DOCSLIB.ORG

Holwerd, De Morgenzon 7 Een Archeologisch Bureauonderzoek

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Holwerd, De Morgenzon 7 Een Archeologisch Bureauonderzoek Holwerd, De Morgenzon 7 (Gemeente Noardeast-Fryslân, Frl.) Een Archeologisch Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek (IVO-O) Karterende Fase Definitief Steekproefrapport 2019-04/14 Holwerd, De Morgenzon 7 (Gemeente Noardeast-Fryslân, Frl.) Een Archeologisch Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek (IVO-O) Karterende Fase Definitief Steekproefrapport 2019-04/14 Holwerd, De Morgenzon 7 (Gemeente Noardeast-Fryslân, Frl.) Een Archeologisch Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek (IVO-O) Karterende Fase Een onderzoek in opdracht van Rho Adviseurs voor Leefruimte. Steekproefrapport 2019-04/14 ISSN 1871-269X Status: definitief Auteur: drs. C.R.C. Schamp (senior KNA-archeoloog/prospector, registratienr. Actorregister: 46647395) Autorisatie: dr. J. Jelsma (senior KNA-archeoloog/prospector, registratienr. Actorregister: 35453178) Goedgekeurd door de bevoegde overheid Gemeente Noardeast-Fryslân, Dhr. P. Braam Beleidsmedewerker Ruimtelijke Ordening d.d. 17 juli 2019 De Steekproef bv werkt volgens de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie 4.1 en BRL 4000, en bij dit onderzoek protocollen 4002 en 4003 Foto’s en tekeningen zijn gemaakt door De Steekproef, tenzij anders vermeld. © De Steekproef bv, mei 2019 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder bronvermelding. De Steekproef bv aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit de toepassing van de adviezen of het gebruik van de resultaten van dit onderzoek. De Steekproef bv Archeologisch Onderzoeks- en Adviesbureau, Hogeweg 3, 9801 TG Zuidhorn telefoon 050 – 5779784 internet www.desteekproef.nl e-mail [email protected] kvk 02067214 Inhoud Samenvatting Administratieve gegevens van het plangebied 1. Inleiding...........................................................................................................................1 • 1.1 Aanleiding en doel (KNA 4.1: LS01)..........................................................................1 • 1.2 Locatie (KNA 4.1: LS01, LS02)..................................................................................3 2. Bureauonderzoek (KNA 4.1: LS06).....................................................................................7 • 2.1 Bronnen.................................................................................................................7 • 2.2 Fysische geografie (KNA 4.1: LS04)...........................................................................7 • 2.3 Archeologie (KNA 4.1: LS04)..................................................................................13 • 2.4 Historische geografie (KNA 4.1: LS03).....................................................................16 • 2.5 Archeologisch verwachtingsmodel (KNA 4.1: LS05)..................................................20 • 2.6 Mogelijke verstoringen (KNA 4.1: LS02)...................................................................23 3. Veldonderzoek (KNA 4.1: VS05)......................................................................................24 • 3.1 Methoden en technieken (KNA 4.1: VS01)...............................................................24 • 3.2 Resultaten veldwerk (KNA 4.1: VS02, VS03).............................................................26 4. Conclusies en advies (KNA 4.1: VS07)..............................................................................29 Gebruikte bronnen Lijst van figuren en tabellen Appendix: I. Archeologische periodes II. Boorbeschrijvingen III. Boorstaten IV. Ontwerp nieuwbouw Samenvatting In opdracht van Rho Adviseurs voor Leefruimte, vertegenwoordigd door dhr. E. Venema, is door De Steekproef bv plangebied De Morgenzon 7 te Holwerd onderzocht. De aanleiding voor het onderzoek is de geplande bouw van een 'samenlevingsschool' tegen de bestaande Multifunctioneel Accommodatie (MFA) 'de Ynset'. De exacte diepte van de hiermee gepaarde bodemingrepen is nog onbekend, maar er wordt uitgegaan van een verstoringsdiepte van maximaal 1 meter beneden maaiveld voor de aanleg van funderingen. Conform het beleid van de gemeente Noardeast-Fryslân, die hierbij de Friese Archeologische Monumentenkaart Extra hanteert, is een archeologisch onderzoek