donderdag 15.12.11 — Domein Paul Van Nevel zondag 18.12.11 Concertgebouw

donderdag vrijdag zaterdag zondag 15.12.2011 16.12.2011 17.12.2011 18.12.2011

19.15 Inleiding door 19.15 Inleiding door 20.00 Het moeizame 12.30 Brunchen met Sofie Taes Sofie Taes huwelijk tussen Paul Van Nevel tekst en muziek / 20.00 Requiem – 20.00 Et Lux / Huelgas Lezing door Paul 14.15 Inleiding door Richafort / Ensemble Van Nevel Sofie Taes Huelgas & Minguet Ensemble Quartett 15.00 El Embrujo del Cigarro / Huelgas Ensemble

domein Paul Van Nevel

Huelgas Ensemble 40 jaar gastronomie voor de ziel: Paul Van Nevel over het jarige Huelgas Ensemble

De componist Georg Philipp Telemann zei: U heeft zich van bij het begin toegelegd heb ik me altijd proberen los te maken, zodat beginnen! Ik heb het geluk gehad om te ‘Singen ist das Fundament zur Music in allen op die periode waarin de Lage Landen het ik aan elke componist zijn eigen identiteit kon starten in een veld waar nog niets was. Je Dingen’. Met het Huelgas Ensemble hebt muzikale gezicht van Europa bepaalden – geven. Dat is overigens niet zo moeilijk als je had toen wel Safford Cape, David Munro ... ook u van bij het begin voluit de kaart van onze ‘Gouden Eeuw’. Wat trekt u zo aan in wat dieper ingaat op de composities: zo pakt maar verder? Een avontuurlijke tijd was dat, de vocale muziek getrokken. U bent het dus dit repertoire? Gombert bepaalde cadensen (harmonische waarin men nog nieuwe instrumenten en eens met de meester uit Magdeburg? Het heeft te maken met een fanatiek gevoel formules bij onder meer de slotpassages, red.) klankkleuren ontdekte – enorm fascinerend! Paul Van Nevel: Heel zeker. Kijk, de oorsprong van melancholie dat in die muziek zit. Voeg helemaal anders aan dan Manchicourt. Dat – zij het zonder echte bekommernis om een van onze westerse muziek – zowel op het daarbij nog de combinatie van drie, vier, zijn vaak kleine, avontuurlijke probeersels, historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk. vlak van de uitvoeringspraktijk, als van de vijf, zes of meer stemmen: die geeft een waarmee een componist iets nieuws probeert Maar nu beginnen, dat betekent opboksen notatie en de vorm – heeft alles te maken ongelooflijk gevoel van rust, meditatie en te vertellen in een bekende taal. Net die zaken tegen grote namen en ensembles die al met vocaliteit. Na zes eeuwen lang te zijn diepgang die ik graag vergelijk met de maken ook de grootsheid van de componist decennia lang bezig zijn. Dat betekent ook de doordrongen van het gregoriaans, heeft nieuwe trend van slow food. Dat is eigenlijk uit. Er zijn daarnaast uiteraard ook heel wat vraag stellen: waarom iets hernemen dat niets de natuurlijke wens, de behoefte van de hetzelfde: zich bezinnen rond wat men tweederangscomponisten, die misschien wel nieuws meer brengt? Voor jonge ensembles mens om daar iets meer mee te doen zich precies in zich opneemt en de emoties die goed contrapunt schrijven maar mij niets is het aartsmoeilijk om een eigen gezicht en dan ook gemanifesteerd op dat terrein. dat teweegbrengt. Dat zit in die polyfonie persoonlijks zeggen. En wat me steeds opvalt: bestaansreden te verwerven. Dan heb ik het Daarom zijn niet enkel de eerste vormen van van de Franco-Flamands ingebakken. Wat de componisten die het moeilijkst zijn, en die veel gemakkelijker gehad ... organum (compositiewijze uit de vroegste me verder boeit is hoe alles samenhangt: het blijkbaar ook een moeilijk karakter hebben eeuwen van de polyfonie, red.) – conductus, landschap waarin die componisten hebben gehad – zoals Brumel – die hebben steeds wat Hebt u in de 40 