— Trekking — W ALPACH 20 Klasycznych Tras Pod Redakcją Keva Reynoldsa

— Trekking — W ALPACH 20 klasycznych tras pod redakcją Keva Reynoldsa

Wydawnictwo Sklepu Podróżnika 2018 SPIS TREŚCI O autorach ...... 8 Przegląd tras ...... 12 Wstęp ...... 15 O przewodniku...... 19 Zasady obowiązujące w schroniskach ...... 21 Rady dla wędrowców ...... 21 Kiedy jechać ...... 23 Bezpieczeństwo w górach ...... 23 Pozdrowienie ...... 24

Trasy Trasa 1 Grande Traversata delle Alpi (GTA) – Gillian Price ...... 26 Trasa 2 Pętla w regionie Queyras – Alan Castle ...... 38 Trasa 3 Wokół masywu Oisans – Kev Reynolds...... 48 Trasa 4 Wokół masywu Vanoise – Kev Reynolds...... 58 Trasa 5 Gran Paradiso – Alta Via 2 – Gillian Price...... 68 Trasa 6 Wokół Mont Blanc – Kev Reynolds...... 78 Trasa 7 GR5: Przez Alpy Francuskie – Paddy Dillon...... 88 Trasa 8 Wokół Mont Ruan – Hilary Sharp ...... 102 Trasa 9 Haute Route – Kev Reynolds ...... 112 Trasa 10 Szlak Alpejskich Przełęczy – Kev Reynolds...... 124 Trasa 11 Pętla w regionie Jungfrau – Kev Reynolds...... 136 Trasa 12 Wokół Matterhornu – Hilary Sharp...... 148 Trasa 13 Wokół Monte Rosy – Hilary Sharp...... 158 Trasa 14 Wokół Rätikonu – Kev Reynolds...... 170 Trasa 15 E5: Przez Alpy Wschodnie – Gillian Price...... 180 Trasa 16 Pętla w Alpach Stubajskich – Allan Hartley...... 194 Trasa 17 Pętla w Alpach Zillertalskich – Allan Hartley...... 204 Trasa 18 Dolomity – Alta Via 1 – Gillian Price...... 214 Trasa 19 Dolomity – Alta Via 2 – Gillian Price...... 224 Trasa 20 Trawers Alp Julijskich – Roy Clarke i Justi Carey.... 234

INDEKS ...... 246 10 TREKKING W ALPACH Lokalizacja tras NIEMCY

MONACHIUM WIEDEŃ AU STRI A

SALZBURG LIECHTENSTEIN Zugspitze Watzmann 15 SZWAJCARIA Ellmauer Halt Schesaplana INNSBRUCK Dachstein Dreiherrenspitze BERNO 10 14 Zuckerhütl 16 Tödi 17 Grossglockner Piz Buin Wildspitze Hochfeiler 11 GRINDELWALD GENEWA 19 Jungfrau 8 BOLZANO Marmolada 7 Cristallina ST. MORITZ Ortler 18 13 CHAMONIX 9 Piz Bernina LYON 12 ZERMATT 6 20 Triglav Matterhorn Adamello TRYDENT FRANCJA Mont Blanc AOSTA LJUBLJANA 4 5 W ŁOCHY Grande Gran SŁOWENIA GRENOBLE Casse Paradiso MEDIOLAN 3 TRIEST WENECJA ADRIATYK TURYN Pelvoux 2 Monviso 1 Grande Traversata delle Alpi (GTA) 11 Pętla w regionie Jungfrau 2 Pętla w regionie Queyras 12 Wokół Matterhornu 3 Wokół masywu Oisans 13 Wokół Monte Rosy Argentera 4 Wokół masywu Vanoise 14 Wokół Rätikonu 1 5 Gran Paradiso — Alta Via 2 15 E5: Przez Alpy Wschodnie NICEA 6 Wokół Mont Blanc 16 Pętla w Alpach Stubajskich NICE MORZE 7 GR5: Przez Alpy Francuskie 17 Pętla w Alpach Zillertalskich Wokół Mont Ruan Dolomity — Alta Via 1 N ŚRÓDZIEMNE 8 18 9 Haute Route 19 Dolomity — Alta Via 2 Szlak Alpejskich Przełęczy Trawers Alp Julijskich 0 100 km 10 20 WSTĘP 11 Lokalizacja tras NIEMCY

MONACHIUM WIEDEŃ AU STRI A

PRZEGLĄD TRAS

STOPNIE TRUDNOŚCI TRAS

Trudność każdej z tras została wyceniona w następujący sposób: • umiarkowana: 6–12 dni wędrówki, z kilkoma w miarę wymagającymi podejściami/zejściami, jednak w większości biegnąca po ścieżkach; • forsowna: 7–14 dni z kilkoma wysoko położonymi lub stromymi przełęczami do przejścia – może się to wiązać z pokonywaniem terenów o dużej ekspozycji; • wymagająca: 10 dni i więcej, z wieloma wysoko położonymi lub stromymi przełęczami, okazjonalnie trudny i eksponowany teren i/lub przejście przez lodowiec.

