyarihan ng halagang halimbawa ng inyong mga Kanyang dakilang Pagbabayad-sala, anak sa kahinhinan at kabanalan— kayo ay magagabayan at mapanganga- maraming salamat sa inyo. Huwag lagaan sa landas na papunta sa templo mag-atubiling ituro sa kanila na sila at pabalik sa Kanilang piling. Dalangin ay mariringal na anak ng Diyos at ang ko na bawat isa sa inyo ay mapalakas kanilang halaga ay hindi nababatay sa para sa pinakamaluwalhati ninyong kanilang nakaaakit na kagandahan. sandali. Asamin ang magandang araw At ipakita sa kanila na ang inyong pana iyon na binanggit sa aklat ng Apo- niniwala ay naipapakita nang tama at calipsis kung kailan kayo ay “magsi- palagi sa inyong pag-uugali at anyo.9 silakad na may mga damit na maputi; Kayo ay mga tagapangalaga rin ng bahagi ng dakilang gawain! At hindi [sapagka’t kayo’y] karapat-dapat.” 12 Sa kabanalan. kayo nag-iisa! Habang pinangangala- pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ Sa linggong ito, umakyat akong gaan ninyo ang inyong kabanalan at muli sa Ensign Peak. Mag-uumaga kadalisayan, bibigyan kayo ng lakas. MGA TALA 1. Doktrina at mga Tipan 25:2. noon at habang minamasdan ko mula Kapag tinupad ninyo ang inyong mga 2. Doktrina at mga Tipan 25:13. sa bundok na iyon ang Bundok ng tipan, gagabayan at pangangalagaan 3. Personal na Pag-unlad ng Young Women Bahay ng Panginoon—ang Salt Lake kayo ng Espiritu Santo. Palilibutan (buklet, 2009), 70. 4. Tingnan sa thefreedictionary.com/ Temple—nakita kong lalo ang kaha- kayo ng hukbo ng mga anghel sa guardian. lagahan nito. Ibinigay ng mga pioneer langit. Ipinaaalala sa atin ni Pangulong 5. “Kabanalang Lalo, Aking Kahilingan,” Mga ang lahat-lahat makarating lamang sa Thomas S. Monson, “Alalahanin na Himno, blg. 80. 6. Tingnan sa Dieter F. Uchtdorf, “Magbuhat tuktok ng bundok upang kayo at ako hindi tayo mag-isang tumatakbo sa Kung Saan Kayo Nakatayo,” Liahona, Nob. ay mapagpala ng templo at mabuklod malaking paligsahang ito ng buhay; 2008, 56. nang walang-hanggan bilang pamilya. may karapatan tayo sa tulong ng 7. Moroni 9:9. 11 8. Mga Kawikaan 3:15. Apatnapung taon silang nagsakripisyo, Panginoon.” Maghanda para sa araw 9. Tingnan sa M. Russell Ballard, “Mga Ina mabusising nagtrabaho, at naglakad na iyon na pupunta kayo sa templo at Anak na Babae,” Liahona, Mayo 2010, mula Alpine hanggang sa templo— ng Panginoon nang karapat-dapat at 18–21. 10. Mga Saligan ng Pananampalataya 1:13. bakit? Dahil tulad ninyo, naniwala sila! handa upang gumawa ng mga sagra- 11. Thomas S. Monson, “Great Expectations” Naniwala sila sa propeta. Naniwala dong tipan. Bilang mga tagapangalaga (Church Educational System fireside para sila na nakita at nakausap niya ang ng kabanalan, nanaisin ninyong ha- sa mga young adult, Ene. 11, 2009), http:// lds.org/library/display/0,4945,538-1-4773- Diyos at ang Kanyang Pinakamamahal napin ang Tagapagligtas sa Kanyang 1,00.html. na Anak. Naniwala sila sa Tagapaglig- banal na bahay. 12. Apocalipsis 3:4. tas. Naniwala sila sa Aklat ni Mormon. Kaya masasabi nilang, “Naniniwala São Paulo, Brazil kami sa lahat ng bagay, umaasa kami sa lahat ng bagay, nakapagtiis kami ng maraming bagay, at umaasang makapagtitiis sa lahat ng bagay.” 10 Nagawa nila iyon kaya magagawa rin natin. Ang ikalabintatlong saligan ng pananampalataya ay ang pinaniniwalaan natin dahil iyon mismo ang mga bagay na tutulong upang maging karapat- dapat tayo na makapasok sa templo at balang-araw ay tumayo sa harap ng ating Ama sa Langit—na napatunayang marapat, dalisay, at nabuklod. Kailangan dito na kayo ay “mas karapat-dapat sa kaharian” at naghahanda na ngayon at naniniwalang magagawa ninyo ang mahihirap na bagay. Mga kabataang babae, kayo ay

124 Liahona Monson ay propeta ng Diyos. Para sa iba iyon ay pagsaksi na ang katapatan, kabanalan, at paggawa ng mabuti sa lahat ng tao ay totoong mga katangian ng Tagapagligtas. At kasama niyon ang mas malaking hangaring maging tulad Niya. Lahat kayo’y naghahangad na Ni Pangulong Henry B. Eyring ang inyong patotoo sa ebanghelyo Unang Tagapayo sa Unang Panguluhan ni Jesucristo ay mapalakas. Nakita ni Pangulong Brigham Young ang inyong mga pangangailangan maraming taon na ang nakararaan. Siya ay isang propeta ng Diyos noon, at sa kanyang Isang Buhay na pananaw bilang propeta 142 taon na ang nakalilipas, nakita niya kayo at ang inyong mga pangangailangan. Patotoo Siya’y mapagmahal na ama at isang buhay na propeta noon. Nakita niya ang paglaganap ng im- Ang patotoo ay kailangang pangalagaan ng panalangin ng pluwensya ng daigdig sa kanyang mga pananampalataya, ng pagkagutom sa salita ng Diyos na anak na babae mismo. Nakita niyang nasa mga banal na kasulatan, at pagsunod sa katotohanan. inilalayo sila ng mga impluwensya ng daigdig sa landas ng kaligayahan ng Panginoon. Noong panahon niya ang mga impluwensyang iyon ay dulot na inamahal kong mga batang inyong puso na ang pagsunod kay rin ng bagong transcontinental rail- kapatid, kayo ang pag-asa Jesucristo ang landas tungo sa dagdag road na nagkokonekta sa malalayo at Mng Simbahan ng Panginoon. na kaligayahan. protektadong mga Banal sa mundo. Layon ko sa gabing ito na tulungan Ngayon, maaaring hindi ninyo Maaaring hindi niya nakita ang kayong maniwala dito. Kung ang inisip na kusang pagpili iyan na may makabagong teknolohiya ngayon na paniniwalang iyan ay magiging malaking kahalagahan. Maaaring kahit hawak lamang ninyo sa inyong malalim na patotoo mula sa Diyos, gusto ninyong makasama ang mga ka- kamay ay magagawa na ninyong huhubugin nito ang mga desisyon ibigan o pamilya. Maaaring tumugon malaman ang mga ideya ng ibang ninyo sa bawat araw at bawat oras. At lang kayo sa kabaitan ng isang taong tao at makipag-ugnayan sa kanila sa mula sa inaakala ninyong maliliit na nag-imbita sa inyong pumarito. Ngunit iba’t ibang panig ng mundo. Ngunit pagpili, aakayin kayo ng Panginoon kahit hindi ninyo napansin, kahit pa- nakita niya na mahalagang pumili sa kaligayahang nais ninyo. Sa inyong ano’y nadama ninyo ang paanyaya ng ang kanyang mga anak na babae—at mga pagpili ay mapagpapala Niya ang Tagapagligtas na: “Magsisunod kayo kayo—batay sa malakas na patotoo sa marami pang tao. sa akin.” 1 buhay at mapagmahal na Diyos at sa Ang desisyon ninyong makasama Sa oras ng pagsasama-sama natin, Kanyang plano ng kaligayahan. namin sa gabing ito ay halimbawa pinalalim ng Panginoon ang inyong Ito ang kanyang propesiya at inspi- ng mahahalagang pagpili. Mahigit sa paniniwala sa Kanya at pinalakas ang radong payo sa kanyang mga anak at isang milyong kabataang babae, mga inyong patotoo. Higit pa sa mga salita sa inyo sa tuwina. ina, at lider ang inanyayahan. Sa ka- at musika ang narinig ninyo. Nadama Ito ang pinakamensahe ko sa bila ng iba pang mga bagay na maaari ninyo ang pagsaksi ng Espiritu sa gabing ito. Sinabi niya sa isang silid sana ninyong piliing gawin, pinili nin- inyong puso na may mga buhay na sa kanyang tahanan, na walang isang yong makapiling kami. Ginawa ninyo propeta sa mundo sa tunay na Sim- milya ang layo sa pinagmumulan ng iyan dahil sa inyong paniniwala. bahan ng Panginoon at ang landas sa mensaheng ito ngayon sa mga anak Kayo ay naniniwala sa ebanghelyo kaligayahan ay nasa Kanyang kaha- na babae ng Diyos sa iba’t ibang ni Jesucristo. Sapat ang paniniwala rian. Lumago ang inyong patotoo bansa sa mundo: “Kailangan na ang ninyo para pumunta dito upang na ito ang tanging totoo at buhay na mga batang anak na babae ng Israel pakinggan ang Kanyang mga lingkod Simbahan sa lupa ngayon. ay magkaroon ng buhay na patotoo na umaasang may maririnig o mada- Ngayon, hindi magkakapareho ang ng katotohanan.” 2 rama kayo na hihikayat sa inyo tungo nadama natin. Para sa ilan iyon ay At pagkatapos ay nilikha niya ang sa mas mabuting buhay. Nadama ng pagsaksi ng Espiritu na si Thomas S. samahan ng mga kabataang babae

Mayo 2011 125 at panatilihin ang buhay na patotoong ito ay nabanggit na. Ito ay nasa ika-32 kabanata ng Alma sa Aklat ni Mor- mon. Siguro maraming beses na ninyo itong nabasa. May bago akong natu- tuklasan sa tuwing babasahin ko ito. Balik-aralan natin ang aral na itinuturo nito ngayong gabi. Tinuturuan tayo sa mga inspiradong talatang iyon na simulan ang pagkakaroon ng patotoo nang may “bahagyang pananampalataya” at hangaring lumago ito.4 Sa gabing ito nadama ninyo ang pananampalataya at hangarin habang nakikinig sa nakaaantig na mga mensahe ng kabaitan ng Tagapagligtas, Kanyang katapatan, at kadalisayan ng na ngayon ay tinatawag sa Simbahan gaya ng ginawa nito sa akin sa gabing Kanyang mga kautusan at Pagbabayad- ng Panginoon na “Young Women.” ito. Nang marinig ko ang mga salita salang ginawa para sa atin. Nadama ninyo sa gabing ito ang ilan mula sa ikalabintatlong saligan ng Kaya’t ang binhi ng pananampala- sa magagandang epekto ng desisyong pananampalataya tungkol sa pagiging taya ay naitanim na sa inyong puso. ginawa niya sa pulong na iyon ng “matapat, tunay, malinis, [at] mapagka- Maaaring nadama na ninyo ang pag- Linggo ng gabi sa kanyang tahanan. wanggawa,” para bang ang Panginoon laganap nito sa inyong puso gaya ng Pagkalipas ng mahigit isandaang ang nagsasalita. Muli kong nadama pangako sa Alma. Nadama ko ito. taon, ang mga anak na babae ng Israel na iyan ang Kanyang mga katangian. Ngunit gaya ng lumalagong hala- sa iba’t ibang panig ng mundo ay nag- Nadama ko na si Joseph Smith ang man, kailangan itong alagaan dahil hahangad na magkaroon ng sariling Kanyang propeta noon. Kaya’t para sa kung hindi ito ay malalanta. Ang pa- buhay na patotoo ng katotohanan. akin hindi lamang mga salita iyon. lagian at taos-pusong mga panalangin Ngayon, habang kayo’y nabubuhay, Nakinita ko ang maalikabok na ng pananampalataya ay mahalaga at kailangan ninyo ang buhay at luma- daan ng Judea at ang Halamanan ng kailangang sangkap. Ang pagsunod lagong patotoo upang tumatag kayo Getsemani. Kahit paano nadama ko sa katotohanang natanggap ninyo ang at akayin sa landas tungo sa buhay sa puso ko kung ano ang maaaring magpapanatiling buhay sa patotoo at na walang-hanggan. At kaakibat nito pakiramdam ng lumuhod tulad ng gi- magpapalakas dito. Ang pagsunod sa kayo ang magiging tagahatid ng Liwa- nawa ni Joseph sa harapan ng Ama at mga kautusan ay bahagi ng panga- nag ni Cristo sa inyong mga kapatid sa ng Anak sa kakahuyan sa New York. ngalagang kailangan ninyo sa inyong iba’t ibang panig ng mundo at sa mga Hindi ko makinita ang isang liwanag patotoo. henerasyon. na higit kaysa katanghaliang-tapat na Alalahanin ninyo ang pangako ng Alam ninyo batay sa sariling kara- tulad ng nakita niya ngunit nadama ko Tagapagligtas: “Kung ang sinomang nasan kung ano ang patotoo. Itinuro ang init at himala ng isang patotoo. tao ay nagiibig gumawa ng kaniyang ni Pangulong Joseph Fielding Smith na Ang patotoo ay darating sa inyo kalooban, ay makikilala niya ang turo, ang patotoo ay “nakahihikayat na kanang unti-unti habang ang mga bahagi kung ito’y sa Dios, o kung ako’y nag- alaman na ibinigay sa paghahayag sa ng buong katotohanan ng ebanghelyo sasalita na mula sa aking sarili.” 5 isang taong mapagpakumbabang nag- ni Jesucristo ay pinagtitibay. Halim- Nangyari iyan sa akin, at mangya- hahanap ng katotohanan.” Ang sabi bawa, habang binabasa at pinag-iisi- yari iyan sa inyo. Isa sa mga doktrina niya tungkol sa patotoo at sa Espiritu pan ang Aklat ni Mormon, ang mga ng ebanghelyong itinuro sa akin no- Santo na naghahatid ng paghahayag, talatang nabasa na ninyo ay tila bago ong bata pa ako ay na ang pinakada- “Ang kapangyarihan nitong manghi- at maghahatid ng mga bagong ideya. kila sa lahat ng mga kaloob ng Diyos kayat ay napakalakas kaya’t walang Ang iyong patotoo ay lalawak at ay ang buhay na walang hanggan.6 maiiwang pagdududa sa isipan kapag lalalim habang pinagtitibay ng Espiritu Natutuhan ko na bahagi ng buhay na nangusap ang Espiritu. Ito lamang ang Santo na ito ay totoo. Ang inyong walang-hanggan ang mamuhay nang paraan upang tunay na malaman ng buhay na patotoo ay lalakas habang may pagmamahalan sa mga pamilya isang tao na si Jesus ang Cristo at ang inyong pinag-aaralan, ipinagdarasal, magpakailanman. kanyang ebanghelyo ay totoo.” 3 at pinag-iisipan ang mga banal na Mula noong unang marinig ko ang Nadama na ninyo ang inspirasyong kasulatan. mga katotohanang iyon at pinagtibay iyan. Maaaring ito’y upang pagtiba- Ang pinakamainam na paglalara- ito sa puso ko nadama kong tungkulin yin ang isang bahagi ng ebanghelyo, wan sa akin kung paano magkaroon kong piliing iwasang makipagtalo at

