Notes Du Mont Royal ←

Notes du mont Royal www.notesdumontroyal.com 쐰 Cette œuvre est hébergée sur « No tes du mont Royal » dans le cadre d’un exposé gratuit sur la littérature. SOURCE DES IMAGES Google Livres XPHZMOI a ZIBYAAIAKOI. ORÂCULAw . SIBYLLINA.

EXCUDEBAT -AD. LAINÉ, VIA [NOTA DE! SAINTS-PÈRES, 19.

XPHEMOI ZIBYAAIAKOI. «.- ORAÇULA SIBYLLINA, ü

BDITIO ALTEBA EX PRIORB AMPLIORE CONTRACTA, INTEGBA TAMEN ET PASSIM AUCTA, MULTISQUB LOGIS RETRACTATA,

emmure C. ALEXANDBE, 1115111111 auner, un mon: Amnnu INSCRIPTION" 1:1 Lit-mulon accro.

PARISIIS ,

APUD FIBMIN DIDOT FRATRES, vu JAcon, 56.

laI pace Lynx, IlbLlOÏHEGUt 5. l. I I La Fontamu ŒLÛHMKLV

PRÆFATIO

NOVÆ EDlTIONIS.

Quum Sibyllinorum priorem editionem meam penitus ex- haustam viderem, præter exemplaria nonnulla Excursuum, quos bibliopola copiosius excudendos curaverat, statui novam parare editionem ’e priore contractam, quæ plerisque lectorum, quo brevior, eo commodior; eruditis autem propter elaboratum magls textum et novam mterpretationis recensionem nec in- grata esset nec inutilis. Hoc fuit hujus libri consilium. Quod si quis me roget, cur, qui olim tandiu istis immoratus sim vaticiniis, sero nunc, tanquam unum cancre edoctus, ad idem redeam argumentum, dicam ad merendum bene de scientia suam cuique opellam sufficere; pauperi colono satis esse si parvum agrum probe colat. Addam, exiguum licet, hune fundum proventu non carere, et habere, quas præcipue metere juvet, sacræ etiam doctrinæ fruges. Hue enim redit quod in Præfatîone scripsi prioris editionis, ad pemoscendas christianæ religionis origines multum tribuendum esse apocryphis primo- rum temporum’, inter apocrypha vero Sibyllinis. In quo me recte vidisse, argumenta est, quad, ubi mea prodiit editio, multi docti et. graves viri, neque in Gallia tantum, sed etiam ac multo magis in Germania, philologiæ domicilio, qui aliter nunquam fortasse de Sibyllinis cogitassent, animum ad hæc studia ad- verterunt : e quibus præcipui possunt temporum ordine recen- seri,II.-H. Friedlieb, in Introductione ad suam horum carmi- pnum editionem græco-germanicam, Lips. 1852; Ricardus Volkmann, in utraque sua de Sibyllinîs elucubratione, Stettin, 1854 et 1861 ; H. Ewald , in tractatu de Origine et tenore et ,pretio librorum Sibyll.,Gôtting. 1858; Ed. ReuSs, in epimenide religiosa doctrinæ reformatæ, Argentan, april. et mai 1861. li omnes, quum de tata re Sibyllina, tum’præsertim de unius-

v1 ’ PRÆFATIO. cujusque libri origine et ætate disseruerunt. Qui si mecum non usque consenserunt, adeo me non piget istius dissidii ut contra multum inde profecturas putem positas in media quæstiones. Quum autem singulis contradicentibus respondere nec locus nec tempus sinat, 9mnibus me satisfacturum puto, si cum una rem agam, qui et plenius banc materiam tractavit, et sæpius, quad ægre fateor, a sententia-mea discessit. Ewaldus, vir in utraque philologia sacra profanaque clarissimus, idem in judicando sagacissimus, sed interdum pro- perantior et, si fus dicere, confidentior (quanquam hoc illi præ ceteris hominibus condonari æquum censeam), disserta- tianem de Sibyllinis supra citatam ac sæpe infra memorandam, primum inter acta Sacietatis Regiæ Gôttingensis insertam, deinde separatim publicandam curavit. In qua quum multa, immo pæne omnia reperiam a sensu meo remota, quid præ ceteris discutiendum aggrediar, non diu quæram, quia primus occurrit ætate et pretio liber tertius, de quo mihi maxime litem movit doctus adversarius. Ætate primum nuncupavi hunc librum, exceptis tamen duabus partibus, unit scilicet, III, 5 Il, cunctarum eruditarum consensu a sequentibus recidenda, et, quantum quidem mihi videtur, media, 5 3, serius interpolata, de qua præcipue lis agitur.. Nam quad ipsam non cum duabus utrinque proximis, S a et 4, eadem aevo scriptam cen- , suerim, vitia mihi venir. clarissimus vir. Nota me in his quæ dixi et quæ dicam, designandis singulorum librorum partibus sive sectiouibus cos adhibere numeros, quos primus in editionem invexi meam, quosque video nunc a plurimis admitti. Atenim, dicet aliquis, quantulum interest, hoc an illa mada libri istius tertii partes distribuantur? Quantulum, inquis? Immo multum. Quum enim, ut dixi, antiquissimus omnium hic sit liber in iis saltem partibus quas genuinas habet , ideoque ceteris libris condendis præfuerit, necesse est, quad re ipsa monstratur, complures ab ipso pendere alios, cum iisque partent baud exiguam Sibyllinæ compositionis. Sed priusquam ad eam sectionem acoedam quæ mihi cum vira docta litigiosa est, oportet recte statui ceterarum æta- tem, quæ ab omnibus genuinæ censentur. Designat eam Sibyl- lista ipse duabus lacis, ac primum s a, v. 192, sq.:

PRÆFATIO. - . vu Proies dum septima regnet Ægypti regum qui Græca ab origine surgent; iterum vero, fi 4, v. 608, sqq. : Quum novus Ægypti rex septimus arva tenebit, Septimus a regno Grapcorum, quad grave terris Imponet quondam Macedum hello inclita virtus. Tertium de ea re testimonium, prorsuscum istis unum sonans, quia ex controversa sectione sumendum, alibi discutietur. Nec multum refert septimus bic Ægypti rex Græcus uter sil: intelligendus, Philometor, qui prior fuit regni campos, an ejus frater natu minor Evergetes Il, vulgo Physcon appellari solitus :Iquia septimus uterque jure dici potest, sive regum seriem ordiatur Alexander Magnus, Græcæ in Ægypto dynastiæ conditor, sive numero excludatur. Præterea constat ambos fratres simul aliquandiu regnasse inter aunas 170-164; sed unus antea Philo- metor, quo tempore Ægyptum Syrus rez. Antiochus, infra non semel memorandus, accupavit. Quare plerique Philometara malunt hic agnoscere : cur alii diverse senserint, infra, ubi opus erit, disquiretur. At expressior est apud Sibyllam temporis designatio, ubi, post alterum illum de septima rege lacum supra citatum, statim ita procedit, 81 1 , sqq. : Quum vero ex Asia rex ingruet iste, rapaci Par aquilæ, qui totam equitum peditumque catervis Obducet terram, franget qui cuncta ruetque, -Et regnum Ægypti prosternet, et omnia secum . Aspartans, vastum discedet prædo per æquor. An melius definiri poterat Antiochi Epiphanis Syriæ regis expeditio major, annorum 170-169, qua sub Philometore Ægyp- tum invasit, totam regionem, excepta Alexandria, regemque ipsum sui juris fecit,postremo Victor discessit, exuvias auferens terræ per biennium a se possessæ direptæqué? Expeditionem ejus indico majorem : nam secundam omitto dicere anni 168, quæ vix incepta Romanes legationis adventu fi’ustrata est, quæque a Nostro plane reticetur. Ipsa, quam retulimus, prædictio scriptam se docet Antiocho Ægyptum tenante, dum ab ipso vel obsidetur Alexandria vel imminentem quotidie obsidionem timet : paulo autem serins divulgatam necesse est, quum rex

vu! PRÆFATIO. idem circa finem anni 169, concassa ad tempus Alexandrini pace, discederet. Quidni autem serius aliquanto, siquidem baud dubie post eventum? Quia ab istius expeditionis tempore mutanda omnia in Ægypto et in Judæa prædicuntur : in Ægypto nova omnino gentis fata, quin et vetus religio deserenda, hominesque ad judaïca sacra convertendi, 545, sqq.; 562, sqq.; 606, sqq.; 624, sqq.; 732, sqq.; 766, sqq. :in Judæa, amissa diu cum libertate felicitas electo populo restituenda, 573, sqq.; 702, sqq.; 766, sqq., oriturumque Messiæ regnum, 652, sqq. Quœ omnia post Antiocbi expeditionem irrita manserunt z tandiu fartasse exspectanda , donec redituri sævissimi regis metus perseveravit, qua terrore præaccupatas aliquandiu fuisse hominum mentes vel ipse testatur Danielis propbetæ locus, cap. 1 1 , v. 44, sq.; post illius vera tyranni mortem, quæ anno 164 consecuta est, ita demum eventu delusa falsique manifesta, ut facilius retineri a credulis oraculorum captatoribus, quam ab ullo, nisi prorsus deliro, pseudo-vate excagitari potuerint. At hæc dactissimi Ewaldi mentem adeo non permoverunt, ut borum carminum originem, ab quasdam dicendas infra causas, etiam quadraginta annis prorogare minime dubitaverit, usque ad extremum pæne Physconis ævum, ad annum certe 124. Quid vero tum promissus Ægypto Judææque novus rerum status? quid mutanda Niligenarum sacra? quid paratus Abra- midis triumpbus? quid speratum Messiæ regnum? Et alia multa buic docti viri conjecturæ infra objicientur. Constituta nunc partium tertii libri genuinarum ætate, dicendum cur ab ea remaverim originem suspectas partis, S 3, neque aliquot tantum annis, sed tribus fere sæculis, usque ad Cæsares et Antoninos : bæ meæ fiierunt rationes. Primum a versa 295 usque ad finem sectionis 5 3 agnoscere mihi visus sum argumenti tenorem omnino diversum a duabus utrinque partibus, S 2 et 4. Nam in bis Romæ mentio bis tantum aut vix ter occurrit, apertissime quidem, 175, sqq.; 520, sqq.; obliquius paulo et obscurius, 638, sqq.; in summa versibus 39 ex 516. Mediam vero partem, 5 3, animadverti continuo fere ad illam Romanam spectare materiam, nunc diserte expresso Romæ tipsius nomine vel ltaliæ vel Italidarum vel Æneadarum

(confer 350, sqq.; 356,PBÆFATIO. sqq.; 364; 412; 464, sqq.); .11 nunc involuto magis, sed tamen baud dubia sensu, sicut lacis suis astendetur, 324, sqq.; 33a, sqq.; 381, sqq.; in summa versibus fere 38 ex 194, id est, quinta fere carminis parte. Hæc mihi prima fuit dubitandi et suspicandi origo. Deinde non eumdem de istis rebus agnovi sententiarum colorem. N am in partibus 5 2 et 4, Romœ mentio fit tanquam præpotentis sane, nondnm tamen tanquam unius saliusque orbi terrarum imperantis. Immo superba illa gens vix aliter memoratur quam 0b avaritiam (id sæpe Romanis par omnes Sibyl- linos libras exprobratur) et o’b rapinas intra Græciam perpe- tratas, bellis nempe Macedonicis et Acbaïcis, quorum memoria recentissima erat, panois, juxta nos, annis anterior. In media autem parte, S 3, nullis Græciæ aut Europæ limitibus circum- scribitur illius civitatis potentia, sed «qua sol radiat totum regina per orbem n sine æmula dominatur, 385, sqq. Iuvat etiam considerare quam diversa pro diversis sectio- nibus Romana respublica fingatur. Nam in secunda parte libera adbuc et sui compas obsequitur unice senatui sua, 175, sqq. : Post aliud regnum incipiet, gens vestibus alba, Multiplici capite, etc. In. tertia autem parte quid aliud quam subdita dominis paret, dominos sibi impositos vicissim mutat, ac de imperio, tanquam de nuptiis, contendentes viduo excipit thalamo, 356, sqq. : O mollis divesque Latinæ filia Romæ, Deliciis auroque fluens, inhonesta virago, Ebria mille procis nubes, ancillaque fies. Hoc vero non sine interioribus turbis bellisque civilibus, ut aperte ibi dicitur, 464, sqq. : . Italia,«haud tibi Mars externis ingruet armis, Civilis sed te sanguis, nec debilis ille, Obruet. Quumque Sibylla de tremore quodam terræ in Phrygia sævituro dixisset, iste motus, inquit, 41 1, Sqq., Arsuros toto prœsagiet orbe tumultus, Æneadasque, genus fratrum licet indigenarum, Mutua venturos in prælia, propter amantes, id est, propter viras ambitiosos, dominandi cupidos, quos paulo

» x PRÆFATIO. ante procis assimilabat. Quis non bis in versibus agnoscere sibi videatur Romani imperii vices, misere discerpti inter æmulos, præsertim post N eronis exitum? Quæ omnia minime Philometo- ris temporibus prædici aut etiam prævideri potuisse, recte quum sentiret Ewaldus , voluit saltem ad bella civilia referre quæ ante Cæsares exarserunt; atque bæc inter alias causa fuit cur nas- trorum carminum origines ad ultima Physconis tempora pro- moveret, ut supra dictum, nempe ut cum Graccbanis seditio- nibus congruerent, e quibus, non tam per se gravibus quam facile compressis, viderit doctus vir quonam mirabili instinctu prænoscere potuerit vates noster Mariorum et Syllarum et Triumvirorum bella civilia. Nos quidem tantum sagacitatis tamque longe providam rerum politicarum scientiam, Polybia aliquo dignam, Sibyllistœ ægre concedimus. . Non vero sinistris tantum ominibus, sed acerbissimis adversus Romanos imprecationibus borret tertia pars, quales bæ sunt, quibus poeta damnatam urbem alloquitur, 329, sqq. : Strata cadaveribus cernes tua tristia rura Natorum, quos ira Dei, pestisve, famesve, Bellave sustulerint atque implacabilis bostis, et infra, 467, sqq. : Tum calidos propter. cineres prostrata jacebis, Et tua præsago lacerabis corda dolore, Non jam feta bonis, sed nutrix facta ferarum. Utrum gratuitæ istæ sunt otiosi vatis imaginationes? au infeu- sissimi Romanarum inimici crudelissima vota? Hæc vero neque concipi neque excogitari potuerunt Philometoris aut etiam Physcanis temporibus, tum quum Romani Judæis innatuerant beneficiis magis quam injuriis. Illius vero, quo Judæi postea exarserunt, implacabilis odii, causa non est arcana : oppressa gens, capta et deleta urbs, excisum templum. Hoc præsertim ultimo crimine incensæ fuerant

bominum mentes, quad aperte videre est, 324, sqq. : ’ I Occiduæ gentes,... vobis est pœna luenda Omnibus, et dura pereundum lege, quad .altam Æterni sedem et magni peuetralia regis Ferratis graviter mandistis dentibus. Ergo Strata cadaveribus, etc.

PRÆFATIO. ’ n Hæc est perpetua apud Judæos Sibyllistas excisi templi cam- ploratio, qualis legitur libro, V, 397, sqq. ubi incensum Romæ memorans [sub Commodi principatu] Vestæ delubrum, refert illuc poeta patriæ ædis incendium, atque ita exclamai; : Exstinctæ tibi sunt aræ quas rite fovebas, Tum quum præcîpitem flammis superantibus sedem Impuris iterum manibus procumbere vidi, Ædem perpetuo florentem Numine, templum A sanctis positum, quin et sine fine futurum Ex anima quondam speratum et corpore toto. Talia sunt libri V desideria, diligenter cum supradictis compa- nenda. Invenietur enim liber iste V, cum bac nostra tertii libri parte, 5 3, mire conveniens, non tam aliis de causis quam propter effusas in Romain imprecationes, quarum vel bac. unum exemplum sit, V, 161, sqq. : Mortales inter tu pessima fata subibis, Proque malis mala malta feres, longasque dolebis Sala par ætates, deserta, colentibus arba, Aversata solum proprium... i Væ tibi, væ semper terræ urbs impura Latinæ, Mænas viperea, ad ripas viduata jacebis, l Et Tiberi fluvio tristis defleberis uxor... Sala scelesta mane, rapidisque exercitn flammis, Tartareas habita sedes inamabilis Orci. Quorum malorum causa ca ipsa quæ libro III affertur, ira nempe Dei electum sibi populum ædemque sacram ulciscentis adversus Babylona (sic Romain Noster paulo ante, V, 158, aliique passim Sibyllistæ vacant), ’ Et terram Italiæ, cujus cecidere sub armis Sancti Hebræorum populi divinaque templa. Porra per totum fere quintum librum invenias eaderii erga Romanos odia easdemque ipsis intentatas proximi exitii minas, interdum iisdem prope verbis, ut V, 161, sqq. (cfr. III, 467, sqq.). Quibus nibil simile .occurrit in tertii libri partibus S 2 vals 4, et jure quidem, nondum exstantibus causis. Hinc quad olim suspicabar, firmius nunc credo liberiusque affirma, interpalatarem libri III eumdem esse cum libri V auctore : sed et addam cum auctore libri VIII, S 1. Nam qui bac

m J PRÆFATIO. postremum carmen cum libro V attentius comparaverit, agnoscet, quad etiam olim videram aut præsenseram, ejusdem Iudœi Alexandrini manum utrique carmini appositam : tempus idem in utroque designatum , Antonini Pii sen trium imperatorum,V, 5o, sqq.; VIII, 5o, sqq.; eamdem de Hadriani morte, tanquam Romanis fatali, næniam, V, 49,. sq.; VlII, 59, sqq.; easdem præsertim in Romam imprecationes, quas supra libro HI, S 3 et libro V, legimus, acerbas asque aut etiam acerbiores legendas libro VIII, 62, sqq.; 73, sqq.; 93, sqq.; 125, sqq.; 131, sq.; 152, sq.; 165. Unum denique auctoris propositum tribus supra dictis carminibus commune videtur præesse, unusque præfigi scopus, ut Romæ prox’imus finis cum proximo rerum fine prædicatur, Antiebristo accedente jamjamque adstante, boc tantum discrimine inter libras V et VIII, fi 1 , quad liber quintus in mundi canflagrationem desinit, securus quid postea fiat; liber actavus, S 1, longius idem argumentum prosequi videtur, a mundi præsentis exitia ducens alterius mundi initium, quantum ex mutila et truncato epilagi fine colligi potest, qua de re nos alibi. Atenim poterant ista omnia de extremis imperii Romani mundique ipsius fatis prædici sine libri III interpolatione. Sane : neque id sibi invidit Noster in libris V et VIII, S 1. Sed quum primus ipse Judæorum accederet ad retractanda sive complenda Sibyllæ vaticinia (Alexandrinaividelicet, sala tune sacrum manibus teri solita), voluit, quad fere omnes volunt falsarii, nova veteribus immixta mutuo se patrocinio tueri : ve- tera, in quibus manifesta nibil poterat ad recentiorum ætatum vices referri, opportunis additamentis et ad communes sua tempore sensus accommodatis lectorum avidæ fidei commenda- vit, ut quasi novæ Sibyllinorum editiani gratiam vulgi et inde (quidni enim?) quæstum pararet. Insuper minime ignorare poterat vir intelligens, prioribus Sibyllinis id maxime nec injuria objici passe, quad post Antiochi expeditianem ejusque belli causa multæ in iis prædicçrentur rerum civilium sacrarum- que in Ægypto et extra Ægyptum commutationes, quarum nulle, uti dictum est, adieffectum pervenisset. Huic objectiani responsum iri putavit N aster, si post ortas ex illa expeditiane calamitates aliqua Ægypto quies et nonnullorum sive anna-

-.-,M*âf V . « V «(y-ww-

a! i rum sive etiam sæculorumPRÆFATIO. intervallum concederetur. Quod xm ipse faciendum curavit bis versibus, III, 314, sqq. : Et tibi magna aderit clades, Ægypte, tuasque V Inviset funesta damas, nil tale timentis; Incumbetque tibi dispersio, morsque, fainesque Septima quum regum stirps venerit : inde quiesces. Notanda maxime verba ista : a inde quiesces » , quæ non temere neque leviter jacta esse monstrat ductus bine manifesta vel palam bue respiciens libri V versus 457, de Cleopatra, velut quinta post Philometorem regnatura : At genere in quinto postquam de clade quierit Ægyptus... Quænam enim illa clades, aut quo pertinet quietis post ipsam mentio? quemve libri quinti lectorem id intellecturum speravit Noster, nisi hæc scribans de interpolatione sua libri tertii ac de illa bemistichio, u inde quiesces n, cogitabat? . Quæ si ad firmandam opinionem meam non abunde suffi- cerent, insuper monstrarem gentium urbiumque calamitates quas hæc tertia pars complectitur, consuetam licet Sibyllinis’ omnibus materiam, in bac tamen potissimum sectione observatu clignas esse, quippe ad notiora tempora, id est, ad Cæsarum media inter Augustum et Antoninos regna, pertinentes. Sed hæc commodius exponentur in notis sub voluminis finem re- jiciendis. , Nunc præmissis quæ ad rerum intelligentiam necessaria erant, locum licet adire mihi et clarissima Ewaldo maxime controversum, dignumque maxime controversia: non enim ter- 1iæmodo bujus partis, aut ipsius libri III, sed etiam totius Sibyllinæ collectionis difficillimum ohscurissimumque. Initium, sit a. versibus 38 1, sqq. , ubi prima nabis inter Mace- donas et Romanos dirimenda lis accurrit. Nam quum paulo ante, poetico arbitrio, depinxisset vates imagineln aureæ cujusdam felicitatis in Asia Europaque perfruendæ (au potins in Ju- dæa sala sub miti Persarum imperio P), sic pergit, 381, sqq. : Ast Asiæ fatale Macedonia aspera vulnus Inferet; Europæque dolor succrescet acerbus Saturni de gente notba servisque creata. Illa quidem validam muris Babylona damabit;

xiv . PRÆFATIO. Et qua sol radiat, totum regina per orbem Dicta, trahet miseram fatali clade ruinam, Non ad multivagos legem extensùra nepotes. Horum secundum saquentesque versus Castalio Sibyllinorum editor alter primusque interpres fidenter ad Romanos retulit, adscripto ad marginem Ramæ nomine, et recte : nam in tertio versu bemisticbium istud a servisque areata n, non potest aliter quam de Romuleo asylo capi. Itaque auctor libri XI, 199, sqq., quum buna versum in suum carmen translatum de Alexandra et Macedonibus accipere vellet, ultima verba suppressit. Frustra laboravit Ewaldus (Dissert. pag. 12) ut illam servomm men- .tionem ad sensum qualemcumque traberet : omnes scilicet’ Alexandri successores ab auctare, Judæo homine, quia religione gentiles essent, ignabiles, illiberales, ideoque figurato sensu notbos et serves habitas esse z quam interpretationem, quia minime cum moribus illius ævi convenit, satis sit sine commentatione lectoribus proposuisse. At triumpbat Ewaldus in bac versu : Illa quidem validam muris Babylona domabit. Nec attendit, Macedonicis quippe rebus unice præoceupatus, post Trajani victorias hune captæ Babylonis titulum non minus de Rama quam-de Macedonia verlnn esse; nabis igitur abjici minime passa hune versum; Immo recordari potuisset, si voluisset, vir doctus, in Sibyllinis, absurda sane, sed mm" vulgata apud ineptam plebem jactatiane, de Babylone jam sub Tiberio a Romanis subacta vanam percrebuisse famam, ad quam ter alludunt Sibyllistæ, bic et V, 23 et X11, 41, cujus erraris originemsua loco quæremus. Sequentes versus, nostri nempe .loci tres, ultimos, patet neutri magis favere opinioni, quum ad utramque gentem, sua vicissim tempore imperium amissuram, æque possint pertinere. Nec quemquam offendere debet quad in bac ambarum gentium comparatione Macedonia minus spatii obtineat quam Rama, unum nempe versum pro quinqua Ramæ concessis : id enim alias quoque in Sibyllinis observatur, ut IV, 88; VII, 108; VIII, 8 : adeo populorum, sieut privatorum, eversis rebus, cita obsolescit memoria. At Ewaldus totam banc perieopen eo libentius de Macedoc’

PR-ÆFATIO. xv nibus accepit,.quo facilius sequentia ad Syros suas, quorum maxime gaudet bistoriis, tanquam Macedonum beredes, trans- ferret. Nam virum illum injustum et violentum, in Asiam ex improvisa venientem,-388, sqq. : ’ Descendet subitus’n’cc fando auditus in agros, Feliees agros Asiap, etc., - non dubitat Antiacbum agnoscere Epiphanem, Rama ubi aliquandiu detentus obses fuerat, repente in sua regna redeuntem. Esto, si hæc adbucdum recentia eauerentur, ut videlicet Phi- lometoris temporibus, etsi ne tum quidem in Ægypto valde nota fuisse credibile est. Sin vero Physconis, ut vult Ewaldus, id est, quadraginta post annis, quis non miretur*tam ’prolixam tamque solemnem fieri mentionem istius reditus jamdudum obliterati? quum omnes fera, nisi fallor, obliti essent an Epi- pbanes Ramæ obses fuisset et quomodo ex illa custodia evasisset; præsertim quum de ejus in Ægypto et in Judæa rebus gestis, multo sane plus momenti apud Alexandrinos et Judæos ’babentibus, plane conticescat vates. Et quorsum illæ verborum ambages illæque figurarum tenebræ tanquam ad nomen dissimulandum bominis jamdudum mortui, neque in Syria, ubi ante multos annos regnaverat, quanta minus in Ægypto, alieno regno! ullam 0b causam reticendi? Statim vero transitur ad ejus principis mortem, radicem imam relinquentis , 396, sq., filium nempe Eupatora impuberem, evellendam max, ut ait poeta, corum ipsarum proie quorum prolem delere pater voluerat. Facile hoc ultimum de Demetrio Sotere capi potest, cognatae stirpis exstinctare sueeessoreque; neque ego aliter interpretari vellem, si cum Ewaldo Syriæ negatiis infixus hærerem. Sed mavult ipse de Judæis accipere, tanquam funesta Seleucidis gente. Soteris vero regnum e Si- byllina prophetia ac.pæne e Syriacis historiis nescio quomodo eradit, legitimi licet Seleucidarum beredis. Pro ce Alexandrum - Balam intrudit, Rhodium illum impostorem, aut si quis plus indulgeat, spurium anteaque ignolum Epiphanis filium, quem decem Syriœ regibus successorem dat, seu post decem cornua adventitium fingit cornu, banc figuram a Daniele accipiens, cap. 7, v. 7, et reete quidem, nisi eadem cornua de decem Cæsaribus, sicut infra dicemus, recursnra essent in Apocal.

m i p PRÆFATIO. cap. 17, v. 12, sqq. : quare nullum ex illa metapbora vel argumentum vel indieium sumi potest. Utique post Epipbanis mortem, bis a poeta incertum. cur memoratam, statim, si docte vira fides, Bala inducitur bac versa, 397 : i Atque navam plantam denis e cornibus edet, iterumque hoc hemistichia, 400 : . Adnatum regnabit denique cornu. . Sed intermedius versus 399, earruptus, ut cuique patet, mi-i nimeque expediendus, interpreti miram suggerit imaginandi copiam. Nam quum versus iste, qualis mutilatus in manuscriptis legitur, ad literam ita sit ex græco in latinum transferendus : a: Et ipse a filiis, quos... (sequuntur aliquat ’barbaræ voces) pessumdabitur », vult Ewaldus bac versu significari Balam, a a filiis n, id est, repugnante licet græcæ linguæ usu, ab adolescentibus quibusdam, sive ut ipse vertit, a juvenibus bellatoribus intrusum in Syriae solium, bellatores istos reges esse docens pro Balæ causa fœderatos z intelligit vero, ut opiner, præter Philometorem præcipuum belli auctorem, Pergami et Cappadociæ rages, qui tamen Balæ non multum opis attulerunt, ambo utique nequaquam juvenibus assimi- landi, ut nec ipse Philametor, qui tum saltem quadragenarius erat. Præterea non explanat interpres quomodo vel qua textus emendatione græcum verbum quad latine « pessumdabitur n sonat, in. contrarium repente sensum vertatur. Sed ne sic quidem satisfit doetissimi viri conjecturis. Nam quum Balam post aunas quinque solio excidisse eertum sit; quumque interpretis multum referat, 0b cas quæ supra dictæ sunt rationes, Sibyllina hæc tvaticinia posterius edita censeri, neque ante tentatas a Graccbis seditianes annis 133-123, prorogat ipse spuriam Balæ stirpem, eamque, neglectis temparum intervallis, cum alterius impostaris Zebinæ non minus spuria stirpe con- jungit atque continuat, ita nec sine labore Iperventurus ad annum 124, quem bis carminibus assignat. Hœc omnia vereor ne cui ingeniosa magis quam speciosa videantur. His tamen acquiescit vir clarus, quem fatemur vix aliter suis se expedire passe angustiis : ita falsam viam ingressis nusquam licet in vero eonsistere. At nabis. qui Sibyllinos bosce libras sub imperataribus Romanis et quidem sub Antoninis

l PRÆFATIO. i 9 xvn scriptes eredimus, longe diversa suecurrit interpretatio. Ita enim constituimus hune locum de Hadriano, Judææ gentis eversore supremo, 388, sq. : Descendet subitus nec fando auditus in agros, Feliees agros Asiæ, spectandus amictu Purpureo, vir iniquus, atrox, ter-rentier igue, Fulmine prognatus. Feret bine Asiatica durum a Terra jugum, multumque bibet madefacta eruorem. N ata Asiam hic a poeta voeari præcipue quidem Judæam, sed et acteras Asiæ partes a Judæis turbatas tune atque commotas sedi- tionibus, quas Hadrianus sævissime compressit. Sed tamen hune etiam fatalis demetet Oreus, Selinunte nempe, auna 138, Et quorum voluit prolem delere, per illas Progenies cadet ipsa viri, nempe per Judæos, in que me juvat aliquatenus cum Ewaldo convenire. Ego vero Judæos intelligo decem Judæorum tribus ex oriente cum Antichrista redituras ad Romani imperii perniciem z quam exspectationem in vulgus olim dissitam tes- taretur, nisi omnibus nota esset, Sibyllinus liber Il, 171, sqq. Confer, si vacat, Exc. nostr. VI, pag. 498, et Malvendam de Antichrista, et auctores ah eo citatas. Hæc, ipso sic volente sensu, post Hadrianum fient : et quomodo? Quippe una manebit Ex ipso radix, quam Mars homicida secabit” Atque novam sobolem denis e cornibus edet. Unam quippe radicem relinquet ille Antoninorum, inlerituram Antichristi annis post decem cornua, id est, post decem principes a Vespasiana numeratos, sicut ipsos in Apocal., cap. 17, lac. cit., numerari videmus, baud dubie sic recensendos : tres Flavios, deinde Nervam, Trajanum, Hadrianum, Antoninum ejusque filios adoptivos (Aurelium et L. Verum), post illas denique decimum Antichristum, quasi adventitium successorem sive, ut apud nos infra canetur, a adnatum cornu a. Illami decem cornuum interpretationem non fortuitam neque temera- riam esse monstrat, interpres ipse sui, sanctus Apostolus, lac. cit., eamque palam amplectitur divus Hippalytus de Antichrista, S 52, sic latine vertendus : a Postquam igitur acie vieerit

xvm ’ PRÆFATIO. a [Antichristus] tria ex decem cornua, caque radieitus exci- ,« derit... u Sint igitur nabis cum Hippolyte decem illi Cœsares, hi vero tres Antonini, atque ita hoc versu: Purpureæ prolis ferietur Martius auctor, Antoninus ipse Pins designabitur, pacifiois licet quam bellicis notior artibus (sed cum poeticis epithetis minime est calum- niandum, et ipse juvenis bella quoque inclaruerat). Occidet autem per suas, ut Sibylla prædicit, adoptivos filios : Perque suas, sua quos in regna vecarit, alumnas Oceidet : adnatum regnabit denique cornu. Ne indigneris, neque Antaninarum causa reclames, de quibus ante eventum potuit vates omnia quæ voluit, imaginari : voluit autem dira atque enormia propter insitum adversus Hadriani stirpem odium; nec sana pejora quam quæ prædicturus est Sibyllista sive alius seu potins idem libro max secuturo, V, .220, sqq., Antichristi de Antoninis referens victoriam : Ac primum, triplex caput ab radicibus imis .jFalce metens, aliîs banc porriget impies eseam, Ut carnes borrenda vorent alimenta patems

VidesImpuri illas reges sive imperateresreges. invieem ’ se non accidentes mode, sed cemedentes, patrem ipsum a liberis discerptum ac devoratum. Herreseis tu, nec secus ego. Scie tamen queusque furoris impelli possint in comminiscendis adversus inimicos criminationibus bominum fanaticorum mentes, civilibus simul et religiosis odiis incitatæ. Minusque ad hæc ebstupesco , quum eadem fere vel similia, certe vix’minus borrenda, de eadem argumente deque iisdem Antoninis prædicta lego apud auctorem Iudæo-Cbristianuin ejusdem cum nostris Sibyllistis ævi, pseudo-Esdram, lib. 1V, cap. 12, v. 21, sqq. : a: Et quo- s niam vidisti tria capita [Ramæ videlicet sub bestiae cujusdam a imagine deseriptæ] quiescentia; hæc est interpretatio. In nevissimis ej us suscitabit Altissimus tria regna [seu tres potins regnatores]... [psi vocati sunt capita aquilæ... Et quoniam vidisti caput majus non apparens, hæc est interpretatio ejus. Quoniam anus ex eis super lectum suum marietur [Antoninus], et tamen cum tormentis. Nam duo,qui perseveraverint, gla- u dius ces comedet. Unius enim gladius comedet qui cum eo

PRÆFATIO. x1x a: [id est, alterum interficiet]; sed tamen hic [alter] gladio in a nevissimis cadet. u Hæc ego pleraque, hune vero maxime pseudo-Esdras locum, et illud supra divi Hippolyti testimonium olim exposueram, quum in prieris editionis meæ Exc. V, tum in curis posterio- ribus ad quintum librum : quæ si legisset doctissimus Ewaldus, forsan hac Præfatione opus mihi non fuisset. Sed existimat, uti reor, vir oceupatissimus ahanas lucubrationes nimium sibi temporis detrabere : unde solemnis ai consuetudo, ut quæ ra- tienibus evincere longum censeat, fastidiis eludat, sicut Dissert. pag. 1o, net. 1 : a: Nibil est itaque quad immoremur tam leviter jactis opinienibus et conjecturis. u Item, pag. 14,n0t. 1 : c Ratio ipsa qua C. Alexandre decem bic Romanos Cæsares cum Hadriano vult invenire, nulle mode stare potest. a» Item, pag. 19, net. 1 : Nemo potest Caroli Alexandre sententiae in bac acquiescere. x» Item, pag. 21, net. 3, sub finem : a Et Caroli Alex. epinio de totius laci sensu tam parum defendi potest ut mihi vix longiore mentione digna videatur. n Item, pag. 26, net. 1 : « Argumenta quæ bue afferenda censuerunt C. Alex. et Friedlieb vix marentur, made verus’orationis tenor capiatur, ullam controversiam. u Et pag. 31, net. 2 : a Dubitat quidem [de Proœmii origine] C. Alexandre : ejus vero rationes minime defendi et facile confutari possunt. w Item, pag. 40, net. 3 : c: Equidem post superiores elucidatienes supervacuum duce Caroli Alex. opinionem amplius discutera. n Item, pag. 52, net. 2 : a Rationes quibus nititur Car. Alex. adeo sunt infirmae, ut postquam meliares innotuerunt, vix sint diligentius refai- lendæ. » Num hæc, ora, argumenta surit? Et an hoc est serio ad veritatem quærendam accedere? Nam etsi decet vir summus boras se integras Sibyllinis curis impendisse (Dissert. pag. 6), ego aliquid etiam in bis studiis profecisse mihi videor, qui non stundenlang, sed jabrenlang, magnam ævi mai partem istis difficultatibus enneleandis insumpsi. Neque hæc contentionis causa refera, sed desiderii, quia nihil mihi optatius esset quam graviter de rebus gravibus diseeptare cum vira gravi, quæs- tiones controversas bona fide in utramque partem librante, et adversantibus aliud opponente ac suæ sententiæ arbitrium. Sed animadverto longius multe quam statueram quamque

n PRÆFATIO. fartasse opertebat, abstractum esse me studio defendendæ bonæ causæ. Quod si in ceteris quoque Sibyllinis libris tan- tumdem mihi indulgeam, nihil causæ sit quin Præfatio molem voluminis exeedat. Id ut caveam, male bic facere disserendi finem; de reliquis vero quærentem remittere quum ad Excursus prioris mare editionis, tum, si cui otium non suppetat, ad In- troductienem statim in bac volumine secuturam notasque textui subjiciendas, val si minus etiam vacet, ad brevia, quæ singulis libris præmittentur, Argumenta. V

INTRODUCTIO AD SIBYLLINA

à!!!

DE SIBYLLINORUM NUNC EXSTANTIUM CARMINUM ORIGINIBUS, FATIS, COLLECTIONIBUS, MANUSCBIPTIS, ÉDITIONIBUS.

I. Origo Sibyllinorum nostrorum. Fuit tempus quum Sibyllarum gentilium, de quibus olim axspatiatus sum in Excursibus mais I, lI et III, fuma longe latequa diffusa cum ipsarum carminibus, bodie par fragmenta tantum ibidem a me collecta superstitibus, J udæo euidam græca perito in animum induxit tam celebres tamque florentes profani vulgi fide prædictiones similibus oraculis æmulari, quibus Judaïcæ gentis fata in præterito celebraret, in futurum vatici- naretur. Hæc prima fuit librorum ’nostrorum origo. Quorum antiquissimas diuque salas duas fuisse partes genuinas libri III, S 2 et 4, olim in Excursibus IV, V, et mode in bujus voluminis Præfatione, certissimis argumentis demonstravi; casque partes a ludæo Alexandrine esse scriptes regnante Ptalemæo Philo- metore, tum quum Antiocbus Epiphanes, Syriæ rex, Ægyptum invasit miserrimeque vastavit. Quo tempera tenta fuit in. illa ragione rerum et animorum perturbatio, ut Judæi, ex quibus fare tertia pars eanstabat Alexandrinæ plebis, actum esse sibi fingerent de Plolemæorum stirpe, de Ægyptiace rague, deque ipsis Ægyptierum sacris (testimonia conferantur ibidem a me prolata) : nullum igitur unquam Judæis aptius fuit tempus ad somniandam et in proximo sperandam gentis suæ renovatianem cum promissa sub Messiæ ragua felicitate. Quibus somniis tam planas sunt illæ, quas diximus, tertii libri partes, quarta vere præsertim, ut posta non aliud sibi argumentum proposuisse videatur. Porro spas illæ, tum potissimum conceptæ, tandiuque

1x11 INTRODUCTIO probabiles, quaudiu vel in Ægyptc censedit Antiocbus, val proxime rediturus magne bominum terrera exspectabatur (iteruineonfer citatas ibi laces), exstincto post quadriennium illa rage, non, quad, quis putaret, evanuerunt : sed, ut nihil tenacius est quam boni futuri exspectatio, nihil obcæcatius quam erga res arcanas simul et gratas fiducia, perstitit delu- sarum licet prædictionum auctoritas; confirmatisque Ægypti rebus, stanta Ptalemæorum dynastia, restitutis veterum deorum sacris, dilatis igitur in Iongum vel incertum tempus quæ in proximo sperata fuerant, non desierunt Judæi istis pasci deliriis; adeoque non in, contemptum abierunt oracula nostra ut contra vulgi fiducia crescerent, ac denique cum ipsis gentilium Erytbræis canfunderentur, nec famam mode eorum, i sed et nomen ipsum ad se traberent contra ipsius Sibyllæ testimonium, quæ se Babyloniam seu Chaldæam professa erat, repudiato Erythrææ cagnarnine bis versibus, III, 868, sqq. : Hæc sunt quæ moneo, Babylone profeeta,

Et tamen, ut fictæ mentitam nomina gentis, Ex Erytbris natam me Græcia dieet, etc. Il. Carmina»: nostrarum christianisme nascente conditio. Nibil videtur de Sibyllinorum nostrarum conditione mutatum par due fera sæcula ; ac primævi Christiani, plerique ex judaïsme orti, Alexandrini præcipue, quam apud sues repererant oraculorum istorum fidem, integram servaverunt. Iis tamen postremis temporibus magnœ rerum judaïcarum vices animes illius gentis commovere debuerant’, compressa nempe Romanorum armis reliqua Iudææ libertas, capta urbs, cversum templum : quibus omnibus excitæ mentes mire ad concipiendos poeticos affectes paratæ arant. 1115 De Sibyllina la... IV. Ecce autem primo Titi regnantisanna, post Chr. 79, nuntius affertur’Vesevum mentem in Italia arsisse, inaudite baetenus prodigia, multasque circum se urbes magnas et civibus, fre- quentes absumpsisse, tanquam præl-udium et initium- universæ conflagratianis a prophetis-ipsisque Sibyllis prædictæ. Hinc

AD SIBYLLINA. xxm valut olim antiquiore illa Ægyptia, sic nunc nova Italica clade percussis mentibus, erupit quasi subito œstre Alexandrini cujusdam Judæi baud illiterata mens in novum carmen, qui nunc quartus Sibyllinorum liber babetur. De huj us carminis astate ambigi nefas; ita se tempusque suum ultraSed designat,quum, diffractis Itala130, tellure sqq. cavemis, : i Manibus ex imis ad eælum flamma feretur,

Tune bomines nescant præsentem Numinis iram, statimque causa additur : Et merito, quaniam genus cecidere pierum. Ita Vesevi mentis incendium exhibetur non made tanquam recens et horribilis clades, sed etiam valut prima scintilla exardeseentis iræ divinæ in Judææ gentis ultionem : opportune quidem sub Tite gentis eversore; nec minus opportune inter illa quæ mode canebantur de Nerene fugitive, 117, sqq. et hæc quæ statim addentur de ejusdem propinquo reditu in arbis ,

RomaniHabet enim hicperniciem, liber supra acteras 137, hoc insigne, sqq. quad - primus i traditionem continet de Antichrista Nerene paulo ante vulgari cœptam, sub illis vere temporibus ita diffusam ut omnes pœne Sibyllinos implant libres. Malta ego quondam de bac argumenta in Exeursu meo V1, cap. 16, quorum præcipua etiam in mais ad hune locum notis exponentur. lbi docebo unde hæc traditioiorta sit, et quomodo simul in Christianos, simul in Judæos propagata, odia Neronis apud utrosque, illas ab in- ceptas persecutiones, bos ab memoriam Judaïci belli, cujus primus aucter fuerat. Sed oritur quæstio ad utros pertinere censeatur noster pacte. Ad utrosque profecto, siquidem Judæo-Cbristianus; tamen ad Christianos potins. Quidquid enim de ejus viri religiane dispu- tatum sit ab hominibus gravissimis, ab une præsertim conjec- tandi sagaeissimo, nisi singularia magis captante quam simpli- eia et cuivis obvia, nunquam mihi poterit aliter quam; de Christiane lavacro, et quidem de plana immersione sala inter primævos Christicolas usitata, versus hie intelligi, 165 : Tum corpus fluvio totum mersate perenni.

xxIv INTRODUCTIO Quare istos etiam versus statim ab exordio carminis bujus legendos,Feliees illi 24,vivent sqq.terrestrîbus : .cris, Æternum laudare Deum, qui rite solebunt Ante cibum et potum..., x Omnia qui visu templa avertentur..., ...... nec lucra parabunt Turpibus accumulata modis. . . istos, inquam, versus pariter de Christiania accîpi necesse est, non, ut quidam voluere, de Judæis : quorum nec tanta in precando a ante cibum et potum u assiduitas; nec ab aspectu templorum forte obviorum tam aversi vultus; nec tanta lucri abstinentia vel prisois illis temporibus, ne.de nostris loquamur, potuit. Immo satis aperte respicit vates ad persequen- tium probra in Christianos congesta, 37, sqq. : Quin homines sanctos rîsu probrisque lacessent, Crimina nil meritis, quin et sua crimina pravi AŒngent, fuerint ipsi quæ turpiter ausi. k Credas audire te apologetarumI querelas toties repetitas, de falsis impiorum adversus pics criminationibus. Quod si a morum præceptis aut exemplis animum convenere velis ad theo- logicam bujus libri doctrinam, relegas suadebo vel uuum epilogum, 178, sqq., ubi de bominum futuro post judicium statu tam recti tamque orthodoxi proferuntur sensus ut Cle- mens Romanus, vel quicumque fuit Constitutionum Apostoli- carum secundo sæculo scriptor, non dubitaverit transcriptos inde versus duodecim integros fidelibue tanquam credendi nor- mam proponere. Hujus ergo libri IV auctorem vel ex ipso carminis contextu Christianum tutu possumus asserere, ante finem primi sæculî sub Tito imperatore viventem, ideoque supparem apostolicis -temporibus, immo parte aliqua Novi Testamenti, quarto certe evangelio, anteriorem. Quantum huit: operi. pretium, si vera sunt quæ dixi, tribui oportet! Neque omittam addere; ut non fortasse præ omnibus apocryphis, ita certe præ Sibyllinis omnibus christianis primum huic carmini antiquitatis deberi locum. Quod videtur firmare qui primus e N ostris ad illud pro- phetandi genus se accinxit, tum quum in ipso libri sui exordio

AD SIBYLLINA. nv proprium Sibyllæ nomen primæ inscribit paginæ, nomen baud sæpius quam bis in toto Sibyllino corpore reperiendum, III, 8I4, et 1V, 22, in tertio scilicet libro, juda’ieorum, et in hoc quarto, ehristianorum antiquissimo. Sed plura infra de hoc libro deque ejus auctore disserenda

succurrent.1V. De Proœmio h Sibyllino. Apertam semel viam pseudo-Sibyllinæ vaticinationis sive alii seu forte idem longius persecuti sunt: quorum ex ingenio prognatum est carmen illud quod vulgo Proœmium Sibyllinum inscribitur, ita dictum non alio jure quam quod Theophilus et Lactantius primes ejus versus tanquam ex principio Sibyllæ seu Græcæ Asive Erytbrææ afferunt. Frustra autem in mstis, ideoque in primoribus edd., hoc carmen quærasl, e quibus quomodo fuerit vel quam 0b causam deletum, infra disputandi locus erit : nunc tempus est ipsum penitus inspicere. Scriptum est fere unice adversus insaniam gentilium, quos vanitatis arguere et ad veri Dei cultum revocare conatur. Ætas carminis remotissima primisque secundi sæculi initiis suppar, nisi etiam anterior, demonstratur antiquissimorum Patrum, Justini præsertim, testimoniis sub medium ejus sæculi scriptis. Alexandrinum ab omnibus doctis agnoscitur, quad ea pæne Sibyllistis omnibus communis patria sive sedes fuerit, et quod adversus Ægyptiacas religiones potissimum invebatur, 30, sqq. Sed de auctoris religione, licet plurimi christianam consentiant, fuerunt qui dubitarent: quos inter præcipuus, nisi ævo primus, babendus est Bleekius, vir eruditionis sagacissimæ, de Sibyllina literatura bene meritus eximia lucubratione inter theologicas disputationes a Schleiermachero collectas, Berolin. 1819. Qui mihi non satis videtur attendisse ad doctrinam aperte christianam in bujus carminis prologo et epilogo expositam : in prologo quidem de.Deo Patre et Spiritu sancto, quamvis a Filii persona non satis ibi distincto (sed hoc vitium fuit apud pri- mævos Christianos, præsertim judaïzantes, minime rarum); in epilogo autem de statu bominum post judicium future, qui ibi prorsus ad catholicum sensum ex hibetur. De bis plura nos re- servamus in annotationes post textum Sibyllinum sub volu-

xxv1 INTRODUCTIO minis finem addendas. Quæ tamen, ut mere theologica, Bleekius non videtur multum curasse, magis permotus bis versibus, 19, sqq. : Præmia sed mentis perverses (ligna feretis, Æterna quoniamiveroque auctore relicto, Cui decuit laudes et sanctas ferre hecatambas, Manibus infernis fecistis sacra, etc. Unde colligit vir doctus non passe Christianum baberi scriptorem qui cruenta commendet sacrificia. Ad hoc tamen vel id unum satis responsum sit, bis versibus non commendari cruenta sacra, sed queri tantummodo poetam quad falsis numinibus, non vera Dea offerantur. Addi potest primis illis Ecclesiæ temporibus Christianos , judaïzantes plerosque aut ex J udæis ortos, non eadem quo nos odia sacra illa, diu suis præscripta patribus, aversatos fuisse : sed bac quoque in notas reservandum. V. De libri octavi parte secunda. Seqùitur vel proxime accedit temporum ordine pars libri octavi, 5 2. Quæ quidem christiana carte non ambigetur, ipsum Christi nomen jam ab initia carminis in acrosticbide profitens, deinde vera de Christi rebus tata pæne conscripta. Nec de antiquitate dubitandum, quia Justinus banc manifesta in mente babuit, Cobort. ad Gr. 537, ubi græce ita loquitur : a: Facile vobis erit justæ religionis doctrinam ab antiqua discere Sibylla, n et paulo infra, S 38 : a Credite veteri et valde antiquæ Sibyllæ cujus libras contingit in orbe terramm universo servari [aperte nostram cum antiquiore confundit vir sanctus], non modo de diis sic vulgo dictis, tanquam falsis planeque vanis, fatidico vos instinctu docenti, sed etiam de servataris nostri Jesu Christi futuro adventu ac de omnibus ab ipso patrandis clare et aperte vaticinanti. n Quod Justini testimonium ad nullum alium quam octavum bunc librum referri passe manifestum est,- quia nullus alius, præter secundam multo recentiorem, de vita et gestis Christi tam diserta quam Justinus ait tamque explicita profitetur. De celeberrima, qua bic liber incipit, acrostiebide, nihil nunc dicendum, quia pars hæc argumenti fusius in matis tractabitur. a l ’

AD SIBYLLINA. xxvn V]. De tribus proxime recognitis carminibus. Habemus itaque tria Sibyllina carmina christiana, primævæ Ecclesiæ tribuenda, proximoque tempore scripta inter ultimos annas primi sæculi et secundi primas, ut facile potuerint ab eodem auctore candi. Utrum revera ab eadem scripta Sint, tuto neque asseri neque negari potest. Vix tamen credas brevi spatia dimidiiminusve sæculi, grandem Alexandriæ proventum exstitisse paetarum seu Judæorum sive judaïzantium , intra vel extra christianos ordines. Præstat igitur conjicere tres bosce libras, sententiarum et dictianis colore simillimos, vel ex uno cerebro vel saltem ex una quasi schola prodiisse. Scbolam istam non aliam invenimus quam Tberapeutarum, qui e J udæis profecti ac Judæorum nomen retinentes, non multo ante Christi tempora, sectam quamdam seu potins novam vitæ dis- ciplinam monasticæ similem baud procul Alexandria circa pa- ludem Mareoticam condiderant. Scripsit de iis Philo librum de Vita Ascetica, in quo non videtur, quidquid Ensebius Photius- ve de ea re senserint, Christianos indigitasse Judæus auctor. Tempora enim obstant, quum hæc Philo scripserit sub Caio vel Claudio Cæsare, ad summum, si tamdiu vixit, sub Nerone, neque ipse de Therapeutis Ascetisve suis tanquam recens admodum ortis loquatur. Ceterum quum post Philanem, id est, paulo post æram nostram, T herapeutarum nomen prorsus ex historiis evanuerit, credibile est allata in Ægyptum evangelii luce, Ascetas illas, quo minus a christiana morum disciplina aberant, eo facilius ad nostra sacra fuisse conversas, id innuente Eusebio, quum ait Alexandriæ vulgo vocitatas ipsos fuisse divi Marci discipulos. Mutata,vero religiane mutatoque nomine aliquid e pristinis moribus apud cos remansisse, facile quivis concedat. Atque hue redit quad de poeticis eorum studiis tradit Philo, loc. cit. : a Non solum contemplantur, inquit, sed etiam cantica hymnosque in Dei laudem componunt varia metrorum carminumque genere. n Etiam quanta in honore fuerit ipsis ars illa, inde colligas,iquod in quibusdam dierum festorum sodalitiis, teste semper eadem Philone, ibid., is qui convivio præfuerat, c assurgens bymnum in laudem Dei primus canit, aut recens a se compositum aut desumptum ex aliquo vatum vete-

xxvm INTRODUCTIO rum. a» Ut ergo libras nostras tberapeuticæ scholœ tribuamus, suflicit unum ex istis poetis sectæ suæ superfuisse. Conveniunt austeræ illi et quasi manasticæ Therapeutarum vitæ etiam ca quæ supra sunt a nabis ex libro 1V allata, de piorum virornm ’precibus matutinis vespertinisque z ante cibum et potum. n Convenit etiam quad, sicut alias dictum est, Praœmia Sibyl- lino cumnlibro VIH, 5 a, commune quiddam aut pemimile docti interpretes agnaverunt, illum nempe philasopbicum et quasi metaphysicum colorem arationis utrique carmini inso persum, ut in Proœmia syllagismi mere dialectici speciem, 39, sqq., et libro VllI digressiones de homine, tanquam viva Dei imagine, 378, sq. ; 402, sq.; de substantia a Dea Patre accepta, forma autem a Filia, VIH, ibid. et passim : quo etiam pertinent crebra nimis libro eadem recurrentia imaginis et formæ et semel ideæ vocabula z quæ omnia nimis docta viderentur, nisi constaret talibus studiis innutritas fuisse T berapeutarum mentes : a Dant operam, inquit, philosopbiæ per manus acceptæ a majoribus, scrutanda ejus allegarias. n Nota banc præsertim ultimam vocem, cui bis et ter insistit Philo, laudans præcipue in illis hominibus allegoriarum studium, nec miram, summus ipse talium figurarum admiratar et pro sua parte sectator. At si at- tendas, omnia fere quæ libro VIH de passione Christi traduu- tur, 290, sqq. per allegorias explicantur, casque (fatendum enim) (am contortas atque violentas, ut Philonem ipsam, si Christianus fuisset, aut Origenem , nisi multo pasteriar, ita locuturum fuisse credos. Sed aliquid magis etiam therapeuti- cum in hoc ipso libro notare est, præceptum nempe ceteris tum Christianis incognitum abstinentiæ carnis, 403 : Huic tu pane volens puram sine sanguine mensam, quad præceptum Therapeutis solemne fuisse docet Philo, ac vel ipsis diebus festis observatum : a Mensa pura est a cruentis dapibus. » Philonem juvat bic non modo sententia, sed ipsis pæne verbis cum Sibylla consentientem reperire. n VU. De carminibus Sibyllinis Antoninorum tempore scriptis, 111,53, V, et VIII,S I. A primo sæculo desinente vel secundo incipiente trans- eundum statim ad secundam plusquam dimidium, id est, ad

AD SIBYLLINA. xxtx Antoninorum tempora, quibus ostendi ego, nec conjectando tantum, sed multis in eam rem allatis argumentis indiciisque, simul vel pæne simul tria carmina esse scripta : 1° pattern mediam libro IIl interpolatam; 2° librum V integrum; 3° libri VIH partem primam. Hos tres fetus esse monstravi auctoris unius sub Antonino Pio viventis, patria vel domicilia Alexandrini, ortu et professione Judæi, a nostra fartasse religione transfugæ, ex caque retinentis, hoc solum, vestigia’ quædam apacalypticæ lectianis. Quæ quia mihi videor ad liquidum perduxisse, non iterum aggrediar, remissa lectore quum ad Excursum V editionis meæ prioris, cap. 6, sqq., tum ad bujus ipsius voluminis Præfationem, quæ attente relegatur, ora. VIH. De Sibyllinorum carminum conditione ante et statim pas! Jntoninos. Lætor nastræ religianis gratia, quad post primæva Sibyl- . linæ artis experiinenta a Therapeutis profecta, deinde per unum et amplius sæculum, ad Antoninas et Septimium usque Seve- rum, nemo Christianus eamdem pseuda-prapbetiæ viam inces- serit, sive therapeutica Musa sine beredibus exstincta fuerat, sive ab ista propagandæ fidei ratione sponte abstinuerat christiana simplicitas. Sed vel ea simplicitas credulitati aditum pa- raverat. Supra enim mirati sumus ex antiquissimis Patribus Justinum, singulari, quamvis sibi non insueto, sagacitatis criticæ defectu, veterem et valde antiquam vacare Sibyllam, cujus carmina ne uno quidem ante se scripta sæculo facile agnascere patuisset. Apertius non viderunt Clemens Romanus, et auctar, quisquis fuit, Constitutionum Apastolicarum, et Atbenagoras, et Tbeophilus, aliique prope suppares, qui testimoniis Sibyl- linis opera sua complere salent, uti citatis ipsorum lacis in utraque editione mea palani fit. Sed quad magis obstupescas, Clemens Alexandrinus, inter Christianos ævi sui doctissimus, Sibyllinis non minus tribuit quam ceteri; atque ex ipso libro V, Alexandria: sub Antoninis scripta, degens ipse in eadem urbe neque multis annis posterior, versus acta integros lacis quatuor affert velut antiquos et genuinas . quasi non ejusdem libri primores L11 versus, seriem continuam’exbibentes. principum Romanarum a Julia Cæsare usque ad tres Antoninos, etiam

xxx lNTRODUGTlO cæca lucem afferre patuissent! De Antoninis ac de Nerone Antichrista post ipsas venturo, omnia quæ per totUm illum librum canuntur falsa et falsi manifesta, necesse est vel non satis attente legerit Clemens, vel, ut arcana et mysteriis involuta, futuris interpretibus reservaverit. N otandum tamen est gravis- simos viras Irenæum et Origenem a citandis Sibyllinis prorsus abstinuisse, et sic alios videlicet, sed paucos. Itaque Celsus sa- phista, minus suis scriptis quam ipsorum refutatione natus, quum Lucianea dicacitate (amicus quippe Luciani) Christianos apud Origenem V, fi 61, Sibyllistas vocitaret, si nimiam ipsarum erga Sibyllina fidem taxare voluit, non multum a vero aberravit : sin ut mendaces et mendaciorum confictores uni- versos insimulavit, inique cum iis egit, qui hactenus a fingendis bujusce modi commentis, præter unum forte Therapeutam posteris ignotum, abstinuerant. Crimen illud sibyllizandi Judæa- rum magis quam Cbristianorum facere Celsus debuerat. 1X. De libris V] et VIL At ecce nec multo post Antoninos, nempe sub Alexandra Severa, sæculo IlI nondum inclinata, Sibyllista demumprodit aliquis non dubie neque dissimulate Cbristianus. Is duabusicar- minibus innotuit, uno brevissimo, neque vaticinii instar (nihil ibi quippe de ’rebus futuris), sed bymni potins in Christi laudem compasiti : altero veIius magisque proprie Sibyllino; nant et formam affectat fatidicam et materiam nostris omnibus cam- munem vatibus, urbium nempe et natianum calamitates a præ- senti tempore usque ad mundi finem. Diversa carminis utriusque forma; unum tamen facimus auctorem, quad et tbeolagicæ doctrinæ convenientia et rerum vacumque similitudo confirmat. Christianus, etiam ubi non orthodoxus, aperte est : nam de di- vinitate atque æternitate Filii ante res omnes creatas, VI, 2, sqq.; VIH, 32 g item de bumana natura ab eo assumpta,VI, 22; V11, 24, 53, 66, divinaque simul permanente etiam post martem in cruce consummatam, VI, 26, 28, tam diSertus est tamque expressus ut nemo magis inter cathalicos vel fidei suæ ad- dictissimos. Sed idem de divina natura per Spiritum’ sanctum Christa, ut ipse vult, infusa baptismi demum Jaannei tempore, ita discrepantem a nostra theologiam expanit ut hæreseas cri-

AD SIBYLLINA. xxxt men effugere non possit : minus etiam schismatis : nam ritus novas planeque Ecclesiæ ignotos introducit, V11, 75, sqq.; Ecclesiam Iudæo-Christianam, licet in multis, ut opinor, ab ipsa discedens, solam agnoscit, et, ortbodoxos, velut antiquam mutantes dactrinam, a Sanctorum corpore separat, VII, 13?, sqq. De legitimo clera verba sunt ejus latine versa : Has vero graviora manent, qui fenare turpi Improba vaticinantur, et augent tempus acerbum; Induti qui pelle ovium, se nomine falsa Hebræos jactant, alia de sanguine creti; Verba dare inprimis gnari et mala panera lucro; Qui mores vertent bominum, sed fallere justes Non paterunt, vera Numen pietate colentes. Hæc beterodaxus homo. Quæ vera in fine libri turpia atque infanda de se confitentem inducit Sibyllam, nescio unde peti- verit quemve ad finem hue attulerit. Nec magis scia, inÆgypto ne an in Asia librum istum bonis malisque mixtum scripserit, quanquam in Asia potins 0b pullulantes ibi sectarum insanias. Utique si non locum, tempus certe suum indicat ipse, dum de nova Persarum imperio loquitur, VII, 4o, sqq. ac de infausta adversus eos Alexandri expeditione, :VII, 45, sqq. Scripserit oportet reversa imperatore ab illa clade, necdum vita exuto, quantum ex ipsius-silentio colligi potest: inter aunas igitur 232 et 235. X. De libris I et Il, obiterque de libro HI, 5 I. Utinam tam bene librorum I etlII definiri posset ætas! Verum illas libras, sive antiquitus divisas, sive primitus in unum contractas, serins constat ab ordinatore Sibyllinæ collectionis retractatas, mutilatos, interpolatianibus auctos esse, ut nusquam fere prisca manus ab adventitia dignosci possit. Initia libri I, de fatis humani generis ante diluvium, integra videntur panois exceptis mansisse, ab auctore primario partim e sacris Bibliis, partim ex Hesiada desumpta : finis, jam a versu 319, de vira et passione Christi, ex octavi libri laciniis, incertain a quo, sed potissimum ab ordinatore supra dicta consutus est. Libri Il pars prior, 1-154, quamvis Phocylideis intertexta rhapsodiis, et unum maxime Phocylideum fragmentum habens

mu 41NT RODUCTIO longissimum, 56-149, textui male insertum, vix tamen potest ab ardinatore tata esse profecta; sed plagiarii antiquioris fetas est, sicut jam olim ame demanstratum, rursus alibi nec uno loco monstrabitur. Postrema certe pars de judicio suprema unius est auctoris, qui eam e Navi Test. libris tatam fere desumptam, ingenii paetici luminibus adornavit. Quonam autem tempore? Id nullo potest indicio satis certo colligi, nisi potissimum tribuatur hoc carmen sæcula III jam provecta propter quasdam Origenismi meulas passim inspersas, præsertim 331 , sqq. Epilagus vera, 341 , sqq., baud dubie ab ordinatoris manu processit, sumptus ex libri V11 epilaga, attenuatis macla, quæ nimia ibi Sibyllæ imputabantur, flagitiis. Et nunc pracedere tempus esset ad librum 111, 5 1, viam quippe parantem a libro Il ad sequentia, nisi constaret tatum istud carminis fragmentum meram esse transitionem ab ardinatore confectam præsertim ex Proœmii Sibyllini , idcirco male suppressi, laciniis, ut infra magis patebit. XI. De libri VIIIparIibus 5 3 et 4. Pæne parentbeseos loco hic agendum de libri V111 partibus, S 3 et 4, uuum potins singularem efficientibus librum, quem, si ’liceret, quoniam partem octavi, 32, nonum vocari librum nuper mihi placebat, decimum ipsam libenter appellarem, ut va- cuus in Sibyllina collectiane locus impleretur. Quanquam hic Sibyllinus vix est reputandus : neque enim vaticinium , sed bymnus est, qualem fere librum sextum, breviorem licet, observavimus supra, p. xxv1. Hic pariter in laudem Dei Patris et DeiFilii compositus, utinam integer ad nos pervenisset! Inflexæ enim post æram nostram græcæ paeseas manu- mentum unum præ ceteris baberemus arationis elegantia conspicuum, quad optimis illius ævi paematibus et conferri plerisque et multis præferri posset. Scriptar ignotus; sed Op- piana, cui fartasse suppar fuit, me quidem judice, præstantior, primum styli matu qui apud Oppianum nullus est; deinde verbarum deleatu, non ut apud illum, pr0pter nimiam ar- cbaïsmi ambitionem, obscuro sæpe et dura et infeliciter labo- rioso. Nonno potius, nisi tanta prior ætate, comparari posset ac nescio au illum vinoit arationis minore fastu , majore

"www w. - wm V a; -1. r......

AD SIBYLLINA. xxxm metri varietate. Totius vero carminis bic est tenor. Primum laus inchoatur Dei Patris, omnium quæ sunt conditoris, nutu omnia regentis et temperantis. Deinde Pater cum Filio consultat. de creando homine, futuro sub Dei auspipciis rerum universarum domino. Impletis demum temporibus descendit e cælo Filius ipse, et Mariæ Virgini, interprete Angelo, naseiturus ex ea nuntiatur. Suavis bic in suavi opere locus, qua vel solo firmari posset nostram de auctoris arte judicium. Ita nuntiatus nas- citur divinus infans, et ex præsepiojam cælo terrisque imperans, in cælo stellis addit astrum navum, in terra a pastoribus magis- I que adaratur... Verum bic in textu patet ingens lacuna : omissa quippe Christi pueritia et vita et morte, transilitur statim ad religiosa morum præcepta, 48 1, sqq., ubi olimin editione priore statueramus initium novæ partis; nunc inutile ducimus quidquam tale novari. Quid enim si in primario scriptoris consilio statim post Christi resurrectionem condita ab eo doctrina cele- brabatur? [La facile et recte , nisi fallor, pars hæc cum priore continuari potest, et ex duabus octavi libri partibus unus fieri, uti mado dictum est, liber decimus. Hæc vero præcepta reliquo carmini respondent eximia dictionis cancinnitate; et ab insignem præterea simplicitatem christianæ vitæ christianique , quem obiter tangunt , cultus, vix possunt ad Ecclesiæ tempora referri sæcula 111 recentiora, præsertim si cum Lactantii similibus lacis conferantur quos ex ultimis Divinæ Institutionis libris inter bujusce operis notas afferre me juvabit. X11. De libris XI, XI], X11], XIV. Doleo quad mihi non licuerit prioribus Sibyllinarum partibus contentum hic sistere. Sed restant ultimi quatuor libri, rebus vanissimi, verbis insulsissimi, recte in finem voluminis quasi in sentinam conjecti. Quos ante borum aliquot annorum breve spatium diligentiSSimi explorataris Angeli Maii cura repertos, si manuscriptorum abstulisset invidia, non esset valde lugendum z patet enim qui cos confecit, prorsus imparem fuisse operi sua. Ausus est totius bistoriæ decursum a diluvio universo per variarum gentium in terris dominatarum annales, porque Romanarum imperatarum, quos primis nominis cujusque literis designat, perpetuam seriem, asque ad Odenatum c

xxx1v INTRODUCTIO 4 persequi, in cujus regnum, quasi prosperum diu mansurum, adulatoria prædictione desinit cum libro XIII. Nec dubium primitus hune illi statutum fuisse scribendi finem. Delusus vero præpropera Odenati morte calamum depasitum resumpsit libro XlV; atque ibi deficientibus bistoriis in futurhm se conjecit, vanis literarum numeris vana designans nomina principum qui nunquam regnaturi erant: ridendus hac ipso vates, magis autem contemnendus, si, quad ego reor, solo lucri studio tantum tamque vanam opus aggressus est. Judæus vol bine posset intelligi, etiamsi non ariginem suam tot lacis pria- deret, ac præsertim libri XIV extremis 1.x versibus. Alexan- drinus inde etiam cognoscitur, quad turbas ameutas post Odenati mortem Alexandriæ matas ita narrat ut testis et particeps interfuisse videatur. Nec origine tantum, sed etiam professiane Iudæus fait. Quanquam id nusquam aperte declarat, homo, ut opinor, terrestribus magis quam religiosis intentus negatiis. Immo, quad aliquis miretur, bis ad Christi natales, Augusti tempus designans, alludit, X11, 3a, sqq. et 232, sqq. Mirum, inquam, nisi jam simile quiddam» in auctore Judæo libri quinti observassemus, ubi causam bujus rei dedimus, pro- miscua nimis inter duas unius gentis familias opinianum com- mercia, multis sæpe ab altera professione ad alteram commean- tibus. In fine tamen minus obscure ad sua castra redit, dum æteruam suis felicitatem cum universa terrarum daminatione, omissa tamen Messiæ mentione, promittit, Cum sanctis patrihus producto in sæcula regna. XI] I. Sibyllinæ paeseas a tertii sæculifine conditio. Novissimi vatis impudentia satis ostendit quousque deciderit ante tertii sæculi finem pseudo-propbleticœ anis conditio, quam ad ineptos auctores redacta sit, simulque quantum debuerit a doctorum existimatione dejici. Et jam illius sæculi initia notaveramus graviores quasdam et intelligentiores viras a Si- byllinis, summa tum consensu celebratissimis, citandis vel lau- dandis abstinuisse. Quanta magis post unum fere sæculum de: crevisse putes bominum fiduciam! Sed in oriente patins quam in accidente, ubi segniora ingenia et ad deserendas, quas serins acceperant, fabulas tardiora. Itaque post Clementem Alexanc

AD SIBYLLlNA. A xxxv drinum, nullum fere Sibyllinæ vaticinationis fautorem Græcum reperias. At Lactantius istorum carminum fama præoccupatus adeo manet, ut eorum testimoniis opera sua conferciat. ,Qua magis inducor ad credendum, quæ semper mea persuasio fuit, Constantiui imp. Orationem ad Sanctos quæ inter Eusebiana græce legitur, primum a Lactantio conscriptam esse, qui sua tempare Latinorum doctissimus et alter quasi Cicero babebatur, addictus juvenibus principibus erudiendis, ideoque in aula florens. Is ad componendam orationem latinam tanti rhetoris fama dignam, in concilia Nicœno latine forsitan prius quam grœce recitandam, electus ab imperatore fuerit; electus simul Ensebius, non minus apud Græcos quam ille apud Latinos ingenia clams, qui specimen artis a Lactantio prolatum, non per se videlicet, sed per emptos aliquas interpretes, in græcæ arationis speciem converteret : quare vulgo Eusebianis operibus accensetur. 1nde scatet aratia illa Sibyllinis testimoniis, quorum nullum unquam Eusebiusin sua ipse scripta admisit. Ex Eusebii postea, uti credebatur, sed verius ex Lactantii fide dimanavit in vulgus apud Græcos celebrata illa acrostichis, quæ in Sibyl- linis exemplaribus libro V111, unde orta est, interdum etiam libris universis præfixa legitur, quæque in multis passim obviis græcorum codicum fragmentis sala secum et a reliquo Sibyllino corpore .separata sub Eusebii nomine proponitur. Eadem seu pars ejus maxima (versus nempe xxvu de xxxtv), a quadam divi Augustini sodale ex græco versa, latine sub simili acrostichidis forma, apud sanctum Patrem, de Civitate Dei, XVIlI, cap. 23, nimis fidenter prolata est. Cujus auctoritate nixa, par totum medium ævum in occidentehregnavit, diuque in Ecclesiis hymni loco decantata est vera’ instar pro- phetiæ : bodie, etiamsi cantari, saltem laudari non desiit in Ramanis eucbologiis, hoc funebris næniæ versu : Teste David icum Sibylla. Id mihi causæ fuit, cur fusius ac plenius quam solea, quæ olim de illius acrostichidis argumenta disputaveram in Excursu V, cap. 5, inter notas huic editioni subjectas ad V111, 217, re- sumerem, ubi, si vacat, cas vide. i

a mW INTRODUCTIO XIV. De Sibylljnorum carminum collectione hodierna. Lactantius docet Sibyllinos libras sua tempore sparsas necdum in corpus unum compactas lectitari sqlitas fuisse, græce, ut opinor, et a paucis Latinorum, quippe nondum latine versos. Ejus verba sunt : «r Harum omnium Sibyllarum carmina et fe- u runtur et habentur, præterquam Cumæte... Et sunt singula- a rum singuli libri,.... suntque coufusi, nec discerni ac suum «c cuique assignari potest. ne Quod ille de exemplaribus apud Latinos servatis, idem de vulgatis quoque inter Græcos affirmat auctor Ananymæ Præfationis apud nos, pag." 15, ubi - Sibyllina, inquit, oracula quæ sparsa et confusa legebantur a; simulque docet isti se vitio medelam afferre voluisse, dum disjecta membra conatur in unum corpus redigere. En totius hodiernæ collectionis origo quam nemo.hactenus ex illo pæne ignoto Præfationis Anonymes fonte petiverat. En tibi Sibyllinorum librorum ordinator ipse se revelat, idemque auctor, sine dubia, interpolatianum et transitionum passim textui insertarum, homo, quantum videtur, studiis addictus theologicis, operam libris transcribendis (id ipse fatetur, Praef. pag. 15) navare solitus, ideoque, nisi fallor, monacbus. Qui quando vixerit, ex ipsius testimoniis colligi potest. Tum nempe quum religio christiana sine æmula regnabat, et tamen. multi adhuc falsorum Deorum cultum retinuerant (Prœf. pag. 21, et Transit. ad libr. II,spag. 49); tum quum Sibyllina volumina crebra vulgi manibus terebantur, et ab id ipsum in contemptum abire cœperant (Præf. pag. 21); tum quum Græci a Latinorum lectione minus erant, quam plerumque fuerunt, alieni z id ipse monstrat, Lactantium ducem fererper omnia sequens, proprio- que nomine compellans (Præf. pag. 18, extr.). His ego indiciis ea jampridem adductus eram, fateorque me cunctando et me- ditanda in ea opinione confirmatum, ut sexto putarem sæculo præfationem banc esse scriptam sub Justiniano imp., simulque conditam Sibyllinorum, quam nunc habemus, collectionem. At quo pacto conditam, præfator idem nos docebit: «a M1111, inquit, visum est oracula ista [quæmodo sparsa et confusa dicebantur], ad sacrarum literarum lectionem et cognitionem pertinentia, in unam quasi seriem et compagem redigere, quo facilius a

AD SIBYLLINA. xxxvn legentibus uno intuitu percipiantur : a» simulque malta recenset quæ Sibyllinis e libris colligere sibi. proposuerit a ad sacrarum, ut ipse dixit, literarum cognitionem pertinentia n, de Dea ac de sancta Trinitate; de incarnatione Christi, ejusque vita, passione, resurrectione; in fine, de futuro judicio justaque ombium quæ a viventibus gesta fuerint retributiane; item de omnibus quæ in Mosaïcis chartis prophetarumque libris babentnr, de mundi, creatione et hominis formatione primum, dein ’ejectione e Paradisa, etc. Satis ex bis patct consilium ipsi primum fuisse ut ad theologica maxime documenta Sibyllinæ paeseas atten- deret, ex iisque corpus, quantum liceret, integram historias sacræ conficeret. Neque inepte id exegit libris I et Il, nisi quad in media libro I post diluvium universum lacunam rerum ingentem reliquit, postea, si materia suppeteret, implendam. Immo ve’rius materia non caruit quam in illam lacunam conji- caret : sed babuit copiosam nimis copiaque incommodam, quippe inter sacra et profana ambiguam, atque ita sibi dubiam utro potins loco paneret. Nam dum sacris pascitur historiis narrator quasi ecclesiasticus, aucta, ut fit, epulando fame, aliud videtur anima cancepissc propositum, ut post absolutam rerum sacrarum tractationem profanas etiam aggre- deretur. ’l’rabebat volentem opportunitas, quia partem non parvam bujus argumenti, a diluvio universa ad Cyri tempora, transactam jam tertio libro inveniebat. Itaque a secundo ad tertium, id est, a sacris rébus ad profanas, transitionem para- verat, quæ badie nabis est liber IlI, 5 1 (plura nos alibi de illa transitione), quæque consilium monstrat auctoris ampla et in- finita meditantis, in bos quippe versus desinens, 61, sq. : Nunc singula pandam Quœ mala sint bomines passuri, quasque per urbes. Hæc ille : qui tamen operis prolixitate magis, ut puto, quam difficultate deterritus , promissi non præstitit alteram partem, sed velut ante cursum defessus, in ipsis carceribus substitit. Transitionem vero paratam, talemque jam qualem aliquando emissurus erat, deserere noluit, addita ipsi, ut speciem aliquam libri et mensuram parvi haberet voluminis, appendice minime sane opportuna, in quam fragmenta seu frusta conjecit varia. rum librorum, prius a se collecta instituti operis causa, dein

xxxv111 INTRODUCTIO brevitatis aliamve oh causam relicta , tum rursus ex rejectaneis protracta. Tales sont perieopæ ibi legendæ de Ramæ temporibus futuris, 46,sqq. et de Belia Antichrista, 63, sqq. et de vidua regnatura, 77, sqq. : quæ omnia male inter se seu patins minime consuta, librarios antiquos et editores fefellerunt, prologum bunc esse probe cernentes, ubi vero desineret ignorantes, ejusque ideo finem modo hic, modo illic ponentes, plerumque tamen, uti jam dictum, post v. 62, ab Antichristi Beliæ initiis. Aliud ortum est ex’hoc infelici prologo malum. Ejus enim causa . pœna amisimus Sibyllinum unum librum integram, quem compilator, decerptis ex ipso multis versibus in suæ transitionis usum, postea ut inutilem ex. ipsa collectione suppresserat, pe« riturum baud dubie, sicut revera ex omnibus codd. evanuit, nisi ejus fragmenta quædam in Theopbili Antiocbeni operibus reperta partem nabis eam saltem servassent, quæ nunc Proœ- mium est Sibyllinum. Sit bac aliquatenus pro solatio. Sed multo plus solatii accedit, immo gratulationis, quad compilator, ab- jecta demum oneris suscepti graviore parte, abdicatoque con- dendæ historias profanæ consilio, reversus ad meliara, libras Sibyllinos istius propositi causa congestos, quos fartasse minuta in frusta dissecturus erat , integrcs servaverit : hi nabis Sibyllinum corpus bodiernum constituant, quo.uisi per illum careremus. Pro quo beneficio, si quid aliunde in Sibyllam pec- cavit, venia dignus est. Ut puta, si libras nabis a se relictos ordine minus recto disposuit , non est hoc nomine nimis acerbe criminandus. Ac fartasse ne istud quidem jure ipsi potest ex- probrari : nam si quis voluerit bine libras I et Il, illinc 1V et V111, propter allatas supra causas, searsum a ceteris panera, ceteros 111, S 2 et 4, V, V1, V11, X1, X11, X111, XlV, inveniet a collectore non male dispositos. In summa gratias illi bomini agere magis quam litem movere æquum est. X V. De archetypæ collectionis ac de codicum manus- criptomm auctoritate. Archetypæ collectionis (sic illam voco quæ a nostrarum carminum ardinatore creata est) tantam fuisse constat jam a primis temporibus auctoritatem, ut neque æmulam ullam repererit, et libras singulos. quotcumque prias cursitare per bo-

AD SIBYLLINA. xxx1x minum manas consuerant, prorsus obliteraverit. Hujus rei argumenta est quad in omnibus nunc exstantibus manuscriptis atque ideo in editis, libri omnes reperiantur eadem inter se procedentes ordine iisdemque distincti numeris. Ita quum libri quatuor ultimi, sera demum suis eruti tenebris, in lucem pro- dierunt, inventi sont numeris inscripti palam ex antiquo ordine retentis, X1, X11, X111, XlV. Unum jure objici potest, nonnullis in codd., bonis quidem illis, sed paucis, agmen ducere librum qui vulgo octavns est, ac tnm libras I et Il in unum coalescere, quad et ipsorum titulis arguitnr apud nos diligenter asservatis : rerum id per exceptionem atlibrariis quibusdam introductum non alia, ut videtur, causa quam quad media æva plus aliquid dignitatis tribui solebat octavo libro propter illam qua insignitur acrostichidem. Proprie igitur dici potest arche- typam collectionem nabis nunc ipsum esse Sibyllinum opus : idque valet non de ordine mpdo librorum, sed etiam de scriptura sive, ut yulgo loquun’tur, de textn, qui eo veriar babendus est quo magis ad collectoris mentem accedit. Fmstra igitur philologus eminentissimus nec sine honore memorandus C. Lud. Struve, auna 1817, juvenis etiam tum, a fragmenta librorum Sibyllinarum, quæ apud Lactantium a reperiuntur, emendata, n singulari commentatione protnlit. Minus quippe attenderat Sibyllinum textum talem hodie quæ- rendam esse qualis in veteri exstitit collectione, non qualis in singulis exemplaribus ferebatnr quibus olim sancti Patres usi sunt, lectiones exhibentibus sæpe inter se discrepantes, interdum etiam-a citantibus insciis, memoriæ vitio, permutatas. Quanquam non negamus aliquid apis nonnunquam ex iis afferri passe ad scripturam vetustiorem .divinandam. Codices enim, licet ab uno omnes profecti, atque in summa parum diversi, tamen in parvis quibusdam baud raro differunt, sive consueta librariis vulgaribus levitate, sive nimia diligentia dactio- rum quarnmdam, qui lectiones sibi suspectas emcndare canati sunt nunc ad grammaticas, nunc ad theologicas rationes; quorum maxime interventu plus mmusve salerti factum est, ut quæ nunc nndecim exstant exemplaria certas quasdam in classes distingui possint, in tres vero præcipne.

XI. INTRODUCTIO X V I . De Sibyllinis codicibus manuscriplis. Manuscriptorum prima classe continentur z 1° Codex Betuleianus, a quo fluxit editio princeps anni 1 545, tam diligenter Betuleii opera collatus typisque excusus ut, i quad ipse de se testatur et ego expertus comperi, editio pro i codice baberi pOSSit. Is (lin asservatus Augustæ Vindelioo- rum, Monacii nunc visitnr in bibliotheca regia Bavarensi (apud nos literis Pr. designatus); 2° Codex Antimacbi sive Vindobonensis, sæpius nomine citari solitus Antimacbi passessoris olim sui, medici Ferrariensis eruditi, qui decerptas ex ipso lectiones non paucas, simul cum Anonyma Præfatiane græca prias ignota, arnica sua Castalioni, secundo Sibyllinorum editori, transmisit. Is nunc in bibliotheca Cæsarea Vindobonensi servatur (nabis A); 3° Codex Bodleianus, seu bibliathecæ Bodleianæ Oxoniensis, a me quondam in Anglia peregrinante collatus (B); 4° Codex bibliothecæ Scorialensis, olim mei causa collatus beneficio amici desideratissimi, comitis Bresson, Gallici tune in Hispania legati Secunda classe continentur : 1° Codex Florentinus in meam olim gratiam collatus a vira eximio de Furia, custode tune Laurentianæ bibliothecæ, vira, quidquid contra dictum sit, eruditis officiasissimo, ipsiusquc manu tatas fere mei causa transcriptus, dignus hoc honore, ceteris enim ejusdem classis eo pretiosior quad aperte iis præ- luxit (F f; 2° Codex Regins Parisieusis, eleganter et diligenter exaratus, sed fine carens, desinens quippe in versum libri V, 105, hoc tamen salamine, quad, ut ceteri plerique bujus classis, a libro incipit octavo, tribus ergo tantum deficientibus V, V1 et V11. Is ab Opsopœo primum in usum editionis suæ, a me deinde collatus est, tertiumque a vira docto Friedliebii editoris adjutore (B); 3° Codex Leantarius seu Regius 2, priore pleniar, sed minus eleganter descriptus a Leontare, librario cetera non ignato, manum ipso suam signante et annum transcriptionis , 1475: is quoque cod. a me et ab arnica Friedliebii collatus est Tertia classe contineutur :

AD SIBYLLIN A. XLI 1° Codex Hardtianus sive Monacensis, ex Hardtii catalago primum nosci cœptus eruditis, in bibliotheca regia Monacensi asservatus. 1s papyracens, forma compacta et exigna, scriptura non bona, exaratns est a Micbaele Rosæto libraria Græco Coro- nensi, annum tcstante 1541. Exhibet libras 1V et V1 integros cum octavi, 5 2,, parte non modica, quodque præcipuum ejus est munus, libras integros XI, X11, X111, XIV, collatus a me quondam et a vira doctissimo Friedliebio (H); i 2° Codex Mediolanensis sen bibliathecæ Ambrosianæ, publi- catus primum ab Angelo Maio, Mediolani 1817, incIudens vera duntaxat librum XIV, cum libro V1 brevissimo et libri V111, 5 2, aliqua parte 3° et a". Codices Vaticani duo, ita inter se similes ut aperte alteram ex altero descriptum ’fnisse necesse sit, ambo conti- nentes libras quatuor ultimos, Xl-XIV, ab Angelo Maio reperti et editi auna 1828 (V, 1 et V, 2). Hi sunt undecim codices majores, soli fere in numero habendi. Nam fragmenta qnædam Sibyllina manuscripta, quæ passim inter bibliothecarum quisqnilias inveniuntnr, brevia illa quidem et parvæ frugis, etsi suis lacis, ubi quid proprii habebant, minime neglexi, consulta tamen bicprætermittenda duco. Majores codices, seu tres patins quas eorum distinxi classes, ut cognatione proximas, ita forma cousimiles esse dixi; ubi differunt, factum bac sæpius retractantium vitio sive interdum merito. Utique, si ad solam textus integritatem respiciatur, potiores babendæ sunt, non quæ castigatiores, sed quæ minus re- tractatæ. Quo nomine pretiosissimam æstimari oparteret tertiam cadicum classem. Quum enim mendis scateat innumeris, quorum plurima librariis manifesta sont imputanda, insuut quoque multa quæ non potuerunt nisi ab antiquiore collectionis bujus exemplari originem ducere. Præterea in rebus theologicis errores plures vel graviores retinuit (pndet hoc quoque laudi vertcre) quam alia exemplaria, ubi seu correcti sive at- tenuati lectorem fallunt. Num igitur necessario tertiæ classis lectiones ubique ceteris præferendæ sont? Minime, quia inde textus efficeretur tam vitiosus ut neqnaqnam ferri posset. Præterea retractantes ipsi potuerunt interdum melioribus uti codicibus; vel ut erant bomines non inepti, suis interdum

xu1 INTRODUCTIO conjecturis melius ducti quam literæ scriptæ religione, propius ad verum, id est, ad primarii collectaris’mentem, accedere. Hic igitur, ut in re quacumque litigiosa, judicio opus est ad eligendum quad optimum, qui editoris bonar est in tali re pæne unions. Ego ntique, quoties lis ageretnr inter duas lec-l tiones æquo prohabiles, profiteor me libentius semper ad illam accessisse quæ tertiæ classis testimauio firmaretnr. Ceterum qui de bac toto codicum Sibyllinarum argumenta plura quæsierit, adeat editionis noStræ prioris admonitianem et curas posteriores ejusdem secundæ parti subnexas. Nana tempus est ad libras editas, ex iis codicibus ortos, accedere.

XI’II. De Sibyllinoram editionibus.

Primam sen Principem editionem in publicum emisit Basileæ, 1545 , in-8 min., totam græcam cum latinis in fine annotatio- nibus pauculis, Xystus Betuleius (5m. Birlren), qui Augustæ Vin- delicorum bonas literas docebat, sumptam, ut supra dictum, ex codice tune Augustano, diligentissime a se transcripto. Qnas addidit annotatianes, braves sont et parvi momenti, pleræque tamen recta: et viam ad ulteriora pandentes. Secunda, latina tantum, id est, priaris versionem dnntaxat exhibens sine græco textu latinam metricam, in eadem orbe prolata est anno statim inseqnente 1546, in-8 min., a vira erudito et ingenioso Castalione (Sebast. Châteillon), bonarum artium Genevæ primum, dein Basileæ professore : cujus versio, quanquam a me non semel retractata et forsau aliis post me retractanda, fundamentum tamen est. eritque omnium quæ secutæ sunt vel sequentur. Tertia, quæ simul secunda græca simulque secunda latina, item ab eadem Castalione procurata est Basileæ, 1555, in-8 min. : in qua doctus editor versionem suam latinam passim, etsi raro, retractavit; textnm vero græcum emendavit sæpe feliciter, tam suis conjecturis quam lectianibus e codice manuscripta, nunc Vindobonensi (A), secum ab amica sua Anti- macbo benigne, uti dictum est, communicatis. Præfationem quoque græcam ex eadem mannscripto primns, ut alias dictum, edidit, quam ab Antimacbo missam sibi, ut erat in codice, ano-

AD SIBYLLINA. Ü I x1111 nymam, mittentis fetum esse putavit, errore apud posteriores editares asque ad nos permansuro. Quarta, Parisiis, 1599, in-8, editorem habuit Joannem Op- sopœum sive Obsopœum (J. Koch), ortum ex orbe Bretten in Palatinatu, magnam vero vitæ partem Lutetiæ et Heidel- bergæ commoratum, medicum et philolognm, hoc tamen patins nomine inter eruditos ævi sui notum. Is in recensenda Sibyllinornm editione duabus codicibus manuscriptis adjntus est, uno Regio Parisiensi (qui nabis supra R), altero integro Pitbœano, post Pithœi mortem divendito, ut videtur, et nunc alicnbi latitante, nisi ipse est Leantarius a nabis supra descriptus Volumen hoc, prester nonnulla prolegomena , textum græcum exhibet passim ab Opsopœo emendatum; versionem latinam metricam Castalionis, raro, si usquam, retractatam; notas in fine breves, sed minime contemnendas. Digna igitur editio quæ diu præcipua habita sit ac pæne sala. Addit pre- tinm, quo nostram carere fatemur, volumen alterum huic ad- jungi sæpiusque cum ipsa religari solitum, oracula continens gentilium deorum ex historiois aliisque profanis scriptoribus ab Opsopœo collecta diligenti, ut par erat, cura, magis tamen diligenti quam utili : nam quæ continet omnia melius ex ipsis anctoribus quærenda sunt, apud quos solos idoneum passant habere commentarium; præterea, si quis bodie laborem eumdem suscepcrit, crescente in dies materia, nusquam operis finemQuinta, Amstelodami, inventurus 1687-88, sit. tamis y duobus in-4 candita est a Servatio Gallæa (Servais Galle), quad ad textum græcum et latinam versionem spectat, nihil fere ab Opsopœana differens nisi pluribus mendia typograpbicis; aucta vero, quum sub ipso textu, tum in Excursibus secundi (seu verius prioris) voluminis, notarum immensa congerie ex ignobilibus plerumque theolo- gastris excerptarum parumque ad rem pertinentium, vel editoris eruditionem magis quam criticum acumen testantium. Sextam post longum intervallum ipse protuli, voluminibus duabus, quorum prias in duas partes divisum, Parisiis, annis 1841, 1853, 1856, in-8. Qua in editione, ne quid mihi nimium indulgeam, textum Sibyllinum totum pæne refeci ex codicibus vel primum vol rursus opera mea collatis (A. B. L. xB. S. H.):

xuv INTRODUCTIO quos pancos adire vel ipse vel per amicos non potui (Pr. M. V, 1. V, 2), scriptura ad principes editiones accurate recensita, feci utinema desiderare posset. Addidi Castalionis versionem metricam multis lacis emendatam, et ubi opus fuit, præsertim quatuor ultimis libris integris, suppletam. Sub textu et in textus fine notas adjeci partim criticas, partim exegeticas. Secundum volumen totum implent Excursus septem, in quibus, quam ple- nissime licnit, disserui : I. de Sibyllis in genere ac præcipue de profanis Sibyllis, quas ibi omnes ordine nova recensai; Il. de Sibyllinis apud Græcos gentiles oraculis, Erythræis videlicet aliisque, quorum omnium fragmenta in appendicem contuli; 111. de Sibyllinis apud Romanos oraculis, Cumanis vulgo dictis, quorum historiam totam detexui, et fragmenta, quæ supersunt, ex Phlegontis aliorumque fide, appendicis loco rursus edidi; 1V. de Sibyllinis apud Judæos et Christianos carminibus, quæ judaïca ante et post nostram æram, christiana vero primis ærœ nostræ sæculis circumferri cœperunt, cum appendice de ipsorum fatis per totum mediam ævum; V. de Sibyllinis libris bodiernis, quales vulgatis edd. exhibentur; V1. de materia Sibyllinorum bistorica, geograpbica, ac præcipue dogmatica; V11. de græcitate et metrica Sibyllina. Accesserunt rerum et verbarum indices copiosissimi, multoque ampliores quam quem ad bujus secundæ editionis institutum sufficere putavi. Volumen ultimum totumque opus claudit Bibliographies Sibyllinæ expo- sitio pro meis viribns, quales tnnc erant, diligens et plena. , Septimam editionem publici juris fecit, Lipsiæ, 1855, in-8, Josepbus-Henricus Friedlieb, vir doctus et impiger, præsertim in recognoscendis librorum scriptorum editorumque lectianibus pertinacissimus explorator, qui editione mea, tune intra libras octo primores consistente, non tantum fartasse quantum jure poterat usus est, idque, uti reor gratulorque, bonesta erga me officia; quatuor vero ultimos libras nondum ante ipsum editas, eadem, quo ego, tempore Monacii Bavarorum conferebat ipse, collatosque me prior edidit. Idem ad textum græcum versionem adjecit germanicam numeris astrictam, de cujus indole poetica non meam est cognoscere. Variantes lectiones summa cura collegit et in nperis finem, nimis licet incom- mode, rejecit. Notas de sua nullas protulit; sed initia volu-

AD SlBYLLlN A . XLV minis Introductionem quum rerum pondere, tum etiam arationis forma eximiam. Quibns meritis editionem adornavit singulari commendatione dignam, digniorem quoque, nisi superstitione manuscriptæ lectionis et nescio quo rei metricæ græcæ fastidio textum reliquisset mauifestissimis maudis inquinatissimum. Tentamen editionis novæ, bactenus librum primum non excedentis, necdum subsidiis ullis instructæ, quæ a doctissimo Bic. Volkmann , vira jam antea de Sibyllis bene merito, prolata seu præmissa est Sedini (Stetlin), 1854, 4°, invitus, donec magis integrum prodierit, prætermittere cogor. Octava nunc per me prodit editio, quam volui, priore mea breviarem, non ideo lectoribus minus commodam neque doctis prorsus offe’rre inutilem. Quid in bac mihi proposuerim, initia Præfationis buic volumini affixæ monni. Promissa quomodo præstiterim, ceteris judicandum permitto. Id unum testari audeo, nihil, me pro viribns meis neglexisse quo ad illustra- dam rem Sibyllinam aliquid lucis afferri posset. X V III . Conclusio. Ne vero tot undique comparata subsidia frustra sint, moneo rursus atque enixe suadeo quad jam sæpe suasi, ut Sibyllinos libras si quis intus perspicere meditetur, non indifferenter, ut in editis collocatos invenerit, aut temere, ut obvium quemque habnerit, sed eo legat ordine quem semper proposui neque unquam sans proponam , nempe pro ipsorum ætate, quam vel ex bac ipsa Introductione facile, qui voluerit, discet. Sic enim antiquiora facem recentioribus præferent; interpalata sensum nonnunquam genuinis reddent ab ipsis olim acceptum; locorum obscuriorum tenehræ mntnis, tanquam ex opaca nube, fulgorihns interlncebunt. Dabitnr etiam diversarum opinionum atque sectarum origines plenius cognoscere, dum ipsæ per derivatos invieem canales deducentur a judaïsmo ad christia- nismum, a primævæ doctrinæ christianæ puritate ad bæreti- cas seu schismaticas aberrationes. Ita atque hac mente distributa nostra carmina non modo cognitu ntiliora, sed etiam lectu jucundiora evadent: cujus utriusque emolumenti causa lectionis ordinem illum ipsam ant vix mutatum, quem olim in Excursu mec V, cap. 18, proposui, rursus expanam.

x1.v1 ORDO LEGENDI SIBYLLINA. 1° Ante omnia legere opartebit libri 111 partes genuinas, 5 2 et 4, carminum nostrarum antiquissimas, mere illas quidem judaïcas, siquidem scriptas, ut supra dictum, a Judæo Alexan- drino, Ptolemæi Philometaris temporibus, auna fere ante

2° Librum deinde 1V, maximum hune natu Sibyllinorum cbristianorum,Christ. scriptum ab168; Alexandrino semi-judaïzante I . et fartasse Therapeuta, primo post æram nostram sæculo vergente, sub Tito imperatorc vel Domitiani initiis, auna 79 vel sqq.; 3° Proœmium Sibyllinum, plane itidem christianum, scriptnm pariter Alexandriæ, sub idem tempus, et fartasse ab eadem qui libri 1V auctor fuit vel ex eadem schola profecto; 4° Librum VIII, fi 2, cum duabus prioribus carminibus ejusdem, ut videtur, originis therapeuticæ; 5° Librum III, 5 3, seu partem mediam libri 111, duabus "trinque proximis interpolatam, multumque ab iis quum ætate, tum etiam tenore diversam : non enim Ptolemæis, sed Ramanis imperatoribus supparem; nec tamen ad christianæ religionis incunabula pertinentem, scriptam quippe a Judæo sub An- tonini’s vivante, quantum colligere dabitur e libro V, iisdem temporibus et ab eadem videlicet auctore scripta; 6° Librum V, pariter, quad ipse nabis revelat, Antoninorum et quidem Antonini Pii temporibus editum, ab Alexandrina mere Judæo, etsi non prorsus literis nostris alieno, passim quippe ad Apocalypsim respiciente, ut merito suspicari liceat transfugam nostris e castris catcchumennm; 7° Librum V111, 51, eadem origine profectum qua duo priera carmina, eodemque tempore vel pancps post aunas, pariter certe sub Antonino Pio; . q 8° et 9° Libros VI et V11, ætate paulo quam tria prius dicta carmina recentiores, neque illas certe judaïcos, sed a Cbris- tiano conditos ultra madum judaïzante, onde, sicut in multis orthodoxo, ita in quibnsdam bæretica, in pluribus schismatico, scribente sub Alexandra Severo circa annum 234; 10° Librosl et Il, christianos et præter unam vel alteram

ORDO LEGENDI. x1.v11 Origenismi maculam, qua videtur sæculum prodi tertium, 0r- thodoxos; sed ætati non satis certæ ascribendos, cauteque legendos, ut qui retractati, mutilati, amplificati fuerint a compilatore Sibyllinæ collectionis ; 11° Libri V111 partes duas extremas, 5 3 et 4 (nisi potins ambas in unam contraheudas), optimas illas quidem, scriptas- que, ut» videtur, sæculo 111 vel media vel jam vergente; a prioribus igitur carminibns tempore non longe remotas, fors et an- teriores, sed a me hue usque dilatas , quia vix Sibyllinæ ha- bendæ sunt, hymne scilicet, ut supra notatum, quam vatici- nia12° Librossimiliores; XI-XIV, ultimos A natu ultimosque repertos et editos, nec ordine tantum, sed etiam ingenio extremas, omnium quippe deterrimos, scriptos a .1 udæa Alexandrina sub Odenati tempara circa annum 267; 13° Præfaticnem Anonymam, serins malta quam priora carmina ac sexto demum sæculo, sub Justiniano imp., scriptam i ab aliqua, ut videtur, monacba, qui se Sibyllini corporis ho- dierni conditorem profitetur, quique transitionnm passim inter- jectarum ac tatius libri 111,5 1, auctor habendus est: ergo minime Sibyllinam illam quidem, et si ad priora conferatur, subrecentem , nec tamen negligendam, quia melius ex ipsa quam aliunde noscitur totum bujus collectionis institutum.

pozMOt EIBYAAIAKOI.

ORAÇULA (A SIBYLLINA.

XPHEMOI ZIBYAAIAKOI.

HPOOIMION

EKITON TOI GEOOIAOT 11902 AYTOAYKON.

C x; r4

Âvôpœmt emmi and 0019211101, 06311: i6vr:;, 1’163; razzia); ÛleOÜO’OE, pion 79.0; oint icopôvreç; Où rpépær’, 01’131 00611070: 620v, 70v lainonov ûuôv, 141101011 réer-11v, nav[en]61rrnv, 1101911191 enivrant, 5 Havre-1969011 niai-av, 6’011; fluai: Hveüp.’ 11v dans: liai-10:70, finança flporôv mimoit haïtien. E1; 316;, 3; 11.6110; d’un, 61119111760119 0176111709

Ana. Exhortatio ad gentiles ut a falsorum deorum cultu ad unum verum Deum convenantur. Hoc Proœmium, sic quidem apud recentiores inscribi solitum,

TITULUS hoc loco nullus antiquus est, tpora servasse. Net: titulus modo, sed quia, ut diximus, non carmen aliqnod et antiquæ scriptam decet auctoritu, integram profertur, sed fragmentum e præter unum codic ex quo Theopbili Theopbili detractum operibus atque princeps editio processit : levi tamen de- ipsam tribus constans segmentis. Neque trimento, quia textus videtur ad nos per- alia jure Proœmium inscribitur quam venisse satis imager paucisque mendia quad Theopbilus ait lectum suo tpore maculatus. Præterea lectiones aliquas fuisse in principio Sibyllime vaticinatio- novas dederunt Ecclesiastici; scriptores, nis, èv au?) si; 119091119101; (1651;. Lac- Justinns, Clans, Lactantius, qui bine tantins autem lib. 1V, cap. 6: a Sibylla, desumpta testimonia non nua loco anu- u inquit, Erytbræa in carminis sui prin- Ierunt. u cipio. u 1nde colligitur confectam l, sqq. Segmentum bujus carminis fuisse hoc carmen ut Sibyllinis, quæ primum, 1-35, apud Theopbilum legitu- tum circumferebantur, carminibus Ery- libro Il, pag. 375, cd. Paris., cum hac tbræis vulgo dictis (iisdem quæ nunc lib. transitions z 216111101 6è tv "En-net au! 111, 51 et 4) præfigeretur, atque inde âv roi; 011101; 12’0th vsvoILévn «pacifia primum illum locum asque, ad Lactantii tv un si; «pop-quia; cuir-fi; ôvuôitu

ORACULA SIBYLLINA. A

PROOEMIUM

EX THEOPHlLl LIBRIS AD AUTOLYCUM.

Mortales homines, sars. carne et vana propago, Vosne adeo efferri, neque finem cernere vitæ! Non tremitis, summumque Deum (vos aspicit ille) Non formidatis! qui novit cuncta videtque, 5 Magnus alît qui cuncta parens, atque omnibus almum Insinuat Flatum, terrestria corda regentem. Unus de cælo regnat Deus : ille supremus,

e codicibus. abat Sibyllinis ltque ex editione principe, mppmsum jam antiquitus 0b un: quæ infra diœtur causam (cfr. Arg. libri Il], S l), repertum postea

rô 117w èvepénwv yévo; ÂÉYOUCG, ”Av- aient in mais libris haudraro. Psalm. 09mm emmi, x. 1. À. Quod est latine: 87, v. 16;130, v. 1, etc. n Sibylla vero apud Græcos ceterasque 4. Cf. Il, 177; partim etiam, I, 152. gentes vaticiniis clam, initie prophetiæ 5. In fine &naav. primum dubitari po- suæ, bominum genus increpat bis ver- test ulrum ad omnes crantas res, an ad :nbis : Mamies homines, etc. » homines solos pertinent; sed versus ae- l. Citatur a Clemente Alexandrino quens controversiam dirimit. Atque idem primushic versus, Stromat. III, pag. 517, fere valet quad in Sap. Salon. cap. 7, ed. 0x. Idem recul-rat imitatione mani- v. 23, Ilveûpa ôzà névrmv lupoüv meut festa sub initium libri Il], v. 8 : cujus uârmv, val idem cette quod apud ipsam libri sectionem primam magna ex parte Sibyllam infra, 18, «in Bporoîmvs’pwv desumptam esse ex hoc Proœmio palam et) xpnfipmv, juxta doctrinam Evangelü ibi agnoscemus; enque videtur fuisse Joannis, cap. l, v. 9. Lactantius quo- causa cur Proœmium ipsum a plagiuio que de hominibus salis intellexit, loc.- supprimeretur : confer ibi not. supra cit. 2. Recurret verbum ûqæoüaôw. super 6. Lactantius, quad mil-cris, pro 3904 biendi sensu infra, 59,et lib. VIH, 419, 163v habet 096v : qua de re vide not.

4 HPOOIMION.Havroxpaîrmp, dôgaroç, ôpâ’w priva; aù’rèç imanat, Abri); 8’ où plénum envi; me; capxôç timing. IO Tiç 7&9 GàpE 86mm 16v inoupaîvwv and ciblai Ôçealpoîcw ideïv 656v ëpëpo’rov, a; 367km oixeî’; À)? 0133 ’ aîxrivœv xarevawriov indium Âvepmiro: arriva; savourai, Gym-ai yeyaô’reç Âvdpeç, êv écrémai çléëeç mi cépxaç êâvreç. Aûrôv rôv p.15qu «ivre: céêece’ iyfiropa 16011.00, Ôç p.6voç zig aima mi êE œiâwoç értîxe’n

Aûroyev’hç, aîyévn’roç, 61’31"95 1:94:51 Stanavrôç, H56; 6901013: [véyœü] 5:?) zeph-épiai; év (poli nom?» Tir; xaxoÊoulocûvnç 3è frèv â’Em 3251:: unifioit, Ô": (956v fipohnôvreç &X-newèv éévoto’v TE 20 ’AoEaîÏew,eaû1-êi ce 065w iepâç âxœ’répëaç, Azimut rôt; Gracia; inouïe-are caïeu: êv 1581.1. T6911) and pond-t.) 3è Sambre, mi 7915W 690M Eûôeïav npoluçdvreç, aîmflôere 791V 3U duveâ’w 25 Kai axolôniov. T1: nlavâaôe, [5907m3- Haücacfle, poireau, PepÊo’FEvon- and? and. donné: vomi pelain, Kaâ Mure axorinv vux’çèç, 9491?); 3è Méta-05. OL’o-roçiSoù 1:6erch aaçùç, àwhîvmoç famines. Ëlôen, [Là surin 33 3min": and yvéqaov ahi ’ L 3o Èùiou yluxudepxèç i391). 9&0; fiole: légua. Pvà’rre 8è mrôe’pevoi capi-av êv 6119:ch ûpâiv il Eïç 0:6; ion, :Bpoxâç, àvépouç, cetcpoùç émqifmœv, feliciter in Theopbili episcopi Antiocheni libris ad Autolycum, ubi diviaum in plura fragmenta’legitur, ac demum Sibyllinæ collectioni restitutum a Casta- 8. Justinus, hune et duo sequentes principum videtur fuisse Xenophon, Me- proferens versus, Cohort. ad Gr. S 16, morab. 1V, cap. 3. non navra-4961m9 habet, sed ŒÛTOÇU’ÏK, 10. Ex Deuleron. cap. 5, v. 26. forasse memoriæ lapsu, 0b aücoyevfiç 17. Refert se ad h. l. Lactantium, I. quod æquum, v. 17. cap. 7, in acribens : «Itaque [Deus] a 10. Hic et ne; sqq. suut apud Clem. a Sibylle «6101916; et àyévn-roç et émin- Alex. in Protreptico, pag. 61, iterumque n 10: nominatur. a: Sed (hein-to; neque Stromm. V, pag. 714. Àd eumdem Si- hic neque usquam in Sibyllinis hodiernis byllæ locum respexerlmt Minutius Felix, legilur : unde suspicabatur Ops. habuisse S l9; Cyrill. adv. Jnl. pag. 32 ; alii. Ne- Lactantium in exemplari suc ànoimo: que ipsi profaui a!) ca sententia alieni pro ôta-navrôç, quad vix credimus, sed fuerunt: testis ipse comicus Philemon illum potins memoria lapsum esse. in F ragm. laudans 16v fiâvô’ àpiwra xaü- 18. Theopbili codex, «de: pporoîcw 16v 06x optimum. Sed profanis fous èvdw c6 xpmâpwv, quad mutandum fuit

Omnipotens, nunquamPROŒMIUM genitus, coram aspicit unus . 5 Omnia, mortali non as’pcctabilis ulli. 10 Corporeo quis enim valeat contingere visu Cælestem verumque Deum, super astra sedentem, Quum nec flammantis radiantia lumina solis Sustineant oculi mortales cernere contra! Vos, homines, vanis compacta et carnîbusi ossa, Hunc colite, hune unum, qui solos regnat in orbe, Qui solus semperque fait, semperque futurus ; Ingeriitus, de se genitus, tenet omnia semper, Humanosque regit communi in lumine sensus. Præmia sed mentis perversæ (ligna feretis, 20 Ætemo quoniam veroquei auctore relicto, Cuî decuit laudes et sanctas ferre hecatombas, Manibus infernis fecistis sacra, superbi Insanique homines : hinc longe a tramite recto Errastis par iter scopulis et sentibus horrens. a5 Dasinite ah ! is vos transverses abri it errer? , Desinite incassum tetras palpare tanebras, Mortales miseri! notisque nigrore relicto, Arripite oblatamqu lucem : patet omnibusP ecce, Clara, errore vacans : ne currite semper ad umbram, 30 Quum sol ecce nitens late omnia luce serenat. Sed vos hæc animis sapienœr inurite vestris : Unus, qui vantas et fulgura mittit et imbras,

liane secundo editore. Utique, nisi libro 1V posterius aliquantulo videretur, nant maximum habari panet Sibyllinorum carminum christianorum cum libro VIll, græcitatis causa, simul et veritatis : nam Exc. nostr. V1, cap. 32, et vide not. quad de Filio seu Verbe optime dici 24. Paulo aliter Theopbili cod. (lm- patent a Sibyllista, id nonnisi insolen- fimecs, and ôi’ àxavOâw au! axolônuv ’ ter de Patre. Et jam ante nos doctus au- «maso: ’ figerai, naüoaaôc (de. Sed notator TbeOphili, Paris. 1742, ita con- Clemens ut nos. jecerat. Sensus idem qui supra, v. 5, et 26. Deast hic versus apud Clam. qui in Joaunis Evangelio ibi cit. Hunc 27. Clam. unifiera. et sqq. versus 24, 25, 27, citat Clemens 28. Hunc quoque citat cum septem Alex. in Prolrept. pag. 23. sqq. Clemens in Protrept. pag. 66, aum- 20. Cfr. Vlll, 263 et 397. demque rursus, sed solum, Strom. V, 21. De cruentis sacrificiis, quæ ne- pag. 718, utrobique legens, miro: 15è quaquam hic commandantur, ut pleris- miv-r’ [au cap-fic. que visum, quarante tantum poeta quad 29. Clam. (690v, et alibi 4:61am. non veto potins Dea olïerantur , cfr. 82. Cl. «mimi: 1’ lat-n.

6 HPOOIMION.Àaflponèç, .ÀLILOÙÇ, lotuoùç, nazi. 304’350: Àuypà, Kai vtçsroùç, upas-ranz. Ti si an’ Èv iEœyopeôœ; 35 Oùpawoü fiyeîratt, yainç apurai, «113766 ÛNÉPXW Coooooonolco.n annone-assnoenanu. El. 3è Geai. yevvôct ml. aîflaîvaroi y: pévouat, union; oivôpcônmv yeyevnuévm oi Geai. imam, 063i 761m; CTinl Ovni-oie 06x aiv noô’ ûnfipEev. DCOIQCIDUOCICDCOCQODCcaouane-0.. El. de 7mm du); mi peeipnm, où 36m1" aîvdpôç 4o Èx pinçât! mina; ce 0:6; rerunwus’voç civets. [me Gel»; adira: ai; «avuws’prazroç, ô; ruminai! Oûpowôv, 15040?! ce, mi &crépotç, fidè aeM’v’nv, Kapnocpâpov yœïaiv ce, mi 5311-0; 0314110: minou, Oô’peaî 6’ litham, mi dévote: flânera nnyô’w ’ 45 Tôv 1’ m5890»: «il: yewê &vfiptônov «on NÂiOoç, Èpmrà 3è yainc KWOIÎPJVŒ «l’alarpoqasî ce, nautile: ce MME»; Myopôepou, TpœuliCovm, Eaueà, liyunrspâoowa, rapéccovr’ déçu: capa-oie; - ! Èv 3è veinai; àpe’œv aîypiav ye’wazv 0&0 enpôv a 5o ÈPÏV ce unira (minima mina. (390mm, Ilévrœv 0’ fi ri a KŒTÉCTnGGV Oeo’reumov Àvdpi 8’ ÛfiéTaEGV nepnoixùa, mû xœralnwraî. Tic 7&9 cèpe driverai Ovnrâw paillon. roid’ chanvre; Il»! ŒÛTÔÇ p.610;T" ois" ô roman; Tés,P in cipxiîç, a 55 Âçôazproç mium, aiôvtoç, aiee’pa vaiœv, Toi; aiyaOoîç aiyuôôv «poçépœv «on: fileiova mon, s 2, ipsi coma ac louasse cognato : hæc enim tria carmina ab antiquissimis Ec- clesiæ patribus, inprimis Justino, landau reperiuntur. Scriptum est autem hoc

33. Atpoùç, lainerie, creberrime ra. ex libro eadem, pag. 348, huc intuli- petitum in Sibyllinis reperias, cujus pa- mus ab continuum argumenti tractum. ronymiœ exemplum antiquissimum idem- Est enim, si cum sequentibus confera- que notissimum dat Thucydides, lib.II, tur, tanquam pars syllogismi; carte eum- s 54, nabis non alias postea notandum. dem refert philosophicum colorem. 35. Rectum est in fine versus miro; 39, sqq. Rursus hæc e Theopbili li- imines, ex Psalmo 101, v. 28, ubi est: bro il, pag. 376, ubi post primum se. 8è à «au; si, in. 1. l. Id nos olim, fragmentum supra lectum statim pro- Turnebi fidem secuti, in aida: «"9sz deunt his tantum interjectis : Kan! 1:96: mutatum volueramus frustra. rai); yevintoùc layant-Nov: ion, El sa 36, sqq. Fragmentum hoc trium ver- 90ml YEVWÎWI, x. r. À. Ceterum bujus qum non ex eadem Theopbili loco, sed versus ultima pars, où ôûvat’ àvôpôc,

PROŒMIUM. 7 Est Deus :’ille famem, pestem, tristesque dolores, iEt glacietn atque nives fundit. Quid plura recordor? 35 Imperat ille polo, terris idem imperat : ipse est.

Si prolem generara immortalesque daretur Esse Deas, numero plures mortalibus irent, l Nec standi locus aut spatium terrestribus esset.

Si,aco-n....,-nr genitum est quodcumque,collation. petit, naquit esse cureatus Femineo Deus ex utero sexuque virili. Sed Deus est anus, solus Dans atque supremus, Qui cælum, solam, stellas, lunamque creavit, Fragiferam terrant, pontique tumentia terga, Excelsos montes, fantasque parenne fluentes; 45 Et nantum sub aquis genus innumerabile profert, Serpentumque solo reptantia corpora nutrit, Et pictas volucres, arguta voce canons, Vibratîs leviter quatientes æthera pennis; Imposuitque gentis silùis agreste ferarum, 50 Et pecudum prolem nabis servire coegit, Præfecitque hominem cunctis, divinitus ortum, Innumeris variisque licet nec mente tenendis. Nam quis carne satus poterit cognoscere canota? Ipse sed hæc salua, qui condidit omnia, novit, 55 Fine carens, æternus, habens super æthera sedem; Ultra qui majora bonis bona reddit, et idem

Proœmium accula post tel-am nostram primo, nisi fallimur, desinente, val nib ae- cundi initia, a Christiano juda’innte Alexandrino. .Originem christianam demans- cum sequenti versu legitur etiam apud fra, 66. Cf. etiam lib. V. 499, M0796- Lact. I, cap. 8. çov fun-mm. Vacat 1:: in fine, sed Sibyl- il. Hic quoque et duo sqq. citantur lina manda. Lectionem Morpoçüwt, a Lactantio, l, cap. 6, unde desumptos media pro activa forma, quam dedimus cos reperius ab auctore Præfationis olim, nunc deserimus. anonyme infra legendœ, pag. 20. 47. In Theopbili cad. atque in omni- M. Malins, HI, 477, vînt: utinam. bus edd. xmvifw : nos cart. 46. Theopbili and. Mxporpaçti en. 55. Lact. hune et duo sqq. versus ci- unde alii adjective Wporpaçfi a. tat de Ira Dei, c. 22, lagons ipso quo- Hic vero épurai non sunt reptilia frigi- que cum Theopbilo «Ripa valant , non dis lacis degentia, sed animalia quælibe «104191, quad magis græco seu magis ba- maestria, ut sæpe. apud poetas et in- merice legitur, l1, 27.

8 IIPOOIMION.Toi; 3è matai: oïdium; ce 1.67m ml. eutLèV mais, Kai. milepwv, nazi. lotpôv, id’IaïXyea daxpudevra. i Âvôpœ-nat, ri païen» bilaoôpsvai êxpitoüaôe; 60 AicxôvOn’t-s yakâç ml. médulla Oeioitotoû’v-rsç". i Où pain mi Macao opeviîw [aiche-w aîqaarpe’i], - Ei lucide; flirtons-t Geai, dulcifiai. 3è Xôrpaç; Àvri 3è XPUG’n’EVTŒ «610v itou-à nimia vaisw, 27116694071 36309145 «amuï; 3’ signifiant; sulfaterai; 1 65 Hgoaxuviovreç docte, xüvaç, «0.069099 aîvômot, Kari «cramât 6665662, mi éPNETà engin: 1164;, Kal. NOM: EÔWŒ, and Erratum letpowoi’nra, Kaiv «4963m6: NOM onyx-bipare: ’ mût-a ’oëëecôe, .5110: ce «and: (Lai-rata, â à"): x’ dioxpèv aiyopsüuv. Eioi 630i papé-mm! dahiropeç [067m] déoûm’v, 70 Tôv d’à noix amincira; XEÎTMI. Gavarhtpdpoç ide. 06 3’ ion (mi ce mi. épeire»! dévoua: pôç, Kari mm; [yluxepoü] yluxepa’irepo’v civdpaîcy. feigne: I antitoxine", rif) [8er pdvq) «615m même env , Karl. rpiëov aitfivecow êv eûceëëeao’ &vaùî’vht]. T1671 Natives: niant-oz, 36m; pesté; ce xünsnov, Zœpâflpov’ engonçoit, pèËap-npévov, 55 (Lai)! chipai-av, Eilxtîoarr’ dopamine; (aggravât-t mediam traîne; il Koû Bâle-ï ÛXNfiKlIaI, and co’xppovœ nçôç vdov llôsi’v,’ 8o Kal. yvôlvmifiaaùfiœûsèv, rèv mîw’ êpopôvra. Toôvsxev aiôopévoto mçôç 69m: prsr’ êp’ finir i Aapmiotxowôficso’es 313 aiibvoc 76 moflant), I Wstîdsow «151616603; ên’ aidoilotow d’XP’fiGTOIÇ.

tant initiumet finis; scholam judaîcam versus præsertim 5 et a; pan-ion: vol sedem Ægyptiam versus aliquot de animalium cultuz, 59, sqq. Confer Excursum

57. ln fine sunt quibus magis placent 61 . Theopbili cod. pro ultimis voeibus Maçon. - habet, nullo sensu ac ne græoe quidem, « 58. Versus idem fare in Orpbicis lo- and infime: pipa, unde multi multa con- . gitur, Fragm. I, v. 12, et apud Sibyll. Jecerunt : nos com Il], 603, et passim. 70. Theopbili codex ôoloûropcc, sine 59. ’Exçcfioüaûc idemtat quad su- sensu ab genitivum qui præcessit : nos pra, v. 2, Marines, a invaltum vos ef- corr. Est enim 611Mo) Sibyllinuin omni- a l’en-i sinitis x, sed vehementius et ma- .110 verbum, ut ex lndicibus apparebit. gis poeticum, aient fare Virgilius, Georg. Deinde in and. deest otites : addidit Ops. I, 320, sagum fingit «ab radicibus imis e Turnebi couj. ’ a sublime expulsant u. 73. Apud Theoph. deerat fiançai :

Injustos iraque premitPROŒMIUM. pœnisque coercet, 9 Immittens bellum, pestem, lacrimosaque feta. O homines, fastu quianam turgetis inanii’ Non pudet in divos feles et bruta referre? Non hæc est rabies, cæcæque inàania mentis, Si patinis inhiant divi, furantur et allas? Quosque habitue poli super aurea templa deceret, Hos caries densisque infestat aranea telis? 65 Serpentes oolitis, stulti, felesque, canesque, Et volucres, et quæ lambunt. animalia terram, Et fabricata manu simulacra, politaque saxa, Et lapides triviis aggestos, multaque vani Præterea colitis quæ sunt turpissima dictu. 70 Hæc sunt vecordis fallacia numina vulgi, Numina, mortiferum manat quibus 0re venenum. At cujus vira est, et lux ætema sine umbris, Qui sanctorum animis potiores melle propinat Delicias, illi caput uni subdere oportet, 75 Cumque piis aperire sibi per sæcula callem. His vos neglectis; divini plana furoris Pocula, pœnarum calicem gravidum atque meracum ’ Hausistis, stimulis acti dementibus omnes; Ebria nec sinitis resipiscere corda, neque unum 8o Nosse Deum, qui cuncta regit, qui cuncta tuetur. Hæc propter calidus vos opprimet ignis, et ardor Uret inexstinctus tædarum, tempus in omne Turpia deflentes vani mendacia cultus. nom-nm V, cap. 3, et Introduction ad Sibyllina supra locum, et nous in bujus fine voluminis. addidi! Ops. e conj. racle. Sic fore Plan- 75. Ellipticum est dévouai. pro si; tus, Asinar. 111, se. 3 : a 0 nielle dulci alène, sien! alias apud Sibyllnm , Vill, u dulcior. n In flué proponebat Ops. in 103, 218, etc, ’Avaxlîvav. autem, quad schedis suis mslis xpâua. pro flippa. nos ponere ausi sumus pro bai-barn lec- 1 4. Theoph. êxnç axé?) (sic, hiante ver- tione &vaxlw oî, Homerico sensu est u ape- su), a?) 81h p.6vq) aüxéva xâpmn, et venu rire ». sequemi àvaxlwoî: con. Ops. ex parte, 76. Post nenôv videtur u sensu ca- cetera nos. Post primum vocem auppleri rere : conjecent Ops. 76 minum. vellemus 14930:, nisi præstaret quad 77. Calic iræ Domini, et quidem in lutina versione secuti sumus, bûm- &xparov, habent non semel libri sancti, roî: 3901m. P581111. 74, v. 1; Jerem. cap. 25, v. 15. *

10 IIPOOIMION. Oi. 8è Ozôv npôvreç éanwôv aîe’vaôv a,

85 Zœ’àv xlnpovouoüot, 16v aiâ’woç xpôvov «670i. Oixoüvreç Hapaseicoo ôuôç êptônléa xfinov, Aauvôluvor. yluxùv (zip-roi! du? oûpavoô’ âcrepôevroç.

84. Hic et duo sqq. versus sunt apud 86. Bout épi): apud Theoph.; sed Lact. Il, cap. 13. babel Laon, recto quidem ac Sibylline: 85. Theopbili codex, ùnpovouficou- recumt enim I, 101, et alibi. [lapa- ow, ubi [mon recta xÀnpovouoüm, pus. Btiooo mentio ter occurrit in N. T. pro fut. En autem tmùv xÀnpovoueîv Luc. Evang. cap. 23; Paul. ad Cor. Il, forma dicendi in V. T. nm, si unquam; cap. 12; Joann. Apocal. clp. 2; nus- in N. T. sæpe usitata, Kami. cap. 19, quam autem in V. T. nisi semel in Ec- v. 29;Marc.10, v. 27, etpauimzquale clœiastico, cap. M, v. 16. et quidem in aliquid etiam ad v. sq. notnbitur. lutina tantum versione , u: merito mais

PROŒMÏUM. il At quibus ætemus colitur Deus atque perennis, 85 Hi vitam accipient hercdum jure, par omne Tempus inerrantes Paradisi mollibus hortis, Et dulcem cæli panem stellantis edenœs. videatur hæc vox ad recentiorem judaï- v. 17 , ubi Iegitur : Ta?) vtxâ’wfl 603mo cam pertinere litenturam. «site?! toü udvvu ce?) xsxpuuuivou. Quan- 87. ’Aptoc 6:16 oùpuvoü hic non alius quam e: in schola judaïca recepta fuit est quam manna, quæ sæpe in sacris libris hæc traditio, cujus frequenter memiuere hac appellatione designatur, Psalm. 77, Talmudistæ. Recurret eadem loquela v. 24; 104, v. 40; Sep. cap. 16, v. 20; apud Sibyllistss, Vil, 148, et uawoôôrnc Joann. Ev. cap. 6, v. 31. Mannam au- dicitur Deus, lib. 16, aux, et uawoôo- tem a justis in Paradiso comedi duclus «72v apud nec-Grœcos etiam eleganti in est diceudi modus ex Apocalypsi, cap. 2, usu fuit.

XPHEMQN EIBYAAIAKQN

AHOZIIAZMATIA.

10.51: 36 un), pipera, Buotleùç niâmes aigles.

Ô; par"); 561i. Geàç, miam; nixpaîmroç ûnépxaw, A6113; 8’ êc’m’ptEe 1’15ro popçfiç plpâfiùw se, Aûrèç Épée péon mîvrmv five-71; Quinto.

P...... Ô1m61avû0’ç, H69 Écrou. ondroç êv a] picon vomi. pelain].

Ans. Fragmenta hue ooeunt e lamantin sumpta, et apud ipsum quidem pro Sibyllinis exhibita, in corpore tamen, quad nunc exstat, nusquam obvia. Notan- dum in edd, vett. plura solin fuisse circumferri, quæ diligentius recognita, tria remanserunt : tria, haud amplius, quum tot ejusmodi citationibus sentent Sanc- torum Pan-nm aliorumve eoævorum open, unde colligas Sibyllinum corpus pæne

Fuel. I. Ex Lactantio, l, cap. 6. in Lactantianis hodiernis nihil tale in- FRAGI. Il. Ex Lactantio, lI, cap. 12, venitur. Nec apud Sibyll. pro divers: nulla aut minime notanda lectionis varie- bujus loei lectione habendus est secun- tate. Auctor tamen anonymæ præfationis dus versus paulo aliis verbis translatas infra legendæ, videlicet ex Lactantii in librum lII, 35; quia ibi retractatus exemplari suo, valde diversam ultimorum ne de industria refectus, non habet au- ver-suum lectionem attulia, [Lepônuw ce thenticæ originis fidem : confer ipsum aüyà; (die, 966w minon, x. r. À. Sed locum. Vel isto tamen indicio firmatur

ORACULORUM SlBYLLINORUM

FRAGMENTA. u

Discite, mortales, tex ’imperat unus in ævum,

Il. Qui soins Deus est pater omnipoœnsque creator, Ipse bominum statuit formam, quæ certa maneret, Naturamque omnem viventum miscuit ipse.

III...... 5 . . .Quumveneritille, Ignis erunt tenebræ media in caligine noctis. I integrum ad nos pervenisse. Nunc cor ista fragmenta post Proœmium colleuse- rimus, non, ut antea moris ont, post finem ultimi libri, res ipsa monstrat: quad scilicet eorum duo prima. de unitate Dei paritar spath, fors et inter se conti- nuandn, videantur pars olim fuisse Proœmii, ibique in lacuna post versum 35 so- dem obtinnisse. De tertio infra dicetur. quad supra coniiciebamus, pertinuisse eorruptum hue afferri versum ex libro Si- olim hoc fragmentum ad Proœmium Si- bylliuo 1V, 58, in legendum : NùE tous byllinum , unde sectio prima libri Il] azuréens: pion M fluctue 69m c Nox magna ex parte desumpta prodibit. a membron. die media, etc. w Nune ita Fuel. HI. Ex Lactantio, V11, c. l9. corrigmdum pntaluus : flip tout oxa- Lectio ibi non variat : quæ tamen quum rôsv pica-n iv vous! nantira. Et for- me vix fereuda sit, conjecturis sollici- san pertinuerit olim hic versus ad li- tari potest. Quod nisi latins interpretatio brum VIH, s l, in lacuna post 215. apud Lactantium constant, crederemus

ANQNYMOY

IlPOAOFOZ E12 TOYE ZIBYAAIAKOTE XPHEMOÏË.

Ei si) «api. 791v aîvaiyvmcw 163v Ènnvmâw ypacpâ’w 1mm», mm TOÏÇ émaciiez env aman oimpyoîïsrat, in colopat- Ouï; rob; «spi. mûre: nowîaaw-raç Eau-suam duvdnevov, nons?) panax; flapi rôt; Gaïa; ypaçàç, in «spi. 6506 nazi 15v èçflsmv «palmant: wpoEsvoôvrœv dnloücaç, Toi); :5 çpovoüv’mç flamines molem!» ’3tomo’w1’èç, 31.79.06»: êxeîeeviràùéprîoç xapdafvovraç, sommé; T! mi. TOÙÇ êvruflévovraç’àqàeleîv suvaue’vouç. 1.413305: roivuv ôtât mûres Mini: Toi); ênùeyoue’vouç Etëulltaxobç X91:- cuobç , cnopoîônv eûptmcouévouç’xai cuyxsxuuévouç, 191v 1’06er aivoîyvmcw mi. éniyvmcw ËXov-raç, eiç niant cuva’çsmv nui épito- viav êxflâceatfioü Myou, à); au mouve-nem roi’ç âvaywcôcxoucw 6’v-reç, 191v êE aûrôv épelaient 706mm émâpœësôcœcw, oint 61614 763v autonymie»! un xp’ncn’pœv 3nloüvrsç, nazi woluralec’répav (in: ami noixtlœre’pow 191v npdypareiav oinspyazâpevou Kai. 7&9 1769!: . 7: Harpôç, Ïioû mi Àyiou Uveôua’roç si); Gaïa; nui. (manum priôoç épelât»; âme-aoûtat, flapi ce fic êvooîpxou oixovopiaç ce?) Kupiou mi 9:06 nui Eœ’r’rîpoç vitæ»; Încoû’ Xptcroü, ri; à: napee’voo puni oignis-ros 1 yevwîceœç 2, nazi. 163v nap’ m’a-:06 relu

i Ana. Hujus Præfationis auctor ipse jam ab initio se revelat, compilator seilicet et ordinatorVSibyllinæ collectionis hodiernæ. Voluit homo devotissime Chris-

TITULUS in codicibus mstis haie Pr» gimr ipsa quidem , sed fragmenta tantum fatioui nullus. Quam ideo nudam ad se Lactantium en ejus fine decerpta : El; missam ab Antimacbo , Florentiuo me- Beôç 8; nova; aplat, x. r. 1., cum scholie dico, amico suo, secundus Sibylliuorum iis subjecto. Item in plerisque codd., editor Castalio ipsius Antimacbi fatum sed sine scholie. esse credidit, et istum errorem Opsopœo l. ’flpeucroç siveüfiëevaro: a effluvîo tertio editori ceterisque ad nos usque a carens», frequeus est apud theologos transmisit. In editione principe non le- græcos epitheton æternæ Verbi generis-

ANONYMI

PRÆFATIO AD ORACULA SIBYLLINA.

Si pertractandis profanæ Græciæ libris impensus labor ma; gnam affert utilitatem, doctrinæ quippe copiam iis præstans qui in illa studiorum genere desudant; quanta magis oportet eos qui sapiunt, divinis semper incumbere scripturis, de Dea quippe et de animarum sainte agentibus, nacturos inde duplieem fructum, ut sibi et lectoribus prosint! Qua etiam de causa mihi visum est Sibylliua quæ vocantnr Oracula, quæ sparsa et confusa inveniebantur, ad sacrarum literaruml lectionem et cognitionem pertinentia, in unam quasi seriem et compagem redigere, quo facilius a legentibus uno intuitu percipiantur, et quidquid in se ferunt commodi, adeuntibus præstent, multas sane res perutiles ac necessarias demonstrantia, dum simul amplior, simul ab varietatem jucundior conspectus libri totius exhibetur. Nam de Patre, Filio, Spiritnque Sancto, hoc est, de divina et omne vitæ principinm habente in se Trinitate, apertissime loquuntur; item de incarnatione Domini Dei Serva- toriSquc nostri Jesu Christi, ejus, inquam, ex virgine ortu sine effluvio, de morbis ab illo sanatis, de vivifica ejus passione et

tianus et in toto aperis sui consilio christianam rem sedulo agens, e Sibyllinis sua tempore sparsis unam rerum seriem detexere, pag. l : idque proposituxn

tionis, quam emanationi sive effluvia &ôtaupérmç: qua sensuflëësuato; 153m]- comparari noluerunt. Sed de secunda, me forant! baud improprie dici possit, ut ipsi loquuntur, generatione, id est de insalenter tamen. Contra in en re, îëën- Christi incarnatioue, hoc prædicamen- Toc, n ineffabilis», consuetudine tritum tum nusquam bactenus invenimus. Ple- est, quad vide an hic præferas. nius et distinctius Joannes Damase. llI, 2. Delenda vel corrigenda nota est cap. 2, Filium in sancta incarnatione de qua in editione priore discrimen inter Patre prodiisse tradit évanouisses: aux? affirmions et «(tuant statuere conati su-

46 ANQNI’MOY IIPOAOFOE. l cOetcôv itidem, (baudroie .106 Cmonotoü miôouç «67017 , nazi ri; en vexpôv cpt-nuiez)!» ëyépoeœç, mi. si; palotin; yevéoeozt api- ceœç nazi. àvrazsrodzîoeœç (in à) si?) Bic,» cotit-(p ênpéîazusv issante; ’ 1:90; 10610:4, raz s’v rai; Mœcozïxaîç ypaçozïç nazi. rai; 16v H90- tpmâ’w Biûotç diminuera, rugi se si; xocpzxfiç mium, ri: 706 évôpa’mou n10î0sœç,’xozi ËKMÔGBQÇ 105 Hapadeioou, mi 150;; àvamlcîcsmç, rpâzvç’ôç dtùauëçîvouot - «spi. mm yeyovo’rœv in nazi. ion); yevncoisévœv tamile); npôlâyouot ” nazi. vérifiai; eineîv, où papé”); rob; êvruyxaivovrazç ùpslsïv dévoue-rat. Haïkus, TOËVUV, (à; scellai. 379141an 2, ysyzivotcw êv dupant; 76net; nazi. novas; si»: &pteuàv Mm. Èiëunaz 3è Pœuaïx’à Min, épimvsuouévn moniste, flyouv [suiv-tic 601v évi. ôvo’pam. ai filetez: pont-:82; ôvopaîoônoazv. IIpo’rm 05v 13 Xahiazioz a, iyouv 13 Uspciç, fi wapiti)" évapora xalouuév-n îauën’On, à: 706 7600; 050c 106 pampas-raison N635, 11 soi aussi: ÀléEavzipov son Maxeîo’voz layo- uévn «ponçait-(van 1k pvnpovszisz. Ntmîvœçà 6,161!" Âksîaiwipou flics: iaropficazç. Aeure’paz Aignan, riz; pvvfu’nv natrium-o fiiez-miam a lv si; npolo’ytp si; Acuiazç. .Tpt’m, Aslçiç, 1] s’v Aslqzoïç Taxesîca,

flapi. YÎÇ site liguas-irato; êv et?) papi 64611110; ° mais. ’Psraîpm, a "à luxai, fi êv Kippspiqz si: irakien, 1k via: 7 Âyiyno Eù’ozvzipoc, ô si) iv Point: 10:7 Havèç ispôv, rèxùoôpsvov Aoüirspxov,.micozç. nia-nm, à Èpuôpazioz, 13 nazi. ne i. 705 Tpœïazoü «gonfanon 1:03.6- uou, «in 1T; Àm’ÀMdœpoç ô Epuôpaz’i’o; &ŒGGGŒLOÜTIZL. En, à miniez, ri mpiq) théines adonnât?) (Paris, mei. if; Influx! Épa- zrooOéwiç. Èësépm, 1) Kayak, si 157441.63"; ÀpaüOsza, à ami H90- tpôm, razziai sur: 33 TapezEaîvzipa ’ Btpyûzoç citrin: Kuuatiazv Ani-

libris I et Il de rebus sacris utcumque absolvit, relicta tantum in media grandi lacuna. De rebus profanis id meditatns fuerat, ,sed minime perfecit. Quum

mus. Certe apud Græcos YÉVVTIGK de utra- nempe et Vma et ceteri ex eorum fide que generatione pæne unies vox est. l. meam: foivuv, x. r. À. Ah bis infra3. Lactantius, citandi. Varronem baud .dubie verbis reliqua pæne omnia de decem Si- secutus, banc Persicam tantum, non Chal- byllis hausit noster præfator e Lactan- dæam nuncupaverat, neque nomen ejus tio, Div. Inst. libro l, cap. 6, quæ Lac- Sambetlien, neque tictam cum Nemo tantius ipseha Vanone acceperat; rursus affinitatem memoraverat, quorum alte- a præfatore mutuati sunt Scholiasta Pla- rum Noster mutuatus videtur a Pausania. tonis in Phædrum, Photius inAmpbilo- Phocic. cap. 12, .2de tamen habente cbiis, Suidas et pseudo- Hesycbius Mile- non Môfibnv; alterum e vulgata jamdiu sius. Confer Exc. nostr. V, cap. 15. tradition accepit, de qua plura dicenda 2. T): nono! indium ,Laatantius orant ad lib. Il! , 822, sqq. Postea jam

’ ANONYMI PRÆFATIO. l7 resurrectione a mortuis post triduum, de futuro judicio justaque retributione omnium a nabis in vita gestorum; præterea, quæ in Mosaicis chartis Prophetarumque libris habentur, de mundi creatione, et hominis formatione primum, dein ejectione de Paradisa, rursus instauratione, clam omnia et distincta pronuntiant; insuper de multis rebus seu jam-præteritis, seu forsan olim eventuris, varium in modum vaticinantur; denique non parum ad legentium utilitatem conferre possunt. Sibyllæ igitur, ut a multis scriptum est, fuerunt, diversis temporibus lacisque, numero decem. Sibylle latina est vox idem sonans quad divinatriz seu prophetis, unde nomen commune factum omnibus fatidicis mulieribus. Prima fait Chal- dæa seu Persiea, proprio nomine Sambethe dicta, quæ fertur Alexandri Macedonia res gestas prædixisse, facitque ejus mentionem Nicanor, qui vitam seripsit Alexandri. Secunda, Libyssa, cujus meminit Euripides in prologo Lamiæ. Tertia, Delphica, Delphis nata, de qua Chrysippus in libro de Divinatione. Quarta, Italien, in Cimmeria Italiæ, cujus filins Evander Ro- mæ fanum Panis, Lupercal appellatum, condidit. Quinta, Bry- thræa, quæ et de Trojana bella vaticinata est, affirmante Apol- lodoro Erythræo. Sexta, Samia, proprie Phyto nuncupata, de qua scripsit Eratosthenes. Septima, Cumæa, nomine Amalthea, sive Herophile, sive, ut quibusdam placet, Taraxaudra : Virgi- enim institutum suum usque ad libri lll initia longiusve paulo perseeutus fuisset, ibi repente opus grave nimis et arduum, desponso anima, reliquit: confer averbis, in umuovsôst, Lactantii rur- corrigenda. Turpissima ista menda ne sus vestigia premit. notabimus quidem. A 4. Codd. et edd. tupiosç, ubi nos xa- 6. Falso Noster et post cum reliqni pùp, cum Suida et ceteris. «spi. 9561-1110; :verus enim titulus fuit 5. Codd. havée, ubi Suidas et ceteri «spi Mavrzxfiç, teste Diogene Laertia, omnes cum Lactantio Nzxâva. Porra unde Cicero et Lactantius, n de Divina- sciendum, in iis quæ sequuntur, Domina tione u.- propria pæne omnia in bujus Præfationis 7. Verba, in; albe êyévsro -- afi- exemplaribus misere corrupta legi, quæ caç, non sunt e Lactantio deprompta, nabis fuerunt ex Scholiasta, Suida et sed ex Alexandrine Clemente, Strom. l, reliquis, supra eitatis, præsertim veto p. 384, cd. 0x. ubi literisipsis legim- ex Lactantio, omnibus quippe prævio, tur.

18 A N9Nl’MOI’ HPOAOYOE. ’ 9661W ahi, manitou Guyarépa. 07361), fi È’Alncmvria, rereîca êv 34(6ng Mappm’caq), flapi rhv wolilvnv Fegyîetov, in; êvopt’a norè Tpœoîâo; êrüyxavev, êv xatpoîç Èo’lœvoç mû Kûpou, à); 3794- Mv Ùpoocleiô’nç ô Havrmo’ç. Èvvoîrn, 7’) 09071101. Acné-m, 11 Tl- Ëouprïa, ôvôymm. Àlêouvat’a. . (Pardi 3è, (à; il Kupmïal êwëœ mêliez xpncpôv îâiœv «906331.6- ywe Tapxuvïqo Hpiamp 2, fi?) mvmaüm Baaûeüovn rôv Pæyaîxâiv npaypérœv, æptaxoaiouç quhgmaîouç a t’a-NEF «676v :WMGÆGŒ. Ka- ratppovnôeîaa 3è, mû. 063? êpœr’neeîca rivet tic-fi, mpî wapéâœxev éE aûrôv rpia. A506; ce êv ére’pqz 119066849 106 Bacùëœç, w906- n’veyxe 18: 35 mêliez, rhv «1319N 6130M êmCmvîcao-a. 06x aigu»- Gaïa: 3è 10’709, mûri Emma) aïno: 7960:. En: e’x Tpï’rou, êmzpe- goyim Tôt mpùutpeëvra 79h , wpocfileev, «influez 76 «676 rïpnya, 16700601, si pt); 111501., zonier» nazi «ôtai. T615, (patch, ô Bacùeùç, ëv-ruyjnv mûroîç, mi eaupaîcaç, 53mn 51h bavé? aürâw inarèv çuhn-rmïooç, mi énopicaro «61è, «agençât-:1. 3è flapi 76v film - cabri; 3è aînayyeûoïc’nç glaire Tà ïca 117w êyacp’nceévrœv Ëxew, [mire Tl 3&1 évOoucLacyoü TOLOÜTOV eisévat, 36W 6’15 3! www; En Stutpôpœv «616m mû xœpïœv éEanmpévm "à vopwee’wœ aùroîç àvayxaî’ag and. ênœçsl’fi, and. âeïv i5 «676v cuvayœflv 11:01- ficacem, 10610 TÉXWTŒ mi nenom’xacn. T6 7&9 En 6306 Èoôèv (à; oïl-40(7); papis neipevov 06x 31164. Hacô’w 3è 16’»; 21.519.163») Tà même: abstiens-av év la?) Kam’rœh’q) Pépin; ri; wpecËurépaç’ 163v (Lèv fic Kupaêuç xaraxpuëévrœv mû. où 3ta300évrœv si; «mm, êwetS-h Tôt ougLÊmôpeva év trafic; ESLxcôrepa mû navri- Tepov &veçu’w’nce . 15v 8è calen yvœceivrmv chaton. Ànà rôt ph r71; Èpquaiœç npoyaypaypéva Ëxu 10570 du?) 705 xœpïou èm- xexknga’vov mûr-fi avoya ’ 18: 3! 75 illa 06x èmypaîçov’rau raïa 1min; eîcîv, [0003] 5 &Staixpwa natianum. (Dippaarnvèçl roivuv, 01’»: âôaüpacroc çùôcoçoç, mi îepeùç libri Ill, s 1. Vixisse autem, quisquis fuit, videtur Justiniani fare tempdribus, sæculo V1, idque gravibus quibusdnm indiciis, 1° quod Sibyllina oracula flaquen-

1. De Cumana Romanorum Sibylla Lact. « ad Tarquiuium Prîscum a. Sed deque libris ab ipsa allatis pergit Noster rectius historié pæne omnes ad Super- Lactantium seqni : confer Livium cete- bum hæc referunt. rosquc historicos, circa nonnulla, ple- 3. (Inlmnaiovç : sic Lactantius quo- rnqne tamen levia, dissentientes, uecnon que « Philippeos ». Servius pariler rem Excursus noslros I, cap. 8, et Il], c. 1, sqq. eamdem nanans ad Æu. V1, 72, a Phi- 2. Tapxuviq) Ilpimtq); sic quoque lippeos», baud dubie Varronis exemplo,

ANONYMI PRÆFATIO. 19 lins vero Deiphoben vocat, Glauci filiam. Octava, Hellespon- tia, in vico nata Marmesso, prope oppidulum Gergithium, intra fines olim Troadis situm, circa tempora Solonis et Cyrî, uti scripsit Heraclides Ponticus. Nana, Phrygia. Decima, Tiburtina, nomine Albunea. Tradunt vero Cumæam novem libros oraculorum suorum attulisse T arquinio Prisco, Romanis lum rebus imperanti, proque iis trecentos philippos ab eo petiisse : quo aspernante, ac ne interrogante quidem cujusmodi scripta in istis libris conti- nerentur, tres ex iis igue combussit. Rursus in alio congressu regi sex reliquos obtulit, idem statuens quod pro omnibus pretium; spremque rursus, cremavit alios tres. Deinde tertio s allatas, qui supererant, tres regî offert, idemque’ pretium posoit, minata, nisi emerentur, illos quoque se combusturam. Ac tum, inquiunt, evolutos rez admiratus multum, trecentos philippos jussit ei numerari, accepitque oblata volumina, anxie de ceteris rogitans. Illa respondit se neque habere combusto- rum similes libras, neque quidquam earum rerum scire sine divino æstu; quosdam tamen ex diversis urbibus et locis exce- pisse dictorum a se nonnulla, quæ ipsis necessaria aut condu- cibilia visa essent; ea colligi oportere. Quod etiam quam primum factum est : datum enim divinitus donum in abdito non mansit. Omnium vero Sibyllarum libri repositi fuerunt in Capitolio veteris Romœ, seclusis quidem nec in valgus prolatis qui Cumææ orant Sibyllæ, quonîam de rebus circa Italiam eventuris proprie magis et apertius vaticinabantur; ceterîs vero ab hominum cognitione minime remotis. Porro qui Erythrææ inscripti sunt, habent hoc a natali loco impositum ipsi cognomen : alii titulum auctoris præ se non ferunt, sed indistincti habentur. Firmianus igitur, non de vulgo philosophas, qui et prædicti

ter adhuc manibus hominum tractus, sed jam usu denim et pæne in fastidium adducta repererit , pag. 20; 2° quod ad paganæ religionis moles, tanquam vulgatum suc tempore dicendi morem 5. Codd. sine moi scriban! (Rui- sequentis. Addit vero Servius: a qui au- xpvra nattées-non: (sic) : nos corr. « rei tuuc pretiosi orant», inepte, quum 1. En ipse Noster fenton indigitat, istorum numomm nppellatio sit, ut origo, Lactantium Firmianum, unde sua plen- multo recentior. que de Sibyllis hausit. Fuisse au! Lat- 4. Codd. 061e, et paulo infra, «poé- untium Capitolii accu-dot, incertum ôtp. Dein pro énatév log. rpmxooiouc. quo auctore, inepte cette, indic.

20 ANQNTMOY IIPOAOPOE. 1:05 «polexeév’roç Kœnwœliou yevo’usvoç, npèç si) aitâvnov 1311.5»: A çà; si»: Xptc-rèv (3164m; à: Edïou; naviguai, si: zip-nuas: rai; ingénu; «api ri; âëë’fl’TOU 365m ragréent, usai. 791v ailoyiav zig ÈÀÀmtxiç nuira: duvurôç aîmfÀeyEs. Kai 1’: pèv m3106 Ëv-rovo; âï’fiymtç Aûaovïqc flétri), ci 3è îtêuntaxol nixe: Èncîdt pou-fi êEnvéxencatv. in 33 10310 p.91 ointorov (potinant, gap-copiant TOÜ nponvnnovsUOÉvroç aîvdpôç «apr-flânai, Exoucav trémie rôv rpdnovs [Èneiz 05v rôt wap’ fuît: eûptcxôueva Eiëuntamà où FOIVOV à); eûwâptara roîç vocoüot 7è Èn’fivmv eûxaraçpdvnré 367:.(143: 7&9 créma ripiez douai), aillât mû. (à; min-m 163v orixœv p.13 carénant rhv aînpiëstatv roi] pst-pou , cipyors’pav Élu 191v scia-rut ’ airiez 3è afin 163v Taxuypaitpœv , où aupçOacoËvrœv ri (215M 1’017 167013, î [zani]a ànatdeûrœv yevogsévœv, où fi); «pop-rî- rtdoç ’ d’un; 7&9 si èmmoiqt êrce’nauro fi 163v lexeévrœv pal-n’ai]. I193); à and. à filaire»: Blétlpaç ion, du xaropflôcouct n°113; zani tuyau mima-rot, ndèv aidât-s; dm léyouo’wJ Hui; b 05v in 763v noutceivruw s’v 5641:9 faro 163v «pe’cësœv Goa duvarèv napa- en’cotkev ’ êEnYIîo’aro roivuv mei 106 rivoipxou 9406 raide ’

El: 855: 5 ôç pôvo: finet fixappeyéonç, àyévnroc. Mât 9:6; p.6voç et: navvstipratoç, 5: tremblai." Oüpuvôv, ùfltôv se, x43 âcrépac, fiôè CGÂ’ÂVTN, Kapnoçôpov 1056W se, and Üôaroç 0394m névroo. Ü: uôvo: en! 8:6; adonc, àxpa’tmroc Mépxmv t Miro: crânien: popçfic sa rônin, papoue»: sa Aôyàç plie, 966w 1:6:th fini; 6161m0. . Ônep 0 61’911st il met auvepxo’gtevot si; anion nias; npoo’yivovrat, n xœôo en. un! recoupa»: CTOLXGlmV, svavnœv ovrœv «Milan, au: ürèv ùnoupoîvmv i î au actionna: I and l 76v î civflpom’ovI ’I êsnptoüpy’ncev.! i etiamtum humera spectabiles, alicnbi respiciat , pag. ead.; 3° quod, Græcus licet, cum latinis Ecclesiæ catholicæ scriptoribus, Lactantio præsertim, pag. 18, sqq., familiarîs fuisse videatur. Porro latinæ linguæ usum sub Justiniano imp., recu- 2. ’Enll 05v et sequentia, quæ nos 4. fluai; 06v. At hic redit Noster uncis quadratis inclusimus, non Lac- ad auctor-cm suum, cujus ipsa verba tantii sunt, sed Justini martyris, Co- recitat. En ergo illud quad supra nuntiu- hort. ad Gr. s 37, ab auctore nostro vent, male Justini verbis interruptuln, aliud agente serins inserts Lactantian i, Lactantii testimonium. in ut lectorem, nisi præmonitum, deci- 5. Et: Gso’ç, x. r. À. Horum ver pere possint. suum primî quatuor apud Lactantium 3. Codd. plerique post fi copulam statim præcedenti testimonio subjecti le- mi 0m. z sed habent cum Justino Suidas guntur, in duo licet fragments divisi , et alii. . pertinentque ad Proœmium Sibyllinum, p

ANONYMI PRÆFATlO. 21 Capitolii sacerdos ante fuerat, apertis ad æternam Christi lucem coulis, in suis operibus multa quæ a Sibyllis dicta de inef- fabili gloria reperisset, protulit, græcæque superstitionis amen- tiam validis confutavit argumentis, acer veritatis interpres, Ausonia ille quidem lingua, sed ita ut Sibyllinos versus græce citaret. Ac ne cui falsum id videatur, afferam ipsius testimonium hoc tenore : [Quoniam ergo quæ apud nos reperiuntur Sibyllina, non solum, ut de media sumpta, græco errore labo- rantibus sordent (sala enim raritas in pretio est), sed oh id etiam quad non omnes; versus exactes numeros retinent, minus fidei inveniunt ; scias banc notariorum esse culpaln, qui vel sermonis velocitatem scribendo assequi nequiverunt, vel etiam indocti fuerunt, non ipsius Sibyllæ, cui, deficiente spiritu, ces- sabat a se dictorum memoria; atque hanc 0b causam scripsit Plato, multa magnaquela vatibus effici nihil scientibus eorum quæ dicant.] a: In iis ergo versibus quos legati Romain anu- s lemnt, de une Deo hæc sunt testimonia : Eïç egàç, a; "avec a flip-Au, x. 1’. il. I

Unus Deus, qui solus regnat, maximas, nunquam natus. Sed Deus solus unus supremus, qui fecit Cælum , solemque, et stellas, et lunam, Frugiferamque terrain , et marinonun minores fluctuum. Qui solus est Deus creator, invictus lumens: lpse statuit formas [lmmanæ] nommai, hominumque Lucem [vitalem] miscuit , naturam omnium generationis se vitæ. Quod ita ait, seu quia in unam carnem congressi miscentur, sive quod ex elementis quatuor inter se contrariis mundum sub cælo universum hominemqne ipsum Deus creavit. peraiis occidentis provinciis, plusquam alio unquam tempore. revixisse in oriente ibique pervulgatum fuisse, omnes sciunt. De ceteris’ ad banc Præfationem ejusque auctorem pertinentibus, confer Excursum nostrum V, capp. 15 et 16. 7 et il, sqq. Tres sequentes item e Lac- quo forte cum fragmentis servalum est. untio hue adducti sunt, sed ex libro Il, Notanda in codd. prava lectio narpàç cap. 12, de quibus jam aliquid supra. yivovsou, orta videlicet ex compendio 6. "Onep zip-nm, 1.. 7.1. Referen- scriptura: male intellecto, ubi nos «poo- dum hoc quasi scholion ad præcedentis yivovsau, pro «renflouai, patente sensu verba, aùyàç niât, x. 1.1.. abestque ex ex Genesi, cap. 2, v. 24. 0mnes deinde iis exemplaribus quæ Præfationem Ano- ünoupo’wtov, quondam a nabis in ümpou- nymsm cum fragmentis ipsi subjectis poivtov male mutatum, et omnes in fine omittunt, uno excepta Betuleiano , in v êçelxuonxèv recte addunt.

TQN EIBYAAIAKQN

XPHZMQN

AOPOE HPQTOE.

Àpxoptévn «pain; yevsfiç uspômov chemin-m un En. violai-gai WPOÇ’IITEÜGÜ si: iman, Ômrdca ne?» yéyovev, «c’est 8’ [ée-En], (Sirocco: 83 (talai Ëcosaôat miens? 3:3: (incessant; civepo’mœv. 5 Upürov du naîtrai (Le Mystv Geèç, (à; êysv-Aen À’rpexe’mç 16011.09 213 3è, mutile Ovni-ri, niquons

Nouvsxéœç, ive: ninas" êyx’ôv éçsruè’w oigfe’An’cqç, fluet-av pacifias, ô; Eus-tas néant»: dum-roc,

Ana. Continentur hoc libro rudimenta generis humani ante et post diluvium universum; inde, post ingentem rerum lacunam, Christi redemptoris adventus, vita, mors. resurrectio; origo christianæ religionis; Judæorum pœna et dispersio. Liber aperte cliristîsnus, ut et qui Inox sequetur liber alter, ipsi cognstus olimque conjunctus Ambo simul integram fare sacras historia: corpus conficiunt; sed utrum primitus une carmine conclusi, au e variis olim vulgatis, nunc deperditis libris consarcinati, ab auctore videlicet anonymes Præfationis, incertum. Utique tertio sæculo non posteriores, uti præsertim ex libro Il apparebit : retractati au-

Tn’. Codices plerique, ’Ex «51:91.3- Sibyllinis, etsi verba aliud sonare viden- æou 167w, quod ita interpretandum, non tur: sed non est cum nostra compilatore ex primo libro operis alicujus Sibyllini seu cum ejus librariis subtilius cavillan- desumpta esse quæ hic legentur, sed pri- dum. Sic etiam in principio libri Il mum hune esse librum excerptorum e ferunt quasdam exemplaria êv se?) epirqo

SIBYLLINORUM

ORACULORUM

LIBER PRIMUS.

Incipiens primo generis mortalis ab ævo Stirpis ad extremæ deducam singula tempus, Quæ fuerint olim, quæ sint, quæ deinde parentur 0b scelus humanum. Mundi me exordîa primum 5 Fert aperire Deus; quem tu venerare potentem, Ac mes, mortalis, non temnere dicta memento : Æternus rector, totum qui condidit orbem, Sic fatus : Fiat; simul et fuit. Ergo locavit teln et in imam seriem redacti compilatoris manu , sicut testantur et ipsa Præfa- tio et transitiones quasdam pross oratione scriptæ, quæ textui poetico passim interjectæ, a nobis primis suo quæque loco restitutæ sunt. Itaque modo mutilati, modo interpolationibus aucti, caute admodum sunt legendi, Hujus quidem prima. pars. 1-323, videtur ab uns prodiisse manu, pausas adulterationes passa; quæ sequuntur, e diversis libris ac præsertim e laciniis libri VIH, s 2, consuta anni. Confer Exc. nostrÇV, capp. 10 et 12; item in hoc ipso volumine lntrod. ad Sib. - 1, sqq. Exordium [auctoris, uti videtur, primarii].- 8, sqq. Mundi creatio.- so’pwp, ubi alia Ex roi: ôwrépou une, 3. Codd. nôs-a 6’ local aut lacerai: quin et alia ambo titulos retinuere. corr. Ops. l. Jan: a principio illud àpxoue’vn 6. Cfr. Il], 217. valem femiimm ideoque Sibyllnm deno- 8. Videtur liuc respicere pseudo-Lu- tat. De generatiouum, quas hic tangit, cianus in Philopatride, p. 250 et 255, supputatione vide not. ad h. la ed. Bip.

24 XIBYAAIAKQN AOI’OE A. Einaç, Tentamen), mi eivaro. liâmes 7&9 fixa 10 Taproipcp [aigcprëoùèvï mi ou"); 711mo miro; Etiam, Oùpatvôv ÜtlJŒGE, YÀSWX’ÏW 8’ fichues flânassent, Kai nous: êcrscpoivœcsv silo; mptlauns’cw 501’903, Kati 705m KOIGP-YAGB (punk, worauoîot 8è minot: Xeu[oy.s’voiç] inépaoas, mi dép: uiëev &ÜTELàÇ 15 Kati 815’950: dgooéevra ’ riflai; sipo; mi ye’voç aïno, 5.06a; êv reniflant, mi dpveex 3(6st oi-n’ratç, mon; 3’ a5 0mm; lactaüxevaç, 1333:. dpoixovraç Èpwusrà;,.... Mi nævi? ô’cot vüv xaeopôirou. êûcèç Taür’ émince 167m, mi mon” éyewîôn 20 fixa mi oit-pensoit; - 6’35 yang nélsr’ aùroldzeuroç, Oûpav[6esv] xaflopôv s [0810)] res-élan 3è xo’ciLoç. Kati son si: patinette: union 1:00.ka Ëumoov ê’pyov, Eixévoç s’Ë idiuç énouaîéuevoç véov ëvdpa, Kalôv, Geawéciov, 70v 8-): xéler’ èv flaquât-zist? 25 Âuëpociq) vaiew, (1’); oi un: ê’pya usun’kç. Ainàp ô (LOÜVOÇ êiov Hapatieioou épie-ale? mine), Hpoclah-àv manitous, nui nù’xero sida; semas... Ân’, 0i0v «670; ïxev. To6 8-). 950g cuire; cinoôpaç Èx. lem-aigu; [doroüv], ËTEOWÎGuTO Eû’av &y’nràv, 3o KoupLSÉ-av ailloxov, îv du nopal s’v Hapadeiccp To610) cuwaiew. Ô dé ysv sandow, ne a enim?) Oaüy.’ Ex", êEaicpvnç xsxapnue’voç, [oiovî épatai Àvrirunov pinnua’ copal"; 3’ insigne poetam, Aûrouérowt élimer (au?) yàp iroiVT’ intitulai. 35 01’515 7&9 dupais-i1.) vo’ov ËGXG’EOV, 061-5 uèv «i363 [Âpçsxov], oiD.’ icav’xpadiatç aiminuôs tamia, X(i)ç fige; [Baivscxov ânonnâtes-L] (Lascar.

- 22, sqq. Hominis creatio et lapsus. - z

10. Codd. âuçiaalov vel époi aüov: epitheton supponere quodvisipoeticum. cfr. infra, 119. fartasse xuavoûc, sicutlib. X111, 160, 14. Codd. landgrave; veI leuâusvov : Ëpmo’fhv xuatvôxpmov, et Nicandr.Ther. nos corr. Est autem fluant-ives; pro xu- 438, auavôv se [vulg. cum duplici ac- ôeîai, ut alia multa similia in Sibylliuis, centu xûavôv se] Spéxovra. et in oraculo quodam apud Bentleium 20. Suid. :aürolôxeoroç,uô-royéwn- ad Malal. norexeôaro pro «9063x6011. roc, à 9:0: à âye’vwlroç, fortsssis ex hoc 18. Versus mutilus. Post être: Cast. versa. Cfr. Proœm. 17. addiderat e conj. mulâtre. Nos malumus 21. Codd. oôpavèv n°095»: , ac de-

’ SIBYLLINORUM LIB I. 25 Tartareis cinctam tenebris et gurgite terrain; xo Dulce dedit lumen; subvexit in ardua cælum; Extendit glaucum pelagus; convexaque magni Fornicis astrorum cinxit radiante corona; Et terram ornavit plantis; et flumina ponte Miscuit affundens g rapidosque per aera ventos I5 Sparsit, et imbriferas nubes : hinc sæcla creavit Omnigena, et pisces undis, ventisque volucres Immisit, silvisque feras, antrisque dracones ; Perque omnem mundi amplexum quodcumque videre est, Ipse volens verba fecit : verbo omnia facta 20 Et perfecta simul : manet immutabilis ille, Auctor et ipse sui, totum despectat ab alto. Sic labor impletus mundi. Tum denique vivum Fecit opus, propria ducens ab imagine, pulcrum Formosumque virum, campos quem jussit amœnos 25 Incolere, ut curis operam navaret honestis. I Hic vero, dum solus obit viridaria læta, Jucundo sermone frai vultumque petebat ’Consimilem spectare suo. Tune ipsius unam Eripuit lateri costam Pater, et dedit Evam 3o Uxorem, quæ juncta viro felicibus hortis’ Degeret. Ut vidit juvenis, propriæque notavit Exemplar formæ, stupuit, totusque recentem Hausit lætitiam, et doctes jam reddere voces Sponte sua cœpit : nam sic digesserat auctor. 35 Necdum illis mentes offusus sensibus error Velarat, nec membra pudor : sed cordibus omnis F raus aberat, nudique errabant more ferino. inde 0110121015010, ubi olim nose conj. 29. Codd. 106100 vel 10610,), ubi nos 05mn 1s1élea10 : nunc pariter e conj. baroüv ex Aurati conj. 051m scribimus, duce Lactantio, Div. 32. Codd. 0i0çrnos corr. Inst. V11, cap. 5, ita scribente: «Per- 33. Cfr. infra 333, et VIll, 270, quo «fectis omnibus quæ ad conditionem tamen utroque loco longe alium induit a mundi pertinebsnt, hominem finit. n sensum. Et cfr. Genes. cap. 2, v. 1. 36. Codd. sixov vel in?» sixov, ubi 23. Ex libro Vlll, 266. nos 5,110575». e conj. 25. Gfr. Il], 220. 37. Codd. sial à; Ofipe: 6h pivsaxov 26. Sic codd. épiônle’î, contra metrum; (alii âôaiveaxov) 50116 ozoniserai (vel uno vide en me: placest. verba 611001011.) pékan : nos corr.

26 SIBYAAIAKQN AOPOE A.

TOÏG’I 3è mi préture: Oaôç êçerELàç &yopexîoaç, AeîEev roû’ Sévâpou Euh q;anîcew. Toùç 33 mm aîné; 4o Èîamîrncev 6’91; Solïmç, fifi guipon: éraflai» To17 emmi-mu, pôcîv Te 1153W &yaeoü Te mum? Te. Ânà 711W); 1rpcâ1m «903674.; [1.1:] 71331" 35:36:19, 8631m, 1061-0»: 8’ Hui nsîeecxev épongeait Ô; 3è yuvmxèç Entra: mmww’voç, êEeÂoîOso’xev 45 ÀOavaErou micron, coupée») 3’ égal-405v êtperpôv. ToÜvsxev aîw’ aîyaeoî’o 146w xaxèv, oïov Ëwpaëav.

Kaî 761:: (H yluxeçfiç GUZ’ÎÂÇ néml’ igneïpavreç,

ÈGÔdeÇ 1565001159 ên’ aîlln’loww ê’ônxaw, 111143503 1’ &(Ltpexaïuqmv, 51:51 «pian: fiïev «316;. 5o Toî’aw 3’ éOaîvaroç xérov Ëvôaro, nixëuhv 55m Àôavoîrou x6909. T63: 7&9 rerelearLe’vov 713v GVTITOÎÇ êv X0690; ELÙÎVŒI, mimi oùx êqaülaan ,

ÀOavcErou FSYÆ’ÏOCO 6805 Myov aîÉaœvreç. Oî 3’ içap iEeIOo’wreç éwî. (5803903: aïpoupav, 55 Aéxpuar. mi arovaXaî’ç 38150er ’ 5mn: si roïaw ÀGoîvou-oç 6:3); «6113; En; «poçepécflpov eïwev, Aû’Eecee, n1n06veo’0’, êpyaîKeaO’ lui 70:64;

Èv’réxvœç, ïv’ Épire rpozpfiç xôgov i39u’wvreç. Ô; (poire ’ 1’71; 3’ durcira; 113v ênaiflov épmcnipa 60 Nnâüï mû. xeveâm non-n’aura yacî’ocv épaissi», Htxpôç êEùoîcaç’ Senrhv 3’ Exepuv «9&1qu Èv péccp aïln’lœv ’ mû. à ph neqaûcàv npoqmlaîcaat. ÏÔZEW, ôç 3è wrëpvav, étai 906’116; y: neigea-fi Hlncîov àvOpoSwœv mi îoëôhov xaxoëoülœv. 65 Kaà 1675 391 yevefià wlnôüve-ro, à); âxâeucev A616; ô Havzoxpaîrœp, mû. «6590:9; aïno; in? camp A16; chapée-toc. Oïxouç 3è yèv éË’rîax-naav Havrorfouç, fiô’ «En mien; mû. nixe’ émia!" E5 mû. êmaroqu’vœç. (En noluxpdev filme 70 Qu’au-av si; Cmùv achigans; ’ où 7&9 bien; - 65, sqq. Prima bominum generatio [quam Sethidarum vocare - 40, sq. Exlibro VIH, 261, sq. 47. An melius cum Volkmanno âg- 42. Codd. 1L; non habent : addidit «aigu-tec, ex Homero, B, 426? (Inst. e conj. Sed un malins me; quam 50. Codd. 5051:0 : nos corr. » Tl: addentur? 53. An chatonne; legendum metri

SI BYLLINORUM LlB. I. . 27 Queis austera Deus tradens præcepm, cavendum Arboris ostendit gustu. Sed pessimus illas 4o Decepit serpens, utiîn atras mortis abirent Insidias, scirentque bonum pravumque quid esset. Capta prior, comitem incautum male perdidit uxor, Quæ dedit, et Partem suasit consciscere culpæ. Ille nimis sponsæ facilis, magnique parentis 45 Immemor, heu! sprevit monitus manifestaque jussa.’ Sic bona mutavere malis : ea præmia facti. Nain primum, e ficu decerptis frondibus, arbor Quas vicina ’tulit, vestes sibi mntna circum Membra dedere, novo subternascente pudore. 50 At Deus omnipotens justa succensuit ira, Dejectosque hortis procul immortalibus, ire Jussit in exsilium, et campis habitare remotis, Æterni quoniam legem sprevere Parentis. Qui simul egressi tetigerunt arva, dolorem 55 Cœperunt lacrimis gemituque effundere; a1; illos Affatus genitor venerandis vocibus infit: Crescite, multiplicate genus, durumque pet artem Exercete solum, vitam sudore parantes. Sic ait, auctoremque mali exitiabilis anguem 60 In latus et ventrem terræ adreptare, coegit, Acribus exagitans verbis; odioque tenaci Divisit medios; caput hic, calcem ille tuetur. Quippe subest anceps lethi discrimen, utrosque Dissocians, hominesque veneniferosque dracones. 65 Hinc genus humanum, sicut mandaverat ipse, Multiplici crevit numero. Plebs magna’per orbem Exspatiata novum. Varia mox arte domorum Tecta parant : urbes alii murosque coronant, Artifici ingenio. Quais tempera longa dabantur 70 Vivendi : neque enim gravibus tum corpora curis causa? Ve] ut infra, 171. chatoyiez? cap. 1, v. 22, item cap. 8 et 9, non mm metrica Sibylliua in hoc verbo la- semel; sed nusquam, ut hic, exeuntibus boni. Codd. quidam étalonniez, unde e Paradiso dicta volebat Ops. alèv èôvtoc, satis recta. 59. Alii codd. ùnainov. 57. Ipsissima sunt verba Geneseos, 67, sq. Cfr. infra, 9], sq.

28 EIBYMIAKQN AOI’OE A. Teipo’pevon Mia-nov, à? à); 3339313610: Ümq), , 616ml. oi pépons; peyoûm’ropeç, m’a; étpilno’e 21079)? oieoivotroç Banni); Oeôç. Ànà’ mi «610i.

Ülnov d’ÇPOO’ÜV’ç Beçolnge’voi. Oi 73:9 aivat3ôç 75 ËEeyë’Àœv nare’paç, mi pan-époi; firinaïov, l:vœo1:oùç 3’ oint êyivœcxov, ai3ehpeii5v êniéooloi - Hem 3’ 3:9 inapoi, nexopueiie’vm dîna-n. çmrëv, Kai noléyouç êwoiouv. [È’n’i 3’ aù’mîç] filuôev in

Yard-m, oûpavâôav BaGolniLe’vn, ’1’: Bah-0:0 80 Aswoùç êEeîÀev’ roùç 3’ a5 ûns3e’iaro Â3nç. Â3nv 3’ «51’ éxéleccav, 3nd. npôroç (1.67m À3ày. rencoigna; Goudron, YdÎa 3é Env oinqaexaûuqae. Toû’vexa 3’); névreç ci. êmXOo’vioi yeyaâxreç Àve’peç eiv Ài’3ao 36mn; iévau. xaùéovrm. 85 Àn’ 0570i mine; mai. eiv Ài’3ozo (Mithra; TLiL-àv ËGanav, nazi. êni «9631m yëvoç "716m. Aùràp étai mûron; 131:235’5110, 3eü1’epov «50:; Tâw xaralaiçee’v-rmv Te 3ixaiorai’rœv aivOpoîirow Âne yëvoç eeüEev wolunoim’Àov, oiç 519391115: 90 Ëpy’ épurât, anou3ai TE nazi, mi. ûneipoxoç ai3èç, Kai rouir): ootpi’n ’ ripai; 3è p.3: zig-douma Uav-roiaç, eûpâvreç cinnxaviaiç émvoiaç. Kai tu; p.èv Tainv aigrît-pou,- êËeüpe yeœpyeîv, Ânoç rexrœivew - cinq) 3è «New nana-n10, 95 Ânq) 3’ écrpovoneîv mi. ôvenponoleî’v Tôt mesurât, Quonaxi’n 3’ cinq), euh-à? (Larynx-à mût» cinq). Â’XÀoi 3’ cilla gitana-Ta nenn’Al-ô’m] rexwôovro,

I’p-n’yopoi élçncrfipsç, ênmvuni’nç (LETÉXOVTE;

[’I’OLaürnç], ô’ri, (pœciv, cixoiiL-nrov] vo’ov sixov, 100 Âvflmrâv ce 3e’iLaç - 61:61:96: gaïac: 1’ :in-î. 5’531;

--- 87, sqq. Secunda generaüo, Egregoromm. -

71. Ex Hesiada, Oper. 116, unde et 83. An potins àpçeuo’nhulœv? multa sequentium. I Ï’ 86. Au uno verbe êninpwrov? Cfr. * 78. Godd. la] 8’ aûroîçmos corr. ex En! «pan-av vel ênmpdrrqv, V, 2l, et Aurati conj. Minus placet, minus quippe X1], 28. Habent Sibyllistæ alia quoque poeticum, êni 8’ (26106:, lib. X1, l1, ejusmodicomposita éninaç,nepi1raç,etc., loco bine ducto. sed dubia omnia.

SIBYLLINORUM LlB. I. Conficiebantur; placidoque simillima somno, Mors obrepebat vitæ secum beatæ. Feliees et magnanimi, quos summus amavit Rex Deus. Et tamen hos olim dementia cepit, " Quum jam nullus amor patrum, nui. reverentia mati-nm, Cognatis non ullus honos : quin fratribus ipsis Insidiabantur, perversi, sanguine fœdi, Atroces bellis : quos ultima perculit ira, De cælo tactos au: dura morte peremptos. 80 Orcus eos cepit, græco qui nomine dictus Est Hades, quod primus eo descenderit Adam, I Expertus mords legem, terraque reposlus; Unde homines, quotquot fuerint, telluris alumui, Infernas Hadæ sedes dicuntur adire. 85 N ec minus interea, quos primas abstulit Orcus, 0b genus antiquum primo decoramur honore. His semel inclusis terra, genus inde secundum Conflavit Deus e reliquis, quos plurima virtus Exemit fato. Nulla hac præstantior ætas, 90 Utilium studiis operum, castoque pudore, Et disciplinis variis; artesque colebant Quas natura sagax et quas extundit egestas. Hic terram docuit fodere; ille fabrilia primus Invenil : quidam torrentia flumina tranat : 95 Sidera suspectant alii, attenduntve volucrum Auguriis, magicos ritus aut pharmaca curant : Arti quisque suæ vacat impiger et studia urget, Unde Repertores hi sunt Vigilesquc vocati, Aneclas quad non sinereut requiescere meutes. 100 Membra simul valida, et formis procera tremendis

92. Codd. plerique, et nos olim, dru-n- 99. Codd. min-m, ubi nos connin; , xowioi: émvoiouç : nunc corr. ex Theogn. sicut fere navroiouc et «av-coing, supra 385, ubi est :Mnrép’ àunxdvinv ûaôov. 68, 92 , pariter ad versum sequeutem Cfr. etiam Virg. Georg. I, 146. rejecta. Deinde iidem codd. 61L 9::an 9T. Codd. neunlô’rs, præter unum vel 61":: çpeciv seu çpeoaiv, lectione uti- fartasse Betuleianum, in quo Volkmann, que non satis, ne "obis quidem,certa’, ne vir doctus, visus est sibi legere noumé- deinde omnes âxûuaw-rov, pro quo nos ra, utique recte. Nos conjecturam liane àxoiumov, ut ’Eypi’wopoi , u Vigiles n , cupide amplectimur, sic tamen ut legi jure vocari passim. immuns in versus initio mon. 100. Alii codd. &flncrov.

30 ZIBYAAIAKQN AOI’OE A. Ècctv épair épeloit 3’ une raptoiptovt i 36iLov aivôv, Accueil; àëê’fl’lïotç nepulayuévov. iEamorî’catt, Ei; I’e’evotv ualepoü laîëpou «090; aimpoiroto. Tâw 3th mi guéret-rat mihi; ys’vo; ôuëptuéeouov 1 05V ÈEecpaîim Tpiratrâv 75 bitepçptat’lmv évOpoîn-œv, Aetvâ’w, o’i mutât trouât impôt apion êEa-novoü’vro. Kati. roüç3’ ùqtïvai 1’, aiv3poxroto’iott TE, poilai ce Èuvsxe’œç (571507.09, ûwépêtov i109 Ëxov’raç. Èit 745v 391 p.273 mûron nimbes! (NIWÉMG’TOV 110 Ôfilôrarov yévo; aïno, alatpdvov, ointpwâëoulov, Àv3pôv év rat-pain) yen-7j ’ ci novât xéeaxov Alparat, 0512 630v 3tt3t61’eç, oû’r’ aîvôptôirou; Ai36nev0t. M004 7&9 rot êtr’ «610’er 836611110 Oiorpouotvùç [LfiVLç mi 30665301) aile-retiré. 115 Kati roi»; itèv nûeuoi 1’, oiv3ponotciatt T8, mixai. Te Ei; ËpeÊoç wpoiatqaotv, ôïËupoü; 1:39 Ë6VTMÇ, Âv3pat; 3ooot5éaç. Toi); 3’ au” p.576m608 xflotcw Oùpciwo; (9:3; «1310; éoü’ item-samare nounou, TŒPTÆIPLP &uçtëah’ov noyât,» fait?) menât 71:31;. 120 Kai mihi: aïno 7610; M710 xtipdrepov parânioôav ÀvOpo’mœv mina”, ci; 013x aiyotôôv natianum i Àeaivato; 6:0; TEÜEGV, étui. mutât mûr inqvoû’vro.

