Romeinen in Katwijk Knooppunt in Een Wereldrijk Parklaan Landschapsarchitecten B.V
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Romeinen in Katwijk Knooppunt in een wereldrijk Parklaan Landschapsarchitecten b.v. T: 073 - 614 01 91 weleer Vughterstraat 221 E: [email protected] erfgoedcommunicatie 5211 GD Den Bosch I: www.parklaan.nl Romeinen in Katwijk Knooppunt in een wereldrijk Een visie op de communicatie van de Romeinse Limes in de gemeente Katwijk voorblad; Katwijk en Brittenburg, van Goyen 1627 februari 2016 1. Aanleiding Verschillende rijks- en provinciale overheden werken op Om het streven naar draagvlak voor het Nederlandse plannen, waarbij elke gemeente een eigen accent of thema landelijk niveau samen om het Nederlandse deel van de deel van de Limes vorm te geven is in 2012 het landelijke kan hebben. Limes, de noordgrens van het Romeinse Rijk, op de UNES- ‘Uitvoeringsprogramma Publieksbereik Romeinse Limes’ CO-werelderfgoedlijst te krijgen. In januari 2014 heeft de opgesteld. De provincie Zuid-Holland heeft bovendien in De provincie Zuid-Holland heeft de erfgoedlijn Limes uitge- gemeente Katwijk daartoe de Intentieverklaring Werelderf- 2013 het Uitvoeringsprogramma Erfgoedlijnen (2013-2016) werkt in het document Romeinse Limes Zuid-Holland, visie goednominatie Romeinse Limes ondertekend1 . De prelude vastgesteld. Alle investeringen in erfgoed in deze periode 2020, meerjarenprogramma 2014-2016. Katwijk wordt in dit hiervan luidt: worden geconcentreerd op zeven erfgoedlijnen, met als beleidsstuk genoemd als te ontwikkelen recreatief-toeris- De Romeinse Limes, de noordgrens van het Romeinse uitgangspunt het streven naar beschermen, beleven en tisch Limesknooppunt. De Limes moet beleefbaar, bekend, Rijk, is de grootste lineaire archeologische structuur in benutten. Eén van die erfgoedlijnen is de Romeinse Limes. bereikbaar en benut worden. Naast de dynamische limes Europa. Een indrukwekkend restant van dit verleden is de Katwijk is daarbinnen door de provincie Zuid-Holland recent is de Oude Romeinse waterbaan belangrijk. Het doel is de Nedergermaanse Limes met forten, schepen, wegen en aangewezen als één van de drie te ontwikkelen toeris- Romeinse rijksgrens vanaf en rondom het water beleefbaar 4 burgerlijke nederzettingen. De limes loopt langs de Rijn tisch-recreatieve Limesknopen. te maken. Voorgesteld is om voor de gehele Oude Rijn een door de provincies Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland en systeem van routes, overstappunten /recreatieve poorten in Duitsland door de Duitse deelstaten Nordrhein-Westfa- De ambitie van de provincie is erfgoed duurzaam te behou- en verblijfplekken te land en te water te ontwikkelen. Hierbij len en Rheinland Pfalz. De historische en actuele waarde den voor toekomstige generaties door het te beschermen, vormt de Romeinse dagmars-afstand van zo’n 30 kilometer van dit grensoverschrijdende erfgoed is groot. De Limes te laten beleven en te benutten. Erfgoed draagt bij aan een belangrijk element. Zes castella, waaronder Katwijk en beschermde eens het noordelijke deel van het omvangrijke de kwaliteit van de ruimte en daarmee aan ons werk- en Valkenburg moeten zichtbaar worden gemaakt. Romeinse Rijk. Nu doorsnijdt de Limes landsgrenzen en leefklimaat. Verder schraagt het onze identiteit in een glo- verbindt landen en culturen. baliserende wereld. En tot slot, maar zeker niet onbelang- De gemeente Katwijk heeft in de afgelopen decennia, op rijk, vormt het een economische drager voor midden- en basis van archeologisch onderzoek, veel kennis opgedaan De Romeinse Limes behoort voor een deel al tot het kleinbedrijf in de sectoren recreatie en toerisme2. over de Romeinen. Daarnaast zijn er projecten uitgevoerd Unesco werelderfgoed, maar het Nederlandse deel nog om de Romeinse historie zichtbaar en beleefbaar te maken. niet. In 2011 is het Nederlandse deel van de Romeinse Parklaan landschapsarchitecten heeft in opdracht van de De komende jaren staat een aantal projecten op stapel waar Limes geplaatst op de voorlopige lijst van het Werelderf- provincie Zuid-Holland een Streefbeeld Limes Zuid-Holland archeologisch onderzoek zal plaatsvinden. Het provinciale goed. Met een eventuele plaats op de Werelderfgoedlijst opgesteld. In dit streefbeeld is de dynamische Limes rich- en landelijke beleid en de ruimtelijke ontwikkelingen zijn krijgt het Nederlandse deel van de Romeinse Limes officieel tinggevend. De Limes is opgevat als een zone waarbinnen voor de gemeente aanleiding om een visie op de communi- internationale allure. Het betekent erkenning en zal leiden de Romeinen grote invloed hadden, maar waar ook inheem- catie van de Romeinense Limens in Katwijk op te stellen. tot een vergroting van het toeristisch potentieel van het se bevolkingsgroepen leefden. Over een periode van 300 Het doel van de visie is om het verhaal van de Romeinen gebied. jaar