Bir Zamanlar Galata (1996-2006) 16.1 Kişiler I

BİR ZAMANLAR GALATA (1996-2006) 16.1 KİŞİLER I

İstanbul Beyoğlu ilçesinde bulunan Galata gerçekten dinlerin, dillerin, diğer bir deyişle kültürlerin bir arada bulunduğu bir mozaiktir. Galata en parlak dönemini 1303-1453 yılında bağımsız bir Ceneviz kenti olarak yaşamıştır. Bu yönden araştırmalarımda özellikle bu sınırın dışına çıkılmamıştır. İstanbul’a yerleştiğim son 10 yıldaki (1996-2006) Galata’da incelemelerim, suyolları hakkında çalışmalarım burada toplanmıştır. Galata’yı daha yakından tanımam için Galata Derneğine üye oldum, yönetim kurulunda görev aldım. Ancak umduğum kültürel aktiviteleri burada bulamadığımdan bu dernekten ayrıldım. Bu çalışmalar sadece bu dönemdeki çalışmalarımla ilgili bir derlemedir. Toplanan yazılar Türkçe ve İngilizce ve çeşitli dillerindedir. Bunların Türkçeye çevrilmesine gerek görülmemiştir.

Dört Bölümden oluşan Galata dosyası 16.1 Galata Kişiler 16.2 Sivil ve Dini Yapılar Cemaatler 16.3 Mehmet Bildirici’nin Galata’da Katıldığı Etkinlikler 16.4 Mehmet Bildirici Galata Su yapıları

DERLEME MEHMET BİLDİRİCİ İSTANBUL, 2006 YENİDEN DÜZENLEME İstanbul Şişli 20.02.2017 Park Ap. İstanbul Şişli Mail: [email protected]

İÇİNDEKİLER

-Bir Zamanlar Galata 1 -İçindekiler 2-3 -Galata Planı (1303-1453) 4 -History of Galata (İngilizce) 5-7 -Strabon (1. yüzyıl) Coğrafyanın babası 8 -İbn-i Batuta Arap Gezgin (1304-1369) 9 -Hezarfen Ahmet (1609- 1640) 10 -Evliya Çelebi Türk Gezgin 1611-1681) 11 -Isaac Rousseau 1672-1747) İsviçreli saatçi 12-13 -Ermeni Patriği Golod (1715-1741) 14-15 -Andre Chenier 1762-1794) Fransız Devlet Adamı 14-16 -Gerard de Nerval (1808-1855) Fransız gezgin 17 -Gustave Flaubert (1821-1880) Fransız yazar, gezgin 17-18 -Kamondo’lar Galata Yahudi Banker Aile 19-22 -Avram Kamondo Hasköy Anıt Mezar 23 -Kamondo Galata Kamondo Evleri (Otel) 24 -Yorgo Zarifi (1806-1910) Galata Rum Banker 25 -Percy Ellen (1825-1869) İngiliz Büyükelçi 26 -Gaspare Fossati (1809-1843) İtalyan Mimar 27 -Henri Gawand Fransız Mühendis 28 -Ahmet Mithat 1844-1912 Türk yazarı 29 -Raimondo D’Aranco 1853-1932) İtalyan Mimar 30-31 -Alexandre Vallaury 1850-1921 Fransız Mimar 32-33 -Guilio Mongori 1873-1953 Levanten Mimar 34-35 -Ernest Mamboury 1873-1953 İsviçreli Tarihçi 36-37 -Marius Canard 1888-1982 Fransız Tarihçi 38 -Bağdasar Manuelyan 1894-1955 Ermeni Eğitimci 39 -Maria Schneider 1896-1953 Alman Arkeolog 40 -Burla Biraderler İş adamları 41-42 -Hovhannes Çolakyan 1919-2016 Katolik Ermeni Din adamı 43 -İlhan Berk 1918-2008 44-45 -Semavi Eyice 1922 Tarihçi 46 -Bedros Zobyan 1923-2005 Ermeni Mimar 47

-Andrew Mango 1926 Yazar 48 -Cyril Mango 1928 Yazar 48 -John Freely 1926 Yazar 49 -Matild Manukyan 1917-2001 İş kadını 49 -Habip Gerez 1926 Musevi Şair Yazar 50-52 -Haydar Kazgan İTÜ Hoca 53-54 -Giovanni Scognamillo 1929-2016 Levanten Yazar 55 -Jaime Marchand Güney Amerika 56 -Gerald Nitsche Şair Dilbilimci 57 -Yaşar Paker Galatalı Musevi 58 -Eddie Castelli Levanten 59 -Pars Tuğlacı 1933-2016 Ermeni dilci ve tarihçi 60-61 -Mario Frayman Aşkenaz Musevi 62 -Erendiz Özbayoğlu Tarihçi 63 -Michel Balard 1936 Fransız Tarihçi 64 -Naim Güleryüz 1939 Musevi Araştırmacı 65 -Nora Şeni 1951 Yazar 66 -Mete Göktuğ 1944 Mimar 67 -Ethem Eldem 1960 Tarihçi 68 -Behiç Ak 1956 / Elmon Hançer 69 - Sezim Sezer / İlan Karmi 69 -Yeşua Aroyo Koro Şefi 70-71 -Attila Tuna Galata Şenliği 72 -Mehmet Bildirici Araştırmacı 73

Galata’da tanıdıklarım Nazar Hançer / Agop Mıhçı / Yıldırım Altav 74 Asuman Dülek / Hasan Ataş / Nermin Aksın 75

HISTORY OF GALATA

1. Century Strabon alludes to a port at the bottom of fig tree, called Sykae 193 Roman Emperor Pertinax (short time in 193) built a temple at Sykae 324-337 Emperor Constantin built a fortified enceinte at Sykae 408-450 Under Emperor Thedosius II, Sykae was attached to Constantinople as the 13th region The township was enlarged, and had its churches, a forum, baths, a port, 431 houses -475-477 Eastern Roman Emperor Anastas I Dicorus (492-518) built Tower of Galata (Tower of Christ) The Tower of Anastasius was razed by Emperor Michael I (811-813) 527-565 Under Jüstinian reign, the walls of Sykae (Galata) and the theatre were renewed. Under Justinian named as Justinae, Sykae is still persisted. The Church of St. İrene built by Pertinaux and restored by Emperor Justinien in 532. (The remains are in the minaret of Arap Cami.) The name of Galata was applied, from the house that belonged to a Galatian. 578-582 Under Tiberius II, “Castle of Galata” built, İt was probably from this Castle that the chain was attached (On the site of Yeraltı Camii) 616 Under Heraclius I the city is besieged in vain by Chosroes II (Hüsrev) of Persia 675 The Arabs besiege the city from the sea, their fleet is destroyed by Greek fire and their army defeated. 1120 The Emperor had settled Genoese at Koparion, near Yeni Cami at Eminönü 1156 Under Manuel Commenos II, had settled Genoese at the bank of Golden Horn near the Castle the Holy Cross (Near Yeraltı Camii today), the first enceinte vanished Latin occupation found them there. LATIN OCCUPATION (1204-1259) 1204 In the Latin occupation, Galata was not spared 1227-1230 Under Roberts, Church of St. Francis at built, (the site of Yeni Camii, Now Hurdacılar Çarşısı). Latin Saint Sophia. 1228-1237 Dominican Church of St. Paul or San Domenico (Arap Camii) The Genoese had more or less taken root at Galata during the Latin period

BYZANTİNE EMPRE (1259-1303) 1261 A Treaty was signed between Emperor Michael Paleologos and Genoese to supply a fleet in the recapturing of Constantinople. This gives big commercial advantages. At first Genoese stayed their original places at Koparion. They did not stay there for a long, as the result of political disorders. In order to prevent Genoese and Venetians the new convention forbade the former to settle on Constantinople side, but allowed them to settle within the boundaries of XIII th Region of which Galata formed part. The Emperor expelled Venetian from Constantinople to the little town of Heraclia in Thrace. They stayed until 1267 there. 1261-1282 Emperor Michael Paleologos, had first razed the local fortifications, including the great Tower of Anastasius I. This district was still semi-rural and there were gardens. The only houses were on the sea front called Peyre from Greek Peran, still beyond the Castle of the chain of the XIII th region was called Galata.

1277-1285 Fresh exemptions from taxation were granted as a reward for their tenacity. Trade soon passed their hands to the detriment of the Venetians. The trade was protected with the powerful fleets and rich cargoes of Genoa, came to fill up their warehouses and depots in Peyre with European goods. Peyre although subject to the laws of the emperor, in fact formed a little free town and its administration was modelled on that of GENOA the mother city. 1296 A Venetian fleet of the 75 vessels under the command of Ruggerio set fire to Peyre, abandoned in a hurry by its inhabitants who took refuge in Constantinople. For protection the inhabitants of Peyre demanded the authority to enclose their town with walls and tower. GENOESE PERİOD (1303-1453) 1303-1304 First Concession: On the1st May 1303 an imperial edict exactly defined the district granted and conceded within which Genoese had. They were forbidden to raise fortifications, but they did in digging a moat. In 1304 Emperor Andronicus in renewing the edict, agreed the existing of the moat, and let Genoese to build their houses. 1315-1316 Peyre was burnt into cinders. In 1316 the podesta Montano Marini had the town restored immediately with public buildings. 1335 The first inscription picked up on the gate of Voyvoda is dated 1335 1348 The Genoese of Galata attack the city and are repulsed by the Byzantine emperor 1349 Second enceinte by the Genoese of Galata, round the Christ’s Tower 1352 Third Genoese enceinte of Galata with Castle of the Cross 1387 Fourth Genoese enceinte of Galata 1423-1442 Fifth Genoese enceinte of Galata 1427 Church of St. Benoit is built 1446 Sixth Genoese enceinte of Galata

OTTOMAN EMPRE (1453-1922) 29.05.1453 Capture of the city by Fatih Sultan Mehmet II Dominican Church of St. Paul and San Domenico converted into mosque (Arap Camii 1510 The restoration of the walls of Galata, after the damage due the earthquake. 1535 The Moors from Spain were occupied near Arap Camii, the mosque called Arap Camii 1535 Dominican Chapel of Saint Peter and Paul at Galata (On the site new Church exists) 1577 Under Sultan Murat III, the Mosque of Azapkapı was built. 1584 Church of St. George in Galata, of Jesuits (On the site Austrian St George exists) 1625 The Christian ambassadors too cramped in Galata 1660 Galata fire, all the town and Latin Churches except that of St. Benoit burnt down. 1680 Galata fire, St. Benoit burnt down. 1696 Ten thousand houses in Galata, that is two third of the city burnt. 1697 Latin Church of St. Francis transformed into Yeni Camii, sequestered and demolished 1731 Fountain of Bereketzade at Galata 1732 Fountain of Azapkapı (Saliha Sultan Çeşmesi)

1732 Fountain of Tophane 1841 The reconstruction of the Church St. Peter and St. Paul at Galata 1873 Galata-Beyoğlu Tunnel (Now exists)