Jeśli stopień trudności trasy plasuje się pomiędzy powyższymi kategoriami, do stopnia dodany jest znak „+” lub też podane są dwa stopnie trudności. W poniższej tabeli wyliczone są, według trudności, wszystkie trasy opisane w przewodniku, podana jest także długość i czas potrzebny do ich pokonania.

Suma Średnia Trasa Długość Czas Trudność podejść podejść/dzień Wokół Rätikonu 56 km 6 dni 3000 m 500 m umiarkowana Wokół masywu Vanoise 154 km 10–12 dni 7500 m 650 m umiarkowana Pętla w regionie Queyras 186 km 12 dni 14000 m 1150 m umiarkowana Pętla w regionie Jungfrau 111–135 km 9–11 dni 6500 m 650 m umiarkowana+ E5: Przez Alpy Wschodnie 495 km 29 dni 21000 m 750 m umiarkowana+ Dolomity – AV1 120 km 11 dni 7000 m 650 m umiarkowana/forsowna Pętla w Alpach Stubajskich 80 km 9–10 dni 10000 m 1000 m forsowna Wokół Mont Blanc 168 km 10–12 dni 10500 m 900 m forsowna GTA 633 km 47 dni 44000 m 950 m forsowna Pętla w Alpach Zillertalskich 70 km 9–10 dni 6500 m 650 m forsowna+ Wokół Mont Ruan 67 km 5–6 dni 4000 m 700 m forsowna/wymagająca Gran Paradiso – AV2 143 km 12 dni 9500 m 800 m forsowna/wymagająca Wokół Monte Rosy 134 km 8–10 dni 9500 m 950 m wymagająca Wokół Matterhornu 145 km 8–10 dni 10,000 m 1000 m wymagająca Wokół masywu Oisans 176 km 10–12 dni 12000 m 1000 m wymagająca Dolomity – AV2 150 km 13 dni 12000 m 950 m wymagająca Trawers Alp Julijskich 122 km 14–15 dni 10000 m 700 m wymagająca Haute Route 180+km 12–14 dni 12000 m 900 m wymagająca Szlak Alpejskich Przełęczy 326 km 15+ dni 18000 m 1200 m wymagająca GR5 645–725 km 30+ dni 34000 m 1150 m wymagająca Na Pian dei Cantoni, trasa 18 (fot. Gillian Price) WSTĘP 13 Wodospady poniżej schroniska Refuge des Bans, trasa 3 (fot. Kev Reynolds) 14 TREKKING W ALPACH 68

TRASA 5 SZWAJCARIA Mont Blanc Courmayeur GRAN PARADISO – ALTA VIA 2 WŁOCHY La Thuile Planaval Cogne Gillian Price Chardonney

WŁOCHY FRANCJA a trasa to sprawdzian zarówno dla płuc, jak i dla nóg, z paroma potężnymi Tpodejściami i zejściami. Rozpoczyna się w cieniu Gran Paradiso, a koń- czy u stóp Mont Blanc. Sznur wyniosłych przełęczy – najwyższa z nich sięga 3299 m – dostarcza widoków, które zapierają dech w piersi, o ile jeszcze w ogóle jesteśmy w stanie oddychać. Wiele spośród szlaków, które składają się na tę trasę, ma królewskie pochodzenie. Są wybrukowane i wspaniałomyślnie łagodne; swoje istnienie zawdzięczają czasom, kiedy tereny łowieckie włoskich królów nie były jeszcze przekształcone w Park Narodowy Gran Paradiso. Teraz, gdy łowy poszły w zapomnienie, region ten obfituje w dziką zwierzynę. Poza granicami parku, podczas dalszej wędrówki w kierunku Mont Blanc, potoki i stawy skrzą się przepięknie, po alpejsku, łagodząc zmęczenie w czasie najtrudniejszych dni. A kiedy osiągniemy ostatnią przełęcz, naprawdę poczujemy, że jesteśmy w raju!

