Petersburg Journaal#15 Magazine voor bewoners en ondernemers van de , De Kadijken, Czaar Peterbuurt en het Funenpark, juli 2020

Dit is nummer 15 van het Petersburgjournaal. Met dit journaal willen stadsdeel Centrum en woningcorporatie Stadgenoot u op de hoogte houden van alle bouwactiviteiten en ontwikkelingen in de buurt. Het volgende nummer komt uit in de herfst van 2020.

Vakantiebestemming Eilandenboulevard

2 Waar gebeurt wat? 6 Beetje Berlijn op Oostenburg 10 Ecologisch onderzoek 14 Gek op groen -Oost afgerond 3 Nieuw entree voor 8 De Amsterdamse Waterspelen 11 Stand van zaken nachtstalling 15 Megaklus: negen woonboten Dijksgracht-Oost 180 kozijnen restaureren 4 “Kinderletters zijn 9 Plan- en besluitvorming 12 Hoe verder met de 16 Brugdek superexpressief” Marineterrein hervat Kattenburgerstraat? vervangen Dijksgracht Piet Heinkade

Waar gebeurt wat? 11 Marineterrein 14 Dijksgracht 2 1 Eilandenboulevard Centrum ligt, is daarom een Steden- 9 Oosterspeeltuin In juli begint de vernieuwing van het bouwkundig Programma van Eisen De aanleg van de Oosterspeeltuin talud bij negen woonboten. Zie pagina 3. (SPvE) opgesteld. Dit SPvE is 28 april is in volle gang. De oplevering staat 4 2020 vastgesteld in de gemeenteraad. begin augustus gepland. Direct daarna 13 2 Marineterrein beginnen de werkzaamheden aan het Kattenburgerstraat  www.amsterdam.nl/projecten/zee - schoolplein van de BOE-school, die tot 12 i burgerpad/transformatie/ begin november duren. 3 Borneolaan 6 Koning William 10 Touwbaanpark Oostenburgermiddenstraat BLVG Ontwikkeling wil op de voormalige WittenburgergrachtKleine Wittenburgerstraat 10 scheepswerf Koning William sociale Laagte Kadijk huurstudio’s realiseren voor studenten, Hoogte Kadijk Czaar Peterstraat starters en senioren. Daarnaast wil 1 Oostenburgergracht Bootservice Amsterdam een haven met 6 Funenpark Cruquiusweg De planvorming voor het Marineterrein ligplaatsen voor kleine elektrische boten 8 is weer gestart. Meer nieuws over het realiseren. De tervisielegging van het 7 9 Marineterrein op pagina 8/9. bestemmingsplan en de omgevings- vergunning volgt waarschijnlijk na de 5 3 Czaar Peterstraat zomervakantie. De bouw van twee koppanden Eind 2020/begin 2021 neemt de ge- op de hoeken van de Nieuwe meenteraad een besluit over een nieuwe 7 Laagte Kadijk Oostenburgerstraat / fietsverbinding tussen de Sluisbuurt Oostenburgerdwarsstraat (totaal acht (Zeeburgereiland) en het oostelijk deel woningen van ontwikkelaar Cornerstone van het stadscentrum. Er zijn verschil- Amsterdam II B.V.) vordert gestaag. Na lende varianten: de keuze voor welke de oplevering (eerste kwartaal 2021) gesteld. Het ontwerp is mede tot stand Nieuwe entree variant kan gevolgen hebben voor de richt de gemeente het tweede en laatste gekomen met enkele buurtbewoners (de herinrichting van de Czaar Peterstraat. deel van het Touwbaanpark in. zogenaamde “meedenkers”). De plan- ning is om najaar 2020 te starten met voor negen woonboten 4 Oostenburg 11 Fietspad Dijksgracht de werkzaamheden. Laatste kwartaal van 2020 wil de ge- In juli starten de werkzaamheden aan De speeltoestellen in de speeltuin in de meente een fiets- en looproute aanleg- 14 Ligplaatsen Dijksgracht-Oost het talud. Bij negen woonboten worden Laagte Kadijk zijn oud en aan vervan- gen aan de Dijksgracht-Oost (tussen de In het programma Varen van de bestaande trap, vlonder en loopbrug ging toe. De speeltoestellen worden VOC-kade op Oostenburg en de Mari- gemeente zijn maatregelen voor de vernieuwd. naar verwachting eind 2020 vernieuwd. niersbrug). De aanleg duurt ongeveer 2 passagiersvaart aangekondigd. Die De kinderen en omwonden zullen na de à 3 maanden. Het vleermuisonderzoek moeten leiden tot een flexibeler gebruik Aannemer De Heer, Land en Water is al zomervakantie worden betrokken bij de is in juni afgerond, zie pagina 10/11. van de huidige op- en afstaplocaties begonnen met de voorbereidingen. Het keuze van de nieuwe speeltoestellen. en ligplaatsen. Daarvoor zijn nieuwe werk wordt echt zichtbaar als op 13 juli de 12 Kattenburgerstraat ligplaatsen nodig: een stuurgroep richt eerste twee boten worden versleept naar Stadgenoot bouwt ongeveer 500 wonin- 8 Entrepotdoksluis Recente ontwikkelingen rond de Kat- zich momenteel op de ontwikkeling van een tijdelijke ligplaats aan de overkant van gen op Oostenburg: zo’n 400 sociale tenburgerstraat staan op pagina 12/13. ligplaatsen op de Dijksgracht-Oost. de Nieuwe Vaart. Dan heeft de aannemer de ten op 2 oktober zijn afgerond. Ook wordt de huurwoningen en 100 appartementen Zie pagina 10/11. ruimte om de oude toegangsvoorzieningen walkast met alle nutsvoorzieningen vervan- voor middeninkomens. De bouw op 13 Kattenburgerkruisstraat te vervangen door nieuwe. gen. Na afronding van de werkzaamheden kavel 8 is ook begonnen, zie pagina 6/7. Het definitief ontwerp van de Katten- keren de boten weer op hun plek. In 2021 wil burgerkruisstraat is door het dagelijks Gesprekken de gemeente opnieuw boten van een nieuwe 5 Zeeburgerpad bestuur van het stadsdeel Centrum vast- De werkzaamheden worden in vier periodes toegang voorzien. De eerste gesprekken Het Zeeburgerpad verandert van bedrij- uitgevoerd en duren ongeveer twee weken daarover hebben al plaatsgevonden. venterrein naar een woon- en werkge- per set van twee boten. bied. Omdat wonen niet in het huidige Ter plekke zal de aannemer een deel van de Vragen? Omgevingsmanager Rutger de bestemmingsplan past, is nieuwe Een deel van het brugdek van de boulevard gebruiken als werkterrein. Par- i Klerk, 06-15050914 regelgeving nodig waar initiatieven aan Entrepotdoksluis wordt vervangen. keerplaatsen ter hoogte van het werkterrein Vernieuwen.eilandenboulevard@amster- getoetst kunnen worden. Voor het deel Zie pagina 16. worden tijdelijk opgeheven. De werkzaam- dam.nl van het Zeeburgerpad dat in stadsdeel heden aan de toegangsvoorzieningen moe- www.amsterdam.nl/eilandenboulevard

