(Lip) Openruimtegebied Kiewit-Zonhoven
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Ijzeroer | moerasijzererts | schurft Landinrichting versterkt de open ruimte Op heel wat plaatsen in De Wijers borrelt ijzerrijk grondwater op uit de bodem. Je ziet dit ook aan de roestbruine kleur van de beken. Van ijzerrijk grondwater tot ijzerontginning Landinrichting heeft als doel de open ruimte op het platteland en/ Deze ‘kwel’ komt vooral voor in drassige beemden. De combinatie van ijzerrijk of in de stadsrand te versterken. Ze investeert onder andere in de grondwater en een zandige bodem brengt een roestlaagje op de zandkorrels. bodem- en waterkwaliteit, de biodiversiteit en de infrastructuur Wanneer dit zich decennialang herhaalt (minstens 50 jaar), ontstaan op ongeveer van het gebied. In een gebied waar zich verschillende ruimtelijke een halve meter diepte onregelmatige ijzer oerbanken van 20 tot 50 cm dik. De vraagstukken stellen, zoekt landinrichting samen met de betrokken oudste moerasijzererts is zo’n 5.000 jaar oud. partners naar oplossingen. Ijzeroer of ‘schurft’ is haast ondoordringbaar. Het laat dus geen water door (moe- Via landinrichting richten we de beschikbare ruimte (opnieuw) in rassige bodem) en belet een diepe doorworteling. Enkel een grondige droogleg- op zo’n manier dat omwonenden en gebruikers er wel bij varen. We ging en bodembewerking maakten deze natte heidegronden geschikt voor land- verbinden bijvoorbeeld dorpen en gemeenten via veilige wandel- en bouw. fietspaden, ruilen gronden voor landbouwers en creëren verbindin- Kelchterhoef Na het afgraven (met de hand) van het erts werd het grasland vervolgens weer gen die landschappen, water en natuur aan elkaar rijgen. We ver- geëffend en begreppeld. Na de ontginning had men betere hooilanden dan er- zachten ook de effecten van klimaatverandering. Zo pakken we bij- voor. Ontginning van het ijzeroer werd dan ook als vorm van graslandverbetering voorbeeld overstromingen aan door beken opnieuw open te maken Heidestrand Bolderberg gezien. en te laten meanderen of door natuurlijke overstromingsbekkens Ijzeroer werd in de 2de helft van de 19de eeuw intensief ontgonnen en beleefde aan te leggen die het water bij hevige regenval vasthouden. Schulensmeer vervolgens nog een kleine opflakkering na WO II. Het diende als grondstof voor De vraag naar landinrichting kan komen van verschillende partners ijzererts en werd gebruikt in de bouw. die actief zijn in de open ruimte, zoals gemeenten en provincies. De Maten Ijzerontginning was belangrijk voor de ontwikkeling van Zonhoven Om een landinrichtingsproject te realiseren, maakt de Vlaamse Bokrijk-Kiewit Budget en timing Landmaatschappij (VLM) samen met de planbegeleidingsgroep een Demerstrand In Zonhoven begon de winning van ijzeroer in de periode 1860-1870. In 1880 telde Abdijsite Herkenrode Zonhoven twee ondernemingen die in dat jaar 135.000 ton opdolven! Ijzerontgin- ontwerp van landinrichtingsplan op. De betrokken gemeenten orga- ning werd door echte ondernemers aangepakt die daarvoor grote oppervlaktes niseren hierover een openbaar onderzoek. hooiland opkochten. Ijzererts heeft in Zonhoven in die tijd zelfs voor een belang- De VLM kan op basis van de adviezen en de