KONYA TİCARET ODASI DERGİSİ YIL: 30 • SAYI: 353 • TEMMUZ 2017

KONYA OVASI PROJESi’NİN (KOP) KONYA’YA VE BÖLGEYE KAZANDIRDIKLARI

GİRİŞİM SERMAYESİ ANADOLU’DA BULUŞTU 15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİNİN “DİRENİŞ KARATAY” FİLMİ TÜYAP EKONOMİK ETKİLERİ FUAR MERKEZİNDE TANITILDI KOSGEB’DEN BİRLEŞEN İŞLETMELERE BES’İN DERİNLEMESİNE 1.500.000 TL’YE İNCELENMESİ KADAR DESTEK

BAŞLARKEN

013 Mayıs ayında Gezi parkı daha böyle acılar yaşatmasın. muzda da devam etti ve yüzde 10,7’ye ile başlayan, 17/25 Aralık yargı Darbe girişiminin son bir yılda ekonomi- çıktı. Bu yıl ocak ayına kadar yükselişini 2darbesi girişimi, MİT tırlarının ye etkilerini değerlendirirsek; Fetullahçı sürdüren işsizlik oranları yüzde 13’e durdurulması, Kobani olayları ve şiddetli Terör Örgütü’nün (FETÖ) darbe girişimi ulaştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip terör eylemleriyle devam eden karan- sonrası makroekonomi göstergelerinde Erdoğan’ın şubat ayının başında Türkiye lık yapıların Türkiye siyasetini dizayn yaşanan negatif gelişmeler, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin (TOBB) girişimlerinin son ihanet zinciri darbe ekonomisine duyulan güven ve atılan Ekonomi Şurası’nda yaptığı “istihdam kalkışması olmuştur. 15 Temmuz 2016 adımlar sayesinde çok kısa sürede topar- çağrısı”, reel sektörün bu çağrıya verdiği gecesi, devlete silah doğrultan, millete lanarak ibreyi yeniden pozitife çevirdi. destek ve bu seferberlik kapsamında kurşun yağdıran, Gazi Meclis’i bomba- FETÖ’nün darbe girişiminin gerçek- hükümet tarafından alınan tedbir ve layan tarihte eşi benzeri görülmemiş bir leştiği 2016 yılının üçüncü çeyreğinde desteklerle işsizlik oranları düşüşe geçti. ihanete hep beraber şahit olduk. yüzde 1,8 daralan Türkiye ekonomisi, bu Şubatta yüzde 12,6’ya gerileyen işsizlik 783 bin kilometrekare vatan toprağın- büyük şoka ve bazı uluslararası kuruluş- rakamları istihdam seferberliğinin etki- da birlik ve beraberlik içinde yaşama ların negatif değerlendirmelerine rağmen siyle Martta 0,9 puan düşüşle yüzde 11,7 iradesi gösteren tüm vatandaşlarımızın hızla toparlanarak yılın son çeyreğinde olarak gerçekleşti. geleceğine kasteden hain teröre karşı yüzde 3,5 büyüdü. Böylelikle ekonomi Konya olarak değerlendirecek olursak her zaman dik durduk. Halkın iradesiyle 2016’nın tamamında ortalama yüzde 2,9 ihracatımız 2017’nin ilk yarısında artışa seçilmiş meşru Cumhurbaşkanına, Hü- büyüme performansı gösterdi. geçti. Konya 2016 yılının tamamın- kümete ve Meclise karşı girişilen darbe Türkiye ekonomisi, bu yılın ilk çeyre- da 1,333 milyar dolar ihracat yaptı. teşebbüsü milletimizin göğsüne çarparak ğinde ise beklentilerin üzerine çıkarak Konya’nın ihracatı yıllık olarak %1,46 durmuştur ve bir adım dahi ileri gideme- yüzde 5 büyüdü. Üretim yöntemiyle geriledi. Yılın ilk yarısında aylık olarak miştir. Darbecilerin silahları karşısında gayrisafi yurt içi hâsıla tahmini ise aynı ihracat artış trendi yakalayan ve bu kahramanca direnen milletimizin azim dönemde cari fiyatlarla yüzde 14,3 dönemde Türkiye ortalamasının aksine ve cesaretiyle gurur duyuyoruz. Tüm yükselerek 641 milyar 584 milyon liraya pozitif artış rakamlarına ulaşan Konya, Türkiye darbe girişimi karşısında vatanı çıktı. yılın ikinci yarısından itibaren istenilen ve devleti için bir olmuş, beraber olmuş Söz konusu dönemde iç pazarda oluşan artışı gösterememiştir. Burada darbe tek ses, tek yürek tüm dünyaya kararlılı- iniş-çıkışlar, yurt dışı ile gerçekleşen girişiminin büyük etkisi olmuştur. ğını göstermiştir. ekonomik faaliyetlerde de benzer şekilde 2017 ile birlikte yeniden artışa geçen Konya Ticaret Odası Meclisi olarak, kendini gösterdi. Terör örgütleri ve Konya 2017 ilk yarısında olumlu bir per- girişime karşı devletimizin yanında oldu- uzantıları tarafından Türkiye ekonomi- formans göstermiştir. Türkiye’nin Hazi- ğumuzu, askeri üniforma içine gizlenen sine ilişkin yurt dışında yürütülen algı ran ayında ihracatı yüzde 1,8 artışla 12,1 FETÖ mensubu teröristlerle mücadele- operasyonu da başarısızlıkla sonuçlandı. milyar dolar olurken, Konya’nın ihracatı nin kararlılıkla devam etmesi için tüm Darbe girişiminin yaşandığı temmuzda ise yüzde 4. 5 artış ile 126.9 milyon gücümüzle destek vereceğimizi her za- bir önceki aya göre yüzde 24 gerileyen dolar olarak gerçekleşti. Bu rakamlara man ifade ettik. Ahilik ahlakıyla yetişen, dış ticaret hacmi, ağustosta yüzde 16’lık göre Konya il bazında genel ihracattaki kardeşlik hukuku ile birbirine bağlı olan artış ile yeniden toparlandı. payı % 1.05 ile 12. sırada yer almaktadır. müteşebbisler olarak bir yandan birliği- Geçen yıl temmuzda bir önceki yılın Konya’nın 2017 yılı ilk altı aylık ihracat mize, kardeşliğimize ve demokrasimize aynı dönemine göre yüzde 11,5 ge- rakamı 763.6. milyon dolar olmuştur. karşı olanların karşısında dikilmeye bir rileyen ihracat, ağustosta yüzde 7,4 2017 yılı ilk altı aylık rakamı, 2016 yılı yandan da ülkemiz ve milletimiz için arttı. Geçen seneyi dalgalı bir seyir ile ilk altı aylık rakamı göre %11,07 artış daha büyük bir azimle çalışmaya devam tamamlayan ihracat rakamları 2017 yı- göstermiştir. edecek ve Türkiye’yi büyük hedeflerine lına yüzde 17,9 artış ile başladı. Şubatta Son 6 aydır ihracat artışını devam ettiren taşıyacağız. yüzde 2,2 düşen ihracat mayıs ayına Konya, Ocak ayında 115 milyon dolar, Bu vesile ile hain kalkışmada şehit olan kadar yükselişine devam etti ve yılın ilk Şubat ayında 122 milyon dolar, Mart kahraman vatan evlatlarımıza Allah’tan 5 ayında 64,3 milyar doları geçti. ayında 137 milyon dolar, Nisan ayında rahmet diliyoruz. Gazilerimize en kalbi Türkiye’deki işsizlik oranı ise geçen 129 milyon dolar, Mayıs ayında da 136 duygularımızla minnetlerimizi sunuyo- sene nisandan itibaren artış gösterdi, milyon dolar, Haziran ayında ise 126.9 ruz. Allah, ülkemize ve milletimize bir artış darbe girişiminin yaşandığı tem- milyon dolar ihracat gerçekleştirmiştir.

Selçuk ÖZTÜRK KTO Yönetim Kurulu Başkanı TOBB Yönetim Kurulu Üyesi

4 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 5 TEMMUZ 2017

YIL: 30 • SAYI: 353 • TEMMUZ 2017 İÇİNDEKİLER

İMTİYAZ SAHİBİ Konya Ticaret Odası Adına Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk ÖZTÜRK

GENEL YAYIN YÖNETMENİ Özhan SAY

YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Mustafa AKGÖL

GÖRSEL SANAT YÖNETMENİ M.Fatih ÖZSOY 18 30 GRAFİK–TASARIM ÇİZGİ MEDYA Mehmet ÇAKIR 15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİNİN ÜRETİM REFORM PAKETİ www.cizgimedya.net • [email protected] KAPAK EKONOMİK ETKİLERİ HAYATA GEÇİYOR Tel: 0507 443 81 07 TARİHİ BEDESTENDE BASKI–CİLT 73 SENELİK ESNAF 52 Anadolu Ofset – Niyazi Güvenç 24 Matbaacılar Sitesi Muhabir Caddesi 6. Blok No: 13 • Karatay/KONYA Telefon: 0332 342 01 60 (pbx) • 0332 342 03 76 KONYA OVASI PROJESi’NİN (KOP) KONYA’YA www.anadolumatbaa42.com [email protected] Sertifika No: 34796 VE BÖLGEYE KAZANDIRDIKLARI

DAĞITIM EKİN Kurye Dağıtım Ltd. Şti. 0332 236 36 12 [email protected] • www.ekindagitim.com 34 YAYIN TÜRÜ Yerel, Süreli, Aylık BİREYSEL EMEKLİLİK FONU EKSENİNDE BES’İN İNCELENMESİ Ayda bir yayınlanır. Bu dergideki yazı ve resimler kaynak belirtilmek sureti ile kullanılabilir. Dergimizde yayınlanan yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. Dergimizde yayınlanmak üzere gönderilen yazılar, yayınlansın veya yayınlanmasın iade edilmez.

Basım Tarihi: Ağustos/2017 ÜLKE PANORAMA YAYIN KURULU 6 8 Fehmi ADAM ARNAVUTLUK 40 Murat KOYUNCU Mustafa ÇALIŞ “GÜCÜMÜZ MİLLİ İRADE, GİRİŞİM SERMAYESİ Ahmet ŞANLI HEDEF BÜYÜK TÜRKİYE” ANADOLU’DA BULUŞTU 38 48

İLETİŞİM ADRESİ KONYA TİCARET ODASI KOSGEB’DEN 1.500.000 TL’YE ANONİM ŞİRKETLERDE Vatan Caddesi No.1 Selçuklu–KONYA www.kto.org.tr KADAR DESTEK AZINLIK HAKLARI Tel: 0332 221 52 52 • Faks: 0332 353 05 46

BASIN VE HALKLA İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ Tel: 0332 221 52 94–221 52 67

BİLİM KURULU Prof. Dr. Bayram SADE Prof. Dr. Çağatay ÜNÜSAN Prof. Dr. Kerim ÇINAR Prof. Dr. Haşim KARPUZ Prof. Dr. Önder KUTLU Prof. Dr. Abdülkadir BULUŞ 10 14 Prof. Dr. Caner ARABACI Yrd. Doç. Dr. Hasan ÖZÖNDER “DİRENİŞ KARATAY” BWALYA LYAPA NONDO 54 ÜÇÜNCÜ GÖZÜM GÖRME ENGELLİLER Yrd. Doç. Dr. Aziz AYVA İÇİN DESTEK CİHAZI TANITILDI ODAMIZI ZİYARET ETTİ “SELÇUKLU’YA VE TARİHE ÖDENECEK BİR VEFA BORCUDUR” 56

6 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 7 HABERLER

Darbe girişimine karşı verdiğimiz bu KONYA İŞ DÜNYASINDAN 15 TEMMUZ BİLDİRİSİ mücadelede, 250 vatandaşımız şehit oldu. 2301 vatandaşımız gazi oldu. Şehitlerimize Allah’tan rahmet diliyo- ruz. Gazilerimizi şükranla anıyoruz. “GÜCÜMÜZ MİLLİ İRADE, Milletimiz onları daima minnetle ve rahmetle anacaktır. Dünyada çok az millet bu bedeli öde- yebilir. HEDEF BÜYÜK TÜRKİYE” Bir daha böyle hain girişimlerin ya- şanmaması için FETÖ ile mücadele Konya iş dünyasını temsil eden sivil toplum kuruluşları 15 Temmuz’un yıl dönümünde özel gündemle her alanda etkin ve kararlı şekilde sürdürülmelidir. toplanarak darbe girişiminin birinci yılı nedeniyle ortak bildiri açıkladı. Yargı kurumları, darbecilere ve onla- rın destekçilerine hak ettikleri en ağır Konya iş dünyasını temsil eden sivil cezayı vermeli, milletimizin vicdanını dünyanın en zor stres testinden başarı büyük demokrasi sınavının birinci yı- toplum kuruluşları 15 Temmuz’un yıl rahatlatmalıdır. ile çıkmıştır. lında bütün dostlarını yanında görmeyi dönümünde özel gündemle toplanarak En az 15 Temmuz kadar, darbe girişi- Emin olun bizim son bir yılda yaşadık- arzulamaktadır. darbe girişiminin birinci yılı nedeniyle minden sonrası da, ülkemiz açısından larımızı başka bir ülke yaşasaydı bir Dostlarımızı iftira kampanyalarına ortak bildiri açıkladı. zorlu bir süreç oldu. daha ayağa kalkamazdı. değil, gerçeklere kulak vermeye, buna Türkiye’nin sivil toplumunu temsil Darbe girişimi sonrası toplum büyük Ama biz dimdik ayaktayız. göre tavır almaya davet ediyoruz. eden; Türkiye–AB Karma İstişare Ko- bir travma yaşadı. Böyle bir coğrafyada, en zor koşullar FETÖ ile mücadelede dost ve müttefik mitesi Türkiye kanadı olan; FETÖ, yalan haberlerle yurt dışında altında hiç kimsenin yapamayacağını devletlerin de desteklerini bekliyoruz. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederas- ülkemiz aleyhine karalama kampanya- yaptık. Kaynağı ne olursa olsun darbe ve terör yonu (TÜRK–İŞ), Türkiye Esnaf ve ları yürüttü. Ama rehavete kapılmayacağız. bir insanlık suçudur. Ancak birlikte Sanatkarları Konfederasyonu (TESK), Ekonomimiz de bu saldırıdan olumsuz Yapacak daha çok işimiz, büyük hedef- çalışırsak daha iyi bir gelecek inşa Memur Sendikaları Konfederasyonu etkilendi. lerimiz var. edebiliriz. (MEMUR–SEN), HAK– İşçi Sendi- TÜRK–İŞ, KAMU–SEN olarak ortak Milletimiz demokrasimize ve özgürlü- Allah’a şükür, birlik ve beraberliğimiz 15 Temmuz sonrası toparlanma süre- Bizler ülkemiz ve milletimiz için kaları Konfederasyonu (HAK–İŞ), açıklamamızı birlikte yaparak şehrimi- ğümüze kasteden bu saldırı karşısında sayesinde bunların hepsini de kısa süre- cini tamamladık. şimdi daha büyük bir azimle çalışa- Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), zin kararlı duruşunu bir kez daha gös- dik durdu, canı pahasına değerlerini de atlattık. Şimdi yeni bir atılım sürecini başlatma- cak ve Türkiye’yi büyük hedeflerine Türkiye İşveren Sendikaları Konfede- teriyoruz. Değerli Basın Mensupları, savundu. Hükümetimizin bizlerle istişare içinde mız gerekiyor. taşıyacağız. rasyonu (TİSK), Türkiye Kamu Ça- Tarihimizin en zor günlerinden biri Bu masadaki kuruluşlarının tamamı da, aldığı önlem ve yaptığı reformlarla Ayağımızdaki prangayı çözdük, şimdi Üzerine basarak bir kez daha ifade lışanları Sendikaları Konfederasyonu olan 15 Temmuz’un yıldönümüne giri- ilk andan itibaren, devletimizin ve mil- hızla toparlandık. koşma zamanı. ediyoruz: Türkiye’nin sivil toplumu (Türkiye KAMU–SEN) ve Türkiye yoruz. İki hafta boyunca farklı etkinlik- letimizin yanında yer aldı. Daha darbe girişiminin üzerinden bir Büyümede, istihdamda, ihracatta yeni olarak, 15 Temmuz’u asla unutmaya- Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile lerle, ülkemizin tamamında 15 Temmuz Başta Cumhurbaşkanımız olmak üzere, yıl geçmeden ekonomide yüzde 5’lik rekorlar kırmalıyız. cağız, unutturmayacağız. aynı anda Konya iş dünyasını temsil ruhunu canlı tutacağız. 15 Temmuz’u Gazi Meclisimiz, Başbakanımız, siyasi büyümeyi yakaladık. Vatandaşlarımızın refah seviyesini daha Ülkemizin geleceğini inşa ederken eden kurumlar olarak bu ortak açıkla- unutmayacağız, unutturmayacağız. partilerimiz, milletimiz, sivil toplum İstihdam rekorları kırdık. Bu yılın ilk da arttırmalı, demokratik kazanımları- yaşadıklarımızdan aldığımız dersler mayı yaptıklarını belirten KTO Başkanı Türkiye için bir milat olduğuna inan- kuruluşlarımız ve medyamızın kararlı altı ayında tam 1 milyon 200 bin insa- mızı güçlendirerek ileriye taşımalıyız. bize ışık olacak. Selçuk Öztürk şunları söyledi “Darbe dığımız 15 Temmuz, darbenin ötesinde duruşuyla bir destan yazdık. nımıza yeni istihdam sağladık. Bütün bunlar için ortak akılla ve istişa- Biz bu ülkenin geleceğinden umutlu- girişiminin ilk günü yine bu salonda bir işgal girişimiydi. Haince planlanmış darbe girişimini İhracatımızı rekor düzeyde arttırmaya re içinde, yeni bir reform süreci başlat- yuz. tek yürek, tek ses bir ve beraberdik. 15 Temmuz, İstiklal Harbinden bu yana savuşturan milletimizin önünde saygıy- başladık. malıyız. Gücümüz milli irade, hedefimiz büyük Bugün de Konya Ticaret Odası, Konya ülkemizin karşılaştığı en büyük tehli- la eğiliyoruz. Yabancı yatırımcıların güvenini yeni- Buradan yurt dışındaki dostlarımıza Türkiye. Ticaret Borsası, Konya Sanayi Odası, keydi. O gece Fetullahçı terör örgütü, 15 Temmuz’da Türkiye, en zor de- den kazandık. da sesleniyoruz. Hepinizi saygıyla selamlıyoruz.” MÜSİAD Konya Şubesi, ASKON “devleti” ele geçirmeye, milleti tahak- mokrasi sınavını büyük başarıyla Çok açık ifade ediyoruz ki, Türkiye Aldığı yaraları saran milletimiz, bu Konya Şubesi, DERSİAD Konya Şu- küm altına almaya kalkıştı. Darbe giri- vermiştir. besi, SELSİAD, TÜMSİAD Konya şiminin asıl amacı; ülkemizi tarihimiz- Demokrasimizin, hiçbir kaba kuvvete Şubesi, Konya Girişimci İş Adamları de görülmemiş bir kaosa sürüklemek, teslim olmayacak kadar güçlü olduğu- Vakfı, İpekyolu Sanayici ve İş Adam- kardeş kavgası başlatmak ve Türkiye’yi nu herkese gösterdik. ları Derneği, KOMÜT, KONTİMDER, iç savaş ortamına sokmaktı. Milletimiz darbeye karşı durarak şunu Konya Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Darbe teşebbüsünün nihai amacı; açık şekilde ilan etmiştir. “Türkiye Birliği, Konya Serbest Muhasebeci ve Türkiye Cumhuriyetini bir daha ayağa Cumhuriyeti devletini Milletin iradesi Mali Müşavirler Odası, Konya Sivil kalkamayacak duruma düşürmekti. dışında hiçbir güç yönetemez.” Toplum Kuruluşları Platformu, Konya Allah’a şükürler olsun Milletimiz, Bu, dünyaya örnek olacak bir tavırdır. Platformu Derneği, Meram Ziraat Oda- cesareti ve feraseti ile bu belayı, bu Elbette bunun için büyük bir bedel ları Birliği, HAK–İŞ, MEMUR–SEN, fitneyi durdurdu. ödedik.

8 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 9 nemde 1 milyar doların üzerinde fonun lumumuz dinamik ve girişimci bir ruha yatırıma dönüşeceği talebi var. Bu rakam sahip ülkesine vatanına sahip çıkan bir 2 milyar dolara da çıkabilir. Çünkü Tür- yapıyla sahip. Bugün düzenlediğimiz kiye pazarı büyüyen ve gelişen bir pazar, bu toplantı ile de ülkemizin daha ileriye küresel entegrasyona açık, liberal bir nasıl götüreceğiz. Ekonomik yapımızı pazar ve küresel yatırımcılar açısından daha güçlü hali nasıl getireceğiz. Bunları da son derece elverişli kazanç ve gelecek konuşarak girişim sermayesini anlataca- vadediyor. Anadolu’da ki işletmelerimiz ğız.” dedi. mutlaka bu yapıya entegre olmalı ve iş- Daha sonra AK Parti Milletvekili Sana- birliğine gitmelidir. Anadolu sanayisinin, yi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi Türkiye’nin yeni taşıyıcı kolonu olmaya ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Ziya hazırlandığını belirten Kütükcü, “Türki- Altunyaldız, “Konya ekonomisi Türkiye ye’de özellikle de son 15 yılda ulaştırma için büyük önem taşıyor. Konya’da ve enerji altyapısına ve aynı zamanda bulunan sanayi tesisleri istihdama başarı- insan kaynağına yapılan yatırımlarla lı katkı sağlıyor. Tarım sektörünün de birlikte Anadolu kentlerinin potansiyeli istihdama sağladığı katkı yadırganamaz. ortaya çıktı. Anadolu’yu Türkiye’nin Hükümet olarak da tarıma olan desteği- yeni taşıyıcı kolonu haline getirebiliriz” miz giderek artacak. Bu toplantının Kon- dedi. ya tarımına fayda getirmesini temenni Konya Ticaret Odası Başkanı Selçuk ediyorum” şeklinde konuştu. Öztürk ise, “Türkiye; tarihi, gelenekleri, Programın ilerleyen bölümlerinde insan potansiyeli, genç nüfusu, gelişim Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım becerisi ve üretim gücüyle önemli bir Ajansı’ndan Cüneyt Selçuk ile Türkiye GİRİŞİM SERMAYESİ ülke. Hepimiz bununla da gurur duyu- Girişim Sermayesi Meclisi Başkanı ve yoruz. Bu ülkenin vatandaşları olarak, Turkven Yöneticisi Göktekin Dinçerler, ülkemizin dünya üzerinde hak ettiği Uluslararası Doğrudan Yatırımlar ve Gi- ANADOLU’DA BULUŞTU yere tekrar gelmesinin hepimizin ortak rişim Sermayesi Sektör Tanıtımını yaptı. ideali ve inancı olduğunu iyi biliyoruz. Toplantı, Girişim Sermayesi Fonlarının Yeni ve güçlü Türkiye için devletimizle, Yatırım Öncelikleri Paneli ve yatırım Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği öncülüğünde Konya Ticaret Odası, Ticaret Borsası ve Sanayi Odası özel sektörümüzle, üniversitelerimiz- almakla ilgilenen ve girişim sermayesi işbirliğiyle Girişim Sermayesi Anadolu Buluşmaları programı düzenlendi. le, sivil toplumumuzla var gücümüzle fonlarıyla ilgili daha kapsamlı bilgi sa- çalışıyoruz. Hedefimiz; güzel ülkemizi; hibi olmak isteyen şirket temsilcileri ile, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ön- beslenme çabası içinde olacaktır. Bu ekonomisiyle, yatırımlarıyla “küresel bir Girişim Sermayesi Danışmanlık Şirketi cülüğünde Konya Ticaret Odası, Ticaret durumda kaynakların yeniden gözden marka” haline getirebilmek, Yeni Tür- Turkven, İş Girişim Sermayesi, Medi- Borsası ve Sanayi Odası işbirliğiyle geçirilmesi, girişimcilerin tarım ve gıda kiye imajı oluşturabilmek. Türkiye’nin terra Capital, Globaltürk Capital, The düzenlenen Girişim Sermayesi Anadolu sektörüne kaydırılması gündeme gel- artık eski Türkiye olmadığını tüm dünya Abraaj Group, Earlybird Venture Capital Buluşmaları programı Dedeman otelde mektedir. Tarım ve gıda tüm dünya için kabul etmiş durumdadır. Siyasi, sosyal fon yöneticileriyle birebir görüşme yapıldı. Düzenlenen programa AK Parti önemini gittikçe artırmaktadır. Bir tarım ve ekonomik olarak çok büyük bir yapılmasıyla sona erdi. Milletvekili Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii ülkesi olduğumuz hiçbir zaman göz ardı değişim içerisindeyiz. Bugün 150 milyar Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyo- edilmemelidir. Sektörün sorunları ve ge- dolar seviyelerinde ihracatımız var. nu Başkanı Ziya Altunyaldız, Cumhur- leceği, aynı zamanda ülkemizin de gele- 2016 yılında tüm dünya ülkeleri daralma başkanlığı Ekonomi İzleme ve Koor- ceği ve sorunlarıdır. İSO’nun geçtiğimiz yaşarken Türkiye her şeye rağmen yüzde dinasyon Başkanlığı Başkanı Hakan günlerde açıkladığı ilk 500 listesindeki 3 civarında büyüme ile dünya çapında Yurdakul, Konya Ticaret Odası Başkanı Konyalı 9 firmadan 7 tanesinin tarım ve bir başarı yakaladı. Refah seviyemiz Selçuk Öztürk, Ticaret Borsası Başkanı tarıma dayalı sanayi kuruluşu olması, yükselerek AB ülkelerine yaklaşmak- Hüseyin Çevik ve Sanayi Odası Başkanı Konya ekonomisinde tarımın ne kadar tadır” diye konuştu. Öztürk, Programın Memiş Kütükçü, TOBB Girişim Serma- hayati bir sektör olduğunu göstermekte- Konya’da düzenlenmesinde büyük yesi Meclis Başkanı Göktekin Dinçerler dir. Türkiye’de tarım ve gıda sektörüne katkısı olan TOBB Başkanımız Rifat ve çok sayıda sanayici katıldı. yönelik ilgi arttıkça, girişimcilere de Hisarcıklıoğlu’na da ayrıca şükranlarımı Toplantının açılış konuşmasını yapan ihtiyaç olacaktır.” diye konuştu. sunuyorum diyerek sözlerine devam etti. Ticaret Borsası Başkanı Hüseyin Çevik; Daha sonra konuşan Sanayi Odası Baş- Cumhurbaşkanlığı Ekonomi İzleme “30 yıl içerisinde dünya nüfusuna 3 kanı Memiş Kütükcü, “Konya, özellikle ve Koordinasyon Başkanlığı Başkanı milyar insan daha katılacak. Ve geliş- son 20 yılda üretimde, ihracatta önemli Hakan Yurdakul’da 15 temmuz gecesi mekte olan ülkelerde, daha fazla aile başarılar elde etmiş, yeni organize sanayi yaşanan ihanete Türk toplumunun en ‘Orta Sınıf’a ulaştıkları için de daha iyi bölgeleri ve küçüklü büyüklü sanayi dö- güzel cevabı verdiğini belirterek “Top-

10 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 11 “DİRENİŞ KARATAY” FİLMİ TÜYAP FUAR MERKEZİNDE TANITILDI KTO TÜYAP Fuar Merkezinde “DİRENİŞ KARATAY” filminde rol alacak kadro ile birlikte basın toplantısı düzenlendi. Toplantıda KTO Başkanı Selçuk Öztürk film yapımcıları ve oyuncuları filmi değerlendirdi filmle ilgili merak edilen soruları yanıtladı. başı, “Çok özel bir çalışma gerçekleştir- ‘Direniş Karatay’ kitabı olduğunu dile menin mutluluğunu yaşıyoruz. Alanında getirdi. 2018’de vizyona girecek filmin örnek teşkil edecek bir film olacak” müzikleri, Kırgız ve Kazak müzisyenle- sözlerini kullandı. rin katkılarıyla icra edilecek.

Filmin yapımcısı Ertuğrul Fındık da Ahi Filmin Senaristi Selman Kayabaşı, Evran’la birlikte bir direniş örgütleyerek, Yapımcısı ise Ertuğrul Fındık. Genel 13. yüzyılın Moğol baskınını engelleyen Yönetmen koltuğunda Serdar Akar, Celalettin Karatay’ın hayatından yola Yönetmen koltuğunda ise Selahattin çıkarak Anadolu Selçuklu Devleti’nin Sancaklı oturuyor. Filmin Tarih Danış- son dönemini anlatacaklarını söyledi. manlığını Prof. Dr. İlber Ortaylı yapıyor. Moda Danışmanı Zeynep Kartal, Genel Yapımcı Ertuğrul Fındık, “Çekimlerimiz Sanat Yönetmeni Yavuz Fazlıoğlu. bu hafta başladı. 1 ay içerisinde çekimle- Filmde Karatay karakterini Mehmet ri tamamlamayı hedefliyoruz” ifadesini Aslantuğ canlandırırken, Ahi Evran’ı Çekimleri Konya’da kurulan özel platoda Ticaret Odası Başkanı Selçuk Öztürk, kullandı. Filmin yapımcılığını KTO Fikret Kuşkan, Kutay karakterini Alperen başlayan, 2018 Şubat ayında vizyona “Filmin çekimlerine başlandı. Biz sadece Karatay Üniversitesi üstleniyor. Duymaz, Noyan karakterini Yurdaer girmesi planlanan, Selçuklu Devletini bir sinema filmi yapmayacağız. O döne- Okur, Türkan karakterini Burcu Özberk, yıkmak için yola çıkan Moğollar ile mi anlatan çok özel bir platoyu ülke- Celalettin Karatay’ı canlandıracak İsfiham karakterini Tuğrul Tülek, Börke devleti korumak için savaşan Celalettin mize kazandırmış olacağız. Bu çalışma Mehmet Aslantuğ ise kendisine bir ga- karakterini Nik Xhelilaj, Alpdoğan ka- Karatay ve Ahi Evran’ı konu alan “Di- herkese örnek olur diye düşünüyorum. zeteci tarafından yöneltilen, “Dönemi iyi rakterini Bahadır Yenişehirlioğlu, Fatma reniş Karatay” filmi, düzenlenen basın Bu bize ecdadın bir mirasıdır. Bu mirası anlayabilmek ve yansıtabilmek için kay- Bacı karakterini Nefise Karatay, Sultan toplantısıyla tanıtıldı. Filmde, Celalettin devralan kişiler bizim yaptığımızdan nakları incelediniz mi?” sorusu üzerine, Gıyaseddin karakterini Ali Buhara Mete Karatay’ı ünlü oyuncu Mehmet Aslantuğ, çok daha iyisini yapacaklardır. Tarihi- çeşitli kitapları incelediğini, bunlardan ve Olcayto karakterini Volkan Keskin Ahi Evran karakterini ise Fikret Kuşkan miz adına önemli bir çalışmaya imza birinin de Selman Kayabaşı’nın yazdığı canlandırıyor. canlandıracak. atacağız” şeklinde konuştu. TÜYAP Fuar alanının yanında büyük bir plato KTO TÜYAP Fuar alanındaki basın top- kurduklarını aktaran Öztürk, “O dönemi lantısına, filmin yapımını üstlenen Konya anlatan başka yeni yapımlara ev sahipliği Ticaret Odası (KTO) Karatay Üniversi- yapacak, dünya standartlarının üzerinde tesi adına KTO Yönetim Kurulu Başkanı bir platoyu da ülkemize ve şehrimize Selçuk Öztürk, filmin Genel Yönetme- kazandırdık. Umuyoruz bu çalışma her- ni Serdar Akar, Yönetmen Selahattin kese iyi örnek olur.” ifadesini kullandı. Sancaklı, Yapımcı Ertuğrul Fındık, filmin Çekimleri yaklaşık olarak 1 ay sürecek Senarist ve Yapımcısı Selman Kayabaşı olan filmin 2018 Şubat ayında vizyona ve oyuncu kadrosu katıldı. girmesi planlanıyor.

Basın toplantısında konuşan Konya Film Senaristliğini yapan Selman Kaya-

12 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 13 İHARACAT ARTIŞIMIZ SÜRÜYOR Haziran’da 126.9 milyon dolar ihracat yapan Konya 2016 yılının aynı ayına göre ihracatını yüzde 4,5 oranında artırdı. KTO Başkanı Selçuk Öztürk, “Konya 2017 yılı başından bu yana ihracat artışını sürdürdü. Şehrimizin ihracatını yüzde 4.5 artıran tüccar ve sanayicilerimize teşekkür ediyor, tebrik ediyorum. 2017 yıl sonunda inşallah ihracat hedefimizi aşacağız.” dedi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2017 yılı Haziran ayı ihracat verilerini açıkladı. 136 milyon dolar, Haziran ayında ise 126.9 gibi somut sonuçlar alınan toplantılar İhracat rakamlarını değerlendiren Konya milyon dolar ihracat gerçekleştirmiştir. yapıyoruz. Özellikle ilimizin iddialı olduğu KONYA SAĞLIK TURİZMİNDEN Ticaret Odası (KTO) Başkanı Selçuk Türkiye genelinde ihracata baktığımızda; sektörlerde dış ticaretimizi daha çok artıra- Öztürk, “TİM’in açıklamış olduğu verilere Ülkemizin dünya ticaretinden aldığı pay bilmek için araştırmalar yapıyor bu araştır- göre Türkiye’nin Haziran ayında ihracatı binde 8.9’dan binde 9’a çıktı. ABD’nin maları yayın haline getiriyoruz. Son olarak DAHA FAZLA PAY ALACAK yüzde 1,8 artışla 12,1 milyar dolar oldu. ithalatındaki payımız binde 3’ten bin- ta Konya’nın önde gelen sekiz sektöründe Konya’nın ihracatı ise yüzde 4. 5 artış ile de 3.1’e yükseldi. AB’nin ithalatındaki yurtdışı tanınırlığının artırılması için Türkiye Sağlık Turizmi Federasyonu söyledi: “Konya’ya baktığımızda; Konya 126.9 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu payımız ise yüzde 1,28’den yüzde 1,29’a Odamız tarafından farklı dillerde sektör (TURSAF) 2. Olağan Toplantısı’nı inanç turizminin yanı sıra Kongre turizmi rakamlara göre Konya il bazında genel çıktı. Dolayısıyla 2017 yılı başından bu raporları hazırladık. Şehrimizin dış ticaret Konya’da düzenledi. Toplantıya Türkiye ve sağlık turizmi alanında da iddialı bir ihracattaki payı % 1.05 ile 12. sırada yer yana ihracatımızda artış yaşanması bizleri potansiyelini ortaya koyan bu kitapçıkla- Sağlık Turizmi Federasyonu Başkanı Dr. şehir. Kongre turizmi konusunda son almaktadır. Konya’nın 2017 yılı ilk altı sevindirmektedir. İnşallah yıl sonuna kadar rı gelen yabancı ziyaretçilere veriyoruz. Tevfik Yazan, Ticaret Odası Başkanı Sel- yıllarda önemli çalışmalar yapıldı. İnanç aylık ihracat rakamı 763.6. milyon dolar bu artış hem Konya’mızda hem de ülkemiz Ayrıca büyükelçiliklere gönderiyoruz ve çuk Öztürk, İl Sağlık Müdürü Yrd. Doç. turizmi ile ilgili zaten önemli bir potansi- olmuştur. 2017 yılı ilk altı aylık rakamı, için rekor seviyelerde devam eder. Ve ihra- olumlu dönüşler alıyoruz. Bu anlamda dün- Dr. Hasan Küçükkendirci, İl Kültür Mü- yelimiz var. Son yıllarda sağlık turizmi 2016 yılı ilk altı aylık rakamı göre %11,07 catta istediğimiz hedefleri yakalarız. Konya yada yaşanan olumsuz gelişmeler ve bazı dürü Abdülsettar Yarar, Kamu Hastaneleri ile ilgili de ciddi çalışmalar yapılıyor. artış göstermiştir. Son 6 aydır ihracat Ticaret Odası olarak bizlerde Konya’mızın pazarlardaki daralmalara rağmen gayret Birliği Genel Sekreteri Prof. Dr. Mehmet Sağlık turizmindeki avantajlarına baktı- artışını devam ettiren Konya, Ocak ayında ihracatını artırmak amacı ile her yıl hedef sarf ederek ihracatımızı artıran tüm tüccar Koç, Konya Tabip Odası Başkanı Dr. ğımızda; Konya’nın üç üniversitesi ve bu 115 milyon dolar, Şubat ayında 122 milyon ülke çalışmaları yapıyoruz. Büyükelçilikler ve sanayicilerimizi tekrar kutluyor, ülkemi- Seyit Karaca, Konya Sağlık Turizmi Der- üniversitelerinde yüksek kapasiteli üç tıp dolar, Mart ayında 137 milyon dolar, Nisan ve ataşeliklerle görüşmeler, şehrimizde zin ihracatta istenilen hedeflere ulaşmasını neği Başkanı Dr. Mehmet Portakal ile çok fakültesi ve bir adet eğitim ve araştırma ayında 129 milyon dolar, Mayıs ayında da ve tespit etiğimiz hedef ülkelerde (B2B) temenni ediyorum.” dedi. sayıda bürokrat ve davetli katıldı. hastanesi sağlık turizmine ve bu alandaki İki gün süren toplantıda ekim ayı içeri- beşeri sermayeye büyük katkı sağlamak- sinde yapılması planlanan 300’ü yabancı bu alanda kapasitesini geliştirmek isteyen tadır.” diyerek konuşmasını tamamladı. 29 EYLÜL 2017 TARİHİNE KADAR toplamda yaklaşık 600 kişilik heyetin ülkemizi de girişim yapmaya teşvik Konya Sağlık Turizmi Derneği Başkanı katılacağı İslam Ülkeleri Sağlık Turizmi etmektedir. Ülkemizin sağlık turizminde Dr. Mehmet Portakal’da, “Konya’da Konseyi hakkında yol haritası çizildi. önemli hedefi var. ” İfadelerini kullandı. sağlık turizmi adına çok güzel işler YETKİ BELGESİ ALMAYAN FİRMALARA Konya Sağlık Turizmi Derneği’nin ev Öztürk şöyle devam etti: “Konya da son yapılacağına inanıyoruz. Konya’da sahipliliğinde de çalıştay düzenlendi. yıllarda yapılan yeni ve modern hasta- üniversitelerimiz ses getiren eserlere CEZAİ İŞLEM UYGULANACAK Çalıştay’ın açılış konuşmasını yapan neler, inanç ve kültür turizmi turistinin imza attılar. Ülkemizdeki sağlık alanın- Konuya ilişkin yazılı bir açıklama yapan demiryolu tren işletmecileri ile demir- itibaren Türkiye demiryolu ulaştırma Türkiye Sağlık Turizmi Federasyonu yanında sağlık turizmi için gelenlerin daki gayretlerin yankısı oluyor. Özellikle KTO Yetkilileri “Demiryolu İşletmeciliği yolu taşımacılığı alanında organizatör, faaliyetlerinde serbestleşme döneminin Başkanı Dr. Tevfik Yazan, “Ülkemiz, sayısal olarak artması, ulaşım, konak- gurbetçilerimiz gelirken yanında hasta- Yetkilendirme Yönetmenliği” 19.08.2016 acente, komisyoncu, gar veya istasyon fiilen başladığı vurgulanmaktadır. Yönet- bulunduğu coğrafya itibariyle son 15 yıl lama, yeme–içme vb. turistik hizmetler sıyla birlikte geliyor. Türkiye’nin sağlık tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak işletmecisi faaliyetinde bulunanların melik kapsamında çalışan organizatör- içerisinde devrim niteliğinde sağlıkta alanında birçok Avrupa ülkesinden hasta açısından son yıllarda hızla gelişmesi, yürürlüğe girdiğini belirterek Yönetmelik hizmet esasları, mali yeterlilik, mesleki lerden, acentelerden ve komisyonculuk dönüşüm hamleleriyle gelişiyor. Senelik alabildiğini arşivlemeye başladık. Şehri- Konya hastanelerinin bilinirliğinin art- kapsamında çalışan organizatörlerden, yeterlik ve mesleki saygınlık şartlarının yapanlardan henüz yetki belgesi almamış 100 milyar dolar bandına yaklaşan mizin yöneticileri yaptıkları çalışmalarla ması, hızlı tren ulaşım ağı ve hava yolu acentelerden ve komisyonculuk ya- belirlenmesi, bu faaliyetlerde bulunan- firmaların bir an önce yetki belgelerini sadece sağlık turizmiyle ilgili bir har- ulaşım imkânlarının olmasını sayabiliriz. bunu kanıtlıyor. Sağlık turizmi alanında panlardan henüz yetki belgesi almamış ların; hakları, yetkileri, yükümlülükleri almaları gerektiği duyurulmaktadır. cama oluştu. Şehir hastaneleri ve özel Öztürk, Konya’nı sağlık turizminde iddi- şehrimizin güzel işler yapacağına inanı- firmaların bir an önce yetki belgelerini ve sorumluluklarının tespit edilmesi; 29.09.2017 tarihine kadar yetki belge- hastaneler hızlı bir yenilenme içerisinde. alı bir şehir olduğunu belirterek şunları yorum” şeklinde konuştu. Türkiye’nin sağlık turizminde hak ettiği almaları gerektiği duyurulmaktadır. yetkilendirilmesi ve denetlenmesi ile ilgi- lerini almayan kurum ve kuruluşların payı almadığını düşünüyoruz ve harekete 29.09.2017 tarihine kadar yetki belge- li usul ve esasları düzenlemek amacıyla çalışmaları engellenecek olup, haklarında geçtik. Çalışmalarımızı yürütüyoruz” lerini almayan kurum ve kuruluşların hazırlanan “Demiryolu İşletmeciliği Yet- mevzuat kapsamında idari ve cezai işlem ifadelerini kullandı. çalışmaları engellenecek olup, haklarında kilendirme Yönetmenliği”nin 19.08.2016 yapılacağı bildirilmektedir. Demiryolu Konya Ticaret Odası Başkanı Selçuk mevzuat kapsamında idari ve cezai işlem tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak ulaştırma faaliyetlerinin istenen seviyeye Öztürk’te Konya’nın sağlık turizmi açı- yapılacağını bildirdiler. Konya Ticaret yürürlüğe girdiği bildirilmektedir.Söz ko- gelmesi açısından yapılan düzenlemelere sından önemli bir potansiyeli olduğunu Odası yetkililerinin konuya ilişkin açık- nusu yönetmelik kapsamında, yürürlük uygun davranılması, Demiryolu tren belirterek şunları söyledi; “Sağlık turizmi laması şöyle ;”Ulusal demiryolu altyapı tarihinden itibaren bahsi geçen bakanlık işletmecilik tren yetki belgesi olan kurum son yıllarda ülkemizin de hızla ilerlediği ağı üzerinde yapılan her türlü demiryolu tarafından özel ve kamu sektör firmala- ve kuruluşların da bu hususlara dikkat bir turizm çeşididir. Son zamanlarda dün- taşımacılık faaliyetlerinde düzenin sağ- rına yetki belgeleri verilmeye başlandığı etmelerinin önemli olduğu vurgulanmak- yada sağlık turizmi gelirlerinin artması, lanması; demiryolu altyapı işletmecileri, belirtilmektedir. 01.01.2017 tarihinden tadır.”