BEYOĞLU –PERA 1625 Church of St. Louis of the French at Pera (Now on the site French Palace) 1670 Church of Holy Land at Pera (?) 1678 First Church of St. Mary Draperis at Pera (Beyoğlu) 1700 The quarter of Dörtyol was destroyed, at Pera 1724 First Church of St. Antuan of Padua in Beyoğlu 1767 Premises of the residents of Russia, Naples, and Holland at Pera all burnt down. 1769 The reconstruction of the Church of St. Mary Draperis at Beyoğlu 1835 The reconstruction of the Church of St. Louis at Beyoğlu 1846 Cathedral of St. Esprit at Şişli 1870 Half of Pera burnt down, much loss of life

AŞAĞIDA GALATA’YA DAMGASINI VURAN KİŞİLER, İMPARATOR VE PADİŞAHLAR GALATA YANINDA PEK ÇOK BAŞKA YERLERİDE YÖNETTİĞİNDEN ALINMAMIŞLARDIR. GALATA’DA O KADAR ÇOK ULUSLAR ARASI KİŞİLER YAŞAMIŞ VEYA ESERLER VERMİŞLERDİR. BEN BUNLARDAN ULAŞABİLDİKLERİMİ BURAYA KOYDUM

STRABON (M.Ö 64-M.S 24) GALATA’DAN İLK BAHSEDEN KİŞİ Strabon, (Yunanca: Στράβων; MÖ 64 - MS 24), Yunan tarihçi, coğrafyacı ve filozof. Yaşadığı dönemde bilinen yerlere yapılan göçlere ve hangi milletlerin yerleşmeler yaptığı üzerine gerçekleştirdiği çalışmalar ile ün kazanmıştır. Roma aristokratlarıyla kan bağı olduğu düşünülmektedir. Bugünkü Amasya ili sınırlarının içinde varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Dünyanın ilk coğrafyacısıdır.

Antik Dünya hakkındaki coğrafya kitabı ile tanınmıştır.

Amasya’da doğdu ve Amasya’da öldü. Klasik Yunan eğitimi gördü. Aristodemos’tan hitabet dersleri aldı. MÖ 44’te öğrenimini sürdürmek amacıyla Roma’ya gitti. Başlangıçta Aristotelesçi görüşleri savunduysa da, sonraları Augustus’un öğretmenlerinden olan Athenodoros’un etkisinde kalarak Stoa okulunun görüşlerini benimsedi. MÖ 31’e değin Roma’da kaldı. MÖ 29’da Yunanistan’ı gezdi. MÖ 28’de Mısır’a gitti. Roma İmparatorluğu'nun büyük bir bölümünü dolaşmıştır. Roma ve İskenderiye’de uzun süre kaldı.

Amasya Yeşilırmak kenarında bulunan Strabon Heykeli

İBN, BATUTA (1304-1369) ARAP GEZGİN Arap gezgin Fas’ta doğmuş pek çok yer yanında Galata, Milas, Konya Aksaray’ı gezmiş, Arapça yazdığı Seyahatname kitabında anlatmıştır. Galata için özetle şunları yazmıştır. “Kentin öteki parçasının adı Galata’dır. Bu bölgede Frenk taifesi (toplumu) yerleşmiş bulunmaktadır. Bunların hepsi tüccar olup, Cenovalılar, Venedikliler, Latinler ve Fransızlardan ibarettir. Sahip oldukları liman en işlek limanlardan biridir. Çarşıları zengindir.

İbn-i Batuta, Orta Çağın en büyük seyyahı ve Rıhlet-ü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin yazarıdır. Tam ismi Ebû Abdullah Muhammed bin Abdullah bin أب و ع بد هللا محمد اب ن ع بد هللا ال لوات ي :Muhammed bin İbrahim Levâtî Tancî'dir (Arapça Shams al-Din Abu 'Abdallah Muhammad ibn 'Abdallah ibn ,ال ط نجي اب ن ب طوطة Muhammad ibn Ibrahim ibn Muhammad ibn Ibrahim ibn Yusuf al-Lawati al-Tanji Ibn Battuta ). Doğum tarihi ve yeri 17 Receb 703 (24 Şubat 1304), Mağrib'inTanca şehridir. Mensubu olduğu Levâte kabilesi Berberî asıllı olup Berka'dan Tanca'ya göçmüşlerdir. Maliki mezhebine mensuptur.

İbn-i Batuta, 1325'te Mekke'ye hacca giden zengin, Faslı bir Müslümandı. Bu esnada yaşadığı maceralar onu daha uzaklara yolculuk etmeye sevk etti. İbn Battuta, Avrupalılarca çok az bilinen Afrika, Ortadoğu ve Uzak Doğu'ya cesur yolculuklar yaptı.

,(1640 - 1609 , یبلچ مد أ ّن رازه :Hezârfen Ahmed Çelebi (Osmanlı

Kendi geliştirdiği takma kanatlarla uçmayı başaran ilk insan olmuştur. 1623-1640 yılları arasında saltanat sürenSultan IV. Murat zamanında, uçma tasarısını gerçekleştirdiği ve geniş bilgisinden ötürü halk arasında, Hezarfen olarak anıldığı bilinmektedir. Hezar, Farsça kökenli bir sözcük olup 1000 anlamına gelir. Hezârfen ise "bin fenli" (bilimli) yani "çok şey bilen" anlamına gelir.

1632 yılında lodoslu bir havada Galata Kulesi'nden kuş kanatlarına benzer bir araç takıp kendini boşluğa bırakan ve uçarak İstanbul Boğazı'nı geçip 3358 m. ötede Üsküdar'da Doğancılar'a indiği varsayılan Hezarfen Ahmed Çelebi, Türk havacılık tarihinin en kayda değer kişilerden birisidir. Bu uçuş hakkındaki belgeler şimdiye kadar sadece Evliya Çelebi'nin Seyahatname'sindeki ifadesinden ibarettir.

Sonra Murad Han, kendisine bir kese altın ihsan ederek: "Bu adam pek havf edilecek (korkulacak) bir ademdir. Her ne murad ederse, elinden geliyor. Böyle kimselerin bekası caiz değil, " diye Gâzir'e (Cezayir) nefyeylemiştir (sürmüştür). Orada ölmüştür.

EVLİYA ÇELEBİ (İstanbul 1611-1682) TÜRK GEZGİN Esas ismi Mehmet Zilli ama Evliya Çelebi olarak bilinir. Pek çok ülke yanında Anadolu’yu gezmiş ve “Seyahatname” adlı kitabında yazmıştır. Soyunun Ahmet Yesevi’den geldiğini yazar. Galata için şunları yazar; “Galata kavmi (halkı) birkaç çeşittir. Gemiciler, tüccar ve sanatçılardır. Zengin kaptanları vardır. Meyhanecileri Rum ve Yahudi’lerdir, satıcıları ise Ermeni’dir.

25 Mart 1611'de İstanbul da doğmuştur.

Evliya Çelebi, çok iyi bir öğrenim gördü. Önce mahalle mektebine gitti. Daha sonra Şeyhülislam Hamit Efendi Medresesi'ne girdi. Burada yedi yıl okuduktan sonra saraya özgü bir okul olan Enderun'a devam etti. Enderûn'da sarf (dil bilgisi), nahiv (gramer), kâfiye, hüsn-ü hat (güzel yazı) dersleri gördüğü gibi Enderûn musikişinaslarından Musâhip Derviş Ömer Ağa'dan da musiki öğrendi.

Okul öğreniminin dışında özel hocalardan Kur'an, Arapça, güzel yazı, musiki, beden eğitimi ve yabancı dil dersleri aldı. Öğrenimini bitirdikten sonra 25 yaşında iken Ayasofya Camii'nde mukabele okuduğu sırada camiye gelen IV. Murad'ın iradesiyle saraya alınıp musahipler arasına katıldı. Yaptığı işlerle padişah ve devlet ileri gelenlerinin beğenisini kazandı. IV. Murad'ın vefatına kadar sarayda zeka ve güzel konuşma kabiliyeti sayesinde pâdişahın teveccühünü kazandı. Bu yüzden çok yüksek görevlere getirilmesi düşünülüyordu.

Seyahatlerini Melek Ahmed Paşa, Defterdarzâde Mehmed Paşa, Köse Ali Paşa, Köprülü Mehmed Paşa, Kırımı Hanı ve sairenin refakatinde yaptı ve bunlarla beraber yabancı memleketleri de gördü. Vezirlerle seyahatleri sırasında onların imam ve müezzinliklerinde ve iç ağalıklarında bulunarak pek çok defa haber götürme göreviyle İstanbul'a ve başka yerlere gidip geldi. 1682 yılından sonra vefat etti. Ölüm yeri ve mezarı bilinmemektedir. Kabri bir ihtimal, şimdi Lohusa Sultan Türbesi yanındaki Meyyit Mezarlığı'nda, ailesi yanındadır.

ISAAC ROUSSEAU (1672-1747) İSVİÇRELİ SAATÇİ- J.J.ROUSSEAU’NUN BABASI Ünlü Fransız Filozofu Jean-Jacques Rousseau’nun (1712-1778) saatçi olan babasıdır. 1705- 1711 yılları arasında Galata’da yaşamış ve Osmanlı Sarayının saatlerinin onarım ve bakımını yapmıştır. Yaşadığı ev bilinmemektedir. İsviçreli ve Protestan olan Isaac Rousseau eksantrik bir saatçi olarak nitelendirilmektedir. Oğlu Jean-Jacques Rousseau Galata’tan Cenevre’ye döndükten sonra 1712 yılında doğmuştur. Küçük yaşlarda oğlunun eğitimi ile ilgilenmiştir. Küçük yaşta baba ile yolları ayrılmış, babası tarafından terkedilmiştir, Büyük filozof Paris’e yerleşmiş ve Roman Katolikliğini kabul etmiştir. Galata’da yapılan tören ve dikilen plâket; Fransa, İsviçre Başkonsolosluğu + Beyoğlu Belediyesi + “Jean-Jacques Rousseau Enstitüsü tarafından gerçekleştirilmiştir. Galata Meydanına dikilen plâket şöyledir.

ISAAC ROUSSEAU (1672-1747) Ünlü Filozof Jean-Jacques Rousseau’nun babası pere du celebre philosophe Jean-Jacques Rousseau 1705-1711 yılları arasında Saray saatçisi olarak Galata’da yaşamıştır a vecu a Galata entre 1705 et 1711 comme horlager du Palais. Jean-Jacques Enstitüsü Fransa Başkonsolosluğu Beyoğlu Belediyesi İsviçre Başkonsolosluğu 28.Mart.2002 – 28 Mars 2002

ERMENİ PATRİĞİ GOLOD (1715-1741) Bitlis 1678- Galata 1741 Bitlis’de (Pağeş) de doğmuş, 1715-1741 tarihleri arasında İstanbul’da Ermeni Patriklik makamında bulunmuştur. Zamanın Osmanlı Sultanı 1. Mahmut ile kurduğu iyi diyalog sayesinde Üsküdar’da, Ermeni Cemaatı için yeni kiliseler yapımını ve onarımlarını sürdürmüştür. Üsküdar Cemeran Ruhban Okulunun açılmasını sağlamıştır. Döneminde Samatya Surp Kevork Kilisesi yangın sonrası büyük onarım görmüştür. Batı dillerinde yazılmış Teoloji kitaplarının Ermenice’ye çevrilmesi için çaba sarf etmiştir. 12.Şubat 1741 tarihinde ölmüş, Galata’da Surp Krikor Lusaroviç kilisesine gömülmüştür. Lahdi halen Ermenilerce ziyaret yeridir.