2 3 Deze zomer wordt het Wittenburgerplein versierd met spelletjes die door kinderen zijn bedacht. Als ‘voorbode’ is in mei het betonnen muurtje bij de “Kinderletters zijn superexpressief” ingang van de Alan Turingschool beschilderd met cijfers en letters, verzonnen door de leerlingen van groep 1 tot en met 8. “Het is zó belangrijk dat is de basisschool een bijzondere periode muurtje uitkeken, hadden gevraagd of wij de buitenwereld kan zien wat er binnen de school waarin ze zich heel erg vormen. Ze leren er wat aan konden doen. Maar dan is wel gebeurt”, zeggen initiatiefnemers Miranda Ensink lezen, samenwerken, rekenen. Tegelijkertijd de vraag wie wat gaat doen: de school, de van Amsterdam Signpainters & grafisch vormgever zit er nog heel veel speelsheid en leukigheid gemeente of de bewoners? Ik heb het idee Adam Oostenbrink. in die kinderen die je er af en toe uit wilt dat we dat een beetje hebben opengebroken trekken. Mooie van dit project is dat schrij- met de contactpersoon bij de gemeente. Verf Het grijze muurtje bij de ingang van de De Cobra-beweging is daarop gebaseerd, ven en expressie samenkomen.” is door de gemeente betaald, en wij hebben school kon een opknapbeurt gebruiken. de puurheid van die kinderen, en dat zie je onze uren er voornamelijk zelf ingestoken. Adam: “De gedachte was om daar een let- hier – vind ik – ook terug. De oorspronkelijk- Positief Het resultaat van een samenwerking met terstrook op te schilderen, met input vanuit heid die je hebt als kind en kwijtraakt als je De reacties op de muur zijn tot nu toe school, ouders, kinderen en de gemeente. de kinderen zelf. Iets wat indruk op die kin- groter wordt. Dat zie je ook in groep 8, waar positief, aldus het creatieve duo. Miranda: Dit bewijst dat het kan.” Fotograaf: Peter Mann deren maakt. Zo van ‘wauw, ik heb hieraan ze al te veel nadenken over hoe het moet. “De mensen die elke dag op dat verweerde Fotograaf: Miranda Ensink meegedaan!’ Hoe ouder die kinderen, hoe perfecter het Miranda: “We wilden zo de culturele lessen moet worden. Wij zeggen juist: nee, maak je een stap verder brengen. Tekenen en schil- eigen regels, doe gewoon iets en dat is wie vervolgt Miranda. “Ik merk wel dat mensen Stem op uw favoriete plan! deren is hartstikke leuk, maar het eindigt jij bent. DAT is dus waardevol!” vaak een beetje bangig zijn. Ze vinden dat Meer drijvende tuinen in de Oostelijke Eilanden, een vaak met een paar velletjes die je mee naar het er terughoudend en esthetisch moet mozaïekroute achter de Oosterkerk, een koffiepaviljoen op huis neemt en dat is het dan. Dan wordt “Durf je te laten zien” uitzien, zonder onderscheid te maken.” Wittenburg of toch een groene Czaar Peterpassage? Zomaar het bijna een soort bezigheidstherapie. Wij Volgens Adam zijn er nog veel meer plekken Adam: “Het is niet zo dat we die hele school een greep uit de tientallen plannen die bewoners van Oos- wilden juist iets waarmee je ook andere in de buurt die opgeknapt kunnen worden. willen volplakken met van alles en nog wat. telijke Eilanden (en omstreken) hebben ingediend voor hun mensen kunt inspireren.” “Veel nieuwbouw op Wittenburg vind ik Ouders willen ook een bepaalde degelijk- buurt in het kader van ‘Centrum Begroot’. verschrikkelijk. Je kan iets doen aan die heid en dat moet zo’n school ook uitstra- Cobra-beweging blinde muren. Bijvoorbeeld het stuk muur len. Een kind moet uiteindelijk ook leren Ook dit jaar stelt de gemeente weer € 500.000,- beschikbaar voor In januari startte het project en gingen waar in hele nette letters ‘Alan Turingschool’ rekenen. Maar niet alléén dat. De rest is net de actie ‘Centrum Begroot’. Bewoners mochten zelf ideeën aandra- kinderen van groep 1 tot en met groep 8 aan op staat. Helemaal zoals het hoort, heel zo belangrijk.” gen die bijdragen aan het verbeteren van de leefbaarheid, of die de slag om fantasiecijfers en -letters te be- erg safe, maar nul expressie. Dat is ook de verbinding tussen bewoners onderling versterken. De gemeen- denken. “De hele school heeft meegedaan”, mijn pleidooi: laat je identiteit zien. Je hebt Avonturiers te heeft inmiddels alle plannen op haalbaarheid getoetst. Van 22 blikt Adam terug. “Het resultaat zorgt denk scholen die doen fantastische dingen met Voor de identiteit van deze school kwamen juli tot en met 26 augustus kunt u stemmen welk(e) overgebleven ik voor verwondering. Mensen die langs cultuur, maar dat zie je pas als je binnen Miranda en Adam uit op het woord ‘avontu- plan(nen) daadwerkelijk worden uitgevoerd. De winnende plannen die muur lopen en denken ‘huh? Wat staat bent. Aan de buitenkant zie je dat niet. DURF riers’. “Dat slaat op de bewoners van deze worden 8 september 2020 bekendgemaakt. Ook uw stem telt! hier?’ Die kinderletters zijn superexpres- je te laten zien!” eilanden, de zeelieden, maar ook op de sieve dingen! Soms is het onduidelijk, maar “Als je laat zien wat voor school dit is, weet kinderen die op onderzoek gaan in de basis- Kijk voor meer info op https://centrumbegroot.amsterdam.nl het is wat het is. Dat vind ik het leuke ervan. je als ouder ook of jouw kind daarbij past”, schooltijd”, zegt Miranda. “Voor kinderen i

