O'zbekiston Respublikasi Oliy Va O'rta Maxsus Ta'lim

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

O'zbekiston Respublikasi Oliy Va O'rta Maxsus Ta'lim O’ZBEKISTON RESPUBLİKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLİGİ QORAQALPOQ DAVLAT UNİVERSİTETİ Tabiyatshunoslik fakulteti Geografiya kafedrası «O’ZBEKISTON GEOGRAFIYASI» fanidan Ma’ruzalar matni Ta’lim yo‘nalishi: 5140600- Geografiya İshlab chıqgan: ass.K.A.Utarbaeva Nukus - 2017 №1. MA’RUZA. KIRISH. KURSNING MAQSADI VA VAZIFALARI. O’ZBEKİSTONNİNG GEOGRAFİK O’RNİ, TABIIY SHAROITI VA TABIIY RESURSLARINING UMUMİY TAVSİFİ Rejasi: 1. Fanning ob’ekti, predmeti va maqsadi. 2. O’zbekistonning geografik joylashgan o’rni, chegaralari, maydoni. 3. Tabiiy sharoiti va tabiiy resurslari Tayanch iboralar: obekt, predmet, shimoliy kenglik, g’arbiy sharqiy uzoqlik, iqtisodiy geografik o’rin, tabiiy geografik o’rin, tabiiy sharoit, tabiiy resurs,ma’dan. 1. Fanning ob’ekti, predmeti va maqsadi. Yangi iqtisodiy munosabatlar sharoitida O’zbekistonni tabiiy geografik o’rganishning asosiy vazifalari. O’zbekiston Respublikasi iqtisodiy va siyosiy mustaqillikni qo’lga kiritgandan buyon dunyoga tobora ko’proq tanilib, jahon mamlakatlari bilan har tomonlama aloqalari kuchayib bormoqda. Mamlakatimizda ijtimoiy taraqqiyotga yo’naltirilgan bozor iqtisodiyoti munosabatlari yo’liga o’tishning o’ziga xos, ayni paytda davlatimizning ichki tarixiy, demografik, etnografik xususiyatlariga mos siyosat amalga oshirilmoqda. Bu esa uzoq yillar mobaynida orzu qilib kelingan istiqlolga erishgan navqiron respublikamizdan o’zining butun ichki tabiiy, iqtisodiy, mehnat hamda moliyaviy imkoniyatlarini ishga solishni, jahon tajribalarida sinalgan ilg’or boshqaruv uslublarini amaliyotga tadbiq qilishni talab etadi. Albatta bu uzoq vaqt talab etuvchi murakkab jarayondir. Ammo uning qay darajada qanday ko’lamda ijobiy davom etishi avvalo ilm-fan va amaliyot birligi bilan chambarchas bog’liqdir. Shu bois ham bugungi o’tish va rivojlanish davrida fan sohalari oldida ijtimoiy ishlab chiqarish samaradorligini oshirishning imkoniyati hamda yo’nalishlarini ilmiy asoslashdek muhim vazifa turibdi. Ushbu vazifani ijobiy hal qilinishi mamlakaning ijtimoiy, iqtisodiy taraqqiyotida vujudga kelgan va kelishi mumkin bo’lgan tabiiy, ekologik, iqtisodiy va ijtimoiy muammolar tizimining hal etilishi bilan uzviy bog’liqdir. Bu muammolarni echishda geograflarning o’rni beqiyos kattadir. Shuni alohida takidlash lozimki, O’zbekistonda mustaqillik yillarida boshqa fanlar bilan bir qatorda geografiyaning ham mazmuni chuqurlashib, uning xalq xo’jaligi tarmoqlari bilan aloqasi kuchayib borayapti. Geografiya hozirgi vaqtda tabiat va jamiyat aloqadorligi va o’zaro tasirini kosmik-planetar miqyosda tadqiq etuvchi, muammolarni konstruktiv hal qila oladigan integral fan darajasiga ko’tarilgan. Hozirgi kunda geografiyaning barcha yo’nalishlarida tabiat va jamiyat o’rtasidagi o’zaro tasir va munosabatlarga doir nazariy, fundamental vazifalarni hal qilishga alohida ahamiyat berilmoqda. Tabiiy geografiya yo’nalishida bunday fundamental vazifalar sirasiga fantexnika taraqqiyoti o’ta jadallashgan hozirgi davrda tabiiy muhitning o’zgarishi oqibatida yuz beruvchi geoekologik vaziyatlarni bashoratlashning nazariy asoslarini ishlab chiqishni kiritish mumkin. Tabiiy hududiy geotizimlarning o’zgarishi va bu o’zgarishning yo’nalishi har doim ham aniq ko’rinib turmaydi. Ana shunday sharoitda tabiiy sharoit va resurslardan oqilona foydalanish alohida ahamiyat kasb etadi. Respublikamiz tabiiy geograflari tabiat bilan jamiyatning o’zaro tasiri va uning oqibatlarini, mamlakatimiz tekislik va tog’ geografik tizimlari tabiatining barqarorligi hamda o’zgaruvchanligini bashoratlash, tabiatdan foydalanishning geografik– ekologik asoslarini ishlab chiqish bilan shug’ullanmoqdalar. Tabiiy geograflarimiz shu bilan bir qatorda landshaftshunoslik, tabiiy komplekslarn xaritada tasvirlash, tabiiy geografik rayonlashtirish, tabiiy sharoit hamda resurslarni qishloq xo’jalik ishlab chiqarish nuqtai nazaridan baholash kabi mohiyatan amaliy tadqiqotlar bilan ham chuqur shug’ullanmog’qdalar. 