„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy na lata 2011-2032”

Zał ącznik do Uchwały Rady Gminy Ostrowice z dnia 31 sierpnia 2011r.

PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJJJĄCYCH AZBEST Z TERENU GMINY OSTROWICE na lata 2011---2032-2032

Ostrowice, sierpie ń 2011r.

str. 1

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

SPIS TRE ŚCI:

SPIS TRE ŚCI...... 2 1. WPROWADZENIE ...... 3 2. PRAWNE ASPEKTY U ŻYTKOWANIA I USUWANIA WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST…...... 4 2.1. Ustawy...... 4 2.2. Rozporz ądzenia...... 5 3. CEL I ZADANIA PROGRAMU ...... 7 4. PODSTAWOWE INFORMACJE CHARAKTERYZUJ ĄCE OBSZAR OBJ ĘTY PROGRAMEM ……………………………………………………….…………………7 5. CHARAKTERYSTYKA AZBESTU, WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST ORAZ OPIS ICH SZKODLIWEGO DZIAŁANIA ...... 11 5.1. Azbest - wła ściwo ści i zastosowanie ...... 11 5.2. Klasyfikacja wyrobów azbestowych ...... 13 5.3. Szkodliwe oddziaływanie azbestu na zdrowie ludzkie ...... 15 5.4. Sposoby i warunki bezpiecznego u żytkowania i usuwania wyrobów zawieraj ących azbest...... 16 5.5. Podstawowe obowi ązki wytwórców odpadów zawieraj ących azbest...... 19 6. DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU U ŻYTKOWANIA WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST NA TERENIE GMINY OSTROWICE...... 22 7. ZAŁO ŻENIA PROGRAMU ...... 40 8. HARMONOGRAM REALIZACJI „PROGRAMU USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST Z TERENU GMINY OSTROWICE NA LATA 2011-2032”...... 43 9. BIBLIOGRAFIA ...... 45 10. ZAŁ ĄCZNIKI ...... 46

1. WPROWADZENIE

str. 2

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Na świecie znanych jest ponad 5 tys. wyrobów, do produkcji których u żywano azbestu. Są to głównie wyroby stosowane w budownictwie jako pokrycia dachowe, osłony elewacyjne ścian, przewody kominowe, rury wodoci ągowe i kanalizacyjne oraz elementy izolacyjne. Azbest wykorzystywany był równie ż mi ędzy innymi przy produkcji sprz ętu gospodarstwa domowego, np. kuchenek, piecyków elektrycznych i gazowych, opiekaczy, suszarek do włosów oraz siatek azbestowych. Surowca tego u żywano tak że do produkcji farb, pokostów, klejów, smarów, płytek i wykładzin podłogowych oraz koców ga śniczych. W Polsce nie wyst ępuj ą zło ża azbestu nadaj ące si ę do górniczej eksploatacji. Azbest stosowany dawniej do produkcji w naszym kraju importowano głównie z byłego ZSRR i Kanady. W latach 70 ubiegłego wieku sprowadzano do kraju ok. 100 tys. ton azbestu rocznie, który wykorzystywano przede wszystkim (ok. 85 %) do wyrobu materiałów budowlanych, pokry ć dachowych oraz elewacji budynków. Szacuje si ę, że na terenie kraju na dachach i fasadach budynków oraz w obiektach przemysłowych zamontowanych jest blisko 1 350 000 m 2 płyt azbestowo-cementowych, z czego blisko 90 % stanowi ą dachowe płyty faliste, zwane popularnie eternitem. W 1980 r. z płyt azbestowo-cementowych wykonanych było ok. 45 % pokry ć dachowych i fasadowych. Po 15 latach udział tych płyt w nowobudowanych pokryciach dachowych, zmniejszył si ę o 30%. Znacz ącą pozycj ę w bilansie wyrobów azbestowych stanowi ą znajduj ące si ę w ziemi i budynkach rury azbestowo-cementowe. Szacuje si ę, że jest ich ok. 600 tys. ton. Znaczna ilo ść wyrobów azbestowych stosowana jest w hutnictwie i przemy śle ceramicznym. Jest to ok. 60 tys. ton. Mas ę będących w u życiu wyrobów małogabarytowych, takich jak uszczelki, kształtki, okładziny hamulcowe czy wyroby włókiennicze, ocenia si ę na 100 tys. ton. Okazuje si ę jednak, że azbest jest szkodliwy dla zdrowia i ze wzgl ędu na zagro żenie jakie stwarza musi by ć usuni ęty z wszystkich obiektów w kraju do ko ńca 2032 roku. Zapis ten zawarty jest w „ Programie usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski” przyj ętym przez Rad ę Ministrów w dniu 14 maja 2002 r. St ąd te ż wynikła konieczno ść opracowania Programu usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest z terenu gminy Ostrowice. Niniejszy Program jest uszczegółowieniem „ Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Ostrowice na lata 2004-2011 ”, który został przyj ęty Uchwał ą Nr III/13/06 Rady Gminy Ostrowice z dnia 29 grudnia 2006r. Rada Ministrów Uchwał ą Nr 122/2009 z dnia 14 lipca 2009 r. przyj ęła nowy program wieloletni pod nazw ą „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009 – 2032”, który utrzymuje cele przyj ęte przez Rad ę Ministrów 14 maja 2002 r. Programu usuwania azbestu

str. 3

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski tj.: 1. usuni ęcie i unieszkodliwienie wyrobów zawieraj ących azbest, 2. minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecno ści ą azbestu na terytorium kraju, 3. likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko. Przedmiotowy program okre śla równie ż nowe zadania niezb ędne do oczyszczenia kraju z azbestu w okresie 24 lat, wynikaj ące ze zmian gospodarczych i społecznych, jakie nastąpiły m.in. w zwi ązku ze wst ąpieniem Polski do Unii Europejskiej. W Programie opisano ogólne mechanizmy oraz zasady pomocy, której Gmina zamierza udzieli ć osobom decyduj ącym si ę na usuni ęcie elementów zawieraj ących azbest z budynków lub budowli. Pomoc ta ma na celu zach ęci ć do podejmowania tego rodzaju działa ń oraz zmniejszy ć ryzyko zwi ązane z nieprawidłowym ich wykonaniem.

2. PRAWNE ASPEKTY U ŻYTKOWANIA I USUWANIA WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST

Poni żej zamieszczono wykaz najwa żniejszych aktów prawnych dotycz ących usuwania wyrobów zawieraj ących azbest, sposobu post ępowania z tymi wyrobami, wraz z innymi zagadnieniami dotycz ącymi azbestu.

2.1. Ustawy:

1) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150). Azbest zgodnie z ustaw ą Prawo ochrony środowiska obok PCB zaliczany jest do substancji stwarzaj ących szczególne zagro żenie dla środowiska. Dalej ustawa okre śla, że m.in. azbest jako substancja stwarzaj ąca szczególne zagro żenie dla środowiska, powinien by ć wykorzystywany, przemieszczany i eliminowany przy zachowaniu szczególnych środków ostro żno ści. Instalacje lub urz ądzenia, w których jest lub był wykorzystywany azbest, powinny zosta ć oczyszczone lub unieszkodliwione. Ustawa nakłada na wykorzystuj ącego wyroby zawieraj ące azbest, obowi ązek sukcesywnej ich eliminacji i obowi ązek dokumentowania rodzaju, ilo ści i miejsc ich wyst ępowania oraz sposobu ich eliminowania oraz obowi ązek przedkładania marszałkowi województwa okresowych informacji o rodzaju, ilo ści i miejscach ich wyst ępowania. W przypadku osób fizycznych nieb ędących przedsi ębiorcami ustawa nakłada obowi ązek przedło żenia informacji o rodzaju, ilo ści i miejscach wyst ępowania wyrobów zawieraj ących azbest w formie uproszczonej odpowiednio do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta do 31 stycznia ka żdego roku. Równie ż ustawa nakłada na wójta, burmistrza, prezydenta miasta obowi ązek przedkładania

str. 4

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

marszałkowi województwa informacji o rodzaju, ilo ści i miejscach wyst ępowania wyrobów zawieraj ących azbest raz na rok, do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy. 2) Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawieraj ących azbest (Dz. U. z 2004 r., Nr 3, poz. 20 ze zm.). Ustawa zakazuje wprowadzania na polski obszar celny wyrobów zawieraj ących azbest, azbestu, produkcji wyrobów zawieraj ących azbest oraz obrotu azbestem i wyrobami zawieraj ącymi ten surowiec.

3) Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 z pó źn. zm.). Zgodnie z art. 30 ust. 7 ustawy Prawo budowlane właściwy organ mo że nało żyć, w drodze decyzji, o której mowa w ust. 5 ustawy, obowi ązek uzyskania pozwolenia na wykonanie okre ślonego obiektu lub robót budowlanych obj ętych obowi ązkiem zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1 ustawy, je żeli ich realizacja mo że narusza ć ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub spowodowa ć: a) zagro żenie bezpiecze ństwa ludzi lub mienia, b) pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków, c) pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych, d) wprowadzenie, utrwalenie b ądź zwi ększenie ogranicze ń lub uci ąż liwo ści dla terenów s ąsiednich.

2.2. Rozporz ądzenia:

1) Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 pa ździernika 2005 r. w sprawie zasad bezpiecze ństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawieraj ących azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz. U. z 2005 r., Nr 216, poz. 1824).

2) Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego u żytkowania i usuwania wyrobów zawieraj ących azbest (Dz. U. z 2004 r., Nr 71, poz. 649).

3) Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 pa ździernika 2003 r. w sprawie wymaga ń w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urz ądze ń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz. U. z 2003 r., Nr 192, poz. 1876).

4) Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 pa ździernika 2002 r. w sprawie sposobu przedkładania wojewodzie informacji o rodzaju, ilo ści i miejscach wyst ępowania substancji stwarzaj ących szczególne zagro żenie dla środowiska (Dz. U. z 2002 r., Nr 175, poz. 1439). Rozporz ądzenie okre śla termin oraz form ę składania informacji o rodzaju, ilo ści i miejscach wyst ępowania substancji stwarzaj ących szczególne

str. 5

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

zagro żenie.

5) Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 27 wrze śnia 2001 r. - w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001 r., Nr 112, poz. 1206) zamieszcza rodzaje odpadów zawieraj ących azbest na li ście odpadów niebezpiecznych w wymienionych ni żej grupach i podgrupach z przypisanym kodem klasyfikacyjnym: a) 06 07 01* - Odpady azbestowe z elektrolizy, b) 06 13 04* – Odpady z przetwarzania azbestu, c) 10 11 81* - Odpady zawieraj ące azbest (z hutnictwa szkła), d) 10 13 09* - Odpady zawieraj ące azbest z produkcji elementów cementowo – azbestowych, e) 15 01 11* - Opakowania z metali zawieraj ące niebezpieczne, porowate elementy wzmocnienia konstrukcyjnego (np. azbest) wł ącznie z pustymi pojemnikami ci śnieniowymi, f) 16 01 11* - Okładziny hamulcowe zawieraj ące azbest, g) 16 02 12* - Zu żyte urz ądzenia zawieraj ące azbest, h) 17 06 01* - Materiały izolacyjne zawieraj ące azbest, i) 17 06 05* – Materiały konstrukcyjne zawieraj ące azbest

6) Zarz ądzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 marca 1996 r. w sprawie dopuszczalnych st ęż eń i nat ęż eń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane, urz ądzenia i elementy wyposa żenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi (M. P. z 1996 r., Nr 19, poz. 231) okre śla jako niedopuszczalny dodatek azbestu w materiałach budowlanych, z terminem obowi ązywania od dnia 1 stycznia 1997 r. 7) Rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. z 2004 r., Nr 280, poz. 2771 z pó źn. zm.) okre śla azbest o numerze 650-013-00-6 jako czynnik rakotwórczy dla ludzi. Szczegółowo okre ślono równie ż obowi ązki pracodawcy w zakresie rejestru czynników rakotwórczych, stosowania środków zapobiegawczych, informowania pracowników o zagro żeniach dla zdrowia, przeszkolenia pracowników oraz obowi ązki lekarza sprawującego profilaktyczn ą opiek ę zdrowotn ą nad pracownikiem. 8) Rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 stycznia 2005 r. w sprawie wzoru ksi ąż eczki bada ń profilaktycznych dla osoby, która była lub jest zatrudniona w warunkach nara żenia zawodowego w zakładach stosuj ących azbest w procesach technologicznych, sposobu jej wypełnienia i aktualizacji (Dz. U. z 2005 r., 13, poz. 109) ustala wzór ksi ąż eczek bada ń profilaktycznych. 9) Rozporz ądzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwy ższych dopuszczalnych st ęż eń i nat ęż eń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2002 r., Nr 217, poz. 1833 z pó źn. zm.) okre śla m.in. najwy ższe dopuszczalne st ęż enia w środowisku pracy pyłów zawieraj ących azbest. 10) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. z 2005 r., Nr 260, poz. 2176 z późn. zm.) okre śla

str. 6

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

jednostkowe stawki opłat za umieszczanie m.in. odpadów azbestowych na składowisku.

