N°XXVII - JUNI 2013 Editoriaal

Uitgegeven i.s.m. de Belgische Stichting voor het Auto en Motorenpatrimonium

Veilingkoorts

In mei van dit jaar organiseerde het gereputeerde veilinghuis Bonhams Historicar is een tijdschrift, uitgegeven met een verkoop van klassieke automobielen in Francorchamps. En ze de steun van de Belgische Stichting voor het plannen er nog een tijdens de Zoute Grand Prix in oktober. Auto-Motor Patrimonium (FSA). Ik kan me niet herinneren dat er in ons land ooit een autoveiling werd Hoofdredacteur: gehouden… de mislukte poging tijdens het laatste Brussels Retro Festival, Leo Van Hoorick alweer vele jaren geleden, niet te na gesproken. Maar die had weinig Herststraat 24 - 1761 Roosdaal of niets te maken met wat een professionele organisatie als Bonhams ervan maakt. Met prijzen voor klassiekers die niet te stoppen lijken te zijn, moest er vroeg of laat Uitgavedirecteur en verantwoordelijke uitgever: wel een veilinghuis neerstrijken in ons land. We zijn tenslotte een van de welvarendste landen Jacques Deneef van Europa en we hebben een zeer actieve klassieker-scene. Bosvoordesteenweg 15/85 - 1050 Brussel De veiling in Francorchamps werd georganiseerd in het kader van Spa Classic, een race

Werkten mee aan dit nummer: evenement dat van bij zijn eerste editie een succes was. Duitsland en Nederland liggen vlakbij, Jacques Deneef - Christian Durieux en ik vermoed dat de veilingmeesters ook hoopten op wat buitenlandse belangstelling. Maar Paul E. Frère - Eric Jansen het weer was heel slecht, met zelfs enige sneeuw aan de vooravond van de veiling, en er zakten Xander Van Hoorick - Bart Lenaerts daardoor minder liefhebbers af naar de Ardennen. Dit had een negatieve invloed op goedkopere Lies De Mol - Laurent Zilly loten en verklaart het relatief lage verkoopssucces als men het aantal verkochte loten bekijkt. Maar als men de behaalde omzetcijfers ziet, mag het resultaat er toch best wezen, aldus Philip Lay-out: Kantor, de baas van het “European Motoring Department” van Bonhams. Olivier Godart, Reflex Blue De verkoop van de dure loten verliep volgens de verwachtingen, met bieders in de zaal en aan Historicar wordt gesteund door o.m.: de telefoon, die voor elkaar niet wilden onderdoen. R.V.C.C.B. British Classics & Rover Club Belgium Forties and Fifties American Cars Enthusiasts A Merry Car Club Rolls Royce Enthusiasts’ Club Belgium-Luxembourg Club des Anciennes Citroën Morgan Owners Club Lancia Club Belgio MG Car Club Belgium Belgian Mercedes Club Historical Vehicle Club Spa Historic Racing Team Belgian Vehicle Heritage Packard Chauffeurs Club Tank Museum Austin-Healey Club Classic Cadillac & La Salle Club Auto Retro Club du Brabant Amicale bruxelloise Club des Décapotables Italia Car Club Belgium De hoogste prijs – 902.700,00 euro – werd geboden voor een kanariegele Ferrari 275GTB Retromobile Club Spa Berlinetta van 1964. De tweede grootste som werd neergeteld voor een adembenemend mooie Belgian Skoda Drivers Club Lamborghini Miura P400 uit 1968, die enkele jaren geleden door het restauratie atelier van 300SL Gullwing & Roadster Club Belgium de fabriek onder handen werd genomen. Voor deze Miura werd 575.000 euro op tafel gelegd, Amicale Panhard Belgique wat hem meteen tot een van de duurste vroege (geen SV) Miura’s ter wereld maakt. De top DKW Auto-Union Club België Belgische Club Oude Peugeots drie werd vervolledigd door de laatste 3-liter Porsche 911 Carrera RS die in Zuffenhausen werd gebouwd. Voor deze auto uit 1974 werd net geen 440.000 euro neergeteld. Enkel de auteurs zijn verantwoordelijk We kunnen dus spreken van een geslaagde opwarmingsoefening. De verwachtingen voor de voor hun artikels. Overname of reproductie volgende veiling zijn nu reeds hoog gespannen. Niet alleen heeft de Zoute Grand Prix intussen niet toegestaan voor alle media, inclusief het internet. zijn reputatie waar gemaakt en zorgen de organisatoren voor steeds meer activiteiten rond dit evenement, waardoor er ook steeds meer liefhebbers op af komen. En niet te vergeten: Uitgeversmaatschappij: het mondaine Knokke is zonder twijfel de beste locatie in België om een automobielveiling te N.V. Draaiboomken organiseren. Voor wie het eens live wil meemaken: afspraak op 11 oktober. Herststraat 24, B-1761 Roosdaal BTW: BE0414.830.002 Leo Van Hoorick 3 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 Editoriaal

Veilingkoorts

3 Edito 6-8 De auto’s van de familie Cogels 10-18 Markante Figuren - Rémy Mannès 20-24 Het Louwman Museum 26-30 Alfa Romeo Disco Volante 32-36 Bugatti Type 101 Antem 37-38 Boeken: 50 jaar, 250 racestarts

Lijst van de adverteerders 2 Bonhams 4 Audi 9 Mercedes-Benz 19 Delen Private Bank 25 Société Générale 31 Het Grote Boek van de Belgische Automobiel 39 Circuit des Ardennes 2014 40 KBC

Agenda • 2013 Antwerp Concours, Kasteel Belvédère, Broekstraat, Wijnegem 8/09/2013 Rrrrrrrrrrrrr8. • Zoute Grand Prix 10-13/10/2013 Nog behendiger, dynamischer en efficiënter. Dankzij de ultra lightweight technology van Audi Autoworld en de gedachte erachter: een grenzeloos verlangen om nieuw terrein te verkennen. • 50 jaar Lamborghini 6/07-1/09/2013 De nieuwe Audi R8. • Racing Memories, 50 jaar Circuit Zolder, 19/07-1/09/2013 • Enjoy Electric 1/09-15/10/2013 • Model Car swapmeet 3/11/2013 • Ferdinand Porsche: From Electric to Electric 6/12/2013-19/01/2014

Omslag:

In 1952 toonde Rémy Mannès een prestigieus gamma op het autosalon te Brussel. Delahaye en Aston-Martin behoorden toen tot de vijf duurste merken op de Belgische markt.

Milieu-informatie (KB 19/03/2004): www.audi.be

13,3 - 14,9 L/100 KM ◆ 310 - 356 G CO /KM. 5 2 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013

0339_R8_297x210_NL.indd 1 30/05/13 12:19 Inhoud

Lijst van de adverteerders 2 Bonhams 4 Audi 9 Mercedes-Benz 19 Delen Private Bank 25 Société Générale 31 Het Grote Boek van de Belgische Automobiel 39 Circuit des Ardennes 2014 40 KBC

Omslag:

In 1952 toonde Rémy Mannès een prestigieus gamma op het autosalon te Brussel. Delahaye en Aston-Martin behoorden toen tot de vijf duurste merken op de Belgische markt.

Milieu-informatie (KB 19/03/2004): www.audi.be

13,3 - 14,9 L/100 KM ◆ 310 - 356 G CO /KM. 5 2 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013

0339_R8_297x210_NL.indd 1 30/05/13 12:19 We doen ook Niet geïdentificeerd voertuig, dit was beroep op jou vermoedelijk een postkaart. (Tweecilinder Indien je een familiealbum bezit in V, luchtgekoeld). waarin “historische” foto’s van auto’s (of motoren) zijn opge- nomen, en je bent bereid om die te laten publiceren, laat het ons weten per e-mail: [email protected]. Wij geven duidelijk voorrang aan foto’s van voor 1940, want afbeeldingen van voertuigen van voor de oorlog zijn eerder zeld- Merk? De foto is gemaakt in Kapellen (bij Antwerpen) Merk = ? 1903-05? zaam. voor Kasteel Starrenhof van Baron Hubert Cogels. Op de rugzijde van deze foto is geschreven: Succes met de opzoekingen! “mijn eerste auto” in het handschrift van Baron Paul van Reynegom de Buzet. De auto’s van Willys 1925-26 de familie Cogels Met de medewerking van Pol Sonet RVCCB

De publicatie van de foto’s van de Een auto van het merk Szawe voertuigen van de familie de Crawhez (1920-22) gebouwd door Zabo en Wechselmann in (Historicar XXIV) kon op veel belang- Berlijn. Zeer zeldzaam! stelling rekenen. We willen daarom op Delage 1908-09 de ingeslagen weg verder gaan. Foto gemaakt voor kasteel de Rivieren/Deurne.

Op deze en volgende bladzijden zien Een mooie landaulet Mors 1908-09 we een aantal automobielen die toebe- met dubbele Foto van het huwelijk van Ludovic della Faille de Leverghem achterwielen. Merk? hoorden aan de familie Cogels en hun met Isabelle Bosschaert de Bouwel. vrienden.

Sommige van de voertuigen zijn heel moeilijk te identificeren: aarzel niet als u ons kan helpen bij de identificatie.

Germain Standard 1906-07 van de h. Cogels Germain 1906-07 gevolgd door een andere Germain bij een reis naar Biarritz. van de h. Gillet, tijdens dezelfde reis naar Biarritz.

6 7 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 We doen ook Niet geïdentificeerd voertuig, dit was beroep op jou vermoedelijk een postkaart. (Tweecilinder Indien je een familiealbum bezit in V, luchtgekoeld). waarin “historische” foto’s van auto’s (of motoren) zijn opge- nomen, en je bent bereid om die te laten publiceren, laat het ons weten per e-mail: [email protected]. Wij geven duidelijk voorrang aan foto’s van voor 1940, want afbeeldingen van voertuigen van voor de oorlog zijn eerder zeld- Merk? De foto is gemaakt in Kapellen (bij Antwerpen) Merk = ? 1903-05? zaam. voor Kasteel Starrenhof van Baron Hubert Cogels. Op de rugzijde van deze foto is geschreven: Succes met de opzoekingen! “mijn eerste auto” in het handschrift van Baron Paul van Reynegom de Buzet. De auto’s van Willys 1925-26 de familie Cogels Met de medewerking van Pol Sonet RVCCB

Sommige van de voertuigen zijn heel moeilijk te identificeren: aarzel niet als u ons kan helpen bij de identificatie.

Germain Standard 1906-07 van de h. Cogels Germain 1906-07 gevolgd door een andere Germain bij een reis naar Biarritz. van de h. Gillet, tijdens dezelfde reis naar Biarritz.

6 7 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 Project1:Opmaak 1 01-12-2011 09:21 Pagina 1

Een Germain racewagen uit 1908 (nr. 17). De andere auto is ook een Germain uit 1907 Peugeot 1913-14 Type 14S van Baron Paul van Reynegom de Buzet.

Latil vrachtwagens (Le Havre 1914) van een Belgische eenheid.

Minerva 1912-13. Foto gemaakt in Le Havre. Zijn Foto gemaakt in 1922 aan “Ter Beuken”. eigenaar, Georges Cogels, was Mogelijk een Overland. oorlogsvrijwilliger in 1914-18.

Vergelijking tussen de afmetingen van een Minerva uit 1930 en een Opel Olympia uit 1935-36.

Coupé chauffeur 1906-08 (mogelijk een Fondu) van Baron Frédégand Cogels. Passion meets Passion. 8 9 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013

Naamloos-2 1 1/12/11 09:26 Project1:Opmaak 1 01-12-2011 09:21 Pagina 1

Een Germain racewagen uit 1908 (nr. 17). De andere auto is ook een Germain uit 1907 Peugeot 1913-14 Type 14S van Baron Paul van Reynegom de Buzet.

Latil vrachtwagens (Le Havre 1914) van een Belgische eenheid.

Minerva 1912-13. Foto gemaakt in Le Havre. Zijn Foto gemaakt in 1922 aan “Ter Beuken”. eigenaar, Georges Cogels, was Mogelijk een Overland. oorlogsvrijwilliger in 1914-18.

Vergelijking tussen de afmetingen van een Minerva uit 1930 en een Opel Olympia uit 1935-36.

Coupé chauffeur 1906-08 (mogelijk een Fondu) van Baron Frédégand Cogels. Passion meets Passion. 8 9 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013

