DOCSLIB.ORG

T.C. Süleyman Demġrel Ünġversġtesġ Sosyal Bġlġmler Enstġtüsü Temel Ġslam Bġlġmlerġ Ana Bġlġm Dali

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
T.C. Süleyman Demġrel Ünġversġtesġ Sosyal Bġlġmler Enstġtüsü Temel Ġslam Bġlġmlerġ Ana Bġlġm Dali T.C. SÜLEYMAN DEMĠREL ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ TEMEL ĠSLAM BĠLĠMLERĠ ANA BĠLĠM DALI ġEYH ÇAKIR KÖYÜ (KÜTAHYA-HĠSARCIK) ALEVÎLĠĞĠ Mustafa CEYLAN 1530207121 YÜKSEK LĠSANS TEZĠ DANIġMAN Prof. Dr. Mehmet Saffet SARIKAYA ISPARTA-2017 TEZ SAVUNMA SINAV TUTANAĞI SÜLEYMAN DEMĠREL ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ YÜKSEK LĠSANS TEZ SAVUNMA SINAV TUTANAĞI Öğrencinin Adı Soyadı Mustafa CEYLAN Anabilim Dalı TEMEL ĠSLAM BĠLĠMLERĠ ANA BĠLĠM DALI Tez BaĢlığı ġEYH ÇAKIR KÖYÜ (KÜTAHYA-HĠSARCIK) ALEVÎLĠĞĠ Yeni Tez BaĢlığı1 (Eğer değişmesi önerildi ise) Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği hükümleri uyarınca yapılan Yüksek Lisans Tez Savunma Sınavında Jürimiz …./…./…. tarihinde toplanmıĢ ve yukarıda adı geçen öğrencinin Yüksek Lisans tezi için; OY BĠRLĠĞĠ OY ÇOKLUĞU2 ile aĢağıdaki kararı almıĢtır. Yapılan savunma sınavı sonucunda aday baĢarılı bulunmuĢ ve tez KABUL edilmiĢtir. Yapılan savunma sınavı sonucunda tezin DÜZELTĠLMESĠ3 kararlaĢtırılmıĢtır. Yapılan savunma sınavı sonucunda aday baĢarısız bulunmuĢ ve tezinin REDDEDĠLMESĠ4 kararlaĢtırılmıĢtır. TEZ SINAV JÜRĠSĠ Adı Soyadı/Üniversitesi Ġmza DanıĢman Jüri Üyesi Jüri Üyesi Jüri Üyesi Jüri Üyesi 1 Tez baĢlığının DEĞĠġTĠRĠLMESĠ ÖNERĠLDĠ ise yeni tez baĢlığı ilgili alana yazılacaktır. DeğiĢme yoksa çizgi (-) konacaktır. 2 OY ÇOKLUĞU ile alınan karar için muhalefet gerekçesi raporu eklenmelidir. 3 DÜZELTME kararı için gerekçeli jüri raporu eklenmeli ve raporu tüm üyeler imzalamalıdır. LĠSANSÜSTÜ EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM VE SINAV YÖNETMELĠĞĠ Madde 28-(4) Tezi hakkında DÜZELTME kararı verilen öğrenci sınav tarihinden itibaren en geç üç ay içinde gereğini yaparak tezini aynı jüri önünde yeniden savunur. 4 Tezi REDDEDĠLEN öğrenciler için gerekçeli jüri raporu eklenmeli ve raporu tüm üyeler imzalamalıdır. Tezi reddedilen öğrenci, yeni tez konusu belirler. i YEMĠN METNĠ ii (CEYLAN, Mustafa, ġeyh Çakır Köyü (Kütahya-Hisarcık) Alevîliği, Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 2017) ÖZET ġeyh Çakır köyü Kütahya Hisarcık‟a bağlıdır. Adını aldığı ġeyh Çakır, VII/XIII. yüzyılda Anadolu‟da yaĢamıĢ derviĢ erenlerdendir. Horasan Erenlerinden ġeyh Çakır Sultan‟ın köylüler arasındaki anlatılarından hem Yesevî-BektaĢî tarikat geleneğine bağlı bir derviĢ olduğu hem de bölgenin TürkleĢmesine ve ĠslamlaĢmasına öncülük etmiĢ bir savaĢ gazisi olduğu anlaĢılmaktadır. ġeyh Çakır Sultan‟ın yerleĢtiği yerde günümüzde onun ismini taĢıyan ġeyh Çakır köyü ve türbesi bulunmaktadır. Bu araĢtırmada ġeyh Çakır‟ın Türkistan‟da ki Yesevî tarikatı ile olan iliĢkisi, manevi iĢaretle Türkistan‟dan Anadolu‟ya geliĢi, çağdaĢı Hacı BektâĢ-ı Velî ile olan irtibatı, ġeyh Çakır köyü Alevî-BektaĢî Ocağı‟nın, kurulması ve günümüze yansımalarına değinilecektir. Ġlk tespitlerimize göre kendilerini Ġslam içinde gören çevredeki diğer Müslümanlarla birlikte hareket eden köydeki camilerinde günlük ritüellerine devam eden bir yapıya sahip oldukları anlaĢılmaktadır. Tespit edebildiğimiz kadarıyla ġeyh Çakır Sultan ve ġeyh Çakır köyü Alevî-BektaĢî inanç, ibadet, örf ve adetleri ile ilgili bir takım çalıĢmalarda atıflar yapılsa da Ġslam Mezhepleri Tarihi perspektifiyle kapsamlı bir çalıĢma yapılmamıĢtır. Bu araĢtırmada günümüzde geleneği halen uygulanan ġeyh Çakır Ocağı‟nın, inanç, ibadet, ahlak, örf ve adetlerini bu çalıĢma ile ortaya çıkarılması hedeflenmiĢtir. Bu yapılırken öncelikle ġeyh Çakır Sultan‟ın hayatı, tarihi kiĢiliği, günümüze kadar süregelen Alevî-BektaĢî geleneği ve yaĢayan örnekliği ile ele alınacaktır. Daha sonra güncel boyutlarıyla farklı cem törenleri takip edilerek çözümlenecek ve cem törenlerinin diğer dinî ibadetlerle iliĢkisi irdelenecektir. Yine köylünün günlük hayatında benimseyegeldikleri doğum, sünnet, evlenme, ölüm vb. adetlerindeki inanç motifleri tespit edilerek yorumlanmaya çalıĢılacaktır. Anahtar Kelimeler: ġeyh Çakır Sultan, Ġslam, Mezhep, Yesevîlik, Alevîlik, BektaĢîlik iii (CEYLAN, Mustafa, Sheikh Cakir Sultan Village (Kütahya/Hisarcık) Alawism, Graduate Thesis, Isparta, 2017) ABSTRACT Sheikh Cakir is a village in the district of Hisarcık of Kütahya Province, Turkey. Sheikh Cakir is a dervish Saint who lived in Anatolia in 13th century. It is understood from the narratives among the villagers that Sheikh Cakir, one of Khorasan saints, was a dervish devoted to Yassawi-Bektashi sect tradition and a war veteran who directly contributed to turkization and islamisation of the region. Sheikh Cakir village was the location where Sheikh Cakir Sultan was first settled and there is tomb constructed in the name of him in the village. This study will focus on the connection of Sheikh Cakir with the Yassawi sect in Turkistan, his