ANDRE DE CHENIER (1762-1794) FRANSIZ ŞAİR Fransız Şairi, İstanbul’da Galata’da doğdu. Doğduğu ev Bankalar caddesinin hemen arkasında halen han olarak kullanılan “Saint Pierre Hanı”dır. Han üzerinde bulunan Fransızca levhada, Babası Louis de Chenier olarak belirtilmektedir. Genç yaşta Fransa’ya, 1790 yılında da Paris’e gitti. Fransız devrimini yaşadı. Siyasi yazılar yayınladı, Jacobinler aleyhinde yazdığı yazılar gerekçesi ile tutuklandı. Robespiere’nin devrilmesinden iki gün önce idam edildi. Daha sonraları yazdığı şiirler ortaya çıkmış ve şair olarak tanınmıştır. Şiirlerinde Yunan-Latin örneklerine dönmeyi ilke olarak almıştır. Andre Chenier’in büyükannesi Saint Pierre hanının çok yakınında bulunan Avusturya kilisesi olarak bilinen Sain George kilisesinde gömülü bulunmaktadır.

GERARD DE NERVAL (Paris 1808-1855) Fransız şair, yazar ve gezgin Galata için şunları yazar; “Galata’nın kale kapısını geçtikten sonra iki yanında meyhaneler, tatlıcılar, berber kasap ve Frenk kahveleri bulunan uzun kıvrımlı bir yoldan aşağı inilirdi. Masalarında Rumca ve Ermenice gazeteciler bulunan kahveleri bizimkileri andırıyordu. Frenk kahvelerinde Latince kelimeleri bol olduğundan Boşnak ve Sırp gazeteler bulunurdu, Bunlar Rumcadan daha kolay anlaşılıyordu.

GUSTAVE FLAUBERT (1821-1880) Fransız yazar Romancı, gerçekçilik akımını başlattığı ile bilinir. Galata için şunları yazar; “Galata sokakları yaşayış, hareket davranış insanların kılık kıyafetleri yönünden çok farklılıklar gösterir. Işıklar sönük, sokaklar pis, Arka sokak pencerelerinden kulağı tırmalayan keman ve gitar sesleri geliyor. Pencere ve kapı eşiklerinde Avrupalılar gibi giyinmiş, saç biçimleri eski Yunanlıları andıran kirli suratlı fahişeler boy gösteriyor….

Gustav Flaubert

KAMONDOLAR

PERCY ELLEN (1825-1869) Ambassador to Turkey in 1821-1826 Eight Viscount Stanford and the third Baron Penshurst,.. third son of Percy Clinton, sixty viscount Stanford. Sometime her Britannic Majesty’s ambassador in Constantinople, born at Saint Petesburg, November 26th1825. He educated at Harrow school and at Merton College, Oxford, appointed in 1844 student attaché to her Britannic Majesty’s embassy in this city, where he acted as secretary till 1959. Having than succeeded to the family honors. He returned to the duties which claimed him in England, never relaxing in his attachment to the Turkish Empire, or in laboring for her best interests. He endowed with a mind of singular clearness, and an extraordinary memory cultivated by though and study. He loved to occupy a prominent place as a sound political writer in his own country, and to be one of the first philologists of his time, ever retaining the simplicity of character, love of goodness and affective nature which warmly end bed him to all who knew him. He died in London, January 9,1869. This tablet is erected by his loved and loving wife. (On the wall of Crimean Church at Galata)

GASPARE FOSSATI

Gaspare Trajano Fossati (d. 7 Ekim 1809, Morcote, İsviçre – ö. 1893, Morcote,İsviçre), Tanzimat devrinde geldiği İstanbul’da yirmi yıl yaşamış ve başta Ayasofya’nın restorasyonu olmak üzere çok sayıda mimari proje gerçekleştirmiş İtalyan mimar.

Kardeşi mimar Giuseppe Fossati ile birlikte çalışmıştır. İki mimar, “Fossati Kardeşler” olarak anılır. Gaspare Trajano Fossati kardeşlerden büyüğü ve daha fazla tanınmış olanıdır. Eserleri ile İstanbul silüetini değiştirmiş, geleneksel mimaride yenilik getirmiş bir mimardır.

1809’da Güney İsviçre’de bulunan Morcote adındaki küçük kasabada dünyaya geldi. 14. yüzyıldan itibaren pek çok mimar ve ressam yetiştirmiş bir ailenin çocuğu idi.. İlk ve ortaöğrenimini babasının müteahhitlik yaptığı Venedik’te tamamladı; mimarlık eğitimini 1822-1827 yıllarında Milano’da aldı. Mezuniyet sonrasında Roma ve Rönesans devri yapılarını inceledi; İtalya’da çeşitli kazılara katıldı.

1833 yılında Rusya’ya giderek Neo-Rönesans üslubundaki binaların çok beğenildiği bu ülkede çalışan İtalyan sanatçılar arasına katıldı. Rusya'da kaldığı dört yıl boyunca kont, baron ve prensler için tasarımlar hazırladı1836’da Petersburg’da saray mimarı unvanını aldı.

Büyük bir Beyoğlu yangınında kül olan İstanbul Rus elçiliği binasının yerine büyük ve gösterişli bir bina inşa etmek üzere İstanbul’a gönderilen mimar, 20 Mayıs 1837’de İstanbul’a geldi. 7 Temmuz 1838’de inşaatı başlayan binanın açılışını 1845 yılında gerçekleştirdi; inşaatın bütün ayrıntıları ile tamamen bitmesi 1849 yılını buldu. Batı üslubundaki büyük kâgir bina (bugün de Rusya Federasyonu’nun İstanbul Başkonsolosluğu olarak kullanılan bina]), gerek Osmanlı ileri gelenleri, gerekse İstanbul’daki yabancı devlet temsilcileri ve Levantenler arasında ilgi uyandırdı. Mimar, elçilik binasının inşaatı sürerken İstanbul’da başka yapılar için siparişler aldı.

Sanatçı, Osmanlı devlet adamlarının siparişleri üzerine, kendisine yardımcı olmak üzere getirttiği kardeşi Giusseppe Fossati ve geniş bir ekip ile birlikte elliyi aşkın yeni ve büyük yapı projesini gerçekleştirdi. Osmanlı yöneticileri, Fossati’ye ilk olarak deneme maksadıyla 1841-1843’te “Bab-ı Seraskeri Hastanesi” (yapı daha sonra kışla ve tutukevi olarak kullanıldı; “Bekirağa Bölüğü” olarak tanındı; günümüzde İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi olarak kullanılıyor) ve Eminönü’nde “Limon İskelesi Karakolu”'nu sipariş etti. Bu yapılardaki başarısı sonucu, 1844’de Babıali’de Arz Odası düzenlemesi, 1845’de ilk Darülfünun binası (yapımı uzun yıllar süren bina, tamamlandıktan sonra Darülfünun binası olarak değil, önce Osmanlı Meclis-i Mebusan binası, ardından Evkaf Nezareti, daha sonra Adliye Nezareti binası olarak kullanıldı; 1930’larda yandı). 1846-1848’de Osmanlı’nın ilk modern arşiv binası olnan Hazine-i Evrak binası (2008 yılına kadar Devlet Arşivi olarak kullanılmaya devam etmiş, sonra "Araştırma, Arşiv, Belgeleme ve Okuma Salonu" haline getirilmiştir. Sultanahmet’te “Mekteb-i Sanayi” binalarını inşa etmekle görevlendirildi.

Fossati Kardeşler, Osmanlı Devleti’nden aldıkları siparişlerin dışında 1841-1843 arasında Galata’daki San Pietro Kilisesi’ni; 1853’te "Venedik Sarayı"’nın (günümüzde İtalyan Elçilik Konutu) restorasyonunu ve 1854’te Beyoğlu’ndaki Hollanda Elçilik binası inşaatını gerçekleştirdi. 1846’da Galatasaray’da gerçekleştirdiği Naum Tiyatrosu, 1870 yangınına dek işlevini sürdürdü.

1858’de kardeşi ile birlikte ülkesine dönen sanatçı, 1862’de Milano’ya yerleşti ve Duomo Meydanı düzenlemesi, Galleria Vittorio Emanuelle II, Palazzo Marino gibi uygulamalarda jüri üyeliği yaptı. 1869 yılında Fossatiler ailecek İtalyna vatandaşlığına geçtiler ancak doğumyerleri olan İsviçre’nin Morcote kasabası ile her zaman ilişki içinde oldular[2]. İki kardeş kendileri için Morcote’de Osmanlı tarzını yansıtan bir ev yaptırdı.

EUGENE HENRI GAWAN FRANSIZ İNŞAAT MÜHENDİSİ Fransız Mühendis 1867 yıllarında Galata’ya gelir. O dönem Galata ve Pera çok önemli merkezlerdi. Yaklaşık 40.000 kişi Galata’ya inip akşam çıkıyordu. Gawan bu iki merkez arasında TÜNEL inşası için bir proje geliştirdi. Projesi 1869 yılında Osmanlı Hükümetine sunulur, kabul edilir. Bir tünel yapımı için imtiyaz verilir. 1869 yılında Bayındırlık Bakanlığı ile Gawan arasında 3 maddelik bir imtiyaz anlaşması imzalanır. Projesi ile ilgili Paris’te çeşitli firmalarla yapım görüşmesi yaptı, sonuç alamadı. Sonuçta bir İngiliz İnşaat firması ile anlaştı. 1871 yılında kurulan “The Metropolitan Railway of Constantinople from Galata-Pera” isimli şirket tarafından 543 m uzunluğunda Galata ile Tünel arasında hala işleyen Metro inşaatı 14.Ocak 1875 tarihinde tamamlandı ve 17.Ocak 1875 tarihinde hizmete girdi. Tesis 150.000 İngiliz lirasına mal oldu. 150 atmosfer gücündeki 2 buhar makinesi CREUSOT Şirketinin, vagonlar ise David DESOUCHE Şirketinin idi. Buhar bacası bugün Tünel de görülmektedir. Tünel 1863 yılında Londra’da, 1868 yılında Newyork’ta açılan metrolardan sonra dünyada üçüncüdür. İlk anlarda elektrik olmadığı için vagonlar açık ve buhar kuvveti ile çekiliyordu. Mumlarla vagonlar aydınlanıyordu. Önce tüneli halk yadırgadı ve pek rağbet etmedi, sonra alıştı. Mühendis Henri Gawan kısa bir süre sonra görevinden uzaklaştı ve ülkesine döndü. İngiliz Şirketi Tüneli 1914 yılında bir Osmanlı firmasına sattı. Kaynak: Gawan Henri 1876 Paris “Chemin de fer Metropolitanin de Constantinople ou Chemin de Fer Souterrain de Galata a Pera dit Tunnel de Constantinople” 42 sayfa +25 planche Deleon Jack, 2002, İstanbul, “ Bir Beyoğlu Gezisi” sayfa 46-58

AHMET MİTHAT EFENDİ

Ahmet Mithat (d. 1844; Tophane, İstanbul - ö. 28 Aralık 1912, İstanbul), Türk yazar, gazeteci ve yayıncı. Tanzimat dönemi yazarlarındandır. Türk edebiyatının gerçek anlamda ilk popüler yazarıdır. 1878'de çıkarmaya başladığı ve yayın hayatını 1921'e kadar sürdürmüş olan Tercüman-ı Hakikat gazetesi Osmanlı basın tarihinin en uzun ömürlü ve etkili yayınlarından biri olmuştur. Ahmet Midhat'ın kabri Fatih Camii içinde II. Mehmed'in türbesinin de bulunduğu ayrı kısımdadır.