Piękne jezioro Lago di Lauson to obowiązkowy punkt programu TRASA 5 GRAN PARADISO — ALTA VIA 2 69

Podstawowe informacje jakiś ruch nieopodal. Dorosły koziorożec alpejski ze spuszczoną głową pasł się spokojnie zaledwie kilka Położenie: Dolina Aosty, Alpy Graickie, Włochy metrów ode mnie. Byłam zauroczona. Możecie mó- Początek: Chardonney w dol. Valle di Cham- wić o farcie nowicjusza. Gorączkowo zaczęłam na porcher, koło Hône-Bard migi pokazywać przechodzącym osobom, żeby były Koniec: Courmayeur w Dolinie Aosty cicho i szły na palcach, ale ku mojemu zdumieniu Długość: 143 km wywołałam co najwyżej uprzejmy uśmiech. „Banda Czas: 12 dni ignorantów” –pomyślałam i zajęłam się robieniem Najwyższy punkt: 3299 m zdjęć moją wierną Minoltą – „nie wiedzą, co tra- Zakwaterowanie: wiejskie pensjonaty i schroniska cą”. Gdy dotarłam do schroniska, zobaczyłam o co górskie chodziło... Otaczająca schronisko łukiem rozległa Stopień trudności: trasa forsowna do wymagającej trawiasta niecka zapchana była setkami koziorożców Przewodnik: Gran Paradiso. Alta Via 2 Trek and Day i kozic spokojnie delektujących się swoją wieczorną Walks, Gillian Price, Cicerone 2008 przekąską. Trawy niemal nie było widać! Park Narodowy Gran Paradiso odwiedziłam po Nie muszę chyba do- raz pierwszy już w początkowym okresie mojej dawać, że z tamtego przygody z alpejskimi wędrówkami. Najlepszą część dnia mam w swoim dnia spędziłam w pociągu, aby dotrzeć do Doliny dzienniku więcej Aosty w północno-zachodnich Włoszech. Wrzesień, wpisów dotyczących a z nim i sezon, miał się ku końcowi. Pierwsze wra- zwierząt niż żenie nie było zachęcające: ponure, nieprzyjazne opisu góry, surowe doliny i zeschnięta roślinność. Wspina- jąc się z mozołem ścieżką do schr. Rifugio Vittorio Sella z dol. Cogne, pomyślałam, że nie wygląda to zbyt obiecująco. Temperatura powietrza spadła dość gwałtownie, gdy przedwieczorne cienie przykryły purpurowym welonem skalne zbocza. Wędrowcy podążający w przeciwnym kierunku spieszyli na dół, żywo zainteresowani tym, aby przed zmrokiem dotrzeć do wygód swoich hoteli. Musiałam często się zatrzymywać, żeby złapać oddech, który ciągle jeszcze zaprogramowa- ny był na wysokość poziomu mo- rza, gdy moją uwagę przyciągnął

(Na górze) Młode świstaka opuszcza bezpieczną norkę i wyrusza na rozpoznanie terenu (Na dole) Samiec koziorożca alpejskiego posiada wspaniałe, żłobione rogi GRAN PARADISO – ALTA VIA 2

2115m 2902m Glacier na Wielką Przeł. św. Bernarda des Bossons Saint-Rhémy- Glacier Mont Blanc en-Bosses de Miage 4810m Courmayeur Testa Grigia 3313m Grande Rochère Glacier Mont Brouillard de Tré-la-Tête 4069m Chemonal Morgex Aiguille d’Estellette Monte Fallere Berrio Blanc 3061m Nus Châtillon 2975m 3252m Aosta Quart Saint-Vincent DOLINA Saint-Marcel La Thuile Villeneuve AOSTY Montjovet Gaby Monte Nery Avise Monte Bec Mała Przeł. Aymavilles 2088m 3075m Introd VALSAVARENCHE Monte Avic św. Bernarda Monte Planaval VA 3006m Belvedere S L Monte Emilius E LO 2641m Ghiacciaio E N 3559m H M VALLE DI del Rutor E D Fontainemore C I C CHAMPORCHER N H Punta Tersiva R O Séez Testa del E G IS I N 3513m Ruitor R D E Grivola Cogne G L L Donnas A 3969m A V Chardonney V Lillaz Hône- Bard Rhêmes Valnontey PARK NARODOWY Notre Dame Eaux GRAN PARADISO FRANCJA Rousses Ghiacciaio Punta do WŁOCHY del Gran Feniliaz Rosa dei Banchi Quincinetto Ivrei Neyron 3053m 3164m Aiguille de la Monveso di Forzo Grande Sassière Pont Gran Paradiso Piamprato Mont Pourri 3747m 4061m 3322m Brosso 3779m Campiglia Ronco Ciarforon Becco di Valsoera Soana 3642m 3369m Canavese Col del Nivolet Fiorano Canavese