arrival in Anatolia from Turkestan upon a spiritual call, his contact with Haji Bektash Veli, establishment Alawism/Bektashi Society as a result of his devotedness to Haji Bektash Lodge as well as reflections of it at present time. They follow Islamic orders; they act with those others in the village and follow the routine prayers in the mosque in the village. As far as we could find out, Sheikh Cakir Sultan and Sheikh Cakir village were referred in some works addressing Alawism/Bektashi beliefs, worships and customs. However, they have never been a subject of a complete study conducted with the perspective of History of Islamic Sects. This study has the objective of exploring the beliefs, worships and customs of Sheikh Cakir seedbed whose orders are still being followed at present time. Biography and historical figure of Sheikh Cakir Sultan, Alawism/Bektashi order which is still being followed today as well as current time samples will be touched upon for this objective. Various cem ceremonies will be followed and analyzed while the connection of cem ceremonies with other religious worships will also be explored. Belief patterns in birth, circumcision, marriage and death ceremonies that villagers observe at present time (on daily life) will be determined and interpreted. Key Words: Sheikh Cakir Sultan, Islam, Sect, Yassawism, Alawism, Bektashism iv ĠÇĠNDEKĠLER TEZ SAVUNMA SINAV TUTANAĞI ......................................................................... Ġ YEMĠN METNĠ ............................................................................................................. ĠĠ ÖZET ............................................................................................................................. ĠĠĠ ABSTRACT .................................................................................................................. ĠV ĠÇĠNDEKĠLER .............................................................................................................. V KISALTMALAR ........................................................................................................ VĠĠ ÖNSÖZ ....................................................................................................................... VĠĠĠ GĠRĠġ ............................................................................................................................... 1 1.ARAġTIRMANIN KONUSU, GAYESĠ VE YÖNTEMĠ ......................................................... 1 2.ARAġTIRMANIN KAPSAM VE SINIRLARI ...................................................................... 3 3.ARAġTIRMANIN KAYNAKLARI .................................................................................... 4 3.1.Kaynak KiĢiler .................................................................................................... 4 3.1.1.Dede ve Rehber ............................................................................................ 4 3.1.2.Talipler ......................................................................................................... 7 3.2.Kaynak Eserler .................................................................................................... 7 BĠRĠNCĠ BÖLÜM ġEYH ÇAKIR ALEVÎ-BEKTAġÎ OCAĞI OLUġUM SÜRECĠ ............................. 10 1.1.ALEVÎLĠĞĠN TARĠHÎ ARKA PLANI ........................................................................... 10 1.1.1.Hoca Ahmed Yesevî ...................................................................................... 13 1.1.2.Hacı BektâĢ-ı Velî .......................................................................................... 16 1.1.3.Rasul Baba ..................................................................................................... 21 1.2.ġEYH ÇAKIR SULTAN VE ġEYH ÇAKIR ALEVÎ-BEKTAġÎ OCAĞI‟NIN YAPISI ........... 24 ĠKĠNCĠ BÖLÜM ġEYH ÇAKIR SULTAN ALEVÎ-BEKTAġÎ OCAĞI’NIN ĠNANÇ, ĠBADET VE ERKÂNLARI ................................................................................................................ 29 2.1.ĠNANÇLARI ............................................................................................................. 29 2.1.1.Hak-Muhammed-Ali ...................................................................................... 29 2.1.2.Sahabe Algısı ve Hz. Ali‟nin Velayeti ........................................................... 32 2.1.3.Kırklar Cemi................................................................................................... 37 2.1.4.Kur‟an-ı Kerim ............................................................................................... 39 2.1.5.Melek Algısı ................................................................................................... 41 2.1.6.Ahiret Algısı ................................................................................................... 41 2.2.ĠBADETLERĠ ...........................................................................................................
