Norsk Tidend 2-20

Rolf Theil er Aasbrenn gjev Ålesund ny spaltist seg som leiar etter stormen – Eg oppdaga nynorsk på – Det har vore eit eventyr, – Eg håpar vedtaket gjer ungdomsskulen, så i år har seier den avtroppande folk meir språkmedvitne, for eg 60-årsjubileum som leiaren. Men noko er nynorsk står ikkje spesielt målmånn, seier språkpro- han klar for å verte ferdig sterkt på Sunnmøre, meiner fessoren frå Grenland. med. leiaren i Borgund Mållag. SIDE 12–13 SIDE 18–21 SIDE 4–7

nr. 2 mars 2020 Norskmedlemsblad for Noregs Mållag Tidend

Vil betre kåra for nynorskelevane – Det er ikkje bra at lærarstudentar går gjennom lærarutdanninga utan å få undervisning i nynorsk, meiner kunnskapsminister Guri Melby. SIDE 15–17

Foto: Liv Aarberg 2 Norsk Tidend Norsk Tidend 2 • 2020 Framhald avFedraheimen ogDen17deMai anar. språk. bliviktigare Detkan ennvi verenorsk skal eitlevedyktig bruks- og omverda generelt atvivilny styresmakter, andre lokalsamfunn til nynorsk fortelvinasjonale lokalt stadene aleine.Gjennomåvisevilje på Vinstra handlar ikkjeomdesse Sunndal, iSeljord,eller påBryne spørsmål.Kvaeit lokalt eingjeri nynorskvedtak vere skal meirenn en ikkjevere særlegstortforateit trengog lokalsamfunnet igrunn- meiner ho.Deterdetikkjetvilom, stor by, lyftar vi nynorsk nasjonalt, nom eitnynorskvedtak ieinganske Ålesund er«åtaeinforlaget». Gjen skjul påatnynorskvedtaket inye ҡ der ilandet, ogsåihovudstaden. same finnvidømepåtallause sta- titet sombokmålskommune. Det god drahjelp tilÅlesundsin iden sunnmørsbygdene hargjeve svært – bådeførogno.Innflyttarane frå har gjeve segimøtemedbokmålet mange gongernynorskbrukarane ҡ fullt bli. har møtt,menmotstandvildetlike skje ikkjesåsterksomdenAurdal nynorsk, vilmøtemotstand.Kan for administrative vedtak ifavør av vedtak omspråk. Allesomkjempar gjeremeir ennåteljenårviskal heile ny-Noreg omatvimågjere Sunnmøre. Deiereipåminningtil til Aurdal harverdi langt utanfor ein nynorskkommune. Menorda mot atÅlesundskulleblieindelav motstanden på deninnbittelokale ҡ Eva VinjeAurdal sine. vi-et.» Orda erordførar iÅlesund Ålesund kommune, deternye som haravgjort inye målforma ҡ for laget Å ta ein [email protected] Utforming: AudunSkjervøy, AS Språksmia Abonnement: 250kroner perår Heimeside: www.nm.no Hege Lothe,ErikGrov I redaksjonen: tlf. 23002932 [email protected], Redaktør: AstridMarieGrov, Tilskrift: Avisa blirredigert etterRedaktørplakaten. Utgjeven avNoregs Mållag

Eva VinjeAurdal leggikkje Då gjelddetåhugsepåkor Stort betre einikkje svare kan «Det erikkjefire småkommunar Lilletorget 1,0184OSLO

ASTRID MARIE GROV ASTRID

•

2020 - - - - Prinsippa og det praktiske bjørn Jaglandbjørn lanserte eingong). nynorske huset(foråvere farleg nærnoko Thor detdaettermetaforenskal byggast eithus– det altså tyder bygge. grunnenderein skal Oppåtufta dommen nyttar detgodenorske ordet «tuft», som leis illustrerer eineigentlegeitprinsipp?Målung- bakmeg.Detharikkjevoretil skjermen lett. Kor dette temaet,haregleitaettergodeillustrasjonar ogimangesmåstoredaen pånett,ipodkast møte. og Trondheim. Itilleggharprinsippavore påagen denne prosessen harseminar vore skipaiOslo,Bergen nytt prinsipprogram somavløyser detviharfrå 1997. I skifte iorganisasjonen medmålomatviskal vedta eit er mykje liktfrå detførre prinsipprogrammet. steren iNoregs Mållag? Fordenoverflatiske lesaren KVA VEGPEIKARsårettesnora fordenvidare vok rundt éiA4-side. munneut ieintekstsomfårarbeidet skal plass på oss åhaldedet–eitframlegg lagt framfor seg.Alt runde istyret får landsmøtet –nårkoronaen tillet høyring, ny nemndhandsaming ogtilsluttéin dei konkrete aktivitetaneisegsjølve. Mållag ta,mendefinerer sineaktivitetarskal ikkje sipprogrammet utretninga peikar vivilatNoregs rekke ograd. Detsynestegereitgodtbilete:Prin slik attildømessalathovuda kjemopppentpå mellom topinnarforåhaeirett linjeåsåetter, snor. Altsådensnora hagebrukaren spenneropp frå Fotografiet eithageutstyrsfirma. visereirette- og prinsipprogram iryggsekken, ereinillustrasjon DET EG HAR I DEISISTE Når egharbuddmegpååhaldeinnleiingom Etter møteogseminar, nemndhandsaming, TO ÅRAharNoregs Mållag køyrt eitord- enda oppmedpåmineferder medPC - - - - - det òggjorde iprogrammet sombleivedtatt i1997. nad formindretalsspråk ilandet høyrer med,slik språk påliklinjemedbokmålet, blirslått fast. Vørd- om atnynorsken vera skal eitsamfunnsberande Dette erstøkurs.SåIvar Aasenheidra, ogkravet vern erògmedidenkorthogne formålsparagrafen. fremjastNynorsk skal påalleområde, ogdialekt- firma oginstitusjonar.firma læremiddel ogappar produserte av offentleg eigde sjekkeskal atdet erjamstilling–ialtfrå pdf-ar til og bokmål.Nå erdetideidigitaleversjonane vi i publikumshyllene liggføre på bådenynorsk skriv brev tillokalavisa omikkjeallepapirskjema likningskontoret rundtpådetlokale snokar og ing isamfunnet. Deterikkjelengerslikatmålfolk der forlovverk, utdanning oginformasjonssprei- harendra ogskjermbruk alleføresetnaInternett - områda derengelskeriferd medåtaover», stårdet. rande språk inneberatspråket nyttast skal «ogsåpå frå engelsknemnddirekte. Åvera eitsamfunnsbe - var heilnorske. Idetnye framlegget erutfordringa blitt mykje meirvanleg pådomenesomtidlegare åra. Detførsteelementeteratbrukav engelskhar met fortelnoko omutviklinga iNoreg deisiste23 SÅ ERDETslikattonye elementi2020-program- ҡ Den andre nye elementet erdigitaliseringa.

LEIARTEIGEN leiar iNoregsMållag MAGNE AASBRENN

UTSETT

. KJEM STERKT TILBAKE. Prinsippa og det praktiske

UTSETT nynorsken. som i1997:Statenharansvar ogstyrke foråtrygge den helsepolitiske stodailandet tillètdet–gir og iblant frå timetil time. Noregs Mållag måhandterast ipraksis, frå dagtil Brått kjemeinpandemi.Framtida tilnynorsken og anna innover kommunar, Stortingogstyringsverk. på taburettane, ogpopulistiske frå bølgjerskyl tidtil landet, pengane rår meirogmeir, statsrådar skiftar styre:kan detskjerstore demografiske endringar i dialektane iNoreg. Determykje Noregs Mållag ikkje har vedtatt godeplanar somstyrker nynorsken og det viktigatgodefolksitistyret, ogatlandsmøta må tapraktiske avgjerder medsvært kort frist. Daer som sitmeddetdaglegeansvaret ognokre gonger ting landsmøte iapril. i Kinagjortatdetblirumogelegåskipeeitfysisk VÅREN påeinmarknad 2020HAReisjukflaggermus fordi flytrafikken blei lamma. landsmøtet tilNoregs Mållag denvåren? Detskjedde påIslandkan skullefå innverknad påavviklinga av i dessetider. Kven trudde vinteren 2010ateinvul- hakontrollikkje alteinkan på.Detersærstydeleg ymist omeinharaldrisågodeintensjonar. Ogdeter rar atmykje av detsomfaktisk veks bli opp,lettkan praktiske delenav hagebruket, ogdaveit- hagebruka passe mykje metaforen solskin.Herpeikar påden ikkje detblirsåddogvatna langsmed hoogdetblir og rak, såkjemdetikkjeei einaste grønsak oppom SÅ VEITVIatomrettesnora erstrekt aldrisåstram Det overordna prinsippeterlikevel detsame Derforhåpareg atlandsmøtet 2020–når Prinsippa vivedtar, peiker vegen men viskal, skjer iverda, ogdaerdetdeitillitsvalde irørsla

. KJEM STERKT TILBAKE. skal blipraksis.skal å handtere utfordringane somkjemnårprinsipp oss bådeeitydeleg rettesnor ogeitgodtstyre til Prekas! og strand rundt. Detharverkeleg vore eiglede. dei sistefire åra ogforalleugløymelege møte land vil takke for tillitenegharfått frå mållaga iNoreg ERSISTEleiarteigegskrividettebladet. DETTE Eg som i1997:Staten har ansvarforå trygge ogstyrke trygge prinsippet erli- kevel detsame kevel Det overordna nynorsken. - ҡ kevarer. en spesialbutikkforølogandre drik «Tyst», sombetyrtørstpådialekt,er Følte svaret åpenbartesegselv. bokmålversjon, ogmed utenGud. Kunne velgemellomnynorskog være kunnskapsløs! lære. Enkoketterer istedetmedå stokk dumogverkenellervil kan kunne noe,menlatesomomener nynorsk, erdetaktverdig åikke noe.Mennårdetkommerkan til positivt. Vibeundrer folksom betraktes kompetanse somnoe På absoluttalleandre områder riske sidevin. Nynorsk Raudvintildinobligato- detvere sjølvkan lurtågjerekar […] –Såomduikkjeernynorskbru- medan deinippartileitglasraudvin lære segnokre nyenynorske ord deisomskrivbokmåltildagleg kan Med NynorskRaudvinpåkartong med deg. men husk,dennesnakker Venndølsk. bort. En megetfinogsnillpapegøyegis dei hinesvivrundtibokmålsheimen. rar somtekdenneuppgåva,medan - arbeidsstader hevsinenynorskskriva Det ereiugjerd atoffentlege seier vi skal ha gøymekontor.seier viskal mekontor. Vivert fortavslørteomvi tullemedhjemmekontor/gjemkan - Litt surtatvisomskrivnynorsk ikkje rådets skyld. så dårligsomiNorge. DeterSpråk mennesker skriversittegetmorsmål Jeg harikke værtbortietlandder Jamaicakjell gjev bort papegøyen bort Jamaicakjell gjev

Ordbok medfølge. kan «Å æddemædæ» betyrhvaerdet «Kjæme du»betyrkommer du, «Ein, To, Tri» er1-2-3. Ca. 4årgammel,snakker greit, Geir Eikeland (i2013) i Excellars SAGT Sanna Sarromaa ikronikkVG Sanna Sarromaa sitt høyringssvar omspråklovasitt høyringssvar Kultur- oglikestillingsminister Gudbrandsdølen Dagningen – attgjeve iMorgonbladet – attgjeve @davywathne påTwitter@davywathne Hard skyts frå rikssynsar frårikssynsar Hard skyts å avleggje statsrådeiden å avleggjestatsrådeiden Abid Raja påFacebook på nynorsk ogforGud på nynorsk på språkkunnskapane @kvifor20 påTwitter til gudbrandsdølane til gudbrandsdølane Frå Høgnorskringen Frå Høgnorskringen om kviforhanvalde sin påFinn.no viser stor tru viser stortru N - -

3 Norsk Tidend 2 • 2020 ҡ NYNORSKBYEN

Trass mykje rabalder vart Ålesund ein nynorskby, og kommuneadministrasjonen har fått ein endra kvardag. Men leiaren i Borgund Mållag meiner det er for få som ser på vedtaket som ein siger. – Eg synest ikkje nynorsk står spesielt sterkt blant folk flest på Sunnmøre, seier ho. Etter stormen i nordvest

JUGENDBYEN ÅLESUND HAR lange Spaltene i Sunnmørsposten tradisjonar som eit bokmålsreservat kokte, tillitsvalde for dei tilsette i midt i det erkenynorske Sunnmøre. kommunen var ute i den same avisa Rett nok har det lenge vore nynor- og melde at «vi føler det blir påtvun- ske skulekrinsar og nynorskklassar i get oss», og ordførar Dag Olav Tenn- utkanten av kommunen, og innflyt- fjord i Skodje endra meining i løpet tarane frå kommunane rundt har av valkampen og meinte språknøy- hatt rikeleg med potensial til å setje tralitet er best, likevel. Heilt inn til eit skikkeleg nynorskpreg på byen. målstreken var tvilen hjå somme Men ingenting av dette har rokka av kommunestyrepresentantane ved biletet av at Ålesund er ein bok- stor, men 15. desember 2019 kunne målsby, anten ein snakkar om profi- nynorsktilhengjarane juble. Då ved- lering i bybiletet, skulemål eller som tok kommunestyret, rett nok med administrasjonsspråk i kommunen. eit nokså knapt fleirtal, at planane frå intensjonsavtalen skulle bli ein Det som endra alt realitet. Sjølv om ordlyden i vedta- 1. januar i år skulle det endre seg. Åle- ket ikkje er krystallklar, går vedtaket sund vart då ein storkommune, sle- langt i å slå fast at administrasjons- gen saman med dei fire grannekom- språket i nyekommunen Ålesund ETTERLYSER SPRÅKMEDVIT: – Det er få unge sunnmøringar munane Sandøy, Ørskog, Skodje og er nynorsk, og dermed språket som som ser på nynorsk som ei kampsak, meiner Lisa Alvestad, Haram. Alle dei andre kommunane i hovudsak skal brukast i ekstern leiar i Borgund Mållag. Foto: Kristoffer Antonsen hadde nynorsk som administrasjons- kommunikasjon.

2020 språk, men var til saman langt mindre • folkerike enn storebror Ålesund. Alle- – Nynorsk står ikkje sterkt har jobba hardt for at nynorskvedta- nynorsk som opplæringsmål, men eg reie i intensjonsavtalen mellom kom- Lisa Alvestad er leiar i Borgund Mål- ket skulle kome i hamn. Alvestad er har ikkje inntrykk av at folk er spe- munane frå 2017 vart det likevel slege lag og ei av dei som har gjort livet klar på at vedtaket er viktig for posi- sielt opptekne av at det er nynorsk fast at administrasjonsspråket i den surt for ålesundarar som ikkje ville sjonen til nynorsk på Sunnmøre. dei lærer. Eg registrerer til dømes at nye kommunen skulle vere nynorsk. bli ein del av ein nynorskkommune. – Eg synest ikkje nynorsk står det er mange av dei vaksne som skriv Det skulle bli starten på tre år med Ho er òg kommunestyrerepresen- spesielt sterkt her. Eg bur sjølv i bokmål på fritida, sjølv om dei er språkkrangling i nord-vest. tant for Senterpartiet i Ålesund, og gamle Haram kommune, der alle har fødde og oppvaksne her. Norsk Tidend 2 Norsk 4 N

NYNORSKBYEN: Kom- munestyret i Ålesund sa ja til nynorsk administrasjonsspråk i desember 2019. Men fleirtalet var knapt: 41 mot 35 røyster. Etter stormen i nordvest Foto: Benjamin Vogl

Språksaka har i større grad vore dei tilsette, fyrst og fremst i kommu- tema i avisspaltene og i sosiale neadministrasjonen. Mange av dei medium enn den daglege samta- er ålesundarar og har ikkje skrive len, meiner Lisa Alvestad. Ho vil nynorsk sidan sidemålsundervis- likevel ikkje kritisere sunnmørin- ninga på vidaregåande. Så kva gjer gane for å mangle nynorskengasje- ein kommuneadministrasjon som ment. må børste støv av nynorskkunnska- – Det er jo litt av oppgåva til pane i ein fyk og ein fei? mållaget å skape engasjement Ingvild Liadal har vore kommu- rundt språksaka. Så eg meiner nikasjonsrådgjevar i Ålesund kom- vi må ta folk som dei er. Alt i alt mune i tre år. Som vaskeekte ålesun- synest eg heile prosessen har vore dar med bokmålsbakgrunn fortel ho spennande å vere med på, òg trass at det har vore litt av ein overgang å den motstanden som har kome. skulle byrje å skrive nynorsk. Lisa Alvestad og meiningsfel- – Eg hadde aldri skrive nynorsk lane hennar har vore opptekne av sidan vi hadde det i undervisninga at kommuneadministrasjonen må i 9. trinn på ungdomsskulen og i få tid til å omstille seg til vedtaket. fyrste klasse på vidaregåande. Og ENDRA KVARDAG: Kommunikasjonsrådgjevar Ingvild Liadal Det meiner ho dei har lykkast med. sjølv om eg bur i Ålesund, synest eg synest overgangen til nynorsk administrasjonsspråk har vore – Vi har åtvara folk mot å ta i i grunnen ikkje eg ser det så mykje heftig. Foto: privat bruk raudpennen mot tekstane frå rundt meg at det er til hjelp. Så det kommunen, og eg er veldig glad for har vore ganske heftig, og eg har

at det ikkje skjer. Alt i alt synest eg ofte kjent meg ganske utrygg. Vi 2020 • Lisa Alvestad meiner det norske ser på nynorsk som ei kampsak. Eg dei tilsette har gjort ein kjempejobb. kan framleis skrive mykje av intern samfunnet er blitt meir språktole- kan for så vidt kjenne meg litt att kommunikasjon på bokmål, men rant, men at sunnmøringane heng i det sjølv, for eg var mellom dei – Har vore ganske heftig eg vil tru at om lag 30 % av det eg litt etter. som skifta til bokmål då eg tok til Politikarane har vedteke nynorsk, skriv, er på nynorsk. – Vi har absolutt representantar på vidaregåande skule i Ålesund. Eg men det er fyrst og fremst andre Liadal skjøna med ein gong som er opptekne av kultur og for- håpar dette vedtaket kan vere med som skal setje vedtaket ut i livet. vedtaket kom, at ho måtte gjere ein svararar av nynorsk på Sunnmøre, på å lyfte nynorsk og gjere det meir Språkvedtaket får uunngåeleg kon- innsats for å lære seg nynorsk.

men diverre synest eg få av dei unge akseptert over heile Sunnmøre. sekvensar for arbeidskvardagen til – Eg har bruka litt av fritida på å Tidend 2 Norsk 5 ҡ NYNORSKBYEN