jaar die achter u liggen dan motet – maar ook alle latere types, vocaal geleefd en gewerkt, hun kinderervaringen, te vertellen! nooit zin gehad om een tweede ensemble te geconcipieerd. In de moderne tijd was het jeugdopleiding en vorming als volwassen stichten, bijvoorbeeld om andere repertoires gebruik van instrumenten aanvankelijk dan musici, en de manier waarop ze zich over heel Uw boek rond polyfonist te verkennen? ook een gemakkelijkheidsoplossing om Europa verspreid hebben. Dat fascineert me kreeg de titel Nicolas Gombert en het Dat idee is er inderdaad ooit geweest, nog niet vocaal te moeten musiceren. Een zeer steeds meer. avontuur van de Vlaamse polyfonie (1992) niet zolang geleden zelfs: ik wilde met een zwak schaamlapje, vind ik. Want hoe je Wat ik ook belangrijk vind: als ik muziek van mee; is het dat voor u nog steeds: een nieuw ensemble beginnen waarmee ik naar het ook draait of keert: wat slagwerk, wat Pipelare uitvoer, of Gombert, of Perotinus, avontuur? Of zijn die emoties getemperd na hartenlust zou kunnen experimenteren. Maar instrumenten die kleuren, en het publiek zal dan moeten die uitvoeringen verschillen van al die jaren? daar heb ik uiteindelijk toch vanaf gezien: ten zelfs minder evidente muziek veel sneller elkaar, omdat we uiteindelijk toch steeds te Neen, helemaal niet, integendeel! Door eerste omdat ik in deze moeilijke tijden mezelf slikken – het hoeft dan immers minder na te maken hebben met historische individuen. Het ervaring wordt je begripsdomein enkel concurrentie zou aandoen. En ten tweede denken omdat er geen tekstueel aspect aan te is niet omdat in de 16e eeuw componisten nog groter. Ik heb nu dan ook veel meer te omdat ik met het Huelgas Ensemble eigenlijk pas komt ... eenzelfde streven naar tekstbeleving deelden, verwerken in de partituur dan 20 jaar geleden. alle mogelijkheden heb om nieuwe dingen te Daarmee wil ik niet gezegd hebben dat dat ze daarom op dezelfde manier hebben En het blijft een avontuur. Umberto Eco zegt: doen. En dus plan ik nu projecten waarvoor instrumenten uit den boze zijn voor de geschreven of gedacht. Op dat punt heb ik ‘De wijsheid begint met nieuwsgierigheid.’ Ik de noemer ‘Huelgas Ensemble’ behouden zal uitvoering van oude muziek – helemaal niet. Ik mij altijd afgezet tegen het hokjesdenken wil allerminst beweren dat ik wijs ben, maar ik blijven, maar waarbij ik wellicht wel soms een gebruik ze zelf ook, maar dan enkel wanneer van de muziekwetenschappers – vooral ben wel nieuwsgierig! En zelfs al zingen we 20 heel andere bezetting of repetitiemethode zal het vanuit de muziek zelf, vanuit een bepaalde de generatie waarmee ik ben opgegroeid. keer datzelfde motet van Manchicourt – het gebruiken. vorm of historische evolutie duidelijk is dat Anderzijds begrijp ik hen ook wel: als men een zal me steeds blijven verbazen, telkens op een voor dat specifieke repertoire instrumenten muziekgeschiedenis wil schrijven moet men andere manier. Betekent dit dat we in de toekomst meer gebruikt werden. Maar ik zal nooit in een nu eenmaal opdelen in schuifjes, periodes, dan ooit de rebel Paul Van Nevel te zien essentieel vocale traditie – zoals die van de generaties ... Het nadeel daarvan is dat, Uit uw enthousiaste discours leid ik af dat zullen krijgen? 