Oi 7&9 ûËpiarfipa; 1:07.11?) uléov à ô’r’ êxeî’vot, l’iyavrt; catohoi, pictoit"); Maman xiovflç. 125 Moû’vo; 3’ in «émeut 3utatt6-rotro; mi 00.5103; Èv N633, ntcrôrotroç, mini; 1’ 5970m 11.80.10.69 Kari ri?) 03v 6:0; 11313; ain’ oûpawdôav paire roidi, N635, 34m; Oeipauvov 13v, latoîai ce «au; Kfipuëov perchman), 61:10; 61005619 cireurs; 130 HV 32’ y: oint ailéymcw, nivat3e’at 000.01! ixovreç, Hâv yévo; êth’cœ aquilon ù3ai-rœv nuranlucitoîç. En 3’ du! in (53:11; 75 ai3ulm’10to 7501110;

- 104, sqq. Tertio, superbonim quorumdam et hello audacium. - 109, sqq Quanta, impiorum et perversorum. - 120, sqq. Quinla, Gigantum, ex qua fuit Noëmus. - 125, sqq. Diluvium universuin Noëmo ab ipso Dea prænuntiatur. --

101. An potins fion ’ 60.0); 3’ Ëuo- V 102. Cfr. infra, 180. lev? quanquam épi); Sibylliuum est. 107. Codd. 6011M, in singuhri, non

SIBYLLINORUM LIB. I. 3l Corpora. Sed tamen hi stygias obiere tenebras, Et non frangendis astricti membra catenis, Ignis inexstincti diram subiere Gehennam. Tertia stirps bominum post illos deinde secuta est, 105 Sævior, et fastu mentes inflata superba : Qui mala multa sibi par mutua damna parantes, Semper et assidue miscentes arma tumultu, Bella per et pugnas intemecione peribam, Cordibus indomiti. Quorum de sanguine nuta est 1 [O Posterior soboles, tcmeraria, cæde cruenta : Quarts. virum gens illa fuit, qui sanguine multo Immaduere, metu sublato hominumque Deique. Scilicet insana rapti vertigine, quantum Sævitia, tantum misera impietate furebant. I 15 Atque hos bella quidem cædesque et prælia dira Demisere Erebo, lacrimandos, impia quamvis Pectora gestantes; quos omnes percitns ira Cælestis Deus ipse suo detrusit ab orbe, Tartareis clausos tenebris tellure sub ima. 120 Postremo longe pejorem condidit auctor Atque illaudatam stirpem, quam deinde severis Affccit pœnis, multa intoleranda patrantem : Scilicet audaces multo magis atque prieras, Immanes mimis, fontes infanda, Gigantes. 125 Inter quos unus fuit observantior æqui Noë, tenax fidei, sapiens, et rebus honestis Addictus; quem sic Deus est affama ab alto : Collige, Noë, tuas vires, populosque moneto Vitae omnes mutare viam, serventur ut omnes. 130 Sin monita baud curent (tanta est insania), totum Disperdam genus, illuvie grassatus aquarum. Tu propere sylvis humori impervia cæde in bene: nos (mimait 1’, ex Homero 1l8. Suspicabatur vir quidam doctus Odyss. A, 611, et Hesiodo, Theog. 228. 11.2054114110. Versus, ut apud veteres poetss, ita in. 121. Codd. 110113001; oint (5.1. vel 1min- Sibyllinis frequens, unde nec alias no- 65V, ai; oint dry. tendus.115. Ex Homero, 122. Odyss. Codd. loc. supraquidam 124. Cf. 856; Il, 233. omitlunt. dici. une licet voce mutais. 132. Clin infra, 186, et Il], 403.

32 ZlBYAAI AKQN AOFOE A .

A009ai1eov nûouatt 3171p) ëoenov aio’nn’caoeazz. 01:01» 3’ s’v 01-40mm vo’ov, manzv’hv 3é 1e 1Éxvnv, 135 Kati ué’rpaz, nazi. mil-nov ’ époi. 3é 1e miwaz gabion, fion ce aveint nazi 0’001 00v coi. vatiouo-tv. Eiui 3’ êyc’o à ët’ov (où 3’ êvi. 0900i. 0’901 06110011)- 0090M»: êv3é3uitazz, ne9tâéëlnuazt 3è 00040010, I’atîaz 30’ p.01 01fi9tyuaz 1103ôv, 1139i. siégez ne’Xu1azt

À’hp, 7’13’ 5019m p.1 xopôç 7159135390913 110211111. Èws’oz ypaiuuaz1’ 3x0) * 151910070466; du: ’ vdet ne. Ai 19575; azi 71915111 300 y9aîituaz1’ Exouotv énaic’m, È 10mn 3è 1è 101113, nazi. ticiv a’z’tpœvaz 3è trins; To5 muni); 3’ âptfluoü éna10v1ai3e; eiai. 3i; zinnia, Kati. 195i; 19i; 3tnai3eç, 00v 7’ tin-101. 1’000; 3è ri; sint, Oùn biné-n10; in tri; naz9’ époi. camping. Ô; pain t 10v 3è 1960.0; Idée p.09i0;, .oiov a’z’nouae. Kazi. 161: 3’21 1105965; 1eZv-noaiuevo; 1è ËXŒGTŒ, Aazoù; 31111001005, Myow 3’ êEvipxero 1oiœv, 150 Âv395; aimo16no9ot, 927m. BeÊoKnite’voz 0011919, 00 M’a-et 6800 ô’o’o’ êwpaiEatn. Boivin: 7&9 oi3tv Âeoîvaz1oç 0011-39, navaricnoiroç, 6’; y.’ ênâeooev Àyyéntw 00D, ïvaz psi (99min! fiez-mûmes; Nflquê, 10:; nant’az; étudiions, 904343. 0min; 155 Ali-10.01; pipeuses, 0.1010031014 i109 ê’xpwsç, Ai’ELata-zv aiv390p.éoz; 1101H») yazi’azv ai93500v1sç.

Ai3é00’n11, 6970161, 10v 01159110701071 nazi. a’z’19tc-rov 061901on n1icmv, 650v i00110v,0; «610v ainsi, Kazi. 1001m) naine; 1t1atvciîcaz1s (7.911010; funin-et), 160 Toü1ov ûwèp Cam; 110’110»: noouotâ 1e nav1ôç, Ttrpazno3wv, 111-mm 15, ïv’ i150); ê’o’o’tô’ cirrus-tv.

Ëc10zz 7&9 0’15 néon»; 6’10; oi1159eiczoç aiv396’w,

- 136, sqq. Ænigma de Dei nomine. --- 147, sqq. Noëmi prædicatio. ---

133. Codd. 860m, ubi 8610! propo- 139. Produclum in ns’xurazz cramen- suit138, 0ps.sqq. E sanctisrecte. libris, tum præsertim Sibyllina. 141, sqq. licentia. Ænigma propter numeros propheticis, passim. Sed et conferendum obscuros atque incertos difficile, nec- Orphicum fragm. I, et Serapidis oracu- dum solutum : vide not. lum de se ipso apud Macrobium, Sat. I, 145. Codd. R. et F. «si»: t’ai; émâ, cap. 20. cetera ut vulg. et nos. Sed in excerptis

SIBYLLINOBUM LÎB. I. 33 Ligna, domumque fretis habilem fabricare secundis. Ipse operis monstrabo viam, (labo mentis acumen, Mensuram, spatium, formam : mihi cura salutis Summa tuæ fuerit, fuerit mihi cura morum. Ipse ego sum qui sum (memor huc advertito mentem); , Vestit me cælum; cingunt magni æquora ponti; F ulcit terra pedes; vastus complectitur aer; 140 Et chorus astrorum me circumvolvitur omnis. Sunt elementa novem mihi, sunt et quattuor omnes Syllabæ ; in his primæ tres binis ex elementis, Quarts. fit e reliquis; insuut his consona quinque. Totius at numeri bis sunt hecatontades octo 145 Et ter tres decades, cum septem. Si scieris mea Divinæ te nulla rei secreta latebunt. Sic effatus : at hune subito tremor occupat ingens. Mox ubi prudenti jussa omnia mente paravit, Hortari cœpit populos et talia fari : 150 O homines, quis vos incredulus abripit error? Vestra latere Deum speratis facta? Salntis Arbiter æternus, videt omnia et omnia novit : Cujus dicta fera, ne vos dementia perdat. Discite justitiam, vitiis absistite, nave l 155 Inter vos furiis odia exercete cruentis, -Humano late maculantes sanguine terram. Immensum invictumque Deum, rerumque potentem, Cui domus in cælo, cui finis nulla, timete, Mortales, votisqne piîs orate (benignum 160 Scilicet), ut mundum viventem, urbesque, hominesque. Quadrupedes volucresqne, ut præsens omnia servet. Tempus erit, quum totns aquis delebitur arbis,

Q matis passim obviis, in iis præsertim quæ 150, sqq. Cfr. Fabricium in Pseud- sub Theosophiæ titnlo bibliothecarnm epigraph. V. T. et vide not. catalogîs inscribnntur, diverse legitur, 150. ’Amarôxopot, n impietate farti u. un réac-age; vel cùv 1:19am, alicnbi et sic infra, 177 et 329. At inlibris XI- etiam un! 81; émoi, nnde major nodi sol- XIV, passim aulne-réuni, nnde ratio vendi difficultas : vide not. dubitandi. 146. Pentamelro pro hexametro clau- 159. Sic in Psalterio sæpe , 61: 19n- ditur ænigma non sine exemplis in- flôç, « quoniam bonus n, P5. 10, v. l, scriptionum veterum , etiam apud Mane- thonem crebris. * et161. passim. Finis idem versus . infra, 274.: 3

EIBÏAAIAKQÀ A0110): A. 10’301ch ôhünevog 00659430: 61107055513 aî0L31iv. Écran 3’ êEomivnç aî-àp étarécraroç ùnïv, 165 Kari 1610; oùpavôOw 51.570210») (9:06 flic; êcp’ üyfiç. Écran 8’ ârpexe’œç, 67’ à; dvepcô-rrouç moisant. Ëunùp aæoîvaroç, au p.11 656v Minces, Rai perchman! Ël’t)?’ aïno vüv, mi. 911x571. midis: Aôcxokov fiè xaxdv 7’ aimoient-av 51104 ên’ 57049 170 Hpérrç, «in 601:0) (5:61:03 neçulaynévoç :in. l 01.35’ nm eica’iovreç énurfiçtîov Ëxaaroç, , Ëxtppovâ mûn’axovflç, &ràp nenavnne’vov 03390:. K06. 761:3 3’ a?) man 056;; chia]; N633 âotâfiv, à néya 84mm, nuofiropeç, 5611701. oïvdpaç, 175 Aidor’mv npoltndvraç, aîvoudeinv noeéovreç, Àpnacmîot. Tüpowvon, oflag-ruilai TE (Hum, Weû’crm, dimoro’xopm, xaxonpaiynoveç, oûdèv aîhOeîç, Aexrpoxlénov. 0’, eùpecaûoym, 866’9an Xéovreç, V Où): ôpfiw 8è 6:06 35181613; 1541161010, 180 Eiç yen-51v «simum moulu-YVAN ianorîcçt. Où alain! candi; 03.1011, cinnvéeç, and: faire. ïapddev neidnna 7514106812, 61:36:00: flip To510, 15’710, 10 0505 005593»; mi. ê-rrflurov 530:9, Omaha Kami îepèv yévo; êyfiovi 3059.00 185 Àivaov (5&4ch àdulnîrowl. reOnMç, Aû’ro’npupxov oïïcrov iîj [3’] Év vomi yévm-m, Kai. nomen aôraîvdpouç crucifia»; eivoaïyauoç Keuenôvoç 716m; enduisez, mi. raflent. Mou. Kœi. 1615 m’ont); dinar; ce &watpeoimv :009.an 190 Gvn’Eerm. Aûrèp âyîo néant nevôvx’cœrnôca fiance) Cinq) doum-rio), mica ddxpua utinam 11.150); Èv 7&9 ème-4 70610 6806 nezeleucnivov 630:9, [1156051. fi, «leücouaw (in, nleücu 3è mi aiflùp, 143m9 Écran (hmm, mi. 33:16:. mîwr’ &woleî’rm. 195 Ërfiaovrat 8’ 031511.01, mi. 3:61:90; èbe-ara: ain’w.

163. An 00659131; legendumP metrnmqne, et omnino legendum videtur 174. flattant. an forte respicit ad &pqrays: fifi rüpawvm vel ifs tüpavvoi. thiamine: rôpavvoi, V111, 185? Aliter codd. libro V111, 185, dandinai. 115-177. Tres versus ex VIH, 184, 169mm, ubi vide not. sqq. mule hue illati. 179. Cfr. V111, 183. 176. Sic codd. : sed peccant lingual 180. Cfr. supra, 102.

SIBYLLINORUM LIB. I. .,. (A:(la Totaque gens bominum : vos illa ulnlabitis bora. Tempus erit, quum vi subita turbabitnr aer, I65 De cæloque repente Dei vos opprimet ira. Tempns erit, magni quum Numinîs ultio præsens Sæviet in terras, nisi vos placabitis illam Mntata vitæ jamjam ratione, neque ulli Inter vos posthac vis ant injuria fiat, 170 Sancta sed a cunctis pietatis jura oolantur. Sic ait z est illi frustra ridere monentem, Insanumque virum dementatumque vocare. Tune iterum tales effudit Noé loquelas : O miseri, perversum animis et futile vulgus, 175 Fas omne et sanctum soliti violare pudorem, Raptores violenti, importunique tyranni, Mendaces, peccare avidi, sine jure fideve, Proni in adulterium, falsa et blasphema loquentes, Nil formidantes supremi Numinis item, 180 Quæ vos ad quinti pœnas jam destinat ævi. Non fletis, duri, inter vos! ridetis, inepti! Sardoninm risum ridebitis, horrida quando Illa repens effusa ruet divinitus unda, * In terrisque sacram renovabunt æquora gentem 185 Florentem æternum radicibns incorruptis, Quæ penitus noctis spatio delebitnr uno, Cumque viris urbes imis evellet ab antris Terrarum concussor et ardua mœnia rumpet. Et tunc omne decus mundi, cunctique peribunt 190 Mortales. At ego, heu! quantum lacrimansquelgemensqne, Inclusus ligno, miscebo fletibus œquor! Illa, inquam, mittente Deo, quum venerit unda, Nabit humus, nabunt montes, cælum quoque nabit; Omnia pontus erunt, perdentur et omnia ponta. 195 Tum venti sistent, atque ætas altera surget.

181. Sic infra, 399, élima fluâ- 185. Cfr. supra, 132. novam. 186. Melius Il], 404, abréarpcnvov. 133! Ex vu, 1. Deinde codd. omnes copulam 6’ omitte- 184, sqq. Quinqne versus ex 111, 403, haut: nos edd. sqq., sed male hue illati et misere depra- 192 , sqq. Septem versus ex Vil, 7, rati : vide ibi not. sqq. et cfr. supra, 183.

36 EIBYAAIAKQN AOI’OX A. à (1,907611, 1:94.371: 3’ àva3üc-g aîtp’ 33110; 651900 ’ 11903171 3’ a0 09405:; yevràv éré91w 02310903an Àpxonévnv 150L; ’ 3007) 3è 79090: M91 mîwmv. ÂD.’ 6’72 391 yevefi Tà unirait 57.00.1169: &05’0949, 200 illum-6; 7’ (50011, mûr. 3’ ïaxe, (piâvnce’v ce, ’ 15131] 11:90; éwécr’n, Nân, Tà guano-1’ ai-yo9süew, Ôacm ra fluai-i et?) coi. ûnéamv mi xare’veucoi, Haine 9.003, and mi9oç yeveai acomat p.091? Ëw9aËav, Païen draina-((9 néo-9.49 3min 100v aîmûfi. 205 * Allô: nixe: rififi-40: 60v uiécw, fi3è 3901.1911, Kai vônçatç. Kûeaov 3’ àwdaotç 309.09.01 &709eüew, Ter9a1r63mv [rai se] 0011, mi ÊPTEETËL, mi WGTETIWÎ. Toîaw 3’ iv m-n’0ea’ow 5’780 uninaire (500.059.011. Hpoçpovéœç ie’vou, ôm’cœv Coriw émreûm.

210 Ô; ê’çpar’ - 0101-519 à fifi, (LÉ’fa 3’ fixe, cpu’wncév TE. Rai 1’618 3’ :15 50.0104, mi uie’eç, fi3e’ y: vénitien, 06:19 3009111519 éceX-n’luflow «018:9 ËTIEITŒ Bficoîv 7’ aïno: ïx000’, ô’camep 650; 41’093 [affina]. ÀD.’ 6’12 3’ épuration fini; 1H91 wôy.’ êyevn’On, 215 Eiç [rififi] à9u0003îaa rataient?) êvi x4690), Ail réf êwou9owioi0 6:06 irakien Boul-If. 20v 3’ 3600.0! www, x9609 3è m9auya’a 307me 20v 3’ icr9oiç ufiv-nv, nazi où9oîvt0v aretpcivœna, Haine: tepidarium, 9.de ânons, 3eme: B9oroïai, 220 H9nafi9aç 1:41.me cuvemyeipovro 3’ d’ami. Ha’vflç, nui. 031110»: galées; âniîovro cui-tracent, 009001609: neyûmv aîvmyopæ’vœv xara9axrüv, Kœi puxôv 70034; mi âgées-ou ânonnai-toto 33mm nuptial-ra: (906m, mi fi êxœlu’qfin 225 [licet ainsi9e’cioç. Aùrôç 3’ êtrewixero 59.6919 Oixoç 0ecwe’m0ç * no’floîet 3è utinam lagmi; Payvânevoç, mi vnxo’navoç dv1500»: 07:0 (Sur-fig, épura 3eiuah’œç- grenu 36 y: 9.09i0v 02093: Erei9qz, xtvunévœv û3ai-mv xeÂa9uzoiLevoiœv.

-- 199, q. Dilnvii nniversi narratio. - 196, sqq. Cfr. infra, 261, sqq. et V11, cit Ops. Deinde iidem mi épaulai! mi 12, sqq. neîsnvôv. : con. Ops. Lectionem veto 207. Codd. té. 1s non habent : adje- «ennui»: plane nunc ominimns.

SIBYLLINORUM LIB. I. 37 - O Phrygia, ex alto tu gurgite prima resurgens, Ad lucem erumpes : bominum tu prima renatum Educes gentis, et censebere maxima nutrix. Sed postquam frustra monuit maia corda, supremum 200 Astitit ante oculos Numen, rursusque locutum est : Jamnunc tempus adest, quo fiant omnia, Noé, Quæ tibi promittens olim ventura monebam. Omnia quæ faciunt, et quæ fecere priores, Certum est indocili cumulata rependere mundo. 205 Sed tu, cum natis et conjuge, Protinus intra, Et nuribus; necnon, me designante,ivocabis Omne genus pecudum, volucres ipsasque vocabis Serpentes : ego deinde, quibus dabo viyere, mentem Injiciam, ne quid cessent parere jubenti. 210 Sic ait : ille autem clamorem sustulit altum. Intravit conjux primum; natique, nurusque Lignea tecta domus subierunt; cetera deinde Omnia, quæ volait Deus alla includere nave. Hinc, ubi conveniens firmavit opercula ciavis, 215 Missa Per obliquum, qua sedes apta dabatnr, Tum suprema Dei jamjamqne implenda voiuntas Nubila condensat, solem caiigine candit Horribili, et lunam, stellas, cælique coronam Obvolvens tenebris, mortalia pectora turbat. 220 Verruntur scia turbinibus : fiant undique venti Collecta in mediam rabie; solvuntur aquarum Venæ omnes; rumpit poins immanes cataractas, Et quæcumque latent terræ interioribus antris Mille fluenta ruunt : immenso gurgite mundus 225 Obruitnr. Domus interea divina natabat, Fluctibus et ventis circumsona, terribilesque Undarum venientum ictus hinc semper et illinc Fortibus excipiens costis habilique carina, Spumantem ranco sulcabat murmure pontons.

213. Codd. 410e); 9aièmve1 péEoumos lectionis ex Genesi , cap. 6, v. 16, ubi 001T- est êx flaylœv. 2l5. Codd. plerique si: «www, alii 216. Finis aperte ex Homero. pessime si; 10.6100: : correx. nos, metri 229. Codd. guipa, et sic nos olim: causa, duce Turneho. Fons autem vern- Sed medelam snasit Boissonndius ex Flo-

38 ElBYAAIAKQN AOI’OÆ A. 230 Àll’iô’re x6094»! inane! 600; xaréxlua’ 0010011, Kai 1610 3’ 015 Nô: 0900i»! Ëv0a1o, 6’09’ 5001091109, ê00w0î1ou [Souliaw ’ E30 35’ 1e N-n9e’oç 53m. (En: 3è 11539) dv5050 11091500106 in?) 1oixou 115911151901; â9u0ï01. mr’ 0’w1iov 02900006110: ’ 235 K00. laïcat; û3oî1œv &1151900i0w 110M: 11l’71’00ç 110611005 N60 [069w nôvov] 000alnoî’0w ô9ü00m, Aei’y.’ è’xe, mi. 19013011! raillait 9170:. K00 101e 3’ 0&9 Boum 01etlanevoç, 5115m 14029.01; 59.00: wallon; K60itov ôlov 306m, 3telôw 161e, 0’106 1e 720098»), Ainurâev-rozN no’loîoI 9070WI 1e1 1109010760: I ont3iazov 240 AeîEev 005009:46:10: - Will; 3’ sixev N630 0é90oç. Kai 161e 3*): mli’nv oïnv 07103160191 nom-lisez; x alev, 0090: yvom au 09mm, 61. mare Yann (Daivm’Ë g En 0159011.n I Hy 3è 11159670001.s l v 3009.0602,P .. 00:10 11091111110000, mile: 195m: ° 0015 7019 0 m9 ÉvIl nondum I I’ poila I 7&9 y 1e renln903xeiw 1 10: «8 Encre. 13010190; 1100x3100; mon 719.0101, 1:59.110 influai) A5014,î 5 i’wz Â yvq"), Î 511159l y 000050110 I 5301101 refilai. H 3’ 590: 1100150002 3ié1110c1o ’ 3’ êni 106200,. 250 cum dyJNdUO’ŒGŒ -5100; 3101091 un 700-9, BÂilt Erri i N630 87 mile: 3’ [énœvrî]luôe,I l .0 7.0900; a Ëlaiaç i l 119.0 (9090001 9.07 ayyalmç. 900900; axe 11001101; Kmz... 9.070: z10:99. y , ou a 70mm I malmène»:l a! 009mm.v l Kai.0 161e ’ 30.9 9.015101?N Il ailloit7 I nelav6111e9ov , tu 59m1 255 .[Teüxeoç êëam’newiev]. à 3è 1110967500: 71011010ùç, Ilpocppove’œ; 115’1010, 70(1) 3’ élOèv chéneau. En?) 3É 1e N03: 6,11 yaïa 110.01. râla; 0i000v 00600:. Àll’ 6’10 3’?) 900m; zizi. 169.0100! E3100 nui. 35:00:, 1305900119 film, émir-fixera oi3y.0cct minou, 260 [Un]yvup.s’v-n ôliy’nç zizi fidvoç ê01-A9ix1o. Ëa’n 35’ fin] (1)9uyinç êwijneipoto pelaiv-nç Éliëowov 1001691002; 6’90ç’ 10919011 3è nuleïrai, 611" 0’591 000.4050001 ên’ 0:61:33 même; ënallov, mero, lliad. a, 482, Odyss. B, 482, ubi 59.290, utrnmqne sine sensu : nos corr. pariter arsin ad versum rejicilur. 241. Cfr. V11, 125. 232. Volebat Struvius àvaoiyonévœv. 244. Codd. in! 015903 : nos con. 236. Codd. vô’ Eno9ev 600. vol 1160-; 251. Codd. 35’ 15 mue; : nos con.

SIBYLLINORUM LIB. I. 39 230 Sed postquam totum pluviis Deus eluit orbem, Tum vero cupiit (1mm sic Deus ipse monebat) Cernere Noë foras, nec jam fastidia Nerei Longa ferens, tecti loculos, quos mobile lignum Artabat mira junctos compage, resolvit. Tum procul immensam molem miratus aquarum, Objectumque sibi pontum undique et nudique mortem Ut videt, ut magne pulsàtur corda timore. Interea parvo cœpit discedere tractu, l Heu! nimium longa madidum caligine cælum; Sanguineoque polus tinctum livore retexit Et tanquam fessum solîs caput. Illa tîmore Vix posito, et si qua tenus nudata pateret, Scire Parans, uni laxavit claustra columbæ; Quæ, postquam rapidis lustravit singula pennis, Fessa labore redit : neque enim defecerat unda, Terrarum late immensum diffusa per orbem. Inde aliquot fluxere dies, rursusque columba Missa foras, si forte tumor compressus aquarum. Fertur avis levibus permis vaga, nactaque terram Humentem, vires optata sede reponit: I Mox ad Noé redit, ramum frondentis olivæ 0re ferens, terræ signum pignusque receptæ; Quo vîso firmati omnes, tèlluris amore ExsultantL Aliam posthac nigrantibus alîs 255 Emisit volucrem, celeri quæ fisa volatu, Inventoque solo, reditus secum, remansit. Sensit adesse sibi portus jam N oë propinquos : Ac postquam paulisper aguis impulsa natavit Divina ratis arte, secans maris humida terga, 260 Appulit exiguæ terræ tandemque quîevit. Est mons in Phrygîæ nigræ felicibus arvis, Arduus, alla petens, Ararat cognomine dictus Haut! frustra, quad certam illic reperire salutem

255. Codd.:âxoçèëénsutJIev velû-neE- à); râxoç. Vide an lima-no: placeat. 511::va :uos comdubiatamenleclione. 260. Codd. Myvupe’vn : corr. Ops. Quidam rolypu proposuerum z plerique 261, sqq. De hoc loco, vide nm.

40 EIBYAAIAKQN AOPOE A. Èv rué-rap parfin 3è mei xaraôlîulo; lm a 265 ËvOœ cléëeç ueyoflou rorqual? Mapaüao nécpuxav. [To335] xtëtorôç Quum êv [6411km] xœpvîvcp, A-nëévrœv flairent. Târe 8’ a5 mihi! oùpavôflt r9?) Gecwecin ueyùom 6505 mihi: in; (punch 5,0 Toîov 31mg, Nô: neçukayuéve, ma’rë, 86eme, Gapaœle’m; gîtâtes cùv oie’m, mi Te 30414914., Kocl. mimant; rptcaaî’ç, mi «Maure yaîav alluma» Aûîéuevot, ulneuvôuevoi, Tôt 36mm véuovreç

Àn’n’lmç, yeveaî’ç yeveè’w, 55mn; si; xpîaw lier. Haïv yévoç civepu’mœv, émit-h apion Ëcaefl’ incarna. 275 Ô; Ëçœ-r’ &uëpoci’ç (pœvfi. N55 3’ abc?) zoé-mg ÉE’ aïnoeapc-n’aaç êwî 7’11; ’ viol 8è cùv «616.6, 1113?. (Hum, Maçon ce, ml. épnerà, nul. munvà, Terpamiâmv 0119:3» ce yévn, mi 10300 (au mina: Oïxou 3ouparëou ëÉ-g’ecotv si: Éva 169w. 280 Kal ro’re ô-n’ TOI. Nue Samarium; obligé-nm Ôysooç êE’nlOev, 3L; aimai and. plus: 1’15) iInnptôcotç x ÛSOÏTGGGL, ... 0806 31.570000 3:3: fionlaîç. . ËvO’ «50L; Quinto vén château yevs’el’n, Xpucein upém, in; râle? barn, aîpiarn, 285 ËE 05 wpm’rôflsacroç &vùp yéver’ ° affloua. 3’ «fifi Oûpaw’m, au TEOÎWIŒ au?) peyflmgu’vn garou. f yevenç un; lupœ’rov yé’voç, (a géra pataud, H; ûaxov permuta, 67 Ëxçuyov oct-nov oïeflpov, flouât fluâœvweeîc’ aïp.’ au? «:665: ml Sou-ipsam , 290 H3’ 181.1)er r. a êxupp, ’ n eouovuuçotm I l . au ra wœeouaa. Âpn 3è aiwîcœ a garou nolu-noixùov civile; Èv aluni. [Mécoç aira] xpôvoç Baciln’iov &pX-àv

- 283, sqq. Sana hominum generatio post diluvium prima, Aurea vulgo dicta, [cujus se Sibylla participem facit, ab ipsaque ideo nanan: desinit, vaticinai-i in- 265. Codd. papcûou. Prima in hoc 280. Ex divi Petri ep. Il, c. 2, v. 5. nomine corrupta non magis offendit quam 28! . Errat de numero Sibyllista, dies alia apud Nostros similia, ut in moro- tantum recensens quibus pluvia terram nopBeîç, VIH, 187, etc. eluit, Genes. cap. 7, v. 17. 266. Codd. n? 6e et ûquoîo I re- 283. Redit hic Noster ad Hesiodeas scripsit Ops. 10385, nos bill-515m. generationes, quas supra post 124 inter- 275. Codd. vine 8’ du; 6m?) noir. 276. Codd. fi; vel olç, ubi nos in? e ruperat.287 . Respexit ad hune - locum Eusebius conj. I seu quisquis ipsi præivit (cfr. not. ad

SIBYLLINORUM LIB. l. M Fata tulere homines, et spe vot0que potiri ; 265 Unde sucs ingens erumpit Marsya fontes. Hujus in excelso. postquam, cessantibus undis, Constitit area jugo, tum rursus al), ætliere summo Grande sonans magni vox est audita parentis : N oë fidelis, amans æqui, servate periclis, 270 Egredere audentcr, simul et cum conjuge nati, T resque nurus: et vos terræloca vasta replete, Crescite multiplici numero, sacrataque jura Tradite natorum natis, dum venerit bora Judicii, quoniam cuncti sub judice sistent. 275 Sic voce ambrosia fatur. Cims ille cubili Exsilit ad terrain; necnon natique nurusque Et conjux; necnon serpentes atque volucres, Quadrupedum pecudumque genus; tum cetera cuncta Ex arca interiore locum egrediuntur in unum. 280 Prodiit octavns, cultor fidissimus œqui, Quum bis vicenas in aquis atque insuper unam Noé diem egisset : sic fata suprema ferebant. Hinc nova progenies, hinc ætas aurea prima Exorta est bominum, quæ ducitur ordine sexta; 285 Optima post homines natos, et nomine dicta Cælestis : quippe banc præsens Deus ipse fovebit. O ævi sexti gens prima! o magna voluptas, Qua perfusa fui, postquam discrimina mortis Effugi, jactata mec cum conjuge, necnon 290 Et socer et socrus, glas utraque, levir uterque! Nam quid plura loquar! ficus se floribus ipsa Induet. Ast i110 se tempore regia primum cipit], in qua regnandi futurum docet initium sub tribus regibus juslissimis [au tribus Noëmi filiis P]

Vlll, 217) in Orat. ad Sanct. in loqueus: 291. Codd. non post alvine), sed in ver- ’Epuûpaia meam polo-musa èaurhv sus fine distinguunt. F icum variis floribus E1111 yeveâi p.516: Tàv xaraxluo’uàv ye- omatam prodigiosæ cujusdam lertililalis véaOeu. In quo tamen memoria lapsus est: imaginera fiuxit sibi Noster, ad Homerum non enim post diluvium , sed ab origine fartasse respiciens, 0d. n, 121 ; nihil mundi sextam generationem hic numerat tamen admodum simile. Sibylla. 292. Codd. pesée-c: ôt Xpo’voç, ac 289. Codd. dm pro &p’. Dein for- versa sequenti 6&1. , quad utrumque tasse placeret fiât ôafiput. nos corr.

42 ElBYAAlAKQN AOFOE A. Ëxnwrpoçdpov [SEŒEL]. Tpei’ç 7&9 Bazaùeîç perieopen, Âvdpe dnxaaârarot, poïpozç [du Salicovrai, l 29 Houluarfi 3’ 559501161. ZPÉVOV, 1:6: dizain véuov-raç (Il Àvdpaicw, olim. plu-ale 1:6voç ml ïpy’ êpwretvoî. Tain 8’ a?) xapnoî’ç ê-rrayoz’ne’rm aèropoîrom

d’uope’v-n nonoïcw, lamparaxüouca yevée’kç. 9?. 3è 161? [ieuvrfipeç] aîTrfpaor. figura 7:06:10: 300 Eaaovrau, vo’cqnv voôcœv xpuepâw palepaîœv. GV’n’Eovrou 6m19 Beëolnuévm, ê; 3’ Àxe’çovraç Eiv À’i’dqo Muet; dulcifia-ovni, nazi Excite Ttpfiw ËE’JUGLV, t’a-cr), guipa»: yin; ioda, (516.01. évépsç, oï; 2151800 vo’ov êaôlôv Ëdœxev, 305 Aûràp and roui-man: nisi aupcppaïcowro (ioulai; An’ 051m. uéxapeç, ml. eiv Àidao yohiweç, Ëcoovrau. T615 3’ 1515 flapi) crtëapôv patinette: Auhepov 1376510; in!) lauatyevéœv aîvOptônœv, Twn’vwv. Ôponoç 3è 16mg ênl. nâcw imam, 310 E30; ml. p.5’yeeo’ç Te ([30va ° (punir. 3è (a? Écrou, Q; «05904 in 1:94.311); yen-fig Geèç êv enfeeaow Ëvôero. Ànà and. cuirai ûwiçëtov i109 Ëxovteç ils-mm Bouleücovmt, ênenyâuevol «9:3; ûaepov, Àvriêiov gonflement ên’ oùpavr’ë aîcrepdevfl. 315 Kal. «in 3’ Qxeavoü FEYOXAÂOU (315m; Ëaae’r’ ëv aüroïç, Mœivouëvœv flairant. Ô (té-yang Eaëaàie 8è plaint; Ei’pEei xœMœv, ô’fl tu): xœraxlucpôv butin-n A50K romani) ê1rl. âvôpo’mouç nanoeuuouç. À»! Mérou; bâcha»: 1:07.16»! aînepeïctov aidant, 320 Küuaroç ôpvuuévmo ên’ duodi; aïno, roula-g Ôpyfiç «adeo-0m, si; ailla TE pave". minou Mé’rp’ ôïtytôceuv, huis: mi 797115km tintai; Âuçi yai’ç àpicœç, à (Léyœç (9:6; ûilotxe’pauvoç.

... 307, .sqq. . Secunda. o [posta ndiluviuin] - e generatio o u , Titanum. u a - 315, sqq. Navi diluvii minæ a Deo compressæ. - [Hic lacuna ingens rerum] - 293. Conferendi maxime de humain 299. Codd. a! Bi ce mua-:in; (sic) : deorum origine Evemerus et Enniuf, nos con. apud Lact. l, cap. 14. 301. An melius 6’ 61m9? et in fine, ’ 294. Codd. guipa: fié 1:: BnÀficovwi: an ’Axépovu? nos rorr. l

SIBYLLINORUM LIB. I: I Imperia astendent terris, quum fœdere facto. Tres justi reges, divisis partibus naquis, ’ Sceptra diu populis impanent, sanctaque tradent Jura viris, quibus est operum pia cura bonarum. Sponte sua tellus læto fer-et ubere fruges, Spicarumque gravi reditu ditabit alumnos. i Nec, qui tum vivent, annorum damna timebunt; 300 Sed morbis semper vacui lexpertesque dalorum, Morte, velut somno, cessabunt, inque profunda Devenient Acherontis, ubi nec honore carebunt. Fortunati homines, sanctum genus, intima quorum Corda Deus finxit Sabaoth, ultraque benignis 305 Consiliis mores et arnica lumine rexit. Invidia digni, vel quum susceperit ipsos Oreus, erunt. Hominum sedenim gens altera surgetl Ingens, horribilis. T itanum terrigenarum, Queis eadem facies, eadem natura, modusque 310 Corporis et species, et lingua erit omnibus una, Lingua, dacente Dea, primævis cognita mundi Civibus. Ast illas vesana superbia mentis Impellet, certam sibimet molita ruinam, Illato bella stellatum invadere Olympum. 315 In quos exundans furiato gurgite magnus Ingruet Oceanus. Sabaoth sed maximus illum Comprimet indignans : neque enim disperdere rursus Perversum genus immissis promiserat undis. Sed postquam tumidas fluctus rabiemquc citatam 32a Undarum hue illuc disjecerit irrumpentum, Quumque novis œquor devinctum finibus intra Litoreos obices compresserit, appositaque Munierit terra magni vis Altitanantis,

3011. Recurret voxu 2:64:60 c a infra, n 316, a o312. u Cfr.a .Ill, . S a2, initia. neque alias in Sibyllinis, nisi in quatuor 315, sqq. De novi diluvii minis a Dea ultimis libris , lacis forsitan bine de- compressis, confer Enochilibrum, cap. y sumptis. 54. Fons apud Genesim cap. 8, v. 21. 309. Notandum ëxaarov, ita fers con- et cap. 9, v. 15, sq. structum utàuçônpov apud Horn. y, 180. 322. Codd. «immun : nos corr. La. 310. Prius hemist. ex Homero, 0d. C, cunam deinde , ingentem licet et mani- 15?; alteram ex Sibyll. Ill, 99. festam. primi nus ostendimus.

44 ZIBI’AAIAKQN A0F02 A. A?) 101: mi 115700010 Quo-ü «(zig cheminaient 325 Égal. capxoqàôpoç, Ovnroïç duotoüuevoç êv 71]. Te’ccapa pana-devra piéger 73L 3’ iqnœvœ év ŒÛTÔ Amati: Êv oiyyt’hovr’] s aîptôuèv 3’ ô’lav êEavouvîvm t in?» 78:9 pavaidaç, m’a-Mg dévida; 3’ ênl. 716mm [:13’ ému-0910531; 6x70), aîtrmroxâpatç chagrinoit; 33a Oû’vopuz ânlu’m’ev où 8’ ëvi 99:01 dît". vénaov Àeawoïrolo Sam? Xpwrôv mgîd’ biwa-rom. A070; «lnpécet 3è Oeaü v6p.ov, où xaraMcet, Àvriruwav Finaud çëpmv, ml. mixera SidéEai. Totînp wpoaxopicouo’ iepeïç xpuaôv apopépov’reç, 335 Ëuüpvav, aîràp ligner mi 7&9 10535 minot zoulou. ÂD.’ émirent (pourri ru; épuisai .ç 3:8: xa’ipnç 15151:3 &WŒYYÜÔŒUGŒ 8901012, ml. niai Boiser, Eûeeiaç airpawoùç irai-métrai, 1’13’ &wopiilwu. È); xpaâi’nç naniaç, and 0341m. proriïecflat 340 Hâv 3651.01; &VOPŒnœv, ï-m, ymvnee’vreç &vœOev, Mnxért undèv 6’10); 7e wapexëaivœm datation, (Tain 3, 003 Bapëapo’tppwv, Trait-6110010; ôpxneuoîcw, Èxxônlaaç 303051. 1.1.1.606V)’ 761e aigu figaroî’cw Ëcaerar. êEaEtpvnç, 61:61:30: repulayuévoç flan , 345 Èx fi]; Aîyü-mozo x4110; liôoç’ c’v 3l aigu ravit-q) A20; mouflet Ëëpaîœw 30m 3’ oiyepoüv-rai A0700 ÛÇ’A’Y’IÎGCL Karl. 7&9 (950v üilnuédovra Tvtôcov’mi «liât 10085, ml. airparrèv êv (pari x0016. AeiEet 7&9 Coi-Av otitôvtov &vflpcân-oww 350 Èxléxtorç, &V0’ELOLÇ 3è 10 1:09 aiôaw émiait. Kami T678 du vocepoùç liserait, vid’ èntucôuouç Hévraç, 6’001. 10610) rions: êvmorn’aovrm. médecin dé ra 10070:, airât? 643030004. n xylol, chpoir’ gisante-oust, lalvîcouc’ où laléovreç.

- 324, sqq. Adventus Christi in terras. -- 326, sqq. Ænigma de Christi n0- mine [IHZOYX]. - 336, sqq. Joannes Christi præcursar. - 3114, sqq. Christi vita in terris.-

327. Codd. ôtcaôv àyvélmv vel ây- 333. Cfr. infra, 380. xénon" alii ôta-06v 1’ (177510) : nos corr. 335. Codd. et edd. nanisai, ut nos , 332. Expressus ipsis pæne litteris ver- non, quad olim arliilrati eramus, min- sus e Matthæo cap. 4, v. 17. 0cv. Est autem mera transeundi formula.

SlBYLLINORUM LIB. l . 45 Tum demum veniet magna Patre natus, ab alto 325 Descendens, carnem indutus, par ipse creatis. Quattuor liunc elementa notant vocalia, et unus Consona bina sonus : summa est, quam rite dacebo. Quippe acta monadas, totidem decadas, totidemque Centurias implet (quad gens incredula discat) 330 Nomen adorandum : memori tu mente teneto Christum, qui summa satus æternoque Parente est. llle Dei veniet complere, baud solvere legem, Exemplar monstrans imitandum, et cuncta docebit. Accedent illi myrrhamque aurumque ferentes Tbusque sacerdotes : hæc omnia quippe palrarit. Desertis sed quando lacis vox magna sonabit, N untia terrigenas late quæ clamet ad omnes, Ut rectos faciant callcs, animosque repurgcnt Sordibus ac vitiis, et aqua lustrare salubri 34a Carpara festinent, unde ad meliora renati Justitiæ deinceps nunquam sacra jura resolvant; (Barbarus banc olim, cæco irretitus amore, Saltantis pretium, vocem præcidet); ibi ingens Continue signum dabitur mortalibus ægris. Quippe ex Ægypta veniet lapis optimus, ad quem Impinget misere proles Hebræa; sed omnes Accurrent populi, passim ut noscere summum Rite Deum et veros communi in luminc calles. llle quidem æternum mortalibus afferet ævum Electis, ignemque malis in sæcla parabit. Idem sanabit membris aut mentibus ægros,z Qnos sibi fidentes norit ; cæcosque videre, Ferre pedem claudos, surdos audire jubebit, ’ Ignotas mulis dahir informare loquelas.

Herodateo mare, qualis alia recurret Il, 345, sq. Confer VIll, 354. sq.;sed 334, et alia V, 301. Hic itaque post maxime div. Petmm. epist. I, cap.2, v. 336 lacunam aliquam suspicari licet, Christum vacantem 7110m: (tinta, dupo- in qua fartasse de primis Christi annis yœvtaîav, etiam npoaxôuuaroç, quo re- agebatur.339, sqq. Cfr. vu],spicietur 315, sqq. 350.infra, Cfr. V111, 346. 22s. 342. Codd. quidam (3196. à «mur 352. Cfr. Il], 74. i pives. 353, sq. Ex vu], 206, sq.

46 SIBYAAIAKQN AOPOZ A. 355 Aaipovaç fichiers: - vexpôv 3’ énavécractç Écrou. - Réparez termine; ° nui impunie,» êvî. Xôptp . 591m «ivre mû. îxôüoç thulium Xûwîaaç napées: rêne, rôt 3è Miqlava 70611:» Nœud filmées: noçivouç [5k Hagôs’vov àyvvîv].

un 1:96; roïç eipnpëvotç ânéyu fi ÈpquaÉa rôt «qui rio; én- gLavoüç and àauyyvtôc’rou rôv nuptowrâvwv mium, mû. 7’71; 816c 10610 yevoplxmç xwfiaeœç 1’063; 106 wmrôç, nui fi; 161v vexpôv évaÊuôceœç, Mycose: 70235 °

360 Kali 1’611 3’ hua-hl gapeeucyévoç oûxî von’au, Où3è pi») [éve’âau- Beëœpnpe’voç 05mn. lenroî’ç.

An (indium ÈÊpm’oLç fiai.) X610; faqnfc’rono Oîcrpofmvùç, mû. tian: éaurôv êEacpeleîh-an, Oûpaîvwv (in fiaïôd 0:06 Êtesznlficavro, 365 Kaî ro’re M xokéçouç mi trémata «pœppaocôevra Îcpæhl 34men. (Lucapoîç Nt page): 706119. Eîç 3è 15 [396*141 103ch»: and ci; nérov 5E0; ùparov Auccseémç 80360061, mon?) fleêolnya’vot oïarpcp 2110:1 and x9136", ârèp ô’y.y.acw oû’x êaopôvflç, 370 Tuç’Adrepot examinant, 13055961390: épmcnfpœv 61196»: îoêfluw, page mmô’npévot 51m9. ÀD’ 870w êxm’roîc’g pipa; mû. même: papion, K08; oréçavov çopécrç 7M àxoîvaov, i8! y: «leupàv NÜEœaL manipulant (670v xépw év rpwîv 639m; 375 NÙE garou cacardant: mhîpmè imam. yicatp)’ Kari 761e si vaèç Éolopo’wwç àvôpônom 2mm pif émek’on, 61:61:15: Àïscovéoç oïnov B’n’aerat, Émilien énervoicraaw Teeveôcw. A AÛTàp ên’hv ne? rplaîv fipaaw êç (paie; «50g, 380 K08: SeÉE’ç evnroîcl. [761cm], ami «ivre: 3z3éë’ç,

- 360, sqq. Panic et mors Christi. -- 37 9, sqq. Resurrectio Christi et mensus in cælum; Ecclesiæ prim institutio. - 355. Cfr. VIH, 205. 359. In fine pro si; Uapôs’vov ùyv’ôv 357, sqq. Tres versus ex VIH, 275, legetur lib. VIH, 277, si: 0.1480: MG»: sqq. ln hoc addidernl (Inst. 6211.4 post &p- seu nonôv, ubi vide n01. 103v ex eadem libro; nos hæsitamns. 361. Codd. «Mica: , ubi nos e Tur-

- , SIBYLLINORUM LIB. l. ’ la 355 Dæmonas ejiciet; revocabit morte sepultos; Per fluctus pedes ibit; et in regione remota Panibus ipse olim quinis ac pisce marino Millia quinque bominum pascet z mm frusta relicta Bissenos cophinos implebunt Virginis almæ.

His Erythræa jam-dictis addit alia multa pertinentia ad fu- riosam venîaque indignam audaciam Domini carnificum; simul de perturbato 0b eam causam mundi bujus ordine, ac de resurrectione mortuorum, his nempe verbis :

360 Ebrius hæc tamen Israël non mente notabit, Non oculis cernet, surda non audiet aure. Sed quando Hebræis incumbet justa Tonantis Ira, fidemque omnem miseris exemerit, ausis Scilicet œterni natum violare Parentis; 365 Tunc ipsi impingent colaphos, et spum profanis Aspergent impura labris, et fellis amati Apponent escam, potumqué immitis aceti : Scilicet insano perculsi corda fur-ora, Clausi ocqus tenebris, talpis obtusîus ipsis 370 Cementes, pejus colubris graviusque venenum Spirantes, duro oppressi rigidoque veterno. Ille ubi distentis ex alto cuncta lacertis Mensus erit, spinis frontem redimitus acutis, Perfossusque latus calamo, tres unde per boras 375 Nox tenebrosa die medio monstrosaque flet; Tune generi humano magnum Salomonia signum Templa dabunt, Stygias ipso penetrante sub umbras, Omina defunctis ferat ut prænuntia vitæ. Sed quum tertia Il]; remeantem ad lamina soIis 380 Viderit, exemplarque suum mortalibus auctor nehi conj. êva’gau, activa voce pro med. 376. Cfr. VIII, 305. 363. Codd. quidam Éë aürôv, au pro 877, sq. Cfr. VIH, 310. dm’ aÔtÔvP 378. Stahit versus si in hominem," 365, sqq. Ex V111, 288, sqq. media producatur, licentia maIa,sed Si- am. Ex VIH, 303. bylliua. 372. Ex VIH, 302. 380. Cfr. supra, 333, et lib. VIH. 373, sq. Ex VIH, 294, 296. 323. 375. Ë): vm, 306.

48 - EIBYA AIAKQN AOPOZ A. Èv VEÇE’IÀalÇ êmëàç aï; oûgowoü’ ohm! 635609., Kocneûlmç x6600) dandin; [8.001.071]. To6 mû. ënœvugLi-ç m1070; va’o; dvô-rîcsœv ÊE âôvc’ôv, peyéloto V6049 zaecânynôs’vreç. 385 Àpæî 70 mi p.510: 100710: 2163.0: xaôoË-nyoî. è’aovral , K07. ardre 3’); «0070:; Écrou. paré-mena wpoqzmôv. ËvOev 610v ÈËpaî’ot 10 xaxèv Oépoç épaiauwrat, Hollèv 3’ 0:5 xpuao’v TE mû Ëpyugov êîalamtîen P000170; Baanletîç. Merà 3’ 075 (3076010735; 0770.0". 390 Euvexémç Ëccovrat &wolkuye’vœv Bœcùn’œv, K06. ÜÀinIIoucÏ Bporoüç. Me’ya 8’ ËGGETML civspoîav. xaîvonç 1101503, 6’100: ipEmvraL ûmp’nçavi-nç 03000:0.

ÀD.’ 610-6700: VOLÔÇ Éolope’moç èv XÜovI Sic; Kan-urticant, 6730950; 07:0 dv3917»: Bœpëœpoçu’wmv 395 Xoûxxeoeœpvîxœv, Èëpaïm 3’ 020:0 TE; éléaov’ran

UlazéæLevm, xapaïCâELeIml, 0:07.107! 35’ TOI. 11’9on Èv 0610) (1.050000, x0000 6102m; 50-700. à’waaw Àv300îaw - 0d. ôè 1:61:30; ûÊpuzépavaL 1:00 è’xacm M1104; ùaüaouaw, Ë’NSI. xaxèv fîh’rov Ëpyov 400 AaEépavau (1&7de 0006 X670»; év xâlnoww.

-- 387, sqq. Judæis pœna per Boman0s illam; Romani imperii vices; niero- solymitaui tempIi eversio; dispersio Judæorum; maIa par orbem universum diffusa, paratæque genübus calamilales, quad nempe divinm in se irm scelere

382. Codd. 611118an, ubi nos 8.001,00 383. Cfr. VIII, 484, sq. ex analogia similium apud Sibyllistas vo- 385. Codd. 0’610: ubi nos 2:60.00 ex cum, 60707010790, VIII, 267, «960114007, Fabricii conj. pro 10601-0100. VIH, 298, etc. 386. Cfr. III, 582, sqq. 780, sqq.

SIBYLLINORUM LIB. I. 49 Ediderit, tandem cæli supera alta reviset N ubibus invectus, mundoque insigne relinquet Pactum evangelii. Cuj us de nomine surget Flore novo gens sancta, Dei quæ jussa facesset. 385 Inde Stoli toto. ductores orbe futuri, Quando prophetarum longus defecerit ordo. Sed Inox Hebræis lacrimosæ tempera messis Incipient. Tutu tex veniet Romanus, et auri Multum atque argenti rapiet. Dein altera surgent 390 Regna super regnis labentibus, horrida dictu, Mortalesque prement. At sævior imminet ipsis Pemicies, fastu quum grassabuntur inique. Quum vero hostiles Salomonia templa catervæ, Loricæ quibus ære graves et barbara lingua, 395 Dejicient, patrioque solo pellentur Hebræi Palantes, misere vexati, farraque Imulto Miscebunt lolio : tune gentes dira per omnes Seditio erumpet; tune urbes mutua lassæ Flebunt damna, scelus quoniam admisere nefandum, 4Go Et meritas in se verterunt Numinis iras. immani devocaverint, (utrum Christi noce, tanquam participes. un ’ ions gentis Hebrææ? cfr. trans. pas! v. 359, et vide not.] v

390. Codd. plerique finùcsûv (sic); I 399. m5100: 1107600001, cfr. simile Ilü, ut nos. versus initium supin, 181. Alu-rum veto 391, sq. E1111, 182, sq. ’ bemisticbium mourrez, Il, 305. 397, sqq. Cfr. luth. up. 24, v.1 400. Codd. plerique in fine v non et 27. - 1 nddum.

TQN SIBIAAIAKQN

XPHEMQN V,

AOPOE AEYTEPOX.

(1000m; mi «à; woluûeinw voeoü’wmç illum, 106c 1:: 0EM- xooç mi. 07100001001067: 1 mi 00960010630, à); annum, 10v En nazi péans: 6:45:01 636W du napoiuwîCss du: ciel-110w 163v abria»; ’ mi. rehwaïov 1100i 1’06 Çpm’I’OÜ 01100:0; 106 20117190: 01050111001. , Myouca «gy

En; 3è numération 9:0; nolunaîvcoçov Qui-Av 110110: liralopévnç, 300010.00 1100.1.1; iv 011403000»: Ëvflero Ose-maie»: ânéaw 11010711060: 90111119. Hâv 3400:; êxnlnxesî’ca «28’ Ëenopav 051: 7019 citiez 5 Ô"; 13’710, naseau 3è 6:0; ’rà Kawa-0’ 0770956501. ÂD.’ 6061m 571i fi; amenai, (ultimi 10 taponnai, Bpowaï f àcrepouai, . . . . mi ri; êpucïÊn,

Ana. Vatieinia de rebus futuris inter novæ religionis adventum et mundi fmem. Diximus hune librum cum priore conjunctum olim fuisse (confer Arg. libri I) : - cognati ambo) sed un fratres, statuere non audemus. Gerturn est hune saltem magna sui parte scriptum esse sæculo III fere medio. Quippe de persecutionibus quuitur ævi sui, v. 46, sq. et 263, nec tamen in vehementer, ut maxime

TITULUB nulln niis firme nixus aucto- in edd. servant, hodie mutari nequit. ritate et fartasse falsus, quia, ut diximus, Codd. pro titulo solam onüone Iibera videtur a Sibyllinorum compilalore con- transitionem hnbent, ’Ocraôrwç, x. junetus olim hie liber cum priore fuisse. 1:. 1., vel aliam breviorem: Hep! Emi- Hæc tamen inscriptio, quia constanter ’ vwv and nepi 6:00 mi 1:50! hlm mi

SIBYLLINORUM OBÀCULORUM i

LIBER SECUNDUS.

Pariter ces qui multorum deorum superstitione lehm-sint, arguit, simulque omnes iniquos et peccatores: suadet ipsis, ut eognata, unum et solum venerari Deum; inde sanetorum certamen par parœmias exponit; ne demum de tremendo tfibunalî Servatoris nostri quuitur, in hune exorsa modum :

Postquam doctisonos camus, me malta precante, Passus erat cessare Deus, sub peetora rursum Ecce mihi voeem afflavit divina quuentem. Corpore tata stupens feror hue, ignara quid 0re 5 Proloquar : ipse mihi præsensadat singula fari. ’ - Sed quum terrarum motus et fulmina dira F ulguraque et tonitrus fuerint, segetumque rubigo, tune unisse videantur. Origenis vero encres alicnbi redoIet, præsextîm 331, sqq., quad non minimum est matis indieium. Confer Exeursum nostram V, cap. 10, et notas in fine bujus voluminis. - 1, sqq. Exardium, seu potins transitio a priore libroA- 6, sqq. Mule par orbem mvitura [nempe post Christi mortem et dil- persionem Judæorum. in qua liber prior desierat]. --

11001119105004, id est, «De gentilibus, et sont ex Platonis Menone, ciuto jam «de Dea, et de mais, et de judicio. a in Ananymi præfatione, pag. 20, .et re- l, sqq. Ex libro lII, 162, sqq; 295, cumin lib. XI]. 294. sqq. Cfr. etiam Il, 347 et III, 1, sqq. 7. In lacuna suppleudum 01070.06 en; 4. Verba, 068! 7&9 oIôa 81111510), VIII, 180, Vel1’ 005100101 Il], 752. p

52 EIBTAAIAKQN AOI’OE B. K00i. 11.001060 0060W 10 10100»), 00139010100100: 1e, K00I. 0009000 000906110011, û :0000 [305v puxopsvéœv, 10 To1pa’116300v ramifia: 10 ml. oüpvîwv 1001005976511, ÈÊ’ «i761: 07’001 15’ 31150100 3è ligna; 00900900 H011): 10001120005171 701111001000 0’15 000.0101000, Kai 100091100 180.1100001, ûeueepanpacia 3’ 501000 H100’0100; êv (0096115000, 1000i. iepoau1i00 V1631! ’ 15 Ai: 101e 100007011091 85min 000100 1000100 (00011071000 Àvôpu’mow, 01161000 cataixôœv 0001000101110; Ei30’1100v C5110»: 09006000, 110v 1e 10v00E00 P031011; 011100160000, 111700; 36 1e 1110010; 01001000 Aaidpevoç 1109i. 11011033 01:0 ç10y0; Honda-1000. 20 K00i 161e 3’ ’aip.0016000000 0i11’ oôpaviau 10001005000001

A6100? 1000100; 610; 1e 001100900in 001090611001; À11n’100ç x1eivauev. FEPMWitEç, êv 30 100300100?) Aatuaùç 1000i 100.00; 011’000 600;, 030 taponnai»; 111109:57:00, ai 0015900 301011; 109610000 061000100;. 25 A0700; 3’ civôpo’mmv ânon 1000100 106001.01 0011009100, 51;, ive; si 10001800 10; 011110011, 00001000000051», Àvôpaîn’au. T610 3’ 000’110 105’700; (5)00; aiOépv. vain»:

Àv390’6v sùaeëémv 000119 1000100 110011100 y09711000.

K00i. 1610 8’ eipfiv’n 1e 00000700 1e minet; 301000, 3o K00 fi 1000911011000; 100001100; 110010 111eiav00; aie-80, 013M oeptCapévn, 003’ 050010 100190600000. H5; 3è 1010101, :07; 6911.0; 51060090; 05009061100001: 0001000, à); 110200; in, 0010000851111 1’ 001101eî1000. K00 161e 31. 01.13700 01101.00 900; p.01é1100100 110011000. 35 1100101100 7000 0150001109 1000011005 110090100000; 000’110, Acympôg 11001000001001: du?) 00900106 000711181110; 0.0000: 0010 ô1ïyat; 1 161e yàp 010’400; 00116906110000 Asiam. 5071’ 0690016001: êvayo’mav 0061060000. K00 161e 7009 00.11700; [0010; aî-yèw] 030100010100; 501000

-- 15, sqq. Decimæ generatiouis initium: idololatriæ finis et Romani imperii ruina. - 34, sqq. Garons. in cælo fulgere visa, [tanquam eertaminis signum]. - 37, sqq. Certamen virtutum inter justes. - l5, sqq. Ad 801000111 yevefi, 10. 1. 1. 20. Pro aûpaviov, vide en legs 06900- Vide not. libri I initio. 1:60:11, ut infra, 88. Dein supplendum in r

SIBYLLINORUM LIB. Il. 53 Et terræ squalor, rabies et sæva luporum, Et cædes bominum, jumenmrumque, boumque, 10 Caprarum atque ovium; tum plurima terra manebit Agricolis deserta; virum cessante labore, Deficient fruges; vendentur libera passim Corpora ; diripient ædes et templa profani. Hæc decima exsistet miseris mortalibus ætas, 1 a Quum validus terræ concussor, ab æthere summo Qui tonat, insanes statuarum franget honores, Et septemgeminis habitantem collibus urbis Quassabit gentem : mm multa peribit opum vis, Vulcano rapidis laxante incendia’flammis; 20 Necnon sanguineœ labentes æthere guttæ

. At genus humanum longe lateque pet orbem Cædibus alternis insaniet; inque tumultu Pestes atque fames Deus et tela ignea pravis i Immittet populis, vivunt qui lege carentes; 25 Deficietque genus toto lacrimabile mundo, Si quis ut in terris hominis vestigia cernat, Miretur. Deus at rursum, magni incola cæli, Relliquias bominum statuet servare piorum. Tune pax et veri prudentia summa vigebit : 30 Terra ferax plures gremio feret ubere fruges, Ne divisa quidem, aut ulli servire concis; Atque omnis vasti portus maris, omnis, ut ante, Libera erit statio; scelus impietasque peribunt. Tum vero signum dabitur divinitus ingens 2 Nam late radians astrum rutilæque coronæ(Il(a: Exsistet simile, et cælo cernetur aperto Per multos fulgere dies. Hunc ipse coronam Ostendet Deus athletis certare paratis. Tune etenim certamina erunt iselastica magna lacuna plénum «panda; ex X1], 57 : sed nonsemel. Cf .- et Tertull.ad Mut. p. 157 : morum bemisticbium quodnam erit? ’u Bonum agonem subituri catis in que 2l. Cfr. l, 162, l89. a agonothetes Deus vîvus est, etc. a 30. Cfr. infra. 321, et VIH, 209, sqq. 39. Codd. plerique vel 16 . . . a..." vel 38, sqq. Gemmen idem est de quo 16 . . . buen , relicto post 76 brevi audio; Panlus ad Hebr. cap. 12, v. I, et alibi alii un! 161:, et stuim omnes, pixel: 7&9

54 EIBYAAIAKQN Aoroz B. - ’ 4o Eiç 1:61!» oûpaîvtov, oimupmxèç N "ce «in»: sauna dv09ônoww, Ëxuw idée; àôavacïazç. Kali. 767.-. «à; Mû; êwi. aîôœvoîroww chialai; ÀOÂ-Aoen vin]; nepmaùléoç. 06 yàp-oîvatÊâîç Àpyupïou 11; éxeî 36mm: avécpoç émincent. 45 Àyvàç 7&9 Xpunèç TOÜTOLÇ rôt 36eme: 69168663, Kali Soxiimuç Média, aûràç Gina guignai 360-51. Àeaïvànov, à,th nazi envoi-mu 76v n’a-flave: nomû’cn. Hapôevmoîç 3è 39auoüci un"); ëqaôozprov ëeelov Adieu roi? eéparoç, Mi. 10k rôt 36mm végoucw 50 Àvepu’monç niai ce mû. æVBGW aîDoSanoîcn, Toî’ç écho; CÔOUO’I, 655v 8’ Eva: ywa’xcxoucw.

Oî 8’ aîyanôm pipo») Te, yapoxlomâîv 3’ ÉWÉXOV’I’ŒL, Adieu. «106mo: 3639’, ainîvnov élu-(dot mi. ,roî’ç. Hücaî TE 78:9 ilmxà FEPÔTEGW 0506 En; pipas-Eu, 55 K06 Béni; dvepcônouç r-hv oïl-rem raïa: pmivew. [M’A filou’reîv oïdium, ENV 53 daim Btoreôew. Àpxeîaôav. wapeoüm, mi. cinorpïœv ânixeoôau. Weôâea (1.-); [Sam-:1», qui: 8’ ê’m’ruyax minot gaulaient». Mnôè (Loi-:11») aï3œ7m aéËoui «in 3’ ëçewov niai i 60 -Ïlpârra Gain) ripa, paré-mura [3è] ceïo yovfiaç. Hein-a Maman vient»), n-Ad’ si; 2966:» oïdium; 3103;. Mil papy, ravina: oïdium, p.91 xpî’ve «9006m9- Èv a!) 11x123; 3le’6’çç, préture: 956; ce 3moicau. Mapropïnv deusfi cpeiîyew, Tôt Sinaï &yopsôew. 65 Hapeavïnv mpeî’v. Àyaîimv 3’ âv wüct gaulois-cm). Mérpa VÉPELV 18: dinar xaûsèv 8’ êtigergov ëWaGl. Emflpàv pi 3906m; érepâruyov, il)! ïaov glacial. Mn’3’ êmopx-rîc’gç pair, aîyvèoç (du êiovrï ’ Veüdopxov cruyéel Gain, 61":: un div n; 6966m. 7o daim»; Ëpyœv 8639m: xepi. F’IÎ’NOTE Man.

- 66-148. De virtutihus exercendis versus En Phocylidei [picrique suspectî, . sed frustra : mm vide net. ad h. 1.] - aldw, sic,sine 0510;.0mnesquoque etc-- 56, sqq. Hic et sequentes 92 versus charmé: contra metrum : nos corr. (56-148) plerique sunt ex Phocylidede- 52. Cfr. infra, 56, et ibi not. sumpti, ideoque multis suspecti, ut in .54. Cfr. Phocyl. 100. Arg. dictum: vide not. . 55, An afin, ut Ops. volebat? 56. Hic versus totius fragmenti pri-

SIBYLLINORUM LIB. Il. 55 40 Per terras, quis ovans cæli ingrediatur in arcem. Omnis ubique pari studio immortalia propter Præmia contendet populus, victoria quando Accendet præclara animos. Ibi namque coronam Nemo vel argenti pretio vel comparat auri. 45 Castus adest qui sancta regat certamina Christus, Et tribuat palmas, æternaque præmia reddat Martyribus, qui morte tenus, pietatis amore, Invicti steterint : tum qui laudabile cum-nm Virgîneæ stadium vitæ, mercede beabit; 5o Tum qui jura’colunt, quavis de gente creati, Et sancte vivunt, et solum numen adorant; Tum qui conjugii fœdus violare verentur, His quoque præmia cligna et spem dabit immomlem. Quippe animas a Patre datas et cælitus ortas 55 Non vitiis fœdare licet, non sordibus ullis. [Ne male ditescas, sed juste vive paratis. Contentus propriis, aliena capessere noli. Mendaoem fuge sermonem; vera omnia profer. Ne frustra simulacra colas; sed fine carentem 60 Principio venerare Deum, cole deinde parentes. Jus omne observa, litem nec defer iniquam. Ne spernas inopem; ne personam accipe judex : Quod nisi jus reddas, .reddet Deus ipse vicissim. Testis, vera loqui, non fingere falsa, memento. 65 Virgineam exerce vitam et pietatis amorem. Cuique suum metire : sed et plus addere præstat. Ne trutina inflexa, sed recto examine pendes. Ne jusjurandum violes nolensve volensve : Perjuri Deus est, per quidquid pejerat, ultor. 70 Injusta e causa nullum, memor, accipe donum.

mus, apud Phocylidem tertius est, omis- codd. u non habuit : addidit Ops. e sis a Sibyllista duabus prioribus, au ve- recundiæ causa? Sequentium ii ad quos Phocylîde.62. ln fine au melius RQÔCŒYMJV - P Uti- nihil annotabitur, censendi ipsis literis que christianum sapit ex Luc. c. 20, v. 2l. ePhocylide transcripti. Qui non Phocy- 63.5 Redibit ne! roîç in fine venus lidei, plerique christiani val judaïci sont. etiam paqu infra, 112. 59. Deest Phocylidi hie versus, judaï- 85. Olim nos tv M11, sine auctore. cus baud dubie. 4 ,70. Abest hie e Phocylide. Cfr. Exod. * 60-69. Phocyl. 6, sqq. In hoc versu cap. 23, v. 8; Proverb. cap. l7, etc.

56 EIBYAAIAKQN A0102 B.

Ënépgmra p.9; n’Àe’erew ’ ânapéctpoç 6cm; mm Eiç yeveàç yweôv, [citât] empirique»: (itérera. Min dpcevoxorreîv, in); auxoçavreîv, pari-ra pavoisai. Mquàv uoxôn’oavfl 33m)- p.9: me; 1:97:11. 17.036611 voüv élémi: ° xpunrôv Myov êv (ppmiv icxew. Ôptpavtxoïç, pipais, êniôeuons’votç 3è napée-x01». ’

M1î1’ &Smei’v 5057.7.5 51:41” 05v âdtxoüvrœ s’oîa-çç. Urmxoïç de?) 83mn, (MW «69:09 510mm sium. Î3 917m: craxüœv pipi. xp’ç’Covït uniaxe». 80 Ô; 3’ üsnpociîvnv wapéxu, (au?) ois: SaveiCew. x Pliant in Oœvoîrou 5150;, xpio’iç 61:1:61” 3m 27.01.). Où Ouainv, 0.30; 8è 09.3; 6:5; div-ri. Ouainç. Ëv3060v renviai, pali-«36g mmôvr’ aïpruw 663V, Âcreyov si; oixov aligna, nazi 11:97.3»; (fifi-yen. 85 Naunyoùç oïxfltpov’ à 78:9 filoü’ç écru 65310.09 Xeîpœ motiva. 330v i 6636m 3’ aînept’cratrov ivdpœ. Kowà mie-n mina»: ’ Bien; 199x15; ’ dictame; 315w. Hum-w ê’xœv, «in: pipa nevmeôouow âpanv. à»: cm. 530m5 995;, navire; xp’ç’tov-n wapécxou. Kowôç fifi; ô Bic; pepdnœw évida; 3è TÉTUKTW» 90 Miro-n, MW «ému i3èw, ondula]; éden-ct, Marié manif); ye «poudra; pmnnrâv 1m pas-raz. i To (:91! év amici-up Êoxtnaîzerav si ri; inpaEev ËxvoiLov-î) simum, Statxpiverm si; xpicw nem. 95 M713 à (ppévaç maintenu: cive), [in]? 541.5799: nivew], Aigu: Si tu): payéew, eidmloôürœv 3’ cirassent? To Et’qmç niiLqàLÊaloü un 1:93); «pilov, 0003 ênîm’c’pmvow’ me: 3è p.9) mie-ç, pif Envoyez, aire dizain); a Kâcv yàp àTCoZTElÏV’gÇ êxOPôv, céo XEÎPüiÉLlaïVelÇ.

Àypoü’ yatrovëovroç oindo’xou, pli? ëp’ ûmpë’fiç ’ 100 71. PhOcyl. 10. 79-83. Desnnt hi quinque Phocylidi. 72. Versus additus Phocylidi, frigidus ,In hoc olim volueramus pipa, a manipu- ille quidem. 1mn n : nunc ad codd. redimus. impôts-v. 73. Christiauus hic et inficetus. nil aliud est quam a par amatis sudorea n, 74, sq. Phocyl. 17, sq. id est, messis (empote : sic Hesiodus En 76. Deest Phocylidi : respicit tamen pro (légat, Scut. Hem. 397. ad Phoc. 89. ln fine pro 66 quidni te? 80. Prov. cap. l9, v. 17. 77, sq. Phocyl. l9, sq. In hoc copu- 81. Ex Jacobi epistola, cap. 2, v. 13. lm 05v, e codd. absentem, recepit Ops. 82. Ex Matthæo, cap. 9. v. la. e Phoc. 83. Codd. Ëvôuoov oüy, contra me-

SIBYLLINORUM LIB. Il. Ne sata fureris : res exsecranda per omnem Hæc erit astatem, vitæ quod dissipet usum. Ne corrumpe mares : ne latro aut proditor esto. Solve laboranti mercedem : ne opprime egenum. Da frenum linguæ, neve unquam arcana resolvas. Pupillo, viduæ atque inopi succurre lienignus. Fac nihil injuste : quin et facientibus obsta. Da cito pauperibus, neu cras promitte daturum. Spicarum du Sponte inopi de messe maniplum. 80 Fenerat ille Deo, fratri qui donat egenti. Qui fratris miseretur, erit sub judice tutus. Hostia nulla Deo, quantum mens larga, probatur. Da vestem nudo, panem da pane carenti, Dax esto cæcis, sine tecto errantibus hospes. 85 Navifragis succurre : via est incerta per undas. Tende manum lapso : serva tutoris egentem. Communes casus; vita est rota, sorsque volucris. Si tibi opes fuerint, inopi largire salutem; Quodque Deus tibi dat, juvet impertire carenti. 90 Lommums v1ta est, sed non tamen omnibus æqua. Ne sit ludibrio, si forte occurrat, egenus; Quin et culpandum civem ne spoute lacessas. .Vitam hominis mors sola probat : seu quis houa gessit, SeuA mala, judicio a merces autpœna. reposta. est. 95 Ne mentem vino lædas, neu plus bibe juste. Sanguine non fas est vesci, non carne litata. Sume ensem, non quo sociis minitere, sed hostem Ut pellas, ne jure quidem destringere promptus : Namque vel hostili fœdatur dextra cruore. 100 Vicino abstineas agro, neu vomere finem trum. Reliqua sunt versus hujus ex To- corr., Sibylla duce quæ primam produ- bia, cap. 4, v. 16 aut l7. cere solet in aliis quoque hujusmodi 84-89. Phocyl. 22, sqq. composiüs, ut in &ôtxoç paqu infra. Ma- 89. Xpûtovn napâcxov, prorsus ut lebat tamen Boissonadius ad Philoslr. supra, 79. 90- 96. Desunt hi tex Phocylidi, re- émargez.96. Christianus omnino , versus ex Ac- centiores et inficeti. Respexit tamen tis, cap. 15, v. 20, et cap. 21, v. 25. auctor ad Phocyl. 28 z ”Ea-rm mon): 97, sqq. Phocyl. 29-32. âne: à me; 99. Codd. amuïe :nos cerf. ex Pho- 95. Codd. unôè nivsw âpsrpa : nos cyl. 31.

EIBYAAIAKQN A0102 B.

[laïc 6’90; écri 3ixouoç, 0177293000: 3’ &1e7etv’n’. Krictç ôwz’ov.9.6ç êcô’ ôciœv, oi3ixaw 3è mvnpai. Mn3é au” aôëdpevov 11031501. na91r3v &9069nç. Ëc’rœoatv 3’ 69.61190: êm’lu3eç êv tonifia; ’ 105 Haine; 7&9 Sévi-n; 1:5919n’ccov1’ai wolupâxeoo, Q; gémi. 00.119.107; ° Eeïvo; 3e’ 7e 051i; êv 093v Ëcaer’, irai. mina; [39010: minum; éE évôç âcre, X6911 3’ 001L BÉËaiov fixer. 1:51:07 aîvOpé-iroww. M-n3è 057.13g «lourait, 9.113" e079!) * aillât 1’63’ :5700, 110 Ziv in?) 161v ôli7œv, [i3ix0v 3é ce 9.113àv 3703171]. È pilox9npoo’vîv-n 9.061119 annorum; timing. Mû irriôoç si; 7.9003»: à zig 597090»: * c’v 3’ i9at mi roi: Ëaceratt nippât-n; 009000690; Ëvôa ci3n90ç. X9063; dei 3610; 301i mi. 1597090; oivO9ui1r0ww. 115 Xpuoè nanti»! dîna-(è, 31.090695, miti-rat luxé-tram, EiOe ce 9:21 amuïe: 7evs’00at tir-719.0 noôswdvs 200 7&9 invars (mixai ce, haletaient 15, 90’310; 1e, Èxôpà 3è n’avez 70veüo’w, aî3e7.zpetoi ra cuvaijLoiç. Mn3è 307.00; 9ai1rrew * 9.91 1:93; (90107 5109 ôw’ÀiCew. 120 M’IiÛ’ 5139W x9509; 1901309 vdov, aill’ &7o9e0œvt M’A3’, (hg wsr9opuùç noltîwouç, nacrât 769m: &FEtlËEW. Hâcw 3’ dundee iaôt, roi 1’ in 007-77; 01769303. Ôortç émiai aî3ixsi, zani); dvfi9 ° a; 3’ in” àvoi7x’nç, 00x. 5’900 1:0 réloç° 900M 3’ eûOüveO’ émia-:00. 125 Mi] 7010900 copia, 9.711” d’hi, juif M. 10.0610) ’ Eiç 656; éon 0093;, 30va16ç 0’ sinon, mi. «01001609 Mn3è wa9otxojte’voict xaxoî’ç 790700 153v iro9° 08min 7&9 30men 1:0 2131079610». eivau. ciron-0v. Mil 179011879); à; xeï9oz’ 7.40.0100 3’ i79t0v 097fiv’ 130 11mm 7&9 wlfiîazç, &éxœv pâvov ébrasons. E010) x0013: mien, 9.113èv 9.671, 9m3’ ùni9owlow

101. Deest hic Phocylidi : sed respi- sedTheognidil sic habentis,v. 1151, sq.: cit ad ejusdem poche versum 64; et cfr. 001” 3909.41: «lourât, oôr’ süxopai’ infra, 142. 60076 p.01 sin Zfiv 30:3 163v 31mm; wifis: 102. Abest e Phocylide. Exovu aaxôv , ubi secundus versus ex 108, sqq. Tres hi Phocylidei, 33, sqq. pentametro hexameter (actas est. 106. sq. Deaunt hi duo Phocylidi. 110. Codd. in fine, pnôiv n 51mm 109,108. sq. Phocyl.Hi duo non sunt36. Phocylidis. &ôixov. 111. Phoeyl. 37.

SIBYLLINORUM LIB. Il. 59 Transilias z fas omne vetat transcendere finem. Justa parare, lucrum est; injusta acquirere, damnum. Crescentes ne quis fructus violaverit agri. Advena non alio iibi sit, quam civis, honore : 105 Namque omnes jura hospitii servare recusant, Ceu sibi sint aliena; sed hospes et advena vobis Nullus erit, quoniam de sanguine nascimur uuo, Nec cuiquam sua terra solum immutabile præstat. Ne cupe divitias, neve opta : ait tibi votum, 1 10 Vivere contentum paucis justeque paratis. Mater avaritia est cunctorum et causa malorum. Ne sit tanta fames auri argentique; sub istis Quippe latet scindens mortalia pectora ferrum; Decipit argenti mortales fulgor et auri. 1 1 5 Aurum pernicies vitæ, fous prime malorum, O utinam ne sis gratus mortalibus error, Per quem tot pugnæ, tot cædes atque rapinæ, Et patribus nati et fratres sunt fratribus hostesi Nulli necte dolos, neve irascaris arnica. 120 Lingua alios, alios ne gesta pectore sensus, Neu tu, polypus ut, mutes cum sede colorem; Sed simplex animis, profer de pectore verum. Injuste quicumque volens facit, is malus est vir; f Non ita, qui nolens : judex sua cuique voluntas. 1 25’ Nec vires, nec opes, nec te sapientia tollat: Unus enim sapiens Deus est, divesque, potensque. Præteritis noli frustra tabescere damnis z Nam factum infectum fieri, non contigit ulli. Ad vim ne properes : iram compesce tumeutem : 130 Quippe vel invitus feriendo sæpe necavit. Communes serva sensus; nil grande feroxve;

112, sq. Desunt hi duo Phorylidi : codd. 194811.»; habent sine vôov: nos Pho- antîquum tamen sapiunt. cylidem sequimur. 114-118. Versus quatuor e Phocyl. 121. An melius une: 1539011?

38,119. Deestsqq. Phocylidî, 122. habenti Deest tamen 123-142. Phocylidi. Versus novemdecim ex Pho- prius bemisticbium, panât 361004 (Sû- cyl. 45, sqq. New, initia carminis sui. 125. Præstaret 511111100149, nisi Pho- 120, sq. Phocyl. 43, sq. Sibyllini cyl. quoquelvi.

60 213121.10an Acre: B. 03x ai7a163v «leovat’zov 300 Ovnro’i’cw 31100:9. É mm. 3è 79093 1:93; 595’190); au"? 5910m; Îtiwtuxeï.’ 3’ 3 n°13; wloüroç, x03. ê; 369w chiiez. 135 909.3; ûnepxâjtevoç (raviva! 67.06990vaz 72072:. 0973 3’ farts! 39eîiç, ùrte9Gativ000’at 33, 9.53"; Z7110; 703v aî71063v êoôlèç, paültov 3.4 7e 91mg. T6194 matin 310-4. ai7azeè’w 3é 7s, 11.030; d’imiter. 239.113; 39m; 03951:5; a 3 3è K6u9t3oç, «i070; 61990.51. 140 H33; ai7azw0’tp9œv unificateur. s’v noltfi’ruic. v 93790) «917150», meam, nazi. 9.000107etîew ’ Ilaiv-raw 9e’r9ov 591.0701! ’ 01:59Gao’in 3’ aïe7sw6v. M3 (900v593Ç, 9:3 aimera; in, 9:3 7.0i309o; i001, M1133 xœx07va’19mv, 9:3 0:03anoim; aî9.ér9’nro;. 145 Èœç9ooüvnv aicxeîv, aicxpôv 3’ Ë97œv ains’xeoeai. M7133 9.19.00 macéra-ra, 30:1) 3’ ànaileujiov a’i9.0va:v ’ 1101.03) 9.èv 7&9 dv1009, 39L; 3’ Ë9w évaporation. M3 ’NÎG’I’EUE faixtcra, upiv aîr9sas’w; «2’91; 3’050] 0570; aî73w, 70:01" êcriv déifiiez, 1151:1 B9at5eîa, 150 To010 1:01.11 (003;, nazi 510030; &Oavato’inç, v 653; 009aiv10’; 7e 3Liatiorairoi; &vÔ9u’mot; orna-tv vix-n; 3110010110»; ci 3è 1056x015; T3 arécpoç, êv3o’Eœ; sicé’AOœm 3L3 rani-mg. . An’ ôwdraw 763e cfi9.at (par): murât x6090»; circum, 155 Èx 75751:9; waï3eçi-nohox90’ratpoi 7e7œôreç, 6109:1; 3’ aiv69u’maw, 7.1901, 7.019.0i, «6159.01: ra, I Katpôv 3’ 50.101751, mi fiÉVÜLELat 3 aix9uat nouai, Ai, 3116000»: naî3e; 7469m; évaflp’nwîcovrai, Oim’9’ 67.0009695701. 7ovéatç, [nazi] QŒIPEGL coi9xat; 160 Èvee’vre; Béqmucw êni 70ml. 9.111990 7.016611, . Ai.’9.a0’v. nazi novi’çci 7:8(9099e’v01. Q 9370: 3300i Ycratri’n; 7evefi; (9515;, xaxoe97ëeç, aivoi,

- 149, sqq. Triumphus ex ille certamiue victoribus paratus. - 154, sq. Pro- digium in terris, infantes cano urine: nascentes. -- 156, sqq. Calamitates supremo judicio præviæ. - 142. Cfr. supra, 101. 146. Phocyl. 72, ubi tamen un 9i- 143, sq. Desunt hi duo Phocylidi. p.00 legitur, favente metro, aure repu- 145-148. Versus quatuor e Phocyl. gnante. Dein vide au legas &nâueullov. 71, sqq. 149. Finis hic est (post versum 148)

SIBYLLINORUM LIB. il. 61 Rare etenim prodest quod se super omnia tollit. Sæpius ad turpes declinat luxus amores. Fastus opes sequitur, sequitur petulantia fastum. 135 Ira animum subiens magnum flat sæpe furorem : Gliscit enim levis ira, sed omnes transit in ausus. Turpe malis certare; bonis certare decorum est. Sæpe malis funesta, bonis audacia prodest. Turpis amor Veneris, sed amor virtutis honestus. 140 Civibus ille suis, cui mens est blanda, placebit. Servent cuncta modum, potus, cibus, ipsaque lingua .1 Optima res modus est, qua non impune caretur. Perfidus baud esto, neve invidus aut maledicens, Aut pravo ingenio, aut nectendis fraudibus apto. 145 Quod decet, observa; fuge, quæ sunt turpia factu. ’Neve imitere males; sed prava ulciscere rectis : Multum etenim suadela juvat; lis lite paratur. Neve fidem rebus, quin finem videris, addas.] Hoc certamen, hic est labor, hæc sunt prœmia luctæ; 150 Hæc vitæ porta, æternumque ingressus in ævum; Hoc magnum Deus omnipotens certumque paravit Justitiæ pretium. Qui vicerit, ille triumpbo Regna per banc intrabit ovans sanctissima portam. Sed quum prodigium cunetis mirabile terris, 155 Infantes canis nascentur crinibus, omne Tune genus humanum invadent pestesque famesque, Bella simul, rerumque vices, lacrimosaquei’ata. Ebeu! quot pueri flebuut sine patre relieti, Flebunt, heu ! seissaque involveut veste parentes, 160 Et terræ altrici mandabunt assa relicta, Pulverewsanguineo squalentes. O mala sæcla ! 0 nimis insani quos ultima proferet ætas! fragmenti pseudo-Phocylidei. Sequentia 155. Petitum hoc ex aliqua nunc de- sponte cobterent cum prioribus, 39, sqq. , perdito evaugelio: an Ægyptio? Sed et e quibus hoc quoque, 00:0; 376v , re- apud Hesiodum 110’536; nolioxpôraçot, petitum est. Item quæ sequuntur, «:0111 Oper. 181. (mû; et 1100.0010: ôtât raômç, respon- 158. Codd. 10’190; val 103911; vel 15)- dent ad morem observatum in certamiui- 91; : nos corr. Deinde omnes En flama- bus iselasticis : vide net. oovrau, sic divise. 152. Codd. ici-nec. 159. Codd. &v 0:19:01, sine and.

62 - EIBTAAIAKDN A0102 B. N’Iîmoz, 061R vooû’waç 66’, infixe: (pâlot yuvmxüv M91 rîxrœcw, à?!) r?) Bégoç Feço’fimv âvôpaîwwv. 165 É 8è auvaïpemç êyyùç, 61m nvèç abri npoçnrôv Weusawdm: racisme-w ê-nî. xeovî cpnyïrovreç. Kari Beliœp 0’ fiiez, and. (régata nouât nom’cez Àvepo’mmç. T615 391 daim immo-rac? &vâpâ’w ÈxÀexrô’w ana-15v ce, len’Àuci-n me ye’vnmz 170 Toünov, 138’ ÈÊpmÏœv. Aewôç 3’ w311i; 1610: fiât, Hvïxa 3m35xaîqmloç aux, êvrolïnç 11è; fiel. Zurich)» ne)», ôv nia-(613w: Àomîpnoç zain, 20919611.»: Èêprzïœv ’ 30m 3’ 379: 10?!ch 61mm. crapov a5 aïpEouaw fanepyeve’mv &vûpdmwv ,175 Èxhxrâw mat-5x; Èëpaûov, mmâouhôcœvflç èû’roôç du; 7è naîPmOev, émît apéro; 05mn hâlas: Nacre; mûron, navenicxonog, «:059. miam Î’nvov êw’ évepuînonç cxe3éou, Bléepap’ &pçtxcûuînpaç. Il page; espénovreç, 6’601); ma.» aîypumoüvrocç 180 E6901. à horrifier roi 3’ ëypvîyopeev inavreç, Haiwron npocsoawîoweç aînotwn’rotç Bleçoîpoww. . fiât 1&9 7’ fiùç, fi 350m, fi picov 4.31.129. 1:15am 8’ ârpexéœç, mi ion-cran. du; aîyopeüœ,

Ëocerat eû30pe’votç, 61’ aîn’ oüçavoû’ aîcrepo’evroç 185 Âc’rpa 1e même: péon N; figea-u «En çavaîtou. Èùv 3nd «pœcfiîpm, xaremnyope’voto xpévono. liai 1’60’ 6 636361119 in?) oûpavoô’ 0mm curative»! Oûpcîvnov, 717:2] 3’ émëàç, 1675 minaret rpwaà K61!ng 57m.) odia ce c’moDmæLévou Bai-toto. 190 Aï, 6116m; 31.:in M iman (poprocpopoûcat Pucrépv. (ptopaGâîcw, 86m. M ce Mme: même: [Daxrouxoû’mv], 5’60; 3’ hui 143*141: vœlara’coucw. y

--167, Aulichrîstus Belial [de quo plan lib. HI, v. 63, sqq. ubi vide not.] - 168, sqq. Reditus duodecim [au potins decem P] mum, non tamen iis fau-

163. Ex aliquo nunc deperdito evan- prolixiore, rejecto nunc in librum III, gelio z un Ægyptîo? Cfr. Clem. Strom. 63, sqq., quem vide, et ibi net. Il], s 6, pag. 532, ed. 0x. 171. Vexin; esset ôexo’upûoç. 165. Codd. unôe’ pro üôé. 176. AENISI male olim interpretati 167, sq. Versus hi duo de Belial An- activum est, «amittet, perde! n, ut infra tichristo Icontracti sunt ex loco olim Il] , 420; ideoque sensus non est in

SIBYLLINORUM LIB. Il. 63 Stulti, nec norunt, mm quum dore femina partum Desierit, tristem mortalibus affore messem! 165 Sed tum messie erit propior, quum perfida surget Turba prophetarum, spargens mendacia terris. Et Belial veniet, facietque insignia multa Attonitis coram populis. Tum funditus omnes Electi fidique immensa clade peribunt, Necnon Hebræi, quos sævior impetet ira, a!O.- Quum bissena tribus longinquo oriente redibit, Cognatam repetens gentem, quam perdidit olim Assyriæ mala stirps. Atque his primum impie cedent Agmina; mox rursum electos fidosque domabunt 175 Hebræos, et corda jugo, fortissima frustra, Ut prius, addicent. Neque enim vis magna Tonantis Unquam deficiet; sed rex vigil ætheris alti Mortales oculos somno graviore ligabit. Feliees famuli, dominos quoscumque revenus 180 Inveuiet vigiles, norint qui Numinis horam Exspectare, gravemque oculis depellere somuum. Namque aderît mame aut sero mediove dici, Ipse aderit præsens, et quæ loquer, omnia fient, Sopitis misere mortalibus. Astra patebunt t 185 Clara die medio, geminasque una bora videbit Collucere faces, ævi properante ruina. Tune et Thesbites, curru devectus, ab altis Descendet cæli regionibus, et tria signa In terris edet, perituri nuntia sæcli. 190 Væ vobis, quos forte dies invenerit illa Prægnantes, vel quas præbentes ubera matis !- Quive super fluctus habitabunt! væ, quibus illam au. - 177, q. Judicii exspeetalio non asque apud omnes diffusa. - 187- 189. Elias de cælo curru devectus. -- 190, sqq. Ultîma remua convulsio. - versus fine claudendus. Post hune ver- gus duali numero pro plurali? sumlacunæ suspicionem nunc deserimus. 182; Codd. M’en: sed cfr. IIl, 251. 177. Ductus versus e Proœm. 4. 189. An melins ôsiëslsv , sine ce? "8. Codd. vaudou: corr. Ops. 190. Cfr. omnino Matlh. cap. 24, 179. Cfr. Matth. cap. 24, v. 46. v. l9; Lue. Evang. cap. 21, v. 23. 180..Sic omnes êypiwopôev pro fiyép- s 192. Codd. alii yaÀooxoGaw , alii 1a- Qnm, minus me. Au êypfiyopôov le- Moæoümv. Utrumque barbare fictum.

EIBÏAAIAKQN AOPOE B.

CAL, ôtécou mum 191v nuépav &Opvîcoucw. Àxlïaç 7&9 Camp-î] cum-écu rèv âneipovœ xôcuov 195 firelût); 866516;I Yce uewëpîuç ra ml. oignon. Kal. 1611 391 worauâçr’n (aérez; mage; aîOopévmo P813681. du" daguée", mi minot 161:0»; Sarravn’cu, Paîaiv 7’, ôxeavdv ra gérant, ylaoxvîv ce Galaccav, Aimer; mi norauoùç, myàç, mi. ÉPÆÜJXOV Âs-nv, 200 Kali. mium oûpoîviov. Àràg oôpéth çmccfipeç Eiç 3x0 cuèp’lîîoucn, ml. si; popçùv tave’p’nuov. crpa 7&9 oûpavdôev ce Ôfléccp «ivre: WEGSÎTŒL. Wuxal. 3’ dvepômov nimia fipüEoocw 630601,. Kanduevm rompt?) and Osier ml. napel; tigra 205 Èv 3:11:30 palepë, répons (le ce minot xalünlu. Kal. 761:6 la padou crotxeîœ «primum rôt flouer), À’àp, YŒÏŒ, Miaou, prix, miloç, figura, mu;- Koüxén rœrficovraç êv 11.4.9: éclater. ô’pvesç, Où («En amurât finances) 8Mo; à": vnxficowm, Où vaüç Ëucpoproç êni impact novæonop’rîcet, Où 96s; ÏÜUVTÎPEÇ âporpeücoucw ipoupaw, Où): fixe; [Sévàpœv] dvéuœv 51:0 ’ alu, alun mina El; la! xoweûcet zani si; xaeapàv statuât. Hvïxa 8’ àôuvaîroo 6506 ëçewov. âwelripeç 2i5 ËEouct Maori), PGGPL’KÀ, Énoncé). 1’ 0691.91), Aü’rol Erin-épaves ô’cœ Tl; muât wpâcôev ËpeEev Àvepoîmov, fluai; n’ait?) Co’çou fiepâevroç Eiç xpîcw ËEooct mica; êvrl. flips: Geoî’o Àôavoîrou, porcin!) (sic 7&9 prive; ëçetrôç in!» 220 AÛTÔÇ 6 navroxpaîrœp, Gym-EN ô Suzacnâloç Écrou) Rai ro’re vepreçiotç tlIUXàÇ, ml. magret, ml. aùâhv

Adieu: étoupévnoç, mi 1’ ô’crea âpuocee’v’ra Àppoîç navroiqtç, mi &pÉpociwç WAXOÉVTd.

- 2H, sqq. Judicium supremum. - pro quo Struv. melius flaxtoôoroücw z 207. Ex Vlll, 338. nos1.93. dubiumus. Codd. et edd.61:ôcar. 208. : nos corr. Ex 209. Vlll, Ex VIH, 342. 347. 196. Ex VlIl, 243. 212. Codd. àvôpôv vel 1’ àvôpcîw pro 201, sq. Ex VIH, 340, sq. ôe’vôpœv :corr. Cast. . 203. Ex V111, 350. 213. Ex v1", 412, et efr. Il], 87. 206. Ex VIH, 337, et cfr. Il], 80. 215. Codd. noumglli àmp’ spoliai),

SIBYLLINORUM LIB. uÎ 65 Obtigerit vidisse diem! Nam lurida mundum Nox late immensum tenebris obvolvet, ab ortu Solis ad occasus, a parte aquilonis et austri. Tune ardens fluvius manabit ab æthere summo Flammeus, atque locos omnes vis ignea perdet, Terrarfique, oceanumque ingentem, et eærula ponti Stagna, lacus, fluvios, fontes, Orcumque severum, 200 Cælestemque pplum z cæli quoque sidera in unum Concurrent : mundi vaeua apparebit imago. Namque ubi de cælo stellæ labentur in æquor, Totaque flammanti fluvio Îet vi sulphuris usta Gens bominum, strictis infrendet dentibus, ipso ’ 205 Sub pedibus candente solo : tune omnia vertent In einerem, et mundi viduata elementa jaeebunt, Aer, terra, polus, mare, lux, noetesque, diesque; Nec jam tot volucres sulcabunî: aéra permis, Non vada squamigeri pisces par salsa natabunt, 210 Non spatium aiquoreum navis transmittet onusta, Non bos infindet rectos per jugera sulcos, Non fremet in silvis venti sonus z omnia quando Fornax illa Dei massam pnrgabit in unam. Tune immondes æterno a rege ministri 215 Devenient, Michaël, Gabriel, Raphaël, Uriel, Gnari quid sibi quisque bominum eonsoiverit ante; Ereptasque animas tetra e caligine mortis Omnes ad solium excelsum sanctumque tribunal Addueent trepidos : unus namque omnibus æquum 220 Jus dabit æternus judex rectorque supremus. Nec mora defunetis animas, flntumque, sonumque Reddet cælipotens, compactaque rite reponet Artubus assa suis, cames, nervosque tenaces,

oùpw’ù , cuivré), litem ce : alii ut nos, loeal. pag. 39, vet. ed.,ubi arehlugelus sed TE post profil addentes. De angelis dicitur. istis confer librum Enoch passim, et 220. Codd. à omnem. ubi nos 6 rela- Esdræ librum 1V, cap. 4, et Syneellum, tivum maluimus. tom. l, pag. 22, cd. Bonn. Pro Mixité). 223 , sqq. An malins «envenimai? Hic malunt quidam ’Icpenufi). admîttere ex et tres sqq. in codd. misera deformati’ - Esdræ libro in que Jeremiel scribitur. erant, non nm eorruptis quam inversis- De Uriel aliquid est apud Origenem, Phi- verbis z nos con. 5

ElBTAAIAKQN AOPOE B.

ZoopËiv 3’ à) miaou; cépxeç, veüpotci ce veû’poo, H .Koti (19.4659 1’135 ra SÉPFŒ’ «api xpoi 3’ ai. npiv fianças Eicaüeiç pücouci ’ mi Ëparvoo: aneév-ra EépaT’Â-mxôovimv pion) inépow oivcrficovrou. Kai 1:61” époumone nazi déprimez: édéoavreç 10.332090: «9.09a mlôv ce éxalxoürm Âidao 230 Phioîfievo; 0.39m). mon; ânon; mon Balafon, Kooi nicol; (1.09932; woluwevee’oiç si; 19(ch oiEet, ’ Eide’ùow Tôt nomma «alatysve’ow Tonivœv, H31! ce Ftyoîvrmv, niai ô’cooç silex: xarnlucnôç, Koci 13:; ëv wolof-yaccw oim’ùecs icône: eamdem, 235 Èd’ mon; aipeç ikai épouti: moi revomit Gelvn’cow-ro, 61a; ravira; fini (3mm mutiner Kari nûw, à; ïoôeipev évi 9107i capxopoiyov 1:69, Koci rouira; êrri pinot 6506 croicezev o’cysipacç. Évixo: 3’ éversion véxuooç, neiger; xaralücozç, 240 Kai mais, EaËaÊnô Àdwvai odomépocovoç - Eiç Opâvov oùpoîvuiv ce, itérant?! ce nimia «4457.1, . i Flic; 8’ iv noça-p 1:96; 7’ oipOwov officine miro; Èv tio’Ep’Xptc’rèç ciao ânonna» oi-flsl-rfipco, Kari xaeicsipsyoîhp; indéfini Nemo, upivow i 245 Eùcoëiœv fiions). mi Succoëéwv 4.96on oivdpiïw. fiiez mi Mm; à Maç çûoç Minute. i - bien; doudoune. Àëpaàu 8’ ovine; p.671; "555:, I Ï Îcozôoc fid’ 11x435, Îozcoüç,vAownfl. 1’ fixing, Àpëanoùp, mi Îouvâç, Mi ciao ion-av Èëpooî’oi. » 250 - Toùçvdèt-yvr? Êpsniav ici Mitan miwooç ducem prouo’vouçiÈÊpœiouç, ive: &an ïpya Mécano, Kœi ricanerai, 65m9 mon) 0mn?) Tic ïrrpooëev. Kari 161: 31è même; doit aiôopsvou «rompoit» i

t Kari (ployôç oicÊs’croo dieleücove’ m oi’ ce Simon; I 255 Hévrsç cœeficovr’ ° oîcoëeîç 3’ ici reîcw cloüvron Eiç eiç’ôvaç 67.004, omicron nouoit npâceev ËpeEoov,

- 250,. sqq. ,Impiorum damnatio et supplicia. -

» 227. Alii codd. èvi figaro: alii, aient 232, sq. Cfr. l, 124 et 309. nos cum vulg. pion: fluépoiv, id est, n in u- 243. Ipsa sunt Evangelii verba, Mania. nm diem a, idque melius. Itaque male cap. 16, v. 27. olim vertemmus, n in une. luce w. 249. Codd. àôaxofip. vel Mmûn: l

SIBYLLINORUM LIB. ll. 67 Venas, atque eutem, fluxosque in colla capillos :2 225 Unde refecta novum rursusque animata vigorem Corpora eoncipient, spatio rediviva. dici. Et tune immiti duroque adamame rigentes Inferni portas, Oreique immania claustra, Ingens ingenti rumpet convulsa ruina 230 Angelus Uriel, lugubresque ordine formas Judicio sistet, turbes simulacra Sepultæ : Titanum inprimis monstrosorumque gigantum ;" Tum quos diluvium vel quos maris unda profundo Absumpsit; necnon quos serpentesve feræve 235 Aut volucres avidis hauserunt faucibus, omnes Adducet; quosque ignis edax et flamma voravit, Coget adesse Dei præseubes ante tribunal. Sed post am excierit defunctos, fata resolvens, T um veto Sabaoth Adonaï, fulminis auctor, 240 Cælesti sidet solio, grandemque column’am Figet. Ad æternum proles æterna Parentemr Tum veniet Christus, multo succinetus honore, Nubibus invectus, geniorum astan’te ’corona, Et dexter Patris solio considetïin alto, I l l w 245 Judicet ut mores bominum praVOSque bonOSque. Il 011i ingens adcrit Moses, quem Numen amavit, Sumpta carne recens : Abraham quoique magnus, et una Isaac atque Jacob, Iosve, Daniel, Elias; i Hambacus, et Jonas, et quostIudæa neeavit.» 250 At reliques solio ex alto damnabit ’Hebræos, Qui post Ieremiam fuerint, ut digna patratis’ -* Aceipiant, et quæ mortali fecit in m0, Quisque luat. Tum, quotquot erunt, par Humeur agentur [guis inexstineti : justos unde eximet omnes * I 255 Certa salus ; at certa malos et in omne manebit Pernicies ævum, eommisere nefanda,

sed nua est 0mn usitata forma ’Auôa- torium, ex dogmate dia recepai apud goda, quæ latine Habaeuc. veteres theologos, de quo confer Exc. 250. An scribendum ’lpeuiavi’ nostr. V1, cap. 24, et vide net. A A 252. Codd. præter unum, rinçais. 256. Notandum si; aiôvaçpâlovç oh 253, sqq. Per illud tomasse numen de contrariam pæne sententiam infra profea quo supra, 196; pet ignem certe proba- rendam, 331, sqq.

EIBYAAIAKQN AOFOE B.

H32: po’vouç êmincow, 6cm 3è cuvicrope’ç eice, Weû’cron, mi aciéreroit, 361M. 7’ 05.04.0690. aivoi, Aeimolâxoi, nazi 054572005 3ücqmp.oe xe’ov’reç, 260 Aewoi 0’, ûëpicroii 1’, aimantai 17’, ei3iololoi’rpou 1e ’ È3’ 67:66:". ne’yoiv oiOoîvowov 653v êyxarûeupow, Blake-nue: 3’ êye’vovro, nazi eûceËëoov xapooïcroii, Hicrole’rou, mi rôv &yimv perchage; dv3pô’w i F13 ’ ônôcov 303mm; mi &vai3écw nipponpoccânotç 265 IIpecËürepoe, yepapoi ce 3wîxoveç eicopâmcw, Ai36p.evoi apivooc’, 72301.40; érigent mooüvreç, Weu3ocmirai, 04’0ch mirotons’voi, [2016:9 êtivreç] 112932101»! ce Miami ôlodwepoe, 1’33è xénon: ’ È3’ (mâcon myome; ûmpfiqaozvor 153i ronflai, 270 Ci, 16mn in 75 16mm: cuvoiepoizovreç Kari: oixouç, Ôppowmoùç pipa; ce xarœÊÀoinrouc-w Exacte: ’ Ê3’ 6117660: limai nui ôppoevmo’i’ci 31.30001» ÈE oi3ixow ê’pyœv, ônôcoe 3’ i300» c’en-ô (LO’XGGW Advreç .ôvei3izcucw’ 8cm. 3 i yoveîç êvi râpa; 275 Kûlmov, 051e ricane; 6740;, où Spénrpoi yoveû’cw Àvrmapacxo’v-reç, 25739 3’ 6cm fineiOncow, H3è mei oivraîrrow lâyov o’iypiov eiç "gaver-2’92; ’ Û3’ (Sirocco nie-rei; Te àwnpvrîcowro luétine; ’ Kai espoiwovreç 660e tarât 3ecm’re’œv êyévovro’ 280 Rai mon» ci 191v crépu obel-refait; paoivow-reç, È3’ Mâcon (ohm rhv waPOevizùv &nflucoiv A4691: nicydnevov ô’ccou 3’ êvi yacre’pi pope-cm; xrpiâcxoucw, ô’cov. roumi); (Si-refoutrai amical»; ’ d’apuaxoi, il me. papnmi3eç° cùv TOÎO’I mi «67004 285 Ôp-fi. oinoupoeviono mei oipôoip’roio (9min Kiev: apocneloîcseev, ô’mu mpi :03va chanvre Àxoinozroç noranôç ce fiée: mpdç’ 00.; aïno: miro-mg Âyyelot demie-oie 6.206 L706] oniiv êâvroç, a

257, sqq. Hæc et mulon sequentium contra metrum ac sine sensu : alii laeu. e Phocylideis imitations desumpta sunt. nam indicant, quam supplevit Cast., 263. Sic VIH, 187, morompfleiç. dubie sane, nec tamen male. 264, sqq. Cfr. Vil, 132, sqq. 268. Cfr. I, 370. 266. Cfr. Phoeyl. 101. 273. Verbe. Iôiwv 221:3 pôles»: sunt e 267. Cfr. XIV, 260. ln fine pro w3- Phoeyl. 142, et cfr. supra, 70. vip (ost-tec, codd. quidam muto’nevoi ce, 274-277. Versus quatuor magnam

SIBYLLINORUM LIB. Il. 69 Tinxerunt qui eæde manum, aut quais conscia mens est, Mendaces, fures, pestes et probra domornm, Mensarum asseclæ, qui vincla jugalia frangunt, 260 Injusti, vafri, audaces, imputa loquentes, Et simulaericolæ, necnon qui, patre relicto Magno, immortali, linguis verba impia fundunt, Osores fidei erudeles, atque piornm Carnifices; et qui duplici sub fronte decentes 265 Presbyteri, sanetoque diaconus 0re verendus, Quæ damnant aliis, ipsi fecere priores, Fidentes famæ, et perdis pejora lupisque Pectora gestantes ovium sub pelle dolosa; Tum nimio tumidi fastu; tum fenore fenus 270 Qui cumulant, et opes in propria teeta recondunt Pupillis raptas viduisque dolentibus; aut qui, Munifici parce, furto quæsita dolove Dam viduis ont dont pupillis; quive labore De proprio quod dam, exprobrant; quive parentes 275 Deseruere senes, nec præmia digna rependunt Altricis curæ; vel qui parere recusant Patribus, inque sucs convicia turpia jactant; Vel qui depasitum perfricta fiente negarunt; Quique suis faciunt dominis contraria servi; 280 Vel qui flagitiis turparunt corpora; vel qui Virginei zonam gremii solvere latenti Concubitu; tum quæ fetus in ventre necatos Effudere, aut qui partum abjecere recentem ; Quique veneficiis usi, seu femina, seu vir : 285 Hos omnes vivi tum Numinis ira columnæ Affliget, rapidum quam circuit undique flumen, Igne indefesso manans: simul angelus illis Unusquisque Dei pœnas impinget atroces,

partem ex Hesiodo desumpti, Oper. 183, projiciunt , sed qui vel quæ abonna ve- sqq.; 329, sqq. nefieiis adjuvant. Nos tamen nihil mu- 275. An potius, metri causa, où ri- tamus:cfr. Phocyl. 171, sq. t navres? Deinde codd. alii, Open-roi. 285. An melius énoopowioic , aient. 283. Vetat in versus fine distingui aliasin Sibyllinis? Cfr. 1V, 51. Volkmannus, doctissimus vir, ut intelli- 286. Cfr. supra, ,2", et Vil, 25. 27. gamin non qui infantes recens natos. 288. Codd. 100 omittunt : add. Cast.

51--

70 EIBYAAIAKON AOI’OZ B. . Èv ployivott; giclait mi 1v. copina; oihicecct, 290, Aux-p.074 déprimera-i neptcpiyiotvreç ümpôev, Aewovoirtoç noloicoucw. Ënstrot 3è voici-è; 42901765 Èv Fee’w) enpciv 07:0 reprotpimct Baloüvroti, i Honoiç, 3etitotke’0tcw, 31:00 axât-0c écrit! ainsi-90v. ÀD’ 01:ch collât; atonie-et; êvimwîcmvrott 295 IIâ’cw, i1cm matin! 5:09 Env, tirâtp 0’011th attire Èx 1011005 parraina chipie; rpoxôçvaîispmotrépîew Aûroùç, .ô’rr’ aigu 70?ch airaicôoûxot ïpyot palmite. Rai ro’re Opnvficoocw êrr’ ÉÂ’Àu3tç aine; 51:qu Oiitrporoirp Forum mtrépeç qui arrima réxvot,’ 300 Mme’peç, 7331:1 ye céxV’ (magnifiai 3anpuosv1ot. 0035’ c007 32x960»; ato’poç Ëccerote, 003i (Liv otù3’h Oi’mp’ ôlopupoltévmv êcotatotîce-rott 511031.; 50.7.00, ÀMà naxpètv (000073 01:0 Toits-rapin eûpoîevrot l l Tetpdnevm BÔGOVTUI. ’ én’ 001 ôciotct 3è 306901.; 305 Ticouco rpiç :6ccov ô’cov matin fine-w ïpyov, Aumônevoi tupi mm?) o àmêpôEouct 3’ 6306m. Uoivnç maritime: pelotai 30.111.) ce pin 1e, Koti xalécouct 1213i! :0 flavoi’v, moi peüîer’ oi1:’ 261639. 00min 7&9 Goimtroç «6700;, 00 vùE &VŒEŒÜGGIÂ ’ 310 1101123 êpœrficooct poins! Gain; ùtlætpé3ovrot, Kari ro’r’ ànocrpéqlot pavepôç :0 npdcmrov oin’ otûrô’w. [Èm-oi 7&9 otitôvœv (Le-ramie; flua-f 53mm , 7 Àv3poici filetoitévotç 31.2 pipi); [12990100 à’YVÎç-J - Tain; 3’ 300.005 ôno’cotç ce 30m MM 1’ é’pyot panifiai, 315 H3è moi eûceëin ce 3utott6-rotroi Te loytcnoi, Âyyelct aipénevoi 31.8: otiôonévoo «ennoie Eiç 06x abîmai ra mi si; Cari»! &(ÆÉPLHVOV, Ëveot «me rpiëoç aiôoivotroç payaient Geoîo Koti rptccai rayai, oïvou, tian-6g ce 700.21.10; 320 Petiot 3’ in mivrœv,"oü reixecw, 06 nepttppotyptoi’ç Oû3è neptC0pe’vn, xapnoùç 761e fileiovotç oicee

-- 314. sqq. Justorum felicitas. -

294. Codd. évi notfiaovrott, sic divise. 296. Codd. ânçi antigène : aliiàiiçi 295. Codd. quidam, niai TE oit, au semiez : nos corr. Et sic olim ioniee. pro 1:8:ch 500K? 2 I. 213» 0051, 1595m:

SI BYLLINORUM LIB. Il. 75 Et miseras, nunquam frangenda compede vinctos, 290 lgnitis flagris inflammatisque catenis Torquebunt ;,quosr antra dehinc sub opaca Gehennæ Tartareis monstris immanibus, ùnpacatis, Objectos tradent, ubi n0x tenebrosav perennat. Atque illic sævis actes cruciatibus omnes, 295 Quorum mens perversa, viros, rota flammea cinget Ardentis fluvii, torrenti carcere semper Incluses, vitæqueJuentes facta prioris. Et tune diversi, dictu miserabile, flebunt Pattes et pueri, matres, lacrimosaque manum 300 Pignon sub mammis ; nec erit modus ullus amari Ploratus ; nec quisquam aliasve suasve querelas j Distinguet sonitu ; verum sub nocte profunda, Tetra, tartarea, stimula torquente doloris, Confundent ululatum, et in atri sede barathri 305 Ter tantum solvent, quantum fecere malorum, Acribus addicti fiammis. Tum dentibus omnes Stridebunt, urgente siti, rabidoque delere, Et mortem optabunt : fugiet mors ipse. vacantes. Mortis enim ndn jam requiem, non noctis-habebunt. 310 Malta quidem frustrasupremî numina regia - Orabunt; sed vota palan: aversabitur ultor. [Septem quippe viris mutandæ sæcula vitæ Addiderît clemens, motus prece Virginis almæp] Ast alios jus æquum coluere bonumque, 315 Queis pictas et mens semper fuit optima cordi, Sublati angelicis manibus, per flumen agentur lgnitum, claram ad lucem vitamque quietam, Immortalis ubi lucet via Numinis almi, Fontibus et trinis manant lac, mella merumque’. 320 Terra autem cunctis æque concessa, neque ullis Limitibus divisa, feret tum prodiga fructus

300. Codd. quidam in versus fine vn- 308-313. Sex versus ex V111 , 353,

306. Codd. ôtoôplvou. :cfr. supra, 19, 312, sq. Cfr. V1", 357, sq. et ibi not. môcvta.et VIH, 350, unde hac ipsis pæne liœ-sqq. 319. Ex V111, I 211. ris desumpta. 820, sq. Ex VIH, 209, Iq.

72 ZIBYAAIAKQN AOFOE B. Abrouérn, xowoi ra (Sion, mû. filoüroç ëuoipoç. Où 7&9 nrœxèc êxeï, où 1191066109 oùâè rôpawoç, Où 3007m, OÜÏ’ 15 uéyaç, où 11.01.96; Tlç 31’ Écran, 325 Où Bacileîç, 00X invendu; ’ 30h"): 3’ aigu: ténu. Koûxir. ipsi: Tl; 6740;, Nùî filuôev, oùdè 113v AÜpiov’, 06x Èxeèç 767mm, 00x filmera 1:01.15: nepiuvàïv, Oûx Ëap, 067:1 0Époç, où 15mm, où perdirœpov, [00 yâpoç, où eévotroç, où apaisez, 003’ évapora-[1.0L 33a 00 866K, abri-olim] * nom-n’as; 7&9 panpôv 55.11.19. Toîç mû. 6 fiawoxpérœp Gaèç 55001.10; aïno napëëu

Eûceâécw, ôné’mv ("950v â’çôirov aîn’oœvrm’

Èx palepoi’o mafia; panpaw’wnw 1’ aînô Bpuypô’w ÀvOpuSirouç 653611 Miser mi roû’ro notion. 335 AeEaîpevoç 7&9 eùcraeeïç tin-ô (ploya; chiquètera, [Âme] (1.7106766115 néflier 8L5: 106v écorai? Eiç érigea: mi. aîn’mov aîeatvoîroww, Élodie) radia), 6’61 ai flûte minaret Pampa: Aipnmç devina Appuis-1.030; Baôux’ôlwou. 340 [Ai ai, s’y?» 350ch, ri yevrîo’opat figura 71153:, Àvfl’ (in fi Nappa»! 7: wovncauévn «spi minait nov, afin «(dum inepelnuévn, oû’n loyno[poü] ’ ÀMà and iv pelaiepoww époi; noluwaîubvoç âvsgôç, Aeuonévooç inhuma ’ rôt 8’ imanat npdcôav 59551 345 Eiâuîa. 20 8è, 651:9, êpâîv aïno nacrant-ripa»: Püo’au si 11.8 .xuvâ’mw, àvatSéat npfiandv ye. fisc 3’ s’y?» limitai ce [3111W remuai ne aîotâfiç, Âyie pavvoâdrœ, Bastia? 12.37000); Baoùeinç.]

-- 331, un. Damnati aliquando pœnis liberandi [nempe, ut diximus, ex Ori- genis sententia]. -- 340, sqq. Epilogus. 323, sqq. Ex VIH, 111, sqq. 335. Pro eôarafléaç quad metro re- 326-328 et 330. Versus quatuor ex pugnat, legeudum nabis quidem videtur VIH. 424,.sqq. hac-rom Volebat aliquis, non male, Xé- 329. Codd. où veinoit, où Gévazov, Eac eüaraôéuç 1&9. 1.. r. 1., quum tamen cetera sint in recto 336. Codd. ânon : nos corr. -casu z nos corr. Abest hic e lib. VIH. 340, sqq. Ductus est hic epilogus ma- 331. Vide not. ad h.l. et àvefëpno-w gnam partem ex fine libri VIL 151, sqq.; ibi propauendam. sed hue utrum ait ab auctore primario , 334. Çfr. I, 335, et ibi not. hujus libri insertus, an serins a com- ---*-

SIBYLLINORUM LIB. Il. 73 Sponte sua. Tum victus erit communis, opesque : Nain neque pauper ibi, neque dives; nemo tyraunus, Aut servus; nec erit quisquam majorve minarve; 325 Non rex, non ductor : sed vita erit omnibus una. Nec jam dicetur :,Venit nax, aut : Veniet aras, Aut : Transivit heri. Nee erunt, quos ægra fatiget Cura, dies: non ver, testas, autumnus, hiemsve, Non occasus erit, non artus : quippe parabit 33a Unam illis langamque diem. Quin hoc quoque votis Sanctarum Deus omnipotens concedet, ut olim Ereptas lango e gemitu. flammaque perenni Mortales servare velit. Quos ipse, molestis Si qui irestiterint tædarum morsibus, ultra no Eliget, indomitique ardoribus eximet ignis, Cumque suis aliam in vitam traducet, eamque Perpetuam, nullo marituros tempore, campis Scilicet Elysiis, ubilargis fluctibus illas I Æternum singent Acherantis stagna profundip 34a [Eheu me miseram! quid me i110 tempore flet, Omnes quæ pravis anteivi moribus, amens, Immemor officii, vinclique oblita jugalis! Quin locuples uxorque viri lacupletis, egenos Ædibus exclusi, et fregi jura omnia prudens 345 Atque volens. Tu me tartaribus eripe diris, O boue servatar, quamvis infanda fatentem. Et nunc da longum, quæso, requiescere carmen, Sancœ datar mannæ, rex magni maxime regni.]

pilatore Sibyllinorum interpolatus, ains giam: nabis certe placeret, si usquam bigi potest. Nos serius .additum magis «police» cum iota scriptum inveniretur. putamus, quia versus ullimi ad sequen- Sed et «(a finale expletivum in Sibyllinis, tis libri exordium interpalationis mani- præsenim recentioribus, baud rarum. festum; transitionem parant. 347. Codd. 9151!. 8’ Èyn’) : nos carr. Re- 342. Codd. interroi; : corr. 0ps., et liqua bujus versus recurrent libri lIl ini- cfrfisupra 315. tia et eadem libro Il], 296, 489. 344,,sq. Ex V11, 151, sqq. 348. Codd. alii panthéon. Post hune 346. Codd. aliquot in fine apniiaaav, versum sequitur nonnullis in codd. èv- sine 75, ut ionice ënfôwç pro Môme, riëpno-iç seu refutatio quædam Isententiœ Opntmoç pro Opq’moç, et similia , magis Origenianœ supra lectæ, 331. sqq. De ergo sine exemplo quam contra analo- qua vide not. ----..-----

ToN EIBYAAIAKQN

XPHEMQN ’

AOFOE TPITOE.

1100.0; év et?) foira «l’iris; Topo) récit 01166: °

Oùpaîw.’ 154159:90:12: traînas, ôç îlet: ce Xepouëiy. 13 punévov, firman, «momerie: «puttiëacav Haû’oov Bandit p.5- xs’xunxa 7&9 flânez :5709. Ana: ri p.00 x9136!) «un nulle-rat, 1136 y: 01:11.6; 5 Torrégtavoç pâenyt flûterai Ëvâoeev miti-hi! Àyya’new TEâGW; Aûvâcp mût mîw’ &yopeücœ, Ôceat Gain Merci. il! aîyopaua’p." &VOPGIWOWW. ÂvOpœ-irot, mouluroit ïxoweç êv tintin nopçàv,

Ana. Pars hæc prima libri lIl minime ad secuturas refertur, neque aliud est quam transitio quondam a Sibyllini corporis bodierni eompactore, anonyme Prie- fationis auctore, patata quidem ltque incepta, nunquam veto ablaluta, quæ nempe viam apertura eut a prioribus libris de sacra argumenta scriptis ad reliquos de profanis rebus acturos. liane posteriorem instituti sui partem abjeciase plagierium diximus in Arg. Præfationis. Transitionem tamen, utpote paratam, retinuit. Banc de mare sua variis variorum librorum laciniis contexuerat, desumptis vero præ- sertim ex Sibyllino Praœmio, quad usque ad versum 62 presse admadum sequitur. Et hæc illi causa fuit cui- ipsam Proœmium e manuscripto sua, tanquam inu-

TII. Tortilla hic liber sive hæc libri 1961:9 abri: râpa) réât ouah, Tympa- [Il prima pars quibusdam in codd. ti- itéra nâxap , x. r. 7x. Quidam post 16.63 tulum habet , sed plelumque ’ni avachi adduut in tu?) banqua 167w m9! tantum ucriptuni: Aôyoçtplroc.in aliis 0:05, ut plane nescial tertiusne au se- am pagina pro titulo fort z lIa’üw tv raïa cumins habendus ait hic liber : «conclus

SIBYLLINORUM A

lORACULORUM

LIBER TERTIUS. ’

Rursus in tertio ipsius toma hæc ait :

Altitanans, felix, cujus cæleste Cherubim Circumdant solium, tu me omnia vera lacutam, Ora equidem, paulum recrea : nam corda fatiscunt. Sed quid mens iterum quatitur mihi, quidve flagella 5 Icta nova, rursus prorumpere cogitur, omnes Ut daceat gentes l Rursus jam cuncta hprofabor, Quæ Deusedici mandat mortalibus aigris. 0 homines, impressa Dei quos signat imago, tile, recideret. Postea, mutato consilio, mluit (quad ipsi gratulandum) integros nervure libras, e quibus nunc Sibyllina constat collectio. Ut veto transitioni suie libri unius speciem et voluminis mensuram affingeret, congessit hue temere, post versum 62, fragmenta quæ in prioris consilii usum diversis e libris excerpserat, aut etiam quæ ex libro Il brevitatis causa amputaverat, quæ nos omnia suis lacis indioaturi sumus. De hac tata re confer Exc. nostr. V, cap. 12.- 1, sqq. Exhortatio ad gentiles ut a falsorum deorum cultu ad unum verum Deum, copvertantur. - profecto, si, quad olim factum diximus, 5. An melius MW Marat? Sed Si: priora duo a compilatore in unum con- bylla interdum paronomasiis gaudet. juncti fuerant. I 8, sqq. Ex Proœmio Sibyllino , v. 1, A 1, sqq. Cfr. ultima libri Il, similesque cum multis, sicut diximus, sequentium: transitions, Il], 162, 295, 489, etc. cfr. etiamVIIl, 378 et 403.

76 EIBYAAIAKQN AOPOX P. Titre unirait filasses, mi. oint eûôeîatv aîratprrôv 10 Bativere, &Oavaîrou xriarou pavanent criai; Eiç Gui; ion novapxoç, aîOe’o’tparoç, aiôe’pt vaiœv, Aûrocpu’hç, doparoç, 69m uôvoç aürèç chavira. v XELP y aux moi-nos lteoEooç, ou euro 190600 Ta’xvnçl dvôpérou yi a activai. Nu 16mg, l I«33’ sa) aliam-roc is x au 15. ÀD.’ «on; dvédetEev aicôvtov aûrèç écurov, Ôvra ra, zani npiv êo’vra, âràp mil]. and arrimera. Tiç 7&9 ÛWTÔÇ êîov xariâeïv 36mm; 656v ô’ocotç; I Û ri; xtopvfcei x30: ramona uoûvov (indicat Oûpaviou ueya’low ("9500, 3:60ro uparéovroç; Ô; 10’719 ê’xrtcs mûron, irai oùpavôv, vide hélassent, 20 Ééhôv r’ &xdnavraz, 051mm ra wl’n’Oouoav, Âorpa ra leurrer-6mn, nommât; [infligiez Tneùv, Iln-yàç mi worapoùç, 1:59 â’çetrov, figura, vôxratç. Aürèç (il: Qui; ice’ à «Idem rerpuypéuparov Àôalu, 25 Tèv wpôrov filao-06net, ml oû’vopmt ulnpcâcavrat Avr-olim ra 366w r: paonnêpiav r: irai aigus-av. Aûrèç ô; êcrvîptEe rüwov papaux! papota»: ra, Kari 04390:: naines nazi lignera: ml. roumi. Où cëÉer’, midi 905505.05 656v, uaratiœç 3è «lavique: 3a Il aux!)vé raov 46’ a tç, ra’1’ 7.1l five, ou. ou mon de rç Eidu’ùotç r’ filou, heivom 0’ 39611461. çœrôv, Kai moi; &Oe’owt aneCtSuevot 1:90 eupoîœv, T upsïre rôv êtivra Geèv, ô; navra (palace-et, Tepwdpævot xanôrnrt Hem, xpicw êxÀaôe’ovreç 35 ÀOavaîrou anni a; ôç où avèv ËxrtoeI mû "v.l Aï yévoç «inoxupèç, 3074M, xaxôv, cierges»! ra, WeurÏÔv, 81.77.036ch civepu’mœv, ml xanonllôv, Aexrpoxlôrœv, Eisœlolarpôv 86h01. opoveévrœv,

- 36, sqq. Vitia humani generisi [tanquam videlicetT" ex idololatria orta] recensentur ac deplorantur. - 11, sq. Cfr. Praœm. 7, sq. tem 16709 seu A679 addidit Noster, cfr. 15. Versus bic tanquam paraphrasis I, l9, et VIII, 447, etc., notandaque ad ost epithetorum côtoyzvfiç, «bronzeu- illas locos. roç, etc.,passim a Sibyllislis usitatorum. 25, sq. De inepta interpretatione n0- [Cfr. Promu. 17. minis AAAM, vide uot. . 17. Cfr. Proœm. 10, sq. 27. Codex unus, aürèç 8: arôpt’écv, 20. Cfr. Proœm. 44, sqq. Quod au-v onde Castalio «0:6: arôpt’éev. Deinde

SIBYLLINORUM LIB. IIl, â l. I 77. Cur tomera erratis? Quidni per recta viarum 10 Vaditis, æterni dociles meminisse Parentis? Unus et omnipotens Deus est, qui regnat in arce Ætherea, de se genitus, nullique videndus, Cuncta videns; quem non saxo manus ulla, nec aura Argentove bominum finxit labor, aut elephanto : 15 lpse sed immensa se protulit unus ab æva, lpse est, ipse fuit semper, semperque futurus. Ecquis enim possit mortali lumine visum Ferre Dei P val quis nomen ferat auribus ipsum Æterni magnique Dei mundumque regentis? 20 Omnia qui dicta fecit, cælum, æquara ponti, Solem indefessum, lunam, stellasque micantes, 4 Et terram, rerum magnam validamque parentem, Fontes et fluvias, ignem, noctesque, diesque. lpse etiam finxit manibus tetragrammatan Adam, 25 Impositum civem terris, qui nomine solo Occasus ortusque refert bareamque notumque. lpse hominis vultum et Spaciem formavit honestam, lpse feras fecit, serpentes atque volucres. p Quem vos non colitis, sed, pravo errore subacti, 30 Felibus et colubris offertis inania sacra, Aut vanis bominum signis de marmore fictis, Ante ædes prani*vacuas, sine numine templa. 1 Sic vos quippe Deum moderantem annota manetis, Gaudentes lapidum opprobrio, nec adesse putantes, Illum, qui veniet judex æternus, et idem Servator, cælum qui telluremque creavit. Heu! mala gens bominum, gens impia, vafra, bilinguis, Sanguine, adulteriisl et cultu lesta nefanda , plerique codd. ut nos, rônov twpqrhv p.5- struere , quad mendum in nostris car- pônwv r5, nempe pro rûnov popçfiv ra minibns sæpe deprehendas. h papé-nm , insolenter sane et plane ine- 31., An flûteur, ut 1V, 7P leganter trajecto ra in versus finem, unde i 33. Cfr. Proœm. l5. Est autem r11- (Inst. papé-nua nopçfiv r: rônov re psîre, a manetis, exspectatis n, sicut fer-e, scriptnm voluerat z sed quid certi? Po- 1:on iaxôrnra névovreç, V, 75. tuit enim compilator. hune versum e 34. Male nos olim zoarium. Est enim Proœmia retractans (ubi aliter videtur pro taxai: Milan, a impiis e lapide simu- lectus a Lactantio fuisse: cfr. not. ad laeris u, figura bene nota. Fragm. Il),’copulam ra male cou- 37, sqq. Cfr. VIII, 184; I, 175, sqq.

78 jEIBYAAIAKQN AOI’OE 1’.

L Oiç muta; s’v sre’pvowtv Ëvt FEËLaV’fIfiLE’VOÇ olsrpoç, 40 Aûroïç aîparaîCovrsç, aîvattde’at ôupèv Ëxovreç. 003d; 7&9 alourdit; ml .3va aine) p.5ratdt6su, r ÀD.’ Ëserau. matin du»): névresst figaroïstv. miam 3’ où GX’IIIGOUO’W 6740;, xipati ra yuvaïxeç Ére’pîoust xputpûo; mon; «alloti. 3ta’t xépdoç, Z ,45, [K00] stréprnv xariXoust bien dv3917»: [7e] laxoûsatt. Aûra’tp ëws’t 13(6th and Aiytirrrou Bastlsüsst, Eiç [Ëv 7’] ietivousat, [râr’ a5] Bastide: (Lavis-r11 Âôatvaîrou Bastlfioç êrc’ àvôpo’motst parveîratt. ÈEÈL 3’ aiyvàç a’t’vatE, misa; fig sxiirrpat xpatrvfsœv 50 Eiç aiôvatç marron, ênstyopëvoto novam. Karl. rârs Ann-(van aînapatirnroç x6104; aîvdpôv, Tpsîç 13(6an chut-97] pain xaratdnln’sovratt. Haine; 3’ 309mm pelaiepox idiotstv ôloüvratt, q q (ba-miram oûpavdeev mipwaç (586cm xarapaîxrnç. 55 Oï p.01, 8mm, mir’ baliserai ipap êxeîvo, Katl. xpistç àOatvaîroto 61:06 peya’Xou Basa-720;; Âprt 85’ rat xriCesôe, solem, maltaises ra arêsatt Natoïç nazi sratdiotç, dyspa’i’ç, xposoîç Zoévotç ra, Àpyupéotç, nabot; a, ïv’ ûônr’ si; mitpèv ipap. 60 Est 7&9 sq.-am Orion dtaêfiseratt 6311:3 Union êv évflpa’motstv. Àràp rôt è’xatsr’ dyapeûsœ, Ôssattç êv missi. pépons; maté-nard péponstv.

- 40, sqq. Rama in terris dominante prædicitur futurus Christi adventus æter- numque regnum; compendium breve Romanæ sub Cæsaribus et Antoninis his- toriæ; finis mundi prop’mqttus. -

39. Cfr. olsrpopatvv’lç, III, 209. 45. Codd. alii xaréxousatt, alii notre. 40. Aüroîç (id est, «brai: sive huroîç) xoüsatç, et omnes deinde dvôpâw a! 1a:- âpnûtovrcc, idem est, quad «imanat, I, xoüsat: nos corr. 175, et V111, 184, ubi vide not. 47. Codd. plerique, et: ëv ôtôôvovsat 41, sqq. De avarilia suorum tempo- vel ônfiôvousat (au pro ôttôôvousat?) : rum, id est præcipue de intolerandis alii, 5l: ’èv 106vousat, et omnes rôre 81’): Romanornm exactionîbus, passim que- nos son. Pro rôr’ a5 , vide au rôr’ da l rnntur Sibyllistæ. Cfr. V111, 17, sqq. malts.

SIBYLLINORUM LIB. HI, ë 1. 79 Quos omnes stimulis adigit vesana cupido 40 Quemque sibi rapere, et nullum servare pudarem. Nain lacuples inopi non partem impertiet ullam : Humanum sed erit vitiis gentis omne refermm : Nusquam sancta fides : urgente cupidine lucri, Excipient viduæ seras clam vulgus amantes, 45 Nec vitæ narmam uxores legemve tenebunt. Rama sed Ægypto postquam daminabitur, una Cuncta promena humana juga, tum sancta per omnes Exsurget populos magni dominatio regia. Castus enim princeps, qua tellus cumque patescit, 50 Sceptra per omne goret, sæclis properantibus, ævum. Tune Ramanorum furet implacabilis, atrax, Tres Romani infausto partiti fœdere perdent. Ast bominum gentis omne intra sua quisque peribunt Testa, ruet celso quum flammeus æthere terrons. 55 Me miseram! quando adveniet lux illa, supremi Judicium visura Dei magnumque tribunal? ’ 3 Et nunc ipsæ vos, urbes, ornate forisque Templisque stadiisque et sculptis marmore signis Argentove aurove, diem ut subeatis atrocem? 60 Nam veniet, veniet, subitoquum sulphuris omnes Tenigenas afilabit odar. N une singula pandam Quæ inala sint homines passuri, quosque per urbes.

49, sq. Ex V111, 123, sqq.; 169, sqq. ao. En tu, 482. 51. Ex VIII, 93 , ubi omnes codd. I 62. Postbuncversumnolaturiu codd. 1610:: at bic nonnulli 169°: , au pro lacuna: locus; in quibusdam vero mon- lopôç? stratur, apposita tantum, quanrin textu 52. De tribus Antoninis, cfr. V, 51; damus,transitiane recto sermone scripta. VIII, 65, sqq. Atque hic in latins versione, quia novus 54. Ægyptum primam impietatis pœ- sententiarum tenor inchoari videbatur, nus daturam pariter docebitur lib. V, scripsit de sua Castalio:«Liber tertius n, 52, sqq. Id quoque hot. e Sibylla. quem male secutus Ops. græco vertit 55. Cfr. Il, 349. A670: rptroç : bine error ante nos de 67-59. Cfr. VIH, 123, sqq. bujus libri divisione vulgo receptus.

80 EIBYAAIAKQN AOI’OE F. Merà raide fiPOGŒiVOlJGa roîç 7.67m; «spi roü énareôvoç des: (Lova; roü Âvrtxpisrou mais: êda’ 1m t

Èx. d’0 EsÊazsrnvâiv figez BeMaz srdtrzseev Kazi sr1îsszô éœv if oç s-m’set de eûassatv P 1* v 65 Èûzov mpôevrat péyazv, laparpaiv ra ssl’n’vnv, Kazi ve’xuazç arrisa, nazi séparez wons: nordirez Àvepzz’mozç a 0308 0131i releszpdpaz Ësser’ êv amuï), Ànà filin a naziP «la. é and; 1:07.106;a ra slaviser-Ha Htsroôç r’ échut-06; 0’ ÈÉpaziouç, aivo’tLou; se nazi ainsi); 70 Àve’pazç, oi’rzveç oû’troe’ 67.0); 65’0171L eisfixonsatv. P a ÀD.’ ônérazv puffiste 9:06 relaissant éraflai, Kazi drivant; 7.0 écusaz 33 0’63 azroç si; aïav fiiez, Kati Belzazp (fléau itou. ûrrsptptaîhuç aivôpofmouç Hévrazç, ô’sot,7 1’06er ariserY êvearowfsazvro. p F Y 75 Kazi ro’re 3*): xâspoç 01:0 rail; TCüÏŒ’fL’IIIGI yuvaztxôç v Ësserazt àpxdpevoç nazi netOdpevoç mpi navrée. " Ëvfl’ 61:61:an XéGfLOU navra; râpa- (inflation, Kazi i n uso’v ra mi aïs av aie and 37.00; Kazi xalxâv. rs stdnpovX9 êpnitepzzovva’tvôpdmmv I I P, ’ . 80 El; 7ro’vrov ” n, rôrs du srot eïaz 71’ ôwavraz v anetîssc ardoisai), zinzirazv (au); aztOe’pt vaztow - . Où ,anùv sikrîsnP asseoir: . zÊÀiov Il EiÂSÏTm P 0 Kati’ iriserai arolüympoopoïoç 1007.0; êv xôovi du; Kati salivât 0 psüset 3è nupàç (1.00.5906 xaratpaîxr-aç 85 Âxaî azroç lëëet’dè aziazv léger. de 0d).azssazv , Kazi1LP 7:07.03; ’ oüpaîvzov,1’ .0 Y nazi a figura, a nazi9 xrisiwazûrhv I t Eiç Êv xœvstiset’ nazi eiç m0193»: dzazls’îez. ’KOÛXÉTL mer-riF? .zov P. s au (P a?» azrazP l’- xaz ’YXaz’Miœvrat y a 63, sqq. Antichristus’lînon, ut in ceteris Sibyllinis, Nora redivivus, sed ut secundo libro, 167, sq.] Belial ex Sebaste sive Augusta [quæ prius Samaria], 6:3, sqq. Talus hic de Belial Anti- 65. Ex Hesiada, Theog. 18 et 371. christo locus videtur olim ad librum 68. Codd. male, me. "leur? : cfr. Il pertiuuisse post v. 166, ubi serins a III, 228. . compilatore redactus fuerit in nnum 69. Cfr. Il, 169, 175. versum: vide not. 70. Codd. quidam, 061:0) 0506 16m : 63. Pr. 1351m: ceteri vers fere alii, 031:00’ 37m); 0. 161w vel 16700: omnes, Bekiazp, quæ consueta est Grœcis nos corr. orthographia , quamvis Paulus Il, ad 71. Cfr. infra, 97. Cor. cap. 6, Bella) scribat. 72. Volebat Strur. gamma.

SlBYLLlNOIlUM LIB. III, à 1. 8l Post hæc progrediens sermanibus de illusore dæmane Anti- christa sic fere loquitur : Inde Sebastena veniet de gente profectus In terras Belial, qui montes altaque sistet 65 Æquara, et ignitum solem, lunamque nitentem. Defunctas etiam sistet, mirandaque signa Terrigenis spectanda dabit, non conscia veri Signa, sed erroris z maltas quippe auferet error Hebræos olim fidas, aliosque cnrentes 70 Lege homines, quibus est nondum exaudita Dei vox. Sed quando æterni prædicta minacia regis Evenient, pendensque diu superingruet ira, Flamma varax ipsum Belial , saciosque superbos Exuret, junctas illi per fœdera reges. Tutu vero sceptris muliebribus omnis ubique Parebit mundus, legemque agnoscet herilem. Ut vera immensum vidua imperiosa per orbem Humani generis gazas ubicumque repostas, Aurum atque argentum, ferrum atque æs omne profundas 80 Jecerit in fluctus :1 tum mundi elementa jacebunt Dissociata, Deus postquam, super æthera regnans, Cælum instar libri convolverit, et ruet ingens In terras pantumque palus, flammantibus astris. Tune indefessi cataracta novissimus ignis 85 Ingruet, et terram flammis abolebit, et æquor, Et cælum, atque diem; simul et quodcumque creatum est, Farnace ardenti massam purgabit in unam. Nec jam clara polo radiabunt lumina : non nox, oriturus. -- 75, sqq. Mulier sub rerum finem regnatura. - 80, sqq. Finis rerum. - 73. Ed. pr. BsÀinp, e Betuleiano vi- 80, sqq. Cfr. VlII, 337,5qq.; Il, 200, delicet codice, tanquam Balise, bis an- sqq. Sequentia picraque sunt e libro VIII tea scriptum, in accusativo stare non desumpta. posset : ceteri vero, sicut supra, 13571119. ’ 82. Prier pars versus ex VIII, 233 vel 7 5. Redundat rai: et nonnullis e codd. 413. abest, melius fartasse delendus articulns, 84. Cfr. supra, 54, et Il, 196. sqq. in ut legatnr paulo ante ni: nôspoc. 87. Ex VIII, 414 : cfr. etiam II, 213. De mulieris imperio, cfr. VIII, 199, sqq., 88. Sic codd. pro uspçavôzovraz, quad et ibi not. melius, et sic Il], 69. 6

EIBYAAIAKON AOFOZ F. Où vùî, oint flanc, oùx figaro: nouât pepïpvnç, 90 Oûx gap, 067.1 eépoç, où lugé»), où (Laténœpov. K06. 767e H Feyailono 9506 xpicuç ci; pica»: filiez Aîâwoç peyoîlmo, 511v 10635 «givra: yin-rat.

Ô a) 391o filmrôv n . 133n ciron,o ml.Ouol..c.o.légation àmicnç, Hehou’ I o’wuîwoç, 61:00 3*): mû. mût 36men, 95 Il0cv uwaxouaovrmI a, l KOO’lLOV I r I Nu WIl GËUŒVIOVTI, 9 . l Touvex.v ,a? V auto; æ 1:90:17); y l a. eneyvœxe , I I uparoç’ m matou. - 93. sqq. Secundus Messiæladventus [fragmentum incertum unde hue translatum ].

s9, sq. Cfr. V111, 425, et Il, 327. 93. Ante hune versum monstratur in 91. Recurret payiloto 0. xpia’cç in- codd. et edd. lacunæ locus bravi tantum fra, 742 et 783. intervalle cum his verbis : Aeî-tm fi âpx’ô, 92. Est aperte pénal mina yévnrou. vel Aeifloum «film, vel ’Evraüea tin-st literis ipsis ductum ex Malthæo, c. 5, rôt leinov’ru âmô mû Seu-râpa!) Myou au! v. 18; item cap. 24, v. 6, et passim in 113v àpxùv [barbare pro rfiç àpxfiç] roi N. T. Paulo tamen aliter infra, 570. 1961m0, id est: u Quæ de supremo judicio

SIBYLLINORUM LIB. Il], ê l. 83 Non vigilans aurora, diesve exercita cutis 90 Succedent; non ver, æstas, autumims, hiemsve. Tum démum veniet supremi judicis bora, Et. magnum, postquam fuerint hæc omnia, sæclum.

Oalcoolo-0.000 pelagi fluctus, o terræ immane patentes, Qua sol exoriens, qua labens aspicit orbem! 95 Omnia parebunt in mundum rursus eunti : Quippe suas valuit primus cognoscere vires. hic denim. quære ex fine libri secundi ab Obsopœo citatus habebat in margine, et initia tertii. u Sequuntur in edd. et «à àviôv-n. mihi; et; 16v xôapov, id est, codd. quatuor versus, 93-96, nulla lec- u Venienti rursus in mundum [suppL tionis varietute : ubi tamen vide an ini- Christo seu Messiæ]. î Scholion est ad tio legas mûri?) 81’: val Bi) nui. In his verba a, ô 81’) veld: ôvî, sive, ut quidam quoque versibus fragmentum agnoscis ab codd. habent, à” tantum. anonyme compilatore ex aliqua nunc 96. Codd. multi articulum addunt deperdito vel mutilo libro detractum. ante xpziroç, unde coujicias lectum ali- 95. Ranconeti quaternio manuscriptæ quando fuisse éniyvœ 1:6 up.

84 EIBYAAIAKQN A0102 F.

«a X»

ÀD.’ M6100) peya’loto 9506 remontrai. éraflai, Â; 1:01” êmmûmce (3907012, 0? wôpyov gTêUEaV X0391) êv Àcoupi’g (ôpdpœvot 3’ 4.60m Étang, Kai Boûovr’ aivaëfivm à; oûpavèv oisrepâevrœ) ’ IOO Aû’rixa 3’ ÀGaiva-roç (Leyû’nv êm’e’nxev oivaîywnv

Hveüpaow ’ «16116:9 ê’mrr’ oïvepot péyav W00: 7:6pr Pollen, mon Ora-rouan» en cal-alan 5va (ope-av ° ’oÜvexoîI ! TOI. Baëulôvaa. Bporoia milan. a où’vop.’ v gent-0. 7 105 Aùràp étui. nüpyoç 7’ âmes, flânai 7’ civepa’mœv HavTOËamLîç çuwotîct dtëc’rpeçov, «613:9 circum Païen Bporâ’w nÂnpoü-ro, p.59tC0tL8’VœV paca-4m. Kai. 1:61: du datoit-n 75x059; papé-non aîvOpoS-nœv, ÈE 05m? xaraûucpèç èri «parépouç yéver’ oïvdpaç.

110 Kai (5016081165 Kpôvoç, and Twàv, loura-dg se, Faim 1éme: (pépiera nazi Oùpavoü’ êEexoîÀeacuv Âvepomot, yainç ce mi oûpavoü oüvopa Gévnç, .

Ans. Historia rerum humanarum, narrando primm usque ad versum 162, deinde vaticinando deducta per intermediam sæculomm seriem a Babelicæ turris eversione ad Judàeorum ex Assyriaca servitute reditum. Pars hæc libri llI cum duabus proxime sequentihus (sive, ut nabis magis placet. cum postrema sectione, S 4), Bleekio, quantum credimus. primo visa est et-nunc omnibus fare doctis babetur antiquissima totius Sibyllini corporis, scripta nempe a Judæo Alexan-

Tl’rULUs booloco nullus ac ne lacuna: prælatione multa dissemimus, quodque quidem nota in codicibus, ut nec in edd. apud Judzeos et Christianos Erythræum ante nos. Et sic fieri oportebat, quia ti- vulgo dicebatur. Bine nihil mirum præ tulus A610; spi-roc in codd. et in ed. ceteris innotuisse primes bosce versus, pr., recte necne, præmissus fuerat exor- citatosque passim inveniri ab ipsis gen- dio sectionis Il], S l, cui nunc inscriptus tilibus qui ipsos a Judæis acceperant, ut manet. Idem vero falsius in Castalionis videlicet ab Alexandra Polyhistore (Syllæ et Opsopœi editiouibus accommodatus coævo) ex Ahydeni et Eupolemi fide apud fuerat ejusdem sectionis posteriori parti Eusebium. Præp. cap. 16. Legerat bos post versum 62, quem locum vide. Erat coque respicit JudiPllS historiens Jose- veto titulus noms, sicubi opportune, plius, Antiq. I, cap. G. E sanctis Patri- hic collocandus, iuitio quippe Sibyllinæ bus citat primores ipsorum duodecim, partis a ceteris prorsus diversæ, omnium- uno excepta, Theoph. ad Aut. III, s 2, que, ut supra dictum, autiquissimæ. p. 370, cd. Par. Nec dicta opus est fontem 97, sqq. Fuit hoc olim initium cami- totius lot-i ipsam esse Genesim, cap. Il, nis Judaïco-Alexandrini, de quo nos in licet a pocta nonnihil adulteratam.

SIBYLLINORUM LIB. 111, g 2. 83

Â» rit

Sed quum certa minas implerint fata severas, Quas populis Deus increpuit, condentibus altam Assyrio in campo turrim (lingua omnibus una, 100 Unus et ardor erat stellatum invadere cælum) : Tune immortalis jussum fatale voluntas Imposuit ventis, ut celsam funditus arcem Eruerent, simul et cæcas in mutua mentes Jurgia conjicerent z Babylon hinc nomine dicta. m5 Ut vero cecidit turris, variumque sonantes Dispersit linguas bominum discordia, cœpit Compleri tellus, diversaque surgere regna. Et tune incessit decimum mortalibus ævum, Ex quo diluvio gentes periere priores. Atque ibi Saturnus, Titan simul, Iapetusque Regnaruut, cælo quos et Tellure creatos Dixerunt homines, Cæli Terræque vocantes drino duobus prope sæculis ante Christum, regnante in Ægypto Ptolomæo Phi- lometore, paulo post Antiochi Epiphanis expeditionem Ægyptiacam, sicut magis elucebit ex ipso textu præsenim quarta: partis, 611 sqq. Conter Excursum nostrum, cap. 1, et Præf. ad hoc ipsum volumen. - 97, sqq. Tunis Babel cversa. - 108, sqq. Decima post diluvium generatio [aliter igitur ac libro I numerata], Titaues et Saturnidæ. ---

98. Subfinem pro oï habet Theoph. versu alter paulo diversus : Etc tond: 6re. evmôv êuepio’ona’av BiaÀÉxrouç, trans- 102. Ventorum turrim evenentium latus hue, an memoriæ lapon? ex libro nulla fit in Genesi mentio. Fiebat tamen VIH, 5. apud Abydenum et Eupolemum supra ex 107. An flanchait-nm ut I, 390? Eusebio et Cyrillo citatos. Meminerat 108, sqq. Citat hune et quinque sqq. etiam Celsus, teste adversario ejus Orige- Athenagoras, Apol. pag. 308, cd. Paris. ne, 1V, cap. 21, Sibyllistis quippe Cbris- Tertullianus quoque hue respicit ad Na- tianis (Judæis dicere debuerat) expro- tion. Il, 12 : a Decima , inquit, genera- brans istam 1:05 minou uazâëëiqnv. a tione postquam cataclysmum , etc. u 103. Recurret hic versus infra, 119, 109. Athenag. EE 05 616. ubi èn’ (matou; legetur. 110. Hæc et multa sequentium ex 104. Deest hic apud Theopbilum; sed Hesiodo. Cfr. et Lact. I, cap. 14. manifesto lectus fuerat scriptoribus ab 111. Tézva pépia-rot sic intelligenda Eusebio supra citatis. ut apud Tertull. loc. cit. a Terræ fortis- 106. Apud Theopbilum legitur pro hoc a simi n

86 ZŒYAAIAKQN AOPOZ P.

Oüvexé oi rpope’pwroi Env papé-MW civepo’mœv. prcui (in peptide; yainç and: sil-290v éndcrou, 1:5 Kai [inflexion gnous-:0; Ëxmv (4690;, oùd’ épéxovro ° picot 7&9 1’ ë-ye’vovro «1190;, pepideç ce dînerai. Tnvixàc 373 rugi); 757.50; Zpôvoç 131.370 yn’pœç, Kari (3’ ê’Oavev ° mi. reîdeç, incepëam’nv anOIGL Aeivnv noificavreç, ên’ 60.179100; Ëpw (ipsam, 120 Ô; révrecci Bporoïmv, Ëxow (intimida Tinnv, 952v mi paxéaavro Kpôvoç Tiraiv 1’: 1:90; mûroüç. Toi); 3è Pin, mi raïa, pilocre’çavôç 7’ Àppodirn, Anpfifrnp ce, nui Èarin, eûnÀO’xapo’; ce Auôvn, yayov ici pilinv, cuvayeipacai Boucan-7.0:; 125 Hévraç, aidelqpeioüç ra, cuvziaouç 1’, 71è mi aïno»; Àvepénouç, oi’ 1” ile-av aîp’ figaro; n’dè ton-MW ’ Kari 53’ Expivav pacifia Kpo’vov «civem Bacileûew , OÜvexoi TOI. arpe’cëwroç [Env] ye ami 113.30; ipwroç. Ôpxouç 3’ «En Kpo’vq) Enfile»; Twàv ânéenxe, 130 Mn Opéd’ ripcevac nazi raisin yévoc, à); floculation Aùràç, 570w fipaîç ce Kpdvq) mi p.0îpœ nûment. Ômrdre xev 3è 15544 rixrev, n’apà envd’ êxaænvro Tirnveç, nazi re’xva diëcnœv dépava minot, 970.80: 3è Côvr’ eiœv oi fiapà nnrpi rpépeo’em. 135 Ân’ du 11j rptraîrg yeven’.’ rêne créma Pain, Tixe’ Üpnv trpcô’r’nv’ mi. êwei idov àpOaÀuoîci 6171).» yévoç, (film-:0 51:90; 0031015; oi’ypioi 0339:; Twfiveç. liai Emma Pin rëxev ipsam nanisai, n ’Tèv vexée»; détendis Mien, i361, 3è rpétpeoôm, 140 È; Œpuyinv, qui: chipa; êvôpxou; Kpi-ruç 9.0660: ’ Toûvena’z ci A? ênmvdyacaiv 0’, du oi Stewépçjôn. (k 3’ 0151m atéfiêlullê Hocetdoîœva laôpaiœç.’ T à rpirov a5 filoüïœva l’én rêne du: yuvuixôv, Amdo’wnv napioüca, 565v ée’ev ûypà 2.0.5060:

113. Vacat et pronomen, ut infra134 127. Durum est mi 0’ Expwav oh et 141, Alexandrino more, de quo nos correptam male syllabam in ëxpwav, sed Exc. V11, cap. 8, pag. 597. Athenagoras Sibyllino manda : cfr. Exc. nostr. VII, tamen supra citatus pro articule plurali cap. 9. videtur llano copulam babuisse. 128. An oüvexa’i et, ut supra 113? 122. Vulg. roùç 8’ "H971 : nos corr. Codd. ancGtarôç 1’ 31v va : n°5 corr,

SIBYLLINORUM LIB. III, ê 2. 87 Progeniem, quod longe omnes virtute præirent. . Tres illi terræ sortiti fœdere partes, 115 Quisque suam regnabat habens, certamine nullo. Obtestatus enim genitor diviserat acquis Finibus. At postquam senio confectus ohivit, Tum nati immemores fidei jurata resolvunt Fœdera : fert animus cupide certare, quis inter 120 Mortales regni soins poteretur honore. Et jam Saturnus, jam Titan arma ferebant ; Sed Rhea cum Tellure, Venus quoque læta eoronis, Vesta, Ceres, humerisque comas effusa Diane, Rursus amicitiæ vinxerunt fœdere reges, 125 Et regum fratres, consanguineosque propinquos, Et quicumque gentis regali a stirpe trahebant. Saturnum placuit rerum præponere summæ : Fratribus ille quidem forma præstabat et ævo. Quem magnis Titan verbis jurare coegit, 130 Mascula ne sobolis nutriret pignora, ut ipse Debitus exstincto fratri succederet heres. Ergo uterum partu quoties Bhea solveret, omnis Titanum fera gens aderat, discerpere fetas Certa mares; at femineos servabat alendos. 135 Tertius ut partus J unonem forte priorem Ediderat, læti sua quisque in tecta revertunt Titanes. Sed enim nisu regina secundo Fetum enixa marem, clam, nec mora, misit. alendum In Phrygiam, quo juratos tres ire ministros 140 Cum puero jussit : dixerunt hinc Aie: Græci Translatum infantem. Simili mox sustulit arte Neptunum; simili Plutonem, tertius auras Qui vidit, spatiante olim genitrice sub alta Dodona et latebris umbrosis, fluminis unde

133. Melius ipsam, ut supra, 130. dem versa bis recurrere et expletivum 134. De 01 explet. confer supra, 113. supra monstratum ad v. 113, nec postea 138. Olim nos cum vulg. Keepnîôin, animadvertendum. De absurdo etymo A? male: nam codd. boni veram lectionem .ex ôtai trahente nihil cavtIIabimur. dederunt, quæ et Struvio probata est. 144. Awôiôvnv, non Epiroticam illam, 141. Au 0’ omittendum? Nota in eo- sedThessalicam, hahet Hom., Il. p, 750,

88 EIBI’AAIAKQN AOFOZ F.

Eûpo’mou «ennoie, nazi si; and [11.69510] 330:9 Ânniyaz anezzî), nazi y.zv c16y10v naléouczv. l Èvinez I nnouaavà, a! Ti1ozveç au p.8 «ou. a;v eov1ozç I Aaæpzov, 00; ifs-«zips Kpo’voç 1s Péri 1s cüveuvoç, ÉEn’nowaz de 101. «aidez; cuvez-yeïpawo Tz1ôzv, Kali f8, six’ êv dscpoïcz Kpo’vov 1s Pénv 1e cuveuvov, Kpüiiev d’êv yain, nazi s’v Cœcpoî’ç ëpûozcae. Kazi 161e (in pas; inouaozv uioi npoz1zpoîo Kpâvozo, Kozi oi Eric-675mm «fleuov néyav fidè nudoszôv. Afin 8’ ëc1’ aigri: «07.61100 «0013001 390707.01. - 155 [Upo’wn 7&9 1s Bpo10îç afin «0141.on nanan]. Kazi 10’111 Tz1aîvecoz 64:0; nainôv êyyuoz’hîe, Kozi «in; yeveazi Tri-civem vidé Kpo’vozo . Koî100zv0v. Aü1àp Ê’«ez1az, Xpdvou «epz1enonévoz0, Aiyzî«1ou fiacilezov êyeipaz10 t sint 10 Uspaôv, 160 Mn’dœv, Ai0z6«œv 1e, nazi Âcaupinç Baëuliôvoç, Ei1oz Moznndovîzov, «&sz Aiyü«1ou, 161e Pépmç. Kai161e p.01 peyoîlozo 6:06 (poing êv enfeu-am «10:10, nazi il: émûmes «poçn1süaozz nez-mi «Env Faim nazi ozoz’Àeüo-z 1d 1’ êacâ sv’ êv soi Oeîvazz. 165 Kazi par. 10510 650; «951w pdvoç éyyuoîÀzEev, Ôaaozzoivôpz61rmv Baczlnideç nyepe’ôovmz. Gino;y nèv yàzp «pé1zo10ç14 Éolono’wioç 59554 P Qowinnç 1’ Àoînç êm67f1opozç, 1581 nazi oinmv i Nn’omv, Hapçflœv 1e yévoç, Hepcâw 1e, épuyâ’w 1e, 170 Kapôv, nazi Muaôv, Audôv 1e yévoç «oluxpücœv. Aù1âzp Ë«ez0’ Ëaneç û«epcpiaz).0z nazi oivazyvoz, [Ànôz] Mann30vinç ê’Üvoç nef-va «oznûov oipEez, Ci (90659th «07.51110!» ve’ooç [ëEOUGL] (5901013141.

- 159, sqq. Regnorum antiquissimorum successio per compendium brevissimum, nempe tribus versibus, prælibata.;- 162, sqq. Exordium novum , seu transi-

145. Vulg. 136915100, sed ex conj. Eustathio vocatur, monenle Casaubono Castalionis, quum mst. ferant 509031100, Volkmannus, J ahnio præeuntc, medelam, et sic in epitome Strabonis et semel apud indicavit, Dissert. de Lectt. Sibyll. p. 14. Eustathium e Strabone. Docet autem In fine codd. p.0(poz1o vel uoîpnz 16, ubi geographus Europum eumdem esse, qui nos olim e conj. p.69a10, nunc, usitatiore Homero Titaresius dicitur, et originem forma, 11.69510. ex monte Citario ducere , fluere autem L ,147. An Tzrfivsç, ut supra, 118 P Sed in Thessalia. Alibi tamen Eurotas ab in hac voce variat Noster.

SIBYLLINORUM LIB. III, ê 2. 89 145 Europi manant latices, inque æquora pergunt Peneo mixti, et Stygio cognomine tristes. Ast ubi furtivis didicerunt erescere curis Titanes partam Saturne et conjuge prolem, Sexaginta pareils Titan vocal; undique natos, x50 Satumum invadit, cumque ipsa conjuge vinctum Sub terram mittit, tenebrisque includit opacis. Audivit pubes Saturnin; nec mon, belle Arma rapit, turbasque ciet,’rixamque cruentam. Atque hinc principium belli mortalibus ortum, 155 Hæc labes fuit, et tantorum causa malorum. Tum Deus exitio Titanas misit; et omne Titanum periit gentis et Saturnia proles. Post hæc surrexit tandem, volventibus annis, Ægypti regnum. Persarum deinde secutum est, 160 Mederum, Æthiopumque, atque Assyriæ Babylenis. Inde Macedoniæ regnum, Ægyptique secundum , Denique Romanum. Sed tune mihi sensibus imis Vox allapsa Dei, cunctis oracula terris Fundere præcepit, populisque et regibus omnes 165 Fatorum eventus, ac primum singula fari iRegna bominum, sæclis quæ sint eritura futuris. Prima domus crescet Snlomonia, quæ reget omnes Phœnices Asiæque vires, et si qua propinquum Insula litus habet, .Persas, Caresque, Phrygesque, 170 Pamphylos, Mysos, et Lydorum aurea rura. Post, Græci imperium copient, diri atque superbi, Unde Macedoniæ pepulus dominabitur ingens, Bellorum herrenda pressures aube nepotes : tie ad prædicenda regnorum et populerum fata. - 167, sqq. Salomonis regnum. --- 171-174, Græci et Macedenes. -

151. Codd. alii, ascneîç. 961m : sed alias, et quidem sæpius in 154. Theophilus Antioch. Il , S 31 : Sibyllinis, Hawpth-w, recentiore ferma. A6111 &pfh évévno «903111 10T: yivto’ôou In bec utique præ ceteris antique libre «oléine; è’ni 1:6: fin, sed de alia re. priorem scripturam magis probandam 155. An delendum tautologiæ causa? putamus, et sic infra, 209 et 515. 165. Pro pôvoç au vôtpP Cfr. 299. 172. Codd. duo : sed me est pro nazi. 166. Melius sane àmrôaczz. 173. Codd. fiEouet : sed omnino si- 169. Sic codd. hoc quidem loco IIap.- byllinum est dia-cm vel d’un), sensu sive

90 ZIBÏAAIAKON AOPOZ I’. Allé (Lu: oûpoïvzoç 636; En 500m? êEaùamEEen. 175 Aûràp Ëmw’ oïfl’nç Bacûmf3oç gourou 59x13, Azur?) mû nolüxpavoç, c’up’ éon-agio!) ra Gflécnc, Ê aronfiç yeti-m; épies, MIME»; 3è cakgüou, Kaî. 7:56: Bactleücv. 966w promues novées: ° 110116»: 3’ ouï Zpuoâv Te mi ipyüpov êEalœmîËet 180 Ë): atéleœv vroDâ’av ° n’eût 3’ iodent êv xôovî 3h; Xpuciov, aùràp Emma and. ipyupoç, 1’132’ TE xo’o’pov Kari 9&4me figeroür (LlTà 3’ gourou. év3paîo’l. nivotç II’ra’)y.a0’, 611v Épiawô’ üwep’ncpavi’hç &3ixoto.

Aùrixa 3’ êv’ 7061m; &oaëefaç êocer’ aîvoî-ywn, 185 Âpanv 3’ ipsam «Mo-néon, «flouai TE naî3aç * Aîo-xpoî’; êv rayaient, mi Ëcce’rat figuct xaivonç GMQILç év &vôpdmozç peya’ln, mi même: rapaiEu, Haine: 3è confiez, mû 1:06:10: xaxôv nivaux-licet, Aîo’xpoëiq) çtloxpngoaûvp, xaxoxep3eî’ «106119, 190 Èv wollaîç néo-gos, Moum3ovi’g 3è goûtera. Mïcoç 3’ èEe-yepeï, and nâç 36X0çé’coeem aùroïç, ÂXPI. arpôç É63opoîmv BamMÎ3a, fi; Baaùeücet Aîyünrou fiacüeùç, 3; aîq)’ ÈDafvœv yévoç Écrou. Kaî TOIT, gava; myélome 6506 mût. xœprepov Écran, 195 Oî névraxe; Bpo-roî’cr. Bic!) xaeo3nyoî é’covmt. ÀDà ri p.01. mû 1061-0 6&3; V609 25319570 Man, Tl: «91717031, ri 3’ gnan-roc, 11’. 3’ bavai-ru»; xaxôv Écrou Hévraç ê7r’ évepénooç; Tic 1061m [Escaut dol-â]; Hpôrov Twoîvaco-I. 05?); xaxèv c’yyoaûxiëu. , 200 Yioî. 7&9 uaprepoïo Kpôvou rio-oust. 313141; [7:], Oôvexoî TOI 3ioaîv ce Kpâvov ami pnrépa xe3v1fv. Aaürepov «50’ ËDmav. wpœwî3eç, fi3’ âyépœxov. Ëcaovrm Basal-fie; ûcpepcpîalov. mû. Éva-pou, Klenlgiyapol. mi névra and. Kai oùxéu Ovmoîç 205 Âyxnozuctç nolépmo. 09675; 3’ é’xnœflm ôloüvrat

- 115, sqq. Romani temrum domini et oppresseras, præcipue vero Macedonia, donec Ægypto ne): imperet septimus a Græca stirpe [PtoL Philometor].- 196, sq. neutro sive activo ; nos con. Vide un ab antiquo etiam periegeta apud Goda- êfiEouo-t magis placeat. fredum in Vetere Orbis Descr. pag. 48 : 191. Alterum bemisticbium laudatur «Dolus enim in ipsa fait, secundo!!!

SIBYLLINORUM LIB. Il], à 2. 9l. Sed Deus hune etiam fundo subvertet ab imo. 175 Post, aliud regnum incipiet, gens vestibus alba, Multiplici capite, occiduo quæ litore surgens lbit in imperium magnum, multosque potentes Suhruet, et trepida quatiet formidine reges. Multum quippe rapax auri argentique per urbes 180 Hauriet : ast anti tamen argentique par urbes Copia succrescet, splendorque augebitur orbis. Mortales gens illa premet ; sed proximus ipsi Finis adest, tum quum fastu turgescere iniquo Cœperit. Invadent illam scelus omne nefasque, 185 Masque mari se miscebit, statuentque pudendis In lustris pueras. Et erit tune magna per orbem Pernicies bominum. finet omnia et omnia perdet, Nil sanctum reputans, audens quodcumque jubebit Turpis avarities et fœdi insania lucri. 190 Tristis ubique, Macedoniæ sed tristior agris Incumbet, multumqne odii conflabit, et omnem Parturiet fraudem, proles dum septima regnet Ægypti regum qui Græca ab origine surgent. Tum vero exsistet magni præclara Dei gens, 195 Qua duce mortales cuncti bene vivere discent. Sed mihi cur menti Deus injicit hoc quoque fari, Quid primum, quid posterius, quæ meta laborum Humano generi, quæ sint exordia damais? Primum suppliciis affliget Numinis ira 200 Titanas, prolesque luet Saturnia pœnas, Saturnum quoniam vinclis matremque dedere. Græcia rectores hinc est habitura superbos, Impuros, qui nec thalami sacra jura, neque ullam Servabunt iegem. Net: jam mortalibus ulla 205 Pugnandi requiem Phrygiis tum gentibus instat

Transitio ad resumendam gentium primævnrum historiam. -- 199, sqq. Varia- rum stirpium humnnarum calamitates, initia facto, sicut supra, aTitanibus. -

«Prophetîam Sibyllæ », sed ibi de 198. Codd. me am rofiruvlaw; Rhodo insula, hic de Boma, confusa 200. In fine codd. y; non habent: apud geographum sensu nec intellecto. addidit Ops. An pro 61m; legendum 06- inr. XI, 258; X11. 268. pro-rac? Cfr. Il, 24.

92 XIBYAAIAKQN AOI’OE F.

Hév-reç, mi. Tpoi’ç xaxèv ËO’G’ETÆL fluant. naïve). Aù7ixoc nui. Hipc’çoi mi Àccupioiç xaxèv figez, [laiera 7’ Aiyünnp, A7661], 1’13’ Aiflio’mcai, Kapcï 7e, Hauçükoi; 7e, xaxc’ôç us7amvn0fivui, Kai mânes; Bporoîci. Tï 30 me, Ëv êanopeôm; An’ 6176700: 7è repâ’rm 7510; X463, «1376m 3’ avenu. Aeü7sp’ ên’ civepdmouç. Kai 7m. 1790371571 Bovine). Àv3paîaw eûceëéaw fias; xaxôv, ci 7759i vaèv Oixeiouoi yéyow Eologcôvtov, oi’ 7e 3ixaiœv 215 v3 913v ê’nyovoi siam). Ôum; mi. 7ôv3e Bonbon (ENV, mai. ysve-p’w 77a7ëpœv, mi 3?:ro sinh-ra»), Hév7œ napiçpa3éœç, (5907i; noizùo’mn 3olo’qapov. c7; 17611.; ...... zou-à xeovèç [039 Xal3aiœv,] ÈE ri; (un. yëvoç èo7i 3mmoroî7œv civôpo’maw, a 220 Oie-w dei. [5007M 7’ dyaôîz, MM? 7’ ê’pya Mia-ohm 0373 7&9 fieliou 3463040»: 3 pôuov, offre oshz’vnç, 057e 775103971 Epya FEFLÆLVÔGI M78: 7001m, 01’375 poæoç Xaponoîo Salaisonç Qneœvoîo,’ Où w7upuôv dans? oiœvowo’lœv 7e cramai, Où poivrais, où pappwxoùç, où yin; énam3oùç, W. Où (169w; uœpôv airai-ra; Ewac7piu60œv, 063i: 7è Xa13aiœv 7è wpouéwna &a7poloyoüow, Où3è (Lèv oi67povoy.oüoi ’ 7è 7&9 nloivoi même: nétpuxev, Ôcou xev oitppoveç 60:39.5; êpeuvâ’ict M78! 4100:9, 230 Wuxàç yupvaîCovw-zç ê; où3èv vaîotuov 597w, Kai (au 1710011»: ê3i3aëow oisixeliouç 00009161700; ’ ÈE (à): 39: taxât nouât 090766; «ânon M75; yaîav, Toû’ mnÀavfisÜaL ô3ou’ç 7’ épiait; nazi 3970: 36mm. Oi 3è nepiuvôoi 7e 3aniocu’vm 7’ éon-th 7e- 235 Koù oiloxp-nuoaüv’n [7037;] 7’, à mutai (rupine-instit 0mm évepénoiç, nûeuov mi. liuôv inupov.

-213, sqq. Transitio ad Judæorum bistoriam. - 218, sqq. Laus Judæorum. -

208. Post Aiôün au 7’ addeudum? 218. In lacuna forlasse Kapoîâwa. le- 209. Codd. alii, Hammam; 7e: cfr. gendum, antiquum nomen urbis r, tra- supra 169. Deinde pro uazôv vide an dente Eupolemo apud Eusebium, Præp. xaxôclegas. nisi infinitivus pro substan- 1X,cap. 17, Judæo, ut videtur, auctore, live sumitur. . qui Sibyllina legerat, Euseb. ibid. ln 214. Codd. olxoüai : nos corr. fine codd. oüpxakôaio) (pro quo pauci

SIBYLLINORUM LIB. Il], 5 2. 93 Fatale exitium, Trojæque miserrima clades. Inde malum Persas manet, Assyriosque potentes,’ Et totam Ægyptum, Libyam simul, Æthiopasquc, Pamphylos, Caresque domum mutare coactos, 210 Mortalesque omnes. Sed quorsum singula panda, Quidve moror? Vix una lues cessarit, et ecce Altera succedet. N une ordine singnla pandam. Instant magna piis mala, qui Salomonia circum Templa colunt, bominum justorum sanguine creti, 215 Quorum progeniem celebrabo, genusque paternum, Et totam gentem. Tu fida mente reponens Hæc utinam mediteris, homo vafer atque dolose! Est urbs in terræ regionibus Urchaldæis, Unde mihi proles bominum justissima surget, 220 Queis semper bona mens et rerum cura piarum. Nam neque decursum solis, lunæve labores, Cetera nec curant quæ vulgo magna feruntur, Nec magni Oceani rimando quærere fundum, Nec sternutantum præsagia, nec vaga pennæ 225 Omina pernicis, non carmina, fascina, sortes, Non insanorum mendacia ventriloquorum, Nec quæ Chaldæi stellarum oracula quærunt, Astra nec observant. Quippe hæc fallacia cuncta Mortalis turbæ studia, incassumque laborant 230 Insani vacuis ævum consumere curis. Quin genus inde bominum multos trahit atque pudendos Errores, atque inde fluunt mala cuncta per orbem, Perversis rectique viis et finibus æqui. His autem virtus et justitia unica curas est, 235 Non mala avarities, quæ longe plurima damna Humano importai; generi, bellumque, famemque. sùpua’iwuz, a glossatoris aut librarii ma- 225. An melius mondain, men-i cau- nu) : nos corr. e Genesi, cap. 11, v. 31. sa, proponenle Dausqueio in schedis ma- 219. Codd. quidam EE «in 61’), alii n0- nuscriptis? Sed entonnai legitur etiam biscum ê’é il: vos : incerta lectione, ex qua Il, 284, nec media producta exemplis ideo nihil lute deducas ad arguendam ori- caret : vide H. Steph. Par. ginem Sibyllæ. Sed notandus lotus hic 235. Codd. Tiç 7’, ubi nose conj. sa- locus de Judæorum moribus, et confe- tis certa roi; 1’. De sensu, qui aperte rendus cum Dent. c. 18, v. 10, sqq. Phocylideus, cfr. l], lll.

94 EIBYAAIAKQN AOI’OZ F. Toïm 3è 9.675»: 3:31.000: «au xa7’ 67906; 7e râlai; 7s, 063i. au" flafla»: vux70x101ri’aç’ 70.606001, 063’ chalet; adouci 305v, d’ion 7s nui aciyâw, 240 Oû3è 6’906; 70611; yei7œv 706 yei7ovo; 05951., Oû3è 170161710676; Tl; 00919 70v s’hî770wx lutai, 063:3 Te X’IÎPŒÇ 07665, [1.50.109 3’ ains Bonôeî, Aiei ênœpxet’œv du), oivq) mi. élude.» s Aiei 3’ 67.570; s’v 311’949 70?; p.713èv ïxouow, 245 Ànà revnx9oiLe’vowi, 02’906; aîno’nmpav ricine: ’ HÀn9oüv7eç ueyûoio 0505 067w, ê’wouov (invar 11666:. 7&9 oùpa’vioç nowàv kendo-170 yaîav. vim 3’ Aiyon7ov laitier, mi. Tapnvèv 63e6ost Aocà; à 303324619610; ëv fiyeuôct Osone’urtmtç, Èv 076M) TUUPÔEVTL 70 VUXTEPWC’W 3i03e6œv, [Ko’zv] 6761:9 vstpe’kn; «av 1’10); i909 6856654,

To670) 3’ 137-117-7191 KaTŒGT’fl’GEl payas: 0,61391 Mmoiv, av 77°19’ flou; [sua-fluor? eû9oûc’ êxo’utCe, Üpezlmue’vn 3’ oièv êxale’acowo. Évixa 3’ i108 Aœèv 53’ iyeuovôv, ôv aiw’ Aiy6177ou 0:0; iyev, Eiç 7è 6’90; Ewâ, nazi. 70v mium: oûpavôesv 1:90 Aôxe 050;, flairiez; fileta 305i. minot 304mm, Kari 779ooÉ7aEe noie’i’v a nui-71v ëpoz 7L; remaniiez], Éè x0690) fiesta 300w, fi Xs9ci (590720204, Ùè, 7.100»: ÜV’IITOÙÇ, miam 3009 èEanoleî’mt.

Hein 7&9 oôpaivzo; XOW’ÏW érels’ccaro yaïav, Kai mien. mi i9i070v ëvî. 67-60800: vo’nua. Toîo-t novai; xapnèv filées: Cei3œ90ç o’i9069a ÈE èvèç si; êx0t7èv, 7ekéeov76 7e 9.6790: Oeoî’o. 265 Àn’ 61’931 mi 706701.; xaxôv Escaut, oû3è 06yov7ou. Aoiy.o’v. K036i) 3è nauséeux: neptxalléoc (matin (D5659, êvcei ou guipa lutai»; 7:63ov àyvèv 077691.50 Àxôn’a’ç 3è 1790; Àcau9iooç, mi. Mme 7éme: Ôkllêl 3oule6ov7u 170:9’ 0039020: 3uausvéecow, 270 È3’ ailâxouç mi crû; [51:070; mi 1710670; (Shiva. -- 248, sqq. Exitus ex Ægypto sub Mose. -256, sqq. Lex in Sina data.- 260, sqq. Judæorum felicitas in terra annota. - 265, sqq. Servitus deinde in Assyrie. -- 245. De sensu, cfr. Il, 79. Recurret 247. Recurret hic versus infra, 261, autem autonome, X111, 45. et quidem pariter de solo Judææ agro,

SIBYLLINORUM LIB. III, à 2. 95 Ipsis omnia sunt recte dimensa per agros Perque urbes; nec furta dolo nocturna facessuut, Caprarumve greges abigunt, oviumve, boumve; 240 Nec limes cuiquam vicini avellitur agri ; Nec locuples certat cum pauperiore molestus; Nec viduis gravis est, sed opem pro viribus affert, Subveniens gratis oleo, vinoque, ciboque, Haud aliter dives, quam quod plus donat egenis, 245 Pauperibusque sua partem de messe remittit, Observans præeepta Dei quæ sancta canuntur : Fecit enim terram, communis ut omnibus esset. Quum vero Ægyptum linquet, desertaque vadet Per loca bissena populus de proie creatus, 250 Sub ducibus misais divinitus, atqne columnam Per noctes rutilam, obscuram sub sole, sequetur; 011i rector erit cælesti percitus œstro Moses, quem media inventum regina palude Sustulit, et natum materno jure vocavit. 205 111e ubi ab Ægypto profugos ad culmina Sinæ Perduxit, legem Deus attulit ipse, duabus Inscriptam tabulis, et quæ lex illa juberet, Mandavit fieri, justa omnia; sive quis æquum Detrectaret onus, meritas exsolvere pœnas 260 Humanis manibus vel magni N uminis ira. Fecit enim terram, communis ut omnibus esset, Injecitque suis rectos in pectora sensus : Atque illis centum voluit succrescere grana Ex uno, mensura Dei quæ frugibus esset. 265 Sed tamen incunibent ipsis quoque fata; neque atram Evitare luem poteris, miser; et tua templa, Divinumque solum, sacrataque jugera linques Perditus, Assyriasque procul duceris in oras, Et populo immiti natos servire dolebis 270 Uxoresque! Omnis tibi victus opesque peribunt, non de universa terra, quod bene notes. Il, 182 , ex Homero videlicet, lliad. a, 251. Codd. and êv vel nui sine èv, ubi 111. nos 12v, ut in Proœm. 68. Deinde codd. 261. Confer supra, 247. i6; pro ùoüçz sed jam 1’103; lectum est, 262. Cfr. infra, 585.

96 EIBYAAIAKQN AOI’OE 1’. H500: 3è 70770: défiera 7169m, mi 1750-07 900.2660! * Haï; 3è 179oaoxôizœv E0700 7oî; 007; 5001.0707 ’ raïa 3197100; 05170700: oéôev ’ mi 909.0; épunvôç, Kai vaè; 95700070 0506, nazi. «(X507 9.007907, 275 1.100770: lagmi 175070777077, 6’77 (99700! 00:1. 737760710007; Àôavaî7oto 07017 âyvôv v69.ov, 000.07 1710011160; Ei316).ot; 0.0079011007; detxécw, 0630 (90511657; À00îva7ov yeve7fi907 656w 17057770»: 7’ 0iv69031700v, 00x élide; 779.007, 0771175»; 037010: 3’ 75779.07; 280 Àve’ (in! ê1770’t x9o’vœv 3526307; fi 07291703670792 Écran. Ëpnno; 075170100: 060w, mi 6069.0770: ermtoü. Allô: 9.6407 a” 07.0070 767.0; mi 3650: 9.771070, ç cor. éne’xpavev 000; [01’05907oç]. ÀDà 00 infime, 11707560»; 90700070 0500 &yvoïot 716907007, 285 0171767s ceïo main 09607: 76W 1790; (9&0; in. Kari 767e 3*); 0&0; oûpavo’ôsv 1709.4101. Baal-îlot. Kptvsî 3’ 00’390: Ëxac70v s’y 0701.0777 207i 77690; 0767-5.

Ëc7t 3é ’flç (9670?; Baotln’ïog fi; yévo; E0700. 177ata7oV° and. 70670 novai; 17097751109.s’v076w 290 Â9Eet, mi xatv’ov anxèv 0706 i9Ee7’ êyeipeiv. K00. 770073; 1159on (50700.57; ê177x0691îcouot Xpucôv 7e, xakxdv 7e, 701629:0767! 7e ci3n90v. A070; 709 303051. 930; ê’wuxov 0277707; 6v7790v. Rai 767e 3’); V070; 77051w Escaut, à); 77290; in: 1709.