3. CEL I ZADANIA PROGRAMU

Podstawowym celem Programu jest usuni ęcie azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest z terenu gminy Ostrowice, a przez to wyeliminowanie niebezpiecznych dla zdrowia skutków działania azbestu. Osi ągaj ąc ten cel wypełni zobowi ązanie, jakie Polska zło żyła Unii Europejskiej, deklaruj ąc oczyszczenie terenu kraju z azbestu i wyrobów go zawieraj ących do 2032 roku. Gmina Ostrowice zakłada usuni ęcie azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest z terenu gminy do 2032 roku. Program zakłada realizacj ę nast ępuj ących zada ń: a) Inwentaryzacja i utworzenie bazy danych o lokalizacji istniej ących wyrobów zawieraj ących azbest; b) Edukacja mieszka ńców w zakresie szkodliwo ści azbestu, obowi ązków dotycz ących post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest oraz sposobów bezpiecznego ich usuwania oraz unieszkodliwiania; c) Mobilizowanie wła ścicieli budynków do usuni ęcia wyrobów zawieraj ących azbest poprzez system pomocy edukacyjnej i finansowej; d) Mobilizowanie wła ścicieli obiektów przemysłowych do usuni ęcia wyrobów zawieraj ących azbest; e) Podj ęcie działa ń w kierunku pozyskania funduszy ze źródeł zewn ętrznych na realizacj ę Programu; f) Usuni ęcie wyrobów zawieraj ących azbest z obiektów o światowych, u żyteczno ści publicznej i innych b ędących własno ści ą Gminy Ostrowice; g) Wymiana rur wodoci ągowo – kanalizacyjnych z azbestu; h) Bie żą cy monitoring realizacji Programu i okresowe raportowanie jego realizacji władzom samorz ądowym oraz mieszka ńcom; i) Okresowa weryfikacja i aktualizacja Programu.

4. PODSTAWOWE INFORMACJE CHARAKTERYZUJ ĄCE OBSZAR OBJ ĘTY PROGRAMEM

Ostrowice to gmina wiejska poło żona w województwie zachodniopomorskim w powiecie Drawskim. Poło żona jest w południowo wschodniej cz ęś ci województwa

str. 7

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” i wschodniej cz ęś ci powiatu (Rys.1). Obszar gminy le ży na Pojezierzu Drawskim – jednej z najwi ększych jednostek fizjograficznych Pojezierza Zachodniopomorskiego. Tutaj tak że przebiega granica Drawskiego Parku Krajobrazowego, do którego wł ączono najciekawsze elementy krajobrazu, fauny i flory. Obszar gminy charakteryzuje si ę urozmaicona rze źbą terenu z licznymi formami polodowcowymi. Dominuj ącym typem krajobrazu jest młodoglacjalny, pagórkowaty pojezierny, poprzecinany dolinami i równinami akumulacyjnymi (den dolinnych). Dominuj ą formy plejstoce ńskie - moreny denne. Z holocenu pochodz ą formy subrealne, kształtuj ące dna dolin i ni ższe terasy rzeczne. Przez obszar gminy przebiega główny wododział I rz ędu, oddzielaj ący zlewni ę rzeki Regi od zlewni Drawy. Obszar całej gminy zasobny jest w wody powierzchniowe i wgł ębne. Spo śród najwa żniejszych wód płyn ących mo żna zaliczy ć rzeki: Kokn ę (23,9 km – prawy dopływ Drawy) oraz Rako ń ( 21 km – dopływ Kokny). Ponadto na terenie gminy wyst ępuje 20 jezior, z najwi ększym jeziorem Ostrowiec. Obszar gminy rozdziela duże jezioro . Pozostałe jeziora wyst ępuj ące na obszarze gminy zlokalizowane s ą głównie w północno- zachodniej cz ęś ci.

Gmina Ostrowice zajmuje obszar o powierzchni 150,42 km 2, który zamieszkuje 2739 osób.

Średnia g ęsto ść zaludnienia wynosi 18 os/km 2.

str. 8

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Sie ć osadnicz ą gminy tworz y 31 miejscowo ści wiejskich, wchodz ących w skład 14 sołectw.

Gmina Ostrowice ma charakter rolniczo - le śny. U żytki rolne stanowi ą 57,48% ogólnej powierzchni. 29,90 % powierzchni gruntów Gminy Ostrowice zajmuj ą lasy i zadrzewienia oraz zakrzewienia, około 4,9 % stanowi ą wody, 7,6 % zajmuj ą pozostałe grunty. Sie ć placówek o światowych na terenie gminy: Zgodnie z zadaniami okre ślonymi w ustawie o systemie o światy, gmina jest zobowi ązana do prowadzenia przedszkoli, szkół podstawowych oraz gimnazjalnych.

Na terenie gminy istniej ą dwa Zespoły Szkół w Ostrowicach: w Nowym Worowie oraz Ostrowicach. W skład ka żdego Zespołu Szkół wchodzi: Oddział Przedszkolny. Szkoła Podstawowa oraz Gimnazjum. W roku szkolnym 2010/2011 ucz ęszczało do naszych placówek 297 uczniów.

Uwarunkowania infrastrukturalne:

Sie ć wodoci ągowa: Długo ść sieci wodoci ągowej i rozdzielczej na terenie gminy wynosi 49,8 km, woda pobierana jest uj ęć gł ębinowych zlokalizowanych w 14 miejscowo ściach. Sie ć wodoci ągowa jest stosunkowo dobrze rozwini ęta. Stopie ń zwodoci ągowania gminy jest wysoki i wynosi 96,8 %. Sie ć kanalizacji sanitarnej: Dotychczasowy rozwój systemów kanalizacji nie nadąż a za poziomem zwodoci ągowania gminy i nie odpowiada potrzebom ochrony środowiska. Kanalizacj ą obj ęty jest niewielki obszar gminy. Jedynie trzy miejscowo ści tj. Siecino, Jelenino i Ostrowice z po śród 31 miejscowo ści gminy s ą skanalizowane. W trakcie realizacji budowy kanalizacji s ą miejscowo ści , Chlebowo, z przesyłem do Starego Worowa nast ępnie do oczyszczalni w Złocie ńcu. Długo ść sieci kanalizacyjnej wynosi 14,7 km. Liczba osób wł ączonych dotychczas do systemu kanalizacyjnego wynosi ok. 800 osób, co stanowi 30% wszystkich mieszka ńców gminy. W pozostałych miejscowo ściach brak jest kanalizacji sanitarnej.

Oczyszczalnia ścieków: Na terenie gminy w miejscowo ści Ostrowice, znajduje si ę oczyszczalnia ścieków, która została wybudowana w 2001 roku. Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna o RLM

str. 9

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

725 i wydajno ści 174 m 3/dob ę. Posiada ona zdolno ść redukcji ładunku zanieczyszcze ń: BZT5-12,0 Mg, zawiesiny ogólnej-11,54Mg, azotu ogólnego-0,46Mg, fosforu ogólnego- 0,26Mg. Oczyszczalnia obecnie przyjmuje ścieki z gospodarstw w ilo ści 33 000 m 3/rok, w tym 3000 m3/rok stanowi ą ścieki dowo żone taborem asenizacyjnym ze zbiorników bezodpływowych cz ęsto rozszczelnionych. Z bilansu ró żnicowego pomiędzy ilo ści ą dostarczonej wody, a ilo ści ą odprowadzonych ścieków wynika, i ż wi ększo ść ścieków trafia wprost do środowiska naturalnego, do gruntu lub wód powierzchniowych, stwarzaj ąc powa żne zagro żenie dla środowiska i zdrowia ludno ści.

Gromadzenie i unieszkodliwianie odpadów: Przyj ęty system zbiórki odpadów komunalnych na terenie Gminy Ostrowice charakterystyczny jest dla wi ększo ści terenów o charakterze wiejskim. Zorganizowan ą zbiórk ą odpadów nie jest obj ętych 100% mieszka ńców. Szacuje si ę, że ten wska źnik kształtuje si ę na poziomie 90 %. Odpady komunalne zbierane s ą w formie zmieszanej, głównie w pojemnikach o pojemno ści 120 l oraz 240 l. Ze wzgl ędu na brak gminnego składowiska, odpady wywo żone s ą na składowiska w s ąsiednich gminach. Odbieraniem odpadów komunalnych na terenie gminy zajmuj ą si ę podmioty gospodarcze:

Gmina Ostrowice Nazwa i adres firmy

Zakład Gospodarki Komunalnej, ul. Jeziorna 50 w Czaplinku Zakład Usług Komunalnych ul. Piaskowa 1 78-520 Złocieniec

P.H.U. Zakład Oczyszczania „EKO-FIUK” ul. Świerczewskiego 2 b 78-320 Połczyn Zdrój REMONDIS Sanitech Pozna ń Sp. z o.o Oddział Barwice ul. Czapliniecka 12 78-460 Barwice

Przedsi ębiorstwa zajmuj ą si ę gromadzeniem i wywozem odpadów oraz konserwacj ą i dezynfekcj ą pojemników.

str. 10

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Selektywna zbiórka odpadów Od 2002 r. na terenie gminy rozpocz ęto wdra żanie systemu selektywnej zbiórki surowców wtórnych – tworzywa sztuczne, od roku 2003 szkło. Selektywn ą zbiórk ę odpadów prowadzi PHU Zakład Oczyszczania „EKO – FIUK” z Połczyna Zdroju. Na terenie gminy nie funkcjonuje aktualnie żaden zakład, w którym prowadzona byłaby mechaniczna segregacja odpadów. Brak równie ż kompostowni odpadów biodegradowalnych oraz grzebowisk. Jedynym przyj ętym sposobem unieszkodliwiania odpadów jest ich składowanie w formie zmieszanej, na składowiskach zlokalizowanych poza gmin ą.

Gmina Ostrowice otrzymała od Celowego Zwi ązku Gmin R – XXI 4 pojemniki o pojemno ści 20 l i 1 pojemnik o pojemno ści 5 l do zbiórki zu żytych baterii i akumulatorów małogabarytowych. Pojemniki zostały ustawione w: Zespole Szkół w Nowym Worowie ( 2 szt. 20 l), Zespole Szkół w Ostrowicach (2 szt. 20 l), Urz ędzie Gminy w Ostrowicach (Biblioteka Publiczna w Ostrowicach – 1 szt. 5 l).

5. CHARAKTERYSTYKA AZBESTU, WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST ORAZ OPIS ICH SZKODLIWEGO DZIAŁANIA

5.1. Azbest - wła ściwo ści i zastosowanie

Azbest jest nazw ą handlow ą minerałów włóknistych z grupy serpentynu i amfibolu o specyficznych wła ściwo ściach fizykochemicznych. Charakteryzuje go du ża odporno ść na rozci ąganie, elastyczno ść , odporno ść na działanie kwasów, zasad i innych chemikaliów, wysoka temperatura rozkładu i topnienia, złe przewodnictwo cieplne. Pod wzgl ędem chemicznym to uwodnione krzemiany magnezu, żelaza, wapnia i sodu. Stosowanie azbestu stwierdzono ju ż ok. 4500 lat temu na podstawie wykopalisk dokonanych w Finlandii. W Europie Południowej znany jest od ponad 2500 lat. Wzmianki w ró żnego rodzaju kronikach świadcz ą, że azbest od XV do XIX wieku dodawany był do ró żnych surowców w celu uzyskania, m.in. knotów do świec, niepalnego papieru, skóry, a tak że do wyrobów tekstylnych (np. sukna na płaszcze żołnierskie). W latach 20-tych XIX wieku azbest znalazł komercyjne zastosowanie w postaci kolekcji ogniotrwałych ubra ń dla stra żaków (G. Aldinieso). Tkaniny azbestowe stosowane były równie ż jako kurtyny teatralne. Wielki rozkwit azbestu przypada na er ę silników parowych, w których zastosowane zostały azbestowo - gumowe uszczelki spełniaj ące pod wzgl ędem elastyczno ści i trwało ści

str. 11

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” wymagania konstruktorów. W ko ńcu XIX wieku rozpocz ęto wydobywanie azbestu na skal ę przemysłow ą, pocz ątkowo w Kanadzie, nast ępnie w Rosji. Dalsze kopalnie powstawały w Afryce na obszarach Rodezji - obecnej RPA. Po 1910 roku nast ąpił szereg dalszych odkry ć i eksploatacji złó ż w ró żnych rejonach świata. W latach 60-tych XIX wieku zapocz ątkowana została przez Warda Johnsa nowa gał ąź przemysłu materiałów budowlanych w postaci pokry ć dachowych z dodatkiem niepalnego azbestu. Surowcem powszechnie stosowanym stał si ę dopiero w XX wieku, ze wzgl ędu na unikalne wła ściwo ści tego minerału. Włókna azbestu s ą bardzo mocne i trwałe. Produkty azbestowe s ą kwasoodporne, ogniotrwałe, odporne na korozj ę i charakteryzuj ą si ę du żą wytrzymało ści ą mechaniczn ą. Dzi ęki tym cechom fizyczno-chemicznym znalazły one zastosowanie w budownictwie, przemy śle włókienniczym, maszynowym, okr ętowym i wielu innych. Do niedawna azbest stosowany był w produkcji ponad 3 tys. wyrobów przemysłowych, 85 % produkcji to wyroby budowlane - płyty dachowe i elewacyjne, a tak że rury. W zale żno ści, z jakim metalem krzemiany tworz ą zwi ązek, wyró żnia si ę kilka typów azbestu o ró żnej szkodliwo ści dla zdrowia. Najwi ększ ą popularno ść i szerokie zastosowanie w gospodarce światowej zyskały trzy minerały azbestowe: a) powszechnie stosowany chryzotyl (azbest biały) - włóknista odmiana serpentynu, tj. uwodnionego krzemianu magnezu, najcz ęś ciej z azbestów stosowany w produkcji wyrobów azbestowo - cementowych oraz popularnych wyrobów tkanych i prz ędz termoizolacyjnych; b) w mniejszym stopniu krokidolit (azbest niebieski) - krzemian sodowo - żelazowy nale żą cy do grupy amfiboli, najbardziej szkodliwy, rakotwórczy i mutagenny najwcze śniej wycofany z u żytkowania w latach 80-tych; c) stosowany w wyrobach europy zachodniej amozyt (azbest br ązowy) - krzemian żelazowo – magnezowy nale żą cy do grupy amfiboli, o szkodliwo ści po średniej mi ędzy krokidolitem i chryzotylem. Pomimo udowodnionego działania chorobotwórczego chryzotyl uznawany za mniej szkodliwy pozostaje, np. w USA wa żnym elementem wielu technologii o kluczowym znaczeniu. Aktualnie azbest wykorzystywany jest m.in. w ameryka ńskim programie wahadłowców kosmicznych, których silniki rakietowe pokrywane s ą osłon ą impregnowan ą azbestem, a tak że w przemy śle okr ętowym.

str. 12

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

5.2. Klasyfikacja wyrobów azbestowych

Wyroby zawieraj ące azbest klasyfikowane s ą w dwóch klasach, przyjmuj ąc jako kryterium zawarto ść azbestu, stosowane spoiwo oraz g ęsto ść obj ęto ściow ą wyrobu.