2. O’zbekistonning geografik joylashgan o’rni, chegaralari, maydoni. O’zbekiston O’rta Osiyoning markaziy qismida joylashgan. Uning hududining asosiy qismi Amudaryo bilan Sirdaryo orasida bo’lib, mo’tadil va subtropik iqlim mintaqalarida joylashgan. O’zbekistonning eng shimoliy nuqtasi Ustyurt platosining shimoli-sharqida, Orol dengizi qirg’og’ida bo’lib, 45° 31’ shimoliy kenglikdadir. Eng janubiy nuqtasi esa Termiz shahri yonida, Amudaryo qirg’og’ida bo’lib, 37° 11’ shimoliy kenglikka to’g’ri keladi. Respublikamizning eng g’arbiy nuqtasi Ustyurt platosida 56° 00’ sharqiy uzoqlikda, eng sharqiy nuqtasi esa O’zbekiston bilan Qirg’iziston chegarasida, Uzgan shahri yaqinida bo’lib, 73° 10’ sharqiy uzoqlikdadir. O’zbekistonning eng shimoliy nuqtasi bilan eng janubiy nuqtalari orasidagi masofa 925 km, eng g’arbiy nuqtasi bilan eng sharqiy nuqtalari orasidagi masofa esa 1400 km. O’zbekiston janubi-sharqda Tojikiston bilan, sharqda Qirg’iziston bilan, shimol va shimoli- g’arbda Qozog’iston bilan, janubi-g’arbda esa Turkmaniston bilan chegaradosh. Janubda O’zbekiston torgina SurxonSherobod vodiysida Afg’oniston bilan chegaradoshdir. Bu yerda Afg’oniston bilan O’zbekiston chegarasi Amudaryo orqali o’tadi. O’zbekiston maydoni 448,9 ming kv.km bo’lib Evropadagi Norvegiya, Finlyandiya, Buyuk Britaniya va İtaliya kabi davlatlar hududidan katta. O’zbekiston Belgiya, Niderlandiya va Daniya kabi davlatlarning yer maydonlarini qo’shib hisoblasak ham ulardan 4 marta kattadir. Respublikamiz hududi Shveytsariya davlati hududidan 11 marta ziyoddir. Qiyoslash uchun masalan O’zbekiston hududiga 2ta Buyuk Britaniya davlatini (), 2-ta Bangladesh () davlatini joylashtirish mumkin. O’zbekiston geografik o’rniga ko’ra juda qulay. Chunki uning hududi Orta Osiyoning markazidagi tabiiy sharoiti qulay va tabiiy boyliklarga serob bo’lgan yerlarni o’z ichiga oladi. O’zbekistonning ko’p qismining tekislikdan iborat bo’lishi hamda serunum vohalarning- Chirchiq-Ohangaron, Farg’ona, Zarafshon, Qashqadaryo, Suxondaryo, Quyi Amudaryoning mavjudligi Respublika iqtisodiyotining rivojlanishiga qulay sharoit yaratib bergan. O’zbekiston O’rta yer dengizi atrofidagi mamlakatlar bilan deyarli bir geografik kenglikda joylashgan. O’rta yer dengiz atrofidagi mamlakatlar subtropikka xos landshaft bilan tavsiflanadi. Lekin O’zbekiston iliq okean va dengizlardan uzoqda, materik ichkarisida joylashganligi tufayli tabiiy sharoiti jihatidan O’rta yer dengiz atrofidagi davlatlardan butunlay farq qiladi. Chunki O’zbekiston hududining shimoliy qismi ochiq bo’lib, qishda shimoldan va shimolisharqdan esuvchi sovuq, quruq havo oqimi bemalol ichki qismlarigacha yetib keladi. Aksincha, janubida baland tog’larning mavjudligi esa Hind okeanidan esadigan nam va iliq xavo massalarini O’zbekiston hududiga o’tishiga to’siqlik qiladi. Oqibat natijada O’zbekistonda subtropikka xos bo’lmagan landshaft vujudga kelib, yoz bulutsiz, seroftob bo’lib, jazirama issiq, quruq, qish esa shu geografik kenglik uchun ancha sovuq bo’ladi. Binobarin, O’zbekiston janubiy qismi subtropik iqlim mintaqasida joylashsada, asosan cho’lga xos bo’lgan landshaft bilan tavsiflanadi. Faqat atrofi tog’lar bilan o’ralgan Surxon-Sherobod vodiysidagina quruq subtropik landshaft mavjud, xolos. O’zbekiston hududi janubi-sharqdan shimoli-g’arbga qarab cho’zilib o’sha tomonga qarab pasayib boradi. Respublikamiz yer usti tuzilishi jihatidan Tojikiston va Qirg’izistondan keskin farq qiladi. O’zbekiston hududining ko’p qismi (71%) dehqonchilik uchun qulay vodiylar, tekisliklar va tog’ oldi tekisliklaridan iborat. Tekislik yerlarning ko’p bo’lishi va bu joylardan Amudaryo, Sirdaryo, Zarafshon, Chirchiq, Qashqadaryo va boshqa daryolarning oqib o’tishi, iqlimining qulayligi, sug’orma dehqonchilikning va ayniqsa, paxtachilikning juda qadimdan rivojlanishiga imkon bergan. Arxeologlarning ma’lumotiga ko’ra O’zbekiston hududida, xususan Surxondaryo, Quyi Amudaryo, Zarafshon, Farg’ona va Chirchiq-Ohangaron vohalarida miloddan oldingi 3-2 ming yilliklarda aholi sug’orma dehqonchilik, hunarmandchilik bilan shug’ullangan. Metall eritib har xil mehnat va ov qurollari, har xil buyumlar, xususan ziynat buyumlari, oyna tayyorlaganlar, kulolchilik bilan shurullanganlar. Shuningdek, shoyidan mato to’qib har xil kiyimlar tikkanlar. Bularning hammasi o’z navbatida o’zbek xalqining madaniyati juda qadimdan taraqqiy etganligidan dalolat beradi. Respublikamizda yozda harorat oftobda 70-80° ga yetuvchi, eng kam yog’in tushuvchi (Orolbo’yida yiliga 70-80 mm) cho’llar bilan bir qatorda, sernam va salqin (yiliga 700-950 mm) tog’lari, qishda ham yanvarning o’rtacha harorati 0° dan pastga tushmaydigan Surxon-Sherobod kabi quruq subtropikli vodiylar mavjud. Respublikamiz tabiati shunchalik turli-tumanki, uning tekislik qismida bir necha yuzlab chaqirim yursangiz xam bironta daryoni uchratmaysiz. Aksincha, tog’li qismida esa har qadamda ajoyib jilg’a va soylarni, sharsharalar hosil qilib oquvchi sho’x daryolarni ko’rasiz. O’zbekiston ayniqsa yer osti suvlariga boy o’lka hisoblanib, foydalanishi mumkin bo’lgan miqdori sekundiga 906,9 m3 ni tashkil etadi. Bu yer osti suvining ko’p qismi O’zbekistonning tekislik va tog’oldi qismida joylashgan. O’zbekiston hududining 71% ni ishg’ol qilgan tekislik qismida cho’lga xos landshaft shakllangan bo’lib, o’simlik va hayvonot dunyosi shu sharoitga moslashgan bo’lsa, aksincha, tog’li qismida landshaftlarning balandlik mintaqalanishi mavjud. Bular o’z navbatida O’zbekiston tabiatining naqadar xilma-xil, o’ta go’zal va betakror manzaraga ega ekanligidan dalolat beradi. O’zbekiston yer usti boyliklaridan tashqari yer osti boyliklari bilan ham mashhur.
Recommended publications
  • The Devils' Dance
    THE DEVILS’ DANCE TRANSLATED BY THE DEVILS’ DANCE HAMID ISMAILOV DONALD RAYFIELD TILTED AXIS PRESS POEMS TRANSLATED BY JOHN FARNDON The Devils’ Dance جينلر بازمي The jinn (often spelled djinn) are demonic creatures (the word means ‘hidden from the senses’), imagined by the Arabs to exist long before the emergence of Islam, as a supernatural pre-human race which still interferes with, and sometimes destroys human lives, although magicians and fortunate adventurers, such as Aladdin, may be able to control them. Together with angels and humans, the jinn are the sapient creatures of the world. The jinn entered Iranian mythology (they may even stem from Old Iranian jaini, wicked female demons, or Aramaic ginaye, who were degraded pagan gods). In any case, the jinn enthralled Uzbek imagination. In the 1930s, Stalin’s secret police, inveigling, torturing and then executing Uzbekistan’s writers and scholars, seemed to their victims to be the latest incarnation of the jinn. The word bazm, however, has different origins: an old Iranian word, found in pre-Islamic Manichaean texts, and even in what little we know of the language of the Parthians, it originally meant ‘a meal’. Then it expanded to ‘festivities’, and now, in Iran, Pakistan and Uzbekistan, it implies a riotous party with food, drink, song, poetry and, above all, dance, as unfettered and enjoyable as Islam permits. I buried inside me the spark of love, Deep in the canyons of my brain. Yet the spark burned fiercely on And inflicted endless pain. When I heard ‘Be happy’ in calls to prayer It struck me as an evil lure.
