sobota | 26 października 2013 | nr 126 (LXVIII) | cena: 11 kč Pismo wychodzi we wtorki, czwartki i soboty. www.glosludu.cz

Niełatwe stosunki Z wizytą Promocja przez młodych państw w muzeum kolejowym osobistości | s. 5 | s. 6 | s. 7

ZDARZYŁO SIĘ Nasz prezes wśród noblistów TRWAJĄ WYBORY Wczoraj o godz. 14.00 rozpoczęły się przedwczesne wybory do Izby Po- W środę w Warszawie zakończył się 13. Światowy Szczyt Laureatów Pokojowej Nagrody Nobla. Jednym z głównych gości spotkania selskiej Parlamentu Republiki Cze- był duchowy przywódca Tybetu – Dalajlama XIV. Specjalne wyróżnienie odebrała też amerykańska aktorka Sharon Stone. skiej. O głosy wyborców zabiegają w całym kraju kandydaci 23 partii i ruchów politycznych. W wojewódz- Wśród uczestników Światowego twie morawsko-śląskim startuje ich Szczytu znalazł się m.in. Józef Szy- 19. Głosowanie zakończy się dziś o meczek, prezes Kongresu Polaków godz. 14.00. Według obowiązującej w Republice Czeskiej. – To była na- ordynacji wyborczej każdy głosują- prawdę wielka impreza, a dyskusja cy wybiera jedno ugrupowanie, a w toczyła się wokół tematu budowa- ramach niego może udzielić głosy nia pokoju – relacjonuje Szymeczek preferencyjne najwyżej czterem kan- i dodaje, że podczas obrad były pre- dydatom. Czeski Urząd Statystyczny zydent RP Lech Wałęsa zaapelował będzie dziś od godz. 14.00 publiko- o przekazanie na walkę z ubóstwem wał na bieżąco aktualizowane wyniki i nierównościami społecznymi pie- wyborów na stronach internetowych niędzy wydawanych na zbrojenia. volby.cz i volbyhned.cz. Według in- Z kolei w ostatnim dniu szczytu formacji z kierownictwa CUS, de- amerykańska aktorka Sharon Stone fi nitywne wyniki będą prawdopo- odebrała Nagrodę Pokoju. Nobliści dobnie znane w godz. 19.00-20.00. docenili jej „solidarne działanie na Obszerną relację z głosowania w na- rzecz ludzi walczących z tragedią szym regionie zamieścimy we wtor- HIV i AIDS oraz za niesienie im kowym wydaniu „Głosu Ludu”. (dc) nadziei”. Ceremonia wręczenia na- grody odbyła się w Teatrze Wiel- kim. Przez dwa wcześniejsze dni obrady toczyły się w Pałacu Kultury i Nauki. W krótkim wystąpieniu na koniec Fot. PAWEŁ KIBITLEWSKI PAWEŁ Fot. szczytu Lech Wałęsa zaapelował do Goście honorowi 13. Szczytu Laureatów Pokojowej Nagrody Nobla: Sharon Stone, Lech Wałęsa, 14. Dalajlama (Tenzin swoich kolegów noblistów, by stwo- Gyatso), Hanna Gronkiewicz-Waltz, Frederik Willem de Klerk. rzyć listę ważnych „problemów do załatwienia”. Jego zdaniem należy więcej ludzi wie, co to jest współ- Prezes Kongresu Polaków wziął szawskiego. Jednym z jej autorów się zastanowić, jak skutecznie wy- czucie i miłość bez względu na to, też udział w towarzyszącej war- jest właśnie Józef Szymeczek. korzystywać laureatów Pokojowej czy są wierzący czy nie – mówił du- szawskiemu szczytowi konferencji – Książka omawia temat pojed- Nagrody Nobla do rozwiązywania chowy przywódca Tybetu. pt. „Bez przemocy. Budowanie po- nania Polaków ze swymi sąsiadami światowych konfl iktów. Lech Wa- – Dalajlama to naprawdę wielka koju i pojednania”, nad którą patro- i podczas konferencji prof. Jacek łęsa zgłosił też postulat, by ONZ postać, ale na mnie największe wra- nat objęła polska minister nauki i Kurczewski prezentował ją zebra- jak najszybciej stał się „światowym żenie zrobił były prezydent RPA szkolnictwa wyższego Barbara Ku- nym. Wcześniej dyskutowano nato- parlamentem”, Rada Bezpieczeń- Frederik Willem de Klerk, który drycka. W jej trakcie zaprezentowa- miast o problemach z pojednaniem stwa ONZ „światowym rządem”, a okazał się bardzo sympatyczną osobą no nową książkę, jaka powstała pod w Bośni i na Bałkanach, w Kongo, a NATO „światowym ministerstwem – mówi Szymeczek, który jako ofi - przewodnictwem prof. Jacka Kur- nawet w Australii – relacjonuje Szy- WITOLD KOŻDOŃ obrony”. Taka konstrukcja światowe- cjalny uczestnik szczytu mógł brać czewskiego z Uniwersytetu War- meczek. MAREK SANTARIUS Fot. go porządku dałaby opinii między- udział we wszystkich wydarzeniach REKLAMA narodowej instrumenty, by w XXI towarzyszących warszawskiemu POŚPIMY DŁUŻEJ wieku wyeliminować antysemityzm spotkaniu. – Dzięki temu, podczas Już tylko godziny dzielą nas od i czystki etniczne, broń chemiczną i jednej z kolacji miałem okazję po- kolejnej, tegorocznej zmiany cza- niesprawiedliwość społeczną. rozmawiać dłużej z Muhammadem su z letniego na zimowy. Najbliż- Z kolei Dalajlama XIV wystąpił Yunusem, ekonomistą z Banglade- szej nocy zegarki przestawimy podczas szczytu z przesłaniem, iż szu, twórcą idei mikrokredytu, dzięki bowiem z godz. 3.00 na 2.00. konfl ikty trzeba rozwiązywać po- któremu setki tysięcy ludzi zdołały przez rozmowę. – Wydaje mi się, się wyrwać z biedy – wspomina Szy- POGODA że ludzie zasługują na pokój. Coraz meczek. REKLAMA sobota niedziela poniedziałek

dzień: 14 do 18 0C dzień: 14 do 18 0C noc: 12 do 8 0C noc: 12 do 8 0C wiatr: 2-4 m/s wiatr: 2-4 m/s GL-006 GL-041 2 REGION sobota | 26 października 2013 KRÓTKO KOLEJNA TAKSÓWKA Dwa przedszkola do wyboru PIOTROWICE (dc) – Gmina wprowadza, podobnie jak zrobiły to Budowa nowego polskiego przedszkola w Gnojniku po raz kolejny trafi ła pod obrady Rady Gminy. Tym razem nie chodziło już o to, już niektóre miasta i gminy w re- gionie, tanią taksówkę dla seniorów. czy budować, lecz na który z dwóch projektów ostatecznie się zdecydować. Wygrał ten, o którym już teraz wiadomo, że nie jest opty- Usługi przeznaczone są dla osób malny. powyżej 65. roku życia oraz młod- szych, które są inwalidami. Taksów- Pół roku temu Rada Gminy w Gnoj- ka będzie kursowała od 1 listopada niku podjęła decyzję, że skorzysta z w dni powszednie w godz. 7.00- 8-milionowej dotacji europejskiej, 15.30. Seniorzy zapłacą 20 koron dodatkowo przyznanej przez Radę za jeden przejazd, w ciągu miesiąca Regionalną w Ostrawie, dołoży ok. będą mogli skorzystać z taksówki 5-6 mln z własnej kasy i wybuduje dziesięciokrotnie. Zawiezie ich do nowe polskie przedszkole według przychodni lekarskiej, na cmentarz projektu z 2009 roku. Przygotowania lub do Urzędu Gminy. przeciągają się, po sześciu miesią- cach władze gminy nadal nie mają * * * podpisanej umowy o dotacji z Radą DLA ROWERZYSTÓW Regionalną. W tej sytuacji Rada CZ. CIESZYN (ep) – Nowy pas Szkoły przy Szkole Podstawowej i rowerowy powstanie wkrótce nad Przedszkolu im. Jana Kubisza zwró- brzegiem Olzy w Alei Pokoju. Pas ciła się do zarządu gminy z propozy- poprowadzi po lewej stronie drogi, cją, by zrezygnować z tego projektu, od skrzyżowania z ulicą Strzelniczą polegającego na przebudowie stodoły aż do połączenia z istniejącym już przylegającej do szkoły na przed- pasem dla rowerzystów prowadzą- szkole, i zrealizować alternatywny cym do parku Adama Sikory. Aby projekt przedstawiony przez dyrek- projekt stworzenia pasa mógł wejść cję. W środę wicewójt Zdeněk Škuta w życie, urzędnicy musieli najpierw przedstawił obie alternatywy Radzie spełnić warunki stawiane przez po- Gminy. Samorządowcy mieli wy- licję drogową, konieczna jest zmiana brać, czy chcą kontynuować projekt CHLUP DANUTA Fot. oznaczeń drogowych. Wyznaczony dofi nansowany z Regionalnego Pro- Tadeusz Grycz stara się przekonać radnych, by poparli nowy projekt budowy przedszkola. pas przeznaczony będzie dla rowe- gramu Operacyjnego, czy też zdecy- sopracownie dla szkoły. Po upływie nota bene tańszy, lepiej odpowiada nego z Regionalnego Programu Ope- rzystów oraz rolkarzy. dują się na budowę przedszkola „na tego czasu też będzie to trudne, bo potrzebom placówki. Jak jednak za- racyjnego. Większość była za jego * * * zielonej łące”. U pierwszego warian- parametry lokali nie spełniają norm uważył wicewójt Škuta, w tym wy- kontynuacją, wobec czego o drugim ATRAKCJA DLA tu znany jest sposób fi nansowania, dla klasopracowni. – Nie mamy nic padku nie wchodzi w rachubę dotacja wariancie w ogóle już nie głosowano. z drugiej strony zagospodarowanie przeciwko pierwotnemu projektowi, z funduszy europejskich i wobec tego Grycz nie ukrywał po obradach, że POLSKICH UCZNIÓW KARWINA (ep) budynku nie będzie optymalne: całe w swoim czasie była to uzasadniona sposób fi nansowania nie jest do koń- jest zawiedziony tą decyzją. – Zale- – W ogrodzie piętro ma zajmować Izba Tradycji, inicjatywa. Ale czy ma sens budować ca jasny. Grycz wcześniej już starał żało nam, by w uchwale zabrzmiało szkolnym polskiej podstawówki we którą włączono do projektu na siłę, ze świadomością, że przez pięć lat nie się o wsparcie tego projektu, przede przynajmniej, że w przypadku, gdy Frysztacie pojawiła się nowa atrak- by mieć szansę na zdobycie większej będzie można tego zmienić, a po pię- wszystkim w Polsce, i jest przekona- gmina nie podpisze w najbliższym cja: nowoczesna przełaźnia linowa. liczby punktów w procesie oceniania ciu latach trzeba to będzie przebudo- ny, że pieniądze udałoby się zdobyć. czasie umowy z Radą Regionalną, Mogą z niej korzystać dzieci z sąsia- projektów. Przez pięć lat nie można wać? – przekonywał radnych Tadeusz Radni najpierw głosowali o pierw- będzie realizowany nasz projekt. A dującego ze szkołą polskiego przed- będzie zmienić wykorzystania tych Grycz, dyrektor szkoły i przedszkola. szym wariancie – a więc realizacji tak się nie stało – powiedział. szkola, uczniowie w ramach zajęć lokali, które przydałyby się na kla- Zdaniem dyrektora, drugi projekt, pierwotnego projektu dofi nansowa- DANUTA CHLUP wychowania fi zycznego oraz dzieci przebywające w świetlicy szkolnej. Zakup nowej atrakcji do ogrodu to KOLOROWA KONTRAKCJA wynik współpracy między Kołem Poniedziałkowe święto powstania Re- Macierzy Szkolnej, szkołą oraz urzę- publiki Czechosłowackiej zamierzają Czas na wielkie porządki dem Miasta Miasta Karwiny. Te trzy wykorzystać do swych celów eks- W czwartek w siedzibie Miej- nakazała naprawę tych zaniedbań. waż to nasz człowiek, w dodatku organizacje wspólnie sfi nansowały tremiści, którzy po raz kolejny będą scowego Koła PZKO w Czeskim – Podjęliśmy się tego zadania i stąd doskonale znający specyfi kę tego budowę przełaźni (Macierz wydała demonstrowali w Ostrawie prze- Cieszynie-Centrum zorganizowano te porządki – tłumaczy Rakowska, budynku – mówi Rakowska. na to 70 tys. koron, szkoła z darów ciwko Romom. W odpowiedzi na to wielkie sprzątanie. Z budynku przy której w czwartkowym sprząta- Tłumaczy przy tym, że zatrud- sponsorskich ofi arowała na ten cel organizacje chrześcijańskie zwołują ul. Bożka dostawczy bus wywiózł niu pomagali uczniowie Polskiego nienie gospodarza było możliwe 30 tys. a Magistrat – 150 tys.). na poniedziałkowe popołudnie po- całą górę odpadków i starych gratów. Gimnazjum w Czeskim Cieszynie, dzięki decyzji Zarządu Głównego * * * kojową demonstrację pn. „Kolorowa – Takich porządków nie było tutaj członkowie Klubu Młodych cze- PZKO, który zgodził się obniżyć EKOLOGICZNA SZKOŁA Ostrawa”. Rozpocznie się o godz. chyba od dwudziestu lat – mówi skocieszyńskiego MK PZKO. Po czeskocieszyńskiemu kołu stawkę OSTRAWA (sch) – Wojewódz- 14.00 na Placu Svatopluka Čecha w Małgorzata Rakowska, szefowa MK południu młodzież wyniosła z piw- wynajmu budynku. – Zarząd zgo- two Morawsko-Śląskie w Ostrawie Ostrawie-Przywozie. Organizatorami PZKO Czeski Cieszyn-Centrum. nic budynku zdezelowane stołki, dził się, by obniżyć nam roczny przyznało nagrody w konkursie na są kościoły chrześcijańskie, Caritas i Okazały gmach, będący siedzibą stare wykładziny, drewniane odpady, czynsz z 36 tysięcy do 5 tysięcy. W najbardziej ekologiczną szkołę. Tytuł inne stowarzyszenia, w tym romskie. czeskocieszyńskiego koła, jest włas- niepotrzebną muszlę klozetową, a zamian my zadeklarowaliśmy, że Ekologicznej Szkoły przyznano w – Akcja jest alternatywą do obecne- nością Zarządu Głównego PZKO. nawet stary telewizor. Operacją do- będziemy dbać o interes tego bu- trzech kategoriach – przedszkoli, go podejścia części społeczeństwa Przed II wojną światową kamienica wodził Leo Sikora, nowy gospodarz dynku i rzeczywiście tak się dzieje. szkół podstawowych oraz szkół śred- większościowego do Romów, moty- przy ul. Bożka 16 mieściła Synagogę budynku przy ul. Bożka w Czeskim A pan Sikora to prawdziwa złota nich. Oprócz tego pięć startujących wowanego przez strach i niepewność Szomre-Szabos. W 1945 r. synago- Cieszynie. rączka. Wszystko potrafi zrobić i do w konkursie placówek otrzymało wy- – mówi rzecznik ostrawsko-opawskiej ga wznowiła działalność religijną – Leo Sikora pracuje dla nas od wszystkiego podchodzi z rozumem różnienia za proekologiczne działa- Kurii Biskupiej, Pavel Siuda. Dodaje, i służyła odrodzonej gminie wy- lipca, spisaliśmy z nim umowę i je- – śmieje się Rakowska. nia. Wśród nich znalazła się czesko- że biskup František Václav Lobko- znaniowej żydowskiej w Czeskim steśmy bardzo zadowoleni, ponie- WITOLD KOŻDOŃ cieszyńska Średnia Szkoła Fachowa. wicz już kilkakrotnie w swych wystą- Cieszynie jeszcze przez trzy lata. W sumie w konkursie wzięło udział pieniach publicznych ostrzegał przed W 1948 roku w synagodze odbyło 55 szkół z całego województwa. ruchami ekstremistycznymi. (dc) się ostatnie nabożeństwo, a nią kie- rujący Natan Bergman wyjechał do Izraela zabierając ze sobą rodzinne zwoje Tory. Od tego czasu budy- nek dawnej bożnicy stał opuszczo- ny i niszczał. W 1967 roku został sprzedany Polskiemu Związkowi Kulturalno-Oświatowy, który urzą- dził w synagodze swoją siedzibę. Z kolei od ponad dziesięciu lat dawną salę modlitewną wynajmuje obecnie zbór „Agape” Kościoła Apostolskie- go. – Niestety przedstawiciele Koś- cioła to typowi dzierżawcy. Na co dzień dbają jedynie o to, czego po- trzebują. W efekcie od lat w budyn- ku nie przeprowadzono na przykład rewizji gazu, czy prądu – tłumaczy My już mamy wybory za sobą. Rakowska. Rys. BRONISŁAW LIBERDA Niedawno w gmachu odbyła się KOŻDOŃ WITOLD Fot. zaś kontrola przeciwpożarowa, która Młodzież wynosiła z kamienicy najróżniejsze stare graty. sobota | 26 października 2013 REGION 3 Jan Ryłko pierwszym kandydatem Nazwisko pierwszego kandydata na prezesa Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w następnej czteroletniej kadencji jest już znane: jest nim dotychczasowy prezes Jan Ryłko. W środę zgłosił swoją kandydaturę na zebraniu Zarządu Głównego.