16e-eeuwse Frans-Vlaamse componisten of wanneer men alle sokken in eenzelfde schuifje u – moest u vandaag opnieuw beginnen – Kijk, ik besef dat de hele wereld meent dat Franco-Flamands – d’office instrumenten steekt, men zou kunnen denken dat al die weer voor de oude muziek zou kiezen? ik rebels ben – maar dat vind ik zelf helemaal inzetten. sokken dezelfde kleur hebben – en dat is Moeilijke vraag ... Ik zou vandaag eigenlijk niet! Ik begrijp wel waarom men dat denkt, jammer genoeg ook gebeurd. Precies daarvan nooit meer met een nieuw ensemble maar als ik buiten de lijntjes kleur of een resultaat op de planken zet dat onverwacht 14e tot ver in de 19e eeuw. Voorts zijn er nog of ‘anders’ is, doe ik dat niet omdát ik enkele componisten waar ik absoluut iets rebels wil zijn of het per se anders wil doen. mee wil doen, onder meer de schromelijk Integendeel: dit is steevast het gevolg van onderschatte Philippe Caron -– een tijdgenoot een zeer consequente aanpak. Ik werk ergens van Du Fay. naartoe en we zien dan wel wat het resultaat Ik wil ook experimenteren – onder andere met is. Neem nu muziek uit de eerste helft van tekstplaatsing – en testen hoe een polyfone de 16e eeuw: daarbij streef ik naar een zo tekstweergave zou werken. Ik wil dit eens consequent mogelijke behandeling van de uitproberen, het publiek confronteren, maar ficta (het gebruik van halve tonen, red.), dan zonder te beweren dat het altijd zo is zonder in te grijpen wanneer het verticale geweest – hoewel dit stadium van uitvoeren (harmonische, red.) beeld ‘niet klopt’. Dat of repeteren historisch zeker bestaan moet beeld hadden die zangers toen immers ook hebben. Dat moment van de 16e-eeuwse niet: zij dachten en musiceerden lineair. Dus uitvoeringspraktijk wil ik graag eens waarom zou ik iets anders doen? Als dat dan ‘fotograferen’. rebels is, dan is dat maar zo. Ik ga mijn werkwijze niet veranderen: als Van het ensemble terug naar zijn boegbeeld alles moet klinken zoals men het verwacht, Paul van Nevel. Op zoek naar de man achter komt men uit bij een vlakke esthetiek – iets de musicus, wilde ik u vragen één componist Huelgas Ensemble waar Engelse ensembles zich wel eens aan te noemen waarmee u zich zou willen bezondigen. Aan die manier van muziek vereenzelvigen ... maken doe ik niet mee. Dat het resultaat dan Dan kies ik voor : hij is een af en toe ‘eigenaardig’ klinkt – so what? Ik wil wees in zijn omgeving geweest, werd nergens eigenlijk niet langer – en daarmee sluit ik me geaccepteerd. Een wees ook in zijn manier van volledig aan bij mijn vriend Roberto Festa – componeren: zijn muziek is zeer repetitief, zeer met mensen discussiëren die hierover nog niet eigenzinnig, zeer consequent polyfoon – daar de helft hebben gelezen van wat ik achter de kan ik me uitstekend in vinden. Een tweede kiezen heb. En dat klinkt zeer arrogant – maar persoon is natuurlijk Bach – maar dat is eigenlijk zo is het ook echt. Ik weet waarom ik muzikale onze bijbel, het universum waar alles aan beslissingen neem, ik weet welke risico’s ik voorafgegaan en alles naartoe gegaan is. Het loop en ik weet ook dat ik alles wat ik doe kan Huelgas Ensemble en Bach? Och, ik ben vaak funderen vanuit de bronnen. gevraagd om Bach-cantates te dirigeren; ik kan dat natuurlijk, maar dan loop ik naast mijn Een verjaardag als deze is ook een schoenen. Ik kan alleen maar doen wat vanuit uitgelezen moment om vooruit te blikken: mijn eigen ‘intestins’ komt. wat heeft het Huelgas Ensemble de komende jaren voor ons in petto? Maar misschien ooit? Wel, ik denk op dit moment al aan de viering Neen neen, er wachten nog zoveel van onze 50e verjaardag! We zijn nu al bezig polyfonisten op mij! met plannen voor 2013-2014 en 2015. Zo wil ik een dubbelprogramma over Rome Sofie Taes maken: een ongelooflijke smeltkroes van evoluties en tegenstrijdigheden, van in de Requiem – Richafort Sereniteit en suspense: Huelgas Ensemble de meesterlijke hand van een vergeten