O Hipersector TIC en Galicia Edición 2019
O Hipersector TIC en Galicia
Edita: Xunta de Galicia Presidencia Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia.
Lugar: Santiago de Compostela Ano: 2020
Este documento distribúese baixo licenza Creative Commons 3.0 Recoñecemento – Compartir baixo a mesma licenza dispoñible en: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.gl
2 O Hipersector TIC en Galicia
O Hipersector TIC en Galicia
Observatorio da Sociedade da Información e a Modernización de Galicia (OSIMGA)
Xunta de Galicia Presidencia
Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia
Santiago de Compostela 2020
3 O Hipersector TIC en Galicia
Índice
Introdución 5
1. Demografía empresarial e Peso na economía galega 8
2. Emprego 26
2.1 Emprego por provincias 28
2.2 Emprego por áreas de actividade 31
2.3 Emprego segundo o xénero 34
2.4 Emprego por réxime de cotización 35
3. Comercio exterior 40
4. Innovación tecnolóxica 46
5. Patentes 55
Anexo: Definición áreas macrocomarcais 58
4 INTRODUCIÓN
5 O Hipersector TIC en Galicia
Introdución
O Hipersector TIC se compón de dúas áreas de actividade que amparan unha importante diversidade de produtos e servizos. Acuñados os grandes bloques como o Sector TIC sumado ao Sector Contidos, o termo Hipersector TIC refírese ao “conxunto de actividades de investigación, desenvolvemento, fabricación, integración, instalación, comercialización e mantemento de compoñentes, subconxuntos, produtos e sistemas físicos e lóxicos fundamentados na tecnoloxía electrónica, así como a explotación de servizos baseados en ditas tecnoloxías, a produción e difusión de contidos soportados electrónicamente e as aplicacións de Internet” (Observatorio Industrial de Electrónica, Tecnologías de la información y Telecomunicaciones).
A Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia (Amtega), a través deste estudo elaborado polo Observatorio da Sociedade da Información e a Modernización de Galicia (OSIMGA), proporciona, como continuación dos realizados en anos anteriores, unha información actualizada e definida do Hipersector TIC na Comunidade Galega.
Este informe está en consonancia coas directrices marcadas na Axenda Dixital de Galicia 2020, que identifica ao Hipersector TIC como un dos sectores con maior potencial de crecemento nos próximos anos, que xere redes de valor co resto de axentes, empresas tractoras e sectores económicos, dando lugar á conformación dun ecosistema dixital galego activo.
Así, o Hipersector TIC en Galicia tende a converterse nunha peza clave no desenvolvemento económico debido ao seu grande potencial na creación de emprego e pola súa capacidade innovadora.
A aposta por este sector emerxente contribuirá a mellorar de xeito notable a situación xeral de Galicia, tanto a nivel económico como a nivel de emprego, convertendo ao Hipersector TIC nun motor do resto dos sectores estratéxicos de Galicia.
A elaboración deste informe é posible grazas á colaboración de organismos públicos que achegan os datos necesarios ao Instituto Galego de Estatística, que grazas ao convenio de colaboración ca AMTEGA, son incluídos nesta publicación. 6 O Hipersector TIC en Galicia
Ficha técnica
O estudo do Hipersector TIC en Galicia ten por obxecto coñecer a situación actual e a evolución das actividades que compoñen o Sector das Tecnoloxías da Información (TIC) xunto co sector dos Contidos e Servizos Audiovisuais.
Para determinar as actividades que constitúen o Hipersector TIC considérase como referencia os traballos desenvolvidos pola OCDE e o INE. Na seguinte táboa relaciónanse as actividades económicas, segundo a CNAE-09, que conforman o Hipersector TIC:
HIPERSECTOR TIC - RELACIÓN DE CNAES
SECTOR TIC 26.1 Fabricación de compoñentes electrónicos e circuítos impresos ensamblados 26.2 Fabricación de ordenadores e equipos periféricos 26.3 Fabricación de equipos de telecomunicacións 26.4 Fabricación de produtos electrónicos de consumo 26.8 Fabricación de soportes magnéticos e ópticos 46.5 Comercio polo xunto de equipos para as tecnoloxías da información e as comunicacións 58.2 Edición de programas informáticos 61.1 Telecomunicacións por cable 61.2 Telecomunicacións sen fíos 61.3 Telecomunicacións por satélite 61.9 Outras actividades de telecomunicacións 62.0 Programación, consultaría e outras actividades relacionadas coa informática 63.1 Proceso de datos, hosting e actividades relacionadas; portais web 95.1 Reparación de ordenadores e equipos de comunicación
SECTOR CONTIDOS E MEDIOS DE INFORMACIÓN 581 Edición de libros, xornais e outras actividades editoriais 591 Actividades cinematográficas, de vídeo e de programas de televisión 592 Actividades de gravación de son e edición musical 601 Actividades de radiodifusión 602 Actividades de programación e emisión de televisión 639 Outros servizos de información
7 1. DEMOGRAFÍA EMPRESARIAL E PESO NA ECONOMÍA GALEGA
8 O Hipersector TIC en Galicia
Demografía empresarial En Galicia existen un total de 3.665 empresas que desenvolven actividades relacionadas co Hipersector TIC, das que o 75,9% realizan actividades no subsector TIC e o 24,1% no de Contidos. O crecemento é sostido nos últimos anos, acumulando máis dun 13% dende o ano 2014,
A análise dos dous sectores que conforman o Hipersector TIC indica que: NÚMERO DE EMPRESAS • O sector TIC acada as 2.783 empresas, o que supón máis do 75% do total. O número de empresas en Galicia • O sector Contidos experimenta un crecemento no Hipersector TIC no 2018 especialmente importante, por riba do 4%, e sitúase en 882 empresas. segue crecendo: 3.665, un
5,5% máis que o ano anterior Gráfico 1. Número de empresas do Hipersector TIC en Galicia. Anos 2014-2018
3.665 3.410 1,9% 3.474 5,5% 3.211 3,4% 3.320 2,7%
882 831 847 4,1% 883 -5,9% 1,9% 880 0,3%
5,9% 1,9% 4,5% 5,8% 2.627 2.783
2.331 2.437 2.579 Número de empresas de Número
2014 2015 2016 2017 2018
Sector TIC Sector Contidos Hipersector TIC
Variación
Fonte: IGE, Directorio de empresas 2014 - 2018
9 O Hipersector TIC en Galicia Táboa 1. Empresas do sector TIC e Contidos en Galicia. Ano 2018 (Nº empresas) SECTOR TIC Nº 26.1 Fabricación de compoñentes electrónicos e circuítos impresos ensamblados 16 26.2 Fabricación de ordenadores e equipos periféricos 47 26.3 Fabricación de equipos de telecomunicacións 10 26.4 Fabricación de produtos electrónicos de consumo 7 26.8 Fabricación de soportes magnéticos e ópticos 0 46.5 Comercio polo xunto de equipos para as tecnoloxías da información e as comunicacións 382 58.2 Edición de programas informáticos 13 61.1 Telecomunicacións por cable 21 61.2 Telecomunicacións sen fíos 16 61.3 Telecomunicacións por satélite 2 61.9 Outras actividades de telecomunicacións 122 62.0 Programación, consultaría e outras actividades relacionadas coa informática 1817 63.1 Proceso de datos, hosting e actividades relacionadas; portais web 140 95.1 Reparación de ordenadores e equipos de comunicación 190 SECTOR CONTIDOS E MEDIOS DE INFORMACIÓN Nº 581 Edición de libros, xornais e outras actividades editoriais 368 591 Actividades cinematográficas, de vídeo e de programas de televisión 350 592 Actividades de gravación de son e edición musical 70 601 Actividades de radiodifusión 47 602 Actividades de programación e emisión de televisión 28 639 Outros servizos de información 19 TOTAL HIPERSECTOR TIC 3.665
As empresas adicadas a actividades de “Programación, consultaría e outras actividades informáticas” son as máis numerosas no sector (CNAE 62) representando case a metade do total das empresas do Hipersector TIC en Galicia no 2018. Dentro do subsector TIC o seu peso é incluso superior, de modo que o 62,7% das empresas TIC adícanse a esta actividade.