Ryłko do tej pory przekonywał, że bądź swoje nazwisko, bądź też na- ryk Cieślar – nie myśli o drugim po- Problem znalezienia odpowied- pełni równocześnie obowiązki dy- nie będzie kandydował. Na miesiąc zwisko swojego kandydata, który na- dejściu. W PZKO-wskim „terenie” nich kandydatów wiąże się też z tym, rektora biura ZG i to jest problem, przed XXII Zjazdem PZKO zmienił stępnie swym podpisem potwierdzi, pojawiło się też nazwisko Tadeusza że nie każdy może sobie pozwolić na bo to jest praca na pełny etat, a w zdanie. – Problem zaczął się wtedy, że się z tym zgadza – wyjaśnił Rył- Szkucika, emerytowanego dyrekto- objęcie stanowiska szefa Związku. sytuacji, gdy fundusze na działal- kiedy próbowałem przekonać de- ko. Dodał, że ważne jest, by zgłaszać ra polskiej szkoły w Trzyńcu oraz W obecnej sytuacji funkcja prezesa ność PZKO są znacznie okrojone i legatów na Zjazd, by kandydowali takie osoby, które nie tylko mają na prawnika Dariusza Brannego. Szku- faktycznie oznacza również pełnie- ograniczone, przez ostatnie cztery do przyszłego Zarządu Głównego. koncie dorobek społeczny, ale też na- cik powiedział „Głosowi Ludu”, że w nie obowiązków dyrektora biura lata robiłem to praktycznie na cały Okazało się, że to wcale nie jest ła- prawdę chcą coś robić. żadnym wypadku nie zamierza kan- Zarządu Głównego, a tymczasem etat, ale de facto za darmo – wyjaśnił twe zadanie, bo ci, co działają spo- Wiceprezes Tadeusz Smugala nie dydować na prezesa, z kolei Branny nie wiąże się z odpowiednim wyna- Ryłko. Dlatego też od początku swej łecznie, z reguły mają już tyle obo- przymierza się do funkcji prezesa. w ten sposób skomentował swoją grodzeniem. – Nie byłoby problemu, kadencji czynił starania, by zdobyć wiązków, że nie chcą przyjmować Również kontrkandydat Ryłki ze ewentualną kandydaturę: – Pierwszy gdyby chodziło tylko i wyłącznie o fundusze na wynagrodzenie dla dy- kolejnych. Z kim rozmawiałem, ten Zjazdu PZKO w 2009 roku – Hen- raz słyszę taką informację. funkcję prezesa. Natomiast prezes rektora biura. Po ubiegłotygodnio- mówił mi, że zgodzi się kandydować wych rozmowach w Ministerstwie do ZG, jeżeli ja będę kandydował na Finansów RC jest dobrej myśli, choć prezesa – tak Ryłko uzasadnił zmia- nadal nie dysponuje konkretnymi nę decyzji. Podkreślił, że bycie pre- funduszami lub chociażby umową, zesem Związku to przede wszystkim która by je zapewniała. – Są dwa mo- duże osobiste poświęcenie. dele: pierwszy zakłada, że prezes bę- Prezes dodał, że Zarząd Główny dzie reprezentował Związek i będzie czeka na kolejne kandydatury. De- miał do dyspozycji dyrektora biura, legaci mogą zgłaszać samych siebie drugi zakłada połączenie funkcji lub też swoich faworytów. – Najlepiej prezesa i dyrektora biura. Jak będzie byłoby, gdyby kandydatów zgłoszono po Zjeździe, to zależy od tego, który przed 6 listopada, na kiedy zaplano- model zostanie przyjęty, co będzie wany jest Konwent Prezesów. Wte- bardziej efektywne dla PZKO – do- dy na Konwencie można by omówić dał Jan Ryłko. kandydatury – zauważył. Niemniej Nowy prezes będzie jednym z je- również na samym Zjeździe, który denastu członków Zarządu Głów- odbędzie się w niedzielę 24 listopa- nego. Tak będzie w przypadku, gdy da w Domu PZKO w Mostach koło Zjazd uchwali na początku nowy Jabłonkowa, można będzie zgłaszać statut. Gdyby dokument nie został kandydatów – zarówno na prezesa, jak przyjęty i nadal obowiązywałby do- i na pozostałych członków Zarządu tychczasowy statut, Zarząd Główny Głównego oraz Komisji Rewizyjnej. będzie liczył 21 członków, a w jego – W foyer Domu PZKO przygo- skład automatycznie wejdą przedsta-

towane będą trzy plansze, na które MAREK SANTARIUS Fot. wiciele obwodów. każdy delegat będzie mógł wpisać Z ostatniego Zjazdu PZKO w Suchej Górnej. DANUTA CHLUP Nasi w Legionach Polskich Zamordowani przed 70 laty Dziś o godz. 12.30 przy pomniku ziści stracili na szubienicy dziesięć Najbliższe spotkanie Międzyge- Legionach Polskich służyło około bibliografi i, historii prasy regio- pomordowanych w Mostach koło osób: pięciu Żydów przywiezionych neracyjnego Uniwersytetu Regio- 500-600 legionistów związanych ze nalnej, szkolnictwa i wojskowości Jabłonkowa odbędzie się uroczy- z Auschwitz oraz pięciu członków nalnego odbędzie się na kilka dni Śląskiem Cieszyńskim, co jest wy- oraz współorganizatorem licznych stość wspomnieniowa z okazji 70. polskiego ruchu oporu. Po uroczy- przed ważnym w Polsce świętem jątkowym świadectwem przywiąza- wystaw. Jest członkiem zarządu rocznicy masowej egzekucji w 1943 stości odbędą się prelekcje w Domu (dc) – rocznicą odzyskania niepodległo- nia do Polski, zważywszy, że był on Macierzy Ziemi Cieszyńskiej i pre- roku. 26 października 1943 roku na- PZKO. ści, i właśnie do tego wydarzenia oderwany od niej już 600 lat – przy- zesem Cieszyńskiego Klubu Hob- nawiązywać będzie temat prelekcji. bliżyła temat prelekcji kierowniczka bystów. REKLAMA Na 7 listopada zaplanowano wy- MUR, Danuta Chwajol. Na przedostatnim w tym roku kład Stefana Króla pod tytułem Gość listopadowego MUR, po- kalendarzowym spotkaniu między- „Mieszkańcy Śląska Cieszyńskiego chodzący z Cieszyna Stefan Król, generacyjnej uczelni pojawi się rów- w Legionach Polskich”. Słuchacze jest historykiem i bibliotekarzem. nież Krzysztof Neścior, który wy- zbiorą się tym razem w sali Ośrodka Pracował w Oddziale Zabytkowym głosi komentarz do „Białej księgi”. Kultury „Strzelnica” o godz. 17.00. Biblioteki Miejskiej w Cieszynie, w Dla słuchaczy zaśpiewa kameralny – W przyszłym roku mija setna Książnicy Cieszyńskiej, a od 2007 zespół „Ta grupa”, który wystąpi z rocznica wybuchu I wojny świato- roku w cieszyńskiej fi lii Pedago- koncertem „Z pieśnią w drodze do Aleja Łyska 7, 43-400 Cieszyn wej i wymarszu ochotników z Le- gicznej Biblioteki Wojewódzkiej niepodległości.” Gościem koncer- nad Olzą między mostami granicznymi gionu Śląskiego do formujących w Bielsku-Białej. Jest autorem kil- tu będzie sławny śpiewak operowy się oddziałów legionowych. W kudziesięciu publikacji z zakresu Klemens Słowioczek. (ep) ZAPRASZA NA ZAKUPY Szkoła z nowym tynkiem www.nowajuwenia.com Budynek polskiej szkoły podstawowej przy ulicy Havlíčka w Czeskim Cie- szynie przechodzi właśnie remont. Robotnicy położą nowy tynk na ścia- nę budynku od ulicy Havlíčka, przy której znajduje się główne wejście do podstawówki. W ubiegłym roku wy- remontowano już ścianę przy ul. Bez- ruča. W planie jest jeszcze otynkowa- Oferujemy: nie pozostałych części budynku, tam odzież damską i męską chodzić już jednak będzie o zakrojony odzież młodzieżową i dziecięcą na mniejszą skalę remont. – Ta strona wyposażenie mieszkań budynku, którą w tej chwili remontu- artykuły spożywcze jemy, była w najgorszym stanie, tynk opadał, stwarzając nawet niebezpie- czeństwo dla uczniów i przechodniów TU OPŁACA SIĘ KUPOWAĆ! – wyjaśnił dyrektor podstawówki, Czynne:

Marek Grycz. Zakończenie prac pla- ARC Fot. nowane jest na koniec listopada, a in- Fasada budynku polskiej podstawówki w Czeskim Cieszynie przechodzi właśnie pn.-pt.: 8.00-17.00 sob.: 7.00-13.00 niedz.: zamknięte (ep) westycje fi nansuje Urząd Miasta. remont. GL-308 4 NASZE SPRAWY sobota | 26 października 2013 Z REDAKCYJNEJ POCZTY

40 lat współpracy m.in. do Brna, Ołomuńca, Koszarzysz oraz na Święta Gorolskie do Jabłonkowa.W ramach między Skrzeczoniem współpracy dzieci ze Skrzeczonia wyjechały i Grodkowem na kolonie letnie do Krakowa, natomiast dla pezetkaowców zarząd Towarzystwa zorgani- W marcu 1973 roku została nawiązana obu- zował udane wycieczki do Warszawy, Szcze- stronnie korzystna współpraca kulturalno- cina, w Góry Stołowe i okolice Grodkowa. oświatowa pomiędzy Towarzystwem Miłoś- Oprócz tego członkowie skrzeczońskiego ników Ziemi Grodkowskiej w Rzeczpospolitej Klubu Młodych przebywali nad Morzem Bał- Polskiej i Miejscowym Kołem PZKO w Skrze- tyckim, Jeziorem Otmuchowskim i Jeziorem czoniu w Republice Czeskiej. Na podstawie Turawskim. Doszło także do wymiany kolar- zawartego porozumienia z Opolskim Towa- skich wycieczek młodzieżowych. rzystwem Kulturalno-Oświatowym z siedzibą Dla przypomnienia należy podać, że preze- w Opolu Zarząd Główny PZKO zapropono- sami w latach 1973-2013 byli kolejno: Eryk wał skrzeczońskiemu Kołu PZKO nawiązanie Czerny, Alojzy Sładeczek i Bogusław Czapek stałych kontaków kulturalno-oświatowych z ze strony Miejscowego Koła PZKO w Skrze- TMZG, przy czym propozycja została obu- czoniu oraz Walerian Kaczanowski, Edward stronnie z zadowoleniem zaakceptowana. Hoszowski, Ryszard Szymczyk, Józef Kośla i W ramach wzajemnych kontaktów dele- Janina Podgórna ze strony Towarzystwa Mi- gacje Towarzystwa gościły w Skrzeczoniu łośników Ziemi Grodkowskiej. Pozytywnie między innymi podczas obchodów okrągłych należy również ocenić wkład długoletnich rocznic istnienia Koła, pezetkaowskich festi- wiceprezesów Towarzystwa Tadeusza Zale- Uczniowie zmierzyli się z zadaniami i quizami dotyczącymi wystawianych w galeii dzieł. wali oraz jubileuszy chóru mieszanego „Hasło” skiego i Stanisława Wieczorka. Pod koniec i zespołu teatralnego „Świt”. Delegacje Koła lat 90. ubiegłego stulecia rozwijała się także Wyjechaliśmy w pierwszy czwartek paździer- brachcicach odwiedzili wystawę „Beskidy/ uczestniczyły w Grodkowie podczas kolej- współpraca jednej z grodkowskich szkół z nika. Z autobusu wysiedliśmy przy pomniku Beskydy 2013”. Planując wyjazd dla uczniów nych obchodów Dni Elsnerowskich, imprez Polską Szkołą Podstawową w Lutyni Dolnej. Bitwy pod Grunwaldem, gdzie czekała już na naszej małoklasówki do galerii w cieszyńskim z okazji rocznic wyzwolenia Grodkowa, Mu- W ostatnich dziesięciu latach dochodzi rów- nas pani przewodnik. Zwiedzanie Krakowa roz- teatrze, zastanawialiśmy się, czy współczes- zycznych Jesieni, dożynek, zebrań i bali Towa- nież do wymiany sportowej. poczęliśmy przy Barbakanie, który jest począt- ną młodzież można jeszcze poruszyć trudną rzystwa oraz takich tradycyjnych imprez, jak Podsumowując 40 lat wzajemnej współpra- kiem Drogi Królewskiej, która prowadzi przez w odbiorze formą sztuki, jaką jest malarstwo. Jarmarki Wielkanocne i Dni Grodkowa. cy na linii Skrzeczoń – Grodków, która będzie Bramę Floriańską, koło Kościoła Mariackiego, Pani Janina Guńka podjęła to wyzwanie, skru- Ważny rozdział w obustronnych kontak- również w przyszłości kontynuowana, należy do którego wstąpiliśmy, by zobaczyć przepięk- pulatnie przygotowując dla piętnaściorga wy- tach stanowi wymiana zespołów. Z Grodkowa stwierdzić, że nawiązane kontakty przyczyniły ny drewniany ołtarz Wita Stwosza. Dokładnie chowanków szkoły przeróżne zadania, quizy i występowały na terenie miasta Bogumina i się do wzajemnego zapoznania się z historią, o godzinie 12.00 usłyszeliśmy Hejnał Mariacki, ciekawostki dotyczące wystawianych dzieł i ich okolicy liczne zespoły, w rewanżu w Grodko- kulturą i dorobkiem folklorystycznym regio- który w pewnym momencie uciął się, tak jak autorów. wie występował zespół teatralny „Świt”, chór nów oraz do godnej reprezentacji Polskiego głosi legenda. Następnie zwiedziliśmy najstarszą Zaczęliśmy od układania obrazka puzzlowe- mieszany „Hasło”, zespół taneczny, zespół Związku Kulturalno-Oświatowego w Polsce, a część Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium go przedstawiającego jeden z obrazów, zadając muzyczny Ad Rem oraz popularny zespół także Towarzystwa Miłośników Ziemi Grod- Maius. Na rynku mieliśmy czas wolny, samo- jednocześnie pytanie, jak chcieliby go nazwać. estradowo-kabaretowy Andrusi. Najczęściej kowskiej w Republice Czeskiej. Punktem kul- dzielnie obejrzeliśmy Sukiennice. Po obiedzie Jakże wielkie było nasze zaskoczenie, gdy roz- jednak w Grodkowie i okolicy występowa- minacyjnym tegorocznych obchodów 40-lecia i zakwaterowaniu pojechaliśmy do Wieliczki. brykane i rozkojarzone dotąd dzieci wytężały ły zespoły instrumentalne Meteor i Krater współpracy TMZG i skrzeczońskiego Koła Wieliczka to stara i olbrzymia kopalnia soli zna- umysły, wymyślając co ciekawsze propozycje. – głównie podczas kolejnych Muzycznych będzie uroczysta akademia, która z udziałem na z przeróżnych rzeźb solnych. W podziemiach Z przyjemnością patrzyłyśmy również, jak Jesieni. Ponadto skrzeczoniacy dla grodkow- skrzeczońskich i grodkowskich zespołów od- Wieliczki zjedliśmy także kolację i późnym wie- z zapałem szukają owego obrazu wśród orygi- skich studentów i członków Towarzystwa będzie się w sobotę 26 października w grod- czorem wróciliśmy do naszego hostelu. nałów, odkrywając samodzielnie jego prawdzi- zorganizowali prelekcje na temat historii Ślą- kowskim Domu Kultury. Tadeusz Guziur W piątek pobudkę wyznaczono o 6.30. wy tytuł. ska Cieszyńskiego oraz działalności Zarządu * * * Dzień rozpoczęliśmy od zwiedzania Wawelu. Co to jest plener malarski, kiedy odbywa się Głównego PZKO i pezetkaowskich kół na Wycieczka za balik Byliśmy w katedrze, gdzie są grobowce królew- wernisaż, czym jest ekslibris? Odpowiedzi na terenie Zaolzia. skie i dzwon Zygmunta. Widzieliśmy dziedzi- te i szereg innych pytań szukaliśmy, obcując ze Duże znaczenie dla pomyślnego rozwoju Nasza klasa 5B razem z klasą 5A pojechały za niec Zamku Królewskiego i legendarną Smo- sztuką bezpośrednio. Naszym celem nie było współpracy mają wymiany wycieczek. Zarząd zarobione na baliku maskowym pieniądze na czą Jamę. Naszą ostatnią atrakcją w Krakowie jednak tylko zdobywanie informacji, ale też Koła zorganizował dla grodkowian wycieczki dwudniową wycieczkę edukacyjną do Krakowa. był największy w Polsce kryty park wodny, w stworzenie dzieciom przestrzeni do wyrażania którym pływaliśmy, mieliśmy fajną zabawę, a ich własnych, subiektywnych odczuć. Wśród także zjedliśmy obiad. piętnastu odpowiedzi na pytanie, który obraz W drodze powrotnej zwiedziliśmy zamek najbardziej ci się spodobał, żadna z nich się w Pieskowej Skale, który był akurat remonto- nie powtórzyła. Dawidowi utkwił w pamięci wany. Blisko zamku jest skała w kształcie ma- obraz „Pod Godulą”, gdyż tam właśnie nieca- czugi zwana „Maczugą Herkulesa”. Tuż przed ły miesiąc temu gościliśmy na zielonej szkole. zmierzchem dotarliśmy na największą w Pol- Adam z kolei zwrócił uwagę na „Łąkę w Mi- sce naturalną, śródlądową Pustynię Błędow- likowie”, bo była wykonana nietypową tech- ską zwaną Polską Saharą. Rozciąga się na po- niką. Tomkowi spodobała się „Zima w lesie”,

wierzchni około 33 kilometrów kwadratowych, a gdy dowiedział się, że jej autor Stanisław a piasek sięga głębokości 60 metrów. Przewłocki jest mistrzem w tworzeniu minia- To był ostatni przystanek w trakcie naszej turowych akwareli, które trzeba oglądać pod wycieczki. Program był bogaty i interesujący. lupą lub nawet mikroskopem, bardzo żałował, Zmęczeni, ale pełni miłych wrażeń wróciliśmy że nie mógł zobaczyć choć jednej z nich na Bogdan Bajer szczęśliwie do domu. żywo. * * * Trudno było oderwać dzieci od podziwiania »Beskidy 2013« obrazów, ale pociąg przecież na nas nie zaczeka. Czy było warto? Za odpowiedź niech posłużą oczami dziecka nieśmiałe słowa Krysi z klasy czwartej: „Nigdy

Zdjęcia: ARC W środę 23. 10. uczniowie Szkoły Podsta- jeszcze nie byłam na tak pięknej wystawie”... Pamiątkowe zdjęcie uczestników wycieczki. wowej z Polskim Językiem Nauczania w Ol- Anna Werner W kręgu przyjaźni – spotkanie w Ostrawie

Anna Olszewska, konsul generalna RC, Grzegorz Młynarczyk, poin- RP w Ostrawie, gościła w środowe formował zebranych o działalności popołudnie członków Harcerskiego związku, o zlocie harcerzy pod Ki- Kręgu Seniora „Zaolzie” na czele z czorą z okazji 100. rocznicy założe- Stefanią Piszczkową oraz ich sympa- nia harcerstwa polskiego na Zaolziu. tyków. Towarzyszyły im również de- Biesiadę harcerze-seniorzy prze- legacje z zaprzyjaźnionych Kręgów platali opowiadaniami, wierszami i Seniora z Rybnika, Bielska-Białej, pieśniami. Na akordeonie przygry- Ustronia, Radlina i Cieszyna. wał Józef Wierzgoń. (sam) W miłej, przyjacielskiej atmo- sferze rozmawiano o problematyce Na zdjęciu Anna Olszewska w otocze- harcerskiej. Przewodniczący Rady niu uczestników spotkania na tarasie

Naczelnej Harcerstwa Polskiego w budynku konsularnego w Ostrawie. MAREK SANTARIUS Fot. sobota | 26 października 2013 HISTORIA 5 Niełatwe stosunki młodych państw

W poniedziałek minie 95 lat od powstania Czechosłowacji, 11 listopada Polska będzie świętowała 95-lecie odzyskania niepodległości. Jakie były stosunki tych państw po I wojnie światowej? Na te pytania specjalnie dla czytelników „Głosu Ludu” odpowiadają: PhDr Ivo Baran z Biblioteki Naukowej w Pilźnie, zajmujący się historią Europy Środkowej w 19. i 20. wieku oraz dr Miłosz Skrzypek z Zakładu Historii Najnowszej 1918-1945 Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Warto porównać czeskie i polskie spojrzenie na historię.