Naamloos-2 1 1/12/11 09:26 In 1929 kon Rémy Mannès bovendien vermeld dat het nieuwe bedrijf Diamond, uit 1935. Die was eveneens eindelijk z’n eerste moto kopen. Clémentine Bassem, waarmee hij zich zou bezig houden met commerciële voorzien van een gasgenerator gezien de een jaar later in het huwelijk zou activiteiten in de automobielsector, met brandstofschaarste. treden, poseert hier in de sidecar. het verhandelen van toebehoren alsook met het uitvoeren van herstellingen. Met de bevrijding in zicht kwam de hoop om de eigen gebouwen opnieuw ■ Vennoot in gebruik te kunnen nemen. Groot De brandstofschaarste tijdens W.O. II was dan ook de ontgoocheling toen de zorgde ervoor dat de klanten van het Het huis aan de Doktersstraat was echter Britse strijdkrachten hun intrek namen naburige café op bezoek kwamen met paard en kar. De jonge Willy Mannès niet geschikt om veel auto’s te stallen in de Frankrijkstraat. Toen eindelijk laat staan om een echte garage in te poseert trots met de buurmeisjes richten. Rémy Mannès kwam in contact met Lucien Walmacq, een garagehou- der waarmee hij in 1936 een tijdelijke overeenkomst sloot om samen een zaak te runnen. Het werd “Garage Union- Automobile”, een benaming die later zou gewijzigd worden in “Etablissements Union-Automobile“. In 1937 volgde opnieuw een belangrijke stap met de aankoop van een gebouw aan de Frankrijkstraat 40. Het pand had een uitstekende ligging net tegenover het Zuidstation en het daarbij horende goederenstation. Toeval of niet, enkele maanden na de Het begon allemaal met Markante figuren ondertekening bij de notaris voor de het verkopen van een Deel I aankoop van pand nr. 40 kwam pand nr. occasieauto. Al snel volgde 39 te huur. Deze kans liet Rémy Mannès een tweede en een derde. niet liggen en samen met z’n gezin betrok Uiteindelijk werd het hij de woning net naast het bedrijf. door Rémy Mannès in Rémy Mannès Ondertussen verliep de samenwerking 1934 opgerichte bedrijf met Lucien Walmacq niet meer zoals ver- een vaste waarde als hoopt. Op 4 maart 1939 besloten beiden De roots van de familie Mannès liggen alles wat wielen en een motor had zat invoerder van prestigieuze hun samenwerking te beëindigen. in Oudergem. Net na de eerste wereld- hem immers in het bloed. Na een korte merken als Delage, oorlog had Antoine Mannes er een bloei- stage in een garage uit de buurt ging hij ■ Gasgeneratoren Delahaye, Aston Martin, end bedrijf in zuivelproducten aan de op zoek naar een kleine handelsruimte, en takeldienst Bristol, Siata, Lancia Waversesteenweg. Vooral de verkoop van die hij vond aan Steenweg op Waterloo. en Maserati. Duizenden eieren bleek een goed draaiend zaakje. Hij kocht een eerste occasieauto en vond Het uitbreken van de oorlog in mei 1940 wagens en vrachtwagens Met paard en kar werden deze aan de al snel een klant. Ondertussen bleef hij zette een domper op de expansie van van liefst 25 verschillende man gebracht, ook al was de automo- ook actief in de zaak van z’n ouders. Na “Etablissements Union-Automobile“. merken werden door biel reeds twee decennia lang in volle de eerste volgde een tweede, een derde Aanvankelijk had het bedrijf geen recht- drie generaties Mannès expansie. Het verging de familie Mannès en zo ging de bal aan het rollen. streekse hinder van de bezetting door geïmporteerd. goed en zoonlief Rémy kreeg de kans om de vijand maar de verkoop van auto’s viel nagenoeg stil. Toen de Duitsers in lagere middelbare studies te volgen aan Ook privé liep alles op wieltjes. In augus- de laatste soldaat het gebouw aan de Een advertentie uit“ Belgique 1941 beslag legden op de gebouwen in Automobile” in 1947. Het contract door Paul E. Frère het Sint-Bonifaas Instituut te Elsene, tus 1930 huwde hij met Clémentine Frankrijkstraat had verlaten kon de her- gevolgd door een opleiding automechani- Bassem. Op 1 januari 1934 werd het de Frankrijkstraat restte Rémy Mannès met Générale Française Automobile opbouw beginnen. betekende een enorme herstart na de ca. In 1927 vervulde hij zijn legerdienst eerste bedrijf van Rémy Mannès officieel niet anders dan z’n activiteiten verder moeilijke oorlogsperiode. in een regiment verantwoordelijk voor ingeschreven op de griffie van Brussel. te zetten in een piepklein pand aan de ■ G.F.A. autotransport en hij kreeg er al snel een De officiële zetel was gelegen op het aanpalende Onderwijsstraat, grondge- verantwoordelijke functie. toenmalige privé-adres op nr. 19 van de bied Anderlecht. Behalve het gewone Al snel gonsde het in de regio Brussel Oudergemse Doktersstraat. onderhoud en herstellingen van allerlei van activiteit. Iedereen kon opnieuw In 1929, het jaar van de grote beur- aard werd het monteren en afstellen van ongestoord de straat op en de vraag scrach, was Rémy amper 22. Met de In de oprichtingsakte, die overigens zorg- gasgeneratoren een belangrijke bezig- naar auto’s steeg enorm. Voldoen aan die hulp van een tante kocht hij in volle vuldig bewaard wordt in de archieven heid. Ook werden er takeldiensten ver- vraag was een ander paar mouwen. De crisis z’n eerste motor. De microbe voor van Rémy’s jongste zoon Christian, staat richt met een vrachtwagen van het merk assemblage in ons land lag plat en enkel 10 11 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 In 1929 kon Rémy Mannès bovendien vermeld dat het nieuwe bedrijf Diamond, uit 1935. Die was eveneens eindelijk z’n eerste moto kopen. Clémentine Bassem, waarmee hij zich zou bezig houden met commerciële voorzien van een gasgenerator gezien de een jaar later in het huwelijk zou activiteiten in de automobielsector, met brandstofschaarste. treden, poseert hier in de sidecar. het verhandelen van toebehoren alsook met het uitvoeren van herstellingen. Met de bevrijding in zicht kwam de hoop om de eigen gebouwen opnieuw ■ Vennoot in gebruik te kunnen nemen. Groot De brandstofschaarste tijdens W.O. II was dan ook de ontgoocheling toen de zorgde ervoor dat de klanten van het Het huis aan de Doktersstraat was echter Britse strijdkrachten hun intrek namen naburige café op bezoek kwamen met paard en kar. De jonge Willy Mannès niet geschikt om veel auto’s te stallen in de Frankrijkstraat. Toen eindelijk laat staan om een echte garage in te poseert trots met de buurmeisjes richten. Rémy Mannès kwam in contact met Lucien Walmacq, een garagehou- der waarmee hij in 1936 een tijdelijke overeenkomst sloot om samen een zaak te runnen. Het werd “Garage Union- Automobile”, een benaming die later zou gewijzigd worden in “Etablissements Union-Automobile“. In 1937 volgde opnieuw een belangrijke stap met de aankoop van een gebouw aan de Frankrijkstraat 40. Het pand had een uitstekende ligging net tegenover het Zuidstation en het daarbij horende goederenstation. Toeval of niet, enkele maanden na de Het begon allemaal met Markante figuren ondertekening bij de notaris voor de het verkopen van een Deel I aankoop van pand nr. 40 kwam pand nr. occasieauto. Al snel volgde 39 te huur. Deze kans liet Rémy Mannès een tweede en een derde. niet liggen en samen met z’n gezin betrok Uiteindelijk werd het hij de woning net naast het bedrijf. door Rémy Mannès in Rémy Mannès Ondertussen verliep de samenwerking 1934 opgerichte bedrijf met Lucien Walmacq niet meer zoals ver- een vaste waarde als hoopt. Op 4 maart 1939 besloten beiden De roots van de familie Mannès liggen alles wat wielen en een motor had zat invoerder van prestigieuze hun samenwerking te beëindigen. in Oudergem. Net na de eerste wereld- hem immers in het bloed. Na een korte merken als Delage, oorlog had Antoine Mannes er een bloei- stage in een garage uit de buurt ging hij ■ Gasgeneratoren Delahaye, Aston Martin, end bedrijf in zuivelproducten aan de op zoek naar een kleine handelsruimte, en takeldienst Bristol, Siata, Lancia Waversesteenweg. Vooral de verkoop van die hij vond aan Steenweg op Waterloo. en Maserati. Duizenden eieren bleek een goed draaiend zaakje. Hij kocht een eerste occasieauto en vond Het uitbreken van de oorlog in mei 1940 wagens en vrachtwagens Met paard en kar werden deze aan de al snel een klant. Ondertussen bleef hij zette een domper op de expansie van van liefst 25 verschillende man gebracht, ook al was de automo- ook actief in de zaak van z’n ouders. Na “Etablissements Union-Automobile“. merken werden door biel reeds twee decennia lang in volle de eerste volgde een tweede, een derde Aanvankelijk had het bedrijf geen recht- drie generaties Mannès expansie. Het verging de familie Mannès en zo ging de bal aan het rollen. streekse hinder van de bezetting door geïmporteerd. goed en zoonlief Rémy kreeg de kans om de vijand maar de verkoop van auto’s viel nagenoeg stil. Toen de Duitsers in lagere middelbare studies te volgen aan Ook privé liep alles op wieltjes. In augus- de laatste soldaat het gebouw aan de Een advertentie uit“ Belgique 1941 beslag legden op de gebouwen in Automobile” in 1947. Het contract door Paul E. Frère het Sint-Bonifaas Instituut te Elsene, tus 1930 huwde hij met Clémentine Frankrijkstraat had verlaten kon de her- gevolgd door een opleiding automechani- Bassem. Op 1 januari 1934 werd het de Frankrijkstraat restte Rémy Mannès met Générale Française Automobile opbouw beginnen. betekende een enorme herstart na de ca. In 1927 vervulde hij zijn legerdienst eerste bedrijf van Rémy Mannès officieel niet anders dan z’n activiteiten verder moeilijke oorlogsperiode. in een regiment verantwoordelijk voor ingeschreven op de griffie van Brussel. te zetten in een piepklein pand aan de ■ G.F.A. autotransport en hij kreeg er al snel een De officiële zetel was gelegen op het aanpalende Onderwijsstraat, grondge- verantwoordelijke functie. toenmalige privé-adres op nr. 19 van de bied Anderlecht. Behalve het gewone Al snel gonsde het in de regio Brussel Oudergemse Doktersstraat. onderhoud en herstellingen van allerlei van activiteit. Iedereen kon opnieuw In 1929, het jaar van de grote beur- aard werd het monteren en afstellen van ongestoord de straat op en de vraag scrach, was Rémy amper 22. Met de In de oprichtingsakte, die overigens zorg- gasgeneratoren een belangrijke bezig- naar auto’s steeg enorm. Voldoen aan die hulp van een tante kocht hij in volle vuldig bewaard wordt in de archieven heid. Ook werden er takeldiensten ver- vraag was een ander paar mouwen. De crisis z’n eerste motor. De microbe voor van Rémy’s jongste zoon Christian, staat richt met een vrachtwagen van het merk assemblage in ons land lag plat en enkel 10 11 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 autosport interesseerde hem eigenlijk Grote Prijs van Brussel georganiseerd. koetswerken op basis van het type 135 en niet maar als promotiemiddel kwam het Het circuit van Francorchamps had te 148L. “Ancien Etablissements Vesters en hem goed uit. Hij keek steeds vooruit. “ veel geleden onder het geweld en het Neirinck”, gelegen aan de Schaarbeekse herstel van het wegennet kreeg voorrang Haardstraat bouwde enkele exemplaren Op een dag stapte een heer in keurig in de steden. Er werden drie categorieën en de meest luxueuze bestelden we bij pak de burelen binnen. De man kwam gehanteerd waarvan de top gereserveerd Oblin Martial aan de P. Spaakstraat te De ambiance tijdens de GP van België met de trein van Parijs en vertegenwoor- was voor wagens met een atmosferische Brussel. Andere wagens werden aange- in Francorchamps was minder euforisch digde het in 1941 opgerichte G.F.A. , kleed bij Chapron en ook leverden we motor van 2 tot 4,5 l of voor motoren met dan een jaar voordien in Brussel. Toen wat stond voor “La Générale Française een compressor met cilinderinhoud van een tweetal Delahaye’s met koetswerk Automobile”. Dit was een initiatief van overklaste Chaboud met z’n Delahaye 1 tot 2,25 l. Het gebruikte materiaal was van Saoutchik. Minder bekend is dat we iedereen. Je herkent hier wellicht de overheid in Frankrijk om verschil- echter vooroorlogs maar in een nieuwe zeker een tiental chassis stuurden naar Maurice Trintignant naast Clémentine lende merken in een groep te bundelen hiërarchie. Wagens van het Duitse duo Pennock in Den Haag.“ Bassem en Rémy Mannès. en zo een rationalisering van de Franse Auto Union en Mercedes-Benz kwamen De gebouwen aan de Frankrijkstraat Net na de oorlog was Frankrijk en Engeland konden op rela- automobielindustrie na te streven. Enkel niet aan de start. Meer dan 60 000 nr. 40 in de naoorlogse jaren. Voor de België de belang- tief korte tijd de autoproductie opnieuw Citroën en de Regie Renault bleven betalende bezoekers bezochten het eve- heropbouw was er een grote vraag naar rijkste exportmarkt opstarten. Occasiewagens waren dus erg ongemoeid. Peugeot werd gekoppeld aan nement. Meteen een unieke kans voor bedrijfswagens. Rechts op de foto merk je voor Delahaye en gegeerd en laat dat nu net de specialiteit Hotchkiss, Latil en Saurer. Een andere Rémy Mannès om z’n bedrijf in de kijker bedrijfsleider Rémy Mannès. Delage. Liefst 123 van Rémy Mannès zijn. Het was een groep, de U.F.A., wat stond voor “Union te plaatsen. De wedstrijd werd gewon- periode van keihard werken. Christian wagens werden door Française Automobile”, groepeerde nen door de fransman Eugène Chaboud Mannès getuigt: “ Het belangrijkste voor “Etablissements R. Panhard, Somua en Willeme. aan het stuur van dezelfde Delahaye m’n vader was werken en dit 24 uur op Mannès” aan de man waarmee hij in 1938 tijdens de 24 uren 24 uur en 365 dagen per jaar. Zelfs op G.F.A. bundelde Bernard (enkel vracht- gebracht. Eventjes De groep G.F.A. zorgde voor een van Le Mans triomfeerde. Hij versloeg vakantie of tijdens het weekend was hij wagens), Unic, Delahaye, Laffly en situeren: Zwitserland gediversifieerd aanbod van drie in Brussel de Talbot’s van Levegh en vrachtwagenmerken. Unic, Bernard, met z’n gedachten bij de zaak. Hij was Simca. Delahaye had reeds in 1935 ver- volgde op de tweede Sommer. Bij de eerste tien waren niet Lafly en Delahaye vulden elkaar erg vooruitziend en door z’n opleiding regaande akkoorden gesloten met Delage plaats met slechts 37 minder dan 4 Delahaye’s en 2 Delage’s. immers aan. zodat laatstgenoemde eigenlijk een filiaal exemplaren. van Delahaye was geworden. In de groep Neen, deze wagens werden niet door G.F.A. was het de taak van Simca om de Rémy Mannès geleverd maar zijn bedrijf, Bovendien werden ook tientallen vracht- populaire auto’s te bouwen en dit vooral ondertussen herdoopt in “Etablissements wagens ingevoerd waarvan er ook heel voor de thuismarkt. Delahaye en Delage R. Mannès“, leverde de nodige bijstand. wat in ons land van een koetswerk wer- mochten luxewagens blijven bouwen op Deze eerste Grote Prijs betekende een den voorzien. Een oom van Willy en voorwaarde dat ze vooral geëxporteerd enorme publiciteit. Zo werd in het tijd- Christian reed regelmatig met de trein zouden worden. schrift “Belgique Automobile” heel wat naar Parijs om vervolgens, gezeten op aandacht besteed aan de overwinning een houten kist, een naakt vrachtwagen- De bezoeker die waarschijnlijk ergens van Chaboud maar eindigde het artikel chassis over de gewone weg naar Brussel in het najaar van 1945 aanklopte aan de met een lofzang over Delahaye en volgde te rijden. Zonder voorruit en stevig inge- Frankrijkstraat nr. 40 kwam om inlich- fijntjes waar je deze auto’s kon kopen. duffeld, van gordels was toen nog geen tingen. Of Rémy Mannès een beetje De volgende jaren zou Rémy Mannès sprake. thuis was in het Brusselse automobiel- regelmatig te zien zijn in het racemilieu. milieu en mogelijke kandidaten kende Dat zorgde voor vele contacten met de De productie van personenwagens van om de merken van de groep G.F.A. te gegoede klasse, het beoogde cliënteel, en Delahaye en Delage liep vanaf eind de importeren ? Rémy Mannès liet er anderzijds stond hij op de eerste rij om jaren ’40 sterk terug door de concurren- geen gras over groeien. Nodigde de man veelbelovende merken te detecteren. tie van modernere en goedkopere auto’s, prompt uit in z’n bureel en even later terwijl de bedrijfswagens erop vooruit had hij de overeenkomst op zak voor het In de regio Brussel werden Delage en gingen. In juli 1955 werd besloten de invoeren van luxewagens van de merken Delahaye niet enkel verkocht door de productie van personenwagens van de Delahaye en Delage, en voor de vracht- garage van Rémy Mannès maar eveneens merken Hotchkiss, Delahaye en Delage wagens Delahaye, Bernard en Unic. Hij door Albert D’Ieteren. Voor de oorlog had stop te zetten. Dit betekende voor Rémy Trintignant werd vijfde aan het stuur van z’n Delage. Hij eindigde echter op had niet enkel de rechten voor België D’Ieteren jarenlang beide merken inge- Mannès het einde van een belangrijk vier ronden van de overwinnaar Wimille maar eveneens voor het Groothertogdom voerd. Nu was hij de belangrijkste dealer hoofdstuk. De handtekening die hij in en ontwierp hij “à la carte“ koetswerken 1945 onder het contract met G.F.A. aan het stuur van een Alfa-Romeo die Luxemburg. iedereen op meer dan een ronde reed. in hoofdzaak op basis van Delahaye- plaatste had z’n bedrijf niet enkel finan- ■ Het race-milieu chassis. cieel een enorme boost gegeven maar had vooral vele deuren geopend. In 1946 werden er meer dan honderd De verandering van status, eerst autover- Willy Mannès : “ De eerste wagens personenwagens van de merken voelde hij de producten goed aan. Hij koper nu invoerder, zorgde meteen voor kwamen binnen als chassis en werden Ook de vrachtwagens van Delahaye wer- Delahaye en Delage in België aan de kende auto’s door en door zonder een nieuwe uitdagingen. Vanaf 1945 werden van een koetswerk voorzien door ver- den voor het laatst in 1955 door Rémy man gebracht. Gezien het prijskaartje autoliefhebber te zijn. Zo ook interes- er hier en daar races georganiseerd. Op schillende carrossiers. Zo bouwde Van Mannès ingevoerd. Het hoofdstuk Unic was dit een enorm succes. seerde het verleden hem zelden. Ook 16 juni 1946 werd de eerste naoorlogse den Plas te Brussel meerdere exclusieve zou echter nog lang duren. 12 13 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 autosport interesseerde hem eigenlijk Grote Prijs van Brussel georganiseerd. koetswerken op basis van het type 135 en niet maar als promotiemiddel kwam het Het circuit van Francorchamps had te 148L. “Ancien Etablissements Vesters en hem goed uit. Hij keek steeds vooruit. “ veel geleden onder het geweld en het Neirinck”, gelegen aan de Schaarbeekse herstel van het wegennet kreeg voorrang Haardstraat bouwde enkele exemplaren Op een dag stapte een heer in keurig in de steden. Er werden drie categorieën en de meest luxueuze bestelden we bij pak de burelen binnen. De man kwam gehanteerd waarvan de top gereserveerd Oblin Martial aan de P. Spaakstraat te De ambiance tijdens de GP van België met de trein van Parijs en vertegenwoor- was voor wagens met een atmosferische Brussel. Andere wagens werden aange- in Francorchamps was minder euforisch digde het in 1941 opgerichte G.F.A. , kleed bij Chapron en ook leverden we motor van 2 tot 4,5 l of voor motoren met dan een jaar voordien in Brussel. Toen wat stond voor “La Générale Française een compressor met cilinderinhoud van een tweetal Delahaye’s met koetswerk Automobile”. Dit was een initiatief van overklaste Chaboud met z’n Delahaye 1 tot 2,25 l. Het gebruikte materiaal was van Saoutchik. Minder bekend is dat we iedereen. Je herkent hier wellicht de overheid in Frankrijk om verschil- echter vooroorlogs maar in een nieuwe zeker een tiental chassis stuurden naar Maurice Trintignant naast Clémentine lende merken in een groep te bundelen hiërarchie. Wagens van het Duitse duo Pennock in Den Haag.“ Bassem en Rémy Mannès. en zo een rationalisering van de Franse Auto Union en Mercedes-Benz kwamen De gebouwen aan de Frankrijkstraat Net na de oorlog was Frankrijk en Engeland konden op rela- automobielindustrie na te streven. Enkel niet aan de start. Meer dan 60 000 nr. 40 in de naoorlogse jaren. Voor de België de belang- tief korte tijd de autoproductie opnieuw Citroën en de Regie Renault bleven betalende bezoekers bezochten het eve- heropbouw was er een grote vraag naar rijkste exportmarkt opstarten. Occasiewagens waren dus erg ongemoeid. Peugeot werd gekoppeld aan nement. Meteen een unieke kans voor bedrijfswagens. Rechts op de foto merk je voor Delahaye en gegeerd en laat dat nu net de specialiteit Hotchkiss, Latil en Saurer. Een andere Rémy Mannès om z’n bedrijf in de kijker bedrijfsleider Rémy Mannès. Delage. Liefst 123 van Rémy Mannès zijn. Het was een groep, de U.F.A., wat stond voor “Union te plaatsen. De wedstrijd werd gewon- periode van keihard werken. Christian wagens werden door Française Automobile”, groepeerde nen door de fransman Eugène Chaboud Mannès getuigt: “ Het belangrijkste voor “Etablissements R. Panhard, Somua en Willeme. aan het stuur van dezelfde Delahaye m’n vader was werken en dit 24 uur op Mannès” aan de man waarmee hij in 1938 tijdens de 24 uren 24 uur en 365 dagen per jaar. Zelfs op G.F.A. bundelde Bernard (enkel vracht- gebracht. Eventjes De groep G.F.A. zorgde voor een van Le Mans triomfeerde. Hij versloeg vakantie of tijdens het weekend was hij wagens), Unic, Delahaye, Laffly en situeren: Zwitserland gediversifieerd aanbod van drie in Brussel de Talbot’s van Levegh en vrachtwagenmerken. Unic, Bernard, met z’n gedachten bij de zaak. Hij was Simca. Delahaye had reeds in 1935 ver- volgde op de tweede Sommer. Bij de eerste tien waren niet Lafly en Delahaye vulden elkaar erg vooruitziend en door z’n opleiding regaande akkoorden gesloten met Delage plaats met slechts 37 minder dan 4 Delahaye’s en 2 Delage’s. immers aan. zodat laatstgenoemde eigenlijk een filiaal exemplaren. van Delahaye was geworden. In de groep Neen, deze wagens werden niet door G.F.A. was het de taak van Simca om de Rémy Mannès geleverd maar zijn bedrijf, Bovendien werden ook tientallen vracht- populaire auto’s te bouwen en dit vooral ondertussen herdoopt in “Etablissements wagens ingevoerd waarvan er ook heel voor de thuismarkt. Delahaye en Delage R. Mannès“, leverde de nodige bijstand. wat in ons land van een koetswerk wer- mochten luxewagens blijven bouwen op Deze eerste Grote Prijs betekende een den voorzien. Een oom van Willy en voorwaarde dat ze vooral geëxporteerd enorme publiciteit. Zo werd in het tijd- Christian reed regelmatig met de trein zouden worden. schrift “Belgique Automobile” heel wat naar Parijs om vervolgens, gezeten op aandacht besteed aan de overwinning een houten kist, een naakt vrachtwagen- De bezoeker die waarschijnlijk ergens van Chaboud maar eindigde het artikel chassis over de gewone weg naar Brussel in het najaar van 1945 aanklopte aan de met een lofzang over Delahaye en volgde te rijden. Zonder voorruit en stevig inge- Frankrijkstraat nr. 40 kwam om inlich- fijntjes waar je deze auto’s kon kopen. duffeld, van gordels was toen nog geen tingen. Of Rémy Mannès een beetje De volgende jaren zou Rémy Mannès sprake. thuis was in het Brusselse automobiel- regelmatig te zien zijn in het racemilieu. milieu en mogelijke kandidaten kende Dat zorgde voor vele contacten met de De productie van personenwagens van om de merken van de groep G.F.A. te gegoede klasse, het beoogde cliënteel, en Delahaye en Delage liep vanaf eind de importeren ? Rémy Mannès liet er anderzijds stond hij op de eerste rij om jaren ’40 sterk terug door de concurren- geen gras over groeien. Nodigde de man veelbelovende merken te detecteren. tie van modernere en goedkopere auto’s, prompt uit in z’n bureel en even later terwijl de bedrijfswagens erop vooruit had hij de overeenkomst op zak voor het In de regio Brussel werden Delage en gingen. In juli 1955 werd besloten de invoeren van luxewagens van de merken Delahaye niet enkel verkocht door de productie van personenwagens van de Delahaye en Delage, en voor de vracht- garage van Rémy Mannès maar eveneens merken Hotchkiss, Delahaye en Delage wagens Delahaye, Bernard en Unic. Hij door Albert D’Ieteren. Voor de oorlog had stop te zetten. Dit betekende voor Rémy Trintignant werd vijfde aan het stuur van z’n Delage. Hij eindigde echter op had niet enkel de rechten voor België D’Ieteren jarenlang beide merken inge- Mannès het einde van een belangrijk vier ronden van de overwinnaar Wimille maar eveneens voor het Groothertogdom voerd. Nu was hij de belangrijkste dealer hoofdstuk. De handtekening die hij in en ontwierp hij “à la carte“ koetswerken 1945 onder het contract met G.F.A. aan het stuur van een Alfa-Romeo die Luxemburg. iedereen op meer dan een ronde reed. in hoofdzaak op basis van Delahaye- plaatste had z’n bedrijf niet enkel finan- ■ Het race-milieu chassis. cieel een enorme boost gegeven maar had vooral vele deuren geopend. In 1946 werden er meer dan honderd De verandering van status, eerst autover- Willy Mannès : “ De eerste wagens personenwagens van de merken voelde hij de producten goed aan. Hij koper nu invoerder, zorgde meteen voor kwamen binnen als chassis en werden Ook de vrachtwagens van Delahaye wer- Delahaye en Delage in België aan de kende auto’s door en door zonder een nieuwe uitdagingen. Vanaf 1945 werden van een koetswerk voorzien door ver- den voor het laatst in 1955 door Rémy man gebracht. Gezien het prijskaartje autoliefhebber te zijn. Zo ook interes- er hier en daar races georganiseerd. Op schillende carrossiers. Zo bouwde Van Mannès ingevoerd. Het hoofdstuk Unic was dit een enorm succes. seerde het verleden hem zelden. Ook 16 juni 1946 werd de eerste naoorlogse den Plas te Brussel meerdere exclusieve zou echter nog lang duren. 12 13 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 ■ Singer gezien m’n vader een huis had gekocht in geven om z’n rijtechniek te perfectio- z’n Alfa tot in het publiek geslipt en mijn Ophain en m’n moeder niet kon autorij- neren. De Porsche bleef gedurende 1,5 moeder was licht gekwetst.” Tot slot van Een eerste spoor van het Britse Singer in den, kreeg ik de taak om met haar rond jaar in dienst. Boudewijn droomde van de manifestatie reden de drie klassen ons land na WO II vonden we terug in te toeren.” samen. Paul Frère wist met z’n Aston In 1950 werden de gebouwen in de een zwarte Aston Martin DB2 cabrio. de catalogus van het Salon van Brussel Ook het aanbod bedrijfswagens mocht Frankrijkstraat grondig onder handen De wagen werd geleverd op 11 februari de Ferrari’s van Swaters en Laurent te in 1949. Het bedrijf “SINCAU” wat ■ Bristol & Aston Martin gezien worden. Ook hier was het aanbod genomen en uitgebreid met een nieuwe 1953. Blijkbaar was deze eerste kennis- bedwingen evenals de Jaguar van Davids stond voor “Société Industrielle et breed gaande van autobussen tot lichte Showroom. Merk ook de benzinepompen De eerste contacten met Aston Martin making met Aston Martin een schot in de en de Maserati van Musy. Commerciale Automobile”, gelegen aan en zware vrachtwagens. op de stoep. dateren van 1950. Feit is dat Rémy in roos. De koning besloot immers een DB Francorchamps onder de indruk kwam 2/4-chassis met een drieliter te bestel- van een Aston Martin, niet aarzelde en len om het niet in België maar wel bij vanuit een publieke telefooncel met Vignale in Turijn van een koetswerk te Engeland belde om zich voor te stellen laten voorzien. Wellicht was hij onder en een afspraak te maken. Een deal de indruk van wat Pininfarina gereali- was snel beklonken. Met het binnen- seerd had op het Ferrari-onderstel dat halen van Aston Martin scoorde Rémy z’n vader in Modena had gekocht. Ook Mannès opnieuw hoog. Het aanbod op de z’n stiefmoeder, prinses Liliane, had in sportwagenmarkt was erg beperkt. Enkel het najaar een bestelling geplaatst bij Jaguar met z’n XK 120 slaagde erin Vignale. Liliane zou haar Ferrari 250 wereldwijd jaarlijks enkele honderden GT met Vignale-body jaren koesteren. sportwagens te verkopen. De productie Boudewijn wisselde het unieke exem- van Ferrari was marginaal en Porsche plaar al snel in voor een rode DB2/4, speelde in een lager segment. Een eerste eveneens met 3 liter motor. In juni Aston kwam aan op 29 november 1950, 1957 ruilde hij deze Aston opnieuw in een groene DB 3. voor een donker rood exemplaar type DB2/4 waarvan de neus werd gewijzigd. De Aston’s kwamen per boot naar de Koetswerkbouwer Oblin & Martial kreeg haven van Brussel. Een kleine rederij de opdacht om de lichten te vervangen had er twee boten: de City of London door dubbele lichtblokken afkomstig van en de City of Brussels. Beide vaartuigen een Facel Vega. Koning Boudewijn konden zowel goederen als passagiers reed privé duizenden kilometers met z’n vervoeren en verzorgden een dienst tus- Aston Martins. Het bekende beeld van sen de Londense dokken en de Brusselse een koning die zeer discreet met zon- haven. Christian Mannès herinnert zich nebril en hoofddeksel in een Volkswagen dat hij ooit gebruik maakte van deze Kever door het land tufte moet dan ook dienst, als toerist. “Het duurde meer worden bijgesteld. Niet alleen het rijden dan een halve dag om van Brussel tot met Aston viel Boudewijn in de smaak. Antwerpen te varen door de talrijke slui- Hij volgde de prestaties van de Aston zen. Nadien ging het erg vlot via de racebolides op de voet. In mei 1955 Scheldemonding richting Noordzee en Het aanbod werd uitgebouwd. De Britse werd in Francorchamps de Grote Prijs zo het kanaal over en via de Thames tot merken deden hun intrede. Hier merk je de Ravensteinstraat 46 te Brussel had voor seriewagens gereden. De familie een Singer naast enkele Aston-Martin’s, London.