126 Liahona hangarin ang kapayapaan sa aking ipagdasal ang tungkol sa Aklat ni Mor- kasulatan. Mahahalagang sangkap ito pamilya at sa aking tahanan. mon. Sinabi Niya sa Kanyang prope- sa ating patotoo. Ngayon, tanging pagkatapos ng bu- tang si Moroni: Alalahanin ang babala mula kay hay na ito ko matatamasa ang kabuuan “Masdan, nais kong ipayo sa inyo Alma: ng pinakadakila sa lahat ng mga pag- na kung inyong mababasa ang mga “Subalit kung inyong pababayaan papala, ang buhay na walang-hanggan. bagay na ito, kung karunungan sa ang punungkahoy, at hindi iisipin ang Ngunit sa kabila ng mga hamon ng Diyos na mabasa ninyo ang mga yaon, pangangalaga rito, masdan, iyon ay buhay na ito, nabigyan ako ng kaun- na inyong maalala kung paano naging hindi magkakaroon ng anumang ugat; ting ideya kung ano ang magiging kala- maawain ang Panginoon sa mga at kung ang init ng araw ay matindi gayan ng pamilya ko sa langit. Mula sa anak ng tao, mula sa paglikha kay at darangin ito, sapagkat wala itong mga karanasang iyon ang patotoo ko Adan, maging hanggang sa panahong ugat ito ay malalanta, at ito ay inyong sa katunayan ng kapangyarihang mag- inyong matanggap ang mga bagay na bubunutin at itatapon. buklod na ginagawa sa mga templo ay ito, at pagbulay-bulayin ang mga yaon “Ngayon, ito ay hindi dahil ang lumago at lumakas. sa inyong mga puso. binhi ay hindi mabuti, ni ito ay dahil Ang mamasdan ang dalawa kong “At kapag inyong matanggap ang ang bunga niyon ay hindi magiging anak na babae na mabinyagan sa mga bagay na ito, ipinapayo ko sa kanais-nais; kundi ito ay dahil ang templo para sa kanilang mga ninuno inyo na itanong ninyo sa Diyos, ang inyong lupa ay tigang, at hindi ninyo ay nagpalapit sa kanila sa aking puso Amang Walang Hanggan, sa pangalan inaalagaan ang punungkahoy, anupa’t at sa mga ninunong natunton namin. ni Cristo, kung ang mga bagay na ito hindi kayo magkakaroon ng bunga Ang pangako ni Elijah na ibabaling ay hindi totoo; at kung kayo ay magta- niyaon.” 10 ang mga puso sa bawat isa sa kani- tanong nang may matapat na puso, na Ang pagpapakabusog sa salita ng lang mga pamilya ay ipinagkaloob sa may tunay na layunin, na may pana- Diyos, taos-pusong panalangin, at amin.7 Kaya’t para sa akin ang pananampalataya kay Cristo, kanyang ipa- pagsunod sa mga utos ng Panginoon nampalataya ay tiyak na kaalaman, aalam ang katotohanan nito sa inyo, ay kailangang magawa lahat at patuloy gaya ng ipinangako sa Aklat ni Alma. sa pamamagitan ng kapangyarihan ng upang ang inyong patotoo ay lumago Nadama ko kahit paano ang ka- Espiritu Santo. at umunlad. Lahat tayo kung minsan galakang nadama ng mga ninuno ko “At sa pamamagitan ng kapangya- ay may mga pagkakataong hindi natin nang magpunta ang Tagapagligtas sa rihan ng Espiritu Santo, malalaman kayang kontrolin na nakagagambala daigdig ng mga espiritu matapos ang ninyo ang katotohanan ng lahat ng sa ating pag-aaral ng banal na kasula- Kanyang mortal na ministeryo. Narito bagay.” 9 tan. Maaaring may mga panahon na sa ang paglalarawan sa Doktrina at mga Umaasa akong napatunayan na kung anong dahilan ay pinipili nating Tipan: ninyong lahat sa inyong sarili ang pa- “At ang mga banal ay nagsaya sa ngakong iyan o na gagawin ninyo ito kanilang pagkakatubos, at lumuhod kaagad. Ang sagot ay maaaring hindi at kinilala ang Anak ng Diyos bilang dumating nang minsanan at sa napa- kanilang Manunubos at Tagapagligtas kalakas na espirituwal na karanasan. mula sa kamatayan at sa mga tanikala Sa akin tahimik muna itong duma- ng impiyerno. ting. Ngunit lumalakas ito sa tuwing “Ang kanilang mga mukha ay babasahin at ipagdarasal ko ang Aklat nagniningning, at ang liwanag mula ni Mormon. sa kinaroroonan ng Panginoon ay Hindi ako umaasa sa mga nangyari nanahan sa kanila, at sila ay umawit na. Upang maging tiyak ang aking ng mga papuri sa kanyang banal na buhay na patotoo hinggil sa Aklat ni pangalan.” 8 Mormon, madalas kong gawin ang Nadama ko ang kagalakan nila da- pangako ni Moroni. Hindi ko iniisip hil kumilos ako ayon sa aking patotoo na ang biyaya ng patotoo ay patuloy sa pangako ng Panginoon na ang na lang na nasa akin. buhay na walang-hanggan ay tunay. Ang patotoo ay kailangang panga- Ang patotoong iyon ay lumakas dahil lagaan ng panalangin ng pananam- pinili kong kumilos ayon dito gaya ng palataya, ng pagkagutom sa salita ng ipinangako ng Tagapagligtas. Diyos na nasa banal na kasulatan, Itinuro din Niya sa atin na bukod sa at pagsunod sa katotohanang ating pagpiling sumunod kailangan nating natanggap. Mapanganib ang pagpa- hingin sa panalangin ang patotoo pabaya sa panalangin. Nanganganib ng katotohanan. Itinuro iyan sa atin ang ating patotoo sa kaswal na pag- ng Panginoon sa Kanyang utos na aaral at pagbabasa ng mga banal na

Mayo 2011 127 huwag manalangin. Maaaring may “Kung magkagayon . . . inyong at mga Tipan: “Yaong sa Diyos ay mga kautusan na pinili nating hindi aanihin ang mga gantimpala ng in- liwanag; at siya na tumatanggap ng muna pansinin. yong pananampalataya, at inyong pagliwanag, at nagpapatuloy sa Diyos, Ngunit hindi ninyo makakamit ang sisikap, at pagtitiyaga, at mahabang ay tumatanggap ng marami pang hangad ninyong buhay na patotoo pagtitiis, sa paghihintay sa punungka- liwanag; at ang liwanag na yaon ay kung kalilimutan ninyo ang babala at hoy na magbigay ng bunga sa inyo.” 11 lumiliwanag nang lumiliwanag hang- pangako sa Alma: Ang mga salita sa talatang iyon na gang sa ganap na araw.” 12 “At kung magkagayon, kung hindi “umaasa sa bunga niyaon” ang gabay Kayo ang magiging liwanag sa ninyo aalagaan ang salita, na umaasa sa matalinong aral na natanggap ninyo sanlibutan sa pagbabahagi ng inyong nang may pananampalataya sa bunga sa gabing ito. Iyan ang dahilan kaya’t patotoo sa iba. Maipakikita ninyo sa niyon, hindi kayo kailanman makapi- ang iyong mga mata ay nakatuon sa iba ang liwanag ni Cristo sa inyong pitas ng bunga ng punungkahoy ng hinaharap sa sealing room sa templo. buhay. Hahanap ng paraan ang buhay. Iyan ang dahilan kaya’t tinulungan Panginoon upang maantig ng liwa- “Subalit kung inyong aalagaan kayong ilarawan sa isipan ngayong nag na iyon ang mga mahal ninyo sa ang salita, oo, aalagaan ang punung- gabi ang tila walang-patid na liwanag buhay. At sa sama-samang pananam- kahoy habang ito ay nagsisimulang na nababanaag sa pagharap sa mga palataya at patotoo ng Kanyang mga lumaki, sa pamamagitan ng inyong salamin sa dingding ng sealing room anak na babae, aantigin ng Diyos ang pananampalataya nang may malaking kung saan maaari kayong ikasal sa buhay ng milyun-milyon sa Kanyang pagsisikap at may pagtitiyaga, umaasa templo ng Diyos. kaharian at sa iba’t ibang panig ng sa bunga niyon, ito ay magkakaugat, Kung aasamin ninyo ang araw na mundo sa pamamagitan ng Kanyang at masdan, ito ay magiging isang iyon nang may sapat na hangarin na liwanag. punungkahoy na sumisibol tungo sa bunga ng patotoo, palalakasin kayo Sa inyong patotoo at mga pagpili buhay na walang hanggan. upang mapaglabanan ang mga tukso nakasalalay ang pag-asa ng Simbahan “At dahil sa inyong pagsisikap at ng daigdig. Sa tuwing pipiliin nin- at ng mga henerasyong susunod sa in- inyong pananampalataya at inyong yong sikaping mamuhay nang higit yong halimbawa ng pakikinig at pag- pagtitiyaga sa salita sa pag-aalaga nito na katulad ng Tagapagligtas ay lalakas tanggap sa paanyaya ng Panginoon upang ito’y mapapag-ugat ninyo, masang inyong patotoo. Darating kayo sa na: “Magsisunod kayo sa akin.” Kilala dan, di maglalaon, kayo ay pipitas ng puntong malalaman ninyo na Siya ang at mahal kayo ng Panginoon. bunga niyon, na pinakamahalaga, na Ilaw ng Sanglibutan. Iniiwan ko sa inyo ang aking pag- pinakamatamis sa lahat ng matamis, at Madarama ninyong lalo iyong mamahal at patotoo. Kayo ay mga anak pinakamaputi sa lahat ng maputi, oo, nagliliwanag sa inyong buhay. Hindi ng mapagmahal at buhay na Ama sa la- at pinakadalisay sa lahat ng dalisay; at ito darating nang walang pagsisikap. ngit. Alam ko na ang Kanyang nabuhay kayo ay magpapakabusog sa bungang Ngunit darating ito habang luma- na mag-uling Anak, si Jesucristo, ang ito hanggang sa kayo ay mapuno, lago ang inyong patotoo at pinipili Tagapagligtas at liwanag ng mundo. upang hindi na kayo magutom pa, ni ninyong pangalagaan ito. Narito ang At nagpapatotoo ako na ang Espiritu hindi na kayo mauuhaw. tiyak na pangako mula sa Doktrina Santo ay may mga mensahe sa inyo ngayong gabi na nagpapatibay ng St. Catherine, Jamaica katotohanan sa inyong puso. Si Pangu- long Thomas S. Monson ang buhay na propeta ng Diyos. Pinatototohanan ko ito sa sagradong pangalan ni Jesucristo, amen. ◼ MGA TALA 1. Lucas 18:22. 2. Brigham Young, sa A Century of Sisterhood: Chronological Collage, 1869–1969 (1969), 8. 3. Joseph Fielding Smith, Answers to Gospel Questions, tinipon ni Joseph Fielding Smith Jr., 5 tomo (1957–66), 3:31. 4. Tingnan sa Alma 32:27. 5. Juan 7:17. 6. Tingnan sa Doktrina at mga Tipan 14:7. 7. Tingnan sa Malakias 4:5–6; Joseph Smith— Kasaysayan 1:38–39. 8. Doktrina at mga Tipan 138:23–24. 9. Moroni 10:3–5. 10. Alma 32:38–39. 11. Alma 32:40–43. 12. Doktrina at mga Tipan 50:24.

