Onderzoek Protestantse Kerk Amsterdam Meerderheid Houdt Vast Aan Klassieke Geloofsopvattingen
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
KERK IN MOKUM SPECIAL augustus 2012 GELOVEN IN MOKUM Onderzoek Protestantse Kerk Amsterdam Meerderheid houdt vast aan klassieke geloofsopvattingen getild boven zichzelf. Op die mo- Gerrit van den BerG menten ‘ervaar ik Gods nabijheid op aarde’. Een kleiner deel van 36% De Protestantse Kerk Amsterdam had een ervaring tijdens een gods- heeft godsdienstsocioloog Erik dienstige bijeenkomst. Sengers gevraagd een onderzoek te houden onder haar betrokken kerk- Een onverwachts leden. Deze representatieve steek- proef onder alle betalende leden telefoontje tijdens een van 18 tot 75+ geeft een unieke moment van verdriet; inkijk in hun geloofsovertuigin- gen. Hier volgen de belangrijkste dan ervaar ik Gods uitkomsten. De resultaten van het nabijheid complete onderzoek vindt u op www.protestantsamsterdam.nl Bijna 90% van de onderzochte le- den gelooft in leven na de dood. Bijna 80% van de betrokken leden Het voortbestaan van geest of ziel van de Protestantse Kerk Amster- en de hemel, zijn mogelijkheden die dam gelooft in een God die zich bij veel leden op instemming kun- met ieder mens bezighoudt, of in nen rekenen. Gezien het succes van een hogere macht die het leven be- auteurs als Dick Swaab die betoogt heerst. Meer dan de helft ziet God dat de ziel niet bestaat, verrast het als Schepper van hemel en aarde. juni 2012 Kerk Nieuwe dienst gezamenlijke Feenstra, Minke foto: dat de meeste kerkleden vasthou- 52% ziet Jezus als de zoon van den aan de klassieke opvattingen God. Na tientallen jaren van secu- Meer dan de helft van de betrokken leden van de Protestantse Kerk Amsterdam ziet God als Schepper van hemel en aarde over het leven na de dood. larisatie en theologische discussie over Godsbeelden, is het opvallend Iemand anders antwoordt: ‘Door leest dagelijks uit de Bijbel. Zeven bel te lezen en 60% geeft aan soms. dat een meerderheid van de mee- Geloof als leidraad dagelijks te bidden en de Bijbel te procent geeft aan nooit uit de Bij- lees verder op pagina 3 levende leden klassieke geloofsop- 90% ziet zichzelf als gelovig mens. lezen, probeer ik mijn daden hier- vattingen heeft. Voor 60% heeft geloof een grote op af te stemmen. betekenis in het leven. De een Hervormingsdag 2012 tantse Kerk Amsterdam. Op Her- Ervaring met God noemt de rol van kerk en christe- Meer dan de helft bidt Deze special Geloven in Mokum vormingsdag, woensdag 31 ok- Zeven op de tien betrokken leden lijke organisaties, de ander noemt bevat de uitkomsten van het on- tober, bent u daartoe van harte heeft een ervaring gehad met God geloof als leidraad voor normen en meerdere keren per dag derzoek Geloofsbeleving van be- uitgenodigd in Vrijburg voor een of een hogere macht. Ruim 50% waarden. trokken leden van de Protestantse maaltijd en een goed gesprek ervoer dit in de ontmoeting met De Protestantse Kerk Amsterdam is Kerk Amsterdam. De resultaten over geloven in Mokum. mensen. Zo noemt iemand een on- Ook de vraag naar de rol van geloof een biddende kerk. Bijna zes op de van dit onderzoek vormen het verwachts telefoontje tijdens een in het dagelijks leven, komt terug tien betrokken leden bidt een of vertrekpunt van een geloofsge- Woensdag 31 oktober vanaf 18 moment van verdriet of eenzaam- in de enquête. Zo hoopt iemand meerdere keren per dag, zeven pro- sprek tussen gemeenteleden en uur, Vrijburg, Diepenbrockstraat heid als voorbeeld. Een ander voelt dat het geloof haar op de weg van cent bidt nooit. Bijbel lezen vindt predikanten binnen de Protes- 46, 1077 WE Amsterdam zich tijdens pittige gesprekken uit- compassie en humaniteit houdt. men van wisselend belang. Een derde Christus moet centraal staan in de kerk moment dacht ik: als homo zijn nou zo’n kracht. De persoon van Christus moet cen- ruBen altena doodzonde was, had Jezus er dan geen traal staan in de kerk, ook in het diaconaat, preek aan gewijd? als inspiratie. Meino Schraal vulde de schriftelijke en- quête over geloven in van de Protestantse Kinderlijk geloof iPod Kerk Amsterdam en was bereid zijn ant- Ik heb eigenlijk nog altijd een heel kinder- Tot mijn 25e ben ik elke zondag van mijn woorden mondeling toe te lichten. lijk geloof. leven naar de kerk geweest. Ik ga niet vaak meer, maar als ik ga, is dat wel met ‘Ik was als adoptiekind uit Perzië de eer- Als ik zing, kan ik iets van de plezier. Ik heb hier op mijn iPod een Urker ste niet-blanke jongen op Urk. Op mijn uitvoering van het lied Lichtstad met uw 16e stapte ik over van de Christelijk aanwezigheid van God voelen paarlen poorten. Als ik zing, kan ik iets Gereformeerde kerk naar de Nederlands van de aanwezigheid van God voelen. In Hervormde kerk. Ik heb altijd geloofd in Ik