Det har vore akseptert å snakke nedsetjande om «bo- nespråket» her. Eg ser på språksituasjonen i Ålesund og reaksjonane som har kome, som eit resultat av det som har vore. Eva Vinje Aurdal (Ap), ordførar i Ålesund

lese barnebøker på nynorsk. I tillegg – Vi har mellom anna nyleg har leiinga heile tida vore hjelpsam, tilsett ein rådgjevar i kommunika- støttande og optimistisk og mint om sjonsavdelinga med nynorskbak- at vi er mange i same båt, og at vi grunn, som skal hjelpe både oss og kjem til å få til dette. Vi har mellom dei tilsette i andre avdelingar med anna fått god rettleiing om kor vi omsetjing og skriveråd. Sidan ingen skal gå for å finne hjelpemiddel, og i avdelinga har nynorskbakgrunn nynorskkurs gjennom jobben. lenger, og ikkje var vane med å Det gjeld å ta konsekvensen av bruke det i kvardagen, treng vi den at ein ikkje er like sterk i nynorsk kompetansen. som i bokmål i det daglege arbeidet, Kommunen er no i gang med ein meiner Liadal. språkbruksplan som mellom anna – No i byrjinga har eg med vilje skal avklare nøyaktig kva informa- skrive enkle setningar. Sjølv om sjon som skal vere på nynorsk, seier vi stort sett får andre til å sjå over Rørvik. tekstane før vi sender dei ut, er det – I kjølvatnet av vedtaket har det ikkje alltid det blir tid til det. Enkle dukka opp ein del spørsmål blant setningar minimerer då sjansen for tilsette om kva type informasjon feil. I tillegg bidreg det til klarare som skal vere på nynorsk, og kva språk, og det er jo positivt. som framleis skal vere på bokmål. Ingen av dei tilsette i kommuni- Nokre overordna prinsipp har vi jo, kasjonsavdelinga har nynorskbak- som til dømes at all informasjon grunn. Liadal fortel at overgangen på nettsidene skal vere på nynorsk, har vore like brå for dei alle, og at men det dukkar ofte opp nokre dei til no har fått hjelp frå nynorsk- spørsmål i gråsona. Vi treng rett kunnige i andre avdelingar for å og slett klare rammer for kva som kvalitetssikre tekstane som går ut. skal vere på nynorsk, som vi òg kan – Eg likar svært dårleg å sende kommunisere overfor innbyggja- frå meg noko med feil, det handlar rane om dei spør eller klagar. For jo om profesjonalitet. Så sjølv no, det hender det dei gjer. etter nokre månader, kjenner eg I samband med språkbrukspla- meg framleis ikkje trygg nok til å nen held kommunen på å gjennom- sende noko ut utan at andre har føre ei kartlegging av nynorskkom- stadfest at det er rett. petansen blant dei tilsette, fortel LAGAR SPRÅKBRUKSPLAN: Fungerande kommunikasjonssjef Ingvild Liadal meiner ei god lei- Rørvik. Christine Røsvik i Ålesund kommune fortel at språkbruksplanen ing er alfa og omega for bokmåls- – Vi er litt usikre på kva dei til- til kommunen etter planen skal vere ferdig til sommaren. brukarar som skal byrje å skrive sette faktisk kan, og difor sender vi Foto: Ålesund kommune nynorsk i jobben, men at det ikkje no ut ei spørjeundersøking til alle. finst nokon snarvegar. På den måten får vi vite kva tiltak tanke på at det jobbar om lag 7000 eigne seg ny kunnskap. Vi ser ei klar – Eg kjenner meg i grunnen like som kan gje oss den kompetansen i kommunen, så synest eg ikkje betring i både effektivitet og språk- utrygg no som då eg starta å skrive vi treng. eigentleg det har kome så veldig ferdigheiter når vi har halde på så nynorsk. Men eg ser jo at eg kanskje Rørvik seier ho har fått nokre mange reaksjonar. lenge som no. Det hjelper å trene så 2020

• kan vere i overkant sjølvkritisk. Så reaksjonar frå dei tilsette på over- Rørvik er nøgd med korleis dei jamt som dei har gjort. det kjem seg nok sakte, men sikkert. gangen til nynorsk som administra- tilsette i kommunikasjonsavde- Eit godt samarbeidsklima både i sjonsspråk. linga har handtert endringane i og mellom avdelingane er ein viktig Jobbar med ny språkbruksplan – Reaksjonane har stort sett arbeidskvardagen, og i motsetnad faktor i eit godt språkarbeid, seier Christine Rørvik er fungerande handla om at folk ikkje kjenner til kommunikasjonsrådgjevar Ing- Rørvik. kommunikasjonssjef i Ålesund kom- seg trygge, og det er jo ei kjensle vild Liadal meiner ho kompetan- – Sjølv om vi har hatt ein del mune. Ho fortel at kommunen har ein skal ta på alvor, noko vi mel- sen har auka. kursing, er det veldig viktig å bruke vore nøydd til å gjere nokre grep for lom anna gjer med den nemnde – Eg er veldig imponert over kvarandre internt. Før vi fekk den

Norsk Tidend 2 Norsk å auke nynorskkompetansen. spørjeundersøkinga. Men med stå-på-viljen til å få til dette og til- ekstra stillinga, har vi hatt god hjelp 6 N

DET NYE VI-ET: – Det er ikkje fire småkommunar som har avgjort skriftspråket i nye Ålesund kommune, det er det nye vi-et, seier Eva Vinje Aurdal. Biletet er frå Haramsøya. Foto: Øystein Søbye / NN / Samfoto

– Frykta du at språkstriden kunne kome til å koste deg jobben som ord- førar i nye Ålesund etter valet i 2019? – Eg har iallfall blitt presentert som ho som risikerte ordførarjob- ben for saka. Og det er nok noko i det, for det har vore dei som har meldt seg ut av partiet mitt på grunn av dette. Men frå dei næraste tillitsvalde i partiet har eg berre opplevd støtte. – Skjønar du reaksjonane som har kome på at fire småkommunar skal få avgjere målforma i nye Ålesund? – Det er ikkje dei som har avgjort – Det har vore veldig stor mot- det, det er det det nye vi-et som har. stand blant innbyggjarane i gamle Gamle Ålesund har fått med seg Ålesund. Sjølv om eg for så vidt både kommunevåpenet og namnet. hadde venta motstand, er eg nok litt Nynorskvedtaket er med på å gjere overraska over omfanget. Men det nyekommunen til noko anna enn eg er aller mest overraska over, er at det som var. Og dersom ein som det i tillegg har vore ein del openlys meg ønskjer at dei to skriftspråka motstand blant dei tilsette i kom- skal vere reelle og jamstilte alterna- munen. tiv, må ein positivt diskriminere det Aurdal legg ikkje skjul på at ho eine. Eg meiner dette òg handlar meiner utspela frå dei tilsette har om at vi tek vår del av eit nasjonalt vore kjenslestyrte og lite kunnskaps- ansvar for nynorsk. baserte, og til tider uprofesjonelle. Eva Vinje Aurdal kjem frå Stor- – Sjølvsagt skal tilsette i Ålesund dal på indre Sunnmøre og er såleis kommune ha lov til å engasjere seg innflyttar til Ålesund. Ho meiner i språkpolitikk på fritida, men eg set dei yngre generasjonane er mindre spørjeteikn ved rolleforståinga når dei skeptiske til nynorsk enn dei eldre. gjer det som tilsette. Mellom anna var – Ålesund har, kanskje i motsetnad ORDFØRAR: Eva Vinje Aurdal har heile tida stått fast ved at verneombodet ute og meinte at dei til ein del andre norske byar, fyrst nye Ålesund skulle bli ein nynorskkommune. tilsette ikkje hadde blitt tekne med og fremst vakse grunna tilflytting frå Foto: Per Staale Bugjerde på råd før vedtaket i kommunestyret. bygdene rundt. Og det er innflyt- Svaret mitt var då at administra- tarane som har tilpassa seg borgar- sjonsspråket i Ålesund er ei sak for skapstradisjonen, ikkje omvendt. Det frå andre avdelingar med å sjå over bruke ordbøker. Men eg synest vi politikarane, ikkje dei tilsette. Dei har vore akseptert å snakke nedset- og lese korrektur på ting. Det har har vist oss tilpassingsdyktige. skal derimot få vere med i prosessen jande om «bonespråket» her. Eg ser på vore viktig når vi sender ut informa- i etterkant, mellom anna i arbeidet vi språksituasjonen i Ålesund og reaksjo- sjon til fleire tusen tilsette. – Det har vore ein storm no gjer med språkbruksplanen. nane som har kome, som eit resultat

Det endra administrasjonsspråket Ordførar Eva Vinje Aurdal (Ap) har Aurdal meiner den politiske oppo- av det som har vore. For dei yngre 2020 • har ikkje kravd veldig mykje ekstra vore den fremste og mest profilerte sisjonen i kommunen har skodd seg generasjonane er ikkje det gamle ressursar av kommunen, meiner forsvararen av nynorskvedtaket. Ho på motstanden frå dei tilsette. spenningsforholdet mellom by og Christine Rørvik. var ordførar i gamle Ålesund, slik ho er – Som arbeidarpartipolitikar har land det same, og eg har god tru på at – Iallfall no som vi er oppe og det i nye. Sjølv om ho har møtt mykje eg sete i opposisjon i eit Ålesund den kulturelle kløfta mellom Ålesund går, synest eg i grunnen vi har motstand, har ho heile tida stått fast styrt av Høgre og Framstegspartiet i og resten av Sunnmøre er i ferd med ein fin flyt på det. Det er klart ein ved at intensjonsavtalen skulle bli ein mange år. Og eg har aldri sett dei to å forsvinne. må endre måten ein jobbar på, til realitet. Aurdal er klar på at ho har partia vere så opptekne av vilkåra til ASTRID MARIE GROV [email protected] dømes gjennom å venje seg til å opplevd språkstriden som ein storm. dei tilsette som i denne saka. Tidend 2 Norsk 7 ҡ MÅLNYTT

Edvard Arnt Hoem vart i februar utnemnd til kommandør av St. Olavs orden i Aschehoug-villaen i Oslo. Både familie, venner og kollegaer var møtte fram for å heidre forfattaren. Utnemnd til kommandør av St. Olavs orden

– DET KOM som ei overrasking då tant brote ned mange fastlåste å skildre gleda og slitet i alle typar tenkje seg. Så lenge eg har krefter eg fekk vite at eg skulle få utnem- haldningar mot nynorsk. Hoem har arbeid. Han utforskar sosiale klassar til det, vil eg vere med å påpeike at ninga. Eg går ut frå at eg først og vist verdien av ein språkdelt norsk og viser nyansar i ulike menneske, dette er ei stor skam for tida vår, sa fremst får ho for litteraturen min, kultur og vist at nynorsk ikkje er sa ho. forfattaren. sa Hoem til Nynorsk pressekontor til hinder for å nå ut til eit breitt rett i forkant av utnemninga. Då publikum, sa kansellisjef Mette Kritisk til forskjellssamfunnet Glad i kongehuset hadde han ikkje lese grunngivinga Tverli då ho utnemnde Hoem. Hoem sjølv skildra livet og forfat- Under utnemninga kom det òg frå Ordensrådet, som deler ut pri- Tverli peika òg på at juryen i tarskapen sin som ei eventyrleg fram at Hoem har stor respekt for sen. grunngivinga si legg Hoems skild- reise, då han tok imot utnemninga. det norske kongehuset og det dei ring av menneske til grunn for – Eg har vore med på ei even- står for. Har fått nynorsken ut til alle utnemninga. tyrleg reise. Frå det førmoderne – Eg har hatt mange politiske – Med litterær kvalitet og engasje- – Hoem har skrive uforgløyme- samfunnet der hesten var den standpunkt, men det norske kon- ment som verkemiddel har Hoem lege portrett av menneske og deira viktigaste trekkrafta og fram til gehuset har alltid hatt betydning som forfattar og samfunnsdebat- liv og virke. Han har ei eiga evne til det postmoderne samfunnet kor for meg. Derfor tar eg imot utnem- eg dagleg kan kommunisere med ninga med glede, seier Hoem til menneske over heile jorda, sa han Nynorsk pressekontor. i talen sin. Også i talen sin peika forfattaren – Eg har fått oppleve alt eit men- på kva kongehuset har hatt å seie. neske kan forlange for å ha levd eit – Gjennom ulike tidsepokar har rikt og godt liv, sa han. eg sett kor ungt og skjørt det norske Dei verdiar eg identifiserer I talen nytta òg Hoem høvet til å demokratiet er. Eg har alltid tenkt at kritisere Europa for måten flyktnin- eit lite samfunn som det norske må meg med, er ikkje spesielt gar blir behandla på i nyare tid. ha ein høvding. Og lenge før, men – Det har vore mykje snakk om særleg under arbeidet med bio- norske. At alle menneske det som ein kallar norske verdiar. grafien om Bjørnstjerne Bjørnson, Dei verdiar eg identifiserer meg gjekk det opp for meg kor avgje- er født like, var ikkje ein med, er ikkje spesielt norske. At rande kongehuset har vore for den alle menneske er født like, var historiske utviklinga i landet vårt frå tanke som oppstod her. ikkje ein tanke som oppstod her. 1905 til i dag. Derfor vil eg gjennom Edvard Hoem Det er djupt nedslåande at Europa representanten frå ordenskanselliet ikkje klarer å hindre at millionar rette mi største takk til Hans majes- av menneske stadig er på flukt, og tet Kong Harald for denne store æra at dei bur i leirar med dei mest som er gitt meg til del, sa Hoem. nedverdigande forhold ein kan NPK Merkeleg prioritering Noregs Mållag bør prioritere Innleiinga til Fridtun vart raskt ut innleiinga på same måten som ho på prinsipprogramseminaret i Oslo. annleis, meiner Knut O. lagt ut på heimesida til Noregs Mål- fekk tid til å skriva ut innleiinga ho Dette må vera ei feilprioritering lag, men det vart ikkje innleiinga til heldt på seminaret på Lillehammer for prinsipprogramsaka er utan tvil Dale. Mållagsleiar Magne Tennø. sist vinter. Den innleiinga er lagd ut den viktigaste saka på landsmøtet på Aasbrenn svarar. Tennø er tilsett i Noregs Mållag. på heimesida til Noregs Mållag med Sola siste helga i april. Tre gonger har eg difor vendt meg til overskrifta: Nynorsken i Innlandet Eg deltok på Voldaseminaret leiaren i Noregs Mållag Magne Aas- og regionreforma. 27.02.–01.03.70. I framhaldet av ҡ INNLEGG brenn for å etterlysa ei publisering Helga 21.–22. mars har Horda- seminaret gav Samlaget ut boka Mål

2020 av Tennø-foredraget. land Mållag årsmøte, og på semi-

• og makt redigert av Jan Askelund. Landsmøtet i Noregs Mållag skal i Men svaret hans var jamt at Tennø naret på laurdagen innleier Marit I boka finn me m.a. ein artikkel av april vedta nytt prinsipprogram. I pro- hadde det så travelt at ho ikkje hadde Aakre Tennø om nynorsken sin plass Gunnar Skirbekk med tittelen: Språk sessen fram mot nytt prinsipprogram tid til å reinskriva manuset. i Vestland fylke og om det nye prin- og økonomi. Innleiinga til Skirbekk har leiinga i mållaget skipa til tre ulike Innleiinga til Marit Aakre Tennø sipprogrammet til Noregs Mållag. på Voldaseminaret i 1970 vart publi- seminar, eit i Oslo, eit i Trondheim og i Oslo 21.september 2019 inneheldt Eg tykkjer det er merkeleg at Tennø sert. Slik meiner eg at det òg må vera eit i Bergen. Eg var på seminaret i Oslo viktige moment. Av den grunn har tid til å førebu og halda to innlei- med innleiinga til Tennø på Oslo- der det var innleiingar av m.a. Kristin meiner eg at leiinga i NM skulle ha ingar i Bergen 21.mars, medan ho ikkje seminaret hausten 2019.

Norsk Tidend 2 Norsk Fridtun og Marit Aakre Tennø. rydda tid for Tennø så ho fekk skrive har hatt tid til å reinskriva innleiinga Knut O. Dale 8 N

Fryktar iPad i skulen gir dårlegare nynorskkarakterar

iPadar utan stavekontroll på nynorsk bekymrar lærarar ved Vennesla ungdomsskule. – Det viser seg at iPad ikkje har stavekontroll på nynorsk og at elevane sine innleveringar, tenta- menar og prøver kan få dårlegare resultat enn dei har fortent, seier Merete Aasemoen Aardal, som er hovudtillitsvald for Utdanningsfor- bundet. Det var Vennesla Tidende som først omtalte saka. Aardal meiner dette er ein uheldig situasjon, som i verste fall kan gå utover elevane sitt karaktersnitt og eksamensresultat og såleis påverke opptaket til vidaregåande skule. I dag må først elevane skrive teksten på iPaden, deretter kopiere teksten inn i onlineversjonen av ret- teprogrammet for ein stavesjekk, for så å lime den retta versjonen inn på iPaden igjen, skriv utdanningsnytt. no. Dei tillitsvalde i Utdanningsfor- bundet meiner dette er for tungvint og skapar situasjonar der det lett kan skje ein feil. Dei trur også det kan bli ein stressfaktor for elevane under eksamen. NPK

Vil at Visit Norway skal bruke nynorsk

Visit Norway held nynorsk på ei armlengds avstand, meiner mål- lagsleiar Magne Aasbrenn. Marknadsføringsselskapet Visit Norway driv med marknads- føring av turist-Noreg for å få fleire til å leggje feriereisa til eige land. – Sidan Visit Norway er eigd av NØGD MOTTAKAR: staten via Næringsdepartementet – Eg har fått oppleve og Innovasjon Noreg, bør vi kunne alt eit menneske kan forvente at det vert reklamert forlange for å ha levd både på bokmål og nynorsk. I dag eit rikt og godt liv, seier brukar Visit Norway bokmål, seier Edvard Hoem. Magne Aasbrenn, leiar i Noregs Mållag. Foto: Terje Bendiksby / NTB scanpixNTB / Bendiksby Terje Foto:

I 2017 lova Visit Norway «å sjå på saka så snart som mogleg» om dei skulle ta i bruk nynorsk, utan at det har skjedd noka særleg betring. – Mitt inntrykk er at Visit Svar frå Noregs Mållag Norway vil halde nynorsken på ei armlengds avstand, og at dei i Om prioriteringane på skri- Tennø, styret og skrivarstova var I tillegg har vi hatt eit tjuetal praksis ser på «norsk» som eigent- varstova hausten 2019 svært opptatte med å gi respons medieutspel. Vi lykkast ikkje å få leg berre bokmål. Dei tar ikkje frå Noregs Mållag i ymse høy- gjennomslag i alt, men medlem- omsyn til at mange av dei mest Eg var sjølv på prinsipprogram- ringar i Stortinget og andre mene skal vite at vi verkeleg har kjende reisemåla i landet ligg i seminaret i Oslo 21. september stader. Denne hausten har vi prøvd, og at dei tilsette på skri- nynorskområde, i Sognefjorden, og er einig med Knut O. Dale arbeidd med arkivlovhøyring, varstova er slik skrudd saman Setesdal, Sunnmøre og Telemark, i at Marit Aakre Tennø heldt språklovhøyring, statsbudsjett- at når det verkeleg brenn, så ser seier Aasbrenn. eit svært godt innlegg der. Slik høyring og eksamensordnings- dei ikkje på klokka og seier at nå Noregs Mållag vil legge dette

det heldigvis er med mange av utval. Vi har arbeidd med å er kontortida slutt. fram for næringsminister Iselin 2020 • innlegga i tilskipingane våre, så innføre språkbruksplanar i Som leiar står eg inne for at Nybø om nynorskboikotten frå følgde ikkje innlegget den dagen dei nyvalde fylka og dei saman- slikt som dette blei prioritert Visit Norway held fram. slavisk eit manuskript. Dermed slåtte kommunane, vi har drive framfor å gjenskape eit skriftleg – Visit Norway greier å gi inneber det eit større arbeid å lobbyverksemd rundt den nye manuskript av eit føredrag som informasjonen sin på 14 andre skrive det ned i manuskript- læreplanen, arbeidd for at nye hadde vore halde 21. september. språk. Da burde det vere innanfor form i ettertid. Eg tar ansvar for Ålesund skulle bli nynorskby Magne Aasbrenn, rekkevidde å bruke nynorsk også, at ikkje dette blei prioritert i ei og for å få språkdelt ungdoms- leiar i Noregs Mållag meiner Magne Aasbrenn. NPK tid da politisk rådgivar Aakre skule inn på 2021-budsjettet. Tidend 2 Norsk 9 ҡ MÅLN YTT Fire av fem lærarar ved nynorske skular seier at klassen deira må bruka digitale ressursar på bokmål minst éin gong i veka – sjølv om dei kunne ønskt dei var på nynorsk. Nynorske elevar blir tvinga til å bruka bokmål

DETTE KJEM FRAM i ei undersøking i Noreg. For første gong på fleire I undersøkinga kjem det fram i grunnskulen som blei gjennomført FAKTA år er det nynorskelevar i alle fylke at berre kring éin av fem lærarar av Framtida.no rett før alle skular i dette skuleåret. synest det er litt lett eller veldig lett landet blei stengde fredag 13. mars. ҡ Kor ofte bruker klassen din Målrørsla meiner staten må ta å ha kontroll på språkinnstillingane Etter dette har skulane i landet blitt digitale ressursar på bokmål, meir ansvar for å sikra rettane til til programma og appane til elev- som du kunne ønskt var på heilt avhengige av ei rekkje digitale nynorskelevane. maskinene. nynorsk? ressursar og læremiddel. – Me kan ikkje forventa at ҡ Nesten kvar time: 6 % dette berre løyser seg sjølv. Staten Sjekk språket – Eg har forståing for at det er ein må koma med tiltak. Når fleire Magne Aasbrenn i Noregs Mållag ҡ Kvar dag: 28 % ekstraordinær situasjon no, men det kommunar har kjøpt inn Chrome- seier stengde skular gjev foreldre betyr ikkje at nynorskelevane har ҡ 2–4 gonger i veka: 34 % book og iPadar som ikkje fungerer betre tid til å sjekka språket i appane mindre behov for opplæring i språket godt nok på nynorsk, så er det og programma borna deira bruker ҡ 1 gong i veka: 14 % sitt og på språket sitt, seier Gunnhild tydeleg at språket ikkje har vore på skulen. Skjold, leiar i Norsk Målungdom. ҡ Kvar månad: 13 % med i vurderinga, seier Gunnhild – Me vil oppmoda foreldre og – Mangelen på digitale verktøy, Skjold. elevar til å sjekka om det verkeleg er ҡ Sjeldan: 4 % ressursar og læremiddel på nynorsk 80 prosent av alle lærarane på språkleg jamstilling i skulen. blir ekstra synleg i desse dagar, ҡ Aldri: 2 % barnetrinnet svarar at elevane deira 200 lærarar har svara på under- seier leiar i Noregs Mållag, Magne bruker anten Chromebook eller iPad søkinga som blei gjennomført i Kjelde: Spørjeundersøking til 200 grunnsku- starten av mars av Framtida.no og Aasbrenn. lar med nynorske elevar. på skulen. Målrørsla ønskjer å endra opplæ- Landssamanslutninga av nynorsk- – Urovekkande ringslova for å sikra nynorskelevane kommunar. Det er over 75.000 elevar i grunn- sin rett til få skriveprogram og andre SVEIN OLAV LANGÅKER skulen med nynorsk som hovudmål viktige verktøy på nynorsk. Framtida.no

Makelaust statistikkprinsipp i NRK ҡ INNLEGG

NRKs statistikkføring gjev eit skeivt bilete av kor mykje nynorsk organisasjonen eigentleg brukar, meiner Oddmund Utskarpen. 0 % nynorsk, 50 % bokmål og 50 % dialekt vert til 25 % nynorsk og 75 % bokmål i ordsendingane i informasjonsverksemda i NRK. Dei fleste som les dette, vil vel utbryta: «Nei, noko sånt kan ikkje vera sant!» Men dessverre, ein tabell i årsmeldinga frå NRK 1994 stadfes- tar biletet (sjå illustrasjonen). Vi ser at i redaksjonar i NRK der det finst null komma null timar

2020 nynorskbruk, stig nynorskprosenten • til høgder som overstig minstesatsen for språkbruk av «våre to offisielle målformer», når statistikkføringa går etter NRK sitt statistikkprinsipp:

• Musikkredaksjonen hadde kringkasta 3,0 timar bokmål, 8,2 timar

Norsk Tidend 2 Norsk dialekt og 0,0 timar nynorsk, og 10 N ҡ MEDIA Me kan ikkje forventa at INGER JOHANNE RUSET dette berre løyser seg sjølv. leiar i Kringkastingsringen Staten må koma med tiltak. Gunnhild Skjold, leiar i Norsk Målungdom Media si rolle i krisetid

SOMMAREN 2013 HADDE eg mitt første vikariat i NRK Møre og Romsdal, og var temmeleg fersk i rolla som deskarbeidar. Eg hadde vel ei slags forståing av media sitt ansvar for å informere om hendingar i samfunnet, men det var ikkje før ut på sein- sommaren at eg verkeleg forstod at ansvaret også gjaldt beredskap.

DET VAR I grunnen ei typisk vestlandssak; eit stort ras hadde gått over ein veg. Dette raset hadde ført til at ei heil bygd, Todalen på Nordmøre, mista den einaste vegen til omverda. I tillegg mista dei 350 innbyg- Foto: Anna Sofie Ekeland Valvatne / Norsk Målungdom Norsk / Valvatne EkelandSofie Anna Foto: gjarane straumen, noko som gjekk direkte utover helsetilbodet. Fleire av bøndene frykta også for dyra sine.

PÅ KORT TID fekk ein nordmørsk reporter frå NRK teke seg inn til bygda med båt. Han – Me vil oppmoda foreldre hadde med eit lite aggregat og rigga seg til på ei campinghytte. Frå morgon til kveld og elevar til å sjekka om i dagevis rapporterte han inn siste nytt til kringkastinga, slik at også innbyggjarane det verkeleg er språkleg kunne få høyre om utviklinga gjennom bat- jamstilling i skulen. teriradioane sine. NRK-reporteren i Todalen blei dermed ein del av beredskapen på Magne Aasbrenn, staden. Det er ikkje for ingenting at ein bat- leiar i Noregs Mållag teridriven DAB-radio er på den korte lista av ting Direktoratet for samfunnstryggleik og beredskap meiner alle hushald bør ha til kvar tid. Foto: Noregs Mållag Noregs Foto: RASET I TODALEN og den lokale krisa det medførte, er sjølvsagt noko ganske anna enn den globale krisa som koronaviruset har ført oss alle inn i. Men ei krise er ei krise, anten det gjeld for alle eller det gjeld for få. Informasjonsbehovet er umetteleg frå krisa inntreffer, ikkje berre for sensa- Makelaust statistikkprinsipp i NRK sjonslysta sin del, men fordi det har praktisk verdi for alle involverte. det gav ein nynorskprosent odelstings¬debatten om inn- «NRK hadde i 2016 eit snitt på 23 på 36,6 % med NRK sitt statis- stillinga: prosent nynorsk for alle platt- I DAGENS VERD kan dei fleste ta på seg tikkprinsipp. «Det er viktig å streka under former. Mengda nynorsk på TV rolla som nyheitsformidlarar i krisetid. at ingen av målformene skal ha og radio omfattar all normert Dei vippar berre opp mobilkameraet og • Helgeredaksjonen hadde mindre enn 25 prosent av ord- nynorsk, og halvparten av all kjem med sine observasjonar og innspel i kringkasta 23,0 timar bok- sendingane i radio og fjernsyn. munnleg dialektbruk i riks- og sosiale medium. Det har vi sett mange og mål, 32,0 timar dialekt og 0,0 Det er nemleg noko anna enn distriktssendingar. På NRK.no tel gode døme på i til dømes krigsområde som timar nynorsk, og det gav ein sendingane. Like eins er det bra vi publiserte artiklar på normert akkrediterte journalistar har mista tilgan- nynorskprosent på 29,1 % med at NRK også i si utovervende nynorsk.» «Mengda nynorsk» i gen til. Det er likefullt ein fare med det. Fal- NRK sitt statistikkprinsipp. verksemd, t.d. gjennom skrift- det eine tilfellet og «publiserte ske nyheiter florerer, og det kan vere vanleg informasjon, pressearbeid, artiklar» i det andre, les vi. Men skeleg sjølv for dei med gode intensjonar Då Odels- og Lagtinget i 1996 pressekontakt, annonsering tekstmengda må teljast på same å skaffe seg eit overblikk. Dei profesjonelle endra på vedtektene for NRK osv., tek sitt språklege allmen- måte i begge tilfelle. Dette er då mediehusa har, og vil framleis ha, ei viktig AS, vedtok dei samstundes ein nansvar alvorleg.» statistikk. rolle i å filtrere informasjonen som går ut målparagraf som vart punkt Men eg har ikkje funne til allmenta. Like eins er lokaljournalistane 6 i føremålspararafen for sel- nokon språkstatistikk om NRK – – – enormt viktige med sin lokale kompetanse skapet: si «utovervende verksemd» som og raske nærvær. I Todalen var til dømes «Fremme bruk og respekt er noko anna enn sendingane. I Norsk Tidend nr. 1 for i år også nettavisa Todalen.no ei viktig kjelde

for norsk språk og passe på at I år blir det eit kvart hundreår jublar leiaren i Kringkastings- til informasjon - både for innbyggjarane og 2020 • våre to offisielle målformer sidan Odels- og Lagtinget vedtok ringen over den nye NRK- andre media. er representert med minst 25 denne minstebruken av «våre to statistikken og nemner årstalet prosent av ordsendingene i offisielle målformer» i NRK. For 1970. Men både ringen og DETTE ER IKKJE tida for nedskjeringar i radio, fjernsyn og NRKs infor- folk flest er slike vedtak noko kringkastinga har oversett ved- distriktsredaksjonane. Krisa er ikkje over masjonsvirksomhet» (Innst. O. ein skal retta seg etter. Men for taka i Odelstinget og Lagtinget enno. nr. 16 – 1995–96). NRK ser det litt annleis ut. Om i 1995. No er det snart på tide å Fleirtalsrepresentanten nynorsk heiter det framleis mel- ta skeia i ei anna hand.

Hallgrim Berg (H) sa dette i lom anna i årsrapporten 2016: Oddmund Utskarpen Tidend 2 Norsk 11 ҡ INTERVJUET

Frå og med dette nummeret tek Rolf Theil over spalta på baksida av Norsk Tidend. Theil er professor emeritus i allmenn og afrikansk lingvistikk ved Universitetet i Oslo, og knapt nokon kan meir om fleire språk enn han – anten dei er fjerne eller nære.

Språkprofessor Rolf Theil er ny spaltist – Eg vart tidleg forelska i nynorsken

ROLF THEIL VOKS OPP i ein ikkje lære nynorsk før hausten språklig samling (LSS) og såg på inn i både Studentmållaget og arbeidarfamilie i Eidanger ved 1960, då eg byrja på ungdoms- seg sjølv som samnorskmann. studentlaget til Landslaget for Porsgrunn, men det vart tidleg skulen. Sjølvsagt hadde vi på fol- – Når du veks opp i ein kom- Språklig Samling. klart at det ikkje kom til å bli keskulen sunge salmar og songar mune der bokmålet er hovudmål nokon arbeidar av han. Theil på nynorsk, og det var fine stykke og du ikkje likar dette folkemåls- – Aasen gjorde jobben fatta alt som liten gut sterk inter- på nynorsk i lesebøkene våre, fjerne skriftspråket, kan du gå I dag har Rolf Theil funne seg esse for språk. Alle slags språk, på men på ungdomsskulen fekk vi over til nynorsk eller arbeide for fullt og heilt til rette i målrørsla, alle slags måtar. Som tilsett ved lære nynorsk grammatikk. Då å innføre fleire norske element i fortel han. Universitetet i Oslo i over 40 år vakna språkforskaren i meg, og bokmålet. Eg gjorde begge delar. – På slutten av 1980-talet stilte har han vore borti imponerande då blei eg forelska i nynorsken. Då eg lærte om rettskrivings- eg som LSS-representant på fleire mange av dei nesten 7000 språka Eg såg at eg kunne den nynor- reformene i riksmål/bokmål, møte med Studentmållaga i Oslo i verda. Anten det er kinesisk, ske grammatikken frå før – både trudde eg i yngre dagar at denne og Trondheim. Dei spurde meg gamalegyptisk, det vestafrikanske hovudreglar og unnatak stemte prosessen ville halde fram. Mens kva det var ved nynorsken som språket fulfulde, samisk språk- stort sett med grenlandsmålet. eg gjekk på ungdomsskulen og LSS ville endre for å nå fram til eit historie eller språkleg evolusjon Det forundra meg at læraren gymnaset, låg eg på senga om samnorsk skriftspråk. Eg hugsar – Rolf Theil har jobba med det vår ikkje nemnde dette, men ho kvelden og leita etter folkemåls- ikkje kva eg svara, men eg hugsar alt saman. Ein får ikkje tittelen kjende vel ikkje dialekten vår. former i bokmålsordboka. Det godt kva eg tenkte: «Dette har eg professor i allmenn og afrikansk Eg var einsam med interessa var mykje fint der, men ikkje nok ikkje noko svar på!» Eg fann etter lingvistikk, med magistergrad i mi, og ikkje før etter examen til å skrive eit konsekvent norsk kvart ut at eg ikkje hadde noko i allmenn språkvitskap med kine- artium torde eg å gå heilt over til mål. Det blei eit blandingsmål LSS å gjere. Det sat langt inne å sisk og samisk som støttefag utan nynorsk. som ikkje høyrde nokon stad melde seg ut av ein organisasjon grunn. Som folkemålsaktivist var Rolf heime. Då eg kom til Oslo som styrt av gode vener – og sanne Theil lenge aktiv i Landslaget for student, melde eg meg straks vener av norsk folkemål – men – Vekte språkforskaren i meg eg gjorde det til slutt. Nynorsken Og så var det nynorsk, då. Trass er eit så godt skriftspråk for det mange spennande språkmøte norske folkemålet at «radikalt verda rundt har Rolf lenge vore bokmål» ikkje trengst. Dei som klar over kva språk som ligg ønskjer eit norsk alternativ til den hjarta hans nærast. dansk-norske språktradisjonen, – På sett og vis har eg i år Nynorsken er eit så godt bør samle seg om nynorsken. Ivar 2020 60-årsjubileum som målmann. Aasen gjorde jobben. • Eg voks opp i Grenland, der bok- Sjølv om Theil har vore pen- mål er hovudmålet, og eg fekk skriftspråk for det norske sjonist sidan han fylte 70 i 2016, folkemålet at «radikalt bokmål» ikkje trengst. Rolf Theil Norsk Tidend 2 Norsk 12 N

Det var språket som gjorde oss til meir enn ein vanleg apeart. Kor mykje av menneskeleg kultur hadde vore mogeleg utan språket? Rolf Theil

er korkje det språklege engasjementet eller arbeidsgleda borte. Han er aktiv skribent både i All- kunne, Store Norske Leksikon og på Wikipedia og seier også ofte ja til å bidra til eit bokprosjekt eller å halde språklege føredrag når han blir spurt. Mellom anna har han bidrege til å rekonstruere gammalsamisk i serien Beforeig- ners, som er ei storsatsing frå det amerikanske strøymeselskapet HBO. For Rolf Theil kjem språket alltid til å vere den store liden- skapen som vart ein jobb. – Det moderne mennesket oppstod i Afrika for fleire hundre tusen år sidan. Då menneska tok til å spreie seg utover jorda for nærmare 100 000 år sidan, hadde dei språket med seg. Kanskje hadde dei berre med seg ei handfull språk frå Afrika. No finst det over 7000, og minst like mange er borte. Kva er det ved mennesket som gjer denne enorme språklege variasjonen mogeleg? Er det likevel ein kjerne av sams drag i alle språk? Det var språket som gjorde oss til meir enn ein vanleg apeart. Kor mykje av menneskeleg kultur hadde vore mogeleg utan språket? 2020 • ASTRID MARIE GROV [email protected] Foto: privat privat Foto:

Norsk Tidend 2 Norsk 13 ҡ MÅLNYTT Landsmøtet til Noregs Mållag som var planlagt på Sola fredag 24. til 26. april, er avlyst. Styret gjer framlegg om å gjennomføre det fysiske møtet i oktober.

