DOCSLIB.ORG

De Vergeten Holocaust V De Vergeten Holocaust Van De 'Sans Papiers'

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
De Vergeten Holocaust V De Vergeten Holocaust Van De 'Sans Papiers' Academiejaar: 2009 -2010 De vergeten Holocaust van de ‘Sans Papiers’ Een studie naar de zigeunervervolging in WO II en de betrokkenheid van de Belgische overheid aan de hand van casussen Anne Laleman (00600053) Master Geschiedenis Masterscriptie Promotor: Prof. Dr. Gita Deneckere 2 Verklaring in verband met de toegankelijkheid van de scriptie Ondergetekende, ………………………………………………………………………………... afgestudeerd Master in de Geschiedenis aan Universiteit Gent in het academiejaar 2009- 2010 en auteur van de scriptie met als titel: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… verklaart hierbij dat zij/hij geopteerd heeft voor de hierna aangestipte mogelijkheid in verband met de consultatie van haar/zijn scriptie: o de scriptie mag steeds ter beschikking worden gesteld van elke aanvrager; o de scriptie mag enkel ter beschikking worden gesteld met uitdrukkelijke, schriftelijke goedkeuring van de auteur (maximumduur van deze beperking: 10 jaar); o de scriptie mag ter beschikking worden gesteld van een aanvrager na een wachttijd van … . jaar (maximum 10 jaar); o de scriptie mag nooit ter beschikking worden gesteld van een aanvrager (maximumduur van het verbod: 10 jaar). Elke gebruiker is te allen tijde verplicht om, wanneer van deze scriptie gebruik wordt gemaakt in het kader van wetenschappelijke en andere publicaties, een correcte en volledige bronverwijzing in de tekst op te nemen. Gent, ………………………………………(datum) ………………………………………( handtekening) Universiteit Gent Examencommissie Geschiedenis Academiejaar 2009-2010 3 Voorwoord De voltooiing van deze thesis betekent dat het einde van mijn opleiding als historica in zicht is. Het resultaat van deze scriptie zou niet gelukt zijn, zonder de hulp van een aantal mensen. In eerste instantie wil ik mijn promotor, Prof. Dr. Gita Deneckere, bedanken voor de tips, feedback, bijsturing, tijd en vooral het enthousiasme bij het maken van deze thesis. Daarnaast wil ik mijn familie bedanken voor het verdragen van een jaar vol zigeunerverhalen. Hierbij wil ik heel speciaal mijn moeder bedanken voor het nalezen van de tekst en de verhelderende ingevingen. Ook mijn vader, die ondanks zijn drukke leven, zijn wetenschappelijk oog op deze thesis liet vallen. Daarnaast wil ik ook nog een dankwoordje richten aan Matthijs, om mijn ICT-eisen geduldig in te willigen en Tine Terryn, om als historica ook haar kritische mening en opmerkingen te geven. Last, but not least, wil ik mijn vriend, Dries, bedanken, omdat ik gedurende het hele proces van deze thesis altijd mijn ontdekkingen, mijn kennis, mijn euforie, mijn crisismomentjes en mijn enthousiasme over dit onderwerp, met hem mocht delen op om het even welk moment. Gent, mei 2010. 4 Inhoudstafel 1 Inleiding .............................................................................................................................. 8 1.1 Situering en doelstellingen van het onderzoek ............................................................ 9 1.2 Methodologie ............................................................................................................. 11 1.3 Literatuurstudie .......................................................................................................... 12 1.4 De rol van getuigen en het collectieve geheugen....................................................... 14 2 Terminologie en tsiganologie ........................................................................................... 17 2.1 Terminologie .............................................................................................................. 17 2.2 Tsiganologie ............................................................................................................... 20 3 De vergeten minderheidsgroep ......................................................................................... 23 3.1 Vergeten in de literatuur ............................................................................................ 23 3.2 Kwantitatieve gegevens over de zigeuner-Holocaust ................................................ 26 3.3 De Holocaust: een uniek Joodse zaak? ...................................................................... 28 4 Het Duitse zigeunerbeleid: een lange traditie van discriminatie ...................................... 32 4.1 Duitsland ten opzichte van zigeuners in het begin van de 20ste eeuw ........................ 32 4.2 Beleid na de Eerste Wereldoorlog ............................................................................. 33 4.3 Het Duitsland van 1937-1942 voor zigeuners ........................................................... 