Load more

Recommended publications
  • Locating the Dergah in Civil Society: the Alevi Youth's Counter Public and Civility
    LOCATING THE DERGAH IN CIVIL SOCIETY: THE ALEVI YOUTH'S COUNTER PUBLIC AND CIVILITY by Gonca Şahin Submitted to the Graduate School of Arts and Social Sciences in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts Sabancı University September, 2012 LOCATING THE DERGAH IN CIVIL SOCIETY: THE ALEVI YOUTH'S COUNTER PUBLIC AND CIVILITY APPROVED BY: Ayhan Akman ............................................................................ (Thesis supervisor) Ayşe Kadıoğlu ............................................................................. Leyla Neyzi ................................................................................. DATE OF APPROVAL: 07. 08. 2012 © Gonca Şahin 2012 All Rights Reserved LOCATING THE DERGAH IN CIVIL SOCIETY: THE ALEVI YOUTH'S COUNTER PUBLIC AND CIVILITY Gonca Şahin Political Science, MA Thesis, 2012 Thesis Advisor: Ayhan Akman Keywords: civil society, youth activism, Alevi identity, counter public, civility ABSTRACT The fundamental objective of this thesis is to question the legitimacy of the prevalent assumptions of civil society with regard to who should constitute civil society and how the the experiences of the underprivileged are to be addressed through a scrutiny of micro social processes of power at the community level in a particular space. It is thus through an in-depth-analysis of informal youth activism within a politics of place- its dynamics, complexities, interactions, contestations, and normative orientations- that I have endeavored to show a possibility of context-specific
    [Show full text]
  • Istanbul'da Cemevleri
    İSTANBUL'DA CEMEVLERİ NAİL YILMAZ* “Dört Kapı Kırk Makam” olarak bilinen kurallar, bütünüyle1 Türk-İslam kültürünün önemli isimlerinden Ahmet Yesevî ve onun takipçisi olan Hacı Bektaş-ı Velî tarafından biçimlendirilen Alevîlik, inanç bakımından Sünni İslam anlayışına göre bazı değişiklikler gösterse de daha ziyade İslam’ın içerisinde tasavvufi bir kol olarak değerlendirilmektedir. Tasavvufi 1 Karacaahmet Türbesi ve Cemevi İslam anlayışlarının ise farz ibadetlere ilaveten, kendine Yani cemler için özel bir mekâna olarak inanç ve kültürlerini yeniden özgü usul ve erkânları (ritüelleri) gerek duyulmamaktadır. Bu açıdan keşfetmişler, 1990’lı yılların başından bulunmaktadır. Dolayısıyla Alevî tarihî bir cemevi yapılanmasından itibaren özellikle ibadet ihtiyaçlarını İslam anlayışının da kendine has söz etmek mümkün değildir. Cemler, giderebilme adına birtakım arayışlar birtakım ritüelleri vardır. geleneksel olarak daha ziyade köy içerisine girmişlerdir. Otantik ifadesiyle ayin-cem olarak odaları (meydan evi), dedelerin evi İlk başlarda daha ziyade yöresel isimlendirilen bu ritüeller, Alevî ya da uygun görülen herhangi bir örgütlenmelerde (hemşehri öğretisi ve sosyal yaşantısının yerde yapılagelmiştir. dernekleri) bir araya gelen sürekliliği açısından merkezî Bağımsız cemevi yapılanmaları ise ve ayin-i cemlerini buralarda bir yerde durmaktadır. Anadolu göç ve kentleşme hareketlerinin bir yapmaya başlayan Alevîler, bu Alevîlerine göre, Hz. Muhammed ürünü olarak modern dönemlerde tarz örgütlenmelerin ihtiyaca ve Hz. Ali’nin Kırklar Cemi’nin ortaya
    [Show full text]
  • Işçi-Köylüişçi-Köylüdevrim YOLUNDA