werden culturen uitgewisseld en aangepast. De rivier in Katwijk op een samenhangende manier te ontwikkelen meanderde en vormde bij Katwijk een dynamische delta en bekender te maken voor een groter publiek. Dat doen Met deze intentieverklaring willen de overheden op rijks-, met eilanden en kreken. Dynamisch heeft ook betrekking we door ruimtelijke ingrepen, maar ook door inmforma- provinciaal en gemeentelijk niveau hun betrokkenheid op het opbouwen en platbranden van de castella, wachtto- tievoorziening en educatie. De ambitie is hoog. Er wordt bekrachtigen en hun intentie uitspreken dat zij willen samen- rens, het bouwen van wegen en de ontwikkeling van de vici. naar gestreefd om Romeins Katwijk te ontwikkelen als een werken aan het verkrijgen van de Werelderfgoedstatus voor Deze veelzijdige dynamiek moet tot uitdrukking komen in de belangrijke waarde voor de gemeente. de Romeinse Limes in Nederland. 1 http://katwijk.notudoc.nl/cgi-bin/showdoc.cgi/action=view/ 2 Bron: Erfenis, erfgoed en erfgoud. Uitvoeringsprogramma id=757108/type=pdf/04._2013-18202.pdf Erfgoedlijnen provincie Zuid-Holland 2013-2016. 2. Uitgangspunten De Romeinse historie van Katwijk kan beter bekend en aan de hand van het verhaal hun product of dienst verrijken • Gezellig Lime - relatief veel gezinnen met oudere kinderen, herkend worden bij en door bewoners en bezoekers door of nieuwe toeristische producten ontwikkelen. De ontwik- op zoek naar vertier en gezellig samenzijn en (sportieve) het bestaande aanbod inzichtelijk te maken en nieuw keling van de Romeinse cultuurhistorie moet daarvoor ontspanning (Katwijk 28%; Leidse Ommelanden 18%; aanbod te creëren in aansluiting op de wensen van de voldoende tot de verbeelding spreken en tevens eenvoudig Leiden 14%, Zuid- Holland 23%; Limesgemeenten 20%). doelgroepen. Door te werken aan de hand van pro- herkenbaar zijn. Bovendien moet e.e.a. aansluiten bij het • Uitbundig Geel - relatief veel startende gezinnen, op zoek duct-markt-combinaties wordt richting gegeven aan de karakter en toeristisch-recreatief profiel van Katwijk: naar samen actief bezig zijn, uitgaan en genieten, bezoekt beoogde samenwerking tussen de gemeente, ondernemers, • Gastvrij: gezelligheid zonder massa, persoonlijke aandacht en graag een attractie of evenement, gericht op beleving/ culturele organisaties en andere partijen. service, comfortabele voorzieningen verassing (Katwijk 20%; Leidse Ommelanden 15%; Leiden • Natuur & cultuur: voorzieningen, activiteiten, evenementen 10%, Zuid- Holland 17%; Limesgemeenten 14%). Beleefbaarheid en bereikbaarheid grotendeels gericht op edutainment • Ingetogen Aqua - relatief veel empty nesters, breed geïnte- Het bestaande Romeinse aanbod bestaat uit archeologisch • Ontspanning & fitheid: sport, bewegen op strand, zee, duinen resseerd in cultuur en maatschappij , rustige en sportieve 5 erfgoed (niet zichtbaar), het Katwijks Museum, het Toren- en bos activiteiten (Katwijk 15%; Leidse Ommelanden 21%; Leiden museum, kunstwerken en de Limesfietsroutes. Het erfgoed • Relaxen: cultuur, strand, funshoppen, bloembollenvelden 17%, Zuid- Holland 16%; Limesgemeenten 19%). kan beleefbaar worden gemaakt door erover te informeren, • Specifiek voor Leiden is ook Ondernemend Paars (18%) het te verbeelden en (op verrassende) wijze te verbinden Vraaggericht een omvangrijke leefstijl - relatief veel jonge één- of twee- aan de interesses van de doelgroepen en hedendaagse De inspanningen zijn gericht op inwoners van Katwijk, de persoonshuishoudens, die zich graag laten verrassen en thema’s. Voor wat betreft de bewoners van Katwijk ligt regio en andere Limes-gemeenten. Dominante recreatieve inspireren, met name door cultuur, daarnaast ook sportiviteit er een kans om ook de betrokkenheid bij de Romeinse leefstijlen zijn : en activiteit. Katwijk richt zich op dit moment niet specifiek geschiedenis te vergroten door bijvoorbeeld mee te helpen op deze doelgroep. aan de ontwikkeling en/of het beheer van het aanbod (toe-eigeningswaarde). In algemene zin betekent dit dat het van belang is om het Romeinen-aanbod te koppelen aan aanbod gericht op ge- Naast het vergroten van de beleefbaarheid van het aanbod zellig samenzijn en actieve en sportieve activiteiten. Bij de is de bereikbaarheid een kans. Door het (bestaand en toeristisch-recreatieve productontwikkeling wordt rekening nieuw te realiseren) aanbod via een multimodaal vervoers- gehouden met de wensen van de specifieke doelgroepen netwerk te ontsluiten en voorzieningen te clusteren kan en het realiseren van een onderscheidend aanbod ten een aantrekkelijk recreatief netwerk met vermaak-, rust- en opzichte van andere Limes-gemeenten en -locaties. overstappunten gerealiseerd worden. De bestaande Li- Door nieuw Romeins aanbod te realiseren dat aansluit mes-fietsroute is hierbij een goed startpunt. Daarnaast biedt bij de recreatieve wensen van de