Klasa I - wyroby o g ęsto ści obj ęto ściowej mniejszej ni ż 1000 kg/m 3 definiowane jako „mi ękkie” (słabo spoiste) zawieraj ące powy żej 20% azbestu i mał ą ilo ść lepiszcza. Wyroby te łatwo ulegaj ą uszkodzeniom mechanicznym, czemu towarzyszy znaczna emisja włókien azbestu do otoczenia stwarzaj ąc powa żne zagro żenie dla zdrowia ludzkiego. Najcz ęś ciej stosowanymi w tej klasie były wyroby tekstylne z azbestu takie jak: koce ga śnicze, szczeliwa plecione, tektury uszczelkowe oraz materiały i wykładziny cierne.

Klasa II - wyroby o g ęsto ści obj ęto ściowej wi ększej ni ż 1000 kg/m 3 definiowane jako „twarde” zawieraj ące poni żej 20% azbestu. Włókna azbestowe w tych wyrobach s ą mocno zwi ązane i nawet w przypadku mechanicznego uszkodzenia materiału w stosunkowo niewielkiej ilo ści przedostaj ą si ę do otoczenia. Wyroby „twarde” s ą odporne na destrukcje, a du że niebezpiecze ństwo zanieczyszczenia środowiska i zagro żenia zdrowia ludzkiego wyst ępuje przy ich obróbce mechanicznej (ci ęcie, wiercenie otworów) oraz rozbijanie w wyniku zrzucania z wysoko ści w trakcie prac remontowych. Do tej klasy wyrobów zaliczane s ą miedzy innymi: powszechnie stosowane płyty faliste azbestowo - cementowe, płyty „karo” oraz płyty płaskie wykorzystywane jako elewacje w budownictwie wielokondygnacyjnym. W znacznie mniejszych ilo ściach stosowane były inne wyroby azbestowo - cementowe, w postaci rur słu żą cych do wykonywania instalacji wodoci ągowych, kanalizacyjnych czy kominów i zsypów.

str. 13

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Tabela nr 2. Charakterystyka wyrobów zawieraj ących azbest z podziałem na klasy.

Charakterystyka Wła ściwo ści Rodzaj wyrobu i zastosowanie

KLASA I

Obejmuje wyroby o g ęsto ści Wyroby te łatwo ulegaj ą Masy azbestowo – natryskowe : izolacja obj ęto ściowej mniejszej od uszkodzeniom ognioochronna konstrukcji stalowych 1000 kg/m3, definiowane jako mechanicznym, przegród „mi ękkie”, zawieraj ące czemu towarzyszy znaczna budowlanych, izolacja akustyczna obiektów powy żej 20% (do 100%) emisja użyteczno ści publicznej. azbestu włókien azbestu do Sznury : piece przemysłowe wraz z kanałami otoczenia. spalin, nagrzewnice, rekuperatory, kominy przemysłowe Tektura azbestowa : izolacja termiczna i uszczelnienia w instalacjach przemysłowych, aparaturze kontrolno – pomiarowej i laboratoryjnej Płyty azbestowo – kauczukowe : uszczelnianie urz ądze ń przemysłowych pracuj ących w środowisku agresywnym Wyroby tekstylne z azbestu (koce ga śnicze, szczeliwa plecione, tektury, r ękawice i tkaniny azbestowe) : ochrona pracowników Masa lub tektura azbestowa: drobne urz ądzenia w gospodarstwach domowych, np. żelazka, płytki kuchenne, piece akumulacyjne Materiały i wykładziny cierne zawieraj ące azbes t: hamulce i sprz ęgła Masy ognioodporne zawieraj ące azbest : piece przemysłowe wraz z kanałami spalin

KLASA II

Płyty azbestowo – cementowe faliste i Obejmuje wyroby o g ęsto ści W wyrobach tych włókna gąsiory : obj ęto ściowej powy żej 1000 azbestowe s ą mocno pokrycia dachowe, balkony kg/m3 definiowane jako zwi ązane, a w przypadku Płyty azbestowo – cementowe płaskie „twarde”, zawieraj ące mechanicznego uszkodzenia prasowane : ściany osłonowe, ściany poni żej20% azbestu. (np. p ękni ęcia)ma miejsce działowe, stosunkowo niewielka elewacje zewn ętrzne, osłona ścian emisja azbestu do otoczenia przewodów w porównaniu z wyrobami windowych, szybów wentylacyjnych i klasy I. instalacyjnych, chłodnie kominowe, chłodnie Natomiast wentylatorowe niebezpiecze ństwo dla Płyty azbestowo – cementowe płaskie zdrowia ludzi i środowiska „karo ”: pokrycia dachowe, elewacje stwarza mechaniczna zewn ętrzne obróbka tych wyrobów Płyty azbestowo – cementowe (ci ęcie, wiercenie otworów) suchoformowane „kolorys”, „acekol” i oraz rozbijanie w wyniku inne : zrzucania z wysoko ści w elewacje zewn ętrzne, osłony kanałów

str. 14

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

trakcie prac remontowych. wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, ściany działowe Rury azbestowo – cementowe (bezci śnieniowe i ci śnieniowe) : przewody kanalizacyjne i wodoci ągowe, rynny spustowe na śmieci, przewody kominowe Otuliny azbestowo – cementowe : izolacja urz ądze ń ciepłowniczych i innych przemysłowych Kształtki azbestowo – cementowe budowlane : przewody wentylacyjne, podokienniki, osłony ruroci ągów ciepłowniczych, osłony kanałów spalinowych i wentylacyjnych Kształtki azbestowo – cementowe elektroizolacyjne : przegrody izolacyjne w aparatach i urz ądzeniach elektrycznych Płytki PCV: podłogi w blokach mieszkalnych

5.3. Szkodliwe oddziaływanie azbestu na zdrowie ludzkie

Zagro żenie dla zdrowia mieszka ńców wynika z nagromadzenia na obszarze gminy ró żnego typu materiałów zawieraj ących azbest, w tym stosunkowo du że ilo ści azbestu chryzotylowego. Odpady azbestowo – cementowe, stanowi ące niegdy ś bardzo cenny surowiec wykorzystywany szeroko przez mieszka ńców, stanowi ą obecnie istotne źródło emisji pyłu. Odpady te zastosowane do utwardzania podwórek, podjazdów, dróg uległy zu życiu i degradacji pod wpływem warunków atmosferycznych, co jest przyczyn ą uwalniania si ę włókien azbestu do powietrza atmosferycznego. Obecno ść azbestu stwierdzono równie ż w wodzie, napojach i pokarmach, jednak jak donosi Raport Pa ństwowego Zakładu Higieny z dn. 30.06.2000 r. nie ma dowodów świadcz ących o tym, że azbest spo żyty w wodzie jest szkodliwy dla zdrowia. Dlatego zast ępowanie rur azbestowo - cementowych w instalacjach ziemnych wyrobami bezazbestowymi powinno nast ępowa ć sukcesywnie, w miar ę technicznego zu życia lub w przypadku woli wymiany na rury bezazbestowe. Wszystkie gatunki azbestu s ą rakotwórcze dla ludzi w przypadku, gdy jest on wdychany. Okres utajniony choroby nowotworowej wywołanej wdychaniem azbestu wynosi 15 - 20 lat. Włókna nie s ą widoczne w mikroskopie optycznym, gdy ż maj ą zwykle średnice mniejsze od długo ści fali światła widzialnego. Od rodzaju włókien zale ży bezpo średnio jego toksyczno ść . Wi ększe włókna w wi ększo ści zatrzymuj ą si ę w górnych drogach

str. 15

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” oddechowych sk ąd s ą usuwane przez rz ęski, włókna bardzo drobne s ą usuwane przez system odporno ściowy. Najbardziej niebezpieczne s ą włókna długie (>5um) ale cienkie (<3um); przenikaj ą one do dolnych dróg oddechowych, wbijaj ą si ę w płuca gdzie pozostaj ą i w wyniku wieloletniego dra żnienia komórek wywołuj ą choroby. Trwało ść oraz zdolno ść gromadzenia si ę w płucach włókien azbestowych powoduje ci ęż kie formy chorób płuc oraz opłucnej i otrzewnej. Najbardziej nara żeni na choroby wywoływane prac ą z azbestem s ą pracownicy: stoczni, przemysłu chemicznego, tytoniowego, tekstylnego oraz zatrudnieni w kopalni azbestu, w budownictwie i przy produkcji materiałów ogniotrwałych. Zanieczyszczenie powoduj ące choroby zawodowe, spotykane w przemy śle i przy pracach z azbestem, to kilkaset tysi ęcy włókien w 1 m 3 powietrza. Nara żenie zawodowe na pył azbestowy mo że by ć przyczyn ą nast ępuj ących chorób: pylicy azbestowej, raka płuc, mi ędzybłoniaka opłucnej lub otrzewnej. Jest ona tak że przyczyn ą zmian opłucnej w postaci zgrubie ń lub zwapnie ń. Ryzyko wyst ąpienia tych schorze ń zwi ązane jest ści śle z dawk ą pyłu, rodzajem azbestu i jest ono ró żne dla ró żnych technologii przetwórstwa.

5.4. Sposoby i warunki bezpiecznego u żytkowania i usuwania wyrobów zawieraj ących azbest

Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. okre śla zasady post ępowania z odpadami, w sposób zapewniaj ący ochron ę życia i zdrowia ludzi oraz ochron ę środowiska zgodnie z zasad ą zrównowa żonego rozwoju, a w szczególno ści zasady zapobiegania powstawaniu odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a tak że odzysku lub unieszkodliwiania. W ustawie okre ślone s ą obowi ązki wytwórców i posiadaczy odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych, do których zgodnie z obowi ązuj ącą klasyfikacj ą odpadów stanowi ącą zał ącznik do Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 27 wrze śnia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. z 2001 r., Nr 112, poz. 1206) zalicza si ę odpady azbestowe. Odpady zawieraj ące azbest nale ży kierowa ć na składowiska urz ądzone według zasad ogólnie obowi ązujących dla odpadów niebezpiecznych, z wyj ątkiem małej grupy odpadów zawieraj ących azbest, dla których dopuszcza si ę zamykanie w masie betonowej lub przekształcanie w procesach fizycznych i chemicznych.

str. 16

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Pierwszym etapem prac maj ących na celu oczyszczanie danego obiektu z azbestu jest lokalizacja wyrobów zawieraj ących azbest w tym obiekcie. Wła ściciel, zarz ądca lub użytkownik obiektu, w którym wyst ępuj ą wyroby zawieraj ące azbest, ma obowi ązek dokonywania ich inwentaryzacji, poprzez sporz ądzenie spisu z natury, zgodnie z rozporz ądzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 pa ździernika 2003 r. w sprawie wymaga ń w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urz ądze ń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz.U. z 2003 r., Nr 192, poz. 1876). Odpowiedni ą informacj ę, aktualizowan ą ka żdego roku, przygotowuje si ę zarówno dla wyrobów nadal eksploatowanych, jak i dla tych, których eksploatacja została zako ńczona. Przygotowane informacje musz ą nast ępnie zosta ć przesłane, w terminie do 31 stycznia, wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w przypadku osoby fizycznej, b ądź marszałkowi – w przypadku, gdy wła ścicielem budynku jest przedsi ębiorca. Wzory informacji niezb ędnych dla potrzeb inwentaryzacji wyrobów zawieraj ących azbest stanowi ą załącznik nr 1 i 2 do niniejszego Programu. Sposoby i warunki bezpiecznego u żytkowania i usuwania wyrobów zawieraj ących azbest okre ślono w Rozporz ądzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego u żytkowania i usuwania wyrobów zawieraj ących azbest (Dz.U. z 2004 r., Nr 71, poz. 649). Rozporz ądzenie okre śla: a) obowi ązki wykonawcy prac polegaj ących na bezpiecznym u żytkowaniu i usuwaniu wyrobów zawieraj ących azbest; b) sposoby i warunki bezpiecznego u żytkowania oraz usuwania wyrobów zawieraj ących azbest; c) warunki przygotowania do transportu i transportu wyrobów i odpadów zawieraj ących azbest do miejsca ich składowania; d) wymagania, jakim powinno odpowiada ć oznakowanie wyrobów i odpadów zawieraj ących azbest.