    işçi-köylüişçi-köylüDEVRİM YOLUNDA 126345 Say›: 2002-14 32 * Y›l:2 * 5-18 Temmuz 2002 * Fiyat›: 500 000 TL ISSN: 1303-0299 Ya kölece yaflam ya özgür gelecek Bizim ellerimizde Yaflam›m›z› zindana çevirenleri, bizleri sefalet ücretleriyle açl›¤a mahkum edenleri, iflsizli¤i büyütenleri tan›yoruz. Onlar emperyalistler ve uflaklar›d›r. Saltanatlar›n› y›kacak olanlar ise halk›n örgütlü ve birleflik gücüdür. As›l mesele her zaman insan soyuna yak›fl›r bir düzeni kurabilmektir Yazd›¤› bir yaz›dan dolay› yarg›lana- rak bir y›l dört ay hapis cezas›na çarp- t›r›lan, bu süre boyunca Kalecik Ha- pishanesi’nde kalan ve geçti¤imiz günlerde cezas›n› doldurarak tahliye olan Doç. Dr. Fikret Baflkaya ile Tür- kiye’de yaflanan ve egemenler taraf›n- dan “bitti” diye gösterilmeye çal›fl›lan Ordu’nun Mesudiye yapt›klar› aç›klamalar- ekonomik kriz, AB’ye girifl tart›flmala- r›, hapishanelerde yaflanan tecrit uygu- ilçesi k›rsal alan›nda da ormanlar›n burjuva- lamalar› ve 11 Eylül sald›r›lar› üzerine TKP/ML T‹KKO geril- Ordu’da çat›flma lara peflkefl çekilmesi- sohbet ettik. lalar›yla TC güçleri ne ve ormanlar› yok aras›nda çat›flma ç›kt›. özel tim ölmüfl, bir tim cezaland›r›rken 10 ve ederek gerillaya karfl› Daha önce de Gire- ve bir asker de yaralan- 15 Haziran tarihlerinde kullanmalar›na izin sun’un Ya¤l›dere ilçe- m›flt›. yapt›klar› eylemlerle ‹flçi-köylü’den sinde gerillalar›n yap- T‹KKO gerillalar› Yaylac›k Da¤lar›’nda vermeyeceklerini söy- t›klar› eylemin ard›n- ayr›ca Tokat’ta korucu devlet eliyle yürütülen leyerek halka korucu- FAfi‹ZM‹N SOLUK ALIfiI YA DA dan Bektafl Yaylas›’nda olan Muharrem H›z’› orman kesimlerini de luk ve ihbarc›l›¤a karfl› TOPLUMSAL B‹R H‹STER‹ ! ç›kan çat›flmada bir 9 Haziran’da ölümle durdurdu.
    [Show full text]
  • Issue Full File
    KÜLTÜR ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Journal of Cultural Studies ISSN: 2651-3145 / e-ISSN: 2687-5241 Yıl/Year: 3, Sayı/Issue: 6 (Eylül/September, 2020) Sahibi/Owner Doç. Dr. Mehmet Ali YOLCU Editör/Editor Doç. Dr. Mehmet Ali YOLCU (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi-Türkiye) Editör Yardımcıları/Co-Editors Doç. Dr. Mustafa AÇA (İzmir Demokrasi Üniversitesi-Türkiye) Dr. Mustafa DİNÇ (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi-Türkiye) Yayın Kurulu/Editorial Board Prof. Dr. Alfina SIBGATULLİNA (Rusya Bilimler Akademisi-Rusya) Prof. Dr. Ali SELÇUK (Erciyes Üniversitesi-Türkiye) Prof. Dr. Almas ŞEYHULOV (Başkurt Devlet Üniversitesi-Rusya) Prof. Dr. Asiye Mevhibe COŞAR (Karadeniz Teknik Üniversitesi-Türkiye) Prof. Dr. Aynur KOÇAK (Yıldız Teknik Üniversitesi-Türkiye) Prof. Dr. Bülent BAYRAM (Ahmet Yesevi Üniversitesi-Kazakistan) Prof. Dr. Çetin PEKACAR (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi-Türkiye) Prof. Dr. Günay KARAAĞAÇ (Ardahan Üniversitesi-Türkiye) Prof. Dr. Mehmet AÇA (Marmara Üniversitesi-Türkiye) Prof. Dr. Mehmet ÇERİBAŞ (Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi-Türkiye) Prof. Dr. Ozan YILMAZ (Sakarya Üniversitesi-Türkiye) Prof. Dr. Seyfeddin RZASOY (Milli İlimler Akademisi-Azerbaycan) Prof. Dr. Suzan CANHASİ (Priştine Üniversitesi-Kosova) Doç. Dr. Galina MİŞKİNİENE (Vilnius Üniversitesi-Litvanya) i Doç. Dr. Mehmet Ali YOLCU (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi-Türkiye) Doç. Dr. Nuran MALTA MUHAXHERİ (Priştine Üniversitesi-Kosova) Doç. Dr. Özkan ÖZTEKTEN (Ege Üniversitesi-Türkiye) Doç. Dr. Mustafa AÇA (İzmir Demokrasi Üniversitesi-Türkiye) Dr. Adil ÇELİK (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi-Türkiye) Dr. Ahmet KESKİN (Samsun Üniversitesi-Türkiye) Dr. Arya ARYAN (Tubingen Üniversitesi-Almanya) Dr. Bilgin GÜNGÖR (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi-Türkiye) Dr. Curtis RUNSTEDLER (Tubingen Üniversitesi-Almanya) Dr. Elsev BRİNA LOPAR (Prizren Üniversitesi-Kosova) Dr. Mustafa DİNÇ (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi-Türkiye) Dr.