noodzakelijk omdat de oppervlakte van de bodemingrepen groter zal zijn dan 50 m2 en dieper dan 0,30 meter beneden het maaiveld (zie Hoofdstuk 2.1). De ingrepen betekenen een bedreiging voor eventueel aanwezige archeologische waarden. Het doel van het onderzoek is om vast te stellen wat de kans is op de aanwezigheid van deze archeologische waarden. Het plangebied ligt aan de rand van de historische kern van Holwerd op een kwelderwal. Resten vanaf de late ijzertijd tot en met de middeleeuwen/nieuwe tijd kunnen verwacht worden op terpen en op de kwelderwal. In de omgeving van het plangebied komen de oudste bewoningssporen vanaf de late ijzertijd voor, met bewoning op terpen. Met het bureauonderzoek is vastgesteld dat in het plangebied met name vanaf de middeleeuwen – nieuwe tijd archeologische resten kunnen worden verwacht vanaf het maaiveld. De meeste archeologische vindplaatsen in de omgeving van het plangebied houden verband met de restanten en ophogingslagen van oude verhoogde huisplaatsen op terpen en dateren uit de late middeleeuwen – nieuwe tijd. Bodem In totaal zijn tijdens het veldonderzoek zes boringen verricht. In overeenstemming met wat verwacht werd op basis van het bureauonderzoek bestaat de bodemopbouw van het plangebied hoofdzakelijk uit: een mix van opgebracht bouwzand (straatzand) met een geroerde/vergraven laag (in boring 7 en 9 aangetroffen) op natuurlijke kwelderwalafzettingen op getijdenafzettingen. In het plangebied is onder het recent geroerde pakket in drie boringen (boring 3, 5 en 7) de oude bouwvoor waargenomen. In boring 3 reikt het geroerde pakket en de oude bouwvoor dieper en zijn aanwijzingen gevonden voor een mogelijk gedempte voormalige sloot of oude perceelsgrens. In de kwelderwalafzettingen zijn geen vegetatiehorizonten en/of cultuurlagen waargenomen. Archeologie De bodem in het plangebied is tot minimaal 50 centimeter beneden maaiveld verstoord. Dit komt deels door de agrarische werkzaamheden die in het verleden in het plangebied zijn verricht en deels door de bouw van het naastliggende sportcomplex. Tijdens het veldonderzoek zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen en zijn geen aanwijzingen gevonden voor zogenaamde terplagen en/of archeologisch relevante cultuurlagen die te maken kunnen hebben met historische bewoning of losse vindplaatsen. Selectie-advies door drs. C.R.C. Schamp (senior KNA-archeoloog/prospector) Aangezien er in het plangebied geen archeologische indicatoren zijn aangetroffen en geen aanwijzingen zijn gevonden voor zogenaamde terplagen en/of archeologisch relevante cultuurlagen die te maken kunnen hebben met historische bewoning of losse vindplaatsen, adviseren wij om geen nader archeologisch onderzoek te ondernemen of beperkende maatregelen op te leggen. Het is aan de bevoegde overheid (de gemeente Noardeast- Fryslân) om het opgestelde selectieadvies op basis van dit onderzoek al dan niet op te volgen. Als bij toekomstig graafwerk toch archeologische vondsten worden gedaan of archeologische grondsporen worden aangetroffen, dan dient daarvan direct melding te worden gemaakt conform de Erfgoedwet 2016, artikel 5.10 en artikel 5.11. Wij adviseren dit te doen bij de gemeente Noardeast-Fryslân. De gemeente stemt met e-mail d.d. 17 juli 2019 in met dit advies. Met betrekking tot de bevindingen van voorliggend onderzoek kan contact worden opgenomen met de gemeente Noardeast-Fryslân: Dhr. G. Mulder; email: [email protected]; tel: 0519-298888. 5 Administratieve gegevens van het plangebied Tabel 1: Holwerd, De Morgenzon 7: Administratieve gegevens. Provincie Fryslân Gemeente Noardeast-Fryslân Plaats Holwerd Toponiem De Morgenzon 7 Kaartblad 06A Centrumcoördinaat plangebied 189,500 / 598,350 Kadastrale perceelnummer Holwerd, Sectie A, nr. 4859, 4860 en 4863 Oppervlakte van het plangebied 0,2 hectare NAP-hoogte maaiveld +1,63 meter NAP Huidig grondgebruik Sportveld en ten zuiden hiervan Multifunctioneel Accommodatie (MFA) 'de Ynset' Soort onderzoek Bureauonderzoek & veldonderzoek (Karterende fase) Archeologische kaart (FAMKE): FAMKE – steentijd: Karterende Fase 3 en geen onderzoek noodzakelijk FAMKE - ijzertijd – Middeleeuwen: Karterende Fase 1 Opdrachtgever Rho Adviseurs voor Leefruimte Dhr. E. Venema Druifstreek 72-C, 8911 LH, Leeuwarden T: 058-2564060 E: [email protected] Uitvoerder De Steekproef, drs. C.R.C. Schamp, senior KNA-archeoloog/prospector Bevoegde