“ toen o.a. de invoerrechten voor de mer- Mannès was present omdat een van de een Delahaye en opnieuw een Singer Met Aston Martin haalde Rémy Mannès kanshebbers in de hoogste klasse een Roadster. ken Alvis, Singer en H.R.G. voor België In 1953 troonde deze Siata 8V op het en het Groothertogdom Luxemburg. z’n meest prestigieuze klant binnen: Aston Martin DB-3S was, bestuurd door De dag nadien stond de DB-3S in de Mannes-stand. Voor alle duidelijkheid koning Boudewijn. Hoewel hij door de de in 2009 overleden journalist/racer Frankrijkstraat toen er een telefoontje vond deze auto hier in België toen geen Rémy Mannès kwam tot een deal met troonsafstand van z’n vader Leopold III Paul Frère. Tijdens de tweede race van kwam van het Koninklijk Paleis. Of de koper. Singer in 1950. Tussen 1950 en 1962 een ongewoon zware taak kreeg toebe- de dag won Paul Frère reeds de categorie Koning de Aston Martin DB-3S eens in werden liefst 363 auto’s van deze Britse deeld, vond hij toch de tijd om te leren van 1,6 l tot 2.0 l aan het stuur van een alle rust kon bekijken ? Rémy Mannès constructeur in ons land aan de man autorijden. Volgens Valère Seys, voor- Alfa-Romeo 1900. Z’n belangrijkste contacteerde meteen Paul Frère die gebracht. Er zijn de befaamde schriftjes malig hoofd van de Koninklijke garage tegenstander Harris, eveneens aan het dwars door Brussel met de DB-3S naar waar zorgvuldig iedere verkochte wagen in Brussel, had Boudewijn nog niet veel stuur van een Alfa-Romeo 1900, vloog Laken reed. Nadat Koning Boudewijn in werd genoteerd met datum van aan- stuurervaring toen hij in 1951 z’n eer- in de derde ronde uit de bocht aan “Eau zich uiterst nauwkeurig alle details van komst en datum van vertrek. Ook het ste auto, een Porsche 356, ontving uit Rouge”. Christian Mannès herinnert het de Aston had laten uitleggen stoof hij chassisnummer en motornummer ont- de handen van Pierre D’Ieteren. Toen zich: “ Ik maakte net een opmerking over over de A-12 richting Boom, eerst als breken niet, net als de bestemming. Valère Seys de overstap maakte van de het verschil in traject tussen beide Alfa’s passagier en nadien aan het stuur van Christian Mannès herinnert zich z’n eer- bereden politie naar de job van chauf- en volgde geboeid de wagen van Paul deze racebolide. Eenzelfde situatie deed ste auto. “Ja, het was een Singer. Ik had feur aan het Hof vroeg Leopold III hem Frère tot gierende banden en een luide zich voor in 1957 toen Tony Brooks de geen rijbewijs, was amper 16 jaar maar om Koning Boudewijn extra lessen te plof mij deden omkijken. Harris was met Grote Prijs voor sportwagens in Spa wan 14 15 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 ■ Singer gezien m’n vader een huis had gekocht in geven om z’n rijtechniek te perfectio- z’n Alfa tot in het publiek geslipt en mijn Ophain en m’n moeder niet kon autorij- neren. De Porsche bleef gedurende 1,5 moeder was licht gekwetst.” Tot slot van Een eerste spoor van het Britse Singer in den, kreeg ik de taak om met haar rond jaar in dienst. Boudewijn droomde van de manifestatie reden de drie klassen ons land na WO II vonden we terug in te toeren.” samen. Paul Frère wist met z’n Aston In 1950 werden de gebouwen in de een zwarte Aston Martin DB2 cabrio. de catalogus van het Salon van Brussel Ook het aanbod bedrijfswagens mocht Frankrijkstraat grondig onder handen De wagen werd geleverd op 11 februari de Ferrari’s van Swaters en Laurent te in 1949. Het bedrijf “SINCAU” wat ■ Bristol & Aston Martin gezien worden. Ook hier was het aanbod genomen en uitgebreid met een nieuwe 1953. Blijkbaar was deze eerste kennis- bedwingen evenals de Jaguar van Davids stond voor “Société Industrielle et breed gaande van autobussen tot lichte Showroom. Merk ook de benzinepompen De eerste contacten met Aston Martin making met Aston Martin een schot in de en de Maserati van Musy. Commerciale Automobile”, gelegen aan en zware vrachtwagens. op de stoep. dateren van 1950. Feit is dat Rémy in roos. De koning besloot immers een DB Francorchamps onder de indruk kwam 2/4-chassis met een drieliter te bestel- van een Aston Martin, niet aarzelde en len om het niet in België maar wel bij vanuit een publieke telefooncel met Vignale in Turijn van een koetswerk te Engeland belde om zich voor te stellen laten voorzien. Wellicht was hij onder en een afspraak te maken. Een deal de indruk van wat Pininfarina gereali- was snel beklonken. Met het binnen- seerd had op het Ferrari-onderstel dat halen van Aston Martin scoorde Rémy z’n vader in Modena had gekocht. Ook Mannès opnieuw hoog. Het aanbod op de z’n stiefmoeder, prinses Liliane, had in sportwagenmarkt was erg beperkt. Enkel het najaar een bestelling geplaatst bij Jaguar met z’n XK 120 slaagde erin Vignale. Liliane zou haar Ferrari 250 wereldwijd jaarlijks enkele honderden GT met Vignale-body jaren koesteren. sportwagens te verkopen. De productie Boudewijn wisselde het unieke exem- van Ferrari was marginaal en Porsche plaar al snel in voor een rode DB2/4, speelde in een lager segment. Een eerste eveneens met 3 liter motor. In juni Aston kwam aan op 29 november 1950, 1957 ruilde hij deze Aston opnieuw in een groene DB 3. voor een donker rood exemplaar type DB2/4 waarvan de neus werd gewijzigd. De Aston’s kwamen per boot naar de Koetswerkbouwer Oblin & Martial kreeg haven van Brussel. Een kleine rederij de opdacht om de lichten te vervangen had er twee boten: de City of London door dubbele lichtblokken afkomstig van en de City of Brussels. Beide vaartuigen een Facel Vega. Koning Boudewijn konden zowel goederen als passagiers reed privé duizenden kilometers met z’n vervoeren en verzorgden een dienst tus- Aston Martins. Het bekende beeld van sen de Londense dokken en de Brusselse een koning die zeer discreet met zon- haven. Christian Mannès herinnert zich nebril en hoofddeksel in een Volkswagen dat hij ooit gebruik maakte van deze Kever door het land tufte moet dan ook dienst, als toerist. “Het duurde meer worden bijgesteld. Niet alleen het rijden dan een halve dag om van Brussel tot met Aston viel Boudewijn in de smaak. Antwerpen te varen door de talrijke slui- Hij volgde de prestaties van de Aston zen. Nadien ging het erg vlot via de racebolides op de voet. In mei 1955 Scheldemonding richting Noordzee en Het aanbod werd uitgebouwd. De Britse werd in Francorchamps de Grote Prijs zo het kanaal over en via de Thames tot merken deden hun intrede. Hier merk je de Ravensteinstraat 46 te Brussel had voor seriewagens gereden. De familie een Singer naast enkele Aston-Martin’s, London.“ toen o.a. de invoerrechten voor de mer- Mannès was present omdat een van de een Delahaye en opnieuw een Singer Met Aston Martin haalde Rémy Mannès kanshebbers in de hoogste klasse een Roadster. ken Alvis, Singer en H.R.G. voor België In 1953 troonde deze Siata 8V op het en het Groothertogdom Luxemburg. z’n meest prestigieuze klant binnen: Aston Martin DB-3S was, bestuurd door De dag nadien stond de DB-3S in de Mannes-stand. Voor alle duidelijkheid koning Boudewijn. Hoewel hij door de de in 2009 overleden journalist/racer Frankrijkstraat toen er een telefoontje vond deze auto hier in België toen geen Rémy Mannès kwam tot een deal met troonsafstand van z’n vader Leopold III Paul Frère. Tijdens de tweede race van kwam van het Koninklijk Paleis. Of de koper. Singer in 1950. Tussen 1950 en 1962 een ongewoon zware taak kreeg toebe- de dag won Paul Frère reeds de categorie Koning de Aston Martin DB-3S eens in werden liefst 363 auto’s van deze Britse deeld, vond hij toch de tijd om te leren van 1,6 l tot 2.0 l aan het stuur van een alle rust kon bekijken ? Rémy Mannès constructeur in ons land aan de man autorijden. Volgens Valère Seys, voor- Alfa-Romeo 1900. Z’n belangrijkste contacteerde meteen Paul Frère die gebracht. Er zijn de befaamde schriftjes malig hoofd van de Koninklijke garage tegenstander Harris, eveneens aan het dwars door Brussel met de DB-3S naar waar zorgvuldig iedere verkochte wagen in Brussel, had Boudewijn nog niet veel stuur van een Alfa-Romeo 1900, vloog Laken reed. Nadat Koning Boudewijn in werd genoteerd met datum van aan- stuurervaring toen hij in 1951 z’n eer- in de derde ronde uit de bocht aan “Eau zich uiterst nauwkeurig alle details van komst en datum van vertrek. Ook het ste auto, een Porsche 356, ontving uit Rouge”. Christian Mannès herinnert het de Aston had laten uitleggen stoof hij chassisnummer en motornummer ont- de handen van Pierre D’Ieteren. Toen zich: “ Ik maakte net een opmerking over over de A-12 richting Boom, eerst als breken niet, net als de bestemming. Valère Seys de overstap maakte van de het verschil in traject tussen beide Alfa’s passagier en nadien aan het stuur van Christian Mannès herinnert zich z’n eer- bereden politie naar de job van chauf- en volgde geboeid de wagen van Paul deze racebolide. Eenzelfde situatie deed ste auto. “Ja, het was een Singer. Ik had feur aan het Hof vroeg Leopold III hem Frère tot gierende banden en een luide zich voor in 1957 toen Tony Brooks de geen rijbewijs, was amper 16 jaar maar om Koning Boudewijn extra lessen te plof mij deden omkijken. Harris was met Grote Prijs voor sportwagens in Spa wan 14 15 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 aan het stuur van Aston’s nieuwe wapen, Bristol maakte voorzichtig z’n opwach- Brussel. In 1929 verwierf het banden- en 1955 met respectievelijk 42 en 65 de DBR/1. Opnieuw rinkelde de telefoon ting in ons land in 1950. Les Anciens bedrijf “Les Etablissements Tounquet” auto’s niet slecht waren verliepen de con- De eerste Aston-Martin van Koning bij Rémy Mannès. Ditmaal viel de eer te Etablissements Pilette, een familiebe- een agentschap. Amper een jaar later tacten tussen Wilford en Italië niet naar Boudewijn voor de Showroom van Rémy beurt aan Roy Parnell, toenmalig verant- drijf dat werd uitgebouwd door Théodore werd Camille Tounquet invoerder en zou wens. Ondanks een mooie stand op het Mannès. Het werd de eerste van vier woordelijke van de David Brown Racing Pilette en nadien door diens zoon André hij meer dan twintig jaar Lancia in ons salon van Brussel met als blikvanger een Aston’s die de Koning bij Rémy Mannès had het contract met Rover en Land land vertegenwoordigen. Aan de samen- Lancia Florida, werd het contract met zou aankopen. Department, om in Laken z’n opwachting Rover in de wacht gesleept. Hierdoor werking kwam op dramatische wijze een Wilford in 1956 niet verlengd. had het bedrijf goede contacten in Groot- einde. Zaakvoerder Camille Tounquet Brittanië. Volgens Willy Mannès was er stierf immers op het Salon van Brussel Jacques Ickx, vader van onze nationale zelfs een familiale band tussen André in 1950. Hoewel onder leiding van een trots Jacky, was goed bevriend met Rémy In oktober 1957 overhandigde Prins de Merode de Beker van de Koning aan Pilette, overigens een leeftijdsgenoot nieuwe zaakvoerder, de h. Piette, de Mannès. Als journalist en occasioneel piloot onderhield Ickx ook goede contac- Rémy Mannès voor de prestaties van van Rémy Mannès en een van de ver- activiteiten werden verder gezet, boer- Aston Martin te Spa. antwoordelijken bij Bristol. Meer dan den de resultaten achteruit. Het con- ten met Lancia in Turijn. De overwinning waarschijnlijk bracht Pilette z’n vriend tract als invoerder met “Etablissements die hij samen met Johny Claes in 1951 Rémy Mannès in contact met Bristol. Tounquet” werd beëindigd. De jongere behaalde in de rally Luik-Rome-Luik De eerste auto werd in 1952 geleverd generatie Tounquet zou nog wel jaren- aan het stuur van een Jaguar XK 120 was en tot 1956 zouden er nog 26 volgen. lang instaan voor het onderhoud van vele ook in Italië niet onopgemerkt voorbij Het was opnieuw een erg dure auto voor Lancia’s uit de regio en ook daarbuiten. gegaan. In 1953 scoorde Johnny Claes fijnproevers. opnieuw in deze monsterrally maar dit- In 1953 organiseerde Lancia zelf een maal aan het stuur van een Aurelia B20 Hoewel enerzijds er bij Bristol niet stand op het Autosalon te Brussel. De GT. In ’54 vormde Claes opnieuw een beknibbeld werd op kwaliteit bespaarde catalogus van het salon maakte geen team met Jacques Ickx en ook ditmaal men door voor de drie bedrijven uit de melding meer van een invoerder. koos hij voor de Lancia Aurelia B20 GT. Bristol-groep gebruik te maken van brief- Het geluk kon niet blijven duren en het papier met dezelfde hoofding. Op dat ogenblik kwam “Etablissements duo moest de strijd staken na problemen Wilford” op de proppen. Dit bedrijf werd met de koppeling. Een jaar later nam te maken. Boudewijn was na deze testrit ■ Siata en Lancia geleid door nakomelingen van Charles Jacques Ickx opnieuw deel samen met zo enthousiast dat hij z’n vader belde die Wilford. Zijn zoon Paul was een van z’n vrouw Marguerite, ditmaal aan het Hoe de contacten met Siata tot stand zich enkele tientallen kilometers verder de Belgische pioniers die reeds auto’s stuur van een Aurelia B24 Spyder. Het kwamen is zowel voor Willy als Christian bevond. Snel repte Leopold zich naar bouwde van 1897 tot ongeveer 1901. Op zal je dan ook niet verbazen dat Ickx uit- Mannès een raadsel. Het kleine merk Laken om deze unieke kans niet te mis- het einde van de 19de eeuw richtte Paul’s stekende contacten onderhield met enke- sen. maakte z’n opwachting op het autosalon vader, Charles Wilford, de “Ateliers de te Brussel in 1953. Volgens de catalogus constructions mécaniques Ch. Wilford Rémy Mannès hield eraan deze uitzon- kon het publiek zich blind staren op et fils” op in de Oost-Vlaamse gemeente derlijke klant met de beste zorgen te een Barchetta Grand Sport 1400 met Temse. Hij had er ook een houtzagerij die omringen. Voor ieder onderhoud ging 2 plaatsen, een Coupé Sport 8 cilinder werd aangedreven door stoommachines. hij persoonlijk de Aston van de Koning met 2 plaatsen en een Coupé Daina De broer van Clémentine Bassem halen in Laken, vergezeld van z’n topme- Sport 1400 met 2 plaatsen. Het was een Net na de 1ste wereldoorlog hielden de reed met naakte vrachtwagens, enkel Wilford’s zich bezig met een agentschap canicien Paulus Berghmans. uniek moment omdat de volgende jaren gezeten op een oranjekleurige houten er geen Siata’s meer op de Mannès-stand van Willys-Overland. In 1928 namen kist, dor weer en wind van Parijs naar De invoer van Aston Martin zorgde niet werden getoond. Een eerste levering van zij de invoerrechten over van de Import Brussel. Hier werd een gepast koetswerk voor een enorme afzet. Opnieuw was het vier Siata’s kwam aan op 31 maart 1953. Company te Antwerpen en begonnen zij gemonteerd. een bewuste keuze van Rémy Mannès De twee laatste exemplaren werden in actief deel te nemen aan heel wat races. om producten voor fijnproevers aan te augustus geleverd. Het zou zes jaar duren In 1936 werd er een assemblagelijn bieden. Net als Joska Bourgeois met voor alle wagens de deur uit waren. De opgestart voor Willys-Overland. Na WO Jaguar, opteerde hij voor kleine volumes eerste Siata die een koper vond was een II werd deze activiteit hervat in nieuwe en prestige. Ook later zouden Willy en blauwe coupé, chassis S.I.0317B, die op gebouwen aan de Haachtsesteenweg. Christian trachten deze huispolitiek vol 24 juli 1953 werd geleverd aan Garage Door de overwinning in WO II was het imago van Jeep ijzersterk. Het succes te houden. In 1951, het eerste volledige Lempereur te Grivegnée, een deelge- In het voorjaar van 1955 vloog Harris van de Wilford’s was een belangrijke le zwaargewichten van de Lancia-top in jaar, werden zes Astons verkocht. Het meente van Luik. De eigenaar nam in met z’n Alfa uit de bocht aan Eau troef om Lancia over de streep te trek- Turijn. Vooral z’n vriendschap met avvo- jaar nadien steeg dit reeds tot tien om in het najaar deel aan de rally Luik-Rome- Rouge in een wanhopige poging Paul ken. In 1954, op het eerste autosalon met cado Japelli zou van doorslaggevende 1953 een record van 14 sportwagens te Luik. Frère, eveneens met Alfa, het vuur Wilford als invoerder, trok Lancia alle aard zijn geweest in het tot stand komen aan de schenen te leggen. De wagen realiseren. Gedurende een tiental jaren De grote push voorwaarts in Rémy Mannès registers open. De Aurelia werd in al z’n van het contract met Rémy Mannès. verwondde Clémentine Bassem die met zweefden de volumes steeds tussen 3 en z’n carrière kwam er met Lancia. Het glorie getoond met als topmodel de B20 Het werd het eerste grote wapenfeit van de hele familie Mannès stond te kijken. 11 exemplaren. De familie Mannès zou Italiaanse prestigemerk werd aanvanke- GT, de eerste auto die uitpakte met het Rémy’s oudste zoon Willy. Hij was in verantwoordelijk blijven voor de import lijk in ons land verdeeld door het bedrijf label Gran Turismo. 1950 in de zaak gekomen en nu, amper van Aston Martin en Lagonda tot einde “La société Industrielle Italo-Belge” dat 22 jaar oud, werd hij naar Turijn gestuurd 1977. gelegen was aan de Vleurgatsteenweg in Hoewel de verkoopresultaten in 1954 om te onderhandelen met Japelli. Rémy 16 17 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 aan het stuur van Aston’s nieuwe wapen, Bristol maakte voorzichtig z’n opwach- Brussel. In 1929 verwierf het banden- en 1955 met respectievelijk 42 en 65 de DBR/1. Opnieuw rinkelde de telefoon ting in ons land in 1950. Les Anciens bedrijf “Les Etablissements Tounquet” auto’s niet slecht waren verliepen de con- De eerste Aston-Martin van Koning bij Rémy Mannès. Ditmaal viel de eer te Etablissements Pilette, een familiebe- een agentschap. Amper een jaar later tacten tussen Wilford en Italië niet naar Boudewijn voor de Showroom van Rémy beurt aan Roy Parnell, toenmalig verant- drijf dat werd uitgebouwd door Théodore werd Camille Tounquet invoerder en zou wens. Ondanks een mooie stand op het Mannès. Het werd de eerste van vier woordelijke van de David Brown Racing Pilette en nadien door diens zoon André hij meer dan twintig jaar Lancia in ons salon van Brussel met als blikvanger een Aston’s die de Koning bij Rémy Mannès had het contract met Rover en Land land vertegenwoordigen. Aan de samen- Lancia Florida, werd het contract met zou aankopen. Department, om in Laken z’n opwachting Rover in de wacht gesleept. Hierdoor werking kwam op dramatische wijze een Wilford in 1956 niet verlengd. had het bedrijf goede contacten in Groot- einde. Zaakvoerder Camille Tounquet Brittanië. Volgens Willy Mannès was er stierf immers op het Salon van Brussel Jacques Ickx, vader van onze nationale zelfs een familiale band tussen André in 1950. Hoewel onder leiding van een trots Jacky, was goed bevriend met Rémy In oktober 1957 overhandigde Prins de Merode de Beker van de Koning aan Pilette, overigens een leeftijdsgenoot nieuwe zaakvoerder, de h. Piette, de Mannès. Als journalist en occasioneel piloot onderhield Ickx ook goede contac- Rémy Mannès voor de prestaties van van Rémy Mannès en een van de ver- activiteiten werden verder gezet, boer- Aston Martin te Spa. antwoordelijken bij Bristol. Meer dan den de resultaten achteruit. Het con- ten met Lancia in Turijn. De overwinning waarschijnlijk bracht Pilette z’n vriend tract als invoerder met “Etablissements die hij samen met Johny Claes in 1951 Rémy Mannès in contact met Bristol. Tounquet” werd beëindigd. De jongere behaalde in de rally Luik-Rome-Luik De eerste auto werd in 1952 geleverd generatie Tounquet zou nog wel jaren- aan het stuur van een Jaguar XK 120 was en tot 1956 zouden er nog 26 volgen. lang instaan voor het onderhoud van vele ook in Italië niet onopgemerkt voorbij Het was opnieuw een erg dure auto voor Lancia’s uit de regio en ook daarbuiten. gegaan. In 1953 scoorde Johnny Claes fijnproevers. opnieuw in deze monsterrally maar dit- In 1953 organiseerde Lancia zelf een maal aan het stuur van een Aurelia B20 Hoewel enerzijds er bij Bristol niet stand op het Autosalon te Brussel. De GT. In ’54 vormde Claes opnieuw een beknibbeld werd op kwaliteit bespaarde catalogus van het salon maakte geen team met Jacques Ickx en ook ditmaal men door voor de drie bedrijven uit de melding meer van een invoerder. koos hij voor de Lancia Aurelia B20 GT. Bristol-groep gebruik te maken van brief- Het geluk kon niet blijven duren en het papier met dezelfde hoofding. Op dat ogenblik kwam “Etablissements duo moest de strijd staken na problemen Wilford” op de proppen. Dit bedrijf werd met de koppeling. Een jaar later nam te maken. Boudewijn was na deze testrit ■ Siata en Lancia geleid door nakomelingen van Charles Jacques Ickx opnieuw deel samen met zo enthousiast dat hij z’n vader belde die Wilford. Zijn zoon Paul was een van z’n vrouw Marguerite, ditmaal aan het Hoe de contacten met Siata tot stand zich enkele tientallen kilometers verder de Belgische pioniers die reeds auto’s stuur van een Aurelia B24 Spyder. Het kwamen is zowel voor Willy als Christian bevond. Snel repte Leopold zich naar bouwde van 1897 tot ongeveer 1901. Op zal je dan ook niet verbazen dat Ickx uit- Mannès een raadsel. Het kleine merk Laken om deze unieke kans niet te mis- het einde van de 19de eeuw richtte Paul’s stekende contacten onderhield met enke- sen. maakte z’n opwachting op het autosalon vader, Charles Wilford, de “Ateliers de te Brussel in 1953. Volgens de catalogus constructions mécaniques Ch. Wilford Rémy Mannès hield eraan deze uitzon- kon het publiek zich blind staren op et fils” op in de Oost-Vlaamse gemeente derlijke klant met de beste zorgen te een Barchetta Grand Sport 1400 met Temse. Hij had er ook een houtzagerij die omringen. Voor ieder onderhoud ging 2 plaatsen, een Coupé Sport 8 cilinder werd aangedreven door stoommachines. hij persoonlijk de Aston van de Koning met 2 plaatsen en een Coupé Daina De broer van Clémentine Bassem halen in Laken, vergezeld van z’n topme- Sport 1400 met 2 plaatsen. Het was een Net na de 1ste wereldoorlog hielden de reed met naakte vrachtwagens, enkel Wilford’s zich bezig met een agentschap canicien Paulus Berghmans. uniek moment omdat de volgende jaren gezeten op een oranjekleurige houten er geen Siata’s meer op de Mannès-stand van Willys-Overland. In 1928 namen kist, dor weer en wind van Parijs naar De invoer van Aston Martin zorgde niet werden getoond. Een eerste levering van zij de invoerrechten over van de Import Brussel. Hier werd een gepast koetswerk voor een enorme afzet. Opnieuw was het vier Siata’s kwam aan op 31 maart 1953. Company te Antwerpen en begonnen zij gemonteerd. een bewuste keuze van Rémy Mannès De twee laatste exemplaren werden in actief deel te nemen aan heel wat races. om producten voor fijnproevers aan te augustus geleverd. Het zou zes jaar duren In 1936 werd er een assemblagelijn bieden. Net als Joska Bourgeois met voor alle wagens de deur uit waren. De opgestart voor Willys-Overland. Na WO Jaguar, opteerde hij voor kleine volumes eerste Siata die een koper vond was een II werd deze activiteit hervat in nieuwe en prestige. Ook later zouden Willy en blauwe coupé, chassis S.I.0317B, die op gebouwen aan de Haachtsesteenweg. Christian trachten deze huispolitiek vol 24 juli 1953 werd geleverd aan Garage Door de overwinning in WO II was het imago van Jeep ijzersterk. Het succes te houden. In 1951, het eerste volledige Lempereur te Grivegnée, een deelge- In het voorjaar van 1955 vloog Harris van de Wilford’s was een belangrijke le zwaargewichten van de Lancia-top in jaar, werden zes Astons verkocht. Het meente van Luik. De eigenaar nam in met z’n Alfa uit de bocht aan Eau troef om Lancia over de streep te trek- Turijn. Vooral z’n vriendschap met avvo- jaar nadien steeg dit reeds tot tien om in het najaar deel aan de rally Luik-Rome- Rouge in een wanhopige poging Paul ken. In 1954, op het eerste autosalon met cado Japelli zou van doorslaggevende 1953 een record van 14 sportwagens te Luik. Frère, eveneens met Alfa, het vuur Wilford als invoerder, trok Lancia alle aard zijn geweest in het tot stand komen aan de schenen te leggen. De wagen realiseren. Gedurende een tiental jaren De grote push voorwaarts in Rémy Mannès registers open. De Aurelia werd in al z’n van het contract met Rémy Mannès. verwondde Clémentine Bassem die met zweefden de volumes steeds tussen 3 en z’n carrière kwam er met Lancia. Het glorie getoond met als topmodel de B20 Het werd het eerste grote wapenfeit van de hele familie Mannès stond te kijken. 11 exemplaren. De familie Mannès zou Italiaanse prestigemerk werd aanvanke- GT, de eerste auto die uitpakte met het Rémy’s oudste zoon Willy. Hij was in verantwoordelijk blijven voor de import lijk in ons land verdeeld door het bedrijf label Gran Turismo. 1950 in de zaak gekomen en nu, amper van Aston Martin en Lagonda tot einde “La société Industrielle Italo-Belge” dat 22 jaar oud, werd hij naar Turijn gestuurd 1977. gelegen was aan de Vleurgatsteenweg in Hoewel de verkoopresultaten in 1954 om te onderhandelen met Japelli. Rémy 16 17 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 Mannès was immers ernstig ziek na een nog steeds in de archieven van Christian reis aan de Azurenkust. Willy Mannès Mannès. Een van de voorwaarden was dat Op het autosalon in 1960 toonde getuigt: “ Het eerste gesprek met Japelli het minimum volume voor de resterende een lachende Koning Boudewijn veel bracht de bevestiging dat de relaties met maanden van dat jaar twaalf te verko- belangstelling voor de Aston DBR/1 die Wilford erg bekoeld waren en dat Lancia pen auto’s bedroeg. Glimlachend toonde in 1959 het wereldkampioenschap voor bereid was met een nieuwe partner in zee sportwagens had gewonnen. De Koning Christian ons de befaamde schriftjes. te gaan. Ik kon ter plaatse een overeen- was een fervent liefhebber van autoraces. Dertien auto’s werden er het eerste jaar verkocht. Maar nu komt het. “Er waren in Turijn enkel Appia’s te verkrijgen. Om een Aurelia te kunnen leveren werden we verplicht om contact te nemen met de andere invoerders. In Engeland bleken er enkele voorradig te zijn. De eerste Lancia’s die door “Etablissements R. Mannès” werden ingevoerd zijn twee Appia’s 2de serie die op 20 augustus 1956 in de garage werd geleverd. Op 6 oktober werd de eerste verkocht en dit aan een zekere Heymans. Er werden 6 Aurelia’s gevonden waarvan verschillende rechtsgestuurd waren. De eerste twee waren B24 America’s. Nadien volgden nog vier exemplaren van het type B20 GT en een B24 Convertible.” Sommige komst tekenen auto’s kwamen snel terecht bij een dealer. maar zij vroe- Zo was er Garage Van Auwegem in Gent, gen een enorm in het Groot-Hertogdom was er Grand bedrag als waar- Garage Petrusse, Garage Lallemand in borg en daar Luik (die reeds vrachtwagens verdeelde) waren wij het en Garage Herbosch te Antwerpen . niet mee eens. Eigenlijk kwam Een anekdote die de tijdsgeest prima ik met lege typeert vonden we in “La Nouvelle handen terug. Gazette” van 21 mei 1957. Voor Alleen hadden de 6de maal had er in Woluwe een we de zekerheid Elegantiewedstrijd plaats gevonden. In dat we nog in de de categorie van 11 tot 15 pk ging de De deal met Lancia in juni 1956 was running waren. 2de prijs naar een Lancia Aurelia GT Delen Private Bank is gespecialiseerd in vermogensbeheer van privécliënteel. Contacteer één van onze zetels voor een grotendeels het werk van Willy Mannès Een tweede onderhoud waarbij ook m’n met koetswerk van Pininfarina. Deze oom, de schoonbroer van Rémy, aanwezig vrijblijvende kennismaking. Uw vermogen verdient onze expertise. en dit met de hulp van Jacques Ickx. wagen behaalde eveneens de 1ste prijs was zorgde evenmin voor een doorbraak”. Het was de start van een bijna 35-jarige voor jongste deelnemers. De bestuurder samenwerking met de prestigieuze Lancia had duidelijk nood aan financi- van deze Aurelia GT, de dertienjarige constructeur uit Turijn ele middelen. De ontwikkeling van de Aurelia had handenvol geld gekost. Ook Christian Mannès, werd vergezeld door de raceafdeling slorpte enorme sommen z’n nichtje, de eveneens dertienjarige op. In het najaar van 1955 verkocht Christiane Frooninckx. Gianni Lancia z’n aandelen aan Pesenti, Hoe het Rémy Mannès verder verging, een man die veel geld verdiende in de hoe de wereldreiziger Baron de Gerlache cementindustrie. een Aurelia B24 geleverd kreeg of welke Supporting Historicar Uiteindelijk zou het Jacques Ickx zijn die rol de familie Mannès speelde bij de eer- telefonisch avvocado Japelli kon overtui- ste stappen van Mazda op de Belgische gen om de enorme borg te laten vallen. markt vertellen we in het volgende num- De brief waarin Lancia de invoerrechten mer. aan “Etablissements R. Mannès” toekent www.delen.be met onmiddellijke ingang bevindt zich 02 511 84 10 - 03 244 55 66 18 19 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 Mannès was immers ernstig ziek na een nog steeds in de archieven van Christian reis aan de Azurenkust. Willy Mannès Mannès. Een van de voorwaarden was dat Op het autosalon in 1960 toonde getuigt: “ Het eerste gesprek met Japelli het minimum volume voor de resterende een lachende Koning Boudewijn veel bracht de bevestiging dat de relaties met maanden van dat jaar twaalf te verko- belangstelling voor de Aston DBR/1 die Wilford erg bekoeld waren en dat Lancia pen auto’s bedroeg. Glimlachend toonde in 1959 het wereldkampioenschap voor bereid was met een nieuwe partner in zee sportwagens had gewonnen. De Koning Christian ons de befaamde schriftjes. te gaan. Ik kon ter plaatse een overeen- was een fervent liefhebber van autoraces. Dertien auto’s werden er het eerste jaar verkocht. Maar nu komt het. “Er waren in Turijn enkel Appia’s te verkrijgen. Om een Aurelia te kunnen leveren werden we verplicht om contact te nemen met de andere invoerders. In Engeland bleken er enkele voorradig te zijn. De eerste Lancia’s die door “Etablissements R. Mannès” werden ingevoerd zijn twee Appia’s 2de serie die op 20 augustus 1956 in de garage werd geleverd. Op 6 oktober werd de eerste verkocht en dit aan een zekere Heymans. Er werden 6 Aurelia’s gevonden waarvan verschillende rechtsgestuurd waren. De eerste twee waren B24 America’s. Nadien volgden nog vier exemplaren van het type B20 GT en een B24 Convertible.” Sommige komst tekenen auto’s kwamen snel terecht bij een dealer. maar zij vroe- Zo was er Garage Van Auwegem in Gent, gen een enorm in het Groot-Hertogdom was er Grand bedrag als waar- Garage Petrusse, Garage Lallemand in borg en daar Luik (die reeds vrachtwagens verdeelde) waren wij het en Garage Herbosch te Antwerpen . niet mee eens. Eigenlijk kwam Een anekdote die de tijdsgeest prima ik met lege typeert vonden we in “La Nouvelle handen terug. Gazette” van 21 mei 1957. Voor Alleen hadden de 6de maal had er in Woluwe een we de zekerheid Elegantiewedstrijd plaats gevonden. In dat we nog in de de categorie van 11 tot 15 pk ging de De deal met Lancia in juni 1956 was running waren. 2de prijs naar een Lancia Aurelia GT Delen Private Bank is gespecialiseerd in vermogensbeheer van privécliënteel. Contacteer één van onze zetels voor een grotendeels het werk van Willy Mannès Een tweede onderhoud waarbij ook m’n met koetswerk van Pininfarina. Deze oom, de schoonbroer van Rémy, aanwezig vrijblijvende kennismaking. Uw vermogen verdient onze expertise. en dit met de hulp van Jacques Ickx. wagen behaalde eveneens de 1ste prijs was zorgde evenmin voor een doorbraak”. Het was de start van een bijna 35-jarige voor jongste deelnemers. De bestuurder samenwerking met de prestigieuze Lancia had duidelijk nood aan financi- van deze Aurelia GT, de dertienjarige constructeur uit Turijn ele middelen. De ontwikkeling van de Aurelia had handenvol geld gekost. Ook Christian Mannès, werd vergezeld door de raceafdeling slorpte enorme sommen z’n nichtje, de eveneens dertienjarige op. In het najaar van 1955 verkocht Christiane Frooninckx. Gianni Lancia z’n aandelen aan Pesenti, Hoe het Rémy Mannès verder verging, een man die veel geld verdiende in de hoe de wereldreiziger Baron de Gerlache cementindustrie. een Aurelia B24 geleverd kreeg of welke Supporting Historicar Uiteindelijk zou het Jacques Ickx zijn die rol de familie Mannès speelde bij de eer- telefonisch avvocado Japelli kon overtui- ste stappen van Mazda op de Belgische gen om de enorme borg te laten vallen. markt vertellen we in het volgende num- De brief waarin Lancia de invoerrechten mer. aan “Etablissements R. Mannès” toekent www.delen.be met onmiddellijke ingang bevindt zich 02 511 84 10 - 03 244 55 66 18 19 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 van de Nederlandse hofstad in de bos- sen gelegen, amper een kilometer voor Het Louwman museum de ingang van Louwman’s museum. Louwman - op dit moment importeur en dealergroep van onder andere Toyota, begon 80 jaar geleden… Lexus en Suzuki in Nederland als- mede actief binnen de internationale beweging rond historische auto’s - zette daarmee de kroon op een bijna 80-jarig proces van opbouw van zijn huidige collectie. Die omvat niet alleen 230 zeldza- me auto’s maar daarnaast vooral ook een wereldwijd unieke collectie automobilia en aanverwante kunstobjecten.