38 4.4 Het Auschwitzdecreet voor ‘Zigeuners’ .................................................................... 41 4.5 Robert Ritter .............................................................................................................. 42 5 Het vreemdelingenbeleid in België .................................................................................. 45 5.1 Het algemene vreemdelingenbeleid ........................................................................... 45 5.1.1 Oorsprong ........................................................................................................... 45 5.1.2 Internationeel beleid ten aanzien van zigeuners ................................................. 46 5.2 Zigeuners: de ongewenste vreemdelingen in het interbellum.................................... 47 5.2.1 Antizigeuner wetgevende maatregelen (1925-1933) .......................................... 49 5.2.2 Incidenten aan de Belgisch-Nederlandse grens .................................................. 52 5.2.3 Het Belgische vreemdelingenbeleid vanaf 1933 tot 1939 .................................. 54 5.2.3.1 Belgische reactie op gebeurtenissen en beleid in Duitsland ....................... 56 5.2.3.2 Kwantitatieve gegevens over het aantal vreemdelingen in België (1934- 1939) ..................................................................................................................... 58 5.2.3.3 Belgische vreemdelingenbeleid net voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog ................................................................................................................ 59 5.3 Het vreemdelingenbeleid: de Tweede Wereldoorlog ................................................ 60 5.3.1 Het vreemdelingenvraagstuk bij het uitbreken van WO II ................................. 60 5.3.2 Zigeunerbeleid tijdens de Duitse bezetting: de zigeunerkaart ............................ 62 5.3.3 Zigeunervervolging in België ............................................................................. 64 5 6 Mechelen: de wachtzaal voor de deportatie ..................................................................... 67 6.1 Enkele kwantitatieve gegevens over Konvooi Z ....................................................... 67 6.2 De arrestaties in België en Noord-Frankrijk .............................................................. 68 6.3 De situatie in Kazerne Dossin .................................................................................... 69 6.4 Transport van Konvooi Z naar Auschwitz ................................................................. 70 7 De bestemming des doods: het uitroeiingskamp Auschwitz-Birkenau ............................ 71 7.1 Maatregelen voor zigeuners in Auschwitz-Birkenau ................................................. 72 7.1.1 Mogelijke verklaringen voor de speciale behandeling van zigeuners ................ 74 7.1.2 Verder verloop in de Zigeunerlager.................................................................... 75 7.2 Medische experimenten in Auschwitz: Dr. Mengele ................................................. 78 7.3 De afloop .................................................................................................................... 80 8 Casussen ........................................................................................................................... 82 8.1 Casus: Rosa Keck ...................................................................................................... 82 8.1.1 Inleiding .............................................................................................................. 82 8.1.2 Het traject door België ........................................................................................ 83 8.1.3 Identificatieprobleem Margareta Boto alias Rosa Keck ..................................... 86 8.1.4 Verblijf in ‘Rijksweldadigheidsgesticht’ in Sint-Andries ................................... 89 8.1.5 Traject tot aan arrestatie door de nazi’s .............................................................. 93 8.1.6 Arrestatie en deportatie ..................................................................................... 100 8.1.6.1 De arrestatie door de Feldgendarmerie ..................................................... 100 8.1.6.2 Konvooi Z in Auschwitz ........................................................................... 102 8.1.6.3 Ravensbrück .............................................................................................. 105 8.1.6.4 Bergen-Belsen ........................................................................................... 105 8.1.7 Het leven na Auschwitz .................................................................................... 106 8.1.8 Terug naar Duitsland .......................................................................................