X. 37 ,7

29;) [Hum 311 p.00 069.0; 07707600770 ê’vôeov ugsvov, uKai ’ 0476;an I ysv77fi90.z x 95’700: a 170760070600 u 00727211; * - 282, sqq. Promissus Judæis ex servitute reditus. - 286 , sqq. Rex de cælo missus [Cyrus] Judæorum regiam tribun [tribum nempe Juda] restituet. - 290, sqq. Templum novum ædificabitur, opitnlautibus Persarum regibus. Ana. Il], S 3. Vaticinia, aient in celeris plerisquè Sibyllinis, de variarum gentium urbiumque eladibus , hic vero sæpius ac præcipue de rebns ad Romane tempara spectantibus, unde nabis visa est hæc pars, tanquam duabus utrinque proxi-

273. Cfr. infra 281 et 333. Nec in fine 275. Codd. alii, ênïfino’aç, Sibyllino legi necesse est émue; : nain magnum verbe, sed solœca syntaxi. templi altare instar arcis œdificatum fuit, 278. Legî malit aliquis? ysvarfipat 050v Spouvôç. 170070» àvOpaîitmv, ut infra 604.

SIBYLLINORUM LIB. III, â 3. 97 Omnis plena tui regio terræqne marisque. Nullus erit quin te, quin mores oderit istos; Et tua terra gemet deserta, altare relictum, Et magni delubra Dei, muriqne valentes 275 Omnia collabentur humi, sanctissima quando Æterni præcepta Dei pertæsns, inanes Pronus adorasti statuas et inertia signa, Scilicet oblitus divumque hominumqne satoris, Fœdaque contempto sectans idola Tonante. 280 Ergo tibi decies septenos orbe per annos Squalebit tellus eversaque templa jacebnnt. Sed bonus accedet tot damnis exitns, et 1ans Dante Deo rursus floreseet maxima. Quare Legibns antiqnis persta Dominoque fidelis, 285 Donee genua tibi Deus incurvata levarit. Tum rex e cælo missus’deseendet, ut omnes Sanguine et igue probet quibus est mortalis origo. Regalis tribus est, nunquam interitura, sed olim Jus habitnra din, circnmvertentibus annis. 290 Illa Dei incipiet renovatum attollere templum, Ad qnod rex omnis Persarum munera mittet Subveniens anro, nec ferri aut æris avarus : Sic etenim nocturna Deus per signa manebit. Et tum sancta domns, qualis fuit ante, resurget.

a»)(»)(-

295 [Ut mihi divina requierunt pectora canto, Orabam magnum genit0rem, vis ut abesset

mis interpolata, ad diversam omnino originem et ad Romanornm imperatorum. præsertim Antoninorum, ætatem referenda. Cfr. quæ mnlta de en re disputavi in Exc. V et in mea ad hoc volumen Præfatione. - 295, sqq. Transitio [prorsus eadem quæ infra quartæ parti præmiltelnr, viam parans ad cas urbes gentesqne quæ hoc ordine sequentur]:

h 282. Codd. au: nèv et; 077070070. 287. An potins upiveu,metri causa, ut 283. Codd. 050; ne! 390769 VIH, 222, Sibylla sæpe præsenti pro fu- 286. K2! 707: 616,27. 7.1. Eamdem Cyri turc mente, metro autem non ubique et Messiæ confusionem vide apud Isaïam, pareenœ. Cfr. Exc. nostr. VIL cap. 4. cap. 44, v. ult., et 45, v. 1, sqq. 295, sqq. Hoc novæ partis et, ut credi- 7

98 ZIBÏAAIAKQN 1101702 F. K03. 170717 9.07 7757071070 05077 790777; e’v 07770500777 Ïc7ai7o, 77077 9.’ 5179.5605 17900117560077 1707707 175007»: Faim, 1707i. 9070715607 707 7’ 50067757707 799567 0573077. 300 K06 9.07 70570 050; 179777709 77609 5770570 758m, 00’007 175 79 Baêulâm 59.600770 077.7507 167907 À307v0770;, 0’77 07 v070v 9.5707»; 5507307170759. Ai 077 son, Baêulîov, 7’13’ À00’697œv 77770; 07173977777,

Hâcav 07770797071757; 70770717 9oîl6; 17,-00’ invei’7077, l 305 K07i. mâcon: 77690770 9.5961777777 071071077770; 67.50057, K07i. 177.1770 7757071070 0506, 137177090; 69.777071. 5970; 7079 007, Baëulàw, fier. 1707’ 0’7’v7065v, A6709 071700907v605v 20770756057077 52 07777017 007, K06. 009.0; 77770707; 077767770; 520100956057, 310 K00. 767’ 5’09 à); 50907 1790706, (à; 970 YE’YOVUÏŒ- K06. 7675 1777170017077 07170 0777707705 à); 170790; 07670 ÈEëxsa; 0’7v397’5v 7’ 0770707Îw dv3977»; 75 37170777077,

v 5’77 1707i 76v 069.07 [3007" si; 07735907 9.007967]. ËEet 0’07 773.7170 9.570717, A77u1ct5, 1790; oi’xouç, 375 Ami), 91v 07’) 17761707’ 517171177007; 597.071.5177: 007. P0900607 7079 [707] 375256057077 [0777775007] 0570, * 277091770770; 35’ 75 77077 9000770; 17077 7.79.0; 57957557, 151530907779 75775:9 [507071-n’œv ’ 1707i. 7675 17076077.

Ai 07’7 0’07, 775907 1’077 7’135 Mot-77’777, 9.5’00v 06007 320 A7976777nv 170707777577, 1760m: 0779.0770; 5377777707 3559, K00. 77970570; 07771707; 5’v 67770975170767 17577117071, K00. 17757077 son 07707 1707.63 000; aï 07 7751077v6v. A7 077 0’07, A7561: ’ 077 07’7 35, 600.7707707 75 77077 707. 7 007077595;7 3ucp.ôv,Y à); 55575a 177x90v79 à; "719.079.il. I 7 i 325 137,9751 7707i. 7071517070 y 3 707176770077 l 017’1 0’77ûvoç, . N -- 303, sqq. Vetus Babylon Assyriæ. -. 374, sqq. Ægyptus usque ad septimnm regem, post hune qiiietnra. -- 319, sqq. G05 et Magog [incertum quomodo Æ- thiopicis adscriptæ regionibns ]. -- 323. Africa, et omnes terræ mariaqne [præ- sertim occidentis, mi remnr], nno versn deplorata. - mus, interpolatæ initium. Sed tamen ante 301. Finis versus ex Hesiada. hune versum nulle in codd. lacunæ nota, 307. Cfr. V, 92 (bis ). ac ne vacuum quidem relinqnitur spa- 309. Cum 757777.07; suppl. 077707 Vel 06v, tium. Ceterum exordia confer simillima ut infra cum 757755007, 479 : etiam cum supra, 162, sqq., et infra, 489, sqq.; sed verbo supplendum 05’, et 069.6; accipien- et Il, 1, sqq. ’ dum tanquam x6105.

SIBYLLINORUM LIB. HI, ë 3. 99 Importuna : sed ecce sonat v0; magna Tonantis, Meque jubet cunctis iterum prædicere terris, Atque animis regum res inculcare futuras; 300 Ac primum quammulta paret quamque aspera damna .Rex immortalis Babyloni, justa ferenti Præmia, quad magnum vastarit Numinis ædem. Heu, Babylon! heu triste bominum genus Assyriorum! Omnem quippe tuam pervadet maxima terram 305 Tempestas, cum victoris clamoribus hostis, Verberibusque Dei magui, qui carminis auctor. Aerius veniet tibi namque , et pronus ab alto Vertice, sacratis Cæli de sedibus , ultor Incumbet Deus, et disperdet teque tuosque. 310 Tunc cris ut fueras, ceu nunquam mata fuisses. Sanguine tunc, Babylon, implebere, sanguinis olim Quæ sitiens ibas, justosque honosque trucidans , Unde cruonfusus, nunc, nunc quoque ad œthera clamat. Et tibi magna venit clades, Ægypte, masque u 315 Inviset funesta domoâ, nil tale timentis. Nam te per mediam gladius peuetrabit acutus , Incumbetque tibi dispersio, morsque, famesque , Septima quum regum stirps venerit : inde quiesces. Heu tibi, Gag, lractusquelMagog, qui dividis amnes 320 Æthiopum medius! Quantum tibi sanguinis instat! Judicii pœnæque domus dicere per orbem , Infelix tellus , quum sanguine tincta madebis. Heu, Libya infelix! eheu, mare terraque! Vobis, Occiduæ gentes, orietur tempus acerbum. 325 Luctandum vobis fuerit certarpine longo ,

- 324, sqq. Imprecatio in occidentales populos [Romanos videlicet] propter di- rutam ædem sanctam [Hierosolynlitanam baud dubie ].

316. Codd. (a. 7&9 ôtehûcsmtôuà pé- chium, ut eamdem mentem eamdemque 60V: alîi,8Là uécou (velôtà néo-cou) caïn: manum agnoscas : vide Exc. nostr. V, nos corr. Cfr. Ezech., cap. 14, v. 7. cap. 7 et 8, necnon Præf. nostr. ad hoc 317. Ex Apocalypsi, cap. 16, v. 8, volumen. ipsis prope verbis. 319. Cfr. infra, 512. 318. Kan! 761:5 «dag. Cfr. V, 457, ’ 323. Alterum hemist. ex Apocal. c. cum quo plane consentit hoc hemisti- 12, v. 13.

ElBYAAlAKQN AOPOE F. K11 110111 11.01 1157011010 0506 0011m 51 0150500111 010110, 11.011 11’ 511515005 11900711560011. 11.01101 110100111 P011011, 11011 [30101151301 101 1’ 500611.5v01 (99501. 95111011. 300 191111.01. 10610 (950; 1061M 11619 ê’v0510 155011, Ô0001 ne 1? B01601ôv1 511.1600110 0117501 1117001 A001v0110ç, 6’11. 01 vaèv 11.170111 55110111015511.

A1 01’1.’ 001, BaÉu1àw, 1’13’ Accupïœv yévoç 0111301011, 11010011 01110101101511 701170111 (5017,11;’ 1109’tu! 11111511011, ’ 305 K011 110100111 Xœpow uepo’rrœv 011011017110; 0150051., K0111 11171791 1- 1157011010 l I 05017, a 737161090;1 a 61111101 I À5910ç 7010 001., 3013011011, 11551 1101- 0111100511, 01019 01100900100511 11.01101 11051011. 55 01711011 001, A)KanI 0011.04 I1 1530101; 15 I a011mm; 6 7 I5E010095u051, 0V I I 310 K03.1 101’ 1 50-0 l du’ 50001I î 1190106, I (hg 1th 75701111101. K0111615 11171091103 01110 0111101105 à); 1101001; 011’111: ÈEëxsocç 01v3pôv 1’ 01701017111 0111396311 15 31x011mv,

v 5’11 1101111611 01111.01 [3001 51g 01101901 1101x0611. Hem.001 71- 1m1: 11.5701Px Il11, 1.701115,A11 wpoç x 01110v U ç, 315 A5011, 91v où 11161101’ 571111711001; êpylouévnv 001. P0110010 7019 [101] 315156051011 [0111115001] 0510, r 211001510110; 35’ 15 31.011. 001110110; 7.011 1111.0; 505551,

ÊÊ3011011’1II 75115:1] 601011711011 ’ 11011. 10’15 11011100. A1 011 001, 141001 T317 1’135 M0707, 115’00v 00001 320 A19161110v 110101116111, 1160m1 011110110; Eux-011.01 3éE-11, K00. 110105104 01111101ç êv 01110016110101 11511171011, [(011 11151011 000 701101 1101639000ç 01111.01 11.5101111611. l A? 01’1’ 001, A1667] 1 011 011 3 à, 0011010001 15 11.011701. . 307011épeç 31101111311, à); 135515 751119011 ê; 7111010. 325 H515 11.011 x0115110’1’o 31011611511011 01’ âyôvoç,

- 303, sqq. Vetus Babylon Assyriæ. - 3H, sqq. Ægyplus usque ad septimum regem, post hune quietura. - 319, sqq. Gag et Magog [incertum quomodo Æ- thiopicis adscrîptæ regiouibus ]. - 323. Africa, et omnes terræ mariaque [præ- sertim occidentis. uli remur], uno versu deplorata. --- mus, interpolatæ initium. Sed tamen ante 301. Finis versus ex Hesiodo. hune versum nulla in codd. lacuuæ nota, 307. Cfr. V, 92 (bis ). ac ne vacuum quidem reliuquitur spa- 309. Cum 111mm suppl. 611101 vel 06v, tium. Ceterum exordia confer simillima ut infra cum 151155001, 479 : etiam cum supra, 162, sqq., et infra, 489, sqq.; sed verba supplendum 05, et 011116; accipien- et Il, l, sqq. i dum tanquam 16101.

SIBYLLINOBUM LIB. III, â 3. 99 Importuna : sed ecce sonat voic magna Tonantis, Meque jubet cunctis iterum prædicere terris, Atque animis regum res inculcare futuras; 300 Ac primum quam multa paret quamque aspera damna Rex immortalis Babyloni, justa ferenti Præmia, quod magnam vastarit Numinis ædem. Heu, Babylon! heu triste bominum gentis Assyriorum! Omnem quippe tuam pervadet maxima terram 305 Tempestas, cum victoris clamoribus hostis, Verberibusque Dei magni, qui carminis auctor. Aerius veniet tibi namque , et promus ab alto Vertice, sacratis cæli de sedibus , ultor Incumbet Deus, et disperdet taque tuosque. 310 Tune cris ut fueras, ceu nunquam nata fuisses. Sanguine tune, Babylon, implebere, sanguinis olim Quæ sitiens ibas, justosque bonosque trucidans, Unde cruor.fusus, nunc, nunc quoque ad æthera clamat. Et tibi magna venit clades, Ægypte , tuasque » 315 Inviset funesta domos, nil tale timentis. Nam te per mediam gladius penetrabit acutus , Incumbetque tibi dispersio, morsqne, famesque , Septima quum regum stirps venerit : inde quiesces. Heu tibi, Gog, tractusquelMagog, qui dividis amnes 320 Æthiopum medius! Quantum tibi sanguinis instat! Judicii pœnæque domus dicere per orbem , Infelix tellus , quum sanguine tincta madebis. Heu, Libya infelix! eheu, mare terraque! Vobis, Occiduæ gentes, orietur tempus acerbum. 325 Luctandum vobis fuerit certamine longe ,

--- 324, sqq. Imprecatîo in occidentales populos [Romanos videlicet] propter di- rutam ædem sanctam [Hierosolymitanam baud dubie ].

316. Codd. ê. 7010 31515151151011.6161 115’- chium, ut eamdem mentem eamdemque 00v: alii,ô1è1 115’000 (vel 8181 11500010050: manum agnoscas : vide Exc. nostr. V, nos corr. Cfr. Ezech., cap. 14, v. 7. cap. 7 et 8, necnon Præf. nostr. ad hoc 317. Ex Apocalypsi, cap. 16, v. 8, volumen. ipsis318. K01 prope 1615 110115011. verbis. Cfr. 319. V, 457, Cfr. ’ 323. Alteruminfra, hemist. 512. ex Apocal. c. cum quo plane consentit hoc hemisti- l2, V. l3.

I 100 EIBYAAIAKQN AOI’OZ T. A51voü 11011 701151103 3511191 x9101; 5005111 0591;, K01111011’ 0111017111011 11011115; 515605095 ë; 51599011,

À119’ 0’111 0190111011010 9.570111 31531011100095

0111011, 630’601 0131195101; 1’ 59.0101100115 351vôç. 330 T 0131151101 391 151191311 11111911 0’311 70113017 51164151, To0; 95v 9110 110159.00, 11011 1101011; A0119ov0; 699-75, A1906 11011 1019017, 9110 3’ 5799137 (50196019096901 To101 591190; 51101001 059511, 11011. 59119.01 «6100;. Èv 3è 36051. 0101119 101911151, ôv 590601 110901111, 335 15091901101; 119.06, 90111011016 15 0i901 (5901010111, H7596v10v 15 (990961; 0111396511 9570111011 1’ 5111071911111. 20901101 3’ 50051011 011’191; 57 01119961110101 95710101. K00. 7019 M011[1Î111v] 119.11[-m1] To1vo1’1; (301911311111; 185111151. 1101335 960v (50191111 015101110; 50051011 01110:; 340 K019110q169ou ’ 10 35 9569.01 1è 909107 0107.51 5195551.. X010901101, 035 [50191199’ 01701113 ’ 11011011 3è 1161-115;

A5101113901 1150501110111 s’y À001’31 95v Î010oèç, K559-n11, I101113011111, K010191’011, Ë19500;, N11101101, 191111675101, r1’0111017901, 21111161171, 29.691101, [M091v11], 345 [F01C01 11011101510171, Î590’111011ç, À0101101101101J’ Eü9cô1mç 35 [Clin-7901, K1110;, B01011iç, M5961:5101, À11117611’n, M017111101’.01,,[I1013195101, Mon-61m]. 5091 161’, A171511100 610011 75voç, 5770; 0159900, K011161’ À15501v395501v 510; 10 11019519011 019.5111011. Ô11116001 301090196900 À01’nç 131153150110 P1691), 1194901101 115v 191.; 160001 353éE51011. 59.110111v À001; Èx Î’619nç, 6107311 3’ 0111011051011. 559111 5’; 011511131.

60001 3’ 5’35, À01n; Î1011Gw 369.011 01995161500001,

- 3341, sqq. Cometes ad occidentem effulsurus. - 337, sqq. Calamitates variæ terræque motus in. Asia et Europa. - 348, sqq. Ægypto quoque et Alexandriæ 327. Melius sonnet, 1193; 61599011. quentia urbium nomina pleraque fuerunt 331. An potins 1111190110; 097171; legen- emendanda. dum, et de ira ipsius Dei accipiendum P 3113. Codd. 1156911 : nos corr. Deinde 333. Cfr. supra , 273e! 281. Hic no- Havôovin ignolum est nomen urbis : vide tandum 1161110; legi, non 1101170111 , mule ne Mu7ôov1n sit legendum, eadem sensu vertendum suspiceris : a Urbs ipsa relicta quo VIL 100. u est n, Vel (1 Urbs occidit ipsa n, Roma 3411. Pro To’1v017901 , Arcadiæ urbe, scilicet. vide ne reponenda sit 26017901 Ciliciæ ex 338. Codd. 9.011311; 1191m : nos corr. .versu inox secuturo, ubi pro 21501790110- 3112. Codd. 1010011: : n05 corr. et se- gendum cri! Tâv017901, ne duæ terrarum

v SIBYLLINORUM LIB. III, ê 3. 401 Assiduoque, gravique; ac demum pœna luenda Omnibus , et dura pereundum lege, qnod altam Æterni sedem et magni penetralia regis Ferratis graviter mandistîs dentibus. Ergo 330 Strata cadaveribus cernes tua tristia rura Natorum, quos ira Dei, pestisve, famesve, Bellave sustnlerint atque implacabilis hostis. Omnis terra tibi deserta, urbesqne relictæ. Stella sed o.cciduo fulgebit ab axe , Cometam 535 Quam dicent, gladii signum, cædisque, famisque , Exitiique ducum magnorum nobiliumque. Plurima præterea mortales signa monebunt. Altus enim Tanaïs Mæotica stagna relinquet, Exhaustique lacus fundum præbebit arandis 340 Frugibus; undarum sistentur mille fluenta. Hiscent vaste barathra : ruent simul oppida muha Plena viris : urbes Asiæ , quas inter Iassus , Cebraque, Pandonia et Colophon, Nicæa Ephesusqne, Antiochia, Tanagra, Sinope, Smyrna, Myrina; .345 [Gaza diu felix, Hierapolis, Astypalæa]; Europæque Cyagra, Clitus, Basilis, Meropea, Antigone, Magncsiaque, Panthea, Mycene. Tum scito Ægypti populis accedere finem; Et tibi, Alexandria, prior tum gratior annus. 350 Divitias quantas , et vectigalia quanta Rama Asiæ rapuit, ter tantum plusque rependet Roma Asiæ, meritasque luet cum fenore pœnas; Quotque Asia ex omni servos gens Itala abegit,

malum prædicitur. - 350, sqq. Roma, quas Asia: eripuit divitias, vicissim Asia Tependet. -

partes confundantur. Pro Mupivn habe- 347. Codd. Morvan], Ha’VOua, contra bant codd. in fine pipo; vel pâpoç vel metrum : nos con. Ceterum lla’wôua papocüvn vel aspoaûvn: nos conj. . ignota est, pro qua videtur reponenda 345. Hic versus in codd. male rejectus Ilavéneta, Phocidis urbs, etsi Ilavomôç fueral post éum qui nunc est 347. tra- sæpius dici solita, ut XI, 315. dnctis in Europam tribusAsiæ urbibus : 350. Codd. Ôfifiôî: pro ânée-a: no: nos con. corr. Ceterum de raptis Asiæ opibus olim 346. Pro Kôuypa, ignoto geographis restituendis, cfr. 1V, 142, sqq. unde nomine, lege To’waypa, ut supra dictum hæc hausta, et vide net. ad v. 344..

102 zIBrAAIAKnN Aoroz r. ’ Eixoccïxiç munirez] êv ÀcciËt enflücoucw 355 Îfraloï êv ravir), oivà impie: 3’ ôqakn’coucw. à Xliâavà (timon Ann-aviso; Ëxyove Ècôfmc, Hapee’ve, nondum GOÎGL rengrénais: yduoww Oivœeeîca lehm; vuuçeüceat 05x êvi xôcpcp. flancha. 3’ 65991»: aeî’o 1.6an (Nommé TE mien, 360 Ésè, 362m Sténouca, Tôt oûpatvôeev 1m14. yaïav Film, in 3è 7min; robin oûpavôv zig dveyeipet, Ôrfl Bpo-roi «9116101: Zoom aî3ixou 7’ éve’xov’ro. mon. xaiizéiLoç aliique, ËGSÎTŒL Afioç 6371109 Kai Péan (369w Tôt 3è 05169410: même: filai-rai. 365 Ëutîpvnç 3’ ôllvinévnç 013851; 1670; 53.3Mo; Écrou, Ânà xaxaî’ç Boulais; nazi fiyeuâvœv xaxômaw. Eip’n’vn 8è yu’Anvèç êv ÀaciÊt yatî’av 635663.

Eûpu’m’n 8è gainage: "réf Escaut, 5136010: œieùp, Houluer’hç, eÜpmc-mç, épina-mg, n’Ë’ oixd’AaCoç, 370 Haine: (pépon; mi. nmvà and épurât enpia yeti-11;. uaxæpwæôç, êxsîvov a; êç Xpôvov ËGGETŒL civile, Hà yuv-h, anticipa»; xavsn’cparoç ô’caov oi’ypauloç. Eûvoyin 7&9 mica circ’ oüpavoü aicrepôevroç

ÎEer’ ên’ évepa’mouç, 7’18’ eûâtxin, usa-à 3’ 00’11"71; 375 Ë min-(w npoçépouo’a (3907012 6p.6vow aaéçpœv, Rai 6709791, niche, (pain Esivmw in?) 3’ aûriôv limé Te àucvogLi-n, (AÔFOÇ, çeôvoç, 69791, civem ’

d’adie’r’ aîn’ &vôpc’mœv ravin, mi (peüîa’r’ aîvaïyxn ,

K06. çâvoç,yoûl6y.evai 7’ ê’ptàeç, mi. veinent luypà, 380 [Cati vumox’Àowiat, mi nüv xazèv fluctua zaivotç. ÀMà Marmâovi’n flapi) régatai. Assis: ripa, Eûpa’nmç ce FÉYLGTOV handicapées-ml. üyoç

- 356, sqq. Ramæ parantur atroces rerum vices. - 363, sqq. Samos, Delos, Smyrna perimræ, cumque iis Rama ipsa. -- 367. Pax olim felix in Asia, [au in Judas: sub Persarum regibusP]. - 381, sqq. Finis affuturus huic prosperitati ex Macedonia [ nempe sub Alexandra ejusque successoribus], arque ex gente quadam

5 354. Cod. rocaoîi-rov :nos con. fra vide VIII, 50. Dein Aarwiôo: Exyovs 355. In fine sensus obscurus : videtur Timing ipsa estRoma: Cfr. VIH, 15. tamen âvà goglu multas sestertium my- 357, sq. Cfr. Apocal. cap. 17, v. 2,. riadas cumulare. sqq. Proci autem seu mina-Tops; iidem 356. Codd. xhôawi (sic), ex ignoto Sunt qui infra, 413, épaterai, bubaroque feminino adjectivi quad in- 359. Aéanowa est Fortuna; vide not

SIBYLLINORUM LIB. 1H, à 3. 103 Vicenos toties Italos Asiatica tellus 355 Servitio addicet : nec sic tamen omnia solvent. O mollis divesque Latinæ filia Romæ, Deliciis auroque fluens, inhonesta virago, Ebria mille procis nubes, ancillaque fies. Sæpe tibi venet teneros hera dura capillos, 360 Et pœnas repetens, nunc te de vertice celso Pronam affliget humi , nunc rursus ad æthera tollet ; Pravi adeo mores bominum , perversaque vita ! Fiet arena Samus; Delus deleta jacebit; Fiel: Roma ruina , et prædicta omnia fient. 365 Nullaque erit Smyrnæ pereuntis mentio : pravis Consiliis culpaque ducum procumbet inulta. Pax autem felix Asiæ dominabitur oris , Europamque manet sors optima , fertile cælum , Mite, perenne, carens nimbis et grandine sæva , 370 Omnia larga ferens, pecudum genus atque volucrum. O nimium felix , illud qui vivet in ævum, Seu vir, seu mulier! Quales finguntur amœnæ Fortunatorum sedes. Namque æthere ab alto Justitia, et legum vigor, et concordia multis 375 Anteferenda bonis, terras inviset, amorque Mutuus, hospitiique fides z as’t improBa longe Vis aberit, liv0rque malus, dementia et irai. Paupertas etiam, dnræque injuria sortis, Cædes, et nocuæ lites, rixæque molestæ, 380 Et nocturna aberunt furta, et genus omne malorum. Ast Asiæ fatale Macedonia aspera vulnus Inferet : Enropæque dolor succrescet acerbus

Saturnin notha [Romana nempe] , quæ aliquando Babylona ipsam subiget [vide net. ad h. 1.], omniumque terrarum domina dicetur, non tamen imperium seris postais transmissura. - 363, sq. De Samo et Delo, cfr. 1V, ve et insolenter hic sumitur pro amœna 9l, sqq.; VIII, 165, sq. De hemistichio valle. Additur autem nevefiçaroç, «fa- autem (503px] (Hapax, serius addito , vide (l bulosa u , ne quid gentili mythologue not. concedi videatur. 366. Cfr. V111, 162,etV, 17, et locos 379. Boni quidam codd. 006w; pro ibi cit. çôvoç : an melius?’ I 371. Ex 1V, v. ult. 382. Volebat Struvius P2696709. Hic 372. ”Aypauloç, suppl. fi, substanti- et tres sqq. versus repenti legentur

102 ZIBYAAIAKQN A0102 F. Q Eixooaîxzç roccoü[roz] êv Àoaisz ônflücouozv 355 Î-rozloi êv nævi-g, aivâz pansiez 3’ dolficoucw. à 70.60019; (émues Aarzviâoç Ëx70ve 130371.34, Hapeéve, romain coïaz nolupvn’crozcz 7éfzozczv Oivwôeîcaz Mit-px vupçeüczaz 013x évi nahua). Hollaîxz 3’ 0159M GEÎO min-av (ixia-nouai ra 15195:, 360 Èôè, 36m»: széwoucaz, rôt oùpatvôôev fieri. 7aîozv Pitllez, à 3è 7ainç mihi! oùpozvàv sic aive7eïpez, Ôrrz Spot-ci 9005100 Cari; daim!) 7’ êvëxovro. mon nazi. Enfin; 5900:, éceîrozz Aüoç ësnkoç, Kazî. Péan (mon ’ raz 3è 0é0tpazrcz mina râlai-mi. 365 Euzîpvnç 8’ 617.071.6311]; 0635i; M70; gaine; Écrou, ÀXÀà mmî’ç paumiez nazi 737571.6on xaxômczv. Eipn’vn 3è 711m0; év ÀoaiSz 7azïav ôÊeücez.

Ez’opzôim 3è "campa ro’r’ â’ccsraz, etïëoroç aie-hg, Boulon-hg, eüpmaroç, &xeipuroç, 1’13’ o’zxoilazzoç, 370 IIoîvraz (pépmv nazi nmvà nazi zip-mari: 0npicz 705m. Q (Lampzcrèç, éneîvov a; à; Xpâvov écarta divin), Hà 70W], paxaipzov neven’qmroç ô’ccov oi790zuloç. Eûvopin 7&9 mica ain’ oùpozvoü aicrepôevroç ÎEer’ in" aîvOpzô’n-ouç, 7’13’ 563m3), p.518: 3’ whig 375 Ë fiévreux! «9001590000: Bporoî’ç ôpdvozoz audappuw, Rai 6709791, nicrzç, (pouf-n Eaivmv ’ in?) 3’ :161ti limé Te àucvopin, pôpoç, çeôvoç, (397-à, civem * Œeüëer’ aî1r’ aîvôpzônœv 1:57:31, nazi. çeüîer’ oivoî7xn , Kali. oôvoç,-0û).6uevozi 1’ 39:33;, nazi veinez 7.07989 380 Kai vux’rox’Ào-nz’ozz, nazi mîv xaxèv 5&1.an zzivozç. ÀMà Moomâovin papi) TéEeraz Ào’ci3z «figez, Eûpn’imç ce pé7zo’rov oivozcrazxuzôcerazz 57.70;

-- 356, sqq. Roman parantur atroces rerum vices. - 363, sqq. Samos, Delos, Smyrna perituræ, cumque iis Rem ipsa. - 367. Fax olim felix in Asia, [au in Judæa sub Persarum regibusP]. -- 381, sqq. Finis affuturus huic prosperitati ex Macedonia [ nempe sub Alexandre ejusque successoribus], atque ex gente quadam l 354. Cod. rocaoîa-rov :nos con. fra vide VIH, 50. Dein Aarwîôo; Ex7ove 355. In fine sensus obscurus : videtur To391]: ipsa est Rama: cfr. VIH, 75. tamen âvàz pupiez multas sestertium my- 357, sq. Cfr. Apocal. cap. 17, v. 2,. riadas cumulare. sqq. Proci autem seu uvée-tope; iidem 356. Codd. 11480va (sic), ex ignoto sunt qui infra, 413, époux-taf, barbaroque feminino adjectivi quad in- 359. Aémrowa est Fortuna; vide not

SIBYLLINORUM LIB. III, à 3. 103 Vicenos toties Italos Asiatica tellus 355 Servitio addicet : nec sic tamen omnia solvent. O mollis divesque Latinæ filia Romæ, Deliciis auroque fluens, inhonesta virago, Ebria mille procis nubes, ancillaque fies. Sæpe tibi vellet teneros hera dura capillos, 360 Et pœnas repetens, nunc te de vertice celso Pronam affliget humi , nunc rursus ad æthera tollet ; Pravi adeo mores bominum , perversaque vita ! Fiet arena Samus; Delus deieta jacebit; Fiet Roma ruina , et prædicta omnia fient. 365 Nullaque erit Smyrnæ pereuntis mentio : pravis Consiliis cnlpaque ducum procumbet inulta. Pax autem felix Asiæ dominabitur cris , Europamque manet sors optima , fertile cælum , Mite, perenne, carens nimbis et grandine sæva , 370 Omnia larga ferens, pecudum gentis atque volucrum. O nimium felix , illud qui vivet in ævum, Seu vir, seu mulier! Quales finguntur amœnæ Fortunatorum sedes. Namque æthere ab alto J ustitia, et Iegum vigor, et concordia multis 375 Anteferenda bonis, terras inviset, amorque Mutuus, hospitiique fides : ast improba longe Vis aberit, livOrque malus, dementia et irai. Paupertas etiam, duræque injuria sortis, ’Cædes, et nocuæ lites, rixæque molestæ, 380 Et nocturna aberunt furta, et genus omne malorum. Ast Asiæ fatale Macedonia aspera vulnus Inferet : Europæque dolor succrescet acerbus

Saturnin notha [Romana nempe] , quæ aliquando Babylona ipsam subiget [vide not. ad h. 1.]. omniumque terrarum domina dicetur, non tamen imperium seris posteris transmissura. - 363, sq. De Samo et Delo , cfr. 1V, ve et insolenter hic sumitur pro amœna 9l, sqq.; VIH, 165, sq. De hemistichio vaille. Additur autem nevefiçaroç, «fa- autem (503px] (56m , serins addito , Vide « bulosa u, ne quid gentili mythologiæ not. concedi videatur. 366. Cfr. V111, 162, et V, 17, et locos 379. Boni quidam codd. 006w; pro ibi cit. 96x50; z an meliusS’. . 371. Ex 1V, v. ult. 382. Volebat Struvîus Eüpzârm. Hic 372. ”Aypczu).oç, suppl. 771, substanti- et tres sqq. versus repetiti legentur

104 EIBYAAIAKQN AOFOE P. Èx 7evefiç KposzGw ce véeœv, 3061m ce 79601114. Keiim mi. BazÊU’ÀGwaz 1:07.00 deciepm’aer’ êpupv’hv, ’ 385 Kazi néon; 6min; âmtia’pxsrazz mm; «in; ù ASGfiCÏTlÇ «0371061001, Kami; érigea: ôlei’razz, Où vdpov 641z76v0tcz nolunlaixwrozcw flouerai. ÛEez and nor’ aima-7’ [sic] caïd 0; 6’).Êzov 053m; i Àv’àp nopqaups’nv liâir’nv êmezpévo; ëpozç, 390 Â7pzoç, aiM03ixmç, (ployiez; * fi7ezpe 7àp ouï-rôt: IIpzicOe xspazuvô; 063m ’ xaxôv 3’ Asia C076» au, naîtrez, noli" 3è 703»; «(mon çâvov ôpëp’nfleïaa.

ÀÏAÀz nazi. à; navaîïcrov inouï Àia-n; ÔEPŒTÇEÜGEL’.

v 8.; cep 7015-va m’a-:5; (hâlez éëamoléo’oozz, 395 Èx rôv (H 7evefi; neivou 75’v0ç êEanoleï-razz * Piton! ïazv 7s dzdoùç, 717 nazi mixiez Bp01010z7è; Èx Sénat 39) nepaîrœv, napà 3è (purin: aïno (purgée-et.

Kâqisz nopcpupe’n; 70:53; 7eveflipaz PüX’nT’àV, Kazû’rô; a’up’ uiâw, div ë; àpôcppovaz aiczov æppnç, 400 (bâtirais nazi. luire 89. napacpua’psvov xépaz; épiez. Écran nazi Ôp07i’p 3è (papas-6&9 «farinai rée azp, Ôrmâre xev Pain; pzazpôv 7évoç, êv xeovi [8105, Àe’vazov, pic-(1m flairé-rom mon, Aûrôwpepmov «mafia-roi! i1] êv vomi. 7év1rrazz, 405 Èv mixez Àvraîwipq), oezcixôovoç Ëwacz7ai00 Êv 1’61: (pnpiîouczv ênœvupinv Aopükazzov,

- 388, sqq. Rex sævus [Hadrianus, ut nabis quidem iidetur] ex improvisa Asiam [id est, Judæam] invadet, magnamque ci regioni cladem importabit, ipse inox periturus, berede une superstite, quia filiis occidetur [sic Judæorum invidia 50m7 lib. XI, 200, sq., ibi tamen de Alexan- ac deinde èE (100160; : utrumque nos corr. dro Magne, non ut nunc de Roma: vide Est autem nabis 1400-160; tspôv oôôaz; Ju- Præf. ad hoc vol. Pro 07170; ibidem le- dæa, quæ et ’Acin dicetur infra. 391. getur 9mm, fanasse non male. 392. Recurret idem aut similis versus, 383. Codd. plerique xpoviôwv vel apo- XI, 218; sed ibi ôpôpfievraz. vzôôv , pauciores upoviôazo z utrolibet 393. Sic navette-10v infra, 404, ubi modo, Saturni nepotes nothi (id est, falso vide not. Deinde Ospansüa-ez nobis est dicti) sic designantur, nempe Romani. pro flapie-st, barbare licet. Codd. deinde 8061m: pro 606km, abs- 396. Codices alii 7e non habent , vique syntaxi et absque sensu, quum fu- delicet in ôzôoü; priorem producentes, ut gitives in asylum congregatos, eosdem infra 412. De sensu cfr. Præf. ad h. v. nempeRomanos, hic intelligi certum sit. 397. Metaphora cornuum ducta est 387. Cfr. Daniel., cap. 11, v. 4. ex Daniele, c. 7 , v. 7, sqq., 23, sq. vel 388. Codd. omnes, aîmat’ pro aimera, ex Apocal. c. 17.

SIBYLLINORUM LIB. III, â 3. 105 Saturni de gente notha servisque creata. Illa quidem validam muris Babylona domabit, 385 Et qua sol radial, totum regina par orbem Dicta, 11:21th miseram fatali clade ruinam, Non ad multivagos legem extensura nepotes. Descendet subitus nec fando auditus in agros, Feliees agros Asiæ, spectandus amictu 390 Purpureo, vir iniquus, atrox, torrentior igue, Fulmine prognatus. Feret hinc Asiatica durum Terra jugum, multumque bibet madefacta cruorem. Sed tamen hunc etiam fatalis demetet Oreus, Et quorum voluit prolem delere, per illos 395 Progenies cadet ipsa viri. Quippe una manebit . Ex ipso radix, quam Mars homicida secabit, Atque novam plantam denis e cornibus edet. Purpureæ prolis ferietur martins auctor, Perque sucs, sua quos in regna vocarit, alumnos 400 Occidet : adnatum regnabit denique cornu. Frugiferœ sed erunt Phrygiæ tum pessima signa, Quum gens illa Rheæ, vitiis polluta nefandis, Telluri antiquæ æternis radicibus hærens, y Una nocte ruet, penitusque peribit, in urbe 405 Antandro, quam tune Dorylæum nomine dicent Neptunum propter, cava qui fundamina quassat.

niabat: vide Præf.] , daturis deinde alieno suçcessori locum. - 401, sqq. mon" terræ gravis in Phrygie circa urbem Dorylæum, qui motus Æneadis [Ramis] 1 bellum ponendet intestinum, oriturum ex bominum quorumdam cupiditate. -

399. qud. in fine in; vel &ppnç, sine 1102. Codd. et edd. âeüua sine sensu, sensu, pro quo nos ùpX’ÎIÇ suspicamur; ubi nos ôiq. conjecimus: est enim hoc nihil tamen definimus. Est enim versus epitheton in Sibyllinis frequens, ut supra, omnino corruptus et desperatus, eratque 180, neque pagano , sed poetico sensu jam talis sæculo [Il desinente, mi pa- accipiendum. At lib. I, 185, xôualnou tebi! ex ultimis Sibyllinis libris. Sensus melius quam ëaüua scriptum est, utram- velle videtur ùq)’ vlâw (un à: àuôçpova. que pariter ex nimia religione. ôéësrou âpxfiv, seu simile quid. Legerat 403. Ex Hesiodo, 171. Sibyllista libri XI àcp’ uîmvôv, et de Ju- 404. Magis placent âîarov, ut I, 187. dæis intellexerat : cfr. XI, 48, 56, 100, 405. Legeudum videtur cùv 116715: wü- et ad singulos locos vide not. raîvôpq), ut I, 187, mû 1:61am aüra’wôpouç. 401-409. Cfr. I, 184, sqq. et ambo Quid enim Dorylæo commune cum ’Av- locos ortos puta ex antiquiore aliqua ro’wôpup P nisi sic prius appellalum putes, oracula, de quo vide not. ad h. l. quod vanum est.

106 211314101me Aoroz r.

Àpxau’mç d’puyi’nç noluôanpürono naïawiç.

.Ëc’r’ sipo; xaipôç éxeî’voç êwmvuuinv êvoo-ixeœv ’ Ksuouâwuç filin; axe-30km, nazi. Teixea Mesa. 410 25917:1 8’ oint. aîyafloîo, xaxoi’o 3è quasi-w. cipx’rî ’ fiançât)» noh’pono Èavîpovaç ëEer’ aivoîymç, Aiveoi8aç [73] 3i30ùç aûrâxôovaç, éyyevàç aigu, Àllà mi (150K au)? é-Ni &veptônoww épaaraîç. , Ïhov, oixreipœ ce - navrât Emiprnv 7&9 Èpwvù; Blum-licet. neptxanèç chipa-70v Ëpvoç aimeroit, Ào’o’iâoç Eôpoîïmç ce fioÀuonepèç flânai hiroüaa ° Ici. 3è goûtera 7600;, uôxeouç, crovaxaiç ce (pépouca 611’651. ’ aî-y-rîpwrov 3’ gis: idée; êccoue’voww. Kai TLÇ «l’ausoypaitpoç wpe’aëuç [59016: goderai 0030m, 420. Tey361rarptç’ [3665i 3è (paie; êv ôrmîcw énfcw]’ Noüv 3è maint, mi aïno; 0’ Égal. inerpov ôtavoïaç, Oùvôuowt 306i PLG’YÉËLSVOV ’ Xi’ov 3è uléma Aûrèv, mi. 79034.51 rôt xar’ hum, ou uèv 00.11059 Ànà c[o]çôç, 31:56:. 7&9 éyoîç, niât-9m Te XPŒT’ÂGEV 425 Hpôroç 7&9 Xeipeccw êuàç Biêlouç [àvavsiirç]. A6743; 3’ tu.) poila: maintînt wokéuom nopucràç, Ëxropa Hptauiënv, mi Apnée: finleïœva, Toüç 7’ aimions, ônécoiç «clan-aïe: ê’pya pénale. Kai y: Oeoù; 7067015; napic’ratceaï 75 irai-licet, 430 Teuâoypaqaôv navrai même: rpônov, néponexç nevoxpaîvouç. Kai Gave-feu; pâmov TOÎCL x’Àe’oç ËUGETat aûpù Ïhov [flapi] s mi «in-è; dlLOLÊaÏœ Micron. 5970:.

- 414, sqq. Bellum Trojanum [au hue fortasse priori illa Æneadarum mentione introductumP]. - 419-432. Homerus. -

407. Confer pelaimç, I, 261. N icetas de Alex. Isaac. f : ,0 usphwcrov 411. Codd. EEer’, ut nos, pro quo nos «pâyua. Tunisien: àpx’h, oieicot énam- olim Sial, sed nulla satis idonea causa: s’a’mcuv épaterai. A est enim Sibyllinum mendum. 414. Virgilio quoque est Helena u Tro- 412. Codd. vel 55’ pro 7:, vel nullam u jæ et patriæ communis Erynnis », Æu. copulam habent; et fartasse nullam ma- Il, 573. Hoc autem vel simile oraculum . limus, priore licet in ôiôoüç male pro- affert tanquam ex Delphicæ Sibyllæ car- ducta : cfr. supra 396. minibus Pausanias, Phocic. S 12; tan- 413. Codd. Mai. ce du; vel and ce quam ex Erythrææ Lactantius (hue, ut nul 456i: : sed iidem melius infra, 447, videtur, reSpiciens), lib. I, cap. 6, quem (DE paraüûtç. Legerat hoc vaticinium et etiam adi de Ira Dei, cap. 22. de Roma acceperat Byzantinus historiens 419., sqq. Totus hic de Homero locus,

SIBYLLINORUM LIB. HI, ê 3. 107 Hoc erit antiquæ Phrygiæ lacrimabile fatum : Hæc vere poterunt Neptunia tempora dici, - Quæ latebras pandent terrarum, et mœnia rumpent. 410 Triste quidem fatum, sed tristius omine, quando Arsuros toto præsagiet orbe tumultus, Æneadasque, genus fratrum licet indigenarum, Bella iterum atque iterum prædam fore propter amantes. Ilion, heu! miseresco tui : nam crescet Erinnys 4l 5 Spartaua, insignis facie, celebrandaque fatis, . Europæ atque Asiæ germen commune malorum; Sed tibi cumprimis gemitus lacrimasque ciebit, Ærumnisque tuis æternum clara feretur. Inde senex veniet falsorum scriptor, et ipsum 420 Mentitus patrice nomen : cui lumina visu I Cassa, sed ingenii vis plurima, voxque sonoris Apia modis, et lingua duplex. Chion ipse canendo Natalem agnoscet z gestasque ad mœnia Trojæ fies cantu referet, non vere, sicut habebunt, Sed docte, nam sæpe meis verbisque modisque : 425 Quippe meos primus libros evolvere norit : Ornabitque duces armorum lande superbos, Hectora Priamiden et Achillea Peliona, Atque alios, quibus est virtus mavortia cordi. Quin faciet divos illis assistere, falso 430 Sic vocitans homines fluxos lethoque sepultos. Mors erit illorum potior, qui nobile circum Ilion occiderint, quorum canet ipse labores. recursurus ille quidem libro XI, 163, corr. De Homero tanquam Sibyllæ pla- sqq., lectorem vel invitum remittit ad giario, vide not. Euclu fragmentum a Pausania servatum, 425. In fine codd. 6vop.1’nm, sine sen- Phoc. cap. 24, et quæ ipsi nos edidi- su : nos corr. mus fragmenta veteris Erythrææ in Ap- 426. An potins 6’ :5 pas? pend. ad Exc. Il. 432. Codd. 0.1.0»: t Mû. un! mirée: 420. Codd. ôuoeiôéa ode: bvonfiatv èv nos con. Deinde pro àuoiôaîa, quod div, nisi quad pro tv div quidam habent salve græcitate vix capi potest (nisi èvw’ipet, omnes sine sensu : nos corr. Vide forte sic vertendum, «mercedem suam tamen an pro 860:: magis placeat 1501m, habentia vel habituran), multo magis activo sensu, sicut Il, 176. placeret nobis àoiôiuœ, Struvio etiam 421. Sic codd. 0’ EEei, ubi nos olim probante. AéEeratdenique pro létal. so- sine auctore 8’ ëEec. lœcum est, sed Sibyllinum. Versus infi- 424. Codd. 609434: sedquo seusu? nos cetus aut complus.

108 EIBTAAIAKQN AOPOX F. Kari Auii’ç. onpoîo yëvo; mixât 1:07.18: «punition. Xalxn3èw «renvoïo nope»; miwrom 1179661, 435 Kami ce p.010»! ’ro’re mai; Airo’rhoç êEevapiEei.

Kuala, xai ’60: mine; àfiOêê’lŒâl [Sapin ô’lëov. Kazi au 1:01’ [àpeip], BUCOÎV’TLOV, Àcci3i crêpa-ç, Kai. 391 mû. crawlai; hitlm, mi. oivrprOiiov mina. Kai muai-roc finlanlôv Auxin; 6’90; 5’31. nopucp dm], 440 Xéayar’ oivmyoyévnç wirpnç, xeÂapôîemt 53m9, MÉXPI ce mi ’[Haroipœv part-riiez mincira: tamia-ç]. KiiCm’ (Î) oin-rîrenpat Hponovri3oç oivonôlono, P6v3axoç époi ce râpai nopuaco’uevov encagez-fieu. Kari où, P63oç, roumi; ph &3061010; xpâvov E6011, 445 blessai-n Ouyoîwzp, roula); 35’ roi 6750; ô’maôev i oserai, êv mivrq) 3’ è’Eet; xpoi-ro; ëEoXov incuit. 1170.3: parafiez; 3.019 gap aîvôpa’nmicw êpacraîç, Kallecw, 1’13’ 6’750 t 3min Cuyôv aôxs’vt 07101). Aü3io; a5 canapé; 3è rôt Ilspai3oç êEsvapiEei, 450 Eüptômlç 7’ Àcin; ra 7.50); (ai-fierai ne? oikfeî. 2t3oviœv 3’ 67.00; Bacilaiiç, nazi (pâleur; sium, . HOVTOTEÔPOV Édition; 6100i: 3eiEoucw ûeôpov. Aignan pèv 3di1re3ov xalapüîerm si; and (pœrâw Ô’Àluuévœv ’ silex-o: 3è aùv oiylaocpocpéct nougat; 45.5 Îëpiv demean i3i-m, dwoeœpn’îooct, Ted pfev ûnèp vexûœv, rai. 3’ ôlluuëvœv imèp uiôv. Enyeîov Künpou agio-w?) - (peinai 3è poilayyaç, Kai 7:07.151; max-à; Ài3’n; ôyoôuna30v E551. Tpat’ni; 3’ il yeirœv Èipa’cou campé) nankin: 460 Teixsoî 7’ eùwoinr’ 001396»: 7’ àkoâw Bapuôünœv - ÔiLÊp-n’cet 33’ ra YOLÎŒ 5309 Cecro’v’ maori 3’ «61:00;

- 433, sqq. Lyciœ et Propontidis urbes nonnulla, quas inter Chalcedon, hominis cujusdam Locri sive Ætoli manu [quisnam illeP] diripiendæ. - 436, sqq. Alias quasdam Propontidis et Lyciæ urbes variis cladibus afficiendæ [confusa hic omnia et fortuita ]. - 444, sqq. Rhodus, diu libera, tandem jugum subitun est:

435. Pro son præstaret 11015. quam pro passiva crepxflficm, n exopla- 437. Hic vero nor’ est e nostra conj. : a beris, propter divitias concupisceris n: nain codd. 161’ babent. Deinde codd. sonat enim épande, « ambitiosis, cu- c’ipn Vel époi, ubi n05 (ipsi-g. Denique pidis u, sicut supra 413 et infra 447. crépin nabis quidem media vox est, tan- 439. Codd. nopuçaïœv, subbarbare.

SIBYLLINORUM LIB. III, â 3. 109 Et Locri proles Lyciæ mala multa cmbit; Et te, Chalcedon, ponti sortita meatum 435 Angustum, manus Ætoli populabit alumni. Exundans avellet opes tibi, Cyziee, pentus. Tu vicinæ Asiæ, Byzantion, arma movebis , Et gemitus fundes, et largum sanguinis amnem. Præterea summo Lyeii de vertice mentis 440 Bauca resultabit divulsis rupibus unda, Donec in æde sua Pataris oracula cessent. Cyziee, quam vinosa Propontidis ora coronat, Te circum tumida resonabit Rhyndaeus unda. Tuque diu nulli , Rhode, subdita, filia Solis, 445 Florebis, multaque potens pollebis opum vi, Imperioque maris primas aliquando tenebis; Sed frustra : nam præda bominum rapieris amantum, Cervicemque jugo dives formosaque subdes. Lydius at motus res Persidis obruet, et tum 450 Europæ atque Asiæ gentes immane dolebunt. Sidouios variasque trahens in prælia gentes, Rex sævus Samiis feret aspera bella per undas. Tum eruor e terra manabit in æquora, torrens Cæde virum; simul uxores eastæque puellæ , 455 Vim passa: infandam, flebunt hæ fata parentum Occisorum, illæ natorum morte cadentum. Signa etiam Cypri motus dabit : ille phalanges Opprimet, et multas animas simul ingeret Orco. At vicina Epheso Trallis concussa superbos 460 Amittet muros, habitataque mœnia duris Civibus; et calidos latices e gurgite fundens,

Vide uot. - 449, sq. Terra: tremor ingens in Perside, Asia atque Europe. -- 451, sqq. Samos ab hominibus Sidoniis mari advectis devastabitur [uempe a Phœnicibus post Polycratis tyrannidem z vide 110L]. - 456, sqq. Motuf graves terrarum Cypri, Trallibus, Epliesi. - A

440. ’Avowoue’vn; et xalapüfisrai me- 450. Codd. in fine &Àyn , ulule nos dias accipe voces pro activis. ’ olim fifi, minus græca syntaxi : sed est 441. Codd. narépmv, ubi nos Hara’t- fixai pro ÜTÏIGEI , ut V, 196, muai pro pmv ex IV, 112 : vide not. nathan, et V, 337, alpeï pro aipfio’Et, 447. Idem supra, 413, sed de Rhodo. quæ etiam cognationis indicia sunt.

110 EIBÏAAIAKQN AOPOE F. raïa Bapovope’vn nierai, deys): æ ce 65400.. Rai hinc; êv 2.0096?) (301011460: 3441.1170: 756551.. kali-n, coi 3’ 051-1.; Âp’nç cinés-9m; fiat, 465 ÀD.’ êpxpühov aïno: noMcravov, oint. aïawat3vèv, Haulufipûflmâv ce oivou3e’a ce xapaïÏet. Kai 3’ oui-ri. Oepniai 1m93: cramiez raflaient, Â 11:96:31: cm’Oea’mv êoî’ç, évapilZËem] «014v. Ëcc-n 3’ oint oiïœôâ’w infini), Onpôv 3è n°1971. 470 70.0; oi’rr’ raki-n; lupin; i’Ee-mt oîvn’p. Tfiaaç, Aœo3ixetat, nuançait-à; Ëêëouaa, Kapâ’w 0277.16»; oie-ru, A6100 fiapà Gâcxelov 5309, ELY’ÂGELÇ neyûœuxov oinoquôiaaa ronflai. 69-5103; [&er BüCavroç] d’VdG’T’IÎGOVTœL [civ’ Ainov]. 475 Kawmvoî’ç Éponge; flânai 3L5; 70v urolinopôav Aquiv * nouluer’â 3 è ânonnéëaaa Ton-710: Kiipvoç, nazi. 20436), palpant; Xetnâwo; aîénauç, K03. film-rai; àyiono 6506, acon-à pin-New mivrou Adam-rut non-à icône: humassiez; russes-w. 480 Ai ai, napeevixàç (indou; vunoeüce’rat 1531:9 , [Kai] n°6900; roi); aimepéaç [5000; dupait-chtimi. ’ Ai ai, Mme: 75’30” üivnxe’a, mi Sapin 67.6031. Mucâiv Yaïü aéxaipa, yéva; Banal-fiai; oiqwm [naniserai]. Où 03v nankin êwi Xpôvov Ëcaer’ 00.11663; 485 Kapx’n3u’iv. Palais-ac; 3è n°16070310; ê’oae’rou. oinroç. ÈEai mi To430 aux.ch à: nov aimât é LGTOV ’ Kan1 2m03»; xalxe’oi; marrante-i, nazi ci), Képwfle, Aûliiceiç 5’13. «076w, ifs-avo 3è BOYÎGCTM, 4L aunée] Y

-- 463. Samos aliquando regias exstruet ædes [ aulnm intellige Polycratis, et vide not.]. - 464, sqq. Italia non externis, sed cifilibus peritura bellis. - 4.70; Alius ab Italia veniet vir exitialis [Nero videlicet Antichristus ]. --- 471. Laodicea sub

468. Codd. plerique, on «90131)a 017’1- Laodicea eversa , sed alia, ut videtur, Oscai ” ËVŒQÎKETGL 6’ aürv’w: alii ut nos, tempore, cfr. 1V, 106, sq., et vide not. i nisi quad toi; leni spiritu scribunt, et in 474. Codd. (loin; 811.9660401. (sic) fine évapiter’ oiür’ôv : at secundam perso- ânon orientai àvéuœv : nos corr. nam vult sequens versus. Videtur esse 475. Codd. 1296.60»: : nos corr. apoiôn media vox pro activa, ut in épair» 476. Confer versum fare eumdem , sæpe it, nisi malis 11901811; quamvis de alia re , supra, 473. Cyrni 470. Codd. post louât-11;, incertain autem, quæ Corsica est, conditar habetur car, addunt «film Herculis filins. 471. Codd. Epnooo-a t nos corr. De 481. Codd. nuiomittunt.

SIBYLLINORUM LIB. IlI, ë 3. 111 Terra gravata viras cum sulphuris hauriet æstu. Tempus erit , quum regales Samus exstruet ædes. Italia, baud tibi Mars extemis ingrnet armis : 465 Civilis sed te sanguis, nec debilis ille, Obruet, insignem fama, vaeuamque pudore. Tum calidos propter cineres porreeta jacebis, Et tua præsago lacerabis corda dolore, Non jam feta bonis, sed nutrix facta ferarum. 470 Alter ab Italie veniet vir sævus, et atrox. Tum tu, Laodicea, tua de culmine præceps, Urbs Carum præclara, Lyci splendentis ad undas, Magnanimum auctorem frustra eonquesta, silebis. Thraees ab exeidio fugient Byzantis in Hæmum. 475 Campanis instat gemitus circumsonus, urbes Depopulante fame. Tum tu conquesta vetustum Frustra, Cyme, genus, tuque insula proxima Cyrno, Mole proeellarum subita, plagisque Tonantis, Gurgitis æquorei cava deseendetis in antra. 480 Eheu! quam multas intacto flore puellas Desponsabit atrox Orcus! quot corpora pontus Infantum juvenumque, et opem quæ pondera volvet! Mysorum felix tellus, te regia proles Deficiet subito. Nee tu diuturna manebis, 485 Carthago. Galatis luctus quoque plurimus instat. Et Tenedo veniet suprema, et maxima elades. Et Sicyon æris fremitu, tuque, alta Corinthe, Implebis cælum : resonabilis aeeinet echo. id tempus terræ matu peritura. - 1174-488. Aliarum gentium et urbium vices sine ordine prædictæ. s 483. Muotîw 7050i hoc loco Troas est, 61.? Codd. sera omnes 70115101.; vcl x01- nisi fallimur, et Pergami regnum intelli- xuo; habent, et omnes cré, ubi nos 06. gendum, repente post Attalum lll ex- De Corintho , cfr. 1V, 108: Sicyon hic stinctum : vide net. Corintho pereunti additur, non ex his- 484. Codd. TEÛEETGL : nos corr. toriæ fide. A0106; pro tabis reperias 486. Idem omnino versus legetur, alibi quoque, V11, 116. V111 ,160, sed de Rhodo insula, unde 488. Codd.aûx1’icei; g sed propter eû- suspicamur hie quoque legendum, and n ).6v, quad præcessit, certum est «13H,- T680). Quis enim de Tenedo curet, par- ceiç. Et sic oraculum Phaennidis apud va et paupere insula P Pausan. Phocic. 15 : Aimée-si Falun-[w 487. An melius ab metrum xalxs’oww arpentée.

112 XIBÏAAIAKQN A0102 Il.

31» Il» x. 1» Évitez 3n’ 9.0i 009.0; Erre-Joan EvOsov Ünvov, * 490 Kari min 9.0i 94700010 6:06 (paf-n; êv arfiflsccw croira, nazi 9.’ êxfleaae 1:90qmreû’cat un?! yaîgv. Ai ai, (batvixœv 7530; dv39âiv fi3è yuvzixâiv, Rai. miam; 1:63.561 ramifiai; - 06359.? 094M H90; cpaîo; vidima «orpiment êv qui acmé, Oû3’ En r7); (mi; aî9109.0; mi (961m in Écrou, seAU! Àvr’ 1’3ixoo 710311714, dv6900 ra Biou mi. évéyvau, Ôv narrés-913w: nain-5;, évoiyov-re; 61’693 ëvayvov, Kali 3mm); 3:56:er Kif-900;, 350357; 1’, ai3ixou; TE, Kim-nom xare’vavn 0:06 9.570000 Baaùioç, 500 KivoLan 1135035); 9.00a90v aréna. Tox’a’vex’ i9’ 10100; Ëxmiyho; nlnyaîm 3anaiecezav «0:99: etiam Faim, nazi. rum-M 90i9nv 359.4051. 050; mûroîç, E5 ë3aicpou; (puiez; flûta; and «070.8: 0694011. p Ai ai ou, Kpn’rn «0100330ve, si; si 1:59 fiiez nîmfii, nui (9065907 minima; iEaùta’miEer oU! Kari. ce xamcîouévnv Tricot 190v dilatai 050g, K05 ce 30’ aiôvo; 3.56.95: 1:69, d’un? 30min]. Ai ai 601., 6911m, Zuyèv à); si; 306).tov 5521;, Évite 069.911.101. relirai roi; A193avi3ziatv 010 ÈÀlai3’ êneaœnéwo; nopeeüv’reç, coi xaxèv garou. ’ Pair.) 3’ 00.101969 30302:; [xaxôv], 1’135’ ri. Mille, Ai ai, Pùy, mi ricin êçeEei-n; aïno: Ma’vèiy, [Ma9aâw à Adamov], 6’01 coi. and: 9&9: addict.

Ana. Rursus antiquissimnm carmen, ut supra 5 2, procedit. Continuantur vaticinia ejusdem 1ere modi cum prioribus, post quæ longs sequitur exhortatio ad gentiles, præsertim Græca-Ægyptios, ut ad Judaica sacra convertantur, admitlis Judæarum laudibus et adrentantis supremi judicii signis. - 489-491. Transitio ad sequentia. - 492, sqq. Adversus Phœnices impietatis et blasphemiarum pœuam

489. TITULUS hic nullus in codd. nec correxit: nos Galla-um semel sequimur. in edd. ac ne intervallum quidem aut 496. Codd. omnes cum vulgqldimç, lacunæ signum, licet nova pars incipiat ut nos, non fléau-11:. raro tamen apud commune cum priore nihil habens, mi Sib. atticisme. alias sæpe dictum. 505. Quidui potins 9065913 P 493. Codd. omnes, nepaliai; 1:61:01, 509. Hue an infra, 599, respiciebat quad inversis verbis Gallæus utcumque Lactantius, ad Probum (open deperdito).

q a

SIBYLLINORUM LIB. 111, 5’44. 113

,1» 11’ s x»

Ut mihi divùino requierunt pectora cantu , 490 Ecce iterum magni vox est allapsa Tonantis, Atque iterum terris oracula fundere jussit. Eheu! Phœnieum populi, matresque, virique, i Litoreæque urbes, quarum non ulla superstes Ad salis radios communi in luce manebit. 495 Omnis viventum gens et tribus occidet omnis, Effrenos propter mores linguamque protervam : Nempe quad in vanas solverunt ora loquelas, Tetraque dixerunt, injustaque, falsaque verba, Et contra magnum steterunt regemque Deumque, 500 Fœda eruetantes mendaeia. N uminis ergo Verberibus totum pleetentur corda per orbem , Impia corda, quibus minet Deus aspera fats, Urbes et validas evertens funditus arecs. Heu, male, Creta, tibi, multum dolitura! manet te 505 Horribilis clades atque insanabile vulnus; Et te fumantem procul omnis terra videbit, s Nec eessabit edax penitus le absumere flamme. Heu tibi, Thracia terra! jugum servile subibis, Dardanidis mixti Galatæ quum Græea per arva 510 Irrumpeut prædæ cupidi : tune perdita flebis, Externæque malum terræ dabis, accipiesque. Heu tibi, Gog, et qui post omnes ordine Magog, Marsorum gens atque Daum, tibi quot main surgent!

subituros. - 504. sqq. Adversus Cretam. --- 508, sqq. Adversus Thraciam, vas- tnndam quippe colluvie Gallorum [au GalatarumP] et Dardanidarum [au Phry- gumP]. - 512, sqq. Adversus Gag et Magog multasque Asiæ gentes. minis Africæ nonnullis. - lib. 111, citante Hieronymo, Proirm. in dimus nos e conj. Vellet aliquis «07.6 Il ad Galet. : « Galli , inquit, antiquitus pro xaxôv reponere, sic nempe, admet; «a candore corporis Galatze nuncupa- ne») nnôé 11.701141!) : sed an mas pro 0086 abantur, et Sibylla sic ces appellat. » recte stet, judicet ip9e vir dodus. Sed hic apud Sibyllislam de Asiæ Galatis 513. Codd. 9.090th in? ùvvdw : nem agitur. Mapau’w, quad edd. habent, ex apographi 510. Codd. «090. 176175 son. Laborat unius mendo prodiit. Iguola omnino vcl syntaxis, nisi lacuna subest. incerta barbarorum nomina , de quibus 511. Codd. naxôv non habent: addi- vide not. 8

m EIBÏ’AAIAKQN AOFOZ P. [10116: 3è mû. Auxvfmv uîoîç, Mucifw TE, quyôv 7:. 515 110118: 3è Haycpülow 56m Auââ’w ra neceî’rat, Maûpmv 1’, Aiôténmv me, and êûvâw flapÊaçoçévœv, Kawwaâoxôv 7’, ÀpaiÊœv 1:5. Tï 3’); mirât poïpœv ïmarov ÈEauzÏô; Haïti: 7&9, 560: 106m vate-raîouaw, Îl’v.lncroç 3mm ënméguluer. Ë’Ôvect n1nyn’v. 5 520 Ëll’nct à, 617.1510 noluëoîpgapov Ëevoç émiez], fichât yèv êx’ÀewrGSv aîvôpiôv ôlécrsne xaîfmva’ Hamac 3è miam pila: Bporôv ôtaSnl-ricov-raz, ÎTETWW 0’, fiptévœv Te, 606w 7’ aîyélaç êpnpüxmv - (Séparé 7’ eûnoïnîa wupî çléEoucw àeéapmc 5 525 1.10113: 3è mégot-raz 306M: 1:96; 511m yaîav aîvoîyx’ç. ÂËouaL 5 mi rima, Bueuîévouç ce yuvaïxuç Èx Galaîymw ânalàç, rpucpepoîç moi npôo’ôe armoriant; ,-

Ôxpov-rou. Èecpoîaw t’m’ êxflpâ’w Bapêapoçôvœv Bisou 36va wéczovraç [denxe’a1’ XOÔX. è’tse’r’ «61:03];

530 Mucpèv énapxéccwv nougat.» Ceci; 7’ êwapœyôç. Ôzlmvraï 1’ iôiaç xr1î65Lç x11 rkoürov ânonna Èxepèv xapnïîovra ’ quipo; 3’ fan-à yozîvao-w Écrou. (Peüëovrac 3’ êxarèv, aï; 3’ afrroùç «vivra; ôkécaer Hév’re 3è mvn’oouct Bapùv [161w] ’ (à 3è «çà; m’a-rob; 535 Ain-mû; 9096114140: n°151149 394w?) T8 xu30npcï), Oïcoucw êxepoîcl. Xapàv, Ënnct Si néveoç. Aoületo; 3’ in Zuyàç Eau-rat ËÀÂÉSL mis-g ’ [livra 3’ 691.06 nôleyôç Te [àporoïç and. 10:41.3); 31” Écrar I Xélxetôv ce péyav TEÜEGI 036; oûpavôv 1541m7, 540 ÀÊpoxïnv 1’ éni yaîacv ô’lnv’ a5?!) 33 mânpâ. Aùràp gnard Sporoî 35m5; Maximum iram; Àcnopï’nv mi civ’npocinv mû. n69 ênî. yaïnç 5

Kai 01km. noli»: [oîxtov], ôç oûpavôv ê’x’nce mû. T’iw ’

- 520, sqq. Barbarorum [videlicet Romanorum] incursus hi Græciam cum immani terrarum vastatione [Mâcedonicis scilicet et Achaïcis bellis, ut supra, s 2].

515. Codd.aliinzpçukimv,et sicedd. 517. Cfr. supra, 210. I Cfr. supra 169. 519. An malins éfiméwpü’ in ont? 516. Codd. plerique paôpmv, ut nos, live? vcl paupôv, sed unus Gallæi xâpwv, au 526, sqq. Cfr. supra,268, sqq. pro Kapâw , quod fartasse menus hue 529. Codd. 65m.»: , unde nos, ju- conveniret? vante literarum veteri forma , damée: z

SIBYLLINORUM LIB. llI, ê 4. 115 Quanta etiam Lyciis, Mysis, Phrygibusque propiuquant!

9’! Multa eadem Lydæ Pampliylæquc oppida gentis, U!H Maurorum, Æthiopumque, et quorum barbara lingua, Cappadocumque Arabumque. Quid omnes ordine conor Dicere? Nam quotcumque patens com plectituv arbis, Tot valida gentes feriemur Numinis ira. 520 Sed quum barbara gens irrumpet plurima Græêis, Multa quidem capila exscindet præclara virorum, Multa ovium pecora abripiet diversa par agros, Mulorumque grcges, et equorum armenta boumque. Magnificis etiam teclis incendia minet, 525 Multaque diversum ducet captiva per orbem Corpora vi, molles pueras, raptasque verendis E thalamis mures, nequicquam in genua precando Collapsas, quæ barbaricis onerata caœuis Membra trahent par mille opprobria : nec grave quisquam 530 Avertet miseris bellum aut discrimina vitæ; Sed bona divitiasque omnes victoris avari Direptas cernent manibus : mm quassa tremore Genua trement : centum fugient, centum opprimet unus ; E1 si quinque velint, disrumpant agmina tout. 535 Sic illi fœdo miscebunt bella tumultu, Lætitiamque ferent hosti Græcisque dolorem. . Grœcia tata jugum famula cervice subibit. Omne autem mortale genus belloque fameque Occidet. et cælum divinitus ære rigebit, 540 Nec pluvias gremio accipiet jam ferma tellus. Inde homines cuncti misera formidine plangent, Arva inculta , inarata, fero vastarier igue, Queis luctum immiltet cæli terræque creator,

- 537, sqq. Servitus et omnimodæ calamitates Græcîæ imminentes [post illum videlicet Romanorum incursum]. -- alii xaÀm-âv , quod vix notandum. 539. Ex Deuteron. cap. 28, v. 23. 533. Cfr. Deuterou. cap. 32, v. 30. 543. Codd. aux! 01’165: ’56)" lczôv, 534. Codd. xôÀov, ubi nos Âôxov: quem locum male olim trnclavenmus, Cfr. haï. cap. 30, v. 17. ln fine vero ou); nunc corr. Cfr. enim, 111. 485, n°16- 1064 accipe pro cama; sive dolman, atovoç oixmç, et XI, 297, Gesvàv (nova- Sibyllino more, ut 1H, 121, et 640, etc. xficna: oïurov.

116 lerAAlAKflN AOFOX F. [laivrœv 3’ évapo’mœv r?) 79km: [94190:] Ecce-raz: 550:9 545 En; 391, ri usi-mofla; E16 àv39aîaw iyepdvecc: v I Gvnroîç, ci; où): Ëcr: çuyeîv Omnium relent-h; I195; 11’. 1: 36’190: pointu: xa1490:pe’vo:a: capitan, 965:; 1’ ei3:ô7.o:ç; Tic TOI «lehm êv 9956i Gin, Taüra: rakis), 1:9olmoüaa: Geoff 9.570510!» fipâo’œtov; 550 0511091 naweve’rao 62’521; île, 9.113è 7501.1 ce. 11049: 3’ Ëcr’ Êtes: mû. inévô’ énarovraîâeç inca, ÈE 05 391 Bâcîhuaow 51:89:91110: pomme; ÈM-rîvœv; oî 1:96:10: Bporoïç xaxô: fiyguôveucav, Nana: 056W 553010: xa7a90:9.e’vo:ç eaveâvrmv, 555 v Ëvexev 1:5: poireau: (99011:5: 691v ûneâsixen. Àn’ 67:61:00: 9.576.010 6506 X610; 36651:1: 69.50, A91 161.” êmyvdme’côs 6506 peyûow 1:9:icœ1rov. niera: 3’ âvfipénœvvqaux-aî, 9.57000: crevaixoucag ne: 1:9àç où9avèv :5953: &vœcxânevo: 1590:; «615w, 560 Â9Eovra: Bacùfia: 9457m: Ênauüv109a: 30.1.1’Cew, Kai. Cnreïv 9061590: x6100 peya’ïow, ri; Écrou. ÀD.’ oïys,lm:î paies 10610,. nazi. à: çpecî mirent). GÎGW, Ôcco: ne9mlope’vœv êvmurôv x1350: Écran Toi); Éloi; 1’ 59955: [306v 70:69:91: 1’ êpquixœv, 565 1195.; vain: peyoîloui 6605 ôkompwuîcaca, Èxpeüîe: woléuow Sumxe’oç, 53è (9650:0, K11 lupoü, mi 305km: ûnexçeûëe: Coyèv «50m. 1517.8: pâma 75 roaoûô’ aîceGti ye’voç ê’cawà: civ89âw,’ 1:11:67: xev 70870 «initié»; 757.0; aïs:p.ov 59.49. 570 Où 75:9 9:). 0:16an Ouï), 95m: mina: 725111115 and: 9.6310; Bouleôera: où): aire-51mn: 956; y: Haine: Tasse-avar 19:11:95 3’ êmxeiaer’ évaîywn.

- 545, sqq. Hortatio ad Græcos [id est. ad gentiles] ut a falsorum numinum cultu desistant. -- 551 , sqq. Annorum MD spatium definitur [nempe ante Sibyllina tempera z vide 1101.], ex quo profani regœ idololatriam Græcis intulerunt; unde

5H. Pro nipoç, codd. yévoç : con. D 549. Codd. npolmoiio’: 1 Lact. 1:90):- Cast. Est autem hoc rpi’rov pipo: ex KOBGGIBOS cor-r. Zacharin, cap. 13. v. 8 r recurrit in 550. Codd. camarine ra: quidam Apocal. passim , et ex ipse baud dubie etiam 0160:: 8’ axe :y nos corr. Sibylla profertur a Lact. V11, cap. 16. V 551. De sensu, vide n01. 545, sqq. Lact. I, 12, hune et sq. et 554. Lege xaraçôme’vou (babine; duo postea versus habet. seu simile quid : mm et syntaxis et sen-

SIBYLLINORUM LIB.. Ill, â 4. " il? Atque bominum fie: pars tertia sala superstes. 545 Græcia, principibus quid fidis morte caducîs, Queis non ulla datur vitandi copia fati? Quorsum defunctis ofï’ers donaria vana , Quidve litare juvat statuis! Quis te impulit error Hæc facere, et magni deflectere numinis ora? 550 Ah! polius summi nomen cultumque parentis Disce memor. Tibi mille et quingenti amplius anni Sunt numera, reges ex quo tua sceptra superbi Gesserunt, qui cultu homines docuere nefando Plurima signa deum venerari luce carentum. 555 Hinc vestras agitant deliriapturpia mentes. A * Sed magni quum justa Dei vos ira lacesset, Ora Dei magui tandem agnoscetis; et omnes Mortales animæ, sera tum multa gementes, Sublatis manibus cæli ad convexa, supremi 560 Regis opem clara incipient deposcere voce, Si quis terribili miseras defendat ab ira. H oc quoquediscendum et memori tibi. mente tenendum, Quo: mala sintet quæ ventura ferentibus annis. T auras arque baves. quos frustra Græcia templis 565 Immolat, ad magui quum Numinis afferet aras, Efïugiet beiium horrisonum, pestemque, metusque Perpetuos, et colla jugo subducet iniquo. Sed tamen impia gens plures durabi: in aunas, F atalis donec venia: lux illa dici. 570 Non vos quippe Dea libabitis ante, peracta Quam fuerin: quæcumque Dei suprema volunîas Mandavit fatis, fieri quæ cuncta necesse est. fous amentiæ, simulque causa perniciei, imminente, quin et jam irruptura Dei ul- üone, adversus quam frustra quærent hommes auxilium. - 562, sqq. Græea- rum ad vera sacra conversio unum la: malis remedium, serum tamen. - sus laborat. Non quad nimium nos of- supra, 92, illic. quoque ex N. T.; hic fendait iusalita forma Gaveôvrmv : Dam veto non tamabsolute positum, vide supra, 34, ëxlaôeôvreç. 5’11. Præstaret avec: uôvoç y; 6. pou- 564- Post i131461111 1’ ainiltendum? 1265m: m’ai: Méhari: , vel ut alii codd. 568. Codd. 9519:: 15’ ce roüô’. OÔX ârâmra. Cfr. infra, 699 , sq., et 569. .Recurret hic versus infra, 741. Homer. iliad. a, 727. 570. Lectum est pâmât «ivre: yévnml 572. Simile bemisticbium supra, 101-

118 . ElBTAAlAKQN AOI’OZ 1’.

Eûazëéœv 50139:7»: ie9èv 76:0; Ecce-ra: 150:9 Boulai’; [fi3è i160] 1:90neîuev0: filin-0:0, 575 Ci vaèv p.0ya’7.0:o 050:7 mpmu3awéouo: A05? ra, mica-9 1’, 1’13’ «56’ ie9uï; émro’uÊaK, To:69:ov Carpecpëmv Ouaiaiç, 3:9:Gw ra relaie»), H9œrorôxœv ôta»: ra, mi 0293:6»: mon: une: B0953 fini. 9.570010 dyke; àloxa9rreüov-reç. 580 Èv 3è 3:x0::006v’9 véuov Nia-rom laxôvuç, (316:0: 0ixrîoouc: «615:; mi. «ion; ày9oüç. Aüroi. 3’ ûqpœeévrs; inr’ Àôomîrow «90051:0: x ...... and. p.571 1599.0: (3901012; mômes: pé90v1’e’. M06v0:; 7&9 cepw 3531:0 6:6; 9570:; 35990110: Boul-hm

585 dl THO’TW, 7.0:: 191.6701! EVÈ 0’177, 5661. VO’MLM. KOî’rwe; où):x circé-:90: z amuï;x 0:33’v Ë9y’1 aîvflpdnmv x ,0 I X96crea, mi. pilum, and 0i976900, 53’ êMpavroç, Kai. Eulivœv naïve»; 1: 0561i: eï3œ).0: muôvrœv, HflLva, 901619010, C:ooy90:c9ï0:ç runoe:3eî;, TqLôvreç, 6’00: xév ra (59oroî xeveâcp9ov: 13007.55. Ânà 9b! aîei9ouc: 1:95; oûpavôv (blêmi; àyvàç, (3999:0: êE divi; 0010i 1590:; àyviCovreç Y30m, and 7:91:30: 050v 10v «si 9.09900; 5m, Àeaîvwrov, mi 51mn: yoveï; * p.018: 3’ 550p: fiévreux: 595 ÀvÔpu’mœvv écrin;! eüv’ïzç FCËLV’AFÉVOLî eicïv ’ Koü3è 1:93; cimentai); 10030:; uiyvuvra: aîvaïyvœç, Ôcca’ra Œoîvuœç, Aiyôrrr:0:, 1’13è Aarïv0:, Ènaî; 7’ 569610905 mi 511m êflvea: «0110:, 115906331, mû. Falœrâ’w, 1:05:11; 3’ Àaî’nç, 1r0:9:150îvrs; 600 Àeowaîrom 0:06 àyvôv v69.0v, ôv m9é[).u]00:v. Àve’ ôveÀôoivaro; Grise: «av-raca: (390107.00: Arnv, and hum, and. nfipara: TE crawlai; ra,

--573, sqq. Judæa ad nova fata resurget: 1ans Judæorum parataque ipsis felicitas; interim dum impiæ gentes, horrcndis quippe witiis infectæ, graviter plectentur.- 574. Codd.y poulaia’: 3è5 in?) a! vcl Isensu cfr. infra, 780, sq. vôo: : nos corr. Malebant tamen Gfrô- 585. Malins infra, 262 , la! 15:0: and rerus et Struvius fiât :6949. 01’9wtov :nam mon» christiana videtur 576. Homerus, lliad. :, 496. et pas- 15m.. emendatio.586, sqq. Hunc et sqq. acta iversus, 582. Placeret cuirai; legi, et ver-su uno excepta 589., citat Clemens Alex. sèqncnti, 5000010: vol Emma: mai. De in Cohen. pag. 60, ed. Pan, qui ipsos

SIBYLLINORUM LIB. HI, â 4. 119 Tune homines de gente sacra fidique bonique Exsurgent, veneranda Dei præcepta colentes. 575 Cujus honorahun: casto libamine templum, Suffituque pio : tum sancta eadem holocausta, Et tauri ingentes, aries quoque multus, ovesque Primos enixæ fetus, cum pinguibus aguis, Omnia quæ magnam rite imponentur in aram. 580 [psi igitur, legem bomini servare fideles, Oppida felices habitabnnt arvaqne læta, Quos missi ducem a summa rege prophetæ, Humano generi spem lætitiamque ferentes. Quippe illis bominum salis impertiit auctor 585 Consiliumque, fidemque, et sana: præmia mentis. i Nec vero vanis erroribus ulla verentur F iota manu simulacra, nec aura fusa vel ære Signa vel argenta, lignove exsculpta polito p Aut ebore aut saxo defunctorum ora deorum, 590 Fucatam minio argillam, similesve figuris Picturas, vanisve sacris quæcumque coluntur. Sed paras Domino gaudent attollere palmas, Mane uovo purgare manus, primumque vereri Numen adorandum, sanctos exinde parentes. 595 Nullis casta magis servantur fœdera lecti. Nec maribus pueris fœdo miscentur amore, Qualia Niligenis, Phœnicibus alque Latinis Patrantur populis, et Græea teneutibus arva, Persis, et Galatis, Asianisque omnibus, ausis 600 N uminis æterni sanctam contemnere legem. Unde et mortales Deus immortalis in omnes " Ærumlnamque, gravemque famem, gemitusqne, doloresque, recta de Hebræis a Nostro laudatis inter- malins P Notaudus hic locus de ablutioni- pretatur. Cfr. supra, 218, sqq. busjudaïcis, quasJoanues, Evang. cap. 2, 588. Clem. 9901:5»: 5130010: mpôvrwv. v. 6, 13v xaôapwuàv 16v ’Iouôaiwv vocat, Ambæ lectiones possunt ex Homero re- moneute Sylburgio ad Clam. peti , lliad. v, 330, vsapcîw tamen ha- 593. Clam. 5300:, et in fine 13v de! bente.589. Codd. tmypaçia;ueôéovra. : nos corr. 594. Phocyl. 6, et cfr. lI, 60. 591. Sic alibi quoque (mac; àyva’ç, 597. Cfr. supra, 1H. 185, sqq. VIH, 251. 600. Codd. wapéôncav, male post na- 592. (Idem. 1960: pro 1590;, au forte 90:60’wu; : nos corr.

120 EIBÏAAIAKQN AOFOZ l’. K01 776150011, 1:06. 10:90:, i3’ 57.750: 3019060170 ’ Oüvexev 060510701 yevémv névrmv 601694517011 605 01’110 50510:1 7:9.üv ô0ûn;, 53:30:10: 3’ 57(ng X5:90170i-1170 0560v75; ’ 3: 96.11000: 99°70’: 0670i. Èv campai; 175796301 x070x96:]10v75; 3:’ ô’v5:30;, 0101767001 Aîyu’n-7ou 9000.50; ve’0; 5630901 59x31 T71; i3:’11; yai-nç, 0i9:69.0:ip.5v0; 5?. Èlhîwov’ 610 À9Xfiç, ri; ë9E000: Mœxfi30v5; 0017570: 051395; ’ E109V 3’ 5E À01Ïn; 90:00:53; 9570;, 01576; 0i’001v, ; 170’00v 01:51:005: 701’001 mëôv 75 mi inémv, 1106170: 3è 011 5 5: 1:01 même: xaxôv 060171505: ’ P5115: 3’ Aiyônrou73 Bacûaiïov 1 5 à: 35 75 7706170: K771’900’ 5131:1 [017]oxeï70:êrr’ 515950: van-0: Salomon. K06. 70’75 3’): 1:09.41000: 6563 9.570049 Bacùfiî 15000106701 76:10 leuxôv 515.100»: 1000106075199 5 Ë970 3è 109017061170: 17093; (9107?. nain-0: ranima K06. 7675 3’): 7099.7)v peyûnv 653; 0513 900: 30’105:’ 620 K06 709 7:17 and 361390: and 01017570: 00:91:11.0: 9.10.0» 130300110: x091rèv 73v 03.110010: 0’:v89:61:0:0:v Oïvou, 1:06. 9.51470; 71015906, 15:11:05 7e 700.001.705 K0:’: 0170:1, 6’059 507i 99070:; 1001101011 ànaîv7mv. 157.718: 03 9:?) primum, 99075 1000016097: 1:00:6990v, Anal «01.69.07.07170; 07954109 653v mium. 665 951;) 7069m 5x070v70ï3aç, 1’135 mi. é9vâw H9œ7o76xœv, 0iyôv 7s, ae9:1r).og:5’v0::0w êv (690:9 Allé 9.:v haïra-1:00, 653v 519.6907031, aïx’ ile-4’07). 01’170; 75:9 p.6v0; 507’: 653;, mûr: 3011:1 57’ d’un. 630 T-hv 3è 3:x0:006vr.v 7i9.0:, 1:0l. 9:03:30 015’265. To570: yà9 150051070; 1.571570: 35:).0î0: (590705001.

-ï 606, sqq. Gentiles sua tandem sacra abdicabunt sub Ægypti septima rage ’Græco [eodem, quem supra diximus, Philometore], - 611, sqq. tum quum rex Asiæ [Antiochus Epiphanes] Ægyptum invadet diripietque, [ipsis nempe Sibyl-

603. Ex Hesiada, Theog.’227. Re- cfr. supra, 192,sq., et 318, etPrœf. ad cul-rit apud Sibyllam sæpe. 607. Codd. in versus fine sensum clau- hoc615. Codd.vol. 517015670: - : nos corr. De dunt. De idolis in cavernas moulium spoliis ab Antioche ablatis confer Adie- aliquando projiciendis Cfr. lsai. cap. 2, næum, V, S 24. v. 19 et 21. 618. Similem versum Lactantium, V", (108. An melius 56601101.? De sensu cap.19, Erythrææ Sibylla: tribuit, sed in

SIBYLLINORUM LIB. HI, â 4. Et bellum, et pestem minet, lacrimosaque fata, Neglecto quoniam summi genitoris honore Humana fabricata manu simulacra profanis Imposuere aris : quæ tandem, urgente pudore, Omnia dejicient, terræque in viscera coudent, Septimus Ægypti quum rex novas arva tenebit, Septimus’ a regno Græcorum, quod grave terris Imponet quondam Macedum hello inçlita vinas. Quum vero ex Asinprex inglfiuet ille, prapalci Par aquilæ,. qui totaux equitum peditumque catcrvis Obducet.ter1:am,lfranget qui cuncta ruetque, Et regnum Ægyptî prosternet-, et omnia secum Asportans, vastum discedet prædo per æquor ; .. Tum gçnuaînflectent magna regique .Deoque, Æternumqne colent pet terras undique Numen, Et fabrefacta manu tradent signàlomnia flammis. Hinc Deus humanæ diffundet gaudia genti; 620 Terra e et arboreæ stir es ovium ne r0 a o Certabuntweros morlàlibus edere fructus, Vina dabçlnt, mellisque’favos, lactisqueliqnorem, Farraque,, terrestris P quæ pars: estI maxima . victus.1 Sed tu, nil cessahs, homo vafræ conscie mentis, 625 Conversns5 aamans, n Numen placare memento, Et mactare Deo taurorum corpora-centum, PrimÎgenosque ovium fetus, rédieuntibus horis. Ipsum, inquàm, si forte velit miserescere, adora. Nam solos Deus ille, nec est Deus alter ah illo. 630 Justitiam colite, nullique injurius esto z Hanc dedit Omnipotens legem morialibus ægris. lista: nostri temporibus, qua de reÀconfer Exc. nostr. V et vide Præf. ad volumen]. - 624, sqq. Rursus exhortatio ad gentiles. - lectum: ”Epya 5è lapon. 0. KüTfiKŒU- tem bujus lectionem ipse dedit : nam Ofiaovrat. codd. nostri ph mum habebant pro p.1) 6H), sqq. Hunc et quatuor sqq. ver- gênant, sine sensu. sus habet Lact. VIL cap. 24. v 625. Codd. and; hm)»: floütov, pro 620. Lact. tu! diem Opéppæra rating. «clip-trinquez, quod Clem. reddidit. 624,541. Affèrt hos duo versus 1an- 629. Frequens hic in Sibyll. ex Deu- quam Orphicos Clemens in’Coh. p. 64, teron. cap. 4,1. 35; haï. cap. 45, etc. memoria falsus, ut videtur. Verum au- 63]. Phocyl. 17, et cfr. Il, 74.

l2? ZIBÏAAIAKQN AOI’OZ P. Ana: où 706 payât)!» 600v? pm’vipa pénien, Oct-mire un mincirai Sporoî’ç letpoîo ralenti: Ëlôy, mi. 90659660 3h43.; 761m0: âœpëvreç, 635 Kai (Matlab; flamme: Ma), xôpav 1’ aîtpé’À’n-rm, Ëevn 3’ ÉOan nope-661.1, mi (pâlot Suvécrat, HyeiLo’veç 3è 9670061» à; film yaîav inavreç, ÀMoËyfi-fi 86 r: 706:0: Bpo-râw, mi fioîpÊapog in?) x I Èllaîôa nopôflc’q ridant, mi nimia yaïow

640 EŒPUU’IJ WÏOUTOIO, Kal- ŒVÎIOV il; 5.pr ŒDTOJV È0mm. I 1mua-06 a, 1e ami âpyiîpouI 0 siumIl (Écrou,0 ... Ê oiloxpnpomîvn mutât noioaivoucaz WÔXEGGŒ), X0397.) êv calo-min i ëTanOŒ 3è inane; ËGOVTdL Kari. 163v pèv 76:29; TE nazi. aïypia: 0npia Tain . 645 Eupxôiv 3n111’aovrm ° étai 3’ au 7161-0: relecflfi, Aeiælmva yods: «Quum; évadée-aie Oœvdvrœv. A61"): 3’ ëcnaproç mi obi-ripera; Écrou aimiez, K’npüccoucœ râlante: p.660ç [piapôv] civepu’mœv, Hollà xpâvœv faix-n neptrellolaévmv ivmv’rôv, 650 nil-rac nui Gupeoùç, yawoùç, napwoixilaî 0’ d’axer 01’23è pi»: En 39051.06 E610: mihi-m eiç rupin; afiyvîv. I Kali 767’ aîn’ vît-Nom 0:0; népalaen paca-710:, ç rio-av yaîay nanisai «daïmio xaxoïo, 03; iLÈV sipo; meivaç, oïç 3’ apud matât ulémas. 655 063F: 7e un; flint; gaulai; TüÔE mina notion, Àllàk 9505 peyoîloioUn môvîcaç c àâypacwN IN âoeloîç. Acné; 3’ a5 myélome 0505 wapixane’i 17106er 13.69.0609 mua-Ç) a nazi oipyüpq), fise’ ce Maya) [109909939 ’ mi. yetis: 157.5696905 1’13è enflamma

p - 632, sqq. Adest enim tempus quo immanes calamitates in gentis humanum irrupturæ sont, inprimis barbarorum [an ut supra Romanorum P] vastationibus.

634. Pseudo-atticum est (poôepoîo pro Go’zpôapov Eflvoç dicebantur, et l, 394, çoâepâç, estque cum un; Construen- &vôpsc flapôapôcpowoi. dum : volebat Gfrôrerus cum 9:05 jungi, 642. Codd. mpaïvouco: vcl nomina- subaudiîo quippe, sed male. lu tûchi ca : nos con. Cfr. Vlll, 17,etll, 111. quantitatis mendum est Sibyllinum. 645. An potins cépxac? I 636. Prius hemist. ex Evangeliis , 6H. Ex Homero, 0d. i, 123. Malth. cap. 24; Luc. cap. 2l. Etiam ad 648. Codd. pupïmv: medelam propo- hune locum respicit Lact. Vil, cap. 14. suil Cast. Sed quidni etiam pelé-w, ut 638. Sic supra , 520 , Romani 1:0)»- VIH, 240, simili venu?

SIBYLLINOBUM LIB. Il], ê 4. l23 Tu vero æterni magnam fuge Numinis iram. Namque ubi mortales cunctos horrenda gravahit Pestis, et immanis pœnarum incumbet acervus, 635 Et regem capiet rex fortior arvaque demet, Et gens delebit gentem, populosque dynas’œe Interiment, fugientque duces aliena per arva, Mutabitque homiues tellus, Græcisque repente Barbara vis incumbet agris, terræque feracis 640 Divitias omnes exhauriet, armaque vertent Mutua discordes inter se, scilicet aurum Propter et argentum (tantum malesuada inalorum Gignit avarities), tum’ demum in finibus omnes Externis, ferre mactati, inhumata relinquent 645 Membra lupis avîbusque feris : quo denique facto, Relliquias tellus consumet luce carentum; Atque omnis posthac inculta, inarata jacebit, Infelix, bominum scelus exitiabile testaus; Donec, Ionginquis in se redeuntibus annis, 650 Peltas et clipeos, gæsa et tela omnia promat, NEC de querceto lignum cædatur in ignem. Tune a sole Deus regem demittet, in omnes EfÏusum terras belli qui comprimet æstum, -Occisis aliis, aliis in fœdera junotis. 655 Nec vero propria sic digeret omnia mente, Sed magni præcepta Dei veneranda secutus. Atque opibus rursum florebit amata Deo gens, Argento gravis atque auto, cultuque renideus Purpureo, cumulala bonis terrœque marisque.

-- 652, sqq. Tunc propinquus Messiæ adventus in terras œlebratur, ejusque regnum in Judæa et quiaem in ipsis Hierosolymis coustituendum [sic aperte N ester].-

650, sq. Ex Ezechiele, cap. 29, et sic àvurokôv, et idem innuere videtur Ta- infra 728, sq., longe licet diverso sensu. citus, Hist. V, S l3 : sed alii simplicius Respicit ad bos duo versus Lact. VlI, meliusque n e cælo u , sicut supra, 286, c. 26. In secundo 0’ addidimus ex 729. Cyrus e cælo demittebatur, oüpavôbsg , - 652,9qq. Huncetdno sqq. chat Lac- futur-us in terris quasi Messiæ figura. . tamias, Vil, cap. 18, nisi quad scribit 655. Cfr. Joann. Ev. cap. 5, v. 19 et GEEIPAPBS 956;. Ceterum à-n’ immo , u a 30 : 06 66mm: à uiôç notsiv àæ’ écuroit sole n, saut qui intelligant a ab oriente n, oüôév, quod hæretici quidam in malum ut est apud lsaïas, cap. «il, v. 2, 6m” sensum truerunt. . r

124 ZIBTAAIAKQN AOI’OX P. 660 Tôv éyatfiôv 101030060: ’ mi. ipEovrou Basilic; Àlln’lotç 10015000, êwapaîvovreç 300000: 0051.45. Ô 906w; 06x dyaeàv mêlerai 350.017". fiporoîcw. ÀMà 1:00.07 Basilic; êôvâ’w êni rivât! TE yaîav Âôpooi épia-600311.05 èauroîç râpa (pépovreç. 665 Enfin: 7&9 psycho!» 05.06 mi 95:10:; épiai-0m; IlopOeîv Bouln’œvrat, ômviza 70600: ïxuwrm. Gücouct 1.6pr 1:67.000; ptupoi. [Sono-01mg, Tôv Opâvov 003706 3001010; ê’xœv mi. 110v aimiefi. Kari par 656; (pour?) peyaz’kç. 1:90; mîwa Rail-riser. 670 , Aaèv airaiâeu’rov, nevzôçpova, mi rapiat; aôroîç Ëaaerm à. payailow 6:06, mi. mine; (9.06me XElPèÇ 0i1:’ àôavoîroso. An, oôpavôôsv 3è maoüvrat

Poppaî’au wigwam x0700 yaî’ocv ° launaîôeç a5 70 kawa: ile-raina, Réparation si; pécov civôpiïw. 675 raïa 3è waflevérapa 000.0605701. figue: neivotç X2090; 0i10’ aîOawoîrom, mi. iXOüzç oî navrât nôvrov, Hein-00 8è 61.90. fig, 1’13’ aïe-7:01:00 (pâlot reteivôv, Bisou. àvôpu’mœv damai, mi mica 000.1060: (DpiEsv. im’ &Oavaîroio npoaému, mi. çdêoç Écrou. 680 lilliêoîrouç nopuçaî; 1’ épée»: pommé; ra nela’npœv « ËfiEEL, xaaiveâv ’0’ Ëpeêo; minceur (paveîrou. é tu: 3è ai a eç êv 06’ ecw ûlnloîaw Ëcîov’rm :1291: vanam? (35600:0 3è nérçau. Ainsi-L, mi. neâiov vcl-0906051. naîtra lapéàpa. 685 Teixea 3’ eônoinm layai nec-émeut. aïnowra ÀVÊPŒV 300000.», 6’10 rèv v6y.0v 06x ê’yvœcav, 0130N: xpimv 057031000 0505, 00.1, ëqapovt 0:41.17) Hein-e; êtpopimfle’v’rec 39’ iepàv figure 167x009 Kai. xpivet «civem ronge? (900;, 63è uaxaip’g, 690 Kali. tupi, nazi ire-réf) ce xaraùiîCovrt i 2001i. garou Geïov &woupavôeev, 00310:9 Môoç, i5? patata 1.10176): mi. Xalemî ’ 0060010; 3’ ëni rerpoînoà’ Écrou.

- 663, sqq.. lpse conjuratos debellabit reges, conjuratos nempejn Judæam et sanctam urbem ejusque templum [sic rursus aperte Noster]. - 675, sqq.Finis 660. Deconjuratis in Messiam regibus 663. Sic infra , 734 , Éni rfivôe nôhv, cfr. Psalm. 2 et Prophetas passim. - de Judæa. 662. An ex aliqua gnomico? 667, sq. Ex Jeremia, cap. 1, v. 15. .

SIBYLLINORUM LIB. lll, 5 4. 425 660 Nec minus incipient sævi contendere reges Inter se, magnoque irarum fervere.motn. Invidia nihil est pejus mortalibus ægris. Ergo iterum juncto gentiles agmine reges Invadent terram banc, fatum sibi triste parentes. 665 Namque Dei templum cupient civesque verendos Diripere infestis manibus. Tum pinguia rura Ingressi, statuent ipsis sub mœnibus urbis Aram quisque suam, propriaque in sede sedentes Jura dabunt. Sed vox affabitur alta Tonantis 670 Expertem mentis populum, justasque reposcet J udicio pœnas, pereant ut funditus omnes Dextra immortali. Labentur ab æthere celso In terram ardentes gladii, flammisque coruscans Supra bominum turbam tædis pluet igneus axis. 675 At terra omniparens illis agitata diebus Sentiet ultricem dextram; piscesque mariai, Terrestresque feræ, simul et genus omne volantum, Humanæque omnes animæ, et maria omnia, vultum Irati cernent exhorrescentque Tonnntis. 680 Ille procelloso sublimes vertice montes Franget; cæruleique Erebi domus ima patebit. Parturient summis in collibus antra , cruentis Feta cadaveribus : manabunt sanguine cames, Implebuntque procul torrenti flumine campos. 685 At muri, turbæ hostilis munimina vana, Præcipites labi cernentur, quando supremi J us legemque Dei nescistis, et impete facto Hastas, heu! miseri, sanctam vibrastis in ædem. . Omnes ergo Deus hello multabit et euse, 690 Diluvio simul atque igni : tum sulphur ab alto Depluet, et lapides, et denso turbine grando; Quadrupedumque genus communi clade peribit. rerum [ jadaîco more intellectus, id est, finis impiorum omnium et totius mundi re- novatio ]. -- 672, sq. Lact. Vll, cap. 19: a Cadet malta similia, ducta præsertim e Pul- - repente gladius e cælo, etc. n mis et Prophetis, tanquam vulgo cognita 675. Recurret infra, 714, ubi et alia nostris in nolis prætermittentur.

426 ZIBI’AAIAKQN A0160): P. K0:i. 1615 YVCÂGOVTIXI. 653»: cipëpomv, a; 1&3: praiv5:] - inœy’n’ 15 nui ailaiayuàç un" ainsipovo: yaîav 695 liera: ôllupévaw dv8901 - mai. 1:06:15; 060030: Ai’p0:1:7.0600v10::° miam: 35’ 15 Taie: 7.0:i 0:61?) 01.010; 011071.90»: - x0p500v1a: anta: empauma. A"A010ç î p.0: I 10: I 5 1mm’ au 650c; paya; aévaoç 15 Ei15 npop’015ûaa:.a I 18 Toise 6’I 5005100. w où):z (hâtera, a I 700 u 01515011110, 01: tu novoit 5V (ppm: 05m. Â:I;50010v003, 751p Ilveû’y.0:a 1 6506 n 157.510: I 10:10:g m’a-nov.t I :0: 0:0 peyaloio 6500 115p: v0:0v 0710015; 151007730;Y! (fiaow’,i a: eüçpawo’pevot 1 l .. E1: x 10610:; x r1 DE; 30605: x1i0111ç, ô ôtxatoxpimç 15 pâvupxoç. 705 A616; yàp anémions pto’voç, peyûœç 15 10:90:010iç, KÜJÛŒOEV 605i. nixe; 510v nupàç aieope’vom. 15111615750: 6’ 5’000v1a: 5’v 0i0150w, 1’13’ êvi xépaag. Où vip yàp nounou 3:00:06 * (1.00.0: 8’ 50051:2: nia-roi; U Ain-ô; ûwe’ppaxoç ÀÛoivowoç, mai. flip arrima. 710 0:: 1015 n v7.00: 10:00:: 16153 1 5p.000:v, -.K 1100M t l0001010; si a 90.55: a- 100;l 1 av pou;9 lexamen; - Haine:Ô yàpl 0:61oî0:A 00v0:yœv:0’î,z z x 63è Bonôeî,v 8 0 I Oùpavôç, 1319.1.6; 15 0519.0105 1335 Gel-riva. raïa: 351:0: - 5vé15: 0: 000.5605100 iî 0:0: xsivo:ç. 1513:)! oit?) 010710310»;Yf 167wP 0ième: 3’ évi. ÜyNotÇ, A5615, rumine; 651100115; 571i xeovi, 140003715000: À00îv0:1ov 6100.50, 656v néyav 6410316: 15. HEIF’EŒFGV rpèç vain, 5115i. 06:10; 501i 30v0i0111ç ’ K08: vo’uov ùqtia’roœ 6506 çpœzcôpeec: naïvnç, 720 6015 3:10:61010; 1:57.510: 1106:1me 10:18: 7070N. (1.5:; 0:00:v0:10:0 19:600 newluvnitavo: qui, Ëpyo:É a. 15 x5:p010i1110: 8, a l aeëazôueô’ I I 1’ cippov: 000:?) E3610»: 5006m 15 3:0:10:cpô:pévmv &vOpénmv. To010: (3040000: 4’070: 1::010w &vflpe’mœv, 725 A5515,a. 6505 x0018:Î a:i-fipov êwi 010p.0î1500: 1506v15ç, --- 698, sqq. Vates prophetiarum suarum veritatem asserit, tanquam divinitus af- flata.---- 702, sqq. Judæorum felicitas post illos dies.-- 714, sqq. Tali spectaculo commotæ gentes ad Judæorum Deum convertentur. -,- 693. Codd. in fine aphte: vcl xpwsî : 712. Confer Paulum ad Ron]. cap. 8. con. Ops. v. 28 : Toi; ayant-ba: 16v 050v mina:

SIBYLLINORUM LIB. HI, â 4. 127 Et tune æternum, qui judicat omnia, regem Agnosceut : bominum fletus clamorque cadentum 695 Implebit terras; alii sine voce jacebunt, Sanguine proluti; tellus bibet atra cruorem, Et rahida explebunt se carnihus ora ferarum. lpse mihi dedit hæc Deus omnia vaticinari . Magnus et æternus : cujus quodcumque voluutas 700 J uSsit, erit; nec vana cadent aut irrita fats : Quippe Dei nescit mentiri Spiritus orbi. Interea magni proles secum paremis Circum sedem vivent diviuam, et munera carpent Quæ dederit mundi judex et conditor et rex. 705 lpse etenim solus valido munimine tutos Ardeutîque, velut muro, circumdahit igue. Ergo urbes hello intactas sedesque tenebunt : Quos non ulla promet helli manas, aspera quando Omnia depulerit præsentis dextra Tonantis. 710 Et tune attonitæ clamabunt insulæ et urbes : O quali gentem banc Deus amplexatur amore, Gui houa cuucta dedit; cui se submittere jussit Cælum ipsam, solisquejuhar, lunamque nitentem! At terra omniparens illis agitabitur horis. 715 Tune homiues gratas effundent 0re loquelas : Hue agite, hucomnes submisso poplite proni Æteruum maguumque Deum regemque precemur; Donaque mittamus sanctam Omnipotentis ad sedem. Et dociles memori coudamus pectore legem , 720 Qua non est melior terris nec justior ulla. At nos æterni deerravimus ordine juris, i Ut defunctorum statuas et inania signa , Numiua facta manu, sterili coleremus honore (Sic 0re unanimi mortalia corda loquentur). 725 N une age, sacrata cum gente in genua cadeutes conçut et; àyaôôv , nec tamen nimis 721. Rabat hune et duo sqq. Justi- urgeuda similitude. nus. Cohort. s 16. 714. Cfr. supra, 675, loco magis op- 722. Inst. égaya. 85 zup. yepaipopev portuno; hic autem alieno et suspecte : nippon p.660. et fartasse deleudus versus. 723. Just. 58010:.

128 ZIBI’AAIAKQN AOI’OE F.

T5p1[1:0y.5v 67130:0: 656v 75751-îîp0: 1:01’ oixouç, Èxôpâw 5117.0: 110p:C6p.5v0: :0013: 70:70:11 511mm 110i Xpôvœv (1:61:11 155p:157.7.op.évœv êv:0:0163v, flâna, Mi 0095069 xdpuôaç, 10:;1.min:7.0i 9’ 6717.0, 1107.7.8: 3è nui. 1650W 117.600, [557.5011 636:0»: 15 ’ 0635 7ô:p 5’): 371071.06 E670: 7.641510: si; rupin; 0:67:16. À7.7.0’:, 1é7.0::v’ È7.7.à:ç, üwep-rîzpava: 10:65 «ppovoüca: i v Ai0050 3’ «À00iv0:10v [15707.61op1, nui. 117100670500. 2150.01: 3’): 515i. 1117135 1167.:v [10v] 7.0:èv 66007.05 735 6015 (LIN êË (Sain; 706-11; 157.510: -[1.570:’7.0:0. Mi: nive: Kapaipwav 1 0’:xiv°n10; 7à:p épeivuw. Ilép30:7.iv à: x0i1nç, p.610: xaxèv 6111507110139 À7.7.’ 011157.00, p.63 icx’ û15p-rîqmv0v êv 01116500: 6071.3v 615pçia70v, 0150.0; 157:0; 675w: xpa1a:o’v. 74° Kai 3067.50: 65:?) 715767.09, -i.’v0: 161035 71.516073, 61511015 36 2.0:: 10010 7.067, 157.0; 0::0:p.0v 190p, Ei; 3è M0101);I . 75’25: au xpi0:; 0i00:v0î10:0l V 1’ 6eoîb, [ÜEet 51’ civôpu’mouç 0170006; [15707010 1:01’ émût]. Fi": 7àp 10:775vé15:p0: (3710107; 30305: 13v 0’:’p:010v Kapwôv ânetpécwv 0i100, oïv00, 10:3. 57.0600. 745 A61àp 0i11’06p0w605v 71.57010; 77.0xepoü 110137 1230, I Ae’v3p50i- 1’, 0izp03p60w zapnèv, 3:0:i nimia: 71517.01, - K0:i (3601;, 5’10 1’ üpvâiv cipvaç, 00:76»: 15 7:06pm); ’ 1.10701; 15 75-655: 77.011591; 7.501070 7037.0:x10; 1 II7.’rIp5:ç 3’ 0:61: 11675:; 0i7aflôvvxaig1ci0v5; 6790i 750 . Ë000v1’ ° 0635 (Léman: 7.010: xOovèç, 0635 10301716; - 0635 60900101670000: 007.5605100 06x51: 706:0: ’ 06 1167.5716; 1’, 01’13’ 0:6 75 x0113: 7.001113; 0679.6; 51’ 5010:,

-- 732, sqq. Exhortatio ad Græcos [id est, gentiles Ægyptios] ut desinant Judæos ad auxilium terræ suas convolantes, fervescente vel jam erumpente Machabæorum

726. Codd., inverse, ünvow: 5590. autem allegorice Judæos hic designare, 734. Codd. articulum 16v omittuut. tanquam e Camarina seu veteri Ur ori- 135. Vacat 0..., ut lib. x11, 111 et undos : cfr. supra, III , 218. 195 , utque 01 sæpissime non in Sibyl- 737. 1101980101 à: 101m0. respicit ad lînis tantum, sed et apud ceteros Alexan- proverbium aliquod olim vulgatum en de drinos : Cfr. Excursum uostrum VII , u fera dormiente non cxcitanda n , nisi cap. 8, et supra 113, 141, etc. forte ad apologum aliquem Æsopium, 736. Notus versus ex antique prover- unde Nicetas historicus, pag. 89 ’ Mfiô’ bio apud Steph. Byz. v. Kanâpwa, apud àva7xâC5w 13 106 116000 ônpiov 3:00- Virgilium quoque citatus et alios. Videtur 11vitew 1è 150:; 1001031151101

SIBYLLINORUM LIB. lu, à 4. l2!) Quisque domi, summum veneremur rite parentem :1 Armaqueper totam relegamus inertia terram , V Annorum septem circumvenentibus horis , Peltas et clipeos, galeas simul et genus omne 730 Telorum, curvos arcus, celeresque sagittas; Nec de querceto lignum cædatur in ignem. r Sed misera, heu! vani jam desine, Græcia, fastus, Æternumque orare Deum fac provida cures. I Mine et in banc urbem populum, qui fluctuait expers 735 Consilii, genus a Lsancta tellure trahentem. Ne Camarinam agita : minus hæc immota nocebit .- Neu pardum e somno, ne quid patiare molestum. Comprime te; nec sit tibi tanta superbia cordi, Ut retinere velis durum ad certamen euntes. 74° Sed magnum venerare Deum, pars ut tibi detur Cum sanctis, fatale ubi jam complebitur ævum, Et justis cunctisque aderit mortalibus bora Judicii magni, jussu imperioque Tonantis. Nam terra omniparens mortalibus undique fruges Edet inexhaustas olei, vinique, cibique; 745 Melleaque ex alto rorabunt pocula cælo; Arborei fructus et dulcia poma, simulque Succrescent ovium fetus fetusque caprarum; Et niveo fontes erumpent lacte fluentes. Oppida plena bonis, et pinguia rum nitebunt : 750 Nec gladios metuet, nec belli terra tumultum; Nec tremcfacta gemet nutanti pondere tenus; Nec bellum, nec erit mæstorum squalor agrorum, madone], retinere, si velint bonarum sanctis promissarum participes fieri.- 743. sqq. Runus temporum novorum felicilas describitnr. - A 739. 21:04:: in msculino, quum fe- 1oîm Ra! à); «halbran 196m; (le. Geoîo, mininuin præcesseril, Sibyllinam sapit "Hæc ên’ àv0p. 51:10:11 xpiatç fiôè au! Iicentiam: vix enim proponere ausimus étui]. Ex duobus ultimis versibus unum enflas" le àyôva. redundare patet; Utrum , nescimus : et 741,5qq. *01m61:s and miro râla: tamen ipsa lautologia defendi potest Si- aïctov fiuap : addidit Ops. 143016619 , et byllinis exemplis, ut supn, 154 , sq. aïctnov rescripsit, ut supra 569, partim Utique cfr. infra, 183. e conj., partim etiam ex Lactantio, V11, 747. Mule productum a in lui-1’900; 20. une: tamen in legeme; humi-r: noli curare : estlenim Sibyllæ mendum. au! 76 me.) fêla; «fumoir; fifi 59.o- non librarii pro 30.104914. 9

430 ZIBYAAIA KQN AOFOE F. Où hein, mpnâw u tuméfiât-rampa xflaË’x. Ânà 93v 56975:1; peyaôm navrât yaîaw ënaoav, 755 Kali (Matlab; pomme (pila; gémi réputant-o; Écrou . Aîâivoç, munis: ra vôpov zou-ù yacîow oïnacav ÀvOpu’mmç rauqua: êv 0690M?) âcrepôevn Àôoîvaroç, 6’60: mimait-rat. Sub-Cm aporoîinv. A6113; 78:9 névoç êc-ri 055;, mûr. Emma 51’ aïno; A6154; mû rugi çléieiev laknèv pive; 05189630. Allia xaraamôcavraç ëuùç «ppavàç s’v 61165601, (1,867517: lameriez; aminci); i a?) :6)er 7.41955: i Monxeiav neqaülaîo, mû. inptrov ipsam; sin-Av ’ T’hv 3’ miam yévvcw raison: rpitpe, F1132! mués-1.19 765 Toits: 7&9 ÀOoîvazroç nezoléaerat, 6’; au dudprg. Kai 1613 3’ êEeyeps’ï Baci’Mîov si; aiôvœç

flâna; ëfi’ &vôpcônouç, à’ywv vo’uov [ô’ç nor’] 38mm

EûceÊe’o-L, TOÎÇ nâcw Û’EËGXÉTO yatïav dvoiEew, Kazi. xâcuov, guipon: te 1:61:14, nazi vignot-ra même, Kaî voüv àeaîva’rov,ai(ôvnov eûquocüv-nv TE- 77° lIaîc-nç 3’ in yod-n; MÉuvov and 369m 1:93); oïxouç Oïcouct impact» 0506 ° mûr. gercerai aïno; Oixoç ên’ &vôpu’imtcn zani êocope’vowi wuee’ciim, Mx 3V ætate 05è; matoir; ëVSPEGGt yepaïpew ’ [Yiôv] 7&9 31.90.6006; [Bporoi impacte Oenîo. n K06: irisai. reôiouo 19531, mi rpnyjeç 510m, Oû’peoî 0’ ûzlnîevroc, mi 579m minot-m wo’vrou, Emma mi eû’whoroï 75 goderai fluerai. xaïvonç. flâna 7&9 zip-6m dyaeâ’w énî 701’5an infini ’ 780 Popçaïæv 1’ àçeloiîav. 9306 (myélome «poqâfirou. i

- 761, sqq. Simul vero caltas unius veri Dei commendatur, impersis quibusdain morum præceplis. --- 766, sqq. Regnum justarum [id est, Judæorum] in omnia meula manoque gentes. --»

753. Codd. anoppfirupa z conflit 762, sqq. Hunc et tres sqq. oint La» Schneider in Lexico. ü tantius de Ira Dei , cap. 22. in hoc ta- 754. Codd. and. une: cf. supra.’59]. men àvôpouçlegens pro âôixouc, et Gai) 757. Codd. &vôpu’mouç :corr. Cash pro in). 158. Syntaxis Iaborat : an (ires! ali- 763. Lactap. ra 963.4005, et in fine, iquid ad sensfim? - âpcevoç àpwov 669w. . 759. Gfr. tupi-a. 629. i 765. Lacl. ne! 7&9 6 ’AOâvu-oc : sed 760. Codd. aiii, yévoç pro pivot. vulgata sala valet.

SIBYLLINORUM LIB. lll, â 4. Hi Aut famis eut fruges vastantis grandinis barrot : Sed pax immenso late dominabitur orbe, i Et regi rex fidus erit, semperquc manebunt Fœdera; quique potens cælo dominatur ab alu), Rex Deus, unanimi per cunclns omnia terras Lege reget, generi humano quæcmnque geruntur. Nain solos Deus ille, nec est Deus alter ab illo : Ipse graves bominum fastus combusserit igni. Sed mea vos animis assumite dicta, Deumque Viventemcolile, et cultus vitale nefandos. Absit adulterium, inque mares elfusa libido. Educ quisque tuam, ne vero interlice, prolem. 765 N amque istis magni succendilur ira Tonantis. Tune super humanas gentes regnum ipse capesset Omnia mansurum per sæcula, qui pia sanctis Jura dedit, quibus et terrain promisit apertam, Et fortunatæ portas regionis, et omnem 77° Lætitiam, internas mentes ac nescia finis Gaudia. Tune et thura forent et munera prompti Omnibus e terris ad magni Numinis ædem. Nec deinceps bominum generi doums ulla coletur, Hanc præter, quæ sola piis invisitur, ipso 775 Designante Deo z nam templum Numinis ahi Rite vacant homines. Ergo undique Iitora, campi, Et celsi montes, ettcærula vasta patebunt, Et faciles pedibusque dabunt remisquc meatus. Pax etenim dives toto spatiahitur orbe, 780 Et gladios frangent afflati Numine vates,

767. Vulgo 511306 580m" : nos corr. 775. Omnes initia uiôv habent no- e conjectura quidem, sed certissima. biscum, et sic jam antiquitus legisse 771. Respicit ad Psalm. 7l, v. 10. Lactantium teslnlur supra mon" ex eo 774. Mien hune cum sequenle versum locus. Inde desumpsit Augustinus quo- Lact. W, cap. 6, ex ejusque [ide divus que. Nec tamen dubium vnôv sive vaôv Augustinus, contra Hæres., qui tamen rescribendum esse pro ulôv, sien! nos Nov legit unn verba , sed uvale. Addit quoque latine interpretati sumus. autem Lact. hæc apud Sibyllam inveniri 776, sqq. lnsignis locus apcrîa imita- a in fine carminis Erylhræi a, quod in- tinne lsaïæ prophelæ, cap. Il; v. 3, sqq. terprelandum a sub libri Il! finem n. Est autem «pincée: 616m: attitre dictum, Cfr. Inti-0d. nostr. ad Sibylliua, ubi do- cnimushujus libri partes antiquissimas ut779. I, Cfr. 322. supra, - 304. - ’ Erylhrm vulgo tribui solins esse. 780. Cfr. supra, 583, sq.

432 EIBTAAIAKON A0102 P. Aüroi 73:93:91,704 ra 3901175), (3060.57; 1re simum. cran. 391 mi. 11.0.0570; êv 030903:0th dizain. Afin 7&9 947007070 6:05 xpiciç fi3è mi aîpx-n’. Eùppaîvônfl, x6911, mi chaînée- coi 7&9 33(0er 785 Eücppoo-zîvnv aiôvoç, ô; 069m8»: 3ms: mi fiv. Èv coi 3’ oixn’cer coi 3’ Ecce-tau. oieaîvowov (963;. Èv 3è Minot Te nazi. ëpveç ëv oû’pecw ënuiy’ Éden-au. Xdprov, na93ûiéç 1’ ê9itporç d’un Boaxfiaovrm * 9x10: du (Miami; 3109035; aùltceficovran ° 790 Eupxoëôpoç se un»: âxupov çéyerai êni pérvnç, à; fioûç- mi. raide; 9.00.0: vn’moi êv 3509.07ch Eoucv npèv 7&9 ê-iri xôovi W90: nomen. Kai. (39395100; chaînons; 659.0: opiat. XOLPJÎGOVTat, Koûx 07371600001. ’ xsi9 709-9506 Ëacsr’ êw’ aùroûç. 795 2719.0: 35’ son épée) 9.003 épitppaaèç, (son vo-îicou, Évite: (in minant 10 19.0; 7&1?an 753111017. Ônnâre xev (amocha ëv 0139an éon-:9691: Èwüxmôqaflôiar. 1:96; éanépav fifi 1:96; 1’163,

Abrixa mi. novnop’rèç aîvt’ oûpœvâôev 7:9oçe’9nrou .800 H96; yagïav viam, mi ci oflag viellera Èxleinlzei non-à néo-00v air." où9awoü, i3 è cal-6m; Arrive: WPOÇdVÔGt, mi En]: êni yaïav ïxœvrau 7 Amar; mi crayôveco-L m2196»; 3’ aïno 6719.4 ye’v’nrou. ’ Èv vepe’kç 3’ 51175065 Film WEKÔV 1.-: nazi inne’œv, 805 Oie: xuvnyeainv flnpâw, ôuixkçaw 69.0an ’ A Toüro 10,0; relégua celai 6&0; oüpavàv oixôv. Ana. x97: mévmç 665w 9.570049 Baaûfiï. Taüroî 607., Àacupi-nç Baëulôsiia raflent 9.00496: Oicr9oy.ow"hç n9olmoüaa, ê; 15.7.1030: «continuai: 1:69

-- 784, sqq. Gralulntio ad Judœos.-- 795, sqq. Signa in cælo et in terris, tetra omnia et mimeiu, magna! illius rerum conversionis præuuntia. - 808, Sqq. Epi--

783. Codd. omnes, apion Contact cum magna tamen lectionis variante. qui : sed cfr. supra, 743. Habet enim : ”Ev 6è 16x01 011w âpvsca’ 784, sqq. E Zacharie. proph. cap. 2, tv 069w.» ânmoüvrai.16910v 7&9 167- v. 10 z Tépnou ml sôçpaivou , 067mm ne: êptçoww and pétunias. ’Apnm mW Ziév, x. r. À. uôaxoww final tu! «au: fi9010701(an po- I 787., sqq. Hunc cures sqq. versus cum tins 3010701, id est, poaxfipao’b? ), 209- vicino 793, cita! Lacl. V11, cap. 24, xoôôpoç ce lion chef &vaov 11:09:!

SIBYLLINORUM LIB. Il], â 4. 133 Qui tune jura dabunt bominum acceptissima genti. Divitiis homines largis justisque. fruentur : Namque hoc Æterni regnum dicetur eritque. Gesti, læta puella : tibi nam gaudia nunquam 785 Interitura dedit cæli terræque creator. Hujus cris sedes z tibi lux æterna micabit. Ergo lupis mixti salient in montibus agni , Et grege confusa tigres pascentur et bædi; Cum vitulis ursi degent per prata vagantes z 79° Carnivorusque leo præsepia lambet, uti bos, Infantis manibus teneris in vincula missus : Quippe ferum Deus ipse arrepere caget inermem. Cum pueris somnos capient de nocte dracones, N ec lædent; divina teget nam dextera natos. 795 Sed jam signa tibi dicam clarissima, quorum Indicio linem terris Inox affore discas. Quum visi fuerint stellanti fulgere cælo Per noctem gladii casus ad solis et ortus; Quum pulvis cælo terras effusus in omnes 800 Depluet, et media cursu lux aurea solem Deficiet , subitosque alieno tempore 17.1118 Ostendet radios, inspersaque saxa repente Sanguineis guttis ferient tristi amine mentes, Et pugnas equitum peditumque videbitis, instar 805 Venantum, cælo misceri et nubibus altis : Tune fadet bellis, qui regnat in æthere, finem. Sed jam opus est omnes regi sacra ferre supremo. Hæc sunt quæ moneo, Assyria Babylone profecta, OEstro impulsa vago, cuuctis prædicere jussa logus. Ait Sibylla se, Babylone profectam [en ortum dicere voluitP], Dei jussu ista ceciuisse, futuram aliquando apud benzines mendacii ream, sed immerito. -- catalan ’ En 995’95va ce ôpo’movrec tra metrum, nisi forte nitrurai legas. âgé-topos notnfiaovrm. Omnia hæc pæne 795. Ex Homero, Il. lit, 326. ad literam ex Isaîa , cap. Il . v. 6. quæ 808. Habuit in mente hunc versum mirum maluisse Lactantium ex Sibyllæ et hune epilogum, id est, bujus epilogi fide prol’erre. initia, Lactantius , l, cap. 6, ubi Sibyl- 793. Pro un aplat, quod sensu va- lam ait Babylone fuisse oriundam. Aliter cat, Lact. épuisent, eleganter, sed con- tamen Sibyllæ plagiarius infra, 822, sqq.

131 ElBTAAI A KQN AOFOE r.

810 Han-1 nmçnrèüouoœ, 0mn” 91111111210, Ont-07;, ’ on apoomeüaaï 9.: 690707; 0111111911711 Osier. K01 111111101101 [390101 ne m10’ 13171M301 110119130; 07717.14, ÈE 115900991; 727011370111, abondée-loi dé 9.6 Kipwnç Mmpèç mi Tyran-070 1:0"?90; (p7i7006t 2115011011, 815 Matvonévnv, 195601:19:11: - êwàv 8è YEN-mm inane, Tnvixa p.01; parfum mules-ra, mimé-n 11’ 013811; Matvoue’vm 19160215, 611017 1.1.5700.1111 3è 119019km. [Ôç 7619 époi dûmes-av, à 119i» yeverfi9ow ânoîcw, Ôccoc 15 npôr’ êyévovro, roi 9.01 656g âyxaréleîe ’ 820 Tâw 9.5111115111 3è même: 6&0; vo’cp ëyxarée’nnev, 01811909111562th 9.5 rai 1’ 1100611111101, 1196 7’ êo’vrat, K01 165011 Ont-07;. Ôre 7519 xarsxlülero x6690; idem, 11.011 1:1; 064*319 916w; eüdozin’nroç 27.519011, bas-169.19 êvi cinq) 311-1117103001; 13801-18001. 211v 61.961 nrnvoîsi 0’, i’v’ 119117111087 1110.1 11669.01; t To17 nèv êyè) 1169.1911 1101i cip’ 117910110; 0113106 111191.11, T1?) rôt 11’917)? éyévov-ro, riz 3’ galure: 111611” ânedeixôn ’

(lof aîw’ étant") 0169.0110; 7&3’ énervât 11061101 15151010.]

- 818, sqq. Quippe se ista parentibus suis revelata audiisse diluvii universi tempore, area tune inclusam cum socero viro justo [Noëmo ], solo ex hominibus servato. [Ultima hæc de diluvio ac de Noëmo interpolationis suspecta sunt, immo

810. Codd. plerique 11.1111171147: : cfr. ideoque tardius interpolatam, originem VIH, 2. Deinde relicto inter lineas spa- buic vombulo tribuere voluerunt , quos tio, codd. quidam :Asînoum 6150 011x01, vix probamus. Ceterum ultima verba sed sine causa. 91300901 fléchait cum tribus sqq. versi- 812. An potins ultimum? bus citait Lact. 1V, cap. 15, lectione vix 814. Pro Fvwo-to’io nominc alioquin diversa, quippe àno’w tantum pro 6.111711 ignolo, Sunt qui n°11511010 reponi velint, habens. ex Virgilio, Æneid. V1, 38; et sic Lac- 817. Lact. 041051 ne pro pilum. tantius, libro I, cap. 6, transcriptus ab 818. Codd. où 1&9 (11101611115051 :corr. auctore Præfationis anonymæ Sibyllinis Cast. Sed hunc et reliquos versus du- menuisas, quam vide. Alii gnosticam, bium est un eademl manas quæ priore:

SlBYLLlNORUM LIB. Ill, 5 4. 135 9810 lnstantem Græcis ignem, pœnasque paratas Humano generi, divini arcana furoris. Et tamen, ut fictœ mentitam nomina gentis, Ex Erytbris natam me Græcia dicet : at illi Circe matre forent et Gnosto patre, Sibyllam 815 Dementem, falsam. Sed quum prædicta sequetnr I .Eventus, mea son recolent macla, neque ulli » - 4 Jam vesana, Dei sed vates magna vocabor. [lpse etenim monstrata meis genitoribus olim Omnia, quæ fuerint, et quæ ventura minentur, 820 lpse mihi ostendit, terrisque edicere jussit, Præteritisqne simul rebus rebusquc futuris Mortales implere animas. Nom tota nataret Quum tellus, unusque bominum de stirpe maneret Justus, quem per aquas vexit domus ernta silvis, 825 Una avibusque ferisque, iterum ut succresceret arbis; Hujus ego nurus, bujus eram de sanguine justi , Gui prima acciderunt, cui sunt monstrata futurs. Hactenus ergo mihi vera omnia prodita sunto.] nabis judicibus manifesta, tanquam addita serins a .compilatore live ordinale": Sibyllinorum, qua de re vide not.] effuderit : immo diversam omnino mons- græcitatis, et jam in V. T. repen’tur. Vult trant lnlrod. ad Sibyll. et Argumentuln ergo pseudo-Sibylla Noëmi cognntam si- bujus libri. mul et nurum se fuisse. ln versus fine 819. Codd. mséhttzcorr. Ops. Cfr. codd. omnes pucier unum, ltéxhv: sed supra, 162, sqq., et 287, sqq. eadem varions passim in nostris carmi- l 821. Ex Hamac, lliad. a, 70,et pas- niblu occurrit: videtur autem elegan- un. tius, certe magis Sibyllinum, 496x01), ut 822, sqq. Cfr. Vil, 8; Il, 125: nec Promu). 16; V111, 472, etc. omilte Præfationem Anonymi ad fictum 828. Finis hic est epilogi, seu partis illud Sibylla: ex Noémo genus respicien- huic epilogo ab interpolatore subjectæ, tem. de qua nos ad v. 818. 826. Nüuon pro vuôç Alexandrinæ est

TQN IIIEIBYAAIAKQN

’ . XPHEMQN

AOPOZ TETA PTOE.

10575, hinc Àcinç peyalauxe’oç, Eûpo’nrnç Te, Ôccœ nolucpôôyyoto 31.5: crénom); paysan» Mélho du? fine-râpoit wavalnee’a navreôeaôat - u Où 111313306; 00500 xpncu’nyépoç, ô’v Te utinam. 5 Âvepœnm 656v einbv, êweq’süaavro’ TE poivrwi I MM. 0305 neydlow, rôv où xépe; échoua &vôpô’w EËÈo’ùotç giflons: hOoyMn-roww anomal. 063E 7&9 oixov Élu vau?) ÂL’Ûov êlxuaee’wa,

Ana. Vaticinia de diversarum gentium urbinmque calamitalibus, de Neronis Antichristi redira, et de judicio supremo. Liber hic Christianomm Sibyllinornm antiquissimus est habendus, scriptus nempe primo sæculo, Titi imp. temporibus, paqu pas! Vesevi mentis incendium, ut infra patebit, v. 130, sqq. Auctor. religione licet Christianus (nam vide, 24, sqq.; 161, sqq.), origine Judæus agnoscitnr,

Tlr. Codices omnes 1610; 1é-raproç: quo Vaticani duo (ii quoque recens ex- quidam plenius. 1610; réruproç 1:59! plorati ), fera par omnia consentîunt. Enm 9505 nazi ôtaçôpwv xmpîwv (alii xwpîbv) nos lectionem, quia, minus ante nos rev la! vile-mV. Omnium autem codicum in- tractant, videtur ideo veræ propior, po- firmata est (ides, ex quo sub bos nu. tissimum sequemur; casque codices, peros annos propius inspecta primumque licet ante tria vcl plura accula scriptos a vim docte Friedliebio publicata est (sæculo KV, nisi fallimur), compendii (nos enim paulo tardions advenimus) causa nov. codd. vocabimus: prisca au- bujus libri lecüo nova omnino et mirum tem leclio plerumque uno verbe designa- quantum ab editis discrepans, codicis nempe Monacensis sive Hardliani , cum bitur,l. Olim aldin, undeolim. nos in priore edi-I

SIBYLLINORUM ORACULORUM

LIBER QUARTUS.

Audi, gens Asiæ prœnobilis Europæque , Carmina, multisono quæ sunt verissima cantu Vaticinanda mec, non falsi numine Phœbi Improba jactantis mendacia, quem malesano 5 Mortales cultu vatem fecere deumque; Sed magna dictame Deo, quem non manus ulla Formavit similem mutis de marmore signis , Nec domus est illi saxum in penetralia tractum, adeo templum excisum. "à, sq., et piam gentem deletam deflet. 130, sqq. Ægyp- lium, id est, Almndrinum, facile credu oh versus 72 sqq. Cfr. Exc. nostr. V, cap. 2.-- ], sqq. Exordium advenus falsorum deorum cultores, in quo «tu [sio- ut antiquior illa. I", 814], baud dissimulanter nomine se Sibyllam vocal. -- tione ou, men-i causa pro amie : venin xpnapmyôpou Clemens hune et n’es 8e- scripturam reddidere novî codd. quentes citans versus, Protrept. pag. H, 2. Olim neluçeéyxrozo, nec male : ed. 0x., pro quo novî codd. nsuônyôpou, alias enim vocal: Sibylla musam suam minus tamen rec le propter «peuôoüc quod nommoit: çmvfiv, Il , 3, et [nepôwoav præcesserat. âmôfiv, XI, 324; XI], 296. Sed novî "l. Olim Mediam-mou; : novî codd. M- codd. noluçôàflow, ut nos; nique sum- Omç flumoîm, unde nostra lectio. De mmim dicamus, quoties non aliud mo- «illum quod in (haletai mutavimus oc- nebitur, scia: leclor novam nos scriptu- currît sæpe in Sibyllinîs controversia, nm sequi. Il], 31; V1], l4. 4. Olim unciné-topo; : sed legem! 8. Olim lôpuôe’vru.

138 XIBÏAAIAKQN AOPOZ A.

Kœçârarov, vœdo’v Te, 6901:6»: nolualye’a 1035m ’ 10 ÀD,’ ôv ideïv 013x ê’a’rw du?) XOovèç, oùdè parfis-al. Ônnaow iv Ovnroîç, où filaoee’vra 159i Ovnf’îj ’ ç, 31.10096; aïno: min-n, ûn’ oüdsvoç mûri); épina. ’ 05 NE ra dvmpep’rf ra, nazi fiuëpn, flûté; Te, Âorpa, oûnvainke, nazi ixfiuâaooœ î00046605 15 Kaî. TE, and. tonnai ce, mi. devait.» crotta: myôiv, lino-(Lena 7:90; Coi-m, 011.5901. 6 aux xapfiov apoupnç Tt’x’rovreçI mû.i dévdpœx zani. y d’unehv, v «615:9 uQuin. i o l Ouroç ont paon-yen du: opem; 1:10:62» stem, Âvepo’motç 6’60: vüv Te mi tiramisu Ëooerau. «56K, Èx r«poing I yevefiç I ëZPl; i [êç sexémv]i Vàzptxz’oôat, w 20 Àrpsxe’œç natale’Ëm. 1:01:05 yàp me»; Défie; ÈanvSœv. 213 3è mûron, 7min, éreintas Ètëtînnç ÊE «Scion aréneux, çœv-hv wpoxéovroç ODmÜfi.

Ô’Àëtoc aîvôpa’nrœv activai zonât yaïav Ëoovrat, 25 Ôocon 3th oréçîouot 055v uéyav, eûloye’ovraç 11va (paysan! fiLSSW ra, marmiton; suce mon; ’ Oî vnoùç ph aimant; &wapwfoovrcu idâmreç, aut Bantou, I amantl laI «w «on7 ponant 6! moquoit, [KanK hem:, ,. goum 9 zouc. «fallut-ra le n lançonomra, 8 I ... AïtLaO’tVt êuqnüxœvI I pantaopéva,t ’ nui.I (fluai-gal.I 3o nganédœv ’ Raisons: 3’ évôç 0505 à; géra xûdoç, Offre quivov èéîavreç aîniaôaûtov, 0513 xlonaïov

Képdo; oïmyvtole’ovreç, ü 8’): pépon: TÉTUKTŒI’ 063’ cip’ if aïnorpin min.) ndôov nia-mot! Exovreç,

. w 24, sqq. Laits bominum quorumdam piorum[Cbristianon1m videlicet], quorum mores describuntur optimi, longe ab bujus mundi vitiis abhorrenws , licet vulgi criminationibus obnoxii, sed aliquando Dei judicio vindicandi. --

Il. Olim ôuuaaw èv Gvn’roîc- xeîp 8’ l7. Olim mi annelet fiôé 1’ émiai. 6’ oint Enhqe Gvntôv , quad utcumque 19. Olim YÏVETÆI pro louent. correxeramus : nunc codices novos se- 20. Codd. omnes, quum waters, tum quimur. novî, ému; évôcximç. nisi quad qui- 12. Cfr. Promu. 8, sq., ubi hic ver- dam èv osai-ma (sic). Sed apud Sibyllam sus in duos distrallitnr. ultima semper generatio decinu est , et H. Olim trahira ce. sic infra, 47, 86 z vide not. 15. Olim post tournoi deerat 1:5. 2l. Olim in fine «on; fleiav. 16. Kriopara 1:96; (16m nunc intelli- 23. Novi codd. «poxéwonw , mœ- gimus en quæ vivendi causa crenta sunt, lutho in Sibyllinis non taro. I id est, animalia : aliter nos olim. 24. Justinus, Canon. S 15, hune et

SIBILLINORUM LIB. 1V; . 1 39 Surdnm, voce carens, turbæ exitiale colenti : . to Sed quem terrigenum non ulli ramera fus est l g Metirive coulis; quem non manus ulla creavit ; p Omniaqui spectat, non aspectabilis ipse; Cujus in imperio nox est tenebrosa, diesque, Astraque, luna et sol, piscosique æquum pond, ’ Tellus, et fluvii, fontesque perenne fluentes, Viventum genua omne, et frugibus utiiis imber, Unde arbos alitur, vitisque et pinguis cliva. k. Ille mihi trepidum quatit acri verbere mentem; 111c jubet, quæ sint et quæ x’entura trahantur, 20 A primo, decimum terris dum venerit ævum, Omnia certa loqui : eventu nam rite probabit Omnia. Sed tu, gens, audi jam cuncta, Sibyllæ Fatiloquo quæ vera fluunt recinentis ab 0re. Feliees illi vivent terrestribus cris, 25 Æternum laudare Deum qui rite solebunt Ante cibum et Potum, verœ pietatis amantes; Omnia qui visu templa avertentur, et aras Surdorum lapidum congestas aggere vano, [Et’statuas arte humana de marmore factas,] Sanguine viventum saturas et strage recenti 3o Quadrupedum; quærentque Dei decus unius ingens; Nec diras facicnt cædes; nec lucra parabunt Turpibus accumulata modis, quæ pessima dictu; N ec castum alterius quærent fœdare cubile;

tex sqq. affert paru lectionis varietate. versum addit Clemens adduntque novî Nota quæ nunc de Christianis canuntur, codd. unum integrum, quem nos. ut sn- de Judæis eadem fare prædicata fuisse, pervacuum et dubium, nuois quadratis lib. IlI, 586, sqq., quod nonnullis du- inclusimus, reliquorum numeris non nu- bitationem movit an vere christianus tatis. Erit igitur 28 (bis). esset hic liber, sed frustra. 30. Olim 311140001, nec aliter Justi- 27. Clemens in Protrept. pag. 54, nus; sed Clemens longe aliter hune ver- hune et quatuor sqq. habet. In hoc olim sum cita! : Ttrpatôômv êmôôœv mvôv ànmpéiliwaw (quod rectius amoros- Onpâw Il périmas. 1tovrcu fuisset) legebatur. et sic Justi- 32. Olim xlpôoç harpoit Mme- . nus : novî autem codd. cum Clemente 33. sq. Hunc et sq. babet Clemens in âmpvfioovrat. Pædag. Il, cap. 10. ln hoc ipse daim 28. Justinus cum novis codd. 6.4::- recto, ubi rodd. genitivum dent, Mo. ëpôuara, ubi olim tôpôuatu. Post hune rpin; mima

149 EIBI’AAIAKQN AOFOE A. 051i êni ipoevoç 659w éraflé: ra oruyepfiv ce. 35 à»! 796mm, eùoeëi’nv 1e, mi 50:1 chipe; aïno; 05m3 FliL’IiGOYTæI, àvmdeinv n°050915; ° ÀD.’ «670i»; 11:61.1 1: Yann-i ce puxevZovreç, ’ t N’imot &çpooûvnow, étripeôoovrat Éxeivmç. Ôoo” «670i péEouow, initier: mi. matât 5971. 4o Aüomorov 7&9 circa»; papou-on 7530;. ÀÏX 61:6er 81h [(6651.01) mi. 0m16»: E1011 apion, ûv 65è; «ars; flonflon, upivœv congaï; cipal 1’ eûoeËéaç ra, i Kali 1’67: duooeëéaç prix ûwè Zoom ânon nëpslm, Koti 1’61.” émyvoîoovrat, rio-m ÉGÉÊELŒV Ëpeîav r 45 EûoeËÆe; 3è pevoüow êni Ceidœpov ipoopow, Hveüpa 65m7 36vroç, :1»va (ï nitra mai. 1&in aùroîç. Àllà fait pèv demi-:13 yuan: poila enivra rentra: - Nûv 3’ ô’o’ in?) EPtÔT’nÇ ysvafiç ËGETœt, raide Mao). 1196311 pèv Àootîptot ôvnrâw ipEouow ânévrœv, 5o Eyeveàç néo-1101.0 dtaxpxrâovreç êv àpyj, ÈE 05, n’avioavroç étoupaviow Geoî’o, Aûraîot noleoi Te mi àvôpa’motow à’naot, Pfiv émaillai» enflamma, xaraûuopoïo payévroç. 03; Mfisot xaüelovreç étaux-ânons: epovotow, 55 Oiç yeveai 360 poüvau. ’ êp’ 63v raide Ëooerou. 5970: NùEi Écrou 6320763660: (Léon êvi figaro; (691) r Âorpu 3’ in" oûpavo’flev loupez mi. miaou «Mm; r P71 3è, flou? «tupaïa rtvaooopévn payoiloto, 1.101181; EP’IIVŒEI millet; mi Ëpy’ àveptônœw do En 3è (50006 167e viam ùwepwînlaouot 000.0543611;

-- 50, sqq., et 54, sqq. Regnorum antiquissimorum generationes, Assyriorum sex, Medorum duæ, sub quibus [uempe sub Medis] ingens flet astrorum defectus: [un respieit ad eclipsim a Thalete observatum auna, ut ferunt, 585?] -

38, sq. Lact. hue fartasse respexit, VII, 40, sqq. Hunc et se: sqq., uno ex- cap, 26 : a Unde etiam quasdam eue- cepta 44 , Lactantius habet libro Vil, a nubiles opinione; de pudicis et inno- cap. 23, multum tamen ibi variante loc- a centibus (id est, de Christianis) fin- tione, licet verbis parvi momenti, et su- e gunt, et libenter his quæ finxerunt, cre- tim in bujus initia. hoc, aux 62cv i611. 4 ux dunt. n Certius vero Justini; coævi 42. Lact. àosôeîç 0’ dîna. quippe, testimonium, Apol. Il, s 12, i3. Lact. hi! Côçov èv mol "ripolin. extr. :Alôe’oon-rz, à çavspôç-npûrreu, 44. Deest hic venus Lactantio et no- Il: àvatriouç àvaçépovreç, x. 1. Â. vis codd.

SIBYLLINORUM LIB. lV. tu Mascula nec turpi maculabunt corpora tactu; * 35 Sed tamen his moresque pics vitæque tenorem Non decori ant laudi vertent, quibus improbe mens est : Quin homines sanctos rien probrisque lacessent ; Crimina nil meritis, etiam sua crimina pravi Affingent, fuerint ipsi quæ turpiœr ausi. 4o Nam fidei duræ est bominum genua. Ast ubi tandem Judicium mundoi supremum venerit, ipso Discernente Deo justes et iege carcntes, Impia tum soboles tenebris reddetur opacis, Discentque insani quam fœda et dira patrarint. . 45 Terra autem feeunda piis habitanda manebit , Dante Deo flatum et vitam, quam sancta beabit . . Gratia. Sed decimum sunt hæc implenda sub ævum; Nunc genere a primo quæ sint ventura, recludam. Principio Assyrii populos regnare Lper omnes 5o Incipient, senisque ragent ætatibus orbem, Ex quo, terribili commotum N uminis ira, Terrenos tractus urbesque hominesque profundis Obmit æquor aquis, et diluvio omnia mersit. ’ Quos Medi tallent tumidi, geminasque tenebunti 55 Sceptra par ætates. Et erit dominantibus illis Nox aliquando die medio tenebrosa, simulque Sidera deficient cælo, lunæque latebit Orbis, et ingenti tellus concussa tremore Urbes evertet multas hominumque labores, 60 Emergentque maris fundo tune insulæ ab imo

45. Lact. Boom 6’ cùoeôiouot, «élu: 52. Codd. quidam ionice- «fafiot. Kimono” tu! vainc. Deinde Lact. habet miam i 46. Lact. flush and ne! Nov côtoie, 54. Difficile est Sibyllinam genua- et sic olim codd. et edd., ipsique nos, tionum supputationem hic assequi; sed Nov pro xâpw : sed nov. codd. ut nos et ubique difficile : vide not. bodie, et cfr. infra, 189. Ductus aperte 55. Novi codd. à: yevsàç 660 poûvac. locus ex Act. Apost. cap. 17, v. 27 : Deinde an potins èç’ div legas, suadente A616: ôtôoùc naos (mm sa! vain, x. r. 1., viro docto? quad notandum ad asserendam utriusque 56, sq. Videtur bos versus referre Nos- libri ætatem. ter ad Thaletis eclipsim apud veteres ce. i 51. Codd. quidam veteres, Maupa- lebratissimam : sequentia , licet ferlasse vioto , ut infra, 132, et Il, 285. Ceterum vers, addet ex ingenio. huncet duo sqq.. 5l-53, citat Lact. de ira 57. Hunc omittunt novî codd. Dei, cap. 23. nihil fere modem a vulgata. 59. Olim fianiEEtS 1:61:14.

442 ElBÏAA l AKQN A0105 A. Al)! firuv Eôçp’n’rn; pep; «mon ulnunüpnrm, Kali du dû M1801; Hipoatoi ra pilum; civil initierai. êv 7:01.5th ’ Depcâiv d’ me. doüpart Mfidot Hitrovreç, çeôîovrau. inti? p.671 Tiyptîo; üdœp. 65, Hepoôv 39a apéro; Écrou 67.01: m’apero pe’ytorov, Ci; yen-h aux n’irait civnxropi’n; ronflât). Écran 8’ dosa m ivdpa; âweüxovrat matât 3911, d’altitude; ra, (pont ra, dtxooraoiat ra, «payai r1, mon... ra npmwpoi, aima-rotoient. r: militoit, 70 Èllà; ciron peya’lauxo; êri «Kari»: Ën-Aowovrov 11126015 Q9108. Bapeîav id’ Àqoidt ripa: «pâmoison. Aùràp ê; Airs-nov nokuaülaxa 9167.0; Exile?) - Atyàç, damnis] r: mpmbpévœv évuurâw Filou: pur-n’en, oraxo’arpdqzo; Mm: Nana; 7.) AlÀoOi «ou imo yaïav àrroxpüqm pilon 63m9. Bloidid’ c’E Àoi-n; Baotleù; pipa, Inc; cicipatç, Nnuoiv éperpvîrotot, rôt pi» (50006 :3796: xâeuôz Datation, 31:60:: 3è rand»: 6’90; ùdtxoîp’mov ’ Ôv poyoid’ in «dépota demi irradièrent Àcoiç. 80 flagella»; dè raïawav ËELÇÂE’EEL poila: naîtront Xeû’pa moi); peyûoto, êçeuyopévn; (ploya; Airvnç. É 3è Kçdrœv payait réas-rat nom; ê; 616i) papa. Écrou. (il ÈAMŒL veina; - êv mm»; 3è pavévre; Dollar; npnviîouot «flanc, 11017.05; 3’ élisons: 85 Mapvaipsvoi’ r6 dé veina; rio-dépoter: «minimum ÂD.’ ô’rav ê; délirai! yavràv pepôrwv 196m; 37.01.), Rai rdrs ph Hépoat; turpi 3061m mi 9650; Écran. Ain-à? étai. GZYÎ’NTPOIGI Maxndtivs; aûxvîoouaw, Écrou. nui 0757.16: mati) perdntoflev cacao-u.

---61. sqq. Pugna Medos inter et Persas ad Euphratem [sic quidem Noster] : inde Persarum dominatio. - 67, sqq. Bellum Trojanum. -- 72, sqq. Fame’s in Ægypto, Nilo aquas subtrahente. - 76, sqq. Xerxis in Græciam irruptio. - 80, sqq. Sici- liæ ltaliæque urbes Ætnæ eruptionibus absumptæ, terræ molibus dirutæ. - 83, sqq.

(il. Olim cd. Princ. Eôçpfimç. 596279 8’ ’Ao’oiôt f5. x. 9., quodiet nobis 63. Olim ôoûpao’t, non male. placuerat. Nunc codd. ut nos, nisi quad G4. Olim Ttitnç. æque bene me. scrihunt hic et infra. 69. Olim npmwgoi rez codd. tamen 72. Oliminoluaôhxa nopoçôpov r8, alii, ènnpnvaoi (sic). ubi alterum epitheton in vulgatam male 7l. 0lim mafia-n (ubinose conj.").ën), irrepserat , jam tamen in codicibus an-

SIBYLLINORUM LIB. (V. l H3 Sed quum profuse manabit sanguine plenus Euphraœa, Persæ et Medi certamine duro Confligent. Tunc oppressi victricibus armis Diffuglent Medi trans Tigridis alta fluenta; 65 Fiet et in mundo Persarum summa potestas, Una quibus dabitur regni prædivitis ætns. Tum veto incumbent populis quæ pessima votis Avertunt, bella et cædes rixæque fugæque, Incensæque dabunt tunes urbesque minum, 70 Græcia quum magnum tranaverit Hellespontum Sæva, ferens Asiæ Phrygibusque immania fata. Tune etiam cultos Ægypti fertilis agros Frugibus orba faunes totis populabitur annis Viginti, quum nescio que sub viscera terræ 75 Prœcipitans Nîlus nigras absconderit undas. At Grœcis infesta feret rex maximus arma, Innumeras ducens Asiæ de litorelpuppes, Qui mare trajîciet pedes, altum navita montem. Hunc hello profugum mox patria mæsm reviset. 80 Siciliam, dîctu miserahile, funditus omnem Igueus exuret torrens e faucibus Ætnæ. . Ipsa Croton ruet in fluctus urbs magna profundos. Hinc cadet in Græcos discordia : mutuus illas Committet furor, et multas bellum atteret urbes : 85 Pugnando multi occumbent; erit exitus anceps. Verum ubi jam surget decimum mortalibus ævum. Tum servile jugum Persis magnique parantur Terrores, Victor Macedo quum sceptra tenebit. Exitium posthac veniet miserabile T hebis,

Bellum in Græcia sævissimnm [au PelopounesiacumP]. - 86. sqq. Decinu hominum generatione, Persarum dominatio a Macedonibus opprimetur; avulsæ gente! «adam a ledibus suis in alias transferentur [admixtis male de Sami et Deli exitio manibus duabus. 91. sq.]. - tiquiorîbus legendnm: ultima duo verba, 78. Olim, nec in bene. mafias; u ce çaîùoç brima, novî dederunt codd. poïwoc a nous! «achat. 74. Olim «(11111196905 non male for- 81. Ollm épeuEaue’mç. situa, et sic supra,1wpoçôpw. 83. Olim ln’ Mfilotz. 75. Idem fere de Catin et Mœundm 86. Cfr. supra, 20, et ibi not. unau: infra, l49 sqq. 87. Novi codd. pal tôt: numen.

144, XIBTMIAKQN ACIDE A. 90 Kâpeç 3’ niaisons: Tüpov, Tüpwt 8’ dwoloüvrau. [Kaî 2040.0»: inuo; imam ûn’ fiïo’vacct xalünlaez. Afin; 3’ oüxe’n 3mm, 6531110: 3è même: ré Anima] Kal Baëulîov m7001: uèv E83B, umpù 3è poilecem, Enfant éxp’tîc-ronctv ân’ éliriez TGIXtGÔGÎGœ. 95 Bingo: XŒTODÜÎO’ODBI Man-1136W; ’ bi 3’ (in?) M2790»: Kal. 206mm: «peüEovrav. à; ÈÀIaËâa 70mm inavreç. Ëcce-rm eccoye’vom, au Hupauoç coyopoclw’nç, Hïâva "poxéœv, ,îzpàv I ê; viam; A lin-Mou. ’ I Kal. 2660m; récent, nul KÜCWOÇ, "infixe: 70:61]; 100 Bpaccoue’vn; cézannien: élu-(lainant. wok-nec. fiiez. ml PoSïouç xaxèv 561mm, aillât yéytcrov. 0512 Maxnâovn’nç miel. 1.90510; - 0003 aïno Êuopûv halo; chieriez: râleux ué’yaç, (à 51:0 Mono; .Awrpeücu, 806km: ê’xœv Cuyàv, lra’Àiâ’çaw. - 105 Kapxnâôw, and ceïo lapai 76W «6970; égaient. mium AaoÈixaLa, 0è 3è 796cm worè CâlGELÔÇ i HpnviEaç, arion 3è Milo: 1:61:31 eûpuoî-yutav. Kal où, dewôe minum. rsfiv roi Enfin chum. v Auzï’nç M690: xalà, 6è 3’ 017 «me Marsouin xeàw 21m (En e 1: nvùç 3è ultimo nûment)” ê’trî. aîav OLIM. El; érépav sali-g «poçuyeîv ZOo’vœ, de: FÉTOLXOÇ, x x 1 ÉvïxaP si Haroîpœv I 511.1363) Y «on SucaeËE-çat ’ Bpov-raîç ml. ouagoïcw [ànoaxeôaîoen] pékan 63m9. Àpuevfn, nicol. 3è pive: 306141.10: aîvoîyxn. I152

-- 97. sqq. Diversarum urbium ’variæ clades. - l02, sqq. Macedonum imperium ab. llalis victoribus exstinguetur. -- 105, sqq. Rursus diversarum urbium calaminœs. --- 114. Amenia servili juge subacta. - i 9l, sqq. Præstnret hos duo vmusin- 97, sq. Hos duo versnsbiscitat Strubo. fra rejici post.versnm 96, ne senteutia- lib. I, pag. 53,,et X11, pag. 536 ;. eosdem rum ordo turbarelnr. De re vide nul. Tzelzes quoque, Chil. V11. 575, ex Ceterum paronomasiæ istis 2641.0: alunez, Strabonis fide. Reddiderunt ambo prius Aile: &ônloç, antiquissimæ sunt, et for- hemistichium, iodera: Éaoopévorc, qliod’ tasse aliqua ex oracula desumptæ. Ad olim ex codd. et edd. aberat. Hibou! Afilov âô’nkov alludit Callimachus, quoque novî codd. l in Del. 53. Tertio paronomasia Tépm 98. Slrab. et Tua. à; ,Kl’mpm. Hun libris Il] et VIII serins addita est. 99. De Cyzico dictum est, Il] , 442. 93. Olim papé. Sybaris augent min-nm quomodo hic inter 94, sq. Hi duo nonnullis e codd. an- Asiaticas urbes locum occupet , unde tiquis abonni. suspecta lectio, et doctus aliquis Kiôopa 96. Olim lç’ 15men. proponebat. ,

SIBYLLINORUM LIB. 1V. « MES 90 Inque Tyro degent Gares, Tyrîique peribunt. - [Totaque litoreis Samus obducetur arenis, Et Delus, non jam Delus, deleta lambin] Et Babylon ingens visu, certamine parva, Sèntiet incassum muris confisa superbis. Bactra colet Macedo z qui vero Bactra tenebant Susaque, Græcorum se tune ad litera vertent. Tempus et illud erit, liquida quum argenteus amne n Pyramus alluvie tibi se, sacra jnsula, junget. Occidet et Sybaris et Cyzicus, Oppida quando 100 Succutient magni, terra trepidante, tremores. Et Rhodiis veniet postrema, at maxima clades. N cc semper Macedo dominabitur, occiduumque Surget ab Italia bellum, quo subditus arbis Italico date colla jugo servilia discet. 105 Procumbent, Carthage, tuæ tum funditus arecs. Et te, Laodicea miserrima, terra vacillans Affliget, magnamque iterum componet in urbem. Tuque olim captiva gemes, miseranda Corinthe. a O Lyciæ Myra, formosas urbs clara pet urbes, rio Prona cades aliquando, soloque afflicta trementi , Quærere diversas optabis transfuga sedes, Tum quum, fulminibus terræque tremoribus acta, Impia gens Pataræa nigrum descendet in æquor. Armenia, impendent etiam tibi vincla subactæ.

100. Olim ninrouaw a! milan, trunco nium , HI, 471,. sed ibi ad futura An- versu, nude nos refeceramus tas-animas- tichristi tempora pertinens : hic agi vi- m «611m: nunc veram lectionem resti- detur clades sub Nerene eventum nacta tuere novî codd. et ab historiois memorata, Tacit. Annal. 101. Versus hic jam lectus erat, III, XIV, S 27. 186, sed ibi de Tenedo, falsa, ut ibidem 108. Hic versus incerta semper sede docmms, lectione. Recurret iterum de erravit: in quibusdam codd. trajicitur "104°. VIH, N0. hinc, ut videtur, de- post v.’ 106 ; in novis autem. post 10’s. Isumptus. Neque alio maxime putamus 109. Cfr. V, 125, sqq. Pausaniam, Corinlh. cap. 7, ubi Rhodum 110. Olim «pnviEu. Legendum cum memorat ingenti terræ matu coucussam : novis codd. cmpiEu, ut intelligatur non "flans au! lôywv 131815000" 36611.11 1:13 resurrecturam e sua clade illam urbem. si: un lPo’ôov Eôoiev. A Legi poterat ce 6’ and «ou zpnviEn : sed 105. Olim lapai «a; mima: épelant, obstat «(ravie quod sequitur. ubi nos épaulas; frustra conjeceramus : 112, sq. Olim aberant hi duo versus. nunc veram Iect. redduut novî codd. De Pataræo oracula supra jam actum est 106. Cfr. idem fore de Laodicea vatici- lII, Ml, ad quem locum vide not. 10

146 ElBÏAAIAKON ADN)! A. 115 1’155: nui 201.611.016: une): tangua 01527.10: lralâeev ’ vnèv 3è 6:05 pâyocv égala-tract. 1.13 Èvixu 3’ aîtppoafivpar. nenniüôreç, süazëînv p.1»! tulaouct, croyepouç de relouai pavot); mgr vnov, 115 PIKai 167’ in"s 1100.11); t (5160.50;a» ué’yaç,I oiaîx 1re 390km,a (DeiSEs-r’ dom-mg, imoroç, fmèp 3690»: Eùop’n’rao, AI 20 Ô-mro’re 3’11 11.1119653031 â’yoç cruyspoïo oâvom Thiers-rat, aïno: a 7:01.18: noix-7.5 00v pipi mô’rfoaç. 11011.01 8’ algol. 696m) P165171; 172’110»: diluâmes, 120 Kefvoo aïnoSpaîoav-roç intèp Hapenïâa yaïav. 125 Eiç En in»: 3’ fiiez 1’03 m; 1c 6 a; il; nu lvnôv Ëuupls’Eaç, 201.6110»:9 1L 1:01.100; Pl” 3091 aiv3pozpovn’aes, a P loudaïcov 3’ 615’051. parfin»: 106W: eûpooc’yutaw. Karl 1615 3’11 Zakapîva, Haiqaov 3’ d’un cercuôç 61660:1, r 25 Künpov ô’row nspixloorov ùnepxlové’ç p.94»! 63.019. 130 ÀD.’ ôwo’rav 10min; in?) perfide; 1:00.130; fi; 110966; &waarpaoôelç si; oùpuvàv alpin l’amant, flouât; 3è oui? «61:01;, nazi 013:3 pu; 615661.], Hollà dl aidaldeoca réçpn pérou aiôépa 10611,00, 130 Kal. danaïde; ninrœcw aîn’ oûpuvoû’, olé ce yang, x35 Pivoines»: son (1:7;va ênoupavïoso (950’170, Eôceêéœv 6’11. «pâlot: nival-nov êEoRéxouow. El; 8è 366w 767e vainc; êyetpo’uevov talapoin Flan, ml. l’élu]; ô puyizç, pipa Ëfloç chipant, 135 Eûopvîrnv 3m61; «and; d’un guindâmes»). 140 17111114911 Àvno’Zsm, 6è 3è Tri-élu! oûxe’r’ êpoüow,

--. 115 , sq. Hierosolyma ab halls belle impetita , tplumqne vastatum. - 117, sqq. Sub idem tempus, imperatoris Romani [Neronisj in Persidem fuga. --- 123, sqq. Hoc expulsa bella circa Roman: civilia regnandi ambitione.-- 125, sqq.. Romanorum duce [Vespasiano au Tito P] Syriam invadeute. templum ardebilf; Ju-

115. Hic versus olim aberat ; itaque novis codd. du?! 096w), belle, nisi videbantur tune Armeniæ imminere ma- aluâEoucw offeudnnt sensu active. la, quæ nunc Judææ. 124. Olim ûnèp rhv norroise: 131w. 119. Struvius in Posthumis Spa-mg 126. Olim noléuwv, videlicet pro no- legi volebat pro ôpâmg, sicut apud ).zpiuw :sed novî codd. aperte rompu Hesych. ôpôio-wt et ôpfinat expouuntur 128, sq. Cfr. V, 450, sq. ôpome’rm. Novi codd. olé. u âasfip, ab- 129. Navi codd. noÂGxÂuo’îov. surda sane lectione, quæ tamen recurret, 130, sqq. De Vesevi erupüone fuit sed alieno loco, X11, 266. aliquando huic simile vaticinium apud 123. Olim âno’ lepôv. ubi nunc e profanas vulgo diffusum , quod bis tau-

SIBYLLINOBUM LIB. IV. m 115 Et Solymis veniet tempestas horrida belli Ex Italis, magnamque Dei populabitur ædem. Sed quum stultitia freti, pietate remota, Horribiles adent templum ad venerabile cædes, Tum vero Italicis fugiet rex magnus ab cris , 120 Perditus, ignotus, trans Euphratea fluenta , Qui prius infando maternas sanguine diras Conscierit demens, et multa horrenda patrarit. Multi autem, regni studio, te, Rama, cruore Fœdabunt, supra Parthos quum fugerit iste. 125 Tum dux in Syriam veniet Romanus, ut altum Incendat facibus templum, Solymosque trucidet, Et Judæorum florentem diruat urbem. At Salamina Paphumque simul tremor obruet ingens, Quum circumfuso nabit sub gurgite Cyprus. 130 Sed quum disruptis Itala tellure cavemis, Manibus ex imis ad cælum flamma feretur, Exuretque urbes multas, hominesque necabit, Æthereos implens cinere et fuligine campos, Et minio similes guttæ labentur ab alto : 135 Tune homines noscant præsentem Numinis iram, Et merito, quoniam genus cecidere piorum. Surget in occiduas belli vis maxima gentes, Quum Roma profugus stricto rex euse redibit Impius, innumeris trajecto Euphrate catervis. 140 Jam non urbem te, misera Antiochia, vocabunt, deorum cædes fiet.- 128, sq. Cyprus, terræ matu courusse, aquis mergetur. --- 130, sqq. Vesevi montis incendium. desæviente in homines ira Dei propter pite gentis [Judaîcæ scilicet] excidium. -- 137, sqq. Reditus profugi imperatoris [Ne- ronis] ex Perside. -140, sq. Antiochia deleta,’[an a tyranno reduceP]. - quam Sibyllinum, falso tamen, affertur a 134. Codd. quidam quantifiez. Plutarcho, de Sera NuminisViud. t. V111, 140, sq. Codices pauci, oinoc’ pro pag. 240, ed. Reisk., et de Pythiæ crac. aime-f, haud ita bene. Tzetzes, Chil. com. V11, pag. 566 : vide not. V11, 570, 1105 duo citat versus, sed 131. Olim 3096;, ubi medelam map- misere corrupt0s et tanquam in uuum oôc a!) Opsopœo propositam novî codd. redaclos : Aoûpom 6’ êv Teck. ’Avnô- firmarunt. Deinde olim imoarps’llmç, nnde leur Motif, imamat, ubi notandum nobis conjici tune poluit àfiactpdqmu fiai: pro ’Iraloîç. At in fragmenta Ano- sed novî codd. anamorphique), uude nymo inter Crameri Anecdote, Paris. nunc nostra lectio. 10m.], pag. 334, ex codice quodun in

148 2181A AIAKQN AOPOE A. Évix’ 31v 01199006me 150117; 11591. 30690101 111111114. Kari. [2091m] 161e 1.01510; 67.81 nui. (1167.0111; divi. Ai ai, KÜTËPE 100.0111101, 01 3è 1110110 7.115101 60110100714 140 Kpüqm 71151591110111 aivaêëtçeeîoav dénota. 145 [dia 3’ si; Àcitv 111.0610; uéyaç, ô’v 1101s 130611.11 A0111 [01117100104] nolux1s’avov 11.01151 35111.11 61.31.0110 e mi. 31.; Emma 100010106011: il? 02110316651. 144 Eiç Àcinv ’ 161e 3’ E0101: ûvre’pxrnctç 11011111010.

Kapiôv 3è 11101120901 nap’ 531101 MaztoîvdpotoL 150 ces: 11515117011110: 7129111011150, 111x90; 610’003 Atnèç, 610w Maiavdpoç 1111010964111 11.9.0111 53019. . ÀD.’ 51001 10006154 111v 1’111’ aîvflpénmv 011161111011, flint; nazi. 10 3110011031, E11’ 061 écimai 31 107.11.01; Ziôvnç, 569w péëouo’w aî1ai600110v, ding: 1s 1101151, 150 155 Edasëéœv 3’ oûdsiç 710m: 1.67011, aillât nazi 0113100; 11001100; 01’ 0109006111; 115’701 vivi-ton êEole’xœcw, YGPEGI. xœipoweç, mi êtp’ utinam. pipa; ËXOVTEÇ, Kari 161e 711103011va 650v oùne’1t :paiiv ê6v1a, Allô: 10’100 ppüxov’ra, nazi. ëEoMxowa 75111-36an 155 160 vÔÂo’mœv d’un 150-av 51’ sin-1191101106 1157011010. 11.111.101, 11.1101051160, [590101, 1013:, 11.1131 119046971111 Hay1oinvIaiyoî-rn1e 920v néyav ’ aillât 111106111; (110307011101,f, mi GTOVŒXàç, . 01313 110101010101; 1s mi 15611514, - 142, sq. Cypri calamites [au eadem quæ supra, 128?]. -- 145, sqq. Red- dentur Asianis opes quas olim Rama diripuerat. - 149, sqq. Caries urbes fume vastabuutur, Mæandro aquas negante. - 152, sqq. Propter impietatem hominum, Cypro insula reperto, leguntur ambo tamen pro 1:10:16 logeas péya. Tzetzes versus integri cum lectione 061101". 1 eosdem, corrupte tamen, ut solet, et in 141. Olim sïvruv àçpoaüvnç ’I1a- hoc ipse quoque pérot. 1.0i: 0110 50600101. 111111514, baud. sane 144. 011m 0111m pro 109611111, male, contemnenda scriptura, nisi novos codd. propter 30101131510057.0001, quod sequitur. potissimum sequeremur. Navi codd. 119134151, ut nos. Totum ver- 142. Olim ne! Exüpov, ubi jamdiu sum Anouymus et Tzetzes longe aliter Euptnv proposueramus: et novî codd. si; coustituunt :”Hp.aov. xs1pepipaw (sic) Kônpov. Sane post Antiochiam videtur ôptvopéim 1s Baccara. Syria melius procedere; et de Cypro 145. Codd. omnes’ômtô1s 150611.11 :de statim quidem mala prædiceutur, sed ex sensu confer Lactantium quoque , V11, terræ 1notu, de quo sæpe in Sib., non ex cap. 15, et vide net. fane et hello. 146. 011m ü mon 15 11010111., ubi 143, sq. Anonymus ex fragmenta ma- jamdudum 15 ’Acinç reposueramus : nuscripto Cypri reperto, de quo supra, sednovi codd. 01’2er 00111300109011 (sic), bos quoque duos affert versus, in hoc unde Friedliehii et nostra nunc lectio.

SIBYLLINORUM LIB. 1V. Mil Stultitiæ causa hostiles collapsa sub bastas z Et [Syriam] pestis simul et pugna aspera perdet. Heu, Cypre infelix, te tempestatibus actam Abscondet validis commotum fluctibus æquor. Multæ addentur opes Asiæ : namque aurea quantum Roma sinu magno collegerat, aucta rapinis Ex Asia, bis tantum ipsi devicta rependet, Ut proventus opum belli de fœnore crescat. Oppida quæ Gares Mæandri ad fluminis oram 150 Turribus œdificata teneur, urgente peribunt Cuncta faine, vicinus aquas quum subtrahet amnis. Ast ubi sancta fides et jus mortalibus omne Cesserit ex animis, nullumque audacia finem Servabit; quum fas miscebitur omne nefasque; 155 Justorum nec erit ratio; quin acribus illos Impulsi stimulis, certabunt tradere morti, Flagitiis læti, polluti sanguine dextras : Tunc ne quis cessare Deum sine fine reatur, Sed grandes cumulare iras, jamjamque venire, 160 Ut gentis humanum communi deleat æstu. Ah l miseri, mentes convertite, neve wremi Ultoris furias accendite, telaque longe Projicite et gladios, rixas, homicidia, fletus, totius terræ èonflagratio. - 161, sqq. Exhortatio ad homines ut mores mutent, et lavacro salutari renoventur [baptisme seilicet Cbristianorum], sic demum ve- ninm a Deo impetraturi. -

147. Olim in fine, me; «aptien. Givre. In Sib llinis vetères codd. inter 148. Oliin versus hic aberat. «(:an et «911w vacillant. 150. Olim newûpywrai, singulmiter; 159. Olim ma 196w) xpafvovra , et an’ melius P in fine, au! lEoÀéxov-ru yéevvav : Lact. 151. Olim ànoxpôqm : Cfr. supra, 75. au! éEolûovrd r: yévvav : novî codd. 153. Navi codd. «(env (lege niera) yevéomv, ut nos. I and r6 81mm: ànoxpuçOf) êv néo-p.19 160. Olim poila nana». Lact. àv09tô- (lege M néo-Mi) : quare lacunam suspi- «mum ancien (m. èpnpnapoô népeovra. camur umus versus. 161. Lactantius eadem cap. versum 154. Olim 669w EEoucw àrâcôalov. hune laudnt cum sequenlis dimidia parte. mon ce zonai. Scribit autem aux élis pro à ufleoz et 158 , sqq. Hunc. et duo sqq. affert vin pro 16.65. Olim in Sibyll. erat hic Lactantius, de Ira Dei, cap. 23, sed longe locus valde truncus, omisso post 16:6; aliter lectos, et hune quidem sic: Rail versu integro (p.116; . . . péyuv), qui mu 173v 697M 0m mincir: npaôvovm, postea ab Opsopœo e codicibus regiis vcl , ut quidem codd. habent, «putav- restitutua est.

150 EIBYAAIAKQN’ AOFOE A. Èv ira-rayai; 7.060160: 610v sénat; cinéma, 160 Xeî’paîç 7’ éxravücavre; ê; «mégot, rôv «cipoç E9711»:

Ëuyyvéin’nv aireîcee, mi. 56107111; &GËËEIŒV Hixpàv licence: ° Oeàç 3’ 35e; p.2raîvowzv, 01’13’ 615’135:- «wîaei 8è 161w «00.1», ivre? inavnç Eûcsgi’nv êpïrinov M çpecîv douleurs. 170 Ei 8’ 05 par. «eiOowGE-xozxôçpoveg 017.73 &wâvomv Ïra’pyov’ceç, 11,85 «ivre matai; Macao-02 ânonnait, H69 Écran "à yaîav, êv 1638 fluez TÉTUKTŒI ’ Poppaîat, adlmyyeç, aïy.’ min,» &viâvu ’ Ko’cuoç aima; gémina mi (39691ng film 0131015694. 170 (Mélia: 3è x06va «âcuv, imam 3’ 6111651 76m; 125396311, Kali mica; Te «6151;, «01111.01»; 55m, 1’139. Baïaecav, Èxxacôaet 35 Te mina, min; 3’ acer’v 0110011656601. Âne ô’raw i311 «civrœ rëppn cri-0365060: yévmat, Kai «59 Minium.) 6:6; oïanerov, son? üvfipev, 6751 aux: cm mv eau-to; 030:; annal!» av pmv ÔMogtpaîaet, l v enfeu8 i 3è g (3901-013; v x w«au, à);a «aigu; 8 .- ion. Kai 167:5 si x9101; E6651", êq)’ 11 buccin-etu Oeèç aûrèç, Kpivcov élu-7m74 aérium. Ôaot 3’ 131:?) Succeêiyctv Üyaprovfioùç 3’ ouïra lof); «sa; yodle: 31.017.64.051, 180 Toip’rapaî :r’ eüptôsv-ra, papi, Enfin 35’ TE FÉvva. Ôcaor. 3’ eûcsêe’ouai, «011w Citron" 2’191 «doum 181 «vairon a ai ou) eoû’ mi. ” 110v o ov ÀGIlveüya 6506 36vroç,7. Cœ-rîv 6 6’ aïno:me mi. xépw "7.6 «l’atoll: , 182

- 170, sqq. Sin aliter. incendie peribît arbis terrarum, sævin, quæ multa hic enumerantur, præcedentibus signis. - 178, sqq. Besurrectio mortuonrm adjudi- cium supremum : pœna impiorum in Tartare; justorum felicitas in terris.

165. Novi codd. é«ae(pavreç, év al- 172. Olim xaràxôapov. Or’pt, unde labat vetus lectio. 173. Codd. quidam, non tamen novî, 166. Olim 5665610114. &p.’ flexion àviôvroç. 168. Olim eï«sp. ubi nunc fiv-«ep. 175. Olim é«à.v 8’ fléau. Respexit ad Lact. huuc versum et sequentem laudat h. l. Justinus martyr, Apol. I, S 20, ubi capite jam cit., in hoc quidem où); ha- de fine mundi per ignem futuro testes bens pro oûôl, et «on... [pôvov, et 55H citat Hystaspem et Sibyllam. âv &«avreç. Novi codd. «spiripov et in 176. Olim «écran: «61m. fine àcxfia’avrsç. 177. Olim énucléer!) 16.6: «ivre, xôvic 169. Lact. côcaôéctv «api 0011.13, ubi 5051" «le. tamen et quidam codd. Èpi-nuov. 178, sqq. Clemens Romanus, seu quis- 171. Olim ôéEnqfic. quis auctor fuit Constitutionum Apost. V ,

SIBYLLINORUM LIB. 1V. 15! Tum corpus fluvio totum mersate perenni;- [65 Et manibus passis ad cæli templa, priorum Poseite eulparum veniam, reparare petentes Impia facto piis. Nam sic Deus ipse vieissim Consilium venet, facilisque preeantibus, iram Deponet, si vos pietatis jura colatis. 170 Sin veto indociles, atque impietatis amantes, Aeeipitis pravis hæc auribus, igue flagrabit Mundus; et illa quidem perituri signa z micantes Cires ortum solis gladii, magnusque tubarum Clangor, et immensis reboans mugitibus arbis. Hinc vasta ardebit tellus; simul et gentis omne Humanum, cunctæque urbes, et pentus, et amnes,. Omnia pulvis erunt et mixtus pulvere fumus. Sed postquam in tenues mutari euneta favillas Fecerit, accensosque sibi sopiverit igues , 180 Humana speeie einerem Deus ossaque rursus. Induet, ac proprio vives in corpore sistet. Et tune judicii tempus, que judieet orbem Omnipotens. Quicumque malæ se crimine fraudis Polluerint, injecta iterum tellure tegentur, . 185 Tartareis clausi tenebris et nocte GehennæÎ Contra iterum in terris vivent pietatis amici , Numinis æterni regna inviolata colentes, Dunte Deo flatum et vitam, quam sancta beabit

cap. 7, hune versum et reliquos osque 182. Olim tenu, et sic Clem., ubi ad libri bujus finem eitat et probant, ali- nos cum novis codd. Eccat’. quid licet ab hodierna theelogia diffe- 184. Clem. fipaprov emmi, To1): 5’ rentes. Immo plenieres eitat quam olim a6 «in : sed omnes codd. ut nos. cireumferebantur : duos enim integros 185. Olim deernt hie versus: sed red- addit, 181, sq., cum sequente hemisti- didere novî codd. , ex quibus attulit ehie , unde ab Opsopœo restituti Sunt. Friedl.; idemque firmavit veram lectio- Novi codd. Clementi astipulantur , et nem 2701111, pro que. nos aliquando aru- unum etiam versum addunl, 185. yepv’z, deeepti schedis nostris. 179. Vulg. ut nos, 60mg àvfitllsv, ubi 186. Clem. ace-or. 6’ eûceôéovow, 66m novî codd. (1)0«59. Clemens 61:59 centra (fieovr’ èvl xôapcp. Nunc codices noves metrum, qui et paule ante Jupette; seri- sequimur. pserat pre almum. 187. Olim deerat hic versus : deest 180. Olim in fine, &vôpa pro àvôpôv. etiam Clemenli. 181. Hic versus cum sequentis priore 188. Olim «a! 810v : sed novî codd. et parte aberat prius e vulgate : restituit Clemens, ut nos, «ont xâpw. Confer etiam Ops. e Clemente, l’aventque novî codd. supra, 46.

152 EIBYAAIAKQN AOFOE A. EÜGeGÉat ° «vivre; 3E 161" eistflmvrat énuroùç, 183 190 N’a’âupov 1737.1011 repmôv paie; eîeopéœvreç. umapterôç, êxeïvov a; si; xptz’vov ËGGETŒt èvn’p. 184

a 189. Olim rôr’ slow-rat 1&in «Carol; ut sancti estenderentur felicitatis sum (videlicet pre laureîç) : sedClemens et eonscii: quid vero, si M106: pro mû- novî codd. ut nos. De sensu dubitarî louc sumatur, quod il!!! aliquando suspi- potest, quem nos in interpretati sumus cati sumus P

SIBYLLÏNORUM LIB. 1V. 153 Gratia : tum sua se carpentes gaudia cernent, 190 Solis inexstincti jucunda luce fruentes. O nimium felix illud qui vivet in ævum l

C 190. Olim hie quoque deerat ver- tur: novî quidem codd. etveterum qui- sus, crama pin manu oh Apocal. c. 21. dam èxcîvoç : vulgatius tamen ne malins v. 23. lxsîvov. Occurrit jam idem versus, Il! , 191. Inter hâve: et lxcîvov lumin- 871, pari lectionis variante.