Wyroby zawieraj ące azbest o g ęsto ści obj ęto ściowej równej lub wi ększej ni ż 1000 kg/m 3 po stwierdzeniu braku widocznych uszkodze ń, mog ących stwarza ć warunki dla emisji azbestu do środowiska mo żna bezpiecznie u żytkowa ć przestrzegaj ąc wymaga ń w zakresie ochrony środowiska. Wykorzystywanie azbestu lub wyrobów zawieraj ących azbest w sposób umo żliwiaj ący emisje azbestu do środowiska jest niedopuszczalne. Wła ściciel, u żytkownik wieczysty lub zarz ądca nieruchomo ści, a tak że obiektu,

str. 17

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” urz ądzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawieraj ącego azbest, przeprowadza kontrole stanu tych wyrobów w terminach wynikaj ących z oceny stanu tych wyrobów. Z przeprowadzonej kontroli okresowej sporządza si ę w dwóch egzemplarzach ocen ę stanu i mo żliwo ści bezpiecznego u żytkowania wyrobów zawieraj ących azbest (wg wzoru stanowi ącego zał ącznik nr 3 do niniejszego Programu) . Jeden egzemplarz oceny łącznie z dokumentacj ą miejsca zawieraj ącego azbest, obiektu, urz ądzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej jest przechowywany przez wła ściciela, u żytkownika wieczystego lub zarz ądcy nieruchomo ści, a tak że obiektu, urz ądzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawieraj ącego azbest, natomiast drugi egzemplarz oceny wła ściciele przekazuj ą powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlanego, w terminie 30 dni od daty sporz ądzenia oceny. W celu eliminacji ryzyka zwi ązanego z materiałami azbestowymi konieczne jest stosowanie odpowiednich metod post ępowania. Wybór metody zale ży od oceny stanu technicznego materiałów oraz od potencjalnych zagrożeń.

Ta bela nr 3. Zasady wyboru metod post ępowania z materiałami zawieraj ącymi azbest w budynkach.

Metody post ępowania Warunki stosowania Przeciwwskazania

Pozostawienie stanu • nie istnieje ryzyko uwalniania • mo żliwo ść uszkodzenia obecnego włókien azbestowych materiałów azbestowych • materiały azbestowe s ą • budynek zanieczyszczony zabudowane włóknami azbestu • materiały s ą odkryte bez WADY: ryzyko zwi ązane z mo żliwo ści ich uszkodzenia zanieczyszczeniem budynku ZALETA: unikni ęcie prowadzenia azbestem, konieczno ść kontroli prac budowlanych stanu technicznego materiałów.

Zabezpieczenie powłok ą • usuni ęcie materiałów jest • materiał silnie lub osłon ą wi ążą cą trudne lub niemo żliwe: zanieczyszczony materiał jest ści śle zwi ązany • nara żenie materiału na z podło żem wod ę • materiał nie jest nara żony na • materiały o du żej uszkodzenia powierzchni • materiał jest łatwo dost ępny WADY: stałe ryzyko zwi ązane z do wizualnej inspekcji pozostawieniem materiału; ZALETA: szybka metoda du ży koszt uszczelnienia; wykonywania napraw konieczno ść prowadzenia uszkodzonych powłok stałych inspekcji ochronnych, wystarczaj ąca do zapobiegania emisji włókien azbestu

str. 18

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Obudowa innymi 1. usuni ęcie jest bardzo trudne • istnieje mo żliwo ść materiałami 2. mo żliwo ść wyeliminowania uszkodzenia zabudowy źródła emisji • materiał nara żony jest na 3. nie istnieje mo żliwo ść działanie wody uszkodzenia obudowy • całkowita zabudowa jest ZALETA: stanowi wystarczaj ącą niemo żliwa metod ę WADY: ryzyko z pozostawieniem ochrony środowiska materiału; konieczno ść konserwacji obudowy; konieczno ść okresowych inspekcji; konieczno ść ewentualnego usuwania obudowy

Usuni ęcie • materiały słabo spoiste lub źle • materiał zakryty lub trudno zwi ązane z podło żem dost ępny • materiały nara żone na • inne metody post ępowania uszkodzenia są wystarczaj ące • lokalizacj ą w ci ągach WADY: powoduje tymczasowy wentylacyjnych wzrost ryzyka ekspozycji na • st ęż enie azbestu w powietrzu azbest podczas prac przekracza dopuszczalny budowlanych wymaga poziom przeszkolonego personelu i • rozbiórka obiektu lub jego specjalnej organizacji pracy, cz ęś ci wymaga zastosowania nowych ZALETA: definitywne usuni ęcie materiałów źródła emisji azbestu

Źródło: „Materiały budowlane zawieraj ące azbest. Poradnik” – Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa 1997 r.

Przepisy w sposób bezpo średni nie precyzuj ą, kto mo że by ć wykonawc ą prac polegaj ących na zabezpieczeniu i usuwaniu wyrobów zawieraj ących azbest, bior ąc jednak pod uwag ę obowi ązki, jakie postawiono przed wykonawc ą wnioskowa ć nale ży, że tego typu prace powinna wykonywa ć wyspecjalizowana jednostka posiadaj ąca stosowne zezwolenia oraz wyposa żenie techniczne i socjalne zapewniaj ące prowadzenie prac oraz odpowiednie zabezpieczenie pracowników i środowiska przed nara żeniem na działanie azbestu.

5.5. Podstawowe obowi ązki wytwórców odpadów zawieraj ących azbest.

Podstawowe obowi ązki organów samorz ądowych, wła ścicieli, zarz ądców nieruchomo ści oraz przedsi ębiorców prowadz ących działalno ść , w wyniku, której powstaj ą odpady zawieraj ące azbest.

Obowi ązki gminy:

str. 19

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

1. opracowanie, przyj ęcie i aktualizacja planu gospodarki odpadami (z uwzgl ędnieniem problematyki usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest), 2. gromadzenie informacji przekazywanych przez osoby fizyczne (wła ścicieli i zarz ądców nieruchomo ści) o wyrobach zawieraj ących azbest i miejscu ich wykorzystywania, 3. przedkładanie marszałkowi województwa zbiorczej informacji o rodzaju, ilo ści i miejscach wyst ępowania substancji stwarzaj ących szczególne zagro żenie dla środowiska, w tym azbestu, wykonanej w oparciu o informacje zło żone przez osoby fizyczne nieb ędące przedsi ębiorcami.

Obowi ązki wła ścicieli i zarz ądców lub u żytkowników nieruchomo ści:

1. kontrola stanu wyrobów zawieraj ących azbest znajduj ących si ę w obiektach, urz ądzeniach budowlanych, urz ądzeniach przemysłowych lub innych miejscach zawieraj ących azbest, 2. sporz ądzenie i przedło żenie organowi nadzoru budowlanego oceny stanu i mo żliwo ści bezpiecznego u żytkowania wyrobów zawieraj ących azbest, 3. usuwanie wyrobów zawieraj ących azbest zakwalifikowanych zgodnie z ocen ą do wymiany na skutek nadmiernego zu życia wyrobu lub jego uszkodzenia, 4. sporz ądzenie (corocznie) planu kontroli jako ści powietrza obejmuj ącej pomiar st ęż enia azbestu, dla ka żdego pomieszczenia, w którym znajduj ą si ę instalacje lub urz ądzenia zawieraj ące azbest lub wyroby zawieraj ące azbest, 5. przegl ąd i oznakowanie, w sposób przewidziany przez prawo, miejsc, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawieraj ące azbest, 6. sporz ądzenie inwentaryzacji zastosowanych wyrobów zawieraj ących azbest poprzez sporz ądzenie spisu z natury, 7. sporz ądzenie i przedło żenie marszałkowi województwa (dot. przedsi ębiorców) lub burmistrzowi (dot. osób fizycznych nieb ędących przedsi ębiorcami) oraz coroczna aktualizacja informacji o: - wyrobach zawieraj ących azbest i miejscu ich wykorzystywania, - wyrobach zawieraj ących azbest, których wykorzystanie zostało zako ńczone, 8. zgłoszenie wła ściwemu organowi architektoniczno - budowlanemu prac polegaj ących na zabezpieczeniu lub usuwaniu wyrobów zawieraj ących azbest zgodnie z przepisami budowlanymi.

str. 20

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Obowi ązki wykonawców prac polegaj ących na zabezpieczeniu i usuwaniu wyrobów zawieraj ących azbest:

1. uzyskanie pozwolenia, decyzji zatwierdzaj ącej program gospodarowania odpadami niebezpiecznymi albo zło żenie organowi informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi (zale żnie od ilo ści wytwarzanych odpadów), 2. przeszkolenie przez uprawnion ą instytucj ę zatrudnianych pracowników i osób kieruj ących lub nadzoruj ących, w zakresie bezpiecze ństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu tych wyrobów oraz w zakresie przestrzegania procedur dotycz ących bezpiecznego post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest, 3. opracowanie przed rozpocz ęciem prac szczególnego planu prac usuwania wyrobów zawieraj ących azbest, obejmuj ącego w szczególno ści: a) identyfikacj ę azbestu w przewidzianych do usuni ęcia materiałach, na podstawie udokumentowanej informacji od wła ściciela lub zarz ądcy obiektu albo te ż na podstawie bada ń, przeprowadzonych przez akredytowane laboratorium, b) informacje o metodach wykonywania planowanych prac, c) zakres niezb ędnych zabezpiecze ń pracowników oraz środowiska przed nara żeniem na szkodliwo ść emisji azbestu w tym problematyk ę okre ślon ą przepisami dotycz ącymi planu bezpiecze ństwa i ochrony zdrowia, d) ustalenie niezb ędnego dla rozwoju wykonywanych prac monitoringu powietrza, e) posiadanie niezb ędnego wyposa żenia technicznego i socjalnego zapewniaj ącego prowadzenie okre ślonych planem prac oraz zabezpiecze ń pracowników i środowiska przed nara żeniem na działanie azbestu, f) zgłoszenie prac polegaj ących na zabezpieczeniu lub usuni ęciu wyrobów zawieraj ących azbest z obiektu, urz ądzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej, wła ściwemu organowi nadzoru budowlanego oraz wła ściwemu okr ęgowemu inspektorowi pracy; 4. zapewnienie warunków bezpiecznego usuwania wyrobów zawieraj ących azbest z miejsca ich wyst ępowania w sposób okre ślony w § 8 rozporz ądzenia MGPiPS z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego u żytkowania i usuwania wyrobów zawieraj ących azbest, 5. zło żenie wła ścicielowi, u żytkownikowi wieczystemu lub zarz ądcy nieruchomo ści, urz ądzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawieraj ącego

str. 21

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” azbest, pisemnego o świadczenia o prawidłowo ści wykonania prac oraz o oczyszczeniu terenu z pyłu azbestowego, z zachowaniem wła ściwych przepisów technicznych i sanitarnych.

6. DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU U ŻYTKOWANIA WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST NA TERENIE GMINY OSTROWICE

Na podstawie informacji o wyrobach zawieraj ących azbest i miejscu ich wykorzystywania, zło żonych do Urz ędu Gminy w Ostrowicach w latach 2007-2011, okre ślono ilo ści oraz miejsca wyst ępowania takich wyrobów na terenie gminy Ostrowice. Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wymaga ń w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urz ądze ń, w których był lub jest wykorzystywany azbest informacje o wyrobach zawieraj ących azbest i miejscu ich wykorzystywania przedkładane do wójta przez osoby fizyczne nieb ędące przedsi ębiorcami podlegaj ą corocznej aktualizacji w terminie do 31 stycznia ka żdego roku. Z zebranych dotychczas informacji wynika, że na terenie gminy Ostrowice znajduje si ę

51 900 m 2 i 4,50 km wyrobów zawieraj ących azbest. Popularnym eternitem pokrytych jest: a) 39 budynków mieszkalnych – ł ączna powierzchnia wyrobów zawieraj ących azbest

6 211,00 m 2; b) 65 budynków gospodarczych – ł ączna powierzchnia wyrobów zawieraj ących azbest

26 254,48 m 2; c) 32 obory – ł ączna powierzchnia wyrobów zawieraj ących azbest 10 401,52 m 2, d) 13 stodół – ł ączna powierzchnia wyrobów zawieraj ących azbest 2 073,00 m 2; e) rury wodne azbestowo – cementowe – długo ść ok. 4500 m; f) inne (gara że, wiaty, szopy, kurniki) – ł ączna powierzchnia wyrobów zawieraj ących azbest 6

960 m 2.

str. 22

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

RODZAJ OBIEKTÓW Z POKRYCIEM ZAWIERAJ ĄCYM AZBEST NA TERENIE GMINY OSTROWICE

BUDYNKI GOSPODARCZE

BUDYNKI MIESZKALNE

OBORY

STODOŁY

INNE(GARA ŻE,WIATY,SZOPY,KU RNIKI)

Inwentaryzacj ę wyrobów zawieraj ących azbest przeprowadzon ą w latach 2007-2011 na terenie gminy Ostrowice przedstawia tabela nr 4 do niniejszego Programu.

