Predikanten Van De Nederlands Hervormde Gemeente Leiden Van De Reformatie Tot De Vereniging Met De Gereformeerde Kerk Leiden Op 28 Oktober 2006
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Predikanten van de Nederlands Hervormde Gemeente Leiden van de Reformatie tot de vereniging met de Gereformeerde Kerk Leiden op 28 oktober 2006 Sytske Visscher Piet de Baar Wim Bleijie oorspronkelijke uitgave 2006 aangevuld en gecorrigeerd 2016 Predikanten Hervormde Gemeente Leiden 1566-2006 / 2 1566 Jurriaen Epesz. (Georgius Aponis), overl. Hoorn 1575. Kwam in 1566 uit Emderland naar Amsterdam. Hij was de Augsburgse Confessie (het Lutheranisme) toegedaan en is in Leiden waarschijnlijk al in 1566 als leraar werkzaam geweest. In 1570 was hij nog in Leiden om op last van prins Willem van Oranje met Pieter Adriaensz. van der Werff gelden voor de oorlog in te zamelen. In 1573 was hij in de kerkelijke bediening in Hoorn. 1566 Wouter Symonsz., terechtgesteld (verbrand) 1570. 1566 Adriaen Lambrechtsz., diende later de Delftse gemeente onder het kruis, overl. Delft augustus 1573. 1567 Copinus (Copijn, Jacobus?) Rudolphi (Roelofsz.), geb. Groningen, overl. Delft 3 okt. 1574. Pastoor vóór 1566, predikant te Leiden 1567, Emden 1567(?), Delft nov. 1573. 1572 Claes Jansz. Verstroot, vermoedelijk geb. te Wijk bij Duurstede, overl. vóór 1598. Ontving al vóór 25 juli 1572 in Leiden zijn traktement. In 1573 heette hij Claes Jansz. van Wijk bij Duurstede. Hij was hier tijdens de beide belegeringen in 1573 en 1574 en was, volgens getuigenis van het stadsbestuur, ‘aan de gemeente zeer aangenaam’. Hij werd in het laatst van 1574 ontslagen en genoemd als predikant te Hazerswoude; 1575-1580 te Naaldwijk. Vanaf 1580 was hij in dienst te Wijk bij Duurstede. 1572 Adriaen Jansz. (den) Taling, geb. ca. 1536, overl. Rotterdam okt. 1574. In 1565 pastoor te Hoogmade, waar hij in 1566 openlijk als gereformeerd prediker optrad. Na zijn overgang tot de hervorming kwam hij in 1567 naar Leiden waar hij vanaf Jacobi (= 25 juli) 1572 zijn tractement ontving. In hevige twist geraakt met het stadsbestuur kreeg hij zijn ontslag, vermoedelijk in mei 1574. Tevoren was hij uitgeleend aan Delft, maar kon niet meer naar Leiden terugkeren. Stond daarna vanaf 25 juli 1574 te Rotterdam, waar hij begin oktober 1574 overleed. 1572 Pieter Cornelisz., van Brielle, overl. verm. Enkhuizen 1619, tr. Leiden vóór 1575 Ermgard Martijn Roelofsdr., geb. Leiden na 1546, dr. van Maertijn Roelof Gerrytszz. [van der Mije] en Cornelia Cornelis Willemszsdr. [Graeff]. In Leiden als leraar aangenomen vóór 27 okt. 1572. Hij was in Leiden gedurende de belegeringen van 1573 en 1574. In mei 1578 ontslagen en in 1579 door het stadsbestuur afgezet omdat hij ‘een schandelijke twistmaker was en ook te Voorschoten preekte’. In weerwil hiervan werd hij op 16 september 1579 beroepen te Middelburg (bij lening) en aldaar als predikant bevestigd op 6 december 1579. Op verzoek van Leiden weer ontslagen op 10 december 1580. Werkte daarna van 29 april tot 9 september 1581 in Leiden, waarna hij op 1 november 1582 te Delfshaven werd bevestigd. In april 1591 aanvaardde hij de dienst in Schiedam, vertrok vandaar en werd op 23 juni 1593 bevestigd te Enkhuizen. Bezocht als predikant van die plaats in 1620 de Synode van Noord-Holland te Enkhuizen. 