Czy w czasie I wojny światowej istniała w normalizacji stosunków pomiędzy współpraca czeskich i polskich działa- oboma państwami, mimo że w du- czy niepodległościowych? Czy prowa- żej mierze miało ono charakter fasa- dzili wspólne działania zmierzające ku dowy. W Polsce nie brakowało par- utworzeniu niepodległych państw naro- tii przeciwnych pozostawieniu Zaolzia dowych? W związku z powyższym wy- w rękach czeskich, rząd czechosłowacki mieniane są nazwiska Tomáša Garrigue wzbraniał się przed wprowadzeniem w Masaryka i Ignacego Paderewskiego. życie umowy handlowej, jak i brakowało Obaj lobbowali w Stanach Zjednoczo- istotnych zmian w położeniu mniejszości nych za utworzeniem niepodległych polskiej. Wyciszona nieco po 1925 roku państw. Przygotowywana była też ścisła kampania antyczeska w Polsce, przybrała współpraca narodów Europy Środko- na sile w 1934 roku. Inicjowała ją głównie wej... prasa sanacyjna. Bardzo aktywnie rozwijała Ivo Baran: Nie jestem pewien, czy możemy się ona też na obszarze województwa ślą- w ogóle mówić o współpracy. Zwłaszcza do skiego pod auspicjami wojewody śląskiego 1917 roku cele czeskich i polskich działaczy Michała Grażyńskiego. W polskim Cie- niepodległościowych były w dużym stopniu szynie zorganizowano manifestację z okazji przeciwstawne. Dla Polaków wrogiem nu- piętnastolecia walk o Śląsk, w tym samym mer jeden była carska Rosja, wobec czego czasie poseł polski w Pradze – Wacław decydujące kręgi polskie wiązały nadzieje Grzybowski postulował równouprawnie- ze zwycięstwem mocarstw centralnych – nie Polaków na Zaolziu w zakresie admi- Niemiec i Austrio-Węgier. Sądziły, że od- nistracji i samorządu. Cztery lata później, nowa państwa polskiego będzie możliwa w wyniku kryzysu sudeckiego, którego dzięki tym dwom krajom. Do wybuchu momentem kulminacyjnym była konfe-

rewolucji w Rosji w 1917 roku nie można Zdjęcia: ARC rencja monachijska, władze polskie podjęły mówić o czesko-polskiej współpracy. Póź- Ivo Beran Miłosz Skrzypek problem Zaolzia, równolegle do działań o niej odbywały się okazyjne konsultacje, lecz charakterze dyplomatycznym rozpoczy- nadal nie były to skoordynowane działania. I.B: Osobiście uważam, że nawet gdyby Litwinami o Wilno, natomiast największy nając przygotowania do akcji zbrojnej na Masaryk i Paderewski mieli wspólny cel – nie było tego konfl iktu, to stosunki polsko konfl ikt toczył się na Wschodzie – naj- przygranicznym terytorium. Od 19 wrześ- odnowę swego państwa. Paderewski usiło- -czechosłowackie nie byłyby specjalnie pierw z Ukraińcami, potem z sowiecką nia 1938 roku zaczęto ofi cjalnie wysuwać wał o powstanie państwa polskiego, Masa- serdeczne, lecz konfl ikt, rzecz jasna, dra- Rosją. Dlatego Polska miała w latach 20. żądania przyłączenia Zaolzia do Polski. ryk o utworzenie Czechosłowacji. Spotkali matycznie je pogorszył – jak każda akcja inne problemy niż stosunki polsko-cze- Entuzjastyczne powitanie wkraczających się, oczywiście, ale nie współpracowali ze zbrojna, której towarzyszy nieprzyjazna czy chosłowackie. Mniej więcej w połowie lat wojsk polskich miało miejsce w dniu 2 paź- sobą. Raczej byli w pewnym sensie rywala- wręcz nienawistna propaganda z obu stron, 20. doszło niemniej do częściowej popra- dziernika. mi. Paderewski był w tym czasie w Stanach a tak było właśnie w okresie przygotowań wy tych stosunków, w 1925 roku została Należy tu podkreślić, że tak zwany Ład Zjednoczonych bardziej znany od Masary- do plebiscytu. podpisana tak zwana umowa likwidacyjna. Wersalski stworzony po I wojnie światowej ka, był przecież sławnym pianistą. Masaryk M. S.: Pytanie o konsekwencje sporu o Od tej pory były to standardowe, popraw- przez grupę państw zwycięskich niejedno- dopiero w 1918 roku zdobył pewną reno- Śląsk Cieszyński w latach 1918-1920 dla ne stosunki dwóch sąsiednich państw, choć krotnie stał w sprzeczności z tzw. zasadą mę dzięki zasługom Legii Czechosłowa- wzajemnych relacji polsko-czeskich jest nadal nie można ich nazwać przyjaznymi. samostanowienia. Odegrał on tym samym ckich w Rosji. Jeśli zaś chodzi o plan ścisłej już niemal zagadnieniem retorycznym. Nie Nie zmieniło się to nawet po dojściu do istotną rolę w powstawaniu zarzewi kon- współpracy narodów Europy Środkowej, o ulega wątpliwości, że sporny teren zamiesz- władzy Józefa Piłsudskiego. Do drama- fl iktów narodowościowych, znajdując odbi- wspólnotę proklamowaną na początku paź- kiwany był w większości przez świadomą i tycznego zwrotu doszło dopiero w 1934 cie w stosunkach polsko-czechosłowackich. dziernika 1918 roku, to jej głównym celem aktywną narodowo ludność polską, która w roku, kiedy Polska podpisała znany pakt Polityka drugiego z państw z lat 1919-1920, miała być wzajemna pomoc przy obronie konsekwencji podziału z roku 1920 pozosta- o nieagresji z Niemcami. Wtedy stosunki jak i późniejsze kroki podjęte wobec zwartej narodowych interesów na przygotowy- ła poza granicami kraju macierzystego. Tym wyraźnie się pogorszyły. Polskie kręgi rzą- i większościowej ludności polskiej Zaolzia, wanej konferencji pokojowej. Był to jed- niemniej geneza negatywnych relacji jest dowe, odwołując się do nierozwiązanych nie były tu bez znaczenia. nak projekt, który w tych czasach nie miał stosunków na Śląsku Cieszyńskim, zaczęły znacznie wcześniejsza. Odnosząc się do pol- Czy uważają panowie, że gdyby w 1938 szansy na powodzenie. Natychmiast po prowadzić kampanię antyczechosłowacką. skiej, jak i czeskiej historiografi i ( Jiří Friedl) roku Czechosłowacja i Polska były so- załamaniu się mocarstw centralnych wybu- Ta, z różnym natężeniem, trwała aż do były one skutkiem różnicy historii Czechów jusznikami, nie doszłoby do II wojny chły konfl ikty pomiędzy poszczególnymi 1938 roku. Moim zdaniem – Piłsudski, i Polaków. Polacy posiadali zakorzenioną światowej lub miałaby inny przebieg? narodami: na początku listopada 1918 roku tradycję państwową i narodową, a niepod- który był wówczas decydującą postacią, nie I.B .: we wschodniej Galicji między Ukraińcami ległość starali się wielokrotnie odzyskać zrozumiał, że osłabianie Czechosłowacji Historycy z reguły nie lubią alterna- a Polakami, potem doszedł do tego konfl ikt własnymi siłami. Wysiłki powstałego w XIX nie leży w interesie Polski, że jeżeli dojdzie tywnej historii. Ja należę do wyjątków, te o Śląsk Cieszyński, spór Polaków i Litwi- wieku nacjonalizmu czeskiego zmierzały do rewizji ładu wprowadzonego w Europie rzeczy mnie zawsze fascynowały. Osobi- nów o Wilno i tak dalej. raczej do odrodzenia narodu, a świadomość po I wojnie światowej i Niemcy na przy- ście uważam, że gdyby w Czechosłowacji i Miłosz Skrzypek: Polityczne zamierzenia własnej historii była mocno ograniczona. kład anektują Austrię czy czeskie pograni- w Polsce byli w tych czasach politycy inne- związane z ewentualną współpracą polsko Obie nacje prezentowały także odmienne cze, to pierwszą ofi arą będzie wprawdzie go formatu, polityczni wizjonerzy, wtedy -czeską (czechosłowacką), których celem podejście do idei pansłowiańskiej. Tradycyj- Czechosłowacja, lecz drugą Polska. ścisły sojusz i współpraca pomiędzy obie- M.S.: było uzyskanie niepodległości, jak i plano- ne rusofi lstwo Czechów było dla Polaków Po zakończeniu wojny elementami ma państwami mogły zapobiec wybuchu wany przyszły związek obu państw, można niemożliwe do zaakceptowania. W okresie odpowiedzialnymi za zły stan stosunków II wojny światowej. Zarazem trzeba sobie odnaleźć w notach dyplomatycznych i pry- poprzedzającym wybuch I wojny światowej polsko-czechosłowackich były także inne jednak uświadomić, że wówczas nawet watnych zapiskach polityków wzmianko- polscy i czescy posłowie do parlamentu wie- kwestie. Polityków czeskich negatywnie brytyjscy czy francuscy politycy nie byli wanych nacji z lat 1917-1918. W tym czasie deńskiego najczęściej ze sobą rywalizowali. nastawiało poparcie Polski dla autono- mądrzejsi – wiemy, jak zachowały się te Tomáš Garrigue Masaryk, późniejszy pre- Już w tym czasie Śląsk Cieszyński jawił się micznych aspiracji Słowaków, jak i nego- państwa w Monachium. Teoretycznie była zydent Czechosłowacji, postulował powoła- jako kwestia sporna. wanie idei narodu czechosłowackiego. W więc taka szansa, lecz w danym układzie nie ścisłego związku politycznego. Uważał, odpowiedzi strona czeska wspierała ukra- politycznym i z taką obsadą, jaka była w Jak rozwijały się stosunki pomiędzy obie- iński ruch niepodległościowy. Bliskie rela- obu naszych państwach, nie było to moż- że Polska i Czechosłowacja zmuszone są do ma młodymi państwami w dwudziesto- połączenia się ze sobą, by wspólnie bronić cje Czechosłowacji z Rosją bolszewicką, a liwe. leciu międzywojennym? M.S.: się przed zagrożeniem niemieckim. W tym później Związkiem Radzieckim, postrze- Pytanie o ewentualną współpra- I.B.: duchu wielokrotnie rozmawiał z Romanem Oba państwa utrzymywały stosunki gano jako zagrożenie interesu polskiego. cę polsko-czechosłowacką w roku 1938 i Dmowskim i Ignacym Paderewskim. I choć dyplomatyczne, ale na tym mniej więcej Dodatkowo warunki egzystencji mniej- jej konsekwencje dla przebiegu przyszłej z czasem jego nastawienie do Polski uległo się kończyło. Tu trzeba zaznaczyć, że dla szości polskiej na Zaolziu (po roku 1920), wojny jest jednym z pytań z gatunku hi- zmianie, to w interesującym nas okresie Polaków spór o Śląsk Cieszyński był jed- zależne od lokalnej administracji czeskiej storycznej fi kcji, której chciałbym uniknąć. był niewątpliwie zwolennikiem współpra- nym z konfl iktów, dla Czechów był to de oraz przedstawicieli czeskich organiza- Jeśli jednak miałbym to uczynić, zaryzykuję cy. Warto też podkreślić, że jako jeden z facto jedyny naprawdę poważny konfl ikt. cji nacjonalistycznych, wywodzących się tezę, że połączenie polskich zasobów ludz- nielicznych Czechów rozumiał doskonale Czesi nie musieli walczyć o swoje granice głównie z napływowej inteligencji, pogłę- kich z czechosłowackim zapleczem sprzę- negatywną rolę Rosji w historii państwa z Niemcami czy Austrią, mieli je zagwa- biały wzajemną niechęć. W myśl pragma- towym niewątpliwie utrudniłoby realizację polskiego. Ideę federacji uśmiercił jednak, rantowane, ponieważ Niemcy i Austria tycznych interesów państwowych dążono niemieckiego Blitzkriegu. Odnosząc się do zrodzony na gruncie konfl iktu granicznego, przegrały wojnę. To samo można powie- bowiem do jak najszybszej czechizacji lud- faktów warto wspomnieć, że Polska stała wzajemny antagonizm polsko-czeski. dzieć o Węgrzech. Polska i Czechosłowacja ności Zaolzia. się pierwszym miejscem, gdzie doszło do zaliczane były do zwycięskich państw, dla- Zawarcie w roku 1925 konwencji handlowej, formowania czechosłowackich oddziałów W jaki sposób na późniejszych stosun- tego rozwiązanie sporu granicznego było arbitrażowej oraz umowy likwidacyjnej po- wojskowych. kach polsko-czechosłowackich zaważył bardziej złożone. Polacy byli w konfl ikcie z między Polską a Czechosłowacją odbierane Rozmawiała: spór o Śląsk Cieszyński? Niemcami o Śląsk Górny, o Poznańskie, z było przez obie strony jako znaczący postęp DANUTA CHLUP 6 PUBLICYSTYKA sobota | 26 października 2013 Z wizytą w muzeum kolejowym Do Muzeum Kolejowego Morawsko-Ślaskiego najlepiej dostać się, rzecz jasna, pociągiem. Kiedy wysiądziemy na stacji kolejowej Ostrawa-środek, nie musimy iść da- leko. Nowo powstałe muzeum, jedyne takie w całym regionie i dosyć specyfi czne także w skali całego kraju, mieści się w zabytkowym budynku stacji. Ofi cjalne otwarcie połączono z wernisażem pierwszej wystawy, dotyczącej historii kolei górniczej w zagłębiu karwińsko-ostrawskim.