    [Show full text]
  • International Scientific Journal Theoretical & Applied Science
    ISRA (India) = 3.117 SIS (USA) = 0.912 ICV (Poland) = 6.630 ISI (Dubai, UAE) = 0.829 РИНЦ (Russia) = 0.156 PIF (India) = 1.940 Impact Factor: GIF (Australia) = 0.564 ESJI (KZ) = 5.015 IBI (India) = 4.260 JIF = 1.500 SJIF (Morocco) = 5.667 OAJI (USA) = 0.350 QR – Issue QR – Article SOI: 1.1/TAS DOI: 10.15863/TAS International Scientific Journal Theoretical & Applied Science p-ISSN: 2308-4944 (print) e-ISSN: 2409-0085 (online) Year: 2019 Issue: 01 Volume: 69 Published: 09.01.2019 http://T-Science.org Muxtorqul Hasanovich Pardaev Candidate of Historical Sciences, dr. Senior Research Fellow at RFA SECTION 12. Geology, Anthropology, Archaeological Research Institute Archaeology. Samarkand, Uzbekistan DESIGN AND DEVELOPMENT OF CULTURAL CIVILIZATION IN DZHIZAK (JIZAX AND ZOMIN) Abstract: This article deals with the formation and development of the cities of Jizzakh and Zaamin in north- western Ustrushana. Key words: Ustrushana, city, development, Djizak oasis, Zomin, Feknon, Kharakana, Sabat. Language: English Citation: Pardaev, M. H. (2019). Design and development of cultural civilization in Dzhizak (Jizax and Zomin). ISJ Theoretical & Applied Science, 01 (69), 36-40. Soi: http://s-o-i.org/1.1/TAS-01-69-8 Doi: https://dx.doi.org/10.15863/TAS.2019.01.69.8 Introduction as Kaliyatepa, the city of Kurgantepa, rural The long-term “silence” was documented in settlements, such as Kingyrtepa, Almantepa, written sources about the history of people, the place Pardagultepa, Komilbobotepa, Yakubbobotepa in the of cities, the village, their general and specific early Middle Ages, such as Urda, Kizlartepa, features after the works of the authors of antiquity.
    [Show full text]
  • Oʻzbekiston Tarixi
    O‘ZBEKISTON RESPULIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI Sh.Shayakubov OʻZBEKISTON TARIXI (MA’RUZALAR MATNI) TOSHKENT – 2018 1-mavzu. “O‘zbekiston tarixi” fanining predmeti, uni o‘rganishning nazariy- metodologik asoslari, manbalari va ahamiyati REJA: 1. O‘zbekiston tarixi predmeti. 2. O‘zbekiston tarixini o‘rganishning metodologik asoslari va manbalari. 3. Barkamol avlodni shakllantirishda Vatan tarixining ahamiyati. Tayanch so‘z va iboralar: Tarix fani predmeti. Metodologik tamo- yillar. Dialektik metod. Ilmiylik. Xolislik. Tarixiylik. Ijtimoiy yonda- shuv. Vorisiylik. Milliy Istiqlol g‘oyasi. Vatan tarixini davrlashtirish. Moddiy manbalar. Yozma manbalar. Tarixiy xotira. Vatan tarixini o‘rganishning ahamiyati. O‘zbekiston tarixi predmeti Har qaysi mamlakat, har bir xalq qzining uzoq va betakror tarixiga ega bqlganidek, O‘zbekistonning, qzbek xalqining tarixi ham boy va sermazmundir. Qadim zamonlardayoq Turon, Turkiston deb e’tirof etilgan ona vatanimiz turli tarixiy yozma va arxeologik manbalarga kqra Xitoy, Hindiston, Eron, Misr, Rim kabi qadimiy va buyuk mamlakatlar qatori dunyoda mashhurdir. Vatanimiz jahon tarixining turli xalqlar, tsivilizatsiyalar tutashgan eng qaynoq, shiddatli chorrahalaridan biri bqlib, bu zaminda mahalliy aholining fors, hind, xitoy, yunon, arab, rus xalqlari bilan ma’lum darajada aralashchuvi sodir bqlgan, ularning madaniyati, fani, san’ati va umuman turmush tarzi bir-biridan bahra olgan, mushtaraklashgan. Tariximiz ildizlari necha-necha ming yillarga borib taqaladi. O‘zbekiston xalqining boy va qadimiy davlatchilik tajribasi bor. Hozirgi O‘zbekiston hududida dastlabki mustaqil davlat tuzilmalari miloddan avvalgi birinchi ming yillik boshlaridayoq paydo bqlib, qariyb 3000 yil davomida takomillashib borgani va dunyo davlatchiligi rivojida eng yuksak darajaga kqtarilgani jahonga ma’lum. Vatanimiz tarixi qzbek xalqining jahon tarixi va madaniyati xazinasiga ulkan hissa qqshganligidan guvohlik beradi.
