Mmubn000001 360228704.Pdf
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/107577 Please be advised that this information was generated on 2021-10-11 and may be subject to change. J. TAAL DE GOUDSE KLOOSTERS IN DE MIDDELEEUWEN UITGEVERIJ PAUL BRAND N.V. HILVERSUM DE GOUDSE KLOOSTERS IN DE MIDDELEEUWEN PROMOTOR PROF. DR. R. R. POST Proefschrift gedrukt met steun van het Nuyensfonds DE GOUDSE KLOOSTERS IN DE MIDDELEEUWEN ACADEMISCH PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR IN DE LETTEREN EN WIJS BEGEERTE AAN DE KATHOLIEKE UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN OP GEZAG VAN DE RECTOR MAGNIFICUS MR. L. G. A SCHLICHTING HOOGLERAAR IN DE FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID VOLGENS HET BESLUIT VAN DE SENAAT IN HET OPENBAAR TE VERDEDIGEN OP 13 MEI 1960 DES NAMIDDAGS TE 2 UUR DOOR JOHANNES TAAL GEBOREN TE NIEUW BEIJERLAND MDCCCCLX UITGEVERIJ PAUL BRAND N.V. HILVERSUM Aan mijn vrouw Aan de nagedachtenis mijner ouders LIJST VAN AFKORTINGEN A.R.A. = Algemeen Rijksarchief G.A. = Gemeente-archief R.A. = Rechterlijk archief Gouda W.A. = Weeshuisarchief Gouda N.A.K.G. = Nederlandsch (of: Nieuw) Archief voor Kerkelijke Geschiedenis B.B.H. = Bijdragen voor de Geschiedenis van het Bisdom Haarlem A.A.U. = Archief voor de Geschiedenis van het Aartsbisdom Utrecht B.V.G.O. = Bijdragen voor Vaderlandse Geschiedenis en Oudheidkunde H.G. = Historisch Genootschap B.M.H.G. = Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap R.G.P. = 's Rijks Geschiedkundige Publicatiën N.B. 1. Van aangehaalde boekwerken, welke niet in de literatuurlijst zijn vermeld, worden plaats en jaar van uitgave in de noten vermeld. 2. Waar in de noten het woord Inventaris zonder meer wordt genoemd, is bedoeld: Drs. J. Taal, De Archieven van de Goudse Kloosters ('s-Gravenhage 1957). VI VOORWOORD Na de verschijning van mijn werk „De archieven van de Goudse kloos ters" ('s-Gravenhage 1957) meende ik nog een samenvattend boek over deze kloosters te moeten publiceren. Met alle waardering voor hetgeen door anderen ook in de nieuwe tijd over de geschiedenis der Goudse conventen in opstellen geschreven is, zijn er toch een drietal motieven, die het tot stand komen van de hier volgende beschouwing rechtvaar digen. In de eerste plaats zijn bepaalde kloosters in de nieuwere tijd nog in het geheel niet behandeld (St.-Магіе; St.-Catharina), vervolgens zijn ook over de besproken instellingen lang niet alle bronnen aangeboord, mede omdat, toen de betreffende opstellen verschenen, de Inventaris nog niet het licht had gezien, en ten slotte was er m.i. naast de behandeling van elk klooster afzonderlijk behoefte aan een dwarsdoorsnede, waarbij het kloosterleven te Gouda in zijn geheel onder bepaalde aspecten werd bekeken. Het klooster Stein, dat slechts enige jaren in Gouda geresideerd heeft, is zowel in de inventaris als in dit boek buiten beschouwing ge laten. П GERAADPLEEGDE ARCHIVALIA Algemeen Rijksarchief te VGravenhage I Archief Staten van Holland vóór 1572. Inventaris van Dr. P. A. Meilink, 's-Gravenhage 1929. II Archief Hof van Holland. III Rekeningen Rekenkamer der domeinen. IV Archief Leenkamer. Algemeen Rijksarchief te Brussel I Archief Raad van Beroerte. II Archief Grote Raad van Mechelen. Gemeente-archief Gouda I Archieven kloosters Inventaris van Drs. J. Taal, 's-Gravenhage 1957. II Oud-archief der Gemeente Gouda Inventaris van Ds. J. N. Schcltema en Dr. C. A. Tebbenhoff, Gouda 1876. 