Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Zał ącznik do uchwały nr XXIII /168 /06 Rady Miejskiej śerkowa z dnia 26 kwietnia 2006 r.

PPPPPPLLLLLLAAAAAANNNNNN RRRRRROOOOOOZZZZZZWWWWWWOOOOOOJJJJJJUUUUUU LLLLLLOOOOOOKKKKKKAAAAAALLLLLLNNNNNNEEEEEEGGGGGGOOOOOO

GGGGGGMMMMMMIIIIIINNNNNNYYYYYY ŻŻŻŻŻŻEEEEEERRRRRRKKKKKKÓÓÓÓÓÓWWWWWW

śERKÓW 2006

1 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO

I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO

Realizacja Planu Rozwoju Lokalnego obejmie obszar Gminy śerków w latach 2004 – 2006 oraz 2007 - 2013

II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE OBJ ĘTYM WDRA śANIEM PLANU

1. Poło Ŝenie, powierzchnia, ludno ść , śerków jest gmin ą miejsko – wiejsk ą poło Ŝon ą w powiecie jaroci ńskim województwa wielkopolskiego w jego środkowej cz ęś ci. Oddalona jest 67km na południowy wschód od Poznania, 11km na północ od miasta powiatowego, około 10km od krajowej drogi nr 11 Pozna ń - Katowice. Sąsiaduje: • od północy: z gminami Miłosław i Kołaczkowo ( wrzesi ński), • od wschodu: z gmin ą Pyzdry (powiat wrzesi ński), gmina Gizałki i Czermin (powiat pleszewski) • od południa: z gmin ą Kotlin (powiat jaroci ński)

2 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

• od południowego zachodu: z gmin ą (powiat jaroci ński), • od zachodu: z gmin ą Nowe Miasto n/Wart ą (powiat średzki).

Gmina obejmuje obszar 17 050ha, co stanowi 0,57% ogólnej powierzchni województwa wielkopolskiego. Powierzchnia miasta śerków wynosi 203ha, co stanowi 1,19% ogólnej powierzchni gminy. Gmin ę zamieszkuje 10810 osób, z czego 2108 w mie ście śerkowie.

2. Środowisko przyrodnicze, śerków jest gmin ą o bardzo bogatym środowisku przyrodniczym i kulturowym. Ukształtowanie terenu jest jedn ą z najbardziej charakterystycznych cech środowiska, decyduj ących o atrakcyjno ści gminy. Pi ękny, niespotykany nigdzie wi ęcej, na ni Ŝu krajobraz spowodował, Ŝe okolice t ę nazwano „Szwajcari ą śerkowsk ą”. Północn ą granicę gminy stanowi rzeka Warta i Pradolina Warcia ńsko-Obrza ńska natomiast wschodni ą granic ę wyznacza rzeka Prosna i jej pradolina. Wzgórza śerkowskie

3 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków z poło Ŝonym centralnie w gminie kulminuj ącym masywem Łysej Góry 161 m.n.p.n. stanowi ą najbardziej wybijaj ący si ę element rze źby tego terenu. Obszar ten opada gwałtownie ku Pradolinie Warcia ńsko-Obrza ńskiej oraz dolinie Prosny i pradolinie śerkowskiej. Zró Ŝnicowanie ukształtowania terenu oraz bogate walory przyrodnicze zadecydowały o sposobie u Ŝytkowania gruntów. Na terenie gminy dominuj ą grunty rolne a pod wzgl ędem ich wielko ści gmina zajmuje jedno z czołowych miejsc w Wielkopolsce, na jednego mieszka ńca gminy przypada średnio 1,2 ha u Ŝytków rolnych. Główne skupisko gruntów rolniczych znajduje si ę w południowej cz ęś ci gminy i na zboczach Wzgórz śerkowskich. Zasoby wód powierzchniowych na terenie gminy stanowi ą przede wszystkim wody Warty i jej dopływów: Prosny i Lutyni. Na terenie gminy znajduj ą si ę zbiorniki wód stoj ących, do których nale Ŝą stawy rybne w Podlesiu i Raszewach o ł ącznej powierzchni 48,93 ha. Poza wspomnianymi wy Ŝej kompleksami stawowymi brakuje stałych zbiorników wodnych o obszarze wi ększym ni Ŝ 1ha. Nieliczne zbiorniki wodne to stawy o małej retencji. Gmina jest stosunkowo uboga w surowce naturalne. Wyst ępuje tu tylko gaz ziemny i kruszywo naturalne. Zło Ŝa gazu ziemnego stwierdzono w południowo-zachodniej cz ęś ci gminy, w rejonie miejscowo ści Radlin (gm.Jarocin) i Chrzan. Lasy i grunty le śne zajmuj ą 2.481ha, co stanowi niewielki obszar gminy.

4 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Najwi ększe skupiska le śne znajduj ą si ę w środkowej i północnej cz ęś ci, pokrywając najwy Ŝsze partie wzgórz, a cz ęść z nich została wł ączona do śerkowsko- Czeszewskiego Parku Krajobrazowego, gdzie przewa Ŝaj ą lasy masowego wypoczynku.

Rozporz ądzeniem Wojewody Kaliskiego i Wojewody Pozna ńskiego w dniu 17 pa ździernika 1994 r. został utworzony śerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy o powierzchni 15 640 ha poło Ŝony na obszarze gmin śerków, Miłosław i Nowe Miasto n/Wart ą. Lasy stanowi ą 6 129 ha (39%), natomiast grunty orne 8 194 ha (52%).

Park obj ął ochron ą unikaln ą w tej cz ęś ci wielkopolski rze źbę terenu, bogate zbiorowiska ro ślinne, rzadkie gatunki flory i fauny, obszary le śne oraz tereny zalewowe. Do parku zostało wł ączonych 8 680 ha północno- zachodniej i środkowej cz ęś ci gminy śerków. Stanowi to prawie 60 % jego powierzchni. W południowej cz ęś ci parku, do której nale Ŝy tak Ŝe dolina Warty, utworzono rezerwaty przyrody, chroni ące lasy o charakterze zbli Ŝonym do naturalnego. Obok walorów przyrodniczych śerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy posiada wiele warto ściowych obiektów historyczno-pami ątkowych. Znajdowane tu obiekty prehistoryczne (cmentarzyska, grodziska) świadcz ą, Ŝe ziemie te były ju Ŝ w odległej przeszło ści zasiedlone.

Wysokie warto ści środowiska oraz walory krajobrazowe decyduj ą o wysokiej ocenie środowiska przyrodniczego gminy i potrzebie takiego gospodarowania, aby zachowa ć trwało ść zasobów i funkcjonowanie środowiska we wzgl ędnej równowadze.

3. Turystyka, Okolice śerkowa, obfituj ące we wspaniałe krajobrazy, o ciekawej historii, słyn ące z zabytków i unikalnych zbiorowisk ro ślinnych, s ą jednym z najbardziej interesuj ących obszarów w Wielkopolsce. Niezwykłe walory skłoniły do powołania na tych terenach parku krajobrazowego. Do sławy tych okolic przyczynił si ę niew ątpliwie pobyt w roku 1831 Adama Mickiewicza w maj ątku Śmiełów. Obecnie w pałacu mie ści si ę Muzeum Adama Mickiewicza, a Śmiełów jest cz ęsto odwiedzanym miejscem stanowi ącym jeden z etapów popularnej trasy wycieczkowej krajoznawczej „ Śladami Mickiewicza po

5 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Wielkopolsce”. Zainteresowanie turystyczne i krajoznawcze rejonem śerkowa si ęga połowy XIX w. Liczne wówczas go ści ńce nie zachowały si ę jednak do czasów obecnych. Obecnie jedn ą z najwa Ŝniejszych funkcji gminy śerków jest rekreacja. Miasto posiada urz ądzone tereny sportowe z kompleksem basenów k ąpielowych, baz ę noclegow ą oraz obsługuj ącą j ą sie ć handlowo-usługow ą. Penetracja turystyczno- krajoznawcza dotyczy przede wszystkim terenów nale Ŝą cych do parku krajobrazowego. Tam te Ŝ prowadz ą najatrakcyjniejsze szlaki turystyczne piesze, motorowe, rowerowe. Przez gmin ę biegnie Transwielkopolska Trasa Rowerowa. Swój pocz ątek w gminie śerków ma w miejscowo ści Pogorzelica, poło Ŝonej na lewym brzegu Warty. Szlak biegnie mało ucz ęszczanymi asfaltowymi drogami do Śmiełowa, Brzóstkowa, Raszew ko ńczy si ę na Ŝerkowskim rynku. Z rynku w śerkowie szlak wiedzie do Bie ździadowa i dalej poza granice gminy do D ębna.

Ze Wzgórz śerkowskich rozci ąga si ę wspaniała panorama na Pradolin ę Warty, lasy czeszewskie, pałac w Śmiełowie i ko ściół w Brzóstkowie.

Walory gminy śerków stanowi ą idealne miejsce dla rozwoju ró Ŝnorodnych form turystyki, wypoczynku i rekreacji, w szczególno ści agroturystyki, turystyki pieszej i rowerowej.

4. Zagospodarowanie przestrzenne: 4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego Obszar gminy z uwagi na zmienno ść środowiska i krajobrazu, zró Ŝnicowany jest pod wzgl ędem wprowadzanych form ochrony oraz poziomem wykorzystania gospodarczego środowiska. Cenne warto ści przyrodnicze i krajobrazowe le Ŝą ce u podstaw powołania parku krajobrazowego, a tym samym obj ęte szczególn ą form ą ochrony przyrody stanowi ą ograniczenia dla działalno ści gospodarczej. Na stan poprawy środowiska naturalnego w gminie ogromny wpływ ma specyficzne poło Ŝenie w tzw. hydrograficznym „W ęź le śerkowskim” (uj ściowe odcinki Lutyni i Prosny do Warty, wododziałowy Pagór śerkowski), co wpływa na cał ą gospodark ę wodno ściekow ą, która powinna stanowi ć przedmiot współpracy mi ędzygminnej wszystkich gmin le Ŝą cych w zlewniach tych rzek, oraz ochron ę przeciwpowodziow ą. Tak Ŝe wysokie warto ści środowiska zwi ązane z tymi dolinami, walory krajobrazowe marginalnej strefy morenowej decyduj ą o wysokiej ocenie środowiska i potrzebie takiego gospodarowania, aby zachowa ć trwało ść zasobów i funkcjonowanie środowiska we wzgl ędnej równowadze.

6 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Uwarunkowania ekologiczno – ochronne • Przyj ęcie zasady zrównowa Ŝonego rozwoju i ochrona środowiska jako podstawa polityki przestrzennej gminy • Poło Ŝenie cz ęś ci północnej i centralnej gminy w obszarze śerkowsko – Czeszewskiego Parku Krajobrazowego ogranicza rozwój funkcji produkcyjnych i intensywno ści zabudowy • Wył ączenie z zabudowy doliny Warty i Prosny (regionalny korytarz ekologiczny w sieci ECONET, tereny zalewowe) w granicach wałów przeciwpowodziowych, doliny pozostałych rzek Lutyni, Lubieszki i innych cieków • Wył ączenie z zainwestowania obszarów projektowanego rezerwatu oraz innych cennych przyrodniczo obszarów (postulowane u Ŝytki ekologiczne, stanowiska ro ślin chronionych, ostoje ptaków wodno-błotnych) • Wył ączenie z zainwestowania zwartych kompleksów gleb kl. II-IVb, obszarów wód, u Ŝytków zielonych oraz obszarów le śnych i zadrzewionych (w tym parków podworskich), a tak Ŝe projektowanych zalesie ń • Ograniczenia w zainwestowaniu w sferach ochrony konserwatorskiej oraz obszarów eksploatacji archeologicznej • Ograniczenie w zainwestowaniu obszarów wysokiej ochrony zbiorników wód podziemnych

4.2. Infrastruktura techniczna:

Komunikacja Przez gmin ę śerków przebiegaj ą drogi o znaczeniu regionalnym, maj ące w niedalekiej odległo ści od gminy w kierunku zachodnim poł ączenie z drog ą krajow ą nr 11 ł ącz ącą Pozna ń z Katowicami. Przez teren gminy w południowej jej cz ęś ci przebiega droga wojewódzka nr 443 z Jarocina do Konina. Drogi powiatowe schodz ące si ę promieni ście w mie ście śerków tworz ą główny układ komunikacyjny. Komunikacj ę zapewnia 46 dróg gminnych o długo ści 74km i 18 dróg powiatowych o długo ści 104,3km.