Evert’s vader Piet behoorde tot de vroege generatie auto-importeurs in Nederland. Samen met partner A. Parqui (die al snel uit de vennoot- schap stapte maar wiens naam nog seum vond echter pas in 1969 plaats. Deze grote 5 PK Benz Phaeton uit 1895 immer in de huidige onderneming Mede op instigatie van zijn zoon Evert reed ooit in voormalig Nederlandsch wordt gevoerd) begon hij in 1923 met nam Piet Louwman in november 1968 Indië maar kwam al in de jaren twintig van de vorige eeuw terug naar het de import van auto’s, onder andere het de verzameling van het sinds de jaren moederland. Amerikaanse Dodge. Ruim tien jaar 1953 bestaande Nationaal Automobiel later zette Piet Louwman een inge- Museum in Driebergen over. Dat muse- ruild 20-jaar oud exemplaar van een um was opgericht door Gerlig Riemer, Dodge apart om voor het nageslacht te een pionier uit de Nederlandse auto- Het in 2010 geopende Louwman objecten van de hoogste historische Tekst : Wim Oude Weernink bewaren. Gedurende Piet Louwman’s mobielbranche want tevens oprichter/ Museum in Den Haag is inmiddels een waarde – op 3 juli 2010 door Koningin Fotos : Louwman museum leiderschap van de onderneming, die directeur van het vermaarde Instituut internationaal gewaardeerde en geres- Beatrix werd geopend. Trots was hij toen werd gekenmerkt door diversifica- Voor de Autohandel IVA. pecteerde verzameling autohistorische zeker, want Evert mocht de majesteit in tie van zakelijke activiteiten alsook objecten met een ongekende variëteit. een Benz anno 1898 even laten mee- spraakmakende publiciteitstunts (hij Riemer was zich al lang bewust van De aanloop naar het finale resultaat rijden door de imposante hal van het liet ooit een Dodge door een olifant uit het belang van automobiel erfgoed in duurde jaren, met talloze even boei- door de Amerikaan Nigel Graves ont- zijn eigen dierentuin door Den Haag Nederland en voorkwam onder andere Evert Louwman houdt zich al meer dan ende als verrassende tussenfasen. worpen gebouw op de grens tussen Den trekken), groeide de verzameling uit verkoop aan de Amerikaan Bill Harrah veertig jaar bezig met het uitbouwen van haag en Wassenaar. De Nederlandse tot enkele tientallen wagens. De grote van de beroemde Spyker zescilinder de inmiddels wereldwijd gewaardeerde Evert Louwman (72) heeft zo langza- koningin is ook eigenlijk een beetje doorbraak naar een echt publieksmu- met vierwielaandrijving uit 1903. Die want zeer gevarieerde museumcollectie. merhand zijn rust sinds hij zijn droom- zijn buurvrouw. Haar woonpaleis Huis wens - een veelzijdig automuseum met Den Bosch is even voor het verlaten