4 5 Bouw kavel 8 van start “Kavel 8 bestaat uit een klein strookje land naast het parkeerhuis”, beschrijft Jurriën. “Het is een smalle strip tegen een hoge blinde betonnen muur. Als architect zou je Beetje Berlijn op Oostenburg bijna denken dat het een stedenbouwkun- dige fout is.” Hilbrand: “Daardoor neig je die gebouwen met hun rug tegen de muur van het parkeer- huis aan te zetten. Maar het leek ons inte- ressanter om juist van het probleem van de locatie, van die ruimte die wij stadscanyon noemen, iets bijzonders te maken.”

Stadscanyon Na de zomer start de bouw van De architecten ontwierpen vier autonome woongebouwen aan een heel smal hof, wat kavel 8. Stadgenoot laat hier 38 refereert aan de Amsterdamse lichthoven. middenhuur- en 26 koopwonin- Jurriën: “Zoals in de : daar ga je gen bouwen in vier afwisselende soms een steegje door en sta je ineens in een binnenhof.” panden, ontworpen door drie Hilbrand: “Door drie grote poorten kun je verschillende architectenbu- straks dat lichte hof aan de achterkant zien opdoemen. Heel klassiek, zoals in Berlijn: reaus. Hilbrand Wanders (Studio dan loop je door zo’n poort en kom je via AAAN), Jurriën van Duijkeren een entreehal uit in die stadscanyon.” (Common Practice) en Silvester Silvester: “Elke poort heeft een stalen hek, dat overdag gewoon openstaat. Door die Klomp (MIX architectuur) lichten open poorten sta je in open verbinding met het ontwerp toe. de straat en heb je lucht. ‘s Nachts gaan de hekken op slot om te zorgen dat dat binnen- hof veilig blijft.” mensen die daar wonen. Maar er komt niet Calimero lagen maisonnettes van ongeveer 70m2: ap- veel zon, dus dan kom je met planten al snel De vier panden (genaamd A, B, C en D, zoals partementen met twee verdiepingen en een Modelwoning op de bok Stilteplek uit op varens en mossen. We gaan daarom gebouwen op een fabrieksterrein) krijgen dakterras met prachtig uitzicht.” Over hoe die stadscanyon er precies uit werken met meer steenachtige elementen, een ‘industriële uitstraling’ en worden ‘ratio- Om toekomstige bewoners van Oostenburg een beeld te geven van gaat zien, is al veel gediscussieerd, weet zoals grind en een groep mooie keien waar neel en sober’ ontworpen. Met elk een eigen Creatief de woningen die gebouwd gaan worden, heeft ontwikkelaar VORM Silvester: “Het zou eerst een stilteplek zijn, dan wel mos op groeit. En er komen – voor- karakter, een eigen gevel, een eigen kleur, De woningen worden anders dan de stan- een modelwoning laten plaatsen op één van de twee blauwe bokken een soort Japanse tuin in een drukke stad. lopig – drie bomen en een kunstwerk op de een eigen stijl, maar aan de achterkant daard tweekamerwoningen. Hilbrand: “We aan de VOC-kade. De woning, zoals die straks gebouwd wordt in Een verborgen plekje die rust geeft voor alle muur.” verenigd door het binnenhof. De gebouwen hebben gekeken of we iets extra’s konden deelproject De Keizer, bevindt zich op vijftien meter hoogte. Wie zien er vanaf de straat allemaal anders uit, doen met de ruimte. Daar komt het idee interesse heeft om de modelwoning te bezichtigen, kan contact met verschillende hoogtes en breedtes. vandaan van de 2½ kamerwoning: je maakt opnemen met Ramon Mossel Makelaardij (020 – 305 26 62) of Eefje Zo wordt ‘gebouw A’, op de hoek bij het een woonkamer nét wat groter, met een Voogd Makelaardij (020 – 305 05 60). INIT-gebouw, voorzien van een zwarte gevel, extra raam aan de achterkant. Dat geeft be- met zware stalen kaders. Voor de variatie woners mogelijkheden om zelf creatief met Wat komt er voor kunst? staat daarnaast een heel klein pandje. “Een de ruimte om te gaan. Je kan kiezen voor soort Calimero”, verduidelijkt Silvester. een lekkere ruime doorzonkamer met een De stadscanyon wordt aan één kant begrensd door de grote beton- “Het wordt helemaal van beton gemaakt, leeshoek, maar je kan er ook een scherm nen wand van het parkeergebouw. Om die grote muur wat te breken, als contrast met de panden ernaast. Het zijn tussen zetten en je hebt ineens een extra komt er tegen de wand een kunstwerk die het licht kan versterken twee koopwoningen: een benedenwoning slaapkamer.” en de canyon karakter geeft. “Het moet echt een toevoeging zijn met een woonkamer van 4,5 meter hoog, en De doorzichten en het extra raam aan de aan het hof”, legt Jurriën uit. “Een kunstwerk die de ruimte ver- een bovenwoning met een dakterras.” achterkant moeten de bewoner het gevoel rijkt op een architectonische manier. Geen los standbeeld.” Wat er Naast pand C, met rode baksteen en stalen geven groot te wonen. Met inkepingen in de precies komt blijft nog even de vraag. De kunst moet passen in de raamkaders, krijgt hoekpand D wisselende woningen kijkt de bewoner nooit recht op kunstvisie, die kunstenares Marjolijn Boterenbrood in opdracht van ritmes en patronen in het metselwerk. die muur uit, maar ook altijd in de lengte- Stadgenoot voor Oostenburg heeft gemaakt. Daarover de volgende Silvester: “Het wordt het hoogste gebouw, richting van het hof. keer meer. nog hoger dan het parkeerhuis. Met 24 De woningen worden in het derde kwartaal studio’s vanaf 30 m2 en op de bovenste twee van 2021 opgeleverd.