No Sector Contidos destacan dous subsectores: o de “Edición de libros, xornais e outras actividades editoriais” (CNAE 58.1), co 10,1% respecto do total de empresas do Hipersector,, e o subsector de “Actividades cinematográficas, de vídeo e de programas de televisión” (CNAE 59.1), que representan o 10% respecto ao total das empresas do Hipersector TIC. 10 O Hipersector TIC en Galicia
Emprendemento TIC
TAXAS DEMOGRÁFICAS A taxa bruta de natalidade empresarial indica a porcentaxe de empresas nacidas e adicadas aos subsectores TIC e de Contidos por cada mil empresas no ano 2018 respecto ao A taxa de crecemento total de empresas do Hipersector a principio dese ano. As empresas que naceron ou se deron de alta no tanto de empresas do Hipersector TIC galego durante o 2018 foron máis que as Subsector TIC, como de empresas que desapareceron ou deixaron a súa actividade empresas do Subsector empresarial. Contidos, foron positivas Ambos subsectores do Hipersector presentan unha taxa de crecemento total superior ao 40%. no 2018.
Táboa 2. Taxas de demografía empresarial dos subsectores do Hipersector TIC 2017-2018
SUBSECTOR TIC TAXA BRUTA DE TAXA BRUTA DE TAXA DE NATALIDADE MORTALIDADE CRECEMENTO TOTAL 2017 157,81 134,94 22,88
2018 156,07 107,73 48,34
SUBSECTOR TBN TBM TCT CONTIDOS 2017 137,18 121,54 15,64
2018 146,40 103,90 42,50
Fonte: IGE, Directorio de empresas. Anos 2017-2018
11 O Hipersector TIC en Galicia
EMPRENDEMENTO
A Taxa de actividade emprendedora (TEA) é un cálculo que amosa a porcentaxe de poboación No ano 2018 o subsector activa adicada as iniciativas emprendedoras. Durante o 2018, o subsector TIC foi o que presenta TIC rexistrou unha a Taxa máis elevada, cun 6,87% Taxa de Actividade Pola contra, no subsector Contidos mostra unha emprendedora do 6,87%. taxa de actividade emprendedora do 2,08%, incrementándose respecto do ano anterior.
Gráfico 2. Evolución do Taxa de Actividade Emprendedora (TEA) no Sector TIC e no Sector CONTIDOS (2010-2018)
18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 TEA Sector Contidos e Medios 5,08 4,43 3,28 3,64 3,55 3,94 3,08 1,82 2,08 TEA Sector TIC 10,20 10,89 8,61 6,20 5,91 5,63 6,46 8,19 6,87
TEA Sector TIC TEA Sector Contidos e Medios
Fonte: IGE - Explotación do directorio de empresas e unidades locais Fonte: IGE-INE. Enquisa de poboación activa Nota: Non se inclúe a poboación parada que busca o primeiro emprego ou deixou o último hai máis dun ano
12 O Hipersector TIC en Galicia
RELACIÓN GALICIA- No conxunto de España existen 83.275 empresas ESPAÑA que desenvolven a súa actividade no Hipersector TIC: o 77,8% pertence ao sector TIC e o 22,2% ao No 2018 Galicia sector contidos. posiciónase no quinto Galicia é a quinta comunidade autónoma cunha maior cifra de empresas deste segmento, lugar do ranking nacional unicamente superada por Madrid, Cataluña, respecto á cifra de empresas no Andalucía e a Comunidade Valenciana. Hipersector TIC.
Gráfico 2. Número de empresas do Hipersector TIC por Comunidades Autónomas. Ano 2018.
25.000 24.171
6.087 20.000 18.637
3.842 Sector TIC Sector Contidos Hipersector TIC
15.000
10.000 9.259 18.084 1.898 7.549 14.795 1.447
5.000 3.665 3.429 7.361 3.411 6.102 882 835 948 2.268 1.925 1.7661.765 1.715 468 439 1.221 898 866 2.783 2.594 296 304 297 617 319 2.463 1.800 246 222 197 1.486 1.470 1.461 1.418 975 138 56 0 676 669 479 263
Fonte: INE (España), IGE (Galicia), Directorio de empresas 2018
13 O Hipersector TIC en Galicia
O crecemento observado na demografía de PESO DO empresas TIC en Galicia é superior ao conxunto de HIPERSECTOR TIC España. Cun aumento do 5,5% na nosa comunidade, representa un crecemento un punto As empresas do Hipersector superior ao do Estado (4,5%). TIC de Galicia supoñen o As empresas relacionadas co Hipersector TIC en 4,4% do total do Hipersector Galicia representan o 4,4% de todas as empresas adicadas a esta actividade en España. español.
Táboa 2. Evolución do número de empresas do Hipersector TIC. Galicia-España 2014-2018
ANO 2014 2015 2016 2017 2018
ESPAÑA
TIC 53.505 57.074 60.036 62.234 64.808
CONTIDOS 17.425 17.568 17.184 17.418 18.467
HIPERSECTOR 70.930 74.642 77.220 79.652 83.275
GALICIA
TIC 2.331 2.437 2.579 2.627 2.783
CONTIDOS 880 883 831 847 882
HIPERSECTOR 3211 3.320 3.410 3.474 3.665
Fonte: INE, IGE, Directorio de empresas 2014 - 2018
14 O Hipersector TIC en Galicia
Gráfico 3. Peso do Hipersector TIC no total de empresas en Galicia(%). Anos 2014 - 2018.
1,3% 1,3% 1,4% 1,4% 1,4%
250.000 3.211 3.320 3.410 3.474 3.665
200.000
150.000 247.687 249.715 250.548 249.974 251.990 100.000
50.000
0 2014 2015 2016 2017 2018
TOTAL EMPRESAS GALICIA HIPERSECTOR TIC
% sobre o total
Fonte: IGE, Directorio de empresas 2014 – 2018 REPRESENTATIVIDADE NOTA: A partires do ano 2014 o IGE inclúe na cuantificación das empresas galegas ás do sector primario, o que eleva o número absoluto de empresas. As empresas do Hipersector
TIC supoñen o 1,4% das Durante o 2018 non houbo variacións significativas . empresas en Galicia respecto á porcentaxe do que representa o Hipersector TIC na totalidade de empresas de Galicia (continúa a ser do 1,4%).
15 O Hipersector TIC en Galicia
DISTRIBUCIÓN DAS EMPRESAS As provincias da Coruña e Pontevedra concentran o 80,7% da totalidade das empresas do Hipersector TIC. O 47,2% das empresas galegas do Hipersector Durante o 2018 prodúcese un crecemento no número de empresas en todas as provincias galegas, aumentando TIC ubícanse na provincia especialmente no caso das provincia da Coruña e da Coruña Pontevedra, con 78 e 72 entidades empresariais respectivamente máis que no 2017.
Gráfico 4. Distribución das empresas do Hipersector TIC por provincias galegas. Anos 2015-2018.
A Coruña Lugo
2015 1.545 2015 228
2016 1.603 2016 233 2017 1.651 47,2% 2017 225 2018 1.729 6,5% 2018 237
33,6%
Pontevedra Sede fóra de Galicia pero 2015 1.129 con actividade na Comunidade 2016 1.154 7,2% 2015 186 2017 1.158 2016 177 2018 1.230 Ourense 2017 194
2015 232 2018 204 2016 243
2017 246 16 2018 265 Fonte: IGE, Directorio de empresas. Anos 2015-2018. O Hipersector TIC en Galicia
Gráfico 5. Número de empresas do Hipersector TIC en Galicia segundo a súa condición xurídica. Anos 2014-2018 CONDICIÓN XURÍDICA 4000 3.665 3.474 3.320 3.410
3500 3.211
3000 1.362 A forma xurídica 943 1.060 1.191 1.284 2500 societaria 2000 1500 2.303
representa o 62,8% 1000 2.268 2.260 2.219 2.190 Número de empresas de Número das empresas do 500 0 Hipersector TIC fronte 2014 2015 2016 2017 2018 ao 37,2% de persoas Sociedades Persoas Físicas Hipersector TIC físicas (autónomos). Fonte: IGE, Directorio de empresas. Anos 2014 - 2018
Gráfico 6. Número de empresas do Hipersector TIC en Galicia segundo o número de asalariados/as. Ano 2018
3.500 3.001 TAMAÑO DAS EMPRESAS 3.000 729
2.500
2.000 2.272
1.500 O 81,9% das 1.000 266 128 118 89 63 empresas do 500 Número Número de empresas 72 20 25 22 14 108 93 49 0 194 67 Hipersector TIC 0- 2 De 3 a 5 De 6 a 9 De 10 a 19 De 20 a 49 De 50 ou máis galegas contan con 2 Número de asalariados Sector TIC Sector CONTIDOS Hipersector TIC traballadores/as ou menos. Fonte: IGE, Directorio de empresas. Ano 2018
17 O Hipersector TIC en Galicia
Mapa 1. Número de empresas do Hipersector TIC segundo área. 2018.