bezwaren dit ontwerp Landinrichting De Wijers voorziet 500.000 euro Vlaamse subsidies voor de rijke stijging van de welvaart gezorgd, met minder uitwijking en meer huwelijken aanpassen. Het is aan de Vlaamse Regering of de minister om dit realisatie van de maatregelen in dit plan. De overige kosten worden gedra- De Wijers en geboorten tot gevolg. Meerdere landbouwers verlieten in die tijd het armzalige landinrichtingsplan goed te keuren. gen door de partners. boerenbestaan om in de ‘metaalsector’ een betere kost te verdienen. Nadien gin- In het hart van Limburg, verspreid over zeven gemeenten (Hasselt, gen die ‘schurftdelvers’ vaak als eersten voor de mijnen werken. Genk, Zonhoven, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder, Diepen- beek en Lummen), ligt het land van 1001 vijvers: De Wijers. De grote In dit landinrichtingsproject willen we graag dit ijzeroerverleden in het daglicht en kleine waterplassen met honderden watervogels zijn een para- plaatsen. dijs voor de echte natuurliefhebber en zorgen voor een adembene- mend decor voor wandelaars en fietsers. Zij ontdekken ook mooie natuurlijke beekvalleien, prachtige historische gebouwen en talrijke adviesprocedure met openbaar onderzoek toeristrische trekpleisters. Timing 2019 in Zonhoven, Hasselt en Genk Het is die combinatie van natuur, toerisme en cultuur die De Wijers zo uniek maakt. goedkeuringsprocedure 2020 (planbegeleidingsgroep en minister) Contact Vlaamse Landmaatschappij regio Oost, Koningin Astridlaan 50, 3500 Hasselt start uitvoering op het terrein Dit landinrichtingsplan (LIP) 2021 Edith Willems, planontwerper - [email protected] - 011 29 87 22 Binnen landinrichting De Wijers startte de VLM in 2017 met een land- Karel Stevens, projectmanager - [email protected] - 011 29 87 84 Landinrichtingsplan (LIP) bouwscreening gevolgd door een historisch-ecologische studie van het agrarisch gebied Kiewit-Zonhoven. Een jaar later werd ook een www.vlm.be OPENRUIMTEGEBIED mobiliteitsstudie uitgevoerd. Er werd overlegd met heel wat partners en organisaties, waaronder een bevraging bij de landbouwers. Tal van behoeften en kansen kwamen naar boven die de VLM vertaalde KIEWIT-ZONHOVEN in een globale visie voor het gebied (zie kaart). VLAAMSE LAND Infobrochure over de herinrichting van het gebied MAATSCHAPPIJ Denys, Koning Albert II Laan 15, 1210 Brussel VU: Vlaamse Landmaatschappij, Toon Vlaamse VLM.be overheid OMGEVINGVLAANDEREN.be k k ee ek nb beee H me ennb e Heemmmmen He mm terbeek Roos terbeek oossterbeek RRoos k ee 4 gb k 7 lan eek 4 k S e N e be 44 gb 7 oost rbe k n b 7 R e la g 7 k e Slan N ek e Sla N o e k b S Rooosstterbbee en Ro sterb He mm Ballewijers ZZoonnhhoovveenn e oost rbeek k R BBaalllleewwiijjeerrss ZZZooonnnhhhooovvveeennn ee Ballewijers ZZoonnhhoovveenn nb H me e m k ee 4 gb 7 n k sterbeek Sla N oo oost bee R k R er e ek Z o n h o v e n e be ster rbeek 't Welleken k b eRoo ste k ri d oo k e u k d Z o n h o v e n R Ballewijers e k Zon Z o n h o v Oe n Z o n h o v e n Z o n h o v e n e e k Z o n h o v e n Z o n h o v e n e ee Z o n h o v e n e e Z o n h o v e n rb ek 4 k b e Z o n h o v e nte bee e g be osterb terbeek 7 e lan 't Welleken kb eRooste serbeek k b S 't Welleken erik deRo o ooste N e en