1. Secrete Kast, Lade III. 2. Vroedschapsresoluties over de jaren 1468-1579 (III С 6). 3. Ie Stadsregister (IIIС 25). 4. Stadsrekeningen over de jaren 1437-1581 (HIFI). 5. Kerkelijke zaken (III H 1). 6. Gilden (III M 1). 7. Varia (III O nos. 21 en 22). III Rechterlijk archief Inventaris (stencil) van Dr. L. A. Kesper. 1. Vierschaarboeken (R.A. nos. 5-17). 2. Tuigboeken (R.A. nos. 126-128). 3. Getuigboeken van de Schout (R.A. nos. 146-147). 4. Criminele Vonnisboeken (R.A. nos. 176-177). 5. Vonnisboeken (R.A. nos. 225-226). 6. Decreetboeken (R.A. nos. 236-237). 7. Eigenboeken (R.A. nos. 318-321). 8. Verlijboek (R.A. no. 321a). 9. Verhuurboeken (R.A. nos. 322-323). 10. Eigen-, Verhuur- en Verleyboeken (R.A. nos. 324-325). 11. Eigen- en Verhuurboeken (R.A. nos. 326-330). VIH IV Archief St.-Janskerk vóór de Hervorming. Inventaris van Dr. L. A. Kesper, Gouda 1901 V Weeshuis-archief. Inventaris van Dr. L. A. Kesper, Gouda 1910. VI Archief St.-Catharinagasthuis. Inventaris van Dr. J. Huges, Gouda 1912. VII Archief Scholastrie. Inventaris gestencild. VIII Archief Weeskamer. Inventaris gestencild. IX Archief Leprooshuis. Inventaris gestencild Archief van het Oude-Mannenhuis te Gouda GERAADPLEEGDE HANDSCHRIFTEN Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage 3e afdeling, no. la: Supplement Van Mieris I, 4e stuk. Bibliotheek R.K. Universiteit te Nijmegen Hs no. 228. IX VOORNAAMSTE GERAADPLEEGDE WERKEN Allen. P. S. Opus Epistolarum Des. Erasmi denuo recognitum et auctum, Oxonii 1906-1941. 10 delen. Bik, J. G. W. F. Vijf eeuwen medisch leven in een Hollandse stad, Assen 1955. Boogman, J. C. De overgang van Gouda, Dordrecht, Leiden en Delft in de zomer van het jaar 1572, in: Tijdschrift voor Geschiedenis LVII (1942), blz. 81-112. Eeghen, l. H. van Vrouwenkloosters en Begijnhof in Amsterdam, Am sterdam 1941. Dagboek van Broeder Wouter Jacobsz., Werken H. G., 4e serie, nos 3 en 6, Groningen 1959. Erasmus, Des. Opera omnia, ed. van J. Clericus, Lugd. Bat. 1703- 1706. 10 delen. Estius, G. Historiae Martyrum Gorcomiensium, Duaci ex of ficina Baltazaris Bellen 1603. Fino/, J. Inventaire Sommaire des Archives Départementales, Nord, série B, Lille 1895. Fredericq, P. Corpus documentorum inquisitionis hacreticae pravi- tatis Neerlandicae, Gent 1884 vv. 5 delen. Fruin, R. Verspreide Geschriften, 's-Gravenhage 1901. 10 delen. Enqueste ende Informatie upt stuck van der reductie ende Reformatie van den Schiltaelen, voertijts ge- taxeert ende gesteh geweest over de landen van Hollant ende Vrieslant. Gedaen in den jaere 1494, Leiden 1876. Informacie up den staet, Faculteit ende gelegentheyt van de steden ende dorpen van Hollant ende Vries lant om daerna te reguleren de nyeuwe Schiltacle ge daen in den jaere MDXIV, Leiden 1866. Gerretsen, J. H. Florentius Radewijns, Nijmegen 1891. Ginneken, Jac. van Geert Groote's levensbeeld naar de oudste gegevens bewerkt, in: Verh. Ned. Akademie van Wetenschap pen, afd. Letterkunde, N.R., Deel XLVII, no. 2, Amsterdam 1942. H ai turn, M. A. С M. van Iets over het