De hal van het door architect Nigel Graves In een speciale hal krijgen maar liefst ontworpen Louwman museum oogt als zeven Spyker automobielen en een een kathedraal, met enkele tijdsbepalende Spyker-Farman vliegtuig verdiende topstukken die de bezoekers verwelkomen. vaderlandslievende aandacht. 20 21 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 van de Nederlandse hofstad in de bos- sen gelegen, amper een kilometer voor Het Louwman museum de ingang van Louwman’s museum. Louwman - op dit moment importeur en dealergroep van onder andere Toyota, begon 80 jaar geleden… Lexus en Suzuki in Nederland als- mede actief binnen de internationale beweging rond historische auto’s - zette daarmee de kroon op een bijna 80-jarig proces van opbouw van zijn huidige collectie. Die omvat niet alleen 230 zeldza- me auto’s maar daarnaast vooral ook een wereldwijd unieke collectie automobilia en aanverwante kunstobjecten.

De hal van het door architect Nigel Graves In een speciale hal krijgen maar liefst ontworpen Louwman museum oogt als zeven Spyker automobielen en een een kathedraal, met enkele tijdsbepalende Spyker-Farman vliegtuig verdiende topstukken die de bezoekers verwelkomen. vaderlandslievende aandacht. 20 21 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 Louwman koestert niet alleen stereotype van een definitieve tentoonstellings- objecten maar ook extremiteiten zoals concept met daarin alle ruimte voor een deze Swan Car uit India waarmee zijn grote variëteit aan auto’s en daaraan eigenaar 100 jaar geleden het gepeupel gerelateerde cultuur des te meer – met op afstand probeerde te houden. een grote nadruk op het Nederlandse merk Spyker. Eind jaren negentig nam Louwman zelfs de vrijwel hele collectie over van het Autotron waarvan het management besloot dat auto’s geen toegevoegde waarde meer boden in het inmiddels universele pretpark. Louwman verwierf aldus een aantal Spyker exemplaren, inclusief de unieke zescilinder met vierwielaandrijving uit De oudst overgebleven Lancia 1903. Die heeft hij minutieus gerestau- rensportwagen uit de jaren vijftig, reerd en vormde het pronkstuk in de de D23 uit 1953. Dit type won Spyker tentoonstelling uit 1998. onder andere de GP van Lissabon.

dat hij bij de Toyota importvestiging in Vanaf de laatste eeuwwisseling kregen Belangrijk in dit verhaal is ook de rol Uiteraard staat in het Louwman Leidschendam (bij Den Haag) onder zijn plannen voor een groots automu- van de Belgische constructeur Joseph Museum ook een exemplaar van voortzetting van de naam Nationaal seum vaste vorm. Hij kocht tussen Valentin Laviolette die het technisch Minerva, een 32PK type AK landaulette Automobiel Museum de deuren van Den Haag en Wassenaar een stuk brein achter de zescilinder racewagen uit 1928. zijn collectie voor het publiek open- grond en liet daarop een door de met vierwielaandrijving uit 1903 mag stelde. Sindsdien werkte Louwman jr. Amerikaanse architect Nigel Graves worden genoemd. strategisch aan de verfijning van het ontworpen specifiek museaal complex bouwen. Met de aankoop van museum, met nieuwe aankopen, restau- Louwman’s passie voor de pionier- raties en ook voor het publiek aantrek- de Amerikaanse Holland & Holland automotive kunstverzameling eind automerken blijkt uit enkele zeer kelijke expositiestands. Met redding oude wagens uit de periode van voor uit slopershanden van het voormali- jaren negentig en in 2006 de Rosso- Bianco collectie van de Duitse indus- 1900. Zo staan er ongerestaureerde ge fabriekshek van de Amsterdamse en dus zeer authentieke exempla- Spyker fabriek – nog steeds een deco- triële erfgenaam Peter Kaus beschikte Louwman inmiddels over een ruim ren van Panhard & Levassor, Benz ratief element binnen het museum - keus aan historische auto’s waaruit hij en sinds kort een De Dion, Bouton haalde hij de pers. Na een tussentijdse zijn droomcollectie kon samenstellen. & Trépardoux stoomauto (1887), toevoeging van de particuliere verza- De inrichting van het museum ver- ’s werelds oudste Renault (1899) en ook meling Groenenwegen werd besloten eiste echter een diepgaande creatieve een Belgische FN (1900). Elk object om met de verhuizing van Louwman’s visie om een evenwichtig beeld te omschrijven is ondoenlijk want daarbij importbedrijf van Leidschendam naar geven van de autohistorie. De col- hoort steeds een individueel verhaal. het West-Brabantse Raamsdonksveer Deze extravagante Talbot Lago lectie kent namelijk geen absoluut Het zijn de soms scherpe contrasten die T150 SS met zogenaamde tear drop in 1981 ook het museum ter plaatse een hoogtepunt. Elk thema of tijdperk is elke expositieruimte zo boeiend maken. (waterdruppel) koetswerk van de hand ruimere locatie te verschaffen. immers vertegenwoordigd. Natuurlijk Er staan simpele miniautootjes van van de Parijse carrossiers Figoni & heeft de Spykerhal een centrale plaats het kaliber Messerschmidt, indrukwek- Falaschi dateert van 1937. Gaandeweg raakte Evert Louwman want daar vindt men een tiental van steeds meer gepassioneerd voor de de wereldwijd nog geen vijftien reste- autohistorie en de rol daarvan voor zijn rende exemplaren, plus een vliegtuig. museum. Regelmatig deed hij belangrijke aankopen en in 1991 onderging het museum een verdere uitbreiding met onder andere een indrukwekkende ‘duistere’ galerij met daarin tentoonge- stelde exemplaren van de aller oudste automobielen en aansluitend – en voor- De Fiat 8V Dèmon Rouge (1953) is belandde in eerste instantie in het al contrasterend - een flamboyant decor een typisch voorbeeld van toenmalige in 1970 door scheepsschroevenfabri- in de stijl van de grote Amerikaanse individuele Italiaanse carrosseriebouw kant Max Lips opgerichte Autotron in autoshows uit de jaren twintig. Grote - extreem en elegant - naar een ontwerp Drunen, Noord-Brabant. De rest van van Giovanni Michelotti. bezoekersaantallen hadden echter lang Riemer’s collectie bleek echter der- geen prioriteit – dat lag gemiddeld rond mate interessant voor Evert Louwman de 35.000 per jaar. Het ontwikkelen 22 23 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 Louwman koestert niet alleen stereotype van een definitieve tentoonstellings- objecten maar ook extremiteiten zoals concept met daarin alle ruimte voor een deze Swan Car uit India waarmee zijn grote variëteit aan auto’s en daaraan eigenaar 100 jaar geleden het gepeupel gerelateerde cultuur des te meer – met op afstand probeerde te houden. een grote nadruk op het Nederlandse merk Spyker. Eind jaren negentig nam Louwman zelfs de vrijwel hele collectie over van het Autotron waarvan het management besloot dat auto’s geen toegevoegde waarde meer boden in het inmiddels universele pretpark. Louwman verwierf aldus een aantal Spyker exemplaren, inclusief de unieke zescilinder met vierwielaandrijving uit De oudst overgebleven Lancia 1903. Die heeft hij minutieus gerestau- rensportwagen uit de jaren vijftig, reerd en vormde het pronkstuk in de de D23 uit 1953. Dit type won Spyker tentoonstelling uit 1998. onder andere de GP van Lissabon. dat hij bij de Toyota importvestiging in Vanaf de laatste eeuwwisseling kregen Belangrijk in dit verhaal is ook de rol Uiteraard staat in het Louwman Leidschendam (bij Den Haag) onder zijn plannen voor een groots automu- van de Belgische constructeur Joseph Museum ook een exemplaar van voortzetting van de naam Nationaal seum vaste vorm. Hij kocht tussen Valentin Laviolette die het technisch Minerva, een 32PK type AK landaulette Automobiel Museum de deuren van Den Haag en Wassenaar een stuk brein achter de zescilinder racewagen uit 1928. zijn collectie voor het publiek open- grond en liet daarop een door de met vierwielaandrijving uit 1903 mag stelde. Sindsdien werkte Louwman jr. Amerikaanse architect Nigel Graves worden genoemd. strategisch aan de verfijning van het ontworpen specifiek museaal complex bouwen. Met de aankoop van museum, met nieuwe aankopen, restau- Louwman’s passie voor de pionier- raties en ook voor het publiek aantrek- de Amerikaanse Holland & Holland automotive kunstverzameling eind automerken blijkt uit enkele zeer kelijke expositiestands. Met redding oude wagens uit de periode van voor uit slopershanden van het voormali- jaren negentig en in 2006 de Rosso- Bianco collectie van de Duitse indus- 1900. Zo staan er ongerestaureerde ge fabriekshek van de Amsterdamse en dus zeer authentieke exempla- Spyker fabriek – nog steeds een deco- triële erfgenaam Peter Kaus beschikte Louwman inmiddels over een ruim ren van Panhard & Levassor, Benz ratief element binnen het museum - keus aan historische auto’s waaruit hij en sinds kort een De Dion, Bouton haalde hij de pers. Na een tussentijdse zijn droomcollectie kon samenstellen. & Trépardoux stoomauto (1887), toevoeging van de particuliere verza- De inrichting van het museum ver- ’s werelds oudste Renault (1899) en ook meling Groenenwegen werd besloten eiste echter een diepgaande creatieve een Belgische FN (1900). Elk object om met de verhuizing van Louwman’s visie om een evenwichtig beeld te omschrijven is ondoenlijk want daarbij importbedrijf van Leidschendam naar geven van de autohistorie. De col- hoort steeds een individueel verhaal. het West-Brabantse Raamsdonksveer Deze extravagante Talbot Lago lectie kent namelijk geen absoluut Het zijn de soms scherpe contrasten die T150 SS met zogenaamde tear drop in 1981 ook het museum ter plaatse een hoogtepunt. Elk thema of tijdperk is elke expositieruimte zo boeiend maken. (waterdruppel) koetswerk van de hand ruimere locatie te verschaffen. immers vertegenwoordigd. Natuurlijk Er staan simpele miniautootjes van van de Parijse carrossiers Figoni & heeft de Spykerhal een centrale plaats het kaliber Messerschmidt, indrukwek- Falaschi dateert van 1937. Gaandeweg raakte Evert Louwman want daar vindt men een tiental van steeds meer gepassioneerd voor de de wereldwijd nog geen vijftien reste- autohistorie en de rol daarvan voor zijn rende exemplaren, plus een vliegtuig. museum. Regelmatig deed hij belangrijke aankopen en in 1991 onderging het museum een verdere uitbreiding met onder andere een indrukwekkende ‘duistere’ galerij met daarin tentoonge- stelde exemplaren van de aller oudste automobielen en aansluitend – en voor- De Fiat 8V Dèmon Rouge (1953) is belandde in eerste instantie in het al contrasterend - een flamboyant decor een typisch voorbeeld van toenmalige in 1970 door scheepsschroevenfabri- in de stijl van de grote Amerikaanse individuele Italiaanse carrosseriebouw kant Max Lips opgerichte Autotron in autoshows uit de jaren twintig. Grote - extreem en elegant - naar een ontwerp Drunen, Noord-Brabant. De rest van van Giovanni Michelotti. bezoekersaantallen hadden echter lang Riemer’s collectie bleek echter der- geen prioriteit – dat lag gemiddeld rond mate interessant voor Evert Louwman de 35.000 per jaar. Het ontwikkelen 22 23 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 reerd exemplaar van het type 57 Grand Raid (ooit eigendom van de Belgische autodealer annex verzamelaar Dolf de Ridder in Beveren-Waas) de meest recente toevoeging is. Het Bugatti thema krijgt extra dimensie dankzij enkele voorbeelden van de bizarre art nouveau meubelen van Ettore’s vader Carlo en een bronzen sculptuur van de SAMEN IN UW RICHTING vroeg gestorven Rembrandt Bugatti. PRIVATE BANKING Italiaanse topstukken van Ferrari, Op de Retromobile tentoonstelling van Maserati en Alfa Romeo krijgen februari 2013 presenteerde Louwman Uw private banker zorgt samen met de beste deskundigen voor een optimaal beheer speciale aandacht in een passende het resultaat van een gezamenlijk met van uw vermogen en voor efficiënte oplossingen bij de realisatie van uw plannen. ‘Rossa Corsa’ hal. het Mercedes-Benz museum gerea- liseerd project: de reconstructie van twee koetswerken op de enkele jaren geleden gevonden originele chassis van het sportieve uit 1910 daterende Benz Prinz Heinrich type. Wie na een halve rondgang door het Louwman museum zich even wil verpozen kan op het nage- bouwde Haagse stadsterras van een koffie genieten. Of even de zalen met de overweldigende verzameling automotive kunst aanschouwen – affiches, Louwman toont niet alleen auto’s gouaches (van onder andere de Engelse maar ook belangrijke gerelateerde artiest Frederic Gordon Crosby), wed- artistieke objecten zoals affiches, strijdtrofeeën en aardewerk. schilderijen en modellen waaronder dit zilveren exemplaar van een Benz. Het Louwman Museum is gevestigd kende Europese en Amerikaanse luxe aan de Leidsstraatweg 57, 2594 BB modellen – van flamboyante Franse Den Haag en is dagelijks geopend Delahayes, Talbots en Hispano-Suiza’s van 10.00 tot 17.00 uur, maar maan- tot een Thomas Flyer of Pierce Arrow dag gesloten. uit Amerika en niet te vergeten een Een van Louwman’s persoonlijke 16-cilinder Marmon. De laatste jaren Meer info is te vinden op de website ‘sterren’ – een nog geheel in originele richtte Louwman’s aandacht zich ook op www.louwmanmuseum.nl staat verkerende Mercedes-Benz SSK het merk Bugatti waarvan een gerestau- sportwagen anno 1929.

www.privatebanking.societegenerale.be

Société Générale Private Banking NV is een kredietinstelling, - bank - en verzekeringsmakelaar naar Belgisch recht en is onderworpen aan de controle en het toezicht van de Nationale Bank van België (NBB) en de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Dit document is een publicitaire mededeling en vormt geen aanbod of aanzet tot verkoop of aankoop van ﬁ nanciële instrumenten of beleggingsdiensten. Société 24 Générale Private Banking NV, maatschappelijke zetel te 9000 Gent, Kortrijksesteenweg25 302, BTW BE 0415.835.337 - RPR Gent - FSMA 61033 A. HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 © GettyImages - FRED & FARID HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013

HD PB-F1-210X297_HISTORICAR_JUIN_NL.indd 1 11/06/13 16:36 reerd exemplaar van het type 57 Grand Raid (ooit eigendom van de Belgische autodealer annex verzamelaar Dolf de Ridder in Beveren-Waas) de meest recente toevoeging is. Het Bugatti thema krijgt extra dimensie dankzij enkele voorbeelden van de bizarre art nouveau meubelen van Ettore’s vader Carlo en een bronzen sculptuur van de SAMEN IN UW RICHTING vroeg gestorven Rembrandt Bugatti. PRIVATE BANKING Italiaanse topstukken van Ferrari, Op de Retromobile tentoonstelling van Maserati en Alfa Romeo krijgen februari 2013 presenteerde Louwman Uw private banker zorgt samen met de beste deskundigen voor een optimaal beheer speciale aandacht in een passende het resultaat van een gezamenlijk met van uw vermogen en voor efficiënte oplossingen bij de realisatie van uw plannen. ‘Rossa Corsa’ hal. het Mercedes-Benz museum gerea- liseerd project: de reconstructie van twee koetswerken op de enkele jaren geleden gevonden originele chassis van het sportieve uit 1910 daterende Benz Prinz Heinrich type. Wie na een halve rondgang door het Louwman museum zich even wil verpozen kan op het nage- bouwde Haagse stadsterras van een koffie genieten. Of even de zalen met de overweldigende verzameling automotive kunst aanschouwen – affiches, Louwman toont niet alleen auto’s gouaches (van onder andere de Engelse maar ook belangrijke gerelateerde artiest Frederic Gordon Crosby), wed- artistieke objecten zoals affiches, strijdtrofeeën en aardewerk. schilderijen en modellen waaronder dit zilveren exemplaar van een Benz. Het Louwman Museum is gevestigd kende Europese en Amerikaanse luxe aan de Leidsstraatweg 57, 2594 BB modellen – van flamboyante Franse Den Haag en is dagelijks geopend Delahayes, Talbots en Hispano-Suiza’s van 10.00 tot 17.00 uur, maar maan- tot een Thomas Flyer of Pierce Arrow dag gesloten. uit Amerika en niet te vergeten een Een van Louwman’s persoonlijke 16-cilinder Marmon. De laatste jaren Meer info is te vinden op de website ‘sterren’ – een nog geheel in originele richtte Louwman’s aandacht zich ook op www.louwmanmuseum.nl staat verkerende Mercedes-Benz SSK het merk Bugatti waarvan een gerestau- sportwagen anno 1929.