    [Show full text]
  • Early Stages of Archaeological Study of the Kashkadarya Oasis
    CURRENT RESEARCH JOURNAL OF HISTORY 2(7): 26-33, July 2021 DOI: https://doi.org/10.37547/history-crjh-02-07-06 ISSN 2767-472X ©2021 Master Journals Accepted 23th July, 2021 & Published 28thJuly, 2021 EARLY STAGES OF ARCHAEOLOGICAL STUDY OF THE KASHKADARYA OASIS Nilufar Rajabova Associate Professor, Department Of World History, Karshi State University, Uzbekistan ABSTRACT The article analyzes the first stages of studying the archaeological sites of the Kashkadarya oasis from a historical point of view. Beginning in the 18th century, Europeans began to record information about the Kashkadarya oasis. Their main focus is on highlighting the lifestyle of the population, as well as information on historical monuments. In particular, in memoirs, reports and brochures, A. Burns, N. Khannykov, V.V. Bartold, N. Maev, V. Krestovsky, B. Litvinov, D. Logofet, A. Validov, I. Kastane, L. Zimin, you can get a lot of information on this topic. Despite this, the first studies were mostly brief. Most importantly, the attention of architects and art critics is focused on the history of architectural structures in Shakhrisabz, built during the reign of Amir Temur and the Temurids. However, attempts to shed light on the history of the cities of Karshi and Shakhrisabz based on written sources consisted in a collection of the first archaeological observations, historical artifacts and manuscripts. Noteworthy is the information written by N. Khannykov, V.V. Bartold, N. Mayev. Subsequent studies also made extensive use of their memoirs. B. Litvinov's information about the Kashkadarya oasis was supplemented by his drawings. According to Logofet, the history of the city of Shakhrisabz is emphasized, and archaeological excavations show that its history goes back two thousand years.
    [Show full text]
  • Bitiruv Malakaviy Ishi
    O’ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI NAMANGAN MUHANDISTLIK-QURILISH INSTITUTI “QURILISH” fakulteti “BINOLAR VA INSHOOTLAR QURILISHI” kafedrasi САМАТОВ АБДУМУТАЛ АБДУҚОДИР ЎҒЛИ ” Angren shaharida xududa namunaviy kam-qavatli turar- joy uylarini loyihasini me`moray rejalashtirish ” 5341000 «Qishloq hududlarini arxitektura-loyihaviy tashkil etish» Bakalavr darajasini olish uchun yozilgan BITIRUV MALAKAVIY ISHI Kafedra mudiri: dots.S.Abduraxmonov___________ Ilmiy rahbar: , к.ўқ A.Dadaboyev ___________ “_____”___________2018 y Namangan 2018 Kirish. O'zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgan davrdan boshlab hukumatimiz tomonidan arhitektura va shaharsozlik sohasiga katta e‘tibor berilib, shaharsozlik sohasi faoliyatida bir qator O'zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti Farmonlari va Vazirlar Maxkamasining ushbu soha yuzasidan qarorlari qabul qilindi. O'zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidentining ―O'zbekiston Respublikasida Arhitektura va shahar qurilishini yanada takomillashtirish chora- tadbirlari to'g'risida‖gi farmoni hamda ushbu farmon ijrosi yuzasidan Vazirlar Mahkamasining ―Arhitektura va qurilish sohasidagi ishlarni tashkil etish va nazoratni takomillashtirish chora-tadbirlari to'g'risida‖gi, ―Shaharlar, tuman markazlari va shahar tipidagi posyolkalarning bosh rejalarini ishlab chiqish va ularni qurish tartibi to'g'risidagi Nizomni tasdiqlash xaqida‖gi, ―Arhitektura va shaharsozlik sohasidagi qonun hujjatlariga rioya qilinishi uchun rahbarlar va mansabdor shahslarning javobgarligini oshirish chora-tadbirlari
    [Show full text]
  • O'zbekiston Respublikasi Oliy Va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi
    O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Buxoro davlat universiteti Tabiiy fanlar fakulteti Tuproqshunoslik va geografiya kafedrasi BITIRUV MALAKAVIY ISh Mavzu: Navoiy viloyati shahar manzilgohlari va ular rivojlanishining geografik asoslari 5140600 – Geografiya ta’lim yo’nalishi bitiruvchisi: G’ayratova Nargiza Jonpo’latovna Ilmiy rahbar: g.f.n., dost. A.M.Mavlonov Himoyaga tavsiya etildi: ____________ “ ” may 2015 yil (imzo) Buxoro – 2015 1 NAVOIY VILOYATI SHAHAR MANZILGOHLARINING SHAKLLANISHI VA RIVOJLANISHI REJA KIRISH ……………………………………………………….. 3 I BOB. NAVOIY VILOYATI SHAHARLARINING VUJUDGA KELISHI VA JOYLASHISHI 1.1. NAVOIY VILOYATINING QISQACHA UMUMGEOGRAFIK TAVSIFI .................................................................………………… 5 1.2. NAVOIY VILOYATI SHAHARLARINING RIVOJLANISH TARIXI ……………………………………............................................. 