Hypotheekbewaarders Gorinchem 3
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nummer Toegang: 3.08.03.03 Inventaris van de archieven van de Hypotheekbewaarders in Zuid-Holland: Gorinchem, 1811-1838 F.J.M. Otten, J.Y. Wai Nationaal Archief, Den Haag 1993 This finding aid is written in Dutch. 3.08.03.03 Hypotheekbewaarders Gorinchem 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................6 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................6 Materiële beperkingen................................................................................................................6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................7 Geschiedenis en organisatie...................................................................................................7 Hypotheekrecht................................................................................................................. 7 Hypotheekkantoren...........................................................................................................7 Geschiedenis van het archiefbeheer...........................................................................................8 De verwerving van het archief...............................................................................................8 Inhoud en structuur van het archief...........................................................................................9 Inhoud......................................................................................................................................... 9 Archieven................................................................................................................................ 9 A. 1811:................................................................................................................................ 9 B. 1812-1838:...................................................................................................................... 9 Aanwijzingen voor de gebruiker............................................................................................9 Selectie en vernietiging.............................................................................................................10 Verantwoording van de bewerking............................................................................................11 Verantwoording van de inventarisatie..................................................................................11 Verwant materiaal.....................................................................................................................12 Beschikbaarheid van kopieën....................................................................................................12 Verwante archieven................................................................................................................... 12 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen................................................13 A. 1811.............................................................................................................................................. 13 B. 1812-1838.................................................................................................................................... 14 Bijlagen.....................................................................................................................19 1. Gemeenten in Zuid-Holland 1812-1838 en het hypotheekkantoor waaronder zij ressorteren. 19 2. Dagregister................................................................................................................................. 26 3. Register van overschrijving van akten van eigendomsovergang van onroerend goed............29 4. Register van inschrijving van hypotheekakten...........................................................................31 5. Repertorium van hypothecaire formaliteiten............................................................................32 6. Klapper op het repertorium.......................................................................................................35 3.08.03.03 Hypotheekbewaarders Gorinchem 5 Beschrijving van het archief BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF Naam archiefblok: Hypotheekbewaarders in Zuid-Holland, Gorinchem Archiefbloknummer: 3481 Omvang: 214 inventarisnummer(s); 17,00 meter Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands Soort archiefmateriaal: Normale geschreven documenten, geen bijzondere handschriften. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Hyptheekbewaarder te Gorinchem Samenvatting van de inhoud van het archief: Het archief van de Hypotheekbewaarder te Gorinchem bevat onder ander registers van overschrijving van akten van eigendomsovergang van onroerend goed, registers van inschrijvingen van borderellen van hypotheekakten, indices op de registers van overschrijvingen van akten van eigendomsovergang en op de registers van inschrijving van hypotheekakten en klappers op de namen van grondeigenaren en schuldenaren. 6 Hypotheekbewaarders Gorinchem 3.08.03.03 Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar. Beperkingen aan het gebruik BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Materiële beperkingen MATERIËLE BEPERKINGEN Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat. Het archief kent geen materiële beperkingen. Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. Creëer een account of log in . 2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk. 3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Hypotheekbewaarders in Zuid-Holland, Gorinchem, nummer toegang 3.08.03.03, inventarisnummer ... VERKORT: NL-HaNA, Hypotheekbewaarders Gorinchem, 3.08.03.03, inv.nr. ... 3.08.03.03 Hypotheekbewaarders Gorinchem 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER Geschiedenis en organisatie GESCHIEDENIS EN ORGANISATIE Hypotheekrecht HYPOTHEEKRECHT Hypotheek is een zakelijk recht, verbonden aan onroerend goed. Bij de hypotheekovereenkomst moet door de schuldenaar een bepaald onroerend goed worden ingebracht, dat bij een eventuele wanprestatie van de schuldenaar voor de schuldeiser dient als zekerheid voor de inning van zijn vordering. De wetgever stelt als vereisten, dat de akte van hypotheekstelling notarieel wordt vastgelegd en dat een afschrift van de akte (het zgn. borderel) in openbare registers wordt ingeschreven. Op een hypotheekkantoor kan iedereen nagaan, of een bepaald onroerend goed met hypotheek is bezwaard en zo ja voor welk bedrag. Wanneer de hypotheek is afgelost, wordt deze geroyeerd ("royement"). De hypothecaire boekhouding in de periode 1811-1838 is gebaseerd op de Franse Code Civil, die op 1 maart 1811 in Nederland van kracht werd en dat bleef tot de invoering van het Burgerlijk Wetboek in 1838. Volgens de Franse wetgeving was het niet verplicht de akten van verkrijging van zakelijke rechten te laten overschrijven in de openbare registers; alleen bij schenking was publicatie voorschrift. Pas bij de Wet van 3 januari 1824 (Staatsblad 1) werd bepaald, dat alle akten van overgang onder levende personen aan overschrijving waren onderworpen. Vanaf eind 1832, na de invoering van het Kadaster, moest elk onroerend goed met het kadastrale nummer worden aangeduid. Het Burgerlijk Wetboek, dat met ingang van 1 oktober 1838 van kracht werd, bepaalde dat voor de eigendomsovergang van onroerend goed behalve de akte zelf ook de overschrijving ten hypotheekkantore vereist was. Bepaalde wijzen van eigendomsovergang zoals vererving of verjaring behoefden echter niet te worden overgeschreven 1 . Hypotheekkantoren HYPOTHEEKKANTOREN In 1811 werd bepaald, dat in elk arrondissement een bureau voor de bewaring van de hypotheken moest worden gevestigd. In Zuid-Holland waren er zes arrondissementen n.l. Brielle, Dordrecht, Gorinchem, 's-Gravenhage, Leiden en Rotterdam. In 1838 werden de kantoren van de hypotheekbewaarders en die van de bewaarders