overheid Gemeente Noardeast-Fryslân Dhr. G. Mulder Koningstraat 13, 9101 LP Dokkum T: 0519-298888 E: [email protected] Steekproef projectcode 2019-04/14 Onderzoeksmeldingsnummer 4701120100 Bestemmingsplan Doarpen: NL.IMRO.0058.BPDRP2009-OH01 Datum veldwerk 30 april 2019 Maximale diepte onderzoek 400 centimeter onder maaiveld Beheer en plaats documentatie De Steekproef bv / Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed / DANS / Noordelijk Archeologisch Depot Nuis DINO-loket (boorgegevens) 6 1. Inleiding 1.1 Aanleiding en doel (KNA 4.1: LS01) In opdracht van Rho Adviseurs voor Leefruimte, vertegenwoordigd door dhr. E. Venema, is door De Steekproef bv plangebied De Morgenzon 7 te Holwerd onderzocht (Figuur 1). De aanleiding voor het onderzoek is de geplande bouw van een 'samenlevingsschool' tegen de bestaande Multifunctioneel Accommodatie (MFA) 'de Ynset' (zie Appendix IV). De exacte diepte van de hiermee gepaarde bodemingrepen is nog onbekend, maar er wordt uitgegaan
Load more

Recommended publications
  • De Vereniging Dorpsbelangen Holwerd
    J-ó) DECEMBER 1994 DE VERENIGING VAN DORPSBELANGEN HOLWERD KONTAKTBIAD VOOR HOLWERD EN OMGEVING DORPSBEUNG HOLWERD o dqember 1994 VAI\ DE REDAI(TIE Dit is alweer de laatste editie van ons dorpskrantje van 1994. De laatste 3 maanden zijn zeer druk geweest voor het Dorpsbelang van Holwerd n.l.: . 5 oktober: Rondgang in dorp met Burgemeester en wethouders. Dit jaar op de fiets om alle knelpunten, aanpassingen en verbeteringen op locatie te bezien. Dit is een 2-jarig gebeuren en zeer positieÍ ten opzichte van beide partijen. Verderop een verslag van deze punten. í8 oktober: Extra ledenvergadering in verband met sluiting Rabobank Holwerd. Dat dit gebeuren ging hadden we wel gedacht, maar dat het zo snel zou gaan had niemand veruacht. De Rabobank had in het verleden al zijn openingstijden Ílink ter- ug gebracht. Contacten over een kleinere ruimte in b.v. de Nijhof waren er al eens geweest maar werden steeds op de lange baan geschoven. Op deze avond kwam naar voren dat velen hun bankrekening laten overschrijven naar een andere bank. Dat sluiting niet te keren was bleek al uit het Íeit dat geen van de Rabo-directie uitleg op deze avond wou geven. .22 oktober: Opening Korenmolen "De Hoop". Op deze dag werd de molen weer overgedragen aan de Stichting Monumenten be- houd Dongeradeel. Deze Stichting zet zich in voor het behoud van monumentale ge- bouwen in de gemeente Dongeradeel en voert beheer over een zevental molens en zesentwintig kerktorens en dakruiters in Dongeradeel. De Stichting ziet naast het behouden, het promoten en "onder mensen brengen" van dit culturele erfgoed als een belangrijke taak.
    [Show full text]
  • ^Soil-' "É'7c, Lt Iiiiriiirr:I,"'Ï G
    7L/ r- DECEMBER 1997 DE VERENIGING VAN DORPSBELANGEN HOLWERD T()ilÏATÏBTAD VO()R H()TWERD EN ()MOEVINO DOÀIIPSBEIÀN G YYI NI SKEÏ J I }ÀJ\ÀE § :E? ^soil-' "É'7c, Lt iiiiriiirr:i,"'ï g, 1Av I D0PPSBEUIIG H0LWEPD. duanber 1997 AÀ1{ DE BEW(I}IERS VÀN H()ITERD [.0. Hier alweer het laatste dorpskrantje van strucruurplan. De speerpunten zijn tot I 1997.De afgelopen 3 maanden zijn weer nu toe het dorp Oostmahorn en de stad besteed aan diverse vergaderingen, Dokkum, maar ook Holwerd hoort hier activiteiten en discussie-avonden. De als speerpunt bij! '§?'oningbouw eerste uitnodigingen waren van: moet bij alle dorpen kun- . Bloemenwinkel "'t Sinneblomke", die nen en in het bijzonder bij de kerndor- haar geheel vernieuwde winkel opende. pen moet er de mogelijLheid van een be- . Bar Dancing " Het Hoogstepunt" die drijventerrein bestaan om de bedrijven de deuren opnieuw opende. uit eigen omgeving een kans te geven om . lnstallatiebedrijf Van der Hoop, dat zich te ontplooien. zyn 75-jarigjubileum vierde en tevens De landbouw en veeteelt moeten ruimte een nieuw kantoorpand aan de houden en niet op slot komen te zitten Voorstraat opende. door andere activiteiten. 'W'ij wensen al deze ondernemers veel Verder was eÍ een meerderheid voor werk succes en goede zaken toe hier in boven milieu en de inwoners vinden dat Holwerd. Hier tegenover staat de sluiting de gemeente soepel met regels moet zijn van een paar bestaande zaken, maar wij voor het vestigen van ondernemers. als dorpsbelang zijn verheugd dat deze Tirssen de bedrijven door is de tuin bij de voorzieningen weer door ondernemers speeltuin nog opgeknapt door een groep zijn opgepakt.