7 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Drogi gminne: Nr drogi Przebieg drogi 620 000 od P. Sokowicza w Paruchowie do drogi powiatowej (droga Pogorzelica - Przybysław) 620 001 Szczonów - G ąsiorów - Lgów (do szkoły) 620 002 Komorze przepompownia - Gospodarstwo Rolne sp. z o.o. Raszewy (nieci ągło ść , droga powiatowa) 620 003 Śmiełów od rz. Lutynia - do drogi powiatowej (droga śerków - Śmiełów - Antonin) 620 004 Śmiełów od lasu - do drogi powiatowej (droga śerków - Śmiełów - Antonin) 620 005 droga przez wie ś Antonin 620 006 Antonin - Przybysław - do drogi powiatowej (droga Przybysław - Antonin) 620 007 droga przez wie ś G ęczew 620 008 granica gminy (kierunek D ębno) - Lgów - Brzóstków 620 009 droga przez wie ś Chwałów 620 010 droga powiatowa (droga śerków - Bie ździadów - granica gminy - (D ębno) - Bie ździadów (k. P. Zieli ńskiego) - do drogi powiatowej (droga śerków - Bie ździadów - granica gminy - (D ębno) 620 011 oczyszczalnia ścieków Raszewy - do drogi powiatowej (droga Brzóstków - Raszewy) 620 012 od drogi powiatowej (droga Brzóstków - Raszewy) - do drogi 620 011 620 013 Gospodarstwo Rolne sp. z o.o. Raszewy - Podlesie do drogi powiatowej (droga śerków - śerniki) 620 014 Przybysław od drogi powiatowej (droga Przybysław - Raszewy) - Kretków 620 015 Kretków od drogi powiatowej (droga śerków - śerniki) - Rogaszyce - do drogi powiatowej (droga Kretków - granica powiatu - (Lisewo) 620 016 śerków od ulicy Ko ścielnej - do obwodnicy 620 017 Chrzan - Laski - śerków 620 018 St ęgosz - Chrzan (Urbanowo) 620 019 Pawłowice - Laski

8 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

620 020 Pawłowice od kopalni gazu ziemnego - do drogi powiatowej (droga śerków - granica gminy - (Radlin)) 620 021 od ulicy Ceglanej - śółków - do drogi powiatowej (droga śerków - ) 620 022 granica gminy (kierunek Radlin) - St ęgosz - do drogi 620 018 620 023 Kretków od drogi powiatowej (droga śerków - śerniki) - do P. Gł ębickiego (nieci ągło ść , droga powiatowa) 620 024 Miniszew - Dobieszczyzna do drogi powiatowej (droga śerków - Dobieszczyzna) 620 025 Miniszew od P. Szymczaka - do drogi gminnej 620 024 620 026 Miniszew - Prusinów - do granicy gminy 620 027 Dobieszczyzna - Prusinów - do drogi gminnej 620 026 620 028 od drogi gminnej 620 026 - do drogi gminnej 620 027 620 029 - Ludwinów do drogi powiatowej (droga śerków - Dobieszczyzna) 620 030 Lisew od granicy gminy - do drogi powiatowej przy boisku (droga Lisew - Łuszczanów) 620 031 Lisew od drogi gminnej 620 029 - do granicy gminy 620 032 Lisew od drogi gminnej 620 029 - dojazd do pól w kierunku Lubini Małej 620 033 Ludwinów od drogi gminnej 620 029 - Lubinia Mała tzw. Budy 620 034 Ludwinów od lasu - do drogi gminnej 620 033 620 035 Ludwinów od P. Banaszaka - Kamie ń 620 036 Ludwinów od drogi gminnej 620 034 - Kamie ń 620 037 Dobieszczyzna od drogi powiatowej (droga Dobieszczyzna - Sucha) - do P. Marka 620 038 Sucha od drogi powiatowej (droga Dobieszczyzna - Sucha) - do granicy gminy 620 039 Sucha od drogi powiatowej (droga Dobieszczyzna - Sucha) - do granicy gminy (k. P. Soba ńskiego) 620 040 Dobieszczyzna od drogi powiatowej (droga Dobieszczyzna - Sucha) - Lubinia Mała 620 041 Lubinia Mała - granica gminy - (Racendów) 620 042 Lubinia Mała od drogi wojewódzkiej 443 - granica gminy - (Parzew)

9 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

620 043 droga przez wie ś - do granicy gminy 620 044 Sierszew - granica gminy - Strzydzew 620 045 śerków, ulica bez nazwy, mi ędzy ulicami Mickiewicza i 700-lecia, przy starym O środku Zdrowia 620 046 śerków, droga przy stacji benzynowej, mi ędzy drog ą powiatow ą (droga śerków - śerniki) a ulic ą Parkow ą

Drogi powiatowe: 1. 13101 Jarocin – śerków 2. 13103 śerków – Grab 3. 13113 Mieszków – Radlin – śerków 4. 13114 śerków – Przybysław –Pogorzelica 5. 13115 Komorze –śerniki – Prusinów 6. 13116 Przybysław – Antonin 7. 13117 śerków – Śmiełów – Paruchów 8. 13118 Śmiełów – Pogorzelica 9. 13119 śerków – Bie ździadów – D ębno 10. 13120 Bie ździadów – Chrzan – St ęgosz 11. 13121 śerków – Chrzan 12. 13122 śerków – śerniki 13. 13123 Sucha – Dobieszczyzna – Miniszew 14. 13125 Lisew – Łuszczanów – Wilkowyja 15 13150 Kotlin – Sławoszew – Sucha 16. 13183 Brzóstków – Raszewy 17. 13186 Komorze – Ruda Komorska 18. 13187 Kretków - Lisewo

Wykaz ulic gminnych: Miejscowo ść Nr ulicy nazwa ulicy śerków 618 021 Adama Asnyka śerków 618 022 Hanki Sawickiej śerków 618 023 Juliusza Słowackiego śerków 618 024 Władysława Reymonta

10 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

śerków 618 025 Janka Krasickiego śerków 618 026 Jarosława Iwaszkiewicza śerków 618 027 Ignacego Kraszewskiego śerków 618 028 Stanisława Wyspia ńskiego śerków 618 029 Marii D ąbrowskiej śerków 618 030 Henryka Sienkiewicza śerków 618 031 Juliana Tuwima śerków 618 032 Marii Konopnickiej śerków 618 033 Stefana śeromskiego śerków 618 034 Poprzeczna śerków 618 035 Wojska Polskiego śerków 618 036 Wi śniowa śerków 618 037 Morelowa śerków 618 038 Czere śniowa śerków 618 039 Ceglana śerków 618 040 Górki śerków 618 041 Targowisko Chrzan 618 100 Sosnowa Chrzan 618 101 Polna Chrzan 618 102 Słoneczna Chrzan 618 103 Akacjowa Chrzan 618 104 Wi śniowa Chrzan 618 105 Jabłoniowa Chrzan 618 106 Osiedlowa Chrzan 618 107 Sportowa Chrzan 618 108 Wierzbowa Chrzan 618 109 Le śna Chrzan 618 110 Kolejowa Chrzan 618 111 Dworcowa Chrzan 618 112 Mostowa Chrzan 618 113 Okr ęŜ na Chrzan 618 114 Krótka Chrzan 618 115 Wodna Chrzan 618 116 Boczna

11 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Wykaz ulic powiatowych: śerków ul. Ko ścielna śerków ul. Parkowa śerków ul. Cmentarna śerków ul. Górki śerków ul. Jaroci ńska śerków ul. Kolejowa śerków ul. Mickiewicza śerków ul. Moniuszki śerków ul. Ogrodowa śerków ul. Rynek śerków ul. 700-lecia śerków ul. Targowisko śerków ul. Wiosny Ludów

Przez zachodni ą cz ęść gminy przebiega zelektryfikowana linia kolejowa relacji Jarocin- Miłosław-Wrze śnia-Gniezno. Na terenie gminy znajduje si ę stacja kolejowa w miejscowo ści Chrzan, zlokalizowana w odległo ści 5 km od śerkowa. Na obszarze miasta i gminy funkcjonuje komunikacja autobusowa, któr ą zapewniaj ą trzy linie PKS. Obecnie funkcjonalno ść komunikacji autobusowej PKS w zwi ązku z ich opłacalno ści ą dla niektórych miejscowo ści załamuje si ę. Dlatego ro śnie nat ęŜ enie ruchu samochodowego na drodze powiatowej. Wpływa to na uci ąŜ liwo ść tranzytowego ruchu osobowego i ci ęŜ arowego dla mieszka ńców. Brak na terenie gminy rozwini ętej sieci dróg rowerowych. Przez gmin ę przebiega Transwielkopolska Trasa Rowerowa, ł ącz ąca najbardziej atrakcyjne turystyczne tereny. Przebiega ona od promów na Warcie w miejscowo ści Pogorzelica i D ębno. Dalej przez Śmiełów, Brzóstków, śerków do gminy Jarocin.

Stopie ń uporz ądkowania gospodarki wodno – ściekowej Woda z wodoci ągów sieciowych dociera do miejscowo ści zamieszkałych przez ponad 99 % mieszka ńców gminy z wodoci ągów korzysta jednak około 95% mieszka ńców. Sie ć wodoci ągowa administrowana przez gmin ę wynosi 145,4km, obejmuje 1648 przył ączy o długo ści 54,3km. W 2004 roku gmina przej ęła stacj ę uzdatniania wody w Podlesiu o długo ści około 8,7km. Długo ść sieci administrowanej przez innych

12 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

uŜytkowników wynosi ok. 5,0km gospodarstwa rolne (dawniej PGR). Gminna sie ć wodoci ągowa obejmuje 9 stacji uzdatniania wody i 16 uj ęć wody.

Posiadane stacje uzdatniania wody i ich produkcja : 1. SUW Pawłowice 2 uj ęcia z przepompowni ą w śerkowie - 297,9 m 3 /d 2. SUW St ęgosz 3 uj ęcia - 98,8 m 3 /d 3. SUW Raszewy 1 uj ęcie - 69,1 m 3 /d 4. SUW Lgów 1 uj ęcie - 22,4 m 3 /d 5. SUW G ąsiorów 2 uj ęcia - 19,3 m 3 /d 6. SUW Komorze 2 uj ęcia - 130,3 m 3 /d 7. SUW Kamie ń 2 uj ęcia - 149,4 m 3 /d 8. SUW Lubinia Mała 1 uj ęcie - 33,0 m 3 /d 9. SUW Podlesie 2 uj ęcia - 35,0 m 3/d Wody podziemne dostarczane do sieci charakteryzuj ą si ę dobr ą jako ści ą pod wzgl ędem sanitarnym. W stacjach uzdatniania wody stosowane są proste metody polegaj ące głównie na usuwaniu nadmiernych ilo ści Ŝelaza. Z uwagi na du Ŝy koszt remontu obiektu oraz trudn ą do uzdatniania wod ę ze studni gł ębinowej przewidywana jest likwidacja stacji uzdatniania wody w Lgowie i G ąsiorowie. Poza sieci ą pozostaj ą gospodarstwa znacznie oddalone od wsi, b ądź te, które korzystaj ą z uj ęć własnych. Niedost ępno ść sieci wodoci ągowej dla wszystkich gospodarstw spowodowana jest problemami technicznymi wynikaj ącymi ze znacznego oddalenia od głównej linii wodoci ągowej.