6 7 Speciaal voor buurtbewoners organiseren Plan- en besluitvorming de initiatiefnemers van de Amsterdamse

Waterspelen deze zomer een gratis pro- Marineterrein Amsterdam hervat

gramma in en op het water van het Mari- In maart 2020 hebben gemeente Amsterdam en het Rijk nieuwe afspraken Rolverdeling gemaakt over de omvang en locatie van de toekomstige kazerne. Nu hier Marineterrein Amsterdam neterrein. Let op: in verband met beperkte duidelijkheid over is gaat het plan- en besluitvormingsproces voor het hele Marineterrein Amsterdam ook weer verder. Het Rijk is eigenaar van het gehele capaciteit is aanmelding verplicht. Marineterrein.

Dit proces kent vier fasen: Verkenning, haal- van het Marineterrein. Om het hele plaatje Bureau Marineterrein Amsterdam baarheid, ontwerp en uitvoering. De eerste nu compleet te krijgen wordt de buurt in de initieert en begeleidt de tijdelijke fase, die leidde tot een principebesluit, vond zomer van 2020 opnieuw geraadpleegd. De Amsterdamse Waterspelen ontwikkelingen plaats in 2017. De tweede fase, waarin de Daarna wordt de nota gemaakt. In het najaar ambitie en de uitgangspunten voor het Mari- geeft de gemeente de nota vrij ter inspraak De gemeente Amsterdam begeleidt Activiteit 1: Mokumse Zwem 5&10-daagse neterrein worden beschreven, wordt nu weer voor álle Amsterdammers. Vervolgens wordt de plan- en besluitvorming voor de In de zomerse weekenden kan jong en oud hervat. Rijk en gemeente gaan hiervoor een de nota van uitgangspunten onderdeel van definitieve ontwikkelingen. meezwemmen aan een heuse zwemmeer- vernieuwde nota van uitgangspunten opstel- de projectnota en bestuurlijk door de ge- daagse. Zwem ‘s morgens één kilometer len, aangepast aan de nieuwe situatie. meente vastgesteld. Dan is fase 2 afgerond en ontvang na 5 of 10 keer een felbegeerde en start fase 3, de ontwerpfase. Ook dan ven? Meer informatie over het plan- en be- Mokumse Zwemmedaille. Actieve rol voor omgeving staat weer een participatietraject gepland sluitvormingsproces van het Marineterrein Wanneer: Elk weekend van zaterdag 4 juli Voor de tweede fase is in 2017 al een voor betrokken partijen. wordt bekend gemaakt op www.amsterdam. t/m zondag 16 augustus 2020 van 09.30 tot uitgebreide consultatieronde geweest met nl/projecten/marineterrein 10.30 uur de omgeving. Ook heeft de buurt in verschil- Blijf op de hoogte lende bijeenkomsten belangrijke thema’s Er breekt dus een nieuw tijdperk aan voor www.amsterdam.nl/projecten/ Aanmelden: via amsterdamsewaterspe- benoemd voor de toekomstige ontwikkeling het Marineterrein. Wilt u op de hoogte blij- i marineterrein i len.nl (kies voor 5 of 10 dagen).

Activiteit 2: Optimist on Tour Zomer aan het Oosterdok Kinderen 8 t/m 16 jaar kunnen deze zomer les krijgen in zeilen, suppen en kanoën. Iedereen heeft veel thuis moeten zitten de Tijdens het doorlopende programma, afgelopen maanden. De organisaties rond begeleiden professionele instructeurs jonge het Oosterdok bieden deze zomer daarom waterratten in de afgesloten ‘aquarena’. allerlei gratis activiteiten aan, speciaal voor Wanneer: Elk weekend van zaterdag 4 juli de buurt. t/m zondag 16 augustus 2020 van 11.00 tot 21.00 uur Op Marineterrein Amsterdam vinden de ac- tiviteiten van de Amsterdamse Waterspelen Aanmelden: amsterdamsewaterspelen.nl plaats en er zijn exposities in de Schietbaan. i Op het militaire deel van het terrein orga- niseert Defensie lichte, pittige en tamelijk zware bootcamps voor respectievelijk kinde- Marineterrein Coronaproof ren, jeugd en jong-volwassenen. Veel mensen zoeken voor verkoeling Marine- Foto: Marineterrein Amsterdam Het Scheepvaartmuseum, NEMO Science terrein Amsterdam op, maar soms wordt het Museum, Mediamatic, OBA, Muziekgebouw wel erg druk. Daarom worden deze zomer al- aan ’t IJ en in andere culturele instellingen lerlei oplossingen getest om een bezoek aan Waar kunst en wetenschap samenkomen organiseren workshops, rondleidingen en het Marineterrein voor iedereen prettig en zomerconcerten. Een speciaal onderdeel van veilig te houden. De cirkels in het gras om Het Marineterrein is een testgebied, een plek om dingen uit te pro- staat er een geluidsinstallatie van Geert-Jan Hobijn en Radboud Zomer aan het Oosterdok zijn de workshops bezoekers te spreiden is daar een voorbeeld beren voor een leefbare stad. Wetenschappers en kunstenaars doen Mens in het kader van MacroTONE (i.s.m. STEIM). De exposities zijn van het Amsterdams Buurtfilmfestival (ABFF), van. Volg het laatste nieuws op dit gebied dat ieder op een eigen manier. Ze hebben gemeen dat ze proberen elke donderdag, vrijdag en zaterdag open van 15.00 tot 19.00 uur. voor jonge en oudere amateur-filmmakers. via Facebook of marineterrein.nl oplossingen te vinden die anderen niet zien. In Living Art Lab wor- Wanneer: van 4 juli t/m 16 augustus 2020 den deze twee groepen samengebracht en dat levert een kruisbe- www.marineterrein.nl/project/living-art-lab/ Komt u naar het Marineterrein, houd dan stuiving op. Een resultaat is te zien in gebouw 022, de voormalige i Informatie en aanmelden: expeditieoos- rekening met elkaar en houd altijd vol- schietbaan van het Marineterrein. Van 16 juli tot en met 8 augustus i terdok.nl doende afstand. Heeft u verkoudheids- en/ of griepklachten? Blijf dan thuis. 8 9 Vanwege de aanleg van een fiets- en looproute aan de Dijksgracht-Oost is onderzoek naar de aanwezigheid van (beschermde) natuurwaarden verplicht. Het gebied valt immers binnen de grenzen van de ‘ecologische structuur’. Er is speciaal gekeken naar de aanwezigheid van vleermuizen en marterachtigen.