polyfonist do 15.12.2011 / 20.00 / Concertzaal Ik weet exact naar welke plek in Noord- verregaande verstrengeling heeft voeding 19.15 Inleiding door Sofie Taes Frankrijk je moet rijden voor deze muziek: gegeven aan de hypothese dat Richafort niets dan landschap voor je zien, dan een dit Requiem gecomponeerd zou hebben bij — cd met Richafort opleggen, alle deuren Josquins dood (27.08.1521). openzetten en ... het plaatje klopt! De chansons van Richafort variëren van het Paul Van Nevel: dirigent & artistieke leiding Jean Richafort (Paul van Nevel in het Concertgebouwmagazine) ‘Parijse type’ over ludieke studenten- en Requiem – in memoriam Josquin Desprez, à 6: drinkliederen (zoals het aanstekelijke Tru, Tru, Huelgas Ensemble: - Introitus – Requiem aeternam In de voorbije decennia werd reeds een Trut Avant) tot contrapuntische kleinoden. Michaela Riener, Sabine Lutzenberger, - Kyrie dikke laag stof van het oeuvre van de Ne vous chaille, mon cueur verbergt in Els Van Laethem: cantus - Graduale – Si ambulem Frans-Vlaamse polyfonisten geblazen. Maar een binnenstem zelfs een melodie uit het Kaspar Kröner: altus - Offertorium – Domine Jesu briljante geesten met een kleine achterban chansonnier (liedboek uit 1516-19, red.) van Terry Wey, Achim Schulz, Bernd Oliver - Sanctus durven nog wel eens tussen de plooien van Margaretha van Oostenrijk. In de motetten Fröhlich, Stefan Berghammer, Tom - Agnus Dei de muziekgeschiedenis te verzeilen. Zo ook openbaart Richaforts genie zich het meest: Phillips, Matthew Vine: tenor - Communio – Lux aeterna Jean Richafort – vermoedelijk rond 1480 zowel op het muzikaal-technische als het Erik Van Nevel: baritonans geboren in Henegouwen of Luik en van 1507 tekstuele vlak laat hij geen enkele mogelijkheid Tim Scott Whiteley, Joel Frederiksen: tot 1509 zangmeester aan de Mechelse Sint- onbenut. In Sufficiebat nobis paupertas speelt bassus Romboutskerk. Daarna zou hij aan het Franse hij leentjebuur in het kwadraat: de tekst komt hof werkzaam zijn geweest, was hij basse- uit het Oude Testament, de melodie van een — contre in Aardenburg en zangmeester aan de chanson van Hayne van Ghizeghem. In het Sint-Gilliskerk in Brugge. compacte Laetamini in Domino jongleert Jean Richafort (ca.1480-ca.1547) Vandaag rest slechts één bundel motetten van Richafort met imitaties en in Salve Regina Motetten: Richafort, postuum gepubliceerd bij Le Roy & parafraseert hij moeiteloos een gregoriaanse Salve Regina, à 5 Ballard (Parijs, 1556): een sluitend bewijs voor melodie in alle (vijf!) stemmen. Net als bij Il n’est si douce vie, à 4 zijn blijvende populariteit. Van groter belang Josquin is het op elkaar betrekken van tekst Laetamini in Domino, à 4 echter, is de verspreiding van Richaforts werken en muziek Richaforts hoofdbekommernis. Ne vous chaille mon cueur, à 4 doorheen het 16e-eeuwse Europa: niet minder Daaraan koppelt hij zorgvuldig gemodelleerde Sufficiebat nobis paupertas, à 4 dan 170 handschriften en 70 drukken bevatten melodieën, warme, soms massieve harmonieën composities van zijn hand! en een verbluffende formele helderheid. — pauze — Richafort toont zich hier een fervente Richafort, ten slotte, is ook een volleerd bewonderaar van Josquin Desprez. Of hij ooit scenograaf van de sonore ruimte: in zijn diens leerling is geweest, valt te betwijfelen. Requiem schetst hij met zijn meditatieve en Maar dat hij Josquin met groot respect expressieve (vooral in de vaak met suspense bejegende, staat buiten kijf. Zo gebruikt geladen cadensen) polyfonie, een decor Richafort in zijn motet Misereatur mei de van fijn houtsnijwerk en gefilterd licht, een