geloof in de 12 artikelen van de aposto- mijn ziel komt een gevoel op gang alsof een brede volkskerk, waar mensen van al- lische geloofsbelijdenis. Alles wat mensen ik heel dicht bij de hemel kom en me ver- lerlei richtingen samenkomen. Als kind er omheen verzonnen hebben, is allemaal bonden voel met alle gelovigen om me wist ik al dat ik op jongens viel. Maar mensenwerk. De kern van wat ik geloof, heen. Dan voel ik: ik heb hier moeten zijn pas veel later viel het kwartje dat ik later staat in gezang 178 uit de oude Hervormde als Perzische prins tussen dit duizend jaar niet met een meisje zou gaan trouwen en bundel: Maar wat lot, ‘t zij dood of leven, oude vissersvolk. Aan zo’n lied heb ik meer dat ik homo was. Als puber worstelde ik Meino Schraal (37), lid Provinciale Staten smaad of eerbetoon, mij wacht, Jezus zal dan aan een hele preek.’ met mijn geloof, maar op een gegeven namens het CDA mij nooit begeven: ben ik zwak, bij Hem is 2 KERK in MOKUM Geloven in Mokum augustus 2012 Geloofsgesprek in kerk is nodig! Opvallend verschil tussen predikanten en gemeenteleden over geloven Wilfred Scholten Het idee klonk simpel. Laten we de uit- komst van de enquête over geloven onder leden van de Protestantse Kerk Amster- dam voorleggen aan twee predikanten die de flanken van deze kerk vertegenwoor- digen. Dus nodigde de redactie Jessa van der Vaart uit, voorganger van Vrijzinnig Centrum Vrijburg en Paul Visser, predi- kant van de orthodoxe Noorderkerk, voor een pittig gesprek. Twee stromingen, twee meningen die de verdeeldheid van de kerk rond de geloofsthema’s zou blootleggen. Maar het liep anders. Ze bleken het onder- ling meer met elkaar eens te zijn dan met hun gemeenteleden die meededen aan de enquête. Dominee Van der Vaart en dominee Visser kennen elkaar slechts oppervlakkig, zien elkaar wel op de maandelijkse werkbijeen- komst van alle predikanten, maar spreken daar nauwelijks over wat hen ten diepste raakt in hun geloof. Nadat de fotograaf hen met de ruggen tegen elkaar had gefotogra- feerd, blijkt in het gesprek het tegendeel. ‘Wie is hier nu orthodox en wie vrijzinnig?’, Doorn van Marloes foto: roept Visser op een goed moment met ver- Ds. Jessa van der Vaart van Vrijzinnig Vrijburg en ds. Paul Visser van de orthodoxe Noorderkerk: met de ruggen tegen elkaar! Of toch niet… bazing uit. Van der Vaart is al even wars van hokjesdenken: ‘Ik ben vrijzinnig, dus moet ik zeker zeggen dat Jezus niet de Zoon van tige is niet Bijbels, dan is het eerder een als een hierna-nogmaals.’ Visser: ‘De Schrift en met zijn Woord moet ik het doen.’ Van God is.’ mee-lijdende God. Maar ik houd het bij de heeft het niet over een onsterfelijke ziel, der Vaart vult aan: ‘De belijdenis is nooit be- Bevrijder, zoals Hij in het verhaal van Mozes wel over trouw van God dwars door de dood doeld als een stok om te slaan, maar als een Wie is God? met het joodse volk uit Egypte meetrekt.’ heen. En dat Hij voltooit wat Hij begon. Ik weg om te gaan.’ Kunt u aangeven in welk beeld van God u geloof in de opstanding als het begin van zich herkent? Op deze vraag, die ook de ge- Wie is Jezus? een nieuwe werkelijkheid. Maar dat is in de Kerken op elkaar aangewezen meenteleden voorgelegd kregen, volgt met- Wie is Jezus? ‘Gods Zoon’, klinkt het een- Bijbel meer geheimenis dan gesneden koek. Van der Vaart: ‘We zijn als kerken op elkaar een al een ontregelend antwoord. Terwijl de stemmig. De kerkleden die zijn ondervraagd, Het houdt hier niet op, er is er Een die ons aangewezen, we kunnen niet meer op onze meeste gelovige Amsterdammers God zien vinden dat in meerderheid net zo. De tijd er doorheen haalt.’ eilandjes blijven leven. Onderling moeten we als Schepper van hemel en aarde die zich dat dominees en gemeenteleden Jezus voor- het geloofsgesprek aangaan, daar gaat het persoonlijk met mensen bemoeit, herkennen al zagen als bijzonder mens die ongetwijfeld Belijdenis of Bijbel? om in de kerk.’ Visser knikt instemmend: ´Ik beide predikanten zich niet in dat klassieke tegen kernwapens en behoudzucht zou zijn, Van der Vaart: Voor mij is - anders dan voor hoop dat we verrast worden door elkaar en beeld. Zij buigen zich over de mogelijke blijkt achter ons te liggen. Paul - niet de belijdenis beslissend, maar door de Geest. Dan kunnen er de gekste en antwoorden, zoals God als Vader, Schepper, de Bijbel, daar kom ik steeds weer terug.’ de mooiste dingen gebeuren. Ook binnen de Almachtige of mee-lijdend God. Leven na de dood In de belijdenis, die richtinggevend was in Protestantse Kerk Amsterdam.’ Gevoeliger ligt het geloofsthema ‘leven na de vraagstelling van het geloofsonderzoek, de dood’. Bijna 90 procent van de Amster- worden dogma’s aan de orde gesteld, afge- Mijn beeld zit er niet bij damse protestanten gelooft daar in, van de leid uit de Bijbel.