WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W POZNANIU DELEGATURA W KALISZU

INFORMACJA O STANIE ŚRODOWISKA I DZIAŁALNO ŚCI KONTROLNEJ WIELKOPOLSKIEGO WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W POWIECIE JAROCI ŃSKIM W ROKU 2013

Opracowanie: Zatwierdził:

Wydział Monitoringu Środowiska pod kierunkiem Marii Pułyk Dział Inspekcji pod kierunkiem Krzysztofa Sibrechta

Kalisz, sierpie ń 2014 SPIS TRE ŚCI

1. WPROWADZENIE ...... 3 2. WYBRANE CECHY POWIATU ...... 4 3. STAN ŚRODOWISKA...... 6 3.1. Monitoring jako ści powietrza ...... 6 3.2. Monitoring jako ści wód...... 7 3.2.1. Monitoring jako ści wód powierzchniowych ...... 7 3.2.2. Monitoring jako ści wód podziemnych ...... 12 3.3. Monitoring jako ści gleby i ziemi...... 13 3.4. Monitoring hałasu...... 13 3.5. Monitoring pól elektromagnetycznych ...... 14 3.6. Monitoring gospodarki odpadami ...... 15 3.7. Podsumowanie i wnioski ...... 17 4. DZIAŁALNO ŚĆ KONTROLNA ...... 19 5. POWA ŻNE AWARIE ...... 19

2 1. WPROWADZENIE Opracowanie ma na celu przedstawienie stanu środowiska oraz wyników działalno ści kontrolnej Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska na terenie powiatu jaroci ńskiego w roku 2013. Do jego przygotowania wykorzystano badania własne WIO Ś w Poznaniu, wyniki bada ń b ędące w posiadaniu WIO Ś oraz ustalenia z kontroli u żytkowników środowiska, prowadzonych przez inspektorów WIO Ś. Ostateczna ocena stanu środowiska w 2013 roku jest w trakcie opracowywania i po weryfikacji przez GIO Ś zostanie opublikowana w IV kwartale 2014 roku w formie „Raportu o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2013”. Bie żą ce informacje dotycz ące stanu środowiska na terenie całego województwa wielkopolskiego znale źć mo żna na stronie internetowej www.poznan.wios.gov.pl . Zadania w zakresie ochrony przyrody, w tym ustanawianie form ochrony przyrody oraz sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem okre ślonych ustaw ą zakazów w stosunku do tych form, realizuje Regionalny Konserwator Przyrody.

3 2. WYBRANE CECHY POWIATU

Powiat jaroci ński poło żony jest w południowej cz ęś ci województwa wielkopolskiego, obejmuje obszar o powierzchni 587,26 km 2, a zamieszkuj ą go 71 632 osoby (stan na dzie ń 31 grudnia 2013 r., dane wg GUS). Według podziału fizyczno–geograficznego J. Kondrackiego ten położony jest: – w makroregionie Pradolina Warcia ńsko–Odrza ńska: mezoregion Kotlina Śremska, – w makroregionie Pojezierze Leszczy ńskie: mezoregion Wał Żerkowski oraz – w makroregionie Nizina Południowowielkopolska: mezoregiony Wysoczyzna Kaliska, Dolina Koni ńska, Równina Rychwalska. Gospodarka powiatu ma charakter rolniczo-przemysłowy, u żytki rolne zajmuj ą około 72% powierzchni. Administracyjnie powiat podzielony jest na: ° dwie gminy miejsko–wiejskie: , , ° dwie gminy wiejskie: Jarczewo, Kotlin, Powiat jest zwodoci ągowany w 94,3 %, a skanalizowany w 65,6% (stan na dzie ń 31 grudnia 2012 r., dane wg GUS). W ewidencji WIO Ś w Poznaniu znajduje si ę 6 mechaniczno-biologicznych oczyszczalni ścieków eksploatowanych na terenie powiatu jaroci ńskiego. Dane o ilo ści ścieków komunalnych pochodz ą z Wykazów zawieraj ących zbiorcze zestawienia informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysoko ści nale żnych opłat . Ilo ść ścieków Lp. Gmina Zakład/Miejscowo ść Obszar obsługiwany w 2013 r. [m 3] Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów m i gm. Jarocin, cz ęść gminy Jaraczewo, 1. i Kanalizacji Sp. z o. o. w 2 754 666 zakład „Kotlin” Sp. z o.o. w Kotlinie Jarocinie/Cielcza Jarocin Cerpol Kozłowice S.A – Zakład zakład oraz pobliskie budynki mieszkalne w 2. 1 170 Ceramiczny Brzostów/Roszków Roszkowie

Zakład Przetwórstwa Mi ęsnego 3. Jaraczewo zakład 19 408 W.P. Biegun Sp.j./Jaraczewo

4. Kotlin Gmina Kotlin/Wyszki gmina Kotlin 320 588

miasto Żerków, cz ęść miejscowo ści Żółków, 5. Miasto i Gmina Żerków / Żółków 273 750 , Pawłowice, Laski, Chrzan Żerków Raszewy, Komorze Przybysławskie, Chwałków, Żerniki, Kretków, Rogaszyce, 6. Miasto i Gmina Żerków /Raszewy 68 100 Antonin, Przybysław, Śmiełów, Brzóstków oraz tereny nieskanalizowane z całej gminy

Powiat jaroci ński wchodzi w skład Regionu VI gospodarki odpadami komunalnymi w województwie wielkopolskim. Regiony zostały wydzielone w „Planie gospodarki odpadami dla województwa wielkopolskiego na lata 2012-2017” uchwalonym przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego w dniu 27 sierpnia 2012 r. Województwo Wielkopolskie podzielono na 10 regionów, w których wyznaczono regionalne i zastępcze instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych. Region gospodarki odpadami komunalnymi to okre ślony w wojewódzkim planie gospodarki odpadami obszar zamieszkiwany co najmniej przez 150 000 mieszka ńców. Regionem gospodarki odpadami komunalnymi mo że by ć te ż gmina licz ąca powy żej 500 000 mieszka ńców.

4 Regionalna instalacja do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) to zakład zagospodarowania odpadów o mocy przerobowej wystarczaj ącej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 120 000 mieszka ńców, spełniaj ący wymagania najlepszej dost ępnej techniki lub technologii. W Regionie VI regionaln ą instalacj ą jest mechaniczno-biologiczna instalacja do przetwarzania odpadów komunalnych nale żą ca do Zakładu Gospodarki Odpadami w Jarocinie. Instalacjami przewidzianymi do zast ępczej obsługi Regionu VI s ą: kompostownie w Mateuszewie (gmina Śrem), w El żbietowie (gmina Nowe Miasto nad Wart ą) oraz w Cielczy (gmina Jarocin); składowiska odpadów: w Mateuszewie (gmina Śrem), w Witaszyczkach (gmina Jarocin), w Brzóstkowie (gmina Żerków), w Smogorzewie (gmina Piaski), w Nadziejewie (gmina Środa Wlkp.); sortownie odpadów: w Mateuszewie i w Pławcach (gmina Środa Wlkp.). Na terenie powiatu w 2013 r. funkcjonowały cztery składowiska odpadów komunalnych, dwie kompostownie pryzmowe odpadów oraz sortownia odpadów z selektywnej zbiórki i mobilna sortownia niesegregowanych odpadów komunalnych. Gminy powiatu jaroci ńskiego nie nale żą do zwi ązków mi ędzygminnych realizuj ących zadania z zakresu ochrony środowiska.