KOLEJOWA PASJA wystawach okolicznościowych nie – Muzeum ofi cjalnie istnieje od będą ograniczać się jedynie do włas- września ubiegłego roku – wyjaśnia nych zbiorów. jego dyrektor, Vojtěch Hermann. Na przykład w przyszłym roku – Cały rok zbieraliśmy różne archi- zaprezentowana zostanie wystawa z walne dokumenty, zdjęcia i artefakty okazji stulecia powstania linii kolejo- związane z historią kolei w całym wej Sucha-Czeski Cieszyn. W planie województwie. Ofi arowywali nam jest też na przykład zorganizowanie je pasjonaci tematu czy osoby, które jazdy po linii między kopalniami – miały to w swoim posiadaniu, rodzi- trasie nieznanej, ponieważ nie jeżdżą ny kolejarzy – mówi. Jak zaznacza, po niej pociągi pasażerskie. muzealne zbiory będą się stale rozra- POSZUKUJĄ MATERIAŁÓW stać. – Nie mamy zatrudnionego ani jednego pracownika, wszyscy jeste- Muzealne zbiory na pewno będą się śmy ochotnikami – mówi. Wyjaśnia, nadal powiększać. Jak twierdzą twór- że w muzealną działalność, wyszuki- cy muzeum, w regionie znajduje się wanie eksponatów i przygotowywa- jeszcze wiele dokumentów, fotogra- nie ekspozycji włącza się około 10 fi i, przedmiotów i innych artefak- osób. Wszyscy zawodowo są lub byli tów dokumentujących historię kolei. związani z koleją. Wraz z rozwojem i modernizacją – Ja sam, chociaż całe życie praco- kolei wiele tych przedmiotów może wałem na kolei, tymi tematami zaj- przepaść. Często ludzie mają w do- muję się dopiero od kilkunastu lat – mach ciekawe przedmioty, a nie wie- mówi Vojtěch Hermann. Pochodzi z dzą, gdzie je umieścić. Czasem rodzi- Jabłonkowa, mieszka w Trzyńcu. Po ny kolejarzy nie zdają sobie sprawy, ukończeniu Średniej Szkoły Kolejo- jakie ciekawe i cenne przedmioty lub wej w Szumperku pracował w Bogu- dokumenty mają w swoim posiada- minie i Ostrawie. Pomysł stworzenia Vojtěch Hermann pokazuje pierwszą muzealną wystawę. Wśród eksponatów są również przedmioty związane z pracą niu. Do wszystkich tych materiałów muzeum kolejowego zaczął, razem z górników. stara się dotrzeć muzeum kolejowe. kilkoma kolegami, realizować kilka Jego twórcy liczą też na to, że kiedy lat temu. Po założeniu organizacji Są tam też stare rozkłady kolejo- dziś wszyscy znają Witkowice jako wi się stała ekspozycja prezentująca nowo powstałe muzeum zaistnieje w zaczęli zbierać eksponaty do przy- we, mapy ze stacjami, bocznicami i nową stację między Hawierzowem historię linii kolejowych w całym świadomości mieszkańców regionu, szłej ekspozycji. zwrotnicami. a Ostrawą-Swinowem – opowiada województwie. Część pomieszczeń ludzie sami będą oddawać im cie- dyrektor. przeznaczona będzie zawsze na wy- kawe przedmioty, mogące wzboga- EKSPONATY SPRZED LAT JEDYNE TAKIE MUZEUM Na stacji Ostrawa-środek jest jesz- stawy czasowe. W pomieszczeniach cić zbiory. Pasjonaci skupieni wokół Muzeum posiada w swoich zbiorach – Kiedy planowaliśmy stworzenie cze jeden zabytkowy, bardzo ciekawy wystawowych muzeum jest miejsce ostrawskiego muzeum chcą też zdi- oprócz wielu archiwalnych doku- takiej organizacji, stwierdziliśmy, że obiekt: budka zwrotniczego. W tej także na przyszłą ekspozycję mode- gitalizować dokumenty, publikacje mentów i fotografi i takie eksponaty, nigdzie w kraju nie ma właściwie chwili stoi pusta i jest w złym sta- lów pociągów. czy fotografi e, dające cenne świade- jak stare kolejowe telefony, centrale tego typu muzeum. Większość mu- nie, chociaż jest to obiekt chroniony Podobnie jak na prezentowaną ctwo o dziejach kolei w naszym re- telefoniczne i telegrafy, wyposaże- zeów skupia się na prezentowaniu jako zabytek. Muzeum, wspólnie z właśnie ekspozycję, na którą orga- gionie. Muzeum posiada swoją stro- nie lokomotyw, a także całą kolekcję zabytkowych pojazdów kolejowych, Zarządem Dróg Kolejowych, chce nizatorzy wypożyczyli wiele ekspo- nę internetową: www.zmms.cz. tabliczek, umieszczanych na loko- ewentualnie organizowaniu prze- znów ożywić ten niewielki budynek natów od innych muzeów, zbieraczy ELŻBIETA PRZYCZKO+ motywach. Tabliczki, wykonywane jażdżek. Tylko niektóre mniejsze i ma nadzieję, że znajdą się środki lub z archiwów, także przy innych kiedyś zwykle z brązu lub mosiądzu, placówki mają zbiory dotyczące na jego remont. Do budki powróci otrzymywała każda lokomotywa i regionalnej sieci kolejowej. My po- pierwotne wyposażenie i zwiedza- wóz kolejowy, wychodzące z hali stanowiliśmy skupić się na przed- jący będą mogli zobaczyć, jak kiedyś produkcyjnej. Na tabliczkach wid- stawieniu historii kolei za pomocą pracował zwrotniczy. niała zawsze nazwa producenta, rok dokumentów i artefaktów – wyjaśnia Jak powstawała – Mamy szczęście – tak się aku- i miejsce produkcji, numer seryjny, Vojtěch Hermann. rat składa, że właśnie przebiega duży a czasem także znak fi rmowy. Naj- Oprócz zebranych eksponatów remont dworca we Frydlandzie nad ciekawsze są te najstarsze – produ- twórcy muzeum mogą opowiedzieć Ostrawicą. Likwidują tam pierwot- cenci starali się nie tylko wykonać też wiele ciekawego o samej siedzibie. kolej górnicza ne elektromechaniczne urządzenia tabliczkę solidnie, ale pamiętali też o Miejsce, w którym znajduje się nowe bezpieczeństwa i sterowania ruchem. względach estetycznych. Najstarsze muzeum, jest samo w sobie ciekawe Umówiliśmy się już z Zarządem W tym roku mija 150 lat od założenia kolei górniczej w Ostrawie. Z tabliczki były owalne, trójkątne lub dla pasjonatów historii kolei. Budy- Dróg Kolejowych, że odsprzeda nam okazji tej rocznicy nowo powstałe Muzeum Kolejowe Morawsko-Śląskie podłużne, większość fi rm używała nek stacji postawiony został w roku te urządzenia, a my zamontujemy je przygotowało wystawę o historii trasy kolejowej łączącej kopalnie i zakła- ozdobnego pisma. 1880, wpisany jest na listę zabytków. w budce zwrotnika – mówi dyrektor dy produkcyjne w zagłębiu karwińsko-ostrawskim oraz historii bocznic W zbiorach znajdziemy też cieka- – W tej chwili ta stacja kolejowa muzeum. OKD. we książki i instrukcje, na przykład znana jest jako Ostrawa-Środek, Ostrawa w drugiej połowie XIX wieku stała się jednym najważniej- BĘDZIE zbiory przepisów drogowych dla pierwotnie jednak dworzec ten na- szych ośrodków przemysłowych Monarchii Austro-Węgierskiej. Wraz z pracowników stacji, maszynistów i zywał się Ostrawa-Witkowice, po- O CAŁYM REGIONIE szybkim rozwojem koniecznością stało się wybudowanie rozległej infra- konduktorów czy podręcznik traktu- nieważ tutaj znajdowała się bocznica Oprócz wystawy, którą otwarto wraz struktury transportowej i sieci połączeń kolejowych. Wystawa prezentuje jący o konserwacji torów kolejowych. do huty w Witkowicach. Oczywiście z nowym muzeum, wkrótce poja- historię trasy już od powstania kolei konnej. Kolej wąskotorowa o trakcji konnej była wtedy powszechnie stosowana w przemyśle w XIX i na po- czątku XX wieku. Pierwszą fazą budowy kopalnianej kolei była budowa trasy pomiędzy hutą w Witkowicach oraz stacją załadunkową w Ostrawie-Przywozie z odgałęzieniem do szybu Karolina, którą uruchomiono w 1856 roku. Ko- lej górniczą w roku 1861 odkupiła od witkowickiej huty Kolej Północna Cesarza Ferdynanda, która kontynuowała rozbudowę trasy. Kolejne prze- dłużenie kolei górniczej zainicjował Anselm Rothschild, który dobudował trasę do szybu Bettina w Dąbrowie. W roku 1886 całą kolej górniczą wraz ze wszystkim odgałęzieniami dokupiły Koleje Północne Cesarza Ferdy- nanda. Trasa była stale rozszerzana wraz z rozwojem zagłębia ostrawsko-kar- wińskiego, stopniowo dobudowywano kolejne bocznice prowadzące do kopalń, koksowni i hut. Twórcy wystawy zebrali w muzeum liczne dokumenty, na przykład po- świadczone notarialnie umowy sprzedaży kolei Rothschilda, czy ciekawe eksponaty, na przykład uniform kolejarza z czasów Monarchii Austro-Wę- gierskiej, drewniany lizak do kierowania ruchem pociągów i inne sprzę- ty potrzebne kolejarzom, także stare kolejowe legitymacje i dokumenty.

Zdjęcia: ELŻBIETA PRZYCZKO Zdjęcia: ELŻBIETA Na wystawie swoje miejsce znalazły również eksponaty związane z pracą Na wystawie zobaczymy m.in. drewniany lizak do kierowania ruchem pociągów i inne sprzęty potrzebne kolejarzom, także w kopalniach oraz materiały dokumentujące historię szybów. (ep) stare kolejowe legitymacje i dokumenty. sobota | 26 października 2013 PUBLICYSTYKA 7 IZABELA WAŁASKA PORWAŁA SIĘ NA DUŻE PRZEDSIĘWZIĘCIE – CHCE NAKRĘCIĆ TRZY FILMY Promocja przez osobistości

Renata Drössler, Tomasz Santarius, Renata Putzlacher, Karol Cieślar, Ewa Farna, Bogdan Trojak, bracia Wałachowie czy Jerzy Buzek – to tylko niektóre z kilkuna- stu osób, które zobaczymy w promującym nasz region fi lmie. Za realizację przedsięwzięcia zabrała się Izabela Wałaska. Operatorem kamery jest Luděk Ondruška.

Jak mówi autorka projektu, wszystkie nie tylko garstkę widzów. W fi lmie te działania to część większej kampa- pojawią się też młodzi ludzie – Ewa nii, która ma wypromować Zaolzie i Farna, Maciej Cymorek czy Noemi polską mniejszość. W Czeskim Cie- Bocek. Oni z racji wieku nie mają szynie odbyły się już dwie edycje talk jeszcze takich osiągnięć, jak starsze -show pod nazwą „Zaolzie potrafi ” z pokolenie, ale są ciekawymi osoba- udziałem znanych mieszkańców re- mi pochodzącymi z naszego terenu, gionu. Niektórzy z nich wystąpią też które mają potencjał przyciągnąć w przygotowywanym fi lmie. uwagę nastolatków, zarówno cze- – Pierwotnie w planie były dwa skich, jak i polskich. To właśnie oni fi lmy – jeden z udziałem ciekawych mają pokazać, że polskość na Zaol- czy wybitnych osobistości pochodzą- ziu ma przyszłość także wśród mło- cych z naszego terenu. Drugi – doty- dego pokolenia. czący polsko-czeskich stosunków. W – Pomysł jest bardzo dobry, zarów- trakcie pracy okazało się jednak, że no fi lm, jak i cały projekt „Zaolzie ciągle wychodzą na jaw nowe rze- potrafi ”. Chylę czoła przed autorką czy. Stwierdziłam, że skoro już tutaj tego przedsięwzięcia, która odwala kręcimy fi lm, mamy do dyspozycji kawał dobrej roboty. Projekt jest na- operatora, to szkoda nie zrobić cze- prawdę potrzebny, żeby dowiedziało goś więcej – mówi Izabela Wałaska i się o nas zarówno czeskie, jak i pol- wyjaśnia, że ostatecznie będzie więc skie społeczeństwo – mówi Mariusz jeszcze trzeci fi lm – opowiadający Wałach, który wraz z braćmi Ada- ogólnie o Zaolziu. mem i Waldemarem wziął udział w Izabela Wałaska z Bogdanem Trojakiem w czasie kręcenia fi lmu o osobistościach Zaolzia. Jak wybierano bohaterów do fi lmu zdjęciach do fi lmu o osobistościach o osobistościach? naszego terenu. – Wystrzegajmy się kontekst, to, że jesteśmy częścią całe- stosunek mają do gwary, do języka studenci z Pragi, którzy współpracu- – Osobistości pojawiające się w fi l- jednak promowania Zaolzia jako go Śląska Cieszyńskiego – zaznacza. polskiego, czym jest dla nich Zaol- ją ze mną od lat. Zdaję sobie dosko- mie niekoniecznie musiały osiągnąć takiego, które jest przecież sztucz- Osobistości z fi lmu Wałaskiej mó- zie, o stosunkach polsko-czeskich, o nale sprawę z tego, że jeżeli ktoś nie duży sukces, ale musiały być kimś, nie powstałym tworem. Należałoby wią nie tylko o sobie i swoich sukce- drodze do sukcesu, a nawet o religii. zna mnie osobiście, to trudno zaufać kto w jakiś sposób potrafi zaciekawić bardziej podkreślać ten historyczny sach, ale też o tym, kim się czują, jaki Wszystkie fi lmy będą dwujęzyczne, mojemu projektowi i wysłać choćby większość materiału kręcona jest po drobną sumę na przeznaczone na polsku, jednak na ekranie pojawią się niego konto – mówi Wałaska. czeskie napisy. W przypadku, gdyby Pierwszy fi lm będziemy mogli któryś z rozmówców mówił gwarą, zobaczyć jesienią przyszłego roku. pojawią się napisy po czesku i po Pojawi się na Youtube, wyświetlany polsku. będzie w kinach w naszym regionie Z czego sfi nansowany zostanie i być może w Teatrze Cieszyńskim. cały projekt? Jak mówi Wałaska, Izabela Wałaska chce także podjąć wprawdzie nie dostała w tym roku rozmowy z polską i czeską telewi- obiecanego wsparcia, ale nie zrezyg- zją, by zakupiły któryś z fi lmów. Jak nowała z pomysłu i zbiera pieniądze mówi, największe możliwości dotar- na koncie otwartym (transparntní cia do dużej grupy ludzi, zarówno w účet). Każdy, kto chce wspomóc rea- Czechach, jak i w Polsce, daje serwis lizację fi lmów, może wpłacić dowolną internetowy Youtube. Jeśli dobrze sumę na konto: 2500433688/2010. wypromuje się fi lm, może obejrzeć go Do tej pory uzbierało się około 60 nawet kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Do- tysięcy koron, koszty projektu są trzeć chce nie tylko do Czechów, ale jednak dużo większe. – Chciałabym też do mieszkańców Polski. Na razie zwrócić się do czytelników z prośbą na Youtube obejrzeć można zwia- o wsparcie tego projektu: wystarczy stun pierwszego fi lmu. Wystarczy nawet symboliczna suma 100 koron. na stronie www.youtube.com wpisać: W tej chwili większość darczyńców Zaolzie potrafi – osobistości Zaolzia. to osoby spoza Śląska Cieszyńskiego. Więcej informacji o fi lmie znajduje

Zdjęcia: ARC Na dziś większość osób, które wspar- się na stronie www.zaolziepotrafi .cz. Jedną z osobistości promujących w fi lmie nasz region jest Renata Drössler. ły projekt fi nansowo, to moi klienci, ELŻBIETA PRZYCZKO Coś dla uczniów i dla absolwentów Polska podstawówka w Karwinie- staną również prezentacje uczniów wszystkich roczników, ponieważ sala Frysztacie przygotowuje się na wiel- – będzie m.in. kawiarenka literacka, pomieści 400 osób, a jest ogromne ki dzień. 16 listopada chce zorgani- muzyka i śpiew, recytacje czy cieka- zainteresowanie i wszyscy by się nie zować dwie imprezy – pierwszy w we scenki. Można będzie obejrzeć zmieścili. Organizujemy ten zjazd na historii placówki zjazd absolwentów szkolne gazetki, kroniki, spróbować próbę, jeśli się sprawdzi, na pewno karwińskich polskich szkół pod- rozwiązać testy SCIO, które piszą przygotujemy następne spotkania, na stawowych oraz dzień otwarty dla uczniowie klas 5. i 9., a także na które zaprosimy też młodsze roczni- rodziców i dziadków uczniów. Jak przykład zobaczyć pokaz nowoczes- ki – wyjaśnia Tomasz Śmiłowski. Jak tłumaczy dyrektor szkoły, Tomasz nych pomocy naukowych czy zapro- dodaje, sprzedano już 300 biletów. Śmiłowski, chodzi o dwie osobne jektować logo szkoły. Nauczyciele i Z przyczyn organizacyjnych warun- imprezy, odbywające się tego samego uczniowie już od kilku tygodni spo- kiem udziału w zjeździe jest wcześ- dnia, obie mają jednak ze sobą wiele tykają się po lekcjach, żeby przygoto- niejsze wykupienie biletu. Ostatnie wspólnego. wać swoje prezentacje. 50 biletów za 200 koron (w cenie jest – Dni otwarte organizujemy co pięć Absolwenci spotkają się natomiast kolacja) można rezerwować i kupo- lat, żeby zaprosić rodziców, babcie i po południu w pobliskim Domu wać w sekretariacie szkoły. dziadków naszych uczniów. Chcemy ARC Fot. Przyjaźni, choć chętni będą mogli Na zjazd mogą jednak przyjechać pokazać im, w jakich warunkach uczą Polska Szkoła Podstawowa w Karwinie-Frysztacie zaprasza na dni otwarte oraz wieczorem zwiedzić budynek szko- nie tylko absolwenci frysztackiej zjazd absolwentów. się dzieci, jakie mają pomoce nauko- ły. W programie wystąpią uczniowie podstawówki, ale też polskiej szkoły, we, jak wyglądają klasy, co udało nam my po raz pierwszy. Wzorowaliśmy rano. Miedzy 9.00 a 12.00 wszyscy oraz absolwenci. która istniała do 2003 roku w No- się osiągnąć. Uważam, że nasi ucz- się na przykład na podstawówkach zainteresowani będą mogli zajrzeć – Na spotkanie zapraszamy ab- wym Mieście. Być może w przyszło- niowie razem z nauczycielami robią w Czeskim Cieszynie czy Trzyńcu, do budynku szkolnego. Będą mogli solwentów z lat 1930-1980, ale ści odbędzie się zjazd absolwentów bardzo dużo – wyjaśnia dyrektor. które robią to regularnie – dodaje. obejrzeć go wzdłuż i wszerz – oprócz także byłych nauczycieli i sympaty- wszystkich polskich szkół istnieją- – Zjazd absolwentów organizuje- Pierwsza z imprez rozpocznie się zwiedzania szkoły przygotowane zo- ków szkoły. Nie możemy zaprosić cych kiedyś w Karwinie. (ep) 8 KULTURA sobota | 26 października 2013