Het onderzoek gebeurde in drie delen: na vallen gebruikt. Met lokstoffen werden de Dijksgracht-Oost als foerageergebied, ofwel een ‘quickscan Natuur’ (augustus 2019) dieren aangetrokken. Maar uiteindelijk een gebied waar ze zich regelmatig voeden vond het eerste onderzoek plaats op 30 bleek geen enkele camera een bunzing, we- – als een soort restaurant. Het is geen ver- september 2019 en een tweede onderzoek zel of hermelijn te hebben gedetecteerd. blijfsgebied; daarvoor ontbreken gebouwen, Stand van zaken op 28 mei 2020. zijn de kademuren ongeschikt en zijn de “Zowel bij het eerste als het tweede on- Het onderzoek naar vleermuizen gebeurde aanwezige struiken en bomen te klein. derzoek zijn vergelijkbare hoeveelheden met behulp van een bootje na zonsonder- gewone dwergvleermuizen aangetroffen”, gang. De onderzoekers maakten gebruik van Kansen nachtstalling aldus Harm Bolle van de firma Tauw, die een warmtebeeldcamera om vliegroutes van De conclusie is dat de aanleg van de fiets- de natuuronderzoeken in opdracht van de vleermuizen te spotten en een zogenaamde en looproute een negatief effect kan hebben gemeente Amsterdam heeft verricht. batdetector. Dit apparaat zet de ultrasone op het foerageergebied van de vleermuizen. geluiden die vleermuizen produceren om in Daarom moet de gemeente een ontheffing Batdetector voor de mens hoorbare tonen. aanvragen in het kader van de Wet natuurbe- Dijksgracht-Oost Om de aanwezigheid van marterachtigen Beide keren zijn 8 à 10 gewone dwergvleer- scherming bij de provincie Noord-Holland. aan te tonen, zijn vier zogenaamde camera- muizen waargenomen. Ze gebruiken de In die aanvraag komt te staan welke maat- regelen de gemeente neemt om negatieve effecten zo veel mogelijk te verzachten. Ecologisch onderzoek ‘Maar de ontwikkeling biedt, naast wette- lijke verplichting, ook mogelijkheden om de Er liggen al enige tijd plannen klaar voor een natuur te versterken’, zo meldt het onder- nachtstalling voor circa veertig rondvaartboten op de zoek. Amsterdam heeft immers in de Agenda Dijksgracht-Oost. Dijksgracht-Oost afgerond Groen en Agenda Duurzaamheid ambities geformuleerd om de biodiversiteit in de stad Dat begon met het aannemen van een motie in 2012, om na de te versterken en de stad te vergroenen. Ook herontwikkeling van het ‘entreegebied’ (gebied voor Centraal is in 2017 de motie ‘natuurinclusief bouwen’ Station) de bestaande ligplaatsen opnieuw te ordenen. Het water in aangenomen, waarin het belang van stads- het Open Havenfront, en moest opener worden, met natuur bij de uitvoering van projecten wordt minder vaste ligplaatsen. Ook zouden de huidige exclusieve op- en onderstreept. afstapplekken geschikt gemaakt moeten worden voor meerdere Met het opnieuw planten van bramenstrui- reders. Dit streven betekent dat er op deze locaties straks minder ken en de aanleg van marterhopen, krijgen ruimte is voor ligplaatsen. En er dus elders ligplaatsen gevonden marterachtigen een kans. Verder adviseren moeten worden voor zo’n veertig rondvaartboten. de onderzoekers om een berm aan te leggen met nectarrijke bloemen, die weer verschil- Ligplaatsencluster lende soorten bijen en vlinders aantrekken. Die alternatieve locatie moet aan een aantal criteria voldoen. Zo Stuurgroep moet dit ‘ligplaatsencluster’ dicht in de buurt komen van de huidige Na onderzoek kwam de Dijksgracht-Oost als meest voor de hand op- en afstapplekken. Dit om onnodige vaarbewegingen van en liggende locatie uit de bus om een ligplaatsencluster te creëren. naar de stad te voorkomen. Daarnaast heeft één ligplaatsencluster Wanneer het ligplaatsencluster – om welke reden dan ook – niet in de voorkeur boven meerdere kleine locaties. De kosten voor het Dijksgracht-Oost zal worden gerealiseerd, dan zal de haalbaarheid aanleggen van afmeerplekken en elektrische oplaadvoorzieningen van een combinatie van andere van bovenstaande locaties moeten De gewone dwergvleermuis is een van op meerdere locaties zijn hoger, dan wanneer deze op één locatie worden onderzocht. de kleinste Europese vleermuissoorten. kunnen worden aangelegd. Ook wordt zo versnippering van de Momenteel houdt de stuurgroep Dijksgracht-Oost zich bezig met Het diertje wordt 36 tot 51 millimeter vloot voorkomen, wat anders ten koste zou gaan van de efficiënte de mogelijke komst van het ligplaatscluster. In die stuurgroep zit- lang en weegt ongeveer 3,5 tot 8,5 bedrijfsvoering. ten uitsluitend ambtenaren en géén bewoners, zoals in het vorige gram. De dwergvleermuis komt kort In 2013 is door de toenmalige ligplaatsenregisseur een verkenning Petersburgjournaal abusievelijk was vermeld.

Foto: 123RF.com na de zonsondergang tevoorschijn. uitgevoerd naar een aantal mogelijk geschikte locaties. Het rap- Er wordt nu onderzoek gedaan naar de (toekomstige) geluidsbe- Hij jaagt langs heggen en bij port gaf aanvankelijk zes locaties op die in theorie geschikt zijn lasting van boten en de intensiteit (of de toename daarvan) van de lantaarnpalen op kleine insecten, om te ontwikkelen als ligplaatsencluster voor het ‘grote segment’: vaarbewegingen. Op korte termijn volgt ook onderzoek naar de in- voornamelijk mugjes. Hij vangt meer Dijksgracht-Oost, Marineterrein, Johan van Hasseltkanaal, Houtha- vloed van de verlichting op de ecologie (vleermuizen). Na de zomer dan driehonderd insecten per nacht. vens, Entrepothaven en het Oosterdok (nieuw). worden de resultaten van deze onderzoeken openbaar gemaakt.