5 3. STAN ŚRODOWISKA 3.1. MONITORING JAKO ŚCI POWIETRZA

W roku 2013 jako ść powietrza na terenie powiatu jaroci ńskiego monitorowano w jednym punkcie w miejscowo ści Żerków, metod ą pasywn ą (metoda wska źnikowa) polegaj ącą na miesi ęcznej ekspozycji specjalnie przygotowanych próbników, zawieszonych na wysoko ści około 1,5 metra i oznaczaniu zanieczyszcze ń raz na miesi ąc. Metod ą t ą prowadzono badania st ęż eń dwutlenku siarki i tlenków azotu. Badania s ą kontynuowane w roku 2014. Z bada ń przeprowadzonych w roku 2013 wynika, że uzyskana warto ść średnia dla roku dla dwutlenku siarki wyniosła 4,9 µg/m³, a dwutlenku azotu – 13,8 µg/m³. Ocen ę jako ści powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013 wykonano zgodnie z podziałem województwa na strefy, gdzie stref ę stanowi: • aglomeracja miasta Pozna ń, • miasto Kalisz, • strefa wielkopolska. Powiat jaroci ński jest elementem składowym strefy wielkopolskiej. Celem rocznych ocen jako ści powietrza jest: • okre ślenie jako ści powietrza w strefach; • wskazanie ewentualnych przekrocze ń standardów jako ści powietrza, poziomów docelowych i poziomów celów długoterminowych; • wskazanie prawdopodobnych przyczyn ponadnormatywnych st ęż eń zanieczyszcze ń. Oceny jako ści powietrza w strefach dokonano z uwzgl ędnieniem dwóch grup kryteriów: ustanowionych ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia ludzi oraz ze wzgl ędu na ochron ę ro ślin. Wynikiem oceny, zarówno pod k ątem kryteriów dla ochrony zdrowia jak i kryteriów dla ochrony ro ślin, dla wszystkich substancji podlegaj ących ocenie, jest zaliczenie strefy do jednej z poni ższych klas: • do klasy A – je żeli st ęż enia zanieczyszcze ń na terenie strefy nie przekraczaj ą odpowiednio poziomów dopuszczalnych i poziomów docelowych; • do klasy B – je żeli st ęż enia zanieczyszcze ń na terenie strefy przekraczaj ą poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczaj ą poziomów dopuszczalnych powi ększonych o margines tolerancji; • do klasy C – je żeli st ęż enia zanieczyszcze ń na terenie strefy przekraczaj ą poziomy dopuszczalne powi ększone o margines tolerancji, a w przypadku gdy margines tolerancji nie jest okre ślony – poziomy dopuszczalne i poziomy docelowe. Ocena pod k ątem ochrony zdrowia Do oceny jako ści powietrza w strefie wielkopolskiej pod k ątem ochrony zdrowia wykorzystano pomiary wykonywane na terenie strefy oraz wyniki modelowania matematycznego. Warto ści otrzymane w roku 2013 w odniesieniu do poziomów dopuszczalnych i poziomów docelowych pozwoliły na zakwalifikowanie strefy, a wi ęc i powiatu jaroci ńskiego, do poni ższych klas: • do klasy A – dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku w ęgla, benzenu, ozonu, pyłu PM2,5 oraz metali oznaczanych w pyle PM10. • do klasy C – dla pyłu PM10 i benzo(a)pirenu oznaczanego w pyle PM10. W przypadku pyłu PM10 podkre śli ć nale ży, że generalnie odnotowywane s ą przekroczenia dopuszczalnego poziomu dla 24-godzin, jednak w roku 2013 stwierdzono przekroczenie st ęż enia średniego dla roku na stanowisku w Nowym Tomy ślu.

6 Klasy stref dla poszczególnych zanieczyszcze ń uzyskane w ocenie rocznej dokonanej z uwzgl ędnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia

Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji Nazwa strefy / powiatu pył pył NO SO CO C H BaP As Cd Ni Pb O 2 2 6 6 PM2,5 PM10 3 wielkopolska / powiat jaroci ński A A A A A C C A A A A A

Ponadto stwierdzono przekroczenie warto ści normatywnej ozonu (120 µg/m 3) wyznaczonej jako poziom celu długoterminowego. Termin osi ągni ęcia poziomu celu długoterminowego okre ślono na rok 2020.

Ocena pod k ątem ochrony ro ślin Do oceny jako ści powietrza w strefie wielkopolskiej pod k ątem ochrony ro ślin wykorzystano pomiary wykonywane na terenie strefy oraz wyniki modelowania matematycznego. Warto ści otrzymane w roku 2013 w odniesieniu do poziomów dopuszczalnych i poziomu docelowego pozwoliły na zaklasyfikowanie powiatu, b ędącego składow ą strefy wielkopolskiej do klasy A.

Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszcze ń uzyskane w ocenie rocznej dokonanej z uwzgl ędnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony ro ślin

Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszcze ń dla Nazwa strefy / powiatu obszaru całej strefy

SO 2 NO x O3 wielkopolska / powiat jarociński A A A

Ponadto stwierdzono przekroczenie warto ści normatywnej ozonu (6000 µg/m 3×h) wyznaczonej jako poziom celu długoterminowego. Termin osi ągni ęcia poziomu celu długoterminowego okre ślono na rok 2020.

3.2. MONITORING JAKO ŚCI WÓD

3.2.1. MONITORING JAKO ŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH

Badania stanu wód w 2013 roku wykonywano w ramach Pa ństwowego Monitoringu Środowiska, w oparciu o „Program Pa ństwowego Monitoringu Środowiska województwa wielkopolskiego na lata 2013–2015”. Przedmiotem bada ń monitoringowych jako ści wód powierzchniowych s ą jednolite cz ęś ci wód powierzchniowych (JCW). Poj ęcie to, wprowadzone przez Ramow ą Dyrektywę Wodn ą, oznacza oddzielny i znacz ący element wód powierzchniowych taki jak: jezioro, zbiornik, strumie ń, rzeka lub kanał, cz ęść strumienia, rzeki lub kanału, wody przej ściowe lub pas wód przybrze żnych. Zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej do roku 2015 nale ży osi ągn ąć dobry stan wszystkich wód. Program monitoringu wód na terenie województwa realizowany jest w ramach: – monitoringu diagnostycznego (MD) z cz ęstotliwo ści ą raz na 6 lat – pełny zakres bada ń, – monitoringu operacyjnego (MO) z cz ęstotliwo ści ą raz na 3 lata lub corocznie (wył ącznie w zakresie substancji szkodliwych dla środowiska wodnego, dla których odnotowano przekroczenia norm w latach wcze śniejszych) – ograniczony zakres bada ń, – monitoringu obszarów chronionych (MOC) z cz ęstotliwo ści ą raz na 3 lata lub corocznie (wyłącznie dla wód przeznaczonych do spo życia) – ograniczony zakres bada ń.