14 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 15 TAYVAN’DA YATIRIM ve TİCARET FIRSATLARI ZAMBİYA CUMHURİYETİ BÜYÜKELÇİLİĞİ SEMİNERİ KTO’DA YAPILDI Tayvan ile Konya ticaretinin artırılması- na yönelik seminer KTO’da yapıldı. MASLAHATGÜZARI BWALYA LYAPA KTO KSO KTB ve MEVKA işbirliği ile gerçekleştirilen seminere MEVKA Genel Sekreteri Ahmet Akman, Tayvan Taipei NONDO ODAMIZI ZİYARET ETTİ Ankara Ekonomi ve Kültür Misyonu Di- Zambiya Cumhuriyeti Büyükelçi- rektörü Philip Juan–Pai FAN ve Tayvan liği Maslahatgüzarı Bwalya Lyapa ile ticari işbirliği yapan ve yapmayı düşü- NONDO ve beraberindeki heyet nen firma yetkilileri katıldı. Konya ziyaretinde Odamızı gelerek bazı temaslarda bulundu. Non- Mevlana Kalkınma Ajansı Öncülüğünde do, Konya’nın Türkiye içinde en gerçekleştirilen etkinlikte Tayvan Türki- önemli ve stratejik şehirlerinden ye ve Konya ticari ilişkileri masaya yatı- tirmenin faydalı olacağını vurguladı. birisi olduğunu ifade ederek şunları rıldı. Tayvan’daki endüstri kümelenmele- Konya Tayvan ticari ilişkilerine ba- söyledi: ri, inovasyon ve sistem entegrasyonları, Konuşmaya Taipei Ankara Ekonomi ve kıldığında; Konya’da 44 ülkeden, 241 “Konya Türkiye’nin en önemli şeh- Tayvan özel sektörünün Türkiye’deki Kültür Misyonu Direktörü Philip Juan– adet yabancı sermayeli firma mevcuttur. ridir. Burada tarım, sanayi, lojistik, yatırımları, ticaret ve yatırım fırsatlarının Pai FAN devam ederek Konya’ya 2. ge- Konya’da baskın sermayesi Tayvanlı yaşam gibi konularda Konya’nın için geleceğin tarım ve bununla ilgili görüşüldüğü etkinlikte farklı sektörlerden lişi olduğunu ve burada bulunmaktan çok olan firma bulunmamaktadır. Kon- firma yönetici ve temsilcileri yer aldı ve mutlu olduğunu belirtti. Fan konuşma- ya’nın toplam ihracatı 1,31 milyar dolar önemini ve gelişmişliğini gösteriyor. eğitimden geleceğini düşünüyoruz.” karşılıklı fikir paylaşımı da yapıldı. sında Türkiye ile Tayvan karşılaşmasına iken Tayvan’a olan ihracat 1,9 milyon Özellikle tarım ve tarım makineleri Konya Ticaret Odası Yönetim Ku- bakıldığı zaman Tayvan’ın Konya’dan dolardır. Bu rakamla Tayvan, toplam konusunda Konya’da görüşmeler rulu Başkanı Selçuk ÖZTÜRK’de Etkinliğin açılışını MEVKA Genel Sek- bile küçük olduğunu, Türkiye 17.sırada ihracatımızın %0,14’ünü oluşturmakta yapmak ve firmalarla bağlantılar yapılacak B2B’ler ve iş görüşme- reteri Dr. Ahmet Akman yaptı. Akman; iken Tayvan’ın 22. Sırada olup buradan ve ihracatımızda 85. sıradadır. Kon- yapmak için geldik. Bu konuda Ti- lerinde yirmibin üyesiyle Konya Konya ile Tayvan‘ın ticari alanda daha hareketle Tayvan 1.9 olarak Türkiye ya’nın toplam ithalatı 1,06 milyar dolar caret Odası’nında destek vereceğini Ticaret Odası’nın her zaman hazır yoğun ilişkiler yürütülmesi gerektiğini nin 2.9 olarak görüldüğünü belirtti. Fan, iken Tayvan’dan ithalatı 28,7 milyon ümit ediyoruz. Bir de bizde lisansını olduğunu belirterek, tarım ve tarım söyledi. Bu iki ülke arasında dış ticaret Konya ve Tayvan’ın makine imalatı gibi dolardır. Bu rakamla Tayvan, Konya’nın tamamlamış öğrencilerin Konya’da makineleri sektörleri bakımından açığının olduğunu, Tayvan’ın 29 milyon konularda ortak faaliyet alanları olduğu- toplam ithalatının % 2,7’sini oluşturmak- yüksek lisans eğitimi ve tamamla- ziyaretçilerin doğru adreste olduk- dolarlık ihracatına karşılık Türkiye’nin nu işaret ederek bu noktalarda ortaklık ta ve Konya’nın ithalatında 5. sıradadır. masını arzu ediyoruz. Çünkü bizim larını ifade etti. ihracatının çok düşük olduğunu ve bunu konusunda daha çok bilinirlik çalışmaları Konya’nın Tayvan ile olan dış ticaret geliştirmek için karşılıklı ilişkileri geliş- yürütülmesi gerektiğini vurguladı. açığı 26,8 milyon dolardır.

16 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 17 TÜMA 2017 ÖĞRENCİ MEMNUNİYET ARAŞTIRMASI YAYINLANDI Ahilik kültürünün temsilcisi KTO Ka- lerin memnuniyet düzeylerini anlamak İlgi”, “Kurumun Yönetim ve İşleyişin- ratay Üniversitesi, 1251 yılında Anado- amacıyla yapılan araştırmada, “Vakıf den Memnuniyet”, “Öğrenme İmkân ve lu’da eren yetiştirmek amacıyla açılan Üniversitelerinin Öğrenci Memnuniye- Kaynaklarının Zenginliği” ve “Kişisel Karatay Medresesi’nin izinden gitmeye ti” genel sıralamasında 17. sıradan 15. Gelişim ve Kariyer Desteği” başlıkları devam ediyor. Ahilik kültüründe var sıraya yükseldi. altında sorular soruldu. olan usta–çırak ilişkisinden yola çıkarak TÜMA 2017’de, “Üniversitelerin öğrencilerin memnuniyetine değer veren Öğrenci Memnuniyeti” genel sırala- KTO Karatay Üniversitesi bu yıl da Di- KTO Karatay Üniversitesi, yapılan masında 164 üniversite yer aldı. KTO yaliz, İlk ve Acil Yardım, Tıbbi Görün- “Türkiye Üniversite Memnuniyet Araş- Karatay Üniversitesi ise 39. sıradan 30. tüleme Teknikleri, İletişim Tasarımı ve tırması’nda” kamu ve vakıf üniversiteleri sıraya yükseldi. Araştırmada, öğren- Yönetimi bölümlerinde ilk kez öğrenci arasında yükselişine devam etti. cilerden üniversitelerle ilgili “Genel alımı yapacak olup, öğrencilerin ilgileri- Memnuniyet”, “Öğrenim Deneyiminin ne yönelik farklı disiplinlerdeki bölümle- KTO Karatay Üniversitesi, Türkiye’de Tatminkârlığı”, “Yerleşke ve Yaşamının ri eğitim öğretim hayatına kazandırmaya lisans düzeyinde eğitim gören öğrenci- Doyuruculuğu”, “Akademik Destek ve devam ediyor. URAP’A GÖRE KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ KTO KARATAYLI ÖĞRENCİLERİN PROJESİ BAKANLIK TARAFINDAN 60 SIRA BİRDEN YÜKSELDİ ODTÜ Enformatik Enstitüsü URAP Center for World University Rankings raporda, KTO Karatay Üniversitesi DESTEKLENECEK Laboratuvarı tarafından, hem üniver- (CWUR) araştırma sonuçlarına göre “Webometrics sitelerin dünya sıralamasında yerlerini Round University Ranking (RUR) Ranking of World Universities – WE- T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı “Genç- objektif olarak görmelerine imkân Academic Ranking of World Universi- BOMETRICS” başlığı altında geçen yıla lik Projeleri Destekleme Programı” sağlamak hem de üniversite adayları ve ties (ARWU) göre başarısını muazzam bir oranda art- kapsamında, KTO Karatay Üniversitesi ailelere yardımcı olmak amacıyla, Türk tırarak 60 üniversitenin önüne geçmiş ve Akademik Kültür Topluluğu’nun “Elim- üniversitelerinin 2016 yılında yer aldığı Raporda, üniversitelerin uluslararası Türkiye genelinde 85. sıraya, vakıf üni- den Tutar Mısın” başlıklı projesi destek 10 sıralama kurumu göz önünde bulun- dergilerde çıkan makale sayılarının art- versiteleri arasında 24. sıraya ve dünya almaya uygun görüldü. durularak 159 üniversitenin durumunu tırılmasının yanı sıra toplam atıf sayısı, genelinde ise 4.533 sıraya yükselmiştir. KTO Karatay Üniversitesi bünyesinde kapsayan detaylı bir rapor hazırlanmış makale başına düşen atıf sayısı ve kendi bulunan 38 öğrenci topluluğundan birisi ve bu rapor tüm kamuoyuyla paylaşıma alanında en fazla atıf alan makaleler Bu başarıda, son yıllarda KTO Karatay olan Akademik Kültür Topluluğu, kabul açılmıştır. listesinde yer alan makalelerin sayı Üniversitesi’nin bilimsel alanda yapmış edilen proje kapsamında 65.000 TL hibe ve yüzdelerinin arttırılması ile birlikte olduğu yeniliklerin yanı sıra, uygu- almaya hak kazandı. Dünya Üniversite Sıralama Kurumları dünya sıralamasında daha iyi bir yer ala- lanmakta olan “Bilimsel Yayın Teşvik Projede öncelikli hedeflerinin başta Konya University Ranking by Academic Perfor- bileceğinin altı çizilmiştir. Ayrıca Avrupa Sistemi” ile birlikte “Ar–Ge, Proje ve olmak üzere, İç Anadolu Bölgesi’nde mance (URAP) Birliği’nin 2014 yılında yayımladığı İnovasyon Faaliyetleri Teşvik” yönerge- bulunan köy okullarındaki öğrencilerin Webometrics Ranking of World Univer- raporda, sıralamaların, üniversiteler için lerinin olumlu sonuçlar vermesinin de maddi ve manevi eksikliklerini giderip düzenleyeceğimiz şehitlik gezileriyle “Akademik Kültür Topluluğu değerlerimi- sities ulusal ve uluslararası düzeydeki reka- önemli payı olmuştur. Aynı zamanda, eğitim alanında kendilerine rehberlik hiz- öğrencilerimizi tarih ve kültür alanında ze sahip çıkarak bizleri gururlandırdı. Öte SCIMago Institutions Rankings betçi konumları açısından bir uyandırma “Yurt İçi ve Yurt Dışı Kongre/Konferans/ meti sunmak olduğunu ifade eden KTO bilgilendirmiş olacağız. Diğer çalışmaları- yandan Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafın- U.S. News & World Report’s rankings servisi görevi yaptığına değinilmiştir. Sempozyum Katılım Desteği” ve nitelik- Karatay Üniversitesi Makine Mühendisli- mız ise Konya genelinde dönemlik bilim, dan projelerinin kabul görmesi de ayrı bir QS World University Rankings li akademisyenlerin üniversite kadrola- ği 3. Sınıf öğrencisi ve Proje Koordinatörü tarih, edebiyat ve kültür dergisi ile birlikte gurur vesilesi. Ben Mütevelli Heyetimiz The Times Higher Education World 27 Mart 2017 tarihinde yayımlanan rına dâhil edilmesinin, KTO Karatay’ın Fatma Nur Şahin “Projemizin bakanlık 15 Temmuz şehitlerinin ve gazilerinin adına, öğrenci kardeşlerimi tebrik ediyo- University Rankings “Üniversitelerin 2016 Yılı Dünya Genel bu başarısını önemli ölçüde etkilediği tarafından destek almaya hak kazanması hikayelerini derleyeceğimiz bir kitap rum ve diğer öğrencilerimiz açısından da CWTS Leiden Ranking Sıralamalarındaki Durumu” başlıklı görülmektedir. bizleri son derece sevindirdi. Köy okulla- çıkarmak olacaktır.” şeklinde heyecanını bu çalışmaların örnek olmasını temenni rındaki öğrenci kardeşlerimize rehberlik paylaştı. KTO Karatay Üniversitesi Mü- ediyorum” şeklinde değerlendirmelerde hizmeti sunabileceğiz. Bununla birlikte tevelli Heyeti Başkanı Selçuk Öztürk ise bulundu.

18 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 19 DOSYA Grafik 2. İhracat Miktarı (Milyar Dolar) göstermektedir ki Türkiye ekonomik Feyzullah Altay büyümesi için birçok reform gerçekleş- KTO, Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü – tirirken, aynı zamanda küresel piyasa- Md. Yrd. larda da etkili bir aktör olma yolunda aşama kaydetmiştir. Gündelik hedefler- den, uzun vadeli hedeflere geçilmesi; ekonomi yönetiminin belirli bir kesimin elinde kalmaması, oluşturulmaya çalışı- lan siyasi kaos ortamının engellenmesi 15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİNİN gibi faktörler, ekonomiye ve siyasete şekil vermek isteyenlerin hırsını daha da arttırmıştır. 15 Temmuz darbe girişimi- EKONOMİK ETKİLERİ nin ve türevlerinin temelleri, ekonomik Kaynak: TÜİK ve siyasi vesayet odaklarının başarısızlı- nemde Türkiye, IMF’ye olan borçlarını elektrik üretimin yaklaşık yüzde 50’si ğı sonucunda ortaya çıkmıştır. sıfırlamış, yeniden borçlanma sürecine doğalgazdan karşılanmaktadır. Bu du- de girmemiştir. Ekonomik iyileşmeler, rum, en büyük kalemini enerjinin oluş- 2. 15 TEMMUZ ÖNCESİ “DÜNÜ VE BUGÜNÜ” bu dönemde sosyal politikalara verilen turduğu cari açığın, daha da artırmasına YAPILAN DARBE VE GİRİŞİMLERİN 0. GİRİŞ nomisi için en zor sınav, 15 Temmuz olmasına rağmen, birçok gelişmiş ülke önemin artmasını da sağlamıştır. yol açmaktadır. Bu bağlamda, Enerji ve EKONOMİK BOYUTU 2002 yılından bu yana sürekli olarak darbe girişimi olmuştur. Bu çalışmada, ekonomisine göre daha iyi veriler açık- 2011 yılında Aile ve Sosyal Politikalar Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nın yenile- Türkiye ekonomisi uzun yıllar boyunca pozitif bir ivme yakalayan Türkiye eko- Türkiye ekonomisinde son 14 yıldır layan Türkiye ekonomisinin, en çok ba- Bakanlığı kurularak, sosyal politikalar nebilir enerjiye yatırım konusunda son darbelere ve siyasi müdahalelere maruz nomisi, yapısal reformların da etkisiyle yaşanan gelişmeler ve ekonomiyi dizayn şarılı olduğu alanlardan biri, kamu ma- daha kapsamlı ve geniş bir alana yayıl- yıllarda yaptığı yatırımlar, cari açığın kalmıştır. Bu müdahaleler ekonomide birlikte “krizler ekonomisinden” bir güç etmeye çalışanların girişimleri açıklan- liyesidir. Makroekonomik iyileşmenin mıştır ve kurumsal bir kimlik kazan- azaltılmasında önem arz etmektedir. yapısal sorunlara yol açarak, ülkenin ekonomisine dönüşmüştür. Bu süreçte, mıştır. Yurtiçi kaynaklı operasyonların en önemli göstergesi olarak ekonomik mıştır. Yine sağlık alanında da yapılan Bunun yanı sıra, Güney Gaz Koridoru dışa bağımlılığını artırmıştır. Planlanan kamu maliyesi alanında ciddi reformlar yanı sıra, uluslararası girişimlere de büyüme verilerine bakıldığında, Türkiye iyileştirmeler, her kesimin sağlık hiz- (GGK) projesi ile Hazar Bölgesi doğal- politikalar kısa dönemli uygulanmış gerçekleştirilmiştir. Kamuda bürokrasi- değinilmiştir. Özellikle kredi derecelen- ekonomisi 2002 yılından bu yana 2009 metlerinden daha kolay yararlanmasını gazının Türkiye ve Avrupa’ya transfe- ve ekonominin kalkınma ve toparlan- den kaynaklı hantal yapı değiştirilerek dirme kuruluşlarının nasıl çalıştığı ve küresel ekonomik kriz yılı hariç, sürekli sağlamıştır. Dış ticaret açısından ise rinde, Türkiye’nin, enerjinin yeni İpek- ma dönemleri yeni krizlerle sekteye işlemler hızlandırılırken, özel sektöre hangi amaçları öncelediği açıklanmıştır. olarak büyümüştür. Ekonomik büyüme Türkiye, bu dönemde ihracatta rekor yolu olarak kabul edilen, Trans Anadolu uğratılmıştır. Bu gelişmeler ve üretime yönelik imkân ve destekler arttırılmıştır. Ayrıca, 15 Temmuz darbe girişimi ve oranları, küresel ekonomik durgunluğun oranlara ulaşmış, ihracat yapılan ürün Doğalgaz Boru Hattı projesi (TANAP) geçememe süreci, kaynakların atıl kal- Kişi başına düşen milli gelir artışında, sonrasında yaşanan terör eylemlerinin hatta daralmanın olduğu 2011 yılında sayısında artış yaşanmıştır. Ekonomik ile kilit noktada olması ve Rusya’nın, masına ve siyasi ilişkilerin de bağımlılık kamu ve özel sektörün üretimi arttır- ekonomik sonuçları değerlendirilmiştir. dahi büyümesini sürdürmüştür. Bu büyümeye pozitif katkı yapan ihracat Türk Akımı Projesi’nde Türkiye ile iş üzerinden şekillenmesine yol açmıştır. ması ve üretim artışını sağlayan başlıca Son olarak ise Türkiye ekonomisinin pozitif büyüme ivmesi 2016 yılı ikinci oranlarının yanı sıra, alternatif ihracat birliği kurması, Türkiye’nin enerjide Türkiye ekonomisi 1960, 1980 darbeleri faktör olan ihracat, ön plana çıkmıştır. gelişmeye devam etmesi için yapılması çeyrek dahil olmak üzere, 27 çeyrektir pazarları oluşturulmuştur ve birçok ülke ticaret merkezi olma hedefinde önemli ve 28 Şubat 1997 post modern darbesin- Anadolu sermayesinin geçmiş dönem- gerekenlere dair önerilere yer verilmiştir. aralıksız devam etmiştir. ile yeni işbirlikleri ve anlaşmalar imza- bir kilometre taşıdır. Türkiye’nin do- de askeri müdahalelerle önemli ölçüde lerde engellenerek ekonomideki görü- 2002 sonrası süreçte ekonomik büyü- lanmıştır. ğalgaz ticaretinde merkez ülke olması zarara uğratılmıştır. Ekonomik krizler nürlüğü azaltılırken, 2000’li yıllarda 1. 2012 – 2016 YILLARI ARASI medeki iyileşmelerin yanı sıra, işsizlik Türkiye ekonomisi için yapısal bir hem güvenilir ülke algısını güçlendire- kendini tekrarlayan bir hal almıştır. Anadolu sermayesi güçlenerek, üretim TÜRKİYE EKONOMİSİ ve enflasyon oranları da düşmüştür. sorun olan cari açık sorunu, ekonomik cek hem de sermaye yatırım ortamının Dönemin siyasi otoritelerinin koalisyon ve piyasa ekonomisi tüm Anadolu ölçe- 2002 seçimleri sonrasında Türkiye eko- Kamu maliyesi göstergeleri iyileşirken, büyüme potansiyelinin tam verimlilikle oluşmasına kaynaklık edecektir. Bu da hükümetlerinden oluşması, kriz ortamı- ğinde artış göstermiştir. Ekonomideki nomisi, yapısal bir dönüşüme girmiştir. kamu kaynakları daha verimli kullanılır kullanılamamasına yol açmaktadır. Cari yıllardır kısa vadeli sermayeye bağımlı nı derinleştirmiştir. Askeri müdahaleler gelişme ve ilerleme, sosyal devlet uygu- Bu dönüşüm ile birlikte makroekonomik hale gelmiştir. Bunun yanında bütçe açığın artışında en büyük rolü oynayan olan Türkiye ekonomisinin, uzun vadeli ile ekonomi dizayn edilmeye çalışılmış- lamalarına da yansımıştır. göstergeler istikrarlı bir seyir izlemeye açıkları azalmış, böylece ikiz açık kalem ise enerji ithalatıdır. Türkiye’nin sermayeye (Enerji Piyasaları İşletme tır. 2002 sonrasında ise Türkiye ekono- Tüm bu olumlu gelişmelerin yanı sıra, başlamıştır. Gelişmekte olan bir ülke sorunu ortadan kalkmıştır. Yine bu dö- enerji tüketimindeki artışı, ekonomik A.Ş., EPİAŞ, gibi) geçişi noktasında misi uzun bir aradan sonra yeniden tek Türkiye’de enerji ve yatırım hamleleri büyüme ile doğrudan bağlantılıdır. Bu önemli bir aşamadır. parti hükümeti dönemine geçmiş, alınan hızlanmıştır. Siyasi ve ekonomik istikra- Grafik 1. Ekonomik Büyüme Oranları (%) 2002 – 2016 doğrultuda Türkiye, hem yerli kaynağa Son yıllardaki ekonomik gelişmeler reform kararları ekonomide rın güçlenmesi ve sosyal alanlarda gös- yönelerek, dışa bağımlılığını azaltmak terilen başarılı performans, bazı vesayet için hem de enerji faturasının düşürmek odaklarını harekete geçirmiştir. 2013 için enerji işbirliklerinde alternatif or- yılında Türkiye ekonomisi en başarılı taklarla, farklı projeler geliştirme yolu- dönemini yaşarken, bu dönemden sonra na girmiştir. girişimlerin şiddeti artmıştır. 2013 yı- Türkiye’nin, yerli enerji konusundaki lından bu yana ekonomiye siyasi şoklar en büyük projesi, nükleer enerji sant- verilerek istikrar ortamının zedelenmesi ralleridir. Türkiye, nükleer enerji sant- hedeflenmiştir. Döviz kurundaki ha- rallerinden elde edeceği enerji ile kendi reketliliğe sebep olacak ve yatırımları ihtiyacını karşılamada önemli bir iç azaltacak girişimler, son olarak 15 Tem- kaynak elde etmiş olacaktır. Ayrıca, sa- muz darbe girişimiyle sonuçlanmıştır. hip olduğu yenilenebilir enerji kaynağı 2002–2016 döneminde, birçok kez da Türkiye’nin yerli kaynak üretiminde dayanıklılığı test edilen Türkiye eko- önünü açacaktır. Bilindiği üzere, yıllık Kaynak: TÜİK 20 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 21 ması ve yonlar, güçlü halk desteği sayesinde si- ekonomik yasi iradeyle püskürtülmüş; genel, yerel büyümenin en- ve Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları gellenmesidir. Bu girişimde de ise siyasi iradeyi her seferinde daha da başarısızlık yaşayan vesayet kesimi, güçlendirmiştir. Gelinen noktada Tür- bu kez doğrudan siyasi otoriteyi hedef kiye büyük projeleriyle, sürdürülebilir alan, 17–25 Aralık operasyonlarını baş- bir kalkınma yolunda ilerlemektedir. Bu yeni bir dönemi başlatmıştır. latmıştır. 15 Temmuz darbe girişimini projelerin bir kısmına aşağıdaki tabloda AK Parti’yi kapatmak için açılan dava, de planlayan ve yöneten terör örgütü değinilmiştir. her iki seçmenden birinin oyunu almış Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) Türkiye ekonomisi, küresel ekonomik bir görüşün engellenmesi çabasını or- emniyet ve yargıdaki militanları, yön durgunluğun arttığı dönemlerde dahi, taya koymaktadır. Türkiye ekonomisi veremedikleri siyasi iradeyi bu operas- dev alt yapı projelerini hayata geçirmiş- üzerindeki hâkimiyetini ve Anadolu yonlarla baskı altına almaya çalışmıştır. tir. Ayrıca, finans ve yatırım merkezi sermayesinin güçlenmesiyle de rantlarını Tüm bu baskılara ve müdahalelere rağ- adayı olan Türkiye, enerjide de küre- kaybeden kesim, laiklik bahanesi ile bu men, istedikleri ekonomik kaos ve kriz sel aktörlerden birisi haline gelmiştir. güçlerini tekrar kazanabilmek için yar- ortamını hayata geçirememişler ancak, Finans ve enerji gibi dev sektörlerde gıyı araç haline getirmiştir. Sermayenin Türkiye ekonomisinde ciddi bir zaman mevcut olan ve yapılması planlanan belirli bir kesimin tekelinden çıkıp, kap- ve enerji kaybına sebep olmuşlardır. büyük projelerle, Türkiye ekonomisinin sayıcı bir şekilde, Anadolu’nun tamamı- Özellikle yatırım alanında atağa kalkan dışa bağımlılığı da azaltılmış olacaktır. na yayılmaya başlaması bu en çok rahat- Türkiye’de faiz oranlarının yükselmesi Bunların yanı sıra, yüksek hızlı tren hat- sız eden şeylerin başında gelmektedir. ile borçlanma maliyetleri yükselmiş ve larının arttırılması, yerli savunma sanayi 2013 yılına gelindiğinde ise artık Tür- uluslararası arenada negatif algı operas- ürünlerinin üretilmesi gibi birçok proje, kiye ekonomisi için IMF’siz yeni bir yonları oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu büyük projeler kapsamında yürütül- süreç başlamıştır. 2013 yılı, Mayıs ayı algıyı güçlendirmek adına, söz konusu mektedir. Türkiye’nin enerji, savunma, FETÖ bir kez daha başarısız olmuştur. lerin olduğu aşikardır. olarak, kredi derecelendirme kuruluşla- başında Türkiye, IMF’ye olan borçları- kesimin ortak hareket ettiği kurumlar- finans, ulaşım ve iletişim alanlarında 15 Temmuz darbe girişimini gerçekleş- rının değerlendirilmesi kullanılmaktadır. nın tamamını ödemiş, IMF ile yeniden dan olan kredi derecelendirme kuruluş- yaptığı yatırımlar, ekonomide dışarıya tiren askeri yapı, önceki dönemlerden 4. 15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİ Kredi derecelendirme ilk olarak anlaşma yapılması yönündeki baskılara ları, ülke ekonomisini haksız ve yanlı bağımlılığını azaltma konusunda ve eko- farklı bir özelliğe sahiptir. SONRASI KREDİ DERECELENDİRME ABD’de Mercantile Agency şirketi rağmen, bunlara boyun eğmemiştir. Üs- kararlarıyla etkilemeye çalışmıştır. nominin yüksek gelirli ekonomiler arası- Bu yapı uzun yıllar boyunca, devletin KURULUŞLARININ KARARLARI ile faaliyete geçmiştir. Bu şirket 1837 telik IMF’ye kaynak sağlama taahhü- na girmesinde önemli rol oynayacaktır. bütün kademelerinde paralel bir olu- Kredi derecelendirme kavramı, “açıla- yılında yaşanan büyük çöküş ardından dünde bile bulunulmuştur. Türkiye’nin 3. 15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİ Ekonomik göstergelerin iyileştiği, ülke şumla gerek kurumlar gerekse kişiler cak kredilerin, zamanında ve tam olarak mağdur durumda kalan yatırımcılara başarılı geçiş dönemini açıklamak için VE EKONOMİK ETKİLERİ risk primlerinin düştüğü ve büyük pro- aracılığıyla darbe girişimini planlamış- geri ödenmesi ihtimali hususunda ulus- bir ön değerlendirme sunmak amacıyla borç olmadan ayakta kalamayan bir 2002’den sonra, halkın iradesine ve jelerin gündeme geldiği 2013 yılında tır. Ancak yaptıkları tüm planlamalara lararası sermaye piyasalarındaki ölçüt- kurulmuştur. Şirketin amacı yatırım- ekonomi iken, borç veren bir konuma siyasi iradeye karşı yapılan fiili girişim- Türkiye’ye yönelik operasyonlar da rağmen, kendileri için beklenmeyen bir lere uygun ve objektif bir ölçü sağlamak cılara yalnızca bilgi sunmak şeklinde geldiğini ifade etmek yeterli olacaktır. lerin hepsi başarısızlıkla sonuçlanmıştır. başlamıştır. Tüm bunlarla hedeflenen, durumla karşılaşmışlardır. Askeri müda- amacıyla, borçlunun ihraç ettiği menkul olmuştur. Derecelendirme faaliyetine Ancak, bu kez de toplumsal olaylar araç Sağlanan ekonomik istikrar ortamı sa- planlanan yatırımların maliyetini yük- halelerin hükmünün kalmadığı algısının kıymetlere yatırım yapılması halinde, geçilmesi ise 1900’lü yılların başında haline getirilerek siyasi ve ekonomik is- yesinde, istenilen kriz ortamı oluşturu- seltmek ve tamamlanması gerçekçi hakim olduğu bir dönemde gerçekleştir- yatırımcının bundan dolayı yükleneceği gerçekleşmiştir. 1905 yılında Moody’s tikrar baskı altına alınmaya çalışılmıştır. lamamıştır. Ekonomik istikrarın, siyasi olmayan projeler haline dönüştürmektir. dikleri darbe girişimi karşısında, bekle- riskin belirlenmesidir” şeklinde tanım- Investors Service kurulan ilk derecelen- “Gezi” olarak bilinen olaylar, sokakları istikrardan bağımsız düşünülemeyeceği Ancak, bu operasyonlar da başarısızlık- medikleri bir şekilde halkın direnişiyle lanmaktadır. Küreselleşen piyasaların dirme şirketi olmuştur. 1922 yılında ise yaşanmaz hale getiren bir kaos oluştur- gerçeği, bu iki söylemin birbirinden la sonuçlanmıştır. Ekonomik ve siyasi karşı karşıya kalmışlardır. ihtiyaç duyduğu finansal bilgilere doğru kamu kurumları ve endüstriyel şirketler ma çabasıdır. bağımsız düşünülmemesini gerekli istikrarı tehdit eden girişimlerin başarı- 15 Temmuz darbe girişiminin halkın ve zamanında ulaşım ihtiyacının artması derecelendirilmeye başlanmıştır. S&P Gezi olaylarında temel amaç, ekono- kılmıştır. Yapılan siyasi ve toplumsal sız olması sonrasında vesayet odakları direnişi ile bertaraf edilmesi sonrasında, kredi derecelendirmeye atfedilen önemi ise 1860’lı yıllardan itibaren faaliyetle- mide belirsizlik ortamının oluşturul- odaklı girişimler ve ekonomik operas- bu kez de askeri darbe girişiminde bu- bu sefer de PKK terör örgütü harekete arttırmıştır. rini sürdüren bir firma olmasına karşın, lunmuşlardır. Ancak, Türkiye’nin siyasi, geçmiş ve kriz ortamı oluşturma çabası Kredi derecelendirme kuruluşları piya- 1941 yılında kredi derecelendirme kuru- Grafik 3. Uluslararası Para Fonuna (IMF) Olan Borçlar (Milyar SDR) ekonomik ve sosyal yapısındaki deği- devam etmiştir. Bu şekilde, Türkiye’nin sası, oligopol bir piyasadır. Ulusal ve luşu olarak piyasada yerini almıştır. Bir şim ve gelişme sonucunda, demokratik uluslararası arenadaki olumlu algısının uluslararası birçok kredi derecelendirme diğer önde gelen kredi derecelendirme hak ve kazanımlarını kaybetmek iste- değiştirilmesi ve yurtiçinde güvensiz bir kuruluşu olmasına karşın, Moody’s, kuruluşu olan Fitch, 1913 yılında ku- meyen halk, darbe girişimi karşısında ortamın oluşturulması hedeflenmiştir. Standart and Poor’s (S&P) ve Fitch rulmuştur ve ABD’de kabul görmüş ilk geçmişten çok farklı bir tepki vermiştir. Başarısız darbe girişimi ve sonrasın- önde gelen kredi derecelendirme kuruş- Avrupa kökenli kredi derecelendirme Bu girişimde halka karşı ateş açılmış da devam eden terör olaylarıyla son ları olarak öne çıkmaktadır. Bu kuruluş- kuruluşu olmuştur. ve tarihte ilk kez görülen bir alçaklık kertede amaçlanan ise Türkiye’deki ların ön planda olmasındaki en önemli Kredi derecelendirme notunun amacı olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi yatırımları baskı altına almak ve ekono- etken, bir şirket veya bir ülkenin kredi yatırımcılara ve piyasaya, notlandırma (TBMM) bombalanmıştır. Cumhurbaş- mik potansiyeli yok etmektir. Özellikle itibarının belirlenmesinde ölçüm meka- yaptığı ülke ve/veya şirketle ilgili güve- kanı’na suikast planlandığı, millet ira- 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında, nizması olarak kullanılmasıdır. Yabancı nilir ve doğru bilgi vererek katılımcıları desi ve bu iradeyi temsil eden Cumhur- Türkiye ekonomisinde yaşanan hızlı sermayenin, başka bir ülkede yatırım yönlendirmektir. Ayrıca, ABD ve Avru- başkanı’nın hedef alındığı 15 Temmuz toparlanmaya rağmen, not düşürülmesi yapabilmesi için o ülkeye yönelik gü- pa’daki fonların içtüzüğünde yatırım- darbe girişiminde, uluslararası destekli kararının arka planında siyasi gerekçe- ven arayışının karşılanmasında bir ölçüt cıların bu kuruluşların karalarına göre Kaynak: TÜİK 22 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 23 çalkantıların ve gelişmelerin de etkili be girişimine rağmen, Türkiye ekono- ekonomisinden üretim ve kalkınma olduğu bir süreç yaşamıştır. misinin ılımlı bir büyüme performansı ekonomisine geçiş dönemleri, Türki- kurumsal kuruluşların görüşlerini pozitif yönde Haziran ayında İngiltere’nin Avru- göstermesinde genişlemeci maliye ye’nin bu süreçleri yaşamasına zemin yatırımcılar etkilememiştir. Dolayısıyla ülke ekono- pa Birliği’nden (AB) ayrılma kararı politikasının önemli katkısı olmuştur. hazırlamıştır. Bazı kesimlerin istedikleri tarafından dikkate misi, ekonomik ve siyasi gerçeklerinden (Brexit) sonrası süreçte yaşanan be- Hükümet kamu tarafından gerçekleşti- gibi bir ekonomik yönetim ve kaynak alınarak bir anlamda ortak ve çok uzak bir notlandırmaya maruz lirsizlikler ve Avrupa’nın geleceğine rilen tüketim ve yatırım harcamalarını akışının aksine, ekonomideki iyileşme objektif bir görüş ortaya çıkması kalmıştır. Kredi derecelendirme kuru- yönelik endişeler artış göstermiştir. artırarak ekonomik büyümeye ivme ve iyileşmenin alt ve orta gelir grubuna hedeflenmektedir. Uygulamada ise luşlarının bu özelliğine somut örnek, 15 AB’nin kendi içinde yaşanan muhtemel kazandırmaya çalışmış ve bunda bir öl- yansıması, ekonomik vesayet odakları- hare- bu kuruluşların öngörülerinin ne kadar Temmuz başarısız darbe girişimi sonra- çıkış tartışmalarının tetiklediği belirsiz- çüde başarılı olmuştur. Özellikle kamu nın farklı araçlarla kaos oluşturma çaba- ket etmeleri zorunludur. Not artışı ya da gerçekçi ve yerinde olduğu tartışılmaya sında verdikleri kararlardır. lik küresel piyasalara taşınmıştır. tüketim harcamaları uzun zamandır sını arttırmıştır. Gezi olayları ve 17–25 indirimi ülkelerin faiz oranlarına da etki başlanmıştır. Söz konusu kuruluşların Türkiye’de 15 Temmuz darbe girişimi Faiz artırım sürecine gireceğine dair görülmeyen bir hızla artmıştır. Aralık yargı darbesinden sonra gelen, ederek, o ülkeye ya da kuruluşa yatırım ekonomik krizlerin önlenmesinde bir püskürtülerek, milli irade ve siyasi irade sinyaller veren Amerikan Merkez Ban- İşsizlik oranının 2016 yılına yüzde 11,1 15 Temmuz askeri darbe girişimi aynı yapmanın maliyetlerinin belirlenmesi set işlevi görerek yatırımcıları aydınlat- güçlü bir şekilde varlığını ortaya koy- kası (FED) küresel piyasalar üzerinde oranında giriş yaparken sonrasındaki çabanın ürünüdür. açısından önemlidir. Dolayısıyla kredi ması beklenirken, işleyişte sebep olduk- muştur. Böylesine büyük bir girişim, etkisini bu yıl da sürdürürken Aralık dönemlerde öncelikle bir düşüş sergi- 15 Temmuz darbe girişimi, hem milletin derecelendirme kuruluşlarının ekono- ları ekonomik krizlerin arkası kesilme- ekonomik göstergelerde ciddi dalgalan- ayında vereceği faiz kararı bekleyişi, lediğini ve Nisan ayında da yüzde 9,3 iradesini hem de ekonomiyi baskı altı- mik aktiviteye etki etme kapasitesi ol- mektedir. Son Lehman Brothers krizi malara sebep olmamış, piyasalar normal gelişmekte olan piyasalara yönelik be- seviyesine gerilediğini göstermektedir. na alma girişimidir. Aynı zamanda bu dukça geniştir. Ancak temel görevi olan ve sebep olduğu sonuçlar da bu durumu seyrine devam etmiştir. Dolayısıyla, lirsiz ve negatif bir algının devamına Mayıs döneminden itibaren ise işsizlik girişim, ekonomik kriz oluşturarak 14 mevcut bilgiye ulaşılabilirliği sağlama açıkça ortaya koymaktadır. kredi derecelendirme kuruluşlarının yol açmıştır. ABD Başkanlık seçimle- oranında ekonomideki yavaşlamaya ko- yıldır süren siyasi ve ekonomik istikrar ve geleceğe yönelik öngörülerde bu- Türkiye’nin kredi derecelendirme geç- notlandırma kriterlerinde belirttikleri rinde Donald Trump’ın seçilmesi sonra- şut olarak yeniden bir yükselme eğilimi ortamını yeniden dizayn etme çabasıdır. lunma, aynı zamanda manipüle edilme mişine bakıldığında ise verilen notların objektif ve sübjektif unsurlarda olumsuz sında küresel piyasalarda baş gösteren belirmiş ve bu eğilim sene sonunda güç- Siyasi otoritenin hedef alındığı darbe gi- özelliği taşımaktadır. Türkiye’de ekonomik krizin olduğu ve bir gelişme görülmemesine karşın, kredi panik ve belirsizlik, FED’den gelecek lenerek Aralık döneminde yüzde 12,7 rişimi başarısız olsa da ekonomi alanın- Kredi derecelendirme kuruluşları uzun çalkantı dönemleri ile ekonomik anlam- derecelendirme kuruluşları not indir- muhtemel faiz artırımı kararı beklen- ve yıl ortalamasında 10,9 düzeyinde bir da 15 Temmuz darbe girişiminin etkileri yıllardır ülkelerin ve şirketlerin kredi da güçlü ve istikrarlı olduğu dönemdeki mekten geri kalmamışlardır. Notun dü- tisiyle Amerikan dolarının diğer para işsizlik oranına ulaşmıştır. Bu gidişata görülmüştür. Yürütülen algı operasyon- değerlendirmelerini yapmak amacıyla notları arasında ciddi bir fark görülme- şürülmesindeki asıl motivasyon, yapılan birimlerine karşı aşırı değer kazanması- dur demek üzere 2017 Şubat ayında ları, kredi derecelendirme kuruluşları küresel ekonomik sistemde güçlü bir rol mektedir. Çoğunlukla siyasi meselelerin yatırımlarda maliyetlerin yükseltilmesi na yol açmıştır. Bu bağlamda özellikle ülke genelinde Milli İstihdam Seferber- tarafından verilen notların düşürülmesi oynamaktadırlar. Yaptıkları değerlendir- gölgesinde verilmiş olan notların Tür- ve ekonomik dar boğaza girilmesidir. gelişmekte olan ülke para birimleri üze- liği başlatılmış ve bu seferberlik kapsa- ve döviz kurunun yükselmesi darbe melerle yatırımcılara fikir vererek fi- kiye ekonomisinde yaşanan gelişmeleri Bu yüzden, kredi derecelendirme kuru- rinde ciddi bir baskı oluşmuştur. Türk mında özel sektöre istihdama yönelik girişiminin ekonomik maliyetini ortaya nansal akışı yönlendirmede etkindirler. baz almadığı ortadadır. Siyasi istikrar luşlarının; dış kaynakların Türkiye’ye lirası da (TL) dünyadaki bu genel trend ciddi teşvikler sunulmuştur. 2017 Mart koymaktadır. Bu kuruluşların öngörüleri bireysel ve ortamının uzun yıllardır sürüyor olması, akışının kesilmesi ve borçlanma mali- içerisinde görece değer kaybetmiş ve ayında seferbelik çalışmaları meyve- Türkiye ekonomisinin dayanıklı yapısı yetlerinin yükseltilmesi için yürütülen USD/TL kuru 3,60 seviyesine yaklaşa- lerini vermiş ve işsizlik oranı düşerek ve siyasi istikrar sayesinde, makroeko- Tablo 1. Büyük Projeler uluslararası operasyonlarda, kayda rak tarihi zirveleri görmüştür. %11,7 olarak gerçekleşmiştir. nomik göstergelerde ciddi bir problem Küresel ekonomideki yavaşlama ve 15 Temmuz darbe girişiminden son- yaşanmamasına rağmen, ekonomideki İşbirliğiYa- değer bir rolünün olduğunu söylemek Faaliyet Projenin Adı Yılı pılan Ülke/ Maliyet yanlış olmayacaktır. talep daralması ile ulusal bazlı faktörle- ra, Türkiye’de son yıllarda sağlanan yapısal reformların gerekliliği ve zaru- Durumu Ülkeler rin birleşimi sonucunda Türkiye ekono- makroekonomik yönetişim başarısı reti bir kez daha görülmüştür. Bu bağ- Sinop Nükleer Anlaşması Japonya ve 22 Milyar 5. 15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİ misini dış ticaretin olumsuz etkilerine sayesinde oluşan güçlü finansal ve lamda, yatırımların ve dev projelerin hız 2017 Ernerji Santrali İmzalandı Fransa Dolar SONRASI TÜRKİYE EKONOMİSİ maruz kalmıştır. İhracat dolar bazında ekonomik yapı muhtemel bir ekono- kesmeden devam etmesi gerekmektedir. Akkuyu Nükleer Yapım 20 Milyar Türkiye ekonomisi küresel ticaretteki yüzde 2,8 ve ithalat ise yüzde 5,8 ge- mik kriz tehdidini önlemiştir. Bu darbe Diğer yandan, orta gelir tuzağına düş- 2015 Rusya Santrali Aşamasında Dolar zayıflık, 15 Temmuz başarısız darbe rileme kaydetmiştir. Dış ticaret açığı girişiminin Türkiye ekonomisine kısa memek ve kişi başı milli gelir seviyesi- Yapım 12 Milyar girişimi ve ciddi jeopolitik risklerin yıllık bazda yüzde 11,7 gerileyerek 55,9 vadede negatif yansımaları olmuş ve nin yükseltilmesi için ekonomik üretim TANAP 2015 Azerbaycan Aşamasında Dolar gölgesinde 2016 yılının ilk yarısında milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İh- piyasalarda yaşanan gelişmelere belli yapısı teknoloji odaklı olarak zaman Anlaşması 12,5 Milyar önemli bir büyüme performansı göste- racatın ithalatı karşılama oranı ise 69,5 ölçüde tepki vermiştir. Türkiye eko- içerisinde değişmelidir. Bu amaçla Türk Akımı 2015 Rusya İmzalandı Dolar rirken, darbe girişiminin gerçekleştiği seviyesinden yüzde 71,8’e yükselmiştir. nomisi toparlanmaya ve büyümeye AR–GE faaliyetlerinin hızlanması için İstanbul Finans Planlaması üçüncü çeyrekte kısmi bir daralma Türkiye’nin en önemli sorunlarının devam etmiştir. Nitekim 2017 yılının ilk kaynak artışı, destek ve teşvikler artırıl- 2011 5 Milyar Dolar Merkezi Yapıldı yaşamıştır. 15 Temmuz darbe girişimi başında gelen enflasyonla mücadele de çeyreğinde %5 gibi yüksek bir oranda malıdır. Tüm bunların dışında, Türkiye Planlama 15 Milyar sürecinde ciddi sistemik risklerle karşı zorlaşmıştır. Nitekim Orta Vadeli Eko- büyüme başarısı göstermiştir. ekonomisinin lokomotifi olan sanayinin Kanal İstanbul Aşamasında Dolar karşıya kalan Türkiye ekonomisi bir nomik Programda %5 olarak öngörülen 15 Temmuz darbe girişiminin Tür- ana girdisi olan, enerji maliyetinin azal- Üçüncü Yapım 10 Milyar ülkenin yaşayabileceği en büyük siyasi TÜFE, enflasyon hedefinin 3,53 puan kiye’ye yaklaşık maliyeti 50 milyar tılması yönünde planlanan uygulamalar 2014–2018 Havalimanı Aşamasında Dolar ve ekonomik krizlerden birisiyle karşı üzerinde yılsonunda %8.53 düzeyle- TL’dir. Yani Türkiye ekonomisinin bü- da bir an önce hayata geçirilmelidir. Yerli Haberleşme Yapım karşıya kalmıştır. Bertaraf edilen darbe rinde gerçekleşmiştir. Enflasyonun bir yümesinde 50 milyar TL olumsuz etkisi 2014–2019 550 Milyon TL 7. KAYNAKÇA Uydusu Aşamasında girişimi sonrasında aktif bir kriz yöneti- türlü gelişmiş ülkeler düzeyine çeki- olmuştur. Bizler her alanda daha çok –15 Temmuz Darbe Girişimi ve Türkiye Ekonomisi, Osmangazi lememesi, faiz oranlarının da gelişmiş çalışıp, daha çok üretip ülkemizi kalkın- Tamamlandı 2016 1 Milyar Dolar mi performansı sergilenmiş, ekonomik Erdal Tanas Karagöl Köprüsü aktivitelerde canlılığın devamlılığı için ülkelerden çok yüksek düzeyde oluş- dırmak ve büyümek durumundayız. –Kredi Derecelendirme Kuruluşları Alternatif Arayış- Yavuz Sultan 3,5 Milyar masına neden olmakta, bu da sıcak para lar, SETA Rapor. Tamamlandı 2016 önemli adımlar atılmış, ulusal ve ulusla- Selim Köprüsü Dolar girişi için uygun zemin oluşturarak reel 6. SONUÇ –Türkiye – IMF İlişkilerinde Yeni Dönem, SETA rarası yatırımcılara yönelik güven verici Analiz. İlk Etabı kurları aşağıya çekmektedir. Türkiye’nin maruz kaldığı darbelerin, Marmaray 2013–2018 5 Milyar Dolar açıklamalarla pozitif ortamın istikrarı –15 Temmuz Darbe Girişimi ve Türkiye Ekonomisi, Tamamlandı sağlanmıştır. Kamu maliyesi tarafından bakıldığında darbe girişimlerinin ve siyasi kaos or- SETA Perspektif. Yapım 1,3 Milyar olumsuz küresel gelişmeler, bölgesel tamlarının çıkış sebeplerindeki ortak –Askeri darbe ve müdahalelerin ekonomik per- Avrasya Tüneli 2014 Türkiye ekonomisi 2016 yılında kendi formans üzerine etkisi: Türkiye örneği, Gaziantep Aşmasında Dolar iç dinamiklerinin yanı sıra kritik küresel riskler ve içeride yaşanan başarısız dar- nokta ekonomik gelişmelerdir. Rant Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.