TON EIBYAAIAKQN,

XPHZMQN

AOPOE HEMHTOX

ÀD.’ cive p.01. erovôevra xpôvov nleivôv ce Aarivmv. rot pèv «prônera, pu" êeeope’vou; Basilic; Aiyônrou, rob; «livra; in zonât vain: (pipeau, Kari p.578: 16v 119.111; «oltfiropac, au?) 151:0 fiâd’d 5 Àvreli’n dasaîuaero zani éempi’a «olüolëoç, Ôv Bengali)»; file-vie, véxov 3’ 4.5956: (baisure), Où Atèç, 06x Âppwvoç 021119571 çpptxeévra, comme. yevefiç a zani aigu-ra; Accupaïxono, [03; raïa], Tpoz’[nç] 6’611; me); Ëexteev ôpgnîv. 1.107.101); 3’ au) pari civem-rag, aîpmïpûouç p.518: pôraç, 10

Axe. Vatieinia de Romanorum ac præsertim de impernterum fatis iisque ad Antonines: futuræ post Antenines ealamitates usque ad mundi finem. Liber. ut videtur, judaïeus eut vix ehristianus, aliquid e christianisme referens, parce tamen et semel tantum tribus versibus (257, sqq. ); Judæorum autem laudes extollens, 402, sqq. Plenus est excisi templi desiderie, Romanorum odio, Antichristi Nere- nis exspeetatiene. Originem Alexandrinam satis arguit crebra Ægypti et Alexandriæ

Tunes in codd. et edd. non variat: vel eopulæ vicem gerit, «etiam, præ- A670: «épince. . tereau. Cfr. X11, l et 34; XIV, 31. 1, sqq. Totum hoc exordium ipsis pæne 2. Codd. fini, ut nos hedie (nam olim literis recurret, lib. X11, l, sqq., palam itou male scripseramus), pro que Ops. hinc desumptum, nec tamen ibi negligen- e conj. aï To1, satis recte, et sic Home- dum, vel sola seripturæ causa. rus, Odyss. y, 370, et roi. flatçpôra- 1. Codd. ante finem ce non habent : toi, x. 1’. 71. Sed idem Homerus, fini pâti, vacare potest istaveeula Sibyllino more, lliaduy, 168, et passim, reeepta omni-

SIBYLLINÛRUM ÔRACULORUM

LIBER QUINTUS.

Nunc age, fert animus lugubria tempera fari , Clara Latinorum fatma, qui prima pet orbem Sceptra garent, post exstinctos terraque sepultos Ægypti reges, post et ducis inelita fata 5 Pellæi, sub que jaeuere occasus et ortus, I a i Quem Babylon generis falsi morsque arguet ipsa, Non J ove, non Ammone satum, reddetque Philippe. Surgent Assaraei de stirpe; etxmaximus illis - Auctor erit, Trojæ incensæ qui diffidit igues. 10 Post reges autem multos belloque patentes, mentio. More Judæerum illius temporis passim affectat astronemiæ scientiam. De his omnibus confidimus nihil ambigi pesse : sed illud seimes in eontroversiam venturum qued diximus et demenstrare conati sumus, non esse diversum bujus libri auctorem ab interpolatore libri lll , s 3. Cfr. Exeursum nostrum V, capp. 7, 8, et Præfationem ad hoc volumen. --- 1, sqq.Transitio ad Romanes historias, paucis resumens en quæ de prioribus imperiis libro lll dicta erant. - bus orthographia receptoque aceentu z 7. Codd. 6011103): sed melius autlenius nec aliter in Sibyllinis , libro Xll, 2. mon, X11, 7. 4. Codd. hic et libro Xll, 4, (11:6 scri- 9. Codd. à; EEst 1901m, Sericzsed Cast. bunt oxytoue, ut cum verbe eoeat. veram lectionem eonjeeerat. quam nunc. 6. Codd. plerique vénv 6’ ôpeEs, alii sequimur, 03; réEet. Restabat rpoivw, vaisw, unique sine sensu : nos olim ulôv adjective positum, male quidem et pror- conjeceramus: sed veram lectionem, vé- sus insolenter pro rpmîxfiv : nos ce". :uv, reddiderunt codd. novî ad Xll, 6. ex XI, 150, sq., et X11, 9.

156 EIBÏ’AAIA KQN AOl’OZ E.

Koni purin Onpàç réinvan rai 31.10.61 palopaiyono, orant aïvanE «peina-roc, ô’rnç 81m 8E; anopupa’icen rpoiwnanroç &pxopévou - «pupe»: 8’ êwî. mon. apurant - Égal. 3’ in danaïde; «pôrev 16mm (in: p.313 aôràv I5. Â pXEW, cronxsiœv son; Mixe ypétLgtonTOG &PX’ÏV ° v quîxn «rviEen, zani. Enxeln’n, zani. Méppu, Mépupnç «pnvnxeeîcan 36 fiyepôvœv macérera 3è yuvonunôç aidoulnôrou êrri. xüpon «septime ° Koni. etc-p.013; 611cm lanoïç, mi. «civô’ ôworoîEen. 20 Èv pompés 3è xpévnp, érépqa «apanânôoeronn oîpx’hv, en rpnmnoeiœv oipnOpJëv nappai-av êiri «pa’rmv En, zani. «01041.06 (pilev OÜVOtLa’ 6’; r’ titi. Hépeonè ÂpEen mi BonËUMSvov Balai dopi 391 161! Marion. Eiron rpnôv oipnOp.à’)v xapainv ô’ertç Mixa, 59E!!!- 25 Ai; Manon ôernç Ëwenfl’ ËEen mponinv 51:1 «pu’W’nV, Ëeear’ ëvaE° naïve; 3è inonO’ üeranrov Qxeuvoîo ÎEeO’ 630p, imrœenv ûn’ Aùooviene’nv oiîÎEonç.

[levrfiinovron 3’ ô’rnç nepaninv Mixe, noipanvoç garant, étuve, opnç, (pueœv «61mm (Sapin, oç «ors lapon; 3o H; yen-fi;i ’revécu; w ôléeen, - nazi i «ivre o ronpoŒen, a Âeleuœv, [élohim], nreivœv, anal papion rolpôv, Koni rpm’Een r?) di’n’xpov Üdœp, [MON ra mafia].- ÀD.’ Écran zani oiieroç à loiyneç - ei-r’ oîvoninoiprlien, ladïœv (au; onûrnïv - ëÀéyEen 8’ ou p.1» inivron. 35 Tpeîç 3è per’ aûrèv o’n’vonxreç im’ oilhîhov &«eloiîvronn. i Eiroî ri; eûceën’œv ôler’àp îlien péyonç oîvdpôv,

Ènraîinnç ô; dnxaîrnv aneponinv «latinum «pédalov. Toi? 3è, rpnnneeinç neponi’nç 8,11 «pôrov ile-nm,

- 12, sqq. Julius Cæsar, græce Kaîeanp, cujus litera K, numerus more græco supputatus 20. -- 15, sqq. Augustus, cujus litera A, numerus 1. - 20, sqq. Ti- berius, cujus litera T, numerus 300. - 24. Caligula seu Gains Cæsar, græce Péan, cujus litera r, numerus 3. -- 25, sqq. Claudine, græce 10.465105, cujus li-

17. Petitum videtur secundum hemi- infra non semel, et in libris quatuor ul- stichium ex anfinpiîere alique oracule, timis passim. Deinde âpnOpôv olim le- uti jam menuimus: redit enim sæpe in gendum suspieabamur hic et infra, 24; Sibyllinis, ac de ipsa Ægypto, Vlll, 162. sed codd. 19:01.5». hic et libre X11 sæ- 19. Recurret hic versus, V111, 13. pe; suntque àpnfipoi, improprie licet, 4 21. Olim xcpénv e Betuleiano exem- elementa numeri seu monades quibus plari : sed alii codd. inapainv, recte, et sic numerus conficitur. Denique vide au

SIBYLLINORUM LIB. V. 157 Postque feræ geminos pecora infestantis alumnos, Regnabit primus, nota cui vicesima nomen Aut decima incipiet, multum qui Marte valebit Atque diu. Post hune veniet, quem litera signat z 5 Prima, vir armipotens, quem Thraeia terra timebit, Et Sicula, et Memphis; Memphis peritura suorum Quippe ducum vitio, millier quum bella per undas, Impatiens servire, trahet z dabit ille coactis Jura ferez populis, et legibus omnia subdet. 20 Tempore post longe, regni dux alter habenas Exeipiet, numerus quem ter eentesimus ornat Et nomen patrii eognatum fluminis; ille’ Persas et Babylona juge Medosque domabit. Inde alius, triplicem numerum sortitus, adibit a5 Imperium. Mox quem nota vieenaria monstrat, liez erit, Oceani extremas qui Victor ad ores Auseniis refluum submittet elassibus æstum. Exin, quinquaginta refert qui nomine, regno Aeeedet, diras eoluber, flans horrida bella: 3o llle sues feriet, transversa aget omnia, certans Athletis, currus agitans, seelus omne facessens. 111e et aquas rumpet bimares et sanguine tinget. Mox latebras petet infamis, seque inde reversus Æquabit magne, sed non impune, Tonanti. 35 Tres post hune reges alterna cæde peribunt. Inde aliquis veniet magnus, multaque piorum- Strage madens, nota quem decies septena ’notabit. . Filius hune regno, quem ter centesima signat tara K, numerus 20.- 28, sqq. Nere, cujus litera N, numerus 50. - 35. Nerenis successores tres breves. -- 36, sqq. Vespasianus, grume Oûsmano-nanvôç, cujus litera 0, numerus 70. - 38. Titus, cujus litera T, numerus 300. -

ê«n«po’nnv velis une verbe, sicut l, 86. 31. Codd. senau... , 148v uretvwv : 23. De Babylone, tanquam a Tiberio sed melius XlI, 83, flânera, qued amplexi demita, efr. Xll, 40, sq., et vide net. sumus. 25. Codd. à: ôç’xa. a; Enenr’ &pEsn. 32. Aliter et fortasse melius, XI], 84, 29. Annvôç 6;»; est in oracula apud ôixupov. Deinde codd. &Opno vel a’npOpc», Ilerodt. VI, s 77. Recurret apud Sibyl- unde Cast. eleganter conjecerat ’Aôno 1’! listas non semel; semel autem in bonam «andin. Sed libro X11, 85, NOM) ra «on- partent. XI, 41. MEen, ut nos.

158 zIBrAAiAKuN Acre: E.

Haï; npa’reç êEonpehî. Morin 3’ aûrôv pépenpoç ion-ont 4o Tsrpoî3eç in aneponi-nç-[Ûupeqofldpoç]. Aûrninp ëwsnron Hevr’nxovroipnilpeç yepapô; Spore; Aùrônp ên’ amuï), 6re rpn-mnoeûnç neponinç Mixa Évrimov oipx-àv, Kelrèç ôpeneÊoir’nÇ, oit-563m êiri. 3-îipnv êq’mnv, Me’i’ponv denxelinv où (psüËsronn, œïlà inonpeîronn -

v ino’vnç aillorpin xpüzlasn vixuv, ainsi Nspsi’nç vôeoç oû’vop’ ipsam. Mer’ aôrôv 3’ 511M oivoiEen Àpyepâinponveç oivvîp a r1?) 3’ goal-2mn où’vopon «6vreu ’

croit zani. «envoîpneroç oîviip, xoni. mûron ve’n’œn ° Kann uni coi, «avoipncrs, «aveone, mamelonna, 5o Kann êni. canon xÂoioenen roi3’ êtres-tau iponron «évron. Tpeîçi oi’pEoucnv N ’ ô 3èh rpironro; 696w 647i». agrarien. Teipepan il rpnron’lonnvon nanan-M (poire; êv (ppeci. 6160m, I330;i yl yvmer’à, zani.s xp’nepâiv Ëvôsov, Üpvov. u Hpôrov pèv «spi. acie Boîmv mon": «eluxlaüereu 55 Monnvoi3sç oii’îoucn, zani êv «dépanne-n mmi’env Ëe’esronn iponrn «3335, cironv «orin Nain; 6356011 Taîav ô’)mv Aiyewrev in); 1:71pm 36mn m6115, ç ration yiv «oison, ê«ap3eüesn 3è [iporoîen ’ Ënyvîcnn 3è yépnç yani’nç zani 36Eon «pardonne. 60 Mépcpn, où pèv mais, intèp Aiynirrreu rôn péyneron. Ilpo’eôs yànp 71 payât»; yod-a; xponre’oeaon, yev-Iîcnj Auwpij, (liera poison mnûrèv repmxéponuvev Oôponvo’Oev (pour?) peyoilng, Meyale’abnvn Méppn, Ù ri) «élan 3en).oîcn Sporeîç onüypüeon péyneron, 65 Klouieeonn oipyonle’n zani. «éppopeç, dieu veiaonn

- 39, sq. Domitianus, cujus litera A, numerus 4. -- 4l. Nerva , cujus litera N, numerus 50. -- 42, sqq. Trajanus, cujus litera T, numerus 300. --- 46, sqq. Ha- drianus, non literie numero, sed canitie et nomiuis etyme designatus. - 49, un. Hadriani successores tres (Antonini) quorum unus superfuturus [L. Verus junior, falso tamen angarie]. - 52, sq. Sibylla, lsidis, ut ait, soror [Ægyptiam ergo se profitens, non Assyriam, ut Ill, 808, sqq., nec Noëmi nurum, ut III, 826, sqq.,

39. Codd. pepenpov. âpyupe’inpavoç, et VIH, 52, «elto’inpa- 40. Codd. 1919000: pépon, sine sen- veç: etiam paulo infra, xuonvoxuirm, su: nos corr. ex XJI, 155 et 255. minus proprie. V 45. Codd. il)! &vspeinç : veram lec- 48. Ilavo’npnm: de vi tantum inge- tionem primus vidit Scaliger in Euseb. nii, non de indole benigna sumendum; 47. lieds-hmm in Sibyllinis plerum- nec confundenda, sicut nounullis pla- que ineano crine designatur, ut nunc cuit, &pnereç et flâne-roc.

SIBYLLINORUM LIB. V. 159 Litera, privabit. Post quem fatale tenebit 4o Imperium, monstrat quem litera quarta, tyrannus Infestus populis. Exin spectandus honesto Vir senio, referet qui nomine quinquaginta. Hinc ter centenam referet qui nomine summatn , Gallus montivagus, properans orientis ad arma; 45 Fata nec effugiet; Nemeœo terra sepulcrum Nomen habens de flore dabit. Quem deinde sequetur Argento galeatus, habens cognomina ponti, Vir sapiens, leu’geque idem optimus, omnia doctus. Atque hæc, cæruleis o crinibus inclite rector, 50 Sub te subque tais fient hæc omnia ramis. Tres regnum accipient; superabit tertius omnes. Torqueor infelix, dum tristia fate revolvo, Fatidieos impulsa loqui, soror Isidis, hymnes. Principio lacrimosa tui penetralia templi 55 Mœnades assilient, manibusque furentibus ædem Diripient; fusus que tempore Nilus in omnem Ægyptum cubitos aecreverit usque bis octo, Unde omnis late tellus hominesque natabunt, . Et decor et terræ facies formosa silebit. 60 Memphi, vieem Ægypti frustra lacrimabere, fatis Inversis; quæ late olim dominata per orbem, Tune adeo prostrata cades, ut eœlitus ipse Voce Tonans magna clamet : Fortissima Memphi, Memphi potens, olim populerum maxima princeps, 65 Flebis inexhaustum, flebis miseranda, Deumque sive I, 282, sqq.], invita et repugnans, accedit ad mala terræ sans prædicenda. - 54, sqq. Primum, circa Ægypti templum [Iseum Memphidis, baud dubie] Manades [id est, hostos barbari,] debacchabuntur, tum quum Nilus exundabit cubitis XVI [supra vices et urbes, nisi fallimur, et vide net.]. -- 60, sqq. Prædic- tienes adversus Memphim , prisca in Indiens sævitiæ pœna daturam. -

51. Cfr. VIII, 65, et vid. net. 56. An melius boson P ln fine 6316m) 54, sqq. An hue mpexit Lactantius, active sensu capitur, ut Il], 367. VIl,cap. 15? « Prima omniumÆgyptus, 58. Codd. flonflon et è«onpôn’ûconn : alii «inquit, stultarum superstitionum luet 1016m: et lna’npôeuae: nos eorr. , -pœnas, etc. a. 60. Plura de Memphi ejusque temple, 54. lseum Iphidis, ut in Arg. di- infra, 179, sqq., et 483, sqq.!lic veto non ximus, intelligendum, de que vide net. tain urlu intelligenda quam régie ipse, 55. Codd. «Biceps: nos corr. Ægyptus trempe, si ad sequentia respicias.

160 ElBYAAIAKDN AOF02 E.

A614»! aîÎ3wv Geôv ënêporov Èv vetpéecct. H06 cou l’âne! angot-rad»: êv &vflpu’mom rimât-rat; Àvô’ (3V c’Eenoîv’nç ê; 551.013; mafia; Osoxpic’rouç, Kaï ce xax-àvodîrpuvaç êv chapés; roi; dyaooïcw, 70 EEenç aîvrï 16mm; refont rpocpèv eïvena rowiç. Oûxén cor. pavepiôç 09:91.; Saura: év guipent». ÈE ëarpœv wéwrœxaç - ê; oùpavàv 013w. àvaÊ’tîo-ç.

T1610: yin) Aîyzîm’q) 056; ëvvemv égauâîicat

Îc’ra’riq) xatpcï), au mîyxaxov. Évôpeç Écovran. ÂNAà rulaznœpoüct muai xuômra pévovreç, Ôpfnv Àflavaî’rom, Bapumünou, oùpœvfœvoçp Àvnfle’ouç 3è 110m); xaî 10163111 epncxeüovflç, 110118: p.003 émût; 0’004 poëoônevot, ’oïç 1670; obseîç, Où voüç, oint. aïno-h, aï yé par. Mu; où? dyopeüew, 8o Eiâoîlœv [Tôt] imo-ra, 3901-6»! «excipant; yeyaôta’ ÈE [Slow 7e xénon; mû. àmaôaùïœv êmvotôîv Âvepamov. Sienne eeoùç Eulivouç, ltôivouç ce, Xalxoüç 7:, xpuaoû’ç 11, mû. &pyupe’ouç je, parution, Atlnîxouç, xwçoùç, mi êv rugi xœvzu0éwaç 85 Humano, noir-av ye nenoneâflç êv rqtoürotç. 914061.; mi 505:; exigent, mi nomen-au. «13H Épaûéouç n, And; 1e, mû. Èpnu’ao . . . . . Kaî 6è 3’, ÀhEaîvSpem, x1019) Opéntetpa . ; . . 06 Kawa: wflepdç 7’, où ...... 90 T171; Ûmçnçavc’n; 36men, 6’62 «pria-Ou EpeEaç. Etflcenç aiôva nolùv, mû vâcflgov ânon: . . . . Koûxé-n. son. (3560:; rpuçepèv râpez . . . .

- 73, sqq. Ægyptus ultimis diebus, consummata [uempe bominum manda, pœ- nas luet idololatriæ. - 86, sqq. Vaticinin adversus Ægypti singulas urbes. -

67. An potins 1:05 dot, uiVlII, H et Legatione). Tantum pro tv &vBPo’m ve- 79 P sed confer infra, 188. limus éd àvôpdm. 68. empiétera: de Judœis accipe, sive 70. Tpoçôv adhibet pro Opéppa, raro antiquis, sive recentioribus : mat mm- quidem sensu (alumnam quippe, non que tempera miscere vues. nutricem ), hic tamen nobisjudicibm cer- 69. Olim nos mium, a infortunîumn: to, rursus ut Bonn intelligamr, almum sed nunc ad codices redimus, qui omnes, Ægypti dura et ingrats. Totum vero. une excçpto, xaxv’lv habent. Roman: enim a talem » , inquit , qualem vidua , seu intelligit Noster, ab Ægyptiis contra Ju- qualem jamdiu exporta est Ægyptus. dœos empenlam (conferendus Philo in 72. Ex lui. cap. 14;v.12 :confere!

SIBYLLINORUM LIB. V. 16! Ætemum tandem agnosces in nubibus altis. En ubi nunc plusquam humano turgentia fastu Pectora? Nam sanctis olim mala quanta tulisti, In natos bacchata mecs divinitus unctos, 70 Tanta tibi pœnis sævissima reddet alumna. Tum superis vanam esse iidem delusa quereris. Delapsa ex astris, jam non ad sidera surges. Hactenus Ægypto jussit Deus omnia fari Tempus ad extremum, flet quum pessima proles. Interea durant miseri, graviora manentes, Dum rex altitonnns, dum magnas sæviat ultor. Proque Deo lapides, necnon ’animalia multis, Multa colunt diversa media, et vana verentur Numina, queis nec mens necvlingua est ulla nec anris, 8o Quæ mihi vel memorare nefas, et signa fabrili F acta manu. N am quos propriam excudere pet artem, Insanl duos reputant, de marmore, llgno, Ære, vel argenta fictos, aurlve meîallo, Exanimes, surdos, conflatos igue; suoque 85 Affigunt operi spem vanam et inania vota. Thmuïsque Xuïsque jacent : infringitur aula Herculis, et magni Jovis atria, Mercuriique. Te quoque, Alexandria, virum celeberrima nutrix, Te non deficiet bellum, pœnasque superbi 90 Imperii dabis, et scelerum quæcumque patrasti. Multa pet inque vicem redeuntia sœcla silebis... Nec jam grata fluent tibi pocula ......

Matth. cap. Il, v. 23. Recurret prius he- 89. ln fine quid suppleatur incertum mist. in ultimis quatuor libris non semel. est : fanasse 1’ où 11.9.6: vel 1’ où 10416:, 75, sqq. Desumptus locuse Proœmio, et statim au! en) Hua; 1:, ut Il], 200. 90. Codd. ô’d); 66a y: vellô’ à): 6mm 77. An melius cum Ops. àv-rl 0:06? 76, ubi nos admet: ex simili loco infra Ie- 60,7B. Codd. sqq. où 1670:, sine . de. trunco gendo, l90, sq. venu: con. Ops. 9l. ln fine lacunam notavimns post 80. Codd. 5151.3ka TE Encarta. VÔO’TLPÆV fipap, u diem reditns seu salu- 86. Codd. 900.13, pro quo nos oubli) tis n, quod est Homero in Odyssea fre- conjecimus. quens, et apud Sibyllam infra recurret, 87. In fine suppl. chaume. 518. Hic vero supplendum oüx gêne seu 88. In fine suppl. nolfimv, qued etiam simile quid. integrum dabitur, XI, 234e! 302. 92. Sequitur lacuna grandiuscula. I l

162 EIBTAAIAKQN AOPOX E. Hier 8’ fiépio; ëwi oàv ôéuoç, (2361: laura, Kai. 691v «ânon: (Ski: yaïav civepœrro; xaxôrexvoç, Aigu; mi vexâmes wap’ énervai-fluai Te Bœuoîç, Bapâapdcppmv, oôevapôç, nolu3eiuaroç, nippon: lue 66v, Haurkneei lauaensàv olrraiîçov 66v Üeopov. Rai ro’r’ En), 1:67.511»! wolôolëoç, TCTÀÏà mufle-a. K’ÀouJoe-ron Àoaiç 67m, 369m xépw, EN aïno GGÎO Ereuane’w, xeçœkhv épiça-a, niwrouo’ ini yai’nç. 100 A1316; 3’ ôç [lepaôw Mixer), Aïyu-trrov WTOÂEËŒEI, Krsivaç 561390: è’xMTOv, 610v [Siov êEaÂamËËu, gare névew p.0ïgotv spiroïr’nv flâniez Bporoîow: Aürè; 3’ in ôucpfiw eicwrficerm (fluor: xçüpcp, Ëüymaaav yaîav archopxôw, «560w épnuôv. 105 A173 611v Mao; 3m xparepôV, mi. râpât); ànrlèç, ÜEei 3’ ai: www éeûmv mm; êEaZa-rroiîm; [Kaîxeî fig] 05699 canaque; Bataclan; êxnswpeeiç, Han-ra; 615i? 30:00.5; ltrayant); mi 661391; oipiorouç. iO’ afin) xpictç Écran [619 Âcpilirou] &vflpénoww. L Ai ai son, xpouîin 860.91, ri ne raür’ êpeOiZuç, A’IÏAOÜV Aiyünrou nolononpatvi’nv oihyewn’v; Baïve «poe &vroli’nv, Uspaâw yeveèç aimai-tong ’ liai 370.00 raïa 16 napèv. 1:6 Te néle Etna-6m. Eütpp-zîrou nominal? (5569m; mammouth émises, 115 Kai Ilégaatç élis-et, nazi ÏÊinpaç, and BaÊuliLvaç, Maocayëmç TE orlon’ro’kéymuç, 165m; gantai-rag. Ami; 67m nupitplemoç En); vn’cœv dulcifiai.

-- 93, sqq. lngruet Ægyplo vir ucfarius, qui Persidem tenebat [Nero Antichri- stus ex Perside rediturus]. - 10.!. sqq. Hinc Ægypto vastata, qui prias occidentem perdomuerat [nisi Ægyptum occidenti adjungas], in totum desæviet orbem l 92 (bis). Hunc versum olim codd. et lens pro êa’meôov, ut infra, 342, male edd. non habebant: edimus nunc sera quondam a nobis ibi correctum. a nobis repertum inter excerpta quæ- 93. Codd. àvôpo’mov; xaxoréxvouç: dam diversarum auctorum, apud codi- medelam præsenserat Cast. cem Parisiensem n°1043, fol. 96, v., 96. An malins ânÇEmv à; aôv aleôpov? ubi tanquam Sibyllinus cum nonnullis 98. Codd. plerique, 5.59m lapinoit: sequentihus exhibetur versibus, cumque unus tamen ôôpwv xâpw sine 15v :nos scholio infra apud nos prodituro in no- corr. ut illa pretiosa dona intelligentur tis ad h. l. Habet insignes salis duas vo- Æg) pliæ merces, sive unguenta, site tæ- tes, fiépto; sive déplu: pro éE oméga; uiæ papyraceæ. sive oùpavoô xarunsuçôaiç, ut supra, 99. Codd. gap-71 : nos corr. Il], 307, et 86mm. inusitatum vel inso- lOl . An 1’ addendum post naïve; P

SlBYLLINOBUM LIB. V, 163 Ætherius met in te, ut nubibus excita grande, Vastabîtque tuam vir pessimus undique terram, Sanguine corporibusque oppletam, altaria circum 95 Impia : vir belle vehemens, immanis atroxque, Barbarus, immense tibi qui feret agmine cladem. Et tunc, urbs felix, multos patiere labores; Flensque Asia ipse, mis olim redimita cornais, Doua gemet sibi rapta, et humi prostrata dolebit. [00 Persarum qui regna tenet, tum quippe lacesset Ægyptum hello, et victu frustrnbitur agros, Occidetque homines : pars tertia sola manebit. Victor al) occasu rapidi mox impete saltus Erumpet, vastoque procul spatiabitur orbe. 105 Hunc, validum imperio, rabies aget effera fastu, Sancta beatornm populnri mœnia. Sed tum ne): aderit fouis, supremo a Numine missus, Omnes qui perdat regesque virosque potentes : Et tunc judicium veniet divinitus orbi. 110 Væ tibi, cor miserum l quid me narrare lacessis Infaustum Ægypti multis sub regibus ævum? . I nunc ad stolidos Persas, i solis ad ortus, Ignarosque doce, quid pressens, quidve futurum. Diluvio magne Euphratis cava flumina crescent, 1 15 Et Persas perdent, et Iberos, et Babylonas, Massagetasque armis claros gravibusque sagittis. Tom Asia igue flagrans usque ad circumflua ponta terrarum. - 105, sqq. Ausus vero sacrum urbem aggredj. a rege. divinitus misse, [trempe Messia,] debellahitur. - 110, sqq. Convertit Sibylla prophetiam suam ad orientem, ac primum ad Persan, deinde ad Asiæ Syriæque gentes. -

106, sqq. Lactantius, V11, cap. 18 , xpiotç demonstrat schelion supra rela- hune et tres sqq. habet. tum ad v. 92 (bis). Nec tamen 5:99.110; 107. Codd. aux! nitrez; 65609: , sine absolute positum usquam in Sibyllinis sensu : Lact. sont au ne, bene, nisi un reperitur : sed est): 5901m: lib. Vlll, vacaret : nos corr. extr. 108. Lact. [LEYâ-hn): (sic) ml «pâma; 1 l l . Holuxetpavïnv vocat Iongam re- ôtois-rem, melius ferlasse, men-i causa, gum in Ægypto successionem, de qua cfr. quam &vôpas; Confer infra, 379. XI , 20, sq. 109. Codd. et edd. 15’104 ioderai aich- 114y sqq. Ahsurdum ne vix notan- Sev àvep. lactanI-ius ut nos : quem ideo dum diluvii Euphratei somnium. sequimur , quia rixe; deum sensu ca- 116. Codd. 16501.01 ra mina: 2 Il 05 ret. Ceterum pro «le: olim lectum fuisse corr.

H54 ÈIBYAAIAKQN aurez E. filmage; 13 1:5 milan carry?) numen 6mm. Kari. Utrév’n wavépnueç êv &vôpu’metet pavait-ai. Aée’Ëeç 57m décan fiaôùv si; Beôôv, 630:6 àneléeôau. 120 Enôpva nacrât xp-nuvôv eiltceeus’vn accumulation, ce mêlai. acini) nazi ê-rra’wuueç êEan-okeîrm. Btôuvei xlaâe’euew En: 106w Têçpœeeîoav, A Kari flapi-av perdant), mi (Demain-av nolüqau’rov. r25 Ai. aï cet, Auxin, 66a ce: taxât unxavoîarat [levs-e; aiw’ aérouéreu Eutëàç x1691]; oileyewfiç, Q; 7046er casting) Te inactif), mi. vénale: ntxpeîç, T’àv Annie; épuçoit mi 791v papi-mous; noté xépoev. Ëe’rat mid’çuyir. Serve; X6109 civem 16mg, r30 à; Xéptv 1’: me»; i105 Pin, mixai npeeélmwe. "cirre; 613i? T attige»: yeveùv, and BépÊatpev ËÛVOÇ, Rai. Acarien; ...... mais fin; êvapŒet. Gascon-av lèpre) circulai nonne; Beaudivnç, Havane; [510690119 [pépewaç eûpœv] aine yai’nç. r35 ptôatveç...... ÈMoîSa Tùv rptrélawav évaraîËeuat nemrod, Èvix’ cirr’ iraki’nç ieôueü riflant; révevra, Tfiç pie-[oing P1691]; floculai); uéyaç, Eadem; 80;, v, çaciv, «en; Zsùç rixe»; [73’ il] remet pu ’ ÔGTLÇ wauuevîaq) çeâyytp pian-assa; û’pveu; Gearpexenôv, (ai-trahi nonce; «in (111191 74116"). (P562311: ëx Baëulâweç aïvaE 1906596: and àvmô’àç, Ôv mima; eruyéeueffipetei, nazi mine; âpteret’ ânes yàp renom, mû. yacrép: xeîpuç 561mm),

- 131, sqq. Adversus Tauridis incolas.- 133, sqq. Adversus Thessalos et Eridani accolas. - 131, sqq. Adversus Græciam poetis suis defiendam tum quum plath- mum perfodiendum aggredietur Nero, cujus regnum et scelera et fuga in Persi-

118. Codd. porpuôôv :nos corr. Sic 128. Hue videtur respicere Const. Por- enim infra, si 1 , h. pompon. phyr. de Thematibus pag. 37 , edit. 124. ln fine, vide ne præstet «on. Bonn. : Elsa 11v Auximv «en vin uv- ovlov. pimouv se nui rpwôlôtov. Cfr. Avenir); 125, sqq. Cfr. 1V, 109, sqq. p.690: amici, 1V, 109. 126. Codd. mina; èn’ zou) piton: vcl 131. Codd. mm, omnino sine syn- crû-rouâmes corr. n05 eCanteri conj., taxi: nos corr. quæ et Struvio placuit. 132. Codd. tu! lardon ôo’meôov and 127. Immo verius 1160m, u male pro- 771v êvapfiEu (sic) z sed êaîncôov videtur ducto, ut alibi in Sibyll.I V, 58, etc. e voce kawa; repetilum. Legendun

SlBYLLlNORUM LIB. V. 165 Litora stillabit. Cadet illic Pergamus, olim Nobilis, et Pitane vacua ac deserta jacebit. [20 Præceps ad fundum Lesbos demersa feretur; Smyrnaque terribili flebit revoluta ruina, Urbs præclara diu, nomenque illustre p’eribit. Bithyni patriam lugebunt igue flagrantem, Et Syriam magnam, et Phœnices læta vireta. m5 Heu, Lycia infelix, fatum tibi quale paratur, Pontus ubi tristes irrumpet sponte per agros, Et terræ motu atque undis submerget amaris Spirantem unguentis Lyciam, unguentisque carentem! Et Phrygiam gravis ira manet ; quippe banc sibi sedem r30 Elegit fugiens mater Jovis, atque ibi mansit. Taurorum genus et late gens barbara ponto Mergetur, Lapithasque affliget terra . . . . . Thessalicos fines Peneus proluet amnis, U ndarumque fluenta, bominum raptantia turbam. r35 Eridanus..Græcia, te miseram ..flebunt . une ore,poetæ, Ortus ab [talia juga quum perruperit Isthmi Magnæ rex magnus Romæ, similisque Deo vir, Quem genitum dicent Jovis et J unonis amore; Mellea qui dulci fundens modulamina cantu, Plena theatra colet; multosque, ipsamque parentem Occidet : posthac fugiet, Babylone relicta , Invisus cunctis : nam multos sustulit unus, Maternoque manas ventri intulit, inque gementes dem rursus memorantur: bujus in terras adventus quasi signum dabit totius mundi cladibus, bellis Rems civilihns et Judæorum exitio. - fortasse nul Acarien 16è Kev’taôpovc. 139. Codd. 35v cpeww cuire: tu); TÊSttV Deinde pro xarù 771v con. Friedl. une. fiôè n61v., unde Ops. ùô’ il «on. quem fic, qued probaremus, nisi tam obscuro sequimur; nec obstat a in pour: correp- loco. tum Sibyllina licentia. 134. Codd. nappa; Onptîw, sine sensu: 142. Baôulo’w pro Téun nominum nos corr. partim e nostra. partim e Cast. permulatio fuit apud primævos Christia- conj . nos usitatissima, legiturque jam apud 135. Codd. ’Hptôavàç çdnœv 01196»; divum Petrum, Ep. I, cap. l et 3; in pompât 167e yewâv, absurde, et ut vi- Apocalypsi non semel; in Sibyllinis sæ- detur, e priore versu corrupte. pet quare lectures non erunt ultra mo- 136. Codd. avariions: nos con. nendi.

166 SIBYAAIA 1(le AOFOX E; 145 Eiç caetera; figurera, mi. 5’34 [utzpôv] inhume. [En 3’ si; M7f3[eu;] ml Hepcùv me; Basa-71m, 11916101); 00; être’flms, ml ai; idée; s’ymrée’nxs, (baalsvîœv and: 763635 nanan si: Ëôveç émié; Ô; me», Oserauxrev au. mi gelais relirez; 150 [Nzévd’] sicxvzôvtac, 56’011; [179mm] duodi»: Toüreu 7&9 (pavévreç, mie-L; èEenvaixfin. Karl gauchi; (havre, and âv Taies y.ëvsv nia-h, ÈEe’Xeedv ucya’lnv ce m’hv. Midi; TE dixouev. AN. 010w en TETQœTO’J arec; lunaire page; clamp, l Ôç trieur! Taïga: 341957.65 uâveç, sium 11.11.33; f s a a I v l 1 l t Hv se; npt’ârov 59men! 1’ eivoûitp lleetdôvtt ilîsv. 8’ 069901600 7’ darùp usi-yang si; in Seiv-hv, Kari. (plein mm (3101N, uùr’rfv ce Bzëulâwaz, isoloit; yaïév. 6’, ’rÎç ei’vaxac fientai. ô’MVTO 160 EÊpaiœv 02’710: motel. mû. me; nihil-5;. Ëeaem év (lm-nier. zani; une: yole-nociez, A1715; pavai; navigue; 61m); Iaiâwaç A êw’ min-fig, I LEeaem, aillât pavai; si; aiôivaç zavëp-ngxeçJ 26va cruye’ouci’ A Ëôaçeç, 51L pagpaxi’nv éneônaaç, ,65 Moment tupi: coi, 7.1i, Œdisœv niât; 65056905 Gwluywhç, ridai; ce, aux): min, 36611095 nacôv. Ai al, mîvr’ àzoiâzçrs iroit Annule; oing, Mamie; Extrlvexap’àç, 171’971 m6532. Cmèp ôxôaç, Kari renom Tigôpiç ce islamiserai, ibi napéxetrw, ’ 170 Ère inmepo’vov 3109 ËZELÇ, &Ge’rÎ’îj dé 1:5 fleuris].

-- 154, sq. Ab anno quarto [post adventum scilicet Antichristi, tres aunes et dimidium regnaturi , Daniel, cap. 7, v. 25,] stella ingens in cælo ardebit, Romain et llaliam consumptnra 0b introductos Neptune honores [consualibus nempe sa-

145. Codd. En nixpôv : medelam jam- 151. Metrum rellet npeçave’vroç, ut diu vidit (Inst. X111, 90, «poçavaiç. Deinde codd. il) 96- 146. Codd. pilât-W : nos corr. . me, ubi nos e conj. un ç. 149. Codd. si: vaôv z nos corr. Hunc 153. Codd. à; 6’ flac-av : nos corr. versum interpretatur Lact. de Morte 154. ’Ex rerpârov Eteeç frustra mu- persec., S2. ubi a Nero, inquit, prosili- tare olim laberavimus: vid. Arg. et net. n vit ad cxcidendnm cæleste templum n. 156. Codd.aû-rev’.,ubi nos c conj. fiv vos. 150. Codd. Ramis, ubi nos e conj. Deinde magis placeret ’EewaMep, omisse vaôvô’. Deinde codd. Bruno-e 2 sed Cfr. 1:5, ut infra, V111, 436. éciapwfiç pro sla- lll, 218, sqq.; 573, sqq. pwfiç : nain èeixem tritum est.

SIBYLLINORUM LIB. V. 145 Sæviit nacres, et se de sanguine cretum Arguit impuro. Tum Persas exsul adibit, Mexlorumque duces, miro quos fovit amore, Cum quibus inviso populo mala multa paravit. Ipse sedem incendit divinam, et dona ferentes In templum cives, merita quos lande sacravi. Namque ille veniente omnis natura revulsa est; lût. reges periere; et quorum saliva potestas, Urbern præclaram eruerunt gentemque piorum. Sed quum stella ingens quarto fulgebit ab anno, 155 Exitium terris importans propter honores QuOs isti primes Neptuno egisse ferontur, De cælo in fluctua cadet ingens Stella, profundumque Exuret pontum, atque ipsam Babylona cremabit, Et terrain Italiæ, cujus cecidere sub armis [60 Sancti Hebræorum populi divinaque templa. M ortales inter tu pessima Tata subibis, I’roque maIis mala multa feres, longasque dolebis Sola per ætates, deserta, cplcntibus orba, Aversata solum proprium, quod læta venenis, 165 Lætaque adulteriis, puerorum læta fuisti Concubitu, prægnans vitiis, vafra, mollis, inique. Væ tibi, væ semper, terræ urbs impura Latinæ, Mænas viperea , ad ripas viduata jacebis, Et Tiberi fluvio tristis defleberis uxor, 170 Sanguineum quia pectus et impia corda tulisti. cris antiquissimis ipsique Urbis coævis ], maxime vero 0b incussam J udæis cladem. -- 161 sqq. lmpreeatio in Roman, cujus villa rursus recenseutur, plectendæ olim a Deo, vidua-que ad Tiberis ripam mansuræ. -

159. Respieit bue Lactantius, Vll, deinde pro 553611095 nooîov retrahit hue cap. 15 : a Sibyllœ, inquit, aperte inter- e proximo versu, sibi igitur cognito, navr’ «ituram esse Romain loquuntur, et qui- àxdflapre. n dem judicio Dei, qued alumnum veri- 168. Codd. xuôéôsto nap’ 5164m, un- n mis populum trucidaril. un de nos aliquando xaüéôom z sed veram 163. Codd. Ecce-rat, me: pive: : nos lectionem proposuit Struvius in nolis corr. Pinot autem vel hune Vel priorem posthumis , elegantissima conjectura, . delendem esse versum. quam nunc sequimur. 165, sq. Citat hos duo versus Clemens 169. Codd. ce 30.11065; mi 09W rap. Pædag. Il, cap. 10, sed ita scriptos : p.0:- - 170. Codd. 061e, ubi nos fies ex xeia. impôt ce! ce and àvôpôv p. (10., ac Ops. conj. v

168 ElBYAAlAKQN AOPOE E. Oüx Evaç, ri 9:6ç Sûvarm, ri 8è gnxavaîarm ’ ÀM’ ûeyeç, Môvn and, mi 0635i; (L’ éEaÀamîEet. Nûv 35’ ce and cob; wdvmç 613?. 02è; aîèv àmîpxœv, Koüxéfl cou angeîov E1” Escaut. êv 100v). naira], 175 Ô; 1?) milan, au 65:; ô fié-yang Gaèç 5591:0 TLfLéÇ. Meîvov, aco-p.5, p.0’v-n, tupi 3è (phyéOovn gzyeî’ca, Tap-raîpsov oïxncov ê; Àâou xwpov 1956514530.,. av Nûv 3è 1min: Aïy W tu ’re-àv 610 ü o au. iram Méyxpt, mium aigu-76; 301.1, nlhcôeïca [eavâvraw]. 189 v coi «09041.35; cpwvhv (pee’yîovrw. évanâfi - HuÛôw, 1’: 76 «flou. Mmhç xlnôeïca Smaïœç, A5536: ciy-naov, 31cm: rada-13 xaxâr’nroç. YËpLa xaxiôv, (Manage 1ro’vœv, paumât; nolüôçmve, AwomzÛ-àç, noluâaxpy, pavez; Input 8L1 navroç. 185 Nouba-h; êyévou a!) 36m xo’cgmw KQŒTOÜO’Œ. 3ÀDC 810w I1] Bépm 7èau xunoîcctov ËÉLÇLGÉÏ’ATŒL I p I Aeuxàv èwî pommé), p.1îr’ eïnv, grâce yevoîguv. Q GfiÉn, Trou cou To p.571 aôévoç; «79:0; mm? Èëolécen1 116v. In 2b 3è figurap (panât I (Salomon,V 9 p 190 Opnvvîcezç, 3661m5, suiv-n, x06. mixai ânoricuç, Ôcca 16 rpôaflev ËpEîdh &Oe’ayœv aïvexa Ëpyœv, Kan. 3401::me caponna, mouflent 609w EXOUGaV. p29mm 3’p chicane Il (LEIYŒÇ 3 «pèç, I Aîôcônwv p TEU [Tëvrupw] oïnvîcouct Bic; pelavâxpoeç Îvsoi. 195 Hev-rémh, xkaûaai [ce NOŒÎ] peyalo’aôevoç aîwfp. Q7 A6611 mîyxlawcre, ri; êE’nyn’oeTaçL (aï-rag; Tt’ç 34:1 ce, Kupvîv-n, 95961100)! élimât Saxpücet; Où mais-ç 09713101) 61075905 npèç xatpôv ûeflpov. Essen: êv BçLî-recm nazi êvll’oînouç woluxpucmç zoo Qmavèç nelaââw «Ânpoüpevoç aman nonë’

- 178, sqq. Buraus adversus Ægyptum seu præcipue Memphim et Thebns. --- 193, sqq. In Æthiopiæ et Africæ populos, quos sævus ille vit [Antichrista] per-

176. Codd. poüvov, ubi nos peîvov, e 186. Codd. mm’urrzov vel xwdezov : Cast. conj. nos corr. Intelligendus Maurorum albus 179. Codd.w âpxnyè, et a litham, ac amictus,I qualem fera nunc garum. deinde Tévovroc pro Oavôvrwv : utrum- 188. Codd. plerique, (B 0mm (sic) : que181. Codd.nos plerique com xuO’Oeîo’a alii z rectiusalii 192. An épée-n: (Il potiusPSed Ofiôm. esse vi- . nt nos. detur anacoluthum, ut alia in Sib.

SIBYLLINORUM LIB. V. 109 Nescis quid possit Deus, et quid cogitet, atque : Sola ego sum, dicis, non sum superabilis ulli. Sed Deus æternus disperdet teque masque, Nec terris monumenta tui super ulla manebunt, Qualia tum, magnos tibi quum Deus auxit honores. Sola, scelesta, mané, rapidisque exercita flammis, T artareas habita sedes inamabilis Orci. Nunc, Ægypte, tuos iterum lugebo dolores. Memphi, querelarum primas age, plena sepulcris. 190 In te Pyramides vocem et convicia tollent: Python, urbs quondam duplex cognomine dicta, Tempus in omne sile, et scelerum sit jam tibi finis. Feta malis atque opprobriis, thesaure dolorum, Maénas acerba, scatens lacrimis, vidua usque sedebis 185 Et senio marcens, orbem quæ sola regebas. Squalenti sed quando cuti superinduet albam Barca ferox lænam, nolim tunc esse superstes. Thebe, quo tua nunc metuenda potentiai’ Perdet Dirus homo populum. Tu pulla in veste caducam 190 Lugebis sortem infelix : quippe omnia solves Crimina, quæ tibi sont nullo commissa pudore, A5picientque tuos populi spernentque dolores. Syenen perdet magnus vir, captaque hello Tentyris Æthiopum nigris habitabitur Indis. Pentapoli, flebis, dominum perpessa potentem. O Libye lacrimosa, tuos narrare dolores Quis possit, vel Le, Cyrene, flere jacentem? Nunquam, heu! desistes funestum plangere fatum. Sed Gallis auro locupletibus atque Britannis 200 Oceanus fuso resonabit sanguine plenus : det. - 194, sqq. ln Britanniam et Galliam quad suas ipsæ quoque legiones, duce » ex Phœnicia profecto [ Vespasiano], adversus Dei filios [J udæos nempe] miseriut.-

193. Hoc quoque de Antichristo, ut con. ut sil nouai pro flonflon, prorsus ut videtur, qui scilicet fingilur ab occi- XIV, 299. Sic etiam HI, 450 , me: pro dente redux non in Asia tantum, sed et üfiasi. De permutatis verbarum tempo- in Ægypto sæviturus. ribus confer Exc. nostr. VII. 194. Codd. refilava : nos con. 199. Alii codd. flpôrrao’ct. Vox ce- 195. Codd. nichon ce 66m vcl flouâ- terum apud geographos incognita pro an 76:9 min, utrumque sine sensu z nos chttâvoic, n Britannis seu Britonibus n.

470 EIBYAAIAKQN AOFOI E. Kaù’roi 7è? nantira-m Geai) ténor: énoincozv, Évixœ Eiaovim; Bacùeùç (bonni Tahxavèv yayev ex 209m; 7:11.60; nolu- zou. ce (PCVEUGEL, ÜA979) Paçéw’n fi ce, usai..9 si; (pôvov I ’ÂYSELOVEÜGEI. A I I I 205 Îvâoi, un [9096515], mi Aieiorsç (JÆYŒIÛUELOL. voco: 7&9 Toutou; 79010; aiiovoç aiyoxaçifllc, To596; 1’ ëv 3i36u0iç FÉGOV oûpavèv âuçieliîn Hapeévoç êîavaââoa, mi. film; aimai fLêTùSTflp IÎnEoÉistoç (ohm, repinciymolov n’yeuovsôavj i 210 EGGETŒI surmena; gémit; ŒLOEPLOÇ marra 7mm, Acramv â’êv3 a imo: MW).i Idu .Àôar’ l &wole’oôau.9 ou v mon. muF GTOVŒXaLGLV X. ç Ç 61m 7m Aieiow’aœv. M69009 nazi. i au,Un. Kâpwea, au10v êv coi9 11:pr I ûsepov. Ùviza 7&9 679831:76:31. pine; Moîpw. prîaehpoi 215 Klœcoilievai, çeôyov’ra 8610) ÎaOpoi’o rap’ ôyæp’hv Aïeux".N pere’œpov, Ëœç eciâœow airains; Tôv milan. êxxoilaavm 73,1’an wolun’loin Xaùxifi, Kai si»: yaïacv ôXe’i, zani 164m, à); TCPOTEIÜELTŒL. To610) si roi 317m5 650 (ive) (Ba-ra miram n20 Oiaî en; ouu «961290; Y P ç 15v i” cunwévrmvI’ "’ ’ Bazaûcrîœv. mon (Là? En rpiccâw moellon aux! 7:17: nisi pif-m] [Ënaokaipevoç Feya’Âwç, ËTÉPOLÇ 30365:5 Î renflements, ou (917519 coipmç yove’œv Bacùfiaç oivoîyvooç. Daim. 78:9 oivôpuinowi çâvoç mi. Beignet n’irai, 225 Ei’vexa ri; 11.570001; «6150); Mai": TE simien, Èiozone’vou 3L6: navrôç, ôv E5010; si]; npôvom.

- 205, sqq. In Æthiopas et Indos astromm conflictu perituros. - 213. sqq. In Corinthum ista son defleturam lum quum Nero Antichristus lsthmum perfodiet. - 219, sqq. Antichristi potentia : ipse Anioninos evenet, casque sibi invieem tradet 202. Codd. oiôovioiç: nos corr., pri- audacter quidem, ut alicui primum vi- mique de Vespasiano interpretati sumus debitur z sed Cfr. infra, 385, «No-aces Romanes e Phœnice legiones adducente : (ipéca-ou; vide not. 209. Zdwn quænam hic inteiligatur, 203. Quis ille Ravennam opprimet? quære ex versu infra 52L Cujus nomine Magnus inique sævusque vir, de quo deceptus finxit sibi .Noster, fore ut ista supra, Antichristus, nisi fallixnur : sed zona sol sibi caput obnuberet. vide not. 211. Cfr. infra, 511, sqq. 204. Codd. «511., sine sensu, et in fine 212. Codd. prorsus ut nos, nisi quad incoo’veuae, quum tamen cocufias; præ- in fine alôiônmv ce: id unum corr. Nec eesserit : nos corr. iamen multum effendi: ce in fine super- 905. (Todd. un tapirai-æ: nos non. muum, ut sæpe in Sibyllinis. Quod

SIBYLLINORUM LIB. V. 171 Quippe Dei natis ipsi quoque damna tulere Tum, quum Sidonius rex Phœnix Gallica venit Agmina de Syria deducens, toque, Ravenna, Opprimet, et cæilis flet (lux ipse cruentæ. 205 Vos, Indi, vos, Æthiopum gencrosa pavete Pectora. Namque ubi vos Capricorni ambiverit axis, Taurus et in Gemiuis medio vertetur olympe, Et Virgo ascendens, et Sol fronti undique Zonam Prætendens, vasto cæli spatialiitur orbe; 210 Maxima de cælo ferlent incendia terram, Astrorumque novum surget certamen , ut omnis India et Æthiopum tellus considat in igues. Tu quoque plange tuam sortem, miseranda Corinthe. Nam, quum tergeminæ fatorum stamina Pareto 215 Ducentes, profugum contra Isthmi oracula regem Abstulerint; inox hune omnes in regna reversum Aspicient, ferre rupem qui ruperit olim, Disperdetque tuas, sicut decreverat, oras. 011i namque (ledit vires Deus, omnia solos 220 Ut faciat, nulli regum concessa priorum. Ac primum triplex capot ab radicibus una Falce metens, aliis banc porriget impius escam, Ut carnes horrenda vorent alimenta paternas Impuri reges! Nam cunctis visque metusque 225 Incumbet populis, 0b magnæ scilicet urbis Excidium, gentisque piæ, quam N umen amabat. trucidandos over-lendosque, divinœ quippe debitos nltioni propter axois-m [ab 4 Hadriano videlicet] urbem gentemque sanctam. -- vero olim vulgatmn en! , èv nupl nui V, rap. 8 ; item Præfationem ad hoc vol. arovaxaiç ’Ivôtîw yin A10. Te, auctori- 222. Codd. amadusvoç: nos corr. In tate caret : nam ’Ivôôv pro 61m scrip- fine alii croie-milan, male 0b encavât»- sit primus Cast. e conj. voc quod præcessit; alii récusent. ut 216. Codd. Épicure: : cotir. Ops. De- nos. Adams autem pro Boiser-Li, borbarum inde codd. èaiômai a: mine: : nos corr. licet, Sibyllinum est, ut exigeai: et si- 219. Anmelius Ronce? Deindecpdd. milia: cfr.’ Exc. nostr. V11, cap. 4. 02è: trêve; 50":: Katia-oit: nos corr. Ex- 223. Codd. pacifia: àvdyvou : nos pressus locus ex Apocalypsi cap. 13 . corr. Sépxa: paysiv 7min!» seu réxvmv, v. l3, sq. extremæ ponuriæ vcl inliumnui fui-cris 221, sqq. Videtur ad lios versus re- signoit), sæpe recurrit in sacris libris, spexisse divas Hippolytus de Antichristo præsertim in Apocalypsi. Cfr. etiam cap. 52. Confer 398,5q., et Exc. nostr. infra, 467.

172 ZlBïAAIAKQN. A0102 E. Âoratre nazi manégeois, matai; neptunium infecte, Àpx’h mi minium mi aivOpa’motç pérot réputai, Blanroitivnç utinam; nui owîopévnç mût poipatç, 230 ÎÊpt xaxôv, mi. ripai, nui. âvepaînotç 114’701 replu, Tif; ce 5901m 576601108; ri; ê’wloôev ou Xalmaivet; Èv coi ri; (5100.59; acini»: fiiov (51:0: (kayak; flâna xaxôç (lithium, ô’Àov ra mutin notre’xlucatç, Kati 3:8: 606 adoucie mâtai tuile; filléxe’ncav. 235 Eiç Ëpw fluerépnv, ruxàv, dictat-ra 125m «905000.01». 1163; 3è 7.57514, liaison ce, nazi, Ei ri [tu] gâtifient], [21’532] ; Ëv 1:01” êv aivôptômtç layai-90v oflag vidima, Enetpouévnç dative; 6p.ocn6v30to Hpoo-nrâw ’ 17.13664 [peltarays’ouca] mâtin minot midi BPOTOÎM. 240 Quinto, mi. npoüeatwa, nazi mon. 1:50th grena. Toütl’ 3votez, orevôëoule, xaniëv épxnyè peyicrœv, Kari poinçon mi m6190; aniserait fluant antivol. pfiz mi. muait-onc nazi aivOpa’mmç itéra TÉflLa, BÂaznropév-nç atrium; mi coronam; mût p.0ipnç. 245 [(7501 mugi; ovin-n; Sucmxs’oç, ’oivclpoim flua. ÀM’ ôté-tao: Hegel; 701? d’TEOIGXOLTO uroléuoto, [toutou Te, arovaxfiç TE, 761” goderai fluait-t 3:5in iouaaiœv panaipow Oei’ov yévoç otipavwîvœv, Ci neptvuteraîouct 9506 mihi! à: (Lacoyaimç. 250 ÂZPL 3è mi loir-n; nixe; p.572 xuxloîcavuç, Îtlao’c’ oisipovrai iXpt’ mi. vetpe’tov épeÊswôv. 06x111. cupiEet 000.an woleuâùovov ixov, Oùtl’ êmpawolLëvatç Minium; 5,10905 Stoloïivrat ’ Ànà Enter-ri trouai xaxôv aiôvt Tpo’rtatwt. 255 Eiç 351i; ËGGBTŒI «Un; oi1t’ aieëpoç Ëonoç nisi-hg,

I- 227, sqq. lmprecatio in Romain. - 246,osqq. Post composite Persarum bella. Judæorum gens felix et potens resurget. - 255-259. Messiæ tune e cælo veniet, idem qui Jesus et Josue. ---

227. Antea nos in fine xnpoi pro xfi- 231. Codd. plerique Spot-6c habent. pan, sed inutili falsaque medela. unus fiporôv. 229. Codd. in fine, poipnç. Simile 236. Codd. REÎGÔV ne, and si ri ce satis apud Aristidem, Ilpàç rob; atriu- pépçopal, «ou. : sed est quasi dialogua névouc, sub finem : Et ph si; catogan; Romani inter et Judæam; et statim se- noipac sinua. quetur Judææ responsum

SIBYLLINORUM LIB. V. 1’73 Instabilis, perverse, malis obnoxia fatis, Causa simul generi humanofinisque labarum, Dum per te natura perit, rursusque resurgit, 230 F ons 0 principiumque dolorum et terminus ingens, Quis tibi favit homo? quis non irascitur intusi’ In te quis vitam, solio dejectus, honeste Finiit? Omne malum tu congeris, et houa perdis Omnia; per te ingens turbata est machina mundi. 235 Forsan et hæc vitio nobis immania vertes. N am quid ais z Loquere, et me, si potes, argue dictis? Quondam terrigenis lux fulserat alma dici, Voce Prophetarum unanimi radiante per orbem, Dulcia qui populis miscebant pocula ; jamque Progrediens cunctis, nisi per te, aurora micabat. Quare, o mentis inops, tantorum causa dolorum, Illo te gladius, te perdet tempore luctus, Fous 0 principiumque malorum et terminus ingens, Dum per te natura perit, rursusque resurgit. 245 Audi luctificam, pestis teterrima, vocem. Verum ubi jam hello Persarum terra carebit, Et peste, et lacrimis; hoc demum tempore crescet Stirps Judæorum felix et cælitus orta, Quæ divinam habitans mediis in tractibus urbem 250 Usque ad litoream muros protendet Ioppen, Atque ipsas tanget sublimi vertice aubes. His non terribili tuba murmure bella ciebit; Non hostis rabidi manibus telisve peribunt; Deque suis tollent æterna tropæa ruinis. 255 Bursus et exsistet vir magnus, ab æthere missus,

239. Codd. 716mm ph oraye’ooou vcl 248. Codd. plus, non yévoç. 010760002, ubi Cul. e conj. Manitou- 250. Codex unus ’Iômmç, necest cau- ca: nos corr., et vide infra, 281. sa quominus synizesis hic quoque fiat ut 243, sq. Versus duo jam lecti, 228,sq. in ’Iouôatimç. etc. 245. Sic codd. ôucmxéoç, uno ex- e252. Codd. et nos olim nohpôxrovov: cepte, qui anorexie: contra metrum. corr. Struv. 246. Codd. aliqui, sed pauciores, mp- 253. Codd. êyfipoôz. ciçfi : nos corr. 254. Codd. imo-filant r: : nos con. 248. Hunc versum citat Lact. 1V, 20, Cfr. simile quiddam infra, 266. nec satis recta de Christiauis intelligit 255, sqq. De hoc loco semijudaieo, quot! poeta de Judæis. semichristiano. vide net.

474 ZIBY’AMAKQN 110F 02 E. ÔçJ mâtina; irritoit-w êiri Eû’Aou woluxaîpnou Êpotituv ô oigne-rogôç ia’ho’v trot-e crics, QwVTÎO’dÇ Man. sa Kali] nui 2.20469! dyvoîç. Mazarin Teipeo Bottin, où orientas; uéyatpa. 260 63m sv-h; mi «loura 6v0v newoônue’vov civilo d’5); oiyatOèv,Y ’ i”6611.1169 ’ l ce Ç,[0000;], nemOnpévov [5990;] , londonien Xapieooa, un mûtç, Mao; Üpvœv. 06net: paumoierai [moi G’ËV] x06vot ne); oindôzp’roç Èlhîvtov, dînéescnov êvi ornement 310w voûv. 265 Âme ce xuadliuor. naîdsç «spiriwîaouat, Kati [LOÜGŒK oiyiatcw émarfiilcoum] rpoîmîav, Havroiattç ensimai, nazi mixait; éveeo’riuot’. Èx. initiai; crevémroç ô’cot monitor); ûwéuetvatv, Innova: and Xapt’evrat [zani maganai] émotion 270 Oi 3è xaxùv «ruilant-ra; èn’ aiôépa flâna-av 6.920ro, Ilatticovrati laléovrsç êvavriov aill-n’loiow ’ A6705; 3è xpütlioucw, ïtoç 260-p.0; cinq-fi. Raton.y N9 à En vetpuuvl î! op.6 po;t sE990; v ou00p.evoto.l Koùxértl napweüoouat I (590ml. GTŒ’XUVhl dylaèvir. yiç ’ 275 Haine: uèv «swap-rat nui évaporer, aimai vanam Tôv npôracvw miwmv 056v 2259070»: aiev édita Àvôptôirouç flvn-roùç, lalxll.’le-8ITI 6m16:y yepotipsiv,n l Mndè activai; mi yünaç, à Aiïun’roç massais Eauvüvew CTOiLa’TEO’G, [êveoiç mi 1.50.501. uœpoïç. 280 12592in (là p.6vmv 0’:in leo» mon 1&8’ oioei, Naine: pelicrotyéboa’]y ciao Ami-rime [1’]?a ciao rny-Zç], Kati 700.2 3’ cinépo’ciov (3560:1. «sinuai dotation. Eiç in 7&9 yev’nfipa Gçov p.6vov 5501m: ô’vrœ

-- 259, sqq. Laos Judææ, promissaque Judæis felicitas, dum impii gravissiniis pœnis afficieutur. -

256. Codd. initio 05 miaou, et in 264. Vir quidam doctus nava’tôwuov. fine nolûmpnov : utrumque nos en"; 266. Codd. and patienta; fléau-aie 259. An potins fi ëv arilômct’! Deinde ÊYÏŒŒW, addito fiois-am: e glass. ac omnes admettant pro péquin : nos corr. deinde êntot’izmvmt . plerique sine spei- 261. Codd. CSPNÔV se râla: (nos cor- netav , qued unus addit :I nos corr. Cfr. reximus), et in fine 5m10: (sic). ubi supra, 254. Bleekius ëpvoçe conj. 268. Quia êvûsoriuoiç exemplo caret 263. Codd. -npoiiw 166m : nos con. in lexicis, volebat Struv. eûzaîotv Oso- anunente Struvio. De sensu cfr. Joël riuoiç: sed cfr. supra 262, et lll. 295, prophetam, cap. 3, v. 17. 489.

SlBYLLlNORUM LIB. V. 475 Distendit qui frugifera quondam arbore palmas, Optimus Hebrææ sobolis, cui sistere solem Fas fuerit puris labiis et voce verenda. Desine jam longis cruciari pectora curis, 260 Diva gentis, lacuples, uni dilecte Dea fias, Lux houa, planta decora, piis venerabile germen , Urbs Judæa, sonans semper cælestibus hymnis. Non jam Persarum tua pes impurus in arva, Non Græcus furor invadet, concordibus iris. Sed te natorum venerabitur inclita proles, Et sanctum modulata Dea melos, exstruet aram, Omnigenisque sacris, procihus votisque litabit. Rebus in angustis duras quicumque labores Pertulerint, tunc plura ferent melioraque justi. 270 Qui ver-0 audacem petulanter in æthera linguam Jactarint, non jam convicia mutua fundent, Sed, dum sit facies mundi conversa, latebunt. Depluet incensis de nubibus igneus imber ; ’ Tum neque decerpent homines telluris aristas, 275 Nec satio flet, nec aratia, dum gentis omne Coguoscat mortale Deum, qui cuncta guhernat; Solus ut ipse viris, nec jam peritura colantur, Aut canis, aut vultur, quorum dictavit honores Ægyptus vanis labiis atque 0re profana. 280 Hebræis vero solis hæc omnia tellus Sancta feret, mollis latices e rupihus atque F ontibus; et vobis manabunt lactea, justi, Pocula, queis semper posîta est in mimine solo

269. Codd. mm &pEooot: nos corr. tura, non tamen certa. Aliquando sus- 270. Codd. plerique ai 6è taxai, et in picabamur noirâtres-w toi: , ut alibi flue quidam 200mm. lôa’upwow tek, VIH, 40. 272. Displicet sans, , media pro- 280, sqq. Babel hune et duo sqq. Lac- ducta; sed talia peccant non rai-o Sibyl- tantius, V11, cap. 24, ex quo lectionem listæ : cfr. Exc. V1]. bujus laci refecimus: nain codd. omnes 275. Codd. voûta, alii vanam, ubi nos êâpotimv 8è 7.0th 6.1? Écran U miaou. Cfr. supra, 65, et Ill, 795. 28]. Codd. p.5).tawyéoc, pro quo Lact. 276, sqq. lmitatio Proœmii manifesta. pilliez, franc versa : nos corr. ut supra, 278, sq. (lanier Proœm. 60, sqq. 239. Deinde iidem (in?) néron; nul ôtà ’279. Codd. dropât-mot vicie, alii fléau-q; : sed Lact. ut nos. v60t;,’,ul7i nos tuai; e viri docti conjec- 282. Lact. and me. si àuôpooim.

1’16 ZIBYAAIAKQN A0102 E. Ëlmcav, eûoeËï-nv 92700611»: mû nier!» ËXovrsç. 285 Ànà ri si (La: mûron vo’oç coçèç êyyualiCu; Âpn 35’ ce, 111mm Àcin, xaroâüpopm ohm-9(7);, K03. yévoç léviov, Kapiôv, AuSôv noluxpüamv. Aï aï, 205939.; . aï aï, mû. tolu-ripas: T 9mn; ’ Aï aï, Aaosixem, un: 1:61; ’ (à; rai-trahîtes 290 Esscpoîç ôMu’yævaL’ ce, ml ci; xo’vzv dînezxeeïcan. Àcci3L1i3voçep-fi...... Àpréwsoç onxôç Èçéaou myvüguvoç . . . Xaicpan mi aencgoîai 1:06’ Écrou. ai; and 351M»: Hpnvùç, 7’13’ 6’15 vioc; êmnügoucw chum. l 295 105mm 8’ oîfLoSEu Ëtpeaoç, xlaiouca map’ 5101m Kit vnèv (11701760: 16v oüxs’n vaneraïov’ra. Kami 161:: engageai; Geôç aïçOn-roç, OLËÜÉFI. vaïwv, Oûpœvôôev «(morfla (ma navrât 1.91113; aboi-pou. Àvri 3è Zétpôvo; eéçoç Eadem: figura 11535. 300 Kali 7673 89. (LETÉWEIT, Écrou ivôpeact Bporoîcw - ÈEola’o-u 7&9 mâta; aîvatâéaç ûtluxe’pauvoç

Bpovrœîç, àareponaïç Te, nepawvoî’ç a (pleyéeouaw, Àvspoîar. àucyeve’eam, mi (in; &GeÊeî; 6100956035 âcre pévew VÉXUŒÇ neu-à T71; fléau; 4my.oîeow. 305 ÜEu 7&9 mi Eyüçva, êàv nationale: [Eaîpoçvov], Eiç Ètpécozo milan, mû. mûr-h 903103! 6157310 K6an 8’ 1’; yœpà, cùv vignot. TOÎÇ eeowveôc’rotç, Èv nœlép-çcn 656v, aîv39tîw [1’] &Sixœv mi aîôécyœv, Pupeïc’, 06117:. [râccov] é; aieépa [flippa] «90306651 ’ 310 Allô: peveî vexpà êv vaigact. Kuyaiowu Kali 761’ &vaLdEouaw 651.015 nandmra pévovreç. Elôn’cu cnyeîov 51m, ave’ à»: 30671165,

- 285-296. Main panna multis Asia Minoris urbibus. --- 297, sqq. Imeei afflua in omnes impies.- 305, sqq. Humus in Asiæ Minoris urbes, quibus inserts male

.1 286. Versus alias recursurus, V11, 292. Sic omnes, finemuülo. 114. et XI, 121. 293. Codd. fiston. In fine, vide num Corcyn.288. An son pro mi legendum? malis :1; me; Bien,-- ut supra, 157.. 291. Codd. âaaianidelicet pro 16114: 294. Anverius quod (Inst. conjccent, nos corr. Deinde ubi lacunam reliquimus à); Su? codd. addebant, 1085»! n noluxpüceov, 295, sq. Habet bos duo versus Cle- male hue retraclume versa 287. mens Alexandrinus, Protrept. S 4, ubi

SIBYLLINORUM LIB. V. 17 hl Spes vivax, pietasque animîs immota, fidésque. 285 Sed quid me sapiens jubet hæc profundere Fetum? Te, te, Asia infelix, tristi deploro querela, Ionumque genua, Caresque, auroque patentes Lydos. Heu, Sardes! eheu tibi, Trallis amœna! Eheu, Laodicea placensl Vos quippe cadetis 290 Eversæ nutante solo, in cîneremque redactæ. Et tenebrosæ Asiæ ...... Ast Ephesi clarum Diana: nomine fanum Motibus et vaste subter mare sidet hiatu Præceps, ut naves quondam superante procella. 295 Ipsa jacents Ephesus deserta ad litera flebit, . Templaque, non ulli posthac adeunda, requiret. Tune indignatus Deus immortalis, ab alto Æthere, flagranti feriet capita improba telo; Proque hieme exsistet subitus tune temporis æstus. 300 Et simul humanæ fient hæc omnia genti : Scilicct altipotens perjuros opprimet omnes Fulguribus, tonitruque, et crebra fulminis igne; Hostiles perdet populos atque impia corda, Ut tellus jam plura cadavera portet arenis. 305 Quippe et Smyrna suum veniet conquesta Samornum Ad portas Ephesî, nec secius ipSa peribit. . Cuma autem demens, cum plenis numine lymphis, Sævorum manibus sceleratorumque virorum Dejecta, et lætis jam nescia cantibus auras 310 Rumpere, Cumœis innabit mortua lymphis. Omnes tune immane gement (errore malorum , Quum genus invisum Cumarum et iniqua propago cum codd. 51mn legit, (calice pro fmfia, 305. Codd.. in fine Roxoüpyov , pro nient 111, 383, Ëpnpa pro Ëmeoc. Quid que nase conj. Xépapvov, audacter qui- vero si capiatur adverbii vice , a supi- dem :sed vide hot. nia manibus, u pro ûnriœç? 307. Asiaticas procul dubia Cumns 298. Codd. navrât apéro: àvo’zyvouç : intelligit: sed vide net. nos corr., Dausqueio tamen præeunte. 308. Post àvôpâw deest ce in codd. 299. De tempestatum permutatione 309. Codd. 1è 66v pro rôccov, et submundîfinem, cfr. V111, 214-, 11,151. 5mm pro flippa : nîrumque nos corr. 302. Pr. ppm-t? 1e areponaî; a. 311. Codd. âvéëomn : nos corr. 303. Ops. givôpuç aucpeve’aç 13’ .re- 312. Codd. 51613011 pro 218.6051. Iidem sen-ipsi: e conj. in versus fine sensum claudunl. 12

1178 ËIBTAAIAKQN A0102 E. Kuæmiaw 3mm; Xflewôç 7.11 961ml aînséç. EÏO’ 511v aloiEwo-L xax’àv xeôvu reçpmeeïcav, 315 AÉcËoç ên’ 11918011101! aiévtov êEa-rrokï’rm. Aï «11’601, Ke’pzupœ, 100ch «au, moise iôgmv. K11, 1890171011, yod: 11.61") 19.0619 ELLYEÎGŒ, Ëîuç, ôv newôômaç è’Xuv, x4590» nolôâaxpuv, El; fin! Xtoaayévn tapât xeügacr. Gepycââovroç. 320 Herpocpu-àç Tpinoliç ra, 1m93 58mn M’auivâpono, Küpwn vuxrepwoïcw inr’ 156w. 71111901051601, Âpô’nv égalées: ce 0506 [X6109 fi 7’ :in-émut]. Mn’ y.’ 13.60.0an éleîv (1101500 191v 751mm Xtôèm . Mûmw rpuqzep-hv étala wpm’m’p 7:01" ivmeev, 325 Àvfï (Îw 217.510 111v Q0150!» 301603600: 010189»; , T-n’v ra coçùv dv1195»! gelé’mv mû. 616090110: Bouln’v. 0:01, nayyavé’rmp, 19110597] lem 71j 110101101an» 10080110; payai-g, Yvon d’à; yvéyaç ênitÏwij. Tutîrm 7&9 figé-mV Ëvaç, 650;, s’v 119113660), 330 El; 70 30x219 «9019011600: 150v mîmes: [590100301 Eïvaa, mû. npoaéyfiew, 010v 056g êyyuaihëev. 111.5191» Tptroîhzwa 1:8: 993x133: ê’pya 13116611.,

Koû. reîxoç 81000466010 û1r’ àépoç êv XOVÉ’QO’L 20969511031 worapn’sèv in? 17.0065er n°160615). 335 ° Émis-navre 1021m, [afin won-ï 6’ Àaoupiœv notîç. Eîç 6è paix?) Gpnxâw, mi cou cflévoç êîoûkamiîen. Tn’v ce Max-nâovi’nv Baaùeù; Aîytînrtoç 15.951 Koâ. 30.1de flapëapmèv 1:01:51. 606m; fiyeynv’lîœv. Auôoî nui Parlé-Eau, 1.1011406110: âv 1116131161. 340 110003111181 aga-réons: mais: Ëpw 617116061159 1701M?) 79110040102, gavai: wavëp’ngoç, aïklawcroç, Èv yeti-ç 600.591], ôXoôv 34mg âEanole’côm.

- 327, sqq. Judææ ejusque civibus divina imploratur dementia. - 392, sqq. ln Thracas aliosque occidentales. - 341, sq. llaliæ impendem exitinm. --

314. Codd. :10’ 610w E5006: : nos non est tentandurn. Licentia quippe Si-

corr.316. Codd. byllina xéwnv, unde est, nos xôpov,ut in Exc. Entra, nostr. VIL infra, 389 :cfr. Iyntaxi mala, sed Sibyllina : cfr. 111, 318. Codd. nenoimm vcl nenoinxuç: 295. 409, et infra 393. corr. Ops. 317.. Mwaîaa, quamvis 1. producto, 321. Orme. ulnpwôeîaa, e conj.: sed

SIBYLLINOBUM LIB. V. 179 Pœnarum agnoscet, meruit quas improba, signum. Qua semel in cineres versa, dein ipsa peribit 3r5 Lesbus in Eridanum æterna demersa ruina. Heu, Corcyra, tibi, pulcherrima! desine fastùs. Tuque, Hierapoli, terra auro compacta, tenebis Quam nimis optasti sedem, miseranda, moque Defodiere solo, prope flumiua Thermodomis. Nec minus, o Tripolîs, Mæandri ad fluminis undas, . Obruta petrosam nocturnis fluctibus oram, Funditus, irasceute Deo, mersaberis exspes. Ne me unquam teneat Phœbo contermîna tellus! Uret enim mollem M iletum ex æthere turbo, 325 Nequicquam Phœbi fallacia dicta secutam, Prudentumqueartes bominum, curasque sagaces. Parce, o omnipotens, telluri parce feracî , Judææ magnæ, nobis ut sancta patescant Consilii decreta tui. Quippe banc tibi primam 330 Legisti sedem, mortales ut tua noscant Regna, sciantque tuis quam sint florentia (louis. Infelix avec Thracum spectare labores, Et murum bimarem cum turbine pulverulento Piscosas per aquas abreptum, fluminis instar. Te puer Assyrius devinciet, Hellesponte : Te viresque tuas perdet pugna aspera Thracum. Rexque M acedonios Ægyptius opprimet olim, Vimque ducum longe adveniens vis barbara franget. Pamphyli et Pîsidæ, Lydi Galatæque cruentis 340 Dissidiis totas minent in prœlîa gentes. Italia infelix, vacua atque in-fleta manebis, Terra diu florens, nunc tristi perdita fato. defendi potest amenuisa, tanquam 329. Codd. 57v!» : nos corr. 0b 156v n destinata, sorte allrihuta u. quod sequitur. 322. Codd. Ostie n°613 sa npôvom, 335. simile Onomacriti, tanquam ex unde nos olim .9505 167.0: fi 1:: apôvom. Musæo, oraculum apud Herodt. V11, S 6: Quod nunc suppletur, melius sane , sed ”E).eya 16v 1:5 1D1fiawovrov à); Ceu- ipsam quoque incerlum. X610; de ira xôfivm 7.9501! aï?) 01:6 àvôpô; ÏIe’poeœ. Dei apud Sibyllislas freqnens est, tuque 340. An xpowéoum vel upaîvoum? etiam absolule, omissa Dei nomine, ut 342. Codex unus et alter, et nos ali- infra, 372. quando, ôâxoç, « monslrnm n: sed 8011:0: 327. Volebat Slruv. tpqoepî). est pro Bâneôov, utsuprn, 92 (bis) in

180 EIBYAAIAKQN AOFOZ E. v

Écrou. 3’ 013.06pr [01110:] oüpavôv eûpùv 51009001! 3003111133»! nelaîânua, 6505 qmv-àv ênaxoücat. 345 1101100 3 010100 91672; 05000101. oüzér’ gomma, 0080î 9 cal-main; N 1011110901: cpoîoç Écart-av. 01530:9 Tara-rio,» x0100, 0:61.00! 650g fiyeuoveüap. Hévra’[ualaveei-n] ’ and?) 3’ Écrou 10:15: yaïav, 11011100101. pœ’poneç, (figé; ra mutai, x01 01:69 350 60’5le 031.010 êxeïvo ypôvov noliv, 6301-0 8102.0001 Aûràv 00100010: 800v navenïaxonov 0139001061. 7:06. A070; 3000.9150; 3’ 03390:; 1675 06x 57.571001, Àpvmv au 11 08’ 010w 11.001000il. I 0 ra 0:79.01; 0 I 0910010»; Ëxeucwîrovraç. uâqœv 0.570010»: nepoxpu’oœv, 355 Àzlnî-Amç 0’ 1399.06; x00. 7017; 7.1015110101 6001001. 11755000) 3è 0414; 00011]; mû. 3650: Stxaimv, Minore 00040061; 950c 0100110; èîanola’oa’ç. Aeî’ utinam yeveripu 900v, cocpôv, 010v ëo’vra, M11 wyévoç 000003100»! [316100 x06. mina; (Décor). 360 Ecce-tau 00101110) :001an 11691. 75’900: cal-riva; K00y.oy.0w’àç râleux mû. ênïxlonoç ëv 3071611111. En 3’ êx 7050011101: 71111; 01.1003016110; 001*510, (0567m, 113?; V619 656070000 uepunpiëœv, ç tao-av yaî’av zaÜahî, mû. mina 00001111051. Haine»: 1” 0016903an ppovtuérepa mîwm vofioen, ILIç 10va 69.016 7’ 0070;, au raürnv targum-1151.01, Avèpocç 7’ éEoKÉoeL 1007.1005 00700.00; Te rupaïwouç, Hein-0:; 1” êynrpvîaat, (à; [urf-Inn 0117.0; émiez, To1);T 3’ au) newtnôraç9 00100003050N 3:0:à! (film. E0101 3 en boa-[MM 7001.5110; 10010; avflpcônowt ’ P5600:v 3’ 0150.0110;a 6’100;i ëcoçn 700100.17»! N [506031vœv’ i -- 343, sqq. Ira Dei in idololatras exarsura. -- 360, sqq. Sub finem 1lmæ (non, u! infra, sub finem solis, v. 475), bella per orbem desævient, Antichristo reges æmulos (Antoninos) in Macedonia debellante. - fragmente manuscripti sera reperti. Erit kius tueri frustra volebat :inos con. igitur hæc vox lexicis addendan 350. ln (50":: vofiaau olim a vero sensu 343. Codd. alii 01.100500: 00000:0: eû- nberraveramus; resipuimus in cur. post. 90:, alîi aîôs’ptov 06000105 8606 : nos Cfr. supra, 65, et infra, 450, 474, eorr. Est autem oûpawôç 5090; 51:5005v etiam 275. ex Hesiodo, Theog. 840. 357, sqq. Lact. de Ira Dei, cap. 23, A 348. Codd. 0.0100001111, qued Lobec- hune et duo qq. versus oint, aliQer autem

SIBYLLINORUM LIB. V,. 18! Ast ingens supra cæli convexa sonabit Vox tonitrus, vocem ut credas audire T onautis. 345 Ac neque jam solis flamma incorrupta micabit, Nec face nocturna Iucebit amabile sîdus, Quum Deus extremo regnabit tempore; sed mm Omnia per terras caligo spissa tenebit, Atque bominum cæci gemitus, plangorque ferarum. 350 Longa quidem, lpnga illa dies, noscatur ut ipse Rex Deus excelso veniens de culmine cæli. Nec vero tune ille suas miscrabitur hostes. F rustra ovium agnorumque greges vitulosque cruentis Dum mactant aris, vitulos aurata gemmes 355 Cornua, diis animæ vacuis et inanibus Hermis. At vobis, justi, fas et sapientia præsint , Ne Deus æternus merita vos opprimat ira, Neve genus, quantum est, bominum illacrimabile perdat. Hunc colite æternum, sanctum, rerumque parentem. 360 Tempus ad extremum et lunæ jam fine sub ipso, - Bellum ingens, totoque dolus grassabitur orbe. Terrarum veniet longinquo e cardine matris Occisor, fugiens sese curasque sequaces : Omnes qui terras vastabit, et omnia subdet , Morçales inter cautissimus unus; et ipsam , Qua cecidit quondam, Victor quum ceperit urbem, Interimet multosque viros, magnosque tyranuos, I Atque illas flammis, atrox, ut nemo, cremabît; Ast alios idem delapsos eriget ultor. 370 Tune et ab occasu belli desæviet æstus, laque amnes rapidos cadet ingens sanguinis agger,

dîspositos : legit enim : Minou (5va- plicaverat Div. Inst. V11, cap. l6, « ab Geiç 05è; aïçônor. énucléa-m] Div yévoç « extremis finibus plagie septentriona- àvOpuSn-œv, piéton au! 951w àvouôéç. Aeî a lis n, sed dicere voluit «orientalis -, id r flint-m, sa. 1. À. est , e Perside. 359. Codd. omnes et Lact. pie-rom 363. Codd. vôov, ubi nos vôq). 360. Cfr. flexion répuqz, infra, 475. 364. Idem, sed alio sensu, supra, 155. 362. Hue au ad similem versum redi- 368. Codd. à»: 54mm :nos corr. Esset turum aliquando, Vlll, 712, respçxit Lac- magis grammaticum, où «on; sed Sibyl- tantius, de Morte Persec. cap. 2 , a Si- listæ (alia non curant. [pua sententiæ n bylla dicente, matricidam profugum a forma Sibyllina est, ut supra, 220, 54111., n finibus esse venturum u? Quod in: ex- e! XI , 94.

182 ElBYAAlAKQN AOFOZ E. Toïç r: Maxndovim GTÉEEI 167.0; êv radions: 2141-51-me [11?) 7’] du. ducum, Bacnlïleüo-L] 3’ éleôpov. K08; ro’re latuepïi mon) mafias: noirci; yaïow, 375 Kan man»! fiole’uow une!» filme-liserai. «Mac. Hû’p 7&9 oï1c’ oùpavïmv durci-53m Maïa pepânecci, H59 mi. «and, 53109, wpncrhp, yvôçpoç, oûçavi-n vùî, Rai 90:33:;i èvl noléptp, N mi. tin-i apœfiow 651.60.71 ’ mina; 651.017 1’ (iléon Baaüaîç, 7.1i. rob; 10’1’ &picrouç. 380 Eiô’Y miro); r wok-fume 111711668711. oixrpèç ûaôgoç. Koûxé-n. 7L; Eicpear. nmlepiëerat, 063?; GLS’fl’Plp, 063’ m’a-:07; Baléeacw, à p.91 flapi; gGGETÆI. «1304.4. Eip-rïv-nv 3’ lie: 11è; supin, ô’cmp üeiçh, fignpaflaîç nandrmoç, cl.»w ucrepov eûçpavGein. 385 Mnrpolérm, 1:1661695 Opium; 719.11.11; Te xaxoüpyou, 0l 1.6 milan naisœv mimi! ËWOPLZÊT, avayvmç, 151i re’yeo’t ndpvaç écrn’cars, rôt; milan âyvàç, Yëpem, un. unica, xàcxnpocüw) nolupôyfltp. v coi 7&9 .pré-m9 . rêva) &Géuwro; flaira, 396 Kari.a Guyoîrnp yeverfiptl à; UUCE’ÎEŒTOa vüuqra. z Èv coi mi. Bac-:1575; 0’1de1 décuopov ëîspi’nvav. Èv coi mû. xmviîw 359m: xoimv Mimi. civôpeç. Eiyno-ov, «médiane mach mm, 7.6)ro Exposez. Oôxe’n 75:9 tapât ceîo [Té] TE; pilOOpéuiLovoç 5M; Hapôevmai xoôpou. 1:69 Èvesov eûpn’aoucw. ËcÊecrm tapât 6570 «un: nenoôny.e’voç oixoç, Èvïxa Saurepov emmi 8’741) pinroüpevov oixov Ilpnvndôv, tupi. Tenduevov 3L5: XELPÔÇ o’waîyvou, Ohm: dei flûlovra, 6306 rnp’n’pova vaôv,

-- 374, sqq. Tum vero terris incumbel omne genus malorum, et univem impiorum pemicies, maneuîibus Judæis salis in plena pace. - 385, sqq. Imprecatio in Romanos oh excisam Judæorum gentem eversumque templum. -

372. Sic omnes codd. «dici, obscuro 373. Codd. plerique ôüô’éx autruche, sensu, ubi fiéuklleweu quid simile malis: alii ôdicroumv èx 8. : nos con. ut intelli- verum præoccuparat poelæ mentem ex galur Antichristus ab accidente perdo- priore versu unipare: êxOoç, unde arétin, mito rediens, ut supra, 370. Deinde qued ad alun: melius referrelur, audaclœ omnes 5150757 65’, ubi nos panifiai, de ad ouuuaxinv, x. r. 1., transtulil. Est Aulouînis : cfr. supra, 366. ; veto baud dubie 1610;, u in Dei, n ut 378. An potins, metri causa, 69a- supra 322, et alibi sæpe. fluai, ut Il, 157, Mayin pro mufle

SIBYLLINORUM LIB. V. 183 Quando Macedonicis dirus furor invehet agris Auxiliumque duci Hesperio clademque tyrannis. Terra sed hiberno perflabitur arida flatu, Rursus et omne solum vastabitur impete belli. Ignis enim pluet in terras ex æthere summo, Ignis, aqua et sanguis, fulmen, noctisque tenebræ, Et helli furor, et tetra in caligine cædes. Tum reges omnes, et clams quisque, peribunt, 380 Donec atrox capiat demum discordia finem; Nec quisquam gladiis am ferre bella movebit Præterea, telis nec fas erit amplius uti; Sed populus sapiens, fuerit quicumque superstes, Pacem lætus aget, mala passus, ut et houa norit. Carnifices matrum, fastus cohibete superbos, Audacesque manus : pueras qui turpibus olim Fœdastis gremiis, castasque in lustra puellas Egistis, prædam obsceno et ludiliria vulgo. In te quippe parens nato commixta, suoque 390 Filia nupta patri. Reges os turpe nefanda Polluerunt venere, et pecudum placuere scelesti Concubitus. Heu! flebilis urbs, heu! cantibus olim Plena, sile, nullas posthac habitura choreas. Non tibi jam sacrum lignis vitalibus ignem 395 Virgineæ pascent intra penetralia curæ. Exstinctæ tibi sum aræ, quas rite fovebas, Tum, quum præcipitem flammis superantibus ædem Impuris iterum manibus procumbere vidi, Ædem perpetuo llorentem Numine, templum

Sed cremenla sæpe male produci in Si- et tamen placerel magis «tapât ce! la tic, byllinis jam nimis experti sumus. si liceret. Codd. 111v ri; habent, non ce 379. Cfr. supra, 109. ri; : nos con. 385. Mn rpols’rm poetice extendit ad 395. Olim volebamus diminuai». Romanos Neronis seelus. 396. Inlerpretandus nenoOnue’vo; ol- 386. Rectum est énoptrer’, «invertis- xoç de æde Vestæ, in qua fatalis ignis 1is, intulistis n, ut infra, 392, 559w. vcl memoralur vel fiugitur exstinctus eo- 389. Codd. 15’va atomisera: pin : nos dem tempore Romæ, quo cadebat Hie- corr. Producitur autem prior in pli-m. ut rosolymis ædes sacra : cui cladi iterum supra, 318. Malta in Romanos confertur interfuisse se dicil, ôeûrepov aiôov hé», quad verius in Persas, VII, 43, sq. semel nempe sub Assyriis, iterum sub Ro- 394. Palam est ceîo pro coi positum manis, memor Sibylla ætatis une fabu- hic, ut paulo iufra, 396, et VIH, 152 z losæ, nokuxpovnmroîm.

184 EIBYAMAKQN AOPOS 3. 4’00 aiyimv yeyaâna, mi 5901.th aièv êâvra , Èx LIN-fig ilmifdpevov nazi 6(6y.oc-roç aùroü. 00 yèp citadine); uîvaî 056v êE domina: fig, 0634i wërpnv même coqaèç 7:31.er Trapà «d’un, Où muai»: 160.ch &WŒIT’AV d’uxâw 1’ 5056061071 ’ 405 Ana. fléde yevaripa Gain minum emmena-10v Èv Ovation; êyépoupov nazi écriai; êxarduëaiç. N67 si fig éëavaëàç dom-h; 6160.36; nui ivayvoç Tank-m ïêêtqpev nui âvoixodôunrov équine, 216v 70.71051. [48700.19 mi 06139066: zudaliuoww. 410 A616; 3’ (haro xipaov êtr’ amourai-mi: êmÊù; yiv - Koûxéfl Gina: roioürov En." civOPaSnoict TÊTUKTO, fic-ra 30x50: êrépouç paysans: 17670» èEaM-naîëat. fifi; 7&9 oûpowiœv veri-rum aivhp uaxaçir’nî, Exirrrpov ê’qu êv xsçciv, 6’ ai 646; éyyw’hîev, 415 Kai minon ingénue 19:15;, midi 1’ étêtions Toi"; dyaOoïç 76v nloürov, ôv si 77961190: Maori civâpeç. fioient; 3’ êx Boifipœv ailes: 7:67am êv rugi nous, Kai 31111.01); giflais (39016»: rôv :9660: naxoôpyæv, Kai n°74», à»: ê7c60-nce Gaàç, rouirai: émince 420 équipa-régent oie-190v ra zani ilion midi aelfivnç, Kai 2.66ro xzréônxl, oiytdv TE [vsèw] ênoincev Ëvcapxov, xalèv, mpmocfléa, 113’ Ëwlace 11017.07; ëv audion)": pérou: nazi insipova mîpyov Aû’rôv ànro’uavov veças’œv, mi arion! éparvin, 425 âcre filèrent udvraç nia-roi); mâta; ra dixaîouç Adieu? dirima 0506, neuoônue’vov sidoç. Àvroliau. Maté; TE 6:06 1Mo; êëüuvucow. Oûxéniyàp râlerai Saunier. BPOTOÏÇL [rôt] demi, I . Oôdè yanoxloniai, ami natianum 3:61:91; 508614.05 430 Où tpôvoç, oùdè nudotuôç, Ëpiç 3’ èv miel. dotation. imam; ê’69’ &yiwv taupin, du 10151:0: nepaivei 95è»; hilaiëpsps’rnç, strier-n; vœoî’o ÉLE’YËGTO’J.

- 413, sqq..Messias veniet, qui res Judæœ restitua! in majusque augeat.

404. Codd. néo-nov : corr. Casl. 416. De Judæa ablatas sibi opes re- 410. lnnuitur finis Nemnis baud cuperalura idem nunc canilur quod olim mullo pas: illatum Judæi bellum, tan- de Asia a Romanorum rapinis vindi- quam Dei ultioue, consecutus. canda, 1V, 142, sqq., et lIl, 350.

SlBYLLlNOBUM LIB. V. 185 4oo A sanctis positum, quin et sine fine futurum Ex animo quondam speratum et corpore toto. Quippe nec illa sacris figlinum numen adorat Gens pia, nec lapidem sculptoris ab me recentem, Aut nurum, aut quidquid mortalia pectora fallit. 400 Sed qui cœlestis vitam pater omnibus afflat, Hunc unum coluere sacris purisque hecatombis. At nunc exsurgens illam rez impius ædem Vi subita prostravit, inexstructamque reliquit, Agmine stipatus multo ducibusque superbis : 410 Qui tamen æteruam vix terrain ingressus obivit; N ec tale exstiterat signum mortalibus unquam, Ne quis divinam vellet popularier urbem. Venit enim cæli vir quidam ex arce beatus, Sceptra gerens tradente Deo, et victricibus armis 415 Obvia quæque ruens. Hic protinus omnia justis Restituit, quæcumque prius sibi rapta dolebaut. lpse omnes rapidis addictas ignibus urbes Et perversorum genus obruit omne virorum, Dilectamque Deo sublimem condidit urbem, 420 Quæ sole et luna melius stellisque micaret. Hanc miris oruare modis, ibi condere templum Corporeum voluit, quo non præstantius ullum, Et turrim stadiis immensam, ironie pelentem Nubila, conspicuam cunctis, ut nempe viderent 425 Arrectis omnes oculis justi atque fideles Numinis æterni decus optatumque triumphum. Ergo Dei laudes celebrant occasus et ortus. Nam neque. jam species mortalibus ulla malorum, Nec vaga adulteria, aut pueris infesta libido, 430 Nec cædes rixaeve graves; certare placebit Justitiæ tantum studio. Tunc ultima sanctis Tempora, quum dahir hæc magnæ rex conditor ædis.

419, sq. Chat bos duo versus Lact. 421. Codd. vain omittunt, ubi Oust. V11, cap. 24; scribit autem in bujus e conj. vaôv :nos corr. media, sicut in fine, émince, ac deinde 428. Codd.:ei non habebant :supple- eût-Av pro taômv. vit (Inst. e conj. ’ 420. Post darpœv, Lact. 1:: non ha- 429. Ex Phocylide, v. 1. - bm- . 431. Codd. 61:: cuité : corr. Ops.

4 86 ZIBYAAIAKQN AOPOZ E. Ai ai 001, Baêulèw 19006690315, 190001163115, Humani]; 9000410, 96W) 31.609.010 3090101300, 435 H 10 11010: 9.57000) nazi 1169110119 00x611. x0110?! I 069e0w êv 1900601; mi W900!» E0991î100 ’ 21909409 05109.0Î0 196x149. 110900; 3è ce rimai 1.100110 x901eïv énoin00v. Ëxe 0169.’ [0’091]pr nivaîyvn X0180iuw yen-4 - 9.151’ 55950, 91.82.; 9.:9i9.v0, 440 HG); 1159047»! 0"9Eev.;, fi m5; Mfisœv 1: 3090140510 Ei’vex0 709 171; 07.; 0917156; 3015;, 691190, Ei; E6003; 1169.9000, x0i Amis: 0111560000, Totyaî91oi 3000173 (5001.70; c990ve’000’, [311i] x9i0w [Âdmâ’w] 4350;, 63v sinua 10790 rénoveazç’ 445 13030:1; 3’ 0v1i16ymv exohâw 11m9èv X670: êxô90îç. i Ë010L 8’ 0010109 x0195) 5’096; 71015 1:6v10;, Koûxé’n 111013600000: E; 1101101: 1101i vfieç, ,À00i; 3’ fi 9.570760 1613 1109.9090; 3003101. 630:9, K0i-K9’41n nediov. K6190; 8’ ëEet 9.5590 7159.0, 450 K0i H090; 06.0551 duvèv 9.69m, 63015 vaincus Kari 201093310 1167M 9.576an 9.670 70719.01 110000001! ’ Nûv (Liv 169mm, 05x09110; én’ 96110; 500-5101 0001;. 4 Àx9i; 3’ 00x. élira x06v0 K609tov ê50k009eôcei. Ei; T690v, 04.469.090; 96907955 30.060509: BÂÉTEOVTBÇ. 455 (Darwin, 35016; ce 9.6vei 1610;, 0’191. 110050) ce V 1116390 xaxàv, 0519-795; 6110); 0.7.0600v10v. 07.00669 010:. av 11591119 yeux], 01 51100001 015090; Ai761r100, (3000.1.5;81 a z610v a. 9.11.0506; et v aindeîç,4 z 7 il 130949610»! yevaai mi; Afin-:1101! 3610880511115 460 Ev 1e Marx-03047.: mi âv 1400431. mi [111565001] K00909.0v*à; 716).e90;, 110.0019010; êv novipcw,

- 433, q. In Babylonem Parthorum. - 446, sqq. ln Asiæ Phœnicesque urbes. - 457, sqq. Quinta generatione post (luem Ægyptiæ calamilatis, id est post Phi- lometorem (cfr. III, 318, et hæc refer ad Cleopatræ tempora), rursus ardebit

438. Codd. 6x5 0169.0 919.6v, ubi nos 443. Codd. si; x9i0w : nos corr., mu- olim 0169.’ 001.9011, nunc verius âçnuov, tata leviter præpositione, admissa vero probante vcl non repugnante Hasio ad in 091km licentia metri Sibyllina. H. St. Par. De sensu cfr. lsai. cap. 47, 444. Codd. à1nxôv, sine sensu, pro v. 5. ln fine autem àva’zyvn nostrum est 081010311, ac deinde 1.6190 : utrumque nos pro àvo’wxnc. cor-r. Producilur 0 in 060mm, ut in 441.. Codd. 507m : DOS C0". 04mm, Il, 61 , et cfr. XIlI, l9.

.SIBYLLINOBUM LIB. V. 187 Va: tibi, væ, Babylon ingens, soliumque pedesque Aurea! Væ, regina diu dominata par orbem, 435 Urbs vetus et quondam sola urbs! non momibus aureis Amplius, Euphmtis non jam residebis ad undas : Quippe cades motu subito. Te fecerat atrox Reginam Parlhus. Sed nunc os comprime, fœda Chaldææ soboles. Ne cura, nave requin: 440 Quo possis pacto Persas Medosve domare. Nam regni causa, missis, quos miuere jussa es, Obsidibus Romam, arque.Asiæ famulata superbæ, Judicium, sapiens olim regina, subibis Criminibus dignum, et pœnas cum fenore solves, 445 Hostiles experta malis pro vocibus iras. Arescent veto extremis maria ipsa diebus, Itala nec vclis tendent jam ad litera naves. Tum pingues Asiæ campi venemur in undas, Et Creta in campum. F eret et fata aspera Cyprus, 450 Et Paphus infaustam sortem gemet, et Salamina Ingentem videas urbem mala multa dolentem, Cultus ager quoniam sterilis tune fiel arena. Cypria nec paucæ vastabunt arva locustæ; Conspectaque Tyro, mortales flebitis ægri. 455 Phœnice, metuenda tibi parat ira ruinam, Exitium vere ut plorent sirenes accrbum. At genere in quinto postquam de clade quierit Ægyptus, dum fœda duces connubia jungent, Omnigenæ invadent gentes Ægyptia rura, 460 Atque Macedoniæ, Libyæque Asiæque tremenda Vis belli incumbet, terrain sparsura cruore, bellum in Ægypto, inque Macedonia, Asia, Africa, comprimendum pet Rome regem [Augustum nempe] et occidentis dynastas [id est, Romanos Cæsares]. -

448. Pro 161:. au melius «on? 458. In fine, àvouôcî: legendum et ad H9. De Cypro commotn, cfr. 1V, Cleopatram referendum. 125. sq.; 143, sqq. 460. Codd. and Maxima: correximus 450. Codd. 345431.. nos e conj. Quid enim hic ngantLycii , 456. Codd. plerique flafla-(ovni (sic). erasi tune ex albo nationnm P Contra, 457, sq. Hue perdue! and. «in naü- Cleopatræ atqueideo Canaris temporibus on, lib. lII, 318, notandum præ matais bella videmus in Africa exarsisse. bemisticbium, ad quod vide not. 46]. Coddi xoauoxapfiçned cfr. 361.

188 EIBÏAAIAKQN A0102 E. Ôv WŒÜGEL P030114: Bac-0.51»; 306mm ce ôuvoîcrat. ’quepî’n 61:61:00; purin wifi; Xzovaîsnç, Hnwouévou FBYMAÂOU n°11003 14mm te peyiarmv, 465 Eüôùç deËapoç 6x70; êç Àcci3a yaîav 6395055 Kai. 094m5)! élémi. Seivôv yévoç, (à; flanaôvôv. Kari 161.1 QUPÆGOIPOI pépon; naréâouct. yoviaç, Ami?) 151.9609105 mû. fiés-purot laupaîacovrm. Habite») 3’ êx. pelaiôpœv aigu nariôoum tpaîfieCœv, 470 Aûroî 7’, oiœvoi ce 390100; xaréâoucw ânonna; (luné; Te xaxô’w «71160465100 En florauoîo Aiuarâuç, daigna; Te mû. d’une: 7:7»: choira»; ’ EÏÔ’ oürwç ôhy’nweM-n ËGÉTŒI zonât yaîav,

fic-ra voeî’v dv3963»: 7’ épieuôv, pérçov ce yuvamüv. 475 Mupia: 3’ oiuoîîu 35W): ysve’h navrât flippa:

Éch’ou Sûvowoç, ïv’ ê’pxrcaûu pnxe’T’ évélG-ç,

Qneavoü Faim; î’v’ êq)’ 58ml. Banriaeeï’n s HOME»: 7&9 03961:0»: 913w xaxôm-ra; aîvaîyvouç. ont 3è onordpuwœ 11591 pérou oôpavôv aürèv, 480 Àxlùg 3’ oint 67171) x6600» «râla; aîpçmoùônlm. Asürspov aùràp énerva 050:7 (paie; fiyeuovëüoet ÀVSPéGL roi; cîyaeoîcw, 660L 050v êËôpv-no-av. ici, au); rpwoflawa, pavai; 3’ ênî. xeüpaav. Neûou Math-n, flafla; âmxroç, êni pauoæmç Àxëpovroç, 485 Koôxs’n cou (maïa ye pavai nez-rôt yaïav üwacav. i Kali. où, Eépum, Hem; êmxeipeve, 1:07.18: poywïaeiç’ Keïap 7:15pm yéywrov êv Aiyünnp rpL-razlaivp. Ôcaor. 3’Aiyô1rrou 17600») fiyœyov si; 6è, «aï-navre; Kluüaovmï ce xaxôç ° voûv [3’] 6:49on év 0950i Givrec, 490 Fwôcovrai ce ’rô un3èv, 66m. 920v êEiîyN-ncav. Kou’ m; êpeî 1:7»! iepe’œv [lwo’c’roloç] &vùp,

- 463, sqq. Quum Nilus glacie rigebil [mirum sane, sed vide not.] , flet barbare- rum [an ScytharumP] in Asiam et Thraciam irruptio. - 475, sqq. Sub finem solis [nm], ut supra, 360, sub finem lunæ 1, fient tenebræ par orbem universum,

467. Aliquid simile, quanquam in di- 476. ’Hùiou zona réputa, sicut supra versa te, supra, 223. xa’rà Téppd carême, quos locos confer. 473. Codd. (mm malin : nos corr., 482. "an: 0. éEûuvno-av :cfr. infra vim tamen quodam docte præeunte : et 490 et 496. . vide V11, G3. 483, sqq. De Isidis temple, cfr. supra,

SIBYLLINORUM LIB. V. 489 Quam repriment Romæ rex Hesperiique dynastæ. Post hæc, hibemis nivibus quum defluet aer, Quum fluviusque ingens et maxima stagna rigescent, 465 Invadet trepidantem Asiam gens barbara, et ipsos Opprimet immanes, ceu sint sine robore, Thracas. Tune homines miseri vescentur came parentum, Infandasque, premente fume, cogentur in escas; Præbebitque feris epulas domus omnis, et uncæ 470 Discerpent volucres bumana cadavera passim ; Plenus et oceanus, fluvio affundente malorum Relliquias, carnes deglutietatque cruorem. Hinc tellus defectu bominum tain sola manebit, Matronas ut jam liceat numerare virosque. 475 Multa autem sub fine gemet deterrima proies, Quum sol occiderit nunquam rediturus, et altum Mersus in oceanum, radios exstinxerit undis, Quippe malos bominum mores speclare perosus. At cælum immensum nox circumfusa tenebit, 480 Et mundum mundique cavos teget umbra recessus. Hinc iterum præerit cælesti lumine sanctis x Fax divina viris, magnum qui Numen adorant. Isi, dea infelix, Nili remanebis ad amnem Sola, furens mænas, siccis Acherontis arenis; 485 Fama nec ulla tui toto retinebitur orbe. Tuque, Serapi, sedens saxosa mole, dolebis Ægypto in misera, magna prostrate ruina ; Quique per Ægyptum tibi se addixere volentes, Flebunt insani : sed te nihil esse videbunt 490 Qui recta sunt mente, Deo (pli carmina fundunt. Atque aliquis tunc pontificum, cui linea vestis : relicm solin Judæis luce. - 483, sqq. Compellantur, non tam minaciter quam fle- biliter, Ægypti numina, Isis et Serapis, quorum templis mina prædicitur. -

54, sqq., et ibi net. Clemens Alex., in mum, optime sane : respîcit enim ad Protrept. pag. 44, bos versus citait, 483- Serapidis templum , Alexandrine, multis 488, omisso 485. marmoreis altum gradibus : vide not. 484. Pro iraxroç,Clem. àvauôoç, an 489. Codd. 6’ non habebant. rectius P 490. Cfr. supra, 482. 486. (11., omissis duabus in fine ver- 491. Codd. Mario-am; vcl ÂWO’ÛG’G’IOÇ: bis: Kal si) Eép. M000: 491004 èmuiusvs nos con. tula conjectura : sed vide net.

490 ZIBI’AAIAKQN AOFOE E. A5013 (95m7 régevoç 117.3»: crficœuev aDCAÔE’ç’ A8615, 16v à): npoyéVœv 3min vâuov (infirma, Toi; 1&in il 7406m; ’71 ôarphzxivowi 0min 495 Hou-mit; mi Teleràç noioüuevoi oint. évo’mav. 279011000) 0079m. 950v ai’çOL-rov êEuijoüvreç, Aûrôv 70v five-ripa, 70v aiÏSiov yayaôra, Tôv wpü-ravw nain-m, 10v 00.1.0412, 16v Bars-ilion, Wuxorpciçov yevefiîpa, 650v uéyav, aièv êdv-raz. 500 Kai 761" êv Aiyôirrop voici; uéyaç être-ami oiyvôç, Keiç cob-:in! (iodiez; oies: un); Oeôreuxroç. Keivom. déca 050; danirœ; BIOTEÜÆIV. ÀD.’ 31m, êxnpohndvreç abondés: (pôle: TPiGa’Ahîw Amiens: [41.57.1006 Aiyônrou yaïzv] époücôai, 505 ÂpEovrmxaxé’r-nroç, ïv’ fia-repu mût-:1 Ye’V-nrm. N-nèv 7&9 n°570501 pérou, Ai-yu-rcrwîdoç fig. Èv 3è 950g 6951551 nez-rôt fig 4851.4101! 1141m: aÛTOÏÇ, 61.” (iléon; mina; ra xaxoùç minot; 1" 601651.00; 15. Koûzérv. 3’): (pensai ri; 7’ gos-avar. êv leovi min, 510 ÀvO’ div oint êçûaëav ô’ 514v 6&0; êyyuaîhEev. FIEMOU’ (potéflovroç êv tierçais-w eidoxr aineûùv, H3è EeX-nvainç 3min 161m êv arepowfimv ’ Âcrpa 11.04an (58m ’ (955; 3’ êtérpeujœ poiles-0m. Âvri 7&9 Ésh’ou fiançai. 97.675; êcraci’atrov ’ 515 (13069690; ’5’ch uéxnv éméàç à; vô’rœ Aëovro;’ 1:1 3è Ealnvain; décapa): [filléëaro iruç] ’ Aiyôxepœç aval-nie vécu Tocüpow révovroi ’ T1690; 3’ Aiyone’pœroç oiqm’p-naoe vâcriuov flua? - Kari C070»: Qpiœv aînevdccpics primât: gaver 520 1119600; êv Km?) Aidüuœv incitiez-to (Loîpav - HÂGLàÇ 8’ oüxs’r’ é’qmws ’ Apaixmv 8’ fipvn’cœro Zdwnv ’

-- 491, sqq. Saeerdos aliquis Ægyplius suos ad vera sacra couvertet, Deoque struet sedem novam [usque ad ultimos mundi dies mansuram , infra , 506, non ergo illam Oniæ sub Vespasiano destructam -.- 503, sqq. Sed quum Æthiopes, relictis Triballorum [quad sane mirum] impuris gentibus, Ægyptum invnserint et arare cœperint, quumque Dei veri ædem [illam nempe Ægyptiam modo dictamj 494. Codd. ce?) Xéplç : corr. Opsop. Proœm. 46, ubi verbum Mxorpoqaéœ. Deinde pro secundo fi legebalur mi : 501. Codd. quidam 036100270; nos corr. r 503. De Triballis istis, ex Æthiopîa 499. Ductum videtur Mxorpôçov ex (mirum!) adductis, vide not.

SIBYLLINORUM LlB. V. 491 Hue agite, et veram supremi Numiuis ædem Ponamus, dicet, majorum more relicto, Saxea qui quondam aut testacea signa colebant, 49:) Fictilibusque deis pompas et sacra ferebant. Conversis animis nunc immortale precemur Girlipotens Numeu, rerumque hominumque parentem, Omnia qui nutu regit et super omnia regnat, Omnîa fecit alitque, unus pater et Deus unus. 500 Tune ingens mediis Ægypti tractibus ædes Surget -. eo populus vero de Numine cretus Sacra feret : vitam dabit his Deus incorruptam. Sed quum, desertis, impura gente, Triballis, Æthiopes venient Ægypto impingere araîrum, 505 Hi cladem incipient; mala deinde extrema sequentur, Ægypti magnam eruerint quum fimditus ædem. N am Deus in terras immanem depluet iram, Ut cuncti pereantque mali, pereantque nefandi : Nec cuiquam deinceps terra parcetur in illa, 510 Jussa quad æterni male servavere Parentis. Solis in astra minas vidi flagrantis, et iram Ardentis Lunæ rutili per fulgura cæli. Sidera parturiunt pugnam; fit magna volente’ Pugna Deo. Ardentes flammæ pro lumine Solis 515 Prœlia discordes agitant. In terga Leonis Lucifer insiliit. Mutavit Luna bicornis Effigiem disci. Capricornus fortin Tauri Colla furens ictu petiit, cui Taurus ademit Spem reditus. Libram. Orion statione removit g 520 Cum Geminis partes mutavit in Ariete Virgo; Delituit Pleias; Zonam feras abnuit Anguis; dejecerinl, ultima pernicies ipsis primum, deinde cetêris elinm populi: omnibusqne perversis, sed illi præcipue terræ [Ægypto videlicet ], patata est, impielatis causa. -- 511, sqq. Bonus [ut supra, 206, sqq.] immis astrorum conflictus descrihi- tut, quibus de cælo cadentibus orbis tolus incçndio peribit.

504. Codd. aimions: usivwc’ afin-nov suadenle anonymo quodam viro docto? 651v 1:: ùpoîchaL : nos corr. 516. Codd. ôixepo:,et smtim fiÀÀa’LEa-r’ 511, sqq. Confer supra, 211, sqq. 6K6; z utrumque nos corr., etsi non obli- 513. Codd. p.603 in ubi pâmv 0135. li priorem in froc male produci. e Cast. conj. An vero potins in; paîxnç, 518. Nôcuuov aima? : cfr. supra. 91.

192 ZIBYAAIAKQN AOPOE E. ixeüeç eiceÈLîovro narrât CœufipaAe’ovroç i Kapzïvoç oint. êvipewev , ËSELO’! 7&9 Qpiœva s flop-nie: oüpèv infixes 31.51 Èewoîo Aéovroç ’ 525 H 3è K69»: (311609: du?) 121076; Êelîoto ’ Îspoxdoç 3’ ên’üpœce glaive; uparepoî’o (Pauvoîî. pro pli! oûpuvàç afirèç, Ëœç évoluais Fafard; ° Gouœeeîç 3’ Ëêêuln xaranp’nveî; êrî yaî’aw. rinça uèv 05v uknye’vre; ên’ ôxeavoîo loupât, , 530 H411»; yaïav à’mwav ’ fauve 8’ àvaîcrepoç aiefip.

521. Zu’w-nv prius jam legimns supra, nebit syntaxis, quamvis baud dubio 209, si lumen eadem illic, quœ hic est sensu, intricala, Sibyllino vitio. interpremuda : sedvide not. 530. Codd. aliqui (5in pro mail. 52A. An potius (même? Ulique ma- Finem hujus versus videtur imitari Lac-

SIBYLLINORUM LIE. V. 193 Et trepidi Pisces latlls assiluere Leonis. Nec mansit Cancer, quippe Oriona timebat; Scorpius optavit caudam subiisse Leonis; 525 Aufugitque Canis flammato Solis ab æstu ; Luciferi rapidos accendit Aquarius igues. Ipsum surrexit Cælum, pugnantia donec Agmina discutiens, stellas dejecit ab alto p Præcipites. Illæ Oceanum totamque cadentes 530 Terram incenderunt; mansit sine sidere cælum.

tantihs V11, cap. 14, dum ait : u Slellæ dilur in quibusdam codd. slichomeîria u vero creberrimœ cadent, ut cælum omne 911L 538, octo excedens numeris, nec , n sine unis luminibus appareal. u Confer falsa tamen, quia respicit ad versus non- ipsam Sibyllam, VIII, 190, sqq. - Ad- nullos post 245 male iteratos.

TQN zIBmAIAKQN

XPHEMQN ’

AOPOE EKTOE.

Àeavoirou péyav uiôv indium in cppevèç m3865, à 096w») flibuste; ysve’rnç «amidonne laÊe’o-Ûm, 051cm yevvneévrv étai. zou-rôt ceignez 1-6 Surah Èïépen, npoxoaïç ânoloocoînevoç tonnoit; 5 109306100, ô; (piperoit flouant?) w03î mina-ra odeur Ôç, noça; êmpeüîaç, «96310; [0:05 dilatant 113i: Ilwûp.’ êmywo’uevov] lamai; MEPÜYEGGL «alain; Ave-n’en 3’ civet); xaôapèv, Bpücouct 3è rayai. A5125: 8’ aîvOpcô-rcoww 630k, ânier 3è uhüôouç 10 Oüpaviaç ’ névraç 3è 0000i; Meaux; StÈéEu.

Ana. Liber (si liber dicendus est , ita brevis) hymne quam vaticinio similior, aperte cum sequente cognatus,totus in landau: Christi. Conf. Exc. notr. V, cap. 9, et Argumentum libri V11. - 1, sqq. Christi nature, baptismus, vite.-

TITULUB neque in codd. neque in edd. sus aliquot. Notandum autem in manu- variat, A670: Enroç. Tantum in codice scriptis recens a Maio editis, Ambrosiano Vindobonensî ad marginem udditum est : scilicet et Vaticauis, seorsim hune repe- ’Erépaç chat mûron Gond. Liber igitur riri, non sine magna lectionis varietate, non modo novus, sed et alia manu scri- quam plerumque amplexuri minus, vul- ptus, quad per se satis patebat. Laman- gatam ante nos scripturam, sien! libro IV tius item, Div. lnst. IV, cap. 15, ab alia jam fecimus, une verbo designantes, olim. Sibylla scriptum hune esse docet ac li- 2 . De Messia thronum David obtinente, brum VIH, S 2, citans ex utroque ver- confer V11, 32, et Luc. Evang. cap. 1,

SIBYLLINORUM

ORACULORUM

L] BER SEXTU S.

Æterni magnum celebrant mea pectora natum, Cui pater omnipotens solium concessit habendum, Noudum progenito; natales carne secundos Qui cepit, sacro postquam sese abluit amne 5 J ordani, cujus glauco pede labitur unda; Qui, flamma effugiens, primus sibi dulce videbit F lamen adesse Dei, candentis more columbæ. Florebit flos purus; aquis fons diffluet omnis. Cælestes hominum generi callesque viasque 10 Monstrabit : simul hos sapienti voce docebit v. 32, præeunte Isaîa, cap. 9, v. 7. hune videlur me. IIveôp.’ esse desumptum 3. Olim [minou yevvnfliwoç, in! ôtà ex Proœmio, 5, ubi 110m) Hveüua, et crépue: : nos codd. novos sequimur : tu ibidem in Lacmntii codd. 9e6v ipsum vide not. dictum invenias. 4. Olim npoxoaî: 8’ être)" 7. Columbæ colorem hinc fartasse 6. Olim en mpôç éx «pérou même; duxit Lactanlius, 1V, cap. 15: n In spe- 9410:, 60-15 nul fiôùv IIveôuæu ytvôusvov. a ciem. inquit, columbæ candidæ. u Novi codd. ut nos, nisi quad 056v habent 8. Prius hemisticbium citatur a Lac- 64mm fiôùv mariner: ytvôuevov : nos tantio, 1V, cap. 13. In altero legebatur corr. Cfr. Matth. Evang. cap. 3, v. 26, olim 1396000": 6è mivflz, sed uovi codd. ubi videtur das ad Christum , non ad ut nos: cfr. Ezechiel. cap. 47, v. 1-12. Joauuem referri, et sic plerique veterum 10. Olim oüpaviooç, utrumque legi- intellexerunt cum nostro Sibyllista. Apud finie.

196 ZIBTAAIAKQN AOFOZ F. ÂEe: 3’ zig ce 360m: mi. mica; lzôv aînexôi, Aiverôv ŒÜX’IîGüÇ 1:00:93; 75’310; 01390M300. Küuara neCsôcen, voüoouç 3’ 0613951; ânolüoet, Efficêt Rewriting, cinéaste: oïl-yen luypaî ’ 15 È: 3è prît; (Bizut; zip-ton 1600; ébouai. aîv3pîôv, 01:00; 6’100! A0513 962. qwrév - év 1593. 3’ 003105 195011.04 ô’loç, mi. yak, nazi oüpavàç, 53è (influa-ou. ÀGTPŒ’llIât 3I ênî. fig, oio’v 7001-5 09600: (pava-m Ei30v 0î1c’ oill-rîlwv nleupôv 3130 yevvnee’vreç. 20 Ëcasrm, fivixa yaîa 101971051011 071013: 1:11.360 20?. 3è 11.6st, 203onîn 700:7], muât 10-60110: mirai. Aûrà à 360 œy 00v 00v 650v 0611. ëvâmaç Lflaizovra Ovni-0101 vo-rîuaow] ’ &ll’ (in? étrive-n; E015 a; 01:: cive) 055 àv 3è * ol-àv été 00000:; 25 Eiç 559wY mi 101701101 P 1-6 00; matâtP minai-0L 1 056551.. Qf Eülov à) uaxœpiorôv,b 1 êça’ (Ë)P 050; 5155000160911,A P 013x 3521. ce 190w, il): oûpavôv oizov 5.664151, Ê ’me ’ [W] 0’001- a: pédr 3g éov 00 9506 vè’ 0 un)?6’ v 51.11.01. - 21-25. Exprobratur Judæis amentia et puma prædicitur 0b divinæ passiohis scelus. --- 26, sqq. Invocatio ad sanctam Crucem.

Il. Pro vraie-et, quod in codd. et edd. Lactantiî lectio miam, quam ipse sic in- constanter lectum est, novi codd. quoiqu, terprelatur, a de unius perionis pane v, male. ln fine, vide an émue-fi malis, ut sed profecto malam et ineptam. tu, ses, et 1, 204. 16. Cfr. V11, 32 et 39. 13. Melius fortasse flûtiau, vôaouç. 18. Novi codd. ênï flv, et statim 016v Novi codd. vôuou: 6’ âvôpôv anal. Lac- note «pâma ouvévro; ac versu sequenti tantius, 1V, cap. 15, hune et duo sqq. 5160;, omisso verbo et truuco sensu. versus aflert, ita scribens, vôaov 11.110pr- 19. Codd. omnes yevvnôévra z nos corr. nœv (Envol. Jam ver-o duo priores, iisdem 2l. Novi codd. nom omiltunt, ac fera literis, legimus translatas in librum l, deinde salopin habent, an recte? Cette 355, sq. Sodomam pro Hierosolymis poni Chris- 14. Pro lamai codd. alii cum Lactan- tiania familiale est, Apocal. cap. 11, v. 8, io.1roll0î. præeuntibus jam antiquitus prophetis , 15. Sic olim codd. et edd. (mm. Novi Isai. cap. 1, v. 9, sq.°, Ezechiel. cap. 16, codd. En ôà p.071: meipnç, uude firmatur passim.

SIBYLLINORUM LIB. VI. 197 Justitiam colere, et populum convertet iniquum, Cælesti de patre genus sublime professus. Per fluctua pedes ibit; et omnes sive dolores, Sen morbos pellet; functos quoque fuuere solvet, 15 Ex una radice cibo satiabit opimo Mortalcs, quum stirps crescet Davidica , cujus In manibus cælum, tellus, mare, Lotus et ’orhis. Fulgebit terris, qualem videre priores , Mutua qui juuctis cepere exordia costis. 20 Tempus erit, quum spe tellus gaudebit alumni. Te vcro mala dura manent, Sodomitica tellus; Numen quippe tuum cognoscere, vana, negasti, Sensibus humanis lndentom. Quin et acutis Cinxisti spinis eaput, et lita felle dedisti Pocula, ludibrii pœnam passura nefan’di. O lignum felix, in quo Deus ipse pependit, Non te terra feret, cæli sed templa videbis, Quun’i renovata Dei facies ignita micabit.

22. Tôv 00v 653v, x. 1:. l. : cfr. V11, essemus, si verisimile esset éleôv-ra e 53, 06, et eamdem agnosce manum. Ci- rit-aimiez vol NGËCOVta derivari. tat porro hune et duo sqq. Lactantius, 25. Codd. cranes mainte, ubi nos 1V, cap. l8, atque ex ejus fide Augusti- miam. Cfr. VIH, 294, sq. ; 303, sq. nus, de Civ. Dei, XVIII, cap. 23. 26. Citat hune versum Sozomeuus, 23. Codd. omues niaiovra Omnium Hist. trip. S 18, et Hist. E001. Il , s 1. vofiueo’w , ubi Lact. «alloua, minime Habuît etiam in mente Nazianzeuus ad dubia lectione; ipse euim sic vertit : u Lu- Nemesium, ubi ait. : 21009311 6è 060: « dentem, sive, ul alia ferunl exemplaria, perçue: Xiôulla. u illudentem humanis cogitationibus n, 27. Codd. 0131 gêne 06 106v, aliî 00x neque ipse , neque divus Augustinus vi- un mixé-u. 106w, novissimi pessime 001 dentur hac oifensi fuisse sententia, Do- E501: éxepôv : corr. Ops. Ad hune ver- cetarum licet hæresim redoleule : subti- sum vide net. liores theologi medelam textui Sibyllino 28. Codd. incisa àotpéilm vel àotpoi- quæsiverunt, «rational scribenles pro in : nos âv addimus metri causa. Deinde national; nos Lactanüum sequimur. At pro 03 ve’ov habent novicodd. TÔG’O’OV, longe aliter novi codd. nec tant prope ad unde conjicias 610196011510 1:3 06v, ut 656: Docetamm mentem, èlôôvra. (lm-mien âv legatur in vocativo, dubie tameu. De aupaetv, quos , ut in eeteris, hic secuti sensu, cfr. Apocal. cap. 19, v. 12.

TQN EIBYAAIAKQN

XPHZMQN

AOFOE EBAOMOE.

L9 P635, 3590104 00’ i ce 7&9 «port-m), 0è 30009600.] E009 3è 7090317) no’lmv, 0903m 3’ énoléeœg, Àv39âiv pèv x5911, 010’100 3é 70 même») aî3euziîç. Aile, si) 935v nleüeetç, mi. E9 03110.;au 5010110; E009. 5 Künps, si. 3’ étiolées: y01910071; note 1.69.0: Galoîaenç. mali-n,f (pléEec 0,3j 10 mao’pwov I mais 003 1:69. . o . c a .3. u o Oü3’ aile’ysw 73 9506 (903 590v mi infipa-rov 53109.

Nôe’ 171.; s’y. fiéVTùW potin; (payât; 57.000 051396611.

Ana. Liber hic cum priore arcte cohæret, hoc præcipue diversus quad jam non theologicas tantum, sed et, ceterorum instar librorum, fatidicas partes implet adversus maltas gentes urbesque, quanquam ad mystica sæpe relabens : fetas poetæ partim orthodoxi, partim judaïsmum redolentis, partim ad hæreticas hallucina- tiones proni. Ætas videtur meula Il! media proxima 0b prædietiouem de Alexan-

TITULUS ad hune quoque librum in sen varias ex editioneilllaiana Mediola- codd. et edd. non variat , A670; 5680- nemi, inter aliquas versuum Sibyllino- poç, et statim in omnibus incipit versus rum quisquilias libro VI subjectas. Ibi qui diu primus fait, nunc secundus; scriplum legitur, 85010:0) 0è, 0è 1&9 z 3120011 6è 1:91.311], x. r. l. I nos corr. 1. Deerathic versus priusquam a no- 2. De Rhodo prima urbium futurs pri- bis erueretur ex Maii codice Ambrosiano, maque peritura, non est ouin poeta ea-

SIBYLLINORUM

ORACULORUM

LIBER SEPTIMUS.

O Rhode, te miseram, primo te carmine flebo : Prima urbes inter fueris, ac prima peribis, Orba viris, nec jam mortali habitabilis ulIi. Dele, natabis, et instabili jactaberis unda. 5 Cypre, maris te quondam uxorius opprimet æstus. Sicilia, internis ardesces ignea venin.

Nec tremere irati metuendam numinis iram.

Noe, hominum solus, fugit communia fata. dri Severi expeditione Persica, v. 45, sqq. Patria, si fa: conjicere,Syria seu Cœle- Syria sen Phœniee, ab versus 74, 114, 62: Ægyptum enim vix au! leviter indium versus 18, sqq.,et 115, sq. Confer Excursum nostrum V, cap. 9. -- 1-3. Rhodes prima omnium peritura defletur. - 1-6. Vaticinia in Delum, Cyprum et Siciliam. - 7-11. De diluvio universo fragmenta mutila et dissuta. - lumniandum , sed a prima n intelligen- 7, sqq. Hic et proximi versus lacunis dam quasi a præcipua sen pre ceteris u : hiant, antiquis videlicet ac. primariis, cfr. VIH, 38. et fartasse ad imitationem Sibyllinœ far- s, sq. De Delo perilura, cfr. 1V, 92, raginis de industria hic relictis, unde in et laces ibi cit. De Cypro, 1V, 127, etc. librum I transierunt, euden fera ordine i 6. Cfr. 1V, 80, sqq. iisdemque verbis. Cfr. I, 183, sqq.

200 EIBYAAIAKQN A0102 Z.

111.1113061 TE, «leaders 3è 6’971, «laiera 3è :1011 000119.

10’ 1’309 300011 110111101, 3111630101 1101111" à-noleîrat. 211100111011 3’ 0309.01, 11011 3501190; gars-1.0011 011.1611. à (9907171, 1:91:3111 3’ 00100011111101; 1330100; 0111900; 1191671. 3’ si; 010É55101v &wapvn’on 903v 011’119, Âllo1ç ei3a’1l01; xsx0191apévn, 60001 ce, 88063, 15 ÈEoléou, nollâw mprnllopévmv êv101011îw. Aiôïoweç 300011v01, 03’ oïl-7.6.0; 01111901 naôdvrsç, P0990101; 07.0501101111 011:0 x9601 1101171015119 Tùv lmapùv Aïyunrov niai. 0101160001 11190000111, Êv Nsîloç vantail; 0100 11011010111 éwrà 1150601111,

Àl’ln’lœv Ëpçuloç éleî’ 010101; ’ ê’vÔev délit-010; 20 Àvépeç êEelaîobum 00v 00 000v 011139010111 Àmv. Ai ai, 1101031110101, 0b 3’ 00 650v oû’iro-r’ 300001 11511311119, rolpnpvî- [fléau] 301 ce 1169.01 10311010.

00.0.0-0-0A013; ô yevvnesiç 6 éyaç 010;, no.ôç [15’901] trollà 25 1101-4001, 11911101001 3è 31’ 01161190; 01501101 11É000V’ 21-0001 3’ 01119916110101. péyozv 1965W 04100 131500011,- Kiova 113911001; 9.570919 11-091, 00 901091111770; Àvôpaînmv ôlé00001 111w, 11.00101’ A 3nl-n001vrœv. f I 1501-011 7019 71-000 [xeîvaç 01-10015] Xpâvoç, 5100130 191510; 3o ÈEtlaîcouci 606v 7’, 0’1ll’ 00 1101600001v 0011101; Âxpaîvrwç. A0613 3è 31’ 01x00 700111001 talai-:011. T13 7019 11:, 011’113: 5310115 916; [09031011] êyyuoclïEaç 1 01 3è 31.01 elri a; 011011. 1100i. 11.010.1faov0011 01’ ce 110901; 19011110001, 11011 ai ammoniac 901w0001v, 35 01 Ilr 010’171 9 010,0001,’IW [r 1101101 t AP 1101111000111 I a 1I 01117014. 1 - 12, sqq. Prima diluvio emergel Phrygia, unde falsorum origo deorum. - 16, sq. ln Æthiopiam graviter3 plectendam. I - 18, lsqq. Iu ÆgyptumI civilibus bellis arsuram ab Apin inveutum, deinde expulsum. - 22, sq. in Laodiceam Phrygiœ.

9. Cfr. I, 193, ubi 10500000111 6911.1 19. An melius 3501100114? 10. Cfr. I, 194, ubi E0101 d’œuvre. 20. An àleî pro èls’i? 12. Cfr. I, 196, ubi 121108601 09’ sa. 22. Cfr. 111, 471; 1V, 106; V, 289. 13, sqq. Cfr. III, 140, sqq., et V, 23. Codd. 11010001 vel nlaôpu : 129,011. con. Priorem in xl1’1001 produci Sibylli- 14. Quidni potins 016161.01: M010, uumest. ut IV, 7 P Sed et HI, 31, mon. 24. Lacunam ante hune versum primi

SlBYLLlNORUM LIB. V". 201

Nabit humus, nabunt montes, cælum quoque nabit : 10 Omnia pontus erunt, perdentur0.- et omnia un. ponta. A; veuti sistentur z ibi ætas altera surget. O Phrygia, emerges summo de gurgite prima : Tu quoque prima Deum, spreta pietate, negabis, Quippe aliis frustra simulacris dedita, quæ te, I5 lnfelix, perdent, multis vertentibus annis. Æthiopes miseri, dura infortunia passi , Cædentnr gladiis , perque omnin membra tremîscent. i Mollis ut Ægyptus, flavis quæ semper aristis Gaudet, aquis Nili septemplicis ehria tellus, 2o Pessum ibit bellis civilibus, unde suorum Excidet invidia pulsas jam non deus Apis. Heu tibi, Laodicea! Deum vidisse negahis, Audax mentiri : sed te Lycus obruet amnis.

Ipse Deo genitus Deus edet plurima signa; 25 Ipse axem media suspendet in æthere, magnus Undeno. timor genet-i a humauo, quum stare videbunt Ardentem multo divinitus igue columnam, Stillantem calidis in. terras funera guttis. Nam communis erit semel omnibus bora : volentque 3o Tum placare Deum; sed non pausa ulla dolendi , Complerit dum cuncla domus Davidica : namque Huic Deus æterni solii concessit honorem; Sub pedibusque dedit genios dormire pommés, Qui flammasque rogis, et qui dam amnibus undas, 35 Quique urbes servant, et qui vaga flamina minant. - 24, sqq. [Lacuna incertum quanta val quid occultans.] Faciet hac qui malta editurus est prodigia , Deus magana, Deî filius», cujus ad judicium venientis signa prædicuntur. - nos monstravimus. De utrnque gantera- com Deinde pro M5463 velimus EvOa 7c tione Christi, cfr. V], 3, et infra, 69. legj, relativo sensu. et vide net. Codices in fine versus, écu-p" 3l. Cfr. V1, Il. ô; «and z nos con. 32. Cfr. V1, 2, et supra, 29. 28. Videlur hinc ad Hesychium per- 33. Codd. alii 61:6 pro final. venisse z Aulne-ac, upéw, manding- 34. Codd. omnes mpûg a rogosr, voç. Est enim mua». neogræce «origan. nempe pro ignibus. Hale olim hune lo- 29. Codd. xotvb: chai 7.9Mo: : nos cum lmclaveramuç.

EIBTAAIAKON AOFOE Z. nanar; 3’ aï) xalewôç Bic; dvepoînotcw [imam ], AÈc36vaw qiuxaîci, and indium (lapin; dv3pôv. ÀD.’ 61m in (Bila; 611673; vioc (input-m Mon, [Téxvonç fi «on nâct] rpoçùv 343mm gnepwcùv] , 4o Kai rôt pèv aimai. xpâvosç Écrou. «ne». 7.7V 570w cillai. ÂpEœvrav. Démon, FÉXKILOV 1267m, crû-rixe: 3ewoi. ËO’O’OVTGI ÔGIÀGFOI vuuçôv 3min 366mm: gaina. ËEn 7&9 mira? èàv uîe’a nui nâaiw nib; Mnre’pa 3nh1’cçv 01:7an 3’ Ëwi. Jury: xhôeïcaz 45 Bépëapov fontinal 7061m! vo’ptov. Taupe: 3’ aùroïç 1113.149an Punaî’oç aine 1:03.75; «in?» 1671:0; i Aignan 3’ âv3pouéqi nonùv 106m «plaça-daman. ladin; 3è 1:96pm; 1611 çeûierm in 3096; &Mfiç. Aeixlmum 3’ aï: ç muai; nexapaype’vov [Ëyxog 50 Ëv Ergonaîxotç 113 pépouc’ niai. mpeïov évéyx’nç. E611; F’hv au flâna mû mi Manage; OÏKTPÔÇ huit; [aideront] raipov, où ydnov, Évea Bateau Klouicouo-L vônqiau, (in 3’?) Oeàv min êvâncazv, Ann niai. manchot; [TE] xpo’rowi u fixai! É3œmv. 55 Mon-ration, Kolocpo’w - lié-fat cm. Minaret; (pogepàv 7:69. (Dumoulin 366vuyape, 6è 3’ aimai oùxén YŒÎŒ, Oô3à Tëçpnv, 10.56611 75 96W: 9075;; 7315-490!» ’ 051m], (in dînai), cumulait nounou 10795»: Eccrç, nuai. nazi. noraqæoïç mi ponçai’gat WSGOÜGa. 60 Â, rlfiuo’v y: Ko’pwôe, si: 3’ aîyap’ aùrùv [Sapin aïan A659, 350.9411, and ên’ a’XlfioLç drolaîcôe. T698, où 3’ [faudra] 1:1:de Févr eûceëéœv 75:9

- 36, sq. Hominum luctus et terror appropinquante judicio. -- 38. sqq. l’est Christi priorem in .terras adventum, Persarum nova gens exsurget incestis fœda moribus. - 45, sqq. kali ducis [Alexandri nempe Severi] expeditio advenus istos

36. Codd. àvflpoîmwv ce mica : nos çülov recta 0b orthographiam, male oh con. ubi Gant. conjecerat et Ops. adi- metrum. M. Mallent quidam 61:3 natpi : sa! derat38. Confer V1,(misez. 16. ’Oppaw (id est, - en: probrosum magis quia voluntarium , ôçealpoùc 115m) est gemmam sen ger- ut infra, 60. Cfr. et V, 390, ubi hoc im- men aperire. mane flagitium Romani; tanquam Inn 39. Codd. du; Mia-w 41v «ou flâna, quem objicitur, ned faim. De Persarum et in fine m9). crin: : nos corr. moribua vide not. M. Codd. poulina»; : nos con. lidem 49. in fine. omnes aveu. ubi nos

SlBYLLlNOBUM LIB. VIL At multos homines vitæ gravis opprimet angor, lnsinuans animis, et sensim pectora mutons. Quum vero nova planta, novum se germen ad auras Extulerit de stirpe, cibo quæ pavit opimo Natorum esuriem, deinceps hæc tempore fient. Regnabunt alii Persæ, hello inclita proles; Infandosque simul thalamos gens impia terris Ostendet. Mater nati maternaque natus Oscula fœdabit; gremioque infusa parentis 45 Filia barbaricum somnum edormiscet. At illis Romanus subito demis mars ingruet hastis; Sanguine terra fluet; donec certamine cedet Du: Italus, fugiensque auratum hastile relinquet, lmperii quod ferre soient ante agmina signum. Tempus et illud erit, quum fatis acta sinistris [lias accendet tædas, non illa jugales, Verum heu! ferales, tum quum miserabile nymphes Flebunt : quippe Deum non agnovere supremum. Tympana dum semper, semper crepitacula pulsant. Consule mæsta deos, Colophon; nam te premit ignis. Thessalia, infelix nuribus, non amplius aut te Aut de tekcinerem tellus lacrimosa videbit; Sed profuga innabis pelago, miserabile belli Ludibrium, o canibus fluviisque armisque caducs. 60 Ah! miseranda Corinthe! gravis tibi prælia munis Incumbent; et vos discordia mutua perdet. Nec tu sala, Tyre, effugies : te namque piorum,

Perses minus felix. - 50, sqq. De llio [Pergamo videlieet? an Alexandria Troa- dis P], item de Thessalia, de Colophane, Corintho, Tyro, vaga et fortuits vaticinil ex antiquis repetita temporibus. -

Enoç, e Cast. conj., nempe de vexillo lieres ejus ragionis, ut infra, 56. aman ôûavunçe. imperatorio.50. Codd. lançonolôvw çipouo’ ’ ciel. 55. De Colophonio aliisque tunc su- vel çépmv 7s sa, sine sensu z nos con. perstitibus oraculis vide net. ad XIV , 52. Codd. émierai, .unde Cast. ad marg. éimeaeîtai, videlicet pro lunées- 272.58. Codd. I côtoîç, .ubi- nos 0510; e munos corr. Ad hune autem locum conj. vide not. 62. Codd. mixa , quidam minou: , ubi 53. Nymphas intellige nurus seu munos in": e conj.

204 EIBYAAIAKQN AOPOZ Z. Àv3pâ’w 11691:; si; aigre-Mn ce 3Loicu. À, 209111] mûri, (Douvixœv [5660...] &v3pâiv 65 Oig- Éwepeuyope’vu zain: Bnpurià; onyx), Thym, orin ê’yvœç 13v «En 653v Hg] «01’ flous-av Îop3oivou êv npoyfrfim, in Écran marinent «ont? ’ ç 1:pr ami yeti-n; ce mi oùpowoü aîcrepdevro; t , dilatât-m; [yeyév-nro Ao’yo; Harpî]° Hveünan 3’ étym?» 70 Èépx’ êv3ucoîyevoç, TŒXÙÇ interro Harpôç ê; oixouç. Tpeî; 3’ ouin?) 113397011; gui-yen; oùpowè; ËG’WÎPLEGV, ’ Èv ri?) 3?. mimant 0506 [Guyarëpeç] halai, ËMri; 7’, aima-n se, aeëaagtomivn se machin, Où XPUGÇ) xaipouca, il aîpyüçq), aillât aeëaanoî; ÀvOpcôirow, 0061m; Te, 3anioraîrm; TE havanais. GÛGELÇ 3’ deavoîflp (1.570019 au?) 1’33’ aîyspo’ixtp, Où l6v3pov régal; Médium flapi, oû3è uaxaip-n Âpvetôv acridien; laoidrpixa - 01733 d’un: miam Ci rsôv minot (pépons-t, lœgùv aîyprnvà munit, 80 Eûîaînevo; îÉleJELÇ, si; oûpavôv disparu refuge Î3œp 3è cirais-en; xaeapë tupi, Toïa Lia-n’en, Ôç] ce Ad’yov yéwnce Harùp, «chap, (3’ng donna, au aînayyekrîpa 167m Aéyov, Ü3actv époi; Podium cèv [Sévi-floua, 3C 05 fiUpÔç êEecpaoîvOnç. 85 Oû3è 069m tâtais-ex, du ri; cor. êm’luro; aïno; lilial. 3euduevoç, malin; [021:6 lupin êpüxew]. ÀMàt 1056m! moulut! roü3’ aîve’poç,’53wn êoîvaç, EËEaL spi; ’ rif) en?) 3è Gai; p.004 raïa: Bons-av, 01’»: ëpaqsou 16106700 - 7.1.66; 1601-8 lutin ê3éyymv - 90 [Àuçore’pmv] où irai-rap, si: lopnynrùp, énéxoucov.

- 64, sqq. in Cœlen-Syriam, quad seilicet cultum aspernata sil veri Dei. - 66, sqq. Christi scilicet, qui Patris æterni filins est æternus, de cælo delapsus in

63. Codd. àvôpâw 16:91.; et; (ni-m 67. Codd. rpm’zromv , ubi nos 7:90- 9min , alii non melius , 169ml: 67mm lofiotv, ut VI, 4. * «pain : nos corr. Cfr. V, 473. 69. Codd. yévero vel évince, ac 64. Codd. àaa’uphl 1.05111 , ac deinde deinde omnes 1671p 1:01:96; : nos con. ônœrov , ubi nos 641609; e conj. 71. Cfr. Hermæ Past. lib. l, vis. 3, 65. Codd. mai-tau: sed verius XEÏTŒI, et et vide not. salie Sibyllinum, ut Proœm. 7l. 72. An melius èv roîç? Deinde codd. 66. Codd. ôv «ou? flouera: nos corr. 9506 vüv guêpe; vel 9.111195; sine viiv Cfr. VI, 4, sq. ac sine sensu, pro quo nos ôwarépe;,

SIBYLLlNORUM LlB. VII. 205 Quos gremio tuleris, nimia heu! penuria perdet. Ah ! Syria infelix, super altos concava montes 65 Phœnicum, quos unda sonat Berytia circum! Haud impune Deum spernis, qui se abluit amne Jordani, multoque abreptus Flamine fugit; Qui prior et terris et rælo vixit et astris, Sermo potens, de Patre satus, qui Flamine sancto 70 Indutus carnem, revolat inox Patris in ædes. Atque ibi tres olli turres palus extulit altas, Quas habilant summo tres ortæ numine divas, Spes, Pietas, et Belligio veneranda, nec auro Læta nec argento, sed cultu simplice quærens 75 Pura hominum corda et rationi accommoda sacra. Sacra autem sic rite lares : non turis honorem Accendes; nullus cultro mactabitur agnus; Sed consanguineo cœtu stipante Iuorum, Agrestes volucres ruptis ad sidera vinclis . 80 Emittes, cælum aspiciens, puramque profundes In Hammam libamen aquæ, sic 0re locutus: Qui te progenuit Verbum Pater, banc, pater, illi Mitto levem, men quæ portet pia vota, volucrem, Baptismum renovans, quo victor ab igue redisti. 85 - Neve fores præclude tuas, si venerit hospes, Eripe me, damans, paupertatique famique. Sed miseri caput aspersa pins ablue lympha, Terque tuum venerare Deum; dein isla profare: Non amo divitias; et qui tenuissimus olim, 90 Nunc tenuem accipio. Pater, amborum annue votis. terras, e terris ad cælum redus. - 76-95. Nova quædam sacra pseudochristiaua a rate docentur et commendamur. -- audacter une et ad meIrum in une verbe 85. Codd. skate-n; et émîhôo; : nos bis improbe. Leniretur malum si Osoîo corr. logemtur, quanquam vide Il], 324. 86. Codd. szï’nç impuxévathuïp vel 75. Codd. mammite-w vs. ànepuxévm : nos corr. ex Rumen) vide! 78. An Malin, ut Ops. e conj.? licet, Odyss. a, 166. 82. Codd. 5; ce Àôyov vel ô; ce 16- 90. Codd. aunas; vel àuçœôàç vel 70:: nos corr. àpçoôôç, 05 1:61.159 ouvlwpnm’tùp En. 84. Cfr. Vl, 6. Volebat Struvius, ôi’ Quidam tameu où 11011:9 vel où nui-:29 : mi 309631.; écachent , sed minus recte. nos corr.

206 EIBYAAIAKQN AOI’OE Z. EûEoEpevo; 3030:1; oî. Àmïyayev Euro-r: 3’ aîwî9. M’A 6711471); tu, 6:00 is9àv eéÉa;, fi3è 3ix0uov, Àyvèv, 03061031011, 1159i. Févvaw êlsyxôèv . . . . nfinovâ 9.00 n9013inv GTÎÆOV, 11031591 si; 0è 3593091001, 95 Ei; 0è 10v ëx9av10v, 10v 9:); xépsç ê9yoîcczv10. 2019380, vüv où [309mo FETŒDÉE’Q â; 157991117. son 3’ oûxe’rt viooç, 6’100: 3ex0i3oç 190’110; 0.01.1.

Z’nrâoouot «Mona; év 63mn; oûxér’ êoôcav. Àlxuo’vsç 3’ ênl col 01301901: 760v aidions-w. 100 Muy30vin 19nxeîa, 3oos’x6wrs mpoè 300060115 ,Aûyficet; nicha, nazi aidwmv (2110343011 (9:99.09 Misafl trâca, putt-fion 3’ 03.7301 110).).0îç. K311i. yeti-n, 13 3è 00v au" 690;, 110190: 360501101! Âlmv, WoîHLoç 676ml 75601:. ce 30:06;. 00’903: oùxén 3030m, 105 Où noix-w, où Bomber 110015911900; En 3’ du?) lem Aiei’ x9oualéotç 3è nœxuvouévn x9u0’10i70.01;, AdiË-nv êx1io’stç, 93v 06x évoncaç, civet-pis. 13039.11 1000915960090, Maxn30vinv 9.310: 1137an 13019001751; ê; 57.09.1101). 6:0; 3s’ sa nain-110w aimions: l 10 Houdan, 0116100: 3oxe’nç 110710 x9eïco’ov ê; 59.9.0; È39aia’ uiuvew. T615 0’00 101010100 Boise». 07.109.611: ofléyE-ç 7101971961: 1101s nazi. p.0:9900â90v. Asürepai 0-01, P0693], 9.6.7.10 11004 3661590: çmvsïv. A91: 3è 0è, 209m 17.119.0v, xa103690uat 01119099 115 95160103605007.01, ûuî’v x0000; fixé); éne’cm, A6161; 90577090.... * 69m 000.1117 nanti»: in»: Élisa.y ’ 51110005 3’I ânolluuévnv si xeova 110km. s ’ ... Ai aï son, 170i l”on si7 ai vminoen l” 10031010001. -- 96, sqq. In Sardiniam [quam a gravem n vocat ob Christianos confessores ad metalla eo missos].-- 100, sqq. In Mygdoniam [sed incertum quamuam illam; fortasse quæ hodie Mumlania, antiquis Myrlea, prope Prusam]. - 103, sqq. in Gal- 91. Codd. eôEauévq) 306051 0-01 : nos 97. une»; 196w; est décima gene- corr. Deinde pro E1101; placeret ratio, de qua plura- nos ad lV, 20. ’ 61111615 scribi, sublata in fine distinc- 99. Codd. àïEovaw. tione. 100. De Mygdonia, cfr. Il], 343. 92. An in?) 1511m; ne, minus attice 101. Codd.. annotai ce, ut supra, 2. lieet pro un M1111; ne? Deinde pro uldwwv, placeret si; alôv’ 93. ln fine, an Exempt suppleudum? elidi. 96. De Sardinia, cfr. llI, 477, et vide 103. Codd. plerique cum edd. seim- not. 7611 z uuus tameu ut nos. a quo etiam ac-

SIBYLLINOBUM LIB. VIL 207 Sic fatus, dabis. Hinc ubi jam discesserit ille: Ne me plecte; tous mihi sit, Deus optime, cultus, Servitii semper, scelerumque immunis et Orci. Confirma miserum mihi cor, pater.w O Deus, in te 95 Respicio, integrum, sanctum, non arte creatum. Sardinia, o quæ nunc gravis es, conversa jacebis In cinerem ; decimo jam non cris insula sæclo ; Ac frustra vacuis te navita quæret in undis, Alcyonesque tuum flebunt miserahile funus. xoo Mygdonia scopulis horrens, specula aspera ponti, Ævum jactabis frustra, peritura per ævum Ardenti flatu, pœnisque immanibus amans. Gallia, præruptis quæ montibus accolis Alpes, Omnis arenarurn cumulis congesta latebis; m5 Nec segetem ont spicam mittes herbamve; sed omni Prole virum defecta, gelu glacieque rigebis Æternum, culpamque lues quam, perdita, nescis. Rome ferox animis, post fracta Macedonis arma Ad cælum emittes radios. Sed te Deus ingens 1 10 In nihilum vertet, quum stare videbere tuto In specicm firmata loco. Tum rursus ad antes Hæc tibi clamabo, quum voce ululabis acuta: Rursus ego, rursus te affabor, Boma, cadentem. Sed tua.nunc, Syria .infelix, fata aspera plonge. 1 l 5 Thebæ inconsultæ, vobis sonus imminet atrox Feralis litui : vobis tuba flebile clanget, Vastari totam cernentibus undique terram. Væ tibi! væ, damnata, tibi, maris unda profundi! liam. - 108, sqq. lu Romam.- 114. ln Syriam.- 115, sqq. in Thebas [Ægypti videlicet]. - 118 , sqq, ln mare ipsum conflagraturum totiua mundi incendier [quod prædicitur ac describitur], quippe oh ueglectos veri Dei honores. -- centum ampimus, Êetractum forma: 110. Codd. 8071.8816, ac deinde et; vocativi causa. lu 1701111 priorem corrio 69.9.0: z nos corr. pere Sibyllæ amant. 111. Finis versus Sibyllis haud infre- 104. Codd. 87m : nos coi-r. quem recul-rot X1, 33 , 109, et in ulti- 105. 210’110; hic videtur non frumen- mis libris passim. tutu, sed Alpina esse valetianæ species, 114. Coufer V, 286, et XI, 122. olimiin nuguentis usitata, qua de planta 116. Cfr. Il], 488. vide not. l . 118. Cfr. lIl, 323.

208 EIBYAAIAKQN AOPOZ Z. B9œ0’401lz m9i1rë001, 11011 550710331; 7.01011 017.109. 120 Ë01011 7019 1: 10006101: E111. 190111 p.011vo’uevov 1:69, Ô000v 83109 9160151, 11011 116117111151 11.061101 «Eau. (137.611,11 0’911, 110115051 11010111009 11.1701; 3è 1101116011. 01011. 11.60110; 0111001105 01110717094111.1111 dv09031rmv. Katduevot 3è xanôç, 161e 17.49.0111; êpÊls’tlloucw 12.) 01390111011, 01’131 01019015 0’177, êv 11091 11511511115101.

01’131 0017); 07éxov101 1 01110701151111.1101. 3’ 01:0 0019116311, Hveüuart 1101101151101 si; 01116111011 111110101009 A131 300301000110101 6500 1169.01) 1.1311000001 01’111. 0111019111011 éon-au (31aïoue’v[11ç] 01’901 [70101:]. 130 Ôv1w01 107914001001 0517»! 13.1153120110 (3109.0179 Weu3ouâv’n, 11011111011 3è 31’ 0110590; [0119.100év101].

Keïvov. 3è 17.7100111011. 0110N 1160011, o’i 31.01 1169300; Ai0x9à «90191115600001, xaxôv 19611011 0i73aiv0v1eç. 01’. 9.111, 300019.va 119060110111 7.01016191x01 91.1101, 135 ÈÊ901î01 1111600111011, ô 9.11 vivo; 5.7.0600 0610i, À7.7.01 716701; 710171311159 s’11’ 017.7501. 3159300113909 Oi [510v 017.1005001, 110d. 01’: 111100001 310101100; 0’111 610v 1101111010101 31.01 1990110; i7010x0v1011.

Èv 3è 191119 1171-4919 1re91157.7.oue’vœv êv101016w, 140 09300110; 119161119 0177.0; 110171 11.60110; 69611011.. N135 E0141. 101v1°n . . . . 9.011.991 11011. 011151011; K01. 101: uèv 011100 351W. 115916-400100 039i, Àyyéllouca oâvouç, 011010111 11.113101. 01116701111011 Nord 1e 11011 7.19.09. T615 70111171001. 11010019011 voûv 145 ÀvOpo’mœv, 0111021 3è 100v yévoç, (à; 110190; :311 001.. Oûxs’rt 11; 1101.1151. 11010011 01177011101 70917) 01961919 ’

- 126 sqq. Adversus falsos prophetas [Christianos seilicet non judaïzantes] , qui lueri causa malorum dierum acerbitatem tangent, veterem diseiplinam [judaïcam nempe] mutare eontendentes. - 139, sqq. ln tertia annorum periodo [id est,

120. An potins 7019 10000010v9Unus 129. Codd. 9101401115111 0’ 01901 vain. : quidem codex 1s omittit. nos corr., dubie tamen. 122. Cfr. supra, 9. 130. Codd. alii 056v pro 016v , et in 123. Similis fore paronymia A7110; fine 0009.06; : nos corr. 01611705 VIH, 165. Lactantius, V11, cap. 131. Codd. alii avec 061101, alii 0’171- 16. hune versum non cilat modo , sed 1110581101 : nos corr. et luculenter exponit. 132. An potins 6161 1159600 125. fifi-.1, 241. 133. Kant); même recurret infra,

SIBYLLINORUM LIB. V11. 209 Ignis edax perdet te flammis, tu sale gentes. 120 Tantus enim terris desæviet ignîs, aquæ vis Quanta fluet : terramque exuret funditus, uret Montes, siccahit fontes, fluviosque cremabit. N ec mundus jam mundus erit, populique peribunt, Heu! miseri, ardentes flammis, et lumina tollent 125 Ad cælum,.non jam stellis, verum igue coruscum. Nec (amen exitio celeri, sed funere lento Tabescent, asti calido pet sœcula flatu, Discentque æterni non falli jura Tonantis. Tune erit ut tellus violet quodcumque colebat, 130 Quisquis et impositus fuerat mendacibus axis, Nôn deus, at vacuo periturus in acre fumus. Hos vero graviora manent, qui fenore turpi Improba vaticinantur, et augent tempus acerbum; Induti qui pelle ovium, se nomine falso 135 Hebræos jactant, alio de sanguine cretî ; Ver-ba dare inprimis gnari, et mala ponere lucro; Qui mores vertent hominum, sed fallere juslos Non poterunt, vera Numen pietate colentes. Sed quum tertia sors annorum venerit, intra 140 Octavam primam, mundus spectabitur alter. Nox eril: hæc incredibili caligine longa. Spargetur mundo teterrima sulfuris aura, Nuntia terrigenum cladis, quum nocte peribunt Atque fame. Sed, dame Deo, purissima rursus 145 Corda hominum fient, gensque, ut fuîtlante, resurget. Jam nec humum quisquam curvo proscindet aratro; tertio sæculo,] octavæ hebdomadis initio [vide not. ], facies mundi renovabitur. Tum antinoüs impiis, florebit pin gens, quam Deus ipse legibus suis emdiet. --

158 :et cfr. éuavëficm xaxèv fiuap, VIH, 140. Ad 67604111; suppl. éôôopâôoç , 174-, and: «me; aüëfiaet. VIH, 200. ut octava sit annorum septimann, de lpsum lute!!! flôaivsw and est a male qua vide not. mlis augere u, apud Æschylum Sept. 141. Codd. Jacunam vel nullam val 563,134. Ex in Matth. versus cap. 7, v. l5.fine 142. ’Oapùmonstrant. sive Mir). Garou supn 136. An melius 16709:, ut est 161w; jam occurrit, Il], 60, 462. léyuv a vanos sermones effutire u, idioo 1M. Codd. picrique, Midi). tismo satis noto? 145. Finis versus occurrit jam, Il] , 138. Codd. «élima-m : nos con. 294. x il

t . 210 ZIBTAAIAKON AOPOZ Z.- Où [365; i00vrfipa mirai aillions: 618mm; s 101’1me 3’ aux. 367111, mm créxuç ’ à)?! 6611.1 naine; Maîwnv r-àv 89mm lamai; fm’ 63066: «paf-rondi. 150 25v 3’ uôroî’ç garai. 1613 mi. 955;, âcre SLÊoŒet, Ô; épi fifi 1079m. Ôca 7&9 nanti: «966051: 39550: Eiâu’i”, aïno: ra 4mm; nanti; ênâwxc’ aîpeloüca. Magie: (Liv pot linga, yétis; 8’ 063d; égarée-n. Hic: 3’ :5730 «avé-marc; ê’mfyayov iyptov 59mm 155 Aeuouévouç vinifiaient, nazi êv npouoloücw ioû’aa Eïxûtov si; «615w, Oeoü (pi-m où): événca. Tot’ivena 1:69 p.’ gçayev ami châcerou. 063i; 1&9 mûr-h bidonna, in! fléau pas amuï); xpôvoç, Mia niqua: in: Âvepmrot 75660061., napepxdyevoï p.3 Galois-cg, 160 Kami p.5 N°01; éléaouc’ ° [81H âgé] 78:9 w119i. x’ÀLOA’Eo-a, Tic! çûov y57581924. Bâtons! p.5, peinera nabi-reg. 051-1» 7&9 Un), mû. ë; oûpavèv apparat tige).

- 151, sqq. Sibylla, tunquam frustra olim a Deo edocta, plurima de se turpissi- maque flagitia confitetur z pro quibus prædicit se a piratis præternavigantibus injecta hpidum imbre perituram.

151, sqq. De Sibylle flagîtiis confer 154. Codd. «avinera. bine desumptum locum, Il, 340, sqq., 157. Quidam ëçays, quad lenius. ubi amen incesti nulla mentio. 158, sq. Hinc forsan Amobius, contra

SIBYLLlNORUM LIB. VII. I 2M N ec sulco ferrum bos imprimet, agmine recto Procedens; nec vitis erit, nec arista : sed omnes Roscida cœlestis gustabunt pabula mannæ; 150 Et Deus bis aderit præsens, ipsosque docebit, Sicut me miseram. Nam quæ scelera ante patravi, Multa quidem prudens, imprudens plurima feci. Mille mihi thalami, connubia nulla fuere; i Juratæ fidei violavi fœdus; egenos 155 Limine summovi; et pravæ vestigia turbæ Molle sequens per iter, neglexi jussa Tonantis. Hinc me vis atrox flammæ vorat atque vorabit. Nam neque semper e10 : sed me mala tempora perdent, Quum mihi nautarum manas advena triste sepulcrum 160 Imponet lapidum sub grandine. Quippe parenti Mina dedi sobolem. Saxis me cædite cuncti , Cædite. Sic etenim vivam cælumque videbo.

Gentes, lib. 1 : a Si Sibylla ab- impiis triam addunt pEaL’, 161, qui verus eut a essetcæsaatque interfecta latronibus n. numerus antequam primas versus adjice- 100. Codd. blécouaw * sari p.01 7&9 retur. Et quidam deinde, 19.0; 16v oi- narp! Kawa-a. Sed confer tu! «and 6uniuxôv ânoyüw, i1 nempe qui ab flûtaient, supra, M. octavo libro inceperant, sien! mus 162. Codd. quidam in fine stichome- mox dicetur.

TQN EIBYAAIAKQN

XPHZMQN

AOFOE OPAOOE.

Èpxouévnç 111700.11; ôpyîiç êwl xôepov aimiefi incuit-av si; aiôva, 6:06 unipare: (paivm, p H501 «90911116011001 non-à 711-611»; aîvôpa’motcw.

ÈEo’rs d’à 11.6970; 7’ grâce, flibustai 7’ évepéwœv 5 Eiç aconit; Ovnrôv ineptie-encan; dtale’xrouç, 1195670: uèv Aiyüurou panifiai», cira 1:0 Hepaâ’w, M1î3cov, Aiettinmv, nazi Àcuopinç BaÊuXŒvoç, E171 Max-ndovï’nç 169w uéyav «68-60-0161, Hëuwoum si; Îralôv xXeLv-àv Baatleiav ëeecpov. 10 Yurértov «in 380:5: mutât «collât (59070101,

Ana. Pars hæc prima libri octavi (1-216) vaticinia continet de orbi; terranun ac præsertim imperii Romani fatis ab Antoninis usque ,ad rerum finem. Scripta videtur vel a Christiane judaïzante vel, quod potius remur, a Judæo nostris literis leviter intincto, præsertim Apocalypseos assiduo lectore, sîcut de auctore libri V aliquando dictum est : immo, nisi multum fallimur, ab eodem quo liber V auctore, scripta est, certe iisdem fere temporibus,panlo post Hadriani mon, cujus exitus Tir. Liber hic nonnullis in codd. , exordium Sibyllæ alicujus ab Erythræn, Florentino ncmpe et duobus Regiis, pri- Iibri nempe Il], diversæ. ln hoc verbe mus omnium procedil, omisse titulo, sic invertit 097i; usyâlnç. Est autem ép- qui in ceteris non variat : A6104 67800:. xouévnç ôpfiç ex Paulo ad Thessalonic. l. Lactantius de Ira Dei, cap. 23, epist. I, cap. l, idem quod 697?]; ri: hune et duo sqq. affert versus, nuquam 1151106075; in Evangeliis passim.

SIBYLLINOBUM

ORACULORUM

LIBER OCTAVUS.

Venturam mundo indocili divinitus iram, Arsurosque Tonantis in ultima sœcla furores Proloquor, hmnanasque cano fera fata per urbes. Ex quo procubuit turris, variumque sonantes 5 Cœperunt spargi subita in discrimina linguæ, Principio Ægypti, dein Persarum inclita regna, Medorum Æthiopumque atque Assyriæ Babylonis, Inde Macedoniæ fastus effata superbes, Mittor ad Italiæ populos, erit ultima quorum 10 In terris Clara ante omnes et iniqua potestas; passim ibi canitur tanquam Romæ fatalis, nec sine lande, 0b tanti principis ingenium, 50, sqq.; 73, sqq. De reliquis ad banc partem spectantibus confer Excursum nostrum V, cap. 6. -- 1. sqq. Vates de prisois gentibus atque regnis prius a se prædicta [nempe libro 111, s 2,] paucis versibus resumit. --9, q. Transit inde ad Italorum sen Romanorum fata , præoessura serum quidem, sed inevitabile Dei judicium debitasque impiis pumas.

2. Lact. Squaw pro 501mm. quosdam exlibro 111 decerptos, memorin 3. Lacl. «poçnreûcaca. Cfr. Apocal. lapsu, ut videtur. cap. 10. V.11. 6, sq. Ex III, 159, sqq. . A. Elibro 111, 105. 7. Edd. A10161twv 1.1, e Cast. eonj. 5. Citatur hic versus a Theophilo ad non mala, sed inutili. Autel. lib. Il, pas, 270, sed inter alios 10, An melius 50101101: «au?

214 EIBYAAIAKQN AOPOE H. [(011 7001011; 701111; 01113917111 116x000; 3011:1vn’0’01. I 11511 3’ [aimnrèç] Baccüsïç êevâiv 511i. 3110-1151:,

[(011 0501100; 0’40"01 laoî’ç, 01011 11-0610 01101-01551. 011:0 65017 11.0101 anémia 70 71511101! 0111090v. 15 H179 1010 névr’ (iléon-:1, 31011117110»: xvoû’v 01110316001

Ytlatxâpœv 695’101! 11090901; :1011 6019310; 01111371:- À9xù 11561 x0016»: 9110x9n1100’6vn x11 01110101. X9ucoü 7019 3011010 11011 019709100 11000; 307011. 003111 1019 7061101! 01:11:01 11.0161: 71905319111011, no 00 9010:; rît-:1100, 0011 00901v0v, 0031 001710100001, 00 70110111 filartîvœrov, 500v 19600ch à’rcav-rœ, 00 10v 110111101 313611101 610v, ysw-n’ropat 11011111011, 00 7:10er roürœv 01011 100151113: 11905319111001. Huy?) 300003151; 3101i. 017015111; 71900311705 25 Mnxam’m 1101411011, 129141111; êx09aî 1” 0’1’v0101, Èx09aivoucc1 153111011; 7011001; 11011 rima 7011000111. K003i 701110; 011101 x9001?) 6’110; worè 711110; 501’011. F1101 0’ ô’900ç 3&1, :1011 9900900; 115001 0011010001, 110101 11191C011év1) 3011m; roi; x9001»: Ëxoucw, 3o (1:; 0111301 00’10"01; 515w 11071009é11110v01 7050N. 11090600001 wëvwraç, î’v’ 010701, 119.5103101 1659011 H9001109ico1v-reç, 01101611111 310110130011601001. K51 11-1 yaîa 119.1090; 0111’ 00900100 010119601170; Tov 090’110»: sixs 1100190111, 00x iv 100v 0111390101 péyyoç, 35 ÀD.’ 0170901C61Lev0v x9001?) 11100100011! 0nfi9xe, K01 71710791; aiti’ 375903) 650; vît-011.101Cev. 151551001 1:01? 0111100011 ïcn, 011101611111 P161111, 009011110; «lnfl, 31011 31011111151ç 010x610 0903m, Kaîîe301qa1001îc-1), :1011 7:09 ce 07mv 3017101v’n’051 4o Ksûtpévnv 33011910011! 1011;, 3101i. 119.0010; 07.07.1011, Kai 001 011110101 16x01 01011 01116111311; 01111100001,

-- 17, sqq. Avaritia eunctorum scelerum mater. - 97, sqq. Rama [præcipue, ut videtur, ob avaritiam et rapinas] sævo tandem supplicie multabitur. -

12. Codd. 001111711000, alii 6011153101; vel 13. Alii pauciores, nec itahbene, asc- and; : nos corr. Addit autem poeta p.001. Versus idem legitur V, 19, recur- ênl 80011611, de cois quippe regibus cap- retque lib. X11], initio. ’ tivis ad occidentem, idest, Romani trac- 14. Melius 116101, si per metrum li- n! WSÎuns- ceret. Codd. ut nos 110101, et quidam 1’

SIBYLLlNORUM LIB. V111, ê 4. 215 T errigenisque ferent mala multa, hominumque labores Absument, regesque feros legesque tremendas Litus ad occiduum mittent, et cuncta domabunt. Sera Dei mola far minuit subtile terendo. I5 Omnia tunc ignis perdet, venetque minutum In cinerem montes altos carnemque superbam. Causa mali cunctis avidi dementia lucri. Quippe auri argentique furet vesana cupido. Nil melius censent homines, nil carius istis, 20 Non lumen salis, non cælum, non maris æquor, Non fetam gremio terram omniparente, neque ipsum , Largitur qui cuncta, Deum, qui cuncta creavit; Non fidei, non plus tribuunt pietatis amori. Infelix rabies, fous impietatis, origo 25 Dissidii, cui bella placent, pax sala molesta est. Hæc patribus matos, patres inimicat alumnis; Nec jus connubii sinit esse, ubi fulserit aurum. Terra omnis metas, custodes æquor habehit; Cuncta dolo ilivisa ferent, quibus amplior auri 3o Copia, ceu terris optent sine fine potiri. Diripient tenues, quo se majoribus agris Exteudant, cogantque sibi servira minOres. Quod nisi terra procul cæli stellantis ab axe Distaret, non ipsa foret lux omnibus æqua, ” Sed quæsita auro solis locupletibus esset, Pauperibusque alium faceret Deus æquior orbem. Par tibi de cælo clades incumbet, et altum Flectes prima caput, sublimis vertice Roma. Strata jacebis humi, flammis consumpta, tuoque 40 Exæquata solo : simul omnis gaza peribit, Inque tuis degent vulpesque lupique ruinis : addunt. Notum proverhium ex Plutar- 61mg cum negatione Sibyllinum promus, cho, de Sera Num. viud. pag. 72, ed. Il, 275, 326; lIl, 70, etc. Reisk.; citatum etiam ab aliis. * 32. lu fine au melius v addu? 15. An verius fléau? 37. Est t’a-n, « omnibus æqualis sen 17. Cfr. lll, 642, et Phocyl. 37. Tom communis n, ut V, 3. Recurret lupom- autem ista péricope de malis ex unifia stoç, subbarbarum licet pro ôxltuûxnv, cuis oratorie circumducitur a Lacuntio, X11, 230. Vll, cap. 15. 38. Mireris influe, «pain-n quid valeat : 27. Codd. a»; : nos com-Est enim sed confer V11, 2. ’ n -

216 EIBYAAI AKQN AOI’OZ H. Kari. 161" En) navépvzpoç 6740;, (à; p.91 yeyovuîa. H017 1’61: Hanoïâtov ; Hoïôç ce 95è; (lino-(660:, Xpuo’oüç, fi liewoç, il xu’lxeoç; È «in 1:06 cor. 45 àtiyuaîa ouyxhî’rou; [H05 Faim, fié FQÉVOLO, a Atoç 79:59;, mu. navra»), mV 5656016911; AaigLovaç d’ilIÜXOUç, vaxpâw mon muoit-cm, v vaî’m noyau réoou fi àÜGËLOpOÇ è’Ëez, 69116305600600 epôvoww évolua-01610:; vexiieacw. 5o An’ 6’15 ou Bac-0.5i; x1030zvoi. qui; «être yëvœv’rat, Kocuov (louluSo’av-reç aîn’ ohm-olim puffin 30696551, Ëccer’ 3610:5 noho’xpavoç, ixow frein; OÜVOÆLŒ nov-ton, Ko’cuov êmm-aüœv m0090?) noSî, 30390: nopirœv, Xpucôv pin! «dorlota-ml Ëxœv, ml ipyupov êxflpâw 55 meiova cunéëaç, mi. yopvaîo’a; évaluera, Kai parfum 008610»; putt-1119m névra 95665:0, 110617300 Oeôv Êeixvuo’w, chanvre: trafiqua-ra Must, KaîE &pxiç roi mon nom-rima 1:5;ch choiriez. Aûtvoç 57.1075 xatpèç, 6’1’ [aflzvoç aûrèç] thaï-rat. 60 Kali mon s’afLOÇ êpeî, Me’ya 65v noçoit-0;, aïe-ru, moeîrat, E311); 5130i) 16 pénov énepxopevov xaxôv imam. Kaî 161-0 nevaîcoucw ôpoü, r’àv c-àv wpoÊÂa’wov-reç

Oix’rpo’roî’r’nv poïpav, navre’peç nazi. VYÎTEIŒ rima *

Ai, ai, epnv’n’ooum Xuypaïç tapât Güpëptâoç ëxeœiç. 65 Tôv péta: rpeî’ç ëpEouo-t navücratov 541.019 ë’xov-reç, Oüvopa traficotai-reg ëwoupaviozo Geoî’o, i 05 16 xpaîroç nazi. vüv mi; rob; àïâwaç à’navraç. Eïç yèv, upécëuç êîov, ufinrpœv ê-rci «ont; Marion, Oixrpo’ra’roç Baotleùç, a; minot-ra néo-p.00 chanvre: 70 Atâpacw ËYXÂSIiGEl npôv, ïv’, ô’raw 7’ hautin-r) x repéra»: yw’mç ô (payât; pnrpoxrovoç 0.08m,

- 50, sqq. Post quindecim nages adibit imperium vir crine incanus [Badrianus], cujus acta canuntur et finis, Romanis ille quidem deflendus. - 65, sqq. Tres illum restas excipient, nomen panne Dei referentes [Adonaî ], quorum unus [Pins videli-

43. Cfr. infra, 79, et V, 67, 188. GÉGEGÛŒI 088w, ôvôpomî éon vexpôv dv- 47, sq. Rabot hos duo versus Lacun- Optimum tins, I, cap. Il, in hoc tamen vexx’awv 48. Codd. ut nos, râçou : sed Lact. scribens. Ad cosdem respexit Tbeophilus, rdçovç, quem sequi fortasse præstaret. lib. 1, s 9 : T6: ôvôpara, inquit, a», on: IdemLact. taxe: pro lEuc, au melius? De

SlBYLLINORUM LIB. VIH, ê i. . 217 Usque adeo vacua, et tanquam non nata, manebis. En ubi Palladium? quis te defendet, an aura Factus, an acre, deus? Quid tum consulta senatus? 45 Quid tum matre Rhea Saturnove edita proles, Sen Jove, sive aliis, quorum tu, vana, colebas Exanimos manes, simulacraque luce carentum Q Heroum, quorum jactat se Creta sepulcris, Imponens templis homines tellure repostos. 50 I Sed tibi quum reges fuerint ter quinque superbi, Per quos ferre jugum discent occasus et onus, Rex erit albenti capite, et cognomine ponti Insignis, pede qui mundum lustrabit iniquo, Doua petens, auri atque argenti pondus, ut hastes 55 Divitiis superet, nudatoque orbe redibit. Arcani magici mysteria cuncta requiret, Et puerum volet esse deum, sacrai omnia tollens, Errorisque vetus cunctis penetrale recludens. Heu, miserum tempus tum, quum miser ipse peribit! à 60 Quum gens infelix, Urbs oceidit, undique dicet, Gens dominata diu, sed nunc mala proxima cernens; Et luctu unanimi tua tristia fata querentes Flebunt instantem casum puerique senesque, . Heu! nimium flebunt ad mæstas Tibridis oras. 65 Post hune regnabunt. tres ultima tempora habentes, Implebuntque Dei cælestis nomina, cujus Et nunc est. et semper erit suprema potestas. Unus erit senior, diuturnaque sceptra tenebit, Infelix animi princeps, qui totius arbis 7o Captas condet opes, ut quum sævissimus exsul Occisor matris longinquo ex orbe redibit , cet] divitias congeret orbis totius, ut ipsas, veniente matricula [Nerone nempe Antichristo ], in Asiam effundat. --- sepulcro lavis, a Sibylla deriso, confer blairai : nos corr. Alludit autem poeta Gels. apud Origen. 111, S 43. ad Ælii nomen Hadriano gentile. 50, sqq. Cfr. V, initie. 60. Codd. peut div apéroc. 52. ln nohôxpcwoç metri vitium est 64. Alii a? cavai, au pro «Duvet? immedicabile. De re, cfr. V, 47, 49. 65, sqq. Cfr. V, 51; 111, 52. 54. Codd. in fine. ŒXOpôv. 71. Cfr. infra, 155, sqq., et V, 362, 59. Codd: 61: live; (alii livet) aûrôv sqq. Idem Neronis epitheton in encule

218 ZlBI’AAIAKQN AOFOE H. To510: ahaner. didoùç, 19.oü10v néron; Ào’o’ïdt 071’651. Kai161e Travevîcu; 1:).a1u1169qaupov fiyeuovifœv d’5); argua-azurin, ml. névetnov sinon 90906601, i 75 à [Baoülç] (incantas, Aa1widoç Ëxyove Poing. 06min 60L 171; cri; nsyalauxavinç aléa; inca, Oûd’ épaulais-1.1 1:01è düauopoç, aîDlà une-don. Koâ 7&9 aîn1ocpôpow Reyeu’wœv 8650; TUEGSÎle. H017 1615 cor. 1è xpai1oç; [lofa 7-77 www; Écran, 80 AoûlœGeîca 1taïç (La10ztoçapoo’6v1gcw oieéoumç; Haie-n; 7&9 fixing 0vn1ôv 161e oüyxuonç gnan, A616; w1v1oxpoî1œp 6’10w 5’194)»: Brigue: x96"; Zo’w1œv ml vendu»: (Perla, ml xdapov dît-ana. Koû’ra yoveîç TE’XVOLO’L pilon, où 113010: yoveücw 85 Ëccovmt, dual douceëiuv mi. Oliilnv 0757.1110v. Ëx101é col. (390771.65 mi cxopmo’nèç, mi abaca, 1115101; 811v 9.011 archéen mi. pionna 71:31;. Hupqaôpoç (6615 8905m»; 6161m! tin-î minutant 9.01.1, F ac1e’pt 1106500.; film, and [Midi-ç] ceîo 107 rima, 90 Èco’ona’voo 141.08 15 nul êyxpuMou «chipota, Ëyyùç pèv Moyeu 1è 10mg, mi. Ëoxœrov 5420:9, Kali Sommet; 10.71165; tapiez; filmai-toto Geoïo. Upâna 3è Ponction; &wapwÏ-m-roç X610; 361w.- Aiuowô’r’nç muge; mi. 366mm; Bic; figer. 95 Aï aï 601., 1100.-); pépin, néya deëapov ævoç, 013x émincez, des»: 714m1] mi. obéira; ikôeç T193); (poioç vidime, î’v’ siç aü1àv 710m xâipov Topo; xœpn’a-çç, mi 5615909 si; xpiow 9.0119 Q; 0136m0 apivooaa ...... 100 X2961. ytyawei’çat pâma M18: xdcpov oïmww, ÈE 541mm 37.906600, nmomn’ouç 13116 yaîow.

-- 73, sqq. Rome luctus [post Hadriani mortem], ejusdemque propinqua pernicies , tum quum maxima erit morum confusio , maximæque orbis terrarum calamitates. - 88, sqq. Draco [ille nempe in Apocalypsi prædictus] ante iudicium quod, ipso vivente, muquam Sibyllinum 81, sqq. Citat hune et duo sqq. Lac- canebatur,apud Dion. Cass. LXIl, S l8 z tantius, V11, cap. 24, in hoc legeus , ”Eaxa1oç Alveœôüv unrpoxrôvoç fiyeuo- 161e Ovn’rôv. veüost. V 82. Lact. 814w E1011 flâneurs xpîvat: 75. Codd. cl) saunes. cfr. infra, 222, ubi pars erit acrostichi- 79. Cfr. V, 47, 188. dis celeberrimæ. .

