INSTITUTUM HISTORICUM ORDINIS FRATRUM PRAEDICATORUM

DOMINICAN HISTORY NEWSLETTER

BULLETIN D'HISTOIRE DOMINICAINE BOLLETTINO DI STORIA DOMENICANA

IV

1995

ROMAE 1995 ABBREVIA TURAE

Ad perspicuitatem bibliographiarum servandam abbreviaturas quam maxime vitandas censuit redactor. His tamen uti quae sequuntur visum est, ne eadem saepius piene citata paginam inutiliter gravent:

AFP Archivum Fratrum Praedicatorum AGOP Archivum Generale OP (Convento di S.Sabina, Piazza P. d'Il­ liria 1, 00153 Roma, Italia) ASOP Analecta Sacri Ordinis Fratrum Praedicatorum BG Bibliographia generalis in hoc volumine edita BMAT Bibliographie annuelle du Moyen-Age Tardi{ CP R.Coulon & A.Papillon OP, Scriptores Ordinis Praedicatorum 1701-1750 (Roma & Paris in pluribus fasciculis 1909-1934, denuo in duobus voluminibus apud Bibl. SJ, Neverlee 1961). DHN Dominican History Newsletter Diss. Tabula dissertationum in hoc volumine edita Documents Documents pour servir à l'Histoire de l'Ordre de -Domi­ nique en France K Thomas Kaeppeli OP - Emilio Pannella OP, Scriptores Ordinis Praedicatorum Medii Aevi (S.Sabina, Roma 1970-94) MOPH Monumenta Ordinis Praedicatorum Historica Not. Var. Notitiae variae in hoc volumine editae QE J.Quétif & J.Échard OP, Scriptores Ordinis Praedicatorum (Paris 1719-1721) 2 voli. QF Quellen und Forschungen zur Geschichte des Dominikaner­ ordens (in Deutschland) RP Repertorium peritorum (1995) in hoc volumine editum

In omnibus bibliographiis scripta recentius edita (1990-1995) asterisco ('') notantur.

2 Voi. IV, 1995 PRAEFATIO REDACTORIS

Once again I thank subscribers and others who have sent in valuable information, and I should particularly like to express the pleasure it has been to receive visits from some of you in . Such persona! contacts with people working on different aspects of Dominican history or on matters which impinge on Dominican history in some way are both useful and agreeable. In this number of the Newsletter you will find the results of my own scrutiny of two reviews: Analecta Sacra Tarraconensia and Nicolaus. In addition Father B.Montagnes OP has culled the index to the first hundred volumes of the Anna/es de Bretagne et des pays de l'Ouest. At last the Dominican Historical Institute has been able to arrange for easier distribution of its publications in collaboration with Viella. At the end of this Newsletter you will find details of the volumes which are stili available, together with the address of Viella; also an announcement of some new volumes which we hope to publish within the next few years. In 1996 I intend to publish a complete list of addresses of people included in the Repertorium Peritorum; please check that your name, titles and address are in the form you desire, and Jet me know if you wish to add a fax or E-mail number. Please be sure always to notify us of any change of address.

*

Encore une fois je remercie !es abonnés et d'autres qui ont eu la gentillesse d'envoyer leurs précieux renseignements, et je voudrais en meme temps exprimer mon appréciation particulière des visites de plusieurs parmi vous que j' ai reçues à Rome. Il est à la fois agréable et utile d'etre en contact personnel avec ceux qui s'occupent d'une façon ou d'une autre de l'histoire dominicaine et avec ceux dont !es recherches touchent meme indirectement à cette histoire. Dans ce numéro du Bulletin vous trouverez les résultats de mon dépouillement de deux revues: Analecta Sacra Tarraconensia et Nicolaus. En outre le Père B.Montagnes OP a dépouillé la table des Anna/es de Bretagne et des pays de l'Ouest 1-100 (1886-1993).

Voi. IV, 1995 3 Enfin l'Institut Historique Dominicain a pu s'arranger avcc Viella pour une meilleure diffusion de nos éditions. A la fin de ct Bulletin vous trouverez la liste des volumes qui sont toujour� disponibles, avec l'adresse de Viella et l'annonce de quelques nouveauté. que nous espérons publier dans !es prochaines années. J'ai l'intention de publier cn 1996 une liste complète de� adresses de ceux qui sont nommés dans le Repertorium Peritorum Veuillez donc contr6ler que votre nom, vos titres et votre adresse sont donnés comme vous le voulez; vous pouvez y ajouter des numeros de fax et de E-mail. Vous etes priés de bien vouloir toujours nous informer des changements éventuels d'adresses.

*

Di nuovo ringrazio tutti gli abbonati ed altri che hanno gentil­ mente fornito preziose informazioni, e colgo l'occasione in particolare di esprimere il mio apprezzamento delle visite che alcuni tra di voi mi hanno fatte a Roma. Infatti sono utili e gradevoli tali contatti personali con persone le cui ricerche toccano sia direttamente sia indirettamente la storia domenicana. Per questo numero del Bollettino ho fatto lo spoglio di due nv1ste: Analecta Sacra Tarraconensia e Nicolaus. Inoltre il Padre B.Montagnes OP ha fatto lo spoglio dell'indice del primo centennio degli Annales de Bretagne et des pays de l'Ouest 1-100 (1886-1993). Finalmente l'Istituto Storico Domenicano ha potuto stabilire con Viella un modo più semplice e più efficace di distribuire le sue proprie pubblicazioni. Alla fine di questo Bollettino troverete l'elenco dei volumi che sono ancora disponibili, insieme con l'indirizzo di Viella e l'annuncio di qualche novità che speriamo di pubblicare nei prossimi anni. Ho l'intenzione di pubblicare nel 1996 un elenco completo degli indirizzi delle persone incluse nel Repertorium Peritorum. Perciò ciascuno è pregato di controllare se il suo nome, i suoi titoli e il suo indirizzo appaiano nel modo che desidera; chi vuole può aggiungere un numero di fax e di E-mail. Si prega di non dimenticare mai di avvertirci di ogni cam­ biamento d'indirizzo.

4 Voi. IV, 1995 NECROLOGIUM

The Revd Fr Stephen Forte OP (29.1.1916-22.1.1995) worked full-time for the Dominican Historical Institute from 1947 unti! his retirement in 1985. He received the Dominican habit in on 15 October 1933, and made his profession on 21 October 1934. After completing his institutional studies at Rabat, he obtained the Lectorate in Sacred Theology there in 1941; in 1943 he was sent to Oxford, where he successfully gained a B.Litt. in 1947. He was assigned to Rome almost immediately after his return to Malta. In addition to the many articles published in AFP (listed AFP 51 [ 1981] 15) and to various contributions to dictionaries and encyclopaedias, he published a book in the Institute's Dissertationes: The Cardinal-Protector o{ the (Istituto Storico Domenicano, Roma 1959) 117 pp.

INSTITUTUM HISTORICUM ORDINIS PRAEDICATORUM

Socii Louis-J.Bataillon (consiliarius), Commissio Leonina, Via Vecchia di Marino 28, 00046 Grottaferrata (RM), Italia. Guy Bedouelle (Fribourg), Albertinum, Square des Places 2, 1700 Fribourg, Suisse. Arturo Berna! Palacios, Padres Dominicos, Apartado 136, 46900 Torrente, Valencia, Espaiia. Leonard Boyle (consiliarius), Biblioteca Apostolica Vaticana, 00120 Città del Vaticano. Raymond Creytens (emeritus), Sint , Van Peltstraat 25, 2018 Antwerpen, Belgie. Philippe Denis, University of Nata). School of Theology, Private Bag XOl Scottsville, Pietermaritzburg, 3209 South Africa. Henry Donneaud, Couvent des Dominicains, Impasse Lacor­ daire 1, 31078 Toulouse Cedex, France. Christopher Dowd, Mannix College, Wellington Road, Clayton, Victoria 3168, Australia. Ambrosius Eszer (consiliarius), Pontificia Università S.Tom­ maso, Largo Angelicum 1, 00184 Roma, Italia. Hugh Fenning, Dominican Community, St Mary's Priory, Tallaght, Dublin 24, Ireland. Thomas Flynn, Dominican Community, St Mary's, Tallaght, Dublin 24, Ireland.

Voi. IV, 1995 5 Jsnard Frank, Dominikaner, Paulusplatz 5, 67547 Worms, Deutschland. Pierre-M.Gy, Couvent Saint-Jacques, 20 rue des Tanneries, 75013 Paris, France. Ramon Hernandez, PP.Dominicos, Convento de San Esteban, Plaza del Concilio de Trento, Apartado 17, 37080 Salamanca, Espafla. Ulrich Horst, Dominikaner bei St Kajetan, Salvatorplatz 2a, 80333 Mlinchen, Deutschland. Alain Kordel (archivista ordinis), Pontificia Università S.Tom- maso, Largo Angelicum 1, 00184 Roma, Italia. Vladimir J.Koudelka (emeritus), Kloster, 6221 Rickenbach, Schweiz. Stjepan Krasié (consiliarius), Pontificia Università S.Tommaso, Largo Angelicum 1, 00184 Roma, Italia. Carlo Longo (assignatus, secretarius), Pontificia Università S.Tommaso, Largo Angelicum 1, 00184 Roma, Italia. Michele Miele, Padri Domenicani, Piazza S.Domenico Maggiore 8A, 80134 Napoli, Italia. Bernard Montagnes, Couvent des Dominicains, Impasse Lacor­ daire 1, 31078 Toulouse Cedex, France. Emilio Panella, Padri Domenicani, Piazza S.Maria Novella 18, 50123 Firenze, Italia. Tavuzzi (consiliarius), Pontificia Università S.Tom­ maso, Largo Angelicum 1, 00184 Roma, Italia. Augustine Thompson, St Parish, 1850 Emerald Street, Eugene, Oregon 97403, USA. Simon Tugwell (assignatus, praeses), Pontificia Università S.Tom­ maso, Largo Angelicum 1, 00184 Roma, Italia. Armando Verde, Padri Domenicani, Piazza San Domenico 1, 51100 Pistoia, Italia. Tommaso Maria Violante, Padri Domenicani, Basilica S.Nicola, 70122 Bari, Italia.

Con.silium ln.stituti et Comitatus Editorialis Simon Tugwell (praeses); Carlo Longo (secretarius); Louis­ J .Bataillon; Leonard Boyle; Ambrosius Eszer; Stjepan KrasiÉ; Michael Tavuzzi.

NB Scripta sociorum ln.stituti Historici OP dehin.c com­ memorabun.tur in Repertorio Peritorum (a).

6 Voi. IV, 1995 REPERTORIUM PERITORUM

(a) Addenda et mutanda pro iam prius recensitis

R.P. Paul Amargier OP, Dominicains, 35 rue Edmond Rostand, 13006 Marseille, France [changement d'adresse].

R.P. Antonio do Rosario OP Prim6rdios dominicanos em Portugal. Notas para o estudo da excelsa figura portuguesa de D. Fr. Sueiro Gomes, OP (1217-1233) (trabalho publicado em Bracara Augusta voi. XVIII-XIX - Nos. 41-42 [53- 54), Braga 1965) 48 pp. * 'Pergaminhos dos Conventos Dominicanos. III série: Elemen­ tos de interesse para a Hist6ria da Arte. 1 - Convento de S.Domingos de Santarém (século XIII)', Lusitania Sacra 2' série 4 (1992) 345-370. * 'Pergaminhos dos Conventos Dominicanos. III série: Ele­ mentos de interesse para a Hist6ria da Arte. 1 - Convento de S.Domingos de Santarém, século XIV, até 1350', Museu 4 série (I 994) 125-184. * C6d. 7 3, SDL.ANTT. Liber Anniversarioru 1n I Livro dos Aniversdrios. Breves Cr6nicas pelo coevo Fr. Afonso de Alfama OP (Cart6rio Dominicano Portugues, Séc. XV fase. 2, Arquivo Hist6rico Dominicano Portugues 1994) 42 pp. [distribuidor e depositario: Civilizaçào, Porto]. * Escritores Dominicanos, século XVJJJ, com Obras Meores. I/I Nomes da Letra A (Arquivo Hist6rico Dominicano Portugues, Porto 1995, ISBN 972-9103-42-9) 123 pp. [distribuidor e depositario: Civi­ lizaçào, Porto].

R.P. Louis-J.Bataillon OP * L.J.B., Bertrand G.Guyot & Richard H.Rouse, edd., La production du livre universitaire au moyen age. Exemplar et pecia ( CNRS, Paris 1991, ISBN 2-222-04099-X) 334 pp. + XIX planches. * 'Le fonds Jean Destrez - Guy Fink-Errera à la bibliothèque du Saulchoir', ibid. 13-15. * 'Les textes théologiques et philosophiques diffusés à Paris par exemplar et pecia', ibid. 155-163.

Voi. IV, 1995 7 * 'La prédication populaire d'un dominicain italien à la fin du e x.rn siècle (Gottingen Univ. Bibl. theol. 156a)', AFP 65 (1995) 171-183 [cum editione miraculi s.Dominici hucusque ut videtur ignoti, et sermonis fratris italici anonymi in f esto decollationis Iohannis Baptistae].

T.R.P. Guy Bedouelle OP.

* 'Les Dominicains et !es revues en Suisse', Mémoire Dominicaine 5 (1994) 31-41.

* A l'image de Saint Dominique (Cerf, Paris 1995, ISBN 2-204- 05175-6) 176 pp. [version française du livre In the image of St Dominic; cf. DHN 3 (1994) 3].

Dr Nicole Bériou

* [with L.d'Avray] ed., Modem Questions about Medieval Sermons. Essays on Marriage, Death, History and Sanctity (Centro Italiano di Studi sull'alto medioevo, Spoleto 1994, ISBN 88-7988-460-3) 408 pp. [of specific Dominican interest is the editors' joint article, pp.71- 75, 'Henry of Provins OP's comparison of the Dominican and Franciscan orders with the "order" of matrimony' (cf. AFP 49 (1979) 513-517)].

Dr Peter Binkley

* 'John Bromyard and the Hereford Dominicans', in Jan Willem Drijvers & Alasdair A.MacDonald, edd., Centres of Leaming. Leaming and Location in Pre-Modem Europe and the Near East (E.J.Brill, Leiden 1995, ISBN 90-04-10193-4) 255-264.

The Most Revd Dr Leonard Boyle OP

* 'San Clemente e San Sisto', in Memorie e testimonianze sulla serva di Dio Madre M.Antonia Lalìa (S.Sisto Vecchio, Roma, s.d.) 93-97.

Prof. Dr. Anna-Dorothee v.den Brincken

'Studie n zur ùbe rlie f erung de r Chronik des Martin von Troppau, Erste Nachtrage', Deutsches Archiv fur Erforschung des Mittelalters SO (1994) 611-613.

8 Voi. IV, 1995 Dott. Luigi Canetti, Via Caumont Caimi 12, 43035 Felino (PR), Italia. * 'Le ultime volontà di San Domenico', Rivista di Storia della Chiesa in Italia 48 (1994) 43-97.

The Revd Dr Romanus Cessarlo OP 'Les premiers Dominicains et la confession', Mémoire Domi­ nicaine 5 (1994) 283-286 [de Summa Penitentie Fratrum Predicatorum, de qua vide DHN 3 (1994) 58).

R.P. Dott. Gerardo Cioffari OP 'Massimo il Greco e Savonarola', Nicolaus. Studi Storici 3 (1975) 199-208 [sul!' 'episodio domenicano' nella vita del greco, Michele Trivolis, che fu novizio a S.Marco, Firenze, nei primi 1500).

The Revd Dr John Coakley 'Friars, sanctity, and gender. Mendicant encounters with , 1250-1325', in Clare A.Lees, ed., Medieval Masculinities. Regarding men in the Middle Ages (University of Minnesota Press, Minneapolis/London 1994) 91-11O [ discusses similari ties and dissimilarities in the rela­ tionships between friars and male saints, on the one hand, and female saints on the other. The male saints considered include Sansedoni and James Salomoni of Forlì].

Dr R.I.Daniel, Pant Teg, Llangwyryfon, Dyfed, Wales SY23 4HA, Great Britain [change of address].

Prof. Carlo Delcorno Exemplum e Letteratura. Tra Medioevo e Rinascimento (Bologna 1989) [il capitolo sesto è dedicato a 'Dante e Peraldo'). * 'Professionisti della parola: predicatori, giullari, concionatori', in Tra Storia e Simbolo. Studi dedicati a Ezio Raimondi dai direttori, redattori e dall'editore di "Lettere Italiane" (Olschki, Firenze 1994) 1-21 [situa i predicatori mendicanti nel contesto di altri 'professionisti della parola' e dello sviluppo della piazza nelle città italiane come luogo privilegiato della parola; sottolinea i rapporti tra giullari e predicatori francescani e tra l'oratoria politica e la predicazione domenicana con riferimento particolare alle prediche inedite di Angelo da Porta Sole].

Voi. IV, 1995 9 The Revd Dr Philippe Denis OP. Member of the Dominican Historical Institute. Is writing a book on the history of Dominicans in Southern Africa, to include the following chapters: 'The Portuguese Dominicans in South-East Africa (1577-1 837)', 'Bishop Gr iffith OP, first bishop of Cape Town (1837- 1 862)', 'The English Vicariate of South Africa (1917- 1968)', 'The Southern African Vicariate (1968-1980)'. In addition he is coordinating a team of Dominican sisters interested in writing the history of their respective Congregati ons (Cabra, Kingwilliamstown, Harare, Oakford, Newcastle, Montebello). * 'The Dominicans in the Zambesi area (1577-1837): how to write the history of a failure?', Studia Historiae Ecclesiasticae I 9 (1993) 6-34. * 'Les Dominicains dans la région du Zambèze (1577-1 837)', Mé­ moire Dominicaine 6 (1995) 185-208 [traduction française du meme arti cle].

R.P. Henry Donneaud OP. Member of the Dominican Historical Institute. Vide D(a) Bonino, Saint Thomas ... * 'Les origines fribourgeoises de la Revue thomiste', Mémoire Dominicaine 5 ( I 994) 43-60.

Prof. Dr. Kaspar Elm Vide BG Gli inizi. 'Der Anteil der geistlichen Orden an der Christianisierung Litauens', in La Cristianizzazione della Lituania (Libreria Editrice Vaticana, Vaticano I 989, ISBN 88-209-1648-7) 175-203.

The Revd Dr Hugh Fenning OP. Member of the Historical Institute. History of the Irish Dominicans. Many of his writings have been listed in previous numbers of DHN. * Vide BG Dictionnaire.

R.P.Prof. Antolfn Fuente Gonzalez OP 'La escuela mistica dominicana alemana', Andmnesis (Revista de Teolog{a, Dominicos, México) 4.2 (1994) 5-43 [Eckhart, Seuse, Tauler, Margarita Ebner. 'Si tratta dell'analisi delle fonti e del contenuto della dottrina dei mistici domenicani tedeschi, specialmente di fr. Eckhart di Hochheim, dove si dichiara il suo non "pantei smo'"). Lo stesso articulo

10 Voi. IV, 1995 è stato ripreso come 'Espiritualidad de la escuela mistica dominicana alemana' in Temas dominicanos, La evoluci6n hist6rica de la espiritualidad dominicana, XXII encuentro de la familia dominicana (offset, Caleruega 1994, SFD, Claudio Coello 141, 28006 Madrid) 7-54. * 'Intuiciones hinduistas en la escuela mistica dominicana ale­ mana', in George Karukaparampil, ed., Tuvaik. Studies in Honour of Rev. Vellian (Syrian Churches Series, Kottayam 1995) 172-194 [this volume can be obtained at: St Thomas Seminary Book Stall, Kottayam 10, Kerala, India; Jyothi Book House, Kottayam 1, Kerala, India; E.Kornhardt Academic Book Seller, 42 Hillview Rd, Oxford OX2 0BZ, ].

Dott.ssa Laura Gaffuri * Vide J(a) Bartholomaeus Vicentinus.

M. Charles Gillen, 30 Quai Arloing, 69009 Lyon, France. * 'Une controverse controversée: la dispute de Valladolid', Mémoire Dominicaine 5 (1994) 275-282. * Bartolomé de Las Casas - une esquisse biographique (Éditions du Cerf, Paris 1995, ISBN 2-204-05135-7) 252 pp. [M.Gillen dit: 'Dans ce livre j'ai surtout piacé Las Casas dans le contexte de son époque'.J * 'Francisco de Vitoria à Paris 1509-1522', Documents 30 (1995) 32-36.

R.P.Prof. Ramon Hermindez OP 'Francisco de Vitoria en la crisis de su tiempo', in / Diritti dell'Uomo (vide J(b) Las Casas). * 'Acta del Capitulo Provincia! de C6rdoba de 1464', Archivo Dominicano 15 (1994) 5-47. * 'V centenario del nacimiento de Domingo de Soto. Apuntes de su antropologia', Archivo Dominicano 15 (1994) 323-347. * 'El poder en Juan de Torquemada', Ciencia Tomista 122 (1995) 43-83. * Francisco de Vitoria. Vida y pensamiento intemacionalista (Bi­ blioteca de Autores Cristianos, Madrid 1995, ISBN 87-7914-191-3) 381 pp. * 'Acta del Capitulo Provincia! de Toledo de 1518', Archivo Dominicano 16 (1995) 5-27. * 'La provincia de Santa Cruz de Indias hacia 1630', Archivo Dominicano 16 (1995) 361-379 [cum editione 'informationis' magistro generali mandatae].

Voi. IV, 1995 11 Pater Prof. Dr. Ulrich Horst OP * 'Leben und Werke Francisco de Vitorias', in Ulrich Horst, Heinz-Gerhard Justenhoven & Joachim Sti.iben, edd., Francisco de Vitoria. Vorlesungen I [vide infra J(b) Vitoria] 13-99.

The Revd Dr Peter Howard * 'Entrepreneurial ne'er-do-wells: sin and fear in Renaissance Florence', Memorie Domenicane NS 25 (1994) 245-258 [largely based on the author's study of Antoninus].

Dott.ssa Marina Soriani Innocenti * 'Per la storia dell'università di : ricerche e documenti', Bollettino Storico Pisano 63 (1994) 207-217 [i sermones licentie di Simone da Cascina, e in appendice il testo della forma privilegii dati magistrato in theologia].

R.P. Domingo Iturgaiz OP * 'Iconografia miniada de Santo Domingo de Guzman (II)', Archivo Dominicano 15 (1994) 49-92. * 'Ciclo iconografico de Santo Domingo de Guzman de la Recoleta Dominica, de Santiago de Chile', Archivo Dominicano 16 (1995) 69-153.

Dr Thomas M.Izbicki. Has begun editing two of Leonardo Dati's sermons (KP #2846 and 2847). * 'Dominican papalism and the arts in fifteenth-century Rome', in Larry J.Simon, ed., Iberia and the Mediterranean World of the Middle Ages. Studies in Honor of Robert l.Bums SJ (Brill, Leiden 1995) 270-289 [ with special reference to the Minerva and to Juan de Torquemada; the article includes an updated list of surviving manuscripts from Torquemada's library].

Miss Katherine Jansen, The Catholic University of America, Department of History, Washington D.C. 20064, USA [change of address].

Dr Kurt Villads Jensen, Dept of History, Odense University, Campusvej 55, 5320 Odense M, Denmark [change of address].

12 Voi. IV, 1995 Prof. Dr. Jerzy Kioczowski Vide BG Kloczowski. R.P. Jean Levesque OP * 'Correspondance Humbert Clérissac - Max Majnoni d'Intagnano - Jacques Maritain, 1911-1920', Documents 30 (1995) 4-26 [avec édition des lettres]. * 'Les Dominicains de Lyon aux ìles de Trinidad, Tobago, Cuba', Mémoire Dominicaine 6 (I 995) 33-46.

R.P. Dott. Pietro Lippini OP, Convento di Santa Maria delle Grazie, Via Giuseppe Antonio Sassi 3, 20 123 Milano, Italia. * 'La lettera di S.Domenico alle monache di Madrid', Bollettino di San Domenico 76 (I 995) 56-61 [testo italiano e commento]. * 'Carisma e spiritualità della famiglia domenicana', Bollettino di San Domenico 76 (1995) 107-122.

R.P. Dott. Carlo Longo OP Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... * 'Fra Giovanni d'Aversa il Giovane o.p. vescovo di Alessano (H 1348)', Nicolaus. Studi Storici 22 (I 995) 169-175.

R.P. Prof. Michele Miele OP * Vide infra K(b) Nuvolo.

R.P. Bemard Montagnes OP Vide D(a) Bonino, Saint Thomas ... 'Les ordres mendiants à Castelnaudary et en Lauragais', in Le Lauragais. Histoire et Archéologie (Fédération Historique du Languedoc Méditerranéen et du Roussillon, Montpellier 1983) 169- 176. * 'Le couvent des Precheurs de Fanjeaux', Mémoires de la Société Archéologique du Midi de la France 54 (1994) 113-121. * Le Père Lagrange (1855-1938). L'exégèse catholique dans la crise moderniste (Éditions du Cerf, Paris 1995, ISBN 2-204-05131-4) 246 pp. * 'La petite Église de Saint-Maximin', Documents 30 (1995) 55-60 [témoignages de l'existence de la Petite Église à Saint-Maximin, c'est-à­ dire d'un groupe qui refusait le concordat de 1801; ce groupe était inspiré par l'ex-dominicain Concordan, qui avait, semble-t-il, de·s liens avec le jansénisme].

Voi. IV, 1995 13 * 'Une mission pour la province de Toul ouse: !es projets apostoliques du père Cormier', Mémoire Dominicaine 6 (1995) 67-78. * 'Lacordaire vu par le père Cormier', Mémoire Dominicaine 6 (I995) 267-280 [avec édition de plusieur s lettres]. * 'Ernest Renan selon le Père Lagrange', Revue Thomiste 95 ( 1995) 273-283. * 'Un arbitrage entre !es Precheurs de Fanjeaux et de Revel (7 aout 1397)', AFP 65 (I 995) 305-314 [cum editione textus].

Prof. Elio Montanari * 'Integrazioni all'edizione cn t1ca dell'Oratio ad beatum Domi­ nicum di Giordano di Sassonia', Memorie Domenicane NS 25 (I994) 207- 221 [con ristampa aggiornata del testo cr itico]. * 'Due citazioni dell'enciclica del 1233 del b.Giordano di Sas­ sonia', Memorie Domenicane NS 25 (1994) 223-232 [si tratta della testimonianza di Ugo di San Caro già segnalata DHN 2 (1993) 55]. * 'Il dossier agiografico sul beato Marcolino da Forlì', AFP 65 (1995) 315-509 [cum editione critica documentorum].

Dr M.Michèle Mulchahey * 'The Dominican Studium system and the universities of Europe in the 13th century', in Jacqueline Hamesse, ed., Manuels, programmes de cours et techniques d'enseignement dans les universités médiévales (Institut d'Études Médiévales, Université Catholique de Louvain, Louvain-la-Neuve 1994) 277-324 [a meticulous re-appraisal of the terminologica] and historical relationship between Dominican studia and 'studia generalia' in the sense of universities].

Dr Else Br itt Nilsen OP * 'Com ment un couvent devient nurveg1en: Sankta Kata- rinahjemmet', Mémoire Dominicaine 6 (1995) 79-94.

Sr Suzanne Noffke OP hopes to have volume 2 of the Letters of St Cather ine of Siena in the hands of the publisher by the end of summer 1996. 'For the past severa] years (since the appearance of volume 1) I have been working on a computer analysis of the text in view of establishing at least a relative chronology of the letters unti! now considered undatable, us ing internal linguistic evidence. That work is now complete, and has indeed been (I believe) successful.'

14 Voi. IV, 1995 '', in Michael Glazier & Monika Hellwig, edd., The Modem Catholic Encyclopedia (Liturgica! Press, Collegeville 1994). * 'Catherine of Siena', in Rinaldina Russell, ed., Italian Women Writers (Greenwood Publishing Group Inc. 1994) ['Chapter with biographical notes, survey of Catherine's works, major themes, and criticism, bibliography concentrated on literary aspects of her work']. * 'The piace of the physical in the mysticism of Catherine of Siena', in Dino S.Cervigni, ed., Annali d'Italianistica. Italian Women Mystics: A Millennium (University of North Carolina, Chapel Hill 1995) 109-130 [This study relies primarily on Catherine's surviving writings rather than on hagiographical sources. It demonstrates that Catherine recounts physically vivid mystical experiences, and introduces images and weaves them into the fabric of her discourse, not as constituent of her relationship with God but to elucidate a view of God and of human spirituality which at once incorporates and transcends the physical']. * Catherine of Siena: Vision through a Distant Eye (Liturgica! Press, Collegeville / Michael Glazier, announced for February 1996) ['Part One of the book consists in a series of essays (my own) on various aspects of Catherine's theology and spirituality. Part Two offers severa! resources for further exploration into the woman and her vision. The first of these is a schematic presentation of principles and factors one must take into consideration in exploring the life and thought of a woman such as Catherine, with examples from my own research. The second is a very practical guide and companion for those who may have the opportunity to trave! in and southem France and may want to visit the places associated with Catherine; it includes appropriate readings for reflection on site. The third is an extensive (ali but exhaustive) annotated bibliography of works on Catherine in English'].

M.R.P. Dott. Emilio Panella OP. Membro dell'Istituto Storico Domenicano. * 'Cronaca antica di Santa Maria in Gradi di Viterbo: perduta o mai esistita?', AFP 65 (1995) 185-233 [auctor inter alia perutiliter veram naturam 'chronicorum conventualium' elucidat, de qua vide etiam in dissertatione sequenti pp.281-291; cum editione elenchi priorum S.M. ad Gradus a Iohanne de Maiensibus compilati. Haec dissertatio et ea quae sequitur notitiis biographicis scatent de quasi innumeris fratribus, ubi saepius inter fratres homonymos distinguitur]. * 'La continuazione quattro-cinquecentesca della Cronica di San Domenico di Perugia', AFP 65 (1995) 235-303 [cum editione textus; auctor appendit continuationem suam ('Frati perugini sconosciuti alla continuazione')].

Voi. IV, 1995 15 Herr Dr Thomas Priigl * Die Ekklesiologie Heinrich Kalteisens OP in der Auseinan­ dersetzung mit dem Basler Konziliarismus. Mit einem Textanhang (Veroffentlichungen des Grabmann-Instituts, Milnchen 1995, ISBN 3- 506-79440-X) 401 pp. [edition of texts pp.2_58-391).

Dott. Riccardo Quinto * 'Scholastica. Contributo alla storia di un concetto', Medioevo 17 (1991) 1-82, 19 (1993) 67-165 [tratta S.Tommaso nella prima parte a!Je pp.47-64]. 'Estratti e compilazioni alfabetiche da opere di autori scolastici (ca. 1250-1350)', in Claudio Leonardi, Marcello Morelli & Francesco Santi, edd., Fabula in Tabula. Una storia degli indici dal manoscritto al testo elettronico (Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto I 995) I 19-134 [l'autore tratta 'lo sviluppo del genere all'interno dell'ordine domenicano' (120-122), riferendosi specie alle concordanze della bibbia; poi 'tabulae e compendi emananti da!Ja scuola tomista' (123-127), riferendosi inter alias a Tommaso di Sutton, Benedetto d'Asinago, Galieno de Orto, Giovanni Dominici, Herveo de Cauda; poi 'la pantheologia di Ranieri Giordani da Pisa' (127-134)].

Prof. Robert J.Schneider * 'Vincent of Beauvais' De morali principis institutione: reflections on a new critica! edition', Vincent of Beauvais Newsletter 19 (1994) 9-13. * (ed.), Vincentii Belvacensis De Morali Principis Institutione (Corpus Christianorum, Continuatio Mediaevalis CXXXVII, Brepols, Tumhout 1995, ISBN 2-503/04371-2 [relié], 04372-0 [broché]) LXXXVIII + 181 pp.

Prof. Dr. André Schnyder Vide J(a) Iohannes Lindaugensis. * 'Protokollieren und Erzahlen. Episoden des Innsbrucker Hexereiprozesses von 1485 in den damonologischen Fallbeispielen des "Malleus maleficarum" (1487) von Institoris und Sprenger und in den Prozessakten', Der Schiern 68 (1994) 695-713. * 'Der Inquisitor als Geschichtenerzahler. Beobachtungen zur Ausgestaltung des Exemplums im "Malleus maleficarum" (1487) von Institoris und Sprenger', Fabula 36 (1995) 1-24.

16 Voi. IV, 1995 Prof. Loris Sturlese 'Seuses "B uch der Wahrheit". Versuch einer "verniinftigen" Interpretation', in Riidiger Blumrich & Philipp Kaiser, hrsg., Heinrich Seuses Philosophia spiritualis (Dr Ludwig Reichert Verlag, Wiesbaden 1994, ISBN 3-88226-576-0) 32-48. * 'Ober Marquard von Lindau und Meister Eckhart', in A.Franz, hrsg., Glauben, Wissen, Handeln. Beitrdge aus Theologie, Philosophie und Naturwissenschaft zu Grundfragen christlichen Existenz. Festschrift Philipp Kaiser (Echter, Wiirzburg 1994) 277-289. * 'Meister Eckhart in der Bibliotheca Amploniana. Neues zur Datierung des Opus tripartitum', in A.Speer, hrsg., Die Bibliotheca Amploniana (Miscellanea Mediaevalia 23, De Gruyter, Berlin/New York 1995) 434-446.

R.P.Prof. Michael Tavuzzi OP. Is working on a biographical essay on Giovanni Rafanelli da Ferrara (born c.1443; bachelor of the Sentences at the University of Padua 1468-14 71; Master of Theology at the University of Ferrara 1471; Regent Master in the studium generale in San Domenico, Ferrara 1474-1477; prior of S.Domenico, Ancona 1477- 1480; inquisitor at Ferrara and Modena 1481-1501, with many interruptions and squabbles; prior of S.Domenico, Ferrara 1497-1500; constantly at the service of the Dukes of Ferrara and involved in the affair of Lucia Brocadelli da Narni; Master of the Sacred PaJace 1503- 1515; died 1515). * 'An unedited oratio by Tommaso Radini Tedeschi O.P. (1488- 1527)', Archivum Historiae Pontificiae 32 (1994) 43-63 [notitia bio­ graphica auctoris cum editione orationis AD 1520 in basilica S.Petri factae]. * 'Valentino da Camerino OP (1438-1515): teacher and critic of Cajetan', Traditio 49 (1994) 287-316 [biographical study, with edition and discussion of one of his two surviving quaestiones, in which he criticises Cajetan's views on the immortality of the soul; also contains important biographical materiai on the beginning of Cajetan's academic career]. * 'Giovanni Crisostomo lavelli', Dictionnaire d'Histoire et de Géographie Ecclésiastiques XXV 563-566 [Fr Tavuzzi notes that his subsequent researches have shown that the date of Iavelli's first appointment as inquisitor in Piacenza and Cremona and the date of his death need to be corrected: see Angelicum 70 (1993) 114-115].

Voi. IV, 1995 17 Mme Sylvie Ternet Nouvelle adresse: 184 Avenue de la République, 16340 L'Isle d'Espagnac, France.

The Very Revd Dr Simon Tugwell OP * (Éditions du Signe, Strasbourg 1995, ISBN 2- 87718-278-9) 56 pp. [This is a popular picture-book, but it incorporates, in simplified form, some of the conclusion.s which will be argued for in the series of articles just beginning in AFP. The book will also be published in French, Italian and Spanish.] * 'Notes on the ]ife of St Dominic', AFP 65 (1995) 5-169 [the first part of a new study of the )ife of Dominic, especially from 1215-1221, in the light of a fresh examination of the sources, including a previously unrecognised derivative of the Chronica posterior from a manuscript which once belonged to SS. John & Paul, ; considerable use is made of the historiographical tradition both to dispel myths that have clung to the story and to recoup some lost insights. Edita est bulla Gregorii IX de cura monialium Pruliani fratribus denuo recipienda (22.III.1235), necnon ordinationes Humberti de Romanis post visitationem Pruliani anno 1258 factae].