Load more

Recommended publications
  • A Report to the Assistant Attorney General, Criminal Division, U.S
    Robert Jan Verbelen and the United States Government A Report to the Assistant Attorney General, Criminal Division, U.S. Department of Justice NEAL M. SHER, Director Office of Special Investigations ARON A. GOLBERG, Attorney Office of Special Investigations ELIZABETH B. WHITE, Historian Office of Special Investigations June 16, 1988 TABLE OF CONTENTS Pacre I . Introduction A . Background of Verbelen Investigation ...... 1 B . Scope of Investigation ............. 2 C . Conduct of Investigation ............ 4 I1. Early Life Through World War I1 .......... 7 I11 . War Crimes Trial in Belgium ............ 11 IV . The 430th Counter Intelligence Corps Detachment in Austria ..................... 12 A . Mission. Organization. and Personnel ...... 12 B . Use of Former Nazis and Nazi Collaborators ... 15 V . Verbelen's Versions of His Work for the CIC .... 20 A . Explanation to the 66th CIC Group ....... 20 B . Testimony at War Crimes Trial ......... 21 C . Flemish Interview ............... 23 D . Statement to Austrian Journalist ........ 24 E . Version Told to OSI .............. 26 VI . Verbelen's Employment with the 430th CIC Detachment ..................... 28 A . Work for Harris ................ 28 B . Project Newton ................. 35 C . Change of Alias from Mayer to Schwab ...... 44 D . The CIC Ignores Verbelen's Change of Identity .................... 52 E . Verbelen's Work for the 430th CIC from 1950 to1955 .................... 54 1 . Work for Ekstrom .............. 54 2 . Work for Paulson .............. 55 3 . The 430th CIC Refuses to Conduct Checks on Verbelen and His Informants ....... 56 4 . Work for Giles ............... 60 Verbelen's Employment with the 66th CIC Group ... 62 A . Work for Wood ................. 62 B . Verbelen Reveals His True Identity ....... 63 C . A Western European Intelligence Agency Recruits Verbelen ..............
    [Show full text]
  • First Defense Extra Time
    March 2018 ISSN 1864-3973 HYPER TENSION Diagnosis: The US president and his “America first” policies are a shock to the international system. What treatments should be prescribed? pages 10 / 11 Extra time First defense GERMANY The SPD has given the green light to the next It’s time for a real European security initiative IS GOOD grand coalition with Merkel’s Union to bridge the gulf between rhetoric and reality FOR THE UN scandal revealed that the country is also There are two dominant paradigms for BY THEO SOMMER far from meeting its goal of reducing BY MARK LEONARD pondering European defense: promoting EDITORIAL BY PUBLISHER toxic emissions. The future of work, integration and building capabilities. But DETLEF PRINZ ermany is back. Almost six education, pensions, healthcare and his is the hour of Europe – a by trying to pursue both goals within its months after the inconclu- elderly care all require much attention. unique opportunity to unite a first few steps, the EU risks achieving In summer 2018, the 72nd General Gsive federal elections last Sep- Rescuing the dilapidated public infra- Tdivided continent by showing neither. Assembly of the United Nations in tember, after tortuous negotiations structure – roads, bridges, schools and that unity is the first line of defense in a The launch of Permanent Structured New York will decide on Germany’s between five of the seven parties in the universities, railways and army barracks dangerous world. But thus far there is a Cooperation (PESCO) triggered a big application for a seat on the Bundestag and after heart-wrenching – from further decay, modernizing the continent-sized gulf between the Euro- debate between the pro-integration and Security Council in 2019 and 2020.