7 Na terenie powiatu jaroci ńskiego wyznaczono jednolite cz ęś ci wód płyn ących: – Odczepicha, – Bartosz, – Brodal, – Dopływ z Ludwinowa, – Grabówka, – Kanał Mosi ński do Kani, – Kanał Żernicki, – Lubianka, – Lubieszka, – Lutynia do Radowicy, – Lutynia od Lubieszki do uj ścia, – Lutynia od Radowicy do Lubieszki, – Prosna od Dopływu z Pi ątka Małego do uj ścia, – Warta od Prosny do Lutyni. Na terenie powiatu nie wyst ępuj ą jednolite cz ęś ci wód stoj ących. Wyznaczone JCW płyn ące reprezentuj ą ró żne typy abiotyczne: • 0 – typ nieokre ślony – kanały i zbiorniki zaporowe, • 16 – potok nizinny lessowy lub gliniasty, • 17 – potok nizinny piaszczysty, • 19 – rzeka nizinna piaszczysto-gliniasta, • 21 – wielka rzeka nizinna, • 23 – potok lub strumie ń na obszarze b ędącym po wpływem procesów torfotwórczych.

Program monitoringu wód powierzchniowych na terenie powiatu jaroci ńskiego w 2013 roku obejmował JCW: • Lubianka – punkt zlokalizowany na obszarze powiatu jaroci ńskiego w miejscowo ści (5,5 km biegu rzeki), badania wykonywane w ramach monitoringu operacyjnego i monitoringu obszarów chronionych – nara żonych na zanieczyszczenia zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych; • Lubieszka – punkt zlokalizowany na obszarze powiatu jaroci ńskiego w miejscowo ści Brzostów (14 km biegu rzeki), badania wykonywane w ramach monitoringu obszarów chronionych – nara żonych na zanieczyszczenia zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych; • Lubieszka – punkt zlokalizowany na obszarze powiatu jaroci ńskiego w miejscowo ści Parzewnia (0,2 km biegu rzeki), badania wykonywane w ramach monitoringu operacyjnego i monitoringu obszarów chronionych – wra żliwych na eutrofizacj ę wywołan ą zanieczyszczeniami pochodz ącymi ze źródeł komunalnych; • Lutynia do Radowicy – punkt zlokalizowany na obszarze powiatu jaroci ńskiego w miejscowo ści Wyszki (37,1 km biegu rzeki), badania wykonywane w ramach monitoringu operacyjnego i monitoringu obszarów chronionych – nara żonych na zanieczyszczenia zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych i wra żliwych na eutrofizacj ę wywołan ą zanieczyszczeniami pochodz ącymi ze źródeł komunalnych; • Lutynia od Radowicy do Lubieszki – punkt zlokalizowany na obszarze powiatu jaroci ńskiego w miejscowo ści Wilkowyja (25,8 km biegu rzeki), badania wykonywane w ramach monitoringu operacyjnego i monitoringu obszarów chronionych – nara żonych na zanieczyszczenia zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych; • Lutynia od Lubieszki do uj ścia – punkt zlokalizowany na obszarze powiatu jaroci ńskiego w miejscowo ści Śmiełów (7,6 km biegu rzeki), badania wykonywane w ramach monitoringu operacyjnego i monitoringu obszarów chronionych – nara żonych na zanieczyszczenia

8 zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych, wra żliwych na eutrofizacj ę wywołan ą zanieczyszczeniami pochodz ącymi ze źródeł komunalnych; • Prosna od Dopływu z Pi ątka Małego do uj ścia – punkt zlokalizowany na odcinku rzeki stanowi ącym granic ę powiatów jaroci ńskiego i wrzesi ńskiego, na wysoko ści miejscowo ści Ruda Komorska (2,8 km biegu rzeki), badania wykonywane w ramach monitoringu operacyjnego; • Kanał Mosi ński do Kani – punkt zlokalizowany na obszarze powiatu jaroci ńskiego, w miejscowo ści Nied źwiady (86,8 km), badania wykonywane w ramach monitoringu operacyjnego i monitoringu obszarów chronionych – wra żliwych na eutrofizacj ę wywołan ą zanieczyszczeniami pochodz ącymi ze źródeł rolniczych. Ocena stanu wód powierzchniowych Na ocen ę stanu wód składa si ę ocena stanu lub potencjału ekologicznego oraz ocena stanu chemicznego. Stan wód okre ślany jest jako: • dobry – je śli stan/potencjał ekologiczny klasyfikowany jest jako bardzo dobry (stan), maksymalny (potencjał) lub dobry, a jednocze śnie stan chemiczny jest dobry; • zły – w pozostałych przypadkach. Stan ekologiczny – okre ślany jest dla naturalnych jednolitych cz ęś ci wód, potencjał ekologiczny − okre ślany jest dla sztucznych lub silnie zmienionych jednolitych cz ęś ci wód. Stan/potencjał ekologiczny klasyfikowany jest jako: ° bardzo dobry (stan) lub maksymalny (potencjał), ° dobry, ° umiarkowany, ° słaby, ° zły. Na ocen ę stanu/potencjału ekologicznego składa si ę: • klasyfikacja elementów biologicznych, prowadzona w zakresie klas I–V, • klasyfikacja elementów fizykochemicznych: – dla rzek w zakresie: klasa I, klasa II lub stan/potencjał poni żej dobrego, – ocena wska źników jako ści wód z grupy substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne) w zakresie: klasy I, II lub stanu/potencjału poni żej dobrego (dla rzek i jezior), • klasyfikacja elementów hydromorfologicznych, prowadzona w zakresie klas I lub II. Ocena stanu chemicznego wykonywana jest na podstawie analizy wyników bada ń wska źników chemicznych z grupy substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Stan chemiczny klasyfikuje si ę jako dobry lub poni żej dobrego. Je śli JCW obj ęta jest monitoringiem obszarów chronionych nale ży sprawdzi ć spełnienie wymaga ń postawionych dla obszarów chronionych i zweryfikowa ć ocen ę stanu wód. Szczegółowe oceny stanu wód powierzchniowych s ą zamieszczone na stronie internetowej WIO Ś www.poznan.wios.gov.pl .