R.P. Dott. Armando F.Verde OP * 'Il movimento spirituale savonaroliano fra Lucca-Bologna­ Ferrara-Pistoia-Perugia-Prato-Firenze. Il volgarizzamento delle prediche sullo Spirito Santo di Fra Girolamo Savonarola. Ricerche e documenti', Memorie Domenicane NS 25 (I 994) 5-206 [con edizione del testo volgare delle prediche]. * 'Codici Savonaroliani: Schede', Memorie Domenicane NS 25 (1994) 304-330.

(b) Prius non recensiti

Mlle Odile Baucherel, 42 rue de la Normandie, 79000 Niort, France. Professeur d'Histoire et de Géographie. Dominicains de Nantes. Vide Diss.

R.P. Dr. Mariano Foralosso OP, Padres Dominicanos, Rua Atibaia 420, Perdizes 01235-010, Sào Paulo, SP, Brasil. Professore. Storia domenicana, storia della chiesa, sociologia della religione.

18 Voi. IV, 1995 R.P. Lorenzo Galmés Mas OP, Convento de Santa Catalina, Bailén 10, 0801 O Barcelona, Espafia. Historiador. De aliquot scriptis quae hic non notantur vide DHN 3 (I 994) 89. Francisco Col! y Guitart OP. Vida y Obra (Barcelona 1976). Cinquante anys trepitjant camins a Catalunya (Madrid 1978). 'Catalogo hagiogra6co de la provincia de Aragon de la Orden de Predica dores', Escritos del Vedat 1 O (1980) 183-214. 'Divagacion sobre el magisterio espiritual de Catalina de Siena', Teologia Espiritual 25 (I 981) 161-180. 'Aportacion de Bartomolé de las Casas a la metodologia de la teologia de la liberacion', in El Método en Teologia. Actas del l Sym­ posion de Teologia Hist6rica (Facultad de Teologia San Vicente Ferrer, Valencia 1981) 25 1 -260. San Luis Bertrdn. Forjador de hombres y misionero (Provincia Dominicana de Aragon, Valencia 1982, ISBN 84-300-6820-1) 239 pp. Testigos de la Fe en la lglesia de Espaifo (BAC popular, Madrid 1982, ISBN 84-220.-1060-7) 208 pp. [libro divulgativo; comprende alcuni domenicani: Domingo de Guzman, Ramon de Penyafort, Vicente Ferrer, Luis Bertran, Juan Macias, Martin de Porres, Rosa de Lima, Francisco de Posadas, martires dominicos del Tonkin, Juan Gonzalez Arintero, Praxedes Fernandez ...]. Bartolomé de las Casas. Defensor de los derechos humanos (BAC popular, Madrid 1982, ISBN 84-220-1035-6) 247 pp. 'San Luis Bertran o la fuerza de un carisma', Teologia Espiritual 26 (1982) 299-321. 'Bartolomé de las Casas y Luis Bertran en defensa de la verdad y de la justicia en América Latina', Escritos del Vedat 13 (1983) 283-316. 'La cuestion de los Moriscos en la época de San Luis Bertran', in Corrientes espirituales en la Valencia del siglo XVI (1550-1600) (Fa­ cultad de Teologia San Vicente Ferrer, Valencia 1983) 29 1 -300 [297-299: 'Luis Bertran ante el problema morisco'). 'Cristobal Colon y el descubrimiento de América a la luz del Padre Las Casas', Escritos del Vedat 16 (1986) 225-251. Los dieciséis mdrtires del Jap6n (Madrid 1987, apud auctorem petendum est) 52 pp. (con Vito T.Gomez OP) Santo Domingo de Guzmdn. Fuentes para su conocimiento (Biblioteca de Autores Cristianos, Madrid 1987, ISBN 84- 220-1287-1) 827 pp. [traducc ion castellana de las fuentes del siglo XIII].

Voi. IV, 1995 19 Pere Almat6. Màrtir en el Vietnam (1830-1861) (Editorial Claret, Barcelona 1988, ISBN 84-7263-526-0) 109 pp. Sintesis biografica de lgnacio-Clemente Delgado y Cebridn (Zaragoza 1988; ab auctore petendum est) 45 pp. 'Aproximaci6n hist6rica a la iglesia martir del Vietnam del norte', Escritos del Vedat 18 (1988) 271-306. 'Bartolomé de las Casas y su visi6n critica de la "empresa de Indias"', in I Diritti dell'Uomo (vide J(b) Las Casas). * El bienaventurado fr ay Pedro Gonza.fez OP. San Telmo (Editorial San Esteban, Salamanca I Cofradia de San Telmo, Tui 1991, ISBN 84- 87557-24-4) 220 pp. * 'Carisma fundacional de Domingo de Guzman. Las monjas de clausura en la mente de Domingo', in Religiosas Dominicas de Clausura. Pasado, presente y futuro (Monasterio de Santa Catalina de Siena, Valencia 1992) 9-21. * (ed., con Ramon Hernandez OP), Fray Bartolomé de las Casas, Obras Completas 10 (Alianza Editorial, Madrid 1992) [vide DHN 2 (1993) 68]. * 'Fray Tomas Castellar OP', Analecta Sacra Tarraconensia 66 (1993) 135-146 [Castellar era missionario in Messico e nelle Filippine nei sec. XV-XVI]. * 'Cala en el humanismo cristiano de fray Luis de Granada a través de sus cartas', in Antonio Garda del Mora) OP & Urbano Alonso del Campo OP, Pray Luis de Granada. Su Obra y su Tiempo (Univer­ sidad de Granada, Granada 1993, ISBN 84-338-1765-5) I 467-488. * El Cardenal Xavierre (1543-1608) (Colegio Cardenal Xavierre, Do­ minicos, Provincia de Arag6n, Valencia 1993, ISBN 84-600-8393-4) 168 pp. * Silencio heroico. Sor M• Lourdes Sala OP (Monjas Dominicas, Torrente, Valencia 1993, ISBN 84-604-2210-0) 88 pp. [Sor Maria Lourdes (1920-1952) era suora domenicana nel monastero di Santa Chiara, Vie]. * 'Juana de Aza y Domingo de Guzman', in Candido Aniz Iriarte OP & Luis V.Diaz Martin, edd., Santo Domingo de Caleruega [ vide infra A(b)] 325-339. * Ejemplares en vida, heroicas en la muerte (Editoria) San Esteban, Salamaca 1994, ISBN 84-87557-74-0) 87 pp. [note storiche sulle suore della Congregazione domenicana spagnola 'de la Anunciata' ammazzate nella persecuzione religiosa associata alla guerra civile in Spagna]. * 'Al servicio de la palabra de Dios (Jacinto M.Cormier OP - José M.Lagrange OP)', Teologia Espiritual 39 (I 995) 35-51.

20 Voi. IV, 1995 R.P. Dott. Costantino Gilardi OP, Convento S.Domenico, O via San Domenico, 10122 Torino, Italia. Archivista della provincia domenicana di S.Pietro Martire. Architettura domenicana del medio evo. 'Le chiese domenicane nel XIII e XIV secolo', La Stella di San Domenico 79 (1983) 5-28 [riguarda le funzioni delle chiese domenicane e la suddivisione tra chiesa dei laici e coro. Le note e la bibliografia propongono il problema critico di una architettura domenicana, optando per una derivazione canonicale corretta da alcune specifiche funzioni dell'ordine dei predicatori e da alcune significative lezioni canonicali, cistercensi ed altre]. (con R.Bordone) Monsignor Giacomo Caria 1571-1648, Vescovo di Vercelli 1611-1648 (Cardue, Torino 1985) 170 pp. [nella sua diocesi esistevano i conventi domenicani di Vercelli, Trino, Biella e Moncrivello, e i monasteri di Vercelli e Trino]. Sintesi storica della provincia di San Pietro Martire, 1221-1986 (Chieri 1986) [sintesi redatta ad uso dei frati novizi]. * 'Le modèle borroméen de l'espace liturgique', La Maison-Dieu 193 (1993) 91-109 [non riguarda direttamente le chiese domenicane, ma molto utile per situare le trasformazioni post-tridentine degli spazi liturgici ed il contesto di quelle trasformazioni, che per le chiese domenicane comportarono l'abbattimento dei pontili, lo spostamento del coro e dell'altar maggiore ed il rimaneggiamento progressivo delle preesistenze, con particolare riguardo alle coperture (capriate e volte), ai pilastri ed agli altari minori].

Pater Per Bj0m Halvorsen OP, B.P. 5036 Majorstua, 0301 Oslo, Norge. Dominican history in Dacia. Is preparing a book on the origins of the order in Dacia. * 'Aux origines de l'ordre des Precheurs dans !es pays nordiques', Mémoire Dominicaine 6 (1995) 249-265 [texte latin, traduction française et commentaire de la Historia Ordinis Praedicatorum in Dania].

The Revd Dr Alfred A.Lopez OP, 3901 Indian School Rd N.E., Apt. 405- D, Albuquerque, New Mexico 85701, U.S.A. Latin America, modem and colonia! periods. Spain and Portugal, modem and discovery periods.

Prof. Roberto Rusconi, Via Udine 30 (B/5), 00161 Roma, Italia [fax (06) 44.23.13.52). Professore ordinario di Storia del Cristianesimo. Storia religiosa ed ecclesiastica italiana (s.XIII-XVI); ordini mendicanti; storia della predicazione e della confessione; apocalittica ed escatologia.

Voi. IV, 1995 21 'Manuali milanesi di confessione editi tra il 1474 ed il 1523', Archivum Franciscanum Historicum 65 (1972) 107-156 [in elencho talium opusculorum unus solus auctor OP reperitur, Teodoro da Sovico (pp.136-143), de quo vide etiam AFP 25 (1955) 16 adn. 25). 'Fonti e documenti su Manfredi da Vercelli OP ed il suo movimento spirituale', AFP 47 (1977) 51-107. 'Note sulla predicazione di Manfredi da Vercelli OP e il movimento penitenziale dei Terziari manfredini', AFP 48 (1978) 93-135. 'Gerusalemme nella predicazione popolare quattrocentesca tra millennio, ricordo di viaggio e luogo sacro', Bullettino dell'Istituto Storico Italiano per il Medio Evo 90 (1978) 229-24 7 [Su Manfredi, pp.229-239). 'Cataldi, Giovanni', Dizionario Biografico degli Italiani XXI (1979) 284-286. L'attesa della fine. Crisi della società, profezia ed Apocalisse in Italia al tempo del grande scisma d'Occidente (Istituto Storico Italiano per il Medio Evo, Roma 1979) 282 pp. Predicazione e vita religiosa nella società italiana da Carlo Magno alla Controriforma (Loescher, Torino 1981) 336 pp. 'Predicatori e predicazione', in Corrado Vivanti, ed., Intellettuali e Potere (Annali della Storia d'Italia IV, Einaudi, Torino 1981, ISBN 88- 06-52464-X) 951-1035. 'De la prédication à la confession: transmission et controle de modèles de comportement au XIII" siècle', in Faire croire. Modalités de la diffusion et de la réception des messages religieux du XII' au XV' siècle (École Française de Rome, Roma 1981, ISBN 2-7283-0023-2) 67-85. 'Gli insediamenti degli ordini mendicanti in Umbria. Tutela, conservazione e catalogo regionale dei beni culturale', Quaderni Medie­ vali 12 (clic. 1981) 153-162. (con altri) 'Predicazione', in Dizionario degli Istituti di Perfezione VIII (1983) 513-550. 'Costanzo da Fabriano', in Dizionario Biografico degli Italiani XXX (1984) 396-398. 'Dal pulpito alla confessione. Modelli di comportamento religioso in Italia tra 14 70 circa e 1520 circa', in Paolo Prodi & Peter Johanek, edd., Strutture ecclesiastiche in Italia e in Gennania prima della Riforrna (Il Mulino, Bologna I 984) 259-3 15. '"Forma apostolorum": l'immagine del predicatore nei mo­ vimenti religiosi francesi ed italiani dei secoli XII e XIII', Cristianesimo nella Storia 6 (1985) 513-542.

22 Vol. IV, 1995 '"Ordinate confiteri": la confessione dei peccati nelle "summae de casibus" e nei manuali per i confessori (metà XII - metà XIV secolo)', in L'Aveu. Antiquité et Moyen Age (École Française de Rome, Roma 1986, ISBN 2-7283-0113-1) 297-313. 'Gli ordini mendicanti tra Rinascimento e Controriforma: eremi e riforme, conventi e città, missioni e campagne', in Città italiane del '5 00 tra Riforma e Controriforma (Maria Pacini Fazzi, Lucca 1988) 267-281. 'Colomba da Rieti: la Signoria dei Baglioni e la "seconda Cate­ rina", in R.Rusconi & Enrico Menestò, edd., Umbria Sacra e civile (Nuova ERI, Torino 1989, ISBN 88-397-0577-5) 211-226. 'Reportatio', Medioevo e Rinascimento 3 (1989) 7-36. * 'Vicent Ferrer e Pedro de Luna: sull'iconografia di un predi­ catore fra due obbedienze', in Conciliarismo, stati nazionali, inizi dell'Umanesimo (Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto 1990) 213-234. * Prefazione alla ristampa di Giovanna Casagrande & Enrico Menestò, edd., Una santa, una città. Atti del Convegno Storico nel V centenario della venuta a Perugia di Colomba da Rieti (Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto 1991) VII-X. * 'Gli ordini religiosi maschili dalla Controriforma alle soppres­ sioni settecentesche: cultura, predicazione, missioni', in Ma1·io Rosa, ed., Clero e società nell'Italia moderna (Laterza, Roma/Bari 1992) 207-274. * [con Daniel Bornstein] ed., Mistiche e devote nell'Italia tardomedievale (Liguori Editore, Napoli 1992, ISBN 88-207-2063-9) 264 pp. (157-169: Fernanda Sorelli, 'La produzione agiografica del domenicano Tommaso d'Antonio da Siena: esempi di santità ed intenti di propaganda'; 85-106 Anna Benvenuti Papi, 'Frati mendicanti e pinzochere in Toscana: dalla marginilità sociale a modello di santità']. * 'L'Italia senza papa. L'età avignonese ed il grande scisma d'Occidente'; 'Da Costanza al Laterano: la "calcolata devozione" del ceto mercantile-borghese nell'Italia del Quattrocento', in André Vauchez, ed., Storia dell'Italia religiosa, /: L'antichità e il Medioevo (Laterza, Roma/Bari 1993), 427-454; 505-536. * 'I "falsi credentes" nell'iconografia della predicazione (secoli XIII-XV)', in Cristianità ed Europa. Miscellanea di studi in onore di Luigi Prosdocimi (Herder, Roma/Freiburg/Wien 1994) 313-337. * 'La predicazione: parole in chiesa, parole in piazza', in Guglielmo Cavallo, Claudio Leonardi & Enrico Menestò, edd., Lo sp azio letterario del Medioevo, !: Il Medioevo latino, voi. ll: La circolazione del testo (Salerno Editrice, Roma 1994, ISBN 88-8402-155-3) 571-603.

Voi. IV, 1995 23 * '"Trarne la storia per farne tavola": immagini di predicatori degli ordini mendicanti nei secoli XIII e XIV', in La predicazione dei fral1 dalla metà del '2 00 alla fine del '3 00 (Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto 1995).

Pater Dr. Walter Senner OP, Dominikanerkonvent Hl. Kreuz, Linden­ strasse 45, 50674 Koln, Deutschland. Regent of Studies of the Dominican province of Teutonia. Medieval Dominican theology. * Vide BG Dictionnaire, Eggensperger; J(a) Henricus Sus Rildiger Blumrich. * Johannes van Stemgassen OP und sein Sentenzenkommentar (QF Neue Folge 4-5, Akademie Verlag, Berlin 1995, ISBN 3-05-002579-4, 3- 05-002580-8) 472 + 411 pp. [The second volume contains an edition of substantial parts of the commentary, with an index verborum on microfiche.]

NOTITIAE VARIAE

1. Herr Andreas Schalhorn, Zollerstrasse 5, 93053 Regensburg, is doing a research doctorate under Prof. Dr. Jorg Traeger, Institut fur Kunstgeschichte, Universitat Regensburg, on 'Pierre Subleyras and religious painting in eighteenth-century Rome', with special reference to the painting done for Benedict XIV, 'Lo sposalizio mistico di S.Caterina de' Ricci' (1746). 2. Ms Christal Whelan, Apt. 201, Ikebukuro 3-42-17, Toshima-ku, Tokyo 171, Japan, writes: 'My work is on the kakurè kirishitan, that is, Japan's "Hidden Christians", with whom I lived conducting fieldwork for nearly a year. I translated their "" into English and have produced a criticai edition for scholars and students of religion, anthropology, ethnology and theology. This edition will be published in the near future. This work includes a note on the influences of the Legenda Aurea on the sacred book of the Hidden Christians. This is an area I am now trying to study in more detail.' 3. Pour feter le septième centenaire de la présence dominicaine à Saint-Maximin et à la Sainte-Baume on y a tenu un colloque d'histoire le 29 avril 1995 avec la participation de: Jacques Paul (Université de Provence), 'Charles II et la fondation de Saint-Maximin'; Fr. Paul Amargier OP, 'La Sainte-Baume dans le Bucolicum Carmen de Pétrarque'; Fr Bernard Montagnes OP, 'Le priorat de Sébastien

24 Voi. IV, 1995 Michaelis à Saint-Maximin'; Fr Guy Bedouelle OP, 'La réinvention de la Provence dominicaine par Lacordaire'; M.Régis Bertrand (Université de Provence), 'Objets du culte domestique à sainte Marie Madeleine'; Mme Marie-Anne Polo de Beaulieu (CNRS), 'Jean Gobi Junior, lecteur du couvent (vers 1327-1330)'; Mme Jacqueline Sclafer (Bibliothèque Nationale), 'Le Livre des Miracles de Jean Gobi Senior'. La publication des actes est souhaitée. 4. 'Nell'ambito del dottorato in storia della chiesa medievale e dei movimenti ereticali (con sede presso l'Università di Padova), sotto la mia direzione, la dottoressa Silvia Mostaccio sta iniziando lo studio di Tommasina Fieschi da Genova e progettando l'edizione critica dei suoi scritti. In un futuro potrebbe publicare una vita della beata Margherita di Savoia-Acaia, scritta da fra Tommaso da Ivrea nel 1526' [Roberto Rusconi]. [De prima dissertatione eiusdem dominae vide DHN 3 (I 994) 29.J 5. Susanne Breckenridge, PO Box 974, Wilmette, IL 60091-0974, USA, is writing a dissertation on Venetian images of St Catherine of Siena, The Visualization of a Saint: the Promotion o{ Catherine of Siena lo Sainthood through Images in Venice. 'The dissertation is a study of popular religion as expressed through and with images, using the fairly well-documented situation of the promotion of St Catherine of Siena in Venice, ca. 1390-1530, as a case study. I will focus on how Dominicans in Venice presented St Catherine visually for veneration, and the popular responses to these images.' 6. Dr Hans Voorbij (University of Utrecht), whose work on Vincent of Beauvais was announced in DHN 3 (1994) 58, says that he intends to make a more detailed study of Dominican history, and in particular the !ife of St Dominic, as it appears in the versions of the Speculum Historiale and that he hopes this will lead to an edition of this part of Vincent's text. 7. On the recently rediscovered paintings by Fra Angelico, now at the Walpole Gallery, described as 'wings of a triptych: the blessed and the damned (tempera and gold on panels, each 46 x 13.5 cm.)', Michael Prendergast writes: 'While the authoritative support of Everett Fahy and Miklos Boskowits for the Walpole Gallery's attribution of two Judgement panels to Fra Angelico allays initial scepticism, people will stili wish to know where the panels have been and why they have not been described in the literature. Apart from Cartier's Vie de Fra Angelico (Paris 1857), which depends on an inserted listing in Marchese's Memorie dei più insigni pittori, scultori ed architetti domenicani (2nd ed., Florence 1854) no one has mentioned the work, except an English

Voi. IV, 1995 25 translation of Marchese published Dublin 1852: "Florence. The Metzger fam ily possess seven little pictures on pane!: i.e. two doors of a triptych, on one of which is represented the Ascent of the elect into Heaven; and on the other, the Damned going down to Hell ... ". The Metzgers sold the panels to Sir John Ram sden, who showed them at an exhibition in 1868, their only public appearance unti! July 1995 at the Walpole Gallery. For more than a century, unknown to art historians, they had been in the possession of the Ramsden family. Three angels usher fifteen blessed as they march in orderly files of three, describing a wide are in a painting 46 cm. tali and only 13.5 cm. wide - a spacious composition in deliberate contrast with the damned in the other pane!, who are compressed in a kaleidoscopic column of thirty figures shooting down to Hell, their descent hurried by long-handled gaffs. The imagery is not found in other Angelico treatments of the Judgement and may owe more to St Dominic's lament for sinners hurtling into Hell than to Dante's vision.' 8. Prof. Siegfried Wenzel (Dept of English, University of Pennsylvania, Philadelphia, PA 19104-6273, USA) writes: 'A group of North Arnerican scholars have undertaken to prepare a scholarly semi­ criticai edition of the Summa de vitiis by William Peraldus OP. They pian to base their text on a few selected manuscripts, with an eye on surviving pecia copies. The aim is to offer a text with significant variant readings as well as source identifications. Currently the participants in this project are: Joan Heiges Blythe (University of Kentucky; working on the section on peccata linguae), Joe Goering (University of Toronto; ira and invidia), Richard Newhauser (Trinity University, San Antonio, Texas; v1tia in communi, gula and avaritia) and Siegfried Wenzel (University of Pennsylvania; director; acedia and superbia). E-mail addresses of the collaborators are available on request from . Some materials from the project can be found on the World Wide Web at '. 9. L'Association pour l'Histo ire de l'Ordre de saint Dominique en France et en Europe a lancé un bulletin de liaison de ses adhérents, La Lettre de l'A.H.O.D.E., qui comprendra six rubriques: courrier des lecteurs; manifestations d'histoire dominicaine; sommaire des revues; outi ls de travai l; quelques livres; adresses ut iles. La périodicité de la Lettre pourra varier. Le rédacteur en est le P. Daniel-Philippe Picard o.p. Ceux qui voudraient adhérer à l'A.H.O.D.E. et en recevoir le bulletin de liaison doivent s'adresser à: A.H.O.D.E., 29 bd. de Latour-Maubourg, 75340 Paris cedex 07, France. I O. Jennifer Carpenter is completi ng a doctoral dissertation at the University of Otago (Dept of History, University of Otago, PO Box 56,

26 Voi. IV, 1995 Dunedin, New Zealand) on 'The religious culture of women in the thirteenth century in the southern Low Countries: the Vitae of the Mulieres Religiosae'. Three of the relevant texts were composed by Thomas of Cantimpré (the vitae of Margaret of Ypres and Christina Mirabilis, and the supplement to that of Marie d'Oignies); Margaret of Ypres was closely connected to the Dominicans of Ypres.

HELVETIA SACRA

Dr Petra Zimmer, rédactrice responsable du volume sur l'ordre dominicain, nous a gentillement envoyé cette notice: Le projet d'Helvetia Sacra, dont l'équipe de rédaction est installée à Baie, existe depuis 1964. Quatre rédacteurs, sous la direction de Mme Brigitte Degler-Spengler, et des collaborateurs de toute la Confédération se sont engagés à présenter sous la formed'un manuel !es institutions de l'Eglise catholique romaine en Suisse, fondées avant 1874. L'histoire des institutions ecclésiastiques est complétée par !es notices biographiques des supérieurs. Le Fonds national suisse de la recherche scientifique soutient financièrement ce programme. Seize volumes, dont quelques-uns divisés en plusieurs tomes, sont parus jusqu'en 1995: cinq volumes sur l'histoire des diocèses et de leurs chapitres cathédraux, deux volumes sur l'histoire des chapitres collégiaux, neuf volumes consacrés aux ordres religieux et congrégations (Bénédictins, Clunisiens, Cisterciens, Franciscains, Capucins et leurs branches féminines, Carmes, Jésuites, Humiliés, congrégations du XVI" siècle au XVIII" siècle). Depuis 1972, un rapport annue! des activités est publié dans la Revue suisse d'histoire, Ba.le. Le volume sur !es dominicains et dominicaines fut mis en chantier dès 1993. Il traite de huit couvents de dominica ins en Suisse. Le couvent d'Ascona fit partie de la province de Lombardie, les cinq couvents de Baie, Berne, Coire, Zofingen et Zurich appartinrent à la province de Teuto nie, ceux de Coppet, Genève et Lausanne à la province de France . les dix-huit couvents de femmes se trouvèrent dans la province de Teutonie, sauf celui d'Estavayer-le-Lac qui appartint à la province de France. Ce sont les couvents suivants : Aarau, Klingental à Baie, St. Maria Magdalena an den Steinen à Baie, St. Michael in der Insel à Berne, Cazis, Neuenkirch, St . Katharina à Saint-Gall, St. Katharina près de Diessenhofen, St . Peter am Bach à Schwyz, In der Au près de Steinen, Toss, Maria Zuflucht à Weesen, un premier couvent à Wil, St. Katharina à Wil, Winterthur, Oetenbach à Zurich et St. Verena

Voi. IV, 1995 27 à Zurich. Neuf des couvents de femmes - ceux de Baie, Berne, Estavayer-Ie-Lac, Neuenkirch, St. Katharinental, Schwyz, Toss et Oetenbach à Zurich - étaient soumis à la juridiction de l'Ordre. A l'époque de la Réforme protestante, la plupart des couvents furent supprimés. Après la suppression de St. Katharinental en 1869, on compte actuellement en Suisse cinq couvents de dominicaines: Cazis,

Estavayer-Ie-Lac, Schwyz, Weesen et St. Katharina à Wil. A la suite de la fondation de l'université de Fribourg (1886/1889), plusieurs communautés de dominicains se sont établies en Suisse romande, puis dans d'autres régions de la Confédération helvétique. A cause de la limite temporelle de 1874 imposée au projet d'Helvetia Sacra, elles ne sont pas traitées dans des articles particuliers. Chaque couvent est présenté dans un article correspondant aux directives d'Helvetia Sacra. L'article s'ouvre par !es rubriques situation, diocèse, province, nom, patron, fondation, incorporation, juridiction, cura monialium et suppression. Suivent l'histoire du couvent, la description des archives et des sources manuscrites, une bibliographie sélective des sources imprimées et des travaux. La dernière partie comprend !es notices biographjques des prieurs et des prieures. La série des articles est précédée d'une introduction qui a pour sujet l'histoire de l'Ordre en Suisse. Adresse: Helvetia Sacra, Rédaction, e/o Archives d'État, case postale, CH-4001 Baie, Suisse. NB Brigitte Degler-Spengler, 'Helvetia Sacra. Arbeitsbericht 1994', Schweizerische Zeitschri� fiir Geschichte 45 (1995) 255-259.

PROJECT OPUS

Project OPUS (cf. DHN 1 [1992) 42) is preparing its first volume, Beginnings, to contain the following items: 'Visiting friars from Spain, 1526 ff. '; 'Friar in the wildemess: Edward Dominic Fenwick'; 'John Connolly: first bishop of New York'; 'The Sansbury Sisters: Angela and Benvin'; 'Foundations in Kentucky'; 'Beginrungs of the church in Ohio'; 'Beginnings of the church in Tennessee'; 'A corridor of ministry in the young nation (Kentucky, Ohio, Tennessee)'; 'Foundations in Wisconsin'; 'California foundations'; 'A foundation for German immigrants'. An announcement will be made when OPUS is ready to receive subscriptions.

28 Voi. IV, 1995 DISSERTATIONES UNIVERSIT ARIAE

* Odile Baucherel, Le Couvent des Dominicains de Nantes au XV/llème siècle 1700- /792 (mémoire de maitrise, Département Histoire, Université Catholique de l'Ouest, 1993) [Mlle Baucherel y présente des documents fort intéressants qui se trouvent aux Archives Municipales de Nantes, qui fournissent des renseignements parfois très minutieux sur la vie cotidienne des frères (dont la consommation de vin, par exemple, était considérable!) et à la Bibliothèque Municipale de Nantes, dont un recueil important de sermons du P.Michel Doizé.] * Miche! Brière, Fra Angelico, les images et l'église (Doctorat en science théologique, Institut catholique de Paris 1994) [Tauteur a fait un travail très considérable pour situer Fra Angelico dans son contexte le plus large de vie religieuse dominicaine, de milieu professionnel et socia!, sans peut-etre synthétiser de manière assez ferme art et socialité' (P.M.Gy OP)]. * Stephanie Burley, None more anonymous: Catholic teaching , their secondary schools and students in South Australia /880-1925 (MA thesis, University of Adelaide 1992) [the research canvasses the schools established by the Cabra Dominicans in Adelaide and by the English Dominicans at North Adelaide]. B.J.Cook, The Transmission of Knowledge about the Holy La.nd though Europe 1271-1314 (Ph.D., Manchester University 1985) [accord­ ing to Maier, Preaching the Crusades 6 (see E), this ascribes a consi­ derable role to the mendicants crusade preachers]. Vincenzo Criscuolo, Ambrogio Catarino Politi (1484-1553) teologo e padre al Concilio di Trento (ad doctoratum in facultate Historiae Ecclesiasticae Pontificiae Universitatis Gregorianae, Roma 1985). M.Michèle Mulchahey, The emergence and devlopment of provincia! houses of study in the Roman province o{ the Dominican Order (License thesis, P.I.M.S., Toronto 1985). * Zbigniew Pajda OP, Hugo Sneyth et ses Questions de l'Ame (édition et étude) (thèse de doctorat, Angelicum, Rome 1994) [entre autres choses l'auteur se pose la question du statut 'thomiste' de Sneyth). * Daniel Picard OP, Recherches sur la province dominicaine de Toulouse au XI V" siècle (13 03-1348) (diplòme d'Études Approfondies, Université de Bordeaux III 1994). Régis Rech, Géraud de Frachet: l'engagement d'un historien au Xl/1' siècle. Édition de sa Chronique Universelle (thèse de doctorat,

Voi. IV, 1995 29 École des Chartes 1993) [étude de la vie de Géraud, des sources, de la méthode de compilation, de la mise en page et des intentions de la chr onique universelle, des manuscrits et de la diffusion de la chronique; édition intégrale d'après six manuscr its]. * Daniela Salmeri, Figure di donne nelle 'Vitae Fratrum' di Gerardo di Frachet (tesi di laurea, Università degli Studi di Milano 1994). R.T.Spence, Gregory IX and the Crusade (Ph.D., Syracuse University 1978) [according to Maier, Preaching the Crusades 6 (see E), this considers the role of the mendicants in crusade preach ing]. Carmen Joy Wyatt, Representations of holiness in. some Spanish hagiographical works: the thirteen.th through the seventeenth centuries (Ph.D., Stanford University 1983) [chapter 4 deals with St Dominic].

INDAGINES LAUREANDIS ALIISVE PROPONENDAE

1. Le P.Montagnes signale 'combien il serait important de com­ pléter la publication du livre du P.Bonvin' [Bemard Bonvin, Lacordaire, lande!. Suivi de l'édition originale et annotée du Mémoire lande!, Paris 1989] 'en éditant la correspondance échangée entre Jandel et Et. Cartier, qui se trouve en partie dans le carton où est le mémoire de Jandel, en partie dans le fonds Ligiez (série XIV)' [aux arch ives de l'ordre à S.Sabine]. 'Il faut rapprocher !es deux pour reconstituer le recue il que le P.Ligiez avait reçu de Cartier et avait intitulé Documents rétrospectifs, recueil qui a été ensuite démembré, grace à quoi la partie demeurée dans !es papiers du P.Ligiez est demeurée inconnue.' 2. 'Pierre de Tarentaise (le futur Innocent V) a-t-il subi l'influence de S.Thomas? Les historiens des doctrines savent bien que les deux dominicains, Thomas d'Aquin et Pierre de Tarentaise, ont à deux reprises enseigné simultanément à Paris, la première fois avant 1260, à l'époque où l'un et l'autre ont rédigé leurs Commentaires sur !es Sentences de Pierre Lombard, et la deuxième fois dans !es années avant 1270. On sait aussi que Pierre de Tarentaise, sans etre opposé à Thomas, est dans ses positions théologiques nettement plus conservateur que lui. Ont-ils dialogué intellectuellement? Le P.Simonin estimait que sur un point la Somme de théologique de Thomas tenait compte de Pierre. De son còté Dom Lottin a signalé, en s'y arretant à peine, que le manuscrit Avignon 288 du commentaire de Pierre sur le quatr ième livre des Sentences comportait des annotations marginales en rapport avec le commentaire correspondant de Thomas (RTAM 13 [1946] 91-94).

30 Voi. IV, 1995 Des sondages dans ce manuscrit m'ayant à mon tour donné à penser que ce manuscrit était intéressant, j'ai demandé à Madame Patricia Stirnemann (Bibliothèque Nationale de Paris) si elle était d'avis que le manuscr it en quest ion était parisien et si on pouvait raisonnablement penser qu' il avait été copié et annoté du vivant de Pierre. Elle pense que oui. Il vaudrait donc la peine qu'un jeune chercheur pousse l'enquete plus loin' (Pierre-Marie Gy OP). 3. Fr Michael Tavuzzi OP proposes as a subject for study 'Cy­ prianus Benetus OP (H ca. 1522). See QE II 49, 824; Lohr, Latin Aristotle Commentaries II, Renaissance Authors 38. Member of the Observant Congregation of Arag6n, doctor Parisiensis ca. 1500. In Rome fr om around 1509. Professor at the Sapienza 1509-1522. Numerous works: editions of the Fathers, logie texts (specimens are extremely rare but microfilm copies are readily available from Biblioteca Colombina, Seville) etc. Describes himself as "an Aristotelian in natural philosophy, a Scotist in metaphysics and a Thomist in theology" . From ca. 1515 chaplain to Cardinal Adriano Castellesi and writes introduction to his De Vera Philosophia (see J.F.D'Amico, Renaissance in Papa! Rame, John Hopkins University Press 1983, 173). Involved in the Luther affair and the production of polemica! works against him. 12 June 1521 delivered address at the burning of Luther's effigy in Piazza Navona, Rome.' 4. Fr Tavuzzi also proposes: 'an investigation of the famous "Humanist-Scholastic debate" from the point of view, for once, of the scholastics. Hitherto studies have never gone past the rhetoric of the self-acclaimed hum anists (cf. for example the very recent book by E.Rummel, The Humanist-Scholastic Debate in the Renaissance and , Harvard University Press 1995). Yet even a slight acquaintance with the literary production of so many "obscurantist scholastics" makes one suspect that the opposition between scholastics and humanists is a largely artificial one with little substance in reality despite the shrill propaganda of the polemica! humanists.'