    [Show full text]
  • Open Akkercomplexen in Friesland
    OPEN AKKERCOMPLEXEN IN FRIESLAND Een interdisciplinair onderzoek naar verspreiding, genese en gebruik (1640-1830), met een detailstudie van de ikkers van Westergeest. Jeroen Wiersma 1 OPEN AKKERCOMPLEXEN IN FRIESLAND Een interdisciplinair onderzoek naar verspreiding, genese en gebruik (1640-1830), met een detailstudie van de ikkers van Westergeest. Groningen, november 2013 Auteur: Jeroen Wiersma Onder Begeleiding van: prof. dr. ir. Th. (Theo) Spek (hoogleraar Landschapsgeschiedenis, RUG) Tweede lezer: dr. Oebele Vries (Universitair docent Oudfries en Friese Geschiedenis RUG) Deze masterscriptie is geschreven in het kader van de masteropleiding Landschapsgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), Faculteit der Letteren. VOORWOORD De masterscriptie die voor u ligt is geschreven in het kader van de masteropleiding Landschapsgeschiedenis. Deze master heb ik gevolgd aan de Rijksuniversiteit Groningen, nadat ik aan dezelfde universiteit mijn Bachelor in Geschiedenis had behaald. Al vanaf het derde studiejaar heeft de regionale agrarische geschiedenis mij weten te boeien. Tijdens mijn masteropleiding ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in de bodemkunde als bron voor onderzoek. Het bestuderen van de open akkercomplexen in Friesland, met speciale aandacht voor de ikkers van Westergeest heeft mij de mogelijkheid geboden om meer thuis te raken in de regionale agrarische geschiedenis, en tevens ervaring op te doen met de praktische kant van de bodemkunde. Graag wil ik mijn begeleider prof. dr. ir. Theo Spek bedanken voor alle inspirerende contactmomenten en ondersteunende commentaren. Dankzij zijn kennis van zaken die hij op enthousiaste manier met mij heeft gedeeld ben ik tot aan de eindstreep gemotiveerd gebleven. Het was dr. Oebele Vries die mij heeft geïntroduceerd in de boeiende geschiedenis van Westergeest en omstreken.
    [Show full text]
  • Nr.10 : Aanlandingsplaats ROUTE “Holwerd”
    1 Nr.10 : Aanlandingsplaats ROUTE “Holwerd” Aanlandingsplaats SRWS Waddenzee juni 2015 auteur Abel Spanninga Versie 3.1 2 Nr.10 : Aanlandingsplaats “Holwerd” Onderwerp Omschrijving / bijzonderheden Gemeente Dongeradeel Plaats Holwerd Havennaam Veersteiger Locatie (x,y coordinaten) 187822-601123 / 53°23'43"NB 5°52'50'" Adres Grandijk Postcode 9151AE Categorie A Bereikbaarheid land tweebaans Route land Dokkum via de N356, ferwerd via N357, Ternaard via N358, afslag veerboot Ameland Toegankelijkheid Diverse hekken Beheerder/Sleutelhouder Rederij Wagenborg en hek drijvende steiger RWS Asdrukbeperking Autobrug 45 ton, asdruk max 10 ton Inscheping: laden / lossen Geen kranen, autobrug specifiek voor veerboten Ondergrond omgeving walkant verhard Verlichting ja Grootte open terrein >1 ha Bereikbaarheid water / diepgang 1.5m – LAT / 3.2m -NAP Trailerhelling nee Getij ja Walkant Drijvende steiger RWS oostzijde pier, veerinrichting met autobrug, vast kade westzijde Heli landingsplaats Sportveld Holwerd 189580-598412 / 53°22'.19"NB 5°.54'.24"OL Ziekenhuizen met heliplatform Leeuwarden, Groningen Blusplaats in overleg met nautisch beheerder Nummer haven - Bijzonderheden: Tel Wagenborg 0519 561582 of 0653270456, RWS Centrale meldpost 1.------------------------------------------ 0562-443100. Bereikbaarheid veerdam bij 2.50 m + NAP of meer niet mogelijk 2. Heliport-------------------------------- Officiële landingsplaats 3. Noodlandingsplaats (NLP-Heli)------ Geen Officiële landingsplaats, ter beoordeling van de piloot. 1. 53°22'51.44"N 5°53'31.84"O (X:188604, Y:599518) 2. 53°22'50.61"N 5°53'26.91"O (X:188513, Y:599492) 3. 53°22'43.86"N 5°53'15.33"O (X:188300, Y:599282) Aanlandingsplaats SRWS Waddenzee juni 2015 auteur Abel Spanninga Versie 3.1 3 Holwerd “Veerhaven”Street Map december.