128 Liahona Indeks ng mga Kaganapan sa Kumperensya Ang sumusunod ay listahan ng mga piling karanasan mula sa mga mensahe sa pangkalahatang kumperensya para gamitin sa personal na pag-aaral, family home evening, at iba pang pagtuturo. Ang mga numero ay tumutukoy sa unang pahina ng mensahe. TAGAPAGSALITA KUWENTO Jean A. Stevens (10) Ang mga bata ay nagpapakita ng halimbawa ng pagbabayad ng ikapu. Pinakikinggan ni Liam ang boses ng kanyang ama habang ginagamot siya. Elder Walter F. González (13) Iniisip ng reporter kung ang mabubuting pakikitungo sa mga asawa ay totoo o kathang-isip lamang. Elder Kent F. Richards (15) Nakakita ang isang batang babae ng mga anghel na nakapalibot sa mga bata sa isang ospital. Elder Quentin L. Cook (18) Ang laman ng isang pitaka ay nagpapakita na ipinamumuhay ng isang kabataang babae ang ebanghelyo. Nagmungkahi ang isang sister sa Tonga ng paraan upang matulungan ang mga lalaking young adult. Pangulong Henry B. Eyring (22) Naglingkod ang komunidad pagkatapos masira ang Teton Dam.

Pangulong Boyd K. Packer (30) Pinayuhan ng stake president ang isang lalaki na “hayaan na lamang” ang mga bagay-bagay nang mamatay ang kanyang asawa. Elder Dallin H. Oaks (42) Hindi na natulog si Captain Ray Cox upang manatiling ligtas ang mga sundalo. Nagtipon ng lakas ng loob si Aron Ralston upang iligtas ang kanyang buhay. Elder M. Russell Ballard (46) Natutuhang pahalagahan ng taong naghahanap ng ginto ang mumunting piraso ng ginto.

Elder Neil L. Andersen (49) Pinili ni Sidney Going ang misyon kaysa maglaro ng rugby.

Larry M. Gibson (55) Nalaman ng pangulo ng deacons quorum ang kanyang mga responsibilidad.

Pangulong Dieter F. Uchtdorf (58) Hindi alam ng isang tao ang mga pribilehiyong kasama sa pagsakay sa isang cruise ship.

Pangulong Henry B. Eyring (62) Hinanap ng korum ang miyembrong nawala o naligaw sa kakahuyan. Dinalaw ni Henry B. Eyring ang matapat na high priest. Pangulong Thomas S. Monson (66) Inanyayahan ni Thomas S. Monson ang mag-asawa na saksihan ang sealing o pagbubuklod.

Elder Paul V. Johnson (78) Naging miyembro ng simbahan ang isang dalagita na matagal nang may karamdaman.

Bishop H. David Burton (81) Tumulong si Robert Taylor Burton sa pagsagip sa isang handcart company.

Silvia H. Allred (84) Isang bata pang ina ang pinaglingkuran ng kanyang visiting teacher.

Pangulong Thomas S. Monson (90) Naglakbay nang malayo ang mga Banal na taga-Brazil mula Manaus papunta sa templo. Nagsakripisyo ang pamilya Mou Tham para makapunta sa templo. Nakilahok si Thomas S. Monson sa seremonya ng groundbreaking para sa templo sa Rome, Italy. Elder Richard G. Scott (94) Hinikayat si Richard G. Scott na makipaglaro na lamang sa mga anak sa halip na ayusin ang washing machine. Itinabi ni Jeanene Scott ang mga munting liham ng pagmamahal. Inalagaan ni Richard G. Scott ang batang anak na lalaki na may sakit sa puso. Elder D. Todd Christofferson (97) Pinungusan ni Hugh B. Brown ang isang currant bush at siya rin ay tila napungusan.

Elder Carl B. Pratt (101) Nagbayad ng ikapu ang pamilya Whetten at tumanggap ng mga pagpapala.

Elder C. Scott Grow (108) Nakagawa ng mga maling desisyon ang kapatid na lalaki ni C. Scott Grow ngunit nagsisi rin pagkatapos. Ann M. Dibb (115) Si Kristi ay nagpakita ng halimbawa na naaalala ni Jenn kapag naghahanap siya ng katotohanan. Mary N. Cook (118) Nakita ng isang bata ang larawan ni Jesus sa isang locker sa paaralan. Pinili ng isang dalagita na huwag nang panoorin ang isang hindi magandang pelikula. Elaine S. Dalton (121) Naglakad ang mga kabataang babae mula sa Draper, Utah, papunta sa Salt Lake Temple.

Mayo 2011 129 NAGSALITA SILA SA ATIN

mga hayop. Itinuro ni Elder L. Tom Perry na pinasimulan ng Tagapaglig- Gawing Bahagi tas ang sakramento sa Kanyang mga disipulo sa araw ng Sabbath bilang bagong anyo ng pagsamba. Patuloy tayong sumasamba sa pakikibahagi ng Ating Buhay ng sakramento sa araw ng Sabbath. Rebyuhin ang mensahe ni Elder Perry (pahina 6) bilang isang pamilya ang Kumperensya upang malaman ang tungkol sa wastong pananamit sa araw ng Linggo at Isiping gamitin ang ilan sa mga aktibidad at tanong na iba pang paraan upang igalang ang ito bilang pasimula ng talakayan sa pamilya o personal na sakramento at ang Sabbath. • Itinuro ni Elder D. Todd Christof- pagninilay habang ginagawa ninyong bahagi ng inyong ferson na inutusan tayo ni Jesucristo buhay ang mga itinuro sa pangkalahatang kumperensya. na dapat nating sikaping maging katulad Niya at ng ating Ama sa Langit (pahina 97). Kung minsan ay “pina- gagalitan o pinarurusahan” ng ating akikita ninyo ang lahat ng Canada; at ang pinakamalapit na Ama sa Langit ang Kanyang mga mensahe sa pangkalahatang templo sa inyong tahanan. Basahin anak upang tulungan tayong maging Mkumperensya online sa con- o muling isalaysay ang ilan sa mga higit na katulad Niya. Talakayin kung ference.lds.org. ikinuwento ni Pangulong Monson ano ang ibig sabihin ng pagalitan o Paunawa: Ang mga bilang ng tungkol sa matatapat na miyembro parusahan. Basahin o muling iku- pahina na nakalista sa ibaba ay nagsa- na nagsakripisyo nang malaki upang wento ang mayabong na currant saad ng unang pahina ng binanggit na makapunta sa templo (pahina 90). bush. Talakayin kung paanong ang mensahe. Mithiing magpunta sa templo sa kabiguan ay makatutulong sa atin lalong madaling panahon, o talakayin na mas lumakas at maging higit na Para sa mga Bata ang mga paraan upang manatiling mabunga o kapaki-pakinabang. • Ibinalita ni Pangulong Thomas S. karapat-dapat na pumasok sa templo. • Itinuro ni Elder Richard J. Maynes Monson na magtatayo ang Simbahan • Noong nabubuhay pa sina Adan na ang mga pamilya ay maaaring ng tatlong bagong templo, kaya’t ang at Eva sa lupa, ang isa sa mga paraan kabuuang bilang ng mga templong na sinamba nila ang Ama sa Langit gumagana, kasalukuyang itinatayo, o ay sa pamamagitan ng pag-aalay ng ibinalita ay aabot na sa 160. Ting- nan ang mapa upang mahanap Ljubljana, Slovenia ang Meridian, Idaho, USA; Fort Collins, Colorado, USA; Winnipeg, Manitoba,

130 Liahona maging tulad ng mga lubid (pahina ng inyong klase o korum 37). Ang lubid o pisi ay maraming ang pagmamahal sa isang hibla na mahihina kung mag-isa tao sa inyong ward, branch, lang ang mga ito ngunit malakas ang o komunidad at pagkatapos mga ito kapag pinagsala-salabid na. ay isakatuparan ang inyong Coatzacoalcos, Mexico Gayundin naman na kapag ginagawa plano. ng lahat ng miyembro ng pamilya ang • Ikinuwento ni Elder Quentin L. miyembro ng pamilya na maytaglay tama at nagtutulungan sila, bawat tao Cook ang tungkol sa nakita o natagpu- ng priesthood ang mga paraan na sa pamilya ay napalalakas at makaka- ang bag pagkatapos ng isang sayawan makapamumuhay sila nang ayon sa gawa nang higit pa kaysa magagawa ng mga kabataan (pahina 18). Ang kanilang mga “pribilehiyo na may niya nang mag-isa. Bigyan ang bawat nakita ng mga lider sa loob ng bag ay kaugnayan sa sagradong kapang- miyembro ng inyong pamilya ng kapi- nagsabi ng marami tungkol sa dalagita yarihan, mga kaloob, at pagpapala rasong tali o pisi. Pag-usapan ang mga o kabataang babae na nagmamay-ari na oportunidad at karapatan [nila] paraan na napaglilingkuran at napala- nito. Ano ang sinasabi ng mga nilala- bilang mga maytaglay ng priesthood lakas ng bawat miyembro ng pamilya man ng inyong bag o pitaka tungkol sa ng Diyos.” ang iba pang mga kapamilya. Pagkata- inyo, at anong mga pagbabago ang gu- • Itinuro ni Pangulong Boyd K. pos ay tingnan kung gaano kalakas o gustuhin ninyong gawin sa mga bagay Packer ang tungkol sa kapangyarihan katatag ang mga kaputol na pisi o tali na malapit sa inyo? ng pagpapatawad (pahina 30). May kapag magkakasama ang mga ito. • Nagsalita si Elder Lynn G. Rob- mga tao bang kailangan ninyong pa- bins tungkol sa pagiging higit na ka- tawarin, o may mga nakababagabag tulad ng Tagapagligtas (pahina 103). na karanasan na kailangan ninyong Para sa Kabataan Isipin kung ano ang ibig sabihin ng “hayaan na lamang”? Hangarin ang • Ang inyo bang klase o korum ay maging katulad ni Jesucristo sa halip tulong ng Panginoon sa paghahanap nagkakaisa hangga’t maaari? Pag- na gawin lamang ang ipinagagawa ng kapayapaan at ng kapangyarihang katapos rebyuhin ang mensahe ni Niya. Pagkatapos ay isipin kung ano magpatawad. Pangulong Henry B. Eyring tungkol ang mga pagbabagong magagawa • Ikinuwento ni Elder Richard G. sa pagkakaisa (pahina 62), gumawa ninyo sa inyong buhay upang maging Scott kung paano niya ipinakita at ng listahan ng maaari mong gawin higit na katulad ng Tagapagligtas. ng kanyang asawang si Jeanene ang upang lalo pang magkalapit ang pag-ibig sa isa’t isa sa pamamagitan inyong grupo. ng pagsusulatan nila ng maiikling • Binanggit ni Elder Russell M. Para sa Matatanda liham (pahina 94). Isiping sumulat ng Nelson ang tungkol sa “estilo ng • Ibinahagi ni Pangulong Dieter maikling liham na nagsasabi kung ga- turu-turo” sa pagsunod (pahina 34). F. Uchtdorf (pahina 58) ang kuwento ano mo kamahal at pinahahalagahan Pag-usapan sa inyong pamilya, klase, tungkol sa isang lalaking namuhay ang iyong asawa. Ilagay ito sa lugar o korum ang ibig sabihin nito at bakit nang mas mababa sa kanyang mga na makikita ng iyong asawa. hindi ito uubra. pribilehiyo nang palampasin niya • Binanggit ni Elder David A. • Inilarawan ni Elder M. Russell ang maraming aktibidad at masasa- Bednar ang karanasan ni Pangulong Ballard ang dalisay na pag-ibig ni rap na pagkaing inialok sa kanya sa Joseph F. Smith tungkol sa pagkaka- Cristo bilang aktibong pagmamahal cruise ship dahil hindi niya alam na roon ng patotoo (pahina 87). Rebyu- (pahina 46) na ipinakikita sa mga sim- ang mga bagay na iyon ay kasama hin ang kuwentong ito at isipin kung pleng kabaitan at paglilingkod. Mag- pala sa presyo ng tiket na kan- anong mga karanasan ang nakaim- plano ng isang paraan na maipapakita yang binayaran. Talakayin sa mga pluwensya sa inyong patotoo. ◼