Grande Noasca N Aiguille Rousse Pavone Canavese Talosio 3482m Rosone Ceresole Reale Bardonetto Baldissero 0 10 Sparone Canavese km Ouille des Reys VA 3081m L DELL’O Cuorgne RCO do Turynu Scarmagno TRASA 5 GRAN PARADISO — ALTA VIA 2 71

trasy. Potem przyszła kolej na zuchwałe lisy, wygrze- robotnicy przechodzący tędy do sąsiedniej dol. Co- bujące resztki z obiadu za kuchnią, figlujące świstaki, gne do pracy w kopalni mogli liczyć na strawę i łyk a nawet stado odważnych kruków przeganiające orła wody w przysadzistych kamiennych budynkach tego przedniego ze swojego terytorium. Zaczęłam rozu- schroniska, podobnie jak pielgrzymi, odwiedzający mieć znaczenie nazwy Gran Paradiso – raj dla dzikiej sanktuarium. zwierzyny! To był początek długiego romansu z tym Dalej wchodzimy na przeł. Fenêtre lub Finestra di regionem, zaś wędrówka trasą Alta Via 2 okazała się Champorcher (2828 m), która pełni rolę znakomitego doskonałym sposobem na jego odkrywanie bez po- punktu widokowego, obejmującego sam Gran Paradi- śpiechu. Dla precyzji wspomnę, że 12-dniowa trasa so, a oprócz tego wspaniałą piramidę Grivola i Torre tylko w połowie biegnie w granicach parku, ale na San Pietro. Nazwa (fenêtre po francusku, a finestra szczęście zwierzęta nie umieją czytać znaków. po włosku oznacza okno) wskazuje na językowe Gdy już będziemy świadomi, że cały ten teren był dziedzictwo tego regionu, jako że cała Dolina Aosty niegdyś miejscem królewskiej rozrywki, nadzwyczajna jest dwujęzyczna – francusko-włoska, choć w wielu obfitość dzikiej zwierzyny stanie się dla nas zrozumiała. miejscowych kawiarenkach, można także spotkać W XIX w. populacje koziorożców alpejskich i kozic zwięk- się z mocno zakorzenionym lokalnym dialektem. szyły się, gdy król zakazał polowań (choć naturalnie zakaz Spotykamy go również w miejscowym nazewnictwie. ten nie dotyczył jego samego ani uprzywilejowanych Nieco poniżej znajduje się górska mleczarnia, członków jego dworu). Lokalni myśliwi zostali zatrudnieni obecnie przekształcona w przestronne schronisko do budowy szlaków i jako biegli leśniczowie. Ich potom- i restaurację, Rifugio Péradzà, całkowicie prze- kowie nadal są na służbie, ale dziś już jako guardiaparco, budowane z użyciem wytrzymałego miejscowego jako że w 1922 r. teren ten został ogłoszony przez króla kamienia i drewna. Zostało otwarte w 2003 r. Jest Vittorio Emanuele III pierwszym parkiem narodowym. to dobre miejsce, żeby skosztować lokalnej kuchni, W czasie kolejnych wizyt miałam przywilej spędzenia zanim wyruszymy w dół rozległej rynny dol. Vallon de czasu z tymi oddanymi strażnikami, skromnymi ludźmi, Urtier, przeciętej przez potoki spływające kaskadami, którzy bytują w maleńkich wysokogórskich chatkach, niosące wody z położonych wyżej topniejących pól tzw. casotti całymi tygodniami, w samotności, jeśli nie lodowych, nawadniających gęsty, jasnokolorowy liczyć dzikich zwierząt, które uważnie obserwują, nigdy kobierzec polnych kwiatów, przez który biegnie im nie przeszkadzając. ścieżka. Po prostu pięknie! Po przeciwnej stronie, przytulone do mocno zerodowanego południowego Z Valle di Champorcher do Cogne zbocza, znajdują się budynki starej kopalni Colonna. Chardonney, położone w mało uczęszczanej Wydobycie zakończono w 1979 r., kończąc tym dol. Valle di Champorcher, odchodzącej na zachód samym działalność, która trwała od XVI w. Setki od głównej arterii komunikacyjnej – Doliny Aosty, metrów niżej położona jest urocza wioska Cogne, oznacza początek przygody. Alta Via wkracza na je- która obecnie utrzymuje się wyłącznie z ekoturystyki. den z królewskich szlaków łowieckich, który dotrwał Postawiono tu na narciarstwo biegowe, które cieszy nienaruszony do naszych czasów. Jest to szeroka się powodzeniem, dzięki pajęczej sieci szlaków, brukowana droga, która rozległymi zakrętami wspi- łączącej piękne miejsca. Obrazu dopełniają dobre na się przez ukwiecone stoki. Po kilku godzinach połączenia autobusowe, mnogość miejsc noclegowych i znacznie powyżej górnej granicy lasu docieramy i restauracji. Ale nie zasiedźmy się tutaj, ponieważ do miejsca, które niezmiernie działa na wyobraźnię na szlaku czekają na nas kolejne cuda. – w otoczeniu urwistych grani i łagodnych zarysów Rosa dei Banchi otwiera się szeroka trawiasta niec- Przez przełęcz Col Lauson do Eaux Rousses ka, mieszcząca śliczne jez. Lago Miserin i wiekowe Niedaleko od Cogne, nad lodowcowym potokiem schronisko o tej samej nazwie. W dawnych czasach spływającym z ogromnego amfiteatru otoczonego 72 TREKKING W ALPACH