ostinato die de basis vormde van Josquins kathedraal van sereniteit, niet verstoken Miserere mei. Met zijn zesstemmige Requiem van droefheid maar zonder de dreiging van tilt Richafort zijn eloge naar een nog hoger een ondoordringbare duisternis. Dankzij dit niveau: hier vormt het gezang Circumdederunt volkomen meesterschap over de partituur, is me – een persoonlijke favoriet van Josquin – de Richafort een van die polyfone genieën die ruggengraat van de compositie. In de Virga ook de grenzen van tijd en ruimte weten te tua-sectie is een tweestemmige canon te horen overmeesteren en te overstijgen. domein vox Paul uit Josquins Faulte d’argent – een passage Van Nevel Uw applaus krijgt kleur dankzij de bloemen van die ook in het Offertorium terugkeert. Deze Sofie Taes Bloemblad. Et Lux Een donker schijnsel: Huelgas Ensemble & Minguet Quartett het wonderlijke spectrum van Wolfgang Rihm vr 16.12.2011 / 20.00 / Concertzaal ‘Ich wollte etwas komponieren, durch das ein dat ambivalente schijnsel: dit ‘donkere licht’ 19.15 Inleiding door Sofie Taes Licht geht, ein verhaltener Schimmer.‘ straalt in de doodsnacht, met een intensiteit (Wolfgang Rihm over Et Lux – Berliner Zeitung, die ons voorstellingsvermogen te boven gaat. — 09.09.2011) Het licht zou ook hoop en troost bieden – of verblindt het ons, zodat we de dreiging Paul Van Nevel: dirigent en artistiek leider Wolfgang Rihm (°Karlsruhe, 1952) is een icoon van die eeuwigheid niet meer opmerken? van de hedendaagse klassieke muziekscene. De omzetting van licht in muziek werd door Huelgas Ensemble: Zijn productiviteit en veelzijdigheid zijn Rihm als een onmogelijkheid ervaren; in de Poline Renou, Sabine Lutzenberger: cantus legendarisch, maar ook op inhoudelijk vlak plaats daarvan creëerde hij een ‘wenssfeer’: Terry Wey, Achim Schulz: altus geniet hij een aparte status: in tegenstelling tot de compositie als een gevoelde omgeving, Stefan Berghammer, Matthew Vine: tenor zijn generatiegenoten verkoos Rihm van bij het waarin de wens tot resonantie van de straling, Tim Scott Whiteley, Martin Backhaus: begin een meer directe expressiviteit boven de vibratie van het licht in elke noot verweven bassus de strikt structuralistische benaderingswijze. zit. Het geheel werd gevat in een wonderlijke Doordat dramatische middelen, retorische spanningsboog, uitgestrekt over ongeveer 60 Minguet Quartett: gebaren en historische referenties de muziek minuten. Ulrich Isfort: viool aansturen, wordt hij als ‘rebel’ tegen het Annette Reisinger: viool muzikale avant-gardisme beschouwd. Dat label Rihm citeert behalve de titel nog meer Aroa Sorin: altviool is begrijpelijk, maar te radicaal: Rihm draagt uit de dodenmis, maar de fragmenten Matthias Diener: cello als componist heel wat (muziek)historische werden versneden en weer verlijmd tot een bagage met zich mee, maar die is zowel persoonlijke collage. De tekstsnippers bieden __ van romantische, als van expressionistische, een alternatief voor volkomen onthechting modernistische, minimalistische en en makkelijke referentie: anamnese, waarbij Wolfgang Rihm (1952) postmoderne signatuur. woorden het geheugen prikkelen en Et Lux Perpetua Luceat, voor vocaal ensemble richten. Bij herhaalde woordgroepen gaat en strijkkwartet (2009) – Belgische creatie In Et Lux (2009), een compositie voor vier de richtingaanwijzer feller knipperen; in het stemmen en strijkkwartet, zit een vleugje midden van het werk, bijvoorbeeld, waar ‘et lux Stravinsky, Marenzio, Gesualdo en Purcell, al perpetua luceat’ tot mantra wordt verheven. bevat de partituur geen concrete of letterlijke Hier spreekt