Mayo 2011 131 Mga General Auxiliary Presidency Mga Turo para sa

RELIEF SOCIETY Ating Panahon ng mga aralin sa aralin gamit ang ibang mga Melchizedek Priest- materyal, ngunit ang mga Ahood at Relief Society mensahe sa kumperensya sa mga ikaapat na Linggo ang inaprubahang kuriku- ay iuukol sa “Mga Turo para lum. Ang tungkulin ninyo sa Ating Panahon.” Bawat ay tulungan ang iba na aralin ay maaaring hanguin matutuhan at ipamuhay ang Silvia H. Allred Julie B. Beck Barbara Thompson mula sa isa o mahigit pang ebanghelyo ayon sa itinuro Unang Tagapayo Pangulo Pangalawang Tagapayo mga mensaheng ibinigay sa sa pinakahuling pangka- pinakahuling pangkalaha- lahatang kumperensya ng YOUNG WOMEN tang kumperensya. Maa- Simbahan. aring piliin ng mga stake at Repasuhin ang (mga) district president ang mga mensahe, na naghahanap mensaheng dapat gamitin, ng mga alituntunin at dok- o maaari nilang iatas ang trinang tumutugon sa mga responsibilidad na ito sa pangangailangan ng mga mga bishop at branch presi- miyembro ng klase. Magha- dent. Dapat bigyang-diin ng nap din ng mga kuwento, Mary N. Cook Elaine S. Dalton Ann M. Dibb Unang Tagapayo Pangulo Pangalawang Tagapayo mga lider na mahalagang reperensya sa banal na magkapareho ang mensa- kasulatan, at mga pahayag PRIMARY heng pag-aaralan ng mga mula sa (mga) mensahe na kapatid sa Melchizedek tutulong sa inyo na maituro Priesthood at Relief Society ang mga katotohanang ito. sa mga Linggong ito. Gumawa ng outline Ang mga dumadalo sa kung paano ituturo ang mga aralin sa ikaapat na mga alituntunin at doktrina. Linggo ay hinihikayat na Dapat isama sa outline pag-aralan at dalhin sa ninyo ang mga tanong na Jean A. Stevens Rosemary M. Wixom Cheryl A. Esplin klase ang pinakahuling isyu makakatulong sa mga mi- Unang Tagapayo Pangulo Pangalawang Tagapayo ng magasin sa pangkalaha- yembro ng klase: tang kumperensya. YOUNG MEN • Hanapin ang mga ali- Mga Mungkahi sa tuntunin at doktrina sa Paghahanda ng Aralin mula (mga) mensahe. sa mga Mensahe • Isipin ang kahulugan ng Ipagdasal na mapasa- mga ito. inyo ang Banal na Espiritu • Magbahagi ng pagkau- habang pinag-aaralan at nawa, mga ideya, kara- itinuturo ninyo ang (mga) nasan, at patotoo. Larry M. Gibson David L. Beck Adrián Ochoa mensahe. Maaari kayong • Ipamuhay ang mga alitun- Unang Tagapayo Pangulo Pangalawang Tagapayo matuksong maghanda ng tunin at doktrinang ito. ◼ SUNDAY SCHOOL

MGA BUWAN MGA MATERYAL NG ARALIN SA IKAAPAT NA LINGGO Mayo 2011– Mga mensaheng inilathala sa Oktubre 2011 Mayo 2011 Liahona *

Nobyembre 2011 Mga mensaheng inilathala sa David M. McConkie Russell T. Osguthorpe Matthew O. Richardson –Abril 2012 Nobyembre 2011 Liahona * Unang Tagapayo Pangulo Pangalawang Tagapayo * Ang mga mensaheng ito ay makukuha (sa maraming wika) sa conference.lds .org.

132 Liahona MGA BALITA SA SIMBAHAN Ipinagdiwang ng mga Pinuno ng Simbahan ang Gawaing Pangkapakanan, Ibinalita ang mga Templo

ahigit 100,000 katao ang dumalo sa limang sesyon ng MIka-181 Taunang Pangkalaha- tang Kumperensya ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Hu- ling Araw sa Conference Center sa Salt lake City, Utah, USA, habang milyun- milyon naman ang nanood o nakinig sa pamamagitan ng TV, radyo, satellite, at mga brodkast sa Internet. Nakilahok ang mga miyembro sa iba’t ibang panig ng mundo sa kumperensyang isinahimpapawid sa 93 wika. Ang audio, video, at text ng brodkast ay online na sa maraming wika sa conference.lds.org at makukuha kalaunan sa DVD at CD. Binuksan ni Pangulong Thomas S. Monson ang kumperensya sa pagba- balita ng mga pagtatayuan ng tatlong bagong templo—Fort Collins, Colo- rado, USA; Meridian, Idaho, USA; at Itaas: Nag-aani ng mga ubas ang isang binatilyo sa ubasang pag-aari ng simbahan Winnipeg, Manitoba, Canada—kaya sa Madera, California, USA, na gumagawa ng mga pasas para sa sistemang pangka- magiging 26 na ang mga templong pakanan ng Simbahan. Bandang ibaba kaliwa: Dumalo ang isang pamilya sa satellite ibinalita o itinatayo. Sa ngayon, 134 na broadcast ng pangkalahatang kumperensya sa Coimbra, Portugal. templo ang gumagana. Binigyang-diin din ni Pangulong Noong Sabado ng hapon, 10 bagong ng programang pangkapakanan, Monson ang kahalagahan ng gawaing General Authority at 41 Area Seventy inaanyayahan ang mga miyembro sa misyonero, na sinasabing, “Gawaing ang sinang-ayunan, samantalang 34 na buong mundo na lumahok sa isang misyonero ang buhay ng kaharian.” Area Seventy ang na-release. Dagdag araw na paglilingkod. Ang araw ng Mga 52,000 misyonero ang kasaluku- pa rito, tinawag na maglingkod si Elder paglilingkod ay dapat idaos sa ward o yang naglilingkod sa 340 mission sa Don R. Clarke ng Pangalawang Ko- stake level kahit anong araw ng buong buong mundo. rum ng Pitumpu sa Unang Korum ng taon. Mga lokal na lider ang dapat Pitumpu. Ipinakita sa Ulat sa Estadistika magdesisyon sa mga detalye ng bawat ng 2010 na mahigit 14 na milyon na ang proyekto, at hinihikayat ang mga mga miyembro ng Simbahan. miyembro na anyayahan ang iba na Ilang mensaheng ibinigay sa lumahok kung naaangkop. dalawang-araw na kumperensya ang Tinapos ni Pangulong Monson ang nagtuon sa temang pangkapakanan kumperensya sa kanyang patotoo kay ng Simbahan at sa kakaibang progra- Cristo sa araw ng Paskua: “Sa huling mang pangkapakanan ng Simbahan— sandali, maaari pa sana[ng] . . . umat- na nagdiriwang ng ika-75 anibersaryo ras [si Jesucristo]. Ngunit hindi Niya ngayong 2011. ginawa. Nagpailalim Siya sa lahat ng Noong Sabado, ibinalita ni Pangu- bagay upang mailigtas Niya ang lahat long Henry B. Eyring, Unang Taga- ng bagay. Sa gayong paraan, binigyan payo sa Unang Panguluhan, na para Niya tayo ng buhay nang lampas sa maipagdiwang ng ika-75 anibersaryo buhay na ito.” ◼

Mayo 2011 133 Elder José L. Elder Ian S. Alonso Ardern Ng Pitumpu Ng Pitumpu

ago pa man siya sumapi sa Simbahan, may patotoo uwing may tawag sa telepono o katok sa pintuan, ang na si José Luis Alonso Trejo sa bisa ng panalangin. karaniwang unang namumutawi sa bibig ni Elder Ian B“Noong 11 taong gulang ako,” wika niya, “muntik na TSidney Ardern ay “Ano ang maitutulong ko?” akong mamatay. Sumuko na ang mga doktor sa akin— Isinilang kina Harry at Gwladys McVicar Wiltshire sa naulinigan ko ang sinasabi nila. Kaya nagdasal ako nang Te Aroha, New Zealand, noong Pebrero 1954, sinabi ni nagdasal sa Panginoon, at pinagaling Niya ako. Elder Ardern na kadalasan ay ang tila maliliit na pagliling- “Nang marinig ko kalaunan ang kuwento tungkol kay kod ang gumagawa ng pinakamalaking kaibhan sa buhay Joseph Smith at malaman ko kung paano nakipag-usap sa ng nagbigay at ng tumanggap. “Hindi laging madaling Diyos ang 14 na taong gulang na batang lalaki, nalaman maglingkod, ngunit lagi nitong pinagpapala ang inyong ko na iyon ay totoo. Nalaman ko na masasagot ng Diyos buhay,” sabi ni Elder Ardern. ang ating mga dalangin, na kilala Niya tayo.” Nagkakilala sina Elder at Sister Ardern habang nag- Nadama rin ni Elder Alonso ang kapanatagang iyon aaral sa Church College of New Zealand at nagpakasal nang pag-aralan niya ang Aklat ni Mormon. “Dahil sa sa Hamilton New Zealand Temple noong Enero 17, 1976. panalangin at sa aklat na ito, alam ko nang may katiyakan Ang apat nilang anak ay lumaki sa isang tahanang may na si Jesus ang Cristo,” wika niya. mapagmahal na malasakit sa isa’t isa at mga prayoridad Si Elder Alonso ay isinilang sa Mexico City, Mexico, ang pangangailangang maunawaan at ipamuhay ang mga noong Nobyembre 1958 kina Luis at Luz Alonso. Noong alituntunin ng ebanghelyo. “Pagpapalang makita ang mga tinedyer pa siya lumipat siya sa lungsod ng Cuautla, Me- prayoridad na ito sa tahanan ng aming mga anak na may- xico, kung saan siya sumapi sa Simbahan. Sa pagdalo sa asawa,” sabi ni Elder Ardern. Mutwal nakaugnayan niya ang matatag na mga kabataan Ang pagsunod sa mga turo ng mga propeta sa tahana kinaibigan siya at binigyan ng pangalawang tahanan. nan ay prayoridad na ng pamilya Ardern. Nakagawian na Sa pagdalo rin sa Mutwal niya nakikilala si Rebecca Sala- nilang pag-aralan ang mga banal na kasulatan araw-araw zar, ang babaeng kalaunan ay mapapangasawa niya. dahil tiniyak ng mga bata na naidaos ito para makapag- Nang mag-19 si Elder Alonso, naglingkod siya sa full- halinhinan sila sa paglalagay ng pulang sticker sa kalen- time mission sa Mexico Hermosillo Mission. Pagkatapos daryo upang ipakita na nakabasa sila sa araw na iyon. “Sa ng kanyang mission, nagpakasal sina Elder Alonso at Re- maliliit at mga simpleng bagay nabubuo ang mabubuting becca noong Pebrero 24, 1981, sa Mesa Arizona Temple. gawi,” sabi ni Sister Ardern. Dalawa ang anak nila. Bago siya tinawag sa Unang Korum ng Pitumpu, Bukod pa sa paglilingkod bilang institute director para naglingkod si Elder Ardern bilang misyonero sa France sa Church Educational System, si Elder Alonso ay may at Belgium, stake Young Men president, high councilor, medical degree in pediatric development at nagtrabaho tagapayo sa bishop, bishop, tagapayo sa stake president, bilang homeopathic physician at surgeon. Ang propesyon pangulo ng Fiji Suva Mission, at Area Seventy. niya ay nagpapakita ng matagal na niyang pagnanais na Si Elder Ardern ay tumanggap ng bachelor’s at master’s paglingkuran at pagpalain ang iba—tulad noong pagpa- degrees in education sa University of Waikato sa New lain siya ng Panginoon nang magkasakit siya noong bata Zealand. Kabilang sa kanyang propesyon ang maraming pa. “Ang paglilingkod sa iba ay nagbubuo ng pagkakaisa katungkulan sa Church Educational System, kabilang na at kapatiran,” wika niya, “at nag-aanyaya ng kapangyari- ang guro, director, seminary coordinator sa New Zealand, han ng Panginoon sa ating buhay.” prinsipal ng Church College of New Zealand, at Pacific Bago siya tinawag sa Unang Korum ng Pitumpu, si Area Director. ◼ Elder Alonso ay naglingkod bilang bishop, stake mission president, stake president, tagapayo sa mission president, pangulo ng Mexico Tijuana Mission, at Area Seventy. ◼