Tabela nr 4. Inwentaryzacja wyrobów zawieraj ących azbest na terenie gminy Ostrowice. 1. Nazwa wyrobu Lokalizacja wyrobu Rodzaj Ilo ść Stopie ń Uwagi zawieraj ącego zawieraj ącego obiektu w m2 pilno ści azbest azbest(adres) 2. Płyty faliste Chlebowo 1 obora 132 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 3. Płyty faliste Chlebowo 1 Bud.gosp. 150 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 4. Płyty faliste Chlebowo 1 szopa 14 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 5. Płyty faliste Chlebowo 3 szopa 32 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa

str. 23

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

6. Płyty faliste Chlebowo 3 szopa 84 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 7. Płyty faliste Chlebowo 4 gara ż 135 II azbestowo- 78-523 N.Worowo cementowe dla budownictwa 8. Płyty faliste Chlebowo 4 kurnik 45 II azbestowo- 78-523 N.Worowo cementowe dla budownictwa 9. Płyty faliste Chlebowo 4 wiata 60 II azbestowo- 78-523 N.Worowo cementowe dla budownictwa 10. Płyty faliste Chlebowo 32 magazynek 16 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 11. Płyty faliste Chlebowo10A sklep 80 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 12. Płyty faliste Chlebowo32 wiata 161,5 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 13. Płyty faliste Chlebowo32 gara ż 72 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 14. Płyty faliste Chlebowo 6 Szopa 88 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 15. Płyty faliste Chlebowo 6 gara ż 30 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 16. Płyty faliste Chlebowo 6 kurnik 32 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 17. Płyty faliste Chlebowo 6 obora 74,26 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa

str. 24

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

18. Płyty faliste Chlebowo 7 gara ż 134 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 19. Płyty faliste szopa 40 III azbestowo- Chlebowo 7 cementowe dla 78-523 Nowe Worowo budownictwa 20. Płyty faliste Chlebowo 8 Bud.gospod 24 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo arczy cementowe dla budownictwa 21. Płyty faliste Chlebowo 8 gara ż 35 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 22. Płyty faliste Chlebowo 8 szopa 68 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 23. Płyty faliste Chlebowo 12 stodoła 60 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 24. Płyty faliste Chlebowo 13 gara ż 80 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 25. Płyty faliste Chlebowo 15 Bud.mieszk 440 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 26. Płyty faliste Chlebowo 16 Stodoła+ob 650 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo ora cementowe dla budownictwa 27. Płyty faliste Chlebowo 19 gara ż 60 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 28. Płyty faliste Chlebowo 23/1 obora 120 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 29. Płyty faliste Chlebowo 23/1 Gara ż 95 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 30. Płyty faliste Chlebowo 24 szopa 70 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo

str. 25

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

cementowe dla budownictwa 31. Płyty faliste Chlebowo 27 Gara ż 112 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 32. Płyty faliste Chlebowo 27 szopa 40 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 33. Płyty faliste Chlebowo 28 Bud.mieszk 160 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo . cementowe dla budownictwa 34. Płyty faliste Chlebowo 28 szopa 35 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 35. Płyty faliste Chlebowo 28 wiata 250 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 36. Płyty faliste Chlebowo 28 stodoła 100 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 37. Płyty faliste Chlebowo 28 obora 130 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 38. Płyty faliste Chlebowo 28 gara ż 73 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 39. Płyty faliste Chlebowo 29 Bud.gosp. 24 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 40. Płyty faliste Chlebowo 29 stodoła 70 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 41. Płyty faliste Chlebowo 29 obora 35 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 42. Płyty faliste Chlebowo 29 Bud.mieszk 260 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo . cementowe dla budownictwa

str. 26

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

43. Płyty faliste Chlebowo 31/1 szopa 18 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 44. Płyty faliste Chlebowo 31/1 gara ż 18 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 45. Płyty faliste Chlebowo 32 stodoła 210 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 46. Płyty faliste Chlebowo 32 kurnik 22 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 47. Płyty faliste Chlebowo 32 szopa 45,5 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 48. Płyty faliste Chlebowo gara ż 78 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 49. Płyty faliste Chlebowo 36 obora 60 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 50. Płyty faliste Chlebowo 36 Bud.mieszk 140 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo alny cementowe dla budownictwa 51. Płyty faliste Bolegorzyn 6A, Bud.gosp. 1138,4 III azbestowo- dz.38/18 8 cementowe dla 78-523 Nowe Worowo budownictwa 52. Płyty faliste Bolegorzyn,dz.35/6 2 obory 1800 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 53. Płyty faliste Bolegorzyn 12, dz.45 Bud. 188 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo mieszk. 250 cementowe dla Bud. gosp. 250 budownictwa obora 54. Płyty faliste Wspólnota 3 budynki 2702 III azbestowo- mieszkaniowa gosp. cementowe dla Bolegorzyn budownictwa 55. Płyty faliste Smołdz ęcino 9 Bud.gosp. 500 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo

str. 27

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

cementowe dla budownictwa 56. Płyty faliste Smołdz ęcino 6 Bud.gosp. 150 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 57. Płyty faliste Smołdz ęcino 15 Bud.gosp. 420 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 58. Płyty faliste Smołdz ęcino 14 a Bud.gosp. 480 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 59. Płyty faliste Smołdz ęcino 22 Bud.gosp. 100 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 60. Płyty faliste Smołdz ęcino Bud.gosp. 366 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo obora 200 cementowe dla budownictwa 61. Płyty faliste Smołdz ęcino Bud.gosp. 180 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 62. Płyty faliste Bud.gosp. 286 III azbestowo- Smołdz ęcino 13 obora 200 cementowe dla 78-523 Nowe Worowo budownictwa 63. Płyty faliste Smołdz ęcino 19 Bud.gosp. 180 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 64. Płyty faliste Smołdz ęcino 12 Bud.gosp. 496 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 65. Płyty faliste Smołdz ęcino 8 Bud.gosp. 410 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 66. Płyty faliste Smołdz ęcino 11 Bud.gosp. 500 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 67. Płyty faliste Firmanty Bud.gosp. 200 III azbestowo- Smołdz ęcino cementowe dla 78-523 Nowe Worowo budownictwa

str. 28

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

68. Płyty faliste Dobrosław 1 obora 240 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 69. Płyty faliste Dobrosław 5 Stodoła+sta 814 III azbestowo- 78-506 Ostrowice jnia cementowe dla budownictwa 70. Płyty faliste Dobrosław 5 Bud.mieszk 70 III azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 71. Płyty faliste Dobrosław 5 gara ż 250 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 72. Płyty faliste Dobrosław 5 kurnik 80 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 73. Płyty faliste Szczytniki ½ Bud.mieszk 208 III azbestowo- 78-506 Ostrowice Bud.gosp. cementowe dla budownictwa 74. Płyty faliste Szczytniki 7 Bud.mieszk 100 III azbestowo- 78-506 Ostrowice + 200 cementowe dla bud.gosp. budownictwa 75. Płyty faliste Szczytniki 4/1 Bud.mieszk 112 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 76. Płyty faliste Szczytniki 2/1 Bud.gosp. 250 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 77. Płyty faliste Szczytniki 2/2 Bud.gosp. 250 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 78. Płyty faliste Szczytniki 1/1 Bud.mieszk 208 III azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 79. Płyty faliste Szczytniki 5/1 gara ż 25 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 80. Płyty faliste Szczytniki 4/2 Bud.gosp. 112 III azbestowo- 78-506 Ostrowice

str. 29

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

cementowe dla budownictwa 81. Płyty faliste Szczytniki 3 Bud.gosp. 170 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 82. Płyty faliste Jelenino 2 Bud.mieszk 190 III azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 83. Płyty faliste Jelenino 7 Bud.mieszk 120 III azbestowo- 78-506 Ostrowice .+bud.gosp. 1500 cementowe dla budownictwa 84. Płyty faliste Jelenino 8/1 Bud.gosp. 87 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 85. Płyty faliste Jelenino 8/3 Bud.gosp. 175 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 86. Płyty faliste Jelenino 9/2 Bud.gosp. 180 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 87. Płyty faliste Jelenino 9/3 Bud.gosp. 180 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 88. Płyty faliste Jelenino 9/4 Bud.gosp. 180 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 89. Płyty faliste Jelenino 9/4 Bud.gosp. 180 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 90. Płyty faliste Jelenino 10 Bud.gosp. 45 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 91. Płyty faliste Jelenino 13 Bud.gosp. 180 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 92. Płyty faliste Jelenino 14 Bud.gosp 400 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa

str. 30

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

93. Płyty faliste Jelenino 17 Bud.gosp. 25 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 94. Płyty faliste 19 Bud.gosp.+ 72 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo gara ż cementowe dla budownictwa 95. Płyty faliste Cieminko 6 gara ż 36 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 96. Płyty faliste Cieminko 6 Stodoła+wi 300 II azbestowo- 78-523 Nowe Worowo ata 98 cementowe dla budownictwa 97. Płyty faliste Dołgie Bud.gosp. 1045 III azbestowo- dz.210/16,210/22,210/ cementowe dla 7 budownictwa 78-506 Ostrowice 98. Płyty faliste Dołgie 44c/1 Bud.mieszk 200 I azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 99. Płyty faliste Dołgie 6/1 Bud.gosp. 38 II azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 100. Płyty faliste Dołgie 6/1 Bud.mieszk 99 II azbestowo- 78-506 ostrowicwe . cementowe dla budownictwa 101. Płyty faliste Dołgie 6/2 Bud.mieszk 90 II azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 102. Płyty faliste Dołgie 6/2 Bud.gosp. 30 II azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 103. Płyty faliste Dołgie 45 Bud.mieszk 200 II azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 104. Płyty faliste Dołgie 44B Bud.mieszk 200 III azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 105. Płyty faliste Dołgie 36 Bud.mieszk 200 III azbestowo- 78-523 Nowe worowo .

str. 31

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

cementowe dla budownictwa 106. Płyty faliste Dołgie 13/3 Bud.mieszk 105 II azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 107. Płyty faliste Dołgie 13/4 Bud.mieszk 105 II azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 108. Płyty faliste Dołgie 40 Wiata 150 III azbestowo- 78-506 Ostrowice +kurnik 50 cementowe dla budownictwa 109. Płyty faliste Dołgie 38 obora 130 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 110. Płyty faliste Dołgie 38 wiata 226 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 111. Płyty faliste Dołgie 44c/2 Bud.mieszk 100 III azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 112. Płyty faliste Siecino 17 szopa 150 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 113. Płyty faliste Siecino 2 Bud.mieszk 150 III azbestowo- 78+506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 114. Płyty faliste Siecino 4 Bud.mieszk 200 III azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 115. Płyty faliste Siecino 7 stodoła 55 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 116. Płyty faliste Siecino 7 obora 40 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 117. Płyty faliste Siecino 10 Remiza 100 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa

str. 32

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

118. Płyty faliste Siecino 11 obora 240 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 119. Płyty faliste Siecino 12 szopy 150 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 120. Płyty faliste Siecino 12 obora 220 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 121. Płyty faliste Siecino 12 stodoła 160 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 122. Płyty faliste Siecino 12 Bud.mieszk 200 III azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 123. Płyty faliste Siecino 12 gara ż 60 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 124. Płyty faliste Siecino 14 stodoła 140 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 125. Płyty faliste Siecino 19 obora 300 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 126. Płyty faliste Siecino 19 Bud.mieszk 40 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 127. Płyty faliste Siecino Chlewnia 1330 III azbestowo- 78-506 Ostrowice obora cementowe dla budownictwa 128. Płyty faliste Siecino 20 obora 200 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 129. Płyty faliste Siecino 20 gara ż 35 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 130. Płyty faliste Siecino 21 obora 64 III azbestowo- 78-506 Ostrowice

str. 33

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

cementowe dla budownictwa 131. Płyty faliste Siecino 21 Gara ż 24 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 132. Płyty faliste Bud.mieszk 140 III azbestowo- Siecino 21 . cementowe dla 78-506 Ostrowice budownictwa 133. Płyty faliste Siecino 23 gara ż 14 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 134. Płyty faliste Siecino 24 gara ż 64 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 135. Płyty faliste Siecino 24 Bud. 80 III azbestowo- 78-506 Ostrowice mieszk. cementowe dla budownictwa 136. Płyty faliste Ostrowice 29 Bud.gosp. 220 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 137. Płyty faliste Ostrowice 31 Bud.gosp. 59,76 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 138. Płyty faliste Ostrowice 34/1 Bud. gosp. 12 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 139. Płyty faliste Ostrowice 34/2 gara ż 45 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 140. Płyty faliste Ostrowice 46 obora 280 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 141. Płyty faliste Ostrowice 49 Bud.gosp. 520 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 142. Płyty faliste Ostrowice 52 Bud.mieszk 86 II azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa

str. 34

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

143. Płyty faliste Ostrowice 52 obora 82,26 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 144. Płyty faliste Bud.mieszk 140 III azbestowo- Ostrowice 54 . cementowe dla 78-506 Ostrowice budownictwa 145. Płyty faliste Ostrowice 55 Bud.mieszk 150 III azbestowo- 78-506 Ostrowice .+ cementowe dla Bud.gosp. budownictwa 146. Płyty faliste Ostrowice 57 Bud.gosp. 4733,1 II azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 147. Płyty faliste Ostrowice 58 Bud.mieszk 100 III azbestowo- 78-506 Ostrowice . 130 cementowe dla Bud.gosp. budownictwa 148. Płyty faliste Ostrowice 60/1 Bud.gosp. 230 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 149. Płyty faliste Ostrowice 60/2 Bud.mieszk 112 III azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla Bud.gosp. budownictwa 150. Płyty faliste Ostrowice 61 Bud.gosp. 375 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 151. Płyty faliste Rolniczych Bud.gosp. 1420 III azbestowo- Ostrowice 69 cementowe dla 78-506 Ostrowice budownictwa 152. Płyty faliste Ostrowice 72 Bud.gosp. 702 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 153. Płyty faliste Bud.gosp. 1100 III azbestowo- Ostrowice 75 cementowe dla 78-506 Ostrowice budownictwa 154. Płyty faliste Ostrowice 76 obora 370 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 155. Płyty faliste Ostrowice 83/1 Bud.mieszk 70 III azbestowo- 78-506 Ostrowice .