10 11 Tegelijkertijd is het voor stadsbussen en voeging van de woorden ‘web’ en ‘seminar’) nood- en hulpdiensten belangrijk dat er een is een evenement op internet waarbij er goede doorstroming is. Komende maanden alleen een online publiek aanwezig is. Deze wordt nader onderzocht hoe dit kan worden is terug te zien op www.amsterdam.nl/kat- vormgegeven. tenburgerstraat. De plannen voor de herinrichting van de Eénrichtingsverkeer? Oostertoegang, de Prins Hendrikkade en Het instellen van éénrichtingsverkeer heeft de Kattenburgerstraat worden gebundeld. gevolgen voor omliggende straten. Er is U kunt daardoor op één moment reageren sprake van een verdringingseffect. Zo kan op het voorkeursbesluit van alle drie de het flink drukker worden op bijvoorbeeld de projecten. Dit gaat spelen in de 2e helft Oostenburgergracht en Czaar Peterstraat. Bij van dit jaar. Hierover ontvangt u te zijner de inrichting van deze straten is hier geen tijd bericht. Als de Nota van Uitgangspun- rekening mee gehouden. Zonder ingrijpende ten door de raad is vastgesteld, wordt de aanpassingen loopt het verkeer bij de voorkeursvariant voor de Kattenburgerstraat kruising Czaar Peterstraat en de kruising bij verder uitgewerkt. U krijgt tegen die tijd de Piet Heintunnel vast. De ruimte die in het een uitnodiging om mee te denken over het profiel van de Kattenburgerstraat aanwe- ontwerp van de straat. De herinrichting van Donderdag 25 juni was er zig is om de rijbaan 7 meter verder van de de Kattenburgerstraat vindt plaats in 2023. een webinar over de stand woningen te leggen, is bij deze twee straten Naar verwachting duren de werkzaamheden niet aanwezig. een jaar. Om de bredere spooronderdoor- van zaken bij de vernieuwing gang te kunnen bouwen, zijn er treinvrije van de Kattenburgerstraat. Planning periodes nodig. Naar verwachting wordt de Vanwege de coronacrisis is een plenaire bredere spooronderdoorgang in de periode Tijdens het webinar kwam het Een van de demonstraties van bewoners (lees fysieke) informatiebijeenkomst uit- van 2022-2026 gebouwd. De bouw van de volgende aan bod. tegen de plannen - deze vond plaats op gesteld. Wel heeft op 25 juni een webinar nieuwe brug naast de Mariniersbrug staat 11 december 2019 bij het stadhuis plaatsgevonden. Een webinar (een samen- nu gepland in 2024-2026. Hoe verder met de Kattenburgerstraat?

De Agenda Amsterdam Autoluw werkt toe maal 23% zal toenemen – al blijft het best gen af te leggen. Daarbij geldt; hoe verder ergernis en geluidshinder bij bewoners in de naar minder autoverkeer in de stad. Dit lastig om lange termijn voorspellingen te het verkeer van de woningen, hoe beter de Kattenburgerstraat. De straat wordt dan als gebeurt stap voor stap. Zo treft Amsterdam doen. Toekomstige projecten in de omgeving luchtkwaliteit is bij de woningen. stiller ervaren dan nu het geval is. de komende jaren maatregelen rondom de kunnen zorgen voor meer of minder verkeer. Oostertoegang en in de Haarlemmer Hout- Dat is nu nog niet te voorspellen. Uitgaande Onderzoek geluidsoverlast Waarom een Agenda Amsterdam Autoluw? tuinen om daar het verkeer te verminderen van een maximale verkeerstoename van Voor geluidoverlast geldt in zekere zin De maatregelen uit de Agenda Amsterdam om zo bestaande knelpunten op te lossen. 23% in het jaar 2022 zijn er twee varianten hetzelfde. De 23% extra autoverkeer leidt tot Autoluw zijn erop gericht om in de hele stad Dit leidt in de Kattenburgerstraat tot extra voor de vernieuwde Kattenburgerstraat. een toename van 1 decibel bij de gevels van meer ruimte creëren voor fietsers en voet- autoverkeer. Eerder zijn de Munt en de Prins Bij een variant komen de rijbanen 4, bij de de woningen in de Kattenburgerstraat. Een gangers. Ook in de Kattenburgerstraat wordt Hendrikkade autoluw gemaakt waarbij ook andere 7 meter verder van de gevels af te toename van 1 dB is vrij klein en nauwelijks ruimte gewonnen voor fietsers en voetgan- de hoeveelheid verkeer op de Kattenbur- liggen. merkbaar. Over het algemeen geldt dat een gers en wordt de straat verkeersveiliger. gerstraat afgenomen is. Daarnaast worden toename van 2 dB wél duidelijk hoorbaar Daarnaast bevat de agenda maatregelen die diverse andere maatregelen getroffen en Onderzoek luchtkwaliteit is. Een toename van ongeveer 10 dB wordt de totale hoeveelheid rijdende auto’s in Am- onderzocht: het opheffen van parkeerplaat- Ook zijn de gevolgen van het extra auto- door veel mensen waargenomen als een sterdam verminderen. Zo hebben verkeers- sen, een vergroting van het aanbod van verkeer voor de luchtkwaliteit en geluid verdubbeling van het geluid. Ook hier geldt; maatregelen in de Haarlemmer Houttuinen deelvervoer, minder touringcars in de stad onderzocht. Een groot deel van de luchtver- hoe verder het verkeer van de woningen, een positief effect op het aantal auto’s in de en de mogelijkheid van een nachtmetro. Het vuiling in de straat bestaat uit achtergrond- hoe minder autoverkeer te horen is bij de Kattenburgerstraat. uiteindelijke doel is de totale hoeveelheid concentraties. Dat zijn stoffen die letterlijk woningen. verkeer in Amsterdam te verminderen. van elders komen aanwaaien. Een klein deel Naast het verschuiven van de rijbaan wordt 30 km per uur van de luchtvervuiling in de straat wordt bovendien stiller asfalt toegepast, de rijbaan Het is een wens van veel bewoners om van Voorspellingen veroorzaakt door het autoverkeer dat door versmald en worden snorfietsen naar de de Kattenburgerstraat een 30km/h straat te De gevolgen voor de hoeveelheid verkeer in de straat rijdt. Minder auto’s in de straat rijbaan verplaatst. Door deze maatregelen maken. Ook de gemeente ziet kansen om de de Kattenburgerstraat zijn onderzocht. Dit zorgt voor schonere lucht, maar ook zonder neemt het geluid bij de woningen af, on- maximumsnelheid in deze straat te verla- ‘Autosloperij Contact, Grote Kattenburgerstraat 70, koopt en sloopt alles’. gebeurde met behulp van verkeersmodellen verkeer blijft er sprake van vervuiling. Om- danks een toename van autoverkeer. Omdat gen. Momenteel wordt onderzocht wat de Zo was in een mini-advertentie in De Telegraaf van 19 maart 1964 te die in de loop der jaren zijn geoptimaliseerd dat lokaal verkeer een kleine bijdrage levert hard optrekkende auto’s en scooters zorgen mogelijkheden hiervoor zijn. Daarbij is het lezen – daar kwam geen reclamebureau aan te pas. Auto’s werden soms gewoon op straat gesloopt, laat deze foto in oktober 1963 zien, schuin voor de Amsterdamse situatie. Uit die bere- aan de luchtkwaliteit in de straat, kan het al voor een geluidspiek, is de verwachting dat belangrijk dat automobilisten de maximum- tegenover de poort naar het Marineterrein. Een paar jaar later werd keningen blijkt dat het verkeer met maxi- helpen om de rijbaan verder van de wonin- deze twee maatregelen leiden tot minder snelheid in de straat herkennen en naleven. de autosloperij zelf gesloopt. Op die bewuste plek loopt nu de huidige Kattenburgerstraat. Foto: Frits Weeda, Stadsarchief Amsterdam