Ferrol, Eume, Ortegal 129 empresas A Mariña Área A Coruña 30 empresas 939 empresas
Área Costa da Morte 78 empresas Lugo Central 164 empresas Área Coruña Suroriental 39 empresas
Área de Santiago Lugo Oriental 490 empresas 17 empresas
Barbanza-Noia 54 empresas
Pontevedra Nororiental 40 empresas
Caldas - O Salnés Lugo Sur 80 empresas 26 empresas
Área de Pontevedra 155 empresas Ourense Central 25empresas O Morrazo 59 empresas
Área de Vigo 821 empresas Área de Ourense 195 empresas Pontevedra Sur O Carballiño, O Ribeiro 75 empresas 25 empresas
Máis de 500 empresas Entre 100 e 500 empresas Ourense Sur Entre 50 e 100 empresas 20 empresas Menos de 50 empresas Número de empresas do Hipersector TIC. Galicia 2018
Número de Número de Áreas macrocomarcales Áreas macrocomarcales empresas empresas
Área da Coruña 939 A Barbanza 54
Área de Vigo 821 Pontevedra nororiental 40
Área de Santiago 490 A Coruña suroriental 39
Área de Ourense 195 A Mariña 30
Área de Lugo 164 Lugo Sur 26
Área de Pontevedra 155 O Carballiño-O Ribeiro 25
Ferrol,Eume e Ortegal 129 Ourense Central 25
Caldas-O Salnés 80 Ourense Sur 20
Costa da Morte 78 Lugo oriental 17 Sede fóra de Galicia pero con Pontevedra Sur 75 204 sede na Comunidade galega O Morrazo 59 Fonte: IGE, Explotación do directorio de empresas e unidades locais. 2018 18 O Hipersector TIC en Galicia
Mapa 2. Número de empresas do Sector TIC segundo área. 2018.
Ferrol, Eume, Ortegal 99 empresas A Mariña Área A Coruña 23 empresas 701 empresas
Área Costa da Morte 67 empresas Lugo Central 131 empresas Área Coruña Suroriental 28 empresas
Área de Santiago Lugo Oriental 323 empresas 16 empresas
Barbanza-Noia 42 empresas
Pontevedra Nororiental 29 empresas
Caldas - O Salnés Lugo Sur 65 empresas 20 empresas
Área de Pontevedra 110 empresas Ourense Central 19 empresas O Morrazo 48 empresas
Área de Vigo 643 empresas Área de Ourense 157 empresas Pontevedra Sur O Carballiño, O Ribeiro 60 empresas 15 empresas
Máis de 500 empresas Entre 500 e 100 empresas Ourense Sur Entre 100 e 50 empresas 16 empresas Menos de 50 empresas Número de empresas do Sector TIC. Galicia 2018
Número de Número de Áreas macrocomarcales Áreas macrocomarcales empresas empresas
Área de A Coruña 701 A Barbanza-Noia 42
Área de Vigo 643 Pontevedra nororiental 29
Área de Santiago 323 A Coruña suroriental 28
Área de Ourense 157 A Mariña 23
Lugo Central 131 Lugo Sur 20
Área de Pontevedra 110 Ourense central 19
Ferrol,Eume e Ortegal 99 Lugo oriental 16
Costa da Morte 67 Ourense sur 16
Caldas-O Salnés 65 O Carballiño-O Ribeiro 15 Sede fóra de Galicia pero con Pontevedra Sur 60 171 sede na Comunidade galega O Morrazo 48 Fonte: IGE, Explotación do directorio de empresas e unidades locais. 2018 19 O Hipersector TIC en Galicia
Mapa 3. Número de empresas do Sector Contidos segundo área. 2018.
Ferrol, Eume, Ortegal 30 empresas A Mariña Área A Coruña 7 empresas 238 empresas
Área Costa da Morte 11 empresas Lugo Central 33 empresas Área Coruña Suroriental 11 empresas
Área de Santiago Lugo Oriental 167 empresas 1 empresas
Barbanza-Noia 12 empresas
Pontevedra Nororiental 11 empresas
Caldas - O Salnés Lugo Sur 15 empresas 6 empresas
Área de Pontevedra 45 empresas Ourense Central 6 empresas O Morrazo 11 empresas
Área de Vigo 178 empresas Área de Ourense 38 empresas Pontevedra Sur O Carballiño, O Ribeiro 15 empresas 10 empresas
Máis de 100 empresas Entre 30 e 50 empresas Ourense Sur Entre 10 e 30 empresas 4 empresas Menos de 10 empresas Número de empresas do Sector Contidos. Galicia 2018
Número de Número de Áreas macrocomarcales Áreas macrocomarcales empresas empresas
Área de A Coruña 238 Costa da Morte 11
Área de Vigo 178 O Morrazo 11
Área de Santiago 167 Pontevedra nororiental 11
Área de Pontevedra 45 O Carballiño-O Ribeiro 10
Área de Ourense 38 A Mariña 7
Lugo Central 33 Lugo Sur 6
Ferrol,Eume e Ortegal 30 Ourense Central 6
Caldas e O Salnés 15 Ourense Sur 4
Pontevedra sur 15 Lugo oriental 1 Sede fóra de Galicia pero con Barbanza Noia 12 33 sede na Comunidade galega A Coruña Suroriental 11 Fonte: IGE, Explotación do directorio de empresas e unidades locais. 2018 20 O Hipersector TIC en Galicia
Mapa 4. Número de empresas do Hipersector TIC segundo concello da provincia de A Coruña. 2018.
Sobresaíndo fronte ao resto, A Coruña e Santiago
de Compostela son os concellos que contan cun maior número de empresas TIC no seu territorio, ascendendo o
número a 653 empresas no municipio da Coruña e 314 en Santiago de Compostela.
Máis de 200 empresas Entre 200 e 50 empresas Entre 50 e 10 empresas Menos de 10 empresas 21 O Hipersector TIC en Galicia
Mapa 5. Número de empresas do Hipersector TIC segundo concello da provincia de Lugo. 2018.
O concello de Lugo é o que conta cun maior número de empresas
TIC, concretamente 145 empresas, en segundo lugar situaríase
Monforte de Lemos con 14 empresas, seguido de
Sarria con 13 empresas TIC. Máis de 200 empresas Entre 200 e 50 empresas Entre 50 e 10 empresas Menos de 10 empresas 22 O Hipersector TIC en Galicia
Mapa 6. Número de empresas do Hipersector TIC segundo concello da provincia de Ourense. 2018.
O concello de Ourense é o que acada un maior número de
empresas do Hipersector TIC con 148 empresas, seguido de
San Cibrao das Viñas con 29 empresas e O
Carballiño con 16
Máis de 200 empresas Entre 200 e 50 empresas Entre 50 e 10 empresas Menos de 10 empresas 23 O Hipersector TIC en Galicia
Mapa 7. Número de empresas do Hipersector TIC segundo concello da provincia de Pontevedra. 2018.
En canto á provincia de Pontevedra, son dous os concellos que
destacan fronte o resto, por unha parte Vigo, que conta con
691 empresas, e Pontevedra, con 124 empresas do sector TIC.
Máis de 200 empresas Entre 200 e 50 empresas Entre 50 e 10 empresas Menos de 10 empresas 24 O Hipersector TIC en Galicia
Peso na economía galega
O valor engadido bruto (VEB) do Hipersector TIC galego VALOR ENGADIDO aumentou un 5,2% no último ano e se achega aos 1.700 BRUTO millóns de euros. Isto redunda na tendencia de crecemento que se observaba no ano 2016, o que garda relación co Aumenta o valor engadido incremento no número de empresas, e como se constará bruto do Hipersector TIC no capítulo seguinte, co incremento de traballadores/as no respecto ao PIB galego sector. É preciso salientar que este incremento produciuse no acadando o 2,9%. sector TIC: • O VEB do sector TIC achégase aos 1.500 millóns de euros, cun crecemento do 6,2% no último ano. • No caso do sector Contidos supera os 222 millóns de euros, cun lixeiro descenso no último ano.