str. 35

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

cementowe dla szopa budownictwa 156. Płyty faliste Ostrowice 90 Gara ż 16 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 157. Płyty faliste Ostrowice 91 gara ż 80 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 158. Płyty faliste Ostrowice 92a Bud.gosp. 100 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 159. Płyty faliste Ostrowice 94/1 gara ż 30 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 160. Płyty faliste Ostrowice 95 Bud.gosp. 35,34 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 161. Płyty faliste 11 obora 2010 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 162. Płyty faliste Szczycienko 11 stajnia 968 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 163. Płyty faliste Szczycienko 11 gara ż 600 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 164. Płyty faliste Szczycienko 11 wiata 785 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 165. Płyty faliste Szczycienko 11 kurnik 60 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 166. Płyty faliste Bud.mieszk 221 III azbestowo- Szczycienko 11 . cementowe dla 78-523 Nowe Worowo budownictwa 167. Płyty faliste Jutrosin 7 Bud.gosp. 125 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa

str. 36

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

168. Płyty faliste Jutrosin 1 obora 148 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 169. Płyty faliste Bud.gosp. 300 III azbestowo- Kolno 1 cementowe dla 78-506 Ostrowice budownictwa 170. Płyty faliste Kolno 9 stodoła 60 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 171. Płyty faliste Kolno 4 szopa 50 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 172. Płyty faliste Kolno 4 wiata 110 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 173. Płyty faliste Kolno 4 Gara ż+spic 610 III azbestowo- 78-506 Ostrowice hlerz cementowe dla budownictwa 174. Płyty faliste Borne 5 Bud.gosp. 57 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 175. Płyty faliste Borne 6 szopa 48 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 176. Płyty faliste Borne 8 Bud.mieszk 470 II azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 177. Płyty faliste Borne 21 Bud.mieszk 223 III azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 178. Płyty faliste Borne 22 Bud.gosp. 130 III azbestowo- 78-506 Ostrowice gara ż 22 cementowe dla budownictwa 179. Płyty faliste Borne 29 Bud.mieszk 150 II azbestowo- 78-506 Ostrowice . cementowe dla budownictwa 180. Płyty faliste Kiełpin 1 Bud.mieszk 198 II azbestowo- 78-506 Ostrowice .

str. 37

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

cementowe dla budownictwa 181. Płyty faliste Kiełpin 1 Bud.gosp. 480 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 182. Płyty faliste Kiełpin 1 Bud.gosp. 120 III azbestowo- 78-506 Ostrowice cementowe dla budownictwa 183. Płyty faliste ul. Chopina 2/1 gara ż 52 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 184. Płyty faliste ul. Chopina 2/4 gara ż 44 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 185. Płyty faliste gara ż 26 III azbestowo- ul. Chopina 2/2 cementowe dla 78-523 Nowe Worowo budownictwa 186. Płyty faliste Nowe Worowo 4 wiata 102 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 187. Płyty faliste ul. Kopernika 4 wiata 200 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 188. Płyty faliste ul. Kopernika 4 wiata 300 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 189. Płyty faliste Nowe Worowo 2 Bud.mieszk 24 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo . cementowe dla budownictwa 190. Płyty faliste Nowe Worowo 2 Szopa 24 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 191. Płyty faliste Nowe Worowo 30 obora 87,57 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 192. Płyty faliste Nowe Worowo szopa 45 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa

str. 38

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

193. Płyty faliste Nowe Worowo Bud.mieszk 70 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo . cementowe dla budownictwa 194. Płyty faliste Nowe Worowo wiata 160 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 195. Płyty faliste Nowe Worowo Bud.gosp. 80 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 196. Płyty faliste ul.Ogrodowa12 stodoła 200 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 197. Płyty faliste ul.Ogrodowa 12 obora 280 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 198. Płyty faliste ul.Ogrodowa 12 kurnik 60 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 199. Płyty faliste Nowe Worowo 1 wiata 35 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 200. Płyty faliste Nowe Worowo 1 stodoła 120 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 201. Płyty faliste Nowe Worowo 1 obora 48 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 202. Płyty faliste Al.Wolno ści 25 Bud.gosp. 270,01 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 203. Płyty faliste Kolonia 6 N. Worowo Bud.gosp. 180,22 III azbestowo- 78-523 Nowe Worowo cementowe dla budownictwa 204. Płyty faliste Gmina Ostrowice hydrofornie 129 III azbestowo- Cieminko, cementowe dla Smołdzi ęcino, budownictwa Gronowo

str. 39

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

205. Płyty faliste Gmina Ostrowice Przystanek 100 III azbestowo- Dołgie,Grzybno,Przyto autobusowy cementowe dla ń,N.Worowo,Cieminko budownictwa ,Szczycienko,Smołdz ę cino,Ostrowice,Kolno

Na podstawie przedło żonych ocen stanu i mo żliwo ści bezpiecznego u żytkowania wyrobów zawieraj ących azbest stwierdzono, że stan utrzymania pokry ć dachowych zawieraj ących azbest jest ró żny. Przewa żnie oceniaj ący okre ślali stan eternitu jako bardzo dobry i dobry. Wynika to z faktu, że inwestycja zwi ązana z wymian ą wyrobów zawieraj ących azbest jest do ść kosztowna, a wła ściciele nieruchomo ści nie s ą przygotowani na takie wydatki. Ewentualne dofinansowanie lub refundacja kosztów zwi ązanych z demonta żem i utylizacj ą wyrobów zawieraj ących azbest znacznie zwi ększyłaby zainteresowanie wła ścicieli nieruchomo ści.

7. ZAŁO ŻENIA PROGRAMU

Realizacja Programu usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest z terenu gminy Ostrowice b ędzie procesem długofalowym, ograniczonym mo żliwo ściami finansowymi zarówno samorz ądu jak i mieszka ńców. Wykonanie Programu powierza si ę Wójtowi Gminy Ostrowice. Realizacj ę Programu oparto na nast ępuj ących kierunkach działa ń: 1) Inwentaryzacja i utworzenie bazy danych o lokalizacji istniej ących wyrobów zawieraj ących azbest z uwzgl ędnieniem stopnia pilno ści. Podstaw ą dla opracowania programu była przeprowadzona inwentaryzacja wyrobów zawieraj ących azbest i utworzenie bazy danych o ich lokalizacji. Inwentaryzacj ę przeprowadzili mieszka ńcy poprzez wypełnianie informacji o wyrobach zawieraj ących azbest i miejscu ich wykorzystywania otrzymanych z Urz ędu Gminy w Ostrowicach. Uzyskane podczas inwentaryzacji informacje posłu żyły utworzeniu bazy danych o nieruchomo ściach, na których wyst ępuj ą wyroby zawieraj ące azbest. 2) Edukacja mieszka ńców w zakresie szkodliwo ści azbestu, obowi ązków dotycz ących post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest oraz sposobów bezpiecznego ich usuwania oraz unieszkodliwiania. W ramach edukacji mieszka ńców na stronie internetowej Gminy Ostrowice utworzona zostanie „zakładka tematyczna”, w której na bie żą co prezentowane b ędą: a) akty prawne dotycz ące obowi ązków post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest

str. 40

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” oraz reguluj ących sposób bezpiecznego ich usuwania i unieszkodliwiania, b) informacje o zagro żeniu, jakie niesie za sob ą azbest, c) informacje o kolejnych działaniach Gminy Ostrowice podj ętych w celu likwidacji azbestu, d) wzory wniosków o dofinansowanie zada ń w zakresie demonta żu, odbioru i unieszkodliwiania odpadów zawieraj ących azbest, e) aktualny wykaz firm posiadaj ących koncesje na zbieranie, transport i utylizacj ę wyrobów zawieraj ących azbest. 3) Mobilizowanie wła ścicieli budynków do usuni ęcia wyrobów zawieraj ących azbest poprzez system pomocy edukacyjnej i finansowej. Działanie realizowane b ędzie poprzez: a) system edukacji w zakresie szkodliwo ści i utylizacji wyrobów azbestowych, b) informowanie o potencjalnych źródłach uzyskania dotacji, preferencyjnych kredytów i po życzek na wymian ę pokry ć dachowych i elewacji z azbestu, c) udzielanie wszelkich informacji mieszka ńcom na temat realizacji Programu, d) dofinansowanie kosztów usuni ęcia azbestu ze źródeł WFO ŚiGW. 4) Mobilizowanie wła ścicieli obiektów przemysłowych do usuni ęcia wyrobów zawieraj ących azbest. Działanie realizowane b ędzie poprzez: a) system edukacji w zakresie szkodliwo ści i utylizacji wyrobów azbestowych, b) informowanie o potencjalnych źródłach uzyskania dotacji, preferencyjnych kredytów, po życzek na wymian ę pokry ć dachowych i elewacji z azbestu, c) udzielanie wszelkich informacji przedsi ębiorcom na temat realizacji Programu. 5) Podj ęcie działa ń w kierunku pozyskania funduszy ze źródeł zewn ętrznych na realizacj ę programu. Gmina Ostrowice podejmie starania w celu pozyskiwania funduszy ze źródeł zewn ętrznych tj. Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i innych. Pozyskania funduszy z wy żej wymienionych źródeł pomo że w realizacji niniejszego Programu oraz zdecydowanie przyspieszy proces usuwania azbestu z terenu gminy Ostrowice. 6) Usuni ęcie wyrobów zawieraj ących azbest z obiektów o światowych i u żyteczno ści publicznej.

str. 41

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Gmina Ostrowice usunie wyroby azbestowe z obiektów u żyteczno ści publicznej oraz innych będących własno ści ą Gminy. 7) Wymiana rur wodoci ągowych azbestowo – cementowych. Wła ścicielem rur wodoci ągowych azbestowo-cementowych jest Gmina Ostrowice, wi ęc na gminie spoczywa obowi ązek wymiany rur wodoci ągowych . 8) Eliminacja powstawania „dzikich” wysypisk, na których istnieje niebezpiecze ństwo składowania odpadów zawieraj ących azbest. Działanie to realizowane b ędzie dwutorowo: a) w procesie edukacji zwi ązanej z post ępowaniem z odpadami azbestowymi, systematycznie budowa ć będziemy świadomo ść społeczn ą, co powinno wyeliminowa ć powstawanie „dzikich” wysypisk tych odpadów, b) na bie żą co przeprowadzany b ędzie monitoring wyst ępowania „dzikich” wysypisk z odpadami zawieraj ącymi azbest, a w przypadku stwierdzenia ich wyst ępowania b ędą one likwidowane zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami. Działanie finansowane b ędzie ze środków przeznaczonych na realizacj ę Programu w danym roku kalendarzowym. 9) Bie żą cy monitoring realizacji Programu i okresowe raportowanie jego realizacji władzom samorz ądowym oraz mieszka ńcom. Elementem zarz ądzania Programem jest jego systematyczne monitorowanie. W tym celu powołana zostanie Komisja ds. monitoringu realizacji Programu. W ramach działa ń monitoringowych okre ślone zostan ą zmiany dot. ilo ści wyrobów zawieraj ących azbest na terenie gminy Ostrowice w kolejnych latach realizacji Programu tj.: a) ilo ści zutylizowanych w danym roku odpadów zawieraj ących azbest, b) ilo ści wyrobów azbestowych pozostałych jeszcze do likwidacji. Co 5 lat Komisja będzie przedkładała władzom gminy i mieszka ńcom raport przedstawiaj ący wyniki realizacji Programu.

Tabela nr 5. Wska źniki monitorowania Programu.

Lp. Wskaźniki monitoringu Jednostka miary

1. Ilo ść odpadów zawieraj ących azbest w przeliczeniu na m2 powierzchni gminy przed rozpocz ęciem realizacji kg/m2/rok programu

str. 42

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

2. Ilo ść odpadów zawieraj ących azbest w przeliczeniu na m2 powierzchni gminy w kolejnych latach realizacji kg/m2/rok programu

3. . Procentowa ilo ść usuni ętych odpadów zawieraj ących azbest w stosunku do ilo ści zinwentaryzowanej przed % realizacj ą programu 4. Procentowa ilo ść usuni ętych odpadów zawieraj ących azbest w stosunku do ilo ści zinwentaryzowanej w % poprzednim roku realizacji programu 5. Nakłady poniesione na usuni ęcie odpadów zawieraj ących azbest PLN/rok

10) Okresowa weryfikacja i aktualizacja Programu Realizacja Programu jest procesem długofalowym, w zwi ązku z czym zakłada si ę jego aktualizacj ę celem dostosowania do zmieniaj ących si ę warunków prawnych, finansowych i mo żliwo ści realizacyjnych.

8. HARMONOGRAM REALIZACJI „PROGRAMU USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST Z TERENU GMINY OSTROWICE na lata 2011-2032”.