    [Show full text]
  • Van De Protestantse Gemeente Holwerd
    van de Protestantse gemeente Holwerd September 2018 Als de duivel je aan je verleden herinnert . herinner hem dan aan zijn toekomst! Kerkelijk centrum ’t Sintrum: Elbasterwei 1A, 9151 KN Holwerd, tel. 561517 Koster en voor inlichtingen en afspraken (incl clubgebouwen): P. v.d. Woude, De Teebus 8, tel. 562002 Organisten: A. Kooistra, Fonteinstrjitte 70, tel. 561212 T.H. v.d. Weide, Conradi-Veenlandstraat 53, Damwoude 0511- 422609 Beheerder: J Acronius, Elba tel. 561517 (‘t Sintrum) en Privé: 561375 of 06-57265747 Inlichtingen over huur en gebruik van t’ Sintrum. Ook voor clubgebouwen, wanneer naast gebruik van lokaliteiten, consumpties worden genuttigd. Kerkelijk werker: G. Riemersma, Brokmui 48, 9101 EZ Dokkum, tel. 297571 - mobiel: 06-52358882 E-mail: [email protected] Consulent: DS. H.F. de Vries Predikant van de Protestantse Gemeente te Dokkum-Aalsum-Wetsens Albertus Nautastrjitte 2, 9145 TC Ternaard Tel.: 0519-571330 / Mob.: 06-12238840 E-mail: [email protected] Willibrorduskerk: Kerkstraat 11, Holwerd Voor inlichtingen en afspraken gastvrouw: A. Patrouilje-Dijkstra, Beyertstrjitte 61, 9151 KE Holwerd tel. 0519-562124 E-mail: [email protected] Begraafplaats: inlichtingen en onderhoud: A.Patrouilje-Dijkstra, Administratie: G. Tamminga, Elbasterwei 18, 9151 KR Holwerd tel. 562440 E-mail: [email protected] Rekeningnr.: NL29FVLB0699769426 Website: Webbeheerdster: Jolanda Heeringa E-mail: [email protected] http://protestantse-gemeente-holwerd.protestantsekerk.net/ Meditatie Dit zal mijn laatste bijdrage zijn voor dit tsjerkeblêd van PKN Holwerd als kerkelijk werker. Dertien jaar lang gereformeerd en iets korter samen; Hervormd en gereformeerd Holwerd. Dertien goede jaren hebben we mogen beleven. Veel lief en leed gedeeld met u.
    [Show full text]
  • Kadernotitie Recreatie En Toerisme Gemeente Dongeradeel
    Kadernotitie Recreatie en Toerisme Gemeente Dongeradeel Eindrapport | Vandertuuk Kadernotitie Toerisme en Recreatie Gemeente Dongeradeel Eindrapport Gemeente Dongeradeel College van Burgemeester en Wethouders Postbus 1 9100 AA Dokkum Grontmij | Vandertuuk Nederland bv Drachten, 7 februari 200 8 eindrapport Verantwoording Titel : Kadernotitie Toerisme en Recreatie Subtitel : Gemeente Dongeradeel Projectnummer : 231229 Referentienummer : 03/3347 Datum : 7 februari 2008 Auteur(s) : Corrie de Groot Tim Verver E-mail adres : [email protected] Gecontroleerd door : Tim Verver Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : Frank Gort Paraaf goedgekeurd : Contact : Zonnedauw 2 9202 PA Drachten Postbus 91 9200 AB Drachten T +31 512 33 52 33 F +31 512 51 02 00 E [email protected] eindrapport Pagina 2 van 50 Inhoudsopgave Samenvatting................................................................................................................................. 4 1 Inleiding......................................................................................................................... 7 2 Toerisme in Dongeradeel.............................................................................................. 9 2.1 Landschap en Historie .................................................................................................. 9 2.2 Dagrecreatie................................................................................................................ 10 2.3 Verblijfsmogelijkheden...............................................................................................
    [Show full text]
  • Vaargeul Holwerd-Ameland, Aanpakken of Aanmodderen?