Stary domek myśliwski niedaleko schroniska Rifugio Vittorio Sella

przez skute lodem grupy Roccia Viva i Tribolazione, które od wielu dni uwiecznialiśmy na zdjęciach, stoi grupka szałasów pasterskich. Miejsce to, znane i przygotować się do zidentyfikowania kolejnych, pod nazwą Valnontey, posiada pewien sekret, który które jeszcze spotkamy. chwilowo opóźni dalszą wędrówkę. Giardino Bota- Ale nie możemy dłużej odkładać wędrówki. Alta nico Alpino Paradisia jest pięknie rozplanowanym Via 2 biegnie spokojnie mulatierą z szerokimi zakrę- ogrodem, który latem prezentuje tysiące kwiatów, tami, stopniowo zostawiając las iglasty daleko w tyle. zarówno pospolitych jak i rzadkich, każdy starannie Z każdym krokiem poprawia się widok na niezwykłe opisany. Nazwę swą zawdzięcza wdzięcznej białej lilii południowe zwieńczenie dol. Valnontey – bezładne (Paradisea liliastrum), rozkwitającej na wysokogórskich skupisko lodowców, zakłócone skalnymi punktami. halach. Mamy doskonałą okazję, żeby dopasować BardzoTrek ważne 5 jest wczesne przybycie do schr. (prawidłową) nazwę do wszystkich pięknych kwiatów, Rifugio Vittorio Sella (2584 m), ponieważ potrzebna

GRAN PARADISO — AV2

Chardonney 1448Rif. Dondenam Finestra 2192Rif. mChamporcher Péradzà 2828Cogne m 1534 mRif. V Sella 2584Col mLauson 3299 mEaux Rousses 1666 mCol di EntrelorRhêmes-Notre-Dame 3007 m Col FenêtreRif. 1723 Chalet 2840 m dem I’EpéePlanaval 2370 1554 m m Col de Promoudla Crosatie 2022 Haut2838 m Rif. Pasm Deffeyes2860 m 2494La Thuilem 1447 m Col desRif. Chavannes E Soldini 2195 2603Col m mChécroustCourmayeur 1956 m 1226 m