AVLYST LANDSMØTE: Det blir ikkje landsmøte på Sola i april. Styret innstiller på å gjere dei vedtaka som ikkje kan vente, elektronisk og samlast til fysisk landsmøte i oktober. Foto: Noregs Mållag Avlyst landsmøte på Sola – DET VAR med tungt hjarte at dette kan vi gjere til hausten. Det det elektroniske møtet med svar sin seier ja til framgangsmåten, styret avlyser landsmøtet på Sola, er likevel eit par saker som ikkje på e-post som røystemetode blir vert det vedteke. Framlegget er at men når situasjonen er som han kan vente til dei strenge nasjo- gjennomført 24.–26. april, og landsmøtet i april vel nytt styre er grunna koronaviruset, seier nale tiltaka vert avslutta: val av at det fysiske møtet blir utsett og vedtek ein lotterigaranti, og det seg sjølv at vi ikkje kunne nytt styre og godkjenning av ein til helga 16.–18. oktober på det at landsmøtet i oktober handsa- avhalde eit fysisk landsmøte bankgaranti for adventskalen- planlagde landsmøtehotellet på mar andre faste landsmøtesaker, denne våren, seier Magne Aas- deren som skaffar laga inntekter Sola. prinsipprogrammet og aktuelle brenn, leiar i Noregs Mållag. om hausten, seier Magne Aas- politiske saker. Ny frist for inn- – Styret har drøfta saka brenn. Delegatar og sakliste sending av saker blir sett til 16. grundig og innstiller på at Det har gått ut informasjon Det er delegatane som var august i tråd med lova. Styret er landsmøtet i all hovudsak kan til alle laga om styrevedtaket, og påmelde til det ordinære lands- tydeleg på at ingen av laga skal flyttast til hausten. Det er viktig i starten av april får alle utsen- møtet, som kan delta på lands- li økonomisk tap av situasjonen at vi møtest, får drøfta politikk, dingane spørsmål om dei kan møtet både i april og i oktober. som har oppstått. delt ros og ris og peikt ut den godkjenne den framgangsmåten Styret har sagt at om to tredjede- HEGE LOTHE politiske kursen for framtida. Alt styret ynskjer. Framlegget er at lar av dei som nyttar røysteretten [email protected]

Mange lærarstudentar får ikkje nynorskopplæring Ein del utdanningsinstitu- lærarutdanninga utan norskunder- éin lærestad korkje gjennomfører undervisa elevar med nynorsk som visning i det heile. Førsteamanuensis opplæring eller vurdering i sidemå- hovudmål. Gjennom å senda lærarar sjonar gjev ikkje lærarar Eli Anne Eiesland ved Universitetet i let til studentane, som i dei fleste ut i skulen med berre sidemålsun- som skal undervisa elevar Søraust-Noreg er leiar for Nasjonalt tilfelle er nynorsk. Dermed kjem dervisning i bagasjen, er det uunn-

2020 fagorgan for nordisk språk og lit- desse lærarane ut i skulen med side- gåeleg at utdanningsstyresmaktene • frå 5. til 10. trinn, under- teratur og har undersøkt kva praksis målsundervisninga som den einaste svekkjer læringsvilkåra for nynorsk- visning i nynorsk. dei ulike lærestadene har for å sikra nynorskopplæringa dei har fått, trass elevane. Slik kan det ikkje vera. nynorskkompetansen til desse stu- at det er nedfelt i forskrift at studen- Norsk Tidend har bede Nasjonalt MEDAN NORSKUNDERVISNING ER dentane. tane skal meistra både bokmål og fagorgan for kvalitet i utdanninga obligatorisk for dei lærarstudentane Totalt er det 12 utdanningsin- nynorsk. (NOKUT) om ein kommentar til som skal undervisa elevar frå 1. til 7. stitusjonar som utdannar lærarar Mållagsleiar Magne Aasbrenn funna i rapporten frå Eiesland. Det klasse, kan lærarar som skal under- frå 5. til 10. trinn. Resultata viser at meiner funna er urovekkjande. har ikkje lykkast.

Norsk Tidend 2 Norsk visa 5.- til 10.-klassingar, gå gjennom seks av utdanningsinstitusjonane og – Fleire av desse lærarane skal 14 N

KUNNSKAPSMINISTER GURI MELBY: – Hjarta mitt ligg hos nynorskelevane

– Eg har sjølv sett at dei komande lærarane våre er for dårlege i nynorsk, og det må lærarutdanningane i større grad ta innover seg, seier kunnskapsminister 2020 Guri Melby (V). Ho meiner lærarane er ein nøkkel • til å sikra betre kår for nynorsk i skulen. ➤ Norsk Tidend 2 Norsk 15 ҡ GURI MELBY

SKULEINTERESSERT: Kunnskapsministeren har lenge vore interessert i skulepolitikk. Ho har sjølv undervist både i skulen og på lærarutdanninga. Foto: Rune Petter Ness

EIN FREDAG MIDT i mars fekk Noreg til dei aller minste. Norske barne- brått ein ny kunnskapsminister. Det hagebarn er ikkje sikra tilgang til er alltid spennande for målfolket, for nynorsk i barnehagen. Rammeplan det er ikkje til å koma frå at minister- for barnehagar nøyer seg med gene- posten er heilt avgjerande for kåra til relle termar som «språkleg mang- nynorsk og nynorskbrukarane. Rykta fald», og seier ikkje eit ord om at seier at Guri Melby har fått drau- barnehagane skal ta opp den norske mejobben, og at ho alltid har vore språksituasjonen. Det er ei problem- brennande engasjert i skulepolitikk. stilling Melby vil sjå nærare på. I tillegg har ho ein master i nordisk – Det er ikkje tvil om at det er språkvitskap og to års fartstid som viktig at dei minste møter barnelitte- tidlegare styreleiar i Språkrådet. Når ratur på både bokmål og nynorsk, så ho attpåtil representerer det tradi- det er eit interessant poeng at dette sjonelt sett svært så nynorskvenlege ikkje blir teke opp i rammeplanen. partiet Venstre, ser Melby i grunnen Men eg vil sjå litt nærare på korleis ut som ein kunnskapsminister mål- det fungerer i praksis, før eg uttalar rørsla har bestilt. meg om kva me eventuelt skal gjera. Når det gjeld skulen, meiner Guri – Nynorskelevane strevar meir Melby dei største utfordringane for No for tida handlar jobben til Guri nynorsk ligg hos elevane som har Melby om å losa skulenoreg, det vil det som hovudmål. seia svært mange av oss, så trygt som – Hjarta mitt ligg hos nynorskele- råd gjennom koronakrisa. Men når vane, for dei har mange utfordringar. kvardagen vender tilbake til normalen, Det er veldig viktig at me gjer det me for både ministeren og alle oss andre, kan for at dei skal halda på nynorsken er det dei skulepolitiske spørsmåla gjennom skulegangen og vaksenlivet. som står for tur. Dei ser Melby fram Det er faktorar både i og utanfor til å ta fatt på, og ho er klar for å nytta skulen som gjer at nynorskelevar den faglege ballasten sin i møte med strevar meir med hovudmålet sitt enn dei språkpolitiske spørsmåla i skulen. bokmålselevar, til dømes tilgang på – Eg veit ein del om kor viktig læremiddel og at nynorsk er lite repre- FERSK STATSRÅD: Guri Melby tok over som kunnskapsminister etter Trine Skei språk er, både for oss som sam- sentert i mange lokalsamfunn der det Grande 13. mars. Foto: Kunnskapsdepartemenet funn og enkeltindivid. Språk seier blir undervist i skulen. Så det er viktig så utruleg mykje om oss, og det er at nynorskelevane både lærer språket noko av det som gjer at eg synest sitt godt i skulen og møter det mange framlegget på bordet til Guri Melby, og dei ikkje finst i begge målformene. det er så spennande. I tillegg har eg nok stader i samfunnet elles, til at dei ho er open for ei tydelegare lov. Men eg treng meir tid til å setja meg

2020 lært ein del om den norske språk- tenkjer det har ein verdi. – Me må ha eit regelverk som inn i framlegget til ny lov for å sjå • situasjonen og kva tiltak som er vik- sikrar alle elevar læremiddel på eiga kva justeringar me må gjera for å tige for å sikra at me greier å ta vare Open for ei tydelegare målform. Eg meiner til dømes det oppnå det me ønskjer. I det arbeidet på begge skriftspråka våre. opplæringslov er eit problem at ein del ressursar vil eg gjerne sjå på dei framlegga Forventningane til kunnskapsmi- Noregs Mållag har vore sterkt kritisk til fell utanfor læremiddel-definisjonen som Mållaget kjem med. nisteren er store. Det er ikkje nokon at utkastet til den nye opplæringslova, i lova av i dag. Samtidig kan ikkje Guri Melby har tru på at mange løyndom at Noregs Mållag er uroleg som vart lagt fram før jul, ikkje sikrar regelverket vera så rigid at det hin- av læremidla som blir utvikla i sam- for vilkåra til nynorsk gjennom nynorskelevane betre tilgang til digi- drar lærarar å ta i bruk viktige og band med dei nye læreplanane, skal

Norsk Tidend 2 Norsk heile opplæringsløpet – heilt ned tale læremiddel på nynorsk. No ligg interessante ressursar og kjelder om koma på nynorsk. 16 N

VIL HA BETRE LÆRARAR: – Alt me gjer for å styrkja lærarutdanninga, vil koma nynorskelevane til gode, meiner Guri Melby. Foto: Baard Salvesen

–Me opplever at me har god dia- Ein gjennomgang av tilhøva ved – Det er gjort tydelege endringar log med forlaga, og det bør hjelpa norske utdanningsinstitusjonar i favør av sidemålet i læreplanane. oss til å finna gode løysingar. viser at ein del lærarstudentar som Elevane skal møta både bokmål og Ein må vera open for å gjera skal undervisa elevar 5.–10. trinn nynorsk tidlegare enn før, og det er særskilte tiltak for å styrkja nynorsk (sjå notis på s. 14 i dette numme- gjort klart at dei skal jobba med skil- på heile opplæringsfeltet, meiner ret), ikkje får nynorskopplæring i nadene mellom målformene både Melby. Det er viktig at me det heile. Det ønskjer Guri Melby å etter andre og fjerde trinn. Dei ulike – Me må innsjå at situasjonen gjera noko med. kompetansekrava mellom hovudmål for nynorsk og bokmål er veldig har eit regelverk – Det er ikkje bra. Kva me kon- og sidemål meiner eg er ei justering ulik. Det kan ein anten jamna ut kret skal gjera med saka, må eg dis- i tråd med den praksisen som har gjennom lovverk og reguleringar som sikrar alle kutera med kollega Henrik (Asheim, vore i skulen, for i eksamensvurde- eller økonomisk stimulans. Ein må forskings- og høgare utdannings- ringa har det til dømes blitt praktisert vurdera i kvart einskilt tilfelle kva elevar læremiddel minister). lenge. Eg synest ikkje det er realistisk verkemiddel som er best eigna. at fleirtalet av elevane skal bli like Guri Melby er klar på at ein del på eiga målform. – Nye læreplanar kjem gode i sidemål som i hovudmål, og lærarar er så dårlege i nynorsk at til å styrkja nynorsk for høge krav kan dessutan skapa dår- det påverkar undervisningssituasjo- Eg meiner til dømes Til hausten trer det i kraft nye lære- lege haldningar til nynorsk. Kompe- nen til nynorskelevane negativt. planar, også i norskfaget. Noregs tansekrava skal uansett framleis vera – Eg har sjølv jobba i lærarut- det er eit problem Mållag har uttrykt uro for at stil- høge, også i sidemålet, for alle elevar. danninga og sett at mange studen- linga til nynorsk blir svekt gjennom Endringane i lærarutdanninga tar ikkje er gode nok i nynorsk. Dei at ein del ressursar endringar som gjeld sidemålet, fyrst vil bidra til å sikra at sidemålet blir er utrygge, og det fører til at dei og fremst felles karakter i bokmål styrkt gjennom dei nye læreplanane 2020 • unngår å skriva nynorsk. Så lærar- fell utanfor lære- og nynorsk på ungdomsskulen og i – også i praksis, meiner Guri Melby. utdanningane må innsjå at mange vidaregåande og lågare kompetan- – Alt me gjer for å styrkja lærar- studentar kjem inn med manglande sekrav til elevane i sidemål enn i utdanninga, både knytt til lengda på kunnskap, og gje dei den kompetan- middeldefinisjonen hovudmål. Guri Melby meiner på si utdanninga og auka inntakskrav, vil sen dei treng. I tillegg trur eg det vil side dei nye læreplanane vil styrkja koma nynorsk og nynorskelevane hjelpa å få heva statusen til lærar- i lova av i dag. sidemålet, og ho er ikkje uroleg for til gode. yrket og få fleire sterke elevar til å Guri Melby, at ulike kompetansekrav skal gå ASTRID MARIE GROV [email protected] søkja seg inn på lærarutdanninga. kunnskapsminister utover nynorsk. Tidend 2 Norsk 17 ҡ MAGNE AASBRENN

APRIL 2016 SEPTEMBER 2016

NYVALD LEIAR: Magne Aasbrenn blir klappa inn som leiar på landsmøtet i Bergen i I NORD: På vitjing hos Senjamållaget og leiar Steinar Nymo (t.h.) i lag med 2016. Foto: Noregs Mållag skulemålsskrivar Ingar Arnøy. Foto: Noregs Mållag

Magne Aasbrenn takkar for seg: – DET HAR VORE EIT EVENTYR

DET KOM NOK overraskande på at dei som regel hadde den same Siste helga i april er det slutt. Då mange då det i 2016 vart klart at språklege bakgrunnen. Noregs Mållag skulle leiast av ein Då Aasbrenn som nyutdanna takkar Magne Aasbrenn av etter østfolding. Hæ, Østfold? Der det norsklærar underviste i systemet i korkje har vore ein einaste nynorsk nynorsken, vart det ei openberring skulekrins eller nynorskklasse for han. fire år som leiar for Noregs Mål- nokosinne. Like fullt var det der – Eg såg at det stemte veldig den unge Magne Aasbrenn, som med østfolddialekten. Det galdt lag. – Eg trur det er viktig for le- har budd i den same grenda i Fred- særleg bøyingsendingane og pro- rikstad så godt som heile livet, vart nomentilvisinga. «Jæ likær boka, gitimiteten til nynorsk at du kan målmann. Og såpass til målmann at ho ligger der.» Så eg byrja tidleg han var med på skipinga av Østfold å sjå på den skriftlege nynorsken Mållag i 1989. Då hadde det ikkje som fagforeininga til dialekten vere leiar i Mållaget og seie ‘jæi’ vore organisert målarbeid i fylket på min. Eg har prøvt å skrive radikalt over 70 år. bokmål, men for meg vart det og ‘ikke’ og vere frå Fredrikstad. Så korleis blir eigentleg ein fyr heilt feil. Det radikale bokmålet frå Fredrikstad glødande oppte- tek ikkje omsyn til systemet som Det har organisasjonen vist seg å ken av nynorsk? Far eller mor frå er i østfoldmålet. Nynorsk er på eit nynorskland, tenkjer du kanskje. nivå over og høver betre både med vere samd i, seier han. Men nei, det kan ikkje Magne Aas- dialekten her og dei andre dialek- brenn skilte med. Han fortel at det tane i landet. var heilt konkrete opplevingar som Magne Aasbrenn er utdanna vekte det språklege engasjementet norsklektor og har jobba i den i han. vidaregåande skulen i meir enn 30 år. Med andre ord har han under- Systemet stemte vist tusenvis av unge østfoldingar med dialekten i sidemål. Dei strukturelle likska- – Gjennom barndomen vart eg titt pane med dialektane har vore inn-

2020 og ofte opprørt over kor låg status fallsport til nynorsk både for hans • språket vi snakka, hadde. Eg fekk eigne elevar og ungdomane han nesten daglege prov på at østfold- har snakka for i rolla mållagsleiar. dialekten vart sett på som eit språk – Fyrst får eg dei til å oppdage som berre eigna seg på gata og i systemet i dialekten på heimsta- revyar. Når folk hadde eit ærend den deira. Ungdomane blir ofte i butikken, la dei om til eit meir litt overraska over at det finst eit bokmålsnært talemål. Og det same system som dialekttalarane nyttar

Norsk Tidend 2 Norsk gjorde damene bak disken, trass i utan å vere klar over det. Og neste 18 N

SEPTEMBER 2016 MARS 2017

I AKSJON: Sydvest er godt å ha når det stormar i Stavanger. Her aksjonerer Ro- DER STRIDEN STOD: På årsmøte i Sunnmøre Mållag i 2017. Magne Aasbrenn kal- galand Mållag etter at fylkesordføraren i fylket kalla det «unaturleg» at nynorsk lar nynorskvedtaket i nye Ålesund kommune for eit høgdepunkt i karrieren som mål- skulle vere hovudspråket i eit nytt vestlandsfylke. Foto: Noregs Mållag lagsleiar. Maria Moe / Sunnmørsposten – DET HAR VORE EIT EVENTYR

steg då er å forklare korleis det jobben før meg. Men eg såg på det systemet stemmer med systemet i som ei utfordring og syntest det nynorsken. På den måten har eg var flott å bli spurd. Reint praktisk opplevd at ein del unge folk både hadde eg lang fartstid frå mållags- set større pris på dialekten sin og arbeid i Østfold, som gjorde at eg tilmed vel å bruke han. gjekk litt tryggare inn i rolla. Og Sjølv om tilhøvet mellom språk ikkje minst la eg vekt på at leiar- og dialekt framleis er viktig for vervet gav meg sjansen til å bidra Magne Aasbrenn, fortel han at inntil at nynorsken ikkje berre blir eit stillinga hans til nynorsk har endra vestlandsprosjekt. seg litt gjennom åra. Aasbrenn fortel at han var svært – Då eg byrja å skrive nynorsk, spent på korleis organisasjonen var det nok eit behov for å skrive ville ta imot ein målmann frå Fred- så nært eigen dialekt som råd, som rikstad. var motivasjonen. No er det meir – Eg trur det er viktig for legi- den ideologiske tilknytinga mellom timiteten til nynorsk at du kan nynorsk og dialektane som er den vere leiar i Mållaget og seie ‘jæi’ og viktigaste for meg. «Det går mangt ‘ikke’ og vere frå Fredrikstad, men eit menneske og ser seg fritt ikring eg var litt spent på om vestlendin- for Ivar Aasens skuld», som Tarjei gane ville synest det same. Men der Vesaas så treffande har uttrykt det. hadde eg slett ikkje noko å frykte. Folk har gjennomgåande sagt at det Ville gje legitimitet er så bra at det har kome ein leiar til nynorsken frå Austlandet. Så eg er overraska Aasbrenn vart litt overraska då over kor godt eg har blitt teken han vart kontakta av valnemnda i imot. Noregs Mållag våren 2016 og spurt Sjølv om Aasbrenn har hatt om han ville leie organisasjonen. dei fleste arbeidsdagane på hei-

– Sjølvsagt vart eg jo gripen av mekontoret i Fredrikstad, har det 2020 • litt ærefrykt, med tanke på at det òg blitt farting. Mykje farting. Eit er mange flinke folk som har hatt lokallagsårsmøte der, eit ordskifte

HEIME PÅ KJØKENET: Magne Aasbrenn har budd mest heile livet sitt i Fredrikstad. Huset kjøpte han som 24-åring i lag med kona Marit. Foto: Kjartan Helleve Tidend 2 Norsk 19 ҡ MAGNE AASBRENN

AUGUST 2018

– Regjeringane i desse fire åra har ikkje – iallfall sett under eitt – hatt som mål å styrkje nynorsk. Det ser vi særleg i sidemålssaka. Magne Aasbrenn