W gminie tylko trzy miejscowo ści s ą wyposa Ŝone w kanalizacj ę sanitarn ą i dysponuj ącą oczyszczalniami ścieków: 1. Komunalna oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna w śółkowie obsługuje śerków, uruchomiona w 1995 r. Aktualna przepustowo ść ok. 200 m 3/d – ścieki po oczyszczeniu wprowadzane s ą do rzeki Lutynia. Docelowa przepustowo ść 504 m 3/d. Docelowo ma obsługiwa ć całe miasto śerków po pełnej jego skanalizowaniu oraz wsie Bie ździadów, St ęgosz, Chrzan, Lisew i Ludwinów. 2. Stara oczyszczalnia ścieków w Raszewach, po modernizacji - wydajno ść 400 m 3/d, obsługuje Raszewy. Po realizacji kanalizacji wsi: Brzóstków, Śmiełów, Antonin, Chwałów, Komorze, Kamie ń, Kretków, Przybysław, śerniki, miejscowo ści te zostan ą podł ączone do istniej ącej oczyszczalni.

13 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

3. Oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna w śółkowie (zakładowa, nale Ŝą ca do PGR w Raszewach), o przepustowo ści 180 m 3/d, oddana do eksploatacji 1994 r. 4. W 1999 przekazano do eksploatacji oczyszczalni ę w Dobieszczy źnie, która jest oczyszczalni ą lokaln ą obsługuj ącą jedynie szkoł ę podstawow ą i przylegaj ące do niej budynki.

Ogółem aktualna długo ść sieci kanalizacji sanitarnej wynosi 27,690 km ilo ść przył ączy 547szt., liczba osób podł ączonych do kanalizacji - 2.706, procent skanalizowania gminy 25,09%. Z sieci kanalizacyjnej korzysta 26% ogólnej liczby mieszka ńców gminy, a ponadto około 11,4% mieszka ńców dowozi ścieki do oczyszczalni specjalnie do tego przystosowanymi pojazdami asenizacyjnymi. Aktualne obci ąŜ enie oczyszczalni wynosi ok. 50 %. Wynika to z braku dostatecznej długo ści sieci kanalizacyjnej.

Elektroenergetyka Przez południow ą cz ęść gminy przebiega linia elektroenergetyczna napowietrzna wysokiego napi ęcia 110 KV Jarocin-Konin. Gmina śerków jest w 100% zelektryfikowana. Na terenie gminy istnieje stacja elektroenergetyczna, która jest źródłem zasilania średniego napi ęcia 15 kV. Sie ć ta zasila stacje transformatorowe rozmieszczone na terenie gminy. Przy pomocy tych stacji napi ęcie 15 KV transformowane jest na niskie napi ęcie 380 V i 220 V, na którym pracuje wi ększo ść urz ądze ń odbiorczych.

Na terenie gminy istniej ą dwie kopalnie gazu ziemnego Radlin I i II. Pierwsza usytuowana jest we wsi Pawłowice a druga przy skrzy Ŝowaniu dróg śerków-Kl ęka i Mieszków-Dębno. Z kopalni w kierunku Krobii przebiega gazoci ąg wysokiego ci śnienia o średnicy 500 mm a w kierunku miasta śerków gazoci ąg o średnicy 80 mm doprowadzaj ący gaz do stacji redukcyjno-pomiarowej I stopnia. Obecna długo ść sieci gazowej wynosi 46,240 km, ilo ść przył ączy gazowych 666 szt. W gaz sieciowy zaopatrywanych jest 564 odbiorców w nast ępuj ących miejscowo ściach: 1. śerków + śółków - 298 odbiorców 2. Bie ździadów - 58 odbiorców 3. Chrzan - 98 odbiorców 4. St ęgosz - 42 odbiorców 5. Pawłowice - 17 odbiorców 6. Raszewy - 29 odbiorców

14 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

7. Brzóstków - 11 odbiorców 8. Śmiełów - 1 odbiorca

Gospodarka odpadami Na terenie gminy funkcjonuj ą nast ępuj ące systemy gromadzenia i wywozu odpadów: 1. Firma wywozowa Zarobkowy Usługowy Transport Drogowy Rafał Kowalewski, Smoleniec 1, 63-410 Zagórów. Selektywna zbiórka odpadów opakowaniowych – szkło, tworzywa sztuczne. Pojemniki znajduj ą si ę w 21 miejscowo ściach gminy, 2. Spółdzielnia Mieszkaniowo-Administracyjna w Raszewach Spółdzielnia dysponuje samochodem samozaładowczym typ SMW na podwoziu Star współpracuj ącym z kontenerami typu KP-7. Obsługuje byłe osiedla popegerowskie – 1567 mieszka ńców poprzez opró Ŝnianie 26 kontenerów KP-7 w ok. 1,5 miesi ąca. Ponadto obsługuje budynki infrastruktury społecznej b ędące w posiadaniu gminy oraz szkoły i cmentarze parafialne. 3. Firma wywozowa ELTRANS z Jarocina oraz Firma wywozowa ECOSKÓRTEKS z Nowej Wsi Firmy dysponuj ą samochodami typu SM współpracuj ących z pojemnikami 110 l . Obsługuj ą mieszka ńców gminy, którzy zawarli umowy z w/w firmami i dysponuj ą pojemnikami. Na składowisko gminne w 2003 roku wywieziono 3685,5 m 3 odpadów komunalnych pochodz ących od ludno ści i obiektów infrastruktury społecznej: • z pojemników (koszy) 72 x 60 l x 54 - 233,3 m 2 • w kontenerach 41 x 6,5 m 3 x 8 - 2.132 m 2 • z pojemników 160 x 0,1 m 3 x 24 - 384 m 2 Na terenie miasta śerkowa znajduje si ę 50 koszy ulicznych o pojemno ści ok. 60 l. Kosze opró Ŝniane s ą przez słu Ŝbę Urz ędu Miasta i Gminy 1-2 x w tygodniu. Wywóz na składowisko zestawem ci ągnikowym. Na terenach wiejskich głównie na przystankach komunikacji samochodowej oraz w centrach ustawionych jest ok. 22 szt. pojemników 60 l opró Ŝnianych przynajmniej 1 x na tydzie ń. Aktualnie eksploatowane gminne składowisko śmieci w Rozmarynowie koło Brzóstkowa zostało wybudowane w 1993 r. oznaczone jako kwatera nr 1. Rozbudowa składowiska nast ąpiła w roku 2000 – 2001 i obejmowała dwie kwatery nr 2 i 3, o powierzchni 3,6 ha. Nowe kwatery składowiska obejmowały teren bezpo średnio przyległy do starego składowiska. Składowisko odpadów o ł ącznej pojemno ści 56.400 m3 powinno wystarczy ć

15 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków na około 19 lat. W zwi ązku z rozbudow ą wysypiska śmieci, na terenie gminy wprowadzono selektywn ą zbiórk ę odpadów opakowanych.

Telekomunikacja Gmina jest w 99,9% stelefonizowana. W gminie funkcjonuje automatyczna centrala nowej generacji, a centrale Pozna ń – Kalisz poł ączone s ą kablem światłowodowym. W wi ększo ści miejscowo ści zamontowane s ą aparaty ogólnodost ępne. Na wie Ŝy przeka źnikowej w śerkowie zainstalowane s ą anteny wszystkich operatorów telefonii komórkowej umo Ŝliwiaj ące bardzo dobry odbiór sygnałów.

Infrastruktura w poszczególnych sołectwach Gminy śerków Liczba Infrastruktura techniczna

Lp. Nazwa sołectwa Miej Miesz Indywi Charakter Struktura wo- gaz Oczy -sco- ka ńcó dualn. jednostki zabudowy do- kana prze szcz wo śc w gosp. ciąg lizac wod alnie i rolne ja owy 1 Antonin 2 517 32 - ulicówka x - - 2 Bie ździadów 1 403 58 Rozwoj. wrzeion. x - x

3 Brzostków 3 499 34 - ulicówka x - x wrzecion. 4 Chrzan 2 1085 110 Wiod ąca zró Ŝnic. x - x 5 Chwałów 1 97 19 - wrzecion. x - - 6 Dobieszczyzna 1 762 98 Wiod ąca ulicówka x - - x Komorze 7 Przybysławskie 2 485 45 - ulicówka x - - 8 Lgów 2 206 29 - ulicówka x - - 9 Lisew 1 288 37 - ulicówka x - - 10 Lubinia Mała 1 578 75 Rozwoj. zró Ŝnic. x - -

11 Ludwinów 2 514 73 Rozwoj. ulicówka x - - 12 Miniszew 1 161 21 - rozprosz. x - - 13 Paruchów 1 126 28 - ulicówka x - -

14 Pawłowice 2 184 16 - rozprosz. x - x 15 Prusinów 1 181 40 - ulicówka x - -

16 Raszewy 2 750 37 Wiod ąca ulicówka x x x x 17 Sierszew 2 262 49 - ulicówka x - - 18 St ęgosz 1 542 97 Rozwoj. ulicówka x - x 19 Szczonów 3 215 27 - ulicówka x - -

20 śerniki 3 455 76 Rozwoj. ulicówka x - - 21 śółków 1 392 42 - ulicówka x x x x Ł ącznie gmina 35 8702 1043 śERKÓW miasto 2108 43 Centrum x x x x Ł ącznie 10810 1086

16 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

4.3. Własno ść nieruchomo ści. Struktura własno ści

Stan własno ści gruntów wg sposobu u Ŝytkowania w gminie śerków.

Typ u Ŝytkowania Gmina śerków

tereny w u Ŝytkowaniu tereny pozostały indywidualnym ha % ha %

grunty orne 8 153 48,4 3 675 21,8

uŜytki zielone 899 5,3 539 3,2

sady 44 0,3 6 0,1

lasy 298 1,8 2 183 12,9

pozostałe u Ŝytkowanie 271 1,6 779 4,6

Ogółem 9 665 57,4 7 182 42,6

16 847 ha

Stan własno ści gruntów wg sposobu u Ŝytkowania w mie ście śerków.

Typ u Ŝytkowania Miasto śerków

tereny w u Ŝytkowaniu tereny pozostały indywidualnym ha % ha %

grunty orne 114 56,1 5 2,5

uŜytki zielone 4 2,0 2 1,0

sady 10 4,9 - -

lasy 3 1,5 3 1,5

pozostałe u Ŝytkowanie 27 13,3 35 17,2

Ogółem 158 77,8 45 22,2

203 ha

17 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Struktura własno ści mieszka ń.

Mieszkania według zamieszkania, przeznaczenia i rodzaju podmiotów b ędących ich wła ścicielami. OGÓŁEM Przeznaczone Wykorzystywane do czasowego wył ącznie do Zamieszkane Niezamieszkane Wyszczególnienie Ogółem lub prowadzenia stale (wolne) sezonowego działalno ści zamieszkania gospodarczej Razem 2615 2480 38 1 96 Stanowi ące własno ść :

Osób fizycznych 2358 2241 32 1 84

Gminy 152 143 4 - 5

Skarbu Pa ństwa 68 61 2 - 5

Zakładów pracy 27 26 - - 1

Pozostałych 10 9 - - 1 podmiotów

MIASTO Przeznaczone Wykorzystywane do czasowego wył ącznie do Zamieszkane Niezamieszkane Wyszczególnienie Ogółem lub prowadzenia stale (wolne) sezonowego działalno ści zamieszkania gospodarczej Razem 595 556 16 1 22 Stanowi ące własno ść :

Osób fizycznych 523 489 15 1 18

Gminy 49 46 1 - 2

Skarbu Pa ństwa 3 3 - - -

Zakładów pracy 13 12 - - 1

Pozostałych 7 6 - - 1 podmiotów

18 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

WIE Ś Przeznaczone Wykorzystywane do czasowego wył ącznie do Zamieszkane Niezamieszkane Wyszczególnienie Ogółem lub prowadzenia stale (wolne) sezonowego działalno ści zamieszkania gospodarczej Razem 2020 1924 22 - 74 Stanowi ące własno ść :