QUAESITA ET DESIDERATA

I. DHN would like to hear from anyone who has done any work or who is proposing to do any work on the question of Dominican nuns, in any period, being transferred from one monastery to another. There are many aspects to this question: how often did it occur? Were nuns generally transfiliated from one monastery to another, or were they

Voi. IV, 1995 31 more often loaned for a limited time? How often was a moved to another monastery specifically to be prioress or novice mistress or some other official? What canonica] procedures were involved? Did it make any difference whether the monasteries were in the same Dominican province? 2. The Dominican Historical Institute is initiating a project to produce a hlstorical repertorium of all Dominican houses, male and female, from the beginning up to modem times. Anyone who has discovered information about the foundation, reform, suppression or refoundation of any house or houses is requested to notify the editor of DHN, please. 3. In his treatise De immunitate auctorum Cyriacorum a censura (vide infra B(b) Neveu), the 17th-century Jesuit Théophile Raynaud regularly gives the Dominicans the Hellenised named of 'Cyriaci' (cyriacus = dominicus). Was this Raynaud's own invention, or is this designation found elsewhere? Fr Colin Fowler OP (St Dominic's Priory, 8 I 6 Riverdale Road, Camberwell, Victoria 3124, Australia) would like to know. 4. In the Languedoc process of St Dominic, one witness testifies that she had made him hairshirts 'de pilis pardorum et hircorum' (MOPH XVI 181). Since a hairshirt made out of panther-hair seems a highly improbable, de-luxe item, I presume that 'pardorum' does not mean what it appears to mean. An adjective 'pardus' is attested in medieval Latin, Castilian, Catalan, Occitan and Provençal, denoting some colour, though the precise colour seems to vary, according to the dictionaries. In Latin it is either 'grey' or 'mottled' ('varii coloris' according to Papias) (so Yves Lefèvre & Jacques Monfrin, Novum Glossarium Mediae Latinitatis, P-Pazzu, Copenhagen 1985-1993). In Castilian it means 'grey', and is particularly applied to the kind of bears found in northem Spain. In Catalan, according to F. de E.Moli, Diccionari Català-Valencià-Balear VIII (Palma de Mallorca I 957), it denotes a dark, ashy-grey colour with a reddish tinge. In Occitan, according to Louis Alibert, Dictionnaire Occitan-Français (Toulouse 1965) it means 'freckled', and this is also the meaning given for Provençal by F.Mistral. It would be nice to have direct evidence either that 'pard6s' on its own could signify a grey bear in 13th-century Occitan, or at least, and more probably, that the adjective could be applied to the sort of bear found locally. If anyone can oblige, please inform Simon Tugwell OP. 5. Prof. Noel Coulet, 48 val saint Donat 1, 285 avenue Mazenod, 13100 Aix en Provence, France, s'occupe de la bibliothèque d'Avignon Nicolai; il demande si quelqu'un aurait une idée de ce que sont les titres suivants:

32 Voi. IV, 1995 Item, quemdam librum parvum continentem determinacionem fàctam de perfectione status ordinis Predicatorum. Item librum in pergamena privilegiorum ordinis predicatorum sub brevi/ate collectorum. Item in eodem volumine liber confìrmationum ordinis predicatorum qui incipit in secundo fo lio cum paupertate [i.e. MOPH XXV #145] et fi nii in penultimo fo lio et loca hujusmodi.

Voi. IV, 1995 33 BIBLIOGRAPHIA GENERALIS

* Jacques Berlioz, ed., Moines et religieux au Moyen Age (Éditions du Seui!, Paris 1994, ISBN 2-02-022685-5) 346 pp. [229-243: Jacques Le Goff, 'Les ordres mendiants'; 265-271: André Vauchez, 'Saint Domi­ nique "le mal-aimé'"; 273-288 Jacques Berlioz, 'Étienne de Bourbon, l'inquisiteur exemplaire'; 289-303: Jacques Verger, Thomas d'Aquin, un universitaire au Moyen Age']. * Alain Boureau, L'évènement sans fìn. Récit et christianisme au Moyen Age (Les Belles Lettres, Paris 1993, ISBN 2-251-3802 1-3) 302 pp. [l'auteur fait constamment allusion aux écrivains dominicai ns, surtout Jacques de Varagine. En particulier pp.55-80 ('Au coeur du Moyen Age: !es dominicains et la ma\'trise narrative'), où inter alia l'auteur reprend le thème qu'il a traité ailleurs de Tintérèt des dominicains pour !es Pères du désert', tout en négligeant le témoignage de Gal vano. Dans son étude de la légende d'Eustache l'auteu r concl ut: 'Enfin, au XIII" siècle, le succès de la légende semble assuré, pour une large part, par l'ordre des prècheurs, gràce à ses sommes hagiographiques. Or, il semble qu'une tendance de l'ordre dominicain ait construit !'utopie d'une hiérarchie théocratique. Eustache apparaitrait al ors non plus comme le fondateur

de la dynastie sacrée, mais comme la figure du milicien chrétien dressé contre !es puissances temporelles'. Les pp.103-108 sont consacrées à 'Eustache dans la Légende dorée'. Le chapitre VI est consacré à la légende de saint Syr et apporte de nouvelles raisons d'accepter son attributi on à Jacques de Varagine. Le chapitre IX est consacré à 'La guerre des récits: la crémation du Talmud (1240-1242)' et propose une interprétation de cet évènement, sans rien dire de nouveau à l'égard du role des dominicains.] * James A.Brundage, Medieval Canon Law (Longman, Lon­ don/New York 1995, ISBN 0-582/09357-0 or (paperback) 09356-2) 260 pp. [introduct ory textb ook; contains a ce11:ain am ount on Raym ond of Penyafort and on Dominicans in generai, and one passing reference to Giovanni Dominici ; see Index]. * Dictionnaire d'Histoire et de Géographie Ecclésiastiques XXV fase. 146-149 (ISBN 2-7063-0191-0, 1995) [H.Fenning, 'Hyn es, John Thomas' (1799-1869); M.Tavuzzi, 'lavelli, Gi ovanni Crisostomo' (c.1470- c.1538); e.Longo, 'Ibaflez, Pedro' (c.1523-1565); J.Pirotte, 'Ibaflez de Erquicia, Domingo' (1589-1633); e.Longo, 'Ibrahim Effendi' (c. 1641- 1697); R. Aubert, 'Ideo, Ludovico' (1811-1880); J.Pirotte, 'Ignace Delgado y Cebrian' (1761-1838); C.Longo, 'Ilperinis, Pietro de' (H 1383);

34 Voi. IV, 1995 C.Longo, 'Imelda Lambertini' (c.1321-1333); C.Longo, 'Incontri, Filippo' (s.XIV); C.Longo, 'Ingeham, Salomon de' (s.XIII); R.Aubert & Th.Kaeppeli, 'Ingolt (Wild)' (s.XV); C.Longo, 'Ingrid Elovsdotter' (H 1282); 'Inguimbert, Joseph-Dominique' (1683-1757); 'Innocent V' (pape 1276); e.Longo, 'Innocent Ringelhammer' (H 1473); R.Auben, 'Inquisition'; W.Senner, 'Institoris, Henricus' (c.1430-1505); E.Piatti, 'Institut Dominicain d'Études Orientales'; R.Aubert, 'Iohanninus de Mantoue' (s.XIV)]. * Thomas Eggensperger & Ulrich Engel, edd., Wahrheit. Recher­ chen z.wischen Hochscholastik und Postmoderne (Festschrift z.um 100. Jahrestag der Wiedergriindung der Dominikaner in Deutschland (Walberberger Studien, Philosophischer Reihe 9, Matthias-Grlinewald­ Verlag, Mainz 1995) [contains severa] articles of Dominican interest: Walter Senner, 'Zur Definition der Wahrheit bei '; Paulus Engelhardt, "'Philosophi" und "sancti" Uber die Wahrheit. Urwahrheit und welthafte Wahrheit in den "frlihen" Schriften Alberts des Grossen'; Anselm Hertz, 'Die Wahrheit des Konkreten. Aspekte der Epikielehre Alberts des Grossen'; Guido Vergauwen, 'Edward Schille­ beeckx - Leser des Thomas von Aquin'; Meinolf Lohrum, 'Die neue Teutonia. Zur Geschichte ihrer Wiedergrlindung und Entwicklung'; Edgar Nawroth, 'Walberberg: "Kloster der offenen Tiir". Die "Wa]berberger Bewegung" im Wiederaufbau der Nachkriegszeit']. Gli inizi del cristianesimo in Livonia-Lettonia (Libreria Editrice Vaticana, Vaticano 1989, ISBN 88-209-1598-7) 291 pp. [d'interesse domenicano: (127-170) Kaspar Elm, 'Christi cultores et novelle ecclesie plantatores. Der Anteil der Monche, Kanoniker und Mendikanten an der Christianisierung der Liven und dem Aufbau der Kirche von Livland'; (171-20 1) Peter Kebane, 'Denmark, the papacy and the christianization of Estonia' (although there is nothing about Domi-nicans, this article is illuminating on the role of the king of Denmark and of Archbishop Sunesen of Lund, and on the politica] and ecclesiastica! context for Dominican missions to the northem pagans planned within Dominic's ]ife-time and for the order's first foundation in Reval)]. * Margot King, ed., compiled by Elspeth Durie & Dewey Kramer, On Pilgrimage. The best of ten years of Vox Benedictina (= Vox Bene­ dictina 11 [1994)) 607 pp. reprints some articles of Dominican interest, notably: Peter Meister, 'The authorship of the Minnebiichlein' (355-363); Robert Sweetman, 'Christine of Saint-Trond's preaching apostolate: Thomas of Cantimpré's hagiographical method revisited' (4 11-432); Margot Schmidt, 'Minne du gewaltige kelJerin: on the nature of minne in Mechthild of Magdeburg's Fliessende licht der gottheit' (489-504).

Voi. IV, 1995 35 * Jerzy KJoczowski, ed., Zakony franciszkanskie w Polsce, I (apud Franciscanos, Krak6w 1992) [Prof. KJoczowski dit au sujet de ce recueil: 'La série intitulée Monastères Franciscains sous ma rédaction embrasse quatre volumes, dont le premier et le quatrième en deux parties. Les volumes suivants sont actuellement préparés à l'impression. Mon texte dans le voi. I, première partie - tache de synthèse de la présence des Franciscains en Pologne à l'époque du Moyen Age - est bien pratique pour la comparaison avec !es Dominicains dans la province de Pologne. Le méme se rapporte aussi à quelques autres articles. Le volume II contient l'édition précieuse de la Chronique des Franciscains, datant du Moyen Age, où on peut trouver entre autres !es notes importantes aussi pour !es Dominicains. L'article d'Andrzej Grzybkowski ('Das Problem der Langchore in der Bettelordenarchitektur Ostmitteleuropas'), 1/2 pp.227-247 concerne tous !es mendiants. Le volume IV est consacré, e avant tout, au xix siècle et de l'activité remarquable des Franciscains en Pologne à cette époque-là']. * La Revue du Rosaire 66 (mai 1995): 7' centenaire de Saint­ Maximin et de la Sainte-Baume 31 pp. [il n'y a pas d'étude historique ni du couvent ni de la Sainte-Baume; au niveau populaire, il y a un article sur 'Marie-Madeleine et !es Frères Précheurs' par Philippe Devoucoux o.p., et une méditation pieuse sur 'Un sanctuaire millenaire ... pour une sainte actuelle' par une moniale de Saint-Maximin. En outre il y a un sermon de Jean-René Bouchet sur l'ascension, 'Route triomphale de Dieu', et un résumé de l'histoire de la Revue du Rosaire, fondée à Saint­ Maximin en 1920-1921].

* 'Militia Christi' e Crociata nei secoli XI-XIII (Miscellanea del Centro di studi medioevali 13, Vita e Pensiero, Milano 1992, ISBN 88- 343-0350-4) 858 pp. [contiene due relazioni che toccano alla storia domenicana: Grado G.Me rlo, "'Militia Christi" come impe gno antiereticale (11 79-1233)', dove inter alia l'autore sottolinea il contesto antiereticale della canonizzazione di S.Domenico e della sua leggenda (pp.355-386); Saverio Guida, 'Le canzoni di crociata francesi e prove nzali', che fornisce un contesto importantissimo pe r la predicazione della crociata (pp.403-442)].

* Peter Rolfe Monks & D.D.R.Owen, edd., Medieval Codicology, Iconography, Literature and Translation. Studies {o r Keith Val Sinclair (E.J.Brill, L eiden/Ne w York/London 1994, ISBN 90-04-09958-1) [contains severa! items of Dominican interest: 68-73, Ursula Winter, "' ... scriptum per manum fratris Palmae Carbom Ordinis Praedicatorum Magdeburgensis ... ". Aus Magdeburg e r Handschrift e n d e s 15. Jahrhunderts'; 120-133, Margaret M.Manion, 'Illustrated hours of the

36 Vol. IV, 1995 Trinity for French royalty' (p.121: 'The Dominicans in particular seem to have influenced members of the French court through the use of pictures in books for didactic and devotional purposes in their capacity as chaplains and confessors.' Prof. Manion notes, 'This article is one of a group of studies I am undertaking of illustrated devotional texts which seem to have been designed by Dominicans for members of the royal family and related nobility'); 94-109 Pierre Cockshaw, 'Le Bréviaire de Belleville (Paris, BN, MSS latins I 0483-10484): Problèmes textuels et iconographiques' (c'est un bréviaire dominicain de c.1325)]. * Linda M.Paterson, The world of the troubadours. Medieval Occitan society c. 1100-c. 1300 (Cambridge University Press, Cambridge I 993, IS�N 0-521-35240-1) 367 pp. [a generai account of Occitan society, with little specifically on Dominicans]. * Odette Pontai, us conci/es de la France capétienne jusqu 'en 1215 (Cerf, Paris 1995, ISBN 2-204-05208-6) 539 pp. [cette histoire, fournie de renseignements bibliographiques fort utiles sur chacun des conciles, comporte forcément le traitement de plusieurs rencontres qui touchent à l'histoire dominicaine, surtout !es conciles nordiques et méridionaux qui s'occupaient de la menace de l'hérésie. L'auteur annonce que 'cette étude est la version française, légèrement différente dans la forme et la composition, d'un ouvrage en allemand du méme auteur, à paraitre dans la collection "Konziliengeschichte" sous la direction du professeur Walter Brandmi.iller de l'Université d'Augsbourg']. Margaret M.Press, From our broken toil. South Australian Catholics 1836-1906 (Catholic Archdiocese of Adelaide 1986) 286 pp. [contains a little on the Dominican sisters who went there from Cabra and from Stone, and mentions the arrivai of the Irish Dominican fathers; the Dominican tertiary, Bessie Baker, and her mother feature severa! times, but wrong information about the family is provided, on the basis of Fr Bowden's introduction to Bessie Baker's religious autobiography. There is a fair amount about William Leigh, who was a generous friend of the church in S.Australia as well as being a crucial benefactor of the English Dominicans. See the Index s.v. Baker & Dominican Sisters. Sr Margaret Press hopes to write a biography of Bessie Baker some time. It may be noted that there is materiai on William Leigh in the archives of the English Dominican province in Edinburgh.] * Margaret M.Press, Colour and Shadow. South Australian Catholics 1906-1 962 (Archdiocese of Adelaide 1991, ISBN 0-646-04777- 9) 242 pp. [inevitably mentions Dominican men and women from time

Voi. IV, 1995 37 to time, but there is little of particular Dominican interest; the most prominent Dominican in the book is Robert Spence, archbishop of Adelaide 1915-1 934, on whom see especially pp.155-158.) * Marfa Elena del Rfo Hijas, 'Los remedios terapéuticos utilizados en las 6rdenes religiosas existentes en Madrid cap itai durante los siglos XVII, XVIII y XIX', Archivo Dominicano 16 (1995) 199-2 14 [inter alia auctor usus est arch ivis conventus sororum S.Catherinae et conventus fratrum Nostrae Dominae de Atocha]. R.N.Swanson, Religion and Devotion in Europe c.1215-c.1515 (Cambridge University Press, Cambridge 1995, ISBN 0-521 /37076-0 [hardback]. 37950-4 [paperback]) 377 pp. [on the whole a remarkably judicious generai introduct ion to the religious and socia) reality of catholicism in the period under considerat ion; the main drawback is the paucity of documentation and citation of sources, and this Jack is not adequately remedied in the bibliographies. There is little of specific Dominican interest: the main thing is an account of the will of Dame Jane Strangways, written in 1500, when she was living at the house of the Dominican friars in York (pp.322-324); reference is also made to the will of one of Giovanni Dominici's correspondents, Francesco Datini (pp.327-329)). * Olga Weijers, Dictionnaires et répertoires au moyen iìge. Une étude du vocabulaire (Brepols, Turnhout 1991, ISBN 2-503-37004-7) 212 pp. [étude minutieuse du vocabulaire concernant les ouvrages de référence et des instruments de travail au moyen àge, dont plusieurs furent faits par des dominicains et à l'évolution desquels l'ordre a notamment contribué]. * Gabriella Zarri, ed., Finzione e Santità tra medioevo ed età moderna (Rosenberg & Sellier, Torino 1991, ISBN 88-70 11-471 -6) 570 pp. [Gabriella Zarri, "'Vera" santità, "simulata" santità: ipotesi e riscontri'; André Vauchez, 'La nascita del sospetto'; Peter Dinzelbacher, 'Sante o streghe. Alcuni cas i del tardo medioevo'; Adriano Prosperi, 'L'elemento storico nelle polem iche sulla santità'; Jean-Michel Sallmann, 'Esiste una falsa sant ità maschile?'; Adriana Valerio, 'Domenica da Parad iso e Dorotea di Lanciuola: un caso toscano di simulata santità degli inizi del '500'; Genoveffa Palumbo, 'Sante immagini e santità immaginata: una simulazione "fam iliare'"; Gianvittorio Signorotto, 'Gesuiti, carismatici e beate nella Milano del primo Seicento'; Valerio March etti, 'La simulazione di santità nella riflessione medico-legale del sec. XVII'; Giuseppe Dalla Torre, 'Santità ed economia processuale. L'esperienza giuridica da Urbano VIII a Benedetto XIV'; Giulia Barone, 'La canonizzazione di Francesca

38 Voi. IV, 1995 Romana ( 1608): la riproposta di un modello ag iografico medievale'; Andrea Tilatti, 'Riscritture agiografiche: santi medievali nella cultura friulana dei secoli XVII e XVIII'; Albano Biondi, 'l' "inordinata devozione" nella Prattica del Cardinale Scaglia (ca. 1635)'; Anne Jacobson Schutte, 'Un caso di santità affettata: l'autobiografia di Cecilia Ferrazzi'; Marina Romanello, 'Inquietudini religiose e controllo sociale nel Friuli del Seicento'; Giovanna Paolin, 'Confessione e confessori al femminile: monache e dirett ori spirituali in ambito veneto tra '600 e '700'; Marilena Modica Vasta, 'La santità negata. Esperienze religiose e inquisizione nella Sicilia moderna'; Ottavia Niccoli, 'Il confessore e l'inquisitore: a proposito di un manoscritt o bolognese del Seicento'; Giuseppe Orlandi, 'Vera e falsa santità in alcuni predicatori popolari e direttori di spirito del Sei e Settecento'; Grazia Biondi, 'Lucia Roveri di Mirandola (1780-83). Da affettata santità a falsa divinità'; Marina Caffiero, 'Le profetesse di Valentano'; Mario Rosa, 'Prospero Lam bertini tra "regolata devozione" e mistica visionaria'].

Voi. IV, 1995 39 BIBLIOGRAPHIAE PARTICULARES

A DE S.DOMINICO

(a) manu scripta

Vide Not. Var. 6; Diss. Wyatt; J(a) Petrus Ferrandi. Il P.Emilio Panella OP segnala che ai ff. l 30'- 134' del cod. 2105 della biblioteca Riccardiana, Firenze (anno 1470), si trova un volgariz­ zamento toscano dei modi di pregare di S.Domenico; ne include solo i primi sette modi, e tralascia dal settimo l'exemplum che ne fa parte secondo la maggioranza dei codici. Su questo codice, proveniente dal monastero domenicano di S.Lucia, Firenze, v. M.-T.Casella & G.Pozzi, B. Giovanni Dominici OP. Lettere Spirituali (Edizioni Univer-sitarie, Friburgo, Svizzera 1969) 14-16; Carlo Delcorno, Giordano da Pisa. Quaresimale Fiorentino 13 05-1306 (G.C.Sansoni, Firenze 1974) XII. [To give credit where credit is due, Hilarius Barth OP had already recognised the presence of the Nine Ways of Prayer in this manuscript, in a long comment sent to me in 1985; but he never published this comment. I am preparing an edition of the text. S.T.] Codex Treverensis 1271/576 (s.xiv-xv) tenet ad fol. 5'-8'' legendam ineditam S.Dominici, cuius auctorem adhuc nemo indagavit (vide Analecta Bollandiana 52 [ 1934] 248). Revera haec legenda e fontibus bene notis compilata est. Initium enim e Legenda Aurea desumptum est ('Dominicus ordinis predicatorum dux et pater inclitus', Graesse 466), post quod statim sequuntur aliquae narrationes tam ex eadem Legenda quam e legenda Humberti de Romanis paene ad litteram transcriptae: de mag. Conrado ad ordinem orante Dominico attracto (Graesse 476), de beato Reginaldo (Graesse 472-473), de daemoniis ex obsesso expulsis (Graesse 474-475), de dominabus Fani Iovis quibus catturo teterrimum monstravit deus (Graesse 475, sed, ut in aliquibus codicibus Legendae Aureae, 'canis' potius quam 'cattus' perperam scriptum est), de diabolo a s. Dominico in circuitum per conventum Bononiensem ducto (Graesse 477-478), de Raymundo Grossi (Graesse 475), de Dominico praenuntiante quatuor fratres mox morituros esse (Graesse 475-476), de mercede nautae miraculose praestita (Graesse 474), de pluvia signo crucis propulsata (Humb. #45), de vestimentis Dominici mire siccatis (Humb. #46), de decano lubrico (Humb. #59), de clerico qui manum Dominici osculatus castus effectus est (Graesse 471),

40 Voi. IV, 1995 de morte Dominici et de visione Raonis (Graesse 478-479), de translatione corporis Dominici (pauca excerpta e legenda Humberti, App. #1-7), de religioso miraculose curato (Humb. App. #58). Ad calcem f.7' lector quidam, eiusdem ut videtur aetatis, addidit: 'Nota de pluuia obtenta tempore siccitatis in Yspanie partibus, item in partibus Tolosanis de libris triduo submersis et illibatis' (i.e. Vitas Fratrum II 6 et 4). Unum tantum aliquid novitatis praebet; ad calcem f.5'-6' eiusdem manu lectoris, ut puto, addita est narratio de verbo aliquo cui simile beato Iordani apud Vitas Fratrum III 42.7 attribuitur: 'Fertur quod, cum aliquando beatus Dominicus [quo deleto supra magister Iordanis scriptum est] pauperem quendam nudum obuiam habuisset, continuo tunicam admodum sibi necessariam exuit ac pauperi tribuit, quam ille accipiens mox in ludo tesserum amisit. Quam dum venalem frater socius beati Dominici in foro vidisset, ait illi, Ecce pater quomodo tunicam tribuisti. Cui ille, Melius est tunica caruisse quam pietate. Dubium enim est vtrum (?) [deest aliquod, pagina a ligatore quodam crudeliter deminuta] elemosina ve! pro quo paupere homo subueniens per amplius deo placeat. Unde expedit vt qui dare potest tribuat prout potest'. Valde dissimilis est haec narratio ei guae apud Vitas Fratrum legitur. [S.T.]

(h) typis impressa

Vide RP(a) Bataillon, Canetti, lturgaiz, Lippini, Montanari, Tugwell; RP(b) Galmés 1987, 1992, 1994; BG Berlioz (Vauchez), 'Militia Christi', Gli inizi; E Maier; J(b) ad finem; L(h) Italia Alce, Selva; L(c) Fondations et missions. * Candido Aniz Iriarte OP & Luis V.Diaz Martin, edd., Santo Domingo de Caleruega. Jomadas de Estudios Medievales (Editoria! San Esteban, Salamanca 1994, ISBN 84-87557-77-5) 347 pp. [Candido Aniz Iriarte, 'Retrato de un hombre de CastiJla: Domingo de Caleruega (o de Guzman)'; Vicente Angel AJvarez Palenzuela, 'Problemas internos de Castilla en tomo al ano 1200'; Luis Vicente Dfaz Martin, 'Panorama de la Europa cristiana en la época de Santo Domingo de Guzman. 1170- 1221'; José Antonio Martin Fuertes, 'La documentaci6n castellana en la época de Santo Domingo. Consideraciones sobre su naturaleza y tipologia'; Félix Martinez Llorente, 'Poder politico y repoblaci6n en la Castilla del Duero medieval: alfoces y tenencias (siglos X-XIII)'; Teofilo Portillo Capilla, 'Identidad hispana de Santo Domingo de Guzman'; Vito Tomas G6mez, 'Caleruega en la documentaci6n primitiva dominicana'; Gonzalo Martinez Diez, 'Origenes familiares de Santo Domingo, los

Voi. IV, 1995 41 linajes de Aza y Guzman'; Carmen Gonzalez Gonzalez, 'Senorio de Caleruega: (1) Presencia y continuidad de Azas y Guzmanes, (2) Alfonso X el Sabio, restauraci6n del seflorio y su donaci6n al real monasterio de Santo Domingo'; Pedro Ontoria Oquillas, 'El arcipreste de Gumiel, Don Gonzalo Garda de Aza, tutor de Santo Domingo de Guzman'; Maria Cruz Rodrfguez Rodrfguez, 'El monasterio de San Pedro de Gumiel de Hizan. Notas hist6ricas (siglos XII-XIII)'; Lorenzo Galmés Mas, 'Juana de Aza y Domingo de Guzman'.] Albert Collell OP, 'Jaume I i sant Domènec', Analecta Sacra Tarraconensia 46 (1973) 43-70 [auctor autumat puerum Iacobum tres annos et plus apud Simonem comitem Montis Fortis degisse, unde multa coniicit de necessitudine eius cum s.Dominico, quamvis prudenter determinare recuset num sanctus pueri praeceptor et confessor fuerit. Ultra hoc satis confuse disserit de praesentia sancti inter clericos qui Mureti crucesignatos orando iuvabant; nesciens ipsum Bernardum Guidonis auctorem fuisse chronici 'de praeclaris Francorum facinoribus' chronistam credit fuisse qui ante Bemardum scripsisset, deinde plures qui recentius historias confecerunt citat, infert tandem 'omnes paene admittere praesentiam sancti Dominici ad discrimen proelii Mureti', licet re vera, ut bene monstravit Vicaire (Cahiers de Fanjeaux 16 [1981] 248-250), cuncti testimonio solius Bemardi Guidonis innisi sint, qui sua sponte nomen sancti in relationem Petri Vallium Sarnaii interpolavit]. * Brian Farrely OP, 'éFue Santo Domingo de Guzman can6nigo premonstratense en el monasterio de Santa Maria de la Vid:>', Archivo Dominicano 16 (1995) 155-198 [l'autore propone che si debba accogliere la tradizione premostratense che vuole che da fanciullo s.Domenico ricevesse la sua formazione presso i Premostratensi di la Vid e che poi diventasse canonico tra di loro, prima di essere canonico di Osma e prima di essere studente a Palencia. Vengono citate testimonianze inedite dall'archivio del monastero, che certo fanno luce sulla tradizione premostratense; questo è l'aspetto più pregevole dell'articolo. Sfortunatamente l'autore non sembra conoscere le critiche filologiche di Manning (v. infra) che mostravano l'inautenticità dei famosi versi attribuiti nelle fonti premostratensi al poeta duecentesco Gonzalo de Berceo, né i problemi sollevati da Gonzalo Martinez Diez riguardo alle famiglie dei Guzman e degli Aza (v. supra, Candido Aniz).] Kenelm Foster OP, 'Dante and two friars: Paradiso XI-XII', New Blackfriars 66 (1986) 480-496 [on Francis and Dominic]. Warren F.Manning, 'Una antigua "Vida de santo Domingo" en verso éha existido en algun tiempot, Analecta Sacra Tarraconensia 49 (1967) 327-335 [auctor clarissime monstrat versus olim satis notos de

42 Voi. IV, 1995 s.Dominico na to patre qui 'fue félix de los de Guzman' et inter Praemonstratenses erudito, vix potuisse ante saeculum XV componi; inde proponit eos verisimilius a quodam scriptore Praemonstratensi saeculi XVII ve! XVIII confectos esse].

Josep M.Pons Guri, 'Constitucions conciliars Tarraconenses (1229 a 1330)', Analecta Sacra Tarraconensia 47 (1974) 65-128 [curo editione textuum; eone. Tarraconense anno 1239 celebratum statuit ut festivitates beati Francisci et beati Dominici et beati Antonii sollempni­ ter celebrentur per totam provinciam et ut in cuiusque sollempnitate 'novero fiant in ecclesia lectiones' (p.39), eone. quoque anni 1243 statuit 'quod festum beati Dominici et beati Francisci curo devotione debita in ecclesiis celebretur, curo nostris temporibus per eos Dominus multa miracula fuerit operatus' (p.54)]. Heribert Christian Scheeben, Der heilige Dominikus. Grunder des Predigerorden - Emeuter der Seelsorge (Hans Driewer Verlag, Essen 1961) 180 pp. [This book, whjch seems largely to have escaped atten­ tion, is not a reprint of Scheeben's 1927 publication, but a new study, in which Scheeben has greatly tempered his more notorious theories about Innocent III's intervention.J

* Raimondo Spiazzi OP, 'Presentazione delle due bolle di papa Onorio III a S.Domenico', in Memorie e testimonianze sulla serva di Dio Madre M.Antonia Lalìa (S.Sisto Vecchio, Roma, s.d.) 145-148 [secondo l'autore le due bolle, MOPH XXV #158 e 171, che si credevano perse da secoli, furono recentemente riscoperte nel monastero del SS.Rosario, Monte Mario; ma tutte e due furono viste dal P.Koudelka, la prima proprio all'archivio di Monte Mario, la seconda all'archivio dell'Ordine a Santa Sabina (dove si trova ancora). E' probabile che si tratti di copie dimenticate, forse ricalchi, delle bolle, ma vi informeremo se risultasse da una verifica eventuale che si siano veramente scoperte sconosciute bolle autentiche. In ogni caso il Domenico a cui fu indirizzata la seconda bolla non era il fondatore m a un altro Domenico, probabilmente quello che era più tardi provinciale di Lombardia].

Libri devotionis

* Jaime Rodriguez Lebrato OP, Ruta de los milagros de Santo a Domingo en Roma, 2 ed. (Curia Generalizia OP, S.Sabina, Roma 1995) 69 pp. [esiste anche in italiano].

* Michael Monshau, Praying with St Dominic (St Mary's Press, Christian Brothers Publications, Winona, Minnesota 1993, ISBN 0- 88489-288-3) 199 pp.

Voi. IV, 1995 43 * Ennio Staid OP, San Domenico. Il fascino di un profeta attuale (Edizioni San Paolo, Milano 1995, ISBN 88-215-2976-2) 134 pp. [senza valore storico; l'autore pretende di proporre una rilettura attuale della vita di S.Domenico, ma, poiché non si è dato la pena di studiare accuratamente né le fonti né la storiografia moderna, il 'Domenico' che 'rilegge' è una pura fantasia generata dalle idee e dalla spiritualità (abbastanza simpatiche, senz'altro) dell'autore].

Corrigendum

Il P.Antolfn Gonzalez Fuente OP vuole awertire che nella sua opera, El Carisma de la Vida Dominicana (DHN 3 (1994) 5), alle pp.279- 280, egli è stato indotto in errore da un autore domenicano attuale, quando anche egli ha scritto che il beato Giordano di Sassonia avrebbe affermato di san Domenico fosse di 'poca scienza' (pan1us scientiae), però il beato Giordano afferma ciò chiaramante di un'altra 'fra Domenico', inviato in Spagna dallo stesso san Domenico (Libellus 49).

B DE HISTORIA GENERALI ORDINIS ET DE DIVERSIS REBUS QUAE EAM TANGUNT

(a)

Vide RP(b) Gilardi [de architectura OP]. De chronica ordinis c.1275 compilata, guae in cod. iam deperdito conventus SS.Iohannis et Pauli apud Venetos conservabatur, vide RP(a) Tugwell, 'Notes ...'. Historia Ordinis Praedicatorum in Dania [editio textus curo commentariis]: vide RP(b) Halvorsen. T.P.Dolan, 'Langland and FitzRalph: two solutions to the mendicant problem', Yearbook of Langland Studies 2 (1988) 35-45 [the author argues that it is particularly Franciscans who are envisaged by Langland's attacks on mendicants]. * Mémoire Dominicaine 5: Des hommes de presse, Editeurs et journalistes. Vocation dominicaine et mémoire prolétarienne. Fra Angelico. Las Casas (Éditions du Cerf, Paris 1994, ISBN 2-204-05118-7) 315 pp. [outre les articles notés ailleurs, ce volume contient: Jean-Luc

44 Voi. IV, 1995 Vesco, 'La Revue biblique: une audace, un esprit'; Élie-Pascal Épinoux, 'La Revue du Rosaire'; Sabine de Lavergne, 'Les grandes années de la revue L'Art sacré'; Yvon Tranvouez, 'Les origines dominicaines de La Quinzaine' ; Geneviève Laplagne, 'La Vie catholique illustrée'; François Refoulé, 'Les Éditions du Cerf: cinquante ans de débats et de combats'; Michal Romanek, 'En Pologne: W drodze'; Allan White, 'Blackfriars et New Blackfriars'; François Diot, 'Une priorité des chapitres généraux de l'ordre des Precheurs: !es moyens de communication sociale'; 'Les revues dominicaines aujourd'hui']. John Hine Mundy, Men and Women at Toulouse in the age of the Cathars (Pontificai Institute of Mediaeval Studies, Toronto 1990, ISBN 0-88844-101-0) 235 pp. [very little on Dominic or Dominicans. On p.67 the author repeats with dogmatic confidence the claim that Dominic's short-lived convent of women in Toulouse was for ex-prostitutes, asserting that this is stated in the pope's letter (MOPH XXV#80), which incidentally is cited from MOPH XV, not from MOPH XXV; contrast Vl.J.Koudelka, AFP 28 (1958) 99: 'rien ne nous oblige à croire que ces religieuses étaient des repenties']. * Lorenzo Polizzotto, The Elect Nation. The Savonarolan move­ ment in Florence 1494-1545 (Clarendon Press, Oxford 1994, ISBN 0-19- 920600-7) 488 pp. [this work is already out of print in the United Kingdom, but is available in the USA]. * S.C.Rowell, Lithuania ascending. A pagan empire within east­ central Europe 12 95-1345 (Cambridge University Press 1994, ISBN 0- 521-45011-X) 375 pp. [An important study of the history of Lithuania in this period and its role in European affairs; it contains only titbits about Dominicans, though usually precise documentary evidence is cited for these: for Dominicans in Lithuania see pp. 196, 198, 203 (the Dominican church in Vilnius, built 1320-1322), 205-211 (including references to Grand Duke Gediminas's Dominican adviser Nicholas), 223 (Nicholas again); see also p.243 (two Dominicans being killed in the course of a Lithuanian raid on Tharwest in Livonia) and 279 (Bishop Frederick OFM of Riga lending money to the Dominicans in Riga, on the evidence of the Vatican Secret Archives Reg. Vat. 136 f.13' no. 25)]. Tomaso da Modena. Catalogo a cura di Luigi Menegazzi (mo­ stra 5 luglio - 5 nov. 1979, Treviso, S.Caterina, Capitolo dei Domenicani; ed. Canova, Treviso) 181 pp. [inter alia continet photographias imaginum 40 fratrum praedicatorum a Thoma depictarum guae in antiquo capitulo conventus S.Nicolai, Treviso, reperiuntur; transcripta quoque aliquot documentorum ex archivo eiusdem conventus, ubi pluries fratres conventus nominantur].