SIBYLLINORUM LIB. VIH, à l. ’ 219 Thesauris Asiam dives locupletet apertis. Et tune luce tua flebis spoliata repente, Lugubres induta peplos pro murice regum, O regina ferox, o Romæ magna Latinæ Filia : non tua jam turgebit gloria fastu, Et prostrata semel, nunquam, o miseranda, resurges. Nam vexilla cadent legionum, aquilæque superbæ. Quo tibi tum vires? quæ te armis terra juvabit, 80 Injustis per te dominis servire coacta? Nam genus amne hominum turbabitur undique terris, Quum tex omnipoteus veniet, solioque sedebit, Ut vivos functosque, et totum judicet orbem. N ce patribus nati, nec natis fida parentes 85 Corda gerent, quum vi subita gens impia cladem Sentiet. Atque ibi tum gemitus, dispersio, cædes, Oppida quum labefacta ruent et terra dehiseet. Quum veniet ponto velut ignea forma dracouis, Gestans agmina ventre, tuosque elidet alumnos; 90 Quumque fames aderit, simul et civilia bella; Jam finis mundi, jam lux extrema paratur, Judiciumque Dei justis sanctisque propinquat. Sed prius incumhet non eluctahilis ira Romulidis, miseræque vices, tempusque cruentum. Væ tibi, væ, terra Italiæ, gens barbara et ingens! Non tu sperabas, quum unda et fœda venires Ad solem e tenebris, nudam te rursus eodem Casuram, et sævi subituram judicis iras; Ut, quum jura orbi dederis male ...... 100 Strata giganteis manibus tu sola per orbem, Delapsa ex alto, degas tellure sub ima,

novissimnm mari trajecto adveniet. - 93, sqq. Rama: prima incumbet ultio, quæ ’ quum unda in orbem venerit, unda in 0rcum detrudetur. --- 84. Cfr. supra, 26. 95. Codd. kami : corr. 0ps. 88, sqq. Cfr. Apocal. l2, sqq., et not. 99. Codd. plerique ut nos; alii, à): 89. Codd. Opéqaeunos corr. âôixwç npivouaâ 1e XSpGl Ywavre’nm 90. An melius summo? vel TlYthEindl, rejecta lacuna ad versus 93. Vel Twnaiocç legaudum, vel 16- seq. initium. Addi post xpivouaa posset Âoç passive sumeudumdeira Deiadversus xpâroc ne? ixow’ àuéx’nrov, sen tale Romanes sæviente. quid.

220 EIBYAAIAKQN AOPOZ H. Ndçeç, néoooîlnp, nul. Gaïa), nazi. tupi 1107043 ÈEaçavtoOrîay, ml. gong nova; aioivecow Aîeonévn. Kai. 1107; ô mûron promenai; oîxoüo’m. 105 IIe’vOLjLov ëE ÀÎdao (1457m, ml Bpuyuèv (idéal-ru»), Kod 1061; ouï; ouléma; 07000: enfeu won-rayoûcozv. Ilâo’w ôpoü vüE êorw in), 10T; 10.06101! Ëxoucl, Kai. 1:1œxoîç- yuuvoî 8’ du?) fig, Wuvoi. mihi! si; yiv ÂEaV-uç, Myouot pieu 196M émeus-0m15; 110 068:1; doûlo; êxeî, où xüpnoç, 0033: 1üpowvoç, Où paatlsîç, 06x flysndve; 11.0010: 150903; Ëx0v1eç, Où voguai; M1009, 0610 07men; m’épate: xpivœv ’ Où 000107»! cumulai; E111 (300307; aïno; xéouov. 0 11691:0sz oint fixai, 01’) xünêalov ...... , 115 Où); «1’010; 11016191110; ê’xaw 1e çpsvoêloîëov aûdùv, Où cachot": O’ÜPL’flLa peignes: niangon 39060017105 Où 00011175 «oléates; oiyyûcrpu Bapëapo’pœvoç" Où minot; neaüovre; àOa’chotç, 0151). logicien. 0:3 966770; nom; - où nnxocvi’a xaxoepyo’; ’ 120 06x. Ëptç, 06x 69791 rolunorûtùoç, oôdè néxatpu 10 1100980 (peinévm; s 00.73 aiùv torve; 07110001, Kletdocpülouî sipxrîzç jas-yin; 57:1. Mao: 60070.

. Xpuaoï; 1e anîvowt [mi] oipyupéoz; mm; 1e païen 7675060, î’v’ 9.611? si; mxpèv 7.11.019, 125 291v 11906111»: milans-w, Î’uîym, mi Bpuyuôv ôpôo’ou. Koûxén 601. doülewv fan-è Coyèv aûxévot Mou .013 2690;, 06x ËXÀnv, où fioipë’otpoç, oûx 30W; 077.10.

Èxnopenevîo’n, xâxnpotxe’âc’ç 50” ïrpozëozç,

Adieu; 1’ oiptôëowoc (p.360, (Léman nâv ois-Miser; ’ 130 Karl où OpiapLGo; En) 30605149, ml ô’vetdo; ànoîv1œv. Ëx1o1e 3’ 0:5 Aa1îvœv 3x17) yawl) amodia»;

- 107, sqq. Orci descriptio. - 123, sq. Frustra se monumentis et ædiliciis ex- ornant urbes [quod ipsis passim a Sibylla exprobratur]. - 125, sqq. Perituræ quippe, prima vero ante alias Rama, nulli jam populorum imperatura.-131,sqq.

109. Codd. aÜEov-re; . nos eorr. 122. 10.1180961018 est ex evangelio Ni- 114, sqq. Ex Apocal. 18 , v. 22, sq. codemi, de Orci custode. Post hune ver- 121. An rectius tari , hoc accentu? sum.lacunam primi nos indicamus, fa- Deinde codd. nonpareil. une voce. cile supplendam, in nempe z "Apr; 66 101

SIBYLLINORUM LIB. VIH, ê 1. 221 Et uaphtha, liquidoque bitumiue, sulfure et igni Dispereas, ardensque cinis per sæcula fias; Et te quisque vidons, lugubres audiat imo 105 Ex Orce planctus, dentesque immane crepantes, Teque impura tuis tundentem pectora pugnis. Illic nox eadem cunctis, lecupletibus atque Pauperibus. Nudi e terra, nudi quoque terram E vita repetuut, postquam brave deficit ævum. Illic non servus, non est herus atque tyrannus, Non rex, non fastu dux ebrius, aut mala liugua Causidici, aut judex aure qui penderet æquum. Illic libate non tingitur ara cruore; Tympana non resouant, non cymbala . . . . . 115 Tibia multifori nec turbat pectora cantu, Nec lituus forma tartes imitan’oe dracones, Nec tuba barbarico sonitu prænuntia belli. Non choreæ’, non ebrietas, non fœda libido, Non citharæ voees, non pravæ industria fraudis, [20 Aut fera dissidia, aut versatilis ira ; neque euses Defuncti tractant; commune sed omnibus ævum, Carceris immensi custos, in Judicis horam.

Aure aut argentai fictis aut marmore signis Ipsæ vos ornate, dicm ut subeatis atrocem. 125 Sed pœnas, o Rama, tuas, gemitumque, doloremque Aspicient primurn. Nec jam tua vincla subibunt Aut Syms, aut Græcus, sen barbarus aut alius quis. Diripiere, luesque malum quodcumque patrasti, Infelix, et dum persolveris emnia, flebis; 130 Jamque triumphus eris victis, jam dedeeus orbi. Inde Latiuorum regum gens sexta, supremo

Exiu quam sexta regum generatie occiderit [Antoninernm nempe, sed quemodo numeranda, dubium est]. Bex alius ex eadem [nempe Latina] sobole toto dominabitur orbe, ejusque post ipsum stirps inconcussa, filiis ex filiis renascentibus; sic enim divinitus prædictum, postquam rages quindecim [id est, Romani totidem tritures, «6121;, moufla-01E 1: nient, 129. Ex Matthæo, cap. 18, v. 34. sieut 111, 58, loco hinc ducto. ce. V, 90, et quatuor ultimes libres 125. Codd. quidam n961epov, ubi passim. vulg. et nos npôrrw. 131. Codd. aliquot,lx101i 1s leur.

222 EIBYAAIAKQN AOFOZ H. Yard-nov Bic»: émanerai, and crampon machaon. Tfiç aürfi’ç yevefiç kapo; pendulai); Bacûeücet, ç miam; yainç ëpîu, and cxfinrpœ xpacn’oév.’ x35 ÂpËes 8’ abroxipacw, 6:06 Boulaîaz peyîo’rou, Hadès; mû naiêœv 106101) 75W): àcaleürmv], fig 7&9 Géaqmro’v éon, mptflogzévoto xpdvow, mrdrav Aîyæîmou 5mm; 79k név’re yévœvrou. Ëvôev 571v Ôot’vmoç Enfilez] navraxpôvow, ËEEL nopeyîcœv ladin 76mg, aïxpwa: «pina, ÊËpaïœv [ûeflpoç]. Tôr’ Âpn; Âges; npovopeücev myaiœv ânéponlowaînetlùv «61-6; diésai. en ri; Pépmç &pxà 1’615 rnleôômaa, Àpxœïn muscat neptx’no’vaccw oïvacca. 145 06min Vin-doue néâov P1691]; épteûou, Ô-tmo’rav ëE Àcn’nç xpwre’œv 310g cùv Âpnï. Tœüm 3è mîwr’ ËpEaç, fige: [parti-mafia] ê; Tpiç 3è rpmxoaïouç nui recaupaîxovra nazi «in?» , Il’Mpo’mem luxaiëowmç, 611v son. (Hampe; fig?) Moîpa BLaCoiLÉv’n, TEÔV oû’voyxz «Ânpcôcaca. Oï p.0; i i rpwaî’Aawa, 1:61, Noyau. 54149 êxeîvo Eeîô won, (61.1.11, raïa; 3è goûtera Aarïvotç; Képaz’, si (50615:. ab, 15v] êyxpuqn’ancv. lapina; 1:61:80; in yod-n; êwî Tpmïxèv à’py.’ êmëaîvra, 155 0:41.63! [ixovr’] aïeœvoç. Ôrav 3’ ÎGÜIJÂW 3tax64m Hawraivow, ênî. wdvraç iàw, wilaya; ôtawflmç, Kai 1675 0’590: fui-yen! galvanise-rat. aigu nelawôw Tôv 3è Àëovr’ [éâïœîe] xümv, ôkëxovra voyâîaç - imperatoræ,] Ægypto [ac relique videlicet orbi ]jun dederinl, [quæ tamen præ- dictio manifesta hue interpolata est contra Sibyllistarum omnium mentem]. - 139, sqq. Quum Phœnix avis quinta vice in hominum mentem venerit, aderit He- bræorum oppressor [New Antichristus], perniciem ferens Remis. --- 149, sq. Fatalis erit urbi Romæ ipse sui nomiuis annus 948 [qui Christi est 195, M. Au-

133, sqq. Hum: et tres sin. versus, voc, ubisensus aperte postulat âxûpôc val quumminime adMessiam referri possint, 613690: : nos com e couj. si non certa, obque alias dicendas alibi causas, necesse probabili tamen z nam unda «096136 un est pro interpolatis haberi : vide not. in nase. et infra, 142, aürôç? 137. Cfr. Iliad. v, 308. 147. Codd. xpmiceev barbare, ubi nos 138. Cfr. supra, 50. parônto’eev e conj., quum exempla non 14L Pas! iEGpaiœv codd. ËOvogvelyé- desint Sibyllina, ut Il], 83, etc.

SIBYLLINORUM LIB. VIH, ê 1. F uncta die, vitam pariter sceptrumque relinquet. [At genere en illo princeps’dominabitur alter, Qui terras omnes ’subiget, qui sceptra tenebit 135 Jure suc regnans (ca Numinis æqua voluntas), Succedetque olli stirps inconcussa nepotum] : Nam sic in fatis fixum, vertentibus annis, Quum tulerit reges ter quinque Ægyptia tellus. Hinc ubi Phœnieis jam quinta recurreril actas; 140 Advenîet, multas qui proruat impete gentes, Hebræorum hostie. Tune Mars a Marte premetur, Romulidumque simul frangentur tela minæque. Interiit florens Romana potentia quondam, Tot eircumjectas longum dominata per urbes. 145 Nec jam felicem Romæ victoria campum Proteget, ex Asia veniens quum fortior hostis, Marte potens, ipsam post omnia tendet in Urbem. Quadraginta aunas complebis terque trecentos Et super bis oeto, quum te justissima tandem Fata tuo miseram completo nomine perdent. Hei mihi! quàndo illud cernam miserabilis ævum , Triste quidem tibi, Rama, et cunetis triste Latinis? Nunc celebra votis illum, qui noctis in ambra Insidias Asia parat interiore repostas, r55 Scandens Iliacos currus, et sæva leonis Corda gerens. Sed quum bimarem perruperit isthmum, Vestigans coulis, trajectoque’ omnia vastans Æquore, tunc fatum inveniet fera magna cruentum, Urgebitque canis populantem arment? leonem : relii 29, unda sequitur anteriorem hune esse librum]. - 151, sqq. Votis ac- cersit Sibylla funestum istud [Antichristi] tempus, quia futurum Romæ et Latinis exitiosum. - 157, sqq. Ultio tandem ipsum [Antiehristum] terras vastantem assequetur , regnoque evertet. - l52. De forma ceîo pro coi usurpnta dem insolenter, loco ÂÉOV’IOÇ son 01196:: Cfr. V, 394, 396, eamdemque passim, efr. XI, 180. barbaram lieet, invenias in Sibyllinis. 157. Græea proprîe signifiant : «Inde 153. Codd. mimâtes poulain-i rèv feram magnam persequetur ater eruor, - une : nos corr. manente tamen inso- sive ipsius eruor , seelerati viri, sive lenti voce 1015M; pro 161mo. alienus ab ipso fusus intelligatur. l55. Codd. ëxmv, ubi nos Exovr’. 158. Codd. ëômxs, ubi nos êôr’œEe ex Inde substantive ponitur «fion , satis qui- XlV, 17. w

224 EIBI’AAIAKQN AOFOE H. Zxfiwrpa 8’ êtpaupvîcouci, nazi si; Mana reprisez, 160 figer mi. Poât’otç xaxèv üorarov, aillât néyicrov. Kaà 691150sz uni 7: plus nerônicôev daman. Aiyuw-roç 3T infini-rai 09’ n’yeno’vwv xaxârnroç. Q; 8è mi oî (Le-réincô’ Ëçuyov Bporoi oui-trin: Sleepov, Tpicnaxaîpw-roç ê’nv nazi rupin; 67.610; civn’p. 165 mon. mi Pain-n (iu’pm, mi A7110; oïînloç, KaiEoiiLoça’c’ntLoç ...... Ïa-repov on?» partirez-raz mû si; Hépoaç nazi»! fiât: Àv0’ ûwepnçavinç ’ énoleîrm [3’] 569L; indou. K00 Tri-ra àyvôç évoé mien; fi; cxfiwrpa xpwrficet 170 Eiç aiâivaç cinavracç, [éwo]q)0iy.évouç &veyeipaç. Toïç Pain-ç 5411010; 61’701. 0ix’rpùv 1’615 noipnv,

Hâoiv [1’] &vôpônoww - 6’901; [3’] êni [oient] ôloû’v’rat.

ÀD.’ où ni nenoOôcw, 6’ xev nom M’iïôv éon». À)? émirats: au miam éraflai-n’en xaxèy i919 Atnoü’ mi. 1041.06, âucavotcxe’roo ce 103041.06, Kaà réf gravi-f «50:; xpeiœv innpocôev à rhinœv, Euyxoùécaç Boulin, Bouleüoerat (à; ânoléo’o’ev.

Enpà nèv aîvOn’couo’w ânoü (princier. pavévra ’ Oôpaiviov 3’ Ëâaqaoç 881561 015950? êni néron 180 ÔyÉçov Te, gale-ypo’v Te, nom-M0100 1’ 5761 yaîow, liai omnium WMÜÙV iôv non-à yaîav à’naaav. Ana. min wpoiEouo’w éventât-foi Ovni»; Exovreç, Où inhuma 6505 35616159 oû’r’ chômé-nm, o- 160, sqq. Suprema [et jam alibi prædicta] Rhodiis portenditur clades, et Thebis [Ægyptiis], et toti Ægypto, et Romæ jam in rudera vertendæ. et Delo, et Samo, et Persis [id est, Partbis], superbiæ pœnas daturis. - 169, sq. Regnum. Messiæ, revoeatis e tumulo mortuis [sed justis tantum, ut videtur, ac præeipue

160. Ex 1V, 101, et Cfr. HI, 486. 165, sq. Ex 1V, 91, sq.: confer etiam, 161. Ex lV, 89. . HI, 364, et vide not. 182. Cfr. V, 17, ubi de Cleopatra. 166. Reliqua versus supplenda ex 1V. 163. Codd. à): 8è mi 01, vacante 07. 91 : K00. 20mm àp.p.0c (imam-av inti i116- Alexandrine more, sedrfalso, ut opina- vesou 1.00.64151. mur : verum enim est a? Éçuyov, a qui 168. Codd. 8’ omittuut. fugerint, sen si quis fugerit n. Vide 170. Codd. 100c çûiuévouc, ubi nos tamen an pro 6:4 02’ scribendum sit (13; M090. fié, idem valens quod vulgo à»? (in, 171. Cfr. XIV, 303. a sic tamen w. 172. Codd. naître: 8’ 60709., ne deinde

SIBYLLINOBUM LIB. VIll, à 1. 225 Amisso sceptro, manas descendet ad imos. 160 Et Rhodiis veniet postrema, at maxima clades. Et manet exitium posthac miserabile Thebas, Ægyptusque ducum vitio culpaque peribit ; Et qui tum fugiens casus vitarit acerbos, Is ter erit felix, is terque quaterque beatus. 165 Rama ruina exit, et Delus deleta jacebit : Fiet arena Samus . . . . Postremo validis ineumbentsou... aspera Persis Damna, feretque graves prostrata superbia pœnas. Et tum castus rex terræ totius adibit, x70 Ætemum imperium, revoeans ad aidera manes. Romulidas :Iutem fatis Deus auget acerbis, Et populi sua quisque intra confinia flebunt; Necdum etiam credent, quamvis præstantius esset. Inde ubi longa dies ærumnas gentibus omnes Auxerit, esuriem, pestem, sævosque tumultus; Tune miser, imperii tulerit qui sceptra, vocato Concilio, quæret qua possit perdere fraude

AreseenLvixdum foliis arbusta-.o-oo. eoortis : In sterilemque petram fundentur ab æthere summo 180 Æstusque pluviæque et crebro flamine venti, Porque omnem crescet terram seges atra veneni. Hi tamen exstincto peragent infanda pudore, Non hominum verili, non ipsam Numinis iram,

Judæîs :vide not. ]. - 171, sqq. lmpiorum pervieaeia : conjurat advenus Messiam Anticbristus [magnans igitur adhuc in terris : sed bic aliquid latet in Iaeuna]. - ne, q. Sterilitas et faines in terris : crescit nihilominus hominum nequitia. -

690:: tînt roîow, sine copula , ubi nos e 177. De Antichristo prius a Messie in eonj. oïow reseripsimus. vineula conjeeto, deinde tenebris ouin 174. Cfr. xaxèv xpôvov, VII, 133. erupturo, Lact. Vil, cap. 26, initie; sed 175. An forte Buoavaoxfirou? efr. maxime Apoc., cap. 20, v. 7, sqq. 176. Cfr. Psalm. 2, v. 1, sqq. Et hæe 178. Hypallage pro Ençaveiîoerai du fuit recepta apud plerosque judaizan- âven. Respieit hue Lactantius lib. V11, tium doctrina. postquam diu regnasset cap. 16, ubi ait: a Sed quum in flore Messias, venturum Antiebristum ab ul- a spem maximam dederint, etc. n timo orbe cum barbaris regibus conju- 180. Codd. 016161. ce : corr. Ops. ratis, Messiæ inox debellandum, et tune 181. Codd. 016w : medelamvidit Cast. , fore ultimum rerum finem : vide not. sed 153v, n telorum » intellexit. 15

226 EIBTAAIAKQN AOFOE Il. Ai80inv wpolmo’vreg &vaLSeinv à! 0’ êloüvrœt, 185 Àorampoi wpawoi, «papa-colon ce Butor, Weüorm, àmorôçrloi, muonpéynoveç, oûâèv âaneîç, HLoroiropOeïç,I quorum:I lôyoi;i Süoçnna I xéoweç’ l 008! ocpw ulcérera me; goals-rai, aillât évasai; Uleiovoc oulléEouot i rupawœôe’vra; ôloüvrai. 190 Âorpaz mach-m min-a Galion; aivrirrpœpa, Hollà [Liv 115i; (força, mi. oixrwôev’ra noyait-m ÂvOçmnot’xaléouoi 70v àorépa, [tripot] wâvoto, Holloïi êmpxonévou nounou and ânier-fin; M’A 1:01’ s’y?» (dm, 61-5 il ilapà Baonleüoet, . Allô: ro’r’, 009m0: aux: 11 pipi; engouleriez-ç, Kal ô-mi’rav irati; [11;] i890; 30l0p[6vraç] àmiwrœv ÈEoléo-ç Seonoïç, ôloôcppovot Buooàv àvoiyœv, Aicpviâto; 8è 090100; gélive; 3600; aîpcpnxalüqm. Àll’ 610w Tl 35min yeveâ «Hum 147130; aioo), 200 Galorépn; [1.815765le psys: xpoîroç, fi x0048: wollà AüEfiou. Oeô; 0070;, 6’100: Baozlniâa nysàv Ere0aue’vn 16X11 a 6130.7011! 3’ grog, [filinoç] aidw. Hello; [Lèv [épluchât] rpéxœv [vuxôyfnepa] pain: t A304)?» 8’ ciao-pot wôlov ’ nollfi 8! ra loulous: ouçoiv] 205 Faim émacia-et. [Nexpt’ïw 3è civoioraoiç goron. , Xœlâw 3è 39600; (iDCÜTdTOÇ, ml. x4090; chtonien, Kari violai Blétliouoi, lalfioouo’ 00 lala’ovreç,

.... 190 , sqq. Astra de eælo cadunt, cumque in ingens cannela. - 194, sqq. Tan- dem hominum interfeetores [Anliebristus ejusque socii] a sacra quodam puero [angelo videlieet] in puteum abyssi mittuntur præcipites. - 199, sqq. Finis de- cimæ generationis z mulieris regnum [ex Apocalypsi, ubi tamen Roma ipse. vide-

184. Codd. 65’ 1’ éloîivraimnde 0ps., ôës; Illeiova ovlléEœo: vel ovlfiowot. ut nos, ôé 0’. 190, sqq. Ex Matth. cap. 24, et Apo- 185. An verius &meSÇ fiôè nîpawvoi P eal. cap. 8. Præstaret tamen bic «and Cfr. l, 165, et vide not. pro «du tu, sieut versu seq., ubi plurima 186. limorôçtlot est etiam in pseudo- rursus astre eadent; euncta veto infra. Cumano responso apud Phleg. de Mirab. 204, labbes 8’ dupa nôlov. Et bic vide- cap. 10:eonfer Append. ad Exc. nos- tur «ollé legisse Immmtiœ, V11, cap. trum Il], pag. 246. 16 : « Stellæ vero, inquit, creberrimæ 187. An verius moronpaôe’iç? Certe u cadent, etc. n Cfr. V, 530, et Il, 202. metro aecommodatius, etsi Sibylla in 191. Cfr. Il, 202 , ne præsertim Il], talibus sæpe peecat. At libro Il, 263, 334, ubi etiam cometæ mentio fit et moulé-rai. præsagii inde petendi. 188, sq. logis placerez 60X 61” avai- 194. Desumptum. versus hujul inl-

SIBYLLINORUM LIB. VIII,â 1. 227 Omne nefas prompti patrare, pudoris egentes, 185 Raptores violenti, importunique tyranni, Mendaces, pravi studiis, sine jure fideve, Infensi justis, falsa et blasphema loquentes, Quos nec opes ullæ satiabunt, pluraque semper Quærentes male parta, cadent data præda tyrannis. 190 Sidera canota ruent in fluetus prona marinos, Innumera illa quidem, sed tristius omnibus nnum, Ignitis ardens radiis, quem nempe cometen Dieent, instantis signum exitiale tumultus. Ah! ne luce fruar quum festiva illa tenebit 195 Imperium; sed tum quum gratia dia vigebît, Et quum perjuros sanctus puer opprimet hastes Humani generis, vinctosque in triste barathrum Conjiciet, super et grandi teget ostia ligna. Sed postquam deeimum sub terras iverit ævum, 200 Feminei vis incipiet sœvissima regni, Ærumnas cumulante Deo, quum regia fronte Signa geret mulier : tune annus longior ævo. Bine sol obscurus perget noetuque dieque : Astra polum linquent : crebris Deus ipse procellis 205 Vastabit terram : manesque a morte resurgent; Et claudi rapido current pede; sui-dus et ipse, Audiet, et cæcus cornet, mutusque loquetur.

tur hic mulier nescio quel-203, sqq. Solis et astrorum defectus : resurrectio mortuorum [ an eodem quæ supra, 170, auctore in se redeunte P vide not.] : utique nullijam eorporum infirmilati locus : felieitas justorum in terris z [ibi lacune

tium ex Hesiodo, Oper. 172. Deinde il Apocal. cap. 17 ; item apud nos, Il], 75, flapi, Rome est, quidquid alii somnia- I et vide not. rint, de qua etiam infra, 199, sqq., ubi 202. Codd. finzoç, ubi nos e conj. vide not. Sed pro au præstaret 610w cum filixoç. subj., metri causa. 203. Codd. «01011907 et vuxrepwa’n, 196. Codd. qui; «00’ 1506;, metro utrumque contra metrum : nos eorr. invite, ac deinde Boloqaüw : utrumque 204. Codd. 660w, ubi nos e eonj. nos corr. Cfr. Apocal. cap. 20, v. 23 , 7000W : nomen enim verbo deerat. et vide not. 205. Tria ultima verba e intis ab- 198. Codd. 090707; : nos e conj. [Spo- sunt, jam tamen a principe editore, Lac- toûç, nempe Anticbristi socius cum ipso tantii videlieet fide, addita. Nain hujus dersos; et favet liber X1, 134. versus hemistiehium et duos sqq. inte- 199. An ysvevî potins? gros citat Lactantius, lV, 15, sed alio 200. De illius mulieris imperio, cfr. sensu, de Chrisli nempe miraculis.

ZIBTAAIAKQN AOPOZ H. K00. notvô; naïvnooi Bic; ml 100670; êoeï-rat. Paix 3’011: névrœv, où raixeow, où neptppaynoïç, 210 Oùàè peptëopévn, xœprroù; 765e ultima; 0ioes. ’ 1111772; 8è yluxepoü oïvou, leuxoü ce 700.001.709 Kalnélwoçôofiou ...... KariO a upiow 0 a a aîOavoirmo n u a o a 0:06 o a . .0 . .a . .n . a Àll’ 512v àllaîë’g m1900; 6:0; . . . . . 215 Xei’pz Oépoç noiôv, «in Nope-rat . . . .

Àll’o a6’11 l néonoçlô’lœlea o o a .o ,. . a. . . 0. . o a a a o ingens.] -214, sq. Mutantur anni tamponnes: [lacune hie quoque.] - 216. Quum vero mundus interierit, [rursus lacuna, incertum quanta,] 209. Haie omnia videtur imitari Lac- tssse respaxit in vils Chrysostomi, ini- tantius libro VII, cap. 24. Cfr. et apud tio: ’Hv 66 «ou ml il r7] xowh au! âné- nos, Il], 619, sqq. ptfloç, x. r. l. 210. Cfr. Il, 321. Palladius hue for- 211. Cfr. III, 622, et II, 219.

SlBYLLlNORUM LIB. VIH, â 1. . 229 Tune erit in medio vita omnibus, et bona vitæ: Terraque par cunetis, sine muro aut sepibus ullis, 2 [O Ne divisa quidem, plures feret ubere fructus; Et dulei vino fontes dulcique fluentes Laete dabit, mellisque ...... Judieiumque Dei æterni ...... Tempora sed postquam Deus immutarit . . . . 215 Ex bieme æstatem faciens, tune omnia . . . . . a o o 0 0 o o 0 0 o a a g o 0 o Quum vero oeciderit mundus ......

214, sqq. Pariter libro V, 299 , âvfl 61 215. In fine suppl. «avec relûtes, ut xsipâvoc 0400; lourai. An hue quoque alibi in Sibyllinis et loco bine polum refereuda m1077»; Marin, Il, 157 P Re- ducto, XlV, 297. I spexit ad hune loeum Lacuntius, VII, 216. Codd. quidam néopov. Seque- cap. 16 : a Fiet enim vel sans in bieme bannir multa nunc desideranda de rerum a vel biens in astate. un statu post mundi finem.

230 ElBYAAIAKQN AUTO): H.

X» a:

IHEOYZ. XPEIZTOE . GEOY . T102 . mTHP . ZTAYPOX. Î 3966:: 3è xeàw, xpïaeœç anneîov ô’t’ Écrou. Ü Est 3’ .oüpowdeev Qu’au); aiôaw ô 9mm; 2 cipxa napàwmâ’cav ægîvm, mi ado-nov (imanat. 220 Ô 410me 3è 6d»; pépons; matai mi aimant. î” spwmv p.516: 16v àyiœv .e’nî. régna Xpôvono. 2 apnoqno’pcov 3’ dv3963»: d’oxàç-êwi 5’411.th xpivet, X i960; ô’fow n°13 même; 67.0; mi dînâmes: yév’ntat. P (doum 3’ mon (Sporoi, mi. wloûrov ânonna. 225 È mauser. 3è ce; 1:59 yiv, oûpuvôv, 153’5 GÉÀMGCWN Î xveüov ’ «ph-feu. 3è «au; aigu-fic ÀÎSao. 2 àpE 767e «in vexpâwq ézr’ éleuee’pzov çoîoç fiiez T 53v écria»; ° 061611.01); 3&1?) mîp qiôcw aérien. Ô muids; a; wpoÉEaé 949W, 7675 mina ludion ’ 230 2 740w 7&9 Coçdevroc 656; Çœcrfipcw évoiEet. 6 pfivoç 3’ à): mîwœv fiât, mi Bpuynèç ôddvrœv. .È flairiez délot; fielïou, aïs-rom Te xopeîm. Ç ûpowèv ânier pain; dé Te (pêne; 6151m. «ptôse: 3è çépayyaç, 516i 3’ Mainate: Bouviïw ’ R

Ana. Agit hæc pars de supremo præcipue judicio, multis interjectis de vital et morte Christi, additaque longa ad Judæos primum, deinde ad gentiles cohortatione ut ad verum Dei cultum convertantur. Hæc pars, nisi potins novus dicendus est liber, nonus ordine numerandus, quia nonus vulgo deest, habet communia 111qu TIT. Hæc pars libri octavi in codd. antiques acrostichis Sibyllina, constans olim adhibitis et in veteribus edd. a versibus XXXIV, quorum primis litcris prime non aliter separatur quam lacunæ tilulus conficitur : IHZOTE XPEIXTOE spatio 0b versus priores imperfectos re- OEOI’ T102 EDTHP ETAI’POE, sic qui- licto, tituli tamen vicem gerente opi- dem apud Eusebium in Oratione Cons- graphe, IHZOI’X XPEIETOE, x. 1:. L, tantini ad Sanctos : apud Augustinum grandioribus plerumque vel rubricatis vero de Civil. Dei, cap. 23, primis tan- scripta literis. Rubrica etiam pingi so- tum versibus XXIl continetur, omissis iis lem initia sequentium, quibus acrosti- qui ad vocem ETAl’POE pertinent. Vide chis constat, versuum. Novi codd. (noves not. ad h. l. et quæ multa olim de hac re enim de more nostro vocamus recentius disputata sunt in Exc. nostro V, cap. 5. exploratos Ambrosianum , Vaticanos , 217. Eusebii lectio est lôpu’wu 7&9. Hardtianum) banc secundam partem sine Sibyllini autem codices ôé. priore habent; totius igitur libri initia, 222. Codd. plerique oapxoçôpœv civ- pariterque titulo curent. ôpdmœv quad; 31311411.: xpîvmv, sine 6’ 217 , sqq. Incipit celebenima apud ac sine Gui z sed codex Maianus Mediola-

SlBYLLINORUM LIB. vm, g 2 (un). 234

X» «k

JESUS .CHRISTUS . DEI .FILIUS . SALUS . îN . CRUCE. udicii signum, tellus sudore madescet, que polo rex adveniet per sæcla futurus, cilicet ut carnem præsens, ut judicet orbem , 220 nde Deum cernent inçredulus atque fidelis ublimem, sanctis medium, jam fine sub ipso, orporeorum animis hominum jura ultima dantem, ortebit quum terra situ et vepris aspera fiet. ejicient simulacra viri gazasque profanas. V ncendet terras ignis pontumque polumque, DCi! ubtus içer rimatus, et Orci claustra recludet. "whmumdam-wmomqmmu nm caro sanctorum se libera tollet ad auras : ltor in æternum soutes tune arguet ignis, i quid in occulto culpæ latet, omne revelans 230 elictum, et tenebras animorum luce resolvens. rgo omnes flebunt nequicquam, et dentibus omnes nfrendent. Sol deficiet; nec luna, nec ullæ ulgebunt stellæ, atque ingens replicabitur æther. mas attollet valles; juga deprimet alta :

Vel similia, nec dubium, nobis quidem judicibus, cognationem cum Proœmio Sibyl- lino, cui fartasse olim adjunèta fuit. Cfr. En. nostr. V, cap. 4. ---2l’l, sqq. Acrostichis [præcipuo loco in Sibyllinis habenda] dejudicio supremo. - nensis veram lectionem reddidit, in qua tum eut, 224, neque verisimile est un xpfvu. est Sibyllina licentia pro xpwsï, cito iteratum fuisse. cui lib. 111, 287, contra metrum, xpwsî 231. Euseb. EGTGI pro fiiez. legitnr. 232. Codd. plerique, éûchpszôè 9&0: 224. sq. Chat hos duo versus Lacun- «au; lbs-Moto and aïofitpmv : sed novi codd. tius, V11 , cap. 9, sed non tanquam ex cum Eusebio prorsus ut nos. Etiam x0- acrostichide, fortasse memoriter. ’ peîcu. Augustini versione firmatur: u Erip 225. Hic versus antiquitatem firmat a pitur salis jubar et chorus interit as- hujus acrosticbidis 0b veterem orthogra- « tris. » Cfr. âcrpwv 1690;, infra 451, pbiam nominis XPEIZTOE : vide not. ,226. Ad lxveüov respicit Julius Fir- 233. Ex Apocal. cap. 6, v. 14, et micus de hoc eodem terrai-nm incendia etIsaia, cap.I, 34, 140. v. 4. Cfr. infra, 1 413, ,et seribens,pag. 435: u lgnis iste scrutatur libro Ill, 413. u abdita , quærit absconsa. n 234, sqq. Ex Luca, Evang. cap. 3, 227. Codd. plerique Spa-ah pro v;- v. 3, et Isaîa, cap. 40, v. 3. Cfr. etiam xpôv, quod in ceteris et apud Eusebium Lact. V11, cap. 16, ubi legitur : a Montes legitur. Atenim Spa-roi paulo ante lec- a altissimi decident , etc. v

230 ZlBYAAlAKQN AUTO! H.

X- «k

IHEOYZ. XPEIETOZ . GEOT. 1’102 . mTHP . ETATPOZ.

Î 396mm 3è xôùw, xpiaeœç s’apeîov ô’r’ garai. 1:1 En. 3’ .oûpowdeev Quasi); œiôcw ô nfllœv, 2 épicer. naprbvmücav xpïvm, nazi. néo-p.03) aimant.

220 ÔY... ilion-ou 3è 6543i! pépons; muni mi. aimant glanerov p.516: 16v n’a-fion .e’rrî. flippa Xpôvoio. 2 apnopopœv 3 av3pow duxaç-em [binant xptvet, X épo’oç grayI rac-ri 7 KOIO’ELOÇ , au67.0; mi désaveu b yév’nrat. 7 l I P (dans; 3’ chiala Spot-ci, mi. filoürov cinawot. 225 È motrice: 3è 13 1:69 yiv, oôpavèv, 1332:. Ooômwaav I Xveû’ov ’ phis; 3è milan; eipxrfiç Àî3ao. 2 àpE 767e «au vexpôv, ê1r’ êÀeo0éptov «pic; aïe: T â’w aiyiœv - aîvo’pouç 331-3 1:69 aiôo’tv 94’755!" Ô ratifia a; mégoté 374053), 1’615 min-a: Ramdam. ’ 230 2 Mesa 7&9 Copo’evrat 6&6; pœcrfipcw aimiez. (E) me; en navrant niai, mu. Bpuypoç o ov’rœv. È mais;... «au; a, flexion, a I acrpœv u sTe xopewtt.x a8! O ôpatvèv calfat ’ priva; 391 ce (pêne; ôleïrott. poise:I 3 à pdpayyotç,I a! ôtai 3’ .5mea» (àouvôv ’ Y

Ana. Agit hæc pars de supremo præcipue judicio, multis interjectis de vita et morte Christi, additaque longa ad Judæos primum, deinde ad gentiles cohortatione ut ad verum Dei cultum convertantur. Hæc pars, nisi potins novus dicendus est liber, nonus ordine numerandus, quia nonus vulgo deest, habet communia multa Tir. Hæc pars lihri octavi in codd. antiques acrostichis Sibyllina, constans olim adhibitis et in veteribus edd. a versibus XXXIV, quorum primis literis priore non aliter separatur quam lacunæ tilulus confieitur : 11120172 XPEIZTOX spatio 0b versus priores imperfectos re- OEOY 1’102 EDTHP E’l’AI’POE, sic qui- licto , tituli tamen vicem gerente epi- dem apud Eusebium in Oratione Cons- graphe, 1112012 XPEIETOE, x. r. in, tantini ad Sanctus : apud Augustinum grandioribus plerumque vel rubricatis vero de Civil. Dei, cap. 23, primis tan- scripta literis. Rubrica etiam pingi so- tum versibus XXIl continetur, omissis iis ient initia sequentium, quibus acrosti- qui ad vocem ETATPOE pertinent. Vide chis constat, versuum. Novi codd. (noves not. ad h. l. et quæ multa olim de hac re enim de more nostro vocamus recentius disputata suut in En. nostro V, cap. 5. exploratos Ambrosiannm , Vaticanos , 217. Eusebii lectio est 1691601; 101p, Hardtianum) banc secundam partem sine Sibyllini autem codices 82’. priore habent; totins igitur libri initia, 222. Codd. plerique capxoço’pmv èv- pariterque titulo carent. Opu’mwv punit; Bfipari. xpivuw, sine 6’ 211, sqq. Incipit celeberrima apud ac sine émî: sed codex Maianus Mediola-

SlBYLLINOBUM LIB. VIH, g 2 (IXP). 234 a a JESUS .CHRISTUS . DEI .FlLÏUS . SALUS . îN . CRUCE. .1 udicii signum, tellus sudore madescet, E que polo rex adveniet per sæcla futurus, S cilicet ut carnem præsens, ut judicet orbem, 22e U nde Deum cernent inçredulus atque fidelis S ublimem, sanctis medium, jam fine sub ipso, C orporeorum animis hominum jura ultima dantem, H orrebit quum terra situ et vepris aspera flet. R ejicient simulacra viri gazasque profanas. 2 25 I ncendet terras ignis pontumque polumque, S ubtus iter rimatus, et Orci claustra recludet. T nm caro sanctorum se libera tollet ad auras : U ltor in æternum sentes tune arguet ignis, S i quid in occulte culpæ latet, omne revelans 230 D elictum, et tenebras animerum luce resolvens. E rgo omnes flebunt nequicquam, et dentibus omnes I nfrendent. Sol deficiet; nec luna, nec ullæ F ulgebunt stellæ, atque ingens replicabitur æther. I mas attollet valles; juga deprimet alta : vel similia, nec dubiam, nebis quidem judicibus, cognationem cum Proœmio Sibyl- lino, cui fonasse olim adjunèta fuit. Cfr. Exc. nestr. V, cap. 4. -217, sqq. Acrosticliis [præcipue loco in Sibyllinis habenda] dejudicio supremo. -

nensis veram lectionem reddidit, in qua tum erat. 224, neque verisimile est (am npivsv. est Sibyllina licentia pro xpweï, cite iteratum fuisse. etsi lib. Il], 287, contra metrum, xpweî 231. Euseh. lie-rat pro fiEu. legitur. 232. Codd. plerique, éxkeûlm 8è 9&0; 224. sq. Citat hos duo versus Lacun- oflag incline 11150190»! : sed nevi codd. tius, V11 , cap. 9, sed non tanquam ex cum Eusebio prorsus ut nos. Etiam x0- acrostichide, fertasse memoriter. psïou. Augustini versione firmatur: a Erip 225. Hic versus antiquitatem firmat a. pitur salis jubar et chorus interit as- hujus acrostichidis oh veterem orthogra- «tris. n Cfr. âcrpmv xépoç, infra 451, phiam nominis XPEIETOZ z vide net. .226. Ad bolet-30v respicit Julius Fir- 233. Ex Apocal. cap. 6, v. 14, et micus de hoc eodem terramm incendie etIsaïa, cap.1, 34, v.140. 4. Cfr. infra, 413,7 et. scribens,pag. 435: c Ignis iste scrutatur libro 111, 413. a abdita , quærit absconsa. I 234, sqq. Ex Luca, Evang. cap. 3, 227. Codd. plerique BPO’IÔV pro v:- v. 3, et Isa’ia, cap. 40, v. 3. Cfr. etiam xpâ’w, qued in ceteris et apud Eusebium Lact. V11, cap. 16, ubi legitur : u Montes legitur. Atenim [390ml paqu ante lec- « altissimi decident , etc. w

232 EIBY’AMAKQN AOI’OE H.

235 1’ i110; 3’ eûxérr. 7.07901! êv 0’w090’motci pavait-au ’

Î 6’61 7’ 6’911 m3ïot; 361w. - nazi irien 000.6666 O ûxe’rt 7171051! ËEet. l’fi 7&9 ppuyfieîca xapaovq’) 2 in nnyocïç- norapoi 3è xaxléîovre; leizjwuaw. E aîntyë 3’ où90w665v cptmràv 1:07.699’nv0v 01911601., 240 Q 960060: p.660; pele’œv mi «n’aura trianon. T «prépeov 3è pie; 1675 3eiEet yaîa Xœvo’ü’eœ. È 5006; 3’ 6’61. Bine: 0506 Barra-7,8; ënavreç. P 0662:. 3’ où90tv600v 100769.13; «090;, 1’135 ce 00100. 2 591.0: 30’ 1’01. 7670 nier. Bporoï; 6991171; ênicnpeç, 245 T à Eülov êv moroïç, 70 néper; 60 noOoüpevov Écrou, À V395»: 006559km: Coin, n966xoppa 3è xa’epoo, 1"" 30m :9011:ij fleuret); év 363mm m7002; a L P 01530; notnaivouca 6137.9511; sa x90tr’n’6u. O 131-0; ô vûv 690796051; êv 0ix9061txiot; 6&0; vîpflw, 25e 2 (0739 30mm; [3660.0129 6 noteèw Evex’ fipôv - Ôv Mme-fi; éminence npereivœ; (Diva; &yvàç, Ntxâiv 13v Àpa’Xùx nierez, ive: 10:0; éruptif) Èflexrèv napà notr9i 056:3 mi riptov 21mn. Tàv 9d530v A2513, mi. rôv Meoviô’vnep t’a-néon, 255 Ei; ôv ô moreûcot; Cœùv aiôvnev ËEu. Oû3è 70:9 êv 3651,), «31’ à); 5907:0; si; xpictv 91351., Oixtpèç, îrtpoç, 01909905 i’v’oixrpoî’; 57.10130; 366m, K03. (90297? 629341 91.099.113), 300116:16er obtient;I

- 251, sqq. Christus a Mese significatus. - 256, sqq. Primum Christi judicium [ex Christianornm antiquisSimerum sententia J, id est, primus ejus in terras ad-

235. Pro 1079031 dectus quidem Ane- gatam redimus. Latinus etiam interpres nymus suspicabatur lemôv, bene. apud Augustinum a facinus miserum n 237. Codex novus Maianus, ÇPUXÜEÎGG vertit, tanquam pace»: legerit. se? Écrou. Vetus apud Augustinum in- 241, sq. Habet hos quoque duos Lac- terpres legisse videtur 9nx05ïea, qui tantius, V11, cap. 16, sine ulla acrosti- a contracta il vertit. chidis mentiene, ut supra, 224 et 239. 239. Lact. V11, cap. 16, hune versum Scribit Eusebius raprapôsv et note. De citat , non tamen ut ex acrostichide , sensu, cfr. Psnlm. l7, v. 17. qued et supra notatum ad 224. ’ 243. Euseb., me y: 05100. Suspicari 240. Antea nos cum Eusebio et codd. licet, favente une e novis codd., ùôè quibusdam, pénov pro pEÀémv, sed male, 055100. Desinit in hoc versu acresticliis quum judicium non jam pâmoit, sed 1:0:- apud Augustinum : vide net. a 96v hic effingatur. Et vox pèlent de im- 245. E Psalmo 131, v. 17, et Reg. I. piis a Sibylla alias quoque usurpatnr, ut cap. 2, v. 12. Cfr. et Luc. Evang. cap. 1, 1V, 161, â pilent. Nunc igitur ad vul- v. 69 : vide net.

SIBYLLINORUM LIB. vfu, g 2 (1x3). 233 inquet enim celai nihil, æquabitque supremis U!DUn) nfima. Navigiis non pandent æquora mollem [la viam. Tellus uretur fulmine : fontes iccati, crepitantque vadis arentibus amnes. ed tuba de cælo longum et lugubrem ululatum fferet, insanis omen lugubre dolorum. AOa: urida tum ruptis patefient Tartara terris : na omnes-magno stabunt sub judice reges: ulfuris atque ignis ruet alto ex æthere terrons. oqwoszdbammqhb nsigne et cunctis aderit mirabile visu ullo sat cultu fidis venerabîle lignum, Asa(Il 0mn almum, quod vira pîis, offensio mundo est, espergens sanctos duodeno fonte, regensque nîus imperio populos, ceu ferrea virga. arminis hic nostri est quem prima notant elementa, 250 E t qui pro nabis cecidit rex atque redemptor : Quem sancta ex alto protendens brachia Moses Significat, fidei dum telo Amalecia vinoit Agmina; ne lateat populum, quam sancta panique a Gara Deo sit virga David, promîssus et ipsi I d 255 Sæpe lapis, quo qui stabit bene, vive: in ævum. K Namque ad judicium veniet, non luce refulgens, Sed par terrigenis, ut spes reddatur adempta, Et formam corrupta caro atque infida resumant ventus incarnationis ope, habita priua jamque a prima rerum origine cum Patre de en le consilio, nempe ut homines a Patte creaü pet Filium renovarentur. --

246. Hpôaxouua 346011.00 : cfr. Paul. Ecclesiæ supposito, cfr. I, 345, et Sa- ad Galat. cap. 5, v. ll, et Petr. epist. I, crum Scripturam passim. cap. 2, v. 8. E prophetis, Isaî. cap. 8 , 255. Ex Joanu. Evang. cap. 3, v. 36. v. 14. Etiam Sibyll. I, 345. 256. Codd. plerique ânœc, indivise, 247. Novi codd. 66mn. Deinde qui- omisse versus fine, quem dedere novi dam mutila»). Cfr. infra, 271. codd. Judicium hic antiquiore sensu cape 248. Cfr. Psalm. 2, v. 8, et Sibyll. l , de primo adventu Christi, et vide nol. 345. 257, sq. Codd. plerique post igame: 249. Codd. alii, àxpoanxfo-w. Iacunam habent, quam supplevit Lact. 252. mon: improprie de Christo nec 1V, cap. 16, hune et seq. versum citans. satis digne : sed et sic infra, 274. Novi etiam codd. versum dam integrum, 254. De virga seu genere David con- sed êv oïxrozç præferunt. fer V1, 16. In fine vulgata olim erat 258. Codd. plerique, aux! çôaptfiçaap- lectio si: ôv fléau), sed novi codd. ut nô: plumai , venu deinde truncato : sed nos. De Christo, tanquam lapide spiritali novi codd. ut nos.

234 ZIBYAAIÉÀKQN AOPOZ H .

Oûpoîvmv 34663:, mi. n°91906621. 16v a’m’ cipx’ïl; 260 Âvflpomov «Racôivra 9306 «alain-(ion; êv uûrœî’ç, Ôv 1’ ênlaivncev tipi; 30160:, zizi uoïpow imam To17 environ, yvâîat’v me lotëcîv dyaôoü "ce xaxoü a, on, Geov malmena, lai-pansu: flacon. Ovni-onc. Aürèv 7&9 «poindra: lamât)»; côuËoulov aî’tr’ cipxiç, A 265 Eimvà à nœvroxpoi-rœp,x I Hozficœnev, z réuvov,un oïyço), Eixâvoç iË idinç ânouaîoîusvm 59018; (pina a Nûv uèv s’y?» xepci, et) 3’ 3mm: 16W Oepamüceiç Mopç-àv flucrépnv, ive: xowôv (bidonna 35mm. Fvu’ipmç 05v 74611); penvnuévoç si; xpiaw fiai, 270 Àvrirumv aimant pépon: si; Hapôe’vov âyvùv, Îdœn (purifiai; 3L8: nçscÊu-répœv aïno: XGIPÔV, Haine: 167:9 npoîcoœv, miaou: voüoov Ospaneüqw. Toùç cive’fLouç muions 16709, «tropical. 8è 0110.4660" Matvouévnv mai», sigma niant. Te nation. 275 Èx 8’ ëprœv aïno: 1:93:75 mi. ixôüoç eivakioto Àvdpôv 11111131; êv épilai) «(ne nopéccu, Kai 78: mpwceücozvru lutât)»: aïno: xldcuara suivra, lingam wlnpa’mu xquivouç si; élis-(8a 115v. Kai malien fixât; guipon, [oixrpoüç] 1’ chemins, 280 Oi me.» ahuri. une?» XIeuaCôpevon wpfiEouci, Tourdpavon, "pantouflez, revins! noôéov-reç. Haine: voc’ïw, mi. mina flânai», mi névr’ iwuoûœv, Enléyxva xaronreücen mi yuuvéae: 1:93); île-nov. A1376; 7&9 mina»! ânon mi. voüç and ô’powLç,

259, sq. Olim ex duobus his versibus Augustinus ex eodem. Cfr. infra, 441, anus efficiehatur , omissis intermediis sqq., et Isaî. cap. 9, v. 6. verbis au! pogo... .a’vôp., quæ novi codd. 265. Cfr. Genes. cap. 1, v. 26, alque ibi i supplerunt. interpp. commentantes illud naificmusv 260, sq. Lact. hune et sequentem de prima secundaque Trinitalis personis, habet, libr. il, cap. 13 z scribit autem ferlasse nimis ingeniose. Præiveral Philo, «altiport: tv! 1610512. Novi codd. ut de Opif. pag. 12, vet. ed.; post hune nos. Olim post Maoôévta finis versus Theophilus ad Auto]. I, s 18; lrenæus, deerat. lV, s 37, etc. 261. Codd. et edd. omnes 661m, 268. Codd. omnes «bidonna, niai ubi nos cum Lact. 8011m. lmimtus est unus male divine-tapai : nos con. hune locum Justinus, Cohort. S 38. 270. ’Avtttunov pipnpu , a similem 263. Codd. plures leveur, sed meliores imaginem a, prorsus ut I, 33 : item I, 41050:. Cfr. infra, 317. 333, sed alio sensu. Est quoque apud 264. llinc Lact. 1V, cap. 6 : «Et Si- Nonnum poëtam in Joann. 172. a bylla cüpôovlov appellat. a Sic quoque 271. Non suis quippe, sedApostolonnn

SIBYLLlNORUM un. vm, g 2 (1x9). 235 Corda fidem. Simul ipse hominem sub imagine prisca 260 Restituet, qualem Deus olim finxerat auctor. Gui vafer illusit’serpens, ut mortis acerbas Loges, atque bonum sciret pravumque quid esset, Neglectoque Deo serviret morte caducis. Consiliis Nati nam quam Pater optimus orbem 265 Conderet, hæc olli prudens ait : En age, fili, Humanam nostra fingamus imagine prolem, Nunc egomet manibus, tu verbo deinde potenti, Commune ut sil; opus. Dicti memor. ille paterni, Descendet judex, formam mortalibus ægris 270 Consimilem portans, in sanctæ Virginis alvum. Effundet sacram manibus senioribus undam; Ipse sed interea verbo mala cuncta levabit, Pacabit verbo ventos, sternetque profundum Sub pedibus, calcans maris iras pace fideque. 275 Panibus ille etiam quinis et pisce marino Millia quinque hominum deserto pascet in agro,. Relliquiisque cibi collec’tis undique, senos Bis cophinos implere dabit, spem gentibus almam. Idem ad se sanctosque viros humilesque vocabit, 280 Solventes accepta bonis mala, verbere lætos, Opprobrîi cupidos et paupertatis amantes. Idem cuncta sciens, auscultans cuncta vidensque , Intima nudatis perscrutans ossa medullis, Mens inerit cunctis, auditus, visus, et illa manibus, Joann. Evang. cap. 4, v. 2. qui in codd. et edd. olim sic ferebatur : Pro outlaw codd. nov. pat-mituw, mi- 272-274; 289-295; 299-301; 275-288; nus ex antique more. 305-310 (omisso 311); 312, etc. Inver- 272, sqq. Hic et multi sequentes ver- tendi prebuerunt exemplum novi codd., sus apex-te fuerunt vel oh oculos vel quanquam aliter inversas habent. Confer in mente Sibyllistæ, l, 351, sqq. Re- eornm plerosque rursus aliter dispositos, curret hic etiam infra, 286. A610 om- l, 356, sqq. nia facere divinum Verbum , quivis hic 276. Greg. Nu. de Miraculis Christi, videt, nomme Lact. 1V, cap. l5. versu bine fortasse ducto : Opéxllsv afin! 273. Codd. plerique uranie-av. ra En). Em’ 601.010th âvôpôv 1046.62; 274. Codd. flOGlN elpfivnç (sic) : de- 278. Lact. si; éÂniôa nolkîw. inde omnes niant , ut supra, 252. 279. Deerant olim ultima verba, obt- 275, sqq. Citatur hic cum tribus sqq. rpoü: 1." avariant, quæ nobis redditio- a Lactamio, 1V, cap. 15 , ubi vulgo Ie- runt novi codd. 5itur and 1136306: ôuoîcw. Ah hoc autem 282. Redibit hic, sed in duas partes loco mutandis: nabis fuit ordo versuuln fractus, infra, 388, sq.

936 EIBTAAIAKQN AOFOZ H. 285 Katilo’yoç ô KTÉZŒV noppàç, (à mîVO’ incantiez, Kai vina; côlon, nâcœv 3è vôaov espansüœv. E5; &vôuœv pipa; nazi divine»! ü’a’rmov fiât, on (060061. up pantoufla xepmv avayvmç, KRai créant r8, (suçoit O hurricane: a l papuaxo’evm. x a I 290 A036st 3’ si; nécrtyaç nia-1(7); àyvôv 767: vô-rov ’ Aûràv 7&9 miam) napadécet wapeëvov àyvfiv. Kai uolaçtëâuevoç «ri-pica, puât-t: êmyvê’), Tic, rive; dw,1rô°ev 513.061, ive: (peinâmes: lardon. Kai orépavov (popécu 70v duoîvewov t En 7&9 âxmeôv s 295 To créçoç éxlewmv «yin»! aicôvzov vîçst. Ilkupoî ce vüîouot 267.0206)au Stà v m minot. s «hâv-9 Ëx. xaloîuœv à? cetonévœv me) nvsüua’roç 03.7.00 Hpoonliuonœ 4101:5; êrpaiqrn, 697:5; mi oigotêfiç. ami-écu 3è légat; mi xécnov chavira papion. 300 Eiç 3è ce. 59541.: xolùv, mi. mais) 5E0; ïdœmv s Tic épiloëevinç rouir-av Timon rpoimîav. Àn’ 6’16 rouirai 75 même; vehme-hl", site? eirrov, Eic «516v 7615 qui; 7.65m; vânoç, 861L; aî1v’ &pxfiç Adyuactv oivôpoîrmv 36011 citât 160v émiai 305 N601) 76 que, 70 «évacua, mu. fluant 71.6666) , NùE Écroutu 631.0766662 ou relégua; h s’v rpwivh (59mg. Oùxért 7&9 Voir?) npuçiæp ce mon ra larpeüew, (bandaient; 266,200 xanalunuévov, 250L; êdsixen, Aôeévrou 1.7162606070; s’rû xeovèç cinéma. 310 Égal. 3’ si; Àidnv, nirvâna»! élu-vida wüat

- 287, sqq. Christi passio et mors. --

286. Idem supra lectus erat, 272. 292, sqq. Lact. hune et duo sqq. ci- 287, sqq. Hic et tres sqq. citantur a tatl, 1V, cap. 18. Lactantio, 1V, cap. 18, tic-capota legente 293. Codd. novi, si: vivo; i 1:60" filent. Lact. Il: 1610:: il mien. pro289. Codd.ÜUTGTOV. si; êxnrôauata 029p.. 1m-l 295. Respicit ad h. v. Lactantius IV, petàç 261-06, rejecto ad alterum versum cap. 26 : a: Corona, inquit, spinea capiti 603651. nul. p.661. et sic vulg. Nos Lactan- « ejus imposita est n , mireque commen- tium sequimur. tatur in h. locum. 291. Versus hic non de Virgine Dei- 297. In fine, (filou sumendum inde- para, sed aperte de Christo ipso intelligen. finito sensu, ut au»; sœpe. dus, deest codicibus novis. Veteres initio 298. Codd. alii 1:96; xplpura, alii crû-:6: habent, pro quo nos dûtôv , Si- nponpipara indivise , alii 1:96: fli- byllina orthographia pro taurôv. næra : nos corr. talibus derivatis.

SlBYLLINORUM LIB. V111, g 2 (m). 237 285 Quœ formas gignit ratio, cnique omnia parent. Quum vitam dederit functis, ægrisque salutem, In sævas aliquando manus ac loge carentes Incidet. Ora Dei colaphis ferientur, et olli Sputa venenatis aspergent impia labris. 290 Ipse dabit plagia sanctum sine tegmine corpus; TradetNirgineas in mundi opprobria carnes, Osque silens colaphis, ne quis sciat unde, vel a quo, Quisve sit, ad gelidos portans bona nuntia manes. Intexent olli spinis diadema cruentis : 295 E spinis æterna manet nam laurea justos. Et calamo fodient costas, formidine legis: Namque graves animorum æstus, vindicta furorque, Ut calami temere impulsi, plerumque moventur. Ipsi dein passis metanti cuncta Iacertis, 300 Felle faines, acri sitis illudetur aceto : Scilicet banc apponet ei gens bospita mensam. Quum veto fuerint gesta omnia, carmine quæ sunt Dicta mihi, tum lex onmis solvetur in illo, Apta rudi quondam fuerat quæ tradita genti. 305 Scindetur templi velum, et, mirabile dictul N01 medium premet atra diem tres protinus boras. Sic templi et legis tenebras, postquam arbiter ipse Venerit æternus, non amplius esse colendas, Cæci homines subita mundi caligine discent. 310 Ille bonam sanctis spem portans omnibus, Orcum guidera Sibyllistas, ut bâtonna, ôtâ- ipsum et sequentis partem babet, 1V, O-npa, etc. Dein tres legebantur versusa cap. l7, ita legens: ’AÀÀ’ ôte raür’âv inobis rejeeti infra, 302-304. anus-a, x. 1.-. 1.. 299. Vertit hune latine Laetantius, 302. Recurret hic non semel brul- 1V, 26 z a Exœndit ergo in passione ma- timis libris XI-XlV. s nus suas, orbemque dimensus est. n 303. Non comparandus bic versus 300. Lact. hune quoque cum sequenti cum l, 332, aut cum Matth. 4, v. 17: citat, lib. 1V, cap. 17, sed pro and msîv sensus enim diversissimus. habet nul. E; 861mm 305. Codd. votai: 6116071 nasaliserai!- 301. Codd. plerique, si: 6è 600E:- tu, alii veto-v3 T! 61:60., sed omnes x616- vlnç, ironice nec male : sed Lact. cum néraana : Lact. ut nos. novis codd. ut nos. 307. Redundat alterum sa, ut alias 302, sqq. Tres hi versus, 302-304, qui non semel in Sibyllinis. olim post 298 legebantur, bue retrahendi 308. An potins xsxûuunêvtp? Sed fa- nobis fuerant sensus carda. Lact. hune cile est &vûpumov vel rivai supplere.

238 EIBI’AAIAKQN AOPOZ H. To7; Jurieu, 70.0; «lévmv and ËGXŒTQV 5110:1), Kai 000106700 11.0î90:v 70710163, 710170v 3.111.011: ûmcâcaç a K00. 767’ in?) 00:11Évœv dubium, si; 0&0; filial, 11116370; aivow70îceœç 30.11707; 0:91:50! ûno3siEaç, 315 Àeavai7ou myfiç [ïvœ]10060i11.ev0: û30i7s66: To0; npârspov zoning, aivayewnôévflç ëvœflev, Mnxa’fl 3007166060) 0i0é61sotç fiche x661tou. 11126370: 3 à 707:; i3iotç canepin; 70’713 Kûptoç 00011:, Eaipxwoç, (hg-17011:0; in xepci 7s 17061 7’ êm3eiEs: 320 Té660:1aot 70?; F3101; ixvn mXOÉv-ra: bûeocw, Àvroxivw 7e, 366w 7a, 11.66111sëpinv 7e, mi 0i1n:70v. T6662: 70:1: 26611.00 6260.0130; éxreléaouct Hpâîtv 70v ai0ë11.1670v éniqmyov siç 7:51:0v 005v. . Xaîp’, oiyv’à Otiyawsp 213w, mi. 7070.0: 70200661. 325 A076; 6’00 3260.50; 67:60:; éni «610v émirat, 119020; 17076: panic, ivo: 7o: Coyèv, dv1751: 07511011, Aonov, 3066066763070v, êar’ aûxéw. nainsvov 0713-11, Kai 06611.63; 0iôe’ouç 7.13611, 36611.06; 7s 151011100; Aimiv 600 71:90.)ch 950v, 9500 uiàv ê6v7a a 330 Aôrèv 3oEoiCouaa, mi. êv 67é1av016w ËXOUGa, È): 0uxfiç 06106176, 3001i. 70130120: (5&670160v 016700 s Toi); 179071-511001; 3’ 0i176000, ami 1006M àq)’ «inane 003706. Où 70:1) GOÎÇ éôinotç hésitent, 00’715 7.170560), Où enim; 171106512: peap7aîç, 5012361070; ûmîpxœv. 335 ÀXÀ’ âyiou 67611270; 0011.63 [1&9th s’unpocpép[0060:],

- 313, sqq. Christi resurreclio. - 324, sqq. Triumphus Christi urbem Sion intrantis [videlieet ante passionem ex evangelica narratione], unde Judæa gens instigatur ad veram religionem amplectendam. - 311. Hunc versum soli habent novi 316. Codices novi, ive: ïevvneévuc. codd. Nectendus bic poum priore versus; et vide 312. Hic quoque versus aberat; sed Joann. Evang. cap. 3 , v. 3 et 7, unda dedit Lact., ipsum cum duobus sqq. bic aperte sumptus. proferens, 1V, cap. 9, a vero tamen 317. Cfr. supra, 302. sensu aberrons; vertit enim : n Et ideo 318. Olim Ë670u, ubi nos cum novis «Sibylla impositurum esse morti ter- codd. 000i. n minum dixit post tridui somnum. n 321. Versus idem, Il, 195; Il], 26. 313. Codd. ânopetnévœv , indivise. 322. Codd. plerique 70666.85 vip val 314. Codd. novi Ovmoîç, ubi ceteri 76660: 7019 : sed novi codd. ut nos. 11117016, ut nos. 323. Ténor: finôv vocal Christum, ut 315. Codd. ànolovoâpevot, ubi nos ive: M06. e conj. Cfr. lV, 160. l,325. 380.Novi codd. 0160150, v unda conji-

SIBYLLINORUM LIB. V111, g 2 (1x7). 239 Deveniet, finem sœcli tempusque supremum Proclamans; mortique luet fatale tributum,. . . . Producto in triduum àomno. Dein ipse relictis Manibus ad lucem remeans, exempla vocatis 315 Prima resurgendi cunctis dabit, ut sua quisque Abluti scelera et sacro de fonte renati , Moribus infandis mundi servire recueent. Inde suis demum spectanda sodalibus ora, Et carnem, qualis fuit ante, manusque, pedesque, 320 Ostendetque impressa suis vestigia membris a Quattuor, occasus, ortus, boreamque, notumque: Nam totidem mundi partes, tot regna cruentæ A Addixere neci nostrum exemplarque ducemque. Salve, casta, Sion, et multum passa puella! 325 Ecce venit rex ipse, venit tibi, vectus asello, Prodens se cunctis mitissimus, ut juge demat Intoleranda, diu cervicibus indita nostris, Injustasque adimat loges, violentaque vincla. Hunc agnosce tuum , natum de Numine, Numen; 330 Laudibus hune ornons, et in imo pectore gestans, Ex animoque coleus, nomen fer amabile : ritus Abjice nunc, ejusque in sanguine merge priores. Non sacris tibi, non precibus placabitur ille; Nec dona, æternus quum sit, mortalia carat: 335 Sed puris labiis animos testata fideles, cias 16013:1. melius 0b metrum, sed ad lactantium bis expressit latine divus sensum male : nam locus est e Zacharia Augustinus, contra Quinque Hier. propheta nolissimus, cap. 9, v. 9, ubi 330. Novi codd. 7057011 pro 0:1376v. est in præsenti 119157011. Concedatur ergo 331. K61 7001101101, etc. Cfr. I, 383, Sibyllæ nimia sane licentia, quæ in et infra, Vlll, 485. ênâyu recurret, Xlll, 5. 332. Olim 136w vel 1156W : nos corr. 327, sq. Lact. VII, cap. 18, hune et præeunte Huetio. Pro 700; 11120751300: seq. citat, præmissis tanquam ex versu novi codd. 700c n967epov, non male. priore verbis duobus figuépaç 600115101; 333. Codd. plerique, 00 701p 601 p.15- 328. Olim Oeouoùç àfiécpouç, contra 00161v; alii, 6011; empan, ut IIl , 272 ; metrum : novi codd. ut nos. codd. novi, 6011; olpaîç. Senteutia apud 329. Lactantius, incertum quo casu a Propbetas frequens. nabis olim prætermissus, hune versum 335. Codd. 0111.1111 npoçépovreç 146w bahet, 1V, cap. 6 : legit autem 0107M 60v vel 10161, præter novos codd., qui totum vivoient: 806v, ut vulgate. feruiit exem- versum aliter constituant : 3171N ôuvov plaria, præter unum vetustissimum Ar- 67o1taîrwv 0111m 767e lxnpocpépovrsc, mamentarii Parisiensis, ubi 01076v 600. unde partim nostra lectio.

240 ElBTAAlAKQN AOI’OX Il.

I’ x1501 71; i60’ 0070;, 1:00. 70v 71115141190: 767’ 611111.

Deo.-.09...X0906661 7671. 1106701 x96v19 00.0.2...6701x010: 70’: 316611.00, À’hp, 701131, 0011016601, 19010; 17090; 0:1001Lév01o ’ K21 11610; 01’1901v10;, :1011 00E, 31011. 1111.0170: 1106701, 340 E1; êv 11-179 floua: 1101111.; 11.09qnùv 170wé9’n110v. Â6790: 7019 01’1901v0’00v 19106711910v 170111701 1706017011. Koûxé71 3h 1771160v7011 1’15 01690; 051770901 69v:1;, 01’576 150161; yuin; ° 0fi9s; 70:9 01’1001v7e; ô101’îv7011. Kaûx aîv39âiv pmvai, 00 011963v, 0070 110700117111. 345 K66110;, 017011170; êôiv, où x9661110v ixov 011100601. HX’A’GGL 3è 150100; 11:6v70; 11.6701v ixov 01175112.; 1 Z1501 7e 1ms. 79611011701 0011016611; 700701 001vsî7011 - K61 110:0; (9697011 ËXODG’ i111 2011.0161» 00x671 171110601. M0x11601 3è 3610W 011110166011.év11 110161101611 350 Hâ6011 3’ 01v09u’11710v 190x61 BPÜEOUG’W 030061, T1311 01116111011 1110x5111 610107110161 75 1965:9 7e, Tnx61st01 3111101, 1111.19, 10111.11") 7e, 196v01; 7s, K00 110111-560061 x0110v 70 Gaveîv, :1011 900Es7’ 0111’ 0:07ôv. 0011671 7019 001110170; neivouç, 00 viaE 01v0:11011ics:. 355 110110: 3’ 1191071160061. 616v 71. 70v aièv s’6v701, K06: 70’7’ 0111079611101 190w091’5; 70 1196610110v 0117’ 01071Ïw. [1311701 y019 01116111011 11.s701voia:; 511.017’ 63101101 Àv3 90161 1r101C01Lév01; 31è 1.0190; 110190:’v00 àyvfi;.] A076; 11.01. 7013: 110111701 (5)00; 11619 13711017635123, 360 K61 31’ E1100 676110170; 701 1e1sy1te’v01 11011170: 75166651. 01301 11780 00111.1uov 7’ 019101100;, 11011. 11.67901 00110km; ’

-- 336. [Hic lacuna, incertain quanta, a nabis primis notata : post lacunam, incipit longus de mundi fine locus.] - 357, sq. Septem sæculorum mon spatium pœnitentiae datura generi humano, precibns nempe Sanctæ Virginisimpetrata [an

336. Ex Joann. Evang. cap. 14, v. 9. n et in terra quadrupedes et in aere vo- 337, sqq. Cfr. Il, 206, sqq., et lll, 80, «lucres, etc. w . qui loci bine palam desumpti sunt. 345. Ex Luc. Evang. cap. 2l, v. 25. 340. An 609151150061, ut Il, 201 P 348.. Cfr. supra, 236. 341. Lact. V11, cap. 16 :11 Stellæ vero 351. An 190x61 potius, ut versu prio- 01 creberrimæ cadent , etc. n Cfr. etiam re? Hunc et seq, versum novi codd. non supra, 190, sq. babent. Translatus uterque in librum Il, 342, sqq. Hunc locum habuit in mente v. 306, sqq. Sensus ductus este Mattb. latinisque verbis expressit Lactantius. 24, v. 30 , quem etiam pæne ipsis ex- Vll , cap. 16 : «Propter hæc deficient hibet verhis Lact. VII, cap. 16.

SIBYLLINORUM LIB. vu], g 2 (1x1). 241 Noveris hune recte; pattern sic denique cernes.

TemporaI-ooo-ocn-. tune fient vidua et vaga semina mundi; Aer, terra, salumque, elementaque lucis et ignis, Et cæll polus immensi, noctesque, diesque 340 Communem in Hammam et speciem vertentur inanem. Sidera namque cadent cælestibus omniaxtectis; Nec volucres plumis agiles per inane volabunt. Nec terra incedent animalia debita morti. Non homines edent vocem, volucresve, feræve, 345 Turbatusque sonos confusos audiet arbis. Immanem strepitum reddet maris unda mimois, Et trepidi pisces morientur in æquore, nec jam Pondere onusta Sinum navis sulcabit aquarum. Mugîet. at tellus bellis lacerata cruentis, 350 Humanæque animæ stridebunt dentibusoomnes, Quum gens quæque fremet longo miseranda ululatu, Esurieque fameque, Iueque et strage prementur, Et mortem optatam dicent, fugietque vocantes. Nam neque tune mortis requiem, neque noctis habebunt; 355 Multaque nequicquam supremi regis ad aurem Clamabunt, quos ille palam aversabitur hostes. [Nom resipiscendi miseris, quos abstulit errer, Septem sæcla dedit, motus prece Virginis 3111133.] Ipse mihi Denis hæc mandata novissima fatus, 360 Perficiet quæcumque mea sunr. prodita voce. Novi ego arenarum numeros, certamque profundi interpolatus locus? vide not.] -- 359,5qq. Vates [tanquam ad finem pmphetiæ nc- cedem] Dei se ministram et interpretem proclamat. - 361, sqq. Deus ipse laqueux inducitur et attribut: profitens sua.-

352. Vulgo un. Mu?» , mon , loupât diexunt, sed bine desumpti :vide net. te, çàvou u. Sed optimi cotîmes, ut 359. Codd. plerique, 05è; xpfvac xa- nos; et hui) cum 1mm?) assidue jungi æéleèc, et sic fere 1H, 819, sed sine not- notum est. ’ vac. lbid. 820, éyxatéônxz. Hic qui- 353. Ex Apocal. cap. 9, v. 10. Cfr. dem novi codd. ut nos. etiam Il, 310, et V11, 30. 301. Codd. novi, 3appuî3 1’ àpzôpôv. 354. Codd. plerique, Bâvœrôç 1’ m’a- Est autem hic versus, sicut alter in- toûç :novi codd. ut nos. fra, 373, ex Herodoto lib. I, S 47, 351, sq. Cfr. Il , 312, sq., ubi ipsis ubi umbo afferuntur ex oraculo quo- VBIbÎI ne [item hi duo versus jam pro- dam Apollinis. primam personæ, ut 16

242 ZIBYAAIAKQN AOFOZ H. 031 uuxoùç yai’nç, and Toîpmpov japonnez. Kaî uspâmov ôvcuw ra, and évacuâtes), vexüœv 73° 03’ signifient); ëcrpœv, mû. 858954, and mica: (pâlot 365 Ter «1:68:93; vnmâw ce and ô vieœv mrenvôv. Ath-ô; 7&9 uopcpàç 03’895»: mi. voüv été-Imam, Koà Myov 690?»; Ëdmxa,s ÉTELG’T’Ifian 2 7’ PêdtÏÊaLEa, Ôçecûtuoùç 6 «Mica; mû. (51a, Métro» mû. aîxoüaw,

Kai. nâv éveôu’nua voâ’w, mû. nâct ouvïcrœp 370 A616: ëèw, otyâw mu 361’890? aïno; élément, Koeî. êmèoîEœv 6’664: 7401.30 y; [5907m 11; ËnpaEsv, 080v mi. ên’î mon 6805 Ovnroîct. laMo-œüJ A Kali xœcpoü immun, mû. où Kaléov’roç ducum, Kant «660v ëcrî. 16 m’ïv d’une 7’17; si; oûpavàv 51mg, 375 Àpxùv and. 10.0; 013d, 3; oôpavôv Emma m1 yfiv. [1.10671 7&9 51E afin-00’, Tôt aîn’ &pxfiç si; 79.0; aida]. Moüvoç 7&9 056; sium; and 013x. 367:. 03?); 50.109. Eixo’va OsonîCoucw épilai, ÀanOsïcav. aîtp’ film,

Xupî ce uopçéaavreç se EÏSÔÂOWW aîvaüsotç, 380 AoEoÉCouar. lirai; mû Opncxsîaww évéyvonç. Tèv arior’nv npohnôweç, âcelyeiatç àérpsuaœv. [fiévreç 3’ ouï-mû ËXoV-rsç Æ’XPfio’ttka 3690: 06mm,

X6); «61-06 TttLàç, roide xp-n’ctgLa mina doxoû’ct], 60h13 wiooû’vreç, à); 70?; idiot; vsxüeccw. 385 Eoîpxazç 7069 ra and ânée uueloevru xaïouct,

- 378, sqq. Imago Dei ab hominibus in telson deos conversa. -- par crut, de se usurpantis. Sibylla quoque haut, ut deinde 4613: lu’w solum pro- prima persane eadem effert multaque se- cederet, sicutcfere «616; fusiner, Promu. quentium (dam, ËTÜ’KŒG’a, êôiôaEa, etc. ), 35. Verum wvictœp participio indiget. quæ vulgo amenas in tertia legebantur 370. Novi codd. m3134 ëyd) and), etin (aise, êrô-moo-e, etc.), incertum a quo vel fine, fléyEœ, unde conjicere est éléyEcuv. quando mutata : nain in novis codd. et 37 l , sqq. Versus duo ad novorum codd. apud Lactantium, nonnulla ex bis pro- fidem redintegrati: uam in vulgata dea- ferentem, primam, ut apud nos, perso- rant. Suspects. autem amborum lectio; nam retinuerunt. et vide ne in prime scribendum si: 363. Melius hic versus rejiceretur post uàxnpo’tëmv du xév 1: laeùv ôvnrûv 1K legendum infra 365. EnpaEey : alter utcumque stare potest, si 366. Olim érônœacv. De sensu cfr. 9.06»; sumatur pro 67cv En», ægre ta- Il], 27, et Fragm. Il. men ac (lubie. 367. Olim Eômxev et êôlôzEev. 373. Olim auyteic et in fine émotion : 368. Cfr. Psalm. 93, v. 9. sic Luciauus quoque de Salt. s 62, alii- 369. Olim minon se auvicrwp, et que veterum hoc oraculuni ex Herodoto plerique in versus fine sensum claude- citantes (cfr. supra, 361); un: Herc-

. SIBYLIJNORUM LIB. vm, 5 2 (un). 9A3 Mensuram, terrœque sinus, et Tartara cæca; Quot fuerint homines, quot sint, quot deinde futuri; Astra polo quam multa micent, qnot silva virescat 365 Frondibus, et quot sint pisces, volucresque, feræque. Ipse etenim formas hominum mentesque creavi; Ipse animis rectæ adjeci rationis honorem Doctrinæque facem ; finxi qui lumina et aures, Audio qui videoque, et cordibus abdita novi , 370 Usque silens : sedenim casois patrata sub umbris Ipse olim in lucem promam, pœnisque rependam, Quum veniam solio ex alto jus rite daturus : Qui mati vocem, tacitos qui intelligo sensus, Et quantum tellus a cæli vertice distet, 375 Principium et finem novi : quippe omnia feci; Omnia sunt ex me; nec prima, nec ultima falluut. Soins namque ego sum Deus ipse; nec est Deus alter. Hi tamen effigiem nostram sibi habere videntur, Materiam vilem, manuum simulacra suarum, 380 Quæ cultu insano libaminibusque profanis Fœda, impura colunt, rerum genitore relicto. [Quæque Deo indulgente teneut, vanissima danti, Grata ipsi donare putant ipsique decora] : Sive dapes adoleut, valut ad feralia busta; 385 Sive cremant carnes et pleuis ossa medullis,

dotus ipse : K41 xwço’û avvinuv. gal où quimur. Respexit hue baud dubie Justi- çmvsüv-roc houa). Ceterum mirauda uus de Mouarch. S 9: 06: évepamov. oraculî profani similitudo cum libro Sa- popçécavrsç and à: votai; lôpüaavtcç, pieutiœ Salomoniæ. cap. 7, v. l7, sqq. 050i): upocwvôuacav. . 375. Olim oiôev et émue. . 381. Cfr. supra, 263, et infra, 396, et 376. Canut novi codd. hoc versu, Proœm. Sibyll. Hi loci Lacuutio præ- ceteris bene stantibus fartasse sen’us in- luxeruut, libro 1V, cap. 1 : a Cœpe- terpolato, nec satis recte : uam adroü u runt , inquit, relicto parente et con- sure non potest in prima pensons, quæ u stitutore omuimii Deo, etc. n épia vel êuéOEv vellet. 382. Novi codd. nâvt’ Eva pâmez. E- 377. Olim Oeôç éon, sed novi codd. xov’rec &xpfiototç ôüpa ôtôoüaw, omissis v and, et sic fera Lact. hune citans ver- quatuor post hunc versibus. sum, lib. l, cap. 6, quanquam paulum , 384. An melius xvuaoôvrzç? diversa lectioue, si; uôvoç glui 0:64. 385. Au melius propter metrum, câp- Confer eumdem notissimum versum apud uau; 1&9 se xaiouo’t aux! 651:- p.ue)t.? Vi- Sibyll. lll, 129, et passim. derat cette hos versus Lactantius ita scri- 379. Olim xspat ce popçécaç 7e bens, V1, cap. 2 : n Mutant igitur opinas nui; vel popçtôaavm radie, ubi primus un et piugues hostias Deo quasi esurienti; 0px. MWÔWTIÇ * nos codd. novos se. n profundunt vina, tanquam sitieuti;

n 244 EIBYAAIAKQN AOFOE Il. (Mons; Bœpoîç, mi Minceur aigu 73100601. Kant lôxvouç tin-rouer» époi. et; pian 366W", XÔÇ Supâîvn ou; Ovnroî GNÉVSOUCI. 70v oivov, Eiç 003?» userions; ê1r’ &XPYÎGTOIGL Oeoî’ow. 390 Où 194:0) Ouctôv, où cnovdâ’w ûpsrep[aiœv], Où miaou; utapfiç, 03X duetto; êxflt’oroto. Taiîra 7&9, si; pvn’pmv fiacùn’œv fié rupoîwœv, Aaïuoot WOWîGODGl vexpo’iç, (à; oôpuviowt, Gpncxeïuv â’Oeov nazi. ôMOpLov évanoui-reg r 395 liai nucléons; Oeoùç 595m. Tôt; eixdvuç aûrcîw, Tèv miam «gonflai-reg, o’m’ aûrôv mon flacon: Kai. Cœàv’vouîcav’reç ëxew, x0901 mi nivauËot, Eiç ce. xaxèv merci ’ à-yozoov [3è] (au; âyvooücw. Aû’rôç 630i); «paiement 360, Ceci; 6avoirou ce, 400 Kali-fadiez: upoe’ômc’ aiyozôàv Cœùv wpoele’ceat - L Aû-roi 3’ eiç Gévarov and. 7:69 aîa’mov HEM]. i Eixoiv éon.” aïvôpwrroç êpà, Myov ôpôôv Excusez. Tou’rq) et; naÔupoîv T8 oivaiuax-rdv ce rpoîmCow, IlMpoScaç àyaflôv, mi. 36; watvôvrt 16v oïprov, 405 Kali. Suit?)er norèv, mi siums; sépara yuuvÇ), En.deva i360»: «opium; âyvaîç calcifiiez. Oltëâpevov miam, mi. 16) xaîuvov’n repétrira, Kaû. («Boom Ouciaw rouîmv 763 («Eva fidptëê. Emîpov êw’ 5605634, in: COL unifia 108:: déca) ’ 410 Katpwoùç oiGavoîrouç, nazi 947); aiôvtov 35m, Kai. [afin àpoîpavrov, ô’raw noçai. «livra; éle’yEœ.

-- 402, sqq. Imago vera Dei ipse est homo, cui ideo subvenieudum et benefa- ciendum; mensa quoque apponeuda, sed incruentis dapibus [nempe ex Thora-

; accenduut lumina, etc. p De luminibus 392. Olim et: paviez; a»: 1119.. ubi hic sine causa proscriptis. vide not. novi codd. et; uvfiunv ses. Cfr. Promu. 387. Cfr. infra, 490, et ibi not. 22; v1", 47, etc. 389. Novi codd., én’ àxpfiarozç clôt!)- 396. Idem supra, 381.

10m,390. Olim 397. nô miam, Citatur et in fine ùus- hicV, cap. locus14 : « Vanaruxn, a Lactautio, inquit, religio- re’pœv 1s, ubi Cast. ânesepe’tmv conjicie- u num cultores.. ., quos Sibylla Ery- bat, recte. Novi codd. où cnovôfi: flue- a thræa 1.10009: ne! àvofirovç vocat.» tépnm (sic), uude nos olim buere’pncpt, In âvofirouç tamen pro &vaüôouç memo- conjectura non satis tata. riæ lapsum quivis agnoscit. 391. Novi codd. utapâç. Videtur huc 398. Olim «moi 1’, àyaOèv 6è duril- respexisse Athenagoras, s la. 0cv ân’ «616v : nunc codd. novas sequi-

SlBYLLINORUM LIB. VIll,êQ (IX?). 245 Et mactant aris, et larves sanguine placent. Accenduntque mihi lychnos, qui luminis auctor, Et vini, tanquam sitientî, pocula libant , Ebria gens, quæ sic divas sectatur inanes. 3go Non opus est libaminibus, non his mihi sacris, Non nidore gravi, aut invisi sanguinis haustu. Quippe tyranuorum regumque insauia suasit, Manibus infernis, ceu regna tenentibus orbis, Impuras offerre preces atque impia sacra.» 395 Horum ideo vultus, contempto auctore, deosque Marmoreos venerantur, ab bis pendere putautes Spem vitamque suam, surdi mutique, fideles Prava sequi tantum studia, ignarique bonorum. z Ipse vias posui gemiuas vitæque uecisque, 400 Et rectam docui vitam præferre : sed illi Sponte sua in mortem æternosque ferontur in igues. Efligies mea vivit homo, rationis alumnus. Huic tu pone volens puram sine sanguine mensam Confertamque bonis; hujus sedare memento 405 Pane famem, potuque sitim; tege corpus amictu; Deque labore tuo partem largire benignam; Oppressum recrea; fessum solare juvando : Hæc a te detur viventi victima vivens. Sparge pie semen : tibi largiar banc ego messem, 410 Æternos fructus, ætemaque lucis et ævi Munera, quum fuerint omnes semel igne probati. pendes disciplina : vide not.], manente pro bis beneficiis certa in judicio mercede. - 409, sqq. Judicium supremum. - mur; nec tamen veterem lectiouem con- vel dot. habent; vide au ont) pro priore tinuo damnare ausimus. se rescribas. 399. Olim «poéhn. 404. Codd. novi, 806; pro 86e. De 401. Olim aü’roîç, et in fine aidas-w sensu cfr. II, 83. [palan : novi codd. ut nos, nisi quod in 405. Ex Phocylide, 142. fine mm habent, unde nos fiEav, Si- 408. Zôoav Ouaiaw habet divus quo- bylliuo plane verbo. que Paulus . ad Rom. cap. 12,.v. l. 402. Olim jam, ut nunc apud nos, 409. Olim Ivan ce: Kûptoç «sa. 86men êpfi in prima persona, quum tamen olim vel 5130-1] (sic). Versus initium ductum tertia ubique prævaluerit; partim ergo videtur ex Osea propheta, cap. 10, v. 12. commuter, quisquis mutavit. 411. Olim tÀéyEn. Conter eamdem vo- 403. Pro altero se codd. cou cem supra, 228 et 370. De sensu culent

246 ZlflïAAIAKQN AOPOE H. Xœvsûoœ 78:9 imanat mi. si; xaeapèv chouia), Oûpazvèv :0550), yati’nç neuepc’ôvatç évoiEœ,

Kali. ro’r’ àvaortîom vsxpoùç, poîpav natroûtüoczç 415 Kari. Gavairou névrpov, nazi Üorepov si; apion: .480), Kpivcov eôoeëéœv nazi saccageant: Nov aîVSpôv, Kali. xptôv 1911?), ami. notpévaz nmpe’vt 0’400), Rai. po’oxov pris-11,) «au; influa! à; flanc»: - Oi’rweç 04103611000: êleyxdpsvot in? élime»), Kari. ordpa nazwôç Ëppatan, ïv’ «010i. Cnléoavrsç To0; (Soie); opéooovrazç i600; nara’ôoialuîoœoa, .Etyâ’v arpdoroîooovreç, Eustyopevot 3d: 24:30;. Kari dérapas nœp’ époi 761e 109400000: ënœvteç. Câlin koinès: âge?! lunoüpevoç, Aû’ptov garou, 425 06m, ËXOÈÇ yéyovev ’ oint fiparras pompai pspipvnç, 00x. gap, 001i. 0190;, où xstpàw, où perduœpov, 06 36mg, aîvroMn a ironisa) 7&9 poupin ipatp. Eiç 3’ aimanta?) (9(7); psys: nazi newoOnpévov ËGTGI XptGTÔÇ inooüç, aiévœv ......

- 419, sqq. Confusio impierum et superborum. - 423, sq. Felicitas justorum in regno Dei. - 428, sq. Christus ipse lux erit internas vitæ : [finis decat.]

et de illa per iguem probatioue, cfr. Il, 413, sqq. Olim cuise. et àvoiEu, et 253, et ibi not. , sic Lact. hune et tres sqq. citans, lib. 412. Olim pro xwvsüocu et êmÀéEœ le- V11, cap. 20. Cfr. etiam supra, 238, ubi gebatur in hoc versu xloveüost et 8m14- prior pars versus hujus, et llI, 82. Est : codd. novi prorsus ut nos; nec 414. Olim évection, et sic Lact. qui repudiaudum ôtaÀE’Est. usitatum quippe, et in fine legit (hameau. ut videtur, de metallorum fusione ver- 415. Olim fiEe: z Lact. dan : nos con. bum, uude Hesychius, Aiaéysw, évases:- Est autem Guéret) xév’rpov apud Paulum Oatfpsw. Cfr. II, 213, et llI, 87 , ubi et ad Cor. I, cap.15, v. 55,ex0sea pro- etera hujus loci expressa’sunt. pheta, cap. 13; v. 14.

SIBYLLlNORUM LIB. VIH, à 2 (1X2). 247 N amque repurgabo fornacibus omnia vivis, Convolvam cælum, terræ interiora recludam, Defuuctosque homines, fati jam lege soluta, 415 Et fracto leti stimula, prodire jubebo In jus judiciumque, bonos simul atque malignos. Ariete tunc aries, pastor pastore propinquo, Cum vituloque astans vitulus, sibi quisque supremi Judicis accipient legem. Lux illa superbes 420 Arguet, ora metu quondam præcludere justis Qui voluere, lucri studio invidiaque maligne, Quo melius possent miseras urgere tacentes. Sed justi intrabunt men tune in regna recepti. Jam nec erit quisquam tristi qui pectore dicat : 425 Gras erit, aut transivit heri. Non ulla trahetur Mæsta dies : non ver, æstas, autumnus, hiemsve, , Non occasus erit, non ortus : namque parabo Ipse diem sine fine, et lux in sæcula fiet Christus Jesus sæclorum . . se 000 o. 416. N0vi codd. vivrai? s06. zoonpivoc lacet, sine syntaxi ac sine 417. Olim in fine (bien. Est autein sensu, neque enim ad Christum referri noipe’va notpévi licenter pro noipvnv poterat : novi codd. ut nos, uisi qued 1:01pm. duo verbe péya nui omittuut. 419. Codd. novi, tu? élima). 429. Post hæc tria verba, codd. om- 423. Olim sa! ôozipotç «nordi: 16- nes lacuuam monstrant, uisi qui, iis 1: la) . omissis, in fine prioris versus sensum et 424, sqq. Cfr. lI, 326, sqq., et HI, librum claudunt. Minime autem referri 89, sq. possunt hæ voces ad sequeutia, palam 427. Olim notion. de Patre, non de Filia scripta. ltaque 428, sq. Ex Apocal. cap. 21, v. 23. novæ partis, immo novi libri initium Hale olim si; «li-ive: 00:10: 11.510,00 1re- bine facieudum putamus.

248 218134 AIAKQN AOFOE H.

:1- 2(- X-

430 Aôroyévnraç, a’c’Xpozvroç, aiévvazoç, 0331.6; ra. [Oôpazvi’p] ioxüï perpc’îw nopôeooazv aîürpùv, Kazi raréyou oniirrpov narëxet obv sin-wifi m9053, Hpnüvu’rs Bapun-rune’cov 3oumîpazraz ppovrôv, l’iv nlovémv nez-rixe; potCfipatrac ...... 435 Kazi orsponô’w péorzya; ânapÊMvst nupopewe’ïç, ÔpÊpœv 3’ dioneraz xeüpazroz, l.eiazptnfiîç] se xazhîz’nç, Kpupaz’AÉ’nç vezpslôv ra Bang, nazi xsipatro; gippfiç. Aùroi piv Trip Ënao’raz me) 3iazrsnpazip0vrazz, son mp mûri?) oct 30min, WP’ÂGO’EW 1’ êmvsüetç, 440 Et?) nazi3i npè nrïoeœ; néon; orépvotcz nepunîo; Eüpëouloç, whist-n; pepdnœv, nptm’; Te primo. optima crépon-0; yZunspfi npooqaôéyîazo poivij, Hozfioœpsv [i300] ravopoizov aitie’pa papou: Êpsrs’p’p, nazi 3âtpsv 3x51» Compns’az mot-4V r 445 l , 0mm?) rap s’évrt, rai noopinà marrez Kan-puises, Kai X000?) «Mo-Mm riz naïvô’ ûworaiEopev aria-Ç). Taûroz 3’ ê’zpnoeaz Adyzp a on: on: opevi nabi-rac 3’ 5115x011 ’ Hein-oz 3’ ôpoü GTOIXÉÎŒ nelsûopazrz mies-ra rif) aï), Kazi nrioz; ali3z0; ouveraiooero «lampait-r. amuï) , 450 Oûpazvèç, ai-ip, 176p, 106v [se], nazi xsü’paz Oaldoo’nç, âtoç,’p-rîv’n,x0pô; aioTpœv, oû’psaî 1’ ...... paip r eûopâvn, t’invoç, Ëyspotç, meüpat nazi ôppà, W019. nazi oôveotç, râpa, (pourri ce nazi afin-h,

Ana. [uitium hinc faciendum non tantum novæ partis, sed etiam novi libri, quem decimum libeuter, si licuerit, inscribemus. Hymnus est potius quam vaticinium(quod idem de libro V1 supra animadvenebamus) , in laudem Dei Patris et Dei Filii, scriptusapoeta nonprorsus mediocri,sub finem, ut videtur, sæculi [II, si

Tueurs nullus, quia vulgo in codd. et oûpavoiiioç, pro quo voluerat Cast. cô- in edd. non separatur hæc pars a priore, pa’zyzoc, et sic nos olim : nunc oûpaviu uisi lacune post versum 429 relicta; e malumus, qued videtur primitus exsti- novis autem codd. abest omniuo. tisse ac deinde cum taxât male conjunc- 430. Edd. cum Betuleiano codice et tu!!! barbaram lectiouem genuisse. quibusdam aliis non optimis àyévvnso; 434. lu fine suppl. ôuvà Odéon; sen habebant; sed meliora exemplaria mito- simile quid. yivntoç. ut nos, sic volante sensu. 435. An, ut Struvio placebat, nupt- 431 Codd. et omnes ante nos edd. pmaî; P Menus une.

SIBYLLINORUM LIB. VIH, â 3 (X1). 249

il» Il. If 430 Omuipotens, ex se genitus, sine fine modoque, Cælestis, parus, qui temperat ignea nutu l Flaminia, sceptra tenet qui fulminis atque fragoris, Includitque cavis horrenda tonitrua nimbis, Et terram quatit alternis sedatque trementem. 435 Obtundit rapidi flammatos fulguris ictus; Torrentes pluvias ac vernæ grandinis imbres Et nivium jactus cohibet, brumæque rigorem. Omnia nam secum reputant, quid mente volutes, Quid jubeas, Natum unanimem res ante creatas 440 Consiliis adhibens, patrioque amplexus amore, Sive creatoris sen partes judicis imples. Ad quem tu primo sic es sermone locutus: En hominem, fili, proprium condamus, et ori Consimilem nostro, vitæque addamus honorem; 445 Cui vel mortali, et terræ spatia ima tenenti, Cuncta per immensum servira jubebimus orbem. Hæc ubi tu Verbo fatus, simul omnia menti Consona facta tuæ : parent elementa jubenti, Mortalique operi aptatur natura perennis. 450 cælum, 0er, iguis, tellus, pontique fluents, Sol, luna, astrorumque chorus, montesque supini, Noxque, diesque, sopor, vigilantia, vita, volumes, Mens, intellectus, vis atque ars, spiritus et vox, mode ab eadem manu profectus qua pars sequens, VIH, S 4. in qua uotabimus simul Christiane religionis velot jam florentis, simul paganœ tanquam adhuc vigentis, factum mentionem. Confer Excursum nostrum V, cap. H. - 430, sqq. Laus Dei Patris. - 442, sqq. Patris et Filii commune opus, mundi et hominis matio. -

436. Codd. ùpanwfi: vel êpzxwfiç, ubi 449. Codd. quidam diète; omittunt , nos e conj. slapwi; : sed præstaret, me- fortasse ne æternitas materne affingatur: tri causa, si liceret, lezozpwiç. sed usiez; diète; intelligenda natura in 438. Au aürôv’ yàp raz [nua-ta? perpetuum creata ; «lampa Ovn’tôv homo 440. De hac tota Paris cum Filio creatus mortalis. consultatione tir. supra, 264, sqq. 450. Codd. fi pro 1s : nos con. 442. Codd. «pooçôéyëuro z nos corr. 451. ln fine codd. oiipszi :r’ ipop, 443. Omues fôzov. ubi nos 1806 e couj. adducta male ultima voce ex versu sq.: De nozfioœpsv aliquid nos ad v. 265. in hoc pompai supple son tale quid.

EIBYAAIAKQN AOPOE H.

Zu’mw 1’ aima (pina rôt vnmâ’w mû vinenvôv, 455 HeCôv 1’, àpxpnëiœv 1.5, mi épmréœv, 3:41:06»; ce ° [Iéna 7&9 [m3765 ci] envenimera à] ûn’ aîyœfl. . l Îcta’rîmç 3è xpévonç 106W àpeûhro, mû (1911?); élu»! Hapôévou En Mapîazç laydvaw aî’véreùe véov 963c, Oûpavo’Oev 3è p.016»! maori-m) iveâüaaro pommât. 460 Hpôu pèv 05v Faêpràl côevapôv 34mg, àyvèv 3(wa ’ Ami-repu mi xoüpnv crû-rénale; Emma 9mn: , AéEœn aîxpoîwowt Geôv coïç, n°190698, zérumç. ç einèv, Eymeuae Beôç xâpw ° û 3’ &emoôpn, (Tiv 59a râpée; ôyoü’, 045°; 0’ au eidaîoocav ), 465 Érfi 3’ 59’ ünorpopéouca’ V60; 36 oî ênroï’n’ro, llanopëvnç xpœôï-nç 151:?) aîyvuîc’roww àxouaïç. A60K 3’ eûqàpcivôn nazi iévôn m’ap «63?, Koupi3tov 3’ êyélacae, vin»: 3’ êpüenve tapai-Av, Xéppæm repropévn, mû. Oelyopévn (ppévaç «30?. 470 Kai ci Soigne); émîleev ’ Éros 3° aidante vn36v ’ EapxœOèv 3è xpôvcp, and yacrépt (moyovnfièv, Ëfiloïcôn fipo’ré’nv ËSe’nv, and x0590; ê’rôxen Hapeevmoîç roueroïç. T631: 7&9 pérot 041mo: Bporoî’cw. ÀD.’ 063èv piya 00:69.1 Gai; Harpî mi au?) Ïîcî). 475 Tnx’rdpevov 8è Bpitpoç noraSe’Em’o 71100663!» x04,» - Oûpévtoç 3’ éyflao’ce Opévoç, mû. flâne-to xôcyoç. Kawocpav-àç 3è piratez ceëoîcrô’n 0éo’çæroç aïs-r49. [EwapyvœeèvJ 8è ppicpoç 3211x5311 flammées Quin»), Kaî Aéyou ’h Bneleèp. warpîç Océane; affin 480 Boumloîrazç me and aîyovdpotç and «01.3!ch àpvô’w.

-v 457, sqq. Incarnaüo Chrîsfi0000...... : [deinde ingens lacuna, pet quam transmis fieri poum-si quis velit, ad Chrisünnam doctrinam ideoque ad sequentem partem.] 456. Codd. omnia (:616: am et pleri- favente nec lingua : sed est mm le- que o-wro’wo’eo : nos con. in jubente gendum neoterica licentia pro flétan. sensu, ac præeunte versu H9 :nam 461. Codd. quidam âpxdnûoc, ve- du?) o! intelligimus de homine, «Mc- rius formage quam 0051671510; 0b len- pan amuï). Apparu autem «si; ûn’ Mœ- sum, sed minus poetîce. fi additum esse ut Creutoris jura re- 462. An melius béant b 1!pr ’ Iernrentur. 463. Codd. quidam lithams, quod 460. Codd. in fine Retxon, nec sensu nabis placet, pruscrüm si 1051m 9:06

SIBYLLINOBUM LIB. VIH, à 3 (X?). 251 Et brutæ specîes volucrum simul atque natantum, 455 Quadrupedumque, et reptilium, vitæque biformes: Hæc illi submissa tuo sunt omnia ductu. Temporibus demum extremis, tellure supremum Mutavit cælum, Mariæque ex virginis alvo Effulsit nova lux, humanæ carnis in umbra. 460 Ac primum Gabriel caste sese induit 0re Nuntius, affaturque pic sermone puellam: Accipe, virgo, Deum gremio intemerata pudico. Sic ait : ast illam cælestis gratin molli . Ambiit afflatu. Stetit obstupefacla tremensque 465 Semper virgo, novis anîmum perculsa loquelis, Sensit et insolite trepîdantia pectore matu. Mo: ubi jucundæ recreata est murmure vocis, Virgineum risit; gratus puerilia tinxit . Ora rubor, dulcique accepit mista pudore . 47° Gaudia : tum castæ fiducie reddita menti, Inclusumque uœro Verbum est, et tempore carnem I Induit, humanæ similem; dein exstitit infans Virgineo partu : mirum! sed credere dignum, Patre Deo, nascente Deo. Vix natus; et ecce 475 Lætitîa tellus, cælumque exsultat et orbis. Inde magi stellam ignomm coluere, recentem Ornatum cæli; visusque fidelibns infans Fasciola vinctus, vili in præsepe recumbens, Et Bethleem sancti monstrata est patrîa Verbi 480 .Caprarum atque ovium custodibus atque bubulcis.

xdpw, quod sensu videtur postulnre : 412. Codd. quidam, in 6m, mm. agitur enim de angelo, et allusum puta- 475. Codd. un! 6’ loura vel lm- lnus ad epitheton nexapzrmpévn. In fine, ro : nos con. un àîxoôpn legas, metri causa?: 478. Codd. mapyavuesiç vel mana- 464. Codd. èEtoÜcqw vel tamisant vel vweév: nos utcumque con. 1066m : nos cou. 479. An scribendum mon? In fine 466. Codd. quidam âwémm : om- vero an 66541011 pro 116101.? nes veto ün’ 8mn, ubi nos 61:6 6m. Nec 480. Codd. pondérant; : venin lec- nos fugit Sibyllism sape versum in me- tionem indiuvit Struviun in Posthumis. dia frangera (nfr. Exc. V11); sed hoc in Post hune versum codd. [manu non un: tem carmine mais offendit. habent , quam prima indium Ops.

252 EIBYAAIAKQN A0102 il. 4* :4 ,4 X.

oÈv xpadipa ç ce nramwoçpovew, o o . 1:»:ch. q 7’ nËpyuara a qpandit a t Kali mina); o’vyamâv 131v «Maiov, «7:61:59à I êaurdv’ Kari. 056v En 41mm ÇÙJ’ÆW, mûri?) 3è larpeüew. Toû’vex’ aig’ fluait, Bain: Xpwroîo yevs’OR’nç I 485 Oûpavïnçemçuôreç, émuleriuecôa «bonum, Mvfio-rw êüçpocôvnç ënî. Opncxei’çcw Exovreç, Eûceëi’nç ce mû abomine Baivovre; aîwpvcotiç. 063km: WIËW flûtez; écimes-01 welaiZew, Où Eoévotç anévdew, oûr’ simuliez yepaipew, 49° 063’ 684116; âvôôv «chagrinai, m3313 pis: ŒÛ’YŒÎÇ q Anna-ripas), airàp 0133i aigu rob; o’wanifmcI. nooueî’v, i Où 74.50611») &Tuoîow oivkeîcr. (fiérot punch, q Oùd’ êni raupoôürouç (mucron-yin; p.575: 7.15611; Auepoxœpeïç «épicer», xeoviaç aiviyuara mwfiç, 495 063’ du?) capxoêôpoto mpfiç nomadisai nant?) Kai. plaçai; Momie: motive!» aiOépoç aùyviv. À»? âyvaüç nanisent ymfiôreç eû’cppovt Guidé, cpvuaî’ç 1’ Enfin-ça, mi. eùdépotç «néo-gaz, Memxiotç iùuoîon, Groupenéecai ce palud; 500 Âcpfiwov ëEupveîv ce mi æLlJSUGTOV uMpecOaJ Haweverfipœ Geàv, mwrôcppova ......

Ana. De Christianin moribus et ritibus præcepta initîo et fine truncata, sed forasse cum priore, parte continuanda, siquidem a dogmatica theologia facilis ad ethî- cun fit transitus. -* 491, sqq. Doctrina morum purissima dignnque priniævis temporibus. --484, sqq. Ritus [quales tune fuerunt et usque ad tertii sæculi fin

481. Codd. remewôçpoo’w m1496: rép- ï 487. Versus hic in nonnullis exem- uamz : nos corr. plaribus prioris ed. casa omissus fuerat. 482. Codd. minon, ubi nos «firme, postea a nabis restitutus. quod jam præsenserat Cast.’ 488. Codd. oùôénore me: me»; ubi 484. Codd. mi, ubi nos et vel veâw scribendum, ut nabis olim, vel 486. Codd. uvncrrùv eôçpom’avnç : nos «pôç delendum, quod nunc placet. con. cui olim uvnc-rôv legeramus; Post 490, sq. ces»: un aüyaîç laumfipwv : hune versum claudebatur olim liber VlIl , cfr. supra, 387, et ibi net. cnmqne en totum Sibyllinlnn corpus : 491. Codd. aôrùp oüô’ in 106;, non wquentie restituit 01». ex B.codd. roîc, quad imprudens edidit Ops. -----po----v-«

SIBYLLINORUM LIB. vm, s 4 (x2). 253 s! 41 si: il

Vivere carde humili, fraudes odisse malignes, Et tam cognatas homines quam semet amne; Diligere ex anima Numen, sancteque vereri. Idcirca Christi sacra de gente creati 485 Dicimur, et dulci gaudemus nomine fratrum, Lætitiæ memorem servantes rellîgionem , Et rectam justique viam verique sequentes. Nec nabis templorum adytjs accedere fas est, Nec statuis libare precesve offerre caducas, 490 Spargere nec flores varias, accendere ceras Lucentes, altis suspendere dona calumnîs, Nec calidos aris impanere turis honores, Nec super immani taurorum strage bidentes Innocuas stygiæ mactare piacula pœnas, 495 Nec basta ardenti pingues emittere fumas Ad cælum, et fœdis vitiare vaporibus auras. Sed castis animis et’puro pectore sanctæ Semper amicitiæ leges implere benignas, Dulcibus et psalmis, et, quos Deus audiat, hymnis, 500 Te, Deus, æternum ac verum celebrare jubemur, Auctorem rerum, sapientem......

permanserunt] simplicissimi. --- 500,5q. Epilogus in Dei Crestorls laudem [cum punis pmcedentis initia valde consensus, sed hic minime imager, quippe cssu sli- quo vel temporis abruptus injuria : panes tamen deesse remur].

492. Codd. diminua: âvsôsîm «916w 495. Codd. oûô’ àmoxoGôpow snip- ficapév : eorr, Ops. dupeurs, cetera nos. v1]: : nos cor-r. ex compendio sut nota. 493. Codd. unloaçâya arpenta; Mi- 501. ln hac mutila venu desinebat 61): : cart. Ops. olim Sibyllina collectio ante quatuor 494. Codd. luspoxapeîç, quad, etsi ultimes libras a Mania repertas. In iis anale scriptum pro lquoxapzîç, Tirant vero codd. quibus liber V111 primus tamen versus prioris lectionem ah Opsa- est, additur stichometria : ’Ex sa?) 1:96:- pœo propositam. Deinde pro alviypam rou 161w (nixes ça, id est , a ex prima lange præstaret [LEIÀiflLG’l’a , ut in Baci- libro versus 502 v , pro 501, recepto sci- dis aracula apud Pausenism, Bœot. 17. licet in numerum acrostichidis titula. A W

TQN EIBYAAIAKQN XPHZMQN

Aaroz ENAEKATOE.

[Houe «chenapan»: civdpôv, mi II,-sixte: gouapât, Kari nome; dirham-oz, [13’] é’sz improuva: Àvrolimç 366316; TE, pemugpinç semi 59mm), Hav’rodanaîç (panai; peyeptouéva nazi Baatïeiatç, 5 Ânà flapi. 01.1.6»: peut.) çà. noixwr’ âyopeücew. ÈE aï: 78: normalisois; êcî wporépouè yins" civdpaç, Kai yeveùv Edswùv] âëéleoev 53mm nouai; I A1376; ô navroxpoirmp, Erepov de yëvoç nopev aïno Àxauairœv dvdpôv, ai mignon?) civnps’povqreç 10 Hüpyov damions-Î à; &eéaepwrov Üikoç’ oin’ aïno»: mâcon: 8’ «57’ êlüônaaw ’ én’ mûroùç 8’ fiXquv 6m

Ana. Vaticinis de mundi latins historiis ab antiquissima memoria usque ad *Ægyptum a Romanis subaetam z quæ quidem libris tribus sequentibus uno lenore producentupr osque ad Odenati regnum; onde sans ipsorum elucet, suppar tertio sæculo jam inclinato. Scripta sunt ab homine Judæo, Christiane doctrina leviter

TIT. Codices constanter, mailing 16- tum est quos deineeps simpliciter codd. yoc sa! , unde firmntur conjectura que vocabimus, eosdem esse quos in aliis decem hactenus libros, non acta, nume- libris nov. codd. dicebamus, Vaticanos rari nabis semper placuit. Hic et qui tres nempe et Monacensem. sequuntur, id est, quatuor ultimi libri, l. Homerica est vox nelumepéœv materis continui, pæne pro une haberi àvOpo’mtov ex Iliade, p, 804; Odyss. passunt, ut supra dictum. Quum vero in À, 384. bis vulgate desint exemplaria, manifes- 2. Codd. thanatos 6’ flua : facile

SIBYLLINORUM ORACULORUM

LIBER UNDECIMUS.

Munde fera: haminum, et longis cum mœnibus urbes Civibus innumeræ, et populorum millîa multa, Que notus et boreas, qua spectant vesper et ortus, Linguarum diversa sono diversaque reg-nis, 5 At nunc, quæ vobis instant, fate aspera pandam. Namque hominum postquam gens est deleta priorum Diluvia, multisque malum genus obruit undis Ipse potens rerum dominus, tunc altera crevit Dura hominum sobales, quæ cælum tendere contra sa Ausa, nefas! turrim in præceps evexit z et illis A 0m vagas confusa sanas crepuere, simulque intincto (mm vide lib. X11, 35, sqq., 232 ) , ac, uisi fallimur, a nastris transfuge sacris, Ægyptio serte Alexandrino, quam originem ubique, sed in fine præsertim libri XIV, prodit. Confer Excursum nostrum V, cap. 13. ---. l, sqq. Exordium. -- 6, sqq. Prima gentium incunabula. - nos con. Et sic pariter in hoc sequenti- libro V, 475. Deinde flânas «and: sa- busque libr’n, quæcumque a mstis di- tis est Sibyllinum : cfr. 1, 248 et 319. verse edituri sumns, nostro. erunt, non 9. Codd. a! vol ai oôpowôv , uisi quad diem, quad semel manuisse satis sit. unus m’apewâw. Ductus versusex 1, 314. 6. Codd. aux hep ûuôv. 10. Codd. ôonfiaavrsç (sic) 8L0. 61110:, 7. Codd. yeveùv nevinv. Pro «mimi, sine ée. Cfr. IlI, 97, sqq. quad barberons est, multa possunt exco- 11. Cfr. l, 78, ubi nostro fuit olim gitsrimobis humus placet. 6min: ex lectio 41:1 8’ «ôtai; fiÀuüsv in.

256 ZIBYAAIAKQN A01’02 1A. Îvipicroso (9:06 Beêol’npéva, mimosas «6970; Âcws’roç’ ai 3B mach 7&9 e’w’ oiDm’Àou; 3va «bedon ’ A91 son mi 3min Yêill’à pepsine»: o’wOpui-trmv, 15 ËE 05 radis" ëyëvovroo pspiïsro yozïa 3’ aimant À).7.03oz1rôiv dv3pôv nui. vouv703omiôv 3oozléxrmv, à»; émettois; Mia), mi oîxpoonxioo; évap’n’vw l’poîuyowo; âpxous’vou, mi 103mm 3nhôconus. 1190370 3’ Ai’yum’o; Baooln’o’3o: Mie-rat oîpx’àv sa Ëonov 1138 3ixou0v- immo: 3è poire; iv dûs-I] 11070.01 incipëouoo Bouimcpâpos ° ouïras? Érato: Âgé: 3ew3; oîvàp npocrepo’zrepo; âflouaxnfllc, OÜVOPÆ 33 offices 706 àxpooflxiom 73 flippas, , dicicyavoz 3’ êxrowücus xar’ eôaeêe’œv civôpoinmv.

25 E’rîpoo 3’ éosîrou. éxeïvo paf-rot 106100 uparéovroç l’aria êv Aiytin-rop, finç, (ré-7o: xu3ocivoucoo, Ônuuëvoz; 410x81; 1111.6.5 son 611030111051. 4ÀV701171V 095’415. 153’ Àoo’upimv 76:0; dv3pâ’w A673; 350110311; ô 3anorroloç’ olivaison 3’ «6106 30 100w . . . . . F6790!) 35min!) éplOfLOÎo. ÀD.’ ônârow 3exoî7chyoç in oüpowoü onin’ev-roç 13156.; in." Miro-nov, 70’s: 0-0: m0.; rouira Banco). Ai, ai son, Mono», ai, ai, noyât Bacùeioz, ÈEoÀs’o-s: 7.oc6v cou colin Èpuôpooio: Goihzoca. 35 ËvO’ 61:61on apiquant. 1ro’3ov nolüxapnov 67.5096: Ami; à 3œ3exoîcpulo; oî-n:’ ÀOocvoî-roto xaleuoôsiç, liai. v6y.ov «1’113; oing 30305: 6:3; oivÔpc’moww ’ ÈÊpaiooç 3’ 59’ immo: pivot; Bazooka); yoyoîôuyæ; ÂpEu, oi-tr’ Aiytîm-ou papaôé3eo; où’voy.’ 11m 11,

- 19, sqq. Ægypti antiquæ dominatio. -- 22, sqq. Pharao,eujns prima litera Q in voce ondoyant prælucet. --- 29, sq. Josephus, cujus prima litera I, numerus 10.

l2. Codd. BsGoÀnpévou, præter unum l9. Codd. Buùiôa BéEsr’ âpxûv, ubi qui fisGoÀnue’va, ut nos, pravo licet æa- tamen unus ôéEorr’. liuno. Polars: nutem hæc vox duetto est 28. Codd. dupocrixiou. ex l, 79. Deinde simouns, non pro xa- 24. Acrostichii cause hua adducls est rénove sed pro aux! [mon Vel roi-noce, vox comme: , ex Pharaonis immine. male confictum est, ut xâôôoùev, quad 25. Codd. son". et énelvop. Cfr. infra, olim falso legebatur, I, 50. Xll, 72, 214; XIV, 98, etc. 14. Ex lll, 108 ,. et nota generatioo 28. Codd. àvroÀin. num numerum eumdem denarium. 30. Codd. ïaflw , alii 1006:, utrumque 16. Ex Il], 106, et VIH, 5. barbare, lacunsm omnes condom quam

SIBYLLINORUM LIB. XI. 2337 Ingruit ira Dei vehemens, qua maxima turris Concidit; ipsi acrem inter se movere tumultum. Ex illo decimum cœpit martalibus ævum, I5 Postquam dispersi populi, divisaque terra est In varias haminum linguas, ac plurima regna, Quorum ipsos referam numeros, ut prima sanabit Litera, quodque sua signans discrimine nomen. Principio Ægyptus regnum sibi prima capesset, na Vi dominans ac jure : reget quam plurimus ordo Regum consilio præstantum et mente sagaci. His quidam accedet hello metuendus et armis, Cujus acrostichia nomen cape : pascet enim rex, Pascet inexpletos justorum cædibus anses. 25 .Ast ingens illo signum regnante videbit ’ Ægypti tellus, quæ fertilis ubere terme Corpora multa fame servabit perdita, quum vir Assyriis populisque cibos impendet eais Captivus quandam, legum nunc arbiter : illi 3o Namen erit, decimi quad manstrat litera signi. , At quum magna decem de cælo vulnera terram Ægypti ferient, iterum tibi talia fahor : Væ tibi, væ, regois olim celeberrima Memphi; Cives quippe tuas Rubri maris obruet unda. 35 Hinc ubi gens bissena, Deo manstrante, feracis Liquerit arva sali, fatalia rura, novamque Terrigenis legem attulerit rex ipse supremus ; Tum reget Hebræam prolem vir grandibus ausis Clarus, ab Ægypti nomen qui (lucet arenis,

- 31, sqq. Decem Ægypti plagœ : mare Rubrum fulurum Ægyptiis l’unestum. - 35, q. Exilus populi sancti ex Ægypta, duce Mase. - nos exhibentes. Et l’as quidem esset 32. Ex V11, 111, et cfr. infra 108, suspicari vel àoriv vel Ëaflv ex libro 119, etc. V111, 121, uude nabis olim succurrebat B4. Codd. èEoÀéaeœ. Cfr. eumdem ècslv ’Idimmoç, ferente sensu , minus versum, V, 190. tamen ferente usu Sibyllina, qui vulgo 35. Codd. èv 3’ ôwôrow. De sensu 111, propriis nominibus abstinet. 248, sqq. 3l. Codd. ou Ô’ltÔTŒV ôôexoinknyoç, 36. An malins im’ ’AGow. i Usitatius male, quam femininum hujus vocis so- quippe, et cfr. Il], 583. lum sit in usu : erat igitur saltem le- 37. Codd. mi. nova; miré; gendum (EX ërow i) saxon). 39. Codd. oipEEt én’ Aïyumov. 17

258 ElBYAAlAKQN Aoroi 11.

40 Weu361tot-tpt; (anémia; oiv-hp, Métuptv 3’ aira-mica, Astv3; 3’ t; mi ronflât viciions êv isolé atow. [Aœ3exoîmç(P 3min; î 3’ êntrsnogtévnç](P P- Bzotlstot; I in 57:1. itou. 32x411]; [etœ;Jéxot1’0vrot 0;, oille»: ËNaïve" êm’ÀemotLE’vmv,s s x x 161-5 I 39) aHepon’i30; " l8oipxfi. 45 Kan. 1’01- Iou3ott0t; mon; 5666711., 0035 çuyouvrott Atgtovt Izou sMiami ’ 3uootvotoxo’rovI I v s xmiam n. newcp. ÂD.’9 ami-ton: 2 (2981.1i Vlléponç, itou.l annonçail aplaniraI IE3; uitovoïo,o mpwe’flouévmv ’I ËVLŒUTÔV,x n l Eiç gotha; suivre n’rpoî3otç, [êxa’rèv 3’ 311i. rotât-au], 50 Èvveoî3ot; [15711km] ânon-3V, mi naïv-r’ oinorioetç. Koti Tdr’ ion HÉPo-got Mit-pt; Mn’30tot 8005m, filmai; 317.0915111 3toî TE XPGTEPàç boguîvotç. Aûrixot 3*); Hépoot’tot ami Àoaupiot; xax3v Écrou, Iléon 7’ Aiytîit’rq), Mélia 1’, 1’13’ Aifitansoot, 55 Hâoi ra Ilotpcpüloootv, i3’ aillai; wâoo Bpomîot. Kai rare uiœvoï; 3éme: Qualifies) sin-21v, Ci mût rapefioouot yévn, tallai"; Té imputiez; Potion: dompta-92:03:75; mon, p.2) ouuwotOe’ovreç. A’vÎÀtvot epnv’n’oouot luypoi rompit Tiypt3t négations 60 Afin-mm; 3ontpu’oet, won-hi! 106m 3’ &p3eüostsv. Koti. rois oct, Mn3iot hadal, tomât 7:07.13: non-don vôoer’n; woluolëoç [11’119], «mon «ont. aTEOTLGEtÇ, lsont X râpa; snenoinxa; 2 oivott3e’ots 1 A;engin ËZouoot. I s s 1 I

- 42, sqq. Ægypti reges CXX [9] per sæcula XVII [P], post quos regnum incipiet Persarum [hoc quidem loco, ut non semel in Sibyllinis, cum Assyriis con- fusorum]. - 45, sqq. Judæi a Persis [id est, ab Assyriis,] male multati. - 47, sqq. Daminatia Persarum [id est, Assyriorum]: finis Judaici regni post ultimum he- redem [Sedeciam]. - 49, sqq. Judæorum servitus per aunas CXX [nempe inter 40. Ex 111, 420. 48. Habuit Naster ob oculos locum 4l. Astvôç 3cm; in bonam partem hic libri 111, 399, lectu et intellectu diffi- sumitur; in ceteris vera libris non ila z cilem (de quo nos multa sua loco et in cfr. V, 29, et X11, 81, 264. hujus vol. Pnefalione),ubi, pro 016w (in, 42. Codd. ôœ’ôexo’tmv ôexo’tôoç 6è 1l- legebat in codice sua viwvôv, unde ipse profil. B. : sed unus neptrsnauévou. ulœvot’açinfra non semel usurpabit,xnoda 43. Codd. 510;. a posteras n signifions, modo u Juda:- 44. Codd. mpoiôoç. os v. Hic quidem aperle ultimus Judaïci 45. Ex lIl , 265. Malebat vir doctus regni heres intelligendus Sedecias. Friedl. au! me ’Iouâotiotç, et rente: 49. Codd. in fine,35mrsûou 3è sotti- magis quippe Sibyllinum, ut 1V, 127; tu: z nos utcumque corr., quum è1ti sotti- V, 462, etc. un; videremus alias quoque et per hos

SIBYLLINORUM LIB. X1. 259 4o Mentitus patriam Thebas ac gentis amorem Niliacæ, serpens vafer, et dux inclitus armis. Quum decies duodena vetus post regna potestas Septimi et ad decimi finem duraverit ævi, Sublatis aliis, dominatio Persica surget. 45 Tune et J udæis nox ingruet atra, neque illo Tempore vitabuut mis-cri pestemve famemve. Sed quum Persa dabit loges, sceptrumque relmquet Natorum extremus, cursum vertentlbus harts, Centum ac vicenos, non amplius, orsa per annos, 50 Postquam sæcla novem compleveris, omnia salves: Fœdum quippe feres, Persis Medisque subacta, Servitium, plagnsque graves, et prælia dura. Sed max Assyriis Persisquemala aspera surgent, Ægypto simul, et vobis, Afri Æthiopesque, Vobis, Pamphyli, simul omnibus undique terris. Regia prognatis tune est reditura potostas: Vastabunt rursus populos, deque omnibus agris Ampla ferent spolia, et nulli jam parcere discent. Flebunt heu! Persæ miseri prope Tigridis undas; 60 Flebit et Ægyptus, lacrimisque immersa natabit. Multa etiam, mala mnlta foret tibi, Medica tellus, Indus homo locuples, donec plene omnia solvas, Quæ sunt factor tibi contra fas atque pudorem.

Sedeciæ et Esdræ temporal crassioribus numeris]. - 53, sqq. Bella inter gentes omnigenas z potentia Judzeorum [post Esdram] rediviva [et quidem Judaïca jacta- tione mirum quantum aucta ]. - 61, sqq. Medi [id est, Assyrii,] ab Æthiopibus » [videlieet in Ægypto dominantibus] oppressi par aunas CVII. -

præsertim quatuor libros in versus fine 111, 209, Kapoi legas pro nia: P ac de- positum hoc numerandi sensu. inde, rccemiorum more, IlotpçuÀiOtotv? 50. Codd. 1515655.; Finis versus in quad hic quidem malimus. Sibyllinis frequens occurrit, V, 190; 59. Ex V111, 64. V111,129. etc. Compcllatur autem Judæa, 61. Codd. unôiot on”; vel rai. Confer licet absous et inndminata, sicut alias 1457m yotin, V11, 105, et talia passim. non semel; et sic aliquando Rama sub- 62. Codd. 60’139 non liabent. Minime auditur, 111, 330; X11, 274, etc. autem dubium est Sabaconem hic de- 52. ln fine, codd. inopivnç. signari : vide not. 54. Codd. 166-4 tilt? 0.10. z correxit 62, sq.- Ïloîvr’ «intervînt; être, x. 1’. 1., Friedlieb. diccndi forma est in Sibyllinis usitata, 55. Codd. nui. 1:5th nous). An, sicut ut V. 191, et stepe.

260 EIBI’AAIAKQN A01" 0E. 1A. Ai, oti oot, Mfi3et0v Ëevoç, [Le-rémora louperions 65 Àv39oîotv Aietâvteoow, 31:39 Ms9ost3e’ot xô9ov ’ in” ê-rri roi; 1t9030eïo’ éxœrôv luxo’tëotvrot; air’ [dam] H1n9o’iostç, 315ornve, nazi 67:3 C073»: otûxs’vot Üfioatç. Kari «in aumône); noltouhixotpo; 314401190; lv33; o’t’votE [LETÉ’NEITŒ yev-âosrott, 3; matât 1:07.13:

9432!. ên’ oivroli’n; 3to’t x9otrspà; ûopivotç, 70 K03 oé vs log-écot, 9mm, M93 suivra; 67.56621. ÀD.’ ô’rotv eixoo-rèv [mi 310;] 3e’xzrov Baoùeüon Ënr’ tin-i. mi. 3sxoîxtç, mirs 3’). Baotl’niou oîpxiç Hâv Ëevo; 0ior9-n’ost mû. 35.10.9ch oivot3siEet, Aeitliot; 306km otip.’ t’ai. t9ei’; p.0voi3ot; êvooturtîw. *x]U! À).).o’t mihi: 51”51. nazi. 371:3 3V ott’) évot 0465!. Hotv gava; n°903170»: x9ot’rE9mç mihv, a 15190; nov, Aouhümv moflai mi. émacia); ûrtoroîîet. 7 NEooerou.V sipn’vn)a (Le-rom!) .-9 murât néopov7. indu-oz. ; f 80 Kot’t 767e 3’ Àoou9i0t; Baoùsb; [té-va; è’ooarott oiv’rip ° Â9Eet, xot’t minot; mica. sanitarium Boiîew, Àooot 053; vouipmç 3tet-oEEot-ro ’ mi. rôts roürov (1)9Œouot naïves; (halai; noyâmes; dxmxotîç, Astpotléov. Mati o’t’votu3ot, ûm9pevée; [ce oarpüwott] Touron 3ouleu’oouot, 0305 [te-voilai.» 37.3 Booléç. llaiost yôt9 roi [se] névrot 7.673), mû. iroiVG’ ÛWOTÉEEL ’ Koti. vot3v [Le-voiloto 6505, xoti Bmuèv ê9otvv3v A313; 3mp.1ioet xpœrepôç, ti3œ7.ot 3è 9695i, «Data 3è nui ysvsùv 7711590»: lai. Minot Téxvot 90 Ei; Êv onyxopiootç, oint-47094; àpptëotleï’rott. - 68. sqq. Indus rex [Sabacon au TbaracaP] multos aunas regnabit, repressa trienni seditione. -- 79, sqq. Fax par orbem terrarum : regnum pium et felix,

66. Codd. 3903051; vel «:9603 eh, et 68. Codd. xuotvoxpo’wc : dan. Friedl. in fine omnes dut’ âpxcou. Dominationis Alter hic Æthiops Ægypti rex designs- Æthiopicæ in Assyrie spatium pramovet tur (Tharaca videlicet seu Taracus), de Noster in CXX annos, quæ ne in Ægypto quo, ut supra de Sabacone, 62, sqq., vana quidem plus XL durasse fermr. comminiscitur Noster. 67. Metrum in media verso laborat, 70. An ôté se 19.? Sed vide supra sed non insueta Sibyllistis vitio: cfr. Exc. notata ad 67. nostr. V11, cap. 10, pag. 610. Finis ver- 72. Codd. six. En; nui 3h. De bac sus recurret infra, 76, et XIV, 308. et annorum supputatiaue vide not. quidem cum activa sæpius forma encan, 73. An ml azoté-tau, suppl. Esse: P pro qua melius lib. III, 448. 941m. 74. Codd. éleuôs’ptov.

SIBYLLlNORU-M LIB. XI. 261 Væ tibi, væ, gens Meda, diu submissa jacebis 65 Æthiopum populo Meroen super arva tenenti , Dum septem centumque ab origine duxeris aunas, Vmcla trahens 1nv15a, Jugoque oppressa superbe. Tunc allquls fusco vultu camsque capllhs Rex Indus veniet. Quod non genus ille malorum 70 Bella par et pugnas populis infliget eois? Te vero inprimis, te funere perdet acerbo. Sed quam viginti atque decem regnaverit annos , Et septem, rursusque decem, tune regia vincla Rumpere plebs omnis miro certabit amore, 75 Servitiumque vetus tres detrectabit in annos. Sed retro veniet, rursusque obnoxia flectet Cella juge gens segnis, et asperiora subibit Quam prius, accîpiens ultro regale capistrum. Tempus erit, lato quum pax dominabitur’orbe. 8o Et tune Assyriis imponet jura superbis Re: magnus, cogetque omnes pia dicere verba Ac legem servare Dei : sublimibus illum In soliis reges, frontem diademate cincti , Pallentes mutique trement, altique satrapæ 85 Servitio caput inflectent : ea jussa Tonantis. Omnia nam verbo subiget, sibique omnia subdet. Tum magni delubra Dei, sanctique verendam Exstruet altaris molem, simulacraque vana Dejiciet : simul omne genus, natosque patresque go Undique collectas includet mœnibus unis.

1 ipsisque Assyriis acceptum, Salomonis nempe, cujus litera 2 alphabeti decima octava, numerus 200. -

75. Optaretur in neutro hmm; : sed hoc conveniret cum 85414160; ml chav- mendum hoc est Sibyllistis solemne alias- ôol. Cfr. infra. 188. que a nabis jam notatum, neglecto sic 85. Codd. Toutou :corr. Friedl. genere præsertim in participiis. 86. Codd. rôt névra z au melius 1:6: 77. Friedl. xpœrepôv legisse se ait, hourra. Finis deinde versus cum sequen- h ubi nos xpatspôç. tis iuitio, usque ad nomen en?) manque 79. Ex Il], 754. eo, apud Maium et in ejus codd. desi- 84; Codd. ûneppsvéec r7 êpœrmroï: derabatur : restituit Friedl. ex Monacemi nos com Volebat clan-imams L. Dindorf codice. ad H. St. Par. tapement: sed frustra, 87. Codd. in fine , êpavôv. ut nos quidem opinamur; neque, enim 88. Codd. ôopaîœz.

262 EIBI’AAIAKQN AOPOZ 1A.

Oüvoya 3è crésus 3moaîœv &pLBpoïo, Ôxrœxatôexé’rnç ypauyflç mufle: Seïëez.

Àn’ 67:61:11! [Sexoïct] mpweMope’v-çm XPŒT’ÂG’ç [Tait] 360 mi néné, rpoaeletbv réai régla xpâvow, 95 Eccovrm 3è 1660:. Bacûecç 06a 96710; 18: Ovnrœv, osa: (pp-7119m, 6mn 3è «6151;, aco-ou. 3é ce vint, a 7751901., Faxégœv, v 133’ àylao’xapnota. Époupm. f, tu EËç Écrou 3è 05’701; 7061-on Bac-1.150; &yàç àvàpæw I: pEov’rau] 8 alu-up tonal Encan; yeyaeupot, KaliÂ 7061:9, ’ îmuai N 1re, mû.1 uîœvoîçla Inoloo’lêozç 100 Acôaouo-v. poipaç, Bacclnfâoç eî’vexev aîpX’îîç, Eîç 3exé3aç 35xé3œv, ôxeîo pavoisa ënî racé-Mu, ÈE ére’œv [&pxfiç] mi ê; fiston-av [&vrfllouaw]. i Hvim 0919 Bpnapèç 3’ fiiez O’ÙV Âpnï xparatë, 105 Kaâ. 1672 sot, [Barman yaîn ], 7.610; éiavaqzâcet. Aï, aï son, Hepcîç fi, ô’cc’ êxxüywroc Üéiy

Aî’uaro; âvâpoyg’ou, 67:61:41! 73’255; au êxeîvoç 096911450990; &vn’p ’ 167:5 cm mût 7167:1 Boise). ARN 870w Îmlin npoqaü-ç [Lâ’Yœ 015w: (59070335 Nnnïaxov ptvüptcpa imputai-1.1 fiançât m7117, 110 ’ Avrpq) ênî canapé 0119?); 723cm gnloçoîyono,

Oî’rwsç àvâpœeëvreç êqJ’ énrà 1690:6: xparawî’ç Honda; npnviEoucw, évasée: 0911.8»: ê’xowreç, Ây.q;[o1-épov.ç] âpnflgLôv énarùv aï; ov’îvoyax 31511551 115 27men pif êccoue’vww and Enrà Àéçowt 3è «in Kap’repè: Ëœpficouct, m1. aîyxp’ aûroîç Bapùv Âp-n

- 93, sqq. floc defuucto post annos XXV [videlieet ab erectione templi], rursus populi [qui a Salomone domiti fuerant ] in multas partes distrahentur. - 98, sqq. Cyrus ejusque successores. -- 102, sq. Anni CCXVIII Persarum imperii [obscure tamen significati, nec facile numerandi ]. - 104, sqq. Prædicta Persidi ruina, 93. Codd. Swing, et in ver-su se- rpaïoç, 666m. «élan; accon. à! via-m. quenti TOÎÇ 6150, ubi nos rafle. Anni XXV Præsenserat Friedl. cppfirpm, apud quem numerantur, quos Salomon post erectum çfi’rpm typorum vitio scriptum.. templum regnavit. 98. Codd. 106mm païen, verbis in- 94. ln npocelôu’w , a male corripitur liceutia Sibyllina, ut a in Mapaôao, I, 99. Codd. âpEouaL, ubi nos e 25, et similia. versxs.âpEovtaz, passive, licet minus l usiuto, 95. Codd. Ecaovrac 5è roi; et 3., ac Sensu. Omnes deinde pæùiôoc. * deinde, être: çutà r6: 0v. Legendun; vi- 100. Cfr. VIH, 136, sqq., quamvis de delur ânonna réac-or. B." alia re. 96. Codd. 56mn 6è çnrpaïoç vel 99n- 101. Ao’nrovo’c 11.0591: est a vedigalin

SIBYLLINÛRUM LIB. X1. 263 Illum post decimam octavo sese ordine præbens, Litera signabit, numerat quæ rite ducentos. Quum vero, placidos moderatus rogna per annos Bis denos et quinque, ad finem venerit ævi , To: surgent reges, quot sunt mortalia terris 40et Sœola hominum, quot ubique tribus, quotque insulæ et urbes Et campi populis celebres et pinguia rura. lllis rez magnus dominabitur omnibus nous, Multi quem dominum submisso vertice reges 100 Agnoscent, natisque, et qui nascentur ab illis, Transmittent patrio regalia munera jure, Dum messes decies vicenæ atque insuper octo Tempus ad extremum primis numerentur ab armis. Sed quum terribilis veniet fera Marte potenti, 105 Invadetque avido te, regia terra, furore, Væ tibi, væ, quautos effundes, Persica tellus, Sanguinis humani rivos, quum venerit iste Sævus, atrox animis! tum te rursum alloquar 0re. Quum veto ltalicis, dictu mirabile, in cris, [[0 Vagitus puerilis, opaci fontis ad nudam, Ex antro viridante lupæ crudelis alumnos Prodiderit; crescent illi, septemque sedentes Collibus, exitium multis sine jure fideve, Dirus uterque, forent; centum qui nomine utroque Dam numeros, grande augurium ! T nm collibus altis(il Imponent muros, et cingent mœnia Marte. quando rex quidam ferus [Alexander] ipsam invadct, [qued tamen plenius infra canetur].-109, sqq. Romulus et Remus [hi tamen non suo loco positi], quorum græca litera P, numerus 100. -- 115, sq. Roma urbs condita, a que maxime tempore portenduntur Ægypto futuræ clades. - persolvent n, Judæi nempe Persis : ad- saltem causa, lll, 320, néo-av d’une; ditque Noster per annos CCVIll (nain limona: ôéEy; cum plurali 8:16.61: supple 860), nempe 108. Cfr. supra, 32, et infra, 119. a Cyro ad Alexandrum. De voce poîpa 109. Codd. «poqua-î]. sive ânônotpa, cfr. Xlll, 45. 110. Cod. unus vn-maxiôv, et omnes 103. Codd. 5E ête’œv (unus tamen E8) àxepaci’g fiapà film-fi, sine sensu. Cfr. alpin (sic), nul ëç Botspov àvrsùo’ûmv. V, 11; X11, 11. 105. Codd. fimûeïç (Envoi. 114. An âuootÉpoiç, omisse deinde 106. Versus insuavis; et (moineau virgule? Nolat poeta in utroque nomine secundfiproducta, uisi Sibyllinum vi- (Romuli et Remi), literam P. tanquam tium esset, non ferretur. Melius, metri ëôpfilç sive roboris augurium.

264 EIBYAAIAKQN AOFOZ 1A. Erin-cum. To’re 3’ 4151" Écrou énonciateur; aîwlpôv Ôuops’w’z crépi. 6è, [1.570111], xallïaraxu yaia, Aïyuwre [mythifions ’ &Tàp mm confirez Bovine). 120 [Kali nocez-51479111791»! [137001131 oint; ûrroâéîy, Kai mût. 601. i3iœv garai. êtaivaicraatç àvôpiïw. Âprv. 3è ce, flfiimv (Mao-yin, xaroàüponau oixrpôç. ÜEEL yép 601. com; àqa’ ÊMaîtloç innoàoîuono, Karl râlent); semé; TE où 349115981; ûcguÏvaç. 125 bien oins-sipo) 65’ cette Enép’mç 7&9 Èpwvùç Plie: 601. [La-méfiez; 610c?) xsxspaous’vn Jcrpq)’ 20?); 3è nomma novem, noxeouç, cravaxaiç 72, 76m»; ce Qu’au, ênàv cipëœat poilu; si: 53675; 5613959 ÈMvîvœv figues; oipnioûon ëx’ épierai. 130 Toürœv 3’ si; Écran pendulai); flan-o; acini-1111i? Àntpl naonyvvîrq) 95751566511: 3971 mixte-ra. Aü’rol 3’ «51’ (Décanat. d’poyô’w me: 151x81 Tpoi’nç, Hvïxa 31g même ueptrellons’vmv êvzau-rôv 111719665; relégua purgative: goyot xpovoto, 135 Aioviâioç 3è Bporoùç 561m; sono; ânotxalünlaei, Kocl roü’rov 35’513 ênl yoâvaaw, 06x) vooüca Ëyxuov ÈM-Iîvmv x6103: Ê’[I.[I.Eval 1’: [laponne-fig. Ai, aï, vox-ri. une? mica-ou; ûwoôéîerai 2971;, I 1113?. laîcpupa mica: nolu3cmpôroto yépov-roç 140 Âîu’ aîyn’pwrov 3’ sont. une; êonopévowz.

Tob’voua 3è cx’n’o’en Basile); néron; êx Anèç civil? Zrozxsîou âpxouévom ’ êirl vos-cou 3’ [airoxfioez] ’ A73 ro’rs nazi nées-rat Salin; êv pipi yuvmxo’ç. a ÂPEEI. 3’ à: yeverfi; T8 laçai. minuta; Àcoapaîxmo 145 Haï; xlurôç figéœv, uparepôç mû damna; 01Mo. ËEEI. 3’. à: 10115111; [Le-[aïno wupî (inflation;

-122. Bellum Trojanum [illud quoque sera hue illatum ]. - - 141-143. Aga- memnon, cujus litera A, numerus 1.- 144, sqq. Æneas, cujus nomen trisyllabum [infra, v. 153], litera A, numerus 1 : meminit autem poeta non nominis tantum

117. Codd. èot’, ubi nos Écrou. An fra non semel, etsi non ubique de eadeÎIn deinde perdue-mat; legendum? Cfr. gente. infra,120. Codd. «pôç121.. «Hé-mi vel125. 1:96; ë-rrî, Ex126. An [II,potins cric 414, peloîOpocç? sqq. sine nui. I 127. An melius col 6è goûtera, ut 122. Ex V, 286; Vll, 114; et sic in- [libro Il], 417?

SIBYLLINORUM LIB. XI. 265 Tempore quo mala multa feres, bellique tumultu Incursuque virum vastabere, nobilis olim Terra ferax Ægypte : iterum sed talia fabor. 120 Namque iterum sævam accipies, heu! perdita, cladem, Et rursus proprii scindentitua viscera cives. Nunc ver-0, Phrygia infelix, tua fanera plango. Nam tibi servitium longinquo a litore minet Græcia, bellorumque vices et prælia dira. m5 Iliou, heu? miseresco tui z nam crescit Erinnys Exitio Spartana tua et fatalibus astris, Quæ mala multa tibi, lacrimas, gemitusque doloresque Afferet, in pugnas ubi vis eruperit ardens Heroum, quos belli avides gens aspera mittet. 130 H03 reget unius regis mavortia virtus, Ardens fraternas ulcisci cædibus iras. Atque ipsi Phrygias tunes et mœnia Trojæ Dejicient, denis in se vertentibus armis, Queis demum fuerit mensura impleta labarum. 135 Lignea quippe domus latebris hostilia condet Agmina; tu gremio banc capies, heu! nescia, lotis Græcorum prægnantem iris et cæde cruenta. Eheu! quot miseras Orca nox unica minet! Quas senis exuvias rapiet lacrimabile fatum! r40 Vivat et ad seras durabit fama nepotes. 111e autem rez magnus et ab love missus habebit Primi apicem. numeri : reditum cui fata secundum Dura negant z victar muliebri fraude peribit. Regnabit dein Assaraci de sanguine cretus, 145 Heroum soboles, vir fortibus inclitus armis, Qui patriam incensam flammasque immane fureutes illius viri, sed et regni duraturi per aimas XV [ non, ut Virgilio placuit, tres dun- taxnt aimas ], et sobolis [Romanes nempe] clarissimæ in orbe (piandam futuræ, ipsisque Assyriis [id est, Parthis seu Persis] imperaturœ. -

129. Codd. fia. m. , ver-bis inversis. 138. Cfr. [II, 404, 407, 480. 130. Codd. 11016:. 140. Ex Il], 418. 134. An potins «Ânpœôfi? 142. Codd. ênl. vénale MOEXfid’El z 135. Ex V111, 198, sed alio sensu. nos corr. , 137. Codd. fi papi: «bien : sed cfr. 144. Ex V, 8, et cfr. X11, 8,lsqq. X11I 105 et 110. 146. Codd. mapl unifia).

266 ElBÏAAlAKQN AOI’OE 1A.

d’eü’ywv [îxwarptç] (9065901: 3151 9.511011 1191105, Bac-raiCmv 639.0100: 50v 119566011 yen-19’901, Iièv 3’ 5’v «alain-9 xaréxœv [9.611011], 500555.; 59701: 150 Péîez, 71011110161101: 6’671; rupin 5011.0511 699:)»: 111009514; ’Ppoi’llç, ml 5115176115110; 31’ 69.0.00, Aetnœivœv, [71590É0’51] yaîow «906591111 75 000.0100001. 061109.01 3è 0111051 a?) 1910611016011’ où 70:19 innov 2701151011 519199151100 31:).01’ 73v 671591011-0v 0.133901. 155 Karl. 761-5 3’ civet-6051.5 «au; x91159fiv 1:5 Activa»: - Hévr’ 5’151 [ml] 351000019 5’151 51:1 651105011: 0119:0; 1’310!» 61169051105 chîGEL envoi-:010 151501791. 111101 9.5V 0635 000161119 êtûufcerou 50net çmrôv. 14.9551 7019 7511511 706100 9.5761110054 àmîvrœv r 160 x91; 571’ Eüç9é-rou Tiypsoç woranôv civà 9.50001; X6911; Âo’o-upimv, 6mm [ravivera 110i900ç. ËGGETOIL Escouévocç, 611670111 7&35 mina. 7531111011. Kari a; 1195060; 021199 001905 5005-1011 01561; 0201309 mîvrsç 1501150001 coçérarov iv 9.5967150011: - 165 05 x6090; 70901111350011! 0’10; 71011356051011 5001065. T9é111517819 315901101101 [na-00’s] 3611019111 1’ écrivain - K01 75 001963; 79051951 9.003 0105090170 017.1015 190170111,

TOÎO’W 590’501. 10’701; 9.51901; [7’] 51155001 209011-165101;- Ai’arèç 7&9 71903710105 59.01; [3157.0115 évent-103051, [70 K03 30964151 9.573: 1015101, nazi 01v39010w 06x511. 351551. È; 1’510; 0610951100 000101100 8167010 157.5111979 An’ 01:61:0w 311 7016-101 [011159 5111m1] 151510199, ËKMveç 7500.1» 01501.;511’ 00.110.005 naxëovrat, 1400159101, 1490165; ’15, (9019579096901 1’ in M9301, 11590011, 101i. 20157101, A0301 7’ êmivaowîaov’ran, 699x59 Btôuvai 75, mi. ai 7101981 9569.0101 N509!) Naiouai yeti-m) xallïcraxuv ’ 5’v 3è 3003019011 11561.11 69.017 071651. 050; 0199170; ’ 60.131 [Loir 0111163;

- 163, sqq. Hamerus [non aliter bue adductus quam oh bellum Trojanum macla memoratum]. s- 172, sqq. Bella per omnes gentes. -

147. Codd. 511.1101915: medelam osten- 150. Codd. 91’125: : medelam senserat dit Klausen, admisit Friedl. Klausen. De ceteris efr. V111, 9. 149. Codd. vônov Vel 1169.0111, ubi nos 152. Codd. 1101301: et: fiv : nos con. 9.611011. 155. Codd. évadant.

SI BYLLINOBUM LIB. XI. 267 Et belli rabiem fugiet Martisque tumultum, Sancta ferens humeris longævi pondera patris, Et natum dextra retinens, natum, unica prolis 150 Pignora : quumque pie timidus, circum undique cautis Vestigans oculis, objectas ruperit ignes, Ingens trajiciet spatium terræque marisque. Olli tres uno partes in nomine, cujus Litera prima ducem merito signabit honore. , x55 Ipse Latium-nm magnam quam erexerit urbem, Post annos ter quinque, maris demersus in undas, Inveniet vitæ sub opaco gurgite finem. Sed neque defunctum damnosa oblivia coudent z. Clara viri soboles dominabitur usque remoti Litus ad Euphratis, rapidique ad Tigridis 0mm, Assyria in magna, Parthorum ubi regna patebant. Tempus erit, seras quum tangent ista nepotes. Atque aliquis senior vates erit, 0re canorus, Ingenio promptùs, quo non sapientior alter Dicetur, vasta mundum qui mente docebit. Scribet enim valido rerum præstantia sensu Carmina et insigni vocum spectanda nitore, Nostris ille quidem pollens verbisque modisque: Libros quippe meos primus quum evolverit, altis x70 Incluses tenebris hominum removebit ab usu, Donec mors veniens vitam fraudemque resolvat. Ast ubi, quæ dixi, compleverit omnia tempus, Græci iterum bella inter se lacrimosa ciebunt, Assyriique, Arabesque, pharetrigeri quoque Medi, " Et Persæ, et Siculi, et ruptis gens Lyda catenis, Thraces, Bithynique, et qui felicia Nili Rura tepentis arant : cunctis fera jurgia, cunctis Aspera balla parat Deus immortalis. At ecce

156. Codd. mi non habent. 167. Codd- in! 1615 empêc- 157. Codd. ônvuévox. 168. Codd. un! miam époi: MyoLç : 158. Codd. oùôè Musée 1’ hm. iidem post pérpom se non habent 161. Codd.xlnpïc. 172. Ex VIH, 299, et in aliis libris 163, sqq. Cfr. 1H, 419, sqq. recurret sæpe. 166. Codd. nattai non habent, neces- 174. An post ’Aoa’üptoi 1’ addas? sarium licet :nos add. 177. Codd. in! 6è m6.

268 EIBI’AAIAKQN AOPOZ 1A. Àvàp Àccüptoç V600; Amical: ifs-tau. aicpvm, ’ 180 Quum .3:me 01:96;, nazi. névr’ iceuèv 811161955 Hourraiwov, 51:1 miam ièw, né1ayoç Sun-fiction. K11 761:5 cm [1.00.1 «0118! yewîoerat, È11àç aimera. Aï, aï ou, 11’71qu È11àç, 660: 3:17 6’ 050111612011. i Ëm” éni. 67863401110: 576w ê1flfi11opevaiœv, 185 nappât)» çoêepoü nounou 6115617101! 1079?» E6613. Ëvôa Max-nâovîœv 110111» ËGŒETW. Ë11aî3t flua, Kai. Gp’çîxmv 615’651. wâcav, nazi. 11.63101! Â 710; Nia-01;, insipmç Te, cpt1ow’ro1e’pm; Te E carpénmç] . Eacsr’ êvi. vrpopoîxowr 1:6 3’ où’voua 7061-0 mafia, 190 Audy. nev-r-ânov-r’ cipLOyJIW orotxaîov ô M101 ÀpX-àv 61611096; ce yevfioerar â11ôc payions: Ka11ei4m Bœct1sîow cirages-(m T8 xar’ aïeul. Aûrèç 3’ «il aviseront imo Ëoupoçôpou 101340606101), [Zicou êv eûnopiqz] fiyoüpevoç oïdnep 0133514. 1 195 v ÂpEev. 3’ 0:5 nez-émeute: naïf; Toutou (1.5701001109 2101x5100 dpxouévoto ’ yévoç [8è] 81160801, ëarat ’ Où ALèç, où): Âpyœvoç 12111950: 1061:0»: époûct, Hdvreç d’un); [(905113111) vôôov 3’ à); [niva1c1aîcov-ran]. p Ho11ôv 3’ et?) papônœv âvâpôv 1:61:21; âEa1a1roîEsv 200 E6961?) 3è uÉ-chrov oivacraxutôaerm 3110:. 051-0; mi Ba5u1iïwœ «611v 1œ6n’oerav. 10111415, K11 wâcav ôfiémv émâe’pzœrac 1K1"): fiv, Àvro1inv, m’a-goy ce nœraw1eüosv. p.090; «616;. Ai, aï cou, Ba5u1èw, [ôpzagLËeuee’ïcœ] 101795156519

- 179, sqq. Xerxis expeditio, bellaque inde oritura pet LXXXVII aunas. -- 186, sqq. Macedoniæ regnum : Philippus, cujus litera (I), numerus 500. -- 195, sqq.

179. Codd. hem: : nos con. N600: 186. Ex Il] , 381. vero 110104; ipse est Xerxes, fusco ac 188. Codd. in fine, ropaîrpouç, ubi pæne Æthiopico 0re, ut Syri plerique, nos carpânanç e conj. Cfr. supra, 84. conspicuus. Legilur vox eadem hoc sen- 191. Intellige, au! rhv ùpxùv ml 16v su apud Achillem Tatium, llI, cap. 9. 969w 6m66- 180. Cfr. V111, 155, sq. 194. Codd. (rio-ac êv Zupiq. : nos corr. 181. Codd. 16v : nos corr. ex VIH. e conj. audaci quidem. tamen certa. Fi- 182. An taxât «and? nis versus , oïa’msp 06651; , Sibyllinus 183. An melius 11fipwv? In fine le- est, ut 01:11:59 0511;, , a quantum nemo gendnm videtur 610165111, metri causa. alius n, XIV, 243 et 249; . 184. Codd. ôyôofixovta. 195. Codd. &pEec 5’ où pétât. : corr. 185. Elel, 58. Friedl.

SIBYLLINORUM LIB. X1. 269 Assyrius venit ecce, nothum Æthiopem 0re figurans, 180 Corda ferina gerens, omnem qui dividet isthmum, Et freta trajiciet, vehemens, infestus, anhelans. Quot tibi tum clades, incredula Græcia, surgent! Infelix, quantes effundes, Græcia, fletus ! Octoginta gemes, misera, et septem amplius annos, 185 In medium projecta ruentibns undique bellis. Inde Macedonica ferietur Græcia clade, Quam Thrace metuet venientem, atque insula multa, Continuumque solum, et gaudentes Marte satrapæ. Namque acie in prima stabit bellare paratus, 190 Quem tibi designat nota quingenaria regem. Sed vitæ regnique brevis modus. Ipse potenti Imperio postquam latos subjecerit agros, Perjuri cadet euse satellitis, Vheu! sibi longam Pollicitus vitam, et qualem nemo ante, beatam. Filius hunc fortis, quem litera prima notabit, Excipiete: duplici qui surget origine dispar, Non J ove, non Ammone satus ; tamen improba fama Divino de patre nothum, magnique nepotem Saturni finget. Multas ille eruet arces : 200 Crescet in Europæ exitinm, vivi ulceris instar; Et magnam Babylona urbem disperdet; et omnem, Qna sol cumque Benoit radios oriensque cadensque, Mundum lustrando subdet sibi solus et unus. a Væ tibi, væ, Babylon, curru captiva traheris,

Alexander Magnus, nomen ab A litera incipiens, Darii Victor [qui quaternario numero designsbitur infra, 208 ], Persici regni eversor. -

196. Codd. âpxopévou, omisso 85’ post centus, quia Sibyllistæ ôpôç sæpe post yévoç. navre: usurpant, ut Proœm. 86 ; 1, 101, 197. Cfr. V, 7, et X11, 7. et passim. 198. Codd. àvtan1c’wovta1 (sic) : nos 200, sqq. Ex 111, 382, ubi 01170: pro con. Duxit autem Noster pleraque de E1110; Nec velimus âne; facile damnare: Alexandre ex libri quinti initio, cetera confer enim Marcii vatis oraculum apud ex libro Ill, 383, nempe ex spuria illius Liv. XXV, cap. 12, Punicum exercitum libri parte, obscuroque loco, nec sibi vocamis n vomicam quæ gentium venit nec aliis ante se intellecto, cujus aliquot a longe n. versus (200-204) de populo Romano 201. Ex Il], 384, sq. scriptos, ad Alexandrum retulit : sed 203. Codd. p.6vov m’a-16;. vide riot. ln 611w: suspectus est ac- 204. Codd. 01101111111 (nô. l

270 EIBYAAIAKQN AOPOE 1A. 205 Aearrâflç aù3n0eî001 :1011 Âne-130; ’ Ë9x51’011 Âp’nç, Ë9x010110179exs’10ç, :1011 61901551 0’00 1011m 1101101. K01. 70”15 3’ 17.115991; 70v 00v [501011-4’1’011 01113901, Tsr9oi30ç si 0191011010 00110311011011, Enseiuœ90v, Aswèv 10î00610v T8, 9.5701 11.9017596311 11010910717111. 210 Rai. 1015 39) K111Ïx1nv 11.011. Àcau9imv 9.50011 ËEst A1110; 11.01,1. 11615910ç’ 0107019 00101151; 11.sy0î001101, (909.0509011 E9130; 3min) 07010111 01919150110600). ,À1101 où 9.111) 19670 [10v 1:901090v [3011111001], 11m 3’ «010v,

M713è 05’173; pavât-:111, 9.11331 30151510ç 131101975111. 215 Auvèç 7019 ce 10’œv êmiïerou, (111105090; 0919, Âyptoç, [02110311009 111mm] 019.1951950; 639.014. (D5670 3159011511101; 01113 91’ 11.011.011 3’ Àoin ëuyàv 0551,

K03. [101.91] 110’100: x0301: Trie-101119611011 09.0911’sv1-01. À11’ 51-0111 11171370119 11570117111 1161111 01603600190111 21-1191Ee1. 110110110; Â9nç, 01131:1?) 3’ 011011111111, 220 M0ï901v :1011. 001v0110v 719030001; 30111010 09’ ê1011’9œv....

Îv3oùç 7019 71901111611101, 11011 â; B01501âw01 1101011701, B0195019oç pêî01s’0’01 1067011 (90110; 019.191. 190111115119

ÂPEOUGL 9.5111111151? 011101. 11.01701 195101: 3310101011 225 A119000901 00101.15; 7.011. 6110919101101. :1011. 057110101. Eiv 011701; 13510011). A0139 9.5701011110; 0177111109, Eü9tôrmv 0:; 110100111 ë11’1x011011L-n’1181011 y11941911),

13501:5 1501601 x01Ï0v 70157011 11019191311011 0119.01 ’ 110111151 017019 (5101-011 [9.019011] 1310111 0111011166019 230 Ëacovmi 3’ 011101 (50161151; 31.; réaca9eç 0’1’v39aç È); yen-71:; 1015100, ci; 00v0901 115161 70 011370. Écrou 3’ Aiyun’roç 1169.1971 1075 11.01901ve’00001, K03. 11611; 13 9.570110 Te M01m30v1’o10 011101111109

- 2211, sqq. Regna post Alexandrum divisa. - 226, sqq. Ptolemæus Lagi [cum Antigone, ut Widetur, quad ad res gestas attinet, male confusus]. - 230, sqq. Octc Ptolemæi, sub quibus florebit Alexandria, urhium princeps. --

205. Cfr. III, 386. 213. Codd. 191570 «590v 70v 13011711510, 206. Cfr. infra, 278, et 1, 165, sq. ubi «590v est e scripturæ compendio na- 208. Codd. ËEa9101mÜ , 111111 voce. tutu : redibit autem X11, 1’15, et Xlll, 210. Codd. 11011 rôt-e 8’ fi 1111. 88. Deinde codd. 15111; pro 11115. 211. Codd. 611159. 216. Codd. 0’1er 3111.11: 111161.; 611.119. 212. Codd. 61919160100011: z correxit Ductus versus ex 111, 389. Friedl. 217. Cfr. 111, 390.

SIBYLLINORUM LIB. XI. 271 205 Dicta Asiæ regina diu. Mars horridus ecce, Mars venit, et dulces jugulat, tua pignon, mitas. Hic tu sera tuum mittes in prælia regem, Insignem quarto numero, sævum euse, sagittis Sævum, quem belli comitum vis magna sequetur. 210 Assyrios Cilicasque inter spatium omne tenebunt Esuries bellumque. Aderit par nobile regum, Certus uterque gravem ferra decernere causam. Tu vero priscum regem fuge, linque cadentem, Neu perstare velis, gravioraque vincla subite. 215 Urget quippe leo ferus, insatiabilis, atrox, Jus et fas tenuem, humeros cui purpura vestit. Fulminei fuge tela viri, cui serviet omnia Gens Asiæ, œllusque omnîs saturata cruore. Sed postquam Ægypto magnam fundaverit urbem 220 Mars Pellæus. opum nimiam, quam nomîne (licet Ipse suo, cæca tum proditione suorum lnveniet mortem, Babylona reversus ab Indis, Barbaricam miser, heu! media inter pocula mortem. Hinc alii regnum rapient sua quisque per arva , Injusti reges, violenta infidaque corda, N ec longo annorum spatio. Sed fortior unus Rex erit, Europœ reliquas qui colliget omnes Exuvias, multum biberit quum terra cruorem; Inde cadet, proprii defuuctus munere fati. 230 Post alii reges ejusdem sanguinis octo l Succedent, queis nomen idem similisque potestas. Tune erit Ægyptus regalis nympha ; simulque Urbs magna Ægypti, Macedo quam condidit heros,

218. ICodd. mû «au; mica z Cfr. Il] , 223. Cfr. V1], 45. 392. Duhium nutem au flapi-nacra sil uno 227. Codd. ô; «am zûp. An malis verbo legendum, ut l, 198. aflâaav 6c P 219. Codd. à)? àvrômv aïyvmo; , 228. Cfr. supra 218. nnllo sensu. 229. Codd. popçfiv . ubi nos poing 221. Formula «9080052; ûç’ éraipou ionismo Sibyllina, ut XII, 175. ubi ne. vel 69’ éraipœv in his ultimis libris fre- ruchiez; legitur pro àvaÀüaaç, au me- quens redit, X11, 160; XIV, 91, etc. lins? Videtur amen: unius versus lacnna post 232. Ductum widctur vüpçn ex [II, hune paterne : deest certe verbum xzxfio’fl 358, ubi vuuçzücaau legilur de Roma aliudve. muera: nuptæ comparata,

272 EIBTAAIÀKQN Aoroz 1A. Ilérvt’ 1315506139311, xlurù ÛPén-mpœ noknîov, 235 Raine; 15 610509601, (Mm 14117967171011; Écrou. . Koâ 7615 usyçéaeœ Méuçnç coî’ç nonpavéouaw. EvÏp’Iîv-n 3’ Écrou Baûén un? no’cpov inavrw r71 3è peloîuêœloç 74:91:03; 761:5 «lehm; è’EEL. Kal To’r’ 1011306014 ’xaxèv guenon, oû3è 19070531711 240 1.141.330 ml. lupin: 3ucavoîoxetov iman naïve) ’ Allô; nsléuëœloç zannis-taxi); 1’) veo’nosgnoç [Ônuuivouç] n°11015; ûno3e’Ee-ron ànêpocïn 1665i. ÀM’ 6min BazaùEfisç él]u’)3soç Aïyônrozo Illnpcôcoucw àpnôuoùç 7915?; [taïga] ml. rpwixovm 245 H96; TE 3caxoaîouç ’ «613:9 yévoç êEanoÀe’ÇmL AÛTIÎW m’a névrœv - (36:11 3é 75 êEavœcpüoaL

OnÂu’re’p-n, [39010101739 ê’îîç 1:90361Lç Bacnlsïnç.

Â’ÀX’ (1610?. laxôr’nra and aû’râîv ê’p-yac novnpà

155350061. Paré-traira, ml. 60010; [7’] aïno»: élégant. 250 1(6an n°996950; yzvé-mç yeverhpœ PAIX’IFF’ÜV - Kaûrôç ûç’ uîfio; - «9?» 31’: (purèv am (pureüaet,

Èxleûllet- ëîCn 3’ âvaenkrfcez 11516171767511

êû-rotpuvîç ’ 796 3’31 vrapaqzuo’yœvov ye’voç écrïv. Écrou 7&9 Xépnç Baaûlç 110193 XEUIEMLGI. Nain!) 259 uranôponç engainant» inepxoyévoto Galoiaa-nç’ Eixocroü 3’ émanai? rechigna-w où’vogm 716751. Mupîa 3’ airficez, mi. XP’ÂELUTQ même; cuvaiEeL Xçucoü 1’ &pyupiou 1’:- 367w; 37’. gGGEle afin] 11361:»; dv3962w - 161-5 601.7111111, yaîoc [ydxatpa], 260 Essen-ou ramenai TE (fixai. 7’ &v3poxracïan ce. ÀD.’ 311v cipîœvrw. noMoi Pain-no; égaie-filou, Clin 75 p.91»: guipa»! wPOSESEl’nÆIVOL, aillât rôpœvvm, thwî3œv 3’ émoi and pupwî3œv ysyaôreç, . - 237, sqq. Pax et felicitas terrarum [sicut fera libro llI, 287, sqq.) z postai ca- laminas Judæis inferetur faine et peste [nihil hic de Epiphane], unde multi profugi in Ægyptum migrabunt. -- 243, sqq. Rursus iidem octo Ptolemæi, quo- 234. Ex V, 88, et alibi recurret. retractum ex VIH, 210, val II, 321. 236. Cfr. V, 17. 2’12. Codd. amuévouç (sic). 237. Codd. [31051:1 : sed Gonflé-q alibi 243. Codd. ûldxôsoçfialso admodum. sæpe in Sibyllinis. 244. Laborabat versus facile reficien- 238. Codd. (4516416010; Allerum he- dus, sed quomodo? Nos addidimus dîna, minichium ipsis omnino literis bue est male licet correpto a: in quiz.

SlBYLLINORUM LIB. XI. 2’13 Dives Alexandria, hominum celeberrima nutrix, 235 Terrarum caput, eximio florebit honore. Ergo suos reges Memphis dejecta queratur. Pax erit interea totum exspatiata pet orbem, Terraque multiplices certabiL fundere fructus. , Sæva sed incumbent J udœis damna, neque illo Teinpore vitabunt miseri pestemve famemve: Quos procul a patria fugientes, ceu novus arbis, Excipiet nigris tellus uberrima glebis. Sed reges octo, Nili qui sceptra tenebunt, Adjicient annos tres et triginta ducentis, 245 Effeta dum prole genus regale fatiscat, Nec tamen omne simul : radix namque una manebit, Feminea, infelix, regnis inimica paternis. Illi flagitium sceleri et scelus insuper addent Flagitio, seseque in mutua fumeraitrudent. 250 Natus purpureum genitorem occidet, et ipse Præda cadet nati, vel nulln prole relicta Deficiet; donec regali a stirpe superstes Radix illa tibi sobolesque novissima surgat. Namque ubi se septcm fluviis effundit in æquor 255 Nilus, erit terme quondam regina tepentis, Litera cui gratum dederit vicesima nomen. Congeret hæc grandes, quos undique fundat, acervos Aurique argentique; sed ct decepta suorum Proditione cadet. T ibi tunc, ditissîma tellus, 260 Bella iterum et pugnœ surgent cædesque cruentæ. At quam Romulidis imponent vincula multi Non diis progeniti, nulla sed lege tyranni , Scilicet hi magnis freti legionibus, illi rum flagilia et scelera recensentur usque ad ultimam post ipsos Cleopatram. - 254, sqq. Cleopatræ regnum. - 261, sqq. Bella Romæ civilia. - t 245. Cfr. IIl, 395. 370v, etc. P Cfr. V, 78; l, 329, etc. 246. Cfr. III, 396, ubi tamen sensus 250, sqq. Ductus locus ex [Il , 398. longe alius. sqq., sed omnino de alia re, mutatisque 249.248. An potinsCfr. muât; V, 511w, 17. ut sæpeverbis 252. Codd. nonmillis. (Bila, sed vide supra. r 246 in Sibyllinis, variante tamen syntaxi, 259. Codd.yaîa uaxpo’zmoscorr. interdum aman tillac, interdum 0’01- 261. Similis versus finis, VIH, 145. 48

EIBYAAIAKON A0102 1A .

Kami troufion»: aîyopâ’w oî ênicxonot, 1’13è pépon: Kaiaapeç 6595006; 3tCfiuevoL incita: mina i To610»! 3’ ûcroînoç aï En 35min!) aîptflyoïo, Ycroîrtoç Kaîcœp, ô; Es’nl. xôovi] raïa [Ttraivœv], Âpnï 35m?) peanuévoç 067393; im’ êxôpoü i

.Ôv 157531.11; waî3éç TE lia-fig waloîutpct ÇÉPOVTEÇ Eûoeëe’œç Odalioucv flapi 3’ cuité) 6711m xÉoucw, a 270 H; 90h; Étant, avina]: [1e] Xépw netéxovreç. ïÀD.’ . 61:61:00! 101.2600111; ênâe’ç régna xpdvow Ai; ra [rptnxociouç] mi 3E; 3éxa «11190361611, ÈEo’re cou mis-m; 6’493; 1:27; fiyeuéveucev, 275 06min 3txraî-rm9 garai neuerpnpe’voç 07mm, 147.15: rivai 6260.56; ce yevn’cemt âv’rifleoç 976;. El; 3è1-6’r’ Aîyôwnp êwtepxôusvov 61606712 Élie: 219530.50; (905593; n°90026010; Âp-nç. Kari 7675 au. [lainai] èbe-rat FETéTtLGÜEV caton-L; - 280 Aewol. 7&9 (Laleçoi Té pin tapi raillant fixing Ëccowa: râlage: xanoepys’eç- év nounou; 3è Aûrà 710798: «2006m veo’rpuirmv naôümpûev (DeLîEet 350.06.11 . paré-traira 3è si; fixe; 3551 me; a?) 9055963 ’ ô 7061.0; 757.0; ion-î. cüveuvoç. 285 Aï, aï coi, 3ôcvuuqae 16911, BMIMÏOV dpx’hV Au’iaeiç Pœpaûp (5160.57, and. naïv-r’ àrcorianç,

Ôco’a neige; «alénois!» àvav39ï-ço’w é’npagaç ’ Q; si; Êv . . . . 67.111! TÎN &v39î Malt-«1.6), ÂXPLÇ En!» Atëü-nç nazi dv3917»! nuavoxpu’nmv. 290 Ëcc’g 3’ oûxe’fl xfipa, cuvotxvîcezç 3è 1.40th

- 266, sqq. Julius Cæsar, cujus litera I, numerus 10. - 272, sqq. Anna Bonne 620 [falso pro 724, sed recepta Nostro chronologie, de qua vide not.], Ægyptus 265. Voluit Friedl. amincirai mutare, 272. Codd. 10101600710; Deinde vel sed frustra z denotat enim ambitionem angon; legendum , vel personæ mutatio imperii cupidam. agnoscenda. 267. Codd. 1.060290: êmyfiôvna yu’ia i 273. Codd. armon-ion. ubi nos 1.12m- xtelvœv. xoa-(ouç, e conj. Falsa utroque modo 268. ’Avôpèç ûn’êxepoiî, Bruti uempe? chronologia, sed Nostro peculiaris, de I 270. 24311.41 istud columna est Rama: qua vide not. in honorem dictatoris erecta, de qua 276. Codd. à)? chai. Suetonius in J . Cæsare, 585. 278. Codd. fiiez 3’ (in). Cfr. supra, 271. An potius Evexa, metri causa? 206. De sensu, confuudi videtur belluin Deinde 1e codd. non habent. In fine, Julii Cæsaris Alexandrinum cum Antonii præstaret napéxovreç. vel Octaviani advenlu in Ægyptum.’

SIBYLLINORUM LIB. x11 275 Restris atque fore; crescet magie inde magisque 265 Cæsareum nomen, cæca ambitione laborans. Ultimus at Cæsar, quem litera dena notabit, Regnandi eupiens, inimico eoncidet euse, Membraque sanguineam pet humum trepidantia volvet. Quem Romæ populus miro tumulabit honore, 270 Elatumque unis manibus componet, et altum Insuper extollet monumentum ac munus amoris. Verum ubi progrediens ad finem temporis ætas Annos contulerit bis denos bisque trecentos, Ex quo regnavit genitor tuus ille ferino 275 Lacte satur; jam non eontentus jure modesto Dietator, sed erit perfecti compas honoris Rex ac pæne deus. Tune Nili sceptre. petentem Exeipiet regem rutilis Mars torvus in armis, Unde tibi clades instat sævissima : surgent, 280 Horribiles surgent circum tua mœnia pugnæ. Ipsa gravem belli fortunam experta, suorum Corporibus super et confusœ stragis acervis, Qua poterit, fugiet : victorem deinde superbum Aeeipiet gremio, eommunis fœdere lecti. 285 Væ tibi, væ, male nupta; tuum, sponsa improba, regnum Romano trades duetori, atque omnia salves, Imbelli tibi segnilie quæ digna parantur. Hinc omnîs tellus validas unius habenas Sentiet nsque nigram ad Libyam vultusque perustos. 2go Nec jam tu vidua, horribili sed nupla leoni, maximeque Alexandria Romano Marte impetetur, et infamtis Gleopatræ nuptiil hosli tradetur tota regio usque in Libyam et Æthiopiam. - 279. Codd. papi laceront , pro que nia, Julium, Antonium. Octavianum. nos e conj. Xeipwr’, contracte pro zai- 285. Codd. Summum et Ban-050v. pwra , atque hoc ipsum æoliee pro xa- 286. Finis versus in Sibyllinis valde pio-rn , non rara apud Sibyllam lieentia, frequens. hie tamen dubia. l 287. codex unus, àvôpeinow, ceteri 280. Codd. goûtant. &vavôpeincrw. 281. Codd. Ecovmzet xaxoepyéc. 288. Codd. vel npoxtu’w vel «potion, 282. Codd. afin. Agi videtur de Cleo- u’trumque sine sensu , ubi nos ilaeunam patra Antonium exeipiente, inox ipsi reliquimus : et vide au «paisseau placent nuptura : sed tum nulla eirca Alexan- vel npocOfivat. driam cruenta eertamina, qualia sub Ju- 290. Codd. En). In râpa ultima male lio fuerant: confundit ergo Noster om- corripimr.

270 EIBYAAIAKQN AOI’OE 1A. Àv390316919 19055919 15, êwoùiqo 71015911019". Kai 1’61” [567.1], 3511011111, êv chômé-110161.11 0119011110;

11016111 [09.05] - 31011951.; y019 0’1v0113é01 609.011 ê’youca ’ Kai 7102657011 65911-1111 à 11091139090; [0131061] 1131150; 295 Zâicœv ê’cœ [1011060111] ê190199.0070; 31.0901901101], 11011302150; . . . . 110117111; 313 ce 11101156570111.0109 Rai 901017150; Erri coi 331.1311 crovaxficerat 01117011. Kaii 7610 3’ Ai’yurr’ro; 7101191.; ÉGGETW. 1’; «01690,92, H taud; éréeaet 190110110909013001 xœr’ 1113123111 300 Août-.6051. 3’ 011019619 11010194?) 3’ êni 3013191101 9.111,01 11019710196919 31017.19, 6’71. 3’11 1153011196111 5715011

K01i [71011111011 néyeôoç] 01700011, 091511151901 1101161011, (-39é195i 91171090171011 7511511111 (9055917111 01119916711011. I Aï, 0716001.; 67190001109191; mi 10699.01 7511-1101:, 305 Aïyunrs 110711307150, 059.16166011601 3è)1010î’;, ’ É 7071-901 Bacileücw àyotnogLE’v-n 9.511001010-w, A0101; 30111515651; firman, 31.01 7.01011 êxeïvov, Ôv 110190; 5130555011101 9.1311170175; si; 1:07.13 ripa Méxeœv mi 11011511511, êni 3’ 011’1XÉ1101 Bizut; 559079011 310 Aûroü, nazi 301x9uc1 B9ore’ot; ’ÏÎPSEUGŒÇ 029015901; ’ I Toù’veiev 011’173; chai (950; 01190110; 01105’91 110110111 Éden-1101,51. 67.1111 11.011 si; zone-10v 71901011951 1 K01iÈ 11651.; l; 0’1116’ 1 1511 aoù 110190; 1 mima; .. âeéanœ; z ’ 10101701 3è 71116011.) 6’11 0’01. 6506 57106511 09711. 315 Aûrà9 êyc’o 11110151101 3101i 51311097011 1101110127101 3116011011. ’ 511601 9.5 11011115; 00.71050 (971111:01161. Maîvrw [i3è x9ne1L1930v], 011’019 9.59.0111’n611 0119.1?)

--- 292, sqq.a Cleopatræ fatumî extremum. - 298, sqq. Ægypti servitus et calami- tas post diuturnam prosperitatem, libertati pæne similem, multos per aunes dura-

292. Codd. E011) non habebant : nos utapud Homerum,1liad.11:, 222, et alibi. add. 297. Codd. in fine, oixrpôv. 293. Deerat 611.05: nos add. ex VllI, 298. Codd. 01170111612191; 107, et sic supra, 178. 299. Codd. âne-1 11901101109091-5011001. 294. Codd. 06151011 pro 061001. : nos Indos in hoc versu pro Æthiopibus po- conjecimus. De 199.519 isto vide net. sitos puta, ut sæpe in Sibyllinis, V, 295. .Codd. tan-01 être: u..a11).nv êcpo’ip- 194, 205, etC. 9.0Mo; 310911190110; : con. nos e conj. 302. Codd. mi «En 11’511 ueyéôou; 0’11. 296. Lacuna est unius verbi, in codd. Iidem deinde 09011043901 , sed cfr. supra, cditisque minime indicata, quam facile 234. suppleas si 110116; addas (3011501150; 110116; ), 303. Alludit unloço’lyœv ad lupam

SlBYLLINORUM LIB. XI. 277 lndomiti conjux sævique vocabere Martis: Mox erit humanos fugies quum perdita visus, Deficiens animis et mentem fracta superbam; Teque cavum latebris intra tua lecta sepulcrum, 295 Multa super tereti attollens fastigia tecto, Viventem tumulo accipiet. Te flebit ademptani Gens omnis; gemet ipse tuam rex advena sortem. Et [une Ægyptus longo captiva premetur Servitio, multos quæ fortunata per annos 300 Indorum domito referebat ab axe tropæa. Serviet, et lacrimas Nilo miscebit amaras, Divitias reputans et. quæ houa plurima quondam Fundebat terris, populorum uberrima nutrix, Nunc vix apta famem dominorum implere capacem. 305 Heu! quibus, heu! projecta feris, Ægyple, jacebis, i Quondam opibus magnaque ducum ditione superba, Nunc populis data præda ferocibus, unius ergo, Quem tu sois, populi, quem relligionis amantem Servitio addixti misero, et grave pondus araui 310 Jussisti trahere, ac fletu sola dura rigare. Idcirco summi veniet Deus incola cæli, Et te diripient hastes, multaque laborum Vi compressa, lues meritas pro crimine pœnas : Agnosces magni tum demum Numinis iram. Ast ego Pythonem Panopeaque mœnia adibo , Omnis ubi veram me vatem turba salutat, Instinctu cæco fundentem plena futuris

tura, muquam sera Dei ullione propter servitutem sanctæ genli [Hebræis nempe sub Phnraonibus] impositam. - 315, sqq. Epilogus.

Romuli et Remi nutricem, synuxi ta- 315. Codd. mflôva: con. Friedl. Cfr. men minime sana. Odyss. À, 580, ubi HUM) ipsa est urbs 304. Codd. al Métro: Ofipeci. Delphorum, et Ilavomôç, urbs vicina , 305. Codd. Iôé pro ôé.’ ehoreis tune eelebrata , xanixopoc, de- 306. Codd. nplv sine 1:6. lem serins a Persis, ut Herodotus docet, 308. Codd. parfiyayev. VIH, S 34. iterumque a Philippe Ma- 309. Codd. 07m; pro Ofixaç, neote- cedone, ut Pausanias, X, cap. 3. rice et barbare. 316. Ex HI, 817, sensu tamen in- 311. Ex V, 295, aliisque lacis. verso. 312. Posl. 611w adde dé, ut X11, 211. 317. Codd. pâvnv xpnoptî: «6:49 : 313. Versus in Sibyllinis frequens. sed cfr. infra, 321.