Dürdane Hanım romanında; Galata’dan geçerken bir takım geniş meyhaneler görürsünüz, yirmi, arşın eninde ve 40 arşın boyundadır. Bu meyhanelerin sokak cephesinde süslüce bir masa bulunur. Ön tarafında eski Yunanlıların şarap Tanrısı Baküs’ün içkili halini gösteren resmi vardır.

RAIMONDO D’ARANCO (1853-1932)

Raimondo Tommaso D'Aronco, 1893 - 1909 arasında Osmanlı İmparatorluğu'nda çalışmış ve pek çok önemli yapıtın müellifi olarak tanınmış İtalyan mimar. Osmanlı mimarisinin bir bölümüne ve 20. yüzyıl başı İstanbul'una damgasını vurmuştur. En görkemli eserlerini Art Nouveau akımını benimsediği dönemde vermiştir.

D'Aronco, birkaç kuşak boyunca inşaat işlerinde çalışan bir aileden gelmekteydi. Aile geleneğine uyarak çok erken yaşta babasının şantiyesinde çalışmaya başladı. İlkokuldan sonra Gemona Sanat Okulu'na ve üç yıl Avusturya'nın Graz kentindeki Baukunde'ye devam etti. Burada onu çok etkileyen iki hocası oldu; Neorönesans akımı benimseyen L. Theyer ile Gotik'e eğilimli Friedrich von Schmidt. Hocalarının da yönlendirmesiyle İtalya'ya mimar olma kararı ile döndü.

İstanbul'da çalıştığı 1893 - 1909 arası D'Aronco'nun profesyonel yaşamının en verimli dönemi oldu. Çoğunluğu yarışma projeleri olan İstanbul öncesi çalışmaları, genellikle eski üslupları canlandıran, yarışmaların gereklerine bağlı olarak Neogotik, Neobarok gibi çizgiler taşıyan tasarımlardır.

D'Aronco'nun 1900'lere kadar süren İstanbul'daki ilk dönem çalışmalarında eklektisist ve historisist yaklaşım belirgindir. Deprem sonrasında ki onarımlarda İstanbul'un özellikle Türk dönemi yapılarını içeriden tanımak olanağını bulması ona yeni yorum fırsatları vermişti. Örneğin 18. yüzyıl İstanbul barok mimarlığını yeni katkılarla kullandığı Yeniçeri Müzesi, Tarım, Orman ve Maarif Nezareti binaları (şimdiki Marmara Üniversitesi rektörlük binası) ve bugün Maçka'da bulunan II. Abdülhamid Çeşmesi özgün uygulamalar olarak belirtilebilir.

Alexandre Vallaury ile birlikte çalıştıkları Haydarpaşa'daki Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane (şimdiki Marmara Üniversitesi Kampüsü) ve Haydarpaşa Numune Hastanesi, bu historisist yaklaşımının en görkemli örneklerindendir.

Yıldız Sarayı'nda gerçekleştirdiği yapılar Avrupa mimarlık örneklerine daha yakın çizgiler taşır. Bu yaklaşım, 1898'de II. Wilhelm'in ziyareti için yaptırılan Şale Köşkü ek binası, harem bahçesinde bugün birçoğu mevcut olmayan çeşitli limonluk ve seralar, Yeni Saray ve tiyatro tasarımlarla örneklenebilir.

D'Aronco, 1900'den sonra Art Nouveau eğilimlerin ağırlığını duyurduğu bir anlayışa yöneldi. Sultan II. Abdülhamit'in Hollandalı terzisi J. Botter için tasarladığı Botter Apartmanı, meslek yaşamında bir dönüm noktası oldu. Botter Apartmanı, İstanbul'da Art Nouveau etkisini taşıyan ilk eserdir.

İstanbul'da yoğun bir çalışma içinde bulunduğu sırada katıldığı Dekoratif Sanatlar Uluslararası Sergisi Proje Yarışması'nda birinciliği kazandı. 1902'de Torino'da açılan sergi, 30

D'Aronco'nun Avrupa çapında tanınmasına, 20. yüzyıl başı mimarlığının saygın isimleri arasına girmesine ve İstanbul çalışmalarının da öğrenilmesine yol açtı.

Türkiye'deki uygulamaları da artık genellikle Art Nouveau biçimlere sahipti. En çok bilinen çalışmaları arasında Beşiktaş'ta Şeyh Zafir Türbesi, Kitaplık ve Çeşmesi, Karaköy Meydanı'nda, 1958'de söküldükten sonra kaybolan küçük Karaköy Camii, Yıldız Sarayı'nda İstabl-i Amire'ye ait ahır ve manej, çeşmeler, Çini Fabrika-i Hümayunu, Fenerbahçe'de Botter Evi, Dahiliye Nazırı Memduh Paşa için Arnavutköy'de silah koleksiyonu ve kitaplık pavyonu, Yeniköy'de Huber Köşkü (bugünkü Cumhurbaşkanlığı Yazlık Konutu), Ziraat Bankası direktörü Cemil Bey için Kireçburnu'nda Cemil Bey Evi ve nihayet Tarabya'da İtalyan Elçiliği Yazlık Binası sayılabilir.

Ayrıca Kuledibi'ndeki Laleli Çeşme de D'Aronco'nun izlerini taşır. 1894 İstanbul Depremi'nde zarar gören Galata'daki Aziziye Karakolu'nu da onaran isimdir.

D'Aronco, Son dönemlerinde bademcik iltihabına iyi gelecek bir iklim arayışı için San Remo'ye taşındı ve 1932'de orada öldü.

Raimondo Aranco

ALEXANDRE VALLAURY (1850-1921) Alexandre Vallaury (d. 2 Nisan 1850 - ö. 2 Mayıs 1921), İstanbul'lu Levanten ve Fransız asıllı mimar.

Sanayi-i Nefise Mektebi’nin mimarlık bölümünün kurucusu ve ilk mimarlık hocasıdır. Bu kurumda hocalığı kesintisiz 25 yıl sürdürmüştür. Osman Hamdi Bey tarafından "Mimar-ı Şehir" olarak anılan Vallaury, Osmanlı üst yönetimi ve Fransız iş çevrelerinin vazgeçilmez mimarı olmuş; İstanbul'a çok önemli yapılar kazandırmıştır. Vallaury eserlerinde Osmanlı kültürü ile batının değerlerini birleştiren Vallaury; yaşadığı dönemde Osmanlı İmparatorluğu'nun önde gelen entelektüellerinden birisi idi.

1850 yılında İstanbul'da Fransız asıllı bir levanten ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Babası Edouard Vallaury, İstanbul’a gönderilen Fransız elçisi Horace Sébastiani’nin maiyetinde bir görevli olarak İstanbul’a geldikten sonra bu şehre yerleşen; pastacılık ve şekercilikle uğraşan bir Fransız idi. Alexandre Vallaury’nin çocukluk ve gençlik yıllarına dair fazla bilgi bulunmaz. Orta öğrenimini Saint Joseph’te yaptığı tahmin edilir. Mimarlık eğitimi için Paris’e gitti ve dönemin en iyi mimarlık eğitimi veren okulu Paris Güzel Sanatlar Yüksekokulu (Ecoles des Beaux-Arts)’nda okudu.

1855 yılında Roma Büyük Ödülü kazandı. 1876’da Légion d'honneur nişanına layık görüldü. Büyük bir olasılıkla 1879 yılında eğitimini tamamlayarak İstanbul’a döndü. İstanbul’da ismini önce resim sergilerinde duyurdu. 1879-1880 yıllarında kurulduğu sanılan Elifba Sanat Kulübünün 1880 Eylülünde açılan ilk sergisine katılarak işlerini sergiledi. Elifba Kulübünün 8 Nisan 1881 günü bu kere Tepebaşı Belediye bahçesinde açılan ikinci sergisine de katıldı. Bu dönemde başta İstanbul olmak üzere Bursa, İznik, Konya ve Kütahya gibi kentlerdeki mimari anıtlarla ilgili araştırmalar yaptığı Elifba Sergilerindeki işlerinden anlaşılmaktadır. Yeni kurulan Sanayi-i Nefise Mektebi’nin binasını bu dönemde yaptı (1882). 3 Mart 1883 günü eğitime başlayan Sanayi-i Nefise Mektebinde Fenn-i Mimari öğretmeni olarak kurucu kadroda yer aldı. Okulun mimarlık bölümü yönetmeliğini onun hazırladığı düşünülür.

3 Mart 1883’ten 10 Ağustos 1908'e kadar Sanayi Nefise Mektebi’nde mimarlık öğretmeni olarak ders veren Vallaury, İstanbul’daki Osmanlı üst düzey yönetimi ve özellikle Fransız finans kuruluşları ile iş çevrelerinin gözde mimarı durumuna geldi. 1890’lara gelinceye değin İstiklal Caddesi’ndeki Emek Sineması (Cercle d'orient)(1884), Eminönü Hidayet Camii (1887) ve Paris Uluslararası Fuarı için Türk tütün pavyonu (1889) gibi binaları gerçekleştirdi.

1888’de Fransız Enstitüsü üyeliğine seçildi.

1892 yılında Galata’da yaptığı Osmanlı Bankası Genel Müdürlüğü binası ile ünlenmeye başladı. Başka mimarlar bu yapıyı örnek alarak Galata ve Karaköy’de büro binaları inşa ettiler. 1881’de Müze-i Hümayun müdürü olarak görevlendirilen Osman Hamdi Bey yeni bir müze binası inşa işini Vallaury’e vermişti. Böylece Vallaury, 19.yüzyıl sonlarında, dünyada müze binası olarak tasarlanıp yapılan 8-10 müzeden birinin mimarı oldu. Pera Palas (1893), Yeni Karaköy Han (1893), Tokatlıyan Oteli, Büyükada Rum Yetimhanesi, Union Françoise ve Düyun-u Umumiye binası gibi büyük boyutlu yapılar inşa etti. Bu büyük boy yapıtların yanı sıra Tepebaşı Meşrutiyet Caddesinde Fransız tüccarı Decugis evi ile kendi evi gibi küçük boyutlu yapıları da inşa etti.