9 Ocena stanu wód płyn ących na terenie powiatu jaroci ńskiego za 2013 rok W JCW Lubianka stwierdzono umiarkowany stan ekologiczny i tym samym zły stan wód. O ocenie stanu ekologicznego zadecydował element biologiczny – fitobentos i element fizykochemiczny – azot azotanowy. Stwierdzono niespełnienie wymaga ń postawionych dla obszarów chronionych. W JCW Lubieszka stwierdzono słaby stan ekologiczny i tym samym zły stan wód. O ocenie stanu ekologicznego zadecydował element biologiczny – fitobentos i elementy fizykochemiczne (azot azotanowy i fosforany). Stwierdzono niespełnienie wymaga ń postawionych dla obszarów chronionych. W JCW Lutynia do Radowicy stwierdzono umiarkowany stan ekologiczny i tym samym zły stan wód. O ocenie stanu ekologicznego zadecydował element biologiczny fitobentos i elementy fizykochemiczne (azot azotanowy, azot ogólny i fosforany). Stwierdzono niespełnienie wymaga ń postawionych dla obszarów chronionych. W JCW Lutynia od Radowicy do Lubieszki stwierdzono słaby potencjał ekologiczny i tym samym zły stan wód. O ocenie potencjału ekologicznego zadecydował element biologiczny – fitobentos i elementy fizykochemiczne (azot azotanowy, azot ogólny i fosforany). Stwierdzono niespełnienie wymaga ń postawionych dla obszarów chronionych. W JCW Lutynia od Lubieszki do uj ścia stwierdzono umiarkowany stan ekologiczny i tym samym zły stan wód. O ocenie stanu ekologicznego zadecydował element biologiczny – fitobentos i elementy fizykochemiczne (azot azotanowy i fosforany). Stan chemiczny okre ślono jako dobry. Stwierdzono niespełnienie wymaga ń postawionych dla obszarów chronionych. W JCW Prosna od Dopływu z Pi ątka Małego do uj ścia badano elementy chemiczne. Stan chemiczny okre ślono jako poni żej dobrego ze wzgl ędu na przekroczenia warto ści granicznych dla rt ęci i jej zwi ązków. Dla takiego stanu chemicznego stan wód okre śla si ę jako zły. W JCW Kanał Mosi ński do Kani stwierdzono umiarkowany potencjał ekologiczny, tym samym zły stan wód. O ocenie stanu ekologicznego zdecydował element biologiczny (makrofity) oraz elementy fizykochemiczne (azot azotanowy). Ponadto stwierdzono niespełnienie wymaga ń postawionych dla obszarów chronionych.

Nazwa ocenianej JCW Lubianka Lubieszka Lubieszka

Lubianka – Lubieszka – Nazwa punktu pomiarowo–kontrolnego Lubieszka – Brzostów Dobieszczyzna Parzewnia Typ abiotyczny 16 16 16 Silnie zmieniona lub sztuczna jcw NIE NIE NIE Program monitoringu MO, MOC MOC MO, MOC Klasa elementów biologicznych III II IV Klasa elementów hydromorfologicznych II II II Klasa elementów fizykochemicznych PSD PSD PSD Klasa elementów fizykochemicznych – specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne nie badano nie badano nie badano i niesyntetyczne STAN EKOLOGICZNY UMIARKOWANY UMIARKOWANY SŁABY Czy jcw wyst ępuje na obszarze chronionym? TAK TAK TAK Ocena spełnienia wymaga ń dla obszarów NIE NIE NIE chronionych STAN CHEMICZNY nie badano nie badano nie badano Weryfikacja stanu wód ze wzgl ędu na ocen ę spełnienia wymaga ń dla obszarów ZŁY ZŁY ZŁY chronionych STAN WÓD ZŁY ZŁY ZŁY

10 Nazwa ocenianej JCW Lutynia do Radowicy Lutynia od Radowicy do Lubieszki

Nazwa punktu pomiarowo–kontrolnego Lutynia – Wyszki Lutynia – Wilkowyja Typ abiotyczny 16 19 Silnie zmieniona lub sztuczna jcw NIE TAK Program monitoringu MO, MOC MO, MOC Klasa elementów biologicznych III IV Klasa elementów hydromorfologicznych II II Klasa elementów fizykochemicznych PSD PPD Klasa elementów fizykochemicznych – specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne nie badano nie badano i niesyntetyczne STAN/POTENCJAŁ EKOLOGICZNY UMIARKOWANY SŁABY Czy jcw wyst ępuje na obszarze chronionym? TAK TAK Ocena spełnienia wymaga ń dla obszarów NIE NIE chronionych STAN CHEMICZNY nie badano nie badano Weryfikacja stanu wód ze wzgl ędu na ocen ę ZŁY ZŁY spełnienia wymaga ń dla obszarów chronionych STAN WÓD ZŁY ZŁY

Lutynia od Lubieszki Prosna od Dopływu z Kanał Mosi ński do Nazwa ocenianej JCW do uj ścia Pi ątka Małego do uj ścia Kani

Nazwa punktu pomiarowo–kontrolnego Lutynia – Śmiełów Prosna – Ruda Komorska Nied źwiady Typ abiotyczny 19 19 0 Silnie zmieniona lub sztuczna jcw NIE TAK TAK Program monitoringu MO, MOC MO MO, MORO Klasa elementów biologicznych III nie badano III Klasa elementów hydromorfologicznych II nie badano II Klasa elementów fizykochemicznych PSD nie badano PPD Klasa elementów fizykochemicznych – specyficzne zanieczyszczenia nie badano nie badano nie badano syntetyczne i niesyntetyczne STAN/POTENCJAŁ EKOLOGICZNY UMIARKOWANY nie oceniano SŁABY Czy jcw wyst ępuje na obszarze TAK TAK TAK chronionym? Ocena spełnienia wymaga ń dla obszarów NIE nie badano NIE chronionych STAN CHEMICZNY DOBRY PSD nie badano Weryfikacja stanu wód ze wzgl ędu na ocen ę spełnienia wymaga ń dla obszarów ZŁY ZŁY chronionych STAN WÓD ZŁY ZŁY ZŁY

Potencjał ekologiczny JCW silnie zmienionej Stan ekologiczny JCW naturalnej

PPD – poni żej potencjału dobrego PSD – poni żej stanu dobrego NIE – nie spełnia wymaga ń postawionych dla obszarów chronionych

11 3.2.2. MONITORING JAKO ŚCI WÓD PODZIEMNYCH

Na terenie powiatu jaroci ńskiego brak Głównych Zbiorników Wód Podziemnych, zasoby wód podziemnych s ą zgromadzone w małych, lokalnych zbiornikach. Obecnie przedmiotem bada ń monitoringowych jako ści wód podziemnych s ą jednolite cz ęś ci wód podziemnych (JCWPd). Poj ęcie to zostało wprowadzone przez Ramow ą Dyrektyw ę Wodn ą. Oznacza ono okre ślon ą obj ęto ść wód podziemnych w obr ębie warstwy wodono śnej lub zespołu warstw wodono śnych. Na terenie województwa wielkopolskiego wyznaczono 18 jednolitych cz ęś ci wód podziemnych, w tym na obszarze powiatu jaroci ńskiego 2 JCWPd: • nr 73 – zagro żon ą nieosi ągni ęciem dobrego stanu, • nr 77 – niezagro żon ą nieosi ągni ęciem dobrego stanu,

W roku 2013 badania jako ści wód podziemnych w ramach Pa ństwowego Monitoringu Środowiska na terenie powiatu jaroci ńskiego prowadzone były przez: • Pa ństwowy Instytut Geologiczny w Warszawie na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w ramach monitoringu operacyjnego, którym obj ęto jednolite cz ęś ci wód podziemnych zagro żone nieosi ągni ęciem dobrego stanu; • Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, który prowadzi monitoring wył ącznie na obszarach szczególnie nara żonych na zanieczyszczenie zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych w zakresie umo żliwiaj ącym ocen ę wpływu zwi ązków azotu pochodz ących z gospodarki rolnej na jako ść wód podziemnych.