10 1.3. SHAHARLARNING DEMOGRAFIK VAZIYATI VA MEHNAT BOZORINING SHAKLLANISHI ………………………....................… 24 II BOB. NAVOIY VILOYAT SHAHARLARIGA IQTISODIY GEOGRAFIK TAVSIF 2.1. VILOYAT SHAHARLARINING QISQACHA IQTISODIY GEOGRAFIK TAVSIF ……………………………….................................................. 29 A) Navoiy shahri ................................................................................. 29 B) Zarafshon shahri ............................................................................. 33 V) Nurota shahri ................................................................................ 37 G) Uchquduq shahri ...........................................................................
    [Show full text]
  • Langdon Warner at Dunhuang: What Really Happened? by Justin M
    ISSN 2152-7237 (print) ISSN 2153-2060 (online) The Silk Road Volume 11 2013 Contents In Memoriam ........................................................................................................................................................... [iii] Langdon Warner at Dunhuang: What Really Happened? by Justin M. Jacobs ............................................................................................................................ 1 Metallurgy and Technology of the Hunnic Gold Hoard from Nagyszéksós, by Alessandra Giumlia-Mair ......................................................................................................... 12 New Discoveries of Rock Art in Afghanistan’s Wakhan Corridor and Pamir: A Preliminary Study, by John Mock .................................................................................................................................. 36 On the Interpretation of Certain Images on Deer Stones, by Sergei S. Miniaev ....................................................................................................................... 54 Tamgas, a Code of the Steppes. Identity Marks and Writing among the Ancient Iranians, by Niccolò Manassero .................................................................................................................... 60 Some Observations on Depictions of Early Turkic Costume, by Sergey A. Yatsenko .................................................................................................................... 70 The Relations between China and India
    [Show full text]
  • Yakka Tartibdagi Tadbirkorlardan Olinadigan Soliqlar Bo'yicha Imtiyozlar
    YAKKA TARTIBDAGI TADBIRKORLARDAN OLINADIGAN SOLIQLAR BO‘YICHA IMTIYOZLAR Yakka tartibdagi Imtiyoz qo‘llanishi T/r Imtiyoz turi tadbirkorlar toyifasi uchun asos Yangi ro‘yxatdan o‘tgan yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan qat'iy Yangi ro‘yxatdan o‘tgan belgilangan soliq va yagona ijtimoiy Soliq kodeksining 1. yakka tartibdagi to`lovni to‘lash ular davlat ro‘yxatidan 375-moddasi tadbirkorlar o‘tkazilgan oydan keyingi oydan boshlab amalga oshiriladi. Kasb-hunar kollejlari bitiruvchilari kollejni tamomlagandan keyin o‘n ikki oy Kasb-hunar kollejlari ichida yakka tartibdagi tadbirkor sifatida bitiruvchilari bo‘lgan Soliq kodeksining 2. davlat ro‘yxatidan o‘tgan taqdirda, davlat yakka tartibdagi 375-moddasi ro‘yxatidan o‘tgan sanadan e’tiboran tadbirkorlar qat’iy belgilangan soliqni to‘lashdan olti oy muddatga ozod etiladi. O‘zbekiston “Hunarmand” uyushmasining a'zolari Respublikasi “Hunarmand” hunarmandchilik faoliyati mahsulotlari Prezidentining uyushmasining a'zolari 3. (tovar, ish, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va 2017 yil bo‘lgan yakka tartibdagi sotishda qat'iy belgilangan soliqdan ozod 17 noyabrdagi tadbirkorlar etiladi. PF-5242-sonli Farmoni Qishloq tumanlarida, (bundan aholi soni 5 ming kishidan ko‘p bo‘lgan aholi O‘zbekiston punktlari mustasno) sartaroshxona, yakka Qishloq tumanlarida Respublikasi tartibdagi buyurtmalar bo‘yicha kiyim faoliyatini amalga Prezidentining 4. tikish, poyabzal ta'mirlash faoliyatni, oshirayotgan yakka 2018 yil 14 iyuldagi jamoat hammomlarini tashkil etgan yakka tartibdagi tadbirkorlar PQ-3856-sonli tartibdagi tadbirkorlar 2023 yil 1 iyulgacha qarori barcha turdagi soliqlarni to‘lashdan ozod etiladi. O‘zbekiston Xodimlarni yollagan Yakka tartibdagi tadbirkorlar har bir Respublikasi holda faoliyatni amalga yollangan xodimga to‘lanadigan qat'iy Prezidentining 5. oshiruvchi yakka belgilangan soliqni to‘lashdan ozod 2018 yil 14 iyuldagi tartibdagi tadbirkorlar etiladi.