134 Liahona Elder Carl B. Elder LeGrand R. Cook Curtis Jr. Ng Pitumpu Ng Pitumpu

ilang binatang misyonero sa Language Training Mis- lam ni Elder LeGrand Raine Curtis Jr. Na “hinihi- sion (na hinalinhan ng Missionary Training Center) ngi ng Panginoon ang puso at may pagkukusang Bna naghahandang magpunta sa Hamburg, Germany, Aisipan” (D at T 64:34). nahirapang matuto ng German si Carl Bert Cook. Habang “Gustung-gusto niyang maglingkod sa Simbahan, at pilit na inuunawa ang pangunahing bokabularyo, nakasu- ginagawa niya ito nang buong pagsisikap at kahandaan,” long na kaagad ang mga miyembro ng kanyang district sa sabi ng kanyang asawang si Jane Cowan Curtis, na pina- mas kumplikadong mga konsepto. kasalan niya sa Salt Lake Temple noong Enero 4, 1974. Bigo sa hindi niya pag-unlad, humingi ng tulong ng “Paglilingkod ang kanyang pinakamalaking pangarap at langit ang bata pang si Elder Cook sa pamamagitan ng pagnanais.” basbas ng priesthood at panalangin. Pagkaraan ng isang Si Elder Curtis ay isinilang noong Agosto 1952, sa Og- partikular na taos na panalangin, naaalala ni Elder Cook den, Utah, USA, kina LeGrand R. at Patricia Glade Curtis. na tumanggap siya ng partikular na sagot: hindi siya Ang kanyang ama kalaunan ay naging miyembro ng tinawag ng Panginoon na maging dalubhasa sa wikang Pangalawang Korum ng Pitumpu (1990–95). German kundi maglingkod nang buong puso, isipan, at Bago siya tinawag sa Unang Korum ng Pitumpu, si lakas. Elder Curtis Jr. ay naglingkod sa Italy North Mission at “Agad kong naisip, ‘Kaya kong gawin iyan,’” sabi ni bilang bishop, high councilor, stake president, pangulo Elder Cook, na tinawag kamakailan bilang miyembro ng ng Italy Padova Mission, at Area Seventy. Naglilingkod Unang Korum ng Pitumpu. “‘Makapaglilingkod ako nang siya bilang miyembro ng Panlimang Korum ng Pitumpu buong puso, isipan, at lakas.’ Tumayo ako at napanatag. sa Utah Salt Lake City Area nang tawagin siya sa Unang Biglang nagbago ang aking panukat mula sa pag-alam Korum. kung ano ang ginagawa ng aking kompanyon at mga Si Elder Curtis ay nagtapos sa Brigham Young Univer- miyembro ng district sa kung ano sa pakiramdam ng Pa- sity na may degree in economics at natamo ang kanyang nginoon ang ginagawa ko.” juris doctorate sa University of Michigan. Nang tawagin, Kahit sinabi ni Elder Cook na hindi naman niya talaga nagtatrabaho siya bilang abugado at partner sa isang law natutuhan ang wika nang mas mabilis pagkatapos niyon, firm. Bukod pa sa pag-aaral at pagtatrabaho, nakapagpa- hindi na niya nadama ang dati niyang mga problema dahil laki ng limang anak si Elder Curtis at kanyang asawa. alam niya na ginagawa niya ang nais ipagawa sa Kanya Matapos maglingkod bilang Area Seventy mula 2004 ng Panginoon. Ang aral na iyon, wika niya, ay naging hanggang 2011, sinabi ni Elder Curtis na pinasalamatan mahalaga sa lahat ng katungkulang hinawakan niya mula niya ang pagkakataong makatrabaho ang mga General noon, kabilang na ang pagiging bishop, tagapayo sa stake Authority. “Pinagpala akong makatrabaho ang ilang pam- presidency, stake president, pangulo ng New Zealand bihirang lider sa Simbahan,” wika niya. “Malaking pribile- Auckland Mission, Area Seventy, at sa kanyang tungkulin hiyo ang mamasdan sila at matuto mula sa kanila.” ngayon. Sabi ni Sister Curtis, laging handa ang mga kamay at Si Elder Cook ay nagtamo ng bachelor’s degree in puso ni Elder Curtis. “Ang ugali niya ay laging, ‘Gagawin business marketing sa Weber State College at master’s ko,’” wika niya. degree in business administration sa Utah State University. Nagtatapos ang Doktrina at mga Tipan 64:34 sa mga Nagtrabaho siya sa real estate development. salitang ito: “Ang may pagkukusa at ang masunurin ay Si Elder Cook ay isinilang sa Ogden, Utah, USA, noong kakainin ang taba ng lupain ng Sion sa mga huling araw Oktubre 1957 kina Ramona Cook Barker at ang yumaong na ito.” Sabi nina Brother at Sister Curtis, naging pambihira si Bert E. Cook. Pinakasalan niya si Lynette Hansen noong ang mga pagpapala sa kanila at sa kanilang mga anak at Disyembre 14, 1979, sa Ogden Utah Temple. Lima ang apo dahil sa paglilingkod sa Panginoon. ◼ anak nila. ◼

Mayo 2011 135 Elder Elder Kazuhiko W. Christopher Yamashita Waddell Ng Pitumpu Ng Pitumpu

ng di-nakasulat na gabay na alituntunin sa pamilya imula nang maging bata pang bishop sa Fukuoka, ni Elder Wayne Christopher Waddell noon pa man Japan, maraming taon na ang nakararaan, natuto na si Aay, “Magtiwala sa Panginoon.” SElder Kazuhiko Yamashita mula sa mabubuting halim- “Kapag nagtiwala ka sa Panginoon, hindi mo kaila- bawa at pag-uugali ng kanyang nakatatandang mga lider. ngang mag-alala tungkol sa malalaking pagbabago,” sabi Matapos pakasalan ni Elder Yamashita ang kanyang ni Elder Waddell tungkol sa mga di-inaasahang pagba- asawang si Tazuko Tashiro, lumipat sila mula sa Tokyo pa- bago sa buhay. “Alam natin na hangad Niya ang pinaka- tungong Fukuoka, kung saan tinawag si Elder Yamashita mainam sa atin, at pagpapalain tayo. ” bilang bishop noong siya ay mahigit 25 taong gulang na. Si Elder Waddell ay isinilang noong Hunyo 1959 sa “Mahirap iyon para sa amin ng aking pamilya,” sabi ni Manhattan Beach, California, USA, at anak siya nina Elder Yamashita. “Maliliit pa ang tatlong anak namin noon Wayne at Joann Waddell. Tumanggap siya ng bachelor’s at bago pa kami sa lugar—ngunit napakagandang turo degree in history sa San Diego State University, kung saan at aral din niyon para sa akin, at mas tumatag ang aking naglaro din siya ng volleyball. Nakapagtrabaho siya sa patotoo at pananampalataya.” maraming katungkulan sa isang pandaigdigang kumpanya Sabi ni Sister Yamashita, nakita na niya ang kanyang sa pamumuhunan. asawa na tumanggap ng maraming tungkulin at maging Pinakasalan ni Elder Waddell si Carol Stansel noong mabuting ama at espirituwal na lider sa kabila ng mga Hunyo 7, 1984, sa Los Angeles California Temple. Apat hamon ng mga tungkuling iyon. Sa pagdaan ng mga pana- ang kanilang anak. Mahalaga ang pagkakaisa sa pamilya hon nakita niya itong magbago at maging mas mabait at Waddell. Dahil iyan sa pagkakaisa na sikaping sundin mapagmahal na ama at asawa. Natutuwa ang pamilya na ang ebanghelyo ng Tagapagligtas sa kanilang tahanan. magkasama-sama, pati na sa paglalakbay nang malayuan Naging mahalaga rin ang mga aktibidad ng pamilya—ang taun-taon. paggugol ng panahon na magkakasama sa dalampasi- Si Elder Yamashita, na isinilang noong Setyembre 1953, gan malapit sa kanilang tahanan at panonood ng isports ay anak nina Kiyoshi at Sadae Yamashita. Lumaki siya sa bilang pamilya. Tokyo, Japan, kung saan niya natagpuan ang Simbahan Bago siya tinawag sa Unang Korum ng Pitumpu, si noong 1971 sa pamamagitan ng Expo 70, ang World’s Fair. Elder Waddell ay naglingkod bilang full-time missionary Si Elder Yamashita ay tumanggap ng bachelor’s degree sa Spain, bishop, high councilor, tagapayo sa mission in education sa Saitama University at master’s degree in president, stake president, pangulo ng Barcelona Spain sport science sa Tsukuba University. Nag-aral din siya Mission, at Area Seventy. ng philosophy of physical education sa Brigham Young Kapag paghahanda para sa bago niyang tungkulin ang University. Si Elder Yamashita ay naging tagapagturo at pinag-usapan, tinutukoy ni Elder Waddell ang templo. propesor sa iba’t ibang unibersidad at naglingkod sa iba’t “Ano ang naghanda sa amin para dito? Nang magpunta ibang organisasyon sa siyensya, komunidad, at isports. kami sa templo sa unang pagkakataon at nakipagtipan, Si Elder Yamashita at ang kanyang asawa ay ikinasal nangako kami na handa kaming gawin ang anumang noong Marso 29, 1980, at nabuklod noong Disyembre ipagawa sa amin ng Panginoon, kahit hindi madali,” wika 1980, nang matapos ang Tokyo Japan Temple. Anim ang niya. “Magpunta sa templo, magmisyon, makipagtipan, kanilang anak. at pagkatapos ay makita ang Kanyang kamay at kung Bago siya tinawag sa Unang Korum ng Pitumpu, paano Niya pinamamahalaan ang gawain—iyan lamang si Elder Yamashita ay naglingkod bilang bishop, high ang kailangan ninyo. Wala tayong ginagawang kakaiba; councilor, stake mission president, stake president, at Area tinutupad natin ang mga tipang ginawa natin, tulad ng Seventy. ◼ ginagawa ng lahat.” ◼

136 Liahona Elder Randall K. Elder J. Devn Bennett Cornish Ng Pitumpu Ng Pitumpu

asa tugatog siya ng tagumpay sa kanyang propes- lam ni Elder John Devn Cornish na bawat miyem- yon bilang orthodontist nang madama ni Randall bro at bawat tungkulin sa Simbahan ay mahalaga. NKay Bennett at ng kanyang asawang si Shelley ang A “Mahalagang tandaan kapag iniisip nating tu- “malinaw na pakiramdam” na maghandang maglingkod manggap ng mga tungkulin sa Simbahan na hindi maha- sa mga misyon. Nangahulugan ito na kakailanganin nilang laga kung saan tayo nakaupo sa eroplano—ang mahalaga ibenta kaagad ang kanilang bahay. ay nakasakay tayo sa eroplano,” wika niya. “Walang hang- Hindi kaagad naging malinaw ang dahilan sa panghi- gan ang kahalagahan ng maging bahagi ng gawain. Anu- hikayat—tatlong taon ang nagdaan bago nila naipagbili man ang ating katungkulan ay hindi gaanong mahalaga.” ang bahay nila, isang prosesong nangailangan ng “mala- Mula sa tawag sa kanya na maglingkod sa Guatemala– king pagtitiyaga” at kanilang “maipakita sa Panginoon na El Salvador Mission hanggang sa pinakahuling tawag sa talagang gagawin nila ito,” sabi ni Elder Bennett. “Patuloy kanya sa Pangalawang Korum ng Pitumpu, tumutupad na kaming nagtiwala sa Panginoon at sinikap naming mang mga tungkulin sa Simbahan si Elder Cornish, kabilang natiling malapit sa Kanya sa pamamagitan ng madalas na na ang ward Young Men president, elders quorum presi- pagdalo sa templo, araw-araw na pag-aaral ng banal na dent, ward executive secretary, high priests group leader, kasulatan, panalangin, pag-aayuno, at paglilingkod sa iba.” high councilor, bishop, stake president, pangulo ng Domi- Hindi nagtagal matapos maibenta ang bahay nila, nican Republic Santiago Mission, at Area Seventy. tinawag na maglingkod si Elder Bennett sa Provo Mission- Isinilang noong Abril 1951 sa Salt Lake City, Utah, USA, ary Training Center at pagkatapos ay bilang pangulo ng kina George at Naomi Cornish, si Elder Cornish ay lumaki Russia Samara Mission. sa Utah, Georgia, at Virginia, USA, bago nagbalik sa Utah “Napakaganda—at lubhang nakapapakumbaba—ang para magkolehiyo. malaman na matagal na kaming inaalala at inihahanda ng Habang naninirahan sa Provo, nakilala niya si Elaine Panginoon,” sabi ni Elder Bennett. “Nalaman namin na Simmons sa isang aktibidad ng mga young single adult. batid ng Panginoon ang nilalaman ng ating puso’t isipan. Ikinasal sila sa Manti Utah Temple noong Agosto 1973. Natutuhan naming magtiwala na alam Niya ang mas ma- Habang pinalalaki nilang mag-asawa ang anim na buti kaysa atin, na mas marami Siyang alam kaysa atin, at anak, si Elder Cornish ay naglingkod sa United States Air mahal Niya tayo.” Force Medical Corp, nagtamo ng bachelor’s at medical Bukod pa sa kanyang mga tungkulin bilang miyembro degrees sa Johns Hopkins University, at itinuloy ang kan- ng Pangalawang Korum ng Pitumpu at mission president, yang residency in pediatrics sa Harvard Medical School— si Elder Bennett ay naglingkod na bilang pangulo at taga- Boston Children’s Hospital. payo sa isang branch ng Provo Missionary Training Center, Dahil sa pag-aaral at trabaho sa Idaho, Texas, Cali- miyembro ng stake high council, tagapayo sa bishopric, fornia, at Georgia, USA, madalas lumipat ng tirahan ang ward Young Men president, iba’t iba pang tungkulin, pamilya sa pagdaan ng mga taon, ngunit saanman sila na- at bilang misyonero sa France Paris at France Toulouse roon, sinasabi nina Elder at Sister Cornish, gustung-gusto Missions. nilang maglingkod sa Simbahan. Si Elder Bennett ay nagtamo ng doctor of dental sur- “Lumalawak ang gawain sa buong mundo, at malaking gery degree sa University of Alberta (Canada) at master’s pagpapala ang makatulong sa paglilingkod sa mga anak degree in orthodontics sa Loma Linda University sa South- ng Panginoon saanman sila naroon,” sabi ni Elder Cornish. ern California, USA. Ang tungkuling ito sa Pitumpu, “tulad ng lahat ng Si Elder Bennett ay isinilang noong Hunyo 1955 sa tungkulin sa Simbahan, ay isa pang pagkakataong maging Magrath, Alberta, Canada. Ang kanyang mga magulang ay bahagi ng gawain ng Panginoon,” sabi ni Elder Cornish. sina Donald Kay Bennett at Anne Darlene Long. Pinaka- “Nagpapasalamat kami sa pribilehiyong iyan.” ◼ salan niya si Shelley Dianne Watchman noong Abril 23, 1977, sa Cardston Alberta Temple. Apat ang anak nila. ◼