Voi. IV, 1995 45 (b) De Haereticis et de Inquisitoribus

Vide BG Dictionnaire ('Inquisition'), 'Militia Christi', Zarri (passim); E Maier. * S.Bigatton & O.Lazzaro, edd., Questo è l'Offitio de la Santa lnquisition ... Materiali per una storia sociale di San Quirino in epoca moderna: i processi del sant'Ufficio (Edizione e progetto del Comune di San Quirino [Pordenone], Assessorato alla Cultura, 1994) 143 pp. * Peter Biller & Anne Hudson, edd., Heresy and Literacy, 1000- 153 0 (Cambridge University Press, Cambridge 1994, ISBN 0-521-41979- 4) 313 pp. [contains , inter alia, severa] articles on Cathars and Waldensians]. Heide Dienst, 'Lebensbewaltigung durch Magie. Alltagliche Zauberei in Innsbruck gegen Ende des 15. Jahrhunderts', in Alfred Kohler & Heinrich Lutz, edd., Alltag im 16. Jahrhundert. Studien zu Lebensformen in mitteleuropaischen Stadten (Wiener Beitrage zur Geschichte der Neuzeit 14, Verlag fur Geschichte und Politik, Wien, ISBN 3-7028-0255-X I R.Oldenbourg Verlag, Miinchen, ISBN 3-486- 53791-1, 1987) 80-116 [concerned with the people Henricus Institoris famously investigated in the mid 1480s]. John Edwards, 'Mission and Inquisition among conversos and moriscos in Spain 1250-1 550', in W.J.Sheils, ed., Persecution and Toleration (Studies in Church History 21, Basi! Blackwell, Oxford 1984, ISBN 0-631-13601 -0) 139-151. * Richard Kieckhefer, 'The office of Inquisition and medieval heresy: the transition from persona! to institutional jurisdiction', Journal of Ecclesiastica! History 46 (1995) 36-61 [the author continues his campaign - utinam audiatur! - to make historians realise that 'the inquisition' in the Middle Ages did not begin as an institution, but as a matter of ad hoc delegation of powers to particular individuals.] NaJ;imanide, La Dispute de Barcelone, traduit de l'hébreu par Éric Smilévitch; archives du texte traduites du latin par Luc Ferrier (Verdier, Lagrasse 1984, ISBN 2-86432-037-1) 101 pp. [il s'agit du débat entre juifs et chrétiens en juillet 1263, auquel participaient notamment plusieurs dominicains, dont Raymond de Pennafort] * Bruno Neveu, L'erreur et son juge: remarques sur !es censures doctrinales à l'époque moderne (Bibliopolis, Napoli I 993, ISBN 88-7088- 276-4) 758 pp. [inter alia, on pp.426-427, the author cites a tract by the Jesuit, Théophile Raynaud, De immunitate auctorum Cyriacorum a censura, contained in Theophili Raynaudi SI Apopompaeus, admodum

46 Voi. IV, 1995 rara continens ... XX, Cracoviae 1669, 267-319, which is a sustained attack on the perceived immunity of Dominican authors from censorship. Severa! of Raynaud's own works had been included in the Jndex librorum prohibitorum, and in Sept. 1671 ali but two of the treatises in Apopompaeus were added to the list]. Alexander Patschovsky, Die Anféinge einer stéindigen lnquisition in Bohmen (Walter de Gruyter, Berlin 1975, ISBN 3-11-004404-8) 319 pp. [fratrum praedicatorum praesertim de Colda de Coldicz (KP I 270, IV 60-61), Gallo de Novo Castro (KP IV 90), Iohanne de Schwenkenfeld (KP III 11, IV 171), Rudolpho (KP IV 273), et Swatiborio de Longavilla tractatur; vide tabulam]. * Herman H.Schwedt, 'Die romischen Kongregationen der Inquisì tion und des Index und die Kirche im Reich ( 16. und 17. Jahrhundert)', Romische Quartalschrift 90 (1995) 43-73 [of specifically Dominican interest is what is said of Jacobus (Palaeologus) of Chios, pp.60-62).

e DE IURE OP

(a) De capitulis generalibus

De capitulo generali anno 1611 Parisius celebrato: vide L(c) Fondations et missions.

(b) De capitulis provinciali bus

Vide RP(a) Hernandez [editio actorum Capitulorum Provin­ cialium Hispaniae annis 1464 et 1518 celebratorum].

(e) De constitutionibus

* Bruno Krings, 'Das Ordensrecht der Pramonstratenser vom spaten 12. Jahrhundert bis zum Jahr 1227', Analecta Praemonstratensia 69 (1993) 107-242 [the author comments on the evolution of the Praemonstratensian Consuetudines in the period under discussion and the various manuscripts which contain or have been alleged to contain them; he also provides a criticai edition of the text as found in two manuscripts slightly later than the first Dominican use of

Voi. IV, 1995 47 Praemonstratensian legislation: Glasgow, Mitchell Lib. 308892, and Wiesbaden, Hessischer Haupstaatsarchiv Wiesbaden 3004 C 17, which he dates respectively to 1222 and 1227].

(d) De interpretatione iuris OP

Vide infra Ed. Textus.

D DE TRADITIONE INTELLECTUALI ORDINIS

(a) De S.Thoma sequacibusque eius

Vide RP(a) Quinto; Diss. Pajda; BG Berlioz (Verger); D(b) Dales, Rouse, Wallace; J(a) Henricus Suso, Blumrich & Kaiser (Ruedi Imbach); J(a) Hier. Savonarola, Garfagnini. * S.Tomas d'Aquino, Obras Catequéticas (sobre el Credo, Padre­ nuestro, Avemar(a, Decalogo y los siete sacramentos), introducci6n, traducci6n y notas de José lgnacio Saranyana (Ediciones EUNATE, Pamplona 1995, ISBN 84-7768-056-6) 250 pp. * Angel Alvarez G6mez, 'Tomas de Aquino: la verdad corno horizonte', Compostellanum 36 (1991) 115-148. * E.J.Ashworth, 'Analogy and equivocation in thirteenth-century logie: Aquinas in context', Mediaeval Studies 54 (1992) 94-135. * Thomas J.Bell, 'The eucharistic theologies of La.uda Sian and 's Summa Theologiae', The Thomist 57 (1993) 163-185 [argues that there are no theological reasons why La.uda Sian should not be ascribed to Thomas]. * Inos Biffi, Teologia, storia e contemplazione in Tommaso d'Aqui- no (Jaca Book, Milano 1995, ISBN 88-16-40387-X) 343 pp. * Serge-Thomas Bonino OP, 'Influence du Pseudo-Denys sur la conception thomiste de l'esse', Bulletin de littérature ecclésiastique 94 (1993) 269-273. Serge-Thomas Bonino OP, ed., Saint Thomas au xx_e siècle. Actes du colloque du Centenaire de la "Revue Thomiste" (Éditions Saint­ Paul, Paris 1994, ISBN 2-85049-571-9) 475 pp. [Francesco Beretta, 'La "Revue thomiste" et les sciences expérimentales de 1893 à 1905: pro­ gramme et limites d'un projet néo-thomiste'; Jean Caron, 'La discussion

48 Voi. IV, 1995 entre le P.Schwalm et Maur ice Bionde! à propos de la méthode d'immanence en ap ologétique (I 895- 1898)'; Fabr ice Bouthillon, 'Le diable, probablement: le P.Mandonnet, les jésuites et le pr obabilisme (1901-1903)'; Henry Donneaud OP, 'La "Revue thomiste" et la cr ise moderniste'; André Duval OP, 'Aux origines de la "Revue des sciences philosophiques et théologiques'; Philippe Chenaux, 'Le P.Bernadot, la "Revue thomiste" et la cr ise de l'Action française'; Bernard Montagnes OP, 'L'abbé Henr i Lusseau contre la "Revue thomiste" (1935)'; Miche! Fourcade, 'Jacques Maritain et le renouveau de la "Revue thomiste" (1936-1940)'; Étienne Fouilloux, 'Dialogue théologique? (1946-1948)'; Cristina D'Ancona Costa, 'Historiographie du platonisme médiéval: le cas de saint Thomas'; Olivier Boulnois, 'A la recherche d'un Duns Scot intr ouvable'; François-Xavier Putallaz, 'Historiographie du nominalisme médiéval'; Bruno Pinchard, 'Expérience de l'etre, expérience du sujet dans le champ "scolastique" de la pensée: le témoignage de Dante et de Rabelais'; Yves Floucat, 'Le Moyen Age de Jacques Maritain'; Serge­ Thomas Bonino OP, 'Historiographie de l'école thomiste: le cas Gilson'; Jacques Follon & James McEvoy, 'La pensée médiévale au prisme de la "Revue philosophique de Louvain'"; Ruedi Imbach, 'Démocratie ou monarch ie?'; Georges Cottier OP, 'Thomisme et modernité'; Cyrille Mich on, 'Abstractions: A pr opos du concept, un dialogue entre Guillaume d'Occam et Thomas d'Aquin'; Jean-Pierre Torrell OP, 'Le thomisme dans le débat christologique contemporain'; Jean-Pierre Torrell OP, 'Saint Thomas d'Aquin et la science du Christ: une relecture des Questions 9-12 de la Tertia Pars de la "Somme théologique'"; Benoìt-Dominique de La Souj eole OP, 'La préparation de Vatican II dans la "Revue thomiste'"; Jean-Louis Bruguès OP, 'Saint Thomas dans !es demiers documents du magistère romain traitant de morale'; Ser vais Pinckaers OP, 'L'enseignement de la théologie morale et saint Thomas'; Roger Amaldez, 'La "Revue thomiste" et les études islamiques'; André Dupleix, 'Saint Thomas, maitre spirituel']. * Edward Booth OP, The three pecia systems of St Thomas Aquinas's commentary in I Sententiarum', in L.J.Bataillon, Bertrand G.Guyot & Richard H.Rouse, edd., La production du livre universitaire au moyen iìge. Exemplar et pecia (CNRS, Paris 1991, ISBN 2-222-04099- X) 225-252. * Gunter Bos, Curiositas. Die Rezeption eines antiken Begriffes durch christliche Autom bis Thomas von Aquin (Veroffentlichungen des Gr abmann-Instituts, Mtinchen 1995, ISBN 3-506-79439-6) 242 pp. * Peter Bums, 'The status and funct ion of divine simpleness in Summa Theologiae la qq.2-1 3', The Thomist 57 (1993) 1-26.

Voi. IV, 1995 49 * Kevin Corrigan, 'Light and metaphor in Plotinus and St Thomas Aquinas', The Thomist 57 (I 993) 187-199. * Idit Dobbs-Weinstein, 'Matter as creature and matter as the source of evi!: Maimonides and Aquinas', in Lenn E.Goodman, ed., Neoplatonism and Jewish Thought (State University of New York Press, Albany 1992, ISBN 0-79 14-1339-X) 217-235. * Mark P.Drost, 'In the realm of the senses: St Thomas Aquinas on sensory love, desire and delight', The Thomist 59 (I 995) 47-58. * Thomas A.Fay, 'Thomas Aquinas on the justification of revolution', History of European Jdeas 16 (1993) 501-506. * Marie I.George, 'Philosophical wonder as a species of fear: the position of Thomas Aquinas', Angelicum 72 (1995) 195-216. * Brunero Gherardini, 'L'uomo in san Tommaso ed m Martin Lutero: un confronto', Divinitas 37 (1993) 225-258. A.Glycofridou-Leontsini, 'La traduzione in greco delle opere di Tommaso d'Aquino', Nicolaus. Studi Storici 3 (1975) 429-432. * Thomas S.Hibbs, Dialectic and Narrative in Aquinas. An interpretation of the Summa Contra Genti/es (announced for October 1995, University of Notre Dame Press, Notre Dame, ISBN 0-268-00878- 7) 288 pp. * John Y.B.Hood, Aquinas and the Jews (University of Pennsylvania Press, Philadelphia 1995, ISBN 0-8122-1523-0) 145 pp. * Luigi Iammarrone, 'La libertà in S.Tommaso e in G.Duns Scoto', Miscellanea Francescana 95 (1995) 25-71. * Mark D.Jordan, 'Thomas Aquinas on Bernard and the !ife of contemplation', in John R.Sommerfeldt, ed., Bemardus Magister (Cister­ cian Publications, Spencer . 1992, ISBN 0-87907-735-2) 449-460. * Mark D.Jordan, 'Aquinas reading Aristotle's Ethics', in Mark D.Jordan & Kent Emery, Jr., edd., Ad litteram. Authoritative texts and their medieval readers (University of Notre Dame Press, Notre Dame/ London 1992, ISBN 0-268-00632-6) 229-249 [in the same volume cf. also G.R.Evans, 'Exegesis and authority in the thirteenth century' (93-111), which has a fair amount on Aquinas, and Stephen F.Brown, 'Abelard and the medieval origins of the distinction between God's absolute and ordained power' (199-2 15), which has a little on Aquinas.] * Thomas Loughran, 'Freedom and good in the Thomistic tradition', Faith and Philosophy 11 (1994) 414-435. * James McEvoy, 'Amitié, attirance et amour chez S.Thomas d'Aquin', Revue Philosophique de Louvain 91 (1993) 383-408. so Voi. IV, 1995 Donald McQueen, 'Aquinas on the aesthetic relevance of tastes and smells', British Journal of Aesthetics 33 (I 993) 346-356. * Edward Mahoney & James E.South, 'Studies on Saint Thomas and the Italian Renaissance (1974-1991): an overview', in Paul Oskar Kristeller, Medieval Aspects of Renaissance learning: Three Essays, edited and translated by Edward P.Mahoney (Columbia University Press, New York 1992) 167-178 [An overview of recent studies on Renaissance Thomism; the 1992 edition of this work contains 21 pages of materiai not found in the 1974 edition published by the Duke University Press]. * Guy Mansini, 'Understanding St Thomas on Christ's immediate knowledge of God', The Thomist 59 (1995) 91-124. * Marcos F.Manzanedo, 'La mujer segun Santo Tomas', Ciencia Tomista 122 (1995) 85-131. * Armand Maurer, 'Thomists and Thomas Aquinas on the foun- dations of mathematics', Review of Metaphysics 47 (1993) 43-61. * Piotr Nowacki OP, Remedium Salutis. Una dimensione trascu­ rata della sacramentaria di San Tommaso d'Aquino (Millennium, Roma 1995; distribuzione: Largo Angelicum 1, 00184 Roma) 253 pp. ['Piotr Nowacki contesta la tesi proposta negli anni '40 dal teologo francese, il padre Aimon-Marie Roguet OP ... Il Roguet ha sostenuto che il san Tommaso d'Aquino della Somma teologica abbandonò il concetto di sacramento-rimedio per accogliere solo il concetto di sacramento-segno ... Ma non è così.'] * Mario Pangallo, 'Il posto della metafisica nel sapere umano: il pensiero di Maimonide e il suo influsso su S.Tommaso d'Aquino', Gregorianum 74 (1993) 331-352. * Antonio Piolanti, ed., S. Tommaso Filosofo. Ricerche in occa­ sione dei due centenari accademici (Pontificia Accademia di S.Tommaso, Libreria Editrice Vaticana 1995) 383 pp. * Antonio Piolanti, ed., S. Tommaso Teologo. Ricerche in occasione dei due centenari accademici (Pontificia Accademia di S.Tommaso, Libreria Editrice Vaticana 1995) 337 pp. * Patrick Quinn, 'Aquinas's concept of the body and out of body situations', Heythrop Journal 34 (1993) 387-400. * J.P.Reilly, 'The numbering systems of the pecia manuscripts of Aquinas's commentary on the Metaphysics', in L.J.Bataillon, Bertrand G.Guyot & Richard H.Rouse, edd., la production du livre universitaire au moyen éìge. Exemplar et pecia ( CNRS, Paris 1991, ISBN 2-222-04099- X) 209-223.

Voi. IV, 1995 51 * Chad R.ipperger, 'The species and unity of the mora) act', The Thomist 59 (1995) 69-90. Adolfo Robles Sierra OP, 'A proposito de un nuevo fragmento autografo de Santo Tomas de Aquino'; 'Un nuevo fragmento autografo de Santo Tomas', Analecta Sacra Tarraconensia 40 (1967) 65-76 [frag­ mentos hallados en el monasterio de Santa Inés de Zaragoza y en el Colegio Escocés de Valladolid]. * Eugene F.Rogers, Jr., Thomas Aquinas and Karl Barth. Sacred Doctrine and the Natural Knowledge o{ God (announced for October 1995, University of Notre Dame Press, Notre Dame, ISBN 0-268-01889- 8) 232 pp. * Risto Saarinen, Weakness o{ the Will in Medieval Thought {rom Augustine to Buridan (Brill, Leiden/New York/Koln 1994, ISBN 90-04- 09994-8) 207 pp. [study of the medieval understanding of Aristotelian akrasia; contains materiai on Albert (pp.94-118) and Thomas (pp.118- 131)]. * Nicola Senger, 'Der Begriff architector bei Thomas von Aquin', in Giinther Binding & Andreas Speer, edd., Mittelalterliches Kunsterleben nach Quellen des 11. bis 13 . Jahrhunderts (Frommann-Holzboog, Stuttgart/Bad Cannstatt 1993, ISBN 3-7728-1538-3) 208-223. * Raimondo Spiazzi OP, San Tommaso d'Aquino. Biografia documentata (Ed. Studio Domenicano, Bologna 1995, ISBN 88-7094- 189-2) 441 pp. * Rudi A. te Velde, Participation and Substantiality in Thomas Aquinas (announced for 1995, Brill, Leiden/New York/Koln, ISBN 90-04- 10381-3) XIV + 290 pp. * N.Wandinger, 'Der Begriff der "Aeternitas" bei Thomas von Aquin', Zeitschrift fiir Katholische Theologie 116 (I 994) 301-320. * James A.Weisheipl, Tomds de Aquino. Vida, obras y doctrina, trad. Josep-Ignasi Saranyana (Ediciones Universidad de Navara, Pamplona 1994) 459 pp. * Kevin White, 'Three previously unpublished chapters from St Thomas Aquinas's commentary on Aristotle's Meteora: Sentencia super Meteora 2.13-15', Mediaeval Studies 54 (1992) 49-93 [cum editione textus]. * Fabio Zanatta, 'La nozione di contingenza nella Summa con.tra Genti/es di Tommaso d'Aquino', Verifiche 20 (1991) 53-81.

52 Voi. IV, 1995 (b) alia

Vide RP(a) Mulchahey, Quinto; Diss. Mulchahey; BG Dictionnaire; de fratribus in universitate Oxoniensi vide infra L(b) England Rashdall. Vicente Beltran de Heredia OP, 'Catalogo de los colegiales, lectores y rectores del Colegio de San Miguel de Solsona (1615-1835)', Analecta Sacra Tarraconensia 31 (1958) 125-137 [cum editione textus]. José M.Coll OP, 'Escuelas de lenguas orientales en los siglos XIII y XIV', Analecta Sacra Tarraconensia 17 (1944) 115-138, 18 (1945) 59-89, 19 (1946) 217-240. José M.Coll OP, 'El antiguo Colegio Mayor de S.Vicente Ferrer y S.Ram6n de Penyafort de Barcelona', Analecta Sacra Tarraconensia 31 (1958) 139-145. Alberto Collell OP, 'Fundaci6n del Colegio de S.Vicente y de S.Raimundo, de Barcelona', Analecta Sacra Tarraconensia 32 (1959) 309- 330 [con edici6n del catalogo de los colegiales, lectores, maestros de estudiantes y rectores]. * Georges Cottier OP, 'Le bienheureux Père Cormier et la fon- dation de l'Angelicum', Sources 21 (1995) 121-124. * Richard C.Dales, The Problem of the Rational Saul in the thirteenth century (Brill, Leiden/New York/Koln 1995, ISBN 90-04-10296- 5) 214 pp. [chapter VII 'Aquinas's de unitale intellectus'; VIII 'Reactions to Aquinas'. For other Dominicans see index s.v. Albert the Great, Fishacre, Kilwardby, Roland of Cremona]. * Ignacio Jeric6 Bermejo, 'A vero papa pendent definitiones fidei in ecclesia. Problematica teologica de la Escuela de Salamanca antes de D.Bafiez (1584)', Revista Espafzola de Teologia 54 (1994) 413-468 [Mel­ chor Cano, Juan de la Pena, Mancio de Corpore Christi, Juan Gallo, Pedro de Ledesma]. José M.Madurell Marim6n, 'Frustrada fundaci6n escolar domi­ nicana', Analecta Sacra Tarraconensia 38 (1965) 173-188 [de testamento anno 1582 facto dominae Antoniae de Foix de Caramany y de Cardona, quae voluit collegium instituere sub cura ordinis Barcinonae; cum editione ipsius testamenti]. * Alfonso Maierù, University Training in Medieval Europe, trans. D.N.Pryds (Brill, Leiden/New York/Koln 1994, ISBN 90-04-09823-2) [chapter one, 'Regulations governing teaching and academic exercises in mendicant studia', is a translation of 'Tecniche di insegnamenti', which originally appeared in Le scuole degli ordini mendicanti, Todi 1978, 307-352).

Voi. IV, 1995 53 * Thomas F.O'Meara OP, 'The Dominican school of Salamanca and the Spanish conquest of America: some bibliographical notes', The Thomist 56 (1992) 555-582 [especially Vitoria, Bafi.ez and Las Casas]. * Anthony Pagden, The Uncertainties of Empire: Essays in Iberian and Ibero-American intellectual history (Variorum, Aldershot 1994, ISBN 0-86078-461-4) [contains various items of Dominican interest: III 'The search for order: the "school of Salamanca" and the ius naturae'; VI 'fus et factum: text and experience in the writings of Bartolomé de las Casas'; VII 'The forbidden food: Francisco de Vitoria and José de Acosta on cannibalism']. * Richard H.Rouse & Mary A.Rouse, 'The Book Trade at the University of Paris, ca.1250-ca.1350', in L.J.Bataillon, Bertrand G.Guyot & Richard H.Rouse, edd., La production du livre universitaire au moyen age. Exemplar et pecia (CNRS, Paris 1991, ISBN 2-222-04099-X) 41-114 [apart from the generai interest of this important article, the authors draw attention to the particular link between the Sens family, who appear to be have been one of the most prominent stationers in Paris over three generations, and the Dominicans at S.Jacques; this family also acted in effect as St Thomas's 'publisher'.] * Eduardo Vadillo Romero, 'La mediaci6n de la Iglesia para la salvaci6n en la Catedra salmantina de Prima desde Juan de la Pefi.a a Francisco de Araujo', Archivo Dominicano 16 (1995) 311-339 [Juan de la Pena (312-316), Mancia del Corpus Christi (316-319), Domingo Bafi.ez (319-324), Francisco de Araujo (324-326)]. Pedro Voltes, 'Estatutos aprobados por la Academia de Santo Tomas de Aquino de Barcelona en 1711 ', Analecta Sacra Tarraconensia 34 (1961) 341-360 [cum editione textus]. * William A.Wallace, Galileo, the .lesuits and the Medieval Aristotle (Variorum, Aldershot 1991, ISBN 0-86078-297-2) [VI 'The early Jesuits and the heritage of Domingo de Soto' (originally published in 1987); IX 'Albertus Magnus on suppositional necessity in the natural sciences' ( 1980); X 'The scientific methodology of St Albert the Great' (1980); XI 'St Thomas's conception of natural philosophy and its method' (1982); XII 'Aquinas on the tempora) relation between cause and effect' (1974); XIII 'Thomas Aquinas on dialectics and rhetoric' (1987)].

54 Voi. IV, 1995 E DE PRAEDICATIONE

Vide RP(a) Bataillon, Delcomo; RP(b) Rusconi; BG 'Militia Christi'; K(a) Petrus Seilanus. * José Aragilés Aldaz, 'Humanismo y literatura ejemplar (del pretendido rechazo al exemplum en la obra de Vives, Erasmo y Melchor Cano)', in Manuel Mourelle de Lema, ed., Juan Luis Vives. Acta del Simposio celebrado con motivo del V centenario del nacimiento (Gru­ galma, Madr id 1993) 121-147 [l'autore mostra che la cr itica degli scrittori come Melch or Cano non si dirige semplicemente contro l'uso di exempla nelle prediche e nelle dispute, ma piuttosto contro la qual ità e la mancanza di storicità di molti exempla medievali]. * Alcuin Blamires, 'Women and preaching in medieval orthodoxy, heresy, and saints' lives', Viator 26 (I995) 135-152 [the author discusses the difficul ty posed for orthodox wr iters by women saints who preached; am ong other sources he brieflydis cusses Humbert of Romans, Thomas Aquinas and James of Varagine. Incidentally, the paradox in Humbert is sharper than the author real ises since in the unpublished materia praedicabilis on saints in De eruditione praedicatorum Humbert treats of seven women saints, other than Our Lady, and three of them ar e explicitly credited with having engaged in praedicatio, and the other four ar e praised for their wisdom in responding and disputing. S.T.] * Mar ianne G. Br iscoe, Artes Praedicandi (Typologie des Sources du Moye n Age Occidental fas e. 61, Brepols, Tur nyout 1992, ISBN 2- 503/36000-9, 3606 1-0) 76 pp. [combined with Bar bara H.Jaye , Artes Grandi, pp.77-1 18]. * Christoph T.Maier, Preaching the Crusades. Mendicant fr iars and the Cross in the thirteenth century (Cambr idge Univer sity Press, Cambridge 1994, ISBN 0-52 1 -45246-5) 202 pp. [The author focusses specifical ly on the role of the Dominicans and Franciscan as papa] 'propagandists', whose potential was first realised by Gr egory IX. Inter alia, in chapter I he ar gues cogently against attempts to present Dominic and Francis as being opposed to or at least as distancing themselves fr om the cr usades which impinged on them; there is also a certain amount on Dominican inquisitions, notably Appendix I, 'The crusade against the Drenther and the establishment of the Dominican inquisition in Germany'. Evidence is also cited of St Hyaci nth being a crusade preacher (p.50), a fact not otherwise documented. Unfortunately the work is marred by a number of inaccuracies and doubtful assertions,

Voi. IV, 1995 55 notably in chapter 2. For instance Maier exaggerates the role of Ugolino by maintaining that Dominic's request for papa! confirmation in 1215 was passed on to him, which is pure speculation; that it was Ugolino who arranged for Dominic and Reginald to meet, whereas all that is attested is that he told Reginald about Dominic; that he 'arranged contacts between Dominic and William of Montferrat', whose entry into the order 'coincided with a series of papal recommendations of the new order ... From then onwards the public face and the intellectual fabric of the Parisian community improved', which confuses chronology and implies non-existent connections and certainly does not justify the statement on p.162 that Ugolino was 'instrumental in creating the conditions which allowed the Dominican order to establish study centres at the Universities of Bologna and Paris' - Ugolino's role in Bologna is well known, but there is no evidence that he had anything to do with the Dominicans in Paris. Maier is also overconfident in his account of the families of Jordan of Saxony and John the Teuton, and accepts without demur the fable that Jordan was born in the Holy Land (p.48). S.T.] * Anne T.Thayer, 'Sermon collections in print, 1450-1520', Medieval Sermon Studies_ Newsletter 36 (Autumn 1995) 50-63 [the author indicates that, of the printed collections known to her, the earliest is the 1467 Cologne edition of the sermones de tempore of James of Varagine, and the most popular (running to 84 editions between 1450 and 1520) is the sermones discipuli de tempore et de sanctis of Johannes Herolt. Two thirds of the authors represented were mendicants; 'Dominicans and Franciscans are nearly equally represented, although Franciscans produced a somewhat larger proportion of the sermon collections']. * Siegfried Wenzel, Macaronic Sermons. Bilingualism and Preach­ ing in La.te-Medieval England (University of Michigan Press, Ann Arbor I 994, ISBN 0-4 72-10521-3) 361 pp. [Although there is little specifically about Dominicans, this is an important study of preaching in England; the author argues that macaronic sermons can only be understood as the product of a bilingual culture, in which preachers and their audiences were fluent in both Latin and English. Of specifically Dominican interest: there is a detailed analysis of the contents of the manuscript containing Bromyard's Exhortationes (for the Exhortationes themselves see pp.140-148); the author also draws attention to an exposition of the Lord's Prayer by John Gray OP in Trinity College Dublin MS 277, which seems to have escaped the attention of Dominican bibliographers (p.33)].

56 Voi. IV, 1995 F DE LITURGIA

Vide BG Monks. The University of Notre Dame Library possesses three Domi­ nican liturgica! manuscripts: MS l is a l 5th-century Dominican psalter of German provenance, containing: liturgica! calendar, psalter with antiphons and musical notation, canticles, litanies, prayers, hymns with musical notation. MS 2 is another l 5th-century Dominican psalter of German provenance, with similar contents. MS 62 is a Dominican graduai (l 7th-century, of Spanish provenance). Il P.Antolin Gonzalez Fuente OP comunica che è stato pubbli­ cato in spagnolo, preso dall'edizione originale spagnola (LEV, Roma 1991) il Misa! dominicano, integrato nel messale romano, in due volumi (I, Festivo; II, Feria! y Santoral), dall'editrice Edibesa, Madre de Dios, 15 A, 28016 Madrid (1994, ISBN 84-7129-425-7). Parimenti è stata pubblicata una riedizione, alquanto corretta, del Propio OP, Liturgia de la Horas (LEV, Roma 1988) dall'editrice Edibesa (1995). * Andreas Bram, 'Jmitatio sanctorum. ùberlegungen zur Stifter­ darstellung im Graduale von St. Katharinenthal', Zeitschrift fiir schweize­ rische Archii.ologie und Kunstgeschichte 49: l (1992) 103-113.

De colloquio diebus 2-4 martii Romae celebrato

Au début de careme 1995 un colloque sur le codex de Sainte­ Sabine qu'on a pris l'habitude de nommer le 'prototype' de la liturgie humbertienne a eu lieu à Sainte-Sabine, à l'École Française de Rome et au Vatican, gràce à la collaboration fructueuse de l'Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, de l'École Française et de l'Institut Historique Dominicain. Les Actes en seront publiés par la Bibliothèque Vaticane par !es soins du P. Pierre-M.Gy OP. Entre-temps nous signalons deux communications, dont !es conséquences pour l'histoire de la liturgie dominicaine seront !es plus profondes: au début meme du colloque le P. Leonard Boyle OP a parlé de son examen codicologique du manu­ scrit; à la fin de son exposé il a lancé son coup de tonnerre: il est codi­ cologiquement impossible que ce soit le prototype de la liturgie hum­ bertienne. Plus tard le P. Simon Tugwell OP a montré qu'au moins pour le lectionnaire et !es constitutions dominicaines ce codex n'est certaine­ ment pas l'archétype de la tradition manuscrite de la rédaction hum­ bertienne de ces textes. Par conséquence le manuscrit de Sainte-Sabine

Voi. IV, 1995 57 (AGOP XIV L 1) doit perdre le ròle privilégié dont il a pendant longtemps joui dans l'étude de la liturgie dominicaine; ce n'est qu'un manuscrit parmi d'autres. Ses rapports avec ces autres manuscrits est à déterminer selon !es méthodes normales de la critique textuelle. A la conclusion du colloque le Prof. Le Goff !'a rebaptisé Tex-prototype'. Pour le reste, disons simplement que c'était un colloque de haute valeur scientifique gràce à la compétence exceptionnelle des spécialistes qui y participaient, et nous souhaitons que ses Actes soient publiés aussitòt que possible, afin que d'autres chercheurs puissent en profiter.

G DE SPIRITUALITATE DOMINICANA

(a)

Vide RP(a) Lippini; J(a) Eckhart Langer.

* Benedict Ashley OP, Spiritual Direction in the Dominican Tradition (Paulist Press, New York/Mahwah 1995, ISBN 0-8091-3567-1) 168 pp.

(h) De Rosario

Vide etiam M(f) Mancini. José M.Coll OP, 'Ap6stoles de la devoci6n rosariana antes de Lepanto en Cataluna', Analecta Sacra Tarraconensia 28 (1955) 245-254. Andreas Heinz, 'Die Zisterzienser und die Anfange des Rosen­ kranzes', Analecta Cisterciensia 33 (I 977) 262-309 [on a Cistercian source, which shows that the rosary existed before Dominic of Trier launched his version of it]. * St.P�dota, 'Een onbekend exempel over Alanus de Rupe', Ons { Geestelijk Er 68 (I 994) 248-252 [on a hitherto unnoticed exemplum about Alanus de Rupe, recommending the rosary, in a Middle-Dutch manuscript in Wroclaw, Bibl. Kapitulna 716; the text is printed on pp.250-251]. * Anne Winston, 'Tracing the origins of the Rosary: German vernacular texts', Speculum 68 (1993) 619-636 [builds on Heinz's discovery and suggests that the Rosary may have developed first in the vemacular].

58 Voi. IV, 1995 H DE SANCTIS ET BEATIS ORDINIS

Vide RP(b) Galmés (passim). * B.Agnès de Langeac: Joachim Bouflet, Petite vie de Agnès de Langeac (Desclée de Brouwer, Paris 1994, ISBN 2-220-03559-X) 212 pp. [ouvrage de vulgarisation]. * E.Aimone Taparelli: Reginaldo Frascisco OP, 'Il centenario della morte del beato Aimone Taparelli (1398-1495)', La Stella di San Domenico 91 (1995) 33-36. * B.Ambrosius Senensis: Paolo Torriti, 'L'iconografia del Beato Ambrogio da Siena', Bullettino Senese di Storia Patria 100 (1993) 212-383. De eodem vide etiam RP(a) Coakley. S.Catherina Senensis: vide Not. Var. 5. * Barbara Pike Gordley, 'A Dominican saint for the Benedictines: Beccafumi's Stigmatization of St Catherine', Zeitschrifi fiir Kunst­ geschichte 55 (1992) 394-412. * E.Chiara Gambacorti: vide L(b) Italia Vassallo. * E.Colomba da Rieti: vide RP(b ) Rusconi; M(a) Italia Casagrande. * E.Cristoforo da Milano: Reginaldo Frascisco OP, 'Fra Cristo­ foro, Beato di Milano', La Stella di San Domenico 91 (1995) 119-127; U.Frassineti OP, 'Il convento di S.Maria Madre delle Misericordie di Taggia', ibid. 128-131. * E.Domingo Ibaiiez: vide BG Dictionnaire. B.Franciscus Coli: vide RP(b) Galmés 1976. B.Franciscus Gil de Federich: vide RP(b) Galmés 1988. * B.Guala: A.Borelli, 'Il beato Guala, maestro di riconciliazione e di pace', Bollettino di San Domenico 76 (1995) 62-67. B.Helena de Hungaria: R.Fawtier, 'La vie de la bienheureuse Hélène de Hongrie', Mélanges d'Archéologie et d'Histoire 33 (1913) 3-23 [cum editione textus. Thomas Antonii de Senis narrat quomodo ipse hanc legendam a provinciali Hungariae obtinuerit: vide eius Libellum de Supplemento, a Iuliana Cavallini editum Romae anno 1974, ad pag. 171). Vide etiam infra S.Margarita, Tibor Klaniczay. S.Hyacinthus: de Hyacintho praedicatore crucis vide E Maier. B.Iacobus Salomoni: vide RP(a) Coakley.

Voi. IV, 1995 59 B. Ignatius Delgado: vide RP(b) Galmés 1988; BG Diction- naire. E.Imelda: vide BG Dictionnaire. * Gabriella Zarri, Le Sante Vive (Rosenberg & Sellier, Torino 1990, ISBN 88-7011-388-4), 197-213: 'L'inventio di una santa. Nascita di un culto nella Bologna post-tridentina' [secondo l'A. l'ipotesi del P.Kaeppeli rimane la più probabile: un antico dipinto parzialmente rovinato e mal compreso diede nascita alla leggenda della E.Imelda, a cui non corrisponde alcuna figura storica]. * E.Ingrid Elovsdotter: vide BG Dictionnaire. S.Ludovicus Bertran: vide RP(b) Galmés (1982 bis, 1983 bis). B.Marcolino: vide RP(a) Montanari. * S.Margarita de Hungaria: Tibor Klaniczay, 'La fortuna di Santa Margherita d'Ungheria in Italia', in Sante Graciotti e Cesare Vasoli, edd., Spiritua?ità e lettere nella cultura italiana e ungherese del Basso Medioevo (Leo S.Olschki, Firenze 1995) 3-27 [l'autore mette benissimo in luce le tre leggende della santa e il ruolo di Tommaso da Siena nella diffusione del suo culto in Italia; tratta anche la leggenda della b�ta Elena]. Si tratta anche della stessa S.Margherita in Gabor Klaniczay, 'I modelli di santità femminile tra i secoli XIII e XIV in Europe centrale e in Italia', ibid. 75-109. Adrienne Domotor, Katalin P6lya & Vilmos Farkas, edd., Szent Margit Élete 1510 (A Magyar Tudomanyos Akaèlémia, Budapest 1990, ISBN 963-7501-96-7) 512 pp. [facsimile and diplomatic edition of the Hungarian legenda of St Margaret, on which see Tibor Klaniczay, art. cit. supra 17; it is based on a version of the legenda vetus (sometimes attributed to Marcellus) combined with the canonization process]. Martyres Hibernici: Augustine Valkenburg OP, Two Domi­ nican Martyrs of Ireland (Dominican Publications, Dublin 1992, ISBN 1- 871552-28-1) 56 pp. [on Peter Higgins and Terence Albert O'Brien]. Martyres in !aponia: vide RP(b) Galmés 1987; L(c) Wilber­ force: * E.Osanna: Nicola Fiasconaro, 'La casa della beata Osanna a Mantova', Bollettino di San Domenico 76 (1995) 71-74. B.Petrus Almato: vide RP(b) Galmés 1988. S.Pètrus de Verona: Christiane Klapisch-Zuber, Women, Family and Ritual in Renaissance ltaly, trans. Lydia Cochrane (University of Chiacgo Press, Chicago/London 1985, ISBN 0-226-43925-9), p.290, cites an archival source in Florence from 1443 for a child being

60 Vol. IV, 1995 christened 'Piero' because his mother had made a vow, on the birth of her first son, to name her second son after St Peter Martyr. B.Zdislava: Jaroslav Nemee, Zdislava z Lemberka (Postulazione Generale OP, Roma 1988) 116 pp.