Wyniki monitoringu operacyjnego wód podziemnych Badania prowadzono dwa razy w roku – wiosn ą i jesieni ą. We wszystkich punktach badawczych jako ść wód mie ściła si ę w granicach III klasy (wody zadowalaj ącej jako ści). Ocena jako ści wód podziemnych na terenie powiatu jaroci ńskiego w roku 2013 /według PIG/

JCWPd Klasa Nr Straty Wska źniki decyduj ące Użytkowanie Lokalizacja otworu Wody jako ści otworu grafia o klasie jako ści wód terenu wód Komorze Przybysławskie tlen, azotany, mangan, Zabudowa 2203 G Q 73 III gmina Żerków wap ń wiejska 2617 Witaszyce gmina Jarocin W Q 73 III azotany, wap ń Grunty orne tlen, mangan, potas Zabudowa 2618 Potarzyca gmina Jarocin W Q 73 III wap ń, żelazo, wiejska Obja śnienia: Wody: W − wgł ębne, G − gruntowe; Stratygrafia: Q − czwartorz ęd; Klasa wód: I − wody o bardzo dobrej jako ści, II − wody dobrej jako ści, III − wody zadowalaj ącej jako ści; IV – wody niezadowalaj ącej jako ści, V – wody złej jako ści.

Wyniki monitoringu wód podziemnych na obszarach szczególnie nara żonych na zanieczyszczenie zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych Na obszarze powiatu zlokalizowane s ą obszary szczególnie nara żone na zanieczyszczenie zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych: • OSN w zlewni Kanału Mosi ńskiego i Kanału Ksi ąż (NVZ6000PO10S), • OSN w zlewni Lutyni (NVZ6000PO8S).

12 Badania prowadzono w 2 studniach, w miejscowo ściach Potarzyca i Raszewy, ujmuj ących wody czwartorz ędowe, podatne na zanieczyszczenia antropogeniczne. Ocena jako ści wód podziemnych na obszarach szczególnie nara żonych na zanieczyszczenie azotanami pochodzenia rolniczego na terenie powiatu jaroci ńskiego w roku 2013 /według WIO Ś/ Średnie st ęż enie Użytkowanie Obszar OSN Uj ęcie azotanów Wynik bada ń terenu /mg NO 3/l/ zlewni Kanału wody niewra żliwe na zanieczyszcze- Użytki rolne, Mosi ńskiego i Potarzyca <0,5 nie azotanami pochodzenia zabudowa wiejska Kanału Ksi ąż rolniczego (poniżej 40 mg NO 3/l) wody zanieczyszczone azotanami Użytki rolne, zlewni rzeki Raszewy 63,85 pochodzenia rolniczego zabudowa wiejska Lutyni (powy żej 50 mg NO 3/l )

3.3. MONITORING JAKO ŚCI GLEBY I ZIEMI

Monitoring jako ści gleby i ziemi stanowi podsystem Pa ństwowego Monitoringu Środowiska. Celem bada ń jest śledzenie zmian ró żnych cech gleb u żytkowanych rolniczo zachodz ących w okre ślonych przedziałach czasu pod wpływem rolniczej i pozarolniczej działalno ści człowieka, w szczególno ści dotyczy to wła ściwo ści chemicznych gleb. Monitorowanie chemizmu gleb ornych prowadzone jest w systemie monitoringu krajowego przez Instytut Uprawy Nawo żenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Puławach. Badania te wykonywane są cyklicznie, w okresach pi ęcioletnich, od roku 1995. Ostatnie badania gleb były prowadzone w roku 2010. Rozpocz ęcie pi ątego cyklu bada ń planowane jest na rok 2015.

W ramach krajowej sieci, na któr ą składa si ę 216 punktów pomiarowo–kontrolnych zlokalizowanych na glebach u żytkowanych rolniczo na terenie kraju, w Wielkopolsce wytypowanych jest do bada ń 17 punktów pomiarowych. Na terenie powiatu jaroci ńskiego nie wyznaczono punktów pomiarowych.

3.4. MONITORING HAŁASU

Celem monitoringu hałasu jest zapewnienie informacji dla potrzeb ochrony przed hałasem realizowanej poprzez instrumenty planowania przestrzennego oraz ochrony środowiska. Oceny stanu akustycznego środowiska dokonuj ą obowi ązkowo: – starostowie – dla aglomeracji o liczbie mieszka ńców wi ększej ni ż 100 tysi ęcy, – zarz ądcy dróg, linii kolejowych, lotnisk, je śli eksploatacja drogi, linii kolejowej lub lotniska może powodowa ć negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach . Wojewódzki inspektor ochrony środowiska dokonuje oceny stanu akustycznego środowiska na obszarach nieobj ętych procesem opracowania map akustycznych. Ze wzgl ędu na powszechno ść wyst ępowania, zasi ęg oddziaływania oraz liczb ę nara żonej lud- no ści, podstawowym źródłem uci ąż liwo ści akustycznych dla środowiska s ą hałasy komunikacyjne. Je żeli w zwi ązku z eksploatacj ą drogi lub linii kolejowej powstaje hałas przekraczaj ący wartości dopuszczalne, zarz ądzaj ący zobowi ązany jest do podj ęcia działa ń eliminuj ących stwierdzone przekroczenia, nie przewiduje si ę natomiast wydania decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu w środowisku. Inspekcja Ochrony Środowiska nie ma zatem mo żliwo ści dyscyplinowania zarz ądzaj ących drogami poprzez ukaranie administracyjn ą kar ą pieni ęż ną. Z tego powodu, jak równie ż z uwagi na trudno ści w likwidacji konfliktów akustycznych, uwzgl ędnienie potrzeby

13 zapewnienia komfortu akustycznego środowiska na etapie sporz ądzania planów zagospodarowania przestrzennego jest najbardziej efektywnym instrumentem w walce z hałasem. Przez teren powiatu jaroci ńskiego przebiegaj ą drogi krajowe: nr 11 Kołobrzeg – Bytom, nr 12 Łęknica – Dorohusk i nr 15 Trzebnica – Ostróda, a także droga wojewódzka nr 443 Jarocin – Tuliszków. Główne szlaki kolejowe powiatu stanowi ą linie: nr 272 Kluczbork – Pozna ń Główny, nr 281 Ole śnica – Chojnice i nr 360 Jarocin – Kąkolewo. Pomiary poziomu hałasu przez zarz ądzaj ących drogami, liniami kolejowymi i lotniskami prowadzone s ą co 5 lat – ostatnio w roku 2010. Na ich podstawie w roku 2012 wykonane zostały mapy akustyczne obszarów poło żonych w otoczeniu odcinków dróg, na których stwierdzono negatywne oddziaływanie akustyczne. Wykaz odcinków dróg na terenie powiatu, dla których sporz ądzono mapy akustyczne przedstawiono w „Informacji o stanie środowiska i działalno ści kontrolnej Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w powiecie jaroci ńskim w roku 2012”. W roku 2013 WIO Ś nie prowadził pomiarów poziomów hałasu komunikacyjnego na terenie powiatu jaroci ńskiego.