24 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 25 DOSYA

M. Mustafa AKKAN KTO, Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü

KONYA OVASI PROJESi’NİN (KOP) KONYA’YA VE BÖLGEYE KAZANDIRDIKLARI

1.KOP’UN KISA TARİHÇESİ VE GÜNCEL DURUM Konya Ovası Bölgesi, tarih öncesi çağlardan günümüze kadar uzanan her dönemde, sosyal ve ekonomik alanda önemli bir merkez olmuş ve çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. İnsan- lığın kültürel gelişim sürecinde, üretim, beslenme, teknoloji, inanç ve sosyal yaşam unsurlarının yeniden biçimlen- me faaliyetleri, başta Çatalhöyük olmak üzere, Bölge’deki kültürel alanlarda hayat bulmuş, bu önemli gelişmeler Bölge’nin birçok devlet ve imparatorlu- ğun merkezi olmasına kadar uzanmıştır. Anadolu Selçukluları döneminde Bölge, kültür ve sanatta altın çağını yaşamış; devrin ünlü bilginleri, filozof- ları, şairleri, mutasavvıflarını bir araya getirmiştir. Bölge kurumsal devlet ha- liliğin artırılmasına, hayvansal 2.2.KOP Bölgesi Turizm Master fızamızın başlangıcı, hükmedilen değil üretimde verimliliğin ve kalitenin Planı hükmeden, güçlü coğrafyası ve tarihi mektedir. 2.2016 YILINDA KOP BÜNYESİNDE arttırılmasına yönelik konular ön- KOP Bölgesi’nde sürdürülebilir ile medeniyetimizin mihenk taşlarından Nihai amaç, Konya Kapalı Havzası’nda GERÇEKLEŞTİRİLEN PROJELERİN celiğinde eğitim ve yayım projele- turizm yaklaşımının benimsenme- biridir. Orta Anadolu, Türkiye’nin ilim, su ve tarım alt yapısının yetersizliği KONYA İLİ EKSENLİ İNCELEMESİ ri kabul edilmiştir. Konya ilinden si, sürdürülebilir istihdamın sağ- irfan, hoşgörü bakımından değerler nedeniyle tasarruflu su kullanımı ama- 2.1.KOP Tarımsal Eğitim ve Yayım 24 projeye destek sağlanmıştır. lanması ve bölgenin gelişiminde üreten bir coğrafyasıdır. cıyla çalışmalar yapılması ve çözüme Projesi turizmin öncü bir sektör konumu- Konya Ovası’na suyu getirme ile ilgili kavuşturulmasıdır. Aynı zamanda çev- KOP TEYAP kapsamında Konya’da Aksaray iline 4 proje için na ulaştırılması amacı ile turizm en kapsamlı çalışma Osmanlı devrinde resel sürdürülebilirliğin sağlanmasıyla 2016 yılında kamu ve özel sektörde 147.114,00 TL, Niğde iline 2 sektörü için ilke, politika, hedef II. Abdülhamid Han zamanında ya- birlikte; sanayi, ticaret, ulaşım, enerji çalışan tarım yayımcılarına (Ziraat proje için 110.265,00 TL, Kara- ve stratejilerin mekânsal boyutu pılmıştır. Ülkemizin ilk resmi sulama gibi sektörleri güçlendirmek, eğitim, Mühendisi/Veteriner Hekim/Tekniker man iline 1 proje için 95.046,00 ile değerlendirilerek belirlenmesi- projesi olan Konya Çumra Sulaması sağlık, kültür ve diğer sosyal hizmet- ve Teknisyen) yönelik 9 alanda teknik TL, Nevşehir iline 1 proje için ne yönelik ilgili paydaşların katkı- 1907–1914 yılları arasında yapılmış lere erişilebilirliği artırmak, bölge içi personel eğitimi verilmiştir. Çiftçileri- 53.479,00 TL, Yozgat iline ise 1 sı ile KOP Bölgesi Turizm Master olup, proje ile Beyşehir Gölü suları bir ve bölgeler arası gelişmişlik farklarını miz ise 3 alanda eğitim programına tabi proje için 52.905,00 TL destek Planı hazırlanmıştır. isale kanalıyla Konya Ovası’na nakle- azaltmak, yenilikçi bir yaklaşımla böl- tutulmuştur. sağlanmıştır. 2016–2023 Yıllarını kapsayan dilerek 57.000 hektar tarım alanı sula- genin rekabet gücünü geliştirmek, böl- Ayrıca, çiftçilerin beşeri kapasitelerinin Master Plan mekânsal olmayan maya açılmıştır. Devam eden süreçte genin ekonomik ve sosyal kapasitesini artırılmasına katkıda bulunmak amacıy- plan kararları ile turizm altya- 1985 yılında KOP idaresi kurulmuş ve güçlendirmek temel önceliklerdir. la, kamu kurum ve kuruluşları tarafın- İL DESTEK pısının geliştirilmesine yönelik çalışmalar bu idare üzerinden yürütül- Çalışmamızda Konya Ovası Projesi’nin dan STK ortaklığı ile çiftçilere yönelik TUTARI(TL) yatırımları içermektedir. Plan ile müştür. Proje dahilinde Konya, Aksa- hangi aşamada olduğundan bahsedil- yapılacak eğitim ve yayım projeleri için KONYA 1.613.176.00 bölgede yer alan kültür turizmi, ray Karaman, Niğde, Nevşehir, Yozgat, mekle beraber, Konya ilinin gelinen 2016 yılında da “KOP Tarımsal Eğitim AKSARAY 147.114.00 inanç turizmi, kış sporları turizmi, Kırıkkale ve Kırşehir olmak üzere 8 il aşamaya kadar yapılan yatırımlardan ve Yayım Mali Destek Programı’na NİĞDE 110.265.00 termal turizmi, doğa turizmine bulunmaktadır. Ayrıca proje kapsamın- ne ölçüde faydalandığı incelenecektir. çıkılmıştır. Program kapsamında; bitki- KARAMAN 95.046.00 yönelik önemli kaynakların bir da Kalkınma Bakanlığına bağlı olarak 2016 yılında gerçekleştirilen projelerin sel üretimde toprak ve su kaynaklarının bütün oluşturacak şekilde değer- NEVŞEHİR 53.479.00 proje illerini kapsayan KOP Bölge Konya’ya etkisi verilerle ortaya kona- etkin kullanımının sağlanmasına, kırsal lendirilmesi, tek bir turizm türü Kalkınma İdaresi faaliyetlerini sürdür- caktır. dezavantajlı alanlardaki tarımın verim- YOZGAT 52.905.00 yerine tüm turizm türlerinin birbi-

26 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 27 Yozgat ili 13 proje ile 485.444.00 TL, sağlanması amaçlanmaktadır. Karaman ili 7 proje ile 358.855.00 TL, Proje kapsamında, Konya ili Karapınar Niğde ili 12 proje ile 265.268.00 TL, ilçesinde 6.000 ha alana kurulan Enerji Nevşehir ili ise 3 proje ile 84.193.00 İhtisas Endüstri Bölgesi’nin yatırıma TL destek almışlardır. açılmasıyla oluşacak ihtiyacı karşılaya- bilecek güneş pillerinin (PV) ve yüksek İL DESTEK TUTARI(TL) teknolojili ekipmanların bölgemizde KONYA 849.734.00 üretilebilmesine yönelik etüt çalışması YOZGAT 485.144.00 gerçekleştirilecektir. Bu amaçla ilk KARAMAN 358.855.00 olarak mevcut fotovoltaik pil teknolo- NİĞDE 265.268.00 jilerinin karşılaştırılması ile bölge için en uygun teknoloji belirlenerek ihtiyaç NEVŞEHİR 84.193.00 olan gereksinimler ve mevcut durum ortaya konulacaktır. 2.4. Kırsal Dezavantajlı Alanlarda Projenin bütçesi 2016 yılı içinde revize Kalkınma Programı edilmiş ve 1.000.000 TL’den 1.050.000 Proje ile mekânsal ve sosyo–ekonomik TL’ye yükseltilmiştir. Proje, 19.08.2016 dezavantajlarını avantaja dönüştüren; tarihinde ihale edilmiş olup KDV dâhil güçlü üretim kapasitesi ile dünya 1.000.000 TL bedelle TÜBİTAK Mar- standardında ve etkin üretim yapan; mara Araştırma Merkezi ile 19.09.2016 istihdam düzeyi yüksek; geliri ülke or- tarihinde sözleşme imzalanmıştır. talamasının üzerinde, rekabet ve örgüt- Proje kapsamında 2016 yılı içerisinde lenme gücü gelişmiş, pazarlama ağları yaklaşık 400.000 TL harcanmıştır. Pro- ulusal ve uluslararası alanda yaygın ve ve bu verilerin değerlendirilmesi sonu- kuraklığın önlenmesi, sulamada etkinli- jenin 2017 yılı sonunda tamamlanması fonksiyonel, sosyal ve fiziki altyapısı cunda tehlike haritaları ve nihai rapor ğin ve üretimde verimliliğin artırılması hedeflenmektedir. sağlam, refah düzeyi yüksek ve kentsel oluşturacaktır. AFAD Başkanlığı ise amacıyla, başta dağlık kırsal alanlarda alanlarla bütünleşik bir KOP Bölgesi MTA Genel Müdürlüğü’nün yapacağı olmak üzere mevcut sulama sistemlerin 2.8. KOP Bölgesinde Tarımsal Araş- kırsalı oluşturmak amaçlanmaktadır. Bu mühendislik çalışmalarına göre bölgede rehabilite edilmesi ve basınçlı sulama tırmalar Projesi Kapsamında Süs program kanalıyla Konya’ya 1.245.000 gerekli önlemleri alacaktır. sistemlerinin yaygınlaştırılmasına Taşı İşlemeciliğinin Yaygınlaştırı- TL proje yardımı yapılmıştır. 2016 yılı Yatırım Programına 4.950.000 yönelik olarak Küçük Ölçekli Sulama larak Kırsal Kesimde Tarım Dışı TL bütçe ile giren proje 2015–2019 İşleri Programı (KÖSİP) yürütülmek- Alanlarda Halkın Gelir Düzeyinin DESTEKLE- PROJE yılları arasında uygulanacaktır. Pro- tedir. Bu proje kapsamında Konya’ya Artırılması İL NEN PROJE TUTA- jenin gerçekleştirilmesi için 2015 yılı toplamda 39.720.000 TL ödenek ayrıl- Proje ile dağlık–kırsal kesim ile tarım SAYISI RI(TL) Haziran ayında KOP BKİ koordina- mıştır. Konya’yı sırasıyla 23.515.000 dışı alanlarda yaşayan nüfusun ek gelir KONYA 4 3.315.000 törlüğünde, MTA Genel Müdürlüğü TL ödenekle Karaman ve 21.590.000 elde etmelerinin sağlanması ve bu nü- KARAMAN 3 1.240.000 ve AFAD Başkanlığı ile bir protokol TL ödenekle Aksaray takip etmiştir. fusun yerinde kalarak üretime destek NİĞDE 2 800.000 imzalanmıştır. 2015 yılında 1.000.000 Konya’da KÖSİP uygulaması netice- olmaları hedeflenmektedir. Bu amaçla rini destekleyecek şekilde geliştirilmesi nün yaygınlaştırılması ve sürdürülebilir- AKSARAY 3 550.000 TL, 2016 yılında 1.000.000 TL olmak sinde 2016’da; sulamaya açılan alan, KOP BKİ’nin koordinatörlüğünde Sel- hedeflenmektedir. Bu kapsamda turizm liğinin sağlanmasına yönelik farkındalık üzere toplam 2.000.000 TL MTA Genel istihdam artışı ve yıllık net gelir artışına çuk Üniversitesi bünyesinde “SÜKOP türü gözetmeksizin turizm odaklarının oluşturmak için yapılan projelere mali Müdürlüğüne defaten aktarılmıştır. aşağıdaki tabloda ilçe bazında bakıl- Süstaşı Eğitim ve Uygulama Atölyesi” oluşturulması ve bu turizm odaklarında destek sağlayan bir programdır. 2.5. Karstik Tehlike Alanlarının Be- MTA Genel Müdürlüğü ilk iki yıl içe- dığında Karapınar’ın ilk sırayı aldığı Merkez Atölye olarak 2016 yılı Mayıs turist kalış süresinin arttırılması temel Bu programın amacı, KOP Bölge Kal- lirlenmesi risinde Konya Karapınar ve Kaşınhanı görülmektedir. Karapınar’ı sırasıyla ayında kurulmuştur. Merkez atölyede stratejidir. Bu strateji doğrultusunda kınma İdaresi Başkanlığı’nın, KOP Konya Kapalı Havzası’nda gelişen civarında tehlikeli gördükleri yerlerde Altınekin ve Çumra takip etmiştir. eğitim görecek dağlık–kırsal kesimdeki Konya’da Akşehir, Beyşehir, Sille ve Bölgesi’nde yer alan illerde okuma karstik kökenli çöküntülerin oluşum arazi çalışmalarını tamamlamış ve vatandaşların başlangıçta pilot ilçelerde Konya Kent Merkezi için belirlenen kültürünü farkındalık yaratarak sürdü- mekanizmaları ve gelişim süreçleri 15.02.2017 tarihinde 2015–2016 döne- 2.7. Güneş Pillerinin Ülkemizde Üre- kurulacak olan üretim atölyelerinde süs odakların yakınlarında turizm potansi- rülebilir hale getirmek, öğrenciler başta araştırılarak bölgesel ölçekte (1/25.000 mi çalışmalarını kapsayan ara raporunu tilebilmesine Yönelik Etüt Çalışma- taşı üretimi yaparak gelir elde etmeleri yelli kaynaklara yatırım önerilmiştir. olmak üzere vatandaşlarımızın okuma ve daha küçük) obruk dağılımlarını sunmuştur. ları Projesi hedeflenmektedir. yazma alışkanlıklarını geliştirmektir. ortaya çıkarmak ve olası tehlike alan- Proje ile ülkemizdeki güneş hücresi 2015 yılı Yatırım Programına 600.000 2.3.KOP Bölgesi’nde Okuma Kültü- Program kapsamında; kırsal dağlık larının sınıflandırılacağı haritaları oluş- 2.6. KOP Küçük Ölçekli Sulama ihtiyacının yerel sermaye ile bölgede TL bütçe ile giren proje 2015–2017 rünün ve Alışkanlığının Artırılarak alanlardan gelen, ilköğretim öğrencile- turmak hedeflenmektedir. İşleri Programı (KÖSİP) üretilebilirliğinin belirlenmesi, güneş yılları arasında uygulanacaktır. Proje Sürdürülebilirliğinin Sağlanması rini hedef grup olarak belirleyen, engel- Bu kapsamda MTA Genel Müdürlüğü KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkan- enerji sistemlerinin bireysel olarak kul- kapsamında, 2015 yılı Haziran ayında Projesi lilere yönelik olarak hazırlanan, proje Konya Kapalı Havzasında önemli bir lığı tarafından 2011 yılından itibaren lanımının yaygınlaştırılması, bölgenin Selçuk Üniversitesi ile protokol imza- KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlı- sonu çıktıları birden fazla olan ve yeni- tehlikeye neden olabilecek karstik boş- görev alanındaki Aksaray, Karaman, enerji potansiyelinin değerlendirilmesi, lanmıştır. 2015 yılı ödeneği 300.000 TL ğı’nın KOP Eylem Planı’nda belirlenen likçi proje başvuruları öncelikli kabul lukların jeolojik, jeoteknik ve jeofizik Konya ve Niğde illeri ile 2016 yılında güneş enerjisi teknolojisinin gelişmesi ve 2016 yılı ödeneği 150.000 TL olmak amaçlara uygun olarak, ulusal ölçekli edilmiştir. Bu bağlamda Konya İlinden yöntemlerle araştırılması, oluşum me- görev alanına katılan Kırıkkale, Kır- ve birçok alt sektörün beslenmesi ile üzere 450.000 TL Selçuk Üniversite- stratejiler doğrultusunda okuma kültürü- 31 projeye mali destek sağlanmıştır. kanizmaları hakkında veri toplanması şehir, Nevşehir ve Yozgat illerinde, ekonomik kalkınmaya olumlu etkilerin sine aktarılmıştır. Ayrıca bu kapsamda

28 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 29 2017 yılı yatırım programında 5.000.000 TL ödenek tahsis edilmiştir. Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kal- kınma İdaresi Başkanlığı, KOP Sosyal Gelişim Programı (KOPSOGEP) kap- samında Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Konya ve Nevşehir’de proje teklif çağrısına çıkmıştır. 23 Temmuz 2017 tarihine kadar başvuru yapılabilecektir.

3.2. Konya Ovası Projesi Kırsal Kal- kınma Programı KOP Projesi Kırsal Kalkınma Prog- ramı, KOP Bölgesi’nde yer alan Ka- STK’larla da iletişime geçilmiş olup yurt dışında düzenlenen program ve raman, Kırıkkale, Kırşehir, Konya ve İç İşleri Bakanlığı–Dernekler Dairesi ziyaretlerde firma rehberleri olarak Nevşehir illerindeki yoksulluk, göç Başkanlığına Taşkent ilçesi derneği dağıtılabilecek bir imalat envanterinin ve kentleşmeden kaynaklanan sosyal adına KOP BKİ uzmanları tarafından hazırlanması gibi Konya ilinde üretilen sorunları gidermek, değişen sosyal yazılmış olan proje (PRODES) kabul ürünlerin özellikle dış pazara tanıtıla- yapının ortaya çıkardığı ihtiyaçlara kar- edilmiş ve 63.680 TL ek ödenek sağ- bilmesine imkân tanıyan tanıtım faali- şılık vermek, toplumsal dayanışma ve lanmıştır. Bu sayede pilot bölgede ilk yetleri gerçekleştirilecektir. bütünleşmeyi güçlendirmek, toplumun üretim atölyesi 2016 yılı Ağustos ayın- KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlı- dezavantajlı kesimlerinin ekonomik ve da Taşkent ilçesinde kurulmuş ve “Taş ğı ile Konya Büyükşehir Belediye Baş- sosyal hayata daha aktif katılmalarını Taşkent’te İşlenir” sloganı ile üretime kanlığı arasında 26.12.2016 tarihinde sağlamak amacıyla yapılacak projelere başlanmıştır. Merkez Atölye de eğitim imzalanan protokol çerçevesinde, 2016 mali destek sağlayan bir programdır. alan vatandaşlarımızdan 6’sı Taşkent yılı içerisinde Konya Büyükşehir Bele- Atölye de üretim faaliyetlerine katıl- diye Başkanlığı’na 500.000 TL ödenek Konya İlinden; Ahırlı, Akören, Akşehir, mış, çeşitli sipariş ve takı üretimlerin- aktarılmıştır. Beyşehir, Bozkır, Derbent, Derebucak, den elde edilen gelirlerle birlikte 2016 Doğanhisar, Ereğli, Güneysınır, Hadim, yılı Aralık ayından itibaren kişi başı 3. 2017 Yılı İçinde Başvurulabi- Halkapınar, Hüyük, Ilgın, Meram, Sel- aylık ortalama 1.000 TL civarında gelir lecek Programlar çuklu, Seydişehir, Taşkent, Yalıhüyük elde etmişlerdir. 3.1.KOP SOGEP Konya Ovası Proje- ilçeleri proje kapsamındadır. Proje için Bu kapsamda ilerleyen zamanda si Sosyal Gelişim Programı teklif çağrısına çıkılmış olup, son baş- Karaman İli Ermenek ve Konya İli Toplumun içinde bulunduğu yoksulluk vuru tarihi 18.08.2017’dir. Seydişehir ilçelerine de üretim atölyesi ve göç gibi olgulardan kaynaklanan açılması ve yöre halkına eğitimlerle sorunları gidermek ve ortaya çıkan 4. KAYNAKÇA üretim kabiliyeti kazandırılması hedef- adaptasyon sorunlarını ortadan kaldır- 1. https://www.sondakika.com/hotamis/ lenmektedir. mak, özel politika gerektiren kesimlerin 2.http://emlakkulisi.com/guncel/konya– ekonomik ve sosyal hayata aktif şekilde mavi–tunel–son–durum/350198 2.9. KOP Bölgesi Dış Ticaret Geliştir- katılmalarını sağlayarak toplumsal 3.http://emlakkulisi.com/mavi–tunel–pro- me Programı Projesi bütünleşmeyi güçlendirmek ve kal- jesi–hayata–gecirildi/376959 Projenin ile KOP Bölgesi’nin imalat kınma sürecini hızlandırmak amacı ile 4.https://www.sondakika.com/haber/ha- sanayi kapasitesi açısından en büyük istihdam ve mesleki gelişim, sosyal ber–turkiye–nin–asirlik–ruyasi–gercek- ili olan Konya’da faaliyet gösteren içerme, kültür sanat ve spor alanların- lesti–9656279/ işletmelerin yatırım, tesis ve ürünleri- daki projeleri desteklenmesi programın 5.https://www.sondakika.com/haber/ha- nin tanıtımlarının yapılarak; ihracat ile temel amacıdır. ber–sultan–abdulhamid–in–150–yillik– uğraşan 1500’e yakın ihracatçı firma Program, KOP Bölgesi illerinden olan mavi–tunel–9656468/ sayısının yeni firmaların da ihracata Konya, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir 6.http://www.hurriyet.com.tr/konya– teşvik edilmesiyle 2000’e yükseltilmesi ve Nevşehir’de yürütülecektir. Mesleki ovasi–projesi–hizli–adimlarla–ilerli- amaçlanmaktadır. gelişim başlığındaki projelerin, KOP yor–40319154 Proje kapsamında, Konya bölgesinde Bölgesi’ndeki ihtiyaçlara uygun alan- 7. KOP Bölge İdare Başkanlığı 2016 Fa- faaliyet gösteren 10.000’den fazla larda nitelikli işgücünün yetiştirilmesi, aliyet Raporu imalatçı ve dış ticaret ile uğraşan firma mesleki bilgi, becerilerin geliştirilmesi 8.http://www.yenimeram.com.tr/konya- bilgilerinin yer alacağı bir E–rehber ve kendi işini kurabileceklere destek da–2–bin–880–dekar–arazi–suya–kavu- ve 2 adet mobil uygulama (Android olunmasına yönelik hazırlanması amaç- sacak–254944.htm ve IOS) ile yabancı heyetlere ve/veya lanmaktadır. 9.www.kop.gov.tr

30 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 31 RAPOR

Gizem ERİM KTO, Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü ÜRETİM REFORM PAKETİ HAYATA GEÇİYOR 1. ÜRETİM REFORM PAKETİ NEDİR, İnovasyon, Ar–Ge ve teknoloji odaklı bilimlere dayalı lisans ve yüksek–lisans NELER GETİRİYOR? gelişimin ve büyümenin tüm üretim eğitiminin teşvik edilmesi ve öğrencinin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sektörlerinde yaygınlaştırılmasını sağ- öğrenim görürken endüstri ile temasının tarafından hazırlanan ve toplamda 77 lamaktır. sağlanması yani teknik eğitimin önemi- Bu kapsama 135 sanayi sitesi ve 63 bin hazır sanayi alanları oluşturulacak ve fen fakültesinde okuyan öğrenciler en maddeden oluşan, Türkiye’nin dördün- Üretim reform paketinin özü, ihtiyaç nin altının çizilmesi bu reform paketinin 649 iş yerinin taşınması planlanmıştır. OSB, endüstri bölgesi, teknoloji geliş- az bir yarıyıl eğitimini sanayide yapa- cü sanayi devrimine geçişini sağlayacak duyulan söz konusu yüksek katma de- en önemli sacayaklarından birisidir. Taşınma maliyetinin yaklaşık 19 milyar tirme bölgesi, serbest bölge ve sanayi cakları ifade edilmiştir. OSB’lerde özel Üretim Reform Paketi’nin ekonomide ğerli teknolojik ürünleri üretecek insan 2.1. Sanayicilerden Kesilen TRT Payı lira olacağı belirtilmiştir. Bu kapsamda siteleri için uygun sanayi alanları belir- endüstri meslek lisesi ve meslek yük- reform çalışmalarına önemli bir katkı gücü, bilgi ve yeteneğinin, daha doğru Kaldırılacak sanayi sitesi yapı kooperatiflerince, il lemek bu alanlardan uygun görülenlerin sekokulları kurulmasının önün açılarak sağlayacağı düşüncesiyle hazırlanmıştır. bir ifade ile nitelikli insan gücüne sahip, Yeni reform paketiyle birlikte sanayi özel idarelerince, büyükşehir beledi- altyapısını yapmak yerinde olacaktır. buralarda okuyan öğrencilere eğitim Bu kapsamda tüm ilgili STK’ların ve akıllı üretim sistemlerinin kullanımının sicil belgesine sahip işletmelerin elekt- yelerince veya belediyelerce yapılacak 2.5. Trabzon’da Endüstri Bölgesi desteği sağlanacaktır. Bunun yanı sıra kuruluşların görüşleri alınarak hazırla- yaygınlaştığı ve marka değeri ile ulus- rik tüketimlerinden yüzde 2’lik TRT sanayi sitelerinin idari ve sosyal tesis Kurulması okulların binaları ve teknik ekipmanı nan rapor, sanayinin geliştirilmesi ve lararası pazarlarda rekabet gücü olan bir payı alınmayacağı belirtilmiştir. 2015 binaları, arsa bedelleri, mülkiyetin Özel sektöre özel endüstri bölgesi kur- için de kredi desteği verilecektir. üreticinin desteklenmesi gibi konuları Türk sanayisi inşa etmektir. yılında sanayicilerin TRT payı ödemesi edinilmesi masrafları ile altyapı ve ma imkânı getirilmektedir. Büyük yatı- 2.7. OSBÜK’ün Kurumsal Yapısı içermesi bakımından önemlidir. 344.2 milyon TL idi. TRT bu kapsamda üstyapı yatırımlarının tamamına kadar rımlar için sanayiciler tarafından yöne- Güçlendirilecek Bu reform paketi ile birlikte; 2. ÜRETİM REFORM PAKETİ desteksiz kalmayacak ve sanayicilerden olan kısmının mimarlık ve mühendislik tilecek özel endüstri bölgeleri kurulacak Yapım işleri, sanayi işbirliği uygulama- 3 Sanayicinin mali yüklerini azaltmak, NELERİ AMAÇLIYOR? alınmayan katkı, şans oyunları vasıta- hizmetleri dâhil kredi ile desteklenmesi ve yatırım adalarının oluşturulmasının ları (SİP) kapsamına alınacaktır. Orta ve 3 Sanayiciler için yeni teşvikler getir- Türkiye’nin uluslararası küresel reka- sıyla sağlanacaktır. hususları bakanlığın görevleri arasına önü açılacaktır. Sanayi bölgeleri için yüksek teknolojili yerli üretilen ürünlere mek, bette varlık gösterebilmesi ve hedefi “Üretim Reform Paketi” kapsamında dâhil edilmiştir. bazı yerlerin arazi şartları çok uygun yüzde 15 fiyat avantajı sağlanması zo- 3 Kent içerisinde kalan sanayi sitelerini olan ilk 10 ekonomi içinde yer alabil- OSB’lerdeki sanayicilere enerji desteği 2.3. Yüksek Parsel Fiyatlarına Dü- değildir. Bu kapsamda deniz doldurma runluluğu getirilecektir. Enerji verimsiz şehrin dışına taşımak, mesi için “Üretim Reform Paketi” önem sağlanması noktasında Bakanlar Ku- zenleme Getirilecek yoluyla endüstri bölgesi kurmanın önü ürünlerin denetlenmesi ve uygunsuzluk 3 Yüksek parsel fiyatlarına düzenleme arz etmektedir. Üretim kapasitesini ruludan yetki alınacak ve planlı sanayi Bazı OSB’lerdeki sanayi parseli bi- açılacaktır. Trabzon–Arsin bölgesinde durumunda idari yaptırımların uygulan- getirmek, artırmaya yönelik olan bu reform pa- alanlarındaki satışlarda damga vergisi rim fiyatının yüksekliğinden kaynaklı sahile yaklaşık 1500 dönüm arazide masına ilişkin bir düzenleme getirilecek 3 Sanayi parsel arzı hızlandırmak, keti, aynı zamanda Türkiye’nin bundan ve harçları kaldırılacaktır. Ayrıca üni- girişimciler yatırımlarını gerçekleşti- endüstri bölgesi oluşturmak hedeflen- ve bu ürünlerin piyasadan toplatılabil- 3 Organize sanayi bölgelerinin altyapı sonraki süreçte, İnovasyon, teknoloji ve versite öğrencilerinin, iş yeri eğitimleri rememektedir. Bu kapsamda yüksek mektedir. mesiyle ilgili düzenleme yapılacaktır. ve lojistik ağı geliştirmek, Ar–GE tabanlı yeni sermaye, birikim desteklenecek ve teknoloji geliştirme maliyetli arsa bedellerine bir üst limit 2.6. Üniversitelerde Teknoloji Trans- Organize Sanayi Bölgesi Üst Kurulu- 3 OSB uygulamaları yaygınlaştırmak, ve üretim modelinin benimsendiğini bölgelerinde, temel bilimler mezunla- getirilecektir. OSB’lerde maliyetlere fer Ofisi Kurulması şu’na özel hukuk kişiliği verilerek OS- 3 Üretime hazır sanayi parselleri oluş- göstermektedir. Bu hedef doğrultusun- rının istihdamına imkân sağlanacaktır. en fazla yüzde 25 kar konulup satış “Üretim Reform Paketi” ile birlikte BÜK’ün yapısı güçlendirilecektir. Böy- turmak, da, yerli üretimin teşviki, imar, emlak OSB’lerdeki tüm projeler için kredi ve yapılabilecektir. OSB’lerde mülk edinen üniversitelerin Ar–Ge kapasitesinin lece sicil alan tüm OSB’lerin OSBÜK’e 3 Özel endüstri bölgesi kurmanın önü vergisi, vergi usul, yapı denetim kanun- kredi faiz desteği verilecek ve sanayi sanayiciler, tapularını teminat olarak arttırılması hedeflenmektedir. Bilimsel üye olma zorunluluğu getirilecektir. açmak, larının değişimi ve endüstri bölgelerini sitelerinin taşınması sağlanacaktır. Yine gösterebilecektir. Yatırım yapılmayan araştırma projelerinde çalışan yüksek 2.9.Enerji Verimsiz Ürünlerin Denet- 3 Üretime hazır sanayi ürünleri oluş- ilgilendiren diğer kanunları da kapsayan bu kapsamda, kamu ihalelerinde yerli parsellerin üretime kazandırılması ama- lisans öğrencilerine burs verilecek ve lenmesi turmak, birçok değişikliğin hayata geçirileceği üreticilere fiyat avantajı sağlanarak cıyla, faaliyete geçmeyen sanayi parsel- sanayiye yönelik araştırma projeleri Enerji verimsiz ürünlerin denetlenmesi 3 Üniversitelerin araştırma geliştirme gözlemlenmektedir. KOSGEB desteklerine avans ödemesi leri geri alınacaktır. desteklenecektir. Üniversitelerin tek- ve uygunsuzluk durumunda idari yaptı- kapasiteleri arttırmak, Sanayi alanlarının yeniden tanımlan- getirilecektir. 2.4. Yurt Dışında OSB Kurma İm- noloji transfer ofisi kurmalarının önü rımların uygulanması noktasında tedbir 3 Sanayi sektörüne yönelik eğitim ması, OSB, EB, SS, TGB gibi alanlara 2.2. Kent İçinde Kalan Sanayi Siteleri kânı açılacak ve dünyada gelişmiş ve hızla genişletilecektir. programları oluşturmak, yönelik yatırımcıya finansman kolaylı- Taşınacak Islah OSB uygulaması tekrar hayata gelişmekte olan ülkelerde uygulanan 2.10. OSB’lerde GYO Kurma Hakkı 3 Nitelikli iş gücü istihdamını arttır- ğı, vergi, muafiyeti, emlak vergisi des- Kent içerisinde bulunan sanayi siteleri geçirilecek ve düzensiz ve plansız ücretli araştırma izni Türkiye’de de OSB’lere GYO kurma hakkı getiril- mak, teği ve söz konusu endüstri alanlarına hizmet açısından yeterli değildir ve yapılmış sanayi bölgeleri planlı hale uygulanacaktır. Yükseköğretimde kali- mektedir. Sanayi parseli almak isteme- 3 Yerli üretim yapan işletmeleri destek- yönelik altyapı ve çevreyi koruyucu şehrin görüntüsüne zarar vermektedir. getirilecektir. Ülkemiz OSB kurmak ve te, danışma ve koordinasyon kurulları yen sanayiciler GYD şirketi kurarak lemek gibi unsurlar hedeflenmiştir. teknolojilerin sağlanması gibi hususlar Kent içinde bulunan sanayi siteleri- işletmek noktasında ciddi bir birikime kurulması yoluyla sanayicinin ihtiyaç ve kiralama yapabilecektir. Böylece Üretim reform paketinin ana hedefleri reform paketinin içinde önemli konular nin, belediyeler ve mülk sahipleri ile sahiptir. Bu reform paketiyle birlikte duyduğu nitelikli eleman yetiştirmek sanayiciler mülk edinme, sanayi parseli yerli (milli), yeşil (çevre dostu) ve yeni- olarak göze çarpmaktadır. Diğer taraf- anlaşılarak şehre makul mesafe dışına yurtdışında OSB kurma imkânı da ge- için eğitimler verilecektir. alma zorunluluğundan kurtulacaktır. likçi (inovatif) yaklaşımın esas itibariyle tan, fen ve mühendislik gibi müspet taşınmasının gerektiği vurgulanmıştır. tirilmiş olacaktır. Bu paketle üretime Ayrıca, üniversitelerin mühendislik ve OSB alanı içinde Hazine veya kamu