Lp. Działanie Termin realizacji Jednostka odpowiedzialna 1. Przedkładanie wójtowi informacji o Do 31 stycznia Osoby fizyczne rodzaju, ilo ści i miejscach wyst ępowania ka żdego roku nieb ędące wyrobów zawieraj ących azbest przedsi ębiorcami będące wła ścicielami obiektów, na których znajduje si ę azbest

2. Aktualizacja bazy danych dot. lokalizacji, Cyklicznie raz w roku UG Ostrowice ilo ści i stanu wyrobów zawieraj ących UM w Ostrowicach

3. Przedkładanie marszałkowi informacji o Do 31 marca ka żdego UG Ostrowice rodzaju, ilo ści i miejscach wyst ępowania roku wyrobów zawieraj ących azbest za poprzedni rok kalendarzowy 4. Usuni ęcie wyrobów zawieraj ących azbest 2011-2032 Wła ściciele obiektów 2011 - 2032 Wła ściciele obiektów

str. 43

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

5. Udzielanie dotacji dla osób fizycznych, 2011-2032 UG Ostrowice wspólnot mieszkaniowych 6. Pozyskiwanie funduszy na realizacj ę 2011-2032 UG Ostrowice Programu 7. Powołanie Komisji ds. monitoringu 2011-2032 wójt Programu 8. Działalno ść informacyjna i edukacyjna w 2011-2032 UG Ostrowice zakresie szkodliwo ści azbestu, obowi ązków dot. post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest oraz sposobów bezpiecznego ich usuwania oraz unieszkodliwiania 9. Monitorowanie realizacji „Programu corocznie UG Ostrowice usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest z terenu gminy Ostrowice” 10. Przedstawienie Radzie Gminy w Co 5 lat wójt Ostrowicach sprawozdania z przebiegu realizacji Programu 11. Aktualizacja Programu Co 6 lat UG Ostrowice

Usuwanie azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest jest kosztownym przedsi ęwzi ęciem. Według danych z 2011 roku transport i utylizacja 1 Mg to wydatek rz ędu 1 680 zł. Całkowity koszt usuni ęcia azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest z terenu gminy Ostrowice szacowany jest na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji na kwotę ok.1 569 456 zł. Wobec czego, przy zało żeniu realizacji Programu do roku 2032, roczny koszt kształtuje si ę na poziomie około 74 736 zł. Zakłada si ę, że przyj ęcie niniejszego Programu w zakresie pomocy mieszka ńcom Gminy Ostrowice w postaci dofinansowania demonta żu, odbioru i unieszkodliwiania odpadów zawieraj ących azbest spowoduje du żą intensywno ść usuwania azbestu w pierwszym okresie obowi ązywania Programu.

str. 44

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

9. BIBLIOGRAFIA

1. „Informator o przepisach i procedurach dotycz ących bezpiecznego post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest” – Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej; Departament Polityki Przemysłowej, Warszawa 2003 r. 2. „Ochrona przed Azbestem” – Halina Wojciechowska – Piskorska, Leszka Skuza, Gda ńsk 2000 r. 3. „Materiały zawieraj ące azbest – poradnik” – mgr El żbieta Kazimierczak – Mierzy ńska, doc. dr in ż. Adam Niesłochowski; Warszawa 1997 r. - Instytut Techniki Budowlanej. 4. „Problemy zanieczyszczenia powietrza włóknami azbestu” – praca zespołowa pod redakcj ą doc. dr hab. med. Neonili Szeszeni – D ąbrowskiej; Warszawa 1993 r. - Pa ństwowa Inspekcja Ochrony Środowiska. 5. „Program usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski”– Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa maj 2002 r. 6. „Zasady post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest” – Instytut Gospodarki Odpadami w Katowicach, Katowice 2002 r. 7. „Zapobieganie ryzyku zawodowemu wynikaj ącego z obecno ści azbestu w środowisku pracy” – Centralny Instytut Ochrony Pracy, kwiecie ń 2000 r. 8. „Aspekty zdrowotne zwi ązane z nara żeniem na azbest” – Instytut medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, kwiecie ń 2000 r. 9. „Jak post ępowa ć z wyrobami zawieraj ącymi azbest” – mgr Władysław Czaja.

str. 45

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

10. ZAŁ ĄCZNIKI

Zał ącznik nr 1. Informacja o wyrobach zawieraj ących azbest 1) i miejscu ich wykorzystania

1. Miejsce, adres ...... 2. Wła ściciel/zarz ądca/u żytkownik *) : a) osoba prawna - nazwa, adres ...... b) osoba fizyczna - imi ę, nazwisko i adres ...... 3. Tytuł własno ści ...... 4. Nazwa, rodzaj wyrobu 2) ...... 5. Ilo ść (m 2, tony) 3) ...... 6. Przydatno ść do dalszej eksploatacji 4) ...... 7. Przewidywany termin usuni ęcia wyrobu: a) okresowej wymiany z tytułu zu życia wyrobu 5) ...... b) całkowitego usuni ęcia niebezpiecznych materiałów i substancji …………………………… …………………………......

8. Inne istotne informacje o wyrobach 6) ......

Data………………… …………………. (podpis)

Obja śnienia: *) Niepotrzebne skre śli ć. 1) Za wyrób zawieraj ący azbest uwa ża si ę ka żdy wyrób o st ęż eniu równym lub wy ższym od 0,1 % azbestu. 2) Przy okre ślaniu rodzaju wyrobu zawieraj ącego azbest nale ży stosowa ć nast ępującą klasyfikacj ę: - płyty azbestowo-cementowe płaskie stosowane w budownictwie, - płyty faliste azbestowo-cementowe dla budownictwa, - rury i zł ącza azbestowo-cementowe, - izolacje natryskowe środkami zawieraj ącymi w swoim składzie azbest, - wyroby cierne azbestowo-kauczukowe, - prz ędza specjalna, w tym włókna azbestowe obrobione, - szczeliwa azbestowe, - ta śmy tkane i plecione, sznury i sznurki, - wyroby azbestowo-kauczukowe, z wyj ątkiem wyrobów ciernych, - papier, tektura, - inne wyroby zawieraj ące azbest, oddzielnie niewymienione, w tym papier i tektura. 3) Poda ć podstaw ę zapisu (np. dokumentacja techniczna, pomiar z natury). 4) Według "Oceny stanu i mo żliwo ści bezpiecznego u żytkowania wyrobów zawieraj ących azbest" - zał ącznik nr 1 do rozporz ądzenia ministra wła ściwego do spraw gospodarki w sprawie sposobów bezpiecznego u żytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawieraj ących azbest. 5) Na postawie corocznego rozporz ądzenia ministra wła ściwego do spraw gospodarki w sprawie dopuszczenia wyrobów zawieraj ących azbest do produkcji lub do wprowadzenia na polski obszar celny. 6) Np. informacja o oznaczeniu na planie sytuacyjnym terenu instalacji lub urz ądzenia zawieraj ącego azbest.

str. 46

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Zał ącznik nr 2. Informacja o wyrobach zawieraj ących azbest 1) , których wykorzystywanie zostało zako ńczone.

1. Miejsce, adres ...... 2. Wła ściciel/zarz ądca *) : a) osoba prawna - nazwa, adres,...... b) osoba fizyczna - imi ę, nazwisko i adres...... 3. Tytuł własno ści ...... 4. Nazwa, rodzaj wyrobu 2) ...... 5. Ilo ść (m 2, tony) 3) ...... 6. Rok zaprzestania wykorzystywania wyrobów ...... 7. Planowane usuni ęcia wyrobów: ...... a) sposób ...... b) przez kogo ...... c) termin ...... 8. Inne istotne informacje 4) ......

Data ...... …………...... (podpis)

Obja śnienia: *) Niepotrzebne skre śli ć. 1) Za wyrób zawieraj ący azbest uwa ża si ę ka żdy wyrób o st ęż eniu równym lub wy ższym od 0,1 % azbestu. 2) Przy okre ślaniu rodzaju wyrobu zawieraj ącego azbest nale ży stosowa ć nast ępuj ącą klasyfikacj ę: - płyty azbestowo-cementowe płaskie stosowane w budownictwie, - płyty faliste azbestowo-cementowe dla budownictwa, - rury i zł ącza azbestowo-cementowe, - izolacje natryskowe środkami zawieraj ącymi w swoim składzie azbest, - wyroby cierne azbestowo-kauczukowe, - prz ędza specjalna, w tym włókna azbestowe obrobione, - szczeliwa azbestowe, - ta śmy tkane i plecione, sznury i sznurki, - wyroby azbestowo-kauczukowe, z wyjątkiem wyrobów ciernych, - papier, tektura, - inne wyroby zawieraj ące azbest, oddzielnie niewymienione. 3) Poda ć podstaw ę zapisu (np. dokumentacja techniczna, spis z natury). 4) Np. informacja o oznaczeniu na planie sytuacyjnym.

str. 47

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Zał ącznik nr 3. Ocena stanu i mo żliwo ści bezpiecznego u żytkowania wyrobów zawieraj ących azbest.

Miejsce/obiekt/ urz ądzenie budowlane /instalacja przemysłowa: ...... Adres miejsca/ obiektu/ urz ądzenia budowlanego/ instalacji przemysłowej: ...... Pomieszczenie: ...... Rodzaj/nazwa wyrobu 1) ...... Ilo ść wyrobów (m 2, tony) 2) ......

Grupa/Nr Wyrób-rodzaj Ocena Przyj ęta punktacja I. Sposób zastosowania azbestu 1. Powierzchnia pokryta mas ą natryskow ą 30 z azbestem(torkret) 2. Tynk zawieraj ący azbest 30 3. Lekkie płyty izolacyjne z 25 azbestem(ci ęż ar obj.<1.000 kg/m 3) 4. Pozostałe wyroby z azbestem 10 II. Rodzaj azbestu 5. Azbest chryzotylowy 5 6. Inny azbest 9np.krokidolit) 15 III Struktura powierzchni wyrobu z azbestem 7. Rozlu źniona (naruszona) struktura 30 wlókien 8. Mocna struktura włókien, lecz bez albo 10 z niewystarczaj ącą powłok ą farby zewnetrznej 9. Pomalowana i nieuszkodzona powłoka 0 zewn ętrzna IV. Stan zewn ętrzny wyrobu z azbestem 10. Du że uszkodzenia 30 3) 11. Małe uszkodzenia 10 4) 12. Brak 0 V. Mo żliwo ść uszkodzenia powierzchni wyrobu z azbestem 13. Wyrób jest przedmiotem jakich ś prac 15 14. Wyrób przez bezpo średni ą dost ępno ść 10 nara żony na uszkodzenia (do wysoko ści 2m) 15. Wyrób nara żony na uszkodzenia 10 mechaniczne 16. Wyrób nara żony na wstrz ąsy i drgania 10 17. Wyrób nara żony na działanie 10 czynników atmosferycznych(na zewn ątrz obiektu) 18. Wyrób znajduje si ę w zasi ęgu silnych 10 ruchów powietrza 19. Wyrób nie jest nara żony na wpływy 0 zewn ętrzne VI. Wykorzystanie pomieszczenia

str. 48

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

20. Regularnie przez dzieci, młodzie ż lub 35 sportowców 21. Trwale lub cz ęste przebywanie w 30 pomieszczeniach innych osób 22. Czasowo wykorzystywane 20 pomieszczenie 23. Rzadko wykorzystywane 10 pomieszczenie VII. Usytuowanie wyrobu

24. Bezpo średnio w pomieszczeniu 30 25. Za zawieszonym nieszczelnym sufitem 25 lub innym pokryciem 26. W systemie wywietrzania 25 pomieszczenia( kanały wentylacyjne)

27. Za zawieszonym szczelnym sufitem lub 10 innym pokryciem ponad pyłoszczeln ą powierzchni ą lub poza szczelnym kanałem wentylacyjnym

Suma punktów oceny ...... Stopie ń pilno ści I (wymiana lub naprawa wymagana bezzwłocznie) 65 i więcej punktów

Stopie ń pilno ści II (ponowna ocena wymagana w czasie do 1 roku) powy żej 35 do 60 punktów

Stopie ń pilno ści III (ponowna ocena w terminie do 5 lat) do 35 punktów

UWAGA: podkre śli ć nale ży tylko jedn ą pozycj ę w grupie, je śli wyst ąpi wi ęcej ni ż jedna, podkre śli ć nale ży najwy ższ ą punktacj ę. Zsumowa ć ilo ść punktów, ustali ć ocen ę ko ńcow ą i stopie ń pilno ści.

...... …………………………. Oceniaj ący (nazwisko i imi ę) Wła ściciel / Zarz ądca

data ...... Adres

1) Według klasyfikacji wyrobów przyj ętych w sprawozdaniu rocznym - zał ącznik nr 2 do rozporz ądzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 pa ździernika 2003r. w sprawie wymaga ń w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urz ądze ń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz. U. Nr 192, poz. 1876). 2) Zgodnie z inwentaryzacj ą i sprawozdaniem rocznym - § 7 wymienionego w odno śniku 1 rozporz ądzenia. 3) Du że uszkodzenia - widoczne p ękni ęcia lub ubytki na powierzchni równej lub wi ększej ni ż 3 % powierzchni wyrobu. 4) Małe uszkodzenia - brak widocznych p ękni ęć , a ubytki na powierzchni mniejszej ni ż 3 % powierzchni wyrobu.

str. 49

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Zał ącznik Nr 4 Wzór karty przekazania odpadu.