3500 3000 2500 2000 1500 metry 1000 500

0 50 100 143 km TRASA 5 GRAN PARADISO — ALTA VIA 2 73

nam będzie w zapasie godzina na rytualny spacer i wejść na Punta del Tuf na przyległej grani. Jest o zachodzie słońca nad jez. Lago di Lauson. Nastrojo- minimalnie eksponowany, ale wymaga kolejnych wy brukowany odcinek dawnego szlaku łowieckiego 100 m podejścia i dodatkowej godziny drogi. Ale wije się w górę do wspaniałego punktu widokowego, całe zmęczenie odchodzi w niepamięć, gdy nasza po drodze przechodząc przez halę, na której stada głowa zaczyna obracać się na wszystkie strony świa- koziorożców alpejskich i kozic spożywają swój wie- ta, żeby wchłonąć widok olbrzymów: Monte Rosy czorny posiłek nieświadome obecności ludzi. Przy i Matterhornu. Rewelacja! odrobinie szczęścia możemy być świadkami pozo- Docieramy do Valsavarenche po wyczerpują- rowanych walk młodych byków, wypróbowujących cych 1600 m zejścia po luźnym piargu, trawiasty- swoje poroże w rytualnych starciach. mi dolinami pełnymi świstaczych nor, i przez las. Następujące potem podejście na przeł. Col Lau- W pensjonatach Eaux Rousses możemy liczyć na son biegnie długim otwartym korytarzem, który dobre przyjęcie. staje się coraz bardziej ogołocony i surowy w miarę zdobywania wysokości. Można poczuć się jak karzeł Do doliny Val di Rhêmes przy niebosiężnych, zabarwionych na czerwonawo Kolejny etap pokonujmy powoli, abyśmy mogli zboczach, na których dziwne kleksy wiosennego delektować się cudowną okolicą. Nieopodal lasu śniegu przykleiły się do skalnej powierzchni. Koń- pełnego wiewiórek, na otwartej przestrzeni znajduje cowa wspinaczka to dość zdradliwy odcinek, gdzie się Orvieille (2164 m), długi fotogeniczny budynek, konieczny jest pewny krok. Wietrzna przełęcz chlubi jakby wyjęty wprost z książki historycznej. W daw- się rekordową wysokością 3299 m, która łatwo nych czasach był on ulubioną bazą polowań i uczt, czyni z niej najbardziej wyniosły punkt na całej Alta na starych fotografiach można zobaczyć wokół niego Via. Dobrze znali to miejsce pionierzy alpinizmu rzędy namiotów dla obsługi i, cud nad cuda, linię z końca XIX w., jak George Yeld i wielebny W.A.B. telegraficzną. Nie trzeba zbytnio wytężać wyobraźni, Coolidge, który powiedział, że: „jest to prawdopo- żeby uzmysłowić sobie ożywienie, jakiego to miejsce dobnie najwyżej położona w Alpach ścieżka, którą musiało bywać świadkiem, z prawdziwą armią naga- pokonują konie, a nie prowadząca przez lodowiec”. niaczy, jeźdźców, kucharzy, służących i całej reszty. Trek 5 Jednak ponieważ widoki są tu nieco ograniczone, W dzisiejszych czasach wpadnie tu, w najlepszym na pewno warto zdobyć się na dodatkowy wysiłek razie, strażnik parkowy. Poniżej Cime di Gollien napotykamy dwa inspi- rujące jeziora. Pierwsze – Lac Djouan – jest rozległe GRAN PARADISO — AV2 i płytkie, doskonałe dla golca zwyczajnego, ryby z rodziny łososiowatych, którą łatwo można zauwa- żyć w krystalicznie czystej wodzie. Dalej znajduje się Lac Noir – jezioro o stromych brzegach, którego Chardonney 1448Rif. Dondenam Finestra 2192Rif. mChamporcher Péradzà 2828Cogne m 1534 mRif. V Sella 2584Col mLauson 3299 mEaux Rousses 1666 mCol di EntrelorRhêmes-Notre-Dame 3007 m Col FenêtreRif. 1723 Chalet 2840 m dem I’EpéePlanaval 2370 1554 m m Col de Promoudla Crosatie 2022 Haut2838 m Rif. Pasm Deffeyes2860 m 2494La Thuilem 1447 m Col desRif. Chavannes E Soldini 2195 2603Col m mChécroustCourmayeur 1956 m nazwa jest myląca (fr. noir oznacza „czarny” – przyp. 1226 m tłum.), ponieważ w rzeczywistości posiada głęboko 3500 zielony odcień. Szlak staje się coraz trudniejszy, 3000 gdy trawersujemy piarg, dochodząc na kolejną 2500 przełęcz – przyprawiającą o zawroty głowy, Col 2000 1500 di Entrelor (3007 m), skąd możemy rzucić okiem metry 1000 na Mont Blanc. 500 Gwałtowny spadek, który nawet najbardziej wytrzymałe kolana wystawia na próbę, prowadzi 0 50 100 143 km do cudownej dol. Vallone di Entrelor – kipiącego