    [Show full text]
  • Kısas Türk Halk İnançları
    KISAS TÜRK HALK İNANÇLARI GİRİŞ Kısas Türk halk inançlarını ele alacağımız bu yazımızdaki bilgileri, 25-27 Mayıs 2006 tarihleri arasında Şanlıurfa’da yapılan “GAP Bölgesinde Alevi Bektaşi Yerleşim Yerleri Şanlıurfa Kültür Mozaiğinde Kısas” sempozyumunda derledik. Bilgilerin bir kısmı, Almanya, Azerbaycan, İstanbul, Ankara, Gaziantep, Malatya, Adıyaman ve Şanlıurfa’dan katılımcılardan dinlediğimiz bildirilerden bir kısmı tanıştığımız tanışdığımız bölge halkı ve uzmanlardan ve bir kısmı da katıldığımız Cem Merasimi ve Kısas ile Sırrın’dan katılan zekirlerden, Ozan gecelerinden, Kara Çadır’lar altında 6100 kase aşurenin dağıtıldığı Aşure Günü’nden, gezdiğimiz sergiden yaptığımız gözlemlerden oluşmuştur. Ayrıca katılımcılara; Bir şehir Şanlıurfa Bir Belde Kısas kitabı ile Kısas Kimliği isimli kitaplarla içerisinde “Kısas’ta olmak”, “Kısas Cem’i DVD si, “Kısas Cem Deyişleri” ve “Kısas’ın Sesi” isimli bir CD, ayrıca Duvaz İmam’lar, Tevhitler, Miraç, Mersiye gibi dini parçaların bulunduğu bir albüm hediye edildi. Urfa, çarşısında 700 yıldan beri her sabah açılışı Ahı Duası ile yapılan bir şehrimiz evvelce bu şehrimizin türbeleri ve sair kesimlerinde yaşanılan halk inançlarına dair çalışmalarımız olmuştu, bu kere alanımızdaki çalışmalar itibariyle daha bereketli oldu. Sempozyuma; Abdal Musa Kültürünü Araştırma ve Yaşatma Vakfı, Hacı Bektaş Veli Gazi Cemevi Vakfı, kartal Cemevi Kültür Eğitim ve sosyal Dayanışma Vakfı, Erenler eğitim ve Kültür Vakfı, Alevi Vakıfları Federasyonu’ndan katılımlar olunca, bilgi edinme şansımız da fazla oldu. Posof ve Damal bölgelerinde yaşamakta olan, Dadali olarak bilinen Alevi Türkmen topluluğunun, Kahramanmaraş ve Anadolu’nun sair kesimlerindeki bağlantılarını açıklayıp, doğum, evlilik, ölüm, bereket, cem ve dede ile ilgili bilgiler verip bazı inanç etimolojileri de yaptığımız bildirimizde bu tesbitlerimizin karşılaştırmasını yapıp Türk inanç sistemindeki yerlerini tespite çalıştık.
    [Show full text]
  • Bildiri Özetleri Kitabi Abstract Book
    BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI ABSTRACT BOOK 25-27 APRIL, 2019 NEVŞEHIR HACI BEKTAS VELI UNIVERSITY NEVSEHIR/TURKEY EDİTÖRLER/ EDITORS Doç. Dr. Yener BEKTAŞ / Assoc. Prof. Yener BEKTAŞ Dr. Öğr. Üyesi Faruk MANAV / Assist. Prof. Faruk MANAV Dr. Öğr. Üyesi Oya Esra BEKTAŞ / Assist. Prof. Oya Esra BEKTAŞ Yazıların her türlü bilimsel ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak yazara aittir. Kongre düzenleyicileri, editörler ve bilim kurulu bu konuda bir yükümlülük altına sokulamaz. Kongre tam metin bildiri kitabına yazı gönderen yazarlar bu durumu kabul ve ikrar ederler. Yazarlar gerçeğe uygun beyanda bulunmak zorundadır. Aksi durumun tespiti halinde her türlü hukuki, bilimsel ve etik sorumluluk yazarlara aittir. ISBN: Publication Date: 03.07.2019 Destekleyenler / Event Supporters Kurullar / Committees Onur Kurulu / Honorary Committee Prof. Dr. Mazhar BAĞLI- Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hasan Ali KARASAR – Kapadokya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet İNAM – Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Emekli Öğretim Üyesi) Kongre Başkanları / Congress President(s) Doç. Dr. Yener BEKTAŞ-Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Faruk MANAV-Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Felsefe Bölüm Başkanı Bilim Kurulu / Scientific Committee A. Kadir ÇÜÇEN, Prof. Dr. Uludağ Üniversitesi/TURKEY Ahmet MAHİROĞLU, Prof. Dr. Gazi Üniversitesi/TURKEY Ali AKAR, Prof. Dr. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi/TURKEY Ali Osman GÜNDOĞAN, Prof. Dr. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi/TURKEY Ali MEYDAN, Prof. Dr. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi/TURKEY Arslan TOPAKKAYA, Prof. Dr. Erciyes Üniversitesi/TURKEY Ayhan BIÇAK, Prof. Dr. İstanbul Üniversitesi/TURKEY Ayşe CANATAN, Prof. Dr. Hacı Bayram Veli Üniversitesi/TURKEY Betül ÇOTUKSÖKEN, Prof. Dr. Maltepe Üniversitesi/TURKEY Celal TÜRER, Prof. Dr. Ankara Üniversitesi/TURKEY Çetin TÜRKYILMAZ, Prof.