POLITISK BESØK: Politisk påverknad er viktig for ein mållagsleiar. Her er Magne Aasbrenn på besøk hos dåverande kultur- og likestillingsminister Trine Skei Grande i lag med dagleg leiar Gro Morken Endresen. Foto: Noregs Mållag

der, eit møte med ein ordførar der. i ungdomsskulen vil kunne skade Som leiar er ikkje Magne Aas- sing på hytta på Saltnes – som Det er ikkje få av lokallagsleia- nynorsken. I tillegg er det ein del brenn kjent for å slamre med Aasbrenn grunna koronarestriksjo- rane i Noregs Mållag som har fått openberre ting politikarane skulle dørene. Han fortel at han har nane presiserer ligg i hans eigen besøk av Magne Aasbrenn, for han ha teke tak i, til dømes problema- bruka ein del av erfaringane frå heimkommune – ber det attende er ikkje den som seier nei. Den tikken rundt at digitale læremiddel lærarjobben i rolla. til jobben som lærar ved Frederik avtroppande mållagsleiaren er rett og støtteverktøy ikkje er tilpassa – Eg er nok ein ganske mild II videregående skole til hausten. og er slett veldig glad i folk. nynorsk som undervisningsspråk. leiar. Målet mitt har vore at alle Og det er ingen fare for at Magne – Noko av det finaste ved denne At politikarane ikkje skjønar det, skal bli sett og høyrde, i stor grad Aasbrenn blir ein sjuande far i jobben har vore møtet med folka synest eg er veldig rart. Ein annan inspirert av slik eg meiner det bør huset som ropar frå hornet i tide der ute. Eg har faktisk vore innom ting eg synest er veldig rart, er at vere i klasserommet. Eg synest og utide. Han er svært forsiktig i alle dei gamle fylka gjennom dei du kan bli lærar på ein nynorsk- særleg det er viktig å fange opp når han blir beden om å gje råd til fire åra eg har vore leiar. Det å få skule utan eit einaste papir frå usemje før det utviklar seg til steile etterfølgjarane. reise rundt, til kvar krik og krok lærarutdanninga på om du er god frontar. I tillegg legg eg vekt på å – Eg er veldig for å satse på frå sør til nord, og få møte folk eller dårleg i nynorsk. Diverre er ikkje baksnakke. Eg synest det er ungdomen, og eg har stor tru på som jobbar for og er engasjerte i det mange politikarar som ikkje ser ein god regel at det eg seier om ein nestleiar Peder (Lofnes Hauge), målsaka, det har vore eit eventyr kor alvorleg dette er for nynorsk- person, òg skal kunne seiast til han som valnemnda har innstilt som ny utan like. Sjølv om det òg er gøy elevane, ofte fordi dei sjølve kjem eller ho. leiar. Så det beste rådet mitt til han å jobbe for dei politiske sakene frå det sentrale austlandsområdet. Sjølv om Magne Aasbrenn har og resten av det nye styret må vere våre i hovudstaden, er det ikkje Magne Aasbrenn er likevel klar trivest godt med å vere mållags- å sjå framover, og ikkje leggje for den delen av jobben som har gjort på at ein ikkje skal dvele for mykje leiar, er han klar på at det er nokre mykje vekt på kva utanforståande størst inntrykk. ved nederlag, og at det òg har ting det òg blir godt å vere ferdig måtte meine. Det er dei som har skjedd fleire positive ting for mål- med. skoen på, som veit kvar han tryk- Saknar vilje hjå politikarane saka på vakta hans. – Som leiar må eg vere budd på kjer. Det er ikkje til å kome frå at poli- – Eg synest vi har kome godt ut at VG ringjer meg når som helst, Avgangen til Magne Aasbrenn tiske gjennomslag er viktig for ein av kommune- og fylkessamanslå- for å setje det på spissen. Og då vil blir ikkje heilt slik avgangar plar mållagsleiar. Men målarbeid opp ingane, med nynorskvedtaket i nye dei at du skal meine noko om ting vere. Grunna koronasituasjonen mot styresmaktene er sjeldan ein Ålesund kommune som eit klart du ikkje har fått tid til å setje deg blir det planlagde landsmøtet i parademarsj, og slik har det hel- høgdepunkt. Og det som ikkje gjekk inn i. Og seier du noko dumt, blir april utsett til i oktober, og Aas- ler ikkje vore for Magne Aasbrenn. vår veg, får vi håpe organisasjonen mållagsmedlemmene fort konfron- brenn må vente til dess for blomar Noregs Mållag har lenge kjempa får gjort noko med i åra som kjem. terte med det dagen etterpå. Det og avtakking. Men valet av nytt for at nynorskelevar skal ha rett ansvaret skal det bli godt å sleppe. styre blir truleg gjennomført elek- til å halde fram med å gå i eigne – Eg er ein mild leiar Også familien – og særleg kona tronisk gjennom eit ekstraordinært nynorskklassar i ungdomsskulen. Ein ting er å prate med folk. Noko Marit – set pris på at Aasbrenn skal landsmøte, og 26. april er det difor Det kostar pengar, og trass lovna- anna er den administrative leiinga bli litt mindre oppteken framover. like fullt slutt. Sjølv om det er litt der om det motsette har ingen av av eit styre, som ein leiar òg blir – Som leiar held eg stort sett fast vemodig, kjenner Magne Aasbrenn kunnskapsministrane på Magne prøvt i. Magne Aasbrenn innrøm- på vanleg kontortid, men for lokal- seg klar for å setje punktum etter Aasbrenn si vakt vore villige til å mer glatt at han er best på det lagsaktivistane våre er jo målarbeid fire år i teneste for målsaka. leggje dei på bordet. Aasbrenn trek- fyrste. noko som skjer på fritida. Difor blir – No ser eg fram til å ta av meg kjer fram dette som eit viktig von- – Det eg er dårlegast på – og det ein del telefonar, anten det er den imaginære ryggsekken med

2020 brot i den tida han har vore leiar. minst glad i – er dei formelle hovudansvaret for den politiske • på kveldstid eller midt i middagen. Men slett ikkje det einaste. reglane rundt eit møte. Eg har nok Akkurat det trur eg familien min er stoda for nynorsken. Sjølv om – Regjeringane i desse fire åra eit litt vel avslappa forhold til det, klar for å bli ferdig med no. nokre saker ikkje har gått vår veg, har ikkje – iallfall sett under eitt – og tenkjer at praten må få gå litt av synest eg òg vi har fått til mykje. Alt hatt som mål å styrkje nynorsk. Det seg sjølv når det sit ein gjeng rundt Vil ikkje gje råd i alt har eg gjort så godt eg kunne, ser vi særleg i sidemålssaka. Det er eit bord. Så der har har eg nok Magne Aasbrenn fyller 65 år i og eg synest ikkje resultatet har til dømes ikkje tvil om at saman- framleis ein veg å gå. Eg trur aldri august. Men den som trudde han blitt så verst. slåtte karakterar i hovudmål og eg har vore ein formelt perfekt hadde tenkt å pensjonere seg no, ASTRID MARIE GROV [email protected] Norsk Tidend 2 Norsk sidemål på både vidaregåande og møteleiar, for å seie det slik. må tru om att. Etter litt oppus- 20 N

MARS 2019 OKTOBER 2019

I SØR: Årsmøte i Mållaga på Agder på Evje i lag med Astrid Myhre (t.v.) frå NYNORSK VERKSEMD: I Molde antikvariat og ymseri, som blir drive av Jon Peder Vegårshei og Hilde Stave frå Lista. Foto: Noregs Mållag Vestad, under nynorskstafett på Nord-Vestlandet. Foto: Noregs Mållag

TRE OM MAGNE Peder Lofnes Hauge, nestleiar i Noregs Mållag Eg har vore så heldig at eg har fått sitje i mållagsstyret alle dei fire leiaråra til Magne. Ivar Aasen sa ein gong at eit godt år er stutt, medan eit vondt er alltid for langt. Dette har vore fire stutte år. Magne har vakse seg tryggare for kvar einaste radio- eller fjernsynsdebatt. Han har ein inkluderande leiarstil, han lyttar når andre snakkar, og endrar rett som det er meining – om berre argumenta er kvasse nok. På dei mange reisene sine har han møtt lokale målfolk og nynorskaktivistar, og eg trur alle som har fått Magne på vitjing, kan skrive under på at han verkeleg ser dei han møter, at han tar folk på alvor – og at han som regel er den blidaste i rommet. Det er godt å vere saman med Magne Aasbrenn. Takk for innsatsen som mållagsledær, Magne!

Per Magnus Finnanger Sandsmark, direktør i Nynorsk kultursentrum Magne og eg møttest på Fredrikstad stasjon då eg var sjenert tenåring og han, som alltid, var entusiastisk lektor. Entusiasmen smitta og vips var det eit målungdomslag i Østfold. I Aukrust- året 2020 kan eg peike på likskapen med Solan. På Wikipedia står det at han «er morgonfugl, nonchalant og vart ruga ut av egget i eit ospetre nær Glåma. Han er evig optimist.» Om det var ei osp veit eg ikkje, men at denne morgonfuglen har skapt optimisme for nynorsken, er eg viss på.

Lisa Alvestad, leiar i Borgund Mållag

I 2019 var det politisk strid om nynorsk i Ålesund. Magne følgde 2020 • meg tett opp i arbeidet gjennom hundrevis av meldingar, time- vis med telefonsamtaler og fleire besøk til Ålesund. Han har god humor, oppdaga eg. Ein sein kveld berre dagar før målvedtaket skulle gjerast, sat eg på båten heim frå eit politisk møte, då han ringde for å få siste nytt. Eg melde at eg kunne ikkje svare fordi eg sat i lag med nokre av motstandarane i «språkstriden». Då

Foto: Kjartan Helleve Kjartan Foto: fekk eg kjapt ei melding tilbake: «Hiv dei på sjøen». Norsk Tidend 2 Norsk 21

ҡ LAGSNYTT Valnemnda si innstilling til styre 2020–2022 Foto: Ole Gunnar Dybvik Gunnar Ole Foto: Foto: Jo Straube Jo Foto: Foto: Noregs Mållag Noregs Foto:

LEIAR: PEDER LOFNES HAUGE (f. 1989). Frå NESTLEIAR: SYNNØVE MARIE SÆTRE STYREMEDLEM: ELLINOR BERGLI BUSTAD Gloppen, bur i Bergen. Hauge er utdanna grunn- (f. 1990). Frå Ørsta. Sætre er lærar i norsk og his- (f. 1970). Frå Viggja. Bustad arbeider som lærar skulelærar, men har dei siste seks åra arbeidd torie ved Ulstein vidaregåande skule og har tidle- ved Skaun ungdomsskole. Ho er lektor med til- som politisk rådgjevar for bystyregruppa i Bergen gare arbeidd som formidlar i Aasentunet. Ho har leggsutdanning og har master i kunstkritikk og Venstre og som rådgjevar for sosialbyråd og sei- brei røynsle frå målrørsla og har mellom anna kulturformidling. Bustad har hatt fleire verv i nare finansbyråd Erlend Horn (V). Peder Lofnes vore leiar i Norsk Målungdom og sete i fagrådet målrørsla og representerer SV i kommunestyret Hauge har sete i styret i Noregs Mållag sidan 2016 for Nynorsksenteret. Sætre er vara for SV i kom- og formannskapet i Skaun. og vore nestleiar sidan 2018. munestyret i Ørsta. Foto: Høgre Foto: NRK / Pietrzak Adam Foto: scanpixNTB / Butt Mariam Foto:

STYREMEDLEM: ANDERS RIISE (f. 1969). Frå STYREMEDLEM: INGER JOHANNE SÆTERBAKK STYREMEDLEM: KJETIL AASEN (f. 1978). Opp- Hareid. Riise er gruppeleiar for Høgre i fylkestin- (f. 1981). Frå Orkdal, bur i Oslo. Sæterbakk arbei- vaksen i Oslo og Fredrikstad, busett i Oslo. Aasen get i Møre og Romsdal, vara til Stortinget og har der som språkkonsulent på Det Norske Teatret og arbeider som protokollsekretær i Høgsterett. Han tidlegare vore ordførar i Hareid frå 2011-2019. Han har tidlegare vore journalist og kommuniksjons- er utdanna jurist og språkvitar og har tidlegare er utdanna paramedic og har vore dagleg leiar for rådgjevar i fleire år. Ho har brei organisasjons- arbeidd med språkrådgjeving og språkpolitiske ambulansetenesta. Riise har sete som vara/styre- erfaring både i og utanfor målrørsla. Sæterbakk saker i Språkrådet og Kulturdepartementet. Kjetil medlem i styret i Noregs Mållag sidan 2018. har sete i styret i Noregs Mållag sidan 2016. Aasen har hatt fleire tillitsverv i målrørsla.

1. VARA: BJØRN SELJEBOTN 2. VARA BIRGITTA LIM ERSLAND 3. VARA: REIDUN RAMSE SØRENSEN: 4. VARA: ØYSTEIN SKJÆVELAND (f. 1952). Frå Stordal på Sunnmøre, (f. 1989). Frå Bergen, busett i Oslo. (f. 1952). Frå Åmli, bur på Gran på (f. 1968). Frå Stord, bur i Kvinnhe- bur i Bø i Telemark. Seljebotn er Ersland arbeider som kommuni- Hadeland. Sørensen har mellom rad. Skjæveland driv ein liten gard

2020 pensjonert lektor frå Bø vidaregå- kasjonsrådgjevar i Oslo Taxi. Ho er anna arbeidd med utvikling av med iskremproduksjon. Han er • ande skule, der han underviste i utdanna historikar og statsvitar og innfordringssystemet for penge- utdanna journalist og naturvitar og norsk, informatikk og religion. Han har tidlegare arbeidd på Republik- krav i Skatteetaten. Med få unntak har tidlegare arbeidd som skribent er gründer av firmaet Nynodata, ken Koreas ambassade i Oslo. Bir- har ho leia Hadeland dialekt- og og redaktør. Øystein Skjæveland som utviklar omsetjingsprogram og gitta Lim Ersland har hatt fleire verv mållag sidan 2003. Sørensen er har hatt fleire verv i målrørsla gjen- anna nynorskrelatert programvare i målrørsla, mellom anna som sen- vara til fylkestinget nom mange år og sit mellom anna i for offentleg sektor. Bjørn Seljebotn tralstyremedlem i Norsk Målung- for Arbeidarpartiet. juryen for Nynorsk næringslivspris. har vore aktiv i lokallagsarbeid i dom, og har sete som vara i styret i

Norsk Tidend 2 Norsk målrørsla i mange år. Noregs Mållag sidan 2016. 22 N ҡ LANDET RUNDT

Tilsette strevar NY LEIAR I SUNNMØRE MÅLLAG: Lisa Alvestad er vald til ny leiar i Sunnmøre Mållag. med nynorsk i nye – For Sunnmøre Mållag er det svært viktig å følgje saka om nynorsk i Ålesund. Ålesund kommu- nestyre vedtok at Ålesund skal vere ein nynorskkom- fylkeskommunar mune. Det var eit historisk vedtak. At Ålesund blir Fleire tilsette strevar med å skrive ein solid nynorskkommune, er viktig for nynorsken på heile Sunnmøre og for resten av Noreg, seier Lisa god nynorsk etter samanslåinga av Alvestad. Vestfold og Telemark, skriv NRK. NAUMDØLA MÅLLAG ER BLITT LOKALLAG: Mål- STIKKPRØVER NRK HAR gjort i den offent- laget har siste åra hatt 19 fylkesmållag. Eitt av desse lege postlista til Vestfold og Telemark fylkes- har vore Naumdøla Mållag som har vore fylkesmål- kommune, viser at fleire strevar med nynor- lag for lokallaga i Namdalen. No har desse tre lokal- sken etter samanslåingane. laga slått seg saman til eitt lokallag. Det er Martha – Eg har fått brev med mange fleire feil. Krossbakken som leiar det nye lokallaget i Noregs Ikkje berre frå denne fylkeskommunen, men Mållag. BILETTEKST: Det nye styret i Sunnmøre Mållag. også frå andre offentlege etatar, seier land- Frå venstre: Magnar Storøy, Martine Rørstad Sand, bruks- og næringsrådgjevar i Åmli kommune NORDMØRE MÅLLAG HAR FÅTT NY LEIAR: Ingrid Lisa Alvestad, Marit Aklestad og Ingebjørg Røyrhus Kari Olstad til NRK. I eitt brev fann ho om lag Kjønnøy skal leie Nordmøre Mållag. Det nye styret Øyehaug. Foto: Hege Lothe 30 feil. har følgande medlemmar: Nils Ulvund, Marianne Vestfold og Telemark er språknøytral, og Følsvik, Øystein Hjelle Bondhus og Dordi Kjer- medan tidlegare tilsette i Telemark har skrive sti Mogstad. Vara til styret: Astrid Sæter, Nils nynorsk i mange år, er det uvant for dei fleste Bjørsvik og Nils Fløystad. frå Vestfold. TRE LAG BLIR EITT: Nye Sogndal kommune er eit Språkrådet har merka ein auke i etter- FOLKEMUSIKARAR FÅR MÅLPRIS: Nordmøre resultat av at Balestrand kommune, Leikanger kom- spurnad etter språkkurs etter regionreforma. Mållag har gjeve Målprisen 2019 til Gro Kjelleberg mune og Sogndal kommune har blitt éin kommune. Språksjef Åse Wetås meiner målet bør vere at Solli og Unni Boksasp. Dei får prisen for musikken No har dei tre mållaga slått seg saman til eitt lag. dei som jobbar i det offentlege, skal kjenne sin og for innsatsen med CD-en til boka «Enno så Det nye laget heiter Sogndal Mållag og har fått seg både trygge og kvalifiserte, men legg òg til segla ho Magnill». Dei song inn songane og var med Kirsti Lunde som leiar. Sogndal Mållag har no 218 at det er ei treningssak. på produksjonen. Begge har i mange år vore dei medlemer og er klart det største lokallaget i Sogn Kommunikasjonsleiar Tom Holen i Vest- fremste formidlarane av den nordmørske folkemu- og Fjordane Mållag. fold og Telemark fylkeskommune heiar på sikktradisjonen. Sjølve målprisen er eit diplom og alle som skriv eit keramikkfat laga av Sigrun Hesjehagen. NY HEIDERSMEDLEM I VOSS MÅLLAG: nynorsk og fortel at Johannes Gjerdåker er utnemnd til ny heiders- dei har vore i kon- GÅR AV ETTER 15 ÅR: Ragnhild Lier har gått av medlem i Voss mållag. Lokalhistorikaren og forfat- takt med Språkrå- etter 15 år som leiar i Sarpsborg Mållag. Den nye taren Johannes Gjerdåker har vore leiar for Voss det og Mållaget leiaren heiter Ola Sørengen. Han er lektor i norsk mållag i to omgangar frå 1978–79 og i 1991–93. for å få gode råd. på Ski videregående skole. Han var også styremedlem i fleire år. Fylkeskommu- – Eg ynskjer å halde fram med det gode mål- – Han har skrive mykje lokalhistorie, han har nen jobbar med arbeidet Lier har fått til som leiar. Samstundes vil hatt ei fast spalte i Hordaland, har skrive eigne dikt ein språkplan eg arbeide for at Mållaget skal vere ei tydeleg og omsett dikt frå engelsk, tysk, latin, islandsk og der kurs og stemme i lokale språkspørsmål om både sidemål persisk. I alt dette har han vist seg som stø skribent, anna opplæring og den flotte Østfold-dialekta, seier Ola Sørengen med stor språkkjensle og rikt ordtilfang, fortel Eirik skal vere ein del i ei pressemelding frå laget. Helleve, leiar i Voss mållag. Johannes Gjerdåker av planen. fekk Voss kommune sin kulturpris i 1992. For gjen- NPK NYNORSKPRIS TIL VIGDIS KROKEN: Lom og diktingane har han fått Bastianprisen i 1997, Mel- Skjåk dialekt- og mållag sin nynorskpris 2020 gjekk somprisen i 1999 og Kritikarprisen i 2006. til Vigdis Kroken, melder avisa Fjuken. Prisvinnaren arbeider i avisa som journalist. GRATIS RUSSEMERKE: Kvinnherad Mållag har vore – Det er ingen annan nynorskskribent i Lom og på Kvinnherad vidaregåande skule og delt ut gratis Siste om Norsk Skjåk som har nådd ut til så mange, så ofte og over strykemerke til russen. så lang tid, som det du har, sa Elin Husom Slålien i – Eg vel alltid nynorsk over bokmål, og tykkjer språkhistorie Lom og Skjåk dialekt- og mållag. Ho overraska Vig- nynorsk er veldig kult, seier Synne Haavik, ein av dis Kroken med nynorskprisen for 2020. årets russ til Kvinnheringen. ҡ INNLEGG – Eg er svært takksam for prisen, både på vegner av Fjuken og meg sjølv. Nynorsk er ein svært TWITTER-KONKURRANSE I KRISTIANSAND: Mål- viktig del av kulturarven og identiteten vår, så det laget i Kristiansand skipa i vinter til twitternovelle- Sverre Stausland Johnsen svarar i Norsk er klart vi skal skrive nynorsk! Det gler meg stort at konkurranse for vidaregåandeelevar. Tre vinnarar, Tidend 1-2020 på merknadane våre i Norsk nynorsken står så sterkt i bygdene våre, seier Vigdis alle frå Kristiansand katedralskole, vart heidra under Tidend 5-2019 til den omtalen han gav av Kroken. utdelinga i slutten av januar. første bindet av Norsk språkhistorie i eit stor- oppslag i nummeret før av same avisa. Vi finn ikkje noko fagleg nytt i det han skriv i siste nummer – utover at han uttalar seg om kva tilhøyrslegenitiv er. Det er uansett ei avspo- ring med tanke på utsegnene hans i første oppslaget. Dermed ser vi ingen grunn til å føre dette ordskiftet i Norsk Tidend vidare. Derimot kjem det eit langt svar i neste nummer av Norsk lingvistisk tidsskrift på den meldinga som Johnsen hadde der i 2019 av bind I (Mønster) i Norsk språkhistorie, og som var utgangspunktet for NT-oppslaget. Der blir òg 2020 • tilhøyrslegenitiven forklart. Neste nummer av dette tidsskriftet kjem truleg før sommarfe- rien. Fram til då kan dei interesserte lese den nye Norsk språkhistorie I-IV (2016–18) – og gjerne òg Norsk Målsoga (1951, ny utgåve i 2001). GLADE VINNARAR OG JURYMEDLEMMER I KRISTIANSAND: Frå venstre: Vibeke Lauritsen (jurymedlem), Helge Sandøy og Agnete Nesse, Ge Zhang (førstepris), Sylfest Lomheim (jurymedlem), Andrea Eikeland (andrepris), Daniel Liestøl (tredje- pris) og Svein Slettan (jurymedlem).