    2013 Rients Dijkman Vaargeul Holwerd-Ameland, aanpakken of aanmodderen? Een analyse naar de meest geschikte aanbeveling voor het reduceren van de onderhoudskosten voor de vaargeul Holwerd-Ameland Vaargeul Holwerd-Ameland, aanpakken of blijven aanmodderen? Een analyse naar de meest geschikte aanbeveling voor het reduceren van de onderhoudskosten voor de vaargeul Holwerd-Ameland Dit rapport is geschreven door: Auteur, studentnummer: Rients Dijkman 900224001. Opleiding: Kust- en Zeemanagement. Instituut: Hogeschool Van Hall Larenstein, Leeuwarden. Opdracht: Haalbaarheidstudie naar de meest geschikte aanbeveling voor het reduceren van de onderhoudskosten voor de vaargeul Holwerd-Ameland. In opdracht van: Rijkswaterstaat Noord Nederland, Leeuwarden. Eerste begeleider: Leo Bentvelzen. Tweede begeleider: Evelien de Jager. Externe begeleiders: Wim Bogaert, Wout Jan Adema. Plaats, datum: Leeuwarden, juli 2013. Rijkswaterstaat Noord Nederland Zuidersingel 3 8911 AV Leeuwarden Postbus 2301 8901 JH Leeuwarden Telefoon (058) 234 43 44 Hogeschool Van Hall Larenstein Agora 1 8934 CJ Leeuwarden Postbus 1528 8901 BV Leeuwarden Telefoon (058) 284 61 00 Colofon Tekst R. Dijkman. Lay-out R. Dijkman. Foto omslag: Veerboot nabij Holwerd bij ondergaande zon, M van den Berg 2009. Voorwoord In 2008 ben ik gestart met de opleiding Kust- en Zeemanagement in Leeuwarden. Na 5 studiejaren waarin tevens een oriëntatiestage en een projectstage als wel een externe minor hebben plaatsgevonden vormt dit onderzoek de afronding van mijn opleiding in de vorm van een afstudeerscriptie. Tijdens deze scriptie staat het analyseren van aanbevelingen uit het rapport ‘Ameland natuurlijk bereikbaar’ met als doel om de onderhoudskosten voor de vaargeul Holwerd- Ameland te verlagen centraal. Deze opdracht is zelfstandig uitgevoerd waarbij de ken nis en vaardigheden die ik tijdens mijn opleiding heb vergaard in de praktijk worden gebracht.
    [Show full text]
  • Een Onvergetelijk Verjaardagsfeestje
    Footgolf Party Breid je feestje uit (min. 8 pers. - duur ca. 2 uur; vanaf 8 jaar) Deze feestjes zijn uit te breiden met de volgende superleuke activiteiten: EEN ONVERGETELIJK Ben jij een echte voetbaltopper? • Knutselen van vlieger, deurhanger, zeilarmbandje of touw letterbord € 3,00 p.p. • Flesje fris 0,5 L • Schaatsen € 3,00 p.p. • 9 holes Footgolf • Kidzmenu € 4,00 p.p. VERJAARDAGSFEESTJE • Penaltyspel • Vuurtoren, houten vrachtwagen of vogelhuisje timmeren € 5,00 p.p. € 11,50 • Medailles voor de winnaars • Footgolf (min. 8 pers.) € 5,00 p.p. p.p. • Kidzmenu • Powerkiten (min. 8 pers.) € 5,00 p.p. • Onbeperkt ranja • Boogschieten (min. 8 pers. - vanaf. 8 jaar) € 5,00 p.p. • Vlotbouwen (min. 8 pers. - vanaf 10 jaar - zwemdiploma verplicht) € 5,00 p.p. • Outdoor Lasergame € 7,50 p.p. Pitch & Putt golfbaan • Meet & Greet met Bollo per feestje € 10,00 De 18-holes Pitch & Putt golfbaan van Landal Esonstad is uniek gelegen aan de oevers van het Lauwersmeer. Goed om te weten De lengte- en hoogteverschillen, vele waterpartijen en • Minimaal 1 week van tevoren reserveren. Na inschrijving kun je speciale hindernissen zorgen voor een leuke uitdaging! uitnodigingskaartjes gratis afhalen bij de receptie. Durf jij het aan? • Per feestje dient 1 volwassene (min. 21 jaar) aanwezig te zijn als begeleiding (2 volwassenen bij meer dan 10 kinderen). • Het meebrengen van eigen etenswaren en drankjes is niet toegestaan. • Schaatsen kan vanaf de kerst- t/m de voorjaarsvakantie. Prijs is inclusief schaatshuur. Schiermonnikoog Ameland Familiedag of bedrijfsfeest? Informatie en reserveringen Naast kinderfeestjes kunt u op Heb je een leuk feestje gezien of heb je andere wensen? Neem dan contact Terschelling Landal Esonstad ook terecht voor een met ons op via tel.