    [Show full text]
  • Alevis in Britain: Emerging Identities in a Transnational Social Space
    ALEVIS IN BRITAIN: EMERGING IDENTITIES IN A TRANSNATIONAL SOCIAL SPACE Ayşegül Akdemir A thesis submitted for the degree of PhD Department of Sociology University of Essex 2016 Acknowledgements First of all I would like to thank my family for their continuous support. Being abroad for a long time meant missing many family occasions and not being able to 'be there' most of the time but they understood. My parents Sevim and Süleyman Akdemir always believed in me and encouraged me. Without their support this thesis would not be a reality. I would also like to thank my sister Ebru Bıçakcı and my niece Hilal Bıçakcı for always finding a way to cheer me up even from miles away and my brother Salih Bıçakcı for sharing his wisdom at stressful times. My supervisor and 'Doktorvater' Prof. Dr. Andrew Canessa and Dr. Ayşe Güveli have been most helpful during all stages of my PhD. Also the comments and suggestions of my supervisory board chair Prof. Dr. Ewa Morawska, my internal examiner Prof. Dr. Lydia Morris and my external examiner Prof. Dr. David Shankland have improved my thesis substantially. I would like to thank them all. My research participants, who generously shared with me their time, opinions, personal stories and quite often their food, deserve special thanks. Their names are anonymised here but I will remember them. I would like to thank the chairpersons and volunteers in London Alevi Cultural Centre and Cemevi, DayMer, Nurhak Kültür Evi, Kırkısraklılar Kültür Derneği, Karacaahmet Sultan Dergahı, Şahkulu Sultan Dergahı and Kartal Cemevi for their help. Finally I would like to thank my closest friends Zeynep Kalaç, Hande Özüak and Başak Barut for their emotional support and for reminding me that life is larger than the PhD.
    [Show full text]
  • Makedonya Sorunu Ve Avrupa Müdahalesi (1902-1905) Kaya Bayraktar Öz Makedonya Sorunu Avrupalı Büyük Güçler Tarafından Şark Meselesinin Parçası Addedilmiştir
    bilig BAHAR 2014 / SAYI 69 01-28 Makedonya Sorunu ve Avrupa Müdahalesi (1902-1905) Kaya Bayraktar Öz Makedonya sorunu Avrupalı büyük güçler tarafından Şark meselesinin parçası addedilmiştir. Muhtelif din, dil ve kültür mozaiğinin hayat sürdüğü Makedonya coğrafyası on doku- zuncu yüzyılın ilk yıllarından itibaren, Sanayi Devrimi sonrası Avrupa’daki ihtilal hareketleri, uluslaşma, kentleşme, Avrupa tarzı modern eğitim vb. yeni durumlardan etkilenmiş, bir ta- raftan da dinler arası veya aynı dinin farklı yorumlarının kav- gası, karşılıklı acımasız kıyımlar ve hüzünlü göçler, sosyal ve ekonomik azgelişmişliğin tezahürleriyle de yüzleşmiştir. Bul- garların Makedonya’yı Bulgaristan’la birleştirme emeli dahi- linde başlayıp farklı unsurların oluşturdukları ulusal çeteler ve örgütler arasında kavgaya dönüşen Makedonya meselesi tam bir kaos ortamı yaratmıştır. Uygun zemin ve şartlarda Osman- lı Devleti’ni paylaşmak için hazır bekleyen birbirlerine kah ra- kip kah ittifak halindeki Avrupa devletleri aktif olarak Make- donya meselesine müdahil olacaklar, çetelere ve Balkan devlet- lerine silah satarak ve onları uluslararası sermayenin çıkarları dahilinde borçlandırarak iktisadi menfaat sağlayacaklardır. Osmanlı yönetimi ise hem bizzat kendisinin de duyduğu ihti- yaç gereği hem de Avrupa’nın müdahalesini engellemek üzere askeri, mali, adli ve idari reformlarla Balkan coğrafyasında elde kalan son topraklarını korumaya çalışacaktır. Anahtar Kelimeler Makedonya, Osmanlı, Reform, Bulgaristan, Vilâyât-ı Selâse _____________ Doç. Dr., Yalova Üniversitesi, İİB Fakültesi – Yalova / Türkiye [email protected] 1 • bilig BAHAR 2014 / SAYI 69 • Bayraktar, Makedonya Sorunu ve Avrupa Müdahalesi (1902-1905) • Giriş Bu çalışma literatürde ‘Makedonya Sorunu’ olarak geçen ve üzerinde hayli kalem oynatılmış bir konuyu değerlendirmeye çalışacaktır. Araştırmamızda daha önce öne çıkmamış veya sınırlı bahsedilmiş kaynaklardan, örneğin Fran- sa Devleti yetkilileri arasındaki Makedonya sorunuyla ilgili resmi yazışmaları içeren ‘Livre Jaune’den (Sarı Kitap), literatürde bilinmeyen, XX.
