Najemców Najemcówcentrów Centrówhandlowych Handlowych
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Zestawienie największych największychnajemców najemcówcentrów centrówhandlowych handlowych W NUMERZE #03 nieruchomości komercyjne oko w oko inwestycje There Is No Alternative... Skala nie gwarantuje Recepta na inwestycje 04 10 sukcesu 14 HOTELE HOTELE BIURA Tradycyjny biznes Widok na dobrą Dobry adres 18 hotelarski się kończy? 22 inwestycję 26 Nie, czeka go rewolucja MAGANY ZY CENTRA HANDLOWE CENTRA HANDLOWE Sztuka odkrywania szans Morze handlu Nie możesz pokonać wroga, 30 i zagrożeń 34 38 zaprzyjaźnij się z nim CENTRA HANDLOWE zestawienie najemców centrów handlowych Krokodyla daj mi luby... Made in Poland w galerii 850 tys. mkw. sklepów 41 45 nad Wisłą 48 w budowie ENGLISH VERSION Scale does There Is No A Good My outlook at Made in Poland not guarantee Alternative... address Poland in Galeria nad 60 success 62 65 67 69 Wisłą Małgorzata Burzec-Lewandowska Robert Posytek c zas wyzwań Poziom inwestycji w polskie nie- dewelopera to realny zysk, dla Gdańsk, który dziś zamienił się ruchomości komercyjne rośnie, zarządcy – wyzwanie warte w handlowy plac budowy. Z dru- a sam rynek mierzy się z nowymi zachodu. Porażki, których też nie giej strony galeriom zagrażają wyzwaniami. Potężne kompleksy brakowało, spowodowały jednak, dyskonty, które osłabiają pozycję i drapacze chmur na stałe wpi- że wśród inwestorów hurraopty- działających w nich hipermar- sały się w krajobraz Warszawy, mizm wciąż nie zapanował. ketów. a jednocześnie pokazały niszę na Wiele dzieje się na rynku cen- Prawdziwa euforia zapanowała rynku biurowców butikowych. To trów handlowych. Do budowy w nieruchomościach logistyczno- pole do popisu dla deweloperów. kolejnych galerii zachęcają plany -magazynowych. E-commerce W sektorze hoteli condo, na polskich sieci, które cieszą się i projekty typu SBU, produkcja którym kilka lat temu rozpo- niesłabnącym zainteresowaniem i inwestycje BTS, a także otwarcie częła się prawdziwa ofensywa, klientów i bez kompleksów rywa- na nowe lokalizacje mogą zaowo- zrealizowano już wiele inwestycji. lizują ofertą ze światowymi gigan- cować podwojeniem powierzchni Te, które zakończyły się sukce- tami. Marki te chętnie wybierają w ciągu najbliższych 5 lat. sem, pokazały, że dla sprawnego m.in. Trójmiasto, a szczególnie Z życzeniami miłej lektury OPRACOWANIE: WYDAWCA: PTWP SA Małgorzata Burzec-Lewandowska, Katowice Business Point ul. P. Ściegiennego 3, 40-114 Katowice, tel. 32 209 13 03, fax 32 253 06 77 [email protected] REDAKCJA: www.propertynews.pl Robert Posytek, [email protected] 00-867 Warszawa, al. Jana Pawła II 27 Joanna Budzaj, [email protected] Cezary Szczepański, [email protected] Projekt okładki: studio PTWP, fot.: Zdrojowa Invest Aneta Wieczorek-Hodyra, [email protected] Paola Menin, [email protected] FOT: SHUTTERSTOCK There Is No Alternative... Poziom inwestycji w polskie nieruchomości komercyjne rośnie. Zwiększa się nie tylko liczba transakcji, ale przede wszystkim wielkość zainwestowanego kapitału. Coraz częściej w grę wchodzą przejęcia portfelowe.