3.5. MONITORING PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH

W roku 2013 zako ńczył si ę drugi, trzyletni cykl bada ń poziomu pól elektromagnetycznych (PEM) w środowisku, obejmuj ący lata 2011–2013. W roku tym wykonano kolejn ą seri ę bada ń PEM, prowadzonych w ramach Pa ństwowego Monitoringu Środowiska i realizowanych w sposób okre ślony w rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 roku w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych bada ń poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. Nr 221, poz. 1645). Monitoring pól elektromagnetycznych polega na wykonywaniu w cyklu trzyletnim pomiarów nat ęż enia składowej elektrycznej pola w przedziale cz ęstotliwo ści co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz, w 135 (po 45 na rok) punktach pomiarowych rozmieszczonych równomiernie na obszarze województwa. Punkty wybiera si ę w miejscach dost ępnych dla ludno ści usytuowanych: − w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszka ńców przekraczaj ącej 50 tysi ęcy, − w pozostałych miastach, − na terenach wiejskich. Dla ka żdej z powy ższych grup terenów wybiera si ę po 15 punktów, dla ka żdego roku kalendarzowego. Pomiary wykonuje si ę w odległo ści nie mniejszej ni ż 100 metrów od źródeł emituj ących pola elektromagnetyczne. Na terenie powiatu jaroci ńskiego w roku 2013 pomiary poziomów PEM prowadzono w jednym punkcie – w Żerkowie przy ulicy Rynek 13, wytypowanym do bada ń w kategorii terenów pozostałe miasta . Zmierzony poziom składowej elektrycznej pola wyniósł 0,17 V/m, zatem nie wyst ępowało przekroczenie poziomu dopuszczalnego wynosz ącego 7 V/m. W tym samym punkcie badania przeprowadzono w roku 2010 – w poprzednim, zako ńczonym cyklu trzyletnim – wtedy równie ż nie stwierdzono przekroczenia poziomu dopuszczalnego PEM. W roku 2013, podobnie jak w latach ubiegłych, w trakcie bada ń na obszarze całej Wielkopolski w żadnym z punktów pomiarowych nie stwierdzono przekrocze ń poziomów PEM. Mimo post ępuj ącego wzrostu liczby źródeł pól elektromagnetycznych nie obserwuje si ę znacz ącego wzrostu nat ęż enia poziomów pól w środowisku.

14 3.6. MONITORING GOSPODARKI ODPADAMI

Wojewódzk ą baz ę danych, dotycz ącą wytwarzania i gospodarowania odpadami wraz z rejestrem udzielanych pozwole ń na wytwarzanie odpadów oraz na zbieranie i przetwarzanie odpadów, prowadzi marszałek województwa. Utrzymanie czystości i porz ądku w gminach nale ży do obowi ązkowych zada ń własnych gminy. Gminy zapewniaj ą czysto ść i porz ądek na swoim terenie i tworz ą warunki niezb ędne do ich utrzymania. WIO Ś, w ramach monitoringu gospodarki odpadami, gromadzi informacje o: - kompostowniach i sortowniach, - spalarniach, - składowiskach z uwzgl ędnieniem stopnia i sposobu ich zabezpieczenia. Informacje te uzyskiwane s ą z ankiet wysyłanych do gmin oraz do podmiotów gospodarczych, weryfikowanych podczas kontroli. Spalarnie Na terenie powiatu nie ma spalarni odpadów. Kompostownie W gminie Jarocin, w miejscowo ściach Witaszyczki i Cielcza znajduj ą si ę pryzmowe kompostownie odpadów. Kompostowni ę w Witaszyczkach uruchomiono w 2012 r. Wła ścicielem obiektu jest Zakład Gospodarki Odpadami Sp. z o.o. w Jarocinie. Ilo ść kompostowanych odpadów w 2013 roku wyniosła 23 135,34 Mg. Kompostowni ę w Cielczy uruchomiono w grudniu 2001 r. Wła ścicielem obiektu jest Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Jarocinie. Ilo ść kompostowanych odpadów w 2013 roku wyniosła 13 320,09 Mg. Sortownie W Witaszyczkach, w gminie Jarocin znajduje si ę sortownia odpadów z selektywnej zbiórki (uruchomiona w 2008 r.) wraz z mobiln ą sortowni ą niesegregowanych odpadów komunalnych (uruchomion ą w 2009 r.), których wła ścicielem jest Zakład Gospodarki Odpadami Sp. z o.o. w Jarocinie. W 2013 r. poddano sortowaniu 2 024,43 Mg odpadów z selektywnej zbiórki; wysortowano: – opakowania z papieru i tektury, kod odpadu: 150101 w ilo ści 316,18 Mg, – opakowania z tworzyw sztucznych, kod odpadu: 150102 w ilo ści 184,30 Mg, – opakowania ze szkła, kod odpadu: 150107 w ilo ści 1523,95 Mg, W mobilnej sortowni poddano sortowaniu 34 208,98 Mg niesegregowanych odpadów komunalnych; wysortowano: – inne odpady z mechanicznej obróbki odpadów >80 mm, kod odpadu: 191212 w ilo ści 11 073,34 Mg, – inne odpady z mechanicznej obróbki odpadów <80 mm, kod odpadu: 191212 w ilo ści 23 135,64 Mg.

Składowiska odpadów W 2013 r. na terenie powiatu jaroci ńskiego eksploatowano 4 składowiska odpadów komunalnych w miejscowo ściach: Gola, Kotlin, Witaszyczki i Brzóstków.