32 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 33 kurum ve kuruluşlarına ait arazilerin bu- 2.12. Sanayi Sicil Kaydı sanayi siciline ön kayıt yaptıracak. Ka- lunması halinde bu araziler, yatırımların Sanayi işletmelerinin Bilim, Sanayi ve yıt işlemleri, elektronik ortamda olacak, ve istihdamın teşvikine dair kanun kap- Teknoloji Bakanlığında tutulacak sanayi beyannamelerin elden veya posta ile samındaki illerde bedelsiz devredilecek. siciline kaydettirilmesi ve mukabilinde gönderme zorunluluğu kaldırılacak. SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI Diğer illerde ise harca esas değerleri alınacak sanayi sicil belgesinin icabında Sanayi işletmelerinden, faaliyette (YÜRÜRLÜKTE BULUNAN SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI) üzerinden peşin veya taksitle OSB’lere salahiyetli memurlara ibraz olunması olup olmadığına bakılmaksızın sanayi satılacak. mecburidir. Sanayi işletmeleri üretim siciline kaydolmayıp, düzenlemenin OSB’lere ait yer seçimi, Bakanlığın ko- faaliyetine başlamadan önce sanayi sici- yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl ÜRDÜN ordinatörlüğünde ilgili kurum ve kuru- line ön kayıt olmak zorundadır. Sanayi içinde sanayi siciline kaydolup sanayi Müzakereleri Dış Ticaret Müsteşarlığı (Milyon luşların temsilcilerinin katılımıyla olu- işletmelerine işyeri açma ve çalışma sicil belgesi alanlar hariç, bu tarihe ka- İhracat Değişim (%) İthalat Değişim (%) Denge tarafından yürütülerek tamamlanan Dolar) şan yer seçimi komisyonunun yerinde ruhsatı düzenlemesi için sanayi siciline dar kaydolmayanlar hakkında idari para Türkiye ile Ürdün arasında bir Ser- 2010 571 25 42 109 529 yaptığı inceleme sonucunda, varsa üst kaydolduğuna dair yazı, işyeri açma ve cezası uygulanacak. best Ticaret Alanı Tesis Eden Ortaklık ölçekli plan kararları dikkate alınarak çalışma ruhsatı veren idareler tarafından 2.16. İdari Para Cezaları 2011 507 –11 67 58 440 Anlaşması, 1–3 Aralık 2009 tarihlerinde yapılır. Komisyonda kararlar oybirliği aranır. Sanayi sicilinde kaydı olmadığı Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyet- 2012 771 52 96 43 675 Amman”a gerçekleştirdiği çalışma ziya- ile alınır. Oybirliği sağlanamaması du- tespit edilen sanayi işletmelerine sanayi leri sonucunda uygunsuz olduğu tespit 2013 744 4 71 –26 674 reti vesilesi ile 1 Aralık 2009 tarihinde rumunda yer seçimi ile ilgili nihai karar, siciline tescil ettirmeyenler için hükme- edilen ürünler için 4 bin ile 250 bin lira 2014 907 18 126 44 781 Amman’da imzalanmıştır. Anlaşma’nın yönetmelikte belirlenen esaslar doğ- dilen idari para cezası verilir. arasında değişen çeşitli idari para ceza- 2015 836 –7,8 128 1,5 708 onaylandığına ilişkin Bakanlar Kurulu rultusunda Bakanlıkça verilir. Mevzuat 2.13. Yüksek Kalite Kurulu ları uygulanacak. 2015 820 –10 144 –27 964 Kararı 10 Ocak 2011 tarih ve 27811 gereğince korunması gereken ve sanayi Yükseköğretim kurumlarının eğitim– Orta ve yüksek teknolojili yerli ürünlere (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de tesislerinin kurulmasına izin verilmeyen öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari yüzde 15 oranında fiyat avantajı sağla- yayımlanmıştır. Anılan Anlaşma 1 Mart alanlar OSB yeri olarak incelemeye hizmetlerinin kalite düzeylerine ilişkin narak bu konuda kamu kurumlarınca 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. alınmaz. Yer seçiminin kesinleşmesin- ulusal ve uluslararası kalite standartları- yapılacak farklı uygulamalar engelle- den sonra OSB sınırları dışında kalan na göre değerlendirmeler yapmak, iç ve necek. Ayrıca yerli yazılım ürünü teklif Anlaşma Kapsamı alanların planlanmasını, Çevre ve Şe- dış kalite güvencesi, akreditasyon süreç- eden istekliler lehine de yüzde 15 ora- • Mal ticaretinde tarife ve tarife dışı hircilik Bakanlığı veya ilgili belediye en leri ve bağımsız dış değerlendirme ku- nında fiyat avantajı sağlanması zorunlu- engellerin kaldırılması geç 1 yıl içinde yapacak. OSB’lerde ha- rumlarının yetkilendirilmesi süreçlerini luğu getiriliyor. • Hayvan ve bitki sağlığı önlemleri ciz olmayacak ve OSB’lerin su, elektrik yürütmek üzere idari ve mali özerkliğe • İktisadi ve teknik işbirliği ve doğalgaz gelirleri haczedilemeyecek sahip, kamu tüzel kişiliğini haiz ve özel 3. Üretim Reform Paketine • İç vergilendirme ve amacı dışında kullanılamayacak. bütçeli Yükseköğretim Kalite Kurulu Yöneltilen Eleştiriler • Kamu alımları 2.11. Hafta Sonu Çalışma İzni kurulmuştur. Üretim Reform Paketi’nin maddi des- • Devlet tekelleri, rekabet kuralları, süb- Sanayi işletmeleri her yıl hafta tatili 2.14. Üç Yeni Üniversite teklerle ilgili düzenlemeleri memnu- vansiyonlar ve diğer iktisadi hükümler günlerinde çalışabilmek için beledi- Kanunla, İlke Eğitim ve Sağlık Vakfın- niyetle karşılanırken, bazı maddelere • Fikri, sınai ve ticari mülkiyet hakları yelerden izin almak zorundadır. Hafta ca Nevşehir’de Kapadokya Üniversite- itiraz edilmiştir; • Menşe kuralları sonu çalışma ruhsatı alma zorunluluğu- si, Ortadoğu Sanayi ve Ticaret Merkezi 3 OSBDER (Organize Sanayi Bölgele- • Yapısal uyum nun olması sanayici açısından ek mali Araştırma Geliştirme Eğitim Kalkınma ri Derneği) yöneticileri OSB’lerde arsa • Ödemeler dengesi önlemleri • Ürdün ise, Anlaşmanın II sayılı Ekinde belirtilen ürünler Anlaşmanın yürürlüğe yük getirmektedir. Bu paket kapsamın- ve Danışma Vakfınca Ankara’da Ostim fiyatlarının yüzde 25 karla sınırlandırıl- • Anti–damping ve korunma önlemleri yer almayan Türkiye menşeli sanayi girmesinden üç yıl sonra Ortaklık Ko- da bu uygulamaya son verilecek ve 233 Teknik Üniversitesi ile Ankara Güzel ması, ürünlerini Anlaşmanın yürürlüğe girdiği mitesinde tekrar gözden geçirilecektir. milyon TL sanayicinin cebinde kalacak- Sanatlar Üniversitesi kuruldu. 3 OSB yönetimlerinin bakanlık tarafın- Sanayi Ürünleri Gümrük Vergisi tarihte serbestleştirmiştir. Anlaşmanın II tır. Son olarak, üretim reform paketinin, 2.15. Ön Kayıt Sistemi Getiriliyor dan görevden alınabilmesi, Düzenlemesi sayılı Eki Liste A’da belirtilen ürünleri Tarım Ürünleri Gümrük Vergisi esas itibariyle ve nihai noktada, faize ve Yeni kurulan sanayi işletmelerinin ta- 3 Bakanlık kararıyla bazı parsellerin • Türkiye, Anlaşmanın II sayılı Eki serbestleştirmeden hariç tutan Ürdün, Düzenlemesi ranta dayalı bir ekonomik sistemden – kibi ve üretim faaliyetine başlamadan OSB dışına çıkarılabilmesi, Liste A’da belirtilen ürünler hariç olmak Anlaşmanın II sayılı Eki Liste B1, Liste • Taraflar, belirli sayıda tarım ürününde üretime dayalı– bir ekonomiye geçmek önce yükümlülükleri konusunda bilgi- 3 OSB’lerin vergi muafiyeti uygu- üzere, Ürdün menşeli sanayi ürünleri B2 ve Liste B3’te belirlenen ürünleri sı- karşılıklı olarak tarife kotaları kapsa- suretiyle Türkiye’nin büyümesini daha lendirilmesi amacıyla ön kayıt sistemi lamalarının vergi mevzuatına adapte için uygulanan gümrük vergilerini An- rasıyla 2014, 2017 ve 2018 yılına kadar mında veya miktar kısıtlaması olmak- da hızlandırmak, daha geniş kesimlerin getiriliyor. Sanayi işletmeleri, Bilim, edilememesi, laşmanın yürürlüğe girmesi ile birlikte aşamalı olarak serbestleştirecektir. sızın gümrük vergisi indirimi ve/veya toplumsal refahını artırmak ve istihdamı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığında tu- 3 OSB içindeki parsellerin OSB dışına kaldırmıştır. • Anlaşmanın II sayılı Eki Liste A’da muafiyeti şeklinde taviz tanımışlardır. artırmak amaçlarını taşıdığı görülmek- tulacak sanayi siciline kaydedilecek, çıkarılabilmesi hukuka uygun olmayan tedir. üretim faaliyetine başlamadan önce bir durum olması TÜRKİYE–DÜNYA İŞ KONSEYLERİ (Avrupa İş Konseyleri) Türkiye –Avusturya İş Konseyi

Kuruluş Yılı:1996 kurulmuştur. İş Konseyi, iki ülke arasın- ülke işbirliğinin geliştirilebileceği enerji, DEİK/Türkiye–Avusturya İş Konseyi, 26 da ticaretin, ortak yatırımların, teknolojik altyapı projeleri, ulaşım ekipmanları, Haziran 1996 tarihinde dönemin Avustur- işbirliğinin ve üçüncü ülkelerde işbirliği- makine imalat, çevre teknolojileri, tarıma ya Cumhurbaşkanı Dr. Thomas Klestil’in nin geliştirilmesi ve potansiyel işbirliği dayalı sanayiler, sağlık, turizm, inşaat ve Türkiye’ye resmi ziyareti vesilesiyle alanlarının tespit edilmesi gibi konularda finans sektörlerine öncelik verilmektedir. İstanbul’da, Avusturya Federal Ekonomi iş çevrelerinin bilgilendirilmesini amaç- Odası (WKÖ) ile imzalanan anlaşmayla lamaktadır. İş Konseyi faaliyetlerinde iki KAYNAK: http://www.deik.org.tr

34 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 35 ANALİZ

M. Mustafa AKKAN KTO, Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü 2.1.Türkiye’de BES Nasıl İşliyor? • Sisteme ödenen katkı payları üzerinden Türkiye’de BES, 16 Mayıs 2000 tarihin- en fazla %2 oranında yönetim gideri ke- de Bakanlar Kurulu tarafından sunulan sintisi uygulanabilmektedir. Ayrıca, fona BİREYSEL EMEKLİLİK FONU EKSENİNDE bir kanun tasarısı ile sosyal güvenliğin ait giderlerin karşılanmasına yönelik fon bir parçası olmuştur. Tasarının kabu- net varlık değeri üzerinden fon toplam lünden sonra birçok bireysel emeklilik gider kesintisi yapılabilmektedir. şirketi kurulmuştur. Türk BES’ te, katı- >>Devlet Katkısı: Katılımcılara, devlet BES’İN DERİNLEMESİNE lımcının emekliliği hak edebilmesi için tarafından ilgili yılda ödedikleri katkı emeklilik sistemine girdiği andan itibaren paylarının%25’i oranındaki tutarı devlet en az 10 yıl düzenli katkı payı ödemesi katkısı adı altında ödenmektedir. Bir ve 56 yaşını tamamlaması gerekmekte- katılımcıya ilgili yıl içinde devlet katkısı İNCELENMESİ (1) dir. Bu sistemde, yaş ve katkı payı ödeme olarak ilgili yıla ait brüt asgari ücret süreleri dikkate alındığında katılımcılar tutarının %25’inden fazlası ödenemez. açısından elde edilebilecek faydalar Ayrıca katılımcı biriken devlet katkısını değişmektedir. Bu faydalar, giriş aidatı, sistemde kaldığı süreye bağlı olarak hak edilen devlet katkı miktarı ve vergi belirli oranlarda hak eder. stopajı ile ilgilidir. >>Giriş aidatı: Katılımcının, bireysel Hak Ediş Sistemde Geçirilen Süre emeklilik sistemine ilk defa katılması Oranları sırasında veya (işveren grup emeklilik 3–6 yıla kadar 15 sözleşmesi hariç) bir şirkette akdettiği 6–10 yıla kadar 35 ilk emeklilik sözleşmesi için katılım- 10 yıl ve daha fazla ve 56 60 cıdan veya sponsor kuruluştan, teklifin yaştan küçük imzalandığı veya mesafeli satışta teklifin 10 yıl ve daha fazla ve 56 100 onaylandığı tarihte geçerli aylık brüt yaştan büyük asgari ücret tutarı dikkate alınarak aşağı- daki esaslar dahilinde peşin, azami 1 yıl >>Vergi: Katılımcının BES’ ten ayrılması içinde tahsil edilmek üzere taksitli veya durumunda sistemde kaldığı süreye bağlı ertelenmiş olarak giriş aidatı alınabilir. olarak sadece elde ettiği getirisi üzerin- • Peşin ve taksitli olarak alınan giriş aida- den stopaj kesintisi yapılmaktadır. 1. GİRİŞ çok emeklilik planlama ve fon yönetimi bir kaynak yaratacaktır. Gelişmiş ülke- arttıracak, ekonomiye ciddi kaynak tı, teklifin imzalandığı veya onaylandığı Bireysel emeklilik sistemleri uzun yıllar- şirketi kurulmuştur. Bu şirketler vatanda- lerde sosyal güvenlik sistemleri, birincisi oluşturacak, mali sektörün daha sağlıklı tarihte geçerli aylık brüt asgari ücretin Sistemde Kalma Stopaj dır gelişmiş ve gelişmekte olan ülke- şa aktif hizmet vermekle birlikte, genel devlet tarafından uygulanan zorunlu yürütülmesini sağlayacak, iş ve istihdam %10’unu aşamaz. Şekil ve Süresi Oranı(%) Sisteme 10 yıl süre ile lerde uygulanan bir sistemdir. Bireysel manada fonu yönetme yetkisi vatandaşa sosyal güvenlik, diğeri işverenlerce katkı olanakları oluşturacak, kamunun sosyal • Peşin ve ertelenmiş olarak alınan giriş 15 emeklilik sistemleri bazı ülkelerde sosyal aittir. Fon yönetimi ile alakalı olarak veya maaş odaklı emeklilik sistemi ve bir güvenlik yükünü azaltacak ve sermaye aidatlarının toplamı teklifin imzalandığı katkı payı ödenmemesi güvenlik sistemini tamamlayıcı bir rol vatandaşa birçok kolaylık sağlanmıştır. diğeri ise katılımcının gönüllülük esasına piyasasının genişlemesini sağlayacaktır. veya onaylandığı tarihte geçerli aylık Sistemde en az 10 yıl katkı payı ödenmesi ve 56 10 oynarken, bazı ülkelerde sosyal güvenlik Bu çalışmada, ağırlıklı olarak bireysel bağlı oluşturulan ve katkı payı ödemeli BES’ te, katılımcıların ödedikleri katkı brüt asgari ücretin; yaşın tamamlanmaması sistemlerine alternatif olmaktadır. Bazı emeklilik fonu ve getirilerinden bahsedi- olmak üzere üç basamaklı bir sistem payları ve devletin katılımcılar adına Süre Oran Sistemde en az 10 yıl ülkelerde bireysel emeklilik sistemine lecektir. Türkiye’nin neden BES’e geçti- olarak yürütülmektedir. BES ise, bu üç ödemiş olduğu katkı ilgili emeklilik 0–3 yıla kadar 75 katkı payı ödenmesi ve 56 5 girip girmemek katılımcıların tercihlerine ği, zorunlu BES’in çalışan ve işverene ne basamaklı sosyal güvenlik sisteminin şirketleri tarafından finansal yatırım yaşın tamamlanması bırakılmışken bazı ülkelerde ise sisteme gibi sorumluluklar yüklediği irdelenecek içerisinde yer almıştır ve katılımcıların araçlarında değerlendirilmektedir. Katı- 3–6 yıla kadar 50 girmek zorunlu tutulmuştur. Şili, Uru- olup, zorunlu BES’e yöneltilen eleştiriler kendi isteğiyle girdiği ve katkı payı lımcılar tarafından ödenen katkı payları 6–10 yıla kadar 25 2.2.Zorunlu Bireysel Emeklilik Nedir, guay, Bolivya ve Meksika gibi ülkelerde de ele alınacaktır. ödeyip fon getirisi, devlet katkısı ve gelir kendilerinin seçeceği yatırım fonlarında 10 yıldan sonra 0 Şartları Nelerdir? bireysel emeklilik sisteminin zorunlu stopajı avantajı elde ettiği bir sistemdir. değerlendirilmektedir. Bu amaçla çok Zorunlu BES yeni bir sistem değildir. olduğu görülmektedir. OECD ülkelerinde 2. BİREYSEL EMEKLİLİK BES, insanların emekliliğe yönelik biri- sayıda alternatif fon bulunmaktadır. Bu kadarı olabilir. Sistemin özünü 2001 yılından bu yana bireysel emeklilik sisteminin mevcut sos- SİSTEMİ NEDİR? kimlerinin yatırımlarda değerlendirilme- fonlar gelir amaçlı fonlar, büyüme amaçlı • 10 yılını dolduran, vefat, maluliyet, uygulanan 4632 sayılı yasa oluşturmak- yal güvenlik sistemlerinin tamamlayıcısı Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), sini, emeklilik dönemlerinde ek bir gelir fonlar, para piyasası fonları, kıymetli emeklilik hakkını kullananlardan ertelen- tadır. Yapılan değişiklikle sisteme gö- nitelikte ve katılımın gönüllülük esasına bireylerin gelir elde ettikleri dönemde ile yaşam standartlarının yükseltilmesini, madenler fonları, ihtisaslaşmış fonlar ve miş giriş aidatı tahsil edilmez. nüllü giriş, kesinti oranları, yaş ve statü göre yapıldığı görülmektedir. düzenli olarak tasarrufta bulunmaları, ekonomiye uzun vadeli kaynak oluştur- diğer fonlar olarak sınıflandırılmaktadır. • Katılımcıların sistemde bulunduk- gibi birçok ölçüt değiştirilmiştir. Bireysel Ülkemiz 2000 yılı ile birlikte bireysel yatırıma yönlendirilen tasarruflarıyla mayı ve böylece ekonomik kalkınmanın Devlet katkılarının değerlendirildiği ları süre boyunca emeklilik şirketleri katkılara dayalı fon ilkesine göre işleyen emeklilik sistemiyle tanışmış, takip eden birikim oluşturmaları ve emeklilikte gelir sağlanmasıyla istihdamların arttırılmasını fonlar ise, portföy sınırlarının hazine tarafından yatırımlara yönlendirilmesi BES’e 18 yaşın üzerinde fiil ehliyeti- yıllarda sistemde çeşitli değişiklikler ya- elde etmeleri üzerine kurulmuş bir özel amaçlamaktadır. Böylece BES, insanlara müsteşarlığı tarafından belirlendiği ve için düzenli olarak katkı payı ödemeleri ne sahip her birey gönüllü olarak ve pılmıştır. Günümüzde sisteme katılım zo- emeklilik sistemidir. Bu sistem ile hem emekliliklerinde artan bir refah düzeyi ilgili emeklilik şirketinin devlet katkısı gerekmektedir. Bu kapsamda emeklilik kendilerinin serbestçe belirleyeceği katkı runlu hale gelmiş olup, belirli durumlar- bireylerin emeklilik dönemindeki refah sağlayacak, uzun vadede emekli insan- fonu olarak oluşturduğu fonlarda değer- şirketleri hazırladıkları emeklilik planları oranına göre katılmaktaydı. Zorunlu BES da çalışanlar sistemden çıkabilmektedir. düzeyi yükselecek, hem de oluşan uzun ların yaşam standartlarını iyileştirecek, lendirilmektedir. için minimum katkı payı tutarları belirle- ile sistem bağımlı çalışanlar için zorunlu Sistemin yaygınlaşmasıyla birlikte pek vadeli emeklilik fonları ekonomiye ciddi sosyal güvenlik sisteminin kapsamını yebilirler. hale getirilmiştir.

36 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 37 Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) birlikte 10 iş günü içinde çalışana iade tasarruf miktarının %37 artışla 125,2 mil- köklü değişiklikler yapan zorunlu edilir. Hali hazırda bireysel emeklili- yar euroya yükseldiğini göstermektedir. BES uygulaması 6740 sayılı Bireysel ği olanlar da otomatik olarak sisteme Araştırma kapsamındaki17 ülke içerisin- Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi girecektir. İsteyen ikisini birden devam de Türkiye tasarruf açığında5.sırada yer Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair ettirebilir, isteyen Zorunlu BES’ten cay- almaktadır. Türkiye’nin hâlihazırda genç Kanunla kademeli olarak 1000 ve üzeri ma hakkını kullanarak ayrılabilir. Dikkat! bir nüfusa sahip olması, tasarruf açığının işçi çalıştıran işverenler için 1 Ocak Mevcut BES iptal edilirse geçmişe yöne- düşmesine yardımcı olsa da 2057 yılında 2017’de yürürlüğe girmiştir. Zorunlu lik haklarınız kaybedilecektir. nüfusun %40’ının 60 yaş ve üzeri olacağı bireysel emeklilik sistemine 29.05.2009 Çalışan, %25 devlet katkısından yararla- gerçeği, bu açığın ileriki dönemlerde tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı nacaktır. Bunun yanında çalışan cayma daha da artacağına işaret etmektedir. Aşa- Kanunun 28. Maddesi kapsamında olup hakkını kullanmaması durumunda, ğıdaki tabloda ülke başı yıllık emeklilik 45 yaşını doldurmamış olanlar ile, 5510 sisteme girişte bir defaya mahsus olmak tasarruf açığı ve kişi başı yıllık emeklilik Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık üzere 1.000–TL tutarında ek devlet katkı- tasarruf açığı gösterilmektedir: Sigortası Kanunu’nun 4. Maddesinin (a) sı da sağlanacaktır. İlave olarak, çalışanın Türkiye’de yurtiçi tasarruf oranlarının ve (c) bentlerine göre çalışanlar, işvere- emeklilik hakkını kullanması durumun- düşük olması tasarruf oranlarının artırıl- nin belirlediği bir emeklilik sözleşmesi da, hesabında bulunan birikimi en az 10 ması amacıyla politikalar geliştirilmesini dahilinde zorunlu emeklilik planına dahil yıllık, yıllık gelir sigortası sözleşmesi de beraberinde getirmiştir. Bu kapsamda edilmektedir. Bu kapsamda, zorunlu BES kapsamında almayı tercih eden çalışana, önemli bir tasarruf aracı olarak görülen uygulaması sadece 45 yaş üstündeki birikiminin %5’i karşılığında ek devlet Bireysel Emeklilik Sistemi’ne Otomatik Türk vatandaşları ile Türk vatandaşlı- katkısı ödemesi yapılacaktır. İlk 3 yılda Katılım ile ivme kazandırılarak birikim- ğından çıkma izni almış olmakla birlikte sistemden ayrılanlara hiç devlet katkısı lerin daha da artması hedeflenmektedir. Türkiye’de çalışmakta olanlardan bir verilmeyecektir. 1 Ocak 2017 tarihi itibariyle Türkiye’de hizmet akdi ile bir veya birden fazla yaklaşık 18 milyon ücretli çalışandan 45 işveren yanında çalışanlar için geçerlidir. 3.TÜRKİYE NEDEN BİREYSEL yaş altı 13 milyon ücretli çalışanı kapsa- Türkiye’de çalışan yabancılar bu yasanın EMEKLİLİK SİSTEMİNE GEÇTİ? yan “otomatik katılım sistemi” düzenle- maye piyasalarında uzun vadeli kurumsal Sistemi’ndeki birikimlere ilave olarak Bakanlığınca 100 Türk Lirası idari para kapsamına girmemektedir. Avivasa tarafından 2010 yılında ilk kez mesine geçilmiştir. yatırımların artmasına imkan vermek- yaklaşık 100 milyar TL’lik tasarrufun cezası uygulanır. Ayrıca işveren katkı Çalışanların katkı payları, çalıştıkları aya yapılan ve 2016 yılında tekrarlanan Bireysel Emeklilik Sisteminde toplanan tedir. Bu durum ise kısa vadeli sermaye ülke ekonomisine kazandırılması amaç- payını emeklilik şirketine eksik, geç ait prime esas kazancın %3’ü oranında Emeklilik Dönemi Tasarruf Açığı araş- fonlar ülkenin tasarruf hacminin artma- hareketlerinin yol açacağı dalgalanmaları lanmaktadır. aktarması veya aktarmaması durumun- hesaplanacaktır. Zorunlu BES’te ayrıca tırması, Türkiye’de emeklilik döneminde sını sağlamaktadır. Sistemden yoksun ve bunların etkilerini sınırlarken, serma- da, çalışanın birikiminde oluşan parasal işveren katkı payı bulunmamaktadır. bireylerin mevcut hayat standartlarını ülkelerde küçük tasarruflar yastık altında ye piyasalarının krizlere karşı direncini 4. ZORUNLU BES’İN ÇALIŞAN VE kayıptan sorumludur. (Hazine müsteşarlı- Bu kapsamda çalışanların prime esas devam ettirebilmek için ne kadar tasarruf tutulurken, yatırımlara yönlendirilecek artırmakta ve bunların yatırımcılar için İŞVEREN ÜZERİNDEKİ ETKİSİ ğı web sitesi). Bununla birlikte, çalışan- kazançları üzerinden kesilen bireysel yapmaları gerektiğini ortaya koymak- fonların birikimi yeterli olamamaktadır. daha güvenli olmasına katkıda bulu- Zorunlu Bireysel Emeklilik katkı pay- ları adına katkı payı ödeyen işverenler emeklilik prim tutarları, çalışanın ücre- tadır. 2010 yılında yapılan araştırmada Bireysel Emeklilik Sistemi ile bu küçük narak finansal istikrarı olumlu yönde ları çalışanın ücretinden kesinti yoluyla bireysel emeklilik sistemine ödedikleri tinin ödeme gününü takip eden iş günü Türkiye’de 2011–2051 döneminde tasarruflar bir araya getirilerek kayıt etkilemektedir. Türkiye ekonomisinin emeklilik şirketlerine aktarılacağından katkı payını ticari kazançlarının tespitinde işveren tarafından emeklilik şirketine emekli olacak bireylerin emeklilik biri- altına alınırken, aynı zamanda finansal yüksek oranlı ve sürdürülebilir biçimde işverene ek bir maliyet doğmayacaktır. indirim konusu yapabilir. Gerek işveren- aktarılacaktır. 2017 yılı için prime esas kimlerini karşılayabilmek için 91 milyar sistemin derinleşmesine ve gelişmesine büyümesi üretim faktörlerinin verimli bir Ancak işletmelere ilave operasyonel ler tarafından bireysel emeklilik sistemine kazanç alt sınırı 1.777,50 lira (asgari euro ek tasarruf yapması gerektiğini katkıda bulunacak fon birikimi sağlan- şekilde kullanılmasına, beşeri ve fiziki yükler getirecektir. İşveren, katkı payını ödenen katkı payları gerekse çalışanlar ücret) üst sınırı ise 13.331,40 lira olarak ortaya koymaktadır. 2016 yılında yapılan maktadır. Ayrıca, emeklilik fonlarının sermaye birikiminin hızlandırılmasına ve çalışanın ücretinden kesip emeklilik tarafından ödenen indirim konusu yapıla- uygulanmaktadır. Bu doğrultuda asgari araştırma ise 2017–2057 yılları arasında kısa vadeli alım satım işlemleri yerine teknolojik gelişmenin ivmelendirilme- şirketine aktarmakla yükümlüdür. İşveren cak şahıs sigorta primlerinin toplamı elde kesinti tutarı, asgari ücretli çalışanlar için emekli olacakların yapması gereken uzun vadede getiri elde etme hedefi, ser- sine bağlıdır. Büyümenin finansmanının yükümlülüklerine uymaması halinde her edilen ücretin %15’ini ve yıllık olarak as- aylık 53 lira (1.777,50 x %3) olacaktır. sürdürülebilir kaynaklardan sağlanması bir ihlal için Çalışma ve Sosyal Güvenlik gari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. Kesinti tutarı en fazla 399 TL (13.331,40 ve kaynakların üretim ve verimlilik Tablo1: Emeklilik Tasarruf Açığı * %3) olabilecektir. Çünkü, 20 bin lira potansiyeli yüksek alanlara yönlendiril- ÜLKE BAŞI YILLIK EMEKLİLİK KİŞİ BAŞI YILLIK EMEKLİLİK ücret alan çalışan için dahi prim üst sınırı ÜLKELER mesi, sürdürülebilir ve kalıcı büyüme TASARRUF AÇIĞI (MİLYAR EURO) TASARRUF AÇIĞI (BİN EURO) Grafik1: Toplam Yurtiçi Tasarruf Oranları 13.331 40 TL olmaktadır. bakımından elzemdir. Bu çerçevede, hem Çalışan, otomatik katılımına ilişkin Almanya 461 12 makroekonomik kırılganlıkları azaltıcı emeklilik sözleşmesinde belirlenen İngiltere 365 13 etkisi hem de hızlı büyüme için yüksek tutardan daha yüksek bir tutarda kesinti Fransa 241 7 düzeyde ve istikrarlı biçimde sürdürül- yapılmasını işverenden talep edebilecek- İspanya 192 12 mesi gereken yatırımların finansmanını tir. Çalışan, zorunlu bireysel emeklilik Türkiye 125 3 kolaylaştırması nedeniyle yurtiçi tasar- sistemine dahil olduğunu bildirildiği rufların artırılması önem arz etmektedir. İtalya 99 4 tarihi takip eden iki ay içinde sözleşme- Yandaki grafikte ülkemizde toplam yur- Polonya 65 4 den cayabilecektir. Bu konudaki iradesini tiçi tasarruf oranları (GSYH’deki Payı) emeklilik şirketine yazılı olarak bildirme- İrlanda 28 12 gösterilmektedir. si gerekmektedir. Cayma halinde, ödenen Litvanya 5 4 Otomatik(Zorunlu) Katılım Sistemi ile katkı payları varsa yatırım gelirleri ile (Kaynak: OECD, Pension Market in Focus, 2016) 2026 yılına kadar Bireysel Emeklilik (Kaynak: OECD, Pension Market in Focus, 2016)

38 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 39 KOSGEB

Erkan Yılmaz b) Üretim ve hizmet kapasitelerini, (2) İşletici kuruluşun, Türk Ticaret Ka- tamamlayan sektörlerde faaliyet göster- KTO – Kosgeb çeşitlerini, verimliliğini ve kalitelerini nunu’nda belirtilen limitet veya anonim mesi kriterini sağlaması gerekmektedir. artırmak amacıyla ortak imalat ve hizmet şirket statüsünde olması gerekir. Ayrıca proje sonuçlandırılıncaya kadar sunumu, (3) İşletici kuruluşun ortaklarından her- İşletici Kuruluş ortaklarından herhangi c) Ürün ve hizmet kalitelerini yükselt- hangi birinin hisse oranı, proje süresince birinin hisse oranı bu maddenin 3., 4. ve mek, ulusal ve uluslararası pazar payla- % 30 (otuz)’ dan fazla olamaz. Ancak 5. fıkralarında belirtilen oranlardan fazla rını artırmak, marka imajı oluşturmak, projenin, Orta–Yüksek ve Yüksek Tekno- olamaz. uluslararası pazarın ihtiyaçlarına cevap loji Alanlarında gerçekleştirilecek olması (8) Proje süresince ve proje sonrası vermeleri amacıyla ortak pazarlama, durumunda bu oran % 40 (kırk) olarak izleme tarihine kadar, İşletici Kuruluşa ait d) Ürün ve hizmet standartlarını geliştir- uygulanır. hisse ve ortaklık yapısındaki değişiklikler meleri amacıyla ortak laboratuvar, (4) Proje ortağı işletmelerin ortaklarının için Uygulama Biriminden onay alınması e) Müşteri istekleri ve pazarın talebi ve/veya sahiplerinin, projede en fazla 2 gerekmektedir. doğrultusunda ürün ve hizmet geliştir- (iki) işletmede ortaklığı olabilir ve işletici meleri, ürettikleri ürün ve hizmetleri yeni kuruluş içerisindeki hisse oranlarının Proje başvurusu ve değerlendirme pazarlara sunmaları amacıyla ortak tasa- toplamı da söz konusu azami oranları İşbirliği–Güç birliği Destek Programın- rım, ve benzeri alanlarda ortak sorunlara geçemez. dan yararlanmak isteyen başvuru sahibi, ortak çözümler getiren, maliyet düşürücü (5) Proje başvurusunda, işbirliği–güç İşbirliği–Güç birliği Destek Programı ve rekabet avantajı sağlayıcı nitelikteki birliği amacı ile en az 5 (beş) işletmenin Proje Başvuru Formunu Sistem üzerinden projeler ile Orta–Yüksek ve Yüksek bir araya gelmesi şartı aranır. Projenin, doldurur, başvuruya esas ek belgeleri Teknoloji Alanlarında ortak imalata Orta–Yüksek ve Yüksek Teknoloji alanla- Sisteme yükler ve başvurusunu onaylar. yönelik gerçekleştirilecek İşbirliği–güç rında ortak imalata yönelik gerçekleştiri- birliği Projeleri işletici kuruluş marifetiy- lecek olması durumunda ise en az 3 (üç) Destek üst limit ve oranı le desteklenir. işletmenin bir araya gelmesi yeterlidir. (1) Proje destek üst limiti 1.000.000 (bir Ayrıca proje ortağı işletmelerin başvuru milyon) TL olup, bu miktarın 300.000 İşletici kuruluş ortaklık modelleri ve tarihinden en az 1 (bir) yıl önce kurulmuş (üç yüz bin) TL’lik kısmı geri ödemesiz, yapısı olması şartı aranır. 700.000 (yedi yüz bin) TL’lik kısmı ise KOSGEB’DEN BİRLEŞEN İŞLETMELERE (1) Program kapsamında işbirliği–güç (6) Asgari işletme sayısı sağlanmak koşu- geri ödemelidir. Ancak projenin, Orta– birliği amacıyla tesis edilecek ortaklıklar lu ile proje paydaşları da İşletici Kuruluşa Yüksek ve Yüksek Teknoloji Alanlarında aşağıdaki şekillerde gerçekleştirilebilir: ortak olabilir. Ancak, proje paydaşlarının gerçekleştirilecek olması durumunda ise a) Proje ortağı işletmeler mevcudiyetleri- İşletici Kuruluştaki ortaklık hisse oranla- destek üst limiti 1.500.000 (bir mil- ni koruyarak kurulacak İşletici Kuruluşa rının toplamı % 20 (yirmi)’yi geçemez. yon beş yüz bin) TL olup; bu miktarın 1.500.000 TL’YE ortak olabilirler. Bu durumda proje ortağı (7) İşletici Kuruluş ortaklarından 300.000 (üç yüz bin) TL’lik kısmı geri işletmelerin tamamının kurulacak İşletici herhangi birinin proje süresi içerisinde ödemesiz, 1.200.000 (bir milyon iki yüz Kuruluşa ortak olması şartı aranır. Ortak ortaklıktan ayrılması durumunda, hisse- bin) TL’lik kısmı ise geri ödemelidir. olacak işletmelerin şahıs işletmesi olması lerini mevcut ortaklara ya da başkalarına (2) Proje destek oranı; 1. Bölgede % 50 durumunda ise işletme sahipleri İşletici devredebilir. Yeni ortak olacak işlet- (elli), 2. , 3. ve 4. Bölgelerde % 60 (alt- KADAR DESTEK Kuruluşa ortak olabilir. melerin en az 1 (bir) yıl önce kurulmuş mış), 5. ve 6. Bölgelerde % 70 (yetmiş) Amaç deki işletmelerin bir araya gelerek proje rarlanabilmesi için KOBİ Bilgi beyanna- b) Proje ortağı işletmelerin bir kısmı ya olması ve işletmelerin aynı veya bir birini olarak uygulanır (Konya 2. Bölgededir). Bu Uygulama Esaslarının amacı; küçük başvurusu yapmaları esastır. mesinin güncel olması gerekir. da tamamı kendilerini feshederek kurula- ve orta ölçekli işletmelerin işbirliği güç (2) Proje başvurusunda, işbirliği–Güç (6) Projede yer alan işletmelerden cak İşletici Kuruluşa ortak olabilirler. Bu birliği anlayışıyla bir araya gelerek; ortak birliği amacı ile en az 5 (beş) işletmenin Uygulama Birimine ilk defa başvuruda durumda kendisini feshederek İşletici Ku- tedarik, ortak tasarım, ortak pazarlama, bir araya gelmesi şartı aranır. Ancak bulunanlar için “Başvuru ve Uygulama ruluşa dahil olacak işletme/işletmelerin ortak laboratuvar, ortak imalat, ortak projenin, Orta–Yüksek ve Yüksek Tek- Dosyası” açılır ve işletmeler ile ilgili her sahip/ortak/ortakları feshedilen işletme hizmet sunumu ve benzeri konular ile noloji Alanlarında ortak imalata yönelik türlü belge bu dosyada muhafaza edilir. yerine, İşletici Kuruluşa ortak olurlar. Orta–Yüksek ve Yüksek Teknoloji gerçekleştirilecek olması durumunda ise Bu dosyanın açılmasından sonra, işlet- Bu durumda feshedilen işletme/işletme- alanlarında hazırlayacakları ortak imalata en az 3 (üç) işletmenin bir araya gelmesi melerden alınmış belgelerden dosyada lerin ortaklarının hisse oranının toplamı yönelik işbirliği–güç birliği projelerin yeterlidir. güncel olanlar tekrar istenmez. bu maddenin üçüncü bendinde yer alan desteklenmesine yönelik olarak, İşbirliği– (3) İşletici Kuruluş ve proje ortağı (7) Programdan yararlanılabilmesi için oranları geçemez. Güç birliği Destek Programının uygulan- işletmelerin bu program kapsamında aynı proje ortağı işletmelerin bu maddede yer c) Proje ortağı işletmelerin bir kısmı masına ilişkin iş ve işlemlerin esaslarını konuda 1 (bir) projesi desteklenir. alan şartları taşıması gerekir. kendilerini feshederek ortaklardan birinin düzenlemektir. (4) İşletme, KOSGEB Veri Tabanına bünyesinde birleşebilirler. Bu durumda Kayıt Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Desteklenecek proje konuları İşletici Kuruluş, bünyesinde birleşilen Programdan yararlanma koşulu çerçevesinde, www.kosgeb.gov.tr internet İşletmelerin; işletmedir. Kendisini feshederek İşletici (1) Programdan yararlanmak için; adresinden KOSGEB Veri Tabanına a) Hammadde, ara mamul, mamul, Kuruluşa dâhil olacak işletme/işletmele- KOSGEB Veri Tabanında kayıtlı, aktif kaydını yapar. lojistik ve diğer hizmetleri daha hızlı ve rin sahip/ortak/ortakları feshedilen işlet- durumda olan ve Türk Ticaret Kanununda (5) İşletmelerin ve İşletici Kuruluşun, ucuz temin edebilmeleri amacıyla ortak me yerine, bünyesinde birleşilen İşletici tanımlı gerçek veya tüzel kişi statüsün- Program kapsamındaki desteklerden ya- tedarik, Kuruluşa ortak olurlar.