Gráfico 7. Valor Engadido Bruto do Hipersector TIC en Galicia. (2012-2017)
1.699.619 1.800.000 1.654.358 1.615.606 1.512.068 1.600.000 1.488.576 1.454.601 236.283 222.280 -6,6% 224.170
1.400.000 +5.2% 221.046 -8,6% 213.913 -1,6% 205.961 +11,1% 1.200.000
1.000.000
Miles Miles de euros 800.000 1.418.075 1.391.436 1.477.339 600.000 1.291.022 1.274.663 1.248.640
400.000
200.000
0 2012 (p) 2013 (p) 2014 (p) 2015 (p) 2016 (p) 2017 (p)
Sector TIC Sector Contidos Hipersector TIC
% Variación do Valor engadido bruto do Hipersector TIC respecto ao ano anterior Fonte: IGE
(p) Datos provisionais.
Nota: Na economía empresarial o valor engadido bruto (VEB) é a macromagnitude económica que mide o valor xerado polo conxunto de produtores dunha área económica, recollendo en definitiva os valores que se agregan aos bens e servizos nas distintas etapas do proceso produtivo. O VEB garda unha estreita relación co PIB, que se obtén logo de engadirlle ao valor agregado do país os impostos indirectos que gravan as operacións de produción
As series contables difundidas nas estatísticas do Sistema de Contas Económicas de Galicia revisáronse para o período 1995-2018 polos cambios da “Revisión Estatística 2019”. Estas modificacións forman parte dun cambio de base contable, coherente co realizado polo Instituto Nacional de Estatística e a Oficina Estatística da Comisión Europea (EUROSTAT). Pode atopar máis información referida a estes cambios nos seguintes enlaces:
Nota sobre o a “Revisión estatística 2019”: http://www.ige.eu/estatico/pdfs/s3/metodoloxias/Nota_Revision_Estatistica_2019_gl.pdf 25 Metodoloxía: http://www.ige.eu/estatico/pdfs/s3/metodoloxias/met_contas_economicas_gl.pdf O Hipersector TIC en Galicia
2. EMPREGO
26 O Hipersector TIC en Galicia
2. Emprego
No ano 2019 o Hipersector TIC incrementou o seu número de traballadores/as ata os 24.338 empregados/as, o que supón un incremento do 4,4% respecto ao ano anterior. O incremento tivo lugar tanto no Sector TIC como no Sector Contidos, sendo o primeiro o que acadou unha maior porcentaxe de evolución: • O Sector TIC conta con 18.964 traballadores/as EMPREGO experimentando un incremento do 4,5%. • O sector Contidos, pola súa banda, conta con 5.355 O número de traballadores/as o que supón un incremento do 4,1% empregados/as no respecto ao ano 2018.
Hipersector TIC Gráfico 8. Evolución do emprego no Hipersector TIC (2015-2019) incrementouse un 4,4%,
6,1% 4,4% acadando os 24.338 2,5% 3,4% 30.000 traballadores/as 23.308 24.338 25.000 21.973 20.729 21.255 0,7% 4,1% 2,2% -1,0% 5.145 5.355 20.000 5.107 5.047 5.157 15.000
10.000 18.163 18.984 15.683 16.098 16.866 7,7% 4,5% 2,6% 4,8%
Número de traballadores de Número 5.000
0 2015 2016 2017 2018 2019
Sector TIC Sector Contidos Hipersector TIC
Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019.
27 O Hipersector TIC en Galicia
2.1 Emprego por provincias
En canto ao análise por provincias, A Coruña é a que aglutina a maior parte dos traballadores TIC, situándose nesta provincia o 58% do total do emprego do Hipersector TIC de Galicia, séguelle Pontevedra, cun 28,6%. De maneira xeral, ao longo do histórico, todas as provincias galegas experimentaron unha evolución positiva.
Gráfico 9. Evolución do emprego no Hipersector TIC PROVINCIA (2015-2019) segundo provincias HIPERSECTOR TIC 11.555 A provincia da 12.015 A Coruña 12.502 13.338 Coruña aglutina o 14.123 58% dos 1.727 traballadores do 1.707 Lugo 1.691 Hipersector TIC de 1.751 1.722 Galicia 2015 1.370 2016 1.366 Ourense 1.444 2017 1.492 2018 1.528 2019
6.078 6.168 Pontevedra 6.336 6.727 6.966
20.729 21.255 Galicia 21.972 23.308 24.338
Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019.
28 O Hipersector TIC en Galicia
Atendendo a continuación unicamente ao Sector TIC, en todas as provincias galegas incrementouse o emprego, sendo novamente a provincia da Coruña onde se rexistra un maior número de afiliados/as neste sector (10.647 asalariados/as). Tamén é a provincia que acadou unha maior evolución respecto ao ano 2018 PROVINCIA (5,9%). SECTOR TIC Gráfico 10. Evolución do emprego (2015-2019) segundo PROVINCIAS do Sector TIC A provincia da
8.341 Coruña é a que conta 8.690 A Coruña 9.229 cun maior número de 10.054 10.647 traballadores/as no 1.300 Sector TIC e a que 1.278 Lugo 1.257 1.344 acadou unha maior 1.346 2015 evolución respecto ao 1.102 2016 1.090 ano anterior Ourense 1.162 2017 1.201 1.229 2018 2019 4.941 5.042 Pontevedra 5.219 5.564 5.762
15.683 16.098 Galicia 16.866 18.163 18.984
Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019.
29 O Hipersector TIC en Galicia
En canto ao Sector Contidos, A Coruña é novamente a provincia que conta cun maior número de afiliados/as, seguida de Pontevedra. Na evolución respecto ao ano 2018, A Coruña e Pontevedra foron tamén as provincias nas que hai maior crecemento, sendo de 5,9% e 3,5% respectivamente.
Gráfico 11. Evolución do emprego (2015-2019) segundo PROVINCIA PROVINCIAS do Sector Contidos SECTOR CONTIDOS
3.214 Nas provincias da 3.325 A Coruña 3.273 3.283 Coruña e Pontevedra 3.476 están rexistrados o 428 430 87,4% dos Lugo 434 408 traballadores/as 376 2015 268 2016 do Sector Contidos 276 Ourense 283 2017 de Galicia 291 300 2018 2019 1.138 1.126 Pontevedra 1.117 1.163 1.204
5.047 5.157 Galicia 5.107 5.145 5.355
Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019.
30 O Hipersector TIC en Galicia
2.2 Emprego por áreas de actividade
Actividade En canto ás áreas de actividade, as evolucións variaron substancialmente en todas elas, atopándose no Sector Contidos as actividades que rexistraron un maior O Sector Contidos crecemento relativo. As “Actividades de gravación de aglutina as actividades son e edición musical” é a que maior evolución rexistrou, CNAE que máis concretamente do 20,1%, seguido das “Actividades cinematográficas, de vídeo e de programas de incrementaron o emprego televisión” cunha evolución do 19,1%. no último ano Nas gráficas seguintes móstranse a desagregacións do emprego do Hipersector TIC atendendo a clasificación en áreas de actividade do IGE.
Clasificación en áreas de actividade: http://www.ine.es/daco/daco42/inditic/metoinditic.pdf
• MANUFACTUREIRAS TIC: 2610.Fabricación de compoñentes electrónicos e Fabricación de placas electrónicas cargadas, 2620.Fabricación de computadoras e equipo periférico, 2630.Fabricación de equipos de comunicacións, 2640.Fabricación de aparellos de consumo electrónico, 2680.Fabricación de soportes magnéticos e ópticos. • INDUSTRIAS COMERCIAIS: 4651.Comercio por xunto de computadoras, equipo informático periférico e programas informáticos, 4652.Comercio por xunto de equipo electrónico de telecomunicacións e dos seus partes e pezas. • ACTIVIDADES DE PUBLICACIÓN TIC: 5820.Industria editorial de xogos de computador, 5820.Outros tipos de edición de programas informáticos • TELECOMUNICACIÓNS: 6110.Actividades de telecomunicacións por cable, 6120.Actividades de telecomunicacións sen fíos, 6130.Actividades de telecomunicacións por satélite, 6190.Outras actividades de telecomunicación. • ACTIVIDADES DA TECNOLOXÍA DA INFORMACIÓN E DO SERVIZO INFORMATIVO: 62.01.Actividades de programación informática, 62.02.Actividades de consulta de tecnoloxía da información, 62.03.Actividades de dirección de instalacións de computador, 62.09.Outras actividades de tecnoloxía de información e servizo de computadoras. • PORTAIS WEB, PROCESAMENTO DE DATOS, ALOXAMENTO E ACTIVIDADES CONEXAS: 63.11.Procesamento de datos, aloxamento (aloxamento) e actividades conexas ,63.12.Portais web. • REPARACION DE COMPUTADORAS E EQUIPOS COMUNICACIONAIS: 9511.Reparación de computadoras e equipo periférico, 9512.Reparación de equipos comunicacionais.