gośćmi z różnych branż muzycznych. * Aż trudno w to uwierzyć, ale Ur- Znakomicie wypadł w tej konfron- szula Dudziak obchodziła 22 paź- tacji Mark Lanegan, który użyczył dziernika 70. urodziny. Znana na swojego barytonu w melancholijnym całym świecie artystka ma na swoim utworze „Th e Lonely Night”. Do- koncie ponad dwadzieścia albumów. brze spisali się też pozostali zapro- – Nadal czuję się młodo i w ogóle nie szeni biesiadnicy – Wayne Coyne myślę o upływającym czasie – po- (Th e Flaming Lips), kanadyjska wo- wiedziała artystka w wywiadzie dla kalistka Cold Specks, Damien Jura- „Onet.pl”. Przypomnijmy, Urszula do, czy Skylar Grey. Dudziak w swojej karierze współ- Album rozpoczyna się imponują- pracowała z wieloma wybitnymi mu- 148 co – od instrumentalnej uwertury zykami. Lista robi wrażenie: Bobby „Everything Th at Rises”, która spo- McFerrin, Herbie Hancock, Wyn- kojnie mogłaby znaleźć się na którejś ton i Branford Marsalis, Gil Evans, z płyt klasyków art rocka – grupy Sting, Krzysztof Komeda, Lester Przełom października i li- King Crimson. Wybrany na singla Stone. Bullock wyzwoliła się z szu- wiem, że muzycy dołożą swoich pięć Bowie i Michał Urbaniak. stopada to dla Pop Artu „A Case For Shame” to już typowy fl ady komediowych bohaterek i daje groszy do procesu globalnego ocie- * Polska Agencja Prasowa za po- urodzajna gleba. Z ostatnich Moby. Utwór utrzymany w konwen- prawdziwy pokaz mistrzowskiego plania planety. średnictwem swoich zaprzyjaźnio- aktorstwa. Awaria promu kosmicz- zbiorów wybrałem najnow- cji trip hopu z udaną partią wokalną nych agencji światowych podała Cold Specks reprezentuje bardziej nego staje się dla reżysera fi lmu pre- druzgoczącą, wręcz niewiarygodną szą płytę artysty ukrywają- radiowy wizerunek „Innocents”. tekstem do psychologicznej analizy informację. Otóż Adele, która zda- cego się pod pseudonimem Przystępny dla wszystkich, ale nie zachowania człowieka w warunkach wała ostatnio egzamin na prawo ekstremalnych. Moby, z fi lmowej sekcji obraz pretensjonalny. Przykładem jest „Al- jazdy, nie została rozpoznana przez most Home” z gościnnym występem Tyle tylko, że w połowie fi lm za- instruktora, nawet wtedy, gdy nu- „Grawitacja” z Sandrą Bullock indie-folkowego Damiena Jurado. czyna nudzić. Dyskomfort kino- ciła sobie swoje najbardziej znane i Georgem Clooney w rolach To ponad sześć minut kojącej ner- wego fotela potęgują sprawdzone przeboje. Instruktor nie kojarzył ani chwyty w rodzaju niezmiennego od głównych. Dodam, że Moby wy muzyki, z refrenem, który można przeboju numer jeden „Someone łatwo pomylić z tybetańską mantrą. dwudziestu lat uśmiechu Georga Like You”, ani nawet nagrodzone- nagrał jedną ze swoich naj- Tak głęboko zanurza się bowiem w Clooney (w roli doświadczonego go Oscarem bondowskiego tematu lepszych płyt w karierze. podświadomość. Mocną stroną al- kosmonauty Matta Kowalskiego) „Skyfall”. Jak podkreślają brytyjscy bumu są jednak także pełne zadumy, i przewidywalnych zwrotów akcji. dziennikarze, nieznajomość jej pio- MUZYCZNA RECENZJA instrumentalne pejzaże. Fortepiano- Jako wielbiciel twórczości Stanley´a senek przez instruktora wyszła Adele wy wstęp „Going Wrong” przeradza Kubricka nie mogę oprzeć się wra- na dobre. Nauczyciel jazdy nie trak- się w symfoniczną bajkę, z pięknym żeniu, że wszystko, co w gatunku tował jej wyjątkowo i był wobec niej centralnym motywem na bardzo sci-fi zostało powiedziane na ekra- tak samo surowy, jak wobec innych długo pozostającym w pamięci. Faj- nie fi lmowym, pojawiło się już 45 lat MAREK SANTARIUS Fot. początkujących kierowców. Podejście temu w genialnej „Odysei Kosmicz- ny motyw, ale znów z innej półki, re- * Ewa Farna w wywiadzie dla new- się opłaciło. Adele zdała egzamin na nej 2001”. W „Grawitacji” mamy prezentuje gospelowy standard „Th e serialifestyle.pl opowiedziała o nowej prawo jazdy śpiewająco, o czym po- zatrzęsienie artystycznych obrazów Perfect Life”, który swoją pozytyw- płycie „W(I)nna”. Piosenkarka zdra- informowała wielbicieli za pośredni- kosmosu, ale brakuje wyrafi nowania ną energią mógłby obdzielić poło- dziła, iż po raz pierwszy jest współ- ctwem Twittera – dodaje PAP. akcji i pytań, na które szukają odpo- wę izby poselskiej parlamentu RC. autorką tekstów utworów. – Mam * Reżyser Quentin Tarantino wiedzi miłośnicy twórczości Arthura Moby wdaje się też w eksperymenty. dwadzieścia lat. Po raz pierwszy znalazł nową muzę. Aktorka Uma C. Clarke´a czy Stanisława Lema. Chyba sprawdza, ile jego fani jeszcze próbowałam swoich sił. Trochę się Th urman to już przeszłość, obecnie Jedno odkrycie jest jednak bezcenne. strawią, a co już przekracza grani- bałam. Cieszę się, że jest takie moje muzą Tarantino jest podobno pio- Współczułem Sandrze Bullock, bo ce. Ostatni utwór na płycie – „Th e dziecko na świecie. Zobaczymy, jak senkarka Christina Aguilera. Reży- nie przypuszczałem, że w promach Dogs” – to dziewięć minut posępnej ludzie będą reagować na to – powie- ser robi, co może, by nawiązać z nią kosmicznych Made In Pekin guziki MOBY krzątaniny. Ale trzeba przyznać, po- działa Ewa. – Pisząc teksty siedzia- współpracę. – Nieustannie atakuje ją przyrządów oznaczone są wyłącznie INNOCENTS (2013) rywającej. łam ze słownikiem, nie mam bogate- mailami i scenariuszami do fi lmów, chińskimi znakami. Mocniej zadrżały serca miłośników FILMOWA RECENZJA go słownictwa – dodała nasza piękna dzwoni do niej i nawet pisze listy – elektronicznej fuzji, miłośników CO SZEPTANE i utalentowana ambasadorka Zaolzia. zdradził dziennikarzom informator mocnego rosołu z najprawdziw- GRAWITACJA * Jak podają ofi cjalne strony interne- magazynu „Heat”. Aguilera na razie szych, niepodrabianych beatów. Cie- (USA, W. Brytania 2013) * To już przesada. Zespół Metallica towe australijskiego pieśniarza Nicka nie reaguje na zaloty mistrza kina. – szyłem się na nową płytę tego arty- Trudno nie przyznać odwagi reży- zagra w grudniu na... Antarktydzie. Cave´a, w grudniu doczekamy się Nie chce go urazić i jak najbardziej sty równie gorąco, jak na niedzielne serowi Alfonso Cuaronowi. Posta- Sponsorem koncertu legendy thrash płyty koncertowej grupy Nick Cave jest otwarta na propozycje aktorskie. obiady u babci. Moby od początku wił na wizualną jazdę w kosmos, z metalu jest koncern Coca Cola, który and the Bad Seeds. Album nosi Obawia się jednak, że po prostu się swojej kariery utrzymuje równy po- garstką aktorów i gigantycznym bu- widocznie chce przebić się także na tytuł „Live From KCRW” i został w niej zadurzył i że może zrobić się ziom, nigdy nie zszedł na psy, czego dżetem. Inna sprawa, że oprócz fe- skuty lodem rynek tej malowniczej zarejestrowany 18 kwietnia podczas nieprzyjemnie – dodał informator. nie można powiedzieć o niektórych nomenalnej warstwy wizualnej, fi lm wyspy. O planowanym występie na sesji w Apogee Studio w Los An- Na dużym ekranie wokalistka poja- jego rówieśnikach z branży. Jedena- nie wnosi do gatunku science fi ction najmroźniejszym kontynencie zwie- geles, w przerwie pomiędzy dwoma wiła się w fi lmie „Burleska”. Dorobek sta w karierze płyta przerosła jednak nic nowego. Zachwyceni krytycy fi l- rzył się słuchaczom jednej ze stacji występami na festiwalu Coachella. amerykańskiej wokalistki popowej najśmielsze oczekiwania. Kandydat mowi piszą o „najlepszym fi lmie XXI radiowych perkusista Lars Ulrich. Na płycie oprócz klasycznych kawał- zamyka album „Lotus” z listopada do mojej prywatnej listy najlepszych wieku”, „uczcie wzrokowej” i pokazie – W grudniu czeka nas ciekawa wy- ków z dyskografi i Nicka znajdą się ubiegłego roku . Ostatnio Aguilera albumów 2013 roku murowany. geniuszu Alfonso Cuarona. Dla mnie prawa. Przełamiemy kolejne bariery też cztery kompozycje z ostatniego, nagrała piosenkę „We Remain” do Moby tym razem w większym niż największym odkryciem „Grawitacji” – stwierdził. Ekologowie obawiają bardzo udanego wydawnictwa „Push fi lmu „Igrzyska śmierci: W pierście- zwykle stopniu otoczył się w studio jest Sandra Bullock w roli dr Ryan się najgorszego. Niewykluczone bo- the Sky Away”. niu ognia”. POLSKIE GRZYBOBRANIE

był się w Rzeszowie 2 marca tego dać.– Wstęp do niej miałyby tylko roku. Mozil przyznał, że w trakcie kobiety. Każda potrawa niewielka, występu był pijany. – 2 Marca 2013 inaczej podana. Każda opatrzona wyszedłem na scenę mocno pijany komentarzem: ta potrawa pobudza w klubie Wytwórnia. Jest mi wstyd i myślenie, ta pobudza wrażliwość, a mam nadzieję, że się to nigdy więcej ta zwiększa chuć, bo jest z afrody- nie powtórzy. Przepraszam wszyst- zjakiem. kich, którzy byli świadkami tego * A teraz gratka dla fanów polskie- widowiska – napisał Mozil w ofi cjal- go hiphopu, którym zafascynowany nym oświadczeniu. Kilka utworów jest nawet czeski bard Jarek Nohavi- z rzeszowskiego koncertu tarfi ło na ca. Do sprzedaży trafi ła limitowana wydaną w tych dniach płytę kon- edycja płyty winylowej „Jestem Bo- certową „Grać, nie srać”. Mozil jest giem” formacji Paktofonika. Wy- zresztą nie jedynym rockowym bar- dany na przezroczystej płycie winy- dem, któremu udało się pojawić na lowej maxisingiel „Jestem Bogiem”

scenie w stanie wskazującym. Swego ukazał się w limitowanym nakładzie Zdjęcia: ARC czasu głośno było na temat prob- wego TSA, zdradził, iż przymierza 1000 sztuk. Każda z płyt jest ręcznie „Renovatio” to pierwszy album stu- lemów alkoholowych lidera Lady się do otwarcia restauracji tylko dla numerowana. Obok singlowej wersji dyjny artystki od ponad piętnastu Pank, Janusza Panasewicza. Nie od kobiet. Gotowanie i kobiety to dwie utworu „Jesteś Bogiem”, na płytę tra- lat. Fani Edyty Bartosiewicz już dziś wiadomo też, że ekstraklasę w największe pasje muzyka (kolejność fi ły również remiksy utworu autor- nawet zwątpili, że ich ulubienica w piciu od wielu, wielu lat rozgrywają dowolna). – Lubię karmić kobiety stwa DJ-a Haema raz ścieżki, które ogóle wróci jeszcze do śpiewania. dużo większe sławy muzyki – Rol- – wyznał Piekarczyk. – Często na- nie zostały dotychczas wydane na A jednak. Dołączamy brawa za od- ling Stones, Oasis, z młodszych cho- mawiano mnie, abym poprowadził płycie CD. wagę. ciażby idol nastolatek i fryzjerów – restaurację – dodał. I choć jeszcze * Piosenkarka Edyta Bartosiewicz * Czesław Mozil opublikował na Justin Bieber. nie zdecydował się na poprowadze- wróciła do kariery w dobrym stylu. swoim Facebooku ofi cjalne oświad- * Marek Piekarczyk, wokalista nie własnego biznesu, ma wizję tego, Nowy album „Renovatio” zadebiu- Rubrykę przygotował: czenie na temat koncertu, który od- kultowego zespołu heavy metalo- jak jego restauracja miałaby wyglą- tował na pierwszym miejscu OLiS. JANUSZ BITTMAR sobota | 26 października 2013 PROGRAM TV 9

SOBOTA 26 października czasów 12.50 Spostrzeżenia z zagra- ra, głupcze 9.50 Rodzinne oglądanie Największe życzenie 22.30 Rewolwer 20.45 Eurowiadomości 21.05 Echa