Osób fizycznych 1835 1752 17 - 66

Gminy 103 97 3 - 3

Skarbu Pa ństwa 65 58 2 - 5

Zakładów pracy 14 14 - - -

Pozostałych 3 3 - - - podmiotów

4.4. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego. Gmina śerków reprezentuje niezwykle ciekawy rejon prehistoryczny i historyczny o znacz ących warto ściach kulturowych zwi ązanych z rozwojem tych ziem na przestrzeni dziejów. Zarejestrowano tu wiele znalezisk z ró Ŝnych epok, świadcz ących o zasiedleniu tych terenów ju Ŝ w odległej przeszło ści. Do najcenniejszych zabytków śerkowa nale Ŝą : • ko ściół św. Stanisława barokowy, jednonawowy, z lat 1717 – 1718, fundacji wojewody pozna ńskiego Macieja Radomickiego, o bogatym wyposa Ŝeniu wn ętrz; • kaplica cmentarna barokowa, o śmioboczna z 1708r. w której znajduje si ę obraz „Cierniem koronowanie” z XVI/XVII w.; • pozostało ści okazałej rezydencji Macieja Radomickiego w postaci 25 – hektarowego parku z licznymi starymi i okazałymi drzewami (jesiony, wi ązy, aleje grabowe) oraz obiektów – barokowej bramy wiod ącej niegdy ś do pałacu (rozebranego ostatecznie podczas II wojny światowej) i przyległego do niej domu stró Ŝa z pocz ątku XIX w.; • zespół stodół z ko ńca XIX wieku i pocz ątku XX w. oraz zabudowania młyna z przełomu XIX/XX wieku, świadcz ących o rolniczym charakterze gminy;

19 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

• dawny ko ściół ewangelicki neobarokowy z 1904r. – obecnie nieu Ŝytkowany (przy ulicy Mickiewicza)

WYKAZ ZABYTKÓW GMINY śERKÓW

• Ko ściół par. p.w. św. Jana Chrzciciela, 1839-40, nr rej.: kl.-IV-93/1-3/53 z Brzóstków 31.12.1953 • Dwór, 1 poł. XIX, nr rej.: kl-IV-73/15/54 z 12.05.1954 • Spichrz, 1 poł. XIX, Ko ściół nr rej.: 738/A z 13.09.1964 • Zespół dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: 518/A z 22.06.1990: Komorze - dwór - park - ogrodzenie - szklarnia Lubinia Mała • Dom nr 97, tzw. dwór w zespole folwarcznym, drewn., pocz .XIX i 2 poł. XIX, nr rej.: 118/Wlkp/A z 14.02.2003 Kretków • Ko ściół p.w. MB Pocieszenia, XVIII/XIX, nr rej.:453/A z 16.07.1985 Lgów • Ko ściół filialny p.w. Narodzenia NMP, drewn., XVII/XVIII, nr rej.: kl.IV- 73/33/54 z 25.05.1954 oraz 583/A z 22.01.1991 Miniszew • Dwór, nr rej.:479/A z 23.09.1985 Przybysław • Zespół dworski, nr rej.:520 z 31.12.1990 - dwór - ogród - ogrodzenie Raszewy • Zespół pałacowy, 1887-88, nr rej.: 1391/A z 24.02.1973 - dwór - park Śmiełów • Zespół pałacowy, k. XVIII-XX - pałac, nr rej.: kl.IV-73/19/52 z 11.03.1952 - park, nr rej.: kl.IV-73/121/54 z 12.07.1954 • Budynki folwarczne (przy zespole pałacowym), k. XVIII, nr rej.: kl. III- 885/13/61 z 27.12.1961: - spichrz - stajnia, ob. obora śerków • Układ urbanistyczny, nr rej.: 664/A z 15.03.1993 • Ko ściół par. p.w. św. Stanisława Bpa, nr rej.:619/A z 16.03.1991 • Ko ściół ewangelicki, ok.1900, nr rej.: 83/Wlkp/A z 22.02.2002 • Cmentarz przyko ścielny, nr rej.: j.w. • Kaplica cmentarna p.w. św.Krzy Ŝa, nr rej.: 990/A z 07.03.1970 • Brama pałacowa, ul. Ko ścielna 3, nr rej.: 27/A z 09.12.1964 • Stró Ŝówka, nr rej.: 991/A z 07.03.1970 • Poczta ze stajni ą, ul.Ko ścielnia7, nr rej.: 992/A z 07.03.1970 • Dom, ul. Jaroci ńska 1, 1 poł. XIX, nr rej.: 996/A z 11.03.1970 • Dom, ul. Jaroci ńska 5/6, 1 poł. XIX, nr rej.: 997/A z 11.03.1970 • Dom, Rynek 11, nr rej.: 1210/A z 02.09.1970 • Dom, Rynek 12, 1 poł. XIX, nr rej.: 993/A z 07.03.1970 • Dom, Rynek 17, 1 poł. XIX, nr rej.: 994/A z 11.03.1970 • Dom, Rynek 18, 1 poł. XIX, nr rej.: 995/A z 07.03.1970

20 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Najcenniejszym zabytkiem w gminie jest Pałac w Śmiełowie. To jeden z najpi ękniejszych dworów klasycystycznych w Wielkopolsce. Zrealizowany w 1797 roku na rzucie podkowy zespół pałacowy, składa si ę z korpusu głównego z kolumnowym portykiem i dwóch pawilonów poł ączonych cz ęś ci ą centraln ą galeriami. Pałac od północy i wschodu otacza pi ękny park krajobrazowy ze starym drzewostanem, m.in. d ębami o obwodach do 450cm, lipami do 350 cm oraz alej ą lipowo – grabow ą. W zachodniej cz ęś ci wsi zachowała si ę zespól zabudowa ń folwarcznych z przełomu XVIII/XIX wieku i z pocz ątku XX w.

W wielu innych miejscowo ściach w gminie mo Ŝna zobaczy ć ciekawe zabytki architektury i budownictwa, a tak Ŝe sztuki ogrodowej. W Brzóstkowie znajduje si ę pi ęknie usytuowany na wzgórzu ko ściół klasycystyczny z 1840 roku oraz pochodz ące z XIX w. klasycystyczne plebania i dwór, a tak Ŝe murowany spichlerz, w Lgowie drewniany ko ściółek z XVII w., w Komorzu dwór, park i zabudowania folwarczne z XIX w., w Raszewach neobarokowy pałac i park z ko ńca XIX w.

4.5. Identyfikacja problemów - du Ŝe nat ęŜ enie ruchu samochodowego na drodze wojewódzkiej - uci ąŜ liwo ść tranzytowego ruchu osobowego i ci ęŜ arowego dla mieszka ńców - lokalizacja dworca PKP poza miastem - zły stan nawierzchni dróg - brak wewn ętrznej sieci dróg rowerowych - zbyt słaba promocja mo Ŝliwo ści wykorzystania istniej ących zasobów nieruchomo ści - brak strategii wykorzystania nieruchomo ści pod k ątem stymulowania lokalnej gospodarki - dominacja napowietrznych systemów rozsyłu energii elektrycznej (okresowe awarie) - niewystarczaj ące o świetlenie uliczne we wsiach - okresowo niska jako ść wód wodoci ągowych - niedostatecznie rozwini ęta sie ć kanalizacji sanitarnej - niezadowalaj ący stan techniczny cz ęś ci zabytków architektonicznych

21 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

5. Gospodarka. 5.1. Główni pracodawcy. Na terenie gminy brak jest du Ŝego przemysłu, jest to obszar typowo rolniczy. Wi ększo ść usług zwi ązana jest z rolnictwem i działalno ści ą rolnicz ą. Zdecydowana wi ększo ść działaj ących w gminie jednostek gospodarczych to przedsi ębiorstwa drobne rodzinne, rozproszone nierównomiernie na obszarze miasta i gminy z dominuj ącą koncentracj ą w mie ście śerkowie. W mie ście jednostki te działaj ą głównie w sferze usług bytowych takich jak: fryzjerstwo, krawiectwo, drobne naprawy oraz handlu i gastronomii. Na terenie gminy jest to głownie handel spo Ŝywczy oraz ze wzgl ędu na rolniczy charakter gminy, usługi skierowane na obsług ę rolnictwa. Handel na poziomie zadawalaj ącym – wszystkie bran Ŝe. Rozwija si ę agroturystyka. Działa par ę zakładów przemysłowych – najwi ększy KGZ Radlin, „Neorol” w Chrzanie, inne działaj ące na rzecz rolnictwa lub zakłady rolne. Pr ęŜ nie działa o środek wypoczynkowy z kompleksem basenów odkrytych, przy których zlokalizowana jest Restauracja „Morena” z niewielkim zapleczem hotelowym. W stosunku do ogółu działaj ących podmiotów gospodarczych na sektor prywatny składa si ę w mie ście 97,9%, a w gminie 96,8% jednostek o zró Ŝnicowanej formie prawnej. Zdecydowan ą wi ększo ść stanowi ą zakłady prowadzone przez osoby fizyczne, rzadziej s ą to podmioty gospodarcze w innej formie organizacyjnej np. spółki prawa handlowego, spółdzielnie. Obsług ę finansow ą firm i ludno ści prowadz ą dwa banki PKO BP S.A, Bank Spółdzielczy w śerkowie.

Do najwi ększych podmiotów gospodarczych w gminie nale Ŝą : a) zakłady przetwórstwa rolno - spo Ŝywczego - ubojnia bydła w śerkowie - gorzelnia śółków - młyn gospodarczy w śerkowie - zakład rektyfikacji metanolu w Przybysławiu - piekarnie w śerkowie i Komorzu b) zakłady zwi ązane wył ącznie z produkcj ą rolnicz ą - wytwórnia pasz „Neorol” w Chrzanie - Spółdzielnie Kółek Rolniczych w Chrzanie, Paruchowie, Sierszewie i śerkowie

22 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków c) zakłady pozostałe - Spółdzielnia Pracy Inwalidów „Współpraca” - Kopalnia Gazu Ziemnego „Radlin” (eksploatuje zło Ŝa gazu ziemnego w południowo – zachodniej cz ęś ci gminy - Spółka z o.o. Gospodarstwo Rolne w Raszewach - Gminna Spółdzielnia śerków Podmioty gospodarcze w gminie śerków w 2004roku Lp. Miejscowo ść Handel Produkcja Pozostałe Ogółem usługi 1. Ludwinów 4 1 7 12 2. Lisew 7 - 5 12 3. śerniki 2 - 3 5 4. Lubinia Mała 12 1 10 23 5. Dobieszczyzna 10 2 19 31 6. Sucha - - 3 3 7. Antonin 2 1 8 11 8. Rogaszyce - 1 - 1 9. Pawłowice 1 - - 1 10. Brzóstków 3 - - 3 11. Komorze 9 - 10 19 12. Przybysław 5 1 7 13 13. Śmiełów 2 - 1 3 14. Lgów 1 1 1 3 15. Laski 2 3 - 5 16. Rozmarynów - - 1 1 17. Szczonów 1 - 1 2 18. Paruchów - - 6 6 19. Kretków - 1 2 3 20. Miniszew 1 - - 1 21. Kamie ń 1 - 4 5 22. Sierszew 3 1 3 7 23. Chwałów 1 - 3 4

23 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

24. Chrzan 9 3 20 32 25. St ęgosz 5 - 8 13 26. Bie ździadów 5 - 6 11 27. śółków 5 - 6 11 28. Raszewy 12 1 17 30 29. Gąsiorów - - 1 1 30. śerków 65 4 88 157 Ogółem wie ś 103 17 153 273 Ogółem gmina 168 21 241 430

* Pozostałe usługi rynkowe obejmuj ą sekcj ę: naprawy, transport, gospodarka magazynowa i ł ączno ść , pośrednictwo finansowe, obsługa nieruchomo ści i firm, nauka, pozostała działalno ść usługowa, komunalna, socjalna i indywidualna.