    [Show full text]
  • O'zbekiston Respublikasi Oliy Va O'rta Maxsus Ta'lim
    O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI ABDALOVA ZULXUMOR TOIROVNA TOJIEVA ZULXUMOR NAZAROVNA IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA O’quv qo’llanma Toshkent- 2013 1 Mualliflar: Abdalova Z.T., Tojieva Z.N. Taqrizchilar: Geografiya fanlari doktori, professor. T.Jumaev iqtisod fanlari nomzodi, dotsent X.Asilov Ma’sul muharrir: geografiya fanlari nomzodi, dotsent SH.A.Azimov O’quv qo’llanma Toshkent Moliya instituti O’quv­metodika bo’limi tomonidan nashrga tavsiya etilgan IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYa O’quv qo’llanma Mazkur o’quv qo’llanmada iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning nazariy asoslari, dunyo iqtisodiy geografiyasi va undagi o’zgarishlar, O’zbekistonining iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishining hozirgi holati, tabiiy sharoiti va resurslari, aholisi va demografik vaziyati, transport va infrastrukturasi, tashqi iqtisodiy aloqalari va iqtisodiy rayonlariga har tomonlama baho berilgan. O’quv qo’llanma Oliy o’quv yurtlarining iqtisodiyot va geografiya fakulьtetlari bakalavr, magistr va aspirantlariga, shuningdek, mintaqaviy iqtisodiyot va ijtimoiy-iqtisodiy geografiya kafedralari o’qituvchilari hamda mintaqaviy iqtisodiyot bilan bog’liq muammolarni hal etish va tadqiq etish bilan shug’ullanadigan qator mutaxassis va tadqiqotchilarga mo’ljallangan. 2 MUNDARIJA SO’Z BOSHI.......................................................................................................... 1-MAVZU. IQTISODIY GEOGRAFIYa FANINING NAZARIY ASOSLARI........................................................................................................
    [Show full text]
  • A History of Inner Asia
    This page intentionally left blank A HISTORY OF INNER ASIA Geographically and historically Inner Asia is a confusing area which is much in need of interpretation.Svat Soucek’s book offers a short and accessible introduction to the history of the region.The narrative, which begins with the arrival of Islam, proceeds chrono- logically, charting the rise and fall of the changing dynasties, the Russian conquest of Central Asia and the fall of the Soviet Union. Dynastic tables and maps augment and elucidate the text.The con- temporary focus rests on the seven countries which make up the core of present-day Eurasia, that is Uzbekistan, Kazakstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, Sinkiang, and Mongolia. Since 1991, there has been renewed interest in these countries which has prompted considerable political, cultural, economic, and religious debate.While a vast and divergent literature has evolved in consequence, no short survey of the region has been attempted. Soucek’s history of Inner Asia promises to fill this gap and to become an indispensable source of information for anyone study- ing or visiting the area. is a bibliographer at Princeton University Library. He has worked as Central Asia bibliographer at Columbia University, New York Public Library, and at the University of Michigan, and has published numerous related articles in The Journal of Turkish Studies, The Encyclopedia of Islam, and The Dictionary of the Middle Ages. A HISTORY OF INNER ASIA Princeton University Cambridge, New York, Melbourne, Madrid, Cape Town, Singapore, São Paulo Cambridge University Press The Edinburgh Building, Cambridge , United Kingdom Published in the United States by Cambridge University Press, New York www.cambridge.org Information on this title: www.cambridge.org/9780521651691 © Cambridge University Press 2000 This book is in copyright.