nicy 13.00 Wiadomości 13.05 Korona - Prawo natury - W wodnym świe- Python 357 (fi lm). dnia 22.00 Aktualności Wieczorne 14.05 10.55 22.15 TVP 1 z brązu (bajka) O zaczarowanej cie Wojciech Cejrowski - boso NOVA Wieczorny magazyn sportowy królewnie (bajka) 14.50 Swaty hrabi- przez świat - Wyspy szczęśliwe 11.30 TVP Katowice 22.35 Jestem synem 6.00 Moda na sukces (s.) 6.25 Cudow- 6.00 6.25 ny Gladioli (fi lm) 16.05 Jak się zranić Makłowicz w podróży - Niemcy - Czarodziejka Tara Dinofroz ludobójcy 23.35 Everyday English ne miejsca - Wielkie Sanktuaria Pol- 6.55 7.25 na służbie (fi lm) 17.30 List do Ciebie Bawaria 12.10 Gwiazdy w południe (s. anim.) Bakugan Hannah 23.50 Ahora espanol 0.10 Telekurier. ski 6.55 Pełnosprawni 7.15 Las bliżej 8.20 18.25 Chłopaki w akcji 18.55 Progno- - Appaloosa 14.00 Familiada (teletur- Monatana Jak wytresować smo- nas - Wypoczynek w lesie i życie na 8.45 9.30 POLSAT za pogody, wiadomości, sport 20.00 niej) 14.40 Th e Voice of Poland - Bi- ki (s. anim.) Weekend Jaś łonie natury 7.30 Rok w ogrodzie 8.00 10.00 12.35 6.00 8.15 Dyskusja zwycięzców 21.30 Cuda twa 16.20 Na dobre i na złe (s.) 17.20 Fasola Grand Prix Indii Nowy dzień z Polsat News Naszaarmia.pl 8.30 Magazyn Ligi 9.00 natury 22.45 Afera Th omasa Crowna Show z humorem. I kto to mówi? (7) Zítra to roztočíme, drahoušku! (fi lm) Świat według Kiepskich (s.) Ma- Mistrzów 8.55 Dora poznaje świat - 14.35 17.00 10.00 (fi lm) 0.35 Maneż Bolka Polívki. 18.00 Panorama 18.55 Dzięki Bogu Pamiętnik (fi lm) Bach! lanowski i Partnerzy Trudne Dora na Dzikim Zachodzie 9.25 Pin- 17.45 19.30 11.00 12.00 już weekend 20.05 XIX Festiwal Ka- Noc na Karlsztejnie (fi lm) sprawy 3 Dlaczego ja? gwiny z Madagaskaru - Ni wydra, ni... TVC 2 20.20 13.00 baretu w Koszalinie 2013 21.10 Czas Wiadomości, sport, pogoda Le- Pamiętniki z wakacji (s.) Czy- 10.00 iCarly (s.) 10.35 Jak to działa 6.00 6.10 21.35 14.00 Teleranek Andy i przygo- honoru 22.10 Show z humorem - I kto karze z Początków (s.) Ułamki ja wina? Pierwsza miłość (s.) - program popularnonaukowy 11.05 6.40 22.10 0.00 14.45 15.50 dy w naturze Pszczółka Maja (s. to mówi? 22.45 Kocham Kino - maga- Uprowadzona (fi lm) Zítra Trudne sprawy 6 Wyda- Szlakiem gwiazd - Rafał Królikowski 7.00 7.15 16.15 16.30 anim.) Mikołajek (s. anim.) zyn fi lmowy Grażyny Torbickiej 23.20 to roztočíme, drahoušku! rzenia Interwencja (mag.) 11.25 Nie ma jak Polska - Kujaw- 7.30 17.00 Show Garfi elda (s. anim.) Stu- WOK - Wszystko o Kulturze. PRIMA Malanowski i Partnerzy 11 sko - Pomorskie dla małych i dużych dio Kolega 9.00 Nasza wieś 9.30 Wę- Dlaczego ja? 18.00 Pierwsza miłość 11.55 6.05 7.10 7.40 Weekendowy magazyn fi lmo- drówki w poszukiwaniu muzyki 9.55 TV KATOWICE Wiadomości Chima (s.) 18.50 Wydarzenia 19.30 Świat 12.25 13.00 8.10 wy Program rozrywkowy Karel Valdauf 10.20 Folklorika 10.50 7.00 Reportaż 7.35 Szlakiem gwiazd - Mr. Manny (s.) Tajemnice wojny według Kiepskich (s.) 20.05 Czarny 13.55 9.20 9.55 Blondynka (s.) Zwierzęta świa- Tysiąc lat czeskiego myślistwa 11.20 Daniel Olbrychski 8.00 Śladami Jana Prima Świat Sekundy do świt (fi lm USA) 22.05 Cena prawdy 14.35 11.00 11.55 ta - Enklawy dzikiej przyrody GEN: Otto Wichterle 11.35 Pojedy- Pawła II - Papież duchowej przemia- morderstwa (s.) Partia (fi lm USA) 0.25 Breaking Bad 3. 15.10 13.25 Okrasa łamie przepisy Alvin i nek przywódców 12.25 Generał Pat- ny 8.35 Lekcja dobrych manier 8.55 Poradnik domowy Jesteś tym, 17.00 17.30 14.35 TVC 1 wiewiórki 2 Teleexpress ton 13.20 Obcy są nasi 13.45 Kraje Ogródek bez ogródek 9.25 Nożem co jesz Wiadomość z Wiet- 18.25 16.35 6.00 6.45 Ojciec Mateusz (s.) Sąsiad na kadzidłowego szlaku 14.05 Królestwo i widelcem 9.45 60 lat razem - Wia- namu (fi lm) Morderstwa w Zbrodnia na poczcie Narze- 19.10 19.30 18.55 8.05 widelcu Smerfy w Jedynce natury 14.40 Świat cudów 15.05 domości 10.00 Rączka gotuje 10.25 Midsomer (s.) Wiadomości czona z najpiękniejszymi oczyma 20.05 19.40 19.55 9.45 Wiadomości GOL T-Mobile Derren Brown: Magia i manipulacje Dotknięcie historii - Muzeum Po- Wiadomości z willi VIP Fany (fi lm) Strach ma wielkie 20.09 20.15 11.00 12.00 Ekstraklasa MŚ w rajdach sa- 15.30 Titanic: Krew i stal 16.20 Dom wstań Śląskich w Świętochłowicach wiadomości Czechy i Słowa- oczy Karetka II (s.) Połu- 20.25 23.05 0.10 12.05 mochodowych - Rajd Hiszpanii czyli Dokąd prowadzi nasza droga 11.00 Śladami Podlasian - Floryda cja mają talent Wybrańcy dniowe wiadomości Uroczyste 21.25 Komisarz Alex (s.) Hit na sobo- 17.20 Cudowna planeta 18.15 Piękne 11.30 Piękniejsza Polska 12.00 Głos Incredible Hulk (fi lm). spotkanie z okazji 95. rocznicy powsta- 23.30 13.00 tę - Strażnik Podnoszenie cięża- straty 18.55 Siły pierwotne (s.) 19.40 Regionów 13.00 AgroSzansa 13.35 PONIEDZIAŁEK 28 października nia państwa O podejrzliwym 14.25 rów: Mistrzostwa Świata we Wrocła- Jak podróżował Franz Kafka 20.00 Dzieje Polaków: Obywatel Warszawy królu (bajka) Przyczyna rozwo- 16.05 wiu - kat. do 94 kg mężczyzn. Mity i fakty historii 21.05 Wysokie - Starzyński 15.00 Gwarowy koncert TVP 1 du (fi lm) Liczenie owiec (fi lm) 22.00 16.00 17.00 17.25 Mała rusałka (bajka) 18.55 TVP 2 Tatry Millenium: Dziewczyna, życzeń Młodzież kontra 5.30 Naszaarmia.pl 8.00 Wiadomości która igrała z ogniem (fi lm). Rusz się człowieku 17.30 Kawiarnia Prognoza pogody, wiadomości, sport 5.45 Tygrysy Europy 6.50 Poezja łączy 8.10 Polityka przy kawie 8.55 Ojciec 20.00 naukowa 18.00 Sacrum profanum Wręczanie odznaczeń państwo- ludzi - wiersz Osipa Mandelsztama NOVA Mateusz (s.) 9.50 W cieniu dino- 21.00 22.05 18.30 Aktualności 19.00 Podwodna wych Paraple 2013 Malo- 7.00 M jak miłość (s.) 8.00 Pytanie 5.45 6.10 zaurów 11.00 Świat się kręci 12.00 23.35 Tom & Jerry (s. anim.) Bat- Polska - Współcześni poszukiwacze stranskie humoreski (fi lm) Taj- na śniadanie 10.55 Sztuka życia 11.20 6.35 Wiadomości 12.10 Agrobiznes 12.25 0.30 man: Odważny bohater (s. anim.) skarbów 19.30 Szlakiem gwiazd - Ja- niacy (s.) Kalendarium. Barwy szczęścia (s.) 13.05 Kabaret 7.05 Klimaty i smaki 12.45 Natura w Je- Bakugan (s. anim.) Pingwiny z rosław Boberek 20.25 Powroty 21.00 TVC 2 Ani Mru Mru - Urodzinowy strzał Madagaskaru 7.35 Król złodziei (baj- dynce: Osobliwości mórz i oceanów - 14.00 Telekurier extra 22.00 Aktualności 13.50 6.00 w dychę Familiada (teleturniej) ka) 8.45 Mali bojownicy (fi lm) 10.45 Puerto Galera Jaka to melodia? Piękno europejskich wybrzeży 14.40 15.40 Wieczorne 23.05 Kultowe rozmowy 14.25 6.05 Rodzinka.pl (s.) Boscy Przyprawy 11.45 Dzwoń do TV Nova (teleturniej) Moda na sukces Tysiąc lat czeskiego myślistwa 15.45 23.35 Archiwum Zbrodni - Psychoza. 15.00 15.15 6.35 w sieci (s.) Słowo na niedzielę 12.20 Naga pasterka (fi lm) 13.55 Za- (s.) Wiadomości Okra- Karel Valdauf - pod jednym da- 15.55 16.55 15.45 7.00 Czas honoru Dzięki Bogu mieńmy się żonami 15.25 Miss Agent POLSAT sa łamie przepisy Bonanza (s.) chem Samoloty myśliwskie w 18.00 19.05 16.40 Polska non stop - mag. repor- walce 7.45 GEN: Otto Wichterle już weekend Panorama (fi lm) 17.40 Poradnik domowy 18.50 6.00 Nowy dzień z Polsat News 7.45 20.05 terów 17.00 Teleexpress 17.25 Jaka 8.05 Świat cudów 8.30 Zaczarowa- Postaw na milion Th e Voice of Przysmaki Babicy 19.30 Wiadomo- Scooby-Doo i Brygada Detektywów 22.00 to melodia? (teleturniej) 17.55 Klan ne przedszkole 9.00 Prywatne mu- Poland - Bitwa Kill Bill 2. ści 20.20 Mission Impossible: Ghost 9.45 Jeźdźcy smoków 10.15 Studio (s.) 18.30 Świat się kręci 19.15 Prze- zea 9.10 Żegnaj, planeto Pluto 10.00 TV KATOWICE Protocol (fi lm) 22.45 Pozdrowienia z F1 10.30 Grand Prix Indii 12.30 pis dnia (s.) 19.30 Wiadomości 20.05 Hymn 11.25 Czechosłowacki tygo- 7.00 7.30 Paryża (fi lm) 0.25 Zdobycz (fi lm). Tylko taniec - Got to Dance 4 14.15 Raport z Polski Echa dnia MŚ w rajdach samochodowych - Rajd dnik fi lmowy 11.40 Historia kina 8.00 8.30 Kevin sam w domu - po raz czwar- Przystanek Ziemia Agro- PRIMA Hiszpanii 20.25 Teatr Telewizji - Bez- Masaryka 11.55 Czeskie ślady w Kar- 9.00 9.30 ty 16.15 Top chef 17.45 Nasz nowy Szansa Elementarz mam 6.00 Wiadomości 6.55 Chima 7.25 dech 21.55 Homeland 22.55 Oglądaj patach 12.55 Telewizyjny klub nie- 10.15 dom 18.50 Wydarzenia 19.30 Pań- Śladami Podlasian - Floryda Mr Manny (s.) 7.55 Największe bitwy z Andrzejem Fidykiem - Mroczny słyszących 13.25 Kraje kadzidłowego 10.45 stwo w państwie 20.00 Must be the Czas na jazdę Gramy dla Was II wojny światowej 8.30 Salon samo- handel częściami ciała 0.00 Glina (s.). szlaku 13.50 Derren Brown: Magia i 11.00 11.30 music - tylko muzyka 6 22.00 To nie Wstęp wolny - z kulturą chodowy 9.45 Columbo (s.) 11.50 manipulacje 14.15 Czechosłowacja, 11.55 koniec świata! 23.00 Kości 8 (s.) 0.00 TVP 2 Piękniejsza Polska Nożem i Czechy i Słowacja mają talent 13.50 mon amour 14.40 Historia proporca 12.15 12.30 Podstępna gra (fi lm USA). 6.00 6.35 widelcem 60 lat razem Dwa oblicza śmierci (fi lm) 15.50 Faceci do wzięcia Coś dla prezydenta 15.00 Modlitwa o dom 13.00 7.05 8.00 Akademia.pl Zgłębić tajemnice Morderstwa w Midsomer (s.) 18.00 TVC 1 Ciebie M jak miłość (s.) 16.30 Volynští 17.25 Monachium raka - Cyberknife 14.45 Eurosąsiedzi Pytanie na śniadanie 10.35 Barwy Wybrańcy 18.55 Wiadomości 19.40 6.00 6.30 1938 17.55 Kamera w podróży: Birma 15.00 Stanisław Hadyna, rok czter- Ciekawostki z regionów szczęścia (s.) 11.10 Na dobre i na złe Wiadomości z willi 19.55 VIP wiado- 7.00 18.45 Wieczorynka 18.55 Everwood dziesty, rok pierwszy 15.36 Made in Hobby naszych czasów Zauro- (s.) 12.15 Makłowicz w podróży - In- mości 20.15 Czechy gotują z Pohlrei- 7.50 (s.) 19.40 Poszukiwania czasu utraco- Silesia - Krem Nivea 16.00 Reportaż z czenie (s.) Swaty hrabiny Gladioli die 12.45 Wojciech Cejrowski - boso chem na żywo 21.40 Quantum of So- 9.00 10.00 nego 20.00 Skowronki na uwięzi (fi lm) regionu - Wybacz, że tak rzadko przy- (fi lm) Łopatologicznie Ka- przez świat 13.20 Szkoła życia (s.) lace (fi lm) 23.55 Droga bez powrotu II 10.30 11.05 21.40 Cichy ból (fi lm) 23.10 Herbata jeżdżam 16.30 Magazyn Aktywni 60+ mera na szlaku Obiektyw 14.10 Prawo natury - W wodnym (fi lm) 1.50 Morderstwa w Midsomer. 12.00 z Mussolinim (fi lm) 1.05 Wyspy zapo- 17.00 Wstęp wolny - z kulturą 17.30 Życie na zamku (s.) Pytania świecie 15.05 Rodzinka.pl (s.) 15.45 NIEDZIELA 27 października 13.00 mnianego spokoju. Dej pozór 18.00 Rączka gotuje 18.30 Václava Moravca Wiadomości Panorama Kraj 16.05 Boscy w sieci (s.) 13.05 14.00 NOVA Aktualności 19.00 Telekurier extra Pytania Václava Moravca 16.15 Rodzinka.pl (s.) 17.15 Szkoła 15.20 19.30 Polska samorządna 20.25 Made TVP 1 Bajka Burzliwe wino (fi lm) życia 18.00 Panorama 18.50 Jeden z 5.55 Tom & Jerry (s. anim.) 6.20 17.30 in Silesia - Krem Nivea 20.40 Nauko- 6.05 Moda na sukces (s.) 6.30 Drugie Restauracja pod Drugą Szansą dziesięciu 19.30 Barwy szczęścia (s.) Batman: Odważny bohater (s. anim.) 18.25 18.55 wy Biznes 21.00 Kultowe rozmowy życie 7.00 Transmisja Mszy Świętej Zielnik Prognoza pogody, 20.45 M jak miłość (s.) 21.50 Tomasz 6.45 Superman/Batman: Apokalip- 20.00 22.00 Aktualności Wieczorne 23.05 z Sanktuarium Bożego Miłosierdzia wiadomości, sport Czeskie stu- Lis na żywo 22.50 Głęboka woda sa 8.15 Piątka na schwał (fi lm) 9.35 21.20 21.50 Zgłębić tajemnice raka - Cyberknife w Krakowie-Łagiewnikach 8.00 Ty- lecie 168 godzin Psikus 23.50 Czy świat oszalał? - Kulisy pew- Jak się Franciszek nauczył bać (fi lm) 23.15 23.35 Etniczne klimaty - Jeszcze w dzień 8.25 Domisie - Domisiowe (fi lm) Czas przypływu (fi lm). nej zbrodni 0.55 Instynkt. 10.25 O niedźwiedziu Andrzeju 8.55 9.30 11.20 13.00 Polsce są Grecy. wykręty Ziarno Popiełusz- TVC 2 TV KATOWICE Flintstonowie (fi lm) ko: Wolność jest w nas 10.25 Sąsiad Dziewczyna na miotle (fi lm) 14.40 POLSAT 6.00 6.10 6.30 7.30 na widelcu 11.10 Biegajmy razem Teleranek Andy i przygo- Młodzież kontra Aktual- Niech żyją duchy! 16.20 Miss Agent 6.40 7.40 6.00 Nowy dzień z Polsat News 7.45 11.50 Między ziemią a niebem 12.00 dy w naturze Pszczółka Maja (s. ności Flesz Poranne Poranek z II (fi lm) 18.30 Ulica (s.) 19.30 Wia- 7.00 7.15 8.00 Jeźdźcy smoków 8.15 Prosiaczek i Anioł Pański 12.10 Między ziemią a anim.) Mikołajek (s. anim.) TVP Katowice Co niesie dzień domości 20.20 Ogólniak z o.o. (s.) 7.30 8.35 przyjaciele 9.55 Ewa gotuje 10.30 niebem 12.50 Podnoszenie ciężarów: Show Garfi elda (s. anim.) Studio Odzyskana nadzieja - Życie od 21.35 PanMama (s.) 22.10 Mistrzo- 9.00 8.50 Grand Prix Indii 11.30 Jaś Fasola Mistrzostwa Świata we Wrocławiu - Kolega Czechosłowacki tygo- nowa Przechodzień codzienny stwa powiatu (s.) 22.40 Nocne wia- 9.15 9.00 9.20 12.45 Must be the music - tylko mu- kat. do 105 kg mężczyzn 15.20 Fan- dnik fi lmowy Poszukiwania czasu Eurosąsiedzi Telenowyny domości 23.15 Following (s.) 0.00 9.35 9.45 10.20 zyka 6 14.45 To nie koniec świata! tastyczny Pan Lis 17.00 Teleexpress utraconego Największe operacje Kościół z bliska Głos Re- Big Game. 10.35 11.45 15.45 2XL 16.45 Ślubna gorączka 17.30 Komisarz Alex (s.) 18.20 Jaka II wojny światowej Twierdze: gionów Koncerty w TVP War- 10.55 12.45 PRIMA 17.45 Fat Killers - zabójcy tłuszczu to melodia? (teleturniej) 19.00 Walt Ołomuniec Nie poddawaj się szawa - organy i ich tajemnice 11.20 11.50 6.00 6.55 18.50 Wydarzenia 19.30 Świat we- Disney w Jedynce 19.30 Wiadomości Obrońca Chcesz mnie? Słynne miejsca Lwowa - o lwowskich Wiadomości Asterix pod- 12.25 13.25 8.55 dług Kiepskich (s.) 20.05 Biblia (s.) 20.05 MŚ w rajdach samochodowych Paryż Kamera w podróży cymelinach opwiada Jerzy Janicki bija Amerykę (fi lm anim.) Bab- 14.15 14.20 13.30 14.05 10.40 0.15 Droga bez powrotu III - Zosta- - Rajd Hiszpanii 20.20 Blondyn- Słowo na niedzielę Ma- Rusz się człowieku Od- cia (fi lm) Wyznania zakupo- 14.45 13.05 wieni na śmierć (horror USA). ka (s.) 21.20 Zakochana Jedynka - gazyn chrześcijański Przez ucho zyskana nadzieja - Życie od nowa holiczki (fi lm) Siódmego dnia 15.15 14.25 14.40 15.05 Randki w ciemno 23.10 Mój Nikifor igielne Historie, jakich świat nie Everyday English Aho- wieczorem (fi lm) Dwóch na TVC 1 15.40 16.10 15.05 18.00 1.00 Homeland (s.). widział Ptaszki Odkrywa- ra espanol Elementarz mam koniu, jeden na ośle Nakryto 6.00 Zauroczenie (s.) 7.00 Kamera na nie planety Ocean 17.00 Cel podró- 15.30 Schlesien Journal 16.00 Raport do stołu! 18.55 Wiadomości, wiado- szlaku 7.30 Gorzko! (fi lm) 8.30 Trzy TVP 2 ży: Nurkowanie 17.50 Emocje a my z Polski 16.30 Czas na Pracę! Praca mości kryminalne 19.55 VIP wiado- królewny tancerki (bajka) 9.20 Śmierć 5.55 Bliskie i groźne spotkania Steve’a 18.15 Na pływalni z G. Ohlssonem na Czasie! 17.00 Przystanek Ziemia mości 20.15 Powroty do domu (s.) w raju (s.) 10.15 Żyjesz tylko 2x 10.45 6.30 Ostoja 7.05 Poezja łączy ludzi - 18.55 Siły pierwotne (s.) 19.40 Kraje 17.35 Forum Regionu 18.30 Aktual- 21.35 Top Star magazyn 22.50 Woj- Najlepsze faux pas 12.00 Południowe „Mały Penczo” 7.15 M jak miłość (s.) kadzidłowego szlaku 20.00 Dom czy- ności 18.50 Gość Aktualności 19.00 na państwa Rose (fi lm) 1.10 Zbrod- wiadomości 12.25 Hobby naszych 8.10 Barwy szczęścia (s.) 9.15 Kultu- li Dokąd prowadzi nasza droga 21.05 Telekurier 20.25 Mam świetną pracę nie niedoskonałe (s.). 10 ROZMOWA | REKLAMA sobota | 26 października 2013 Dyktando nie jest przeżytkiem

Autorką tegorocznego IV Wiel- których pisownia albo jest orygi- sowni łącznej i rozłącznej, także kiego Dyktanda dla Zaolzia jest dr nalna, albo w stosunku do orygi- pisowni wyrazów z łącznikiem. Danuta Krzyżyk. Jako organiza- nału zmodyfi kowana, spolszczona. Zdarza się też i tak, że jakiś wyraz, torka wielu edycji Ogólnopolskie- Trzeba wiedzieć, który wariant jest zwłaszcza nowy w zasobach pol- go Dyktanda ma w tym zakresie odnotowany w słowniku. szczyzny, nie jest wprowadzony spore doświadczenie. Na naszą do programu, a więc program za- Czy w dzisiejszym skomputery- prośbę zgodziła się uchylić rąbka znaczy go nam jako wyraz błędnie zowanym świecie, kiedy to auto- tajemnicy odnośnie zbliżającego zapisany. W tej sytuacji możemy matyczny korektor podpowiada się konkursu, udzielając przy oka- albo odwołać się do swojej wiedzy, nam, jak co należy napisać, od- zji kilku pożytecznych rad. albo skorzystać z tradycyjnego ręczne pisanie pod dyktando nie słownika. Może być również i tak, Co w tej chwili może Pani powie- jest przeżytkiem? że jakiś wyraz zapiszemy błędnie, dzieć o tekście dyktanda, który Dyktando, i jako forma spraw- a komputer nam tego nie zasyg- przygotowuje Pani dla Zaolzia- dzianu, i jako forma ćwiczenia nalizuje. Dlaczego? Ponieważ ków? utrwalającego poprawną pisownię, wykorzystany przez nas ortogram Tekst będzie osadzony w realiach na pewno nie jest przeżytkiem. tworzy z innymi wyrazami ciąg