• EDICIÓN DE LIBROS, XORNAIS E OUTRAS ACTIVIDADES EDITORIAIS : 5811.Edición de libros, 5812.Edición de directorios e guías de direccións postais, 5813.Edición de xornais, 5819.Outras actividades editoriais. • ACTIVIDADES CINEMATOGRÁFICAS, DE VÍDEO E DE PROGRAMAS DE TELEVISION: 5911.Actividades de produción cinematográficas, de vídeo e de programas de televisión, 5912.Actividades de postproducción cinematográfica, de vídeo e de programas de televisión, 5913.Actividades de distribución cinematográfica, de vídeo e de programas de televisión, 5914.Actividades de exhibición cinematográfica. • ACTIVIDADES DE GRAVACIÓN DE SON E EDICIÓN MUSICAL : 592.Actividades de gravación de son e edición musical • ACTIVIDADES DE PROGRAMACIÓN E EMISIÓN DE RADIO E TELEVISIÓN: 601.Actividades de radiodifusión, 602.Actividades de programación e emisión de televisión • OUTROS SERVIZOS DE INFORMACIÓN : 6391.Actividades das axencias de noticias 31 O Hipersector TIC en Galicia
Gráfico 12. DESGLOSE SEGUNDO CNAE DO HIPERSECTOR TIC. ANOS 2018 E 2019
Industrias manufactureiras TIC 724 717
Industrias comerciais TIC 1.319 1.317
Actividades de publicaciónTIC 291 304
SECTOR TIC Telecomunicacións 3.526 3.275
Actividades da tecnoloxía da información e do servizo 10.253 11.447 informativo Portais web, procesamento de datos, aloxamento e 458 436 actividades conexas
Reparación de computadoras e 1.593 equipos comunicacionais 1.488
2018 2019
Edición de libros, xornais e 1.973 outras actividades editoriais 1.898
Actividades cinematográficas, de vídeo e de programas de 1.173 1.397 televisión
Actividades de gravación de 75 SECTOR son e edición musical 90 CONTIDOS Actividades de programación e 1.431 emisión de radio e televisión 1.419
Outros servizos de información 494 551
Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019.
32 O Hipersector TIC en Galicia
Gráfico 13. DESGLOSE SEGUNDO CNAE. Gráfico 14. DESGLOSE SEGUNDO CNAE. SECTOR TIC EVOLUCIÓN 2016-2019 SECTOR CONTIDOS EVOLUCIÓN 2016-2019
419 2.067 Industrias 634 Edición de libros, 2.013 manufactureiras TIC 724 xornais e outras 717 actividades editoriais 1.973 1.898
1.166 1.187 Industrias comerciais TIC 1.319 1.200 1.317 Actividades cinematográficas, de 1.182 vídeo e de programas 1.173 336 de televisión Actividades de 260 1.397 publicación TIC 291 304
47 3.657 Actividades de 50 3.877 Telecomunicacións gravación de son e 3.526 edición musical 75 3.275 90
8.168 Actividades da tecnoloxía 8.737 da información e do 1.446 servizo informativo 10.253 Actividades de 11.447 programación e 1.440 emisión de radio e 1.431 televisión Portais web, 374 1.419 procesamento de datos, 407 aloxamento e actividades 458 conexas 436 398
Outros servizos de 423 1.941 Reparación de información 1.765 494 computadoras e equipos 1.593 comunicacionais 551 1.488
2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019
33 Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019. O Hipersector TIC en Galicia
2.3 Emprego segundo o xénero No seguinte capítulo farase unha análise do emprego dende unha perspectiva de xénero no Hipersector TIC: O 66,6% dos traballadores son homes fronte ao 33,4% de mulleres. O desglose por actividade mostra que: • No Sector TIC, a porcentaxe de mulleres é do 31,1%. FENDA DE XÉNERO • No Sector Contidos, as mulleres representan o 41,5%.
As mulleres Gráfico 15. Distribución por xénero do emprego no Hipersector TIC. Ano 2019. 30.000
representan o 33,4% 25.000 dos traballadores do 20.000 8.119 5.899 Hipersector TIC 15.000 10.000 16.220 13.085 5.000 2.220
Número de traballadores de Número 3.135 0 Sector TIC Sector CONTIDOS Hipersector TIC
Homes Mulleres
Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019.
Gráfico 16. Evolución por xénero do emprego no Hipersector TIC (2015-2019).
2019 16.220 8.119 24.338 Un ano máis, a 5,2% 2,9% 4,4% evolución das 2018 15.417 7.891 23.308 mulleres no 6,8% 4,7% 6,1% 2017 14.435 7.537 21.972
Hipersector TIC é 4,4% 1,5% 3,4% positiva 2016 13.833 7.422 21.255 2,8% 2% 2,5%
2015 13.450 7.280 20.729
0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 Homes Mulleres Total
Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019.
34 O Hipersector TIC en Galicia
2.4 Emprego por réxime de cotización
No ano 2019, atendendo ao réxime de cotización dos traballadores /as, o 84,1% do persoal cotiza no Réxime Xeral, mentres que o 15,9% do persoal rexistrado desempeña o seu traballo baixo o Réxime Especial de Autónomos/as. Durante este ano, o incremento no Réxime Xeral foi do RÉXIME 5,2%, e no Réxime Especial de Autónomos/as foi do 0,7%.
O Réxime Xeral Gráfico 17. Distribución do emprego por réxime de cotización no Hipersector TIC no ano 2019 predomina nas
30.000 afiliacións no Rexime Xeral Autónomos
25.000
3.871 Hipersector Tic, 20.000 2.989 15.000 cun 84,1% de 10.000 20.468 15.995 rexistrados traballadores de Número 5.000 882 4.473 0 Sector TIC Sector CONTIDOS Hipersector TIC
Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019.
Gráfico 18. Evolución do emprego por réxime de cotización no Hipersector TIC. 2015-2019
5,2% 4,8% 6,8% 25.000 4% 19.465 20.468 18.222 20.000 16.719 17.394
15.000 0,7% -3,7% -2,9% 2,5% 10.000
5.000 3.871 4.011 3.861 3.751 3.843 0 2015 2016 2017 2018 2019
Rexime Xeral Rexime Especial Autónomos Variación
Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019.
35 O Hipersector TIC en Galicia
Segundo o réxime de afiliación e a provincia do traballador/a, un ano máis Ourense é o territorio onde se acada unha maior porcentaxe de autónomos no Hipersector TIC, cun 23,9% de afiliados desta tipoloxía no seu territorio.