5.2. Struktura podstawowych bran Ŝ na trenie gminy/powiatu.

POWIAT JAROCI ŃSKI Miasto i gmina Sfera gospodarcza miasta Jarocin wyró Ŝnia si ę na tle gminy. Jarocin Przemysłowy charakter miastu nadaj ą głównie fabryki reprezentuj ące bran Ŝe: - elektromaszynow ą - drzewn ą - meblow ą - odzie Ŝow ą - materiałów budowlanych Miasto i gmina W gminie śerków trudno mówi ć o przemy śle. Najwi ększym śerków zakładem jest Kopalnia Gazu Ziemnego oraz zakład Neorol specjalizuj ący si ę w produkcji koncentratów paszowych. Z uwagi na rolniczy charakter gminy znajduj ą si ę tu zakłady nastawione na obsług ę rolnictwa. Drobne zakłady na terenie miasta i gminy prowadz ą działalno ść handlowo-usługow ą. Perspektyw ą dla gminy jest rozwój turystyki, agroturystyki, bazy hotelowej, budownictwa jednorodzinnego oraz

24 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

utrzymanie ekologii w środowisku naturalnym Gmina Przemysł oparty o bran Ŝe: Jaraczewo - stolarsko-meblarskiej - przetwórstwa rolno-spo Ŝywczego - budowlanej - drzewnej - handel hurtowy Gmina Przemysł oparty o gał ąź przetwórstwa rolno-spo Ŝywczego – Kotlin zakład przetwórstwa owocowo-warzywnego „Kotlin”Sp. z o.o., firm ę produkcyjno-handlow ą „Paula” oraz zakłady rzemiosła produkcyjnego bran Ŝy: - metalowej - drzewnej - elektrycznej - materiałów budowlanych

5.3 Ilo ść osób zatrudnionych w danych sektorach. Sektory 1999 r. 2000 r. 2001 r. Liczba osób % Liczba osób % Liczba osób % zatrudnionych zatrudnionych zatrudnionych Rolnictwo,

łowiectwo 260 29,80 253 30,56 193 27,65 i le śnictwo Przemysł i 140 16,04 169 20,41 187 26,79 budownictwo Usługi 173 19,80 157 18,96 100 14,33 rynkowe Usługi 300 34,36 249 30,07 218 31,23 nierynkowe Ogółem 873 100 828 100 698 100

25 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

5.4 Identyfikacja problemów. - niedostatek kapitału inwestycyjnego, brak inwestorów strategicznych - brak organizacji zrzeszaj ących przedsi ębiorców z terenu gminy -niewystarczaj ąca ilo ść organizacji i instytucji gospodarczych wspieraj ących przedsi ębiorczo ść - niedopasowanie si ę struktury obrotu hurtowego w rolnictwie do mo Ŝliwo ści produkcyjnych gospodarstw

6 Sfera społeczna. 6.1 Sytuacja demograficzna i społeczna terenu Na terenie gminy wyodr ębniono 35 miejscowo ści w tym 21 sołectw. Liczba mieszka ńców w mie ście śerków wynosi 2108. Ł ącznie gmin ę zamieszkuje 10 810 osób. Pod wzgl ędem obszaru, gmina jest do ść słabo zaludniona w porównaniu z innymi gminami wielkopolski. Średnia g ęsto ść zaludnienia na terenie gminy wynosi 63,22 os/km 2, na terenach wiejskich wska źnik ten wynosi 51,58 os/km 2, a w mie ście śerków 1029,56 os/km 2 (powodem jest mała powierzchnia miasta). Niewysoki wska źnik zaludnienia gminy spowodowany jest jej poło Ŝeniem poza głównymi trasami komunikacyjnymi oraz uwarunkowaniami środowiska.

Charakterystyka wsi ze wzgl. na liczb ę mieszka ńców poni Ŝej 10 osób - Rozmarynów, 11 – 50 - G ąsiorów, Laski, Podlesie, Pogorzelica, Rogaszyce 51 – 100 - G ęczew, Chwałów 101 – 200 - Antonin, Kamie ń, Kretków, Lgów, Miniszew, Paruchów, Pawłowice, Prusinów, Sierszew, Sucha, Szczonów 201 – 300 - Brzóstków, Lisew, Śmiełów, śerniki 301 – 400 - Ludwinów, Przybysław, śółków 401 – 500 - Bie ździadów, Komorze 501 – 600 - Lubinia Mała, St ęgosz 701 – 800 - Dobieszczyzna, Raszewy powy Ŝej 1000 - Chrzan

26 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Mapka Gminy śerków z podziałem na sołectwa

O rozwoju najwi ększych wsi zadecydowały przed wszystkim wzgl ędy komunikacyjne: wie ś Chrzan leŜy przy linii kolejowej Gniezno – Jarocin (znajduje si ę tu jedyna w gminie stacja kolejowa). Dobieszczyzna, Lubinia Mała le Ŝą w zasi ęgu oddziaływania drogi krajowej Jarocin – Rychwał. St ęgosz przy drodze śerków – Mieszków, blisko stacji kolejowej Radlin. Pozostałe wi ększe wsie takie jak: Raszewy, Przybysław, Komorze, Śmiełów maj ą w du Ŝej mierze zwi ązek z rozwojem gospodarstw rolnych.

27 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Struktura ludno ści pod wzgl ędem wieku na terenie gminy (Podstawowe informacje ze spisów powszechnych (narodowy spis powszechny ludno ści i mieszka ń, powszechny spis rolny 2002). Gmina Miejsko – Wiejska śerków. Urz ąd Statystyczny w Poznaniu 2003)

Przedział wiekowy Miasto Wie ś Ogółem (lata) (Miasto + Wie ś) 0 – 4 136 550 686 5 – 9 130 629 759 10 –14 166 763 929 15 – 19 209 763 972 20 – 24 151 658 809 25 – 29 157 598 755 30 – 34 146 585 731 35 – 39 115 560 675 40 – 44 176 592 768 45 – 49 186 557 743 50 – 54 152 558 710 55 – 59 78 335 413 60 – 64 64 335 399 65 – 69 70 340 410 70 – 74 62 303 365 75 – 79 49 202 251 80 – 84 25 99 124 85 lat i wi ęcej 19 79 98 Razem 2091 8506 10 597

Ludno ść w wieku poni Ŝej 20 lat na terenie miasta i wsi stanowi 31,6%, od 20-60 lat – 52,9%, natomiast powy Ŝej 60 lat – 15,5%. Pod wzgl ędem struktury wiekowej jest to sytuacja do ść korzystna.

28 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Struktura ludno ści ze wzgl ędu na poziom wykształcenia wg. płci i wieku (Podstawowe informacje ze spisów powszechnych (narodowy spis powszechny ludno ści i mieszka ń, powszechny spis rolny 2002). Gmina Miejsko – Wiejska śerków. Urz ąd Statystyczny w Poznaniu 2003)

Wykształcenie Wiek Wy Ŝsze Policealne Średnie Zasadnicze Podstawowe Podstawowe Ogółem zawodowe uko ńczone nieuko ńczone i bez wykształcenia 13-19 - - 94 129 1003 128 1354 20-29 79 45 558 687 189 6 1564 30-39 72 24 391 707 206 6 1406 40-49 52 35 374 683 363 4 1511 50-59 36 19 143 366 554 5 1123 60-64 17 2 34 69 273 4 399 Powy Ŝej 65 21 3 51 116 977 80 1248 Ogółem 277 128 1645 2757 3565 233 8605 MęŜ czy źni 110 30 687 1807 1460 102 4196 Kobiety 167 98 958 950 2105 131 4409

Poziom wykształcenia i jego specyfikacja (powy Ŝej 13 roku Ŝycia) Wykształcenie Ogółem % Wy Ŝsze 3,2 % Policealne 1,5 % Średnie 19,1 % Zasadnicze zawodowe 32 % Podstawowe uko ńczone 41,5 % Podstawowe nieuko ńczone i bez wykształcenia 2,7 %

29 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Wy Ŝsze

Policealne

Średnie

Zasadnicze zawodowe

Podstaw ow e uko ńczone

Podstaw ow e nieuko ńczone i bez wykształacenia

Struktura ludno ści pod wzgl. ekonomicznym Ludno ść w wieku Miasto Wie ś Ogółem Przedprodukcyjnym 559 2389 2948 Produkcyjnym 1275 4915 6190 Poprodukcyjnym 257 1202 1459 Ludno ść w wieku nieprodukcyjnym na 100 64 73 71 osób w wieku produkcyjnym

Liczba ludno ści w wieku produkcyjnym (m ęŜ czy źni 18-64 lat, kobiety 18-59 lat) w całej gminie wynosi 58,4%. Bior ąc pod uwag ę liczb ę mieszka ńców miasta w wieku produkcyjnym jest 61%. Natomiast na terenie gminy 58% w stosunku do jej ludno ści. W całej gminie na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada 71 osób w wieku nieprodukcyjnym. W wieku produkcyjnym 43,6% to osoby z wykształceniem zawodowym, 26,3% z wykształceniem średnim a 4,3% z wykształceniem wy Ŝszym.

Aktywnych zawodowo jest 57% mieszka ńców gminy w tym 78,4% pracuj ących a 21,6% stanowi ą bezrobotni. Biernych zawodowo jest 43% ludno ści. Najwi ęcej w śród bezrobotnych jest osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym, którzy stanowi ą blisko połow ę wszystkich bezrobotnych tj. 49,5%. Bezrobotnych pozostaje 26,3% mieszka ńców z wykształceniem średnim, 22,8% podstawowym uko ńczonym lub bez wykształcenia i 1,4% z wykształceniem wy Ŝszym. Stopa bezrobocia w mie ście wynosi

30 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

24,4%, na terenie gminy 21%. Spadek zatrudnienia nierozerwalnie wi ąŜ e si ę ze wzrostem bezrobocia, które w gminie śerków dotyczy przede wszystkim kobiet oraz ludzi młodych. Najwi ększy wzrost bezrobocia odnotowano w śród osób w grupie od 25-34 lat, a równie Ŝ do 24 lat, mo Ŝna wnioskowa ć, Ŝe wynika to z faktu, i Ŝ do grona bezrobotnych trafia coraz więcej absolwentów szkół.

Ogółem na terenie całej gminy mieszka 1555 osób niepełnosprawnych [Osob ą niepełnosprawn ą jest ka Ŝdy, kto posiada odpowiednie orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony (osoba niepełnosprawna prawnie), lub takiego orzeczenia nie posiada lecz odczuwa ograniczenie sprawno ści w wykonywaniu czynno ści podstawowych dla swojego wieku (osoba niepełnosprawna biologicznie)] w tym prawnie 1130, biologicznie 425. W wieku produkcyjnym jest 56,3% niepełnosprawnych. Ze wzgl. na poziom wykształcenia w śród osób niepełnosprawnych najwi ęcej tj. 58,5% posiada wykształcenie podstawowe, zasadnicze zawodowe 26%, średnie 9%, podstawowe nieuko ńczone 4%, wy Ŝsze 1,3%, policealne 1,2. Aktywnych zawodowo jest 20% w tym 90% pracuj ący a 10% bezrobotni. Biernych zawodowo jest 80%.

6.2 Warunki i jako ść Ŝycia mieszka ńców, w tym poziom bezpiecze ństwa Budynki mieszkalne zlokalizowane na terenie gminy przedstawiaj ą ró Ŝny stan techniczny. Wyró Ŝni ć mo Ŝna obiekty utrzymane w nale Ŝytym stanie, ale równie Ŝ wymagaj ące remontu. W złym stanie technicznym znajduj ą si ę budynki wybudowane przed rokiem 1945 mi ędzy innymi w zabudowie śródmiejskiej śerkowa. Stałej poprawie ulega wyposa Ŝenie mieszka ń w instalacje i urz ądzenia techniczne. Przeci ętna liczba osób przypadaj ących na mieszkanie w gminie wynosi 4,13 jest to wska źnik gwarantuj ący satysfakcjonuj ący standard Ŝycia. Przeci ętna powierzchnia uŜytkowa mieszka ń przypadaj ąca na osob ę wynosi 18,7m 2, a przeci ętna powierzchnia u Ŝytkowa mieszkania to 77,3m 2. Na terenie gminy funkcjonuj ą cztery publiczne szkoły podstawowe : w śerkowie, Komorzu, Chrzanie, oraz Dobieszczy źnie. Dwa Stowarzyszenia Edukacyjne powołały niepubliczne szkoły podstawowe o uprawnieniach szkół publicznych w Lubini Małej i Ludwinowie. Ze wzgl ędu na niewielk ą liczb ę dzieci, istnieje tylko jedno gimnazjum z siedzib ą w śerkowie, do którego uczniowie maj ą zapewniony dojazd autobusami. Na terenie gminy brakuje szkół średnich. W gminie śerków istniej ą jedno przedszkole publiczne w śerkowie. Niestety na terenie gminy nie ma Ŝłobków.