# Bo nieruchomości nie mają dziś alternatywy. Tylko w tej branży, jeśli działa się oportunistycznie, stopy zwrotu mogą sięgać powyżej 20 proc. dysonAirbladeTap-94-275-v1-DRUK-new.pdf 1 18.09.2015 15:03 #05 autor Małgorzata BurzeC-Lewandowska, roBert Posytek eden z moich kolegów powiedział, że żyjemy w czasach TINA – There is no alternative. Wydarzenia w Chinach tylko pogłębiają to zjawi- sko. Jeszcze na początku tego roku amerykański FED zapowiadał, że podwyższy stopy procentowe, ale teraz pomysły te są już raczej Jnieaktualne – mówi Przemysław Krych, prezes Griffin Real Estate. Konrad Białas, analityk DM TMS Brokers SA, potwierdza, że Bank Cen- tralny Chin, aby reagować na wysychanie płynności na rynku kredytowym, już obniża stopy procentowe. – Kolejne spadki z pewnością czekają nas jeszcze w tym roku – mówi. W otoczeniu niskich stóp procentowych będziemy żyć przez najbliższe lata. – Oznacza to, że rządy nie płacą nic lub wręcz każą sobie płacić za przechowywanie pieniędzy. Firmy nie płacą za swoje obligacje, banki każą sobie płacić za przechowywanie pieniędzy, a akcje są albo rekordowo drogie, albo bardzo szybko spadają. Więc „there is no alternative”, tylko nieruchomości – podsumowuje prezes Griffin Real Estate. TYLKO POLSKA? Dziś nieruchomościowe aktywa poszukiwane są w różnych częściach konty- nentu, ale szczególnie interesująca jest Europa Centralna i Południowa. Jak mówi Thomas Kurzmann z GTC, tu możliwe są do osiągnięcia naprawdę wysokie stopy zwrotu z nieruchomości. – W tym momencie największym zainteresowaniem funduszy spośród wszystkich krajów Europy Centralnej cieszy się Polska – wyjaśnia. Jednak Griffin poszukuje okazji także w innych państwach regionu. – Polska, dzięki swojej wielkości i dużej liczbie miast regionalnych, pozostaje najbardziej atrakcyjna. Z kolei Czechy, Słowacja czy Węgry to tzw. państwa jednego miasta – wyjaśnia Przemysław Krych. Interesującym rynkiem jest Rumunia. Inwestorzy coraz częściej spoglądają także na Europę Południową. – Włochy i Hiszpania wyglądają interesująco, ale w Hiszpanii dał się już zauważyć wzrost cen – podkreśla. Adrian Karczewicz z firmy Skanska zwraca uwagę na coraz większe zainteresowanie inwestorów miastami regionalnymi w Polsce. – W 2014 roku przypadło na nie 25 proc. wszystkich dokonanych transakcji. W I po- łowie 2015 roku jest jeszcze lepiej – ponad 50 proc. – wylicza. Poza Warszawą najatrakcyjniejsze są Wrocław i Kraków. Przemysław Krych wymienia też Łódź. – Do tej pory niedoceniana, chwali się znacznym spadkiem pustostanów. Atrakcyjny stają się też Poznań, który przez wiele lat był śpiącym gigantem, oraz Trójmiasto – wyjaśnia. LEPSZE OD OBLIGACJI Adrian Karczewicz podkreśla, że nieruchomości komercyjne są dziś bardzo atrakcyjnym sposobem lokaty kapitału wobec innych form inwestowania. – Mamy dość niskie stopy procentowe, a stopy kapi- talizacji dla najlepszych biurowców w Warszawie wynoszą 6, a nawet mniej niż 6 proc. – mówi dyrektor ds. transakcji w Skanska. Jak doda- je, często porównuje się je do 10-letnich niemieckich obligacji rządo- wych, które uchodzą za najbezpieczniejszą formę lokaty kapitału. Jed- nak różnica sięga 5 proc. – Oprocentowanie wspomnianych obligacji to 1 proc. To pokazuje atrakcyjność nieruchomości komercyjnych dla inwe- storów – wnioskuje. Na rynkach regionalnych i