Wolfgang Rihm: reflecterend, referenties. Ook de tekstkeuze – fragmenten mediterend, het licht fixerend in muziek. uit de dodenmis – verraadt Rihms interesse En zo ontvouwt Et Lux zich als een ‘geestelijke’ voor muzikale tradities: het requiem is een van compositie; een dynamische notenstroom, de oudste genres uit de muziekgeschiedenis. die weliswaar herinnert aan de vloeiende Maar er zijn ook aanknopingspunten met Rihms melodiek van het gregoriaans en de persoonlijke verleden: hij kent deze teksten renaissancepolyfonie, maar er tegelijk mee van in zijn jeugd, toen het meedreunen van contrasteert door de ruwere structuren en de verzen voor hem een mechanische maar breuklijnen, scherpere contouren, tonale geruststellende bezigheid was. onthechting en harde dissonanties. Energie en licht, maar ook visibele duisternis, melancholie De titel van het werk onthult eveneens een en stille ontroering. Geen vrijblijvend luister- individuele invalshoek: Rihm kiest niet het uurtje, maar een zuiverende ervaring van gebruikelijke Requiem als motto, maar een vers formaat. domein vox con Paul tempo dat focust op het eeuwige licht. Van Nevel Uw applaus krijgt kleur dankzij de bloemen van In een interview beschrijft hij zijn fascinatie voor Sofie Taes Bloemblad. El Embrujo del Cigarro Huelgas Ensemble zo 18.12.2011 / 15.00 / Concertzaal 14.15 Inleiding door Sofie Taes

Paul Van Nevel: dirigent en artistiek leider 2. Como el humo del cigarro 9. So I have my cigar ! tekst: Domingo Ramón Hernández tekst: Thomas Hood (1799-1845) Huelgas Ensemble: (Cuba, 19e eeuw) muziek : W. Augustus Barratt (1864-1928) Las vegueras de la Vuelta Abajo: muziek: Juan Blas de Castro (ca.1561-1631) Poline Renou (solo in nr. 10), Sabine 10. Éloge du tabac Lutzenberger (solo in nr. 10, 15), Els Van 3. O metaphysical tobacco tekst: Charles Perrault (1628-1703) Laethem (solo in nr. 10, 15) tekst: anoniem (ca.1600) muziek: H. Lazerges (1817-1887) muziek: Michael East (ca.1580-1648) Torcedores de Havana: 11. To a segar Terry Wey (solo in nr. 4), Bernd Oliver 4. Louange de la Havane tekst: Samuel Low (1765-1830?) Fröhlich (solo in nr. 11, 13), Matthew Vine tekst: Auguste Marseille Barthélemy (1844) muziek: Paul Lebrun (1863-1920) (solo in nr. 6, 9, 11, 13), Joel Frederiksen muziek: Carl Ludwig Friedrich Hetsch (1808- (solo in nr. 5, 9) 1872) 12. Fumeux fume par fumée tekst: anoniem (?) uit de Chantilly codex Tabaqueros de Cuba: 5. De Vuelta Abajo o de Oriente muziek: Solage (floruit ca.1400) uit de Chantilly An Van Laethem: viool tekst: Andrès de Piedra-Bueno codex Bert Van Laethem: viool (Cuba, 1903-1984) Marie Haag: altviool muziek: José Peyró (1702-1768) 13. Open the old cigar-box Christine Kyprianides: cello, viola da gamba tekst: Rudyard Kipling (1865-1936) Bart Coen: blokfluiten (solo diminuties in nr. 13) 6. My last cigar muziek: Daniel Towner (1850-1919) Peter Declercq: blokfluiten tekst: Joseph Warren Fabens (1821-1875) Silke Jacobsen: blokfluiten, kromhoorn, muziek: Charles Wesley (1793-1859) 14. Tobacco, tobacco, sing sweetly for tobacco éénhandsfluit en trom tekst: anoniem (eind 16e eeuw) 7. La guajirita de Vuelta Abajo muziek: Tobias Hume (ca.1569-1645) — tekst: Francisco Javier Balmaseda El Embrujo del Cigarro – (Cuba, 1833-1907) 15. I like cigars beneath the stars De kunst van de sigaar muziek: Pedro Riquet (17e eeuw) tekst: Ella Wheeler Wilcox (1850-1919) Een muzikale tabaksdoos vol (muziek over) muziek: E.C. Walker (1820-1894) sigaren, met repertoire van de 15e tot de 20e — pauze — eeuw 16. Elogio 8. Das Zigarrenlied tekst: Federico Villoch (Cuba, 1868-1954) 1. Tobacco is a dirty weed tekst: Hanns Theodor Wilhelm Freiherr von muziek: anoniem (Spanje, ca.1520) tekst: Graham Lee Hemminger (1896-1949) Gumppenberg (1866-1928) muziek: The Bristol tune book (1876) muziek: Augustus Edmonds Tozer (1857-1910) The end of the smoke