    [Show full text]
  • Een Kijk Op Het Belgische Gerecht in De Twintigste Eeuw
    WALTER GANSHOF VAN DER MEERSCH, EEN TOPMAGISTRAAT IN ZIJN PROFESSIONELE EN MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT Een kijk op het Belgische gerecht in de twintigste eeuw EVA SCHANDEVYL * GEBOREN TIJDENS DE VORIGE EEUWWISSELING, HEEFT PROCUREUR-GENERAAL WALTER JEAN GANSHOF VAN DER MEERSCH (BRUGGE, 18 MEI 1900 - TINTANGE, 12 SEPTEMBER 1993) DE CRUCIALE GEBEURTENISSEN VAN DE TWINTIGSTE EEUW VAN DICHTBIJ GEVOLGD. EIGENLIJK DEED HIJ MEER DAN ZE ENKEL VOLGEN : HIJ WAS ER VAAK OOK ÉÉN VAN DE HOOFDACTOREN IN. HIJ WAS PERSOONLIJK ZEER AANWEZIG IN TALRIJKE HOOFDSTUKKEN UIT DE GESCHIEDENIS VAN BELGIË. ZIJN NAAM IS VERBONDEN AAN DE ECONOMISCHE CRISIS VAN DE JAREN 1933-1939, DE TWEEDE WERELDOORLOG, DE REGERING IN LONDEN, DE NAOORLOGSE REPRESSIE EN EPURATIE, DE KONINGSKWESTIE, DE ONAFHANKELIJKHEID VAN CONGO, DE HERZIENING VAN DE GRONDWET EN DE FEDERALISERING VAN BELGIË. HET VOLGEN VAN HET PROFESSIONEEL EN MAATSCHAPPELIJK PARCOURS VAN DEZE TOPMAGISTRAAT, HOOGLERAAR EN REGERINGSCOMMISSARIS VERSCHAFT INZICHT IN DE RELATIE TUSSEN DE MAGISTRATUUR EN DE POLITIEKE WERELD EN IN DE WERKING VAN HET BELGISCHE GERECHT IN DE TWINTIGSTE EEUW. GANSHOF WAS LIBERAAL, KATHOLIEK OPGEVOED, MAAR GING OVER TOT HET PROTESTANTISME. DEZE KLEINZOON VAN DUITSE MIGRANTEN, PERFECT TWEETALIG, MAAR AFKOMSTIG UIT DE BRUGSE FRANSTALIGE BOURGEOISIE, WAS NAAR EIGEN ZEGGEN DE VLAAMSE BewegING WELGEZIND. NOCHTANS WAS HIJ IN DE ‘DE VLAAMSE OPINIE’ WEINIG GELIEFD. OOK WAS HIJ KUNSTLIEFHEBBER EN EEN AMBITIEUS EN UITMUNTEND SPORTMAN. I. Inleiding De Belgische magistratuur onderging vanaf de jaren dertig, na de Tweede Wereldoorlog opnieuw en vooral gedurende de laatste dertig jaar, belangrijke veranderingen. Haar sociale samenstelling wijzigde onder invloed van achtereenvolgens de wet van 1935 op het taalgebruik in gerechtszaken, de toegang van vrouwen tot de magistratuur vanaf 1948 en opeenvolgende hervormingen inzake gerechtelijke organisatie vanaf het einde van de jaren zestig.
    [Show full text]
  • How the Refugees Crisis from Nazi Germany Got (Partly) Solved Through International Concertation
    How the Refugees Crisis from Nazi Germany got (partly) solved through International Concertation Frank Caestecker ABSTRACT Dieser Überblick zum historischen Forschungsstand beschreibt die Dynamiken der Flücht- lingspolitik während der Krise, die die Verfolgungen und Vertreibungen in Nazi-Deutschland auslöste. Die Historiographie zu diesem Gegenstand ist noch immer stark von nationalen Per- spektiven geprägt, wobei jedes Land seine eigenen Narrative und Analysen produziert. Eine vergleichende Studie durch Experten nationaler Fälle hat die Ähnlichkeiten und Unterschiede in den Politiken verschiedener Staaten herausgearbeitet und gleichzeitig gezeigt, dass diese sich in starkem Maße an den Entscheidungen ihrer Nachbarn ausgerichtet haben. Der Artikel liefert eine Synthese dieser Untersuchung, integriert neue Forschungsresultate und bewertet die Verdienste des internationalen Flüchtlingsregimes dieser Zeit neu, das bislang nur ungenü- gende Aufmerksamkeit in der historischen Forschung gefunden hat. In this article we provide an overview of the historical insights in the dynamics of refugee policy at the time of the refugee crisis due to persecution in Nazi Germany. Historiog- raphy on this topic is still largely based on a national perspective, with each country producing its own narratives and analyses. A comparative study has been undertaken by a group of national experts in this field which has highlighted the comparisons and contrasts in the responses of the various states and has also shown that individual states’ policies had been strongly influenced by the decisions of their neighbours.1 In this article we provide a synthesis of these findings, integrate new research findings and re-evaluate F. Caestecker and B. Moore (eds.), Refugees from Nazi Germany and the Liberal European States, New York 200.