40 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 41 ÜLKE PANORAMA

Temel Ekonomik Göstergeler bir sonucu olarak ülke 1991 yılında geçiş 2012 a 2013 a 2014 a 2015 a 2016b dönemine girdiğinde Avrupa’daki diğer GSYİH (milyar $) 12 13 13 12 13 geçiş dönemindeki ülkeler içinde en az Reel Büyüme (%) 1.4 1.1 2.0 2.6 3.1 gelişmiş ülke sıfatını almıştır. GSYİH’da Enflasyon Oranı (%, ort.) 2.0 1.9 1.6 1.9 1.4 yaşanan sürekli artışa rağmen ülke bu- İhracat (milyon $) 1,124 1,395 1,241 855 802 gün de Avrupa’nın en fakir ülkelerinden biri olmayı sürdürmektedir. 2015 yılında ARNAVUTLUK İthalat (milyon $) –3,984 –4,028 –4,170 –3,402 –3,722 kişi başı gelir tahmini 3.946 dolardır. Cari Denge (milyon dolar) –1,258 –1,395 –1,703 –1,222 –1,505 1997 yılında yaşanan ekonomik ve sos- Döviz Kuru: Lk:$ 108.1 105.6 105.4 125.9 123.1 (ortalama) yal patlama dönemi hariç olmak üzere Kaynak: E.I.U a:Gerçek b:Tahmin Arnavutluk GSYİH’si 1993– 2001 yılları arasında yılda %7’den fazla büyüme raklarının %36’sını ormanlar, %24’ünü yoğunlaşmış, ihracatta önemli artış göstermiştir. ekilebilir topraklar, %15’ini de otlak ve kaydedilmiştir. Kamuya ait 1280 işletmenin özelleşti- çayırlar oluştururken, kalan topraklar Son yıllarda hizmetler sektöründeki rileceği açıklanmış ve özelleştirilmesi verimsiz ya da tarım dışı kullanımdadır. gelişmeler, bu sektörü GSMH’ye en fazla planlanan Albpetrol (petrol üretimi), Ülkenin krom, nikel, bakır, boksit, fosfo- katkıda bulunan sektör haline getirmiş- SIGMA (sigorta) ve Albtelecom (sabit rit, az miktarda da petrol ve kömür dahil tir. Son hesaplamalara göre GSMH’ye telefon) vasıtasıyla 100–150 milyon olmak üzere yeraltı kaynakları oldukça olan katkısı yarısından fazladır. Ticaret euro tutarında gelir sağlanması bek- zengindir. alanındaki en önemli artış toptan/pera- lenmektedir. AB; Arnavutluk’un kamu kende satışlar ve otomobil alışverişlerin- ihale sisteminin geliştirilmesini teminen Ekonomik Yapı den (servisleri dahil) kaynaklanmaktadır. 1 milyon Euro yardımda bulunacağını 2012–13 döneminde Avro bölgesinde Turizm alanında da büyük gelişmeler gö- açıklamıştır. yaşanan resesyon sürecinin etkilerinin rülmektedir. 1990 yılına kadar planlı ve Ekonomik tabanının önemli ölçüde KBGSYİH ($) GSYİH (Milyon $) Nüfus Büyüme Oranı (%) Başkent Yüzölçümü (km²) azalması sonrasında 2014 yılında yıllık merkezi sistemli ekonomiye sahip olan çeşitlendirilmesi ekonomik dinamizmi 4.210 (IMF, 2016 12.144 (IMF, 2016 2.885.000 (IMF, 3.4 % (IMF, 2016 Tiran 28.748 tahmini) tahmini) 2016 tahmini) tahmini) %1.8 oranına ulaşan milli gelir artışına Arnavutluk’da, 1991 yılından itibaren artırmıştır ve ülke güçlü bir ekonomik rağmen Arnavutluk’un iki temel ticaret ciddi reformlar başlatılmış, bir özelleş- büyüme yaşarken yoksulluk ve işsizlik partneri İtalya ve Yunanistan’daki zayıf tirme programı uygulamaya konmuş, oranlarında da düşüş kaydedilmiştir. İş ekonomik tablo ülke ekonomisinde etkili fiyatlar devlet kontrolünden çıkarılarak hayatında prosedürlerin büyük ölçüde Avrupa’nın güneydoğusunda, Bal- 2012’de Parlamento tarafından seçilerek ülkesinde yaşayan Arnavutların siyasi ve olmaya devam etmektedir. dış ticaret serbestleştirilmiştir. 1990’lı basitleştirilmesi ile düzenleyici sistemin kan yarımadasının batısında yer alan 5 yıllık süre için işbaşına gelen Bujar ulusal haklarının korunması ve geliştiril- Arnavutluk’un 2015 yılında %2,7 yıllarda ekonomik reformların kaydettiği verimliliği artmıştır. Yabancı sermaye Arnavutluk, kuzey ve kuzeydoğuda Nishani’dir, mesi Arnavutluk’un bölgesel politikası- oranında büyüdüğü tahmin edilmektedir. aşamalar ve ortaya çıkan hızlı büyüme son yıllarda artmasına karşın; bölge- Karadağ (172 km), Kosova (115 km), Yaklaşık 50 yıl süren bir baskı rejimi ve nın belli başlı hedeflerinden birini teşkil 2016 yılında büyüme oranının %3,4 oranları bakımından Arnavutluk, Balkan deki en düşük yatırım oranına sahip doğuda Makedonya (151 km), güney kapalı ekonomi döneminin ardından Ar- etmektedir. Arnavutluk; doğal kaynaklar olacağı beklenmektedir. ülkeleri için bir model olarak görülmüş- ülkeler arasında yer almaktadır. “D&B ve güneybatıda Yunanistan (282 km) ile navutluk, dış politikasını, esas itibarıyla ve yeraltı varlıkları açısından zengindir. Ülkenin 2015 yılında enflasyon %1.9 tür. Ancak, komünist sistem döneminde WorldWatch” raporunda; ülkenin Euro komşudur. 28.748 km2’lik yüzölçümü ABD ve AB üyesi ülkeler ile her alan- Ülke topraklarının %77’sini kaplayan oranında gerçekleşmiştir. Arnavutluk’da özel sektör ve dış ticaret Bölgesi krizinin en kötü etkilerinden ile Avrupa’nın en küçük ülkelerinden daki ilişki ve işbirliğini geliştirmek ve dağlık ve tepelik alanlar, ülkenin tarihten Komünist dönemdeki kooperatif siste- sürekli kontrol altında tutulmuş, bunun izole olduğu belirtilmektedir. biri olan Arnavutluk’un kara sınırları Avrupa ile bütünleşmek hedefleri üzerine gelen izolasyonunun başlıca sebebidir. minden eski teknoloji ve yetersiz tarım uzunluğu 720 km’dir. 14. yüzyılda kurmuştur. Öte yandan, bölgenin birçok Toplam 2.9 milyon hektarlık ülke top- üretimi miras kalan Arnavutluk, demok- Osmanlıların bu bölgeye gelmelerinden ratik rejimde var olan tarım topraklarının sonra, 28 Kasım 1912’ye kadar Türk- Temel Sosyal Göstergeler küçük küçük parsellere dağılmasıyla, lerin yönetiminde kalmışlardır. Ülke, Resmi Adı Arnavutluk Cumhuriyeti üretim verimi daha da azalmıştır. Son Birinci Dünya Savaşı sırasında İtalya, Nüfus 2.886.026 (2016 tahmini, Arnavutluk İstatistik Enstitüsü) yıllarda, özellikle uluslararası kuruluşla- Sırbistan, Karadağ, Yunanistan, Fransa Dil Arnavutça rın önderliğinde bir canlanma görüldüy- ve Avusturya–Macaristan’ın işgalleri- Din % 70 Müslüman,% 20 Ortodoks, %10 Katolik se de tapu konusunda yaşanan sorunlar ne uğramıştır. 21 Ocak 1925 tarihinde Başkent Tiran (536.998) ve kırsal kesimin kente göç etmesiyle, Ahmet Zogu Cumhurbaşkanlığında Yüzölçümü 28.748 km2 Arnavutluk tarıma uygun bir ortam ve Arnavutluk Cumhuriyeti ilan edile- Başlıca Şehirleri ve Nüfus- Durres (199.073), Elbasan (116.971), Shkodra (96.328), ucuz işgücü sunmasına rağmen, büyük rek, parlamento oluşturulmuş, 1 Eylül ları (tahmini) Vlora (117.850), Fier (125.353), Korce (88.358) yatırımcıların ilgisini çekmekte yetersiz 1928’de ise Ahmet Zogu’nun kendisini Kişi Başına Düşen Milli Gelir 3.946 $ (2015 tahmini, IMF) kalmıştır. Yazlar kuru sıcak ve güneşli, kışlar bol yağmurlu ve yumu- kral ilan etmesiyle, Arnavutluk Demok- İklim Sanayi sektörünün, madencilik ve imalat ratik Parlamenter Krallığı kurulmuştur. şak alt dallarındaki üretim kapasitelerinde 7 Nisan 1939 yılında İtalya tarafından Etnik Yapı % 99,8 Arnavut, % 0,9 Rum, % 1 diğer, % 15,5 belirtilmeyen son yıllarda bir canlanma görülmektedir. işgal edilen Arnavutluk, bu ülkeye bağlı Para Birimi Lek (Lk) Bu sektörde yabancı yatırımlar çimen- olarak 1944 yılına kadar yönetilmiştir. Telefon Kodu + 355 to, gıda, alüminyum profil gibi imalat Ülkenin Devlet Başkanı ise 11 Haziran Kaynak: IMF, EIU sanayinde, son iki yıldır da madencilikte

42 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 43 Ekonomide Geleceğe üyeliği, AB ile gerçekleştirilmiş olan hacmi bir önceki yıla göre %11 azalarak hayvan ve bitki sağlığı önlemleri, iç Yönelik Beklentiler Serbest Ticaret Anlaşması ve diğer 355 milyon dolara gerilemiştir. 2015 yı- vergilendirme, yapısal uyum, damping, Arnavutluk İstatistik Enstitüsü (INSTAT) Serbest Ticaret Anlaşmaları çerçevesinde lında iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi acil durumlar, devlet tekelleri, korunma açıkladığı rakamlara göre Arnavutluk şekillenmektedir. Arnavutluk’a üçüncü 337 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. önlemleri, ödemeler, menşe kuralları, ekonomisi 2016’nın ikinci çeyreğinde ülkelerden ithal edilen mallara türüne devlet yardımları, fikri, sınai ve ticari yıllık olarak %3,2 oranında büyümüştür. göre %0, %2, %5, %6, %8, %10, %15 Türkiye–Arnavutluk Dış Ticaret Değerleri mülkiyet hakları, kamu ihaleleri ve ku- İlk çeyrekte ise %3.1 oranında büyüme oranlarında Gümrük vergisi uygulan- İhracat$/ İthalat$/ Hacim$/ Denge$/ rumsal hükümler konularında düzenle- Yıl kaydedilmiştir. 2016 yılında %3.4, 2017 maktadır. Bin Bin Bin Bin meler içermektedir. yılında da %3.6 büyüme oranlarına ula- Hariçte işleme yani, yerli ürünlerin, geçi- 2005 191.140 16.237 207.377 174.903 Bu Anlaşma ile ihracatçılarımıza, şılacağı öngörülmektedir. (IMF) ci olarak Arnavutluk gümrük alanı dışına 2006 214.241 12.571 226.812 201.670 Arnavutluk pazarında Avrupa Birliği ihraç edilmesi halinde, bu maddelerden 2007 294.508 23.842 318.350 270.665 üyesi ülkeler ihracatçıları ile eşit rekabet işlenmiş sebze ve meyveler ile ülkemizin ülke piyasasında yapılan mal satışların- Arnavutluk’un Dış Ticaret Değerleri (Milyon $) ülke dışında üretilen malların, işleme 2008 305.737 36.697 342.434 269.040 imkanı getirilmektedir. Bu çerçevede, anılan ülkeden taviz aldığı işlenmiş tarım da paranın tahsili aşamasında sorunlar İhracat İthalat Hacim Denge sürecinden sonra ithalat sorumlulukların- 2009 273.315 4.694 278.009 268.621 sanayi mallarında, Anlaşmanın yürür- ürünleri sıralanmaktadır. yaşanabilmesine yol açabilmektedir. 2010 1.550 4.603 6.153 –3.053 dan kısmen veya tamamen muaf olarak 2010 241.066 86.859 327.925 154.207 lüğe girdiği tarihte; Arnavutluk menşeli Diğer taraftan, ihracatçılarımızın, Bankacılık sektöründe yerel bankaların Arnavutluk’a girmesi mümkündür. sanayi mallarının Türkiye’ye ithalatında nakit sıkıntısı, şehirlerarası para transfe- 2011 1.948 5.396 7.344 –3.448 2011 270.630 125.916 396.546 144.715 Arnavutluk pazarında AB’li firmalarla uygulanan gümrük vergileri sıfırlanacak, eşit rekabet imkanına sahip olacağı rindeki sorunlar ve devlet bankalarının 2012 1.968 4.880 6.848 –2.912 2012 255.950 98.989 354.939 156.961 Türkiye ile Ticaret buna mukabil, Arnavutluk’a ithal edilen da unutulmamalıdır. Bu kapsamda, prosedürlerindeki zorluklar sebebiy- 2013 2.332 4.881 7.213 –2.549 2013 266.544 82.390 348.934 184.154 Arnavutluk’ta demokratik rejime geçişle ülkemiz menşeli sanayi ürünlerinin ülkemizin Arnavutluk pazarına giriş le akreditasyon ve teminat mektubu 2014 2.431 5.230 7.661 –2.799 2014 318.541 96.281 414.822 222.260 birlikte, Türkiye ile ikili ilişkilerin örnek %80’den fazlasının gümrük vergileri konusunda karşılaştığı engellerin anılan prosedürlerinin yerine getirilmesinde de 2015 287.374 49.578 336.952 237.796 2015 1.930 4.320 6.250 –2.390 düzeyde geliştiği, buna paralel olarak, iki kaldırılacaktır. Bu kapsamda, anlaşma- STA ile büyük ölçüde ortadan kalkacağı, sıkıntı yaşanmaktadır. 2015/ Kaynak: ITC–Trade Map 287.374 49.578 336.952 237.796 ülkenin, bölgesel sorunlar konusunda da (1–12) nın yürürlüğe girmesi ile gümrük vergisi böylelikle, Arnavutluk ile ekonomik iliş- Ayrıca, Arnavutluk’a taşımacılık yapan - sıfırlanacak sektörlerin arasında deri, görüş birliği içinde olduğu ve ulusla 2016/ kilerde yaşanan ivmenin siyasi ilişkilere Türk araçları TIR Karnesi teminatı altın- 304.611 20.602 325.214 284.009 Dış Ticaret rarası kuruluşlarda dayanışma içinde (1–12) ormancılık, tekstil, çimento ve cam eşya, de olumlu yansıyacağı ve bölge barışına da taşıma yapmalarından dolayı resmi 1990’lı yılların başında, gerek ülke bulunduğu görülmektedir. Kaynak: ITC–Trade Map, TÜİK değerli taşlar ve mücevherat, metaller, katkıda bulunacağı düşünülmektedir. gümrük mührü taşımalarına rağmen, ihracatının başlıca pazarlarını oluşturan Türkiye ile Arnavutluk arasındaki ticare- makineler ve motorlu taşıtlar bulunmak- Sonuç itibariyle, ülkemizin Balkanlara araçlar gümrüklerin dışında bile Arna- COMECON’un dağılması gerekse ülke- tin hacmi izlendiğinde, mevcut dış ticaret tadır. Mineral maddeler, kimya sanayi, yönelik politikası ve bölgenin ülkemiz vutluk yetkililerince açılmaktadır. de yaşanan karışıklıklar, ihracat hacmi- hacminin, var olan potansiyele kıyasla Serbest Ticaret Anlaşması plastik, ayakkabılar, seramik ürünler, adi açısından sahip olduğu önem itibariy- Ayrıca, karayolu ile ihracat yapan Türk nin daha da azalmasına sebep olurken, oldukça düşük düzeyde seyretmekte 22 Aralık 2006 tarihinde Tirana’da im- metaller, elektrikli makineler ile mobil- le, Arnavutluk ile ülkemiz arasında firmaları Bulgaristan, Makedonya ve Batı’dan sağlanan yüksek miktardaki olduğu gözlenmektedir. Bu durumun iki zalanan, 11 Aralık 2007 tarihli ve 5723 yalar içinden seçme ürünlerin yer aldığı akdedilen Serbest Ticaret Anlaşması, Arnavutluk’taki altyapı eksiklikleri, sınır insani yardımlar ve ticaret üzerindeki ülkeyi de ilgilendiren çeşitli sebepleri sayılı Kanun ile onaylanması TBMM bakiye sanayi ürünlerinde ülkemize karşı hem siyasi hem de ekonomik ve ticari kapılarındaki sorunlar gibi nedenlerden engellerin kalkması ile yabancı tüketim bulunmakla birlikte en önemli sebebi, tarafından uygun bulunan “Türkiye uygulanan gümrük vergileri ise STA’nın ilişkilerimizin geliştirilmesine büyük dolayı ürünlerini 4 ile 10 gün arasında mallarına yönelik talebin serbest kalması 50 yıla yakın bir süre baskıcı bir rejimle Cumhuriyeti ile Arnavutluk Cumhuri- yürürlük tarihi olan 1 Mayıs 2008 tari- katkı sağlayacaktır. değişen sürelerde Arnavutluk’a ulaştı- sonucu, ithalat yükselmiştir. yönetilen ve kapalı bir ekonomiye sahip yeti arasında Serbest Ticaret Anlaşması hinden başlayarak, indirimlerin ilk dördü rabilmekte ve fiyat avantajını yitirmek- Düşük birim işgücü maliyetleri sayesin- olan Arnavutluk’un, batılı anlamda bir (STA)” Bakanlar Kurulunca onaylanarak %20’lik eşit dilimlerle olmak üzere, İki Ülke Arasında Ticarette tedirler. Arnavutluk’ta yerleşik ithalatçı de ülkenin sahip olduğu karşılaştırmalı özel sektöre ve yabancı yatırımların 12 Mart 2008 tarihli ve 26814 (Müker- beşinci yılın başı olan 1 Ocak 2013 Yaşanan Sıkıntılar firmaların, ithal vergilerini daha az öde- üstünlüğe bağlı olarak tekstil ve ayak- güvenliği açısından sorunsuz bir sisteme rer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlan- tarihinde tamamen sıfırlanacaktır. An- Arnavutluk’ta halen serbest piyasa eko- mek amacıyla, Arnavutluk Gümrüğünde kabı gibi emek yoğun ürünler, ülkenin henüz kavuşamamış olmasıdır. mıştır. laşmada ayrıca, sanayi malları itibariyle nomisine geçiş süreci yaşanmakta olup, düşük değerli fatura sunması veya ithal mamul mal ihracatın içinde önemli yer Türkiye– Arnavutluk ticareti son yıllarda Böylece Anlaşmanın yürürlüğe gir- AB’ne tanınan tavizlerde gelecekte yapı- bundan doğan sık mevzuat değişikliği, malını eksik beyan etmesi sonucu ortaya tutmaktadır. Bu tür sektörlerde faaliyet giderek artarken ticaret hacmi en yüksek mesi için gerekli iç onay prosedürleri labilecek daha avantajlı bir değişikliğin, bürokrasi, kurumlar arası yetki çatışması, çıkan problemlerde, Arnavut gümrükle- gösteren Arnavutluk firmaları, çoğunluk- seviyesine 2011 yılında 396,6 milyon tamamlanmış olup, anılan Anlaşma, ilgili Arnavutluk tarafından aynen Türkiye’ye anlaşmazlıkların çözümünde yargı me- rince, problem çözümlenene kadar nakli- la Batılı şirketlerden hammadde temin dolar ile ulaşmıştır. 2012 yılında ise hem hükmü uyarınca, 1 Mayıs 2008 tarihinde de yansıtılması öngörülmektedir. kanizmasının ağır işlemesi, bankacılık yecilerimizin araçları da, taşıdıkları yük edip, bunun karşılığında üretim sürecinin ihracatımızın hem de ithalatımızın azal- yürürlüğe girmiştir. Tarım ürünleri bakımından ise Türkiye sektöründe yaşanan olumsuzluklar gibi ile birlikte gümrükte bekletilmektedir. emek yoğun bölümünü gerçekleştirmek ması nedeniyle iki ülke arasındaki ticaret Söz konusu Anlaşma kapsamında ve Arnavutluk, ticari potansiyeli olan se- sorunlar mevcuttur. Diğer taraftan ülke- Bu tür anlaşmazlıklarla ilgili davalar en suretiyle fason üretim yapmaktadır. taraflar arasındaki ekonomik işbirliği- çilmiş bazı tarım ürünlerinde birbirlerine nin enerji, ulaşım gibi altyapı sorunları az iki ay sürmekte, bu nedenle TIR için Doğu Avrupa pazarlarının çökmesinin nin artırılması ve güçlendirilmesi, mal sınırsız mahiyette veya tarife konten- da çeşitli biçimlerde ülkeye ihracatımızı 2–3 aylık gümrük sahası kirası ödemek ardından, Arnavutluk ekonomisi dışa ticaretindeki kısıtlamaların kaldırılması, janları dahilinde, sıfır gümrük vergileri olumsuz etkileyen faktörlerdendir. zorunda kalınmaktadır. açılmış olup, ülke, dış ticarette AB ülke- uygun rekabet koşullarının yaratılması, ile tavizler tanımışlardır. Ülkemizin bu Özellikle mevcut gümrük mevzuatının Diğer taraftan ülkede halen engelle- lerine yönelmiştir. Ülkenin AB ülkeleri karşılıklı yatırımların teşvik edilmesi ve kapsamda Arnavutluk’tan taviz aldığı gerek ticaret alanında gerek inşaat sek- nemeyen kayıt dışı ithalat sorunu da ile ticareti, pek çok üründe AB pazarına tarafların üçüncü ülke piyasalarındaki ürünler arasında ihracatımız bakımından töründe gereksinimleri karşılayamaması ihracatçılarımız bakımından haksız re- gümrüksüz giriş imkanı sağlayan bir ti- ticaret ve işbirliğinin geliştirilmesi hedef- önem arz eden işlenmiş tarım ürünleri nedeniyle, ülke ile ticari ilişkileri bulu- kabet yaratmakta, Türk firmalarının bazı caret ve işbirliği anlaşması çerçevesinde lenmektedir. (çikolata, şekerleme, ekmekçilik mamul- nan firmalarımız tarafından mevzuatın ürünlerini Arnavutluk’ta pazarlamasını yürütülmektedir. Anlaşma, sanayi ürünlerindeki gümrük leri), kuru meyveler (fındık, antep fıstığı, güncelleştirilmesi önerilmektedir. zorlaştırmaktadır. vergileri, miktar kısıtlamaları ve eş etkili üzüm, incir), narenciye, bakliyat ve diğer Diğer taraftan, Arnavutluk ile Türkiye Dış Ticaret Politikası vergi ve önlemlerin kaldırılması başta taze sebze ve meyveler yer almaktadır. arasındaki banka ilişkileri sağlıklı olma- Kaynak: http://www.ekonomi.gov.tr/ Arnavutluk’un dış ticaret politikası olmak üzere, ticarette teknik engeller, Ülkemizin Arnavutluk’a taviz tanıdığı dığından, mal bedelleri banka aracılığı portal/faces/home/disIliskiler/ulkeler/ ülkenin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarım ürünlerindeki taviz değişimi, başlıca ürünler arasında bazı taze ve ile tahsil edilememektedir. Bu durumda, ulke–detay

44 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 45 KTO MECLİS VE MESLEK KOMİTESİ Abdullah YILDIZ Ekrem BÖCÜ Mehmet GÖREY Komitesi: 15 Komitesi: 15 Komitesi: 15 Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Meclis ÜYELERİMİZİ TANIYORUZ Bşk.Yrd. Başkanı Üyesi Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Tekstil ürünlerinin imalatı, tuhafiye, kumaş, iplik ve Tekstil ürünlerinin imalatı, tuhafiye, kumaş, iplik Tekstil ürünlerinin imalatı, tuhafiye, kumaş, iplik ve diğer tekstil ürünlerinin imalatı ve toptan ticareti ve diğer tekstil ürünlerinin imalatı ve toptan diğer tekstil ürünlerinin imalatı ve toptan ticareti Ali DERESOY Derviş OĞUZ Hüseyin ATA Firma ismi: Senna Tekstil Sanayi ve Ticaret ticareti Firma ismi: Gürcanlar Tuhafiye Manifatura Ev Limited Şirketi Firma ismi: Ekrem Böcü–Kardeşler Ticaret Tekstili Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Komitesi: 12 Komitesi: 12 Komitesi: 12 Komitedeki Görevi: Yön. Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Kur. Üyesi Başkanı Üyesi Komite Faaliyet Konusu: Deri, Komite Faaliyet Konusu: Deri, Komite Faaliyet Konusu: Deri, deri ürünleri ile plastik ve kauçuktan ayakkabı, bot, deri ürünleri ile plastik ve kauçuktan ayakkabı, bot, deri ürünleri ile plastik ve kauçuktan ayakkabı, bot, terlik, ayakkabı malz. İmalatı, toptan–perak. tic. terlik, ayakkabı malz. İmalatı, toptan–perak. tic. terlik, ayakkabı malz. İmalatı, toptan–perak. tic. Ahmet SEZGİN İdris ŞAHİN Mustafa BAYBAĞAN Firma ismi: Sacit Deresoy Ayakkabı Malzemeleri Firma ismi: Oğuz Ayakkabıcılık Yan Sanayi ve Firma ismi: Atasay Ayakkabı Tekstil Deri Ürünle- Deri Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Turizm Limited Şirketi ri Nakliye Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Komitesi: 16 Komitesi: 16 Komitesi: 16 Komitedeki Görevi: Meclis Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Üyesi Bşk.Yrd. Başkanı Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Ramazan GEZGİNÇ Bekir ÇOLAK İsmail TÜRK Giyim eşyası imalatı ve toptan ticareti Giyim eşyası imalatı ve toptan ticareti Giyim eşyası imalatı ve toptan ticareti Firma ismi: Hünerli Giyim Sanayi ve Ticaret Firma ismi: Mgm Şahinler Giyim Sanayi Ve Firma ismi: Genç Özlem Tekstil Ve Isı Sanayi Komitesi: 12 Komitesi: 13 Komitesi: 13 Limited Şirketi Ticaret Limited Şirketi Ticaret Limited Şirketi Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Bşk.Yrd. Başkanı Üyesi Komite Faaliyet Konusu: Deri, Komite Faaliyet Konusu: Deri- Komite Faaliyet Konusu: Deri- deri ürünleri ile plastik ve kauçuktan ayakkabı, bot, den ayakkabı imalatı ile spor malz., müzik aletleri, den ayakkabı imalatı ile spor malz., müzik aletleri, terlik, ayakkabı malz. İmalatı, toptan–perak. tic. oyun ve oyuncakların imalatı, topt–per. Tic. oyun ve oyuncakların imalatı, topt–per. Tic. Firma ismi: Gezdo Çanta İmalat Sanayi Deri ve Firma ismi: Çarık Ayakkabı Petrol Ürünleri Ve Firma ismi: Cihan Ayakkabı Sanayi ve Ticaret Tekstil Ürünleri Makine Ticaret Limited Şirketi Gıda Pazarlama Sanayi Ticaret Limited Şirketi Limited Şirketi Mustafa KOÇAK Hasan YILMAZ Kazım KEÇECİ

Komitesi: 16 Komitesi: 17 Komitesi: 17 T. Nefis BÜYÜKEREN Abdurrahman ERŞAHİN Mustafa ÇALIŞ Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Yön. Komitedeki Görevi: Komite Üyesi Kur. Üyesi Başkanı Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komitesi: 13 Komitesi: 14 Komitesi: 14 Giyim eşyası imalatı ve toptan ticareti Giyim eşyası ve tekstil ürünleri perakende ticareti Giyim eşyası ve tekstil ürünleri perakende ticareti Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Meclis Firma ismi: Uğur Koçak Tekstil Gıda Ve İnşaat Firma ismi: Necati Yılmaz Armağan Tekstil Firma ismi: Keçeciler Tekstil Gıda Dayanıklı Bşk.Yrd. Başkanı Üyesi Sanayi Ticaret Limited Şirketi Gıda ve Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketi Tüketim Maddeleri Sanayi Ve Ticaret Limited Komite Faaliyet Konusu: Deri- Komite Faaliyet Konusu: Ev Komite Faaliyet Konusu: Selçuklu Şubesi Şirketi den ayakkabı imalatı ile spor malz., müzik aletleri, tekstili ürünleri imalatı, toptan – perakende tica- Ev tekstili ürünleri imalatı, toptan – perakende oyun ve oyuncakların imalatı, topt–per. Tic. reti ve kuru temizleme hizmetleri ticareti ve kuru temizleme hizmetleri Firma ismi: Burçak Ayakkabıcılık Asansör İnşaat Firma ismi: Erşahin Mefruşat Petrol Ürünleri Teks- Firma ismi: Çalışlar Tekstil Sanayi ve Ticaret Tekstil Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi til İnşaat Turizm Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi Limited Şirketi

Mevlüt BAĞCI Muhittin ÖZBAYRAM Ömer ÖZDENGÜLSÜN Muzaffer BÜYÜKTEMİZ Ömer ÖZYİĞİT Ramazan SOLAK Komitesi: 17 Komitesi: 17 Komitesi: 17 Komitesi: 14 Komitesi: 14 Komitesi: 14 Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Meclis Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Meclis Komitedeki Görevi: Komite Bşk.Yrd. Üyesi Üyesi Üyesi Üyesi Bşk.Yrd. Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Giyim eşyası ve tekstil ürünleri perakende ticareti Giyim eşyası ve tekstil ürünleri perakende ticareti Giyim eşyası ve tekstil ürünleri Ev tekstili ürünleri imalatı, toptan – perakende Ev tekstili ürünleri imalatı, toptan – perakende Ev tekstili ürünleri imalatı, toptan – perakende Firma ismi: Mevlüt Bağcı–Venna Giyim Firma ismi: Bayramzadeler Tekstil Turizm ve perakende ticareti ticareti ve kuru temizleme hizmetleri ticareti ve kuru temizleme hizmetleri ticareti ve kuru temizleme hizmetleri Petrol Ürünleri Ticaret Sanayi Limited Şirketi Firma ismi: Özgül Konfeksiyon Sanayi ve Ticaret Firma ismi: Muzaffer Büyüktemiz – Muzaffer Firma ismi: Dekoper İnşaat Reklam Plastik Firma ismi: Solak Tekstil İnşaat Ve Gıda Sanayi Limited Şirketi Perde Çeyiz Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Ticaret Limited Şirketi

46 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 47 A. Fevzi SOYUĞURLU Mevlüt YETKİN Muharrem AKKAYA

Komitesi: 18 Komitesi: 18 Komitesi: 18 Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Başkanı Bşk.Yrd. Üyesi Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Mobilya imalatı ve mobilya ile halı toptan–pera- Mobilya imalatı ve mobilya ile Mobilya imalatı ve mobilya ile halı toptan–pera- kende ticareti halı toptan–perakende ticareti kende ticareti Firma ismi: Soyuğurlu Orman Ürünleri İnşaat Firma ismi: Kamelya Halı Mobilya Dayanıklı Firma ismi: Büyük Akkayalar Madeni Eşya Sanayi İthalat ve İhracat Ticaret Limited Şirketi Tüketim Malları Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve Ticaret Limited Şirketi

İbrahim ELDENİZ M. Talip ÜNAL Ali C. ZEYBEKOĞLU

Komitesi: 19 Komitesi: 19 Komitesi: 20 Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Üyesi Üyesi Üyesi Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: İletişim ekipmanları ile elektrikli ev aletlerinin İletişim ekipmanları ile elektrikli ev aletlerinin Altın,mücevherat ve saat imalatı toptan–pera- imalatı, toptan–perakende ticareti imalatı, toptan–perakende ticareti kende ticareti Firma ismi: Zirve Dayanıklı Tüketim Malları ve Firma ismi: Ündaş Dayanıklı Tüketim Malları Firma ismi: Ali Cenap Zeybekoğlu – Sarraf Gıda Pazarlama Ticaret Limited Şirketi Ticaret Sanayi Limited Şirketi Zeybekoğlu

Ömer DEMİRKAN Vahdi KARACAOĞLU Ahmet KARPUZOĞLU

Komitesi: 20 Komitesi: 20 Komitesi: 21 Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Üyesi Üyesi Üyesi Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Komite Faaliyet Konusu: Altın,mücevherat ve saat imalatı toptan–pera- Altın,mücevherat ve saat imalatı toptan–pera- Fotoğrafçılık hizmetleri , züccaciye, attariye, kende ticareti kende ticareti hediyelik eşya imalat, toptan–perakende ticareti Firma ismi: Demirkan Kuyumculuk Gıda İnşaat Firma ismi: Vahdi–Mevlüt Karacaoğlu Kuyum- Firma ismi: Karpuzoğulları Züccaciye İthalat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi culuk Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi İhracat San ve Ticaret Limited Şirketi

Ahmet KAYA Fatih SAYANER

Komitesi: 21 Komitesi: 21 Komitedeki Görevi: Komite Komitedeki Görevi: Komite Başkanı – Meclis Üyesi Üyesi Komite Faaliyet Konusu: Fo- Komite Faaliyet Konusu: Fo- toğrafçılık hizmetleri, züccaciye, attariye, hediyelik toğrafçılık hizmetleri, züccaciye, attariye, hediyelik eşya imalat, toptan–perakende ticareti eşya imalat, toptan–perakende ticareti Firma ismi: Merve Hac Malzemeleri Tekstil Dayanıklı Firma ismi: Çankaya Fotoğrafçılık Ticaret Limited Tüketim Maddeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Şirketi