15 Wykaz składowisk eksploatowanych na terenie powiatu jaroci ńskiego w roku 2013 Ilo ść odpadów Powierzchnia Data Posiadane Typ Lp. Gmina Miejscowo ść składowana w całkowita skła- uruchomienia decyzje /2/ składowiska /3/ 2013 roku /Mg/ dowiska /1/ /ha/ 1. Jaraczewo Gola 69,12 1,10 1996 1,2,3,4,5, IN 2. Jarocin Witaszyczki 16 030,47 12,18 1998 1,2,3,4,6, IN 3. Kotlin Kotlin 175,84 1,20 1996 1,2,3,4,5 IN 4. Żerków Brzóstków 547,14 10,05 1993 1,2,3,4,5 IN Obja śnienia: /1/ powierzchnia całkowita składowiska to powierzchnia całego terenu (budynki, drogi wewn ętrzne, kwatery) nale żą ca do zarz ądzaj ącego składowiskiem; /2/ posiadane decyzje: 1 decyzja lokalizacyjna, 2 pozwolenie na budow ę, 3 decyzja zatwierdzaj ąca instrukcj ę eksploatacji, 4 pozwolenie na u żytkowanie, 5 zezwolenie na odzysk lub unieszkodliwianie, 6 pozwolenie zintegrowane na składowanie odpadów z wył ączeniem odpadów oboj ętnych, o zdolno ści przyjmowania ponad 10 ton odpadów na dob ę lub o całkowitej pojemno ści ponad 25.000 ton; /3/ typ składowiska: N odpadów niebezpiecznych, O odpadów oboj ętnych, IN odpadów innych ni ż niebezpieczne i oboj ętne. Zgodnie z art. 124 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21) zarz ądzaj ący składowiskiem odpadów jest obowi ązany prowadzi ć monitoring składowiska odpadów w fazie przedeksploatacyjnej, eksploatacyjnej i poeksploatacyjnej. Zakres, czas i cz ęstotliwo ść oraz sposób i warunki prowadzenia monitoringu składowisk odpadów okre ślone zostały w rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 09 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk (Dz. U. Nr 220, poz. 1858 z pó źn. zm.) obowi ązuj ącym do dnia 16 maja 2013 r. oraz w obecnie obowi ązuj ącym rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów (Dz. U. z 2013 r. poz. 523). Obowi ązek prowadzenia monitoringu na czynnym składowisku okre ślony jest w decyzji zatwierdzaj ącej instrukcj ę eksploatacji/pozwoleniu zintegrowanym/zezwoleniu na odzysk lub unieszkodliwianie, w przypadku składowisk zamkni ętych w decyzji wyra żaj ącej zgod ę na zamkni ęcie i przeprowadzenie rekultywacji. Natomiast zgodnie z obowi ązuj ącą od 23 stycznia 2013 r. ustaw ą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach , zarz ądzaj ący składowiskiem odpadów istniej ącym przed dniem wej ścia w życie niniejszej ustawy, jest obowi ązany w terminie dwóch lat od dnia jej wej ścia w życie zło żyć wniosek o wydanie decyzji zatwierdzaj ącej instrukcj ę prowadzenia składowiska odpadów, w której prowadzenie monitoringu okre ślone b ędzie zarówno dla fazy eksploatacyjnej i poeksploatacyjnej. Zakres i cz ęstotliwo ść bada ń monitoringowych w roku 2013 na składowiskach eksploatowanych na terenie powiatu jaroci ńskiego Poziom i skład Skład wód Skład i emisja Struktura i Skład wód Osiadanie Składowisko Badania 1,2 wód powierz- gazu składo- skład masy odciekowych składowiska podziemnych chniowych wiskowego odpadów wymagane 4 razy w roku 4 razy w roku nie dotyczy 12 razy w roku raz w roku raz w roku Gola wykonane 3 razy w roku 3 razy w roku nie dotyczy 7 razy w roku raz w roku raz w roku wymagane 4 razy w roku 4 razy w roku nie dotyczy 12 razy w roku raz w roku raz w roku Witaszyczki wykonane 4 razy w roku 4 razy w roku nie dotyczy 12 razy w roku raz w roku raz w roku wymagane 4 razy w roku 4 razy w roku nie dotyczy 12 razy w roku raz w roku raz w roku Kotlin wykonane 4 razy w roku 4 razy w roku nie dotyczy 7 razy w roku brak pomiaru brak pomiaru wymagane 4 razy w roku 4 razy w roku nie dotyczy 12 razy w roku raz w roku raz w roku Brzóstków wykonane 4 razy w roku 4 razy w roku nie dotyczy 12 razy w roku brak pomiaru brak pomiaru

Obja śnienia: 1 – cz ęstotliwo ść prowadzonych bada ń zgodnie z wydan ą decyzj ą, w przypadku gdy badanie którego ś ze wska źników nie jest wymagane wpisano nie dotyczy 2 – cz ęstotliwo ść prowadzonych bada ń zgodnie z informacjami zawartymi w przekazanych do WIO Ś raportach z monitoringu lokalnego na składowiskach w roku 2013

16 3.7. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

1. W wyniku oceny jako ści powietrza pod k ątem ochrony zdrowia, stref ę wielkopolsk ą zaliczono do klasy A za wyj ątkiem pyłu PM10 i benzo(a)pirenu, dla których strefę zaliczono do klasy C. Ze wzgl ędu na kryteria dla ochrony ro ślin, dla wszystkich substancji podlegaj ących klasyfikacji, stref ę wielkopolsk ą zaliczono do klasy A. Zaliczenie strefy do klasy A oznacza, że jako ść powietrza atmosferycznego na jej obszarze jest zadowalaj ąca. Natomiast przypisanie klasy C oznacza przekroczenie wymaganych prawem norm, ale nie musz ą one wyst ępowa ć na całym obszarze strefy. Planowane na obszarze strefy przedsi ęwzi ęcia nie mog ą wpływa ć na pogorszenie jako ści powietrza atmosferycznego. Jednocze śnie na obszarze strefy powinny by ć prowadzone działania na rzecz utrzymania jako ści powietrza lub jej poprawy. Zarz ąd Województwa Wielkopolskiego przygotował dla strefy wielkopolskiej Program Ochrony Powietrza w zakresie benzo(a)pirenu i pyłu PM10. 2. Zgodnie z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej do 2015 roku nale ży osi ągn ąć dobry stan wód. Dla wód badanych w 2013 r. stan wód okre ślono jako zły: – jednolite cz ęś ci wód Lubianka, Lubieszka, Lutynia do Radowicy, Lutynia od Radowicy do Lubieszki, Kanał Mosi ński do Kani wykazały zły stan wód, – dla jednolitej cz ęś ci wód Lutynia od Lubieszki do uj ścia: • stwierdzono dobry stan chemiczny, • ze wzgl ędu na umiarkowany stan ekologiczny stan wód okre ślono jako zły; – dla jednolitej cz ęś ci wód Prosna od Dopływu z Pi ątka Małego do uj ścia odnotowano przekroczenia warto ści granicznej dobrego stanu chemicznego dla wska źnika z grupy substancji priorytetowych i stan wód okre ślono jako zły. Najwi ększy wpływ na jako ść wód maj ą punktowe źródła zanieczyszcze ń (wprowadzanie do wód niedostatecznie oczyszczonych lub nieoczyszczonych ścieków oraz zanieczyszczenia obszarowe pochodz ące głównie z rolnictwa. Inne wa żne źródła zanieczyszcze ń wód powierzchniowych stanowi ą tak że: rozwój terenów zabudowy mieszkaniowej bez wła ściwej infrastruktury (kanalizacja, oczyszczalnie) i niedostateczna sanitacja wsi. Nale ży d ąż yć do poprawy stanu wód w szczególno ści poprzez: uporz ądkowanie gospodarki wodno-ściekowej w zlewniach (budowa równolegle sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej, odprowadzanie do wód wył ącznie ścieków oczyszczonych); stosowanie odpowiednich zabiegów agrotechnicznych na terenach u żytkowanych rolniczo, podnoszenie świadomo ści ekologicznej społecze ństwa. 3. Na obszarze powiatu poło żona jest jedna JCWPd o wodach niezagro żonych nieosi ągni ęciem celów środowiskowych oraz jedna zagro żona nieosi ągni ęciem celów środowiskowych . W wyniku bada ń PIG, w 3 punktach monitoringu operacyjnego stwierdzono wody zadowalaj ącej jako ści (III klasa). Badania wód pod k ątem zanieczyszczenia zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych w jednym punkcie nie wykazały wpływu rolnictwa na wody podziemne, a w drugim (w miejscowo ści Raszewy) wykazały zanieczyszczenie azotanami pochodzenia rolniczego. 4. Monitorowanie chemizmu gleb ornych prowadzone jest w systemie monitoringu krajowego przez Instytut Uprawy Nawo żenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Puławach. Badania te wykonywane s ą cyklicznie, w okresach pi ęcioletnich, od roku 1995. Ostatnie badania gleb były prowadzone w roku 2010. Na terenie powiatu jaroci ńskiego nie wyznaczono punktów pomiarowych. Rozpocz ęcie pi ątego cyklu bada ń planowane jest na rok 2015. 5. Degradacja klimatu akustycznego środowiska ma miejsce przede wszystkim w s ąsiedztwie głównych tras komunikacji drogowej. Ze wzgl ędu na trudno ści zwi ązane z eliminowaniem tego rodzaju konfliktów akustycznych, podstawowe znaczenie ma wła ściwa polityka w