    [Show full text]
  • The Assassination of Julien Lahaut: the First Result Of
    Seminar with Tatiana Sîrbu La politique des “ villages tsiganes― en Bessarabie sous trois administrations: tsariste, roumaine et soviétique: 1812-1956 Ces dernières années, le sort des Roms a, à plusieurs reprises, été porté au devant de l'actualité. Mais cette question est une problématique ancienne qu'il n'est pas inutile d'examiner sur le plan plus historique. Pour aborder l'histoire chaotique de cette population, le CEGES invite le mercredi 19 décembre 2012 l'historienne Tatiana Sîrbu pour une présentation qui traitera de l'évolution de la situation des Roms en Bessarabie aux 19e et 20e siècles, fruit de ses recherches de doctorat. Seminar with Ugur Ümit Üngör Expropriation et destruction : génocide et confiscation des biens arméniens en 1915  Peu d'événements historiques suscitent autant de controverses que le génocide arménien. Le sujet a encore marqué l'actualité politique lorsque le Parlement français a adopté une loi réprimant la négation du génocide arménien avant son invalidation par le Conseil constitutionnel. Le CEGES a, pour sa part, souhaité se pencher sur cette question le mercredi 5 décembre 2012 (2.30 p.m.). Seminar with Laurent Thiery La répression: un élément central de la stratégie politique d'Occupation dans les départements du Nord - Pas-de-Calais On Wednesday 21 November 2012( 2.30 p.m.) the CEGES/SOMA receives Laurent Thiery. L'historien français qui a récemment soutenu sa thèse de doctorat à l'Université de Lille 3, viendra présenter ses recherches au cours d'un séminaire consacré à la répression allemande dans le Nord de la France durant la Seconde Guerre mondiale.
    [Show full text]
  • Anti-Communist Activism in Belgium, 1930-1944'
    ANTI-COMMUNIST ACTIVISM IN BELGIUM, 1930-1944' Rudi Van Doorslaar Wollweber Anyone who knows Belgium will not be surprised to learn that our story begins in Antwerp, an international port of vital importance to the Belgian economy and a nerve centre where antagonistic social forces meet. On 10 November 1937, the Italian steamer Boccacio entered Dock No. 53. Louis Schokkaert, one of the dockers taken on to unload the vessel, contrived to leave a small package on board without being noticed. Some ten days later, the Boccacio sank off the coast of Brittany with the loss of one officer. The sabotage was the work of Antwerp-based members of the Wollweber group.2 Ernst Wollweber, a Communist who had been elected to the Reichstag in 1928, was the head of both Profintern's sea- mens' section and of the clandestine KPD organisation that smuggled propaganda into Nazi Germany. He had been selected by the Communist ~nternational to organise clandestine units to sabotage ships carrying supplies to the Nationalists in Spain. The organisation's European bases were in Germany, the Baltic countries, Scandinavia, Britain, the Nether- lands and Belgium. Wollweber had given responsibility for The Netherlands and Belgium to Joop Schaap, who came originally from Rotterdam. His lieutenant in Antwerp was a lorry driver called Alfons Fictels, who succeeded in recruiting a number of dockers to help him in his clandestine work. We will not go into any details about the attempted sabotage in Antwerp when an initial attempt to sabotage a German vessel in September 1937 came to nothing. In November, the action against the Boccacio had the desired result.