Mayo 2011 137 Elder O. Vincent Elder Larry Y. Haleck Wilson Ng Pitumpu Ng Pitumpu

ata pa si Elder Otto Vincent Haleck ay nagbayad na ng pagbabalanse ng mga responsibilidad sa gawain, siya ng ikapu, nag-ayuno, at nag-aral ng mga banal Simbahan, at pamilya ay naging hamon kay Elder Bna kasulatan—at pagkatapos ay nakilala niya ang ALarry Young Wilson, ngunit tiniyak niya na alam ng mga misyonero at nabinyagan. mga kapamilya kung gaano kahalaga ang mga ito sa kanya. Ang ina ni Elder Haleck ay miyembro ng Simbahan “Ang karanasan na pinakamalaki ang epekto sa akin ay ngunit matagal nang hindi nagsisimba. Ang kanyang ama ang pagiging asawa at ama,” sabi ni Elder Wilson. “Bihira ay hindi miyembro ng Simbahan. Subalit ang pamilya ay kong kaligtaan ang pagtatanghal ng isang bata sa palaka- nagbayad ng ikapu, nag-ayuno linggu-linggo, nagbasa ng san, musikal, o iba pang kaganapan. Binabasahan ko sila Biblia araw-araw, at nagbigay ng kung ano ang mayroon ng bedtime stories at nagdarasal na kasama sila bago ko sila sa mga nangangailangan. Si Elder Haleck ay nagmula sila patulugin sa gabi. Napakahalaga na naroon ako.” sa isang pamana ng pananampalataya. Alam na alam ni Elder Wilson ang bigat ng responsibi- Si Elder Haleck ay isinilang noong Enero 1949 sa Ame- lidad ng isang lider sa lahat ng aspeto ng buhay. Siya ay rican Samoa. Pinag-aral siya ng kanyang mga magulang, isinilang noong Disyembre 1949 sa Salt Lake City, Utah, sina Otto at Dorothy Haleck, sa California, USA. Sa edad USA, kina George at Ida Wilson at lumaki sa Pocatello, na 17, napansin niya na may ilang kaibigan siya sa student Idaho, USA. Tumanggap siya ng bachelor’s degree in government na naiiba sa ibang mga estudyante. “Inan- English and American literature sa Harvard University, at yayahan nila ako sa Mutwal, at diyan na nagsimula ang ng master’s degree in business administration sa Stanford lahat,” sabi ni Elder Haleck. Graduate School of Business kalaunan. Si Elder Haleck ay tumanggap ng bachelor’s degree in Si Elder Wilson at nagtrabaho bilang consultant at exe- advertising and marketing sa Brigham Young University. cutive sa industriya ng health care. Bagaman mabigat ang Nagmamay-ari siya ng ilang negosyo sa American Samoa trabaho, tiniyak ni Elder Wilson na hinding-hindi maubos at isa siyang pilantropo. Si Elder Haleck at ang kanyang dito ang buong panahon niya. asawang si Peggy Ann Cameron ay ikinasal noong Hunyo “Kailangan mong lagyan ng hangganan ang trabaho 29, 1972, sa Provo Utah Temple. Tatlo ang anak nila. mo,” wika niya. “Kung hindi, mawawalan ka ng panahon Kalaunan nasumpungan ng buong pamilya ni Elder para sa iba. Sa praktikal na pananaw, ang oras para sa Haleck ang ebanghelyo. Si Elder Haleck ay nagkaroon ng gawain, simbahan, at pamilya ay kailangang maghalinhi- pribilehiyong binyagan ang kanyang 80-taong-gulang na nang ipagpaliban. Manalangin upang magabayan kayo ama at nakitang magbalik sa pagkaaktibo ang kanyang at malaman ninyo kung alin ang uunahin sa anumang ina pagkaraan ng 50 taon ng pagsasama ng mag-asawa. partikular na araw.” Bago siya tinawag sa Pangalawang Korum ng Pitumpu, Si Elder Wilson ay buong sigasig na naglingkod bilang naglingkod si Elder Haleck bilang full-time missionary sa misyonero sa Brazil Central Mission at bilang bishop, Samoa Apia Mission, bishop, stake high councilor, patri- stake president, at Area Seventy bago tinawag sa Pangala- arch, stake president, at nitong huli, bilang pangulo ng wang Korum ng Pitumpu. Samoa Apia Mission. Naroon ang kanyang asawang si Lynda Mackey Wilson, Naniniwala si Elder Haleck na lahat ng karanasan niya na pinakasalan niya noong Hulyo 10, 1974, sa Logan Utah sa buhay ay nag-akay sa kanya kung saan siya ngayon. Temple, para tulungan si Elder Wilson na makita ang “Ginugunita ko ang buhay ko, at masasabi ko na nakikita mahalagang balanseng iyan sa lahat ng kanyang pagliling- ko ang kamay ng Panginoon,” sabi ni Elder Haleck. “Nag- kod. Nagpalaki ng apat na anak ang mga Wilson. papasalamat ako at ikinararangal ko na pinagtiwalaan “Tuwing umaalis ako para sa mga pulong sa Sim- kami ng Panginoon. Mahal ko ang Panginoon at umaasa bahan, sinasabi niya, ‘Paalam, mahal. Maglingkod ka ako na maging mabuting kasangkapan. Alam kong tutulu- sa Panginoon,’” sabi ni Elder Wilson. “Itinuturo niya sa ngan ako ng Panginoon.” ◼ aming mga anak ang mas malalim na kahulugan ng aking paglilingkod. Hindi nagtatagal at sinasabi nilang, ‘Paalam, Daddy. Maglingkod kayo sa Panginoon!’” ◼

138 Liahona katamaran at hindi nila iniisip na nararapat silang tulungan. Ang mithiin ay tulungan ang mga tao na tulungan ang kanilang sarili na hindi umasa sa iba. Noong 1933 ipinahayag ng Unang Panguluhan: “Ang ating mga miyembrong malalakas ang katawan ay dapat mahiya, maliban kung wala nang ibang magagawa, na tumanggap ng isang bagay nang walang kapalit. . . . Ang mga opisyal ng Simbahan na nangangasiwa sa pagtulong ay dapat umisip ng mga paraan para lahat ng miyembro ng Simbahan na malalakas ang katawan at nangangailangan ay magantihan ng paglilingkod ang tulong sa kanila.” 3 Dahil sa mga alituntunin at pananampalataya ng mga Banal, kumilos Bumisita sina Pangulong David O. McKay, Heber J. Grant, at J. Reuben Clark Jr. ang bawat yunit ng Simbahan ga- (kaliwa pakanan) ng Unang Panguluhan sa Welfare Square noong 1940. yundin ang buong Simbahan upang mag-organisa ng mga klase sa pana- nahi at pagdede-lata, magbuo ng mga proyekto, bumili ng mga sakahan, at Pagdiriwang ng Ika-75 Taon bigyang-diin ang pamumuhay na mat- ng Gawaing Pangkapakanan wid, matipid, at hindi umaasa sa iba. Ni Heather Wrigley Ang Church Welfare Plan Mga Magasin ng Simbahan Nang maorganisa ang Church Se- curity Plan (na tinawag nang Church lang mensahe noong Ika-181 Tau- noong 1936 ay totoo pa rin ngayon Welfare Plan noong 1938), nabigyan nang Pangkalahatang Kumperensya tulad noon. ng pagkakataon ang mga tao na pag- Ing Simbahan ang inilaan sa pagdiri- trabahuhan, hangga’t kaya nila, ang wang ng programang pangkapakanan Mga Alituntuning Pangkapakanan tulong na natanggap nila. Tinuruan ng ng Simbahan,na nagdiriwang ng ika- Noong 1929 ang Estados Unidos ay plano ang mga tao na umasa sa sarili 75 taong anibersaryo ngayon. dumanas ng malaking pagkalugi nang para sa “tulong” sa halip na patulong Sa inagurasyon nito noong 1936, bumagsak ang stock market. Pagsapit sila sa ibang tao. pinagtibay ni Pangulong David O. ng 1932 umabot sa 35.8 porsiyento “Ang ating pangunahing layunin ay McKay, na tagapayo noon sa Unang Pa- ang walang trabaho sa Utah. magtayo ng . . . sistema na kung saan nguluhan, ang banal na pinagmulan ng Kahit mayroon nang mga alituntu- mapapawi ang sumpa ng katamaran, planong pangkapakanan ng Simbahan: ning pangkapakanan ang Simbahan, mawawala ang mga kasamaan ng “[Ang programang pangkapakanan] ay pati na isang sistema ng mga store- paglilimos, at minsan pang makintal sa itinatag sa pamamagitan ng banal na house at programa para tulungan ang ating mga tao ang pagtayo sa sariling paghahayag, at wala nang iba pa sa mga miyembro na makahanap ng tra- paa, kasipagan, katipiran, at pagga- buong mundo na epektibong makapa- baho, maraming miyembrong umasa lang sa sarili,” sabi ni Pangulong Grant ngangalaga sa mga miyembro nito.” 1 sa tulong ng pamahalaan. sa pangkalahatang kumperensya Pitumpu’t limang taon na ang nag- “Naniniwala ako na nahihilig ang noong Oktubre 1936. “Ang trabaho ay daan at lumipas. Nangyari at lumipas mga tao sa pagsisikap na makakuha dapat muling bigyan ng halaga bilang ang mga pagbabago sa kasaysayan ng tulong sa pamahalaan ng Estados pangunahing alituntunin sa buhay ng ng ekonomiya ng mundo. Dumanas Unidos nang halos walang pag-asang mga miyembro sa ating Simbahan.” 4 ng malalaking pagbabago ang mundo mabayaran ito,” pagpuna ni Pangulong Sa pagdaan ng mga taon, ang sa lipunan at kultura, at malaki ang Heber J. Grant (1856–1945) noong sistemang pangkapakanan ng Simba- inilago ng Simbahan. panahong ito.2 han ay kinabilangan na ng maraming Ngunit ang mga salitang sinambit Gustong tulungan ng mga pinuno programa: Social Services (ngayon ay tungkol sa banal na planong pangka- ng Simbahan ang nahihirapang mga LDS Family Services), LDS Charities, pakanan ng Simbahan sa araw na iyon miyembro nang hindi naghihikayat ng Humanitarian Services, at Emergency

Mayo 2011 139 Gumagawa man ng tinapay (itaas kaliwa), nagpapalago ng mga ubas (itaas kanan), o nagbibigay ng tulong sa ibang paraan, ang layon ng programang Pangkapakanan ng Simbahan ay para magkaroon ng pag-asa sa sarili sa pamamagitan ng pagsampalataya kay Jesucristo.