hovudredaktørar for Norsk språkhistorie Tidend 2 Norsk 23 blå muggost fr å gr i ndal yster i Råblå Forteljinga om Grindal Råblå er ein av dei. Han vann tydelege krystallar. Smaken handlar om søstrene som VM-gull i 2018 og vart kåra har ei søtleg opptakt, med ikkje ville flytte heim frå til årets ost i Det Norske gode muggtonar, saltbalanse setra. Så vart det til at dei tok Måltid 2018. og frisk aroma. Smakane over kvar sin gard og fekk smeltar i hop, og er mildare bygd seg eit ysteri. Om smaken: «Heftig enn ein kunne venta seg. dåm av rå mjølk, modent Smakar lenge.» Grindal ysteri er eit økologisk høy, algar og syrlege tonar handverksysteri, som med – kompleks, men snill. Du finn han kanskje i ein varsemd foredlar rå ku- og Munnkjensla er krema, med delikatesse- eller MENY- geitmjølk til små og store butikk nær deg! smakfulle ostar.

www.grindalysteri.no • [email protected] • grindal, rennebu, trøndelag NORSK MÅLUNGDOM N Eit blikk mot hausten ҡ LEIARSPALTA GUNNHILD SKJOLD leiar i Norsk Målungdom Frå og med august 2020 nye læreplanen vil ein gi ein Det er mange fine verb som skal dei nye læreplanane samla skriftleg norskkarakter vert nytta i dei ulike planane, som i halvårsvurderingane i 8. og leika og utforska, som peikar mot nyttast på alle klassetrinn i 9. klasse, noko som vil kunna arbeidsmetodar som mange læra- heile landet. minka fokuset sidemålet får i rar vil rekna som positive, òg inn- undervisninga før avgangsåret. anfor språklæringa. I norskfaget ETTER HØYRINGA I fjor vår vart Dette er vurderingssituasjonen er lesestrategiar eit mykje nytta mellom anna læreplanen i norsk som vil tre i kraft frå hausten av. ord, ein metodebruk som allereie Rett til eksamen offentleggjort 18. november. I den nye læreplanen legg ein står sentralt på veldig mange Norsk Målungdom og Noregs til grunn at ein i sluttvurderinga skular. Dei nye læreplanane vert på nynorsk for alle! Mållag problematiserte i høy- vil kunna hovudmålet sitt betre truleg eit spanande verktøy å ta i ringssvara sine ulike element enn sidemålet, fordi ein har bruk, som eg veit at mange læra- I FEBRUAR LA universitets- og relatert til nynorskelevane. hatt undervisning i hovudmålet rar har sett fram mot lenge. Sam- høgskolelovutvalet fram forslaget Resultatet vart diverre at mange lenger. Som mange elevar og tidig har me som nynorskbruka- sitt til ei ny lov. Etter ei lang rekke av desse problematiske punkta lærarar som har kjent på krop- rar, -lærarar og -organisasjonar utgreiingar vi i Norsk Målungdom framleis er gjeldande i dei ende- pen kor mykje meir bokmål enn ei viktig oppgåve framfor oss i ikkje har vore så nøgde med, var det lege planane. Så kva kjem dette nynorsk ein har rundt seg, veit, å synleggjera dei problematiske gledeleg med ei god nyheit: Utvalet til å bety frå og med skulestart er dette på ingen måte realite- sidene, og bidra til at utdanninga foreslår nemleg at retten til eksamen 2020? ten for mange, og vil lett kunna løftar opp nynorskelevane, ikkje på eige skriftspråk skal bli lovfesta. Eit sentralt tema er sidemåls- føra til at fleire elevar byter dyttar dei ned. Tidlegare har dette berre vore regulert karakteren. I tråd med den hovudmål. MARTA NAGEL-ALNE i forskrift. I tillegg foreslår dei at retten skal bli utvida til å gjelde private utdanningsinstitusjonar.

VI ER VELDIG glade for at denne retten er foreslått lovfesta, for dette er ein rett som er under press. Norsk Målungdom driftar ein klageportal der vi hjelper studentar med å klage når dei ikkje får eksamen på nynorsk, eller at språket i eksamenen er dårleg. Dei fem siste åra har Norsk Målung- dom sendt inn nesten 200 klager på vegner av studentar ved norske utdanningsinstitusjonar, og det er truleg store mørketal.

I FÆDRELANDSVENNEN 10. MARS kan vi lese om ein student ved Uni- versitetet i Agder, som ved to tilfelle med eitt års mellomrom ikkje har fått eksamensoppgåva si på nynorsk. Uni- versitetet si unnskylding: «Studenten forstår jo bokmål». Sjølv har eg opplevd å bli ringt av UiT Noregs arktiske universitet mens eg var student der, med spørsmål om det var greitt for meg å ikkje få eksamen på nynorsk, for det var jo så dårleg for miljøet om dei måtte trykke opp doble eksa- menssett til alle. Alt dette vitnar om at utdanningsinstitusjonane ikkje tar ansvaret sitt på alvor.

ENDA VERRE ER det på private utdanningsinstitusjonar. Fram til no TEK EIT ÅR TIL: Gunnhild Skjold frå Tromsø held fram som leiar i Norsk Målungdom, men får med seg eit ganske har studentar måtta gi slepp på dei nytt styre. Foto: Ingunn Vespestad Steinsvåg / Norsk Målungdom språklege rettane sine om dei har valt ein privat utdanningsinstitusjon. Desse studentane har like stort behov for å møte språket sitt i kvardagen som dei som studerer på ein offentleg Gunnhild Skjold er attvald institusjon.

GRUNNEN TIL AT vi har denne retten, som leiar i Norsk Målungdom er ikkje for å gjere det vanskeleg for utdanningsinstitusjonane. Det hand- Norsk Målungdom blei ikkje vi fekk til denne løysinga, seier Kvifte, Erling Løklingholm Leive- lar om at studentane skal få bruke stoppa da dei måtte avlyse lands- Gunnhild Skjold, leiar i Norsk stad, Tobias Christensen Eikeland språket sitt, og at institusjonane skal møtet sitt for å hindre spreiing av Målungdom. og Ådne Reidar Nes Kleppe. ha respekt for dette. I tillegg er desse koronaviruset. I staden gjennom- Ho har vore leiar for organi- – Eg ser fram til å leie orga- eksamensoppgåvene med på å sikre 2020 • førte dei eit digitalt landsmøte, sasjonen sidan 2019, og blei valt nisasjonen vidare, og er glad for det nynorske fagspråket. Derfor er vi der dei fekk gjort dei aller vikti- som leiar i enda eitt år. Med seg å få med meg eit flott styre med glade for at denne retten blir lovfesta gaste vedtaka. i sentralstyret får ho første nest- brei erfaring, avsluttar Skjold. og utvida. No er det berre å vente og – Vi hadde ønskt å gjen- leiar Ingunn Vespestad Steinsvåg, På det digitale landsmøtet sjå om det fører til ei endring i prak- nomføre landsmøtet på vanleg andre nestleiar Noa Sebastian valde Norsk Målungdom også eit sis. måte, men tar sjølvsagt vår del Skaare Gjerseth, skrivar Frida Per- nytt landsstyre. Dei planlegg å [email protected] av dugnaden for å hindre smit- nille Mikkelsen og sentralstyre- kalle inn til eit omframt lands-

tespreiing. Da er vi glade for at medlemmane Ragnhild Mikalsen møte når situasjonen tillèt det. Tidend 2 Norsk 25 26 Norsk Tidend 2 • 2020 Venche Vigerstøl Jens Vellene Olav Vehus Helge Ove Tveiten TronsenArne Johannes G.Torstveit Kari Gerd Riisland Olav Riisland Sigrid BjørgRamse Jon KolbjørnLindset Karl Kråkedal Ragnar Kaasa John Gustav Johansen Knut K.Homme Olav Hoftuft Rolf Fredriksen Torfinn Brokke Hallvard Tveit Berg Jackob Bakken Scott Aanby AUST-AGDER MÅLLAG med avisa, ellervipps eitvalfritt beløptil90540. betre vilkår. Vildugjeosseigåve, giroen setmestorprispådet.Brukgjerne somfølgjer teleg takksame for. Gåvene erveldig viktigebidrag tilarbeidetvårt for åsikre nynorsken Mellom 16.januarog12.marsfekk Noregs Mållag321209kroner igåve. Determeumå- Magne Teppen Sverre Sørbø Inger KirstenStagrim Synnøve Smedhus Nils SteinarSlapgård I.Skåle Arne Skuterud Arne Egil Skullerud Jakup Skjedsvoll Gunnar Skirbekk Gudrun Silli Synne Sandbu Kari Røssum Jon Olav Ryen Anne KristineRossebø Jørgen Nørstegard Olaf Nøkleby Jogrim Nordsletten Sylvi Nes MyrvangAsbjørn Eldri Monshaugen Åse Moe Asgeir Lilleås Gunnar Lien Anders Jan Larsson Grete Langodden Ellinor CharlotteKolstad Håvard Kleiven Kristin Kirkestuen Ola Jonsmoen Per Rolf Johnsen Helen Johannessen Ola Holen Bjarte Hole Gaute Elvesæter Helland Magnhild Harsheim Olav Haraldseid Erik Hanssveen Odin Hagen Kjell Gulbrandsen Randi Therese Garmo Ola Fjeldet Inger LiseFiskvik Frode Erstad Torhild Ekre Ingvild MarieEknes Tor JohannesEinbu Kari AnnaBækken Ivar Bungum Råmund Bruheim Jon SteinarBredeveien Eldrid Brandvol Liv JorunBraastad Per T. Borkhus Oddbjørg Blakar Ole Bjerke Syver Berge Olaug Aaberge AUSTMANNALAGET ҡ