Brigittenklooster te Gouda, in: N.A.K.G., N.S., XXV (1944-'45), blz. 61-65. Nog eens het Brigittenklooster te Gouda, in: N.A.K.G., N.S., XXV (1944-'45), blz. 258-270. Heel, D. van De Tertiarissen van het Utrechtsche Kapittel, Utrecht 1939. De Minderbroeders te Gouda I, Gouda 1947. Heel, D van Het Sint Margaretaklooster te Gouda, in Zesde Ver zameling Bijdragen Oudheidkundige Kring „Die Goude" (1949), blz 55-95 Het Brigiltinessenklooster genaamd Mariensterre op de westzijde van de Raam te Gouda, in Β Β H LXII (1953), blz 120-158 Sint Maria Magdalcnaklooster te Gouda, in Β Β H LXII (1953), blz 306-328 Heennga, К Rekeningen van het bisdom Utrecht, Werken H G , 3e sene, no 59, 1932 Deel II Hensen, A H L Kroniek van het Fraterhuis, Β M HG XX (1899), blz 1-46 Heussen, H F van- Kerkel>ke Historie en Oudthcden der zeven Ver- Rijn, H van eenigde Provinciën, Leiden 1726 6 delen Houtte, J A van Algemene Geschiedenis der Nederlanden IV, Utrecht 1942 Huizinga, J Erasmus 5e druk, Haarlem 1958 Jong, 1 de Handboek der Kerkgeschiedenis, 4e druk, Utrecht/ Nijmegen 1947 4 delen ¡ongkees, А С Staat en Kerk m Holland en Zeeland onder de Bour gondische hertogen. Groningen/Batavia 1942 Geschiedenis van het Gymnasium, Gouda 1897 Kesper, L А De Goudsche Vroedschap en de religie, in В V G О , 4е recks II (1902), blz 391-428 Bijdragen tot de Geschiedenis der Nederlansche Kok. D de Klarissen en Tertiarissen voor de Hervorming, Wer ken H G , 3e sene, no 52, 1927 Johannes Brinckerinck en zijn klooster te Diepen Kuhler, W J veen, Rotterdam 1908 Kuttner, E Het Hongerjaar 1566, Amsterdam 1949 lange van Wijngaerden Geschiedenis en Beschrijving der stad van der Goude, С J de Amsterdam Den Haag 1813-1817, Gouda 1879 3 delen Lieftmck. G l Bouwstenen voor de oudste geschiedenis van de Col- latiebroedcrs te Gouda, in Het Boek XXXIII (1959), blz 155-170 Lucai, J 1 A Rond Jan van Scorel, in Historisch Tijdschrift XVII, blz 123-147 Man, D de Maatregelen door de middeleeuwsche overheden ge nomen ten opzichte van het economisch leven der kloosterlingen en leden van congregaties, in В V G О , 5е sene VIII (1921), blz 277-292 Meerkamp van Embden, Rechtsbronnen der stad Gouda, 's Gravenhage 1917 MA - Rollm Couquerque, L M Meerkamp van Embden, Goudsche Vroedschapsresoluties 1525-1560, Β M HG M A nos 37 en 38 Memsma, К Middeleeuwsche Bibliotheken, Zutfen 1903 Mens, А Oorsprong en Betekenis van de Nederlandse Begijnen en Begardenbeweging, Antwerpen 1947 Miens, F van Groot Charterboek der Graven van Holland, van Zeeland en Heeren van Friesland (723-1426), Leiden 1753 4 delen XI Moll. W. Johannes Brugman, Amsterdam 1845. Kerkgeschiedenis van Nederland vóór de Hervor ming, Utrecht/Arnhem 1864-1874. 6 delen. Geert Groóte de ketterhamer, in: Studiën en Bijdra gen op het gebied der Historische Theologie I, Am sterdam 1870. Muller, S. Regesten van het Archief der Bisschoppen van Utrecht, Utrecht 1915 w. 5 delen. Geschiedkundige Atlas van Nederland (kaart no. 19 met bijbehorende tekst), 's-Gravenhage 1921. Nolet, W. - Kerkelijke Instellingen in de Middeleeuwen Amster Boeren, Р. С. dam 1941. Noordeloos, P. Cornells Musius, Utrecht/Antwerpen 1955. Opmeer, P. Martelaarsboek, Antwerpen 1700. Overvoorde, J. С. Archieven van de kloosters, Leiden 1917.