„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” Zał ącznik do Uchwały Rady Gminy Ostrowice z dnia 31 sierpnia 2011r. PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJJJĄCYCH AZBEST Z TERENU GMINY OSTROWICE na lata 2011---2032-2032 Ostrowice, sierpie ń 2011r. str. 1 „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” SPIS TRE ŚCI: SPIS TRE ŚCI....................................................................................................................... 2 1. WPROWADZENIE .........................................................................................................3 2. PRAWNE ASPEKTY U ŻYTKOWANIA I USUWANIA WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST…................................................................................... 4 2.1. Ustawy............................................................................................................................. 4 2.2. Rozporz ądzenia.. ............................................................................................................. 5 3. CEL I ZADANIA PROGRAMU .................................................................................... 7 4. PODSTAWOWE INFORMACJE CHARAKTERYZUJ ĄCE OBSZAR OBJ ĘTY PROGRAMEM ……………………………………………………….…………………7 5. CHARAKTERYSTYKA AZBESTU, WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST ORAZ OPIS ICH SZKODLIWEGO DZIAŁANIA ......................................................11 5.1. Azbest - wła ściwo ści i zastosowanie ............................................................................... 11 5.2. Klasyfikacja wyrobów azbestowych ................................................................................ 13 5.3. Szkodliwe oddziaływanie azbestu na zdrowie ludzkie ..................................................... 15 5.4. Sposoby i warunki bezpiecznego u żytkowania i usuwania wyrobów zawieraj ących azbest................................................................................................................................. 16 5.5. Podstawowe obowi ązki wytwórców odpadów zawieraj ących azbest.............................. 19 6. DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU U ŻYTKOWANIA WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST NA TERENIE GMINY OSTROWICE..................... 22 7. ZAŁO ŻENIA PROGRAMU ........................................................................................... 40 8. HARMONOGRAM REALIZACJI „PROGRAMU USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST Z TERENU GMINY OSTROWICE NA LATA 2011-2032”.............................................................................................................. 43 9. BIBLIOGRAFIA ............................................................................................................... 45 10. ZAŁ ĄCZNIKI ................................................................................................................. 46 1. WPROWADZENIE str. 2 „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” Na świecie znanych jest ponad 5 tys. wyrobów, do produkcji których u żywano azbestu. Są to głównie wyroby stosowane w budownictwie jako pokrycia dachowe, osłony elewacyjne ścian, przewody kominowe, rury wodoci ągowe i kanalizacyjne oraz elementy izolacyjne. Azbest wykorzystywany był równie ż mi ędzy innymi przy produkcji sprz ętu gospodarstwa domowego, np. kuchenek, piecyków elektrycznych i gazowych, opiekaczy, suszarek do włosów oraz siatek azbestowych. Surowca tego u żywano tak że do produkcji farb, pokostów, klejów, smarów, płytek i wykładzin podłogowych oraz koców ga śniczych. W Polsce nie wyst ępuj ą zło ża azbestu nadaj ące si ę do górniczej eksploatacji. Azbest stosowany dawniej do produkcji w naszym kraju importowano głównie z byłego ZSRR i Kanady. W latach 70 ubiegłego wieku sprowadzano do kraju ok. 100 tys. ton azbestu rocznie, który wykorzystywano przede wszystkim (ok. 85 %) do wyrobu materiałów budowlanych, pokry ć dachowych oraz elewacji budynków. Szacuje si ę, że na terenie kraju na dachach i fasadach budynków oraz w obiektach przemysłowych zamontowanych jest blisko 1 350 000 m 2 płyt azbestowo-cementowych, z czego blisko 90 % stanowi ą dachowe płyty faliste, zwane popularnie eternitem. W 1980 r. z płyt azbestowo-cementowych wykonanych było ok. 45 % pokry ć dachowych i fasadowych. Po 15 latach udział tych płyt w nowobudowanych pokryciach dachowych, zmniejszył si ę o 30%. Znacz ącą pozycj ę w bilansie wyrobów azbestowych stanowi ą znajduj ące si ę w ziemi i budynkach rury azbestowo-cementowe. Szacuje si ę, że jest ich ok. 600 tys. ton. Znaczna ilo ść wyrobów azbestowych stosowana jest w hutnictwie i przemy śle ceramicznym. Jest to ok. 60 tys. ton. Mas ę będących w u życiu wyrobów małogabarytowych, takich jak uszczelki, kształtki, okładziny hamulcowe czy wyroby włókiennicze, ocenia si ę na 100 tys. ton. Okazuje si ę jednak, że azbest jest szkodliwy dla zdrowia i ze wzgl ędu na zagro żenie jakie stwarza musi by ć usuni ęty z wszystkich obiektów w kraju do ko ńca 2032 roku. Zapis ten zawarty jest w „ Programie usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski” przyj ętym przez Rad ę Ministrów w dniu 14 maja 2002 r. St ąd te ż wynikła konieczno ść opracowania Programu usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest z terenu gminy Ostrowice. Niniejszy Program jest uszczegółowieniem „ Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Ostrowice na lata 2004-2011 ”, który został przyj ęty Uchwał ą Nr III/13/06 Rady Gminy Ostrowice z dnia 29 grudnia 2006r. Rada Ministrów Uchwał ą Nr 122/2009 z dnia 14 lipca 2009 r. przyj ęła nowy program wieloletni pod nazw ą „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009 – 2032”, który utrzymuje cele przyj ęte przez Rad ę Ministrów 14 maja 2002 r. Programu usuwania azbestu str. 3 „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski tj.: 1. usuni ęcie i unieszkodliwienie wyrobów zawieraj ących azbest, 2. minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecno ści ą azbestu na terytorium kraju, 3. likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko. Przedmiotowy program okre śla równie ż nowe zadania niezb ędne do oczyszczenia kraju z azbestu w okresie 24 lat, wynikaj ące ze zmian gospodarczych i społecznych, jakie nastąpiły m.in. w zwi ązku ze wst ąpieniem Polski do Unii Europejskiej. W Programie opisano ogólne mechanizmy oraz zasady pomocy, której Gmina zamierza udzieli ć osobom decyduj ącym si ę na usuni ęcie elementów zawieraj ących azbest z budynków lub budowli. Pomoc ta ma na celu zach ęci ć do podejmowania tego rodzaju działa ń oraz zmniejszy ć ryzyko zwi ązane z nieprawidłowym ich wykonaniem. 2. PRAWNE ASPEKTY U ŻYTKOWANIA I USUWANIA WYROBÓW ZAWIERAJ ĄCYCH AZBEST Poni żej zamieszczono wykaz najwa żniejszych aktów prawnych dotycz ących usuwania wyrobów zawieraj ących azbest, sposobu post ępowania z tymi wyrobami, wraz z innymi zagadnieniami dotycz ącymi azbestu. 2.1. Ustawy: 1) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150). Azbest zgodnie z ustaw ą Prawo ochrony środowiska obok PCB zaliczany jest do substancji stwarzaj ących szczególne zagro żenie dla środowiska. Dalej ustawa okre śla, że m.in. azbest jako substancja stwarzaj ąca szczególne zagro żenie dla środowiska, powinien by ć wykorzystywany, przemieszczany i eliminowany przy zachowaniu szczególnych środków ostro żno ści. Instalacje lub urz ądzenia, w których jest lub był wykorzystywany azbest, powinny zosta ć oczyszczone lub unieszkodliwione. Ustawa nakłada na wykorzystuj ącego wyroby zawieraj ące azbest, obowi ązek sukcesywnej ich eliminacji i obowi ązek dokumentowania rodzaju, ilo ści i miejsc ich wyst ępowania oraz sposobu ich eliminowania oraz obowi ązek przedkładania marszałkowi województwa okresowych informacji o rodzaju, ilo ści i miejscach ich wyst ępowania. W przypadku osób fizycznych nieb ędących przedsi ębiorcami ustawa nakłada obowi ązek przedło żenia informacji o rodzaju, ilo ści i miejscach wyst ępowania wyrobów zawieraj ących azbest w formie uproszczonej odpowiednio do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta do 31 stycznia ka żdego roku. Równie ż ustawa nakłada na wójta, burmistrza, prezydenta miasta obowi ązek przedkładania str. 4 „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Ostrowice na lata 2011-2032” marszałkowi województwa informacji o rodzaju, ilo ści i miejscach wyst ępowania wyrobów zawieraj ących azbest raz na rok, do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy. 2) Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawieraj ących azbest (Dz. U. z 2004 r., Nr 3, poz. 20 ze zm.). Ustawa zakazuje wprowadzania na polski obszar celny wyrobów zawieraj ących azbest, azbestu, produkcji wyrobów zawieraj ących azbest oraz obrotu azbestem i wyrobami zawieraj ącymi ten surowiec. 3) Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 z pó źn. zm.). Zgodnie z art. 30 ust. 7 ustawy Prawo budowlane właściwy organ mo że nało żyć, w drodze decyzji, o której mowa w ust. 5 ustawy, obowi ązek uzyskania pozwolenia na wykonanie okre ślonego obiektu lub robót budowlanych obj ętych obowi ązkiem zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1 ustawy, je żeli ich realizacja mo że narusza ć ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub spowodowa ć: a) zagro żenie bezpiecze ństwa ludzi lub mienia, b) pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków, c) pogorszenie warunków