278 ZIBYAAIAKQN AOFOE 1A. Âyyelov . . . . Èzrhv BÉÊMLç 3è npoce’lO’ç,’ M"): 792’001 ’ mi 7:06:11 rai 7’ êaco’oava 1:96 7’ êâvro:

320 Fwâcer’ aîcp’ fipsrépmv êwâmv. To’re æ-hv eeâlnn’rov Oûxe’n n; poivrot tonlieu xpwchSèv évéyx-nç. Ànà, ëvaE, vüv Trafic-av êpùv iroko-figurai: «133m, Oicrpov nîmocoîoevoç and. êrfirugiov ê’vôeov ôpqrhv Koâ. gamin»: (poëepaîv ’ 36g 3’ iyepéecaav éciôvîv.

318. Post ânelov, codd. lacunam os- byllinis carminibus jam usurpata vox tendunt quam dedimus, fartasse tamen llI, 425, et hoc ipso libro, 169. non satis amplam z videtur enim deesse 319. Noms ex Homero versus, et cfr. versus saltem nous integer. 136610: de Si- Il] , 821.

SIBYLLINORUM LIB. XI. 279 Carmina , . . . Nostros nec tangere libros Præmetuat z simul elapsi, simul inde futuri 320 Temporis ediscet casus : nec jam mea quisquam Carmina damnabit falsi, miseramve vocabit Sortilegam. Sed tu nostram, tex maxime, vocem Et nimios æstus et sævæ comprime mentis Præsagam rabiem : da molles fundere camus.

321. Ex HI, 817,etcfr. supra 316. sq. 324. Ex Hesiodo, Theogon. 104 , et 322. Codd. (il? âvaE, u! stepe. Sump- cfr. infra, Xlll, ult. tu locus ex Il, 341.

TQN EIBYAAIAKQN XPHZMQN

AOFOE AQAEKATOE.

ÀD.’ oïye poulardvéevru x96vov x7165 Aauwîoîœw [HTOL] 113v opérions p.51" ôïÀupëvouç fluidifia; Aiyü-rnou, rob; niveau; in murât yak (pépias-u, Kal. p.578: rôv HéDmç fioh’n’ropa, (ï) 51:0 naîtra Àwoh’n [3566711110 nazi êtmepi’n n°73601505 Ôv Baéulàw flafla, véxuv 3’ (59655 quinque, Où Amos, oint ÂHLœvoç oïhlléoc ÇfllAlXôâ’VTd, Kal p.515: rôv yaveiç TE and d’une; Àccapaîxmo, Ô; p.619 à): Tpoï’nç, Kong mpèç ê’cxicev époi-v, Humain; à" a5 p.519 o’c’vaxraç, âpnïçûouç p.575: (PÔTŒÇ, IO Kari. p.618: v-nmdxouç, 0-496; rêne: unkoçéymo, Kai 1.1.3.73: Tôt; [êréœv] énarovroîSaç ES «fifi-mai 1911360 Tôt; 35x0î3aç 1516W]; (influença; 06mg, Ëccer’ rivai WpÔTLGTOÇ aîç’ éon-agiote Gauloise-n; 15 Êéipmv xozpavémv, 11.57003 m1114); fi3è 9113011919,

Ana. Bic liber cum priore continuatur : ipse autem historias Romanas compleco titur ab Augusto usque ad Alexandrum Severum. - 1, sqq. Transitio. - 10. sqq. Ah urbe condita ad Augustum numerantur a poeta anni 620 [falso qui- Tlr. Constanter in mslis, 0166111]; hoc exordium, et confer infra, 34. 1670: 43’. 2. Codd. fi au uév : vide V, 2. 1. Codd. audariviôoîwv, uno verbo; 3. Codd. mina; fi nard. sed vide V, l, sqq., unda totum defluxit 6. Codd. main véxuv : cfr. V, 6.

SIBYLLINOBUM ’

l ORACULORUM

LIBER DUODECIMUS.

Nunc age, nunc audi z lugubria tempera fabor, Clara Latinorum fama, qui prima per orbem Sceptra gerent post exstinctos terraque sepultos Ægypti reges, post et ducis inclita fata 5 Pellæi, sub quo jacuere occasus et ortus, Quem Babylon falsi generis morsque arguet ipsa, Non Jove, non Ammone satum, reddetque Philippo ; Post etiam cretum Assaraci de sanguine regem, Qui patriam fugiens Trojanos diffidit igues; Io Postque alios regno claros belloque potentes, Atque fera: geminos pecora infestantis alumnos, Roma ubi sexcentis vicenisque insuper aunis Condiderit leges ac dictatoria jura; Tune erit, Hesperio qui primus ab æquore surget, 15 Romuleæ gentis rector, dux inclitus armis, dam. sed propria ipsi chronologia, sicut lib. XI, v. 272, et infra, v. 225, locis jam notatis vel notandis]. -- 14, sqq. Augustus, cujus litera A, numerus 1, sub quo Christus canetur natus, infra, 30-33. - 7. Conferendus hic versusuon modo mero annorum a vulgari chronologia cum V, 7, sed etiam cum XI, 197. distante, quærenda nota ad XI, 272. 8. Codd. adénome. 14. Cfr. V, 12, et Il]. 176. 12. Codd. étdpmv pro èréœv. De nu- 15. An melius fPa’mmPv

282 XIBYAAIAKQN AOFOE IB.

,. pxnv GTOLXGLŒV cou; Mixe- aux: ce ne maç, AApeoç &vâpocpo’vom s i lflafla-ami, v àykaénapnel l ’8 I Acéënv énricerç, fivmp «poe-11:40:; éxoüca. A016; 7&9 neyiôunoç oipwrsücu nolépoww, 20 v] 99mm TET’IÎESL, nazi 21.10.1911, lac-rôt Minou, Ménçiç fiP’flVLXOGÎGŒ 3:3 fiyenâvmv xaxô-r-n’roç, 3è yuvancèç àâoulezîrou 01:6 Soupi necoüanç. Kari 350-pot); 0716:: laoîç, mi naïvO’ ûfioroŒet’ KÜSOÇ ê’xœv xpaTepèv, enfin-mm ê-rri «me. Mur-écu. 25 Où 7&9 ûnepen’ce: ôliyov xpâvov 00353:0? aïno; Exnn’roûxoç Bac-0.50; ronron TÛÉOV, où niant 669m, (onction ° (in aviva Geèç xaréveuc’ 511i. roumi, a Kai si mi xaipoùç ineseiëa’ro êv x00vi 3:17) Gestes-fox, FSYOÎÂOUÇ, êni 3’ mûroîç sinon” Quin; 3o ÀM’ (héron oint-hg) navez’uloç TÎSMOLO Aapmpèç aîn’ oûpavôeev www-î: êvi filmer. picotin, Kai 1’615 (in xpütpioç 51’531 A670: YMcroLo, [Eaîçm guipant] Ovn’roîcw ôyoiïov. Ànà Gin afin?) Aûëficet 7è apéro; P161171; nhwâ’w ce Ambon. A016; 3’ «50’ ô néyaç Bacùeù; iainç imo [1.0691]; Karôoîverau, «(19013004 érige,» Bananier! aipxn’v. Kari w; 3’ a5 p.818: 1061m: civil? uparapdç 1’ aixp’nrùç ÂpEu, mpçupânv [Àémv] Œ’WPELlLE’VOÇ (311m; s au rpmxocimv éprenant napainv êni npdwnv, 4o ÈEoÀëcu M1301); mû. 01567.01); aïno; Uépôouç’ Aùrôç 3’ Matinales! xaGeÀeî’ 116741) êv lapai-rai a?) * Kari 1:01!) Aiyünrqo xaxèv goderai, Àccupimç 7e, Kâlxoiç, Êvtéxmç, nazi roi; impie xeônact [Primo] réprimoit [vœioumv] ônèp étoupaietôâeaç abc-rai;

-- 37, sqq. Tiberius, cujus litera T, numerus 300. - 10. Ex V, 15. 19. Codd. âpwuüwm noÂs’iLoic (sic) ’ 17. Servandum influerai zest enim con. Friedl. a pinguesœt,satiabitur n, quamvisinso- 20. Codd. il 0903111. sine 6v. Cfr. lito verbi sensu, unde tamen processit V, 16, sqq. vox mixés. ln fine annonças ad Æ- 23. An melius escrimée, ut V, 19. et gyplum, non ad Romain perlinet; nam ferlasse VIIl, 13? I de Ægypti servitule cfr. XI . 301, sqq., 24. Codd. énl noël: : corr. Friedl. et omnino Ægyptii surit hi libri. 25. Codd. oùô’ 61:61.J mon. 18. Post 7166m vide un 6’ inseras. 27. Codd. noiraud” : corr. Friedl. Cfr. eliam XI , 313. i 30. Cfr. infra, 232. n

SlBYLLlNORUM LIB. X11. 283 Litera cui nomen signabit prima; tibique Vincla dabit, tellus o fertilis, atque cruentam Depascet prædam : tu pœnas noxia solves. Namque erit ille potens hello, quem Thracia tellus 20 Et Sicula horrebit, tuque o peritura tuorum Memphi ducum vitio, mulier quam Marte sinistre, Impatiens servire, cadet. Dabit ille coactis Jura ferox populis et legibus omnia subdet, Lande sua regnique diu fruiturus honore : 25 Quippe nec alter erit, plures qui sceptra pet annos Gesserit, aut unam regnaverit amplius horam, Romanus princeps. Olli Deus omnia præsens Annuet, ac loti lætissima tempera mundo Ostendet, magnis quæ surgent inclita signis. 3o Quum vero medii tractu manifesta diei Stella polo fulgere videbitur æmula solis, Tum Verbum œterni descendet Numinis, ambra Corporis indutum, par et mortalibus ægris. x Nec minus augescet Romœ Latiique potestas, 35 Donec rex magnus proprios impleverit annos, Deficiensque alii tradat regalia jura. Post hune accedet solio vir Marte tremeudus, Purpureumque humeris indutus vestis honorem, Signabit cujus nota ter centesima nomen; 4o Qui gladios franger Medi, Parthique sagittas, Atque ipsam portis sublimem diruet urbem. Tum gravis Ægyptum clades manet, Assyriosque, Colchos, Heniochos, et quæ gens accola Rheni l Germanae ripæ squalentibus errat arenis.

32, sqq. De hoc loco ac de christianias 39. Codd. «Bats et upa’mv. Ductus religiouis hic imprima vestigio, quum versus ex V, 21, quo in libro codd. pro cetera homm librorum aperte judaica nepainv male xspé’nv habebant, in hoc sint, vide nul. pessime xspânv. 33. Codd. capxopa’wœv. 41. Cfr. V, 22, et ibi n01. 36. Frequens in his ultimis libris 42. Codd. ml. «au... Post MM an 6’ bic versus. addendum P 37. Cfr. infra, 124, et simile viri e10- 43. Codd. in fine unau : nos corr. et ginm, Iliad. ô, 87. tuto quidem propter v. sq. 38. Codd. (105:1 pro épiai. Iidem 1:69- 44. Unus cod. yeppowoüç, absque pupe’nv 6è 146ch, ubi nos 167th e conj. syntaxi ; et omnes àyoucw, ubi nos miau- ex lll. 389. et XI, 215. cnv, sicut vaiovta; infra, 151.

284 EIBI’AAIA KQN AOl’OE lB. 45 A6104 11709911051. mi. Mia-010v perdura-lia È’yyüôev Épt3évoto mihi; muât panâœcav. Kari 1’675 31’: TtÉd’êTal nh’yeiç «lem. 013-4949. 139551. 3’ a0 parerai 370m 30h61:).0x0; 051919, Tâw 79100631) oiptôpôv ô’c-nç Mixa, 003091 3’ «0100 50 A’ÛJÂGEL xapain. Xpuaôv 3è no’h’av cuvaôpoiaer A Koôx Écran. 11106100 1:01:13; népoçf ainsi 7’ âvai3ô; 11mm 001’601; aviser tarât yozîœv «aï-navra. Eipn’vn 3’ Écrou, zellige»: 3’ civet-naniserai Âpm. nous; 3è 311171051. tin-î. [ami-006mm payât-rani, 55 Heueo’nsvoç [héron Cœfiç pipai. A0139 in.” crû-n?) GTGY. 0mm pué-ywmv i aî1r’ oüpavoü dînai-6500m 135660001. 3exé3eç, nazi aînoMupz-fvou fiacù’fioç. 1107.18: 3è irai-4’051. ivoire: i tapi 3’ aûxs’va encan [il-yen Popuionç, êv panamas-r. flammé; - 60 Euyxkzî’rou 3’ (Déc-ai xeçalaîç. Anni); 3è xaeéEeL Kapnavoîaç, (9933M; ce, Max’n36vaç, haït-n’a; ’ Morin 3’ Aiyun-roç epéipev. nolunlnee’a (pâlot. Hapeevm’hv 3è xôp’nv, nuai-691m: êEairar-rfaaç, A013; aime 015’051. 30Mwç° ràv 3’ a5 archivai 65 Àxvünevor. Minus: - zélov 3è àvoîz’ropv. 1mm Karee’pevot, 307.00g 1001-01: 3iahoën’cov7ai. Àvfloüc’g’xparepfi Pékin apanagé; [n59] flairai. Aic3exairou 3’ émanai? 598:1. noluxoipavoç 5110;. Kai 1’67: Eaupopoîraiç wilayas mi x71’3ea 7.0798: ËEEL, mi. 9945i, mi &xovrtcraî’ct Tpiëanoîç ’ 70 Kari névraç Primate; Âpnç 3m3’nhîcnrai. E’npie’i’ov 3’ Écran poÊepèv 1061-00 xpméovroç Î’ralmôv yeti-n; nazi Ilatvvovimv s flapi 3’ «018c; N35. Écrou. exorcisons (Léo-1.1 évi ipsam 6391.1, 75 [Kai laî’t’voç] 051-0; noirc’ 00900100 a 1015:9 Emma; Koipavoç 3901,16; Te 3an07c6’Àoç Îrahvîtov

-- 48, sqq. Caligula seu Gains Cæsar, græce Police, cujus litera 1’, numerus 3. - 68, sqq. Claudius, græce Klaûôioç, cujus litera K, numerus 20. -

48. Acné"). vox inusilata pro 3010- 57. Redundat and. sed non est delen- nlôxoç, unde suspectus accentus. dum, uisi legas napanoDupévou. 54. Codd. ônla’wu. 59. Codd. FŒV’EOO’ÛVGIGI : sed aliter 56. Cfr. Il, 20 ; 111, 803; XIV, 89. supra, 54.

SIBYLLINORUM LIB. X11. 285 Idem prævalidis fundatam mœnibus urbem Eridani ad ripas, meditantem tristia, perdet. Inde cadet rigide transfixus pectora ferro. Post alius, fallax animis, nova regna capesset, Tertia signabit quem litera. Congeret ille 5o Magnum auri pondus; tamen insatiatus hahendo, Plura petet semper, terræque in viscera condet. Pax erit interea, populique a Marte quiescent. Rex multos genere insignes opibusque necabit, Dum cavet ipse sibi nimiumque oracula captat Credulus. Ast ingens signum, pluet arduus æther Sanguineis, jamjam morituro principe, guttis. Multa infanda manu faciet; mala multa Quiritum Imponet genti, præbet dum vatibus aurem, Collaque captivi confringet multa senatus. 60 Campanos Thracasque, Macedonas, Italiæque Dura fames auget populos, quos ubere pascet Ægyptus, nutrix terrarum sola superstes. Impius iste sacram, calcans fas omne, puellam Comprimet, interimetque dolo, quam funere tristi 65 Deducent cives. Sedenim conflata tumescet Ultio, et insidiis circumdatus ipse peribit, Florens florenti qui leges dixerat urbi. Hinc alium regem nota vicenaria monstrat, Sub quo Sauromatis immania bella, ferisque 70 Thracibus, et jaculo promptis mala multa Triballis Impendent : Romanus enim Mars opprimet omnes. Ast ingens illo signum regnante pavebunt Pannonicæ Italicæque urbes, quibus æthere ab alto , Desuper incumbet medio tenebrosa die nox, Et saxis crepilans immanibus imber : at ille Clarus in Italia rector, lateque tremendus,

60. Codd. 1196:. 70. Codd. àxovrlctàç 19160111004. 63. Codd. 1.52an et puompiœv. 72. Versus in Sibyllinis sæpe obvins. 65. Codd. nevdxropi. 74. Ex I, 375. 67. Malins sane legeretur àvGoôa-nç, 75. Codd. xeÀawà; (1516:, ubi nos e ac deinde won-repic, etc. In fine codd. conj. au! Ââîvoç. et sic fere XIV, 235. xputepoîc ôkteirai(sic), ubi nos n59 ad- Similis error infra quoque, 122. Nec didimus metri causa. de menu cum Sibyllista rixandum est.

286 ElBI’AAlAKQN AOI’OZ IB. 131168le 5iv Â’:’30:o 369m; i310; 0110 poing. Hsv1fix0v1’ 0191.09.63»: 1100.0: 017.710; 57.500510: 00:59, A5:v0ç mi oogamie: 1107.1005 3’ 00’110; 001075005: 80 È): nua-:31: 1167.50»: 67.qu 75700310; 01910100;, Astvôç 59:; 9005:0ç, ô 1591714 7.07m, 6’; 11015 x5791; yenovaç 100mm, x00 07.5t, 1.0:: 7107.7.0: 157.5005:, À07.50mv,I êloîœv,I î 3:15ivmv,’ i N. nui 9.0910:8 K 1019.6711, I Kai19.1105: 13 30:01:01: 590;, 7.0090) 3è 110001550 85 À7.7.’ 5010:: mi. 30:00; 07.0010; 110:7.i3pow, icoiCœv (au?) 0:010v, 57.5755: 31.9.01: 53:61:10. Eip-rîvn 3’ 5010:: [500511 1015100 x9a1éov1oç, Ka’: 1969.0: 0iv090’mœv. 1’110 A000vio:c: 3’ 0350:; [1553] 53:09 0i10110v 01110 (Renvoie 90010»). 90 Àypi 3è 110:111aivmv, 97105: [1’] o’:07.509.0:10: 7.0:0ïç 1107.7.0: :1003, 1’13’ 00’110; êvaydwwç 0’:07.5005:5 Ëœvij nui. 20000:9, 1150911: pélqrœv ont 0io:311’v. 101590»: 0:0 :90y510:: 7.5090; Baal-0’601: 0î9xiw, Ô7.7.09.5voç 3è xaxôç, 031101105100. 6’000: 50970:. Tèv 9.510: 1953; 01950000: 5’11œv0jii-çc: 7.0:Xziv15ç 13530150000111, 0i9:09.0v 30’0 7.0190:v0:- si; 3’ 5’111 10610:; 210:)(5100 19:101100- mi 5’11’ 0:"7.7.03:; 00.7.0; 07.57100 l 1,19111 19015963 0110 0190:1:fiç 110:7.0:y.0i:0v. Ei10î 1:ç 500555011: 5’55: 67.5111; 0570:; civ3pâ’w 100 Koi90w0ç, 6059:9.66090ç &v-àp, [énéanaloç A9nç], 14111001: 1:?) 35::0i3aç 2.59050: 345000": 11963117.ov. (bouzin-m: 07505:, 3:06: A03iav 567.0095605: s 1355: nui 90949060: 511i. 207.0931130: yaïav

- 78, sqq. Nero, cujus litera N, numerus 50. -- 95, q. Tres post Neronem imperatores, P017605 "000v, 0071577405, quorum numeri 3, 70, 70. - 99, sqq. Vespasianus, græce Oûsmaamvôç, cujus litera 0, numerus 70. --

78, sqq. Ex V, 28, sqq. 86. Melius, libro V, 57.5755: 3’ 0:7 9.:v 79. Codd. 003100: pro 0:01:34, quod Êôvra. nec ipsum satisfacit. 87. Codd. [30:05î0: : sed cfr. X1, 237, 81. Aawôc 649:: est e libro V, 29, in et sic alias quoque. hos ultimos libros sæpe translatas nunc 88. Aurem certe mugis juvaret 01:0 8’ malo, nunc. etiam bono sensu. Deinde à Aûaovioww 0:12:15. Utique 61150:: active [59010: 7.070: nos offendit, et placeret sumendum, ut libro V, 25, et est Sibyl- Gupoçfiôpoç, ut V, 40; X11, 155. linum omnino verbum. 83. Ex V, 31, ubi vide not. 89. Codd. 512w, ubi nos 75503 ex V, 85. Melins, libro V. 060-10: ô 71017:0; 27, ut reditus notctur imperatoris ab

SIBYLLINORUM LIB. X11. 287 Defunctus fatis, manes descende: ad imos. Quinquaginta dehinc qui nomine signat, adibit Imperium, vir sævus, atrox, urbesque per omnes 80 Clara opibus capita exscindet quamplurima, serpens Callidus, improba mens, verbnm breve, poliice verso Interimens homines, hgitans certamina, currus, Cuncta ferens rapiensque, nihil qui linquet inausum. Is montem findet bimareni, tingetque cruore; 85 Italicasque premet duplici sub pondere gentes, Seque deum imponet populis, falletque volentes. Pax tamen in terris illo regnante vigebit, . Subsidentque metu mortalia corda. Remotum Victor ad Oceanum, instabili remeabit .ab unda. 90 Cuncta oculis circumspiciet; certamina passim Præmiaque instituet populis; certabit et ipse Voce lyræque sono, modulamine clarus utroque. Sed fugiet tandem, regni spoliatus honore, Et miser exitio turpi scelera omnia solvet. 95 Tres illum excipient, quorum duo nomine partes Septenas decies, tres tantum tertius implet. Regnabunt, seseque in mutua funera trudent, Ludibrio Martis violenta et militis ira. Hinc alias veniet, clams nimis ille piorum 100 Excidio, præstans animis, belloque tremendus, Nomine qui septem decadas manifestus habebit. Perdet Phœnicen, et te quoque, Lydia, perdet. Depascet gladio terræ Solymitidis agros

Oceani litore , syntaxi licet intricata , tio contra metrum aliquid peccat; nostra et in Neronem translate sensu qui li- tamen levius. bro V ad Claudîum recte perlinebat. Ex 97. Codd. nm voce maman. Fre- eodem loco male leclo pro (in-n:an ac- quens vero apud poetas nostros tum aï).- cepit Noster àronov, a instabilem », nisi Àuôiç, adv. cum duo; vel ânov, ut su- fallimur, id est, reciprocum œstum in- pra, XI. 249. telligens. 99. Pro cirai TIC, codd. du r6; sed 90. Cfr. VIH, 156, ubi jam occurrit vide V, 36. nantaivmv de Nerone : rursus idem 100. Codd. (inhalas ignota voce, de Ænea, XI, 150,Aet rursus de Xerxe, et in fine &vfip. ibid. 181, gratum ergo Verbum Sibyl- 102. An Eupiav legendum, metro licet listis. floc in versu pro r’ codd. allerum invito? Videtur autem Phœuice hic pro 6’ habent, non ila recle. Judæa poni, ut infra, 105 et 153. 96. Codd. Éôôour’movri. ÀUtraque lec- 103. Codd. ën’ iepocoluimfôa y.

288 21 BYAAIAKON AOPOZ 1B. ÂXPLÇ êfi’ équin xaymiç Tiëepwîâoç cap-71;. U Io.) Ai ai, (bomba-n, ô’ca flirtent 11 Bapuwevôùç ï EanXTOÎGL Tptmaimm, Mi mis: gang ce novi-ridai. [Ai ai], ên’ Àaaupiocç [if-ç], nazi win10: 7éme: (5415:. deu’Àeüov’L-ac nap’ 501390261 ducpevéaaai 26v 1’ oilâxorç mi mon-i Bic), zloüroç 3’ oinokeïrm. 110 097-): 7&9 ra (9505 âfieleüce’rai 1’; fiapumvôùç, un. un! 0131 êtpükaëav êèv vo’pov, 0003 ê-rci 1:0?ch

Eiâaîlmç élérpeuaav oiezxùf’çç 753011161. Holloi 3’ a5 wûepoi ce FÉXm 7’ dvdpochim Te, A1110! mi Muni, châtrerai-acini; Ta wok-4m. 1 15 Eiç 3è 70 TÉHLŒ [Sion 7590190; pommai); payéeuuoç Aürdç épia-1’560»: m’ont)". crparrfiç in? âvéyxnç. ÂpEouoi garé-rusai [5701m] 360 (pâte; ëvaxreç, Era’pyoweç min-av waTe’poç, 11.570000 Baal-30;, 1.10118: 3è nuâmîovreç êv &YXLTCOÏÀOLGL fLŒXWTdÎç. 120 Écran 3’ 3x. 7061m êcôkèç mi. mignota; div-zip - Toù’vona 3è arriser. cptaxocimv ’ 0215:9 0510; Kamte’cerui 30Mo); [mi êvi] GTPŒTVAÎGI. ravucôaiç, BMÛeiç 8’ êv datât.» peigna; aigcpn’xeï 100046. Kari 1L; 8’ a5 11.8751 7061W àvùp, Japon-590; aixu’nràç, 125 Terpoîdoç êx zepaiaç épiez ueya’l’n; persillai-0;, v mira; créeîoucu [390ml xa’r’ oinsipova yuîav. Koci 161-5 y’ ù’u-Irauciç wolëyou non-à 146011.03: circonvra sur oitêcp 100’119 xev (20’ êampinç 11.5191; 1106; 1.106175; 3011715600000) ËXOÜGLOL, oûd’ ûir’ àvaîyxmç i

130 Kari. 7:61:51; oui-râpure: û-rcoxu’pwr. 7’13’ ùrôôou’Am Ëacovran’ mais 7059 p.w ên’ mûri?) xüdoç émias: Oùpaîvioç 21341809 Gsèç içôwo; aies-39: vade»). Kai 1’615 Havvovi-nv mi Kali-(3a yatîav ënacav Mania-et. 7411.0; nazi êtr’ àM-n’hww (néo-car.

- 117, sqq. Titus et Domitianus. - 120, sqq. Titus, cujus litera T, numerus 300.- 124, sqq. Domitianus, cujus litera A, numerus 4. -

104. Codd. ÊWEUXOLTiaÇ una voce, et 107. Codd. «N ên’ des. fiiez. Trans- in fine Tiôspiôoç 611M; (sic). luta hæc male ex libro III, 268, sqq. 105. Codd. flânerai. Finis versus 109. Cfr. III , 270. recurret infra, 110. lectus jam alias et 110. Cfr. supra, 107. libro XI. 137. 111. Codd. véov vônov : nos corr. Va-

SIBYLLINORUM LIB. XIl. 289 Æquor ad extremum Tiberi sinuosaque longe Litora. Væ quantum, Phœnice, flebis inulta, Quum super aggestis calcabere nuda tropæis! Exsul ad Assyrios fugies, natosque videbis Uxoresque tuas hosti servire superbo. Diripientur opes; vis et decus omne peribit. HO Ardens quippe Dei magni superingruet ira, Quod legem sprevere suam, simulacraque varia, Anis opus miseras, sacris coluere nefandis. Bellum igitur, bellique vices, cædesque cruentæ, EsurieSque luesque; ruent et. funditus urbes. " Quum vero ad finem proprii rex inclitus ævi Venerit, armatus vitam in certaminc linquet. Hinc duo regnabunt mira pietate colentes Amissi famam patris nomeuque verendum, Gaudentes multo stipari militis ense: I 120 Quorum unus, virtutîs erit qui clarus honore, Nomine tercentum signabit: deinde malignis Occidet insidiis, inter propria agmina cæsus, Ancipiti ferro media percussus in urbe. Alter post ipsum validus belloque tremendus " Succcdet, numero quem litera quarta notabit. Carus erit populis immeusum llabitantibus orbem; Et tunc bellorum requies erit alta per omnes T errarum tractus, ultro quum solis ab ortu Solis ad occasum subdent mortalia sese 130 Cella juge, pandent se urbes, legcmque volantes Accipicnt : magnum quippe huic decernet lionorem Æternus Sabaotli, cæli qui regnat ab arec. Sed tum Pannoniæ per agros et Gallien rura Sæviet atra faines, et prædas aggeret Orco. cal paqu ante copula seu pronomen 121. An axiome? barbarum quidem, copulas loco positum un, ut infra, 195, sed Sibyllinum, ut XI, 9l, etc. et lll, 735, et sæpius 01 apud Alexan- 122. Codd. tauzin, ubi nos m1 âvi, (11.11103. . ut supra, 75. Sed hic primtaret 061 êv. 115. Codd. si: 65’ : corr. Friedl. 127. Codd. 71111356051; : corr. F riedl. 117. Codd. mon non habebant : nos favellle 111, 205. add., fere ut supra, 48. 130- C0dd. post intox. addunt 8’. 119. Præslaret xuôrômvraç. 131. Codd. xôauoç, et tu! 1:17:01). i9

290 ZIBYAAIAKQN AOFOZ IB. 135 Ë00510u ÀaaupÉmç, (501559 1101951516551’ Ôp6v1n; K1E01101m x06. 26011015, xeï 1:06 11 ueïtov 096km ’ K11 106100; 13010-01511; 615’955: p.570; 133’ 6701116051 Ëioxa 161v 60.7.0111 [1107.7106; 1Lv01;]. À’nà (Lèv oui-10; 135551011 6115175161 11.5110017111 êv 01-11051 11.66th 140 Ei; 16 151.0; [516100, 307.10); 1.719051; ûcp’ 51011906 Ei’cœ êvi (010519 115700.19 (301611111130; 01x19, Kamre’aenu 1 (0051;. M510: 3’ 0161011 mi 01110; 301011 H5v11mov1 01910111161 7590190; Bporoç’ o; 11591 1100410: 11010.05;1 550715651 7 1 156111.11; au 010’106; s I15 110111019à x I 145 ÀM’ éliyavaîo’et’ 3155 7&9 1196159011 3016067101 BYÎGETW. 51v ÀîÎ3010P 3611.01; 190.1651; P 1151611100511. 5 Aûn’x’ 511511’ aïno; 130100.53; 561011. «hum-191;, Ô615 rpinzocimv &pLOuâw Rai-Lev ê’v1uvrov cipxn’v. 119551, x06. 091101 70111111 noluwoixùov 060001 150 151.1159051, mi 1011; 511i. 50101101 1505950190: Î’n’vou Tapuavoù; vaiovmç, 6101056106; 1’ lënpaç. Aü1ix’ 1011301101; xaxèv 56651011 51’110 1157161011, (110mm. 3’ 51:1. 107; 71151011 9611m 6115971531101,

T5173 3’ Àccupi’œv 115051011 71070.01; 110151110101îç, 155 Koci MON 513715051. 106106; 6611000690; 051-110. E060v10u 3 11715110: 6506 159011501110; 011150.11, 251011.01 1.0111011101 115700.01. x0110; 7060N 01110160111, ” l , Il c. I 1 1 - Karl 111051191. 7:de xaipôv, 0’111? 11.00.5901 15 1.5901111101. Kai 1615 391 150100.51); 6 11.5701; 31è 11.611.011 Apnoç,y 160 K511i); 69510561114, 6156301115711. 359111 0iyôvoç, Moî’pav àenxelî-nv où 956551011, 00.7.5: 0av5î10u, Ôv x6v1; 000.6191011 159611151.1 véxuv, 0611011011 3’ si?) I Aveeo 06m ’5’ 06cm. M51’ «610v 3 30.7.0; 021101551 976961190010;9 1* civn’p 7. ’ 105 3’ 50651011 06v0p.0z 75611106 ’ 165 Àpx-nv 670118101) 11009591011 1519106110150; Ap’nç. 96106;,I neci V0101);, 116kmî 11016011; 0501611651,

- H2, sqq. Nerva, cujus litera N, numerus 50. -147, sqq. Trajanus, cujus litera T, numerus 300. -- 163, sqq. Hadrianus, græce ’Aôpmvôç, cujus litera A, numerus 1. - 136. Versus in fine laborat. An pro 1110. Codd. post 316106 addunt 1’. 115Cm1 legendumq 1151101011? N 143. Ductus versus ex V, il. 138. Codd. nonoï 11v5;:nos torr. v 1118. Ex V, i2.

SIBYLLINORUM LIB. XII. 291 135 Tune erit Assyriis, ceu plenus abundet Orontes Ædibus et templis et quidquid nobile visu. Atque hos eximio rex amplectetur amore, Quosdam etiam supra rèliquos. Sed ferreus ipsum Transadiget mucro, finis quum venerit ævi; 140 Et miser insidiis pcrjuri captus amici, Augusta in thalamo, mediæ penetralibus urbis, Occidet. Inde alius sceptra imperiosa tenebit, Nomine quinquaginta notans, venerabilis ævo, Urbis Romanæ multos qui perdet alumnos, 145 Nec tamen ille diu : nam regis amore prioris, Invisum ferient averso vulnere cives. Hinc novus accedet solio dux inclitus armis, Ter qui centenas implebit nomine partes. Regnabit, lateque, patet qua Thracia tellus, 150 lnnumeras perdet gentes : tum barbare. Bheni Turba, sagittiferi simul exstinguentur Iberi. Sed Inox Judæis incumbet maxima clades : Sanguineum tcllus Phœnicia combibet imbrem, i Assyriæque cadcnt multo cum milite turres; 155 Ipsi iterum oppressi sævo sub rage jacebunt. Numinis inde minas commotus sentiet arbis; Terra tremet, sævaque lue bacchabitur aer, lntempestivis nivibus, crebroque tonitru. Tum rex ille potens, media in certamine belli, 160 Gallus montivagus, properans ad ludicra Martis, Non sortem effugiet, sed acerba morte peribit; Quem tellus aliena teget, parvoque sepulcrum Ncmen habens de flore dabit. Dein regna capesset Rex alius, cui frons argentea, cui mare nomen, 165 Syllaba quem signat quadruplex et litera princeps. Omnibus ille locis aras et templa per urbes

151. Codd. oïdrpoëôhuc 8’ ïô. 160, sqq. Ex V, 43, sqq. 152. Cfr. III . 486 ; 1V, 101;VIIL 100. 161. Codd. in fine ÇŒVSÎTŒL :nos corr.; 153. Ex III, 392. nisi malis xansîrm, ex libro V, 44. 156. Pro Geai), dedit Friedl. roôrov, 162. Codex unus ôv xôviç omittit. sicut alibi in his libris; sed hic,ut contra pro quo alter elxôvsç : nos son. calices, in contra melrumI, uisi legas 164. Codd. âmes): xeîvoç : nos corr. (161-06 et prius a elidas. 166. Pro 061w; , ignota voce, [agen-

292 EIBYAAIAKQN AOFOE lB. Kôcuov énowreüœv 3&9 noâî, 3659m nouïCœv, Xpuaâv 1’ fileurpév [ce] reliai; fiOÏÂOÎGIIWŒPÉEGL. 0510; mi. nuyixëv nuer-159m zoom: ans’Eu 170 ÈË aîôürmv ’ mi phi! 7mn» «négrepov aîvôpa’nçowt (Mas: notgocve’ovroc ...... xapomvzîç. Eip’n’v-n 8è [inhuma] yevvîcerm, ônnô-row Écran 0510; évoé - garou 3è mi dylaôcpœvoç nioiâôç, Koci. voyipœv péîoxo’ç [151, Oeytccovro’loç Te Sixatoç ’ Aûzà; 3’ a5 wëcsrozt, nain i351.) nankin; Tôv géra 79:7; ëpiouaw’ ô 3è Tpiroç 6M XPŒTÉGEL, Tpeîç Sexoîôaç net-vélum a aûîàp novée»); mm nptômç Âlloç oblatif, 5595213 p.515: 3’ aùrôv zoïpavoç illo;

-Èx. 35xd3mv émoi ’ roi; oûvo’ua’r’ gG’GETal êaô’Mî. 180 Afrron 0’ ain’ chacune flOÂUGTIXTOUç &veptônouç Bperavvoùç, Maüpouç neyoîlouç, Acimç, Âpœêoîç ce. A703 (méturet a 1067m à. 3736272110; I ’ êîanoleîrou, A?) 1’678 Hapôïo; mîhv êncleüaerav. Apzç Aewôç, à rpiv 791601; mai. zig râoç êEalatmîËet. 185 Kaî 161e 3’ mûri); évoé néon-w. 30Mo!) imo enpôç, rundeœv waloîyaç ’ figéçactç 3’ 15m Gavaïroto. Tôv éTa ’ aïno; oiv-à aï En. ce à rond Te aima Toù’vou’ Fê’ (av Y . . . . 1:P 061w P x me ’ 0:7 9mafia Ç, Èx ovaiâoç recôrflç’ Écran 8’ a «90’; Te é a; Te. 190 110113:1’- 3’. En! êxrele’aï. 7.. Y xparapèç E”9 (LEYŒIPOLGL YP Aarivorç, P 9 DIV’IÎPMÇ sium nargôç’ êcaun’m nixes; mon; Koo’tL’rIcaL muet?) Te mai égéen) 1’13’ élétpown, Ev" 1: , ayopauç - a. vomi; au .3, polum - GUVx æ(9mn xçatrouop.a ne - 176, sqq.Tres Antonini, quorum tertius sera regnaturus Lucius Verus junior, cujuslitera A, numerus 30 [falso tamen hicprædictus, sicnt lib. V, 59 ].- 177. Ho- rum primus regnabit Antoninus Plus, cujus litera A, numerus 1. - 178, sqq. Post dum videtur 06mg, a sacrifierilos , u etsi seu simile quid. quantitas obstat, nec bene respondet se- 172. Ex III, 368, ubitamen Eüpu’mn qnens vox àvaflfiaet. legitur, non slpv’wn. Deinde codd. puxpd. 167, sq. Alluditur absque dubia ad pro pantoum: sed nihil mirum. quum continuas Hadriani peregrinationes effu- tale mendum occurrerit jam , XI , 259. sasque in augendum urbium decus im- 173. Codd. 0510: 6’ âvaE. pensas. 174. Codd. ra non habent. 168. Ex VIH, 53, sqq. 175. Codd. nain 6(3) : nos corr. Cfr. l’ll. In lacuna, quam uterque codex enim supra, XI, 35, 77, et passim alia habet, legi posset saponine; aîôépi vaiœv, multa sont similia.

SlBYLLINORUM LIB. X11. 293 Eriget, ipse suo lustrans pede sedulus orbem, Dona ferens multis electri pondus et auri. Ille etiam magicis mysteria cuncta recludet 170 Ex adytis : quo non alium melioribus unquam Anspiciis regnare sinet rex ætheris alti. Pax aderit diuturna, manu dum sceptra vigenti Tractabit, dux idem hominum, vatesque canorus, Consultus juris sapiens, legum arbiter æquus; Sed fato tandem proprio descendet ad umbras. Tres regnum excipient : superabit ter-tins omnes , Tres implens decadas; sed primum litera princeps, Litera mox alium decies septena notabit. Omnes nominibus læti felicibus ibunt, 180 Italico pictas domituri Marte Britannos, Maurosque ingentes, Dacosque, Arabumque catervas. Quum vero ex illis unus, qui junior ævo, Occumbet, Parthis iterum Mars ingruet atrox, Afflictosque prius, supremo conteret ictu. 185 Et rex ille quidem scissus cadet ungue ferino, Exercens vires : ea mortis causa feretur. Hinc alios veniet sapiens, fretusque potenti Ingenio. Regis nomen geret ille prioris, Incipiens apice a primo; magnusqueibonusque 190 Dicetur. Latiis in sedibus ardus condet Exstincti monumenta patris. Tum mœnia Romæ Argento atque auto, signisque ornabit eburnis, Templa per et plateas, cum forti compare regnans. hune L. Verus, jam supra dictus, sed hic cognomine Verus appellatus (0693p: ), atque ita literam habens 0, numerum 70. -- 187, sqq. M. Aurelius, cujus, sîcut parentîs adopüvi, litera A, numerus 1. - ,

176. Totus est desnmptus ex V, 51. 188. Codd. lacunam nnllam in media 179. De elymo,.tanquam bene omi- monstrant versu, nec lacune: locus satis nato, cfr. V111, 66, et ibi not. certus. Quid enim si post lxœv insentur 182. De L.Vero, cur sic ante M. Au- xaürôç? Cfr. infra, 270. relîum positus inveniatur non suc for- 190. Codd. 1101M: 151v. Deinde legen- asse loco, vide pot. dum videtur nparepz’bç 0b Badriani mau- 183. Versus laborat. An 110190111110th solenm ad nos usque permanens arci si- legasI media licet male correpta P minimum. 186. Codd. wifi, sine sensu, ubi nos 192. Similis sæpe versus in Sibyllinis, afin). [Il , 587, etc.

294 211517111me A0102 1B. Kai 11015 Punaioww 61101010111160.5101 57.110; I 05111610101: 110151101; ’ 1.169111! 35 111v 55011011101551

11500111 F59p.01vôv, 61161011: 115’701 0719.01 Geoîo 013901116051: 1190190111117, 11011 1’ 01113901; 1017010110900101;

Tpuxopa’vou; 0610515 31’ 550561111: 0010176710;- Aû-rê’» 7819 650; 0139011110; 11017.01 110M? 0000106051- 200 EÛËotth’vqi] [395’551 [110190111011910v] 611691011 133m9. 11’ 611610111 311 10117101 1515110071: 011159 5111011, Kati 1615 311 001001511 flot-h 1157011010 011101210; Eûceêéoç 7.511951 «59115711011601; évwcuroîç.

E1; 3è 10 1591101 81010 v5’0v y6v0v 01911901V01351501; E1; 001017151011 [161110, eaveïr’] 13111; 0113 91019115, ï EŒVOÇ) x01901v50v’r1 lmèw 601011111011 cipx-hv, Ô; 351101311111 [5’551] 360 1061101101 1101-190; 5010, Èx yeveri; 00100.50; yeyaêoç, 310135251011 [019x611 051-0; 011’119 5&1 1159100015919 15 107109163 210 Hein-01 1 021019 1157050111101! 1511596101: 1519011117101 Z’nhôo’u, 1101?. 6111010111 019101513051 119011590101v, Ëv 151xuv11’y50101101 11011 111115101101 1157101011 Kü3oçlê’xœw 0190115915; 3è [5116051011 010’051) 010;. 21111.01 35 01501011 19065901: 70151011 119011501110; ’ 2l Èv 301115319 1’600; 501011 115700.11 [11;] 6911x7111, U! Q; 5159m 11:3 690’111 p.5961mv 10v 1117101010 010106. K01 1’615 311 116159101: ’15 611.06 11011 1163501 107901, Ômro’rav 011310; ëvàzë 59011091011111; à 91511-41120; ÜÉ51 5110110xüvœv 10 véov 75m; êv lexe’sccw, 220 Aicx90; 01500156101011: ê11’ 0131 60101; 131151101101; ’ A11. 161-5 11190061111 119049651; 11.5701; [où’hpoç] 0111119, Mîîvw 15110076915110; 1101101 11605-1011 ëv Balade), 11119 0013901961105 3011011; 9101901101 115371051; I0011615 P161111; 07.001! [x96v0v] 5770; 5611101,

- 196-200. Obiler de legionis Fulminatricis Imiraculo, non tamen ut Christia- nornm, sed ut ipsius Aurelii procibus impetrato : vide not. -209, sqq. Com-

194. Ex llI, 382. Cfr. XI, 200. 202. Codd. and (3010115101. verbis in- 197. Codd. 1101! 161." 0’1’v3901;. versis. 200. Codd. 513501115110; 09. 1101961 11011- 204. Codd. [31’011 13v véov Yôvov. 9611. 205. Codd. 1101104101 Oavérrq). l 201. Ex V111, 299. 207. Codd. à); ôexéômv 5x 5150.

SIBYLLINORUM LIB. X11. 293 Romuleæ sed enim genli succrescet atrocis 195 Pernicies belli , quo late vasm jacebit Hostilis tenus Germania. Maxima sed tum Prodigia exsistent cælo : quippe agmina tota Conflictata siti, regis pietate periclum Effugient : olli facilem Deus annuel: aurem, 200 Orantique dabit. subitos de nubihus imbres, Ast ubi, quæ cecini, compleverit omnia tempus, Illa pii magnique ducis veneranda potestas Deficîet, plenis in se vertentibus armis. Fine sub extremo vitæ, sua pignora terris 205 Ostendet genitor; placida mm morte solutus 1 Occumbet, flavo juveni sua regna relinquens, . Implens qui patrio bis denas nomine partes, Natali imperio succedet regina hercs. Artibus ille suis reget ingenioque sagaci 210 Cuncta : sed invicti res Herculis, æmulus impar, Vincere dam certat , magnisque exsultat in armis , Venatu clams domitorque insignis equorum , Solus aget secum plenam discrimine vitam. At Bomæ cives illo regnante videbunt 215 Signum ingens : nebuiis urbs caligabit opacis, Astantem nemo ut comitem dignosccre possit. Et tune horrificum beilum immaneSque dolores, Quum rcx, insani vertigine raptus amatis, Virgineum teneræ prolis violare cubile 220 Ausus erit fœdis deteStandisque hymenæis. Solus abhinc vacua mærens rex magnus in aula, Vindictam meditans, cadet inter balnea cæsus; Rex homicida cadet, fate delusus iniqua. i Tum scito Bomæ magnos instare tumultus

modus , cujus græce litera K, numerus 20. - 224, sqq. Roman civiles motus post exstinctam Antoninorum sürpem, uempe [ supputanle Nostro] post imperatores

209. An crânais, ut supra, 12.1, et 221. Codd. oükqpoç (sic) : nos con.

alibi.212. Mai. ex xuvnyïauauMon. Hesychio cod. utnos. bis 09mg habente et oülipwv ôÀEOPIÏwv. emmi); 615’- 213. Codd. oïoôev de: (sic). 222. Codd. lamât labo-Hou. 217. Codd. «aucun r: : con. Friedl. 224. Codd. Opôvov, ubi no: xpôvov.

296 EIBYAAIAKQN AOIiOE lB. 225 Zn’lou nonpavi’mç Ëvaxev ’ 1:07.101 3’ ànokoiîvrat nanasimct Numen; ûn’ Âpvxoç talquoient. Kai 1615 x’npaücsi Î’tôim, mi. mîw’ ahurie-5L, sont raipoç [LOÜVTI wolëuoiç «011032ch ËSPŒGEV. Klaiet nov. acineux-:1, ricain 35’ p.0r. ê’v3095v i709. 230 ÈEo’re yàp npâwoç Baaüeùç, finlaouîxeve 1564m, ç vduov êcelèv êô-nzev êmxeovïotç oivôpcô-nonç, Kai Aôyoç &Guvoî-rou (Laya’lou 6506 filuôsv eîç yin,

Ëvveaxaiâexoî’mç Bacil’ni’âoç 01’sz valentin, Ai; éxwrôv 31g aimai Si; 360 nhga’zceœ . H96; 70R 35 imo-ü ê’repov xpdvov. En 753153km X-n’p-nv sinon-ô; Baaûæùç, 6’15 caïeu gelaæpm; (Pas-70309 aigu xé-g BeËoÀ-nue’voç ôEéî xoûmtî),

Ôyâtôxovr’ aîçLÔiLôv 3159m; GTOLXEÎOV a 3117.07.

Oû’voim, mi. flapi) T7191; Ëxmv - flip-m 3è won-licet. Eiv élémi zoning), ônôrav MIME woleuwmi, flouai «puna-Foi 75 (pe’vot 1’ 02x18 pou-acini. 15, OüMiLevai 1’ ëpnôaç mi. ÔÏIÜEÇ, aïvexa vira; Kmpawi-nç’ raflai 1’ êmyië "(mon Té mi 664398;- Èv Sanéâtp woléymci [Ëaïîo’uevoij fiace’ovrm. Kari 1’675 3’ 60.19; âv-hp fiai riz-mérou oipneuoîo Oûvôuwroç (mut-ibi! ê’xœv, mi nouât mouise; Âkyea nazi crovaxàç, nolloèç 3é Ton êîalomaîîet ’ 5230311090; 3’ aürèç man» gGGETaL, fifi maeîwn Âpnï xpwrepëî, Blnôeîç 05(0va 61.31190). 250 Âlloç mwfimvr’ &piôyfiw Kiev. noleuLcT-hç, Konpavï’nç ëvaxev n’a-nô obi-olim; êneyepeen’ç. Méxpi. 3è mi 691mm flet nolsu-n’ioç Âp-nçi , Kai. «püyewi garé-nerva, mi eiç Biôuvôv 1rz-ï30v fieu Kami. Kùîxmv Séneâov ’ Taxi: 3’ «616v manse; Âpnç

novemdecim nummtos ab Auguste [sub quo Christi adventus in terras uno versu memoratur] usque ad Commodum et cum ipso, id est, usque ad CommodLnecem, cujus tempus hic definitur anno [æræ Actiacæ] 244 [falso computa pro 222, de

227. Ductuin est xnpeûo-ez ex VIH, constet, Bi; énarôv au! Bi: ôéxa au! 660 337, longe licet diverse sensu. Finis ver- filmés-aie? Sed vide not. sus in Sibyll. vulgatissimus. 236. Ad 11’.an suppl. norias: , u: in- 229. Cfr. VIH, 37. i fra, 239. 232. Cfr. supra, 30, sqq. 237. Codd. fiez. 234. An legendum, ut annorum ratio 238. Codd. àyôov’zxovw.

SIBYLLINORUM LIB. XII.’ 297 225 Ambitione mala regni; multique peribunt Palladiis domibus, sævi Mavortis 0b iram. Exin Roma gemet viduata, atque omnia solvet, Quæ prius injustis patraverat improba bellis. Flet mihi cor miserum, fient magno pectora luctu. 230 Postquam etenim primo sub principe flexeris altum , Rama, caput, justis qui vinxit legibus orbem , Quo regnante Dei descendit ab æthere Verbum, Noni post decimum regni fatale videbis Exitium, quum vix bis centum bis duo bisque 235 Vicenos cum sex impleris mensibus annos. Ultimus at ferra fuerit quum cæsus acuto, Post hune regali vacuum te prolo subibit, Octoginta notans, vicesimus ordine princeps; Annorum qui mole gravis, mox proditus ipse 240 Linquet te viduam, tum quum fera militis ira, Discordes animorum æstus, tristesque ruinæ, Crudelesque neces, et cuncta immania fient Regnandi furiis, latoque cadavera campo Quadrupedum atque virum hello cumulata jacebunt. 245 1nde alius decimi quem monstrat litera signi, Accedet regnis, infandaque multa patrabit, Diripiet cives, gemitus lacrimasque ciebit; Nec tamen ille diu z nam fatis victus iniquis, Sævo Marte cadet, ferro transfixus acuto. 250 Alter, quinquaginta foret qui nomine, sævus Bellator veniet longinquo salis ab ortu, Regnandi cupidus, victorque’ ad litera Thraces Accedet : dein ipse fugam Bithyna per arva Et Cilicum rapiet terras; Inox ferreus ilIum que vide not.].-235, sqq. Pertinax, cujus litera Il, numerus 80. -- 245, sqq. Didius Julianus, cujus litera I, numerus 10. - 250, sqq. Niger, imperator in Asia salutatus, cujus litera N, numerus 50. -- 241. Cfr. XI , 260. creberrimus, ut infra, 275, etc. 244. ’Ev Santéôq), cfr. supra, 215. 253. ln BLOUVCÏN nihil mutandum,etsi Deinde codd. noléuoww àeEéuevoi, sine primores duas syllabas male comput sensu: nos con. Noster, quod libro XI , 176, non pecca- 249. Versus in bis quatuor libris verat.

298 EIBYAAIAKQN AOFOE lB. 255 Àocupioiç fission; 0141090690; êEœla’n-aîëei. Kati 1:67: upanîcu Solimç, êmnîâem 6385;, Àv’hp fiOLKÛxO’fL’nTl; oitp’ écru-:961; êmyepôsiç -

OG’voua 8è qu’est. «imitatrices; émanoit), Ënyæî’ov mm pênes! ûnèp Bactl’niaoç aigrît- 260 Eucr-n’cet «agnat! navrât Àccupiœv âvepdmœv ïolléîaç wâcow crparrhv, mi. TWINÔ, ônoréëet ’ Formation; 8’ aïgEsLe pérot upéroç. êv 9926i 3’ m3705 Holl’h unxavi-n, ôloo’çpovoç Âpeoç 6971i ’ Aetvàç ô’qatç, nûauo’v ce Bapùç, a; suivra; (iléus-et 26 5 Ïtlinloùç eyaâiraç êntXOoviouç &vôpu’mouç, 15160100; 3è meivotç] 10106701» XŒIPLV, oioi ra ois-rhp, Euhîcaç XÔo’va Mica»: ânonuue’vœv oîvôpu’mœv,

611’651. ên’ oîv’rolïnv - mi. «à; 3610; âme-mi. aûroïç.

Evô’ (in vnniaxoç Kazîcap 60v in?) 3460.5661], 270 Toû’vop.’ é’Xœv Bptapoî’o Maxnsoviow nivaux, Érotxeiou &pxouévoo - mpi. 3’ orin-06 [1.651031 aînéEaç, Èquü-yarai 36on aiwùv énepxoue’vou Basilic; Èv nûment; avparrîiç ’ ô 3è Bapëatpmoîaw émoud"; Âpxmv êEa-nivnç à veœxôpoç êEa-noleïrai 1 275 971i xpærspiïi, rumen; ai’iiœvi 61.31690.) ’ Tôv mi. reOvnô’ra m; 3m3nhîrmrou. Kari 1’615 3*): Bandai; [lapa-EN êtavacr-fiaowat’ muait); 14911; Êœuaîov Évaluez. K O Ç a I t n Kaci épuyi’n estancias [fichu-117.11] arovœyjz’cst. 280 Ai ai, Aaoôixata- ai aï, Îepoînoh Thipmv - - 256, sqq. Septimius Severus, cujus litera E, numerus 200. -- 268. [Post hune versum omittuntur Caracalln et Gem, ubi nos lacunam indicavimus, minus tamen pro lacuna habeudam, si ab auctore ipso sponte relicta est. 0mittitur etiam 256. Codd. xpa’rfiaat, ubi nos asparti- 266. Cfr. 1V, 119. au, utrumque contra metrum. 268. Versus finis ortus est ex Il] , 258. An axions , ut sæpe apud nos- 191. Cfr. etiam XI , 258. Post hunc ver- tros poetas P sum lacune. nulla in codd. aut edd., omis- ’ 259. Nempe 0b nomen Eeâaaro’ç, n Au- sis licet tribus imperatoribus. gustus, n quad al) endem litera incipit. 288. ln fine præstaret coûté). 263. Codd. unxavfi. I 269. Codd. fiv 6’ au. 264. Codd. tonné; a (3496:, ubi 270. Codd. pansa. nos nôleuôv ex V, 29, quem tamen ver- 271. Codd.!uôloç. Sensus patet; sedvi- sum .in exemplari suc corruptissimum tiosa græcitas REPÏ mimi: pro tapi êaurôv, videtur habuisse Nostcr. et (in-mihi; pro (ànaycxyu’ivë malescripsit.

SIBYLLINORUM LIB. Xll. 299 255 Assyriis campis sævo Mars vulnere perdet. Et tune jura dabit regnandi callidus arte, Solis ab occasu veniens, vir mente capaci , Nomine quem claro nota bis centesima signat, Augurium magnum imperii ! Feret impiger ille Assyrios contra, collecto robore, bellum, Omniaque arbitriis coget parere supremis, Ante alios Romæ populum, quem fortibus ipse Consiliis reget et Martis terrore domabit. I Callidus hic serpens, bello indefessus et armis, Alta virum capita exscindet, multosque bonorum Solas propter opes feriet, ceu sidus iniquum; Raptaque ab occasu, terrœ vastator, eoas Transferet ad gentes, nec parcet fraudibus ullis.

Quum vero juvenis Cæsar cornes additus illi 270 Regnabit, gaudens Pellæi nomine regis, Atque apice insignis primo, qui militis armis Succinctus, ducis insidias fraudemque malignam Castrorum hospitio fugiet; tunc impius alter, Barbaricos mores alienaque sacra secutus, 275 Sævo Marte cadet, ferro percussus acuto, Membraque per vicos plebi laceranda relinquet. Et tune incipient Persarum.insurgere regna, Romanumque ducem Romanus transiget ensis. Tum Phrygia insolitos motus pecorosa pavebit. 280 Væ tibi, Laodicea,.tibique, Hierapoli: nam vos Helagabalus, sed paulo infra recursurus.] - 269, sqq. Alexander Severus, cujus litera A, numerus 1. - 273, sqq. Helagabalus [male post Alexandrum positus]- - 277, sqq. Novorum Persarum, id est, Sassanidarum initia. - 275. ha supra, 249, et passim. et utique referendum hoc ad Alexan- 276. Codd. in fine Stem-ahanai : Cfr. drum Severum primum a Persis victum, Xlll, 29, et XIV, 169. Sibyllina vox quæ deinde a suis proditum occisumque : ruelius ex indicibus cognoscetur. cujus tamen duplicis cladis mentio mon 277. De sensu, id est, de infelici Ale- recurret expressior, 282, sqq., post ter- xandri in Persas expeditione, cfr. omni- restres in Phrygia motus. uo Vil, 45, sqq., et ibi not. 279. Codd. «chum-q: : nos corr. Est 278. Suppleri potest seu qued olim enim femininum noluufihi apud Suidam suspicati sumus mi 7903657., ut libris 1V, loco sua; v vero licenter vel poetice pro- 106, et X", 184, seu and 09716651., ut ducitur geminata consonante, ut in éfau- XIV, l4, seu au! xôqm, seu simile quid, uskinc, x. 1:. À.

300 EIBYAAIAKQN AOl’OE lB.

Yuâïç 7&9 TVPOSTŒÇ «01’ édégaro yaïai lavoû’cu. c693]; . nehâ9m Aüo. . . . Hévô’ô’oa ...... Oiuo’iEev...... infinitive») dv09émov Â959ç êv «skipper nous); 3s son ËGGETŒL aida Àv3965v - aû1à9 [ËWÆLTŒ] mi ahi-olim; 313 odoïo 21.368...» Îrfli’nv xaridsîv, aiemvi 61311949 Tuuvmeeiç néo-ami, 8là p.111é9a 9360; oi-ysipoiç. 9aiyà9 mina . . . 1&9711 3’ il)!» rufian, 290 Aieoue’voo . . . . . T6 ô’oûx 669.0: guivre; iodai». 06 ai névrœv suivra ’ rivai 3’ ici ce w gamin: Ci 666v sionismes mi 53:67.0»! êlaîeovro. Nû’v 3è, oing m’a-pou, Bac-0.2i);l” mie-n; gnathion,P 7 Azimuty ’ ’ ’ ’ , 3«Gavotte * 9 ’l 5 1(ou 70:9 si; suov 711-09 30mm; Aûâùv dogmatisai! ), waücov 7.6701: ’ 063i»: 75:9 aida ï Oie: léyœ- ou 7&9 aièv ê9.oi ô sa: mol-i" oiyo9eôuw. Bottin 3’ oign-auco’v 9.5, mi iue90’eccaw doid’àv Kéresc épi; 31.913011; i zeugmas 78:9 57300sz 21109 Oecmaimv énéœv, «pokéyov Baotlnidhç] sin-[où].

- 286, sqq. Mors Alexandri Severi [historias tamen nonnihil repugnans 1. -- 289, sqq. Epilogus.

282. Lacunis hiat tenus , quas moitis guunt, ac deinde, ubi nos inerte: ex usu modis su ppleri fas est , ut hoc vel simili : Sibyllino addidimus, lacunam habent. To391) 8è monaco: nelépioç Aûoovinoi 288. Codd. nées . ., etin fine du: . . ac. Ilévô’ être: 1196009 êpeEav [âvouôe’u Ouuôv i289, sq. Locus difficilis, ubi tamen Exouo’a] Oluéësv. [nokôôuxpuç] ânon. non absurde olim conjecimus: 709m. 7&9 au». TEŒVTOÎŒU tuée-m 6’ me napéîu, ac 285. ln hoc versa pro coi legendum versu sequenti, AIOopévoto xpôvoio , ut videtur et et ad Romani referendum, uisi sumatur omnia: fervendi seu properandi Rama ipsa compelletur, ut in latina ver- sensu, insolenter tamen. Usitatius énarqu- sioue factum est : sensus utique certus, uévoto xpôvoto, llI, 50. et respicitur ad Alexandri cladem. 291. Codd. uno verbo énirepilaw : di- 286. Codd. post àvôpâw non distin- visil prior Friedl., deinde nos.

SIBYLLINORUM LIB. X11. 301 Hauserit ante alias patulæ telluris hiatus. Boma sed Italicas urbs portentosa’per urbes, Quidquidinulta diu ...... Lugebit ...... , magna pereunte virum vi 285 Mavortis manibus : cives ea fata manebunt, Roma, tuos. Sed quum salis remeabit ab ortu Litus ad Italicum properans, cadet euse doloso, Maternam 0b noxam invisus, nudusque jacebit. Horæ namque [vagæ] : feret et sua quinque vicissim, 2go [Tempore deproperante]. Sed hæc non cognita cunctis; Omnia nec possunt omnes. His debita solis Gaudia, queis Deus est cordi, simulacraque sordent. Nunc, o sancte sator, rex omnis maxime regni, Fine carens, errore vacans, o qui mihi camus i Ambrosios fundis, nunc desine z tu mihi nempe, Quid loquar, ignaræ, solus tu verba ministras. Da mihi, da paulum requiescere, blandaque cessent Carmina corde vago : nam me vis cæca fatigat, Divinis numeris regnorum fata canentem.

292. De Judæorum laudibus confer 297. iluspôsoaav àotôfiv iterum legs- lib. lll et V, ubi multo latius exponun- mus in libri XI" fine, estque petitum ex tur; hic modestius une versu. Hesiodo. Tbeog. 104, qui ipse videtur ab 293,8qq. Sequentia usque ad libri 1i- Homero sumpsisse. nem conferantur cum libri Il fine (347, 298. Codd. xaTâeEÇ. Reliqua autem sq.) et libri Ill initia, quæ aperte vel ex hujus versus expressa jam sunt libro 111, bis desumpta sunt vel his prævia. 3, ubi vulgo ëvôoei, minus recto. 295. Codd. àoiôfiv pro aûô’t’iv. Cfr. 299. Codd. apolévmv, falsa syntaxi, infra, 297, et Il, 347. ln fine autem, sed facile medicabili. Utique manebit 0138i 7&9 oiôa. oint 15’715, lectum est jam anacoluthum. sive syntaxeos mendum, libro 11,4, sq., a Justino adductum ex baud raro, fatemur enim, apud Sibyl- Platouis lMenone , et in Anonymi Præfa- lislas vitio, uisi 0501156in enim: cum tione repeütum, sicut nos suis lacis ob- præcedenti xénon-As conslruatur, et in fine nostrn nobis lectio concedatur pro servavimus.296. Codd. a!) 1&9 sin., vulgata fiaaùntôoç tin-fic.

TQN EIBYAÀIAKQN

XPHEMQN

AOFOE TPIÈKAIAEKATOE.

Àeisew 9.57.0701! XÜSTŒL uéyav . . . . . Âytoç cisaivaroç 650; oïçôwoç, 3g Bots-0.5661 Affine x9oî-rog mi oiqaeûœto, si x96vov d’i9i05v aûroi’ç Àucporë9œv, Kio-7;; ce mi 007.09.5’v00 (invaincu. 5 Rai 1’81 9è»: oüpoivto’ç 9.5 0&0; dénoua-av ênoîyei A7701... Basùeücw ûnè9 (satanisa; oi9xfiç,

Kai..- 309660090; o. Â9n; .0 ’ 61:0 0’ oui-:05 même; (Slow-rait, Naniœxoç 7590:6; sa (fientai-enim»! GÎYOPOLÎGW. Honoi 78:9 nûsuoi ce mixait 1” 003901110011 ce, Io At9.0i mi loupai, 661.6in 9.00.5906 ce ze9auv0i, Àoou9imv 1:5 770’901. 1:07.710i aimât xâcuov aimants, Èdè 2511106671 TE mi ispooolia man. Kai 7615 3*); 115906»! étuvées-am; ailcpmrn’9œv,

Ana. Liber hic cum duobus prioribus continuatur 2 persequitur autem Roma- nas historias ab Alexandro Severo ad Odenatum. --- 7, sqq. Gordiani duo, avus et pater Gordiani minimi imperatoris. --

Tir. in mstis constans, A670: IYI. glossa natum olim ad vocem 7.67m ap- 1. In hujus versus fine lacuna est posita. îAEÉôsiv autem, prima producta, codicum omnium, ubi supplendum dv- etiam Homericis lirmatur exemplis. 09dm0i0w ex libro III, 7. Initio ante 5. Codd. oüpo’wio’; se B. émias-av verbum àeiôsw habent omnes (966v, e (in. lu fine a medium in êm’iyet licenter

SIBYLLINOBUM ORÀCULORUM

LIBER TERTIUSDECIM US.

Magna, jubet Deus ipse, canam . . . . . Ipse Deus sanctus, Deus immortalis, honorem Dans adimensque brevem regnantibus, et sua cuique Tempora diSpensans vitae morti5que futuræ. 5 Hic me nolentem cogit frustraque negantem Regibus attonitis iregnorum edicere fata;

Et Mars cædis amans, per quema o discrimine . . . . nullo. Ambo cadent, puer, ac senior qui sceptra tenebat. Bella etenim, cædes et atrocia prælia surgent, 10 Esuries pestisque, poli terræque tremores, Assyriæ gentis toto vagus impetus orbe, Prædandi furor, et templis immissa ruina. Et tune in bellum Persæ, gens barbara, surgent, producitur , ut in écrivez, VIlI , 325. 8. Nnniaxoç satis improprie de Gur- 7. Codd. divise, 1006690 00090:. Edd. diano natu minima, qui adolescens fuit, et codd. ante hoc hemistichium lacunam non infans; sed vnnîaxot alicubi dicou- nullam indicabant, quæ tamen videtur tur, XlV, 40, etiam pueri jam grandes. satis ampla complures halisisse versus. Il. Codd. in fine dam-rez. Regna enim desunt, brevia quidem illa 12. Cfr.11,14. nec desideranda, Maximinorum duorum, 13. Persas (27.9110171901; sive àkpflo’ro’ic præterea Maximi et Balbini, fitque statim vocat, tanquam barbares, falso etymo, transitus ad Gordiauos. non ut lib. HI, 113 , a industrios n.

304 ZIBI’AAIAKQN AOPOZ IF.

Îv3âiv, Àpueviœv, À90EÈuw 9’ 029.0: ’ nui 7:59i 10610:; 15 (09.070; relaie-e: 15:20:70); nounou 001.6911109, Aixymrhç, émîyœv mi En." Àccu9iouç, vêt); Âp’ltc, AXPLÇ ên’ Eûp9œ-mv ce [30:01:99oov 0:970903:vnv Èxravôcet, napalm; 6717m noleuh’iov 0i7.wàv] , .” . . . . Ëveza: r ’ 1:00.739I, n90300ei; 0 00’I éraipou Kannéoer’ èv 10155:, 109657.; aïôuw: 0:3-4’919. 20 Aûrixa: 3’ «57’ i955: 9L70n69c9090; mixa-mi; se, Ë): 20960; 1:9oqaaveiç, Â9soç (9650;, ëv se nazi oit?) Kaki-49:, mi mies: wâoav xôo’va: t 70517090: 3’ «070?; [Êv 7:19.56] cinqaoré9owiv, éni 71.91.0701) x.’ 00000106 25 Hévfl’ 90.60.1028.; sial. teesiuévat. Évite: 3’ 0510: Èv 7:07.5’90:ç 05950001., 009407017090: 3è yévœvrat, Ana-100:; n°75900 Boum accent, aux. en: n9ov. y7.7. 0100100:z i 0:0va.) v 703:0; a 09m0: s TELGTCOO’YITŒI æ 8 I H90;À xüva; q 0i9yui3ov10:;, : l I zEmma: a 3 è 7311700071: 30 B7000; ei90n6xou; 6730:9 tapi 3’ 391:0: 901m ’ K0:i 1’675 3719:; 50509:0; fampcpwîluw Mathieu: Ëocerai s’v m7.e’9.0:c: i 2690: 3’ Ëxnayï dit-clowns, lv3oi 7’, À99.év:oi 7’, A9aëeç, Ilé900::, BaÊuÀG’iveç, 137.7171700; 07.010000: 3L0: x9ars9à; ùouivuç. 35 À7t7.’ 610670 Pmpaîo; A9nç Fe99.0:v0v 672’001) Â9sa: VIXYÎGœÇ 009.019969ov àzeowoîo, Mi 1’615 mi Hë9090’w ûne9q):0:’7.o:ç 007090km; Houloerà; 1:67.590; ’ vira 3’ 00x Eau-510:: aûroîç. ’ à; 70:9 êtp’ 041117.71; n0703ei90i3o; vivepoe’oon; 4o 1:17:50î1-00 ne": n; i Où; où vn’ et” se ait. 11; Où3è x5712; minerai,P 0251:0; X 3’ où vfiyer’7. ê; 53:09, P i V - 15, sqq. Gordianus minimus. -- 2l , sqq. Philippus cum filio, quorum amborum litera (b, numerus 500; sed pater Augustus A litera, filins Cæsar K designatur, numeris ergo let 20. - 25. sqq. Sub Philippis pax primum, deinde bella, plu-

18. ’Extavüosi absoluto sensu ac , xu’bv, tanquam pumas repeteute Deo uisi fallimur, novo hic ponitur: suppl. pro Romanorum sceleribus P Et quidem êwnôv tel 636v. ln fine codd. «alépin; nescio quo casu, forasse ex scripturæ 61911:: nos corr., uempe ut cladis causa compendio male intellecto , jam in 0:3:- ducatur ab impari cnpiarum numero. xuîw peccatum vidimus a librariis, V, 19. Codd. tassa»; (Friedl. incertum 444, ubi vide not. Infra, 144, sensu eo- unde, 735 1:5 du), ubi nos lacunam reli- dem legetur 3000560); ëvsxsv. quimus, latente sensu. An àîôpin; legen- 20. Codd. xâmeoé 1’. dum. si metrum ferat? An potins 0’16:- 24. Codd. êmtélsr’ : nos con.

SIBYLLINORUM LIB. X111. 305 Indique, Armeniique, Arabes simul, aspera hello l5 Agmina. Romanus sed enim rex, impiger armis, Mars novus, Assyrios recta peler usque profundas Amnis ad Euphratis ripas fluctusque recurvos. Ibit, et attouitos terrorem Martis in hastes Rejiciet, frustra : falsi uam fraude sodalis 20 Occidet in (rastris, ferra percussus acuto. Purpureæ tum vestis amans vîr Marte tremendus Finibus exsurget Syriis cum Cæsare nato , Imponetque Jugum terris : regnabit ulerque, Nomme qumgentos referens; sed litera patrem 25 Prima notat, natum vicesima. Qui simul ambo Imperium, bellique et pacis jura tenebunt : Aurea pax terris, sed non diuturna Yigebit. Ut si forte lupus cum pleno fœdus ovili Junxerit adversus metuendos dente molossos, 3o Mox teneras lacerabit oves, atquc irrita rumpet Fœdera : sic reges in prælia sœva superbos Impellet gravis ira; Syrique immune peribunt; Indique, Armeniique, Arabes, Persan, Babylones, Mutua terribili miscebunt fuuera hello. 35 At quam Romano Germania cesserit ensi , Oceanique tumor domitis subscderit undis, Bella recrudescent multos agitauda per annos Cum gravibus Persis : sed non vis Persica vineet. Namque ut sublimi ferientem verticc nubes 40 Non poterunt pisces nando qonscendere montem; thue exsors aquila est nandi , testudo volandi; rimæque populorum calamitates. Durabit interim Ægypti sub Romanis servilns. donec Roma implerit uomiuis sui numerum 948 [sicut supra dictum lib. V111, 151, ubi vide not.]. - 26. Codd. Oeuiatàvoum, hoc accentu. alias scriptum in Sibyllinis invenimus 27. Sibyllinum est immun; noléuou, pro à-iroëçâv’io’coum, Il , 105. ut 111, 205, et alibi sæpe. Innuuntur au- 31. Codd. (Néo-puni. tem induciæ cum Persis pactæ. 33. Baâuhîwsç pro Baâulu’wmi. bar- 29. Codd. in fine ônlficemt, sed aliter barum est : sed jam ila V, 115, et confer priore vers", et cfr. X11, 276. Kéxpomg XIV, 215. 30. Codd. aï; (sic). ubi nos (in. 38. Finis versus recurret, XIV, 334. Deinde nagé scribendum videtur pro 40. Codd. vinerai non elidunt. flapi, dubie tamen, quia nepiëèficcoum Il]. Codd. (11:16;. 20

306 zIBrAAiAKnN Aoroz un Offre: mi. Hépcat pompées! vin; yeyoioww linum. 74?), âç’ 660v ce 90m 7909?); iîah’âœv, Kequ’wi ëv 1153429 Neûkou tapai Oéaçarov 33:09, 45 Ènralôtpcp Poing] (tafia-11v (inductrice: billai. Tonka 3511" [êxrén’rai , 566W 8è TOI. affloua Point; Eivapienœç ËEEL, le’ptîopévmo xpdvmo, Toccoôrouç luxdËavraç, éxoüaoî Te airouerpficei Aîa «élu; paysan Mocwnâovioio a’ivotxroç. 5o ÂXÀO 3? (fixa; fiokôuoxeov ÂXeËavÊpeû’cw égide), ÔMuiLévoiç 3L5; Ëîpw simulât»: aîvôprônwv, Âpoeveç ci npdrepov (havai, [761J] àvoîlxtâtç ô’vreç, Eipvîvnv arépEoum 3U fiyenâvcov xaxo’mm. Kari x6109 Àccupiotç figez neyoîloto Oeoïo, 55 Ain-06; 1’ êEole’cei n’a-muon? Xeiyaêèoç, ô; êlôùw Kaiaapoç s’ç urolieepu [Ealnvaïouç] &(Ïtx-n’cst. Hüpanoç épSavîo’eL M6410!) 110711.15 ê’vôa mooüvrai [Aiyaïot] and Sipw ûwepttevéœv dvepéwœv. T).*r,’y.mv Àv-ndxem, 6è 3’ où hâliez. flapi»; Âp’nç, 60 Àcaupi’ou nounou; êweiyoue’vo’u nepi. Gaïa. Eoîç 78:9 ëvi. panifierai ZdTOLK’IÎGEt 71796140; civôpôv, ç Hépaaç nèv ahana; ôïaroëdlouç relativiser, I Aàrôç 6 Poupodcuv yeyaàiç Baanknï’âoç 029355; Nû’v incrimines, 11767151.; ÂpoiÊtov, vomi; aversion; 1:5, 65 HS’ âyopaîç filmaient; TE, mi aîfloiotpeyyâ’ 791064.19, Kari Eodvoiç, XPUGÇ) TE mi. oi’pyôprp fiô’ éls’qaow-rv. ’ È): mûron: 3è gaillard, nuenuamvî mg êoôca, Bâcrpoc Œihiriro’noliç TE, î’v’ 3.621; si; p.371 fiéveoç.

- 50, sqq. Alexandrinorum fraclæ vires propter ciViIes discordias. --- 54, "sqq. Tigris fluvii exundatio in Assyriæ campos. -- 57, sq. Pyramus item in Ciliciam

42. Codd. yeyaôo-w. 47. Codd. eïvapiôpotc et qznçizôuevoi. 43. Codd. Tpôçoç. lntelligenda haud 49. An potins guanaco? dubie Ægyptus Romæ nutrix , et confe- 50. Codd. me 01110:, sine 8’. 0112111, rendus libri V versus ’10, ubi 19096: 349. rectius, licet alio sensu, scribitur. 51. Cfr. 111, 231. 45. Moipnv 1600.va est u tributum 52. Codd. mi, ubi nos rôr’ oh sen- pendere n, ut Faim: ôécoum, X1, 101. sum. Vacat autant post [10(an sequens vox 53. Cfr. V, 17; XII,21. âuôuotpav : Cfr. III, 245. , 54. Codd. 1525;. 46. Codd. rouira 85’ 1:: itéra-rai, et in 55. Codd. natum-05. flué (36mn: n05 001T- 56. Codd. ênnoMeOpa. Iidem deinde

SlB YLLINORUM LIB . X111. 307 Haud aliter hello imparibus victoria Persis Longe aberit, longe, donec fidissima nutrix Italiæ, recubans Nili stagnantis ad undas, 45 Dives alet solito septenos munere colles. - Hanc rebus dam fata moram : quot nomine partes Roma capit junctis numeris, tot sponte per annos Mittet opes arvorum et vectigalia dona Terrarum dominæ Pellæi urbs inclita regis. 5o Sed tibi, Alexandria, canam tibi flebile fatum. Cives quippe tui dominorum injusta potentum Probra ferent, olim qui mascula corda gerebant, Nequitiaque ducum pacem sine lande sequentur. Et vos, Assyrii, vos Numinis opprimet ira, 55 Quos ingens perdet fluvius, torrentibus undis Cæsaris invadens urbes arcemque Selenes. Pyramus in M0psi ruet Oppida, quando cadentes Opprimet Ægæos hominum vis sœva potentum. Nec te Mars trepiaus, misera Antiochia, relinquet, 60 Assyrii belli circumbacchante tumultu. Quippe tua dux ipse virum consinlet in aula , Marte sagittiferos meditans exscindere Persas, Romani late imperii qui sceptra tcnebit. Nunc, urbes Arabum, nunc mœnia vestra superbis 65 Certatim templis, stadiisque ormaie forisque, Et statuis auro, argento atque elephante coruscis; Tu vero ante alias, docta licet inclita fama, Bostra, Philippopolisque, diem subitura tremendam. emmpit. -- 59, sqq. Mala prædicunlur Antiocliiæ. - 64,5qq. Item Arabiæ urbibus duabus contiguis, Bostris et Philippopoli. -

Zaravaiovç sine sensu (plane enim igno- 63. Laborat syntaxis, non tamen sen- tnm nomenet ignota urbs), ubinose conj. sus : sed an layé»; reponas? Eanaiooç de Seleucensibus ad Tigrim , 64. Codd. vaoiç se ôwias: : sed cfr. tanquama Eann, «deal Luna n, cogno- llI, 58, ubi aperte vaoîç aux! ctaôi’ozç. minatis. falso licet etymo : sed Cfr. infra, Cfr. etiam VIH. 123 , sq.; X11, 135,5q.; 96, et vide not. XIV. 210, etc. 58. Codd. GÏYWI, ubi nos Aîvaîot e 68. Codd. fidarpa: corr. Mai. Deinde conj. a!) nrbe Ægis, in Cilicia, ad ostium post (1)0.an codd. ra non habent. Urbes Pyrami amnis. fuerunt vicinæ et contiguæ, facileque 59. Cfr. où 1564:5: râleux, V, 89. pro nua habendæ, ulule mox singularis 62. Codd. 01.5190661009 numerus E1611; pro plurali Emma.

EIBI’AAIAKQN AOPOE IF.

Où yàp ôv-rfcei ce «911.9030119: zayxalétov-rac ZQSLaocoü 10510.09, Kptàç, Taûpoç, Aisuuoi 1:5, 70 É3’ ô1t0’aor. aùv raïa-w êv 0139an iv30inovran Accepe; œpovonm’ rhum, n°110101 nénonôœç, 111701 avnp a? excava; Locov] permises relata-01.1. ÔN69 II 3è y pilonrolénmcwt aI t Iltu ÀkËavËpeüaw , vN a égide) "a I l Asnvo’roîrou; nounou; 1 mon; 3’ 01’901 10:6; 67.515101: AMEN 61109531001! 51:?) bru-milan) Te 1:07.71’œv, MapvaiLe’vœv cruyepfi; [Ëpiëoç] 301’va 1 aîichi. 8è 7061-01; Afin; 9050900110; An; ordo-si. TCOXÉÉLOEO. Kari. 10’115 3’ ou.) 51.5701611110; à?) cùv 10011.31. 10901110115 80 Kannécarat 30Mo); 31.0: 11195051510901! Bacileiav. Tèv néron 3’ 0251’ épier. 19011-5951; Péan; épien’lou Âne; &vùp (1.5705011110; êwic’roinevoç wolsailew, Aaxô’w êîœvasùç, Tptaxoaiœv 029160001. ËGO’E’L’ŒL En 7519080; [magnifia] «01106; 1:”0i1role’acu. 85 Kai 761:8 [si] 11.0010: 11061101; 03571435106; ce (pilou; me 1155015001. Matlab; 101i. âwoçeinévœv Bacilviœv. . Aùrim 8’ 0:5 [filmai] Te, lanlaciau. ra, (priva. 10 Ëcaovr’ êëomivn; 70 31.8: npôrapov Bac-17.17.01. Ëve’ ria-0’111: 301.611.7111; obi-hg [0i1rô eixoîcloç] 31611, A5619]; êx Engin; «papaveiç, lbœnaî’oç (1310.09 90 Kai. arabiser. 8010.14 ê; Kawa-018024631! yévo; 020890»), Kai nohovaîcoc; réas-mi, «miaou hip-01:0? Aù 161:5 cou, Ti’mwa, mi. MéÊaxœ, fia-self 00.0001; ° Aarpaücsiç, 1015149 8è nolüïuyov aüxe’vœ Orion.

-- 74, sqq. Item rursus Alexandrine 0b civiles discordias. - 78, sqq. Regnum desinit Philipporum. - 8], sqq. Decius Trajanus, cujus nomina duo indicantur sub literis T et A, quorum numeri 300 et 4. - 89, sqq. Cyriades, cujus litera

69. Codd. où 7:29 o’ôvûaez. loqui, tanqnam mugis poetice, et sic 73. Codd. 10 06v, ubi nos 600v, quad alias non semel. Cur tamen Decilun nobis est n tantum, dunlaxat ,1 (exempla ætate tam provectum faceret, causam dabit Il. 5L), ut intelligalur n si acces- nullam videtur habuisse. serit iste n, nempe Antichristus sive An- 84. Codd. yen-î); sine sensu, ubi nos timessias, nondum adveniens, sed postea napalm; , sicut in Sibyllinis sæpe, prix. i (p.516fll.605)VGDturllS : vide not. sertim libris V et XI. 77. Codd. Eôouç, ubi nos E0150; e 85. Maiani codd. hoc versu carebant, conj. quem Monacensis (ledit, sed sine 61’]. 80. N011 npaaôutépav vel «050611123 87. Codd. ninrwv 1’ absque sensu, pou suspicari : voluit enim Noster attice ubi nos «flânai 1’, exemplis multis Si-

SlBYLLlNORUM LIB. X111. ’ 309 Nil tibi zodiaci sphæræque micantia signa 70 Profuerint, Aries, Taurus, sidusque gemellum, Et quotcumque poli revolubilis axe rotantur, . Indicia horarum, stellæ. Væ, perdita, multis Confides frustra, si tantum accesserit iste. Nunc tibi, Alexandria, graves, urbs bellica, motus, Prælia nunc tibi sæva canam : pars quippe peribit Magna hominum, cives quum civibus, urbibus urbes Concurrent odiis immanibus, impia donec Irrumpens Mars in medios certamina sistat. Atque ibi vir fortis forti cum prole peribit 8o Artibus occultis atque ambitione senili. Post quem dux alius,Ilomæ florentis adibit Imperium, vir mente potens bellique. peritus, E Dacis ortus, ter centum nomine signans , Atque apice insignis quarto, multosque necahit , 85 Sed regum inprimis, licet atra in morte jacentum , Cognatos, fratres, socios, discrimine nullo. Bella tamen surgent, et cædes, atque rapinæ; Totus 0b amissum regem turbabitur orbis. Quum vero insidias tacita meditatus in ambra, 90 Romanis ignotus homo, Syria urbe profectus, Cappadocum fines subitis invaserit armis, Obsessasque premet, belli non impiger, arecs ; Tune vobis, Tyana, et vobis tune, Mazaca, victor Jura dabit, colloque jugum accipietis lierile; græce K, numerus 20 [obscure, sed baud dubie significatus], vir dolosns, Asiæ partem ad tempus occupabit; dein victus in Persidem aufugiet. - i byllinis inducti, neque id tamen ausuri 90. Codd. «papavfic: sed cfr. 22. uisi in versu tam familiari. 9l. Codd. êx xamaô. 88. Baud absimiliier desinebat supra 92. Pro néo-sui. an potins méca: vel versus 80. sed sensu diversissimo. ln utro- moiser, capiendi sensu, neotericorum que «0615901: et apscôütepov pseudo- more P An vero 115’905; pro «oponces? allica sunt. uti jam alias notavimus. 93. Placeret magis Bi rôts ont. 89. Codd. 11v 6’ ônoiav (sic) ôoho’pm- 94. Codd. in fine 0505i, unde nos 1 si; àvùp ênl 1mm; (sic) E1011. Versum Oie-q, media voce: confer lectum jam influe restituimus audaci conjectura, nec versus finem tuyôv aûxévc Mm, Il], tamen nabis dubia. nempe ut verbis 01:0 448. Sed et alibi aliter, ûnà tuyôv on?» 0111.0160; Cyriades tyrannus designelur, xéva (nanan, XI , 67, etc. Dubium certe cujus litera K, numerus 20. nobis est nokütuyov.

310 i EIBTAAIAKQN AOFOE IF. 95 K00 209111 111016051511 01001109130101; dvôpu’mœv, 013311 21111110100 mire 960510111e90v 01’010, Hvir.’ 01v êx 20917); çôaïuevo; [115910170001 évéywnv], P0410110); 1190191170»: 3101 3’ E5199aî-1010 9001m ,

Oüxe’n Î’œjmiotç ëva1iyx1oç, 0111’ 0170916X01; roo 1056101; Üe’9ca11ç, 1610 1101’901v0; 1011111117511 K01111ré011011 17017017519 1019051; 05010111 013-6919, [Ôv] 1160110vvê01001; 1 ê1rî 3’ 011’111?) 1101136; 6105317011. A11’ 61161011: F0010; (30101153; 151611.11; (50101151509, Kaki-61’s ÈœnaiÏoL; cita-1010101101 Kawa 31021, 105 01’110; Â9n; 00v 1101131 110’619 ê11i. reflua Î’oîymç. K00. 7615 31) 1151.01, 10191.01, 91.0115901175 1119010voi, K03. 116109101 3511101, 01110110107010i011 ce no11iœv ,Ëccow’ êîamivn; 1 26901 3’ Ëxway1’ 01110106111011 ° flint 7019 101570101 p.170; X610; filin-010. 1 10 K Aûrixa 31h Hepcôv êtavoiomctç [011qancrfi9œv]’ Poncho; 3’ 61100001 26901 1189011101 911701170; ’ A11’ 01’) maximum vollLGUÇ 01011901111091 Boum; Ai, 0116001 (paŒovran. 0111’ 0111101150; 757011316; 20v 1115011100111 éoïcw é; 0111009600; dv0903’nouç. 115 Ai, 61:60th 011139631; nie-1’011 x9801! 01191.01 115101101011. 131010117019 X96v0; 0510;, êv 11075 TOÎÇ 700116301» Oi. Cône; (10111019101101: 0111:0 0109.01-rœv êve’wovraç, (Né Eau-011 110113») 70 Gaveîv, 11011 (95651.13 0111’ «615v. A971 81 05, 71:59:01: 209011, 11010036909101 00179659 120 lilial. 7019 1:1’ny1î 001 0111’ i0661œv 10010916111011 Ami, fivrm oû’nor’ Enfin-1001; 1550000111 001. filin 11011 P161111; ô (9073;, 115’701 âne; dei901;, Eùç9oî’mv 3101601; 11011011"; 0191.01 91091013500111,

-- 100, sq. Decius cum prole interimitur. -- 103, sqq. Gallus imp. cum filio Volusiano. - 119, sqq. Cyriades cum Persis in Syriam redit vastabundus. - 96. Cfr. V, 233. nos corr. Est aulem ë0’1001;, a morte 97. Codd. in fine, neptqavëavaae’1ynv, relinquens , amittens n, primis literis anus nepiçuaavao-flynv, utrique sic una male contractis, ut in êu’ipecôu, V111, voce98. Post 6101: nos melius corr. 8’ expungas. 488. 103. Cfr. 1V, 97. 100. Codd. in fine, ’Ito11in 106w. 105. Pro ”Apn; au Iegendurn àw’ip? 101. Codd. «unifia. ln fine suppl. ex versu prime E101]. 102. Codd. où 11601:.ov , sine sensu : 106, sq. Versus duo in Sibyllinis tain

SIBYLLINORUM LIB. X111. 3M 95 Et Syria occisos flebit male perdita natos, Nec jam Luna sibi sacram tutabitur arcem, Quum, Syriam linquens fugiensque urgentia flua, Trams Euphratis aquas latebris se turpibus abdet, [Non jam Romanis, sed Persis fortibus arcu 100 Consimilis. Tune Italiæ qui sceptra tenebat. Pectora transfixus rigido cadet euse, suumque Destituet mundum : nati cum patre peribunt. Ast ubi Romulea Gallus dominabitur arce, Surgent infestæ Romanis undique gentes, i 105 Marte fero cum prole notha Romana petente Mœnia. Tunc pestisque famesque, et fulmina dira, Bella cruenta, suis emotœ sedibus urbes, Cuncta simul funesta : Syrique immane peribunt, Æterni quoniam superingruet ira Tonantis. 1 10 Nec mora, Persarum insurgent fera corda, Syrique Cum Persis juncto Romanos agmine cædent: Sed non magna Dei (labitur convellere fata. Eheu! quam multi fugient orientis ah axe , Et sibi fortunisque suis longinqua requirent 1 15 Hospitia! Heu! quantum tellus bibet atra cruoris! Namque erit, illud erit tempus, quum luce peremptos Felices nimium dicent qui luce, fruentur, 1 Et mors auxilium frustra implorata negabit. Nunc vero, Syria infelix, tua fanera plango. 120 Quippe sagittifera venient a gente dolores Infandi, quales sperari posse negabas. Ecce aderit Bomæ fugitivus, tela coruscans, Audax, innumeris trajecto Euphrate catervis, crebri ut uotandi non sint : cfr. tamen 118. Ex VIH, 353, vel Il, 308. supra, 87. 119. Ex V11, 114, et alibijam lectus. 108. Codd. étiré-1X, hoc accenhL 120. "H63L ce: 1:11]in lectum est llI , 110. Codd. in fine àpÇiGTlth, quad 314, et alibi. Deinde codd. àuçtôôlmv : Friedl. in dupera-raca mutavit : Cfr. 13. nos corr. præeunte 100. Infra quoque 112. Codd. Oeoxpdtopt. vocabuntur Persæ Ioôôlot, 164 et 168. 113. Cfr.ll,158. 121. Ex 111, 315, ubi melius 41v où- 115. Cfr. X1, 217, 227. mimai. An hic quoque sic legas? 116. Taôveôaw in fine versus scri- 122. Ex 1V, 138, sq.; sed ibi de Ne- bendum est vel pronuntiandum 156w?)- rone; hic de Cyriade tyranno : adeo cw , ut l, 378. compilator omnia miscet.

EIBYAAIAKQN AOFOE 11X

Ô; ce xarucpls’ëu, Mai Train-a xaxôç SLŒÜ’IÎGEL.

TÂ-rfæLuw Àvnéxeta, 6è 3è rôlw où’nor’ âpoûcw, nnômv &(ppocûvuat refaç 15m3 30690161. wifi-rag. Hévrêx 3è cul-4’605; mû. yuuvécaç ce npoleflm Âcreyov, &oïxnrov - ëçvœ 8:5 ce Klazîcee’ 696w TLÇ. Kaî où OpiayÉo; En, Îepoîmln, mi au, Bépom’ 130 Kamis; auyxlaâcecea veorpu’rronç 837:1 réxvotç. Aï (indue; vaioucw [in-:6] Kaî’nov 6’90; aînù, 1:18’ 67131601. mû. Âuavov, 6’600; 3è Afin; napaxMCa,- Mapmîocç 3è ô’aouç mû. Hôpoqmç &pyuposivnç. 1519!. ce yàp Àai-nç repéra»: (Maman ldçupoc, 135 A6750: yuuvoîaav-reç, 67m: sïâwl’ &çeloüv’rat, K06. vaoùç èûîiouaw 53:1 1001:1 nouluëoreip’ç. Kari nove rani? mû Havvovin pipa flâna, Muni; Bnôuvoîç 0’, ônôrav 93551 noleuwrfiç. Q AÜXLOI, AÔXLOL, lüxoç Ëpxerat aïylot ltle-fioat, Ïévvot 610w mm cùv Âp’nï nolmdpôq), K06. 110197101. mloîcœow ê-n’ Aûaovïowt 11.6115176111.

Koâ. 7615 373 véôoç uièç ê’f. fm’ dv1135? 16741:9 Èëole’aet Bac-11’110;- wapotun’xa 3’ euh-ô; ôleï’rat, Aucceëinç Évexev. M815: 3’ aÔ-r’ 659551 man! illo; Àpxùv oüvo’uatroç arpocpe’puw * 101735 3’ «51:5 muâmes

Âpnï xpœrepiïi, (3171653.; «116m; ctâ’n’pcp. Kari nom no’cuoç [aïno-1.1.x] &wokluuévœvv aîvôpoSn-œv AoLuÇ) zani roumi ’ Hépcau 3’ émît uôlov Âp’noç

AÎ’JGLÇ êaopysn’aouat neunvdreç Aûcovîoww. 150 Kaî 1’615 PmlLotth (par); Ecce-ton. ouï-rôt? guêtra ÀpnT-Ïzp fiat ô navücm’roç indu-511.1770; x. 2119m; npoçavaîç, mi vivra 367119 statufiiez. Kali 1’615 8’ flexion mût; ê’caerou ’ aîucpî. 3’ oïp’ dût-Z;

-142, sqq. Galli et Volusiani exitus.- 144, sqq. Æmilianus, cujus nomen grœce Aluùmvôç, litera A, numerus 1. -- 147 , sqq. Persarum incursus in Asiam: Odenatus defensor et ultor. -

125, sq. Ducti sum amho versus ex 129. Codd. tapât nôhc. Initium versus 1V, 141, sq. ubi vide not. est VIH, 130. 127. Codd. in fine, mol-Met. Cfr. 130. Codd. munificent : nos com VIH, 55, unde aperte versus hic, Iibera Chalcidem veto Syriæ patet intelligen- quamvis imitatione, sumptus est. Ipsum dam esse, Berœæ urbi, quæ nunc Hale- (rubicon: libro V111 est sont-555L. pus est, vicinam.

SlBYLLINORUM LIB. X111. 313 Consumet qui te flammis, atque omnia perdet. 125 Jam non urbem te, misera Antiochia, vocabunt, Stultitiæ pœnas quum solves vindice hello, Prædaquc (acta viri furiis, sine cive domoque, Nuda jacebis humi z flebit, qui viderit, hospes. Tuque triumphus cris, Hierapoli, tuque, Berœa, x30 Ambæ cum misera deilentes Chalcide prolem Amissam! Væ, qui Casii juga celsa, et Amani Qui colitis rupes, vel quos Lycus alluit amnis, Marsya quos ambit, vitreis aut Pyramus undis. Namque Asiæ extremas ibit grassator ad aras 135 Hostis atrox, urbes populans, idolaque secum Abripiens, et templa solo ab radicibus æquans. Par instat tibi, Pannonia, et tibi, Gallia, clades, Mysis Bithynisque, férus quum venerit hostis. O Lycii, Lycii, lupus en venit, ora cruore Tincturus, quum Sanni aderunt, gens aspera bellis, Et Carpi Ausonios illato Marte lacessent. Tuuc notha progenies, immanibus effera cœptis, Filius interimet patrem ; mox ipse peribit Impietate sua. Dein alter regna capesset, Insignis primo numero, pcriturus et ipse Ludibrio Martis, ferro confossus acuto. Inde novum mundo exitium; multique peribunt Pestibus et bellis. At Persæ rursus ad arma Prorumpent, gentem Ausoniæ nomenque perosi. Et tune Romulidum flet fuga; sed novus ipsis Missus rex (le sole aderit, rex atque sacerdos, Ex Syria venions, astu qui cuncta patrabit. Tune erit urbs Solis, quam circum vana frementes,

131. Codd. vaiouo’l sine 611:6 z nos add. ut patet ex Zosimo, I, 29, habente clas- 133. Cfr. 1V, 97.. sicum de ista gente locum. 134. Codd.tào’ipai tepo’trmv. 145. Codd. (pépon , ubi nos «papé- 135. Post 6M, supple 6’. pan ex XIV, 106. 138. De bellatore isto confer supra, 147. Unus codex aima-p.0; non babel.

73,139. Luditet Nosteribi inn01. verbis similibus, Cfr. 152. VII, ’Ez Eupf’nç 123. npoqaowsic modo lec- Aômoi et 1.61m, quod latine reddere non tum ont, et bis quidem, 22. de Pliilippo ; potuimus.141. Codd. 1(1me 90, , pravode Cyriade accentu, myræ : nunc rege simul de et Odenato, pontifice. Pal-

314 EIBTAAIAKQN AOFOZ IF. [Hz-590011.] (1301.111wa (9060981; 11710M101: 011100.01; 155 Ûvîxa 3’ «51’ 01950110101 61159115ve’œv 1310910111011 Âv39eç 0197110001 3130 x01901v01- a; 112v êçéÉaL

ÉÊ3011éxov1’ 0191611011, ô 3è 1911011011 01910110750 ’ K011 161e 3’ 131110113an 101890; 011011111011 6111510001 Païœv, 11011 3119015001 111511111 3100010111 êyei9œv, 160 9110019111 w101v0’x9m0v 3901001. 1100101 11070.31,

(51.111311 069011101 1907110111 ’ 1’111. 3’ 011’116; 61.111011.

131311590101; 3’ 117101190; 9.0181 10’113’ 15501. 1:00.111 0170.0;

Hewoîmv 11011" 6’911, 9.59.0111); ëv 7010191 110100106011 10661.00; 0.71901; T61’ E7116051011 11116110111110; 165 A5110; 11011. 1903596; 1e 111011, 1111511011 (91.6701 1101011111 °

A11 161e «51’ 615’051 11010171: 1101i. dv0113é’1’ 16719.19 Eûxe901œ1’ 9.010011 1e 603v, 31011 M901 uëyncrov 10561011 (90609011, 01011111011009171101101 11070.81, Toioëoîmv 1e 19017011 ° 5’111 3’ 011’111?) 11530; 61111301. 170 A1313; 391 67161011190ç, 01711651110; :1011 oï’trhcroç,

1,19551 Èœuaûow 113’90011. 3’ 5600111’ 01101110131101. 1111.01, 0111015" [5010-0106 7.609.011, 01è, 1101600v 010139111 Éne1ë9œv Ens’aw - 3è; 3’ 19.0961000111 01013611.

- 155, sqq. Valerianus et Gallienus, quorum literæ græce scriptæ 0 et F, numeri 70 et 3. Horum unus[pater scilicet]Saporem Persarum regem, serpenti assi- milalum, male multabit. - 162. Macrianus, sub figura cervi , serpenljbus, id est, Persis, bellum inferre parat. - 164, sqq. Rursus Odenatus, qui leoni

154. Codd. 11510011, ubi nos 115’900"; e 162. Friedl. 11151159011, ex codice Mo- conj.155. Ex nec libro 11, dubie. 174, sed ibi’longe nacensi, 164. ’IoôôlouçPersassupravocaverat, non male. alio sensu : cfr. et XIV, 52, 78. 100 et 120 (confer etiam XlV, 66), 0b 157. Codd.é661zp.1’1xov101: cf.Xll,96. sagittandi peritiam : sed nunc momi- 159. Codd. 111190101. nit 10661100: diei pusse serpentes quo- 161. Codd. 1901190111. 111151 8’. que diverse sensu, quod venena fundant,

SlBYLLINORUM LIB. X111. 315 Impunita ferent Pbœnicum opprobria Persæ. 155 Sed quum Romanis imponet jura superbis Nobile par regum, hello metuendus uterque, Hic septemdenas, tres implens nomine partes Ille suc; tum qui terram pede scalpet adunco Et gemino cornu disperget taurus arenam, 160 Contundet longis reptantem tractibus anguem Cæruleum, squamis rigidum : dein ipse peribit. Post alias veniet surgens in cornua cervus, Montibus esuriens altis, qui plena veneno Monstra petet, prædam horribilem. Tune missus ab ipso 165 Sole ferox aderit Hammam leo faucibus efflans; Et celsum cornu, promptum pede, nec mora, cervum Sternet humi; simul et suffusum colla venenis S’erpentem, trifidis vibrantem sibila linguis, Flexipedemque caprum, laus unda immensa sequetur. 170 Ipse autem illæsus, totaque instructus opum vi , Jura dabit Romæ : Persarum gloria cedet. Sed tu, rex mundi, Deus, o Deus, adjice nostris Carminibus finem; (la blaudes fundere camus. comparatur’, cervum [id est, Macrianum], et hircum [un Balistam tyrannumP] debellat, cum iisque serpentera magnum [Saporem regem ], ipse post mm insignes victorias Iongum felixque magnum fate sortitus, [in Noster, falso scilicet adulans vaticinio.]- 172, sqq. Epilogus. ac revera sic dictos in Sibyllinis I , 64, Utique mere poeticum videtur epi- 371 : ludit igitur invoœ ambigus. Sta- thetum , uisi obliquai): et quasi intortam lim fihônsp-nov vocat sub figura leonis mentem Balistæ significat. Odenatum, sicul supra, 151. 171. Codd. 8’ anvuu. 6:11:11. 169. An potins 10206km? Elsi 1020- 172. Codd. am évoé, ut sæpe alias. fiâmv quoque hoc sensu fingere potuit 173. Codd. 66; 8’ lpépav min-w âm- Noster, muata designans hircorum cru- ôv’w z sed Cfr. XI , 324. l

-...----.ooo.----

TQN EIBYAAIAKQN

. XPHËMQN

AOFOE TEEEAPEZKAIAEKATOE.

Âvô (mon. ri érnv à); aîeoîvwroï me èo’vre Kai Bpuxù nonpavs’ovreç aïyow. ioula-[Dm çpovewe, liai. BacùeüewI mine; y inti-:9 envoi);. éôélovreç;ç,1 N 0137] vooû’v-reç (in çaloxonpavïnv 656g aûrèç 5 Èxeaipu, Tôt pékan: 3’ aînkntnonâpouç (imamat; Aewoùç, suacaës’aç, axé-nov 3’ ê-zri 1:0?ch êyeipe: ’

Oüvsxev a’wr’ &yaôôv ê’pymv Studio»; Te langô’w (l’épée; n°996961, flafla; wpouxpîva’re névreç, Toùç litchi ou; noeéovreç 6327150;y TE, s Çévouç ce ° 10 (2x0 6 ou; Man Oaèç aï en!) aiôs’ Lvaiœv Toôrouç inné au; Mi ên’ 00011131.;q) 60.7.01»’I Ç, 61527631.. P i À]?! ôvro’rav P7:16 ) m au"); 1’. (fini nenonflèiç HÜxoy.oç Bloaupo’; [0’] ’IÏEEL, and. mini-m; flânerez, Kai voue’ocç 0 ado-aie in 3’P 06x ËGGETaL Pa animi , s A116. Hic liberl cum P tribus proxime’ î præcedenlibns continuatur. Videtur autem, eorum instar, oraculis persequi Romanorum imperatorum seriem: sed ab Aureolo, futuro imperii, ut tum quidem credebatnr, successore, cxcurrit in vaticinia merci gratuita de principibus fictis et commentitiis, quos numero complures ex suo creat ingenio, vanisque designat literarum indiciis, ita quippe securius ante eventum

Tl’r. Codd. omnes , 256111.; Mm; LB’. 5. ha codd. ànlnc-roxôpouç, ct insatia- l. uctum initium ex Sibyllino Proœ- biles n ; sed in aliis Sibyllinis locis, I. mio, , 1, sqq.; 59, etc. 150, 177, 329, àmoroxôpovç, « infide- 4. Cfr. Il, 163. les n.

- SIBYLLINORUM ORACULORUM

LIBER QUARTUSDECIM Us.

Cur ita, mortaies, ceu semper vivere nati, Elatique brevi imperio fastuqne tumentes, Certatis frustra populis dare jura caducis? Vosne fugit, quam Rex corda ambitiosa supremus Oderit, inprimis avidorum pectora regum Impia, sæva, quibus noctem injicit ipse profundam, Neglecta quoniam justi ratione bonique, Purpureos propter pannos et vestis honorem, Bella cient, lacrimasque serunt cædesque cruentas; 10 Quos Deus altipotens brevioris limite fati Includet, miserosque in mutua funera coget. Ast ubi taurorum Victor leo, viribus audax, Crine ferox, oculis torvus, pecus omne simulque Pastores mandet; nec vis super ulla manebit vaticinans. Sera tamen, post versum 316, redibit ad res sui temporis, et tanquam domum redux, Alexandriæ turbis cruentis inter Ægyptios Judæosque molis immora- bitur. - 1, sqq. T ransitio. - 12, sqq. Leo a canihus persequentibus [id est, Ode- natus ab inimicis,cfr. Xlll, 164, sqq.] interûcitur. -

6. Maiani codd. ôôavovc, sed Cfr. iu- 9. Vacat mû; initia. fra, 46. Deinde pro nônov præstaret 12, sqq. Cfr. Xlll, 164, sqq. usitatius cxoriow legi. 13. Post BÀoaupôç, codd. 0’ non ha- 7. Finis versus valde Sibyllinus: Cfr. hem. VII, 75; Il, 315; X1], 200. 14. Codd. agonie-n vel 0901601.

318 EIBÏAAIAKQN 1101702 1A. I5 Ei in); oïp’ (bannira mm. «mûmes; duit Brian; Eiç Ëpw influons-r. dtmxe’yavai 11.2114163739 Tôv 0è léovs’ admis xüœv olëxovra minium. Kai 7618 Eau-51’ 667’015 rerpaaüflaëoç, «filai. tamtam,

Ï Èx povoîdoçà wpoçavei;1 ’ ITaxi: 8’s aûrèv pansasa. A91K no ÈEole’aen 3L8: dipw duMo-roæo’çœv oivôpoî-n-œv. Âpëouai garémw’ dans 360 côte; â’vameç, p.90) recaapaxovr «9:01:41»: - 11.570001 am 700701.; Ëccerai zip-dml Monod q 9 ra navriN Tel 37171.19,8, a s l Kai. Ûëwç, 7’18è 86m. Toi»; 3’ a5 nopueaiolm o’ÉvSpeç, 25 Xpucoü deuâuevot mi (2976901), oÜvexœ rodrouç Aucoeëéœç xreivoucw êvi. rechignai laÊo’vre’ç. K06. rôts 3’ «51’ aï En duvèç véoç ci L a nr-hç, Koipavoç êâsouaxovr’ dpiôumv, Üuuotpeopoç diem, ç laèv P0611911; ào’eëôçz 61901711], - 9N rapaduîcen , - v 30 Krewo’pevov muât-m 3L8: uivw Basal-dm, Hpnviëa; 11:07ch se mihi: fleuvâw se Aarivœv. Î),(ou-n 81 9auner: l a x 561w sa a [c38’ env] v æou N 567w amusai, Oî’ow 1:59 wpu’mv sida: roidi; imposé-m; - Haine: 7&9 êv armât-5 roide miserai, ouds 1L; E970»: 35 Écrou. (pei3ui7wi ’ d’un; 7&9 éleu’cerm aïno; Oupavoôsv, 179716137191; au: aiôspoç-n a xspauvouç Avepu’motçv l réunis:a a 056; yoméga-:0; î I s 00; 181 (Lèv 615’665; i Enfinrmv aiôoue’vouç oûç 3’ a0 x ueooïc’. xsoauvoî’ç. Kai 1615 3’?) trave’ouaw abondée: noipavov aivôv 40 Nnniaxm Péunç aga-:5962; Èoîym; ce Arrivez. Où’ mon. rsôvnôn min;1 rapinais-57’ 7üaçp’h, l l Ànà moi uünnôpœ mi oiœvoî’ç me luxai; se Ëo’oe’rat, oüvexœ 37mm! oigvfiov êEevaËptCev.

- 18, sqq. Aureolus imperium Romanum adeplurus [sic Nostro visum, sed falso ], cujus litera A. numerus l. - 21, sqq. [Sequitur Ionga series (21-284) imperatorum, ut diximus, temere confictorum sub literis fortuito obviis, quos ideo sin-

15. An melius ôlà Bila-am? Sed Si- 27. Codd.;wd’rôra 8’ figiez, undeMai. byllistæ in præpositionibus et in hac præ- ml 161:5 5’ êEoîpEu, e conj., nec male; sertim baud raro peccant. jam enim êëo’LpEeL pro &pEez in bis libris 17. Codd. voyais-a; : cfr. VIH , 158. legimus : sed Cfr. infra, 52. 23. Post nôs-nom copula deerat in 31. Codd. mimi; me leur. :sed cfr. V. codd. z addidit Mai. Syntaxim aperle vi- 1, ubi pariter vacat 1:5. tiosam nihilmornmur. 3?. Codd. En, ubi nunc iôeîv , sic

SIBYLLlNORUM LIB. XIV. 31 9 15 Heu! miseris, uisi turba canum pede prompta sequaci Presserit hune avido per valles, per juga cursu : Urgebit catulus populantem armenta leonem. Tum rex in terris surget tetrasyllabus, audax Viribus, a monade incipiens, quem ferrea Martis 20 Mox feriet manus et cupidi furor efferus hostis. Hunc gemini excipient reges, sortitus uterque Signa quaterdeni numeri. Fecunda sub illis Fax aderit mundo, populosque urbesque beabit, Iustitia comitante. Sed ipsos aspera hello 25 Turba virum, sitiens auri argentique, nefandis Correptos manibus, rabie discerpet atroci. Et tune bellator juvenis nova regna capesset, Septeno decies numero quem litera signat : Qui populum Romæ, violentis efferus ausis, 3o Militibus tradet lacerandum, propter atroces Regum iras; urbem evertet gentemque Latinam. Cernere jam nulli Romain aut audire licebit, Qualis erat, qualem conspexerat ante viator. Omnia quippe cinis fient, hominumque labores 35 Hauriet ignis edax; quando indignatus ab alto Descendet cælo, flammasque et fulmina mittet Humanam in prolem Deus immortalis, ut illos Ardentes igues, hos frigida fulgura perdant. Ast importunum multabunt morte tyrannum Invalidi Romæ cives plebisque Latinæ. Gui nec erit sua terra levis; sed triste jacebit Ludibrium ventis projectum avibusque lupisque, Mavortis magnam voluit quia perdere gentem. gulatim persequi et uomina sub literarum numeris latitantia exquirere , supervacuum quippe, omittemus. - nempe : tPoint?) ê’ouxér’ èarlv in z corr. 40. Nnnialot hic, ut Xlll, 7, non in- Mai., liberiore, primo quidem aspectu, fanles sum, sed pueri jam grandes qui certa tamen conjectura. 1P6417»: autem, in magnis urbibus initium turbarum fa- ubi Toma] utcùmque ferri potest, res- cere solent. ln fine Maius, priore sua cribere, neque ipse ausus est neque nos. libri XlV editione, quam Mediolani pro- 35. Codd. me: 1&9, nnde Mai. 05107:: tulit, Mol 1:5 Aarîvot scripserat non ex nos corr. codd. sed de suo. quod postea correxit. 39. Codd. utavéoumv : sed confer il. Codd. 061L reevnôrt: corr. Mai. infra, 93.

320 EIBTAAIAKQN 1101102 1A. Tôv [téta recaupoixovr’ 09.005». dirigez 30.010; 8570.09 nageât-3111;, Tapjiotvole’smç, 071’001; 300010016600; A(Il Aswoù; civdpotpdvouç, a? ê-rc’ (2005007070 00-7100) Édè xai’Eûcppoîroto (limnée); épe’nouct. K05. 1’015 3?; 13039.11 1:00.03) 30651010, à); 70 aplv fiai. Aûràp ê-rrùv ôterai. pérot; 705100; êv danédon; coi; 5o Koipowoç in ducuôv êmÊàç, patinez-:0: Gaveî’rw. Âpnï 10007591?) 30800170510; ôiéï 10000:5. .Kai 1’615 3’ oit-31’ 069525: mi ûweppævéœv Pœuaiœv Âne; Âp’n; pelvienne; in? Àccupi’n; évadaixaeiç, To0iy.p.0tro; âpxouévou, noléuomi ce mîVG’ bac-régler. 55 Aûrèç, nazi aman-561» 6005 d’PX’ÏIV êmdeiîan, Kal ÛSGPOÙÇ 011051.. Taxi) 3’ aürèv 1000050; Âpn; ËEoÀe’aet, Soliman: êvi 61905117101. necôvrœ. Tôv pérot 1’957; ëpËoucw ûnépëtov in? ê’xovre; , Ô; uèv Élus) 0290000»: p.0v0idoç, dexaîzlinv 35’ TE rptccôv 60 Eiç, ê’repo; 3è nival; ce rprnxooiowt macfa- Exs’rhoh [ci] Xpuodv ra mi dpyupov êv tupi sont?) Xœveü[a]ouct, vaôv idplîjmroc XELPOTrOWIIThW, Kai GTPŒTLŒÎ; 305600ch ôfltîôijot 7050?. vimç, vaîuara 3a00[0î]y.evor. zain-0’701 1:07.10: ml écalât, 65 Aïcxeoi 1:2 peuaôreç, ion); dtadvflwîcovrat 1056100; Hai9000ç ra Bafiuëçdou Eûppoîrozo, Kari M0300; êxepoüç TE, ml 02590306000; nolentem-al; Macsaye’raç, Hépaot; TE cpaparpopdpou; civilpcôwouç. ÀD.’ ÔTEO’TŒV 31501513; i361]: poissa tatamis-0v., 70 licitiez; ànlorépoi; axfiwrpov Baal-[fiait uioïç, K00. Géant &vnÊo’Àixîv’ ai 8’ enfarina 1:02:90; éperuâ’w

AWGŒIIJÆVOL, mi IXSÎpotç êtponliacow’re; Âpnï, Ei; ëpw ôpp.1îcouatv imèp (5001171100; 0291-05,. lel. rôts aoüvo; rivai 0&0 apud-ru»: «on; [pâlkov] 75 ÂpEat, 3008070110 [LOÎPOW êmixljsrou 3009i. 150701050;

48. Finis versus jam alibi lectus, Il], ’ 51. Versus in his præsertim ultimis

294,49. Sic etc.codex Mon.libris ënùv 3.61101frequens, vel âpsi vel ubi029-0 habentcodd. pro 079m, plerumque 9.01161, et sic videtur Mains in cod. 52. Versus jam lectus, XIII, 154. Ambros. reperisse, unde même. con- 53. An verins 0717.0; &vfip ? jecerat z at Vaticani duo êneEe’Àen ce , 55. Codd. 619x51; ubi nos àpxfiv : Cfr. qued Mai. in altera ed. vulgavit. I, 292.

SIBYLLINORUM LIB. XlV. 321 1nde quaterdeno numero spectabilis alter 45 Regnabit, Parthos qui Germanosque domabit, Horribiles rabidasque feras, impune vagantes Oceani super atque Euphratis fluminis aras : Et tune Rama iterum, qualis fait ante, resurget. Ecce autem, lupus ecce tins, fera bellua, muris 5o Missus ab occasu assiliet; qui deinde jacebit OcciSus Martis rabie ferroque cruento. Protinus audacis Latii dominabitur agris Mars alter, signat numero quem litera princeps, Ortus ab Assyria, lbellaque sibi omnia subdet, Atque ipsas caget tractantes arma catervas A U!L71 Imperium legesque pati. Sed ferreus illi . Mars vitamieripiet, perjuri militis astu. A Tres posthacisurgent, corda imperiosa, tyranni :1 Hunc primus :desjgnat apex, vicesimus illum, 60 Ast aliumflnumlero [acta ter centesima signat : Illaudati omnes, aurum argentumque, quad usquam est, Fomace ingenti, templisque avulsa liquabunt Ornamenta; deosque simul. gazasque deorum Vincendi stimulas pro se pugnantibus addent , 65 H00 pretio nil turpe rati : tamen in sua mittent Vincla sagittiferos Parthos Euphratis ad aras, Infensoshque. animis Medos, longumque comantes. Massagetas, necnon pharetratæ Persidis arma. Sed quutn rex proprii perfunctus munere fati 70 Majores œvo natos in sceptra vocarit, Jus fasqueiobtestans; illi mandata parentis Nil veriti, mora nulla, graves in prælia Martis . Armabunt dextras, urgente cupidine regni. ’ , Et tune unus erit princeps, quem tertia signat 75 Litera; inox idem gladio confossus obibit.

z 56. 1nitium versuscfr.V, l9,et paula G2. Codd. 14017560001. ante, X11, 23. 64. Codd. 0066611501. Reliqua versus 57. Cfr. V, 51, et Ylll, 65; sed ibi de Homerica sunt, Iliad. a), 381. Antoninis, hic fortuito de obvia quoque 68. Codd. FŒO’ŒYÉTGÇ une a. prædictum.61. Codd. axés-hm 69. xpuaôv sqq. racor- Cfr. 73. Cfr. 111, supra, 116, 16. sqq. rexerat Mai. in cd. pr. 74. Codd. in fine, son) dm. si

XIBTAAIAKQN A0102 1A. To11 9.0101 11013.01 Emma la? 011107010111 0101701011. 119019.01 115’901rs’; me 01:09 Baal-I130; 0191m. E1; 8’ 019521 11570100910; ûnepasvëœv P1090110»: ’ 1196050; 0111015 13901805 X011 1110111101 01.01117); 310101001. 80 Kai 10”11: (Domina 116711110; 11011. H91; 10571011, 11111010111 106610111 9.09 1119.01; 3011501 111590630. K06 110001 11900715027011. 01:0 1’ 01113917»: 301960190191611010; ’ Etdîov :1011 Tpiicoîuç, Bn90-râ; 0’ 11 peyoîlauxoç,

1517.07.01; 5190117011. 111 0119.0111. xal. 0230131001. 85 ’l’lfiuovAaoôi’xsm, 00 3’ 019.19’ crût-fi 91.470111 0119.1.1 Ânpnxrov nûepav 3101 300016101; dv0916n’aw. Ai 9.57.501. To9101. 6è, 310111011 02’90; n’a-11011005, (31110670111 1307110; 19015011169010; 50011115111119, Mana; 3’ 00 19011019, 1110111102; 3’ 915006’ 5’111. 7an 1101111011. 31.011. 0019.1011 13E 00901voô’ 01190110500011. q 90 Kali. «du 84. 006157011. 001170.50; 119000051; 09’ 1101191001. 11073101. 3’ 010 jas-1?: 1001M évadais; flyeuovie; 150010.00; 11151150001, une)»: 1391301 119019690vreç. K41. 1’67: 3’ 010 garai 7290190; 11010111171; 00101101109, 001109.01 "min" 01910111311, 1107011011; 111-9017101101. 11511010009 Ôv pépons; crégîoum 10191.11 130101111180; &9xi’ç, ’ To0v09.01 6’ 360100 glana 3007.01; E9701; 719012014111. 209.01 si 101 ËGTat uéyat 1’06 119011101110; divan; ’ Meac’nyù; To16900 a Vipoûn’toiü 1’ 159.0111011, È); [(111an 701171; VÉŒ 1:1; 11611.; êîamh’ïrai, 100 1101M 75 13910190 Te, Ba9000svéoç 71010111010. 11017.01. 3’ 010 05109.01 15 Il9011’oviri31. 7.011. (1)9uyïeccw Ëccovrat t 130100.10; 10.51.16; 7’ 1.3111; 01:0 9.0197); [Taxed 01110)] 00111011010 V0009 doux-hi! étalés-cet. :05 Â9E000’1. 9.0101 70’113; 800 Baoüfie; clivait-reg, Ô; (LEV 11910160010111 019109.01: r9açë9œv, ô 81 791.6017»). Toüvaxa :1011. 71017.00; 01629 010150; 5’5010’0950001

82. Codd. in fine non interrogant. 97. In fine suppl. 110101611, quasi 1010- 83. Codd. 9139010; 00’ 1re il p.57. 1011 apoaéën, u seipsum seu mentem ad- 87. Codd. 610.4100160: : air. I, 387. vertet 11, vel uti Struvio placebat, 611011.01. 89. Post çzivn, codd. 11:21 addunt. quasi a nomen istud (Eûyévemv puta, seu De guttis sanguineis saperas lapsis, quæ simile quid) benefactis comprababit 11. frequens in Sibylliuis prœdictio , cfr. 98. Similis versus, X1, 25, et sicpas» X11, 56, et ibi citata. sim.Vacat100, nisi sil pro 106100.

SlBYLLINOBUM LIB. XIV. 323 Post quem canonnent in mutua fanera multi, Regnandi studio, fortes nnimisque manoque; Quos inter senior quidam, numerique quatemi, Jura dabit foui Latio, et reget omnia rente. 80 Tum vero surgent Phœnioibus horrida bella, Quando sagittiferæ descendet Persidis agmen. Quot miseris et quanta dabit mala barbarus bonis! Sidon et Tripolis, tuque, o Beryte superba, Flebitis alternas communi in sanguine cædes. . 85 Et tunc, infelix o Laodicen, tuorum 0b culpas hominum, "frustra horridu hello subibis. Heu! quæ vos, Tyrii, miseros manet improba mimis, Quum sol in media dèfecerit axe, deoomm Nocte œgens faoiem, nigro quum sanguine gante 90 Stillantes adhumum cælo labenmr ab alto. Tum rez a propriis cadet intox-foetus initiois. Post hune veniam fœdique tyranm’ , Mutua quos perdet nevi! disoordia bellis-2, Dum regno accedat, senio venemndus, et idem Insignis quinto numero, vit milie asservis Fretus et ingenti plebis succinctus mon , Nomine qui factisque bonus dicetur eritque. Signa omnem terris, illo regnante, dabuntur: Tauri inter gelidique niveau cacumina minutai , [00 In Cilicum tellure, novum tum diruet urbem Formosam validamqne potentior impetus amnis. At Phrygiam crebri minque Propontida motus Quassabunt. Exil rez morte solutus Succumbet umbo lento fatumque morami. 105 Profitant; excipient gemini moderamina regès, Insignes numeris hic ternis, ille trecentis; Malus unde neces intra sommjuga Roman -

99. Cfr. Xlll, 132. 103. Codd. duré; cum vol sine se: 100. Nia. 11.; quam, Anuarbuannui- a". mai, lur, quippe post similem casum, Nerva 104. Codd. enleôavë), barbare, pro impotente, restituiez, ut estapud Suidam; quo Lobeckius Id Sophocl. Ai. nudam?) sed non ideo, niai poetice et improprie, suasit; nos recepimus. mais urbs dicendn. 106. De ingratu synizesi winuwim, 102. Codd. opuyïwm sine v. air. infra, 126.

324 ElBTAAIAKQN AOFOX 1A1 P039111; 1111101169010, 3181 11901719011 80.00.8011,.- Kali. 1615 onyxln’up mx’àv. iodent, 003à çuyeîrai Xwoue’vou (30100100; ê-rc’ 01011]: 009.00 Exov’roç. 110 Efip.’ Écran i901 1151610 ëmx00vi01ç aîv09u’m01ç ’ i 117151612901: 0’ 0510i, m9635; [7’] 3005001011 xaflazat s ÈEolëcsl 100m 31019000; ên’ ’aîweipovu yaî’av. A0161 3’ 01013 necoüvran évî. troh’noim 309.5575; 115 Âpnï 11.9111159351, wolénou X691». Î’ralnîmv. K00. 761:3 3’ «01’ 69251 BŒO’ÛŒÙÇ 110100-410100: 00110:, Eune’Eœ; nie-av 01901110.»), and; 1969.0111 veilla; . Xalxeo0o’191155 110159100 169w. A0109 Émettre: Neî’Àpçxôfirè9 A1564; 1100125070120; fiwaï9010

120 À93eôcet 36’ 6m 1:0 91.19100: wé3ov Affinroïo, Xtâpnv 7’ 690601.70) .1100; 3è Tôt mina: 10106651, K00. 1r6k910ç, Muni 75, 96001 r’,.«aîv390ànœ0ia1 Te. nouai. 3’ 05:5 7161:1; 011:0 &v09c6116w woleptcrôv Ennemi; 61010051111. Îwô crpœfliç «alunoit» 125 A010; 33 a?) 11’60"01: «9030023; «mon: 01315919.- Tèv pérot, 7911131006010 aî9109.âiv 6:; r’ê’üazxev (59109, P0100101»! 61’950: mi. 0112991506101! aîv090’mov.. I I Èx-rawücu 1671m 009.0906901: 1099130110101, :ï 11690014, À0’009i0101, neven’rolénmç .3 É. ra :Üépcànç. 130 K08: 1:61a- 3’ a0 P169044 Mia-K 6605m; c’eykao’uüwmu X9000") filât»? 1re mi aî9y69qu ’4’3’ éléqaacvn, H [(60949 êwaiponévn; 1 «00710; 33’ Telkaèç iv mûr-fi Âvrolin; mie-w; 1’13’ écnepi’n; 7101061500 001.7qu ° (5010050; Te 069.00; 616900; êwî 101611.! I 135 6.6051. Tèv 9.5131 3’. «En; drapai-r.) M. 0-40-19 Minas 001691500; 00010170; mû paît»: 3190110104. » Â9Eet 3’ d’un; 00109 791630»! 3620500191 êaixùç, -Èv x0611 1510009œn6c1 aîqz’ Élh’vmv-yévoç Écran. liai T61! 3ù (Min; n°01019600!) aïno Moloocôv, 140 K00. 11691060: x1017?) mû. 31E 6096m Ilnvewîo. K00. 161: 3’ in1c056100’2x00inç étuvais-mai; Écrou,

108. Codd. (makôçou 8è and. in Isingulari, ut cum 1150716051 construc- 109. Cfr. 111, 265. k tel. Utique metrum laborat et synuxis. 112. Codd. 1’ post 01496.55; omitlunt: [26. Codd. on; 9.10100 vel balai, et in fine Mai. e conj. 1631m: scripsit, sic in fine omnes âpxuv. Cfr. V, 15, etc.

. SlBYLLINORUM LIB. XIV. 325 Mœnia nævus amor regni cumulnbit iniqui. W il Tune infausta manent periturum fata senatum, [[0 Nec fugiet Sævàsnccensi’ principis iras. » At signum cunctis (labitur mortalihus illo i T empore, majores solito pluviæque nivesque, Delebitque hominum- grando repetita labores. . Ipsi autem fracti Mania certamine réges 115 Italico hello vitam sceptrumque relinquent. Ac tum rex alius, solers cuiimentis’ acumen, 1 Colliget omnigenas, magna mercede catervas, Loricata vocans in sævum pectora bellum; .- Tempore quo Nilus Libyens effusus in ores, I20 Frugifer ille olim, merget sata læla bienni. Diluvio; passimque fumes, passimque cruentum.: . i Instabit.bellum, cædes simul atque rapinas". i Multæ autem, jnnctis bellantum viribùs, urbes ’ Funditus ocoumbent. Manibus tandem ille sucrant 125 Et conj urati sœrnetnr militis ente. Hinc ter centeni numeri quem litera signat, lncipiettnmidos freno cohibere latinos. Ille et in. Armenios fatalem diriget bastam, I In Parthos, atque Auyrios, Persasque feroces. 130 Ac tum magnificæ surget nova fabrica Romœ Auroque argentoque, ebore electroque coruscans ,. Mille superba bonis : ibi cives undique multi , Quos oriens et quos occasus gignit alumnos , L Component sedes : dabit bis nova ju’ra nevasque 135 Rex sapiens leges, quem Inox procul insula distaus, Exstinctum fate, tumulidecorabit honore. Exin tendeninumeri tex, 0re ferino Hirsutaque coma, Græco de sanguine creton, Sub quo Plithia cadet terris urbs nclara Molossis, 140 Et Larissa potens Penei ad fluminis 0mm. Tum gens in Scythiœ campis insurget eques’tris,

131. Sic infra, 2l], et alibi passim. yevr’laemi vel yevéantai, ubi nos yévoc 132. Codd. énaiponém : au ut ad mi- and; z cfr. 1H, 193. au138. referatur? Codd.. 071000901164. 140. lidamin Pro fine flan-ù 141. Codd. mi, innoôôrou. au matirai?

IIBYAAIAKQN ACM: [Au Kari 11610910; 35010; Maiùn3oç 031161 11’910»; Ëcrat fini «papaux «09’ 00161100 1069101 1111985; 060130; 079031691010 un? 0104903010! 11191611101. 1101101 30 nemoüvem 00:0 1902109619 100109116150. Ai. 91118900 x011xoîo 116600; ina90111flnrou Â9nç. K00. 1’610 3ù 50101110; 231000100 76104 éEulawaâEu. 6116501011 :iv i309: 91011919 [360m 61001160110. h Â11oç 3’ «07’ 019501 10790130; 9100611111." niva3eix0slç, 150 Aewàç civà9, ôv mina; 6001.. 00010001 mixtes-00 1099160101 019601011101: ëyav 950in 965w, Aeiooucl. 1101491014, 01010:9 H69om 915946009101. Mecamyùç K61Xœv ce 1:010000vlow 1:0 1101016917» ËGCOVTÆIRÛGFM 350M 6x1390stiut ce. 155 K00. (1)90in 70619 a, 1190100110530; 00000: faim, (Décyavé 1” à 1101102511 0019001001 70011100010504, À11’4100; 16010001 31è 3000161101; 00.171.000. K00. 761: 30 916701 0mm 900; 91196110001 B9070ïaw 0090016010 3 511501 1009111110916101; 110101010170 160 (Pain-ml, iaeeuévnv 3016901; 0101191010 110010710. Kài T61: 31) (501011500 dépurai; 00 çsüEwm 103’900, À1101 00mm 01:0 xu9i 1191119 0600m 013.6949). Tàv 916101 newvixow’ 0191091630 i900]. 110610: 01110:; ÈE Àci’mç r9eçawiç, 3ecvèç 0650;, div-01910110704, 165 K01 0,6001 1161591011 and. évr’ 0091101 rainiez P039114, K61xotç 0’ 15101671010 n 70100010116101; ÀyaWPCM, i EûEeiwp 11611009, 1997.0011; 4101919108301’ 11611109. F K00 «(in 311. flacs1eùç 01901115.; 00- (956501101 31’904, Ôv mi 110111:61:01 véxuv 30030160011101. 170 K00. 761-0 3h, 301011110; 61016705, Ecm’ 3971910 P169111 10310îv01901, 100100 36 701010; 610km. Kai 1671 3’ 0101” 01’950; 6100 Aiyürmoso 910701711; A1100; mi (906196; ’ Hé9000ç 3’ 616011 9107010691003

1H. Finis versus qui! Boum-nm fre- 150. Codd. mina-70v : nos con. quem. De Phaside. unquam in Mæoti- 152. Codd. unus, 1:01é910ww, :1069. dem incurrente, aliquid errare Noslrum 150. Versus in Sibyllinis tritus. non est qued manenmul. 157. Codd. 6.110101; (corr. Mai), et 146. Codd. 9101505 et xénon; (sic) in fine üysivaîc. Versus in medio redan- et148. hôaovç. An 1.1110110000, dans, Sibyllino 0118910? 158. vitio. Cfr. Il , 34.

SlBYLLINORUM LIB. XlV. 827- Et grave fervebit. stagna ad Mœotica bellum, Propter arundiferas ripas extremaque fontis Pocula Phasiaci, florent ubi mollia prala. 145 Ergo cadent multi violenta militis ira. Heu! quam multa virum sternentur corpora ferro! Tum re’x in Scythicum genus implacabile hello Arma metnmque feret: propria dein morte peribit. Ast alius surget, quem litera quarta notabit, 150 Vir gravis, et cunctis memendus, quive profnndam Armenii glaciem potant currentis Araxis, Quive gerunt bellis interrita pectora Persæ. Exsistent Colchos inter validosque Pelasgos Hostiles furiæ, cædes simul atque tumulms. 155 Nec minus et Phrygiæ longæque Proponüdis urbes Vagina ,ferrum eripient, pœnasque priorum Sponte dabunt scelerum, dum mutua funera miscent. Tum Deus ex alto signaux mortalibns ingens Ostendet, multis in se vertentihus munis, 160 Ignotam volncrem Falcam, longi omina belli. Ac tum rez avides infensi militis iras Nequicquam fugiet : sœjvo cadet euse peremptus. Exin quinqhaginta suc qui nomine præfert, Ex Asia veniet, Martis timor, acer in armis, 165 Mœnia qui hello quatiet pulcherrima Romæ. Colchos, Assyriosque, et pastos lacte Agathyrsos, Litus arenosum Thraces et inhospita Ponti Æquora subjiciet. Tarnen hic quoque militis iras Nequaquam effugiet; manibus sed membra cruentis 170 Dilanîata trahentur. E0 tune orba perempto Roma jacebit inops, et gens bene mulm peribit. Aller ab Ægypti magna regione sequeturx Vir gravis et metuendus : hic obruet impete Parthos,

160. Ignotum avis nomen (pâma, de 164. An potius àmzpaxm-âç, a: su- quo181. Recumt vide hic n01.versus infra, Dm, 168, 166. 27- Post valant. un 1’ addendum? pas! quem legilnr addilus in uno codice 168. Versus ex 161 male itcratus, alienus iste ôv un! æeOVnôta , x. r. 1., nimis carte propinquus. malins luth post 168 locum habilu- 169. Versus alias quoque non semel rus. in bis ultimis libris reculsurus.

ZIBTAAIAKQN’ AOllOE la.

MüÊouç, Peppavoôç je, Boocùopisaç- 1’ Âyaôdpeouç, Bperravoùç, [Hëpvouçil ce. (paperpoçdpouç ’r’ 61190:6, . Maccçzya’mç cnohoùç, Hëpcaç à" àmpnvopëovraç. Kari 7615 13411030: wâcav êcâxlle’rou. o’cflaèç alvin), Xfianpœv 21:90:19 mu. Kauxomp nveuoevrz. È274m 351 l 1:01. l Écrou. s agarepèv l ronrona xpwréovroçl ’ 180 069mm» créçavon paca-nuëpinç ra mi ignora Àcrpécn çawoue’vozç ravaudiez bravâmes-w. Kari 761: muai à?) hâliez Qualifie? dpx-àv, Eronxflou’apxÏgevow,I ’ l 1 u 51ml5 I «ln-ç î l auI par?!) Diderot: au; Aulne Sépotg 31160413; &yun-âvmp. 185 A»: émirent i912] 106101) mi; êv xeovî. PtôgL’nç, Èx. (LevaiSogjrpoçaveîç, Écran x1131 yaïow chacun) Eîp-rîv-n 9270211) nolufiparoç, ô’vte Aarî’vor. ZrépEoum Bancal-7m, éoü mugi); eïvexa: nyffiç. v amusovm yole?! ni ëw’ oïvrolïnv [ne] 366w n 190 mFlel q’fiO’OUGl zou. 00X. EOÜOVTU. 1190C OLKODÇ, . l’élu];P xoLpœvéovô’,æ x ô’n si 9:10:y filao v «in 1 v 6031.6; ùnèp Basal-710; àyaxlewoïd oïwxroç: Ana: pwwfioîânôv p.w &çapmïEev. Blé-rom Oûlôguvoç Gévaroç, wpoôoeévr’ r35? ëvl Foin. A110: 8’ a5 parementa mûr» xparepoî «clamerai ÀD-flou; Mayoum, murin 3961 wpoçépovreç, Où Bœcûenov Exovre; shimmy, 02708: rupéwœv. Henri 3è 3*): fluo-cum mutât mm êvl wav’rl, l’œnavÏonç 3è gainera, Févr. Tptroîrou Auovücou, 200 Ana; aîn’ Aîyzîw-rou nexopuenévoç 3551m Âpnç, Ôv Atâvucov9l aïvozxm permvuginv lxocléoucw.v A»: ÔWÔTŒV (pôwo’ç 1:3 Mm (povî’n Te léawa l V Hopcpüpeov Ê’É’EOUGL xlu-rèv Bacrkà’ïov alun,

IIveüymL auuuoîwoucw, ênetyopévn; .Bacùei’nç. *

175. Codd. nepuavïouç ra, pro que propinquum situm, de quo Tacitus, Agri- Mal. IIepvoûç in textu (nam in commen- col. S 24. (aria Uépvovc) , id est, llibernos, recte 176. Codd. gamays-rai; (sic): Cfr. sui 0b sensum : sed an forte ’Iepvoûç legen- pra , 68. dmn, cum synizesi in prima syllaber, ut 180. Codd. «reçoivent: et pampfipinc. nonnunquam apud Sibyllam, [muser- De comme llll consimili in cælo fulgere tim in ’Iouôaîot? lbcros in fine intelligi- visa. cf. Il, 35, sqq. mus Hispanos, oh Britanniæ et lliberniæ 181. Codd. «mégoter. ln fine vole

SlBYLLlNORUM LIB.’ ’XIV. 329 Medos, Germanesque, et Bosporidas Agatliyrsos’; 7 u 175 Britonas, Hibemos, phareçratos sterne! lberos, o Massagetasque (lolo assuetos, Persaque feroces. Idem tune urbes Græcorum inviset et agros, Vir magana, portans Scythiœ et tibi, Caucase, bellum. Signa autem regnante ipso manifesta dabuntur: « r 180 Cælitus-ad mediumque diem septemque trimes Lucida cernetur stellis ardere coronal. Regnabit, namque suc, quem prima notabit, Litera, vim tradet patriam, quum, munere vitæ .--- Defunctus, stygias descendet clams ad umbras. ’ I 185 Hincubi Romanes arces puer ille tenebit Quem nota designat princeps, pax aurea .mundo Fundet opes : erit-hic Latiæ spes maxima gentis, Ornatus propriis virtntibus atque paternis. Hunc et ad occasus properantem et salis ad anus 190 Romani retinere volent, intraque penates I 0* Servabunt regnQ-inoolumem : concordia tenta Civibus et sancti tante est reverentia regis. Ast ipsam sensim obrepens orescentibusgannis . Mors rapiet, brevis heu! defunctum munere Vltfæa . Post alii venient metuendi fortibus armis , Mutua qui versent validas in funera dextras. s Non illi reges, sed etunt sine more tyranni ,- Qui mala subjectis infligent plurima ter-ris, Romanæ inprimis genti, dum tertius adsit . a 1U 200 Missus ab Ægypto Dionysus, Martis in armis, Omnes quem licto Dionysum nomine dicent. As! ubi crudelis leo crudelisque leæna Scindentkregali fulgentem murice vestem, Cumque ipsa dîscerpta trahent præeordia pelle, I

bat Mai. «annelai: àv-reilowtoç : sed est 189. Codd. te non habent. i hic subjunctivus pro futuro. v 192. Codd. àyaxlôroio. w 182. Codd. and note. 194. Codd. «90800:1; : nos curr. 183. Codd.&pxopévou 7&9 ’ êm’pv. 196. Cfr. supra, 157. 185. Codd. 5:19: pro 0’:an , quad et 107. Cod. nnus BŒGIÏÀEIG. Deinde om- olim librario accideratin Promio, 7. nos ahan-690w : corr. Mai. Cfr. XI, 262. 188. Codd. paradai; nudi; «4196;, ubi 204. Videtur supplcndum iniüo mi, Mai. Éoô «0:19:54 reposuit. vel legendum ougpâptlmvteç.

ËlBÏAAIAKflN AUTO: IA. 205 Kai 16m 3’ aîyvàç 01mg, 6’61"t 33.19215 ypépparoç cipx’àv, ËXOpoàç Mepwfiœç épaulu’imoç «spi vine, (PépËwM ensuivant. mi oimoïcæ 12.501041. Aï aï au, mimons noix, peyœlâcûsvs E6341, Omnium Saï ce ardais, ord-m; raids mina yéwn-œa. [DE pérou; same; ô «5900070; époi; Erreur: Xpuo’ë 1” viking!) a mi. oigytîpq) 1’33’ mouves ÈEeyepeî fiât-mixa ce, and ë» néants wporepn’eeiç Km’pam, nazi. vœoïç, nippait, thoron, acadien;- ce, Kari «in 3’ «60., fait 1:56: 96;, du «à mais! isba. Ai pâton. Ke’xpomç, nui [Àpyeïot] , 1333 Aéxoweç, Oî 117291. Ilmeuiv ra, Baflûcxowdv 11 Moloccôv, Tgfmm, maniéras; a, and Minium) lôépnv, Aûxéw n [m6900] en, 9171» «api. êiov (nounou, mon, Aa’pwoaiv ce, and àMmÀm Kaludô’vœ. 220 1ms héron! p.174 sipo; (9:6; imprimes; «enfeu, Èpepïnv cantonaux: àpolyainv mpl inespoir, Kari du au, pas-rhô, «le; tasseau, 9032: NTŒÇ à» ÔEù KaGlMTGW Bah peâolnptévov zig si. liardes 3’ «51’ 595e: eupopeôpoç aïs-men: «New, 225 Èx ymvfiç (tacûfioç a; A-iyiînrou ye’voç 555i, Ôrrlârepoi; ph 1070.13, aîpudrepoç 3è CUVŒËPW, Ôyâa’move’ dPLGFÔV 6’61’ Max-av ê’vwnov aimât Kari. 1’61: 3’ àâawîrmo 8506 Goya-réa: pive; 156ch; aima; xôlwotç brodéëerw. sinua: «Mg. 230 EGTŒI 75:9 pspdmo’ow êqmpæpiozç chômâtes; Aiuoi. nui. lotirai, «flepoi 7’ &VSPoxraaiœr Ire, Kari mon; continuum mi. éfil 106w: intégra: 1m15», Ù3’ énaraaraain xaipëv, and aineûtxoç tin-à Oûpavôeev, calo-p.011 ce, nepœuvoi [relqùeyâôovreh

205. flwèç âvaE sæpe alibi de Mes- pro stpmrïôav. : sed vide supra BaGu- sie: hic autem de bono quovis principe. Mina, V, 115, et Xlll, 32. Deinde codd. 208. Codd. aï a? dû, contr- usum Si- omnes, Sapin , sine sensu , ubi Nui. e byllinum. conj. Aaûkioi: nos Manier, dubium": 212. Codd..1:pnnpf;au. nec tamen multum nos morum! in ip- 213. Cfr. V111, 123, sqq.; Ill, 58, ysîot. media male compta, Sibyll. in sqq., et in bis ipsis ultimis libris, Xlll, diphthongis sæpe peccante. 64 , etc. 216. MOÂOGGÔÇ iguotus est amnis, 2H. Cfr. Il], 294, et supra, 48. qui 0b circumstantin locomm nomina 215. Kézçouç , intuitntum omuino videlur in Thessalie quærendus. Robin

SIBYLLINORUM LIB. XIV. 205 Regnandi studio; mm, cujus litera prima, ne: castus cæsos armis victricibns hastes Opprimet, nique avihus prædam canibusque relinquet. Væ tibi, Rama potens, urbs flammis debita, quantum Heu! pu ’ e mali, quam fate bæc omnia fient! 210 Sed te de mediis res inclitus eruet umbris : Auroque argentoque, ebore electmque cornsca Rursus cris; rursus toto celebraberis orbe, Ædibus et. templis, stadiis omata forisque; Lumen eris rursus populis, velut ante fuisti. 215 Ah! miseri Cecropes, vos Argivi arque Lacones, Et qui Penei ripas, qui stagna Molossi, , Triccam Dodonamque et celsam habitatis Ithomen, Pieriumque jugum magni prope culmen Olympi, , Ossam Larissamque et ’turrigeram Calydona ! 220 Sed Deus ostendet signum mortalihns ingesta, Oflusas luci tenehras, noctemque diurnaux. Et jam finis adest, o rez, tibi, nec grave fratris Effugies telum rabie. irrumpentis atroci. Huic alter, gestans animas in carde ferinos , 225 Succedet, satus Ægypti de sanguine regis, Fratre miner natu, sed (laura fortior, et quem Litera fatali notat octogesima signa. Quo regnanœ graves æterni Numinis iras Excipiet gremio, sçelemm pro. munere, tenus. 230 Nm simul incumbent mortalihus undique canois Pestes atque faunes, bellum cædesque virorum, Et nox perpetna, et terris, quacumque patentait, Tempora vi convulsa, Deique immane furenlis . Arbitrio, motus terrarum ac fulmina dira, carte magis plaœret Ballûaxowov 1’ ’A- 221. An «spi xôcuovi’ Cfr. 1V, 56. xehîiov , ut; intelligatur Achelous, non 225. Cfr. lll, 213. ille in Epiro et in Sicilia omnibus notas, 226. Codd. nom &pimpôg (sic). sed alter in Thessalia. 227. Codd. ôrôm’ixovuætôc 111qu 217. Cfr. and. a, 729. 228, sq. Cfr. l, un. 218. Codd. mepmoü, ubi nos e conj. 229. idem finis alio sensu, V, 151. M900 , etsi prima male corripitur. Finis 232. Vacatmi in medio verni. versus ex llomero, Il. 0, 25. ubi tamen 233. Kaipoüc inlellige de tempestnti- prior in éiov corripilur. bus anni, et cf. Il, 157. Infra quoque, 299. 220. Sic supra 111, et alibi. a 234. Sub filleul, a additum e conj.

ZlBYAAlAKQN AOFOE 1A. 235 [Kai loiïvoi] 0’ 6200?. 30030051911921 0exoi3èç [ra]. ’ 201600 3l ai) 0907191; yeti-n; azimutât xépnvoz, * ïeiovrovholimôv ôpe’mv 10030:, Ër9e av ais-Tu, Ër9eiLe’3è x00»: 1050m 9.000: «pian; 70.230; cri-71;. 11079.21. 3’ «in: 1067.50; ra 0505 9.571 (109.-hure; 240 H91w109.0i’ç nscéwmi im’ aiealâaccr. nepowvoîç. Kari. nomroîç” mûr. 3010 (puysî’v 1610m 063’ ûnalôîm. Kali. 1’613 3’ ai: «50500:: 60100.51); 079040071; (in?) X0900, 7m 51;, ou 7059 0000;, 0100 09005.90») av 90mm. B Tôve s9.000: r ) 11:1er ’I t nouai. l I 7000mî 0 f 35571290510010 245 Âv392ç 10090909531») 7.061019; ânonnant (3901;, Oî 10711190) 00é9E0000 7.06m fiacihîïov cipxjiv. Kari. 7600 098k Bacûâieç ê70’ &ylaà mixai! 13039.11; Ë000vrai, 360 9.0i! 0960m 0i9009.0v xarsxovreç, Eiç 3è! 95’903») vim; 1:0 prévoyoit, citai 1089 003eiç. 250 205950001. Pénal: 2000i ne. x6090v imanat, Kn369.ev01 9.5911100111, 6511000; 3’ 06x 5005120 aüroîç. Où 739090 30009.09 6500 0120;, 003è 9.èv E0120 139.890; 001090010009 61-1. 3?) and 1007.7.2 009700). Toôvexevi a0 (5100.5500: damée 609.0v émie-et, 255 112932110»:s ce 7.11va I 1007.0. s XSÏPOVŒ’ s 1’00; v 7&9 1.981.856 , XaÀxeoOé9nxsç 1000.29.21; imanat. lagmi-0;, 13109111000); enfiévra, 2027.14.32; oie; yuvu’i’xaç, ÈEolécoucw éventra; i101 0x7î1009000w éoïcw. Ai 9.01001, miam ê9mu3e’oç 550x01 «6395;, 260 ll’au3001005021.ç 69m0: 10070510905300 552100171005. l 0 Karl 00’115 3*); «tout 3090x0i9owot, où xatàixdcnov, (Mi-reg ë9099’n95’vreç êtpatpficouci yevéflknv Aïuuviin9œroyo’vœv 0613961! ...... AL; romv 3 ou 1090001; [aryen 9009m 1001-5] (impuni 265 Haines;2 3’l oîv99cô1rouç Q l i3imç a» 109701.00) y ôléccet. I l I C r

.235. Codd. 10.0:in (Cfr. X11, 75), A ut nemo, præ ceteris n : cfr. X1, 194. et» in fine, 41516.50; sine se: nos utrum- 245. Codd. Miônv :sed cfr. llI, 380, et ibi not.; item X1, 216, etc. que237. ’Àm corr. non palet quam’ civita- 247. Codd. paquet; tem intelligat pools, uisi Athenas. 249. Codd. vainc; : sed apex-te nomen 241. Codd. xounén, ubi nos août aliquod iutelligendum victorias affine, ut E001. Nicias, Nicolas. Nicephorus , etc. 243. Sic infra, 249, olé. 1009 oùôai:, 252. Codd. sub liuem , oüôé 90v.

SIBYLLINORUM LIB. XIV. ’ 333 235 Queis addas lapidumque imbres toresque cruçntos.- Hinc Phrygiæ nutant excelsa cacumina terræ, Numnt et Scythici montes radicibus îmis. Urbs tremit, immense tremit omnis Græcia matu. Multæ autem, quatiente Déc, de sedibus urbes Exsilient. subito impulsu, tam crebra tonabunt . . Fulmina, fils nec erit sonitum vitare nec imam; Tum cadet infanda rex proditionc suorum, Castrensem passas, qualem nemo ante, furorem. Post hune certabunt multi (lare jura Latinis, 245 Purpureas regni exuvias sibi (luisque trnhentes, Quas tandem sortis partirj lege placebit. Atque ibi n’es reges super ardua mœnia Romæ ’ Imperium acçipient, quorum tibi litera monstrat Prima duos, alium victoria nomîne signat. 250 Hi Romam atque suis orbem relevare ruinîs Contendent, nec finis erit requiesve laborumv. Nam neque jam parcet Deus aut ignescetlablgltok Terrarum populis, quoniam ’mala Inulta patrarunt. A Ergo terribilem conflabit regibus iram, I . î (4, 255 Pardis atque lupis graviorern, ipsosque cruentis L l Correptos manibus vis loricata virorum, Femineam veluti prædam, discerpet inermes,’ l Sceptra simul calcans, simul ipsa cadavera regum. Ah! miseri proceres Romæ omnipotentîs’, iniqua: 260 Perfidiam linguæ et perjuria fœda luetis. v Tune nderunt multi cunctis e partibus arbis , , m, Pugnaces, hello intrepidi, stirpemqne primum Funditus evertent hominum . L ...... Huic similem non ulli unquam bis ferre laborem 265 Fata dabunt; factisque suis genus omnelperibit.

255. Codd. napôaliq) (sic) et Xeîpov 263. Lacuna eadem in omnibus. et m5106; pro 106;. Cfr. Il , 268. 264. Codd. ayant olxrpùv 161:5, ubi 259. Codd. al pilent: corr. Mai. nos âYOI poipnv noté , sensu ita saltem 260. An ëEot-nohîcrfle? Cfr. Il, 267. utcumque stanle; nec promus male, si . 261. Codd aï garât xôapov : sed Cfr. TEFÔTOV accipintur tanquam «pôrepov , Il]. 358. quod sensus magis quam granulation pos- 262. Codd. in fine yevs’oôau, anus ye- tulat. Ulique cfr.VlII, 171. unde mani- vilflm, unda nos ytvéehnv. lesta ductus hic versus, et infra, 303.

334 ZIHTAAIAKDN AUTOS 1A. MIE: 6:6; mm [fiez] évadiez Quum Quum; Eiç apion élee’pevat, (in-660: xaratexpfipmro, Aûroi êmtppaîacovrat Év immola: Balôvflç, Ali-rima si; [xaraî]xpww êtpts’pevo: murin-rom 270 . Boni: pin: êEfiç nia-:95: mi aîwrtvtlevra tapinai, 1.101105 ënszopévou nounou m1 ônîotfi’mç. . . vina 3’ a5 mana-poix ouvéyç râlai); mpl WfG’mv, ŒpaCo’yeboç] Eeivowt Film mi. Milo-rira natum 1e oïnw iepâw, 191651. 3è TÉZIGTœ 975 noçois; nazi xptfiàç cuvaiysw év 346p.:16t Pépin, Eîç ëçevov creüô’ovfl, lwi. ôuoxaï3em pivot; , Kai ce TalavÏ-nœpoç «on; Escaut iglous-t ueïvotç. Eùôùç 3’ eù3aïpmv wûw ËGGENŒ où and: nuptial ’ Ùcoyjn 3" garou, ôté-rom 1è nourrain tinamou. 280 Kan 161e AŒTËVQV yevrà mina-ra; fluctuai; Ëo’rat, ml harakiri: tu? aùr’àv êEzvaqæücu, Unicité nazi. nuisant yeveù aîcoùeu’roç bmîçîer Écran. yàp yvœcnf ci, irai. 656; aïno; évidant. LËGTI 8E m; faim, 90.1) «90932; dvflpn’mom, 285 Kenpév’n êv môîqo ’ flapi. 3’ caïn-Av Nana; 69mn. Hüaav étoupîZuw Argon» 13’ AîÔconiav. Kant 269m àp’lroËEoucw Eçfipepo: 5:70.009» aïno; Ilà’aav drap-vim Tic? in yiç’ p.671; Écran Keôvàç rivai Bacùeùç, rufian: [Eva (paf [êm]1rip1ton,

- 284, sqq. [Hinc a reliqul imperii intis peuuliarius un! res Min tramât poum] Ægyptui a Syrfi [id au, a Paris] "sans. auxilium et flashs-

266. Codd. aÜEst, ubi nos &Eev" visu»: rectius esse: «api vfioouç. De on- 267. Codd. 61m. pro Mâcon culis etiamtum entantibus, Vide not. 268. Deesse vidam- aliquid initia; 273. Codd. notâmes, pro quo Friedl. sensus enim est a aïno! émépâcovtau: ppalopévwç, eleonj. : nos çpuKo’psvoç, id cfr. 1V, 38, sq. est «consulens, responkum ab oraculis 269. Codd. Maiani, GÛ’I’ÀV laôxpcow, ferens a», mugis profeclo grince quam barbare. Monacensis, GÛ’rhV de IPËO’W. infra, 301, optimum. pro opatolsévmc, Nos utcumque (torr. nec forasse sine a consulentibus , interrogantibus ». Sed veri specie:nam in fabulosa voce Icô- salut Sibylla dnas verborum voees, noti- xpww potuît o nasci ex compendio præ- vam et mediam, quasi promiscuas con- positionis xara’. librariis non intellecto. fundere. 270,3q. Ex VIH, 191, 193. Verbo 274. Codd. lepôv, uisi unus lspdv, caret syntaxis; sed ellipsis potins est utrumque male: cdrr. Friedl. et fare! quam lacuna. 2590mAh vaôv, Il, 14. Statim codd. 272. An potins Mixa 5’ (il? Pro flëpl omnes Hier, pro quo mamans un,

SIBYLLINORUM un. xw. 335 Nam Deus ipse boulines, mala corda, pudore cantates, Supplicio addicet, verbis quicumque malignis Contendent sua probra alienæ infundere vitæ, Ipsum ad judicii finem peecare tenaces. 270 Astra quidem multn et radiantem luce eometen, Instantis belli signum horrendique tumulms. . . Ast ubi fatidicas, quas insola plurima minet, Contulerit sortes, bellumque et prælia norit Externo a populo, templisque insulte ruina-m, 275 Hordes tune edicet et annua farta patati , Si quis amat lucrum, magnas intra mœnia Roman, Bis sex ut valent durando vincere menses Urbs nimis infelix : felix tamen ille rounds, Quum pax rursus erit, quum vis inimica ’fstiscet. I 280 Sed fate soboles erit hæc extrema Latinis Regibus. Inde novi surget dominatio regni , N atos atque (lin seras rectum nepotes, Præsens quippe Deo, quoniam Deus imper-ut ipse. Est veto tenus, hominum gratissima murin, 285 Piuguibus morum spatiis, ubi Nilus abundans Æthiopas Libyasque vago discrimina: amne. Hanc Syrien gentes crebris incursian olim Diripient, prædasque abigent impune per ogres, Donec rez aliquis mittet bene puwidus linum bit lb illo, qui mm regnabit, imperatore. isque Id open: fermdm sunna millet lilium [gratuits et fortuits lune omnia]. - sien! infra, 30X, seribî, construendum 282. Codd. intimes. nempe cum influa seu plenius Mixa a’w, 283. Lectio cana, sensus obscur». quod præcessit. - 284. Cfr. [Il , 218, et Xlll, 43. Prier 276. Ex Hesiodo, Oper. 24, ubi pa- autem in m1. producitur Homerica Ii- riter âçEvov legitur, quunvis minus usi- confia. tate pro &eevoç. Hic vero videtur hæc 285. Cfr. Xlll, 44. vox mercedem indicare iis promissam 287. Codd. ànzipEouaw. qui plurimos commestus , urgente obsi- 288. Codd. àuaprlnv (unus pessime dionis metu, importaverint. àpap’riav) si; ôzxrfiç (sic), ac deinde 280. minaret.- in fem. pseudooatticum coi ubi nos à), e conj. quidem, satis tamen est. ut alia bene multi: in Sibyllinis : cfr. certa, et tri us proxime secuturis versi- Exc. nostr. Celerum notabilis maxime hic bus , omnino Iaborantibus, open] femme locus, quia magna ex parte videtur bine non dubiam. esse sumpta prophelia quam legimusin- 289. Codd. naiômv ne! 946150111511.- terpolatam lib. VIlI, 131, sqq., ubi vide mm: , sine sensu : nos con. Sensus au- Dol. tcm totius loci ex Argumento petendus. ’ l

336. v ZIBYAMAKQN AOI’OZ 1A. 290 ,Kai acmés ppove’tov «api 3etvoraîrotç hi irisai, ÎTaÂinç mie-n; payalôtppovoç [oicu] aipœyôv Kap’rzpdv..lilsiw à" Âco’upi’nç éni oïvozrat 1:61:10»: Ëlfi’g, x21 QQiVlX-ŒÇ êoî; binet; 3’ ËXŒEÉEH, Ava-611mm; «01611.03! Te nanti»: nui polaire: aivvîv, 295 Tëv Nomipavtôv êiri fig ai; noipavoç Écran; Nüv 3è 79.0; nolüuoxeov ÀleEamipeÜo-w niaisa). Oi. 3’ iepiw Ai’yunrov aimipovaz 173v docileu-rov .Baipgapou oimîaoucw, Gravpoflévoç ïambes»; 3&7). Xsî’im Oépoç immaî- râ’rsfléooara «cirre: casher. 300 Àll’ôfio’mv qui; 17.-«’35; Ôhîpsrrm vrwn’cmcn, Kim p.5 si gâtons; tisonna Gécrpaûrœ 1&1] Aiparuupaimsoç Talaônvoü 1:96:14. xaôfipai, Tait; roivuv fluent); ëym 399m «in Sam-11v, l [E519 anvlmvôauléov 30’911 (Lupin miel Tamise?) ’ 305 flux 117011548663 761: [Baîpëapov lv nominer, I EeEvoLç] &Eeivoww- 611v N694; êEuÂærraXG-fi. u 16mg :6; reflue, nazi ûêloç fiant; 515mm. Tôv 7&9 31) ôoôhiov .ûwàtCu-yèv aùxs’va Heu - Ô 1:pr inversaient énévuuoç fiyepovifcaçg V 310 Boulàci’pmpoaeav pi» écœurât; 0510; éliœœw - Toinv Êoulocüww Qu’a-e: noliîespov àvaixrœv. i liai. du 32293315»: 0192.13); çôrixaâüapopoç iîEa, A5122 «pépon ôiîômauj[mluêcîpëœpov àôvoç] 8179.91). I Kœpwov ânon: 901mm, Stqrp’rîiouoiv, (59069114. 315. ’Toîç xaxèv [abri 22206] 31665:. 6&6; ûQymepapvo’ç ’

- 296, sqq. Postes vero [gratis id quoque] Alexandria in barbarorum delapsa malins, non sine magno utrinque. sanguinis effluvio, servile jugum subibil. - 312, sq . Siculoriim [au potins Scytbarum if] in Ægyptum incursio. -

291v. Codd. ohm, ubi nos oie-si. De- 299. Ex VIH, 215. inde Maius e conj. (19076; scripserat et 301. Codd. optique-v. : nos çpaîtouo: 1.291596; (sic) , nomin. pro acc., videli- pro opaCopévot; , a oraculum eonsulen- eet ut rad xeôvôç âvaE reïerretllr : Sed films», activa nempe voce pro media, repngnant codices. Toluin locum nos ut- licenter magis quam grzece , sed ex. usu oumquc refecimus. . Sibyllino z cfr. supra , 273. I 297. Oiô’ obscurum est , et sane va- 303. Ductus partim versus ex Homero, cat, uisi barbaros Ægyptiis opponit. Iliad. a, 528 , quique ideo magis quam 298. Codd. fiépôapov. Cerlum est pép- hic deceat, profanus videri possit; cete- ôapoi z sed quinam isli? An Scythæ, ut rum conferendus cum Sibyllinis Vlll. infra, 311, sqq.? 171, et supra, 264.

SlBYLLINORUM LIB. XlV. 337 290 De natis, et mente pericula canota volutans, Ire volet miseris Italo de litore magnum Ultorem. Hic postquam Syriæ maria alla superbæ Venerit, inque sua Phœnices vicerit ara, Imponens hello finem et discordibus armis, 295 Tum geminum in terris regnnm rex unus babebit. Sed tibi, Alexandria, malum prædicere finem Tempus adest. Longum Ægyptus pacata per ævum, Externas furias et barbara Vincla subibit. Fiet hiems æstas, nec erunt oracula vana. 300 Hinc ad Olympiacæ venient quum præmia palmæ Tres pueri, quamvis maneant oracula divum Sanguine quadrupedis teneri commissa piare, Ter dabit. Altipotens concassa vertice nutum : Qui simul horrificam cunctis intenderit hastam, 305 Barbaricus large fluet atro in pulvere sanguis, Quando urbem miseram vastabit inhospita turba. Felix qui vita tune et qui proie carebit! Ipse etenim tum colla jugo servilia subdet, Qui libertatis specie gaudebat hbnesta, 310 Malta olim præclara, nihil nunc tale volutans : Tantum servitii crebris sub regibus instat! Protinus infaustum [Scythicis] venit agmen ab, aris : Barbara terrarem gens inferet illa, novasque Arvorum segetes tenera depascet in herba. 315 Sed Deus bis malefacta mala mercede rependet :

304. Codd. 05 7’ Env, ubi nos :56 à, mul, sed vicissim regnamibus [Rama- probabili fartasse conjectura, quæ ta- nis videlieet imperataribus] patiendam. men nec omnibus doctis nec nabis om- Cfr. V, 111. nina satisfait : vide not. 312. Pro Eixelâiv quidni Exuôé’mv? 308. Cfr. Il]. 448; XI, 67. 313. Codd. «au: flépôapoç smog, 309. Codd. a; npiv, et in fine, 5k versu sic mutila. Et post fiâpôapoc facile ipovo’tastc vel àpovo’taetç, nullo sensu; suppleri potest 6110;: sed noluôoîpëapov corr. Mai. Quis autem ille: nunc servire ËOvo: scripsit alibi Sibylla, HI , 520. jubetur, olim libertatis impatens, uisi 314. Codd. êfiràv 060w". : nos carr. populus ipse Alexandrinus P ut idem valeat quia-nm quad ouï], u cre- 310. Codd. àoiôtpov : corr. Mai.: verit » , minus licet grammatice. ln sed vellemus pro 05104 rescribi oint-10’, fine, codd. àpoôpaç , pro quo nos àpoô- unda transitus fiat ad versum sq. 911:, clariore sensu. 311. Aaulacûimv «071656904 âvoîxrwv, 315. Codd. àvr’ àyafloü: nos corr. servitutem iutelligc sub multis non si- ex libro VIH, 280. 22

i338 EIBTAAIAKDN AOI’OE 1A.

naïve; Eeîvov niai. «panama; xpucôv [ànâG-g]. Ain-à? 31180: 811 même 51:6qiov0’ aigu: Menu 6051056900, (paviez 0’ fiat 511i crêpa Mauve; A6105 xœmeçakfiç, enfivr1pov 8’ ânopiqast dn’ m3108 ° 32a Q; 3’ 6116100! êv 301111900.) yeüo’owou. inane; Ami. év Ai76111op, 1e).iouct 3è xap1epo’t 39701, Âne; 3’ 511w Ëpuxe, 1101i): 3’ aila’knrèç év aimai; ’ 12000510; [nazi] 1épêoç’é11éaoe1at 000916110161 Matvope’vnç Ëptàoç, nouai 3’ 511167100110 mi aïno: 325 Ail-5100; x1eivov1eç 0110 apartpfiç bopivnç. Kari 161e xuavéatç (Foliot nennxacpévoç figer. ° HEOUGŒ 360 aïno: [&flpôô’qiûm] cilla-Amos, K00. 1911210; (1610101. xpLèç 11.6711; êx. Kuprîvnç, Ôv 1191131520: (90763110: pain 11195: 156120161 N504»). 330 À’A’A’ oùd’ à); dinguoit 636v renouant aimance K21 161e pèv 11.570110»! mptflfiopfivœv êvmo-riôv Ëccovrau pain: NOID’ÂGUXŒ. Aâ1àp Emma Gfioer’ êv Aiyônup 1:61.290; 1100.1 3561190; «61075:. Kaolin; gant, vim; 8’ 06x godan". «61012. 335 à (sélam [Xetptâvaxflç] 116130); êmmfpdu. K21 nolépow utilitaire: yevrîo’erai 06x tin-i 3196m K21 1615 a?) X4691; 11070.17; épofippoveç 51:39:; (111565011121. 8.17101, [350.90g] 3’ d’amie: 1oxfiaç. Kati 1100.1.1 êyxüpcouat [1161.51], p.672 vîxoç ê’xov1eç’

-- 317, sqq. [Ah hoc venu redimus jam ad veriora, quippe vatis ipsius temporibus propiora.] Exstinctc leone [Odenato, certissime : nain vide Xlll, 165, sqq.; XIV, 12, sqq.], leæna [ Zenobia nempe] regnum capesset, unde surgent in Ægypto civiles tumultus. - 326, sqq. Serpens [nempe Persarum rex, uti supra, Xlll, 164, 168 ], tresque alii minus noti, anus tamen aries dictus atque ex Gyro-

316. Codd. in fine ânexôfi. 327. Vulg. pœpôeeot, ubi nos àfipôfi- 318. Codd. (povia 1’ è1ri aérium. flic: «pilot ex Monacensi codice, uisi nos sche- Mauve, Zenobia nempe: cfr. Arg. ad li. dæ nastræ fallunt : Friedliebius enim, l. et vide not. fide dignissimus, pupôôsot videtur ibi 322. Codd. 569015 val vsôpuxe, unde quoque legisse. Mai. 5179an : nos carr. . 329. Codd. poix-q; , pro quo nos græce 323. Codd. 61001610); hui au! 15’196. magis pain. Deinde in aplv E1520: accedit 325. Quinam isti sint quatuor hastes, ad imitatianem libri V, 150 : sed quad ad non satis palet; an , ut in Argumento rem atlinet, nihil tale videmus aniea conjecimus, tres præfecti de imperio dixisse Nostrum. contendentes? vide net. 330. An potins , 600.6: au! du? Ils 326, sqq. Cfr. Xlll, 160, sqq. cette postulat sensus.

SlBYLLINORUM LIB. XlV. 339 Advena quad tulerit, novus auferet advena lucrum. Quum vera accumbet vis impacata leanis Sanguineam eructans animant, capitique leœna lnsultabit avons, et sceptrum avellet inulto; 320 Tum, velut ad festæ currunt ubi gaudia mensœ Ægypti cives, manibus certareparati, Impelluntque alios alii, ferit ætbera clamar, Talis erit turbes properanlis ad arma tumultus, Is rixœ furor, is fremitus, multique peribunt 325 Mutua miscentes immani fumera hello. Hinc unus squamis immane micantihus barrons, Infensique sibi venient duo, tertius inde Cyrenes aries ingens, quem diximus olim Devictum hello fugisse ad litara N ili; 330 Et tamen ille viæ fallet labor irritus omnes. Tum vero, magnis in se vertentibus annis, Tempora decurrent placidissima, donec atrocis Rursus in Ægypta jacientur semina belli. Fastus erit lingues : sed non certamine Vincent. 335 Ah! miseri artifices urbis super omnia clame! F iet enim, flet belli teterrima præda , Nec diuturna tamen. Fugient e finibus illis Indigenœ hello trepidi, trepidosque parentes In longinqua trahent. Sed max ad prælia versi,

naîde profectus [tres istos suspicamur totidem præfectas esse Romanes vacuum im. perium ad se lrahentes] , Ægyptum sibi suhdere meditabuntur. - 331, sqq. Bella Alexandriæ intestina Ægyptios inter et Iudœas; ac primum Alexandrini, lingue. licet prætumidi, vinruntur; max iidem rursus Iudæos vincunt, pellunt usquc ad maris litas. - 333. Pro 0130:1, au potins E0011 ont qua magis Sibyllinum esset à pékan, arficsr’, utrumque magis græce? ut 1V, 161, vel a? pèlent, ut supra, 259. 334. Maianicodd. saurin, id est a su- Deinde codd. xsipmv Écrou. : nos corr. perbiazet jactatio v præsumptæ al) Alexan- satis, etsi quis aliter sentiat, feliciter. drinis victoriæ: Monacensis autem,vau- 337. lntellige non, ut alicui placuit, tauzin), uisi aut Friedliebium oculi fe- vicinas*gentcs, sed suburbaines lote cir- V fellerunt , ont nos schedæ nostræ : certe bac loco de navali prælio vix agi potest, cum338. Codd. habitantes. Ballon, ubi nos Betloôç. , sicut alibi dicemus: vide not. Deinde 339. Codd. naîôa, Mai. e conj. 1105i, codd. male, veina; (unuS melius vixoç) ubi nos 7161:1 itidem e conj. Deinde vide 6’ abroîow oint tout : nos corr. au malis, «on... 8’ a5 vim: Exovreç, 335. Codd. d) 11.51201, ut nos, pro sensu ita suadenle.

3’40 EIBYAAIÂKQN AOI’OE 1A.

340 10030400; 610’00000 nevsnrolégzou; 00109063009 ÂXptÇ 00.0; «ohm n90üz0vfl; «0109.01.60, Hume; chapé-:590: 1::91 10001930; 1’13è ronfleur Gide: 3è 901.9611010: :901ratoq369œv yévo; àv3963v. Al, 01:01:01. quote; 1:09: 1009.0070: vnx’n’aovrat. 345 Honoïi t 7&9 I mienne". n- ênî.0 4119140068501; l aimai; - 500108: x0î9nv0: niaoml û1:’ Aïyunriœv fierenvôv - A1?) 161-5 15v À90î5mv gardeücerat aïno: (396:5:0v. A»: 5:00! 003:: 705100: nucîv 591cm mcréaovrœt, Nia? &ELÇLPÜT’IJ, :670 «6970»: ahana-L; Écrm, 350 vé9e; oîxficouat 1:61:11 :ùv zonât 1:0L60îîcav. Côxén 78:9 36Mo; X9060; 0:33’ 0597090; 50700:, Où avariez; yaï’nç, 013 3001:9, nolüpoxôoç ° Ànùnnïn (9min; n mi aï; 7961:0; 5599M: 311’949 - Kawa: 3è névr’ ËGTŒI, 100d (pif); Ïcov fluât-0:0 ’ 355 Èx 70090; matin taratÎüaeraL si; au 3100!. K08: 1’61: 3’ 57715; Env :0 0690; p.0961mv &v09tônœv. To570: ukase-Eva 1090010991 êmxeicer’ bai-pan. Où légat 76:: TLÇ (1.0911119530; illo; 6813019 à; 902 1:07’ àgwaüce: 93961:0»: 70’110; 611090310011 1:09. 360 19601610 8’ àyvàv ËÛVOÇ mien; fi; cxfi1n’9a 109001100: E11; dévot; ahana; â’gL’ itpeîpom 1010560111.

- 34 8, sqq. Pax denîque in insula [Phare videlieet] inter utrosque componitur. - 351, sqq. Quam puceux aurea quædam sequetur ætas, cum sanctæ gentis [id est, Judæorum] per orbem universum parque omnes ætates dominatione.

341. "A190; üà; nohiç, a usque ad tricala; sensus tamen baud dubîus, qua- mare un, id est, nsque in Pharon insulam 0si scriptum esset : vivo; rponamcpôpov , sive quis malit, pæninsulam. u gens victrix a: (Alexandrina nempe), 342. lIonpéve; non est sollicitnnda 19630100: 01’100; (pomévow: , id est, aux!) vox: sont enim «redores, eux-atones, (petne’vœv , a de mortuis a, nempe de Ju- defensores a» , non taris etiam apud clas- dæis in hoc prælio interfeclis. Cfr. r90- sicos exemplis; et sic apud Sibyllistas uatoçopoîa’a, X11, 299. nommivcw, VIH, 348 , n regere, guber- 347. Suppl. yévo; êxeïvo, «gens illn me a»; Il], 648, «procurare w. victrixn, Ægyplîa nempe, sanguinem 3H. Codd. aï a! 61:60:01. Syntaxis in- persequetur, avide Arabum, id est, Ju-

SIB YLLINORUM LIB. XlV. 3M 340 Judæos rursns, mavortia corda, lacessent, Et hello fractos maris asque ad litota pellent. Ante oculos utrisque salas patriæ atque parentum, Dum gens eversa statuat de gente tropæum. Eheu! quam multi nabunt in gurgite vasto! 345 Litore arenoso quot corpora nuda jacebunt! Flava cadent capita, Ægypti fartura volucres. Tune Arabum fusa se sanguine proluet hostis. Sed quum pacta lupus canibus socialia jungent Insula in æquorea, tune instaurata resurgent 350 Mœnia, et urbs iterum post aspera feta coletur. Nam neque jam fallax auri argentive cupide; Non cuiquam privatus ager; non vincula duxi Servitii : mos unus erit mensque omnibus uns; In media cuncta, et cunctis æquabile lumen; Ejectumque malum terrîs cadet in mare præceps , Humanæ quum genti aderit jam proxima messis. Hæc sunt quæ fieri suprema lege necesse est; l Nec jam aliquis dicet, memorans ante acta. vîator Terrigenis demum pereuntibus affore finem. 360 Ex illo pia gens terrarum sceptra tenebit Claris cum patribus, producto in sæcula regno. dœorum. communem cum Arabibus ori- centis, sed hyperbolice, nec sine respectu ginem rufo crine (Eavfloî; xapfivotç) pro- ad futurum Messîæ regnum z vide hot. dentium. Cfr. lib. Vlll, 157, unde pro- 354. Codd. qui; ïaov à; (30610:0. feclus hic versus, alia tamen syntaxi. 356. Codd. in pro Env. Ductus versus 349. An potins vfio’qa Èv 609.909. P Pha- ex Il, 164. ros insula videtur intelligenda, in quam 357. Ex lll, 572. Judæi confugennt, supra , 341 , sqq. 358. Codd. (nô; pro 0310;. Ch: Il , Deinde codd. «697w; âvâoramç, pro que 326. Mai. metri causa , minou àvo’wmatc: 360. sq. Codd. ancien; fic, pro «inav- sed nostra lectio commodior et lenior: -:0z;, quad restituit Friedl. Ductus est au- vide not. temhic cum sq. versus ex VIH, 169, sq., 350, sqq. Anna quasi sans describi- aliisque passim Sibyllinis locis : in nol- tu: Alexandria: reconcilista pace quies- tri vau-.5 invioem compilare solem.