J DE FRATRIBUS OP SCRIPTORIBUS

(a) De scriptoribus medii aevi

Alanus de Rupe (KP I 21-25, IV 15) Vide G(b) Pr"dota.

Albertus Magnus Vide BG Eggensperger; D(a) Saarinen; D(b) Dales, Wallace. * De Mineralibus, traduction française par Michel Angel (annon­ cée pour 1995, Éditions du Cerf, Paris, ISBN 2-204-05244-2) 300 pp.

Ambrosius Senensis (KP I 58-59, IV 23) Vide H.

Andreas Geppi de Pisis (KP I 69, IV 24) * Breve compendium in vita beati fratris Marcolini de Forlivio: vide RP(a) Montanari [ed. textus 488-495].

Angelus de Porta Solis Perusinus (KP I 77-78, IV 27) Vide RP(a) Delcorno.

Antoninus Florentinus (KP I 80-100, IV 27-31) Vide RP(a) Howard. University of Notre Dame MS 29 contains the Supplementum by the Franciscan Nicholas of Ausino (fl. c.1435) to the Summa Pisanella of the Dominican Bartholomew de S.Concordio of Pisa; in the margin of f.26 7' there is a gloss from Antoninus of Florence. 'Here we find a margina! gloss from a summary to a supplement to another summary! - a nice example of medieval "text-recycling"' (Kent Emery, Jr. & Louis E.Jordan, Familia Praedicatoria in the University of Notre Dame Library [catalogue of an exhibition held in September 1995] 6).

Voi. IV, 1995 61 B.Ignatius Delgado: vide RP(b) Galmés 1988; BG Diction­ naire. * E.Imelda: vide BG Dictionnaire. * Gabriella Zarri, Le Sante Vive (Rosenberg & Sellier, Torino 1990, ISBN 88-7011-388-4), 197-213: 'L'inventio di una santa. Nascita di un culto nella Bologna post-tridentina' [secondo l' A. l'ipotesi del P.Kaeppeli rimane la più probabile: un antico dipinto parzialmente rovinato e mal compreso diede nascita alla leggenda della E.Imelda, a cui non corrisponde alcuna figura storica]. * E.Ingrid Elovsdotter: vide BG Dictionnaire. S.Ludovicus Bertran: vide RP(b) Galmés (1982 bis, 1983 bis). * B.Marcolino: vide RP(a) Montanari. * S.Margarita de Hungaria: Tibor Klaniczay, 'La fortuna di Santa Margherita d'Ungheria in Italia', in Sante Graciotti e Cesare Vasoli, edd., Spiritua[ità e lettere nella cultura italiana e ungherese del Basso Medioevo (Leo S.Olschki, Firenze 1995) 3-27 [l'autore mette benissimo in luce le tre leggende della santa e il ruolo di Tommaso da Siena nella diffusione del suo culto in Italia; tratta anche la leggenda della b<,.ata Elena]. Si tratta anche della stessa S.Margherita in Gabor Klaniczay, 'I modelli di santità femminile tra i secoli XIII e XIV in Europe centrale e in Italia', ibid. 75-109. Adrienne Di:imi:itor, Katalin P6lya & Vilmos Farkas, edd., Szent Margit Élete 151O (A Magyar Tudomanyos Akadémia, Budapest 1990, ISBN 963-7501-96-7) 512 pp. [facsimile and diplomatic edition of the Hungarian legenda of St Margaret, on which see Tibor Klaniczay, art. cit. supra 17; it is based on a version of the legenda vetus (sometimes attributed to Marcellus) combined with the canonization process]. * Martyres Hibernici: Augustine Valkenburg OP, Two Domi­ nican Martyrs of Ireland (Dominican Publications, Dublin 1992, ISBN 1- 871552-28-1) 56 pp. [on Peter Higgins and Terence Albert O'Brien]. Martyres in Iaponia: vide RP(b) Galmés 1987; L(c) Wilber­ force: E.Osanna: Nicola Fiasconaro, 'La casa della beata Osanna a Mantova', Bollettino di San Domenico 76 (1995) 71-74. B.Petrus Almat6: vide RP(b) Galmés 1988. S.Petrus de Verona: Christiane Klapisch-Zuber, Women, Family and Ritual in Renaissance ltaly, trans. Lydia Cochrane (University of Chiacgo Press, Chicago/London I 985, ISBN 0-226-43925-9), p.290, cites an archival source in Florence from 1443 for a child being

60 Voi. IV, 1995 christened 'Piero' because his mother had made a vow, on the birth of her first son, to name her second son after St Peter Martyr. B.Zdislava: Jaroslav Nemee, Zdislava z Lemberka (Postulazione Generale OP, Roma 1988) 116 pp.

J DE FRATRIBUS OP SCRIPTORIBUS

(a) De scriptoribus medii aevi

Alanus de Rupe (KP I 21-25, IV 15) Vide G(b) Pr"dota.

Albertus Magnus Vide BG Eggensperger; D(a) Saarinen; D(b) Dales, Wallace. De Mineralibus, traduction française par Miche! Angel (annon­ cée pour 1995, Éditions du Cerf, Paris, ISBN 2-204-05244-2) 300 pp.

Ambrosius Senensis (KP I 58-59, IV 23) Vide H.

Andreas Geppi de Pisis (KP I 69, IV 24) * Breve compendium in vita beati fratris Marcolini de Forlivio: vide RP(a) Montanari [ed. textus 488-495).

Angelus de Porta Solis Perusinus (KP I 77-78, IV 27) Vide RP(a) Delcorno.

Antoninus Florentinus (KP I 80-100, IV 27-31) Vide RP(a) Howard. University of Notre Dame MS 29 contains the Supplementum by the Franciscan Nicholas of Ausino (fl. c.1435) to the Summa Pisanella of the Dominican Bartholomew de S.Concordio of Pisa; in the margin of f.267' there is a gloss from Antoninus of Florence. 'Here we find a marginai gloss from a summary to a supplement to another summary! - a nice example of medieval "text-recycling"' (Kent Emery, Jr. & Louis E.Jordan, Familia Praedicatoria in the University of Notre Dame Library [catalogue of an exhibition held in September 1995] 6).

Voi. IV, 1995 61 Arnoldus Saxo (OP?) * Mme Jacqueline Hamesse benigne indicavit hunc compilatorem saeculi XIII ineuntis ordini praedicatorum fortasse attribuendum esse, quippe cuius scriptis praesertim fratres praedicatores usi sint, ut Vincentius Belvacensis, Thomas Cantimpratensis necnon Albertus Magnus. De eo parat dissertationem Mlle Isabelle Draeflants apud universitatem Louvain-la-Neuve. Ipsa iam distinxit quatuor eius scripta: De floribus rerum naturalium ('encyclopaedia') (c.1225). De iudiciis uirtutum et uiciorum. De egrotantibus partibus omnium membrorum a capite usque ad pedes. Liber notabilium de consolatione Senecae. Vide Isabelle Draeflants, 'Une mise au point sur !es oeuvres d'Arnoldus Saxo', Bulletin de Philosophie Médiévale 34 (1992) 163-180 [cum elencho codicuin]. 35 (1993) 130-149.

Bartholomaeus de Forolivio [saec. XV] Miraculae quaedam {a cta a b.Marcolino: vide RP(a) Montanari [ed. textus 496-509; de auctore ibid. 356-357].

Bartholomaeus Tridentinus (KP I 172-174, IV 46-47) Epilogus de nativitate domini: ed. Alain Boureau, in 'Les vignes de Bolzano. L'édition de l'Epilogus de Barthélemy de Trente sur la Nativité du Seigneur', in Contributi alla Storia della regione Trentine - Alto Adige (Civis Supplemento 2, Trento 1986) 99-103. * Domenico Gobbi, 'Il "credo Ecclesiae" di Bartolomeo da Trento', Civis 19 (1995) 91- 100 [De dedicatione ecclesiae, ed. Gobbi, con intro­ duzione e commento di Burkhard Neunheuser]. * Daniel Baraz, 'Bartolomeo da Trento's book of Marian miracles: a new insight into the Arabic collection of Marian legends', Orientalia Christiana Periodica 60 (1994) 69-85 [the author argues that Bartolomeo was a direct source of the Arabic collection]. Alain Boureau, 'Barthélemy de Trente et l'invention de la "Legenda nova'", in Sofia Boesch Gajano, ed., Raccolte di vite di santi dal XIII al XVIII secolo: strutture, messaggi, fr uizioni (Schena editore, Fasano di Brindisi 1990, ISBN 88-7514-396-X) 23-39.

62 Voi. IV, 1995 Bartholomaeus Vicentinus (KP I 179-182, IV 47) Bartolomeo da Breganze OP, I Sermones de Beata Virgine ( 1266). Introduzione ed edizione critica di Laura Gaffuri (Editrice Antenore, Padova 1993) CLXXXVIII + 882 pp. * Tres sermones de corona spinea Christi, quorum auctor Bartholomaeus est secundum attributionem manu tardiori insertam, in cod. Biblioteca civica Bertoliana di Vicenza 24.9.16 reperti, editi sunt curante Giulio Cattin in / "Monumenti Reliquiarum" di S. Corona di Vicenza (Editrice Antenore, Padova 1992) 149-156 [de adscriptione tacet Cattin, sed valde dubia videtur].

Benedictus de Asinago (KP I 184-186, IV 48) Vide RP(a) Quinto.

Bertholdus Friburgensis (KP I 238-239, IV 54) * Georg Steer, 'Die deutsche "Rechtssumme" des Dominikaners Berthold - ein Dokument der spatmittelalterlichen Laienchristlichkeit', in Klaus Schreiner, ed., Laienfrommigkeit im spiiten Mittelalter (R.Oldenbourg Verlag, Milnchen 1992, ISBN 3-486-55902-8) 227-240.

Eckhart (KP I 354-358, IV 74-76) Vide RP(a) Fuente, Sturlese; M(d) Davies. Vide infra Henricus Suso, Blumrich & Kaiser (Georg Steer). * Commento all'Ecclesiastico, a cura di Marco Vannini (Nardini Editore, Firenze 1990, ISBN 88-404-2404-0) 117 pp. [traduzione italiana]. * Francesca Rita Alimonti, 'Maitre Eckhart et la tradition spiri­ tuelle: les Confessions de saint Augustin dans les sermons latins', Analecta Augustiniana 58 (1995) 265-286. * Oliver Davies, 'Why were Eckhart's propositions condemned?', New Blackfriars 71 (1990) 433-445. * Eckhart Review Spring 1995 , 69 pp. [Pamela Hayes, 'Eckhart as a Spiritual Guide'; Marius Buning, 'Negativity then and now: an exploration of Meister Eckhart, Angelus Silesius and Jacques Derrida'; Archimandrite Maximos Lavriotes, 'Giving birth to God: Meister Eckhart and Symeon the New Theologian'.] * Wouter Goris, 'Ethique et métaphysique? Le role de la pensée d'Eckhart dans le débat sur le propre de la philosophie médiévale', Recherches de Théologie Ancienne et Médiévale 62 (1995) 226-254.

Voi. IV, 1995 63 * Burkhard Hasebrink, 'Grenzverschiebung. Zu Kongruenz und Differenz von Latein und Deutsch bei Meister Eckhart', Zeitschrift fiir deutsches Altertum und deutsche Literatur 121 (1992) 369-398. * Amy Hollywood, The Saul as Wife (announced for De­ cember 1995, University of Notre Dame Press, Notre Dame, ISBN 0-268- 01753-0) 360 pp. [on Mechthild of Magdeburg, Marguerite Porete and Meister Eckhart]. * Otto Langer, 'Mitleiden mit Gott und der mitleidende Gott. Formen dominikanischer Leidensmystik im Mittelalter', in Karl­ Friedrich Kraft, Eva-Maria Liii & Ute Schwab, edd., Triuwe. Studien zur Sprachgeschichte und Literaturwissenschaft (Heidelberger Verlagsanstalt, Heidelberg 1992, ISBN 3-89426-052-1) 347-363. * Alain de Libera, 'Maitre Eckhart à Paris', in Miche! Parisse, ed., Les Échanges Universitaires franca-allemands du Mayen Age au )0(" siècle (Éditions Recherche sur !es Civilisations, Paris 1991, ISBN 2-86538-224- 9) 19-36. * Susanne Kobele, Bilder der unbegriffenen Wahrheit: zur Struktur mysticher Rede im Spannungsfeld van Latein und Valkssprache (Francke Verlag, Tiibingen/Basel 1993, ISBN 3-7720-2021-6) 210 pp. [contains much on Eckhart and a certain amount on Mechthiìd of Magdeburg]. * Jean François Malherbe, "'Saisir Dieu en son vestiaire": l'arti­ culation théologique du sens chez Maitre Eckhart', Lavai théalagique et philasaphique 49 (1993) 201-213. P.Lyndon Reynolds, 'Bullitia and the God beyond God: Meister Eckhart's Trinitarian theology', New Blackfr iars 70 (1989) 169-181 ('The inner !ife of God'), 235-244 ('Distinctionless Godhead and Trinitarian God'). * Heribe1t Rossmann, 'Meister Eckhart und Franz von Meyronnes iiber den gottlichen Logos', in Dìe Geschichte des Kartiiuserardens (Analecta Cartusiana 125, Institut flir Anglistik und Amerikanistik, Salzburg I Edwin Mellen Press, Lewiston, NY 1992, ISBN 3-7052-0205- 37) II 182-190. * Michael A.Sells, Mystical Languages of Unsaying (University of Chicago Press, Chicago/London 1994, ISBN 0-226/74 786-7 [cloth], 74787-5 [paper]) ['Meister Eckhart: birth and self-birth' (chapter 6, pp.146-179); 'Porete and Eckhart: the apophasis of gender' (chapter 7, pp.180-205)). * Giinter Stachel, 'Meister Eckhart, "Vom edlen Menschen". Obersetzung, Interpretation, Redaktionskritik', Zeitschrift fiir Katholische Thealagie 117 (1995) 167-191.

64 Voi. IV, 1995 * Dennis E.Tamburello, 'Bemard of Clairvaux in the thought of Meister Eckhart', Cistercian Studies Quarterly 28 (1993) 73-91. * Richard Woods OP, 'Meister Eckhart and the Neoplatonic Heritage: the thinker's way to God', The Thomist 54 (1990) 609-639.

Fridericus Stromer (KP I 406-407) * K.Ruh, 'Friedrich Stromer OP', Die deutsche Literatur des Mittelalters: Verfasserlexikon IX 2 (Walter de Gruyter, Berlin 1994) 455- 457.

Galienus de Orto (KP II 6, IV 90) Vide RP(a) Quinto.

Galvanus de Fiamma (KP II 6-10, IV 90) * Manipulus Florum, cronaca milanese del Trecento, capitoli CLXXIII-CCXI, Federico Barbarossa e Milano, a cura di Gerardo Ma­ strullo e Cesare Salami, trad. Italiana da Rossella Frigerio (La Vita Felice, Milano 1993, ISBN 88-86314-05-1) 157 pp. [testo latino ripreso dall'edizione Muratori].

Garinus de Giaco (KP II 10-11, IV 91) * Tibor K.laniczay, 'La fortuna di Santa Margherita .d'Ungheria in Italia', in Sante Graciotti e Cesare Vasoli, edd., Spiritualità e lettere nella cultura italiana e ungherese del Basso Medioevo (Leo S.Olschki, Firenze 1995) 17-19, asserit legendam S.Margaritae, quam Thom.as a Senis in conventu ss.loannis et Pauli Venetiarum repperit, unde scivit non Margaritam sed Helenam stigmatibus insignitam fuisse (vide Supplementum, ed. Cavallini-Foralosso p.173), versionem primitivam esse legendae quam fecerit Garinus. Istius legendae codices manuscripti supersunt: Napoli, Bibl. Naz. VIII B.17; Paris, Bibl. de l'Arsénal lat. 1072; Vat., Chigi F 1384.IV.94. Codex ss.loannis et Pauli non superest, sed legenda ex eo transcripta in codice quodam bibliothecae Alba Juliae adhuc servatur (R.Szentivanyi, Catalogus concinnus librorum manuscriptorum Bibliothecae Batthydnyanae, Szeged 1958, n.592).

Georgius de Hungaria (KP II 22-23, IV 92) * Salvatore Manna OP, 'Le testimonianze del domenicano Giorgio di Ungheria (1422-1502) sui Turchi', Nicolaus. Studi Storici 20 (1993) 5-24.

Voi. IV, 1995 65 Georgius de Pera (KP II 27-28) * Epistolae de b.Marcolino: vide RP(a) Montanari [ed. textus 487- 488].

Geraldus de Fracheto (KP II 35-38, IV 94) Vide Diss. Salmeri; A(a) de cod. Trev. Chronicon universale: vide Diss. Rech [étude et édition]. Codicibus iam recensitis adiiciendi sunt: Bayeux, Bibl. capitulaire 2; Paris, Bibl. Mazarine 1555.

Gregorius Malesardi Caesenas (KP II 56-57) * Vide RP(a) Montanari, 'Il dossier ... ' 321-322 [nel 1397 era vicario dell'Ordine in Romagna].

Guerricus de Sancto Quintino (KP II 61-70, IV 96) * A.Coté, 'Note sur Guerric de Saint-Quentin et la question de l'in- fini divin', Recherches de Théologie Ancienne et Médiévale 62 (1995) 71-79.

Guillelmus Iordanis anglicus (KP II 104-1 05) * Geoffrey L.Dipple, 'Uthred and the friars: apostolic poverty and clerical dominion between FitzRalph and Wyclif, Traditio 49 (1994) 235- 258 [contains a little on Uthred's opponent, William Jordan].

Guillelmus Pelhisso (KP II 132-133, IV 105) * Chronique (1229-1244), texte édité, traduit et annoté par Jean Duvernoy (CNRS, Paris 1994, ISBN 2-271-05130-4) 135 pp.

Guillelmus Peraldus (KP II 133-152, IV 105-106) Vide RP(a) Delcorno. De editione scientifica Summae de Vitiis quam parant Prof. Wenzel et socii eius, vide supra Not. Var. 8. * Siegfried Wenzel, 'The continuing !ife of William Peraldus's Summa vitiorum', in Mark D.Jordan & Kent Emery, Jr., edd., Ad litteram. Authoritative texts and their medieval readers (University of Notre Dame Press, Notre Dame/London 1992, ISBN 0-268-00632-6) 135- 163 [on the immense variety of medieval texts deriving in one way or another from Peraldus].

66 Voi. IV, 1995 Henricus Institoris (QE I 896-897) Vide RP(a) Schnyder; BG Dictionnaire; B(b) Dienst.

Henricus Kalteisen (KP II 199-208, IV 113-11 S) * Vide RP(a) Pri.igl; textus ibi editi sunt: 261-263: Votum et avisamentum super postulacione imperatoris (KP #1785). 265-274: Infonnacio iusticie papalis (KP #1791 a). 275-289: De ecclesia (KP #1791b). 291-371: Consilium de auctoritate pape et conci/ii generalis (KP #1793). 373-381: Expositio epistolae Eugenii IV 'Etsi non dubitemus' (KP # 1797 pars b). 383-391: Ad universitates. Collacio ante epistole presentacionem fienda (KP # 1797 pars a).

Henricus de Provinis (KP II 213-214, IV 116) Vide RP(a) Bériou.

Henricus Suso (KP II 218-220, IV 117) Vide RP(a) Fuente. Libro il quale si chiama Orivola della sapientia (traduzione italiana di Horologium Sapientiae): add. ms. University of Notre Dame, MS 50. * Ri.idiger Blumrich & Philipp Kaiser, hrsg., Heinrich Seuses Philosophia spiritualis (Dr Ludwig Reichert Verlag, Wiesbaden 1994, ISBN 3-88226-576-0) 271 pp. [Walter Senner, 'Heinrich Seuse und der Dominikanerorden'; L.Sturlese, v. supra RP(a); Ri.idiger Blumrich, 'Die gemeinii ler des "Bi.ichleins der ewigen Weisheit". Quellen und Konzept'; Ruedi Imbach, 'Anmerkungen zu den thomistischen Quellen des "Horologium sapientiae"'; Benedikt K.Vollmann, 'Stil und Anspruch des "Horologium sapientiae"'; Georg Steer, 'wiirken vemiinfticlichen. Das "christliche" Leben nach den "Reden der Unterweisung" Meister Eckharts'; Philipp Kaiser, 'Die Christozentrik der philosophia spiritualis Heinrich Seuses'; Peter Ulrich, 'Zur Bedeutung des Leidens in der Konzeption der philosophia spiritualis Heinrich Seuses'; Markus Enders, 'Das mystische Wissen Seuses. Ein Beitrag zu seiner theologischen Relevanz'; Ulla Williams, 'Vatter ler mich. Zur Funktion von Verba und

Voi. IV, 1995 67 Dieta im Schrifttum der deutschen Mystik'; Rudiger Blumrich, 'Die Ùberlieferung der deutschen Schriften Seuses. Ein Forschungsbericht'; Wemer J.Hoffrn ann, 'Die volkssprachliche Rezeption des "Horologium sapientiae" in der Devotio moderna'; Birgit Boge, 'Das frilhneuzeitliche Koln als medialer Ort der mystischen Frèi1nmigkeit Heinrich Seuses. Die deutsche Ausgabe der Bilcher und Schrilten Heinrich Seuses von 1661']. * Nikolaus Staubach, 'Von der personlichen Erfahrung zur Gemeinschaftsliteratur. Entstehungs - und Rezeptionsbedingunen geistlicher Reformtexte im Spatmittelalter', Ons Geestelijk Erf68 (1994) 200-228 [contains a certain amount on Suso's Horologiwn Sapientiae. 'Es ist bislang, soweit ich sehe, kaum beachtet worden, dass Seuses Reformansatz, seine an den "einsamen Leser" gerichtete Anleitung zum religiosen Leben ein neues, zukunftsweisendes Modell der christlichen Gesellschaft voraussetzt, das die hierarchische Gliederung ebenso ignoriert wie den Dualismus von Klerus und Laien. Vielmehr hat man noch in jilngster Zeit betont, dass er als Adressatenkreis die Angehorigen seines eigenen Ordens, also Dominikaner und, mit den volkssprachigen Schriften, Dominikanerinnen habe ansprechen wollen. In Wirklichkeit ist Seuse als Vorlaufer eines Johannes Nider zu betrachten oder auch des Erasmus, der den Exklusivitatsanspruch der "Religiosen" mit dem Hinweis auf die eine religio christiana verwirft' (pp.204-205)]. * Tamas Balogh, 'Het Horologium sapientiae als allegoria in fàctis', Ons Geestelijk Erf 68 (1994) 241-24 7 [on the Middle Hungarian translation of the Horologium].

Hervaeus de Cauda (KP II 229-230) Vide RP(a) Quinto.

Hieronymus de Moravia (KP II 249, IV 121) * Miche! Huglo, 'La Musica du Fr. Precheur Jérome de Moray', in Bernhard Hangartner & Urs Fischer, hrsg., Max Liitolf zum 60. Geburtstag. Festschri{t (Wiese Verlag, Base! 1994) 113-116 [auctor credit Hieronymum esse 'de Moravia' (= Moray), scotum igitur; insuper eundem esse ac quendam 'Jeronimum de Culicuden' cuius nomen in registro aliquo episcopatus Moraviensis reperiatur]. * Christian Meyer, ed., Jér6me de Moravie, un théoricien de la musique dans le milieu intellectuel parisien du X/Ile siècle (Éditions Créaphis, Paris 1992, ISBN 2-907150-26-X) 148 pp. [Jacques Verger, 'L'université de Paris et ses collèges au temps de Jéròme de Moravie';

68 Voi. IV, 1995 Miche! Huglo, 'La piace du Tractatus de Musica dans l'histoire de la théorie musicale du XIII' siècle - étude codicologique'; Alain Boureau, 'Jéréìme de Moravie et la rationalité dominicaine du XIII' siècle'; Christian Meyer, 'Lecture(s) de Jéréìme de Moravie: Jéréìme de Moravie, lecteur de Boèce'; Pierre-Marie Gy, 'Le Tractatus de Musica de Jéréìme de Moravie et le commentaire de Thomas d'Aquin sur le De caelo et munda d'Aristote'; Christopher Page, 'Le troisième accord pour vièle de Jéréìme de Moravie - jongleurs et "anciens Pères" de France'; Pierre Bee, 'Vièle et rebec - fausses étymologies, motivations secondaires et latini­ sations médiévales'; Jacques Paul, 'Sur quelques textes concernant le son et l'audition'].

Hieronymus Savonarola Vide RP(a) Verde. * Prison Meditations on Psalms 51 and 31, introduced, translated & edited by John Patrick Donnelly SJ (Marquette University Press, Milwaukee 1994, ISBN 0-87462-700-1) 142 pp. [with the Latin originai reproduced from the Edizione Nazionale text]. * Gian Carlo Garfagnini, 'La polemica antiastrologica del Savo­ narola ed i suoi precedenti tomistici', in Graziella Federici Vescovini & Francesco Barocelli, edd., Filosofia, scienza e astrologia nel Trecento europeo (Il Poligrafo, Padova 1992, ISBN 88-7115-020-1) 155-179. * Lorenzo Polizzotto, 'Codici Savonaroliani e anti-Savonaroliani inediti', Memorie Domenicane NS 25 (I 994) 299-303 [un elenco di alcuni scritti inediti che l'autore si propone di pubblicare].

Hugo Ripelin de Argentina (KP II 260-269, IV 123-124) Compendium Theologicae Veritatis. Add. ms. Berlin, Staats­ bibliothek - Preussischer Kulturbesitz, Magdeb. 164 (ff.42-48) (tabula alphabetica) (vide BG Monks: Ursula Winter).

Hugo Sneyth (KP II 281) Vide Diss. Pajda.

Humbertus de Romanis (KP II 283-295, IV 128-129) Epistola de Tribus Votis (KP #2021): in cod. Fulda, Landesbibl. Aa 77, 'epistola' reperitur ff.185'-199'; ibidem est alius codex non in KP elenchatus: Aa 114 (saec. xv) ff. 75'-89' [ vide BMAT 3 (I 993) #2053].

Voi. IV, 1995 69 * Ordinationes post visitationem Pruliani factae: vide RP(a) Tugwell, 'Notes ...'. James A.Brundage, 'Humbert of Romans and the legitimacy of crusader conquests', in B.Z.Kedar, ed., The Horns of Hattin (Israel Exploration Society, Jerusalem, ISBN 965-21 7-085-2 I Variorum, London 1992, ISBN 0-86078-334-0) 302-313. Gianni Zippel, in an interesting study of the famous letter in which the devii thanks the clergy for their help ('La lettera del Diavolo al clero, dal secolo XII alla Riforma', Bulletino dell'Istituto Storico Italiano 70 [1958] 125-1 79), declares on p. 137 that there is no trace of this letter 'nella monumentale silloge di sermoni dovuta a Umberto di Romans', and suggests that this silence in Humbert and other writers of the period implies a 'conformismo' which highlights, by contrast, the 'significato eticamente rinnovatore' of the letter. However the letter is quoted by Humbert in the unpublished fourth part of his materia praedicabilis # 15, De confessore episcopo; and, far from being 'conformist' in the sense suggested, he devotes the whole of this section to the subject of bad bishops and the grief and harm they cause! [S.T.]

Iacobus de Varagine (KP II 348-369, IV 139-141) Vide A(a) de cod. Trev.; BG Boureau; E Thayer. * Japanese translation: Ogon Densetsu, trans. Keisaku Maeda & Takashi Imamura (Jinbun Shoin, Kyoto 1992): voi. I (ISBN 4409420011) 549 pp.; voi. II (ISBN 440942002) 486 pp.; voi. III (ISBN 4409420038) 51 1 pp.; voi. IV (ISBN 4409420046) 498 pp. [Ms Whelan comments that this appears to be based on a German translation of the Legenda Aurea]. Medard Barth, 'Die illustrierte Strassburger Uebersetzung der Legenda aurea von 1362, Cgm 6 in Munchen', Archiv fii r Elsassische Kirchengeschichte 9 (1934) 137-1 62. Alain Boureau, 'Le precheur et !es marchands. Ordre divin et désordres du siècle dans la Chronique de Genes de Jacques de Voragine (1297)', Médiévales 4 (1983) 102-122. * Justo Formentin Ibanez & M" de la Concepci6n Martinez Murillo, 'Influencia de la "Leyenda Dorada" en la literatura y en e! arte medieval, a través de dos biblias Boloneses localizadas en Espana', Hispania Sacra 46 (1994) 65-139. Giovanni Paolo Maggioni, 'Il codice novarese di Jean de Mailly e la Legenda aurea. Due errori del MS. LXXXVI di Novara comuni al

70 Voi. IV, 1995 testo di Jacopo da Varazze - Problemi sulle fonti', No varien 17 (I 987) 173-184. * Giovanni Paolo Maggioni, Ricerche sulla composizione e sulla trasmissione della "Legenda Aurea" (Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto 1995, ISBN 88-7988-457-3) 610 pp. [ut quem fructum sua indagatio ferre debeat iam exemplo monstret, auctor editionem novam, licet nondum criticam, praebet aliquorum capitulorum legendae aureae]. * Anezka Vidmanova, 'Die Belletrisierung der Goldenen Legende im alttschechischen Passional', in Sofia Boesch Gajano, ed., Raccolte di vite di santi dal XIII al XVIII secolo: strutture, messaggi, fruizioni (Schena editore, Fasano di Brindisi 1990, ISBN 88-7514-396-X) 49-63. Curt J.Witlin, 'Les explicacions dels hagiònims en la "Legenda Aurea" i la tradici6 medieval d'etimologies no-derivacionals', Analecta Sacra Tarraconensia 48 (1975) 75-84. * Josep Antoni Ysern Lagarda, 'La "Legenda Aurea" i e! "Recull d'eximplis"', Estudis de llengua i literatura catalanes 21 (1990) 37-48.

Ingoldus Wild (KP II 370-371, IV 142) * Vide BG Dictionnaire.

Innocentius Ringelhammer (KP II 371-372) * Vide BG Dictionnaire.

Iohannes de Aversa iun. (KP II 378-379, IV 143) Vide RP(a) Longo.

Iohannes de Balbis (KP II 379-383, IV 143) Lotte Hellinga, 'Analytical bibliography and the study of early printed books with a case-study of the Mainz Catholicon', Gutenberg­ Jahrbuch 64 (1989) 47-96. * Lotte Hellinga, 'Slipped lines and fallen type in the Mainz Catholicon', Gutenberg-Jahrbuch 67 (1992) 35-40. * Lotte Hellinga, 'Das Mainzer "Catholicon" und Gutenberg's Nachlass', Archiv {i ir Geschichte des Buchwesens 40 (I 993) 395-416. * Paul Needham, 'Slipped lines in the Mainz Catholicon: a second opinion', Gutenberg-Jahrbuch 68 (I 993) 25-29.

Voi. IV, 1995 71 Iohannes Bromyard (KP II 392-4, IV 146) Vide supra RP(a) Binkley; E Wenzel. * Ruth Mazo Karras, 'Gendered sin and misogyny in John of Bromyard's "Summa predicantium'", Traditio 47 (1992) 233-257.

Iohannes Dominici Florentinus (KP II 406-413, IV 148-149) Vide RP(a) Quinto. Epistola ad Raymundum de Capua de b.Marcolino: vide RP(a) Montanari [ed. textus 473-475, 477-480, 481-487; de eo ibid. passim]. * Daniel Bomstein, 'Giovanni Dominici, the Bianchi, and Venice: symbolic actions and interpretive grids', Journal of Medieval and Renaissance Studies 23 (1993) 143-171.

Iohannes de Friburgo (KP II 428-436, IV 151-152) * Detlef Mauss, 'Johannes Friburgensis: Summa Confessorum (1476)', Gutenberg-Jahrbuch 68 (1993) 62-65 [de editione Augustae Vin­ delicorum anno 1476 emissa].

Iohannes Gray Dublin, Trinity Coli. 277 pp.466-477: duae expos1t10nes super oratione dominica, magistro sive doctori Ioh. Gray OP attributae. Fortasse idem est ac Iohannes Grey, qui rexit Oxonii anno 1393 (A.B.Emden, A Biographical Register of the to A.D.1500 [Oxford 1957] I 824).

Iohannes Herolt (KP II 450-460, IV 154-155) Vide E Thayer.

Iohannes Kune (KP II 465-466) Joachim W.Stieber, Pope Eugenius IV, the Council of Base! and the Secular and Ecclesiastica! Authorities in the Empire (Brill, Leiden 1978, ISBN 90-04-05240-2): ad paginam 107, mira audacia et nullo testimonio citato, affirmat auctor, 'At the University of Leipzig, one of the most influential advocates of the Council of Base) and of Felix V during the l 440s was the Dominican theologian Johannes Kune ... Apparently, it was chiefly as a result of Kune's efforts that the cautious University of Leipzig issued its opinion in favor of the recognition of Felix V as pope in 1444'; cum testibus coaetaneis suis idem Iohannes

72 Voi. IV, 1995 'adeo vafer' esset 'ut dum Theutonicus orbis Felicis partes probaret, solus ipse in Saxonicis oris Eugenii partes sectatus est' (vide G.M.Lohr OP, Die Dominikaner an der Leipziger Universitat, QF 30, Vechta 1934, 37-38).

Iohannes Lindaugensis [flor. saec. xv exeunte] Van Sand Vrsulen schifflein vnd der xj Tausent junckfrauen pruderschafft (MS Berlin, Staatsbibliothek, Germ. qu. 405 ff.l r_29v). Vide André Schnyder, Die deutsche Literatur des Mittelalters: Verfasser­ lexikon 4 (de Gruyter, Berlin 1983) 673-674.

Iohannes de Maiensibus (KP II 473, IV 159) * Vide RP(a) Pane!Ja, 'Cronaca .. .'.

Iohannes de Malliaco (KP II 473-474, IV 159) Vide supra Iac. de Varagine Maggioni (I 987).

Antoine Dondaine monstravit Ioannem abbreviationem suam, primo circa 1225-1230 compilatam, denuo anno 1243 recognovisse aliqua nova eidem adiungentem (Archives d'Histoire Dominicaine I [1946] 83-84); revera tamen saltem tres recensiones sunt distinguendae, quarum primam praebent exempli gratia codd. Cantabrigiensis (Peterhouse 172), Oxonienses (Balliol 227, Bodley 551), Parisiensis (BN lat. 10843) et Vaticani (Reg. lat. 546, Vat. lat. I 198), tertiam autem illustrant codd. Bruxellenses (Bibl. Royale 5149, IV 1147) et Parisienses (Arsénal 937; BN lat. 16537). Secundam recensionem tantum repperi apud Magnum Seminarium Brugense (cod. 125/79), ubi legenda S.Dominici nondum apparet, sed ad finem legendae S.Cassiani legitur 'De sancto Dominica'. Item miraculum quod narratur in cap. 24 miracuiorum guae post Jegendam de assumptione beatae virginis inserta sunt (ad p.346 versionis ga!Jicae ab A.Dondaine editae) iam adest, sed nondum illud quod ibi in cap. 25 sequitur. Item in legenda de nativitate domini (Dondaine pp.49-50), cum prima recensio nihiJ haberet de eis guae de obstetricibus dieta sunt neque de mirabilibus quae apud gentiles acciderunt tempore ipsius nativitatis, guae omnia recensio tertia supplevit, secunda recensio, prout in cod. Brugensi existit, iam aliqua pauca de eis tenet, ita ut ultimae parti Jegendae adiunctum sit 'fons olei Rome erumpens usque in Tiberim profluxit. Omnes sodomitas qui tunc erant subita mors extinxit'. Ut patet, indagandum est de ceteris codicibus quam habeant recensionem. [S.T.]