1896 yılında Legion d'Honneur madalyasıyla onurlandırıldı.

1900-1904 yılları arasında Alexander Vallaury’nin yaptığı yapıların bir bölümü Osmanlı Saray çevresi ve üst yönetimi için konutlardı. Bunlar arasında Afif Paşa Yalısı, Abdülmecid Efendi Köşkü, Rıdvan Paşa Köşkü ve Vahdettin Köşkü sayılabilir. Bu yıllarda gerçekleştirdiği diğer büyük yapılar arasında Haydarpaşa Tıbbiye Mektebi, İstinye Osman Reis Camii vardır.

Sanayi Nefise Mektebi’ndeki görevinden 10 Ağustos 1908’de istifa ederek ayrıldı. Meslek yaşamındaki bilinen son çalışması 1909 yılında düzenlenen “Abide-i Hürriyet” yarışması için hazırladığı projesi oldu.

Sanayi-i Nefise Mektebindeki görevinden ayrıldıktan ve Abide-i Hürriyet yarışmasından sonraki hayatı konusunda fazla bilgi yoktur. Eşi Constantia’nın 3 Kasım 1917 tarihinde 65 yaşında öldüğü bilinir. Alexander Vallaury 1921 tarihinde İstanbul’da ölmüştür. Büyük bir olasılıkla Feriköy Latin Katolik Mezarlığındaki aile mezarına defnedilmiştir.

GUILIO MONGERİ İTALYAN MİMAR (1873-1953)

Giulio Mongeri (d. 1873, İstanbul, – ö. 1953, İtalya) Levanten kökenli Türk vatandaşı mimar. Birinci Ulusal Mimarlık Akımı’nın önemli temsilcilerindendir.

Giulio Mongeri’nin başta İstanbul olmak üzere Türkiye’nin birçok yerinde 1900 ile 1930’lu yıllar arası inşa edilmiş projeleri bulunmaktadır. Osmanlı mimarisi, Selçuklu mimarisi ve İslam mimarisi ile özellikle ilgilenen mimar, bu yöndeki yönelimini Birinci Ulusal Mimarlık Akımı ile özdeşleştirilen birçok yapı ile göstermiştir.

Yaşamına ilişkin bilgiler sınırlıdır. 1900'lerde Türkiye'ye gelerek İstanbul Sanayi-i Nefise Mektebi'nde görev aldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye'den ayrıldı; ancak savaş sonrasında bu okuldaki görevine döndü ve 1930'a değin Cumhuriyet'in ilk kuşak mimarlarının yetişmesine katkıda bulundu. Bu arada Kemalettin Bey,Vedat Tek ve Arif Hikmet Koyunoğlu ile birlikte Ankara'da Birinci Ulusal Mimarlık Akımına uygun yapılar gerçekleştirdi.

Eserlerinden seçmeler

1912: St. Antuan Katolik Kilisesi, Beyoğlu, İstanbul

1920: Karaköy Palas, Karaköy, İstanbul

1924: Maçka Palas, Nişantaşı, İstanbul

1928: Taksim Cumhuriyet Anıtı’nın kaidesi, Taksim Meydanı, İstanbul

1929: Ziraat Bankası Genel Müdürlük Binası, Ulus, Ankara

ERNEST MAMBOURY (1878-1953) İSVİÇRELİ YAZAR Ernest Mamboury 1878 yılında İsviçre’de Cenevre gölü sahilinde Nyon kasabasında doğdu. Lausanne ve Cenevre’de eğitim gördükten sonra, Paris Güzel Sanatlar Akademisine devam etti. 1906-1909 yılları arasında Lausanne’da resim öğretmenliği yaptı ve buradan ayrılarak İstanbul’a geldi ve yerleşti. İstanbul’da Güzel Sanatlar Akademisinde ders verdi. 1921 yılından itibaren Galatasaray Lisesinde Fransızca ve geometri öğretmenliği yaptı. Zaman zaman Alman Lisesi ve Saint Benoit liselerinde de öğretmenlik görevinde bulundu. İstanbul’un işgal yıllarında Fransız Komutan Charpy tarafından arkeolojik kazılar ile görevlendirildi. Topkapı Sarayı yamaçlarında ve Gülhane Parkı içinde Bizans kalıntılarının gün ışığına çıkarılmasına yardımcı oldu. 1918 yıllarında Alman Arkeolog Wiegand ile birlikte Bizans kalıntılarını fotoğraflarını çekti ve Alman Arkeoloji Enstitüsü tarafından “Hipodrom ve Marmara Denizi arası Bizans Sarayları” adı altında yayınlandı. Küçükçekmece de bulunan antik Regma kentinin ortaya çıkardı. Ernest Mamboury’nin en önemli eseri turistler için yazdığı “İstanbul Rehberi”dir. Bu eser “Türk Seyyahin Cemiyeti ile İstanbul Belediyesinin yardımı ile hazırlanmıştır. 565 sayfadır. Ritso Efendi tarafından 1929, 1934, 1951 de üç defa Fransızca olarak basılmıştır. Kitap çok tutulunca eski harflerle Osmanlıca baskı da yapılmıştır. 1930 yılında Almanca ve 1951 yılında İngilizce olarak yayınlanmıştır. Gerçekten sadece turistler için değil, bilim çevreleri için çok değerli bir eserdir. Ankara Belediyesi tarafından 1933 yılında “Ankara Rehberi” yayınlanmıştır. Bursa, İznik ve GALATA hakkında yaptığı çalışmalar yayınlanmamıştır. 1953 yılında İstanbul’da hastalandı ve 23.09.1953 yılında öldü. Arşivleri vasiyeti gereği Wasington’daki “Dumbarton Oaks Bizans Araştırmaları Enstitüsü’ne” gönderildi. Feriköy Protestan Mezarlığında gömülü olduğu sanılmaktadır.

MARIUS CANARD (1888-1982)

FRANSIZ TARİHÇİ

Marius Canard (Dracy-Saint-Loup, 26 December 1888 – Paris, September 1982) was a French Orientalist and historian.

He was born in a small village in the region of Morvan, where his father was a school teacher. Canard studied at the Collège Bonaparte in Autun and completed his studies in the Faculty of Letters of the University of Lyon, where he learned theArabic, Turkish and Persian languages under the guidance of his coeval Gaston Wiet (1887–1971).

His first teaching post was as a high school professor at Toulon in 1913. During the First World War, he served with the 16th Chasseurs à cheval Regiment stationed at Beaune, and was decorated with the Croix de Guerre with a silver star. After the war, he went to Morocco, where he perfected his knowledge of Arabic. In 1920 he returned to Lyon, where he taught in theLycée du Parc. In order to further his language skills, he re-entered the local university's Faculty of Letters to learn Sanskrit.

Canard then visited the École des Langues Orientales (now known as INALCO) in Paris, where he came to know bothWilliam Marçais (1872–1956), and Georges Marçais (1876–1962). The latter convinced Canard to return to the Maghreb, first as a teacher in the Lycée de Tunis and then as a professor in the Faculty of Letters of the University of Algiers. It was there that Canard, along with Georges Marçais, founded the Institut d'Études Orientales and began a journal that soon acquired international prominence among Orientalists: the Annales.

After 44 years of teaching in Algiers, Canard retired in 1961 to Paris, where he died in 1982.

 "Les expéditions des Arabes contre Constantinople dans l'histoire et dans la légende", in: Journal Asiatique, 208 (1926), pp. 61–121.  "Les relations diplomatiques entre Byzance et l'Égypte dans le Ṣubḥ al-Aʿshā de Qalqashandī", Atti del XIX Congresso Internazionale degli orientalisti, Rome, 1935, pp. 579– 580.

BAĞDASAR MANUELYAN (1894-1955) GETRONAGAN LİSESİ ÖĞRETMEN

ALFONS MARIA SCHNEIDER (1896-1952) ALMAN ARKEOLOG İstanbullu Rumlardan Mitiadis Nomidis (kısaca Misn) ve Ernest Mamboury ile çalıştı. Nomidis Libraire de Pera adlı kitapçı mağazası sahibi idi. Nomidis ile Galata’nın planını çıkarmıştır. Semavi Eyice çok etkisi altında kalmıştır. 1918-1921 yılları arasında Freiburg Üniversitesi’nde Katolik teolojisi ve Yakındoğu dilleri okudu ve rahip olarak hayata atıldı. 1925’te rahiplikten ayrılıp Hristiyan sanatı üzerine doktora yaptı. Kendini tamamen arkeoloji ve sanat tarihi araştırmalarına vererek Roma ve Sisam adasındaki eski eserler, Tiflis ile Toki arasındaki eski Archaepolis şehri harabeleriyle ilgili çalışmalar yaptı. Daha sonra araştırmalarını Filistin’de yürüttü, İstanbul ve İznik’teki tarihî eserlerle ilgilendi. 1934’te Freiburg Üniversitesi’nde öğretim üyeliğine başladı ve 1938’de doçentliğe yükseldi. Ertesi yıl Göttingen Üniversitesi’ne geçti; arkasından kısa bir süre için Romanya ve Yunanistan’da askeri tercüman kadrosunda görevlendirildi. 1942’de İstanbul’daki Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün başkan yardımcılığına tayin edildi. Ancak 1944’te Türkiye’nin Almanya ile ilişkilerini kesmesi üzerine Göttingen Üniversitesi’ne geri döndü ve aynı yıl içinde profesör oldu.

Schneider, II. Dünya Savaşı’nın ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Bizans sanatı okutması için yapılan öğretim üyeliği teklifini kabul ettiyse de o yıllarda Ankara ve İstanbul üniversitelerinde bazı Alman öğretim üyelerinin görevlerine son verilmesini isteyen bir kampanyanın açılması yüzünden sözleşmeyi imzalamaktan vazgeçti. Bir süre sonraMünih Üniversitesi onun için Bizans sanatı kürsüsü kurup tayinini yaptı, fakat ömrü vefa etmediğinden bu görevine de başlayamadı. 4 Ekim 1952 tarihinde ekip arkadaşlarıyla birlikte araştırma yaptıkları Suriye’nin Rusâfe şehrine giderken trende geçirdiği mide kanamasından öldü. Cenazesi Halep’te Fransisken rahiplerinin şapeline gömüldü. Ölümünden sonra kız kardeşi Valeria Schneider büyük bir koleksiyon oluşturan kütüphanesini Freiburg Üniversitesi’ne devretmiş, özel mektupları da Göttingen’de yayımlanmıştır.