’NOTÆ

çlVE EDlTORlS CUBE POSTREMÆ

A!) LIBIOS 031le SIBYLLINOS. .

un "0mm: SBYLLINUI. fecti plus minusve vitio iste viri ceterum orthodoxie priantes, nonnulli etiam l. Proœmium hoc, in vulgo, sed sine Sancti Paires, quorum omnium catalo- aucune diei solilum, non tale semper gum protulit Witassius de Sancta Trini- s exslilit quale nunc in edd. (nain e mstis tale , Quæst. 1X. art. 1, pas. 929. abest) cireumfertur. Quomodo liber olim 6. Notabilis omnino Lacuntiana lec- integer in banc Proœmii speciem trans- tio, Div. lmt. 1V, cap. 6, 606v pro ierit, primum a compilatore Sibyllinæ Bportîw, de que, tanquam incurin li- collectionis mutilatus et in fruste dis- brarii aliud agentis imputanda, ambigi sectus; deinde neglectus tuque amissus; liceret, uisi apud Lactantium unanimi sera denique nec ante hæc tria saoula manuscriptorum consensu et veteri ll- ex repertis feliciter fragmenlis in banc tina interpretatione firmaretur. Dual-nm quam habemus formam restitutus, dixi- igitur lectionum alterutra manifesta mus in editionis priori: Excursu V, falsa est; at Lacmntiana potins inter- cap. 3, et in hujus voluminis Introduc- polata, ut Filii, quem hoc loco cum Spi- tione ad Sibyllina. Confer Arguments ritu confundi notavimus, divinitas au ipsius Proœmii, et libri lII, S l. , trueretur. Nec tamen videtur unquam . 5, sqq. Quod diximus et advenus doc- prævaluisse ea scriptura, alioqui facile liores contendimus, Proœmii hujus Arianis opponenda, quad a nemine fac- omnino christianum sapere, adeo verum tum occurrit. est, ut qui nonnullos ex bis versibus, 2l. Solet objici christianæ minis prester-tin 5, 6, 25, 26. 27, 28. 30, hujus origini hecatnmharum mentio: legat, relegere putet evangelii Joannei nec pauci ante Ewaldum, virum doc- primum caput , nisi quod. ad Spiritum tissimum, hoc argumenta usi eranL No- Sanctum, 710w) llveîaua, improprie hic tandum tamen non commendnri istud refend videntur quæ sanctus Aposto- sacrificiorum genus, sed queri tan- lus de Filio seu Verbo tradit. Verum tum poetam quad talais simulacris po- banc duarum personarum, saltem ser- tins quam vero Deo offerantur. Præ- mone tenus, confusionem primis Ecclesiæ lerea multum hallucinetur de primas- temporibus vulgatam fuisse cenum est. vorum Christianorum sensibus, qui illos Quam apud quosdam ad hæresim usque putet eodem quo nos odio aversatos esse promisse monstrabimus in notis ad li- cruenta sacra, quæ alii videra, alii fan- bros V1 et V11. Apud plerosque autan: do audire potuerant in Hierosolymita- videtur inti-a verbe nondum satis deli- no templo Dei ipsius jussu celebrata , cos nita oonstitisse: sin minus, non reperi- dico qui primo sæculo exeunte vel secun- rentur per duo et amplius meula af- do incipiente vivebant. Tunque diu man-

344 N OTÆ sit status iste animorum apud Christia- illam quoque; sed hoc necesse en: ob nos præsertim judaîzantes, ut, vel quarto sacrosanctuin dogma de resurrectione caret quinto sæculo, multi, Millenarii vulgo nis. Itaque stades illorum in Paradiso po- dicti, sub Messire regno mille aunas du- nitur (verbum hoc, e synagoga louasse raturo novum terrestrem somniantes ci- mutiore ortum , Novo Testamento pro- vitatem, templum in ca sibi fingerent, prium ac peculiare est) : ibi pane cas. et altare prison simile, et solemnitates .lesti vescuntur, id est, manna, juxta ipsius antiquas, et primitiva sacrifiois: quos Christi apud Joaunem in Apocalypsi pro- homines non laudat sane disais Hiero- missionem , Vincenti se daturum manas nymus, Comm. in Isaï. prolog., sed nec absconditum aux) vaincs 8éme 16:5) «pœ- audet hæreseos damnare nempe oh vete- yeîv 01:0 105 poivva. 1:05 nexpuuuc’vou: mm quorumdam Patrum et ipsius sanctas Apocal. cap. 2 , v. 17. Couler omnino Apocalypseos venerationem, verbis ibi hune epilogum cum alio simillimo libri œmulendis. 1V, 183, sqq., ubi eamdem doctrinam 28. Quodnam illud novum lumen re- pariterque nostræ theologiœ concordem peule mundo exortum, uisi lux ipsa reperies. Evangelii? vel uisi Filius ipse Dei, sicut in honnis evangelio dicitur, lux ipse A0 Pull nous]! ANONYME. præclara hominibus affulgens? Et nota, uisi omnino grammaticam dedigneris, lu- Malta de hac Præfatione jam diximus men illud masculino genere in hoc quum in Excursu V, cap. 15, tum in venu effeni, 05:0; 180i; monaco-i oa- lntroductione ad Sibyllina, ubi cartis- qn’i;, tanquam habente posta in animo simis argumentis demonstravimus : Christum ipsam, veram lucem veramque 1° Scriptam fuisse ab en qui Sibylli- vitam hominum. nos libros antea dispensas collegit et in 36, sqq. El 8è ysvntèv 510); tu) petit):- hodiernum corpus redegit; 1’0u. , idem est ac pæne iisdem verbis 2° Scriptam sexto fere sæculo atque, positum ab Aristotele principium, de ut videtur, sub Justiniano imp.; Cælo, I, 9, sqq. Audire te credas unau: 3° Quæ ibi de Sibyllis earumque libris ex præmissis syllogismi alicujus peripa- afferuntur, pleraque ex Lacnntio, non tetici. Non igitur sine causa notavimus aliunde, esse desumpta; in Introductione ad Sibyllina Proœmium 4° Non ipsam, ut plerique credunt, hoc, prorsus ut cognatum ipsi librum ex Suida, sed Suidam ex ejus fonte sua VIH , s 2, aliquid philosophicum et dia- hausisse, sicut Scholiastam Platonis ad lecticum redolere. Phædr., et Photium, et alios, qui se invi- 81 , sqq. Non minus quam exordium cem de eo argumenta exscripserunt; hujus carminis, hic quoque epilogus 5° Propriam huic Præfationi esse se- christianæ ac mere orthodoxæ doctrines dem non ut hactenus une Proœmium nobis manifestas est. Purior certe mul- Sibyllinum, sed, uti nos curavimus, ante tis tune e judaîco fonte manantibus et libros l et Il, quibus olim præfixa fuit, in ipso catholica ecclesia vel receptis vel tum quum ex variorum librorum laciuiis toleratis opinionibus. Nain hic quidem vellet supra dictas compilator historias nullam apparet millenarismi proprie sacræ corpus inlegrum conficere. dicti vestigium; nullum terreni per mille annos regni ante judicium supremum au une]: I. seu Judæis sive omnibus justis promissi; nullam prioris judicii in gra- 1. Generationum computationem nul- tiam ipsoruni excogitati. Sed continuo lam stabilem definitamque ex Sibyllinis post judicium unum atque supremum, educi posse, quippe de ea re minime 4 impiis in supplicium æternum ablegatis , inter se concordibus, sæpe in horun justi in vitam æternam recipiuntur z carminum discussione obsemturi su- æternam, inquam, neque ullo annorum mus. Unum iis commune, ultimam sem- limite definitam , quamvis terrestrem per haberi decimum, excepte, immo ne

AD LIBRUM I. 345 excepta quidem loco une , IV, 20, ubi attendu. Uns tamen conjectura proxime fiebat olim undecimæ mentio; nunc id videtur ad verum accedere , Guillelmi , facillime, mutato uno apice, correctum nempe Canteri, Nov. Lect.l, cap. 3 (falso est: confer ipsum locum et varias ibi plerique hune honorem Aurato tribue- lectiones. Confer vero, si plura quæris, tout), legendum propanens 0E0: 20- editionis nostræ prioris Excursum V1, THP, haud male , quia 20THP epitbe- part. I, cap. l. ton Dei nomini tain sæpe solet apud 81. Absurdissima etymologia nominis veteres conjungi, ut duæ voces interdum "A61K, a inferni, n de qua confer Fa- pro una haberi passim (confer vel in bricium, Bibl. Gr. tom. I, pag. 262, ed. ipsis Sibyllinis Il, 28; IIl, 35; VIH, Barl., et auctores ibi citatos. Sed alia 250). baud male, inquam, uisi pro 1691 non sanior afferetur nominis ’Aôc’tp. li- numerum efûcerent 1692 , ita ut hoc bro Il], 24, sqq., ubi vide not. : ac de quidem loco pro 06v 7’ émoi necessario etymis veterum etiam doctissimorum non legendum sit in textu oùv ôtoeoî; vel est hodie qui multum curet, quanta mi- oùv 101; Baal, vel aliud quidvis auden. nus Sibyllistaruml dum quad non licet. Venient fartasse 98. De Egregoris, mediæ inter augelos codices novi qui rem dirimant. Ceterum et homines natum, quia non plura va- prorsus similis griphus accurret infra, cat hic disserere, conferendi, præter 326, sqq., de nomine redemptaris Jesu, Scaligerum ad Euseb. pag. 104, et Fa- et utrumque putamus Sibyllino nostro bricium Bibl. Gr. pag. 262, ed. Harles., libro antiquiorem, male bue invectum eumdemque ad Josephi Hypomnesticum, sive a primario libri auctore sive a Si- cap. 29, mentions etiam critiei quot- byllinæ collectionis eompilatore. ln sum. quot commentati sunt in Enachi libmm ma non miraremur esse hos quoque in- apocryphum. inter Ameniacos pluteos genii lnsus ex officias Therapeutarum. recens repertum et a doctona Lawrence Nam judaîzantes quilibet aut ex judaïs- anglice versum : consulendus vero præ mo arti non debuerunt a talibus ab- ceteris doctus inter doctos Sylv. de Sa- horrere, quam semper ad hebraïcæ lite- ey, Mages. encyclop. tain. I, pag. 385, raturæ ingenium mas pertinuerit circa et Journ. des Sue. 1821. verbal-nm elementa ludendi. Habemus 141, sqq. Nemo est ignoti paula cu- simile exemplum in ipsa Apocalypsi de pidior, que vitio, si vitium est, totum nomine AŒTÎVOÇ , Romanam ibi gentem plus minusve laborat humanum genus, innuente. Sed et pmfani scriptores in qui non hase legens ænigma divinum suis designandis numiuibus tales ali- solvere conatus sit, id licet frustra ex- quando griphos adbibuerunt. ut Marcia- pertis per tria sæcula jam a prima Si- nus Capella, pag. 43, sq. vet. ed., hym- byllinorum editione ingeniosissimis sanum ad Solem ita concludeus: gacissimisque viris. Obstitit præcipue Salve, vers Deum facies vultusque pa- quad ne numeri quidem, in quibus tata t terne res vertitur, satis certi sint, duæ saltem Octa et sexcentis numeris, cui litera ultimse voees, quibus maxime summa prima confioitur. Nam quum ex vulgata, 015v 7’ Conformat sacrum nomen, cognomen et 11:16:, numerus exsistat 1697, fragmenta amen. quædam Sibyllina passim in mscriptis Ubi numerus 608 referendus baud du- obvia, a nabis autem inter varias lec- bie est, recle manente Kopp in sua Mar- tionœ citata, xal1écaa9s; habent Vel ciani editione, ad ægyptium Salis nomen du; 1519010111, nnde fit numerus 1694; (DPH, quad simul et nomen astri fait, unum etiam, nul 61; rimai, unde 1704. et cognomen 0b sensus mysticos huic Vulgatus numerus, cui plurimum allabo- vocabula tributos, et amen 0b triadem raveruntinterpretes, quoque moda trac- literarum. Quæ nabis videntur ne ab tatus, non satisfacit, neque satisfacere ipso quidem Kappio satis esse perspecta, potest. si ad arithmeticss literarum ra- quia vir doctus et sagax, ultimo versu, tiones inter se collalas bonuslcomputator mala secutus exemplaria , nomen in

346 NOTÆ mentis infelicissime mutavit. Ut vero ad scriplam, quales aliquas infra legemus, Sibyllina redeamus, consulendus de nos- post versum 360 et alibi. Hic quidem tro gripho præsertim Fabricius in Bi- vellemus sic fere scriptam : E1101 1101101- bliotb. Græc. tom. I, pag. 200, vet. ed., 1575101111) 216111101 1è; 1151106611; tv 1G: conjecturas diligenter enumerans multu- 116qu) 7511110500011 Bac-115101; 101i; pardi: rum ante se doctorum : recentiores, ut veveaî; En); H1; ôexâmc, :1111 mon TA- par erat, istud problema neglexernnt. Àfivmv 56500011 11011 iPuiuaiœv, êv ’ x01! 150, sqq. De prasdicatione Noëmi ni- (90111136500011 113v 201171901 1111.5111 X9161àv hil in Genesi. Certum est tamen fuisse 11901111111551 157011001 10’185, An 1615 11011 apud Judæos antiquam de en re tradi- 11570171010 6:07) 110115, 11. 1. il. Quod il. tionem, quam obiter tangit divus Pe- tine verteremus : a Inde recenset [Si- trus, epist. Il, cap. 2, v. 5, Noëmum bylla] futures in mundo regnarum suc- vocans 61110110061111; 11139111101, a justitiæ cessiones usque ad decimum generatio- præconem 1). Eodem respicit Josephus nem, quam prædicit Græcorum fore et historiens, Antiq. l, cap. 3. Respicit Romanorum, in qua signifient oriturum etiam Tbeophilus ad Aulolyc. IlI , Servatorem nostrum Jesum Cbristum, pag. 129, nomen Deucalianis inde finita loquens : Tum demain veniet magna gcns deductum, tanquam : A5615 11011.57. Patre natus, etc. 11 1311.0106 est); si; p.510’1v0101v, n Venite, in- 326, sqq. De «Jean nomine, nume- vitat vos Deus ad pœnitentiam n. Addit rum 888 more græco continente, Beth Friedliebius, vir doctus, in editiane sua Venerabilis, comment. I in Luc., eum- Sibyllinorum, intrad. pag. XV, ejus tra- dem quam Noster instituit supputatio- ditionis vestigia apud Talmudistas repe- nem, atque inde miras infert allegorias. riri et in ipso Mabumeti Canna. Nobis Vide supra not. ad 137. i quidem minime dubium est exstitisse 359. 01im in hoc versu mentio sanc- olim apocryphum aliquem librum sic tissimæ Virginis non occurrebat, teste inscriptum, a Noëmi prædicationem u, Lactantio bunc locum citante,Div. Inst. bodie vera ita deperditum ut Fabricius IV, cap. 15, non ex bac tamen libro, ipse, non solitus quidquam sut ignorare sed ex octavo, V111, 278, ubi necdum aut omittere, nihil des isto libro memo- apparat ista mentio, et pro puerili satis ret, neque aliud hue afferat quam frag- sententia, si; 1101905vov 617111311, alia pro- menta poetica ex bis nostris oraculis fertur egregia in codicibus Sibyllinis ita decerpta. legenda, 51.; 5111181 1011311, Vel apud Lact. 261. ln etymo falsissimo urbis Apa- eodem sensu, si; êkniôa 1:01am. Inter- meæ Ciboti, manifesta sic olim dictas venit igitur falsus aliquis emendatar ut 0b emporium mercibus frequens , ad bi- sanctissimæ Virginis nomen bue infer- blicas autem origines incertum quando ret. Quis vero ille, nisi compilatar ipse vel quomodo traductæ (a Judæis, uti vi- Sibyllinæ collectionis hodiernæ? Quan- detur, mercatoribus), non est cur im- quam patuit etiam scriptas jam ante se in moremur: malta minus in etymo græco sua libri V111 exemplari bas voces inve- montis Ararat, quem Noster dcducit ab nire, sicut, nisi fallimur, illud disticbum, à90195v011, a placere n, tanquam ibi na- VIH, 357, sq., Il, 312, sqq., de septem ctis bominibus , Noemo videlieet ejusque sæculis humana generi concessis ejusdem sociis, quictem gratissimam. Notabimus Virginis intercessione, de qua plura nos tantum de idolorum cultu, velot ex ad VIH, lac. cit. I Phrygie! oriundo, constare secum hune 399, sq. Subabscuri sunt ultimi ver- nostrum librum, supra, 196 , simulque sus hi duo, quia pœna ista gentibus uni- cum eo libros Vil, 13; IIl, 140, etc. . versis irrogata, ingentis, ut auctor ait 323. Post hune versum lacunam re- facinoris causa, 51:51 110111011 filmov 591011, rum ingentem quivis statim agnoscit, quæri potest quo crimine bumano generi quam nos in textu edendo primi nota. subeunda sit, utrum 0b Judææ nationis vimus. Miramur autem non hue apposi- eversionem, de qua praxime actum est, tam esse transitianem prosa oratione an ob Christi passionem et necem, de

AD LIBBUM Il . 347 qua supra, ubi une Judæis magisquun (nain vide supra, 48 ), nec cum Phoqlide. gentilibus imputari videbalur mon Re- infra, 65. Sed ii laudantur qui matri- delnptoris, sic quidem somme loto illo monii loges observant, une fœdere con- advenus Hebræos loco, 360, sqq. Sed tenti . ai flambai yûuov, propria ac lilem dirimit transitio numeris solutis in vere dessina signification verbi (honni) , metricum inserta textum post versum a eontentum esse ». 360, in habens : Tà mp1 si; humai); 50, sqq. Multa de bis versibus ac de au! hum-baron 163v nupioxrôvuw tôl- toto Phocylideo carmine , cujus hic frag- pfiç, au! rît; ôlà. rot-no yevopjvm tufi- mentum habanus. disserui olim in En. tmuç toüôs roi) navrôç, ubi apene di- mec V, cap. Il. Ibi ostendi Phocylidem, citur. deicidii causa, au): mina, plec- ut morum doctorem apud gentiles gra- tendus arbis universus : idque consentit vissimum, electum fuisse qui in Judœo- cum domina libri VIH, 321, sqq., de- rum Alexandrinis scholis puerorum ma- clarantis quatuor mundi partes cum nibus et memoriæ commitœnatur : idque suis omnibus regnis tanti sceleris esse non aliquo mention Alexandrinæ syna- eonscias : gogæjudicio,sed primis, uisi fallut, Pto- Tôo’anu 1&9 xôcuou Çwtlntôsç émai- lemæorum temporibus, ut puta sub Phila- doum delpho, judaicarum vix minus quam gne- IlpâiEw tût: àôiuiarov, a. r. 7x. carum literarum fautore egregio. Cette jam Philometoris ævo Phocylideos ali- A!) une): Il. quot versus aut Phocylideis simillimos usurpari vel significari videmus a Sibyl- 89, sqq. De certaminibus [seinsticis ni. lista libri Il], 630, 642, 662, 762, de- hil fera addendum iis quæ in priore edi- reptos nempe non ex ipsis poetæ ope- tione annotata sunt, prænuimexPlinii rihus, sed ex memoria to?) vouômxoü Jun.epist. ll9,sq.,variisqueadeamcom- notfiuaroc, «carminis suasOrii», quod mentationibus : proprium nempe fuisse amen nunc soluln babemus sub ejus hoc eognomen magnis Grœciæ ludis, ex nomine , comminatum, uti modo dixi- quibus victor solebat in suam urbem ovans mus, in usum judaicæ juventutis. Hujus ingredi per discisemm mœnium partem; in codd. quibusdam manuscriptis veto- auclum esse postes ludomm illorum rem habemus inscriptionem : numerum auctaque privilegia, in Mia T3511 6km écima: 6:06 poulcôpara præserlim , beneficio Trajani imp., ad pain: quem de ea re Plinius scribit. Inde for- Œmxulîônç âvôpôîw ô «pétoire: 516w:- tasse divinari potest qued aliquando quæ- 669e, rebamus, hujus secundi libri quæmm ejusdemque epilogum sive coronid in ætas primaria fuerit: ætas nempe Trajani hune modum: vel huic imp. proxima , quum maxime Tonka bituma-6m; nuonîpw t "au florerent ii ludi, quia tantopere iis in» puüvnç sistit Sibyllina, 39, sqq., et 149, sqq., Zwùv êxtsls’on’ 5mm pixpv. floua: ut 0b oculos habuisse videatur talem vic- 06805, toris alicujus in patriam remeantis trium- quo ultimo venu val solo, si tain cet-tus phum. Verum hæc divinatio est, neque esset quam videtur , didactici poematis nabis ipsis omnino probabilis 0b alias origo juventuti destinata proderetur : noin Argumento propositas causas, quibus limus tamen 0b unum versiculum, nec inducimur ut potins de sœculo Il] co- fanasse satis authenticum, de totius can- gitemus. minis astate cavillari. ipsam amen tem- 52, sqq. Non, ut Ewaldo placuit, viro poris decursu nonnullas adulterationes sagacissimo, hic autem præoccupato re- esse passum, non est quod quisquam ligions morum opinionibus (Dissert. pag. negare possit. Accepit etiam variis tem- 84, not.) , ita capiendus hic est versus ut poribus additamenta, præcipue quum e matrimonium virginitati præferatur: quo judaïcis scholis in christianas transisset, sensu nec secum satis constaret Nosler quod aliquando factum pro certo haberi

348 NOTÆ potest. Tamque vulgatus tamque assiduus ausi non sumus ut falsos, quamvis, ut fuit quum apud Judæos tum apud Chris- dubios, uncis incluserimus. tianos istius suasorii poematis usas, ut 253, sqq. ln Excursu nostro V], cap. etiam primarii operis Phocylidei, unde 24, lute satis exspatiati sumus de ignis exeerptum fuerat, memoriam demum ob- probatorii doctrina , quem sic vacan- scuraverit, dubiumque reliquerit utrum dum censuimus ne cum igue purgalorio Phoeylidæ genuina carmina sui revera confunderetur. Nempe in judicio supre- essent auctoris, an ab alio subrepta ex mo, secundum antiquiorem theologiam, antiquioribus Sibyllinis, qued Suidas non canotes homines, ne sanctissimis quidem dubitat asserere bis verbis : .Elcl 6l: in exceptis, per ignenm flumen traductum 16v Etôuncuôv nsxleuuéva. Pariter, iri putabatur, ut qui inde maculis omni- nisi etiam impudentius, Sibylla ipso. bus purgati missent, in justomm cœ- Homericam sibi vindicat poesim, 111. tum recipereutur. Quam doctrinam in- 443, ubi vide not. Hinc aliqua passim terpretes extundere conati sunt e divi Phocylidea versibus suis inseruisse Si- Pauli epist. I ad Corinth. cap. 3. Em- byllistas minime singulare ac vix anno- dem Lactantius plane exponit, Div. lnst. tatione dignum esset; sed totam liane Vll. cap.21;agnoscit ipse nec damnat versuum plus XC pericopen, 56-148, divus Augustinus, de Civ. Dei, capp. 18 une tenore, eodem ordine vemuum eo- et 25; XXI , cap. 26; theologi pleri- demqne fera initio, in Sibyllinum textum que antiquiores vel admiserunt vel pa- introductam esse, cuivis profecto nimis tienter tulerunt saltem usque ad sæcu- audax plagiarii facinusvidebitur. Itaque lum X11, sive ad Vincentii Bellovacen- interpolatus tutus bic locus multis re- sis tempera, seutentiam liane ex divi centiorum creditus est bodieque credi- Augustini fide probantis , Spec. Nat. tur. In codicibus tamen antiquioribus XXXII, cap. 104.Eamdempariter in orien- sue loco legitur, nulle alia nota, nisi te viguisse demonstrant complura Orige- qued margini ascriptum est nomen (bœ- nis testimonia , quin et ipsius Mahumeti in xohôém: in aliis, paucioribus minoris- Corano. ln Sibyllino nostro libro Il ignis que auctoritatis , suppressusest ut alic- ille idem videtur qui supra , 196, sqq., nus, et in finem voluminis rejeetus. Uti- n ardens fluvius n dictus est, locus omnes que si interpolatus habendus est. pro- terne marisque consumpturus , nisi hoc fecto non a eonditore Sibyllinæ col- malis intelligere de mundi totius én- lectionis, qui ipsos et in exemplari suo «0916651., sæpe in Sibyllinis prædicta, repererat et genuinos eredidit. Nam in 1V, 157, 171; VIH, 225,etc., et sic ac- transitione ad hune librum, quam apud eepisse videtur Augustinus, lac. cit. nos vide, pag. 50 : Un, inquit, na- 331, sqq. Inter Origenianos errores potnco’ttet rhv 50111611: 16v âylœv, alludens nullus fere est sanie theologiæ ipsisque videlieet ad illam cum certaminibus ise- . sacramm literarum definitionibus magis lasticis comparationem, 39, sqq. Et quo- advenus quam ille quo pœnæ inferorum nam istud napotntârei, nisi ad gnomi- aliquando desituræ damnatique in vitam cos Phocylidæ versus, napotpfac, refe- beatam mrsus tradueendi declarantur. rendum? Quos si e textu velis recidere, [taque non sane miramur librarium aut jam versuslliS, sqq., 0510; âYàNflh 1:. 1., etiam lectorem aliquem qui libri secundi propius accedent ad primes, 39, sqq. versus 331, sqq., iratus atque indignans ml 1:61: 7&9 pêne âydw , a. r. in, vel transcripsisset vel tantum attigisset, idemque fere sonantes, metapboram ni- scholii instar uotam banc sive, ut ipse mis prolixam nimisque fastidiosam effi- vocat , àvtip’ënow, multis in codicibus cient. His omnibus inter se collatis ad- servatam, textui Sibyllino hujus libri ducimur ut hos Phocylideos versus in- subjecisse: terpolatos quidem, antiquius vero quam ’Avtiëënotç si; se Toi: and ô [lavio- a Sibyllinæ collectionis ordinalore et for- x9a’Lrw9. tasse ab auctore hujus libri primaxio cre- Wevôfi «poçuvôr oôôè 1&9 11’155! norè damus z quare ipsos e textu recidere Tà 1:59 xoMCov tout mmxsxplnévovç.

AD LlBBUM lII. 349 mimi) 1&9 div süEatw. soûl? oürœcëxew, ipse; quædam ejus sectatoribus potius 06105: [LEYÏOTŒK ovalaire» icnypa’voc, tribuenda quam ipsi; quædam autem A? ustlovoc flûtons: oùav09amiaç. non ex disertis ipsius verbis, sed e va- ’AÀÀ’ alquvéaôo) olnvaçôv ’fl9tyivn;, riis sententiis per ejus opera sparsis in- Hépa: yevéoûa: rôt: xaltoîoeuw Àiyœv. terpretando conjectandoque deducta. Si- ln bis versiculis nonnulla metro ad- cut error iste de damnatis aliquando li- versantur, ut RPOÇŒVËIÇ, xaraxsxptpi- berandis non expresse apud ipsum repe- vouc, çùuvfipmniaç, clayonne», isoloi- ritur, quanquam ei sœpe exprobratus oemv, sed hæc in iambis quos vocant libe- et anatbematibus concilii perculsus: sed ris, medio ævo recepta. Unum gravissime banc sententiam ex diversis ejus locis, ne peccat diktat pro silicium. vix dignum antiquitati obstreperet, a se laboriose vel corruptissimis degeneris lingule tem- collatis, diligens extudit interpres Huetius poribus. Cetera peule meliora sunt: quæ in Origenianis, lib. Il, quæst. 15, S 16. ideo latine vertere dignatus est Fabrieius, Esto: prima fuerit erroris causa Origa- Bibl. gr. 10m. l, p. 264 , ed. Harles, nes. Quod autem a Sibyllista additur, in hune modum: fore ut venia ista sanctorum precibus a Refutatio Sibyllini loci, il, 331, sqq. concedatur, ineertum unde , cette non Hanc falsa perspicue :nec unquam desinet ab Origene profectum est. [ile impiorum tortor ignis fervidus. 332. Lenit, non excusat Origenianuln Optarem et ipse equidem iste sic contin- errorem ista declaratio , non omnes nec gerent , qualescumque damnatos pœnis suis exem- Qui maximis maculis inustus criminum ptum iri, sed eos tantum qui venia mi- Deformor ipse, queis plus gratin est opus. nus indigni visi fuerint. Nain id veri- Verum erubesce, nugigerule Origenes , tati unum id consentanenm erat quod Qui desituras esse pœnas dictitas. n supra dictum est,v. 310 , sqq., damnatis Hinc latine Fabricius, non optima, sed nec pœnitentiæ nec misericordiæ nec meliora tamen quam græca. Quis græca spei locum superesse : seripserit, parvi interest scire, dignmn- 110m 6’ épaulerons: 9.di eeôv Nu- que est otiosa tantum curiositate. Et sane uéôovra, potuit âv1l991lotc ista onbodoxi cujus- Kali réf ânoorpéqm pompai): «a R966!»- libet calamo emmpere, ut diximus. nov àn’ (1615311. Vel-o tamen propius est Sibyllini compi- 3410, sqq. Restat ut de hoc libri Il latoris hune esse fetum , ejus nempe qui epilogo aliquid dicamus : quœri enim po- corpus Sibyllinum hodiemum in unam test quis ipsum scripserit, et quoniam compagem redegit, hominis baud dubie res inter duos tantum agi videtur, auc- theologi, viventis autem, ut alibi mons. tome primarius libri hujus an compila- travimus, sæculo V1 sub Justiniano imp. tor totius Sibyllini corporis. Stant qui- Quidquid enim ipse de bac controversia dem ab auctore primario versus, etsi sanscrit, prudentiæ certe duxit palam in- mediocriter, tamen non male confecli z fitiari quæ transcripserat de opinione sed et compilator, homo non plane illi- (une bmseos damnata et severissimis teratus, potuit versus aliquot tolerabi- proscripta legibus. De edietis quippe in les excudere , præsertim adjutus aliorum Origenistas promulgatis ac de synodo librorum auxiliis. Palam carte usus est Cpolitana (quinte generali) præcipue ad- epilogo libri septimi, vel certe simili- versus ipsos convocata aune 553, nemo tude lama est inter ambes epilogos ut est qui non aliquid ex bistoriis ecclesias- necessario alterum ab altero desumptum liois eognoverit. Ne vero magni viri, esse oporteat. Hanc potins quam alte- mentis licet , memoriæ iniquiores si- rum, quia ex altero videtur emendatus. mus ( quod ille vix defunctus a coævis et Minora enim Sibyllæ affingit flagitia, neque ad nos a posteris passus est), re- suppressis iis quæ maxime indignationem cordemur oportet, Origeni quœdam im- movissent. Supprimit etiam Sibyllæ fa- putari quæ conjecturæ licentia, non tum extremum, ipsi parum decorum; doctrinæ auctoritate a se tradi monet neque aliter facere poterat, ultra quippe

350 NOTÆ cum vate sua progressurus ad libri Ill sive fructus n, nempe ut homo designetur initia. Est enim bic epilogus nihil aliud e sine usu, n quod est Græcis oûnôowôç, La- quam transitio ad sequentem librum, a tinis u vir nequam» : eoque sensu capitur quo præsertim separari minime possuut in Veteri Testamento non semel a filins ultimi duo versus, sive sententiarum te- Belial u, id est filius impii, sive ad mo- norem spectes, sive eadem utrinque ver- rem loquendi orientalem, impius ipse. ba, sive communia metri vitia. Inde, postquam ex-propbetiarum interpretatione rabbinica Antimessiæ exspectatio in scholis Judaieis vulgata fuit, au unaus: Ill. cœpit sceleratus iste vir xar’ éëox’hv Be- lial nominari, qui usas etiam in Novum 26. Libro I, 81, ineptam notavimus Testamentum ponetravit, scribente divo etymologiam vocabuli "A611; ab Adamo Paulo, ad Cor. Il, cap. 6, v. 15 z u Quæ deductam. Nunc ipsius nominis Adam a autem conventio Christi ad Belial? n etymus profertur, quatuor mundi partes id est, inter Christum ejusque adversa- i in eo nomine monstrans, absurdus hic rium. Quamdiu igitur vulgo consuevit quoque. tamen, si ita dieere las est, in- unus Anticbristus exspectari Nero , ejus geniose absurdus. Qui quidem jam anti- quoque unius mentionem in Sibyllinis quitus Christianis placuit z affertur enim habemus obviam : serius vero, deficiente a Cypriano libro de Sina et Sion, et Au- videlieet redituri tyranni metu, circa gustine, in Joann. tract. 1X , et ex Au- sæculum lIl. uti credimus , videmus pro gustini [ide a venerabili Beda in 00mm. latino Anticbristo Nerone rursus be- super Joann. Nec profanis ignotus fuit, bræum proferri Belial cum eoque be- quos inter unus e Geoponicorum aucto- braïcam de Antimessia traditionem mix- ribus, lib. XlV. cap. 5, columbariorum tam utcumque Apocalypticis revelationi- formam præscribeus, singulis eorum pa- bus. Ita Belial éx Eaôamvôv, a e Sama- rietibus nomen AAAM inscribi jubet , ria, n oriturus prædieitur, nempe 0b lo- id est quatuor ventorum nomina, initiis cum Geneseos, cap. 49, v. 19 z a Fiat suis designata, sicut fere apud nos in la- Dan a coluber in via, cerastesin semita, minis versatilibus quæ tectorum fastigiis a mordens ungulas equi n, quam prophetiam rabbini ad Antimessiam sunm re- imponi63, sqq. In soient.ceteris Sibyllinis 1 constans ferre non dubitaverunt, æmulæ Samariæ ubique reperitur de Antichristo Nerone odio, licet Samaria, ad tribum pertinens traditio : quam vulgo receptam fuisse Ephra’im, tribui Dan non annexa, sed non apud Christianos modo, sed etiam vicina esset. Quod ad istius nefarii viri apud Judæos cognoscimus quum ex aliis future spectat miracula, ea vulgo admit- libris, præsertim V et VIH , S 1, tum ex tebantur, partim ex Danielis prophetiis omnium antiquissimo 1V, 137, sqq., ubi (ubi tamen videntur ad Antiocbum Epi- vide not. Hic semel atque bic tantum pbanem respicere ), partim ex Apoca- (nam libri Il versus 167 bine manifesto lypsi, cap. 13, v. 13, sq. Ut ad nostra (lesumptus est), novus quasi Anticbris- redeamus, bic, qui nabis præsto est, totus producitur sub hebraïco nomine Be- tus de Belia locus non semper bac in- lial : bellenistæ plerumque ex ingenio gras clusus fuit tertii libri parte, S 1., Fuit cæ linguæ Beliap aut Belia scribunt; di- olim in libro secundo post 167, unde vus tamen Paiiltisbebraîco more Belial. brevitatis causa detractus a Sibyllino Quod nomen quum olim inter-pretare- compilatore translatus hue fuit, simul mur, superstitiosa quadam veneratione cum viduæ regnaturæ mentione, infra, erga divi l-lieronymi summam in talibus 75, sqq., et aliis quibusdam de fine mundi rebus auctoritatem eo sumus adducti ut prædictionibus, quæ neglectœ primum a illud a duabus bebraicis vocibus beli et compilatore, deinde bue congestæ sunt a! derivaremusttanquam « expertem implendi voluminis causa , sicut alias jugi n ; nunc minime dubitamus sic eum diximus. Plura seu potins omnia de An- diei a bali, a sine, absque», et iHl, « usus tichristo (ligna cognitu scire qui voluerit,

AD LIBRUM HI. 351 adent Excursum nostruin V, part. Il, diffusa tradition de remotissima ejus mulieris mate : vixisse nempe illam vel ipsis cap.75, sqq. 16. Mulierem i illam viduam orbi diluvii temporibus vel proximis. Quam universo imperaturam vult Ewaldus ( Dis- quidem sententiam ipsa firman videre- sert. pag. 75, sq.) Juliam esse Demain, cur in epilogo libri 111, nisi constatez Septimii Severi viduam, Cmcallæ et spurium istum esse locum, in quo do- Getæ matrem, propria ipsi opinione sin- cet inclusam se fuisse in area cum so- gularique mugis quam ut a nobis omitti cero Noëmo , ab eoque didicisse mes in potuerit, etsi non admitti. Certe videtur Omne ævum futuras. Eadem libro 1, 287, oblitus esse doctus Vir locum libri V111, recemiorem aliquante se faciebat, sans 194, sqq.; 199, sqq., de eadem mys- quippe post diluvium generationi suppu- tica persona notabilem et ita clarum ut rem. Sed de generationibus Sibyllinis pro commentario haberi possit. Tradi- nihil omnino statui posse præmonuimus tionis istius origo non ex profanis his- ad libri 1 versum 1. toriis, sed ex Apocalypsi, cap. 17, v. 3, 190. llla Macedoniæ direptio et illa quærenda est, quanquam quæ ibi legun- post rapinam imposila servitus in bellum tut metaphorice potius ad Romani urbem cadunt cum Perseo rege, quad Macedoni- videntur esse referenda. Nihil amplius cum fuit ultimum, auspicante in Ægypto de hac muliere rescire neque nos pomi- regnum Ptolemæo Philometore, biennio mus, neque Malvenda de Antichristo, circiter aut triennio antequam Antiochus lib. XI , vir licet in Patrum ac theolo- Ægyptum invatleret: quæ mala quum gomm lectione vematissimus: cit. Exo. hic deplorentur ut recentia, necesse est nostr. V1, cap. 18. Sibyllina bæc, uti diximus, Philometoris 97. sqq. Hinc pars incipit, ut dixi- initiis polius esse scripta quam, ut Ewal- mus, non modo hujus libri, sed et om- do placuit, post dimidium fere sæculum, nium Sibyllinorum antiquissima , quam extremis Physcouis anuis. censet Ewaldus (Dissert. pag. 30, sq.) 286, sqq. Non ad Messiam, quamvis non semper, ut nunc, capite truncam Castalio multique alii ila senserint, sed fuisse. Vult autem præfixum ipsi quoll- ad Cyrum referendus est hic locus, san- dam 1’ uisse exordium aliquod, neque aliud guine et igue, id est, belli jure populos quam qued nunc vocatur Proœmium Si- dijudicantem, quem ideo Sibylla cælitus byllinum, hujus vol. pag. 2, sqq., inter- missum vocat, annueule 15aia, cap. H, jectis tantum versibus aliquot nunciab- v. 28, et cap. 45, v, 1, sqq. sentibus de origine mundi ac de antedi- 295, sqq. Partem banc s 3 libri terlii 1uvianis historiis usque ad turrim Babel. proximis dualms cjusdem libri sectio- 11a ille : nos Vera putamus sic absque nibus S 2 et 4 , Ptolemæorum tempore principio relictum esse hoc carmen ad scriptis, interpolatam fuisse sub Antoni- imitationem Sibylla: profanas antiquio- nis, primi nos animadvertimus demons- ris. Et quidem iuceptum semper esse travimusque; la! juvat de hac re faventem iisdem quibus hodie versibus, argumento invenisse Volkmannum, virum doclissi- est, qued qui Sibyllina hæc- tanquam mum et in Sibyllinis exercitatissimum. Erythræa citare voluerunt sive .ludæi sive cujus hæc sum verba , Lect. Sibyll. Stet- etiam gentiles (vide varias lectiones ad tin, 1861, pag. 14 z a Sane hæc pars b. 1.), plerique hune potissimum de u [antiquior nempe,s 2] scripta videtur turris eversioue locum atlulerunt, ita «a Judæo Alexandrine : verum is qui testantes hune sibi præ ceteris natum esse, a ejus oracula continuavit a versu 295, nec mirum : quippejuxta vulgarem parœ- « Christianus judaizans circa Antonino- miam , initia cujusque rei facillime dis- a rum tempera, etc. n cuntur optimeque retinenlur. 301, sqq. Necesse erat, ne fraus statim 162, sqq. Ab hoc loco Sibylla, quæ proderetur, interpolatorem hujus partis, prius res tanquam præteritas narraverat , 111,5 3, sub Romanis imperatoribus, uli prædicere tanquam futuras incipit; idque nos cenissime conjecimus, hæc scribenv convenit cum vulgata et jam antiquitus tem , non continuo ad res Romanas tran-

350 N OTÆ cum vate sua programmas ad libri 111 sive fructus n, uempe ut homo desiguetur initia. Est enim hic epilogus nihil aliud a sine usu, n quad est Græcis oùflôavôç, La- quam transitio ad sequentemlibrum, a tiuis u vir nequam» :eoque sensu capitur quo præsertim separari minime passant in Veteri Testamento non semel a filins ultimi duo versus, sive sententiarum te- Belial a), id est filins impii, sive ad mo- uorem spectes, sive eadem utrinque ver- rem loquendi orientalem, impius ipse. ba, sive communia metri vitia. 1nde, postquam exprophetiarum interpretatione rabbinica Antimessiæ exspectatio in schoiis Judaïcis vulgata fuit , A!) unaus! 111. cœpit sceleratus iste vir and éëoxùv Be- lial nominari, qui usus etiam in Novum 26. Libro 1, 81, ineptam notavimus Testameutum peuctravit, scribente diva etymologiam vocabuli "Mm ab Adamo Paulo, ad Cor. Il, cap. 6, v. 15 : u Quæ deductam. Nunc ipsius nominis Adam a autem conventio Christi ad Belial? u etymus profertur, quatuor mundi partes id est, inter Christum ejusque adversa- i in eo immine monstrans, absurdus hic rium. Quamdiu igitur vulgo cansuevit quoque, tamen, si ita diacre tas est, in- unus Anticbristus exspectari Nero, ejus geniase absurdus. Qui quidem jam anti- quoque unius meutionem in Sibyllinis quitus Christianis placuit : affertur enim habemus obviam : serins vero, deficiente a Cypriano libro de Sina et Sion, et Au- videlieet redituri tyranni metu , circa gustino, in Joann. tract. 1X, et. ex Au- sæculum 111, uti credimus , videmus pro gustiui (ide a venerabili Beda in 00mm. latino Auticbristo Nerone rursus be- super Jaann. Nec profanis ignatus fuit, bræum proferri Belial cum coque be- quos inter unus e Geoponicorum aucto- braïcam de Antimessia traditiauem mix- ribus, lib. XlV. cap. 5, columbariorum tam utcumque Apocalypticis revelatiaui- formam præscribens, siugulis eorum pa- bus. Ita Belial êx Xaôamvôv, n e Sama- rietibus nomen AAAM inscribi jubet, ria, a oriturus prædicitur, nempe ab la- id est quatuor ventorum nomina, initiis cum Geneseas, cap. 49, v. 19 : a Fiat suis designata, sicut fare apud nos in 1a- Dan a coluber in via, cerastesin semita, minis versatilibus quæ tectorum fastigiis n mardens unguias equi n, quam prophetiam rabbini ad Antimessiam sunm re- imponi63, sqq. In oeterissalent. Sibyllinis l constans ferre non dubitaverunt, æmulæ Samariæ ubique reperitur de Antichristo Nerane odia, licet Samaria, ad tribum pertinens traditio z quam vulgo receptam fuisse Ephraïm, tribui Dan non annexa, sed non apud Christianos mode, sed etiam vicina esset. Quod ad istius nefarii viri apud Judæos caguoscimus quum ex aliis futura spectat miracula, en vulgo admit- libris, præsertim V et V111 , S 1, tum ex tebantur, partim ex Danielis prapbetiis omnium antiquissimo 1V, 137, sqq., ubi (ubi tamen videntur ad Antiochum Epi- vide nat. Hic semel atque hic tantum phanem respicere), partim ex Apoca- (nam libri 11 versus 167 hinc manifesta lypsi, cap. 13, v. 13, sq. Ut ad nostra desumptus est), novus quasi Autichris- redeamus, bic, qui nabis præsto est, totus producitur sub hebraïco nomine Be- tus de Belia locus non semper hac in- lial : hellenistae plerumque ex ingenio graa- clusns fuit tertii libri parte, S 1., Fuit cæ linguæ Beiiap aut Belia; scribunt; di- olim in libro secundo post 167, unda vus tamen Paulushebraîca more Belial. brevitatis causa detractus a Sibyllino Quod nomen quam olim interprelare- compilatore translatus hue fuit, simul mur, superstitiosa quadam veneratiane cum viduæ reguaturæ meutione, infra, erga divi Hieronymi summam in talibus 75, sqq., et aliis quibnsdam de fine mundi rebus auctoritatem ea sumus adducti ut prædictionibus. quæ neglectæ primum a illud a duabus hebraicis vocibus bali et compilatore, deinde bue congestæ snmt al derivaremusktanquam a expertem implendi volumiuis causa , sicut alias jugi n ; nunc minime dubitamus sic cum diximus. Plura seu potins omnia de An- Idici a bali, u sine, absquew, et iHl, a usus tichristo (ligna cognitu scire qui voluerit,

AD LIBRUM 111. 351 adeat Excursum nostrum V, part. Il, difl’ma traditione de rematissima ejus mulieris mate : vixisse nempe illam Vel ipsis cap.75, q. 16.Mulierem t illam viduam orbi diluvii temporibus vel proximis. Quam universo imperaturam vult Ewaldus (Dis- quidem sententiam ipsa firmare videre- sert. pag. 75, sq.)1u1iam esse Damnam, tur in epilogo libri 111, nisi constaret Septimii Severi viduam, Caracallæ et spurium istum esse locum, in quo do- Getæ matrem, propria ipsi opinione sin- cet inclusam se fuisse in area cum so- gularique mugis quam ut a nabis omitti cero Noëmo , ab caque didicisse res in potuerit, etsi non admitti. Carte videtur amne ævum futuras. Eadem libro 1, 287, oblitus esse doctus vir locum libri V111, recentiorem aliquanto se faciebat, sextæ 194, sqq.; 199, sqq., de eadem mys- quippe post diluvium gencratiani suppa- tica persona notabilem et ita clarum ut rem. Sed de generationibus Sibyllinis pro commentario haberi posait. Tradi- nihil omnino statui passe præmouuimus tionis istius origa non ex profanis his- ad libri l versum 1. toriis, sed ex Apocalypsi, cap. l7, v. 3, 190. llla Macedoniæ direptio et illa quæreuda est, quanquam quæ ibi legun- post rapinam imposita servitus in bellum tur metaphorice patins ad Romam urbem cadunt cum Perseo rege, quad Macedoni- videntur esse referenda. Nihil amplius cum fuit ultimum, auspicante in Ægypto de hac muliere rescire neque nos potui- regnum Ptolemæo Philametore, bieunio mus, neque Malvenda de Antichristo, circiter aut triennio antequam Antiocbus lib. X1, vir licet in Patrum ac thealo- Ægyptum invaderet : quæ mala quam garum lectione versatissimus: cfr. Exc. hic deplorentur ut recentia, necesse est nostr. V1, cap. 18. Sibylliua hæc, uti diximus, Philometoris 97. sqq. Hinc pars incipit, ut dixi- initiis potins esse scripta quam, ut Ewal- mus, non moda hujus libri, sed et om- do placuit, post dimidium fare sæculum, nium Sibyllinorum autiquissima , quam extremis Physcanis anuis. censet Ewaldus (Dissert. pag. 30, sq.) 286, sqq. Non ad Messiam, quamvis non semper, ut nunc, capite truucam Castalio multique alii ita senserint, sed fuisse. Vult autem præfixum ipsi quan- ad Cyrum referendus est hic locus, san- dam fuisse exordium aliquod, neque aliud guine et igue, id est, belli jure populos quam quad nunc vocatur Praœmium Si- dijudicantem, quem ideo Sibylla cælitus byllinum, hujus vol. pag. 2, sqq., inter- missum vocat, annueute Isaïe, cap. Un, jectis tantum versibus aliquat nunc tab- v. 28, et cap. 45, v, 1, sqq. sentibus de origine mundi ac de antedi- 295, sqq. Partem banc S 3 libri tertii luvianis histariis usque ad turrim Babel. proximis dual)us cjusdem libri sectio- ha ille : nos vero. putamus sic absque nibus S 2 et 4 , Ptolemæorum tempore principio relictum esse hoc carmen ad scriptis, interpolatam fuisse sub Antoni- imitationem Sibylla: profame antiquio- nis, primi nos animadvertimus demons- ris. Et quidem inceptum semper esse travimusque; et juvat de hac re faveutem iisdem quibus hadie versibus, argumenta invenissc Volkmauuum, virum doctissi- est, quad qui Sibyllina haro. tanquam mum et in Sibyllinis exercitatissimum, Erythræa citare voluerunt sive Judæi sive cujus bæc sunt verba , Lect. Sibyll. Stet- etiam gentiles (vide varias lectiones ad tin, 1861, pag. 14 z a Salle hæc pars h. 1.), plerique hune potissimum de «[antiquior nempe, s 2] scripta videtur turris eversiaue locum attulerunt , ita «a Judæo Alexandriuo : verum is qui testantes hunt- sibi præ ceteris natum esse, a ejus oracula continuavit a versu 295, nec mirum : quippe juxta vulgarem parm- a Christiauus judaïzaus circa Antonino- miam , initia cujusque rei facillime dis- a rum tempera, etc. u cuntur optimeque retiuentur. 301, sqq. Necessc erat, ne fraus statim 162, sqq. Ah hoc loco Sibylla, quæ praderetur, interpolatorem hujus partis, prius res tanquam præteritas narraverat , 111,5 3, sub Romanis imperatoribus, uti prædicere tanquam futuras incipit; idque nos certissime conjecimus, hæc scribenv convenit cum vulgate! et jam antiquitus tem , non continuo ad res Romanas tran-

352 NOTÆ silire. 1taque primum in Babylona Assy- ambas S 3 et 4, ab nua scriptas esse riæ, dndum illam exstinctam abolitam- paeta, tans parvo igitur intervalla sibi . que, specie tenus invcbitur, ita tamen ut contradicente! De istarum gentium ari- alteram Babylona, illam nempe novum gine, quæ interdum Go: et Magot media Italiæ, in mente habere non cesset, ævo vocatæ sont, habet speciosa omnino quippe qui præcipue de templi cxcidio et pro sua tempore notabilia, tanquam qucratur hoc bemistichio, 303 : par eorum legatos in Asia comperta, nar- "On a! vaèv pénal èEaÀâvtaEev. ratar eximius Joinville, inter rerum Templi enim a Nabuchodonosore diruti Gallicarum scriptores, pag. 333, cd. Pe- obliterata jamdiu memaria parum aflicere titot, quæ, ut lectu digna, referre ju- poterat Judæarum mentes post aliquot vat z a Venisse illos [Tartaros nempe seu sæcula viventium : ergo sub autiquitatis Tataros, de quibus macla lacutus crut] ex specie Noster recentem celat dalarem. immensa uudaque planifie [centralis vi- Adde quad de veræ Babylanis clade, de delieet Asiæ] , cujus initium sit a rupe Cyro Assyriorum victare, de Euphrate altissima et bominibus insuperabili [au dctorto, nihil babet; sed unum aliquid Himalayai’] : pane autem banc rupem, ad Romanos pertinens, illud nempe de orientera versus, habitare gentes ignotas persecutionibus advenus justes , id est Gal et Magret, quæ sub ultima mundi Christianos, plerosquc artu Judæos, sub tempara venturæ sint cum Anticbristo Nerone matis, infra, 311 : extremamque rebus humanis perniciem ç(la Ëu and viiv allia and, u. 1:. 7.. allaturæ. n floc nos ad Sibyllina vatici- Quod ipsis pæne literis ex Apocalyp- nia spante reducit. seos loco desumpsit, talcm sanguinis fusi 324, sqq. Guyatépeç ôuapâw, ut Nos- clamorem exhalante, cap. 16, v. 6. tcr ait, velimns eruditissimum virum 318. De hacversus clansula, nul rôts Ewaldum aperte nos dacere, vel quæ ’ nation, confer quæ dicta sunt in prioris sint intelligendæ occidentis natiaues, sæ- editiouis nostræ Exc. V, cap. 8, et in vissimis diris exagitatæ ab eversum tem- hujus voluminis Præfatione, et in 1ntrad. plum, vel quodnam illud sit nisi Hiero- ad Sibyllina. l solymitanum et quorumnam eversumrfa- 319. Gag et Magog, universo inter- cinore nisi Romanarum? Neque hoc Vera pretum consensu ab extremo septem- omittendum, defleri nunc tanquam exci- trione, àvr’ ËGXÉTOU TOÜ (30555:, Ezech. sam ædem illam quam in extrema hujus 1i- cap. 39, v. 2, tanquam Scythicæ gentes bri parte, S 4, 665, sqq., 688, sqq., stau- adducuutur. Et Gag fartasse Getæ surit; tem adhuc reperiemus, adhuc .1 udæarum Magog autem Massagetæ seu Getis pro- sacra accipientem ulteriusque sub Messiæ ximæ natiaues, sicut indica lingua re- regno accepturam. Rursus ergo vatem ceutiore Shin vocari Siuenses, Mashin utriusque sectionis, S 3 et 4, si nous idem- autem Sinensium finitimos , docet in que, jubcnte Ewalda, censeatur, minime epbemeride sive epimenide quadam sibi constantem deprehendemus. Qua qui- orientali collega et arnicas naster dac- dem inconstautia motus vir doctus Hilgeu- tissimus Garciu de Tassy. Utique dum feld, in dissertatione sua de Apocalyptica gentes istas collocat nostcr hic Sibyllista judaïca, pag. 65, sq., eo adductus est ut in Æthiapia Nilum inter et Astaboram , interpalationem quam nos in hac libri magis Ægyptium se quam geograpbum 111 parte s 3 demonstrare conati sumus, prodit, plane ut Sibyllista libri quinti, pæne agnosceret : idemque non aliter infra pariter Ægyptius (nisi potins idem homo, judicabit ad 464, sqq., ubi de Romano- uti remur), Triballos aliquando ex Æ- rum civilibus bellis agenlem Sibyllam thiopia adducturus est, V, 503. At in nabiscum obstupescet. hujus ipsius libri parte proxima, 111, 5 4, 350, sqq. Hanc de Asiæ divitiis, quæ Gag et Magag recurrent inter barbarorum olim a Romanis raptæ fuissent, in Asiam septemtrionalium nomina proprio sibi reportandis prædictionem bue illatam loco : quad nostræ sentenliæ favet magis esse certum est e libro 1V, 145, sqq.; quam Ewaldi, contendantis partes hasce quem in librum baud dubie manavit ex

AD LIBRUM lIl. 353 communi tune temporis traditione quæ colis de Delo et Samo, de quibus plura etiam apud gentes percrebuerat, «Orien- nos ad IV, 91; "troque etiam loco cum em aliquando prævaliturum u, teste Sue- similis paronymiæ lusu. Porro satis pa- tonio in Vespas. S Il, et Tacito, Hist. V, let addilam esse hune de Roman prophe- S l3. quue respexit lamantins, Vil, tinm florenlibus jam ejus urbis rebus et cap. 15, in scribans : « Romanum noin modum magna: civilatis aucla ejus n men quo nunc regitur arbis. . ., tol- magnificenlia. Quod non videtur satis a letur de terra, et imperium in Asiam animadvertisse doctissimus Ewaldus , no- u revenetur, ac rursus Oriens domina- biscum de ætate coi-tans hujus carminis n bitur. n Hanc opinionem in Asia pro- eamque multo lacions antiquiorem, mm gnntam esse vel ipso res demonstrnt; a nempe quum adhuc modestior esse! Judæis autem val confictam vel propa- Romæ species, qualis potuit esse secundo gatam, facile credi potest, Messiæ sui ante Christum sæculo. Hinc sane vel ex regnum exspectantibus. Nain apene fecit libro Vlll, loc. cit., transiit hoc versus hos versus ultionis aRomanis repetendm initium ad Mctantium, Div. Insl. cap. cupido, non igitur, quod vult Ewaldus 25, hæc habentem: « Quum caput illud (Dissert. pag. 19), Ptolemæorum tem- a orbis occiderit , et Mira esse cœperit, poribus, antequam scilicet Judæi quid- x quod Sibyllæ fore aiunt. n Item Palla- quam. mali a Romanis experti sassent; dius, Lausiac. S 119, in vils. Melaniæ : immo antequam spoliata ab iisifuisset 1): yevécôav. rhv *Pu’)p.nV, nard rhv Asia. nisi semel imposito Syris vecti- si: 2661111: New, ëûnnv. gali post victoriam de Antiocho Magna. 366. De Smyma vitio ducum suorum Itaque scribi hæc poluisse non puta- peritura videtur antiquum fuisse oracu- mus nisi vel ullimis reipublicæ Romanæ lum, fortune iis editum temporibus, diebus Vel sub primis imperatoribus, quibus nul-rat Hemdotus, lib. I, S 149, qunm advenus dominos impotentes cre- Smyrnæos, imprudenter rœeplis inlra visset Judæorum et Asianorum invidia. muros Coloplioniis, urbem suam ami- Nom-a hæc est sententia, quam inviti sisse. Posta veto istud oraculum quasi contra clarissimum virum , supervacue in proverbium ahierit, unde toties re- quippe, tuemur. petitum in Sibyllinis, nec semper de 359. Negat clarissimus Ewaldus (Dis- eodem civitate, sed de diversis urbibus sert. pag. 18, not.) heram illam impe- gentibusque, ôs’ innovai; xaxômraç, riosam, Gémowav, quæ Romain vicissim V, 17 ;.YIlI, 162, etc. in altum tollere gaudeat ont ex alto 376, sqq. Hanc aureæ cujusdam asta- dejicere, Fortunam esse, quia nomen tis descriptionem palam est ad nullmn istud latinum sit, non grœcum. Quod ut historiis definilum pertinere tempus; facile de Homero et Hœiodo concedimus, sed mare poelicnm esse transitionem ad tamen non possumus ultra ad Pindarum en quæ sequentur : nisi quis respicere cæcutire, Olymp. X11, l, sqq. tractan- mavult ad tempera Judææ pacatissima tem hoc de Fortunæ ludibriis argumen- felicissimaque sub leni Persarum impe- tnm, neque ad auctores Anthologiæ, mario, qualem interpretationem quibusdam xime Palladam, epigraxnm. 39, ubi vide Proplietarum lacis affictam scimus a doc- Jacobsii not. Agnoscit id doctissimus notis viris, ubi salius eràt præsumptas de bisque sæpe cum laude cilandus Volk- Messia spes agnoscere. mann, Sibyll. lect. pag. 15. At Ewaldus, 381, sqq. Totam banc pericopen ne Grœcam admittat F ortunam, spes hue versuum septem, 1381-387, oonsentaneum offert, ut quidam loquuntur, Messiani- est de salis Macedonibus ab eo capi qui cas, de Judææ intis, futuræ olim reginæ sequentia, 388-400, de Syris Macedo- terrarum et Romæ ipsi imperaturæ. nom successoribus interpretari velit, ut 364. mon paon, hemistichium istud vir clarissimus Ewaldus; non, ut nos, de celebratissimum bisque in Sibyllinis re- Romains. Nos vero jam a verso 382 de culsurum, hic et Vlll , 165, prodit litro- Romanis omnia. Quod si quis œgre fert biguc cum duobus auliquioribus ora- plura de bis rani, se): nempe versus, 23

354 NOTÆ quam de Macedouibus uno versu conten- al) eodem poslea rege quum in Ægypto, tis, meminerit id alibi quoque in Sibylli- mm in Judæa gestis. Magis id foret incre- nis observari : sicut supra, 172, sqq., ires dibile, si, suadente Ewaldo, scripta hac tantum versus Macedonibus tribuuntur, putarentur auna 124, dimidia post Epi- viginti deinde Romanis; immo, Vll, 109, phanis reditum sæculo, qunm nemo jam Macedonicum imperium uno verbo desi- fere recordaretur num iste lionne obses gnatur, tanquam satis ei sit decori Roma- unquam fuisset vel quomodo ex illa cus- nam civitatem prœceSsisse, quæ deinde tadia evasisset. sax compeilatur versibus. Quid inde 389. Hopçupe’n 7161m, si vulgate apud colligas , nisi lapsorum et miserorum poetas sensu de quavis pnrpurea veste precariam esse memoriam P At fatemur sumatur, omnibus convenit regibns aut graviorem oriri controversiam ex’versu regium cultum affectantibus. ln Sibyl- 384, quo Babylon submittenda prædici- linis autem carminibus videtur speciali tur Macedanibus, si Ewaido fuies; Ra- usu laticlavium designare Ramanarum manis, juxta nos. Nec de hoc passumus imperatorum, neque alia significatu re- Ewaldo litem movere, qui salas Alexandri dit in ultimis præsertim libris, ut XI. Magni res in anima babel; sed nec ille M6, et X11, 38, et Xlll, 245, ubique nabis, qui hæc scripta putamus post de Cæsarea veste usurpatus, sive cum Trajani victorias. Etiam, quad quis for- purpuras meutione, sive omisso interdum san obstupescat , nema tamen neget, sub adjectiva absolute loin-n. Quod clarius Tiberio domitam a Romanis Babylona expressum reperias libro VIH, 73, sq.: Sibyllistæ non uno 10cc affirmant, qua Karl. rôts nsvôr’jasiç flamanôpçapov five- de se vide not. ad V, 23. povfiuw 388, sqq. Hinc incipit celeberrimus d’5); èxôuo’ane’vn, x. r. A. obscurissimusque locus, quonam de vira Nam id aperte ad latum clavum refertur. scriptus aut de quibus ejus factis, ambi- Ea cultus simplicitas ex antiquis moribus gitur: de Antiocho Epiphane ac de Seleu- remanserat; nec nisi serins chlamydem cidis, juxta clar. Ewaldum; de Hadria- totam ex purpura contextam gerere cœ- no ac de Antoninis, juxta nos ; de Alexan- perunt imperatores, cui gemmas et mar- dra ac de Ptolemæis, juxta auctorem garitas primus addidit Diocletianus, teste libri X1, 224, sqq.; 243, sqq.; 250 , Cassiad. in Chron. sqq. Hic enim quasi tertius interpres 391. Hanc cum fulmine comparatio- in medium procedit , sed vix serio , nem poetice esse sumendam, neque ullo quippe qui de verbis in sunm usum di- modo ad linum ex Antiochi majoribus, vertendis magis curat quam de rebus Seleucum trempe Coraunum, jubente liad verum redigendis. Opiniones igitur cet Ewaldo (Dissert. pag. 13) referendam, duæ solæ supersunt nostro judicio gra- in nostra Præffatione observatum est. ves, Ewaldi et nostra (nain virorum doc- 393 Pro naviîarov, quæ semper vul- tarum Reuss et Hilgenfeld omittendæ, gata fuit scriptura, alium doctissimus vir magnum partem ex Ewaldo desumptæ) : amplectitur (Dissert. p. 13, not.), codi- quas ambas sententias diligenter, ut potui- cis nempe unius barbaram lectionem mus, inter se collatas, suisque auctas ar- stomate-rom de sensu, quem novum novæ gumentis , viderit lector sive in nostro voci affingit, magis quam de lingua sut Exc. V, sive in hujus vol. Pnefatiane. de metro sollicitus. 388. Si, quad vult clarissimus Ewal- 397. Decem cornua in hoc verso me. dus, adventus ille nefarii hominis ad morula sperares aliquid afferre passe ad Antiochum Epiphanem referendus est hujus loci interpretationem : nihil vero, clam e Romano hospitio, sive quis malit i quia diversis omnino modis accipiuntnr, exsilio, in Asiam, id est, in Syriam , re- quamvis ex eodem derivata fonte, sive gnum sunm, redeuntem arma 174, mirari apud Danielem prophetam, cap. 7,v. 7, nabis fartasse licet quomodo tam gravis sqq. et 23, sq., de decem Syriæ regibus ; tamque solemnis mentio ejus rei fiat apud sive in Apocalypsi, cap. 17, v. 7, sqq.. de Nostrum, nihil fere dicturum de rebus decem post Neronem imperator-ibus Ro-

AD LlBRUM Il]. 355 mais, ipso se interpretante sancto scri- pilator libri I, 184, sqq., qui latins loci ptore, ibid. v. 12. Auctor libri X1 Sibyl- hujus sensum, texto miser-e depravato, liui, qunm totum fere banc locum e prorsus ad aliena transtulit. libro lIl suffuraretur, non modo istud 414, sqq. Lactantius. Div. Inst. I, de decem cornibus beinistichium prorsus cap. 6, docet Sibyllarum quintam a amisit; sed etiam in ultimo versu, ubi Varroue censeri Erythræam, a quam erat, Il], 400, rôts Bi napaçuônsvov a Apollodorus Erythræus affirmat suam xépac dpEet, vocem us’paç, sibi videlieet n fuisse civem, canaque Graiis Ilium minus intellectam, in vivo; male con- a peteutibus vaticinatam et perituram vertit hoc mode , XI, 253, rail 891 napa- x esse Trajan et Homerum mendacia çuôusvov yëvoç suiv. . a scriptumm. n Quæ Lactamii verbe at- 398. Quem illum vacet poeta nappa- tigit etiam auctor Præfationis anonyme pên; ysvsfiç ysvsrfipa paxntfiv, non satis sub voluminis hujus initium, pag. 16. videmus a Syrorum fautore exponi, nisi Eumdem Erytllrææ Sibyllæ locum, quan- hoc iterum ad Epipbanis mortem perti- quam sub Delphicæ nomine (sed unani- nere vult. que eamdem esse demonstravimus in Ex- 399. Ewaldus (Dissert. pag. 14) vul- cursu nostro I, cap. 5), citat Pausanias gatam recte tuetur àa’ 915w : verti au- Phocic. cap. l2 : Kali iEÂs’V-nv TE upa- tem jubet, tanquam ômà véwv, n a saciis gaminera èv roi; xpnonoîç à); ênl Iné- bellicosis u z esse enim uloüc idem pae- epqi si: ’Aaiaç and Eüpa’mn: rpaçfiaotro tice quad vécue, et vécu; idem quad no- àv Znâpty (nota vaide similia verba o- Àsiswra’zç, a jauge Kriegeru, sic ille. Pu- raculi nostri Sibyllini), ml à); ”Diov tat quippe Alexandrum bic innui Balam flafla-star. ôi’ m’a’rhv imo cE).À-r’1vmv. Ne- in Syriœ rognonna saciis concordibus, i. e. que alia respexit Virgilius, En. II, l’œderatis. intrusum. Quos quidem socius v. .578, ubi vocatur Helena (nota et ipse, præter unum Physconem, non defi- banc rursus cum Nostro similitudinem) uit, hune tamen, ut nabis quidem videtur, et Trojæ et patriæ communis Erinnys. n inter juvenes bellatores ægre numeran- Satis base de Helena ac de Troja : de Ho- dum , qui mm fere quadragenarius erat. mero infra agetur, notis sqq. i Deinde Balam, si interpreti fides, in so- 419, sqq. Conferendus amnino locus lium intrudi quidem videmus, e solio au- hic de Homero cum antiquissimi poetæ tem dejici infra non audiemus, nec am- Euclu Cyprii vaticinio apud Pausaniam, plius quidquam de illo. Finem versus Phoc. cap. 24 : nabis hactenus insanabilem, vellemus Karl. 1:67’ év similisa Künpq) neque Eau-cf melius quam nos expedisset vir sagacis- :àoiôàç, simus , quad tamen frustra speravimus. "Ov ce Bantou): réiez ên’ âypoü au. vu- Sed hæc omnia plenius e Præfatiane no- vaixôv, stra, si cui vacat, cognoscentur. Nôcçt nolvxraâvoio «cnidaires! Eula- 401, sqq. Diximusolim, nec dubium pium. videtur, oraculum istud de terræ matu Ki’mpov 5è npohmbv , ôtepàc 8’ (me in Phrygia circa Dorylœum , improprie [an ëan] stûpas-w àpôel; , hua translatum esse a poeta plagiario. tamisa; sûpuxôpou peina: nanti: apô- Fuit autem baud dubie origine profanum, ra; ôtais-m, onde vestigia mythologiæ retinuit, ut ’Eaaarai âeaivwroç, and dirimera; flua-ra Tain; et ’Evvomyaiou : sicut etiam ôiq. Quæ sic verte, si libet : suivra. epitheton in fine versus 402, mere illud Et tune, æquoreis qua surgit Cyprus ab poeticum, nec cum librariis in stûpa undis, val (Saône: inepte venendum, nec cum Magnus erit vates, pariet quem dia The- vira quodam docto (absit ut innuam misto quem maxime veneror) ita defendendum, Sala in agrisl, urbem propter Salamina tanquam ôîa 106w Palæstina sit, non beatam l’hrygia, mira profecta hallucinatione. Egressus Cypro. ventis super æquor; Aliter, nec minus falso, auctor seu cam- vcclusv

356 N OTÆ Dura carnet primas Græcæ intox-tanin cogitasse Nostrum, sed ex antebomericis sua tempore exstantibus sumpsisse. Immortalis erit, nec sæclis fama senescet. 437. Byzantium, ab nimias videlieet 424, sqq.. Des Sibyllagentis: Trajæ excidium opes, invidiam Asiæ moturnm atque inde vaticinante supra diximus ad v. 414 z perniciei causas habiturum prædicitur, nunc ipsa , Sibyllista interprele, de Ho- quo refer et illud infra, 474 : mero queritur tanquam sua carmina suf- Opfixec du?) Butane; rivas-filantes &v’ furato. Vetus istud crimen; nec dubie in Aines; . Erylbræis gentium carmiuibus tale ali- utrumque ex mero vaticinantis ingenio, quid legebatur. Utique Diadarus vulgi nisi quis ad Mithridatîca tempera , By- banc fuisse traditianem docet, lac. prias zantio exitiosa, respiciat, quad nabis non ait., ubi de Erythræa seu Delphica Si- videtur. Utique, si ad Mitliridatem per- l bylla ait : Hap’ in; and; mil rôv mundi: tiuerent, recentiora ista essent oracula "ounpov nous 163v é-mîw opes-spadas- quam pro ætate quæa vira docto Ewalda vov unau-715m 193v lüiav naine-w. Pariter huic carmini tribuitur. Solinus, cap. 2, ex Boccbi lide (Cornelii 442. Cyziceni tremoris mentio fit li- nempe Boccbi , non contemnendi, ut bro IV, 99. Eadem urbs ab eumdem ipse ait. auctoris, et a Plinio passim ci- videlieet tremorem onamque inde maris uti, ignoti tamen) : a Delpbicam, inquit, exundationem multum mali passura præ- q Sibyllam ante Trojaua belle vaticina- dicebatur supra, 436, et vere, si isla s tain Bacchus autumat. cujus versus plu- ad cladem referantur quam Xipbilinus a rimas aperi sua Homerum inseruisse narrat velut ex Dionis libro LXX , S 4. a manifestat. u Credendum igitur et illam Hic vera ca urbs Rhyndaci fluvii aquis Diodori et alteram Solini sive Baccbi et pessum itura canitur : ubi falemur banc ipsam quam nunc legimus Sibylli- nos mente turbari, quia Rbyndacus, nam criminationem auctori nostro non præcipuus ille Bithyniæ amnis , non esse propriam, sed ab Erythræa mutuo Cyzicum allait, sed procul ab ea urbe, sumptam. Facile istam calumniam ad- duodecim, quas vulgo vacant, leucarum miserunt homines ab versus quosdam intervallo, in Propantidem influit. Ne- Homero cum Sibyllæ communes, quad cesse est igitur in fluvii nomine memoria idem de Phocylide quoque similem oh lapsum esse vatem. Superfuit utique suis causam increbuisse constat z adi nos ad malis urbs divitiis et commerciis præ- lib. Il, 56,et in Exc.V,cap, 11. At Grego- clara. Templum ejus inter mundi mira- rius Naz. ad Nemesium, pag. 144, retor- cula celebratum, supradicto matu cor- sit in Sibyllam plagii crimen, professas ruisse tradit Xipbilinus lac. cit.; falso ipsam et Hermetem ceterosqne faisos tamen : nain pulcherrimum illud ædifi- gentilium prophetas , ubi forte veridici cium, quad a Xipbilino ibidem probe reperiuntur, non divinitus afflatas loqui, describitur, etiam paganæ religioni su- sed e sacris libris sua mutilantes : ,perluit, cbristianis postes sacris dedi- Où 0560W, BiôÀouc 6è napaôléxpavraç catum , mansitque ad sæculum XI et étisie , tempora Constantini Ducæ imp., teste vere, si ad loca respicias quæ milita Attaliata, pag. 90, cd. Bonn. : conferen- sacris e Bibliis sumpta in nostris Sibylli- dus etiam Zonaras, lib. XVIII, S 9. nis reperiuntur, diligenter a nabis inter 441. De Pataris Lyciæ urbe, ubi ora- varias distributa lectiones. culum fuit Apollinis Patarei , mentio 433. sq. Difficilis locus, quia non satis rursus liet infra, lib. lV, 112. Nuncde apparet quis iste Lacrorumfienere ortus ipso oracula agitur, tanquam etiamtum (au Ajax Oïlei?) Lyciam diripuerit, aut exstante, minimeque consultoribus ca- quis Ætolus CbaIcedona, Trajams banc rente. De hac atque universe de oraculis quidem temporibus nandum fartasse con- secundo et tertio sæculo permanentibus, ditam. Sed tamen videtur cum iis quæ vide net. ad XlV, 272. moda de Homero canebantur utcumque 444, sqq. Bbodus insola non incolumis hæc passe conjungi, neque ca de sua ex- made, sed etiam libera perstitit usque ad

AD LlBRUM IlI. 357 Vespasiani tempora, a quo demum in pro- de causis, conjectaulem eumdem rep Q vincîæ formam redacta est. E0 nunc res- rimas ad versum su ra 328. picit aperte Noster, quo minus de natale 468. Legi suadet Ewaldus ânpoîôi , ambigi licet hujus Alibri Ill, S 3. sup- a ex improviso u, rara quidem et a se paris quippe, ut diximus, Romanis im- creata voce, ferenda tamen, nisi oblivis- peratoribus. Ceterum ejus insulæ fatum ceretur vir dodus adjectiva hujus termi- non semel in Sibyllinis deploratur, V11, nationis in plurali neutro adverbialiter l; 1V, 101; VIlI, 160. usurpari non salera. 457. De Cypri motu alia prædicta 470. In hoc versn de Anticbristo agi confer 1V, 128, sq. ; H3, sq. lbi nota- nobis certum est, nempe de Nerone re- bimus aceidisse illam cladem sub Au- dituro , cujus in Sibyllinis meutionem . gusto, maximeque hominum mentes satis superque fieri videbimus, et jam commovisse : unde sæpe memoratur in lib. 1V, 117 z K11 réf ân’ ’I’rnùlnc , Sibyllinis , Cæsarum igitur, non, quod x. r. 1. Hic vero Antichristus iste el- vellet cl. Ewaldus , temporibus prædicla liptice d’un; (hip dicitur, et me; baud Ptolemæorum. dubie sumendum velut Erepoç, id est. 459. Trallis non eodem quo Cyprus alter post Hadrianum, de quo supra, 388, tempera convulsa fenur, sed autea sub sqq. : neque enim alium in bis carmi- Augusta; restitutaque publicis impensis nibus videmus ex Italia venieutem sœ- fuit ex civis cujusdam sui Chæremonis vum virum. Subobscurus hic versus, quia spontanea ad imperatorem legatione, sicut nimia præcisus. Raptim autem bic indi- Agatbias narrat, Hist. Il, S 17. Eusebius catur Antichristus une versu, quia totum quoque, ex Ameniaco latine versus, ad librum quintum, ab endem, ut alibi di- Augusti annum 19 : a Trallii terra: motu ctum est, manu profectum , unus pæue couciderunt. un occupaturus est, quasi noleute Noslro l:63. De Sami, post inauditam sub Po- istam sibi materiam præripere. Et abhoc lycrate tyranno prosperitatem, misera- statim venu, velut properante ad finem l)ili exitio cecinerat aliquid Noster supra, plagiai-i0, magis etiam quam antea con- 145, sqq. Quod nunc de regiis in illa fusa reperientur omnia, de rebus agentia insula ædibus, baud dubie de ejusdem vel prielerilis vulgoque cognitis, vel falsis Polycratis aula, innuit, firmatur aucto- neque eventum unquam habituris, quas ritate Suetonii. tacite laudantis earuln ideo singulas obiter attingere sat erit. ædium reliquias, etsi suo tempore se- 471, sqq. Iaodicea, urbs inter Gares mirutaa,dum ait in Caligulæ vita, S 21 : et Phryges ambigua (hic Cariæ potins u Destiuaverat ct Sami Polycralis regiam tribuitur ), evctsa terræ motu sub N eroue a restituere. n fuerat. docente Tacito, Anna]. XIV, s 27. 464. Versus hic de Romæ statu, tam eumdemque Sibylla deplornnte casum florentis tamque potenlis ut nullis exte- libro 1V, 106, sq. : (un: Vera publicis cu- rioribus bellis inquietari posait, recta ca- ris et impensis restituta novum ævum dit in Antoninoruni felicia tempora. inchoaverat. Runus nunc simili clade Contra, civilia bella, qualia bic et quam peritura cauitur, quando autem P Tfipoç, cruenta describuntur, non passe ad se!» id est, Antiehrisli rediluri temporibus, timi Ptolemæi ætatem , quisquis ille sit, non bene delinitis illis quidem, ad om- Philometor an Physco, pertiuere, satis nium tamen Sibyllistarum mentem valde monstravimus in hujus voluminis Præ- propinquis, neque Antoniuorum ætatem fatione. lta vel hoc uno Sibyllino loco excessuris. de carmiuis ætate senteutia nostra com- 473. Huuc versum seu potins alterum probatur, Ewaldi refellitur; idque tain ejus hemistichium clr. non solum cum si- clare ut vel ipse vir doctus Hilgenfeld, millimo ac proximo, 476, sed etiam cum in sua de Sibyllinis dissertatione, pag. 72 lib. V, 405, novum videlieet inter ambo et 86, not.. fateaturzvix se capere pesse carmina cognationis indicium. quomodo liæc oracula potuerint ante 483. Mysiam minime dubitnmus Perga- Neronem pronuntiari. lloc idem, sed aliis menum hic esse regnum, cujus finisaccidit

358 NOTÆ anno ante Christum 132, testamento At- 489. Hoc est initium partis quartez, tali Il! regis transbta in Romanos he- Il], s 4, ipsis prope verbis œpetitum redîtate. Sed in textu Sibyllino corrupta ex initia tertiæ partis, sicut et illud re- lectio sensum nohis olim fecerat incer- petitum fuerat ex ejusdemllibri parte se- tum. Ibi enim antes. legebatur 1 cunda, 162, sqq. Pleuam banc quartant Muôôv nia panama yévoc Baatmîov reperies, ut cetera pæne omnia Sibyllina, TeüEsrav. , âçvœ vaticiniis advenus gentes infideles :non quad de Pergameni regni exortu , ah tamen, ut S 3, adversus Romanos pæne Eumene creati cirea annum 263, recte solos, sed maxime advenus florentes anti- quidem cum historia, minime vero cum quius populos , præcipueque Ægyptios, grammatical constabat,isto quippe verbo quibus infausta omnia portenduntur, nisi TEÛEETat activum non ferente sensum. ad Judæorum sacra convolaverint; contra Itaque referai. olim conjeceramus eodem Judæis fansta omnia promittuntur sub sensu magis græce, quamvis jam tum nos rege Messia, 652, sqq. Confer Iutrod. ad offenderet inter tot sinistra et infausta va- Sil). et hujus carmiuis Arg. ticinia faustum hoc unum felixque. Quare 512, sq. De Gag et Magog vide not. ad diversam longe lectionem præferendam versum supra , 319, ubi a plagiario male nunc ducimus; natiaues, eamque in in Æthiopia ponebantur. Hic rectius vi- textum confidenter accipimus , ut sensu dentur, uti diximus, ad septemtrionales optimum, ita syntaxi, si YŒÎŒ génome: in relerri gentes. Inter quas poetæ arbitrio vocativo ponatur. collocata Marsorum et Dacorum nomina 484. Non frustra additum in bujusce (si modo textus sanus est) lectorem mo- versus fine aines»; : indicat enim post rari non debent : quippe quæ neminem secundum bellum Punicum , male com- offendere poterant in Ægypto Ptolemæo- posita pace, non diu nec vere prorogata rum temporibus. Solebant enim tune bar- in aliquot annos devictæ urbis fata. baris, immo potins silvestribus ferisque 485 , l.87. Notat Ewaldus (Dissert. bominibus assimilari eæ gentes. Etiam pag. 19, sq.) duas maximas clinique po- Augusti tempore Marsorum in Italia vul- tentissimas civitates, Carthaginem et Co- tus ferox ac terribilis ab Horatio diffingi- rintbum, uno eodemque anno 146 captas tur; Daci seu Daæ inter Scytbas maxi- et subactas fuisse. Miratur illam casuum me formidabiles semper babiti sont, se- duorum in historiis notissimorum con- roque, si unquam, penitus subacti. cordiam inter se et cum Sibyllino car- 701. Sine causa Gfrôrero visus est mine, ubi ambas civitates quatuor intra bic versus christianum magis quam juo versus memoratas observat. Sed omittit daïcum sapote z nant Hebræi Vel anti- inter Carthaginis et Corinthi nomina ci- quissimi pæne ad christianam meutem tari alia diversarum gentium urbiumque, de Spiritu Dei passim loquuntur, quam- Galatarum scilicet , et Rhodi sub falso vis riondum a Filii neque ab ipsius Patris Tenedi nomine, et Sicyonis. Hujus qui- persona satis hune distinguentes, sæpius dem postremæ urbis casus videtur illi wero liberiore sensu intelligentes banc maxime cum Corintbi clade conjungen- vocem seu de consilio divino, seu de dum : falso tamen, quia tune Romano- misso divinitus instinctu. rum socia et arnica fuit Sicyon, nec modo 73s. Seditiosos in Judæa’motus pri- vicinæ civitati superfuit, sed etiam ejus mos adversus Antiochum excitaverat an- spoliis auctaest. Verisimile est igitur bæc no 170 contentio miserabilis de summo omnia sumpsisse Nostrum ex aliquo ve- pontificatu inter Jasouem et Menelaüm. terum bistoriarum compendio et de tem- Qui motus , compressi licet eodem anno porum rationibus partim curasse. Utique ab bostium ducihus, tamen superstitem etiamsi verum esset quod viro docte pla- post se reliquerant bine oppressæ gentis cere diximus , nulle inde causa duci dolorem, illinc Syri regis iram. Rever- posset cur potins sub Ægyptiis regibus sus ex Ægypto Epipbanes post majorent quam sub Romanis imperatoribus scripta expeditionem sunm annorum 170469, luce esse erederentur. exæstuante feri victoris superbia, mol-

AD LlBRUM llI. , 359 toque magis postquam nova expeditio hujus seusu’nelas erit ambigere. Atqui interventu Romauorum frustrata est vno’v illum observabimus eumdem esse anno 168, in illas, quas omnes sciunt, qui post captivitate- Babylonicam resti- furias exarsit, violato profanatoque tem- tutus canebatur supra, 290, sqq.; idem plo , intrusis in sanctæ legis vicem gen- qui olim; payante 0503, 771, sqq. Qui, tilibus sacris, quæ Macbabæis aperte dum hæc scribebautur, ab Antioche vio- rebellandi causa fuit. Nain antea Syra- latus profanatusque, postea vero purga- rum metu coutinebatur Judæorum intus a. Macbahæis, pentaturus erat incoc dignatio: minime autem dubium est jam lumis ad Vespasiani tempora, quemquo ab anno 170 seditionum semina in Ju- mansurum J udæi diu speraverant neque (læa intumuisse; secureque addi potest ad Messiæ adventum, quo regnanto ad Alexandriæ multos Judæorum (pars erat idem illud sacrarium venturas sibi linge- liæc immensæ civitatis fere tertia), juve- bant omnes gentes èt dona sacraque alla- nes præcipue, auxilii suis ferendi causa, turas, loc. supra cit. De nullo enim alia pronos in armatam emigrationem fuisse. temple legitime agi potemt, quamdiu hoc Hos, aigre licet, compescebat, propter non fuit a Romains eversum. fœdera cum Antiocbo discedente pacta, 787, sqq. lias ætatis cujusdam auna Ptolemæorum prudens consilium. Quæ descriptiones, feris ipsis mansuefactis, omnia, quauquam verbis involutis, aperte aguis inter lupos salientibus, etc., aper- satis exponere nobis videtur Sibyllinus tum est e sacris propbetiis desumptas hic locus. Hanc vero sententiam nostram esse, lsaï. cap. 11, v. sqq. E Sibyllinis baldus nec totam repudiavit nec inte- autem nostris, qualia primo post fibri- gram voluit admittere : sed finxit (Dis- stum sæculo legebantur, transisse bas sert. pag. 21) Physconem sub extremos descriptiones in quartam Virgilii celo- regni sui annos ad bellum Hyrcano infe- gam, v. 2l , sqq. multi putaverunt rendum voluisu nolis ex Judæis, videlieet bodieque putant. lta certe existimavit Hymno advenantibus, exercitum con- lamantins, Vil, 24, ipsos græcos versus llare (hoc quidem vir doctus nullo alio cum latinis comparons; et idem arbi- quam se auctore) : a que consilio, si ei- tratus est, quisquis in Constantini imp; «lem docto fides, Ægyptios eorumve regem Oratione ad Sanct. , quæ græce versa inter conatur avertere Sibyllista, vetans ta- Eusebium legitur , totam pæne quartam lem exercitum in J udæam mitti : ideoque, eclogam græcis numeris extulit, tanquam ubi textus ensiloit 61j babel, legit ipse de Christo nascente scriptam, cum inepta creîlov [si], videlieet pro un créna vel satis commentatione. Ceterum, ut ejus un arcane, nec grince nec verc. interpretamenta minime probamus, ne. 775. Certissimam medclam vnôv pro que putamns aureas Virgiliani carminis utôv non ausi sumus admittere, quia imagines ex nostris fontibus haustas esse exemplaria omnia mauuscripta vulgatam (quidni enim potins ex poetæ cerebro? ), lectionem præferunt. Nec vero nostro- ita nolimus absolute negare ullum porum modo,quales nunc exstant, codicum, tuisse Virgilio commercium cum nostris sed etiam eorum quibus Lactantius utc- libris interesse, quorum bona pars. facile batur, fuisse scripturam banc 016v, satis potuit ex Asia vel Ægypto Romain alferri constat ipsius Lactantii commentario in a legatis conquirendorum Sibyllinorum præcedentem versum 774, quem aperte causa missis (teste post Feuestellam Lac- (le secunda Trinitatis persona intellexit. tantio, l, cap. 6, et multa nos de bac Ait enim, Div. Inst. 1V, cap. 6 2 « Vide- re in Excursu nostro IIl, cap. 6). Quo n licet ipse est Dei Filius, etc. n Et divus tempore ex versibus par legatos allatis, Augustinus, Sibyllina solitus e Lactantii pluribus baud dubie quam quot a Lac- lide citare, plane in eadem verbe con- tantio numerantur, electi snnt eodem spirat , contra Hær. V, cap. 3. Malta teste pauciores, mille tantum aut circa tamen uterque, et.vana prorsus senten- mille, qui in arcano sacrario depone- tia. Legatur vero contra omnium (idem rentur, ceteris in publicum cmissis. Ce- vnàv, a lemplum v, et sic de tolius loci teri igitur isti , quacumqnc ex origine

360 NOTÆ prognati, plerique ortu Judaïci, apud gen- libri 1H, s 2, coævus ille Ptolemazis, quo tiles ac præcipue Romanos pro Sibyllinis majorem , ut videtur, auctoritatem ora- venditari lectitarique consueverunt; et culis suis adderet, talem ipse fabulant-jam ad bos potuit respicere Virgilius, quad ab initia commentus crat, non palam , mpdo ambigebatur, Cumanos pro Sibyl- sed oblique et subobscure, ita tamen ut linis vulgi more vocans, Eccl. lV, 4 : neminem attentum latere posset. Attende Ultima Cumæi venit jam carminis ætas. quippe. Primarius ille Sibyllista princi- 804, sqq; Epipbanis in Judæa perse» pia libri sui usque ad finem Saturniæ ge- cutionnm tempore , quo antiquissimas nerationis non tanquam vates, sed pæue hujus libri partes, S 2 et 4, scriptas esse tanquam historiens, per tempora verbo- diximus, memorat Macbabæorum liber rum præterita, ut grammatici loquuntur, Il , cap. 5. v. 2. sqq., tanquam amen im- extulerat, ëmnethjasv, invitant, x. 1:. Â. minenn’um malorum , visa in cælo pro- sequentia statim a Saturnidis par futu- digial: a Contigit autem per universam rum tempus, épiez, floua-w, x. r. 1.. : ita l Hierosolymorum civitatem videri die- ut Sibylla post Saturnidas quidem, non - bus quadraginta per aera equites dis- vero multo post , cecinisse videatur. Hinc lcurrentes, auratas stolas babentes .et facili promptaque omnibus interpreta- a bastis cohortes armatos, et cursus tione orta est de vatis ætate traditio , u equarum par ordines digestes, et con- cui se accommodans auctor libriI, 287, «gressiones fieri cominus, et scutorum sqq., statuit inter diluvii universi et Si- a motus, et galeatarum multitudinem gla- bylla: tempora sex tantum generatioues «diiç districtia, et telorum jactas, et an- « reorum armorum splendorem, omnis- bis3h YEVEfiÇ verbis Eus-n; fipÔTOV yévoc, za pain: a u que generis loricarum. Quapropter 1H: ËÂGXOV, a. 1. 1., nippa: , a omnes rogabant in bonum monstra can- Ad quem profecto versum respexit is qui a verti. » Quibus ostentis ernnt fartasse pro Constantino imp. Orationem scripsit qui innni puteut meteora, quas vulgo ad Sanctos, supra laudatam, ubi ait: g1-1 boreales vocamus auroras, per aliquot solvuv ’Epuûpaia mon piassavas: écu:- fortasse noctes, etsi non continuo, visas, rhv hm 7min? [LtTà rôv nuraûuojsèv bominumque terrore auctas: quales ali- yevs’aüat. Audacter sane auctor hujus quas præ ceteris couspicuas ex bistoriis commenti, quisquis fuit : sed audacior veteribus recentibusque cognavimus, multo qui in cpilogo libri lIl Sibyllam quasdam etiam cum crepitu, ut in illo arca cum Noëma inclusit. Quis ille? nisi Virgilii versu, Georg. l, 474 : compilatar Sibyllinæ collectionis, in hoc Armorum sonitum toto Germania cælo saltem sibi constans. Nonne enim cam- Audiit. dem islam fabulam ausus est ipse districta Quanquam de Sacra! Scripturœ loco nihil fronte asserere in Anonyma sua Præfa- velimus, nisi legitimis conjecturis et sal- tione, supra, pag. 16? Qnam deinde fa- va fide, commentari. bulam accepit ab eo Suidas, v. Elôuna 818, sqq. De hoc epilogo, seu potins Xaùôaia, alios secum tracturus incantas. de bac epilagi parte, 818 , sqq., Lac- tantio et Ecclesiæ Patribus ignota, gra- An nanans 1V. vissimo autem cuique recentiorum spuria interpolataque visa, pauca disseremus 1. sqq. De hoc libro, Sibyllinorum (quorsum enim sulfita in argumenta ma- omnium cliristianorum antiquissimo, vi- nifestai), licet banc carminis ultimam de quæ olim a nabis disputata sunt in partem vir Clarus (Dissert. pag. 26, not.) Exc. V, cap. 2 et supra in hujus valu- adversus plerorumque sententiam defen- minis lntrad. ad Sib. dore conatus sit. F atemur tamen, ut non 20. Bac in versu necesse fuit aliquid de de Sibyllæ cum Noëma cognatione , ita de textu mutare nempe et; ôexa’t’mv pro év- ejus antiquitate diluvio proxima traditio- ôexo’trm, sensus causa, quia une consensu nem pervetustam esse atque ex ipsis Sibyl- Sibyllinorum omnium librorum cujus- linis oriundam. Auctor enim primarius libet vel originis vel ætatis, decima ge-

AD LIBRUM 1V. 361 ueratio ultima habetur; undecimæ nus- tpore (quippe antiquissimum illud im- quam mentio fit. Adde quad in hoc ipso perium etiam in sacris scripturis de- libro, nec longe infra, v. 47, generatio- siguatur); inde Medorum duas , videlieet ne: a prima ad decimum uumerabuutur, ab imperii Chaldæi fine usque ad Cyri quod nobis omnem dubitationem, si qua initia; Persarum imam , usque ad Graa- potuisset esse. tolleret. Aliter tamen Ewal- corum (id est, Macedonum) et Romanœ dus sensit (Dissert. pag. 50, not.), in rum generationem, quam unam facit, hoc non sequendus. eamque decimam et ultimam. De decimn . 40, q. Nota neque hic neque in hujus varium quidem initium pro variis aucto- libri epilogo , ubi pariler ac pæne iisdem ribus habente, finem vero omnibus com- verbis de fine mundi agetur, ullam vel munem (non alium quam ipsum rerum prioris resurrect ionis ante judicium supre- finem), vide supra not. ad v. 20, et Ex- mum vel prioris judicii meutionem fieri , cursum nostrum V1, part. l, cap. l. quod tamen utrumque necessario deli- 60. Insulas mari enatas ordine tem- niendum fuisset si Noster in animo ha- porum primas citare solebant Græci De- buisset illam mille armorum judaïcam lum et Rhodum : id vero ductis ex sola felicitatem æternæ vitæ prœviam, quæ mythologia rationibus , planeque vanis , sala veros millenarios efficere potuit. qunm en: terræ minime igniti sint gene- Hinc patet primævis Christianis, ex qui- ris. Certior Theræ vulcanius ortus, sed bus fuere Therapeutæ primique Sibyllis- is quoque temporibus male definilüs, ne, doctrinam de ultimis mundi tempo- licet in œvum certe conjiciendus anti- ribus, non, ut plerique putant (et nos olim quissimum, nostrisque prius historiis, cum plerisque credidimus impressumque sicut apparet. non modo ex Pindari alio- typis reliquimus), communem omnibus rumque poetarum carminibus , sed etiam ont vulgo saltem credentium fuisse mille- e reliquiis privatarum domuum, forum nariam proprie dictam, sed talem apud fine ipsarum quidem primævarum, quæ deles et oerte apud nostro: Sibyllistas vi- in illo insula sub vulcanii soli stratis pet guisse, qualis hodie in Ecclesia oatholica. hos novissimos annos repertæ sunt. Aliæ Unum enim judicium «inspectant nostri temporibns antiquis sane, sed jam histo- poetæ, et statim ab illo examine justoruni riois nous insulæ recensentur a Seueca omnium felicitatem, tenestrem quid in Epistolis, maximeque a Plinio, Hist. illam et corporeain, sed qualem proba- Nat. Il, 89: recentiores et uobis pro- bilem ipsis faciebat sacrosanctum dogma pinquas enarrare longnm esset, auges- de resurrectioue carnis; ceterum reter- cente in dies numero. nam neque ullo annorum limite circum- 61. Falso plane ad Euphratem de- scriptam. Hou: quantum a millenarismo signatur a Nostro pugna iste. quam dooet diffemt, nemo non videt. Herodotus baud procul ab Ecbatanis esse 43. Sibyllæ nomen , ut jam alicubi commissam. Quæ, decretoria licet, non notavimus, bis tantum in Sibyllinis pro- tamen imperium statim ad Persas trans- fertur, hic et Ill, 814, uempe in duobus tulit, sed post Astyagis domum et Cya- nostrorum carminum antiquissimis , uno xaris mortem , quibus videtur interea judaico, altero christiauo. Verum illud rerum summam vel regium certe nomen nomen . etiam ubi non ipsum profertur, reliquisse Cyrus , affinibus par-cens. Inde subaudiendum esse satis probat femini- Medorum et Pensarum diu apud Græcos num genus ubique de se usitatum nostræ coufusa mansere nomina , præsertim post vati, ut l, l; Il, 2; V, 3, etc. adventum Darii Medi, Medicorum, ut 49 , sqq. De generaüouum rutione , tum vocabant, bellorum auctoris. quam Noster sibi propriam diversamque 80, sqq. Antiquissimas Ætnæ montis ab aliis libris sequitur, calumniari cum cruptiones difficile est deliuire, quippe Sibyllisla vanum ac prope ridiculum fo- quæ historiarum originem et hominum, ret. , sicut notavimus ad libri l initium. saltem Græcorum, memoriam præcedunt. Hic utique juxtamentem suam generatio- Multas illas fuisse, sed temporum inter- lies sic ordiuat : son Assyriorum a diluvii vallis divisas, tuto asseri potest. Notan-

362 NOTÆ dus vero hic locus, quia videtur unum 159w 061:1» ouatiniez 6.9’ oui "Blanc: ex istis montani ignis effluviis ad tem- ne’uvnvrm- élèvera 8è and éôôxeu en! pora refaire Medicis bellis propinqua, roi: [zénanas ysvfiaecflai. Vides anxie- illud videlieet quad anno ante Christum rum mentium credulam fidem vaticiniis 477 vel 475 accidisse ferunt, cujus me- addictam; simul, qued necesse erat , sur- minit præ ceteris Piudarus; ad qued gentes undique novas rates z vix igitur etiam alludit , licet une verbo, Thucydi- fieri potuit, quin de Delo tremefacta des, lib. HI, sub finem. [dem historicus, aliquod tune ederetur oraculum, non ibid. , alteram notat eruptionem, sibi antes , qunm id impossibile crederetur. coævam, quippe sub belli Pelopounesiaci Callimachus certe hoc vaticinium no- tempora, auna-425; quæ nobis quidem rat, quum scriberet, Hymn. in Del. 53 : videtur minus huie loco convenire 0b obvenu mixé-H dama; ènéflscç, 1. 1. Â. proximam Xerxis meutionem. Ubi vestigia agnoscis paronymiæ, Aile; 82. Crotonem tremore terræ concus- &ônloç, ornamenti jam olim in oraculis sam esse eodem tempore eodemque viet adagiis exquisiti, sicut apud nos lio- delieet motu quo Ætna mons in vicina dieque. Sed hæc omnia de Delo; nihil insula emmpebat, recta putes eSibyl- haclenus de Samo invenimus, cujus in linis verbis colligi passe, nulle tamen nomine lusit pariter falsus vates. Tertiam exstante hujus rei memoria. Certe in paronymiam his additam , Té: p.11 pium , mare dejectam esse illam urbem, ex solo multo recentiorem esse cuivis patet, et poetæ ingenio manavit, nisi illum motum, vide riot. ad IIl, 364. ut fit, inundatio maris comitata est. 106. Non Laodiceam mode, sed to- 9l, sq. Melius hi duo versus reporta- tam eam regionem quæ juxta Lycum rentur infra post 96 : hic enim inter fluvium et quæ juxta Mæandrum por- Alexandri res gestas ab eoquejussas popu- rigitur, crebris terras tremoribus obno- lorum migrationes, videntur alieno loco xiam esse docet diuque antea fuisse mon- positi. Recurrent libro VIH, 165, sq. strat historiarum exemplis Strabo, lib. iidemque supra legebantur in unum con- XII, pag. 578, sqq. Minime autem du- tracti versum, addita Romæperituræ menu bium est, recentissimam tum qunm hæc tione, III, 364. Ambo cogniti Tertulliano, Sibyllina scribebantur, illam intelligi cla- scribenti de Pallio, S 2 : - Quum inter in- dem qua Laodicea sub Nerone eversa usulas nulla jam Delos, arenæ Samus, est, Tacit. Annal. XIV, S 27 : a Eodem. a et Sibylla non mendax. n Sont autem «anno [post Chr. 61], ex illustribus baud dubie ex antiquiore oraculo, cujus u Asiæ urbibus . Laodicea tremore terras originem, saltem ’de Delo insula, vide- fi prolapsa, nullo a nabis remedio pro- mur nobis divinare. Nam qunm initia u priis opibus revaluit. n lugeas enim urbs. belli Peloponnesiaci , anno ante Christum illa fuit et dives, quum Hieronis et Po- 431, docente Thucydide, lib. Il, S 8, lemonis donis, a Strabone memoratis, valde commotæ fuissent vulgi mentes pro loc. supra dict., tum præsertim soli uber- digiis quæ’tum in publicum nuntiaban- rimi virtute, notante eodem geographo, tur, magnus efflomit oraculorum vatum- ibid., qui eam yel hac sola lande ceteris que proventus , de quo sic agit gravissi- Phrygiæ urbibus, excepta Apamea, an- mus historicus : Bond 8è xpnanolôyot teponit, pag. 576, extr. Collapsam eam âôov tv 1re rai: penaud: nolenfio’sw ne! e ruinis suis exstitisse , non Tacitus ëv rai; n’incite iroko-w. Quum vero Delus, modo testatur, sed et Sibyllista confir- quæ antea credebatur immota et immo- mat hoc hemistichio : Enjeu 8è «au, bilis ( testantur id Pindarus et Virgilius et «au», sûpooîyuiav. Utique tantæ urbis Seneca, Quœst. Nat. V1, s 16), tune calamitate, quantumvis cito reparala, primum terne tremore concussa fuisset, adeo commotæ’fueraut hominum tune magni hoc portenti instar visum est, juxta viventium mentes ut non semel ejus rei eumdem auctorem, ibid. ; ”En 6è Milo: memoria recurrat in nostris libris, hic immo-q mixa) ripé 1061:0»: (id est, nisi et 111, 471, et v, 289. fallimur , paulo ante belli initium ), apô- 1 l9, sqq. New Antichrislus, id est, Ne-

AD LIBRUM 1V. ’ 363 ro subextrema mundi tempora rediturus eam cladem qua Paphos sub Augiisto af- et Antichristi, sævissimi illius humani ge- fiicta erat circa annum ante Chr. 15, de neris bostis, partes acturus, nunc primum qua Dio, LIV, S 23 :IIaqaioiç r: ana- in Sibyllinis prænuntiatur. Verum bæc pti’) navrions-L ne! minora éluda-ara opinio jam a primo sæculo maximeque aux! 7M 1:6).w Myoüarav xaheîv and prime persecutionis temporibus apud BÔTPÆ ènérpewj’s. Sed Noster alludit po- Christianos invaluerat, existimantes cru- tins ad immanem tremorem, quo panne dele istud Neronis edictum , quo ipsi deleta fuit ea insula, Vespasiano rerum proscribebantur, initium et quasi prælu- summam tenente, circa annum Christi dium esse ultimarum calamilatum quæ 71, tribus urbibus dejectis, juxta Euse- sub mundi finem, proxime illum quidem bium in Chron. : ’Ev 1(6an qui; milan: ex Christi prædictione affuturum, ex- suant? xarempdienaav. Harum urbium spectabantur. Non obscure alludit ad istam duas nunc a Sibylla discimus, casque opinionem divus Paulus , epist. Il ad maximas, Salamina et Paplium : tertiam Thessalon. cap. 2 , quamvis ibi Neronem nemo docuit. Scimus autem multas ne- ipsum designare fastidiens, 0b oculos vero que spernendas in en insula fuisse, etsi Vel in mente habens Daniclis Prophetias, Pomponius Mela tres tantum nominat , cap. 7, v. 25, de exsecrabili tyranno Salamina , Paphum et Palæphatum : au Epiphane, quem multi olim interpretes hæc ter-lia est quam quærimus? cum Antichristo confuderunt, suntque 130, sqq. Diximns huic 1V libro, Si- etiam nunc qui confondant. Neque ex- byllinorum christianorum natu maxi- stincto Nerone cessant, imo magis crevit mo, atque inde Sibyllinis omnibus sequen- illa Neronis exspectatio, quia jam ab ejus tibus, causam primam et originem de- obitu increbuit non apud Christianos mo- disse Vesevi montis incendium, quod an- do, sed etiam apud gentiles, testibus Sue- no 79 exanit, quodque hic apertissirne tonio et Tacito et Diane, rumor ade- memoratur. Quo casa quantum Bonne fue- spotus quidem , sed vulgatissimus , vi- rint percussæ hominum mentes, mons- vere istum et alicubi (in Parthia plerique trat optime Dio Cassius, libro LXVI, credebant) latilare, inde rediturum in S 23. Quidni igitur in provinciis quo- Romani imperii exitium. Hæc et quæ- que, et in Ægypto, quo non rumor tan- cumque advenus Neronem excogitare tum , sed ipse cinis ex illo incendie alla- potuerat commune odium, cerlatim cum tus perhibetur ab eodem Dione, ibid. : Christianis amplexi sunt Judæi, infensis- Toc-afin 7&9 fi nia-a XÔVIÇ èyévsro, (bof simi quippe Neronis memoriæ: nam enm à1t’ aürfic me: nèv au! ée 399mm nul multo plus quam Vespasinnum aut Ti- Eupiav and à; Aïyumov. In Ægypto au- tum, quia bellum ab ipso jussum ip- tem commotos jam reperit Judæornm siusque auspiciis gestum fuerat, everso- et Christianorum animas exspectatione rem suæ gentis, sine urbis, suique templi propinqni rerum finis (vide supra , not. arbitrabantur. Hinc in Sibyllinis sive ad 119), cui clades ista præire videba- Christiania sive Judaïcæ originis redit tur. Sed magis ad nostram rem accedit continuo Neronis Antichristi mentio, Plutarchus, Sibyllinum aut tanquam Si- adeo ut ejus historia non aliunde possit byllinum de en re citans oraculnm duo- plenius aut melius edisci quam ex bis bus locis, ac primum de Pythiæ Orne. nostris carminibus. Plura, nisi potins tom. Vil , pag. 566, ed. Beisk. : TŒÜTG omnia quæ de ista re qnæri possunt, pete 8è 16; WPÔUÇGTŒ au! vêt: mien flapi se ex nostro Exc. V1. part. Il, cap. 16. Réuni! nul Atxatipxsmv, mil Ûpvoônsva 128, sq. Cyprum insulam terras mo- «du: aux! 466mm Ôlà. 153v Etôuneiœv ô tibus expositam semper fuisse , uti nunc xpôvoç dia-1:59 (isqaeûwv ànoôéômxsv, êxpr’j- est , testatur Seneca, epist. XCI : a Cy- (en; nope): àpsïou , x. r. 1.; lterumqile a pmm, inquit, quoties vastavil hæc de Sera Numinis vindicta, tom. Vil] , « clades? quoties in se Paphos corruit? w pag. 240 : 7121575 8è à ôaîpwv mV ça)- Et sic omnino, Quæst. nat. Yl , S 26, vùv sive". 3661M: . . Kaî (ipomée xis-ri,- respicims illc quidem, ut videtur, ad xouo’sv, (va iv 1;) fiEpî rà Béaôwv 690:

364 NOTÆ and si; Atxniapxet’aç imo noça; chopàv de Babylone sub Tiberio domita, quam ysvnaouévnv, x. r. À. Istud de Cumis et libro Ill, 384, notarimusjam, et rur- Italien ac de Dicæarcbia (Puteolis), am- sus libro Xll, il , natabimus, uequaquam babus igue mantano perituris, oraculum, astipulantur historiai. Scimus tamen jam in re tant receuti aperte recens, Plutar- sub primis imperatoribus superbiam Ro- cho vetus esse visum miraremur, nisi sci- manam , affectantem totius arbis impe- remns gravem et sapientem virum, sæpe, rium, aluisse votum illud illamque spem, ut antiquos plerosque, acumine critico ita ut classicæiætatis poetæ pleni sint ta- camisse. Nabis id maxime natandum, libus auguriis. De Parthis enim ulcisv non mens mode, sed baud dubie pro- cendis sæpe agit Horstius, coque respi- fanum fuisse oraculurn: quo mugis patet cit Virgilius ipse, Æn. Vll , 606 , et quam gravis fuerit animorum commotio Lucanus, I, 10 : quæ non solum christianas, sed etiam Quumque superba foret Babylon spolian- gentiles excitaverit Sibyllas. 145. Hanc prædictionem de opibus ubiAusoniis, vix animadvertendum . da tropæisBabyloua non Asiæ restituendis, quam diximus nonnisi illam esse antiquam, sed novam, (besi- post direptam a Romanis Asiam venire phonta nempe Parthorum regiam, quæ cuiquam potuisse in mentem, legimus Babylonis non statum mode, sed et apud jam supra, sed hinc profecto transla- paetas nomen occupaverat, ipsa cageo- tam, lib. Ill, 350, sqq., ubi vide nat. te metri necessitate. Base poetarum et 161. Qui versum hune Sibyllinum de vulgi vota : sed maluit pacem cum illa ablutionibus judaïcis, non de baptisma gente Angustus , cujus successores in Christiane accipiendum contendunt , ut eodem consilio museront usque ad Tra- præ ceteris doctissimus Ewaldus (bic qui- jani tempera. Quum tamen circa ana. 35 dem Essæis, Judæorum asseclis, ista bal- bellum civile inter Partbos exarsisset, nea tribuens, Dissert. pag. 47 ) , ad lucem Romanus in Syria legatos, L. Vitellius, ultra nictare nabis videntur. Quonam unume campetitoribus adjuvit, eumque enim sensu additum esset 610v Bénaç, cum n robare Iegionum et saciorum a (sic nisi de pleua immersione baptismali , Tacitus, Hist. V1, S 37) ad sua regua sola tune apud illius ævi Christianas, reduxit; dicere nolumus a in sua regna n, non apud Judæos neque, nisi fallimur, quia Euphratem injussu Cæsaris transgre- apud Essæos, usitata 5’ di non ausus est. Minime vero dubium, Romanes, in Euphratis ripa stantes, obi- An nanans V. ter saltem antiqnam Babylona occupasse, ruinis jam tune appletam et paludibus, 1, sqq. Consentit nobiscum, baud sane panois incolis ac plerisque Judieis. Inde suc more, vir doctissimus (Dissert. pag. diffusus per occidentem rumor et adu- 51, sqq.; 66, sqq.) hune librum sub latione auctus , Babylona sub Tiberio Antoninis esse scriptum, præter hos captam , quem rumorem auctor bic li- tamen primores LI versus, cujus exceptio- bri V idemque tertii libri partis tertiæ, nis causam nullam affert idoneam. Immo ex vulgi fide, admisit; ex ipsius autem manifestum est bis rejectis vel poema fide, scriptor modo citatus libri Xll. Me- exordio cariturum vel exardium poe- lius hoc vaticinium productum fuisset mate. Quod si quid discriminis primos ad Trajani tempera , cujus in orientem inter et sequentes versus animadvertere expeditiones omnibus nota: sont. Etiam sibi visus est vir clarus, id soli materiæ sub M. Aurelio ejusque fratre L. Vera , tribuendum. Nam usque ad 52 modes- Avidius Cassius Veri anspiciis Seleuciam tius ac tutins incedit poeta noster, histo- et Ctesiphonta cepit , ambas Parthorum ria! tanquam adminiculo utens: postea regias : Dia LXXl , S 2. De Septimii illo deficiente fulcro, audacter se in fu- Severi victoriis, quas Noster cognoscere turutn conjicict, cæca similis qui bacu- non potnit , loqui nunc præproperum lnm projecerit. esset. 23. lneptze isti Romanorum jactationi 32. De lsllimo Cal-inthia a Nerone

AD LIBRUM V. 365 perfodi cœpto agitur in Sibyllinis non tune regnantes, tanquam Antichristo et semel et in hoc ipso libro, 215, sqq., extremo rerum fini prævios atqne proxi- ubi vide not. Lectionem 1609:9 se m:- mas. lsta vulgi opinio ex Sibyllina lec- léEu . diu ab ediloribus frustra quæsilam, tione magis magisque elucebit. a nabis primis ex libro Xll, 84, restitu- 52. [sidis sororem jactat se Sibylla tam, olim nos vulgari sensu interpretati eamque primam allaquitur, quad scilicet sumus ex Diane seu Xipbilino, LXIII, antiquissima numinum Ægyptiorum ha- S 16, narrante sub fossarum ascia petris berctur, omnes pæne Ægyptiacas reli- istis primum incussa fluxum mariasse giones cultu sua complectens. Ejus vero sanguinis : Ainsi et 7&9 roi: «poirota dans templum . de quo statim agetur, ne édiculvosçrficflç (béants-av. Quanquam, dubita Mempbiticum esse, quad quidem mutata mente. nunc veremur ne sanguis vel ex hoc ipso libro magis magisque patins intelligeudus ait captivorum ad constabit, ubi, 457, sq., collocabilur ca illud opus vi et suppliciis pertractorum, rades in Nili ripa, arenosum ad Iitus, .ludæorum præsertim, poetæ Judæo ma- prope lacum Acberunticum : quæ omnia xime fiebilium, quorum sex millia eo, Mempbidi sali conveniunt. tanquam ad martem, missa refait Jose- 92 (bis). Ilunc versum, prius ex codd. phus de Bell. Jud. lIl , cap. 10. et edd. absentem , cruimus nos e codice 38. Infandus advenus Titum de par- bibliothecœ Cm. Parisiensis, varia amne ricidio rumor, quem tamen in vulgus genus fragmenta continente , mstorum serpsisse testis est Dio seu Dionis ex- græc. 1048, P 96, v°. Ibidiu latuit cum cerptor Xipbilinns, lib. LXVI, S 17. sequentibus xvu versibus omnino car- 43. Trajanus patria non Gallus, sed ruptis et mutilis . nec. quidqnam sani ad Hispanus ex Italica Bæticæ urbe fait: vulgarem textum afferentibus , addito Gallus vero a Sibyllista improprie dictus, tantum scholio hujusmodi : cEppimvn’nz. seu propter ambarum regionum continui- ’Iôoù au! nôs-h [il Eiôvna] ràv nèpe-m tatem. seu propter mixtam Celtiberorum lèves émetteur 60v si?) ’Avuxpiomp sa 163v originem; montivagus deinde ab res in ducuâw nolüvovra dîna-n rdv déçu and Amenia gestas. 16: fluctuer-fioles, [referendum hac ad vra- 51 . Tres simul imperasse Antoninas, pà [initiois] cùv abies: d’annuaiôœv [sic] Piuin nempe et M. Aurelium et L. Ve- apocov 416414100 ’ un! léyu nium rhv rum juniarem, etsi manumentis historiæ fin Gpnvsïv Thv [Soudain 16v ePantalon, et lapidum scriptomm testimonio reielli- au! [LETà ré ÛfiOGTpÉQIat 16v nèpe-11v &nà tur, tamen commuai opinione jam anti- ôoapôv au! prsaeat si: 111v âylav «611v quitus jamque ipsis viventibus receptum si»; si?) ’Avnxpia’sq) , nul perd r6 miam: fuit, qunm videret illius ævi vulgus unnm rhv fiv épandions, ainsi rama-raideur Augustum, duos Cœsares, diversis titulis, (and ri: rançonniez: roi] Kupiou fini-in sed pane æquali jure, rerum summae ’Inaoü Xpmaii. Aéyu 7&9 npovopràv præsidentes. Adeoque participes babiti notions [id est, nanisait] si: 11v dyiav sunt imperii, ut apologetœ Christiani, mihi) tdv Kûpiav[lege raïa Kupiou], and publice licet ad eorum auctoritatem con- xpio’w audion: [suppL notices seu novi]- fugientes, tribus simul principibus in- osw 16v Kûptov] èv Seurépq adret") scriberent libellas suas, utivel ex operum napouoEq. Quæ sic fere verti possunt : titulis constat. Atque etsi non apud omnes a Interpretatio. Ecce Sibylla ipsa venien- æque vulgatus , Christiauis tamen et Ju- tem nuntiat Persam [id est, Persarum dæis libentissime acceptas fuit iste mes, regem] cum Antichristo ab occidente illis quidem ab sanctæ Apocalypseos ren [nempe post occidentem domitum et vela-tiones, utrisque vero ab Daniclis pro- Romain præcipue deletam], inficienlem pbetias : quibus ambobus vaticiniis magna cruore aera [falso sensu-vocis fiéptoç] et et ultima rerum confusio prædicebatur aras [quasnam illas, au suas P], cum in- post tria capita sen tria cornua; bæc au- genti numero seu copia Wapaôiômv [sic tem cornua valgus infeusum Romanis non Noster, dapaOnôôv adverbium baud in- dubitavit tres ipsos esse Antoninos simul telligens, quanquam addit ëuoiov 4min.-

366 NOTÆ non 1. Addit [Sibylla] tnnc omnem ter- poeta ad libri [Il partes antiquiores in ramimperii Romani casum defieturam ; laudem Judæorum scriptas z simul veto et post reditumPersæ [seuPersici regis] ab inscius eumtbam se prodit cum plagiario accidente ingressulnque ejus in sanctam libri IlI, S 3, dum ceteras ejus libri urbem [Hierosolyma] cum Antichristo, partes ipse sibi vindicat. [nota hac maxime, quia regem Persarum 154. lntellige êv in], rei-aigre) 5m, Antichristo socium comitemque mansu- anno quarta seu post aunas tres: nain rum , nusqnam antea lectum erat] , hune Antichristum tres annos cum dimidia [Antichristum] postquam terram totam sive dimidiam annorum hebdomadeln in solitudinem verterit, ibi [Hierosolymis regnaturum , constans fait traditio præ- sciliœt] finem regni inventurum ad- sertim ex Apocal. cap. 12, v. 4. Ibi ventu Domini nostri Jesu Chrisli. Dicit enim, loco licet diflicili et ohscuro, fuga quippe [Sibylla] vastationem ab illo mulieris (Ecclesiæ ) a facie serpentis (Dia- futuram urbis sanctæ [non obsidionem boli, sive, ut plerique interpretati sunt, tantum, quad antea credebatur] , et tum Anticbristi) tempus habet ita definitum, demum judicium justissimum [Seveiissi- natpèv ne! 1:11pm); au! finie-v 1.11.905. mumque] facturum Dominum nostrum Totam .vero Apocalypseos de Antichristo Jesum in secundo sua adventu. n Ita de- doctrinam semper ab mentem fuisse auc- sinit græcum istud scholion , in quo falsa tari libri hujus , Judæo quidem, sed nos- multa, absurde atqne inepta, quædam tris opinianibus nostrisque literis Ieviter tamen nova et, ut videntur, e commen- intincto, diximus jam neque est dubium. tario aliquo pleniore gravioreque desum- Que de re, si cui nondum videtur ma- pta z quai-e non omnino negligenda , sed nifesta , quia plura non vacat hic disse- ad res Antichristi melius cagnosceudas, rere, adeat velimus Excursum nostrum VI, locosque nannullos hujus præcipue libri ubi mulla nos de Apocalypsi, cap. 33, et explanandos, fartasse non inutilia. de Antichristo. cap. 16.: 119. Pitanam, cum aliis quibusdam 181. Python hic vacatur Memphis ab Asiæ Minoris urbibus, terras tremore celebres in ca urbe religiones, præsertim concassant memorat Eusebius ad an- vero ab Apidis oracnlum ibi famosum, num Trajani octavum, monstrante Ops. de quo Plinius, VIII, s 46 : cognomine in scbedis ined. i apud Nostrum a Delphis sumpto, græ- 121. De Lesbo similia Vide vaticinia on igitur illo , non ægyptio, et bue ad- infra, 304, sqq., et III, 344. Noli tamen ducto non ex communi usu, sed ex pae- terræ motum intelligere, quem refert tico ingenio. Additur cognamen aliud Aristides, Serm. sac. Ill, pag. 497, ed. Ain-ah: oh situm urbis in utraque Nili Dind., sub M. Aurelio deploratum, auna ancipitem z idque recto, ônxaiwç, nisi 178 , sed alium paulo anteriorem, sub adderetur antiqnam istam fuisse appeiia- Pio videlieet :malum, ut jam diximus, tionem, sa nanan, qunm hæc quoque in Asia frequens. græca sit et in Ægypto, si quando ibi 125, sqq. De Lycia terras motibus ma- innotuit , recens. Nobis quidem videtur risque exundationibus, pæne obruta sub memoria lapsus esse poeta ab simile Nerone, et quidem ultimo ejus auna, nomen Aiinohv , « lavis urbem u, ali- testis est Dio Cassius. lib. LXIII , S 26, quando Thebæ inditnm a Græcis, qunm cd. Sturz : ’Ex si; And-mou firman.)- Ægyptiacas religiones ad suas mores con- pfio’aoa 51:1 «on: f) 06.1.1650: pipo; peut? venere malirentnr, vel utramque sane sov si: luxiez; n°1153465. Illic quoque thealogiam permutatis vellent conciliare referenda quæ de Myris, urbe Lyciæ, nominibus. canebantur apud nos libro IV, 109. 188. Ex hoc versu patet Theben h 138. Doctissimo Ewaldo(Dissert. pag. Ægyptiam, licet ab insanæ rebellionis 56, not. 1), nescia quo casu, iaôôso; qui): conatuma Cornelio Gallo, Romano præ- vertitur gà’uliches Liclzt, tanquam icô- fccto, sævissime habitam, stetisse tamen Gsov qui; legerit. sibi superstitem etiam sub Antoninis .- 150. Hoc verbo Üpfil’ljfid respicit aperte aliter non caneretnr Antichristi armis

AD LIBRUM V. 367 peritnra. Agnoscis vero constantem sibi catechumenornm ardine rursus ad suas ac sape recursuram in Sibyllinis tra- transfugerat. Ex nostra doctrina vix aliud ditionem de Antichristo post damitum retiuuerat quam apocalypticas visiones occidentem rursus in Asiam atqne inde Vel 0b id quad intelligere neqniverat, in Ægyptum et Æthiopiam et Africain homo sua et suorum. natura talium te- arma circumlaturo , unde Barcæ et The- nebrarnm captator, unda vates et Sibyl- . bas et Syenes et Pentapoleos videmns hic lista factus. Ut igitur Apocalypseos laci- fieri meutionem : cfr. not. ad 1V, 119. niis judaïcas suas rhapsodias contexuit , 203, sqq. De hil versibus, quos primi in: sanctissimi nostri Redemptoris me- nos ad Vespasianum retulimus, gaude- moriam antiquis Ilebræorum traditioni- mus conjecturas nostrss clarissimo vira bus admiscuit. Nain qunm promissam Ju- Ewaldo (Dissert. pag. 60, not.) non dæis prosperitatem quibus licebat colori- omnino displicuisse. Quod autem Vespa- bnsillustrasset, 246-254, ipsum Messiam sianus e Syrie seu Phœuice legionem de cælo adducit :hunc vero neque omnino Gallicanam a Muciano missum (Tacit. christianum, neque omnino judaïcum , IIîst. 1V, s 39, et V, s l) advenus Ju- sed ex utroque compositum, Jesum nempe dmos acciverit, ansam inde capit poeta eumdem qui olim filins Nave solem stare ut acerrime invebatur non adversus Gal- jussit, ac qui postea filins Marne manus Ios mado, sed etiam adversus Britannos; in cruce extendit. Crux Nostro est 561w utque Ravennæ, navali Romanorum in «chime-nov, prorsus ut bodieque in ec- Gallia olim Cisalpina celeberrimo, nnde clesiæ catholicæ bymnis sacris arbor illa pleræque copiæ in Orientem transvehi canitur a flore , fruge fertilis a. Deinde solehant, exitium minetur et imprecetur. cEtipatiow 6 épuriez Josue vocatur non 215, sqq. De lsthmi perfodiendi con- tanquam Mosi præferendus, sed quad silio aliquid supra diximus ad versum omnium miraculorum quæ sacris histo- 32. Susceptum id fuerat contra præcep- riis memorantur, unus ipse maximum et tum veteris cujusdam oraculi vetantis tan- clarissimum edidcrit. quam fatale istud opus, onde verba bæc : 292. Incensum ab Eratostrato Ephcsi ’Icôuoio nap’ ônqafiv. Nunc vero fingitnr templum annb ante Christum 356, rur- opus a Nerone regnante inceptum a Ne- sus fuit Alexandri Magni jussu ædifica- rone Antichristo confectnm iri. De hac tum non minore artis miraculo, rursus- omni materia cf. intpp. ad Dion. Cass., que totius Asiæ Minoris ornamcntum loc. supra cit. nahilissimum haberi cœpit, papillonna 221, sqq. Atrocia profecto Judæorum veneralionem et dona ad se, ut antea, inimicorum somnia adversus Antoninos , canvertens. Stabat incolnme sœcnlo post optimos principes : sed nos plura de hac Christum primo, tum qunm ejus causa re in hujus vol. Præfatione, ubi ex Es- divus Paulus, ut pote qui Dianæ cultnm dræ libro IV (Judæo-christianus ille Ii- simulque præcipuos urbis reditus novis ber) simile huic Sibyllino vaticinium sacris introductis labefactaret, seditionc protulimus. Cfr. non minus infandam de vulgi ejeclus est, clamantis una voce: Tito calumniam supra, 38. M5101) fi flamant: ’Eqaeaiwv, a magna 232. Alludit poeta ad morem Roma- Diana Ephesiorum n. Postea, sed multo narum crudelissimum, quo post trium- serins, templum idem sub Gallieno imp. phum captivi reges capite olim plecti direptum a Scythis incensnmque narra- solehant : postea mitior usus prævaluit, tur (Treb. Poll. pag. 719, cd. Var. ) , nec salva miserarum , si non dignitate, sal- surrexit e cineribus, papulorum (ide deli- tem vita, ut in Perseo rege. ciente, et instante jam tum æmnlæ reli- 255, sqq. De tribus istis semi-chris- gionis victoria. tianis versibus carmini ceterum judaîco 305. Audacter fecimus quad Xénop- insertis, diximus quad certissimnm nabis vov de nostro reposuimus ubi antea videtur in Introductione ad Sibyllino. codd. ct edd. omnes Auxaüpyov, sine l’oeta nempe Indiens christianis literis sensu : andacter quidem, sed uti nunc nonnihil intinctus fuerat et fartasse ex etiam nohisvidetur, felicissimc. Artissima

368 NOTÆ quippe fait inter Smyrnœos et Ephesios 324. d’oiâou env vairons 1169m, Mi- cognatio, memorante Strabane, lib. IN, letum intelligit Noster et sic vocat oh vi- p. 633, sqq., non cognationem mado, ciaum templum et oracnlum Apailinis sed et præcipuum ejus argumentum , por- Didymæi, in Branchidisvnlgo dicti : quad tum Ephesi antiquo et vulgari usu 2d- quidem templum Persica bella destru- nopvov seu deopvav, interdum etiam ctum, pastea Milesiorum munificentia Euûpvav cogaomiaatum : cfr. et Steph. instanratum fuerat. Nec vero religiouibus de Urbibus, v. Eâuopva, et Hesychii tantum insignis fait en urbs , sed etiam interpp. ad Eapovia. Concordiam inter doctarum viiomm ac præcipue philoso- cas urbes aliquando dissutam resarcire phorum fama, Thaletis, Aaaximandri, conatus est Aristides oratione XLII. «spi Anaximenis, quo respicit versus 326. ionovoiaç, exstatque numus z SMIT- 372. Decretariæ illius pagaie, quam NAIQN HEPIÏ. EŒPEEIQN OMONOIA. poeta futuram fingit Antichristum inter [taque per illos continuas terræ tremo- et Antaainos , hos quidem supremo isto res qui, aano præsertim 178, eam Asiæ discrimine perituros, nota eumdem fore orant commoverunt, crebri inter illas statuilocumin Macedoaia, ubi bis fatale urbes discursus fichant : ’Eqaécnon 8è ml fuit civilia ex Italia bella trausferri. Enupvaîo: nap’ (21.173106; Ëôsav Oapuôoô- Quo pertinent noti ex Virgilia versus : pavai, Aristid. Serai. Sacr. III (tous. I, Ergo inter sese paribus coacnrrere telis pag. 497 , cd. Dind. ). Quo tempore quis Romanas scies iterum videre Philippi. dubitet Smyrnæ legatos , qunm Ephesio- Ex hoc autem nostro loco colligi potest, rum opem implorarent, antiquæ cagna- quad nos alibi nusquam scriptum repe- tioais et Samarni portus meminisse? rimus, Antichristi post suam de Anto- Neque id frustra, siquidem ad reparaa- niais victoriam ad orientem redeualis das Smyrnæ clades unanimem totius iter, nempe, siquidem e Macedania pro- Asiæ concursum laudat idem Aristides, ficisceatis, per occidentales Asiæ provin- Orat. XXI (tout. I, pag. 434). cias, Bithyaiam, Pontum, Ameniam, 307, sqq. Asiaticam intelligi Cumam Phrygiam, Cappadociam, Ciliciam , unde non est dubium , 1° quod continua post in Syriam et in Ægyptum : quænam enim Ephesum et Smyrnam adducatur, inter alia prohabilior via suppetat? urbes Asiaticas plerasque, immo omnes, 422. IIac voce Eva-apice; non usus si Corcyra excipiatur, une, incertum esset poeta , nisi suo tempore maltas car, nec fortasse satis cette, bis im- esse cognovisset qui traditions omnes mixta; 2° quad vix sit verisimile Sibyl- de nova Hierusalem, in sacris scripturis lam nostram, si de Cumis Italicis ceci- obvias, figurato, non proprio sensu, spi- nisset, ad earum oracnlum vatemque sibi ritali, non corporali, capieadas esse can- cagnominem non allusisse, nisi illuc ali- tenderent. Repugnat igitur Apocalypsi, quid referendum putes ex istis vétustes cui sæpius adhærere solet, qunm tem- anmeüosotç, «fontibus fatidicisn. De plum istud u corporenm n fare prædicit, prava autem hornm Cumaaorum indole, Evaapxov, qui saltem in sancto libro le- Kupaïwv Sinoç planée, Sibylla cur ita gere debuisset, cap. ’21, v. 22 : liai queratur adhuc nos latet, etsi fatendum vaôv 06x sîôov èv mûri, a et templum Slrabonem partim iis favere, lib. Xlll, u non vidi in ea. n pag. 622, ubi ait : EXÛRTETŒI si; divan- 433, sqq. Comparandi bi versus cum o’ônciav il Kûnn. i supra lectis, Il! , S 303, sqq. Hic ver-o 319. Lycum, Phrygiæ Cariæque am- confundit aperte Noster v’eterem Baby- nem, Hieropoli et Laodiceæ affluentem, loua , Assyrize reginam , cum nova Ba- crediderat Eratostlienes eumdem esse cum bj’lone Partharnm sive Ctesiphaate , de poetarum Thermodonte, taxatus ab id a qua vide nat. ad 23. Itaque operam Strabone, lib. XI, pag. 629. Hic tamen abludat qui poeticum hune locum ad noster locus Eratostheni videtur astipn- historicæ veritatis regulas componere ve- lari, ut duo farte sint Thermodontes in- lit, etsi de obsequio Romanis præstita telligendi, unus Ponti, alter Phrygiæ. dimidiæque servitutis indiciis respondent

AD LIBRUM V. 369 quæ hic legumur ad Parthici imperii carmina sua prædictiones quasdam ante commoti labefactiquc declivcm illo tem- eventum fortuitojactas, quæ postea facto pore natum. comprobalæ sunt. Idem observari potuit 457. Referenda hæc verba. 61’ inani- de Isiaci [empli eversione modo præ- o’ar’ 6130m; Aîyüm-ou, ad illa libri Il], dicta, 484, sqq., et supra, 54, sqq. Sed 818 . un! 7676 métra . e. quibus ambobus hoc præcipue vaticinio, tam plenum even- lacis inter se collatis argumentum sumptum nacto , commotæ fuerunt homi- SImus commums Inter utrumque carmen num mentes : itaque huc respicit quidam originis, qunm in Excursibus prioris edi - «livo objiciens Augustino, de Div. Dæm., tionis, tum in hujus ipsius voluminis cap. l, S 1, «Dæmonem nescio quem Præfatione, quam vide. n eversionem templi Serapis, quæAlexan- 463, sqq. Rarissimum sane prodigium a driæ facta est, prædixisse n. Gui respon- Nilus gelu Istrictus seu crustas vehens: det sanctus Pater, ibid. cap. 5, s Il : cujus tamen exempluin unnm nabis affert a Quid ergo mirum sijamimmiuente tem- Bellorum Sacrorum Gallicus scriptor «plorum au! simulacrorum eversione, Michaud, ton). I, pag. 142, not., auctore a quam prophetæ Dei tanto ante prædi- quidem suo non citato. nec definito tem- n xerant, Serapis dæmon alicui cultorum pore, nisi quod ex circumstamihus ætas a sacrum hoc de proximo prodidit, ut colligipotest sœculo X11 propinqua, ma- u suam quasi divinilatem recedens vel nente interim dubitandi loco. n fugicns commendaret? n Additque alia 486. Recte vocatur Serapis Hem; no).- æque vanna, quæ non dictasset sanctus ).oîç lmxsipcvoç. «militis saxis imposi- vir si reputasset Sibyllistæ otiosi, non a tus n, cujus templum luculenta de- Serapidis istud esse oraculum. scriptione nobis effingit Rufinus, Hist. 491, sqq. Nemo non interpretum, de Eccl. X1, cap. 23, a par centum au! am- bis commentans, ad Oniæ templum re- - plias gradus in sublime suspensum n : spexit, erectum prope Heliopolim , reg- addi: Sibyllista candides fuisse istos gra- uaute in Ægypto Philometore, Oniæ dus, mot; leuxoîç, id est, ex marmore pontificatum amhientis consilio , regis albo confectos. Propter quas substruc- impensis. Net: multum refcrt an vetus tiones recte quidem diei potuit illud tem- illud fuerit fauum Ægyptiacum, annuente, plum collis instar assurgere : improprie rege, novis sacris dctlicatum : utiqua autem Sommenus, H151. Vil, cap. 15, in fuit postea a Judœis , præsertim Alexan. colle seu tumulo pouil, in! yeœMçou drinis, summa veneratione pæne ad ins- neiuavov. Eunapius in Sophistis, ad vilain tar Hierosolymitaai templi cultum. Ve- Ædesii, tom. l, pag. 43, cd. Boisson, rum ista Ouiæ ædes longe ante hos libros postquam fervorem seu potius furorem scriptes, a Pauline Ægypti præfecto, ostendit militum simul et monachorum Vespasiani videlieet jussu , clausa et re- œmtim ad destruendam ædem men- ligionibus suis orbata imanat, ita ut nui- tium, notat remansisse tantummodo tem- ium judaîci riras vestigium in ca relin- pli solum seu pavimentum, proliibente queretur, diserte id testante Josepho, de lapidum magnitudine ne facile move- Bello Jud. Vll, cap. 30 : in: unô’ ïxvoc rentur z Mévov «à En»; oùx ûçeiiov. En fi); et; 056v Oepairsia: év et?) Tômp tu ôté. pipo: 16v Mao»; ’ aux flan 7&9 xaroùtmeîv. Contra, hæc de qua nunc d’atteintes. Pariter eamdemque 0b agitai- ædes, incertain cujus instinctu causam superfuisse eredimus gradus præ- sacerdotis, Mme-râlai: âvôpôç, aut in qua dictos, supra quos area fuit, in qua, si be- Ægypli urbe, cujusve jussu au! impensis ne Sozomenum intelligimus, surrexit ex» exstruenda (nihil enim Sibylla de bis structa paulo serins ædes monachorum, omnibus), lempora durando victura præ- in laudem Arcadii imp. dive Arcadio dicitur,donec sub extremum mundi finem sacrata. Scimus amen) eversum fuisse ab Æüiiopibus deleatur.infra, 501 . Miud templum sub Theodosio, anuo post Chris- igitur templum et prorsus a!) Oniœ æde tum 389. quo exemplo firmatur id quod diversum intelligendum est , quod re- alibi diximus, admisissc Sibyllistas in stera nulinm unquam fuit. Verum istud 24

370 construendi in Ægypto novi templi con- 3. Offendit quemlibet istud mima yaw- silium, erat, ut. verum dicatur, a Ju-NOTÆvneévri , nec Terri potest, nisi de secun-. idæoram moribus et (ide minus quam da, id est , terreslri generatione Cbrisli quis putet alienum. Quidquid enim in intelligatur. Ipsum duarum generatio- lege scriptum legerent aut. mente præ- num dogma statim in hoc ipso versa sumptum haberent , non poterant mul- declaratum : ’Eirei and: députa. sa ôta- tum ab ista cogitatione abhorrere post eàv fiyépen, usitatæ apud nos tbeologiæ Isaîæ prophetiam, cap. 19, v. 18, sqq. repugnare videtur, magis tamen vulgatæ consuetadini quam rerum veritati con- AD nanans V1. trarium , quippe apud Græcos etiam Oso- Âoyœta’wou: omnino receptam, neque a l, sqq. flæreticos plerosque qui in Nostroram eruditissimis, præsertirn ape- primera Ecclesia pullularunt, Ebionitas, tavio, de Incam. VII, cap. 5, repudia- Cerintbiauos, alios, quorum nomina sæpe tain. Confer quæ de hoc argumenta a theoiogis confuse. difficile expediantur, dicta saut et a multo quam nabis doctio- divinam Christi missionem a baptismo ribus disputata in prioris editionis Exc. Joannis inchoasse, notam omnibus qui V1, cap. 5. Quibus jamdudum equidem de nostræ religionis originibus egerunt; acquiescebam , quam ecce Toleti in His- idque olim a nabis in Exc. V1, cap. 5 , pania, maxime catholica et orthodoxa fuse tractatum , nolumus bic iterum regione, affixaux reperi ante bos pancos agere : conferantur præsertim Irenæus, annos supra fores ædis divi Josepbi ti- lib. l, s 25, et. Epipbanius, bær. 30, tulum bujusmodi z t quanquam neuter fartasse de ea re satis Bis geniti tutor Joseph conjuxque paren- explicitas. Ea quippe videtur fuisse isto- tis rum bominum de incarnatione doctrine, Has ædes habitat primaque templa tenet. quæ non improprie incarnatio per bap- 6. Arsisse fluvium Jordanem sive in- tismnm diei possit , Jesum Christum, bo- solita luce effulsisse quam Christus in minem inter homines, quanquam ortu eo baptizaretur, non apud bæreticos supernaturali, editum, divinam domum mode, sed etiam in tota fere catholica suscepisse naturam in Joannis baptismo, Ecclesia diu traditione servatum est, tain qunm ei infusas de cælo fuisset Sanc- necdum prorsns e ritibus nostris evanuit, tus Spiritus. Tune demam, aiebant, coa- ut in beaedictione aquæ par ceœum luit in unnm cum ipso personam æternus immersam solemnis alicujus festivitatis Dei Filius sive æternum Verbum, et si- die, precibusqae ad banc cærimoniam ad- mul proclamata vox: a Hic est Filius bibitis. In orientali præsertim Ecclesia a meus, etc. ». Al) illo tempore dans in regnat illius traditionis fides, sicut e Christo natum, unam personam agnos- Græcorum eucbologiis facile monstrari cebant bæretici isti; neque Cbristi divi- potest z cfr. Exc. nostmm V, pag. 470, nitateln negabant , immo apertelprofite- sq. Id autem ideo factum contendebant bantar, etiam in ipsa Bedemptoris pas- bæretici de quibus modo agebamus, ut sione et morte , ut vere proprio vereque descendentis in J esum Spiritas Sancti ad- orthodoxo sensu exclamarent sub finem ventus (qued dogma maxime ipsis cordi hujus libri V1, 26 : esse diximus), non columbæ tantum 70 261w la paumoiera), èqa’ 0:6; ËEe- illapsu, neque divinæ vocis auditu, sed ruade-n , etiam fluminis ardore significaretur, un- O lignum felix, in quo Deus ipse pede illius incendii mentio bis in bis duo- pendit. bus libris, bic nempe et Vil, 84, intra Præcipuum igitur inter nos et illos doc- paucos licet versus, recurrit. trinæ discrimen, saltem a die baptismi, 26. Versus bic duplici fulget anus tes- fait, quod Filium a Spiritu sancto non timonio, primum venerationis erga sanc- recta distinguerent; cui simile vitium tam Crucem; deinde etiam divinitatis primis Ecclesiæ sæculis late diuque fuisse Christi, quam indivisibiliter adbæreiitem diffusum alias observavimus. monstrat bumanæ ejus natura vel in

AD LIBRUM Vll. 371 ipsa, uti diximus, passione et morte. Sen- aberat, ut ex editis, ita omnibus e co- sum igitur exliibet tain verum, tamque dicibus, omnibus, inquam, præter unnm pium, tamque christianis auribus gratum, fragmentant manuscriptum ex que nabis ut jam a sæculis 111 et 1V, haustus licet e fait eruendum. Sequentes versus minime suspecte fonte bæretîci carminis, pæne inter se cobœrent; nec satis patet utrum in proverbium abierit , atque ab aucto- e poetæ cerebro tales quales nunc pro. ribus illorum temporam etiam gravissimis deum exciderint, r an ex aliis passim memoratus reperiatur, uti sue loco inter decerpti libris sine ordine hac illati sint, varias lectiones observavimas. utique jam libro laine ordine lecti, 184. 27. Notandum prorsus bec vatici- 193, sqq. nium , 06x EEst et 106v, quia omnino 12. Car Phrygie ex equi: diluvii uni- repugnat traditioni postea in valgus dif- versi prima emersisse eredita ait, uti libro fusa: (tain veto minime prænosci poterat) etiam l, 196, declaratur, præcipua causa de sancta Cruce per Helenam Constantini fuit qued antiquissimos ethnies religie- matrem reperta. Plcrique antea credo- nis deos atqne ideo pagana ipsa sacra ex bant sublatam fuisse in malum mira- en regione orta vel profecta traderentur culo aliquo illam Cruccm, quæ supre- etiam apud geuüles, inuite autem magis mo judicio , tanquam signum solemne, apud Judœos. amie et apud Sibyllistas , prpfulgeret, juxta receptam bodieque in- ut constat non ex hoc tantum loco , sed terpretationem sacrosanctæ prædictio- etiame libris IlI, S 2, 140; V, 129, sqq. nis apud Mattb. cap. 24, v. 30 : Kant 161:: Prorsus diverse est traditie, etsi judaica env-fiesta: rà masîov roi: uloü roi: a»- ille quoque , sed recentior , de area 096mm; âv 00917345.), in Sibyllinis quoque Noëmi in monte Phrygiæ prope Apameam nestris memeratæ, Vil], 244, sqq.: Cibotum , recedeutibus diluvii aquis, Xfiua ôs’ rot son mîtes apuroit; oogamie commenta, l, 261, sqq. énienaoç 24, sqq. Conferendus hie de judieio Tà 561ml Ev murois 1:6 nèpe; se n°096- locus cum celebrata acrosticbide, Vil! , ttlvov ictus, 217, sqq., et cum libri Il fine, qui tatas qued nos latine vertimus : jam a versa 195 eodem spectat. Insigne et cunctis aderit mirabile visu 41, sqq. De incestis noverum Persa- Nulle sat cultu venerandum et amabile rum moribus (quanquam, nisi fallimur, lignant. apud solos vigentibus principes et ex Hinc maxime apud omnes Ecclesias vi- antiquiore Parthico usa retentis), confer gebat sancti illius signi Iveneratio, jam Agathiam Il , S 24 et 31, fusiusque de tain Iabiis adorari , ut bodie, soliti, etsi, hoc argumente disserentem Brissonium , quantum colligi potest , sine crucifixi de Reg. Pers. principatu, lib. il. Miram imagine. Conf. Exc. nostr. V1, cap. 31. igilurquomodo ciarissimus Ewaldus (Dis- sert., p. 61, net.) non apertam cuique au nanan V11. viam sequi voluerit; sed bæc opprobria vel ad Romanes translerre maluerit, vel l, sqq. Hic liber, quamvis aperte, ut etiam ad comptam quamlibet gantent jam sæpe monitum , cum priore senten- flagitiis talibus obnoxiam : neque attende- tiis conjunctus, ab eademque baud dubie rit sequentes versus : "retapa 5’ aÜTOÎÇ. manu profectus . sic tamen incipit tan- x. 1. À. minime intelligi pesse, nisi, qued quam novum aliquod carmen, et qui- nos primes ostenderamus, referantur ad dem eapite truncum, non annorum, uti Alexandri Severi infelicem adversus Per- nos remur, injuria , sed ipsius auctoris sas expeditionem, probante Sibyllista li- consilio, ad imitationem œmulatiouem- bri XI], 277, sqq., et iisdem prope ver- que Sibyllinoram aliorum antiquiorum , bis idem dcplorante infortaniam. ’ gentilium præsertim , et judaici libri lIl , 55. De Colophane, sicut supra de Pa- S 2, cujus conferendum cum hoc ini- taris et de Miiete, deque aliis gentilibus tium. Sed bot: alio quoque rœpœtu muti- oracula, contra vulgatam apud recentio- Ium dia fait: nain primas ejus versus res opinionem , etiam tum , sæculo post

372 N OTÆ Christum tertio , exsmntibusflocus erit dictæ, quæ Clusio et Bauhino «Nardus dicandi ad XlV, 272, ubi vide not. a Celtica n; Hallero u Valeriana foliis in- 66, sqq. Rursus hic, ut iibro V1, a tegerrixnis, radicalibus matis, caulinis nec satis opportune, exspatiatur Noster - linearibus obtusis n ; Linnæo et recen- de Christi baptismo, cujus mentioni cur tioribns « Valeriana Ceitica». De bac tantum insistat , probe jam novimus sa- Hallerus, Stirp. Helv. tom. I, pag. 9l: tisqne supra notatum est ad V1, l. u Odor multo vehementior quam vul- 71, sqq. Hæc lurrium allegoria ma- u gari [nempe, ut opinamur, officinali] nentium in cælo justos advenas, petite a vires promittit majores: parum tamen videtur ex Hermæ Pastore, lib. I, vis. 3, «t in officinis nota est. ln Ægyptum ad quanquam ibi turris unius mentio fit, « sexagintn tonnas hujus nardi quotannis quæ, Herma ipso commentante, Eccle- a ex Germania mittuntur, quibus utun- sin est : tres tunes totidemque virtutes a tur ad unguentum quod cutem mollem in iis habitantes, ex ingenio sum: Sibyl- n servet; alii ad balnea aiunt adhiberi. listæ. Neque vero hic reperias, quad a Veteribus notissima erat Nardus Gal- fartasse spemses, ipsa nomina Virtutum n lien olusatri folio, caule cubitali geni- quas Divus Paulus recenset ad Corinth. I, a culato, [flore P] in purpura [au potius cap. 13, v. 13, quæ vulgo theologicæ vo- a ex purpuraP] albicante , radice obli- cantur et omnibus notæ sunt, nia-tic, é).- a qua avinm pedæ imitante; aliis Plu; ariç, tin-faim, a fides, spes, cariais n. Apud a: Plinii. ln antidoto habet Celsus. Non Nostrum alia tria sunt Domina, am, n dubito quin ad nervorum instabilita- EÛG’EÊËTI, asôaopooüvn, quorum præter « tem, perinde ut Valetiana silvestris Enfant nullum cum Apostoli catalogo « [officinalem intellige] et magis valeat. couvenit, nisi eùaéôscaw eamdem esse a Nuperis neglecta est, ut nulla ejus post hum caritate putes, quad vide au ad- n necdum XVI icon data sit, nulla des- nitti possit : nos quidem non multum « criptio. u ndversabimur. Docte, ut solet, commen- 132, sqq. ln bis versibus judaïsmi tans de hoc loco clan Ewaldus (Dissert. morientis, eoque magis impatientis mori. pag. 70, not.) ita vertit : Haffnung, extremus sonare videtur anhelitus. Quo- Frœmmîglceit, Diemtfertigkeit, recte ad usque ferri potuerint ac revera toleratn philologicum sensum, ad theologicum fuerint in Enclesia nascente antiquo: il- minus recto. Magis vero probandus Si- lus theologiæ vestigia, disquisivimus in byllino Judæus libri V, 284, popularium Excursu nostro V1, part. HI, cap. 3. morum, quos ibi maxime laudat, vir- Hic veto minime defendi potest ista doc- tutes ita, resumens : trina, quippe aperte in schisma et in ”HÀ1twav, eôosôinv usyflnv 1a! «601w bæresim prohibons. ubi dissidentes ab ëxovreç, opinionibus suis, damnata ipsa, damnat ubi tres illæ possunt sic fera verti : et a christiana societate rejicit. Spes vivax, pietasque animis immola, 139, sqq. De ista annorum supputa- fidesque, tions. postquam rem in omnes vertinms non longe ab apostolico sensu, si pictas partes, hic demum consistimus. Annum pro caritate accipiatur, utjam dictum. agi putamus 350, æræ videlieet Actiacæ, 105. 21:21va de frumento interpre- quæ tune sala fere in Oriente recepta tari vix licet. cujus maxima pars ex fuit (is annus nobis esse: 380 ). Ipsum Ægypto vel Africa Romani advebebatur, vero numerum 350 hoc modo deduci- non sane ex Gallia in Ægyptnm : et mus. Primos sine controversia mimera- nunc Galliœ pars Alpin, napà 66660:- mus annos trecentos, qui tria sæcula sov "Alun, infelix ac prope sterilis re- utriusvis ærœ conficiunt. Annos deinde gio babebatur, tanquam glacie obducta, sequentes tertio sæculo imputamus, êv moufliowi ataxuvoue’vn xpun’zo’motç. 6è rpirq) 1.176914), quanquam rectius ad At. coula-a ex Alpibus in Ægyptum im- quartam centuriam pertinentes: nil veto portnbatur nnguentariæ rei causa vis tain est antiquis familiare, in hujusmodi magna Nudi seu Spicæ improprie ita supputationibus, quam terminum, ut

AD LlBRUM vm. 373 vulgo dicitur, vel summa includere vel au unaus: V111. de somma detrahere. Sic apud Græcos nsvrasmpiôeç, apud Latinos a lustra n l, sqq. Pauca de hac libri octavi diei soient et pro quinis annis numerari, parte, V111, 3 1, nounda nabis eruut. quæ revers quaternos tantum includunt. Scripta quippe est de iisdem prope re« Sic fere vel contra posoit usus lingule bus cum libro V, atqne, ut alias demeu- nostræ ut pro una hebdomade octo, pro strare conati sumus, ab eodem auctore, duabus quindecim ponantur dies. Et sic Judæo nempe illo, nostris quidem sacris nabis sæpesaccidit, quotidiano et fami- alieno. non prorsus autem literis nos- liari sermone utentibns, bœsitare talemne tris, præsertim apocalypticis. Statim, si annum, qualis est supra 350, ad tertium quis tantum habeat otii ut umbo car- au ad quartum sæculum referamus. Nunc mina conferre juvet, componendnm est in præsenti exemplo, qui tertiam cen- hoc initium cum libri V exordio. turiam excedunt anni 50, quomodo nu- 68. De Antonini Pii principatn panic merabuntur? Roc, nisifallimur, modo. longius progreditnr hac carmen quam Primi ex iis 49 septem implent anno- liber quintus; unda credas , quamvis ab rum hebdomadas, uumero bis sacro bis- eodem , paqu tamen posterius editum. que fatali : nam septenarium numerum 88 , sqq. Draconem istum eumdem in oriente ac præsertim apud Judœos re- esse qui in Apocalypsi, cap. 13, sqq., ligione quadam consecratum esse, nemo figuratur, minime dubium est. la vero, nescit; et banc fortasse oh causam in sicut reliqua sancti illius libri, varie Apocalypsi numerus diemm Antichristi accipi potest, potuitque a Sibyllina, si- definitur tribus anuis cum dimidia, id cut a quovis lectore vel interprete,in est, dimidia armorum hebdomade. Hic propriam trahi seutentiam. Nobis vi- vero. quod ipse videtur Sibyllinus in- detur , Vel oh illud bemisticbium, yaw- dicare versus, si ad septem hebdomadas répr. «mon, Exwv, intelligendus Anti- unnm monadem addideris, id est, octavæ christi urôloç sive clais , cum suo hebdomadis annum primum, 61506.11]: duce socque agmine maria trajiciens sive «pois-ac (apertius dixisset Noster r71: 67- ab Asia in occidenlem, live ab occi- ôoa’rmc èôôouc’tôoç émut-zip si?) npônp), dente rursus in Asiam. Prius iter, va- habebis quem quærimus annum 350. ln nientis nempe, non revenentis, mugis summa quid sibi volait Noster? Finem ad reliqûi loci tenorem accedit, ut terri-I rerum proximnm esse ; Antichrislum bre- bilis ille tyrannus e Parthia Romani po- vi venturum brevique periturum; nec tens significetur, nondum quippe dele- posse illius dominationem ultra annum tam, cui sequentia paratam ab ipso par» 350 proferri (scribebantur bæc circa au- niciem portendunt. num æræ nostræ 234, qui est Ægyptiacæ 123. sqq. Recurrit non semel in Si- 264); post hune secuturam ultimam byllinis. præcipue lll, 58 sq. et Xlll, rerum convulsioxiem, sicut continuo di- 64, sqq., illa non immerita declamatio cetur, 140, sqq. ; atque inde piorum, adversus insaniam sub imperatoribus id est, Judæorum seu JudæœChristiano- Romanis ac præsertim sub Antoninis rum terrestre magnum, 144,’ sqq. (duce par totum imperium, maxime vero par videlieet et auspice Messia), conversante Asiaticas provincias ditïusam, amplifi- cum justis Deo ipsosque docente quid- candi, exædificandi singulas urbes novis quid non fuerit a Sibylla revelatum, sumptuosisque manumentis, templis, cir- 150, sqq. ois, pintais, etc. , quorum reliquias ho- 151. sqq. Cum hoc epilogo confer die miramur, simul artis, simul magni- palam ex ipso ductum ac pæne trans- ficentiœ causa. Talem luxum apud nos criptum epilogum libri Il, 340, sqq., bodie redivivum conspicimus, felicius quibusdam tamen attenuatis aut omnino utinam! suppressis, ut maxime liliæ cum patre 131, sq. De qua demum generatione flagitiis, quod posterioris retractationis capiendi sint hi duo versus, ambigere indicium est. nefas : nempe ad Antoninos baud dubie

374 N OTÆ referendi , si judicentur qunm e re- Soepsi seu Palœscepsi regnaturis : liquo hujus libri tenore , tum e le- Nüv 8è 61) Aivslao pin Tpoîieaaw àva’Eet, gendis infra versibus duobus 137 , sq., K11 1:05:65: nulôow, toi xsv perônwfls 7é- omissis intermediis quatuor, de quibus nov-raz. vide not. Ibi enim, 138, canentur bien Tale amen in sucs usus convertere pla- eventura, id est, Romanorum imperato- giariorum nostrorum nec contra indorum ordo desiturus, post Ægypti reges lem nec supra ingenium fuit. quindecim, nempe post totidemimpera- 139. De Pbœuice, prodigioso alite. tores Romanos ab Augusta ad Hadrianum semel post aliquot sæculorum ambitus numeratos, sicut supra, 50, sqq., atqne in terris aspici olim credito, quia ma- ideo sub Antoninis. Horum vero dyna- teria est multis tractata amnibusque stia quomodo sexta numeretur, variis nota , nihil hic observabimus, nisi ulti- modis excogitari potest; et quidquid mum ante nostra carmina apparuisse olim de ea le conjecerimus, certior nunc istum alitem extremo Tiberii anno, si videtur nabis instituenda bæc ratio : Cœ- Tacito fides, biennio post Tiberium, si sares, Flavii, Nerva, Trajanus, Hadria- Plinio. Nunc vero idem rediturus ca» nus, Antonini. nitur sub rerum fluent paulo ante Ne- 133, sqq. Quatuor bosce versus, 133- ronis Antichristi adventum : vana om- 136, quos primi nos uncis ut suspectas nia, de quibus tamen adi, si vacat, inclusimus, spurios et interpolatos esse curas nostras posteriores ad priorem edi- vol id unnm argumenta sit, quad aperte tionem, pag. 225, et Friedliebii Intro- coutradicunt versui supra lecto 65, ubi ductionem ad Sibyllina, pag. Liv. tres Antonini prædicuntur ultimi et in 157, sqq. Leo iste, immanis feras, ultimo rerum articula regnaturi, fiat";- baud dubie ipse est Nora Antichristus, o’ra’rov in!» Excuse, quæ constans hit seu potins, quia nunc Judæo duce uti- Sibyllistarum traditio, uti sæpe npbis mur, Antimessias, periturus post breve animadversum est. Sed nec melius con- regnum par Messiam, qui nunc oblique vciliari possnnt cum iis quæ paula infra desiguatur sub canis figura gregem cn- sequentur , 143 , sqq., quæque passim stodieutis. Hæc igitur metaphora nunc alias in Sibyllinis pæne ad satietatem est in bonam partem capienda , non ut. recurrunt, de propinquo jamque ad- serins, lib. XlV, v. 15, loco licet bine ventante Romani imperii fine. Qui enim ducto, inmalam atque pessimam, ubi propinquus babeatur finis, quem in [am de Odenati interfectoribus usurpabitur. multas principum generationes, immo in 169, sq. Mirum forsan alicui videbi- . perpetuum differri videmus bac verso! tur Messine regnum bic nuntiari, prius- 1106565: and naiôwv mon» yeveù ôtan- quam de Rama actum sit. cujus statim lexis-(w. mentio fiet. Verum hæc fuit Judæorum Cæterum si interpolati snnt, uti remur, ac judaïzantium opinio, Messiam de cælo hi versus, quando vol a quo, nisi post desceusurum eo ipso tempore quo Auti- adventum Constantini ab aliquo Chris- messias imperium Ramanum invaderet, tiano novas spes invente ideoque sinistra nondum capta ab eo Roma multoque nostrarum carminum auguria in melius minus diruta, necdum subactis omni- retractanœENec diu ver-o nec longe de- bus gentibus quibus olim cbnflatum ejus buit iste, quisquis fait, novum oracnlum fuisset imperium. Tune fore ut in Ju- sunm quæreie; invenit enim. si voluit, dæa urbs nova novaque Dei ædes ex- simillimum buic, lib. XIV, 280, sqq. de strueretur, non figurato, sed proprio ac ignoto aliquo neque unquam aventura vero sensu, Judæis partim ex omni ter- principe post multos ’pariter ignotos te- rarum regionc cougregatis, partim ex st- mere a Sibyllista in futurum conjectos. pulcro revocatis (quanquam non sine de- Sed præluxerat Homerus, lliad. V, 308, lectu, ut opinamnr, neque ideo-sine talem omnino prophetiam et quidem ipsis priore aliquo judicio) , ut civitatem il- literis intogrum exhibens hemistichium lam populo non quidem nova , sed re- de Æneæ ejusque posteris olim in urbe novato instruerent. lloc igitur, de quo

AU LIBRUM V111. 375 nunc agitons, Sibyllino loco, ista versus olim Sibyllistam, zip-nue; fiât vel in! clausula, onfimpa maris-st, latine ver- süpavvov. z sed lectionem nabis certam, tenda est a regnum adibit sive auspi- aliis forlasse dubiam, in textum admit- rabitur a», melius quam u tenebit aut tere ausi non sumus. exercebit n. Tune enim in Judæa tan- 19.1. Respicere videtur il) noça, sicut tum vigebit illa damiuatio, uondum ut et quæ sequetur, 200, sqq., enlurlpn, pastel toto orbe, mien; fic. Morluos et libro III , 75, sqq., 111911, ad mu- vero ad lucem revocatos, ânoçôluévou: lierem innaminatam quæ sub rerum ùvsïsipaz, de Judæis tantum intelligi- finem regnatura prædicitur in Apoca- mus non ex ipsius auctoris verbis, sed ex lypsi, cap. 17, v. 8, sqq. et cap. 18, v. 3. recepta apud suas senteutia. Quod addit Noster enim, quamvis Judæus, Apoca- poeta, æternum bac fore reguum, si; clô- lypseos lectar fuit, ut alias astendimus. va: dnavraç, contradicere videtur Sibyl- Hanc quidem mulicrcm apud divum Joan- listæ libri quinti, qui ipsum aliquando nem urbis Roman figuram esse , dubium (lestrueudum cecinerat, primum barbaro- non est; et ipse palam assentit Aposto- rum irruptione, V, 503, sqql, deinde as- lus, cap. 18, v. 2, Babylonem vocans. trorum conflictu, V, 511, sqq. Sed auc- Verum interpretes, ut salent, sereno torem nostrum a libro V ad VIll tran- nebulas obduxerunt, dum femiuœ cujus- seuntem , de ultimis mundi fatis opi- dam ignotæ regnum comminiscuntur, niones nonnihil inflexisse suas, iterum idque jam antiquitus, teste nostra ipsa notabimus ad 213, sqq. Sibylla. Quanquam declarat vir liarum 185. Turbas movet hic versus. quia rerum diligentissimus Malvenda, de Anti- duobus Sibyllinis lacis, bic et I, 176, christo. lib. XI sub finem, uusquam se variat prioris hemisticllii lectio. Quæ istius feminæ meutionem apud priscos quidem, qualis maxime vulgata est, âcret- Patres reperisse : quad non (am abwlule ciucn rüpavvot, vix græcum sanat : etsi negasset, si satis attendisset ad [reniai tueuturipsam interpretum nounulli, al- locum de Hæres. V, rap. 25, ubi simi- lusum rati ad instabiles imperatorum liter viduæ figura usurpatur, non qui- vices, bene, si græce. At libro l legitur dem de Rama, sed de terrestri Bienna- iguanodon rûpavvm, barbare sane omni- lem, translata ad ipsam cognomine 11’)- noque ad metrum male, sic tamen ut pnç ex hoc, nisi fallimur, Sibyllino loco, boni aliquid par illud malum introspici non enim ex Apocalypsi. queat, lucem aficrente Gregoria Naz. 205..Hæc mortuorum resurrectio ea- Hic enim vitia bominumpenumerans, de dem videtur esse quæ supra, 170, Ju- Rebns suis carm. Il, pag. 50, cd. Marell. dzeorum nempe sepulcris exeuntium, ut ita scribit: Vais-sac, àvôpocpôvouç, . . . cum civium superstite turba urbem re- ripant-(ac, âvôpoyüvouç, a. r. Â. idemque stitutam frequentcnt: vide ibi not. ad Nemesium, pag. 140 : Wsüaraç, dv- 213 , sqq. Si quad diximus neque ôpooôvouc, . . . &p’ndïac , x. r. X. Quo dixisse piget, pars hase libri octavi, VIH , utroque loco videtur Sibyllam in mente S 1, ab eadem qua liber V manu prodiit, babuisse (non ille quidem a Sibyllina credibile est auctorem , uti jam ad 169 Iliteratura alieuus : nam vide not. ad Vl, innnimus , dum banc sui carminis quasi 26), et ab illa vocabulum istud üpnaysç novem editionem procurat, aliquid de ad se traxisse. Nisi id malis ex Evange- doctrina sua retractasse se] complesse, lio sumptum, Luc. cap. 18, v. il, ubi quatenus ad finem rerum et ultima tem- est :iflpnaysçfiôtxot, poilons. 1.). : sed pora pertinebat. Nain libro V Judæorum poetam a poeta mutuatum nabis qui- dominatio a Messia in terris constituta dem vero similius est. Possemusqucin- tandiu duratura erat, donec a barbaris dicium afferre Sibylla: ipsius, poncntis Æthiopibus destrueretur; et tune astro- in simili enumeratione, loco quidem non rum conflictu lotus periturus eral mun- genuino, sed bine ducbo, lib. lll, 40: dus. Hoc autem libro Vlll, supra, 170, AÔTOÎÇ (id est , èauroîç) àpndtovtsc. æternum prædictum est Messine reguum, Ex bis omnibus nabis elucet scripsisse et; abîma; ânavwç, unda conjici potest

376 NOTÆ ætemam fore etiam Judææ dominatio- usinto sensu, acrostichis diei potest, quæ nem. Quæ ut aliquo modo concilientur, unius tantum nomiuis prima litera Vel necesse est post auream Judæorum feli- nomen totum vel sensum aliquem de- citateln astrorum conflictu disruptam, signat, cujusmodi exempla in significan- ævum novum imagineris pæne christiano dis imperatorum nominibus complura ac sensu . in quod justi omnes, non Judæi pæne continua præbent primores Lu tantum , admittantur post supremum versus libri V et quatuor libri ultimi Dei judicium, npicw âôavéroio 6506, pæne integri. Sed luce facilia nimis et præeunte tempestatum annuarum con- vix digna quæ notentur. Nec multo major versions, 01W 61cv 60.101531 xatpoùç 056:, scribeutis opem, qunm diversæ unius totiusque veteris mundi dissolutione , sermonis sententiæ certo quodam litera- à]? 81:5 néo-nec filiale. Atque hæc facile, rum initialium ordine continuantur, qua- quisquis volet, ex epilogo hujus sectionis, les citarit possunt in ipsa sacra scriptura nempe post versum 203 , conjecturis eli- ii Psalmi qui alphabetici dicuntur, 118, ciet,sed conjecturis tantum z adeo trun- 144 , et Jeremiæ prophetæ lamentationes. ca et mutila sum omnia. Accedimus ad nostrum acrostichidis ge- 217, sqq. Acrostichis hæc, omnium nus, quad Cicero ad Cumana Romano- Sibyllinorum pars longe celeberrimo, rum oracula respiciens, de Divin. Il, 54, monet nos ut quæ olim multa de eo ar- racle, quamvis subobscure, ita defiuit, gumenta disseruimus in Excursu V, u ubi ex primo versu cujusque senteutiæ cap. 5 , panois nunc resumamus. Quæ a primis literis illius sententiæ carmen græce a acrostichis n, interdum etiam ac a omne prætexitur» , quad melius for- præsertim latine a acrostichium n nun- tasse, certe pellucidius dixisset, «c ubi cupalur : minus tamen proprie , quia ex literis unius alicujus versus omnia se- acrostichium prima est litera seu versus quentium versuum initia deducunlur v. son vocis alicujus, acrostichis vero opus- Talis fuit ordo literarum in Cumanis aut culum sive opusculi fragmentum ex Ii- sic dictis apud Romanos oraculis, sicut teris compiurium vocum initialibus in allato uno et altero exemplo monstravi- continuas sentenliæ formam redactum. mus in Exe. HI, quo totam ad Cuma- ltaque non sont acrostichiis accenseu- nos libros spectantem doctrinam expo- di ii griphi qui ex omnibus unius suimus. Nec soins respexil ad istum or- vocis literis per numeros sucs designs:- dinem Cicero loc. cita; sed et ex Var- tis et in unam summum colfitis sen- ronis fide Dionysius Halicarnassens, 1V, sum aliquem efficiunt, quam in Sibyl- S 62, addens, si qui forte spurii ver- linis tres invenimus , I , 141, sqq. (etsi sus iis oraculis irrepsissent, acrostichic dubia illic es! interprelatio), in Dei no- dis vitio deprehendi : ’Els’yxovmt 8è mine exprimendo; item. I, 326, sqq. mi; xakoupévmc ânpOGTLXËo’L Quod arin sacro nomine IHE’OYE; et VIH, 150, tis laboriosæ specimen, pro illis tempo- in nomine urbis Remue. Judæis potis- ribus rerum sane et insigne, quomodo simum placere debuit ingenii lusus is- impetrari potuerit, re diligenter quæ- te, consuetis circa literarum apices cu- sita monstravimus in eodem Exc. cap. 16. riose versarî, et linum ejusmodi exem- Atqui nunc eamdem omnino acrostichi- plum in ipsa Apocalypsi reperilnus, cap. dis formam servatam reperimus in hoc, 13, V. 18, in immine AATEINOX (pro de quo agimus, Sibyllino loco. Quid inde AŒTÎVOÇ ), numerum 666 efficiente. Aliud colligaSPQuum primævus Sibyllinorum est griphi genus per singulas literas toti- christianorum, id est, libri IV idemque dem sensus repræsentantis, ut apud Si- fartasse Proœmii auctor, pseudovaticinia byllam, III, 24, in nomine AAAM. Aliud sua protulisset, fuernnt haud dubie minus similitudine tantum duorum nominum creduli lectores qui supradicta Varmnis abutitur, ut in Antoninorum vocabulo seu Ciceronis seu Dionysii Halic. testimo- cum ’Aôœvai collato, supra, VIII, 66. nia objicerent de Cumanis acrostichiis. Vel-nm hœc, ut supra dictum, nostri non Q’uapro’pter, etiamsi poluisset Noster Ery- sont argumenti. Veriore, necdum tamen thræorum aliorumve Sibyllinomm, hoc

AD LIBRUM V111. 377 ornatu camntium, exemplo se tueri, ne difficultate multum impedita fuisse scri- illa quidem parte Vinci a quacumque bentis oratio, nisi qued sæpius in articulos Sibylla voluit; sed, qunm librum ag- totidem que! versus dissoute, minus leni- grederetur, qui hodie est Vlll, S 2, spe- ter decurrit. De cujus singulis verbis cimine quodam Cumanæ artis librum quia longum esset disserere, a gramma- illum novuminchoavit. 1nde hæc nostra ticis et mere philologicis temperantes. acrostichis, nobis nunc accuratius discu- uni nunc insistemus nomini XPEIETOZ. lienda. Materiam hujus laboris nec diu Hujus enim antiquissima orthographia nec longe quæsivit auctor : primas enim œtatem firmat hujus libri, ducta vide- accepit voces quæ apud Christinnos vul- lieet a verbo Xpeiœ pro xpim, juxta gatissimæ tune et sacralissimæ fereban- vetustum morem scrihendi per El tur: IHXOÏE XPEIÊTOE GEOÏ n02 diphthongum l. quodcumque longum. EDTHP. Ac fortasse ibi primum con- Salis hoc igilur de græco tenu dictum stiterat, in versu nempe 243 : deinde sit : nunc aliquid addendum de lutina vocem unam addidit fidelibus illorum interpretatione metrica divi Augustini temporum ipsam quoque venerabilem ope servata, quæ nobis, ut Latinis, notior ETAI’POZ (de qua vide not. ad Yl, 26); et, ut catholicis, quodammodo sanctior. an ut ex carminis titulo versum efficeret Quanquam de versuum concinnitate ne spondaicum, sane pessimum? vix credi- ipse quidem valde defendit eam Augusti- mus. Utique latere poetam non potuit nus, qui nec interpretis nomen indi- ex hac in media acrostichide quasi cæ- cat; tantum ab amico sibi commodatam sura suspicionem orituram additæ re- docet : a lu his, inquit, latinis versibus centius appendicis atqne ideo diversæ a de græco utcumque translatis, etc. n. originis. Hoc tamen neglecto incommodo Nec minus tamen, ipsi tanquam Augus- uti perseveravit eadem acrostichidis for- lino tribuenda, apud occidentales, ut ma, donec istius laboris finem indicaret pleraque Augustiniana, proximam sa- ipse his versibus, 249, sq. : cra: scripturæ auctoritatem per totum 051:0: à vin npoypaçsiç êv àxpocuxiaw medium ævum ohtinnit, non citata modo Emrflp, x. r. À. 0:6; flpù’w ah auctoribns plurimis gravissimisque, Quid vero si non idem ubique versunm sed etiam in eccicsiis decantata inter numerus exstat? Nam apud divum Augus- ferales cærimonias, prorsus eodem loco tinum, de Civ. Dei, XVIII, cap. 23, frag- liturgiæ quo nunc hymnus canitur: a Dies mentum hoc citantem, ex (jusque fide in iræ, etc. n. Manent lugubris illius cantici infinis medii ævi euchologiis, prior tantum non verba tantum, sed et numeri in pars acrostichidis reperitur. Imputandum multis euchologiorum manuscriptis asser- hoc latino interpreti Augustiniano, qui vati, neo diu ante hos nostros dies ty- nitra xxvn primos versus non processit. pis editi a doctissimo viro Coussmaker, Quod ultra xxx1v non perrexerit auctor in opcre cui titulus : Hist. de I’Harma- ipse, nec queri nec mirari oportet : quis nie au moyen âge, Paris. 1852. Satis inde enim credat propositum ipsi unquam fuisse patet quantum fuerit hodieque sil, saltem totumlihrum inhanc formam producerei’ antiquitatum sacrarum curiosis, nimia Reiiqua igitur simplici et vulgari modo heu i paucis, illius interpretationis pre- persecutusest; et hæc omnia,quoad sen- tiumzquam, ne lector aliunde quærat, sum et metrum, nec melius nec deterius hue proferemus, cum græcis ex ipso quam cetera Sibyllina. lmmo in acrosti- nostro textu quærendis, pag. 230, sqq. chiorum labore non videtur addita spoute facile, si cui vacabit, componendam. 217 J udicii siguum tellus sudore madescel. E cælo tex adveniet par sæcla futurus, Scilicet in came præsens ut judicet orbem . 220 Unde Deum cernent incredulus atqne fidelis Celsum cum sanctis, nævi jam termina in ipso. Sic animæ cum carne adernnt, quas judicat ipse ,

378 NOTÆ Cam jacet incultus densis in vepribus arbis. Rejicient simulacra viri, cunctam quoque gamma 225 Exuret terras ignis, pontumqne, polumqne Inquirens; tetri portas exuret Arerni. Sanctorum sedenim cunctæ lux libera carni Tradetur; sautes æternum flamma cremabil. Occultos actus retegens tune quisque loquetur, 230 Secreta atqne Deus reserabit pectara luci. Tune erit et luctus; stridebunt dentibus omnes. Eripitur salis jubar, et chorus interit astris. Volvetur cælum; lunaris splendor abibit. Dejiciet colles, vailles extollet ab imo; 235 Non erit in rebus hominum sublime vel altum; Jan) æquantur campis montes , et cærula ponti Omnia cessabnnt; tenus confracta peribit. Sic pariter fontes torrentur, fluminaque igni. Et tuba tune sonitum tristem demittet ab alto 240 Orbe , gemens facinus miserum val-icaque labores. Tartareumque chaos manstrabit terra dehiscens. Et coram hic Domina reges sistentnr ad unnm. Recidet e cælo ignisque et sulphuris amnis. ln hac translatione, prester aliqua me- est olim scripsisse interpretem , v self tri vitia nabis parvi habenda, maxime tuba a», itajubente sententiarum atqne ip- natatu (ligna sont hæc. Singulorum verso literarum ordine. In ultima denique suum initia, qualia ex græco titula pro-n, versn vulgata fuit estque lectio a decidet u, dibant , pæne tanquam sacra servare bene, si ad metrum et linguam respicia- voluit interpres, latinis tantum expressa tur. male si ad acrostichii legem atqne literis. Quæ latino sermani deerant ele- ipsius interpretis mentem : nam putavit menta, supplevit haud ita feliciter, ut si ille , sicut in vocibus aliis quibnsdam, quis ex acrostichiis titulum reficere ve- a reliigio, relliquiæ, rettulit n . passe in lit, barbarum inveniat z IESVCS. CBEIS- u recidct u quoque literam geminari con- TOS. TEV. DNIOS. EOTER. Quia scili» sonantem. Idem, qunm metrum suaderet cet grœce vox IHEOTE sax literis effere- -e cælis n, scribere maluit u e cælo -, batur , quinque tantum in latino con« admissa in cæsura hiatu, græca ulens tinens , pro IESVS scripsit interpres licentia qua magis latine loqueretur. - IESVCS , valut ambas græci sigmatis for- Et hæc hactenus de utraque acrostichi- mas C et 2 reprœsentare canatus. Dein- dis forma, qunm græca, tum latina. Quod de in voce HUE, qunm o græcum latine nisi hæc prolixiora jam viderentur quam desideraretnr, ita vertit tanquam scrip- pro simplicis noue modula, monstran- tnm invenissct ANIOE : viderint gram- mus ibi alter-am acrostichidem sub priore matici ecquid inde colligi passit de anti- latentem : in ipso enim titulo græca qua istius literæ pronuntiatiane. Sedjam primis e verborum literis vocem eilici ista pleraque senserat et parvi duxerat Au- IXBTE , quæ latine est a piscis n : cujus gustinus : hæc etiam minora. Versu 237 piscis imago delineata , præsertim in epi- n confracta n scripsit interpres, unde con- taphiis , quorum hadie multa exstant, jicias legisse illum in exemplari sua [513x- symbolum fait Christiane religianis. Ter- GeÎo-tz, ubi textus Eusehianus habet apol- lia posset afferri acrostichis græca un- Osîaa , u combusta». Versu 239, cani decim versibus constans græcis, cujus consuerat in ecclesiis, sicut apud Augus- tituhis, si reficeretur, hic esset : MOTS tinum legitur, u ct tuba n; apertum vera E12 AEI. hoc initia : 21060; oùpaviov,»

AD LIBRUM Vlll. 379 x. s. À. Haie lapidi cuidam sepulcrali 247. De duodecim Apostolorum mis- inscripta fuit quarto baud dubie sæcula , siane tanquam ab ipsis sanctæ Crucis ra- et ante hos paucos anuos reperm est Au- dicibus, notabilis locus præsertim ab ætac gusta! Æduarum, ubi nunc visitur. Quæ tem prima sæcula supparem. Non aliter, qunm cruditorum mentes in omnem ver- sed ævo paulo inferiare, libro l, 285, ca- sars partem exercuerit , nabis quoque nentur apud Sibyllam iidem Apostali re- licuit ipsam nova textu et nova commen- gimen habituri sanctæ gentis post Prophe- tatione adornatam propanere in prædicta tas. Sed hac loco videtur improprie laqui l Exc. V, pag. 338, quo sacrarum anti- Noster, qunm iunuit jus baptizandi salis quitatum diligentes remittimus. ipsis commissum, respiciens fartasse, si- 2M, sqq. Laudatio sanctze Crucis, cut infra 271 (ubi nos aliquid de en re), carum illius ævi fidelibus argumentum , ad locum Joannei evangelii, cap. 4,v. 2, accurrit jam nohislibro V1, 26 , sqq. ubi sed improprie huc translatum ; fars et re- vide not. : eadem plenior hue prodit in cogitans præceptum illud Christi, apud acrostichidis parte secunda, aliquas ipse Matth. cap. 28, v. 19: Banîlrov-reç au)- quoque notas postulante. zips, « sig- roùç, sur. l. tanquam ad solos unde- num v, hic vocatur Crux sancta, sicut cim Apostolos eorumque causa dictum, in evangelio mueiov, Matth. cap. 24, id vero contra omnium Ecclesiarnm re- v. 30 : Inusiov raïa aloi.) 10T: (imprimai). ceptam ab omni ævo discipliuam. Dicitur etiam opporyiç seu oçpny(;, a si- 256. Natandus in hac versu singula- ugnacnlum, sigillum n , (sic quidemjuxta ris usus vacis x9601; , cujus varias sensus vulgatam; nain apud Eusebium aliter), exposuimus in priaris editionis nostræ quaniam sigillum illud quo jactait se divus Excursu V1, part. Il , cap. 20. Primus Paulus fideles signasse, O’ÇPŒYfUŒI, appa- est sensus Judæis usitatus , qua signifi- ytoaoem, ad Car. Il. cap. 1, v. 22 ; ad cant post universam rerum confusianem Ephes, cap. 1, v. 13,interpretibus multis futurum Messie: adventum, qui mortuos non aliud esse visum est quam sigillum sit excitaturus, vivas martuasque judi- Crucis; simul fartasse quad illo jam tem- caturns, Judæas a gentilibus, justas ah pore Christianis usitatum esset, tanquam iniquis discreturus, regnumque Dei in fidei sure symbala, Crucis gestu se signare. terris constituturns. Secundusjudicii sen- Eadcm dicitur npôaxoupa xôauoo , id sus est, qua nos uti salemus, christiauus est, « objecta munda scandali causa a, si- omnino et ex sanctis evangeliis petitus, cut apud Paulum, ad Galat. cap. 5, v. Il, quo Christus descendit nubibus invectus, ce oxûvôalov sa?» estampoit. Dicitur pâôôo: impiis afferens æternas pœnas ; justis vera Anita, id est, «virga seu sceptrum Da- æternam felicitatem, sive in terris, sive «vid in , caque potens et ferron , ex illo extra terras, certe in corpore frileudam. Apocalypseos, 2, v. 27 : Karl nommai Millenarii, ii saltem qui sua: sententiæ «ont»: tv 96:66:,» (fla-(191?, quad ipsum duc- suaque nomini constarent , duplicem tum est e Psalmi 2 versu 9, juxta pleras- resurrectionem duplexque judicium ad- que interpp. ad sanctam Crucem, violen- mittere cogehantur, linum judaïca, quem ter licet, translata. Dicitur denique néper; diximus, sensu, alterna) Christiane post ab locum notissimum Psalmi 131, v. l7 z mille aunas :qui duo sensus apud pri- ’Exeî amoncelai xépaç si,” Aaoiô, cita- mævæ Ecclesiæ scriptores interdum can- tum etiam in Evangelio Lucæ, cap. l, fundi videntur. Valdc autem , quantavis v. 69, bis verbis : Kai iystpsv xépaç om- rarior, antiquus hic quoque sensus ha- mpiac fiuîv tv oing) Amis, quem locum bendus est, qua nunc vidcmus a Sibyl- de Cruce interpretari antiquitns , ut listzr, VIII, 256, et infra, 269 , usurpari nunc, solemne fuit. Ex qua rhetorice ni- xpio’swç nomen de primo Christi in ter- mia Julius Firmicus, pag. 448 : a Hæc ras adventu, tanquam supremi judicii a veneranda Crucis cornua, etc. Hæc sunt initia quodam et exardia. Prohabiliter, a Crucis cornua quibus omnia et suhlevan- nisi contra scripturæ literam, Joann. n turpariter et continentur. His cornibus Evang. cap. 3, v. 17 : Où 7&9 émierez- ci bene hominum nititur vita, etc. » Àsv à eaôç, a. 1. L u Non enim misit