    [Show full text]
  • February 2012 Vol. XXI No. 6
    A Reform Congregation Practicing Progressive Judaism Member, Union for Reform Judaism February 2012 Vol. XXI No. 6 President’s Message page 2 From the Rabbi’s Study page 3 BIW , Men’s Club page 4 Social Action page 7 92nd St Y page 8 Miniversity page 10 Library page 11 Recent Events page 14 & 15 Yahrzeits page 16 Birthdays & Anniversaries page 17 Donations page 16-18 Advertising page 19-23 2011 – 2012 Board Officers Earl Gordon, President Katherine Brooks, Vice President Elise Galinsky, Vice President Dr. O. David Solomon, Vice President Richard Levine, Treasurer Shirley Fein, Financial Secretary Ruth Engman, Recording Secretary Joseph Miller, Corresponding Secretary Nessa Levine, BIW President Robert Vigder, Roger Goldstein, Men’s Club Presidents Suzanne Lutkoff, Endowment Maye Lavinson, WOOO Elaine Weill, Immediate Past President February 2012 page 2 Worship Services Friday Evenings 8pm* Saturday Mornings 10am *Early service Friday, President’s February 24, 5:30pm Message Also on February 24, As we enter the ninth month of our fiscal year, there is Temple members with February birthdays so much we can say about the strength and success of our will be called to the bima Temple. I have noticed larger attendance at Shabbat ser- vices, more participation in our programmed events and for a Rabbinic Blessing. increased volunteerism of our congregants in working on these programs. We have recruited more first-time mem- fully, by the time you read this message, we will have suc- bers due to a very active membership committee under cessfully installed a “hearing loop” in our sanctuary, social the team leadership of Kathy Brooks, a Vice-President.
    [Show full text]
  • Sonia Pressman Fuentes
    Sonia Pressman Fuentes July 12, 2013; August 17, 2013; October 19, 2013; December 19, 2013; January 31, 2014; March 22, 2014 Recommended Transcript of Interview with Sonia Pressman Fuentes (July 12, 2013; Aug. Citation 17, 2013; Oct. 19, 2013; Dec. 19, 2013; Jan. 31, 2014; Mar. 22, 2014), https://abawtp.law.stanford.edu/exhibits/show/sonia-pressman-fuentes. Attribution The American Bar Association is the copyright owner or licensee for this collection. Citations, quotations, and use of materials in this collection made under fair use must acknowledge their source as the American Bar Association. Terms of Use This oral history is part of the American Bar Association Women Trailblazers in the Law Project, a project initiated by the ABA Commission on Women in the Profession and sponsored by the ABA Senior Lawyers Division. This is a collaborative research project between the American Bar Association and the American Bar Foundation. Reprinted with permission from the American Bar Association. All rights reserved. Contact Please contact the Robert Crown Law Library at Information [email protected] with questions about the ABA Women Trailblazers Project. Questions regarding copyright use and permissions should be directed to the American Bar Association Office of General Counsel, 321 N Clark St., Chicago, IL 60654-7598; 312-988-5214. ABA Senior Lawyers Division Women Trailblazers in the Law ORAL HISTORY of SONIA PRESSMAN FUENTES Interviewer: Liz Alpert Dates of Interviews: July 12, 2013 August 17, 2013 October 19, 2013 December 19, 2013 January 31, 2014 . March 22, 2014 ORAL HISTORY OF SONIA PRESSMAN FUENTES ON BEHALF OF WOMEN TRAILBLAZERS IN THE LAW A PROJECT OF THE AMERICAN BAR ASSOCIATION SENIOR LA WYERS DIVISION BY LIZ ALPERT FIRST INTERVIEW JULY 12, 2013 Ms.