Wzór karty przekazania odpadu

Nr karty 1) Rok kalendarzowy KARTA PRZEKAZANIA ODPADU

Posiadacz odpadów, który przekazuje Transportuj ący odpad 2,4) Posiadacz odpadów, który przejmuje odpad 2) odpad 2,3)

Adres 5) Adres 5,6) Adres 5)

Nr REGON 6) Nr REGON 6)7) Nr REGON 6)

Miejsce przeznaczenia odpadów 8)

Rodzaj procesu przetwarzania, któremu powinien zosta ć poddany odpad 9)

Wnioskuj ę o wydanie dokumentu potwierdzaj ącego odzysk i recykling 10) TAK NIE

Kod odpadu 11) Rodzaj odpadu 11) Data/miesi ąc 12) 13) Masa przekazanych odpadów [Mg] 14) Numer rejestracyjny pojazdu, przyczepy lub naczepy 7,15)

Potwierdzam przekazanie odpadu Potwierdzam wykonanie usługi transportu 4,6) Potwierdzam przej ęcie odpadu

data, piecz ęć i podpis data, piecz ęć i podpis data, piecz ęć i podpis

str. 50

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

str. 51

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Zał ącznik Nr 5 Zał ącznik do rozporz ądzenia Dz.U.2010.249.1673

Wzór kart ewidencji odpadów

Nr karty Rok kalendarzowy KARTA EWIDENCJI ODPADU 1)

Kod odpadu 2)

Rodzaj odpadu 2)

Procentowa zawarto ść PCB w odpadzie 3)

Posiadacz odpadów 4)

Adres posiadacza odpadów 5)

Województwo Gmina Miejscowo ść Telefon słu żbowy Faks słu żbowy

Ulica Nr domu Nr lokalu Kod pocztowy

Miejsce prowadzenia działalno ści 6)

Województwo Gmina Miejscowo ść Telefon słu żbowy Faks słu żbowy

Ulica Nr domu Nr lokalu Kod pocztowy

Działalno ść w zakresie: 7) W Zb Od Un Ok

Gospodarowanie odpadami

Masa Masa Odpady Masa Nr kart we własnym zakresie wytworzo- odebranych przekazane Imi ę i Miesi przyj ętych przekazani nych odpadów metoda nr karty nazwisko ąc odpadów a metoda odpadów komunalnyc 8) 12) unieszko przekaza osoby 8,9) 8,10,11) [Mg] odpadu odzysk masa sporz ądza [Mg] h [Mg] masa dli- 8) nia 8,13) u [Mg] 16 jącej [Mg] 14) wiania odpadu R 15) ) D

str. 52

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

53 „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Zał ącznik nr 6 Wykaz firm posiadaj ących zezwolenie Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego na prowadzenie działalno ści w zakresie zbierania, transportu i unieszkodliwiania odpadów azbestowych na terenie województwa zachodniopomorskiego:

Decyzje administracyjne wydanych przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego w zakresie wytwarzania odpadów niebezpiecznych zawieraj ących azbest wydane na podstawie art. 17 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity: Dz.U.10.185.1243). Adres Data Nazwa podmiotu Znak decyzji wa żno ści Ul. Letnia 12, 71-777 ABRA Sp. z o.o. z siedzib ą w WRiO Ś/II/IB/7710/ 11 wrze śnia Szczecinie 19-1/10 2020r. Usługi Transportowo- Glinna 4A, 74-106 Stare WRiO Ś/II/IB/7710/ 13 stycznia Budowlane Czarnowo 35-1/10 2020r. Bernard Baranowski 29 czerwca BSC Ekopal sp. j. Ul. Piotra i Pawła 9, 72- WRiO Ś/II/IB/7710/ 015 Police 5-2/10 2020r. WRiO Ś/II/IB/7710/ Ul. Szkolna 11, Kołowo, 12 lipca PPHU „Drop” 11-1/10 74-106 Stare Czarnowo 2020r.

10 sierpnia Pan Dariusz Michnowicz „ Ul. Bema 4/6, 73-150 WRiO Ś/II/IB/7710/ GATO” Łobez 14-1/10 2020r. Usługi Budowlane „ Ul. Struga 13/28, 73- WRiO Ś/II/IB/7710/ 13 maja GRUNT” – Piotr Pigulski 110 Stargard 7-1/10 2020r. Przedsi ębiorstwo Wielobran żowe Usług i Ul. Blizi ńskiego 14, 71- WRiO Ś/II/IB/7710/ 12 wrze śnia Produkcji Metalowej JOT- 703 Szczecin 24-1/10 2020r. KA Józef Klimowicz Roboty Ogólnobudowlane Adam Łoszkowski” ul. ul. Wiklinowa 5, 70-870 WRiO Ś/II/IB/7710/ 15 sierpnia Wiklinowa 5, 70-870 Szczecin 18-1/10 2020r. Szczecin WRiO Ś/II/IB/7710/ Roman Pabisiak Zakład Ul. Górna 7, 72-200 27 lipca Ogólnobudowlany Nowogard 12-1/10 2020r. Pan Piotr Sokołowski Zakład Bonin 13/1, 73-200 WRiO Ś/II/IB/7710/ 15 sierpnia Ogólnobudowlany Choszczno 15-1/10 2020r. Ul. Sarnia 43a, 71-777 WRiO Ś/II/IB/7710/ 9 wrze śnia PROF-BUD Sp. z o.o. Szczecin 22-1/10 2020r. WRiO Ś/II/IB/7710/ 5 STALMET-PREMO Sp. z Ul. Północna 8, 73-110 26-1/10 pa ździernika o.o. Stargard Szczeci ński 2020r Zakład Usług Budowlanych Ul. Heyki 19/22, 70- WRiO Ś/II/IB/7710/ 7 wrze śnia WOJAMR” 642 Szczecin 21-1/10 2020r ZIBEX- Zakład Remontowo- Glewice 18c, 72-100 WRiO Ś/II/IB/7710/ 13 lipca

54 „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Budowlany Goleniów 10-2/10 2020r WRiO Ś/II/AS/7710 Ul. Piotra i Pawła 9, 72- 29 czerwca LUMEN Sp. z o.o. 015 Police /3-9/10 2020 r. WRiO Ś/II/AS/7710 Ekologia Fair Play Plewko- Ul. Mickiewicza 2, 74- 17 czerwca Grzegorczyk s.c. 400 D ębno /8-3/10 2020 r. WRiO Ś/II/AS/7710 Konsorcjum Budowlane Stara Dobrzyca 11, 72- 07 czerwca FART s.c 315 Resko /10-2/10 2020 r. WRiO Ś/II/AS/7710 ul. Przyszło ści 27B/14, 17 czerwca CALEX Sp. z o.o. 70-893 Szczecin /11-2/10 2020 r. WRiO Ś/II/AS/7710 05 MULTI-TECH Dariusz 72-005 Przecław 66/5 pa ździernika Glinka /19-3/10 2020 r. WRiO Ś/II/AS/7710 Zakład Ogólnobudowlany Ul. Podgórna 12/3, 73- 14 listopada /20-4/10 Dariusz Nowakowski 155 Węgorzyno 2020 r.

Usługi Budowlane Maciej ul. Le śna 12, 72-514 WRiO Ś/II/AS/7710 08 grudnia Czarkowski Wisełka /24-2/10 2020 r. WRiO Ś/II/AS/7710 STAN-FED Stanisław Ul. Kasprowicza 29, 72- 08 lutego /30-3/10 Fedorowicz 320 Trzebiatów 2021 r.

WRiO Ś- P.P.H.U. „SCHWEITZER” ul. Saperska 20/1, 72- II.7243.4.3.2011.A 22 marca Anna Schweitzer 344 Rewal S 2021 r.

WRiO Ś- ul. Piotra i Pawła 9 30 listopada EKO-SERWIS Sp. z o.o. II/AM/7710/3-1/10 Police 2020 r .

WRiO Ś- 30 grudnia Ul. Grunwaldzka 15 72- Jbe Sp. z o.o. II/AM/7710/10- 010 Police 2020 r. 2/10 WRiO Ś- Ul. Ku źnicka 1, 72-010 REMECH Grupa II/AM/7710/11- 7 stycznia Police Remontowo-Inwestycyjna 3/10 2021 r.

Zakład Produkcyjno- WRiO Ś- Ul. Długa 20, 72-006 Handlowo-Gastronomiczny II.7243.3.2.2011.A 4 marca 2021 Mierzyn „JUMAR” Julian M r.

Maruszewski WRiO Ś- Ul. Kard. Wyszy ńskiego II.7243.5.2.2011.A 24 sierpnia PPHU AGROSAD 26/1, 72-008 Police M 2020 r.

WRiO Ś- „TRANSTAD” S.C. II.7243.12.2.2011.A 8 kwietnia Ul. PCK 2b/6, Police T.Wołczecki W. Ko ści ński M 2021 r.

55 „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

WRiO Ś- Ul. Jasienicka 5a, 72- 15 kwietnia „MALSERWIS” Sp. z o.o. II.7243.13.2.2011.A 010 Police 2021 r. M WRiO Ś- Iwona Bednarz Kł ęby 47, 72-410 II.7243.9.2.2011.A 20 kwietnia Przedsi ębiorstwo Usługowo- Golczewo S 2021 r. Budowlane

Wilkocki Przedsi ębiorstwo Ul. Spiska 22, 71-042 WRiO Ś.II.7243.4.2 07 marca Budowlane Henryk Wilkocki Szczecin 011.WR 2021 r. Przedsi ębiorstwo Usług Ul. Szczawiowa 69A, WRiO Ś-II- 23 marca Hydrotechnicznych Rusiecki 70-010 Szczecin WR/7711/33/10 2021 r. SANBUD Przedsi ębiorstwo Ul. Bohaterów WRiO Ś-II- 07 lutego Handlowo-Usługowe Warszawy 76/10, 74- WR/7711/27/10 2021 r. 300 My ślibórz Przedsi ębiorstwo Ul. I Armii 10, 74-400 WRiO Ś-II- 31 sierpnia Wielobran żowe Dębno WR/7711/26/10 2020 r. „SKOROBOGATY” HYDROTECH Pl. Dziecka 12/5, 70- WRiO Ś.II.7243.9.2 07 marca Przedsi ębiorstwo Usługowo- 241 Szczecin 011.WR 2021 r. Handlowe Jan Benon Stefa ński Firma Ryszard Kaczanowski Al. Wyzwolenia 25/8, WRiO Ś.II.7243.7.2 06 lutego 70-531 Szczecin 011.WR 2021 r. Zakład Usługowo- Ul. Wojska Polskiego WRiO Ś-II- 23 stycznia Produkcyjny Waldemar 30, 74-400 D ębno WR/7711/29/10 2021 r. Skowro ński TOMPOL Tomasz Franecki Ul. Szeroka 17, 71-211 WRiO Ś.II.7243.8.2 27 lutego Szczecin 011.WR 2021 r. HULLKON Tomasz Ul. Światowida 9, 71- WRiO Ś-II- 31 maja 2020 Szczepanik 726 Szczecin WR/7711/6/10 r. (Działalno ść tylko na terenie Portu Szczecin przy ul. Światowida 9, 71-726 Szczecin) MINEX – Ul. Gda ńska 16, 70-661 WRiO Ś-II- 21 BUDOWNICTWO I Szczecin WR/7711/21/10 pa ździernika WYBURZENIA 2020 r. OPTIMA GROUP Sp. z o.o. Ul. Smola ńska 3, 70- WRiO Ś-II- 31 lipca 2020 026 Szczecin WR/7711/10/10 r. AUTO-MET HURKAŁA SP. Ul. Gda ńska 12B, 70- WRiO Ś-II- 25 lipca 2020 J. 661 Szczecin WR/7711/9/10 r. Zakład Wielobran żowy Ul. Kotwiczna 9, 70-673 WRiO Ś-II- 31 lipca 2020 Usług Budowlanych Szczecin WR/7711/8/10 r. „FASADA” Sp. z o.o. SAN-BUD Andrzej Żeliszewo 24, 73-210 WRiO Ś-II- 20 lipca 2020 Sankowski Recz WR/7711/4/10 r. R.ED FIRMA HANDLOWA Ul. Maciejowicka 19/1, WRiO Ś-II- 21 Edmund Alfons Rosik 70-786 Szczecin WR/7711/34/10 pa ździernika 2020 r. Przedsi ębiorstwo Usług Ul. Szczawiowa 69A, WRiO Ś-II- 23 marca

56 „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032”

Hydrotechnicznych Rusiecki 70-010 Szczecin WR/7711/33/10 2021 r. J.ROSIEK & Ul. Lubelska 30, 71-043 WRiO Ś.II.7243.18. 14 marca D.SOBCZY ŃSKI s.c. Zakład Szczecin 2011.WR 2021 r. Usług In żynieryjno- Budowlanych Przedsi ębiorstwo Ul. Ku Sło ńcu 125, 71- WRiO Ś.II.7243.17. 31 grudnia Eksploatacji Urz ądze ń 080 Szczecin 2011.WR 2020 r. Komunalnych „PEUK” Sp. z o.o. SPEC-MIN Sp. z o.o. Ul. Wrzesi ńska 32, 70- WRiO Ś.II.7243.4.2 17 kwietnia 835 Szczecin 011.WR 2021 r. KONBUD Sp. z o.o. sp. k. Ul. Szymanowskiego WRiO Ś.II.7243.12. 28 kwietnia 6/3, 71-416 Szczecin 2011.WR 2021 r. Przedsi ębiorstwo Ul. |Piaseczna 1, 74-400 WRiO Ś-II- 26 kwietnia Budownictwa Ogólnego Dębno WR/7711/28/10 2021 r. „EDBUD” Korzeniowski Edward INFRA-PORT Sp. z o.o. Ul. Bytomska 3/6, 70- WRiO Ś.II.7243.1.2 28 kwietnia 603 Szczecin 011.WR 2021 r. Tylko powiaty: Szczecin, Świnouj ście, policki, goleniowski, stargardzki, pyrzycki. CZY ŚCIOCH Jerzy Ładniak Ul. Br ązowa 67/6, 71- WRiO Ś.II.7243.14. 26 kwietnia 781 Szczecin 2011.WR 2021 r. „MALDROBUD” Wiesława Ul. Królewiecka 43, 74- WRiO Ś-II- 26 kwietnia Malinowicz, Edward 300 My ślibórz WR/7711/35/10 2021 r. Malinowicz Sp. J. Zakład Remontowo- Ul. Czarnogórska 13, WO Ś.II.7243.3.2.20 24 maja 2021 Budowlany P. Jemioło, B. Szczecin 11.IB r. Pycel Spółka Transportowo- Kruszwin 7, 74-300 WO Ś.II.7243.24.20 23 czerwca Handlowa „IKAR” s.c. My ślibórz 11.WR 2021 r. Stan na dzie ń 30.06.2011 r.

57