Schneider, İznik’teki tarihî surların rölövelerini hazırlamış, ayrıca buradaki Roma ve Bizans dönemi eserlerini inceleyerek kitap halinde yayımlamıştır. İstanbul’un eski eserleri hakkında çok önemli araştırmalarda bulunmuş, kazılar yapmış ve bunlara dair birçok kitap ve makale yazmıştır. İstanbul’daki çeşitli mekanlar ve eserler üzerine yaptığı araştırmalar yanında Bizans eserlerine dair büyük çaptaki çalışmasında şehrin bir planını hazırlamış ve bu eserleri plan üzerinde göstermiş, bir başka kitabında Bizans yapılarından çevrilen cami ve mescidleri tespit etmiştir. Bruno Meyer-Plath ile beraber gerçekleştirdiği bir diğer önemli çalışmada şehrin kara tarafındaki surlarını incelemiş ve bölümler halinde surların fotoğraflarını derlemiştir. Schneider, M. Braun ile birlikte İstanbul’un fethiyle ilgili az tanınmış bir Rus kaynağı olan Nestor kroniğini yayımlamış, İstanbullu Rumlar’dan İsaak Miltiadis Nomidis ile beraber Galata hakkında hazırladığı kitapta semtin büyük bir planını yaparak Bizans ve Türk devirleri eserlerini planda göstermiştir.[1]

BURLA BİRADERLER ELİ BURLA

HOVHANNES ÇOLAKYAN (1919-2016)

Kattolik Ermeni Toplumuna ait Türkçe ve Fransızca yazılmış çok kalın değerli eserini ziyaretimde bana hediye etmişti. Türkiye Ermeni Katolik cemaatine 49 yıl liderlik yapan Türkiye Ermeni Katolik cemaati eski ruhani reisi Başepiskopos Hovhannes Çolakyan (97) vefat etti.

Türkiye Ermeni Katolik Cemaati Emekli Ruhani Reisi Başepiskopos Ohannes Çolakyan vefat etti. Çolakyan, Türkiye Ermeni Katolikleri’ne 49 yıl boyunca, ruhani lideri olarak görev yapmıştı.

Sağlık sorunları nedeniyle görevinden ayrılan Hovhannes Çolakyan, kendisi için Kadıköy’deki Surp Levon Kilisesi’nde düzenlenen teşekkür ayininde, “Sağlığım müsaade edebilseydi 78 yıllık ruhani hayatımla ilgili bir kitabı dolduracak kadar şey anlatırdım” demişti.

Çolakyan için 21 Eylül Çarşamba ve 22 Eylül Perşembe günleri saat 15.00 ve 17.00 arasında Beyoğlu Surp Asdvadzazin Kilisesi Salonu'nda taziyeler kabul edildi...

İLHAN BERK

İlhan Berk (18 Kasım 1918 - 28 Ağustos 2008), Türk şair.

Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulundan mezun oldu, Espiye'de iki yıl ilkokul öğretmenliğinden sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'ne girdi. Enstitünün Fransızca bölümünden 1944'te mezun olan Berk, 1945-1955 yılları arasında Zonguldak, Samsun ve Kırşehir'de ortaokul ve liselerde Fransızca öğretmenliği yaptı. 1956 yılından itibaren 13 yıl boyunca Ankara'da T.C. Ziraat Bankası'nın Yayın Bürosu'nda çevirmenlik yaptı.

Bu süre içinde modern dünya şiirinin iki büyük şairi sayılan Arthur Rimbaud veEzra Pound'un şiirlerini çevirerek kitaplaştırdı. Bu tarihten sonra kendini tümüyle yazmaya verdi ve bir anlatı kitabı dışında, yalnız şiir ve şiire ilişkin eserler ürettı.Kül adlı kitabıyla 1979 yılında Türk Dil Kurumu ve İstanbul Kitabı ile de 1980 yılında ilk Behçet Necatigil Şiir Ödülünü kazandı. 1983'te Deniz Eskisi adlı kitabıyla, Yeditepe Şiir Armağanı'nın 1988'de de Güzel Irmak adlı kitabıylaSedat Simavi Edebiyat Ödülü'nü aldı.

28 Ağustos 2008 tarihinde Bodrum'da 90 yaşında vefat etmiş, cenazesi Bodrum'da defnedilmiştir.

Beyoğlu ile ilgili yayını vardır

Semavi Eyice (1922)

Semavi Eyice'nin Amasra'da bulunan rölyefi.

Semavi Eyice (d. 9 Aralık 1922, Kadıköy) Bizantolog, Sanat tarihçisi.

Bizans ve Osmanlı sanatına ilişkin çalışmaları ile tanınmış bilim insanıdır. Bini aşkın kitapta makale, ansiklopedi maddesi ve araştırması yayımlanan Eyice, Türkiye’de Bizans sanatının tanınmasında ve Osmanlı sanatı ile karşılaştırılmasında önemli rol oynamıştır.

Bir “İstanbul aşığı” olarak tanınır. İstanbul’un kaybolan tarihî eserleri ile ilgili makaleleri bu konudaki çalışmaların en önemli kaynağıdır. Anıtlar Kurulu’nda görev yapması dolayısıyla birçok tarihî yapının yok olmaktan kurtarılmasını; kurtaramadıklarının kayıt altına alınmasını sağlamıştır.

İstanbul'un tarihi eserleri konusundaki çalışmaları dışında Toroslar’daki arkeolojik alanlar, Balkan ülkelerindeki Osmanlı eserleri hakkında araştırmaları vardır.

Semavi’nin Konya çevrelerinde çalışmaları yer almaktadır. Karadağ’daki Binbir Kilise harabeleri konusunda eseri vardır. Eseri Karaman Belediyesi tarafından yeniden yayınlanmıştır.

Ayrıca Konya- Sille arasında AKMANASTIR isimli Bizans Kilisesi ile Alaaddin Tepesi üzerindeki Eflatun Makamı hakkında özlü ve detaylı açıklamaları vardır.

BEDROS ZOBYAN (1923-2005) GALATA’DA ERMENİ KİLİSESİ MİMARI

ANDREW MANGO (1926) Beyoğlu’nda dünyaya geldi. Mango Ceneviz kökenli bir ailenin oğlu idi. Ceneviz asıllı babasının kökü Sakız adasına uzanıyor. Dedesi armatör İngiltere’de Avukat idi. Annesi ülkesinden kaçan bir beyaz Rus’tur. Daha sonra Türkiye’ye geldi İngiliz High School’u bitirdi, daha sonra öğrenimine İngiltere’de devam etti. 1926-1947 yılları arasında İstanbul’da yaşadı. İngiliz Konsolosluğunun 2. Dünya savaşı sırasında kurduğu Balkan dilleri tercüme bürosunda çalıştı. Fransızca, İngilizce, Rusça, Latince, Rumca dillerini biliyor. 1947 yılında İngiltere’ye yerleşti. Dr. Mango İngilizce olarak Türkiye’yi tanıtan kitaplar yayınladı. Turkey (1968), Discovering Turkey (1975), Atatürk, 2000

CYRIL MANGO (1928)

Cyril Alexander Mango (born 14 April 1928) is a British scholar in the history, art, and architecture of the Byzantine Empire. He is a former King's College Londonand Oxford professor of Byzantine and Modern Greek Language and Literature. He is the brother of Andrew Mango.

One of his major works The Mosaics of St. Sophia at Istanbul (1962), details the history of the mosaics of the Hagia Sophia. Andrew Mango’nun kardeşi, Bizans tarihi uzmanı Bizans tarihine ilgisi Büyükada’da başlamış.

JOHN FREELY (1926)

MATİLD MANUKYAN ( 1917-16.02.2001) Ermeni asıllı iş, kadını, yıllarca İstanbul vergi rekortmeni olmuştur. Aynı zamanda Karaköy’de Genelev patronluğu da yapmıştır. Çok hayırsever bir kişi olarak biliniyordu. Üç Horan Ermeni Kilisesinde yapılan cenaze töreninin ardından Şişli Ermeni Mezarlığında toprağa verildi.

HABİB GEREZ (1926) YAHUDİ -RESSAM-YAZAR-ŞAİR

Habib Gerez (d. 14 Haziran 1926, İstanbul) Türk şair, yazar ve ressam. Asıl adı Yusef Gerez. 14 Haziran 1926 yılında İstanbul Ortaköy'de doğdu. 1950 yılında Kabataş Lisesi'nden mezun oldu, ancak İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki öğrenimini sağlık sorunu nedeniyle tamamlayamadı. 1961-96 yılları arasında Türkiye Yahudileri Hahambaşısı David Asseo'nun özel kalem müdürlüğünü yaptı. Yazılarında, tıpkı İsak Ferera, Avram Naon ve diğer Türk Yahudi yazarları gibi, o zamanlar çoğunlukla Yahudi İspanyolcası (Ladino) konuşan Türk Yahudilerin Türkçe konuşup yazmalarını teşvik etti.[1][2]

13 şiir kitabı yayımlandı. Şiirlerinin bir bölümü yabancı dillere çevrilerek kitap halinde basıldı. Değişik gazete ve dergilerde altı yüzden fazla yazdığı makalelerin bir bölümü, "Rüzgâra Söylenenler" ile "Yaşamın Tadı Tuzu Sanat" adlı kitaplarında yer aldı. Basılmış elliye yakın kitabı vardır. Şiirleri İtalyancaya ve Fransızcaya çevrildi 1979, 1985 ve 1993 Accademia Internazionale di San Marco Şiir Ödülünü, 1980 Centro d’Arte La Prora ve Movimento Aristico Nazionale “Plurismo” Şiir Ödülünü aldı.[1][2]

Çok sayıda resim sergisi açtı. 33'ü yurt dışında olmak üzere 142 kişisel sergi açtı. Katıldığı yarışmalardan resim ve şiir dallarında 63 ödül aldı. Eserleri Fransa'da "Arsonval Müzesi" ile "Troyes Güzel Sanatlar Müzesi"'nde, Belçika'da "Herstal Müzesi"'nde ABD’de "Judah Magnes Müzesi"'nde, İsrail'de "Jewish Art" ile "Ben Ari" Müzelerinde, Türkiye'de Selçuk Yaşar Müzesi, Edirne Modern Sanatlar Müzesi ve 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi'nde sergilenmektedir. Habib Gerez'in evi ve stüdyosu 2014 ayından itibaren 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi'nin bir subeşine dönüştürüldü.[1][2][3]

"Türk Basın Birliği", "Türkiye Turizm Yazarları ve Gazetecileri Turizm Tanıtma Derneği" üyesi, merkezi Napoli'de bulunan ve Avrupa Konseyi'ne bağlı "Avrupa Akademisi"'nin Türkiye temsilcisidir. 28 Haziran 1998'de İtalya'da düzenlenen ödül töreninde adı geçen Akademi, her yıl yalnızca bir kişiye verilen "Avrupa Büyük Ödülü"nü sanatta 50 yıla yakın etkinlikleri nedeniyle kendisine verildi. Çalışmalarını İstanbul'da sürdümektedir.[1][2]

Post Kart kolleksiyonumda Habip Gerez’e gönderilmiş olanlar vardır.