48 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 49 HUKUK

Neslihan BÜYÜKDİLLAN KTO – Hukuk Müşaviri ANONİM ŞİRKETLERDE AZINLIK HAKLARI–2 II. TÜRK TİCARET KANUNU’NDA YTTK m. 411/I gereği Anonim Ortaklık ETTK’da azınlığın çağrı talebini nasıl ANONİM ŞİRKETLER İÇİN ÖNGÖRÜ- sermayesinin en az onda birini, halka açık yapacağına ilişkin bir hüküm mevcut de- LEN AZINLIK HAKLARI anonim ortaklıklarda ise yirmide birini ğildi. Noter şartı getirilmesinin sebepleri A) Genel Kurulu Toplantıya Çağırma oluşturan pay sahipleri, yönetim kuru- madde gerekçesinde açıklanmıştır . Buna Hakkı lundan, yazılı olarak gerektirici sebepleri göre azınlığın yönetim kuruluna genel YTTK m 411–412 düzenlenmiş olan bu ve gündemi belirterek, genel kurulun kurul toplantısı yapılması için usulüne azınlık hakkı esasen ETTK’da da yer toplantıya çağrılmasını veya genel kurul uygun bir başvuru yapıp yapmadığı almakla birlikte Yönetim Kurulunun zaten toplanacak ise, karara bağlanmasını ve başvurunun tarihi kesin olarak belli kırkbeş gün içerisinde toplantı yapılacak istedikleri konuları gündeme koymasını olacağından mahkemeye başvuruda bu şekilde planlaması hükmü ile güçlendi- isteyebilirler . İstemde belirtilen sebep- konuda bir itirazla karşılaşılmayacaktır. rilerek YTTK’da yer almıştır. Olumlu lerin gerektirici olup olmadığının takdiri Çünkü mahkemeye başvuru için yönetim azınlık hakkı olarak karşımıza çıkmak- yönetim kuruluna aittir .Madde de ve kuruluna başvuru yolunun tüketilmiş ol- tadır. Anonim Şirketin bir organı olan gerekçesinde açıkça belirtildiği üzere ması şarttır . Esasen uygulamada yapılan genel kurul kural olarak kendiliğinden azınlık bizzat genel kurulu toplantıya azınlık tarafından yapılan başvuruların değil çağrı üzerine toplanır . Kanunun çağırma hakkına sahip değildir. Öncelikle işleme alınmaması, azınlığın oyalanması ğırma istemi üzerine yönetim kurulu iki tarihinden en az iki hafta önce yapılması YTTK m. 412/I hükmü gereği gündemi 410. Maddesinde Genel kurulu toplantıya yönetim kuruluna başvuruda bulunmak, durumları söz konusu olabildiğinden farklı şekilde hareket edebilir. için yeterli süre kalmamışsa artık makul düzenlemek ve çağrıyı yapmak üzere bir çağırmaya yetkili olanlar belirtilmiştir. yönetim kurulundan talep etmek zorun- bu sakıncaların önüne geçilmesi amaç- süre kalmadığından bahisle çağrının azlık kayyım atamalı; atama kararında kayyı- Maddeye göre görev süresi dolmuş olsa dadır. Bu başvuru sonucu yönetim kurulu lanmıştır. Bu istemin yazılı ve noter 1)Yönetim kurulu yedi gün içinde tarafından yapılması mümkün sayılma- mın görevlerini ve toplantı için gerekli dahi Yönetim Kurulu, görevleri ile ilgili genel kurulu toplantıya çağırmaya mec- aracılığıyla yapılmasının diğer bir sebebi çağrı istemini kabul edebilir. lıdır . Yine doktrinde eleştirilen diğer belgeleri hazırlamaya ilişkin yetkilerini konular için olmak kaydı ile tasfiye me- bur tutulmamıştır. Çağrı talebini kabul de, istem tarihinde istem sahiplerinin YTTK m 412 hükmü gereği azınlığın bir husus ise Yönetim kurulunun talebe göstermelidir . Kanunda mahkemeye murları ve Yönetim kurulunun devamlı edip etmemek, toplantı yapıp yapmamak paylarının şirket sermayesinin onda toplantı çağrısını kabul etmek istiyorsa olumsuz cevap verdiği veya sessiz kaldı- başvuru süresi ile ilgili bir açıklık yoktur. olarak toplanamaması, toplantı nisabının yönetim kurulunun takdirindedir .Sadece birine ulaşıp ulaşmadığının kesin olarak çağrı talebini aldığı günden itibaren 7 gün ğı durumlarda azınlık genel kurulu davet Mahkemeye başvuru süresi ile ilgili oluşmasına imkân bulunmaması veya yetkili kılınmıştır. Fakat genel kurul top- tespit edilebilmesidir. içerisinde yine noter aracılığı ile olumlu etme yetkisine sahip değildir. Azınlık bu sorunlar, her somut olaya göre TMK m. mevcut olmaması durumlarında, mah- lantısı zaten yapılacaksa azınlığın gün- YTTK 411/II maddesi gereği gündeme cevap vermesi gerekir. Çağrı istemini ka- halde mahkemeye başvurabilir . 2 kapsamında çözümlenmelidir. kemenin izniyle, tek bir pay sahibi genel deme madde eklenmesi talebinin yerine madde konulması istemi, çağrı ilanının bul eden yönetim kurulu YTTK m. 411/ kurulu toplantıya çağırabilir. Görev süresi getirilmesi konusunda yönetim kurulunun Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayım- IV gereği, genel kurulu en geç kırkbeş 2) Yönetim kurulu yedi gün içinde 3–Madde de yer alan “sermayenin en dolmuş olsa dahi Yönetim Kurulunun takdir yetkisi bulunmamaktadır . lanmasına ilişkin ilan ücretinin yatırıl- gün içinde toplantı yapılacak şekilde çağrı istemini reddedebilir. az onda biri” ifadesinin incelenmesi. toplantıya çağırma yetkisinin sona erme- YTTK m. 411/III maddesi hükmüne ması tarihinden önce yönetim kuruluna toplantıya çağırır. Maddeye göre kırkbeş Yönetim kurulu yedi gün içerisinde Yine üzerinde durulması gereken diğer mesi ile şirketin devamlılığı sağlanmakta, göre çağrı ve gündeme madde konulması ulaşmış olmalıdır. gün içinde yapılması gereken genel olumsuz cevap vererek veya hiç cevap bir konu bu madde de yer alan azınlık genel kurulun toplantıya çağrılamaması, istemi noter aracılığıyla yapılacaktır. Azınlığın Genel Kurulu toplantıya ça- kurul toplantısıdır. Kırkbeş günlük süre vermeyerek azınlığın talebini reddedebi- oluşturan paya sahip pay sahiplerinin toplanamaması ve şirketin organsız yönetim kurulunun kararından itibaren lir. Talebin Yönetim Kurulunca reddedil- kapsamı meselesidir. Kanun koyucu, kalması sorunların önüne geçilmesi başlar . Yönetim kurulu çağrı istemini mesi halinde istemi yapan pay sahiple- TTK m. 411’de “sermayenin en az onda amaçlanmaktadır. Yine 410/II maddesi kabul ettiği halde genel kurulu toplantıya rinin başvurusu üzerine, genel kurulun biri” ifadesini kullanmıştır. Azınlık hakla- ile yönetim kurulunun devamlı olarak çağırmamışsa madde gereği çağrı istem toplantıya çağrılmasına şirket merkezinin rının düzenlendiği diğer maddelerde “en toplanamaması, toplantı nisabının oluş- sahiplerince yapılır. Bu durumda genel bulunduğu yerdeki asliye ticaret mah- az” ifadesi kullanılmamıştır. Bu ifade- masına imkan bulunmaması veya mevcut kurulu toplantıya talep sahibi azınlık kemesi karar verebilir. Mahkemeye den azınlığın, sermayenin onda birinin olmaması durumlarında, mahkemenin çağırabilir. Azınlığın direk olarak genel başvuracak pay sahipleri ile yönetim üzerinde paya sahip pay sahipleri olarak izniyle, tek bir pay sahibi genel kurulu kurulu toplantıya çağırabileceği tek du- kurulundan talepte bulunan pay sahipleri belirlenebileceği gibi bir anlam çıkmak- toplantıya çağırabilir hükmü düzenlenmiş rum budur. Burada çağrı yetkisi herhangi aynı olmalıdır. Kural olarak mahkeme, tadır. Bunun azınlık hakları ve amacı ile olup bireysel hak sahiplerine bu istisna başka bir işleme veya mahkeme kararına dosya üzerinden bir inceleme yapar ve çeliştiği açıktır. Bundan dolayı azınlık dışında genel kurulu toplantıya çağırma gerek olmaksızın talep sahibi olan azın- kararı kesindir. Kural bu olmakla birlikte oluşturan pay sahipleri belirlenirken, hakkı tanınmamıştır. Burada mahkeme- lığa geçecektir . Doktrinde genel kanaat mahkeme, somut olayın gereklerine göre sermayenin onda biri üzerinde bir oran nin vereceği karar kesindir. genel kurulu toplantıya çağırmak için 45 zorunluluk halinde duruşma yapabilir. belirlenemez. TTK m. 411/I’de, genel 411 ve 412 maddelerde ise azınlığın günlük sürenin sonunu beklemeye gerek Mahkemenin çağrı yapılmasına karar kurulu toplantıya çağrı hakkının, esas genel kurulu toplantıya çağırması usul ve olmadığı yönündedir. Çağrı ilanının vermesi halinde çağrı yetkisi azınlığa sözleşme ile daha az sayıda paya sahip esasları belirlenmiştir. Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde toplantı verilmemektedir. Bu durumda mahkeme pay sahiplerine tanınabileceği ifade edil-

50 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 51 KÜLTÜR Konya–Karaman Bölgesi miştir. Bu hüküm gereği onda birlik oran etkilemez. istisnanın sadece genel kurulu toplantıya esas sözleşme ile azaltılabilir. Esasen bu Azınlık, gündeme madde konulmasını, çağrı hakkına getirildiği anlaşılmaktadır. hükümler emredici niteliktedir ve kanun- yazılı olarak gerektirici sebepleri ve Dolayısıyla onda birlik ve yirmide birlik da açıkça öngörülmediği sürece ağırlaş- gündemi belirterek, yönetim kurulundan oranlar gündeme madde koydurma hakkı tırılamaz ve hafifletilemez. YTTK’da bu ister. İstemin noter aracılığıyla yapılması konusunda ağırlaştırılamayacağı gibi konudaki tek istisna da m. 411/I’de ki, şartı aranmıştır. Bu istemin yazılı ve hafifletilemez. genel kurulu toplantıya çağırma hakkının noter aracılığıyla yapılmasının diğer bir daha az sayıda paya sahip pay sahiplerine sebebi de, istem sahiplerinin paylarının C) Kuruluş ve Sermaye Artırımında tanınabileceğidir. şirket sermayesinin onda birine ulaşıp Sulh ve İbranın Onaylanmasına Engel ulaşmadığını kontrol etmektir. Gündeme Olma B) Gündeme Madde Koydurma Hakkı madde konulması istemi, çağrı ilanının Bir uyuşmazlığın karşılıklı rıza ve Anonim şirketlerde hem olağan hem de Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayım- fedakarlık ile sonuçlandırılması anlamına olağanüstü genel kurul toplantılarında lanmasına ilişkin ilan ücretinin yatırıl- gelen sulh bir genel kurul kararı değildir. gündeme bağlılık ilkesi geçerlidir. Gün- ması tarihinden önce yönetim kuruluna İbra ise menfi borç ikrarı olup şirketler dem, TTK m. 413/I gereği, genel kurulu ulaşmış olmalıdır. Aksi takdirde, azınlığın hukuku açısından tek taraflı yenilik doğu- toplantıya çağıran tarafından belirlenir. bu hakkı kullanması söz konusu olamaz. ran bir hukuki işlemdir. Bu ilkeye göre, gündemde bulunmayan Kanun koyucu istemin en son ne zamana YTTK m. 559 kuruluş ve sermaye Coğrafi İşaretler–3 konular genel kurulda müzakere edile- kadar yapılabileceğini düzenlemiştir. En artırımında ibra başlığını taşımaktadır. Üretim Metodu sıra karıştırılarak kendi suyunu salarak piş- mez ve karara bağlanamaz. Bu ilkenin de erken ne zaman yapılabileceğine ilişkin Maddeye göre Kurucuların, yönetim Değerli okuyucularımız; mesi sağlanır, suyunu çekince biraz daha bir sonucu olarak, genel kurulda tüm pay bir düzenleme yapmamıştır. Öğreti de en kurulu üyelerinin, denetçilerin, şirketin Bölgelerin kültürel ve ekonomik ve Malzemeler sahiplerinin oybirliği bulunmadıkça yeni erken, olağan toplantılar için hesap döne- kuruluşundan ve sermaye artırımından coğrafi zenginliklerini tescil ettirmeleri Pilavlık pirinç (Baldo, Osmancık veya kendi yağıyla birlikte kavurmaya devam madde eklenemez. minin bitiminden, olağanüstü toplantılar doğan sorumlulukları, şirketin tescili tari- büyük önem taşımaktadır. Konya ve Java ), tereyağı (Konya tereyağı), nohut, edilir. Kendi yağının dışında kullanılan yağ TTK m. 411’de azınlığın genel kurulu için yönetim kurulunun karar almasından hinden itibaren dört yıl geçmedikçe sulh Karaman bölgesi de bu anlamda büyük karbonat, kuş üzümü (kişniş), büyükbaş kavurmanın tadını bozar. Etin yağ oranı % 15 ten fazla olmamalıdır. Kavurma esna- toplantıya çağırma hakkı ile birlikte, itibaren bu istemin yapılabileceği ifade ve ibra yoluyla kaldırılamaz. Bu sürenin potansiyele sahip iki şehrimiz. hayvan kaval kemik suyu, kuş üzümü, taze Coğrafi işaretler, menşe adı mahreç düve veya dana kuşbaşı eti, etin kendi yağı, sında ete tuz ve su ilave edilip leğenin üstü genel kurul zaten toplanacak ise azınlığın edilmektedir. geçmesinden sonra da sulh ve ibra ancak işareti olarak ikiye ayrılmıştır. Fakat tuz, su, leğen (tercihen kalaylı bakır leğen), kapatılarak yavaş yanan odun ateşinde piş- müzakeresini ve karara bağlanmasını is- Yönetim kurulu talebe 7 iş günü içerisin- genel kurulun onayıyla geçerlilik kazanır. Menşe adı veya mahreç işareti kapsa- meşe veya çam dalı odunu, yoğurt çorbası, mesi ve yumuşaması sağlanır. İlave edilen tediği konular hakkında gündeme madde de olumlu veya olumsuz bir cevap ver- Bununla beraber, esas sermayenin onda mı¬na girmeyen ve ilgili piyasada bir irmik helvası, çiçek bamyasından yapılmış su çekince tekrar hafif şekilde eti kavura- koydurma hakkını da düzenlenmiştir. memişse azınlık mahkemeye başvurabilir. birini, halka açık şirketlerde yirmide ürünü tarif etmek için geleneksel ola- bamya çorbası, zerde ve meyve suyudur. rak istenen kıvama getirilir. Kalaylı bakır Azınlık bu talebi yönetim kurulunun ge- Yönetim Kurulu azınlığa olumlu cevap birini temsil eden pay sahipleri sulh rak en az 30 yıl süreyle kullanıldığı ka- Pilavın Hazırlanması leğen ve altındaki odun ateşi kavurmaya nıtlanan adlar, aşağıdaki şartlardan en nel kurulun toplanmasına yönelik yaptığı vermiş ancak istenilen konuları gündeme ve ibranın onaylanmasına karşı iseler, Pirinç, ılık suda 45 – 60 dakika ıslatılır. ayrı bir tat ve hoş koku sağlamaktadır. az birini sağlaması halinde geleneksel çağrılarda kullanabilir . Yönetim kurulu- koymamışsa azınlık mahkemeden söz sulh ve ibra genel kurulca onaylanmaz. Daha sonra soğuk suyla 4 – 5 sefer yıkana- Sunum ürün olarak tanımlanır. Bu anlamda Siz nun yerine herhangi bir sebeple mahke- konusu maddelerin gündeme dahil oldu- Burada azınlığın çekimser kalması yeterli Pişmiş olan pilav sıcak olarak ve üzerinde değerli okuyucularımızla bu sayımızdan rak süzülür. İçine katılacak nohut kabukla- mece kayyım atanmışsa kayyıma da aynı ğuna ilişkin karar getirebilir. Toplantıya olmayıp mutlaka olumsuz oy kullanma- itibaren tescili alınan, tescil başvurusu rının ayıklanması için içine karbonat atıla- kavurma olduğu halde kayık tabak içinde taleple başvurulabilir. Azınlığa tanınan bu çağırma yetkisi azınlığa geçmişse gün- ları gerekir. yapılan ve coğrafi işaret, mahreç işareti rak haşlanır. Kabukları ayıklanan nohudun, servis yapılmalıdır. Pilav servis tabağının hak da, genel kurulun toplantıya çağrıl- demi azınlık belirler. Toplantıya çağırma Kurucuların, yönetim kurulu üyelerinin ve geleneksel ürün olabilecek ürünlerin soğuk suyun altına soğutularak ovularak içine serilir. Üzerini kapatacak ve pilav ması gibi yetkili organlardan istenir. Ser- yetkisi mahkeme kararıyla kayyıma ve denetçilerin sorumluluğunun, şirketin tanıtımını yapmaya devam edeceğiz. ikiye ayrılması sağlanır. Bakır leğen içinde tanelerinin az miktarda görüleceği şekilde mayenin onda birini, halka açık anonim verilmişse kayyım gündemi belirleyecek tescili tarihinden itibaren dört yıl geç- eritilen tereyağına tam kavrulmadan süzü- et kavurması ile örtülür. Bu kompozisyon şirketlerde yirmide birini oluşturan paya fakat azınlığın gündemin içeriğine ilişkin medikçe sulh ve ibra yoluyla kaldırıla- len pirinç ilave edilerek kevgirle karıştırılır. Konya Etli Düğün Pilavı’nın ana unsurunu sahip pay sahipleri bu hakkı kullanabilir. taleplerini dikkate alacaktır . mayacağı ve dört yıllık sürenin şirketin Konya Etli Düğün Pilavı Pirinç kavrulurken sırasıyla tuz, nohut ve teşkil eder. Konya Etli Düğün Pilavı’nın Azınlığın bu hakkı kullanabilmesi için TTK m. 411/I’de, azınlığı oluşturan pay tescili ile başlayacağı belirtilmiştir; kuş üzümü ilave edilerek karıştırılmaya sunumu şu sıralama ile yapılır. Yoğurt genel kurulun toplanması gerekmektedir. oranının hafifletilebileceğine dair getiri- ancak, sermaye artırımında bu sürenin, Tescil No: 142 devam edilir. Pirincin üstünü iki parmak çorbasını (1) takiben Konya Etli Düğün Genel kurul toplantısının olağan veya len istisnanın burada uygulanıp–uygu- sermaye artırım kararının sicile tescili ile Başvuru Tarihi: 21.01.2009 geçinceye kadar kaval kemiğinin kayna- Pilavı (2) verilir. Ardından verilen irmik olağanüstü olması hakkın kullanımını lanmayacağı meselesidir. Maddeden, bu başlayacağının kabul edilmektedir. Dört Başvuru Sahibi: ÖZ BAŞARALI TUNÇ tılmasıyla elde edilmiş kemik suyu ilave helvası (3) ve sonrasında bamya çorbasının (4) servis edilir. Sonrasında 2. defa olmak yıllık sürenin geçmesinden sonra da sulh KARDEŞLER GIDA İNŞAAT HAY. edilir. Kaynayan pirinç suyunu çekince SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. üzere Konya Etli Düğün Pilavı ve yanında ve ibranın geçerlilik kazanması için genel kalaylı bakır leğenin altında bulunan ve pilava ayrı bir tat ve hoş koku veren odun zerde ve meyve suyu (5) ile birlikte servisi kurulun onayı gereklidir. Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikler ateşi söndürülerek 30 (otuz) dakika kadar yapılır. Davetlilerin talepleri doğrultusun- Azınlığın olumsuz oy kullanmasına rağ- Ürün daha çok düğün organizasyonları ya ağzı kapalı olarak dinlenmeye bırakılır. da etli pilav servisi (6) tekrarlanır. Servis men ilgililerin ibrasına karar verilirse bu da başka kutlama amaçlı organizasyonlar- Malzeme kullanım oranları ; % 70 pirinç, tabağındaki pilav miktarı değişken olabi- genel kurul kararının iptali istenebilir. da misafir edilen kişilere verilen yemek ve % 20 Tereyağı, % 5 nohut, % 3,5 Kişniş, lirken kavurma miktarı 350 gramdan aşağı İbra kararı ile birlikte belirtilen organların sunumundan ibarettir. % 1,5 tuz. olamaz. Aksi takdirde pilav ve kavurmanın görev yaptıkları döneme ilişkin işlemleri Konya Etli Düğün Pilavı ve sunumunun Kavurmanın Hazırlanması birlikte oluşturduğu ve Konya’ya has da- onaylanmakta, bu işlemlerin hukuka Konya’ya has özellikleri içerdiği mal- Altında odun ateşi bulunan kalaylı bakır mak tadı, istenilen seviyede yakalanama- ve işin gereğine uygun olduğu kabul zemeler, hazırlanış ve sunum şeklinden leğene etin kendi yağı atılarak kevgirle ka- maktadır. Sunum, yuvarlak bir masa veya edilmektedir. Geçerli bir ibra kararı ile kaynaklanmaktadır. rıştırılır. Hafifçe pembeleşen yağa kuşbaşı sofra üzerinde davetlilerin ortak bir kaptan şirket tarafından açılabilecek sorumluluk şeklinde doğranmış et ilave edilir. Et, ara yediği şekilde yapılmadır. davaları engellenmektedir.

52 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 53 RÖPORTAJ

Röp. Fot: M.Fatih ÖZSOY, Sercan KURBAN

TARİHİ BEDESTENDE 73 SENELiK ESNAF Konya’nın Tarihi Bedesten Çarşısı geçmişten günümüze kadar birçok es- nafın geçim kaynağı olmuştur. Özellikle tarihi yapısıyla Konya’ya gelen turistlerin dikkatini çeken çarşıda babadan oğula, ustadan çırağa geçen bir çok dükkan bulunmaktadır. Yeni İpek Yolu Dergisi olarak biz de bu çarşının 73 yıllık esnaf ve aynı zamanda ayakkabı ustası olan Ayakkabı- cı Hüseyin Pekyatırmacı ile bir röportaj gerçekleştirdik. Ayakkabıcılığın ve çarşının dünü, bugünü nasıl bugünlere geldiğinin dinledik. 1944 te babam bu dükkanı tuttu. Ben o sın. Bende onun öğütlerini dinleyerek Fiyatta ucuza alıp pahalıya satmıyoruz. zaman 10 yaşındaydım. O yıldan beri bugünlere geldim. Eskiden hem imalat En kalitelisini en uygun fiyata satmaya bu dükkandan hiç ayrılmadık. Buranın hem de satış yapardık ama şimdi sadece çalışıyoruz. en büyük meziyeti Kapu Camii’nin satış yapmaktayız. Çünkü imalat artık burada olmasıdır. Kapu Camii Konya’nın çok değişti, ayrı bir branş oldu. Çeşitler Kaynaklar: manevi bakımından bir direk taşı niteliği bile değişti. Önceden bizim dükkanda 1– http://www.konya.bel.tr/sayfadetay. taşımaktadır. Son zamanlarda da Kapu bütün çeşitler vardı ama şimdi başta php?sayfaID=242 Camii Türkiye’de meşhur oldu, bu da çocuk ürünleri olmak üzere bir çok çeşidi 2– https://www.konyadaneleroluyor.com/ bizim işlerimizin yolunda gitmesinin bulundurmuyoruz. Bizim alıp sattığı- konya–bedesten–carsisi/ büyük bir parçası olmuştur. Biz bura- mız mallar daima kaliteye dayanıyor. nın kıymetini 10 yaşından beri görerek 1300’lü yıllardan itibaren önemli bir yaşayarak biliyoruz.1954 yılında İstan- Anadolu kenti olarak anılan Konya’da bul’a yüksek ticaret okumaya gittim. O bulunan ve köklü bir tarihi geçmişe zamanlar hem fiziki açıdan hem de bilgi sahip olan Bedesten çarşısı meşhur, açısından kuraklık devriydi. O dönemin kudretli Osmanlı padişahlarından Kânuni zor şartlarında da olsa okuyabildim. Sultan Süleyman Han devrinde yapıl- Askerliğimi yedek subay olarak yaptım. mıştır. Kanuni devrinde müftü ve kadı Yakın bir akrabam dönemin başbakanı askerlik görevlerini yürüten Mevlâna Adnan Menderes’in randevularıyla ilgile- Kadri Çelebi tarafından 1538’de, klasik niyordu. Ondan randevu ayarlamasını tarza uygun bir şekilde dokuz üniteli bir istedim o da ayarladı. Adnan Menderes bedesten olarak inşa ettirilmiştir.1868 niz. Fiyatlar ucuz, ürün çeşitliliği oldukça tarih kokan ender mekânların başında ge- ile görüşme fırsatım oldu. Bana çevre- Sonbahar ayında gece çay ocağından fazla ve kaliteli. Bu saydığım özellikteki liyor. Yapılan restore çalışması ile doğal sindeki kişilerin, yardımcılarının ona hep sıçrayan kıvılcımlar sonucunda büyük bir eşyaları kolaylıkla Bedesten çarşısında yapısını büyük oranda korumuştur. engel olduklarını hiçbir şey yaptırtmadık- yangın çıkmış ve tüm çarşı kül olmuştur. bulabilir aynı zamanda tarihi dokuyu Geçmişten günümüze kadar birçok larını söyledi, O dönemde bile ülkemi- Yeniden inşa edilen çarşı günümüzde içinize çekebilirsiniz. Bu tarihi Bedesten esnafın geçim kaynağı olan, Özellikle zin gelişmesini engellemeye çalışanlar restore edilerek bu günkü görünümüne çarşısının ara sokaklarında gezmek güzel tarihi yapısıyla Konya’ya gelen turistlerin olmuştu. kavuşmuştur. ve ara sokaklarda tarihe direnen kundura- dikkatini çeken çarşıda babadan oğula, Bu dükkanı ilk aldığımız günden beri Bedesten mahalle olarak Meram ilçesinin cıları, baharatçıları görmek insana garip ustadan çırağa geçen bir çok dükkan bu- erken saatte açarız. Babam bana sürekli Şükran Mahallesine bağlıdır. Bedesten bir mutluluk veriyor. Konya’ya yolu dü- lunmaktadır. Bizde bu çarşının 73 yıllık öğütlerde bulunurdu; dükkana erken çarşısının sokaklarında gezerken içinize şen yerli ya da yabancı turistlerin gezip esnafı Ayakkabıcı Hüseyin Pekyatırmacı saatte geleceksin, elinde birçok çeşit bu- çektiğiniz baharat kokuları ile bir anda görmesi, mutlaka bir anı, hatıra edinmesi ile bir röportaj gerçekleştirerek küçüklük- lunduracaksın, müşteriye gerekli hizmeti kendinizi Osmanlı İmparatorluğunun, gereken nadir mekânlardandır Bedesten ten nasıl bugünlere geldiğinin dinledik. vereceksin derdi. İşte o zaman halkın efendi esnaflarının zamanında bulabilirsi- çarşısı. Her santimetresi ecdat kokan, Hüseyin Pekyatırmacı; “15 Haziran gözünde iyi bir esnaf olmayı başarır-

54 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 55 RÖPORTAJ

Röportaj: M. Fatih ÖZSOY

var. Karatay gibi, Keykubad gibi, Fatih gibi, Atatürk gibi... Bu duygunun da altını çizmesi açısından değerli buluyor, şüphe- siz sorumluluk hissediyorum.

Bu projede Konya’da bulunmaktan memnun musunuz? Daha önce Kon- ya’ya geldiniz mi? Konya hakkında neler düşünüyorsunuz? Direniş Karatay Sinema Filmi başrol oyuncusu Yıllar önce gezi amaçlı gelmiştim. Birkaç gün kaldım. Böylesine kısmen uzun Mehmet ASLANTUĞ: kalmak ve film seti için ilk kez gelmiş bulunuyorum. dilini, duygusunu, sinematografisini diziler dönemini tamamen yansıttı- atlamayalım. Buradaki bütün çabamız da ğını düşünüyor musunuz? Bu filmin Selçuklu dönemini yan- bu... Dönem işleri çoğu zaman hamasi Hepsi geniş kitleler tarafından izlenmiyor. sıtan en gerçekçi ve önemli yapım duyguları yüceltip; sair emeği, özeni, es- Dönemini gerçekçi yansıtmak da tamamı olduğu söyleniyor. Bu konudaki tetiği ve sahiciliği atlarsa, çok yakışıksız için söylenemez. Kolay değil elbette. İz- “DİRENİŞ KARATAY FİLMİ, düşüncelerinizi öğrenebilir miyiz? kalıyor! Genelikle de böyle sonuçlanıyor lek yaratmak bir takım bileşenlere bağlı. Öyle olması için elimizden geleni maalesef. Biz, daha değerlisini yapmak Tıpkı diğer türler gibi, aksiyon ya da ent- UNUTULMUŞ SELÇUKLU’YA VE TARİHE yapıyoruz. Bu çalışma için hazırlanan için geldik. Beni de motive eden budur. rika dozu düşük dönem işleri de izleyici platoların, döneme ilişkin başkaca niyet tarafından pek iltifatlandırılmaz. Zahmetli ve çabalara evsahipliği yapması açısından En son 2009 yılında bir sinema ve uzak bulunur. Kitap okumak gibi ÖDENECEK BİR VEFA BORCUDUR” da hayli değeri olacak. Biraz da bu açıdan filminde rol aldınız o zamandan beri gelir seyirciye. Ayrıca emek ister. Ama bakmakta fayda var. ilk kez sinema filminde oynuyorsu- Dünya’da da aşağı yukarı denge böyledir nuz. Beyaz perdeden bu kadar uzak zaten. Yani şunu demek istiyorum. Aslın- KTO Karatay Üniversitesinin yapımcılığını üstlen- harmanlamamız gerek. Hem de titizlikle, dikkatlice Çekimlerde zorlu sahnelerde yer kalmanızın nedeni nelerdir? da çok değerli olduğunu düşündüğünüz diği ‘Direniş Karatay” filminin çekimleri Konya’da ve uluslararası izlek tatlarını atlamadan, görmezden alıyorsunuz, örneğin atlı sahnele- O bahsettiğiniz çalışma “Aşkın İkinci birtakım tarihi öyküler, izlek yaratma çeşitli platolarda devam ediyor. 2018 başında viz- gelmeye çalışmadan!... riniz var bu sahnelerde zorlanıyor Yarısı”. Benim kurucusu olduğum film konusunda bu bileşenleri barındırmadığı, yona girecek olan Filmde Emir Celalettin Karatay’ı musunuz? atölyesinin işidir. Kendi malzemeleri ve dramatik tansiyonla birlikte, merak unsur- canlandıran ve başrol oyuncusu aktrist Mehmet Emir Celalattin Karatay rolünün şahsiyetin- Zorlu işleri ve sahneleri severim. Bu kaynaklarıyla yapılmış bir film. Ne yazık larını, bağlantılı aksiyonu içermediğinde, ASLANTUĞ ile Yeni İpek Yolu Dergisi olarak ger- den dolayı kendinizde sorumluluk hissediyor tercihlerime de, filmografime de olabildi- ki sinema sektörü, birkaç istisna dışında ticari olarak da başarılı olamayabilir. çekleştirdiğimiz röportajda, Direniş Karatay filminin musunuz? ğince yansımıştır. Vücut dili ve hafızası ve epeyce bir zamandır, basit komedi Sinema ve televizyon ilizyonu biraz da Selçuklu’ya ve tarihe ödenecek vefa borcunun oldu- Sadece Dünya haritasına baktığımızda bile; kâh da yardımcı oluyor, en azından şimdilik!.. anlayışlarının, skeç kafasında niyetlerin böyle birşey. Edebiyat ve şiiri zamana ğunu vurguladı, sorularımızı şöyle cevaplandırdı: kültürel, kâh siyasi; ya da fiziki haritası itibarıyla; Yeterki emeği hak eden bir çabanın ortak baskısı altında kaldı. Ana akım sinemaya yayılmış onbinler ayakta tutabilir; ama, hem çok kıymetli, hem de zor bir coğrafya da 1000 dair duygular da televizyon dramalarında diğerinin milyonlarca insana ihtiyacı “Direniş Karatay” filminde Emir Celaleddin yıllık bir öykünün sahibi ve mirasçısıyız. Tutunmak abartılarak eğildi, büküldü, ezildi, yorgun vardır. Çünkü çok maliyetlidir ve talebe Karatay rolünü canlandırıyorsunuz. Bu size da, birleşmek de, büyümek de kolay olmamış. Kimse düşürüldü!.. Kaynak yetersizliği, zarar yönelik algıyı yönetmek zorundadır. Bu neler hissettiriyor? de lütufta bulunmamış. Hala birtakım yüklerini, etme gibi haklı endişeler de var tabii; ama durum da bahsini ettiğimiz karışımı ve İki boyutuyla ele almamız gerekecek. Biri tarihi zorluklarını yaşıyoruz. Avrupa’ya, Asya’ya, Ortado- ne ekersen onu biçiyorsun! Uzun araların izleği kolaylaştıran yöntemleri zorunlu gerçeklik ve derinlik; diğeri de sinemasal estetik ve ğu’ya sınırları olan, kadim suların (denizler itibarıyla nedeni biraz da bu türden kayıplar!.. kılar. sahicilik. İkisini de barındıran bir çaba göstermek da) ve toprakların ülkesiyiz. İşte böyle bir zeminde; zorundayız. Sadece birincisini hakim kılarsak, sine- geleceği aydınlatan nesillere, ezeli ve ebedi olmanın Günümüzde yapılmış ve yapılmakta İpek Yolu Dergisi olarak size teşekkür ma filmi olarak yapmaya hiç gerek yok. Belgeseli sadece pazu ve kılıçla değil, ilim ve irfanla mümkün olan tarihsel dizi filmler, çok büyük eder, yayın hayatınızda başarılar, kolay- yeter; ama öyle olmadığına göre, ikinci boyutuyla olabileceğini idrak etmiş devlet adamlarına ihtiyaç bir izleyici kitlesine sahip, sizce bu lıklar dilerim...

56 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 57 Patent Yolculuğunda PATENT BULUŞ Yatırımcı Durağı

işlemleri yapılmaktadır. Eğer metin ÜÇÜNCÜ GÖZÜM kaydedilmek istenirse “Yükle“ tuşuna basarak hafıza kartına kaydetme işlemi gerçekleştirilmektedir. Eğer daha önce- GÖRME ENGELLİLER İÇİN den kayıtlı olan dosyaların herhangi biri üzerinde tekrar okuma işlemi yapılmak isteniyorsa “İndir” tuşuna basılarak sesli DESTEK CİHAZI çalışma modu sayesinde açılıp dosyanın üzerinde işlem yapılabilmektedir. Eğer Buluş Sahibi: Doç. Dr. Fatih BAŞÇİFTÇİ, Öğr. Gör. Dr. Ayşe ELDEM “Sesli ve yazılı” özelliği seçildiyse metin Doç. Dr. Fatih BAŞÇİFTÇİ hem Braille hücrelerine aktarılır hem de sesli olarak dinletilmesi sağlanmaktadır. Doğum Tarihi ve Yeri: Kadınhanı – 23 / 02 / 1974 Buluşla ilgili prototipin oluşturulması Çalıştığı Kurum: Selçuk yaklaşık 2 sene sürmüştür. Geliştirme Üniversitesi Teknoloji Fakül- tesi Bilgisayar Mühendisliği aşamasında gerekli deneme ve testler ya- pılarak çalışır bir prototip elde edilmiştir. Elde edilen prototip eğitmenler eşliğinde 25 adet gönüllü görme engelli bireyle denenmiştir. Test aşaması, gönüllü olarak katılan görme engelli bireylerin ailelerin- den de izin alınarak gerçekleştirilmiştir. Yapılan denemeler sonrasında hiç Braille caktır, ma bilmektedir. Oluşturulan cihazda hiç Öğr. Gör. Ayşe ELDEM alfabesi bilmeyen bireylerin Braille • Laptop, tablet gibi her ortamda rahatlık- Braille alfabesini bilmeyen kişiler için alfabesini öğrenmeleri sağlanmıştır. Aynı la taşınıp kullanılabilecektir, geliştirilen öğrenme modülü kullanılarak Doğum Tarihi ve Yeri: zamanda cihazla ilgili; “Fiziksel Özel- • Cihazın üretim maliyeti daha az ola- okuma yazma bilmeyen %32,9 luk kısma Konya – 10.06.1982 likler”, “Güvenilirlik ve Performans” cağından patent alınıp üretime geçildiği da hitap edilmiş olacaktır. Çalıştığı Kurum: ve “Kullanım ve Duyarlılık” faktör anda satış fiyatı da piyasadaki olan cihaz- Karamanoğlu Mehmetbey gruplarında yapılan testlerde başarılı lara göre çok daha uygun olacaktır, Üretilecek olan cihaz yerli üretim oldu- Üniversitesi Teknik Bilimler Dünya üzerinde yaklaşık 39 milyon, Tür- okunabilmesini hem de sesli olarak sonuçlar elde edilmiştir. Prototipin geliş- • Farklı dil destekleriyle daha çok sayıda ğundan dolayı rekabete bir adım önde Meslek Yüksekokulu Bilgisa- kiye’de ise 412.312 görme engelli birey dinletilebilmesini sağlamaktadır. Cihazın tirilme aşamasında TÜBİTAK ve Selçuk görme engelli bireye ulaşılabilecektir. başlanılmış olacaktır. yar Teknolojileri Bölümü bulunmaktadır. Görme engelli bireylerin iki farklı çalışma bölümü vardır. Birinci Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri 96 hücre ile tasarlanan cihazın her yaşamın içerisinde daha aktif rol alabil- bölümde; sırayla harf, kelime, cümle ve Koordinatörlüğü’nden destek alınmıştır. Cihaz, 25 Mayıs 2017 tarihinde Türkiye bütçeye hitap edebilmesi için daha uygun meleri için geliştirilen birçok yazılımsal paragraf çalışmaları yapılarak Braille al- Engelsiz Bilişim Platformu tarafından fiyatlı olan 48 ve 24 hücreli cihazları da ve donanımsal araç mevcuttur. fabesinin öğretimi sağlanmaktadır. İkinci Selçuk Üniversitesi Teknoloji Fakültesi düzenlenen Engelsiz Bilişim Ödülleri tasarlanacaktır. Üçüncü Gözüm isimli cihaz, görme bölümde ise herhangi bir belge tarayıcı Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Baş- ödül töreninde Engelsiz Bilişim Öğrenci Aynı zamanda teknik servis hizmetleri engelli bireylerin özellikle yazılı metin aracılığıyla taranıp USB veya bluetooth kanı Doç. Dr. Fatih BAŞÇİFTÇİ’nin, Projeleri Ödülü kapsamında ödüle layık için oluşturulacak Çağrı Merkezi ile 24 okuma konusunda başka insanlara olan bağlantı yöntemlerinden biri kullanılarak ÖSYM’nin düzenlemiş olduğu ALES görülmüştür. Bununla birlikte cihazla saat hizmet verilecektir. bağımlıklarını sonlandırmak, okurya- bilgisayara aktarılmaktadır. Elde edilen sınavında görme engelli bir bireyin bu- ilgili patent başvurusunda bulunulmuş zarlık oranını artırmak, görme engelli dosya üzerinde görüntü işleme adımları lunduğu bir sınıfta görevlendirilmesiyle ve şu anda değerlendirme aşamasındadır. bireylerin sosyalleşmelerini sağlamak, uygulanarak karakterlerin elde edilmesi bu proje fikri ortaya çıkmıştır. Ardından Ulusal ve yerel haber sitelerinin birço- farklı dil destekleri sayesinde daha çok sağlanmaktadır. İlk olarak kullanıcı- bu fikrini Karamanoğlu Mehmetbey Üni- ğunda cihazın tanıtımı da yapılmıştır. sayıda görme engelli bireye ulaşabilmek ya hangi modda metin üzerinde işlem versitesi TBMYO Bilgisayar Teknoloji- Cihaz henüz ticarileşmemiştir. ve dış ülkelere olan bağımlılıkları en aza yapmak istediği sorulmaktadır. Seçilen leri Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak Başta görme engelli bireyler olmak indirebilmek amacıyla geliştirilmiştir. moda göre “Sesli”, “Yazılı” veya “Sesli görev yapan doktora öğrencisi olan Ayşe üzere, bu bireylerin bulunduğu tüm kamu ve Yazılı” işlemi gerçekleşir. Çalışma ELDEM ile paylaşarak doktora tezi kap- kuruluşları, üniversitelerin Engelsiz Görme engelli bireylerin kullanmış modu “Sesli” ise metin, kullanıcıya sesli samında bu cihazı geliştirmişlerdir. Yaşam Birimleri, görme engelli okulları, olduğu cihazlar yurt dışından getirilmesi- olarak aktarılmaktadır. Eğer kullanıcı kaynaştırma eğitimi adı altında hizmet ne karşılık, geliştirilen cihaz yerli üretim isterse kulaklık aracılığıyla dinleme işle- Geliştirilen cihaz; veren okullar, rehabilitasyon merkez- olduğu için bir avantaj sağlamıştır. Aynı mini gerçekleştirebilir. Seçilen çalışma • Görme engelli bireylerin başka bireyle- leri, görme engelli dernekleri, merkez zamanda cihazın maliyeti şu anda piyasa- modu “Yazılı” modu ise karakterler; 96 re olan bağımlılıklarını sonlandıracaktır, kütüphaneleri gibi birimlerin geliştirilen da satılan cihazların fiyatlarına oranla adet Braille hücresi olduğundan dolayı • Görme engelli bireylerin okur–yazarlık cihazdan fayda sağlayacağı öngörülmek- oldukça düşüktür. 96’lık bloklar halinde Braille hücrelerine oranının artması sağlanacaktır, tedir. gönderilmektedir. “İleri”, “Geri”, “Baş”, • Görme engelli bireylerin sosyalleşmele- Geliştirilen cihaz, herhangi bir belgedeki “Son”, “Yukarı”, “Aşağı” gibi tuşlar rini sağlayacaktır, 2002 İleri Analiz Raporuna göre %61,3 karakterlerin, hem Braille alfabesi olarak kullanılarak metinler üzerinde gezinti • Dış ülkelere olan bağımlılığı azalta- oranında görme engelli birey okuma yaz-