Voi. IV, 1995 73 * Mireille Chazan, 'Écrire l'histoire au XIII" siècle, à Metz: la chronique de Jean de Mailly', Les cahiers lorrains 3 (1991) 205-238.

Iohannes de Montenigro (KP II 484-487, IV 162-163) * Salvatore Sabato Manna, 'L'autorità del papa negli interventi del domenicano Giovanni di Montenero', in Giuseppe Alberigo, ed., Christian Unity. The Council of Ferrara-Florence, 1438/3 9-1989 (Uni-versity Press & Peeters, Leuven 1991, ISBN 90-6186-437-2, 90-6831-318-5) 445-469.

Iohannes de Neapoli (de Regina) (KP II 495-498, IV 163-164) * Jean-Paul Boyer, 'Les Baux et le modèle royal: une oraison funèbre de Jean Régina de Naples o.p. (1334)', Provence Historique 45 (1995) 427-452 [avec édition, en annexe, de l'oraison funèbre de Hugues de Baux de Berre proponcée à Naples par Jean Régina; cf. T.Kappeli, 'Note sugli scrittori domenicani di nome Giovanni di Napoli', AFP 1O (1940) 61].

Iohannes de Polo (Iohannes Petri de Comitibus) (KP II 530, IV 168) Constitu tiones loannis archiepiscopi Nicosiensis (1320), in Ph.Labbeus & G.Cossartius, Sacrosancta Concilia XI.1 (Paris 1671) coli. 2424-2428. Ioannis archiepiscopi Nicosiensis Constitutiones (13 21) , ibid. 2428-2431.

Iohannes de Sterngassen (KP III 15-16, IV 171) * Vide RP(b) Senner.

Iohannes Stokes (KP III 17) Sermonem Iohanni nostro ab A.B.Emden adscriptum (A Biblio­ graphical Register of the University of Cambridge to 1500, Cambridge 1963, 558), quem secutus eum inter scripta Iohannis adnumeravit Kaeppeli (KP #2675), J.H.P.Clark monstravit potius Iohanni Hornby carmelitano attribuendum (Carmelus 32 [1985] 74); idem eundem sermonem edidit ibid. 98-105.

Iohannes Streler (KP III 17-18) * Gerhardt Powitz, 'Johannes Streler OP', Die deutsche Literatur des Mittelalters: Verfasserlexikon IX 2 (Walter de Gruyter, Berlin 1994) 411-416.

74 Voi. IV, 1995 Iohannes Tauler (KP III 20-21, IV 172) Vide RP(a) Fuente. * Stefan Kwiatkowski, 'Wp-lyw doktryny Jana Taulera na hagiograficzna sylwetk� Doroty z M?tow6w w pismiennictwie Jana z Kwidzyna' [the influence of Tauler's doctrine on the hagiographical image of Dorothy of Montau in the writings of John of Marienwerder], in Zenon Hubert Noawk, ed., Balticum (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruh 1992) 189-196.

Iohannes de Turrecremata (KP III 24-42, IV 173-176) Vide RP(a) Hemandez, Izbicki.

Iohannes de Versiaco (KP III 43-45, IV 177) * Jacques-Guy Bougerol, 'Pecia et critique d'authenticité. Le problème du Super Sapientiam attribué à ', in L.J.Bataillon, B.G.Guyot & R.H.Rouse, edd., La Production du Livre Universitaire au Moyen Age (CNRS, Paris 1991, ISBN 2-222-04099-X) 205-208 [l'auteur croit que le Super Sapientiam publié par !es éditeurs de Quaracchi (voi. VI 107-233) pourrait bien etre attribuable à Jean de Varzy; il en foumit une liste des manuscrits].

Iohanninus de Mantua (KP III 49-50, IV 177) * Vide BG Dictionnaire.

Iordanus de Saxonia (KP III 53-55, IV 178-179) Vide RP(a) Montanari.

Iulianus Angeli de Perusio (KP IV 179-180) * Continuatio Cronice fr. S.Dominici de Perusio: vide RP(a) Panella, 'Continuazione ...' [notitia biographica, ibid. 276-280].

Leonardus de Datis (KP III 73-77, IV 188) Vide RP(a) Izbicki. Dr Izbicki informs us that the Liibeck manuscript (Stadtbibl. Theol. lat. 59) noted as missing in KP #2846-2847 was recently retumed to the Stadtbibliothek from its exile in Russia.

Lucas Vivae de Perusio (KP III 90-92) * Vide RP(a) Panella, 'Continuazione .. .' 257.

Voi. IV, 1995 75 Lupus de Barrientos (KP III 98-99, IV 194) * Angel Martinez Casado OP, Lope de Barrientos. Un intelectual de la corte de Juan II (Editoria! San Esteban, Salamanca 1994, ISBN 84-87557- 85-6) 344 pp. [de vita operibusque Lupi; nuntiamus recensionem huius indaginis a P.Carlo Longo factam mox in periodico Angelicum prodituram, qui benigne ea quae sequuntur addenda et corrigenda indicavit]. Anno 1429 nominatus est praeceptor principis Henrici, filii Ioannis II regis Castellae. KP #2914 Tractado de caso e fortuna. Add. mss.: Boston, Public Libr., Ticknor D-7 (xix); Madrid, Bibl. Nac. 2915.II (xix), 18455 ff.27'-38• (xv). KP #2916 Tratado del dormir ... Sic corrigendus est totus elenchus codicum: Boston, Public Libr., Ticknor D-7 (xix); London, Brit. libr. Eg. 1868 ff.51-95 (xv); Madrid, Bibl. Nac. 2915.II (xix), 6401 ff.12-40 (xv), 8113 ff.15-53 (a.1549), 18455 ff.38•-61• (xv); Salamanca, Bibl. Univ. 2096 (xvi). Tratado del divinar e de sus espeçies del arte magica (tractatus quem perperamcum KP #2916 univit Kaeppeli): Boston, Public Libr., Ticknor D- 7 (xix); Escorial, h.ill.13 ff.1-66 (xv); London, Brit. libr. Eg. 1868 ff. 95'- 145• (xv); Madrid, Bibl. Nac. 2915.II (xix), 6401 ff.41-71 (xv), 8113 ff.54- 101• (a.1549), 18455 ff.1-26• (xv); Salamanca, Bibl. Univ. 2096 (xvi). KP #2917 Contra algunos cizaiiadores de la naci6n de los convertidos de Israel. Mss.: Madrid, Bibl. Nac. 2041 (xvi); Salamanca, Bibl. Univ. 455 (xvii). KP #2915. Clarius distinguendi sunt libri synodales et consti­ tutiones synodales: Liber synodalis (Turégano 1440): ed. A.Garcfa, Synodicum Hispanum IV (Madrid 1987) 176-293. Paene idem est ac liber synodalis anno 1410 ab episcopo Salmaticensi promulgatus. Liber synodalis (Cuenca 1446) paene idem est ac ii qui annis 1410 et 1440 promulgati sunt. Constitutio synodalis (Turégano 1440): ed. A.Garda, Synodicum Hispanum VI (Madrid 1993) 383-423. Constitutiones synodales (Cuenca 1446 et 1457): edentur ibidem voi. VII. Inter 37 documenta a Martfnez Casado edita (pp.169-319) sunt aliquot opuscula ipsius Lupi, de quibus ceterisque opusculis necnon decretis, institutionum piarum constitutionibus atque litteris eius, vide op. cit. 110-113.

76 Voi. IV, 1995 Marcellus, confessor s.Margaritae de Hungaria (s.xiii) * De quaestione num ille sit auctor legendae veteris s.Margaritae vide indagines duorum Klaniczay in Sante Graciotti & Cesare Vasoli, edd., Spiritualità e lettere nella cultura italiana e ungherese del Basso Medioevo (Leo S.Olschki, Firenze 1995): Tibor Klaniczay prudenter nullam profert sententiam (p. 14); filius tamen eius, Gabor Klaniczay, arguit vix credendum esse alium quam confessorem vitam sanctae scripsisse (p.85).

Martinus Oppaviensis (KP III 114-123, IV 196-197) Chronicon: vide supra RP(a) Brincken [de pluribus codd., e quibus 7 apud Kaeppeli-Panella non recensiti sunt: Koblenz, Landeshauptarchiv 701, 759, 57 (fragmentum); Krak6w, Museum Czartoryski Ms. lat. 2033/111 et 2317 /III; Mnichovo-Hradiste, Schlossbibliothek 48-4-5; Praha, Univ. Knihovna XIX B 26; Vy§f Brod, Zisterzienserkloster 101; Wien, Haus-, Hof- und Staatsarchiv R 102].

Nicolaus de Byardo (KP III 148-153, IV 203-204) Summa de abstinentia: add. ms. University of Notre Dame 15 (saec. xiii-xiv).

Nicolaus de Hanapis (KP III 168-171, IV 208) Liber de exemplis sacrae scripturae: Add. ms. Berlin, Staats­ bibliothek - Preussischer Kulturbesitz, Magdeb. 164 (ff. 108-212) (vide BG Monks: Ursula Winter).

Nicolaus Trevet (KP III 187-196, IV 213-215) * A.J.Minnis & Lodi Nauta, 'More Platonico loquitur. What Nicholas Trevet really did to William of Conches', in A.J.Minnis, ed., Chaucer's Boece and the Medieval Tradition of Boethius (D.S.Brewer, Cambridge 1993, ISBN 0-85991-368-6) 1-33 [de modo quo Nicolaus Guilielmo usus est in commentario suo in Boethii de Consol. Phil. ]. * A.J.Minnis, 'Chaucer's commentator: Nicholas Trevet and the Boece', ibid. 83-166. * Lodi Nauta, 'Trevet's use of the Boethius commentary tradition', ibid. 192-196. * Christine M.Rose, 'The provenance of the Trevet Chronicle (fMS Eng 938)', Harvard Library Bulletin NS 3 (1992-1993) 38-55 [de cod.

Voi. IV, 1995 77 Cambridge (Mass.), Harvard University Library fMS Eng 938, qui textum anglicum Chronicorum continet]. * E.T.Silk & A.B.Scott, 'Extracts from Trevet's commentary on Boethius: texts and translations', Chaucer's Boece and the Medieval Tradition of Boethius 35-81.

Palma Carbom * Vide BG Monks, article by Ursula Winter, which identifies two mid 15th-century Magdeburg manuscripts (Magdeb. 164 and 217), now in the Staatsbibliothek, Berlin (Preussischer Kulturbesitz), which Palma Carbom copied, including a commentary on the Facetus which he may well have composed as well as copied. On the basis of these manu­ scripts and other evidence, the author traces what can be known of his !ife between 1457 and 1487. For additional bibliography, see Alb. de Meyer, La Congrégation de Ho/lande (Soledi, Liège, n.d.) 53 note 15 (where, as in the index to the same volume, Palma's name is given as 'Carboni').

Peregrinus Oppoliensis (KP III 211-212, IV 223) Sermones de tempore et de sanctis: add. ms. University of Notre Dame 3 (saec. xv).

Petrus de Dacia (KP III 224-225, IV 229-230) Anders Piltz, 'Petrus de Dacia och karleken som nademedel - inblick i en medeltida tankevarld' [P. of Dacia and charity as means of grace; a glimpse of a medieval thought-world], Gotliindskt Archiv 61 (1989) 135-146.

Petrus Ferrandi (KP III 226, IV 230) Anno 1990 redactoribus Scriptorum OP retuli legendam S.Dominici in cod. Lambeth Palace 356 repertam abbreviationem esse legendae Humberti (KP IV 230). Ipsa legenda denuo accuratiusque inspecta oportet me errasse fateri. Revera e legenda Petri Ferrandi compilata est ea, ita libere tamen ut vix inter codices ipsius Petri recenseri possit [S.T.].

Petrus de Ilperinis (KP III 233-234, IV 231) * Vide BG Dictionnaire.

78 Voi. IV, 1995 Petrus de Tarentasia (Innocentius V) (KP III 261-264, 239) * Vide BG Dictionnaire ('Innocent V').

Philippus de Pera (de Incontris) (KP III 274-275) * Vide BG Dictionnaire.

Raimundus Martini (KP III 281-283, IV 244-246) * Laureano Robles, 'Problemas que plantea el "Capistrum Judaeorum" de Ramon Marti OP', Ciencia Tomista 120 (1993) 587-620.

Raimundus de Pennaforti (KP III 283-287, IV 248) Vide BG Brundage. * Stephan Kuttner, Studies in the History of Medieval Canon Law (Variorum, Aldershot 1990, ISBN 0-86078-274-3) [X 'The Barcelona edition of St Raymond's first treatise of canon law' (originally published in 1950); XI 'Zur Enstehungsgeschichte der Summa de Casibus des hl. Raymund von Penyafort' (1953); XII 'Raymond of Pefiafort as editor: the "decretales" and "constitutiones" of Gregory IX' (1982)]. * Kenneth Pennington, , Canonists and Texts 1150-1550 (Variorum, Aldershot 1993, ISBN 0-86078-387-1) [XV 'Summae on Raymond de Pennafort's Summa de Casibus in the Bayerische Staat­ sbibliothek, Munich' (originally published in 1971)]. Pedro Ribes Montané, 'San Ramon de Penyafort y los estudios eclesiasticos', Analecta Sacra Tarraconensia 48 (1975) 85-142. Amedeus Teetaert, 'La doctrine pénitentielle de saint Raymond de Penyafort OP', Analecta Sacra Tarraconensia 4 (1928) 121-182.

Raimundus de Ponte (QE I 519-520) Episcopus Valentie 1291-1312, OP 1303-1312. Vide MOPH XXII 123. José Sanchis Sivera, 'Para la historia del derecho eclesiastico Valentino - II', Analecta Sacra Tarraconensia 10 (1934) 123-149 [cum editione Constitutionum Synodalium Raimundi].

Rainerius Iordanis de Pisis (KP III 292-293, IV 249) Vide RP(a) Quinto.

Voi. IV, 1995 79 Ricardus Fishacre (KP III 303-306, IV 261-262) Vide D(b) Dales.

Ricardus Knapwell (KP III 306-307, IV 262) Johannes Schneider, ed., Thomas van Sutton, Quaestiones ordi­ nariae (Milnchen 1977) 66*-67*, iudicat impugnationes contra fr. Egidium (KP I 201 #595) satis probabiliter Ricardo KnapweJJ attribuendas esse.

Robertus Holkot (KP III 313-320, IV 266-26 7) * Manuel Santos Noia, 'El camino en el pensamiento de Ramon LluJJ, Roberto Holkot y Martin Lutero', Compostellanum 36 (1991) 363-381.

Robertus Kilwardby (KP III 320-325, IV 267-269) Vide D(b) Dales.

Rodericus Cerratensis (KP III 329, IV 270) José Vives, 'Las "Vitas Sanctorum" del Cerratense', Analecta Sacra Tarraconensia 21 (1948) 157-176.

Rolandus Cremonensis (KP III 330-331, IV 272) Vide D(b) Dales.

Romeus de Brugaria (KP III 333-334, IV 273)

José M.ColJ OP, 'c:Quién es el autor del "Saltiri" catalan en prosa?', Analecta Sacra Tarraconensia 20 (1947) 243-248 [auctor monstrat nomen ei attributum in codice, 'frare Romeu Saburgera, maestre en theologia', e duobus fratribus confusis derivari, Romeum de Burgaria, qui re vera fuerit auctor, et Bartholomaeum Sabruguera, qui esset magister]. Alberto ColJell OP, 'Fray Romeo de Bruguera OP. Mas notas biograficas', Analecta Sacra Tarraconensia 35 (1962) 267-28 1.

Simon de Cascina (KP III 344-345, IV 277) Vide supra RP(a) Innocenti.

Stephanus de Borbone (KP III 354-355, IV 280) Vide BG Berlioz.

80 Voi. IV, 1995 Theodoricus de Vriberg (KP IV 308-317) * De intellectu et intelligibili: English translation by M.L.Fiihrer, Treatise on the lntellect and the Intelligible (Marquette University Press, Milwaukee 1992, ISBN 0-87462-234-4) 135 pp.

Thomas Antonii de Senis (KP IV 329-342) Vide RP(a) Montanari, 'Il dossier ...' passim; RP(b) Rusconi 1992; H (S.Margarita) Tibor Klaniczay.

Thomas de Cantimprato (KP IV 344-355) Vide Not. Var. 1 O. * Robert Sweetman, 'Visions of Purgatory and their Role in the Bonum universale de apibus of Thomas of Cantimpré', Ons Geestelijk Er{ 67 (I 993) 20-33.

Thomas de Sutton (KP IV 392-400) Vide RP(a) Quinto. * G.Prouvost, 'Thomas de Sutton contre Gilles de Rome. La question de l'etre: le conflit des interprétations chez !es premiers thomistes (XIII<-XJVc s.)', Revue Thomiste 95 (1995) 417-429.

Vincentius Belvacensis (KP IV 435-458) Vide Not. Var. 6. * De morali principis institutione, editio critica: vide RP(a) Schneider. * Steven J.Williams, 'Vincent of Beauvais' handling of spuria in the Speculum Maius', Vincent of Beauvais Newsletter 19 (1994) 14-21.

Vincentius Ferrerii (KP IV 458-474) Vide RP(b) Rusconi. C.Baraut, 'Fragmentos de una versi6n castellana cuatrocentista del "Tractatus de Vita Spirituali" de San Vicente Ferrer', Analecta Sacra Tarraconensia 32 (1959) 213-228 [cum editione textus]. * Senno in prima dominica adventus (traduction française), Sedes Sapientiae 53 (I 995) 13-24. * Sermons. Versi6 a cura de Xavier Renedo i Llufs Cabré (Teide, Barcelona 1993, ISBN 84-307-8441-1) 147 pp. [una scelta di sermoni,

Voi. IV, 1995 81 con testi m lingua valenciana e traduzione in catalana moderna e presentazione divulgativa del santo e della predicazione medievale]. Ramon Arnau-Garcfa, San Vicente Ferrer y las Eclesiologias del Cisma (Facultad de Teologia San Vicente Ferrer, Valencia 1987) 184 pp.

Scripta adespota Vide RP(a) Bataillon [editio sermonis fratris cuiusdam italici saec. XIII in festo decollationis Iohannis Baptistae].

(b) aetatis recentioris

Vide RP(a) Antonio do Rosario.

Iohannes Annius (QE II 4-7) * Vide RP(a) Panella, 'Cronaca .. .'.

Antonius de Sancto Dominico (QE II 251) * José Augusto Mourào OP, 'O destino da(s) carta(s) (semiotica da traduçào e da citaçào)' Arquivo Hist6rico Dominicano Portugues IV/1 (1991) 203-209 [de modo quo Antonius epistolam quandam Savonarolianam citavit].

Francisco de Araujo (QE II 609-611) Vide D(b) Vadillo Romero.

Domenico di Francesco dei Baglioni (OE II 200a) * Continuatio chronicae Perusinae: vide RP(a) Panella, 'Continua- zione .. .' [notitia biographica, ibid. 271-276].

Matteo Bandello (QE II 155-157) * Novelle, a cura di Delmo Maestri (le prime due parti: Edizioni dell'Orso, Alessandria 1992-1993, ISBN 88-7964-0502) 530 + 540 pp. * Novelle, introduzione di Luigi Russo, premessa al testo e note di Ettore Mazzali (Biblioteca Universale Rizzoli, Milano 1990, ISBN 88-17- 16748-7) 710 pp. [riporta soltanto una scelta delle novelle]. Rime, ed. Massimo Danzi (Edizioni Panini, Modena 1989, ISBN 88-7686-127-0) 388 pp.

82 Voi. IV, 1995 T.Gwynfor Griffith, Bandello's fiction. An examination of the Novelle (Blackwell, Oxford 1955) 147 pp. * Pier Fausto Palumbo, Bandella o il piacere di raccontare; vita ed opere di un domenicano del Cinquecento (Edizioni Europa, Roma/Bari 1990) 337 pp. Ugo Rozzi, ed., Gli uomini, le città e i tempi di Matteo Bandella (Convegno internazionale 1984) (Centro studi Matteo Bandello e la cultura rinascimentale, Tortona 1985) 322 pp.

II Domingo Baiiez (QE 352-353) Vide D(b) O'Meara, Vadillo Romero.

Giordano Brnno (QE II 342) * Angelika Bonker-Vallon, Metaphysik und Mathematik bei Giordano Bruno (Akademie Verlag, Berlin 1995, ISBN 3-05-002679-0) 281 pp.

Thomas de Vio Caietanus (QE II 14-21) Vide RP(a) Tavuzzi, 'Valentino ...'. Commentary on Being and Essence, translated with an intro­ duction by Lottie H.Kendzierski & Francis C.Wade (Marquette Uni­ versity Press, Milwaukee 1964) 355 pp. * Charles Morerod OP, 'Quelques éléments de la relation Cajetan- Luther', Sources 21 (1995) 129-131.

Tommaso Campanella (QE II 505-521) * Oscar Nuccio, 'Tommaso Campanella: teologo "caricaturato". "Sol typus Christi": chia\/e di lettura del "dialogo poetico"', Sociologia 28 (1994) 59-110.

Melchor Cano (QE II 176-178) Vide D(b) Jeric6 Bermejo; E Aragiiés Aldaz.

II Bartolomé Carranza (QE 236-243) * I.Jeric6 Bermejo, 'Auctoritas ecclesiae et auctoritas scripturae. Enseflanza de Bartolomé de Carranza (1540-1546)', Anales Valentinos 19 (1993) 289-310.

Voi. IV, 1995 83 José Ignacio Tellechea Idigoras, 'El cardenal Gaspar Cervantes de Gaete (1511-1575) arzobispo de Salerno y Tarragona. Cartas inéditas relativas al proceso de Carranza', Analecta Sacra Tarracanensia 51-52 (1978-1979) 295-321. * José Ignacio Tellechea Idigoras, 'El Proceso Romano del Ar­ zobispo Carranza. Las audiencias en Sant'Angelo (1568-1569)', Antha­ logica Annua 41 (1994) 311-628 [cum editione textus].

Thomas Castellar (QE II 261a) * Vide RP(b) Galmés 1993.

Anbrosius Catharinus Politi (QE II 144-151) Vide Diss. Criscuolo.

Johannes Cuno (QE II 27-28) Henri D.Saffrey OP, 'Un humaniste dominicain, Jean Cuno de Nuremberg, précurseur d'Érasme à Baie', Bibliathèque d'humanisme et renaissance 33 (1971) 19-62; repris dans Recherches sur la traditian pla­ tanicienne au mayen age et à la renaissance (Vrin, Paris 1987, ISBN 2- 7116-0950-2) 203-249 [cum editione quinque epistularum]. Martin Sicherl, 'Zwei Briefe Johannes Cunos an den Bischof von Basel. Christoph von Utenheim', Basler Zeitschrift fii r Geschichte und Altertumskunde 77 (1977) 45-55 [cum editione duarum epistularum antea ineditarum]. Martin Sicherl, Jahannes Cuna. Ein Wegbereiter des Grie­ chischen in Deutschland. Eine biagraphisch-kadikalagische Studie (Cari Winter Universitatsverlag, Heidelberg 1978, ISBN 3-533/02559-4, 02560- 8) 228 pp. + XVI Tafeln. Martin Sicherl, 'Neue Handschriften Johannes Cunos und seiner Schiller', Annuaire. Les Amis de la Bibliathèque Humaniste de Sélestat 35 (1985) 141-148. * Henri D.Saffrey OP, 'Albrech Dtirer, Jean Cuno OP et la confrèrie du Rosaire à Venise', in D.Harlfinger, ed., Philophranema. Festschrift fur Martin Sicherl zum 75. Geburtstag. Van Textkritik bis Humanismusfarschung (Ferdinand Schoningh, Paderbom 1990, ISBN 3- 506-79054-4) 263-291 [l'auteur propose l'hypothèse que Cuno servait de modèle quand Dtirer faisait le dessin de S.Dominique pour la confrèrie vénitienne].

84 Voi. IV, 1995 * Christian Forstel, 'Jean Cuno et la grammaire grecque', Biblio- thèque de l'École des Chartes 151 (I 993) pp.289-305.

Antonius Vincentius Doménech (QE II 360) Luis Badie y Prats, 'Memoria sobre la muerte del Reverendo Padre Fray Antonio Vicente Doménech OP', Analecta Sacra Tarra­ conensia 36 (1963) 27-31 [cum editione textuum]. José M.Madurell Marim6n, 'La edici6n de 1602 de la Historia de los Santos de Catalufia del P.Doménech', Analecta Sacra Tarraconensia 40 (1967) 149-157.

Cosme Agustfn Dominguez (obiit 1589) José M. de Garganta OP, 'Fray Cosme Agustfn Domfnguez OP y su "Ejercicio de la oraci6n menta!" ', Analecta Sacra Tarraconensia 28 (I 955) 105-114 [cum editione textus].

Juan Gallo (QE II 246) Vide D(b) Jeric6 Bermejo.

Domenico Gravina (QE II 532-534) Vide BG Zarri p.396, ubi M.M.Vasta dicit: 'Era stato il domenicano Gravina a fornire, di fronte al dilagare delle esperienze mistiche e visionarie dell'inizio del secolo XVII, uno strumento coerente di verifica delle vere e false rivelazioni e a riassumere, sulla scorta del Nider - suo modello e riferimento teorico - il lungo percorso del pensiero inquisitoriale' [viene citato O.Gravina, Ad discemendas veras a falsis visionibus et revelationibus, Napoli 1638].

Johannes Henlein [floruit saec. xvi ineunte] Dagmar Ladisch-Grube, 'Henlein, Johannes', Die deutsche Literatur des Mittelalters: Ver{asserlexikon 3 (Walter de Gruyter, Berlin 1981, ISBN 3-11-008778-2) 1005-1006.

Pedro de Herrera (QE II 467) * Eduardo Vadillo Romero, 'La posibilidad de la encarnaci6n en Pedro de Herrera: edici6n del dubium secundum in prologum tertiae partis', Archivo Dominicano 15 (1994) 231-273.

Voi. IV, 1995 85 Giovanni Crisostomo lavelli (OE II 104-105) Vide RP(a) Tavuzzi. * Norman J.Wells, 'lavelli and Suarez on the Eternai Truths', The Modem Schoolman 72 (1994) 13-35.

Pedro Ibaftez (QE II 192a) Vide BG Dictionnaire.

Petrus Irurozqui (QE II 163-164) Angel Fabrega Grau, 'Inventario de los manuscritos de la biblioteca arzobispal del seminario conciliar de Barcelona', Analecta Sacra Tarraconensia 37 (1964) 304-305 et 309 indicat bibliothecam plures codices manuscriptos tenere scriptorum Petri Irurozqui, quae tamen minus dare describuntur: #370 Partitiones in D.Pauli Apostoli posteriorem ad Corinthios epistolam. #371 Divi Pauli epistolarum partitiones totiusque textus expositio. #372 Praeludia in universam Sacram Doctrinam. #373 Decisio questionurn que in tota serie epistole commemorate sunt iuxta ordinem in commentariis epistole premissum. #374 Tratados teol6gicos. #375 Partitiones in sanctissimi apostoli prioris ad Chorinthios epistolam, doctrine (i dei et morum atque hierarchiae ecclesiasticae locorum communium foeracissimam, quibus fontes percudit novatorum huius temporis. #376 Comentarios a la primera carta de san Pablo a los Corintios, en latin. #377 Partitiones in caput decimum septimum Divi Ioannis Evangelistae. #378 Divi Pauli Apostoli peregrinatio. #379 Praeludia in omnes D.Pauli epistolas. #380 In epistolam ad Romanos. #428 Partitiones in caput decimum septimum Divi Ioannis Evangelistae. #429 Praeludia in universam sacram doctrinam et scripturam. #430 Partitiones in D.Pauli apostoli necessitatis doni perseve­ rantiae exploratricem epistolam ad Colossenses. Partitiones in D.Pauli apostoli posteriores et ultimi diei iudicii signiferam ad Thesalonicenses epistolam. Partitiones in D.Pauli apostoli priorem ad Thimotheum epistolam pastores erudientem.

Voi. IV, 1995 86 Johannes Poinsot a S.Thoma (QE II 538-539) Outlines of Forma! Logie, translated and introduced by Francis C.Wade (Marquette University Press, Milwaukee 1955) 136 pp. * Gerard J.Dalcourt, 'Poinsot and the Menta) Imagery Debate', The Modem Schoolman 72 (1994) 1-12 [largely a critique of some 20th­ century philosophers in the light of the medieval view of images as formai signs, most fully developed in John of St Thomas's Tractatus de Signis]. * John Deely, 'What happened to philosophy between Aquinas and Descartes?', The Thomist 58 (1994) 543-568. * John D.Kr onen, The substantial unity of materiai substance according to John Poinsot', The Thomist 58 (1994) 599-615. * James B.Murphy, 'Language, communication and representation in the semi o tic of John Poinsot', The Thomist 58 ( 1994) 569-598.

Bartolomé de Las Casas (QE II 192-195) Vide RP(a) Gillen; RP(b) Galmés passim; D(b) O'Meara, Pagden. I Diritti dell'Uomo e la Pace nel pensiero di Francisco de Vitoria e Bartolomé de las Casas, Congresso Internazionale tenuto alla Pontificia Università S.Tommaso (Angelicum) Ro ma 1985 (Massimo, Milano 1988, ISBN 88-7030-969-X) 684 pp. * Mar ianne Mahn-Lot, 'Las Casas et la Cité des hommes', Mé- moire Dominicaine 5 (1994) 267-274. * Kenneth Pennington, Popes, Canonists and Texts I I 50-1550 (Variorum, Aldershot 1993, ISBN 0-86078-387-1) [XIII 'Bartolomé de las Casas and the Tradition of Medieval Law' (originally published in 1970)].

Pedro de Ledesma (QE II 404-405) Vide D(b) Jeric6 Bermejo.

Luis de Granada (QE II 285-291) Obras Completas: * Il. Gufa de pecadores (texto primitivo) , ed. Herminio de Paz Castano; nota cr itica: Alvaro Huerga (Fundaci6n Universitaria Espaflola & Dominicos de Andalucia, Madr id 1994, ISBN 84-7392-350- 2) 452 pp.

Voi. IV, 1995 87 * Ili. Manual de oraciones y espirituales ejercicios, ed. Alvaro Huerga (ibid. 1994, ISBN 84-7392-351-0) 317 pp. * IV. Memoria! de la vida cristiana I, ed. Alvaro Huerga (ibid. 1994, ISBN 84-7392-352-9) 308 pp. * Guida dei Peccatori, a cura di Tito S.Centi OP (Edizioni Ares, Milano 1993) 574 pp. [traduzione di Marianella Cesaretti e Giampaolo Cottini]. * José Aragilés Aldaz, 'La mujer gentil y el var6n cristiano. Un eco Erasmiano en Fray Luis de Granada', in Actas del IX Simposio de la Sociedad Espafzola de Literatura Generai y Camparada. Tomo I, La mujer: elogio y vituperio (Zaragoza 1994) 37-47.

Ignazio di Giovanni Manarcli [1495-1557] * Vide RP(a) Panella, 'Cronaca .. .'. * Liber chronicorum conventus Sancti Romani de Luca, ed. Armando F.Verde OP & Domenico Corsi, Memorie Domenicane NS 2I (1990), LXXXVIII + 636 pp. [cf. DHN l (I 992) RP Verde].

Mancio de Corpore Cbristi (QE II 243-244) Vide D(b) Jeric6 Bermejo, Vadillo Romero.

Diego Mas (QE II 365) Jordan Gallego Salvadores OP, 'El maestro Diego Mas y su tratado de metafisica', Analecta Sacra Tarraconensia 43 (1970) 3-92 [inter alia auctor monstrat eum anno 1553 natum].

Antonio de Monroy (CP 222-224) * Mauricio Beuchot, 'Investigaciones en curso sobre la teologfa de los dominicos en la Nueva Espafia. Sociedad e Iglesia en fr. Antonio de Monroy (H 1715)', Annuario de Historia de la lg lesia 3 (1994) 432-438.

Nicolaus Francisci (ve! Columbo) de Perusio (QE II 726) * Vide RP(a) Panella, 'Continuazione .. .' 259-260.

Feliciano Ninguarda (QE II 313-314) * Saverio Xeres, 'Feliciano Ninguarda da Morbegno', Le Vie del Bene 718 (1995), numero speciale, 32 pp.

88 Voi. IV, 1995 Giacinto dei Nobili (QE II 408) * Vide RP(a) Panella, 'Cronaca .. .'.

Fernào de Oliveira [1507-post 1581) Ordinem, quem intravit anno 1520 in conventu Evorensi, anno 1532 deseruit et Hispaniam fugit; in patriam post aliquot annos reversus, denuo eam anno 1541 reliquit Italiam adiens, deinde Angliam. Iterum Portugalliam regressus anno 154 7 tamquam haereticus ab inquisitione captus et incarceratus, 1551 libertatem adeptus est. Primus fertur grammaticam linguae lusitanae scientifice indagavisse. Plures libros edidit: Grammatica da lingoagem portuguesa (Lisboa 1536). Arte da guerra do Mar (1555). Fertur etiam librum de arte navigationis confecisse, qui hodie nusquam reperitur. * Amadeu Torres, 'Fernào de Oliveira e a pr6xima ediçào critica da sua "Grammatica da lingoagem portuguesa" ', Arquivo Hist6rico Dominicano Portugues IV/I (1991) 195-201 [cum bibliographia editio­ num studiorumque modernorum].

Matfas de Paz (QE II 38a) * José Carlos Martin de la Hoz, 'Método teolfgico de Matfas de Paz, OP', Archivo Dominicano 15 (I 994) 207-214.

Juan de la Pena (QE II 1916) Vide D(b) Jeric6 Bermejo, Vadillo Romero.

Pedro de la Pena Anatasio Sinués Ruiz, 'Ordenanzas del obispo de Quito, fr. Pedro de la Pena, para e! distrito de Jaen y pueblo de Huancabamba (Peru)', Analecta Sacra Tarraconensia 15 (1942) 303-324 [cum editione ordinationum anno 1582 factarum].

Alexandre Piny (QE II 772-773, CP 116-120) * Bertrand de Margerie SJ, 'Alexandre Piny ou l'abandon de pur amour', Sedes Sapientiae 53 (1995) 51-69.

Giovanni Rafanelli da Ferrara (QE II 316) Vide RP(a) Tavuzzi.

Voi. IV, 1995 89 Juan Ramirez (QE II 368) * Vémor R.Rojas OP, 'Tres memoriales del obispo de Guatemala, Fray Juan Ramirez OP, al rey Felipe II', Archivo Dominicano 15 (1994) 287-292 [cum editione textuum].

Franciscus Maria Salmini (CP 517-518) * Vide RP(a) Panella, 'Cronaca .. .'.

Desiderius Scaglia (QE II 501 b) Vide BG Zarri [articolo di A.Biondi, che riporta l'edizione del cap. XXI della Prattica per procedere nelle cause del S0 Officio fatta dal S.r Cardinal Scaglia].

Sebastianus Angeli de Perusio (QE II 65-66) * Vide RP(a) Panella, 'Continuazione .. .' 291-303 [ubi inter confessorem biographumque b. Columbae et alios Sebastianos paene coaevos distinguitur].