    [Show full text]
  • İSTANBUL'da ALEVİ ÖRGÜTLERİ VE ALEVİ OLGUSUNA BAKIŞ Umut
    İSTANBUL’DA ALEVİ ÖRGÜTLERİ VE ALEVİ OLGUSUNA BAKIŞ Umut Engin 16 11 27 106 YÜKSEK LİSANS TEZİ Sosyoloji Anabilim Dalı Sosyoloji Yüksek Lisans Programı Danışman: Dr. Öğretim Üyesi Şebnem Gülfidan İstanbul T.C. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Aralık, 2019 İSTANBUL’DA ALEVİ ÖRGÜTLERİ VE ALEVİ OLGUSUNA BAKIŞ Umut Engin 161127106 Orcid: 0000-0003-3066-1582 YÜKSEK LİSANS TEZİ Sosyoloji Anabilim Dalı Sosyoloji Yüksek Lisans Programı Danışman: Dr. Öğretim Üyesi Şebnem Gülfidan İstanbul T.C. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Aralık, 2019 ii iii TEŞEKKÜR Tez çalışmam esnasında önerileri ve tavsiyeleriyle engin bilgi ve tecrübesinden yararlandığım tez danışmanım Dr. Öğr. Üyesi Şebnem Gülfidan’a teşekkürlerimi sunarım. Yüksek Lisans eğitimimde derslerine keyifle katıldığım, bilgi ve tecrübelerinden yararlandığım hocalarım Prof. Dr. Belma Akşit’e, Prof. Dr. Bahattin Akşit’e, Prof. Sabahattin Güllülü’ye bölüm başkanımız Prof. Dr. Nurgün Oktik’e teşekkürlerimi sunarım. Yine bana zamanlarını ayıran tecrübe ve deneyimlerini aktaran bütün katılımcılarıma, kıymetli dostum Ümit Ağgül’e ve Merve Polat’a değerli katkıları ve bana kattıkları için teşekkür ediyorum. Benim için her şeyin en iyisini arzulayan, maddi manevi desteğini benden hiçbir zaman esirgemeyen, bana olan inançlarını hiçbir zaman yitirmemiş ve başarılı olmam için büyük katkıda bulunmuş babam Murat Engin’e annem Suna Engin’e çok teşekkür ederim. Umut Engin Aralık, 2019 iv ÖZ İSTANBUL’DA ALEVİ ÖRGÜTLERİ VE ALEVİ OLGUSUNA BAKIŞ Umut Engin Yüksek Lisans Tezi Sosyoloji Anabilim Dalı Sosyoloji Yüksek Lisans Programı Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Şebnem Gülfidan Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019 Bu çalışmada farklı Alevi-Bektaşi örgütlerinin Aleviliğin ne olduğuna dair birbirinden farklı tanımlamaları sorunsalından hareket ederek, çeşitli örgüt yöneticileriyle görüşme gerçekleştirilmiştir.
    [Show full text]
  • Âdâb Ve Erkânin Icrâ Edildiği Mekân* Cemevi: Place Where Manners and Ceremonies Are Performed
    CEMEVİ: ÂDÂB VE ERKÂNIN İCRÂ EDİLDİĞİ MEKÂN* CEMEVI: PLACE WHERE MANNERS AND CEREMONIES ARE PERFORMED Cenksu ÜÇER** Öz Bu çalışmada Alevî şeklinde isimlendirilen grupların âdâb ve erkânlarını icrâ ettikleri mekânlar ele alınmıştır. Günümüzde Alevî olarak nitelendirilen bu grupların her biri, geçmişte Bektaşi, Tahtacı, Keçeci Babalı gibi mensup olduğu ocakla adlandırılmıştır. Söz konusu bu ocakların her biri, bütün telakkîlerini tasavvuf ve tarikat hayatı kalıplarında anlamlan- dırmıştır. Alevîler, geçmişte içlerinde “tevhid” kısmının da bulunduğu âdâb ve erkânı, diğer bir ifa- deyle on iki hizmet üzerinden yürütülen cemleri, diğer tasavvufi ekollerde ya da tarikatlarda olduğu gibi, tekke, zâviye ve dergâhlarda; tekke, zâviye ya da dergâhın bulunmadığı yerleşim yerlerinde ise gerekli büyüklükte evi olan bir dede ya da talibin evinde toplanıp yürütmüşlerdir. Adâb ve erkânın icra edildiği bu mekânlar ise, bölgeden bölgeye, ocaktan ocağa tekke, dergah, zaviye, niyaz evi, mey- dan evi, Kırklar meydanı, büyük ev, tarikat evi gibi farklı isimlerle isimlendirilmiştir. Ülkede görülen sosyo-ekonomik gelişmelere paralel olarak Alevîler de şehirlere göç etmişler, şe- hirlerde kurdukları vakıf ve dernekler bünyesinde örgütlenmişlerdir. Söz konusu dernek ve vakıflar bünyesinde aynı zamanda adâb ve erkânlarını da yürütmeye başlamışlardır. Şehirleşmenin etkisiyle öncelikle şehir merkezlerinde dernek ve vakıflar bünyesinde cemlerini yürüttükleri bu mekânları “Cemevi” adıyla isimlendirmişlerdir. Gerek şehirlerdeki gerek köylerdeki son döneme (1990’lı yıllardan sonra) ait bu yeni yapılar, farklı sosyal ve kültürel etkinliklerle beraber aslında Alevî âdâb ve erkânın, yani cemlerin yürütüldüğü mekânlardır. Dolayısıyla “cemevi” isminin “tekke, zaviye, dergâh, niyaz evi, meydan evi, Kırklar meydanı, büyük ev, tarikat evi vb. cemaatin “cem olup/toplanıp” zikri, âdâb ve erkânı yürüttükleri geleneksel mekânların yerine isim olarak kullanılması son döneme mahsus bir gelişmedir.