w dzielnicach peryferyjnych Warszawy oraz na Mokotowie stopy kapitalizacji sięgają 6,5-7 proc. i więcej. Obiekty ma- gazynowe osiągają zaś poziom powyżej 7 proc. dla produktu wynajętego długoterminowo. Tomasz Trzósło z JLL mówi, że w Polsce najatrakcyj- niejsze nieruchomości handlowe w ostatnim półroczu osiągają średnie stopy kapitalizacji na poziomie 6 proc., a czasami dużo poniżej tej wartości. Oczywiście wielkość zysku zależy od klasy aktywów i czasu inwestowa- nia. – Są tacy, którzy grają równo z rynkowym cyklem, czyli kupują wtedy, kiedy wszyscy to robią i tak samo sprzedają. To nie jest najlepszy sposób reklama nieruchomości komercyjne WWW.PROPERTYNEWS.PL #06 PO LSKA to dziś europa północna roBert doBrzycki, Panattoni Nieruchomości, w porównaniu do innej klasy aktywów inwestycyjnych, mają tę zaletę, że fizycznie istnieją. Podstawą inwestycji nie jest więc zapis na koncie, rejestr czy inny instrument finansowy. Dziś zainteresowanie inwestorów rynkiem nieruchomości magazynowych jest olbrzymie. Składa się na to wiele czynników. Jednym z głównych jest e-commerce, ale to także wypadkowa sytuacji w polskim przemyśle. Dobrze zlokalizowane i wynajęte obiekty magazynowe przynoszą dziś bardzo wysokie sto- py zwrotu. Możliwe do osiągnięcia stawki kapitalizacji wahają się w przedziale 6-7,5 proc. Pewnym minusem jest mniejsza płynność. Z drugiej strony, nieruchomości te są odporne na zmiany wartości w krótkim okresie. toMaSz trzóSło W oczach inwestorów kwalifikacja Polski zmieniła się. Wcześniej istniał podział na Wschód i Zachód, dziś jest dyrektor zarządzający to Północ-Południe. Polska nie jest zaliczana do Europy Wschodniej, tylko Północnej. Coraz częściej inwestorzy jll w PolSce wchodzący do Europy traktują nasz kraj jako ten, gdzie warto długookresowo lokować kapitał. Już dawno sły- chać było głosy, że Polska jest atrakcyjniejsza od Włoch czy Hiszpanii. Dziś mówi się, że także od Francji. W Polsce w ostatnich latach widać zwiększające się zainte- resowanie inwestycjami w nie- ruchomości komercyjne, przy LOKALIZACJA najważniejsza czym chodzi nie tyle o ich liczbę, co wielkość zainwestowanego kapitału. W odróżnieniu od lat Maciej Brożek, poprzednich, mamy do czynienia dyrektor dS. koMercjalizacji w firMie toruS z większą liczbą transakcji port- felowych, o dużej skali inwestycji, Tak naprawdę mówimy o trzech podstawowych kryteriach oceny inwesty- niekoniecznie na terenie jednego cyjnej. Pierwszy i najważniejszy to lokalizacja. Znakomite położenie inwestycji kraju. Na przykład 50 proc. w Pol- to podstawowy argument dla inwestora. Chodzi głównie o jej skomunikowanie, sce, a pozostałe w innych krajach, przede wszystkim ze środkami komunikacji miejskiej. Jeśli ten warunek nie jest w Europie Środkowej, ale i Europie spełniony, z dużym prawdopodobieństwem pierwsze problemy deweloper napotka Zachodniej. Mówimy też o istot- już podczas komercjalizacji, a ze sprzedażą może być jeszcze trudniej. Drugim niezwykle nie większym zainteresowaniu istotnym dla inwestorów obszarem są oczywiście najmy. Co oczywiste, najlepiej jeśli umowy są długie, struktury- inwestorów platformami inwe- zowane i z bardzo dobrymi najemcami. Trzeci ważny czynnik to jakość samego budynku.