domein vox Paul Van Nevel Uw applaus krijgt kleur dankzij de bloemen van Bloemblad. El Embrujo del Cigarro Biografieën Huelgas Ensemble

Hoewel de geschiedenis van de sigaar Amerikaanse continent aandoen. Via scènes In 2011 blaast het Huelgas Ensemble In 1988 richtten vier musici uit het wortelt in de 15e eeuw, zou het – op enkele uit het leven van de cigarier komen zowat 40 kaarsjes uit. Meer dan ooit geldt dit conservatorium van Essen het Minguet uitzonderingen na – duren tot in de 19e eeuw alle elementen van de hierboven geschetste muzikale geesteskind van Paul Van Nevel als Quartett op, genoemd naar de 18e-eeuwse vooraleer Havana-aficionado’s hun liefde sigarenfilosofie aan bod. referentie voor de uitvoering van polyfonie Spaanse filosoof-schrijver Pablo Minguet. voor het gerolde blad aan het notenpapier uit de middeleeuwen en de renaissance. Het Ondertussen reist dit strijkkwartet al meer dan toevertrouwden. Diverse deelaspecten van Werk van Schumann (die zijn Neue Zeitschrift ensemble breekt een lans voor de grondige twintig jaar de wereld rond en presenteren het sigarenroken hebben daarbij een muzikale für Musik concipieerde onder het nuttigen van studie van de ontstaans- en gebruikscontext zich met hun zeldzaam communicatieve spel vertaling gekregen. sigaren), Liszt (wiens sigarenstompjes door van de muziek, de bronnen en de historische zowel in klassiek, romantisch als hedendaags vrouwelijke fans verzameld werden) of Webern uitvoeringspraktijk. Bovendien is de heldere, repertoire. Het Minguet Quartett maakte een Het contemplatieve element, bijvoorbeeld: (verstokt sigarenroker, neergeschoten tijdens spontane en dynamische sonoriteit van opname van de twaalf strijkkwartetten van grenzen van tijd en ruimte verdwijnen in de het roken) vindt u hier niet: in tegenstelling het gezelschap uitermate herkenbaar in Rihm en werkt momenteel aan een cd-project kringelende rook, en veranderen mijmeringen tot de tekstschrijvers (Kipling, Byron, Lope het muzieklandschap van vandaag. Deze met strijkkwartetten van Mendelssohn. van de ‘proever’ in meditaties en dromen. Dit de Vega en Perrault) zijn de componisten op kwaliteiten stralen het publiek niet alleen verleent de sigarenroker een apart statuut: hij is dit programma veelal nobele onbekenden. van op het podium tegemoet, maar zijn niet bijzonder gehecht aan het materiële – met Graham Lee Hemminger, bijvoorbeeld, uitgever ook treffend gevat op de vele opnames van uitzondering van zijn sigaar, uiteraard – van het studentenmagazine Froth, waarin het Huelgas Ensemble. Van Nevel en zijn noch gebonden aan de beperkingen die het Tobacco is a dirty weed werd gepubliceerd in ensemble slagen er bij elk repertoire in een leven van gewone stervelingen reguleren. 1915. Het lied is een contrafact (een nieuwe flinterdun laagje van breekbaar kristal over de Van oudsher is het roken van sigaren ook een tekst op een bestaande melodie) en daarmee partituur te leggen: schitterend, fijn, kostbaar, remedie tegen de pijnen van hart en ziel: exemplarisch voor heel wat sigarencomposities. maar bovenal ontroerend mooi. het troost, geeft ruimte aan melancholie en Andere sigarenliederen zijn geheel en al aan biedt meteen ook een pleister op de wonde. het hoofd van de toondichters ontsproten: het Als dirigent en bezieler van het Huelgas De sigaar is een vriend voor het leven, die