58 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 59 Patent Yolculuğunda Yatırımcı Durağı TURİZM PULS OKSİMETRE SENKRONİZASYONLU MİKRODENETLEYİCİ TABANLI ETNOGRAFYA MÜZESİ VENTİLATÖR ETHNOGRAPHIC MUSEUM

Buluş Sahibi: Prof. Dr. İnan GÜLER, Öğr. Gör. Dr. Adem GÖLCÜK Öğr. Gör. Dr. Adem GÖLCÜK

Doğum Yeri: Konya Doğum Tarihi: 11.01.1982 Öğrenim Durumu: Doktora(2012–2017):Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar Mühen- disliği ABD Yüksek L.(2007–2010): Selçuk Üniversitesi, F.B.E., Elektronik ve Bilgisayar Sistemleri Eğitimi Anabilim D. Lisans(2007–2010): Selçuk Üniversitesi, Teknik Akciğer rahatsızlığı ve solunum yetmez- olumsuz durumu fark edene kadar ki Eğitim Fakültesi, Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği liği gibi rahatsızlığı olan hastalarda solu- geçen zamanda hastanın mağduriyeti en Müzede bindallı, cepken, kaftan, şalvar gibi gelenek- You can experience ways of living in the Seljuk, Ottoman İletişim Bilgileri: Karamanoğlu Mehmetbey Üniver- num işlemini yapay olarak gerçekleştiren aza inmiş olacaktır. sel giysiler, oya, bilezik, kemer, tesbih gibi aksesuar- and Republican periods through examining traditional sitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Bilgisayar cihazlara mekanik ventilatör cihazı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştır- lar, kahve takımı, şamdan, porselen ürünler, Selçuklu, clothing like bindallı, cepken, kaftan, şalvar; accessories Teknolojisi Bölümü KARAMAN denilmektedir. Gerek hastanelerin yoğun ma Kurumuna (TÜBİTAK) tarafından Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait halı, kilim, like oya, bilezik, kemer, tespih; porcelains like coffee bakım ünitelerinde, gerekse de hastaların “2211–C Öncelikli Alanlara Yönelik Yurt cicim örneklerini incelerken dönemin yaşam tarzını sets and candelabras as well as samples of carpets, kendi evlerinde yoğun olarak kullanılan İçi Doktora Burs Programı” ile maddi benliğinizde hissedebilirsiniz. rugs and light rugs. ventilatör cihazlarının ülkemizde üretimi açıdan desteklenen Buluş, hastanelerin yoktur. Oldukça pahalı olan bu cihazlar yoğun bakım ünitelerinde ve solunum İNCE MİNARELİ MEDRESE yurt dışından ithal edilmektedir. problemi yaşayan hastaların evlerinde İNCE MINARET MADRASA Prof. Dr. İnan GÜLER Ülkemizin bu alandaki dışa bağımlılığını yoğun olarak kullanılmaktadır. en aza indirmek için geliştirilen ventila- Buluşun bir prototipi bulunmaktadır. De- Gazi Üniversitesi, Teknoloji Fakül- törün mevcut ventilatör cihazlarına göre neysel çalışmalar bir elektronik akciğer tesi, Elektrik–Elektronik Müh. önemli üstünlüğü Puls Oksimetre ciha- modeli üzerinde yapılmıştır. Gerçek bir Lisans: Erciyes Üniversitesi, zıyla senkronize olarak çalışabilmesidir. hasta üzerinde testleri gerekli olan etik Elektronik Mühendisliği (1981) Günümüzdeki ventilatör cihazları, Puls kurul kararları ve CE belgesi alındıktan Yüksek Lisans: Orta Doğu Oksimetre cihazlarından bağımsız çalış- sonra yapılacaktır. Teknik Üniversitesi, Elektrik– maktadır. Ventilatör cihazında hastaya Aynı zamanda doktora çalışmasında tez Elektronik Mühendisliği (1985) verilecek olan havadaki oksijen mikta- konusu olarak belirlenen cihaz henüz Doktora: İstanbul Teknik Üniversitesi, Elektronik ve rını doktorlar ve hastabakıcılar ayarla- ticarileşmemiştir. Hastanelerde kullanı- Haberleşme Mühendisliği (1990) maktadır. Buluştaki Puls Oksimetre ve labilmesi için gerekli izin ve belgelerin Doğum Yeri: Düzce ventilatör senkronizasyonunda bu işlemi alınması için çalışmalar devam etmek- Doğum Tarihi: 30.06.1956 ventilatör cihazı kendi kendine yapabil- tedir. mektedir. Kandaki oksijen doygunlu- ğundaki değişmelerden hastanın ihtiyacı olan oksijen miktarı, hastaya verilecek Selçuklu dönemi taş işçiliğinin en güzel örnekle- One of the most beautiful examples of stonemasonry olan solunum hızı ve havanın hacmi rinden biri olan İnce Minareli Medrese 1264 yılında of the Seljuk period, İnce Minaret Medrese was built in “Bulanık Mantık” tabanlı denetleyici inşa edilmiştir. Günümüzde müze olarak kullanılan 1264. Today transformed into a museum, this medrese is ile ayarlanmaktadır. Doktor ve hem- medresedeki taş ve ahşap oyma eserleri ile yapının a must–see with its objects of stone and wood art as well şirelerin hastanın yeni durumuna göre hayranlık uyandıran taç kapısını mutlaka görmelisi- as its marvelous ornamented stone façade. zamanla ventilatör cihazı için yapılması niz. gereken değişiklikleri ventilatör sistemi kendi kendine yapabilmektedir. Böylece hemşirelerin ve doktorların iş yükü ha- fiflemiş olmakta ve doktorların hastadaki

60 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 61 İPEK YOLU • OCAK 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 61 ; web: BOSNA HERSEK Türkmenistan’da bir süt ürünleri işletme- 201700156–– İşbirliği DÜNYADAN İŞBİRLİĞİ TEKLİFLERİ sinde üretim müdürü olan Begenc Atabayev, yoğurt üretimine başlamayı planladıklarını, Kayıt Tarihi: 29.06.2017 Gıda maddeleri ve içecekler Kauçuk, plastik ve pelikülfilm ürünler Türkiye’deki yoğurt kabı üreticileriyle irtibat Firma Adı: Eurooweb doo kurmak istediklerini ve uygun teklif verecek Adres:Tuzla, Bosnia and Herzegovina, , SLOVENYA SIRBiSTAN firmalarla çalışmak istediklerini bildirmiştir. Yetkili Kişi: Adem Gibic 201700148–– Satım 201600311–– Satım Üniversiteyi Türkiye’de okuduğunu ifade eden Tel: +387.62.539 526; Faks:.. ; e–mail: Begenc Atabayev, yazısında bu işe Türkiye’nin [email protected] ; web: Kayıt Tarihi: 09.06.2017 Kayıt Tarihi: 15.06.2017 de katkısının olmasını istediğini belirtmiştir. Eurooweb doo Şirketinin gıda endüstrisinde, Firma Adı: FEJSAL İMERİ Firma Adı: STEEL IMPEX doo. özellikle un, yağ ve ahududu ihracatı ala- Adres:, , Adres:aerodramska 3 kraljevo / Serbia, , nında işbirliği yapmak istediği bildirilmiştir. Yetkili Kişi: Fejsal imeri Yetkili Kişi: Abdullah Erçakallı Şirketin ayrıca, ticaret arabuluculuğu ve bunun yanı sıra pazar araştırması, fiyatlandır- Tel: ..; Faks:.. ; e–mail: fejsal81@hotmail. Tel: ..; Faks:.. ; e–mail: petline@steelimpex. Gıda maddeleri ve içecekler com ; web: rs ; web: www.steelimpexdoo.com ma, belge toplama ve tercüme hizmetleri de Slovenya’dan Birliğimize başvuran Fejsal Kurulduğu 2008 yılından bu yana renkli metal BOSNA HERSEK sunduğu belirtilmiştir. İmeri, soğuk sıkılmış kaliteli kabak çekirdeği ve metal hurda toplama, ayrıştırma işiyle 201700155–– İşbirliği yağı ve ceviz yağı ile kara üvez meyve suyu faaliyette olan ve 2016 yılında plastik atık- Tekstil ve tekstil malzemeleri ürettiklerini ve ürünlerini Türkiye’ye satmak ların geri dönüşümü için PET şişe toplama, Kayıt Tarihi: 29.06.2017 istediklerini bildirmiştir. Türkçe bilen Fejsal balyalama, kırma, PET kütük toplama ve Firma Adı: Eurooweb doo TUNUS İmeri, kabak çekirdeği yağının prostat kırma, preform toplama, HDPE toplama ve Adres:Tuzla, Bosnia and Herzegovina, , 201700154–– Alım hastalarına şifa olduğunu belirtmiştir. kırma işine de başlayan firmanın; PET çapak, Yetkili Kişi: Adem Gibic PET kütük çapak ve HDPE çapak satışı Tel: +387.62.539 526; Faks:.. ; e–mail: UKRAYNA Kayıt Tarihi: 29.06.2017 için Türkiye’deki elyaf üreticileri ve boya [email protected] ; web: Firma Adı: Ste PITO GROUPE kimya sanayicileri bağlantı kurmak istediği Eurooweb doo Şirketinin gıda endüstrisinde, 201700144–– Satım Adres:Rue Hedi Nouira 4022 Akouda Sousse bildirilmiştir. özellikle un, yağ ve ahududu ihracatı ala- – Tunisie, , nında işbirliği yapmak istediği bildirilmiştir. Kayıt Tarihi: 30.05.2017 Yetkili Kişi: Mr Pierre TOURNIER Şirketin ayrıca, ticaret arabuluculuğu ve Firma Adı: VASILKIVSKA Tel: +216.73.810 575; Faks:.. ; e–mail: bunun yanı sıra pazar araştırması, fiyatlandır- Mimarlık, inşaat, hukuk, muhasebe ve Adres:Radyanska St, 19, village Zeleny Bir, [email protected] ; web: Mamul ürün ve malzemeler ma, belge toplama ve tercüme hizmetleri de işletme konularında hizmetler Vasilkivsky district, Kyiv region, 08635, T.C. Tunus Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği sunduğu belirtilmiştir. Ukraine, , tarafından Ste PITO GROUPE firmasının UKRAYNA ALMANYA Yetkili Kişi: Lytvyn Volodymyr Volodymyrovych ülkemizden kadife kumaş (GTİP No: 6114.30) Kimyasal maddeler, kimyasal ürünler ve 201700151–– Satım 201700147–– İşbirliği Tel: +380.96.776–86–38; Faks:.. ; e–mail: almak istediği bildirilmiştir. yapay elyaflar Kayıt Tarihi: 09.06.2017 Kayıt Tarihi: 08.06.2017 [email protected] ; web: UKRAYNA Firma Adı: Trade House Rud Exhaust System Firma Adı: CATENON Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği tarafından, kuru ve sıvı yumurta ürünleri, üreten şirketin Tarım, bahçıvanlık, avcılık ve ilgili 201700157–– Satım LLC Adres:, , ürünlerini ihraç etmek istediği bildirilmiştir. ürünler Adres:, , Yetkili Kişi: Daniela Felletti Kayıt Tarihi: 29.06.2017 Yetkili Kişi: Liudmila Rud Tel: ..; Faks:.. ; e–mail: dfelletti@catenon. Ürün çeşitleri: yumurta tozu, yumurta sarısı Firma Adı: MDM LLC Tel: +380.50.638 20 21; Faks:.. ; e–mail: com ; web: www.catenon.com tozu, kurutulmuş fermente edilmiş yumurta UKRAYNA sarısı, yumurta akı tozu, sıvı yumurta karışı- 201700149–– Satım Adres:, , [email protected] ; web: www. Uluslararası ölçekte çalışan bir insan Yetkili Kişi: Mr. Pavlo Khmelnytskyi / export rudwoodstove.com kaynakları–danışmanlık şirketi olan mı, sıvı yumurta sarısı Kayıt Tarihi: 09.06.2017 management Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği tarafından, CATENON’un müşterisi olan BRİSA Bridges- Firma Adı: AUGUST–KIY LTD Tel: ..; Faks:.. ; e–mail: export@manorm. konvektif odun sobaları ve aksesuarları tone Sabancı adına, home ofis yöntemiyle Adres:9 Lugova St., Kyiv, Ukraine, 04074, , ua ; web: (convective heating wood stove HCDCS Code: Metalik olmayan diğer ürünler Almanya’da çalışacak genç bir danışman Yetkili Kişi: Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği tarafından 73218900, convective heating wood stove aradığı bildirilmiştir. Üniversite mezunu olup, Tel: +380.44.496–1–496; Faks:+380.44.496– MDM LLC firmasının ülkemize antiseptik ve with cooking top HCDCS Code: 73211190, TÜRKMENiSTAN otomotiv lastikleri endüstrisi ya da otomotiv 1–496 ; e–mail: august@august–kiy.kiev.ua ; dezenfektan maddeler (Harmonized Commo- stovebase HCDCS Code: 73219000, wood sto- 201700153–– İşbirliği endüstrisinde 3–5 yıllık bir deneyimi bulun- web: www.august–kiy.kiev.ua dity Description And Coding System – HDCS ve for cooking dishes “Baker” HCDCS Code: ması gereken danışmanın özetle; Brisa’nın Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği tarafından No: Antiseptics – code 380894, disinfectants 73211110, wood stove for cooking dishes Kayıt Tarihi: 15.06.2017 bayileri ve müşterilerini ziyaret ederek yaptığı August–Kiy LTD şirketinin ülkemize çeşitli – code 3808949) satmak istediği bildirilmiş- “Roma” HCDCS Code: 73211110) üreticisi Firma Adı: BEGENC ATABAYEV inceleme, araştırma sonuçlarını, düşünce- tahıllar, buğday ve mısır unu, şeker ve mısır, tir. Firmanın, ISO 9001:2008, ISO 9001:2009, olan Trade House Rud Exhaust System LLC Adres:, , lerini ve tespitlerini Şirketin Uluslararası bezelye gibi tahıllardan oluşan 15 çeşit ürün ISO 22000 ve ISO 13485 kalite sertifikalarına şirketinin ürünlerini ülkemize de satmak Yetkili Kişi: Begenc Atabayev Piyasalar Yöneticisine raporlaması beklendiği satmak istediği bildirilmiştir. sahip olduğu belirtilmiştir. istediği bildirilmiştir. Tel: ..; Faks:.. ; e–mail: [email protected] ifade edilmiştir.

62 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 63 Merkezi Yönetim Bütçe (Nisan, Milyon TL) 2016 2017 Değişim Milyon TL Mayıs Mayıs (%) Yıl. Gerç. Gerç. % Bütçe Gerç. %

Bütçe Gideri 583.689 45.853 7,9 645.124 51.100 7,9 11,4

Bütçe Geliri 554.431 49.515 8,9 598.274 57.486 9,6 16,1

Bütçe Dengesi –29.258 3.662 –12,5 –46.851 6.386 –13,6 74,4

Faiz Dışı Denge 20.989 8.698 41,4 10.649 10.046 94,3 15,5

DIŞ TİCARET TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ 2017 Haziran ayında tüketici güveni düştü. Mayıs ayında ihracat %12,5, ithalat %21,7 arttı. Tüketici güven endeksi, Haziran ayında bir önceki aya 2017 yılı Mayıs ayında ihracat 2016 yılının aynı ayına göre %3,8 oranında azaldı; Mayıs ayında 72,8 olan Hakan KARAGÖZ göre %12,5 artarak 13 milyar 616 milyon dolar, itha- endeks değeri Haziran ayında 70 oldu. Tüketici Güven en- KTO–Ekonomik Araştırmalar ve Proje Uzmanı lat %21,7 artarak 20 milyar 923 milyon dolar olarak deksindeki azalış; hanenin maddi durum, genel ekonomik gerçekleşti. durum, işsiz sayısı ve tasarruf etme ihtimali beklentileri Mayıs ayında dış ticaret açığı %43,3 artarak 7 milyar değerlendirmelerinin kötüleştiğini göstermektedir. ENFLASYON 307 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2016 Mayıs ayında %70,4 iken, 2017 Mayıs ayında %65,1’e düştü. Haziran ayında TÜFE, aylık %0,27 düştü. 2017 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %0,27 Avrupa Birliği’ne ihracat %4,4 arttı. düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,89, bir önceki Avrupa Birliği’nin (AB–28) ihracattaki payı 2016 Mayıs yılın aynı ayına göre %10,90 ve on iki aylık ortalamalara ayında %48,5 iken, 2017 Mayıs ayında %45 oldu. AB’ye göre %9,36 artış gerçekleşti. Yurt İçi ÜFE, aylık %0,76 arttı. En Fazla Artan En Az Artan yapılan ihracat, 2016 yılının aynı ayına göre %4,4 arta- 2017 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %0,07, bir S Sektör Adı Oran S Sektör Adı Oran rak 6 milyar 126 milyon dolar olarak gerçekleşti. Kok ve rafine önceki yılın Aralık ayına göre %7,82, bir önceki yılın 1 Tekstil ürünleri 0,82 1 –4,12 petrol ürünleri aynı ayına göre %14,87 ve on iki aylık ortalamalara göre En çok ihracat yapılan ülke Almanya oldu Motorlu kara Bilgisayarlar Almanya’ya yapılan ihracat 2017 Mayıs ayında 1 milyar %9,98 artış gösterdi. taşıtları, rö- ile elektro- 2 0,71 2 –0,69 mork ve yarı nik ve optik 237 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 1 milyar römork ürünler 38 milyon dolar ile Birleşik Arap Emirlikleri, 858 mil- SANAYİ ÜRETİM Elektrikli yon dolar ile ABD ve 831 milyon dolar ile Irak takip etti. 3 0,67 3 Giyim eşyası –0,61 taçhizat ENDEKSİ İthalatta ilk sırayı Çin aldı. 2017 Mayıs ayında sanayi üretimi azaldı. İSTİHDAM VE Çin’den yapılan ithalat, 2017 yılı Mayıs ayında 1 milyar Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 930 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla 1 milyar 816 2017 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre; İŞSİZLİK milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 455 milyon dolar ile • madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %0,5, • imalat sanayi sektörü endeksi 2 azalırken, Mart 2017 döneminde işsizlik oranı %11,7. Rusya ve 1 milyar 165 milyon dolar ile ABD izledi. • elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sa- sektörü endeksi %1,7 arttı. Kaynak: TUİK yısı 2017 yılı Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 619 bin kişi artarak 3 milyon 642 bin kişi oldu. İşsizlik En Fazla Artan En Fazla Azalan oranı ise 1,6 puanlık artış ile %11,7 seviyesinde gerçekleşti. S. Ürün Adı Oran(%) S. Ürün Adı Oran(%) Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 1,8 puanlık artış ile %13,7 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15–24 yaş) işsiz- Yurtiçi Bir Hafta ve Daha lik oranı 4,4 puanlık artış ile %21,4 olurken,15–64 yaş gru- 1 28,14 1 Domates –41,93 Fazla Süreli bunda bu oran 1,7 puanlık artış ile %12 olarak gerçekleşti. Turlar İşgücüne katılma oranı ise %52,2. PTT koli gön- 2 Salatalık 10,59 2 –25 İşgücü 2017 yılı Mart döneminde 31 milyon 131 bin kişi, is- derme ücreti tihdam oranı ise %46,1 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma 3 Sivri Biber 9,91 3 Patates –10,92 oranı erkeklerde %71,9, kadınlarda ise %32,9 oldu.

64 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 65 66 dengesi açığıetkiliolmuştur. Cari açığınoluşmasında;dışticaret açığıvebirincilgelir yıllık bazdacariaçık35,3milyar $olarakoluştu. 5,2 milyardolarolarakgerçekleşmiştir. Bununsonucunda Cari açıkMayısayındayıllıkbazda 2.129milyon$artarak rak hesaplandı. ola Dolar 257 25 9 fiyatlarla 118 TL, cinsinde doları ABD cari yılında 2015 değeri hasıla yurtiçi gayrisafi başına Kişi artışla 131milyar273milyon TL oldu. milyon 638 milyar 952 trilyon 1 %4’lük fiyatlarla sabit TL, artışla %11,7’lik fiyatlarla cari yılında 2015 değeri GSYH sabit fiyatlarla %3,1’lik artışla 33 milyar 61 göre milyon TLçeyreğine oldu. aynı yılın önceki bir çeyreği ikinci yılının Üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla tahmininde, 2016 2017 ikinciçeyreğindebüyüme%3,1olarakgerçekleşti. seviyesinde gerçekleşmiştir. kullanım oranı,biröncekiayagöre0,2puanartarak%79 2017 Haziranayındaimalatsanayigenelindekapasite YENİ İPEKYOLU KULLANIM ORANI GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA CARİ AÇIK KAPASİTE •TEMMUZ2017 - toplam konut satışlarının %35,8’i ipotekli olarak gerçekleşti. toplam konutsatışlarının%35,8’iipotekliolarakgerçekleşti. ve gerçekleşti olarak 41.738 ise satışları konut İpotekli oldu. 115.558 bir artarak oranında %1,5 göre ayında ayına aynı yılın önceki Mayıs 2017 satışları konut genelinde Türkiye Türkiye’de 2017Mayısayında116.558 konutsatıldı. değer kaybettirdi. sağlarken Amerikan doları%1,03oranındayatırımcıya faizi %1,12,Euro%0,68vekülçealtın%0,37reelgetiri devlet içborçlanmasenetleri(DİBS)%1,64,mevduat bul 100Endeksisağladı. TÜFE’ye göreindirgendiğinde en yüksekgetiriyi%3,6’lıkgetirioranıiseBorsaİstan 2017 Haziranayındafinansalyatırımlararaçlarıarasında FİNANSAL YATIRIM SATIŞLARI ARAÇLARI KONUT -

BAŞLAMA BİTİŞ FUARIN ADI KONUSU BAŞLICA ÜRÜN HİZMET GRUPLARI TÜRÜ YER ŞEHİR DÜZENLEYİCİ REHBERİ FUAR İSKİF 2017 İstanbul Kariyer ve Kurumlar, İşverenler, Çalışanlar ve Öğrenci- İşletmelerin Kendilerini Tanıtmaları, İnsan Kaynakları İhtiyaçları, İstihdam İstanbul Fuar Merkezi İstanbul Dünya Ticaret 07.09.2017 09.09.2017 İhtisas Fuarı İstanbul İstihdam Fuarı lerin Buluşması Fırsatları, Yeni İş Hayatına Atılacaklara Yönelik Hizmetler Yeşilköy Merkezi A.Ş. Doğal Gaz Ekipmanları, Kombi Cihazları, Klima, Radyatör, Kazanlar, Doğalgaz Cam Piramit Sabancı Kongre Detay Fuarcılık Org. Ve 07.09.2017 10.09.2017 Doğalgaz Antalya Doğalgaz ve İklimlendirme Teknolojileri İhtisas Fuarı Antalya Bacaları, ve Fuar Merkezi Tanıtım Hizmet. Ltd.Şti Worldfood İstanbul 2017 Süt, Et, Şekerleme, Konserve, Çay Ve Kahve, Organik, Deniz, Pekmez ve Helva Uluslararası E Uluslararası Fuar ve Tanıtım 07.09.2017 10.09.2017 25.Uluslararası Gıda Ürünleri ve Gıda Ürünleri ve Gıda Teknolojileri Ürünleri, Çikolata, Dondurulmuş ve Hazır Gıda, Gıda Katkı Maddeleri, Alkollü Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi İstanbul İhtisas Fuarı Hizmetleri A.Ş. Teknolojileri Fuarı Alkolsüz İçecekler, Yağlar, Konya Tohum 2017 6.Tohum Tohum Teknolojileri ve Tohumculuk ve KTO Tüyap Konya Uluslararası 07.09.2017 10.09.2017 Tohum Teknolojileri ve Tohumculuk ve Ekipmanları İhtisas Fuarı Konya Tüyap Konya Fuarcılık A.Ş. Teknolojileri ve Ekipmanları Fuarı Ekipmanları Fuar Merkezi Konya 6.Sulama Teknolojileri ve Fidancılık, Bitki Besleme, Bahçe Bitkileri, Zirai Fidancılık, Bitki Besleme, Bahçe Bitkileri, Zirai Mücadele, Sulama, Gübreleme, KTO Tüyap Konya Uluslararası 07.09.2017 10.09.2017 İhtisas Fuarı Konya Tüyap Konya Fuarcılık A.Ş. Bitki Besleme Fuarı Mücadele, Sulama, Gübreleme, ve Ekipmanları ve Ekipmanları Fuar Merkezi Hayvancılık, Ekipmanları, Hayvansal Üretim Konya Hayvancılık 2017 5.Hayvancı- Teknolojileri, Yem Endüstrisi, Tavukçuluk Hayvancılık, Ekipmanları, Hayvansal Üretim Teknolojileri, Yem Endüstrisi, KTO Tüyap Konya Uluslararası 07.09.2017 10.09.2017 lık, Hayvansal Üretim Teknolojileri, İhtisas Fuarı Konya Tüyap Konya Fuarcılık A.Ş. (Tavukçuluk Kümes Hayvanları Ekipmanları Tavukçuluk Fuar Merkezi Yem Endüstrisi Fuarı Özel Bölümü) CNR Emlak Ankara– Konut İşyeri Konut ve İşyeri Projeleri, ve Bunların Konut ve İşyeri Projeleri, ve Bunların Pazarlanması ve Finansmanına Yönelik 07.09.2017 10.09.2017 Satınalma, Kiralama ve Finansman Pazarlanması ve Finansmanına Yönelik İhtisas Fuarı ATO Kongre ve Sergi Sarayı Ankara İstanbul Fuarcılık A.Ş. Çözümler Fuarı Çözümler 7.Afyonkarahisar Tarım, Tarımsal Tarım, Tarım Makineleri, Sulama Sistemleri, Tarım, Tarım Makineleri, Ambalaj, Tohum, Peyzaj , Seracılık, Sulama Sistemleri, Kültürpark Belediye Fuar Afyonkara- 07.09.2017 10.09.2017 Mekanizasyon, Tarım Teknolojileri İhtisas Fuarı ART Fuar Org.Tic Ltd.Şti. Ambalaj ve Tohum, Fide, Bio Eneji Ürünleri Bio Enerji, Labaratuar ve Analiz Teknolojileri, Veterinerlik Alanı hisar (AFTAR) Afyonkarahisar Hayvancılık, Tarım, Çiftlik, Tarım Makineleri, Hayvan Yetişti- Et ve Süt Teknolojileri, Çiftlik Traktör, Canlı Hayvan, Yem Ürünleri, Et ve Süt Makine ve Teknolojileri, Bio Enerji Afyonkara- Elit Fuarcılık Hizmetleri 13.09.2017 16.09.2017 riciliği, Makine Ekipman ve Teknolojileri, İhtisas Fuarı Canlı Hayvan Borsası Alanı Makine ve Ekipmanları, Canlı Ürünleri, Hayvancılık ve Tarım Makineleri hisar Ltd.Şti. Canlı Hayvan Hayvan Irkları Fuarı Lütfi Kırdar Uluslararası Contemporary İstanbul Çağdaş Uluslararası İkon Fuarcılık Hizmetleri 13.09.2017 17.09.2017 Çağdaş ve Güncel Sanat Çağdaş ve Güncel Sanat Galerileri, Müzeler, Sanat Kurum ve Kuruluşları Kongre ve Sergi Sarayı ile İstanbul Sanat Fuarı İhtisas Fuarı Ltd. Şti İstanbul Kongre Merkezi Anfaş Antalya Fuarcılık 13.09.2017 17.09.2017 YÖREX– Yöresel Ürünler Fuarı Yöresel ve Coğrafi İşaretli Ürünler Yöresel ve Coğrafi İşaretli Ürünler İhtisas Fuarı Antalya Fuar Merkezi Antalya İşletme ve Yatırım A.Ş.

TEMMUZ 2017• Mermer, Makine Teknolojileri, Sarf Mermer, Blok, El Sanatları, Mermer Makineleri, Dekoratif ve Sanatsal Ürünler, Kültürpark Belediye Fuar Afyonkara- AS Fuarcılık Hizmetleri Tic. 14.09.2017 16.09.2017 Mermer Makine Fuarı İhtisas Fuarı Malzemeleri, İş Makineleri, Sarf Malzemeleri Alanı hisar Ltd. Şti 21.Uluslararası ISAF Fire & Rescue 21.Uluslararası Yangın, Acil Durum, Arama Yangın Söndürme Sistemleri, Ekipmanları, Malzemeleri, Yangınla Mücadele, Uluslararası İstanbul Fuar Merkezi Marmara Tanıtım Fuarcılık 14.09.2017 17.09.2017 İstanbul Fuarı ve Kurtarma Fuarı Acil Durum, Arama Kurtarma Ekipmanlar, İhtisas Fuarı Yeşilköy Org. Rek. ve Tic. A.Ş. 6.Uluslararas ISAF Safety & Health 6.Uluslararası İş Güvenliği ve İş Sağlığı İş Güvenliği Ekipmanları, Kişisel Koruyucu Malzemeler, İş Güvenliği Eğitimi, İş Uluslararası İstanbul Fuar Merkezi Marmara Tanıtım Fuarcılık 14.09.2017 17.09.2017 İstanbul YENİ İPEKYOLU Fuarı Fuarı Sağlığı Ekipmanları İhtisas Fuarı Yeşilköy Org. Rek. ve Tic. A.Ş. Sera, Tohum. Fidan, Gübre, Sulama, İnfo Uluslararası Fuar Tan. 14.09.2017 17.09.2017 Tohum ve Fidancılık Fuarı Tohum. Fidan, Gübre, Sulama, Üniteleri, İlaçlama İhtisas Fuarı ANFA Altınpark Fuar Merkezi Ankara Üniteleri, İlaçlama Org. A.Ş. Agrotec 2017 21.Uluslararası Uluslararası İnfo Uluslararası Fuar Tan. 14.09.2017 17.09.2017 Tarım Makine ve Ekipmanları Tarım Makinaları, Zirai İlaçlar, Hayvancılık ve Sera Ekipmanları ANFA Altınpark Fuar Merkezi Ankara Tarım ve Tarım Teknolojileri Fuarı İhtisas Fuarı Org. A.Ş. Eğitim, Yüksek öğretim ve Üniversite Üniversiteler, Yurtdışı Üniversiteleri, Dil Kursları, Eğitim Sektörüne Yönelik Tepekule Kongre ve Sergi 67 21.07.2017 22.07.2017 2. İzmir Üniversite Tercih Fuarı İhtisas Fuarı İzmir Eket Fuarcılkk Tic. Ltd. Şti. Tercihleri Ekipmanlar Merkezi 68 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 69 EKONOMİK GÖSTERGELER 70 leri Haziran2016’ya göre11,6 Gelecek 3aydakisatışbeklenti 40,3 olarakbelirlendi. beklemeyenlerin oranıiseyüzde oldu. Satışlarındabirdeğişiklik lerin oranıyüzde19düzeyinde satışlarının düşmesinibekleyen satışlarının artmasınıbeklerken, yüzde 40,7’si önümüzdeki3ayda liyet gösterenperakendecilerin Haziran 2017’deKonya’dafaa daha yüksek: beklentileri Türkiye genelinden Konyalı perakendecilerinsatış etkili oldu. beklentisi göstergelerindeki artış ve önümüzdeki3ayailişkinsatış geçtiğimiz 3aydaişlerindurumu Mayıs 2017’yegöreartmasında, hem Haziran2016’yade mans gösterdi.KOPEdeğerinin ve AB–28’den dahaiyiperfor perakendesi, Türkiye genelinden 1,0 puanartışgösterdi.Konya göre KOPE3,8puan, TEPE ise 2,9 puanazaldı.Geçenaya KOPE 7,5puanartarken, TEPE Geçen yılınaynıdöneminegöre KOPE 4,9puandeğerinialdı. –14,4 puandeğerinialırken, kende GüvenEndeksi(TEPE) Haziran 2017’de TEPAV Pera- aya göre arttı: hem geçenyılade Konya’da perakendegüveni sergiledi. genelinden dahaiyiperformans törü, Haziran2017’de Türkiye göre arttı.Konyaperakendesek hem geçenyıladeaya ayda satışbeklentisigöstergeleri işlerin durumuveönümüzdeki3 kıyasla arttı.Geçtiğimiz3ayda geçen ayahemdeyıla (KOPE) Haziran2017’dehem Konya PerakendeGüvenEndeksi TİLER GEÇENYILINÜZERİNDE İŞLER TOPARLANIYOR, BEKLEN KONYA PERAKENDESİNDE TEMMUZ YENİ İPEKYOLU 2017 Konya İliEkonomikGöstergeler •TEMMUZ2017 ------Tablo–2. Önümüzdeki3aya ilişkinbeklenti* Şekil–1. KOPE ile TEPEkarşılaştırılması* (Haziran 2016–Haziran 2017) ayına göreise 15,6puanarttı. toparlanma algısıgeçenyılın aynı artarak –19,0değerinialdı. İşlerdeki ma algısıgeçenayagöre3,3 puan Haziran 2017’deişlerdekitoparlan sürdürdü: lerdeki toparlanmaalgısıartışını Konya’da perakendecileriniş daha iyiperformanssergiledi. Türkiye genelindenve AB–28’den lentilerinde Konya,Haziran2017’de arttı. Gelecek3ayailişkinsatışbek puan, Mayıs2017’yegöre5,4puan Şekil–2. Önümüzdeki3aya ilişkinsatışbeklentisi* (Haziran 2016–Haziran 2017) Tablo–1. Konya Perakende Güven Endeksi* 2017 2016 2015 2017 2016 2015 Ocak Ocak 19,6 –7,8 25,3 –0,9 9,6 1,8 Şubat Şubat 17,8 17,1 –3,3 18,2 –1,0 2,5 Mart Mart –0,4 13,3 –3,7 20,7 –1,4 7,0 Nisan Nisan –2,0 12,9 17,2 –1,9 19,2 –0,6 KONYA PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ Mayıs Mayıs 18,5 10,5 –2,3 23,5 1,1 4,0 - - - Haziran Haziran 23,9 12,3 –2,6 13,9 4,9 1,6 Perakende güveni haziranayında olduğu görüldü. perakendecilere göredahaolumlu ma algısının Türkiye genelindeki perakendecilerin işlerdekitoparlan belirtti. HaziranayındaKonya’daki aynı döneminegöredeğişmediğini yüzde 43,7’si ise işlerinin geçen yılın 36 oldu.KOPEanketinekatılanların azaldığını belirtenlerinoranıyüzde ziran 2017’deyüzde20,3olurken, göre arttığınıbelirtenlerinoranıHa İşlerinin geçenyılınaynıdönemine Temmuz Temmuz –1,7 20,1 5,4 0,7 Ağustos Ağustos *Mevsimsellikten arındırılmışseriler *Mevsimsellikten arındırılmışseriler 19,0 13,3 2,1 1,2 Eylül Eylül 11,8 –1,3 12,5 –2,7 Ekim Ekim 15,3 15,6 0,0 1,7 Kasım Kasım 41,3 –4,1 9,9 9,9 Aralık Aralık 20,4 –6,8 6,1 5,7 - - Perakendecilerin beklentileri sektör oldu. ayında daenfazlaazalışgösteren televizyonlar” sektörühaziran “Elektrikli evaletleri,radyove ortalamanın üzerindedeğeraldı. kullanım ürünleri”sektörleri aydınlatma ekipmanıveeviçi büyük mağazalar”ve“mobilya, ürün satanbakkal,marketve ayakkabı”, “birdenfazlatürde gösterdi. “Tekstil, hazırgiyimve televizyonlar” sektörleriazalış “elektrikli evaletleri,radyove cek, içecekvetütünürünleri” artış; “motorlutaşıtlar”,“yiye caciye, kırtasiye,vb.)”sektörleri eczane, parfümeri,nalbur, züc- ve “diğer(akaryakıtistasyonu, nı veeviçikullanımürünleri” “mobilya, aydınlatmaekipma market vebüyükmağazalar”, fazla türdeürünsatanbakkal, zır giyimveayakkabı”,“birden aynı döneminegöre“tekstil,ha ğında haziranayındageçenyılın alt sektörleritibarıylabakıldı Konya’da perakendesektörüne ayakkabı” sektöründearttı: en çok“tekstil,hazır giyimve - - - - Şekil–4. Altsektör bazındaKOPE’nin Haziran 2017’debirönceki yılagöre değişimi*(puan) Şekil–3. İşlerin geçen yılınaynıdöneminegöre durumu*(Haziran 2016–Haziran 2017) Tablo–3. İşlerin geçen yılınaynıdöneminegöre durumu* 2017 2016 2015 –43,6 –30,1 –17,1 Ocak Şubat –46,7 –28,9 –13,0 –40,0 –35,3 –21,6 Mart –34,7 –31,1 Nisan –13,9 Mayıs –22,3 –34,0 –11,5 Haziran –19,0 –34,6 –13,9 Temmuz –30,8 –20,0 TEMMUZ 2017• Ağustos *Mevsimsellikten arındırılmışseriler *Mevsimsellikten arındırılmışseriler –29,9 –22,3 –33,7 –22,6 Eylül YENİ İPEKYOLU –29,3 –21,7 Ekim Kasım –34,3 –27,6 Aralık –44,7 –23,3 71