Response. Ang mga programang ito at Estados Unidos na nagkaroon ng mga mga miyembro sa lahat ng panig ng iba pa ay nagpala sa buhay ng daan- employment center ng Simbahan. mundo bilang alituntuning pang-araw- daang libo kapwa sa loob at labas ng Nang mabuo ang Church Humani- araw sa bawat tahanan. Simbahan. tarian Services noong 1985, lubhang “Ang katatagan ng Simbahan at ng lumago ang mga pagsisikap sa pang- tunay na kamalig ng Panginoon ay Pagiging Internasyonal kapakanang internasyonal ng Simba- nasa mga tahanan at puso ng kanyang Kahit nang magwakas ang Great han nang mabukud-bukod ang mga mga tao,” sabi ni Elder Robert D. Hales Depression [Matinding Kahirapan] sa damit at iba pang bagay para ipadala ng Korum ng Labindalawang Apostol.5 pagsisimula ng Ikalawang Digmaang sa lahat ng panig ng mundo bilang tu- Habang nagkakaroon ng pag-asa Pandaigdig, sa kabutihang-palad ay gon sa kahirapan at mga kapinsalaan. sa sarili ang mga tao sa pamamagitan itinuloy ni Pangulong J. Reuben Clark Ngayon sa pagdami ng mga ng pagsampalataya kay Jesucristo, ang Jr., Pangalawang Tagapayo sa Unang miyembro ng Simbahan sa buong pangmatagalang layon ng programa, Panguluhan, ang programang pang- mundo, lalo na sa umuunlad na mga ayon ay Pangulong Clark, ay patuloy kapakanan. Noong Oktubre 1945, bansa, nagkaroon ng mga bagong na natutupad: “ang pagpapalakas pinakiusapan ni U.S. President Harry hamon, na sisikaping tugunan ng pro- sa pagkatao ng mga miyembro ng S. Truman ang Pangulo ng Simbahan gramang pangkapakanan. Simbahan, ang mga nagbibigay at mga na si George Albert Smith (1870–1951) tumatanggap[, na nagliligtas sa] lahat na alamin kung paano at kailan Isang Inspiradong Plano para sa Ngayon ng pinakapinong katangian na nasa maipapadala ang mga suplay sa mga Ang mga pangunahing alituntunin kanilang kalooban, at pinamumukad- lugar sa Europa na winasak ng dig- ng gawaing pangkapakanan—pag-asa kad at pinagbubunga ang lihim na ya- maan. Sa pagkamangha ni Pangulong sa sarili at kasipagan— ay hindi pa man ng espiritu, na siyang misyon at Truman, sumagot ang mga pinuno ng rin nagbabago ngayon tulad noong layunin at dahilan ng pagiging kasapi Simbahan na nakolekta at handa nang utusan ng Panginoon si Adan, “Sa ng Simbahang ito.” 6 ◼ ipadala ang mga pagkain at damit at pawis ng iyong mukha ay kakain ka iba pang tulong. ng tinapay” (Genesis 3:19). MGA TALA Sa pagdaan ng mga panahon, pina- Sa mga huling araw, ipinahayag ng 1. David O. McKay, sa Henry D. Taylor, The Church Welfare Plan, di-inilathalang lawak ng Simbahan ang mga pasilidad Panginoon, “At ang kamalig ay pana- mensahe, Salt Lake City (1984), 26–27. at programang pangkapakanan nito natilihin sa pamamagitan ng mga pag- 2. Heber J. Grant, sa Conference Report, Okt. upang makatugon sa mas maraming lalaan ng simbahan; at ang mga balo 1933, 5. 3. Sa James R. Clark, tinipon, Messages of the pangangailangan, sa mas maraming at ulila ay paglalaanan, gayon ang mga First Presidency of The Church of Jesus lugar. Noong 1970s, pinalawak ng maralita” (D at T 83:6). Pagkatapos ay Christ of Latter-day Saints, 6 na tomo, Simbahan ang mga proyektong pinaalalahanan Niya tayo, “Subalit ito (1965–75) 5:332–34. 4. Heber J. Grant, sa Conference Report, Okt. pangkapakanan at produksyon sa ay talagang kinakailangang magawa 1936, 3. Mexico, England, at sa Pacific Islands. sa aking sariling pamamaraan” (D at T 5. Robert D. Hales, “Welfare Principles to Guide Sa sumunod na dekada ang Argen- 104:16). Our Lives: An Eternal Plan for the Welfare of Men’s Souls,” Ensign, Mayo 1986, 28. tina, Chile, Paraguay, at Uruguay ang Ang mga alituntuning pangka- 6. J. Reuben Clark Jr., sa isang espesyal na naging mga unang bansa sa labas ng pakanan ay gumagana sa buhay ng pulong ng mga stake president, Okt. 2, 1936.

140 Liahona Halimbawa na si Cristo Jesus.” Inspiradong mga Salita tungkol “Ang sagradong gawaing ito ay hindi lamang para makinabang at masa Isang Inspiradong Gawain: pagpala ang mga nagdurusa o nangangailangan. Bilang mga anak ng Diyos, hindi natin mamanahin ang kaganapan Ang Sinabi ng mga Tagapagsalita ng buhay na walang hanggan kung hindi natin lubos na pangangalagaan tungkol sa Gawaing Pangkapakanan ang isa’t isa habang narito tayo sa mundo. Natututo tayo ng mga selesti- lang mensahe noong Ika-181 Tau- sa ating panahon tulad noon at yal na alituntunin ng pagsasakripisyo nang Pangkalahatang Kumperensya mangyayari pa sa darating na mga at paglalaan kapag nagsakripisyo tayo Ing Simbahan ang inilaan sa pagdiri- panahon. Ang mga alituntunin sa at naglingkod sa iba.” wang ng programang pangkapakanan pagtatatag ng programang pangkapa- “Ito ang sagradong gawaing inaasa- ng Simbahan, na nagdiriwang ng ika- kanan ng Simbahan ay hindi pang- han ng Tagapagligtas sa Kanyang mga 75 taon ngayon. minsanan o sa isang lugar lamang. disipulo. Ito ang gawaing minahal Nasa ibaba ang mga hango sa mga Ang mga ito ay para sa lahat ng Niya noong narito Siya sa lupa. Ito mensahe ng mga tagapagsalita na panahon at lugar.” ang gawain na alam kong makikita nakatuon sa programa at mga alitun- “Inanyayahan at inutusan . . . tayo nating ginagawa Niya kung kasama tuning pangkapakanan na inilahad [ng Panginoon na] makilahok sa natin Siya ngayon." (Tingnan sa “Ang ng Panginoon upang tulungan ang Kanyang gawaing tulungan ang mga Nagpapabanal na Gawaing Pangkapa- Kanyang mga anak na tulungan ang nangangailangan. Nakikipagtipan kanan,” pahina 81.) kanilang sarili. tayong gawin iyon sa tubig ng binyag at sa mga banal na templo ng Diyos. Pina- Silvia H. Allred, Unang Tagapayo sa Pangulong Thomas S. Monson ninibago natin ang tipang iyon tuwing Relief Society General Presidency “Ipinapahayag ko na ang gawaing Linggo kapag tumatanggap tayo ng “Ang kalalakihan at kababaihan pangkapakanan ng Ang Simbahan ni sacrament.” (Tingnan sa “Mga Pagkaka- ng Simbahan ay magkasama ngayong Jesucristo ng mga Banal sa mga Hu- taong Gumawa ng Mabuti,” pahina 22.) nagbibigay-ginhawa sa mga nanga- ling Araw ay binigyang-inspirasyon ng ngailangan. . . . Kapag pagmamahal Diyos na Maykapal.” (Tingnan sa “Ang Bishop H. David Burton, Presiding Bishop ang naging gabay na alituntunin Banal na Templo—Isang Tanglaw sa “Ang planong pangkapakanan natin sa pangangalaga sa iba, ang Mundo,” pahina 90.) na ipinahayag ng propeta ay hindi paglilingkod natin sa kanila ay nagi- lamang isang kasiya-siyang kuwento ging halimbawa ng pamumuhay Pangulong Henry B. Eyring, Unang sa kasaysayan ng Simbahan. Ang mga sa ebanghelyo. Ito ay matwid na Tagapayo sa Unang Panguluhan alituntuning pinagbatayan nito ay nag- pamumuhay sa ebanghelyo. Ito ay “Ang malalaking temporal na papakilala sa atin bilang isang grupo. dalisay na relihiyon.” (Tingnan sa pangangailangan ng mga anak ng Ito ang pinakadiwa ng pagiging mga “Ang Kahulugan ng Pagiging Disi- Ama sa Langit ay nangyayaring muli disipulo ng ating Tagapagligtas at pulo,” pahina 84.) ◼

komunidad at mabayaran nila ang Tinutupad ng Perpetual Education utang para mabigyan ang iba ng gayon ding mga pagkakataon. Sinabi niya na Fund ang mga Pangako ng Propeta aasa ang Simbahan sa mga boluntaryo at umiiral na mga pagkukunan ng Ni Natasia Garrett mga lugar—at inilaan ang isang solus- Simbahan para magtagumpay. Mga Magasin ng Simbahan yon: ang Perpetual Education Fund ampung taon na ang nakara- (PEF). Isang umiikot na pondong bu- Mga Himalang Nangyari raan, binalangkas ni Pangulong buuin sa paggamit ng mga donasyon Nang umakyat sa pulpito si Pangu- SGordon B. Hinckley (1910–2008) mula sa mga miyembro at kaibigan ng long Hinckley noong Marso 31, 2001, ang isang problema—hindi nakatakas Simbahan, ang PEF ay magpapautang at ilahad sa priesthood ng simba- sa kahirapan ang maraming nakauwi sa mga kabataan para sila maka- han ang isang pangitain tungkol sa nang misyonero at iba pang karapat- pag-aral sa pag-asang maghahanda Perpetual Education Fund, malinaw dapat na kabataan sa umuunlad na silang makapagtrabaho sa kanilang sa marami na tumanggap ng utos ang

Mayo 2011 141 LARAWANG KUHA NI BRIAN WILCOX LARAWANG Ang Perpetual Education Fund, na nagsimula 10 taon na ang nakararaan, ay nakatulong na sa mahigit 47,000 kalahok. propeta ng Panginoon. naging karapat-dapat para sa gawain ni Pangulong Hinckley noong Abril Ang potensyal na mabigo ay tila ng PEF upang maglingkod bilang mga 2002 na magiging isang “matibay na sumulpot nang magmadali ang ba- boluntaryong direktor. Ang balangkas pundasyon.” 1 gong hirang na mga pinuno ng PEF na na kailangan para suportahan ang PEF Sabi ni Rex Allen, na kasalukuyang simulan ang pagpapautang pagsapit naglilingkod bilang boluntaryong ng taglagas noong 2001, ayon sa utos “Ang paanyaya ni Pangu- direktor ng training and communica- ni Pangulong Hinckley. Maliban sa tions para sa PEF, “Noong araw, iniu- long Hinckley ay tumutu- inspiradong balangkas ng propeta nat ni Moises ang kanyang tungkod sa walang umiiral na plano ni detalya- long sa mga nag-aambag ibabaw ng Dagat na Pula at nahati ang dong panukala noon. Ang programa sa PEF gayundin sa mga tubig. Nabanaag din kay Pangulong ay inorganisa gamit ang teksto ng [gumagamit nito upang] Hinckley ang pananampalatayang ito mensahe ni Pangulong Hinckley sa paunlarin ang kanilang sarili nang gamitin niya ang kanyang pag- kumperensya bilang kasunduan nito. upang higit na mapalapit sa kapropeta upang lutasin ang kahira- Daan-daang aplikasyon sa pag-utang ating Tagapagligtas.” pan at pasimulan ang PEF.” ang bumaha sa headquarters ng –Elder John K. Carmack “Isang himala ito,” paulit-ulit na Simbahan habang tinatawag ang mga pagpapatibay ni Pangulong Hinckley. direktor at binubuo ang pangunahing Kahit pagkaraan ng 10 taon, nag- istruktura ng programa. sa buong daigdig ay nailatag na sa sisimula pa lang ang pinakadakilang Ngunit nangyayari na ang mga mga Church Educational System insti- mga himala. himala. Sa loob ng isang taon, milyun- tute program at mga Church Employ- milyong dolyar ang donasyon sa ment Resource Center. Anuman ang Natupad ang mga Pangako programa. Naroon kaagad ang ilang kailangan ay agad nalagay sa lugar, Nang magpahayag siya tungkol sa tao na kakaiba ang pinagmulan kaya na naglaan ng programa ayon sa ulat PEF at sa sumunod na mga pananalita,