www.privatebanking.societegenerale.be

HD PB-F1-210X297_HISTORICAR_JUIN_NL.indd 1 11/06/13 16:36 moeten nu laten zien tot wat we in staat zijn. En we moeten bewijzen dat we onze enorme erfenis waard zijn. Dus dook ik in ons archief. Daar stuitte ik meteen op de Disco Volante uit ’52. Dat was een unieke auto. Een heuse one-off die eigenlijk nooit was bedoeld om in serieproductie te gaan.’ Een moderne interpretatie van dat icoon zou perfect in hun straatje passen, wist hij, vooral nu het her- nieuwde Touring zich hoofdzakelijk concentreert op het bouwen van unieke one-offs of piepkleine series die mikken op gefortuneerde verzame- laars. ‘Ik begreep onmiddellijk dat we relatief eenvoudig een nieuwe variant Vliegende van de Disco Volante konden bouwen De originele Disco Volante voor een aanvaardbare prijs. Vooral omdat we niet lang of ver moesten schotel zoeken naar een geschikt platform: de Alfa 8C is lekker exclusief, past perfect in de traditie, is relatief eenvoudig te vinden voor een aanvaardbare prijs en zit dik in de pk’s’, lacht De Fabribeckers. Toch bleek het design Boven Milaan is opnieuw ■ Alfa Romeo Disco Volante ■ Piraatproject lastiger dan hij aanvankelijk had een vliegende schotel by Touring Superleggera Louis De Fabribeckers vertelt graag gedacht. ‘Mijn briefing was eigenlijk gesignaleerd, ruim 60 erg simpel: zet een adembenemende Het zijn boeiende tijden voor Louis hoe deze auto precies tot stand is jaar nadat er al eens sportwagen neer die aerodynamisch De Fabribeckers, de aimabele én gekomen: ‘Luc Donckerwolke – vroe- eentje doorheen het zwerk zeer goed presteert. Net zoals de auto Belgische designdirecteur bij het ger designer bij Lamborghini, daarna banjerde. En weer doet hij van 6 decennia eerder. Die geest pro- Italiaanse Touring Superleggera. De bij Seat en nu bij Bentley – vertrouw- overal koppen draaien. de me ooit eens toe dat piraatprojec- beerden we te vatten, zonder dat onze goedlachse jongeman was reeds van auto een exacte copie moest zijn. Dat de partij toen die grote naam uit de ten altijd de beste zijn. Niet alleen Tekst: Bart Lenaerts omdat je er meer pret aan beleeft, is hij ook niet. Vooral achteraan is hij autogeschiedenis vijf jaar terug werd totaal anders, terwijl zelfs de lucht- Foto’s: Lies De Mol afgestoft, en hij zit nog altijd on top of ook omdat zo’n auto’s op de één of andere manier steevast beter op hun inlaten en het silhouet stevig werden things nu de kleine firma steeds gro- aangepakt.’ tere ambities koestert. Eerst mocht pootjes terecht komen. Wél, dit is zo’n piraatproject.’ Het is zijn manier hij loos gaan met enkele concept cars ■ S-bocht een subtiele draai naar binnen om aan om duidelijk te maken dat deze auto of Shooting Brake-varianten waar- het eind van de deuren uit te lopen op niet zomaar is ontstaan na eindeloze De designer had goede redenen om Louis De Fabribeckers voor een stel klassieke berlines en achtervleugels die het op hun beurt marketingstudies of nadat een klant de vormtaal van destijds totaal op GT’s werden geofferd. Maar vorig weer wat breder laten hangen. Vooral met een dikke portefeuille aan de bel de schop te nemen: ‘Dat heeft alles jaar schakelde de nijvere koetswerk- in bovenaanzicht resulteert dat in een bouwer een versnelling hoger met hing. ‘Neen, alles behalve dat. Hij zag te maken met het enorme verschil het levenslicht op die eenzame avond- in formaat tussen de oude en de compleet ander grondplan. Om al een remake van de befaamde Alfa die redenen kon men de aluminium Romeo Disco Volante uit 1952. In uren, als iedereen hier in het atelier nieuwe. De eerste Disco Volante heeft en de kantoren al lang naar huis is. Ik die typerende lijn rondom die hem strip evenmin nog eindeloos rond eerste instantie werd een conceptcar de auto laten wervelen: ‘Wegens die gebouwd, nadien zette men de zaag in hou enorm van die ambiance. Ik, mijn echt tot een vliegende schotel kroont. knik ter hoogte van de deuren zou een heuse Alfa 8C om er een echte, potloden, mijn kleine bureaulampje, Hij komt daar alleen maar mee weg die lijn dan vanuit bepaalde hoeken rijdende auto uit te destilleren. Deze de zotste ideeën, een hoop wit papier omdat hij zo klein is en op zo’n smalle op een S lijken. Dat is echt niet dus, waarmee wij een stevig blokje en nauwelijks limieten. Heerlijk.’ wielbasis steunt. De Alfa 8C waarop mooi. Dus opteerden we voor een ommochten in de achterbuurten van Toen De Fabribeckers zo eens op we de nieuweling baseerden, is ech- heel andere oplossing. We gaven die Terrazzano di Rho, het straatdorpje in een avond zat te droedelen, groeide ter veel groter en weidser. Als we de lijn een veel duidelijkere opwaartse de schaduw van Milaan waar Touring plots het besef dat de speeltijd zo’n lijn van de eerste consequent hadden beweging mee, waarna ze zeer abrupt al enkele jaren huist. beetje op een einde liep: ‘Sinds onze doorgetrokken, zou de auto onhandel- reïncarnatie is Touring vijf jaar bezig. baar breed zijn geworden.’ Daarom – onverwachts haast – uitloopt in een Onze opwarmperiode is voorbij. We gaf De Fabribeckers de voorvleugels duidelijk gedefinieerd punt: de deur- 26 27 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 moeten nu laten zien tot wat we in staat zijn. En we moeten bewijzen dat we onze enorme erfenis waard zijn. Dus dook ik in ons archief. Daar stuitte ik meteen op de Disco Volante uit ’52. Dat was een unieke auto. Een heuse one-off die eigenlijk nooit was bedoeld om in serieproductie te gaan.’ Een moderne interpretatie van dat icoon zou perfect in hun straatje passen, wist hij, vooral nu het her- nieuwde Touring zich hoofdzakelijk concentreert op het bouwen van unieke one-offs of piepkleine series die mikken op gefortuneerde verzame- laars. ‘Ik begreep onmiddellijk dat we relatief eenvoudig een nieuwe variant Vliegende van de Disco Volante konden bouwen De originele Disco Volante voor een aanvaardbare prijs. Vooral omdat we niet lang of ver moesten schotel zoeken naar een geschikt platform: de Alfa 8C is lekker exclusief, past perfect in de traditie, is relatief eenvoudig te vinden voor een aanvaardbare prijs en zit dik in de pk’s’, lacht De Fabribeckers. Toch bleek het design Boven Milaan is opnieuw ■ Alfa Romeo Disco Volante ■ Piraatproject lastiger dan hij aanvankelijk had een vliegende schotel by Touring Superleggera Louis De Fabribeckers vertelt graag gedacht. ‘Mijn briefing was eigenlijk gesignaleerd, ruim 60 erg simpel: zet een adembenemende Het zijn boeiende tijden voor Louis hoe deze auto precies tot stand is jaar nadat er al eens sportwagen neer die aerodynamisch De Fabribeckers, de aimabele én gekomen: ‘Luc Donckerwolke – vroe- eentje doorheen het zwerk zeer goed presteert. Net zoals de auto Belgische designdirecteur bij het ger designer bij Lamborghini, daarna banjerde. En weer doet hij van 6 decennia eerder. Die geest pro- Italiaanse Touring Superleggera. De bij Seat en nu bij Bentley – vertrouw- overal koppen draaien. de me ooit eens toe dat piraatprojec- beerden we te vatten, zonder dat onze goedlachse jongeman was reeds van auto een exacte copie moest zijn. Dat de partij toen die grote naam uit de ten altijd de beste zijn. Niet alleen Tekst: Bart Lenaerts omdat je er meer pret aan beleeft, is hij ook niet. Vooral achteraan is hij autogeschiedenis vijf jaar terug werd totaal anders, terwijl zelfs de lucht- Foto’s: Lies De Mol afgestoft, en hij zit nog altijd on top of ook omdat zo’n auto’s op de één of andere manier steevast beter op hun inlaten en het silhouet stevig werden things nu de kleine firma steeds gro- aangepakt.’ tere ambities koestert. Eerst mocht pootjes terecht komen. Wél, dit is zo’n piraatproject.’ Het is zijn manier hij loos gaan met enkele concept cars ■ S-bocht een subtiele draai naar binnen om aan om duidelijk te maken dat deze auto of Shooting Brake-varianten waar- het eind van de deuren uit te lopen op niet zomaar is ontstaan na eindeloze De designer had goede redenen om Louis De Fabribeckers voor een stel klassieke berlines en achtervleugels die het op hun beurt marketingstudies of nadat een klant de vormtaal van destijds totaal op GT’s werden geofferd. Maar vorig weer wat breder laten hangen. Vooral met een dikke portefeuille aan de bel de schop te nemen: ‘Dat heeft alles jaar schakelde de nijvere koetswerk- in bovenaanzicht resulteert dat in een bouwer een versnelling hoger met hing. ‘Neen, alles behalve dat. Hij zag te maken met het enorme verschil het levenslicht op die eenzame avond- in formaat tussen de oude en de compleet ander grondplan. Om al een remake van de befaamde Alfa die redenen kon men de aluminium Romeo Disco Volante uit 1952. In uren, als iedereen hier in het atelier nieuwe. De eerste Disco Volante heeft en de kantoren al lang naar huis is. Ik die typerende lijn rondom die hem strip evenmin nog eindeloos rond eerste instantie werd een conceptcar de auto laten wervelen: ‘Wegens die gebouwd, nadien zette men de zaag in hou enorm van die ambiance. Ik, mijn echt tot een vliegende schotel kroont. knik ter hoogte van de deuren zou een heuse Alfa 8C om er een echte, potloden, mijn kleine bureaulampje, Hij komt daar alleen maar mee weg die lijn dan vanuit bepaalde hoeken rijdende auto uit te destilleren. Deze de zotste ideeën, een hoop wit papier omdat hij zo klein is en op zo’n smalle op een S lijken. Dat is echt niet dus, waarmee wij een stevig blokje en nauwelijks limieten. Heerlijk.’ wielbasis steunt. De Alfa 8C waarop mooi. Dus opteerden we voor een ommochten in de achterbuurten van Toen De Fabribeckers zo eens op we de nieuweling baseerden, is ech- heel andere oplossing. We gaven die Terrazzano di Rho, het straatdorpje in een avond zat te droedelen, groeide ter veel groter en weidser. Als we de lijn een veel duidelijkere opwaartse de schaduw van Milaan waar Touring plots het besef dat de speeltijd zo’n lijn van de eerste consequent hadden beweging mee, waarna ze zeer abrupt al enkele jaren huist. beetje op een einde liep: ‘Sinds onze doorgetrokken, zou de auto onhandel- reïncarnatie is Touring vijf jaar bezig. baar breed zijn geworden.’ Daarom – onverwachts haast – uitloopt in een Onze opwarmperiode is voorbij. We gaf De Fabribeckers de voorvleugels duidelijk gedefinieerd punt: de deur- 26 27 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 de norm. Anders heeft het geen zin.’ voor de openbare weg. ‘De produc- Zoals een paard. Daarom probeerden Met de jaren leerde de jonge Belg dat tieauto is wat voluminieuzer omdat we de auto visueel lager te houden, zoiets niet altijd eenvoudig is: ‘Soms we de hard points van de 8C moes- zelfs al is hij dat niet echt. Dat deden heeft een klant een zeer uitgespro- ten respecteren, opnieuw om homo- we ondermeer door de voor- en ach- ken idee over iedere lijn en weet hij logatieredenen. Vermits de V8 iets terflanken minder hoog te laten prie- perfect hoe zijn auto eruit moet gaan hoger priemt dan we dachten, moest men, maar ook met het glazen dak.’ zien. Zo’n man moet ik dan voorzich- de motorkap hoger worden gepositio- tig terugfluiten. Omdat ik weet dat neerd waardoor we geen andere keuze ■ Op brede voet teleurstelling zal overheersen wan- hadden dan de voorvleugels en het Over hoe deze Disco Volante rijdt, neer ik simpelweg hondstrouw zijn hele silhouet aan te passen. Dat kan bestaat weinig twijfel: precies zoals aanbevelingen opvolg. Dat is nor- niet anders. In autodesign draait het iedere andere Alfa 8C, met net zo’n maal. In je hoofd lijken de dingen immers altijd om uiterst afgewogen levendig chassis, barok uitlaatgeluid geheid mooier dan ze uiteindelijk proporties’, aldus De Fabribeckers. en hitsige V8. Touring liet de tech- blijken te zijn. Daarom moet ik de nologie immers volledig ongewijzigd. klant voortdurend verrassen met iets Dat voor deze one-off een Alfa moest Slechts de uitlaat werd iets verlengd dat helemaal anders is, zonder dat het worden geofferd, woog daarbij op de omdat de kont zo’n 25 centimeter lan- gewoon raar is. Niet iedereen begrijpt schouders. ‘De 8C is een meester- ger is. Dat levert wél een bruikbare zoiets.’ werk. Ietwat retro, maar toch tijdloos. Het was moeilijk om hem te vergeten, kofferbak op, iets wat bij de Alfa 8C klink’, aldus De Fabribeckers die ■ Beestenboel alleen al omdat ik eveneens een Alfa echt problematisch was. Om de link het helemaal niet betreurde dat hij Romeo moest maken met een nostal- met zijn grootvader verder te bena- Gelukkig had Touring in het geval al deze praktische beslommeringen gische inslag die minstens even mooi drukken, staat deze Disco Volante van de Disco Volante niet met klanten in rekening moest nemen: ‘Dat illus- op het netvlies valt. Dus probeerde achteraan eveneens op een breder af te rekenen. In de eerste stadia toch treert het grote verschil tussen design ik vooral om het gevoel achter de spoor dan vooraan. Veel is dat niet en niet, alleszins. ‘Nadat ik enkele avon- en styling. In design heb je altijd te 8C boven te spitten. Die auto is complex was het evenmin: aan iedere den had zitten tekenen, had ik drie maken met technische beperkingen. nogal massief en gespierd, haast zoals wielnaaf monteerde men slechts een voorstellen klaar. Die waren allemaal Dat maakt het zo boeiend.’ een stier. Dat besef maakte het veel dikteschijfje van zo’n twee centime- gebaseerd op Alfa’s, al waren het niet simpeler. Daarnaast wilde ik dat de ter. In theorie moet dit de auto nog ■ Tabula rasa uitsluitend variaties op het Disco mijne slanker, langer en fijner was. iets stabieler maken op de limiet, nu Volante-thema. Mijn baas koos echter Qua proporties moest het eveneens direct voor de Disco. Die moeten we anders: ‘Aangezien de eerste Disco maken, zei hij. Dat was erg cool’, her- Volante erg compact is, kon men het innert De Fabribeckers zich. zich permitteren om hem extreem barok vorm te geven. Als we die ver- Zo gezegd zo gedaan. Eerst bouwde houdingen echter botweg naar 2013 men een concept car die vorig jaar op hadden vertaald, was het resultaat het salon van Genève aan het grote ronduit belachelijk geweest’, aldus publiek werd getoond. Hoewel de de designer die er sowieso geen trek mock up meteen de handen op elkaar in had om zich aan retrodesign te kreeg, bood zich helaas geen enkele wagen: ‘Ik ontwerp liever auto’s die koopgrage klant aan. Gelukkig geloof- tijdloos zijn. Dat is één van de rede- de Touring zo intens in het project nen waarom hij helemaal anders is dat men alsnog besliste om de echte dan alle andere auto’s op de markt. auto gewoon te bouwen en rijklaar te Ik weet zeker dat men binnen 20 jaar maken. Eerst kocht men een 8C die amper nog zijn leeftijd zal kunnen niet te veel kilometers in de wielen inschatten. Slechts de wielen en de had, daarna gooide men zijn integrale koplampen – van een Ferrari 599 – huidje uit koolstofvezel overboord om zullen wellicht zijn leeftijd verraden een heel nieuwe jas uit aluminium te omdat die technologie voortdurend kloppen. Dat bleek nog niet mee te evolueert.’ vallen. Niettegenstaande de concept car en de productieauto op elkaar lij- Niettemin had De Fabribeckers nog ken als twee druppels water, is geen een goede reden om deze auto heel halve vierkante centimeter identiek. anders op poten te zetten: ‘Uiteraard Uitgezonderd de voorruit en de zij- is schoonheid cruciaal in dit segment. ruiten dan. Die komen gewoon van de Maar het is niet het enige. Een one- Alfa 8C. Anders krijgt men zo’n auto off moet vooral afwijkend zijn van nooit ofte nimmer gehomologeerd 28 29 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 de norm. Anders heeft het geen zin.’ voor de openbare weg. ‘De produc- Zoals een paard. Daarom probeerden Met de jaren leerde de jonge Belg dat tieauto is wat voluminieuzer omdat we de auto visueel lager te houden, zoiets niet altijd eenvoudig is: ‘Soms we de hard points van de 8C moes- zelfs al is hij dat niet echt. Dat deden heeft een klant een zeer uitgespro- ten respecteren, opnieuw om homo- we ondermeer door de voor- en ach- ken idee over iedere lijn en weet hij logatieredenen. Vermits de V8 iets terflanken minder hoog te laten prie- perfect hoe zijn auto eruit moet gaan hoger priemt dan we dachten, moest men, maar ook met het glazen dak.’ zien. Zo’n man moet ik dan voorzich- de motorkap hoger worden gepositio- tig terugfluiten. Omdat ik weet dat neerd waardoor we geen andere keuze ■ Op brede voet teleurstelling zal overheersen wan- hadden dan de voorvleugels en het Over hoe deze Disco Volante rijdt, neer ik simpelweg hondstrouw zijn hele silhouet aan te passen. Dat kan bestaat weinig twijfel: precies zoals aanbevelingen opvolg. Dat is nor- niet anders. In autodesign draait het iedere andere Alfa 8C, met net zo’n maal. In je hoofd lijken de dingen immers altijd om uiterst afgewogen levendig chassis, barok uitlaatgeluid geheid mooier dan ze uiteindelijk proporties’, aldus De Fabribeckers. en hitsige V8. Touring liet de tech- blijken te zijn. Daarom moet ik de nologie immers volledig ongewijzigd. klant voortdurend verrassen met iets Dat voor deze one-off een Alfa moest Slechts de uitlaat werd iets verlengd dat helemaal anders is, zonder dat het worden geofferd, woog daarbij op de omdat de kont zo’n 25 centimeter lan- gewoon raar is. Niet iedereen begrijpt schouders. ‘De 8C is een meester- ger is. Dat levert wél een bruikbare zoiets.’ werk. Ietwat retro, maar toch tijdloos. Het was moeilijk om hem te vergeten, kofferbak op, iets wat bij de Alfa 8C klink’, aldus De Fabribeckers die ■ Beestenboel alleen al omdat ik eveneens een Alfa echt problematisch was. Om de link het helemaal niet betreurde dat hij Romeo moest maken met een nostal- met zijn grootvader verder te bena- Gelukkig had Touring in het geval al deze praktische beslommeringen gische inslag die minstens even mooi drukken, staat deze Disco Volante van de Disco Volante niet met klanten in rekening moest nemen: ‘Dat illus- op het netvlies valt. Dus probeerde achteraan eveneens op een breder af te rekenen. In de eerste stadia toch treert het grote verschil tussen design ik vooral om het gevoel achter de spoor dan vooraan. Veel is dat niet en niet, alleszins. ‘Nadat ik enkele avon- en styling. In design heb je altijd te 8C boven te spitten. Die auto is complex was het evenmin: aan iedere den had zitten tekenen, had ik drie maken met technische beperkingen. nogal massief en gespierd, haast zoals wielnaaf monteerde men slechts een voorstellen klaar. Die waren allemaal Dat maakt het zo boeiend.’ een stier. Dat besef maakte het veel dikteschijfje van zo’n twee centime- gebaseerd op Alfa’s, al waren het niet simpeler. Daarnaast wilde ik dat de ter. In theorie moet dit de auto nog ■ Tabula rasa uitsluitend variaties op het Disco mijne slanker, langer en fijner was. iets stabieler maken op de limiet, nu Volante-thema. Mijn baas koos echter Qua proporties moest het eveneens direct voor de Disco. Die moeten we anders: ‘Aangezien de eerste Disco maken, zei hij. Dat was erg cool’, her- Volante erg compact is, kon men het innert De Fabribeckers zich. zich permitteren om hem extreem barok vorm te geven. Als we die ver- Zo gezegd zo gedaan. Eerst bouwde houdingen echter botweg naar 2013 men een concept car die vorig jaar op hadden vertaald, was het resultaat het salon van Genève aan het grote ronduit belachelijk geweest’, aldus publiek werd getoond. Hoewel de de designer die er sowieso geen trek mock up meteen de handen op elkaar in had om zich aan retrodesign te kreeg, bood zich helaas geen enkele wagen: ‘Ik ontwerp liever auto’s die koopgrage klant aan. Gelukkig geloof- tijdloos zijn. Dat is één van de rede- de Touring zo intens in het project nen waarom hij helemaal anders is dat men alsnog besliste om de echte dan alle andere auto’s op de markt. auto gewoon te bouwen en rijklaar te Ik weet zeker dat men binnen 20 jaar maken. Eerst kocht men een 8C die amper nog zijn leeftijd zal kunnen niet te veel kilometers in de wielen inschatten. Slechts de wielen en de had, daarna gooide men zijn integrale koplampen – van een Ferrari 599 – huidje uit koolstofvezel overboord om zullen wellicht zijn leeftijd verraden een heel nieuwe jas uit aluminium te omdat die technologie voortdurend kloppen. Dat bleek nog niet mee te evolueert.’ vallen. Niettegenstaande de concept car en de productieauto op elkaar lij- Niettemin had De Fabribeckers nog ken als twee druppels water, is geen een goede reden om deze auto heel halve vierkante centimeter identiek. anders op poten te zetten: ‘Uiteraard Uitgezonderd de voorruit en de zij- is schoonheid cruciaal in dit segment. ruiten dan. Die komen gewoon van de Maar het is niet het enige. Een one- Alfa 8C. Anders krijgt men zo’n auto off moet vooral afwijkend zijn van nooit ofte nimmer gehomologeerd 28 29 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 hoogste luxesegment. Klanten die in deze klasse komen winkelen, moeten niet gewoon iets moois hebben. Het OPNIEUW ! moet ook fabelachtig zijn afgewerkt.’ Hoe hoog de lat ligt, blijkt uit het feit dat Touring nog zoekt naar een nieuw Het meest volledige boekwerk over soort motorkapsluiting. Deze klinkt hen namelijk iets te metalig. de Belgische Automobiel- ■ Prijspakker Amper drie maanden nadat de echte auto op het salon van Genève werd geschiedenis onthuld, boekt hij het ene succes na het andere. Niet alleen wisten de heren van Touring die salonauto – deze dus – ondertussen aan de rijke man te brengen, ze hengelden boven- hij op nog bredere voet leeft, maar dien een tweede klant binnen die een in de praktijk merk je daar eigenlijk coupé bestelde in muisgrijs. Het feest niks van. De wielen werden overigens was helemaal compleet toen bleek dat gewoon overgenomen van de 8C, wat hij officieel Alfa Romeo mag heten. voor het exterieur meteen de enige Dat is een belangrijke opsteker voor visuele link is met de donorauto. Touring, want toen het project nog in Binnenin bleef men wel veel dichter de steigers stond, had Alfa Romeo bij het origineel, al bedacht men een hen verboden om de auto onder het totaal andere lederen zetelbekleding fameuze Biscione-logo te lanceren. die verder borduurde op het thema Daarom ook prijkte hij op het salon van de science fiction film ‘2001, a van Genève – en op onze foto’s – nog space odyssee.’ Dat kon een auto die met logo’s van Touring Superleggera. Vliegende Schotel heet, wel hebben, Dat de Italiaanse koetswerkbouwer zo’n futuristisch randje, vond men na de Bentley Flying Star opnieuw bij Touring. Helaas liep de klant die een auto onder officiële vlag mag deze auto kocht, daar niet zo hoog laten rijden, illustreert opnieuw hoe mee op. Dat moet dus overnieuw. hoog de kwaliteit van hun werk en Tegelijk werd het aluminium rond de hoe feilloos de afwerking is. Over ventilatiemonden vurig rood gelakt, de verdiensten van het design valt strooide men royaal geannodeerd alu- sinds kort evenmin nog te twijfelen, minium over de boordplank en kwam want op het prestigieuze concours er een nieuwe middenconsole met d’élégance van Villa d’Este ging de iPod-connectie. Omdat het zicht naar Disco Volante mooi met de hoog- achter quasi onbestaande is, werd ste eer strijken in de klasse voor een achteruitrijcamera gemonteerd moderne prototypes en concept cars, die is gelinkt aan de audio-installatie. voor kleppers zoals de Zagato TZ3, Het interieur baadt trouwens in veel de Aston Martin CC100, de McLaren meer licht dankzij het glazen dak, al P1 en de Pininfarina Sergio. Voor hen maakt dat de auto wel meteen heel die er nog aan twijfelden: Touring erg warm als de zon op zijn bolletje Superleggera is echt wel terug van schijnt. Verder maakt de auto furore heel erg lang weggeweest. met de opvallend hoogstaande afwerking. ‘Dat leerden we van toen we aan de Bentley Flying Star sleutelden’, weet De Fabribeckers. ‘Aanvankelijk dachten we dat de Britten de hele tijd moeilijk deden, gewoon om ons de duvel aan te doen. Pas nadien 300 blz / 650 illustraties (foto’s en documenten) • Formaat 35 x 25 cm • Alle merken begrepen we dat zij echt wel een Om dit prachtige boek te bestellen, gelieve € 87 (€ 72 + € 15 verpakkings- en verzendingskosten) te enorm pak ervaring hebben in het storten op volgende rekening : FSA (Koning Boudewijnstichting) - Brederodestraat 21 - 1000 Brussel - IBAN: BE 06 0682 1083 8722 - BIC : GKCC BEBB - Vermelding : R2025 FSA Kupelian NL 30 31 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 hoogste luxesegment. Klanten die in deze klasse komen winkelen, moeten niet gewoon iets moois hebben. Het OPNIEUW ! moet ook fabelachtig zijn afgewerkt.’ Hoe hoog de lat ligt, blijkt uit het feit dat Touring nog zoekt naar een nieuw Het meest volledige boekwerk over soort motorkapsluiting. Deze klinkt hen namelijk iets te metalig. de Belgische Automobiel- ■ Prijspakker Amper drie maanden nadat de echte auto op het salon van Genève werd geschiedenis onthuld, boekt hij het ene succes na het andere. Niet alleen wisten de heren van Touring die salonauto – deze dus – ondertussen aan de rijke man te brengen, ze hengelden boven- hij op nog bredere voet leeft, maar dien een tweede klant binnen die een in de praktijk merk je daar eigenlijk coupé bestelde in muisgrijs. Het feest niks van. De wielen werden overigens was helemaal compleet toen bleek dat gewoon overgenomen van de 8C, wat hij officieel Alfa Romeo mag heten. voor het exterieur meteen de enige Dat is een belangrijke opsteker voor visuele link is met de donorauto. Touring, want toen het project nog in Binnenin bleef men wel veel dichter de steigers stond, had Alfa Romeo bij het origineel, al bedacht men een hen verboden om de auto onder het totaal andere lederen zetelbekleding fameuze Biscione-logo te lanceren. die verder borduurde op het thema Daarom ook prijkte hij op het salon van de science fiction film ‘2001, a van Genève – en op onze foto’s – nog space odyssee.’ Dat kon een auto die met logo’s van Touring Superleggera. Vliegende Schotel heet, wel hebben, Dat de Italiaanse koetswerkbouwer zo’n futuristisch randje, vond men na de Bentley Flying Star opnieuw bij Touring. Helaas liep de klant die een auto onder officiële vlag mag deze auto kocht, daar niet zo hoog laten rijden, illustreert opnieuw hoe mee op. Dat moet dus overnieuw. hoog de kwaliteit van hun werk en Tegelijk werd het aluminium rond de hoe feilloos de afwerking is. Over ventilatiemonden vurig rood gelakt, de verdiensten van het design valt strooide men royaal geannodeerd alu- sinds kort evenmin nog te twijfelen, minium over de boordplank en kwam want op het prestigieuze concours er een nieuwe middenconsole met d’élégance van Villa d’Este ging de iPod-connectie. Omdat het zicht naar Disco Volante mooi met de hoog- achter quasi onbestaande is, werd ste eer strijken in de klasse voor een achteruitrijcamera gemonteerd moderne prototypes en concept cars, die is gelinkt aan de audio-installatie. voor kleppers zoals de Zagato TZ3, Het interieur baadt trouwens in veel de Aston Martin CC100, de McLaren meer licht dankzij het glazen dak, al P1 en de Pininfarina Sergio. Voor hen maakt dat de auto wel meteen heel die er nog aan twijfelden: Touring erg warm als de zon op zijn bolletje Superleggera is echt wel terug van schijnt. Verder maakt de auto furore heel erg lang weggeweest. met de opvallend hoogstaande afwerking. ‘Dat leerden we van toen we aan de Bentley Flying Star sleutelden’, weet De Fabribeckers. ‘Aanvankelijk dachten we dat de Britten de hele tijd moeilijk deden, gewoon om ons de duvel aan te doen. Pas nadien 300 blz / 650 illustraties (foto’s en documenten) • Formaat 35 x 25 cm • Alle merken begrepen we dat zij echt wel een Om dit prachtige boek te bestellen, gelieve € 87 (€ 72 + € 15 verpakkings- en verzendingskosten) te enorm pak ervaring hebben in het storten op volgende rekening : FSA (Koning Boudewijnstichting) - Brederodestraat 21 - 1000 Brussel - IBAN: BE 06 0682 1083 8722 - BIC : GKCC BEBB - Vermelding : R2025 FSA Kupelian NL 30 31 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 dagelijkse leiding steunde men dan noot van Ettore’s weduwe Geneviève weer op Ettore’s hondstrouwe mede- en hij koesterde erg wilde plannen met werker Pierre Marco. Met de moed de Type 101, met zelfs een deelname der wanhoop begon die in 1950 aan aan de 24 Uren van Le Mans. Dat is een nieuw model dat een naoorlogs echter nooit gebeurd. Hij heeft zelfs vervolg moest breien aan Bugatti’s nooit geracet. Maar goed ook wellicht. fabelachtige verhaal. Het werd echter Zelfs al hadden Wimille en Benoist een totaal echec en daarmee tegelijk Le Mans gewonnen met een Type 57, een zwanenzang. Omdat Marco tegen datzelfde chassis was ver voorbij zijn de bodem van de schatkist aankeek, vervaldatum in 1953. moest hij wel in de magazijnen op zoek naar oude spullen die hij kon ■ Buiten proportie recupereren voor deze dappere, doch wanhopige wederopstanding. Dat wer- Deze auto is niet alleen één van de den onverkochte motoren en chassis laatste Bugatti’s vooraleer Romano van de Type 57. Een slecht plan, zo Artioli het merk in de jaren ’90 reïncar- bleek later, al was het maar omdat de neerde. Het is tegelijk een fraai voor- De laatste Type 57 eigenlijk vanaf de start in ‘34 beeld van de teloorgang van de hoog- al een beetje achter de feiten aanliep. staande Franse koetswerkbouw. Nadat De volledig uit aluminium opgetrok- bedrijven als Saoutchik, Figoni & der Mohikanen ken acht-in-lijn met compressor was Falaschi, Chapron, Leteurneur, Antem weliswaar een begerenswaardige brok technologie die nieuwe standaards zette in het interbellum, het stalen lad- derchassis, de kabelbediende trom- melremmen en de semi starre assen Na de tweede wereldoorlog ■ ’30. En daarop zat in de vroege jaren Bugatti Type 101 Antem met bladveren rondom waren dat al werd Frankrijk wakker ’50 amper nog iemand te wachten, zo (1951) lang niet meer. De ergste zwaktes wer- moest Bugatti helaas aan den lijve in een heel ander land. den er weliswaar uit gemasseerd met Vredelievender, maar Nochtans had Ettore Bugatti goed ervaren. begrepen dat de wereld aan het ver- een licht aangepaste carburatie, een ook veel duidelijker anderen was. Het was geen toeval ■ Trage start iets scherpere ophanging en ditmaal georiënteerd op de dat le patron zich tijdens de oorlog wel hydraulisch bediende remmen, Het waren dan ook lastige jaren voor werkende mens. Nadat reeds concentreerde op relatief sim- toch bleef het antieke mechaniek. Er ’s werelds meest artistieke automerk. Bugatti de knoerharde pele voertuigen die qua filosofie haaks werden dan ook slechts zes exempla- Nadat Ettore’s getalenteerde zoon Jean recessie van de jaren stonden op de flamboyante machines ren van deze Type-101 gebouwd waar- ’30 ternauwernood had die hij eerder op wielen had gezet. zich had doodgereden in 1939, de oor- van enkel chassisnummer 101.504 overleefd, haalde die Zo had de Type 73A ocharme een log alles eindeloos lang in het vries- dit specifieke, relatief sobere, doch vak parkeerde – incluis rammelende onderhandse klap van de vierpitter onder de kap met 1.5 liter zeer kunstzinnige koetswerk kreeg. financiën - en Ettore in ’47 de strijd arbeidersklasse hen alsnog longinhoud. Dat werd echter nooit Dat kwam uit de ateliers van Antem tegen zijn ziekte verloor, kwam alle uit Courbevoie in de schaduw van onderuit. En daaraan kon wat, ondermeer omdat Ettore’s licht in hoop terecht op de frêle schouders Parijs. Daarna was het over en slui- deze Bugatti Type 101 ’47 voorgoed doofde. En helaas had- van Ettore’s dochters l’Ebé en Lydia ten. Niet alleen voor de Type 101. met koetswerk van Antem den zijn opvolgers die boodschap niet helemaal goed begrepen. Was het mis- en op die van Bertrand, de jongste Eveneens voor Bugatti. Echt vlot ging helemaal niks veranderen. plaatste nostalgie? Was het gebrek aan zoon uit zijn eerste huwelijk. Voor de dat bovendien allemaal niet. Hoewel visie? Of zaten de financiën reeds zo het chassis reeds in ’51 werd gebouwd, Tekst: Bart Lenaerts op het tandvlees dat men niks anders duurde het twee volle jaren vooral- Foto’s: Lies De Mol meer kon verzinnen? Feit is dat men eer Antem een klant had gevonden na Ettore’s dood gewoon terug verder met een portefeuille die dik genoeg borduurde op de sfeer die la Marque en een smaak die bijzonder genoeg al een eeuwigheid omringde, met zeer was om flink wat geld op te hoesten aristocratische, handgebouwde koets- voor dit koetswerk. Niettegenstaande werken met dikke motoren in de neus. de eerste jaren van deze auto wat Men greep zelfs iets te letterlijk terug mistig zijn, was dat waarschijnlijk naar de roemrijke geschiedenis, want de Belgische Bugatti-fan én dealer deze Type 101 by Antem uit ’51 is Jean De Dobbeleer. Andere bronnen eigenlijk weinig meer dan een voor- citeren echter René Bolloré als eerste zichtig opgeleukte Type 57 uit de jaren eigenaar. Hij was de tweede echtge- 32 33 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 dagelijkse leiding steunde men dan noot van Ettore’s weduwe Geneviève weer op Ettore’s hondstrouwe mede- en hij koesterde erg wilde plannen met werker Pierre Marco. Met de moed de Type 101, met zelfs een deelname der wanhoop begon die in 1950 aan aan de 24 Uren van Le Mans. Dat is een nieuw model dat een naoorlogs echter nooit gebeurd. Hij heeft zelfs vervolg moest breien aan Bugatti’s nooit geracet. Maar goed ook wellicht. fabelachtige verhaal. Het werd echter Zelfs al hadden Wimille en Benoist een totaal echec en daarmee tegelijk Le Mans gewonnen met een Type 57, een zwanenzang. Omdat Marco tegen datzelfde chassis was ver voorbij zijn de bodem van de schatkist aankeek, vervaldatum in 1953. moest hij wel in de magazijnen op zoek naar oude spullen die hij kon ■ Buiten proportie recupereren voor deze dappere, doch wanhopige wederopstanding. Dat wer- Deze auto is niet alleen één van de den onverkochte motoren en chassis laatste Bugatti’s vooraleer Romano van de Type 57. Een slecht plan, zo Artioli het merk in de jaren ’90 reïncar- bleek later, al was het maar omdat de neerde. Het is tegelijk een fraai voor- De laatste Type 57 eigenlijk vanaf de start in ‘34 beeld van de teloorgang van de hoog- al een beetje achter de feiten aanliep. staande Franse koetswerkbouw. Nadat De volledig uit aluminium opgetrok- bedrijven als Saoutchik, Figoni & der Mohikanen ken acht-in-lijn met compressor was Falaschi, Chapron, Leteurneur, Antem weliswaar een begerenswaardige brok technologie die nieuwe standaards zette in het interbellum, het stalen lad- derchassis, de kabelbediende trom- melremmen en de semi starre assen Na de tweede wereldoorlog ■ ’30. En daarop zat in de vroege jaren Bugatti Type 101 Antem met bladveren rondom waren dat al werd Frankrijk wakker ’50 amper nog iemand te wachten, zo (1951) lang niet meer. De ergste zwaktes wer- moest Bugatti helaas aan den lijve in een heel ander land. den er weliswaar uit gemasseerd met Vredelievender, maar Nochtans had Ettore Bugatti goed ervaren. begrepen dat de wereld aan het ver- een licht aangepaste carburatie, een ook veel duidelijker anderen was. Het was geen toeval ■ Trage start iets scherpere ophanging en ditmaal georiënteerd op de dat le patron zich tijdens de oorlog wel hydraulisch bediende remmen, Het waren dan ook lastige jaren voor werkende mens. Nadat reeds concentreerde op relatief sim- toch bleef het antieke mechaniek. Er ’s werelds meest artistieke automerk. Bugatti de knoerharde pele voertuigen die qua filosofie haaks werden dan ook slechts zes exempla- Nadat Ettore’s getalenteerde zoon Jean recessie van de jaren stonden op de flamboyante machines ren van deze Type-101 gebouwd waar- ’30 ternauwernood had die hij eerder op wielen had gezet. zich had doodgereden in 1939, de oor- van enkel chassisnummer 101.504 overleefd, haalde die Zo had de Type 73A ocharme een log alles eindeloos lang in het vries- dit specifieke, relatief sobere, doch vak parkeerde – incluis rammelende onderhandse klap van de vierpitter onder de kap met 1.5 liter zeer kunstzinnige koetswerk kreeg. financiën - en Ettore in ’47 de strijd arbeidersklasse hen alsnog longinhoud. Dat werd echter nooit Dat kwam uit de ateliers van Antem tegen zijn ziekte verloor, kwam alle uit Courbevoie in de schaduw van onderuit. En daaraan kon wat, ondermeer omdat Ettore’s licht in hoop terecht op de frêle schouders Parijs. Daarna was het over en slui- deze Bugatti Type 101 ’47 voorgoed doofde. En helaas had- van Ettore’s dochters l’Ebé en Lydia ten. Niet alleen voor de Type 101. met koetswerk van Antem den zijn opvolgers die boodschap niet helemaal goed begrepen. Was het mis- en op die van Bertrand, de jongste Eveneens voor Bugatti. Echt vlot ging helemaal niks veranderen. plaatste nostalgie? Was het gebrek aan zoon uit zijn eerste huwelijk. Voor de dat bovendien allemaal niet. Hoewel visie? Of zaten de financiën reeds zo het chassis reeds in ’51 werd gebouwd, Tekst: Bart Lenaerts op het tandvlees dat men niks anders duurde het twee volle jaren vooral- Foto’s: Lies De Mol meer kon verzinnen? Feit is dat men eer Antem een klant had gevonden na Ettore’s dood gewoon terug verder met een portefeuille die dik genoeg borduurde op de sfeer die la Marque en een smaak die bijzonder genoeg al een eeuwigheid omringde, met zeer was om flink wat geld op te hoesten aristocratische, handgebouwde koets- voor dit koetswerk. Niettegenstaande werken met dikke motoren in de neus. de eerste jaren van deze auto wat Men greep zelfs iets te letterlijk terug mistig zijn, was dat waarschijnlijk naar de roemrijke geschiedenis, want de Belgische Bugatti-fan én dealer deze Type 101 by Antem uit ’51 is Jean De Dobbeleer. Andere bronnen eigenlijk weinig meer dan een voor- citeren echter René Bolloré als eerste zichtig opgeleukte Type 57 uit de jaren eigenaar. Hij was de tweede echtge- 32 33 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 over een vrouwenlichaam. Na de oorlog greep de hele wereld echter naar pontonkoetswerken die veel prakti- scher waren. Deze Bugatti Type 101 belichaamt heel mooi – nu ja ? – hoe men daar toen mee worstelde. Terwijl Italiaanse designers er wel al in slaag- den om die hoekiger vormen van het pontonkoetswerk min of meer elegant te kneden, wringen de proporties van de Type 101 nogal. Het is bijna slun- gelig hoe deze opvallend smalle auto op zo’n lange wielbasis staat. Vooral de motorkap is onthutsend lang terwijl de passagierscabine op de auto rust zoals een geschutskoepel op een militaire tank. Vanuit bepaalde hoeken oogt mee, iets dat sowieso perfect paste pedaal gebruiken. Gelukkig maar dat de auto zo bevreemdend dat hij terug in de Bugatti-traditie. Aanvankelijk je hem zo zelden nodig hebt, want mooi wordt, zoals Sophia Loren ook was de auto overigens een soort van de koppeling is echt loodzwaar. De razend knap is precies omdat haar lichtgroen over donkergroen, zoals pook op de vloer dient uitsluitend om neus net iets te lang, haar jukbeende- men uit historische zwart-witfoto’s kon voorwaarts, neutraal of achterwaarts te ren iets te uitgesproken en haar lippen destilleren. Pas in de States kreeg hij selecteren. een fractie te vol zijn. Dat maakt hem deze typisch Amerikaanse zwart-rode tot een auto voor gevorderden. Hoe uitmonstering. Je voelt ook dat je met vooroorlogse langer je er naar kijkt, hoe beter hij op technologie onderweg bent. De auto ■ het netvlies valt. Anticiperen stuurt loeizwaar, terwijl het chassis weinig of niks communiceert Zoals zowat iedere Bugatti moet ook Antem wist eveneens dat de verhou- met de geluksvogel achter het stuur. deze het vooral hebben van zijn kracht- dingen wat wrongen. Dat heeft alles Bovendien moet je goed anticiperen te maken met het vooroorlogse chassis bron. Je zou deze 3.2 liter acht-in-lijn met compressor zo in je woonkamer omdat de voorwielen twee volle meters dat onder dit koetswerk schuilt. Hoe zetten, zo’n prachtig stuk mechaniek eerder bij de bocht zijn dan jezelf. raar men dat allemaal in elkaar had is het. Jammer genoeg is zijn sound- Komt daar nog bij dat de trommelrem- moeten puzzelen, blijkt vooral onder track minder kunstig. Hij klinkt vooral men de handen vol hebben om de de motorkap waar je zonder verpinken erg metalig en scherp, met zelfs een zware Bug telkens op tijd stil te krij- minimaal twee volwassen lichamen ietwat zeurderig ondertoontje. Hoewel gen. Toch is het prettig zitten achter kan meesmokkelen. Om die rare pro- deze machinerie 188 volbloed pk’s het grote stuur; alleen al omdat het positie te pareren, paste Antem enkele en vele anderen vooral in de jaren levert, is de Bug niet blaartrekkend hele interieur zo verfijnd in elkaar simpele trucs toe, met in de eer- ’30 automobielgeschiedenis schreven snel. Voor een spurtje van stilstand steekt. Alsof men toen reeds besefte ste plaats de Maserati Quattroporte- tot 100 km/u heeft hij zowat tien dat pure luxe niet schuilt in veel met hun stroomlijnexperimenten en achtige luchtuitlaten op de voorflanken seconden nodig. Dat komt deels omdat meer extravagante automobielen, kre- en de vreemdsoortige metalen afdek- gen ze het na de oorlog ongemeen hij dik 1.800 kilo op de weegschaal platen over de uitlaat die als bazooka’s zet, terwijl de Cotal-versnellingsbak hard voor de kiezen. Dat kwam deels onder de auto hangen. Bovendien gaf wegens de doorbraak van het zelfdra- eveneens wat tijd opvreet. Nochtans men de auto een tweekleurig patroon is het een vernuftige brok technologie, gende chassis waardoor het amper deze elektrisch gestuurde halfauto- nog mogelijk was om een specifiek maat die zich – ruim 40 jaar voor de koetswerk voor een auto te bedenken. eerste schakelflippers – reeds met een Dat Talbot Lago, Delage, Delahaye en minuscuul hendeltje naast het stuur zoveel chique merken meer het stilaan laat bedienen. Die technologie vergt voor bekeken hielden, hielp even- wat tijd om van verzet te wisselen, al min. Bovendien liep de creativiteit is dat niet zoveel als je zou verwachten van deze designhuizen stilaan droog, van een mechanisch systeem dat al zoals deze Bugatti perfect illustreert. zes decennia meedraait. Ontkoppelen Voor de oorlog hadden deze bedrijven hoeft niet, al helpt het wel om de namelijk vooral furore gemaakt met schakelbewegingen nog vloeiender te wulpse spatborden die over de wielen maken. Slechts bij wegrijden en tot welfden zoals een Christian Dior-jurk stilstand komen, moet je het linkse 34 35 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 over een vrouwenlichaam. Na de oorlog greep de hele wereld echter naar pontonkoetswerken die veel prakti- scher waren. Deze Bugatti Type 101 belichaamt heel mooi – nu ja ? – hoe men daar toen mee worstelde. Terwijl Italiaanse designers er wel al in slaag- den om die hoekiger vormen van het pontonkoetswerk min of meer elegant te kneden, wringen de proporties van de Type 101 nogal. Het is bijna slun- gelig hoe deze opvallend smalle auto op zo’n lange wielbasis staat. Vooral de motorkap is onthutsend lang terwijl de passagierscabine op de auto rust zoals een geschutskoepel op een militaire tank. Vanuit bepaalde hoeken oogt mee, iets dat sowieso perfect paste pedaal gebruiken. Gelukkig maar dat de auto zo bevreemdend dat hij terug in de Bugatti-traditie. Aanvankelijk je hem zo zelden nodig hebt, want mooi wordt, zoals Sophia Loren ook was de auto overigens een soort van de koppeling is echt loodzwaar. De razend knap is precies omdat haar lichtgroen over donkergroen, zoals pook op de vloer dient uitsluitend om neus net iets te lang, haar jukbeende- men uit historische zwart-witfoto’s kon voorwaarts, neutraal of achterwaarts te ren iets te uitgesproken en haar lippen destilleren. Pas in de States kreeg hij selecteren. een fractie te vol zijn. Dat maakt hem deze typisch Amerikaanse zwart-rode tot een auto voor gevorderden. Hoe uitmonstering. Je voelt ook dat je met vooroorlogse langer je er naar kijkt, hoe beter hij op technologie onderweg bent. De auto ■ het netvlies valt. Anticiperen stuurt loeizwaar, terwijl het chassis weinig of niks communiceert Zoals zowat iedere Bugatti moet ook Antem wist eveneens dat de verhou- met de geluksvogel achter het stuur. deze het vooral hebben van zijn kracht- dingen wat wrongen. Dat heeft alles Bovendien moet je goed anticiperen te maken met het vooroorlogse chassis bron. Je zou deze 3.2 liter acht-in-lijn met compressor zo in je woonkamer omdat de voorwielen twee volle meters dat onder dit koetswerk schuilt. Hoe zetten, zo’n prachtig stuk mechaniek eerder bij de bocht zijn dan jezelf. raar men dat allemaal in elkaar had is het. Jammer genoeg is zijn sound- Komt daar nog bij dat de trommelrem- moeten puzzelen, blijkt vooral onder track minder kunstig. Hij klinkt vooral men de handen vol hebben om de de motorkap waar je zonder verpinken erg metalig en scherp, met zelfs een zware Bug telkens op tijd stil te krij- minimaal twee volwassen lichamen ietwat zeurderig ondertoontje. Hoewel gen. Toch is het prettig zitten achter kan meesmokkelen. Om die rare pro- deze machinerie 188 volbloed pk’s het grote stuur; alleen al omdat het positie te pareren, paste Antem enkele en vele anderen vooral in de jaren levert, is de Bug niet blaartrekkend hele interieur zo verfijnd in elkaar simpele trucs toe, met in de eer- ’30 automobielgeschiedenis schreven snel. Voor een spurtje van stilstand steekt. Alsof men toen reeds besefte ste plaats de Maserati Quattroporte- tot 100 km/u heeft hij zowat tien dat pure luxe niet schuilt in veel met hun stroomlijnexperimenten en achtige luchtuitlaten op de voorflanken seconden nodig. Dat komt deels omdat meer extravagante automobielen, kre- en de vreemdsoortige metalen afdek- gen ze het na de oorlog ongemeen hij dik 1.800 kilo op de weegschaal platen over de uitlaat die als bazooka’s zet, terwijl de Cotal-versnellingsbak hard voor de kiezen. Dat kwam deels onder de auto hangen. Bovendien gaf wegens de doorbraak van het zelfdra- eveneens wat tijd opvreet. Nochtans men de auto een tweekleurig patroon is het een vernuftige brok technologie, gende chassis waardoor het amper deze elektrisch gestuurde halfauto- nog mogelijk was om een specifiek maat die zich – ruim 40 jaar voor de koetswerk voor een auto te bedenken. eerste schakelflippers – reeds met een Dat Talbot Lago, Delage, Delahaye en minuscuul hendeltje naast het stuur zoveel chique merken meer het stilaan laat bedienen. Die technologie vergt voor bekeken hielden, hielp even- wat tijd om van verzet te wisselen, al min. Bovendien liep de creativiteit is dat niet zoveel als je zou verwachten van deze designhuizen stilaan droog, van een mechanisch systeem dat al zoals deze Bugatti perfect illustreert. zes decennia meedraait. Ontkoppelen Voor de oorlog hadden deze bedrijven hoeft niet, al helpt het wel om de namelijk vooral furore gemaakt met schakelbewegingen nog vloeiender te wulpse spatborden die over de wielen maken. Slechts bij wegrijden en tot welfden zoals een Christian Dior-jurk stilstand komen, moet je het linkse 34 35 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 50 jaar, 250 racestarts Leo Van Hoorick