12 13 Ook bewoner Kees Kruijthof van het Wienercomplex ergert zich aan de rom- mel die hij bijna dagelijks rond de af- valcontainers aantreft. Sinds kort moet een minituin rondom de containers het klakkeloos dumpen van grofvuil tegengaan. Groen tegen grofvuil

“Het is eigenlijk meer de mentaliteit waar ik me aan stoor”, laat Kees weten. “Dat je de boel gewoon maar neerzet. Terwijl de straat er verder netjes uitziet. Mensen hebben ontzettend hun best gedaan om het mooi te V.l.n.r.: Lex Gründeman, Mayke Kromhout, Rob van Dijk en Kees Kruijthof maken.” Sleutel Stiekem Dumpen Kees bindt de ongelijke strijd aan met het “Bij de gemeente hebben we gevraagd wat Voorheen was er op de Oosterburgervoor- grofvuil, maar komt erachter dat méér we eraan konden doen. Die kwam met het straat een ophaalpunt voor grofvuil. “Er bewoners er last van hebben. Kees: “Ik ben plan om op het metaal rondom de contai- stond een keurig bordje bij wanneer het gelukkig niet de enige en dat geeft energie. ners een minituintje aan te leggen. Op zich grofvuil werd opgehaald”, memoreert Kees. Mijn overbuurvrouw Mayke Kromhout is al prima, alleen blijft op de stoep ernaast en Megaklus: “Dat bordje is weggehaald en sindsdien is er veel langer bezig met vegen en rotzooi weg erachter nog een dikke meter over. Daar zou geen vast ophaalpunt meer. Nu moet je bel- te halen. Zij heeft een container geadop- dus ook een groenstrook moeten komen. len als je grofvuil hebt. Voor mensen aanlei- teerd. Dan krijg je een sleutel waarmee je de Anders zetten mensen het alsnog stiekem ding om te zeggen: we kunnen elke dag onze zijkant van de containers kan openmaken en achter de container neer – alsof je het niet 180 kozijnen restaureren zooi storten. De zes containers naast het er zelf grotere stukken in kan stoppen. Die zou zien. Neem je die tegelstroken niet mee, Touwbaanpark leken wel het afvalputje van sleutel heb ik nu ook. Zo voorkom je dat het is het water naar zee dragen. Maar ik merk de buurt. Ze kwamen zelfs over het brugge- vuil gaat stapelen, want als er eenmaal iets dat de gemeente ontzettend snel reageert tje uit Wittenburg aansjouwen om hier hun ligt, ligt er meteen van alles bij. Dat jongt als en meewerkt. Woensdag 10 juni is de eerste “Ik ben hier om deze fantastisch mooie gietijzeren kozijnen op rotzooi te dumpen! Terwijl het gratis voor je konijnen.” containertuin geplaatst; nu kijken of het te knappen”, roept Peter van Woerkom boven het lawaai uit in deur wordt weggehaald als je 14-020 belt.” helpt.” de Van Gendthallen. Peter, smid van beroep, staat in de zoge- naamde ‘Ramen Restauratie Unit’, een mobiel lashok waarin 180 historische kozijnen van de Van Gendthallen worden Ernst: “Rochdale wilde geen geveltuin. De zijn bevestigd. Niet helemaal tot het dak, gerestaureerd. Gek op groen planten zouden zich hechten aan het steen bewust niet, anders zou het te hoog worden en het cement en dat zou schade veroorza- voor een hoogwerker. Langs die staaldraden “Ontbrekende delen haal ik uit een donorraam”, legt Peter uit. “Maar Buurtbewoner Ernst Steens is de initia- ken. Toen hebben we gezegd: dan doen we groeien nu de blauweregen en goudenregen het meeste werk zit ‘m in het herstellen van breuken en scheuren. tiefnemer achter de geveltuintjes op de het met hekken tegen de muur. Kan het mooi omhoog. Straks hebben we een prachtig Daar boor ik eerst twee gaatjes naast. Dan vlecht ik er een metalen Leeuwenwerf. Het succesvolle project is omhoog groeien. En als het eenmaal groeit, groene gevel.” staafje doorheen als een soort nietje. Dat verwarm ik, waarna het inmiddels over heel Kattenburg ‘uitge- scheelt dat op de schoonmaakkosten van afkoelende staal de twee gietijzeren delen samentrekt. Vervolgens rold’, maar daar blijft het niet bij. Met graffiti. Toen is Rochdale akkoord gegaan. vul ik de scheur op met gietijzerelektrodes en maak het vlak met een financiële injectie van de gemeente Eindelijk toestemming na jaren vergaderen! een slijptol. Je ziet er niets meer van! En als het gecoat is – de kleur kleuren straks de hele gevels groen. Inmiddels zijn we helemaal graffitivrij. Daar- wordt een mooie groentint – ziet het er tien keer gaver uit.” voor gaf de vve vele duizenden euro jaarlijks “Ik wil gewoon een mooie omgeving heb- uit aan graffitiverwijdering. Het levert dus Tijdrovend ben”, zegt Ernst. “Ik ben gek op groen. Het geld op. De gemeente heeft de geveltuintjes De manier van restaureren kreeg, na lang onderzoek, goedkeuring maakt je wat vrolijker. In sommige steden, betaald en de vve het hek. Inmiddels zijn de van Monumentenzorg. Tijdrovend is het wel. “180 ramen restaureren vooral in Zuid-Amerika, zie je heel veel hekken geplaatst bij alle vve’s.” en 6000 ruitjes vervangen is erg veel”, vervolgt Peter. “En we heb- groen. In Amsterdam nog te weinig.” ben een deadline: we mikken op december 2021. Het Staaldraden team wordt nu uitgebreid met jonge lassers die het vak komen leren. Groene gevels zijn graffitivrij “Met het budget van de gemeente voor Als die het werk in de vingers krijgen, gaan we knallen. Het ambacht updates over de bouw en de aanvraag van vergunningen. De site Jaren geleden vroeg hij een geveltuintje aan groeninitiatieven dacht ik: kunnen we niet doorgeven, dat is het belangrijkste.” toont prachtige zwart-witfoto’s van de rijke geschiedenis van de Van bij de gemeente Amsterdam. Maar zijn initi- iets hogers doen? Die hekken zijn maar Gendthallen en interviews met initiator Eduard Zanen en architect atief stuitte op verzet binnen de vereniging tweeënhalf meter hoog. Zo zijn we uitgeko- Website Job Roos. van eigenaren (vve), waarin woningstichting men op staaldraden van zo’n acht, negen Sinds mei is nieuws over de Van Gendthallen op een website te vol- www.vangendthallen.com Rochdale de huurders vertegenwoordigt. meter hoog, die vorig jaar door de gemeente gen. De site bevat algemene informatie over de hallen, de aanpak, i