    [Show full text]
  • Historisch Wandelroute Dokkum - Holwerd Afstand: 13 Km Duur: 2,5 Uur Ondergrond: 2,2 Kilometer Van Het Wandelpad Bestaat Uit Grasland
    Historisch Wandelroute Dokkum - Holwerd Afstand: 13 km Duur: 2,5 uur Ondergrond: 2,2 kilometer van het wandelpad bestaat uit grasland. 10,8 kilometer van de route gaat over verharde paden en wegen. Honden: Op particulier terrein (de wandelpaden over grasland) zijn honden niet toegestaan. Geopend: Gehele jaar. Bijzondere historische informatie Ontdek het oude Friese terpengebied. Een gebied met een boeiende geschiedenis. Land van François Haverschmidt en Ids Wiersma. Van kerkepaden, schoolpaden en oude boerderijen. Van akkers, weiden en bijzondere verhalen. Prettige wandeling! Deze historische route leidt u door het Friese terpenlandschap dat dateert van voor onze jaartelling. Uit archeologische vondsten blijkt dat delen van deze streek omstreeks 200 voor Christus werden bewoond. Sommige terpen, zoals die van Foudgum, Brantgum en Waaxens ontstonden op een door de zee opgeworpen zandrug. Andere nederzettingen werden op hoger gelegen, opgeslibde delen van het landschap gebouwd. Ze groeiden later door de opeenhoping van mest en afval uit tot behoorlijke woonheuvels die bescherming boden bij hoog water. Pas vanaf de tiende eeuw werden de terpen in deze streek door dijken verbonden. Door afgravingen van de vruchtbare terpaarde zijn veel terpen verloren gegaan. De route Dokkum – Holwerd voert u door een typisch agrarisch landschap met oude boerderijen en verschillende soorten terpen. Een streek waar tal van bekende landgenoten hun voetsporen ach- terlieten. Wat te denken van François Haversmidt (1835 – 1894), beter bekend als de treurdichter Piet Paaltjes, die voorganger was in Foudgum. In het nabijgelegen Brantgum is de bekende Friese kunstenaar Ids Wiersma geboren en getogen. En Dokkum is voor eeuwig verbonden met de naam van Bonifatius, de missionaris die hier in 754 werd vermoord.
    [Show full text]
  • Ontstaan Gang
    Wegen Vanaf de jaren ’20 van de vorige eeuw kwam het personenvervoer per autobus en transport per vrachtauto op Ontstaan gang. Sinds de jaren ’30 vervoerde het Dokkumer lokaaltje geen Tot het midden van de 12e eeuw lagen er nauwelijks wegen in personen meer, met uitzondering van een korte periode in 1940. het gebied. Het vervoer tussen de dorpen en boerderijen ging De opkomst van de autobus luidde ook het einde van de tram in. vrijwel uitsluitend over het water. Wel lagen er voetpaden en, In 1947 werd de tramlijn vanaf Dokkum opgeheven. sinds de komst van de eerste kerken in de 8e eeuw, kerkpaden. Na de Tweede Wereldoorlog nam het particuliere autobezit snel In een later stadium legde men op oude kreekruggen wegen toe. Mensen trokken de stad uit en gingen in de dorpen wonen. aan om de dorpen te ontsluiten. Deze wegen concentreerden Het forensenvervoer groeide. Het verharde wegennet werd zich rond de terpen en liepen dood in legere gebieden. Tot in de verbeterd en uitgebreid. Op de oude zeedijken legde men wegen late middeleeuwen waren er nog steeds nauwelijks doorgaande voor lokaal verkeer. Tijdens de ruilverkaveling in de jaren ’60 en landwegen. ’70 van de vorige eeuw legde men verharde wegen aan naar de boerderijen. In 1453 legde men een kloosterpad aan langs een aantal kloosters in Oost-Fryslân. Dit was een van de eerste interlokale landwegen Tot 1972 reden er nog goederentreinen tot aan Dokkum. In 1972 in Fryslân. Vanaf het begin van de 16e eeuw verschenen er werd het baanvak tussen Holwerd en Dokkum gesloten.