Neen, er zijn in Zolder wel meer dan nia racen en leven op en 250 racestarts geweest in vijftig jaar. rond het Limburgse circuit. Maar in de twee boeken die vandaag op de leestafel liggen zit een cijfer in Enkel vooraanstaande jour- de titel. Vandaar. Het ene gaat over nalisten verleenden hun de autocoureur Georges Hacquin, het medewerking aan het ver- andere over Circuit Zolder, dat dit jaar wezenlijken van al deze vijftig jaar bestaat. aparte verhalen en vaak blijkt dat zij destijds mee ■ 50 Jaar Circuit Zolder aan de wieg stonden van blingbling of knopjes, toeters en bel- en heeft net zo’n artistiek randje als carrières van rijders of het len, maar juist in de afwezigheid van Marcel Duchamp. Verder is het een Met 400.000 bezoekers per jaar is organiseren van meetings en alle prullaria die je weghouden van de uiterst belangrijke mijlpaal in de rijke Circuit Zolder een van de belangrijkste dito Belgische kampioen- essentie: rijden. Vreemd ook dat het historie van La Marque. Bovendien aantrekkingspolen van Limburg. Circuit schappen, zoals de Belcar. slechts een pure tweezitter is. Alsof staat hij symbool voor hoe Frankrijk Zolder is al lang veel meer dan enkel Dankzij hun inbreng krijgt het paleis van Versailles zou dienen net na de oorlog totaal veranderde. een autocircuit, het staat ook voor eve- de lezer ook een ruime kijk om één koppel te huisvesten. Plots was er in La Grande Nation amper nementen, vorming, fietssport in al zijn achter de schermen. nog ruimte voor exuberante uitingen vormen, milieu en toerisme. Het heeft ■ Plaats in de geschiedenis van levenskunst. En al zeker niet op zich meer dan ooit ontwikkeld in een Er is uiteraard veel aan- de wegen. Dat ging zelfs zo ver dat de Dit is veel meer een auto om naar multidisciplinaire richting in zijn strijd dacht voor de vele autorace- Franse overheid de grote drie auto- te kijken, dan om afstanden te vre- om te overleven in een wereld met disciplines die in de loop constructeurs - Peugeot, Citroën en ten. Echt lange tochten heeft de auto steeds strengere geluids- en andere nor- der jaren het circuit aandeden. Van Thierry Deflandre met het boek Renault - dringend aanmaande om hun dan ook nooit gemaakt. Of het moest men. Vooral de laatste jaren ontwikkelde Formule 1 tot toerismewagens, van DTM «50 jaar Circuit Zolder» focus vooral te verleggen naar kleine op vliegtuigen en boten zijn. In zijn het zich van een racecircuit tot een tot sportprototypes. autootjes voor de gewone man. Een 60-jarige bestaan klokte hij nauwe- multi-activiteiten sportpark. beetje zoals de Duitse Volkswagen dus, Maar Zolder is meer dan een strook lijks 11.000 kilometers, waarmee hij maar dan anders. Dat mobiliteit dusda- Bijna elke maand staat er wel een groot in feite net uit zijn inrijperiode is. Als asfalt van vier kilometer. In de voorbije nig werd opengetrokken naar de grote nationaal of internationaal evenement je dan weet dat hij minstens driemaal jaren werden ook de terreinen rond het massa zou hen bij de komende ver- op de kalender, en dat zal in dit jubi- van Europa naar Amerika verhuisde circuit gebruikt voor allerhande eve- kiezingen geen windeieren leggen, zo leumjaar niet anders zijn. Met enkele en terug, heeft hij meer airmiles op nementen. Daaronder de Motorcross hoopten de regeringsleiders toen. Dat nieuwe initiatieven wil directeur Thierry zijn conto dan dat er kilometers onder der Naties. Of fietswedstrijden, en niet dit de overlevingskansen van kleine Deflandre de verjaardag extra in de zijn wielen doorrolden. Nadat hij zijn van de minste. Hier werden reeds een koetswerkbouwers en andere kunste- kijker zetten. Een daarvan is de publi- eerste jaren sleet in België, verhuisde Belgisch Kampioenschap en tweemaal naars van de automobiel niet bepaald catie van een boek, waarin de hoogte- dit collectors item immers naar Vegas het wereldkampioenschap voor weg- verhoogde, daarbij stond amper iemand punten uit de vijftigjarige geschiedenis waar hij de ster was van de verzame- renners georganiseerd, maar ook de stil. Toch won deze Bugatti Type 101 wordt geschetst in meer dan 60 artikels ling van Casino-eigenaar Bill Harrah. veldrijders zijn er thuis. De ronde van op de lange termijn. Stel dat Bugatti er Later belandde hij in de collectie van geschreven door een twintigtal journa- Frankrijk kwam hier aan. Er is intussen wel in was geslaagd om de jaren ’50 te Hollywood-acteur Nicolas Cage. En nu listen. “50 Jaar Circuit Zolder”, telt 260 een permanente BMX-piste en zoveel overleven. Dan had deze auto nooit veel staat hij te blinken in Antwerpen bij de pagina’s met onuitgegeven verhalen en meer. meer geweest dan een voetnoot waar- Antwerpse Bugatti-verzamelaar en afi- evenveel unieke foto’s. De tekst is opge- aan weinig aandacht werd besteed. Nu Het boek “50 Jaar Circuit Zolder” telt cionado Erwin Beerens. Die is er uiter- steld in beide landstalen. is het echter één van de belangrijkste aard apetrots op. Het is wellicht niet 260 blz. en meet 24,5x29,8cm. Het Bugatti’s ooit. Gewoon, omdat het de Het is geen opsomming van cijfers en de fraaiste Bugatti uit de geschiedenis, is online te bestellen op www.circuit- laatste der Mohikanen is. feiten. Aan de hand van verhalen van zolder.be of rechtstreeks aan te kopen maar het is wel een uniek stuk dat als rijders, medewerkers, officials en ande- geen ander de tijdsgeest vatte. De auto op Circuit Zolder: verkoopprijs 49 euro ren die meehielpen aan het schrijven BTW incl. + 10 euro portkosten is net zo Frans als een baguette, oogt van de geschiedenis van 50 Jaar Circuit even aristocratisch als Louis Quatorze Zolder, wordt teruggeblikt op vijf decen- ISBN 978-9-0806496-0-6 36 37 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 50 jaar, 250 racestarts Leo Van Hoorick

Belgische autoren- Yvens in een tekst heeft gegoten, na 250

ners. Zijn carrière uren te hebben doorgebracht met het Mes Mijn luisteren naar anekdotes en koersfei- 35 ans de carrière sportive ! Georges Hacquin a traversé 35 jaar sportieve carrière! Georges Hacquin heeft meerdere begon in 1952, sloot plusieurs époques de l’histoire du sport automobile avec periodes in de geschiedenis van de automobielsport doorlopen le même enthousiasme, si ce n’est avec la même réussite. met hetzelfde enthousiasme, zij het niet altijd met hetzelfde af met de start van de ten, de kleine en grote vreugdes. Met Des débuts touchants d’amateurisme à la professionnali- resultaat. Van de bewogen start van het amateurisme tot de sation du rallye, des mécènes aux budgets délirants des professionalisering van de rally en mecenassen met overvloe- sponsors, des courses sur route ouverte aux premières dige budgetten van sponsors. Van wedstrijden op de openbare Paris-Dakar 1987 en een typisch Brusselse eigenheid vertelt mesures de sécurité, il témoigne avec une verve toute weg tot de eerste veiligheidsmaatregelen was hij erbij. Met bruxelloise sur ses succès, ses copilotes, ses courses en een geheel Brusselse bezieling getuigt hij van zijn successen circuit et ses galères du Liège-Rome-Liège ou de ses en verhaalt hij over zijn bijrijders, zijn wedstrijden op circuit vond nog een vervolg Georges Hacquin uiteraard over zich- derniers Paris-Dakar. Fort lié à SAAB et à Alfa-Romeo, en het afzien tijdens Liège-Rome-Liège of zijn laatste Paris- pilote d’usine chez Citroën, Georges Hacquin a pourtant Dakar. Sterk verbonden met SAAB en Alfa-Romeo en zelfs pratiquement couru sur chaque marque de voitures. Il a fabriekspiloot bij Citroën, heeft Georges Hacquin nochtans Hacquin Georges in rally’s voor oude zelf, maar hij verschaft ook heel wat tâté du circuit, du rallye et du tout-terrain avec le même met nagenoeg elk merk wedstrijden gereden. Hij proefde van bonheur, et il livre aujourd’hui une exceptionnelle collec- circuit, rally en alle-terrein met eenzelfde geluk en levert ons tion d’anecdotes savoureuses qui donnent vie et couleur vandaag een uitzonderlijke collectie van smakelijke anekdotes voertuigen. Georges interessante informatie over de automo- aux 170 photos qui composent cet album. die de 170 foto’s in dit boek waarlijk tot leven brengen. Hacquin is exempla- bielcompetitie in de jaren 50 en daarna risch voor het België 60. Zonder ooit zijn copiloten en team- van na de oorlog: met genoten te vergeten (voor hun goede…

Souvenirs de course mis en mots par Claude Yvens Wedstrijdherinneringen in woord gevat door Claude Yvens heel weinig gestart, of soms ook slechte eigenschappen) ver- bouwde hij een bloei- telt hij over het begin van de assistentie Cover.indd 1 14/04/13 16:46 end schoonmaakbe- tijdens de wedstrijden, het systeem D, drijf op dat de referentie werd vooraleer de ruzies tussen de piloten en de orga- hij het verkocht aan een Amerikaanse nisatoren en de rol van de renstallen (hij groep. Maar de zakenman kende ook was één van de pijlers van de Toison een tweede leven als een gepassioneerd d’Or). Georges Hacquin getuigt van een autocoureur. Als triatleet van het eerste automobielsport op mensenmaat… uur voor de oorlog, begon Hacquin zijn Auteur Claude Yvens is vakjournalist rallycarrière op een moment dat de proe- en steekt al zijn passie in boeken over ven nog amateuristisch waren. Tussen de grote en kleine geschiedenis van 1952 en 1987 maakte hij van op de eer- de automobiel. Hij is de auteur van de ste loge alle veranderingen mee die de biografie van Lucien Hautvast (Weyrich autosport doorliep: het knutselwerk van Editions) en mede-auteur van het boek de eerste wedstrijden, het statuut van over het Equipe Nationale Belge (Benoit officieel piloot en semi-officieel piloot Deliège Editions). Hij heeft tevens mee- bij Simca, de steun van de importeurs, gewerkt aan de redactie van de biografie een plaats als officieel piloot bij Citroën, van Willy Mairesse (Nostalgia Editions). vervolgens de strijd om steeds beter materiaal tijdens de tweede helft van Georges Hacquin, mijn 250 starts telt de jaren 60 en de controversiële komst 192 pagina’s met 170 foto’s en documen- van de eerste sponsors. Het eindigde in ten en 9 tekeningen van Benoît Deliège. enkele deelnames aan de Paris-Dakar Het meet 24 x 27 cm en de teksten zijn van de jaren 80. opgesteld in beide landstalen. Het kost 39 euro en is te bestellen bij Benoît BASTOGNE HABAY NEUFCHÂTEAU FLORENVILLE LIBRAMONT Naast een goed gevoel van public relati- Deliège Editions, tel : 087 23 20 08; • • • • ons is een zo lange carrière enkel moge- [email protected]; website : www. lijk dankzij een buitengewone stuur- benoitdeliege.be. vaardigheid. Door ontelbare keren zijn PROVINCE DE klasse te winnen en zelfs herhaaldelijk ISBN 978-2-9601019-1-1 LUXEMBOURG 38 HISTORICAR N°XXVII - JUNI 2013 Informatie : www.circuit-ardennes.be ■ Georges Hacquin, het algemeen klassement werd Georges IN NAVOLGING VAN HET STEEDS GROEIENDE SUCCES VAN 2002, 2005, 2008 EN 2011 mijn 250 starts Hacquin een referentie in België. Hij werd trouwens internationaal rallykam- Bij Benoît Deliège Editions verscheen, pioen in 1958. Hij drukte ook zijn de twee jaar na de publicatie van het gewel- stempel op bekende buitenlandse proe- dige boek over de Equipe Nationale ven zoals de Tour de France, de Rallye V Herdenkingsrit Belge, de autobiografie van Georges de Solitude, de Coupe des Alpes of Hacquin, autocoureur en tevens lid van Liège-Rome-Liège (paradoxaal de proef de ENB. die hem het minst succes bracht). Zijn 3-6 juli 2014 resultaten boden hem de kans deel te Georges Hacquin is nemen aan de 24 Uren van Le Mans inmiddels 89 jaar. Georges Hacquin met het ENB-team en zorgden er tevens Claude Yvens Nog steeds in goede voor dat hij werd opgeroepen om deel uit Mes départs gezondheid is hij Mijn starts te maken van het officiële Citroën team 250 samen met Georges geleid door René Cotton in 1962. Harris de ouder- domsdeken van de Het is dit rijk gevulde leven dat Claude départs starts

Belgische autoren- Yvens in een tekst heeft gegoten, na 250

“Ah nee zeg. Ziet ge die mensen al ajuin staan snijden? Of soep koken? Die gaan gewoon elke dag op restaurant. Voor ontbijt, lunch en avondeten.” Kijk. Bij KBC geloven we niet in zulke clichés. Private Banking kan ook zonder vastgeroeste denkbeelden. Wij rekenen erop dat u nog altijd graag zelf de chef van uw eigen ﬁ nanciële keuken bent. U krijgt van ons ruim en doortastend advies, maar u kiest en beslist. Uw ondernemingszin hebt u tenslotte al lang bewezen.

Private Banking richt zich op vermogens vanaf 1 miljoen euro. Alle info op www.kbcprivatebanking.be

Wij spreken uw taal.

5134_Koken NL_297x210_Historicar.indd 1 14/06/13 16:31