En canto á porcentaxe do Réxime Xeral, A Coruña é a RÉXIME e que conta cunha maior porcentaxe de traballadores/as PROVINCIA baixo este tipo de afiliación, acadando unha porcentaxe do 87,6%. A Coruña é a que
Gráfico 19. Distribución do emprego por réxime de conta cunha maior cotización no Hipersector TIC no ano 2019 segundo provincias porcentaxe de traballadores/as 3.871
do Réxime xeral 1.745
20.468 1.451 12.378
310 365 5.515 1.412 1.163 A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Galicia
Réxime Xeral Réxime especial de autónomos
36 O Hipersector TIC en Galicia
Mapa 8. Número de traballadores/as do Hipersector TIC segundo área. 2019. Ferrol, Eume, Ortegal 1.187 traballadores / as A Mariña Área A Coruña 238 traballadores / as 6.456 traballadores / as
Área Costa da Morte Lugo Central 560 traballadores / as 1.246 traballadores / as
Área Coruña Suroriental 401 traballadores / as
Área de Santiago Lugo Oriental 3.227 traballadores / as 403 traballadores / as
Barbanza-Noia 468traballadores / as
Pontevedra Nororiental 319 traballadores / as
Caldas - O Salnés Lugo Sur 674 traballadores / as 254 traballadores / as
Área de Pontevedra 878 traballadores / as Ourense Central 184 traballadores / as O Morrazo 519 traballadores / as
Área de Vigo 4.674 traballadores / as Área de Ourense 1.128 traballadores / as Pontevedra Sur O Carballiño, O Ribeiro 523 traballadores / as 185 traballadores / as
Máis de 1.000 traballadores/as Ourense Sur Entre 1000 e 500 traballadores/as 196 traballadores / as Entre 500 e 200 traballadores/as Menos de 200 traballadores/as Número de traballadores / as do Hipersector TIC. Galicia 2019
Número de Número de Áreas macrocomarcales traballadores / Áreas macrocomarcales traballadores / as as
Área da Coruña 6.456 A Barbanza-Noia 468
Área de Vigo 4.674 Lugo oriental 403
Área de Santiago 3.227 A Coruña suroriental 401
Lugo Central 1.246 Pontevedra nororiental 319
Ferrol,Eume e Ortegal 1.187 Lugo Sur 254
Área de Ourense 1.128 A Mariña 238
Área de Pontevedra 878 Ourense sur 196
Caldas-O Salnés 674 O Carballiño-O Ribeiro 185
Área de A Costa da Morte 560 Ourense central 184 Alta en Galicia / Outras Pontevedra sur 523 621 residencias O Morrazo 519 TOTAL 24.338 Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola 37 Seguridade Social, 2019. O Hipersector TIC en Galicia
Mapa 9. Número de traballadores/as do Sector TIC segundo área. 2018. Ferrol, Eume, Ortegal 861 traballadores / as A Mariña Área A Coruña 154 traballadores / as 5.239 traballadores / as
Área Costa da Morte Lugo Central 458 traballadores / as 945 traballadores / as
Área Coruña Suroriental 295 traballadores / as
Área de Santiago Lugo Oriental 2.039 traballadores / as 389 traballadores / as
Barbanza-Noia 368 traballadores / as
Pontevedra Nororiental 236 traballadores / as
Caldas - O Salnés Lugo Sur 498 traballadores / as 206 traballadores / as
Área de Pontevedra 631 traballadores / as Ourense Central 149 traballadores / as O Morrazo 424 traballadores / as
Área de Vigo 3.959 traballadores / as Área de Ourense 879 traballadores / as Pontevedra Sur O Carballiño, O Ribeiro 444 traballadores / as 135 traballadores / as
Máis de 1.000 traballadores/as Ourense Sur Entre 1.000 e 500 traballadores/as 160 traballadores / as Entre 500 e 200 traballadores/as Menos de 200 traballadores/as Número de traballadores / as do Sector TIC. Galicia 2018
Número de Número de Áreas macrocomarcales traballadores / Áreas macrocomarcales traballadores / as as
Área de A Coruña 5.239 Lugo oriental 389
Área de Vigo 3.959 A Barbanza-Noia 368
Área de Santiago 2.039 A Coruña suroriental 295
Lugo Central 945 Pontevedra nororiental 236
Área de Ourense 879 Lugo Sur 206
Ferrol,Eume e Ortegal 861 Ourense sur 160
Área de Pontevedra 631 A Mariña 154
Caldas-O Salnés 498 Ourense central 149
Área de A Costa da Morte 458 O Carballiño-O Ribeiro 135 Alta en Galicia / Outras Pontevedra sur 444 residencias 520 O Morrazo 424 TOTAL 18.984 Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola 38 Seguridade Social, 2019. O Hipersector TIC en Galicia
Mapa 10. Número de traballadores/as do Sector Contidos segundo área. 2019.
Ferrol, Eume, Ortegal 327 traballadores / as A Mariña Área A Coruña 84 traballadores / as 1.217 traballadores / as
Área Costa da Morte Lugo Central 102 traballadores / as 301 traballadores / as
Área Coruña Suroriental 106 traballadores / as
Área de Santiago Lugo Oriental 1.188 traballadores / as 14 traballadores / as
Barbanza-Noia 101 traballadores / as
Pontevedra Nororiental 84 traballadores / as
Caldas - O Salnés Lugo Sur 177 traballadores / as 49 traballadores / as
Área de Pontevedra 247 traballadores / as Ourense Central 35 traballadores / as O Morrazo 95 traballadores / as
Área de Vigo 715 traballadores / as Área de Ourense 250 traballadores / as Pontevedra Sur O Carballiño, O Ribeiro 79 traballadores / as 50 traballadores / as
Máis de 250 traballadores/as Ourense Sur Entre 250 e 100 traballadores/as 36 traballadores / as Entre 100 e 50 traballadores/as Menos de 50 traballadores/as Número de traballadores / as do Sector Contidos. Galicia 2018
Número de Número de Áreas macrocomarcales Áreas macrocomarcales empresas empresas
Área de A Coruña 1.217 O Morrazo 95
Área de Santiago 1.188 A Mariña 84
Área de Vigo 715 Pontevedra nororiental 84
Ferrol,Eume e Ortegal 327 Pontevedra sur 79
Lugo Central 301 O Carballiño-O Ribeiro 50
Área de Ourense 250 Lugo Sur 49
Área de Pontevedra 247 Ourense sur 36
Caldas-O Salnés 177 Ourense central 35
A Coruña suroriental 106 Lugo oriental 14 Alta en Galicia / Outras Área de A Costa da Morte 102 102 residencias A Barbanza-Noia 101 TOTAL 5.355
Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola 39 Seguridade Social, 2019. 3. COMERCIO EXTERIOR
40 O Hipersector TIC en Galicia
O comercio exterior 1
A balanza comercial do Hipersector TIC deixou en Galicia algo máis de 111 millóns de euros en exportacións, o que supón un incremento do 5,7% respecto ao ano 2017. Pola súa banda, as BALANZA COMERCIAL importacións tamén experimentaron una evolución positiva, concretamente do 8,9% respecto aos datos de hai un ano, acadando practicamente os 140 millóns Tanto as Importacións de euros. Gráfico 20. Balanza comercial do Hipersector como Exportacións TIC en Galicia. Ano 2018.
experimentaron -28.649,86 -28.718,87 evolucións positivas
111.110 respecto ao ano 2017 104.780
-69,01 Miles euros de Miles 133.430 139.829
6.330 6.399 Sector TIC Contidos Hipersector TIC
Importacións Exportacións Balanza comercial Fonte: IGE, ano 2018 Táboa 3. Balanza comercial do Hipersector TIC en Galicia. (2014-2018)
ANO 2014 2015 2016 2017 2018
BALANZA COMERCIAL (miles de euros)
TIC -21.080,00 -28.738,63 -26.191,97 -23.976,88 -28.649,86
CONTIDOS 419,2 -842,59 -1.947,19 629,74 -69,01
HIPERSECTOR -20.660,80 Fonte-29.581,00: IGE, ano-28.139,16 2015 -23.347,14 -28.718,87
1 Nota metodolóxica: neste capítulo considerarase comercio exterior referido ao comercio de bens. Polo tanto, as CNAEs que computan son: Sector TIC -> CNAEs 261, 262, 263, 264, 268, 582 Sector Contidos -> CNAEs 581, 591, 592 Hipersector TIC -> CNAEs 261, 262, 263, 264, 268, 582, 581, 591, 592
41 O Hipersector TIC en Galicia
A fabricación de equipos de telecomunicacións (CNAE 26.3) é a actividade que acada unha maior cifra de exportacións, con máis de 52 millóns de euros exportados, o que supón o 47,5% das exportacións do Hipersector TIC en Galicia.
Táboa 4. Exportacións do Hipersector TIC en EXPORTACIÓNS Galicia. Ano 2018.
EXPORTACIÓNS VALORES 2017 VALORES 2018 CNAE (miles de euros) (miles de euros) O Hipersector TIC 2611 2.543,6 2.261,7 2612 1.498,2 2.133,6 exportou máis de 110 2620 16.310,5 20.508,6 Sector TIC 2630 46.811,2 52.745,4 millóns de euros no 2640 30.240,9 27.035,6 2018, un 5,7% máis que 2680 2.087,2 92,3 5829 0,1 2,5 no ano anterior TOTAL SECTOR TIC 99.492 104.780 CRECEMENTO 2017- 2018: 5% 5811 3.151,9 2.945,3 5813 35,0 0,0 5814 61,2 7,6 Sector Contidos 5819 2.046,7 3.112,4 5915 222,2 261,7 5920 67,3 3,3 TOTAL SECTOR CONTIDOS 5.584 6.330 CRECEMENTO 2017- 2018: 13%
HIPERSECTORFonte TIC: IGE, ano 2017 105.076 111.110 CRECEMENTO 2017- 2018: 5,7%
A actividade con CNAE 5829 (Edición de outros programas informáticos) experimentou o maior crecemento dentro do Sector TIC, en canto ao Sector Contidos, a actividade que experimentou unha maior evolución foi a CNAE 5819 “Outras actividades editoriais”.
42 O Hipersector TIC en Galicia
Gráfico 21. Exportacións do Hipersector TIC en Galicia. Ano 2018.
6,9% EXPORTACIÓNS 2,8%
18,5% 47,5% As exportacións de bens do Hipersector TIC 24,3% proceden maioritariamente do Fabricación de equipos de telecomunicacións Fabricación de produtos electrónicos de consumo Sector TIC (94,3%), Fabricación de ordenadores e equipos periféricos Outras actividades editoriais Outros
Fonte: IGE, ano 2018
Continua o ascenso positivo nos absolutos de exportacións tanto do Sector TIC como do Sector Contidos, sendo superior neste último, onde incrementáronse os valores de 2017 nun 13%.
Gráfico 22. Exportacións do Hipersector TIC en Galicia. Evolución 2014 – 2018
5,7% 5,5% 36,8% 25,8% 111.110 120.000 105.076 6.330
100.000 5.584
76.814 80.000 72.789 3.177 13% 57.881 2.389 76% 33% 60.000 2.819 Miles Miles de euros 99.492 104.780 -15% 5% 40.000 73.637 35% 70.400 5% 55.061 28% 20.000
0 2014 2015 2016 2017 2018
Sector TIC Contidos Hipersector TIC
Variación
Fonte: IGE, anos 2014 - 2018 43 O Hipersector TIC en Galicia
Gráfico 23. Importacións do Hipersector TIC en Galicia. Evolución 2013 - 2017
8,9%
160.000 30,3% 2,5% 22,4% 29,2% 139.829 128.423 140.000 -3,3% 6.399
4.955 120.000 102.370 104.953 58,6% 100.000 3.232 5.125 78.541 34,7% 80.000 2.400 Miles Miles de euros 133.430 60.000 123.469 99.138 99.829 40.000 76.141 8,1% 20.000 30,2% 0,7% 23,7% 0 2014 2015 2016 2017 2018
Sector TIC Contidos Hipersector TIC
Variación
Fonte: IGE. Anos 2014- 2018
Táboa 5. Importacións do Hipersector TIC en Galicia. Ano 2018.
IMPORTACIÓNS
VALORES 2017 (miles VALORES 2018 (miles CNAE IMPORTACIÓNS de euros) de euros) 2611 5891,1 8.977,3 2612 1095,0 1.773,6 2620 21517,1 18.119,6
As actividades de Sector TIC 2630 49076,2 52.189,3 Fabricación de 2640 45378,2 52.085,1 2680 494,3 276,5 circuitos impresos 5829 16,7 8,2 TOTAL SECTOR TIC 123.469 133.430 ensamblados (CNAE CRECEMENTO 2017-2018: 23,7% 5811 945,9 829,6 2612) do Sector TIC, é o 5813 9,8 35,4 5814 84,9 33,5 ámbito que experimenta Sector Contidos 5819 3179,7 4.370,5 un maior crecemento 5915 682,4 1.102,9 entre as importacións 5920 51,9 27,4 TOTAL SECTOR CONTIDOS 4.955 6.399 efectuadas CRECEMENTO 2017-2018: -3,3% HIPERSECTOR TIC 128.423 139.829 CRECEMENTO 2017-2018: 22,4%
Fonte: IGE, anos 2017 e 2018 44 O Hipersector TIC en Galicia
Gráfico 24. Importacións do Hipersector TIC en Galicia. Ano 2018.
6,0% 6,4%
13,0% 37,3%
37,2%
Fabricación de equipos de telecomunicacións Fabricación de produtos electrónicos de consumo Fabricación de ordenadores e equipos periféricos Fabricación de compoñentes electrónicos Outros Fonte: IGE, ano 2018
IMPORTACIÓNS
Unha vez máis, a actividade de fabricación de equipos A fabricación de de telecomunicacións sitúase no primeiro lugar nas importacións de 2018, acadando o 37,3% do total das equipos de importacións do Hipersector TIC, seguida da telecomunicacións e fabricación de produtos electrónicos de consumo, cun 37,2%. a fabricación de produtos electrónicos de consumo concentra o 74,6% das importacións do Hipersector TIC galego.
45 4. INNOVACIÓN TECNOLÓXICA
46 O Hipersector TIC en Galicia
Innovación tecnolóxica
Neste capítulo analizarase a actividade innovadora, especificamente a innovación tecnolóxica, nas ACTIVIDADE INNOVADORA empresas de 10 ou máis empregados/as utilizando os datos das enquisas de innovación e I+D do INE. Durante o período 2016-
2018, o 19,7% das As actividades innovadoras comprenden calquera actividade sobre produtos ou procesos novos ou empresas galegas de 10 mellorados, incluíndo actividades en curso ou ou máis empregados/as abandonadas. realizou algunha No período 2016-2018, 1.506 empresas galegas de 10 actividade ou máis traballadores/as realizaron algún tipo de innovadora. actividade innovadora, o que representa o 19,7% das empresas galegas deste volume de emprego.
Gráfico 25. Nº de empresas con actividades innovadoras en Galicia. 2016-2018. 1.600 1.506 1.400 1.277 Total empresas innovadoras (produto e/ou procesos de negocio) 1.200 Innovadoras de produto 1.000 Exclusivamente innovadoras de 793 produto 800 712 Innovadoras de procesos de negocio 565 600 Exclusivamente innovadoras de procesos de negocio 400 229 Innovadoras de produto e de procesos de negocio 200
0
Fonte: INE, Enquisa sobre innovación nas empresas, ano 2017
NOTA IMPORTANTE: Na Enquisa de Innovación correspondente ao ano 2018 prodúcese unha ruptura da serie debido ao cambio metodolóxico da nova versión do Manual de Oslo. Por ese motivo, non se poden realizar comparacións cos datos publicados en anos 47 anteriores. O Hipersector TIC en Galicia
Galicia ocupa a sexta posición no ranking de empresas innovadoras
Gráfico 26. Nº de empresas con actividades innovadoras en España. 2016-2018
Cataluña 6.767 Madrid 5.645 Andalucía 3.830 Comunitat Valenciana 3.738 País Vasco 2.076 Galicia 1.506 Canarias 1.206 Castela e León 1.154 Rexión de Murcia 1.051 Castela -A Mancha Mancha 990 Aragón 917 Illes Balears 605 Navarra 506 Asturias 482 Estremadura 452 Cantabria 281 A Rioxa 253
Gráfico 27. Porcentaxe de empresas innovadoras por CCAA. 2016-2018
Menos do 15% Do 15% ao 18% Do 18% ao 20% Máis do 20%
Fonte: INE, Enquisa sobre innovación nas empresas, ano 2018 48 O Hipersector TIC en Galicia
Gráfico 28. Porcentaxe de empresas innovadoras segundo tipo de innovación no período 2016-2018. Comparativa Galicia – España.
25 20,7 19,7 19,3
20 18,5
15
9,5
% de %de empresas 10 8,8
5
0 Total Tecnolóxica Non tecnolóxica
Total Nacional Galicia
Fonte: INE, Enquisa sobre innovación nas empresas, ano 2018
Segundo o tipo de innovación realizada polas empresas, o 18,5% das empresas galegas realizaron algún tipo de innovación tecnolóxica durante o TIPO DE INNOVACIÓN período 2016-2018, mentres que o 8,8% fixeron innovacións non tecnolóxicas. O 18,5% das empresas Preto de unha de cada tres empresas mercaron galegas realizaron tecnoloxía xa coñecida pola empresa ou unha actualización da preexistente, mentres que o 7,5% innovacións mercaron nova tecnoloxía. En ambos casos, Galicia tecnolóxicas. supera os valores estatais.