MÅLGÅVA Vilborg Hovet Marit Hovdenak Joar T. Hovda Kjetil Torgrim Homme Kjell Peder Hoff Edvard Hoem Sigrun Heskestad Ingrid Grene Henriksen Erik Hardeng Oddrun Grønvik Jostein Grønset Øystein Grønmyr Kåre Glette Turid Farbregd Jan R.Falkenaas Tove KarinaEidhammer Hans Olav Eggestad Jenny Margrethe Dugstad Bodil Cappelen Tormod Bønes Kjell Bø Karen Bø Hæge MarieRoholdt Reidar Borgstrøm Erlend Bleie Guro Havro Bjørnstad Reidar Bjørnerheim Børre Austmann Anne Krøgli Auen Gurid Aga Askeland Ruth Amdahl Reidar Aasgaard Solveig FiskvikAamodt Bergfinn Aabø VIKVÆRINGEN FYLKESMÅLLAGET Olav Vøllo Øystein Velure Sigrun Torsteinsrud Knut S.Torsteinsrud Einride Tinjar Berit MarieSørhøy Rolf Harald Sæther Grethe Sollien Kjell Snerte Dagny Irene Skare Ola Ruud Kari Roe Halle Perstølen Gunnar Ottne Odd Oleivsgard Osvald Medhus Klaus Lågøyr Gunhild Lien Klara Kirkebøen JordeOddbjørn Lars ErikJacobsen Kjell MagneHornet Sigrid Hjelmen Sevat Gurigard Tora Eggestøl Per Drabløs BrennhovdHerbjørn Tor O. Bergum Maria Høgetveit Berg Niri Baklid Alma Anderdal Ola Aasen KvamJohn-Ragnar Aarset Buskerud Mållag Bjørg Øyøygard ØygardenBjarne Ingebjørg Østerås Magne Velure Olav Veka Lars Ullgren Ola Tronsmoen Ola Tolstad Brunvatne Rannveig Bårtvedt Ørjan Børve Knut Børve Magnar Bødal Endre OttoBrunstad Reidar Bremerthun Vigleik Brekke Jostein Brattabø BrattabøArne Johannes Bolsta Olaug Boge Bergljot Lyssand Bjørø Solveig Bjørsvik Bjørnset Asbjørn Dag Bjørnevoll Audun Bjørnberg Dagrun Berntsen Gitle Berland Veslemøy Bergo Marit Berge Håkon M.Berge Arild Berge Erlend Bakke Edel Augestad Karin Ask JørgenAnsok Arnfinn Andersen Arne Solveig Almås Livar Aksnes Olav Aas Per Aak HORDALAND MÅLLAG Gunn BjørgWisløff Kjetil Vistad Åsveig Vindenes Per Ivar Vaagland Johan KristianTønder Steinar Tveitnes Stein Tveite Kristen Turtum Gunnar Traaen Øystein Tormodsgard TolsrødAsbjørn Halvor Tjønn Olav NilsThue Tordis Thorsen Sæther Bent Arne Sissel LSæbø Ellen MarieSvea Leif Sundheim Marit Øraker Strømsøe Agnete Strand Sigrid Solheim Synnøve Skjong Torild Skard Olav R.Skage Asbjørg EngebøRystad RoaldsetAsbjørn Yngve Rekdal Magnhild Reisæter Benjamin EdillonReichle Astrid Alvlaug Ramnefjell Kari Rysst Paulsen Torgeir Ose Svein JohannOse Ivar Nagelgaard Omenås Øystein NjålNordang Finn Måge Lars HelgeMyklebust Mundal Arnold Ket Iren Lødemel Dagrun Kvammen Bård Kolltveit Harald Sverdrup Koht Jarnfrid Kjøk Laurits Killingbergtrø Jens Kihl Erling Indreeide Tormod HallsteinHøgåsen Olav Høgetveit Øyvind Nitter OlavArne Nilsen Gunnvor Ness Marit Nedreli Nils Mæhle Einar Myster Jostein Mykletun Tone EitrheimMidtbø MelveBrynjulf Knut Tharald Meling Frode Mannsåker Kjersti Løseth Torstein Løning Sigrun Lægreid Torolv Lægreid Eldbjørg Tøsdal Lyssand Kjellaug Lundestad Anstein Lohndal Målfrid Ljones Åsmund Lien Caroline Lehmann Vidar Lehmann Jon Larsgard Ane Landøy Trygve Kråkevik Ståle Kolbeinson Folke Kjelleberg Jan Jøssang Ingvild Jøsendal Leif Johnsen Tordis Johnsen Johnsen Aslaug Garnes Ole-Jørgen Johannessen Sniolvur Joanesarson Else Jerdal Geir Instanes Johanne Telnes Instanes Brit Yndestad Hovland Arny-Sissel Myking Horsås Hopland Arnfinn Helge Hopland Karl JohanHolmås Grete OlineHole Marit Hjartåker L. O. Himle Kjartan Hernes Robert Hermansen Kåre Herfindal Solbjørg Helvik Knut JohannesHelvik Aslak L.Helleve Aslak T. Helleve HellevangArnfinn Heie Sigbjørn Agnes Hauge Stanley Hauge Reidar Handeland Kirsti Handeland Marit Hafting Solveig Grønlien Lars Gjøstein Paul Kåre Gjuvsland Lars Gjernes Bjarte Gjellesvik Jostein Gimmestad Mathias Furevik Harald Frønsdal Tormod Folgerø Sverre Fjell Astrid AnneFjeldstad Øystein Erstad Yngve Endal Reidun Emhjellen Eirik IngolfEldøy Ingunn Eitrheim Gudrun Eimstad Dyvik Jan-Egil Torbjørn Dyrvik Nils J.Drage Kristian Djuvsland Reidar Dale Dahl Vigdis Digernes Tusen takk! Signy Øydvin Nils Ivar Østerbø Paula Ingelin Hermichen Agnes Råket Vågslid Ingebjørg Viste Inger B.Vikøren Aud LivHoleVike Jan EspenVik Jon O. Vevle Randi Vengen Amund Velure Aslaug Veland Rigmor Nesheim Vaular Svein ÅgeVangdal Anna K.Valle Brit Valland Utne Brynhild Harald Ulland Bjørg Tøsdal Tora Tønder Odd Tøndel Siv Trædal Signe LidTrana Torgeir Torvik Johan Torekoven Svanhild Toppe Knut J.Tokheim Harald Tjønn Roald ErlingTjore Erling Thu Kjell GudmundSøholt Anne Sæland Ingebjørg DønhaugSæbø Lars BørgeSæberg Christer Syltøy Thea Sunde Rolf SigmundSunde Hans L.Strømsæther Jon Strand Nelly Storebø Gerhard IngeStorebø Arjen LHStolk Idar Stegane Halldis Spilde Solberg Harry Asbjørg Solberg Solberg Asbjørn Jostein Småbrekke Oddvar Skre Harald Skorpen SkjævelandArnlaug Skjold Bjarne SkjervenArne Jan Skjerve Olav JohannesSkeie Skarestad Bjarne Mons OleDyvikSellevold Torbjørn Seim Heidi Seilfaldet Helge Sandøy Lars K.Sandven Steinar Sandstad Sakseide Arvid Håkon Sagen Sigmund Røstum Margreta Rønning Jarle Rønhovd Jørund Rong Lars Riise Kjetil Revheim Borgny Reisæter Berit Reinsaas Rannveig Reigstad Trygve Refsdal Anne MettePrestegård Johnny OttarPedersen Kjell Paulsen Anfinn Otterå Aud Oppedal Åse Opheim Helge MartinNygård Øen Asbjørn Ask Asbjørn Sigmund Andersen Mona Aksdal Audun Aarflot Gunnleiv Aareskjold Kjell Aardal Kjell Aambakk ROGALAND MÅLLAG Knut Ås Kirsti OrheimÅs Elen MariaTodal Rolv Sæter Ottar Roaldset Bjørg Reiten Per EilertOrten Opland Henry Finn GunnarOldervik Tove Mogstad Olav K.Lien Jon SamuelHåbrekke Sverre Hatle Wenke Greve Arild Drøivoldsmo Leif Roar Bævre BrørsStyrkår Ola Bræin Jon KristianAune Anmarkrud Bjørn Magnar Almberg Aksel Aarflot NORDMØRE MÅLLAG HaraldArne Tøsse Tore Moen Kåre Belsheim Nordland Mållag Egil Andreas Helstad Knut Haga Håvard Avelsgaard NAUMDØLA MÅLLAG Yngve Øvstedal Kjell Tveit Inghart LasseTveit Jon Olav Tesdal Sælevik Arne Ernst Njål Steinsland Knut Selsaas Trygve Sandvik Berit Sandve Nils Reimers Geir Ragnhildstveit Gunlaug Pedersen Lars GunnarOma Johannes Ness Agnar StåleNaustdal Paul Mølstre Signe Lønning Solveig Lunde Gunnar Listog Svend Kjetland Olav Torfinn Jondahl Torill BorgeHorneland Jens Håkon Horneland Magne Haugsgjerd Haugland Anbjørn Stein Oddvar Gravelsæter Severin Fjeldheim Grete Fedøy Dorthea SofieErøy Einar Eintveit Eik-NesAsbjørn Anne-Ma Eidhammer Reidun Dyrseth Steinar Aalvik KARMSUND MÅLLAG Magne Århus Einar Øyre Tor Kvadsheim Krøvel Digernes Arnhild Torhild Hanem Per Ellingseter Bjørn John Ekroll Ole S.Dahle Leif ErikBolsø Dagrun GjelsvikAustigard Henning Austigard Ingar Aas Roger Aakernes Romsdal Mållag Astrid HeienWhaley Halvar Volden Atle Ingar Vold Reidar Vik Arve Vedvik Ottar Vandvik Aslaug MarieUndheim Kurt Tunheim Kåre Torvanger Oddrun Tjeltveit Svein Kåreson Søyland Brit HarstadSværen Odd SigmundSunnanå Margoth Sundsbø Marit Rommetveit Jon Stangeland Hans Spilde Torgeir Spanne Tom Soma Kåre Skår Wenche Skorge Ingeborg NSkjærpe Turid Børtveit Skjeldstad Halldis Sjo Rolf Salte Astrid Råsberg Torhild L.Rørheim Atle Røe Magne A.Roth Audun Rosland Torleiv Robberstad Dag Raustein Åshild Osaland Ingvar Olimstad Knut Norddal Knut GeorgNilsen Hildegunn Nesheim Sigrid Myhre Ståle Moe Georg Løvbrekke Hallgeir Langeland Tora Kyllingstad Reidar Kydland Nils Ingvar Korsvoll Steinar Kjosavik Ole Johannessen May BrittJensen Dag Ingebrigtsen Håvard Ims Terje Håland HøylandArna Oddvar Høie Magne O. Hope Liv Hobberstad Tom Hetland Halvard Helseth Johan SigmunnHebnes Inge Haugland Ola Hauge Knut Hatteland Lidvor Hatteland Kari IngfridHatteland Ranveig Gudmestad Sølvi OnaGjul Endre Gjil Ingrid Gjesdal Solveig MoeFisketjøn Ingrid Fiskaa Åse-Berit Fidjeland Ellen Einervoll Margrete Dysjaland Gerd HelenBø Alf Jan Bysheim Jan EgilByberg Berit Brusli Lars EgilBakka Lars Bakka Johannes Bakka Auklend Garmann Staveland Sigvor Rendedal Rønnaug Reiakvam Andreas Ramstad Ramstad Oddbjørn v. OlfertØvrebø Radio Per Scott Olsen Stein BuggeNæss Signe Nordvik Odd Njøs Astrid MarieNistad Julie KristineNess Knut OleMyren Henny Myklemyr Kjell MagnarMyklebust Johan Moldestad Ragnhild Skogen Molde Terje ErikMoe Steinar DahlLægreid Sigrunn Lundestad Håkon Lundestad Rune Lotsberg Jon Ove Lomheim Jorunn Loftesnes Bjørg DombesteinLofnes Helen RipeLemoen Øystein Lavik Liv Janne Kvåle Hildegunn Kvistad Tone Kvigne Bente Kjørstad Odd Jarle Kjørstad Ola Kjørstad Lars Kjøde Ingunn Kandal Kaarstad Bjarne Atle Instebø Marta Systad Iden Liv Husabø Nils Husabø Bjørg G.Hovland Ragnar Hove Marianne Hoff Terje Hilstad Åse Hesjedal Anders Hegrenes HavroBjarne Margit Hovland Hamre Audun Hammer Gunnar Hage Dagfrid Grepstad Oddvar Gjelsvik Geithus Asbjørn Ottar Færøyvik Ellen Frøyen Jan MartinFrislid Ingemår Fosshagen Kjellrun Fossdal Sverre N.Folkestad Inger Eikeland Flåten Johannes Flaten Ingebjørg Erikstad Dag-Erik Eriksmoen Eri Brynhild Hans Engesæt Tryggve Dyrvik Gyda Bøtun Eivind Brekke Saxe Bjørkedal Kjellaug Bjergene Olaug MarieBjelde Vidar Bergset Emma Bale FJORDANE MÅLLAG SOGN OG Roald Øygard Kåre Vold Jorunn Valde Inger MarieUrkedal Sæbø Bjørn Oddmund Svarteberg Per Skomsø Arne Marit Sandvik Nils Sanden Hanne Moldver Inge Rypdal Gunnhild Austlid Grete HelenNotøy Einar MLangset Luster Salthammer Oppigard

Bjørnar Osnes Bjørnar Lars Omenås NydalArne Josten Nedrelid Roger Nedreklepp Helge H.Moe Marit Aakre Mjøs Anne LiseLunde Svein Linge Bergfrid Færøyvik Lindøy Einar Landmark Stein Olav Kvalø Gunvor Krogsæter Jostein Korsnes Aud LangloKongsnes Synnøve Knotten Terje Kjøde Jakob O. Kjersem Gudrun Kløve Juuhl Anne KarinHøgset Ingrid RundeHuus Petter MagneHjørungdal Jorunn H.Henriksen Hatlehol Asbjørn Eva RindeHabostad Frode Guldal Steinar Grimstad Tore Gjære Gunn BeritGjerde Einar EllingFlø Kari Fjørtoft Jostein Fet Mård Torgeir Fauskevåg Lindis Eliassen Liv Eikrem Marit Veiberg Eide Norunn Margrethe Siv Dimmen Gunhild Dalebø Hilde Petra Brungot Bente JohanneIversen Otto JohanBotnen Veronika Bonaa Torunn Bildøy Liv Bersås Ingunn Bergem Ottar Aashamar SUNNMØRE MÅLLAG Vidar Åm Magni Øvrebotten Liv Østrem Lars ØyvindVikesland Øystein Vikesland Kari Vik Gudrun Vigdal Jorunn Veseth John EllingVereide Erik Ivar Ulvedal Solrun Ullaland Torgny Tønnessen Paul Arnfinn Tomasgard Ivar JosteinTjugum Helge Thue Jakob Thingnes Ståle Sørbotten Søholt Arne Jorunn Systad Gunnhild Systad Sigrid Svartefoss OliverArne Sunde Magn Jarl Stubhaug Geir Liavåg Strand Kirsti SolheimStegane Synneva Kolle Solheim Jon Skjeldestad Anders Skarestad Bjarte Sindre Marta KariSchawlann Jorunn Sandvik Magnhild Sagosen RørtveitBjørn Signe MarieRønnekleiv Einar Ryssdalsnes Bergljot Konglevoll Rutledal Asbjørn RomørenErna Henning LeivRivedal Sæmund KjetilRindal Dimmen Breivik Rysjedal Halvor Øygarden Åshild Wingereid Vinje Arne Margit Verpe Johan Vaa Torkjell Tjønn Anne EliseThorvaldsen Olav Tho Tone Telnes Olav Teigland Olav Teigen Einar LeivSøreide Tone O. Stuvrud Alv Halvor Straumstøyl Gunvor Solberg Per Skaugset Børre Rønningen Helge Rykkja Anne IngebjørgRuth Annbjørg Romtveit Sigmund Romtveit Jakob Olimstad Moen Sigrun Garvik Aud Manheim Ana IsabelTaylor Lopez Knapskog Arne-Birger Halvard Jansen Hallgrim Høydal Øystein Høgetveit Ragnhild Hovda Jarle Helle Svanhild Haugen Michael Hansen NesAsbjørn Hansen Torgeir Grimstveit Hans MagneGautefall GardsjordAsbjørn Gunlaug Fjellstad Olav Felland Per Engene Gunhild TDølen Olav RuneDjuve Halvor Dahle Halgeir Brekke Lars Bjaadal Sveinung Astad Mikkel Aanderaa TELEMARK MÅLLAG Ove ArildOrvik Atle Måseide Oddrun Molvik Magnar Mikkelsen Sigrun Lunde Olaug Terum Kvitberg Bjørg BergeKristiansen Olav Kongsvik Olaug Husabø Kjell Heggelund Eldbjørg Gjelsvik Karl Ragnar Engstad Torgeir Engstad Eilertsen Bjarne Sveinung Eikeland Terje B.Dahl Per K.Bjørklund Nils Aarsæther FINNMARK MÅLLAG TROMS OG Kjell Arne Årseth Kjell Arne Britt Ølnes Knut Ytterdal Sveinung Walseth Randi FlemUlvestad TryggestadAsbjørn Einar OrtenTrovåg OveArnt Tennfjord Sæther Arnhild Asbjørg Oksavik Sve Harald Sunde Jan Ove Stene Ola L.Steinsvik Jarle Solheim Reidar Skarbø Else Synnøve Skarbø Henrik Schmidt Gunder Runde Olga Støylen Runde Karl Ramstad Britt Oterholm John Osnes

Yngve Øye Aa. BjørgumØwre VoldsundAnn-Merethe Jarle Vingsand Torbjørn Tranmæl Svein BertilSæther Jan Solberg Alv HelgeSkeie Oddny Pauline Skeide Anne KristineBolme Ragnhild Saur Per Rønningen Helge Rypdal Narve Rognebakke Olaug Reitås Ranes Herman Lars Nygård Magne Måge Sverre Myklestad Mikal Tore Moen Lars KolbjørnMoa Mehl Arne Mads Løkeland Borghild KristinLomundal Jens Loddgard Olav Kuvås Inger Sandvik Jarstein Kjell Håve Edvard Hægstad Ola Huke Herlaug Hjelmbrekke Andrea Hjelde Sivert Hestveit Jon Grønlid FolkvordAsbjørn Svein ArildFjeldvær Oddmund Farbregd Olav Engan Anne Eldevik Oddrun Duesten Olaug Denstadli Astrid Dalslåen Lars Daling Mathias Bruheim Karl Ove Bjørnstad Oddrun Bjørgum Jakob Bjerkem Ingvar Berg Kjell Bardal TRØNDERLAGET Betsy Folkvord Anne-Berit Erfjord Ragnhild Carlsen Leiv Hartly Andreassen VEST-AGDER MÅLLAG Anne BeritStrømmen Gunnar Slaatto Målfrid Sebuødegård Nils Rogn Margunn Søyland Per Lykkja Torodd Lybeck Anders Lunde Sigmund Lisjordet Bjørg Lerhol Randi Lauvrud Ingun Kompen VegardBjørn Johnsen Frank Tommy Jacobsen Ingunn Hommedal Margit Fuglehaug Ola Fosheim Reidun Espeseth Jan Espeliødegård Olav GullikBø Gunnar Belsheim Olve Aaberg VALDRES MÅLLAG Karin Vrålstad Gunn Utkvitne Jon Todal Sunniva Skålnes Guri Skeie Sigrid Skarstein Rønnaug Ryssdal Guro Reisæter Selnes Strand Nesbakken Åse FloaSteinrud Per Smørvik Villy Nordmo Erling Nordheim Tone Kvien Johannes Hjønnevåg LeonhardAsbjørn Hansen Jostein Hagestad Edmund Elvebakk Leif Elsvatn Randi Einrem INNMELDE BEINVEGES Vidar Ystad Olav Vesaas Torgeir Urdahl Sigrid Tyssen Steinulf Tungesvik Harald Thune Turid J.Thune Lars HelgeSørheim Frode Ringheim Linda Plahte Borge Otterlei Olav Norheim Kjell Harald Lunde Reidar Kvåle Rønnaug Kattem Magnar Juklestad Gunnar Jordal Kari EHuus Eirik Holten Anders Bøyum Halvorsen Kristian Hagestad Olav Furnes Kjellfrid Bøthun YRKESMÅLLAG EgilZøllner Jørn Einar O. Standal Roy Olsen Arne Inge Monefeldt Tore HenrikMeberg- KvernhusvikArne Kjell Karlsen Eiliv Herikstad Asgeir Bjørkedal Tore Antonsen Astrid Andersen ØSTFOLD MÅLLAG Ivar Åmlid Alf JohanØvland Magne Valborgland Leiv G.Storesletten Per Sveinung Stordrange Stallemo Asbjørn Eli Smedsland Bjørg HeleneSlapgard Nils Salvigsen Håkon Bøye Prestegård Gudlaug Nedrelid Oddvar Moen Sylfest Lomheim Målfrid Lindeland Solveig StallemoLima Svein Kjørvik Oddvar Jakobsen Gudrun HaugenHåvorsen Olav Torgny Hårtveit Kjell ErlingHåland Anne Torhild Hunsbedt Else Ørstavik Hove Magne Heie Morten Haraldstad Elisabeth Haaland HaalandAnn-Margret Ole SteffenGusdal Elisabeth Geheb Astrid MarieGavlen Vigleik Frigstad Randi LohndalFrestad Grete Forgard Hansen N 27 Norsk Tidend 2 • 2020 28 Norsk Tidend 2 • 2020 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 ҡ 1 ҡ -

KVISS land kjem danse-appen frå? frå? land kjemdanse-appen ogunge.Kvapopulære appanehjåbarn Det sosialemedietTikTok eravdeimest parti leiahan? historikar, teolog–ogmålmann.Kva Berge Furre(1937–2016)varpolitikar, sje helddeipåi? isinbransje.Menkvaslagsbran skapa Norled ereitavdeistørstenorske sel palmesundag? Kvifor markerer kristnehøgtidsdagen handlarkjeder att.Kva heiterdesse? i 2020,harNoregstore berre tobok og Etter atNotabenegjekkkonkurs i2019 utgåva fleststemmer? Men fekknynorskutgåvaellerbokmåls bokmål. nynorsk oglettmodernisert oppdateringar avgrunnlovapåmoderne Stortinget vedtok6.mai2014språklege som vartråka? rasar fråRamnefjellet.Kva heiterdalen lege flodbylgjeri1905og1936,nårdet Same bygdavartutsettfortoforferde av ebolavirusiperioden2013–2016? I kvadelavverda vardeteitstortutbrot gudelære? trunorrøn me skal Kva viss menneska, heittedeitofyrste ballag spelarhanpåno? Braut Haalandskiftanyleglag. Kva fot Jærbuen ogfotballunikumetErling heitte han? sin.Kva den nylegavdøyddeeksmannen gongar iMelodiGrandPrixsamanmed Artisten AnitaSkorgan hardelteke fleire tuttet? Kva heiterdirektøren iFolkehelseinsti Kva husdyrerdetflestavinorsklandbruk? tet. Kva foreitkontinent? europearen somkjemtildettekontinen 20. april1770erJamesCook denfyrste Kva målerdumedmåleeiningakelvin ? langt i2020? Kor mangenyestatsrådarharmefåttso 5». Kven meom? snakkar LoveYou» Always som «IWill og«9To nessee iUSA ogharskrivestore slagerar Musikaren er74år, erfrådelstatenTen dulangeisaltvatnellerferskvatn? Fiskar ut? mune kjemlokalavisa opplag på2563i2018.Ikvanykom Bø bladvartskipai1986oghaddeeit

Tanum sine seldedeiflestebutikkane BAK MÅL

• Fredrik Hope - - - Vest-Afrika. Utbrotet starta i Guinea i Vest- Utbrotet Vest-Afrika. Afrika. Nynorskutgåva fekk 168, medan bokmåls- utgåva fekk 165 inn i Jerusalem sundagen før Jesus rei Fordi i påska krossfestinga som han leia i åra Sosialistisk venstreparti, 1976–83 - - - - Kina Midt-Telemark kommune (tidlegare Bø og (tidlegare kommune Midt-Telemark Sauherad kommunar) Abid Raja, Guri Melby, Rotevatn, Ni (Sveinung Odd Emil Henrik Asheim, Geir Inge Sivertsen, Hofstad Helle Tina Bru, Linda Ingebrigtsen, land og Knut Arild Hareide) mest av. Slaktekyllingar har me suverent Heile 15 852 004 kyllingar i 2019, ifylgje SSB. - - - 1 2 Saltvatn 3 Dolly Parton 4 5 Temperatur 6 Australia 7 Stoltenberg 8 Camilla 9 Jahn Teigen Dortmund 10 Borussia 11 Ask og Embla 12 13 Lodalen i Stryn kommune 14 15 Norli og Ark 16 17 Norled er eit ferje- og snøggbåtreiarlag 18 19 hunden søv. av lunkent vatn store tankar, stilleslurkar gardina smale auge,bak gule holinatta eller kraterav angst lukar med liv lommer av lys og hostarser: eg vedvindauget avI eitbotnfall mørke står Nattevåk forKategorien vaksne Dette ervinnardikta i NÅR ALT BLIRANNLEIS: i dikttevlingasi. poesidag imars.Tevlinga rettar merksemdamotkoronakrisa. Egil Skallagrimsson og andrekvadetter Sonetapet [email protected] /57832220 Bestill på:www.selja.no / Kr 228,- som detfremste. sørgjekvadet Sonetapet til EgilSkallagrimssonmed Inneheld størstedelenavkvada Gjendikta avoddJarle Kjørstad June Brevik