380 NOTÆ n Deus Filium sunm in mundum ut judicet carmina jampridem suspicati enmus, a mundum, sed ut salvetur mundus per et agnascit ipse sagaeissimus Ewaldus « ipsum n, et cap. 12, v. 47 : Où yàp fi).- (Dissert. pag. 31, extr.). Üav Yvon xpivm ràv natrum), a. 1:. 7x. - Non 265. Solemne est omnibus fare sanc- a enim veni ut judicem mundum, sed ut tarum scripturarum interpretibus et a- n salvificem mundum n. Quibus testimo- pud Ecclesiæ Patres occurrit sæpe memo- niis nec sanctius quidquam nec apertius ratnm illud notfiompsv, Genes. cap. 1, Inveniri potest. Sed fatendum alia scrip- v. 26. lmmo ex hoc, ut grammatici turæ loca magis videri ad alterum seu- aiunt, imperativo plurali, plerique mn- sum inclinare, ut illud in eodem Evang. jectando educere valuerunt notionem cap. 16, v. 11 f "01:1. 6 d’un»! 105 nounou aliquam , in veteribus Hebræorum libris TOUTOU xéxpwœt , a quia princeps hujus præmaturam, sanctœ Trinitatis, qunm n mundi jam judicatus est w. Quod ta- palam sit vel unnm personam, si une men cum prioribus facile conciliari pa- loquens induceretur, neqnivisse aliter test, si intelligatur regnum maligni Spi- se ipsam alloqui. Consentiunt tamen in ritus, id est, mundum profanum cum hac quasi argumenta Justinus, Dialog. suis maribus, veuiente Christojudicatum S 62; Theophilus, Il, cap. 18; lrenæus, atqne damnatum esse. Quam tamen dis- 1V, s 37 ; alii multi, et ante omnes Ju- tinctionem non videntur in anima ha- dæus ipse Philo, de Opificia, pag. 12, vet. buisse Sibyllistæ; xpia’w vera de ho- cd. Redibit idem verbum notfiaoiusv ea- minibus ipsis judicandis cepisse non hoc dem mente in hujus etiam octavi libri tantum loco, sed etiam paulo infra, 415, parte diversa, S 3. verso nempe 443; ubi de Christo judicium supremum exer- nec aliam ab causam oüpôovloç vocatur cente scriptum legitur : Kai Üorepov si: Filius in nastris carminibus, VIII, 264, apion: fia), et in alia ejusdem ætatis 441, et ex Sibyllarum fide apud Lacun- libro , 1V, 78 : Kplvwv Épire): xôauov. tium, lib. lV, cap. 2. Causilium autem Quid enim sibi velint hæ voces Garepov Sibyllista noster ait duas inter divins: et 5mm): , nisi Christi in terras adven- persanes habitum non de creanda tantus judicii prioris loco habereturi’ tum immine, sed etiam de redimendo: 257. Sæpe recurruut in hac præci- Nüv uèv épi) xepci, où 5’ havre: 161:9 pue libro, immo siugulariter ac pœne ’ espansüaezc, unice in hac libro, vox popqn’z , 259, et hac quoque consentiunt sancti Patres, 267, 285, derivatæque ab ea voces pop- unus inprimis antiquissimus, auctor epist. otin-ou etc. : quad fortuita factum non ad Diogn., S8. de redemptione ita lo- videtur, sed potins profectum ex aliqua quem : ’Exowaôcraro (Lova) si) Datôi.... partim theologica , partim philosophica 7M cocpùv crû-roi) Boulfiv. doctrina, juxta quam infra, 267, sqq., 290, sqq. Ab hoc versu per insequen- Pater sains hominem creat ad imaginem tes fere viginti revelat se immadicus ardor formamque vel suam vel Filii vel utrius- allegoriarum, quibus maxime delecta- que (nain vox flusrépnv ambigua est); tas fuisse Therapeutas, hujus libri au- Filia autem reservatur opera reparandæ ctores nabis creditos, diximus hoc ipso aliquando et reficiendæ istius formæ , in volumine, Iutrod. ad Sibyll. lllorum verbi nempe seu Verbi unica potestate, quidem Ascetarum allegarias laudat ite- 16m) sen Aôyq). ut commune inde pro- rumque laudat Philo, libr. de Vita Asce- ducatur opus , ive. noivôv étirées-mua 86)- tica, talium ingenii acuminum summus uav , 268. Paulo inferins redibit non ipse amator et æmulatar. Eadem pericu- semel vox 51min de hamine ad ima’ginem lasa figuratæ interpretationis ratione usi Dei creato, 266. 377, 402, et tara, 372. sont multi sancti Patres , cum iisque ac Quæ omnia colorem quemdam metaphy- prie ceteris Origenes, audacissimus hujus sicnm huic libro, seu potins hujus libri vise dux hahendus. Ecquid inde profecerit parti S 2, appingunt, talem fere qua- christiana dactrina, non nostrum est lcm in l’roœmio Sibyllino observera est, ’ inquirere. unde cognationem aliquam inter ista duo 310. Inducitur Christus ideo descen-

AD LlBliUM VlII. 384 dem ad inferos, ut manuis spem salutis, Proœmium et librum 1V, Therapeutis id est, evangelium afferat, sicut libro i, tribueremus (cfr. Introd. nestr. ad Sibyl- 378, loco hinc desumpta. Nimirum fuit lina). Hanc enim carnis abstinenliam , ista primævæ Ecclesiæ doctrina, ne vita rpânetav xaôapàv 175w évaipmv , diserte atema patere videretur iis qui nondum iis tribuit Philo, de Vita Ascetica, pag. Christo initiati fuissent. Hinc apud 1re- 696, ed. vet. Qua etiam parte, ut mul- næum, lib. V, cap. 23, passus idcirco tis aliis, monachas nostres præcesserunt, mortuusque dicitur Christus (ips’a sunt cum quibus miram ipsorum similitudi- sancti Patris verba) a ut evangelizaret nem agnoscit Eusebius : Elxôva Ttvà n Abrahæ et iis qui cum eo, apertionem «poünéypaçov «a». vüv (ravelin, et Pha- a hareditatis D. tius , quamvis ces pertinaciter a caævis 320. Sufficiat vel hic versus, primævæ Christianis contra Eusebii mentem se- Ecclesiæ suppar, ut diximus, ad eorum cemens, Biblioth. cap. 104 : Tôv vin p.0- sententiam refellendam, qui, scripturœ vatôv’rwv rùv trentain npaünéypacpov. silentio adversus unanimem perpetuam- 430. floc est nova: partis initium, que traditianem abutentes, contendunt VilI , S 3 ,’ seu verius , ut nos quidem in Christi passiane non quatuor membra, remur, novi libri (libenter hune librum X sed menus tantum fuisse perfossas. vocaremus) : quem ideo miramur a dac- 357, sq. Piget nos hosce duos versus, tissimo vira Ewalda (Dissert. pag. 79, (sicut alios quatuor supra, 133-136, ubi sqq.), tanquam unius carminisltenore vide noL), interpalationis arguera vel cum prioribus continuari. Nam qui, suspicari. id tamen, fere ut antea, duas salita ingeuii sublilitate, interdum li- ab causas facere hic quoque cogimur : bros singulos conjunctissimos secum unam, qued, etsi de cemmuni Sancta- maximeque unes, in plures scindera mm intercessione nullam fas sit ariri quærit (ut qunm libri V versus primas controversiam, tamen privatæ ipsorum 51 a sequentibus separare cenabatur), singnlorum intercessionis atqne ideo in- vix similis sibi prodit, ubi non ani- vocationis exempla fere nulle ante sæ- madvertit priera libri VIII, S 2, philo- cuium 1V (nostrum autem carmen primi sophicum quemdam adarem redolere , est sæculi vel secundi incipientis) ac- unde ipse aliquam agnovit hujus libri currant. Altera causa est, quad omnium cum Proœmio Sibyllino cegnationem; Sibyllistarum sententiæ prarsus repugnet, relique Vera jam aversu 430 prarsus finem mundi. quem tanquam praximum diversi esse generis. Posthac enim ne nsque prædicunt, in tantum temporis speciem quidem vaticinationis affectant, spatium, nempe in septem sæcula pra- neque ullatenns oracula esse valunt, sed rogari. Gui similem objectionem supra hymnus potins, qualem fere librum sex- jam ad versum 133 notavimus , tanquam tum supra legimus, in honorem primo interpolationis indicium; ac necesse est Dei Patris. deinde Patris et Filii, qua- rursus hic tempus idem defiuire spuriæ rum unanimi consilio creatus home, insertianis sub Constantine M. ejusve deinde redemptus canitur : et ibi quidem successoribus, certe ante sæculum Vl : casa aliquo narratia abrupta est post num sæcula sexte scribans, ut diximus, Christi in terras adventum; sed quæ Sibyllini cor-paris hadierni conditor, desunt, ex initiis sequentium facile divi- qunm librum sunm il ex laciniis octavi nari ac tuta affirmari possunt. libri tetum fore vel dimidium consar- 440, sqq. Est bic locus plane gemellus cinaret, duos hosce versus inter cetera illi quem supra nec multo ante in di- fragmenta illuc admisit , 312, sq., et versa hujus libri sectiane legebamus, quidem cum prioribus versibus ita cau- 264, sqq.; nec sensus made idem, sed nexos. quod’ ipsum bene notandum, ut eodem prope verba agnoscuntur. Cuinam ægre ab iis separari possint. igitur abscurum aut dubium sit nequi- 403. istud incruentæ mensæ præcep- visse tant parvo intervalle relabi in sua tum non minima nabis causa fuit cur vestigia auctorem, quisquis fuit, libri hunc librum et duo cagnata ei carmina, Viil, S 2; ideoquc non pesse ambas

382 NOTÆ partes, S 2 et 3, pro una haberi , quod quam ex ferali Camcmbarum memoria. vir clarissimus modo volebat P Nue tamen statim receptus am ubique 460. Non est fortasse sine nota præ- probatus. Nam tertio etiam sæculo de- tereundum epitbeton côevapôv, ortum Isinente, Lactantius. Divin. Inst. lib. V], quippe ex antiqua traditione, angelos ma- cap. 2, de ethnicis quidem faciens ibi joris esse quam homines naturæ staluræ- sermonem, sues tamen baud obscure perque. Quam traditionem, in annuntia- stringens : n Accendunt, ait, lumina velot tione beatissimæ Virginis, artifices omnes a in tenebris agouti Deo , n et infra : 0b omni christianæ artis ævo, sive sculp- « Num igilur mentis suæ compos patau- tones, sive pictores. retinuerunt. « dus est quiauctori et datori Iuminis can- 481, sqq. Quæ hic, primis nostræ edi- « delarum ac cerarum usum offert pro tionis exemplo, inscribitur libri octavi u munere? n Idem, de Ira Dei, cap. 23 : pars quarta, S 4, ruelius banc tertiæ partis a: Mundemus , ait", hoc templum [animi appendicem censeri nunc velimus, cum a videlieet nostri] , quod non ceris ar- qua facile continuari potest hoc mode. a dentibus , sed claritate ne luce sapien- Post adventum Redemptoris in terras « tiæ illuminatur. n Defendit tamen hune (jusque nascentis initia juxta evangeli- usum multis auctorum antiquorum tes- cam uarrationem osque ad pastorum ado- timoniis gravissimus Lacumtii interpres rationem deducta, sequitur lacuna ingens Isæus ad Div. Inst. Ion. supra cit. quæ necessario complecti olim debuit to- 498.’Agaparum nsus, primum École- tam Christi vilain, Passionem quoque siis omnibus communis, diu in multis, et mortem et nesurrectionem. Inde pro- licet osque paucioribus, perseveravit; cedebat illavpoesis ad Ecclesiæ incuna- neque ullo modo statui potest quando l)uIa, atqne ibi Iocus ont opportunus ubique desierit, quippe cujus bodieque exponendœ christianæ doctrinœ, qued ar- manifesta exstant vestigia in orientalibus gumentum inchoari videmus his versi- præsertim ecclesiis. Licet igitur antiqui- bus: ’Ev upaôi’g ra tunewoçpoveîv, x tatem redoleat hic locus, nullam ex eo r. À. Nec veto pars hæc posterior priori indicium colligi potest ad statuendam cedit sive orationis elegantia seu metri carminis ætatem. Sed est observatu di- concinnitatc. Quod si verum, ut est, gna primævi cultus humanilas, constan- .habeatur, jam ex VIII, S 3 et S Il, nous tis maxime, præter hymnes et preces, fiel liber, isque, ut modo suadebamus, omnimodis affectus fraterni pignoribus . decimus , ita ut Iacuna impleatur inter ut videlieet agapis istis communi præbitis VIII et XI. Origo autem decimi hujus impendio , et large quidem ac pæne pro- libri, tain hujus quam prioris sectionis, fuse, àçvetaî; àyo’znatç, donisque in com- minime dubia esse potest , qunm auctor mune collatis, eüôépoiç flammes, et ipse Christi sectatorern aperte se profi- quidquid mutuos amicitiæ sensus cum pia teatur bis versibus, 484, sqq. : castaque lætitia alere et fovere potemt. Toüvsx’ âp’ fluai; êE 6min: XPIO’TOÎO ye- âYVŒÎÇ RPWNËBEO’GL tu! sôçpovz ovni). ve’GÀnç, x. r. 1. 501. Deest aliquid in fine, sed omnino Idcirco Christi sacra de gente creati modicum, versus nempe, nisi failimur, Dicimur et dulci gaudemus nomine fra- perpauci, in laudem Dei creatoris, quales trum. fere in præsentis hymni exardia. 430, Christianus ergo poeta , nec ille quidem sqq. : quo magie sectiones hæ duæ, s 3 pessimæ notre aut deterrirnœ ætatis, sicut et 4, bærent inter se devinclæ ac pro in Introd. ad Sibyll. demonstravimus. une, sicut diximus, habendæ sum. 490. Inter ritns paganis exprobratos tanquam impios ont carte divina majes- An unnm: XI. tate indignes, bis occurrit in Sibyllinis, hic et supra 387, lampadum seu cande- 1. Hunc librum cum tribus sequenti- larum interdit! accensarum usus. Qui bus, simul omnes historiarum totius bu- postea in christianis quoque Ecclesiis mani generis complectentes a diluvio prævaluil, non tain genlilium exemplo, universo osque ad Aureliani imperatoris

AD LIBRUM XI. 383 tempera. magna ex parte laciniis priorum passe. Neque enim aliter intelligendi av librorum consutas æse, quod in lntrod. anni Assyriacœ sub Æthiopibus sive ad Sib. notavimus, res ipsa ostendet, quo Ægyptiis servitutis. Tres autem Æthio- minor supererit nabis anuotandi materia. picæ dynastiæ reges apud Eusebium recen- 28. floc de Assyriis antiquissimis esse sentur z 1° Sabacon supra dicton, Ægypto capiendum, qui primi in oriente præva- potitus annos xn; 2° Sevichus (melius luerunt, ncmo non videt. Sed monendus fortasse Sabacon Il dicendus 0b com- lector, sœpe in Sibyllinis, præcipue vero mune vol simile nomen , idemne ac in bis quatuor ultimis libris, Persas et ,sanctæ scripturæ Sun, Reg. 1V, cap. l7, Parthos et Medos et Assyrios permixtis v. 4 P) , is quoque annos x11; 3° Taracus, appellationibus confundi, ut HI, 159; qui aperte Scripturæ Tbaraca est, aunas VIII, 6; XI, H, 51, etc. Quare de hac xx. I-Ii vero ne simul quidem numerati nominum perturbatione, quoties occur- summam annorum cv implerent , sed ret, nihil ultra notabimns. un tantum : quam longe a computationc 48. Videntur ulmvoi auctori nostro Sibyllina! Ceterum unus ex iis Tharaca infra , 56, vel Judæi esse vel regum Ju- in sacris libris memoratur Assyriis bellum dæorum postcri, unde in hoc versu, 48, movisse, Reg. 1V, cap. 19, v. 9, et haï. . ou); uiœvoîo ultimus est heres illorum cap. 37, v. 9, isque fortasse Indus ille al- regum Sedecias. Quænam vero sil istius ter existimandus est, qui apud Sibylla!!! vocis origo. ducta videlieet ex libro Il], canetur infra, 68, sqq. Qui quidem Noso 399 , opportunius dictum est inter varias tro dicetur, ibid. 72, sqq., postquam ad utrumque locum lectiones. annos aliquot reguaverit, populorum 49, sq. Istos cxx annos probabiliter (Ægyptiorum videlieet) seditione labo- computavimus olim, crassioribus licet raturus per triennium (aimeras scilicet, numeris, inter Sedeciæ et Esdræ tem- sive dum Æthiopiam revisit, sive dum pora, id est, captivitalis Assyriacæspatio, in Assyria militat), dein redux iterum additis usque ad novæ urbis œdificationem tyrannide potiturus, 76, sqq. Unde bæc armis L. Nongenti autem anni, quorum Noner, prorsus incertum , ac ne cônjec: mentio fit altero versu, possunt esse taris quidem exquirendum. novem sæcula inter Mosem et Sedeciam 226. Incertum quis ille designetur vir elapsa , quamdiu steterunt incolnmes ut. nobilis ac generosus, primus Alexandri cumque res Hebræorum. Nec ignoramus suceessor aut inter primas quærendus. Si mere conjectuuea hæc esse, neque ni- ad seqùentia respicias , Ptolemæus Lagi t mium chronologicis aut arithmetieis sed quid illi cum Europa, quam totam urgenda rationibus : nihil tamen specio- occupaturus canitur rapinisque nudam- sitis hactenus sûccurrit. rus? Quod si pro Europa nominatam re- 62. Indomm nomine sæpe vocantur periremus Asiam, statim de Antigono in Sibyllinis, tanquam vel ex iis orti cogitaremus, eo nos, ducente verbo lm. vol accedentes ad eorum regionem , nahufioetai, quia Plutarcbus, Apophth. Æthiopes: onde hoc versn ’Ivôoyavfiç pag. 69 , ed. Beisk. banc illius regis Æthiops. la vero nobis pæne absque vocem refen: ’Exsîvo: p.èv 76:9 [ ’AÀéEazv- dubio Sabacon est, vir hello potens. qui ôpo:]è0épils rùv ’Aciav, 676) Bi tala- Ægyptum armis occupavil, novam ibi re- uûuai. Nec melius conveniret in ana giam stirpem creavit, multosque regnasse raguans Europe: parte Antipater. [taque fertur aunes, L si Herodoto lides, lib. sensus videtur huic vaticinio deesse; Il, s 136 (sed quis credati’); si Eusebio, sed multa sunt Sibyllis ignoscenda. Manethonem ducem sequenti, x11 tan- 272, sq. Sibyllista 110mm quatuor tum. Is, Ægypto subacta, forsan Assyriis librorum, peculiari sibi more, annos quoque bellum intulerit, iisque non , ut historiæ Romans: ab Urbe condita asque Vult Sibyllina, servitutem , sed tributum ad Augusti Cæsaris imperium, qui vulgo imposuerit 2 quad idem per multos aunes nccxxiv aut nccxxv numerantur, in expostulatum ab illius regis posteris vel ncxx contrahit, uti nunc videre est. successoribus, videtur non sine causa fingi Neque id temere ab en commitli, sed

384 NOTÆ ,ex certa quadam sibique constanti doc- nisque condita, vel sarcophagis, quibus trina chronologica, argumenta est quad absumerentur, inclusa. Locum illam bis in eumdem numerum relabitur, XI, proximnm fuisse regum palatia subindi- 272; XlI, 12. Mireris nullum istius doc- cat addita vox 05:00:. quad etiam ex trinæ vestigium apud ceteros seriptores Plutarchi narratione de Antonii et Clea- occurrere. Quod si ducem secutus est patræ marte magis elucet. Habemus au- Noster (id vero nabis omnino certum) tem manumenti formam , quæ antea aliquem se priorem, is nec valde antiquus ignota erat , facile ex hoc Sibyllino loco fuerit nec multum auctoritate valuerit describendam: ratundus fuit tumulus, oportet, cujus opinio nec laudata nec re- nspiôpouoç rüuôoç, multis circum obe- futata, immo ne citala quidem ab ullo liscis vel fastigiis deeoratus, nouais!» seriptore reperitur. Utique quos Romæ éçâpuoora; xapvçaiaw , quam formam dempsit aunas Clv vel CV, necessario re- nostri interdum architecti pictoresque, gum temporibus detraxit. Id sane multum suppleute doctrinam ingenia , Græeis Niebubrio placuisset, Romanarum histo- artifieibus inseii subripuerunt. riarum sagacissimo reformatori. Notavit enim summus vir lide non esse dignum, A!) LIBRUM X11. exemple quippe carens in omnium gentium annalibus, grandi spatio duorum 30-38. Lacus omnino christianus, cum dimidia sæculorum regna septem ideoque, brevis licet, in auctore penitus duntaxat contineri, præsertim qunm ple- Judæo notabilis. Sed Judæi isli, præser- riqueisti reges violenta morte sublati per- tim qui aliquando christianæ doctrinæ bibeantur, unus senex ad solium evectus, obiter initiati fuissent, inde ad patria alius nondum senex solio dejectus. Sed sacra reversi , de sua cum Nostris com- ne ipse quidem Niebuhrius Sibyllino hoc mercia retinuerant quasi colorem quem- testimonio, si natum habuisset, multum dam passim ex ipsorum scriptis eminen- se jactasset, tam infirmæ quippe aucto- tem. et nastrarum opinianum vestigia, ritatis. Etiam qui illam sententiam poetæ qualia bis eut ter in bis præsertim ul- nostro commodavit, aliquem fuisse pu- timis libris deprehenduntur, infra, 232, tamus Sibyllarum fautorem, qui e Ro- hie et XIV, 281 , sqq. Tale etiam aliquid manis fastis quantum potuit recidere notavimus in libro, ceterum mere illo canatus sit vel uuius araculi causa quad quoque judaico, V, 255, sqq. supra legimus libro VIII, 148, sqq., Ba- 45. Urbem illam ad Eridanum sitam mam nominis sui aunas CMXLvm im- baud dubie Cremonam intelligit , quam pleturam, quad et recurret infra, Xlll, tamen sub Tiberio direptam falso ait, 469, sqq. Nam quæcumque fingatur quanam enim causa vel quo prætextu? rotas ignoti istius ehronologi, modo post Neque ad triumvirorum tempera respi- Antoninos vixerit ideoquc post fatalem ciendum, quibus Cremona tigra quidem annum elapsum, profecto alterutrum ne- privata, nihil tamen intra muros passa cesse esse cognovit, vel mendacii tenere- est. At bella civilixinter Vitellii et Ves- tur oracnlum, vel aliquid de Bonne fatis pasiani partes auna post Christum 69, detraberetur. Sed base plenius expasita qunm ejus arbis cives Vitellianæ causa: sunt in Exc. V1, part. l, cap. 4. infelieiter adbæsissent , a victoribus, 294. Tumulus ille. qui apud Nos- jnssu nempe Antonii Primi pro Vespa- trum rûuôoc, sed Alexandrinis vulgo siana legati ,ierudelissime multati sunt : aima (ita vacant Strabo et Zenobius ipsi œdibus et amne genus injuriis apud H. Stepha Paris. ), communis fuit traditi , urbs direpta per quatriduum in- Ptolemæis sepulturæ locus, Alexandri censaque, Tacit. Hist. IlI, S 33. Hue Magni sepulcro contiguus, cum quo male respexit Noster, memoria lapsus, ut vi- a plerisque confundi salet. lu eo vide- detur, nec tam de re erravit quam tem- lieet deponebantur Lagidarum corpora a pora eonfudit. x non fasciis, nisi fallimur, Ægyptio ritu 47. Falso Tiberinm ferra interficit involuta, sed græco more cremata, ur- Noster, quad ab auctore libri quinti

AD LIBRUM X11. 385 eommissum non fuerat. Sed quæ de Ro- turpius, quia post eventum. Coternm manisimperataribusin bis ultimis libris, de hoc principe laquetur iterum Noster, maxime XII et Xlll, falsa multa pluri- ac de marlis tempore et mode contradi- bus veris mixta tradentur, ubi per se cere sibi videbitur infra. 182, sqq-. manifesta videliuntur, notare amittemns. hoc etiam peccans, quad istam mortem Conferat bæc qui vol uerit cum historiarum Partbieo hello priorem faciet, non, ut testimoniis, et prima quidem libri X11 us- historiez, paulo posteriarem. Ne quis au- que ad Antouiuas cum initiislibri quinti, tem succenseat out miretur quad L. Ve- onde maganai pariera desumpta sunt. rum M. Aurelio eauendi ordine priape- 85. Auroàç flaira; alludit ad duplicem situm reperiat z nam istum ordinem in Neranis tyrannidem, unnm ut Cæsaris, vitis imperatorum describendis vulgo ser- alteram ut Antichristi , orbi terrarum vatum fuisse testatur Julius Capit. in Veri utramque fatalem. vita, pag. 220, cd. Van; nec causam 88, sqq. Legerat bac Noster de Claudio addit, facile tamen adipiscendam, ne duo imperatore scriptum libro V, 26 et ibi Veri, pater et filins, neve Aurelius ejusque quidem de Claudio vere, quad hic ad filins Commodus , a se invieem separa- Neronem falso refertur. 102. Falsum hoc, nabis quidem ju- rentur.197, un. Notandus I hic præcipue lo- dicibus, de Pbœnice provincia, quæ nihil cus ob miracnlum legionis Fulmina- tale videtur a Vespasiano passa : contra tricis apud Sanctos Patres ac plerasque ex en magnam partem deductæ sont ca- christianos historiens, de illis tempori- piæ ad bellum J udaîcum mittendæ, onde bus agentes, celebratissimum. Net: de Vespasianus, libro V, 202, Enôôvtoç flam- facto ullam moveri fas est controver- Àsüç vocatur. Phœnicen autem cum Ju- siam, quad quidem palan agnascit cum dæa videtur confundere Noster, ideoquc sacris profanisque seriploribus Judnus ad ipsam falso pertrabit quæ libro 111, noster : sed idem cum Capitalino bisto- 268, sqq., de Judæorum Babylonia cap- rico, Claudiano poeta et Tbemistio rbe- tivitate prædicta legerat. ne mutato qui- tore impetratam Romanis salutem et dem Assyriæ nihil bue pertinentis no- missum de cælo pluvier. imperatæ auxi- mine, infra, 107. In bac verso quid fil lium confert. in ipsius Aurelii principis Lydiæ cum Phœnice commune frustra pietatem et preres, ôi’ sûasôinv flac:- quæras, nisi Sapin legas, metra licet Àfioç. A614? 7&9, x. r. À. Nec dubium reclamaute, quad suademus. fuisse illam eommunem gentilium sen- 126, sqq. Stupendum sane Domitiani, tentiam, ideoquc , regnante saltem Aure- talis principis, encomium. Inde colligas, lio , tatius aube tatiusque senatus, tatius ut olim Neronem, ita Damitianum qua- denique imperatorii eansilii, ac, nisi vel- que, parfiler infamem, desiderium sui let soins omnibus obstrepere, imperato- apud imperitos aut pravos reliquisse. ris ipsius. Quid ergo rescriptum illud l 36, sqq. De ista urbium ædificandarum principis inter Justini martyr-i5 opem vel manumentis ornandarum insania, quæ post Apologiam Il servatum, et ab ipso nunc usque in Assyriam seu potius in Tertulliauo, gravi auctore, memoratum P Syriam Oronteam diffusa canitur, et pos- Neeesse est caniicta fuerit a Christia- tea ad Arabiam usque pertendet. X111, nis quibusdam base epistola , vivoque ad- ’ 64, sqq., vide supra notata ad VIII, 123, bue M. AureIio emissa inlprovinoias et sqq. unde ipsis fare literis hæc trans- a vulgo credentium atqne inde a J ustino cripta sunt. val Tertulliano fidenter nimis accepta. 176, sqq. Lucius Verus bic canitur, De Dione Cas’sio nihil asseri licet , trigesimo literas numero, rpeîç agadas: quem nonnnlli testem attulerunt ex li- xaîe’xœv, facile agnoscendus. Canitur bro LXX , s 8, non suis tamBB , sed Xi- autem tanquam ultimus duobus primis philini recentis epitomatoris verbis lo- Antoninis sueeessums, qued amen re con- quentem. Dignior fide Eusebium, Hist. futatum est. Idem libro V, unde ductus Eccl. V, S 5, qui tamen a vulgata apud bic versus, peccatum fuerat; sed nunc suas opinione diseedere non patuit. De 125

386 NOTÆ toto autem hoc argumente, amultis ante ejus memoria , ut æditui barbaris addicti nos in utramqne parlem versato, ac de religionibus, infra, 273, sqq. omnibus eo pertinentibus documentis, 277, sqq. De novorum Persarum im- confer præcipue Sturzium ad Dionis loc. perio deque incestis illorum maribus, cit. et, qui amplissimam testium copiam item de Alexandri Severi infausta ad- produit, Fahricium Bibl. Gr. mm. I, versus ipsos expeditione, hausit sua Nos- pag. 314, ed. Harl. ter ex libro V11, 45, sqq., ubi vide 110i. . 230, sqq. Hic rursus Christi servante- De Laodicea terræ matu vel hialu ab- ris natalibus designatur Augusli princi- sorbenda. ut de Asiæ spoliis rursus in patus, sicut supra. 30, sqq., pæne ut Asiam transferendis, sæpe jam in Sibylli- loquentem audire te credas aliquem nos- nis mentio fuit. De morte autem Alexan- træ religionis noslræque ætalis scrip- dri , quem fingit Noster in oriente occi- torem. Nec fera aliter, XIV, 281 sqq. sum, dum Ilaliam repelere properat, 233, sq. In Commodi Mate definien- nihil notandnm, quia satis ex historiis da , quem Romanorum imperatorem manifestus error. decimum nonum invenimus bic nu- 293, sqq. Epilogus hic vel ipsius frag- meralum (sicut Hadrianum quintum menta quædam, ut præsertim 269, sqq., decimum in Sibyllinis ubique), erravit supra jam et bis quidem lecla sum in Noster aliquot armis. Nam istius necem libri Il fine et tertii initie : sed ibi in annum confert qui est Actiacæ æræ furtivam interpolatoris manum jam pri- 244, qunm id factum cadat in annum dem agnovimus; hic piagiorum istorum æræ christiana: 192, Actiacæ 222. originem deprehendimus. Conditor enim 255. Non in Assyrien periit Niger, sed Sibyllinæ collectionis, qunm tafia panne in Bithynia apud Cyzicum, Propontidis innumera farragini suæ insereret, ex bis urbem, post attritas ad Byzantium par- præsertim ultimis libris XI-XIV multa tes fugitivus, fartasse dum Assyriam, desnmpsit, ned lacinias a se dereptas id est hoc loco, Parthiam petit: Spart. dissimulare operæ prelium duit. in Severi vim pag. 343, ed. Var. 267, sq. Cur aut quomodo Severus A!) unnm X111. terrarum spolia transtulerit in Orien- tem, præserlim erga se male animatum 6, sq. Possent utcumque carere hi ver- 0b recentem Nigri memoriam, nemo sus lacunæ nota, sicut in manuscriptis facile intelliget, nisi fingat belli Parüiici revera carent, si orationis tenor is fera causa magnas pecunias eo convectas. fingeretur f a Juhet me Dei volumas om- Sed verius est male interpretatum esse ni potentis, simulque Mars violentus, futu- Nostrum atqne hue incaute transtulisse ras belli cancre clades. n Sed offendit oraculum quod in prioribus legerat, 1V, nos, et quem non offendat? cum Christia- 145, sqq.; 111, 130, sqq. norum Judæorumque Deo optimo maxi- 268. Inter hune versum et sequentem mo Mars gentilium in conjunctus, ut latet in lacuna trium principnm memo- prope ex pari agere videantur. Ex uno ria, Caracallæ nempe et Gctæ et Helagu- etiam Vaticano codice, cujus mentionem bali, incertum cujus lectoris odio sup- inter varias lectiones fecimus, indicium presaa. Getæ quidem, a fratre sublati, sententiæ ibi interruptæk duci potest, nomen publico jnssu 8111511111 filent in sed quam certumi’ Lacunam ergo hic omnibus monumenlis tain diligenter ut designavimus ambiguo jure, quam qui etiam in Ægyptis hieroglyphis deleretur, non probaverit, omittat. qued bodieque antiqui scalpri vestigiis 8. De scelere Maximini, qui Alexan- deprehenditur : sed nihil hoc ad nostrum dro interfecto successit, vix aliquid obiler rem. De Helagabalo certum est non re- aurectatum fuerat, X11, 288. De ejusdem ticuisse Sibyllislam , quia nequeunt ad regno nihil, que major lacunæ suspicio. alium spectalje sequentis versus voces Nunc Gordiani duo, avus et pater, ambo pænultimæ cùv. a?» Pauca tamen ibi de in Afiica a Maximini legatis oppressi , illo impuro canebantur , siquidem redibit paucis verbis languutur. Horum nepos

A1) LIBRUM X111. 387 filiusque Gordianus junior locum sunm termino. Bestabaut igitnr, quocnmque obtinebit infra, 15, sqq., ubi cladem modo Romani fasti numerarentur, at- quoque militarem hujus principis, in qne etiamsi more sibyllino reciderenlur oriente acceptam, memorabit quidem ex iis anni Clv vel av, restabant, iu- Noster, obiter tamen et panois et tanquam, risque ad Rome: supremum diem quam invitns , prorsns ut Alexandri Se- anni, tantum xxvul. Quanam igitur veri infelicem expeditionem libro X11, ratione, si istud servavit oracnlum (nec 2M, sq. Minus enim videtur hic Judæns servasse ambigendns est), conficere po- Romano iniquus esse imperio quam an- tuit Nosler tem longam principnm se- teriores ex sua gente Sibyllistæ : adeo riem, quos ex ingenio suo creatos Roman dolores et affectus omnes tempore mol- aliquando jura daturos fingit per totnm fere librum XlV, nisi aut plane sui im- 21, sqq. Philippornm, patris et lilii, memor sut alienœ memoriæ incuriosusPÏ liuntur.memoriæ parcit poeta Judæns, l qued in 56. Audacius videri potest quod nos auctore Christiano minus miraremur, consulte statuimus, pro Zatavaiouç, qnod quia vulgo narratur Philippus pater nos- textus habebat sine sensu , inserendum tris sacris initiatus fuisse. Fortasse vir esse EEÀnvaîov: , et intelligendos Se- ambitiosus et calus, quo pluribns gra- leucenses ad Tigrim. Audacius, esto z tiosus præsertim in oriente fieret, inter tamen eodem fere nomine designabitnr dues religiones medium se tennerat. Uti- eadem urbs infra 96 : 066! calmai?) que immanem ejus proditionem nec rôts poum, lepàv 01cm) , a Luna nec in ignoravit nec dissimulavit Noster : num « terris sacram sibi proteget arcem. n Hoc Alexandrum supra dixit, 19, sociipro- Noster de Syriaea loquens urbe, quæ si ditione periisse, «poôoôivr’, inquit, à?” non Seleucia est, dicat aliquis quænam éta1poo. alia. Nec nos latet qued omnes sciunt, 36. ”pr vocat ’Qxcavoîo bellum ad Seleuciam banc, sicut ceteras cognomi- Rheni inferioiis ripam, ideoquc non pro- nes, appellationem suam non a Selenes cul Oceano, probe et feliciter non a Phi- sive Lunæ eultn, quanquam apud Assy- lippo ipso, tum potins de Persicis rebus rios frequenti, sed a Seleuco conditore nagente, sed ejus regnantis auspiciis, accepisse. De etymologiis vero nullam ideoque, ut mes fuitÇRomanis, ipsius esse Sibyllistarum anctoritatem aliis nomine, ab legato gestum Aureliano fata antea didicimus exemplis , 1, 81, 261; sua tum in Germanie nuspicante , sicut 111,141, etc. Utique himation: retinere ait Vopiscus in Anrel. pag. 826, ed. nabis placeret vel hoc titulo, quod in Enphratea valle nnllum aliud urbi! no- 43, sqq. Facile hic agnoscitur poetæ men reperimus facile in Euravaiouç ver- Van.Alexandrini menus RomanornmI A fortu- tendum. Quid vero si conjectura nostra nam ab Ægypto , tanquam a nutricis historieo finnatnr indicio, nec aliunde ubere, suspendentis. quærendo quam ex hoc ipso versu? Nam 46 , sqq. Numerus armorum Bomæ Mesopotamia , latiore sensu Babyloniam urbi concessorum hic definitur, idem includens, Trajani primum armis Romano quilibroV1l1,148, sqq., i5 nempe qui ex acquisita fuerat imperio; dein al) Hadria- ipso Rome nomine junctis numeris con- no , ut quæ magis oneri esset quam fruc- ficitur, 948. Tum vero qunm hi postremi tui , sponte relicta"iPa1-thisqi1e restituta. Sibyllini libri scribebantnr, Odenato in Eadem postea rursus a Septimio Severo orienlis tractibus summam rerum teneu- subacta, fœdere cum Parthis icto, Ro- te, annus agebatur æræ nostræ circiter mani mansit juris, simulque terræ illius 270, ab urbe eondita 1024, ant juxta urbes ad dextram Tigridis ripam site: , chronologiam sibyllinam supra memora- quarum nna fuit Selencia. Hinc urbes tam nostrisque notis illustratam ad X1, illæ Cœperunt, ut ab oppositis in altera 2’12 et X11, l2 , annus ab urbe condita ripa sitis, quarum Ctesiphon fuit, discer- 920 , qui unus tune poterat exspectari , nerentur, Cæsaris urbes vulgo diei , aient elapso jam alterius chronologie: fatali hoc ipso versu , Kaicapoç «rolieôpa.

388 NOTÆ Mansit hoc ipsis nomen, etsi sæpe domi- 59 , sqq. Antiochia deiletur Persa- nos mutaverunt, nmbiguæ pæne inter rum armis inquietata; addi poterat cap- utrainque gentem, reciproeante belli æs- ta et possessa, quandoquidem liberanda tu, sed vel hoc ipso novis usque damnis fuit imperatori Gordiano juniori. 1s e- expositæ : Seleueia inprimis, urbs magna, nim Roma profectus cum ingenti exer- olimque Syriaci regni et postea Parthicî citu, a Antiochiam venit, quæ jam a Per- caput, quæ qunm maxime doreret sub n sis tenebatur; illic frequentibns præ- Arsacidis regibus , præsertim ante condi- n liis pugnavit et vicit, Sapore Persarum tam vicinam nimis æmulamque Ctesi- u rage submoto :post Antiochiam, Ar- phonta, sexcenta, ut aiunt, civium millia « tante et Carres et Nisibim recepit, numeraverat. ls sub æræ nostro: initia a quæ omnia sub Persarum imperio status erat hujus civitatis; post, in ex- « erant. v Sic Julius Capitolinus, pag. peditione Trajani, capta et incensa, mul- 669, ed. Var. En tibi Romanorum in tum splendoris amisit; rursus deinde Asia præclaras victorias, non tamen sine legatos pro L. Vero Cassius sine prælio multis Asianorum incommodis, unde An- occupatam vastavit; tertium a Severo tiochiæ fatum deploratur. De Gordiano capta direptaque fuit, sub quo amissa dubitari non sinit epitheton illud 1:96- demum Partbis Mesopotamia , regiis orba p.0: àvôpôv , et quad additur coi; M honoribus Seleucia , tanquam capitis [LEÂÉOPOLÇ acromion, plane cum Julii minor, in tantum decidit , ut pinne cum Cap. narratione convenit, sicut et victo- Babylone, deserta tune et vaste, ex riarum ab illo de Persis relatarum men- æquo baberetur. Nec tamen statim en tio, quanquam, non tam ipsi tribuenda- res devenit , quandoquidem a nostro rum quam Misitheo ejus sucera, legato Sibyllista, sub finem tertii sæculi scri- prætoris ducique fortissimo. "Fatemur ta- bente , adhuc honeste memoratur, non men ordinem temporum a poeta nonnihil alia quam religionum causa, quibus ibi inverti, quia hæcpost Philipporum reg- maxime cultam fuisse deam Lunam vel num posuit , manifesto annis aliquot an- ex hoc loco discimus. teriora. huque malins hæc posita fuissent 67, sqq. Quæri potest Mopsuestiœ ur- paulo supra, ante versum 20 z sed histo- bis inundationi cum Ægarum, hue per rici diligentiam nec a poeta multoque conjecturam illatarumhcalamitate com- minus a vate reposci æquum est. mune quid possit interesse. Videtur a 68. Urbes dons compellat Arabiæ Ro- Sibyllista militaris innui clades : quæ- manze : jam enim a Trajani temporibus nam autem illa Ægas potuit atlingere, Arabia, seu pars Arabiæ Petræa vulgo vo- quippe Strabonis jam tempore, parvam cata, Romanis parebat. Duas urbes dixi- humilemque urbem , quamvis commoda mus, pro quibus licebat unam dicere. Nam navigautibns statione, noMszov Geop- Bostra et Philippopolis duæ fuel-ont ex nov z quam postes militarem factam, una factæ civitates, nisi una potins duplo munitam nempe atqne ita obsidioni ex- aucta, unde Sibyllista modo plurali, modo positam fuisse, nullo nos adhuc testi- singulari verbo utitur. Boslra quidem monio comperimus. Sed ferlasse a Scy- antiquitate etiam e sanctis libris cognita, this, tertio sæculo Asiam infestare cœ- eademque scientiarum ac præserlim astro- perant, occupata vel. inquietata fuerit logie studiis, clara, unde paulo infra apud ea urbs , aut etiam a Persis tum primum Sibyllam paenuanxfi 1:59 êoüo-cx: Philip- usque ad oram Asiæ maritimam descen- popolis autem pæne in pomœrio sive dere ansis, Gordianorum , de quibus suburbio prioris urbis condita a Philippo modo agebatur , temporibus. Utique imperatore, Bostris oriundo , neque tum etiamsi lectio Alyaîot in dubium veniat, sane existimante ambas illas, sieur alias duos hosce versus ad Ciliciam spectare maltas in Asie nuper exstructas vel ma- patet: nain et Pyramus amnis Mopsues- gnis impensis ornatas civitates (qua de tiam allait, et, Ægæ sunt ad ostium re sæpe nos alias et supra ad Xlll, Pyrami. Cetera forasse a poeta gratis 136). barbaris mox adventuris prædam sunt excogitata; notanda lamen. parari.

AD LlBRUM XIIl. 389 73. Difficilis versus non tum verbis veniente pacis causa inter tumultuantes quam sensu. Quis enim ille vir, (lump vi componendæ. ixsîvoç? Idem, nisi fallimur, qui sœpe 81, sqq. Decium 0b insignem crude- in prioribus antiquiorihusque libris An- litatem non minus Judæis quam Chri- tichristus seu, quia Judæum nunc se- stianis detestabilem fuisse, hinc discas. quimur ducem, Antimessias prædicilur, Gentiles vero, quia Nostris infensus fuit, modo plene et clare sub persona Neronis; magis ejus memoriæ pepercerunt. Lau- modo , uti nunc fieri videmus, elliptice dant generosam ejus indolem , u placidam et subobscure, qualia nobis jam occur- et communem domi, in armis promptissi- rerunt libro Il], 470, lupin: àw’zp, main u, Aurel. Vict. in Epitome. Lau- et V, 188 , 579m; àvfip. Hic pariter el- dant præsertim, que maxime inclaruit, liptice et emphatice âvùp ixsîvo: dici- mortem antiqui Decii exitu dignqm , tur, et infra, l38, non mugis pellucide, idem de Cæs. in Decii vils. Filium, cogno- mugis licet emphatice, «chum-ni ç. (Jete- mine Etruscum , Cæsarem a paire nun- rum minime dissimulamus rarissimam cupstum, simul cum ipso bellantem inte- esse in his ultimislibris Antichristi sive riisse docet Aurelius, loc. cit. Filius alter Antimessiæ meutionem. Sed non pome- post patris interitum fuernt a Gallo suc- rat Sibyllina, ceterorum librorum as- cessore assumptus in spem participandæ siduus frequentator, quin ex eorum lec- ipotestatis, simulque ambobus. ut ait Au- tione aliquid retiueret. Antimessiam , relius in Gallo, insignia sunt a senatu deut ceteri .ludæi, sicut Christiani Anti- creta. Sed hune lues abstulit gravissima christum, exspectabat, male licet apud per totum orbem debacchata, ad qunm ulmsque defmitum. Neque hic Nero aut respici videtur infra, 148. Sibyllista Belias aut nlius quovis nomine designan- noster, infra, 102, plures Decii liberos dus prodit, sed ignotus quidam arca- videtur innuere eosque cum patre in- uusque vir, tremendus bellator, rerum fi- fectas : ’Enl. 8’ ouin?) naisse tibial-rat: nem præcessurus, imperii Romani finem sed quænnm hominis fides P Nec plus illi omninque secum mala terris importatu- credendum fuit supra, 80, senem hune rus. huque calamimtes omnes prænun- imperatorem facienti, 6:6: npeoôôrepov tiantur ipso propinquante, cinnôr’ div vel npzaôors’pou poulain, qui non vi- 660v nudismes «cloison, - si tantum, detur quinquagenario major interissa. inquit, accesserit iste n : quanlo mugis 89, sqq. Cyriadæ fileta et fata, ante qunm advenerit? hune librum Sibyllinum ab Angelo Maio 74, sqq. Turbas illas in Ægypto, qui- editum. anno 1828, nonnisi ex Trebellii bus diversœ civitates inter se conflicturæ historici Triginta Tyrannorum vitis, si canuntur, promptum est cuivis ad su- paucalosimi verba excipias, innotuerant . perstitiones indigenarum referre, cujus- Nunc testem habemus, eo videlieet gravio- modi bellum 0b Apim ab aliis inven- rem, quod iis quæ narra! coævus fuit, tum, ab aliis rejectum, prædici seu me- quanquam oh locorum discrimen fumie- mornri vidimus libro Vil, 18, sqq. De que inconstantiam erreris ipse non ex- quibus religiosis seu potins impiis certa- pers. Narrat hic Cyfiadem, Antiochin minibus, citnre supervacuum foret Jove- ortum, ob quædam ferlasse juvenilius nalis Satyram XV omnesque ad ipsam in- facta urbe natnli profugum, postea en terpretes. Eas autem turbas aliquando latroue ducem factum tumultuariæ ca- Romanorum interventu compœcendas. tervæ, mox proprii exercitus, inde Cap- fuisse monstrat sui temporis exemplo padocis partim dolo, partim vi potitum, Plutarchus, de Is. et Osir. tom. V11, ausum esse denique imperatorios ho- pag. 495, cd. Reisk.: "rengov, inquit, nores alïectare. Et sic aperte Trebel- ûnô iPwuaCcov nolatôuevot Btztéônaav. lius : a Antiochia etiam capta et Cœ- Quare nos nunc quidem (quid enim si « sana [Cappadociæ metropoli, quæ quando aliter?) versum infra legendum, a Nostro Mmes] Cmrianum [id est, 78, baud dubitanter interpremmur de n imperatorium] nomen accepit. u Vere militum agmine Romani præfecti jnssu omnia, nisi quad Antiochia ante Cap-

390 NOTÆ padociam citata , videtur Trebellius re- 100. sqq. Hic interruptis parumper rum ordinem invertisse, melius a Sibyl- Cyiiadæ rebus, redit Noster ad veros lista servatum. Cappadeciam enim, ipsa imperatores, Decium nempe, de quo ducente rerum serie, prias invasit pos- - supra jam dictum, 81, sqq.. (ubi vide seditque Cyriades quam inde pulsas a not.), ejusque successorem Gallum. Miss Romano Syriæ legato in Persidem con- centur bis Syriæ negotia, et quædam, fugeret, rediturus Inox cum Persarum 97-100, rursus de Cyriade. Idem paqu auxiliis, et tune Antiochia potiturus, infra recurret, 122, sqq. Nain istius ty- ubi demum, nisi nos veri species fallit, ranni res ad duorum vel trium impe- Auguslum se nuncupasse putandus est, ratorum regna pertinent. uti mox dicetur. Quocumque bæc or- 103, sqq. Hic est Gallns, dum adver- dine gesta putes, erravit carte Salma- sus Gotbos sub Decio militat, amine sius ad Trebellium, ed. Var. pag. 747, inter præliandum duce, imperator ipse qunm sub bis verbis a Antiocbia etiam a militibns, mox a senatu electus. Quod capta n latere putavit Antiochiam Mesc- ubi cognovit, publico decreto legitime potamiæ nescio quam, et Trebellii Cæsa- imperare se, icto cum hostibus turpi fœ- ream non aliam esse quam Carras, ur- dere desertaque finium cnstodia, oram bem banc quoque Mesopotamiæ , incer- Danubii legionibus panne nudatam re- tum cur aut quomodo a Salmasio hue linqnens, Romain cum filin contendit. invectam. Redux, ut diximus, e Perside regnandi quam pugnandi cupidior z at- Cyriades (bec illi commune cum Nerone qne ita viam aperuit barbaris, inox un- Antichristo, ex Parthiaredeunte, 1V. 318, dique Romanum solum invasuris, uti sqq.; V, 92, sqq.; V111, 153, sqq. et Noster verso proximo dicturns est. alibi passim), cum Persico exercitu Sy- 105. Volusianus Galli filins, Cæsar a rorum trausfugis aucto (sic enim apud pane nuncupatus, cur nothus dicatur Nostrum infra, 108), subactis omnibus non bic tantum , sed et infra , 142, nos intermediis Syriæ locis , obilerque vasta- quidem latet. Certe patri manus intulisse tis, infra, 124, Antiochiam ipsam armis falso criminabilur Noster, ibid. 143. petit, cujus cives ce veniente perterriti 122. Hic et sequens versus et cir- in omnes partes aufugerant, 113, sqq., cumstantinm alii quidam, ad Cyriadem solis videlieet relictis quibus nihil erat manifesto spectantes, Iecti jam snnt li- qued amitterent. Describitur, non sta- bro [II, 314, sqq. , sed ibi de Nerone tim, sed post aliquot versus, Antiocbiæ Antichristo. Qui qunm diu ex Partbia, capta: deselatio, direptio, incendium, ubi vivns latere credebatur, frustra ex- 124, sqq., additurque spoliatam et nu- spectatus fuisset (quidam enim vel quarto datam, destructis ipsis domorum tectis et quinto sæculo rediturum adhuc mane- inbabitabilem factum. &ereyov. àoix’n- bant, Lact. de Morte Pers. 5 2; Sulp. 10v, demum a tyranno relictum iri, 127, Sev. dia]. Il, 516 ), fuerunt in Asia præ- sqq. Sed de istius fatis nihil amplius sertim et Ægypto, qui multa reperire Noster, qued sane mirum; cetera, quæ sibi viderentur Cyriadæ cum Antichristo apud hune desunt, partim e Trebellio communia, fugam in Persidem, reditnm sunt petenda, partim supplenda conjec- cum Persis Romano imperio funestum. turis : Antiocbiæ nempe desertum Cy- Unus ex istis credulis fuisse aliquando riadem a Persis sociis, deinde a suis videtur Nestor, seriusque re mutata, ipsam quoque militibus. orta videlieet ad aliam conversus esse mentem, ex rixa qunm spolia dividerentur, vel ad- illo tamen errera, quamvis delnso, ali- ventu nuntiato Valeriani imperatoris in quid semper retinuisse. Asiam transeuntis, a proditore quodam 129, sqq. Describitur Asiœlmiserrima inleremptum fuisse (sic fere Trebell.) : conditio , vastatæ scilicet desolatæque ineptum, si oblitus est constantis in re qunm a Persis Cyriadæ desertoribus, politica nermæ , ducem quemvis audacia Syrisque ab eodem exercitu transfugis, sols pollentem, ubi semel timorem pro- tum etiam a barbaris omnigenis velut - dit, periisse. composite erumpentibus ex omni plagie

AD LIBRUM XIlI. 391 borealis aspecta. Jam enim inceperat Asia; sed etiam horrenda lue, quæ per motus ille nationum que Romana res totum orbem terrarum desæviit,testibus serins interitnra erat. lndicantur præci- Trebellio, Zosime, aliisque. pue Carpi, Pontica gens, et Sanni, seu 150, sqq. Odenatus ;bic designatur, Ponlica hæc quoque intelligenda, sive Palmyræ rex, vir hello fortis et consilio Europæa, Danubii accola, quam credibile potens , nondum vero honores affec- est Scytbis Vel Gothis, jam tum Asiæ tans imperii, qunm invadentibns Persis partes infestantibus, sociatam, Respo- Mesopotamiam, neque eam mode, sed rum cum iis au! Hellespontum trujecisse. et Syriam pæne ad Antiocbiam ipsam 131. Casius hic mons non illc est vastantibus, solus ipse Romanorum in illo Ægypto finitimus , sed alter in Syria ad tem-arum tracta socius, ausus est privatis Antiocliiæ austrum , cujus altitudinem, prope viribns resistere magne Persarum unde Nosler ôpoç ainsi, antiqui fabulis imperio, propulsare invictos bactenus exaggerabant : confer Plinium, lib. V, creditos hoslcs, Syriam periculo et matu S 18, cjusque plagiarium Solinum; item liberare. Militari igitur præsertim lande Spartianum in Hadriani vita, pag. 64. floruit ille vir, nnde apparat ægre Nos- Gallis nostris medio ævo cruce signa-v tro concedi pesse qued ait v. 152, tis, qunm Syriæ partem banc lotam a Odenatum cuncla dolo gessisse a, ne! possiderent, dicebatur Casius iste Gallien. mina 66ch ôtanpâEaL : sed neque hoc dialecte Mont-Parlier, teste Willermo omnino falsum, quia tain vafer quam Tyrio, lib.IV, cap. 10, qued nomen sa-pe fortis, diu nomen absentis imperatoris nabis in mentem veuit a Monte-Pessu- ambitioni sua: prœtexuit, ut (lucet Tre- lano, Galliæ mediterraneæ tractu, de- bellius, pag. 714, a quasi Gallieni par- , ducere, nullins tamen auctoris lide. tes ageret. a» Sarerdos hic quidem dici- 136. Respicil fartasse hoc vaoùç pitur a Sole missus, àpnrhp méfiances, ilaouo’w ad Ephesi templum . de quo Y, qued scilicet sacras simul civilesque par- 292, sqq., direptum atqne incensam sub tes in urbe Palmyra cumularet z ipsa banc ipsa tempera, a Scythis in Asiam autem urbs præcipue deo Sali dicata Minorem effusisi: Trebell. in Gallienis, erat, sicut Noster ait, me» 1161;: icos- pag. 719, cd. Var. rou, de qua plura not. sq.. 138. Quis iste bellator, vinèrent flet 153. De urbe in tantum potentiæ et miaula-1m, obscurum est, ut supra 73, gloriæ aliquando promovenda, paucis- ômôrav àvflp ÈXSÎVOÇ anémiiez 1:5- sima sunt bistoriarum documenta. Pal- Mocm z sed hic quoque pertinens vide- myreni d’abus; dicentur infra, quia lieet ad Anticliristum sive Antimessiam, e Phœnicibns orti, qui primi eam civi- brevi exspectandnm, qunm jam ejus ad- tatem candidate commerciorum causa, ventus lot calamitatibus portendatur. positam tanquam in vestibule solitudi- Et sic nuper interprelati sumus ad 73, nis Arabicre ipsoque limine vim in Asiam ubi vide not. Cave enim credas de Cy- interiorem ducentis. Autiquissima civi- riade hic agi. Nain quid Syro liomini cum tas et jam antiquitus clara, quæ in sacris tot Asiæ Minoris atqne etiam Europæ gen- quoque scripturis laudatur, ubi Tadmor tibus? Nec videtur cadere posse in istum vocata, dicitur a Salomone ædiiicata semityrannum semilatronem nobile illud (occupata forsilan et in civitatis formam epitheton animisme. Contra nolent- erecla), Paralip. Il, cap. 8, v. 4 . Subhæc e-rfiv vocari licet Antichristum, qui Ro- autem nostra Sibyllina tempera Vel non manum imperium armis sit eversurus, ut .multo ante, docente ipsa Sibylla : Karl quinte præsertim libro canebatnr, etsi rôts 6’ idiot: «6h; Eau-aras, cœpit ejus non dubium est malta post quintum urbis oriri splendor. Et tune ab Ode- librum evenisse quæ istum errorem ex nato ejusque uxore Zenobia manumentis animis hominum tollere debuissent. et ædificiis aucta est, quorum magnifi- 148. Acquis xai.1ro).éucp VEPC dictum: centiam admiramur. Ad ejus tune mœnia non enim belle tantum a Persis et bar- bellum a Persis illatum fuisse nec se- baris illato vastata est illis lemporibus gniter utrinque gestum, videtur ex versa

392 NOTÆ 154 colligi pesse, retieentibus licet bi- fecto non ante compertam illius viri storicis. necem librum proximum incboaturus. 155, sqq. Ah hoc versn usque ad ipsnm libri hujus finem abstinet Noster A!) unaus XlV. initialibns hominulr griphis; sed ad de- signandos quos agentes inducit vires uti- l. Hactenus ordinem Romanorum tur figuris bestiarum allegoricis, hacte- imperatorum, qualem ab historiois ac- nus sibi inusitatis; neque ipsnm Odena- ceperat, persecutus est Noster. Ubi vero ,tum, in cujus laudatione mnltus est, ad Odenati, sibi coævi principis, in aliter declarat. Unde hoc? nisi qued cujus regno priorem librum clauserat, de coævis omnino rebus et homini- mortem inopinatam pervenit, deficiente bus cogitur aliquante circumspectius jam historia, elusis rerum eventu prædic- vaticinari. lta Valerianum imp. tauro tionibus quas de priore seu rege sive im- assimilat: filium ejus et successorem peratore emiserat, sane, si saperet, con- Gallienum eidem, ut videtur, fero (am- ticescere debuisset. Nunc vel insane pro- bes quippe libro XIV, 12, pluraliter phetandi studio, vel qued potins opina- rzûpou: vocabit); Macrianum Gallieni mnr, lucri spe abreptus, in futura se competitorem, seu verius filium Macriani conjicit; quumque vera non possit, ficta Quietum a paire in Europam prope- principum quasi futurorum nomina ima- rante custodem Asiæ relictum, cervo; ginatur, immo potins vana nominnm ini- Balistam, Quieti legatum aliquandiu fi- tia fortuitis literis simulata, quibus totnm delem. postea in affectanda tyrannide fere hune librum, saltem usque ad ver- æmulum , ob intortas et perfidas artes, sum 280, temerarius implebit vates: cf. hirco; Saporem, Persarum regem, infeu- sub hujus initium voluminis Introdu- sissimnm Romanis hostem ab Odenato ctionem nostram ad Sibyllina. Quod bactenus solo compressum, serpenti; qunm per se manifestum ait, mirari sa- 0denatum ipsnm leoni, sub qua figura tis nemo poterit doctissimum et sagacis- etiam lib. XlV, 12 et 317, recurret. simum virum Ewaldum sibi in animum Talium figurarum usum in medii ævi induxisse scriptoque mandasse (Dissert. oraculis, prœsertim Byzantinis, observa- pag. 90, sqq.), sub istis vocabulorum ini- vimus jam, maximeque in Append. ad tiis nomina latere principum seu Roma- Exc. nostrum 1V, pag. 287, sqq. norum seu Byzantinorum, aliquandoin- 170. Odenato in Asia regaanti non terpretationis ope tenebris suis cruen- mode sine controversia, sed etiam cum dorum. Contendit immo (Dissert. ibid.) assensn Gallieni imperatoris, a que cir- scriptum esse hune ultimum librum sc- ca annum 264 nuncupatus fuerat Au- ptimo fere sæculo, in Ægypto vel Sici- gustus et particeps imperii declaratus; lia , capta jam ab Arabibus Ægypto, in Ægypto insuper, tanquam paratæ sibi ut non Romanæ tantum, sed etiam Ara. prædæ, inhianti (qued de ipso facile bicæ res hisce literarum integumentis conjici potest, qunm de Zenobia, ejus vestiri potuerint, magne historias com- uxore, Trebellins id asserat), Odenato, modo, ubi semel vela fuerint avulsa. inquam, spondet Noster in hoc epilogo quue se aliquando effecturum speravit gloriam ingentem, En! 6’ me xùôoc 61m- doctus vir ac pæne promisit (Dissert. ôgî, regnum integrum et incolume multos ibid. ). Quod ut pro parte sua præstaret, per annos duraturum, «un; 6è 61610111- neve spem lectorum irrilam relinqueret, poç, x. 1:. 1, nescius quam funesta quam- dein nec multo post, appendicem subque propera morte heroem illam sunm jiciendam cnravit Dissertationi suie , biennio vel triennio post, aune nempe pag. 99, sqq., in quam magna, ut solet, 288, amissurus esset. Satis inde tuto eruditione congessit multa lectione digna, colligitur scripta bæc fuisse, inter annos partim tamen ad rem pertinentia, que 287 et 268, vivente et florente Odenato, ideo referre ac multo magis discutere in cujus lande carmen claudere statue- super-linum ducimus. lta vir summus. rat vates, nunqnam fortasse, sed pro- quod in vano incepto necesse erat, nihil

AD LIBRUM XlV. 393 profecit, nisi ut novum sibi land, vana fata nabis museantibus propinet. Sibyllinæ rei lucem nullam afferret. 95. Nomen intelligendum aliquod , 12. Taupôv bhrfipa figurate vocat quale esset Eugenius vel Eumenius, ab Odenatum, Valeriani nempe et Gallieni, 15 syllaba incipiens, ideoquc boni omi- (quorum unnm rampe; assimilaverat linis. unde poeta subvenu 1001M vocat, bro Xlll, 158, sq. nunc umbo duobus luditque in voce icûlôv bis repetila. tamis), æmulum, dum viveret, ac nisi 98, sqq. De hac Anmrbi calamitate mors prævenisset, domitorem futurum. nihil dicendum, quippe ex arbitrio, uti 18. Odenatum, qui supra leoni assi- videtur, conficta. Quæri tamen potest milatus fuerat, X11! , 165, sqq., ab igna- unda via «61;; dicatur urbs sane anti- vis interfectoribus, tanquam leonem a qua, et prius quidem Cyinda dicta, pos- canibus per valles, per silvas insequen- tea Anmrbus a vicinc monte Zarba, sera tibus, leto datum innnit Noster, nihil demum Diocæsarea, postquam sub impe- amplius de ejus mofle definiens, quippe ratore Nerva tem motu eversa et re- metu, ut videtur, prohibitus, nondum gnantis beneficio restitua. fuit : quo for- constitutis in oriente nec in Ægypto re- Iasse alludit illud ipsum via «am. no- bus. Qui tamen infra, 317, sqq., Zeno- vato ab adulantibus nomine publico, biam videbitur mariti necis per allegorias quum interim vctus appellatio in vulgi insimulare : falso sane, falso, qunm tante usu manant, Suid. ad h. v. reginœ generosa obsit indoles, quumque 125, sqq; Videtur Noster , inscius vi- Trebellii historicijudicio facinoris istius delieet memoriæ lusu abreptus, dum fal- palam arguatur anius, Odenati con- sas umbras fictorum principum imagina- sobrinus brevisque successor; nec tamen tur. ad Trajanum et Antoninos forte res- fortune sine duorum regis filiorum ex pexisse. Quis enim ille litera T, ter cen- Zenobia susceptorum conscientia, quos tum valente, designatus princeps, Ar- etiam videtur in anîmo habere Noster, meniorum Pariborumque Victor , nisi qunm interfectores non unum. sed plu- Trajanus? Et illis temporibus crevisse res sub canum figura ldesignet priore apud Romanes, sub Hadriano præsertim, venu 15. Nulla posta miserorum isto- luxum splendoremque urbiumI nonne, rum, ne matre quidem regnante. mentio Sibylla manente, aliquoties notavimus? fit in historiis. anium baud multo Ultimo etiam venu, 135, iste in longin- post admissum scelus occupatamque ty- qua insula periturus princeps , nonne rannidem a militibus interemptum docet Marcus prædici videtur Aurelius? Trebellius in ejus vita. 160. Talem aliquam immanem atqne 18. Oppressis in Asia par Odenatum incognitam volucrem capita hominum Macrianipartibus cumejus filio Quieto, et snpervolasse , pugnante ad Bedriacum cum Balista ejusdem legato primum, dein Othone, narra! Tacitus, Hist. Il. S 50, et successore; ipso Macriano, dum Italiam Xiphilinus ex DioneRLXlV, S 10. cete- regnandi cupidus petit, in lllyrico per rum volucris istius nomen ignotum bue Aureolum victo cæsoque; Odenato Inox affertur (Poilu), baud dubie commune a suis interfecto; Gallieno Roman nihil aliquid habens cum simili apud Suidam imperatore dignum agente; nemo eut vocabulo: «in vuxrcplç, ut videlieet in Ægypto qui dubitaret Aureolum (hic ingens aliqua species intelligatur vesper- apud poetam A litera et nomine quadri- tilionis nocturnæ avis , qued Maius in syllabe designatur) rerum summa poti- sua hujus libri interpretatione non in- turum : atque inde Sibyllina hæc præ- scite reddidit: n Turpis avis, seroque dictio, quam mntus, ut prions illas, n trahens a vespere nomen. a Cetera de hoc vocabqu testimonia desunl : est confutavit.21. Post hunc versum l nihil deinde enim 163v &naê leyousvaw. Forma ta- sani aut recti a Sibylla quæras, deficien- men ipsa nominis aliud indicare videtur te, uti diximus, historia cæcam vatem, ac Suidæ visum : etymus enim petendus ita ut postea, velut ægri somnia, va- vel ab adjectiva oolxôç, quod apud Ho- norum principum sub vanis nominibus merum calvitiem daignai-e creditur:

394 ’ NOTÆ vulturem sic innui putes; ve) a latino Constantino M. quod insertum legitur nomine falca, cui falz radix. Faim libro VIII, 17, sqq., ubi vide not. autem apud Latinos vox antiqua fuit, 272. Hic locus et alias infra legendus, vitium quoddam pedis designans in en 30l, sqq., scripti eadem ambo manu homine, u cui pollices pedum curvi sub finem sœculi tertii, satis per se « fuerunt, quemadmodum falcones aves monstrant quam falsum sit id quod u habent n, uti Servius ait de Falcone vulgo perhibetur, a primo nostræ reli- Capuæ conditore, ad Æn. X, 145. ldque gionis exortu atqne ab ipsis Christi na- Festus éonfirmat suo loco : c: Falcones talihus universa gentium oracula con- dicuntur quorum a digiti pollices in pe- ticuisse. Satius erat dicere jam ante u dibus intro sunt curvati, a similitu- Christi adventum, deficieute in dies gen- u dine falcis a: . Inde trauslatum istud no- tilium erga sua numina fide, minorem men, teste Servio ipso, loc. cit., ad quad- et usqne minorem nominnm frequen- dam volucris venaticæ goums, unguibus tiam ad fatidica adyta confluxisse; inde longis et incurvis armatum : latine qui- gratiam et famam et reditus istorum lo- dem, non græce, et apud Latinos ipsos comm decrevisse, quod de præcipuo parum frequenter. oraculo Delpbico recte observat Cicero, 199, sqq. Noster interdum, quod sæpe de Divin. 1l, 57, et de aliis plerisque somniantibus accidit, memoriæ vagantis Strabo, VII, pag. 321 ; XVI, pag. 762; ludibrio a falsis ad vera reducitur, ut XVlll, pag. 813. Plutarchus, philoso- supra de Trajano et Antoninis, 126, sqq. phus licet, ejusdem rei causas alias, ple- Nunc manifestus est de Ptolemæis cogi- rasque varias et insulsas, excogitavit, tare, quorum unus , Auletes quidem libro de Orac . def., ubi tamen fatetur, vulgo dictus, publice autem Dionysus pag. 709, ed. Beisk., exstare adhuc nec seu Bacchus, filium habuit alterum Dio- carere eonsultoribus nonnulla passim nysum Cleopatræ fratrem. Nunc tertius oracula , in Cilicia præsertim, ut Mopsi fingitur Diouysus ex Ægypto in ltaliam vatis in istius provinciæ urbe Mallo. ventnrus difficillimis Romani imperii Porro quamvis verisimile sit mulla sen- temporibus (sic poetæ visum), de quo sim oracula derelicta atqne deserta ob- tamen nihil clare prædicitur, nec nobis mutuisse, non tamen simul universa, sensu vacua inlerpretari libet. quod optime demonstraverunt, allatis 202, sqq. Hic quoque videtur, dum auctorum teslimoniis, Van-Dalius, egre- futura et fortuita prædicit, ad præseutia gio pro sua tempestate libro de Oraculis, respexisse falsus vates, nempe ad do- et nuper doctissimus Gust. Wolff. in dis- mesticas cruentasque (sic vulgo credi- sertatioue prædocta nobisqne sæpe in tum) discordias inter Odenatum et Zeno- usum accçrsita, de Novissima Oraculo- biam : quos etiam ambos infra monstra- rum ætate, Berol. 1854. Ils pain-57.1 omnia bit, 317, sqq. sub leonis et leænæ figu- quæ Christo superfuerunt, summa cura ris , imperium sibi rapientes. Sed hac- et (ide recensuit : ac primum nolissima ,temls in fortuitis adhuc versamur. celeberrimaque Apollinis Delphici in 260. Ah hoc versu Noster, velut longa Phocide; Apollinis Didymæi, in Bran- mendaciorum serie defessus, non jam sin- chidis vulgo dicti, prope Miletum; Apol- gula principum nomina comminiscetur; linis Clarii, prope Colophoua; Apol- sed communi quasi comploratione reli- linis Pataræi in Lycia; Veneris Pa- quorum Romæ imperatorum urbisque ip- phiæ in Cypro insula, etc. Minora rel sis subditæ fata deflebit, donec ad extre- minus nota omiltimus ibidem enume- mum, 280, sqq. exstincto illius sobolis rata, plura viginti, quæ omnia ad me- ultimo rege, dominationem inchoet tain diam usque partem sæculi quarti per- insperatam quam incredibilcm novi regis severasse certissimis demonstrantur ar- novæque ex eo prolis per multa gene- gumentis: nec profecto sala; sed eorum rationum sæcula duraturæ. Hinc baud augeri potest augebiturque numerus. dubie processit excogitatum ab interpo- Viri post Christum nati, multi nec de latore nescio quo simile vaticinium de vulgo, ad ea consulenda accesserunt:

AD LIBRUM XlV. 395 utque de salis principibus agamus, Ti- nopolim translatis, desertuml et quasi tus , Hadrianus, Licinius Constantini nudum remanserat ab extremis Con- collega, Constantinus ipse priusquam stantini armis, docente Eusebio in ejus imperator et Christianus tieret. Non principis vita. Julianus veto qunm illud ergo mirum, quum per omnes sparsa repararet, instaurare sibi videbatur præ- provincias falsæ vaticinationis adyta cipuum paganæ vaticinationis domici- etiam tum plus minusve florerent, de lium. Certum est etiam illum principem, propinqua eorum exitu nihil prævidisse arma Persis illaturum, ad omnia quæ Nostrum; sed somniasse, sieut in hoc tum supererant oracula misisse responsa versu videmus, post longs temporum quœsiluras, teste Theodaret. Hist. Eccl. inlervalla pastque multas principum ge- HI, 6, et ibidem lll, 16, ubi etiam quæ- nerationes publica iste jnssu consultum dam ex iis oraculis enumerantur, Del- iri per omnes terras : additum male phorum, Deli, Dodonæ; Himerius, Ju- n per insulas n, rapt vfiaœv (sic enim liano suppar, alia duo addit, Orat. XI, partim græce pro ôtât. vison), quum 5 3, Branchidarum et Colaphanis, sed hic in Wolffii catalago supra laudata in- sophistæ semper. ut solet, partes agens, sulare oracnlum nullum, præter unnm deque tata ista re perorans oralorie for- Paphium. reperiatur. Utique nemo tum tasse mugis quam vere. Utique post tres cogitasset ante uuius sæculi spatium non amplius annos, exstineta Juliana, linem affore non mode publicis templa- palan) est revixisse Constantii legem; rum oraculis, sed etiam qualibuscumque neque ultra persequemur oraculorum privatis licet divinationibus, proseriptis historiam, quæ tum demum extremo fate simul omnibus Constantii imp. edicta, ac sine spe denuo resurgendi cecide- quad in Cadice Justinianea legitur, lib. tant. Argumenta vel id unnm sit, quad 1X, tit. 18, leg. 5 : n imp. Constantius de iis, tanquam mortuis et sepullis, in «t Augustus et Julianus Cæsar ad papu- Theadosiana cod. ne agitnr quidem. « lum. Nemo aruspicem consulat aut 2811, sqq. Rursus tanquam ex Ro- a mathematieum, nemo arialum...... mano Ægyptius et Alexandrinus fit Nos- a Sileat omnibus perpetuo divinandi ler : nam qui haelenus langinquorum u curiositas. Etenim supplicia eapitis principum successiane unice præaccupa- a ferietur. gladio ultore prostratus, quitus fuerat. nunc ad patria redit, ac pri- « cumque jussis nostris obsequium demum Ægypti laudes inchoat, deinde ne negaverit. Datum VIH Kal. Febr. Me- Alexandriœ nrbis calamitates deplorat. u diolani, Constantio A. 1X et Juliano 300. Erunt fartasse quos offendat sera a C. Il cas. a Qui annus est post Chr. hæe mentio ludorum Olympicorum z nat. 357. Dubitari non licet Julianum, immerita tamen, quia malta post ter- quadriennio post Augustum factum, re- tium, quo hæc scripta sunt, sæculum ce- vocasse illud edictum cui Cæsar ipse sub- lebrari non desiisse illos ludos, consen- scripserat. Tune igitur vix sopita oracula tiunt omnes dacti. lmmo, quamvis de repente samno excussa sum, non omnia, anno ipso, quo suppressi sum, non can- nisi fallimur. sed quibus novus Aug. vel stet, superfuisse paganæ religionis exitio pristina subsidia reddiderat vel nova nec statim a Constantino abolitos esse, impertierat, inter quæ non ultimum fuit certum est. Neque enim cadebat in illius Delphicum, de qua Cedrenus, I, pag. 304 imperatoris primarumve suecessorum (pag. 532,ed. Bonn.) : flétrira! caillé artem politicam, etsi vestigia pristini ’IouÀtavàÇ] ’Optôç’a-tov ràv larpôv noti cultus sensim abolere studebant, tamen zaouia-1m90: év Aelçoî: àveysïpat 16v populi Romani «voluptates n, ut ipsi vaàv roi) ’Anônowoç z a Misit, inquit, in editis suis vocabant, invecta morum n Orihasium medicum et tum quæstorem novarum tristitia, tallera. ldque adeo a ad instaurandam Apollinis ædem, n cavebant. ut sicuhi. præsertim in agris non sane inutiliter, quia illud tem- eirca Roman], ]æti festivique hominum plum simulacre arbum Dei sui, et sacris convenlus circa vetus aliquad fanum tripodibus simul cum idole Constanti- certis anni diebus fieri solerent (qualia

396 NOTÆ multa apud nos quoque usilari videmus), ergo insitum am incussum Christianis istorum conventuum causa etiam tem- adium hujusmadi delectationum iis, de plis parceretur, de quo lex est Constan- quibus nunc agitur, ludis multum no- tii in cod. Theados. libro XVI, tit. X. cera potuit. Ne Olympia quidem Antio- leg. 3: « Quanquam amnis superstitio chiæ ad imitationem Elidis instituta, nisi a penitus eruenda ait, tamen volumus sera admodum sub Justine imp., abalita u ut ædes templarum quæ extra muros sunt, Maki. pag. 411, ed. Bonn. Sed « sunt positæ, intactæ incorruptæque vera Olympie (illa nempe quæ in Elide), a consistant: nam cum ex nonnullis vel proprias quasdam ab causas neque in- u ludorum circensium vel agonum origo telleetu difficiles, principibus Christia- a: fuerit exarta, non convenit ca can- nis invisa esse debuerunt. Ibi enim a velli, ex quibus populo Romano præ- maximi fiebant hominum ac præeipue n beatur priscarum salemnitas voluptu- gentilium concursus; ca fuerat ab omni « tum. Dat Kal. nov. Constantio 1V et memoria profani eultus quasi præci- a Constante IlI A A. cou. n Anna sei. pua in Græcia sedes ; ii ludi sub. l licet 346. Vides ludorum circensium vel maximi apud Græcas numinis auspiciis agonum eirca illa templa meutionem, et quasi tutela instituti semperquæ ce- quibus verbis, mado ab italicis parvis- lebrati fuerant. lmmo mansit ibi alique rebus ad græcas etmagnas transla- quandiu etiam post Constantini tem- tis, inductiouis analogiæque jure, pariter pera simulacrum lavis Olympii, Phi- Olympie. deiendipassent, si eorum causa diaeæ artis miraculum , non cum Apol- legilime ageretur. Ceterum eamdem prin- line Pythio aliisque præclaris ea ætate cipalis anetoritatis indulgentiam erga signis (quantum quidem ex Eusebii si- festos conventus , ideoque erga theatra lentio calligi potest) Constantinopolim et Indes, perseverasse etiam post. ulti- in deeus translatum novæ urbis (confer mum vulnus paganæ religioni a Theoda- Euseb. in ejus vila), prohibente, nisi sic inflictum, argumenta est vel illud Ha- fallimur, anferendi difficultate, ne in narii reseriptum ad proconsulem Africæ, frusta scinderetur opus multis partibus cad. Thead. XVI, tit, X, leg. 17 : a Ut aureis eburneisque compositum z vid. a profanas ritus jam saluin lege sub- Quatremère, de Java 0lymp. Quanquam : movimus, in festas conventus civium id postea factum : nam Cedrenus, ex - et communem omnium lætitiam non Theophanis videlieet fide, Olympium a patimur submoveri : unde abaque Phidiæ Jovem Constantinopoli in Lausi a ullo sacrificio atqne ulla superstitione sedibus asservatum memorat inter alia - damnabili exhibere populo voluptates autiquæ artis speeimina, idque Theodosii - secundum veterem consuetudinem; æva, Cedren. pag. 564, ed. Bonn. A - inire etiam festa convivia, si quando quo illuc advectum? An ah ipso Theo- - exigunt publica vota , decemimus. dosioP Facile id remur : num post Julia- a Bat. XllI lia]. sept. Patavii, Theadaro num certa, qui translati hujus signi a v. cl. cas., n id est auna 399. Fervere nullam facit meutionem, ubi ternarum ergo non desiit per omnes civilates in- certaminum , Olympiæ et Nemeæ et sanum aganisticæ rei studium, faventi- lsthmi, tanquam adhuc, se scribente, vi- bus, ut olim ethnicis principibus, ita gentium meminit, epist. pro Argivis, seu nunc christiania, et clarissima cuique vulg. ep. 35. Qui post cum primi regin- victari dona, beneficia, privilegia de- verunt, exemplo consilioque Valentiniani cementibus, interdum et statuas, sicut ipsorum maximi, caute egerunt ut emotos in lapide Rama: asservato Filumenus infansta Juliani tentamine paganorum quidam athleta jactat se a dominis suis animas prudentia componerent. nedum Valentiniano, Valente et Gratiana Augg. ces nova eantumelia irritarent. Etiam ii proxime ante Theadasium regnarunt) Valentinianus ethnicæ religioni minime statuæ honore decoratum ab victorias infensus habebatur. Theodosio igitur gymnasticas multis lacis relatas a ab fato reservatum fuit ut extremas vete- a oriente ad accidentem asque a. Non ris cultus reliquias famosa sua ediclo

AD LIBRUM XlV. 397 aboleret et tune suppressa fuisse Sibyllino loco indicium aliquad pro non dubitamus tanquam baud medicum absente testimonio sumi posait. earum partem Olympie. cumque iis. 303, sqq. Imitatio lavis Homerici ex quidni enim? Ncmea et lsthmia. Ita lliad. a, 528, loco bene nota, quem in tollitur au! ad minimum redigitur , auctore Indien. passim etiam Christia- nempe ad uuius et alterius anni discri- nis imbuta literis, non sine quadam men, chronologies, de qua dactos bœ- stupare depiehendas. Agnescis hic pa- sitasse diximus, controversia. Nec jam tentem illum divins: cervicis natum ta- causa est teur Cedrene Mes deregetnr, ties in [lamera laudatum. ôswùv Gupfiv : ex Theaphane videlieet consneto sibi hastam vere langam, 669i) paxpôv , pro auctore, asserenti perpetratum hoc esse sceptre pasitam minime dubium est. a Theedosio, auna regni sexte decimo, Nec de his valde ambigit clarissimus vitæ ultimo, eumque fuisse Olympiadum Ewaldus : sed absolute damnat (Dissert. finem: ’Ev mûron; fi et 161v ’OÀun- pag. 102. net. 3) lectionem nostram médian (132’061; «m’ayant, fin; sarà in; pro état, oblitus idem verbum respecta xpôvov insulaire, Cedren. idemque verbi tempus lectum esse, VIII, p. 573, ed. Bonn. -- Hucnsque nos 171, unde desumptus hic locus, quamvis perduxit incepta annatatia de Olympiis diverse tenore diversoque sensu. Mavult ludis ad Sibyll. Xlll, 300. Reliqua ipse en: seribere, ignola nabis forma et, ejusdem versus , hæc nempe verba , uti remur, barbara; barbara vero Ina- Méta qui; naîôsç vtxfiawatv, alium xime, si quad sub ipse lateat aut la- poseerent ipsa commentationem, minaris tere velit atticum sive secundum, ut quidem momenti, non tamen sine opem grammatici aiunt, futurum, incertum pretie. Scimus enim ludis istis inserta a que verbo deductum. Etiam spi; ad- fuisse puerarum cerlamina jam antiqui- verbium, quad Hemerus ipse de Jovis .tus, jamque ante Pindarum, nannullas nutu probasset, non fart Ewaldus hoc ex iis carolus nectentem. Hanc marem sensu , sed referri jubet ad tres pueras non mode agnascit Naster, sedetiam præ- Olympia coronatas , de quibus, supra . dicit langinqua per sæcula duraturum. .300. sq.; easque allegarice tres Cæsares Quonam autempacto tres simul pueras esse contendit : quonam tamen sub Au- victares aliquando futuroscanit? Nain si, gusta, non addit. quad ratio innuit, pueri cum salis pue- 307, sqq. Deflet poeta Ægyptum in- ris campanantur, necesse erit sive ex solite servitio subactam, videturque res- tribus sive ex quatcumque vêlis certa- picere ad quandam autonomies speciem minibus, totidem plieras exire carona- huic regionidiu relictam a Romanis : tos : quad ideo nec dignum erit animad- qui, antiquo deterriti oracula, nunquam versione, nec pro temporis indicio ha- eam in provinciæ farmam redigere ausi bendum , sic. tamen manifœta suadente crant , neque consularem legatum en paeta. Fingeudum igitur ante Naslri œta- minera, sed præfeetum, qui mares indi- tem adjecta prioribus fuisse mixtæ ætatis genarum manere sineret intactes, unda certamina, in quibus pueri cum ephebis, religionum Ægyptiarum let ad nos per- fartasse etiam cum viris concurrerent, venere monuments. Quando mutatus ille id quad in stadia prœsertim facile fieri rerum status, utrum sub Aureliano , an petuit. In istis inæqualium virium ex- peule post, nescimus an induci posait, ex perimentis si semel vicerit puer, plau- hoc hactenus une Sibyllino testimonio, deut et laudabunt spectateres; sin vero utique non temere ægyptolagis præter- tres une die , qued Naster imaginatur, mittende. Quod si quis rem propius ve- mirum hac videri paterit, notandumque lit inspicere, rogamus ad singulas voces sicut a N astre natatur, tanquam memoria attendat. Futurum enim istud canitur dîguum. At talia unquam exstitisse diver- post gravem Alexandrinorum seditio- sarum ætatum certamina, nulle bactenus nem, immissa Romano exercitu cam- sanctorum testimonio cemperimus. Vide- pressam, non ineruente sane, nec absque. i rint istarum rerum curiosi au ex hoc urbis direptiane, Sibyll. 305, sqq. T um

398 NOTÆ primum, peeta docente, urbs diu liber-a, 320, sqq. Post Odenati mortem vide- diu Clara, diu regina, 309, quæ anima tur Ægyptus seditienibus ac turbis agi- propriis consiliis cum insigni prudentiæ tata fuisse, quippe oh inertiam Gallieui fama (consiliis, nisi fallimur, municipa- certa rectore carens, ac deinde sub Clau- , lis eujusdam senatus sive curiæ) rege- die imp. et Aureliani initiis inter suas batur, 310, alieno sub juge integram distracta præsides : quorum unnm certe plenamque servitutem passa est , post Æmilianum ad imperium aspirasse œn- hoc sine ullo proprii juris vestigio lon- stat, qui ideo inter xxx tyrannes a Tre- ginquis snbdita imperatoribus, ignotis bellio nnmeratur. Turbas illas eomparat iis sæpeque mutatis, sæpe conversa far- poeta cum nimia sæpiusque tumultuosa tunæ vice inopinos aecipientibus succes- Alexandrine: plebis lrepidatione solem- sores : sic enim nokîeôpov interpreta- nibus quibusdam diebus conviviarum mur , prorsus ut V, 111, atolvxotpocvinv, publicorum causa. l non de mnltipartita dominatiene, sed de 326, sqq. Notandum rursus ingredi crebra dominanlium successione. Nostrum viam eamdem qua supra per- 312. Quis non Siculorum exercitum gere deprehensns est sub fluent libri prie- hue adduci miretur, gentis antiquatæ et ris et hujus initium. Rursus quippe alle- obliteratæ, jampridem ex nationum albe goriarnm vela utitur, occultantium sub deletæ P Sed pro thelôv legendum baud ferinis aut bestialibus figuris veras per- dubie Exuee’œv. Scythes enim , seu con- sonas z ad quam dissimulandi ratianem generes iis populi, septentrionalium pla- ideo nunc etiam eanfugit, quad de reluis garum incolæ, ut jam antiquitus ipsis et bominibus sui temporis acturus majori solitum, rursus tum post lengam quietem circumspectione opus sibi putet esse. in Asiam penetraverant, immo ad Ly- Atqui nunc quatuor hujus modi figura: ciam usque processeraut, Sanni, Car- in medium prodeunt. Prima serpentis, pi, etc., Xlll, 140, 141 : et quidni in qua: necesSarie debet esse Persarum rex, Ægyptum quoque , atqne ideo in Sibyl- sic libro Xlil designatus. Tres sequentes linum poésim, peuctrasset eorum timor? totidem sunt ad imperium compelitores, 317, sqq. Supra ad versum 16 obser- quorum duo fartasse non prorsus ignati, vavimus miram sane Sibyllistæ nostri Æmilianus jam supra dictus, et Firmus; taciturnitatem de Odenali marte, quam quem Vopiscus narrat, pag. 253, cd. per figuras tantum indicavit : neque ibi Var. , præfectum ilidem Ægypto regendæ, de Zenobia quidquam. Tum scilieet Ale- pari nec feliciore ambitiene reliquias xandrinum poetam retinebat Zenobiæ, Zenobize colligentem, ab Aureliano eam- licet absentis, metus, quæ post viri necem pressum fuisse : hune quidem non sine erientis regina ab ipsis agnita Romains, aliquo prius successn, occupata ad tem- Asiæ campos, ausa est Ægypti quoque pus metropoli, a qui Alexandriam Ægyp- dominationem affectate: quin immo , si tiarum ineitatus furore pervasit a, idem Zosime (ides, Alexandriam bis occupavit ibid. Sed tertium, arietem illum ex Cy- bisque amisit aune 269 (a præfecto, rene venientem, pévav xptôv , fatemur nisi fallimur, Æmiliano repulsa). Nunc penitus ignorare nos, fartasse ducem ali- sive ab illo terrore nonnihil convaluerant quem Romanum, Cyrenaicæ præfectum, hominum animi, sive Noster experiundo ausum Ægypti dominatianem ambire et confisus magis fuerat tenebris allego- in illo conamine ad Nili ripas oppressum. riarum suarum, redit cece,,tanquam ex Piget quad taceat postea de illo vire Nos- langinqua, ad Odenatum ejnsque uxo- ter, qui tamen, 329, meutionem ejus rem : quam mariti necis non mode con- antea se fecisse ait, ôv wpiv EleEat, x. sciam, sed auctorem facit, ubi leunam r. 1., qunm vel nihil de eo scripserit,vel ostendit leonis eadaveri erudelissime in- si quid forte, eraserit, immemor sui. cnmbentem. Famam bine cognoscas , 33:2, sqq. Sequitur longs descriptio quæ tum apud vulgns Ægyptium dif- tumultus, immo verius belli civilis inter fusa erat: sed parce famæ credere, et Alexandrinas utriusque gentis, Græcos vide supra notata lac. cit. nempe et Judæas. Nain Judæos constat,

AU LIBRUM XlV. 399 a Græcis semsum habitantes, partem fere lege et hoc pretio potuit quies inter tertiam ingentis illius urbis obtinuisse. Judæos et Alexandrinos in præscriplis Gravissimum in hac re Nostri testimo- utrique genti limitibus contineri. Sed ne nium, qui turbarum testis et fartasse hoc quidem satisfacit. Quantum enim hoc particeps fuit. Causa discordiæ ignota , distat a promisse Judæis sub Messiæ re- nec tamen longe quærenda : facile enim gno felicitate et propaganda [1er omnes ex jurgiis inter vicinos nec eadem sen- terras perque amne ævum dominatione? tientes consuetis oriri potuit, strepera An igitur oblitus est Sibyllista prophetia- primum conviciis, deinde provocatio- rum illarum antiquissimarum ac panne nibus. Totius vero seditionis cognitio Hebrææ genti coævarum? Minime z sed et pleua quasi historia ex Sibyllino vati- postquam Alexandrinam istam felicita- cinatione duci potest. Primum jactatio tem per tempus indefinitum produxit, taxatnr Ægyptiorum, 334 : Kaolin 6’ Ea- pervenit tandem ad ultima tempora seu 1au, u. 1. À. Judæi tamen e primo con- rerum finem, quam figurine messem vo- flictu superiores evadunt, magno civium cal hominum, Gépoç nepônœv àvOpu’mmv terrore, quorum multi non ex urbe (sic etiam libro Il, 164), et tum, facla , tantum, sed etiam ex suburbiis et adja- ut videtur, omnium rerum conversione. centi regione in agros longiiiquos au- mortuisque ad lucem revocatis (hoc mi- fuginnt, 337, sqq. Max iidem redeunt nus dieit quam innuit), Hebræis nova numero et armis validiores, 339; Ju- faux orditur, vix audemus tlicere Messia- dæos eædunt, et usqne ad mare perse- nica, tamen Messiæ regno similia, quan- quuntur, 340. sqq. Multi ex Hebraïca quam sine Messine mentione. Fatendum gente litus maris circa Phuon insulam quippe Messire ipsius meutionem nus- corporibus suis obtegunt, 3H, sqq. Ara- qunm apud Nostrum fieri, ultimi licet bas illos vocat Noster, 347, quippe duo versus iln de Judæa gente agant, tan- Semitas et Arabibus congeneres, agnos- quam de Messire regno sine Messia rege. cendos vel rutile co’marum colore , Eavûà Amande enim : Karl. 161:: ô’àyvàv Ë0voç, xâpnva, 346. Fit denique pax, ieto fœ- non am; évoé, ut liber Vlll. 169, et dere in insula, eadem videlieet Phare, lll, 49, quorum ex alterutro locus hic 348, sqq. : unde renaseitur concordia,et petitns est, palan igitur ex industria e- ex concordia ætas quædam antea, juxta mendatus. Deinde: [Ida-n; fi: nim-pan poetarum indolem ultra modum et ve- nparfioer : verbo hæc ipsa sunt libro- ritatem aucta :vide not. sq. rum VllI et llI, ibid. Deinde :Eî; (flâna; 351, sqq. Inter duas gentes odiis modo (Si-navrez, hoc etiam in utroque libro: usqne ad arma et pngnam divisas, vix sed in neutro additum qued hic sequi- admiseris tantam, quanta nunc descri- tur : "Au? Infirmier rondier. Quid sibi bitur, concordiam communemque inde vnlt hoc additnmentum P nisi regnaturam felicilatem. Detractis igitur ex hyperbo- felicem gentem, sine rage, ipsam sui ar- lica descriptione quæ nimia sunt et poe- o bitram, neque aliis parentem rectoribus tice redundant, restnt, secundum Sibyl- quam patriarchis suis : quibusnam illis 5’ linam prædictionem, Alexandrinos et nisi antiquissimorum temporum duci- Judæos continua inter se quiete et secu- bus, Abrahamo videlieet, Mosi aliisque ritale fruituros. Quod ipsnm vix capias, redivivis? Sane hæc omnia a vulgatis nisi, in eommuni licet urbe, clauses illos etiam nunc apud Judæos opinionibus intra se fingas et a vicinis separatos. sccedunt z sed velea ipse nabis causa est Potuit hæc esse fœderis ronditio, sicut cur diutius bis immoremur. Nam per to- toto medio ævo maxima quæque civitas tam banc carminis hujus pericopen , pluies continebat gentes interseptas mu- brevitatis fartasse causa, certe lacis deo ris, apertis interdiu, noctu clausis, qua- trimento, decurtata omnia, truncatn , lia etiamnum exstant in Constantino- mutila, secum minime cohærent, neque poleos suburbiis turrita mœnia,semi- ullo modo, si singula urgeantur, expe- rnta usuque mena. quibus olim Ge- diri possunt. Salins ergo cum Sibyllista nncusrs et PlSdlll separabantur. [lac non ouillai-i; sed credere, qued nos

400remur, fessum’labore NOTÆ. poetastrum anima cumqne modo librum hune ultimum delecisse, reliqua sui pensi neglexisse, vaticiniis suæ genti placîturis verbis- idque demum unice curasse ut quoque bene ominatis clauderet.

His in nolis et in reliquis hujus operis partibus si quid mihi excidit qued a sanctæ Catholicæ Romanes Ecclesiæ doctrina vel minimum abscedat, id amne son leus repudio et pro non scripta haberi precor. Nieææ ad Alpes, die 20 man. 1869. C. nanisons.

INDICULUS

RHUM VOCUMQUE PREClPUÀRUM EX INDICIBBS PRIORIS EDITIONIS DECERPTUS.

iAâpôxonol. «chuterai, de Mamgetis, flaqua: Vel ’Hépcoç , de cælo delapsus , XlV, 67. V, 92 (bis). ’Ayâôupaot, XIV, 166. flûepicraroç, l, 169. ’Ayavôcppwv, vel flymôçpœv, ex Pho- A111! (dab. lect.), urbs Ciliciæ ad os- cylide, Il, 140. ’lium Pyrami amnis, Xlll, 58. 11:41:71 , caritas, il . 65 :in plur. agapes Afyumoç, de que multa passim, sed præ- Christianorum , VIII, 498. cipue libris lll, V, XlV. "Anales, 1115114191: (interdum Amy- Alôolnv (pro «1663) «poli-trôna, l, 175. yslrfipsç) , Angeli , rebus naturæ præ- Aleionsc, sæpe in Sibyllinis; sæpe etiam sidentes, Vll, 33, sqq. Eorum partes cum lndis confusi. AlMozla vôooç, fusons in judicio supremo, Il, 214, sqq. Æthiopis instar, de Xerxe, X1 , 179. 244, sqq. 288. sqq. 316, sqq. lm- me»; alsrôgfulva aquila, lll, 611. Etiam mortales dicuntur, Il, 214. Quatuor «rom flip seu Mm, fulvus leo, unda eorum præcipui , Hicbael, Rapbael, Oupèv 11m «Nunc, farinas habens Gabriel, Uriel, II, 215. sensus, VIIll 155. Amen olônpoc in ’Anéhpta noxénmv oflmyE, VIII, 117. libris ultimis sæpissime. ’Ayépwxoc Beôç, de Deo vero, V11, 76. Allume, deplorandus, VIIl , 59. XI, 59. ’Aylaôrsuxtoç To31"), XIV, 130. Audio; 0316;, XIl, 75. XIV, 235. ’AyMocpcyflç «10510:, Xlll, 65. Alnovrô’mç 11:96: , VIII, 94. annuler; subst. de beatorum sede, Ill, Aînoxapv’iç, llI, 36. I 372. Aîvsdôai, de Romanis, Il], 408. ’Ayu’w , certamen virtutum inter pics, (Aïvvflm), ænigma de Dei nomine, I, Il, 34, sqq. 56, sqq. 149, sqq. 37, sqq. -de Jesu nomine, l, 336, ’Aôâp. , pater bominnm a Creatore fin- "1(1- gitur, l, 22, sqq. VIII, 260, sqq. 443, Alnùc bleôpoc. VIII, 163. I, 288. sqq. Cfr. Il], 24, sqq. etVI, 18, sqq. Ain-q, mons Siciliæ, cujus emptiones "Mm, abunde, satis vel nimis, substan- ignivomæ, 1V, 80, sqq. Vlll, 6. tivi more cum gen., l, 232. ’Axnôécrmç, inconsulte, V, 402. "48m, de Orco sive inferis sive morte, ’Axpwôôooloc, temerarius, I, 110.4 Proœm. 22 et passim per omnes libros. ’Axpocnxlc, aorosticbis de Jean nomine Numen ab Adamo accepit, I, 81. ac de judicio supremo, VIII, 217, sq. (’Aôpmvôç), Hadrianus, etiam a Judæo ln plur. neutr. ’Axpocrlxm, Vlll , Sibyllista cum lande memoratus, V, 248. XI, 17. 46, sqq. VIII, 52, sqq. Cfr. et Ill, ’AMnaôvôc , infirmus, unde Ilépo’cu 8l 388, sqq. VIII, 131, sqq. lcaovr’ flanaôvol, infirmi erunt, vi- ’Aôuwaf, bebraîcum Dei nomen, Il, 340, ribus deficient, Xlll, 171. Alpe: 06x ad quad etiam alluditur Vlll , 66. flanaôvôv , unguis non debilis, non ’Auxoôpn sive 1411.0691; , de sanctissima Virgine, VIII, 463. flÀsEo’wôpua,ignobilis, Alexandria Il! Ægypli, , 465. de i 26

402 INDEX qua sæpe in Sibyll. [II, 319. V, 90, ’Avriôxem, Antiochia maltas passure ca- et passim. ’ ’ à ’ lamitatès, Il], 344. IV, 140, sq. Xlll, ’AÂÉEavôpoc, de Philippi iilio, v; a, sqq. a i 59, 125, sq. XI, 220. XI], 4, sqq.- de Alexandra ( ’Avfioxoç), Antiacbus Epiphanes Severo, imp., ejusque infausta expe- tum vastabit , lIl , 611, sqq. ditione in Pers», VII , 45 , sqq. ’XII , ’Afi’inptopo: Guilde-011:, præceps in mare, VIII, 190. ’AIxuôvsç,269, aves sqq. marinæ, flebunt V Siciliæ . - ’Avriwmv piauliez, imago ad vivum exitum, VIl, 99. expressa, VIII, 270. I, 33 et 333. ’AÀÀuôtç vel in” mafia, varia syntaxi, (’Avrîxpiaroç), Nero Antichristus (qui V, 78. l, 181, 320. Il, 298. X11, 97. * potins in judaïcis libris Antimessias ) , XlV, 11. 1V, 119, sqq. 137, sqq. V, 93, et sape. filme, montes Alpium, VII, 15. Belias Antichristus, Il , 167. III, 63, ’Alçncffipeç, iuv’entores primi artium, sqq. . deligregoris, 1;, 98. --- de Persis (an (’Aveœvîvm), tres Antonini simul rogna- i quia barbari rudesque moribus?) , tari, V, 49 , sqq. VIII, 65, sqq. [Il , IiXIII, 13, 110. 4 52. IIl, 388, sqq. Interitari per An- 1416611109 X1115 170. . tichristum, secumque imperii ruinant ’Apôaxqzoôa, Habacuc propheta, Il, tracturi, V, 50, sqq. 370, sqq. VIII, 65, sqq. 14.101613,.249. ultio, , vindicta,. VIII, 298. (’Avnôvmç) , Antanius Cleopatram axa- ’Aum’xw sive hmm . and? imperf- . rem et Ægypti regnum aceipiet , XI , , âpçexqv,.l, 36. : , . ”Ap.uva, ultio, vindicta, Il, 97, 146. 1407813, caatus; fig. clamer, plantas, l, avança; yak, tem unguentis carens, 290,183. sqq. I . V, - 128. Cfr.]lfipa et aupirwouc. lampa E917: (nov. et dab. lect.), cligna ’Apçavaôsixvuni, XI], 204. quæ canantur, Il], 432. ’ ’Apçexov, vide auna». ’A’mprin Rififi, omnia sapellex, XIV, ’Aaçmohûw, cum aco. habita, Il], 383: inunda, aquis obruo, IlI, 481. finaçnrâç, unde où: acumens-6:, falli âppsmôqçn-nov, Il, 264. nescias,288. V11, 129. i i fluidifia) . aperio, - rpCGov, viam, fig. Musa; , mondains ;’ interd. incredibi- Proœm. 75. flvavénm, lego, IlI, 425. ’Amc,lis, ÆgyPtiis 111,141. causa belli, Vil, , 21. ’Avoîarapa, creatara, VIII, 267. ilmoæôxopoç, valde incredulus, I, 150, imo-ragiez, eversio , 1V, 69. ’Avéaraaiç, resurrectio , VIII, 205, et ikmcrôçùoç,m, 329. in anticitia perfidas,, . VIII, I passim in Sibyllinis (describitur præ- A 186. cipue. Il, 221 , sqq.) : interdum, ever- ’Anlnarôxopo’ç, capidas, ambitîosus , .siq, XIV, 349. ’Avacraxuo’oam, IIl, 382. ’A1roôup’r’loam,XlV, ex 5, pectore 20. clama Vel de-. ’Avôpôuopa: lem, XI. 291. ploro, Il], 455. ’Àvcracmç, vide (Envoie-rotois. (fixée-tolet, qui licenter 21-67mm) , Apo- ’Avri , cum infin. sine articula positum, stoli, I, 385. VIII, 247, 271. ’Amtîpaç, pro 3117.5161: , part. irreg. ab ’Avnôoh’u,Proœm. accurro, invenio 63. ,v .Ill, 737. i àcpnups’œ, l, 28. -- supplica, obtestor, XlV, 71. ÎAnaçùipJvm, moflai , VIII, 170. 149mm, eadem quæ ’Avrwôvem, vul- ’A1toxsîrm,.fut. ab diminuai, llI, 615. Igo Mantinea Arcadiæ? [II, 347. 7 ’Anpfixrmç, irrita conatu , XIV, 257. ’Avriôsoç 1109;, lapis pro mimine cul- ànpôaçüoi, minime;amici, XIV, 327. tus, V, 77. 249465: pro ’Iovôaîot, XIV, 347. (’Avrîvooç), deus ab Hadriano factas, ”Apa.60: , absol. fremitus dentium, Il], Vlll , 67. 475. - I

RERUM ET VERBORUM. 403 ’Apapo’zr, nous in Phrygia male colloca- Il], 12. -- de radice nova succres- tus, I, 261,1sqq. NAchO’TOÇ sive "AÔËEUGTDÇ, de terrestri "Açsvoç,cente. maso. XI, XlV, 253. 270. ’ I generatione Christi , Præfat. Anon. firman, tacere coactus, V, 438. pag. 16, extr. ’Açaiôpvpa, sicut 7890M, 1V, 28. ’Apaa prîaôv , fig. sedes imperii Ro- ’Axehîioç (dab. lect. ), non ille Ætolo- mani, VIII, 154. rum alunis, sed alter Thessaliæ, XlV, flpasvia , non semel memorata, IV, 114. 216. XIII. l4, et sæpe in ultimis libris. ’Axépcov, fluvius inferomm, qui male in ïppévioç, idem quad vulgo àpaôônoç, pl. fixépovrsç, l, 301. Inde ’Axepou- I, 214. màç havi) , Il , 339. ’Axépmv in Æ- "Apnqysç, vide l, 176. VIII, 185, et ibi gypto, V, 484. not. 14910: du] oùpawoô, manne , Proœm. 87.. ’Aain, 140-1: vel 34661:, præcipue de Asia Baôultâv diverse intelligitur, nunc anti- Minore. lll, 416, et sæpe. qua Babylon; nunc recens, sive Par- 246::va cum Syria confusa, Vll, 64, et thoram Ctesiphon. V, 433, sqq.; nunc ’Aamîptos, Assyrii, cum Syris et Persis fig. Rama, more primævorum Chris- et Parthis oonfusi, passim. . tianarum, V, 142,158. BaGuÀcîweç pro ’Aarsposrnzfiç, de Deo vero, II, 16. Baôuldwmt, V, 115. ’Aan’ip, sidus; interdum absol. sidus fa- Bueuôtvnç, ande gen. pl. parûuôtvœv, hoc tale, X11, 266. aco. V, 371. irai!» , in fumlnn dissolvo, VII, 131. Bamltm, de saie se sub aquas muscate, (Aüyouoroç) , Angustus (leur, V, 15 , ( V, 477. De Christi per Juana bap- sqq. XI, 276, et passim in ultimis li- tismo, V], 4, sqq. VII, 66, sqq. 84 bris. Sub ejus principatu fiel in terras (ahi nomen ipsam Béarnaise). De Christi adventus, XlI, 30, 232. Se- Christianorum baptisme (qui ,Nostro quentes post ipsam Augusti sive impp. est sæpius patito»), IV, 160. VIll , primis nominnm literis indicati recen- 246. 271. 315. I, 339. sq. sentur, V, 1-52. Xll et XIIl per inte- Bapwrevfiv’iç, XII , 105, 110, et cfr. XI, gros fare libros. A1186, camus : interd. lubie clangor, Bapuaôsvùçnawpôc,137. * XlV, 101. VIII, 115. Basilic, urbs Europe ignata, Il], 345. Amen-m, de Verbo Dei, V1] , 69. VIII, Bapwrsva’zxauaa YGÎŒ, Il], 751. 309. 13371149 seu Banane, vid. turlutera; A0152», tuba clausa, ]II , 488. (Bécôtov 590:), Vesevus mons erumpit, A6117 , domicilium z interd. ædes, tem- IV, 130, sq. plum, V, 86. 131611017, priore brevi contra reg. 111,782. flukôcfinterd. tuba, lIl, 488.VII, 116. 3161m, de Sibylla libris , III , 425. XI, Aühôv, vallis: interd. via cava seu simpl. 169, 317. via, Vil , 156. 316v, neutr. pro 676;, arcus, XlV, 223. Amanda: , etiam de Angelo divinitus B6694 seu 360’194, urbs Arabie cum . missa, VIII, 461. Philippopali confusa, Xlll, 68, sq. Aüroquiç, ex se genitus, de Deo Patre, Bottin, vid. arâxvç. Proœm. 17. Bounsldmç, bubulcns, VIII, 480. Aôtoyévmaç, item, VIII, 430. Bpaxü: , vitæ brevis, puer vel infans , Aûtaxépaa’ra, summo et absolute jure, VIII, 457. vu, 135. Bpsrravoi (qui alias Bpureîç seu Bpsreî; Aùralôxeuroç, ut aûrovsvfiç. seu Bpwtsîc, dab. Iect.) , Britanni, Aùrônpspvoç, cum ipsis radicibus avul- V, 199. Cfr. et X11, 175, 180. sus,lll, 104. Aûrônpupvoç, præceps a puppi, I, 186. Aü’roçw’); , de Deo , ut «61:07:31.6: , 110.6916), augelas, Il, 215. Virgini sanc-

404 IN DEX ta; partant nantiat. VIII, 460, sqq. aga, pecoo, V1], 28, 44. XI], 54. la Idem supremo aderit judicio, Il, 215. media voce, item, vel interdum dis- raïa, idem quad fi; interdum nom. cerpo, [II, 645. Sibyllina est vos. propr., Urani seuCæli uxor, Saturni Cfr. maniions et xaraô. et Titanum mater, Il], 111, 122. I Anlfizmp, Proœm. 70. Patent, gæsa, tela, Il! , 650. A7009 Delus aliquando delenda, ]V, 92. Fourmi Bilan-0a, de mari Cyprio, Vll, 5. VIII, 165. Ill, 363. Cfr. V11, 4. 1115m seu Péan: seu Piwa, ignis Gehen- Atayyshîipsç, de Angelis, Vll , 33. me, I, 103.11, 292. Iv, 185. V11, 93. Amônléoam, sicat 61Mo) vel 8171801141, revend, generatianes hominam varie nu- delco, destruo, discerpo z interd. di- meratæ, I, 2, 65. sqq. 283, sqq. De- vida, partior, l, 294. cima et ultima, II, 15. IV, 20, 47, sqq. Artisanat (pro 6140163113), de novi fœde- VIII, 199. XI, 9. ris testamento, I. 382. repaavole’rnç, XlV, 45. Atatpéw, unde 5mm, sens. neutr. divi- 11719060vn (dab. lect.), VIII, 475. dens se, dehiscens, l, 239. Hymne, gisantes, quinta bominum gene- 111101151111), divido, ordine, VIII , 412. II, ratio, l. 120, sqq., e quibus Noé, 213. 125, sq. Resurgent in judicio, Il, 233. Aiéèoôoç, duos exitus habens, unde fin. Tvécmç 6010109 de Deo, Proœm. 4. ambiguus, anceps, XI, 196. fluorée, frater, I, 176, unde fluera, Azzfipevai , munera captantes, ambitiosi, soror, V, 53. Item nomen proprium XI. 265. ejus qui Circes conjux. fingitur et Atfixovsç pro ôtoixovot, Ecclesiæ mi- Sibylla) pater (au cum Glauco con- nistri sen diaconi , Il, 265. fusuSP), Il], 814. Aiîxaoc, bimaris, V, 32. P9670901. pro ’Eyp-iwopot, I, 98. Atxaioxpirnç, de Deo, III, 704 s En au! Maytây, gentes barbera: septen- Atarérmp, XI, 275. T6104; ôtxtâropoç trionales, Ill, 512 , sqq. Falso in 050’114, XI], 13. Æthiopia collocatæ, Il], 319, sqq. Atôwaoc, Dionysus tanins (post duos antiquiares hujus cognominis Ptale- mæos), XlV, 190, 201. Aafiaovzç «016mm dytiques, necessitas Matou; de urbe Memphi, V, 181. bellum docens, Il], 411. Atrium , Titanibus cum Saturne reconci- Aafip. unde dat. pl. Gaépeom, prima liandis operam dal, III , 123. brevi, I, 289. hlm-10610:, XI], 48. Aaipovsç, dæmones , ab ethnicis calan- Aolômç, V, 361. tur, Proœm. 22. VIII, 47, 386, 393. Aalaçôvmc, VIII , 196. Miqnando dæmanes martuorum dicun- A0960), vide Stimulant. tur, tanquam anima noxiorum quo- A690, de sceptre divino, XlV, 304. ramdam in terris manentes, VIII, 47, Aopüfloupoç seu .Aapœoupoc . jacalo 386, 393. Ejicienlur a Christo, I, 355. . violentas, de Marte, Xlll, 7. Tartareis taris assimilati damnatos Aopuxoipawoç seu Aapmoipavoc, jaculo supplicia afficient, Il, 292. potens, XlV, 261. Ain: vel Âtial (dab. lec.), Daci, bar- Aopi’ùatov (dab. lect.), urbs antiqua bare gens, III, 512. Phrygiæ, lIl, 40.6. Aânoc, neutr. pro êo’meôov, V, 92 (bis) A0010: (016c. Il], 567. VIII, 327. et 342. Aoümpa, VIII, 433. Aeôopfiaerat, fut. a ôâpvapm, domo, Apaimç, fugitivus, IV, 119. subiga, act., III, 384. Auaatvc’tcxsroç vel - qua-roc, VIII , 165. AexânÀn-voç, subst. de decem Ægypti Aua6aca’wwsoç, unde adv. Auaôami- plagis,Xl. 31. mura, bauddubitanter, V1], 128. (Aime: Tpaîawôç) , Decius imp. XII, Aucôa’tarax’roç, VIII, 327. Aücôatoc, de Alpibus, VII, 103. Amen),147. delco, destruo sqq. : interd. male i Aôoôouloç, Vil, 115.

RERUM ET VERBORUM. 405 Avalxôaroc, V1] , 100. ’Evzôç, stultus, V, 279. Aventin vel Aventin, Il], 566. V, 245. ’EvOeoç (aux, llI , 295 , 489. V, 53. Avion, unda pl. Aûctsç. accidentis partes, 11614; 5110:0: (savon, V, 263. H59 Év- V, 427. 0mv, de igue Veslæ, V, 395. Aünumpoç, uxoribus calamitosus, V11, "EVVOILOÇ Brume, Il], 246. 56. -- infeliciter nupta, XI, 285. ’Evooixflaw napée, de terras matu, Il], Avec-afin, vide 800117.64. 408. Aœôcôvn , non illo Epiri, sed altera in 7Evcmpxoç, corporeas, materialis,V, 422. Thessalia ad Peueum , Il], 144. XlV, "Ev-ranoç 6911) repoli-ne, de prima alphabeti litera, V, 42. X11, 148. XlV, s Amadou,21 7. mdifico, ’ XI, 10, 116 : dama, 227. subigo, XI, 87. ’EEdpxm pro ipxto, impro, XlV, 27. ’Enaaôvw pro ànapi’avapat, a me repella, ulciscar, III , 661. IEôôotLéxovta pro. 1550.14... (tertia ’Emipxw pro 0791m, X1, 21. brevi), X11, 96, et sæpe in ultimis ’Esrsiïœ, unde («anaphore xpôvoto, Ill, 50. Confer l], 186, et X11, 286. 1156901101. (media sæpius compta) , He- ’Emfifiropsc, incolæ, III, 168. libris.bræi, seu Judœi. . ’meaiçnciopm, asque ad extremam ’Eysipm , unde 0191310909: pro 11769011- spicam collige, seu diripio, XI , eav, Il, 180. ’Eyepmç, tempus vigilandi , VIII , 453. ’Estinpanoç227. (dab. la lect.) i.pro «9610:, V, ’nya’raôsians , VIII , 359. ’vaa’rals’yto , III , 819. ’Enïexonoç flaôv , de Deo, Proœm. 3. ’nyataleimn, Il , 26L "En;21. (poetice 1, prg Aô-foç), 86. Verbum I "1511.00; Mixa: vel 1610;, de equo Tro« divinum, VIII, 470. janv, XI, 137. ’EnoupiEm-pra 1909110), delimito, XlV, 25191610901. (qui poetice Ppfiyopot), Egre- 286. gori, secunda hammam generatio, I, "Emporte: «tapé, VIII , 481. 87 , 98, sqq. ”Epsôoç, poetice de inferis, I, 116. ’nyeat’aœpoç , XI , 208. ’Eptaüxnc, unde in pl. 305w êptpôxmv, ’nysamüoc, X11, 100. hoc aco. Il], 523. V, 353. ’Euapwôc(dub. lect.)pro slapwôg, V111, ’Epwvûc, fig. de Helena, Il], 414. 436. 111911.01, Mercurii stature, V, 325. ’Eswfltoç (dub. l.)pro elvfltoç, V, 156. IEpswatfipJ , 59, 370. ’Eeto’poi flapôuptxoi, XI], 273. 1E9mczfiç, I, 18, vel subst. X111, 160. Iliade; 01011311, trita via, V1], 156. ’Epuôaivm, unde épôfinvs nepufiv, eru- malmenée sive ’Eo’elao’nxôc 6min, buit, VIII , 468. fig. de virtutum certamine , I], 39. ’Epuflpai, Erythræ, urbs Asile, unde "13mm, media brevi , X1, 271. Sibylla falso oriunda , 111, 813. ’Exlavflàvas pro ’ExÂavOévopat, unde ’Epuepaiu Guildes-a, Mare Rubrum, XI, tEcÂâOsaxev, I, 44, et ixlaôéovreç, 34. Il], 34. ’Epwropavfiç, X11, 218. ’Exnpape’pu, VIII. 335. ’Eaehcrmô; pro stock. I], 39. ’Exnpoxt’œ, Proœm. 74. 711101:01:41 pro grimpai, Il. 4. ’Earro- ’Expttôoaut, fig. funditus valut ab ra- (1.61101: , posteris , XI, 156, dicibus extollor, l’roœm. 59. 25a, mater hominum ex Adamo tingitur, mastaba , idem quad lunsôov , adv. I, 20, sqq. - peccat, l, 42, sqq. Cfr. 110m. continuo, assidue, Append. ad et V1, 18, sq. Exc. III, pag. 244, ubi notam et ver- 13001175111) pro Eôawéltov, I, 382. Iianem muta. 11156010; 0110139, Il], 368. "Epnstpoç, solerter vinctus seu colliga- (EÛYE’VCIOÇ. male pro Eüyc’vtoç), not. .ld tas, I, 234. XlV, 97. I

406 INDEX , Eüxepo’twc pro sûxépmc, X111, 162, unde Géant, certaminis præmium, Il, 46, 49. eüupa’ramz, X111. 167. 9126111110; narpiç, de Bethleem , V11], Eüpscaüayac, I, 178. 480. . 11091551; Tâpwpoc, 1V, 185. II, 303. r 026mm, fatidicus sive oracula cele- Eüpa’naç. mais .Thessaliæ (non ille La- bris, XlV, 301. coniæ, sedaliusi’l’itaresius poetis dic- Geoxpoîvrmp poum, de arcanis Dei con- tas), qui et Stygius, 111, 145. . siliis, VIII, 112. 1 1951990010: 1090911, fastigia tectis Geôlnntoc, a Deo afflatus, XI, 320. indium bene aptata, XI, 295 Océane-:04 9.09914, de bomine divini- ’Eflôvoxapâç, V, 168. v tus creata , [Il , 8. ”Exto, unde 011’102; vel 079600001, sæpe, mémento; , a Deo vitalem habens fiaet afin-sis, dab. lect. X1,129, 91. tam, V, 405. - afflatus numine, de fonte latidico, V, 307. 956; (aliis quoque nominibus, quæ sua vaoôia, cfr. ’Oôfivaôaç. 1 loco videsis , ’Aôwvat, 201601030, K6- barman; m0116, flatusvitalis, VIII, 444. . 9104, Eau-fig ’AOc’wa’roç, Hamac, .46- 2019x1119 Tptâç, Præf. Allan. pag. 2. Oévmç, "1.010104, lIavrox9ti’rw9, Haï- 26mn, sidus Zonæ, V, 209, 521. yavsnfip seu Huyyevs’mc), Deus Opti- Zwafove’æ, unde (moyovnôév, incarna- mus Maximus, peramnes libros passim. tum, V111, 471. De Deo Patre, specialiter, V1, 1, 6. 2030791an0: pro Cœypaçfa, Il], 589. V11, 32. VIII , 253, 263, sqq. 474. Zoo-(soi, vincula, camer, Il], 151. De Deo Filia, cfr. A6104. Zinc-199 Aéovroç, de sidere, V, 522. Seôxpwroc, de Judæis, V, 68. . esppcfiôwv, Lyciæ sive Phrygiæ mais, non ille Ponta vicinus, V, 319. 7H18110vém, cum abc. Il], 355. Gepaneûm, cura, VIII, 267. Semel pro ’He’pwç, de cælo dehpsus, V, 92 (bis). 0294110), meto, demeto , 111,393. ’Hspôstç (690c, II, 217. - To’tpsrapoç, 9506km, Ellæ propbetæ epitheton, a VIII, 362. patria sic dicti, Il, 187. 21110:: (qui alibi 950611110 , Elias pro- Génslov 56m9, de fluvio Lyeo,IlI, 472. pheta , finem rerum prœcedet , Il , 9716m, urbs Bœotiæ, 1V, 89. V, 115. 187, sqq. Idem supremo assistet judi- VIII, 161. cio, Il. 248. » 0561] , urbs Ægypti , V, 188, sqq., falso imto’manroç, de Odenato, X11] , 151, Credita Mosis patria, XI, 40. . 164. enleôavo’c, lege Taxeôwlôç. ’Klüctov «351m, de Paradiso beatorum, env-:51. , femina z specialiter vero ea- "Il, 338. dem quæ alias 11’191], vidua, orbi uni- 111959111 envoi-:119, filia Salis, de Rhodo verso imperatura, Il], 77», sqq. VIII, insula,]ll, 445. l 194, 199, sqq. :HWIOXOI, barbari quidam, Colchorum 99.0014, urbs Ægypti, V, 86. socii, X11, 43. XlV, 166. 907m9 69.5911; , filia Salis, de Rhodo 119591014 (dab. lect. an potins. ’19:- insula, 111, 445. Guvaeépsç andain, piacl?) , Jeremias propheta, 11’, 250. gentes occidentales, 111, 324. 96191159 ’Hpiôavôç, de fluvio Eridano, V, 135. 216v, VIH, 384. Cfr. 1091]. - de mari, V, 315. 909066905 scelerum sibi conscius, soe- ’Ha’x, adv. mane, II, 182. 115w in)»; leratus, nefarias. V, 467. X1, 212. 419.09, per tatum diem, Il], 251. 909.0906909 idem quod 009066904, sce- - leratus, II, 113. V, 40,: X111, 36 et sæpe in ultimis libris. 960.0: oep.v6v , fig. de Jadæa, V, 261. 90101, aItaria, X11, 166. 9019.60; and râpôoç, VIII, 464. 90a), sacrifice, lII, 6262m aiibi sape. 9aa’rpoxo1rém. cum ace. V, 141. 960w, irrumpeus violenter, VIII, 204. 95510.10; 41010:, 111, 713.

RERUM ET VERBORUM. 407 ’Iomuôc, cum Titane et Saturne magnum ’Iaôôooç 976:, de Néron, V, 138. partitur, 111, 110, sqq. ’halin, vid. T6113]. ’ ’Iaaoî’aç, Josue, alicubi cum Jesu confu- ”Iwç ôixcpmç, de 1mn, V, 510. sus, V, 257. Supremo assiste: judicio, II, 248. ’Iônpcc, Iberi Asiaüci , V, 115. X11, 151. An Iberi quoque HispaniæP XlV, Kanakômv pro nauqaawômv, lucem, mi- 175. cans, dansais, 111, 88. X111, 69. ’lôln 3901:9], forma humana, V111, 472. Kmvoçavfiç âc’rfip, de ne": Magnum , ’lômu’wzpa, magis proprie, particulari: ter, Præf. Anna. pag. 8, l. 14. (szâpcm)VIII, , vid. 477.Mita-m. I , "lampa, de simulacris deorum, 111, 31 z Kafo’apeç, 1quibus nomen primus dabit de altaribus, 1V, 28. Julius, V, 12, sqq., multi imperaturi 11696:, unde 116941361, par amatis seu recensentur, V, 14. sqq. XI, 261,:qq. ’messis calures, 11, 79. X11, 14,.sqq. X111, 7, un. l flepeîc, de Magis Christum infantem Kaiaapoç IntoMsOpa, urbes ad Tigrimrin adorantîbus, I, 334. Mempoumia Romana, X111, 56. 11590960111311, vid. 216w et 261141.01. Koîxn (dub. lest.) , calamites, V, 69. ’Incoîaç, Iesus marnion- uoster, I, 324, Kaxoôouloqûvn, Proœm. 19. sqq. V1, 1, sqq. VIII, 217, sqq. 268, Kaxaïvoîpmv, 11, 11H. I sqq. 456, sqq. Cfr. KIL 30, sqq. 232, Kaxofirœp, 1, 174. r et V, 257, sqq. Vid. ligua-16; et A6- Kamôownç, de mari, V17, 119. Kamfiëéxrapa auxp-xüw jointa, 111, 753. ’10a’)y.1),locusyoç. A arduus in Thessalia, non Kdloçpoç, de lancea Christi latus perfo- ille Messeniæ, XlV, 217. ’Dapôç, unda il flapi, V111, 194, de 1mm,diente,1, nnde p1. mima 374. , pulchra A I r orna- A: Ron» videlieet, au: de muliere inno- menta, 111, .448 :fesvdîotu pilonna, minata sub rerum finem regnatum: cfr. 01110th et x6911. Kapâpwa,111,167. palus nonvmovenda, r l v prover- u ’IvôâÀÀopm, spector, aspicior, X111, bio bene nota, 111, 736.’Etiam nomen 71. n autiqtlkun ’Ur Chaldææ? Vida 069. ’Ivôoyevfiç, de Æthiope, XI, 62. Képnot, gens barbàra, Romanorumfines ’lvôoi, Indi, sape cum Æthiopibus œn- aggrediuntur, X111,141,1 1 1 * - fusi sive cognationis sive viciniz cau- Karaônléopat, perdo, dama) ,0111, 52. In, V, 194, 205, 212. 111,62, 69, etc. Vide ônlém. l - I ’Ioâôloc, sagitundi-peritus, X11, 40. Karaôôuta flânent, diem paru-e, .X1, 81. X111, 100. XlV, 66. As! alia sensu, Kan-nim (dub. lect.), præpinguis,’ opu- venenum emittem, venenosus, I, 371. lentus, Pràœm. 63’. ’ - Xlll, 1,64, 168, unda absol. serpens, Katafléœ, perlustro, etiam de. terrestri I, 64. itinere, x1; 203. ’ ’Iôç, vim serpentum, Proœm. 71 : Karqcôkuz, unda fluidXÔÜI’I’ut, pas- herba vil-osa, V111, 181. sive sensu, X11, 222. Cfr. xévwln. ’Iooôaia, Juda, a Sibyllistis Judæis Katéôw, V, 4671, 469, 470.- mp3 landau, 111, 213, etc. et acer- Kaolin, XIV, 334. M. ( rime deploran cum gente sua , V, Kuumm,’ adj. unde xpfiuwra "urina: 149, etc. Cf. 712690501. ’ ’Ipepw’n (dub. lect. ), Jeremiel, archan- Kéxpomç«and, pro Kexpômot, XlV, Athenimses’, 64. 5 gelis annumeratus, 11, 215. XlV, 215. 56011.65 isthmus CorinLhi, V, 137, 215. Kelaôéw, insono, V, 200. Confer et X1, 186. I Kelâôana, sonitu, fragon V, 3H. qla»: , compelhtur et deplontur 0b Kelouvôç, unda 115114:11:11, epith. Phrygiœ, templum aliquando evertendum , V, [II, 4106. 53, sqq. 483,- sqq. Kskk, unda voc. Kart, V11, 103.’

408 INDEX chôç, Gallus, (111113 incola sive ac- Kpôvoç, Saturnus, Titanum frater;ejus cola, V. 43. magnum, 111, 110, sqq. szfiqmroc, fabulons, Il], 312. Kpôaranoc, glacies, XlV, 151, unde szôxpowoç, de morum, 111, 430. plut. xpûarana, Proœm. 34. V11, 11:90:11,, pro quo male 1.5961, apex, litera, 106. V, 21, et sape quinto et ultimis qua- Kroîopm pro âvaxréopm, V111, 407. tuor libris. Küaypœ (dub. lect.), urbs Europæ Répac, cornu, fig. de sancla Cruce, VIII, ignota, 111, 345. 245. Mia. xépuw , fig. de decem re- Kuavoxai-mç, de Hadriano, ob incanam gibus sive imperatoribus, 111, 397. ’ oœsariem, V, 49. 11590114101, librorum capita seu libri Kuavôxpœq, de Æthiopihus, XI, 68, ipsi, XI, 166. 289, unde ace. irreg. nuavôxpmov, Kim. pro flip, fatum, calamina fatalis, Xlll, 160. v, 227. [II, 131. 11630100517, 111, 706. KM»: , columna in judicio supremo sta- Künloç, unde p1. 3.610.111, 1V, 157. tuenda, V1I, 27.11, 241, 286. . Küpm, Cuma Asiœ, V, 307, sqq. 10660:, ramus, unde fig. filius, V, 50. Kunoîcmov seu Kumitt’wv, vestis albe: Cfr. 216v. Maurorum, V, 186. (Kleonârpa), Cleopatra Ægyptum pes- KCmptç, concubitus, Il , 139. V, . sumdabit, V, 18. X11, 22. Ejus fata r 429 et mors, X1, 246, sqq. 282, sqq. Küfipoç, insula sæpe in Sibyllinis deplo- KleMyagoc, 111, 204. Il, 259. rata, præsertim oh 1eme motus , 111, 10119.41 611962:91:64, regio hauban, onde 457, sq. 1V, 127, sq. et alibi passim. etiam gens barbare, V, 338. . (Kvpüô’nç), Cyriades tyrannus, cujus 10610:, urbs Europæ ignota (quæ for- fatal describuntur, X111, 89, sqq. lane antiquitus 105111.19), 111, 345. (Küpoç) , Cyrus prædictus Judæis libe- 19.11»! ’Aooôptoç, filins Assyriorum regum, rator, HI, 286, sqq. XI, 98. sqq. de Nabuchodonosoro, Il, 172. (vaaravrîvoç), Constantin; Magnus , Kvwaôm, onde wicoüvreç (dnb. lect. perobscure tamen. designuus loco in- pro xvmaôvflc), V111, 384. terpolato, VIII, 132, sqq. 11071096»), urbs oraculis clora, 111, 343.

Kômoc,V11, sinus, 55. gramium, " unde ’Ev 167.- Adîvoçlûa-rôç, prima brevi, X11, 75. XlV, 11:01; orpaufiç, X11, 273. --1i.g. spatium interius, I, 135. Amço’ztm seu Aatçaîzopat, V, 468. linum-71;, passim ac præcipue 111, 334, Aapno’zôec,235. madre ardentes - ignis infemi, . sqq. 191, sqq. Proœm. 82. 116911 , filin Sion , id est, Sion ipsa, 111, Aaoôixeux , Laodicea ad Lycum , sape 784. Cfr. 0v1aîmp. terra: motibus concussa, [II, 471. 1V, Kôpwfloç, multa nec semel passura, 111 , 106. V, 289. X11, 280. 487, sqq. 1V, 108. V, 213, sqq. V1], Acrtviôm pro Activez, X11, l. 60, sqq. Cfr. lcûpxîc. Ali-fa), dico, onde Man-ou, activo sensu Kopvo’rhç nolépoto, bellator egregius, pro Min, 111, 432. 111, 426. Agi-nm, linquo z interd. amitto vol careo, 1109091101: pro nopuçv’: (dab. lect.) , 111, cum aco. Il, 176. HI, 420. 439. Asmôç, unde miam lemoîc, auribus Kopuqnî, fastigium tecti, X1, 295. male apertis, 1, 361. Kopuço’w, cumula, supputatione inclu- Aeuxôç, unde 16W Âeuxo’v, nudum genu, do, V, 12. 1H, 617. 149x11 leoni,, imperium deal- Kpâtoc Wmlôv Auxinc, mons anus in batum, de senatu Romano, 111, 176. Lycia, 111, 439. Aqunrspôtpmvoc, Proœm. 48. Kpmfiptov, judicium seu judioandi facul- Awupéflpooç, Proœm. 47. tu, Proœm. 18. A1116; ml 10111.64, VIII, 175, et lape.

REBUM ET VERBORUM. 409 Awôoroloç, V, 491. sqq. Ejus intercessio, VIII, 358, sq. 11116:, humilia, pauper, V11, 89. 11, 312, sq. Aixpaiw pro hip), lambo, X111, 139. Mapcoi (dub. lect. ), Marsi , barbai-a A610: (idem qui 1’16; 91017, Hui: 6:00, gens, 111, 512. Vel simpliciter 176:, semel poetice Mao-oie), pro patafiolions, manduce, 111, "Enoç, V111 , 470) , Verbum divi- 329. num, Dei Filius, V1, 22, 26, 28. V11, Maaaayirai,.V, 116. XlV, 68, 176. 24, 68, sqq. 82, sqq. VIII, 264, sqq. Maorixrfip, Il, 345. 440, sqq. 447, sqq. De ranch Filii in- MeyaMuXavin, V111, 76. carnatiene, V1, 22, 26, 28. V11, 24, Meya’aaux’fiç , 1V, 1. 66, 70, 83 , sqq. V111, 220, 270, sqq. Meydlauxoc, 1V, 70, et sæpe. 451, sqq. 233, 329, 462, ne, sqq. MeyaÂfi-rœp, de Deo veto, 111, 733. .474, sqq. X11, 32, sq. 232. Vid. ’11]- Menin», unde pelowûeên, V, 348. aoiic et Xptarôg, Maroc, indanus,1V, 161. V111, 240. AoEoGoîmc (dub. lect.), X111, 169. Minou. V. 60.sqq. 170, un. Sœpe cum Auxeîai, insidiæ, V111, 153, Ægypto confunditur. v Aeepoxapfiç, V111, 404. Mappnpilo), V, 303. Auxoüpyo: (fals. lm). pro que 2&- Mepouôùc 16190:, regie ciron Mereen, nopvoc legendum, V, 305. X1, 65. Aupfimc (Mg, vir perniciosus, 111, 470. (Msoctaç), Menin a Judæis aspecta- 1401660) et Amôoîopm, cum ace. male tus, 111, 652, sqq. 766, sqq. V, 493, afficio, perde, Il, 103. X1, 84. sqq. Idem sæpe alias periphrastice. Ninon noppupc’n, vel absol. 161m, ami- Maté. cum infinitive sine art. X11, 12. ctus purpureus, 111, 389. XlV, 245. Méroxoç voniwey, legum arbiter, X11, Cfr. XI, 216, et X11, 38. 174. 111136510: pro Mnôtxôc, XI, 64. Mfiôoi, regnabunt peut Assyrien, 111, 160. V111, 7 . Sæpe cum Persis et Par- Mayixôç, unde 11.0.1116: âôuw, VIII, 56. this confunduntur in Sibyllinis. tH 111111117, absol. magia, VIII, 477. Mfiôopm, mediter, unda épie-are cum Mûyoi, Magi Christum venient adora- ace. 111, 301. turi,V111, 477. Cfr. lepaîç. Mnloo’çayia. V111, 493. Menin, vide P151. Mnloooâyoç (dub. lect.), V111, 493. Maïzena, urbs Cappadociæ , eodem quæ Muloçâyoç 6169, fera oves devenus, V, Cœsarea, Xlll, 93. 11. XI, 111. X11, l. ’flvôpec [talapoi- Muxapimc âvfip, pre paxoipioç, de Mea- ïot, de Roumain a lapa nutritis, X1, 4 sin, V, 413. Maxeôovin son Maxnôovin , erbis tem- Mnrpoxrôvoc, de Nerone, V111, 71. rum imperatura, 111, 161, 171, sqq. Mnrpolérm,303. de Roumanie, ’ 0b Neronis 1V, 88. V11, 108. VIII, 8. XI, 196, memeriam, V, 385. sqq. Vastabitur et subigelur a Rema- Mmpômonç, XI, 235. - nis, 111, 190. 1V, 102, sqq. Runus Mmpëov 0710;, diræ maternæ , de Ne belle cruentabitur ab Antichristo, V, roue, 1V, 121. 372. Mmpôvov 1.109, cor cædia avidum, V, Maxpaiœv, longa sæcula duraturus, Il, 170. I, 155. 333. Mùrôxpwroç, Il], 589. Me’wvn, de manna cælesti, V11, 149. Mw, pronom. expl. 1H, 735. Cfr. 01. Mavvoôômc, 11, 348. M1114), angelus , menues ad judicium Mapia, Virgo sanctissima, V111, 458, excitabit, Il, 215. quæ sæpius in Sibyllinis Hapfis’voç Moïpou, Parme tres sorores hominem cirai, l, 359. Il, 313, interdum ’Al- fats develventes, V, 214. A! in oing. xoüpn Vel ’Auxoüpn, VIIII 463. Ah Moîpa, fatum, sæpissime per omnes Angelo Gabriele salutatur , V111, 460, libros.

INDEX Molonôddub.410 ’ lect.), f Epirîamnis, XlV, Néo-num finap, dies reditus: fig. salu- 216. Cfr. ’Aflh’èoç. tis dies vol salin, V, 91, 518. Morin , camus , etiam de contiein piis, Nonpôc, I, 250. Nuxflfipepa, VIII, 203. Mailloowfla,V, 266. urbs Ciliciæ,V Xlll, 57. DE", vir jusüslimus, a diluvio scrutas, Muyôovia, urbs Asia: ignora, nisi Myrlea HI, 822, sqq. VII, 8, sqq. Ton ejus P111812 viciua, VII, 100. 611111343. historia narratur, I, 125, sqq. Si- Mundum pro nouée un, mugie, VIII, 34.9, bylla nocer, cum caque in am inclu- unda part. irreg. punônlvoç, Il, 9. ons, VIII, 826, sqq. Muxnopôç, VIII, 104. 1 V Môxnpa, IV, 114. Muxôuzvoç, vide pontât». v . 50006:, epith. volucris, Promu. 48. Mou-nioit», I, 171. , » ’ Seine, urbs Ægypti, V, 86. M310: pro"p.6).o:;, mola, onde fig. 0:05 261m, de ligno Crucis, VIII, 245. V, 256. v1, 2c. M694,pilot, urbs Lyciæ, VIII, mentis H. celebntn, . i 1V, 129, unda tem ipsa pupimouc vocatur, V, 108. Cfr. annone. 06:6», pal-agio, cum nec. IIl, 367. V, Mvptôsvw 56net, I, 224. 56: item cum a: et aco. I. 381. Hum», immo, Iv, 31. (’Oôfivaepc), Odenatus, Palmyr: rex Môle: ”Apnoc.vMartis agmen, XI, 187.x simul et pontifex, Xlll, 151, ex urbe X11, 159. Xlll, 148 z idem interdum Solis profoctuc, labenti imperio Ro- absoI. 11.6109 X11, 271. mano opitulnbitur, Xlll, 151, un. . Dolo non minus quam armis incru- cet, XIII, 152. Figurate describitur ut leo, Xlll, 164, ufq. XIV, 12, sqq. N°16: son Nnéç, onde vaôvôe , V, 150. Longa illi fats. promiltuntur, Xlll, De templa Dei Hierosolymilano (qued 170, sqq. Ad cujus amen finem sub- modo vaôç dicitur, modo 01116:, modo obscure respicilur,.XIV, 15, sqq. 317, régnez, modo 6:06 onoç) flaquons sqq. Ejusdem uxor Zenobia, tanquam in Sibyllinis menlio, ac primum de loti cousois, innuitur, XlV, 818, sq. veterî, Il], 214, 515, 665, 702,- etc. 01, pronomen, copula: instar, Alum- Deinde ac sæpius de nœntior’i, Il], drino more expletivnm, HI, 113, 181, 1 290, perque judaïcos pracipne libros, et saupe. Cfr. 1m. - . III, S 3, etV. Templum Dei novum mum, x11, 242..x1v’, 9.. . - in Ægypto construendum, V, 491, 013mm: xpfozmç, terra. judicio supremo sqq. 507. Nnèv en?) Iegendum, ubi destinatn, HI, 321. vulgo uüv, III, 715. r. . leoupniutôç, Il, 40. Néron ôpéœv, Proœm. 49. . Œxoçûôpoç, II, 258.. NéçOa, unde dat.véçeq, VIII, 102. 05:10;, [II, 485, 543. XI, 297. Napalm Norman sylva, ceflaminibns clan. 016051: 010;, solos secum, XII, 213. ubi victores selino, id est, apio coro- ’Olôoôô’mpu, de Alexandria,.XI, 219. nabanlnr, V, 45. i ”Oh1Ipo:, pernicies, III, 327, etc. Idem Neôxoouoc, de AIeandria, XI, 241. adj. pro bléepzoç, V, 198, unda nant. Neôtpmroc, XI, 282. , niôov aleflpov, XI, 35. (Népnw ) . Nero aspirine in Sibyllinis, ’Ohïapxéœ, brevi rogna defungor, XI], sed absque immine, memoratus: vid. 1&5. ’Avrixpwroç. ’Ohrnmlfn, V, 473. VII, 63. aneüç, fig. pro 004mo, I, 232. ’Olwôœ, in breve sive in uctum re- Nfiooæ, insulæ mari eniergentes, 1V, 60. digo, I, 322. N600: Albion!" fusons Æthiopis instar, ’01009eûm, V, 304. v ’0).oxozp1n6u et ’Oloxcpqrôœ, III. 565, Nopmàçde Xerxe,firmp, causidicus, XI, VIII,112. 179. . 579.

RERUM ET VER BOBUM. 41 li ’Oloôç, infelix, miser, onde 67.013, Il, Oûpozvôç, unda du.” oùpavôOsv, IV, 57, et 138 et 0100311904, II, 268. 00030160" 1:06, III, 256. Oûpavôc, ’Oloôqlpœv, II, 135. X11, 263. Idem nom. propr. Cælus, Saturni et Tita- fig. de puteo abyssi, VIII, 197. nnm puer, III, 111. ’OÀünma, certamina Olympien, diu 0090x760: «p6, V, 351. I, 267. A! 00- permansura, XlV, 300. pezvôesv 1:96, III, 256 : vid. 00900164. "01mg, cum neg. unda 001c 81mg, où- 0091131, vide ’Optfil. 15’0’ aux, etc. II, 275, 326, etc. . "00;: ôlsvôç, de Nerone, V, 29. XII, ’Onüptpôflvuoç, I, 104. XI, 108. XII, 81. -- de Commodo, X11, 264. Idem .160. in bonam partem, de 11050,11], 41. ”Op.6plp.o: 4110:, 1V, 174. "0100: «Young, V, 371. "Opïjpoç, obses, unda plur. 6011941, V, ’Oiwyavol, III, 387. 441. -- Idem nom. propr. Homems, ’Oùréhtrroç, I, 109. de quo multa præclara, HI, 419, sqq. XI, 163, sqq. "011.114, visus, aspectas, VI, 28. ’Ec 6mm, in speciem, Vll, 110. "Op.- Haineve’rupayfi ou 1010:, [II, 675, 714, pmm pro 00001001, de arboris au: planta: gemmis, VII, 38. umzvufip743. , iHansvfimc, flandrin), 7006630110; , fœderatus, V, 264. de Deo sape, VIII, 501, etc. lonôvupxpoç, affinis per nuptias, I, flâneuses ivôpac, V, 74. - Hâyxlauaroç, V, 90. c09.61.1*I!.’,0vôo:, concors, V, 238. Ilaîçfizoîi , de Verbo Dei filio, VIII , cOpsrrépgimv,290. finitimus, . XlV, 337. 440 : cfr. 14610:. 1011.6’npoç, ejusdèm prelii vol honoris, Hallâôtov , [lumen Rama tutelare, VIII, II, 104. 43. 11111128101. 869.01, de Rome pala- Dpôçwvoç, uuius lingues, Ill, 99. tinis ædibus, XII, 226. ’Opnpfi, oracnlum, V, 215. XI, 323. (Ilüpwpa), Palmyra, quæ periphr. urbs ’OEüo’rona paonnpitm, dura Vel acerba Solis, Xlll, 151 : cfr. I’Oôfivafloc. nnimo volumus, nempe 0b commissum Hippopoç, V, 65. ’ v scelus, V, 363. 1101114100005 V, 140. ’qui], cavilas oculi, [II, 420. Hammam, VII, 138. ’Opuoôâmç pro àpetôérnç, montivagus, 116413151010; VIII, 54.’ V, 43. Hépnlousoç, V, 260. - l ’Ôpn’g). sive 00914171, unus ex angelis, Hein-nom, de Babylone, V, 435. - mortuos ad judicium excitabit, II, Hainçuloç, ad omnes gentes patinons , 215. Idem portas Orci .confringet, Il, III, 411. V, 450.1!em ad Pamphylism, 230. III, 169. V, 339: quo sensu sæpius ”0p0c sive Oôpoç, mons, onde fig. 06- 11000611101, dubiastamen lect. peau év "0001;, de Babylonis pala- Havdîoroç, plane delelus, HI, 393, 404. tiis vel horlis, V, 436. [Initio-roc, VII, 154. ’Opcpavzxôç pro ôpçavoç, Il, 76, 271, Havâpto’roç, de Hadriano, V, 48, 49. 272. Havaixeloç, similis omnino, cum gen. ’Oméxwo: 056:, de idole fictili, V, X11, 30. ,HavéEoXoç, V, 49. 061mo; hip, XII, 22.1. natation-K04, de Deo, V, 351. I, 152. Oûlôpevoc Gabon-0;, XI, 171. XlV, 136, Il, 177. 194. Havenânmç. de Deo, Proœm. 4. 059494. 11011607017, Un Chaldææ, Hebrææi IIo’wôem (dub. lect. ) , urbs Europœ gentis origo, III, 218. Vid. Kmpâpwa. ignota , nisi Iegendum sit Havômla : Oüpawîônè, de Deo vero, VI, 12. ’ vid. IIowoneüç. I Oûpwwfiv, de Deo vero, V, 76: de Ju- Havôldwroc, III, 347. - dæis, V, 248. Havaneôc, urbs Phocidis prope Delphes,

412 INDEX que se Sibylla conferet, XI, 315. Cfr. 11111011699101: 956c, VIII , 501. 116.1105101. [110101521119 fidelium occisor, Il, 203. 110194621004, de butoram sede, Preœm. 1110101109011; (tertia brevi), pro que for- 86. - de Paradise terrestri, l, 24 , asse legendam 11101011900115 fidelium 26, 30. occisor, VIII, 187. 1101905v1116c , virgineœ vitæ addictas, 11, 11101150010001 691110. , X111 , 28. XlV, 48. 348. 1101905310; 1117M, de sancta Virgine Ma- 111190101110, meditor, cum 000.1, 6. ria, VIII, 270, 358. I, 359.11, 313. 111611109 mendax, falsus, ande pl. neut. Item de virgineo Christi corpore, VIII, 11101110 , III , 228.111, 68 : 811115141111- 291. Item fig. de Roma, [II, 357 (cfr. vov, errorem, III, 548. 0071111119 et 110’913). Inter astre vero , mammaire: 10.101, VIII, 71. sidus Virginis, V, 520." 11101111116991.1905 de laticlavio, VIII, 73. 11019601, sæpe cum Persis confusi, V, 111117019 faix, 221. 146, etc. XI, 161, etc. 11090111: 101101, 1111551101, Spiritas sanctus, Proœm. 5. 1V, 124. V1, 7.VII, 67, 69. Interdam cum Filio 1111900141119 XlV, 45. confusus errore Judaico, ut Proœm. 1101900111114, XlV, 33. leo. supra cit. De divine consilio, Il], 116.1019111, urbs Lyciæ, encule clora Apol- 701. De divina inspiratione, 1V, 46, linis, lII, 441. 1V, 112. 187. De anima humons, Proœm. 78. Haxüvm, unde nexuvope’vn, gela astricta, 1100610, cupio, dilîgo, unda nanofinpévoç, V11, 106. dilectus, V, 260, 261, 396, 426. VIII, [101164, ande saperl. 1102x1010: , XlV, 429. 150. 110013, dilectio, volaptas, I, 264. De Dei 1101110101, Minoris Asiæ populi cum Col- voluntate (dab. lect. ), V, 322. chis belle confligent, XlV, 153. 11000:, cupiditas, desiderium, unde 116- 111-:v0011éov, bonifions, XlV, 304. 6011 6175111 vel 515w aï; un vel 21’; r1 11511119611901 pro 11121111901, III, 245. vel E111 un, V, 488. Il, 112. 1V, 33. IIevrâxpovoç, de Phœnice quintam re- IIo1x1161mnç, 111, 217. X11, 257. deunte, VIII, 139. 11011111oc, mente instabilis, I, 6. 11691111110111.1211, unde «59111141001001 pro 1re- 1101110111110, fig. procure , [II, 642. 91-1110’1001, cum aco. I, 245. 1101111111 , fig. castes civilatis, XlV, 342. [189111106105 1V, 129. 110151.16x10vec 1110:, de tuba, V, 252. 118911110109 XlV, 210. 11011110900; et [110111109009 III, 475. 111291550165 I, 215, 233. Xlll, 140. 11:911raîaqro1ov , V, 209. 11010011114104, V, 461. 115911:1-â0010-o1, vide 11591111111111.1111. 1101110101115 Aïyumoç, IV, 72’. 11591991300011.111 pro 6111099. Il, 105. 11010661960190ç, HI, 520. 11:91991111’10 pro 6111099111110, X111, 30. 11010051901105 V, 95. ":9196011011, unda 11191913001 6111017111], ne- Do1aôe190’1:, multis horrens jagis seu cessitas undique urgeas, X111, 97. collibus, Xlll, 39. Ilé9vo1 (dab. Iect. au potins ’Ié9v011), 11011589000; 101101, terra sanguinis rote Hiberniæ populi, XlV, 175. perfusa, III, 322. Hé9001,APersæ veteres, III, 159 et pas- 1101656901; 121161111011 600100151111, servitus sim. Novi Perses, V11, 40, sqq. X11, sub multis regibus, XlV, 310. 2771, sqq. Xlll, l3, 33 et passim. Cfr. 110165070; , gravi juge sabditus, X111, 94. 111m]111119001. âeâvaroç, de baptisme, VIII, 315,A IIo1ufi1aroç, ande per melapl. 110111- unda 015031101 11.711115, de Apestolis, VIII, 1310111 1m15, V, 217. 247. proal 11.111011, in Paradiso, Il, 110101100109 XlV, 332. 319. 1101009éppuw, ferax, fertilis, VIII, 30. 117111.01, malum : interd. causa mali, ut 1101609nv0ç, VIII, 239. de Rem, V, 230. 1101611111110: 01611901, 111, 29?.

RERUM ET VERBORUM. M3 Ilo).üxpavo;, multiceps, de republicl quo se Sibylla confirai, X1, 315. -- Romano, 111, 176. de Memphidis oraculo, V, 181. Holupnlfic leu Holuuunlfi: , oviblu 1167m guipon, porta seilicet fortu- abundanl, X11, 279. mtæ reginnil, [II, 769. - ’Atôao, 11011590990; «6710:, cælum constella- II, 229. VIII. 226. H611] (œfiz, tum, HI, 83. Il, 150. Holwâpuv, locuplen, Il, 343. 1159, de damnatorum supplicie, Proœm. 11010361100909 Il, l. 43. Il, 292, etc. [lem de igue proba- nolontpfiç, 1H, 416. XI, l. torio, Il, 253, qq.VlII, 411, Iq. numerum: Bpumvoi, X11, 180. Item npeflissime de igue purgatorio, Ilovtonopiœ, Il, 210. VIL 157. Ilovronôpoç GÀcOpoç , pernicies mari noçai, rogns, VIII, 495 : interdum pro ndvecn,111, 452. 1:69, ignis, V11, 34. Ilomôcîov pro noaeweîov , Neptuni tem- llôpapoç, Cilicim fluvius, 1V, 97. Xlll, plum, 111, 406, sicut Ilomôôv pro 57, 133. IloceuBôv, V, 156. Hupiuuoroc, XlV, 208. Ilorapôç, flumen igneum par quod ho- 111190111016]; , I, 12. mines judicandi tnjicientur, Il, 204, nupoi, froments, XlV, 275. 253, 296. vaoçsm; (un potins mptç:fifiç?), Iloæôv MG, Il], 745. VIII, 435. 119206611901, presbyteri, Il, 265, et adj. nupaôc, de igne navibut viam mon- Il, 265. luta quos dinooni collo- stranle, V11, 100. Item de igue VeseVi cautur : vid. ôtfixovnç. mentis, 1V. 131. Item de fulmine seu Hpntacw (inus. pro- «péan-o) ), unda fulgure, VIII, 432. «pnÉEaa’av (vol. lect.), Il, 346. 115w, operculum une Noemi. I, 214, flpnvnôôv, V, 398. 233. Semel pro Râpe seu «016v, po- [honte-w ( fols. loci.) 1X, 288. culum, V1, 25. npopâvnov , prodicüo, HI, 227. nominnm, Il, 208. Ilpocyivopau, sensu arcano, Præf. Anon. minime, l, 249. png. 12, lin. 7. Hpôaxlma, animi propensio, VIII, 298. llpôcxoupa, cama scandali, VIII, 246. cP0414714 pro popotier, V, 242. 119061001113, I. 27. Tanit), nous ex ansam moi-luce ad 11900010146), insulta, cum du. 111, 272. judicium excitabil, Il, 215. 11909594611909 prunus, I, 55. 1Pi44 seu Tain. Titanihus recoucilinndis Hpoçe’pwtoç , præstanlissimus, III, 113. opem du, III. 122. Junonem gi- Hpoçfiæm, de propbeiis Judnorum, 111, gnit, [II, 136, et Jovem Jovisque fra- 582, etc. Falsi propheœ, Il, 165, sq. tres, Ill, 138. ln Phrygiam aufugit, V11, 182, sqq. V, 130.Posteri ejus Phryges, 111,402. "9091-111: 11.370.010 6:05, Sibylla de se et Romani, VIII, 45. ipse, Il], 817. Twôç, unda pl. pwoî, VII, 134. Hpoçpove’œç, adv. I, 208, 256. Tic: seu gPuôv, priore mle producta, llpoxoipwlia, V, 330. XlV, 218. Hpoxoal ’lopôûvou, V1, 4. V11, 67. .Pôôoç, Rhodus insula, multis mnlil 119670314 nâvtow 956;, V, 276, 498. dutinata, 111, 444, sqq. IV, 101. V11, (HtoÀepaîoL), eorum fan, XI, 226, sqq. 1, sqq. VIII, 160. Alicubi cum Te- 230, sqq. 243, sqq. Septimus eorum, nedo confusa, [II, 486. Il], 192, sq. 608, Il], 314, qu. Ul- 1Pû1m, unda Écran *P(ôy.n (mon, 111, timn Cleopalra, XI, 246, sqq. 282, 364. VIII, 165. sqq. Cfr. et XlV, 199, sqq. T661: émanai, I, 315. Utolitflpa Kaioapoz, vid. Kaîaap. Tomé; XOovîn, XlV, 130. lIroÀinopOoc. vid noMnopOoç. Taïga: (pro qua sape ’IraMn val ’Ira- flood»), urbs fatidica, Delphi videlieet, Il; fi), multis probril et criminibua

414 INDEX exagitatur a Sihynisn passim per Zxüônûov «011511.00, VIL 58. XI, 185. omnes libros, sed prœseriim libris 111, 2161511110: «alium: , XlV, 336. zinguât», cum ace. III, 443. S 3, et V, et VIII, s 1. ; 208011111: (dub. 10cl. 1111.1311) 2010111- rIÇP), vid. 267109.01. - : 211641160, Dei cognomen, l, 404, 316. 1201011.ch ), de cujus imperio mira quæ- dam judaïca ambitions jactantur,. HI, XdpopvoçII, 240. (pro quo male, XII, Avxo’ûpyoç), 132. 1 167, sqq. XI, 80 et 87, sqq. Naôç . ponus Ephesi, V, 305. . . . Eolopdwwç, III, 214, pro quo alter-a 2mm), nous ex angelis mortuos adju- surgit ædes, HI, 290, sqq. de qua dicium excitabit, II, 215. muita in Sibyllinis : vid. vuôç. Sapôôvoov petônpa, I, 182. Eôlupos,’de Judæis sive Hierosolpniuv Zatavpüm (fais. lect.), vid. larmoies. nis, IV, 126, unde fi, XOÂUpÏflÇ (dol). Empimm, XI, 84, 188. lect.), Judæa, VI, 21. 21560:; unde caïn; EX!!! pro 05661:1», VII, Enépm filou, norma vitæ, III, 45. Xtaupôç, sans-As Crus: , cujus laudatio, Eeôéopara,92. VIII, III, 57. 550. 4 V1, 26, sqq. 244, sqq. 2560101104, VIL 74. Emilia. apion, sages, V,.274. - spica Zeôaçauoaüvn, VII, 73. nardi seu valerîana Celtica, eodem Eeôaomvoi, cives Sebastæ seu Samariæ, quæ porcin P VII, 105. Ençâkua oùpûvwv, de astris, I, 218. 231°, interdum pro qui, V, 394, 396. 2101x311 rà néo-p.00, VIII, 337. II, 206. III, 63. . Il], 80. Sapins;VIII, IÀGÛG’OVTGL, 152. V, .456. , 2161.01, Apostoli, I, 385. Euclemv, de Neptuno, HI, 405. - de 21.-61mg unda 2107111 yéwa, de Gehenna Vert) Deo, I, 187. II, 16. inferorum, 1V, 185. 85’111; 1:09:54, ardor flammæ, Proœm. XuÂÉw idem quad 01.1Mo), Proœm. 62. Eûpfioukoç si) m1194, de Verbo æterno, EEÀnvaÎov. (ubi codd. male, Ewmvaîot), Seleucenses ad Tigrim, XIII. 56. Urbs Zvuua’tpmm,VIII, XlV,441. 204.. - eorum81. Eelnvaîm fion),, Lunes deæ Zupnaûe’ov-rsc, commiserantes, XI, 58. sacra, Xlll, 96. ansam, assequor, cum du. Præf. (Esltvoüç ), urbs Ciliciæ, ubi Trujanus Anon. pag. 20,1in. 12. diem obiit, a selino. sive apio sic dic- Xupçpéloum, communia), I, 305. Xuvaipeazç, frugum cqllectio, mais, Il, Es’pamc,ta: vid. cujus templum Nanar]. evertetur, lV, a 486, sqq. Eupia165. seu Zupin, . interdum. cum Assyril - 21116:, templum, etiam veri bai, In, confusa, VIL 64, et cum Phœnice, 266, 281, ses. , . IV, 125.lIn Sibyll. memorata passim. 216117110: ipsa se hoc sue nomine vocal, 269119.: pro aôpzyE, VIII, 116. méfions), concurro, confligo, neutre Euroôotém,III, 814. alere frumento, IV, XI, 22. 27. . sensu, VIII,.340. Il, 201. Enrousrpéw, alere frumento demenso, Eçalpénmu, globi cœlestes, Il], 88. ’ Xlll, 48. ’ .’ XIII, 69. » 216v, Sion seu Jerusalem, VIII, 324, etc. 29111361. Tpôfiata, X11, 106. . cujus cives-Eôlvuot, IV, 115e! .126. 211611.11 nerpûv, III, 607. Mulla de illa in Sibyllinis. Zen-69, de Deo servaœre, VIII, 216, Infini-w, fulgure seu fulmine tango, 250.111,35. I, 73,152, 167. XlV, 38. Exohôç, de Giganübus, I, 124.-Ide Massagelis, XIV, 175. ’ Tâp-rapoç et in pl. Tâpmpafinfima mun- 21.61.0115: , spinæ, vepres, Proœm. 25: di fundamenta, l, 10, 119 : item,uhi L’urôpawu, nox obscurs, V, 479. soutes puuiuntur, Il, 303. 1V, 185.

RERUM ET VERBORUM. 445 Taüpm, Tluridis incolæ, V, 132. T796xopoç,deifluvio, XIV, 144. une», onde mp1 11171611011011, incen- 1101116; (dub. lect. ), nepos, XI, 48, onde » mm, V, 398. - 01011101, postai, III, B99. XI, 56, 100. Tlusvoç Osoü, de templa Hier. V, 491. "noms: 11411101011, clangor saris seu tu- T5060: (fais. lent. ), iule enim Rhodo ba, III, 487. (111610110: . 01110:, de area N0emi, Il], Timptq. conflua, (dub. lect.), Il], urbs Ægypti,488. V,- 824. 194. vaoç, de Judæorum hymnis. III, 246, Ts’pac, onde pi. ripa, V11, 24. 295. 306, 489. V, 53, 289. Tspmxlpwvoc, de Deo, V, 62. frmlpoloc 0113034, pudor egregius, 1,90. Tsrpsïpoîuparo: 145611. III, 24. Tnspnvopéw, XlV, 176. Terpacfinasoçesôc, I, 141. .Tnspx1oviu, submergo, IV, 129. 4 - 15106:. Tellus, rerum mter, seu fig. Tnipxmmç 1101211010 , fenus 1311i, id tem, III, 22. est, quad hello acquiritur, 1V. 148. 114111301110; 1 enim-roc (ubi male olim Tnsparaxôm, luxurio, abundo, l, 298. onhôcvôc), mon lents, XlV, 104. Tmpçfoùoç, I, 105. Xlll, 31, 37. Mathieu âpxû, de florente Romæ im- T116600101 pro 300101, XH, 180. perio, VIII, 113. Tnoxelpwç, XII, 130. 111041.11, 01191311, terra fernrum linis, III, 111110115an 10500:, XIII, 158. 469. T1]:111&.pnvov 690c, IV, 78. T1râv, in gen. Tua-No: seu sæpius T1- nmépmoç, absol. de Deo, v, 301. 1 rfivoç, Titan, unus e 301111111 fratri- Tilthouoç , .111. sylvis comme , de bus, III, 110,121, etc. Titanum et monte, VIII, 16. Snturni et Saturnidamm historia nar- T1141va 9.601, 347. 11, 310. ratur, III, I10, sqq. T1111rv1oç, X11, 41, 45. XlV, 219. Totosdm: (dub. lect.), Xlll, 169. "mastoc, absol. de Deo, I, 200 et sape. To50661oç, XI, 209. 11114101111709 de urbe in alto monte situ, (Tpatav6c), Rome imperator, V, 41, XlV, 217. sqq. X11, 147, sqq.: alius longe post 71111151111101 Bouvüw, VIII, 234. illum (Decius Trajanus), XIII, 81, sqq. 11901015501, de avibus, Proœm. 47. To111; ipEoum, Ide Antoninis’, V, 51. Man, avis ignotæ nomen, XlV, 260. T916011101, gens Europæ barbon, XII, (lev-10101011 116011.00, VIII. 408. VIII,70. -- A110 mais 65.1 ex Æthiopia * ad- 4,0204, 0nde par meupl. pat, Promu. 18, 30.111, 191. 1, 348. 1 T9111",vecta, urbs Thessaliæ, V. 603. XlV, 217. . 0091101114, II, 284. T9101101m’1910-coc, VIII, 164. 001911011164, Il, 284. III, 225. Tpopôç, nutrix , XIII, 43. - interdum Ôlpécôwç, III, 401. alumna, V, 70. «pas»... onde 9060.5110: 61101111011 , vinois T9010: 111591on ,11, 296. Tpoxôc &Eo- neeessitatem,XIII. 97. i 110;, de axe cæli, Il. 87. B1010: spo- 001m , unda passim sensu 9006-1011, Il], 164, fig. vim rota est, Il, 87. 400. 0011101101, mortui,VIII, 121,31 Tpoïn (alias ”l11ov) , ubi bellum Troja- 410101311001: 61110111 bôpâ’w , occisores num, III, 414,’sqq. X, 122, sqq. ab I hominum sanctorum, Il, 263. Homero celebratum, III, 423, sqq. 1n- 0010-1: tv «015’111,» , V, 378. de prlnèv &ppu, currus Trojnnm, (Nopal 61110961110114, II, 9. fig. de Romani imperii sede, VIII, 154. (D1160), de amure Dei ergs homines, III, Tünwov pro réparons», VII, 54. 711. I, 72. - de hominum amore TUNoSlô’f’K, de picturs formas rerum ex- ergs Deum, VIII, 483. 0111111101101 , Philippi , numi a rege Phi- primente, Il], 589. i lippo dicti, Præf. Anonym. pag. 6. 011111116110111, Arabiæ, vid. Béa-001.

416 I INDEX (bùoflplnnwv 67m , mania ad ignem Xanpôrspoc pro xsipuw, .1, 120. Upo’oc, similis vel desertus, VIII, 223. Ocloxotpavln,alendum, amer V, mgnandi, 394. XlV, - a4. Xépa-oc âpoupa, Il, 11,vel absol. lép- Qckonôpçvpoç, purpura: seu regni cn- aoç, terra, III, 93. * pidus, Xlll, 21. Ispouôip, in sing. neutro, 1H, 1. ÔÂOYÉOVGG (dub. lect. au potins plo- ansûw , de elementis segregatis, VIII, yôeaaaP), III, 72. -206. III, 81. - de Rama vidua fada, (houdan , Phœnice provincia , Il] , 168, etc. Interdum cum Syria con- 11’191) seu râpa, vidua, fig. de Rhodo, fusa , interdum etiam cum Judœa, V11,X11, 3 - de Rama, 227. V, 168. i--de r x11, 102, 105, etc. A malien orbi imperatura , vid’. me (bahut seu d’ami, Phœniœs incola, il], et OnÀurépn. 597, etc. -- Phœnix avis, VIII, 139. Inpoaûvn, XI], 201. Qôproç, de navis ancre, VIII, 348. linapoç, capella, cum media producu, üoproçopém, de malien prægnante , Il, Il] , 141. ntôavôç, III, 356. VIII, 50’. imam» seu (maïzena, de consulentibus Xvoîac, pulvis, cinis, VIII, 15. 190.oracnlum, XlV, 213,’ 301. Xoîxôç, e terra fœtus, VIH, 446. (Maison) , unde 0161m EçpaEav, os ob- 1610:, de ira Dei, Xlll, 108 et passim; turaverunt, VIII, 420. . etiam (dub. lect.), V, 322; etiam ab- épevoflâôoc 16611, VIII , 115. sol. V, 3’12. 1,911191, prima diluvio emerget, V11, l2, Xôvôpoç Àwo’wou, V11, 77. sqq. I, 196, sqq. Idololatriæ repertrix, Xopsîm.a’wtpmv, VIII, 232. VII, 13, etc. Sœpe ideo Sibylla diris Xopnyvmîp, V11, 90. exagilata, III, 514, etc. lopôç fiança»: , VIII, 451. I, 140. impius, unde «1mm xeôva çup. VII, 47. Xpew-rôç pro .Xptm’ôç, VIII, 216, 235: 069:0, unde Qu’pôpsvot «olim: «9è; oni- vid. ’lncoüc. roôç (id est, «çà: Mfilouç, III, 585. Xpncpnyôpoç, de Sibylla, IV, 4. (buccin: nôlsnov, bellum spiro, V, 29. Xpncwzi, de ipsis oraculis Sibyllinis, (dimxuMônç), Phocylides pneu, cujus multi versus, Il, 56 - 148, et alii 191147129564, XI, 317, 321. passim, Il, 54, sq. III, 235, 594, (Xpwmvoiv, ), 53.Christi-ni nonsemel . indi- 630, 642, etc. cati, subobscure quidem, 1V, 24, sqq.; Quin-7195:, luminaria, aura. VIII, 341. apertf vero, V111, .484, sqq. l, 383, Il, 186, 200.111, 88.-- Fig. lux imi- sqq- mis sensibus allucens, VIII, 230. Xpwrôç seu Ipse-16:, V111, 216, 225, (Dm-situ), baptizo, sacris linge fonti- et cfr. ’Incoîoç. bus, VIII, 271, 247. l, 339. 19901351: «610c, de cælo, tanquam divina sede, Proœm. 63. Xpucôepovoç, de Babylone, V, 433. Imam, v, 439.111, 218, sq. 227. Xpuconéôûoç, de Babylone, V, 433. Xaùxoxopocn’gç, X11, 297. lamée) êv mpi , flammis concoquo seu Ida: Tapra’psov, VIII, 241. consuma, V, 84. VIII, 412. 11, 213. Kim; , de gralia divina , 1V, 4U et 188. III, 87. - de rague divine, VIII, 195. Taxi- Xévvunt, unde zucânsvoç, passive sensu mv lyvmç h lapirsamv, banc, Deus, pro lambic, V, 319. in gratin habuisti, V, 329. Xôpoc Mévaroç, de Paradiso, l, 51. Xâpsapa, II, 54. Xâplw, III, 341. V, 309. VIII, 469. - Kim"): III, 619. l , I W041»! gemmai, VIII, 499. Xaponôç, unda laponoîo huions III, Wnçitonm, passive sensu, X111 , 41. 223. Wuxo-rpoçlœ, Proœm. 46. Xsipaëëoç nommai», Xlll, 55. Wuxotpôço: ysvsrfip, de Deo, V, 499.

RERUM ET VERBORUM. 417 . ’n a. si. (dab. lect.), 111, 93. ’ûpe’w, euro, unde épia-ovo: (dub. mm, parturio : fig. cupio , unde lect.), v, 395. [LÉan 66m, V, 513. iOpovôno; dunipeç, Xlll, 72. hm, adv. I, 2o, 1:3. ’Opiœv, sidus Orionis, V, 519, 523. ’Duavôç, de veto Oceano, V, 26, 200. ’Dpüœ, ulula, miserabiliter defleo, cum -- de mari quovis, V, 471, 471, 529. ace. VIII, 240. 1, 315. Il, 198. iûç, sequente «rap, ut à); mîpoc fis: ’Dxüuopoc, X1, 191. XlV, 10. 1:59, Il], 294. Idem Îcum subj. Il], ’Qxôrn: (secunda male producta), XlV, 130, I, 25. Cnm cor. infin. V. 15. 127. ’OMvn, unde ace. pl. (Mm: amok, ul- "Dg in un! du, sic tamen, Il], 393. tima brevi, Il], 591.VIII, 251. *Ocaôrmc, divise scriptum in à); 6’ «.5- ’Opoôôpoç flip, XI, 215. rwc, il]. 142. ’Ovlolsas, unda aor. ùvfiaucflat, Il, 44. "Dan, cum infinit. V. 412, 474. Item ’Opa, pan diei, 1V, 56. -- de tempo- cum imperat. in d’un lslixflw, Il], rum vicibus, XII, 289. 828.

SUPPLEMENTUM BIBLIOGRAPHIÆ SIBYLLINÆ,

INITIO FACTO AB ÉDITION]? NOSTRA PRIOBE. M..- 1841. SIBYLLINORUM ORACULOBUM editio quarta græco-Iatina, cur. C. Au» mais :voluminîs prioris pars prior continens octo primos libros, Paris, 1841, 8°.-Conter annos 1853 et 1856. ’ 1844. F11. Venvonsr : De carminibus Sibyllinis apud sanctus Patres disceptatio ad emerendum doctoris graduai, Paris. 1844, 8°. - Dissertalio ad theologicum sensum haud sane contemnenda, nec philologicæ erudilionis expers. 1846. Les Sibylles, peinture murale de la cathédrale d’Amiens, Amiens, 1846, 8°. -- Accurata disquisitio cum eximiis iconibus octo Sibyllarnm , de quibus nos in Append. ad Exc. 1V. 1847. les. Henr. FBIEDLIEB : De codd. [Sibyll. mscriptis commentatio, Vratisl. 1847, 8°. - Præmissa fuit hæc dissertatiuncula editioni Sibyllinorum quam vir doctus meditabatur : confer ann. 1852. 1852. Sl’BYLLINORUM ORACULORUM edilio nova græca cum interpretatione metrica germanica, cutis los. lieur. FRIEDLIEB, Lips. 1852, 8°. - De hac nos aliquid in lntroductione nostra ad Sibyllina. 1853. Bic. Vacuum! : De oraculis Sibyllinis dissertatio, supplementum editionis a Friedliebîo exhibitæ, Lips. 1853, 8°. - Non tain supplementum est Friedliebiani operis quam dissertatio philologica, præsertim vero metrica et lexicographica, de Sibyllinis carminibus, multa ex parte commendabilis, ad quam non semel respeximus in nostro Exc. VII. AIia. ejusdem aucto-

1853. risSIBYLLINORUM opuscula editionis quartas infra græcodatinæ, recurrent. cur. C. ALBXANDRB, vo-V luminis prioris pars altera (quæ et in quibusdam en. secundi vol. pars prior), continens libros ultimos,XI-XIV, et curas posteriores, Paris. 1853, 8°. - Couler ann. 1841 et 1856. 1854. Rio. VOLKMANN : Specimen novæ Sibyllinorum editionis, nuncupatum viro illustrissimo Hasselbachio munere cedenti, Lips. 1854. 8°. -In hoc opus- culo Sibyllinus liber primas post nostram editionem retractalus est , nullis novis codicibus adhibitis, nec semper, ut nabis quidem videtur, satis fellci , diligenti tamen et Iaudabili cura. 1854. C. Lud. STBUVE: Oracula Sibyllina emendata e schedis ineditis C. L. 81.111110, inter collectant-.21 postluna ejus viri, edita a fratris filio lac. Theod. Struve, Lips. 1854, 8°. -- Ibi, vol. I, pag. 106, sqq. post dissertationem supra me. moratam ad mm. 1817, adduntur ad Sibyllinum textum emendandum con- jecturæ patrui, viri doctissimi , qui videtur de Sibyllinis edendis cogitasse, sagacissimæ omnes ac pleræque optimæ. 1856. SIBYLLINORUM editionis quartæ græco-latinæ, cor. C. ALEXANDBB, volumen alterum, seu pars ultima continens Excursus et Indices, Paris. 1856, 8°, -- Confer annos 1841 et 1853. 1856.’ Excursus ad Sibyllina, seu de Sibyllis earumque vel tanquam earum car. minibus, profanis, judaïcis christianisve, Dissertationes VII, insertis græce

SUPPLEMENTUM. 419 et latine commentarioque auctis Sibyllinum gentilium Iragmentis quæ supersunt, curante C. ALEXANDBB, Paris. 1856, 8°. - Ipsi sont editionis prius memorntæ Excursus septem, seorsum a reliquo opere prostantes. 1856. Ueber des Phokylideische Gedicht ein Beitrag zur hellenistiscben Littera- tur, von Jacob BBnNAYs, Berol. 1856, 4a. --- Docta et diligens elucubratio, nisi sæpius ad judaïcum sensum atqne inde ad paradoxa vergens, in qua de Phocylideo fragmento libri Il per duo 1ere folia excurritur, pag. xvm, sq. 1857. Die, Judische Apokalyptik in ihrer geschichtlichen Entwickelung, von Dr A. limonant», lena, 1857, 8°. - Opus egregium, cujus pars secunda, pag. 51-90, tota de Sibyllinis judaïcis agit. 1857. Les Sibylles et les livres Sibyllins, thèse pour le doctorat. en Théologie, par M. l’abbé LBCANU, Paris, 1857, 8°. -- l-Iæc thesis non programma tantum, sed liber est eruditus in quo tous de Sibyllis ac de Sibyllinis malteries diligenter exponitur : mihi quidem pergrate, quad videam ductum virum, qui Excursus meus nondum sibi innotuisse testatur, Disserl. pag. 90, quique ideo opinioues plerasque meas nonnisi ex annotatiunculis pet prius volts-A men sparsis cognoscere poluerat, ad ces sæpe accessisse. 1858. Abhandlung über Entstehung, lnhalt and Werth der Sibyllischen Bücber, von Heinrich EWALD, Gôtting. 1858, 4o. - Extracta, ut fert titulus, dissertatio ex 10m0 VIII Regiæ Societatis Scientiarum Gëttingensis. Multa de illo opere in nostra hujus voluminis Præfntione. 1858. De libris Sibyllinis egregiæ commentationes viri docti Aug. anrznn in epimenidc literaria cui titulus : u Revue Germanique u, octobr. 1858. 1859. De œnigmute in areanum Dei nomen a Sibylla prolato (lib. I, 137, sqq.) dissertationes viri docti V. Il. Sec-u, in epimenide cui titulus: u Annales u de Philosophie chrétienne n , oct. 1859. 1859. De editione nostra Sibyllinorum disquisitio critica, in epimenide, cui titulus « Philologus n , vol. XV, pag. 317, sqq., auctore Bic. Voulant. 1860. Les Apologistes chrétiens au second siècle, par M. l’abbé Fanon, profes- seur à la Faculté de Théologie, Par. 1860, 8°. - Doctissimi hujus operis lectiones XIV et KV peculiariter de Sibyllinis agunt. 1861. De Sibyllinorum carminum in suas partes distributione ampla doctaque elucubratio viri clari En. REUSS, in epimenide cui tilulus a Revue pro- utestante», Argentor. april. et mai, 1861, 8°. -- Auctoris sententiæ sæpius, uti reor, cum meis convenirent, nisi, quod ipse me monuit, Excur- sus meos ignorasset. 1861. Lectiones Sibyllinæ : scripsit Ricardus VOLcusmv, Pyricii Pomeranorum (P771142), 1861 , 4°. --0pus conjecturis mixtum laudabilibus auctoris docti , diligentis et erga Sibyllinam literaturam jampridem bene animati : cfr. annos 1853, 1854 et 1859. 1869. SIBYLLINORUM ORACULORUM editio quinla græco-latina, ex priore (annorum 1841, 1853, 1856) ampliore contracta, passim tamen aucta , multisque lacis retractata, curante C. Amnnone.