EKONOMİK GÖSTERGELER TEMMUZ KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜ Konya İli Ekonomik Göstergeler 2017 GÜVEN ENDEKSİ geçen yıla kıyasla arttı: Tablo–4. KOPE ve TEPE soru bazında detaylı sonuçlar* (puan) Bir önceki KOPE ve TEPE değerleri Bir önceki KOPE KOPE KOPE yılın aynı TEPE aya göre sorular bazında karşılaştı- Sorular (Konya) (Konya) (Konya) ayına göre (Türkiye) Şekil–1. Hizmetler Sektörü Güven Endeksi karşılaştırması* (Haziran 2016 – Haziran 2017) değişim KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜ- 06/2016 05/2017 06/2017 değişim 06/2017 06/2017 rıldığında, Haziran 2017’de 06/2017 NÜN ÇALIŞAN SAYISI BEKLEN- “geçtiğimiz 3 ayda işlerin Geçtiğimiz üç ayda işlerinizin gelişimi TİSİ DÜŞTÜ –26,3 –16,7 –11,3 5,4 15,0 –52,9 durumu” ve “önümüzdeki 3 ne yönde oldu? Konya Hizmetler Sektörü Güven Mevcut stok düzeyiniz hakkında ne ayda tedarikçilerden sipariş, 6,3 1,3 2,0 0,7 –4,3 10,9 Endeksi, geçen aya ve geçen yılın düşünüyorsunuz? satış ve istihdam beklentileri”, aynı ayına göre yükseldi. Önü- “geçen yıla göre işlerin duru- Tedarikçilerden siparişlerinizin önü- müzdeki üç ayda ne yönde değişeceğini –3,4 9,3 8,9 –0,4 12,3 –14,6 müzdeki 3 ayda hizmetlere olan mu” ve “gelecek yıl mağaza düşünüyorsunuz? talep beklentisi Mayıs 2017’ye sayısı beklentisi” göstergele- Satışlarınızın önümüzdeki üç ayda ne EKONOMİK GÖSTERGELER EKONOMİK 12,3 18,5 23,9 5,4 11,6 –1,1 göre yükselirken, Haziran GÖSTERGELER EKONOMİK rinde Konya’nın Türkiye’ye yönde değişeceğini düşünüyorsunuz? göre daha iyi bir performans İstihdam ettiğiniz personel sayısının 2016’ya göre düştü. Konya hiz- önümüzdeki üç ayda ne yönde değişe- 1,6 7,8 7,6 –0,2 6,0 –0,7 metler sektörünün önümüzdeki sergilediği görüldü. Konya ceğini düşünüyorsunuz? Tablo–1. Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi* dönemde hizmetlere olan talep perakendesinde “geçtiğimiz 3 Satış fiyatlarınızın önümüzdeki üç ayda Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 18,7 27,3 21,7 –5,6 3,0 23,6 ayda işlerin durumu”, “önü- ne yönde değişeceğini düşünüyorsunuz? beklentisi, Türkiye geneli ve AB– 2014 7,3 –0,1 –5,6 –2,6 –4,1 1,7 0,9 7,0 9,8 7,9 3,7 2,2 müzdeki 3 ayda satış bek- İşleriniz geçen yılın aynı dönemine göre 28’den daha yüksek bir değer aldı. 2015 6,4 7,3 3,6 5,8 1,3 –6,1 1,8 –8,8 –12,0 –6,0 4,2 5,8 –34,6 –22,3 –19,0 3,3 15,6 –41,6 lentisi” ve “geçen yıla göre bu yıl nasıl gelişti? Önümüzdeki 3 ayda çalışan sayısı 2016 –6,3 –3,3 –1,7 –1,7 –8,6 –4,8 –2,0 –9,4 –4,1 –11,5 –10,7 –20,7 Mağaza sayınızın gelecek yıl nasıl işlerin durumu” göstergeleri 3,7 7,7 3,3 –4,4 –0,4 0,3 2017 –20,0 –12,7 –8,0 0,0 –1,2 1,7 değişmesini bekliyorsunuz? beklentisi ve fiyat beklentisinde hem Haziran 2016’ya hem de 1 Stok düzeyinde pozitif değer stok düzeyinin normalin altında olduğunu ifade etmektedir. geçen aya göre düşüş gözlendi. Şekil–2. Önümüzdeki 3 ayda verilen hizmetlere talep beklentisi* (%arttı – %azaldı) Mayıs 2017’ye göre artarken; Tablo–4’deki (–) değerler negatif beklentilerin pozitif beklentilerden fazla olduğunu ifade etmektedir. (Haziran 2016 – Haziran 2017) “gelecek yıl mağaza sayısı Konya Hizmetler Sektörü Gü- beklentisi” göstergesi azaldı. Tablo–5. AB–28 Ülkeleri ve Türkiye’nin Perakende Güven Endeksi karşılaştırmaları*(Nisan 2016’ya göre) ven Endeksi geçen aya ve geçen “Önümüzdeki 3 ayda teda- Haziran 2016’ya Haziran 2016’ya göre Perakende Haziran göre Perakende Haziran Ülkeler/ (Puan) Ülkeler/ (Puan) yıla göre yükseldi: rikçilerden sipariş, istihdam Güven Endek- 2017 Güven Endek- 2017 ve satış fiyatı beklentileri” si’ndeki Değişim si’ndeki Değişim Konya Hizmetler Sektörü Gü- göstergeleri Haziran 2016’ya Slovenya 13,6 30,9 Fransa 1,2 –3,4 ven Endeksi geçen aya göre 2,9 göre artış, Mayıs 2017’ye Güney Kıbrıs Rum Yönetimi 12,5 6,5 Macaristan –1,2 7,8 puan, geçen yıla göre 6,4 puan göre azalış gösterdi. İtalya 10,0 10,2 Bulgaristan –1,6 16,1 yükselerek 1,7 puan değerini Belçika 5,3 –0,8 İsveç –1,9 18,0 aldı. Türkiye genelini temsil eden Perakende güveninde Tür- Polonya 5,1 5,7 İngiltere –2,6 –3,8 Hizmetler Sektörü Güven En- kiye, AB–28 ve Euro Bölge- Hollanda 5,1 11,0 Estonya –2,8 11,3 deksi ise Haziran 2017’de geçen si’nin gerisinde kaldı: Finlandiya 4,5 4,6 Letonya –2,8 5,1 aya göre 4 puan düşerken, geçen Tablo–2. Önümüzdeki 3 ayda verilen hizmetlere talep beklentisi* (%arttı – %azaldı) AB–28 ülkeleri ve Türki- İspanya 3,9 13,8 Türkiye –2,8 –14,4 yıla göre 4,4 puan yükselerek 5,2 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ye’nin Perakende Güven Euro Bölgesi–19 3,6 4,4 Avusturya –2,9 –4,3 puan değerini aldı. Buna karşın 2014 35,0 38,7 36,0 34,3 28,0 31,0 36,7 45,3 36,0 17,0 9,0 19,7 Endeksi değerlerine bakıldı- Almanya 2,9 3,8 Hırvatistan –2,9 13,9 2015 34,7 38,0 25,7 24,7 26,3 5,0 28,7 6,3 8,7 22,7 46,3 35,3 AB–28’i temsil eden hizmetler ğında Slovenya’nın haziran Romanya 2,2 5,6 Litvanya –6,8 0,3 2016 20,7 33,0 35,3 35,3 23,7 29,7 23,0 28,1 21,3 8,0 2,7 2,0 sektörü güven endeksi Haziran ayında geçen yıla göre en faz- AB–28 2,1 3,7 Yunanistan –8,1 –3,4 2017 7,0 19,4 27,7 36,3 19,7 22,7 2017’de bir önceki aya 0,5 puan la artış yaşanan ülke olduğu Portekiz 1,7 1,5 Danimarka –12,0 1,8 düşerken, geçen yılın aynı döne- görüldü. Slovenya’yı; Güney Çek Cumhuriyeti 1,6 19,5 Malta –15,8 –5,0 Kıbrıs Rum Yönetim, İtalya Slovakya 1,5 18,6 mine göre 1,3 puan yükselerek yüzde 40’ı önümüzdeki dönemden Konya, Türkiye geneli ve AB–28’den *Mevsimsellikten arındırılmış seriler ve Belçika takip etti. Malta, 12,8 puan değerini aldı. Konya umutlu: daha iyi bir performans sergiledi. Danimarka ve Yunanistan ise Hizmetler Sektörü Güven Endek- Önümüzdeki 3 ayda verilen hizmet- Haziran 2017’de Konya’da hizmetler perakende güveninde ge- si, Haziran ayında Türkiye geneli lere olan talep beklentisinin denge de- sektöründe faaliyet gösteren firma- çen yıla göre en fazla düşüş ve AB–28’den daha kötü perfor- ğeri Haziran 2017’de bir önceki aya ların yüzde 40’ı önümüzdeki 3 ayda yaşanan ülkeler oldu. Euro mans sergiledi. Konya Hizmetler göre 3 puan yükselirken, geçen yılın verdikleri hizmetlere olan talepte Bölgesi’nde ve AB–28’de Sektörü Güven Endeksinin bir aynı dönemine göre 7 puan düşerek artış beklerken, yüzde 17,3’ü talepte perakende güveni geçen yıla 22,7 puan değerini aldı. Önümüzdeki göre arttı. Türkiye, geçen önceki aya göre yükselmesinde düşme beklediklerini ifade etti. yıla göre perakende güveni en çok geçtiğimiz 3 aydaki işlerin 3 ayda verilen hizmetlere olan talep değişiminde AB–28 ve Euro durumu ve hizmetlere olan talep- beklentisi bir önceki aya göre Kon- Haziran ayının lideri sağlık işleri Bölgesine göre daha kötü teki artış etkili olmuştur. ya’da yükselirken, Türkiye genelinde ve sosyal hizmetler sektörü oldu: performans sergiledi. Konya hizmetler sektörünün ve AB–28’de düştü. Haziran ayında Haziran ayında Konya’da hizmetler

72 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 73 sektörüne alt sektörler itibarıyla Şekil–3. Alt sektörler bazında endeksin Haziran 2017’de bir önceki yıla göre değişimi (puan) kısıtlayan hiçbir şeyin olmadığını Hizmetler Sektörü Güven Endeksi Geçen yıla göre en fazla düşüş ise bakıldığında, “sağlık işleri ve ifade edenlerin oranı ise yüzde 21 değerlerine bakıldığında, Güney Malta’da yaşandı. Malta’yı, İngiltere sosyal hizmetler” sektörünün en olmuştur. Kıbrıs Rum Yönetimi’nin geçen ve Belçika takip etti. Türkiye Hiz- iyi performans gösteren sektör yıla göre en fazla artış yaşanan ülke metler Sektörü Güven Endeksi, geçen olduğu görüldü. Bu sektörü “posta Konya hizmetler sektörünün olduğu görüldü. Güney Kıbrıs Rum yıla göre Euro bölgesine ve AB–28 ve telekomünikasyon hizmetleri”, gelecek döneme ilişkin talep Yönetimi’ni; Yunanistan, Macaristan, ülkelerine kıyasla daha iyi perfor- “hizmet faaliyetleri”, “ulaştırma beklentisi Türkiye genelinden Avusturya ve Finlandiya takip etti. mans sergiledi. hizmetleri”, “yayımcılık faaliyet- daha yüksek: leri”, “danışmanlık faaliyetleri” Konya ve Türkiye, Hizmetler Tablo–4. AB–28 Ülkeleri ve Türkiye’nin Hizmetler Sektörü Güven Endeksi karşılaştırmaları (Haziran 2016’ya göre) ve “bilgisayar ve ilgili hizmetler” Sektörü Güven Endeksi Anketi Haziran 2016’ya Haziran 2016’ya EKONOMİK GÖSTERGELER EKONOMİK göre Hizmetler göre Hizmetler GÖSTERGELER EKONOMİK Haziran Haziran sektörleri takip etti. Bu sektörler- soruları bazında karşılaştırıldı- Ülkeler/ (Puan) Sektörü Güven Ülkeler/ (Puan) Sektörü Güven 17 17 de geçen yıla göre artış yaşandı. ğında, haziran ayında Konya’nın Endeksi’ndeki Endeksi’ndeki Değişim Değişim gelecek döneme ilişkin talep ve “Finansal hizmetler”, “oteller ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi 26,3 44,3 Türkiye 4,4 5,2 fiyat beklentisi göstergelerinde restoranlar” ve “eğitim” sektörleri Yunanistan 21,8 14,7 Çek Cumhuriyet 3,6 37,1 Türkiye’ye göre daha iyi bir geçen yıla göre düşüş yaşanan Macaristan 19,7 18,8 Portekiz 3,5 17,8 performans sergilediği görüldü. sektörler oldu. Endeks değerine Şekil–4. Faaliyetleri kısıtlayan temel etkenlerin Haziran 2017’de bir önceki yıla göre değişimi (puan) Avusturya 15,4 28,7 Fransa 2,7 3,0 göre bir önceki yıla göre gözle- Geçtiğimiz üç ayda “işlerin du- Finlandiya 13,7 26,7 İsveç 2,7 27,7 nen azalmanın en yüksek olduğu rumu” ve “hizmetlere olan talep” Estonya 12,7 26,9 Euro Bölgesi–19 2,6 15,4 sektör “eğitim“ sektörü oldu. göstergelerinde geçen yıla göre Hırvatistan 7,5 31,8 Polonya 1,7 3,0 artış yaşandı. Diğer tüm göster- Litvanya 6,3 17,1 AB–28 1,3 12,8 Firmaların yüzde 38’i talep gelerde ise aynı dönemde düşüş İspanya 5,9 26,9 İtalya 0,9 12,3 yetersizliğinden şikâyet ediyor: olduğu gözlendi. Slovakya 5,7 6,7 Letonya –0,9 9,1 Romanya 5,6 13,0 Almanya –1,0 19,7 Konya’da hizmetler sektöründe Slovenya 5,3 26,1 Belçika –3,3 20,4 faaliyetleri kısıtlayan faktörle- Hizmetler sektöründe AB, Türkiye’ye göre daha iyi perfor- Hollanda 5,1 13,4 İngiltere –6,3 –0,9 rin geçen yıla göre değişimleri mans sergiledi: Bulgaristan 4,8 16,4 Malta –9,1 32,7 incelendiğinde finansal kısıtlar- AB–28 ülkeleri ve Türkiye’nin Danimarka 4,7 12,9 dan, talep yetersizliğinden, işgücü eksikliğinden, materyal veya ekipman eksikliğinden şikayet edenlerin oranında ve faaliyetleri-

ni kısıtlayan hiçbir şeyin olmadı- Tablo–3. Soru bazında detaylı sonuçlar* (puan) ğını söyleyenlerin oranında geçen Bir önceki Bir önceki Konya Konya Konya yılın aynı Türkiye aya göre yıla göre artış yaşanmıştır. Diğer Sorular (Konya TO) (Konya TO) (Konya TO) ayına göre (TÜİK) değişim 06/2016 05/2017 06/2017 değişim 06/2017 06/2017 faktörlerden şikayet edenlerin 06/2017 oranında geçen yıla göre düşüş Geçtiğimiz üç ayda işleriniz nasıl –21,7 –12,3 –7,3 5,0 14,4 1,8 yaşanmıştır. değişti? Geçtiğimiz üç ayda şirketinizin verdiği Haziran ayında hizmetler sek- –22,3 –11,0 –10,3 0,7 12,0 1,9 hizmetlere olan talep nasıl değişti? töründe faaliyet gösteren firma- Gelecek üç ayda şirketinizin verdiği ların yüzde 38,3’ü faaliyetlerini hizmetlere olan talebin ne yönde 29,7 19,7 22,7 3,0 –7,0 12,1 değişmesini bekliyorsunuz? kısıtlayan temel etmenin talep Geçtiğimiz üç ayda şirketinizin 0,7 –1,7 –1,7 0,0 –2,4 –1,5 yetersizliği olduğunu dile getir- toplam çalışan sayısı nasıl değişti? miştir. Firmaların yüzde 26’sı Gelecek üç ayda şirketinizin toplam çalışan sayısının ne yönde değişmesini 11,7 11,7 6,3 –5,4 –5,4 6,8 finansal kısıtların, yüzde 8,7’si bekliyorsunuz? diğer faktörlerin, yüzde 4,7’si Gelecek üç ayda şirketinizin verdiği işgücü eksikliğinin ve yüzde hizmetlerin fiyatlarının ne yönde değiş- 30,7 32,0 29,0 –3,0 –1,7 11,1 mesini bekliyorsunuz? 1,3’ü materyal veya ekipman Geçen yılın aynı dönemine göre iş eksikliğinin faaliyetlerini kısıtla- hacminizde (hizmet satışlarınızda) nasıl –12,0 –24,7 –19,3 5,4 –7,3 dığını vurgulamıştır. Faaliyetlerini bir gelişme oldu?

74 YENİ İPEK YOLU • TEMMUZ 2017 TEMMUZ 2017 • YENİ İPEK YOLU 75 EKONOMİK GÖSTERGELER 76 ve geçenyılın aynıdöneminegöre deksi, Haziran2017’degeçen aya Konya İnşaatSektörüGüven En düştü: deksi geçenayaveyıla göre Konya İnşaatSektörüGüven En geçen ayagöredüşüşgözlendi. çalışan sayısıvefiyatbeklentisinde nem işlereolantalepbeklentisinde, inşaat sektörününönümüzdekidö Mayıs 2017’yegöredüştü.Konya ise; Haziran2016’yayükselirken, nemine göre düştü. Mevcut siparişler si geçenayaveyılınaynıdö Konya İnşaatSektörüGüvenEndek FİYAT BEKLENTİSİDÜŞTÜ KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN TEMMUZ YENİ İPEKYOLU 2017 Konya İliEkonomikGöstergeler •TEMMUZ2017 - - - - - Tablo–1. Konya İnşaatSektörü Güven Endeksi* Şekil–1. İnşaatSektörü Güven Endeksikarşılaştırılması* (Haziran 2016–Haziran 2017) 2017 2016 2015 2014 –26,0 –25,3 –16,3 Ocak –8,3 Şubat –19,0 –19,5 –8,3 6,5 –23,0 –21,3 –14,0 Mart –0,3 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ –21,8 Nisan –22,8 –14,0 –6,8 GÜVEN ENDEKSİ Mayıs –18,2 –23,5 –15,8 –5,0 Haziran –19,5 –18,5 –20,5 –3,8 Temmuz –23,5 –26,3 –10,0 Ağustos *Mevsimsellikten arındırılmışseriler –23,0 –24,0 –6,3 –29,5 –28,0 –14,1 Eylül –29,0 –37,0 –14,5 Ekim Kasım –28,5 –24,6 –13,3 Aralık –24,8 –30,0 –13,3 beklentisinin denge değeri–8,5 puan düştü.Böylelikleistihdam çen yılınaynıdöneminegöre 6,5 bir öncekiayagöre1,5puan, ge sayısı beklentisiHaziran2017’de Önümüzdeki 3aydakiçalışan göre düştü: istihdam beklentisigeçenaya Konya’da gelecekdönemdeki sı gösterdi. genelinden dahakötüperforman değeri, haziranayında Türkiye deki mevcutsiparişlerindenge yükseldi. Konyainşaatsektörün kiye genelindehemde AB–28’de çen yılagörehemKonyave Tür Mevcut siparişlerindurumuge oranı iseyüzde60,5oldu. seviyede olduğunubelirtenlerin etti. Mevcutsiparişlerininnormal normalin altındaolduğunuifade olduğunu belirtirken,yüzde35’i siparişlerinin normalinüzerinde firmaların yüzde4,5’imevcut sektöründe faaliyetgösteren Haziran 2017’deKonya’dainşaat –30,5 puandeğerinialmışoldu. konusu değer, Haziran2017’de göre yükseldi.Böyleliklesöz ken, geçenyılınaynıdönemine değeri, biröncekiayagöredüşer Mevcut siparişdurumunundenge ifade etti: normal seviyedeolduğunu yüzde 61’imevcutsiparişlerin Konya’da inşaatsektörünün sergiledi. genelinden dahakötüperformans Endeksi, haziranayında Türkiye Konya İnşaatSektörüGüven düşerken, AB–28’de yükseldi. göre Konyave Türkiye genelinde sektörü güvenendeksi,geçenaya rini aldı.Haziranayındainşaat eden endeksise–0,7puandeğe deksi –9,6puan, AB–28’i temsil eden inşaatsektörügüvenen 2017’de Türkiye genelinitemsil –19,5 puandeğerinialdı.Haziran geçen ayagöre1,3puandüştüve yılın aynıdöneminegöre1puan, düştü. Endeksdeğeri,geçen ------Şekil–2. Mevcut siparişlerin durumu*(%normalinüzeri–%normalinaltı)(Haziran 2016–Haziran 2017) Tablo–3. Önümüzdeki3aydakiçalışan sayısıbeklentisi* (%arttı–%azaldı) Tablo–2. Mevcut siparişlerin durumu*(%normalinüzeri–%normalinaltı) Şekil–3. Önümüzdeki3aydakiçalışan sayısıbeklentisi* (%arttı–%azaldı)(Haziran 2016–Haziran 2017) Şekil–4. Altsektörler bazındaendeksinHaziran 2017’debirönceki yılagöre değişimi(puan) 2017 2016 2017 2015 2016 2015 2014 2014 –37,5 –37,0 –14,5 –32,0 –13,5 –31,0 Ocak Ocak –0,5 14,5 Şubat Şubat –34,0 –34,5 –28,0 –19,0 –4,0 –4,5 11,5 32,0 –38,0 –34,5 –28,5 –19,0 Mart Mart –8,0 –8,0 18,5 0,5 –39,0 –35,5 –26,5 Nisan Nisan –10,0 –28,0 –4,5 –1,5 14,5 Mayıs Mayıs –29,4 –35,0 –26,5 –12,0 –26,5 –7,0 –5,0 16,5 Haziran Haziran –30,5 –35,0 –30,0 –19,5 –11,0 –8,5 –2,0 12,0 Temmuz Temmuz –36,0 –37,0 –28,0 –11,0 –15,5 8,0 TEMMUZ 2017• Ağustos Ağustos *Mevsimsellikten arındırılmışseriler –34,0 –29,5 –19,5 –12,0 –18,5 7,0 –38,5 –31,0 –23,1 –20,5 –26,0 Eylül Eylül –5,0 YENİ İPEKYOLU –38,5 –43,5 –18,0 –19,5 –30,5 –11,0 Ekim Ekim Kasım Kasım –35,0 –33,7 –23,5 –22,0 –15,6 –3,0 Aralık Aralık –34,5 –35,0 –22,0 –15,0 –25,0 –4,5 77

EKONOMİK GÖSTERGELER EKONOMİK GÖSTERGELER 78 Faaliyetleri kısıtlayan faktör yaşanmıştır. şikayet edenlerinoranındadüşüş eksikliği” gibiunsurlardan ler” ve“materyalveyaekipman “İşgücü eksikliği”,“diğerfaktör oranında daartışyaşanmıştır. şeyin olmadığınısöyleyenlerin Faaliyetlerini kısıtlayanhiçbir göre artışyaşandığıgörülmüştür. edenlerin oranındageçenyıla den vehavaşartlarındanşikayet kısıtlardan, talepyetersizliğin diğinde Haziran2017’definansal geçen yılagöredeğişimiincelen faaliyetleri kısıtlayanfaktörlerin Konya’da inşaatsektöründe kısıtladığını söylüyor: yetersizliğinin faaliyetlerini Firmaların yüzde25’italep tir. göre artışolduğugözlemlenmiş inşaatı” sektöründeisegeçenyıla şüşün üzerindegerçekleşti.“Bina gerçekleşen düşüş,ortalamadü Bu sektörlerdegeçenyılagöre de düşüşolduğugözlemlenmiştir. dışı yapılarıninşaatı”sektörlerin “özel inşaatfaaliyetleri”ve“bina geçen yılınaynıdöneminegöre incelendiğinde, Haziran2017’de Endeksi altsektörleritibarıyla Konya İnşaatSektörüGüven sektöründe artışoldu: Haziran ayındabinainşaatı sergiledi. genelinden dahakötüperformans lentisi, haziranayında Türkiye döneme ilişkinistihdambek inşaat sektöründeönümüzdeki ve AB–28’de yükseldi.Konya ya’da düşerken, Türkiye geneli yılın aynıdöneminegöreKon Çalışan sayısıbeklentisigeçen 26,5 oldu. düşüş bekleyenlerinoranıyüzde artış beklerken,çalışansayısında deki 3aydakiçalışansayısında firmaların yüzde18’iönümüz şaat sektöründefaaliyetgösteren Haziran 2017’de,Konya’dain puan oldu. YENİ İPEKYOLU •TEMMUZ2017 ------Şekil–5. İnşaatfaaliyetlerini kısıtlayan temel etkenlerin Haziran 2017’debirönceki yılagöre değişimi(puan) performans sergiledi. ve AB–28’e kıyasladahakötü ye, geçenyılagöreEuroBölgesi ise Yunanistan’da yaşandı. Türki- etti. Geçenyılagöreenfazla düşüş tonya, MacaristanveFransa takip görüldü. Slovenya’yı;Malta,Es en fazlaartışyaşananülkeolduğu ya’nın geçenyılınaynıayınagöre değerlerine bakıldığında,Sloven inşaat sektörügüvenendeksi AB–28 ülkelerive Türkiye’nin ülke oldu: güven endeksinienfazlaartıran Slovenya, 1yıldainşaatsektörü lerde düşüşyaşanmıştır. gözlenmiştir. Diğertümgösterge- de biröncekiyılagöreartışolduğu siparişlerin durumu”göstergelerin faaliyetlerin durumu”ve“mevcut ğinde, “geçtiğimizüçaydainşaat göstergeler itibarıylaincelendi müştür. Konyainşaatsektörüalt performans sergilediği görül Türkiye’ye kıyasladahakötübir Konya’nın tümgöstergelerde lar bazındakarşılaştırıldığında, Güven Endeksi Anketi soru- Konya ve Türkiye İnşaatSektörü terdi: daha kötübir performansgös- göstergelerde Türkiye’ye kıyasla Konya, inşaatsektörüneilişkin belirtmiştir. kısıtlayan hiçbirşeyolmadığını ların yüzde5,5’iisefaaliyetlerini işgücü eksikliği(yüzde8).Firma 12), diğerfaktörler(yüzde10,5), veya ekipmaneksikliği(yüzde şartları (yüzde17,5),materyal finansal kısıtlar(yüzde21,5),hava sel dağılımlarısırasıylaşöyledir: getirilen diğerkısıtlarınyüzde içindeki payıyüzde25’dir. Dile şikayet edenfirmalarıntoplam Bu dönemdetalepyetersizliğinden ğinden şikayetettiğigörülmüştür. firmaların, ençoktalepyetersizli ele alındığındaHaziran2017’de ler dilegetirilmesıklığınagöre ------Tablo–5. AB–28Ülkeleri ve Türkiye’nin İnşaatSektörü Güven Endeksikarşılaştırmaları (Haziran 2016’ya göre) Tablo–4. Sorubazındadetaylı sonuçlar*(puan) Hollanda AB–28 Portekiz Almanya Avusturya Euro Bölgesi–19 Lüksemburg İsveç İspanya Letonya Fransa Macaristan Gelecek üç ayda şirketinizin yaptığı iş yaptığı şirketinizin Gelecek üçayda değişmesinibekliyorsunuz? yönde ne satışfiyatlarınızın Gelecek üçayda Estonya Mevcut siparişlerinizin (mevsim nor Mevcut siparişlerinizin(mevsim Ülkeler/ (Puan) Ülkeler/ Malta hacminizde nasılbirgelişme oldu? döneminegöreGeçen yılınaynı iş çalışan sayısınasıldeğişti? toplam şirketinizin Geçtiğimiz üçayda bekliyorsunuz? değişmesini lere olantalebinneyönde bekliyorsunuz? değişmesini neyönde çalışan sayısının toplam şirketinizin Gelecek üçayda düşünüyorsunuz? mallerine göre) nedurumdaolduğunu nasıldeğişti? faaliyetleriniz inşaat(yapma) Geçtiğimiz üçayda Slovenya Sorular Haziran 2016’ya Haziran 2016’ya Sektörü Güven Sektörü Güven Endeksi’ndeki Endeksi’ndeki göre İnşaat göre İnşaat Değişim - - 11,2 11,4 12,0 13,0 14,3 15,1 15,1 15,5 21,7 22,3 24,0 24,5 25,5 25,6 27,3 (Konya TO)(Konya 06/2016 –27,5 –12,5 –35,0 –29,5 Konya –4,0 –2,0 7,0 Haziran –20,3 –23,5 2017 –0,7 –0,8 –0,4 –7,0 24,3 18,5 16,6 15,3 31,5 13,5 25,4 15,4 19,9 (Konya TO)(Konya 05/2017 –34,8 –18,9 –29,4 –19,4 Konya –3,0 –7,0 –7,0 Yunanistan Litvanya İngiltere Güney KıbrısRumGüney Yönetimi Romanya Bulgaristan İtalya Türkiye Çek Cumhuriyet (Puan) Ülkeler/ Polonya Slovakya Danimarka Belçika Finlandiya Hırvatistan (Konya TO)(Konya TEMMUZ 2017• 06/2017 –10,0 –44,5 –22,5 –11,0 –30,5 –27,0 Konya –8,5 Bir önceki aya göreaya 06/2017 değişim –7,0 –1,5 –9,7 –3,6 –4,0 –1,1 –7,6 YENİ İPEKYOLU Haziran 2016’ya Haziran 2016’ya Sektörü Güven Sektörü Güven Endeksi’ndeki Endeksi’ndeki yılın aynı ayına yılın aynıayına göre değişim göre değişim göre İnşaat göre İnşaat Bir önceki Bir önceki 06/2017 Değişim –17,0 –17,0 –10,0 –6,5 –7,0 –15,2 4,5 2,5 –1,6 –1,2 6,6 0,0 1,4 2,6 5,4 5,9 6,0 7,5 7,5 8,1 9,5 9,8 06/2017 Türkiye (TÜİK) –28,8 Haziran 12,2 –13,4 9,7 6,1 –53,2 –19,0 –28,1 –15,3 –14,3 –15,7 2017 –1,2 –4,6 –9,6 –5,8 –2,3 18,5 0,5 2,8 79

EKONOMİK GÖSTERGELER EKONOMİK GÖSTERGELER 80 Tablo–1. Aylara Göre Konya’nın İhracatı (2016–2017)(1000$) seviyesinde gerçekleşti. ihracatı ise13,6milyardolar yükseldi. Türkiye’nin Mayıs2017 dolar artarak135,3milyondolara aynı ayınakıyasla22milyon 6,8 milyondolar, biröncekiyılın bir öncekiayakıyaslayaklaşık yesinde iken2017Mayısayında ayında 128,6milyondolarsevi- Konya’da ihracat2017Nisan göre arttı: Konya’nın ihracatıgeçenaya mümkün olmaktadır. arasında birkıyaslamayapmak Konya ile Türkiye’nin dışticareti ler ışığındaanalizedilmekteve dış ticaretdurumugüncelveri- Ticaret Bülteni”ileKonya’nın lı olarakhazırlanan“KonyaDış Meclisi’nden alınan verilere daya- mu’ndan ve Türkiye İhracatçılar fından Türkiye İstatistikKuru- Konya Ticaret Odası (KTO) tara- 2017 2016 TEMMUZ

YENİ İPEKYOLU 2017 113.161 93.447 Ocak Konya İliEkonomikGöstergeler 120.615 113.328 Şubat •TEMMUZ2017 136.134 115.521 Mart 128.556 119.732 Nisan Şekil–2. Aylara Göre Konya’nın İthalatı2016–2017(1000$) Şekil–1. Aylara Göre Konya’nın İhracatı 2016–2017(1000$) 135.307 113.281 Mayıs İhracat (1000$) Haziran 120.769 Temmuz 78.810 KONYA DIŞTİCARET Ağustos 111.570 BÜLTENİ 100.754 Eylül 117.296 Ekim 114.395 Kasım Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK 114.640 Aralık Tablo–2. Aylara Göre Konya’nın İthalatı(2016–2017)(1000$) 73,7’lik bir artış gözlenirken, 73,7’lik birartış gözlenirken, Mayıs ayıithalatındayüzde göre, biröncekiayaoranla2017 Konya’nın dışticaretverilerine ithalatı dayüzde21,7artmıştır. artarken, Türkiye’nin Mayısayı yılın aynıayınagöreyüzde39,9 Mayıs ayıithalatıbirönceki artmıştır. ÖteyandanKonya’nın ihracatı aynıdönemdeyüzde12,5 yüzde 19,4artarken, Türkiye’nin bir öncekiyılınaynıayınagöre Konya’nın Mayısayıihracatı bu oranyüzde116 olmuştur. oranı yüzde65ikenKonyaiçin için ihracatınithalatıkarşılama vermiştir. Mayısayında Türkiye milyon dolarlıkdışticaretfazlası ticaret açığıverirken,Konya19 itibarıyla 7,3milyardolarlıkdış maktadır. Türkiye 2017Mayısayı hacminin yüzde0,73’ünüoluştur Türkiye’nin toplamdışticaret dolarlık dışticarethacmiise Mayıs 2017’deki251milyon olarak gerçekleşmiştir. Konya’nın sıyla, yüzde0,99ve0,55 ve ithalatındanaldığıpaysıra- ya’nın Türkiye’nin toplamihracat 2017 MayısayıitibarıylaKon- yükseldiği görülmektedir. latın 20,9milyardolarseviyesine dolarlık birartışolduğuveitha- bir öncekiayagöre3,1milyar bakıldığında iseMayıs2017’de ulaştı. Türkiye ithalatrakamlarına 115,8 milyondolarseviyesine ayına göredeyüzde39,9artarak göre yüzde73,7,geçenyılınaynı Mayıs 2017’debiröncekiaya seviyesinde olanithalatrakamları, Nisan 2017’de67milyondolar göre arttı: Konya’nın ithalatıgeçenaya 2017 2016

92.713 93.293 Ocak 111.360 69.351 Şubat 76.374 98.021 Mart - 66.677 95.698 Nisan Tablo–5. İhracat Partnerleri (Mayıs–2017) Tablo–4. İhracatın Sektörel Dağılımı(Mayıs;2016–2017) Tablo–3. Türkiye –Konya Karşılaştırmalı DışTicaret İstatistikleri –2017Mayıs(milyon $) aksesuarı parça mühimmat,bunlarınaksam, ve Silahlar ve aksam–parça–aksesuarı cihazları, görüntü–ses kaydetme–verme televizyon cihazlar,Elektrikli makinave seskaydetme–verme, Toplam Plastikler ve mamulleri Plastikler ve pastacılık ürünleri sütmüstahzarları, Hububat, un,nişastaveya hayvansal menşeliürünler hayvansal Süt ürünleri,yumurtalar, tabiibal,diğeryenilebilir Demir veya çelikteneşya Demir veya Motorlu kara taşıtları,traktörler, bisikletler, mo Kakao ve kakao müstahzarları kakao ve Kakao Alüminyum ve alüminyumdaneşya Alüminyum ve Türkiye nükleer reaktörler, parçaları ve bunlarınaksam Kazanlar, makinalar, aletler, cihazlarve mekanik Konya parça, aksesuarı diğerkara taşıtları,bunlarınaksam, tosikletler ve 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

115.788 82.766 Irak Partner Almanya Cezayir İtalya İran Ürdün Suudi Arabistan İsrail Mısır İngiltere Toplam Diğer Mayıs 13.616 135 (milyon $) (milyon İhracat İthalat (1000$) Haziran 114.423 20.923 116 135.306.531 İhracat ($) 17.518.873 10.345.356 70.118.872 (milyon $) (milyon 7.679.487 5.131.306 5.053.966 4.598.031 4.380.029 3.593.319 3.592.324 3.294.968 İthalat Temmuz 65.507 Kaynak: TÜİK - –7.307 19 Dış Ticaret (milyon $) (milyon Dengesi 100% 13% 52% Pay 8% 6% 4% 4% 3% 3% 3% 3% 2% Ağustos 72.416 135.306.531 44.713.933 24.119.622 2.893.302 2.607.504 5.017.234 5.403.073 5.038.115 6.422.242 7.542.096 7.429.803 2017 Mayıs–İhracat ($) 34.540 251 Dış Ticaret Tablo–6. İthalatPartnerleri (Mayıs–2017) (milyon $) (milyon 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 Hacmi 107.494 Eylül TEMMUZ 2017• 113.281.144 Partner Malezya Çin Litvanya Rusya Federasyonu Almanya Macaristan İtalya İspanya Ukrayna Toplam Diğer Kore Güney 34.936.732 18.936.883 3.240.050 1.631.667 5.214.381 9.075.807 5.084.158 3.176.149 5.314.871 7.150.791 2016 65% 116% Karşılama Karşılama Oranı (%) İhracatın İthalatı 72.199 Ekim Değişim –10,7% –40,5% 102,2% 19,4% –3,8% –0,9% 59,8% 41,9% 28,0% 27,4% 3,9% YENİ İPEKYOLU 12,5% 19,4% 2016–2017) Fark (%) (Mayıs; İhracat 115.787.924 69.925 Kasım İhracat ($) 35.379.778 15.995.056 10.722.773 27.225.093 5.861.560 5.387.225 4.139.742 3.432.583 2.991.344 2.344.027 2.308.743 Toplam İhracatı İçindeki Pay İçindeki Pay Kaynak: TÜİK (%)– Mayıs (%)– Mayıs Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK 21,7% 39,9% Konya’nın Konya’nın 2016–2017) 100,0% 33,0% 17,8% Fark (%) 3,7% 2,1% 1,9% 3,7% 4,7% 4,0% 5,5% 5,6% 2017 (Mayıs; İthalat 78.660 Aralık 100% 31% 14% 24% Pay 9% 5% 5% 4% 3% 3% 2% 2% 81

EKONOMİK GÖSTERGELER EKONOMİK GÖSTERGELER 82 İngiltere’dir. Suudi Arabistan, İsrail,Mısır ve Cezayir, İtalya,İran,Ürdün, yaptığı diğerülkelersırasıyla, mıştır. Konya’nınenfazla ihracat göre yaklaşık3milyondolar art- ihracat, geçenyılınaynıayına gelmektedir. Almanya’ya yapılan larlık ihracathacmiile Almanya Irak’ın ardından10,3milyondo- oluşturmaktadır. toplam ihracatınınyüzde13’ünü yükselmiştir. Irak,Konya’nın dolar artarak18milyondolara aynı ayınagöreyaklaşık3milyon Irak’a olanihracatıgeçenyılın Irak yeralmaktadır. Konya’nın milyon dolarlıkihracathacmiile da, Mayıs2017’de,ilksırada18 ihracat rakamlarınabakıldığın- Ülkeler bazındaKonya’nın ya’nın payı yüzde 31 seviyesinde Malez- ithalatında Konya’nın sektörü olmuştur. lebilir hayvansalmenşeliürünler” yumurtalar, tabiibal,diğeryeni- azalan sektörise,“Sütürünleri, sektörü olmuştur. İhracatıençok minyum vealüminyumdaneşya” en çokartanürüngrubu“alü- listedeki ürünlerarasındaihracatı Geçen yılınaynıayınagöre törün ihracatıyüzde28artmıştır. geçen yılınaynıayınagöresek- yüzde 33’ünüoluşturmaktadır; Konya’nın toplamihracatının dolarlık ihracatıileMayısayında ve parçaları”sektörü44,7milyon nükleer reaktörler, bunların aksam lar, mekanikcihazlarvealetler, gözlenmiştir. “Kazanlar, makina - aya kıyasladeğişiklikolmadığı yaptığı ilk10sektördebirönceki ayında Konya’nınenfazlaihracat ri incelendiğinde,2017Mayıs Sektörlere göreihracatverile- 5,8’lik birartışgözlenmiştir. gözlenirken, ihracatındadayüzde ithalatında yüzde17,6’lıkbirartış önceki ayaoranla2017Mayısayı artış yaşanmıştır. Türkiye’nin bir ihracatında dayüzde5,3’lükbir YENİ İPEKYOLU •TEMMUZ2017 ya’nın Çin’den yaptığı ithalat, geçen ya’nın Çin’den yaptığıithalat,geçen yaptığı ülkeiseÇinolmuştur. Kon- Malezya’dan sonraenfazla ithalat de 31’inioluşturmaktadır. Konya’nın dedir veyapılantoplamithalatın yüz- yaklaşık 35,4milyondolarseviyesin - ya’nın Malezya’yayaptığıithalat, ise Malezya’danyapmıştır. Kon- Konya, mayısayındaenfazlaithalatı Şekil–4. Ülkelere Göre Konya’nın İthalatı(milyon $)–İlk10Ülke (Mayıs–2017) Şekil–3. Ülkelere Göre Konya’nın İhracatı (milyon $)–İlk 10 Ülke (Mayıs–2017) ve GüneyKore’dir. Macaristan, İtalya,İspanya, Ukrayna sırasıyla Litvanya,Rusya, Almanya, en fazlaithalatyaptığıdiğer ülkeler 14’ünü oluşturmaktadır. Konya’nın gerilemiş vetoplamithalatın yüzde sinden, 16milyondolarseviyesine 45 azalarak29milyondolarseviye- yılın aynıayınagöreyaklaşıkyüzde Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK