Polityka Papieska W XX Wieku
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Fundacja im. Karlheinza Deschnera przedstawia... Karlheinz Deschner Polityka papieska w XX wieku tom 1 13 „Wszyscy wiedz , "e papie"e toczyli albo prowokowali setki wojen." Jezuita Alighiero Tondi (1961)1 „...poniewa" wy"sze duchowie%stwo watyka%skie ma nieprzeparty poci g do wielkiej polityki". Aleksander Pietrowicz Izwoski, przedstawiciel Rosji przy Watykanie (1888-1896) oraz minister spraw zagranicznych (1906-1910)2 „Papie" zmienia si', ale — jakikolwiek on jest — polityka )wiecka Kurii Rzymskiej pozostaje ta sama i "aden papie" nie jest w+adny jej zmieni,." Konstantin Pietrowicz Pobiedonoscew, oberprokurator +wi,tego Synodu (1880-1905)3 14 15 Przedmowa Wiara unosi kar+y Wiara "yje w wiernych, a nie na odwrót, jakkolwiek wierni pragn'liby wierzy, w to drugie. Troszczy si' o to tych niewielu, istotnie "yj cych z wiary, chocia" bardziej z cudzej wiary ni" w+asnej, w co jednak wierz cy nie chce uwierzy,. Dopóki ja sam by+em jeszcze wierz cym, tego rodzaju ksi "ka wyda+aby mi si' niewiarygodna, ma+o tego: niegodna, jej autor za) by+by wcielonym diab+em. Bo jako wierz cy katolik, jak prawie wszyscy wierz cy katolicy, nie mia+em poj'cia o historii katolicyzmu. Z takiej w+a)nie ignorancji "yje papiestwo, odk d papiestwo istnieje. Ale tak"e niekatolicy, a nawet mnóstwo ludzi religijnie indyferentnych, nie wiedz , co naprawd' kryje si' za „histori zbawienia". Poza tym najzwyczajniej trudno im uwierzy,, "e historia zbawienia mo"e by, tak ma+o zbawienna, historia )wi'tych za) tak doszcz'tnie wyprana z wszelkiej )wi'to)ci. Godne uwagi zdanie Helwecjusza: „Czytaj c ich legendy o )wi'tych, znajdujemy w nich tysi ce imion kanonizowanych przest'pców"4 wydaje im si' bezwstydnie przesadzone, ba! ca+kiem niewiarygodne, mimo "e co do s+owa odpowiada rzeczywisto)ci, a pó:niej wielokrotnie jeszcze si' potwierdzi+o. Jednak"e ludzko),, chocia" zmierzaj ca do tego, aby diabli j wzi'li razem z ca+ histori zbawienia i ze wszystkimi )wi'tymi, wci " nie mo"e i nie chce w to uwierzy,. Ca+a armia za) dobrze op+acanych bojowników (nie tylko w sutannach) bez przerwy trudzi si' nad tym, a"eby nie da, w to uwierzy,, ale raczej spowija, histori' w dym kadzide+ i bez mrugni'cia okiem nazywa, to „wiedz ", zw+aszcza wówczas, gdy tak dobrze znane „ciemne momenty" z przesz+o)ci bezlito)nie spisuje si' na straty, aby tym lepiej zamydli, to samo w nowszych czasach. Wi "e si' to z osobliwym prze)wiadczeniem wielu osób, "e zbrodnia pope+niona tysi c lat temu nie jest taka z+a, jak dzisiejsza, i "e w ogóle mo"na by ju" pozostawi, te starocie w spokoju. Tylko "e sprawy te nie s bynajmniej stare! Przesz+o), wcale nie przesz+a! A g+upi frazes, "e historia si' nie powtarza, bez ustanku demaskuje sama historia, 16 w gruncie rzeczy ci gle si' powtarzaj ca; a jak bardzo, to w+a)nie unaoczni nam obecne Jedno stulecie w historii zbawienia. Nie s to „dzieje papie"y" ani "aden psychogram tych osób, tylko zwi'z+a diagnoza instytucji, oparta na jej historii w ostatnim stuleciu. Kiedy )wiat wreszcie zrozumie, "e nie o to chodzi, kto stoi na czele tego Ko)cio+a? Be mamy do czyniema zawsze z tym samym potworem, bez wzgl'du na to, jak nazywa si' jego g+owa! Nie jest to w "adnym razie ksi "ka „pisana na kl'czkach", jak wyzna+ o swoim pisaniu niemal"e w naszych czasach pewien sekretarz papie"a i kardyna+, którego urzeka „czar" tudzie" „ze wszech miar )wi'te wydarzenia, w jakich autor tych s+ów uczestniczy+".5 Nikt nie wyjdzie tutaj na swoje, kto by si' chcia+ dowiedzie,, jakie to uczone by+y g+owy Ko)cio+a, jak uczuciowe i pe+ne ojcowskiej dobroci, jak anielski wiod+y tryb "ycia, jak by+y dobroduszne i pe+ne zakonnej prostoty; "e pija+y najcz')ciej wod', jak Pius XI, toruj cy drog' Mussoliniemu, genera+owi Franco, Hitlerowi; "e prze)ciga+y si', tak jak wspólnik tych samych panów Pius XII z zakonnic Pas ualin Lehnert, zaanga"owan w kwiecie wieku 23 lat, kto pierwszy zgasi )wiat+o, aby oszcz'dza, pr du6, co zapewni+o m.in. temu" „Ojcu Hwi'temu" (patrz t. II) odpowiednik 80 milionów marek osobistego maj tku w z+ocie i dewizach. Kto chcia+by prze"y, taki „Watykan od )rodka", rozczarowa+by si'. Za to wida,, co s+udzy Ko)cio+a zwykli bagatelizowa, albo tuszowa,, a co kompletnie ignoruje wi'kszo), pozosta+ych historyków, dla których papiestwo, przez respekt dla jego duchownego presti"u, jak gdyby w ogóle nie istnia+o: jego przenikanie si' nie tyle z mocami za)wiatowymi, ile z pot'gami )wiata doczesnego. Baden za) inny Ko)ció+ ani religia nie walcz nawet w przybli"eniu tak celowo i niszczycielsko, jawnie albo skrycie, na arenie politycznej i spo+ecznej. A czy „namiestnicy Chrystusa" "yczyli sobie uprawia, „wielk polityk'" expressis verbis, jak Leon XIII, czy okazywali jej rzekom niech',, jak jego nast'pca Pius X, który wci gn + narody w I wojn' )wiatow , tak czy owak wszyscy uprawiali polityk'; i to ani na jot' nie mniej „)wieck " ni" inni politycy, a nawet tym bardziej )wieck , "e zgodnie z przyj'tym zwyczajem stroili sw polityk' w wielkie s+owa i gesty, ci gle mówi c o „Bogu", „Chrystusie" i „zbawieniu duszy", kiedy sz+o im o siebie i swoj " dz' w+adzy, co sprawia, "e historia zbawienia jest jeszcze gro:niejsza, gdy" bardziej ob+udna od wszelkiej innej polityki. Przecie" w tym Ko)ciele, czego nie sposób przeceni,, wszystko jest polityk ; nie 17 tylko sprawy tak oczywiste jak podatki ko)cielne, chrzest noworodków, nauka religii czy kwestia ma+"e%stw mieszanych, jak ko)cielna doktryna w+asno)ci prywatnej, walka przeciw kontroli urodze%, ale i to, co z pozoru najbardziej apolityczne: modlitwa przy stole, spowied:, komunia i ka"da starowinka, która w Lesie Bawarskim albo w Peru zanurza d+o% w wodzie )wi'conej: wszystko to rzuca si' w ko%cu, pomno"one przez miliony, na szal' kap+a%skich ambicji w zakresie w+adzy i panowania nad )wiatem. Pisz c ju" od dziesi'ciu lat Histori, kryminaln4 chrze5cija6stwa, której ukazuj cy si' wreszcie pierwszy tom dotyczy staro"ytno)ci, postanowi+em nagle poprzedzi, go ksi "k o czasach najnowszych. Sk+oni+a mnie do tego zarówno aktywno), na skal' )wiatow , jak rozwija dzisiejszy pontifex maximus7, jak i moja w+asna obawa, "e historia zbawienia mog+aby dobiec kresu, przynajmniej