1573 Reynerus, predikant, overl. Leiden kort vóór 5 sept. 1573. 1574 Caspar Jansz. Coolhaes, geb. Keulen 24 jan. 1534, overl. Amsterdam 15 jan. 1615, tr. 1561 Grietje Casparsdr., geb. Koblenz-Moselweiss, overl. na 1615. Karthuizer monnik in Koblenz 1554. Ging in 1560 tot het protestantisme over. Hulpprediker in Winningen aan de Moezel 1560, predikant te Trarbach 1561(?), Beilstein (Nassau) 1561, Siegen 1565, Deventer 15 september 1566 tot 6 mei 1567, Essen 1567, Monsheim 1571, Gorinchem winter 1573. Predikanten Hervormde Gemeente Leiden 1566-2006 / 3 Te Leiden beroepen mei 1574, kon hij vanwege het beleg de stad niet bereiken, maar kwam direct op 3 oktober 1574 te Leiden aan. Hoogleraar theologie 8 feb. 1575, maar slechts vijftien weken. Op 25 maart 1582 door de Hollandse Synode te Haarlem uit het ambt ontzet. Hij werd daarna likeurstoker, vanaf ca. 1590 te Amsterdam. Bij besluit van 14 nov. 1614 van het stadsbestuur van Leiden kreeg hij op zijn rekest om steun wegens zijn hoge ouderdom en grote verdiensten een gift van driehonderd gulden. 1575 Caspar Anthonisz. van Gent (Gendt), geb. Arnhem, overl. Arnhem 1582. Was in 1574 predikant te Ridderkerk. Van daar werd hij in dat jaar beroepen in Leiden en trad per 1 februari 1575 in dienst. In 1575 doceerde hij korte tijd Hebreeuws aan de nieuwe universiteit. In 1578 werd hem ontslag verleend (afgezet). In juli 1578 predikant in Brugge, werd in 1580 predikant te Arnhem. 1577 Caerle Ryckwaert (Carel Rijckewaert bijgenaamd Theophilus), geb. Nieukercke (Nieuwkerke, West-Vlaanderen), overl. Yperen (Ieper) kort na 6 mei 1583, tr. 1e Marie Godtschalk; tr. 2e Londen, Hollandse Kerk, 25 mei 1574 Louise Carboniers (Coolmans?), van Bevere. Predikant te Yperen 5 okt. 1566 tot feb. 1567. Vluchtte van daar naar Norwich (Engeland), waar hij op 4 juli 1567 predikant werd, maar afgezet sept. 1571. Diende de Hollandse Gemeente te Thetford van 5 maart 1574 tot 24 mei 1577. In Leiden beroepen in augustus 1577. In mei 1578 voor een maand uitgeleend aan de gemeente te Brugge. Predikant te Yperen augustus 1578. 1579 Johannes Hallius (Hal), geb. Keulen 1549, overl. Amsterdam 2 okt., begr. Nieuwe Kerk 5 okt. 1619, tr. 1e 15 nov. 1579 Belytgen Maertensdr., van Oudewater, overl. Amsterdam, begr. Nieuwe Kerk 26 juli 1592; otr. 2e Amsterdam 19 mrt 1593 Neeltje Hendricksdr., geb. Nijmegen(?) ca. 1553. Kwam met goede getuigenissen uit de Palts en preekte in 1578 enige tijd te Warmond zonder daar een vaste gemeente te hebben. Later werd hij aan die gemeente verbonden, maar ‘was onordentelijck in de kercke gecomen’. Predikant in Leiden 8 april 1579 tot 9 sept. 1581, Amsterdam 12 okt. 1581. Kreeg in 1614 vrijstelling van verschillende diensten wegens hoge leeftijd. 1579 Laurentius Copicanus Holsatus (Holst). Was in 1578 in Oudewater in dienst en vertrok in 1579 naar Leiden, doch ook in hetzelfde jaar naar Groote Lindt. In 1582 naar Goudriaan en Ottoland, maar werd geschorst en op 19 mei 1586 wegens aanstotelijk gedrag afgezet. 1579 Lucas Hespe (Hespijn), overl. Haarlem 1583 (na 24 okt.), tr. 1e NN (overl. Werden bij Essen?), tr. 2e Anna Claesdr., van Ketwich. Was waarschijnlijk in 1574 predikant te Schagen, maar kwam op 1 november 1578 naar Nieuwveen. Ook hij was ‘onordentelijk in de kerk gekomen’. In Leiden bevestigd op 1 mei 1579. Wegens hevige twist met Coolhaes nam hij op 15 maart 1580 ontslag. Kort daarna werd hij beroepen te Haarlem en daar bevestigd. 