31 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

W gminie funkcjonuj ą niepubliczne o środki zdrowia w śerkowie i Dobieszczy źnie – gdzie mie ści si ę jedyny na terenie gminy gabinet fizykoterapeutyczny. Istniej ące na terenie gminy o środki zdrowia zapewniaj ą mieszka ńcom podstawowa opiek ę medyczn ą. Potrzeby ludno ści w zakresie porad specjalistycznych s ą niewystarczaj ące zapewniaj ą je jedynie prywatne gabinety lekarskie funkcjonuj ące na terenie gminy. Na terenie gminy w Raszewach funkcjonuje od 1996 roku o środek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi tzw. Środowiskowy Dom Samopomocy . Osoby odbywaj ące terapi ę i rehabilitacj ę w o środku pochodz ą z terenu województwa wielkopolskiego. W ramach zwi ększania dost ępno ści pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzale Ŝnionych i ich rodzin w 2000 roku otwarto w śerkowie Ośrodek Profilaktyki, Socjoterapii i Rehabilitacji . W Urz ędzie Miasta i Gminy jako jego jednostka organizacyjna działa Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, który realizuje zadania własne i zlecone w zakresie pomocy społecznej. W śerkowie funkcjonuje Miejsko-Gminny O środek Kultury, Sportu, Turystyki i Rekreacji, którego siedzib ą jest Dom Stra Ŝaka u Ŝytkowany wspólnie z Ochotnicz ą Stra Ŝą Po Ŝarn ą. MGOKSTiR w ramach swojej działalno ści wykonuje zadania zwi ązane z realizacj ą corocznego kalendarza imprez kulturalnych. Na terenie gminy znajduje si ę 11 stra Ŝnic Ochotniczej Stra Ŝy Po Ŝarnej, w których gromadzony jest podstawowy sprz ęt ga śniczy, przeciwpo Ŝarowy i przeciwpowodziowy. Ponadto w gminie istnieje 12 świetlic wiejskich b ędących własno ści ą lub współwłasno ści ą gminy i OSP. Z uwagi na znaczne zagro Ŝenie powodziowe obszaru gminy śerków, jakie stanowi ą rzeki Warta, Prosna i Lutynia, usypano na jej terenie ponad 36km wałów przeciwpowodziowych chroni ących przed zalewem około 40 km 2. Wały zabezpieczaj ą około 5000 ha u Ŝytków rolnych. Dla odwadniania terenów północno-wschodniej cz ęś ci gminy słu Ŝy przepompownia Komorze obejmuj ąca swym zasi ęgiem 1480 ha powierzchni. Istotne znaczenie dla stanu wód na rzekach gminy śerków miałby planowany w okolicach Brzóstkowa zbiornik retencyjny, który regulowałby przepływ wody na Lutyni. Na terenie gminy znajduj ą si ę lasy b ędące w zarz ądzaniu Nadle śnictwa Jarocin, które s ą zaliczone do II kategorii zagro Ŝenia po Ŝarowego. Zagro Ŝenie lotnicze stanowi korytarz powietrzny G-9 obejmuj ący teren gminy śerków.

32 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Infrastruktura społeczno – gospodarcza w poszczególnych sołectwach Liczba Infrastruktura społeczno-gospodarca

Lp. Nazwa sołectwa Miej Miesz Indywi Charakter Struktura Szkoły ośr. jednos -sco- ka ńcó dualn. jednostki zabudowy podst.i zdr. cme sklepy t.gosp wo śc w gosp. przedsk. gab. nt- o- i rolne Gimnaz lek. arze darcze Jum 1 Antonin 2 517 32 - ulicówka - - - x - 2 Bie ździadów 1 403 58 Rozwoj. wrzeion. - - - x -

3 Brzostków 3 499 34 - ulicówka - - x x x wrzecion. 4 Chrzan 2 1085 110 Wiod ąca zró Ŝnic. S - - x - 5 Chwałów 1 97 19 - wrzecion. - - - x - 6 Dobieszczyzna 1 762 98 Wiod ąca ulicówka S x - x x Komorze 7 Przybysławskie 2 485 45 - ulicówka S - - x x 8 Lgów 2 206 29 - ulicówka - - x x - 9 Lisew 1 288 37 - ulicówka - - - x - 10 Lubinia Mała 1 578 75 Rozwoj. zró Ŝnic. S - x -

11 Ludwinów 2 514 73 Rozwoj. ulicówka - - - x 12 Miniszew 1 161 21 - rozprosz. - - - x - 13 Paruchów 1 126 28 - ulicówka - - - - -

14 Pawłowice 2 184 16 - rozprosz. - - - x - 15 Prusinów 1 181 40 - ulicówka - - - - -

16 Raszewy 2 750 37 Wiod ąca ulicówka S - - x x 17 Sierszew 2 262 49 - ulicówka - - - x - 18 St ęgosz 1 542 97 Rozwoj. ulicówka S - - x - 19 Szczonów 3 215 27 - ulicówka - - x x -

20 śerniki 3 455 76 Rozwoj. ulicówka - - x x - 21 śółków 1 392 42 - ulicówka - - - - x Ł ącznie gmina 35 8702 1043 śERKÓW miasto 2108 43 Centrum P/S/G x x x x Ł ącznie 10810 1086

6.3 Pomoc społeczna W gminie śerków z pomocy społecznej w 2003r. skorzystało ogółem 1275 rodzin w tym 1069 rodzin na wsi. Liczba osób obj ęta pomoc ą wyniosła 4870. Powodem zmuszaj ącym rodziny do korzystania z pomocy społecznej jest trudna sytuacja Ŝyciowa.

POWÓD TRUDNEJ SYTUACJI śYCIOWEJ LICZBA RODZIN OBJ ĘTA POMOC Ą Ubóstwo 407 Bezrobocie 305 Niepełnosprawno ść 158

33 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Bezradno ść w sprawach opiek-wych. 119 Rodziny wielodzietne 83 Potrzeba ochrony macierzy ństwa 78 Długotrwała choroba 54 Rodziny niepełne 50 Alkoholizm 19 Sieroctwo 1 Bezdomno ść 1

6.4 Rynek pracy Rosn ąca liczba podmiotów gospodarczych na terenie gminy, szczególnie w rozwijaj ącym si ę w ostatnich latach, sektorze prywatnym, powinna przyczynia ć si ę do tworzenia nowych miejsc pracy. Niestety sytuacja z roku na rok jest gorsza, poniewa Ŝ zatrudnienie na terenie gminy systematycznie spada i to w stosunkowo du Ŝym tempie. Do stworzenia nowych miejsc pracy mo Ŝe przyczyni ć si ę rozwój usług zwi ązanych z obsług ą turystyki.

6.5 Identyfikacja problemów - spadek tempa wzrostu liczby ludno ści - tendencje spadkowe przyrostu naturalnego - ujemne saldo migracji ludno ści - znaczna stopa bezrobocia - niewystarczaj ąca ilo ść miejsc pracy dla wykwalifikowanych pracowników - wysoki odsetek osób w wieku poprodukcyjnym - nie dofinansowanie słu Ŝby zdrowia i o światy - niedostateczna oferta w zakresie specjalistycznych porad medycznych - nierównomierne wyposa Ŝenie jednostek wiejskich w obiekty usługowe - zły stan i niedostateczna ilo ść mieszka ń komunalnych

34 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

III ZADANIA POLEGAJ ĄCE NA POPRAWIE SYTAUACJI NA DANYM OBSZARZE

1. Lista zada ń obejmuj ących: a) zmiany w strukturze gospodarczej obszaru, w tym zasady kształtowania rolnej i le śnej przestrzeni produkcyjnej • propagowanie i wspieranie prawidłowego u Ŝytkowania gleb (m.in. przestrzeganie terminów i zasad prowadzenia prac polowych), • wła ściwe nawo Ŝenie i stosowanie odpowiednich preparatów ochronnych, • doprowadzenie do pełnej rekultywacji wyrobisk po eksploatacji surowców, • wprowadzanie zabezpiecze ń przeciwerozyjnych na stromych stokach i skarpach (m.in. zadarnianie i zakrzaczenie miejsc najbardziej zagro Ŝonych), • zalesianie najsłabszych gruntów według wskaza ń studium uwarunkowa ń, w tym: zgodnie z wnioskami wła ścicieli gruntów o zalesienia lub na drodze wykupu przez gmin ę gruntów słabych klas, • wprowadzenie do opracowania planów miejscowych ustale ń dotycz ących m.in. zadrzewienia (np. dla terenów obj ętych zabudow ą rezydencjalną) i obsadzania zieleni ą wysoką (np. w odniesieniu do granic działek budowlanych na terenach działalno ści gospodarczej), wysokiego udziału powierzchni biologicznie czynnej w cało ści terenów przeznaczanych pod zabudow ę, • obj ęcie ochron ą przed zmianami u Ŝytkowania terenów szczególnie korzystnych dla funkcji rolniczej (racjonalna ochrona najlepszych gleb przed wykorzystaniem na cele nierolnicze). b) zmiany w sposobie u Ŝytkowania terenu • tworzenie zasobów nieruchomo ści, • przygotowanie ofert dla inwestorów oraz ich dystrybucja, • prowadzenie aktywnej działalno ści promuj ącej oferty lokalizacyjne, • stworzenie odpowiednich warunków umo Ŝliwiaj ących rozwój usług komercyjnych o znaczeniu podstawowym i ponadpodstawowym wraz z uwzgl ędnieniem wzrostu ich standardu, • opracowanie kompleksowego programu rozwoju usług podstawowych na terenach istniej ącej i nowo powstaj ącej zabudowy,

35 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

• rozwój infrastruktury turystycznej i wypoczynkowej, • przygotowanie i udost ępnienie terenów pod rozwój ró Ŝnorodnych form sportu i rekreacji. c) rozwój systemu komunikacji i infrastruktury • modernizacja istniej ącej sieci dróg w celu dostosowania ich parametrów do wzrastaj ącego ruchu drogowego, • usprawnienie systemu transportu publicznego do wszystkich wsi w gminie, • poprawa jako ści dróg publicznych, • budowa nawierzchni utwardzonej na drogach gminnych gruntowych, • wyznaczenie terenów pod parkingi zwi ązanych z obsług ą ruchu turystycznego, • budowa systemu ście Ŝek rowerowych zapewniaj ących poł ączenia miejscowo ści w gminie oraz z gminami s ąsiednimi, • opracowanie planu zaopatrzenia gminy w energi ę, • rozbudowa o świetlenia ulicznego na wsiach, • rozbudowa sieci zasilaj ącej odbiorców w zabudowie istniej ącej i na nowych terenach, • budowa nowych stacji transformatorowych na terenach rozwojowych, • systematyczna wymiana sieci napowietrznej SN 15 kV na kablow ą, • rozbudowa sieci gazowej oraz zagwarantowanie dostaw gazu na poziomie zaspokajaj ącym potrzeby mieszka ńców, • rozbudowa sieci kanalizacyjnej w mie ście i na terenie wsi. d) popraw ę stanu środowiska naturalnego Realizacja zada ń zwi ązanych z wzmocnieniem walorów przyrody i ochrony jako ści środowiska przyrodniczego. 1. Ochrona walorów przyrody i ró Ŝnorodno ści biologicznej • opracowanie kompleksowego - perspektywicznego programu ochrony środowiska przyrodniczego w tym: • opracowanie inwentaryzacji przyrodniczej oraz uaktualnionej charakterystyki i diagnozy stanu środowiska przyrodniczego gminy uwzgl ędniaj ącej nat ęŜ enie zagro Ŝeń wynikaj ących z rozwoju funkcji mieszkaniowej, rekreacyjnej i intensyfikacji działalno ści gospodarczych, • podejmowanie działa ń na rzecz monitoringu zanieczyszcze ń wód i powietrza,