unieke Fumeux fume, bijvoorbeeld, waarvan Ensemble gaat Paul Van Nevel onvermoeibaar de geheimen van de rokersziel kent. Naast zowel tekst als muziek uit de late 14e eeuw op zoek naar onbekende werken, waaronder weemoed is ook ironie een eigenschap die stammen. de vergeten schatten van de Vlaamse de sigarenliefhebber wordt toegedicht: Grootste gemene deler is uiteraard de passie polyfonie. Hij benadert elk repertoire geïnspireerd door exquise smaken is hij in staat van de auteurs voor de sigaar. Die resulteert vanuit een grote nieuwsgierigheid naar de om de wereld te zien zoals die is. Met een soms in onverbloemde odes (Elogio, Éloge originele bronnen, de ontstaanscontext en lichtjes meewarige glimlach aanschouwt hij du tabac, Louange de la Havane, To a segar), de uitvoeringspraktijk, onder meer op het wat lelijk, fout of niet goed genoeg is. Wie de dan weer in persoonlijke verhalen (I like cigars vlak van uitspraak, temperament, tempo sigaar ter hand neemt, schaart zich publiekelijk beneath the stars), met een sarcastische grijns en retoriek. Naast zijn activiteiten met onder deze eigengereide levensgenieters. De (My last cigar) of een zweem van ernst het Huelgas Ensemble publiceerde Paul sigaar werd dan ook vaak als gedistingeerd (O metaphysical tobacco). Van Nevel een monografie over Johannes accessoire – en dus als sociaal kenteken – Veel meer dan het soortelijke gewicht van de Ciconia, een werk over Nicolas Gombert en beschouwd. Ten slotte (of op de eerste plaats?) bestanddelen van de liederen, bepaalt net het boek Dertig jaar verslaafd aan Lissabon. is de sigaar ook gewoon een bundeltje plezier het samenspel van poëzie en muziek, sfeer en Bij Bärenreiter gaf Van Nevel transcripties en – zeker tot in de 17e eeuw – een exoticum. symboliek, hun aantrekkingskracht: hier geen van renaissancemuziek uit. Hij is gastdocent monumentale meesterwerken of concert- aan de Musikhochschule van Hannover en Dit concertprogramma is helemaal gewijd repertoire, maar intieme, inventieve en preten- dirigeert nu en dan ook andere ensembles, aan het door Paul Van Nevel zo gesmaakte tieloze kleinkunst – met evenveel aandacht en zoals het Nederlands Kamerkoor en het Deens kleinood: een ‘selection especial’ met liederen genot te savoureren als een … Juist. Kamerkoor. uit de 14e tot en met de 20e eeuw die fumoirs, cafés en salons over het hele Europese en Sofie Taes In de kijker

© Patrick Tourneboeuf - Tendance Floue Chanticleer vr 20.01.12 – zo 22.01.12 / Concertgebouw vr 03.02.12 / 20.00 / Concertzaal Bach Academie Brugge 2012 Chanticleer / Love Songs De Bach Academie Brugge verenigt Met zijn twee vorige concerten oogstte het ensembles en solisten van wereldallure, mannenkoor Chanticleer veel succes in het musicologen en Bachliefhebbers rond het Concertgebouw. Dat driemaal scheepsrecht oeuvre van de barokke meester. In deze editie is, bewijzen de zangers met deze amoureuze illusteren Collegium Vocale Gent, Leo van escapade. Ze presenteren een eigenzinnige Doeselaar, Maude Gratton, Ensemble Zefiro selectie uit vijf eeuwen liefdeslyriek, een en Amandine Beyer de link tussen Bach en hoogsteigen ‘love story’ waarin eclecticisme het hof van Dresden; Steven Isserlis en het en puur zangplezier troef zijn. rietkwintet Calefax plaatsen Bachs oeuvre in een 20e-eeuws licht.

In het Concertgebouwcafé kunt u gezellig nagenieten met cultuurliefhebbers en mogelijk ontmoet u er ook de artiesten.

Grensoverschrijdend netwerk voor klassieke en hedendaags klassieke muziek

Coverbeeld: Paul Van Nevel © Michiel Hendryckx / V.U. Katrien Van Eeckhoutte, ’t Zand 34, 8000 Brugge