Prof. Haydar KAZGAN (1921-Ağustos 2009) İDARE HUKUKU İstanbul’da doğmuştur. İtalyan Lisesi (1941), İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi 1950 yılı mezunudur. 1952 yılında İ.T.Ü de asistan olarak göreve başlamıştır. 1966 yılında Profesör olmuştur. İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Fakültesi’nde görev yapmış, 1988 yılında emekli olmuştur. İdare Hukuk derslerimize gelmiştir. Yayınlanmış çeşitli eserleri vardır. Prof. Dr. Gülten Kazgan ile evidir. Kaynak: İnternet İstanbul’da suyun tarihi isimli yayını da vardır. 2009 Ağustosunda İstanbul’da vefat etti. Taşkışla’da yapılan törenin ardından Üsküdar’da İranlılar Mezarlığı’nda toprağa verildi. (Hürriyet) Haydar Kazgan 1921'de İstanbul'da doğdu. 1941'de İtalyan Lisesi'ni, 1943'te Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Fransızca Bölümü'nü, 1950'de de İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'ni bitirdi. 1952'de İstanbul Teknik Üniversitesi İktisat Kürsüsü'ne asistan oldu. 1955'te doktorasını tamamlayarak Chicago Üniversitesi'ne doçentlik eğitimine gitti. 1961'de doçent, 1966'da profesör olan Haydar Kazgan emekli olduğu 1988 yılına kadar İ.T.Ü İşletme Fakültesi'nde öğretim üyeliği yaptı. Daha sonra aynı fakülte ile İ.Ü İktisat Fakültesi'nde master ve doktora dersleri verdi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde "Osmanlı Finansı" konusunda doktora ve master çalışmaları yapmıştır. Otofinansman, Maden İşletme Ekonomisi,Turizm İşletme Ekonomisi, Sanayi Tarihi gibi kitaplarının yanında İşletme Ekonomisi ve Mühendislik Ekonomisi ile ilgili ders notları da yayımlanmıştır. Son yıllarda daha çok Osmanlı finansı ve ekonomi tarihi ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Galata Bankerleri, Osmanlı'dan Günümüze Şirketleşme, Avrupa Finans Kapitalinin Osmanlı İmparatorluğu'na Girişi, Osmanlı Sanayi tarihi, Osmanlı Dönemi Bankalar Tarihi ve Tarihte İstanbul Borsası adlı kitapları bu konudaki çalışmalarından bazı örneklerdir. Ayrıca İktisat Fakültesi dergisi, Maliye Enstitüsü dergisi gibi dergiler ile çeşitli gazetelerde yayımlanmış iki yüzden fazla araştırma yazısı, eşi Prof. Dr. Gülten Kazgan ile birlikte İtalyanca ve Fransızca olarak hazırladıkları yirmiden fazla etüdü vardır.

GIOVANNI SCOGNAMİLLO (1929-2016) LEVANTEN YAZAR

Beyoğlu’nda Fuhuş isimli kitabı vardır.

JAIME MARCHAN GÜNEY AMERİKALI, İSPANYOLCA İSTANBUL HAKKINDA KİTAP YAZDI

GERALD NITSCHE İSVİÇRELİ YAZAR Öğrenimini İsviçre’nin altı kantonunda yaptı, Avusturya’da yaşadı ve azınlık dillerine ilgi duydu. Bir süre Galata’da Avusturya Lisesi’nde öğretmenlik yaptı ve Sefarat dilinde yazılmış şiirleri topladı. Bu şiirleri “Kumların Örttüğü Yollar- Sandverwehte Wege-Los küminos s’incheron de arena” ismi ile aynı anda üç dilde yayınladı.

YAŞAR PAKER 1900 DOĞUMLU GALATALI YAHUDİ

EDDIE CASTELLİ (1952) LEVANTEN OLAN AİLESİNİ ARIYOR

PARS TUĞLACI (1933-2016)

Pars Tuğlacı (d. 1 Nisan 1933) Ermeni asıllı Türk vatandaşı yazar, dil ve tarih araştırmacısı.

İstanbul'da doğdu. İlköğrenimini İstanbul'da, orta öğrenimini Kıbrıs'ta, yüksek öğrenimini ABD'de Michigan Üniversitesi'nde yaptı. 1955 yılında Türkiye'ye döndü. İstanbul'da 3 lisede ve Ankara'da Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde İngilizce öğretmenliği yaptı. Türkçedeki ilk Tıp Terimleri sözlüğünü hazırladı. Cumhurbaşkanları (İsmet İnönü, Cevdet Sunay ve Fahri Korutürk) tarafından Çankaya Köşkü'ne davet edilerek Türk diline olan katkılarından dolayı kutlandı. İstanbul, Viyana, Moskova, Paris, Montreal, Toronto, Detroit, New York, Los Angeles ve San Francisco şehirlerinde dil ve tarih konularıyla ilgili konferanslar verdi. Türk ve Osmanlı tarihi, Türk diliyle ilgili birçok kitaplar, makaleler, sözlük ve ansiklopediler yayınladı. Pars Tuğlacı Türkiye Yazarlar Sendikası ile Türk Basın Birliği üyesidir.

İstanbul’da Ermeni Kiliseleri konusunda Türkçe, İngilizce, Ermenice çok kapsamlı eseri vardır. Kendisi ile bir toplantıda konuşmuştum. 2016 Aralık içinde öldü. Ermeni cemaati içinde Parseh Tuğlacıyan

MARIO FRAYMAN AŞKENAZ YAHUDİ

Aşkenaz Cemaatı adlı yapıtını imzalayıp bana vermişti

PROF. ERENDİZ ÖZBAYOĞLU

MICHEL BALARD (1936) FRANSIZ TARİHÇİ

Michel Balard, né en 1936 à Sucy-en-Brie, est un historien français, spécialiste du Moyen Âge.

Biographie et recherches

Agrégé d'histoire (1959), étudiant à l’École pratique des Hautes Études (IVe section), il a ensuite été membre de l’École française de Rome de 1965 à 1968. Il soutient sa thèse de doctorat intitulée La Romanie génoise (XIIe- début du XVe siècle) (1976, Paris-I). Il s'est intéressé surtout à la colonisation en particulier dans l'Orient médiéval du XIe (à partir de la Première croisade) jusqu'au XVe siècle, lors de l'apogée des cités-États de la péninsule italienne.

Ses recherches s'effectuent autour du commerce, des institutions politiques et culturelles de la Méditerranée orientale (Terre sainte,Chypre, Syrie), en Asie centrale (l'empire de Gengis Khan) et en Chine. Il est aujourd'hui professeur émérite de l'université de Paris-I Panthéon-Sorbonne.

Boğaziçi Üniversitesi’nde 1999 “Latin İstanbul” bildirisi var.

A piece of sarcophaos from a Geneovese nobleman named LEONI de LEVANT and his inheritors dead in 1300 found at Arap Camii A piece of sarcophaos from a Geneovese nobleman named ANTONI de LAMANAROL and his inheritors dead in 1302 found at Arap Camii

NAİM GÜLERYÜZ (1933)

Naim Avigdor Güleryüz (d.1933), 500. Yıl Vakfı Başkanı ve 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi kurucu proje koordinatörü ve küratörü, araştırmacı ve yazar. Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti Yahudiler alanında araştırmalar yapmaktadır. 500. Yıl Vakfı Kurucu Başkan Vekili, 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi Kurucu Proje Koordinatörü ve Küratörü, UNESCO Milli Komisyonu Uygarlıklararası Diyalog Komitesi Roportörü, Beyoğlu Belediyesi Yerel-Sivil Güç Merkezi Sosyal ve Kültürel Etkinlikler Başkanı gibi sosyal çalışmalarda fiilen yer almaktadır. ABD, Kanada, Meksika, Şili, Küba ve Avrupa'nın değişik kentlerinde konusu ile ilgili konferanslar verdi, uluslararası sempozyumlara ve kongrelere katıldı, fotoğraf sergileri açtı. Ulusal ve yurt dışı basında değişik dillerde sayısız makalesi yayımlandı. Türk Yahudileri Tarihi, İstanbul Sinagogları, The History of the Turkish Jews, 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi Albümü, 700 Years of Togetherness ve ünlü fotoğraf sanatçısı İzzet Keribar'ın fotoğraflarını kapsayan Türkiye Sinagogları kitaplarının yazarı. Edirne Yahudileri Tarihi, Gaziantep Yahudileri Tarihi, Hahambaşılık Kurumu ve Laik Toplum liderleri kitaplarını da hazırlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olup Fransızca, İngilizce ve İspanyolca bilmektedir.

NORA ŞENİ (1951)

Nora Şeni, yazar ve akademisyen. 1951 yılında İstanbul’da doğdu. Lise öğrenimini Notre Dame de Sion’da bitirdikten sonra Fransa’da iktisat okudu. Doktorasını aldığında Paris VIII Üniversitesi Şehircilik Bölümü’nde öğretim üyesi oldu. Doktora tezi, "Emperyalist Sistemde Kontrol Sanayii" başlığıyla çevrildi ve Birikim Yayınları’ndan çıktı (1978). Tarih, kent tarihi veantropolojisi konularında araştırmalar yaptı. Kamondolar, Marie ve Marie, Konstantiniye’de Bir Mevsim 1856-1858 (İletişim, 1999), Seni Unutursam Istanbul (Kitapyayinevi, 2008), Oryantalizm ve Hayirseverligin Ittifaki (Yapı Kredi Yayınları, 2009) adlı kitaplarının yanı sıra, çoğunluğu Fransızca olarak bilimsel dergilerde yayımlanmış çok sayıda makalesi vardır. Nora Şeni belgesel film yapımcılığını da sürdürmektedir. İstanbul'daki Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü'nü yönetmiştir.

Nora Şeni

METE GÖKTUĞ (1944) MİMAR GALATA DERNEĞİ KURUCUSU

Galata’yı tanımam sırasında Mimar ve Galata Derneği Başkanı Mete Göktuğ ile tanıştım. Çok iyi anlaşmıştık, beni Galata Derneğine üye yaptı. Ancak Dernek Başkanlığından ayrılmak zorunda bırakıldı.

ETHEM ELDEM (1960) 1960 yılında Cenevre'de doğdu. Ortaöğrenimini 1977'de Saint Joseph Lisesi'nde tamamladı. Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü'ne girdi. Bu bölümde üç sömestr okudu. Sonra 1982 yılında Siyaset Bölümü'nde lisans öğrenimini tamamladı. Siyaset ve Kamu Yönetimi Bölümü'nde yüksek lisans yaptı. 1983'te Fransız hükümetinin bursuyla Fransa'ya giderek Aix-en-Provence Üniversitesi'nde Prof. Robert Mantran'ın yanında "18. Yüzyılda İstanbul'da Fransız Ticareti" üzerine doktora tezine başladı. 1989'da doktorasını tamamladı. Boğaziçi Üniversitesi'nin Tarih Bölümü'ne öğretim üyesi olarak girdi. 1991'de doçent oldu.