1581 Petrus Hackius, zn. van mr. Oth Hack van Oppijnen (rector van de Latijnse School te Leiden), geb. Leiden ca. 1544, overl. tussen 9 mei en 8 aug. 1596, tr. 1e Anna Maria Lenaert Sneydelsdrochter, overl. Leiden na 11 okt. 1585; tr. 2e Leiden Pieterskerk 2 feb. 1586 Barbara Adriaensdr. Cruytpenning, geb. Leiden ca. 1553, overl. Leiden, begr. Pieterskerk 28 mei 1636, dr. van Adriaen Willemsz. Cruytpenning en Aeltgen Symonsdr. Was aanvankelijk predikant te Wachtendonk (D., achter Venlo). In juni 1578 werd hij benoemd tot regent - of liever ‘pedagoog der schamele studenten’ - aan het Statencollege te Leiden, maar verzocht Predikanten Hervormde Gemeente Leiden 1566-2006 / 4 reeds in 1579 om ontslagen te worden. Komt voor als predikant te Leimuiden tussen 1 april en 31 augustus 1579 en te Alphen (aan den Rijn) van 31 augustus 1579 tot augustus 1580. In 1581 werd hij bij lening enige tijd te Leiden aangenomen. In 1582 werd hij uitgeleend aan Alphen (aan den Rijn), nadat hij vast was verbonden aan de Leidse gemeente. In 1584 voor vier maanden uitgeleend aan Medemblik. In 1585 gesuspendeerd van zijn dienst als te sterk ijverende tegen het gezag van de Synode, maar bleef nu en dan toch weer dienst doen. Kwam in 1589 weer officieel in dienst. In 1595 werd hij door het stadsbestuur uit het ambt ontzet en uit de stad gebannen. 1581 Wernerus Helmichius, zn. van Adriaen Jansz. Helmich en Ghisbertgen Jan Ghisbert Lachmontsdr. (of Ghisbertgen van Parijs van Lachmont), geb. Utrecht 1551, overl. Amsterdam 29 aug., begr. Oude Kerk 1 sept. 1608, tr. Utrecht 8 mei 1580 Elizabeth van Zuylen van de Haer, geb. Utrecht, overl. Amsterdam 14 apr., begr. Oude Kerk 18 apr. 1626, dr. van Adriaen van Zuylen en Cornelia de Wijs. Student te Genève en Heidelberg, predikant te Frankfurt am Main 1576, te Utrecht 1578. Werd van 16 december 1581 tot 18 januari 1582 aan de gemeente van Leiden uitgeleend. Politiek afgezet 1589, predikant te Delft 1590 (bij lening te Hoorn 18 okt. 1597 tot 20 feb. 1598), te Amsterdam 12 juni 1602. 1581 Cornelis Cornelisz. van Braeckel (Braeckele), overl. Vreeswijk? ca. 1615. Monnik te Gouda, verbleef in Oost-Friesland, predikant te Gouda 1577, te Boskoop 15 sept. 1578, te Koudekerk aan den Rijn 1581, te Leiden van 1 febr. tot 31 okt. 1582. Predikant te Vreeswijk 1586 tot ca. 1615. 1582 Aert Theunisz. Blomhert (Blommert). Predikant te Rijswijk (ZH) 1576 tot ca. 1582. In 1582/1583 te Leiden bij lening. 1582 Adrianus de Saravia, zn. van Christofle de Saravia en Elisabeth Boulanger, geb. Hesdin (Artois) jan. 1532, overl. Canterbury 15 jan. 1613, tr. 1e Catharine d’Allez, geb. St. Omer, overl. 1 feb. 1606; tr. 2e eind 1606 Marguerite Wijts, geb. ca. 1576, dr. van John Wijts. Waals predikant te Antwerpen 1562-1563, rector op Guernsey 1563, te Southampton 1572-1578, predikant te Gent 1578. Op 1 nov. 1582 in Leiden aangenomen om het woord te prediken, vooral ook voor de Franstalige Walen, tot 15 aug. 1584; werd toen hoogleraar theologie aan de Universiteit te Leiden. Moest in 1587, samen met Van de Wouwer, de vlucht nemen als medeplichtig zijnde aan de verijdelde aanslag tegen het stadsbestuur ten voordele van de Leicesterse factie. Predikant te Tatenhill (Tattenhill in Staffordshire?) 1588-1595, kanunnik te Canterbury.