36 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

• obj ęcie szczególn ą ochron ą obszarów przyrodniczo najcenniejszych o najwi ększej ró Ŝnorodno ści biologicznej zapewniaj ące utrzymanie ci ągło ści i wzmocnienie potencjału przyrodniczego gminy w systemie ponadlokalnym w tym bior ąc pod uwag ę obszary le śne, zaro ślowe, ł ąkowe, wodne - tworz ące "korytarze ekologiczne" oraz ochron ę istniej ących pomników przyrody i parków wiejskich. 2. Ochrona środowiska przyrodniczego i jako ści Ŝycia mieszka ńców. • podejmowanie działa ń zapewniaj ących ograniczenia emisji i uci ąŜ liwo ści zanieczyszcze ń powietrza i hałasu, • preferowanie lokalizacji zakładów o "czystych technologiach", • propagowanie idei wykorzystywania niekonwencjonalnych źródeł energii, • wprowadzanie na terenach zabudowy mieszkaniowej stref ograniczonego ruchu samochodowego, lokalizacja zabudowy mieszkaniowej w oddaleniu (odpowiednim) od tras komunikacyjnych o du Ŝej intensywno ści transportu samochodowego, • stymulowanie działa ń ograniczaj ących emisj ę zanieczyszcze ń powietrza przez najbardziej uci ąŜ liwe zakłady produkcyjne i obiekty energetyczne (kotłownie), • prowadzenie aktywnej i efektywnej kontroli w zakresie przestrzegania norm ochrony środowiska, • przeprowadzenie niezb ędnych modernizacji kotłowni, powszechne instalowanie urz ądze ń zabezpieczaj ących i oczyszczaj ących, • dąŜ enie -docelowo - do stosowania paliwa gazowego, • wprowadzenie wymogu realizacji sieci gazowej jako warunku powstania zabudowy zorganizowanej mieszkaniowej oraz gospodarczej w tym usługowej, • uporz ądkowanie gospodarki ściekowej wszystkich obiektów poło Ŝonych w obszarze zlewni bezpo średniej (m.in. modernizacja i rozbudowa sieci kanalizacyjnej, kontrolowanie szczelno ści i sposobu opró Ŝniania szamb, przeciwdziałanie "dzikim" wylewiskom ścieków), • promowanie i wspieranie rolnictwa , nastawionego na ochron ę zasobów wodnych (m.in. propagowanie ekologicznych zasad uprawy roli i chowu zwierz ąt, ograniczonego nawo Ŝenia gleb i stosowania środków ochrony ro ślin). 3. Podnoszenie świadomo ści ekologicznej i pobudzanie aktywno ści mieszka ńców na rzecz dbało ści o stan środowiska przyrodniczego. • upowszechnianie rzetelnej wiedzy o stanie środowiska przyrodniczego w gminie

37 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

poprzez wykorzystanie lokalnych mediów do informacji o walorach i zagro Ŝeniach środowiska przyrodniczego; opracowanie i kolportowanie atrakcyjnych folderów i ulotek prezentuj ących przyrod ę gminy, • kształtowanie proekologicznych postaw dorosłych mieszka ńców gminy (m.in. organizowanie i wspieranie akcji aktywizuj ących mieszka ńców, takich jak selektywna zbiórka odpadów czy porz ądkowanie zieleni osiedlowej; propagowanie zdrowego i przyjaznego dla środowiska stylu Ŝycia), • współudział w edukacji ekologicznej dzieci i młodzie Ŝy (m.in. organizowanie prelekcji, spotka ń, konkursów i wspólnych patroli ekologicznych z pracownikami urz ędu gminy; merytoryczne i finansowe wspieranie działa ń proekologicznych w szkołach, klubach i organizacjach młodzie Ŝowych). e) popraw ę stanu środowiska kulturowego • ochrona zabytków architektonicznych oraz historycznych zało Ŝeń urbanistycznych, np. parków dworskich, układu urbanistycznego miasta, • przywrócenie wła ściwych funkcji śródmiejskich rynkowi miasta, • zahamowanie post ępuj ącej degradacji substancji budowlanej poprzez modernizacj ę starej zabudowy, • wła ściwe kształtowanie nowej zabudowy (mieszkaniowej, usługowej jak i przeznaczonej pod działalno ść gospodarcz ą) w dostosowaniu do skali i charakteru ju Ŝ istniej ącej - odnosi si ę to szczególnie do nowo powstaj ących osiedli, • przekształcenia lub adaptacje cz ęś ci zabudowy w wybranych miejscowo ściach na cele obsługi ruchu turystycznego, w tym agroturystyki, • promowanie dóbr kultury materialnej bogatych w tradycje historyczne, • poprawa stanu technicznego cz ęś ci zabytków architektonicznych. f) popraw ę warunków i jako ści Ŝycia mieszka ńców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania 1.Wzmocnienie bazy szkolnej i podniesienie poziomu edukacji. • przygotowanie programu rozwoju szkolnictwa na terenie gminy, w tym: utworzenie programu budowy, remontów i modernizacji poszczególnych obiektów oświatowych, a nast ępnie ich realizacja, • reorganizacja sieci szkolnej z uwagi na spadkowe tendencje demograficzne,

38 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

• utrzymanie na odpowiednim poziomie szkół wiejskich i poszerzenie bazy materialnej w poszczególnych w placówkach o światowych; sale gimnastyczne, nowoczesny sprz ęt komputerowy, pomoce dydaktyczne, sanitariaty, • zorganizowanie pozalekcyjnych zajęć w szkołach j ęzyków obcych, • stworzenie gminnego funduszu stypendialnego dla uczniów, • stworzenie gminnego funduszu dla doskonalenia zawodowego nauczycieli (przeznaczony byłby na konkretne programy, np. na doskonalenie j ęzykowe, w zakresie informatyki, wsparcie gminnych projektów edukacyjno – wychowawczych), 2. Zwi ększenie dost ępno ści i podniesienie standardu usług zdrowia oraz opieki społecznej. • stworzenie oferty zaspokajaj ącej potrzeby mieszka ńców gminy w zakresie specjalistycznych porad medycznych, • przystosowanie infrastruktury społecznej i technicznej dla inwalidów i osób w podeszłym wieku (podjazdy dla wózków inwalidzkich, dostosowanie toalet w miejscach publicznych, dostosowanie komunikacji publicznej), • przygotowanie programu opieki socjalnej, • utworzenie o środków pobytu dziennego dla osób w podeszłym wieku, • udzielanie pomocy osobom potrzebuj ącym: samotnie wychowuj ącym dzieci, rodzinom wielodzietnym, osobom ze środowisk patologicznych. 3. Działania na rzecz rozwoju funkcji mieszkaniowej w gminie. • przygotowanie oferty terenów dla zró Ŝnicowanego budownictwa mieszkaniowego w formach developerskich oraz ich aktywna promocja, • rozwój mieszkalnictwa na potrzeby własne gminy poprzez budow ę mieszka ń komunalnych, uzbrojenie terenów w infrastruktur ę techniczn ą, • rehabilitacja starych zasobów mieszkaniowych, 4. Pobudzanie i wspomaganie rozwoju lokalnej przedsi ębiorczo ści. • podj ęcie działa ń na rzecz wykształcenia pr ęŜ nej organizacji zrzeszaj ącej przedsi ębiorców z obszaru gminy, • stosowanie udogodnie ń i ulg szczególnie dla inwestorów tworz ących nowe miejsca pracy, • współdziałanie z przedsi ębiorcami z obszaru gminy, szczególnie w sferze funkcji ponadlokalnych,

39 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

2. Zadania, do zrealizowania według hierarchii wa Ŝno ści.

Budowa i modernizacja sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej

Rozwój komunikacji w tym poprawa stanu technicznego dróg publicznych

Rozwój infrastruktury turystycznej i wypoczynkowej

Ochrona i wzmocnienie zasobów środowiska przyrodniczego

Wykreowanie korzystnego urbanistycznego wizerunku gminy

Aktywna gospodarka nieruchomo ściami

Rozwój istniej ących i wprowadzenie innych nowoczesnych działalno ści

gospodarczych zarówno produkcyjnych jak i usługowych

40 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

IV. REALIZACJA ZADA Ń I PROJEKTÓW

Planowane inwestycje w Gminie śerków na lata 2004 - 2006

• Poło Ŝenie gminy na terenach o wysokich walorach krajobrazowych powoduje, Ŝe jest ona wyró Ŝniaj ącym si ę w regionie południowej wielkopolski atrakcyjnym miejscem dla wypoczynku. W celu poszerzenia oferty turystyczno-wypoczynkowej oraz promocji gminy jako potencjalnego miejsca do rekreacji planowana jest na lata 2004 – 2006 najwi ększa inwestycja w gminie śerków „Budowa Centrum Turystycznego” oraz rozbudowa bazy sportowej i turystycznej. Inwestycja ta będzie realizowana etapami. W roku 2004 rozpoczęta zostanie budowa Centrum Informacji Turystycznej ul. Rynek 7D (działka nr 516/7) oraz remont Schroniska Młodzie Ŝowego ul. Jaroci ńska 35B. W kolejnych latach planowana jest budowa nast ępuj ących obiektów: - schronisko mi ędzynarodowe w śerkowie ul. Parkowa 1A - obiekt gastronomiczny – śerków ul. Jaroci ńska 35D - kryta pływalnia przy Szkole Podstawowej im. Adama Mickiewicza w śerkowie, ul. Cmentarna 10 - obiekty sportowe – boisko piłkarskie z bie Ŝni ą, korty tenisowe, strzelnica przy ul. Mickiewicza i ul. Jaroci ńskiej 35 - modernizacja kompleksu basenów k ąpielowych odkrytych w śerkowie • W latach 2004-2006 przewidziane jest doko ńczenie i wyposa Ŝenie istniej ącej bazy turystycznej: - centrum informacyjne – śerków, ul. Rynek 7 D - schronisko młodzie Ŝowe nr 2 w śerkowie, ul. Jaroci ńska 35 B - schronisko dla osób niepełnosprawnych przy Zakładzie Aktywno ści Zawodowej śerków, ul. Jaroci ńska 35 A • Przygotowane zostan ą projekty budowy ście Ŝek rowerowych nawi ązuj ących do Transwielkopolskiej Trasy Rowerowej przebiegaj ącej przez gmin ę śerków. Trasy rowerowe pełni ć b ędą rol ę tras turystycznych pozwalaj ących na zwiedzanie gminy, organizowanie tu obozów rowerowych. • Planowane jest zagospodarowanie na cele rekreacyjno-sportowe terenów (ok. 80 ha) w Podlesiu.

41 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

• W planach gminnych jest wybudowanie zbiornika retencyjnego w s ąsiedztwie wsi Brzóstków. Zbiornik ma by ć wykorzystywany dla celów rekreacyjnych i przeciwpowodziowych. Jego powierzchnia ma wynosi ć około 43 ha, a obj ęto ść magazynowanej wody 650 tys. m 3. Źródłem zaopatrzenia w wod ę tego zbiornika ma by ć rzeka Lutnia.

• Celem powi ększenia bazy sportowej na terenie gminy planuje si ę budow ę sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Dobieszczy źnie w 2005 roku.