Tarih Vakfı'nın kurucu ve yönetim kurulu üyesidir. Aynı zamanda vakfın yayımladığı "İstanbul ve Toplumsal Tarih" dergilerinin yayın kurulu üyesidir.

1990'da Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü'nde araştırmacı olarak çalıştı. O zamanlar Fransız yönetiminde bulunan Osmanlı Bankası, Bulgur Palas'ta bulunan arşivinin genel bir envanterinin çıkarılması için Enstitü'ye başvurur. Görevi Eldem üstlenir. Birkaç yıllık bir çalışmanın neticesinde bu arşivin envanteri meydana çıkar. 1996'da bankanın yeni yönetimi bu projeyi tekrar canlandırmak istedi. Eldem, Tarih Vakfı adına bu arşivin kullanıma açılması için gerekli altyapının oluşturulmasını üstlendi.

Osmanlı Bankası arşivlerinden hareketle, 19. yy sonu ve 20. yy başı Osmanlı iktisat tarihi, Osmanlı ticaret tarihi ve her şeyden çok da Osmanlı sosyal tarihi üzerinde yoğunlaştı.

Osmanlı'ndan Günümüze Voyvoda Caddesi Edhem Eldem Osmanlı Bankası Tarihi Araştırma Merkezi ve Tarih Vakfı'nın ortak projesi olarak yayımlanmıştır. İstanbul, 1999 ISBN 975-93692-0-6

Nakden Tarih ve Tarihten İzler sergilerinin devamı “Bankalar Caddesi” projesinin önemli ayaklarından biri olan “Osmanlı’dan Günümüze Voyvoda Caddesi” kitabıdır. Bunun Türkiye’de tek bir sokak üzerine odaklı ilk sergi örneğinin kitabı olmasının ötesinde bir dönemin salt ekonomik ve tarihsel olaylarını değil, sosyal ve toplumsal boyutlarına da ışık tutan bir eserdir. 33 binanın tarihleri çerçevesinde Sayın Prof. Dr. Edhem Eldem tarafından hazırlanan bu eser zengin içeriğinin yanı sıra okuyucuya görsel bir ziyafette sunmaktadır.

Osmanlı Bankası Tarihi Edhem Eldem Osmanlı Bankası Tarihi Araştırma Merkezi ve Tarih Vakfı'nın ortak projesi olarak yayınlanmıştır. İstanbul, 1999

BEHİÇ AK (1956) Behiç Ak (d. 1956, Samsun), Türk karikatürist, yazar ve belgesel film yönetmeni. Behiç Ak, Yıldız Üniversitesi ve İTÜ'de mimarlık öğrenimi gördü.1982’den beri karikatür çizmekte olan Behiç Ak, Cumhuriyet Gazetesi’nde “Kim Kime Dum Duma” adlı çizgi bandı çizmektedir. Türkiye ve değişik ülkelerinde sergilenmiş Tiyatro oyunları yazmıştır. Çocuk kitapları Japonya, Kore, Almanya'da yayınlanmaktadır. 2011'den itibaren Çin'de yayınlanmaya başlayacaktır. Galata etkinlikleri sırasında tanışmıştık.

ELMON HANÇER Ermeni kökenli Sanat Tarihçisi ve Tur rehberi, Galata konusunda açıklamaları var. Ayrıca Lora Baytar ve Sarkis Seropyan tarafından düzenlenen gezilerde birlikte olduk ve Sivas Divriği birlikte ziyaret etti. Tanış ve arkadaş olduğun Nişan Hançer’in eşi.

SEZİM SEZER DARNAUT Mimar, Latin Catholic Church in Istanbul isimli yayını var. Sezim Sezer benim İTÜ 62 İnşaat sınıf arkadaşım Akşehirli SÜMER SEZER’in kızıdır. Mail ortamında tanışmışız…..

İLAN KARMİ Musevi yazar, “The Jewish Sites of Istanbul” isimli yayını vardır.

YEŞUA AROYO ORKESTRA ŞEFİ

Galata etkinliklerinde “Avrupa Korosu” olarak konserlerini izledim.

ATTİLA TUNA 2003 YILI MUHTEŞEM GALATA ŞENLİĞİ DÜZENLEYİCİ ŞEHRİSTANBUL

Şenlik sırasında tanıştık

MEHMET BİLDİRİCİ

24.02.1939 tarihinde Konya’da doğdu. Konya Lisesi’nden 1957 Haziran döneminde mezun olduktan sonra, İTÜ İnşaat Fakültesi’nde öğrenim gördü ve 1962 yılında İnşaat Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu. 30 yıl Konya’da özel ve resmi kurumlarda çalıştı, 1971-1982 yılları arasında KDMM Akademisi’nde (Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi) öğretim görevlisi olarak görev yaptı, Yapı Malzemesi ve Yapı Statiği derslerini yürüttü. 1984-1995 yılları arasında Konya Devlet Su İşleri IV. Bölge Müdürlüğü’nde çalıştı, 1995 yılı sonunda emekli oldu. 1996 yılında İstanbul’a yerleşti, 1997-1998 yıllarında Büyük İstanbul İçmesuyu projesinde Müşavir olarak çalıştı. 1997 yılından bu tarafa İstanbul mahkemelerinde bilirkişi olarak mesleki yaşamını sürdürmektedir. Gökova Akyaka’ya ilk defa 1975 yılında gelmiş, önce köy içinde arsa sahibi olmuş, 1985 yılında halen yazları oturduğu evini satın almıştır. 1991 yılından bu yana tarihi su yapıları, Konya tarihi ve çevresinde antik yerleşimler, Konya Lisesi, Gökova tarihi… ile ilgili araştırmalarını sürdürmektedir. İngilizce bilmektedir. 2001 yılında İsrail ve 2004 yılında Efes’te yapılan Cura Aquarum isimli Uluslar arası tarihi su yapıları konulu toplantılara katılmış ve tebliğ sunmuştur. Yayınlanmış eserleri şöyledir. Yapı Malzemesi 1986, (S.Ü. yayını) Yatağan köyü, 1988 (özel yayın) Konya tarihi su yapıları, 1994 (DSİ yayını) Tarihi sulamalar 2004, (DSİ yayını) Konya Lisesi’nden bir dönem (CD-özel yayın) Konya Liselileri Korukent buluşmaları (özel yayın) Kırkyılın ötesinden İTÜ anıları (CD-özel yayın) Konyalı Şevka Ananın romanı (CD-özel yayın) Konya, Muğla, İstanbul gazete ve dergilerinde yaklaşık 200 yazısı, tarihi su yapıları konusunda çeşitli toplantılarda sunulmuş bildirileri vardır. Uzun zamandan beri Gökova ile topladığı belge ve fotoğrafları 13.08.2004 tarihinde “Akyaka Nail Çakırhan & Halet Çambel Kültür ve Sanat Evi’nde açmıştır. Öğretmen Düzay Bildirici ile evli ve olup çiftin bir oğlu iki kızı, iki torunu vardır (Biyografi 2006 yılı itibariyledir.)

GALATA’DA TANIDIĞIM KİŞİLER

NAZAR HANÇER Dökümcü, aslen Sivas Ermenisi, Sanat Tarihçisi Elmon Hançer’in eşi. Galata’da Döküm Atölyesi var. Çeşitli defa ziyaret edip kahvesini içtim. Galata suları ve çeşmeleri konusunda kendisinden bilgiler aldım. Özellikle Galata’ya gelen Acı Su hakkında. Uzun yıllardan bu yana Galata’da dükkanı olan kişi….

AGOP MIHÇI Aslen Konya Ereğli’den Ermeni kökenli Elektrik Malzemesi Satıcısı, dükkanında kendisini ziyaret ettim. Konya Ereğli’deki Ermeni Mezarlığının duvar içine alınmasında çabaları oldu. Dükkânı kapattıktan sonra Kadıköy’de yaşamını sürdürüyor.

YILDIRIM ALTAV (1931) İnşaat Yüksek Mühendisi, Eralko Mühendis Bürosu Sahibi, 1960’lı yıllarda İnşaat Fakültesi’den pek çok arkadaşım gibi 1962 yılında statiker olarak 4 ay bende çalıştım. İlk mesleki çalışmam Galata’da gerçekleşti. 1931 yılında İstanbul’da doğdu. Liseyi Kabataş Erkek Lisesi’nde birincilikle bitirdikten sonra İTÜ İnşaat Fakültesi’ne girdi ve 1954 yılında mezun oldu. Aynı yıl Demirköprü Barajı etüt proje şefliğinde meslek hayatına başladı. Askerlik hizmetini tamamladıktan sonra İstanbul Belediyesi İmar Müdürlüğü’nde statik büro şefi ve müşavir olarak çalıştı. 1957 yılında kendi bürosunu kurdu. 47 yıldır çalışmasına devam eden bu büroda, yurdun çeşitli bölgelerinde binlerce projenin yapılmasında proje koordinatörü olarak hizmet verdi. 1991 yılında üyesi bulunduğu Türk Müşavir Mühendisler Mimarlar Birliği tarafından şeref üyeliği verildi. Halen kendi firmasında yönetim kurulu başkanı olarak çalışmalarını devam ettirmektedir.

ASUMAN DÜLEK Mimar Beyoğlu Belediyesi yanında Mimarlık Bürosu var. Birlikte pek çok dosyada bilirkişi olduk. Kültürel ve sergi çalışmalarımda hep bana destek oldu.

HASAN ATAŞ İnşaat Mühendisi, Eski Beyoğlu Belediyesi Başkan Yardımcısı, Birlikte pek çok dosyada bilirkişi olduk. Beyoğlu Belediyesi binası altında bulunan su galerisini görmemi sağladı. Genç yaşta aramızdan ayrıldı

NERMİN AKSIN (Ölümü 2007) Avukat, Tünel’de bürosu vardı. Galata Derneğinde birlikte çalıştık. Genç yaşta ölümü üzerine Büyükada Mezarlığında toprağa verildi. Barış Derneği üyesi, eski TİP’li, Avukat Nermin Aksın dün Büyükada’da yapılan törenle toprağa verildi.

HABER MERKEZİ Önceki gün yaşamını yitiren Türkiye İşçi Partisi üyelerinden avukat Nermin Aksın, dün Büyükada’da düzenlenen törenle toprağa verildi.

Törende yapılan konuşmalarda Aksın’ın sosyalizme inancı ve mücadeleci kişiliği vurgulandı.

Nermin Aksın’ın üyesi olduğu Barış Derneği yönetim kurulu tarafından yapılan açıklamada “Derneğimizin değerli üyesi, uzun yıllardır barış için verdiği mücadeleyi aralıksız sürdürmüş olan sevgili ablamız Nermin Aksın'ı kaybetmiş olmanın üzüntüsü içindeyiz. Ailesi ve dostlarına başsağlığı diliyoruz. Barış Derneği olarak anısını barış için verdiğimiz mücadelede yaşatmaya devam edeceğiz” denildi.