    [Show full text]
  • 268 II.4. from Kristallnacht to War, November 1938-August 1939 While the Economic and Administrative Pressure on 'Jews' in G
    CORE Metadata, citation and similar papers at core.ac.uk Provided by Ghent University Academic Bibliography 268 II.4. From Kristallnacht to War, November 1938-August 1939 While the economic and administrative pressure on ‘Jews’ in Germany was already intense by the autumn of 1938, it was about to be made indescribably worse by the events of the ReichsKristallnacht.1 An orgy of violence and destruction swept over Germany. Officially 91 people were killed on the night of broken glass, but many hundreds more died of their wounds or in concentration camps in the following days and weeks. Approximately 30,000 male ‘Jews’ were arrested and taken to concentration camps. Whatever funds or assets most ‘Jews’ had still possessed in November 1938 had been looted or destroyed in the pogrom, and the 1 billion mark fine levied on the community to pay for the damage and various other impositions effectively bankrupted most of its collective activities. All ‘Jewish’ business activity was to cease by 1 January 1939 and all remaining ‘Jewish’ assets and works of art were to be sold for the benefit of the Reich.2 Emigration from the Reich from 1933 had tended to claim the best candidates, and the ‘Jews’ who remained after November 1938 were less attractive for potential countries of refuge, but they were still placed under enormous pressure to leave. At the same time the German authorities sought to segregate them from all aspects of German life. Restrictions of all kinds rained down on the ‘Jews’, their pauperisation proceeded apace and ‘apartheid’ became a fact of daily life.
    [Show full text]
  • Een Kwantitatieve Analyse Van Politieke Aanslagen En Sabotages in België, 1940-1944
    HET VERZET GEWOGEN Een kwantitatieve analyse van politieke aanslagen en sabotages in België, 1940-1944 JAN LAPLASSE & KAROLIEN STEEN * DE TWEEDE WERELDOORLOG VORMDE BINNEN DE BELGISCHE GESCHIEDENIS VAN DE TWINTIGSTE EEUW DE MEEST GEWELDDADIGE PERIODE 1. DE AANWEZIGHEID VAN EEN BEZETTER CREËERDE EEN BIJKOMENDE POLARISERENDE FACTOR BOVENOP DE BESTAANDE MAATSCHAPPELIJKE SPANNINGSVELDEN. PARALLEL MET EEN GELEIDELIJKE AANTASTING VAN DE BESTUURLIJKE LEGITIMITEIT, WAS ER EEN PROCES VAN MAATSCHAPPELIJKE DESTABILISERING EN NORMALISERING VAN GEWELD WAARNEEMBAAR. VANAF DE JAARWISSELING 1942-1943 NAMEN IN ELK GEVAL DE DOOR HET VERZET GEORGANISEERDE AANSLAGEN EN SABOTAGEACTIES HAND OVER HAND TOE. DE DATABANKGEGEVENS DIE IN DEZE BIJDRAGE WORDEN GEANALYSEERD LATEN VOOR HET EERST TOE ZOWEL HET CHRONOLOGISCH PATROON VAN DE GEWAPENDE VERZETSACTIES, ALS HUN MARKANTE REGIONALE VERSCHILLEN IN KAART TE BRENGEN. I. De dossiers ‘aanslagen en sabotage’ uit het parketarchief Brussel : een graadmeter voor gewapend verzet n 1985 berichtte José Gotovitch beknopt over een door Henri Masson op het vroegere INavorsingscentrum opgestelde statistiek over aanslagen, sabotage en diefstallen tijdens de bezetting in België 2. Dit titanenwerk, tot stand gekomen in een periode waarin databaseprogramma’s nog niet ingeburgerd waren, smeekte om verduidelijking en verdere aanvulling. Nog afgezien van het niet-elektronische karakter van dit steekkaarten systeem, stelde het in tabelvorm bijgevoegde resultaat de onderzoeker voor een dubbel methodologisch probleem : uit welke bron werden de data gedestilleerd en in welke mate weerspiegelden de cijfers het gewapend verzet ? Masson had zich gebaseerd op een reeks dossiers, afkomstig uit het archief van de gerechtelijke politie te Brussel en gedeponeerd op het Centrum 3. Deze reeks, in essentie samengesteld uit twee onderdelen (Brussel en de overige gerechtelijke arrondissemen- ten), was echter onvolledig.