17 zakresie planowania przestrzennego. Problem ten dotyczy nie tylko decyzji podejmowanych w stosunku do obiektów b ędących źródłami hałasu, ale równie ż lokalizowania projektowanej zabudowy i terenów wymagaj ących komfortu akustycznego. W roku 2013 WIO Ś nie prowadził pomiarów poziomów hałasu komunikacyjnego na terenie powiatu jaroci ńskiego. 6. W drugim trzyletnim cyklu pomiarów, obejmuj ącym lata 2011−2013, nie stwierdzono przekroczenia poziomu dopuszczalnego pól elektromagnetycznych na terenach dost ępnych dla ludno ści na obszarze województwa wielkopolskiego. 7. Gospodarka odpadami a) na terenie powiatu eksploatowano cztery składowiska odpadów innych ni ż niebezpieczne i oboj ętne, dwie kompostownie pryzmowe odpadów oraz sortowni ę odpadów z selektywnej zbiórki wraz z mobiln ą sortowni ą niesegregowanych odpadów komunalnych, b) ilo ści odpadów poddanych sortowaniu w sortowni z selektywnej zbiórki i w mobilnej sortowni niesegregowanych odpadów komunalnych zwi ększyły si ę w porównaniu do roku 2012, c) ilo ści składowanych odpadów na składowiskach eksploatowanych w: Brzóstkowie, Goli, i Kotlinie były mniejsze w porównaniu do roku 2012; na składowisku eksploatowanym w Witaszyczkach ilo ści składowanych odpadów były wi ększe w porównaniu do roku 2012, d) na składowiskach w: Brzóstkowie, Goli i Kotlinie nie prowadzono monitoringu w pełnym zakresie.

18 4. DZIAŁALNO ŚĆ KONTROLNA

W 2013 r. WIO Ś w Poznaniu realizował zadania kontrolne okre ślone w ustawie o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz w „Ogólnych kierunkach działania IO Ś” ustalonych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Podstawowym celem przeprowadzonych kontroli była poprawa komfortu życia ludzi i stanu środowiska, dlatego wybór podmiotów do kontroli dokonywany był w oparciu o analiz ę szeregu uwarunkowa ń i kryteriów, mi ędzy innymi takich jak: • potencjalna uci ąż liwo ść zakładu dla środowiska, • wyniki automonitoringu emisji prowadzonego przez podmioty korzystaj ące ze środowiska, • wnioski o podj ęcie interwencji. W roku 2013 przeprowadzono 34 kontrole przestrzegania wymaga ń ochrony środowiska z wyjazdem w teren. Zestawienie liczbowe działa ń kontrolnych

Liczba Decyzje decyzji wniosków wniosków wymierzające kary zakładów Jednostka zarz ądze ń ustalających do s ądów o do orga- w kontr mandatów administracyjna pokontrol- termin i ukaranie nów ściga- ewidencji oli karnych kwota nych wstrzymu- nia liczba WIO Ś /tys. zł/ jących Gmina Jarocin 81 18 10 4 0 1 0 2 1,0 Gmina Jaraczewo 14 5 1 1 0 0 0 0 0 Gmina Kotlin 17 7 1 2 0 0 1 0 0 Gmina Żerków 24 4 3 0 0 0 0 0 0 Powiat jaroci ński 136 34 15 7 0 1 1 2 1,0 W ewidencji Delegatury WIO Ś w Kaliszu, według stanu na koniec roku 2013, znajdowało si ę 136 zakładów z terenu powiatu jaroci ńskiego. Kontrole z wyjazdem w teren prowadzone były w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, ochrony powietrza, gospodarki odpadami oraz ochrony przed hałasem. Kontrolami obj ęto instalacje wymagaj ące pozwolenia zintegrowanego. W 15 z powy ższych kontroli stwierdzono naruszanie przez kontrolowanych przepisów ochrony środowiska, w wyniku czego zastosowano sankcje w postaci 2 decyzji wymierzaj ących kary oraz 15 zarz ądze ń pokontrolnych, skierowano tak że wnioski do organów ścigania, a w zwi ązku ze stwierdzonymi wykroczeniami – skierowano wniosek do s ądu i nało żono 7 grzywien w drodze mandatów karnych. Prowadzone były tak że kontrole dokumentacyjne, bez wyjazdów w teren.

5. POWA ŻNE AWARIE W 2013 roku na terenie powiatu jaroci ńskiego nie było zakładów zaliczanych do zakładów o du żym ryzyku wyst ąpienia powa żnych awarii(ZDR) lub zakładów zwi ększonego ryzyka wyst ąpienia powa żnych awarii(ZZR). Jeden zakład (Centrum Produktów Naftowych „KRUSZYK i SP–KA”, Jarocin) zaklasyfikowano do pozostałych zakładów mog ących spowodowa ć powa żne awarie, które ze wzgl ędu na ilo ść substancji niebezpiecznej, jaka mo że znajdowa ć si ę w zakładzie, nie klasyfikuj ą si ę do ZZR lub ZDR, ale z uwagi na rodzaj substancji, prowadzone procesy technologiczne lub usytuowanie instalacji, stanowi ą zagro żenie dla środowiska. W roku 2013 na terenie powiatu jaroci ńskiego nie wyst ąpiły powa żne awarie lub zdarzenia o znamionach powa żnej awarii.

19