onderiik Ouud Roo Roosterbe He m Zonde Ou R m Z ek g be e sterbeek ng nw Roo la ke p S tre k Ballewijersoo ls ZZoonnhhoovveenn ee ijl k E g k b B ek en eek eg e Z o n h o v e n bee we eek mm ngbe nw e erb H e blaeenkg ken b st rbeek langSl'aet nWe kelleken e k eRoo ste 4 S p Sbl trek i d o 7 o gS re nder u Ro osterbeek loloapn slstre o O N k o ijS o Els Z o ee R Bijjllo at El ZZoonnhhoovveenn Ro sterb Bi kstra rza B ve o Bnegbee k k at selangbee k ri bosstra ek eltSlann e k j Kauw be ss SSl la gbeek k 4 r Ballewijers Ha k s i g 7 e e k t t e e ZZoonnhhoovveenn s be at w N w e Z o n h o v e n o g traat 't Wik ek Ro an kstraa e en e e l a st Bg k erb S erzak B b st rbeek 't Welleken p everz B o tre eRoo ste loo Beve o k ls raat rik d oo ij se Be k ri E bosst at de u R B eltse ri j Kauwbosstraa eek Zon O ek sselts rij k Kauwb sterkl terb ZZoonnhhoovveenn e Hasse jk s i Zu oos b Has s e i g langbHee k e w 't Wik an S w e 't Wik Sl e g t eg traa g k s k t ak B ht e Z o n h o v e n e elvennestraa rz g ac ek eek k e Zav eve o e Vloedgr rbeek e erb eeek gb e B k nw sstraat Zusteerrkloosterbee b ost terbeek bee n't Welleken lts eri Kauwbo Zusterklooste ik eRo os gbe la sse k jk Z o d k der u Ro ngb S Ha re s i on O e Z o n h o v e n p t e Z ek lan oo ls w e rbe Sla ijl E 't Wik b ste beek S B e k eRoo ster g eri ud oo Zond O R t ht G e n k ngbee k Zavelvenneessttrraaaat dgraccht k k la Zavelvennestraat Vlooeedgrac rbee e S ek ek g Vloe D o m e i n Zusterklooste be be broeksbe e D o m e i n g g t ijne nw B o k r i j k n laPnu k raa chr e B o k r i j k la S tv ee st S k S p e gb ak B tre oo n an erz ls ijl Snle ev o E B op ste B k straat ht jlo lts ra Zavelvrei nnestraat auwbos grac gbeek e k Bi se a jk K Vloed G e n k Slan be nagsbe k t s i GG ee nn kk De Platwijers en laH e e t gg S ek w a u T ngbe eek 't WDDooikm eeiinn te u Sla broe ksbrea ek DDoom eeiinn rs M lp at jnebroegksbt e D o m e i n o inP tra hrineb s BBookkrriijjkk Vo k Ps u ks c rijn it BBookkrriijjkk ee Putrat rza B Schr B o k r i j k b ut ve ve o S DDoom eeiinn w en tva n e e k il k H a s s e ll tt etn Bn k K i e w i t i sstraat ee G e n k u e lts nn e ri K i e w i t K auwbo terk rb K e se ne s jk K Zus looste b as es tra s i k eek g k H tra a e roeksbee DDoom eeiinn ngbbeek n eek a t jnebw 't Wik Slaangb Dela Platwijers nbee P t chri e BBookkrriijjkk Slan DSe Platwijers genbe ut S g t De Platwijers ggen ve att e ug Tu n a k t u T l n tra bee rste M u p es rra ht usterkl ter ek ors k M llpninnestratat stt c Z oos e Voor k e Zavelvepi s ra ist dgra D o m e i n terk terb o ek eek e k k in t a tts Vloe D o m eZiuns loos V beek ngb b ee e st ra t D o m e i n wii n ee Sla g b tra a DDoommeeiinn w DBBoomkkrreiiijjnkk lenb Den Platwijers en be a t DDoom eeii nn t iew D o m e i n uilen a gg H a sks e ll tt at KKiieeww iitt a ie Kuiil Sl u HH aa sse ss ee lTl tt t KKiieeww iitt Ki BBookkrriijjkk Ku te ro u K i e w i t ra K ht K rs M eb lp t K rac o rijn i s loedg k BBookkrriijjkk o k ch n t V e V ee s k S strtaraat i ceht b Bo be e Zavelvennes a DDoom eeiinn w edgerrab len t e Vlo st ui H a s s e ll tt KKiieeww iitt i loo G e n k K K erk k st e K i e w i t k Zu 0 2k50 500 750 1.000 e K i e w i t roeksbee DDoom eeiinn G e n k bee kb