49 O Hipersector TIC en Galicia
Gráfico 29. Tipo de tecnoloxía comprada. Comparativa Galicia – España. Ano 2018
50 40 32,9 30,3 30 20 Galicia 7,5 10 7,2 España 0 % empresas que compraron % de empresas que compraron tecnoloxía xa usada por la empresa tecnoloxía nova non utilizada ou unha actualización da mesma previamente pola empresa
Fonte: INE, Enquisa sobre innovación nas empresas, ano 2018
GASTO EN INNOVACIÓN
As empresas galegas de 10 ou máis empregados /as acadaron un gasto en actividades innovadoras de 738 millóns de euros no ano 2018.
50 O Hipersector TIC en Galicia
DIFICULTADES PARA A INNOVACIÓN
A existencia doutras Para o 43,6% das empresas galegas, o principal prioridades dentro da factor que dificulta a decisión de iniciar ou executar propia empresa, unido a as actividades innovadoras é a existencia doutras prioridades na propia empresa. consideración dos elevados custes dificultan a A consideración do elevado custe (24,7%) é o segundo factor máis importante. innovación segundo as empresas galegas.
Gráfico 31. Factores que dificultan a innovación. Galicia. Ano 2018
% de empresas, sobre total de empresas, que consideran que os seguintes factores tiveron un grao de importancia elevado á hora de dificultar a decisión de iniciar ou a execución mesma das actividades innovadoras
Existen outras prioridades dentro da súa empresa 43,6
Demasiada competencia no mercado 16,9
Incertidume respecto á demanda no mercado das ideas… 17,8
Falta de acceso a coñecementos externos 12,9
Falta de socios para colaboración 9,4
Falta de persoal cualificado dentro da empresa 15,1
Custes demasiado elevados 24,7
Dificultades para obter axudas ou subvenciones públicas 18,9
Falta de financiación de fontes exteriores privadas 13,5
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Fonte: INE, Enquisa sobre innovación nas empresas, ano 2018
51 O Hipersector TIC en Galicia
GASTOS INTERNOS EN I+D No 2018, as empresas galegas destinaron máis de 590 millóns de euros a gastos internos de I+D, o que supón un incremento do 3,5% con respecto ao As empresas galegas ano anterior. destinaron máis de 590 millóns de euros a gastos O dato obtido no 2018 é o máximo acadado na serie histórica galega. internos de I+D no ano 2018.
Gráfico 34. Evolución dos gastos internos totais en I+D en Galicia* . (2014-2018)
13,3% 3,5% 4,0% 1,5% 700.000 590.727 600.000 570.946
503.888 477.279 496.560 500.000
400.000
Miles Miles de euros 300.000
200.000
100.000
0 2014 2015 2016 2017 2018
Variación
Fonte: INE, Estatística de I+D, 2018*.
*Datos provisionais
52 O Hipersector TIC en Galicia
Gráfico 35. Contribución aos gastos internos totais en I+D por CCAA. Ano 2018
Fonte: INE, Estatística de I+D, 2018*. *Datos provisionais Considerando o total do territorio nacional, os gastos internos en I+D sitúanse preto dos 15.000 millóns de € en I+D no ano 2018. Pola súa banda, a Comunidade galega ocupa o sétimo posto do ranking nacional en canto a investimentos, situándose por detrás de comunidades como Madrid, Cataluña, Andalucía, País Vasco, Comunidade Valenciana e Castela e León. Galicia permanece na sétima posición das
Comunidades que máis investiron en I+D respecto ao conxunto estatal.
53 O Hipersector TIC en Galicia
PERSOAL EN I+D
No ámbito nacional, no ano 2018 estaban rexistrados O número de 225.696 traballadores/as en I+D, adicados a xornada completa; en Galicia, o fan, 10.631. traballadores/as en I+D en Galicia A cifra de traballadores/as en I+D a xornada completa incrementouse no 2018 nun 3,6%, con 365 incrementouse un 3,6% no empregados / as máis. último ano
Gráfico 36. Evolución do persoal en I+D en Galicia (2014-2018)
-3,9% 3,6% 9,6% 3,6% 12.000 10.631 10.266 10.000 9.405 9.367
9.038
8.000 Tabuladores
6.000
4.000
2.000
0 2014 2015 2016 2017 2018
Fonte: INE, Estatística de I+D, 2018*. Variación *Datos provisionais
54 5. PATENTES
55 O Hipersector TIC en Galicia
Patentes
A Organización Mundial da Propiedade define a patente como “… un dereito exclusivo concedido a una invención, é dicir, a un produto ou procedemento que aporta, en xeral, una nova maneira de facer algo ou INDICADORES DE I+D unha nova solución técnica a un problema”.
Son patentables aquelas invencións novas que As patentes son impliquen unha actividade inventiva e sexan susceptibles de aplicación industrial. A lexislación indicadores de española, ao respecto, distingue entre patentes e innovación por modelos de utilidade. amparar as invencións Esta última modalidade resérvase a aquelas orientadas á mellora invencións de menor rango que, sendo novidades, consisten en dar a un obxecto unha configuración, industrial. estrutura ou constitución da de que se derive algunha utilidade ou vantaxe práctica.
As patentes constitúen un indicador recoñecido como útil para medir os resultados xerados polas actividades de investigación e desenvolvemento tecnolóxico, na medida en que protexen unha invención particular.
56 O Hipersector TIC en Galicia
PATENTES O período de protección no caso dos modelos de utilidade é de 10 anos, cando as patentes posúen unha efectividade de 20 anos. No ano 2017 a Oficina Española de Patentes e As patentes de invención e os modelos industriais, xunto coas marcas, conforman a propiedade industrial. Marcas concedeu 199 patentes e 53 No ano 2017 a Oficina Española de Patentes e marcas concedeu 199 patentes – 1 a patentes relacionadas co modelos de Hipersector TIC- e 53 modelos de utilidade a entidades galegas. utilidade. .
Gráfico 37. Patentes e Modelos de Utilidade Concedidos a entidades en Galicia. Anos 2012-2017*.
300 266
250 204 199 200 157 168 139 150
100 71 57 53 36 42 39 50
0 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Patentes Modelos de utilidade
NOTA: un mesmo expediente de patente pode estar incluído en diferentes CIP (Clasificación Internacional de Patentes). Fonte: Oficina Española de Patentes e Marcas, anos 2012 - 2017
*Últimos datos dispoñibles: ano 2017
57 O Hipersector TIC en Galicia
Anexo: Definición de áreas macrocomarcales
Provincia da Coruña − Ferrol-Eume-Ortegal: comprende as comarcas de Ferrol, Eume e Ortegal. − Área da Coruña: comprende as comarcas da Coruña e Betanzos. − Área da Costa da Morte: comprende as comarcas de Bergantiños, Fisterra, Muros, Soneira e Xallas. − A Coruña suroriental: comprende as comarcas de Arzúa, Ordes e Terra de Melide. − Área de Santiago: comprende as comarcas da Barcala, O Sar e Santiago. − A Barbanza-Noia: comprende as comarcas da Barbanza e Noia.
Provincia de Lugo − Lugo oriental: comprende as comarcas da Fonsagrada, Os Ancares e Sarria. − Lugo sur: comprende as comarcas de Chantada, Quiroga e Terra de Lemos. − Lugo central: comprende as comarcas da Ulloa, Lugo, Meira e A Terra Chá. − A Mariña: comprende as comarcas da Mariña Central, A Mariña Oriental e A Mariña Occidental.
Provincia de Ourense − O Carballiño-O Ribeiro: comprende as comarcas do Carballiño e O Ribeiro. − Ourense central: comprende as comarcas de Allariz e Maceda, Terra de Caldelas, Terra de Trives e Valdeorras. − Ourense sur: comprende as comarcas da Limia, a Baixa Limia, Terra de Celanova, Verín e Viana. − Área de Ourense: comprende a comarca de Ourense.
Provincia de Pontevedra − Pontevedra nororiental: comprende as comarcas de Deza e Tabeirós-Terra de Montes. − Pontevedra sur: comprende as comarcas da Paradanta, O Baixo Miño e O Condado. − Área de Pontevedra: comprende a comarca de Pontevedra. − Caldas-O Salnés: comprende as comarcas de Caldas e O Salnés. − Área de Vigo: comprende a comarca de Vigo. − O Morrazo: comprende a comarca do Morrazo.
58 O Hipersector TIC en Galicia
59