Nynorsk kultursentrum fekkinnmangediktomkonsekvensane avkoronakrisa kultursentrum Nynorsk ihøve verdas kultursentrum frå Nynorsk diktartevlinga Einsemd For deterdennekjensla kvifor føleregmegså…Einsam Og sjølvomegerheimemedfamilienminheiletida, Kvifor føleregmegikkjelykkelegare Kvifor følesdetikkjesånndå? heimafrå At detskulleblifintågjereskulearbeidet Snakka meikkje omkor herlegdetskullevereåsovelittlenger Var detikkjemesnakka omogtullamedifleireveker Var detikkjemeville Skulen erstengt Einsemd forKategorien barn Kari ElineSætre (15år) Illustrasjonsfoto: Pixabay

ҡ Kryss NTnr. HELD OPPE FUGLEMAT I DETFRIE SET ISEG LANDLEG BRØRNE ҡ BRENSELET Kryss NTnr.1-20 KOM BORTI EMBAL- FREISTING BJELKE FOTOET HANDLAR SYMRE KVINNA TENNENE EKSPERT GRÅBEIN BRUKER BLÅSAR TEOLOG TILÅRS- SCENE- GODBIT STERK FARTS- KOMEN FARGE RENDE REGU- KUNST LASJE LATOR DRIKK TIDS- KJÆR RIKE AUKE SPØK Å O B D FØRE K TEK DATO V F L

FAR- ILÅT LØN KRYSSORD NR 2 • 2020

INDIREKTE POLITIKAR PORTUG. LØYSING M G R S U S O E E V E V E E T T L I STILLING BARNE- FLATE BORN R LEIE R R Ø A A O D D E E E T T T T L DUKSJON MATPRO- TONAR KORTSPEL DESSERT TILBAKE- REISKAP REINSE- BLIKK 20 M R R R A A S A N Y K K E E L I I AVKASTING FORMUE FULL AV LENGD OPEN- BERR FUTT G R A N A N S K K E E E T T L PÅ I SEG LAGER FRAMAND- STILLING SAMLAR FAKKAR HOVUD- GJORD UTKIK FLIRE STAD M KORT R A B S K E E P E E E T T L VERDFULL FESTE SÆRS GL. HORN- HA ISEG GUDINNE BLÅSAR BÅT- M M RYK R R A S A H S A FEIL K E E T T T I 2 FRAMLUTT • Nr. 1– 2020 PROFET GRESK GRØNT REKNE DEKKE SKRIK BERG EPOS -2020 DUFT R S N A N O D E P P E L I I I HØGT OPPE BØR MAT KNOKKEL FIRKANT RUNDT TAL R R S A A A S D D P E E E E T T T BÅTPLASS ALTERNA- BAKOVER CA. ÅRET VISMANN UNGEN SKLIDD DYRE- SLEKT NULL MATIKAR GELATIN LYDNAD TIVT HELDIG AVKOM GREITT MATE- S S N S D P E V E T L L I I I I OMSUNGEN HUSVÆRE PLANTER EINFELT BYÅRE TA PÅ IKKJE DRØV TOGG G R R S A A N A D Y E E L L I JULARBOS MINKANDE GOROEN SKORPE DRAUM MÅNE M.M. N S B A N U N K E E E J T L L TIL I HEIMBY TRUEN SKJØN JESU GOD- EIGE TIL HUSET RAUDFISK BAK FRIGJERE LYSRAUD HANDEL FOSTRE RIKKE BOK- R N O A N NES Å N S E E E T L I OVERSYNET VANDELS- SKJENER FERD PÅ SYMBOL G R R B A U O VAN U D E E T T T L L L I DETFRIE SETJE AV TJUVERI OG ISIBIR MORO- PÅ TOTEN SAME SEINT G HAR Ø Ø R A D FER E E E V E T T L I HOFUGL MÅLTID JØKUL SILKE- STOFF 1,5 KJÆRLEIK GUDINNE PERSON ISLAND ANDRE BY PÅ TONE • Laurits Killingbergtrø R R A U S U N D Y K K E E L I I HAVELLE STAND LENDE UT AV FOR- R R N A O A N U S D V T T I I VILJELAUS DÅRLEG 2020 HUMØR NINGEN NR. 1 SLEKT- M G G R A U N N N N E E E NT T L HJELPE I TYPE UNIVERSET HEVE SEG VASSDYR LAUSHÅR BERETRE KJENSLE ALDELES METALL- TEKKE KLYPE GLIPE FÆLT VEIK Postnummer/-stad: Adresse: Namn : Liv B.Osnes,Syvde Sigrid Gjelsvik,Naustdal, Olav Aas,Loddefjord, nr.Vinnarar avkryssord 1,2020: FOSTRA HURRA STIFT FÅ SEGTIL SKOGHOLT MORGON EIN MED VRANG SNUSE FRYSE HÅLKE ÅRER DALSIDE TELJING PÅHITT FOR- BYE BAKKANE VERMAR TRIVNAD GJARAR INNBYG- DEG OG GENUIN NEVE- SAMD TUTE MEG DUM VERKELEG Merk konvolutten «Kryssord». Frist: 20.mai Send løysinga til: TORISKE OBLIGA- ein finpremie. Tre vinnarar vert trekte utogfår Rett løysing kjeminesteutgåve. [email protected] eller e-post: 0184 Oslo Lilletorget 1 Noregs Mållag HALDNING TVINNAR UNDER- SJARM KONE LOGE TAL PAPEGØYE NÅLEBUSK KVA TID? MIDDEL LOKKE- FAGER BAKEN KVILTE MUNN MÅNEFASE TIDSROM VISAREN KNADDE MERKE- LENGD STUTT VEG- LAPP SKIP FRAMPÅ- HOVDYR HØGDE- SNAKK DRAG KONTROLL VARSLE 2020 NR. 2 N NT 29 Norsk Tidend 2 • 2020 KRAMBUA Paraply. Samanleggbar liten paraply med oransje logo. Kr 390,–

Cirkle K-krus inkludert kaffiavtale. Termokrus som gjev deg gratis kaffi på alle Cirkle K- stasjonar ut 2020. Kr 299,–

Berenett. I bomull. Bli synleg i trafikken!Kr 45,–

Fat. Stilsikker logo på stilsikkert fat frå Verde-serien til Figgjo. Høveleg til både grill- og jolemat. Diameter 20 cm. Kr 200,–

Notatbok. «Gjennom ord blir verda stor». Kr 180,–

Pennal. Med teksten: «Skriv nynorsk». Kr 75,–

Krus. «Nynorsk til meg, takk!» på Verde-koppen frå Figgjo og formgjevar Johan Verde. Ein klassikar med klassisk slagord! Kr 200,–

TILBOD! Fat + krus. Kr 330,–

Krus med trykket: Det går mangt eit menneske og ser seg fritt ikring for Ivar Aasens skuld. Tarjei Vesaas, 1950. Kr 180,–

Krus med trykket: Skogen stend, men han skifter sine tre. Olav H. Hauge, 1965. Kr 180,–

Bagasjelapp med logo og fotografi. Kr 60,–

Ostehøvel i stål, oransje, frå Bjørklund. Kr 200,–

Ostehøvel i stål, matt svart, frå Bjørklund. Kr 200,–

Jakkemerke «NyNorsk» «Slepp nynorsken til» Send e-post med tinging til [email protected], ring til 23 00 29 30, «Gjennom ord blir verda stor» «Takk, Ivar Aasen!» eller gå inn på www.nm.no. Sjå innom heimesida for andre tilbod. Kr 10,– per stk., kr 50,– for 20 stk. 2020 • Aasen-panneband i ull. Kr 200,– Hugs at vi kan gå tom for somme artiklar. Det er såleis ikkje sikkert at du får alt du tingar.

Porto kjem i tillegg til prisane vi har gjeve opp her. Norsk Tidend 2 Norsk 30 KRAMBUA 15. mai Stoffrist nr. 3–2020: nummer kanvidiskutere særskilde avtalar. Alle prisarereks.mva. Ved lysingifleire Ilegg tilavisa: Heilside: Halvside: Kvartside: Spaltebreidd: Tillegg fortekstside: Annonseprisar: Annonsar: Abonnement: kr. 250,–perår 14600 Opplag: Prent: Nr1Trykk as Norsk Tidend Framhald avFedraheimen ogDen17deMai kr 1,00pr. stk. kr 9000,– kr 5000,– kr 3000,– 45 mm kr 0,50,–/mm kr 9,00,–/mm 2

•

2020 MÅLLAGET INFORMERER Mobil: E-post: [email protected] Leiar: Kontonr.: Kontoradresse: E-post: [email protected] Telefon: 23002930 0184 OSLO Lilletorget 1, Tilskrift: nm.no NOREGS MÅLLAG Lilletorget 1,0184OSLO MagneAasbrenn 97 0065 heile året. På nettsidene finn de meir informasjon. heile året. På nettsidenefinndemeirinformasjon. søkjagjennom kan målarbeid.Laga isittlokale bruka midlar, søkjaomåfå ogfylkeslagakan somlokal- I 2020erdetsettav300000kroner iorganisasjons- SØK OM ORGANISASJONSMIDLAR! innom nettsidenetilwww.barneblad.no skular.til sinelokale Erdettenoko fordittlag?Sjå iklassesett Fleire tingarNorskBarneblad lokallag I KLASSESETT NORSK BARNEBLAD [email protected]. me åvedtanyepånesteårsmøte.Sendtil de ikkjefinndeigamlevedtektenedykkar, tilrår mange. Kanskje tidaerkomen foråleita?Om Fleire harsendtinn, mendetmanglarframleis keslag ieitsentraltarkiv, samanmedskipingsår. - ogfyl Me samlarloverogvedtekterforlokal- OG SKIPINGSÅR SEND OSS VEDTEKTER å vedtaeignelover. Dufinndeipåwww.nm.no . keslag. Mønsterlovenegjerdetlettare forlokallaga - gonglaga mønsterlov forfyl ogforfyrste lokallaga, årsmøtet. Meharutarbeiddeinymønsterlovfor ogfylkeslagavedteksineeigneloverpå Lokal- OG FYLKESLAG FOR LOKALLAG NYE MØNSTERLOVER Brønnøysundregistera. som åveraregistrert medorganisasjonsnummer i teret, fårsøknadenavslått.Detteerikkjedetsame fusjonssøknaden vår. Fristener1.august2020. meldinga, harmealttreng fordensamlamomsre get senderinnskjemaetogsignertrekneskap medårs- nettsidene erdetlagtutsøknadsskjema.- Omlokalla søkjaommomskompensasjon. mållagkan På Lokale MOMSKOMPENSASJON delta pådugnadenforåavgrensa smitten. laga våre omålyttatilrådafråstyresmaktene, ogå heime.Vioppmodarallemedlemeneog sar born somfør,eller e-post sjølvomnokre avoss ogsåpas - grunna koronapandemien. nåoss Dukan påmobil kontor. Detkjemvitilågjerasålengedetertilrådd Alle deitilsettepåskrivarstovaarbeidernoheime HEIMEKONTOR FOR SKRIVARSTOVA 3450.19.80058 OBS! Lag somikkjeerregistrerteOBS! Lag iFrivilligregis-

tlf. 45471716,[email protected] Marit Aakre Tennø, politiskrådgjevar, [email protected] tlf. 23002932•90729615 Astrid MarieGrov, kommunikasjonsrådgjevar, tlf. 92648348,[email protected] og organisasjonskonsulent, Hege Lothe,informasjons- [email protected] tlf. 23002936•97 529700, Ingar Arnøy,skulemålsskrivar, tlf. 23002934,[email protected] Per HenningArntsen,økonomikonsulent, tlf. 23002930,[email protected], Erik Grov, organisasjonskonsulent, [email protected] tlf. 23002937•95 785560, dagleg leiar, Gro Morken Endresen, Tilsette:

NOREGS MÅLLAG - - til kroner. I 2020erpottenfortildelingpåinntil250000 norsk iskulenerunderpress, vilbliprioriterte. prosjekt somgårirandsoneneellerellesderny- mål. Nynorske motivasjonsdagarforlærararog prosjekt somgjeldstyrkingavnynorskskule linga. og rapportforarbeidetseinasteittårettertilde einskildpersonar. måleverarekneskap Mottakarane i Noregsog Mållagvilbliprioriterteoverlokallag fagområde eininviterer tilsøknaderpå.Fylkeslag kva tilutlysing norsk. Styretavgjerafråutlysing kan tredje år. gåtilarbeidsomstyrkjerny- Midlaneskal styretutmidlaneomlagkvart skal lysa avkastning, risiko. Dersompenganehargjeveeihøvelegstor forsvarleg ogmedlåg kroner forvaltast somskal Noregs Mållagharfåtteigåvepå5,5millionar NYNORSKEN! SOM STYRKJER UTLYSING AV NYE MIDLAR nettsida tilNoregs Mållag. utdeigodetilboda?Sjåinnom tilåsjekka lag lyst ogbarneskular.ut tilbarnehagar - Hardittlokal og Bravoleiken omåfågodenynorske barnebøker Noregs Samlaget MållagsamarbeidermedSkald, BOKPAKKETILBOD [email protected] Søknadsfristen er20.april2020.Sendsøknaden I 2020tildelerNoregs Mållagmidlarfor

E-post: [email protected] Telefon: 97417145•23002940, Dagleg leiar: Leiar: Tilskrift: malungdom.no NORSK MÅLUNGDOM Kontonr.: 3450.65.48707 E-post: [email protected] Telefon: 23002940 0184 Oslo E-post: [email protected] Telefon: 45693360•23002940, GunnhildSkjold, Lilletorget 1, IngunnVespestad Steinsvåg,

- - NT 31 Norsk Tidend 2 • 2020 Returadresse: Noregs Mållag Lilletorget 1 0184 Oslo

Nr. 2 • mars 2020 Det er trist at Språkrådet bruker en urimelig lov Norsk Tidend til å mene at UiA har gjort noe galt. Lesarinnlegg i Fædrelandsvennen om eksamensoppgåver Framhald av Fedraheimen og Den 17de Mai som ikkje kom på nynorsk ved Universitetet i Agder

PÅ TAMPEN Noreg og norsk I RUSSLAND SNAKKAR dei russisk, i Frank- rike fransk. Det er ein samanheng mellom landsnamn og språknamn. Slik er det ikkje over alt. Ingen i Pakistan snakkar pakistansk, ingen i Belgia snakkar belgisk, ingen i Kame- run snakkar kamerunsk.

ER IKKJE DENNE samanhengen mellom landsnamn og språknamn ein uting? Kvifor skal den største folkegruppa i eit land ha dette privile- giet? Russisk er det største og viktigaste språket i Russland, men landet har over hundre språk. Ikkje misforstå meg, men Sovjetunionen var eit betre namn! 45 % av innbyggjarane i Pakistan talar pandsjabi, men dei krev inga omdøyping til Pandsjabistan. No driv ikkje muslimar med døyping, men det er ei anna soge.

FINST DET EIT spansk språk? Spør du folk frå Madrid, svarar dei kanskje ja, men spør du ein katalanar, ein baskar eller ein galisiar, kan du rekne med eit nei – og dei vil leggje til at språket mange kallar spansk, eigentleg heiter kastiljansk. Å kalle kastiljansk for spansk er som å kalle pandsjabi for pakistansk. Den spanske grunnlova slår fast at landet er fleirspråkleg, og at det største språ- ket i landet heiter kastiljansk.

NOREG ER ÒG fleirspråkleg. Det er lett å MEIR NYNORSK FLEIRE STADER: – Det er imponerande at NRK greidde kravet om 25 % nynorsk, men dei tenkje seg ein samanheng mellom Noreg og må få meir nynorsk andre stader òg, meiner nyvald leiar i Kringkastingsringen Inger Johanne Ruset. norsk – på same vis som mellom Danmark og Foto: Tommy Christensen dansk – men språkhistorisk er det ikkje slik. Nor- i Noreg og nor- i norsk har truleg ingenting med kvarandre å gjere – det er snakk om ein uheldig likskap! Den opphavlege tydinga Ny leiar i Kringkastingsringen til landsnamnet vårt var «trongvegen» – ikkje «nordvegen». Adjektivet norsk kjem av mellom- norsk nornsk – ei samandraging av norrønsk. Inger Johanne Ruset (34) frå Valldal i at vi også kan spele ei rolle i å få meir nynorsk Adjektivet norrøn tydde opphavleg «nordleg». Møre og Romsdal er vald til ny leiar i inn andre stadar enn berre i NRK, seier den nye Med andre ord er tilhøvet mellom Noreg Kringkastingsringen. kringkastingsringsleiaren. og norsk parallelt med tilhøvet mellom Pa- kistan og pandsjabi. Dei sistnemnde byrjar ҡ Ho blir leiar samstundes som NRK for første ҡ Inger Johanne Ruset arbeider som politisk begge med pa-, men det er heilt tilfeldig. gong har greidd kravet om 25 prosent nynorsk, rådgjevar i Noregs Ungdomslag. Ho var nynorsk- men meiner at mykje arbeid framleis står att. praktikant ved NRK Nynorskmediesenter og ar- EIGENTLEG AVUNDAR EG dei som snakkar beidde ei stund i NRK Møre og Romsdal. Ho har nordsamisk. Landet vårt kallar dei Norga. Det ҡ – Det var imponerande at NRK faktisk greidde å også vore dagleg leiar for Ingebrigt Davik-huset norske språket kallar dei dárogiella. Og dei skil kome seg over kravet, men på nettsidene er det fram- i Haram. mellom ein dáža og ein norgalaš. Ein dáža er leis eit stykke att, seier Ruset i ei pressemelding. ein nordmann i motsetnad til ein sápmelaš ҡ Kringkastingsringen er ein ubunden med- eller same, som òg kan vere norgalaš. Ein ҡ Samtidig ser ho at organisasjonen ikkje berre lemsorganisasjon som arbeider for at det er norgalaš er ein nordmann i motsetnad til ein kan konsentrere seg om NRK og TV2. minst 25 prosent nynorsk i NRK og at det er mest ruoŧŧelaš eller svenske. Trengst det ei oppryd- mogleg nynorsk og dialekt i alle andre medie- ding i vår eigen terminologi? ҡ – Medielandskapet endrar seg. NRK lagar kanalar. ROLF THEIL nettavis, og VG lagar fjernsyn. Derfor håpar eg NPK