Zaolzia, będzie nawiązywać do ARC Fot. Poprawnie zapisany list, starannie homofoniczny, np. kasz (od kasza) postaci znanej z podań i legend Danuta Krzyżyk przygotowany, także pod wzglę- – każ (od kazać) – karz (od karać). Śląska Cieszyńskiego. Ortogramy dem ortografi cznym, jakiś do- Sytuacji, w których nie możemy w nim zawarte będą motywowa- zapis 1540 haseł, usunięto 364 ha- ortografi cznych zapis wyrazów kument są świadectwem naszej liczyć na pomoc komputera, jest ne regułami zamieszczonymi w sła. Dodatkowo wprowadzono 23 motywowanych zasadą konwen- kultury – i kultury językowej, i znacznie więcej. A więc bardziej „Wielkim słowniku ortografi cz- zmiany do reguł ortografi cznych. cjonalną, a więc pisownia wielką i kultury w ogóle. Nie zawsze mo- niż maszynie powinniśmy ufać nym PWN” pod redakcją Edwarda małą literą, pisownia łączna, roz- żemy, a w wypadku listu prywat- sobie, swojej wiedzy. Wcześniej tę Czego nie może zabraknąć w ta- Polańskiego z 2010 roku. Osoby, łączna i z łącznikiem. Trudne do nego nawet nie powinniśmy, pi- wiedzę powinniśmy zdobyć, ucząc kim konkursowym dyktandzie, które przygotowują się do konkur- zapisania są także te fragmenty, w sać na komputerze. Trzeba wtedy się poprawnego odręcznego pisa- żeby nie było ani za łatwe, ani za su, mogą także skorzystać ze słow- których występujące obok siebie poradzić sobie bez jego pomocy, nia. Odręczne pisanie wiąże się z trudne? ników wydanych w latach później- ortogramy motywowane są różny- która zresztą nie zawsze jest właś- aktywizowaniem pamięci moto- szych. To ważna informacja, gdyż Dyktando konkursowe rządzi się mi regułami, a każdy z wyrazów, ciwa. Jeśli bowiem piszemy jakiś rycznej, prowadzi też do automa- we wspomnianym słowniku po- swoimi prawami. Musi być dość nawet w izolacji, zawiera jakąś tekst na komputerze, to bywa, że tyzacji zapisu. To bardzo ważne jawiły się istotne zmiany, między trudne, by można było wyłonić pułapkę ortografi czną. Oczywi- komputer (program narzędziowy) czynniki przy nauce poprawnej innymi włączono do niego około zwycięzcę. Najwięcej kłopotów ście, w dyktandzie nie może także podpowiada nam błędny zapis. pisowni. 1200 nowych haseł, zmieniono sprawia uczestnikom konkursów zabraknąć zapożyczeń, wyrazów, Dotyczy to przede wszystkim pi- BEATA SCHÖNWALD Sprawdzian z polskiej ortografi i

Czy potrafi ę bezbłędnie pisać po pol- honorowym konsul generalnej RP laureaci pierwszych trzech nagród Dydaktyki Języka i Literatury Pol- dzie się przed rozpoczęciem zmagań sku? Na to pytanie znajdą odpowiedź w Ostrawie, Anny Olszewskiej oraz Ogólnopolskiego Dyktanda. – Polo- skiej Uniwersytetu Śląskiego w Ka- konkursowych. Wszyscy chętni do wszyscy ci, którzy zdecydują się wziąć Rady Języka Polskiego przy Prezy- nistów zachęcamy jednak do wzięcia towicach, organizatorka wielu edycji sprawdzenia swoich umiejętności or- udział w tegorocznym „Wielkim dium Polskiej Akademii Nauk. udziału w zmaganiach pozakonkur- Ogólnopolskiego Dyktanda, a także tografi cznych proszeni są o wysłanie Dyktandzie dla Zaolzia” – konkur- – Mogą w nim wziąć udział wszy- sowych – czytamy w regulaminie. autorka tekstów dyktand dla uczniów zgłoszenia w terminie do 4 listopada sie ortografi cznym zorganizowanym scy chętni w wieku od 10 do 100 lat. Organizatorzy przewidują nagrody polskich szkół podstawowych na Za- br. na adres [email protected] pod ha- przez Centrum Pedagogiczne dla Mile widziane są więc całe wielopo- dla autorów trzech najpoprawniej olziu. Z Centrum Pedagogicznym słem „wielkie dyktando”. Polskiego Szkolnictwa Narodowoś- koleniowe rodziny – zapowiadają or- napisanych prac. Natomiast wszyscy współpracuje od lat, m.in. prowadząc Dodajmy, że w tym samym dniu, w ciowego. Odbędzie się ono 6 listo- ganizatorzy. Zgodnie z regulaminem uczestnicy otrzymają dyplomy. warsztaty dla nauczycieli poloni- godzinach przedpołudniowych, o ty- pada o godz. 17 w auli Gimnazjum o tytuł mistrza nie mogą się ubiegać Autorem tegorocznego, czwar- stów. D. Krzyżyk zgodziła się wziąć tuł Mistrza Ortografi i będą się ubie- z Polskim Językiem Nauczania w absolwenci polonistycznych studiów tego z kolei Wielkiego Dyktanda udział w spotkaniu z miłośnikami gać uczniowie polskich szkół podsta- Czeskim Cieszynie pod patronatem licencjackich i magisterskich oraz jest dr Danuta Krzyżyk z Katedry poprawnej polszczyzny, które odbę- wowych klas 4-5, 6-7 i 8-9. (sch)

Szeroki repertuar utworów polskich, czeskich i zagranicznych M. Veselý +420 777 002 882 www.mband.cz [email protected] GL-211 GL-553 GL-552 Suknia ślubna Wilgoć w domu, Zareklamuj się w mokre piwnice? z BARBARY »GŁOSIE LUDU« Pojawia się pleśń, grzyb W najnowszej ofercie: i nieprzyjemny zapach? sukien Na Twój telefon czeka Straszą wysokie koszty 30 modeli ślubnych w cenie BEATA ogrzewania? 3000,- Kc SCHÖNWALD Mamy dla Państwa kolekcja ekskluzyw- nych sukien ślub- doradca ds. reklamy skuteczne rozwiązanie! nych w cenie do Tel. 775 700 896 Wizyta rzeczoznawcy z dokładną 6000,- Kc (St. Pa- analizą przyczyn zawilgocenia trick, Papa Michell, Emmi Mariage, oraz oferta cenowa – gratis! Valévie, Demetrios, Stosujemy wyłącznie najlepsze Karina, Princessa) CZYTAJ NAS materiały z gwarancją producenta duży wybór: CODZIENNIE! – to gwarantowana jakość usługi! – sukien wieczorowych, do komu- www.ajesucho.cz nii św., konfirmacji, dla drużyczek e-mail: [email protected] – garniturów chłopięcych www.glosludu.cz tel.: 608 772 213 (od 2 lat do 170 cm wzrostu) – smokingów, garniturów i fraków Aktualizowany Bystrzyca 821 Po-Pt 13.00-17.00, So 9.00-12.00, serwis o Polakach Tel.: 558 352 413 www.salonbarbara.cz na Zaolziu GL-616 GL-157 GL-631 sobota | 26 października 2013 INFORMATOR 11

ŻYCZENIA Dnia 31. 10. 2013 minie 15. rocznica, kiedy przestało bić serce naszego Drogiego Tatusia, Teścia, Dziadka i Pra- Dnia 26. 10. 2013 obchodzą 50. rocz- dziadka nicę ślubu państwo śp. JÓZEFA RYGULSKIEGO STEFANIA i WALTER MAJĘTNI z Żukowa Dolnego. Z miłością i szacunkiem wspomina Życzenia głównie dobrego zdrowia, po- córka Lidzia z rodziną. GL-635 rozumienia i miłości na dalsze wspólne lata ślą synowie Walter i Daniel z rodzi- NEKROLOGI nami. GL-626 GL-009 W tej ziemi wyrosłem, Dziś, 26. 10. 2013, obchodzą Złote Wesele ta ziemi mnie karmiła, WYSTAWY państwo ŁUCJA i STANISŁAW STASZKOWIE tej ziemi służyłem, w tej ziemi odpocznę. SALA MÁNESA, DOM KUL- z Trzyńca-Lesznej Dolnej. Z tej okazji szczęścia, zdrowia i pomyślności na TURY w Karwinie: 29. 10. o godz. dalsze wspólne lata życzą synowie z rodzinami. GL-622 W głębokim żalu pogrążeni zawiadamiamy wszystkich 17.00 wernisaż wystawy Dity Maru- krewnych, przyjaciół i znajomych, że zmarł nagle w scákovej i Přemysla Pasuchi pt. „Ce- wieku 56 lat nasz Ukochany Tatuś, Przyjaciel, Dziadek, WSPOMNIENIA ramika, obrazy”. Czynna; po, śr, pt: Brat, Wujek i Szwagier 9.00-15.00, wt, czt: 9.00-19.00. Dnia 27 października minie pierwsza rocznica niespo- śp. JERZY SIKORA MUZEUM ZIEMI CIESZYŃ- dziewanej śmierci mojego Drogiego Brata, Kuzyna, Ko- były pracownik Huty Trzynieckiej, zamieszkały w Nawsiu, ul. Dlouhá SKIEJ, SALA WYSTAW w Cz. legi, Nauczyciela i znanego Społecznika 23. Pogrzeb Drogiego Zmarłego odbędzie się w środę, 30. 10. 2013, o Cieszynie, Praska 3/14: do 17. 1. śp. BRONISŁAWA BEDNARZA godz. 14.30 w kościele ewangelickim w Nawsiu. Po obrzędzie kremacja. 2014 wystawa pt. „Lalki w stro- z Orłowej-Lutyni. Z szacunkiem wspominają najbliżsi. W smutku pogrążona rodzina. GL-634 jach ludowych”; stała ekspozycja Dziękujemy wszystkim, którzy zachowali Go w swej pa- „Obrazki z przeszłości Śląska Cie- szyńskiego”. Czynne: po-pt: 8.00- mięci. RK-154 granicy”, które odbędzie się w nie- w powiecie F-M lub w okolicy Cz. 16.30. dzielę 27. 10. o godz. 16.00 w Domu Cieszyna. Jestem absolwentką śred- SALA WYSTAW w Hawierzo- Można odejść na zawsze, PZKO w Stonawie. W programie niej i wyższej szkoły pedagogicznej. wie-Żywocicach, Padlých hrdinů wystąpią: chór „Echo” z Syryni, ze- Tel. 605 431 481. GL-628 by stale być blisko. ks. Jan Twardowski 47a: do 20. 6. 2014 wystawa pt. spół „Syryniczki” z Syryni, chór NOWO OTWARTA FIRMA Dnia 24. 10. 2013 minęła 25. rocznica od chwili, kiedy nas „Tragedia Lidic”. Czynna: po-pt: „Šárka” z Suchej Górnej, zespół W CZESKIM CIESZYNIE na zawsze opuścił nasz Kochany Mąż, Ojciec, Dziadek i w 8.00-16.30. „Dziecka ze Stonawy”, młodzieżo- Pradziadek branży maszyn rolniczych i leśnych SALA WYSTAW w Karwinie, wa grupa teatralna z Lubomi oraz śp. JÓZEF PUKOWIETZ poszukuje pracowników do działów Rynek Masaryka: do 12. 1. wysta- Chór Mieszany „Stonawa”. technicznych i sprzedaży. Mile wi- wa pt. „(Pov)yražení s pokušitelem z Karwiny. O chwilę wspomnień i modlitwę prosi najbliż- TRZYNIEC – Dyrekcja oraz Za- dziana znajomość języka polskiego – Od antiky do Těšína”; stała eks- sza rodzina. GL-630 rząd Koła Macierzy Szkolnej Szkoły oraz wykształcenie techniczne. Tel. pozycja „Migawki z historii Karwi- Podstawowej i Przedszkola im. +48 33 852 92 79, kom. +48 691 202 ny”. Czynne: wt-pt: 8.00-16.30, so: CO W TEATRZE zaprasza 26. i 27. 10. w godz. 10.00- Gustawa Przeczka w Trzyńcu 1 za- 729, e-mail: [email protected], www. 9.00-13.00, nie: 13.00-17.00. 18.00 do miejscowego Domu Kultu- praszają na tradycyjny Zjazd Absol- SCENA CZESKA – CZ. CIE- faofar.pl. GL-617 SALA WYSTAW w Jabłon- ry na wystawę pt. „Z naszych dłoni wentów, który odbędzie się w sobotę SZYN kowie, Rynek Mariacki 14: do 29. : Dohazovačka (26, 27, godz. i serc”. Zaprezentujemy robótki 2. 11. o godz. 16.00 w szkole, a na- OFERTY 11. wystawa pt. „Kora, łyko, trawa, 17.30). ręczne i wypieki oraz sprzęty, stroje stępnie od godz. 19.00 w DK Trisia. KAWALER SZUKA W CZE- korzenie, pnie...”; wystawa stała „Z CO W KINACH i fotografi e z historii gminy. Spotykają się absolwenci z lat: SKIM CIESZYNIE przeszłości Jabłonkowa i okolicy”. BUKOWIEC – Gmina i Klub Se- 1947/48,1952/53,1957/58,1962 mieszkania Czynne: wt-pt: 8.00-16.30. HAWIERZÓW – Centrum: niora zapraszają w dniach 27. 10.-1. 1+1 kub 1+kk, ewentualnie samo- /63,1967/68,1972/73, 1977/78, SALA WYSTAW w Orłowej, Smerfy 2 (26-28, godz. 15.30); 11. w godz. 10.00-18.00 do remizy 1982/83, 1987/88, 1992/93, dzielnego pokoju z możliwością Masaryka 985: do 31. 1. 2014 wy- Příběh kmotra (26, 27, godz. 18.00); strażackiej na wystawę szopek i sta- 1997/98, 2002/03, 2007/08. używania łazienki. Tel: 776 757 043. stawa pt. „Zwierzęta i ich dzieci”; Bitwa roku (27, 28, godz. 17.45); rych ozdób świątecznych. Możli- RODZINA KATYŃSKA ORAZ AD-093 stała ekspozycja „Orłowa – prze- Nos (26, godz. 18.45); Maczeta za- wość zakupu domowych wypieków, KOŁO POLSKICH KOMBA- SPRZEDAM OGRODZONĄ szłość i teraźniejszość”. Czynne: po bija (26-28, godz. 20.00); A na mo- pierniczków miodowych i ręcznych TANTÓW W RC – Zaprasza 31. DZIAŁKĘ w centrum Bystrzy- -pt: 8.00-16.30. rzu spokój (28, godz. 18.00); Kauza wyrobów. Wstęp – dowolne datki. 10. o godz. 14.00 wszystkich człon- cy nad rzeką Głuchową. Cena do SALA WYSTAW w Pietwał- Cervanová (28, godz. 20.30); KAR- JABŁONKÓW – Klub Kobiet ków i sympatyków z okazjii Dnia uzgodnienia. Tel. 558 352 413 (po dzie, Do Muzeum 89: do 24. 1. WINA – Centrum: Turbo (26, 27, przy MK PZKO zaprasza na wysta- Zmarłych na spotkanie przy po- godz. 18.00). GL-628 2014 wystawa pt. „Uwaga, kruche!”. godz. 15.30); Bitwa roku (26-28, wę pt. „Byliśmy, jesteśmy, będziemy” mniku Na Konteszyncu w Czeskim MALOWANIE DACHÓW eter- Czynna: po-pt: 8.00-16.30. godz. 17.30); Maczeta zabija (26, w dniach 1.-3. 11. w Domu PZKO Cieszynie. nitowych, dachówkowych, ipowych 28, godz. 20.00); Příběh kmotra Jabłonków w godz. 9.00-18.00. UWAGA! – Zapraszamy na kole- i blaszanych. Technologią agregatu CO ZA OLZĄ (27, godz. 20.00); Oggi (28, godz. Wernisaż wystawy w piątek 1. 11. w żeńskie spotkanie po 60-ciu latach malarskiego łącznie z odłuszcza- TRZYNIEC Kosmos KSIĄŻNICA CIESZYŃSKA, 15.30); – : godz. 15.30-19.00. klasy 4 (1953 r.) Frysztackiej Szkoły niem i umyciem. Dach szybko zro- LESZNA DOLNA Mennicza 46, Cieszyn Samoloty (26, 27, godz. 15.30); Bi- – MK PZKO Wydziałowej, które odbędzie się 7. biony, piękniejszy jak nowy. Cena : do 31. 1. twa roku (26, 27, godz. 17.30); Ma- zaprasza na imprezę pt. „Od kocioł- 11. o godz. 14.00 w restauracji „Na zależna od rodzaju farby, od 120 kc/ 2014 wystawa pt. „Świadomość czeta zabija (26, 27, godz. 20.00); ka do korytka” (czyli zabijaczka ina- Frysztaciej” w Karwinie-Frysztacie. m2. Probosz 734 486 799. GL-566 wspólnego dobra – W dziesięciole- Smerfy 2 (28, godz. 15.30); Příběh czej), dnia 16. 11. do Domu PZKO cie istnienia Donacji im. Zbigniewa Inf.: 596 347 374. CZYSZCZENIE STUDNI, tel.: kmotra (28, godz. 17.30, 20.00); Leszna Dolna. Początek o godz. ZPiT ,,SUSZANIE” – Zaprasza Michejdy 2003-2013”. Czynna wt- 605 929 616. GL-521 BYSTRZYCA: Zamach (26, godz. 15.00. Cena miejscówki 300 kc. W na koncerty jubileuszowe z okazji pt: 8.00-18.00, so: 9.00-15.00. KTO NARYSUJE 18.00); Tajemnica Zielonego Króle- cenie: szpyrki z chlebem, zupa jelit- 60-lecia zespołu. Koncert nr 1 odbę- drzewo gene- MUZEUM DRUKARSTWA, ul. stwa (27, godz. 16.00); JABŁON- kowa, kapuśnica, korytka biesiad- dzie się w sobotę 9. 11. o godz. 16.00 alogiczne, wszystkie dane są znane. Głęboka 50, Cieszyn: do 15. 11. KÓW: Odysea (27, godz. 18.00); ne, toast, piwo/os. Bogaty program w Domu Robotniczym w Suchej Inf. 721 730 922. GL-611 wystawa Zbigniewa Kubeczki „Eks- CZ. CIESZYN – Central: Jeníček kulturalny i od godz. 19.30 zabawa Górnej, koncert nr 2 w niedzielę ANTYKI KUPIĘ – meble przed- librisy”. Czynna: wt-pt: godz. 10.00- a Mařenka: Lovci čarodějnic (26, taneczna. Uczestnicy w strojach lu- 10. 11. o godz. 16.00 w Teatrze w wojenne, obrazy, zegary, odznacze- 17.00. 27, godz. 18.00); CIESZYN – dowych mile widziani. Rezerwacja Czeskim Cieszynie. Miejscówki na nia, srebra, militaria, stare zdjęcia, WIEŻA PIASTOWSKA I RO- Piast: Turbo (26-28, godz. 14.00, miejscówek: Renata Szkucikowa, koncerty w cenie 100 kc (młodzież pocztówki i wiele innych, tel. 0048 TUNDA św. Mikołaja: Czynne co- 16.00); Mój biegun (26-28, godz. kom. 604 145 436 po godz. 17.00, do lat 15 – 50 kc) można zamawiać 605 255 770. GL-603 dziennie 9.00-17.00. 18.00, 19.45). do 10. 11. na www.pzkosuchagorna.cz, pocztą CO NA ANTENIE MIĘDZYGENERACYJNY UNI- elektroniczną pod adresem susza- WERSYTET REGIONALNY [email protected] lub tele- Kamieniarstwo WRZOS POLSKIE WIADOMOŚCI: PZKO – Zaprasza w czwartek 7. fonicznie w godz. popołudniowych ČT1 SM, niedziela, wiadomości re- 11. o godz. 17.00 do dużej sali KaSS pod nr. 774 615 999 i wykupić w Z SERCA WIELKIE RZECZY gionalne od godz. 6.00. przy ul. Strzelniczej w Czeskim przedsprzedaży w Domu PZKO w POLSKIE AUDYCJE: po-pt: Cieszynie na wykład Stefana Króla Suchej Górnej od niedzieli 3. 11. do Według klientów najlepszy zakład w regionie. godz. 19.05, so: godz. 17.30 Ostrawa pt. „Mieszkańcy Śląska Cieszyńskie- wtorku 5.11. w godz. 15.00-17.30. Inni handlują nagrobkami, my produkujemy. 107,3 MHz i Trzyniec 105,3 MHz. go w Legionach Polskich w latach Miejscówki można też po uzgod- Dlatego mamy ceny 30% niższe. CO W TERENIE 1914-1918”. nieniu odebrać w sekretariacie ZG STONAWA Różnicę w cenie wykorzystajcie na urlop. – Zarząd MK PZKO PZKO. Pozostałe bilety będzie Siedziba firmy: BŁĘDOWICE – MK PZKO oraz Gminny Ośrodek Kultury można wykupić na miejscu. Hażlach, ul. Cieszyńska 20B Filia: zaprasza na prelekcję Zygmunta w Lubomi zapraszają wszystkich Goleszów, ul. Grabowa 4 OFERTA PRACY Tel. +48 606 452 479, +48 3 km od przejścia granicznego Rakowskiego pt. „Islandia” 6. 11. o członków i sympatyków Koła na 338 567 377 SZUKAM PRACY W ZAWO- w Górnej Lesznej godz. 16.00 do Domu PZKO. spotkanie z folklorem „Śląskie tra- www.kamieniarstwo-wrzos.pl BOCONOWICE – MK PZKO dycje artystyczne po obu stronach DZIE przedszkolanki – najlepiej GL–568