    [Show full text]
  • Geografiya O‘Zbekistonning Iqtisodiy Va Ijtimoiy Geografiyasi
    PAYOZ MUSAYEV, JAHONGIR MUSAYEV GEOGRAFIYA O‘ZBEKISTONNING IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYASI Umumy o‘rta ta’lm maktablarnng 8-snf uchun darslk To‘ldirilgan oltinchi nashr O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tasdiqlagan «SHARQ» NASHRIYOT-MATBAA AKSIYADORLIK KOMPANIYASI http://eduportal.uzBOSH TAHRIRIYATI TOSHKENT – 2019 UO‘K: 91(575.1)(075) KBK 65.04ya721 M – 97 T a q r i z c h i l a r: N. SAFAROVA, Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining «Geografi ya va uni o‘qitish metodikasi» kafedrasi dotsenti, geografi ya fanlari nomzodi; A. JABBOROV, Muqimiy nomidagi Qo‘qon davlat pedagogika institutining «Geografi ya o‘qitish metodikasi» kafedrasi dotsenti; Sh. XOLMURОDOV, Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining «Geografi ya va uni o‘qitish metodikasi» kafedrasi katta o‘qituvchisi; S. BERDIYEVA, Toshkent shahar Mirobod tumani 213-sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabining geografi ya fani o‘qituvchisi. M – 97 Musayev, Payoz. O‘zbekistonning iqtisodiy va ijtimoiy geografi yasi: umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik / Muallifl ar: P. G‘. Musayev, J. P. Mu sayev.– T.: «Sharq», 2019. – 176 b. I. Muallifdosh. UO‘K: 91(575.1)(075) KBK 65.04ya721 Darslk mavzularga joylashtrlgan ushbu QR – kod belglarn skaner q- lsh orqal mavzularga od nternet ma’lumotlardan foydalanshngz mumkn. Respublika maqsadli kitob jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan ijara uchun chop etildi. http://eduportal.uzISBN 978-9943-26-917-0 © P. Musayev, J. Musayev, 2004, 2014, 2019. © «Sharq» NMAK Bosh tahririyati, 2004, 2014, 2019. I BOB. O‘ZBEKISTONNING GEOGRAFIK O‘RNI VA MA’MURIY-HUDUDIY TUZILISHI 1-dars1-dars KIRISH O‘zbekiston iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi nimani o‘rganadi? Siz endi oldingi sinfl arda olgan bilimlaringiz asosida Yer yuzi, shu jumladan, mamlakatimiz tabiati haqida boshqalarga ham ma’lumot bera olasiz.
    [Show full text]
  • Geografiya O‘Zbekistonning Iqtisodiy Va Ijtimoiy Geografiyasi
    PAYOZ MUSAYEV, JAHONGIR MUSAYEV GEOGRAFIYA O‘ZBEKISTONNING IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYASI Umumiy o‘rta ta'lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik To‘ldirilgan oltinchi nashr O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tasdiqlagan «SHARQ» NASHRIYOT-MATBAA AKSIYADORLIK KOMPANIYASI BOSH TAHRIRIYATI TOSHKENT - 2019 UO‘K: 91(575.1)(075) KBK 65.04ya721 M - 97 T a q r i z c h i l a r: N. SAFAROVA, Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining «Geografiya va uni o‘qitish metodikasi» kafedrasi dotsenti, geografiya fanlari nomzodi; A. JABBOROV, Muqimiy nomidagi Qo‘qon davlat pedagogika institutining «Geografiya o‘qitish metodikasi» kafedrasi dotsenti; Sh. XOLMURODOV, Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining «Geografiya va uni o‘qitish metodikasi» kafedrasi katta o‘qituvchisi; S. BERDIYEVA, Toshkent shahar Mirobod tumani 213-sonli umumiy o‘rta ta'lim maktabining geografiya fani o‘qituvchisi. M - 97 Musayev, Payoz. O‘zbekistonning iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi: umumiy o‘rta ta'lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik / Mualliflar: P. G‘. Musayev, J. P. Musayev.- T.: «Sharq», 2019. - 176 b. I. Muallifdosh. UO‘K: 91(575.1)(075) KBK 65.04ya721 https://geografiya8.uz/Darslik mavzulariga joylashtirilgan ushbu QR - kod belgilarini skaner qi- lish orqali mavzularga oid internet ma'lumotlaridan foydalanishingiz mumkin. Respublika maqsadli kitob jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan ijara uchun chop etildi. ISBN 978-9943-26-917-0 © P. Musayev, J. Musayev, 2004, 2014, 2019. © «Sharq» NMAK Bosh tahririyati, 2004, 2014, 2019. I BOB. O‘ZBEKISTONNING GEOGRAFIK O‘RNI VA MA'MURIY-HUDUDIY TUZILISHI http://geografiya8.uz/60/ KIRISH O‘zbekiston iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi nimani o‘rganadi? Siz endi oldingi sinflarda olgan bilimlaringiz asosida Yer yuzi, shu jumladan, mamlakatimiz tabiati haqida boshqalarga ham ma'lumot bera olasiz.
    [Show full text]