    [Show full text]
  • Full Text (PDF)
    Arrival Date : 06.04.2020 ATLAS Journal Published Date : 30.04.2020 International Refereed Journal On Social Sciences 2020, Vol:6, Issue:28 pp:398-410 DOI: http://dx.doi.org/10.31568/atlas.439 e-ISSN:2619 -936X REVIEW ARTICLE Alevilik, Damal’da Cem Töreninin Uygulanması Ve Zakirlik Alevilik, Cem Ceremony In The Damal And Zakirlik Derya YILDIZ Yüksek Lisans Öğrencisi, Ardahan Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türk Halk Edebiyatı Bölümü, Ardahan/Türkiye ÖZET Alevî kavramı, “Ali’ye mensup”, “Ali’ye ait”, “Ali soyundan gelen”, “Ali taraftarı” ve “Ali’yi sevip sayan, ona bağlı olan” gibi anlamlara gelmektedir. İslâm tarihinde Alevîlik, Hz. Ali’yi sevme, ona saygı gösterme ve her hususta ona bağlı olma anlamlarına gelmektedir. Bir başka deyişle Alevilik Hz. Ali ve onun temsil ettiği Peygamber Efendimizin soyu olan Ehl-i Beyt imamlarına yani on iki imamlara bağlılıktır. Bundan dolayı Alevilik inancı İslam dinin içindedir ve İslam dininden ayrı düşünülmesi mümkün değildir. Alevîlik-Bektaşi topluluklarının en önemli ritüellerinden birisi olan cem töreni sosyal ve kültürel boyutlu dinsel bir tören olma özelliği göstermektedir. Cem Alevilerin toplu olarak icra ettikleri ibadetin adıdır. Cemin kelime kökeni Arapça bir kelime olup toplanma, birikme, bir araya gelme manasına gelmektedir. Cem törenlerinin kaynağı yine bir cem çeşidi olan Kırklar Cemi’dir. Cem törenleri Alevi topluluklarında büyük önem arz etmekte ve genel olarak Alevîliğin temelini oluşturmaktadır. Alevi-Bektaşi geleneğinde uygulanan cem törenlerinin başlangıcı hakkında yeterli bilgi mevcut değildir. Cem törenleri Alevi topluluğunun önderi konumunda olana dede adı verilen kişiler yönetiminde on iki hizmet sahiplerince belli bir düzen içerisinde yerine getirilir. Ancak bazı durumlarda bu cem törenleri Analar tarafından da yürütülebilmektedir.
    [Show full text]
  • Alevi - Bektashismens Grundprincipper
    Alevi - Bektashismens Grundprincipper Alevi Forbundet i Danmark Danimarka Alevi Birlikleri Federasyonu (DABF) DABF, Gelentevej 1, 8900 Randers - Tlf. (+45) 86 42 00 22 – [email protected] - www.alevi.dk Indholdsfortegnelse Indledning................................................................................................................................... 3 1. Hvad er Alevi-Bektashisme?.................................................................................................. 4 2. Alevierne demografisk ........................................................................................................... 4 3. Alevismens Gudsopfattelse....................................................................................................5 4. Trosbekendelse....................................................................................................................... 7 5. Alevismens grundlæggende etiske regler............................................................................. 10 6. 4 porte, 40 poster (Dört Kapı Kırk Makam)......................................................................... 11 7. Alevismens øverste toneangivende institutioner, organisationer......................................... 14 8. Alevismens vigtigste hellige tekster/ litterærkilder.............................................................. 18 9. Grundlægende troskilder til Alevisme ................................................................................. 20 10. Kalifat problemet...............................................................................................................
    [Show full text]