Przy wsparciu finansowym Ministerstwa Kultury RC wydaje Kongres Polaków w RC, ul. Komeńskiego 4, 737 01 Czeski Cieszyn, IČO: 00535613, w wydawnictwie POL–PRESS, s.r.o. IČO: 26792575 Adres redakcji: Redakcja „Głos Lu- du”, ul. Komeńskiego 4, Czeski Cieszyn 737 01 Redaktor naczelny: Tomasz Wolff, [email protected] Zastępca redaktora naczelnego, redaktor sportowy: Janusz Bittmar, [email protected] Redaktorzy terenowi: Jacek Si- kora, [email protected] Danuta Chlup, [email protected] Witold Kożdoń, [email protected]Elżbieta Przyczko, [email protected] Doradca ds. reklamy: Beata Schönwald, beata.schonwald@glosludu. cz Telefony: sekretariat/centrala 558 731 766, fax: 558 740 044, e-mail: [email protected] www.glosludu.cz Pismo wychodzi we wtorki, czwartki i soboty Dostawę prenumeratorom prowadzi Česká pošta, s.p., oddělení periodického tisku, Olšanská 38-9, 225 99 Praha 3. Zamówienia: www.periodik.cz, e-mail: [email protected]Reklamacje tel. 800 300 302 Kolportaż: SmD, s.r.o.Druk: Samab Brno Group, a.s. Brno Materiałów niezamówionych redakcja nie zwra- ca. Zastrzega sobie również prawo ich redagowania i skracania Numer ewidencyjny Ministerstwa Kultury RC: MK ČR E 588, nr Indeksu 42501, ISSN 1212-4222. 12 SPORT sobota | 26 października 2013 Banik wypalił się po przerwie

Piłkarze ręczni Banika Karwina nadal czekają na pierwsze wyjazdowe zwycięstwo w tym sezonie. Podopieczni Marka Michaliski w rozgrywkach Triglav Ekstraligi radzą sobie wprawdzie całkiem nieźle, fatum obcego boiska ciąży jednak nad zespołem od pierw- szej kolejki. Złej passy nie zmienił także ostatni mecz na parkiecie Pilzna, które po zwycięstwie awansowało na fotel wicelidera tabe- li. Banik w związku z przegraną nie poprawił swoich notowań i w dalszym ciągu zajmuje czwartą lokatę – z minimalną stratą do prowadzącego tria Hranice, Pilzno, Lowosice.

TRIGLAV EKSTRALIGA Wyrównana pierwsza część spot- ARC Fot. Petr Česlík PILZNO – KARWINA 30:27 kania zakończyła się sprawiedliwym remisem 14:14 wróżącym dodat- Do przerwy: 14:14. Karwina: Vy- kowe emocje w drugiej połowie. Petr Česlík dra, Schams, Michalisko, Hanisch Karwiniacy po zmianie stron niepo- 4, Vančo 5/1, Drobek, Chudoba 7/1, trzebnie nastawili się na asekuracyj- spakował walizki S. Mlotek 5, Sliwka 1, Jan Užek, T. ny szczypiorniak. Stanęli, w efekcie Kiepskie wyniki hokeistów Orło- Mlotek Tomáš, Vučković 3, Užek, czego tracąc kontakt z ofensywnymi wej kosztowały posadę trenera Petra Paululik. najazdami gospodarzy. Banik popra- Česlíka. Drugoligowy klub zdecydo- Problemy Banika pojawiły się już wił swoje szyki dopiero w końców- wał się na odwołanie dotychczaso- w autokarze w drodze na stadion. ce meczu, w 56. minucie Hanisch wego szkoleniowca w czwartek, na Goście przybyli do hali z godzin- strzelił nawet kontaktowego gola na dwa dni przed wyjazdowym meczem nym opóźnieniem i co za tym idzie, 27:26. Pilzno nie dało sobie jednak z Wałaskim Międzyrzeczem. przystępowali do meczu bez rzetel- wydrzeć zwycięstwa, kontrolując Orłowianie po środowej druzgo- nej rozgrzewki. Paradoksalnie akli- cącej porażce ze Wsecinem (2:8) matyzacyjna pierwsza połowa wy- przebieg wydarzeń na parkiecie do samego końca. spadli na dziesiąte miejsce w tabeli. padła dla Karwiny najkorzystniej. Gorsze od Orłów są już tylko eki- Dobrą pierwszą odsłonę zaliczył Najbliższy mecz w ramach ekstra- talentplzen.cz Fot. Radek Sliwka w pojedynku z jednym z pilzneńskich zawodników. py sobotniego rywala – Wałaskiego chociażby Ilja Vucković, który po ligi Banik zaliczy dopiero 10 listo- Międzyrzecza i Nowego Jiczyna. słabym starcie wreszcie się przeła- pada, kiedy to na własnym parkiecie nych Marka Michaliski czeka wy- Lokaty: 1. Hranice 14, 2. Pilzno Wszystko wskazuje na to, że w Wal- mał i gra w barwach Banika coraz zmierzy się z Lowosicami. We wto- jazdowa pucharowa konfrontacja z 13, 3. Lowosice 12, 4. Karwina 10 mezie drużynę dotychczasowo po- JANUSZ BITTMAR lepiej. rek 29 października na podopiecz- Koprzywnicą (18.30). pkt. prowadzi Daniel Marosz. (jb) W SKRÓCIE Stephane Antiga nowym trenerem polskich siatkarzy LIGA EUROPY: LEGIA ZNÓW PRZEGRAŁA. – Trabzonspor tro- To trochę dziwna sytuacja, kiedy siejsza decyzja związku sprawiła mi jest dobra gra biało-czerwonych w to teraz nie mogę nic na ten temat chę nas zaskoczył, ponieważ zagrał aktywny ekstraligowy siatkarz obej- ogromną radość. Jestem z niej bar- najbliższych mistrzostwach świata, powiedzieć. Każdy zawodnik ma w słabo i mogliśmy wywieźć stąd punk- muje posadę trenera reprezentacji. dzo zadowolony – stwierdził Antiga. które zagoszczą w Polsce. – Będzie to tej chwili takie same szanse na grę ty. To bardzo boli – mówił Tomasz W Polsce postanowili zaryzykować i Celem numer jeden nowego trenera duże wyzwanie. Co do składu kadry, w reprezentacji. Dotyczy to również Brzyski, obrońca Legii Warszawa, od wczoraj Stephane Antiga jest no- Mariusza Wlazłego. Zobaczymy, czy cytowany przez klubową stronę inter- wym selekcjonerem siatkarskiej re- będzie chciał grać w kadrze i jak bę- netową. Mistrzowie Polski w trzeciej prezentacji mężczyzn. 37-letni Fran- dzie się prezentował w czasie całego kolejce Ligi Europy przegrali w Tur- cuz zamierza do końca sezonu grać sezonu – powiedział Antiga reporte- cji 0:2 i wciąż pozostają bez punktu. – w barwach PGE Skry Bełchatów, z rowi Polskiej Agencji Prasowej. Teoretyczne szanse na awans są – nie którą notabene zaliczył czwartkowy Nowy szkoleniowiec kadry za- traci nadziei trener Jan Urban. mecz 1/16 Pucharu CEV z greckim powiedział też, że sezon w bar- * * * Ethnikosem Alexandroupolis (3:1). wach PGE Skry będzie ostatnim POGŁĘBIA SIĘ KRYZYS W Doświadczony siatkarz zmienił w jego karierze. – To może trochę POLSKIM HOKEJU. Duet utytu- na stanowisku szkoleniowca kadry trudna sytuacja, że będąc selekcjo- łowanych rosyjskich trenerów Wia- Włocha Andrea Anastaziego. nerem będę jeszcze grał, ale myślę, czesław Bykow – Igor Zacharkin – Wszystko stało się bardzo szyb- że wszyscy jesteśmy inteligentni i kończy swą przygodę z reprezentacją ko, bo rozmawialiśmy zaledwie dwa, sobie z tym poradzimy. To będzie Polski. W ofi cjalnej notatce prasowej trzy tygodnie. Propozycja była tak mój ostatni sezon w roli zawodni- czytamy, iż prezes PZHL-u Piotr interesująca, że zacząłem poważnie ka i chciałbym, by był on udany dla Hałasik nie znalazł sponsora, więc

myśleć o zakończeniu kariery i roz- ARC Fot. mnie i PGE Skry – podkreślił Anti- polskiego hokeja nie stać na utrzy- poczęciu pracy szkoleniowej. Dzi- Stephane Antiga ga. (jb) mywanie renomowanych trenerów. Igor Zacharkin został selekcjonerem biało-czerwonych w sierpniu ubie- głego roku, a jednym z pierwszych sparingów był przegrany wysoko Agnieszka Radwańska bez formy mecz towarzyski z Trzyńcem. Wia- czesław Bykow został trenerem-kon- Agnieszka Radwańska porażką z turniejem na pewno – powiedziała sultantem. Ten duet wywalczył z Ro- Niemką Angelique Kerber 2:6, 2:6 Radwańska. 24-letnia krakowianka sją dwukrotnie mistrzostwo świata. zakończyła występ w Grupie Czer- odniosła w tym sezonie trzy turnie- * * * wonej turnieju masters – WTA jowe zwycięstwa, wszystkie na ot- TAJNER: DO SOCZI NAWET Championships w Stambule (pula wartych twardych kortach: w stycz- 70 SPORTOWCÓW. – Biało- nagród 6 mln dol.). – To nie był mój niu w Auckland i Sydney oraz we czerwoni mają 12 szans medalowych wieczór, zdecydowanie. Ona grała wrześniu w Seulu. Wygrała w sumie podczas zimowych igrzysk w Soczi bardzo dobrze przez cały czas, a ja, 56 meczów, ponosząc 19 porażek, co (7-23 lutego 2014 roku) – stwierdził no cóż. Na pewno to nie jest moja jest drugim najlepszym bilansem, po prezes Polskiego Związku Narciar- ulubiona nawierzchnia, teraz to wyniku Amerykanki Sereny Wil- skiego i jednocześnie szef misji olim- wiem, ale to nie jest wytłumaczenie, liams 76-4 (po trzech wygranych w pijskiej Apoloniusz Tajner. – Według bo każda z nas gra na tym samym (jb) Grupie Czerwonej). bardziej optymistycznych danych korcie. Być może wyszło trochę zmę- na igrzyska może pojechać nawet czenie długim sezonem, bo nie tym Agnieszka Radwańska Fot. ARC Fot. około 70 polskich sportowców. Za- OFERTA kładam, że w tym gronie będzie 20, może 21 narciarzy i skoczków. Biorąc PIŁKA NOŻNA – FNL: Trzy- Bogumin – Haj (jutro, 15.00). I A – gr. A: Orłowa B – Sn Hawie- * * * pod uwagę wyniki, jakie odnosili do niec – Táborsko (dziś, 10.15), Kar- KLASA – gr. B: Frensztat – Ol- rzów, Bogumin B – F. Orłowa, B. HOKEJ NA LODZIE – EKS- tej pory zakładam, że do Rosji poje- wina – Cz. Budziejowice (jutro, brachcice, Raszkowice – Lutynia Rychwałd – Sj Rychwałd, Dąbro- TRALIGA: Zlin – Trzyniec (jutro, dzie pięć biegaczek i trzech biegaczy. 14.30). MŚLF: Orłowa – Hlu- Dolna, ČSAD Hawierzów – Veřo- wa – Łąki (dziś, 15.00). Gr. B: V. 15.30), Witkowice – Kladno (jutro, Wyślemy tam także pięciu skoczków, czyn (dziś, 10.15). DYWIZJA: vice, Petřvald n. M. – Stonawa, Bogumin – Wierzniowice, Żuków 15.00). I LIGA: AZ Hawierzów – dwóch naszych przedstawicieli w Otrokowice – Hawierzów, Hra- Bystrzyca – Datynie Dolne (jutro, Górny – L. Piotrowice B, Zabłocie Benátky nad Izerą (dziś, 17.00). II dwuboju i jedną zawodniczkę w nar- nice – Lokomotywa Piotrowice 15.00). I B KLASA – gr. C: Mosty – Cierlicko (dziś, 15.00), G. Błą- LIGA: Wałaskie Międzyrzecze – ciarstwie dowolnym. Planujemy, że (dziś, 14.30), Slavičín – Karwina – Jabłonków, Sucha Górna – Do- dowice – Sn Orłowa (jutro, 15.00). Orłowa (dziś, 17.00). wystartują dwie panie i dwóch panów B (jutro, 10.15). MISTRZO- bra, Starzicz – Gnojnik, Dobratice MISTRZOSTWA POWIATU * * * w narciarstwie alpejskim. Być może STWA WOJEWÓDZTWA: – Gródek (dziś, 15.00), Piosek – FRYDEK-MISTEK: Liskowiec SIATKÓWKA – EKSTRALI- do tego grona dołączy zawodnik w Dziećmorowice – Bruszperk, Wę- Nydek, Inter Piotrowice – Luczina B – Niebory (dziś, 15.00), Śmiło- GA MĘŻCZYZN: Hawierzów narciarstwie dowolnym – powiedział drynia – Pusta Polom, Petrzkowi- (jutro, 15.00). MISTRZOSTWA wice – Dobra B, Bukowiec – Jano- – Benátky nad Izerą (dziś, 17.00). Tajner w wywiadzie dla „Interia.pl”. ce – Czeski Cieszyn (dziś, 15.00), POWIATU KARWIŃSKIEGO wice (jutro, 15.00). (jb) (Opr. jb)