• W celu podniesienia standardu Ŝycia mieszka ńców i bior ąc pod uwagę aspekt ochrony środowiska konieczny jest na terenie gminy dalszy rozwój sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej tj. budowa sieci kanalizacyjnej, modernizacja sieci wodoci ągowej. Inwestycj ą o du Ŝym znaczeniu dla ochrony środowiska jest budowa Sieci Kanalizacji Sanitarnej. Inwestycja jest podzielona na etapy. W I etapie w 2004 kanalizacj ą obj ęte zostan ą miejscowo ści: Przybysław, Brzóstków, cz ęść Komorza oraz cz ęść Raszew. Kanalizacja podł ączona b ędzie do oczyszczalni ścieków w Raszewach, długo ść sieci wynie ście 19km (inwestycja jest obecnie realizowana). W 2005 roku planuje si ę zrealizowa ć II etap budowy kanalizacji sanitarnej, kanalizacja budowana b ędzie we wsiach Antonin, Śmiełów, Chwałów oraz druga cz ęść Komorza, długo ść sieci około 6km. W planach na 2005 rok jest jeszcze Modernizacja Oczyszczalni Ścieków w śółkowie i budowa kanalizacji sanitarnej w Lisewie. Natomiast na 2006 rok planuje si ę realizacj ę III etapu inwestycji, budowa kanalizacji sanitarnej we wsiach śerniki i Kretków, długo ść sieci wyniesie około 7km. Miejscowo ści z II i III etapu b ędą równie Ŝ podł ączone do oczyszczalni ścieków w Raszewach. W 2004r. planuje si ę zmodernizowa ć stacj ę uzdatnia wody w Raszewach. Modernizacja ma polega ć na: budowie uj ęcia wody (studnia), modernizacji technologii oraz budowie zbiornika zapasowego dla wody o pojemno ści 100m 3. W latach 2004 – 2005 planowana jest budowa sieci wodoci ągowej Brzóstków – Śmiełów, Brzóstków – G ęczew.

• W latach 2004 – 2006 planowana jest przebudowa dróg i ulic, m.in. przebudowane maj ą zosta ć: droga gminna nr 620 040 Lubinia Mała – Dobieszczyzna (od drogi powiatowej Dobieszczyzna – Sucha do drogi wojewódzkiej nr 443), droga gminna

42 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

nr 620 029 Ludwinów – Lisew (od drogi powiatowej śerków – Łuszczanów – Wilkowyja do drogi powiatowej śerków – Dobieszczyzna), odcinek drogi gminnej Lgów – D ębno 620 008 (nawierzchnia z prefabrykatów), droga gminna śerków – śółków (dojazd do oczyszczalni ścieków w śółkowie od ulicy Ceglanej w śerkowie), ulica Targowisko w śerkowie oraz ulica Tuwima wraz z budową kanalizacji deszczowej.

• Gmina planuje równie Ŝ inwestycje maj ące na celu odnow ę zabytków kulturowych na terenie gminy. W pierwszej kolejno ści w latach 2005-2006 planuje si ę odnow ę dworu w zespole folwarcznym w Lubini Małej powstałego w XVIII. Planowany jest równie Ŝ remont domu ogrodnika w Śmiełowie. Wymienione obiekty maj ą zosta ć przeznaczone na usługi turystyczne.

• Planowane jest stworzenie Zakładu Aktywno ści Zawodowej w śerkowie, który będzie pełni ć funkcj ę aktywizacji społeczno-zawodowej dla osób niepełnosprawnych o znacznym stopniu niepełnosprawno ści. Dla realizacji tego projektu niezb ędny jest remont budynku przyszłej siedziby ZAZ-u, oraz zakupienie sprz ętów, maszyn i urz ądze ń.

Planowane inwestycje na lata 2007-2013

Przebudowa ulic i dróg gminnych:

• droga nr 620 017 Chrzan – Laski – śerków

• droga nr 620 018 St ęgosz – Chrzan

• droga nr 620 020 Pawłowice

• droga nr 620 025 Miniszew

• droga nr 620 035 Ludwinów – Kamie ń

• droga nr 620 041 Lubinia Mała

• droga nr 620 023 Miniszew

• droga nr 620 038 Sucha

• droga nr 620 007 G ęczew

• ul. Le śna w Chrzanie

43 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

• ul. Wierzbowa w Chrzanie

• ul. Słoneczna w Chrzanie

• ul. Wi śniowa w Chrzanie

• ul. Jabłoniowa w Chrzanie

• ul. Wodna w Chrzanie

• ul. Słowackiego w śerkowie

• ul. Marii D ąbrowskiej w śerkowie

Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ściach:

• Chrzan

• St ęgosz

• Bie ździadów

• Ludwinów

• Kamie ń

• Dobieszczyzna

• Miniszew

• Prusinów

• Lubinia Mała

• Lgów

• Gęczew

• Szczonów

• Paruchów

• Sierszew • Sucha

44 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

V. POWI ĄZANIE PROJEKTU/ÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY/POWIATU

Powiat jaroci ński planuje zrealizowa ć kilka inwestycji na terenie Gminy śerków. Najwi ększe inwestycje realizowane b ędą w drogownictwie: • Przebudowa drogi powiatowej Jarocin – śerków – Śmiełów – Ruda Komorska • Przebudowa drogi powiatowej Góra – Zalesie – Mieszków – śerków • Przebudowa drogi powiatowej Komorze – Sucha – Kotlin – Fabianów

VI. OCZEKIWANE WSKA ŹNIKI OSI ĄGNI ĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO

Do monitorowania inwestycji przedstawionych w Planie Rozwoju Lokalnego słu Ŝyć b ędą wska źniki produktu, rezultatu i oddziaływania. Ka Ŝdy ze wska źników musi spełnia ć warunki trafno ści, wiarygodno ści, mierzalno ści i dost ępno ści. Przykładowymi wska źnikami produktu b ędą: • ilo ść kilometrów wybudowanych lub zmodernizowanych dróg, • liczba zmodernizowanych lub zbudowanych obiektów infrastruktury technicznej, • długo ść wykonanej i zmodernizowanej sieci wodoci ągowo / kanalizacyjnej. Przykładowymi wska źnikami rezultatu b ędą: • nowe obiekty kulturowe i turystyczne, • wzrost poziomu zwodoci ągowania / skanalizowania gminy, • podniesienie jako ści dróg. Przykładowymi wska źnikami oddziaływania b ędą: • wzrost liczby turystów zatrzymuj ących si ę w gminie powy Ŝej jednego dnia, • spadek stopy bezrobocia.

VII. PLAN FINANSOWY NA LATA 2004 – 2006

1) Źródła finansowania planu rozwoju lokalnego w latach 2004 – 2006 zawiera poni Ŝsza tabela

45 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

Źródła finansowania Planu Rozwoju Lokalnego w latach 2004-2007 Koszt i źródła Planowane wydatki L.p. Nazwa zadania finansowania Ogółem 2004 2005 2006 2007 1. Modernizacja Hydroforni w Warto ść kosztorysowa 330.000,- 330.000,- - - - Raszewach i sieci w tym: wodoci ągowej w Lgowie, • środki własne 80.000,- 80.000,- - - - Gęczewie, Śmiełowie • środki ANR 250.000,- 250.000,- - - - 2. Budowa sieci kanalizacji Warto ść kosztorysowa 2.792.441,- 2.792.441,- - - - sanitarnej: w tym: cz ęść Komorza, Przybysław, • środki własne 447.559,- 447.559,- - - - Raszewy, Brzóstków • po Ŝyczka z NFO Ś 1.172.441,- 1.172.441,- - - - • SAPARD 1.172.441,- 1.172.441,- - - - 3. Budowa sieci kanalizacji Warto ść kosztorysowa 1.072.077,43 268.019,36 804.058,07 - - sanitarnej w Lisewie w tym: • środki własne 268.019,36 67.004,84 201.014,52 - - • środki strukturalne 804.058,07 201.014,52 603.043,55 - - 4. Budowa sieci kanalizacji Warto ść kosztorysowa 2.060.000,- - 1.030.000,- 1.030.000,- - sanitarnej: w tym: Śmiełów, Antonin, Chwałów, • środki własne 515.000,- - 257.500,- 257.500,- - druga cz ęść Komorza • środki strukturalne 1.545.000,- - 772.500,- 772.500,- - 5. Budowa sieci kanalizacji Warto ść kosztorysowa 1.910.000,- - - 1.910.000,- - sanitarnej: w tym: śerniki, Kretków • środki własne 480.000,- - - 480.000,- - • środki strukturalne 1.430.000,- - - 1.430.000,- - 6. Modernizacja oczyszczalni Warto ść kosztorysowa 2.500.000,- - - - 2.500.000,- ścieków w śółkowie w tym: • środki własne 500.000,- - - - 500.000,- • środki strukturalne 2.000.000,- - - - 2.000.000,-

46 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

7. Budowa dróg i ulic: Warto ść kosztorysowa 955.094,71 - 250.000,- 777.965,- - Dobieszczyzna – Lubinia w tym: Mała • środki własne 239.773,68 - 62.500,- 144.491,- - • środki strukturalne 716.321,02 - 187.500,- 583.473,- - Lgów – D ębno Warto ść kosztorysowa 750.000,- - - - 750.000,- w tym: • środki własne 175.000,- - - - 175.000,- • środki strukturalne 575.000,- - - - 575.000,- śerków - śółków Warto ść kosztorysowa 450.000,- - - - 450.000,- w tym: • środki własne 90.000,- - - - 90.000,- • środki strukturalne 360.000,- - - - 360.000,- Ludwinów - Lisew Warto ść kosztorysowa 1.000.000,- - - - 1.000.000,- w tym: • środki własne 250.000,- - - - 250.000,- • środki strukturalne 750.000,- - - - 750.000,- 8. Budowa Centrum Warto ść kosztorysowa 11.600.000,- - 2.600.000,- 4.500.000,- 4.500.000,- Turystycznego w tym: • środki własne 3.250.000,- - 1.000.000,- 1.125.000,- 1.125.000,- • Schronisko Mi ędzynarodowe 4.400.000,- - - 1.100.000,- 3.300.000,- • Przebudowa budynku na zaplecze gastronomiczne i wyposa Ŝenie boiska 1.600.000,- - - 1.600.000.- - sportowe

47 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

VIII. SYSTEM WDRA śANIA Plan Rozwoju Lokalnego musi by ć wdra Ŝany zgodnie z zasadami i procedurami wspólnotowymi, które okre ślono w Rozporz ądzeniu z dnia 21 czerwca 1999r. Nr 1260/1999 wprowadzaj ącym ogólne zasady funduszy strukturalnych. Zakłada si ę, Ŝe zaproponowane w planie przedsi ęwzi ęcia zwi ązane s ą z realizacj ą zada ń w okresie 2004 – 2006 r. Niezale Ŝnie od środków finansowych i przygotowa ń samorz ądu gminnego – realizacja np. kanalizacji uzale Ŝniona jest od stopnia świadomo ści społecznej decyduj ącej o ch ęci przyst ąpienia do danej inwestycji. Organem wdra Ŝaj ącym Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków jest Burmistrz Miasta i Gminy śerków.

IX. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

1) System monitorowania Planu Rozwoju Lokalnego. Przy monitorowaniu realizacji inwestycji uj ętych w Planie Rozwoju Lokalnego wykorzystywane b ędą wska źniki adekwatne do podejmowanych działa ń na poziomie wska źnika produktu, wska źnika rezultatu i oddziaływania. Wska źniki produktu: • ilo ść kilometrów wybudowanych i zmodernizowanych dróg, • długo ść wykonanej i zmodernizowanej sieci wodoci ągowej / kanalizacyjnej • liczba zrealizowanych projektów budowy i modernizacji. Wska źniki rezultatu: • podniesienie jako ści dróg, • nowe produkty kulturowe i turystyczne, • udost ępnione nowe formy korzystania z dóbr kultury, • wzrost poziomu zwodoci ągowania i skanalizowania gminy. Wska źniki oddziaływania: • liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy, • wzrost liczby turystów, • wzrost atrakcyjno ści inwestycyjnej. Inwestycja monitorowana b ędzie od momentu rozpocz ęcia do jej zako ńczenia. Za pomoc ą wy Ŝej wymienionych wska źników ocenie bie Ŝą cej b ędzie poddawana skuteczno ść funkcjonowania Planu Rozwoju Lokalnego.

48 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy śerków

2) Sposoby inicjowania współpracy pomi ędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarz ądowymi. Funkcje inicjatora podejmuj ącego współprac ę pomi ędzy sektorem publicznym, prawnym i organizacjami pozarz ądowymi pełni ć b ędzie Burmistrz Miasta i Gminy śerków

3) Public Relations Planu Rozwoju Lokalnego. Polityka informacyjna b ędzie realizowana przede wszystkim poprzez lokaln ą pras ę w formie artykułów, reklam i ogłosze ń.

49