    [Show full text]
  • Van De Protestantse Gemeente Holwerd Juni 2021
    van de Protestantse gemeente Holwerd Juni 2021 Kerkelijk centrum ’t Sintrum: Elbasterwei 1A, 9151 KN Holwerd, tel. 561517 Koster en voor inlichtingen en afspraken (incl clubgebouwen): P. v.d. Woude, De Teebus 8, tel. 562002 Organisten: A. Kooistra, Fonteinstrjitte 70, tel. 561212 T.H. v.d. Weide, Conradi-Veenlandstraat 53, Damwoude 0511- 422609 Beheerder: J Acronius, Elba 6 tel. 561517 (‘t Sintrum) en privé: 561375 of 06-57265747 Inlichtingen over huur en gebruik van t’ Sintrum. Ook voor clubgebouwen, wanneer naast gebruik van lokaliteiten, consumpties worden genuttigd. Predikant: Da. H.B. Graafland Holwerterdyk 6 9145 RK Ternaard Tel. 0519-347660/ email: [email protected] Willibrorduskerk: Kerkstraat 11, Holwerd Voor inlichtingen en afspraken gastvrouw: A. Patrouilje-Dijkstra, Beyertstrjitte 61, 9151 KE Holwerd tel. 0519-562124 E-mail: [email protected] Begraafplaats: inlichtingen en onderhoud: A .Patrouilje-Dijkstra, Administratie: G. Tamminga, Elbasterwei 18, 9151 KR Holwerd, tel. 562440 E-mail: [email protected] Rekeningnr.: NL28RABO0373712227 Website: A. Hiddema [email protected] http://protestantse-gemeente-holwerd.protestantsekerk.net/ Meditatie Stil set! Oan my de beurt om te skriuwen foar ús Tsjerkeblêd. Yn myn holle hâld it ûngemak fan foarige wike, op Himelfeartsdei my noch tige dwaande. Yn de media hearden we it neamen en wy as Holwerters, doarpsgenoten fan de minsken dy’t it treft witte om wa at it giet. We binne der allegear troch ferslein. Ik moat tinke oan de preek dy’t ik foarich jier yn july holden ha. Ik neamde doe it foarbyld dat ds. van der Bogaard hjir ris brûkte yn in preek. Je rijd over de afsluitdijk en ineens staat daar die brug omhoog.
    [Show full text]
  • QUICKSCAN CULTUURHISTORIE AANLEG MIDDENSPANNINGSKABEL HOLWERD-AMELAND Liander
    QUICKSCAN CULTUURHISTORIE AANLEG MIDDENSPANNINGSKABEL HOLWERD-AMELAND Liander 1 JULI 2020 QUICKSCAN CULTUURHISTORIE AANLEG MIDDENSPANNINGSKABEL HOLWERD-AMELAND Contactpersoon SUSAN DE JONG Arcadis Nederland B.V. Postbus 264 6800 AG Arnhem Nederland Onze referentie: D10007162:27 - Datum: 1 juli 2020 2 van 17 QUICKSCAN CULTUURHISTORIE AANLEG MIDDENSPANNINGSKABEL HOLWERD-AMELAND INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 4 1.1 Aanleiding van het onderzoek 4 1.2 Plangebied en onderzoeksgebied 4 1.3 Doel van het onderzoek 5 1.4 Werkwijze 5 2 BELEID CULTUURHISTORIE 6 2.1 Gemeente Ameland 6 2.2 Gemeente Noardeast-Fryslân 6 2.3 Aanwezige cultuurhistorische waarden 9 2.3.1 Ameland 9 2.3.2 Holwerd 11 3 AANBEVELINGEN 15 3.1 Aanbevelingen 15 4 LITERATUUR 16 COLOFON 17 Onze referentie: D10007162:27 - Datum: 1 juli 2020 3 van 17 QUICKSCAN CULTUURHISTORIE AANLEG MIDDENSPANNINGSKABEL HOLWERD-AMELAND 1 INLEIDING 1.1 Aanleiding van het onderzoek In opdracht van Liander heeft Arcadis Nederland bv een quickscan cultuurhistorie uitgevoerd voor plangebied tracé Holwerd-Ameland (Figuur 1). In deze quickscan worden twee plangebieden op land onderzocht. Figuur 1. Overzichtskaart totaal plangebied tracé Holwerd-Ameland. Bij de uitvoering van de voorgenomen ontwikkelingen kunnen mogelijk cultuurhistorische waarden worden verstoord. De quickscan heeft als doel inzicht te verschaffen in de aanwezige cultuurhistorische waarden die zich in de plangebieden bevinden. De werkzaamheden binnen het plangebied betreffen het aanleggen van middenspanningskabels. Op de landgedeelten zullen de kabels op een maximale diepte van 1,5 meter onder maaiveld worden gelegd middels met open ontgraving. De breedte van de kabelsleuf bedraagt maximaal 1,5 meter. De diepte van de kabels onder de Waddenzee is nog niet bekend, hoogstwaarschijnlijk door trenching of fluidisatie zal de kabel door het Wad worden getrokken.
    [Show full text]