na chrze)cija%skim Zachodzie, zanim ja zd "' uko%czy, Histori, kryminaln4 chrze5cija6stwa. Wielki Giambattista Vico, pesymista neguj cy wszelk wiar' w post'p, w prze"yciach historyka wys+awia+ przynajmniej un divin piacere, bosk zaiste rozkosz. Co si' tyczy autora nast'puj cych kart, pisanych z pewno)ci nie sine ira, tylko jak najbardziej cum ira, nie szykuj mu ani niebia%skich rozkoszy, ani piekielnych; sk+ania+yby go raczej do rzygania, mówi c bez ogródek, lecz wynika to nie tyle ze sposobu jego patrzenia, ile z w+a)ciwo)ci historii, na któr patrzy. 18 Wstp Od ubogiego Syna Czowieczego do morderców i milionerów „Badna religia nie poci gn'+a za sob tylu ofiar ludzkich i nie wymordowa+a ich w sposób równie haniebny jak ta, która che+pi si', "e znios+a je raz na zawsze." Teolog Bruno Bauer1 Biedny Syn Cz+owieczy nie mia+ gdzie z+o"y, g+owy. Wyst'powa+ jako nie posiadaj cy w)ród nie posiadaj cych, przyjaciel pariasów i wyj'tych spod prawa, celników i grzeszników. Zwalcza+ „nieprawego Mamona" i „oszuka%cze bogactwo", biada+ nad zamo"nymi i sytymi; g+upcem nazywa+ tego, kto szczyci si' swoimi skarbami, a nawet poucza+, "e +atwiej przedostanie si' wielb+ d przez ucho igielne ni" bogacz do Królestwa Bo"ego2. Tak"e jego uczniowie mieli g+osi, ewangeli' bez pieni'dzy schowanych w pasie; u Marka pozwoli+ im tylko na kij w'drowny i sanda+y; u Mateusza i Nukasza nawet tego zabroni+3. Dzi) jego „namiestnik" mieszka w luksusowym pa+acu papieskim, podró"uje w papamobilu i papa-jumbo-jecie, otoczony przez ochroniarzy, reporterów, prominentów. A za nim ci gnie si' tysi cletnia historia nieprzeliczonych dra%stw: od ma+ych szwindelków z cudami i relikwiami, mnóstwa Hwi'tych Napletków Jezusa, jeszcze liczniejszych z'bów Pa%skich („w samej Francji jest ich ponad 500", pisze Alonso de Valdes), mleka Matki Boskiej i piór Ducha Hwi'tego a" po Donatio Constantini: najpotworniejsze fa+szerstwo wszystkich czasów4. Za sob ma kolosalny wyzysk, który ju" w V wieku uczyni+ biskupa Rzymu najwi'kszym obszarnikiem w Cesarstwie Rzymskim, a Ko)ció+ posiadaczem jednej trzeciej wszystkich gruntów w Europie5. Ma za sob wyt'pienie poga%stwa, stosy inkwizycji, wielomilionowe masakry Indian i Murzynów, pogromy Bydów, prowadz ce wprost do komór gazowych Hitlera, zreszt nie ca+kiem oryginalnych, jako "e biskupstwo wroc+awskie ju" w XVII wieku mia+o piec do palenia czarownic; Ko)ció+ nie zawsze by+ wrogiem post'pu6. 19 Nie ostatnia rzecz, jak ma za sob , to nieprzerwany +a%cuch okrutnych wojen: wyprawy krzy"owe, do których papie" Urban II — do dzisiaj czczony 29 lipca jako „b+ogos+awiony" — trafnie oceniaj c sytuacj', nawo+ywa+ równie" i zbójów; wojny religijne, wojny domowe, niezliczone wa)nie i bitwy, papie"e osobi)cie wyst'puj cy w he+mie, pancerzu i z mieczem, maj cy w+asne kasy wojenne, w+asne wojsko, w+asn flot', w+asne fabryki broni7. Leon IX, )wi'ty, wyruszy+ zbrojnie na chrze)cija%skich Normanów; Grzegorz IX przeciw powracaj cemu zwyci'sko z krucjaty cesarzowi Fryderykowi II. Urban VI, który kaza+ torturowa,, a nawet po bestialsku zabija, kardyna+ów, walczy+ w wojnie o sukcesj' tronu Sycylii.