Franciscus Silvester (QE II 59-61) * Réginald Bemier OP, 'Controverse sur la sépulture de Sylvestre de Ferrare?', Documents 30 (1995) 27-30 [conclusion: fut enseveli à Rennes].

Domingo de Soto (QE II 171-174) Vide supra RP(a) Hemandez; D(b) Wallace. * Relecciones y Opusculos. /: Introducci6n generai. De Dominio - Sumario - Fragmento: An liceat, Introducci6n, edici6n y traducci6n de Jaime Brufau Prats (Editoria! San Esteban, Salamanca 1995, ISBN 84- 87557-54-4) 285 pp. [primus tomus editionis criticae relectionum opusculorumque Dominici de Soto, ISBN 84-87557-54-6]. Jaime BrufauPrats, El pensamiento polftico de Domingo de Soto y su concepci6n del poder (Universidad de Salamanca, Salamanca 1960) 250 pp. * José Carlos Martin de la Hoz, 'V Centenario de Domingo de Soto: su proyecci6n en las Universidades americanas del siglo XVI', Archivo Dominicano 16 (1995) 29-41.

Pedro de Soto (QE II 183-184) * M' del Carmen Vaquero Serrano, 'El P.Soto, los Castilla y Castell6n (epistolas inéditas de Alvar G6mez)', Archivo Ibero-Americano 53 (1993) 503-523.

90 Voi. IV, 1995 'Stettener Predigthandschrift' * Christine Stollinger-Lèiser, 'Stettener Predigthandschrift', Die deutsche Literatur des Mittelalters: Verfasserlexikon IX 2 (Walter de Gruyter, Berlin 1994) 322-328 [a collection of sermons preached in the Dominican monastery of Stetten between 1516 and 1518; eight Dominican preachers are named: Jakob Gessler, Michael N. de Werdea (von Frankfurt), Johannes Burckardi, Johannes Haim, Johannes Halgart, Veit N., Magnus Vetter, Jakob Friderich von Kolmar].

Tommaso Radini Tedeschi (QE II 73-75) Vide RP(a) Tavuzzi.

Theodorus de Sovico (Suygo) [fior. Mediolani saec. XV exeunte] Vide RP(b) Rusconi (1972).

Jaime Thio [H 1662] J.S.Diaz, Dominicos de los siglos XVI y XVII (Madrid 1977) #1889. Breves institutiones dialecticae (1608): Barcelona, Bibl. arzo­ bispal del seminario conciliar, ms. 104 (vide Angel Fabrega Grau, 'Inventario de los manuscritos de la biblioteca arzobispal ...', Analecta Sacra Tarraconensia 37 [1964] 281).

Tomas de Torquemada (QE I 892-893) * Angel Fernandez Dueflas, Arcadi Garcia & E.Doblaré, 'Aproximaci6n a la patobiografia del inquisidor generai fray Tomas de Torquemada', Bolet{n de la Real Academia de C6rdoba, de Ciencias, Bellas Letras y Nobles Artes 61 (I 990) 109-121.

Valentinus de Camerino (QE II 32) Vide RP(a) Tavuzzi.

Francisco de Vitoria (QE II 128-130) Vide RP(a) Gillen (bis), Hemandez; D(b) O'Meara, Pagden. Luis G.Alonso Getino, ed., Francisco de Vitoria. Relecciones teol6gicas, edici6n critica con facsimil de c6dices y ediciones pr{ncipes ... 3 voi. (Asociaci6n Francisco de Vitoria, Madrid 1933-1935). Teofilo Urdanoz OP, ed., Obras de Francisco de Vitoria (Biblio­ teca de Autores Cristianos, Madrid 1960) 1386 pp. [testo latino con traduzione spagnola].

Voi. IV, 1995 91 Relectio de Indis, ed. crit. bilingue por L.Perefia y J.M.Pérez Prendes (Corpus Hispanorum de Pace, Consejo Superior de Investigaciones Cientfficas, Madrid 1967) CXCII + 239 pp. Relectio de Iure Belli, ed. crit. (cum aliis quibusdam scriptis) L.Perefia, V.Abril, C.Baciero, A.Garcia y F.Maseda (Corpus Hispanorum de Pace, Consejo Superior de Investigaciones Cientfficas, Madrid 1981, ISBN 84-00-04911-X) 408 pp. * Ulrich Horst, Heinz-Gerhard Justenhoven & Joachim Stuben, edd., Francisco de Vitoria. Vorlesungen I. Volkerrecht, Politik, Kirche (Verlag W.Kohlhammer, Stuttgart/Berlin/Koln 1995, ISBN 3-17-013235-0) 658 pp. [This first volume of what is to be a two-volume set contains the Latin text and German translation of 6 Relectiones: de potestate civili, de potestate ecclesiae I & II, de potestate papae et concilii, de homicidio, de matrimonio. The main purpose of this edition is to provide a German translation for German readers. For others, the chief value of the book lies in the long introduction by Ulrich Horst OP and in the notes, in which Vitoria's references and citations are identified. Unfortunately the Latin text is simply taken from currently available editions (generally Urdanoz, corrected in the light of Getino, but, in the case of De Indis and De iure belli, to be included in voi. II, Perefia) with no discussion of textual problems or of the controversy surrounding the various manuscripts and editions. As a result, the Latin text of different Relectiones is based on divergent and at least potentially contradictory premisses, in that Urdanoz took the Salamanca edition of 1565 as the basis of his text, in the conviction that it represents the authentic thought of Vitoria, whereas Perefta based himself on the earliest manuscripts and at least raised the question to what extent later manuscripts and ali the printed editions were transformed by followers of Vitoria rather than by adaptations made by Vitoria himself; Jeremy Lawrance, in the Cambridge volume he edited with Anthony Pagden, Vitoria: Politica! Writings (vide DHN 2 [1993] 73), went further and maintained outright the non-Vitorian origin of later versions of the text. Getino, who is brought in as a back-up to Urdanoz, believed that the whole tradition derives from reportationes and is therefore essentially ora!, a view which is now universally rejected.] Vicente Beltran de Heredia OP, Los manuscritos del Maestro Fray Francisco de Vitoria OP. Estudio critico de introducci6n a sus Lecturas y Relecciones (S.Domingo el Real, Madrid / Real Convento de Predicadores, Valencia 1928) 240 pp. Hubert Beuve-Méry, La théorie des pouvoirs publics d'après François de Vitoria et ses rapports avec le Droit contemporain (Editions Spes, Paris 1928) 116 pp.

92 Voi. IV, 1995 I Diritti dell'Uomo e la Pace nel pensiero di Francisco de Vitoria e Bartolomé de las Casas, Congresso Internazionale tenuto alla Pontificia Università S.Tommaso (Angelicum) Roma 1985 (Massimo, Milano 1988, ISBN 88-7030-969-X) 684 pp. * B.Méndez Fernandez, 'El problema de la salvaci6n de los "infieles" en Francisco de Vitoria', Compostellanum 38 (1993) 79-129. Aemilius Naszalyi, Doctrina Francisci de Vitoria de Statu (Scuola Salesiana del Libro, Roma 1937) 231 pp.

Hieronymus Xavierre (QE II 343) * Vide RP(b) Galmés 1993.

Scripta Adespota Le Mistere de l'Institucion de l'Ordre des Frères Prescheurs (c.1504-1512; l'auteur en était peut-etre dominicain) * Simone de Reyff, 'Une "lecture" de l'histoire dominicaine à la veille de la Réforme: Le Mistere de l'Institucion de l'Ordre des Frères Prescheurs', Sources 21 (1995) 106-117 [l'auteur prépare une édition critique de ce texte, en collaboration avec Guy Bedouelle OP et Mme Marie-Claire Gérard-Zai].

(e) aetatis modernae

Vide RP(a) Ant6nio do Rosario.

Henry Wistin Born [23.5.1910 - 21.8.1986] * Jum it-Tama (PEG, Malta 1995) [the typescript of this novel, which is about life in Malta during the 2nd World War, was discovered by chance in the Dominican library in Sliema].

Jean-René Bouchet [18.1.1936 - 15.12.1987] Sermon sur l'Ascension: vide BG La Revue du Rosaire.

Daniel Callus [20.1.1888 - 26.5.1965] * Mark F.Montebello OP, ed., Daniel Callus, Historian and Philosopher (Malta University Press 1994, ISBN 99909-45-02-0) 161 pp. [contains: an edition of Callus's own autobiographical notes; a chapter

Voi. IV, 1995 93 by the editor, 'The philosophical contribution of Daniel A.Callus', a reprint of 'Introduction of Aristotelian Learning to Oxford' and 'The Condemnation of St Thomas at Oxford' by Callus, and a bibliography of Callus's writings].

Hum bert Clérissac [ I 864-1914] Vide RP(a) Levesque.

Francisco Coli [1812-1875) * Obras completas, a cura di Vito T.G6mez Garda OP (Hermanas Dominicas de la Anunciata, Valencia 1994, ISBN 84-605-1040-9) 1127 pp.

Yves Congar [13.4.1904 - 22.6.1995] * Joseph Famerée, L'ecclésiologie d'Yves Congar avant Vatican II. Histoire et Église. Analyse et reprise critique (University Press & Peeters, Leuven, ISBN 90-6186-514-X, 90-6831-451-3; Peeters, Paris, ISBN 2- 87723-052-X) 497 pp. * Luis Lago Alba, 'Ives M.-J.Congar OP, teologo del dialogo y de la tolerancia', Ciencia Tomista 121 (1994) 599-618.

Hyacinthe-Marie Connier [1832-1916) Vide RP(a) Montagnes; RP(b) Galmés. * Georges Cottier OP, 'Le bienheureux Père Cormier et la fondation de I'Angelicum', Sources 21 (1995) 121-124.

Marie-Alain Couturier [15.11.1897 - 9.2.1954] Vide L(b) France Matisse.

Miche) Doizé [s. XVIII] Bibliothèque Municipale de Nantes, manuscrits 185, 186, 187, 188, 189: recueil, revu et corrigé en 1791, de sermons du P.Michel Doizé du couvent dominicain de Nantes. Vide supra Diss. Baucherel. Doizé fit profession le 3 septembre 1758.

Michael Fsadni * Esperjenzi ta' Kittieb [Experiences of a Writer] (Pubblikazzjoni Dumnikana, Malta 1994) 184 pp. [the author, whose publications on Maltese Dominican history have been listed elsewhere in DHN, re­ minisces about his own writings].

94 Voi. IV, 1995 Antonio Garcés y Maestre (1701-1773) (vide Dictionnaire d'Histoire et de Géographie Ecclésiastiques XIX 1160). Barcelona, Bibl. Arzobispal del Seminario Conciliar, cod. 162 (anno 1776 scriptus): Vida del Mro. Fray Antonio Garcés y Maestre (Angel Fabrega Grau, 'Inventario de los manuscritos de la bibl. arz. del sem. con. de Barcelona', Analecta Sacra Tarraconensia 37 (1964) 287).

Giuseppe Girotti [19.7.1905 - 1.4.1945] * Valerio Morello, Morire per i "fr atelli maggiori". Una vita nella carità fino al martirio. Padre Giuseppe Girotti O. P. (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1995, ISBN 88-7094-193-0) 159 pp. [il P.Girotti morì a Dachau; la sua causa di beatificazione è in processo]. * Valerio Ferrua OP, 'I tre grandi amori del Padre Girotti', La Stella di San Domenico 91 (1995) 135-139.

Zefirino Gonzalez [28.1.1831 - 29.11.1894] De eo vide encyclicam magistri generalis Andreae Fri.ihwirth, ASOP 3 (1895) 34-41. * Manuel Gonzalez Pola OP, 'El cardenal Zefirino Gonzalez, filosofo, restaurador de la filosofia escolastica', Studium 35 (1995) 267-308.

Charles () Hargrove (1840-1918, OP 1863-1872) L.P.Jacks, From Authority to Freedom. The spiritual joumey of Charles Hargrove (Williams & Norgate, London 1920) 384 pp.

Joseph-Dominique Inguimbert (1683-1757) * Vide BG Dictionnaire.

Vincent Jandel [18.7.1810 - 11.12.1872] * Arnaldo Pedrini, 'Pio IX e padre Jandel, maestro generale dell'Ordine Domenicano', Pio IX 24 (1995) 236-251.

Dieudonné Labye [s. XVIII] * 'Règlement de compte ou, comment dire tout haut ce que !'on pense tout bas!', Documents 30 (1995) 44-45 [extrait de l'oraison funèbre de Mgr Jean-Philippe de Walderdorf, prechée et ensuite imprimée en

Voi. IV, 1995 95 1768 par fr. D.Labye, du couvent de Revin, où le precheur dénonce la plupart des supérieurs comme 'vaines idoles ... monstres d'orgueil'].

Henri Dominique Lacordaire [1802-1861] Vide RP(a) Montagnes. * André Duval OP, 'Lacordaire, "Entre le fort et le faible'", Mémoire Dominicaine 5 (I 994) 233-236. * Bertrand de Margerie SJ, 'Lacordaire semi-traditionaliste? La pensée de Lacordaire sur !es origines du langage et de la société dans le contexte de la révélation et de la préhistoire', Angelicum 72 (I 995) 63-81.

Marie-Joseph Lagrange [l 855-1938] Vide RP(a) Montagnes; RP(b) Galmés.

Hallvard Rieber-Mohn [2.10.1922 - 7.8.1982] * Albert Raulin OP, 'Journaliste par la Grace de Dieu', Mémoire Dominicaine 5 (1994) 185-191 [avec une bibliographie de ses oeuvres principales].

Edward Schillebeeckx Vide BG Eggensperger.

Jacques Scrépel [31.12.1908 - 20.7.1990] 'Vocation dominicaine et mission prolétarienne', présenté par François Leprieur OP, Mémoire Dominicaine 5 (1994) 237-263.

Raimondo Spiazzi * Emanuele Levi, ed., Atto Accademico in onore di P.Raimondo Spiazzi OP, 31 maggio 1994 (Pont. Univ. S.Tommaso, Roma 1994) 55 pp.

Robert (Rodolph) Suffield [ 1821-1891, OP 1860-1870] [Charles Hargrove], The Life of Robert Rodolph Suffield (Williams & Norgate, Londqn 1893) 327 pp. [Hargrove's authorship is proved by his own autobiographical notes, quoted in L.P.Jacks, From Authority to Freedom p. 79: 'Father Suffield ... whose Life I wrote']. In The Inquirer, 27 Sept. 1873 p.623, Suffield is quoted as saying, 'I left the Roman on the day on which the Papa) Infallibility was proclaimed'.

96 Voi. IV, 1995 Victor White [21.10.1902 - 22.5.1960] * Ann Conrad Lammers, In God's shadow. The collaboration of Vi etar White and C. J.Jung (Paulist Press, New York/Mahwah 1994, ISBN 0-8091-3489-6) 341 pp. [Fr Bailey remarks that the account of Victor White's relationship with hjs fellow Dominicans in the English province is seriously distorted].

La Revue du Rosaire [fondée 1920-1921] Vide BG La Revue du Rosaire; B(a) Mémoire Dominicaine.

De aliis quoque periodicis a fratribus OP redactis vide B(a) Mémoire Dominicaine; D(a) Bonino, Saint Thomas.

K DE FRATRIBUS QUI INTER SCRIPTORES NON CENSENTUR

(a) medii aevi

Beato Angelico Vide Not. Var. 7 (on the recently rediscovered panels); Diss. Brière. * Michel Brière, 'Un point sur la formation du bienheureux Fra Angelico', Mémoire Dominicaine 5 (1994) 209-220. * Le Rosaire de Fra Angelico Méditations de Catherine de Sienne, Prières du frère André Gouzes, photographles de Helmut Nils Loose, com­ mentaires iconographlques de frèreÉlie-Pascal (Cerf, Paris 1995, ISBN 2-204- 05196-9) 96 pp. [très beau livre de piété: choix de peintures de Fra An­ gelico et de textes tirés des Méditations de Ste. Catherine, avec des prières d'André Gouzes et des petits commentaires d'Élie-Pascal Épinoux OP].

Franciscus Doménech José M.Coll OP, 'Dos artistas cuatrocentistas desconocidos (Pablo de Senis y fr. Francisco Doménech)', Analecta Sacra Tarraconensia 24 (1951) 139-144 [auctor monstrat Franciscum fratrem clericum fuisse, contra id quod ab aliis assertum erat].

Voi. IV, 1995 97 Iohannes de Colurnna * Antonino Nicola Di Stefano OP, Fra Giovanni Colonna. Primo arcivescovo domenicano di Messina. Notizie storiche documentate (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1995, ISBN 88-7094-192-2) 127 pp.

Leonardus de Mansuetis [mag. ord. 1474-1480] * Vide RP(a) Panella, 'Continuazione .. .' 263-264.

Michael de Fabra (cf. MOPH XXII 153) Manuel Garcia Miralles OP, 'Cuestiones his6ricas: (1) )El beato Miguel de Fabra, castellano, catalan o aragonés?', Analecta Sacra Tarraconensia 38 (1965) 309-314 [auctor eum Aragonensem esse arguit].

Paulus de Senis José M.Coll OP, 'Dos artistas cuatrocentistas desconocidos (Pablo de Senis y fr. Francisco Doménech)', Analecta Sacra Tarra­ conensia 24 (1951) 139-144 [Paulus habitum ordinis anno 1476 accep­ tum sine mora exuit].

Petrus Seilanus Chronicon saeculi XIII abbatiae Lemovicensis S.Martialis testatur Petrum ad primum adventum fratrum minorum anno 1223 praedicavisse in monasterio S.Martini, prope quod primo morabantur minores: 'M°CC0XX0III uenerunt primo Lemouicas fratres minores. Primum sermonem fecit in monasterio sancti Martini frater P.Celhas qui primus de ordine fratrum predicatorum uenit Lemouicas. Thema fuit, Una mulier hebrea fecit sedicionem etc. Et fuit uocatus populus Lemouicensis' (Paris, BN lat. 11019 pp.37-38).

Salomon de Ingeham Anno 1269 magnam !item de paupertate inter praedicatores et minores Oxonii movit, de qua vide relationem alicuius fratris minoris quam edidit A.G.Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford Historical Society, Oxford 1892) 320-335. Minoribus petentibus ut a conventu Oxoniensi dimitteretur prior provincialis Robertus Kilbwardy respondit se nolle id facere quia 'frater Salomon pro conventu Oxon. fratribus suis est multum necessarius et utilis sicut bonus et ministerialis' (ed. cit. 328).

98 Voi. IV, 1995 Vide BG Dictionnaire.

Suerus Gometii [e primis sociis S.Dominici] Vide RP(a) Antonio do Rosario.

Swatiborius de Longavilla [inquisitor haereticae pravitatis saec. xiv] Vide B(b) Patschovsky.

Thomas Dunhead (Dunhefd , Dunheved) [H c.1327] Bede Jarrett, The English Dominicans (Bums Oates & Wash­ boume, London 1921) 121-122. Jarrett asserts that in 1330 he 'tried to stir up the people to restore Edward II, whom by magie he proved to many people to be stili alive', and in this he is followed by Stephen Forte (AFP 22 [1952] 322). Far more dependable, however, is the account given in the Annales Paulini (William Stubbs, ed., Chronicles of the Reigns of Edward I and Edward II, Rolls Series 76, voi. I, London 1882, 337): 'Eodem anno [se. 1327] frater Thomas dictus Dunhefd de ordine praedicatorum, optimus praedicator et facundus, qui prosecutus fuit, ut dicebatur, in curia Romana divortium inter regem et reginam, sed nihil expediens reversus est in Angliam et, advertens quod rex Edwardus in custodia detinebatur, inivit consilium et conspirationem cum quibusdam magnatibus tam religiosis quam aliis potentissimis et ad hoc iuramento ad invicem confoederati ut rex Edwardus callide poterit de carcere evadere, ut vulgaliter dicebatur. Tandem apud Bidebrok prope Dunmor per quendam militem fuit captus et ad praesentiam dominae Isabellae reginae perductus, deinde in castello de Pountfreyt incarceratus circa festum sancti Bamabae apostoli; et post aliquod tempus quidam vincti qui in eodem carcere tenebantur per consilium et assensum dicti fratris Thomae interfecto custode carceris nitebantur exire, sed comprehensi pro maiori parte sunt occisi. Frater Thomas detrusus in profundiori puteo miserabiliter obiit. Frater vero ipsius Thomae circa idem tempus pro mala suspicatione Londoniis captus est'. Much of this is confirmed by other evidence, including the arrest of Thomas's brother, Stephen; see Frédéric J.Tanquerey, 'The conspiracy of Thomas Dunheved, 1327', TheEnglish Historical Review 31 (1916) 119-124.

Voi. IV, 1995 99 (b) aetatis recentioris

Bartolomeo di San Marco della Porta * Patrizio Turi, 'Un disegno settecentesco del "Ratto di Dina" di Fra Bartolomeo', Memorie Domenicane NS 25 (1994) 259-291. * Id., 'Il viaggio verso Roma di Fra Bartolomeo nel 1513: l'affre­ sco di Ponzano e la tavola di Viterbo', Memorie Domenicane NS 25 (1994) 293-298.

Ibrahim Effendi [H 1697] Vide BG Dictionnaire.

Gregorio de Montalvo y Olivera [c.1533-1592] * Felipe Rodriguez Martinez, 'Fray Gregorio de Montalvo y Olivera, OP', Archivo Dominicano 16 (1995) 291-309 [Montalvo era missionario, e vescovo di Yucatan e poi di Cuzco].

Vincenzo Nuvolo [architetto, 1570-1636/7] * Incontro di Studio su Fra Nuvolo (Arte Tipografica, Napoli 1994) 61 pp. [contributi di Michele Miele OP e Raffaele Mormone].

Damiano Zambelli * Venturino Alce OP, ed., Fra Damiano intarsiatore e l'Ordine Domenicano a Bergamo (Provincia di Bergamo, Assessorato alla Cultura, Centro di documentazione beni Ambientali, Bergamo 1995) 217 pp.

(e) aetatis modernae

Juan Tomas de Boxadors [mag. gen. 1756-1777, ob. 1780] José M.Coll OP, 'El cardenal Juan Tomas de Boxadors OP', Analecta Sacra Tarraconensia 15 (1942) 397-402.

Joseph Delbès [1745-1808] * 'Souvenirs de la Révolution. Joseph Delbès, Confesseur de la Foi', Documents 30 (1995) 46-51.

100 Voi. IV, 1995 Edward Dominic Fenwick [19.8.1768 - 26.9.1832] Loretta Petit OP, Friar in the Wilderness: Edward Dominic Fenwick O. P. (Project OPUS, Chicago 1994) 40 pp.

John Thomas Hynes [1799- 1869] Vide BG Dictionnaire.

Ludovico Ideo [ 1811-1880] Vide BG Dictionnaire.

Angelo Portelli [24.4.1852 - 19.6.1927] Filipp Mallia OP, L'Jsqof li tzabbu kultzadd [the bishop whom everyone loved] (Lux Press, Malta 1982) 303 pp.

Robert William Spence [13.1.1860 - 5.11.1934] Vide BG Press (1991).

Thomas Tyn [3.5.1950 - 1.1.1990] * Paolo Risso, 'L'offerta di P.Thomas Tyn', Bollettino di S.Domenico 76 (1995) 29-31 [Il P.Tyn, nato a Brno, Cecoslovacchia, entrò nell'ordine in Germania nel 1969 e poi passò alla provincia Utriusque Lombardiae; al momento della sua ordinazione sacerdotale, offrì la sua vita a Dio per la libertà della chiesa nella sua patria].

L DE LOCIS FRATRUM

(a) De provinciis et regionibus

Antillae Vide RP(a) Hernandez ('La provincia de Santa Cruz .. .'), Levesque.

Austria * Hans Zotter, 'Die Dominikaner in Innerosterreich wahrend des Mittelalters', in Franz Nikolasch, ed., Symposium zur Geschichte van

Voi. IV, 1995 101 Millstatt und Karnten (9-10. luni 1991) (Verein Stiftsmuseum Millstatt, Millstatt 1992) 20-33 [particularly about Friesach].

Belgique Het Rijksarchief in de Provinciè·n. Overzicht van de Fondsen en Verzamelingen. /: De Vlaamse Provinciè·n - Les Archives de l'État dans !es Provinces. Aperçu des fonds et collections. II: Les Provinces Wallonnes (Archives Générales du Royaume et Archives de l'État dans les Provinces, Bruxelles 1975) 405 + 481 pp. [catalogus generalis archivorum provincialium regni, ubi inter alia notantur conventus fratrum sororumque OP quorum chartae iam in eisdem archivis publicis reperiuntur: in primo tomo Antwerp (pp.31-32), Bornhem (34), Lier (35), Mechelen (37), Temse (95), Assebroek (111 ), Brugge (112), Gent (167, 170), Tongeren (244), in secundo tomo Marienthal (31), Liège (116), Theux (119), Namur (241)].

Dacia Vide RP(b) Halvorsen; L(c) Fondations et missions.

Deutschland Wort und Antwort 36 (1995) 1-48, 'Dominikaner in Deutschland, 1895 - Wiedergrtindung - 1995' [Meinolf Lohrum, 'Die neue Teutonia. Zur Geschichte ihrer Wiedergrtindung'; Willehad Paul Eckert & Paulus Engelhardt, 'Die deutschen Dominikaner im "Dritten Reich'"; Paulus Engelhardt, 'Theologische und philosophische Brosamen der Teutonia - aufgesammelt aus Rezensionen in Wort und Antwort und anderswoher'; Rufus Ulrich Keller & Richard Kliem, 'Die Austrittswelle in den 70er Jahren'; Edgar Nawroth, 'Walberberg: "Kloster der offenen Tiir". Die "Walberberger Bewegung" im Wiederaufbau der Nachkriegzeit'; Manuel Merten, "'Schwerpunkte" im Leben der Dominikaner-Provinz Teutonia'; Rainer Klostermann, "'Méinchtum in der Stadt". Das geschwisterliche Projekt - Konvent Sankt Albert, Leipzig'. The articles by Lohrum and Nawroth are shortened versions of those in BG Eggensperger].

England * Claire Cross & Noreen Vickers, Monks, Friars and Nuns in Sixteenth Century Yorkshire (Yorkshire Archaeological Society, Record Series 150 [1991-1992] 1995, ISBN 0-902122-72-X) [pp.416-434 are devoted to Dominicans, including a list of those found in ordination

102 Voi. IV, 1995 registers between 1480 and 1539, and other notes on individuai friars and convents from archival sources].

Espafia Vide RP(b) Galmés (I 980). * Pedro Adrover Rossell6, La Orden de Predicadores en la Historia de Baleares (siglos XIII-XX) (Lleonard Muntaner, Palma, Mallorca 1995, ISBN 84-88946-07-4) 317 pp. [le note verranno pubblicate più tardi]. Alberto Collell OP, 'Ayer de la provincia dominicana de Arag6n', Analecta Sacra Tarraconensia 39 (I 966) 217-255 [editio amplissimae relationis a provincia Aragoniae ad magistrum generalem illam petentem anno 1613 missae.] * Miguel Llop Catala OP, 'Presencia dominicana en Valencia. Historia de una fidelidad a la misi6n', in Religiosas Dominicas de Clausura. Pasado, presente y fu turo (Monasterio de Santa Catalina de Siena, Valencia 1992) 23-39. * I.Salvador y Conde OP, 'La orden dominicana en "Las Edades del Hombre'", Archivo Dominicano 15 (1994) 293-310.

Filipinas * Alfonso Esponera Cerdan OP, 'Misioneros dominicos de Filipinas en la Espafia de fines del XVIII', Studium 35 (1995) 233-265.

France Vide supra RP(a) Montagnes, 'Les ordres .. .', 'Un arbitrage Not. Var. (3); Diss. Picard. * Robert Sauzet, Mendiants et Réformés. Les réguliers mendiants acteurs du changement religieux dans le royaume de France (1480-1560) (Publications de l'Université de Tours 1994, ISBN 2-86906-068-8) 251 pp. [répertoire de ces religieux avec des notes biographiques et bibliographiques; on y trouve 153 dominicains, dont 32 sont passés au protestantisme, desquels un seul est plus tard revenu à la religion traditionnelle. Y sont compris des dominicains qui n'étaient pas français mais qui jouaient quelque r6le en France, comme Crockaert et Vitoria]. * 'Nicolas Ridolfi et la Congrégation Gallicane', Documents 30 (1995) 37-43 [réproduction de trois lettres concernant le provicaire de la Congrégation, Julien Joubert, dont l'autorité était contestée: lettre du

Voi. IV, 1995 103 MG Ridolfi à Joubert; lettre de Louis XIII aux frères de la Congré­ gation; lettre du MG aux memes frères].

Hungaria Erik Fiigedi, Kings, Bishops, Nobles and Burghers in Medieval Hungary, ed. J.M.Bak, (Variorum Reprints, London 1986, ISBN 0-86078- 177-1) contains 'La formation des villes et !es ordres mendiants en Hongrie', originally published Annales: Economies, sociétés, civilisations 25 (1970) 966-987.

Indiae Occidentales Vide Antillae.

Italia Vide Diss. Mulchahey. * Maria Grazia Del Fuoco, Itinerari di testi domenicani pugliesi. I fondi documentari locali all'archivio romano di S.Sabina (Edizioni Studi Storici Meridionali, Altavilla Silentina (SA) 1992) 154 pp. * Daniele Meriani, 'Patrimonio e gestione economica dei conventi domenicani in Campania a metà seicento. San Domenico Maggiore di Na­ poli e i conventi della Valle dell'Imo', Campania Sacra 25 (1994) 269-414.

Lithuania Vide RP(a) Elm; BG Rowell.

México * D.A.Brading, Church and State in Bourbon Mexico. The diocese of Michoacdn 1749-1810 (Cambridge University Press, Cambridge 1994, ISBN 0-521-46092-1) 300 pp. [contains a little on Dominican friars and nuns; see the Index]. * Marta Cend6n Femandez, 'La elecci6n de conventos dominicos corno lugar de sepultura: los Sotomayor en Tuy y Pontevedra', Archivo Dominicano 15 (1994) 311-322. * Luis Ramos G6mez-Pérez OP, 'El regalismo del maestro de la orden fray Baltasar Quinofies (1777-1798) y la provincia de Santiago de México', AFP 65 (1995) 511-528. * Magdalena Vences Vidal, 'Fundaciones, aceptaciones y asi­ gnaciones en la provincia dominica de Santiago de México. Siglo XVI (segunda parte)', Archivo Dominicano 15 (1994) 93-144.

104 Voi. IV, 1995 Polonia Vide BG KJoczowski.

Portugal Vide RP(a) Antonio do Rosario.

Russia * Peter Knowles OP, The Dominican experience in Russia', New Blackfriars 76 (1995) 420-425 [a reflection on the present situation, not a historical study].

Suisse Vide Not. Var. Helvetia Sacra.

U.S.A. Vide Not. Var. Project Opus.

Vietnam Vide RP(b) Galmés 1988.

West Indies Vide Antillae.

(b) De conventibus fratrum

Chile Vide RP(a) lturgaiz.

Deutschland Friedrich Bock, 'Das Ni.imberger Predigerkloster. Beitrage zu seiner Geschichte', Mitteilungen des Vereins {u r Geschichte der Stadt Numberg 25 (1924) 145-213. Martial Straub, 'Église et pouvoir à l'automne du Moyen Age: les Dominicains de Fribourg-en-Brisgau vus à travers une source inédite. Leur piace dans le siècle et dans l'église CXIII• - début XVI< siècles)', Médiévales 15 (1988) 97-117 [la 'source inédite' est un document envoyé aux annalistes dominicains au XVIII• siècle, c'est-à-dire !es Annales du couvent de Fribourg; il se trouve maintenant aux archives du Vatican, ASV Riti, processi 3025).

Voi. IV, 1995 105 England

Vide RP(a) Binkley (Hereford); BG Swanson (York).

Vide BG Monks, a rticle by Winter, in which another (temporary) Cambridge Dominican is identified, not noted in Patrick Zutshi & Robert Ombres OP, 'The Dominicans in Cambridge 1238-1538', AFP 60 (1990) 313-373: Berlin, Staatsbibliothek, cod. Magdeb. 164 f.309r reveals that Palma Carbom was in the Cambridge convent in 1458.

H.Rashdall, 'The Friars Preachers v. the University, A.D. 1311- 1313', in Montagu Burrows, ed., Collectanea, Second Series (Oxford Historical Society, Oxford 1890) 193-273 ['acta fratrum praedicatorum et magistrorum universitatis Oxoniensis in curia romana in causa statutorum de gradibus religiosorum Oxoniensium etc.', with complete edition of text].

* Michael Robson, 'The Greyfriars in Canterbury 1224-1498/99', Miscellanea Francescana 94 (1994) 252-289 [this contains some incidental information about the Dominicans in Canterbury concerning gifts made to the community: on 16 August 1289 Edward I and his queen gave 50 shillings to the Dominicans and 60 to the Franciscans, implying that there were 50 Dominicans there at the time. On 7 June 1298 the king gave the Franciscans 39 shillings and the Dominicans 31 shillings (p.253). In 1362 Edmund Stablegate of Canterbury drew up his will, leaving ,10 to the Franciscans and ,20 to the Dominicans for masses for his soul (p.260). Henry III did little for the Franciscans, 'though he lavished gifts upon the neighbouring Dominicans' (p.271). The monks of Christ Church regularly gave alms to the Dominicans in Canterbury, and also to the London house in 1279 and 1292 (pp.273-275). The two Dominicans reclaimed in note 99 from C.Harper-Bill's list of Franciscan ordinands (Journal of Ecclesiastica! History 39 [1978] 1-21), John de Confluentia and Theodoric Nobili, are already listed as Dominicans in A.B.Emden, A Survey of Dominicans in England (Rome 1967) 63.J

Espaiia Vide RP(b) Galmés (1978). Lesmes Alcalde OP, 'El Liber Anniversariorum del antiguo convento de S.Catalina de Barcelona', Analecta Sacra Tarraconensia 12 (1936) 519-539 [cum editione textus; cf. T.Kaeppeli, AFP 37 (1967) 47- 48].

* M" Dolores Barrai Rivadulla, 'La iglesia de Santo Domingo de La Corufia: las obras realizadas entre marzo de 1756 y julio de 1774', Archivo Dominicano 15 (1994) 185-190.

106 Voi. IV, 1995 José M.Coll OP, 'San Ignacio de Loyola y el convento de Santo Domingo de Manresa', Analecta Sacra Tarraconensia 29 (1956) 313-343 [multa dicit de conventu ipsiusque fratribus]. Alberto Collell OP, 'El convento de Santo Domingo de Vich', Analecta Sacra Tarraconensia 31 (1958) 147-167. * Vicente Diaz OP, 'El retablo de Santo Domingo de Cadiz', Archivo Dominicano 16 (1995) 341-360. * Carmen Manso Porto, 'Dos documentos inéditos sobre la capilla mayor de Santo Domingo de Lugo', Archivo Dominicano 15 (1994) 215- 229. * Ramon Martin Rodrigo, 'El contrato de un organo para el convento de Santo Domingo de Piedrahita', Archivo Dominicano 15 (1994) 191-195. * Alexandre Masoliver, 'Els religiosos a Catalunya. 1600 anys d'història', Analecta Sacra Tarraconensia 67 (1 994) [de OP: 468-470; auctor dicit conventum Barcinonensem fundatum anno 1219 vel 'abans de Pasqua del 1220 en tot cas', sed nullum testimonium praebet]. * Constanza Negrin Delgado, 'La imagen titular del antiguo convento dominico de Nuestra Seiiora de las Nieves de Agiiimes (Gran Canaria)', Archivo Dominicano 15 (1994) 197-206. * Adolfo Olivera Sanchez, 'Juan Gomez, el rentero del lugar de Valcuevo abre a los dominicos de Salamanca las puertas de Valverdon', Archivo Dominicano 15 (1994) 145-160 [cum editione monumenti]. * Adolfo Olivera Sanchez, 'Pleito del secuestro de las vacas del convento de San Esteban por los de Valverdon', Archivo Dominicano 16 (1995) 261-289. * Maria Elena del Rio Hijas, 'Estudio de diferentes aspectos sanitarios de algunos conventos de dominicas y dominicos en Madrid­ capital, durante los siglos XVII, XVIII y XIX', Archivo Dominicano 15 (1994) 161-184.