    [Show full text]
  • The Evian Conference of 1938 and the Jewish Refugee Crisis
    THE HOLOCAUST AND ITS CONTEXTS Series Editors: Claus-Christian W. Szejnmann and Ben Barkow THE EVIAN CONFERENCE OF 1938 AND THE JEWISH REFUGEE CRISIS Paul R. Bartrop The Holocaust and its Contexts Series Editors Claus-Christian W. Szejnmann Loughborough University Loughborough, UK Ben Barkow The Wiener Library London, UK More than sixty years on, the Holocaust remains a subject of intense debate with ever-widening ramifcations. This series aims to demonstrate the continuing relevance of the Holocaust and related issues in con- temporary society, politics and culture; studying the Holocaust and its history broadens our understanding not only of the events themselves but also of their present-day signifcance. The series acknowledges and responds to the continuing gaps in our knowledge about the events that constituted the Holocaust, the various forms in which the Holocaust has been remembered, interpreted and discussed, and the increasing impor- tance of the Holocaust today to many individuals and communities. More information about this series at http://www.springer.com/series/14433 Paul R. Bartrop The Evian Conference of 1938 and the Jewish Refugee Crisis Paul R. Bartrop Florida Gulf Coast University Fort Myers, FL USA The Holocaust and its Contexts ISBN 978-3-319-65045-6 ISBN 978-3-319-65046-3 (eBook) DOI 10.1007/978-3-319-65046-3 Library of Congress Control Number: 2017949217 © The Editor(s) (if applicable) and The Author(s) 2018 This work is subject to copyright. All rights are solely and exclusively licensed by the Publisher, whether the whole or part of the material is concerned, specifcally the rights of translation, reprinting, reuse of illustrations, recitation, broadcasting, reproduction on microflms or in any other physical way, and transmission or information storage and retrieval, electronic adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology now known or hereafter developed.
    [Show full text]
  • België in De Tweede Wereldoorlog. Deel 5
    België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5 De kollaboratie Maurice de Wilde bron Maurice de Wilde, België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5: De kollaboratie. DNB/Uitgeverij Peckmans, Kapellen 1985 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/wild022belg02_01/colofon.htm © 2008 dbnl / erven Maurice de Wilde 5 Gebruikte afkortingen ALG. SS - VL.: Algeme(e)ne SS-Vlaanderen BL: Beschermende Leden (van de Alg. SS-Vl.) DEVLAG: Duits(ch)-Vlaams(ch)e Arbeidsgemeenschap Deutsch-Vlämische Arbeitsgemeinschaft D-DIENST: Documentatiedienst DINASO: Diets(ch)e Nationaal Solidarist DM: Diets(ch)e Militie DM/ZB: Diets(ch)e Militie-Zwarte Brigade DMO: Dinaso Militanten Orde DRK: Deutsches Rotes Kreuz FLAK: Fliegerabwehrkanone HB: Hulpbrigade KAJ: Katholieke Arbeidersjeugd KSA: Katholieke Studentenactie KVV: Katholieke Vlaams(ch)e Volkspartij MB: Militair Bestuur MO: Militaire Organisatie NS: nationaal-socialisme, nationaal-socialistisch NSB: Nationaal-Socialistische Beweging Nederland NSDAP: Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei NSJV: Nationaal-Socialistische Jeugd (in) Vlaanderen NSKK: Nationalsozialistisches Kraftfahrerkorps NSVAP: Nationaal-Socialistische Vlaams(ch)e Arbeiderspartij OFK: Oberfeldkommandantur OKW: Oberkommando der Wehrmacht OT: Organisation Todt Maurice de Wilde, België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5 PROMI: Reichsministerium für Propaganda und Volksaufklärung SA: Sturmabteilung SD: Sicherheitsdienst SIPO: Sicherheitspolizei SS: Schutzstaffel SS-Ustuf.: SS-Untersturmführer TAA: Troupe(s) auxiliaire(s) de l'Armée VAVV:
    [Show full text]