142 Liahona nangako si Pangulong Hinckley na Sa mga lugar kung saan may PEF Perpetual Education Fund ay nagka- dadaloy ang ilang pagpapala mula sa na nang ilang taon, kasindami ng 10 totoo nang lumaganap ang implu- PEF. Bawat isa ay mas mabilis na natu- hanggang 15 porsiyento ng kasalu- wensya ng binigyang-inspirasyong tupad habang mas maraming kalahok kuyang pamunuan ng Simbahan ang programang ito sa buong mundo, at ang nagtatapos sa pag-aaral mula sa bumubuo sa mga kalahok sa PEF. patuloy itong magkakatotoo habang PEF at nagbabayad ng kanilang mga “Hinikayat ng mga kalahok ang iba patuloy na dumarami ang donasyon at utang. pang kabataan na umutang sa PEF at nababayaran ang mga utang, na nag- umahon sa kahirapan,” sabi ni Rex tutulot sa bagong henerasyon ng mga Pagkakataon at Pagtatrabaho Allen. “Pagkaraan ng 10 taon naki- kalahok na paunlarin ang kanilang “[Ang mga kalahok] ay makapag- kita namin na lumalaki ang pag-asa sarili at kanilang sitwasyon. aaral na upang maka[ahon] sila sa ka- habang ibinabahagi ng mga napagpala Para malaman pa ang iba tungkol hirapan,” sabi ni Pangulong Hinckley.2 ang mga pagpapala sa iba.” sa Perpetual Education Fund mangya- Pagsapit ng Pebrero 2011, halos ring bumisita sa pef.lds.org. ◼ 90 porsiyento ng mga naghanap ng Mga Epekto sa Buhay ng Marami MGA TALA trabaho nang makatapos sa pag-aaral “[Ang PEF] ay magiging pagpapala 1. Gordon B. Hinckley, “Umuunlad ang ang nakakita ng trabaho. Mga 78 sa lahat ng buhay na maitataguyod Simbahan,” Liahona, Hulyo 2002, 4; Ensign, Mayo 2002, 6. porsiyento ng nagtatrabaho na ngayon nito—sa mga kabataang lalaki at 2. Gordon B. Hinckley, Liahona, Hulyo 2002, ang nagsasabi na ang kasalukuyan babae, sa kanilang pamilya sa hina- 4; Ensign, Mayo 2002, 6. nilang trabaho ay pag-asenso sa dati harap, sa Simbahan na mapagpapala 3. Gordon B. Hinckley, Liahona, Hulyo 2002, 4; Ensign, Mayo 2002, 6. nilang trabaho bago sila nakatanggap ng kanilang matatag na pamumuno,” 4. Gordon B. Hinckley, “Ang Perpetwal na ng training. Ang karaniwang suweldo ipinangako ni Pangulong Hinckley.5 Pondong Pang-edukasyon,” Liahona, Hulyo pagkatapos mag-aral ng mga kalahok Mahigit 47,000 katao na ang lu- 2001, 60; Ensign, Mayo 2001, 52. 5. Gordon B. Hinckley, “Ang Perpetwal na sa PEF ay tatlo hanggang apat na ulit mahok sa PEF mula noong taglagas Pondong Pang-edukasyon,” Liahona, Hulyo na mas mataas kaysa suweldo nila ng 2001. Hindi pa kasama riyan ang 2001, 60; Ensign, Mayo 2001, 52. bago sila nag-aral, na kumakatawan mga kamag-anak na sinusuportahan sa malaking pag-unlad ng kanilang at binibigyang-inspirasyon ng mga kabuhayan. miyembro ng pamilya na lumahok sa PEF, sa mga ward at branch na Pamilya at Komunidad nakikinabang sa mga miyembrong “Mag-aasawa sila at susulong nang higit ang kakayahang maglingkod at Panawagang may mga kasanayan para kumita nang mag-ambag, at sa ekonomiya ng lugar malaki at magkaroon ng lugar sa lipu- na nangangailangan ng mga bihasang Lumahok sa nan kung saan malaki ang kanilang trabahador upang umunlad. maiaambag,” paghayag ni Pangulong “Wariin ninyo ang epekto habang Survey Hinckley.3 Mahigit sangkatlo lang ng iniisip ninyo ang lahat ng apektado,” kasalukuyang mga kalahok sa PEF sabi ni Brother Allen. “Umaabot ito sa ung nais ninyong makaimplu- ang nakapag-asawa na. mga yaong nagbibigay ng donasyon wensya sa Liahona o Ensign at Sabi ni Elder John K. Carmack, sa PEF—ang mga donor, kanilang Ksa milyun-milyong nagbabasa ng executive director ng PEF: “Ang isa sa mga pamilya, kanilang mga ward at mga mensahe sa mga magasin, narito pinaka-nakahihikayat na resulta ng branch—lahat ay pinagpala sa kani- ang pagkakataon ninyo. Ang mga PEF sa ngayon ay na nakikita natin na lang mga kontribusyon.” magasin ay naghahanap ng mga mi- lumalaki ang pag-asa ng mga kaba- “Abot-kamay ng halos lahat ng yembro sa buong mundo na handang taan. Ang pag-asang ito ay nagpapala- Banal sa mga Huling Araw ang kaka- magbigay ng feedback at lumahok sa kas ng kanilang loob na mag-asawa at yahang regular na magbigay ng isang ilang simpleng online survey bawat sumulong sa buhay.” bagay sa pondong ito at sa iba pang taon. Kung gusto ninyong lumahok, Kapag ginawa nila ito, aasam ang karapat-dapat na pagsisikap,” sabi mangyaring mag-e-mail sa liahona@ kanilang lumalaking pamilya sa mas ni Elder Carmack. “Ang paanyaya ni ldschurch.org o sa ensign@ldschurch. maaliwalas na hinaharap. Pangulong Hinckley ay tumutulong sa org at isulat ang “Magazine Evaluation” mga nag-aambag sa PEF gayundin sa sa subject line. Ang mga boluntaryo Simbahan at Pamumuno mga [gumagamit nito upang] paunla- ay kailangang may Internet access at “Bilang matatapat na miyembro ng rin ang kanilang sarili upang higit na marunong makipag-ugnayan sa Ingles, Simbahan, magbabayad sila ng ikapu mapalapit sa ating Tagapagligtas.” Portuges, o Espanyol. Ang inyong at mga handog, at dahil sa kanila, mas feedback ay makakatulong sa mga lalakas ang Simbahan sa pook kung Patuloy na Pag-unlad magasin na mas matugunan ang mga saan sila nakatira,” sabi ni Pangulong Ang pangitain ni Pangulong pangangailangan ng mga mambabasa Hinckley.4 Hinckley bilang propeta tungkol sa sa buong mundo. ◼

Mayo 2011 143 ang inaprubahang Bibliang Ingles ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw ngayon?” tanong ni Elder Hales.4 “Alalahanin nating lagi ang di- mabilang na mga martir na nakabatid sa kapangyarihan nito at nagbuwis ng kanilang buhay upang makita natin sa mga salita nito ang landas tungo sa walang hanggang kaligayahan at kapayapaan sa kaharian ng ating Ama sa Langit,” sabi ni Elder Ballard.5

© IRI Ibinahagi ni Pangulong Boyd K. Ang 400-taong-gulang na King James Version ng Banal na Biblia ay patuloy na Packer, Pangulo ng Korum ng Labin- umiimpluwensya sa mga miyembro ng Simbahan ngayon. dalawang Apostol, ang isang kuwento noong tingnan nila ang napakaluma nang Biblia ng pamilya at makita nila ang isang sipi sa pahina ng pamagat Pinakamainam na Maipagdiriwang na nagsabing, “Ang pinakamagandang Pagkalimbag ng Biblia ay ang mailim- ang Ika-400 Anibersaryo sa Higit bag ito nang maayos sa puso ng Mam- babasa.” 6 Sinundan niya ito sa pagbasa na Pag-aaral, ang Mungkahi sa ng talatang ito: “Kayo ay ang aming sulat, na nasusulat sa aming mga puso, mga Salita ng mga Apostol nakikilala at nababasa ng lahat ng mga tao” (II Mga Taga Corinto 3:2). indi nagkataon lamang na napa- husto para sa Banal na Biblia,” sabi ni Sa pagkaalam at pagmamahal sa saatin ang Biblia ngayon,” sabi ni Elder Ballard. “Mahal ko ang biblia, Biblia at sa kasama nitong mga teksto Elder M. Russell Ballard ng Ko- ang mga turo, aral, at diwa nito. . . . sa banal na kasulatan, maipapakita H 1 rum ng Labindalawang Apostol. Ipina- Gustung-gusto ko ang tamang pana- natin ang ating pasasalamat at matata- liwanag Niya na ang Biblia ay nariyan naw at kapayapaang nagmumula sa masa ang mga pagpapala ng Panu- dahil sa pagsunod ng mga matwid na pagbabasa ng Biblia.” 2 numbalik ng ebanghelyo. tao na sumunod sa mga panghihikayat Sang-ayon si Elder Jeffrey R. Holland “Isipin ang laki ng pagpapalang na itala ang mga sagradong karanasan ng Korum ng Labindalawang Apostol. mapasaatin ang Banal na Biblia at at turo, gayundin ang pananampala- “Mahal namin at pinagpipitaganan ang mga 900 karagdagang pahina ng banal taya at katapangan ng iba, pati na mga Biblia,” wika niya. “Ito ay lagi nang na kasulatan,” sabi ni Elder D. Todd tagapagsalin, na kalaunan ay malaki unang tinutukoy sa ating kasulatan, Christofferson. “Nawa’y patuloy tayong ang isinakripisyo upang “pangalagaan ang ating ‘pamantayang mga banal na magpakabusog sa mga salita ni Cristo at ingatan” ang Biblia. kasulatan.’” 3 Ipinaalala niya sa atin na na magsasabi sa atin ng lahat ng bagay Sa Mayo 2, 2011, ipagdiriwang ang ang Panunumbalik ay nangyari dahil na dapat nating gawin.” 7 ◼ ika-400 anibersaryo ng unang paglalat- pinag-aralan ni Joseph Smith ang Biblia hala ng King James Version ng Biblia. at nanalig siya sa pangakong ginawa sa MGA TALA 1. M. Russell Ballard, “Ang Himala ng Banal na Sa buong mundo, ginugunita na ng Santiago 1:5 na sasagutin ng Diyos ang Biblia,” Liahona at Ensign, Mayo 2007, 80. mga tao ang paglalathala ng Biblia ating mga dalangin. 2. M. Russell Ballard, Liahona at Ensign, sa mga pulong, pagdiriwang, konsi- Sa paggunita sa mga kaganapang Mayo 2007, 81. 3. Jeffrey R. Holland, “Ang Aking mga Salita yerto, paligsahan sa pagtatalumpati, at nagbigay-daan sa Panunumbalik, . . . ay Hindi Kailanman Magwawakas,” marami pang iba. Nagmungkahi ang nagsalita nang may pasasalamat si Liahona at Ensign, Mayo 2008, 92. mga miyembro ng Korum ng Labin- Elder Robert D. Hales ng Korum ng 4. Robert D. Hales, “Mga Paghahanda para sa Panunumbalik at ang Ikalawang Pagparito: dalawang Apostol ng isa pang paraan Labindalawang Apostol para sa lahat Ang Aking Kamay ay Gagabay sa Iyo,” para maipagdiwang ang okasyon: ng nagsalin at naglathala ng Biblia. Liahona at Ensign, Nob. 2005, 90. sa pagkakaroon ng pagmamahal sa Dahil sa kanilang ginawa, ang King 5. M. Russell Ballard, Liahona at Ensign, Mayo 2007, 80. Biblia habang pinag-aaralan natin ang James Version ng Biblia ay mababasa 6. Boyd K. Packer, “Ang Aklat ni Mormon: buhay at ministeryo ng Tagapagligtas na ng kahit sino—at dahil nabasa ito Isa Pang Tipan ni Jesucristo,” Liahona, at sa mga salita ng mga sinaunang ni Joseph Smith, naipanumbalik sa Ene. 2002, 73; Ensign, Nob. 2001, 63. 7. D. Todd Christofferson, “Ang Pagpapala ng propeta at apostol. lupa ang tunay na Simbahan. “Nakaka- Banal na Kasulatan,” Liahona at Ensign, “Dapat tayong magpasalamat nang pagtaka ba na ang King James Version Mayo 2010, 35.

144 Liahona Paglalarawan ng disenyo ng gusali ng Rome Italy Temple

“Bawat templo ay bahay ng Diyos, bawat isa sa kanila ay gayundin ang gamit at gayundin ang dulot na mga pagpapala at ordenansa,” sabi ni Pangulong Thomas S. Monson sa sesyon sa Linggo ng umaga. “Ang Rome Italy Temple, kaiba sa lahat, ay itinatayo sa pinakamakasaysayang lugar sa mundo, sa lungsod kung saan ang mga sinaunang apostol na sina Pedro at Pablo ay nangaral ng ebanghelyo ni Cristo. . . . Sa mga darating na araw, ang matatapat dito, ang Walang-Hanggang Lungsod, ay tatanggap ng walang-hanggang mga ordenansa sa isang banal na bahay ng Diyos.” binabahagi ko sa inyo ang aking “ pagmamahal sa Tagapagligtas at sa IKanyang dakilang nagbabayad- salang sakripisyo para sa atin. . . . Nanini- wala akong hindi maiisip ng sinuman ang buong kahalagahan ng ginawa ni Cristo para sa atin sa Getsemani, ngunit nagpapasalamat ako araw-araw sa Kanyang nagbabayad-salang sakripisyo para sa atin,” sabi ni Pangulong Thomas S. Monson sa pagtatapos ng ika-181 Taunang Pangkalahatang Kum- perensya. “. . . Nagpasailalim Siya sa lahat ng bagay upang mailigtas Niya ang lahat ng bagay. Sa gayong paraan, binigyan Niya tayo ng buhay pagkatapos ng buhay sa mundong ito. Sinagip Niya tayo mula sa Pagkahulog ni Adan. Sa kaibuturan ng aking kaluluwa nagpapasalamat ako sa Kanya. Itinuro Niya sa atin kung paano mabuhay. Itinuro Niya sa atin kung paano mamatay. Tiniyak Niya ang ating kaligtasan.”