Estonia Vide BG Gli inizi.

France Vide RP(a) Montagnes (bis); Diss. Baucherel. * Henri Matisse, M.A.Couturier OP & L.B.Rayssiguier OP, La Chapelle de Vence. Journal d'une création (Cerf, Paris 1993, ISBN 2-204- 04551-9) 478 pp. ['De décembre 1947 à juin 1951 que durent la

Voi. IV, 1995 107 gestation, puis la construction, et finalement la consécration de la chapelle Notre-Dame du Rosaire de Vence, le frère L.-B.Rayssiguier, alors tout jeune dominicain chargé du pian, note au jour le jour le contenu des entretiens qu'il a avec Matisse à propos de tout ... A ce matériau de base est également venu s'ajouter le passionnant échange de lettres entre Matisse et le père Marie-Alain Couturier, alors directeur de L'Art Sacré'.] Guillaume Mollat, 'Études et documents sur l'histoire de Bretagne (XIII0-XVIc siècles). La fondation des Dominicains à Guérande (1404-1409)', Anna/es de Bretagne et des pays de l'Ouest 25 (1910) 719- 721. * Sonja Pelletier-Gautier, 'Une galerie de portraits: !es domi­ nicains guebwillerois au Moyen Age', Annuaire de la Société d'histoire des régions de Thann-Guebwiller 18 (1990-1992) 9-20 [renseignements biographiques]. Henri Pérennès, 'Les Dominicains de Quimperlé', Anna/es de Bretagne et des pays de l'Ouest 39 (1930-1931) 574-605.

Italia Vide RP(a) Izbicki [Roma, S.Maria sopra Minerva], Panella [Viterbo, Perugia], Tugwell [Roma]; Not. Var. 5; B(a) Tomaso da Modena; H (B.Cristoforo). * Venturino Alce OP, 'Nuovi dati a conferma della collocazione del busto di S.Domenico modellato da Niccolò dell'Arca nel 1493', Bollettino di S.Domenico 76 (1995) 206-21O. * Egidio Caracci OP, 'I domenicani a Fabriano', Bollettino di San Domenico 76 (1995) 78-79. * Luigi G.Esposito & Francesco Barra, 'I Domenicani ad Avellino (1534-1807). Presenza religiosa, radicamento sociale e struttura pro­ prietaria dei Domenicani ad Avellino nell'età moderna', Rivista Seme­ strale della Società Storica Irpina (1993-1994) 131-276. * Luigi Guglielmo Esposito, 'I Domenicani a Salerno in una relazione del 1650', Rassegna Storica Sa lernitana NS 11.2 (1994) 115-144. Pietro Giordano, 'Saggi archeologici nel chiostro di S.Domenico in Palermo', Mélanges de l'École Française de Rame, Moyen Age 105 (1993) 535-547. * Marina Montesano, 'Santa Maria del Sasso presso Bibbiena e altri santuari mariani in Toscana. Razionalizzazione ufficiale e cultura folklorica', Archivio Storico Italiano 152 (1994) 299-316.

108 Voi. IV, 1995 Diana Norman, 'In imitation of Saint Thomas Aquinas: art, patronage and liturgy within a renaissance chapel', Renaissance Studies 7 (1993) 1-42 [on the Carafa chapel, Santa Maria sopra Minerva]. * Agostino Selva OP, 'Niccolò dell'Arca e i suoi tre volti di S.Do- menico', Bollettino di S.Domenico 76 (1995) 22-26. Fausta Vassallo, ed., I Domenicani a Pisa (Monastero San Do­ menico, Pisa 1995) 48 pp. [continet inter alia: Ottavio Banti, 'La biblio­ teca e il convento di S.Caterina in Pisa tra il XIII e il XIV secolo'; id., 'La beata Chiara Gambacorti e la storia del monastero di San Domenico in Pisa'; Giulio Alfano, 'Politica e letteratura nei domenicani Pisani del '300'; Pietro Solaini, 'La storia degli occhiali sostenuti dal naso'].

Malta * Michael Fsadni OP, 'The Dominicans', in Birgu - A Maltese Maritime City (Malta University Services, Malta 1993) 663-715 [history of the Dominicans in Vittoriosa].

Polonia Kazimierz Jasihski, 'Dokumanty biskupa kujawskiego Michala dia dominikanow w Gdansku. Kwestia datacji' [documenta episcopi Michaelis Cujaviensis pro fratribus praedicatoribus Gedanensibus; quaestio de eorum datatione], in Discernere vera ac falsa (Annales Uni­ versitatis Curie-Sklodowska, Sectio F Historia 45, Lublin 1992) 109-118.

Portugal Vide RP(a) Antonio do Rosario. * Arquivo Hist6rico Dominicano Portugues IV/1 (1991 ): Actas do III Encontro sobre Hist6ria Dominicana Tomo 1 (A) 39-193, 'Do mosteiro da Batalha' [Humberto Baquero Moreno, 'A situaçào politica em Portugal nos fins da idade média'; Armando Lufs de Carvalho Homem, 'A sociedade polftica Joanina (1383-1433): para urna visào de conjunto'; Manuel Freire Themudo Barata, 'A Batalha: origem do monumento, projecçào cultura!'; Raul de Almeida Rolo OP, 'Figura institucional de um convento dominicano'; José Custodio Vieira da Silva, 'Para um entendimento da Batalha: a influencia mediterranica'; Luciano Coelho Cristino, 'O culto do infante santo D.Fernando no mosteiro da Batalha. Resumo'; Saul Antonio Gomes, 'Ética e poder em torno do mosteiro da Batalha (o século XV - materiais para o seu estudo)' [con un 'corpus documentai' nel quale sono editi molti documenti tra 1388 e 1530];

Voi. IV, 1995 109 Hermenegildo N.G.Femandes, 'O rei e a morte na Dinastia de Avis: um percurso testamentario'].

Puerto Rico * Carlos Pijnenburg OP, La Iglesia de la Invenci6n de la Santa Cruz de Bayam6n: Proyecto incompleto (Cuadernos Arizmendi 1, Instituto de Estudios Hist6ricos Juan Alejo Arizmendi, Bayam6n 1995) 16 pp.

Tiirkiye * Stefano Negro OP, '90 anni della parrocchia del SS.Rosario. Storia della presenza dei padri domenicani a Izmir', La Stella di San Domenico 90 (1994) 308-316. * J.R., 'L'antica chiesa di S.Paolo - S.Domenico in Galata (Istanbul) Arap Carni', La Stella di San Domenico 91 (1995) 83-87.

U.S.A. Charles R.Hess OP, ed., One-hundredth Anniversary. St. Dominic's Church, San Francisco (San Francisco 1973) 101 pp.

(e) De missionibus

Vide RP(a) Elm [Lithuania], Levesque [Trinidad, Cuba]. Montagnes [Brésil]; RP(a) Denis [Southern Africa]; BG Gli inizi [Baltic missions]. Rowell [Lithuania & Livonia]; J(h) Monroy; K(h) Montalvo; L(a) Filipinas Esponera. * M• Milagros Ciudad Suarez, 'Creaci6n de la provincia de San Vicente de Chiapas y Guatemala', Archivo Dominicano 15 (1994) 275- 285. * Fondations et missions. Les initiatives missionaires dominicaines des frères et des soeurs de langue française (Mémoire Dominicaine 6 [printemps 1995]. Éditions du Cerf, Paris, ISBN 2-204-05191-8) 31O pp. [outre !es articles déjà cités dans RP: André Lemaire OP, 'Les Dominicains en Finlande'; Henri Lorry OP, 'La province dominicaine de Lyon au Viet-nam'; Jean-Bemard Dousse OP, 'La province de Suisse fonde une mission au Kivu (Zai:re)'; Kapopwe Kilongoshi, 'La pensée missiologique du père Antonin-Marcel Henry'; Jacques Gadille, 'Mission et présence des congrégations de soeurs de langue française'; Paul­ Henri Girard OP, "'Marche dans mes pas". Témoignage sur la mission

110 Voi. IV, 1995 dominicaine au Japon'; Edivaldo Antonio dos Santos OP, 'Mgr Alain­ Marie du Noday, éveque de Porto Nacional (Brésil)'; Maria Carelli, 'Le père Caron, "curé d'Indiens'"; Eugère Colin OP, 'Frères precheurs en Hai:ti'; Stéphane-Marie Morgain, 'La soutenance des doctrines romaines lors du chapitre général des Jacobins de mai 1611 à Paris'; Giovanni Gonnet, 'Saint Dominique et !es Vaudois']. * Reginaldo Frascisco OP, 'Missioni domenicane in Africa', La Stella di San Domenico 91 (1995) 252-258. Mirella Galletti, 'Curdi e Kurdistan in opere italiane del XIII­ XIX secolo', Oriente Moderno 58 (1978) 563-596 [aliqua continet de scriptoribus missionariisque OP]. * Angel Pérez Casado, 'En las fronteras de la fe. La misi6n de los Dominicos en e! Vicariato de Puerto Maldonado (Peru)', Ciencia Tomista 121 (1994) 489-548 [auctor scribit de missione moderna, nihil autem historice tractat]. * Fide! Villarroel, 'Historiography of the Dominican missions in China', in Jeroom Heyndrickx, ed., Historiography of the Chinese Catholic Church: nineteenth and twentieth centuries (Ferdinand Verbiest Foun­ dation, Leuven 1994) 431-449. * Severino Vareschi, 'Martino Martini S.I. e il decreto del San­ t'Ufficio nella questione dei Riti Cinesi (1655-56)', Archivum Historicum Societatis /esu 63 (1994) 209-260. Bertrand Wilberforce OP, Dominican Missions and Martyrs in Japan (Art and Book Company I Catholic Truth Society, London 1897) 186 pp.

(d) De libris bibliothecisque fratrum

Vide RP(a) Izbicki. Nel catalogo della mostra del 1979 (vide B(a) Tomaso da Modena) notantur inter codices qui ordinis praedicatorum erant: Treviso, Bibl. Comunale 239 (missale saec. XIV, conv. S.Nicolai); 253 ('bibbia miniata del sec. XIII-XIV proveniente dal convento delle monache domenicane di S.Paolo di Treviso'). Francisco Miquel, 'Manuscritos de la Orden de Predicadores conservados en la biblioteca de la Universidad de Barcelona', Analecta Sacra Tarraconensia 15 (1942) 325-359. * Donatella Nebbiai-Dalla Guarda, I documenti per la storia delle biblioteche medievali (sec. IX-XV) (Jouvence, Roma 1992, ISBN 88-7801-

Voi. IV, 1995 111 208-4) 146 pp. [110-1 13: edizione dell'elenco dei 'libri donati da fr. Giovanni al convento domenicano di Torino (1287)'].

M DE FAMILIA DOMINICANA Vide RP(a) Lippini.

(a) de monialibus sive secundi sive tertii ordinis

Belgique Vide L(a) Belgique Het Rijksarchief.

Deutschland Vide RP(a) Fuente [de Margarita Ebner]. Cari Gilnther, ed., Das Leben der Schwestern zu Toss beschrieben van Elsbet Stage[ (Rotapfel-Verlag, Erlenbach-Zilrich 1923) 102 pp. [a selection from the Toss Schwesternbuch, translated into modern German]. * Peter Ochsenbein, 'Latein und Deutsch im Alltag ober­ rheinischer Dominikanerinnenkloster des Spatmittelalters', in Nikolaus Henkel & Nigel F.Palmer, edd., Latein und Volkssprache im deutschen Mittelalter 1100-1500 (Max Niemeyer Verlag, Tubingen 1992, ISBN 3- 484-54011-1) 42-5 1. * Siegfried Ringler, 'Friedrich Sunder', Die deutsche literatur des Mittelalters: Ver{asserlexikon IX 2 (Walter de Gruyter, Berlin 1994) 532-536 [Sunder was chaplain of the Dominican nuns at Engelthal c.1287-1 328]. F.W.E.Roth, 'Aufzeichnungen il ber das mystische Leben der Nonnen von Kirchberg bei Sulz Predigerordens wahrend des XIV. und XV. Jahrhunderts', Alemannia 21 (1893) 103-148 [ with an edition of the Schwesterbuch from the 15th-century manuscript in the Seminarbibliothek, Mainz, formerly belonging to the Dominican nuns of S.Katarina, Nilmberg]. Ute Stargardt, 'The Beguines of Belgium, the Dominican nuns of Germany, and Margery Kempe', in Thomas J.Heffernan, ed., The Popular literature of Medieval England (Tennessee Studies in Literature 28, University of Tennessee Press, Knoxville 1985, ISBN 0-87049-453-8) 277-313.

112 Voi. IV, 1995 Espaiia Vide RP(a) Tugwell, 'Notes .. .' [S.Esteban de Gormaz; Madrid]; RP(h) Galmés, Silencio ... * Maria Elena del Ri o Hijas, 'Estudio de diferentes aspectos sanitarios de algunos conventos de dominicas y dominicos en Madrid­ capitai, durante los siglos XVII, XVIII y XIX', Archivo Dominicano 15 (1994) 161-184. * Adolfo Robles Sierra OP, 'El monasterio de Santa Catalina y su proyecci6n hist6rica', in Religiosas Dominicas de Clausura. Pasado, presente y futuro (Monaster io de Santa Catalina de Siena, Valencia 1992) 41-67.

France Vide RP(a) Tugwell, 'Notes ...' [Prouille]. * 'Souvenirs de la Ré volution. Élisabeth Dorat (Sr Saint Thomas, dominica ine), Craponne - 1794', Documents 30 (1995) 52-54 [cette soeur fut condamnée à mort le 30 juin 1794, accusée d'avoir caché l'abbé Jean­ Baptiste Monier, pretre insermenté].

Hungaria Vide H B.Helena.

Italia Vide Not. Var. 4 [de Tommasina Fieschi, de qua vide QE II 840]; RP(a) Tugwell, 'Notes ...' [S.Sisto]; BG Zarri [articolo di A.Valerio su Domenica da Paradiso; articolo di M.Caffiero (una delle 'profetesse' è la domenicana, Maria Teresa del Cuore di Gesù)]; L(h) Italia Vassallo; L(d). * Gabr iella Anodal, Una maestra di vita per la donna d'oggi. S. Caterin.a de' Ricci (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1995, ISBN 88-7094-199-X) 286 pp. * Cristina Carbonetti Venditelli, 'Gli archivi di San Sisto a Santa Sabina e a Monte Mario', in Memorie e testimonianze sulla serva di Dio Madre M. Antonia Lalìa (S.Sisto Vecchio, Roma, s.d.) 99-105. * Giovanna Casagrande & Enrico Menestò, edd., Una Santa, Un.a Ciltà. Alti del Convegno storico nel V centenario della venuta a Penigia di Colomba da Rieti (La Nuova Italia, Scandicci [Firenze] 1990; ristampa: Centro JtaJjano di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto 1991) 297 pp.

Voi. IV, 1995 113 * Danilo D'Anna & Caterina Savarese, 'La zona del monastero di S.Sisto all'Appia tra storia ed archeologia. Dalla fondazione del mo­ nastero di "S.Maria in Tempulo" al "Ninfeo di Villa Mattei"', in Memorie e testimonianze sulla serva di Dio Madre M. Antonia Lalìa (S.Sisto Vecchio, Roma, s.d.) Il 1-167. * Sergio Pagano, L'Archivio del Convento dei SS.Domenico e Sisto di Roma. Cenni storici e inventario (Archivio Vaticano 1994, ISBN 88- 85042-24-4) 283 pp. [inventario dei documenti che si trovano adesso nell'archivio Vaticano secondo il nuovo riordinamento, con varie concordanze ed elenchi di tutti i documenti archivistici del convento che esistono nello stesso archivio Vaticano o nell' archivio dell'ordine (AGOP) o nell'archivio del monastero attuale della Madonna del Rosario a Monte Mario; l'introduzione riporta l'edizione del primo inventario dell'archivio, cioè quello del c.1600]. * Sergio Pagano, 'Il fondo Vaticano dell'archivio del convento dei SS.Domenico e Sisto di Roma', in Memorie e testimonianze sulla serva di Dio•Madre M.Antonia Lalìa (S.Sisto Vecchio, Roma, s.d.) 107-143.

Luxemburg J.P.Barthel, La Révérende Mère Marie-Dominique-Claire de la Sainte Croix et sa Fondation, d'après la vie publiée en manuscrit, adaptation revue par l'auteur (Couvent des Dominicaines, Luxembourg 1927) 250 pp. * Jean Malget, Ein Leben zwischen Hammer und Ambofi. Schwester Maria Dominika Klara vom hl. Kreuz, geb. Anna Moes ( 1832- 1895) (offset, apud K.loster Mater Misericordiae, [1995): Dominika­ nerinnenkloster, Av. Pasteur 102, 2310 Luxemburg-Limpertsberg) 23 pp.

Suisse Vide Not. Var. Helvetia Sacra; F Bram.

U.S.A. * Maria Agnes OP, ed., The Story of Rosary Shrine 1919-1994. Gleanings from the chronicles of the Monastery of Our Lady of the Rosary [Summit] (Dominican Nuns, Summit [1994)) 57 pp.

(b) De congregationibus sororum

Australia Vide Diss. Burley; BG Press (1986).

114 Voi. IV, 1995 Sr M.Assumpta O'Hanlon OP, Dominican Pioneers in New South Wales (published for the Dominican Nuns by the Australian Publishing Company, Sydney 1949) 183 pp.

Espaiia Vide RP(b) Galmés, Ejemplares ... * José Gofli Gaztambide, 'Las Beatas o Dominicas de la En­ seflanza, de Pamplona', Archivo Dominicano 16 (1995) 43-68.

France Vide L(c) Fondations et missions. lreland * Sr Nicholas Griffey OP, From Silence to Speech. 50 years with the dea{ (Dominican Publications, Dublin 1994, ISBN 1-871552-49-4) 186 pp. [a largely autobiographical account of the development of the Cabra sisters' work for the deaf, in which the authoress long played a leading role during the more than 50 years that have elapsed since she first joined the staff of the school for the deaf in Cabra].

Italia * Memorie e testimonianze sulla serva di Dio Madre M.Antonia Lalìa (S.Sisto Vecchio, Roma, s.d.) 318 + 174 pp. [211-223: Angelo Urru OP, 'Origini e sviluppo della Congregazione di San Sisto']. * Raimondo Spiazzi OP, L'Apostolato della Verità nella vita e negli scritti di Ermelinda Rigon, fondatrice del Cenacolo Domenicano (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1994, ISBN 88-7094-181-7) 1101 pp.

Norge Vide RP(a) Nilsen.

United States * Suellen Hoy & Margaret MacCurtain, From Dublin to New Orleans. The joumey of Nora and Alice (Attic Press, Dublin 1994, ISBN 1-85594-089-2) 143 pp. [the story of two Irish girls who went to join the Dominican sisters in New Orleans in 1889 (Sr Patricia Prendiville [1868- 1907] and Sr Columba Nolan [ 1869-1910]), based on the diari es they sent back to Cabra].

Voi. IV, 1995 115 Mary Cecilia Murray OP, Other Waters. A History o( the Dominican Sisters of Newburgh, New York (Brookville Books, Old Brookville, New York 1993, ISBN 0-87957-015-6) 401 pp. [with a Jist of ali professed sisters].

(e) De tertiariis (sensu largo)

Vide RP(b) Rusconi; Not. Var. 1O; BG Zarri [articolo di A.Tilatti, dove si tratta, inter alia, di Benvenuta Boiani di Cividale; articolo di M.M.Vasta, dove si tratta di 'suor Cristina Rovere, terziaria domenicana inquisita intorno al 1680'; la medesima suora ricompare nell'articolo di O.Niccoli]. * Dimiter Anguelov, 'O Deus ciumento de Undset. Paixèies fortes por detnis do rosto calmo e imperturbavel de Singrid Undset' [The jealous God of Undset. Powerful passions behind the calm, imper­ turbable face of Sigrid Undset], LER 26 (primavera 1994) 102-103. * Antonio Bueno OP, Terceros dominicos: una experiencia de vida cristiana durante los siglos XVII y XVIII en Caracas', Archivo Dominicano 16 (I 995) 215-260 [cum editione diversorum documen­ torum necnon constitutionum anno 1689 redactarum]. * Huw Ceiriog Jones, The Library of David Jones (1895-1974). A Catalogue (The National Library of Wales, Aberystwyth 1995, ISBN 0- 907158-79-X) VII + 356 pp. [David Jones's library was deposited in the National Library of Wales in 1975 and was purchased by the Library in 1978]. John Matthias, ed., David Jones, Man and Poe/ (National Poetry Foundation, University of Maine 1989, ISBN 0-943373/03-4 [cloth], 04-2 [paper]) 580 pp. [reprinted essays, with an introduction by Matthias]. * John Matthias, ed., Selected Works of David Jones (National Poetry Foundation 1992, ISBN 0-943373/18-2 [cloth], 19-0 [paper]) 237 pp. * Anthony Stark, 'Ambrose Phillips de Lisle, a truly remarkable Victorian', The Ransomer 3315 (1995) 12-25 [an informative article, though unfortunately undocumented; Mgr Stark does not mention that de Lisle was received into the Dominican Third Order in Rome in 1831 by acting Master Generai Jabalot]. * Michael Taylor & Brocard Sewell, Saint Dominic's Press. A Bibliography 1916-1937, with a memoir by Susan Falkner, an introduction by Brocard Sewell, a preface by Michael Taylor, and an appendix by Adrian Cunningham (The Whittington Press, Lower Marston, Risbury 1995, ISBN 1-85428-040-6) VIII + 180 pp.

116 Voi. IV, 1995 Gabriella Zarri, Le Sante Vive (Rosenberg & Sellier, Torino 1990, ISBN 88-7011-388-4) 259 pp. [contiene molto su Lucia Brocadelli da Narni, Osanna Andreasi, Osanna da Mantova, Colomba da Rieti etc.].

(d) De Mechthild von Magdeburg

Vide J(a) Eckhart Kobele. Hans Neumann, ed., Das fliessende Licht der Gottheit nach der Einsiedler Handschrift in kritischem Vergleich mit der gesamten Vberlieferung herausgegeben: I Text, besorgt von Gisela Vollmann-Profe (Artemis Verlag, Miinchen 1990, ISBN 3-7608-3400-0) XXVIII + 314 pp.; II Untersuchungen, erganzt und zum Druck eingerichtet von Gisela Vollmann-Profe (Artemis 1993, in Kommission bei Max Niemeyer, Tiibingen 1993, ISBN 3-484-89101-7) XV + 334 pp. Das fliessende Licht der Gottheit, neuarbeitet ùbersetzung mit Ein­ fiihrung und Kommentar von Margot Schmidt (Frommann-Holzboog, Stuttgart [Bad Cannstatt] 1995, ISBN 3-7728-1692-4) XLIV + 460 pp. * Elizabeth A.Andersen, 'Mechthild von Magdeburg, her creativity and her audience', in Lesley Smith & Jane H.M.Taylor, edd., Women, the Book and the Godly (D.S.Brewer, Cambridge 1995, ISBN 0-85991-420-8) 77-88. * Oliver Davies, ', Mechthild of Magdeburg and the young Meister Eckhart', Mediiivistik 4 (1991) 37-51. * Amy Hollywood, The Saul as Virgin Wife (announced for December 1995, University of Notre Dame Press, Notre Dame, ISBN 0- 268-01753-0) 360 pp. [on Mechthild of Magdeburg, Marguerite Porete and Meister Eckhart]. * Christa Ortmann, 'Das Buch der Minne. Methodologischer Versuch zur deutsch-lateinischen Gegebenheit des Fliessenden Lichts der Gottheit Mechtilds von Magedburg', in Gerhard Hahn & Hedda Ragotzky, edd., Grundlagen des Verstehens mittelalterlicher Literatur. Literarische Texte und ihr historischer Erkenntniswert (Alfred Kroner Verlag, Stuttgart 1992, ISBN 3-520-66301-5) 158-186.

(e) De S.Catherina Senensi

Vide RP(a) Noffke; RP(b) Galmés 1981. University of Notre Dame, MS 18: this 15th-century Italian ma­ nuscript contains some letters of Catherine of Siena on ff. 1'-35', 55'-103".

Voi. IV, 1995 117 * Ruth Mortimer, 'St Catherine of Siena and the printed book', Papers of the Bibliographical Society of America 86 (1992) 11-22 [on early printed books by and about Catherine]. Le Rosaire de Fra Angelico Méditations de Catherine de Sienne, Prières du {r ère André Gouzes, photographies de Helmut Nils Loose, commentaires iconographiques de frère Élie-Pascal (Cerf, Paris 1995, ISBN 2-204-05196-9) 96 pp.

(f) De confratriis

* Giorgio Mancini, La Confraternita del SS.Rosario in Ponticelli (Edizioni Il Quartiere, Ponticelli [Napoli] 1992) 231 pp. a * Josep M Sabaté i Bosch, 'Noticia de la "Milicia Angélica" o "' "Cofradia del cingulo del Angélico Doctor Santo Thomas de Aquino , Analecta Sacra Tarraconensia 67 (1994) 487-498 [de saec. XVTII].

Catherine Vincent, Des charités bien ordonnées: les con{réries normandes de la fin du XIII s. au début du XVI s. (École Normale Supérieure, 48 boulevard Jourdan, 75690 Paris Cedex 14, 1988, ISBN 2- 85929-032-X) 359 pp. [pp.94-95: 'Les Ordres Mendiants ne semblent pas avoir pris une p a rt décisive a u développement du mouve me nt confraternel dans !es diocèses normands, aux derniers siècles du Moyen Age ... !es Ordres Mendiants n'ont pas été des agents de diffusion des conféries dans !es diocèses normands ... Il faut attendre un siècle avant de voir s'organiser une confrérie dans leurs couvents, à l'exception, sans e surprise, des Jacobins qui abritent dès la fin du Xlll siècle, pas plus de seize ans après leur arrivée intra muros, une confrérie de saint Dominique, dont on a gardé !es statuts datés de 1277. Ils sont toutefois postérieurs à ceux de la "carité ... en l'oneur Dieu et Nostre Dame et mon sengneur saint Dominike" fondée vers 1247-1248 par !es barbiers d'Arras auprès des Frères Précheurs.' En outre v. pp.95- 101 sur le role des mendiants dans !es confréries normandes.]

(g) De benefactoribus ordinis

Vide BG Press (1986) [on William Leigh (1802-1873)].

118 Voi. IV, 1995 EDITIO TEXTUS

A CONSILIUM OF FRANCISCUS DE ZABARELLIS

Dr Thomas E.Morrissey of the History Department, SUNY College at Fredonia, New York, has kindly drawn attention to two fifteenth-century manuscripts in the Bayerische Staatsbibliothek, Munich, containing an extract from the consilia of Franciscus de Zabarellis and Jacobus of Piedmont edited by Father Raymond Creytens OP in AFP 22 (1952) 346-380 from Grenoble, Bibl. Municipale, MS 587. Clm 7 651 belonged to the canons of Indersdorf; Clm 26823 belonged to the Dominicans of Regensburg. The latter is a very heterogeneous miscellany, but it contains one other work related to Dominican privileges, a brief treatise de fratribus mendicantibus et de audienda confessione, dated 1441, by Anthonius de Rotenham, bishop of Bamberg 1431-1459. It should be noted that Regensburg was not won over to the Dominican reform unti! towards the end of the 15th century (cf. Andreas Kraus, 'Beitrage zur Geschichte des Dominikanerklosters St. Blasius in Regensburg 1229-1809', Verhandlungen des Historischen Vereins fiir Oberpfalz und Regensburg 106 [1966] 141-174, esp. 160). The excerpt, as found in these two manuscripts, essentially contains Zabarella's determinatio of the second dubium (Creytens 369- 371), but it incorporates some materiai from the corresponding argument ad partem affìrmativam (Creytens 358-360). Apart from its testimony to the esteem in which Zabarella had been held at the Council of Constance ('cui secundus in concilio Constanciensi non putabatur reperiri'), there is nothing in the extract which does not come from the consilium. However the extract is of some value in establishing a better text of the consilium, so it is worth printing it here. Although both manuscripts contain some certainly wrong readings, I have confined my editoria! interventions to the most necessary and obvious corrections, al! of which are noted in the apparatus criticus. Since the variants are not numerous, I have listed them ali, except those that are purely orthographical. I am grateful to Dr Morrissey for sending me prints of the two manuscripts, and to Dr Priigl for checking my edition against the actual manuscripts in Munich.

*

Voi. IV, 1995 119 G Grenoble, Bibl. Mun. 587 M Clm 7651 f.66 N Clm 26823 f.142

Queritur quis sit uerus proprietarius in religione etc. Respondetur secundum Franciscum de Zaberellis doctoris in utroque iure, cui secundus in concilio Constanciensi non putabatur reperiri. Ille tantum monachus seu frater dicitur habere proprium quoad 5 periculum anime cum illud non est paratus resignare ad commo­ mt10nem prioris. De Regul., Super quodam. Nec in hoc est aliqua repugnantia. Nam proprium dicitur id cum quis ita inheret ut a seipso recognoscat, non ab alio. Sed quando religiosus est paratus resignare ad commonitionem prioris, tunc ex mente sua tacite tenet illud tanquam 1O a priore sibi in usus commodatum. Unde, quod plus est, licite possunt in religionibus assignari redditus bonorum immobilium singulis monachis diuidendo, ita quod cuilibet tantum detur pro libris, uestibus uel aliis huiusmodi. Quod notatur De statu monachorum, Cum ad monasterium, et quod notat Innocentius, Qui clerici uel uo. , Insinuante, 15 uhi plus dicitur quod potest ab abate concedi quod religiosus moretur in domo que erat eius propria antequam erat monachus et utatur bonis que prius habebat, ita tamen quod proprietas sit monasterii. Quod procedit quoad hoc quod per hoc non dicitur uiolari professio quoad abdicationem proprii. Ad uerba autem regule beati Augustini de 20 ponendis uestibus in uestiario, dicitur quod non fuit de intentione eius nec uerba hoc dicunt quod omni uice quo (!) fratres se exuerent aliquo uestimento necesse sit quod ponatur in uestiario, quia forte usque ad biduum resument. Tamen fuit eius mens ut quanto plus fieri posset uestes essent communes. Sic etiam in aliquibus religionibus seruatur et 25 precipue seruari potest ubi religiosi non mutantur de loco ad locum, quia tunc potest ordinari uestiarium commune secundum numerum familie et secundum conditiones monachorum. Nam potest quis esse talis complexionis uel ualiditatis quod ei sufficiunt pauciores uestes quam alii. Sed quando fratres transmutantur sicut in religionibus 30 mendicantibus difficulter seruari posset, ut de tribus predicatoribus, quod possunt habere aliqua que cedunt in usum eorum perpetuum donec uixerint conceditur in constitutionibus eorum, dummodo ea registra suo priori dent ut habetur distincrione secunda in eorum statutis c0 14, Cum de prouincia ad prouinciam mittitur etc. Item 35 distinctione 2, Priores prouinciales cum fuerint absoluti, ad illos conuentus pertinebunt etc. Qui tamen prouinciales ponuntur aliis

120 Voi. IV, 1995 fratribus in exemplum. Nec obstat quod in principio regule dicitur, Sint uobis omnia comunia et non dicatis aliquid proprium, quia illa bona quorum usum de licentia et commissione suorum superiorum retinent fratres et sunt et ipsi fatentur esse comunia et minime propria. Quod 40 ex hoc patet quod omnes tenentur ad singula talia bona in scriptis registrata dare suo priori tanquam illius arbitrio subiecta. Nec etiam obstat Vestes uestras in unum habeatis etc., ut patuit. Item dato quod non dent registrata, ut quia in ilio conuentu de consuetudine non obseruatur, dummodo sint parati resignare iussu prioris non peccant 45 secundum premissa. Tutius tamen est quod nil quantum de se est occulte tenere curent, sed ut sint eo perfectiores quo per amplius talibus non minorantur, etiam irrequisiti talia notificent suo priori. Per predicta etiam patet responsum ad tale quesitum utrum prior possit priuare fratrem talibus bonis sine culpa uel causa. Dicendum est quod 50 sic, ubi non repugnat aliqua consuetudo. Nam tunc solus prior non debet infringere consuetudines diutius obseruatas, sed cum suo capitulo. De hiis que fi . a prela., Nouit, et capitulo, Quanto; Consuetudine (!), Cum consuetudinis. Maxime quia solent priores habere potestatem ualde limitatam, sed prouinciales in suis prouinciis et generales 55 latissimam. Patet etiam solutio ad aliud quesitum quo queritur utrum, si constitutiones hoc non sufficienter concederent, an (!) sufficiat consuetudo antiquata que permittit fratribus uti bonis que acquirunt. Respondeo quod sic. Nec dicuntur sibi appropriare ex q Et ad omnia premissa signanter facit preallegatum capitulum Super quodam, De 60 statu regu., ubi ponderatur quod monachus de quo ibi in extremis positus noluit proprium quod latenter habebat resignare. Nam tunc proprie arguitur quod habuit tanquam proprium. Sed si resignatur in morte et hac mente tenuit, non dicitur proprium habuisse. Hec Franciscus. Idem determinauit Iacobus de Pede Montium legum 65 doctor regens Paduanus, et Franciscus prenominatus.

1 etc. 0111. N 2 respondetur: responsio N Zaberellis: Sabrellis M 3 cui: cuius N 7 supe1·: et super N 10 commonitionem: communicacionem N 12 quod plus est: et plus et N 13 quod: ut N 14 aliis: aliis pro corr. in pro aliis M 16 uo. scripsi: no. MN insinuante: insinuate N 17 ab abate: abate M 25 usque: 0111. N 26 quanto: quam N 31 ei sufficiunt: eis sufficiunt MN (in ei corr. M) 33 mendicantibus: mendicantium N 35 cedunt: cadunt N 36 conceditur: sicut conceditur M 37 secunda: prima N 38 mittitur 0111. M 42 dicitur 0111. N 43 aliquid proprium: etc. M 46 quod omnes: quia omnes M 48 etc. 0111. M 50 obseruatur: obseruant ut videtur M 50-51 non peccant: nec peccant ut videtur N 51 secundum premissa 0111. M 53 minorantur e G restituì: immoramur MN 56 repugnat: repugnant N 59 fi. scripsi: fr. M, super N 69 habebat: habuit N 72 hec Franciscus: hec ille N determinauit: determinai N 73-74 et Franciscus prenominatus: etc. M

Voi. IV, 1995 121 *

In the light of this excerpt, certain comments may be made on the text as published by Creytens: Creytens 369, Ad secundum respondeo lines 3 & 6: G undoubtedly has priorum, but prioris MN is probably to be preferred. Line 5: se ipso G should be corrected to a se ipso MN. Line 6: where Creytens prints ex vice, G actually has ex mente, as do MN. Line 7: where Creytens prints potest, G actually has possunt, as do MN. Line 9: whére Creytens prints aliis pluribus, G actually has aliis. Pro huiusmodi. The MN reading, aliis huiusmodi is surely to be preferred. Line 11: MN confirm Creytens's conjectural insertion of Qui. Line 12: MN confirm Creytens's conjectural insertion of ab. 370, top, line 2: MN suggest that ita quod proprietas should be corrected to ita tamen quod proprietas. In the paragraph beginning Ad Regulam, line 10, where Creytens prints transmittantur, G actually has transmutantur, like MN. MN confirm Creytens's emendation, sicut, for G's sed. In the paragraph beginning Item dato, line 3, G too should probably be read as having nil rather than nichil. In the paragraph beginning Per predicta, line 4, G too has infringere, not infrangere. Creytens 360, top line: ipsa fatentur G should surely be corrected to the MN reading, ipsi fatentur. Simon Tugwell OP

122 Voi. IV, 1995