14 15 Brugdek Entrepotdoksluis vervangen

Een groot deel van het houten brugdek van de Entrepotdoksluis (of brug nummer 80) wordt vervangen. De werkzaamheden zouden starten op 15 juni, maar zijn Kadijk geldt tijdelijk tweerichtingsverkeer. vertraagd. Zodra de omgevingsvergunning Om te voorkomen dat het verkeer vastloopt, is verleend, gaat het werk van start. De zijn in de straat passeer- en keervakken voor brug is dan tijdelijk afgesloten voor al het auto’s en laad- en losverkeer gemaakt. De verkeer. vaarroute onder de brug is gestremd. Als de brug is verstevigd, kunnen voetgangers, Entrepotdoksluis is de stalen ophaalbrug fietsers en gemotoriseerd verkeer tot 7,5 ton in de Hoogte Kadijk. De brug uit 1903 is de brug weer gebruiken. Ook de vaarroute is een rijksmonument en heeft landhoofden dan weer open. van metselwerk- en natuursteen, een val/ brugklep met een gedeeltelijk houten Met het versterkte brugdek kan de Wichert Arend brugdek. De brug wordt niet meer bediend. Entrepotdoksluis weer een aantal jaren Bij een technische inspectie is bij de mee. Dat geeft de gemeente de tijd om de de Graaf stalen ‘langsliggers’ onder het brugdek renovatie van de hele brug goed voor te vergevorderde corrosie vastgesteld. bereiden en te plannen op een geschikt Het ontwerp van brug 80 komt van Wichert Hierdoor kan een onveilige situatie ontstaan moment. Nog niet bekend is wanneer die Arend de Graaf (1880 – 1970) geboren in als er zwaar verkeer overheen rijdt. De renovatie plaats zal vinden. Kampen. brug mag daarom sinds 15 april alleen nog Na zijn technische studie in Delft kwam worden gebruikt door voetgangers, fietsers hij in 1901 in dienst bij de Dienst Publieke en in noodgevallen door de hulpdiensten. Vragen, opmerkingen? Werken van de gemeente Amsterdam. Dit was zijn eerste brug; van “zijn” eerste Bewaard Heeft u vragen, suggesties of opmerkingen naar generatie ophaalbruggen zijn er nog zeer Zodra de omgevingsvergunning is verleend, aanleiding van dit journaal? Neem dan contact op weinig over. In 1928 werd hij directeur start de gemeente met het vervangen van met Danny Konings, gebiedsmakelaar Centrum Oost Publieke Werken tot 1946. Naast zijn het middendeel van de brugklep. Dat is het via [email protected] of 06-1853 1440. Of mail naar: [email protected] werkzaamheden was De Graaf fervent gedeelte van de rijbaan. Dit zijn tijdelijke (onder vermelding van Petersburgjournaal). bergbeklimmer; hij beklom in 1926 de veiligheidsmaatregelen, waarbij de huidige Matterhorn. houten voetpaden en de draagconstructie Colofon gehandhaafd blijven, evenals de balans De Graaf links op de foto, gemaakt boven de brug. Hierdoor behoudt de brug de Het Petersburgjournaal is een uitgave van stadsdeel Centrum met medewerking van woningcorporatie tijdens zijn afscheid in 1946 in Hotel oorspronkelijke uitstraling. Het verwijderde Stadgenoot. Dit journaal is ook te zien op: Krasnapolsky. deel van het brugdek wordt op een ponton amsterdam.nl/eilandenboulevard getild en over het water naar een opslag Eindredactie Arnold Korporaal Fotografie Jos Heijnen (tenzij anders vermeld) van de gemeente vervoerd. Daar kan het Ontwerp Van Alst grafisch ontwerp, Amsterdam brugdeel worden gerestaureerd en geschikt Druk De RaddraaierSSP, Amsterdam Oplage 8.600 gemaakt voor toekomstig hergebruik, of als Deze uitgave is gedrukt op FSC papier, chloorvrij gebleekt model dienen voor reconstructie. en bedrukt met plantaardig inkten op een alcoholvrije drukpers. Aan de inhoud van het Petersburgjournaal kunnen geen rechten worden ontleend. Bereikbaarheid Gedurende de werkzaamheden wordt al het verkeer met borden omgeleid. Op de Hoogte

16 Foto: Collectie Stadsarchief Amsterdam Stadsarchief Collectie Foto: